รวมหลักสูตร

96

รายวิชาสังคมศึกษา ฯ คาอธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน
ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๕ รหัสวชิ า ส ๑๕๑๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

เวลา ๘๐ ชวั่ โมง/ปี

สังเกต ศึกษาค้นคว้า วิเคราะห์ อภิปราย สนทนาซักถาม แสดงความคิดเห็น รวบรวมข้อมูล สืบค้นข้อมูล สรุป
ใจความสาคัญเก่ียวกับเรื่องราวพ้ืนฐานเก่ียวกับประวัติศาสตร์ความสาคัญของศาสนา ศาสดา และคัมภีร์ทางศาสนาท่ีตนนับ
ถอื หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพอ่ื เข้าใจในการพัฒนาตนและสังคม ความหมาย การบริหารจิต และเจริญปัญญา ช่ืน
ชมการทาความดีของตนเองและบุคคลในสังคม และแนวปฏิบัติในการช่ืนชม การทาความดีของบุคคลสาคัญกลุ่มเพื่อน
ประโยชน์ของการบริหารจิตและเจริญปัญญาของศาสนาที่ตนนับถือ กระบวนการประชาธิปไตยในการทางานร่วมกันใน
ครอบครัว โรงเรียน ชุมชน การปฏิบัติตน ตามสิทธิ หน้าที่ เสรีภาพในฐานะพลเมืองดีของประเทศ การดาเนินชีวิต ความ
แตกต่างของวฒั นธรรมในกลมุ่ คนในภมู ิภาค การปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขโครงสร้าง
การปกครองประเทศ ซ่ึงมีทั้งส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถ่ิน เพอื่ เชอ่ื มโยงความสัมพนั ธ์ระหวา่ ง คนกับการปกครอง
ประเทศ ความสาคัญในกฎหมายในชีวิตประจาวนั หน้าทขี่ องผผู้ ลิต และผบู้ รโิ ภค ความหมายของระบบสนิ เชื่อ ผลดผี ลเสียต่อ
ภาวะ การเงิน การเลือกของผบู้ รโิ ภค ผลกระทบต่อทรัพยากรท่ีมีอยู่ ระบบสหกรณ์ การบรหิ ารทางด้านเศรษฐกิจ บทบาทการ
ใช้เงนิ ในทอ้ งถิ่นการบรกิ ารตา่ งๆ ของธนาคารและสถาบันการเงินในต่างประเทศ ผู้บรโิ ภค ผู้ยืมและนักธุรกิจ การจดั หาแหล่ง
รายได้ของรัฐ ความเชี่ยวชาญ ชานาญด้านจานวนปริมาณสินค้ารวมทั้งที่ผลิตการซื้อมาทางเศรษฐกิจ การใช้แผนที่ใน
ท้องถ่ินต่างๆ ลักษณะความแตกต่าง ผลกระทบของสิ่งแวดล้อมทางสังคม วัฒนธรรม วิถีชีวิตในภูมิภาคต่าง ๆ ของไทยกับ
สิง่ แวดลอ้ มทางธรรมชาติ ผลกระทบจากการกระทาของมนุษยท์ ม่ี ีต่อสิ่งแวดลอ้ ม การอนรุ กั ษท์ รัพยากรธรรมชาติ และรักษา
สมดุลในระบบนิเวศน์ โดยใช้กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการกลุ่ม กระบวนการเผชิญ
สถานการณแ์ ละแกป้ ญั หา

เพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถนาไปปฏิบัติในการดาเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึง
ประสงค์ในดา้ นรักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ ซือ่ สตั ย์ มีวินยั ใฝ่เรยี นรู้ รักความเป็นไทย มจี ติ สาธารณะ สามารถดาเนนิ ชวี ติ อยา่ งสันติ
สุขในสังคมไทย และสังคมโลก สามารถนาความรไู้ ปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถ
นาไปประยุกต์ใชก้ ับชวี ติ ประจาวันไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสม

มาตรฐานการเรยี นรู้/ ตัวช้วี ัด

ส ๑.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖, ป.๕/๗

ส ๑.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓

ส ๒.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔

ส ๒.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓

ส ๓.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓

ส ๓.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒

ส ๕.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓

ส ๕.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓

รวม ๘ มาตรฐาน ๒๘ ตัวช้ีวัด

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

97

รายวชิ าประวตั ิศาสตร์ คาอธิบายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที่ ๕ รหสั วิชา ส๑๕๑๐๒ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

เวลา ๘๐ ชวั่ โมง/ปี

สบื ค้นความเปน็ มาของท้องถิ่นโดยใช้หลักฐานหลากหลาย ด้วยการตง้ั ประเดน็ คาถามทางประวัติศาสตร์ที่เกยี่ วข้อง
กับทอ้ งถิน่ ความเป็นมาของช่อื หมูบ่ า้ น ช่ือตาบล ช่อื ถนน ความเปน็ มาของสถานท่สี าคัญ ความเปน็ มาของขนบธรรมเนยี ม
ประเพณีในท้องถ่ิน รู้จักแหล่งข้อมูลหลักฐานทางประวัติศาสตร์ท่ีอยู่ในท้องถ่ิน สามารถรวบรวมข้อมูลจากหลักฐานท่ี
เก่ียวข้อง รู้จักวิเคราะหต์ รวจสอบข้อมูลอย่างง่ายๆ เข้าใจความแตกต่างระหว่างความจริงกับข้อเท็จจริงที่ปรากฏในข้อมูล
จากหลกั ฐานต่าง ๆ แยกแยะความคิดเห็นกบั ข้อเท็จจรงิ ที่อย่ใู นข้อมูลได้ โดยใช้ทักษะการสังเกต การสอบถาม การสารวจ
การเปรียบเทียบ การวิเคราะห์ การเช่ือมโยง และการสังเคราะห์อย่างง่าย ๆ เพื่อฝึกฝนทักษะวิธีการทางประวัติศาสตร์
วเิ คราะห์เหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ขนึ้ ในทอ้ งถ่นิ อยา่ งเป็นระบบ สามารถใช้ข้อมูลขา่ วสารได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ

ศึกษาการเข้ามาและอิทธิพลของอารยธรรมอินเดีย และจีน ในดินแดนไทยและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
โดยสังเขป ได้แก่ การปกครอง การนบั ถอื ศาสนา ความเช่อื วัฒนธรรม ประเพณี ภาษา อาหาร และการแตง่ กาย ศกึ ษา
อทิ ธพิ ลของวัฒนธรรมต่างชาติ ทั้งตะวันตกและตะวันออกท่ีมีต่อสังคมไทยในปจั จบุ ันโดยสังเขป โดยใช้ทกั ษะการอ่าน การ
สืบค้นข้อมูล การสังเกต การเปรียบเทียบ การวิเคราะห์ การเช่ือมโยง เพื่อให้เกิดความเข้าใจในวัฒนธรรมไทยในสังคม
ปัจจุบัน และวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีท้ังความคล้ายคลึงและความแตกต่าง
เพื่อใหเ้ กิดการยอมรบั ในความแตกตา่ งทางวฒั นธรรมและอย่รู ่วมกนั ได้อยา่ งสนั ตสิ ุข

ศกึ ษาพัฒนาการของอาณาจักรอยุธยา และธนบุรี ในเรื่องเก่ียวกับการสถาปนาอาณาจักร ปัจจัยที่ส่งเสริมความ
เจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจและการปกครอง พัฒนาการทางการเมืองการปกครอง และเศรษฐกิจโดยสังเขป ประวัติและ
ผลงานบุคคลสาคัญในสมัยอยุธยาและธนบุรี ได้แก่ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระ
นเรศวรมหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ชาวบ้านบางระจัน สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และ ภูมิปัญญาไทยใน
สมัยอยุธยา และธนบุรี ท่ีน่าภาคภูมิใจ ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ ซึ่งเป็นผลให้พระนครศรีอยุธยาได้รับการยกย่องเป็นมรดก
โลก ได้แก่ ทางด้าน ศิลปกรรม วรรณกรรม และการค้า โดยใช้ทักษะการอ่าน การสืบค้นข้อมูล การเชื่อมโยง การ
วิเคราะห์ การอธิบาย การสรปุ ความ การเรยี งความ เพอื่ ใหเ้ กิดความรกั และภาคภูมใิ จในความเปน็ ชาตไิ ทย ตระหนักและเห็น
ความสาคญั ท่ีจะธารงรกั ษาความเปน็ ไทยสบื ต่อไป

มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวช้ีวัด
ส ๔.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
ส ๔.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒
ส ๔.๓ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔

รวม ๓ มาตรฐาน ๙ ตัวชวี้ ัด

คาอธิบายรายวชิ าพน้ื ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

รายวิชาสังคมศกึ ษา ฯ 98
ชน้ั ประถมศึกษาปที่ ๖
รหัสวิชา ส๑๖๑๐๑ กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม
เวลา ๘๐ ชั่วโมง/ปี

สังเกต ศึกษาค้นคว้า วิเคราะห์ อภิปราย สนทนา ซักถาม แสดงความคิดเห็น รวบรวมข้อมูลสืบค้น ข้อมูล
ความสาคญั หลกั ธรรมพระรตั นตรัย ไตรสิกขา หลักธรรมโอวาท ๓ การทาความดขี องบคุ คลในประเทศ การสวดมนต์ แผ่เมตตา
ของศาสนาที่ตนนับถือ สรุปใจความสาคัญเก่ียวกับพุทธประวัติตั้งแต่ปลงอายุสังขารจนถึงสังเวชนียสถาน ประวัติศาสดา
ขอ้ คิดจากประวัตสิ าวก ชาดก เร่ืองเล่า ศาสนกิ ชนตัวอย่าง ศาสนพธิ ี สถานทีใ่ นศาสนสถาน ศาสนิกชนท่ีดี ประโยชน์ของการ
เข้าร่วมในศาสนพิธี พิธีกรรม กิจกรรมในวันสาคัญทางศาสนา การบริหารจิตและเจริญปัญญาวันสาคัญทางศาสนา การ
กระทาท่ีแสดงถึงคุณลักษณะของการเปน็ พลเมืองดใี นสงั คมประชาธิปไตย สทิ ธิเด็กท่พี ึงได้รับการคุ้มครองตามสิทธิมนุษยชน
บทบาทหน้าท่ีความรับผิดชอบของตนเอง บรรทัดฐานทางสังคมและวัฒนธรรม สัญลักษณ์ เอกลักษณ์ ค่านิยม
ประเพณี วัฒนธรรมในท้องถ่ิน อานาจอธิปไตยและการมีส่วนร่วมในการปกครองระบอบประชาธิปไตย กฎหมายใน
ชีวิตประจาวัน การเลือกใช้ทรัพยากรท่ีมีผลกระทบ ต่อสิ่งแวดล้อม การเพ่ิมรายได้เงินออมจากการลงทุน สิทธิและการ
คมุ้ ครองผู้บริโภค เศรษฐกจิ พอเพยี ง ระบบสหกรณ์ การบรหิ าร ดา้ นการผลิต และการพ่ึงพาทางเศรษฐกิจ บทบาทการใชเ้ งิน
และการบริการด้านการเงินต่างประเทศ การจดั เก็บภาษี การกู้ยืมเงินจากตา่ งประเทศ แผนที่ชนิดต่างๆ การกระทาทีส่ ่งผลดี
และผลเสยี ตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มทางสงั คม วฒั นธรรม รวมท้ังผลกระทบจากการท่ีมนษุ ยเ์ ปล่ยี นแปลงสิ่งแวดล้อมในด้านบวกและดา้ น
ลบ การกระทาท่มี ีสว่ นชว่ ยแกป้ ัญหา และเสริมสภาพแวดล้อมในทอ้ งถ่ิน โดยใช้กระบวนการปฏบิ ัติ กระบวนการคิดวเิ คราะห์
กระบวนการกล่มุ กระบวนการเผชิญสถานการณ์และแกป้ ัญหา

เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถนาไปปฏิบัติในการดาเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึง
ประสงคใ์ นดา้ นรักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ ซอ่ื สัตย์ มีวินัย ใฝเ่ รียนรู้ รักความเป็นไทย มจี ิตสาธารณะ สามารถดาเนนิ ชวี ติ อย่างสนั ติ
สขุ ในสังคมไทย และสังคมโลก สามารถนาความรู้ไปใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์โดยใชห้ ลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและสามารถ
นาไปประยกุ ต์ใช้กับชีวติ ประจาวันได้อย่างถูกตอ้ งเหมาะสม
มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ช้ีวัด

ส ๑.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖, ป.๖/๗, ป.๖/๘, ป.๖/๙
ส ๑.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔
ส ๒.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕
ส ๒.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
ส ๓.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
ส ๓.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๕.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๕.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
รวม ๘ มาตรฐาน ๓๑ ตวั ชี้วดั

คาอธิบายรายวชิ าพน้ื ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

รายวิชาประวตั ศิ าสตร์ 99
ช้นั ประถมศึกษาปท่ี ๖
รหัสวิชา ส๑๖๑๐๒ กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
เวลา ๘๐ ชวั่ โมง/ปี

ศึกษาความหมายและความสาคัญของวิธีการทางประวัติศาสตร์อย่างง่าย ๆ และใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ใน
การศึกษาเรื่องราว หรือเหตุการณ์สาคัญตามลาดับข้ันตอนอย่างเป็นระบบ ได้แก่ การตั้งประเด็นศึกษาเรื่องราวท่ีตนสนใจ
การสารวจแหลง่ ขอ้ มูลท่ีเกี่ยวข้อง การรวบรวมข้อมูลจากหลกั ฐานท่หี ลากหลาย การวิเคราะห์ความนา่ เชื่อถอื ของข้อมลู การ
ตคี วาม การเรยี บเรยี งและนาเสนอความรทู้ ค่ี ้นพบไดอ้ ยา่ งน่าสนใจ โดยใช้ทกั ษะ การสารวจ การอา่ น การเปรยี บเทียบ การ
วเิ คราะห์ การสงั เคราะห์ การอธบิ าย การสรุปความ การเขยี นเรียงความ การจัดทาโครงงานและการจดั นทิ รรศการ เพอื่ ฝกึ
ทกั ษะการสบื ค้นเหตกุ ารณ์สาคญั ด้วยวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร์

ศกึ ษาสภาพสังคม เศรษฐกจิ การเมืองของประเทศเพ่ือนบา้ นในปัจจบุ ันโดยสงั เขป เชอื่ มโยง และเปรยี บเทยี บกบั
ประเทศไทย ศึกษาความเป็นมา และความสัมพันธ์ของกลุ่มอาเซียนโดยสังเขป โดยใช้ทักษะการอ่าน การสารวจ การ
เปรียบเทียบ การวิเคราะห์ เพ่ือใหเ้ ขา้ ใจพัฒนาการของประเทศเพ่ือนบ้านทีม่ ีความสัมพันธ์กบั ประเทศไทย เกดิ ความเข้าใจ
อนั ดีระหว่างประเทศ ยอมรับความแตกต่างทางวฒั นธรรม และอยูร่ ว่ มกันได้อยา่ งสันตสิ ุข

ศึกษาประวตั ิศาสตรค์ วามเปน็ มาของชาตไิ ทยในสมยั รตั นโกสินทร์ ในเรื่องเกย่ี วกับการสถาปนาอาณาจักร ปัจจยั ที่
ส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจและการปกครอง พัฒนาการทางด้านต่าง ๆ โดยสังเขป ผลงานของบุคคลสาคัญ
ได้แก่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท พระบาทสมเด็จพระ
จลุ จอมเกลา้ เจ้าอยู่หัว และภมู ิปัญญาไทยทส่ี าคญั ท่นี า่ ภาคภมู ิใจ ควรคา่ แกก่ ารอนุรกั ษไ์ ว้ โดยใช้ทักษะการอา่ น การสืบค้น
ข้อมูล การเชื่อมโยง การวิเคราะห์ เพื่อให้เกิดความรักและภาคภูมิใจในความเป็นชาติไทย ตระหนักถึงความพากเ พียร
พยายามของ บรรพบุรุษที่ได้ปกป้อง และสร้างสรรค์ความเจริญให้บ้านเมืองตกทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมสืบต่อถึง
ปจั จบุ นั

มาตรฐานการเรียนรู/้ ตัวช้ีวดั
ส ๔.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๔.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒
ส ๔.๓ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔

รวม ๓ มาตรฐาน ๘ ตัวชว้ี ัด

คาอธิบายรายวิชาพ้นื ฐาน

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

100

รายวชิ าสังคมศึกษา ฯ รหัสวิชา ส๒๑๑๐๑ กลุม่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๑ ภาคเรยี นที่ ๑ เวลา ๖๐ ชว่ั โมง/ปี

ศกึ ษา สงั เกต วิเคราะห์ อภปิ รายและสืบคน้ ข้อมูล ลกั ษณะทางกายภาพของทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลียและโอเชีย
เนีย โดยใช้เคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์พิกัดภูมิศาสตร์(ละติจูด และลองจิจูด) เส้นแบ่งเวลาและเปรียบเทียบ วัน เวลาของโลก
สาเหตุการเกิดภัยพิบัติของทวีปเอเชยี ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย ปัจจัยทางกายภาพและปจั จัยทางสังคมที่มีผลต่อทาเล
ที่ต้ังของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมทวีปเอเชีย ออสเตรเลีย และโอเชียเนียสารวจและระบุทาเลท่ีต้ังของกิจกรรมทาง
เศรษฐกิจและสังคมในทวีปเอเชีย ออสเตรเลีย และโอเชียเนียสืบค้นอภิปรายประเด็นปัญหาจากปฏิสัมพันธ์ระหว่าง
สภาพแวดล้อมทางกายภาพกับมนุษย์ท่ีเกิดขึ้นในทวีปเอเชีย ออสเตรเลีย และโอเชียเนีย วิเคราะห์แนวทางการจัดการภัย
พิบัตแิ ละการจัดการทรพั ยากรและสง่ิ แวดล้อมในทวปี เอเชีย ออสเตรเลยี และโอเชยี เนียอย่างยง่ั ยืน

เพอ่ื รแู้ ละเข้าใจลกั ษณะทางกายภาพการเกิดภัยพิบัตปิ จั จัยทางกายภาพและปจั จัยทางสังคมปัจจัยทางกายภาพและ
ปัจจัยทางสังคมปฏิสัมพันธ์ระหว่างสภาพแวดล้อมทางกายภาพกับมนุษย์แนวทางการจัดการภัยพิบัติของทวีปเอเชีย ทวีป
ออสเตรเลยี และโอเชียเนยี และเสนอแนวทางจัดการทรัพยากรและสงิ่ แวดล้อมอย่างยั่งยนื

สงั เกต สอบถาม สัมภาษณ์ ตรวจผลงาน โครงงาน และแผนการใช้ทรัพยากร และทดสอบเพือ่ พัฒนาการเรียนรู้ และ
ตัดสนิ การเรยี นรู้ และประเมินพฤตกิ รรมการเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนร้/ู ตวั ช้ีวดั
ส ๕.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓
ส ๕.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔

รวม ๒ มาตรฐาน ๗ ตวั ช้วี ดั

คาอธบิ ายรายวิชาพ้ืนฐาน

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พ้นื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

101

รายวิชาประวัตศิ าสตร์ รหัสวิชา ส๒๑๑๐๒ กล่มุ สาระการเรยี นร้สู ังคมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี ๑ ภาคเรยี นท่ี ๑ เวลา ๒๐ ชั่วโมง/ปี

ศึกษา วิเคราะห์ ความสาคัญของเวลาในการศึกษาประวตั ิศาสตร์ ความสมั พันธ์และความสาคญั ของอดีต
ท่ีมีต่อปัจจุบันและอนาคต ที่มาและตัวอย่างการใช้ศักราชในเอกสารประวัติศาสตร์ไทย วิธีการเทียบศักราชตามแบบ
ต่างๆ การนาวิธีการทางประวัติศาสตร์ไปใช้ศึกษาเร่ืองราวของประวัติศาสตร์ไทยที่มีอยู่ในท้องถิ่นและเหตุการณ์สาคัญสมัย
สโุ ขทัย ประวตั ิศาสตร์ไทยสมยั กอ่ นสุโขทัยในดินแดนไทยโดยสงั เขป รฐั โบราณและรฐั ไทยในดนิ แดนไทย

โดยใช้กระบวนการคดิ วเิ คราะห์ กระบวนการสบื ค้นข้อมูล กระบวนการปฏบิ ัติ กระบวนการกลมุ่ กระบวนการ
เรยี นรู้แบบบูรณาการ กระบวนการแก้ปัญหา และวิธกี ารทางประวัติศาสตร์

เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจถึงความสาคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ สามารถใช้วิธีการทาง
ประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่างๆ อย่างเป็นระบบ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย พัฒนาการด้านต่างๆ วัฒนธรรม
ไทย ภูมปิ ัญญาไทย มีคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ด้านรกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ซอื่ สตั ยส์ ุจรติ มวี ินัย ใฝ่เรยี นรู้ มงุ่ มัน่ ในการ
ทางาน รักความเป็นไทย และมจี ติ สาธารณะ

มาตรฐานการเรียนร้/ู ตวั ช้ีวดั

ส ๔.๑ ม.๑/๑ , ม.๑/๒ , ม.๑/๓
ส ๔.๓ ม.๑/๑

รวม ๒ มาตรฐาน ๔ ตัวชว้ี ดั

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

102

คาอธิบายรายวชิ าพ้นื ฐาน

รายวิชาสังคมศึกษา ฯ รหสั วิชา ส๒๑๑๐๓ กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรยี นท่ี ๒ เวลา ๖๐ ชวั่ โมง/ปี

ศึกษาความหมายและคุณค่าของสังคม สถาบันของสังคม บนพ้ืนฐานของการอยู่ร่วมกันอย่างมี ความสุข วิเคราะห์
และเข้าใจถงึ อานาจอธิปไตย หลักการประชาธิปไตยอันนามาสู่รูปแบบการจัดระเบยี บ บ้านเมืองของไทย คือ การปกครอง
ระบบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั ริยท์ รงเปน็ ประมุข รัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศักราช ๒๕๕๐ การออก
กฎหมาย โดยเฉพาะกฎหมายเก่ียวกับบุคคล และ ครอบครัว ตลอดจนสิทธิ เสรีภาพ และหน้าท่ีของประชาชนคนไทยใน
บทบาทฐานะต่าง ๆ ตามที่กาหนดไว้ในรฐั ธรรมนูญ

ศึกษาความหมาย ความสาคัญ เป้าหมาย และขอบเขตของเศรษฐศาสตร์ ตลอดจนเร่ืองราวทาง
เศรษฐกิจ การผลิต และบริการ การบริโภค การแลกเปลยี่ น ตลาด กลไกราคา เงิน การออม ธนาคาร และ
สถาบันการเงิน รวมไปถึงการพัฒนาเศรษฐกิจ อาชีพ และการนาภูมิปัญญาท้องถ่ินมาใช้ในกระบวนการผลิต
สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ เพ่ือสร้างความเข้าใจในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ การใช้ประโยชน์จากทรัพยากร และการ
บริโภคอปุ โภคในสงั คมไทยของเรา

มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวชวี้ ดั
ส ๒.๑ ม.๑/๑ ม.๑/๒ ม.๑/๓ ม.๑/๔
ส ๒.๒ ม.๑/๑ ม.๑/๒ ม.๑/๓
ส ๓.๑ ม.๑/๑ ม.๑/๒ ม.๑/๓
ส ๓.๒ ม.๑/๑ ม.๑/๒ ม.๑/๓ ม.๑/๔

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๔ ตวั ชี้วดั

คาอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรงุ พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

103

รายวชิ าประวตั ศิ าสตร์ รหสั วชิ า ส๒๑๑๐๔ กล่มุ สาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม

ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๑ ภาคเรยี นที่ ๒ เวลา ๒๐ ช่วั โมง/ปี

ศึกษา วิเคราะห์พัฒนาการของอาณาจักรสุโขทัยในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม และความสัมพันธ์
ระหวา่ งประเทศ วัฒนธรรม ภูมิปญั ญาไทยสมยั สุโขทยั ความเสอื่ มของอาณาจกั รสุโขทัย ท่ีต้ังและสภาพภมู ิศาสตร์ท่ีมผี ลต่อ
พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ สังคม เศรษฐกิจ และการเมืองของประเทศต่างๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ความ
รว่ มมือผ่านการรวมกลมุ่ เปน็ อาเซียนท่ีถือว่าเป็นพฒั นาการของภูมิภาค ทตี่ ้ังและความสาคัญของแหล่งอารยธรรมในภมู ิภาค
เอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ อิทธิพลของอารย-ธรรมโบราณในดินแดนไทยทีม่ พี ัฒนาการของสงั คมไทยสมยั ปจั จุบัน

โดยใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการ
กลมุ่ กระบวนการเรียนรูแ้ บบบรู ณาการ กระบวนการแก้ปญั หา และวธิ กี ารทางประวัตศิ าสตร์

เพื่อใหเ้ กดิ ความรู้ ความเข้าใจถึงความสาคัญของเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ สามารถใชว้ ิธกี าร
ทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่างๆ อย่างเป็นระบบ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย พัฒนาการ
ด้านต่างๆ วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่ือสัตย์
สจุ ริต มีวนิ ัย ใฝ่เรยี นรู้ ม่งุ มัน่ ในการทางาน รกั ความเปน็ ไทย และมจี ิตสาธารณะ

มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตวั ชวี้ ดั

ส ๔.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒
ส ๔.๓ ม.๑/๒, ม.๑/๓

รวม ๓ มาตรฐาน ๙ ตวั ช้ีวัด

คาอธิบายรายวชิ าพืน้ ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

104

รายวชิ าสังคมศึกษา ฯ รหสั วิชา ส๒๒๑๐๑ กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ ๒ ภาคเรียนท่ี ๑ เวลา ๖๐ ช่วั โมง/ปี

การสืบค้น ศกึ ษา วิเคราะห์ และการปฏิบตั ิการเกย่ี วกบั ความสาคญั ของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาที่ตนนับถือ การ
เผยแผพ่ ระพุทธศาสนาสู่ประเทศเพ่ือนบ้านวิเคราะห์และการปฏิบตั ิการ เก่ียวกับการปฏิบตั ิตนตามหลกั ธรรมของศาสนาทต่ี น
นบั ถือ การบรหิ ารจิต เจริญปัญญาด้วยอานาปนสติ ปฏิบัติตนอยา่ งเหมาะสม มีมารยาทของความเป็นศาสนิกชนที่ดีตามหลัก
ศาสนาในศาสนพธิ ีและวันสาคญั ทางศาสนาได้ถูกตอ้ ง

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์และ กระบวนการกลุม่

เพื่อให้เห็นคุณค่าของศาสนาพุทธหรือศาสนาที่ตนนับถือ นาไปใช้ในชีวิตประจาวัน ช่วยแก้ปัญหาสังคมทาให้ชุมชน
ท้องถิ่นประเทศชาติพัฒนาเจริญข้ึน นาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจาวันในฐานะพุทธศาสนิกชนได้
ตลอดจนการเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพ่ือนบ้าน เป็นรากฐานของวัฒนธรรม เอกลักษณ์และมรดกของชาติ
เพ่ือตระหนักเห็นคุณค่าของศาสนาพุทธ หรือศาสนาท่ีตนนับถือ เข้าใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการดารงชวี ิต ช่วย
แก้ปญั หาสังคมทาให้ชุมชน ทอ้ งถ่นิ ประเทศชาตพิ ฒั นาเจรญิ ขนึ้

การสืบค้น ศึกษา วิเคราะห์บทบาท ความสาคัญและความสัมพันธ์ของสถาบันทางสังคม ความคล้ายคลึง และ
ความแตกต่างของวฒั นธรรมไทย และวฒั นธรรมของประเทศในภูมภิ าคเอเชีย เพื่อนาไปสคู่ วามเข้าใจอันดรี ะหวา่ งกนั ขอ้ มูล
ข่าวสารทางการเมืองการปกครองท่ีมีผลกระทบต่อสังคมไทยสมัยปัจจุบัน กระบวนการในการตรากฎหมาย การปกป้อง
คุ้มครองผูอ้ ่นื ตามหลักสิทธมิ นุษยชน การปฏบิ ัตติ นตามสถานภาพ บทบาท สิทธเิ สรภี าพ และหนา้ ที่ในฐานะพลเมืองดี

ศึกษา วเิ คราะห์ ระบบเศรษฐกิจแบบต่างๆ การพง่ึ พาอาศัยกัน และการแข่งขันกันทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย
การกระจายของทรัพยากรในโลกทีส่ ่งผลต่อความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศการแขง่ ขันทางการคา้ ในประเทศและ
ต่างประเทศท่ีส่งผลต่อคุณภาพสินค้า ปริมาณการผลิตและราคาสินค้าปจั จัยท่ีมีผลต่อการลงทุนและการออม ปัจจัยการผลิต
สินค้าและบริการ และปัจจัยท่ีมีอิทธิพลตอ่ การผลิตสนิ ค้าและบรกิ าร เสนอแนวทางการพฒั นาการผลติ ในทอ้ งถิ่นตามปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพยี ง การคุ้มครองสทิ ธขิ องตนเองในฐานะผบู้ ริโภค

โดยใช้กระบวนการคิด กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญสถานการณ์และ
แกป้ ัญหา กระบวนการปฏิบตั ิ และกระบวนการกลมุ่

เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ และปฏิบัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี ดารงชีวิตร่วมกันในสังคมไทย และ
สังคมโลกอย่างสันติสุข มีความรู้ความเข้าใจ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ สามารถใช้ทรัพยากรที่มีอยู่จากัด ได้อย่างมี
ประสทิ ธภิ าพและคมุ้ ค่า เขา้ ใจหลกั การของเศรษฐกิจพอเพยี งเพ่อื การดารงชีวติ สามารถสอ่ื สารสิง่ ทีเ่ รียนรมู้ ีคุณธรรมจริยธรรม
และมคี ุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านมวี นิ ยั ใฝ่เรียนรู้ มุง่ มั่นในการทางานมจี ติ สาธารณะ อยู่อย่างพอเพยี ง รกั ความเป็นไทย

ศึกษาการใช้เครื่องมอื ทางภูมิศาสตรใ์ นการรวบรวม วิเคราะห์ และนาเสนอข้อมูลเกย่ี วกับลักษณะทางกายภาพ และ
สงั คมของทวีปยุโรปและแอฟริกา วเิ คราะห์ความสัมพันธร์ ะหว่างลักษณะทางกายภาพ และสงั คมของทวีปยุโรปและแอฟริกา
การก่อเกิดสิ่งแวดล้อมใหม่ทางสังคมอันเป็นผลจากการเปล่ียนแปลงทางธรรมชาติ และทางสังคมของทวีปแอฟริกา แนว
ทางการอนรุ กั ษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมในทวีปยโุ รปและแอฟริกา ปัญหาเก่ยี วกบั ส่ิงแวดลอ้ มทเ่ี กิดขน้ึ ในทวีปยุโรป
และแอฟริกา สาเหตแุ ละผลกระทบทปี่ ระเทศไทยได้รบั จากการเปลยี่ นแปลงของสิ่งแวดลอ้ มในทวปี ยุโรปและแอฟรกิ า

โดยใช้กระบวนการคิด กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญสถานการณ์และ
แกป้ ญั หา กระบวนการปฏบิ ัติ กระบวนการกลมุ่

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

105
เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ สามารถส่ือสารสิ่งที่เรียนรู้ มีความสามารถในการใช้เทคโนโลยีในการสืบค้นข้อมูล
เข้าใจหลกั การของเศรษฐกิจพอเพยี งเพือ่ การดารงชีวิต
มีคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงคใ์ นด้านใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทางานมีวินัย มีจิตสาธารณะเห็นคุณค่าและมจี ิตสานึกใน
การอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม
มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตวั ช้ีวดั
ส ๒.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔
ส ๒.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒
รวม ๒ มาตรฐาน ๖ ตัวชวี้ ัด

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรับปรุง พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

106

คาอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

รายวชิ าประวตั ศิ าสตร์ รหสั วิชา ส๒๒๑๐๒ กลุ่มสาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรียนท่ี ๑ เวลา ๒๐ ชัว่ โมง/ปี

การสืบค้น ศึกษา วิเคราะห์ และการปฏิบัติการ เกี่ยวกับหลักฐานและวิธีการทางประวัติศาสตร์ พัฒนาการทาง
สงั คม เศรษฐกิจ และการเมืองของภูมิภาคเอเชีย และระบุความสาคัญของแหล่งอารยธรรมโบราณของเอเชีย ท่ีมีอิทธิพลต่อ
เอเชียในปจั จบุ ัน

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์ และ กระบวนการกลุ่ม

เพ่ือใหม้ ีความร้คู วามเขา้ ใจเกี่ยวกับแหล่งอารยธรรมโบราณ ท่ีมีอิทธิพลต่อเอเชยี ในปัจจุบันและมีความรักหวงแหน
ในมรดกของโลก เพือ่ นามาสู่การรกั และหวงแหนในมรดกของชาติ มคี วามรักและตระหนักในความเป็นชาตขิ องตนเอง รวมท้ัง
รักษาชาตใิ หม้ น่ั คงเฉกเช่น บรรพบุรุษของภูมภิ าคเอเชยี เพอื่ รักษาไวเ้ ปน็ มรดกโลก ชั่วลูกชั่วหลานสืบไป

มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตัวชี้วดั
ส ๔.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓
ส ๔.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒

รวม ๒ มาตรฐาน ๕ ตวั ชีว้ ดั

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

107

คาอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน

รายวชิ าสังคมศกึ ษา ฯ รหัสวชิ า ส ๒๒๑๐๓ กลุม่ สาระการเรียนรูส้ ังคมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม

ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๒ ภาคเรียนที่ ๒ เวลา ๖๐ ช่วั โมง/ปี

ศึกษากฎหมายที่เก่ียวข้องกับตนเอง กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับชุมชน และประเทศ รวมถึงสภานภาพ
บทบาท สิทธิ เสรีภาพ หน้าที่ในฐานะพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ตลอดจนศึกษาลักษณะการบริหาร
ราชการและการจัดรูปแบบการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รวมท้ัง
แนวทางปฏิบตั ิตนในฐานะพลเมอื งดีตามรฐั ธรรมนูญไทยฉบบั ปจั จุบนั และการปฏบิ ัติตนในฐานะพลเมืองโลกที่
เคารพในสิทธิมนุษยชนและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ เพื่อให้สามารถดาเนินชีวิตในฐานะสมาชิกท่ีดีของสังคม
ประเทศและภูมิภาค

ศึกษาและวเิ คราะห์ปัจจยั ที่มีผลตอ่ การลงทนุ และการออม ปัจจัยการผลิตสนิ ค้าและบริการ แนวทางการพฒั นาการ
ผลิตในท้องถิ่นตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือให้ตระหนักและ เข้าใจความสาคัญและความจาเป็นในการพัฒนาและ
วางแผนพัฒนาเศรษฐกิจไทยให้สอดคล้องกับเศรษฐกิจของภูมิภาค และตระหนักในคุณค่าของการน้อมนาแนวพระราชดาริ
เศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการพฒั นาชุมชนและชวี ิต ประจาวนั

เพ่ือให้รักการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม มีวิจารณญาณ รู้เท่าทันสถานการณ์และการ
เปล่ียนแปลงทางสังคมวัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมือง รู้จักตนเอง ภูมิใจในความเป็นไทย รักชาติ รักท้องถ่ิน
ศรัทธาและรักษาไว้ซ่ึงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข มีค่านิยมที่ดีงาม มี
จิตสานึกในการอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ยึดหลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาท่ีตน
นบั ถือเป็นหลักในการดาเนินชีวติ มุ่งม่ันในการทาความดี และสามารถนาหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้
ในชวี ติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ

มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตัวช้วี ดั
ส ๒.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔
ส ๒.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒
ส ๓.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔
ส ๓.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๔ ตวั ชว้ี ดั

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

108

คาอธบิ ายรายวชิ าพืน้ ฐาน

รายวิชาประวตั ศิ าสตร์ รหสั วิชา ส๒๒๑๐๔ กลุม่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม

ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรียนที่ ๒ เวลา ๒๐ ช่ัวโมง/ปี

การสืบค้น วิเคราะห์ และการปฏิบัติการ เกี่ยวกับพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของอาณาจักรอยุธยาและธนบุรีใน
ด้านต่าง ๆ รวมทั้งวิเคราะห์ปัจจัยที่สง่ ผลต่อความเจริญรุ่งเรอื งของอาณาจักรอยุธยา โดยระบุภูมิปัญญา วัฒนธรรมไทยสมัย
อยุธยาและธนบรุ ี รวมทั้งอิทธิพลของภมู ปิ ัญญาต่อการพัฒนาชาติไทย

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์ และ กระบวนการกล่มุ

เพื่อให้มคี วามรู้ความเข้าใจในความรกั ชาติของบรรพบุรุษ โดยให้มีความรกั และตระหนกั ในความเป็นชาติของตนเอง
รวมทงั้ รกั ษาชาตใิ หม้ น่ั คงเฉกเช่น บรรพบุรุษและธารงเอกราชไวใ้ ห้ยืนยง ชวั่ ลูกชัว่ หลานสืบไป

มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวช้ีวดั
ส ๔.๓ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓

รวม ๑ มาตรฐาน ๓ ตวั ชว้ี ดั

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

109

รายวิชาสังคมศกึ ษา ฯ คาอธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน
ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๑ รหสั วิชา ส ๒๓๑๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

เวลา ๖๐ ชั่วโมง/ปี

การสืบค้น วิเคราะห์ และการปฏิบัติการเกี่ยวกับพระพุทธ เก่ียวกับประวัติและความสาคัญของพระพุทธศาสนา
เร่อื งการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเข้าสู่ประเทศตา่ งๆท่วั โลก การนับถอื พระพทุ ธศาสนาของประเทศเหล่านั้นในปจั จุบนั พทุ ธ
ประวัติ สรุปและวิเคราะห์พุทธประวัติเรอื่ งปฐมเทศนา โอวาทปาฏิโมกข์ ศึกษาพุทธประวัติจากพระพุทธรูปปางต่างๆ เช่น
ปางมารวชิ ยั ปางปฐมเทศนา ปางลลี า ปางประจาวนั เกดิ ชาดก เรอื่ งนันทิวสิ าลชาดก สวุ ณั ณหงั สชาดก

พระธรรม เก่ียวกับ หลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนา เรอื่ งพระรตั นตรยั (สังฆคณุ ๙) อรยิ สัจ ๔ ทุกข์ (ธรรมทคี่ วร
รู้) : ขันธ์ ๕ - ไตรลักษณ์, สมุทัย(ธรรมที่ควรละ) :หลักกรรม – วัฏฏะ ๓ ปปัญจธรรม ๓ - ตัณหา มานะ ทิฎฐิ, นิโรธ
(ธรรมที่ควรบรรลุ) : อัตถะ ๓, มรรค(ธรรมท่ีควรเจริญ) : มรรคมีองค์ ๘ ปัญญา๓ สัปปุริสธรรม๗ บุญกิริยาวัตถุ๑๐
อุบาสกธรรม ๗ มงคล ๓๘ ในเร่ืองมีศลิ ปวทิ ยา พบสมณะ ฟงั ธรรมตามกาล สนทนาธรรมตามกาล พทุ ธศาสนสุภาษติ คือ
อตฺตา หเว ชิต เสยฺโย (ชนะตนน้ันแลดีกว่า) ธมฺมจารี สุข เสติ (ผู้ประพฤติธรรมย่อมอยู่เป็นสุข) ปมาโท มจฺจุโน ปท
(ความประมาทเป็นทางแหง่ ความตาย) สสุ ฺสูส ลภเต ปญญฺ (ผู้ฟังด้วยดยี อ่ มได้ปญั ญา)

พระสงฆ์ เกย่ี วกับประวตั พิ ทุ ธสาวก พทุ ธสาวกิ า เร่ืองพระอญั ญาโกณฑัญญะ พระมหา
ปชาบดีเถรี พระเขมาเถรี พระเจ้าปเสนทโิ กศล

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์ และ กระบวนการกลุ่ม

พระพุทธ เกี่ยวกับประวัติและความสาคัญของพระพุทธศาสนา ความสาคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะที่ช่วย
สรา้ งสรรค์อารยธรรม และความสงบสขุ ใหแ้ กโ่ ลก พระพุทธศาสนากบั เศรษฐกจิ พอเพียง วนั สาคัญทางพระพทุ ธศาสนา เร่อื ง
ประวัติของวันสาคัญทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย วันวิสาขบูชาวันสาคัญสากล หลักปฏิบัติตน การฟังพระธรรม
เทศนา การแตง่ กายในการประกอบศาสนพิธีทีว่ ดั การงดเว้นอบายมขุ การประพฤตวิ ริ ตั ใิ นวนั ธรรมสวนะและเทศกาลสาคัญ
ศึกษาวิเคราะห์คุณค่าผลงานภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ดา้ นพระพทุ ธศาสนา มุง่ อนุรักษ์ศาสนวตั ถแุ ละศาสนสถานในทอ้ งถิ่น

