Modul Prakarsa SeniVisual (STPM)

Ciri-ciri Umum Karya Seni

Aliran Pasca Moden




Proses Penghasilan :
1







Nilai :
2








Konsep :
3







Reka bentuk :
4








Konteks :
5



101
94

3.3 Konteks









Maksud































M.Shepard











95

96

3.3.1.1 Bidang Kebudayann








Bidang Kebudayaan Keterangan
















































97

Pencapaian dan Ekspresi Nilai Kesenian























































98

3.3.1.2 Adat Resam





Maksud :























Tujuan :
























99

100

101

3.3.3.1 Persekitaran Semula Jadi





















































101

3.3.3.2 Persekitaran Buatan Manusia























































103

Maksud :













3.3.4





Jenis : Fenomena

























104

3.3.5 Nilai






















































105

BAB 4






PENDEKATAN SEJARAH DAN




KRITIKAN SENI VISUAL























Disediakan oleh
ABD.KHAMIS BIN HJ.SALLEH
106

KANDUNGAN BAB 4




Tajuk Muka Surat


1 Pendahuluan 108



2 Tujuan Sejarah Seni Visual 108



3 Pengolahan Karya 109



4 Gaya Penampilan 111



5 Kritikan Seni Visual 114



6 Contoh Nota Peta Minda 116






















107

PENDAHULUAN

◼ Perkembangan tamadun manusia 4.1.1 Tujuan utama sejarah seni ialah:
a) Mengetahui peristiwa lalu untuk memahami
menerusi penelitian seni. situasi masa kini.
◼ Satu disiplin ilmu yang mempunyai
peranan dan cabang yang luas. b) Merakam masa atau era karya tersebut

◼ Merangkumi apa sahaja yang dihasilkan.
berkaitan sebelum dan semasa
penghasilannya. c) Mengkaji perubahan-perubahan persepsi,
◼ Karya dan pengkarya yang menyentuh fungsi mahupun makna terhadap sesuatu
karya.
pelbagai aspek terhadap karya itu.

d) Mengkaji faktor-faktor terjadinya sesuatu

4.1 TUJUAN SEJARAH SENI VISUAL perubahan.
◼ Dapat meningkatkan kefahaman terhadap
makna yang tersurat dan tersirat dalam
sesuatu hasil karya.

◼ Untuk memahami masa lalu menerusi
kerja kerja seni.

◼ Apresiasi atau penghargaan terhadap seni
untuk mendalami dan memperjelaskan
bentuk, makna, dan fungsi sesuatu karya.













115 108

Egytian Tomb
Contoh pengolahan karya
repsentasi kaedah naratif

109

3. Kaedah Stailisasi c) Kaedah Superrealisme
- Ciri pengayaan.olahan imej di ambil kira - Peniruan keseluruhan imej lebih terperinci
dari segi ciri bahan yang di
gunakan dan rupa diserasikan dengan daripada peniruan secara realisme.
keseluruhan reka bentuk. - Peniruan ini mengaplikasikan saiz
- Dengan cara di permudahkan daripada sebenar pada karya berdasarkan imej
imej asal mengikut kesesuain yang ditiru.
bentuk olahan karya.
4. Kaedah Imitasi - Karya menggunakan pelbagai teknik
- Penghasilan karya daripada peniruan antaranya catan, arca dan campuran
subjek asal. media.
- Boleh di hasilkan secara: - Karya kelihatan seperti imej sebenar

a) Naturalisme seolah-olah seperti imej asal.
i) Aliran karya tekankan peniruan imej.
ii) Tekankan imej secara semulajadi
tanpa tokok tambah.
iii) Gaya penyampaian karya wujud dari
bentuk asal.
iv) Tidak mempunyai kepentingan pribadi
atau interpretasi peribadi.
b). Kaedah Realisme
- Hasil karya menekankan peniruan
keseluruhan imej tanpa ubah subjek

asal yang di tiru.
- Aliran yang dirakam oleh visual dan
pandangan mata.
- Gambaran imej berdasarkan sesuatu
yang nyata.
110

4.3 GAYA PENAMPILAN 4.3.2. SEPARA ABSTRAK

1) Cara imej dalam satu karya
dipersembahkan. a) Gambar imej sebenar yang diubah suai
2) Gaya disampaikan secara realistik dan dipermudahkan atau dimujaradkan .
separa abstrak dan abstrak. b) Imej tersebut masih dikenali dan masih
3) Gaya penampilan wujud untuk: mampunyai ciri-ciri sebenar dari imej
i) Sampaikan maksud. Memberi makna
terhadap sesuatu perkara yang ingin yang digambarkan.
disampaikan.
ii) Menyampaikan emosi, rangsangan
atau tindak balas pada suatu perkara.
iii) Dapat menunjukkan mengikut edaran

masa.Setiap aliran mempunyai stail
dan gaya penampilan karya.
iv) Menyampaikan nilai estetik dan
falsafah.


