คู่มือการใช้หลักสูตร รายวิชา สค 33108 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

คู่มอื การใช้หลักสูตร รายวิชา สค33108
หนา้ ท่ีพลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรัชกาลท่เี กา้ 3

ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อำเภอเมืองประจวบครี ีขันธ์
สำนกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวดั ประจวบครี ขี นั ธ์

สำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
สำนกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงศึกษาธกิ าร

คำนำ

กกกกกกกเอกสารคู่มือการใช้หลกั สูตรรายวชิ า สค33108 หนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลที่เก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
อาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จัดทาข้ึนเพื่อให้ครูผู้สอนได้ศึกษาก่อนจั ด
การเรียนรู้ตามหลักสูตร และเพื่อให้ครูผู้สอนจัดการศึกษาหลักสูตรนี้ ให้บรรลุมาตรฐานการเรียนรู้
และตวั ชีว้ ัด

กกกกกกกเอกสารคมู่ ือฉบับน้ีประกอบดว้ ย (1) คาช้แี จง (2) บทนา (3) วตั ถุประสงค์ (4) สาระสาคัญ
(5) แผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (6) แผนการพบกลุ่ม (7 สอ่ื การเรยี นรู้ (8) การวัดและประเมนิ ผล
(9) การเทยี บโอน (10) บรรณานกุ รม และ (11) ภาคผนวก

กกกกกกกเอกสารฉบบั นี้สาเร็จลงไดด้ ้วยดี เน่อื งจากได้รบั คาแนะนาจากนกั วิชาการด้านการวจิ ยั และ
พฒั นาหลักสูตร รองศาสตราจารย์ ดร.พัชรี ศรสี งั ข์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ
และนางโกศล หลักเมือง รองผู้อานวยการสานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา
ตามอัธยาศัยจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ รวมถึงคณะทางาน ประกอบด้วย ข้าราชการครู บรรณารักษ์
ครูอาสาสมคั รการศึกษานอกโรงเรียน ครู กศน.ตาบล นกั จดั การงานทั่วไป บรรณารักษ์อัตราจ้าง และ
เจ้าหน้าท่ีบริหารงานทั่วไป ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอเมือง
ประจวบคีรขี ันธ์ จงั หวดั ประจวบคีรขี นั ธ์ ขอขอบพระคุณ และขอขอบคณุ ทกุ ท่านมา ณ ทน่ี ี้ด้วย

(นางสาวขวัญจิตต์ ศรจี ันทนากลุ )
ผูอ้ านวยการศนู ย์การศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองประจวบคีรขี ันธ์

สำรบญั

หน้า
คาช้แี จง....................................................................................................................................... 1
บทนา......................................................................................................................... .................. 4
วตั ถุประสงค์…………………………………………………………………………………………………………………. 5
สาระสาคญั …………………………………………………………………………………………………………………… 6
แผนการจัดกิจกรรมการเรยี นร้.ู ................................................................................................... 15
กกกแผนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ หวั เรอื่ งที่ 1 ความร้พู ื้นฐานเกี่ยวกับหน้าท่ีพลเมอื ง............ 16
กกกแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ หัวเรื่องท่ี 2 ความหมายและความสาคัญของหน้าท่ี
กกกกกกพลเมอื งตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลที่ 9..................................................................... 24
กกกแผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ หัวเร่ืองที่ 3 หน้าทพ่ี ลเมอื งตามรอยพระยุคลบาท
กกกกกกรัชกาลที่ 9 ด้วยทศพธิ ราชธรรม.................................................................................... 32
กกกแผนการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ หวั เรื่องที่ 4 หนา้ ที่พลเมอื งตามรอยพระยคุ ลบาท
กกกกกกรัชกาลที่ 9 ตามพระราชดารสั ....................................................................................... 42
กกกแผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ หวั เรอ่ื งท่ี 5 หน้าทีพ่ ลเมอื งตามรอยพระยคุ ลบาท
กกกกกกรชั กาลที่ 9 ตามหลกั การทรงงาน.................................................................................. 53
กกกแผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ หวั เรื่องที่ 6 หนา้ ทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
กกกกกกรชั กาลที่ 9 ตามพระราชจริยวตั ร และพระราชกรณียกจิ .............................................. 61
กกกแผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ หัวเร่อื งท่ี 7 การประยุกต์ใช้หนา้ ท่ีพลเมืองตามรอย
กกกกกกพระยคุ ลบาทรัชกาลที่ 9 ในชวี ิตประจาวนั .................................................................... 72
แผนการพบกลุ่ม.......................................................................................................................... 84
สอ่ื การเรียนรู.้ .............................................................................................................................. 86
การวดั และประเมนิ ผล................................................................................................................. 94
การเทียบโอน.................................................................................................................. ............. 96
บรรณานกุ รม............................................................................................................................... 97
ภาคผนวก.................................................................................................................................... 99
กกกก ใบความรู้......................................................................................................................... 100
กกกข ใบงาน.............................................................................................................................. 146
กกกค เครื่องมือวัดความก้าวหนา้ .............................................................................................. 161
กกกง เครอ่ื งมอื วัดผลรวม.......................................................................................................... 179
กกกจ รายช่ือคณะทางาน.......................................................................................................... 195

1

คาชแ้ี จง

กกกกกกกเอกสารคู่มือการใช้หลักสตู รรายวิชา สค33108 หนา้ ท่พี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลท่ีเก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
อาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จัดทาขึ้นเพ่ือให้ครูผู้สอนได้ศึกษาก่อนจัด
การเรียนรู้ และนาผลการศึกษาไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้บรรลุมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวช้ีวัด
ได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ และเกดิ ประสทิ ธิผล รายละเอียดของเอกสารคู่มือการใช้หลกั สตู รฉบบั น้ี มีดงั น้ี
กกกกกกก1. เอกสารคู่มอื การใช้หลกั สตู รรายวิชา สค33108 หน้าทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลทีเ่ กา้ 3 ประกอบด้วย 11 องค์ประกอบ คอื (1) คาชี้แจง (2) บทนา (3) วตั ถปุ ระสงค์ (4) สาระ
สาคญั (5) แผนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ (6) แผนการพบกลุ่ม (7) ส่ือการเรยี นรู้ (8) การวดั และ
ประเมนิ ผล (9) การเทียบโอน (10) บรรณานุกรม และ (11) ภาคผนวก
กกกกกกก2. องค์ประกอบที่ 2 บทนา เปน็ การชีใ้ หเ้ หน็ ความสาคญั ของหลกั สูตรรายวชิ า สค33108
หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่เก้า 3 สภาพปัญหาของการจัดการเรียนรู้ในหลักสูตร
และแนวทางการแกไ้ ข ทส่ี ามารถจัดทาได้อย่างมปี ระสิทธภิ าพ และเกดิ ประสิทธิผล
กกกกกกก3. องคป์ ระกอบที่ 3 วตั ถุประสงค์ เป็นการบอกเปูาหมายหรือจดุ หมายทคี่ รผู ู้สอน ต้องยึด
เป็นแนวทาง เพื่อปฏิบัติการจัดการเรียนรหู้ ลกั สูตรนไ้ี ดบ้ รรลุผล
กกกกกกก4. องค์ประกอบท่ี 4 สาระสาคัญ เปน็ การบอกเน้ือหาความคดิ รวบยอดของเนื้อหาหลกั สตู ร
ซงึ่ มี 7 หวั เรื่อง ไดแ้ ก่ หัวเรื่องท่ี 1 ความรพู้ นื้ ฐานเกย่ี วกบั หนา้ ท่พี ลเมือง หัวเร่ืองที่ 2 ความหมายและ
ความสาคัญของหนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท รัชกาลท่ี 9 หัวเรื่องที่ 3 หน้าที่พลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ด้วยทศพิธราชธรรม หัวเรื่องท่ี 4 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลท่ี 9 ตามพระราชดารัส หัวเรื่องที่ 5 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตาม
หลักการทรงงาน หัวเรื่องท่ี 6 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 ตามพระราชจริยวัตร
และพระราชกรณียกิจ และหัวเรื่องท่ี 7 การประยุกต์ใช้หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9
ในชวี ิตประจาวัน
กกกกกกก5. องคป์ ระกอบที่ 5 แผนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ซ่งึ มีองคป์ ระกอบย่อย คือ ชอ่ื แผน
การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระสาคัญ
ชิ้นงานและภาระงาน เนื้อหา คุณลักษณะอันพ่ึงประสงค์ กิจกรรมการเรียนรู้ สื่อและแหล่งเรียนรู้
การวัดและประเมินผล บันทึกผลหลังสอน ความคิดเห็นของผู้นิเทศที่ได้รับหมายจากผู้บริหาร และ
ความคิดเห็นของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา มจี านวนทง้ั หมด 7 แผน ดังนี้
กกกกกกก5. 5.1 แผนการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ หัวเรื่องท่ี 1 ความรู้พ้ืนฐานเกี่ยวกับหน้าท่ีพลเมือง
รายละเอยี ดศึกษาไดจ้ ากหน้า 16
กกกกกกก5. 5.2 แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ หัวเร่ือง 2 ความหมายและความสาคัญของหน้าที่
พลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท รัชกาลที่ 9 รายละเอียดศึกษาไดจ้ ากหน้า 24
กกกกกกก5. 5.3 แผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ หัวเร่ืองที่ 3 หนา้ ทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รชั กาลที่ 9 ดว้ ยทศพธิ ราชธรรม รายละเอยี ดศกึ ษาไดจ้ ากหน้า 32

2

กกกกกกก5. 5.4 แผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ หัวเร่ืองท่ี 4 หน้าท่พี ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รัชกาลท่ี 9 ตามพระราชดารัส รายละเอยี ดศึกษาได้จากหน้า 42
กกกกกกก5. 5.5 แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ หัวเรอ่ื งที่ 5 หน้าทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลท่ี 9 ตามหลกั การทรงงาน รายละเอยี ดศกึ ษาไดจ้ ากหน้า 53
กกกกกกก5. 5.6 แผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ หัวเร่อื งที่ 6 หนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รัชกาลที่ 9 ตามพระราชจริยวตั ร และพระราชกรณยี กิจ รายละเอียดศกึ ษาได้จากหนา้ 61
กกกกกกก5. 5.7 แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ หวั เรือ่ งท่ี 7 การประยุกต์ใชห้ นา้ ท่ีพลเมืองตาม
รอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 ในชีวิตประจาวัน รายละเอยี ดศึกษาไดจ้ ากหนา้ 72
กกกกกกก6. องคป์ ระกอบท่ี 6 แผนการพบกลมุ่ เปน็ แผนการเรียนรขู้ องนักศกึ ษาทตี่ ้องมาพบกลมุ่
เพือ่ เรยี นรูห้ ลกั สตู รน้ี ตามท่ีได้ตกลงร่วมกบั ครผู ู้สอน รายละเอยี ดศกึ ษาไดจ้ ากหนา้ 84
กกกกกกก7. องคป์ ระกอบที่ 7 สื่อการเรียนรู้ ประกอบด้วย ส่ือเอกสาร ได้แก่ ใบความรู้ ใบงาน
หนังสอื เรียน สาระการพัฒนาสงั คม รายวิชา สค33108 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาท รัชกาล
ท่ีเก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย และหนังสือที่เกี่ยวข้องกับหน้าที่พลเมือง การเรียนรู้ตามรอย
พระยุคลบาท และรัชการที่ 9 ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ ซีดีและเว็ปไซต์ท่ีเก่ียวข้อง สื่อบุคคล ได้แก่
เจ้าคณะจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เจ้าคณะตาบล จานวน 6 ตาบล วิทยากรท่ีมีความรู้เก่ียวข้องกับ
หน้าท่ีพลเมืองและการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาลรัชกาลที่ 9 และแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ได้แก่
ห้องสมุดประชาชนจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และ กศน.ตาบล/เทศบาล และศูนย์การเรียนชุมชน
จานวน 9 แหง่ รายละเอยี ดศึกษาไดจ้ ากหนา้ 86
กกกกกกก8. องค์ประกอบท่ี 8 การวดั และประเมนิ ผล เป็นการวดั พฒั นาการการเรียนรู้ และวดั
ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนด้านความรู้ ด้านทักษะ และด้านเจนคติ ของนักศึกษาที่มีต่อการศึกษาเรียนรู้
หลักสตู รน้ี รายละเอยี ดศึกษาไดจ้ ากหน้า 94
กกกกกกก9. องคป์ ระกอบที่ 9 การเทยี บโอน เป็นการบอกแนวทางการเทยี บโอนหลักสตู รใหก้ บั
นักศกึ ษา รายละเอียดศึกษาได้จากหน้า 96
กกกกกกก10. องคป์ ระกอบที่ 10 บรรณานุกรม เป็นการแสดงแหล่งข้อมลู ทใี่ ช้อ้างองิ ในการจดั ทา
คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33108 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่เก้า 3
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เพื่อให้ผู้สนใจต้องการศึกษาข้อมูลในระดับลึกมากย่ิงข้ึนในเร่ืองนั้น ๆ
สามารถไปศกึ ษาคน้ คว้าต่อได้ รายละเอียดศกึ ษาได้จากหนา้ 97
กกกกกกก11. องค์ประกอบท่ี 11 ภาคผนวก ประกอบด้วย ภาคผนวก ก. ใบความรู้ ภาคผนวก ข.
ใบงาน ภาคผนวก ค. เครอ่ื งมือวัดความก้าวหน้า ภาคผนวก ง. เครอื่ งมือวัดผลรวม และภาคผนวก จ.
รายชอื่ คณะทางาน
กกกกกกก12. ครผู สู้ อนหลกั สูตรรายวิชานี้ทุกคน ตอ้ งศึกษาเอกสารคูม่ ือการใชห้ ลักสูตรฉบบั น้ี
ใหเ้ ขา้ ใจเป็นอย่างดี กอ่ นท่จี ะจัดการเรียนรหู้ ลักสตู รนี้ ให้กับผเู้ รยี นหรอื นกั ศึกษา
กกกกกกก13. เม่อื ครผู ้สู อนหลักสตู รนมี้ ีขอ้ สงสัยในการใช้เอกสารคู่มือการใชห้ ลักสตู รรายวิชา
สค33108 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่เก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
ให้ครูผู้สอนติดต่องานการศึกษาขั้นพื้นฐาน ของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
อาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ หรือผู้อานวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและ

3

การศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพ่ือครูผู้สอนจะได้รับรู้
ขอ้ มลู ที่ถกู ตอ้ ง ชัดเจนและสามารถนาไปจดั การเรยี นรไู้ ด้อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ และเกดิ ประสิทธผิ ล

4

บทนา

กกกกกกกหลกั สตู รรายวิชาเลือก สค33108 หน้าทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลทีเ่ ก้า 3
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นหลักสูตรท้องถ่ินที่สถานศึกษาพัฒนาขึ้น เพื่อตอบสนองการเรียนรู้
เฉพาะพ้ืนที่ที่สถานศึกษาต้ังอยู่ สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน ทาให้กิจกรรมการเรียนรู้
มีความหมายเพราะผู้เรียนสามารถนาไปประยุกต์ใช้จริงในชีวิตประจาวันได้แล้ว ผู้เรียนยังได้มีทักษะ
การแสวงหาความรู้และทักษะการคิดเป็น นอกจากนี้ ยังช่วยให้หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับ
การศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 บรรลุจุดหมายดีมากย่ิงข้ึนใน ข้อท่ี 1 มีคุณธรรม จริยธรรม
ค่านิยมที่ดีงาม และสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสันติสุข ข้อท่ี 3 มีความสามารถในการประกอบ
สัมมาอาชีพ ให้สอดคล้องกับความสนใจ ความถนัด และตามทันความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ
สังคม และการเมือง ข้อที่ 4 มีทักษะการดาเนินชีวิตท่ีดี และสามารถจัดการกับชีวิต ชุมชน สังคม
ได้อย่างมีความสุข ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ข้อท่ี 5 มีความเข้าใจประวัติศาสตร์ชาติไทย ภูมิใจ
ในความเป็นไทย โดยเฉพาะภาษา ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี กีฬา ภูมิปัญญาไทย ความเป็นพลเมืองดี
ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนายึดม่ันในวิถีชีวิต และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมี
พระมหากษตั รยิ ท์ รงเป็นประมุข ขอ้ ท่ี 6 มจี ติ สานึกในการอนุรักษ์ และพฒั นาทรัพยากรธรรมชาติและ
ส่ิงแวดล้อม และข้อที่ 7 เป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้ มีทักษะในการแสวงหาความรู้ สามารถเข้าถึง
แหล่งเรียนรู้ และบูรณาการความรู้มาใช้ในการพัฒนาตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม และ
ประเทศชาติ
กกกกกกกแต่สภาพการจัดการศกึ ษาหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาข้ันพื้นฐาน
พทุ ธศักราช 2551 ของศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองประจวบครี ขี ันธ์
จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ในฐานะสถานศึกษาแห่งหน่ึง ยังจัดการศึกษาได้ไม่บรรลุประสิทธิผลสูงสุด
ทั้งน้ี สบื เนื่องจากยังไมม่ ีหลักสูตรวิชาเลือกหรือหลักสูตรท้องถิ่น ที่พัฒนาข้ึนมาโดยตรง ให้สอดคล้อง
กับพ้ืนที่ และความต้องการเรียนรู้ของผู้เรียนหรือนักศึกษา ได้นาหลักสูตรรายวิชาเลือกท่ีสานักงาน
ส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กระทรวงศึกษาธิการ จัดทาข้ึน
ให้สถานศึกษาในสังกัดทั่วประเทศ เลือกใช้จัดการศึกษาให้กับผู้เรียนหรือนักศึกษา ศูนย์การศึกษา
นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จึงได้
พฒั นาหลักสูตรท้องถ่นิ หรอื หลักสูตรวิชาเลอื ก สค33108 หน้าทพ่ี ลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาล
ที่เก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายขึ้น และให้นักศึกษาได้ลงทะเบียนเรียนในภาคเรียนที่ 2
ปีการศึกษา 2560 เป็นต้นไป และได้จัดทาคู่มือการใช้หลักสูตรนี้ให้ครูผู้สอนได้ศึกษาก่อนจัดการ
เรยี นรู้ให้กบั นักศกึ ษา
กกกกกกกดงั นั้น ครูผู้สอนหลกั สตู รรายวิชา สค33108 หนา้ ทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาล
ท่ีเก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ต้องศึกษาคู่มือการใช้หลักสูตรนี้ เพื่อให้สามารถจัดการเรียนรู้
หลักสูตรนี้ให้บรรลุจุดหมาย มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวช้ีวัดของหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และเกิดประสิทธิผลได้แล้ว ยังช่วยให้จุดมุ่งหมายของหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา
ขัน้ พืน้ ฐานพุทธศกั ราช 2551 ดังกลา่ วข้างตน้ บรรลไุ ดด้ มี ากยงิ่ ๆ ขึ้น

5

วตั ถุประสงค์

กกกกกกกเอกสารค่มู ือการใช้หลักสูตรรายวชิ า สค33108 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รชั กาลทเี่ ก้า 3 ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
อาเภอเมืองประจวบครี ขี นั ธ์ จังหวดั ประจวบคีรขี นั ธ์ มวี ตั ถุประสงค์ ดังนี้
กกกกกกก1. เพื่อให้ครูผสู้ อนไดม้ ีความรูค้ วามเขา้ ใจ ในหลักสตู รรายวิชา สค33108 หน้าท่ีพลเมือง
ตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลทเี่ กา้ 3 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย
กกกกกกก2. เพอ่ื ให้ครูผสู้ อนสามารถจดั การเรยี นร้ตู ามหลักสตู รรายวิชา สค33108 หน้าท่ีพลเมือง
ตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่เก้า 3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้ถูกต้องเป็นไปตามมาตรฐาน
การเรียนรู้และตวั ช้ีวัด
กกกกกกก3. เพอ่ื ให้ครผู สู้ อนสามารถใชส้ ่ือการเรียนรู้ได้ถูกต้อง เหมาะสม กับเน้ือหาหลักสตู ร และ
ตัวชว้ี ัด
กกกกกกก4. เพอ่ื ให้ครผู สู้ อนสามารถวดั และประเมนิ การเรียนรู้ของผเู้ รยี นหรือนักศึกษาไดถ้ ูกต้อง
เป็นไปตามมาตรฐานการเรยี นรู้และตัวชีว้ ัดของหลักสูตร
กกกกกกก5. เพอ่ื ให้ครผู ูส้ อนมีแนวทางการเทียบโอนหลกั สูตรน้ี ท่ถี กู ต้องชัดเจนเปน็ ไปในแนวทาง
เดยี วกนั
กกกกกกก