พระธรรม เกี่ยวกับ การบริหารจิตและเจริญปัญญา สวดมนต์แปล และแผ่เมตตา วิธีปฎิบัติและประโยชน์ของการ
บริหารจิตและเจริญปัญญา ฝึกการบรหิ ารจิตและเจรญิ ปญั ญาตามหลกั สติปัฎฐานเน้นอานาปานสติ นาวิธีการบรหิ ารจิตและ
เจริญปัญญาไปใชใ้ นชีวติ ประจาวัน พัฒนาการเรยี นรู้ด้วยวิธีคิดแบบโยนโิ สมนสกิ าร ๒ วธิ คี อื วธิ ีคิดแบบอริยสัจ และวธิ ีคิด
แบบสบื สาวเหตปุ ัจจยั

พระสงฆ์ เก่ียวกบั หน้าทชี่ าวพุทธ เร่ืองหนา้ ที่ของพระภิกษุในการปฏิบัติตามหลักพระธรรมวนิ ัยและจริยวัตรอย่าง
เหมาะสม การปลูกจิตสานึกในด้านการบารุงรักษาวัดและพุทธสถานให้เกิดประโยชน์ การปฏิบัติหน้าที่ชาวพุทธตามพุทธ
ปณธิ าน ๔ ในมหา –ปรินิพพานสตู ร การศกึ ษาเรียนรเู้ รอื่ งองค์ประกอบของพระพุทธศาสนา นาไปปฏบิ ัติและเผยแผ่ตาม
โอกาส การศกึ ษาการรวมตัวขององค์กรชาวพทุ ธ การเปน็ ศิษยท์ ่ีดตี ามหลักทศิ เบอื้ งขวาในทิศ ๖ การเข้าค่ายพุทธบตุ ร การ
เข้ารว่ มพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ศาสนพิธิ เร่ือง พิธีทาบญุ งานมงคล งานอวมงคล การ
นิมนต์พระภิกษุ การเตรียมพระพุทธรูปและเคร่ืองบูชา การวงด้ายสายสิญจน์ การปูลาดอาสนะ การเตรียมเคร่ืองรับรอง
การจดุ ธูปเทยี น ขอ้ ปฏิบตั ใิ นการเลีย้ งพระ การถวายข้าวพระพุทธ การถวายไทยธรรม การกรวดน้า มรรยาทชาวพุทธและ
การปฏบิ ตั ิตนต่อพระภกิ ษุ ในงานศาสนพิธีทบี่ า้ น การจดั เตรียมสถานท่ี การสนทนา การแต่งกาย มรรยาทการพูด การใช้
คาพูดกับพระภิกษุตามฐานะ และการปฏิบัติตนเป็นชาวพุทธที่ดีในท้องถิ่นต่างๆ สัมมนาพระพุทธศาสนากับการแก้ปัญหา
และการพฒั นา เรือ่ งพระพุทธศาสนากบั เศรษฐกจิ พอเพียง

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

110

โดยใชก้ ระบวนการคิด วเิ คราะห์ สบื คน้ ขอ้ มลู และจดั การความรู้ มกี ารปฏบิ ตั ิการแกป้ ญั หา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์ และกระบวนการกลมุ่

เพอ่ื ให้เกดิ ศรัทธาอยา่ งย่ิงต่อพระรตั นตรัย และรักการเรียนรพู้ ระพุทธศาสนา ประพฤติปฏบิ ตั ิตนเปน็ พทุ ธศาสนกิ ชน
ทด่ี ี มีคุณธรรม จริยธรรมในการอยู่รว่ มกันในสังคม และสามารถนาหลักธรรมไปใช้เป็นเครื่องมือของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อ
การดารงชีวติ ใชเ้ ป็นพน้ื ฐานในการเรียนรู้ การทางานอย่างมคี ุณคา่ ต่อชีวิตตนเองและสังคมโดยส่วนรวม เพือ่ ใหเ้ กิดศรัทธา
อย่างย่งิ ต่อพระรัตนตรยั และรกั การเรยี นรูพ้ ระพทุ ธศาสนา ประพฤติปฏิบัตติ นเปน็ พุทธศาสนกิ ชนท่ีดี มีคุณธรรม จริยธรรม
ในการอยู่ร่วมกันในสังคม และสามารถนาหลักธรรมไปใชเ้ ปน็ เครื่องมือของเศรษฐกิจพอเพยี งเพื่อการดารงชีวิต ในการเรียนรู้
การทางานอยา่ งมีคณุ คา่ ต่อชีวติ ตนเองและสังคมโดยสว่ นรวม

การสืบคน้ วเิ คราะหแ์ ละการปฏิบัติการเกี่ยวกับภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ สภาพปญั หาชีวติ สภาพแวดล้อมเขา้ มาเปน็ สว่ น
หน่งึ ของกระบวนการเรยี นรู้ เพ่อื ใหม้ คี วามรูค้ วามเข้าใจ ตระหนักและเห็นคณุ ค่าในเรือ่ งต่อไปนี้

ศึกษากลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ ในเร่ืองของตลาด อุปสงค์ อุปทาน การกาหนดราคาในระบบเศรษฐกิจ และ
หลักการปรบั และเปลีย่ นแปลงราคาสนิ คา้ และบริการ

สารวจ วิเคราะห์ เสนอแนวทางแก้ไขปัญหาท้องถ่ินท้ังด้านสังคม เศรษฐกิจ และส่ิงแวดล้อม โดยใช้ปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง ศึกษา วิเคราะห์ความสมั พนั ธร์ ะหว่างแนวคิดเศรษฐกจิ พอเพียงกับหลกั การและระบบสหกรณ์

ศึกษาบทบาทหน้าที่ของรัฐบาลในระบบเศรษฐกิจ ศึกษาและแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับนโยบายและกิจกรรมทาง
เศรษฐกจิ ของรัฐบาลท่ีมีตอ่ บุคคล กลุ่มคน และประเทศชาติ ความสาคัญของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศ
ผลกระทบที่เกิดจากภาวะเงินเฟ้อ เงินฝืด และเสนอแนะแนวทางแก้ไข เสนอแนะแนวทางแก้ไขผลกระทบจากปัญหาการ
วา่ งงาน

ฝึกปฏิบัติการใช้เคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์ในการรวบรวมวิเคราะห์ และนาเสนอข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพ
และสงั คมของทวปี อเมรกิ าเหนอื และอเมริกาใต้

ศึกษา วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้
การเปล่ียนแปลงประชากร เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ การอนุรักษ์
ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมในทวีปอเมริกาเหนือ และทวีปเอมริกาใต้ อภิปรายปัญหาเก่ียวกับสิ่งแวดลอ้ มท่ีเกดิ ข้ึน
ในทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ และผลกระทบต่อเน่ืองของสิ่งแวดล้อมในทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ที่
ส่งผลตอ่ ประเทศไทย

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์ และกระบวนการกลุ่ม

เพอ่ื ใหด้ ารงชวี ติ อยา่ งมีดลุ ยภาพ รู้เท่าทันสถานการณ์และการเปลยี่ นแปลงทางสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจของไทย
และของโลก สามารถนาหลักเศรษฐกจิ พอเพียงไปใช้ในชีวิตประจาวัน มีคา่ นิยมทีด่ งี าม มจี ิตสานึกในการอนรุ กั ษส์ ่งิ แวดลอ้ ม
เพื่อการพัฒนาทยี่ ่งั ยนื ของสังคมไทยและสังคมโลก

การสบื คน้ วเิ คราะห์ และการปฏิบัตกิ าร เกีย่ วกับความแตกต่างของการกระทาผดิ ระหว่างคดีอาญา และคดีแพ่ง
ศึกษา และมีส่วนร่วมในการปกป้องคุ้มครองผู้อ่ืนตามหลักสิทธิมนุษยชนตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ใน
วาระและโอกาสทเี่ หมาะสม
ตระหนกั และเหน็ คุณค่าของการอนรุ กั ษว์ ฒั นธรรมไทย ภูมิปญั ญาไทยและเลอื กรับวฒั นธรรมสากลทเ่ี หมาะสม
วิเคราะห์ปัจจัยที่ก่อให้เกิดปัญหาความขัดแย้งในประเทศ และเสนอแนะแนวทางลดความขัดแย้งและสร้างความ
สมานฉนั ท์
เสนอแนวคดิ ในการดารงชีวติ อย่างมีความสขุ ในประเทศและสงั คมโลก

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรงุ พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

111
ศึกษาระบอบการปกครองแบบตา่ งๆท่ใี ช้ในยุคปัจจบุ นั
ศึกษา วิเคราะห์ เปรียบเทียบระบอบการปกครองของไทยกับประเทศอ่ืนๆทม่ี กี ารปกครองระบอบประชาธิปไตย
ศึกษา วิเคราะห์รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันในมาตราตา่ งๆทีเ่ กยี่ วขอ้ งกับการเลือกต้ัง การมีส่วนรว่ มและการตรวจสอบ
การใช้อานาจรฐั
วเิ คราะหป์ ัญหาและเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาท่ีเป็นอุปสรรคต่อการพฒั นาประชาธปิ ไตยของไทย โดยใช้กระบวนการ
คดิ วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญสถานการณ์ และ กระบวนการ
กลุ่ม
เพอ่ื ให้เปน็ พลเมอื งดี มีค่านิยมท่ีดีงามยดึ ม่นั และศรทั ธาในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษตั ริยเ์ ป็น
ประมุข เข้าใจในสาระกฎหมายรัฐธรรมนูญ เคารพและปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับตนเอง ครอบครัว ชุมชนและ
ประเทศชาติ รู้จักบาเพ็ญประโยชน์ตอ่ สังคมและสว่ นรวม รู้ถงึ สิทธิ หนา้ ท่ี เสรีภาพ ตลอดจนการดาเนินชวี ิตอย่างสนั ตสิ ุข
ในสงั คมไทย และสงั คมโลก
มาตรฐานการเรียนรู้/ ตัวช้ีวัด
ส ๓.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓
ส ๓.๒ ม.๓/๑ ,ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕, ม.๓/๖
รวม ๒ มาตรฐาน ๙ ตัวช้ีวดั

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

112

รายวิชาประวัตศิ าสตร์ คาอธบิ ายรายวิชาพื้นฐาน
ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๑ รหสั วชิ า ส๒๓๑๐๒ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม

เวลา ๒๐ ชว่ั โมง/ปี

การสืบค้น วิเคราะห์ และการปฏิบัติการ เก่ียวกับเร่ืองราวท่ีเกี่ยวข้องกับตนเอง ครอบครัว
เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ในท้องถ่ินของตนตามข้ันตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์ เร่ืองราวเหตุการณ์
สาคัญในสมัยรัตนโกสินทร์โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ การสถาปนากรุงเทพมหานครเป็นราชธานีของ
ไทยปัจจัยท่ีส่งผลต่อความม่ันคงและความเจริญรุ่งเรืองของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ วิเคราะห์บทบาทของ
พระมหากษัตริย์ไทยในราชวงศ์จกั รใี นการสร้างสรรคค์ วามเจริญและความมั่นคงของชาตพิ ัฒนาการของไทยใน
สมยั รัตนโกสินทร์ ทางด้านการเมอื ง การปกครอง สงั คม เศรษฐกิจ และความสมั พันธร์ ะหวา่ งประเทศตาม
ช่วงสมัยต่างๆ วิเคราะห์สาเหตุปัจจัยและผลของเหตุการณ์สาคัญในสมัยรัตนโกสินทร์ที่มีผลต่อการพัฒนา
ชาตไิ ทย ภมู ปิ ญั ญาไทย และวฒั นธรรมไทยในสมยั รัตนโกสินทร์

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา
กระบวนการเผชญิ สถานการณ์ และ กระบวนการกลมุ่

เพ่ือให้เกิดความซาบซึ้งในวิวัฒนาการของท้องถ่ิน ประเทศชาติในด้านต่างๆ รักและผูกพันกับ
ท้องถ่ินและประเทศชาติ มีความภูมิใจในความเป็นไทย ช่ืนชมในความสามารถและความเสียสละของบรรพ
บุรุษที่นาประเทศไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองทัดเทียมอารยประเทศ และรักษาประเทศชาติไว้เป็นมรดกตกทอด
จนถงึ ปจั จบุ ัน เห็นความสาคัญที่จะตอ้ งร่วมมอื กนั ส่งเสริมและพัฒนาชาติไปสคู่ วามเจรญิ รุ่งเรือง

มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั
ส ๔.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒
ส ๔.๓ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓

รวม ๒ มาตรฐาน ๕ ตัวชีว้ ดั

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรุง พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

113

รายวชิ าสังคมศึกษา ฯ คาอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน
ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ รหสั วชิ า ส๒๓๑๐๓ กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

เวลา ๖๐ ช่วั โมง/ปี

ศกึ ษาเกยี่ วกบั วัฒนธรรมและภูมปิ ญั ญาท้องถิ่นของไทย ศึกษาความร้เู กย่ี วกับรัฐ และระบอบการเมืองการปกครองที่
สาคัญของโลก เพ่ือให้เกิดความภาคภูมใิ จและตระหนักถึงคุณคา่ ของวฒั นธรรมและภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ ของไทย ตลอดจนศึกษา
ลักษณะและการใช้อานาจอธิปไตย และการจัดรูปแบบการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น
ประมุข ศึกษาความรู้เกี่ยวกับกฎหมาย และกฎหมายต่างๆ ที่เยาวชนควรรู้ รวมทั้งแนวทางปฏิบัติตนในฐานะพลเมืองดีตาม
รฐั ธรรมนูญไทยฉบับปัจจุบัน ตามกฎหมายต่างๆ และการปฏบิ ัตติ นในฐานะพลเมืองโลกท่ีเคารพในสิทธิมนุษยชนและศักด์ิศรี
ความเป็นมนษุ ย์ เพ่ือให้สามารถดาเนินชีวิตในฐานะสมาชกิ ที่ดีของสังคม ประเทศ ภูมิภาค และโลก

ศกึ ษาระบบเศรษฐกจิ การผลิตและการบริโภค การพฒั นาเศรษฐกจิ เศรษฐกิจภมู ภิ าคและการรวมกลุ่มความร่วมมอื
ทางเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ ในภูมิภาคต่างๆ ของโลก ตลอดจนระบบเศรษฐกิจของไทย และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแห่งชาติฉบับปัจจุบัน ซ่ึงเน้นความสาคัญของแนวพระราชดาริเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้ตระหนักถึงความสาคัญทาง
เศรษฐกิจระหว่างประเทศไทยกับภูมิภาคต่างๆ ในโลก เข้าใจความสาคัญและความจาเป็นในการพัฒนาและวางแผนพัฒนา
เศรษฐกิจไทยให้สอดคล้องกับเศรษฐกิจของโลก และตระหนกั ในคุณค่าของการน้อมนาแนวพระราชดารเิ ศรษฐกิจพอเพียงมา
ใช้ในการพัฒนาชมุ ชน ประเทศชาติ และชวี ิตประจาวัน

เพื่อให้รักการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม มีวิจารณญาณ รู้เท่าทันสถานการณ์และการเปล่ียนแปลง
ทางสังคมวัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมือง รู้จักตนเอง ภูมิใจในความเป็นไทย รักชาติ รักท้องถ่ิน ศรัทธาและรักษาไว้ซ่ึงการ
ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข มีค่านิยมท่ีดีงาม มีจิตสานึกในการอนุรักษ์และพัฒนา
สง่ิ แวดล้อมอย่างยั่งยืน ยึดหลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาท่ีตนนับถือเป็นหลักในการดาเนินชีวิต มุ่งม่ันในการทา
ความดี และสามารถนาหลกั การของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ

มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ชว้ี ัด
ส ๒.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕
ส ๒.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔,
ส ๓.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓
ส ๓.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕, ม.๓/๖

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๘ ตวั ช้ีวดั

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรุง พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

114

รายวชิ าประวตั ิศาสตร์ คาอธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน
ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ รหสั วิชา ส ๒๓๑๐๔ กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

เวลา ๒๐ ชวั่ โมง/ปี

การสืบค้น วิเคราะห์ และการปฏิบัติการ เกี่ยวกับเร่ืองราวท่ีเก่ียวข้องกับตนเอง ครอบครัว เหตุการณ์ทาง
ประวตั ิศาสตร์ในท้องถิ่นของตนตามขน้ั ตอนของวธิ ีการทางประวตั ิศาสตร์ เร่ืองราวเหตุการณ์สาคญั ในสมัยรัตนโกสนิ ทร์โดย
ใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ การสถาปนากรุงเทพมหานครเป็นราชธานีของไทยปัจจัยที่ส่งผลต่อความม่ันคงและความ
เจรญิ รุ่งเรืองของไทยสมัยรัตนโกสนิ ทร์ วิเคราะห์บทบาทของพระมหากษัตริยไ์ ทยในราชวงศ์จกั รีในการสรา้ งสรรค์ความเจริญ
และความมั่นคงของชาติพัฒนาการของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ ทางด้านการเมือง การปกครอง สังคม เศรษฐกิจ และ
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศตามช่วงสมัยต่างๆ วิเคราะหส์ าเหตปุ ัจจยั และผลของเหตุการณส์ าคัญในสมัยรัตนโกสินทร์ที่มี
ผลต่อการพัฒนาชาติไทย ภูมปิ ญั ญาไทย และวฒั นธรรมไทยในสมัยรตั นโกสินทร์

โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ สืบค้นข้อมูล และจัดการความรู้ มีการปฏิบัติการแก้ปัญหา กระบวนการเผชิญ
สถานการณ์ และ กระบวนการกลมุ่

เพื่อให้เกิดความซาบซ้ึงในวิวัฒนาการของท้องถิ่น ประเทศชาติในด้านต่างๆ รักและผูกพันกับท้องถ่ินและ
ประเทศชาติ มีความภูมิใจในความเป็นไทย ชืน่ ชมในความสามารถ และความเสียสละของบรรพบรุ ุษทน่ี าประเทศไปส่คู วาม
เจริญรุ่งเรืองทัดเทียมอารยประเทศ และรักษาประเทศชาติไว้เป็นมรดกตกทอดจนถึงปัจจุบัน เห็นความสาคัญท่ีจะต้อง
รว่ มมือกันสง่ เสริมและพฒั นาชาติไปสูค่ วามเจริญรงุ่ เรอื ง

การสืบค้น วิเคราะห์ และการปฏิบัติการ เกี่ยวกบั ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน สภาพปัญหาชีวิต สภาพแวดล้อมเข้ามาเป็น
ส่วนหนง่ึ ของกระบวนการเรยี นรู้ เพ่อื ให้มคี วามรคู้ วามเขา้ ใจ ตระหนกั และเห็นคณุ คา่ ในเรอื่ งต่อไปนี้

พระพุทธ เก่ียวกับประวัติและความสาคัญของพระพุทธศาสนา ความสาคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะที่ช่วย
สร้างสรรค์อารยธรรม และความสงบสขุ ให้แก่โลก พระพทุ ธศาสนากบั เศรษฐกจิ พอเพยี ง วนั สาคญั ทางพระพุทธศาสนา เร่ือง
ประวัติของวันสาคัญทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย วันวิสาขบูชาวันสาคัญสากล หลักปฏิบัติตน การฟังพระธรรม
เทศนา การแต่งกายในการประกอบศาสนพิธที ่วี ัด การงดเว้นอบายมขุ การประพฤติวิรตั ใิ นวนั ธรรมสวนะและเทศกาลสาคัญ
ศึกษาวเิ คราะห์คุณคา่ ผลงานภมู ปิ ัญญาท้องถิ่นดา้ นพระพทุ ธศาสนา มุง่ อนรุ ักษ์ศาสนวัตถแุ ละศาสนสถานในท้องถ่ิน

พระธรรม เกี่ยวกับ การบริหารจิตและเจริญปัญญา สวดมนต์แปล และแผ่เมตตา วิธปี ฎิบัติและประโยชน์ของการ
บริหารจิตและเจริญปัญญา ฝึกการบริหารจติ และเจรญิ ปัญญาตามหลกั สติปฎั ฐานเนน้ อานาปานสติ นาวธิ กี ารบริหารจติ และ
เจริญปญั ญาไปใชใ้ นชวี ิตประจาวันพัฒนาการเรียนรดู้ ้วยวิธคี ิดแบบโยนโิ สมนสิการ ๒ วิธคี ือ วิธคี ดิ แบบอรยิ สจั และวิธคี ดิ แบบ
สืบสาวเหตปุ ัจจัย

พระสงฆ์ เกีย่ วกับ หน้าท่ีชาวพุทธ เรื่องหน้าท่ีของพระภกิ ษใุ นการปฏิบัติตามหลักพระธรรมวินัยและจริยวตั รอย่าง
เหมาะสม การปลูกจิตสานึกในด้านการบารุงรักษาวัดและพุทธสถานให้เกิดประโยชน์ การปฏิบัติหน้าท่ีชาวพุ ทธตามพุทธ
ปณธิ าน ๔ ในมหา –ปรินิพพานสตู ร การศกึ ษาเรียนรู้เรือ่ งองคป์ ระกอบของพระพุทธศาสนา นาไปปฏิบัติและเผยแผ่ตาม
โอกาส การศึกษาการรวมตัวขององค์กรชาวพุทธ การเป็นศิษย์ทดี่ ีตามหลักทศิ เบอ้ื งขวาในทศิ ๖ การเข้าคา่ ยพทุ ธบุตร การ
เข้ารว่ มพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ศาสนพธิ ิ เร่ือง พิธีทาบุญงานมงคล งานอวมงคล การ
นิมนต์พระภิกษุ การเตรียมพระพุทธรูปและเครื่องบูชา การวงด้ายสายสิญจน์ การปูลาดอาสนะ การเตรียมเครื่องรับรอง
การจุดธปู เทียน ขอ้ ปฏิบตั ใิ นการเลยี้ งพระ การถวายขา้ วพระพทุ ธ การถวายไทยธรรม การกรวดน้า มรรยาทชาวพุทธและ
การปฏิบัติตนต่อพระภกิ ษุ ในงานศาสนพธิ ที ่บี ้าน การจัดเตรียมสถานท่ี การสนทนา การแต่งกาย มรรยาทการพูด การใช้

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรุง พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

115
คาพูดกับพระภิกษุตามฐานะ และการปฏิบัติตนเป็นชาวพุทธท่ีดีในท้องถ่ินต่างๆ สัมมนาพระพุทธศาสนากับการแก้ปัญหา
และการพัฒนา เรือ่ งพระพุทธศาสนากับเศรษฐกิจพอเพียง

โดยใช้กระบวนการคดิ วเิ คราะห์ สบื ค้นขอ้ มูล และจดั การความรู้ มีการปฏบิ ตั ิการแก้ปญั หากระบวนการเผชญิ
สถานการณ์ และกระบวนการกลมุ่

เพอื่ ใหเ้ กดิ ศรัทธาอยา่ งยิ่งต่อพระรตั นตรยั และรกั การเรยี นรู้พระพทุ ธศาสนา ประพฤติปฏิบตั ิตนเป็นพุทธศาสนิกชน
ทีด่ ี มีคณุ ธรรม จรยิ ธรรมในการอยู่รว่ มกนั ในสังคม และสามารถนาหลักธรรมไปใชเ้ ปน็ เครื่องมอื ของเศรษฐกจิ พอเพยี งเพ่ือ
การดารงชวี ติ ใชเ้ ป็นพ้นื ฐานในการเรยี นรู้ การทางานอยา่ งมีคณุ คา่ ตอ่ ชวี ิตตนเองและสงั คมโดยส่วนรวม
มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชวี้ ัด

ส ๔.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒
ส ๔.๓ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔
ส ๑.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒
ส ๑.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔
รวม ๔ มาตรฐาน ๑๒ ตัวชีว้ ัด

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

116

รายวิชาสขุ ศึกษาและพลศกึ ษา คาอธิบายรายวิชาพ้นื ฐาน
ชน้ั ประถมศึกษาปที่ ๑ รหสั วิชา พ๑๑๑๐๑ กลมุ สาระการเรยี นร้สู ุขศึกษาและพลศกึ ษา

เวลา ๘๐ ชั่วโมง/ปี

อธิบาย บอกปฏิบัติ เล่นเกม ลักษณะและหน้าที่รวมท้ังวิธีการดูแลรักษาอวัยวะภายนอก ความรักความผูกพันของ
สมาชกิ ในครอบครัว ความแตกต่างระหว่างเพศชายกับเพศหญิง ส่ิงทีช่ ื่นชอบและภาคภมู ิใจในตนเอง การเคลื่อนไหวร่างกาย
ประกอบเพลงอาเซียน เช่น เพลงไทย พม่า ลาว กัมพูชา เล่นเกมเบ็ดเตล็ด การละเล่นพ้ืนบ้านในท้องถิ่นการออกกาลังกาย
หลักการปฏิบัติตนตามกฎกติกา ข้อตกลง หลักสุขบัญญัติแห่งชาติสาเหตุของการเจ็บป่วยและการป้องกันอันตรายที่เกิดจาก
การเล่น การแสดงคาพูดหรือท่าทางขอความช่วยเหลือจากผูอ้ ่ืนเมอ่ื เกดิ เหตุรา้ ย

โดยกระบวนการคิดเชอ่ื มโยงแลกเปลย่ี นเรียนรู้ สรา้ งความตระหนกั ความคิดวิจารณญาณความคิดรวบยอด
ให้มีวินัยใฝ่เรียนรู้ มีความรับผิดชอบ มีจิตสาธารณะ มุ่งม่ันในการทางาน ซ่ือสัตย์สุจรติ อยู่อย่างพอเพียง รักความเป็นไทย รัก
ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตวั ช้ีวดั
พ ๑.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒
พ ๒.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป๑/๓
พ ๓.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒
พ ๓.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒
พ ๔.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓
พ ๕.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓

รวม ๖ มาตรฐาน ๑๕ ตัวช้ีวดั

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรับปรุง พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

117

รายวชิ าสขุ ศึกษาและพลศกึ ษา คาอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน
ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ รหัสวชิ า พ๑๒๑๐๑ กลมุ สาระการเรยี นรู้สขุ ศกึ ษาและพลศึกษา

เวลา ๘๐ ชัว่ โมง/ปี

ศึกษา บอก อธิบาย ปฏิบัติเล่น ลักษณะหน้าท่ีรวมทั้งวิธีดูแลรักษาอวัยวะภายใน ธรรมชาติของชีวิตมนุษย์
บทบาทหน้าทีข่ องตนเองและสมาชิกในครอบครวั ความสาคัญของเพื่อน ความแตกต่างระหว่างเพศ ความภาคภูมใิ จในความ
เป็นเพศหญงิ หรือเพศชาย การเคลอ่ื นไหวร่างกายเล่นเกมเบด็ เตล็ด การละเล่นพื้นบ้านในท้องถ่ิน ออกกาลงั กายหลักของการ
ปฏิบัติตนตามกฎกติกา ข้อตกลง การละเล่นเกมของกลุ่มประเทศอาเซียน เช่น ไทย พม่า ลาว กัมพูชา ลักษณะของการมี
สุขภาพดี วิธีการเลือกอาหารที่มีประโยชน์ของใช้และของเล่นท่ีมีผลเสียต่อสุขภาพ อาการและวิธีการป้องกันการเจ็บป่วย
การบาดเจบ็ คาแนะนาเม่ืออาการเจ็บป่วย การป้องกันอุบตั ิเหตุ ท่ีเกิดข้ึนทง้ั ทางน้าและทางบก ยาสามญั ประจาบ้านและการ
ใช้ยาโทษของสารเสพติด สารอันตรายใกลต้ วั สญั ลักษณ์และปา้ ยเตือนของสิ่งของหรือสถานท่ี สาเหตุ อนั ตราย วธิ ีการป้องกนั
อคั คภี ยั และการและการหนีไฟ

โดยกระบวนการคิดเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สร้างความตระหนัก ความคิดวิจารณญาณใหม้ ีวินัยใฝ่เรียนรู้ มี
ความรับผิดชอบ มีจิตสาธารณะ มุ่งมั่นในการทางาน ซ่ือสัตย์สุจริต อยู่อย่างพอเพียง รักความเป็นไทย รักชาติ
ศาสนก์ ษตั ริย์

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตัวชี้วดั
พ ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓
พ ๒.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔
พ ๓.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒
พ ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
พ ๔.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕
พ ๕.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕

รวม ๖ มาตรฐาน ๒๑ ตัวชีว้ ัด

คาอธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

118

รายวชิ าสขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา รหสั วชิ า พ๑๓๑๐๑ กลมุ สาระการเรยี นรสู้ ขุ ศึกษาและพลศกึ ษา

ชั้นประถมศึกษาปท่ี ๓ เวลา ๘๐ ชัว่ โมง/ปี

อธิบาย บอก เปรยี บเทียบเคลอื่ นไหว เลน่ เกม ลกั ษณะและการเจรญิ เติบโตของรา่ งกายมนษุ ย์ การเจริญเติบโตของ
ตนเองกับเกณฑ์มาตรฐาน ปัจจัยท่ีมีผลต่อการเจริญเติบโต ความแตกต่างของครอบครัวที่มีต่อตนเอง ความสาคัญของ
ครอบครัวท่ีมีต่อตนเอง วิธีสร้างสัมพันธภาพในครอบครัว ในกลุ่มเพื่อน บอกวิธีการสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อนในประเทศ
สมาชิกอาเซยี นวธิ ีหลีกเลีย่ งพฤติกรรมท่ีนาไปสู่การล่วงละเมิดทางเพศ การเคล่ือนไหวร่างกายขณะอยู่กบั ท่ี การเคลอื่ นทแ่ี ละ
การใช้อุปกรณ์ ทักษะการเคลื่อนไหวแบบบังคับทิศทางในการเล่นเกมเบ็ดเตล็ด การออกกาลังกาย การละเล่นพ้ืนบ้านใน
ท้องถ่ินสมุทรสาครและเกมที่เหมาะสม กฎ กติกาและข้อตกลงของการออกกาลังกาย เกมการละเล่นพื้นบ้านในท้องถิ่น
สมุทรสาครการติดต่อและวิธีการป้องกันการแพร่กระจายของโรค อาหารหลัก ๕ หมู่ การแปรงฟันให้สะอาดอย่างวิธี ความ
ปลอดภัยจากอบุ ัติเหตใุ นบ้าน โรงเรียนและการเดินทาง วธิ ีขอความชว่ ยเหลือจากบุคคลและแหล่งตา่ งๆเม่ือเกิดเหตุรา้ ย หรือ
อุบตั ิเหตุ วิธีปฐมพยาบาล เมอ่ื บาดเจบ็ จากกการเล่น

โดยกระบวนการคดิ วิเคราะห์เชื่อมโยงแลกเปลีย่ นเรยี นรู้ สร้างความตระหนัก ความคดิ วจิ ารณญาณ ความคดิ รวบ
ยอด ให้มีวินัยใฝ่เรียนรู้ มีความรับผิดชอบ มีจิตสาธารณะ มุ่งม่ันในการทางาน ซ่ือสัตย์สจุ ริต อยู่อย่างพอเพียง รักความ
เป็นไทย รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตวั ช้วี ดั
พ ๑.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
พ ๒.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
พ ๓.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒
พ ๓.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒
พ ๔.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕
พ ๕.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓

รวม ๖ มาตรฐาน ๑๘ ตัวช้ีวดั

คาอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

119

รายวิชาสุขศกึ ษาและพลศกึ ษา รหัสวชิ า พ๑๔๑๐๑ กลมุ สาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา

ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี ๔ เวลา ๘๐ ชัว่ โมง/ปี

อธิบายบอก เล่น ปฏิบัติ วิเคราะห์ การเจริญเติบโตและพัฒนาการของร่างกายจิตใจตามวัย ความสาคัญและ
วธิ ีการดูแลกล้ามเนื้อ กระดูกและข้อที่มผี ลต่อสขุ ภาพ คุณลักษณะของความเป็นเพื่อนและสมาชกิ ท่ีดีของครอบครัว อธิบาย
คุณลักษณะของความเป็นเพื่อนที่ดีและการเป็นสมาชิกท่ีดีในประชาคมอาเซียนร่วมทั้งการละเล่น เกม กีฬาของประเทศ
สมาชิกอาเซียน พฤติกรรมท่ีเหมาะสมกับเพศของตนตามวัฒนธรรมไทย วิธีการปฏิเสธการกระทาที่เป็นอันตรายหรือไม่
เหมาะสมในเรื่องเพศ ทักษะการเคลื่อนไหวในลักษณะผสมผสานทั้งแบบอยู่กับที่ เคล่ือนที่และใช้อุปกรณ์ประกอบ กาย
บริหารท่ามือเปลา่ ประกอบจงั หวะ เกมเลยี นแบบ กจิ กรรมแบบผลัด กีฬาพื้นฐาน การเล่นเกมและกีฬาท่ีตนเองชอบ ผลการ
พฒั นาการของตนเองตามตัวอยา่ งและแบบปฏิบัติของผู้อ่ืน กฎ กติกาการเล่นกฬี าพ้ืนฐาน ความสัมพันธ์ระหวา่ งส่ิงแวดล้อม
กับสุขภาพของคนสมุทรสาคร สภาวะอารมณ์ ความรู้สึกที่มีผลต่อสุขภาพ ข้อมูลบนฉลากอาหารและผลิตภัณฑ์สุขภาพเพ่ือ
การเลือกบรโิ ภค สมรรถภาพทางกายตามผลการตรวจสอบสมรรถภาพทางกาย ความสาคญั ในการใช้ยาและใชย้ าอย่างถูกตอ้ ง
ตลอดจนการบรู ณาการการใชย้ าแพทยแ์ ผนไทยของภมู ปิ ญั ญาชาวบ้าน วิธกี ารปฐมพยาบาลเมือ่ ได้รบั อนั ตรายจากการใชย้ าผิด
สารเคมี แมลงสตั ว์กัดต่อยและการบาดเจ็บจากการเล่นกฬี า ผลเสียของการสูบบหุ รี่และการดื่มสรุ า ที่มีต่อสุขภาพและการ
ปอ้ งกนั

โดยกระบวนการคิดวเิ คราะหเ์ ชอื่ มโยงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สรา้ งความตระหนัก ความคิด วิจารณญาณ ความคิดรวบ
ยอด

ให้มีวินัยใฝ่เรียนรู้มีความรับผิดชอบ มีจิตสาธารณะ มุ่งม่ันในการทางาน ซื่อสัตย์สุจริต อยู่อย่างพอเพียง รักความ
เปน็ ไทย รกั ชาติ ศาสน์ กษัตริย์

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตวั ชวี้ ดั
พ ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
พ ๒.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓
พ ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔
พ ๓.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒
พ ๔.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔
พ ๕.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓

รวม ๖ มาตรฐาน ๑๙ ตัวช้ีวัด

คาอธิบายรายวชิ าพืน้ ฐาน

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พ้นื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

120

รายวิชาสขุ ศึกษาและพลศกึ ษา รหสั วิชา พ๑๕๑๐๑ กลมุ สาระการเรียนรสู้ ุขศกึ ษาและพลศกึ ษา

ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ ๕ เวลา ๘๐ ช่ัวโมง/ปี

อธิบาย บอก ปฏบิ ัติ ทดสอบ วิเคราะห์ ความสาคัญและวิธดี ูแลระบบยอ่ ยอาหารและการขบั ถา่ ยทมี่ ผี ลต่อสขุ ภาพ
การเจริญเติบโตและพัฒนาการ การเปล่ียนแปลงทางเพศเพศและหลักปฏบิ ตั ิตนท่ีเหมาะสม ความสาคัญของการมีครอบครัว
ท่ีอบอุ่นตามวฒั นธรรมไทย พฤตกิ รรมท่พี งึ ประสงค์และไมพ่ ึงประสงคใ์ นการแก้ปัญหาความขัดแยง้ ในครอบครวั และกลมุ่ เพื่อน
และอธิบายคุณลักษณะของความเป็นเพ่ือนท่ีดีและการเป็นสมาชิกที่ดีในประชาคมอาเซียนร่วมทั้งการละเล่น เกม กีฬาของ
ประเทศสมาชิกอาเซียน รูปแบบการเคลื่อนไหวแบบผสมผสานและควบคุมตนเองเม่ือใช้ทักษะการเคล่ือนไหวตามที่กาหนด
การเลน่ เกม กฎ กตกิ า ท่ีจะนาไปสู่กฬี าท่ีเลอื กและกจิ กรรมทเี่ คล่ือนไหว กฬี าไทยและกีฬาสากลประเภทบคุ คลและประเภท
ทีมอย่างละ ๑ ชนิด การทดสอบสมรรถภาพทางกาย กิจกรรมท่ีแสดงน้าใจนักกีฬา ทักษะการคิดและตัดสินใจ สิทธิของ
ตนเอง สิทธิผู้อ่ืน ความแตกต่างระหว่างบคุ คล ในการเลน่ เกมและกีฬาไทย กีฬาสากล สุขบัญญัตแิ หง่ ชาติ สื่อโฆษณาในการ
ตัดสินใจเลือกซ้ืออาหาร และผลิตภัณฑ์สุขภาพ วิธีการป้องกันโรค ความสาคัญของการใช้ยาและใช้ยาอย่างถูกวิธี ตลอดจน
การบูรณาการการใช้ยาแพทย์แผนไทยของภูมิปัญญาชาวบ้าน วิธีปฐมพยาบาลเมื่อได้รับอันตรายจากการใช้ยาผิด สารเคมี
แมลงสัตวก์ ดั ตอ่ ย และการบาดเจ็บจากการเล่นกฬี า ผลเสยี ของการสูบบุหร่ี และการดมื่ สุรา ท่ีมีต่อสขุ ภาพและการปอ้ งกนั

โดยกระบวนการคดิ วิเคราะห์เช่ือมโยงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สร้างความตระหนัก ความคดิ วิจารณญาณ ความคิดรวบ
ยอด ให้มีวนิ ัยใฝ่เรียนรู้ มีความรบั ผิดชอบ มีจิตสาธารณะ มุ่งม่นั ในการทางาน ซื่อสัตยส์ ุจริต อยู่อย่างพอเพียง รกั ความเป็น
ไทย รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตัวช้วี ัด
พ ๑.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒
พ ๒.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓
พ ๓.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖
พ ๓.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔
พ ๔.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕
พ ๕.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕

รวม ๖ มาตรฐาน ๒๕ ตัวช้ีวดั

คาอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

121

รายวชิ าสขุ ศกึ ษาและพลศึกษา รหัสวชิ า พ๑๖๑๐๑ กลมุ สาระการเรียนร้สู ุขศกึ ษาและพลศกึ ษา

ช้ันประถมศึกษาปที่ ๖ เวลา ๘๐ ชั่วโมง/ปี

อธิบาย บอก วิเคราะห์ ปฏิบัติ เคล่ือนไหว หน้าท่ีและวิธีการดูแลรักษาระบบสืบพันธุ์ ระบบไหลเวียนโลหิต
และระบบหายใจ ที่มผี ลตอ่ สขุ ภาพการเจรญิ เติบโตและพัฒนาการ ความสาคัญของการสร้างและรกั ษาสมั พันธภาพกับผู้อน่ื มี
ทกั ษะการประสานงานและการเขา้ สังคมกับกลมุ่ เพอ่ื น และการเล่นกีฬาไทยและกีฬาสากลประเภทบคุ คลและประเภททมี ของ
ประเทศอาเซยี นด้วยความช่ืนชอบและกระตอื รอื ร้น พฤติกรรมเสี่ยงทีอ่ าจนาไปสู่การมเี พศสัมพันธ์ การตดิ เช้ือเอดส์และการ
ตง้ั ครรภ์ก่อนวัยอันควรการเคล่ือนไหวในลกั ษณะแบบผลัดแบบผสมผสาน แบบใช้อุปกรณ์ประกอบ การเคล่ือนไหวประกอบ
เพลง กฬี าไทย กีฬาสากล ประเภทบุคคลและประเภททมี ทักษะกลไกเพ่ือปรบั ปรงุ เพ่ิมพูนความสามารถของตนและผู้อนื่ ใน
การเล่นกีฬา กิจกรรมนันทนาการ วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพของสังคม ประโยชน์และหลักการออกกาลังกายเพื่อสุขภาพ
สมรรถภาพทางกายและการสร้างเสริมบุคลิกภาพ กฎ กตกิ า ตามชนิดกฬี าทเ่ี ล่น กลวิธีการรุก การปอ้ งกนั และนาไปใช้ใน
การเล่นกฬี า การเล่นเกม ด้วยความสามคั คีและมีน้าใจนักกีฬา พฤติกรรมในการป้องกันและแก้ไขปัญหาส่ิงแวดล้อมท่ีมีผล
ต่อสุขภาพของคนสมุทรสาครผลกระทบท่ีเกิดจากการระบาดของโรค และแนวทางการป้องกันโรคติดต่อท่ีสาคัญที่พบใน
ประเทศไทย พฤตกิ รรมท่ีบง่ บอกถึงความรับผิดชอบต่อสขุ ภาพของสว่ นรวม สมรรถภาพทางกายเพือ่ สุขภาพ ผลกระทบจาก
ความรนุ แรงของภัยธรรมชาติทีม่ ตี ่อร่างกาย จติ ใจ และสงั คม หลักปฏิบตั ติ น เพ่อื ความปลอดภัยจากธรรมชาติ สาเหตุของ
การตดิ สารเสพตดิ และชกั ชวนให้ผอู้ ่นื หลกี เล่ียงสารเสพติด

