keyมมฐ-วิทยาศาสตร์-ป6-Update

3 อานขอมูล แลว ตอบคาํ ถาม อาน วเิ คราะห เขยี น

เกแ ละแกว ชว ยกนั ทาํ การทดลองเพอื่ เชอ่ื มโยงเกย่ี วกบั การเกดิ ลมบกและลมทะเล
โดยกาํ หนดใหกระปอ งทบ่ี รรจุทรายแทนพื้นทราย สวนกระปองทีบ่ รรจนุ ํ้าแทนพน้ื นํา้
ไดผ ลการทดลองดงั ตาราง
วางกระปองกลางแดด วางกระปอ งในที่รม
อณุ หภมู ิ ( ํC) อุณหภมู ิ ( Cํ )
เวลาท่ีวัดอุณหภูมิ ทราย นํ้า เวลาทีว่ ัดอณุ หภมู ิ ทราย นํา้

เรม่ิ วดั 0 นาที 25 26 เรมิ่ วัด 0 นาที 38.5 34.5

ผา นไป 10 นาที 33.5 31.5 ผานไป 10 นาที 35.5 33.5

ผา นไป 20 นาที 39 34.5 ผานไป 20 นาที 32 32.5

ผลการทดลองน้ี เชื่อมโยงเกี่ยวกบั การเกิดลมทะเลไดอยางไร
เมื่อนํากระปองทรายและนํ้าตากแดด ทรายหรือพ้ืนทรายจะรับความรอนจากดวงอาทิตยได.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

ดกี วา นา้ํ หรือพ้ืนน้าํ จึงทําใหอากาศท่ีอยูในบรเิ วณเหนือทรายหรือพืน้ ทรายมอี ุณหภูมิสงู กวา.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

บนร้ําหเิ วรณอื เพห้นื นนอื ํ้านทํา้ ่มีหีอรุณือพห้ืนภนมู ิต้ําา่ํ กมววาลเคอาลกอื่ านศทขยเ่ี ขาา ยมตาัวแแทลนะทลี่อซยึง่ ตเปัวสนงูสขาึน้ เหตทุขาํ อใงหกอาารกเากศดิ บลรมเิ ทวณะเลเหนือเฉฉบลบั ย
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

แกหจิ กง ศรตรมวรพรฒั ษนทา่ี 2ท1กั ษะ

ใหน ักเรยี นแบง กลุม กลมุ ละ 3-4 คน แลว ปฏบิ ตั ิกจิ กรรม ดงั นี้

1. ใหแตละกลุมชวยกนั แสดงความคดิ เห็นเพอ่ื เลือกลม 1 ชนิด
2. ออกแบบและสรางส่ือการเรียนรูเกี่ยวกับเรื่อง การเกิดลมตามชนิดท่ีแตละกลุม

เลอื ก ตวั อยางเชน PowerPoint สื่อ 3 มิติ หรอื อ่นื ๆ
3. นาํ เสนอผลงานหนาชัน้ เรียน แลวจัดประกวดผลงานภายในชน้ั เรยี น

ทกั ษะศตวรรษท่ี 21 พฤติกรรมบงชี้ ระดับคณุ ภาพ

กาํ หนดเปา หมาย กาํ หนดเปา หมายงานกลมุ กาํ หนดเปาหมายงานกลมุ กาํ หนดเปา หมายงานกลมุ 1
งานกลุม ได ไดช ัดเจนและนําไปปฏบิ ัติ 3 ไดแ ละนาํ ไปปฏิบัตจิ รงิ ได 2 ไดแ ละนาํ ไปปฏิบัตจิ รงิ ได 1
จริงได
ทกั ษะชีวติ แสดงความคิดเหน็ ของ บาง
และการทํางาน ตนเอง รบั ฟง ความคดิ เหน็
ทํางานรวมกบั ผอู นื่ ของผอู น่ื และใหเ กยี รติ แสดงความคดิ เห็นของ รบั ฟง ความคิดเห็นของ
และยอมรับความ เมอื่ ทาํ งานรวมกับผอู ่นื ตนเอง รบั ฟงความคิดเห็น ผอู ืน่ เม่อื ทาํ งานรวมกับ
คดิ เหน็ ของผอู น่ื 3 ของผูอ่ืน เม่อื ทาํ งาน 2 ผอู ื่น

198 รว มกบั ผูอ นื่

àÃè×ͧ·Õè2 ÀÂÑ ¸ÃÃÁªÒµáÔ ÅлÃÒ¡¯¡ÒÃ³à ÃÍ× ¹¡ÃШ¡

à»Ò‡ ËÁÒ¡ÒÃàÃÕ¹ÌÙ
• อธิบายลักษณะและผลกระทบของนา้ํ ทว ม การกดั เซาะชายฝง ดินถลม แผนดนิ ไหว และสึนามิได
• นาํ เสนอแนวทางในการเฝา ระวงั และปฏิบัตติ นใหป ลอดภัยจากภัยธรรมชาติและธรณพี ิบัตภิ ยั ได
• สรางแบบจาํ ลองทอ่ี ธิบายการเกิดปรากฏการณเ รือนกระจกและผลของปรากฏการณเรือนกระจกตอส่งิ มีชวี ิตได
• นาํ เสนอแนวทางการปฏิบัตติ นเพ่ือลดกจิ กรรมทีก่ อใหเกดิ แกส เรอื นกระจกได

ชวนอา นชวนคดิ ¤Ø³¤Ã٤Р˹١ÅÑǤ‹Ð

ศัพทนา รู เฉฉบลับย

ดนิ ถลม

landslide ('แล็นดสไลด)

ภัยธรรมชาติ

natural disaster
('แนช็ เชอรลั ดิ'ซาสเตอ)

ปรากฏการณ
เรอื นกระจก

greenhouse effect
('กรีนเฮาส อ'ิ เฟคท)

¤Ø³¤Ã٤Р˹١š¡ÅÑǤ‹Ð àÃÒµŒÍ§ÃÍãËŒäÁ‹ÁÕ
àÃÒ¨ÐÍÍ¡¨Ò¡ãµŒâµÐ áçÊèѹÊÐà·×͹¡‹Í¹¹Ð¤Ð

ä´ŒËÃ×ÍÂѧ¤Ð

เพอื่ นๆ รหู รอื ไมว า

แผนดนิ ไหวเกิดขนึ้
ไดอ ยางไร

199ปรากฏการณท์ างธรรมชาติและธรณพี บิ ัติภัย

1 ÀÂÑ ¸ÃÃÁªÒµáÔ ÅÐ ดินถลมÁÕÅѡɳÐÍ‹ҧäÃ

¸Ã³¾Õ ԺѵÀÔ ÂÑ

ภยั ธรรมชาติ (natural disaster)
คือ ภัยอันตรายตาง ๆ ที่เกิดข้ึนตาม
ธรรมชาติและมีผลกระทบตอการดํารง
ชีวิตของสิ่งมีชีวิตตาง ๆ ภัยธรรมชาติ
มหี ลายประเภท เชน อทุ กภยั วาตภยั
ธรณีพิบัติภัย โดยภัยแตละประเภทจะ
สงผลตอสิ่งมีชีวิตและส่ิงแวดลอมได
ตางกัน เราควรศึกษาแนวทางในการ
เฝา ระวงั และปฏบิ ตั ติ นใหปลอดภยั

เฉฉบลับย

กจิ กรรม ลองทาํ ดู

ดภู าพและอา นขอมลู แลว ตอบคาํ ถาม

เอและบิวกําลังกอกองทรายริมทะเล
แลวสังเกตเห็นนํ้าทะเลลดลงอยางรวดเร็ว
เอแ ละบวิ จงึ ตะโกนบอกคนอนื่ ๆ ใหร บี วงิ่ ขน้ึ
ไปอยใู นบรเิ วณทส่ี งู และหา งไกลจากรมิ ทะเล
ใหมากทีส่ ุด

นกั เรยี นเหน็ ดว ยกบั การปฏิบัติตนของเอแ ละบิวหรอื ไม เพราะอะไร (แนวตอบ)

เหน็ ดว ย เพราะการเพม่ิ ขนึ้ หรอื การลดลงของระดบั นาํ้ ทะเลอยา งรวดเรว็ เปน สญั ญาณเตอื นวา อาจเกดิ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
สนึ ามไิ ด ดงั นน้ั การรบี ขนึ้ ไปอยใู นทส่ี งู และอยใู หห า งจากบรเิ วณรมิ ทะเลจงึ เปน การปฏบิ ตั ติ นทถ่ี กู ตอ ง...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

200

ภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ เปน เหตกุ ารณท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ สามารถ
เกดิ ไดท ุกพื้นที่และทกุ เวลา ซึ่งจะทาํ ใหเ กิดอันตรายตอ สิ่งมีชีวิตและสงิ่ แวดลอ ม
โดยอาจเปนภัยทเ่ี กดิ จากกระบวนการภายในโลก เชน แผน ดนิ ไหว และเกดิ จาก
กระบวนการบนผิวโลก เชน ดินถลม หรือเกิดจากทงั้ กระบวนการ
ภายในและบนผิวโลก เชน สึนามิ

น้ําทวมÁÕÅѡɳÐÍ‹ҧäÃ

กจิ กรรมพฒั นาทักษะ ทักษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตรท ่ใี ช
1กระบวนการทางวทิ ยาศาสตรท ่ี

ÈÖ¡ÉÒÀѸÃÃÁªÒµÔáÅиóվԺµÑ ÀÔ Ñ การลงความเหน็ จากขอ มลู
การจดั กระทาํ และสอื่ ความหมายขอ มลู
การตคี วามหมายขอ มลู และลงขอ สรปุ
จดุ ประสงค : 1. อธบิ ายลกั ษณะและผลกระทบของนํา้ ทวม
ดินถลม แผนดนิ ไหว สึนามิ และการกัดเซาะชายฝง ได
2. นําเสนอแนวทางในการเฝาระวังและปฏิบัติตนใหปลอดภัยจากน้ําทวม เฉฉบลับย

ดนิ ถลม แผนดนิ ไหว สึนามิ และการกดั เซาะชายฝง ได
ระบุปญหา : การเกดิ น้าํ ทวม ดนิ ถลม แผนดินไหว สนึ ามิ และการกดั เซาะชายฝง มลี กั ษณะ
แตกตา งกนั หรอื ไม
สมมตฐิ าน : (แนวตอบ) มลี ักษณะแตกตางกนั...............................................................................................................................................................................................................................................................

