บันทึกภาพประวัติศาสตร์ความทรงจำ

บนั ทกึ ภาพประวตั ศิ าสตรค์ วามทรงจำ�

ในการเยอื นประเทศต่างๆ ตามคำ� เชญิ อยา่ งเปน็ ทางการ
ระหว่างดำ� รงตำ� แหนง่ ประธานรัฐสภา

โดย
ศาสตราจารย์ ดร.อุกฤษ มงคลนาวิน

สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี
สาธารณรัฐประชาชนจีน
ทิเบต
๒๕๓๑







บนั ทกึ ภาพประวตั ศิ าสตรค์ วามทรงจำ�

ในการเยือนประเทศตา่ งๆ ตามคำ� เชญิ อย่างเปน็ ทางการ
ระหว่างดำ� รงต�ำแหน่งประธานรัฐสภา

โดย ศาสตราจารย์ ดร.อุกฤษ มงคลนาวิน

สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี
สาธารณรัฐประชาชนจีน
ทิเบต
๒๕๓๑

คำ� นำ�

หอจดหมายเหตุแห่งชาติได้ขอภาพถ่ายที่น่าสนใจของผมเกี่ยวกับ
กจิ กรรมดา้ นตา่ งๆ ทที่ ำ� ไว้ระหวา่ งเวลาหลายสบิ ปีเกบ็ รกั ษาทห่ี อจดหมายเหตุ
แหง่ ชาติ ภาพทคี่ ดิ วา่ สำ� คญั สว่ นหนงึ่ ไดแ้ กภ่ าพการไปเยอื นตา่ งประเทศเปน็
ทางการ ภาพการประชุมองค์กรระหว่างประเทศและภาพการรับรองแขก
ต่างประเทศ ตลอดเวลาทด่ี �ำรงต�ำแหน่งผนู้ ำ� ในรัฐสภา

ภาพต่างๆ เหล่าน้ีจะมีคุณค่าข้ึนถ้ามีค�ำบรรยายว่าด้วยสถานที่
บุคคล และเหตุการณ์ที่เก่ียวข้อง ซึ่งหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ต้องการมาก
เพื่อเกบ็ รกั ษาไว้เป็นบนั ทกึ ภาพประวตั ิศาสตร์ และหอสมดุ แห่งชาติต้องการ
เก็บรักษาและเผยแพร่ไปตามหอสมุดแห่งชาติทุกแห่ง เพ่ือประโยชน์แก่
ประชาชนทวั่ ไป

ผมเหน็ ดว้ ยกบั ขอ้ คดิ น้ี จงึ ใชเ้ วลาในชว่ งปลายชวี ติ ฝากผลงานทส่ี ำ� คญั
ไว้เพ่ือมอบให้ผู้สนใจเป็นบรรณาการ โดยไม่มีการจ�ำหน่าย และตั้งใจจะ
เผยแพร่ให้แก่ผสู้ มควรได้รับหนงั สอื น้เี ท่าน้นั

บันทึกภาพประวัติศาสตร์ความทรงจ�ำในการเยือนประเทศต่างๆ
ตามค�ำเชิญอย่างเป็นทางการระหว่างด�ำรงต�ำแหน่งประธานรัฐสภา เกิดข้ึน
จากการเดินทางไปเยือนประเทศสหพันธรัฐรัสเซียและสาธารณรัฐโปแลนด์
ในปี พ.ศ. ๒๕๒๗ซงึ่ ต้งั ใจจะจัดพมิ พ์เปน็ เลม่ แรก

6

แตเ่ นอ่ื งดว้ ยหนงั สอื บนั ทกึ ภาพประวตั ศิ าสตรค์ วามทรงจำ� ในการเยอื น
สาธารณรัฐประชาชนจีน ซ่งึ เป็นการเยอื นใน พ.ศ. ๒๕๒๘ ได้ด�ำเนนิ การแลว้
เสร็จและแจกจ่ายใหแ้ ก่ผู้สนใจแลว้ สว่ นหนังสือเลม่ ทส่ี องทีพ่ มิ พ์เผยแพรไ่ ป
แล้วได้แก่บันทึกภาพประวัติศาสตร์ความทรงจ�ำ บทบาทด้านต่างประเทศ
ของรัฐสภาในระหว่างด�ำรงต�ำแหน่งประธานรัฐสภา ส่วนหนังสือเล่มท่ีสาม
ท่ีพิมพ์เผยแพร่ไปแล้ว ได้แก่ บันทึกภาพประวัติศาสตร์ความทรงจ�ำในการ
เยือนประเทศต่างๆ ตามค�ำเชิญอย่างเป็นทางการ ระหว่างด�ำรงต�ำแหน่ง
ประธานรัฐสภา ได้แก่ การเยือนสหพันธรัฐรัสเซียและสาธารณรัฐโปแลนด์
ใน พ.ศ. ๒๕๒๗

หนังสือเล่มนี้จึงพิมพ์เผยแพร่ตามมาเป็นล�ำดับท่ีส่ี และจะพยายาม
จดั พมิ พก์ ารเยอื นประเทศตา่ งๆ ทเ่ี หลอื อกี หลายประเทศตามความเหมาะสม
และในโอกาสอนั ควรตอ่ ไป

ศาสตราจารย์ ดร.อุกฤษ มงคลนาวิน

7



สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนเกาหลี

๖-๑๒ กนั ยายน ๒๕๓๑

สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี

๖-๑๒ กันยายน ๒๕๓๑





สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนเกาหลี

๖-๑๒ กนั ยายน ๒๕๓๑

ความสัมพนั ธ์ไทย-เกาหลีเหนอื

การทูตระหวา่ งไทยและเกาหลเี หนือเรม่ิ ตน้ ขนึ้ ในปี พ.ศ. ๒๕๑๕ จาก
การแลกเปลยี่ นการตดิ ตอ่ ในดา้ นการคา้ และกฬี าอยา่ งไมเ่ ปน็ ทางการ ซงึ่ ตอ่ มา
ในปี พ.ศ. ๒๕๑๗ ทางเกาหลีเหนือได้แสดงความสนใจท่ีจะขอเปิดความ
สัมพันธ์ทางการทูตกับประเทศไทย โดยไม่มีเง่อื นไขใด ๆ ทงั้ ส้ิน