6

สาระสาคญั

กกกกกกกสาระสาคญั ของหลกั สูตรรายวิชา สค33108 หน้าท่พี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาล
ทเ่ี ก้า 3 ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย มแี นวคดิ รวบยอดของเนอ้ื หาในแตล่ ะหัวเรื่อง ดังน้ี
กกกกกกก1. หัวเรื่องท่ี 1 ความร้พู ้ืนฐานเกย่ี วกบั หน้าทีพ่ ลเมือง
กกกกกกก1. 1.1 หนา้ ทีพ่ ลเมอื ง หมายถงึ การทีบ่ ุคคลในชมุ ชน สงั คม ประเทศ ต้องปฏิบัตติ าม
กฎหมาย ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี และวัฒนธรรมของชาติ คาสง่ั สอน ของพอ่ แม่ ครูอาจารย์ มีความ
สามัคคีเอ้อื เฟอ้ื เผ่อื แผซ่ ึ่งกันและกนั รู้จักรับผิดชอบช่ัวดีตามหลักจริยธรรม และหลักธรรมของศาสนา
มีความรอบรู้ มีสติปัญญา ขยันขันแข็ง สร้างความเจริญก้าวหน้าให้แก่ตนเอง ครอบครัว สังคม และ
ประเทศชาติ
กกกกกกก1. 1.2 ความสาคัญของหนา้ ที่พลเมืองทมี่ ตี ่อประเทศชาติ (1) ตอ้ งจงรักภักดีและรกั ษาไว้
ซ่ึงสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ (2) ต้องรักษาไวซ้ ่ึงการปกครองระบอบประชาธิปไตย (3)
ต้องชว่ ยกนั ปูองกนั ประเทศ (4) ตอ้ งปฏบิ ัตติ ามกฎหมายบ้านเมืองอย่างเครง่ ครดั (5) ต้องให้ความ
ร่วมมือชว่ ยเหลือแกร่ าชการ และ (6) ตอ้ งเสยี ภาษีอากรตามท่ีกฎหมายบญั ญัติไว้
กกกกกกก1. 1.3 แนวทางการปฏบิ ตั ติ นในการเปน็ สมาชิกทีด่ ขี องสังคมต้องปฏิบตั ติ ามกฎหมาย
วฒั นธรรม ประเพณี และปฏิบตั ิตนตามสทิ ธหิ นา้ ที่ตามระบอบประชาธิปไตย
กกกกกกก1. 1.4 คุณธรรมของการเปน็ พลเมอื งทด่ี ี มี 8 ประการ คือ (1) ความจงรักภกั ดตี ่อชาติ
ศาสนา และพระมหากษัตริย์ (2) การยดึ มน่ั ในหลกั ธรรมของศาสนาทตี่ นเองนับถอื (3) ความซื่อสตั ย์
(4) ความเสียสละ (5) ความรบั ผิดชอบ (6) การมีระเบยี บวินัย (7) การตรงต่อเวลา และ (8) ความ
กล้าหาญทางจรยิ ธรรม
กกกกกกก2. หัวเร่อื งท่ี 2 ความหมาย และความสาคญั ของหน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รชั กาลที่ 9
กกกกกกก2. 2.1 หนา้ ท่ีพลเมอื งตามรอยพระยุคลบาท รัชกาลที่ 9 หมายถึง การทป่ี ระชาชน หรือ
บุคคลในประเทศไทย ได้น้อมนาแนวทางการปกครองด้วยทศพิธราชธรรม พระราชดารัสท่ีสาคัญ
หลักการทรงงาน รวมถึงพระราชจริยวัตร และพระราชกรณียกิจ ท่ีทรงเป็นแบบอย่าง เป็นท่ียอมรับ
ทั้งในระดับประเทศ และนานาประเทศของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
มาศกึ ษาเรยี นรู้ และนาไปเปน็ แนวทางปฏิบัติในการดาเนินชีวิต หรือการประกอบอาชีพเพ่ือให้ตนเอง
มีคณุ ภาพชวี ติ ที่ดี มีความเขม้ แข็ง และมัน่ คง สง่ ผลต่อเน่อื งต่อการพัฒนาประเทศ และโลกได้
กกกกกกก2. 2.2 ความสาคัญของหนา้ ทพ่ี ลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 ช่วยใหพ้ ลเมืองมี
จิตสาธารณะ มีส่วนร่วม หรือให้ความร่วมมือทาภารกิจ เพ่ือส่วนรวมของสาธารณะ หรือของชาติ
ทาให้สังคมประเทศมคี วามม่ันคงผาสุก และเจริญกา้ วหน้าได้

7

กกกกกกก3. หวั เรอ่ื งท่ี 3 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ดว้ ยทศพิธราชธรรม
กกกกกกก3. 3.1 ทศพธิ ราชธรรม หมายถึง หลักธรรมหรอื จริยวัตรประจาพระเจ้าแผน่ ดนิ หรือเป็น
คุณธรรมประจาตนของผู้ปกครองบ้านเมือง และยังประโยชน์สุขให้เกิดแก่ประชาชน บุคคลธรรมดา
ที่เปน็ ผบู้ ริหารระดับสูงในทุกองค์กร สามารถใช้ทศพิธราชธรรมในการปกครององค์กรของตนเองให้มี
ความเป็นไปโดยธรรม
กกกกกกก3. 3.2 แนวทางปฏบิ ัติหน้าทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลท่ี 9 ดว้ ยทศพิธราชธรรม
มี 10 ประการ คือ
กกกกกกก3. 3.2 3.2.1 ทาน คอื การให้ หมายถึง การสละทรพั ย์ สง่ิ ของ เพอ่ื ช่วยเหลือคนทดี่ ้อย
และอ่อนแอกว่า แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการเป็นผู้ให้ นอกเหนือจากการบริจาคเป็นทรัพย์สิน
หรือสิ่งของแก่ผู้ยากไร้ ผู้ด้อยโอกาส และผู้ตกทุกข์ได้ยากตามที่เราทาอยู่เสมอแล้ว เราก็อาจจะให้
น้าใจแก่ผู้อื่นได้ เช่น ให้กาลังใจแก่ผู้ตกอยู่ในห้วงทุกข์ ให้ข้อแนะนาที่เป็นความรู้แก่ผู้ร่วมงานหรือ
ผู้ใต้บังคับบัญชา ให้รอยย้ิม และปิยวาจาแก่ญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง รวมถึงบุคคลที่มารับบริการจากเรา
เป็นต้น การเป็นผู้ให้ นอกเหนือจากการบริจาคเป็นทรัพย์สินหรือส่ิงของแก่ผู้ยากไร้ ผู้ด้อยโอกาส
แล้วสามารถให้คาแนะนา หรือให้กาลงั ใจดังกล่าว ยงั สามารถให้อภัยทาน คือ การยกโทษให้กับบุคคล
ทที่ าให้เรารูส้ ึกไมส่ บายใจ หรือทาใหเ้ ราไดร้ ับกระทบกระเทือน ทั้งดา้ นวาจา กาย และใจดว้ ย
กกกกกกก3. 3.2 3.2.2 ศลี คือ การตง้ั อย่ใู นศีล หมายถึง มคี วามประพฤติดีงาม เป็นตัวอย่างท่ีดี
แก่คนทั่วไป แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการประพฤติท่ีดีงาม ตามหลักศาสนาของตน อย่างน้อย
กข็ อให้เราได้ปฏิบัติตามศีล 5 คือ ไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิต ไม่ลักขโมยของของผู้อ่ืน ไม่ล่วงละเมิดลูกเมียเขา
ไม่พูดโกหก หรือพูดส่อเสียดยุยง และควรทาตนให้ห่างไกลจากเหล้า บุหรี่ หรืออบายมุขต่าง ๆ
นอกจากนีใ้ ห้นาศีล 5 ท่ียึดถอื ปฏบิ ตั ิไปควบคุมพฤติกรรมของตนเอง ให้เคารพกฎหมายของบ้านเมือง
อย่างเคร่งครัด ก็จะช่วยให้สังคมไทยอยรู่ ่วมกนั ได้อย่างมคี วามสุข
กกกกกกก3. 3.2 3.2.3 ปริจจาคะ คือ บริจาค หมายถงึ การเสียสละความสุขสาราญของตน เพื่อ
ประโยชน์สุขของหมู่คณะ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการเสียสละความสุขส่วนตนเพ่ือความสุข
หรือประโยชน์ของส่วนรวม ซึ่งอาจจะเป็นครอบครัว หน่วยงาน หรือเพ่ือนร่วมงานของเราก็ได้ เช่น
ครอบครัว พ่อบ้านเสียสละความสุขส่วนตัวด้วยการเลิกด่ืมเหล้า ทาให้ลูกเมียมีความสุข และเพื่อน
บา้ นกส็ ขุ ดว้ ย เพราะไม่ต้องฟังเสยี งอาละวาด ดา่ ทอทุบตกี นั หรือบุคคลอาจจะเสียสละเวลาช่วงที่ต้อง
อยู่กับครอบครัวในตอนเย็นอยู่ช่วยเพ่ือนทางาน หรือไปเข้าค่ายพัฒนาชนบท อาสาไปดูแลเด็ก
ในสถานเลี้ยงเด็กกาพร้าเป็นคร้ังคราว หรือเสียสละร่างกาย/อวัยวะหลังตายแล้วเพื่อการศึกษา
เป็นตน้ ซึ่งการเสียสละดังกลา่ วถอื ว่าได้เปน็ การบริจาค เสยี สละความสุขส่วนตัว เพอื่ สว่ นรวม
กกกกกกก3. 3.2 3.2.4 อาชชวะ คอื ความซ่ือตรง หมายถึง มีความซื่อสัตย์สุจรติ มีความจรงิ ใจ
ไม่กลับกลอก แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการดาเนินชีวิตและปฏิบัติภารกิจ/หน้าที่การงานต่าง ๆ
ด้วยความซ่ือสัตย์สุจริต ไม่คิดคดโกง หรือหลอกลวงผู้อื่น เช่น ถ้าเราขายของ ก็ไม่เอาของไม่ดี
ไปหลอกขายลูกค้า เป็นข้าราชการ พนักงานบริษัท ห้างร้าน ก็ไม่คอรัปช่ันท้ังเวลา ทรัพย์สินของ
หน่วยงานตน เพราะถ้าทุกคนเอาเปรียบหรือโกงกิน ขาดความซื่อสัตย์สุจริต จะทาให้หน่วยงาน
เสียหาย เดือดร้อน แม้เราจะได้ทรัพย์สินไปมากมาย แต่เราไม่เจริญก้าวหน้า ถูกคนรุมประณาม

8

และแม้คนอื่นจะไม่รู้ แต่ตัวเราย่อมรู้อยู่แก่ใจ จะไม่มีความสุขกาย สบายใจ เพราะกลัวคนอ่ืนจะมารู้
ความลับตลอดเวลา ผู้ท่ปี ระพฤตติ นด้วยความซอ่ื ตรง แมไ้ มร่ ่ารวยเงินทอง แตก่ ม็ คี วามสุขท้ังกาย ใจได้
กกกกกกก3. 3.2 3.2.5 มัททวะ คอื ความอ่อนโยน หมายถงึ มกี ิริยาสภุ าพ มสี ัมมาคารวะ วาจา
อ่อนหวาน มีความนุ่มนวล ไม่เย่อหย่ิง ไม่หยาบคาย แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการทาตัวสุภาพ
นุม่ นวล ไมเ่ ย่อหย่ิง ถือตัว หรือแสดงกิรยิ าวาจา หยาบคายกบั ใคร ไมว่ า่ จะเปน็ ผใู้ หญ่ ผู้นอ้ ยหรือเพ่ือน
ในระดับเดียวกัน การทาตัวเป็นผู้ท่ีมีความอ่อนน้อมถ่อมตน จะทาให้ไปท่ีไหนคนก็ให้การต้อนรับ
เพราะอยู่ใกล้แล้วสบายใจ ไม่ร้อนรุ่ม หากบุคคลแสดงกิริยาหยาบคาย ก้าวร้าว คนก็ถอยห่าง ดังนั้น
หลักธรรมข้อน้ี จงึ เปน็ การสรา้ งเสนห่ ์อยา่ งหนงึ่ ใหแ้ กต่ ัวเราด้วย
กกกกกกก3. 3.2 3.2.6 ตบะ คอื ความเพียร หมายถึง การเพียรพยายามไมใ่ หค้ วามมัวเมาเข้า
ครอบงาจิตใจ ไม่ลุ่มหลงกับอบายมุขและสิ่งชั่วร้าย ไม่หมกมุ่นกับความสุขสาราญ แนวปฏิบัติของ
พลเมืองดี ด้วยการให้ปฏิบัติหน้าท่ีการงานท่ีรับผิดชอบด้วยความมุมานะ อดทน ขยัน มุ่งมั่น และทา
แต่ส่ิงที่ดี ความถูกต้อง ฝุาฟันอุปสรรคต่าง ๆ จนประสบความสาเร็จ ด้วยความพากเพียรน้ีจะทาให้
เราภาคภูมใิ จเม่ืองานสาเร็จ และจะทาให้เรามีประสบการณเ์ กง่ กล้าขึน้ นอกจากนี้ ยงั สอนใหเ้ ราสชู้ วี ติ
ไมย่ อมแพอ้ ะไรง่าย ๆ
กกกกกกก3. 3.2 3.2.7 อักโกธะ คอื ความไมโ่ กรธ หมายถึง มจี ติ ใจมัน่ คง มีความสขุ มุ เยือกเย็น
อดกล้ัน ไม่แสดงความโกรธหรือความไม่พอใจให้ปรากฏ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการฝึกฝน
ควบคุมอารมณ์ของตนเอง ไม่ให้เป็นคนโมโหง่าย และพยายามระงับยับยั้งความโกรธอยู่เสมอ แม้ใน
หลาย ๆ สถานการณ์จะทาไดย้ าก แตห่ ากเราสามารถฝกึ ฝน ไมใ่ ห้เปน็ คนโมโหง่าย และพยายามระงับ
ยับยง้ั ความโกรธอยเู่ สมอ จะเปน็ ประโยชนต์ ่อเราหลายอย่าง เชน่ ทาใหเ้ ราสขุ ภาพจิตดี หน้าตาผ่องใส
ข้อสาคัญ ทาให้เรารักษามิตรไมตรีหรือสัมพันธภาพกับผู้อ่ืนไว้ได้ อันมีผลให้บุคคลน้ันเป็นที่รักและ
เกรงใจของคนท่ีตดิ ตอ่ ดว้ ย
กกกกกกก3. 3.2 3.2.8 อวิหิงสา คอื ความไมเ่ บียดเบยี น หมายถึง ไม่กดขี่ข่มเหง กลนั่ แกล้งรังแก
คนอ่ืน ไม่หลงในอานาจ ทาอันตรายต่อร่างกายและทรัพย์สินผู้อื่นตามอาเภอใจ แนวปฏิบัติของ
พลเมืองดี ดว้ ยการไม่เบียดเบียนหรือบบี คั้นกดขี่ผู้อ่ืน รวมไปถึง การไม่ใช้อานาจไปบังคับ หรือหาเหตุ
กลั่นแกล้งคนอ่ืนด้วย เช่น ไม่ไปข่มเหงรังแกผู้ด้อยกว่า ไม่ไปข่มขู่ให้เขากลัวเราหรือไปบีบบังคับเอา
ของรัก ของหวงมาจากเขา เป็นต้น นอกจากไม่เบียดเบียนคนด้วยกันแล้ว เรายังไม่ควรเบียดเบียน
ธรรมชาติ สงิ่ แวดลอ้ ม และสัตว์อีกด้วย เพราะมิฉะน้ัน ผลร้ายจะย้อนกลับมาสู่เรา และสังคม อย่างท่ี
เห็นในปัจจบุ ันจากภยั ธรรมชาตติ ่าง ๆ
กกกกกกก3. 3.2 3.2.9 ขันติ คอื ความอดทน หมายถงึ การอดทนตอ่ ส่ิงทงั้ ปวง สามารถอดทนตอ่
งานหนัก ความยากลาบาก ทั้งอดทน อดกล้ันต่อคาติฉินนินทา แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการให้
เราอดทนต่อความยากลาบากทุกสถานการณ์ ไม่ท้อถอย และไม่หมดกาลังกาย กาลังใจท่ีจะดาเนิน
ชวี ิต และทาหนา้ ท่กี ารงานตอ่ ไปจนสาเรจ็ รวมทั้งอดทนตอ่ การไมไ่ ด้รับความสุขสาราญ ไม่ได้รับความ
สะดวก สบาย ความอดทนจะทาให้เราชนะอุปสรรคทั้งปวงไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ และจะทาให้เราแกร่ง
ข้นึ เขม้ แข็งข้นึ

9

กกกกกกก3. 3.2 3.2.10 อวโิ รธนะ คือ ความเทีย่ งธรรม หมายถงึ ไมป่ ระพฤตผิ ดิ ประพฤตปิ ฏิบัติ
ตนอยู่ในความดีงาม ไม่หว่ันไหวในเรื่องดีเรื่องร้าย แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการควรกระทา
การงานหรือดาเนนิ ชวี ติ ที่ถกู ต้อง และให้ความเป็นธรรมกับบุคคลท่ีเกี่ยวข้อง ด้วยความยุติธรรม และ
เทยี่ งธรรม
กกกกกกก4. หัวเร่อื งที่ 4 หนา้ ท่พี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตามพระราชดารัส
กกกกกกก4. 4.1 หน้าที่พลเมอื งตามพระราชดารสั ความสขุ ในการดาเนนิ ชีวติ
กกกกกกก4. 4.1 4.1.1 สุขกาย จะเกิดขน้ึ ได้ พลเมืองต้องมีสภาวะรา่ งกายที่มีความสมบูรณ์
แข็งแรง เจริญเติบโตอย่างปกติ มีความต้านทานโรคได้ดี ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ รวมถึงดูแล
สขุ ภาพจิต ดา้ นการแสวงหาความรู้ให้มีปัญญารู้เท่าทัน จะทาให้จิตใจดี ควบคุมจิตได้ นอกจากนี้ต้อง
แสวงหาความรู้ท่ีทาให้เข้าใจ สบายใจ หรือรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง เพ่ือให้สามารถดาเนินชีวิตได้
อย่างปกติ รวมถึงทางานได้ดว้ ย
กกกกกกก4. 4.1 4.1.2 สขุ ใจ จะเกดิ ขึน้ ได้ พลเมืองตอ้ งมีสภาวะของจิตใจทมี่ ีความสดชนื่ แจม่ ใส
สามารถควบคุมอารมณ์ให้ม่ันคง ปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและสิ่งแวดล้อมได้เป็น
อยา่ งดี จากการทีบ่ คุ คลน้นั ใช้ความรู้ที่มีอยูป่ ระกอบกับมีสัมพันธภาพกับบุคคลอ่ืนอันดี และมีร่างกาย
ทีแ่ ข็งแรงจงึ จะทาใหม้ คี วามสุขใจได้
กกกกกกก4. 4.1 4.1.3 สุขในการอยรู่ ่วมกัน จะเกิดข้นึ ได้พลเมอื งต้องมี ความรัก ความสามคั คี
ความปรองดอง และความสงบสขุ ในสงั คม ท่เี กิดจากทกุ คนไดร้ บั ความยุติธรรม
กกกกกกก4. 4.2 หน้าที่พลเมืองตามพระราชดารสั เก่ียวกับเด็ก นกั เรยี นและเยาวชน และนักศึกษา
กกกกกกก4. 4.2 4.2.1 วยั เดก็ และการปลกู ฝงั คุณธรรม จะเกดิ ขน้ึ ได้ จากการอบรมเลีย้ งดูสง่ั สอน
ขัดเกลาของทุกฝุายทั้งครอบครัวและโรงเรียน ให้เห็นคุณค่าของความดี ความสุจริต มีความประพฤติ
เรียบร้อย มีเหตุผลหรือสติปัญญานั้นเอง โดยการเป็นแบบอย่างที่ดี เพ่ือให้เด็กเห็นเป็นตัวอย่าง และ
ยดึ เป็นแบบอยา่ งให้ได้
กกกกกกก4. 4.2 4.2.2 นักเรยี น และเยาวชนต้องไดร้ บั การปลกู ฝงั ถา่ ยทอดความรู้ท่แี ท้จรงิ เพ่ือให้
สามารถรูเ้ ทา่ ทัน ฉลาดและคิดสร้างสรรค์ ทาประโยชน์ใหก้ ับตนเองและสว่ นรวม
กกกกกกก4. 4.2 4.2.3 นักศกึ ษาเป็นผทู้ ่มี ีความพร้อมท้ังวยั วฒุ ิและคุณวฒุ ิ ฉะนนั้ จงึ ต้องมีความเพยี ร
ความอดทน มีสติปัญญา รจู้ กั ใช้เหตุผล และเลอื กส่งิ ที่ดีงามมาประยุกต์ใชใ้ นชีวติ ของตนเอง
กกกกกกก4. 4.2 4.2.4 วยั ทางาน และการศึกษา
กกกกกกก4. 4.2 4.2.4 1) วัยทางาน ยอ่ มเจอปญั หาและอุปสรรคเสมอ เมอื่ เจอปญั หาใหห้ าทางแกไ้ ข
ถ้าแก้คนเดยี วไม่ได้ก็ใหค้ นทีเ่ กีย่ วขอ้ งช่วยกันคดิ หาทางแก้ไข
กกกกกกก4. 4.2 4.2.4 2) การศึกษา สร้างคนให้มีความรู้ ความสามารถ เป็นพ้นื ฐานท่จี าเป็นใน
การพฒั นาตนเองและประเทศชาติ
กกกกกกก4. 4.2 4.2.5 หน้าที่ และความรับผิดชอบต่อบา้ นเมืองของคนในชาติต้องมีความรัก
ความสามัคคี มเี หตุผล มคี วามรู้ ชว่ ยกันสร้างความเจริญ ปลกู ฝงั ความดีงามให้กับจติ ใจของคนในชาติ
รวมถึงรกั ษาวัฒนธรรมประเพณที ี่เป็นแบบแผนของไทยใหค้ งอยตู่ ลอดไป