4.3.1. REALISTIK
1) Gaya penampilan dan imej yang
dipersembahkan dengan gambar yang
sebenar dan hampir sempurna dengan

imej asal yang di tiru.


Pastiche oleh Picasso
Contoh karya yang menujukkan gaya penampilan
imej secara abstark



111

4.3.3. ABSTRAK PERIOD

1) Gambar yang dipermudahkan 1) Pusingan masa dan melibatkan jangka waktu.
(dimujaradkan) dari segi bentuk dan imej 2) Melibatkan sejarah dan kebudayaan yang

sebenar. berjalan seiring dalam jangka masa yang
2) Diolah pada bentuk dan kualiti objek kepada tertentu.

rupa bentuk yang mustahak atau asas
SEJARAH
sahaja.
1) Kajian ilmu pengetahuan mengenai sesuatu
3) Imej abstrak sukar dikenali dan sangat
peristiwa yang benar-benar berlaku pada
berbeza dengan imej asal. waktu yang lampau.


2) Merujuk kepada kronologi.

3) Sejarah seni visual, kita dapat mengetahui
peristiwa-peristiwa penting yang berlaku
seperti pembentukan politik, ekonomi dan

sosial.

4) Mengambil kira apa yang berlaku pada
sesebuah masyarakat yang berada
dipersekitarannya,



Guardians of The Secret oleh Jackson Pollock
Contoh karya imej abstrak.










112

KEBUDAYAAN TERSIRAT
1) Keseluruhan cara hidup manusia. 1) Makna yang disampaikan kepada penonton
2) Sesebuah masyarakat dapat membentuk atau audiens disebalik penyusunan imej
tamadun manusia. Ia terbentuk melalui tampak yang digambarkan.
falsafah dan pandangan
sesebuah maysarakat. 2) Makna tersirat perlu ditafsir oleh audiens.
3) Hasil pemikiran manusia meliputi perkara yang
berbentuk spiritual dan fizikal.



MAKNA
1) Maksud ingin disampaikan melalui karya.
2) Disampaikan kepada audiens secara tersurat
dan tersirat.


TERSURAT
1) Sesuatu karya yang digambarkan melalui
bentuk atau imej tampak yang konkrit, jelas
dan nyata.
2) Audiens dapat memahami makna dengan
jelas berdasarkan penyusunan imej tampak
yang dipersembahan.



Pengkarya : Abd.Khamis Hj.Salleh
Mohd.Iskandar Mohd.Kassim
Tajuk : Warisan Yang Hilang
Tahun : 2004
Media : Cetakan Sutera Saring




113

5 KRITIKAN SENI VISUAL 5.1 Tujuan Kritikan Seni
1) Memainkan peranan penting dalam

1) Perbincangan yang bersifat ilmiah yang perkembangan seni visual.
mempunyai alasan dan bukti dihuraikan
melalui sistem, gaya dan teknik yang boleh 2) Antara tujuan kritikan seni visual:
mengangkat sesebuah karya seni. a) Meningkatkan penghasilan karya
yang lebih bermutu.
2) Berasaskan deskripsi, analisis, interpretasi b) Meningkatkan tahap apresiasi dan
dan pertimbagan. kefahaman masyarakat.
3) Kritikan boleh definisikan sebagai c) Perkembangkan sesuatu
kebudayaan.
perbincangan ilmiah dan bersistem untuk d) Meningkatkan nilai karya.
menghurai atau menilai gaya, teknik dan e) Memberi peluang kepada pihak
cara penghasilan. galeri mempromosi untuk mencari
bakat baru.
4) Merupakan satu nilai ilmu bersumberkan f) Penghubung antara seniman.
asas seni reka.
5) Pertimbangan seni kerana ia mempengaruhi
karyawan, persepsi khalayak, cita rasa dan
strategi pengumpulan seni.

























114

5.3 Strategi Kritikan seni

1. Kritikan seni memerlukan beberapa
strategi.

2. Ia amat berkait rapat dengan
apresiasi seni yang terbentuk
menerusi kefahaman terhadap
aspek-aspek asas karya seperti hal

benda, komposisi dan kandungan.

3. Ia mengunakan strategi deskripisi,
analisis, interpretasi dan
pertimbangan.



Deskripsi Analisis Interpretasi Pertimbangan

Memberi Penyelidik Tafsiran Renungan
gambaran an atau penjelasan, mengenai
nyata penghurai memperlihat kebaikan atau
tentang an seperti kan tentang masalah bagi
sesuatu. masalah, makna, sesuatu
persoalan tujuan, perkara.
dan aspek implikasi
komposisi. bagi sesuatu
perkara.











115

CONTOH PETA MINDA




Bab 4. Pendekatan Sejarah




Dan Kritikan Seni Visual





































116

4.1 Aspek dikaji dalam sesebuah karya seni





1





2






3





4





5





6





7






117

4.2 Tujuan Umum Sejarah Seni Visual
























































118

4.2.1 Tujuan Utama Sejarah Seni Visual







1











2










3











4









119

4.3 Kaedah Soalan Sejarah Seni Visual





1





2






3





4





5





6





7






120

4.4 Pengolahan Karya







Maksud








1. Idealisasi



































128
121

2. Representasi

Maksud :


2.1 Kaedah Dialog























2.3 Kaedah Naratif





















129
122

3. Stailisasi























































123

4. Imitasi


Maksud :


a. Kaedah Naturalisme














b. Kaedah Realisme













c. Kaedah Superrealisme














131
124

4.5 Gaya Penampilan







Maksud







Gaya Penampilan wujud untuk :







1







2







3







4 132


125

4.5 Jenis Gaya Penampilan



4.5.1 Realistik















4.5.2 Separa Abstrak















4.5.3 Abstrak

















126

4.5.3 Jenis Gaya Penampilan



PERIOD















SEJARAH















KEBUDAYAAN

















127

MAKNA












Tersurat





















Tersirat

















128

5.KRITIKAN SENI VISUAL








1









2








3








4









5

136
129

5.1 Tujuan Kritikan Seni Visual







1







2






3






4







5







6

137
130

5.2 KAEDAH KRITIKAN SENI




Pendekatan Jurnalistik Pendekatan Ilmiah















































138
131

5.3 Strategi Kritikan Seni



Deskripsi Analisis Interpretasi Pertimbangan



















































132

Ekspresif



























Instrumentalisme























133

Pengolahan Pengucapan Idea Dalam Seni Visual

Horld Osborn (1979)










1. Sintaktik













2. Semantik













3. Ekspresif







141
134

Disediakan oleh
ABD.KHAMIS BIN HJ.SALLEH

KANDUNGAN BAB 5




Tajuk Muka Surat


1 Unsur Seni Reka 137



2 Prinsip Rekaan 144



3 Media dan Teknik 150





































136

UNSUR SENI REKA










Garisan






Rupa






Jalinan






Warna






Bentuk







Ruang





137

Bahagian 1 UNSUR SENI REKA



- Garisan ialah satu deretan titik yang Fungsi Garisan

bersambung-sambung yang
mempunyai jarak tertentu. 1. Garisan menimbulkan rupa.

- Garisan boleh diolah untuk mencipta 2. Garisan menimbulkan bentuk.
3.
Garisan menimbulkan ilusi cahaya dan
rupa, jalinan, ton, corak, dan untuk bayang.
menimbulkan bentuk, ruang, dan 4. Garisan mewujudkan ruang.
pergerakan.
5. Garisan menghasilkan jalinan.
6. Garisan menghasilkan motif pada reka
Garisan merupakan satu siri titik-titik. Dengan corak.
sambungan titik-titik maka wujudlah garisan.
7. Garisan mewujudkan ton.
8. Garisan menghasilkan pelbagai asas corak
Garisan dihasilkan dengan menggunakan suatu garisan grid.
alat atau media yang bermula dari suatu titik
permulaan merentasi sesuatu kawasan hingga
terbina satu objek.






















138

Bahagian 1 UNSUR SENI REKA



- Rupa adalah hasil pertemuan titik Rupa terdiri daripada 2 jenis iaitu:
hujung dengan titik mula 1. Rupa Geometri
- Rupa adalah kawasan rata yang
• Rupa Geometri ialah rupa yang mempunyai
dilingkari garisan luar sudut seperti bulatan, tiga segi, empat segi
Terdapat 2 jenis rupa iaitu: dan lain-lain rupa yang bersudut.dicipta

a- Rupa geometri – bersudut seperti dengan menggunakan alatan khas iaitu
segi tiga, segi empat, pIramid, pembaris, set geometri dengan ukuran-ukuran
bulat. tertentu

b- Rupa organik – rupa bebas yang tidak
bersudut seperti rupa daun, buah, 2. Rupa Organik

batu. • Rupa organik merujuk kepada rupa bebas
Rupa boleh diolah dalam bentuk: yang tidak dapat diukur sudutnya seperti rupa
a - Rupa positif – Rupa objek yang daun, rupa orang, rupa ikan dan sebagainya.

terletak di sesuatu Kawasan. Dihasilkan secara sepontan
b - Rupa negatif – Ruang di sekeliling •
rupa sesuatu objek.