ในวันท่ี ๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ ประเทศไทยและเกาหลีเหนือ
ได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกัน และมีการแลกเปล่ียน
เอกอัครราชทูตระหว่างกันในเวลาต่อมา โดยเอกอัครราชทูตเกาหลีเหนือ
ประจ�ำสหภาพพม่าในขณะน้ันด�ำรงต�ำแหน่งเอกอัครราชทูต ประจ�ำ
ประเทศไทย และเอกอัครราชทูตไทย ณ  กรุงปักก่ิง ด�ำรงต�ำแหน่ง
เอกอคั รราชทตู ณ กรุงเปยี งยาง

ในวนั ท่ี ๑๕ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๓๔ เกาหลเี หนอื ได้ยกระดับสำ� นักงาน
ผู้แทนการค้าของเกาหลีเหนือในกรุงเทพมหานคร (ท่ีต้ังข้ึนเม่ือ ๒๕ ธ.ค.
๒๕๒๒) เป็นสถานเอกอัครราชทูต แต่ทางการไทยยังไม่ได้เปิดสถานทูต ณ
กรงุ เปียงยาง โดยขณะนี้สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงปักกง่ิ เป็นผู้ดแู ล

14

การเยอื นทีส่ ำ� คัญจากฝ่ายประเทศไทย ไดแ้ ก่
๘-๑๕ พ.ค. ๒๕๓๐ สมเด็จพระเจ้าพ่ีนางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา
กรมหลวงนราธวิ าสราชนครินทร์ (พระอสิ ริยยศในขณะนัน้ )
๒๖-๒๙ มี.ค. ๒๕๓๔ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราช
กมุ ารี (พระราชอิสริยยศในขณะนนั้ )
๙-๑๔ มี.ค. ๒๕๓๕ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราช
กุมาร และ เสด็จฯ เป็นคร้ังที่ ๒ เมอื่ ปลาย มิ.ย.๒๕๓๖ (พระราชอิสรยิ ยศใน
ขณะน้ัน)
๖-๑๒ กันยายน ๒๕๓๑ คณะรัฐสภาไทยจ�ำนวน ๑๑ คน เดินทาง
ไปเยือนเกาหลีเหนืออย่างเป็นทางการ ตามคำ� เชิญของสภาประชาชนสูงสุด
นำ� โดย ดร.อกุ ฤษ มงคลนาวนิ ประธานรฐั สภา และในโอกาสน้ี พลเอกชาตชิ าย
ชุณหะวัณ นายกรัฐมนตรี ได้มอบหมายให้ประธานรัฐสภาเป็นผู้แทน
พเิ ศษ (Special envoy) ของรฐั บาลไทย เพอ่ื รว่ มในพธิ เี ฉลมิ ฉลองเนอื่ ง
ในโอกาสครบรอบ ๔๐ ปีแห่งการสถาปนาสาธารณรัฐประชาธิปไตย
ประชาชนเกาหลี เมื่อวนั ท่ี ๙ กนั ยายน ๒๕๓๑ (ปจั จุบนั ครบรอบ ๗๓ ปีใน
ปี พ.ศ. ๒๕๖๔)
การเดินทางไปเยือนประเทศเกาหลีเหนือเท่ียวนี้เป็นการเยือนที่มี
ลักษณะพิเศษเพราะการเดินทางไปเกาหลีเหนอื ตอ้ งไปเรม่ิ ต้นจากกรุงปักกง่ิ
ประเทศจนี และเท่ยี วกลับกเ็ ชน่ เดยี วกัน
เพราะฉะนั้น เพ่ือให้การเดินทางได้ประโยชน์สูงสุด จึงรับค�ำเชิญไป
เยือนสาธารณรัฐประชาชนจีน ครง้ั ท่ี ๒ จากวันท่ี ๑๒ กันยายน ถึงวนั ที่ ๒๐
กันยายน ๒๕๓๑ รวมทงั้ การเดนิ ทางไปเยือนทเิ บตในชว่ งเวลาน้ีด้วย

15

การออกเดินทางจากกรงุ เทพฯ-ปกั กง่ิ -เปยี งยาง
เวลาประมาณ ๑๐.๓๐ น. ที่สนามบิน มีเจ้าหน้าที่ของสถานทูตจีน
และหัวหน้าผู้แทนของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี มาส่ง
ฝ่ายไทย มผี มู้ าสง่ ไดแ้ ก่
ประธานสภาผู้แทนราษฎร – คุณปญั จะ เกสรทอง
รองประธานวุฒิสภา – พล.อ.พิศิษฐ์ เหมะบุตร และคุณหญิงพยอม
เหมะบุตร, ภริยา พล.ร.ท.สมโภช ขมะสนุ ทร, ภริยา พล.อ.ท.วีระ กิจจาทร
เลขาธกิ ารรัฐสภา – คุณประเสรฐิ ดวงวิชยั

16

เคร่อื งบินถงึ ตรงเวลาราว ๑๗.๐๐ น. (เวลาปักกงิ่ )
ทา่ นทตู เตช และคุณเพญ็ ศรี บนุ นาค พรอ้ มทูตทหาร ๓ เหลา่ ทพั และภริยา มารอรับ

เครื่องบนิ ท่โี ดยสารไปเปน็ เครือ่ ง D.C.๑๐ ใหม่เอยี่ มชอ่ื “ขวัญเมือง”
ระยะเวลาบินกรุงเทพฯ-ปกั กิง่ ๔ ชั่วโมง ๓๐ นาที

หลงั จากนน้ั ตอ้ งขนึ้ เครอื่ งบนิ ตอ่ ไปกรงุ เปยี งยาง ประเทศเกาหลเี หนอื
การเดินทางต่อไปกรุงเปียงยางล่าช้า เพราะประธานาธิบดีแทนซาเนียท่ี
เดนิ ทางโดยเครือ่ งบนิ สิงคโปรม์ าถงึ กรงุ ปักกง่ิ ชา้ กว่ากำ� หนด