ÍØ»¡Ã³Ÿµé ͧãªé 3. แหลง ขอมูล เชน หนงั สอื อนิ เทอรเ นต็
1. สีไม 1 กลอง
2. กระดาษแข็งแผนใหญ 1 แผน

¢Ñ鹵͹¡Ò÷íÒ
1. แบงกลุม จากนั้นสบื คนขอ มูลเกย่ี วกบั ลักษณะและผลกระทบของหัวขอ ดังน้ี

• น้าํ ทว ม • ดนิ ถลม • แผน ดินไหว • สึนามิ • การกัดเซาะชายฝง
2. นาํ ขอ มูลที่ไดจ ากการสืบคนบันทึกลงในกรอบ

201ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและธรณีพิบัตภิ ยั

3. สืบคน ขอมลู เกี่ยวกับแนวทางในการเฝา ระวงั และปฏบิ ตั ติ นใหป ลอดภัยของหวั ขอ ดังน้ี
• นา้ํ ทว ม • ดินถลม • แผนดินไหว • สนึ ามิ • การกัดเซาะชายฝง

4. นําขอมูลมาจัดทําในรูปแบบตาง ๆ เชน แผนผัง แผนภาพ ลงในกระดาษแข็งแผนใหญ
พรอ มตกแตง ใหสวยงาม แลว นําสง ครู

5. แตล ะกลมุ เลอื กภยั ธรรมชาตแิ ละธรณพี บิ ตั ภิ ยั ทเี่ คยเกดิ ขนึ้ ในทอ งถนิ่ หรอื ทแ่ี ตล ะกลมุ สนใจ
แลวออกมาจําลองสถานการณห นาชั้นเรยี น

6. รวมกันอภิปรายและสรุปเกี่ยวกับแนวทางในการปฏิบัติใหปลอดภัยจากภัยธรรมชาติและ
ธรณพี ิบตั ิภัยภายในชนั้ เรียน

ºÑ¹·Ö¡¼Å (แนวตอบ : ขึ้นอยูกบั ผลการสบื คนของนักเรียน)

1. นํา้ ทว ม คือ ปรากฏการณท น่ี าํ้ ไหลทว มพน้ื ดนิ หรอื พน้ื ทแ่ี หง การเกดิ นาํ้ ทว มแบง ออกเปน อทุ กภยั..........................................................................................................................................................................................................................................................
จากนา้ํ ปา ไหลหลากและน้ําทวมฉบั พลัน กับอุทกภัยจากน้าํ ทว มขังและเออ ลน................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผเกลดิ กครวะาทมบเสจยีาหกานยํา้ ทหนวมา ดคินอืถกู สชง ะผลลาใงหสพ นตั้ื วทปท่ี าาไงมกม าที รอี่เกยษอู าตศรยัแลแะลกะาหราปกศมสุ นี ตั ้าํ วท แว หมขลงั ง เนปาํ้น เสวลงิ่ ปานลกูานสอราา จงเฉฉบลับย
...........................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................

กอใหเ กดิ โรคตา ง ๆ เชน โรคนํ้ากดั เทา โรคตาแดง................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ดินถลม คอื การเคลอ่ื นทข่ี องมวลดนิ หนิ โคลน และตน ไมต า ง ๆ ทไ่ี หลลงมาตามแนวลาดเอยี ง.........................................................................................................................................................................................................................................................

ตามแรงโนมถว งของโลก................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผลกระทบจากดินถลม คอื ทาํ ใหพ ชื ผลทางการเกษตร สง่ิ ปลกู สรา งตา ง ๆ เชน โรงเรยี น บา น..........................................................................................................................................................................................................

เกดิ ความเสยี หาย หนาดินพังทลาย จึงทาํ ใหดนิ เส่ือมสภาพ สตั วป า ไมม ีทอี่ ยอู าศัย รวมทง้ั ปด กนั้................................................................................................................................................................................................................................................................................................
เสน ทางการคมนาคมและทางเดนิ ของแหลง น้าํ ตา ง ๆ................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. แผนดนิ ไหว คือ การสนั่ สะเทอื นของแผน ดนิ ทร่ี สู กึ ได ณ บรเิ วณใดบรเิ วณหนง่ึ บนผวิ โลก............................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผลกระทบจากแผนดินไหว คือ สง ผลใหพ ืน้ ดนิ แยก ดนิ ถลม สึนามิ ภูเขาไฟระเบดิ จึงทาํ ให.............................................................................................................................................................................................

เสน ทางการคมนาคม สิ่งปลูกสรางตาง ๆ เชน บาน โรงเรียน เสียหาย มนุษยแ ละสตั วอ าจ................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ไดร ับบาดเจบ็ หรอื เสยี ชีวติ................................................................................................................................................................................................................................................................................................

202 ................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. สนึ ามิ คอื คลน่ื ยักษขนาดใหญท ีเ่ กดิ ในมหาสมุทรและเคลอื่ นตัวเขา สูชายฝง โดยมีจุดกําเนิดอยู...............................................................................................................................................................................................................................................................

ในเขตทะเลลึก................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผลกระทบจากสึนามิ คอื สงผลใหท้ังส่ิงมีชีวิตและสิ่งแวดลอมที่อยูในทะเลและที่อยูใกลชายฝง................................................................................................................................................................................................................

เชน มนษุ ยแ ละสตั วบ าดเจบ็ หรอื เสยี ชวี ติ บา น ถนน ทรพั ยส นิ อน่ื ๆ รวมไปถงึ ทรพั ยากรธรรมชาติ................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ตา ง ๆ เชน ปาชายเลน สตั วท ะเล ปะการังใตท องทะเลเสยี หาย................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. การกัดเซาะชายฝง คือ การทชี่ ายฝง ทะเลถกู กดั เซาะจากสาเหตตุ า ง ๆ ทาํ ใหช ายฝง รน ถอยเขา ไป.....................................................................................................................................................................................................................

ในพนื้ ดนิ................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผลกระทบจากการกัดเซาะชายฝง คอื สง ผลใหช ายฝง เกดิ การสกึ กรอ นและพงั ทลาย สง ผลให.......................................................................................................................................................................

แนวชายฝง แคบลงเรอ่ื ย ๆ ทาํ ใหคลน่ื สามารถเขา ถงึ ฝง ไดม ากขน้ึ สง ผลเสยี ตอ สง่ิ กอ สรา งบรเิ วณ................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ใกลช ายฝง พน้ื ทีท่ ําการเกษตรใกลช ายฝง หรือบริเวณปาชายเลน................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ÊÃØ»¼Å เฉฉบลบั ย

…จ…า…ก…ก……า…ร…ท…ํา…ก……จิ …ก…ร…ร……ม……พ…บ.….ว…า………น…ํา้ .…ท…ว…ม………ด…ิน……ถ…ล…ม………แ…ผ…น ……ด…ิน……ไห……ว……ส……ึน…า…ม…ิ……แ…ล…ะ…ก…า…ร…ก……ดั …เ…ซ…า…ะ…ช.…า…ย…ฝ…ง……ม……ีล…กั …ษ……ณ……ะ.
…แ…ต…ก……ต…า…ง…ก…ัน……อ…อ……ก…ไ…ป………เ…ม.…ื่อ.…เ…ก…ิด…ภ….ัย……ธ…ร…ร…ม…ช……า…ต…ิแ…ล…ะ…ธ…ร……ณ…ีพ……ิบ…ัต……ิภ…ัย…ต……า…ง…ๆ……จ…ะ…ส……ง…ผ…ล……ก…ร…ะ…ท……บ…ต…อ.…ท……ั้ง…ส…ิ่ง……ม…ีช…ีว…ิต…แ…ล……ะ.
…ส…งิ่ …แ…ว…ด……ล…อ …ม………ด……งั …น…ั้น………จ….ึง…ค.……ว…ร…ศ…ึก.…ษ……า…แ…น…ว…ท……า…ง…ใ…น…ก……า…ร…เฝ……า…ร…ะ…ว…งั …แ…ล…ะ…ป……ฏ…ิบ…ัต……ิต…น……ให……ป …ล……อ…ด…ภ…ยั….จ……า…ก…ภ…ัย……ธ…ร…ร…ม…ช…า…ต….ิ
…แ…ล…ะ…ธ…ร…ณ……ีพ……บิ …ตั ……ภิ …ยั ……พ…ร……อ…ม.…ท.…้งั …ต…อ……ง.…ฝ…ก …ซ…อ……ม…จ…น……เก……ิด…ค…ว…า…ม…เ…ค…ย……ช…นิ …………………………………………………………….…………………………………….

จากการทํากิจกรรม ทําใหทราบวา ภัยธรรมชาติและธรณีพิบัติภัยเปน
ปรากฏการณที่กอใหเกิดอันตรายตอชีวิตและทรัพยสิน ซึ่งมีทั้งท่ีเกิดอยาง
ฉับพลนั เชน ดนิ ถลม นาํ้ ปาไหลหลาก หรอื เกิดชา ๆ เชน การกดั เซาะชายฝง
โดยในแตละทองถ่ินมีโอกาสเกิดภัยธรรมชาติและธรณีพิบัติภัยตางกันไป ข้ึนอยู
กบั สภาพแวดลอมในแตล ะพน้ื ที่ ดงั นั้น เราจึงควรเรยี นรูข อมูลเก่ียวกบั แนวทาง
ในการเฝา ระวงั และปฏิบัตติ นใหป ลอดภัยจากภัยธรรมชาตติ า ง ๆ

203ปรากฏการณ์ทางธรรมชาตแิ ละธรณพี บิ ตั ภิ ยั

ภัยธรรมชาติที่สงผลกระทบตอส่ิงมีชีวิตและส่ิงแวดลอมมีมากมาย โดย
กิจกรรมของมนุษยบางกิจกรรม เชน การตัดไมทําลายปา อาจมีสวนทําให
การเกดิ ภยั ธรรมชาตมิ คี วามรนุ แรงมากขนึ้ ดงั นนั้ เราทกุ คนจงึ ควรชว ยกนั เรยี นรู
วธิ กี ารปองกนั การเกิดภยั แลว ฝก ซอ มวิธีปฏิบตั ิตนใหปลอดภยั จากภัยธรรมชาติ
ที่อาจจะเกิดขึ้น และคอยติดตามขาวสารและการเตือนภัยพิบัติทางธรรมชาติ
จากหนว ยงานตา ง ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ งอยา งสมาํ่ เสมอ ซงึ่ ภยั ธรรมชาตแิ ละธรณพี บิ ตั ภิ ยั
ทค่ี วรเรียนรู มดี งั น้ี

1. นา้ํ ทว ม (flood) หรอื อทุ กภยั

คือ ปรากฏการณที่นํ้าไหลทวมพ้ืนดิน
หรือพ้ืนที่แหง การเกิดน้ําทวมแบงออก
เปนอุทกภัยท่ีเกิดจากนํ้าปาไหลหลากและ
เฉฉบลับย นํ้าทวมฉับพลัน กับอุทกภัยจากนํ้าทวมขัง
และเออ ลน

สาเหตุการเกิด เกิดจากฝนตกหนักและตอเนื่องเปนเวลานาน น้ําปาไหลหลากลงมา
จากภเู ขา เข่อื นพงั นํา้ ทะเลหนนุ สูง พายุหมุนเขตรอ น หรอื ลมมรสุม ทําใหด ินไมส ามารถ
ดูดซับน้ําไวไดทั้งหมดหรือไมสามารถระบายน้ําออกไดทัน จึงทําใหเกิดน้ําขังอยูในบริเวณ
ท่รี าบลุม ซง่ึ อาจเปน ผลมาจากการตดั ไมท ําลายปา มีถนนกดี ขวางทางเดนิ นา้ํ

204

วธิ ปี อ งกนั ภยั เชน แนวทางในการเฝา ระวงั และ
• การปลูกพืชคลุมดินเพื่อชว ยดดู ซบั น้าํ ปฏิบตั ติ นใหปลอดภัย
• หมน่ั กาํ จดั ส่งิ ท่กี ีดขวางทางนา้ํ เชน ขยะ
• ตดิ ตามขา วสารอยา งสมา่ํ เสมอ หากมกี าร
วัชพชื ตา ง ๆ เตอื นภยั ใหร ะวงั นาํ้ ทว ม ควรเตรยี มของใช
• การขุดลอกคลอง เพื่อเก็บน้ํากอนระบาย ท่ีจําเปน อาหารแหง และยารกั ษาโรค

นา้ํ สูท ะเล • เม่ือเกิดนํ้าทวม ควรปดเครื่องใชไฟฟา
• การอนุรักษปาไมและการปลูกปาทดแทน ดึงปลั๊ก และปดแกสหุงตม ใหเ รียบรอ ย

พนื้ ทป่ี า ท่สี ูญเสยี ไป • ระวังสัตวมีพิษทุกชนิดที่อาจอยูในบริเวณ
• การสรางเข่ือนเพื่อกักเก็บนํ้า หรือสราง ท่มี ีน้าํ ทวม เชน งู ตะขาบ

ฝายชะลอการไหลของน้ํา • ไมลงไปเลนน้ําท่ีทวมขัง หรือหลีกเล่ียง
การแชอยูในน้ํานาน ๆ โดยเฉพาะผูท่ีมี
บาดแผล

• หลงั นาํ้ ลดใหต รวจสอบอาการเจบ็ ปว ยและ
ความเสยี หายของทรพั ยส ิน

เฉฉบลับย

ผลกระทบ สง ผลใหพ นื้ ทที่ างการเกษตรและ
การปศสุ ตั ว แหลง นา้ํ สงิ่ ปลกู สรา งตา ง ๆ เสยี หาย
สัตวปาไมมีท่ีอยูอาศัย และหากทวมเปนเวลา
นานอาจกอ ใหเ กดิ โรคตา ง ๆ เชน โรคนํ้ากัดเทา
โรคตาแดง โรคฉ่หี นู
น้ําทวมทําใหส่ิงปลูกสราง
ไดรบั ความเสยี หาย
205ปรากฏการณท์ างธรรมชาติและธรณพี ิบัตภิ ยั

2. ดนิ ถลม (landslide)
คอื การเคลอื่ นท่ีของมวลดิน โคลน หนิ และเศษตน ไม

ทไ่ี หลลงมาตามแนวลาดเอยี งตามแรงโนม ถวงของโลก

เฉฉบลับย การเลอ่ื นไถลของหนา ดนิ

สาเหตกุ ารเกิด เปน ผลทีเ่ กดิ ตามมาหลงั จากการเกิด
นาํ้ ปา ไหลหลาก การเกดิ แผน ดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบดิ สนึ ามิ
การตดั ไมท าํ ลายปา การกอ สรา ง หรอื การทาํ เกษตรบรเิ วณ
เชิงเขาท่ีมีความลาดชัน บริเวณท่ีมีความเส่ียงตอการเกิด
ดินถลมสวนใหญเปนบริเวณท่ีลาดเชิงเขาหรือบริเวณ
ที่ราบลุมติดกับภูเขา ซ่ึงในบางพื้นท่ีอาจเปนภูเขาท่ีมีการ
พังทลายของดนิ และหินสงู หรอื ภูเขาท่มี ีความลาดชันสงู
การเกดิ ดนิ ถลม แบบตา ง ๆ

การไหลตามระนาบ การเล่อื นไถล การไหล การรวงหลน
(transitional slide) (slump) (flow) (fall)

206

วิธปี อ งกนั ภยั เชน

ชวยกนั ปลกู ปา ไมท าํ ไรเ ลอ่ื นลอย ไมต ดั ตน ไม ไมป ลกู สรา งบา นหรอื สงิ่ กอ สรา ง
และทาํ ลายปา ไม ขวางทางนาํ้ หรอื ใกลแ หลงนาํ้

แนวทางในการเฝาระวงั และปฏบิ ตั ิตนใหป ลอดภัย

• ติดตามขา วสารอยา งสมา่ํ เสมอ พรอมทงั้ สงั เกตสญั ญาณเตือนจากธรรมชาติ เชน การเกดิ
นํา้ ปา ไหลหลาก การเกิดแผนดินไหว
• หากอยใู กลบ รเิ วณทเี่ กดิ ดนิ ถลม ใหอ พยพไปอยบู นทสี่ งู ทมี่ คี วามแขง็ แรงหรอื สถานทปี่ ลอดภยั
ทเ่ี ตรียมไวแ ลว และหลีกเลี่ยงการเขาใกลบ รเิ วณทมี่ ดี นิ ถลม
• หลงั เกิดดินถลมใหต รวจสอบอาการบาดเจ็บและความเสยี หายของทรัพยสนิ
เฉฉบลบั ย

ผลกระทบ ทําใหพชื ผลทางการเกษตร สิ่งปลูกสราง เชน
บานเสียหาย หนาดินพังทลาย สัตวปาไมมีที่อยูอาศัย หรือ
ปด กั้นเสนทางการคมนาคมตาง ๆ และทางเดนิ ของแหลง น้ํา

แผนภาพแสดงการเกดิ ดินถลม บรเิ วณทถ่ี กู ทบั ถม

207ปรากฏการณท์ างธรรมชาตแิ ละธรณีพิบตั ิภยั

3. แผน ดนิ ไหว (earthquake)
คอื การสน่ั สะเทอื นของแผนดนิ ทรี่ ูส กึ ได

ณ บรเิ วณใดบริเวณหนงึ่ บนผวิ โลก

สาเหตุการเกิด อาจเกิดจากธรรมชาติ เชน หนาผารอยเลือ่ น
เกิดจากการเคล่ือนที่ของแผนเปลือกโลกท่ีอาจ
เกิดจากการคดโคงโกงตัวอยางฉับพลัน และเมื่อ
แผนเปลือกโลกขาดออกจากกัน จึงปลดปลอย
พลังงานออกมาในรูปคล่ืนแผนดินไหว หรืออาจ
เฉฉบลับย เกดิ จากการเคลอื่ นตวั ของรอยเลอ่ื น กลา วคอื เมอ่ื
รอยเลอื่ นเคลอื่ นตวั จนถงึ จดุ หนง่ึ แผน เปลอื กโลก
จะขาดออกจากกัน และเสียรูปไปอยางมาก จึง
ปลดปลอยพลังงานออกมาในรูปคล่ืนแผนดินไหว
และหลงั จากนน้ั แผน เปลอื กโลกจะคนื กลบั สรู ปู เดมิ
นอกจากนี้ แผน ดนิ ไหวอาจเกดิ ขน้ึ จากการกระทาํ
ของมนษุ ย เชน การระเบดิ ใกลบ รเิ วณรอยเลื่อน
การทาํ เหมอื งใกลบรเิ วณรอยเลือ่ น
ลักษณะการเกดิ รอยเล่ือน โดยใชการเกิดรอยเลอ่ื นเปนเกณฑ

รอยเลือ่ นปกติ รอยเลือ่ นยอ น รอยเลือ่ นแนวระดับ

208 รอยเลื่อน
www.aksorn.com/interactive3D/RM661

แนวทางในการเฝา ระวงั และปฏิบัติตนใหป ลอดภยั

• ควรเรยี นรแู ละฝกซอ มการรบั มือกบั แผน ดินไหว
• หากเกดิ แผน ดนิ ไหวขณะอยใู นอาคาร ใหห มอบใตโ ตะ หรอื เตยี ง และอยหู า งจากประตู หนา ตา ง

กระจก ระเบียง และเมือ่ การส่นั สะเทอื นหยุดลง ใหร บี ออกจากอาคารทันที โดยหามใชลิฟต
• หากเกิดแผนดินไหวขณะกําลังขับรถยนต ใหหยุดรถและอยูภายในรถ แลวรอจนไมมีการ

สนั่ สะเทอื น โดยหา มหยุดรถใตส ะพานหรือใตท างดว น
• หากเกิดแผน ดนิ ไหวขณะอยูน อกอาคาร ใหอ ยูในทีโ่ ลง และอยหู า งจากสงิ่ ของท่ีแขวนอยู
• หลงั เกดิ แผนดินไหวใหต รวจสอบอาการบาดเจบ็ แลวคอยติดตามประกาศจากเจา หนาที่

เฉฉบลบั ย

จดุ เหนือศูนยเกิด ผลกระทบ ทําใหพื้นดินแยกหรือเกิดการ
แผนดนิ ไหว ส่ันไหว ภเู ขาไฟระเบิด ดินถลม สนึ ามิ จึงสงผล
ทําใหเสนทางการคมนาคม
หรอื สิง่ ปลกู สรางตาง ๆ เชน
บานเรือนเกิดความเสียหาย
มนุษยและสัตวอาจไดรับ
บาดเจบ็ หรือเสียชวี ติ
อาคารบานเรือนเกิด
จดุ ศนู ยเกิด ความเสียหาย
แผนดินไหว
การเกดิ แผนดินไหวจากรอยเลือ่ น
รอยเลอื่ น
209ปรากฏการณท์ างธรรมชาติและธรณีพิบตั ิภยั

4. สนึ ามิ (tsunami)
คือ คล่ืนยกั ษขนาดใหญท ่ีเกิดในมหาสมุทรและเคลอ่ื นตัวเขา สชู ายฝง โดยมจี ดุ กําเนิด

อยูใ นเขตทะเลลกึ สึนามิเปน ภยั ธรรมชาตทิ ่ีไมสามารถปองกันได แตเ ราสามารถลดความ
รุนแรงของคลื่นได โดยการกอสรางแนวปองกันสึนามิ และสามารถลดความเสียหายได
จากการติดตั้งสัญญาณเตอื นภยั สนึ ามิ เพือ่ ใหเราอพยพไดท นั กอ นเกดิ สึนามิ

สาเหตกุ ารเกดิ เกดิ จากแผน ดนิ ไหวทมี่ จี ดุ ศนู ยเ กดิ แผน ดนิ ไหวอยใู ตท ะเลลกึ ทาํ ใหน าํ้ ใน
ทะเลและมหาสมทุ รไดรบั แรงส่นั สะเทอื นอยา งรุนแรง และเกิดเปนคล่ืนขนาดใหญเ คล่อื นท่ี
เขา หาชายฝง อยางรวดเรว็ นอกจากน้ี ยงั มสี าเหตอุ นื่ ท่ีทาํ ใหเกิดสนึ ามอิ ีก เชน การทดลอง
ระเบิดนิวเคลียรใ ตทะเล การปะทุอยา งรนุ แรงของภูเขาไฟ

แผนภาพแสดงการเกดิ สนึ ามทิ เ่ี คลอื่ นทเ่ี ขา สชู ายฝง

เฉฉบลับย 3. คลนื่ ในทะเลที่มีความลึกจะมีความสูง
ไมมาก แตเคลื่อนท่ีดว ยความเร็วสงู

2. เกดิ คลนื่ แผก ระจายจากจดุ กาํ เนดิ
ออกไปทกุ ทิศทาง

1. แผนเปลือกโลกใตสมทุ รเคลอ่ื นตัว มวลน้ํา
ทะเลจงึ ยกตัวข้นึ จากพื้นทะเลทันที

210

แนวทางในการเฝา ระวงั และปฏบิ ัตติ นใหป ลอดภัย
• ตดิ ตามขาวสารการเกิดแผนดินไหวและการประกาศเตือนภัยการเกิดสนึ ามิ
• ถา พบวา ระดับนํ้าทะเลมกี ารเพ่ิมขนึ้ หรือลดลงอยา งรวดเร็ว ใหรบี อพยพขน้ึ ที่สูงทันที
• ถาอยูบรเิ วณทีจ่ ะเกดิ สนึ ามิ ใหรบี อพยพข้นึ ท่ีสูงหรอื ออกหา งจากชายฝง ทะเลใหม ากที่สดุ
• ถาอยูในรถที่อยูใกลกับชายฝงทะเล ตองหยุดรถแลวออกจากรถทันที จากน้ันขึ้นท่ีสูงหรือ

ออกหา งจากชายฝง ทะเลใหมากท่ีสุด
• หลงั เกิดสึนามใิ หร ออยูในจุดท่ปี ลอดภัย และตดิ ตามฟงประกาศจากเจา หนาที่

4. คลน่ื บริเวณใกลช ายฝงมีความสูงมาก 5. คลืน่ โถมเขาใสบนฝงทาํ ลาย
แตเ คลือ่ นท่ีดว ยความเร็วต่าํ ทง้ั สง่ิ มชี วี ติ และส่งิ แวดลอ ม เฉฉบลับย

ผลกระทบ ทําใหท้ังสิ่งมีชีวิตและส่ิงแวดลอมที่
อยูในทะเลและทอ่ี ยใู กลชายฝง เชน มนุษยและสัตว
บาดเจ็บหรือเสียชีวิต
ทําใหทรพั ยส ิน รวมไป
ถงึ ทรพั ยากรธรรมชาติ
ตา ง ๆ เชน ปา ชายเลน
ปะการังใตทองทะเล
ไดรับความเสียหาย
ผลจากสนึ ามทิ าํ ใหส ง่ิ ปลกู สรา ง
เสียหาย

211ปรากฏการณท์ างธรรมชาติและธรณพี บิ ตั ิภัย

5. การกดั เซาะชายฝง (coastal erosion)
คือ การท่ชี ายฝงทะเลถกู กดั เซาะจากสาเหตุตา ง ๆ ทําใหช ายฝง รนถอยเขาไปในพน้ื ดิน

เฉฉบลับย

สาเหตกุ ารเกดิ อาจเกดิ จากการเปลยี่ นแปลง
ของธรรมชาติ เชน การกัดเซาะของคล่ืน
ลมมรสมุ และพายุ การเกดิ นาํ้ ขน้ึ นา้ํ ลง หรอื อาจ
เกิดจากการกระทําของมนุษย เชน การสราง
ถนนรมิ ชายฝง การสรา งทา เรอื หรอื สะพานใหย น่ื
ออกจากชายฝง การบกุ รกุ และทาํ ลายปา ชายเลน

น้ําทะเลกัดเซาะชายฝง

212

แนวทางในการเฝา ระวงั และปฏบิ ัติตนใหป ลอดภัย

• การปลูกปา ชายเลน
• การสรา งเขือ่ นปอ งกันตล่ิงริมทะเล
• การสรา งกาํ แพงปองกันคล่นื รมิ ชายหาด
• การปกไมไ ผในพนื้ ที่หาดโคลน เพื่อชะลอความรุนแรงของคลนื่
• การสรา งเขื่อนกนั คลน่ื นอกชายฝง เชน เสาคอนกรีตปอ งกันคลน่ื นอกชายฝง
• การฟน ฟชู ายหาดดว ยวธิ ีตา ง ๆ เชน การถา ยเททรายไปบรเิ วณที่มีการกัดเซาะ

ปลกู ปา ชายเลน ปก ไมไ ผใ นพน้ื ทห่ี าดโคลน เสาคอนกรีตปอ งกันคลน่ื
นอกชายฝง
เฉฉบลบั ย

ผลกระทบ ทาํ ใหช ายฝง เกดิ การสกึ กรอ นและ
พงั ทลาย แนวชายฝง จงึ แคบลงเรอ่ื ย ๆ ทาํ ใหค ลน่ื
สามารถเขาถึงชายฝง
ไดม ากขน้ึ จงึ สง ผลเสยี
ตอส่ิงกอสรางบริเวณ
ใกลช ายฝง ปา ชายเลน
และพน้ื ทที่ าํ การเกษตร
ใกลช ายฝง ชายฝง ถูกน้าํ ทะเลกดั เซาะ

213ปรากฏการณ์ทางธรรมชาตแิ ละธรณพี บิ ัติภัย

แบบฝก

1พฒั นาการเรยี นรทู ่ี

1 ดูภาพภยั ธรรมชาตหิ รือธรณีพิบตั ภิ ยั ทีก่ าํ หนดให แลว บันทกึ ขอ มลู (ตวั อยา ง)
1. ผลกระทบจากภยั นํา้ ทว ม...............................................................................
สาเหตุ เกิดจากฝนตกหนักและตอเนื่องกัน.........................................................................................................................

เปน เวลานาน ทาํ ใหด นิ ไมส ามารถดดู ซบั นา้ํ ไวไ ด.................................................................................................................................................
ทั้งหมด.................................................................................................................................................

วธิ ปี ฏิบตั ติ นขณะเกดิ ภยั คือ รบี ปด เครอ่ื งใช.............................................

ไฟฟา และปดแกสหุงตม ระวังสัตวม พี ิษทุกชนดิ.................................................................................................................................................
ไมลงไปเลน น้ําท่ีทวมขงั.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

2. ผลกระทบจากภยั ดนิ ถลม...............................................................................
สาเหตุ เปนผลท่ีเกิดตามมาหลังจากการเกิด.........................................................................................................................
เฉฉบลับย
นา้ํ ปา ไหลหลาก แผน ดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบดิ หรอื.................................................................................................................................................
สนึ ามิ.................................................................................................................................................

วิธีปฏบิ ตั ิตนขณะเกิดภัย คอื หากอยูใกล ๆ.............................................

บริเวณท่ีเกิดดินถลมใหอพยพไปอยูบนท่ีสูงท่ีมี.................................................................................................................................................
ความแข็งแรง และหลกี เลี่ยงการเขาใกลบรเิ วณ.................................................................................................................................................
ทีม่ ดี นิ ถลม.................................................................................................................................................

3. ผลกระทบจากภัย สึนามิ...............................................................................
สาเหตุ เม่ือมีแผนดินไหวท่ีมีจุดศูนยเกิดอยูใต.........................................................................................................................

ทะเลลกึ ทาํ ใหม หาสมทุ รไดร บั แรงสน่ั สะเทอื นที่.................................................................................................................................................
รนุ แรงและเกดิ คลนื่ เคลอ่ื นทเี่ ขา ฝง อยา งรวดเรว็.................................................................................................................................................

วธิ ปี ฏบิ ัตติ นขณะเกดิ ภัย คอื อพยพขึ้นที่สูง.............................................

ทนั ทหี รือออกหา งจากชายฝง ทะเลใหมากทีส่ ุด.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

214

2 ขดี ✓ หนา ขอ ความท่ีกลาวถกู และกา ✗ หนาขอ ความที่กลาวผิด พรอ มแกไข
ขอ ความที่ผิดใหถ กู ตอ ง
✗ 1................. หากอยภู ายนอกอาคารแลว เกดิ แผน ดนิ ไหว ใหร บี วงิ่ เขา ไปหลบในอาคาร

หากอยภู ายนอกอาคารแลวเกดิ แผน ดินไหว ใหอยใู นท่ีโลง และหางจากสิง่ ท่แี ขวนอยู......................................................................................................................................................................................................................................................................................

✗ 2................. หากเกดิ แผน ดนิ ไหวขณะอยูในอาคาร ใหวิ่งไปใกลประตูที่สุดแลวหมอบ

หากเกิดแผนดนิ ไหวขณะอยใู นอาคาร ใหหมอบใตโตะ และหา งจากประตู......................................................................................................................................................................................................................................................................................

✓ 3................. หากอยูบริเวณชายหาด แลวสังเกตเห็นระดับนํ้าทะเลมีการเพิ่มข้ึนหรือ
ลดลงอยางรวดเรว็ ใหร ีบอพยพขน้ึ ทีส่ ูงทนั ที

......................................................................................................................................................................................................................................................................................

3 ดูภาพ แลว ตอบคาํ ถาม

เฉฉบลับย

ภาพที่ 1 การกดั เซาะชายฝง ภาพที่ 2 แผน ดนิ ไหว

1. เพ่ือน ๆ มีแนวทางในการปอ งกนั ภัยธรรมชาติหรือธรณีพิบัตภิ ัยของภาพที่ 1
อยา งไร

(แนวตอบ) สรางเขอ่ื นกนั คลื่นนอกชายฝง สรางกําแพงปอ งกันคล่นื ริมชายฝง.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. หากเพ่ือน ๆ อยูภายในบาน แลวเกิดภัยธรรมชาติหรือธรณีพิบัติภัยดังภาพ
ที่ 2 นักเรยี นจะปฏิบัตติ นอยางไร

เชน หมอบใตโตะหรือเตียง และอยใู หห างจากประตู หนา ตา ง กระจก ระเบยี ง แลว รอ.............................................................................................................................................................................................................................................................................
จนกวาการสัน่ สะเทอื นจะหยุดลง จากนั้นรบี ออกจากบานมาอยูในท่ีโลง……………………………………………………………………………………………………………………………....................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

215ปรากฏการณท์ างธรรมชาตแิ ละธรณพี บิ ัติภัย

2 »ÃÒ¡¯¡Òó

àÃÍ× ¹¡ÃШ¡

ปรากฏการณเรือนกระจก เปน
ปรากฏการณที่ใชเรียกกระบวนการ
ของอากาศบนโลกที่มีลักษณะคลาย
กระจกหอหุมไว สงผลใหภายในของ
เรือนกระจกมีอุณหภูมิสูงกวาภายนอก
ซ่ึงปรากฏการณเรือนกระจกสงผลตอ
อุณหภูมิบนโลก ทําใหสงผลตอการ
ดาํ รงชวี ิตของส่ิงมีชวี ิตบนโลก

เฉฉบลบั ย 2 ¡Ô¨แ¡ÃกÃสÁเãร´ºือŒÒน§ก·Õèร¡‹ÍะãจËกŒà¡Ô´
3
กจิ กรรม ลองทาํ ดู

ดูภาพ แลว บนั ทึกขอมูล

1

1. ภาพใดเปนกิจกรรมทอี่ าจกอใหเกดิ แกสเรอื นกระจก เพราะอะไร

ภาพที่ 1 เพราะการเผาไหมก อใหเกิดแกส คารบอนไดออกไซด..................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. หากตองการลดปรมิ าณแกส เรอื นกระจก ควรเลอื กปฏิบัติตามภาพใด เพราะอะไร

(แนวตอบ) ภาพที่ 2 เพราะรถจักรยานเปนยานพาหนะท่ีไมต องใชการเผาไหมเ ช้อื เพลิง..................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ภาพท่ี 3 เพราะตนไมเปน ตัวชวยดูดซับแกส คารบอนไดออกไซด..................................................................................................................................................................................................................................................................................................
216

ปรากฏการณเรือนกระจกเกิดมาจากแกสเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ
ของโลกกักเก็บรังสีความรอน ทําใหอุณหภูมิบนโลกนั้นอบอุนเหมาะสมตอการ
ดํารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต แตเม่ือเกิด
ปรากฏการณเรือนกระจกที่มากเกินไป
จะสงผลใหอุณหภูมิของโลกสูงขึ้นมาก ปรากฏการณเรือนกระจก
กอใหเ กิดภาวะโลกรอ น
¤×ÍÍÐäÃ

กจิ กรรมพัฒนาทกั ษะ ทักษะกระบวนการ
ทางวทิ ยาศาสตรท่ใี ช
2กระบวนการทางวทิ ยาศาสตรท ่ี

¨íÒÅͧ¡ÒÃà¡Ô´»ÃÒ¡¯¡ÒÃ³à ÃÍ× ¹¡ÃШ¡ การวดั
การสงั เกต
การสรางแบบจาํ ลอง
จดุ ประสงค : สรา งแบบจําลองเพอื่ อธบิ ายการเกิด การลงความเหน็ จากขอ มลู
ปรากฏการณเ รอื นกระจกได การตคี วามหมายขอ มลู และลงขอ สรปุ

ระบุปญหา : ปรากฏการณเ รอื นกระจกเกดิ ขึ้นไดอ ยางไร เฉฉบลับย
สมมติฐาน : (แนวตอบ) เกดิ จากแกส เรอื นกระจกในชนั้ บรรยากาศของโลกกกั เกบ็ ความรอ น แลว...............................................................................................................................................................................................................................................................
คายความรอนบางสวนกลับสผู วิ โลก...............................................................................................................................................................................................................................................................

ÍØ»¡Ã³Ÿµé ͧãªé
1. อุปกรณท ี่ใชในการสรางแบบจําลอง เชน กลองพลาสตกิ ใสพรอมฝา เทอรมอมเิ ตอร
2. แหลงขอมูล เชน หนงั สอื อินเทอรเ นต็

¢Ñ鹵͹¡Ò÷íÒ
1. แบงกลุม จากนัน้ ชว ยกนั สบื คนขอมูลเกยี่ วกับการเกดิ ปรากฏการณเรือนกระจก
2. ใหรวมกันระดมความคิด จากน้ันออกแบบแบบจําลองการเกิดปรากฏการณเรือนกระจก

แลว บนั ทกึ ผลลงในกรอบ
3. สรา งแบบจําลองการเกดิ ปรากฏการณเรือนกระจกที่ไดออกแบบไว
4. นาํ เสนอผลการทํากจิ กรรมหนาชัน้ เรยี น แลวรวมกนั อภิปรายและสรุปผลภายในชั้นเรียน

217ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและธรณีพบิ ัตภิ ยั

ºÑ¹·Ö¡¼Å
ออกแบบแบบจาํ ลองเพอ่ื อธบิ ายการเกดิ ปรากฏการณเ รอื นกระจก

อปุ กรณท ่ีใช
กลอ งพลาสตกิ ใสไมปด ฝา แทน ชน้ั บรรยากาศทมี่ ีปรมิ าณแกสเรอื นกระจกพอเหมาะ......................................................................................................................................................................................................
กลอ งพลาสติกใสพรอ มฝา แทน ชนั้ บรรยากาศที่มีปริมาณแกสเรอื นกระจกทม่ี ากเกินไป.....................................................................................................................................................................................................

วธิ กี ารสรา งแบบจําลอง

1. วางเทอรมอมเิ ตอรไ วขา งในกลองพลาสตกิ ใสกลอ งที่ 1 และปด ฝา.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. วางเทอรม อมิเตอรไ วขา งในกลอ งพลาสติกใสกลอ งที่ 2 โดยไมป ด ฝา.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. นํากลอ งพลาสตกิ ใสท้งั 2 กลอ ง ไปวางไวก ลางแดด จากน้นั อา นคาของเทอรม อมิเตอรทกุ.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
10 นาที แลว บันทกึ ผล จนครบ 30 นาที.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เฉฉบลบั ย ภาพแบบจําลองการเกดิ (ตัวอยาง)
ปรากฏการณเรือนกระจก

(วาดภาพแบบจําลอง)

แนวคิดในการสรา งแบบจาํ ลองการเกดิ ปรากฏการณเรือนกระจก

เมอ่ื เราวดั อณุ หภมู ภิ ายในกลอ งพลาสตกิ ใสทป่ี ด ฝาและนาํ ไปตงั้ ไวก ลางแดดจะพบวา มอี ณุ หภมู สิ งู กวา.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
เมื่อวัดอุณหภูมิภายในกลองพลาสติกใสที่ไมไดปดฝา โดยเปรียบเทียบกลองพลาสติกใสที่ปดฝาได.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
กบั กลองพลาสติกใสท่ไี มไดปด ฝา เมื่อช้ันบรรยากาศมีแกสเรือนกระจกในปรมิ าณมากเกนิ ไป แกส.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
เรอื นกระจกจะดดู ซบั รงั สคี วามรอ นไวใ นปรมิ าณมาก จงึ ทาํ ใหเ ปลอื กโลกและชนั้ บรรยากาศเหนอื โลก.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขน้ึ ไปมอี ุณหภมู ิสงู ขนึ้.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

218

จากการทํากิจกรรม ทําใหทราบวา ปริมาณของแกสเรือนกระจกมีผล
ตอการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมขิ องโลก เนื่องจากเมอื่ มแี กสเรอื นกระจกในปริมาณ
มากเกินไป จะสงผลใหอุณหภูมิของโลกสูงขึ้น จึงอาจสงผลตอส่ิงมีชีวิตและ
สิง่ แวดลอมตา ง ๆ

1. การเกิดปรากฏการณเรือนกระจก

ปรากฏการณเรือนกระจก (greenhouse effect) คือ ปรากฏการณที่
แกสเรือนกระจกดูดซับรังสีความรอนจากดวงอาทิตยไวบางสวนในเวลากลางวัน
แลวคายรังสีความรอนบางสวนกลับมาสูผิวโลกในเวลากลางคืน ทําใหอุณหภูมิ
ในบรรยากาศของโลกไมเกิดการเปล่ียนแปลงไปอยางฉับพลัน หากโลกไมมี
แกสเรือนกระจกอยูในช้ันบรรยากาศ จะทําใหอุณหภูมิของโลกในตอนกลางวัน
รอ นจัด สวนตอนกลางคนื จะหนาวจดั

หากบรรยากาศมปี รมิ าณแกส เรอื นกระจกมากเกนิ ไป จะทาํ ใหป รากฏการณ
เรือนกระจกมีความรุนแรงข้ึน จึงกอใหเกิดภาวะโลกรอน (global warming) เฉฉบลบั ย
และทาํ ใหส ภาพภมู อิ ากาศเกดิ การเปลย่ี นแปลง โดยจะสง ผลตอ การดาํ รงชวี ติ ของ
ส่งิ มีชวี ิตและสงิ่ แวดลอ ม เชน

1) Ê‹§¼ÅãËÊŒ Ô§è ÁÕªÕÇÔµºÒ§ª¹´Ô äÁÁ‹ Õ·ÍÕè ÂÍ‹Ù ÒÈÂÑ àª‹¹ ËÁ¢Õ ÇÑé âÅ¡ ྐྵ¡Ç¹Ô
2) ʧ‹ ¼Åã˼Œ Å¼ÅµÔ ·Ò§¡ÒÃà¡ÉµÃŴŧ à¹×èͧ¨Ò¡»ÃÁÔ Ò³¢Í§¹íÒé ½¹Å´Å§
3) Áռŵ‹ÍÀÒ¤»ÈØÊѵǏ à¹×èͧ¨Ò¡ÊѵǏà¡Ô´ÀÒÇÐà¤ÃÕ´ ¨Ö§·íÒãˌ䴌¼Å¼ÅÔµ¹ŒÍÂËÃ×ÍÍÒ¨

ÅŒÁµÒÂä´Œ

น้ําแข็งขว้ั โลกหลอมเหลว พชื เห่ียวเฉา สตั วล ม ตาย

219ปรากฏการณท์ างธรรมชาตแิ ละธรณพี บิ ตั ิภยั

การเกดิ ปรากฏการณเ รอื นกระจก มขี นั้ ตอน ดงั น้ี ไอนํ้า โอโซน

3. แกส เรอื นกระจก เชน H2O O3

มเี ทน คารบ อนไดออกไซด ไนตรัสออกไซด คลอโรฟลอู อโรคารบ อน

CH4 CO2 N2O CFCs

1. รังสจี ากดวงอาทติ ยผ าน ดูดซับรังสีความรอนบางสวนไว ทําใหเปลือกโลก
ชน้ั บรรยากาศสูโลก และช้ันบรรยากาศเหนือโลกขึ้นไปมีอุณหภูมิสูงขึ้น
โดยแกสที่มีบทบาทสําคัญ และมีปริมาณมากท่ีสุด
ในอากาศ คอื แกสคารบอนไดออกไซด

เฉฉบลับย 2. ชน้ั บรรยากาศและเปลอื กโลก 4. เมื่อเปลือกโลกไดรับความรอนมาก จึงเกิด
CH4 สะทอนรังสีจากดวงอาทิตย
บางสวนออกไป การปลอยรังสีความรอนออกมามาก เพราะ
รังสีความรอนไมสามารถผานชั้นบรรยากาศ
ที่มีแกส เรอื นกระจกอยไู ด

CH4 N2O
N2O HFCs CFCS

N2O CH4

CO2

แหลงกําเนิดแกสเรือนกระจกที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เชน ไอนํ้า การยอยสลายของซากสิ่งมีชีวิต
มูลสัตว การหายใจของพืชและสตั ว การหลอมละลายของหินปูนจากปลองภูเขาไฟ ซึง่ แกส เหลาน้ี
ทาํ หนาท่ีชวยดดู ซับและคายรังสีความรอนกลับสูพื้นโลก
220

ปรากฏการณเ รอื นกระจกเปน ปรากฏการณท เ่ี กดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาตแิ ละ
เกิดขึ้นเปนปกติทุกวัน ซ่ึงจะสงผลใหสภาพภูมิอากาศของโลกเหมาะสมตอการ
ดํารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต โดยทําใหอุณหภูมิบนพื้นผิวโลกเวลากลางวันและเวลา
กลางคืนไมตางกันมาก รวมทั้งทําใหการหมุนเวียนของวัฏจักรตาง ๆ บนโลก
เกิดความสมดุล แตปจจุบันบางกิจกรรมในชีวิตประจําวันของมนุษยอาจกอให
เกิดแกสเรอื นกระจกในบรรยากาศและมปี รมิ าณเพม่ิ ข้ึนจนเสียสมดลุ ไป เชน

การเผาปา ถา นหิน นา้ํ มัน แกส เชอื้ เพลิง การปศุสัตว การยอยสลายสารอินทรีย
กอใหเ กิด แกส คารบอนไดออกไซด จากเกษตรกรรม กอ ใหเ กดิ แกสมเี ทน เฉฉบลบั ย

การใชเคร่ืองทําความเย็นท่ีใชสาร CFCs การใสป ยุ ไนโตรเจน การเผาไหมเ ชอ้ื เพลงิ
กอ ใหเ กดิ สารคลอโรฟลอู อโรคารบ อน ฟอสซลิ กอ ใหเ กดิ แกส ไนตรสั ออกไซด

การใชเ คร่ืองปรับอากาศท่ีใชส าร HFCs กอใหเกิด

สารไฮโดรฟลูออโรคารบอน

221ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและธรณพี บิ ัตภิ ยั

2. แนวทางในการปฏิบัติตนเพ่ือลดการกอแกสเรือนกระจก

กิจกรรมของมนุษยกอใหเกิดแกสเรือนกระจกในปริมาณท่ีเพ่ิมขึ้นอยาง
รวดเร็ว ทําใหอุณหภูมิของโลกสูงขึ้น ซึ่งเปนสาเหตุหน่ึงของภาวะโลกรอน
ดังนั้น ทุกคนควรรวมมือกันลดกิจกรรมท่ีกอใหเกิดแกสเรือนกระจกในปริมาณ
ทมี่ ากเกนิ ไป ซงึ่ มีหลายกิจกรรม เชน