• Rupa ialah hasil daripada pertemuan
hujung garisan dengan
permulaannya.Rupa boleh dihasilkan

daripada garisan, warna dan
jalinan.Pertemuan antara permulaan

dan penghujung sesuatu garisan
menghasilkan rupa

139

Bahagian 1 UNSUR SENI REKA




1. Jalinan merupakan kesan yang terdapat pada Contoh JALINAN
permukaan sesuatu benda, seperti kesan pada

permukaan kulit durian, kulit rambutan, tapak
kasut, kulit kayu, bulu kucing, belang pada
harimau dan lain-lain.



2. Jalinan pada benda buatan manusia dan benda

ciptaan Tuhan memberi kesan tampak yang
berbeza.



3. Setiap objek yang berjalinan, mempunyai fungsi
dan nilai-nilai yang tersendiri.


Terdapat 2 jenis jalinan iaitu:
1. Jalinan Sentuh – Jalinan yang dapat

dirasai dengan sentuhan/tangan seperti
kolaj, arca, dan catan teknik impasto.



2. Jalinan Tampak – Jalinan yang hanya
dapat dilihat tetapi tidak dapat dirasai
dengan tangan seperti corak batik, jalur
buah tembikai dan gambar foto.




140

Bahagian 1 UNSUR SENI REKA



Warna terbahagi kepada 3 iaitu : Warna terbahagi kepada 3 iaitu :
1. Warna ASAS / UTAMA 3. Warna TERTIER / KETIGA
- Warna yang tidak boleh diperoleh daripada Dicipta daripada campuran warna asas dan warna
campuran warna lain. sekunder di sebelahnya dalam roda warna
- 3 Warna Asas – MERAH, BIRU, KUNING Warna Tertier = Warna Primer + Warna

Sekunder

Warna tertier terdiri daripada
a. Biru Ungu = Biru + Ungu
b. Biru Hijau = Biru + Hijau

c. Kuning Jingga = Kuning + Jingga
d. Kuning Hijau = Kuning + Hijau
Warna terbahagi kepada 3 iaitu :
2. Warna SEKUNDER / KEDUA e. Merah Jingga = Merah + Jingga
- Warna yang diperoleh daripada campuran 2 warna f. Merah Ungu = Merah + Ungu

asas.
- Terdiri daripada warna Hijau, Ungu dan Jingga
a. Jingga = Merah + Kuning

b. Ungu = Merah + Biru
c. Hijau = Kuning + Biru













141

Bahagian 1 UNSUR SENI REKA



1. Bentuk mempunyai struktur jisim dan isi padu. b- Bentuk Ilusi – bentuk visual yang bersifat 2
Ia mempunya lebih daripada satu permukaan dan dimensi yang digambarkan melalui lukisan atau
bersifat tiga dimensi (3D) catan.

2. Bentuk merupakan satu unsur yang amat
penting dalam penghasilan karya seni yang
bersifat realistik.
3. Penggunaan unsur-unsur seni yang lain dapat
digunakan bagi menghasilkan bentuk seperti
garisan, jalinan, rupa, ruang dan warna.
4. Garis luar sesuatu objek yang akan berubah
mengikut arah pandangan mata.


- Terdapat 2 jenis bentuk iaitu:

a- Bentuk Konkrit – bentuk objek sebenar yang
bersifat 3 dimensi iaitu boleh disentuh, dilihat, dan
dirasai. (bukan berbentuk gambar)





















142

Bahagian 1 UNSUR SENI REKA




Ruang ialah kawasan kosong di sekeliling objek, i. Ruang Dalam – ruang yang memperlihatkan kesan
jarak antara dua objek, atau rongga dalam perspektif hasil daripada penggunaan elemen asas seni

sesuatu objek. reka seperti dalam catan landskap.

-Terdapat 2 jenis ruang iaitu: ii. Ruang Cetek – Ruang dalam kawasan terbatas
seperti dalam sesebuah bilik.
a- Ruang Nyata – ruang sebenar yang terdapat

pada bentuk-bentuk konkrit iii. Ruang Rata – Karya seni visual yang memperlihatkan
b- Ruang Tampak – ruang yang hanya dapat olahan pada satah atau permukaan yang sama.
dilihat dalam seni tampak seperti lukisan,

catan dan cetakan (bukan sebenar).

• Wujud di alam nyata dan dalam sesebuah
karya seni.

• Objek yang sama saiz akan kelihatan lebih besar
jika berada di hadapan dan akan kelihatan
semakin kecil apabila berada di belakang/jauh.

• Warna objek yang di hadapan akan kelihatan
lebih jelas, manakala warna objek di belakang
pula akan kelihatan semakin kabur.













143