10

กกกกกกก4. 4.3 หนา้ ท่ีพลเมอื งตามพระราชดารสั ทเี่ กยี่ วข้องกบั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
กกกกกกก4. 4.3 4.3.1 ความพอประมาณ จะเกดิ ข้ึนได้ โดยรู้จักตนเอง มีความซ่ือสัตยแ์ ละความ
เพยี ร เดินทางสายกลาง และพอใจในสงิ่ ทตี่ นมีอยู่
กกกกกกก4. 4.3 4.3.2 ความมีเหตุผล ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมุ่งสอนให้พลเมือง
ไทย มคี วามคดิ อยา่ งรอบคอบ โดยพจิ ารณาจากปัจจัยทเ่ี ก่ียวขอ้ งและคานงึ ถงึ ผลทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ จากการ
กระทานน้ั
กกกกกกก4. 4.3 4.3.3 ความมภี มู คิ ุ้มกัน คือ เป็นการเตรียมตัวใหพ้ ร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงในทุก
ดา้ นดว้ ยการวิเคราะห์ความเส่ียง ใชป้ ระสบการณเ์ ดิมมาชว่ ยตัดสินใจ และรวบรวมมาใช้ในโอกาส
ตอ่ ไป
กกกกกกก4. 4.3 4.3.4 เงื่อนไขความรู้
กกกกกกก4. 4.3 4.3.4 1) ความรู้ มีหลายประเภท ได้แก่ ความรู้ทีเ่ กี่ยวข้องกบั การดาเนนิ ชวี ติ
การประกอบอาชีพ การศึกษา รวมถึงความรู้ท่ีเก่ียวข้องกับการพัฒนาจิตใจ ทาให้บุคคลมีความ
เจริญกา้ วหนา้ ได้
กกกกกกก4. 4.3 4.3.4 2) หลักวิชา คอื เนือ้ หาความรู้ และหลกั วชิ าการ คือ นาความร้มู าจดั
กระบวนการเรยี นรู้
กกกกกกก4. 4.3 4.3.4 3) รอบรู้ รอบคอบ และระมดั ระวัง เปน็ การศึกษาหาข้อมลู กอ่ นการ
ปฏิบตั โิ ดยคานึงผลทจี่ ะตามมาอยา่ งรอบคอบ และระมดั ระวงั
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 เง่อื นไขคณุ ธรรม แบง่ ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ คณุ ธรรมและหนา้ ท่ี
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) คณุ ธรรม
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) (1) ความซ่ือสัตยส์ จุ รติ เปน็ พืน้ ฐานของความดีทกุ อย่าง
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) (2) ความเพียร พากเพยี ร และอดทน จะเกิดข้ึนได้จากการฝึกฝนจน
เกดิ เป็นนิสัย และกระตนุ้ ใหเ้ กิดการทางานอย่างจริงจงั จนสาเรจ็
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) (3) สติ และปญั ญา เป็นความสามารถในตวั บุคคล ที่จะทราบได้จาก
พฤติกรรมที่บุคคลแสดงออก ระดับของสติปัญญาสังเกตได้จากการแสดงออกที่มีความคล่องแคล่ว
รวดเร็ว ความถูกต้อง ความสามารถในการคิด การแก้ปัญหาและการปรับตัว การใช้แบบทดสอบวัด
สตปิ ญั ญาจะทาใหท้ ราบระดับสติปัญญาชดั เจนขึ้น
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) (4) ไม่เบียดเบยี น มีเมตตา จะเกดิ ขึ้นได้ โดยการปลูกฝังคุณธรรมจาก
ครอบครัว และสิ่งแวดล้อม
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) (5) ต้ังใจดี คดิ ดี และทาดี หากคดิ ดีก็จะมคี วามรสู้ ึกท่ดี ี เม่อื มี
ความรสู้ กึ ท่ีดีก็จะมีคาพูดทีด่ ี สง่ ผลให้มีการกระทาที่ดีด้วย
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 1) (6) ความรบั ผดิ ชอบ รบั ผิด และรับชอบ จะแสดงถึงความเอาใจใส่
มุ่งมั่นต่อภารกิจที่ทา ทุกคนต้องมีความรับผิดชอบต่อหน้าท่ีการงาน การศึกษา อื่น ๆ อย่างเต็ม
ความสามารถเพ่ือใหบ้ รรลผุ ลสาเรจ็ ตามจุดม่งุ หมาย และยอมรบั ผลการกระทาทจ่ี ะเกิดข้ึน

11

กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 2) หนา้ ท่ี
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 2) (1) ประโยชน์ส่วนรวม ประโยชน์ส่วนตน และเสยี สละ การทา
ประโยชน์ ใหส้ ่วนรวม เสียสละเพ่ือให้ประเทศชาติมคี วามเจรญิ ซง่ึ เป็นความรบั ผิดชอบของทุกคน
และไมเ่ ห็นแกป่ ระโยชน์สว่ นตน
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 2) (2) ความสามัคคี ร่วมมือ ปรองดอง เกิดจากความรว่ มมอื ร่วมใจเปน็
อันหนึ่งอันเดียวกัน คุณธรรมนี้นับว่าสาคัญมากในหมู่คณะ เป็นคุณธรรมท่ีก่อให้เกิดความสุขอย่างยิ่ง
แก่หมู่คณะ
กกกกกกก4. 4.3 4.3.5 2) (3) ความสขุ ความเจรญิ เกิดขน้ึ จาก บุคคลท้ังหมดมเี จตนากระทา
เพือ่ ให้มคี วามสุข ความเจรญิ จะตอ้ งไม่เบยี ดเบียน หรอื แกง่ แยง่ ผู้อนื่ มา
กกกกกกก5. หัวเรือ่ งท่ี 5 หนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตามหลกั การทรงงาน
กกกกกกก5. 5.1 หลกั การทรงงาน หมายถงึ การปฏิบตั ิหน้าท่ี หรือภารกจิ หรอื กิจกรรมของ
พระมหากษัตรยิ ์ ทรงยดึ การดาเนินงานในลักษณะทางสายกลางทีส่ อดคล้องกบั สงิ่ ที่อยรู่ อบตัว และ
สามารถปฏิบตั ไิ ดจ้ ริง ทรงมีความละเอยี ดรอบคอบและทรงคดิ ค้นแนวทางพฒั นา เพือ่ มุ่งสูป่ ระโยชน์
ต่อประชาชนสงู สดุ มี 23 ข้อ ได้แก่ (1) ศึกษาขอ้ มลู อยา่ งเป็นระบบ (2) ระเบิดจากข้างใน (3) แก้
ปัญหาทจ่ี ุดเล็ก (4) ทาตามลาดับขนั้ (5) ภูมิสงั คม (6) องค์รวม (7) ไม่ติดตารา (8) ประหยัด เรียบงา่ ย
ไดป้ ระโยชนส์ งู สุด (9) ทาให้ง่าย (10) การมีส่วนร่วม (11) ประโยชนส์ ว่ นรวม (12) บริการรวมทจ่ี ดุ
เดียว (13) ใช้ธรรมชาติ ช่วยธรรมชาติ (14) ใช้อธรรมปราบอธรรม (15) ปลกู ปุาในใจคน (16) ขาดทนุ
คือกาไร (17) การพึ่งตนเอง (18) พออยู่พอกนิ (19) เศรษฐกิจพอเพียง (20) ความซ่ือสัตย์สุจริต
จรงิ ใจตอ่ กนั (21) ทางานอย่างมีความสขุ (22) ความเพยี ร และ (23) รู้ รกั สามคั คี
กกกกกกก5. 5.2 หนา้ ที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตามหลักการทรงงาน ทเ่ี กี่ยวข้อง
กับคณุ ธรรมของการเป็นพลเมอื งดี มี 9 ขอ้ ได้แก่ (1) การมีส่วนร่วม มีสว่ นรว่ มและคดิ ถงึ สว่ นรวม
(2) ต้องยึดประโยชน์สว่ นรวม (3) บรกิ ารจุดเดียว (4) ขาดทนุ คอื กาไร (5) การพึ่งตนเอง (6) ความ
ซือ่ สัตยส์ จุ ริต จริงใจต่อกนั (7) ทางานอย่างมีความสุข (8) ความเพยี ร และ (9) รู้ รกั สามคั คี
กกกกกกก6. หวั เร่อื งที่ 6 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9 ตามพระราชจรยิ วัตร
และพระราชกรณียกจิ
กกกกกกก6. 6.1 หนา้ ที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตามพระราชจริยวัตร ได้แก่
กกกกกกก6. 6.1 6.1.1 ครอบครวั
กกกกกกก6. 6.1 6.1.1 1) ในฐานะบตุ ร ควรเชื่อฟังคาส่ังสอนของบดิ ามารดาโดยเฉพาะในเร่ือง
ของความรับผดิ ชอบ ควรมีการนาไปปฏบิ ัตอิ ยา่ งเครง่ ครดั นอกจากนีใ้ นฐานะบุตรตอ้ งมีความกตัญญู
ตอ่ บดิ ามารดา และควรแสดงความรักเคารพต่อบิดามารดาอย่างสมา่ เสมอ
กกกกกกก6. 6.1 6.1.1 2) ในฐานะพ่อ ตอ้ งอบรมสง่ั สอนบุตรใหเ้ ปน็ คนดี มีความเสยี สละ
รับผิดชอบหน้าที่ท่ีต้องปฏิบัติให้ดี โดยเฉพาะในวัยเยาว์ต้องตั้งใจศึกษาเล่าเรียนและทางานท่ีพ่อแม่
หรือครูมอบหมายให้ทาเป็นอย่างดี นอกจากน้ีพ่อแม่ต้องส่งเสริมให้บุตรได้ออกกาลังกาย เพ่ือให้
ร่างกายแข็งแรง ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ รวมถึงแนะนาส่งเสริมให้บุตรได้เรียนรู้ ศิลปะ ดนตรี
เพ่อื ขัดเกลาจติ ใจใหอ้ อ่ นโยน

12

กกกกกกก6. 6.1 6.1.1 3) ในฐานะสามี ตอ้ งเปน็ สุภาพบุรุษตอ้ งใหเ้ กียรติสุภาพสตรี ดูแลคคู่ รอง
ด้วยความรัก ใหเ้ กียรติกันและกัน เมื่อพบปญั หาต้องรว่ มกันตดั สนิ ใจแก้ไขปญั หาอย่างตั้งม่นั ในความ
ซื่อสตั ยส์ ุจริตและความปรารถนาดี
กกกกกกก6. 6.1 6.1.1 4) ในฐานะผนู้ าครอบครัว ต้องเป็นแบบอยา่ งในการปฏบิ ตั ิดี ปฏิบตั ชิ อบ
ให้บุตรไดเ้ หน็ และทาตาม รวมถงึ สั่งสอนใหบ้ ุตรทางานท่ีเป็นบทบาทของตัวเองใหด้ ีทสี่ ดุ
กกกกกกก6. 6.1 6.1.2 ความอ่อนน้อมถ่อมตัว ได้แก่
กกกกกกก6. 6.1 6.1.2 1) กบั ประชาชนทว่ั ไป ควรให้การเคารพออ่ นน้อมถอ่ มตัวกบั ผ้ทู ่มี อี าวุโส
กวา่ และแสดงความสภุ าพอ่อนโยนกับผ้ทู มี่ อี าวุโสเทา่ กนั หรอื น้อยกว่า
กกกกกกก6. 6.1 6.1.2 2) กับพระสงฆ์ เม่ือพบพระสงฆ์ควรยกมือไหว้ เพ่ือแสดงความเคารพ ใน
ฐานะที่พระสงฆ์เปน็ ผู้สบื ทอดพระพทุ ธศาสนาใหค้ งอยู่คู่กบั คนไทย
กกกกกกก6. 6.1 6.1.2 3) กับญาตพิ นี่ ้อง ต้องดูแลญาติพนี่ ้อง และใหค้ วามเคารพญาตผิ ทู้ ่มี อี าวุโส
กวา่ ด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตัว และผทู้ ีม่ ีอาวุโสเทา่ กนั หรือนอ้ ยกว่าก็แสดงความสภุ าพอ่อนโยน
กกกกกกก6. 6.2 หนา้ ที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตามพระราชกรณียกิจ
กกกกกกก6. 6.2 6.2.1 โรงเรียน ถา้ พลเมืองมีฐานะหรือมีเงินเหลือเก็บก็สามารถสงเคราะหเ์ งิน
ดังกลา่ ว สนับสนนุ กจิ กรรมการศึกษาของโรงเรียน หรือสถาบนั การศึกษาในชมุ ชนทต่ี วั เองเปน็ สมาชกิ
อยู่ ในกรณีทีไ่ มม่ ีเงินสามารถชว่ ยเหลอื ด้านแรงกายกับภารกิจทีโ่ รงเรยี นต้องการใหช้ ว่ ยเหลือกไ็ ด้
กกกกกกก6. 6.2 6.2.2 ท้องถน่ิ ตอ้ งมีสว่ นรว่ มในการพฒั นาทอ้ งถ่ินของตัวเองทุกด้าน ทงั้ ดา้ น
แรงกายหรอื เงินตามโอกาสอันควร
กกกกกกก6. 6.3 ประเทศ พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
รัชกาลท่ี 9 ที่เก่ียวข้องกับการพัฒนาระดับประเทศ ได้แก่ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเน่ืองมาจาก
พระราชดาริ จานวน 6 แห่ง คือ (1) ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้อันเนื่องมาจากพระราชดาริ
จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ในภาคเหนือ (2) ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเน่ืองมาจากพระราชดาริ
จังหวัดสกลนคร ตงั้ อย่ใู นภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ (3) ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเน่ืองมาจาก
พระราชดาริ จังหวัดฉะเชิงเทรา ตั้งอยู่ในภาคตะวันออก (4) ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน
อนั เนื่องมาจากพระราชดาริ จงั หวัดจันทบุรี ต้ังอยู่ในภาคตะวันออก (5) ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย
อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดาริ จังหวดั เพชรบรุ ี ตง้ั อยใู่ นภาคตะวันตก และ(6)ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง
อันเนื่องมาจากพระราชดาริ จงั หวัดนราธวิ าส ตั้งอยูใ่ นภาคใต้
กกกกกกก6. 6.2 6.2.4 โลก
กกกกกกก6. 6.2 6.2.4 1) พระราชกรณยี กิจดา้ นการเจริญพระราชไมตรพี ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหา
ภมู ิพลอดลุ ยเดช รัชกาลที่ 9 ไดใ้ ห้ความสาคัญกบั การเจริญพระราชไมตรีกบั ประเทศเพ่ือนบ้าน และ
นานาประเทศในโลก พระองค์ได้เสดจ็ เจริญพระราชไมตรีกับตา่ งประเทศถึงจานวน 31 ครง้ั
กกกกกกก6. 6.2 6.2.4 2) นานาประเทศไดน้ ้อมนาพระราชกรณยี กิจนาไปใช้ในการแก้ไขปัญหา
หรือพัฒนาประเทศ

13

กกกกกกก7. หัวเร่อื งที่ 7 การประยุกต์ใชห้ น้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9
ในชีวิตประจาวัน
กกกกกกก7. 7.1 การน้อมนาทศพิธราชธรรมไปใช้ในชีวติ ประจาวัน สามารถใช้กับ ครอบครัว ท่ี
ประกอบด้วย หวั หนา้ ครอบครวั สมาชิกในครอบครัว และเครือญาติ การศึกษา ประกอบด้วย เพ่ือน
ผูเ้ รยี น หรือนักศึกษา และครูบาอาจารย์ การประกอบอาชีพการงาน ประกอบด้วย เพ่ือนร่วมอาชีพ
และนายจ้างหรือผู้บังคับบัญชา และการพัฒนาชุมชน ท้องถ่ิน และสังคม ประกอบด้วย สมาชิก
ในชุมชน และผู้นา ได้เป็นอย่างดี คือ ทาน ด้วยการให้บริจาคสิ่งของ ทรัพย์ หรือแรงกาย ช่วยเหลือ
กจิ กรรม หรอื ภารกิจทเี่ กย่ี วขอ้ ง ใหค้ าแนะนา หรือความรูท้ เี่ ก่ยี วข้อง และให้อภัยเมื่อได้รับความรู้สึก
หรือการกระทาท่ีไม่ถูกต้องกับตนเอง ศีล คือ การละเว้นในสิ่งที่เป็นข้อห้ามของศีล 5 ให้ประพฤติ
ในสิ่งที่ดีงาม ปริจจาคะ คือ การเสียสละ ส่วนที่เกี่ยวข้องกับตนเองเพ่ือประโยชน์ของส่วนรวม
อาชชวะ คือ ความซื่อตรง ให้ปฏิบัติงานหรือภารกิจที่เกี่ยวข้องท้ังต่อหน้าและลับหลัง ด้วยความ
ซื่อสัตย์สุจริต มัททวะ คือ ความอ่อนโยน ให้คานึงถึงอายุ ถ้าเป็นผู้อาวุโสต้องปฏิบัติด้วยความอ่อน
น้อมถ่อมตัว ให้การเคารพ ส่วนผู้ที่มีอายุเสมอกัน หรืออ่อนกว่าให้ปฏิบัติด้วยความสุภาพอ่อนโยน
ตบะ คือ ความเพียร ความอดทน ให้ปฏิบัติภารกิจด้วยความขยัน มุ่งมั่น อดทน ต้ังใจให้สาเร็จลุล่วง
อักโกธะ คือ ความไม่โกรธ ต้องควบคุมอารมณ์ของตนเองให้สงบ มีสติตลอดเวลา เพ่ือแสดงออก
ถึงพฤติกรรมท่ีเหมาะสมกับกาลเทศะทุกสถานการณ์ อวิหิงสา คือ ความไม่เบียดเบียน ไม่เอารัด
เอาเปรียบด้วยการไมเ่ อาทรัพยส์ นิ หรอื สิง่ ของสว่ นรวม หรือของผู้อ่ืนมาใช้เพ่ือส่วนตน ไม่พูดจา หรือมี
กิริยาส่อเสียด กิริยาส่อเสียด เบียดเบียนผู้อื่น ทั้งทางกาย วาจา และใจ ขันติ คือ ความอดทน ต้องมี
ความอดทนในภารกิจท่ีมอบหมาย หรืออดทนต่อสถานการณ์ท่ีไม่พึงประสงค์ ไม่ย่อท้อ ไม่ท้อถอย
และ อวโิ รธนะ คือ ความเท่ยี งธรรม ให้วางตวั เป็นกลาง ไมเ่ อนเอยี งไปท่ีบุคคลใดหรือกลุ่มใดกลุ่มหน่ึง
ไม่หว่ันไหว ไปกบั คาพูด การกระทา ให้มคี วามยุติธรรม เทยี่ งตรง
กกกกกกก7. 7.2 การน้อมนาพระราชดารสั ไปใชใ้ นชีวติ ประจาวนั ครอบครวั ตอ้ งให้ความสาคัญ
กับการอบรมเล้ียงดูบุตรหลานให้เป็นคนดี มีคุณธรรม มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด และมีเหตุมีผล
การศึกษา ตอ้ งอบรม นกั เรยี น นกั ศกึ ษา และบณั ฑติ ท่เี พิง่ จบหรือศษิ ย์เก่าทจี่ บไปนานแล้วให้มีความรู้
วิชาการ และคุณธรรม การประกอบอาชีพการงาน ทุกอาชีพต้องเน้นการพัฒนาอาชีพ ต้ังใจ ศึกษา
พัฒนาอาชีพ ประกอบอาชีพด้วยความรู้ ความสามารถ ประกอบอาชีพด้วยความพอเพียง ประหยัด
พ่ึงตนเอง รอบคอบ ค่อย ๆ พัฒนาตามลาดับเพื่อปูองกันความผิดพลาด ใช้ข้อมูลหรือส่ือสารท่ีเป็น
ประโยชน์ และต้องมีคุณธรรมในอาชีพของตนเอง และการพัฒนาชุมชน ท้องถ่ินและสังคม ต้องมี
วชิ าการและ ผู้ปฏิบตั ิร่วมมือกันพัฒนาด้วยดี ต้องพัฒนาให้สอดคล้องกับบริบทแต่ละพ้ืนท่ี เน้นความ
เขม้ แขง็ ของชมุ ชน ทอ้ งถนิ่ ดว้ ยการอาศัยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับบุคคล หรือองค์กรภายนอกชุมชน
เข้ามามีส่วนร่วมพฒั นาด้วยความรกั ความสามคั คี กระบวนการพัฒนาต้องเป็นลาดับขั้นตอน ประหยัด
ถูกหลักวิชา เพื่อปูองกนั ความล้มเหลวจากการพฒั นา
กกกกกกก7. 7.3 การน้อมนาหลกั การทรงงานไปใช้ในชีวติ ประจาวนั ครอบครวั ใชไ้ ด้ 10 ข้อ คือ
(1) การมีส่วนร่วม (2) ประโยชน์สว่ นรวม (3) ขาดทุนคือกาไร (4) การพึง่ ตนเอง (5) พออยู่พอกนิ
(6) เศรษฐกจิ พอเพียง (7) ความซอื่ สตั ย์ สุจรติ จริงใจต่อกัน (8) ทางานอย่างมคี วามสขุ (9) ความเพยี ร
และ (10) รู้ รัก สามคั คี การศึกษา ใช้ได้ 21 ข้อ คือ (1) ศึกษาข้อมลู อย่างเป็นระบบ (2) ระเบิด