โดยกระบวนการคิดวิเคราะห์เช่ือมโยงแลกเปล่ียนเรียนรู้ สร้างความตระหนัก ความคิด วิจารณญาณ ความคิด
รวบยอด ใหม้ ีวินยั ใฝ่เรียนรู้ มคี วามรบั ผิดชอบ มีจติ สาธารณะ มุ่งมน่ั ในการทางาน ซือ่ สัตย์สุจริต อย่อู ย่างพอเพยี ง รกั ความ
เป็นไทย รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวชี้วดั
พ ๑.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
พ ๒.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒
พ ๓.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕
พ ๓.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖
พ ๔.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔
พ ๕.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓

รวม ๖ มาตรฐาน ๒๒ ตัวชี้วัด

คาอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรุง พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

122

รายวชิ าสขุ ศึกษาและพลศึกษา รหัส พ๑๑๑๐๑ กลมุ สาระการเรยี นรสู้ ขุ ศึกษาและพลศึกษา

ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๑ ภาคเรยี นท่ี ๑ เวลา ๔๐ ชว่ั โมง จานวน ๑.๐ หน่วยกิต

ศึกษาความสาคัญและวิธีการดูแลรักษา ระบบประสาท และระบบต่อมไร้ท่อที่มีผลต่อสุขภาพ การ

เจริญเติบโต ให้ทางานเป็นปกติ และพัฒนาการของวัยรนุ่ ภาวะการเจริญเติบโตตามเกณฑ์มาตรฐานและปัจจัยท่ีเก่ียวข้องใน

แนวทางการพฒั นาตนเองให้เจริญเติบโตสมวัยการปรบั ตวั และการเปลย่ี นแปลงทางรา่ งกาย จิตใจ อารมณ์ และพฒั นาการทาง

เพศการเบ่ียงเบนทางเพศ ปฏิเสธเพื่อป้องกันการถูกล่วงละเมิดทางเพศ หลักการเคล่ือนไหวการออกกาลังกาย การเล่นเกม

กีฬาไทย และกีฬาสากลอย่างถูกต้องผู้เรียนได้เรียนรู้เรื่องการเคลื่อนไหวในรูปแบบต่าง ๆ การเข้าร่วมกิจกรรมทางกายและ

กีฬาท้ังประเภทบุคคล และประเภททีมอย่างหลากหลายท้ังไทยและสากล ตามกฎ กติกา ระเบียบข้อตกลงในการเข้าร่วม

กิจกรรมทางกาย เล่นเกม และกีฬา เลือกเข้าร่วมเล่นกีฬาตามความถนัดความสนใจอย่างเต็มความสามารถ พร้อมท้ังมีการ

ประเมนิ การเล่นของตนและผู้อื่นสามารถวางแผนการรุกและการป้องกันในการเล่นกีฬาท่ีเลือกอยา่ งเป็นระบบ ร่วมมือในการ

เลน่ เกมการเล่นกีฬา

โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ การสืบค้นหาข้อมลู การเชื่อมโยงขอ้ มูล การเปรียบเทียบ การฝึกหดั ปฏบิ ัตกิ ารออกกาลัง

กาย การนาไปประยุกตใ์ ช้ และมีทกั ษะการปฏิเสธการป้องกนั ตัวการถูกลว่ งละเมดิ ทางเพศ เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจการ

ทางานเป็นทีมอย่างสนุกสนาน มีน้าใจนักกีฬา รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ ซ่ือสัตย์สุจริตอยู่อย่างพอเพียง เห็นคุณค่าใน

การพัฒนาตนเองให้ดาเนนิ ชวี ิตในสังคมไดอ้ ยา่ งปกติสุข

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตวั ช้ีวดั
พ ๑.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔
พ ๒.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒
พ.๓.๑ ม.๑/๑ ,ม.๑/๒, ม.๑/๓
พ.๓.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒ ,ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖
พ ๔.๑ ม.๑/๔

รวม ๕ มาตรฐาน ๑๖ ตัวช้ีวัด

คาอธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

123

รายวิชาสขุ ศึกษาและพลศึกษา รหสั พ๑๑๑๐๒ กลมุ สาระการเรียนรสู้ ุขศึกษาและพลศกึ ษา

ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๑ ภาคเรยี นที่ ๒ เวลา ๔๐ ชว่ั โมง จานวน ๑.๐ หนว่ ยกิต

ศึกษาการเลือกกินอาหารท่ีเหมาะสมกับวัย ปัญหาที่เกิดจากภาวะโภชนาการรู้จักควบคุมน้าหนักตนเองให้อยู่ใน
เกณฑ์มาตรฐานสร้างเสริมและปรับปรุงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบวิธีปฐมพยาบาลและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยอย่าง
ปลอดภยั ลกั ษณะอาการของผูต้ ดิ สารเสพตดิ และการปอ้ งกนั การติดสารเสพติด
ความสัมพนั ธ์ของการใช้สารเสพตดิ กับการเกดิ โรคและอบุ ัติเหตวุ ธิ ีการชักชวนผอู้ ่ืนให้ลดละเลกิ สารเสพติด หลกั การเคลื่อนไหว
การออกกาลังกาย การเล่นเกม กฬี าไทยและกฬี าสากลอย่างถกู ต้อง การเคลอ่ื นไหวในรปู แบบต่าง ๆ การเขา้ รว่ มกิจกรรมทาง
กายและกีฬาทง้ั ประเภทบคุ คล และประเภททมี อยา่ งหลากหลายทง้ั ไทยและสากล ตามกฎ กติกา ระเบยี บข้อตกลงในการเข้า
รว่ มกจิ กรรมทางกาย เล่นเกม และกีฬา เลอื กเข้าร่วมเล่นกฬี าตามความถนดั ความสนใจ วางแผนการรุกและการป้องกันในการ
เลน่ กีฬาทีเ่ ลอื กอย่างเปน็ ระบบ ในการเลน่ เกมการเลน่ กฬี า

โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ การสืบค้นหาข้อมูล การเปรียบเทียบ การเช่ือมโยงข้อมูล การฝึกหัดการวางแผน การ
ป้องกัน การหาวิธีการ ปฏิบัติการออกกาลังกาย การนาไปประยุกต์ใช้มีทักษะการปฏิเสธ การป้องกันตนเอง จากสารเสพติด
อุบัติเหตุ มีการทางานเป็นทีมอย่างสนุกสนานใฝ่เรียนรู้ มีน้าใจนักกีฬา มีวินัย รักชาติ รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะเห็น
คุณค่าความสาคญั ในการพฒั นาตนเองให้ดาเนนิ ชีวิตในสังคมได้อยา่ งปกติสขุ

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตวั ช้ีวัด
พ ๓.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓
พ ๓.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖
พ ๔.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔
พ ๕.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๗ ตัวชว้ี ัด

คาอธิบายรายวิชาพนื้ ฐาน

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

124

รายวิชาสขุ ศึกษาและพลศกึ ษา รหัส พ๓๒๑๐๑ กลมุ สาระการเรยี นรู้สุขศกึ ษาและพลศึกษา

ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ ๒ ภาคเรยี นที่ ๑ เวลา ๔๐ ช่ัวโมง จานวน ๑.๐ หนว่ ยกิต

ศึกษา เก่ียวกับการเปรียบเทียบการเจริญเติบโตและพัฒนาการให้เหมาะสมกับวัยผลที่เกิดจากการวางแผนชีวิต
เพ่อื ให้ครอบครวั มีความสขุ และหลักการเคลือ่ นไหวในกฬี าสากลและกีฬาไทย การละเลน่ พ้ืนบา้ นในทอ้ งถนิ่ การออกกาลงั กาย
การเลน่ เกม มีความร้เู บื้องตน้ ทกั ษะการเล่น กลวธิ ีการเลน่ การแขง่ ขนั และกตกิ าที่สาคญั ของกฬี าแตล่ ะประเภทการสร้างเสริม
สมรรถภาพทางกายโดยการทดสอบสมรรถภาพทางกายและปรบั ปรุงแก้ไขพฒั นาใหร้ ่างกายแข็งแรงอยูเ่ สมอ

โดยใชก้ ระบวนการวิเคราะห์ เปรียบเทียบ การฝึกทักษะการเคล่ือนไหว การเลือก การคิดสร้างความตระหนัก การ
คดิ อย่างมีวิจารณญาณ กระบวนการฝึกปฏิบัติ กระบวนการกกลมุ่ กระบวนการจัดการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง กระบวนการเรียนรู้
แบบบูรณาการและกระบวนการสร้างเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจเกิดการพัฒนาด้านความรู้
เจตคติ คุณธรรมคา่ นยิ มและทักษะการปฏบิ ตั เิ กี่ยวกบั สขุ ภาพ ทงั้ กีฬาพื้นบ้านกฬี าไทย กฬี าสากล การออกกาลังกาย การเล่น
เกม การแข่งขนั เพ่ือให้เกิดความรว่ มมือ การทางานเปน็ ทีม การเล่นอย่างปลอดภัย การเลน่ อยา่ งมนี ้าใจเปน็ นักกฬี า เหน็ คุณค่า
และความสาคัญของสุขภาพกายสขุ ภาพจิตและสามารถนาไปใช้ในชวี ติ ประจาวันไดอ้ ยา่ งถูกต้อง

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตวั ชวี้ ัด
พ ๑.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒
พ ๒.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔
พ ๓.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔
พ ๓.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๕ ตวั ชวี้ ัด

คาอธิบายรายวชิ าพืน้ ฐาน

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรุง พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

125

รายวชิ าสขุ ศึกษาและพลศกึ ษา รหัส พ๓๒๑๐๒ กลมุ สาระการเรยี นร้สู ขุ ศึกษาและพลศกึ ษา

ช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ ๒ ภาคเรยี นท่ี ๒ เวลา ๔๐ ช่วั โมง จานวน ๑.๐ หน่วยกติ

ศึกษาการใช้บริการทางสขุ ภาพอย่างมีเหตุผลผลของการใชเ้ ทคโนโลยที ่มี ตี ่อสขุ ภาพและความเจริญกา้ วหนา้ ทางการ
แพทย์ท่ีมผี ลต่อสุขภาพความสัมพันธ์ของภาวะสมดุลระหวา่ งสุขภาพกายและสุขภาพจติ ลกั ษณะอาการเบือ้ งต้นของผู้มีปัญหา
สุขภาพจิตการจัดการกับอารมณ์และความเครยี ด รสู้ มรรถภาพทางกายตนเองใหเ้ ปน็ ไปตามเกณฑ์ท่ีกาหนดปจั จัยและแหล่ง ท่ี
ช่วยเหลือฟืน้ ฟูผูต้ ิดสารเสพติด การหลกี เล่ียงพฤติกรรมเสี่ยงและสถานการณ์เส่ียง สถานการณ์คับขันที่จะนาไปสูอ่ ันตรายต่อ
ชีวิต และมที ักษะกลไกและทักษะการเคลื่อนไหว ในการเลน่ กีฬาไทยและกีฬาสากลกิจกรรมนันทนาการทัง้ ประเภทบคุ คลและ
ทีมประสิทธิภาพของรูปแบบการเคล่ือนไหวที่ส่งผลต่อการเล่นกีฬาและกิจกรรมในชีวิตประจาวันกาเปลี่ยนแปลงทางกาย
จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ที่เกิดจากการออกกาลังกายตลอดจนการเข้าร่วมออกกาลังกายเล่นกีฬาตามความถนัด
ความสนใจ แนวทางในการพัฒนาตนเอง กฎกติกา และข้อตกลงในการเล่นกีฬาที่เลอื กแผนการรกุ และการป้องกันในการเล่น
กีฬาสรุปเป็นวิธีท่ีเหมาะสมกบั ตนเอง

โดยใช้กระบวนการวิเคราะห์ เปรียบเทียบ การฝึกทักษะการเคล่ือนไหว การเลือก การคิดสร้างความตระหนัก การ
คดิ อย่างมีวิจารณญาณ กระบวนการฝึกปฏิบัติ กระบวนการกกลมุ่ กระบวนการจัดการเรียนรู้ด้วยตนเอง กระบวนการเรียนรู้
แบบบูรณาการและกระบวนการสร้างเสริมคุฯลักษณะที่พึงประสงค์เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจเกิดการพัฒนาด้านความรู้
เจตคติ คุณธรรมค่านยิ มและทักษะการปฏิบตั ิเก่ยี วกบั สขุ ภาพ ทัง้ กีฬาพื้นบ้านกฬี าไทย กฬี าสากล การออกกาลังกาย การเล่น
เกม การแข่งขนั เพอื่ ให้เกิดความร่วมมอื การทางานเป็นทมี การเลน่ อย่างปลอดภัย การเล่นอย่างมีนา้ ใจเปน็ นักกีฬา เห็นคณุ ค่า
และความสาคัญของสขุ ภาพกายสุขภาพจิตและสามารถนาไปใช้ในชวี ติ ประจาวนั ได้อยา่ งถูกต้อง

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตวั ชี้วดั
พ ๓.๑ ม.๒/๑ ,ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔
พ ๓.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕
พ ๔.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕, ม.๒/๖, ม.๒/๗
พ ๕.๑ ม.๕/๑, ม.๕/๒, ม.๕/๓

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๙ ตัวชีว้ ดั

คาอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรงุ พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

126

รายวชิ าสขุ ศึกษาและพลศึกษา รหัส พ๓๓๑๐๑ กลมุ สาระการเรยี นรูส้ ขุ ศกึ ษาและพลศึกษา

ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๑ เวลา ๔๐ ชัว่ โมง จานวน ๑.๐ หน่วยกติ

ศึกษาการเปล่ียนแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญาแต่ละช่วงของชีวิตอิทธิพลและความ
คาดหวงั ของสังคมตอ่ การเปลี่ยนแปลงของวัยรุ่น ส่ือ โฆษณาที่มีอทิ ธิพลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น อนามัย
แม่และเด็ก การวางแผนครอบครัวปัจจัยที่มีผลกระทบต่อ การต้ังครรภ์แนวทางป้องกัน แก้ไขความขัดแย้งในครอบครัว
หลักการความรู้และทักษะในการเคลื่อนไหว กิจกรรมทางกาย การเล่นเกมและการเล่นกีฬาไปใช้สร้างเสริมสุขภาพอย่าง
ต่อเนื่องเป็นระบบกจิ กรรมนันทนาการนาหลักความรู้มารยาทหลกั การจากการเล่นกฎ กติกา และข้อตกลงไปพัฒนาคุณภาพ
ชวี ิต ของตนในสังคม กลวธิ ีการรุก การปอ้ งกันการเลน่ ตามชนิดกฬี าท่เี ลือกสขุ ภาพของตนเองที่เกดิ จากการออกกาลงั กาย

โดยใช้กระบวนการวิเคราะห์ เปรียบเทียบ การฝึกทักษะการเคล่ือนไหว การเลือก การคิดสร้างความตระหนัก การ
คิดอย่างมีวิจารณญาณ กระบวนการฝึกปฏิบัติ กระบวนการกกล่มุ กระบวนการจัดการเรียนรู้ด้วยตนเอง กระบวนการเรียนรู้
แบบบูรณาการและกระบวนการสร้างเสริมคุฯลักษณะที่พึงประสงค์เพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจเกิดการพัฒนาด้านความรู้
เจตคติ คุณธรรมค่านิยมและทักษะการปฏิบัตเิ กยี่ วกับสุขภาพ ท้ังกีฬาพ้ืนบ้านกฬี าไทย กฬี าสากล การออกกาลังกาย การเล่น
เกม การแข่งขันเพ่ือให้เกดิ ความรว่ มมือ การทางานเป็นทมี การเล่นอย่างปลอดภยั การเลน่ อย่างมีน้าใจเป็นนักกีฬา เห็นคณุ ค่า
และความสาคญั ของสขุ ภาพกายสุขภาพจติ และสามารถนาไปใช้ในชีวิตประจาวนั ไดอ้ ย่างถกู ต้อง

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตวั ชีว้ ัด
พ ๑.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒ ,ม.๓/๓
พ ๒.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓
พ ๓.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔
พ ๓.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๕ ตวั ชีว้ ัด

คาอธิบายรายวชิ าพน้ื ฐาน

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

127

รายวชิ าสุขศึกษาและพลศึกษา รหัส พ๓๓๑๐๒ กลมุ สาระการเรยี นรู้สุขศึกษาและพลศกึ ษา

ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ เวลา ๔๐ ชวั่ โมง จานวน ๑.๐ หน่วยกิต

ศกึ ษารายการอาหารที่เหมาะสมกับวัยต่างๆ โดยคานึงถึงความประหยัดและคุณค่าทางโภชนาการแนวทางป้องกัน
โรคทเี่ ป็นสาเหตสุ าคญั ของการเจบ็ ปว่ ยและการตายของคนไทยเสนอแนวทางแก้ไขปญั หาสขุ ภาพในชมุ ชนวางแผนและจดั เวลา
ในการออกกาลังกาย การพักผ่อนและการสรา้ งเสรมิ สมรรถภาพ ทางกายปจั จัยเส่ียงและพฤติกรรมเสี่ยงทีม่ ีผลต่อสุขภาพและ
แนวทางป้องกันการใช้ความรุนแรงการใช้ความรุนแรงในการแก้ปัญหาอิทธิพลของสื่อต่อพฤติกรรมสุขภาพและความรุนแรง
ความสมั พนั ธข์ องการด่ืมเคร่ืองดม่ื ท่ีมแี อลกอฮอลต์ ่อสขุ ภาพและการเกดิ อุบัตเิ หตุวิธกี ารช่วยฟื้นคนื ชีพอย่างถกู วธิ ี

โดยใช้กระบวนการวิเคราะห์ กาหนด รวบรวมข้อมูล เสนอแนวทาง หลีกเล่ียง ชักชวน แสดงการฝึกทักษะการ
เคล่ือนไหว การเลือก การคิด สร้างความตระหนัก การคิดอย่างมีวิจารณญาณกระบวนการฝึกปฏิบัติ กระบวนการกกลุ่ม
กระบวนการจัดการเรียนรู้ด้วยตนเองกระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการและกระบวนการสรา้ งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์
เพ่ือให้เกดิ ความรู้ ความเข้าใจเกดิ การพัฒนาดา้ นความรู้ เจตคติ คณุ ธรรมคา่ นิยมและทักษะการปฏบิ ัตเิ ก่ียวกบั สขุ ภาพ ท้งั กฬี า
พ้ืนบ้านกีฬาไทย กีฬาสากล การออกกาลังกาย การเล่นเกม การแข่งขันเพื่อให้เกิดความร่วมมือ การทางานเป็นทีมการเล่น
อยา่ งปลอดภัย การเล่นอย่างมีนา้ ใจเป็นนกั กีฬา เหน็ คุณค่าและความสาคัญของสขุ ภาพกายสุขภาพจิตและสามารถนาไปใชใ้ น
ชีวติ ประจาวันไดอ้ ย่างถกู ต้อง

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตัวชว้ี ดั
พ ๓.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔
พ ๓.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕
พ ๔.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕
พ ๕.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๙ ตัวชว้ี ัด

คาอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

128

รายวิชาศิลปะ รหสั วิชา ศ๑๑๑๐๑ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ศิลปะ
ชั้นประถมศึกษาปที่ ๑ เวลา ๘๐ ชวั่ โมง/ปี

อภิปรายบอก มีทักษะ สร้าง วาดภาพ ระบุ ทอ่ ง เล่า เลียนแบบ แสดง เกย่ี วกบั รูปรา่ ง ลกั ษณะ และขนาดของ
สิ่งต่างๆ รอบตัวในธรรมชาติ และส่ิงที่มนุษย์สร้างข้ึน ความรู้สึกที่มีต่อธรรมชาติ และส่ิงแวดล้อมรอบตัว สิ่งแวดล้อมใน
หมู่บ้าน มีพ้ืนฐานในการใช้วัสดุ อุปกรณ์สร้างงานทัศนศิลป์โดยการทดลองใช้สี ด้วยเทคนิคง่ายๆวาดภาพระบายสีภาพ
ธรรมชาติตามความรู้สกึ ของตนเองงานทัศนศลิ ป์ในชวี ิตประจาวัน ส่งิ ต่างๆสามารถก่อกาเนดิ เสยี ง ท่ีแตกตา่ งกนั ลักษณะของ
เสียงดัง-เบา และความช้า- เร็ว ของจังหวะ บทกลอน ร้องเพลงง่ายๆ มีสว่ นร่วมใน กิจกรรมดนตรีอย่างสนกุ สนานความ
เกี่ยวข้องของเพลงท่ีใช้ในชีวิตประจาวัน เพลงในท้องถ่ิน สิ่งที่ช่ืนชอบในดนตรีท้องถ่ิน เคร่ืองดนตรีจากพชื และสตั ว์ในหมบู่ ้าน
การเคลื่อนไหว ท่าทางง่ายๆ เพ่ือสื่อความหมาย แทนคาพูด ส่ิงท่ีตนเองชอบ จากการดูหรือร่วมการแสดง เล่น
การละเลน่ ของเด็กไทย

