Modul PitsTop Pertanian

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

1

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

(i)
Prakata

Assalamualaikum wbt.

Sekolah Menengah Kebangsaan Jalan Apas, Tawau

Salam sejahtera.

Setinggi – tinggi kesyukuran kepada Allah SWT, kerana dengan limpah dan kurniaNya, Modul Praktis Topikal Pertanian
(PitsTop) Pertanian 3729 SPM ini telah dapat disusun, disiapkan dan disediakan dengan baik.

Apa itu PitsTop?

1 Wikipedia : Pit stop is a pause for refuelling, new tyres, repairs, mechanical adjustments, a driver change, as a
penalty, or any combination.

“Satu HENTIAN untuk melaksanakan semua Praktis yang telah disediakan di dalam Modul PitsTop agar pelajar memahami
kehendak soalan SPM yang akan dihadapi nanti & mencapai Tahap Penguasaan yang terbaik”

Sebahagian besar PRAKTIS dalam modul ini adalah untuk digunakan sebagai latih tubi pelajar semasa dan selepas PdPc
dijalankan di dalam bilik darjah. Malah, modul ini turut memudahkan proses pengajaran dan pembelajaran guru semasa
di dalam bilik darjah. Modul ini boleh juga digunakan untuk penilaian Pentaksiran Bilik Darjah (PBD). Kandungan dalam
Modul PitsTop ini diharapkan dapat membimbing para pelajar bagi menghadapi peperiksaan SPM nanti. Semoga usaha ini
dapat memberikan impak yang positif kepada para pelajar serta memanfaatkan modul ini dengan sebaik-baiknya.

Skop modul ini mencakupi soalan SPM Kertas 1 Bahagian A dan B serta mengikut DSKP Pertanian yang telah ditetapkan.

Memandangkan tidak ada sebarang buku latihan di pasaran maka diharapkan modul ini boleh digunakan untuk dijadikan
sebagai Latihan dan latih tubi oleh para pelajar Pertanian keseluruhannya.

Saya mohon kebenaran menggunakan soalan-soalan dalam modul ini untuk saya susun dan siapkan untuk
digunakan oleh semua guru. Halalkan segalanya. Saya ucapkan berbanyak-banyak terima kasih kepada
semua pembina soalan dalam modul ini.

Semoga dipermudahkan segalanya. Aamiin. Harapan saya semoga penyusunan modul ini memberikan kebaikan kepada
kita semua.

Segala pertanyaan dan pandangan boleh terus hubungi No. Telefon /Whatsapp /Telegram: 013-8892356 dan emel:
[email protected].

Pertanian TATAP Dalam Hati.

Disusun oleh :
(SJIAOLA @ UMAR BIN HJ. JAHJA)
Keluaran 1 : 19 Mac 2022
Wassalam.

2

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Isi Kandungan

BIL KANDUNGAN PITSTOP MUKA SURAT
Bahagian A / B
(i)
1 Prakata 4
2 PitsTop1.1 Jenis Tanah 25
3 MPitsTop1.2 Kaedah Baiki Tanah 49
4 MPitsTop1.3 Kesan Guna Baja dan Hitung Kos Baja 75
5 MPitsTop2.1 Sistem Penternakan & Faktor Memilih 97
6 MPitsTop2.2 Menyediakan Perumahan 114
7 MPitsTop2.3 Keperluan Nutrisi 125
8 MPitsTop2.4 Pengurusan Harian,Pemasaran,Kewangan 144
9 MPitsTop3.1 Fisiologi Tumbuhan 168
10 MPitsTop3.2 Proses Fisiologi Tumbuhan 187
11 MPitsTop4.1 Projek Tanaman 219
12 MPitsTop4.2 Pengawalan Perosak 238
13 MPitsTop4.3 Penuaian & Penyimpanan 253
14 MPitsTop4.4 Pemasaran Hasil 267
15 MPitsTop4.5 Tafsir Untung Rugi
Bahagian B 289
16 MPitsTop Aplikasi Pengetahuan Sedia Ada Pengetahuan
315
Sedia Ada PSA A01 324
17 MPitsTop Aplikasi Prosedur A01 337
18 MPitsTop Aplikasi Pengiraan A01 348
19 MPitsTop Penyelesaian Masalah Analisis N01 365
20 MPitsTop BandingBeza Menilai V01
21 MPitsTop Lakaran/Label Mencipta T01

3

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop1)

BAB 1 : SAINS TANAH

STANDARD STANDARD PEMBELAJARAN
KANDUNGAN
JENIS TANAH
1.1 Menyatakan jenis tanah iaitu loam, liat, kelodak, pasir dan tanah organik.
1.1.1 Menerangkan sifat tanah dari aspek daya memegang air, saiz kumin, rongga
1.1.2 udara, saliran dan kandungan nutrien.
Membezakan jenis tanah berdasarkan sifat tanah.
1.1.3 Mengkaji jenis tanah di tapak penanaman melalui kaedah makmal dan
1.1.4 kaedah rasa guna jari.

STANDARD PRESTASI

TAHAP TAFSIRAN
PENGUASAAN

1 Menyatakan jenis tanah dan sifat tanah berdasarkan pemerhatian pada
sampel tanah.

2 Menerangkan mana-mana satu jenis tanah dan sifat-sifatnya.

3 Mengkelaskan jenis tanah melalui pemerhatian dan lawatan di tapak
penanaman.

4 Menganalisis sampel tanah untuk menentukan jenis tanah.

5 Membuat kesimpulan dalam laporan kajian sampel tanah dari tapak
penanaman.

6 Membentangkan hasil kajian dalam pelbagai bentuk media secara kreatif dan
inovatif.

TP TAFSIRAN Aktiviti

5 Membuat kesimpulan dalam laporan kajian sampel Menjalankan Amali Kaedah
tanah dari tapak penanaman. Mendapan + Laporan Amali
Pembentangan
6 Membentangkan hasil kajian dalam pelbagai bentuk
media secara kreatif dan inovatif.

1 Wikipedia : Pit stop is a pause for refuelling, new tyres, repairs, mechanical adjustments, a driver change, as a penalty, or any combination.

4

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 1 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual 1 menunjukkan hasil pemerhatian beberapa jenis tanah diambil dari beberapa kawasan.

Nyatakan nama jenis tanah tersebut. (TP-1)

Sifat tanah Jenis tanah
Daya memegang air sangat tinggi, tanah keras
apabila kering, melekit apabila basah. (i)…………………………….
Tanah menyerap air dengan cepat, ia cepat kering.
Tanah cepat panas apabila terkena cahaya matahari. (ii).……………………………
[3 markah]

2. Berikan satu contoh tanaman yang sesuai bagi setiap jenis tanah berikut.

a) Tanah Liat :…………………………………………………………………………………………

b) Tanah Kelodak :…………………………………………………………………………………..

c) Tanah Organik :…………………………………………………………………………………..

[3 markah]

3. Rajah 3 menunjukkan carta pai komponen tanah lazim. Berdasarkan rajah di atas, jawab
soalan berikut:

[2 markah]
Nyatakan peratus komponen tanah berikut:
Udara :……………………………………….Mineral: …………………………………………..
4. Rajah menunjukkan profil lapisan tanah lazim. Lengkapkan rajah itu.

[3 markah]
5. Tuliskan 1 dan 2 mengikut urutan langkah yang betul bagi menentukan tekstur tanah melalui

kaedah medan (rasa guna jari).
3 Bentukkan tanah menjadi seperti cincin.
Lembapkan 50g sampel tanah dengan air secukupnya.
4 Hasil tanah yang dibentuk diletakkan mengikut label.
Timbang 50g sampel tanah di dalam bekas untuk membentuk rod.
[2 markah]
5

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 2 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 2 ialah carta pai yang menunjukkan peratus komponen satu contoh tanah lazim.

Udara

X

Air
Bahan organik

a) Namakan komponen X.
…………………………………………………………………………………
b) Namakan satu contoh bahan organik.
…………………………………………………………………………………
c) Nyatakan satu kepentingan bahan organik.
…………………………………………………………………………………

2. P dan Q adalah pernyataan mengenai dua jenis tanah yang bermasalah. (TP-2) [3 markah]

P ➢ Saliran kurang baik dan mudah menakung air
➢ Mudah padat dan sukar dikerjakan dalam keadaan basah

Q ➢ Kehilangan nutrien lebih mudah berlaku
➢ Air yang diberi cepat kering

➢ Hakisan mudah berlaku

Berdasarkan pernyataan itu, jawab soalan berikut.
(a) Apakah jenis tanah P ?

..................................................................................................................................

(b) Mengapakah tanah Q cepat kering selepas disiram?

..................................................................................................................................

(c) Cadangkan satu cara untuk mengatasi masalah tanah Q

..................................................................................................................................