อย่างไรก็ตาม เวลาประมาณ ๒๑.๐๐ น. เคร่ืองออกจากปักก่ิงไป
เปียงยางดว้ ยเคร่ืองบินพเิ ศษ มีผแู้ ทนประเทศต่าง ๆ อีก ๓ ประเทศ ไดแ้ ก่
ประธานาธบิ ดขี องประเทศแทนซาเนยี และคณะ, ประธานาธบิ ดขี องประเทศ
เยเมนและคณะ, ประธานรัฐสภามลั ดีฟและคณะร่วมเดนิ ทางไปพรอ้ มกัน

17

ในขณะทนี่ ง่ั คยุ อยกู่ บั หวั หนา้ คณะจากเยเมนและมลั ดฟี มผี แู้ ทนจาก
แทนซาเนยี เขา้ มานง่ั คกุ เขา่ ขา้ ง ๆ ทน่ี ง่ั ผม และแสดงความเคารพและขอบคณุ
ที่เคยไปเป็นแขกเย่ียมชมบ้านพักส่วนตัวของผมที่หาดตะวันรอน พัทยา ใน
พ.ศ. ๒๕๒๙

การไปเยย่ี มบา้ นตะวนั รอนครง้ั นน้ั เปน็ การตดิ ตอ่ และประสานงานของ
คณุ สมพันธ์ โกกิลานนท์ จากกระทรวงต่างประเทศ ซง่ึ ในขณะที่คณะผ้แู ทน
รฐั สภาไทยไปเยือนสาธารณรฐั ประชาธิปไตยประชาชนจนี เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๘
คณุ สมพนั ธ์ เปน็ ผรู้ กั ษาการแทนเอกอคั รราชทตู และตดิ ตามไปกบั คณะตลอด
ไดเ้ สนอกระทรวงตา่ งประเทศใหเ้ ชญิ ทตู ในทวปี แอฟรกิ า ๑๔ ประเทศมาเยอื น
ประเทศไทย เพ่ือสร้างสัมพันธไมตรีและให้ประเทศไทยเป็นที่รู้จักของกลุ่ม
ประเทศจากแอฟริกา ซ่ึงจะได้ประโยชน์ท้ังด้านการเมืองและด้านเศรษฐกิจ
ด้วย

ก�ำหนดการเยี่ยมเยือนประเทศไทย คุณสมพันธ์ ได้จัดรายการให้
คณะทูตได้มีโอกาสพบปะและได้รับการต้อนรับท่ีบ้านพักส่วนตัวของผม
ซง่ึ ขณะน้นั ดำ� รงตำ� แหน่งประธานรัฐสภา

คุณสมพันธ์ ได้รายงานให้ทราบว่า การมาพบครั้งนั้น ประสบ
ความส�ำเร็จมาก ทุกคนประทับใจในความสวยงามของชายทะเลของไทย
และการต้อนรับอย่างอบอุ่นฉันท์มิตร พิสูจน์ได้ว่า แม้เหตุการณ์ผ่านไป
๒ ปกี ว่าแล้ว ผูท้ ี่เคยไปเยีย่ มบา้ นผมยงั มคี วามทรงจ�ำที่ดแี ละได้มีโอกาสมา
ทกั ทาย ทำ� ความเคารพในเครื่องบินทกี่ �ำลงั จะไปเปียงยาง โดยไมไ่ ดค้ าดฝนั
มาก่อน

18

ขณะรับประทานอาหารว่างบนเครื่องบิน มีประกาศว่า เปียงยาง
อากาศไม่ดี เครื่องบินลงไม่ได้ต้องบินกลับไปปักก่ิงอีก หลังจากออกบินไป
แลว้ ประมาณ ๔๕ นาที ทำ� ให้เกดิ โกลาหลแก่สถานทตู ไทยในปกั กงิ่ โดยท่าน
เอกอัครราชทตู เตช บุนนาค, คณุ เพ็ญศรี บนุ นาค และข้าราชการสถานทูต
เพราะเม่ือคณะของเรากลับมาท่ีห้องรับรองที่สนามบิน เป็นเวลาประมาณ
๒๒.๓๐ น.แล้ว จะต้องหาท่ีพักเพื่อรอการเดินทางไปเปียงยาง หลังจากท่ี
เปยี งยางอากาศดีซึ่งไมม่ ีความแน่นอน

ความโกลาหลที่กล่าวถึงคือ ท่านทูตและภริยา ต้องขับรถมารับที่
สนามบิน เนื่องจากนอกเวลาราชการสถานทูตไม่มีคนขับรถ ภริยาท่านทูต
ตอ้ งขับรถมาเอง ใช้เวลาประมาณ ๔๐ นาทีจากสถานทูตไปสนามบนิ

นอกจากน้ัน บรรดาข้าราชการยังต้องจัดรถอีกหลายคันมารับเพราะ
คณะเรามคี นมากพอควร

ท่านทูตและคุณเพ็ญศรี ได้จัดวางแผนอย่างรวดเร็วและรอบคอบ
โดยระหวา่ งทจ่ี ดั รถมารบั คณะผแู้ ทนของเราทส่ี นามบนิ ไดส้ ง่ั การใหจ้ ดั เตรยี ม
อาหารไว้พร้อมท่ีสถานทูต เม่ือคณะของเราไปถึงสถานทูตก็ได้รับประทาน
อาหารทนั ที

ความรอบคอบอีกประการหน่ึงคือการจองท่ีพักท่ีใกล้สนามบินท่ีสุด
ได้แก่ Lido Holiday Inn เพราะท�ำให้มีความสะดวกส�ำหรับการเดินทาง
ตอ่ ไปในวันรุง่ ขึ้น

ผทู้ จ่ี องโรงแรมไวท้ นั ทไี ดแ้ กผ่ จู้ ดั การบรษิ ทั การบนิ ไทยและ พ.ท.วโิ รจน์
ผูช้ ่วยทูตทหารบก

19

ขณะรับประทานอาหาร ทางการจีนโดยอธิบดีกรมพิธีการกับผู้ช่วย
ได้รีบเร่งมาที่สถานทูต แจ้งว่าเพิ่งทราบข่าว จึงขอเชิญให้คณะของเราไป
เข้าพักท่ีบ้านรับรอง “เต้ียวหยูว์ไถ” โดยพร้อมอ�ำนวยความสะดวกอย่าง
เต็มท่ี