การลดแกส คารบอนไดออกไซดและ CO2
สารคลอโรฟลอู อโรคารบ อน
CFCs

ปเไชชลมนวอตยยอรกแถงักนใจชส เักลกครือาายรรกาบเนใผอชเาพนยไื่อไหาดชนมอวพเอยชากลื้อหไดเซพนกดาละรทิง ่ี ไลแแมดลกเปะผสเราคปิมปานารากณบ าอไแรมนกไเไมสผดคทาอาหําอรลญกบาไาอยซรนแิมดไหถดลนองนอกกักเไเพซกื่อด็บ ชทดแกวาํูดลักยลซเะากกับยเัน็บปปแปแากนลกเสกูพกส คาคตอ่ื าราในรหไรไบมบต มอนอทแนนไํามลไไลเะดดปไาออนมยออตตแกกวััดไหไชซไซวลมดยดง 
เทสล่ีไาือมรกคใใชลชสอเาโครรรฟ่ือลCงอู ทFอCําโคsรวคาเาพมรบื่อเยอล็นนด
เฉฉบลับย CO2
CO2

ชเเเควคพรยรอ่ือื่ล่ือลงดงดใกปชแารไ กรฟับสใฟอชคาไาาฟกหราบฟลศงัอากในหเาไชรอดนใยอชูทองปกา่ี ดนไ2สซ5วปดติ ร อชบั งแอศลณุ าะถเหซอภลดมู เปซขิ ลีอยก๊ั งส CFCS

เกรด็ วทิ ย -นา รู

สารคลอโรฟลอู อโรคารบอน หรอื สารซีเอฟซี (chlorofluorocarbon, CFCs) เปนสารที่
ไดจากการสังเคราะห จึงไมสลายตัวโดยจุลินทรียตามกระบวนการทางธรรมชาติ สารน้ี
สามารถทาํ ลายช้นั บรรยากาศของโลกได สงผลใหร งั สียวู สี งมายังโลกมากกวา ปกติ จึงอาจ
กอใหเกดิ อันตรายตอ สง่ิ มชี ีวิตตา ง ๆ เชน เกิดโรคมะเรง็ ผิวหนังในมนุษย

222

แบบฝก

2พฒั นาการเรยี นรทู ่ี

1 ขดี ✓ หนา ขอ ท่กี ลาวถกู และกา ✗ หนาขอทกี่ ลาวผิด พรอมแกข อ ผดิ ใหถกู
✓ 1................. การเผาขยะทาํ ใหเ กดิ แกส เรอื นกระจก

..........................................................................................................................................................................................................................................................

✓ 2................. แกส คารบ อนไดออกไซดเ ปน แกส เรอื นกระจกชนดิ หนง่ึ

..........................................................................................................................................................................................................................................................

✗ 3................. ภาวะโลกรอนไมเกีย่ วขอ งกบั ปรมิ าณของแกส เรือนกระจก
ภาวะโลกรอ นเกย่ี วของกบั ปรมิ าณของแกสเรอื นกระจก..........................................................................................................................................................................................................................................................

✗ 4................. หากไมม แี กสเรือนกระจกในบรรยากาศเลย จะสงผลดตี อสง่ิ มชี วี ิตบนโลก
หากไมม แี กส เรือนกระจกในบรรยากาศเลย จะสง ผลเสียตอ สิ่งมชี ีวติ บนโลก..........................................................................................................................................................................................................................................................

✓ 5.................. การเปลย่ี นมาใชร ถจกั รยานแทนการใชร ถจกั รยานยนตจ ะชว ยลดปรมิ าณ
ของแกส เรือนกระจกได
เฉฉบลับย
..........................................................................................................................................................................................................................................................

2 ดภู าพ แลวบนั ทึกขอ มูล

ภาพท่ี 1 ควันจากรถยนต ภาพท่ี 2 ตเู ยน็

1. ภาพใดกอ ใหเกดิ แกสเรือนกระจก

ภาพท่ี 1 และภาพที่ 2.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

2. จากคําตอบของขอ 1. เราสามารถชว ยลดปริมาณแกสเรอื นกระจกไดอ ยา งไร

ภาพที่ 1 เราสามารถชวยลดการใชย านพาหนะทใ่ี ชน้าํ มันได เชน หนั มาใชรถจกั รยานแทน.............................................................................................................................................................................................................................................................................
ภาพท่ี 2 เราสามารถเลือกใชเคร่อื งทาํ ความเย็นรุน ที่ไมใชสารคลอโรฟลูออโรคารบอนได.............................................................................................................................................................................................................................................................................

223ปรากฏการณท์ างธรรมชาติและธรณีพบิ ัตภิ ยั

ÊÃØ»ÊÒÃÐÊÒ¤ÑÞ 2

»ÃШíÒàÃÍ×è §·Õè
... เขียนแผนผงั หรอื เขยี นสรปุ ความรู เรื่อง ภยั ธรรมชาตแิ ละปรากฏการณเ รอื นก(รตะจัวอกยาง)

´Ô¹¶Å‹Á ¤×Í ¡ÒÃäËŢͧÁÇÅ´Ô¹ á¼¹‹ ´Ô¹äËÇ ¤×Í ¡ÒÃÊÑè¹ÊÐà·×͹¢Í§
Ë¹Ô áÅÐÍ×è¹ æ ŧÁÒµÒÁ Ἃ¹´¹Ô

á¹ÇÅÒ´àÍÂÕ §

¹íéÒ·Ç‹ Á ¤Í× »ÃÒ¡¯¡Òó·èÕ¹Òéí ÊÖ¹ÒÁÔ ¤×Í ¤Å×¹è Â¡Ñ É¢ ¹Ò´ãËÞ‹
äËÅ·‹ÇÁ¾é¹× ·áèÕ Ë§Œ ·èàÕ ¡Ô´¢é¹Ö ã¹ÁËÒÊÁ·Ø ÃáÅÐ
à¤ÅÍè× ¹µÑÇà¢ÒŒ Ê‹ªÙ Ò½§›˜ â´ÂÁÕ
¨Ø´¡Òí à¹´Ô Í‹Ùã¹à¢µ·ÐàÅÅÖ¡

¡ÒáѴà«ÒЪÒ½§›˜ ¤×Í ¡Ò÷ժè Ò½˜›§Ã‹¹
ÀÂÑ ¸ÃÃÁªÒµÔáÅиóվºÔ µÑ ÔÀÑ·¤Õè ÇÃÌ٠¶ÍÂà¢ÒŒ ä»ã¹¾×¹é ´Ô¹
¨Ò¡¡Òö¡Ù ¡´Ñ à«ÒÐ
เฉฉบลบั ย ÀѸÃÃÁªÒµÔáÅиó¾Õ ºÔ ѵÀÔ ÑÂ

ÀÂÑ ¸ÃÃÁªÒµáÔ Åиó¾Õ ԺѵÔÀÂÑ à»¹š ÀÂÑ ¸ÃÃÁªÒµÔáÅÐ
»ÃÒ¡¯¡Òó· Õè¡‹ÍãËŒà¡´Ô ÍѹµÃÒ »ÃÒ¡¯¡ÒóàÃÍ× ¹¡ÃШ¡

µÍ‹ ʧèÔ ÁÕªÕÇÔµáÅÐÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ

»ÃÒ¡¯¡ÒÃ³à ÃÍ× ¹¡ÃШ¡

»ÃÒ¡¯¡ÒóàÃ×͹¡ÃШ¡ ¼Å¡Ãзº á¹Ç·Ò§¡ÒÃÅ´
¤Í× »ÃÒ¡¯¡Òó· èÕâÅ¡ÁÕ á¡Ê àÃÍ× ¹¡ÃШ¡
ÍسËÀÙÁÔʧ٠¢éÖ¹ à¾ÃÒÐá¡Ê à¡´Ô »ÃÒ¡¯¡ÒÃ³à ÃÍ× ¹¡ÃШ¡
àÃÍ× ¹¡ÃШ¡ã¹ºÃÃÂÒ¡ÒÈ ·Õàè ËÁÒÐÊÁ »ÅÙ¡µŒ¹äÁŒ
´´Ù «ÑºÃѧÊÕ¤ÇÒÁÃÍŒ ¹¨Ò¡ »›˜¹¨Ñ¡ÃÂÒ¹
´Ç§ÍÒ·µÔ  äǺŒ ҧʋǹ àËÁÒÐÊÁµ‹Í¡ÒôíÒçªÕÇµÔ äÁà‹ ¼Ò¢ÂÐ

à¡´Ô »ÃÒ¡¯¡ÒóàÃ×͹¡ÃШ¡
·èÁÕ Ò¡à¡Ô¹ä»

Ê‹§¼Åµ‹Í¡ÒÃà»ÅÂÕè ¹á»Å§
ÊÀÒ¾ÀÁÙ ÍÔ Ò¡ÒȢͧâÅ¡

224

กจิ กรรมพฒั นาทกั ษะการคดิ

2»ÃШíÒàÃèÍ× §·èÕ

1 ตอบคาํ ถามตอไปนี้
1. การเกิดแผน ดินไหวกบั การเกดิ สนึ ามมิ ีลกั ษณะแตกตา งกันหรอื ไม อยา งไร

แตกตา งกนั เพราะแผน ดนิ ไหว คอื การสน่ั สะเทอื นของแผน ดนิ ทร่ี สู กึ ได ณ บรเิ วณใด.............................................................................................................................................................................................................................................................................

บริเวณหน่ึงบนผิวโลก สวนสึนามิ คือ คล่ืนยักษขนาดใหญท่ีเกิดข้ึนในมหาสมุทรและ.............................................................................................................................................................................................................................................................................

เคลอื่ นตวั เขา สชู ายฝง โดยมจี ดุ กาํ เนดิ อยใู นเขตทะเลลกึ.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

2. การกดั เซาะชายฝง มผี ลกระทบตอส่ิงมชี วี ติ หรือไม อยางไร

มี เพราะจะสงผลใหชายฝงเกิดการสึกกรอนและพังทลาย แนวชายฝงจึงแคบลงเร่ือย ๆ.............................................................................................................................................................................................................................................................................
ทาํ ใหค ลนื่ สามารถเขา ถงึ ฝง มากขนึ้ สง ผลเสยี ตอ สง่ิ มชี วี ติ และสงิ่ แวดลอ ม เชน สง่ิ กอ สรา ง.............................................................................................................................................................................................................................................................................
บริเวณใกลชายฝง พืน้ ท่ที าํ การเกษตรใกลชายฝง ปาชายเลน.............................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................. เฉฉบลับย

3. หากกง่ิ อาศยั อยูใ นพน้ื ท่ที เ่ี สย่ี งตอ การเกดิ ดินถลม กงิ่ ควรปฏิบัติตนอยา งไร

- ควรตดิ ตามฟง ขา วพยากรณอากาศอยา งใกลชิด.............................................................................................................................................................................................................................................................................
- ควรรูจ กั สงั เกตสัญญาณเตอื นภยั จากธรรมชาติกอนเกดิ ดนิ ถลม เชน นา้ํ ปาไหลหลาก.............................................................................................................................................................................................................................................................................
แผนดนิ ไหว.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

4. หากมกี ารเกดิ ปรากฏการณเ รอื นกระจกทเี่ หมาะสมจะสง ผลตอ สงิ่ มชี วี ติ ตา ง ๆ
หรือไม อยา งไร

สง ผล เพราะการเกิดปรากฏการณเ รอื นกระจกท่เี หมาะสม จะสงผลใหส ภาพภมู ิอากาศ.............................................................................................................................................................................................................................................................................
ของโลกเหมาะสมตอการดํารงชวี ิตของสง่ิ มีชวี ิตตา ง ๆ.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

5. เพือ่ น ๆ มวี ิธีการชว ยลดปริมาณของแกส เรอื นกระจกอยางไรบา ง

(แนวตอบ) ลดการใชยานพาหนะท่มี กี ารเผาไหมน าํ้ มัน ลดการใชพลังงานไฟฟา ปลกู ปา.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................

225ปรากฏการณท์ างธรรมชาตแิ ละธรณีพบิ ัติภัย

2 อานขอ ความ แลวตอบคําถามตอไปน้ี อา น วเิ คราะห เขยี น

นํ้าปาไหลหลากเกิดจากฝนตกหนักตอเนื่อง นาํ้ ปา ไหลหลาก
บริเวณภูเขา ทําใหดินบนภูเขาไมสามารถดูดซับ
นา้ํ ไดท ั้งหมด จึงทําใหน าํ้ ปา ไหลหลากจากภเู ขาลง
สบู รเิ วณทเ่ี ปน ทรี่ าบอยา งรวดเรว็ และสาเหตสุ าํ คญั
ทที่ าํ ใหน าํ้ ปา ไหลหลากมคี วามรนุ แรงขนึ้ เกดิ มาจาก
การลักลอบตดั ไมทาํ ลายปา บรเิ วณภูเขา

1. เพือ่ น ๆ คิดวา นํ้าปาไหลหลากสงผลตอการเกดิ น้าํ ทว มหรอื ไม อยางไร
สง ผล เพราะนาํ้ ปา ไหลหลากเปน สาเหตหุ นงึ่ ทท่ี าํ ใหเ กดิ นา้ํ ทว ม เนอื่ งจากนา้ํ ปา ไหลหลาก.............................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงมาจากภเู ขาจะทาํ ใหเ กดิ นา้ํ ขงั อยใู นบรเิ วณทรี่ าบ.............................................................................................................................................................................................................................................................................

2. เรามีสวนชว ยลดความรุนแรงของน้ําปาไหลหลากไดห รือไม อยา งไร
ไชดว ย เดพดู รซาบะั เนราาํ้ สไวามทาาํรใถหชค ว วยากมนัรนปุ ลแรกู งปขา อใงหนม ปีา้ํ ปรามิ ไาหณลมหาลกาขกน้ึ ลดแลละงไมต ดั ไมท าํ ลายปา เพอ่ื ใหต น ไมเฉฉบลบั ย
.............................................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................

แกหจิ กง ศรตรมวรพรฒั ษนทาี่ 2ท1กั ษะ

ใหน ักเรยี นแบง กลมุ กลมุ ละ 3-4 คน แลว ปฏบิ ัติกิจกรรม ดงั น้ี

1. เลอื กแตงคําขวัญ ขอ ความเตือนใจ หรอื นิทาน ในหัวขอ การลดแกสเรือนกระจก
เพือ่ อนาคตของเราลงในกระดาษ พรอ มตกแตงใหน า สนใจ

2. สงตัวแทนนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน แลวนําผลงานไปติดตามบอรดความรู
ของโรงเรยี น

ทักษะศตวรรษที่ 21 พฤติกรรมบง ชี้ ระดับคุณภาพ

ทกั ษะชีวิต กาํ หนดเปา หมาย กําหนดเปา หมายงานกลุม กาํ หนดเปา หมายงานกลมุ กาํ หนดเปา หมายงานกลมุ 1
และการทาํ งาน งานกลมุ ได ไดช ัดเจนและนาํ ไปปฏบิ ัติ 3 ไดและนําไปปฏบิ ตั ิจริงได 2 ไดแ ละนาํ ไปปฏบิ ตั ิจรงิ ได 1
ทาํ งานรว มกบั ผูอืน่ จริงได บา ง
226 และยอมรบั ความ
คดิ เหน็ ของผูอน่ื แสดงความคิดเห็นของ แสดงความคิดเหน็ ของ รับฟง ความคิดเหน็ ของ
ตนเอง รบั ฟงความคิดเหน็ ตนเอง รบั ฟง ความคดิ เหน็ ผอู น่ื เม่อื ทํางานรว มกับ
ของผอู ื่น และใหเกียรติเมอ่ื 3 ของผอู ่ืน เมื่อทํางาน 2 ผูอืน่

ทํางานรวมกับผูอ ่ืน รวมกับผูอืน่

แบบว»ดั ÃผШลíÒส˹มั ‹ÇฤÂท¡ÒธÃติ์ àÃาÕÂม¹ตÃÙŒ·วั Õèชวี้ 7ดั ไดค ะแนน คะแนนเตม็

45.........................

ตอนท่ี 1 30 คะแนน

1 เปรยี บเทยี บความแตกตางของลมบก ลมทะเล และลมมรสมุ ลงในตาราง

ลมบกและลมทะเล ลมมรสมุ

เกดิ จาก อุณหภูมิของอากาศเหนือพื้นน้ํา เกดิ จาก อณุ หภมู ขิ องอากาศเหนอื พน้ื ทวปี.......................................................................................................
.......................................................................................................

กับพน้ื ดินหรือพื้นทรายมคี วามแตกตา งกนั กับพืน้ มหาสมุทรมีความแตกตางกัน.................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

ผลทมี่ ตี อ สิ่งมีชวี ิตและสิ่งแวดลอ ม ผลทมี่ ีตอ สง่ิ มชี ีวิตและสง่ิ แวดลอม เฉฉบลับย

ชาวประมงใชล มบกในการนาํ เรอื ออกจากฝง ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตทําใหเกิดฤดูฝน..................................................................................................................................... ........................................................................................................................................
และใชล มทะเลในการนําเรอื กลบั เขา ฝง สว นลมมรสมุ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ทาํ ใหเ กดิ..................................................................................................................................... ........................................................................................................................................
ฤดูหนาว.................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

2 อานขอความ จากน้ันระบุวาขอใดกลาวถูกหรือกลาวผิด หากขอใดกลาวผิดให
แกไ ขใหถูกตอ ง

ขอความ กลา วถูก/กลาวผิด ขอความท่ีกลาวถูก

1. ลมมรสมุ ตะวนั ตกเฉยี งใตส ง ผล กลา วผดิ ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต.......................................................... ....................................................................................
ทาํ ใหบ รเิ วณทางตอนเหนอื ของ สงผลใหประเทศไทยมีเมฆ.......................................................... ....................................................................................
ประเทศไทยมีอากาศหนาวเยน็ มากและมีฝนตกชกุ ทั่วไป.......................................................... ....................................................................................

2. ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ กลา วถูก.......................................................... ....................................................................................
สงผลทําใหทางตอนเหนือของ .......................................................... ....................................................................................
ประเทศไทยมอี ากาศหนาวเย็น .......................................................... ....................................................................................

1. มฐ./ตวั ชี้วัด ว 3.2 ขอ 4 2. มฐ./ตวั ช้ีวัด ว 3.2 ขอ 5

4 4 227ไดคะแนน คะแนนเต็ม ไดค ะแนน คะแนนเตม็

.........ป....ร...า....ก...ฏ.. การณท์ างธรร.ม....ช....า...ต....แิ....ล....ะ. ธรณีพิบตั ภิ ัย