[3 markah]
3. Jadual 1 menunjukkan sifat tanah dan kaitannya dengan ciri tanah. Lengkapkan Jadual. (TP-2)

Sifat Tanah Ciri Tanah

Saiz Kumin Besar Saliran :…………………………………………

Kandungan Nutrien Tinggi Warna Tanah :……………………………………

4. Nyatakan lima jenis tanah di Malaysia. (TP-1) [2 markah]

………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
[5 markah]
5. Nyatakan lima sifat tanah yang perlu dipertimbangkan. (TP-1)
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
[5 markah]
6. Lakarkan profil tanah lazim.
Lakarkan di halaman belakang kertas. [3 markah]

6

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 3 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Berpandukan Rajah 3 Segitiga Tekstur Tanah di bawah, lengkapkan jadual di bawah.

Sampel % % % tanah Nama kelas tekstur tanah
tanah pasir kelodak liat

A 40 40 20 ………………………………….

B 30 20 ……….. …………………………………
[3 markah]

2. Jadual 1 di bawah menunjukkan peratusan kumin bagi satu sampel tanah.

Kumin Pasir Kelodak Liat

Peratus 40 40 20

Jadual 1
Rajah 4 menunjukkan Segitiga Tekstur Tanah digunakan untuk menentukan kelas
tekstur tanah.

Rajah 4

a) Lakarkan 3 garisan lurus kedudukan sampel tanah itu dalam rajah di atas..
b) Nyatakan kelas tekstur sampel tanah itu.

………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

7

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 4 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 2 di bawah menunjukkan profil tanah lazim. Labelkan rajah tersebut.

Bahan organik
i
ii

Rajah 2 iii

2. Rajah 1 menunjukkan 2 jenis tanah di Malaysia. [3 markah]

AB

Rajah 1

(a) Namakan jenis tanah A dan tanah B.

Tanah A…………………………………….. Tanah B…………………………………….
(b) Nyatakan satu sifat tanah jenis A.
…………………………………………………………………………………………………
[3 markah]
3. Rajah menunjukkan amali menentukan tekstur tanah melalui Kaedah Medan dengan
membentuk cincin. Lengkapkan jadual dengan menyatakan jenis tanah berdasarkan
pemerhatian hasil kerja amali.

Pemerhatian Jenis tanah

Cincin tidak dapat dibentuk Pasir

Cincin dapat dibentuk (i) ……………………………….

Cincin yang dibentuk retak-retak (ii) ………………………………..

[2 markah]

4. Gambar foto 1 menunjukkan sampel sejenis tanah dari sebuah ladang.

Gambar foto 1
(a) Nyatakan nama jenis tanah itu.

…………………………………………………………………………………………………
(b) Nyatakan dua sifat tanah yang boleh diuji dalam makmal dari sampel tanah itu.

i. ………………………………………………………………………………………………
ii. ………………………………………………………………………………………………

[3 markah]

8

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 5 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan kadar

penyaliran air sampel tanah. Susun mengikut urutan yang betul untuk melakukan eksperimen
itu dengan menulis 2,3 atau 4 dalam ruang jawapan yang disediakan.

Tuang 250 ml air ke dalam corong

Catatkan masa air mula turun ke kelalang kon 1
Masukkan kertas turas ke dalam corong turas

Isikan 50 gram setiap sampel tanah ke dalam corong turas [3 markah]
2. Rajah 1 menunjukkan air yang dituang ke atas sejenis tanah.

Nyatakan dua sifat tanah yang digambarkan pada Rajah 1.
(a) …………………………………………………………………………………………
(b) …………………………………………………………………………………………
[2 markah]

3. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan
keupayaan tanah memegang air enam sampel tanah. Susun mengikut urutan yang betul untuk
melakukan eksperimen itu dengan menulis 2,3 atau 4 dalam ruang jawapan yang disediakan

Tuang 250 ml air ke dalam enam corong secara serentak

Catatkan masa sehingga air turun ke kelalang kon 1

Masukkan kertas turas ke dalam corong turas

Isikan 50 gram setiap sampel tanah ke dalam corong turas

[3 markah]
4. Rajah 2 menunjukkan hasil eksperimen menentukan tekstur tanah. Nyatakan nama lapisan X

dan Y.

X:
Y:

[3 markah]
9

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 6 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 1 menunjukkan profil tanah lazim.

(a) Namakan X :................................................................................................... [3 markah]
(b) Nyatakan nilai peratus komponen tanah ini.

.......................................................................................................................

(c) Nyatakan satu fungsi X.
…………………………………………………………………………………………………………

2. Rajah 2 menunjukkan saliran air mengikut jenis tanah.

(a) Nyatakan tanah A:…………………………………………………………………….. [3 markah]
(b) Nyatakan dua sifat tanah A

(i) ……………………………………………………………………………………………
(ii) ….………………………………………………………………………………………

3. Rajah 2 menunjukkan ciri bagi tiga jenis tanah berdasarkan daya pegangan air.

\ [3 markah]
Rajah 2 10
Berdasarkan Rajah itu,
a) Nyatakan daya pegangan air bagi jenis tanah.
X : …………………………………………………………….……………
Z : …………………………………………………………….………………
b) Namakan jenis tanah Y.
……………………………………………………………………………………………..

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 7 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual 1 menunjukkan jenis tanah yang terdapat di Malaysia. Nyatakan jenis tanah tersebut
berdasarkan sifat tanah berikut.

Sifat tanah Jenis tanah

Melekit bila basah, Mudah dibentuk, Menakung air, (i)
Sesuai untuk tanaman padi
Pengaliran air yang cepat, Kandungan nutrien rendah,
Rongga udara besar, Sesuai untuk tanaman kelapa (ii)

[2 markah]

2. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan
keupayaan tanah memegang air enam sampel tanah. Susun mengikut urutan yang betul untuk
melakukan eksperimen itu dengan menulis 2,3 atau 4 dalam ruang jawapan yang disediakan

Tuang 250 ml air ke dalam enam corong secara serentak

Catatkan masa sehingga air turun ke kelalang kon 4

Masukkan kertas turas ke dalam corong turas

Isikan 50 gram setiap sampel tanah ke dalam corong turas [3 markah]
3. Rajah menunjukkan jenis-jenis tanah. Lengkapkan rajah itu.

Kelodak

Jenis Tanah

Pasir

[3 markah]
4. Nyatakan tiga jenis tanah yang terdapat di negara ini.

(i) ………………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………………
(iii) ………………………………………………………………………………………………

[3 markah]
5. Rajah 1 menunjukkan sifat memegang air bagi tiga jenis tanah. Sifat tanah A mempunyai sifat

memegang air yang rendah.

Tanah A Tanah B Tanah C
Rajah 1
(a) Nyatakan sifat daya memegang air bagi tanah C
………………………………………………………………………………………………
(b) Nyatakan sifat daya memegang air bagi tanah B.

……………………………………………………………………………………………… [2 markah]

11

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 8 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual menunjukkan peratus kumin mineral satu sampel tanah.

Kumin mineral tanah Peratus (%)

Pasir 20

Liat 60

Kelodak X

(a) Namakan tekstur tanah tersebut. [2 markah]
………………………………………………………………………………………….......

(b) Namakan satu jenis tanaman yang sesuai bagi tanah di (a).
………………………………………………………………………………………………

Rajah 3
2. Maklumat berikut adalah ciri bagi sejenis tanah.

• Rongga udara besar

• Saiz kumin > 0.05 mm

Berdasarkan maklumat itu,
(a) Nyatakan jenis tanah itu.

……………………………………………………….………………………………
(b) Nyatakan ciri lain bagi tanah itu.

……………………………………………………….………………………………
[2 markah]

3. Berikut adalah langkah-langkah eksperimen menguji keupayaan tanah memegang air.
Susunkan langkah – langkah mengikut urutan yang betul dengan menulis 1,3 dan 5 di dalam
kotak yang disediakan.

Tuangkan 250ml air ke dalam semua corong turas secara 4
serentak

Isikan 50 gm sampel tanah ke dalam semua corong turas

Catatkan masa sehingga air turun ke kelalang kon 2
[3 markah]
Masukkan kertas turas ke dalam corong turas
Sediakan bahan – bahan dan peralatan eksperimen

12

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 9 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 2 berikut menunjukkan jenis-jenis tanah. Namakan jenis tanah itu.

Rajah 2 [2 markah]
(a) (b)

2. Rajah menunjukkan jenis-jenis tanah. Lengkapkan rajah di bawah.
Organik

Jenis Tanah

Liat [3 markah]

3. Maklumat berikut adalah ciri bagi sejenis tanah. [1 markah]
• Rongga udara besar [1 markah]
• Saiz kumin > 0.05 mm
• Berwarna gelap [1 markah]
[1 markah]
Berdasarkan maklumat itu,
(a) Nyatakan jenis tanah itu. 13

……………………………………………………….………………………………

(b) Nyatakan ciri lain bagi tanah itu.
……………………………………………………….………………………………

4. Maklumat berikut adalah ciri bagi sejenis tanah.
• Rongga udara sangat kecil
• Saiz kumin >0.002mm
• Melekit apabila basah

Berdasarkan maklumat itu:
(a) Nyatakan jenis tanah itu.