ทางเราได้ตอบขอบใจในความเอาใจใส่ดูแล แต่เพื่อความสะดวก
คณะเราขอพักท่ีโรงแรมใกล้สนามบิน เพราะถ้าไปพักที่ “เตี้ยวหยูว์ไถ”
ต้องใช้เวลาเดินทางจากสถานทูตประมาณ ๔๐ นาที และวันรุ่งขึ้นการ
เดนิ ทางไปสนามบนิ จะต้องใช้เวลามาก การจดั การแก้ปัญหาของท่านทตู จงึ
ดที ่ีสุด

วันรุ่งข้ึนคณะของเราออกเดินทางจากโรงแรมเวลาประมาณเกือบ
เก้านาฬิกา โดยคุณเพ็ญศรีเป็นสารถีขับรถให้ตามเคย พร้อมกับรถบรรดา
ขา้ ราชการ ทีช่ ว่ ยรับสมาชิกในคณะ

คณะของเราไปถึงสนามบินประมาณ ๐๙.๔๕ น. แต่ต้องรอคณะ
แทนซาเนยี อกี ประมาณหนึง่ ชวั่ โมง ช้าตามเคย แตน่ า่ เหน็ ใจเพราะเปน็ คณะ
ใหญ่ หารถได้ไม่พอ อย่างไรก็ตาม ในที่สุดเครื่องบินพิเศษก็ออกเดินทาง
ประมาณ ๑๐.๔๕ น. จากกรงุ ปักก่งิ มุ่งหน้าไปกรุงเปียงยาง

20

การตอ้ นรับทสี่ นามบิน

เวลา ๑๒.๓๐ น. ถึงสนามบินที่กรุงเปียงยาง ประธานสภาประชาชน
เกาหลี ยางยนุ ซปุ ไปรบั ท่ีเครื่องบิน

ประธานสภาเกาหลีเหนอื เคยพบกนั แล้วทก่ี รงุ เทพฯ ในการประชมุ สหภาพรัฐสภา
ครัง้ ที่ ๗๘ ซึ่งรัฐสภาไทยเป็นเจ้าภาพเมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๐
21

ทางการเกาหลีจัดกองเกยี รติยศมาให้การต้อนรบั ท่ีสนามบนิ

แถวทหารกองเกียรตยิ ศ
22

ประธานสภาและคณะผแู้ ทนรฐั สภาไทยเดนิ ผ่านประชาชนท่ีมารบั ตั้งแถวยาวเหยียด
ถือชอ่ ดอกไม้ สีแดงและสีชมพู พรอ้ มทั้งเปลง่ เสยี งดงั ลนั่ แสดงการตอ้ นรบั วา่
“มาซิ มาซ”ิ คงแปลวา่ “Welcome”

ท่สี นามบินไดถ้ า่ ยภาพคณะผูร้ ่วมเดนิ ทางเปน็ ทร่ี ะลึก

23

จากสนามบินคณะผู้แทนน่ังรถขบวนเข้าเมืองเปียงยาง ขณะผ่าน
เข้าเมือง ประชาชน-นักเรียนสองข้างทางโบกมือให้ตลอดทาง เมื่อเข้าตัว
เมอื งมีขบวนรถต�ำรวจนำ� มมี อเตอร์ไซด์ ๕ คัน นำ� เปน็ รปู ลกู ศรและได้นำ� ไป
จนผ่านพน้ ตวั เมืองและเขา้ บา้ นพักรบั รอง

อาคารที่พกั หมายเลข ๗

อาคารที่พักเปน็ Guest House ของรฐั บาล เปน็ ตึกใหญม่ าก ตงั้ อยู่
ริมทะเลสาบ ทิวทัศน์สวยงาม คณะผู้แทนไทย เข้าพักอาคารหมายเลข ๗
ชักธงชาติไทยไวห้ น้าตึก คล้าย ๆ กบั ทต่ี ง้ั ของเรือนรบั รอง “เตี้ยวหยูวไ์ ถ” ที่
ปกั ก่ิง

มีการจัดเจ้าหน้าที่พร้อมล่ามชาย-หญิงมาประจ�ำอยู่กับคณะ
คนส�ำคัญท่ีร่วมไปกับคณะของเราอีก ๒ คนคือ เลขาธิการ (ยูโฮจุน)
ของ Standing Commitee ของสภาถอื เปน็ เจ้าหน้าทร่ี ะดบั สูง อกี คนหน่งึ คอื
พันเอกคิมชงฮนั เป็นอธิบดีกรมพธิ กี ารจากกระทรวงกลาโหม

24

การเยี่ยมชมรัฐสภา

เวลา ๑๔.๐๐ น. ประธานสภาเล้ยี งรับรองทรี่ ฐั สภา โดยรองประธาน
สภาท�ำหนา้ ทแ่ี ทน เนอ่ื งจากประธานสภาตดิ การรบั แขกหลายคณะ

เยย่ี มชมอาคารรฐั สภา ซึง่ เป็นอาคารใหญโ่ ตมาก สร้างเสรจ็ ภายใน ๑๘ เดอื น
เนน้ วัสดุท่เี ปน็ หินออ่ นและโคมไฟแชนเดอเลีย

การประชมุ สภาของเกาหลีมปี ีละ ๔ คร้ัง ๆ ละ ๒-๓ วนั แลว้ แตป่ ญั หา
ทนี่ ำ� เขา้ พจิ ารณา ส่วนสภาของเรามกี ารประชมุ มากกว่า โดยเป็นการประชมุ
สมัยสามญั และสมยั วสิ ามญั

25

ที่ท�ำการสภาของเขามหี ้องมากมาย ใหญโ่ ต คงมีคนเดนิ หลงกันบา้ ง
แม้ว่าจะเปน็ วนั ทำ� งาน แตก่ ็ดเู งียบและวงั เวง เสมือนไมใ่ ช่วันท�ำงาน