รู้ เข้าใจ เห็นคุณค่า ชื่นชม เกี่ยวกับรูปร่าง ลักษณะ และขนาดของสิ่งต่าง ๆ รอบตัว ในธรรมชาติ และสิ่งท่ีมนุษย์
สร้างข้ึน ความรู้สึกที่มีต่อธรรมชาติ และสิ่งแวดลอ้ มรอบตัว สิ่งแวดล้อมในหมู่บ้าน มีพืน้ ฐานในการใช้วัสดุ อุปกรณ์สร้างงาน
ทัศนศิลป์โดยการทดลองใช้สี ด้วยเทคนิคง่ายๆวาดภาพระบายสีภาพธรรมชาติตามความรู้สึกของตนเองงานทัศนศิลป์ใน
ชวี ติ ประจาวนั สง่ิ ตา่ งๆสามารถก่อกาเนิดเสยี ง ทแ่ี ตกต่างกัน ลักษณะของเสยี งดงั -เบา และความชา้ -เรว็ ของจงั หวะ บทกลอน
ร้องเพลงง่ายๆ มีส่วนร่วมใน กิจกรรมดนตรีอย่างสนุกสนานความเกี่ยวข้องของเพลงที่ใช้ในชีวิตประจาวัน เพลงในท้องถิ่น
เคร่อื งดนตรีจากพืชและสัตวใ์ นหมู่บา้ น ส่ิงทช่ี น่ื ชอบในดนตรีทอ้ งถิน่ การเคลื่อนไหว ท่าทางง่าย ๆ เพอ่ื สื่อความหมาย แทน
คาพูด สิ่งที่ตนเองชอบ จากการดูหรือร่วมการแสดง เล่นการละเล่นของเด็กไทย รักและมุ่งม่ันในการทางาน สามารถนา
ความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนาไปประยุกต์ใช้กับชีวติ ประจาวันได้อย่าง
ถูกต้องเหมาะสม

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตัวชว้ี ดั
ศ ๑.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓, ป.๑/๔, ป.๑/๕
ศ ๑.๒ ป.๑/๑
ศ ๒.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓, ป.๑/๔, ป.๑/๕
ศ ๒.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒
ศ ๓.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓
ศ ๓.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒

รวม ๖ มาตรฐาน ๑๘ ตัวชี้วดั

คาอธิบายรายวชิ าพน้ื ฐาน

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พนื้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

129

รายวชิ าศิลปะ รหสั วิชา ศ๑๒๑๐๑ กลุ่มสาระการเรยี นรู้ศลิ ปะ
ช้ันประถมศกึ ษาปที่ ๒ เวลา ๘๐ ชว่ั โมง/ปี

บรรยาย อภิปราย บอก มีทักษะ สร้าง วาดภาพ ระบุ ท่อง เล่า เลียนแบบ แสดง จาแนก เคาะ ร้องเพลง
เก่ยี วกบั รูปรา่ ง รูปทรงทพ่ี บใน ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ทศั นธาตทุ ี่อย่ใู นส่งิ แวดลอ้ มและงานทัศนศิลป์ โดยเน้นเรอื่ งเส้น สี
รปู ร่าง และรูปทรง ปนั้ สัตวช์ นิดต่างๆท่ีมีในหมู่บ้าน งานทัศนศิลปต์ ่างๆ โดยใช้ทัศนธาตุที่เนน้ เส้น รปู ร่าง การใช้วัสดุ อุปกรณ์
สร้างงานทัศนศิลป์ ๓ มิติ ภาพปะตดิ โดยการตัดหรือฉีกกระดาษ ภาพปะติดภาพสถานท่ที ่องเที่ยวในตาบลปริกวาดภาพเพ่ือ
ถ่ายทอดเร่ืองราวเกี่ยวกับครอบครวั ของตนเอง และเพื่อนบ้าน รวมถึงเน้ือหาเรื่องราว เป็นรูปแบบงานโครงสร้างเคลอื่ นไหว
ความสาคัญของงานทัศนศิลป์ ท่ีพบเห็นในชีวิตประจาวันงานทัศนศิลป์ประเภทต่างๆ ในท้องถิ่น โดยเน้นถึงวิธีการสร้างงาน
และวัสดุอุปกรณ์ ที่ใช้ แหล่งกาเนิด ของเสียงท่ีได้ยินคุณสมบัติของเสียง สูง- ต่า ,ดัง-เบา, ยาว-สั้น ของดนตรี เคาะจังหวะ
หรือเคล่อื นไหวร่างกายใหส้ อดคล้องกับเน้ือหาของเพลงง่าย ๆ ท่ีเหมาะสมกับวัยความหมายและความสาคัญของเพลงที่ไดย้ ิน
ความสัมพันธ์ของเสียงร้อง เสียงเครื่องดนตรีในเพลงท้องถิ่น โดยใช้คาง่ายๆ เคร่ืองดนตรีในบ้านหนองคู ได้แก่ กลอง แคน
ซุง เข้าร่วมกิจกรรมทางดนตรีในท้องถ่ิน เคลื่อนไหวขณะอยู่กับท่ีและเคลื่อนท่ี ท่ีสะท้อนอารมณ์ ของตนเองอย่างอิสระ
เลียนแบบท่าทางสัตว์ในการรา สัตว์ท่ีมีในบ้านหนองคู ท่าทาง เพื่อสื่อความหมาย แทนคาพูด แสดงท่าทางประกอบจังหวะ
อย่างสรา้ งสรรค์ มีมารยาทในการชมการแสดง เล่นการละเลน่ พ้นื บ้าน เชื่อมโยงส่ิงท่ีพบเห็นในการละเล่นพ้ืนบ้านกับสงิ่ ทพี่ บ
เหน็ ในการดารงชวี ิตของคนไทย สิ่งที่ช่ืนชอบและภาคภมู ใิ จ ในการละเลน่ พนื้ บา้ น

รู้ เข้าใจ เหน็ คณุ คา่ ช่นื ชม เกยี่ วกับรูปรา่ ง รปู ทรงท่พี บใน ธรรมชาติ และส่ิงแวดลอ้ ม ทัศนธาตทุ อี่ ยใู่ นสง่ิ แวดล้อม
และงานทัศนศิลป์ โดยเน้นเร่ืองเส้น สี รูปร่าง และรูปทรง ป้นั สัตว์ชนดิ ต่างๆท่ีมีในหมู่บ้าน งานทัศนศิลป์ต่าง ๆ โดยใช้ทัศน
ธาตุที่เนน้ เสน้ รูปร่าง การใช้วัสดุ อุปกรณ์ สร้างงานทศั นศลิ ป์ ๓ มิติ ภาพปะตดิ โดยการตัดหรือฉกี กระดาษ ภาพปะติดภาพ
สถานที่ท่องเที่ยวในหมู่บ้านหนองคู วาดภาพเพื่อถ่ายทอดเรื่องราวเกี่ยวกับครอบครัวของตนเอง และเพ่ือนบ้าน รวมถึง
เน้ือหาเรื่องราว เป็นรูปแบบงานโครงสร้างเคล่ือนไหว ความสาคัญของงานทัศนศิลป์ ที่พบเห็นในชีวิต ประจาวันงาน
ทศั นศิลปป์ ระเภทต่าง ๆ ในท้องถ่นิ โดยเน้นถงึ วธิ ีการสร้างงานและวสั ดอุ ปุ กรณ์ ที่ใช้ แหล่งกาเนิด ของเสยี งท่ีได้ยนิ คุณสมบตั ิ
ของเสียง สูง- ต่า , ดัง-เบา, ยาว-สั้น ของดนตรี เคาะจงั หวะหรอื เคล่ือนไหวร่างกายใหส้ อดคลอ้ งกบั เนอื้ หาของเพลงง่าย ๆ ที่
เหมาะสมกบั วัยความหมายและความสาคัญของเพลงทีไ่ ดย้ ิน ความสัมพันธ์ของเสียงรอ้ ง เสียงเครื่องดนตรใี นเพลงทอ้ งถน่ิ โดย
ใช้คาง่าย ๆ เคร่ืองดนตรีในหมู่บา้ นหนองคู ได้แก่ กลอง แคน ซุง เข้าร่วมกิจกรรมทางดนตรีในท้องถ่นิ เคล่ือนไหวขณะอยู่
กับที่และเคล่ือนท่ี ท่ีสะท้อนอารมณ์ ของตนเองอย่างอิสระเลียนแบบทา่ ทางสัตว์ในการรา สัตว์ที่มใี นหมู่บ้านหนองคู ท่าทาง
เพ่ือสื่อความหมาย แทนคาพูด แสดงท่าทางประกอบจังหวะอย่างสร้างสรรค์ มีมารยาทในการชมการแสดง เล่นการละเล่น
พืน้ บา้ น เชื่อมโยงสิง่ ท่ีพบเห็นในการละเลน่ พื้นบ้านกับส่ิงท่ีพบเห็นในการดารงชีวิตของคนไทย สิ่งที่ชืน่ ชอบและภาคภูมิใจ ใน
การละเล่นพ้ืนบ้าน รักและมุ่งมั่นในการทางาน สามารถนาความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงและสามารถนาไปประยุกตใ์ ช้กบั ชวี ิตประจาวันได้อย่างถูกตอ้ งเหมาะสม

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวชวี้ ัด
ศ ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕, ป.๒/๖, ป.๒/๗, ป.๒/๘
ศ ๑.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ศ ๒.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕
ศ ๒.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒
ศ ๓.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕
ศ ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓

รวม ๖ มาตรฐาน ๒๕ ตวั ชี้วดั

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

130

รายวชิ าศิลปะ คาอธิบายรายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศลิ ปะ
ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๓ รหสั วชิ า ศ๑๓๑๐๑ เวลา ๘๐ ชั่วโมง/ปี

บรรยาย อภิปราย บอก มีทักษะ สร้าง วาดภาพ ระบุ ทอ่ ง เล่า เลียนแบบ แสดง จาแนก เปรียบเทียบ เคาะ
ร้องเพลง เก่ียวกับรูปร่าง รูปทรง ในธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และงานทัศนศิลป์ วัสดุ อุปกรณ์ท่ีใช้สร้างผลงาน เม่ือชมงาน
ทศั นศิลป์ ทัศนธาตุของส่ิงต่าง ๆ ในธรรมชาติสิ่งแวดล้อม และงานทศั นศิลป์ โดยเน้นเร่ืองเส้น สี รูปร่าง รูปทรง และพื้นผิว
วาดภาพ ระบายสีส่ิงของรอบตวั การวาดภาพประเพณีวัฒนธรรมในหม่บู ้านและตาบลและวาดภาพเก่ยี วกับเศรษฐกจิ พอเพียง
ในครอบครัว การใช้วัสดุ อุปกรณ์สร้างสรรค์ งานป้ัน ทอดความคิดความรู้สึกจากเหตุการณ์ชีวิตจริง โดยใช้เส้น รูปร่าง
รูปทรง สี และพ้ืนผิวเหตุผลและวิธีการในการสร้างงานทัศนศิลป์ โดยเน้นถงึ เทคนิคและวัสดอุ ุปกรณ์ สิ่งท่ชี ื่นชมและส่ิงที่ควร
ปรับปรุงในงานทัศนศิลป์ของตนเอง ภาพตามทัศนธาตุ ที่เน้นในงานทัศนศิลป์น้ัน ๆ ลักษณะรูปร่าง รูปทรง ในงาน การ
ออกแบบส่ิงต่าง ๆ ที่มีในบ้านและโรงเรียน ที่มาของงานทัศนศิลป์ ในท้องถิ่นวัสดุอุปกรณ์และวิธีการสร้างงานทัศนศิลป์ใน
ทอ้ งถิ่นรูปร่างลักษณะของเครือ่ งดนตรี ท่ีเห็นและได้ยนิ ในชีวิตประจาวันเครื่องดนตรีใน รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสยี งและ
จังหวะเคาะ บทบาทหน้าที่ของเพลงทไี่ ด้ยิน ดนตรีง่าย ๆ อารมณ์ของเพลงท่ีฟัง เสียงดนตรี เสียงขับรอ้ งของตนเองและผู้อื่น
ดนตรีไปใช้ในชีวิตประจาวันหรือโอกาส ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม ลักษณะเด่นและ เอกลักษณ์ ของดนตรีในท้องถิ่น
ความสาคัญและประโยชน์ของดนตรีต่อการดาเนินชีวิตของคนในท้องถ่ินการเคล่ือนไหวในรูปแบบต่าง ๆในสถานการณ์สั้น ๆ
ท่าทางประกอบเพลง ตามรูปแบบนาฏศิลป์ บทบาทหน้าท่ีของผู้แสดงและผู้ชม กิจกรรมการแสดงที่เหมาะสมกับวัย
ประโยชนข์ องการแสดงนาฏศลิ ป์ในชีวิตประจาวัน การแสดงนาฏศลิ ป์ท่เี คยเหน็ ในทอ้ งถ่ินส่งิ ทเี่ ป็นลกั ษณะเด่นและเอกลกั ษณ์
ของการแสดงนาฏศลิ ป์ ความสาคัญของการแสดงนาฏศลิ ป์

รู้ เข้าใจ เห็นคุณค่า ช่ืนชม เก่ียวกับรูปร่าง รูปทรง ในธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และงานทัศนศิลป์ วัสดุ อุปกรณ์ท่ีใช้
สร้างผลงาน เมื่อชมงานทัศนศิลป์ ทัศนธาตุของสิ่งต่าง ๆ ในธรรมชาติส่ิงแวดล้อม และงานทัศนศิลป์ โดยเน้นเร่ืองเส้น สี
รูปร่าง รูปทรง และพนื้ ผวิ วาดภาพ ระบายสสี ิ่งของรอบตวั การวาดภาพประเพณวี ัฒนธรรมในหมู่บ้านและตาบลและวาดภาพ
เกย่ี วกบั เศรษฐกจิ พอเพยี งในครอบครวั การใชว้ ัสดุ อปุ กรณ์สรา้ งสรรค์ งานป้นั ทอดความคดิ ความรู้สึกจากเหตุการณช์ วี ติ จริง
โดยใช้เส้น รูปรา่ ง รูปทรง สี และพื้นผิวเหตุผลและวิธีการในการสร้างงานทัศนศิลป์ โดยเน้นถึงเทคนิคและวัสดุอุปกรณ์ ส่ิงท่ี
ช่ืนชมและส่ิงทค่ี วรปรบั ปรุงในงานทัศนศลิ ป์ของตนเอง ภาพตามทัศนธาตุ ที่เน้นในงานทศั นศิลป์นน้ั ๆ ลกั ษณะรปู รา่ ง รปู ทรง
ในงานการออกแบบส่ิงต่าง ๆ ที่มีในบ้านและโรงเรียน ที่มาของงานทัศนศิลป์ ในท้องถิ่นวัสดุอุปกรณ์และวิธีการสร้างงาน
ทัศนศิลป์ในท้องถ่ินรูปร่างลักษณะของเคร่ืองดนตรี ที่เห็นและได้ยินในชีวิตประจาวันเครื่องดนตรีในหมู่บ้านหนองคู ได้แก่
กลอง แคน ซุง รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสียงและจังหวะเคาะ บทบาทหนา้ ท่ีของเพลงทีไ่ ด้ยนิ ดนตรงี ่าย ๆ อารมณ์ของ
เพลงที่ฟัง เสียงดนตรี เสียงขับร้องของตนเองและผู้อื่น ดนตรีไปใช้ในชีวิตประจาวันหรือโอกาสต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม
ลักษณะเดน่ และ เอกลักษณ์ ของดนตรีในท้องถ่นิ ความสาคญั และประโยชนข์ องดนตรีต่อการดาเนินชวี ิตของคนในท้องถ่นิ การ
เคลื่อนไหวในรูปแบบต่าง ๆในสถานการณ์ส้ัน ๆ ท่าทางประกอบเพลง ตามรูปแบบนาฏศิลป์ บทบาทหน้าท่ีของผู้แสดงและ
ผู้ชม กิจกรรมการแสดงท่ีเหมาะสมกับวัย ประโยชนข์ องการแสดงนาฏศิลป์ในชีวิตประจาวัน การแสดงนาฏศิลป์ที่เคยเห็นใน
ท้องถิ่นสิ่งที่เป็นลักษณะเด่นและเอกลักษณ์ของการแสดงนาฏศิลป์ ความสาคัญของการแสดงนาฏศิลป์รักและมุ่งม่ันในการ
ทางาน สามารถนาความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนาไปประยุกต์ใช้กับ
ชวี ิตประจาวันไดอ้ ย่างถูกต้องเหมาะสม

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวช้ีวัด

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

131
ศ ๑.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖, ป.๓/๗, ป.๓/๘, ป.๓/๙, ป.๓/๑๐
ศ ๑.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒
ศ ๒.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖, ป.๓/๗
ศ ๒.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒
ศ ๓.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕
ศ ๓.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
รวม ๖ มาตรฐาน ๒๙ ตวั ชว้ี ัด

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพนื้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

132

รายวิชาศิลปะ คาอธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน กลุม่ สาระการเรยี นร้ศู ิลปะ
ชั้นประถมศึกษาปที่ ๔ รหัสวชิ า ศ๑๔๑๐๑ เวลา ๘๐ ชัว่ โมง/ปี

บรรยาย อภิปราย บอก มีทกั ษะ สรา้ ง วาดภาพ ระบุ ทอ่ ง เล่า เลยี นแบบ แสดง จาแนก เปรียบเทยี บ เคาะ ร้อง
เพลง เก่ียวกับรูปลกั ษณะของรูปรา่ ง รูปทรงในธรรมชาติ สิ่งแวดลอ้ ม และงานทศั นศิลป์ อิทธพิ ลของสวี รรณะอุน่ และสวี รรณะ
เยน็ ท่ีมตี ่ออารมณข์ องมนุษย์ ทศั นธาตุ ของสิง่ ตา่ งๆ ในธรรมชาติ ส่ิงแวดล้อม และงานทศั นศิลปโ์ ดยเน้นเรื่อง เส้น สี รปู ร่าง
รปู ทรง พื้นผวิ และพืน้ ที่ว่าง มที กั ษะพน้ื ฐานในการใชว้ สั ดุ อุปกรณส์ ร้างสรรค์งานพมิ พ์ภาพและงานวาดภาพระบายสี ลักษณะ
ของภาพโดยเนน้ เรือ่ งการจดั ระยะ ความลกึ น้าหนกั และแสงเงาในภาพ วาดภาพระบายสี โดยใชส้ วี รรณะอ่นุ และสวี รรณะเยน็
ถ่ายทอดความรู้สึกและจินตนาการ ความคิดความรู้สึกท่ีถ่ายทอดผ่านงานทัศนศิลป์ของตนเองและบุคคลอื่น วรรณะสีเพื่อ
ถ่ายทอดอารมณ์ ความรู้สึกในการสร้างงานทัศนศิลป์ งานทัศนศิลป์ใน เหตุการณ์ และงานเฉลิมฉลองของวัฒนธรรม ใน
ท้องถิ่น และแหล่งท่องเท่ียวในอาเภอวารินชาราบ งานทัศนศิลป์ที่มาจากวัฒนธรรมต่าง ๆ ประโยคเพลงอย่างง่าย ประเภท
ของเครือ่ งดนตรีทใี่ ช้ในเพลงทฟ่ี ัง ทิศทางการเคลอื่ นท่ี ขึน้ – ลง งา่ ย ๆ ของทานอง รปู แบบ จังหวะและความเร็วของจังหวะ
ในเพลงทฟี่ ัง โน้ตดนตรีไทยและสากล รอ้ งเพลงโดยใช้ชว่ งเสียงท่ีเหมาะสมกบั ตนเองใชแ้ ละเกบ็ เครื่องดนตรีอยา่ งถูกตอ้ งและ
ปลอดภัยดนตรี สามารถใช้ในการส่ือเรื่องราว แหล่ง ที่มาและความสัมพันธ์ของวิถีชีวิตไทย ท่ีสะท้อนในดนตรีและเพลง
ทอ้ งถนิ่ เพลงกลอ่ มเด็ก ความสาคัญในการอนรุ ักษส์ ่งเสริมวฒั นธรรมทางดนตรี ทกั ษะพืน้ ฐานทางนาฏศลิ ป์และการละครทีใ่ ช้
สื่อความหมายและอารมณ์ภาษาท่าและนาฏยศัพท์หรือศัพท์ทาง การละครง่าย ๆ ในการถ่ายทอดเร่ืองราว เลียนแบบการ
เคลื่อนไหวของสัตว์ท่ีตามรูปแบบของนาฏศิลป์ แสดง การเคล่ือนไหว ในจังหวะต่าง ๆ ตามความคิดของตน แสดงนาฏศิลป์
เปน็ คู่ และหมู่ ส่ิงที่ชอบในการแสดง โดยเนน้ จดุ สาคัญของเรือ่ งและลกั ษณะเด่นของตวั ละคร ประวัติความเปน็ มาของนาฏศลิ ป์
หรือชุดการแสดงอย่างง่าย ๆ การแสดงนาฏศลิ ปก์ ับการแสดงที่มาจากวัฒนธรรมอืน่ การแสดงของท้องถ่ิน ความสาคัญของ
การแสดงความเคารพในการเรียนและการแสดงนาฏศิลป์ เหตุผลท่คี วรรักษาและสบื ทอดการแสดงนาฏศิลป์