14

จากขา้ งใน (3) แกป้ ญั หาทจ่ี ดุ เล็ก (4) ทาตามลาดับขัน้ (5) ภมู ิสงั คม (6) องคร์ วม (7) ไม่ติดตารา
(8) ประหยัด เรยี บง่าย ไดป้ ระโยชน์สงู สดุ (9) ทาใหง้ ่าย (10) การมสี ว่ นร่วม (11) ประโยชน์สว่ นรวม
(12) บริการรวมท่จี ุดเดียว (13) ปลกู ปุาในใจคน (14) ขาดทนุ คือกาไร (15) การพ่ึงตนเอง (16) พออยู่
พอกิน (17) เศรษฐกจิ พอเพียง (18) ความซอื่ สัตย์ สุจริต จริงใจตอ่ กนั (19) ทางานอย่างมคี วามสขุ
(20) ความเพียร และ (21) รู้ รัก สามัคคี การประกอบอาชพี การงาน ใช้ได้ 22 ข้อ (1) ศกึ ษาขอ้ มลู
อยา่ งเปน็ ระบบ (2) ระเบิดจากขา้ งใน (3) แกป้ ัญหาทจ่ี ุดเล็ก (4) ทาตามลาดบั ข้นั (5) ภูมิสังคม
(6) องค์รวม (7) ไม่ติดตารา (8) ประหยัด เรียบง่าย ได้ประโยชนส์ ูงสดุ (9) ทาใหง้ า่ ย (10) การมีส่วนรว่ ม
(11) ประโยชนส์ ่วนรวม (12) บรกิ ารรวมที่จุดเดียว (13) ใช้ธรรมชาติ ช่วยธรรมชาติ (14 ) ปลูกปาุ
ในใจคน (15) ขาดทุนคือกาไร (16) การพึ่งตนเอง (17) พออยู่พอกนิ (18) เศรษฐกจิ พอเพียง
(19) ความซ่ือสตั ย์ สจุ ริต จริงใจตอ่ กัน (20) ทางานอย่างมีความสขุ (21) ความเพียร และ (22) รู้ รกั
สามคั คี และการพฒั นาชุมชนท้องถ่ินและสังคม สามารถใช้หลกั การทรงงาน ใช้ได้ 23 ขอ้ คือ
(1) ศึกษาข้อมลู อย่างเป็นระบบ (2) ระเบิดจากข้างใน (3) แกป้ ัญหาทจี่ ุดเลก็ (4) ทาตามลาดับขั้น
(5) ภูมิสงั คม (6) องค์รวม (7) ไมต่ ิดตารา (8) ประหยัด เรยี บง่าย ไดป้ ระโยชน์สูงสดุ (9) ทาให้งา่ ย
(10) การมสี ว่ นรว่ ม (11) ประโยชน์ส่วนรวม (12) บริการรวมทจี่ ุดเดียว (13) ใช้ธรรมชาติ ชว่ ย
ธรรมชาติ (14) ใช้อธรรมปราบอธรรม (15) ปลูกปาุ ในใจคน (16) ขาดทุนคือกาไร (17) การพง่ึ ตนเอง
(18) พออยู่ พอกนิ (19) เศรษฐกิจพอเพยี ง (20) ความซ่ือสัตย์ สจุ รติ จริงใจตอ่ กัน (21) ทางาน
อยา่ งมีความสขุ (22) ความเพยี ร และ ( 23) รู้ รกั สามัคคี มาใชใ้ นการพัฒนาชุมชน ทอ้ งถ่นิ และ
สังคม ใหเ้ จรญิ กา้ วหนา้ ได้
กกกกกกก7. 7.4 การน้อมนาพระราชจริยวตั รและพระราชกรณียกจิ ไปใช้ชวี ติ ประจาวนั ครอบครวั
ในฐานะบตุ รตอ้ งเช่อื ฟงั คาสอนของบดิ า มารดา มีความรบั ผดิ ชอบ ในหน้าที่ ที่ได้รับมอบหมาย และมี
ความกตัญญูต่อบิดามารดา ในฐานะพ่อ มีหน้าที่อบรมสั่งสอนให้เป็นคนดี สนับสนุนให้ได้รับ
การศึกษาตามศักยภาพ ในฐานะสามี ให้เกียรติภรรยา และยกย่องตามโอกาส และในฐานะผู้นา
ครอบครัว เป็นแบบอย่างท่ีดีให้กับสมาชิกครอบครัว ได้ปฏิบัติตาม นอกจากน้ี ควรมีความอ่อนน้อม
ถ่อมตัวกับผู้ท่ีมีอาวุโสกว่าให้ความเคารพ ส่วนผู้ที่มีอายุรุ่นราวคราวเดียวกัน หรือผู้ที่มีอายุอ่อนกว่า
ควรแสดงออกซ่ึงความสุภาพอ่อนโยน โรงเรียน ควรช่วยเหลือสนับสนุนกิจกรรมของโรงเรียน
ตามศักยภาพอาจจะเป็นทรัพย์เงิน หรือวัสดุ หรือแรงกาย ก็ได้ตามโอกาส เพื่อช่วยพัฒนาการจัด
การศึกษาของโรงเรียน ท้องถ่ิน ควรมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง ท้ังแรงกาย หรือเงิน
ตามโอกาส ประเทศ ควรหาโอกาสไปศึกษาเรียนรู้ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเน่ืองมาจากพระราชดาริ
ท่ตี ง้ั อยู่ในภูมภิ าค ท่เี ปน็ ภมู ิลาเนาของตนเอง ศกึ ษาแนวทางการปฏบิ ตั ิงานร่วมกันของทุกฝุาย ในศูนย์
ศกึ ษามาปรบั ใช้ในเร่ืองของความสามัคคี ในการทางานร่วมกัน และยึดหลักการพึ่งตนเองให้มากที่สุด
ลดการพึ่งพาภายนอก ดาเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และโลก ในฐานะเป็น
สมาชิก ควรคานึงถึงการพัฒนา หรือการกระทาของสมาชิกโลกแต่ละคน แต่ละครอบครัว แต่ละ
ชุมชน และแต่ละสังคม มีความสัมพันธ์เช่ือมโยงกัน การกระทาทุกอย่างจะส่งผลกระทบต่อผู้ที่อยู่
รอบข้างทัง้ ทางตรงและทางอ้อม สง่ ผลกระทบตอ่ โลกท่เี ราอาศัยอยู่

15

กกแผนการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

กกกกกกกการจดั การเรียนรูห้ ลกั สตู รรายวชิ า สค33108 หน้าทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลที่เก้า 3 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ให้มปี ระสิทธิภาพ และเกิดประสทิ ธิผล ครูผู้สอนตอ้ ง
มีแผนการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ ตามหลกั สตู ร จานวน 7 แผน ดงั ตอ่ ไปน้ี
กกกกกกก1. แผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ หวั เรอ่ื งที่ 1 ความรพู้ น้ื ฐานเกย่ี วกับหน้าที่พลเมอื ง
กกกกกกก2. แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ หัวเร่อื งที่ 2 ความหมายและความสาคญั ของหน้าท่ี
พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาท รัชกาลที่ 9
กกกกกกก3. แผนการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ หวั เร่ืองท่ี 3 หน้าทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลที่ 9 ด้วยทศพิธราชธรรม
กกกกกกก4. แผนการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ หัวเรอ่ื งท่ี 4 หน้าที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาท
รชั กาลที่ 9 ตามพระราชดารสั
กกกกกกก5. แผนการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ หวั เรอ่ื งท่ี 5 หน้าที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลที่ 9 ตามหลักการทรงงาน
กกกกกกก6. แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ หัวเรอ่ื งที่ 6 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รัชกาลที่ 9 ตามพระราชจรยิ วตั ร และพระราชกรณยี กิจ
กกกกกกก7. แผนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ หัวเรอ่ื งที่ 7 การประยุกต์ใชห้ นา้ ทพี่ ลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9 ในชีวติ ประจาวนั
กกกกกกกโดยมรี ายละเอยี ดของแตล่ ะแผน ดังนี้

16

แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้
รายวิชา สค33108 หนา้ ทีพ่ ลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ีเก้า 3

ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

สาระการพฒั นาสงั คม

หัวเร่อื งท่ี 1 ความร้พู ้นื ฐานเก่ยี วกับหนา้ ท่ีพลเมือง จานวน 10 ช่วั โมง

สถานท่ีจดั กิจกรรมการเรียนรู้ กศน.ตาบล...............................................................................

ช่ือครผู สู้ อน/วทิ ยากร/ภูมปิ ญั ญา

กกกกกกก1. ..................................................................

กกกกกกก2. ..................................................................

กกกกกกก3. ..................................................................

มาตรฐานการเรยี นรู้

กกกกกกกมาตรฐานท่ี 5.3 ปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดตี ามวิถีประชาธปิ ไตย มจี ิตสาธารณะ เพื่อความ
กกกกกกกมาตรฐานที่ 5.3 สงบสขุ ของสังคม

ตัวช้ีวัด

กกกกกกก1. บอกความหมายของหนา้ ที่พลเมืองได้
กกกกกกก2. อธบิ ายและตระหนักถึงความสาคญั ของหนา้ ท่พี ลเมือง
กกกกกกก3. บอกแนวทางการปฏิบตั ิตนในการเปน็ สมาชิกท่ดี ีของสงั คมได้
กกกกกกก4. บอกคณุ ธรรมของการเป็นพลเมืองดีได้

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

กกกกกกก1. บอกความหมายของพลเมือง พลเมืองดี และหน้าทพี่ ลเมืองได้
กกกกกกก2. อธบิ ายความสาคัญของหนา้ ท่ีพลเมืองได้
กกกกกกก3. บอกแนวทางการปฏบิ ตั ิตนในการเปน็ สมาชิกทด่ี ีของสังคม ดา้ นกฎหมาย
ด้านวฒั นธรรม ด้านประเพณีไทย ดา้ นสทิ ธหิ น้าทตี่ ามระบอบประชาธปิ ไตยได้
กกกกกกก4. บอกคุณธรรมของการเปน็ พลเมืองดีได้
กกกกกกก5. ตระหนกั ถึงความสาคญั ของหน้าทพ่ี ลเมือง

17

สาระสาคญั

กกกกกกก1. หนา้ ที่พลเมือง หมายถงึ การท่ีบคุ คลในชมุ ชน สงั คม ประเทศ ต้องปฏิบตั ิตามกฎหมาย
ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมของชาติ คาส่ังสอน ของพ่อแม่ ครูอาจารย์ มีความสามัคคี
เออื้ เฟือ้ เผือ่ แผซ่ ึ่งกนั และกัน รจู้ ักรับผิดชอบชัว่ ดตี ามหลักจริยธรรม และหลักธรรมของศาสนา มีความ
รอบรู้ มีสติปัญญา ขยันขันแข็ง สร้างความเจริญก้าวหน้าให้แก่ตนเอง ครอบครัว สังคม และ
ประเทศชาติ
กกกกกกก2. ความสาคญั ของหนา้ ท่พี ลเมืองทีม่ ีต่อประเทศชาติ (1) ตอ้ งจงรักภักดแี ละรักษาไวซ้ ่ึง
สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ (2) ต้องรักษาไวซ้ ง่ึ การปกครองระบอบประชาธิปไตย (3) ตอ้ ง
ชว่ ยกันปอู งกนั ประเทศ (4) ตอ้ งปฏบิ ัติตามกฎหมายบา้ นเมอื งอย่างเครง่ ครดั (5) ตอ้ งใหค้ วามรว่ มมอื
ช่วยเหลอื แกร่ าชการ และ (6) ต้องเสียภาษีอากรตามท่กี ฎหมายบญั ญัติไว้
กกกกกกก3. แนวทางการปฏิบัติตนในการเป็นสมาชกิ ทีด่ ีของสงั คมต้องปฏบิ ตั ิตามกฎหมาย
วฒั นธรรม ประเพณี และปฏบิ ัตติ นตามสิทธหิ นา้ ท่ีตามระบอบประชาธปิ ไตย
กกกกกกก4. คณุ ธรรมของการเป็นพลเมืองทีด่ ี มี 8 ประการ คือ (1) ความจงรักภกั ดตี ่อชาติ ศาสนา
และพระมหากษตั ริย์ (2) การยดึ มัน่ ในหลกั ธรรมของศาสนาทีต่ นเองนับถือ (3) ความซื่อสัตย์
(4) ความเสียสละ (5) ความรับผดิ ชอบ (6) การมรี ะเบยี บวินยั (7) การตรงต่อเวลา และ (8) ความ
กล้าหาญทางจรยิ ธรรม

ช้ินงานหรือภาระงาน

ชน้ิ งานเอกสารการเรยี นร้ดู ้วยตนเอง (กรต.)

เนอื้ หา

กกกกกกก1. ความหมายของหนา้ ที่พลเมือง
กกกกกกก1. 1.1 ความหมายของพลเมือง
กกกกกกก1. 1.2 ความหมายของพลเมืองดี
กกกกกกก1. 1.3 ความหมายของหนา้ ทพี่ ลเมือง
กกกกกกก2. ความสาคัญของหน้าที่พลเมือง
กกกกกกก3. แนวทางการปฏิบตั ิตนในการเปน็ สมาชิกทด่ี ีของสงั คม
กกกกกกก3. 3.1 ด้านกฎหมาย
กกกกกกก3. 3.2 ด้านวัฒนธรรม
กกกกกกก3. 3.3 ดา้ นประเพณีไทย
กกกกกกก3. 3.4 ด้านสิทธหิ น้าทตี่ ามระบอบประชาธปิ ไตย
กกกกกกก3. 3.3 3.4.1 ครอบครวั
กกกกกกก3. 3.3 3.4.2 โรงเรียน
กกกกกกก3. 3.3 3.4.3 ทอ้ งถิน่
กกกกกกก3. 3.3 3.4.4 ประเทศ

18

กกกกกกก4. คณุ ธรรมของการเปน็ พลเมืองดี

คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

กกกกกกก1. มที ักษะการคิดเป็น
กกกกกกก2. มที ักษะการแสวงหาความรู้
กกกกกกก3. มวี ินัย
กกกกกกก4. มคี วามรับผดิ ชอบ

กจิ กรรมการเรียนรู้

กกกกกกก1. ข้นั เตรียมการ
กกกกกกก1. 1.1 เตรียมตนเองของครผู สู้ อน ศกึ ษาหลกั สูตรเนอื้ หาท่ีเกี่ยวข้อง และเตรยี มจดั
กจิ กรรมการเรยี นรู้
กกกกกกก1. 1.2 เตรยี มนกั ศึกษา ใหข้ อ้ มูลวธิ ีการศึกษาการเรยี นรู้ หัวเรือ่ งท่ี 1 ความร้พู ืน้ ฐาน
เกย่ี วกับหนา้ ท่ีพลเมือง
กกกกกกก1. 1.3 เตรยี มวัสดุ อปุ กรณ์ ไดแ้ ก่ สอ่ื เอกสาร คือ ใบความรู้ เรอื่ งท่ี 1 สทิ ธิและหนา้ ที่
พลเมือง ใบงาน หัวเรื่องท่ี 1 ความรู้พ้ืนฐานเก่ียวกับหน้าท่ีพลเมือง หนังสือเรียน สาระการพัฒนา
สงั คม รายวชิ า สค33108 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ีเก้า 3 หนังสือ สิทธิ เสรีภาพ
และหน้าท่ีของพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ คือ บทความ พลเมืองดีของ
ประเทศชาติและสังคมโลก บทความ พลเมือง และประสานสื่อแหล่งเรียนรู้ในชุมชน คือ ห้องสมุด
ประชาชนจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ กศน.ตาบล/เทศบาลทุกแห่ง และศูนย์การเรียนชุมชน ในอาเภอ
เมอื งประจวบครี ีขนั ธ์ ให้พร้อมกบั การศกึ ษาค้นควา้ ของนกั ศึกษา
กกกกกกก1. 1.4 เตรียมสถานทีเ่ รยี นใหพ้ ร้อมจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้
กกกกกกก2. ข้นั สอน
กกกกกกก2. 2.1 ข้ันนา สรา้ งความตระหนกั เหน็ คุณค่า ความสาคัญของ หัวเรือ่ งท่ี 1 ความรู้
พ้นื ฐานเกี่ยวกับหน้าท่พี ลเมือง และทบทวนเน้ือหาสาคัญ
กกกกกกก2. 2.2 ขัน้ สอน
กกกกกกก2. 2.2 2.2.1 ใหน้ ักศึกษาค้นควา้ ประเดน็ ความรูพ้ ้ืนฐานเก่ยี วกับหนา้ ท่ีพลเมอื ง
เรือ่ งสิทธิและหนา้ ที่พลเมอื ง จากสอื่ การเรียนรู้ เอกสาร หนงั สอื จานวน 2 เล่ม จากส่อื อินเทอรเ์ นต็
จานวน 2 เวบ็ ไซด์ หนังสือท่ีเกีย่ วขอ้ งจากหอ้ งสมดุ ประชาชนจงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ จานวน 1 เล่ม
และใบความรู้เรอื่ งที่ 1 สทิ ธิและหนา้ ท่ีพลเมอื ง
กกกกกกก2. 2.2 2.2.2 ใหน้ กั ศึกษารวบรวมข้อมูลทศี่ ึกษาคน้ คว้าไดจ้ าก ข้อ 2.2.1 บนั ทึกลงใน
เอกสารการเรยี นรดู้ ้วยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู สู้ อน เมื่อมาพบกลุม่ ตามนดั หมายเสร็จส้ิน
กกกกกกก2. 2.2 2.2.3 นาข้อค้นพบท่ีได้จากบนั ทึก ในข้อ 2.2.2 มาอภิปรายแลกเปลี่ยนเรยี นรู้
ขณะพบกล่มุ คดิ วิเคราะหข์ ้อมูล สรุปการเรยี นรทู้ ่ไี ดล้ งในเอกสารการเรียนรูด้ ว้ ยตนเอง (กรต.)

19

กกกกกกก2. 2.2 2.2.4 นาผลสรุปการเรยี นรูท้ ี่ไดไ้ ปฝกึ ปฏบิ ตั ิจริงในชวี ติ ประจาวันและตอบ
แบบฝกึ หดั ในใบงาน จานวน 4 ขอ้ แล้วเขยี นคาตอบลงในเอกสารการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก2. 2.2 2.2.5 สง่ ช้ินงานเอกสารการเรยี นรูด้ ้วยตนเอง (กรต.) ทไ่ี ดจ้ ากการทาใบงานน้ี
เสร็จส้นิ ขณะพบกลมุ่ แก่ครผู ู้สอน
กกกกกกก2. 2.3 ขนั้ สรปุ
กกกกกกก2. 2.3 2.3.1 นักศกึ ษาร่วมกับเพ่ือนนักศึกษาสรปุ การเรยี นรหู้ วั เรอ่ื งนรี้ ่วมกับครผู สู้ อน
ด้วยการตอบคาถามท่คี รผู ู้สอนสอบถาม สรปุ การเรียนรู้
กกกกกกก3. ข้ันประเมนิ ผล ประกอบดว้ ย
กกกกกกก3. 3.1 ประเมนิ ความกา้ วหน้า ดว้ ยวธิ ีการ
กกกกกกก3. 3.1 3.1.1 การสังเกต
กกกกกกก3. 3.1 3.1.2 การซกั ถาม และตอบคาถาม
กกกกกกก3. 3.1 3.1.3 ตรวจเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก3. 3.2 ประเมินผลรวม ดว้ ยวธิ กี าร
กกกกกกก3. 3.1 3.2.1 ตอบแบบทดสอบวัดความรู้ หัวเรอื่ งที่ 1 ความรพู้ ้ืนฐานเกี่ยวกับหนา้ ท่ี
พลเมอื ง จานวน 5 ข้อ
กกกกกกก3. 3.1 3.2.2 ตอบแบบสอบถามวดั เจตคติต่อวิชาหนา้ ที่พลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รัชกาลท่เี ก้า 3

ส่ือและแหลง่ เรียนรู้

กกกกกกก1. สอื่ เอกสาร ไดแ้ ก่
กกกกกกก1. 1.1 ใบความรู้ เร่อื งท่ี 1 สทิ ธิและหนา้ ท่ีพลเมือง
กกกกกกก1. 1.2 ใบงาน หวั เรอ่ื งท่ี 1 ความรู้พืน้ ฐานเกย่ี วกับหนา้ ทีพ่ ลเมือง
กกกกกกก1. 1.3 ชือ่ หนงั สอื เรยี น สาระการพัฒนาสังคม รายวชิ า สค33108 หนา้ ที่พลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรชั กาลท่เี กา้ 3
กกกกกกก1. 1.4 ชอื่ หนงั สือ สทิ ธิ เสรีภาพ และหนา้ ทข่ี องพลเมืองในระบอบประชาธปิ ไตย
ผู้แตง่ กลมุ่ งานผลติ เอกสาร สานกั ประชาสมั พนั ธ์ สานักงานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร
ปที พ่ี มิ พ์ พ.ศ. 2556 โรงพิมพ์ สานกั การพิมพ์ สานกั งานเลขาธิการสภาผ้แู ทนราษฎร
กกกกกกก2. สอื่ อเิ ล็กทรอนิกส์ ไดแ้ ก่
กกกกกกก2. 2.1 ชื่อบทความ พลเมืองดีของประเทศชาติและสังคมโลก ผูแ้ ต่ง พิมพ์ พิมพ์นภทั ร
สืบค้นจาก https://www.academia.edu/8265830
กกกกกกก2. 2.2 ชื่อบทความ พลเมือง ผแู้ ต่ง สานกั งานราชบณั ฑติ ยสภา สืบค้นจาก
http://www.royin.go.th/?knowledges
กกกกกกก3. สื่อแหล่งเรียนรใู้ นชุมชน ไดแ้ ก่

3.1 ห้องสมดุ ประชาชนจงั หวัดประจวบครี ขี นั ธ์

20

3.2 กศน.ตาบล/เทศบาลทุกแห่ง และศูนย์การเรียนชมุ ชน ในอาเภอเมือง
ประจวบครี ขี ันธ์

การวดั และประเมินผล

ส่ิงที่วัด เคร่อื งมอื ทใี่ ช้วดั วิธีการวัด เกณฑ์

1. บอก 1. แบบตรวจ - ตรวจเอกสารการเรียนรู้ 1. ถ้าไดค้ ะแนน 9 คะแนน

ความหมายของ เอกสาร ดว้ ยตนเอง (กรต.) โดยมี ขนึ้ ไป (60% ขึน้ ไปของ

พลเมอื ง การเรียนรู้ แนวทางการตรวจดังน้ี คะแนนเต็ม 15 คะแนน)

พลเมืองดี และ ดว้ ยตนเอง (กรต.) 1. การศกึ ษาคน้ ควา้ ใน ถอื วา่ ผา่ น

หน้าทีพ่ ลเมือง ใบงานหัวเร่อื งท่ี 1 ประเดน็ ท่ีกาหนด ต้องมี 2. ถ้าไดค้ ะแนน ต่ากว่า 9

ได้ ความรู้พ้นื ฐาน ความหลากหลายครบถว้ น คะแนนลงมา (60% ลงมา

2. อธบิ าย เกย่ี วกบั หนา้ ที่ ตามใบงานทม่ี อบหมายให้ ของคะแนนเตม็ 15 คะแนน)

ความสาคัญของ พลเมือง นกั ศึกษาปฏบิ ัตโิ ดยถ้า ถือว่าไมผ่ า่ น

หน้าทพ่ี ลเมือง นักศกึ ษาปฏบิ ัติ ได้

ได้ ครบถว้ นตามใบงานให้

3. บอก 3 คะแนน ถา้ ปฏบิ ตั ไิ ดบ้ ้าง

แนวทางการ ไมค่ รบถ้วนให้ 2 คะแนน

ปฏบิ ัตติ นใน ถ้าปฏิบตั ิได้อยา่ งเดยี วให้

การเปน็ สมาชกิ 1 คะแนน และถ้าไมป่ ฏบิ ัติ

ท่ดี ีของสังคม เลยให้ 0 คะแนน

ดา้ นกฎหมาย 2. การตรวจข้อมูลการ

ดา้ นวัฒนธรรม บนั ทึกผลการปฏิบัตติ ามใบ

ดา้ นประเพณี งานในเอกสารการเรยี นรู้

ไทย ด้านสิทธิ ด้วยตนเอง (กรต.) มี

หน้าทต่ี าม แนวทางการตรวจดังนี้

ระบอบ 2. 2.1 การบันทึกผลสรุป

ประชาธิปไตย การศึกษาคน้ คว้า ถ้ามี

ได้ ข้อมูลครบถ้วนตามท่ใี บ

4. บอก งานมอบหมายให้ค้นควา้

คุณธรรมของ ไดใ้ ห้ 3 คะแนน ถา้ ปฏิบตั ิ

การเป็น ได้บา้ งให้ 2 คะแนน ถา้

พลเมืองดไี ด้ ปฏบิ ัตไิ ดเ้ พียงอย่างเดียว

ให้ 1 คะแนน และถา้ ไม่

ปฏบิ ตั เิ ลยให้ 0 คะแนน

21

ส่งิ ท่ีวดั เครอื่ งมือทใ่ี ช้วัด วธิ ีการวดั เกณฑ์

2. 2.2 การบันทกึ ผลการ

เรียนรทู้ ่ไี ด้จาก การ

อภิปรายแลกเปลย่ี นเรยี นรู้

ขณะพบกลุ่ม ถา้ บนั ทึกได้

ตรงกบั ข้อสรุป ท่ไี ด้ให้ 1

คะแนน ถ้าไม่บนั ทึกหรือ

บนั ทึกได้ไม่ตรงให้ 0

คะแนน

2. 2.3 การตอบคาถาม

แบบฝกึ หดั

2. 2.3 2.3.1 ถ้าตอบได้

ถูกต้องครอบคลมุ ให้ 2

คะแนน

2. 2.3 2.3.2 ถา้ ตอบได้

ถูกต้องแต่ไมค่ รอบคลุมให้

1 คะแนน

2. 2.3 2.3.3 ถ้าตอบไม่

ถูกต้องไม่ครอบคลมุ หรือ

ครอบคลุมแตไ่ ม่ถูกต้อง

หรือไม่ทาเลย (ไมต่ อบ) ให้

0 คะแนน

2. แบบทดสอบวดั - ตรวจแบบทดสอบวดั ใหน้ า คะแนนทีไ่ ด้ไปรวมกับ

ความรู้ ความรู้ หวั เรอ่ื งที่ 1 หัวข้อทีเ่ หลอื และต้องผา่ น

หัวเรื่องท่ี 1 ความรู้ ความรพู้ ้นื ฐานเก่ียวกับ 30% หรือ 12 คะแนน จาก

พนื้ ฐานเกย่ี วกบั หนา้ ทพี่ ลเมือง จานวน 5 คะแนนเต็ม 40 คะแนน

หน้าท่พี ลเมือง ขอ้ ตอบถกู ได้ 1 คะแนน

จานวน 5 ขอ้ ตอบผดิ ได้ 0 คะแนน

5. ตระหนักถงึ 3. แบบสอบถามวัด - ตรวจแบบสอบถามวดั ให้นาคะแนนทไ่ี ด้ตอบใน

ความสาคญั ของ เจตคติตอ่ วิชาหน้าที่ เจตคติต่อวิชาหนา้ ที่ หวั เรื่องนไี้ ปรวมกับหัวเรอ่ื ง

หน้าทีพ่ ลเมือง พลเมืองตามรอยพระ พลเมอื งตามรอยพระยคุ ล อน่ื ๆ ในแบบสอบถาม

ยคุ ลบาทรชั กาลท่ีเก้า บาทรชั กาลทเี่ ก้า 3 และแปลคะแนนดังนี้

3 มีลกั ษณะเปน็ มาตรวัดตอบ ขอบเขตคะแนน49.01–56.00

คะแนนไมเ่ ท่ากนั ตรงตามที่ หมายถงึ นักศึกษามีเจตคติ

นักศกึ ษาเลือกตอบคะแนน ในวิชาน้อี ยใู่ นระดับดี

ท่ีตอ้ งการเลอื ก

22

สงิ่ ที่วัด เครือ่ งมอื ท่ใี ช้วัด วิธีการวัด เกณฑ์

ขอบเขตคะแนน 35.01 – 49.00
หมายถงึ นักศึกษามเี จตคติ
ในวชิ าน้อี ย่ใู นระดับดีพอใช้
ขอบเขตคะแนน 21.01 – 35.00
หมายถึง นักศึกษามีเจตคติ
ในวิชานีอ้ ยู่ใน ระดับดีน้อย
ขอบเขตคะแนน 14.00 – 21.00
หมายถงึ นักศึกษามีเจตคติ
ทไ่ี ม่ดตี ่อวชิ านอี้ ยใู่ นระดับท่ี
ไม่ดี
โดยนกั ศึกษามเี จตคตอิ ยู่ใน
ระดับดีพอใช้ขนึ้ ไปจึงจะถือ
ว่าผ่าน

บันทกึ ผลหลงั สอน

กกกกกกก1. ความสาเรจ็ ในการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ หัวเรอ่ื งที่ 1 ความรพู้ นื้ ฐานเกย่ี วกับหน้าท่ี
พลเมอื ง
กกกกกกก1. 1.1 ด้านความรู้ ผา่ น.......................................คน ไม่ผา่ น.....................................คน
กกกกกกก1. 1.2 ดา้ นทักษะ ผา่ น.......................................คน ไม่ผ่าน.....................................คน
กกกกกกก1. 1.3 ดา้ นเจตคติ ผา่ น.......................................คน ไมผ่ ่าน.....................................คน
กกกกกกก2. ปญั หาหรอื อปุ สรรคในการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้…………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
กกกกกกก3. แนวทางแก้ไขปัญหาหรอื อุปสรรค...................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
กกกกกกก4. สิ่งทไี่ ม่ได้ปฏบิ ตั ติ ามแผนและเหตผุ ล................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

23

กกกกกกก5. การปรบั ปรงุ แผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ หัวเรื่องที่ 1 ความรู้พื้นฐานเก่ียวกบั หนา้ ที่
พลเมอื ง……………………………………………………………………………………………...........................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื ....................................................
(................................................)
ผสู้ อน

ความคดิ เห็นของผนู้ ิเทศท่ีไดร้ ับมอบหมายจากผ้บู ริหาร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื .....................................................
(....................................................)

ตาแหนง่ ......................................................

ความคดิ เหน็ ของผบู้ ริหารสถานศึกษา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอื่ .....................................................
(………………………………………………)

ผู้อานวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบ
และการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองประจวบครี ีขนั ธ์

24

แผนการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้
รายวิชา สค33108 หน้าท่พี ลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ีเก้า 3

ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย

สาระการพฒั นาสังคม

หัวเรอื่ งท่ี 2 ความหมายและความสาคญั ของ จานวน 2 ชว่ั โมง

กกกกกกก หนา้ ทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9

สถานที่จัดกจิ กรรมการเรียนรู้ กศน.ตาบล..................................................................

ชอ่ื ครูผู้สอน/วทิ ยากร/ภูมปิ ัญญา

กกกกกกก1. ..................................................................

กกกกกกก2. ..................................................................

กกกกกกก3. ..................................................................

มาตรฐานการเรียนรู้

กกกกกกกมาตรฐานที่ 5.3 ปฏบิ ตั ิตนเปน็ พลเมืองดตี ามวถิ ีประชาธปิ ไตย มีจติ สาธารณะ เพื่อความ
สงบสุขของสังคม

ตัวช้วี ดั

1. บอกความหมายหนา้ ท่ีพลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ได้
2. อธบิ ายและตระหนกั ถึงความสาคญั ของหนา้ ทพี่ ลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. บอกความหมายของหน้าท่พี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 ได้
2. อธบิ ายความสาคัญของหนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9 ได้
3. ตระหนกั ถงึ ความสาคัญของหนา้ ทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรัชกาลท่ี 9

สาระสาคญั

กกกกกกก1. หนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาท รชั กาลท่ี 9 หมายถึง การท่ปี ระชาชน หรอื บคุ คล
ในประเทศไทย ได้น้อมนาแนวทางการปกครองด้วยทศพิธราชธรรม พระราชดารัสท่ีสาคัญ หลักการ
ทรงงาน รวมถึงพระราชจริยวัตร และพระราชกรณียกิจ ท่ีทรงเป็นแบบอย่างเป็นที่ยอมรับ ท้ังใน
ระดับประเทศ และนานาประเทศของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มาศึกษา

25

เรียนรู้ และนาไปเป็นแนวทางปฏิบัติในการดาเนินชีวิต หรือการประกอบอาชีพเพ่ือให้ตนเอง
มคี ณุ ภาพชีวติ ท่ีดี มคี วามเข้มแข็ง และมน่ั คง สง่ ผลต่อเน่อื งต่อการพัฒนาประเทศ และโลกได้
กกกกกกก2. ความสาคญั ของหน้าทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรัชกาลท่ี 9 ช่วยให้พลเมอื งมีจิต
สาธารณะ มีส่วนร่วมหรือให้ความร่วมมือทาภารกิจ เพื่อส่วนรวมของสาธารณะ หรือของชาติ ทาให้
สงั คม ประเทศ มคี วามมนั่ คงผาสุก และเจริญกา้ วหนา้ ได้

ชน้ิ งานหรือภาระงาน

ช้นิ งานเอกสารการเรยี นรูด้ ้วยตนเอง (กรต.)

เนื้อหา

กกกกกกก 1. ความหมายของหน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9
2. ความสาคัญของหนา้ ที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9

คณุ ลักษณะทพี่ งึ ประสงค์

กกกกกกก 1. มีทักษะการคิดเป็น
2. มที กั ษะการแสวงหาความรู้

กกกกกกก 3. มคี วามมวี นิ ยั
4. มคี วามซอื่ สตั ย์
5. มคี วามรับผดิ ชอบ

กิจกรรมการเรียนรู้

กกกกกกก 1. ขนั้ เตรยี มการ
กกกกกกก 1. 1.1 เตรียมตนเองของครผู ู้สอน ศกึ ษาหลักสตู ร เน้อื หาที่เก่ียวข้อง และจัดกิจกรรม
การเรยี นรู้
กกกกกกก 1. 1.2 เตรยี มนักศึกษา ให้ข้อมลู วธิ กี ารศึกษาเรยี นรู้ หวั เรอ่ื งท่ี 2 ความหมายและ
ความสาคัญของหน้าทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9
กกกกกกก 1. 1.3 เตรยี มวัสดุ อปุ กรณ์ ได้แก่ สื่อเอกสาร คือ ใบความรู้ เร่ืองท่ี 2 การเรียนรตู้ าม
รอยพระยุคลบาท ใบงาน หัวเร่ืองที่ 2 ความหมายและความสาคัญของหน้าที่พลเมืองตามรอยพระ
ยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 หนังสือเรียน สาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33108 หน้าที่พลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรัชกาลท่ีเก้า 3 หนังสือการเดินตามรอยพระยุคลบาท เศรษฐกิจพอเพียง ช่วยแก้ปัญหา
ความยากจนและการทุจริต หนังสือโครงการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ คือ
บทความ ความหมายของคนดี และบทความ พลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย และประสานสื่อแหล่ง
เรยี นรู้ คอื ห้องสมุดประชาชนจังหวดั ประจวบครี ขี ันธ์ กศน.ตาบล/เทศบาลทกุ แห่ง และศูนย์การเรียน
ชุมชนในอาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ ให้พรอ้ มกบั การศกึ ษาค้นคว้าของนกั ศึกษา

26

กกกกกกก 1. 1.4 เตรยี มสถานท่ีเรียนพร้อมจดั กิจกรรมการเรียนรู้
กกกกกกก 2. ข้นั สอน
กกกกกกก 2. 2.1 ขั้นนา สรา้ งความตระหนกั เหน็ คุณค่า ความสาคัญของ หวั เรือ่ งท่ี 2 ความหมาย
และความสาคญั ของหน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9 ทบทวนเนอื้ หาสาคัญ
กกกกกกก 2. 2.2 ขนั้ สอน
กกกกกกก 2. 2.2 2.2.1 ให้นกั ศึกษาคน้ ควา้ ประเดน็ หน้าทพี่ ลเมืองดีตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาล
ท่ี 9 จากสอ่ื การเรียนรู้ เอกสาร 2 เล่ม จากสอ่ื อนิ เตอรเ์ นต็ จานวน 2 เว็บไซด์ จากสือ่ ห้องสมุด
ประชาชน จังหวัดประจวบคีรขี นั ธ์ จานวน 1 เล่ม สอื่ เอกสารทเี่ ก่ียวข้อง และใบความรู้ เร่ืองที่ 2
ความหมายและความสาคัญของหน้าที่พลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรัชกาลที่ 9
กกกกกกก 2. 2.2 2.2.2 ให้นักศกึ ษารวบรวมข้อมูลที่ศึกษาค้นควา้ ไดจ้ าก ขอ้ 2.2.1 บนั ทกึ ลงใน
เอกสารการเรยี นรู้ด้วยตนเอง (กรต.) ส่งครผู สู้ อน เมื่อมาพบกลมุ่ ตามนดั หมายเสร็จสนิ้
กกกกกกก 2. 2.2 2.2.3 นาขอ้ คน้ พบทไ่ี ดจ้ ากบนั ทึก ในข้อ 2.2.2 มาอภปิ รายแลกเปล่ียนเรียนรู้
ขณะพบกลุ่ม คดิ วิเคราะห์ข้อมูล สรปุ การเรียนรู้ท่ไี ด้ลงในเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก 2. 2.2 2.2.4 นาผลสรปุ การเรียนรู้ท่ไี ด้ไปฝกึ ปฏบิ ตั จิ รงิ ในชวี ิตประจาวันและตอบ
แบบฝึกหัดในใบงาน จานวน 4 ขอ้ แล้วเขียนคาตอบลงในเอกสารการเรยี นรูด้ ว้ ยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก 2. 2.2 2.2.5 ส่งเอกสารการเรียนรู้ตนเองท่ีไดจ้ ากการทาใบงานเสร็จส้ินขณะพบกลุ่มแก่
ครูผ้สู อน
กกกกกกก 2. 2.3 ข้นั สรปุ
กกกกกกก 2. 2.3 2.3.1 ครแู ละนกั ศึกษาร่วมกนั สรุปการเรยี นรู้ หัวเรื่องที่ 2 ความหมายและ
ความสาคัญของหนา้ ที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9
กกกกกกก 3. ขนั้ ประเมินผล ประกอบด้วย
กกกกกกก 3. 3.1 ประเมินความกา้ วหน้า ดว้ ยวิธีการ
กกกกกกก 3. 3.1 3.1.1 การสงั เกต
กกกกกกก 3. 3.1 3.1.2 การซักถาม และตอบคาถาม
กกกกกกก 3. 3.1 3.1.3 ตรวจเอกสารการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก 3. 3.2 ประเมนิ ผลรวม ด้วยวธิ กี าร
กกกกกกก 3. 3.2 3.2.1 ตอบแบบทดสอบวดั ความรู้ หัวเรื่องท่ี 2 ความหมายและความสาคญั
ของหน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรัชกาลที่ 9 จานวน 1 ข้อ
กกกกกกก 3. 3.2 3.2.2 ตอบแบบสอบถามวดั เจตคตติ ่อวชิ าหนา้ ที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาท
รชั กาลทเ่ี ก้า 3

สื่อและแหล่งเรยี นรู้

กกกกกกก 1. ส่อื เอกสาร ได้แก่
กกกกกกก1. 1.1 ใบความรู้ เร่ืองที่ 2 การเรียนรตู้ ามรอยพระยุคลบาท

27

กกกกกกก1. 1.2 ใบงาน หัวเรื่องท่ี 2 ความหมายและความสาคัญของหน้าทพี่ ลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9
กกกกกกก1. 1.3 ช่ือหนงั สือ พจนานุกรมฉบับราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกยี รติ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั เนือ่ งในโอกาสพระราชพธิ มี หามงคลเฉลิมพระขนมพรรษา 7 รอบ 5
ธนั วาคม 2554 ผ้แู ต่ง ราชบัณฑติ สถาน ปที ่ีพมิ พ์ พ.ศ. 2556 สานกั พิมพ์ ศริ ิวฒั นาอนิ เตอรพ์ ริน้ ท์
จากดั
กกกกกกก1. 1.4 ชือ่ หนงั สือ การเดนิ ตามรอยพระยุคลบาท เศรษฐกจิ พอเพยี ง ช่วยแก้ปัญหา
ความยากจนและการทจุ รติ ผู้แตง่ สมพร เทพสิทธา ปีที่พิมพ์ พ.ศ. 2546 โรงพมิ พ์ศรเี มืองการพิมพ์
กกกกกกก1. 1.5 ชอ่ื หนังสือ โครงการเรียนรตู้ ามรอยพระยุคลบาท ผู้แต่งสานักสง่ เสริมกิจการ
การศกึ ษาสานักปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร ปที ่ีพมิ พ์ ม.ป.ป. สถานที่พิมพ์ ม.ป.พ.
กกกกกกก1. 1.6 ชอ่ื หนังสือเรียน สาระการพฒั นาสังคม รายวิชา สค33108 หนา้ ทพ่ี ลเมืองตาม
รอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ีเกา้ 3
กกกกกกก 2. ส่อื อเิ ล็กทรอนิกส์ ได้แก่
กกกกกกก2. 2.1 ชื่อบทความ ความหมายของคนดี ผูแ้ ต่งทกั ษด์ นยั สรอ้ ยคา สบื ค้นจาก
http://www.gotoknow.org2posts2244587
กกกกกกก2. 2.2 ชือ่ บทความ พลเมืองดตี ามวิถปี ระชาธิปไตย ผแู้ ตง่ ปณิตา ปตตาทานงั สบื ค้น
จาก http://www.thistudyfocas.com/สงั คมศึกษา/หนา้ ทีพ่ ลเมือง
กกกกกกก 3. สื่อแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ไดแ้ ก่
กกกกกกก3. 3.1 หอ้ งสมดุ ประชาชนจงั หวดั ประจวบคีรีขนั ธ์
กกกกกกก3. 3.2 กศน.ตาบล/เทศบาล ทุกแหง่ และศนู ยก์ ารเรยี นชมุ ชน ในอาเภอเมือง
ประจวบครี ขี ันธ์

การวดั และประเมนิ ผล

ส่ิงท่ีวดั เครือ่ งมอื ทใ่ี ช้วดั วิธีการวดั เกณฑ์

1. บอก 1. แบบตรวจเอกสาร - ตรวจเอกสารการเรียนรู้ 1. ถา้ ไดค้ ะแนน 9 คะแนน

ความหมายของ การเรียนร้ดู ว้ ยตนเอง ดว้ ยตนเอง (กรต.) โดยมี ขน้ึ ไป (60%ขึ้นไป ของ

หน้าท่ีพลเมือง (กรต.) ในงานหัว แนวทางการตรวจดังน้ี คะแนนเต็ม 15คะแนน)

ตามรอยพระ เรือ่ งที่ 2ความหมาย 1. การศกึ ษาคน้ คว้าใน ถือว่า ผ่าน

ยคุ ลบาทรัชกาล และความสาคญั ของ ประเดน็ ที่กาหนด ต้องมี 2. ถ้าไดค้ ะแนนต่ากวา่ 9

ท่ี 9 ได้ หน้าทีพ่ ลเมืองตาม ความหลากหลายครบถว้ น คะแนนลงมา (60% ลงมา

2. อธบิ าย รอยพระยุคลบาท ตามใบงานทมี่ อบหมายให้ ของคะแนนเตม็ 15คะแนน)

ความสาคญั ของ รชั กาลท่ี 9 นักศึกษาปฏบิ ตั ิ โดยถา้ ถือว่าไมผ่ า่ น

หน้าท่พี ลเมือง นกั ศกึ ษาปฏิบตั ไิ ด้

ตามรอยพระ ครบถ้วนตาม ใบงาน ให้

ยุคลบาท 3 คะแนน ถ้าปฏิบตั ไิ ดบ้ ้าง

28

ส่งิ ที่วัด เครอ่ื งมือท่ใี ช้วดั วิธกี ารวัด เกณฑ์
รชั กาลท่ี 9 ได้
ไม่ครบถ้วน ให้ 2 คะแนน
ถ้าปฏิบตั ไิ ด้อย่างเดยี ว ให้
1 คะแนน และถ้าไมป่ ฏิบัติ
เลย ให้ 0 คะแนน
2. การตรวจข้อมลู การ
บันทึกผลการปฏบิ ตั ติ ามใบ
งานในเอกสารการเรียนรู้
ด้วยตนเอง (กรต.) มี
แนวทางการตรวจดงั นี้
2. 2.1 การบันทกึ ผลสรปุ
การศึกษาคน้ คว้า ถ้ามี
ขอ้ มลู ครบถ้วนตามที่
ใบงานมอบหมายให้
คน้ ควา้ ได้ให้ 3 คะแนน
ถา้ ปฏิบัตไิ ดบ้ ้าง ให้ 2
คะแนน ถ้าปฏบิ ตั ิไดเ้ พียง
อยา่ งเดยี ว ให้ 1 คะแนน
และถา้ ไม่ปฏบิ ตั ิเลยให้
0 คะแนน
2. 2.2 การบนั ทกึ ผล
การเรียนรู้ทไ่ี ดจ้ ากการ
อภปิ ราย แลกเปลยี่ น
เรยี นรู้ ขณะพบกลุม่ ถ้า
บันทกึ ได้ตรงกับข้อสรปุ ที่
ได้ ให้ 1 คะแนน ถ้าไม่
บนั ทึกหรือบนั ทกึ ไดไ้ มต่ รง
ให้ 0 คะแนน
2. 2.3 การตอบคาถาม
แบบฝึกหัด
2. 2.3 2.3.1 ถา้ ตอบได้
ถูกต้องครอบคลุม ให้ 2
คะแนน
2. 2.3 2.3.2 ถ้าตอบได้
ถูกต้องแต่ไมค่ รอบคลมุ ให้
1 คะแนน

29

สง่ิ ท่ีวดั เครอื่ งมอื ทใ่ี ช้วัด วธิ ีการวดั เกณฑ์

2. 2.3 2.3.3 ถา้ ตอบไม่

ถูกต้องไม่ครอบคลมุ หรือ

ครอบคลุมแตไ่ มถ่ ูกต้อง

หรือไม่ทาเลย (ไม่ตอบ)

ให้ 0 คะแนน

2. แบบทดสอบ - ตรวจแบบทดสอบวัด ให้นาคะแนนทีไ่ ดไ้ ปรวมกบั

วัดความรหู้ ัวเรื่องที่ 2 ความรหู้ วั เรื่องที่ 2 หัวเรอ่ื งท่ีเหลือ และต้องผา่ น

ความหมายและ ความหมายและ 30% หรอื 12 คะแนน จาก

ความสาคัญของ ความสาคญั ของหนา้ ที่ คะแนนเต็ม 40 คะแนน

หนา้ ท่ีพลเมืองตาม พลเมืองตามรอยพระยุคล

รอยพระยุคลบาท บาทรัชกาลท่ี 9 จานวน

รชั กาลที่ 9 1 ขอ้ ตอบถูกได้ 1

จานวน 1 ข้อ คะแนน ตอบผิดได้ 0

คะแนน

3. ตระหนักถงึ 3. แบบสอบถามวัด - ตรวจแบบสอบถามวัด ให้นาคะแนนที่ได้ตอบในหัว

ความสาคญั ของ เจตคตติ อ่ วิชา เจตคตติ ่อหน้าท่ีพลเมือง เรอื่ งน้ไี ปรวมกับหวั ข้ออ่นื ๆ

หน้าทพ่ี ลเมือง หนา้ ทพ่ี ลเมืองตาม ตามรอยพระยุคลบาท แลว้ แปลคะแนนดังน้ี

ตามรอยพระ รอยพระยุคลบาท รัชกาลท่ีเกา้ 3 มลี กั ษณะ ขอบเขตคะแนน 49.01–56.00

ยคุ ลบาทรชั กาล รชั กาลท่ีเกา้ 3 เปน็ มาตรวัดตอบคะแนน หมายถึง นกั ศึกษามีเจตคติ

ที่ 9 ไมเ่ ทา่ กนั ตรวจตามที่ ในวิชานี้อยใู่ นระดับดี

นกั ศึกษาเลือกตอบคะแนน ขอบเขตคะแนน35.01–49.00

ทตี่ อ้ งการเลือก หมายถึง นกั ศกึ ษามีเจตคติ

ในวิชาน้อี ยใู่ นระดบั ดีพอใช้

ขอบเขตคะแนน 21.01 – 35.00

หมายถงึ นกั ศึกษามเี จตคติ

ในวชิ านีอ้ ยู่ในระดบั ดนี อ้ ย

ขอบเขตคะแนน 14.00–21.00

หมายถงึ นกั ศึกษามีเจตคตทิ ่ี

ไม่ดี ต่อวชิ านอี้ ยู่ในระดับ

ไม่ดี

โดยนักศกึ ษามีเจตคตอิ ยู่ใน

ระดบั ดีพอใชข้ ้ึนไปจึงจะ

ถอื ว่าผ่าน

30

บันทกึ ผลหลงั สอน

1. ความสาเร็จในการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ หวั เรอ่ื งท่ี 2 ความหมายและความสาคัญของ
หนา้ ทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9

1.1 ดา้ นความรู้ ผ่าน.......................................คน ไมผ่ า่ น......................................คน
1.2 ด้านทกั ษะ ผา่ น.......................................คน ไมผ่ ่าน......................................คน
1.3 ดา้ นเจตคติ ผ่าน.......................................คน ไมผ่ า่ น......................................คน
2. ปัญหาหรอื อปุ สรรคในการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้……………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. แนวทางแกไ้ ขปัญหาหรืออปุ สรรค.................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. ส่ิงทีไ่ ม่ไดป้ ฏิบัติตามแผนและเหตุผล.............................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. การปรับปรุงแผนการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ หัวเรอื่ งท่ี 2 ความหมายและความสาคัญ
ของหนา้ ทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่ือ....................................................
(................................................)
ผสู้ อน

31

ความคดิ เห็นของผู้นิเทศท่ีไดร้ ับมอบหมายจากผูบ้ ริหาร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ่ื .....................................................
(....................................................)

ตาแหน่ง......................................................

ความคิดเห็นของผ้บู รหิ ารสถานศกึ ษา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชื่อ.....................................................
(......................................................)

ผอู้ านวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอเมืองประจวบครี ขี ันธ์

32

แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
รายวชิ า สค33108 หนา้ ทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลทเี่ กา้ 3

ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

สาระการพฒั นาสงั คม จานวน 8 ช่วั โมง
หวั เรือ่ งที่ 3 หนา้ ท่พี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9

กกก ดว้ ยทศพธิ ราชธรรม

สถานทจ่ี ัดกิจกรรมการเรียนรู้ กศน.ตาบล........................................
ชอ่ื ครผู สู้ อน/วิทยากร/ภมู ิปัญญา

กกกกกกก1. ........................................................................................
กกกกกกก2. ........................................................................................
กกกกกกก3. ........................................................................................

มาตรฐานการเรยี นรู้

กกกกกกกมาตรฐานท่ี 5.3 ปฏิบตั ิตนเป็นพลเมืองดีตามวิถปี ระชาธปิ ไตย มีจติ สาธารณะ
กกกกกกกมาตรฐานที่ที่ 5.3เพ่ือความสงบสขุ ของสังคม

ตัวช้วี ดั

กกกกกกก1. วเิ คราะหห์ นา้ ที่พลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลที่ 9 ดว้ ยทศพิธราชธรรมตาม
สถานการณ์ทีก่ าหนดให้ได้
กกกกกกก2. ตระหนักถึงความสาคัญของหนา้ ทพี่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9
ด้วยทศพธิ ราชธรรม

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

กกกกกกก1. บอกความหมายของทศพธิ ราชธรรมได้
กกกกกกก2. วเิ คราะหแ์ นวทางการปฏิบัตหิ นา้ ท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9
ดว้ ยทศพธิ ราชธรรมได้
กกกกกกก3. ตระหนักถงึ ความสาคัญของหนา้ ทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9
ด้วยทศพธิ ราชธรรม

33

สาระสาคญั

กกกกกกก1. ทศพิธราชธรรม หมายถงึ หลักธรรมหรือจรยิ วตั รประจาพระเจา้ แผ่นดนิ หรือเปน็
คุณธรรมประจาตนของผู้ปกครองบ้านเมือง และยังประโยชน์สุขให้เกิดแก่ประชาชน บุคคลธรรมดา
ที่เปน็ ผู้บริหารระดับสูงในทุกองค์กร สามารถใช้ทศพิธราชธรรมในการปกครององค์กรของตนเองให้มี
ความเปน็ ไปโดยธรรม
กกกกกกก2. แนวทางปฏิบตั หิ นา้ ทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9 ด้วยทศพิธราชธรรม
มี 10 ประการ คอื
กกกกกกก2. 2.1 ทาน คอื การให้ หมายถึง การสละทรัพย์ สง่ิ ของ เพื่อช่วยเหลือคนที่ดอ้ ยและ
ออ่ นแอกวา่ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการเป็นผู้ให้ นอกเหนือจากการบริจาคเป็นทรัพย์สิน หรือ
สิ่งของแก่ผู้ยากไร้ ผู้ด้อยโอกาส และผู้ตกทุกข์ได้ยากตามที่เราทาอยู่เสมอแล้ว เราก็อาจจะให้น้าใจ
แก่ผู้อื่นได้ เช่น ให้กาลังใจแก่ผู้ตกอยู่ในห้วงทุกข์ ให้ข้อแนะนาท่ีเป็นความรู้แก่ผู้ร่วมงาน หรือ
ผู้ใต้บังคับบัญชา ให้รอยยิ้ม และปิยวาจาแก่ญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง รวมถึงบุคคลท่ีมารับบริการจากเรา
เป็นต้น การเป็นผู้ให้ นอกเหนือจากการบริจาคเป็นทรัพย์สินหรือส่ิงของแก่ผู้ยากไร้ ผู้ด้อยโอกาส
แล้วสามารถให้คาแนะนา หรือให้กาลงั ใจดังกลา่ ว ยังสามารถให้อภัยทาน คือ การยกโทษให้กับบุคคล
ทที่ าให้เราร้สู กึ ไม่สบายใจ หรอื ทาใหเ้ ราได้รับกระทบกระเทือน ทง้ั ด้านวาจา กาย และใจดว้ ย
กกกกกกก2. 2.2 ศลี คือ การต้ังอยูใ่ นศีล หมายถึง มีความประพฤตดิ ีงาม เป็นตัวอยา่ งทีด่ ีแก่คน
ท่ัวไป แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการประพฤติที่ดีงาม ตามหลักศาสนาของตน อย่างน้อยก็ขอให้
เราได้ปฏิบัติตามศีล 5 คือ ไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิต ไม่ลักขโมยของของผู้อ่ืน ไม่ล่วงละเมิดลูกเมียเขา ไม่พูด
โกหก หรือพูดส่อเสียดยุยง และควรทาตนให้ห่างไกลจากเหล้า บุหร่ี หรืออบายมุขต่าง ๆ นอกจากนี้
ใหน้ าศีล 5 ทีย่ ึดถือปฏบิ ตั ิไปควบคมุ พฤติกรรมของตนเอง ให้เคารพกฎหมายของบา้ นเมืองอย่าง
เคร่งครดั กจ็ ะชว่ ยใหส้ ังคมไทยอยู่รว่ มกนั ไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ
กกกกกกก2. 2.3 ปริจจาคะ คือ บริจาค หมายถงึ การเสียสละความสุขสาราญของตน เพอ่ื ประโยชน์
สุขของหมู่คณะ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการเสียสละความสุขส่วนตน เพื่อความสุขหรือ
ประโยชน์ของส่วนรวม ซ่ึงอาจจะเป็นครอบครัว หน่วยงาน หรือเพื่อนร่วมงานของเราก็ได้ เช่น
ครอบครัว พ่อบ้านเสียสละความสุขส่วนตัวด้วยการเลิกดื่มเหล้า ทาให้ลูกเมียมีความสุข และเพ่ือน
บา้ นก็สุขดว้ ย เพราะไม่ต้องฟังเสยี งอาละวาด ดา่ ทอทบุ ตีกัน หรือบุคคลอาจจะเสียสละเวลาช่วงท่ีต้อง
อยู่กับครอบครัวในตอนเย็นอยู่ช่วยเพื่อนทางาน หรือไปเข้าค่ายพัฒนาชนบท อาสาไปดูแลเด็ก
ในสถานเลี้ยงเด็กกาพร้าเป็นคร้ังคราว หรือเสียสละร่างกาย /อวัยวะหลังตายแล้วเพื่อการศึกษา
เป็นต้น ซ่ึงการเสียสละดังกล่าวถือว่าได้เป็นการบริจาค เสียสละความสุขส่วนตัว เพ่ือส่วนรวม
กกกกกกก2. 2.4 อาชชวะ คอื ความซือ่ ตรง หมายถึง มคี วามซอื่ สตั ย์สุจรติ มีความจริงใจไมก่ ลบั กลอก
แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการดาเนินชีวิตและปฏิบัติภารกิจ/หน้าท่ีการงานต่าง ๆ ด้วยความ
ซื่อสัตย์สุจริต ไม่คิดคดโกง หรือหลอกลวงผู้อ่ืน เช่น ถ้าเราขายของ ก็ไม่เอาของไม่ดีไปหลอกขาย
ลูกค้า เป็นข้าราชการ พนักงานบริษัท ห้างร้าน ก็ไม่คอรัปช่ันทั้งเวลา ทรัพย์สินของหน่วยงานตน
เพราะถ้าทุกคนเอาเปรียบหรือโกงกิน ขาดความซื่อสัตย์สุจริต จะทาให้หน่วยงานเสียหายเดือดร้อน
แม้เราจะได้ทรัพย์สินไปมากมาย แต่เราไม่เจริญก้าวหน้า ถูกคนรุมประณาม และแม้คนอ่ืนจะไม่รู้