26

รองประธานสภาใหก้ ารตอ้ นรบั และเลี้ยงรบั รอง

27

การเลยี้ งรบั รองโดยรองประธานสภาเป็นเจา้ ภาพ
28

ขากลับท่ีพักคณะของเราติดขบวนของประธานาธิบดีจีน ซึ่งเป็นแขก
สำ� คญั ทสี่ ดุ ของเกาหลี ผคู้ นใหก้ ารตอ้ นรบั อยา่ งใหญโ่ ต สองขา้ งทางมคี นเปน็
แสนประธานาธบิ ดผี นู้ ้ี คณะของเราจะเขา้ เยย่ี มคารวะในการเยอื นสาธารณรฐั
ประชาชนจนี เป็นทางการ หลังจากการเยอื นเกาหลเี หนือเสร็จสนิ้ แล้ว

ตอนเยน็ หลงั จากรบั ประทานอาหารแลว้ ออกไปเดนิ เลน่ รอบบา้ นรมิ นำ�้
อากาศเย็นสบาย คลา้ ย ๆ กบั อากาศเย็นทเ่ี ชียงใหม่ หลงั จากนัน้ ขน้ึ มาดขู ่าว
โทรทศั น์ ซง่ึ มขี า่ วและภาพการเยอื นของหลายสบิ ประเทศซงึ่ เปน็ แขก รวมทงั้
ประเทศไทย ซึ่งมภี าพและข่าวยาวพอสมควร

29

วันพฤหสั บดีท่ี ๘ กันยายน ๒๕๓๑

เดินทางไปพบประธานสภา ยางยนุ ซุป ทรี่ ฐั สภา

ได้พบกับ นาย ยางยุนซุป ประธานสภาประชาชนสงู สดุ
(ประธานสภาผนู้ ี้ ไดเ้ ข้าเฝา้ รับเสดจ็ สมเดจ็ พระเจ้าพนี่ างเธอ เจ้าฟา้ กัลยาณวิ ฒั นา

ในโอกาสเสด็จฯเยอื นประเทศเกาหลเี มอ่ื วันท่ี ๘-๑๕ พฤษภาคม ๒๕๓๐)
และแลกเปล่ยี นของที่ระลกึ กนั ตามธรรมเนียม

30

เจา้ ภาพนำ�ชมหอ้ งประชมุ สภา

ตกึ สภามี ๕ ช้นั ใตด้ ิน ๑ ชน้ั มีห้องประชมุ ใหญถ่ งึ ๒๐๐ หอ้ ง
ใช้เวลาก่อสรา้ งภายใน ๑๘ เดอื น

31

หอ้ งประชมุ ใหญ่ มภี าพท่านผนู้ ำ� “คิมอิลซุง” ยืนเด่นเปน็ สงา่ อย่กู ลางเวที
บนเวทเี ปน็ ทน่ี ง่ั ของประธานสภาฯ คณะรัฐมนตรี ขา้ งล่างเปน็ ที่น่งั ของสมาชิกสภา

ท่นี ั่งสบาย สวยงาม กวา้ งขวาง เพดานสงู มาก ประตูบานใหญ่ดูโอ่อา่
32

ถา่ ยภาพเป็นท่รี ะลกึ

33

๑๓.๔๕ น. ไปท่ี Indoor Stadium เพอ่ื เขา้ รว่ มการประชมุ ใหญน่ ดั พเิ ศษ

ไดร้ ว่ มฟงั รายงานการฉลองเน่ืองในโอกาสครบรอบ ๔๐ ปีของการสถาปนา
สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี โดยทา่ นผ้นู ำ� “คิมอลิ ซงุ ” อา่ นรายงาน
ความก้าวหน้าของประเทศในดา้ นตา่ ง ๆ ประมาณ ๑ ชวั่ โมงครงึ่ โดยไม่หยดุ เลย
อ่านไปเรอื่ ย ๆ ไมม่ กี ารเน้นหนกั เบา แตก่ ม็ คี นตบมอื เปน็ ระยะ ตามทม่ี ีการให้จังหวะ
34

ในการจัดที่น่ัง ทางเจ้าภาพจัดให้ผมนั่งบนเวทีกับคุณหญิงมณฑินี
ส่วนบุคคลอ่ืน ๆ ในคณะของเรา ท้ังหมดนั่งด้านล่าง มีหูฟังภาษาต่าง ๆ
อากาศใน Stadium รอ้ นมากเพราะเปดิ ไฟสวา่ ง ทา่ นผนู้ ำ� ยำ�้ ถงึ ความคดิ “จเู ช”่
หมายถึง “การพึ่งตนเอง” เหมือนของไทยซึ่งยึดถือ “ตนเป็นท่ีพึ่งแห่งตน”
ในขณะท่ี อยู่ในเกาหลีทุกแห่งพูดถึงความคิดแบบ “จูเช่” ท้ังนั้น เป็น
อุดมการณ์ของชาติ มีการอธิบายละเอียดข้ึนว่า ”ลัทธิจูเช่” หมายถึง
ความเป็นเอกราชทางการเมือง การพึ่งตนเองทางเศรษฐกิจ และการต่อสู้
ป้องกันตนเองได้ด้วยตนเอง ทั้งหมดน้ีคือรากฐานความคิดของผู้น�ำ
ตลอดกาล “คิมอิลซุง” (The Great Leader) และแนวความคิดของเขาได้
สง่ ทอดมาถึงผู้นำ� รนุ่ ลกู “คิมจองอลิ ” และมาสูร่ นุ่ หลาน “คิมจองอึน”

35

หอจูเช่ มีความสูง ๑๕๐ เมตร ยอดเปน็ คบเพลิงสงู ๒๕ เมตร ตง้ั อยู่รมิ แมน่ �้ำแตดอง
ด้านหนา้ เป็นรปู ปน้ั ขนาดใหญ่ ไดแ้ ก“่ กรรมกร นกั ศึกษาและประชาชน”