รู้ เข้าใจ เห็นคุณค่า ชื่นชม เก่ียวกับรูปลักษณะของรูปร่าง รูปทรงในธรรมชาติ ส่ิงแวดล้อม และงาน ทัศนศิลป์
อิทธิพลของสีวรรณะอุ่นและสวี รรณะเย็น ท่ีมีต่ออารมณข์ องมนุษย์ ทัศนธาตุ ของสง่ิ ต่าง ๆ ในธรรมชาติ ส่งิ แวดล้อม และงาน
ทศั นศิลป์โดยเน้นเรื่อง เส้น สี รูปร่าง รูปทรง พื้นผิว และพืน้ ท่ีว่าง มีทักษะพื้นฐานในการใช้วัสดุ อุปกรณ์สร้างสรรค์งานพิมพ์
ภาพและงานวาดภาพระบายสี ลักษณะของภาพโดยเน้นเรื่องการจัดระยะ ความลึก น้าหนักและแสงเงาในภาพ วาดภาพ
ระบายสี โดยใช้สีวรรณะอุ่นและสีวรรณะเย็น ถ่ายทอดความรู้สึกและจินตนาการ ความคิดความรู้สึกที่ถ่ายทอดผ่านงาน
ทัศนศิลป์ของตนเองและบุคคลอ่ืน วรรณะสีเพื่อถ่ายทอดอารมณ์ ความรู้สึกในการสร้างงานทัศนศิลป์ งานทัศนศิลป์ใน
เหตุการณ์ และงานเฉลิมฉลองของวัฒนธรรม ในท้องถ่ิน งานทัศนศิลป์ท่ีมาจากวัฒนธรรมต่างๆ ประโยคเพลงอย่างง่าย
ประเภทของเคร่ืองดนตรีท่ีใช้ในเพลงท่ีฟัง ทิศทางการเคล่ือนท่ี ขึ้น – ลง ง่าย ๆ ของทานอง รูปแบบ จังหวะและความเร็ว
ของจังหวะในเพลงที่ฟัง โน้ตดนตรไี ทยและสากล ร้องเพลงโดยใช้ชว่ งเสียงที่เหมาะสมกับตนเองใช้และเก็บเคร่ืองดนตรีอย่าง
ถูกตอ้ งและปลอดภัยดนตรี สามารถใชใ้ นการส่ือเร่ืองราว แหลง่ ทีม่ าและความสมั พนั ธข์ องวิถีชีวิตไทย ทสี่ ะทอ้ นในดนตรีและ
เพลงท้องถน่ิ เพลงกลอ่ มเดก็ ในอาเภอวารินชาราบ ความสาคญั ในการอนรุ ักษส์ ่งเสรมิ วัฒนธรรมทางดนตรี ทกั ษะพนื้ ฐานทาง
นาฏศิลป์และการละครท่ีใชส้ ื่อความหมายและอารมณ์ภาษาทา่ และนาฏยศพั ท์หรอื ศัพท์ทาง การละครง่าย ๆ ในการถา่ ยทอด
เร่ืองราว เลียนแบบการเคล่ือนไหวของสัตว์ท่ีมีในอาเภอวารินชาราบตามรูปแบบของนาฏศิลป์ แสดง การเคล่ือนไหว ใน
จังหวะต่าง ๆ ตามความคิดของตน แสดงนาฏศิลป์เป็นคู่ และหมู่ ส่ิงที่ชอบในการแสดง โดยเน้นจุดสาคัญของเรื่องและ
ลักษณะเด่นของตวั ละคร ประวตั คิ วามเปน็ มาของนาฏศลิ ป์ หรอื ชุดการแสดงอยา่ งงา่ ยๆ การแสดงนาฏศลิ ป์กบั การแสดงที่มา

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

133

จากวฒั นธรรมอนื่ การแสดงของทอ้ งถน่ิ ความสาคัญของการแสดงความเคารพในการเรยี นและการแสดงนาฏศิลป์ เหตผุ ลท่ี
ควรรักษาและสืบทอดการแสดงนาฏศิลป์ รักและมุ่งม่ันในการทางาน สามารถนาความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการ
หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและสามารถนาไปประยกุ ตใ์ ช้กบั ชวี ติ ประจาวันได้อย่างถกู ต้องเหมาะสม

มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตัวช้ีวัด
ศ ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗, ป.๔/๘, ป.๔/๙
ศ ๑.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒
ศ ๒.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗
ศ ๒.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒
ศ ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕
ศ ๓.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔

รวม ๖ มาตรฐาน ๒๙ ตัวชีว้ ัด

รายวชิ าศลิ ปะ คาอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน กลมุ่ สาระการเรยี นรูศ้ ลิ ปะ
รหัสวชิ า ศ๑๕๑๐๑

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

134

ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๕ เวลา ๘๐ ชั่วโมง/ปี

บรรยาย อภปิ ราย บอก มีทักษะ สร้าง วาดภาพ ระบุ ท่อง เล่า เลียนแบบ แสดง จาแนก เปรียบเทยี บ เคาะ รอ้ ง
เพลง เก่ียวกับเก่ียวกบั จังหวะ ตาแหนง่ ของ ส่ิงต่าง ๆ ท่ีปรากฏในสิ่งแวดล้อม และงานทัศนศลิ ป์ความแตกต่างระหวา่ งงาน
ทศั นศิลป์ ที่สร้างสรรค์ดว้ ยวสั ดุอปุ กรณแ์ ละวธิ ีการทีต่ า่ งกัน เทคนิคของแสงเงา นา้ หนกั และวรรณะสี การวาดภาพภูมศิ าสตร์
ของสถานที่ทอ่ งเที่ยวและประเพณีวัฒนธรรม งานปั้นจาก ดินน้ามันหรือดินเหนียวโดยเน้นการถา่ ยทอดจนิ ตนาการ งานพิมพ์
ภาพ โดยเน้นการจัดวางตาแหน่งของสิ่งต่าง ๆ ในภาพ ปัญหาในการจัดองค์ประกอบศิลป์ และการส่ือความหมายในงาน
ทัศนศิลป์ของตนเอง และบอกวิธีการปรับปรุงงานให้ดีขึ้น ประโยชน์และคุณค่าของงานทัศนศิลป์ท่ีมีผลต่อชีวิตของคน ใน
สังคม เก่ียวกบั ลกั ษณะรูปแบบของงานทศั นศลิ ปใ์ นแหล่งเรยี นรหู้ รือนทิ รรศการศลิ ปะ งานทัศนศลิ ปท์ ี่สะท้อนวฒั นธรรมและ
ภูมิปัญญาในท้องถิ่น องค์ประกอบดนตรีในเพลงท่ีใช้ในการส่ืออารมณ์ ลักษณะของเสียงขับร้องและเคร่ืองดนตรีท่ีอยู่ในวง
ดนตรีประเภทต่าง ๆ โน้ตดนตรีไทยและสากล ๕ ระดับเสียง เครื่องดนตรีทาจังหวะและทานอง เพลงไทยหรือเพลงสากล
หรือเพลงไทยสากลท่ีเหมาะสมกับวัย ประโยคเพลงแบบถามตอบใช้ดนตรีร่วมกับกิจกรรมในการแสดงออกตามจินตนาการ
ความสัมพันธ์ระหว่างดนตรีกับประเพณีในวัฒนธรรมต่าง ๆ คุณค่าของดนตรีที่มาจากวัฒนธรรมที่ต่างกัน องค์ประกอบ
นาฏศิลป์ ท่าทางประกอบเพลงหรือเรอื่ งราวตามความคิดของตน แสดงนาฏศิลป์ โดยเน้นการใช้ภาษาทา่ และนาฏยศัพท์ใน
การส่ือความหมายและการแสดงออกการรารองเง็ง เลียนแบบการเคลอื่ นไหวของธรรมชาติ การเขียนเค้าโครงเร่ืองหรือบท
ละครส้ัน ๆ การแสดงนาฏศิลป์ชุดต่าง ๆประโยชน์ที่ได้รับจากการชมการแสดง การแสดงประเภทต่าง ๆ ของไทย ในแต่ละ
ทอ้ งถน่ิ แสดงนาฏศิลป์ นาฏศลิ ปพ์ นื้ บา้ น ทสี่ ะท้อนถงึ วัฒนธรรมและประเพณี

รู้ เข้าใจ เห็นคุณค่า ช่ืนชม เก่ียวกับจังหวะ ตาแหน่งของ ส่ิงต่าง ๆ ที่ปรากฏในส่ิงแวดล้อม และงานทัศนศิลป์
ความแตกต่างระหว่างงานทัศนศิลป์ ท่ีสร้างสรรค์ด้วยวัสดุอุปกรณ์และวิธีการที่ต่างกัน เทคนิคของแส งเงา น้าหนัก และ
วรรณะสี การวาดภาพภูมิศาสตร์ของสถานที่ท่องเท่ียวและประเพณีวัฒนธรรม งานปั้นจาก ดินน้ามันหรือดินเหนียวโดยเน้น
การถ่ายทอดจินตนาการงานพมิ พ์ภาพ โดยเน้นการจัดวางตาแหน่งของสิ่งต่าง ๆ ในภาพ ปัญหาในการจัดองค์ประกอบศิลป์
และการส่ือความหมายในงานทัศนศิลป์ของตนเอง และบอกวิธีการปรับปรุงงานให้ดีขึ้น ประโยชน์และคุณค่าของงาน
ทัศนศิลป์ท่ีมผี ลตอ่ ชวี ิตของคนในสงั คม เก่ียวกับลักษณะรูปแบบของงานทัศนศิลป์ในแหล่งเรยี นรหู้ รือนิทรรศการศลิ ปะ งาน
ทศั นศิลปท์ ่ีสะท้อนวัฒนธรรมและภูมิปัญญาในท้องถนิ่ องคป์ ระกอบดนตรีในเพลงท่ใี ช้ในการส่อื อารมณ์ ลักษณะของเสียงขับ
รอ้ งและเครื่องดนตรีทอี่ ยูใ่ นวงดนตรปี ระเภทต่าง ๆ โน้ตดนตรไี ทยและสากล ๕ ระดบั เสยี ง เคร่ืองดนตรที าจงั หวะและทานอง
เพลงไทยหรือเพลงสากล หรือเพลงไทยสากลที่เหมาะสมกับวัย ประโยคเพลงแบบถามตอบใช้ดนตรีร่วมกับกิจกรรมในการ
แสดงออกตามจินตนาการความสัมพันธ์ระหว่างดนตรีกับประเพณีในวัฒนธรรมต่าง ๆ คุณค่าของดนตรีที่มาจากวัฒนธรรมที่
ตา่ งกัน องคป์ ระกอบนาฏศลิ ป์ ท่าทางประกอบเพลงหรือเรื่องราวตามความคิดของตน แสดงนาฏศิลป์ โดยเน้นการใช้ภาษา
ท่าและนาฏยศัพท์ในการส่ือความหมายและการแสดงออกการรา เลียนแบบการเคล่ือนไหวของธรรมชาติที่มีในจังหวัด
อุบลราชธานี การเขียนเค้าโครงเร่ืองหรือบทละครสั้น ๆ การแสดงนาฏศิลป์ชุดต่าง ๆ ประโยชน์ที่ได้รับจากการชมการแสดง
การแสดงประเภทต่าง ๆ ของไทย ในแต่ละทอ้ งถ่ิน แสดงนาฏศลิ ป์ นาฏศิลป์พ้ืนบา้ น ท่ีสะทอ้ นถึงวัฒนธรรมและประเพณีรัก
และมุ่งม่ันในการทางาน สามารถนาความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนาไป
ประยุกต์ใช้กบั ชวี ิตประจาวนั ได้อยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม

มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตวั ช้ีวดั
ศ ๑.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖, ป.๕/๗
ศ ๑.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรุง พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

135

ศ ๒.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖, ป.๕/๗
ศ ๒.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒
ศ ๓.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖
ศ ๓.๒ ป.๕/๑, ป.๕/๒
รวม ๖ มาตรฐาน ๒๖ ตวั ช้ีวัด

รายวิชาศลิ ปะ คาอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน กลุ่มสาระการเรียนรูศ้ ิลปะ
ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ ๖ รหัสวิชา ศ๑๖๑๐๑ เวลา ๘๐ ชัว่ โมง/ปี

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรงุ พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

136

บรรยาย อภิปราย บอก มีทักษะ สร้าง อ่าน เขียน วาดภาพ ระบุ ท่อง เล่า เลียนแบบ แสดงจาแนก เปรียบเทียบ
เคาะ ร้องเพลง เกี่ยวกับ สีคู่ตรงข้าม และอภิปรายเก่ียวกับการใช้ สีคู่ตรงขา้ ม ในการถ่ายทอดความคิดและอารมณ์ หลกั การ
จัดขนาดสดั สว่ นความสมดุลในการสร้างงานทัศนศลิ ป์ งานทัศนศลิ ป์จากรปู แบบ ๒ มติ ิ เป็น ๓ มติ ิ โดยใช้หลักการของแสงเงา
และน้าหนกั งานปั้นโดยใชห้ ลกั การเพ่ิมและลด ปนั้ แผนผงั ของโรงเรยี น งานทศั นศิลป์ โดยใช้หลักการของรปู และพ้นื ทวี่ า่ งใชส้ คี ู่
ตรงข้ามหลกั การจดั ขนาดสัดส่วน และความสมดุล วาดภาพสถาปตั ยกรรม ทัศนศิลปเ์ ปน็ แผนภาพ แผนผัง และภาพประกอบ
เพ่ือถ่ายทอดความคิด หรือเรื่องราวเก่ียวกับเหตุการณ์ต่าง ๆ บทบาทของงานทัศนศิลป์ที่สะท้อนชีวิตและสังคม เก่ียวกับ
อิทธิพลของความเช่ือความศรัทธาในศาสนาท่มี ีผลต่องานทัศนศิลป์ในท้องถ่ิน อิทธิพลทางวัฒนธรรมในท้องถ่ินที่มีผลต่อการ
สร้างงานทัศนศิลป์ของบุคคล เพลงท่ีฟัง โดยอาศัยองค์ประกอบดนตรี และศัพท์สังคีต ประเภทและบทบาทหน้าท่ีเคร่ือง
ดนตรีไทยและเครื่องดนตรีที่มาจากวัฒนธรรมต่าง ๆ โน้ตไทย และโน้ตสากลทานองง่าย ๆ ใช้เครื่องดนตรีบรรเลง
ประกอบการร้องเพลงด้นสดที่มีจังหวะและทานองง่าย ๆ ความรู้สึกท่ีมีต่อดนตรี ทานอง จังหวะ การประสานเสียง และ
คุณภาพเสียงของเพลงท่ฟี ัง เรื่องราวของดนตรีไทยในประวัติศาสตร์ ดนตรีที่มาจากยุคสมัยท่ีตา่ งกัน อิทธพิ ลของวัฒนธรรม
ต่อดนตรีในท้องถิ่น การเคลื่อนไหวและการแสดงโดยเน้นการถ่ายทอดลีลาหรืออารมณ์ เคร่ืองแต่งกาย หรืออุปกรณ์
ประกอบการ แสดงนาฏศิลป์และการละคร อย่างง่าย ๆ ความรู้สึกของตนเองท่ีมีต่องานนาฏศิลป์และการละครอย่าง
สร้างสรรค์ การแสดงความคิดเห็นในการชมการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างนาฏศิลป์และการละครกับส่ิงที่ประสบใน
ชีวิตประจาวันส่ิงที่มีความสาคัญต่อการแสดงนาฏศิลป์และละคร ประโยชน์ท่ีได้รับจากการแสดงหรือการชมการแสดง
นาฏศิลป์และละคร

รู้ เข้าใจ เห็นคุณค่า ช่ืนชม เก่ยี วกับสคี ู่ตรงข้าม และอภิปรายเกี่ยวกบั การใช้ สีคู่ตรงข้าม ในการถ่ายทอดความคิด
และอารมณ์ หลกั การจดั ขนาดสัดส่วนความสมดลุ ในการสร้างงานทัศนศิลป์ งานทัศนศลิ ป์จากรปู แบบ ๒ มิติ เป็น ๓ มิติ โดย
ใช้หลักการของแสงเงาและน้าหนักงานป้ันโดยใช้หลักการเพิ่มและลด ป้ันแผนผังของโรงเรียน งานทัศนศิลป์ โดยใช้หลักการ
ของรปู และพน้ื ท่ีวา่ งใช้สคี ่ตู รงข้ามหลักการจดั ขนาดสัดสว่ น และความสมดุล วาดภาพสถาปตั ยกรรม ทศั นศิลปเ์ ปน็ แผนภาพ
แผนผงั และภาพประกอบ เพ่อื ถ่ายทอดความคิด หรอื เรื่องราวเกีย่ วกับเหตุการณ์ต่าง ๆ บทบาทของงานทัศนศลิ ป์ที่สะทอ้ น
ชีวิตและสังคม เก่ยี วกบั อทิ ธิพลของความเชอื่ ความศรัทธาในศาสนาท่มี ีผลต่องานทศั นศิลป์ในท้องถ่นิ อิทธิพลทางวฒั นธรรม
ในท้องถนิ่ ทม่ี ผี ลตอ่ การสรา้ งงานทัศนศิลปข์ องบุคคล เพลงทีฟ่ งั โดยอาศยั องคป์ ระกอบดนตรี และศัพทส์ งั คตี ประเภทและ
บทบาทหน้าที่เครื่องดนตรีไทยและเครื่องดนตรีที่มาจากวัฒนธรรมต่าง ๆ โน้ตไทย และโน้ตสากลทานองง่าย ๆ ใช้เครื่อง
ดนตรีบรรเลงประกอบการร้องเพลงด้นสดท่ีมีจังหวะและทานองง่าย ๆ ความรู้สึกท่ีมีต่อดนตรี ทานอง จังหวะ การประสาน
เสียง และคุณภาพเสียงของเพลงท่ีฟัง เร่ืองราวของดนตรีไทยในประวัติศาสตร์ ดนตรีท่ีมาจากยุคสมัยท่ีต่างกัน อิทธิพลของ
วัฒนธรรมต่อดนตรใี นท้องถนิ่ การเคลอ่ื นไหวและการแสดงโดยเน้นการถ่ายทอดลีลาหรอื อารมณ์ เครือ่ งแตง่ กาย หรอื อปุ กรณ์
ประกอบการ แสดงนาฏศิลป์และการละคร อย่างง่าย ๆ ความรู้สึกของตนเองท่ีมีต่องานนาฏศิลป์และการละครอย่าง
สร้างสรรค์ การแสดงความคิดเห็นในการชมการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างนาฏศิลป์และการละครกับส่ิงท่ีประสบใน
ชีวิตประจาวันส่ิงท่ีมีความสาคัญต่อการแสดงนาฏศิลป์และละคร ประโยชน์ท่ีได้รับจากการแสดงหรือการชมการแสดง
นาฏศิลป์และละคร รักและมุ่งม่ันในการทางาน สามารถนาความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพยี งและสามารถนาไปประยกุ ตใ์ ช้กบั ชีวิตประจาวนั ไดอ้ ยา่ งถกู ต้องเหมาะสม

มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตวั ช้วี ัด
ศ ๑.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖, ป.๖/๗
ศ ๑.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรงุ พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

137

ศ ๒.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖
ศ ๒.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
ศ ๓.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖
ศ ๓.๒ ป.๖/๑, ป.๖/๒
รวม ๖ มาตรฐาน ๒๗ ตวั ชี้วัด

คาอธิบายรายวิชาพื้นฐาน

รายวิชาศลิ ปะ รหัสวชิ า ศ๒๑๑๐๑ กลุม่ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ
จานวน ๑.๐ หนว่ ยกติ
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๑ ภาคเรยี นท่ี ๑ เวลา ๔๐ ชว่ั โมง

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

138

บรรยายความแตกต่างและความคล้ายคลึงกันของงานทัศนศิลป์และสิ่งแวดล้อมโดยใช้ความรู้เร่ืองทัศนธาตุ บอก
หลักการออกแบบงานทัศนศิลป์ การออกแบบรูปภาพสัญลักษณ์หรืองานกราฟิกอ่ืนๆในการนาเสนอความคิดและข้อมูล การ
ประเมนิ งานทศั นศิลป์ ลกั ษณะรูปแบบงานทัศนศลิ ปข์ องชาติและทอ้ งถนิ่ งานทศั นศิลป์ในภาคตา่ งๆของไทยความแตกต่างของ
งานทศั นศิลปใ์ นวัฒนธรรมไทยและสากล

ปฏบิ ัตกิ ารวาดภาพทัศนยี ภาพ แสดงให้เหน็ ระยะใกลไ้ กลเปน็ ๓ มติ ิ รวบรวมงานปนั้ สือ่ ผสมมาสร้างเป็นส่ือเรอื่ งราว
๓ มิติ โดยเนน้ ความเปน็ เอกภาพ ความกลมกลืนและสื่อถึงเร่ืองราวของงานออกแบบรปู ภาพ สัญลกั ษณห์ รือกราฟิกอ่ืนๆใน
การเสนอความคดิ และข้อมลู ดว้ ยความมุ่งมนั่ ในการทางาน

เห็นคุณค่าและความสาคัญของการนาความรู้เก่ียวกับงานทัศนศิลป์ของชาติและท้องถิ่นไปใช้ปร ะโยชน์ใน
ชีวติ ประจาวนั มจี ิตวญิ ญาณทางศิลปะ จรยิ ธรรม คณุ ธรรม และคา่ นยิ มทเ่ี หมาะสม

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตวั ชี้วัด
ศ ๑.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖
ศ ๑.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓

รวม ๒ มาตรฐาน ๙ ตัวชีว้ ดั

คาอธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน

รายวชิ าศลิ ปะ รหสั วชิ า ศ๒๑๑๐๒ กลุ่มสาระการเรยี นร้ศู ิลปะ
จานวน ๑.๐ หนว่ ยกิต
ชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรยี นท่ี ๒ เวลา ๔๐ ชวั่ โมง

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรุง พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

139

ศึกษาและฝึกปฏิบัติงานศิลปะด้านขับร้อง ดนตรีใน เครื่องหมายและสัญลักษณ์ทางดนตรี การขับร้องและกา ร
บรรเลงเครอื่ งดนตรีประกอบการขบั ร้อง บทบาทและอทิ ธิพลของดนตรี องค์ประกอบของดนตรีในแตล่ ะวฒั นธรรม ประเภท
ของวงดนตรีไทย และวงดนตรีท่ีมาจากวัฒนธรรมตา่ งๆ

ศึกษาวเิ คราะห์ และฝกึ ปฏิบตั ิเพอ่ื ให้มคี วามรู้ และความสามารถเกี่ยวกับนาฏยศัพทห์ รอื ศพั ท์ทางการละครในการ
แสดง รปู แบบการแสดงนาฏศิลป์พื้นบา้ น นาฏศิลป์นานาชาติ โดยใช้ทกั ษะในการทางานเปน็ กลุ่มในกระบวนการผลิต การ
แสดง การแสดงความคิดเห็น ความรูส้ ึกในการชมการแสดงโดยใช้เกณฑ์งา่ ย ๆท่ีกาหนดให้ในการพจิ ารณาคุณภาพการแสดง
ทช่ี ม โดยเนน้ เรอ่ื งการใชเ้ สียง การแสดงทา่ และการเคล่อื นไหว

มีความรู้ความเข้าใจ ทักษะพ้ืนฐานทางนาฏศิลป์ ได้แก่ นาฏยศัพท์ ละคร ระบาเบ็ดเตล็ด ราวงมาตรฐาน การ
ถ่ายทอดความรู้ทางด้านการแสดงในรูปแบบต่าง ๆ จัดกิจกรรมทางนาฏศิลป์และตระหนักในคุณค่าของประเพณีและ
วัฒนธรรมไทย โดยใชก้ ระบวนการการสร้างความรู้ความเขา้ ใจ กระบวนการคดิ วเิ คราะห์ กระบวนการสรา้ งเสริมคณุ ลักษณะ
ท่ีพึงประสงค์

เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ การเรียนรู้เทคนิค วิธีการทางาน ตลอดจนเปิดโอกาสให้แสดงออกอย่างอิสระ มี
ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จินตนาการ มีสุนทรียภาพ สร้างสรรค์งานนาฏศิลป์ด้วยความช่ืนชมและเห็นคุณค่าของนาฏศิลป์
ไทย นาฏศิลป์นานาชาติ

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตวั ชี้วดั
ศ ๒.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๓, ม.๑/๔,ม.๑/๕, ม.๑/๖, ม.๑/๗, ม.๑/๘, ม.๑/๙
ศ ๒.๒ ม.๑/๑, ม.๑/๒
ศ ๓.๑ ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕
ศ ๓.๒ ม.๑/๒

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๖ ตัวชีว้ ัด

คาอธิบายรายวชิ าพ้นื ฐาน

รายวชิ าศลิ ปะ รหัสวชิ า ศ๒๒๑๐๑ กลุ่มสาระการเรยี นรู้ศิลปะ
จานวน ๑.๐ หนว่ ยกติ
ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๒ ภาคเรยี นท่ี ๑ เวลา ๔๐ ชวั่ โมง

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

140

ศึกษาและฝึกปฏบิ ตั ิเพื่อใหม้ คี วามรู้ ความสามารถเก่ียวกบั รูปแบบของทัศนธาตแุ ละแนวคิดในงานทศั นศิลป์ ความ
เหมอื นและความแตกต่างของรปู แบบการใช้วัสดุ อุปกรณ์ ในงานทศั นศลิ ป์ของศิลปนิ เทคนคิ ในการวาดภาพสื่อความหมาย
การประเมินและการวิจารณ์นาผลงานการประเมินไปพัฒนางานทัศนศิลป์ สร้างงานทัศนศิลป์ในการโฆษณาและนาความรูไ้ ป
ใช้กับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น ๆ และนาความรู้ไปใช้ในชีวิตประจาวัน บรรยายเกี่ยวกบั วัฒนธรรมที่สะท้อนในงานทัศนศิลป์
ในแต่ละยคุ สมัย เปรียบเทยี บแนวคดิ ในการออกแบบงานทัศนศิลปท์ ี่มาจากวัฒนธรรมไทยและสากล

โดยใชก้ ระบวนการสร้างความรู้ความเข้าใจ กระบวนการฝกึ ปฏบิ ัติ กระบวนการคิด
การวิจารณ์ อภิปราย กระบวนการสบื ค้นข้อมูล และนาเสนอผลงาน กระบวนการเรียนรู้แบบบรู ณาการ และกระบวนการ
สร้างเสรมิ คุณลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์

เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ การเรียนรู้เทคนิควิธีการทางาน การเปิดโอกาสให้แสดงออกอย่างอิสระมีความคิด
ริเร่ิมสร้างสรรค์ มีสุนทรียภาพ สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ด้วยความชื่นชมและเห็นคุณค่างานศิลปะที่มีบริบทมาจาก
ศลิ ปะวฒั นธรรมไทยและสากล

มาตรฐานการเรยี นรู้ /ตัวช้วี ัด
ศ ๑.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕, ม.๒/๖
ศ ๑.๒ ม.๒/๑ ,ม.๒/๒, ม.๒/๓

รวม ๒ มาตรฐาน ๙ ตวั ชี้วดั

รายวิชาศิลปะ คาอธิบายรายวิชาพน้ื ฐาน กลมุ่ สาระการเรียนรศู้ ิลปะ
รหสั ศ๒๒๑๐๒

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรียนบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

141 จานวน ๑.๐ หนว่ ยกิต

ช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรยี นท่ี ๒ เวลา ๔๐ ช่ัวโมง

เปรียบเทียบองค์ประกอบของดนตรีตัวใหญ่กว่าจากวัฒนธรรมท่ีต่างกัน อ่าน เขียน ร้องโน้ตไทย โน้ตสากลท่ีมี
เครื่องหมายแปลงเสียง บอกปัจจัยสาคัญท่ีมีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ ดนตรีขับร้อง บรรเลงดนตรีทั้งเด่ียวและรวมวง
บรรยายบทบาทและอิทธิพลของดนตรีในวัฒนธรรมของประเทศต่าง ๆ บรรยายอิทธิพลของวัฒนธรรมและเหตุการณ์
ประวัตศิ าสตรท์ ี่มีตอ่ ดนตรใี นประเทศไทย

ศกึ ษาวิเคราะห์ และเช่อื มโยงการเรยี นรู้ระหวา่ งนาฏศลิ ปแ์ ละการละครกับสาระการเรยี นรู้อ่ืน ๆ อธบิ ายการบูรณา
การศิลปะแขนงอ่นื ๆ กับการแสดงและสามารถสรา้ งสรรคก์ ารแสดงโดยใช้องค์ประกอบนาฏศิลปแ์ ละการละคร วเิ คราะหก์ าร
แสดงของตนเองและผู้อ่ืนโดยใช้นาฏยศัพท์หรือศัพท์ทางการละครที่เหมาะสม เปรียบเทียบลักษณะเฉพาะของการแสดง
นาฏศิลปจ์ ากวัฒนธรรมตา่ ง ๆ การนาความร้ไู ปใชก้ ับกล่มุ สาระการเรียนรูอ้ น่ื ๆ และชวี ติ ประจาวนั

เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ การเรียนรู้เทคนิค วิธีการทางาน ตลอดจนเปิดโอกาสให้แสดงออกอย่างอิสระมี
ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จินตนาการ มีสุนทรียภาพ สร้างสรรค์งานด้วยความชื่นชมและเห็นคุณค่าของนาฏศิลป์ไทยและ
นานาชาติ

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวช้ีวดั
ศ ๒.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕, ม.๒/๖, ม.๒/๗
ศ ๒.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒,
ศ ๓.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕
ศ ๓.๒ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๗ ตัวชี้วดั

คาอธิบายรายวิชาพื้นฐาน

รายวิชาศิลปะ รหัส ศ๒๓๑๐๑ กลมุ่ สาระการเรียนร้ศู ลิ ปะ
จานวน ๑.๐ หนว่ ยกติ
ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๑ เวลา ๔๐ ชวั่ โมง

หลกั สตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรับปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

142

ศกึ ษาหลักทัศนธาตุ และหลกั การออกแบบในสิ่งแวดลอ้ มและงานทัศนศลิ ป์โดยระบุและบรรยายเทคนคิ วธิ ีการของ
ศิลปินในการสร้างงานทัศนศิลป์มีทักษะในการสร้างงานและสามารถเลือกใช้เทคนิควิธีการเพื่อประยุกต์ใช้ในการสร้างงาน
ทศั นศลิ ป์ท้ัง ๒ มติ แิ ละ ๓ มติ ิ มที ักษะในการผสมผสานวัสดุต่างๆในการสร้างงานทศั นศิลปโ์ ดยใช้ในหลกั การออกแบบ และ
เพื่อนาทักษะที่จาเป็นไปใช้ในการประกอบอาชีพ เล็งเห็นคุณค่าของวัฒนธรรมและเปรียบเทียบความแตกต่างของงาน
ทัศนศลิ ป์ในแตล่ ะยคุ สมัยของวฒั นธรรมไทยและสากลได้

การสร้างความรู้ความเข้าใจ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการการจัดการเรียนรู้ด้วยตนเอง กระบวนการ
สบื คน้ ขอ้ มูลและอภปิ รายกระบวนการเรียนรแู้ บบบูรณาการ และกระบวนการสรา้ งเสริมคณุ ลักษณะท่พี ึงประสงค์

เพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ การเรียนรู้เทคนิค วธิ ีการทางาน ตลอดจนเปิดโอกาสให้แสดงออกอย่างอิสระ มี
ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จินตนาการ มีสุนทรียภาพ สร้างสรรค์งานศิลปะด้วยความชื่นชมและเห็นคุณค่าของ
ศลิ ปะวฒั นธรรมไทยสากล

มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวชว้ี ัด
ศ ๑.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๓, ม.๓/๔, ม.๓/๕, ม.๓/๖, ม.๓/๑๐, ม.๓/๑๑
ศ ๑.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒

รวม ๒ มาตรฐาน ๑๐ ตวั ชี้วดั

คาอธบิ ายรายวชิ าพ้นื ฐาน

รายวชิ าศลิ ปะ รหสั ศ๒๓๑๐๒ กลุ่มสาระการเรียนรศู้ ิลปะ
จานวน ๑.๐ หนว่ ยกติ
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ เวลา ๔๐ ชั่วโมง

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

143

รอ้ งเพลง เลน่ ดนตรเี ด่ียวและรวมวง โดยเน้นเทคนิคการรอ้ ง การเล่น การแสดงออกและคุณภาพเสียง อธบิ าย
เหตุผลในการเลอื กใช้องค์ประกอบดนตรใี นการสร้างสรรคง์ านดนตรขี องตนเอง เปรยี บเทียบความแตกตา่ งระหวา่ งงานดนตรี
ของตนเองและผ้อู ่นื อธบิ ายเกี่ยวกบั อิทธิพลของดนตรีท่ีมีต่อบุคคลและสังคม นาเสนอหรอื จัดการแสดงดนตรีทเ่ี หมาะสมโดย
การบรู ณาการกับสาระการเรยี นรู้อื่นในกลมุ่ ศลิ ปะ บรรยายววิ ฒั นาการของดนตรีแต่ละยุคสมยั

มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบของบทละคร ได้แก่ โครงเรื่อง ตัวละคร ความคิดหรือแก่นของเรื่อง
บทสนทนา ใช้นาฏยศัพท์ได้อย่างเหมาะสม เปรียบเทียบการแสดง อากัปกิริยาของผู้คนในชีวิตประจาวันกับการแสดง
สร้างสรรค์ภาษาท่าที่มาจากธรรมชาติและจากการประดิษฐ์ จัดการแสดงเป็นหมู่ เดี่ยว การแสดงละครเป็นชุดเป็นตอน
ประดิษฐ์ทา่ ราและท่าทางประกอบการแสดง วิจารณน์ าฏศิลป์ตามหลักองค์ประกอบและสนุ ทรยี ภาพ จัดการแสดงละครกับ
ชีวติ จัดทาอุปกรณ์และเครื่องแต่งกาย ตระหนักและเห็นคุณคา่ บ่งบอกความสาคัญของนาฏศลิ ป์ การละครในชีวติ ประจาวัน

โดยใช้กระบวนการ การสร้างความรู้ความเข้าใจ กระบวนการคิดวิเคราะห์ วิจารณ์ กระบวนการฝึกปฏิบัติ
กระบวนการประยุกต์และนาไปใช้ กระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการ กระบวนการสืบค้น และกระบวนการสร้างเสริม
คุณลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค์

เพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ ทักษะ การแสดงออกอย่างอิสระ มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จินตนาการ มี
สุนทรียภาพ สร้างสรรค์งานนาฏศิลป์ที่มีบริบทมาจากศิลปะวัฒนธรรมไทย ร่วมอนุรักษ์ชื่นชมและเห็นคุณค่าของนาฏศิลป์
และละครในชีวติ ประจาวัน

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวชว้ี ัด
ศ ๒.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๔, ม.๓/๕, ม.๓/๖, ม.๓/๗
ศ ๒.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๒
ศ ๓.๑ ม.๓/๑, ม.๓/๒, ม.๓/๔, ม.๓/๕, ม.๓/๖, ม.๓/๗
ศ ๓.๒ ม.๓/๑, ม.๓/๑, ม.๓/๓

รวม ๔ มาตรฐาน ๑๙ ตวั ชว้ี ัด

รายวิชาการงานอาชีพ คาอธิบายรายวิชาพน้ื ฐาน กลมุ สาระการเรยี นรูก้ ารงานอาชีพ
ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๑ รหัสวิชา ง๑๑๑๐๑ เวลา ๔๐ ช่ัวโมง/ปี

หลักสตู รสถานศกึ ษาโรงเรยี นบ้านเพชรมงคล ฉบบั ปรับปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

144

ศกึ ษาวธิ กี ารทางานเพ่อื ชว่ ยเหลือตนเองในเรื่องการแต่งกาย การเก็บของใช้ การหยบิ จับและใชช้ องใช้สว่ นตวั การ
จัดโต๊ะ ตู้ ช้ัน รู้จกั ใช้วัสดุอุปกรณเ์ ครื่องมืองา่ ยๆ ในการทางานอย่างปลอดภัย เช่น การทาความคุ้นเคยกับการใช้เคร่ืองมือ
การรดน้าตน้ ไม้ การถอนและเก็บวัชพชื การพับกระดาษเปน็ ของเล่น ศกึ ษาข้อมูลสง่ิ ทีส่ นใจเกีย่ วกบั บุคคล สตั ว์ ส่ิงของ
เรื่องราวและเหตกุ ารณ์ต่างๆ ศึกษาแหล่งขอ้ มูลท่ีอย่ใู กลต้ ัว เช่น บ้าน ห้องสมุด ผู้ปกครอง ครู หนังสือพิมพ์ รายการ
โทรทัศน์ เป็นตน้

โดยฝกึ ทกั ษะวธิ ีการช่วยเหลือตนเองและทกั ษะกระบวนการทางานร่วมกัน ฝึกใชว้ ัสดุอุปกรณแ์ ละเคร่ืองมอื ต่างๆใน
การทางานอยา่ งปลอดภัย บอกข้อมูลของส่ิงทส่ี นใจและแหลง่ ข้อมูลที่อยใู่ กลต้ วั

มคี วามกระตือรือร้นและ ความตรงตอ่ เวลาเปน็ ลกั ษณะนิสยั ในการทางาน

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวชีว้ ดั
ง ๑.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓

รวม ๑ มาตรฐาน ๓ ตัวชวี้ ัด

รายวิชาการงานอาชีพ คาอธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน กลมุ สาระการเรียนรกู้ ารงานอาชีพ
ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ รหัสวชิ า ง๑๒๑๐๑ เวลา ๔๐ ชั่วโมง/ปี

หลกั สตู รสถานศึกษาโรงเรียนบ้านเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรุง พุทธศกั ราช ๒๕๖๕
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

145

ศึกษาวิธีการทางานเพื่อช่วยเหลือตนเองและครอบครัว บทบาทและหน้าที่ของสมาชิกในบ้าน การจัดวาง เก็บ
เส้ือผ้า รองเท้า การช่วยครอบครัวเตรียม ประกอบอาหาร การกวาดบ้าน การล้างจาน การใช้วัสดุ อุปกรณ์ และ
เครื่องมือให้เหมาะสมกับงานช่วยให้ประหยัดและปลอดภัย การเพาะเมล็ด การดูแลแปลงเพาะกล้า การทาของเล่น การ
ประดษิ ฐ์ของใช้ส่วนตัว ประโยชน์ของสิ่งของเคร่ืองใช้ในชีวิตประจาวัน การสร้างของเล่น ของใช้อย่างง่าย และบอกอาชีพ
หลักในทอ้ งถิน่ ของกลมุ่ ประเทศอาเซยี นได้ เช่น เวยี ดนาม มาเลเซยี สิงคโปร์

เพื่อใหเ้ ห็นคุณคา่ ของการนาความรู้ไปใชใ้ นชวี ิตประจาวัน มีคุณธรรม มจี ิตสานึก มคี า่ นิยม
ทีเ่ หมาะสมต่อชีวิตและ ส่งิ แวดลอ้ ม เพื่อการดารงชีวติ และครอบครัวของตนเอง

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวชีว้ ัด
ง ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓

รวม ๑ มาตรฐาน ๓ ตวั ช้ีวดั

รายวิชาการงานอาชีพ คาอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน กลมุ สาระการเรียนรู้การงานอาชพี
ช้ันประถมศึกษาปท่ี ๓ รหสั วิชา ง๑๓๑๐๑ เวลา ๔๐ ชัว่ โมง/ปี

หลักสตู รสถานศึกษาโรงเรยี นบา้ นเพชรมงคล ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช ๒๕๖๕
ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