………………………………………………………………………………………..
(b) Nyatakan ciri lain bagi tanah itu.

………………………………………………………………………………………..

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 10 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 2 menunjukkan Segi Tiga Tekstur Tanah Sistem Jabatan Pertanian Amerika

Syarikat (USDA).
(a) Lakarkan pada rajah 2 cara menentukan kelas tekstur bagi satu sampel tanah yang

mengandungi 20% pasir, 20% kelodak dan 60% liat .
(b) Nyatakan kelas tekstur sampel tanah itu .

……………..………………………………………………………………………………… [3 markah]

Rajah 2
2. Jadual 1 menunjukkan tiga sifat bagi sejenis tanah.

Daya Memegang Air Saiz Kumin Saliran

(i) Kurang daripada 0.002mm Kurang Baik
…………………….

(a) Nyatakan sifat bagi (i) diatas. Jadual 1

………………………………………………………………………………………….………………………..
(b) Nyatakan satu contoh tanaman yang sesuai ditanam di tanah tersebut.
………………………………………………………………………………….…………………….…………..

3. Pernyataan di bawah menunjukkan sifat-sifat satu jenis tanah di Malaysia. [2 markah]

➢ Rongga udara yang sangat kecil
➢ Daya memegang air sangat tinggi
➢ Saiz kumin kurang daripada 0.002mm
➢ Kandungan nutrient rendah

a) Nyatakan jenis tanah tersebut. [3 markah]
14
............................................................................................................

b) Berikan dua contoh tanaman yang sesuai ditanam di tanah tersebut.

i) .......................................................................................................
ii) .......................................................................................................

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 11 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual menunjukkan jenis-jenis tanah dengan sifatnya. Lengkapkan jadual di bawah.

Tanah/Ciri Liat Kelodak Pasir

Saliran (i)……………………. Sederhana baik Sangat baik

Kandungan Rendah (ii) …………………………. (iii) ………………………….
nutrien

[3 markah]
2. Takrifkan definisi tanah.

…………………………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

3. Rajah di bawah menunjukkan profil tanah. Lengkapkan rajah tersebut.

Bahan Organik

.........................................

.........................................

.........................................

SPM2019 [3 markah]

4. Jadual menunjukkan dapatan eksperimen bagi menentukan jenis tanah dengan kaedah medan.

Sampel Dapatan eksperimen

A Cincin dan rod senang dibentuk

B Cincin tidak dapat dibentuk

Tentukan jenis tanah bagi sampel :
A :…………………………………………….. B :……………………………………………
[2 markah]

5. Jadual menunjukkan langkah-langkah menjalankan eksperimen menentukan tekstur tanah

menggunakan kaedah mendapan.
Lengkapkan jadual itu.

1 Sediakan bahan dan alatan

2 Masukkan sampel tanah ke dalam balang gas

3 (i)……………………………………………………………………………….

4 Goncang campuran tanah secara perlahan-lahan

5 (ii)……………………………………………………………………………….

6 (iii)……………………………………………………………………………….
7 Catatkan pemerhatian ke dalam jadual

[3 markah]

15

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 12 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual menunjukkan ciri-ciri kumin tanah. Lengkapkan jadual itu.

Jenis tanah/ Liat Kelodak Pasir
ciri-ciri
tanah

Bentuk kumin (i)……………… Tiada bentuk tetap Tiada bentuk tetap

Kandungan (ii)…………… (iii)……………………… Kebanyakan kuarza
nutrien

Bercas Bercas Tidak Tidak

[3 markah]

Daya memegang air sederhana/Mengandungi
nutrien yang tinggi/Berwarna kehitam-hitaman

2. Pernyataan di atas adalah sifat-sifat sejenis tanah di Malaysia.
Berdasarkan pernyataan itu,
(a) Nyatakan jenis tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………
(b) Nyatakan satu sifat yang lain.
…………………………………………………………………………………………………
(c) Nyatakan satu kaedah untuk memperbaiki jenis tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………
[3 markah]

3. Warna yang wujud pada sesuatu tanah menggambarkan kandungan bahan organik, mineral,
saliran tanah, aktiviti organisma, kesuburan tanah dan bahan induk.
Berdasarkan pernyataan di atas, nyatakan ciri-ciri bagi tanah yang berwarna perang.
(i) ……………………………………………………………………………………………..
(ii) ………………………………………………………………………………………………

4. Rajah menunjukkan Carta Warna Munsell yang digunakan untuk membandingkan jenis-jenis
tanah dari aspek warna tanah. Berdasarkan carta itu:
(a) Nyatakan istilah parameter yang digunakan dalam carta Munsell berdasarkan ciri

parameter itu.

Ciri-Ciri Istilah Parameter

Spektrum warna paling dominan (a)…………………………………..

Kemurniaan atau kekuatan warna (b)…………………………………..

Kecerahan-kegelapan : putih-hitam Value (V)

(b) Tuliskan satu contoh notasi warna Munsell bagi satu jenis tanah.

………………………………………………………………………………………………….

[3 markah]

16

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 13 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual menunjukkan ciri-ciri tanah berdasarkan warnanya. Lengkapkan jadual itu.

Warna Tanah Ciri-Ciri Tanah

(i) Menakung air dan sesuai untuk tanaman padi

Merah (ii)

Kehitam-hitaman (iii)

2. Jadual menunjukkan ciri-ciri tanah berdasarkan warnanya. Lengkapkan jadual itu. [3 markah]

Warna Tanah Ciri-ciri tanah

Merah (i)
(ii) Banyak mengandungi liat yang dikenali sebagai kaolinit
Kehitam-hitaman (iii)

[3 markah]

3. Jadual menunjukkan ciri-ciri tanah berdasarkan warnanya. Lengkapkan jadual itu.

Warna Tanah Ciri-Ciri Tanah

(i) Menakung air, pH rendah dan sesuai untuk nanas

Merah (ii)

(iii) Tinggi kandungan liat iaitu kaolinit

4. Nyatakan maksud sifat fizikal tanah berikut: [3 markah]
(a) Tekstur tanah [2 markah]
…………………………………………………………………………………........
(b) Struktur tanah
……………………………………………………………………………………….

SPM2019
5. Jadual menunjukkan jenis-jenis tanah. Lengkapkan jadual dengan menyatakan sifat fizikal

tanah itu dalam ruang yang disediakan.

Jenis tanah Sifat fizikal

Tanah loam

Tanah organik

[2 markah]

6. Rajah menunjukkan carta warna Munsell.

(a) Nyatakan dua parameter carta warna itu.
……………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

(b) Tuliskan satu contoh menulis notasi warna Munsell bagi satu jenis tanah.
…………………………………………………………………………………………………………..…….
[3 markah]

17

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 14 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual menunjukkan perkaitan antara warna tanah dengan keadaan tanah.
Lengkapkan jadual itu.

Warna Gelap (Hitam Sederhana Gelap Pudar
Keadaan Tanah Keperangan) (Perang (Kekuningan)
Kekuningan)

Bahan organic Tinggi ……………………….. Rendah

Hakisan ……………………. Sederhana ………………………

Pengudaraan Tinggi Sederhana Rendah

[3 markah]
2. Jadual menunjukkan langkah-langkah menjalankan eksperimen menentukan warna tanah

menggunakan carta warna Munsell. Lengkapkan jadual itu.
1 (i)……………………………………………………………………………….

2 Pastikan kertas turas tidak rosak

3 Sediakan bahan dan alatan

4 (ii)……………………………………………………………………………….

5 (iii)……………………………………………………………………………….

6 Tentukan warna tanah menggunakan carta warna Munsell

[3 markah]
3. Nyatakan jenis tanah pada ruang yang disediakan berdasarkan sifat tanah tersebut.

Jenis tanah Sifat Tanah

Kandungan nutrien yang tinggi dan saliran baik

Mempunyai saliran yang sangat baik tetapi rendah daya
memegang air

Basah, melekit dan mudah dibentuk dan kandungan nutrien
rendah

[3 markah]
4. Rajah menunjukkan carta pai yang tentang peratus komponen bagi profil tanah lazim.

Y

Berdasarkan profil rajah itu, jawab soalan berikut: [2 markah]
(a) Namakan komponen X itu. 18

….…………………………………………………………………………………………………
(b) Berapa peratuskah komponen Y itu.

….…………………………………………………………………………………………………

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 15 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menunjukkan sifat memegang air tiga jenis tanah. Sifat tanah pasir mempunyai sifat

memegang air yang rendah.

Tanah pasir Tanah loam Tanah liat
(a) Nyatakan sifat daya memegang air bagi tanah liat.
.………………………………………………………………………………………………………………………
(b) Nyatakan sifat daya memegang air bagi tanah loam.
.………………………………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
2. Rajah di bawah menunjukkan saliran air bagi tiga jenis tanah yang berlainan.