น่าสังเกตว่า “คิมจองอิล” ผู้น�ำรุ่นสอง มีความสามารถในการก�ำกับ
การแสดงของการเฉลมิ ฉลองอนั ยง่ิ ใหญ่ เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๑ ดว้ ยความทนั สมยั
ใช้เทคโนโลย่ีและมีความพร้อมเพรียงอย่างยิ่งยากท่ีจะลอกเลียนแบบ
ในขณะที่ “คมิ จองอนึ ” ยังมอี ายนุ อ้ ยมาก

36

วันศุกร์ท่ี ๙ กันยายน ๒๕๓๑ คณะของเราออกจากบ้านพักไปดู
พาเหรดฉลองวนั ชาติ

37

พาเหรดวันน้ีเป็นการแสดงถึงพัฒนาการของชาติเกาหลี ทางด้าน
อุตสาหกรรม เกษตรกรรมและวฒั นธรรม ตง้ั แต่เร่มิ ตน้ จนถึงปจั จบุ ัน

เจา้ ภาพของคณะเราคอื รฐั มนตรตี า่ งประเทศ “คมิ ยงุ นำ� ” เชญิ พวกเรา
ยนื แถวหนา้ เหน็ ภาพการแสดงเหตกุ ารณต์ า่ ง ๆ ไดช้ ดั เจนมาก ทำ� ใหเ้ หน็ และ
เปรียบเทียบกับการเดินขบวนพาเหรดต่าง ๆ และการเดินขบวนสวนสนาม
หลายแหง่ ทผี่ ่านมา กเ็ พง่ิ เห็นการสวนสนามที่ผมู้ ารว่ มเดนิ ขบวนจ�ำนวนเปน็
ลา้ นคน และเปน็ พลเรอื นทง้ั หมด แตม่ กี ารเดนิ เปน็ ระเบยี บ เรยี บรอ้ ย สวยงาม
เกือบไม่มที ่ีติ

ผู้เข้าร่วมขบวนทกุ คนถอื ช่อดอกไม้ ๒ สคี ือสีชมพแู ละสแี ดง สุดลูกหูลกู ตา
มีการชูดอกไม้สลบั กัน สวยงามมาก

38

อาคารที่นั่งดูเป็นตึกสูง เตรียมไว้ส�ำหรับออกพบประชาชนของผู้น�ำ
โดยเฉพาะ มองไปด้านหน้าเป็นลานกว้างใหญ่โต หลังจากน้ันเป็นแม่น�้ำ
เราสองคนไดร้ บั เชญิ ใหไ้ ปยนื แถวหนา้ เปน็ แขกเกยี รตยิ ศ โดยยนื อยแู่ ถวเดยี ว
กบั ท่านผู้น�ำและยนื ติดกบั ประธานาธิบดปี ระเทศจนี (หยางซา่ งคุน)

เมือ่ เรม่ิ ขบวนพาเหรด มีเดก็ มามอบดอกไมแ้ ละเม่ือดไู ปราวครึ่งเวลา
มีเด็กเอาผา้ พนั คอสีแดงมาแจก

จากที่ยืนมองข้ามแม่น�้ำไปเป็นหอใหญ่คือ หอ “จูเช่” มีการเปิดน้�ำพุ
๒ ข้าง สูงเท่า ๆ กับหอ “จูเช่” น�้ำกระจายเป็นฝอย ท�ำให้เย็นข้ึนเล็กน้อย
งานน้ีมี วงดุริยางค์ประกอบด้วยนักดนตรี ๒,๐๐๐ คน บรรเลงได้ไพเราะ
และพร้อมเพรยี งกัน ไมม่ กี ารใช้เทปบนั ทกึ เสยี ง ทำ� ใหม้ ีความร้สู กึ “ขลงั ” กับ
บรรยากาศ

39

เม่ือท่านผู้น�ำ “คิมอิลซุง” มาถึง ขบวนต่าง ๆ ก็เริ่มข้ึน แต่ละขบวน
ประกอบดว้ ยผูร้ ว่ มเดนิ ขบวน ๘๐๐-๑,๐๐๐ คน ทุกคนแตง่ ตัวสวยงาม

การเดินพร้อมเพรยี งกันจรงิ ๆ เดินเปน็ เสน้ ตรงทุกดา้ น แถวไมม่ โี ยเ้ ย้
คนในขบวนถอื ธงชาติ ธงพรรค คบเพลงิ “จูเช”่ ผา้ แพรพรรณ พดั ดอกไม้
วงดุรยิ างค์ ๒ วงใหญ่ เป็นการเดินเขา้ จังหวะดนตรี ทา่ มกลางประชาชน

ทหี่ ล่งั ไหลกันเขา้ ในงานเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย
40

บนอัฒจรรยม์ คี นน่งั เต็มและแปรอักษรตลอดเวลา มภี าพท่านผนู้ �ำ “คมิ อลิ ซงุ ”
อยูต่ รงกลาง เป็นภาพใหญ่เหน็ ชัดเจน

การแปรอกั ษรที่สำ� คัญคือการแปรอักษรต้อนรบั เป็นภาษาองั กฤษว่า “WELCOME
TO THE FOREIGN GUESTS” เรยี กความสนใจได้มาก
41

ขบวนพาเหรดแต่ละขบวนแบกป้ายค�ำขวัญของชาติและของท่าน
ผู้น�ำในด้านต่าง ๆ ทุกด้าน ได้แก่ อุดมการณ์ของพรรค การอุตสาหกรรม
การประมง การทอผา้ การศึกษา การกีฬา การแพทยแ์ ละสาธารณสุข การ
กอ่ สรา้ ง การบันเทิง การเกษตร การต่อต้านนวิ เคลียร์ การปลุกใจใหร้ ว่ มกัน
สร้างชาติ

งานจบประมาณ ๑ ช่ัวโมงครง่ึ ทา่ นคิมอลิ ซุง เดินทกั ทายบรรดาผู้ยืน
แถวหนา้ อยา่ งทั่วถงึ

น่าสังเกตว่า วงดุริยางค์บรรเลงเพลง “มาร์ช” เพลงเดียวตลอดงาน
กระห่ึมไปหมด ท�ำนองเพลงเป็นเพลงปลุกใจ ท�ำให้ติดหูไปอีกนาน จนถึง
ปจั จบุ นั เกนิ กวา่ ๓๐ ปี ยงั จำ� ทาํ นองเพลงนไ้ี ดไ้ มม่ วี นั ลมื “นคี่ อื การลา้ งสมอง
วิธหี น่ึง”

เสรจ็ การแสดง กลบั ไปรับประทานอาหารกลางวนั ที่บ้านรบั รอง
ตอนบา่ ย ออกมาดกู ารแสดงกายกรรมของนกั เรยี นประมาณ ๕๐,๐๐๐
คน ท่ีสนามกีฬา “คิมอิลซุง” สนามน้ีจุคนได้ประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ คน
ท่ียมิ เนเซยี มมีนักเรียน ๒๒ โรงเรียนแปรอักษรไดส้ วยงามมาก ๆ
ก่อนการแสดงเม่ือผู้น�ำมาถึงแล้วมีการมอบดอกไม้ให้ผู้แทน
ทกุ ประเทศซึง่ รวมถึงเราสองคนดว้ ย
ตอนกลางคืนมีงานที่ท�ำเนียบประธานาธิบดี เม่ือไปถึงท�ำเนียบซึ่ง
เป็นอาคาร ๒ หลงั มีผนู้ ำ� ไปทตี่ ึกรบั รองข้าง ๆ บรเิ วณโดยรอบสวยงามมาก
มีตน้ ไม้ใหญ่ร่มรื่น

42

ตัวท�ำเนียบอยู่บนเนินสูงมองเห็นแต่ไกล ทางเข้าท�ำเนียบต้องผ่าน
ประตใู หญม่ ีสะพานขา้ มคลองคล้าย ๆ ทางเขา้ พระต�ำหนักจิตรลดารโหฐาน
แตใ่ หญ่กว่า หอ้ งเลี้ยงรับรอง เปน็ ห้องกลม เพดานสงู เป็นรปู โดม ตรงกลาง
เป็นนำ้� พุ เปดิ น�้ำแล้วมีเสียง รูส้ กึ เย็นดีคล้ายกับเป็นเครื่องปรับอากาศ คณะ
ผู้แทนทุกคณะมาร่วมงานอย่างพร้อมเพรียงกัน เมื่อได้เวลา เจ้าภาพเชิญ
เข้าไปหอ้ งอาหารชั้นบน เปน็ ห้องใหญม่ าก จุคนได้เป็นพนั คน

การเล้ียงอาหารจัดเป็น Sit down Dinner คณะของเราไดเ้ ขา้ ไปร่วม
งาน ๙ คน ห้องอาหารเปน็ รปู สเ่ี หล่ียม มีโคมไฟแชนเดอเลยี รใ์ หญ่มาก ๕ ชอ่
และขนาดรองลงมาอกี ๒๒ ช่อ ดูอลังการดี

ดา้ นหนา้ เวทแี ต่งดอกไมเ้ ปน็ รูปธงชาติ มโี ต๊ะทา่ นผูน้ �ำนงั่ ได้ประมาณ
๑๔ คน ตั้งอยู่ด้านหน้าตรงกลาง ข้าง ๆ มีโต๊ะแขกเกียรติยศอีก ๔ โต๊ะ
โต๊ะเรานั่งเป็นหนึ่งในสี่โต๊ะเกียรติยศ มีรองประธานาธิบดีโปแลนด์, ภริยา
ประธานาธิบดีเยอรมนตี ะวันออก, รองประธานาธิบดี Zaire รัฐมนตรกี ารค้า
เยอรมนั โดยมรี องประธานาธบิ ดจี ีนเป็นเจา้ ภาพประจ�ำโตะ๊ (HOST)

เมอื่ ท่านผู้นำ� เดนิ เข้ามาในงาน ผู้รว่ มงานลุกขึน้ ปรบมอื ตอ้ นรบั พอน่งั
โต๊ะเสร็จ ก็เร่ิมเสิร์ฟอาหารทันที ท่านผู้น�ำเชิญด่ืม “จูเปย” กับผู้น�ำประเทศ
ต่าง ๆ รอบโตะ๊

หลงั จากนง่ั รบั ประทานตอ่ ไปอกี พกั หนงึ่ ทา่ นเดนิ เขา้ มา “จเู ปย” ทโี่ ตะ๊
เกยี รตยิ ศทเี่ รานงั่ อยู่ ดเู หมอื นทา่ นพยายามจะพดู ทกั ทายดว้ ย แตน่ า่ เสยี ดายท่ี
ตอนนน้ั ไมม่ ลี า่ ม พวกเกาหลที นี่ งั่ รว่ มโตะ๊ ไมก่ ลา้ “จเู ปย” ดว้ ย ไดแ้ ตล่ กุ ขน้ึ โคง้
อยา่ งตำ�่ ทา่ นผู้นำ� หนา้ ตาใจดี ยิ้มแยม้ แจม่ ใส มจี ติ วทิ ยาสูง ให้ความใกล้ชดิ
และ ให้เกียรตผิ ้นู ำ� ตา่ งประเทศทกุ คน

43

พอรับประทานอาหารเสร็จ เจ้าภาพเชิญไปดูการแสดงคบเพลิง
“Soir’ee C’e’le’brations” ท่ีสนาม “คิมอิลซุง” ที่จัดพาเหรดตอนเช้า การ
แสดงงดงามย่ิงใหญต่ ามเคย

เมื่อจบการแสดง คณะเดนิ ทางกลบั ที่พัก นา่ สังเกตว่าท้ัง ๆ ท่ภี าคเชา้
มีพาเหรด คนมาร่วมงานเป็นล้านคน ควรจะมีเศษขยะตกค้างอยู่บ้าง
แต่ปรากฏว่าเม่ือเรากลบั มางานตอนเยน็ ถนนสะอาดเรียบร้อย ไมม่ เี ศษขยะ
หลงเหลืออยู่เลย เป็นอันว่างานกลางวันและงานกลางคืนท่ีส�ำคัญที่สุด
ไดผ้ า่ นพน้ ไปดว้ ยดี ตอ้ งขอชมวา่ การจดั งานฉลองครบรอบ ๔๐ ปี ของเกาหลี
จดั ได้ดมี ากเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ยทุกข้ันตอนไมม่ ที ี่ติ

44

สรุปขอ้ สงั เกตท่สี �ำคัญๆ ไดแ้ ก่
๑. คณะผแู้ ทนประเทศตา่ ง ๆ ทกุ คณะ มเี จา้ หนา้ ทปี่ ระจำ� คณะอำ� นวย
ความสะดวก โดยใชน้ กั ศกึ ษามหาวทิ ยาลยั เมอื่ ครง้ั ทรี่ ฐั สภาไทยเปน็ เจา้ ภาพ
จดั การประชมุ สหภาพรฐั สภาสากล ครง้ั ที่ ๗๘ เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๐ กใ็ ชน้ กั ศกึ ษา
มหาวทิ ยาลยั หลายร้อยคนเหมือนกนั
๒. การจัดพาหนะมีจ�ำนวนเพียงพอให้นั่งคันละ ๒ คน เป็นรถ Mer-
cedes Benz ใหม่เอ่ียมสแี ดงเหมือนกันทุกคณะ เฉพาะคณะของเราก็หลาย
คันแล้ว ถ้ารวมทกุ คณะต้องใช้รถหลายร้อยคนั
๓. การจัดทีพ่ กั เปน็ บา้ นรบั รองหลงั ใหญ่ สวยงาม สะดวกสบาย บ้าน
ตรงขา้ มกับบา้ นพกั ของเราเปน็ บ้านพักของคณะนายกรฐั มนตรีบัลแกเรยี
๔. การจัดอาหารทุกมื้อ พยายามเปล่ียนเมนูให้หลากหลาย อาหาร
อรอ่ ยและมากมาย
๕. การออกบัตรเชิญมคี วามแนน่ อน ไม่มบี กพรอ่ ง ทัง้ ๆ ทีแ่ ขกเชิญ
จำ� นวนเปน็ พนั คน ขอ้ สำ� คญั การจดั ลำ� ดบั แขกเชญิ กเ็ ปน็ ปญั หาพอควรเพราะ
แตล่ ะประเทศต้องถือว่ามีความสำ� คญั ทง้ั นน้ั
๖. การจัดท่ีนั่งให้เราสองคนยืนอยู่แถวหน้า จัดให้น่ังโต๊ะอาหาร
เกยี รตยิ ศ ซงึ่ มเี พยี ง ๔ โตะ๊ ใกลก้ บั โตะ๊ อาหารของทา่ นผนู้ ำ� นบั วา่ ประเทศไทย
ได้รับเกยี รติไม่น้อยกวา่ ประเทศอื่น ๆ
๗. มกี ารจดั ใหท้ กุ คณะมี Host นง่ั ตดิ กบั แขกและมกี ารผลดั เปลย่ี นไป
เรอื่ ย ๆ ผมู้ หี น้าท่มี าเป็น Host เปน็ บุคคลมีระดับในรฐั บาลทุกคน เสยี ดายท่ี
พดู กัน ไมค่ ่อยรเู้ ร่อื ง แตโ่ ชคดที ีอ่ นญุ าตให้ลา่ มน่งั ติดอยดู่ ว้ ยเกอื บตลอด
๘. เจ้าหน้าท่ีประจ�ำอยู่กับคณะ มีประสิทธิภาพสูง คล่องแคล่ว น�ำ
คณะของเราเขา้ งานและเขา้ ท่นี งั่ หรือยืนไม่มผี ดิ พลาด ต้องขอชมเชยจรงิ ๆ

45

วนั ท่ี ๑๐ กันยายน ๒๕๓๑
เยี่ยมชม วังเยาวชน
วงั เยาวชนสรา้ งขน้ึ ใน ค.ศ. ๑๙๖๓ (พ.ศ. ๒๕๐๖) ประกอบดว้ ยอาคาร

ใหญ่ ๒ หลงั สงู ๕ ช้นั และ ๑๓ ชัน้ มีทั้งหมด ๕๐๐ ห้อง เปน็ หอ้ งกิจกรรม
๒๐๐ หอ้ ง สำ� หรบั ฝกึ ซอ้ มกจิ กรรมตา่ ง ๆ เชน่ ดนตรี กฬี า วาดภาพ ปกั ผา้ ฯลฯ

46

เปน็ ศนู ยก์ ารเรยี น ฝกึ ฝน เสรมิ สรา้ งความถนดั ความสนใจของเยาวชน
ทม่ี อี ายรุ ะหวา่ ง ๗-๑๗ ปี ใชเ้ วลาหลังการเลกิ เรยี นแลว้ มาฝกึ ซอ้ ม เปน็ การใช้
เวลาว่างใหเ้ ปน็ ประโยชน์

47

ห้องทดลอง

ห้องยมิ นาสติก
48

ห้องดนตรี ประกอบด้วย หอ้ งหัดฟอ้ นร�ำเกาหลี ห้องไวโอลนี
ห้องซอสามสาย หอ้ งฮงยากมึ (คล้ายจะเขไ้ ทย) หอ้ งคอมพิวเตอร์

มีข้อน่าสังเกตว่านักเรียนท่ีนี่เร่ิมต้ังแต่อายุน้อย ๆ ต้องเข้าเรียนตาม
เวลาและตามวชิ าทกี่ ำ� หนด ร้สู กึ ว่าเดก็ ๆ สขุ ภาพไมส่ มบรู ณ์ ตวั เล็ก ๆ ผอม ๆ
เหมือนรบั ประทานอาหารไมเ่ พียงพอ



49

วนั อาทิตยท์ ่ี ๑๑ กันยายน ๒๕๓๑
๐๘.๓๐ น. เยี่ยมชมพพิ ิธภณั ฑป์ ระวัตศิ าสตรก์ ลาง
คำ� ขวญั การสร้างประเทศตอ้ งร้ปู ระวัตศิ าสตร์

พพิ ิธภณั ฑ์เปดิ ตงั้ แต่ ๑ ธนั วาคม ค.ศ. ๑๙๔๕ (พ.ศ. ๒๔๘๘)
มหี ้องแสดงทง้ั หมด ๑๙ ห้อง จัดแสดงโบราณวตั ถแุ ละหลักฐานทางประวัติศาสตร์
50