keyมมฐ-วิทยาศาสตร์-ป6-Update

ตวั อยา ง การเขียนแผนภาพวงจรไฟฟาอยา งงา ย

รูปภาพการตอ วงจรไฟฟาอยา งงา ย แผนภาพวงจรไฟฟา อยางงาย

เฉฉบลบั ย

92

แบบฝก 1
พฒั นาการเรยี นรทู ่ี
1 ดภู าพ แลวบันทกึ ขอมูล หมายเลข 1 ทําหนา ท่ี เปล่ยี นพลงั งานไฟฟา ไปเปน.............................................................................................

1 พลังงานแสง.......................................................................................................................................................................................
2
หมายเลข 2 ทาํ หนา ที่ เช่ือมตอ แหลง กาํ เนดิ ไฟฟากับ.............................................................................................
3
อุปกรณไ ฟฟาหรือเครือ่ งใชไฟฟาเขาดว ยกนั.......................................................................................................................................................................................

หมายเลข 3 ทาํ หนาท่ี ใหพลังงานไฟฟา.............................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

2 พจิ ารณาแผนภาพวงจรไฟฟา แลว ตอบคาํ ถาม

1. จากแผนภาพ สญั ลกั ษณท ก่ี าํ หนดหมายถงึ สิ่งใด

หมายถงึ สายไฟฟา............................................................................. เฉฉบลบั ย
หมายถงึ หลอดไฟฟา.............................................................................

หมายถงึ เซลลไฟฟา.............................................................................

2. จากแผนภาพ เปน การตอวงจรปด หรือวงจรเปด

วงจรปด..............................................................................................................................................................................................................................................................................

3 ดูภาพการตอวงจรไฟฟาอยางงาย แลวเขียนแผนภาพวงจรไฟฟาอยางงายลงใน
กรอบ

(ตัวอยา ง)

93แรงไฟฟา้ และวงจรไฟฟา้

กิจกรรมพฒั นาทักษะ ทักษะกระบวนการ
ทางวทิ ยาศาสตรท ี่ใช
3กระบวนการทางวทิ ยาศาสตรท ่ี
การสงั เกต
¡Òõ‹Íà«Åŏ俿҇ Ẻ͹¡Ø ÃÁ การทดลอง
การต้ังสมมติฐาน
จุดประสงค : ออกแบบการทดลองและทดลองเพอ่ื อธบิ าย การพยากรณ
วธิ กี ารและผลของการตอ เซลลไ ฟฟา แบบ การสรางแบบจําลอง
อนกุ รมได การลงความเห็นจากขอ มลู
การตีความหมายขอมลู และลงขอ สรปุ

ระบุปญ หา : หากเพิ่มจาํ นวนของเซลลไ ฟฟา ใหมากขน้ึ จะมีผลตอวงจรไฟฟา อยางไร

สมมตฐิ าน : (แนวตอบ) ทําใหม ีกระแสไฟฟาในวงจรเพ่ิมขึน้ ทําใหห ลอดไฟฟาสวา งมากข้ึน..............................................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................................

ÍØ»¡Ã³Ÿµé ͧãªé
เฉฉบลบั ย 1. ถานไฟฉาย 4 กอ น

2. กระบะสาํ หรบั ใสถานไฟฉาย 4 กอน
3. หลอดไฟฟาพรอมฐาน 1 ชดุ
4. สายไฟฟาพรอมหวั หนบี ปากจระเข 2 เสน

¢Ñ鹵͹¡Ò÷íÒ
1. แบงกลุม จากน้ันชวยกันออกแบบการทดลองเกี่ยวกับการตอถานไฟฉายในวงจรไฟฟา

เพื่อทําใหห ลอดไฟฟา สวา งมากท่ีสุด จากน้ันวาดภาพลงในตาราง
2. ชว ยกนั คาดคะเนผลวา การตอ ถา นไฟฉายในลกั ษณะทอ่ี อกแบบไว เมอ่ื นาํ มาตอ เขา กบั วงจร