34

แต่ตัวเราย่อมรู้อยู่แก่ใจ จะไม่มีความสุขกาย สบายใจ เพราะกลัวคนอ่ืนจะมารู้ความลับตลอดเวลา
ผู้ทีป่ ระพฤตติ นดว้ ยความซือ่ ตรง แม้ไมร่ า่ รวยเงินทอง แตก่ ็มีความสขุ ทงั้ กาย ใจได้
กกกกกกก2. 2.5 มทั ทวะ คือ ความออ่ นโยน หมายถึง มีกริ ิยาสภุ าพ มสี มั มาคารวะ วาจาออ่ นหวาน
มีความนุ่มนวล ไม่เย่อหยิ่ง ไม่หยาบคาย แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการทาตัวสุภาพ นุ่มนวล
ไมเ่ ยอ่ หยง่ิ ถอื ตวั หรือแสดงกิริยาวาจา หยาบคายกับใคร ไม่วา่ จะเป็นผู้ใหญ่ ผนู้ อ้ ยหรือเพื่อนในระดับ
เดยี วกนั การทาตัวเป็นผูท้ ่ีมคี วามอ่อนน้อมถ่อมตน จะทาใหไ้ ปที่ไหนคนก็ให้การต้อนรับ เพราะอยู่ใกล้
แล้วสบายใจ ไมร่ ้อนรุ่ม หากบุคคลแสดงกิริยาหยาบคาย ก้าวรา้ ว คนก็ถอยห่าง ดังน้ัน หลักธรรมข้อนี้
จึงเปน็ การสรา้ งเสน่ห์อยา่ งหนึ่งใหแ้ ก่ตัวเราดว้ ย
กกกกกกก2. 2.6 ตบะ คอื ความเพยี ร หมายถึง การเพียรพยายามไม่ให้ความมวั เมาเข้าครอบงา
จิตใจ ไม่ลุ่มหลงกับอบายมุขและส่ิงชั่วร้าย ไม่หมกมุ่นกับความสุขสาราญ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี
ด้วยการให้ปฏิบัติหน้าที่การงานท่ีรับผิดชอบด้วยความมุมานะ อดทน ขยัน มุ่งม่ัน และทาแต่ส่ิงท่ีดี
ความถูกต้อง ฝุาฟันอุปสรรคต่าง ๆ จนประสบความสาเร็จ ด้วยความพากเพียรนี้จะทาให้เรา
ภาคภูมิใจเมือ่ งานสาเร็จ และจะทาใหเ้ รามีประสบการณเ์ กง่ กลา้ ขนึ้ นอกจากนี้ ยังสอนใหเ้ ราส้ชู ีวติ
ไม่ยอมแพอ้ ะไรงา่ ย ๆ
กกกกกกก2. 2.7 อักโกธะ คอื ความไม่โกรธ หมายถึง มจี ิตใจม่ันคง มีความสุขุม เยือกเย็น อดกลน้ั
ไม่แสดงความโกรธหรือความไม่พอใจให้ปรากฏ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการฝึกฝนควบคุม
อารมณ์ของตนเอง ไม่ให้เป็นคนโมโหง่าย และพยายามระงับยับย้ังความโกรธอยู่เสมอ แม้ในหลาย ๆ
สถานการณ์จะทาได้ยาก แต่หากเราสามารถฝึกฝน ไม่ให้เป็นคนโมโหง่าย และพยายามระงับยับยั้ง
ความโกรธอยู่เสมอ จะเป็นประโยชน์ต่อเราหลายอย่าง เช่น ทาให้เราสุขภาพจิตดี หน้าตาผ่องใส ข้อ
สาคัญ ทาใหเ้ รารกั ษามิตรไมตรหี รอื สมั พนั ธภาพกบั ผู้อ่นื ไว้ได้ อนั มีผลให้บุคคลน้ันเป็นท่ีรักและเกรงใจ
ของคนทตี่ ิดตอ่ ด้วย
กกกกกกก2. 2.8 อวหิ ิงสา คือ ความไมเ่ บียดเบยี น หมายถงึ ไม่กดขี่ข่มเหง กล่นั แกลง้ รังแกคนอน่ื
ไม่หลงในอานาจ ทาอันตรายต่อร่างกายและทรัพย์สินผู้อ่ืนตามอาเภอใจ แนวปฏิบัติของพลเมืองดี
ด้วยการไม่เบียดเบียนหรอื บีบคั้นกดข่ีผู้อื่น รวมไปถึง การไม่ใช้อานาจไปบังคับ หรือหาเหตุกลั่นแกล้ง
คนอื่นด้วย เช่น ไม่ไปข่มเหงรังแกผู้ด้อยกว่า ไม่ไปข่มขู่ให้เขากลัวเราหรือไปบีบบังคับเอาของรัก ของ
หวงมาจากเขา เป็นต้น นอกจากไม่เบียดเบียนคนด้วยกันแล้ว เรายังไม่ควรเบียดเบียนธรรมชาติ
ส่ิงแวดล้อม และสัตว์อีกด้วย เพราะมิฉะน้ัน ผลร้ายจะย้อนกลับมาสู่เรา และสังคม อย่างท่ีเห็นใน
ปจั จบุ ันจากภยั ธรรมชาติต่าง ๆ
กกกกกกก2. 2.9 ขนั ติ คือ ความอดทน หมายถงึ การอดทนต่อสง่ิ ทั้งปวง สามารถอดทนตอ่ งานหนัก
ความยากลาบาก ท้ังอดทน อดกลั้นต่อคาติฉินนินทา แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการให้เราอดทน
ตอ่ ความยากลาบากทุกสถานการณ์ ไม่ท้อถอย และไม่หมดกาลังกาย กาลังใจที่จะดาเนินชีวิต และทา
หน้าท่ีการงานต่อไปจนสาเร็จ รวมท้ังอดทนต่อการไม่ได้รับความสุขสาราญ ไม่ได้รับความสะดวก
สบาย ความอดทนจะทาให้เราชนะอุปสรรคท้ังปวงไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ และจะทาให้เราแกร่งขึ้น
เข้มแข็งขน้ึ

35

กกกกกกก2. 2.10 อวิโรธนะ คอื ความเทย่ี งธรรม หมายถงึ ไม่ประพฤติผดิ ประพฤตปิ ฏบิ ัตติ นอยูใ่ น
ความดีงาม ไมห่ ว่ันไหวในเรื่องดีเร่ืองร้าย แนวปฏิบัติของพลเมืองดี ด้วยการควรกระทาการงาน หรือ
ดาเนนิ ชวี ิตทถี่ กู ตอ้ ง และใหค้ วามเป็นธรรมกับบุคคลทเ่ี กี่ยวขอ้ ง ด้วยความยุติธรรม และเท่ียงธรรม

ชิ้นงานหรือภาระงาน

กกกกกกกชิน้ งานเอกสารการเรยี นรูด้ ้วยตนเอง (กรต.)

เนอ้ื หา

กกกกกกก1. ความหมายของทศพิธราชธรรม
กกกกกกก2. แนวทางการปฏิบัติหน้าทีพ่ ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9
ดว้ ยทศพธิ ราชธรรม

คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

กกกกกกก1. มีทกั ษะการคดิ เปน็
กกกกกกก2. มที ักษะการแสวงหาความรู้
กกกกกกก3. มวี นิ ยั
กกกกกกก4. มีความรบั ผิดชอบ
กกกกกกก5. มีความซื่อสัตย์

กจิ กรรมการเรียนรู้

กกกกกกก1. ขัน้ เตรียมการ
กกกกกกก1. 1.1 เตรียมตนเองของครูผู้สอน ศึกษาหลกั สูตร เน้ือหาทเ่ี ก่ียวขอ้ ง และเตรียมจัด
กจิ กรรมการเรียนรู้
กกกกกกก1. 1.2 เตรยี มนักศกึ ษา ให้ขอ้ มลู วธิ กี ารศกึ ษาเรยี นรู้ หัวเรือ่ งท่ี 3 หนา้ ที่พลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรชั กาลที่ 9 ด้วยทศพธิ ราชธรรม
กกกกกกก1. 1.3 เตรยี มวัสดุอปุ กรณ์ ได้แก่ สื่อเอกสาร คือ ใบความรู้ เรอื่ งท่ี 3 ทศพิธราชธรรม
ใบงาน หัวเร่ืองท่ี 3 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 ด้วยทศพิธราชธรรม หนังสือ
เรียน สาระการพัฒนาสังคม สค33108 วิชาหน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่เก้า 3
หนังสือ ทศพิธราชธรรม และหนังสือ ราชธรรมจริยวัตรพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพล
อดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ คือ บทความ ทศพิธราชธรรม และบทความ
“ทศพิธราชธรรม” หลักปฏิบัติ 10 ประการ และประสานสื่อแหล่งเรียนรู้ในชุมชน คือห้องสมุด
ประชาชนจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ กศน.ตาบล/เทศบาลทุกแห่ง ศูนย์การเรียนชุมชนในอาเภอเมือง
ประจวบคีรขี ันธ์ใหพ้ รอ้ มกบั การศึกษาคน้ คว้าของนกั ศึกษา
กกกกกกก1. 1.4 เตรยี มสถานท่ีเรยี นใหพ้ ร้อมจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้

36

กกกกกกก2. ขัน้ สอน
กกกกกกก1. 2.1 ขัน้ นา สรา้ งความตระหนกั เห็นคุณคา่ ความสาคัญของ หัวเรื่องที่ 3 หนา้ ท่ี
พลเมอื งตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลที่ 9 ด้วยทศพิธราชธรรม และทบทวนเน้อื หาสาคัญ
กกกกกกก1. 2.2 ขัน้ สอน
กกกกกกก1. 2. 2 2.2.1 ให้นกั ศกึ ษาค้นคว้าประเด็น เร่ือง ทศพิธราชธรรม จากสือ่ การเรียนรู้
เอกสารหนังสือ จานวน 2 เลม่ จากส่ืออนิ เทอร์เนต็ จานวน 2 เวบ็ ไซด์ รวมถงึ ศึกษาคน้ ควา้ หนงั สือที่
เกย่ี วขอ้ งจากหอ้ งสมดุ ประชาชนจงั หวัดประจวบครี ขี ันธ์ จานวน 1 เลม่ และใบความรูเ้ รื่องท่ี 3
ทศพิธราชธรรม
กกกกกกก1. 2. 2.2.2 ให้นักศึกษารวบรวมข้อมูลที่ศึกษาค้นคว้าได้จาก ข้อ 2.2.1 บันทึกลงใน
เอกสารการเรยี นรู้ด้วยตนเอง (กรต.) สง่ ครผู ้สู อน เม่ือมาพบกลมุ่ ตามนดั หมายเสรจ็ สิ้น
กกกกกกก1. 2.2 2.2.3 นาขอ้ คน้ พบท่ีไดจ้ ากบันทึก ในข้อ 2.2.2 มาอภิปรายแลกเปล่ียนเรียนรู้
ขณะพบกลมุ่ คิดวิเคราะหข์ ้อมูล สรปุ การเรียนรู้ทไ่ี ด้ลงในเอกสารการเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก1. 2.2 2.2.4 นาผลสรปุ การเรยี นรทู้ ี่ได้ไปฝึกปฏบิ ัตจิ ริงในชีวติ ประจาวันและตอบ
แบบฝกึ หัดในใบงาน จานวน 4 ขอ้ แล้วเขยี นคาตอบลงในเอกสารการเรยี นร้ดู ้วยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก1. 2.2 2.2.5 ส่งชน้ิ งานเอกสารการเรียนรูด้ ว้ ยตนเอง (กรต.) ทไี่ ด้จากการทาใบงานเสร็จ
สน้ิ ขณะพบกลุ่ม แก่ครผู ู้สอน
กกกกกกก1. 2.3 ข้ันสรุป
กกกกกกก1. 2.3 ครูผสู้ อนและนกั ศึกษาร่วมกันสรปุ การเรียนรู้ หัวเรอื่ งท่ี 3 หน้าทพี่ ลเมืองตาม
รอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9 ดว้ ยทศพิธราชธรรม
กกกกกกก3. ขน้ั ประเมินผล
กกกกกกก3. 3.1 ประเมินความก้าวหน้า ด้วยวิธีการ
กกกกกกก3. 3.1 3.1.1 การสงั เกต
กกกกกกก3. 3.1 3.1.2 การซกั ถาม และตอบคาถาม
กกกกกกก3. 3.1 3.1.3 ตรวจเอกสารการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.)
กกกกกกก3. 3.2 ประเมินผลรวม ดว้ ยวิธีการ
กกกกกกก3. 3.1 3.2.1 ตอบแบบทดสอบวดั ความรู้ หวั เรือ่ งที่ 3 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคล
บาทรชั กาลท่ี 9 ด้วยทศพิธราชธรรม จานวน 4 ข้อ
กกกกกกก3. 3.1 3.2.2 ตอบแบบสอบถามวัดเจตคติต่อวิชาหนา้ ท่ีพลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาท
รัชกาลทีเ่ ก้า 3

สอื่ และแหลง่ เรยี นรู้

กกกกกกก1. สอื่ เอกสาร ไดแ้ ก่
กกกกกกก1. 1.1 ใบความรู้ เรอื่ งที่ 3 ทศพิธราชธรรม
กกกกกกก1. 1.2 ใบงาน หวั เร่อื งที่ 3 หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลที่ 9
ดว้ ยทศพธิ ราชธรรม

37

กกกกกกก1. 1.3 ชอื่ หนงั สือเรียน สาระการพฒั นาสงั คม รายวชิ า สค33108 หนา้ ที่พลเมอื งตาม
รอยพระยุคลบาทรชั กาลที่เก้า 3
กกกกกกก1. 1.4 ชอื่ หนงั สอื ทศพิธราชธรรม ผแู้ ต่ง ท.กลว้ ยไม้ ณ อยธุ ยา ปที ีพ่ ิมพ์ พ.ศ.2535
สานกั พมิ พ์ พบั ลิคบสิ เนสพริน้ ท์
กกกกกกก1. 1.5 ชอื่ หนังสือ ราชธรรมจรยิ วตั รพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัวภมู ิพลอดุลยเดช
รัชกาลที่ 9 ผแู้ ต่ง พระพรหมวชริ ญาณ ปที พี่ ิมพ์ พ.ศ. 2549 สานกั พิมพ์ รม่ ธรรม
กกกกกกก2. สอื่ อิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่
กกกกกกก2. 2.1 ชอื่ บทความ ทศพธิ ราชธรรม ผูแ้ ตง่ ทรงพร ศรสี ุวรรณ สบื ค้นจาก
https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1478247611
กกกกกกก2. 2.2 บทโทรทัศนเ์ ฉลมิ พระเกียรติพระบาทสมเดจ็ พระภมู ิพลมหาราชเนื่องในมหามงคล
สมัยเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ วนั ที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530 โดยนางสาววนั เพ็ญ เซน็ ตระกลู
ฉบับไดน้ บั รางวลั สือ่ มวลชนดเี ด่นเพอ่ื เยาวชนประจาปี 2529 – 2530 ประเภทภาพยนตร์ขา่ ว และ
สารคดี สืบค้นจาก http://www.dhammajak.met/ratchathum/index.php
กกกกกกก2. 2.3 ช่อื บทความ “ทศพิธราชธรรม” หลกั ปฏิบัติ 10 ประการ ผแู้ ต่ง ประชาชาตธิ รุ กิจ
ออนไลน์ สืบค้นจาก https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1478247611
กกกกกกก3. ส่ือบุคคลและภมู ิปัญญา ได้แก่
กกกกกกก3. 3.1 เจ้าคณะจังหวดั ประจวบครี ีขนั ธ์
กกกกกกก1. 3.2 วทิ ยากรจากชมรมคนรักในหลวงจงั หวดั ประจวบคีรขี นั ธ์
กกกกกกก4. สือ่ แหล่งเรียนรู้ในชมุ ชน ไดแ้ ก่
กกกกกกก1. 4.1 หอ้ งสมดุ ประชาชนจังหวัดประจวบคีรีขันธ์
กกกกกกก1. 4.2 กศน.ตาบล/เทศบาล ทุกแห่ง และศูนย์การเรยี นชุมชน ในอาเภอเมือง
ประจวบครี ีขนั ธ์

การวัดและประเมนิ ผล

สิ่งท่ีวดั เครอื่ งมือท่ใี ช้วัด วธิ ีการวัด เกณฑ์

1. บอก 1. แบบตรวจ ตรวจเอกสารการเรียนรู้ 1. ถ้าไดค้ ะแนน 9 คะแนน

ความหมายของ เอกสารการเรยี นรู้ ดว้ ยตนเอง (กรต.) โดยมี ขึ้นไป (60%ขึ้นไปของ

ทศพิธราชธรรม ดว้ ยตนเอง (กรต.) แนวทางการตรวจดังน้ี คะแนนเต็ม 15 คะแนน)

ได้ ใบงานหวั เร่อื งท่ี 3 1. การศกึ ษาคน้ คว้าใน ถอื วา่ ผ่าน

2. วเิ คราะห์ หนา้ ที่พลเมืองตาม ประเด็นท่ีกาหนด ต้องมี 2. ถา้ ไดค้ ะแนน ตา่ กว่า 9

แนวทางการ รอยพระยุคลบาท ความหลากหลายครบถ้วน คะแนนลงมา (60% ลงมา

ปฏิบตั ิหน้าที่ รัชกาลที่ 9 ด้วย ตามใบงานทม่ี อบหมายให้ ของคะแนนเต็ม 15 คะแนน)

พลเมืองตาม ทศพิธราชธรรม นกั ศึกษาปฏิบัตโิ ดยถ้า ถอื ว่าไม่ผา่ น

รอยพระยคุ ล นักศึกษาปฏิบตั ไิ ด้

บาทรัชกาล ครบถ้วนตามใบงานให้ 3

38

สิง่ ที่วดั เครื่องมือท่ีใช้วัด วิธกี ารวดั เกณฑ์

ท่ี 9 ด้วย คะแนน ถ้าปฏบิ ัติไดบ้ า้ งไม่
ทศพธิ ราชธรรมได้ ครบถ้วนให้ 2 คะแนน
ถา้ ปฏบิ ัตไิ ด้อย่างเดียวให้
1 คะแนน และถ้าไมป่ ฏบิ ตั ิ
เลยให้ 0 คะแนน
2. การตรวจข้อมูลการ
บนั ทึกผลการปฏิบตั ติ ามใบ
งานในเอกสารการเรียนรู้
ดว้ ยตนเอง (กรต.) มี
แนวทางการตรวจดังน้ี
2. 2.1 การบนั ทกึ ผลสรปุ
การศกึ ษาคน้ คว้า ถ้ามี
ขอ้ มลู ครบถ้วนตามท่ี
ใบงานมอบหมายให้
ค้นคว้าได้ให้ 3 คะแนน
ถ้าปฏิบัตไิ ดบ้ า้ งให้
2 คะแนน ถ้าปฏบิ ตั ไิ ด้
เพียงอย่างเดยี ว ให้ 1
คะแนน และถ้าไมป่ ฏิบัติ
เลยให้ 0 คะแนน
2. 2.2 การบนั ทกึ ผลการ
เรยี นรทู้ ่ไี ดจ้ ากการ
อภปิ รายแลกเปล่ียนเรียนรู้
ขณะพบกลุ่ม ถ้าบันทึกได้
ตรงกบั ข้อสรุปทีไ่ ด้ให้ 1
คะแนน ถ้าไม่บนั ทึกหรือ
บันทึกไดไ้ ม่ตรงให้ 0
คะแนน
2. 2.3 การตอบคาถาม
แบบฝกึ หัด
2. 2.3 2.3.1 ถ้าตอบได้
ถูกต้องครอบคลุมให้ 2
คะแนน

39

สง่ิ ที่วดั เครือ่ งมอื ท่ใี ช้วัด วิธกี ารวัด เกณฑ์

2. แบบทดสอบวดั 2. 2.3 2.3.2 ถา้ ตอบได้
ความรู้ หัวเรอื่ งที่ 3
หนา้ ท่ีพลเมืองตาม ถูกต้องแต่ไม่ครอบคลมุ ให้
รอยพระยุคลบาท
รัชกาลที่ 9 ด้วย 1 คะแนน
ทศพธิ ราชธรรม
จานวน 4 ขอ้ 2. 2.3 2.3.3 ถา้ ตอบไม่
3. ตระหนักถึง 3. แบบสอบถามวดั
ความสาคัญของ เจตคตติ ่อวชิ าหน้าท่ี ถูกต้องไม่ครอบคลุม หรือ
หน้าท่พี ลเมือง พลเมืองตามรอย
ตามรอยพระ พระยุคลบาทรชั กาล ครอบคลุมแต่ไม่ถูกต้อง
ยุคลบาทรชั กาล ที่เก้า 2
ที่ 9 ด้วย หรือไม่ทาเลย (ไม่ตอบ)ให้ 0
ทศพธิ ราชธรรม
คะแนน

ตรวจแบบทดสอบวัด ใหน้ าคะแนนทไ่ี ดไ้ ปรวมกบั

ความรู้ หัวเร่อื งที่ 3 หน้าท่ี หวั เรื่องทเ่ี หลอื และตอ้ งผ่าน

พลเมอื งตามรอยพระยุคล 30% หรอื 12 คะแนน

บาทรัชกาลที่ 9 ด้วย จากคะแนนเต็ม

ทศพิธราชธรรม จานวน 4 40 คะแนน

ขอ้ ตอบถูกได้ 1 คะแนน

ตอบผิดได้ 0 คะแนน

ตรวจแบบสอบถามวัดเจต ใหน้ าคะแนนทีไ่ ดต้ อบในหวั

คตติ อ่ วิชาหน้าท่ีพลเมือง เร่อื งนี้ไปรวมกับหัวเรื่อง

ตามรอยพระยุคลบาท อ่นื ๆ ในแบบสอบถาม

รชั กาลท่ีเก้า 2 มีลักษณะ และแปลคะแนนดังนี้

เป็นมาตรวัดตอบคะแนน ขอบเขตคะแนน49.01–56.00

ไมเ่ ทา่ กัน ตรวจตามท่ี หมายถึง นกั ศึกษา มีเจตคติ

นกั ศกึ ษาเลอื กตอบคะแนน ในวชิ านี้อยใู่ นระดบั ดี

ที่ตอ้ งการเลอื ก ขอบเขตคะแนน 35.01 – 49.00

หมายถึง นกั ศึกษา มีเจตคติ

ในวชิ านอี้ ยใู่ นระดบั ดีพอใช้

ขอบเขตคะแนน 21.01 – 35.00

หมายถงึ นักศึกษา มีเจตคติ

ในวิชานี้อย่ใู นระดับดีน้อย

ขอบเขตคะแนน14.00 – 21.00

หมายถึง นักศกึ ษา

มเี จตคตทิ ี่ไม่ดตี ่อวิชานอ้ี ย่ใู น

ระดับไมด่ ี

โดยนักศกึ ษามเี จตคตอิ ย่รู ะดับดี

พอใชข้ น้ึ ไปจงึ จะถอื วา่ ผา่ น

40

บนั ทึกผลหลงั สอน

กกกกกกก1. ความสาเร็จในการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ หัวเร่อื งที่ 3 หนา้ ท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคล
บาทรัชกาลท่ี 9 ดว้ ยทศพิธราชธรรม
กกกกกกก1. 1.1 ด้านความรู้ ผ่าน..........................คน ไมผ่ า่ น...............................คน
กกกกกกก1. 1.2 ดา้ นทักษะ ผ่าน..........................คน ไม่ผา่ น...............................คน
กกกกกกก1. 1.3 ด้านเจตคติ ผา่ น..........................คน ไมผ่ า่ น...............................คน
กกกกกกก2. ปญั หาหรอื อุปสรรคในการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ..........................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
กกกกกกก3. แนวทางแก้ปญั หาหรืออุปสรรค .....................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
กกกกกกก4. สิ่งทไี่ ม่ได้ปฏบิ ตั ิตามแผนและเหตุผล .............................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
กกกกกกก5. การปรับปรงุ แผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรูห้ ัวเรือ่ งที่ 3 หนา้ ที่พลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 ดว้ ยทศพิธราชธรรม.......................................................................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................

ลงช่ือ...................................................
(..................................................)
ครผู สู้ อน

41

ความคดิ เห็นของผนู้ เิ ทศทไ่ี ดร้ ับมอบหมายจากผบู้ รหิ าร

....................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................... .............

ลงชอ่ื ...................................................
(..................................................)

ตาแหน่ง................................................

ความคดิ เหน็ ของผ้บู รหิ ารสถานศกึ ษา

............................................................................................................................. ...................................
.............................................................................................................................................. ..................
................................................................................................................ ................................................

ลงชอ่ื ...................................................
(..................................................)

ผอู้ านวยการศูนย์การศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอเมืองประจวบครี ีขนั ธ์

42

แผนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้
รายวิชา สค33108 หน้าที่พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ีเก้า 3

ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย

สาระการพัฒนาสงั คม

หัวเร่ืองที่ 4 หน้าท่พี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลท่ี 9 จานวน 20 ชว่ั โมง

หัวเร่ืองที่ 4 ตามพระราชดารสั

สถานทจี่ ดั กิจกรรมการเรียนรู้ กศน.ตาบล........................................................................

ช่ือครูผ้สู อน/วิทยากร/ภูมปิ ัญญา

กกกกกกก1. .....................................................................................................................................

กกกกกกก2. .....................................................................................................................................

กกกกกกก3. .....................................................................................................................................

มาตรฐานการเรียนรู้

กกกกกกกมาตรฐานท่ี 5.3 ปฏิบตั ิตนเปน็ พลเมืองดตี ามวถิ ีประชาธิปไตย มีจติ สาธารณะกกกกกก กก
กกกกกกกมาตรฐานท่ี 5.3 เพอื่ ความสงบสขุ ของสงั คม

ตัวชว้ี ัด

กกกกกกก1. วเิ คราะหห์ นา้ ท่ีพลเมืองตามรอยพระยคุ ลบาทรชั กาลที่ 9 ตามพระราชดารสั ความสุข
ในการดาเนินชีวติ เกย่ี วกับเด็ก นักเรยี น และเยาวชน และนักศึกษา เก่ียวกับปรชั ญาของเศรษฐกจิ
พอเพียงตามสถานการณ์ที่กาหนดใหไ้ ด้
กกกกกกก2. ตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของหน้าทพ่ี ลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9 ตามพระ
ราชดารสั

จุดประสงค์การเรียนรู้

กกกกกกก1. วิเคราะห์หนา้ ท่ีพลเมืองตามพระราชดารัส ความสุขในการดาเนนิ ชวี ิตได้
กกกกกกก2. วิเคราะห์หนา้ ท่ีพลเมืองตามพระราชดารัสเก่ียวกับเด็ก นักเรยี นและเยาวชน และ
นกั ศึกษาได้
กกกกกกก3. วเิ คราะห์หนา้ ที่พลเมืองตามพระราชดารสั ท่เี กย่ี วข้องกบั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
ได้
กกกกกกก4. ตระหนักถึงความสาคญั ของหน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลที่ 9 ตามพระ
ราชดารัส

43

สาระสาคญั

กกกกกกก1. หน้าที่พลเมืองตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลที่ 9 ตามพระราชดารสั
กกกกกกก1. 1.1 สขุ กาย จะเกิดข้นึ ได้ พลเมืองต้องมสี ภาวะร่างกายทีม่ ีความสมบูรณ์ แข็งแรง
เจริญเติบโตอย่างปกติ มีความต้านทานโรคได้ดี ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ รวมถึงดูแลสุขภาพจิต
ด้านการแสวงหาความรู้ให้มีปัญญารู้เท่าทัน จะทาให้จิตใจดี ควบคุมจิตได้ นอกจากนี้ต้องแสวงหา
ความรู้ที่ทาให้เข้าใจ สบายใจ หรือรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง เพื่อให้สามารถดาเนินชีวิตได้อย่างปกติ
รวมถงึ ทางานได้ดว้ ย
กกกกกกก1. 1.2 สุขใจ จะเกิดขึ้นได้ พลเมืองต้องมสี ภาวะของจิตใจที่มคี วามสดช่นื แจ่มใส สามารถ
ควบคุมอารมณ์ให้มั่นคง ปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และส่ิงแวดล้อมได้เป็นอย่างดี
จากการท่ีบุคคลน้ันใช้ความรู้ท่ีมีอยู่ประกอบกับมีสัมพันธภาพกับบุคคลอ่ืนอันดี และมีร่างกาย
ที่แข็งแรงจึงจะทาใหม้ ีความสขุ ใจได้
กกกกกกก1. 1.3 สุขในการอยู่ร่วมกนั จะเกดิ ขึ้นได้พลเมืองต้องมี ความรกั ความสามคั คี ความปรองดอง
และความสงบสุขในสังคม ท่ีเกดิ จากทุกคนได้รับความยตุ ิธรรม
กกกกกกก2. หน้าทพี่ ลเมอื งตามพระราชดารัสเกยี่ วกับเด็ก นักเรียนและเยาวชน และนักศึกษา
กกกกกกก1. 2.1 วัยเด็ก และการปลกู ฝงั คุณธรรม จะเกิดข้นึ ได้ จากการอบรมเล้ียงดสู ่ังสอนขดั เกลา
ของทุกฝุายทั้งครอบครวั และโรงเรียน ให้เห็นคุณคา่ ของความดี ความสจุ รติ มีความประพฤติเรียบร้อย
มีเหตุผลหรือสติปัญญานั้นเอง โดยการเป็นแบบอย่างท่ีดี เพื่อให้เด็กเห็นเป็นตัวอย่างและยึด
เป็นแบบอย่างใหไ้ ด้
กกกกกกก1. 2.2 นักเรยี นและเยาวชนต้องไดร้ ับการปลกู ฝังถ่ายทอดความรทู้ ี่แท้จรงิ เพอ่ื ให้สามารถ
รู้เท่าทัน ฉลาดและคิดสรา้ งสรรค์ ทาประโยชนใ์ หก้ ับตนเองและสว่ นรวม
กกกกกกก1. 2.3 นักศกึ ษาเป็นผทู้ มี่ คี วามพร้อมทั้งวัยวฒุ ิและคุณวฒุ ิ ฉะนนั้ จึงต้องมีความเพยี ร
ความอดทน มสี ตปิ ัญญา รู้จกั ใช้เหตผุ ล และเลอื กสง่ิ ท่ีดีงามมาประยุกตใ์ ช้ในชีวิตของตนเอง
กกกกกกก1. 2.4 วัยทางาน และการศกึ ษา
กกกกกกก1. 2.4 2.4.1 วัยทางาน ยอ่ มเจอปัญหาและอุปสรรคเสมอ เม่ือเจอปัญหาใหห้ าทางแก้ไข
ถา้ แก้คนเดยี วไม่ได้ก็ให้คนทีเ่ กี่ยวข้องชว่ ยกนั คดิ หาทางแก้ไข
กกกกกกก1. 2.4 2.4.2 การศกึ ษา สรา้ งคนให้มีความรู้ ความสามารถ เปน็ พนื้ ฐานทีจ่ าเป็นในการ
พัฒนาตนเองและประเทศชาติ
กกกกกกก1. 2.5 หนา้ ที่ และความรบั ผดิ ชอบตอ่ บ้านเมอื งของคนในชาตติ ้องมีความรกั ความสามัคคี
มีเหตุผล มีความรู้ ชว่ ยกนั สรา้ งความเจรญิ ปลกู ฝงั ความดีงามให้กบั จติ ใจของคนในชาติ รวมถึงรกั ษา
วัฒนธรรมประเพณีท่เี ปน็ แบบแผนของไทยให้คงอยตู่ ลอดไป
กกกกกกก3. หนา้ ท่พี ลเมืองตามพระราชดารสั ทเ่ี ก่ยี วข้องกับปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
กกกกกกก3. 3.1 ความพอประมาณ จะเกิดข้นึ ได้ โดยรจู้ ักตนเอง มีความซ่ือสตั ยแ์ ละความเพียร
เดินทางสายกลาง และพอใจในสิง่ ทตี่ นมีอยู่
กกกกกกก3. 3.2 ความมเี หตุผล ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งม่งุ สอนใหพ้ ลเมืองไทย มี
ความคดิ อย่างรอบคอบ โดยพิจารณาจากปัจจยั ท่เี กีย่ วข้องและคานงึ ถึงผลท่ีจะเกดิ ขึ้นจากการกระทา
น้ัน

44

กกกกกกก3. 3.3 ความมภี ูมคิ มุ้ กนั คือ เป็นการเตรยี มตัวใหพ้ ร้อมต่อการเปลยี่ นแปลงในทุกด้าน
ดว้ ยการวิเคราะห์ความเสย่ี ง ใช้ประสบการณ์เดิมมาช่วยตัดสินใจ และรวบรวมมาใช้ในโอกาสตอ่ ไป
กกกกกกก3. 3.4 เงือ่ นไขความรู้
กกกกกกก3. 3.4 3.4.1 ความรู้ มีหลายประเภท ไดแ้ ก่ ความรู้ท่เี กีย่ วข้องกบั การดาเนินชีวิต
การประกอบอาชีพ การศึกษา รวมถึงความรู้ท่ีเก่ียวข้องกับการพัฒนาจิตใจ ทาให้บุคคลมีความ
เจริญก้าวหน้าได้
กกกกกกก3. 3.4 3.4.2 หลกั วชิ า คือ เนือ้ หาความรู้ และหลกั วชิ าการ คือ นาความรมู้ าจัด
กระบวนการเรยี นรู้
กกกกกกก3. 3.4 3.4.3 รอบรู้ รอบคอบ และระมดั ระวงั เป็นการศึกษาหาขอ้ มลู กอ่ นการปฏบิ ัติ
โดยคานงึ ผลทจ่ี ะตามมาอย่างรอบคอบ และระมัดระวัง
กกกกกกก3. 3.5 เงือ่ นไขคณุ ธรรม แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ได้แก่ คณุ ธรรมและหน้าที่
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 คุณธรรม
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 1) ความซ่อื สัตย์สุจรติ เปน็ พ้ืนฐานของความดีทุกอย่าง
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 2) ความเพยี ร พากเพียร และอดทน จะเกดิ ขน้ึ ได้จากการฝกึ ฝนจนเกิด
เปน็ นิสยั และกระตนุ้ ใหเ้ กดิ การทางานอย่างจริงจงั จนสาเร็จ
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 3) สติ และปญั ญา เป็นความสามารถในตวั บคุ คล ท่จี ะทราบได้จาก
พฤติกรรมที่บุคคลแสดงออก ระดับของสติปัญญาสังเกตได้จากการแสดงออกท่ีมีความคล่องแคล่ว
รวดเร็ว ความถูกต้อง ความสามารถในการคิด การแก้ปัญหาและการปรับตัว การใช้แบบทดสอบวัด
สติปัญญาจะทาให้ทราบระดบั สติปญั ญาชดั เจนข้นึ
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 4) ไมเ่ บียดเบียน มเี มตตา จะเกิดขึ้นได้ โดยการปลูกฝังคณุ ธรรมจาก
ครอบครวั และสิ่งแวดล้อม
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 5) ต้งั ใจดี คดิ ดี และทาดี หากคดิ ดกี ็จะมีความรสู้ กึ ท่ีดี เมื่อมีความรู้สึกทดี่ ี
ก็จะมีคาพูดทด่ี ี ส่งผลใหม้ ีการกระทาทด่ี ีดว้ ย
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 6) ความรบั ผิดชอบ รบั ผดิ และรับชอบ จะแสดงถึงความเอาใจใส่มงุ่ ม่ัน
ต่อภารกิจท่ีทา ทุกคนต้องมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่การงาน การศึกษา อื่น ๆ อย่างเต็ม
ความสามารถเพ่อื ใหบ้ รรลผุ ลสาเร็จตามจุดมุ่งหมาย และยอมรับผลการกระทาท่จี ะเกิดขึน้
กกกกกกก3. 3.5 3.5.2 หน้าที่
กกกกกกก3. 3.5 3.5.2 1) ประโยชน์สว่ นรวม ประโยชนส์ ่วนตน และเสยี สละ การทาประโยชน์
ใหส้ ่วนรวม เสียสละเพ่ือให้ประเทศชาติมคี วามเจริญซ่งึ เป็นความรบั ผดิ ชอบของทุกคน และไมเ่ หน็ แก่
ประโยชนส์ ว่ นตน
กกกกกกก3. 3.5 3.5.2 2) ความสามัคคี ร่วมมอื ปรองดอง เกิดจากความร่วมมอื รว่ มใจเป็น
อันหน่ึงอันเดียวกัน คุณธรรมน้ีนับว่าสาคัญมากในหมู่คณะ เป็นคุณธรรมท่ีก่อให้เกิดความสุขอย่างย่ิง
แก่หมคู่ ณะ
กกกกกกก3. 3.5 3.5.2 3) ความสขุ ความเจริญ เกิดข้ึนจาก บุคคลท้ังหมดมเี จตนากระทาเพ่ือใหม้ ี
ความสุข ความเจรญิ จะต้องไม่เบียดเบียน หรอื แกง่ แยง่ ผู้อ่ืนมา

45

ชิน้ งานหรอื ภาระงาน

กกกกกกกชนิ้ งานเอกสารการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (กรต.)

เนอ้ื หา

กกกกกกก1. หน้าทพ่ี ลเมืองตามพระราชดารัส ความสขุ ในการดาเนนิ ชีวิต
กกกกกกก1. 1.1 สขุ กาย
กกกกกกก1. 1.2 สุขใจ
กกกกกกก1. 1.3 สุขในการอย่รู ่วมกัน
กกกกกกก2. หนา้ ท่ีพลเมืองตามพระราชดารสั เกยี่ วกบั เด็กนักเรยี นและเยาวชน และนักศกึ ษา

2. 2.1 วัยเด็กและการปลูกฝังคุณธรรม
2. 2.2 นกั เรยี นและเยาวชน
2. 2.3 นักศึกษา
2. 2.4 วัยทางาน และการศกึ ษา
2. 2.5 หน้าทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบต่อบ้านเมอื ง
กกกกกกก3. หน้าท่พี ลเมืองตามพระราชดารัสท่เี กย่ี วข้องกับปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
3. 3.1 ความพอประมาณ
3. 3.2 ความมีเหตผุ ล
3. 3.3 ความมีภมู คิ มุ้ กัน
3. 3.4 เง่อื นไขความรู้
3. 3.4 3.4.1 ความรู้
3. 3.4 3.4.2 หลักวชิ า และหลกั วิชาการ
3. 3.4 3.4.3 รอบรู้ รอบคอบ และระมัดระวัง
3. 3.5 เง่อื นไขคณุ ธรรม
3. 3.5 3.5.1 คณุ ธรรม
3. 3.5 3.5.1 1) ความซอ่ื สตั ย์สุจรติ
3. 3.5 3.5.1 2) ความเพียร พากเพยี ร และอดทน
3. 3.5 3.5.1 3) สติ และปัญญา
3. 3.5 3.5.1 4) ไม่เบียดเบยี น มีเมตตา
3. 3.5 3.5.1 5) ต้ังใจดี คดิ ดี และทาดี
3. 3.5 3.5.1 6) ความรบั ผิดชอบ รบั ผดิ และรบั ชอบ
3. 3.5 3.5.2 หน้าที่
3. 3.5 3.5.2 1) ประโยชนส์ ว่ นรวม ประโยชน์สว่ นตน และเสียสละ
3. 3.5 3.5.2 2) ความสามคั คี ร่วมมือ ปรองดอง
3. 3.5 3.5.2 3) ความสุข ความเจรญิ

46

คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์

กกกกกกก1. มีทักษะการคดิ เป็น
กกกกกกก2. มที ักษะการแสวงหาความรู้
กกกกกกก3. มีวนิ ยั
กกกกกกก4. มีความซื่อสัตย์
กกกกกกก5. มคี วามรับผิดชอบ

กจิ กรรมการเรยี นรู้

กกกกกกก1. ขั้นเตรียมการ
กกกกกกก1. 1.1 ขัน้ เตรียมตนเองของครูผู้สอน ศึกษาหลักสูตร เนือ้ หาที่เก่ียวข้อง และเตรยี มจดั
กิจกรรมการเรยี นรู้
กกกกกกก1. 1.2 เตรียมนักศกึ ษา ให้ขอ้ มลู วธิ กี ารศกึ ษาเรยี นรู้ หัวเรอ่ื งท่ี 4 หน้าทพ่ี ลเมืองตามรอย
พระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9 ตามพระราชดารัส
กกกกกกก1. 1.3 เตรียมวัสดุ อปุ กรณ์ ไดแ้ ก่ สอื่ เอกสาร คือ ใบความรู้ เร่อื งท่ี 4 ปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงเง่ือนไขความรู้ค่คู ณุ ธรรม ใบงาน หวั เรือ่ งที่ 4 หน้าท่ีพลเมืองตามรอยพระยุคลบาท
รัชกาลที่ 9 ตามพระราชดารัส หนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33108 วิชาหน้าที่
พลเมอื งตามรอยพระยุคลบาทรัชกาลทเ่ี ก้า 3 หนังสือ 9 แผ่นดินของการปฏิรูประบบราชการ หนังสือ
ตามรอยพระยุคลบาทสู่เศรษฐกิจพอเพียง : มิติใหม่ของการพัฒนาเศรษฐกิจการเกษตร หนังสือ
ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชดารัสเกี่ยวกับเด็กและเยาวชน หนังสือพจนานุกรมฉบับ
ราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 และหนังสือคาพ่อสอน ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ บทความบันทึกตามรอย 84
ตามคาสอนพ่อ และประสานส่ือแหล่งเรียนรู้ในชุมชน คือห้องสมุดประชาชนจังหวัดประจวบคีรีขันธ์
กศน.ตาบล /เทศบาลทุกแห่ง ศูนย์การเรียนชุมชนในอาเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ ให้พร้อมกับ
การศกึ ษาค้นควา้ ของนักศึกษา
กกกกกกก1. 1.4 เตรยี มสถานท่เี รียนให้พร้อมจดั กิจกรรมการเรยี นรู้
กกกกกกก2. ขน้ั สอน
กกกกกกก2. 2.1 ขนั้ นา สรา้ งความตระหนกั เห็นคุณคา่ ความสาคญั ของหัวเร่ืองท่ี 4 หน้าที่พลเมือง
ตามรอยพระยุคลบาทรชั กาลท่ี 9 ตามพระราชดารสั และทบทวนเนื้อหาสาคัญ
กกกกกกก2. 2.2 ขน้ั สอน
กกกกกกก2. 2.2 2.2.1 ใหน้ ักศกึ ษาคน้ คว้าประเด็น หน้าท่พี ลเมืองตามพระราชดารสั ทเ่ี ก่ยี วข้อง
กบั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จากส่ือการเรยี นรู้เอกสาร หนงั สือ จานวน 2 เลม่ สือ่ อินเทอร์เน็ต
จานวน 2 เว็บไซด์ รวมถงึ ศึกษาคน้ คว้าหนังสือทีเ่ ก่ียวขอ้ งจากหอ้ งสมุดประชาชนจังหวัด
ประจวบคีรีขนั ธ์ จานวน 1 เล่ม และใบความรเู้ ร่อื งท่ี 4 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งเงื่อนไขความรูค้ ู่
คุณธรรม
กกกกกกก2. 2.2 2.2.2 ให้นักศึกษารวบรวมข้อมูลท่ีศึกษาค้นคว้าได้จาก ข้อ 2.2.1 บันทึกลงใน
เอกสารการเรียนรดู้ ้วยตนเอง (กรต.) ส่งครผู สู้ อน เมอ่ื มาพบกลมุ่ ตามนดั หมายเสรจ็ ส้นิ