PQ R
(a) (i) P, Q dan R merupakan tiga jenis tanah yang mempunyai sifat saliran yang berbeza.
(i) Tanah jenis apakah yang mempunyai saliran air yang paling tinggi ?
.………………………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]
(ii) Namakan tanah yang anda namakan di a (i).
.………………………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]
(b) Jenis tanah di a (i) mempunyai saliran air yang paling tinggi. Berikan sebab.
.………………………………………………………………………………………………………………………
.………………………………………………………………………………………………………………………
[3 markah]
(c) Terangkan satu sifat tanah selain daripada sifat saliran tanah.
.………………………………………………………………………………………………………………………
.………………………………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
3. Tanah dapat dibezakan berdasarkan kepada sifat fizikal.
Nyatakan dua sifat fizikal tanah.
(a) ….………………………………………………………………………………………………….

(b) ….…………………………………………………………………………………………………. [2 markah]

19

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 16 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menunjukkan langkah-langkah eksperimen menentukan tekstur tanah melalui kaedah

medan (rasa guna jari). Lengkapkan urutan langkah ekperimen berdasarkan gambar berikut.

i ____________________

____________________
ii ___________________

[2 markah] ____________________
iii ___________________

____________________

Hasil tanah yang dibentuk
diletakkan mengikut label
untuk pemerhatian

Kumin mineral Peratus (%)
tanah
Pasir 40
Liat 20
Kelodak X

2. Jadual ialah peratus kumin mineral bagi satu sampel tanah.
(a) Berdasarkan Jadual di atas, nyatakan peratus (%) kandungan kumin kelodak.
…………………………………………………………………………………………………………………………
(b) Tandakan tiga garisan untuk menentukan tekstur tanah pada Rajah Segitiga.
.………………………………………………………………………………………………………………………
(c) Namakan tekstur tanah tersebut.
.………………………………………………………………………………………………………………………
(d) Namakan dua jenis tanaman yang sesuai bagi tanah di (c).
(i) ….…………………………………………………………………………………………………
(ii) ….…………………………………………………………………………………………………
[3 markah]
20

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 17 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Jadual 1 menunjukkan peratus pasir, kelodak dan tanah liat bagi tanah A.

Jenis tekstur Tekstur B

Pasir 15

Liat 55

Kelodak 30

Jadual 1

(a)Tandakan tiga garisan untuk menentukan tekstur tanah A pada rajah 8. [3 markah]

Tekstur Carta
Tanah

Rajah 8
(b)Namakan tekstur tanah itu.

......................................................................................................................................

[1 markah]
(c) Nyatakan dua sifat tanah di 1(b).

(i)...................................................................................................................................
(ii)..................................................................................................................................

[2 markah]
(d)Terangkan dua kaedah memperbaiki tanah di 1(b).

……………………………………………………………………………………………..………………………
……………………………………………………………………………………………..………………………
……………………………………………………………………………………………..………………………
……………………………………………………………………………………………..………………………
……………………………………………………………………………………………..………………………
……………………………………………………………………………………………..………………………

[4 markah]

21

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 18 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Maklumat berikut adalah ciri bagi sejenis tanah.

▪ Rongga udara sangat besar
▪ Saiz kumin besar
▪ Daya memegang air rendah
(a) Nyatakan jenis tanah itu. ………………………………………………………………………………………..
(b) Nyatakan satu ciri lain bagi tanah itu …………………………………………………………………….…

[2 markah]
2. Rajah 1 menunjukkan tiga jenis tanah. Nyatakan nama jenis tanah itu.

(i)………………………………….. (ii)……………………………. (iii)………………………………

[3 markah]
3. Berikut merupakan maklumat berkenaan tiga jenis tanah berdasarkan sifat tanah dan contoh

tanaman.

Jenis Tanah Kandungan nutrien Contoh tanaman

A Sederhana tinggi Sawi
Kelodak Ubi keledek
…………………………………
C Tinggi Bawang merah

Jadual 1
Berdasarkan maklumat itu,
a) Nyatakan jenis tanah A.

…………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

b) Nyatakan kandungan nutrient bagi jenis tanah kelodak.
…………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

4. Rajah 1 menunjukkan keratan rentas lapisan tanah lazim. Labelkan lapisan tanah tersebut.
(i) …………………………………………………

(ii) ………………………………………………….

(iii) …………………………………………………

[3 markah]

22

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 19 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 1 menunjukkan kumin tiga jenis tanah yang digunakan dalam segitiga tekstur tanah.

.A. Pasir Liat

(a) Nyatakan jenis tanah A.
………………………………………………………………………………………………

(b) Nyatakan dua sifat tanah yang berbeza antara ketiga-tiga jenis tanah itu.

i. ............................................................................................................................

ii. ............................................................................................................................

2. Maklumat menunjukkan perbandingan ciri-ciri dua jenis tanah. [3 markah]

• Daya memegang air sangat tinggi • Daya memegang air rendah
• Saliran air kurang baik • Saliran air sangat baik

AB

a. Nyatakan jenis tanah :
A:……………………………………………………………….
B:……………………………………………………………….

b. Apakah tanaman yang sesuai untuk tanah jenis A.
…………………………………………………………………………………………………………………..

[3 markah]
3. Jadual menunjukkan sifat bagi sejenis tanah.

Daya Memegang Air Saiz Kumin Saliran

X Kurang daripada 0.002 mm Kurang Baik

Berdasarkan Jadual 2,
(i) Namakan X…………………………………………………………………………………..
(ii) Nyatakan satu contoh tanaman yang sesuai ditanam di tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………..
[3 markah]
4. Maklumat berikut adalah ciri bagi sejenis tanah.

● Rongga udara sangat kecil
● Saiz kumin < 0.002 mm

Berdasarkan maklumat, [1 markah]
(a) Nyatakan jenis tanah itu. [1 markah]
…………………………………………………………………………………………………………………
(b) Nyatakan satu ciri lain bagi tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………………………

23

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 20 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Berikut adalah maklumat tentang sifat-sifat tanah.

Daya memegang air
Saiz kumin 0.005mm
Rongga udara besar

Saliran baik
Kandungan nutrien tinggi

Nyatakan jenis tanah itu.
………………………………………………………………………………………………………………………..

[1 markah]
2. Rajah 1 menunjukkan 2 jenis tanah di Malaysia.

Rajah 1

AB

(a) Namakan jenis tanah A dan tanah B
Tanah A…………………………………….. Tanah B…………………………………….

(b) Nyatakan satu sifat tanah jenis A
…………………………………………………………………………………………………………………………
[3 markah]

3. Gambar foto menunjukkan sampel sejenis tanah dari sebuah ladang.

(a) Nyatakan nama jenis tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………………………………
(b) Nyatakan dua sifat tanah yang boleh diuji dalam makmal dari sampel tanah itu.
(i) …………………………………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………………………………
[3 markah]
4. Jadual menunjukkan jenis-jenis tanah dengan sifatnya. Lengkapkan jadual di bawah.

Tanah/ Ciri Liat Kelodak Pasir

Saliran i)……………………. ……. Sederhana baik Sangat baik

Kandungan Rendah iii) …………………………. iv) ………………………….
nutrien [3 markah]

24

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop2)

BAB 1 : SAINS TANAH

STANDARD STANDARD PEMBELAJARAN
KANDUNGAN
KAEDAH MEMPERBAIKI KEADAAN TANAH UNTUK MENINGKATKAN
1.2 PERTUMBUHAN TANAMAN

1.2.1 Menyatakan jenis struktur tanah iaitu butir rapuh, berlapis, berblok, prismatik
dan kolumnar.
1.2.2 Menerangkan kepentingan struktur tanah kepada pertumbuhan tanaman.
1.2.3 Menguji nilai pH sampel tanah dari tapak penanaman menggunakan meter
pH.
1.2.4 Menunjuk cara kaedah memperbaiki keadaan tanah untuk menggalakkan
pertumbuhan tanaman iaitu pemugaran, pengapuran, pembajaan, pengairan
dan penyaliran.

TAHAP STANDARD PRESTASI
PENGUASAAN
TAFSIRAN
1
2 Menyatakan jenis-jenis struktur tanah.
3 Menerangkan kepentingan struktur tanah.
4 Menerangkan kaedah memperbaiki keadaan tanah.
5 Menentukan pH tanah menggunakan meter pH.
Menyediakan laporan ujian pH tanah
6 Memperbaiki keadaan tanah dengan kreatif dan inovasi serta boleh
dijadikan contoh.

2 Wikipedia : Pit stop is a pause for refuelling, new tyres, repairs, mechanical adjustments, a driver change, as a penalty, or any combination.

25

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 1 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
6. Takrifkan:

(i) Tekstur tanah: ………………………………………………………………………………………………………
(ii) Struktur tanah: ……………………………………………………………………………………………………..

[2 markah]
7. Rajah 1 menunjukkan jenis struktur tanah. Lengkapkan rajah tersebut.

[2 markah]

8. Rajah menunjukkan tiga jenis struktur tanah. Namakan struktur tanah itu.

(i) Berblok (ii) (iii)

[2 markah]

9. Rajah 4 menunjukkan kepentingan struktur tanah. Lengkapkan rajah itu.

Kepentingan Air berlebihan mudah di alirkan
struktur Mencegah kepadatan tanah

RAJAH 4 [3 markah]

10. Jadual menunjukkan ciri-ciri bagi struktur tanah. Nyatakan jenis struktur tanah berdasarkan
ciri-cirinya.

Ciri-ciri Jenis Struktur

a) Bersaiz kecil dan tidak terikat antara agregat
b) Berbentuk lempeng dan mempunyai ruang liang yang sedikit

[2 markah]

11. Rajah 3 menunjukkan satu jenis struktur tanah.

(a) Nyatakan nama struktur tanah dalam rajah di atas.
…………………………………………………………………………………………………………………….…………

(b) Nyatakan dua ciri struktur tanah yang baik.
(i) …………………………………………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………………………….…..………
[3 markah]

26

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 2 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
SPM2019
1. Rajah menunjukkan rupa bentuk dua jenis struktur tanah. Berdasarkan rajah itu,

(a) Nyatakan struktur tanah:
A : ………………………………………………………………………………………
B :……………………………………………………………………………………….

(b) Nyatakan kepentingan struktur tanah itu terhadap pertumbuhan tanaman.
……………………………………………………………………………………….
[3 markah]

2. Rajah 1 menunjukkan jenis struktur tanah. Nyatakan nama jenis struktur itu.

i....................................... ii......................................

Rajah 1 [2 markah]

3. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan nilai pH
tanah. Susun mengikut urutan yang betul untuk melakukan eksperimen itu dengan menulis 2,
3 dan 4 dalam ruangan jawapan yang disediakan.

Kacau hingga sebati dan biarkan 20 minit

Masukkan air suling sehingga ½ penuh bikar

Masukkan sampel tanah ke dalam bikar sehingga ¼ penuh 1

Masukkan meter pH ke dalam bikar dan tentukan nilai pH
[3 markah]

4. Tuliskan 2, 3 dan 4 mengikut urutan langkah yang betul bagi menentukan pH tanah dengan
kaedah larutan penunjuk universal. Langkah 1 dan 5 diberi.
Tuangkan air suling sehingga ¾ tabung uji.
Isikan tabung uji dengan 2.5 cm3 sampel tanah
1 Isikan tabung uji dengan 2.5 cm3 barium sulfat
5 Sumbat tabung uji dengan penyumbat getah dan goncangkan.
Tambahkan 2 - 3 titis larutan penunujuk universal ke dalam tabung uji.
[3 markah]

27

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 3 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh……………………. [3 markah]
Sila jawab semua soalan.
1. a) Nyatakan kegunaan kapur.

………………………………………………………………………………………………..…
b) Nyatakan dua kaedah membaiki keadaan tanah selain proses pengapuran.

(i) ………………………………………………………………………………………..…
(ii) …………………………………………………………………………………………

2. Rajah 4 menunjukkan alat untuk menguji pH tanah.

Rajah 4
a) Nyatakan nama alat dalam rajah 4 di atas.

…………………………………………………………………………………………
[1 markah]

b) Nyatakan dua kaedah yang boleh digunakan untuk menguji pH tanah.
i. ………………………………………………………………………………….
ii. ………………………………………………………………………………….
[2 markah]

3. Nyatakan DUA kesan keasidan kepada tanah.
(a) …………………………………………………………………………………………………………………………...
(b) …………………………………………………………………………………………………………………….……..
[2 markah]

4. Rajah 4 menunjukkan kesan keasidan pada tanah.

(i) Nyatakan X:…………………………………………………………………………………………
(ii) Terangkan kesan X pada tanaman jika nilai pH tanah sangat rendah.

…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

[3 markah]
5. Keasidan tanah akan memberikan kesan ke atas ketersediaan nutrien. Terangkan bagaimana

kesan pH tanah boleh menyebabkan nutrien kurang tersedia.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………….

[2 markah]
28

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 4 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Tanah di Malaysia tergolong dalam kumpulan tanah bermasalah seperti tanah asid sulfat, tanah

gambut, tanah bekas lombong, tanah BRIS dan tanah liat.
a) Nyatakan satu kaedah yang boleh digunakan untuk memecah, melonggar dan
menggemburkan keadaan tanah yang padat.
…………………………………………………………………………………………
b) Nyatakan satu kaedah untuk menurunkan nilai keasidan dalam tanah.
………………………………………………………………………………………….
[2 markah]

2. Nyatakan tiga kaedah yang dapat mengawal hakisan tanah di ladang.
(a) ……………………………………………………………………………………………
(b) ……………………………………………………………………………………………
(c) ……………………………………………………………………………………………
[3 markah]

3. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan pH tanah
menggunakan kaedah Kuhn.
Susun mengikut urutan yang betul kaedah melakukan eksperimen itu dengan menulis 3 dan 4
dalam ruang jawapan yang disediakan.
2 Masukkan sampel tanah sehingga 5 cm ke dalam tabung uji
Tutup dan goncang tabung uji sehingga sebati
1 Masukkan barium sulfat ke dalam tabung uji sebanyak 2.5 cm
Tambahkan ¾ air suling dan titiskan 2-5 titisan larutan penunjuk universal
[2 markah]

4. Rajah menunjukkan pengaruh pH terhadap ketersediaaan nutrien yang diambil oleh tumbuhan.

(a) Pada julat pH berapakah semua nutrien dalam keadaan tersedia? [3 markah]
………………………………………………………………………………………….

(b) Pada julat pH berapakah Kalium dan Nitrogen kurang tersedia?
………………………………………………………………………………………….

(c) Pada julat pH berapakah Zink dalam keadaan paling tersedia?
………………………………………………………………………………………….

5. Rajah menunjukkan dua jenis bajak primer.

PQ [2 markah]
29
Namakan bajak:
P : ……………………………………………………………………………………..
Q : …………………………………………………………………………………….

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 5 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menunjukkan pengaruh pH tanah terhadap ketersediaan nutrien.

(a) Nyatakan julat pH yang paling sesuai untuk ketiga – tiga nutrien Nitrogen, Fosforus dan
Kalium.

............................................................................................................................
(b) Nilai pH tanah yang rendah akan memudahkan patogen penyebab penyakit tanaman

merebak. Nyatakan satu kaedah mengatasi masalah tanah di atas.
.......................................................................................................................

[2 markah]
2. (a) Lengkapkan carta alir kaedah menentukan nilai pH tanah menggunakan meter pH.

Uji meter pH dalam larutan penampan. Hancurkan tanah dengan
menggunakan lesung batu.

i. ……………………………………………………………………………...........

Kacau larutan hingga sebati. Biarkan selama 20 minit. Kacau semula
larutan.

ii. …………………………………………………………………………………..

Dapatkan bacaan pH tanah. Catatkan pada laporan eksperimen.
(b) Berikan satu perkara yang perlu dipatuhi untuk memastikan kejayaan eksperimen.

…………………………………………………………………............................…………………
[3 markah]
30

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 6 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Pernyataan berikut adalah langkah-langkah melakukan eksperimen menentukan pH tanah

menggunakan kaedah Kuhn. Lengkapkan eksperimen itu dengan mengisi ruang jawapan yang
disediakan.

Masukkan barium sulfat ke dalam tabung uji sebanyak 2.5 cm

(a)

Masukkan sampel tanah sehingga 5 cm ke dalam tabung uji
(b)

Padankan warna larutan dengan carta pH

[2 markah]

2. Jadual di bawah menunjukkan pH optimum bagi beberapa jenis tanaman.

Jenis tanaman pH optimum

Teh 4.0 - 6.0

Kopi Arabica 5.3 - 6.0

Nanas 5.0 - 6.5

Jagung 6.0 - 7.0

Berdasarkan jadual 1, jawab soalan berikut:
(a) Tanaman manakah paling sesuai di tanam di tanah yang mempunyai keasidan yang
tinggi.
............................................................................................................................
(b) Nyatakan satu kaedah untuk mengurangkan keasidan tanah.
............................................................................................................................
[2 markah]
3. Nyatakan tiga faktor yang perlu dipertimbangkan sebelum melakukan pengapuran dalam
amalan membaiki tanah.
(i) ………………………………………………………………………………
(ii) ……………………………………………………………………………...
(iii) ………………………………………………………………………………

[3 markah]
4. Rajah menunjukkan pernyataan tiga kaedah pemuliharaan tanah di Malaysia. Nyatakan kaedah
pemuliharaan itu.

Pokok getah ditanam di lereng-lereng bukit (i)........................................................

Menanam semula hutan dengan spesis
pokok yang cepat tumbuh (ii)........................................................

Permukaan tanah ditutup dengan jerami
untuk mengelakkan timpaan air hujan (iii)........................................................

[3 markah]

5. Nyatakan DUA tujuan melakukan pembajaan.
(a) ………………………………………………………………………………………………..

(b) ………………………………………………………………………………………………..

[2 markah]

31

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 7 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. (a) Rajah 5 menunjukkan cara membaiki keadaan tanah. Lengkapkan rajah itu.

Kaedah membaiki keadaan tanah

(i) .......................... (ii) ..........................

Pembajaan Pengairan

Rajah 5 [2 markah]
(b) Nyatakan satu jenis pengairan yang diamalkan di Malaysia.
…………………………………………………………………………………………………………………….
[1 markah]
2. Nyatakan DUA jenis kapur yang boleh digunakan untuk pengapuran tanah.
(a) ………………………………………………………………………………………………..

(b) ………………………………………………………………………………………………..

[2 markah]

3. Rajah menunjukkan alat pemugaran tanah. Kelaskan alat pemugaran itu mengikut jenis
pemugaran.

Alat Pemugaran Jenis Pemugaran

[3 markah]

4. Jadual menunjukkan jenis bajak dan cara tindakannya ke atas tanah. Lengkapkan jadual itu.

Jenis Bajak Cara Tindakan

Bajak Piring (i)

Bajak Sisir (ii)

(iii) Memecah ketulan tanah yang kasar

(iv) Membuat batas

[4 markah]

32

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 8 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 4 menunjukkan alat pembajakan yang digunakan untuk membajak tanah.

Rajah 4

(a) Namakan bajak A.
…………………………………………………………………………………………………..

(b) Nyatakan peranan bajak B.
…………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

2. Gambar P dan Q menunjukkan jenis sistem pengairan yang digunakan di ladang.

Nyatakan: PQ

(a) Jenis sistem pengairan P:…………………………………………………………..……………..……………
(b) Kebaikan pengairan jenis Q:……………………………………………………………………………………
[2 markah]
3. Nyatakan dua kaedah memperbaiki keadaan tanah supaya sesuai untuk penanaman tanaman.
(a) ...........................................................................................................
(b) ...........................................................................................................
[2 markah]
4. Rajah 2 menunjukkan alat pemugaran tanah. Nyatakan fungsi alat pemugaran itu.

Alat Bajak Fungsi

Rajah 2 [3 markah]

33

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 9 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 1 menunjukkan satu langkah eksperimen untuk menentukan nilai pH tanah.

pH 5.0

Rajah 1
(a) Namakan dua alat selain yang digunakan pada rajah di atas.

(i) ………………………………………………………………………….….………
(ii) …………………………………………………….…………………………………
(b) Tanah yang diuji menunjukkan bacaan pH5.0.
Namakan satu jenis bahan kapur yang sesuai digunakan untuk mengurangkan keasidan
tanah tersebut.
…………………………………………………………………………………...……………

[3 markah]
2. Rajah 4 menunjukkan nama alat pemugaran tanah dan fungsinya. Lengkapkan rajah itu.

Nama alat Pemugaran Fungsi

(i)……………………………………………………………
………………………………………………………………

Bajak Piring

Memecah dan menghancurkan tanah

(ii)…………………………………

Rajah 4

[2 markah]

Rajah 1

3. Rajah 1 di atas menunjukkan sejenis alat pemugaran yang digunakan di ladang.
(a) Namakan alat pemugaran itu. [1 markah]

……………………………………………………………………………………………………………………..

(b) Nyatakan fungsi alat pemugaran itu. [1 markah]

……………………………………………………………………………………………………………………..

34

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 10 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah di bawah terdapat dua jenis sistem pengairan. Nyatakan jenis sistem pengairan berikut.

(i) (ii)
[ 2 markah]

2. Pengapuran adalah salah satu kaedah untuk memperbaiki tanah yang bermasalah.
(a) Nyatakan tujuan pengapuran.
…………………………………………………………………………………………………
(b) Namakan satu jenis kapur yang membekalkan kalsium dan magnesium.
…………………………………………………………………………………………………
(c) Nyatakan masa kerja-kerja pengapuran dijalankan.
…………………………………………………………………………………………………
[3 markah]

3. Nyatakan tiga tujuan pengapuran ke atas tanah yang berasid.
i. ………………………………………………………………………………………………………………
ii. ….…………………………………………………………………………………………………………..
iii. ….…………………………………………………………………………………………………………..
[3 markah]

4. Nyatakan dua kelemahan sistem pengairan percikan dalam penamanan sayur.
i. ……………………………………………………………………………………………………………
ii. ….………………………………………………………………………………………………………..
[2 markah]

SPM2019
5. Rajah menunjukkan dua kaedah membaiki tanah.

Berdasarkan rajah itu,
(a) Nyatakan kaedah
A :……………………………………………………………………………………….
B :……………………………………………………………………………………….
(b) Nyatakan jenis tanah yang sesuai dibaiki dengan menggunakan kaedah A
………………………………………………………………………………………………………………
[3 markah]

6. Nyatakan dua jenis bajak yang berfungsi untuk memotong tanah.
i. ….……………………………………………………………………………..
ii. ….……………………………………………………………………………..
[2 markah]

35

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 11 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Namakan bajak pemugaran sekunder berikut.

(i) (ii)

(iii) Bajak Sikat
[3 markah]

2. Berikut merupakan langkah-langkah eksperimen menentukan pH tanah menggunakan kaedah
pH meter. Lengkapkan urutan langkah ekperimen berikut.
Sediakan bahan dan peralatan eksperimen

(i)

Hancurkan tanah dengan menggunakan lesung batu

(ii)

Kacau larutan sehingga sebati dan biarkan selama 20 mint.
Kacau semula larutan tersebut

(iii) [3 markah]
3. Rajah menunjukkan dua jenis struktur tanah.

Struktur tanah P Struktur tanah Q

(a) Nyatakan jenis struktur tanah:
P : ……………………………………………………Q : ……………………………………………………………

(b) Nyatakan ciri struktur tanah Q.…………………………………………………………….…………………
[3 markah]

36

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 12 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.

Struktur tanah ialah susunan kumin-kumin tanah yang terdiri
daripada kelodak, pasir dan liat yang membentuk agregat tanah

1. Berdasarkan penyataan di atas,
(a)Nyatakan satu kepentingan struktur tanah kepada tanaman.
.………………………………………………………………………………………………………………………
(b)Nyatakan 2 jenis struktur tanah.
(i) ……………………………………………………………………………………………….
(ii) ….……………………………………………………………………………………………
[3 markah]

2. Maklumat berikut adalah hasil beberapa ujian ke atas sampel tanah di kawasan tanah terbiar.

Berwarna kelabu / Bertekstur halus / Menakung air

(a) Tentukan jenis tanah itu.
………………………………………………………………………………………………………………………..

(b) (i) Nyatakan kelemahan jenis tanah itu.
………………………………………………………………………………………………………………………..
[2 markah]
(ii) Berdasarkan jawapan anda di 1(b)(i), terangkan empat kaedah untuk membaiki
struktur tanah itu.
Kaedah 1 :
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Kaedah 2 :
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Kaedah 3 :
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Kaedah 4 :
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
[8 markah]

37

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 13 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Pernyataan berikut adalah berkaitan dengan tanah liat yang menjadi antara tanah yang

bermasalah di Malaysia.

Tanah liat ialah tanah yang mengandungi kandungan liat yang tinggi.
Kandungan liat yang tinggi menyebabkan tanah itu menjadi lekit
apabila basah dan keras apabila kering. Jenis tanah ini mempunyai
saliran yang kurang baik kerana mempunyai kadar peresapan air

yang rendah, agak berasid dan mempunyai kesuburan yang rendah.

(a) Berdasarkan maklumat di atas, terangkan tiga kaedah memperbaiki tanah tersebut supaya
sesuai untuk penanaman tanaman.

……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

[8 markah]
(b) Nyatakan dua kaedah mencegah hakisan tanah.

i. ………………………………………………………………………………………………………………
ii. ……………………………………………………………………………………………………..………

[2 markah]
(c) Nyatakan dua warna tanah yang mempunyai ciri-ciri yang sama dengan pernyataan di atas.

(i) ………………………………………………………………………………………………………….
(ii) ………………………………………………………………………………………………………….

[2 markah]

38

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 14 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah 4 menunjukkan amalan pertanian yang dijalankan untuk memulihara tanah agar lebih

terpelihara.

Rajah 4
(a) Namakan amalan pertanian itu.

………………………………………………………………………………………………….……………………………...
(b) Nyatakan dua tujuan amalan ini dijalankan.

…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

[3 markah]
(c) Terangkan tiga amalan pertanian lain selain jawapan 1(a) untuk memulihara tanah

pertanian.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

[6 markah]

39

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 15 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.

1. Tanah bekas lombong adalah tanah bermasalah di Malaysia kerana tanahnya mengandungi
pasir yang tinggi.
(a) Terangkan tiga kaedah memperbaiki tanah tersebut supaya sesuai untuk penanaman
sayuran.

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

[6 markah]
(b) Nyatakan tiga sifat jenis tanah di 1(a).

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

[3 markah]
(c) Nyatakan satu jenis tanaman yang sesuai ditanam di tanah jenis 1(a) di atas.

..................................................................................................................................................

[1 markah]

40

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 16 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menunjukkan bacaan meter pH ke atas satu jenis tanah. Berdasarkan bacaan dibawah

jawab soalan yang diberikan.

4.3

(a) Nyatakan sifat tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

(b) Terangkan empat faktor yang boleh mempengaruhi pH tanah.
(i) Faktor 1 :

…………………………………………………………………………………………………..………………………
…………………………………………………………………………………………………………………..………
…………………………………………………………………………………………………………………..………
………………………………………………………………………………………………..………………………...

(ii) Faktor 2 :
……………………………………………………………………………………………………….……….

…………………………………………………………………………………………………………………..………
…………………………………………………………………………………………………………………..………

………………………………………………………………………………………………………….…….
(iii) Faktor 3 :

…………………………………………………………………………………………………………..……

…………………………………………………………………………………………………………………..………
…………………………………………………………………………………………………………………..………

………………………………………………………………………………………………………………..
(iv) Faktor 4 :

…………………………………………………………………………………………………………..……

…………………………………………………………………………………………………………………..………
…………………………………………………………………………………………………………………..………

………………………………………………………………………………………………….…………….
[8 markah]

(c) Terangkan dua kesan keasidan pada tanah.
(i) Kesan 1 :
…………………………………………………………………………………………………..…..
……………………………………………………………………………………………………....

(ii) Kesan 2 :
…………………………………………………………………………………………………….…

………………………………………………………………………………………………….……
[4 markah]

(d) Nyatakan dua warna tanah yang mempunyai ciri saliran yang baik.
………………………………………………………………………………………………………..……
………………………………………………………………………………………………………..……
[2 markah]

41

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 17 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menunjukkan dua jenis struktur tanah di Malaysia.

XY

(a) Berdasarkan rajah di atas, namakan struktur itu.
X :……………………………………………… Y :………………………………………………..
[2 markah]

(b) Terangkan ciri-ciri jenis struktur tanah di atas.
Y : …………………………………………………………………………………………………………
X : …………………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

(c) Nyatakan empat kepentingan struktur tanah kepada tanaman.
(i) ……………………………………………………………………………………………………….
(ii) ……………………………………………………………………………………………………….
(iii) ……………………………………………………………………………………………………….
(iv) ……………………………………………………………………………………………………….
[4 markah]

2. Maklumat pada Rajah 5 berikut adalah berkenaan julat pH tanah.
Nilai pH

56 7 8 9 10

Rajah 5: Julat pH tanah.
(a) Nyatakan julat pH tanah berasid paling tinggi.

……………………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

(b) (i) Nyatakan satu kesan keasidan pada tanah.
…………………………………………………………………………………………………………….…….
[1 markah]
(ii) Berdasarkan jawapan anda di b(i), terangkan dua kaedah memperbaiki tanah
yang bermasalah.
….…………………………………………………………………………………………………………………
….…………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….……
……………………………………………………………………………………………………………….……
……………………………………………………………………………………………………….……
……………………………………………………………………………………………………………….……
[4 markah]

(c) Nyatakan tiga faktor yang boleh mempengaruhi pH tanah.
(i) …………………………………………………………………………………………………………….
(ii) …………………………………………………………………………………………………………….
(iii) …………………………………………………………………………………………………………….
[3 markah]

42

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 18 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.

1. Berikut adalah hasil ujian sampel sejenis tanah jenis Asid Sulfat.

Nilai pH 3.4

Warna Tanah Kelabu

(a) Berdasarkan nilai pH,
(i) Terangkan dua kesan sifat tanah itu kepada tanah.
Kesan 1:

……………………………………………………………………………………………...........................................

………………………………………………………………………………………….............................................

Kesan 2:

……………………………………………………………………………………………...........................................

………………………………………………………………………………………….............................................

[4 markah]
(ii) Huraikan tiga kaedah yang sesuai untuk membaiki keadaaan tanah Asid Sulfat.
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

[6 markah]
(b) Nyatakan dua ciri tanah yang berwarna kelabu itu.

(i) ...................................................................................................................
(ii) ...................................................................................................................

[2 markah]
(c) Nyatakan satu tanaman yang sesuai untuk tanah ini.

..........................................................................................................................
[1 markah]

2. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan nilai pH
tanah menggunakan kaedah meter pH. Susun mengikut urutan yang betul dengan menulis 2,
3 atau 4 dalam ruang jawapan yang disediakan.

Masukkan air suling sehingga ½ penuh bikar

Masukkan meter pH ke dalam bikar dan tentukan nilai pH

Masukkan sampel tanah ke dalam bikar sehingga ¼ penuh 1

Kacau sehingga sebati dan biarkan 20 minit kemudian kacau semula

[3 markah]

43

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 19 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menunjukkan Encik Sharizal sedang menanam tanaman sayuran di kawasan rumahnya.

Sementara menunggu tanamannya membesar, beliau membuat keputusan untuk melakukan
satu ujian tanah dan beliau mendapati tanah itu adalah jenis tanah pasir.

(a) Nyatakan satu kaedah ujian tanah yang telah dilakukan oleh Encik Sharizal.
……………………………………………………………………………………………………..
[1 markah]

(b) Berikan tiga masalah yang terdapat pada tanah itu.
…………………………………………………………………………………………………………….…….
…………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………..

[3 markah]
(c) Jika tanah itu hendak ditanam pokok jambu batu, terangkan tiga kaedah yang perlu

dilakukan oleh Encik Shahrizal untuk membaiki tanah itu.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
2. Rajah menunjukkan dua jenis bajak, A ialah bajak primer dan B ialah bajak sekunder.

AB

Berdasarkan rajah di atas;
(a) Nyatakan bajak A dan B itu.

Bajak A :…………………………………………… Bajak B:……………………………………..
(b) Nyatakan fungsi bajak A.

………………………………………………………………………………………………………………
(c) Nyatakan dua bajak sekunder selain bajak B.

…………………………………………………………………………………………………………….
[5 markah]

44

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 20 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Encik Abdullah telah membeli sebidang tanah yang telah ditanam dengan tanaman kelapa.
Tujuan utama dia membeli tanah tersebut ialah untuk mengusahakan tanaman kailan di
antara pokok kelapa. Malangnya tanaman kailan tidak hidup dan tanah sentiasa kering
walaupun selepas disiram.
(a) Nyatakan satu kaedah ujian tanah yang boleh dilakukan oleh Encik Abdullah.
…………………………………………………………………………………………… [1 markah]
(b) Nyatakan jenis tanah itu selepas ujian tanah dilakukan.
………………………………………………………………………………………... [1 markah]
(c) Nyatakan tiga punca yang menyebabkan tanamannya tidak hidup subur.
(i)……………………………………………………………………………………………………………….…
(ii)…………………………………………………………………………………………..…………………...
(iii)………………………………………………………………………………………………………………..
[3 markah]
(d) Terangkan tiga kaedah yang boleh digunakan untuk memperbaiki tanah di Malaysia.
(i) ….……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
(ii) ….……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
(iii) ….……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
[6 markah]

(e) Nyatakan satu tanaman lain yang boleh ditanam di tanah tersebut.
……………………………………………………………………………………………………… [1 markah]
2. Penyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan
nilai pH sampel tanah menggunakan meter pH. Susun langkah mengikut urutan yang betul
dengan menulis 1, 2, atau 3 dalam ruang jawapan yang disediakan.

Kacau larutan hingga sebati dan biarkan selama 20 minit. 4

Hancurkan tanah dengan menggunakan lesung batu

Uji meter pH dalam larutan penampan pH 4.1 atau pH 7.01

Masukkan 10 gm sampel tanah dan 10 ml air suling ke dalam bikar

3. Rajah menunjukkan ujian menentukan nilai pH tanah. [3 markah]

5.0

(a) Nyatakan sifat tanah itu.
…………………………………………………………………………………

(b) Nyatakan dua kaedah selain kaedah di atas untuk menentukan nilai pH tanah itu.
(i) …………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………

(c) Nyatakan dua factor yang menyebabkan tanah berasid.
(i) ……………………………………………………………………………………………
(ii) ……………………………………………………………………………………………
[5 markah]

45

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 21 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Berikut adalah maklumat tanaman sayuran Pak Sahar.

Pengeluaran hasil sayuran Pak Bakar pada tahun 2020 lalu telah merosot dan
mengalami sedikit kerugian. Ini adalah disebabkan sayur-sayurannya telah

mengalami kerosakan dan mati. Pak Bakar dapati tanah di tapak penanamannya
kelihatan kering dan keras.

Berdasarkan maklumat di atas,
(a) Nyatakan jenis tanah di tapak penanaman sayur Pak Bakar.

………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

(b) Terangkan tiga kaedah untuk memperbaiki tanah di tapak penanaman sayur Pak Bakar.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………

[6 markah]
(c) Nyatakan dua sifat tanah itu.

(iii) ………………………………………………………………………………………………..…
(iv) …………………………………………………………………………………………………..

[2 markah]
2. Namakan jenis struktur tanah berdasarkan Jadual di bawah.

Ciri- Ciri Jenis Struktur

• Bersaiz kecil dan tidak terikat antara agregat i…………………………………
• Berbentuk lempeng dan ii………………………………..
• Mempunyai ruang liang yang sedikit

[2 markah]
3. Penyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan
nilai pH sampel tanah menggunakan meter pH. Susun langkah mengikut urutan yang betul
dengan menulis 1, 2, atau 3 dalam ruang jawapan yang disediakan.

Kacau larutan hingga sebati dan biarkan selama 20 minit. 4

Hancurkan tanah dengan menggunakan lesung batu

Uji meter pH dalam larutan penampan pH 4.1 atau pH 7.01

Masukkan 10 gm sampel tanah dan 10 ml air suling ke dalam bikar

[3 markah]

46

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 22 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Rajah menujukkan dua kaedah pemuliharaan tanah melalui amalan pertanian.
(a) Nyatakan kaedah itu.

Rajah Kaedah

(A)…………………………………………………

(B)……………………………………………….
(C)……………………………………………….

(b) Nyatakan tujuan kaedah:
A ……………………………………………………………………………………………………………..…
B………………………………………………………………………………………………………………….

(c) Nyatakan tiga cara mencegah hakisan tanah.
(i) ………………………………………………………………………………………………………………….
(ii) ………………………………………………………………………………………………………………….
(iii) ………………………………………………………………………………………………………………….
[8 markah]

2. Rajah menunjukkan jenis-jenis struktur tanah. Lengkapkan rajah itu.

[3 markah]
3. Nyatakan satu struktur tanah yang paling sesuai untuk tanaman sayur-sayuran. Berikan sebab.

……………………………………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

4. Berikan maksud “no til farming”.
…………………………………………………………………………………………………………………………….
[1 markah]
47

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 23 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
5. Rajah menunjukkan system pengairan di kawasan penanaman.
Nyatakan kaedah pengairan itu dalam ruang yang disediakan.

System Pengairan Kaedah pengairan

(i)………………………………………………..

(ii)……………………………………………….

SPM[2 markah]
6. Jadual menunjukkan tentang fungsi alat pemugaran primer dan sekunder. Nyatakan nama alat
pemugaran itu dalam ruang yg disediakan.

Fungsi alat pemugaran Nama alat pemugaran

Memotong, mengangkat, memecah (i)………………………………………………
dan membaluikkan tanah

Menghancurkan tanah,
mengeluarkan rumpai, sisa tanaman (ii)……………………………………………..
dan akar kayu

7. Rajah menunjukkan struktur tanah A dan B. Namakan struktur tanah tersebut. SPM[2 markah]

A:………………………………… B:…………………………………… Butir rapuh

[3 markah]

8. Pernyataan berikut adalah langkah melakukan eksperimen menguji pH tanah menggunakan
kaedah larutan penunjuk Universal. Susun mengikut turutan yang betul untuk melakukan
eksperimen iru dengan menulis 1, 2, 3, dan 4 pada petak yang disediakan. Langkah 5 telah
diberikan.

Tuangkan air suling ke dalam tabung uji sehingga penuh

Masukkan sampel tanah ke dalam tabung uji

Masukkan 2 cm hingga 5 cm barium sulfat ke dalam tabung uji

Tutup dan goncang tabung uji 5

Titiskan 2 hingga 3 titis larutan penunjuk universal

[4 markah]

48

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Modul Praktis Topikal (PitsTop3) Pertanian

BAB 1 : SAINS TANAH

STANDARD STANDARD PEMBELAJARAN
KANDUNGAN
KESAN PENGGUNAAN BAJA TERHADAP TANAH DAN
1.3 MENGHITUNG KOS BAJA (9)
1.3.1
1.3.2 Menerangkan jenis baja iaitu organik dan baja kimia.
Menjustifikasikan kebaikan baja organik dari aspek keadaan tanah, kadar
1.3.3 penyerapan dan pegangan air, kandungan nutrien dalam tanah,
1.3.4 kandungan mikrob dalam tanah dan ketersediaan nutrien.
Menghuraikan kesan sampingan baja organik dari aspek pertumbuhan
1.3.5 rumpai, penyebaran perosak dan perumah kepada perosak.
1.3.6 Menerangkan kaedah penghasilan larutan baja organik iaitu Fermented
Plant Juices (FPJ) atau Fermented Fruit Juices (FFJ) atau Fish Amino Acid
1.3.7 (FAA) atau Calcium Phosphate (CaP).
1.3.8 Menghasilkan satu larutan baja organik iaitu FPJ atau FFJ atau FAA atau
1.3.9 CaP.
Menjustifikasikan kebaikan penggunaan baja kimia dari aspek menambah
nutrien dalam tanah, kesan tindakbalas dan nutrien khusus mengikut
keperluan tanaman.
Menghuraikan kesan penggunaan baja kimia berlebihan iaitu
pencemaran tanah, keasidan tanah dan kos pembajaan.
Menghitung kuantiti nutrien yang terdapat dalam satu formulasi baja.
Menghitung kos baja dan kos satu program pembajaan tanaman.

STANDARD PRESTASI

TAHAP TAFSIRAN
PENGUASAAN

1 Menerangkan kebaikan baja kimia dan organik

2 Menerangkan kesan sampingan penggunaan baja kimia dan organik

3 Menghuraikan kaedah penghasilan satu larutan baja organik

4 Menghitung kuantiti tiga jenis nutrien yang terkandung dalam satu jenis
formulasi baja

5 Merumus satu program pembajaan berdasarkan sejenis tanaman, kos
dan keluasan tertentu.

6 Menghasilkan satu larutan baja organik secara kreatif dan inovasi serta
boleh dijadikan contoh.

3 Wikipedia : Pit stop is a pause for refuelling, new tyres, repairs, mechanical adjustments, a driver change, as a penalty, or any combination.

49

SULIT Modul Praktis Topikal Pertanian (PitsTop)

Praktis 1 Markah :

Nama :…………………………………………………….Ting…………………Tarikh…………………….
Sila jawab semua soalan.
1. Nyatakan DUA tujuan melakukan pembajaan. TP1
(a) ………………………………………………………………………………………………..
(b) ………………………………………………………………………………………………..
[2 markah]
2. Lengkap jadual dibawah berkaitan dengan membuat baja organik.

Jenis Baja Bahan asas Utama

Fish Amino Asid (FAA) i..............................................................................

Calcium Phasphate (CaP) ii.............................................................................

iii......................................... Pisang dan Gula Perang

[3 markah]
3. Lengkapkan Jadual 2 bagi menunjukkan unsur yang perlu untuk pertumbuhan tumbuhan.

Unsur Peranan dalam tumbuhan Gejala Kekurangan

Fosforus (i) Perubahan warna tepi daun/permukaan
daun berwarna unggu

(ii) Komponen protein untuk Klorosis (kekuningan) pada semua
menghasilkan klorofil bahagian tumbuhan

Kalium Membantu pembinaan kanji dan (iii)
protein

Jadual 2 [3 markah]
4. Jadual menunjukkan kaedah membaja tanaman dan cirinya. Nyatakan jenis kaedah membaja
itu.

Kaedah Membaja Ciri - Cirinya

Baja diletakkan dalam lubang di hujung kanopi.

Baja diletakkan di sebelah kanan dan kiri biji benih.

Baja boleh dicampurkan dengan racun perosak.

[3 markah]
5. Baja organik merupakan baja yang mesra alam kerana dihasilkan tanpa menggunakan bahan
kimia. Berdasarkan pernyataan di atas, nyatakan tiga sisa pertanian yang boleh dijadikan baja
organik.
(i) ………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………
(iii) ..………………………………………………………………………………….… [3 markah]
6. Penyataan berikut adalah langkah bagi menghasilkan baja organik Fermented Plant Juices

(FPJ). Tuliskan 1, 2 atau 3 pada petak yang disediakan bagi menunjukkan urutan langkah
yang betul. Langkah 4 diberi.

Masukkan campuran ke dalam bekas plastik dan tutup dengan rapat

Potong sisa sayuran dan masukkan ke dalam bekas

Simpan bekas plastik di tempat yang sejuk pada suhu bilik 4

Gaulkan sisa sayuran dengan gula merah

7. Jadual menunjukkan dua jenis nutrien. Nyatakan DUA contoh nutrien itu. [3 markah]

Nutrien Makro Nutrien Mikro

Nitrogen ii.

i. Boron
iii. Zink

[3 markah]

50