ไฟฟา ลักษณะใดจะทําใหหลอดไฟฟาสวางมากทสี่ ุด แลว บันทึกผล
3. ทําการทดลองตามวธิ ีการท่ีออกแบบไว สังเกตความสวา งของหลอดไฟฟา แลวบันทึกผล
4. นําเสนอผลการทํากิจกรรม จากนั้นรวมกันอภิปรายและสรุปผลเก่ียวกับวิธีการและผลของ

การตอ เซลลไ ฟฟาแบบอนกุ รม

94

ºÑ¹·Ö¡¼Å

สงั เกตคกาวราลมะสลวาายงของสหาลรอในดไนฟาํ้ ฟาเม่อื เพมิ่ เซลลไฟฟา
รูปภาพการตอวงจรไฟฟา คาดคะเนความสวา ง ผลการสงั เกตความสวาง
ของหลอดไฟฟา ของหลอดไฟฟา

1. หลอดไฟฟา สวา งเลก็ นอย หลอดไฟฟา สวางเลก็ นอ ย.......................................................................................... ..................................................................................................

.......................................................................................... ..................................................................................................

2. หลอดไฟฟา สวางเพม่ิ ขึ้น หลอดไฟฟา สวา งเพม่ิ ขึน้.......................................................................................... ..................................................................................................

.......................................................................................... ..................................................................................................

3. หลอดไฟฟาสวางเพิม่ ข้ึนอกี หลอดไฟฟาสวางเพ่มิ ขึ้นอีก.......................................................................................... ..................................................................................................

.......................................................................................... ..................................................................................................

4. หลอดไฟฟา สวางมากทส่ี ุด หลอดไฟฟา สวา งมากทส่ี ดุ เฉฉบลบั ย
.......................................................................................... ..................................................................................................
.......................................................................................... ..................................................................................................

ÊÃØ»¼Å
จากการทํากิจกรรม พบวา การนําเซลลไฟฟาหลาย ๆ เซลลมาตอเรียงกันแบบอนุกรม จะทําใหมี...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
กระแสไฟฟา ไหลในวงจรมากกวา การตอดวยเซลลไ ฟฟาเพยี งเซลลเ ดยี ว สังเกตจากหลอดไฟฟาสวาง...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
เพ่ิมมากข้นึ ตามปริมาณของเซลลไฟฟาทีเ่ พ่ิมมากขึ้น...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

จากการทาํ กิจกรรม ทําใหท ราบวา เมือ่ ตอ ถา นไฟฉาย 1 กอน ในวงจร
ไฟฟา ทาํ ใหห ลอดไฟฟาสวาง เม่อื นาํ ถานไฟฉายมาตอ เพม่ิ อกี ครั้งละ 1 กอ น
โดยตอเรียงกัน พลังงานไฟฟาท่ีไดจากถานไฟฉายจะเทากับพลังงานรวมของ
ถานไฟฉาย ดังนนั้ ในวงจรจึงมีกระแสไฟฟา เพมิ่ ขน้ึ ซ่ึงสงั เกตไดจ ากความสวาง
ของหลอดไฟฟาท่ีเพ่มิ มากข้นึ

95แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟา้

2. การตอเซลลไฟฟาแบบอนุกรม

การตอเซลลไฟฟาแบบอนุกรม เปนการนําเซลลไฟฟาหลาย ๆ เซลล
มาเรยี งตอ กนั ทาํ ใหก ระแสไฟฟา เดนิ ไปทศิ ทางเดยี ว โดยใหข วั้ บวกของเซลลไ ฟฟา
เซลลห นงึ่ ตอ กบั ขวั้ ลบของอกี เซลลห นงึ่ เรยี งกนั ไปเรอ่ื ย ๆ ทาํ ใหม พี ลงั งานไฟฟา
ในวงจรเพมิ่ มากขนึ้ ซง่ึ การตอ เซลลไ ฟฟา หลายเซลลจ ะทาํ ใหม พี ลงั งานไฟฟา ใน
วงจรมากกวาการตอ เซลลไ ฟฟาเพียงเซลลเดยี ว เชน

เมอ่ื ใชถ านไฟฉาย 1 กอน ตอ เขา กับ เมือ่ ใชถ า นไฟฉาย 2 กอน ตอเขากับ
หลอดไฟฟา หลอดไฟฟา จะสวา งเลก็ นอ ย หลอดไฟฟา หลอดไฟฟาจะสวางเพ่มิ ขน้ึ

เซลลไฟฟา 1 เซลล = 1.5 โวลต เซลลไฟฟา 2 เซลล = 1.5 + 1.5 โวลต = 3 โวลต

เฉฉบลบั ย

เมือ่ ใชถ า นไฟฉาย 3 กอ น ตอ เขา กบั เมอื่ ใชถ านไฟฉาย 4 กอน ตอเขา กับ
หลอดไฟฟา หลอดไฟฟา จะสวา งเพมิ่ ขนึ้ อกี หลอดไฟฟา หลอดไฟฟา จะสวา งมากทส่ี ดุ

เซลลไฟฟา 3 เซลล = 1.5 + 1.5 + 1.5 โวลต เซลลไ ฟฟา 4 เซลล = 1.5 + 1.5 + 1.5 + 1.5 โวลต
= 4.5 โวลต = 6 โวลต

96

เซลลไฟฟา คือ แหลงกําเนิดกระแสไฟฟาหรือแหลงจายกระแสไฟฟา
แบบหนึ่งท่ีใชปฏิกิริยาเคมีทําใหเกิดกระแสไฟฟาได ซึ่งเซลลไฟฟา 1 เซลล
อาจจะใหกระแสไฟฟาไมเพียงพอกับปริมาณที่เคร่ืองใชไฟฟาตองการ จึงมี
ความจาํ เปน ทต่ี อ งตอ เซลลไ ฟฟา เพม่ิ มากขนึ้ เพอื่ ใหม พี ลงั งานไฟฟา เพม่ิ มากขน้ึ
โดยการตอเซลลไฟฟาแบบอนุกรม เซลลไฟฟาท่ีพบไดทั่วไปมีหลายแบบ เชน

เซลลไฟฟาแบบกระดมุ นยิ มใชใ นนาฬกาขอ มอื เซลลไฟฟา แบบกอ นมกั ใชใ นรโี มตคอนโทรลตาง ๆ

ในเซลลไฟฟาทุกแบบจะตองมี เฉฉบลบั ย
ข้ัวบวก (+) และข้ัวลบ (-) เม่ือตอ
วงจรไฟฟาใหครบวงจร กระแสไฟฟา
จากแหลงกาํ เนดิ ไฟฟาจะเคล่อื นท่จี าก
ขวั้ บวกผา นอปุ กรณไ ฟฟา กลบั เขา มาสู
ขัว้ ลบในทศิ ทางเดยี ว
การเคลอื่ นที่ของกระแสไฟฟา
เซลลไฟฟาเปนขยะอันตราย เพราะมีสวนผสมของสารเคมี เชน ตะกั่ว
แคดเมยี ม หากตอ งการทงิ้ ตอ งแยกออกจากขยะประเภทอน่ื พรอ มทาํ สญั ลกั ษณ
บอกวา เปน ขยะอันตราย หนว ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบจะไดนําไปกาํ จดั อยา งถูกวธิ ี

เกรด็ วทิ ย -นา รู

แหลงกําเนิดไฟฟา มีอยูหลายชนิด เชน เซลลไฟฟา แบตเตอร่ี ซ่ึงถานไฟฉายจัดเปน

เซลลไฟฟาชนิดหนึ่งท่ีเปนแหลงกําเนิดไฟฟาใหแกอุปกรณไฟฟาหลายชนิด เชน นาฬกา
ไฟฉาย วทิ ยุ

97แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟา้