200 THE LISTENING LEADER “Deep Connection เป็็นการเชื่่อ�มโยงผู้้�คน เข้้าด้้วยกัันเชิิงลึึก ซึ่งจะ่�สร้้างจิิตสำำ�นึึกแห่่งการ เป็็นหนึ่่งเ�ดีียวกััน (Oneness) ให้้มีีมากขึ้้น � ซึ่่งจะช่่�วยลดความขััดแย้้งและสร้้างความสุขุ ในองค์์กร ขยายไปสู่่สัังคมได้้”
201 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ภาคสี่่: Deep Connection ผู้้�นำำกัับทัักษะการเชื่่� อมโยง ผู้้�คนเข้้าหากััน เราได้้เรีียนรู้้องค์์ประกอบของ Deep Communication ไป 2 ส่่วนแล้้ว นั่่นก็็คืือ Deep Listening และ Deep Speaking เนื้้�อหาใน ภาคนี้้�เสนอองค์์ประกอบสุุดท้้ายที่่เรีียกว่่า Deep Connection ซึ่่งเป็็น สภาวะในการเชื่่อมโยงตนเองเข้้ากัับคู่่สนทนา หรืือเชื่่อมโยงคนใน วงสนทนาเข้้าด้้วยกััน เพื่่อให้้การสื่่อสารลงลึึกและลื่่นไหลไปได้้อย่่าง มีีคุุณภาพ ก่่อเกิิดปััญญาญาณใหม่่ๆ ร่่วมกััน เราจะสร้้างสภาวะแบบนี้้�รอบๆ ตััว ในที่่ทำำงาน ในสัังคมได้้มากขึ้้�น อย่่างไร แล้้วมัันจะสร้้างความเปลี่่ยนแปลงอะไรได้บ้้ ้าง ติิดตามในเนื้้�อหา ของภาคนี้้�ครัับ
202 THE LISTENING LEADER “องค์์กรที่่ขั�ับเคลื่่อ�นช้้าหรืือล้้าหลัังนั้้�น จริิงๆ มิิใช่่เพราะองค์์กรใหญ่่อุ้้�ยอ้้ายอย่่างที่่เคยเข้� ้าใจ แต่่เป็็นเพราะขาดการเชื่่อ�มโยงกััน แบ่่งฝัักแบ่่งฝ่่าย นั่่�นเป็็นจุุดเริ่่� มต้้นของความล้้มเหลว ทั้้�งมวลในองค์์กร...”
203 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ บทที่่ 16 ผู้้�นำำกัับการสร้้างวััฒนธรรม องค์์กร Google ได้้ทำำการวิิจััยเพื่่อค้้นหาองค์์ประกอบในการทำำงาน ของทีีมที่่สร้้างผลงานอัันมีปีระสิิทธิิภาพโดดเด่่นในบริษัิัท และได้้พบว่่า บรรดาทีีมงานระดัับสุุดยอดของกููเกิิลนั้้�น ต่่างบอกเป็็นเสีียงเดีียวกัันว่่า สาเหตุุที่่พวกเขาสร้้างสรรค์์นวััตกรรมใหม่่ๆ ออกมาได้้เป็็นเพราะว่่า 1. มีพื้้ี�นที่่ปลอดภััยในการเสนอความคิิด ไม่รู้้สึ่ ึกกลััวหรืือกัังวล ที่่จะเสนอความคิิดใหม่่ๆ เพราะเขารู้้ว่่าจะไม่่ถููกตััดสิิน ถููกมองไม่่ดีี ถููกนิินทา หรืือถููกไล่่ออก เพราะการเสนอความคิิดนั้้�นๆ 2. มีพื้้ี�นที่่การรัับฟัังความคิิดเห็็นจากทีีมทุุกคน ทำำ ให้้เกิิดการ ต่่อยอด และเกิิดบรรยากาศของการทำำงานเป็็นทีีม
204 THE LISTENING LEADER แม้้ Google ไม่่ได้้บอกวิิธีีการที่่สร้้างบรรยากาศแบบนี้้�ว่่า ทำำ ได้้อย่่างไร แต่่ผมสัันนิิษฐานได้้ทัันทีีว่่าพวกเขามีีวััฒนธรรมของ Deep Communication และรู้้จัักกระบวนการไดอะล็็อก อีีกทั้้�งสามารถ นำำ มาใช้้ได้้อย่่างเป็็นธรรมชาติิจนเกิิด Deep Connection ขึ้้�นในองค์์กร ในยุุคที่่ผู้้นำำองค์์กรต่่างต้้องการนวััตกรรมที่่จะพััฒนาขัับเคลื่่อนองค์์กร ให้้เติิบโตไปข้้างหน้้า เท่่าทัันกัับกระแสความเปลี่่ยนแปลงที่่รวดเร็็ว เราจะนำำองค์์กรแค่่เพีียงคำำสั่่งการจากบนลงล่่างอย่่างเดีียวไม่่ได้้ โจทย์์ของผู้้นำำคืือ จะทำำอย่่างไรให้้แต่่ละคนในองค์์กรนั้้�น สามารถสรรค์์สร้้างสิ่่งใหม่่ๆ และแก้้ปััญหาอย่่างรวดเร็็วด้้วยตััวเองได้้ กุุญแจสำคัำ ัญคืือ ผู้้นำำองค์์กรจะต้้องเปลี่่ยนแปลงองค์์กรให้้เป็็น องค์์กรแห่่งการเรีียนรู้้ (Learning Organization) โดยสร้้างวััฒนธรรมในการแลกเปลี่่ยนเรีียนรู้้ของผู้้คนใน องค์์กร ซึ่่งสามารถใช้้กระบวนการไดอะล็็อกในการหลอมรวมผู้้คน ให้้ทำำงานร่่วมกัันได้้ ในบทนี้้�จะขยายความว่่า ทำำ ได้้อย่่างไร
205 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ เมื่่อเริ่่มแรกในการเข้้ามานั่่งไดอะล็็อกล้้อมวงพููดคุุยกััน สมาชิิกแต่่ละคนอาจแสดงความคิิดเห็็น ความสนใจในประเด็็นต่่างๆ ไปตามที่่ตนถนััด ในกลุ่่มนั้้�นก็็เปรีียบได้กั้ ับสัังคมเล็็กๆ ที่่มีีหลากหลาย ความคิิด หาได้้มีีความเชื่่อมโยงเกี่่ยวเนื่่องกัันไม่่ หากมองในระยะสั้้�น จะมีีแต่่ความคิิดและคำำพููดที่่ดููกระจััด กระจายไปคนละทิิศคนละทาง อาจดูวู่่าจัับสาระหาประเด็็นอะไรไม่่ได้้ แต่นั่่ ่นก็คื็ือขั้้�นตอนต้้นๆ ของการแสดงความเป็็นตััวเองออกมา แสดงถึึง ความมีีอยู่่ ความจริิงแท้้ของตััวตนแต่่ละคน ในช่่วงแรกๆ นี้้�แต่่ละคนก็็อาจยัังไม่่ไว้้ใจ ไม่่สนิิทใจกัันนััก ความระมััดระวัังในคำพูำูดจึึงยัังมีสูีูง และไม่่สามารถจะหาทิิศทางใดๆ ได้้ อาจจะดููน่่าอึึดอััดสำำหรัับบางคน แต่่ก็็เป็็นขั้้�นตอนที่่สำำคััญในระยะ เริ่่มต้้นที่่จะเป็็นต้้นเหตุุการจุุดประกายทางความคิิด ในระยะต่่อไป หากได้้ดำำเนิินวงเป็็นระยะเวลาหนึ่่ง แต่่ละคนรู้้จัักคุ้้นเคยกัับ การห้้อยแขวนคำำตััดสิินแล้้ว สิ่่งที่่จะเกิิดขึ้้�นก็็คืือ การแลกเปลี่่ยนทาง ความคิิดอย่่างลื่่นไหล เราจะพบว่่าเมื่่อเกิิดความสนใจร่่วมกัันในประเด็็นใดประเด็็น หนึ่่งขึ้้�นมา โดยคนหนึ่่งอาจเริ่่มยกประเด็็นนี้้�ขึ้้�นมา แล้้วอีีกคนก็็สนใจ เสริิมต่่อ ตามด้้วยอีีกคน และอีีกคน
206 THE LISTENING LEADER เมื่่อไม่่มีีการตััดสิิน วิิพากษ์์วิิจารณ์์สอดแทรกหรืือเบรกกััน ก็็จะกลายเป็็นบรรยากาศที่่เหมาะต่่อการแตกแขนงทางความคิิด และการสร้้างสรรค์์สิ่่งใหม่่ๆ ต่่อยอดจากความคิิดเดิิม เราจะพบว่่าในขั้้�นนี้้� การสนทนาจะไม่่มีีการโน้้มน้้าวให้้เชื่่อ ไม่่มีีการชัักจููงหรืือต่่อรองใดๆ ไม่่ต้้องมีีคำำหวานหููหรืือการเสแสร้้ง เอาใจกััน มีีแต่่ความจริิงแท้ต่้ ่อกัันและการไหลวนทางความคิิดที่่เสริิม และต่่อเนื่่อง เป็็นบรรยากาศที่่หาไม่่ได้้ในวงสนทนาใดๆ เมื่่อกลุ่่มมีีเป้้าหมายร่่วมกัันแล้้วเช่่นนี้้�ในที่่สุุดจะเกิิดความคิิดเห็็น ร่่วมออกมาที่่เป็็นความเชื่่อ และเห็็นเป็็นความจำำเป็็นสููงสุุดที่่สามารถ ขัับเคลื่่อนให้้แต่่ละคนทำำอะไรบางอย่่างร่่วมกัันได้้ บางคนอาจจะมีีส่่วนร่่วมมาก บางคนอาจจะมีีส่่วนร่่วมน้้อย แต่่ละคนมีีความสบายใจที่่จะมีีส่่วนร่่วมตามความต้้องการของตน และไม่่มีีใครเป็็นผู้้นำำหรืือผู้้ตาม ไม่มี่ ีใครสั่่งใคร มีีแต่่ความเข้้าใจและ มองภาพไปในทิิศทางเดีียวกััน เป็็นการส่่งเสริิมและต่่อเติิมซึ่่งกัันและกััน ดัังนี้้�วงไดอะล็็อกก็็จะถืือเป็็นการ ค้้นหาคุุณค่่าและความหมาย ร่่วมกััน นี่่คืือสภาวะที่่เรีียกว่่า Deep Connection หรืือการเชื่อมโยง ่ เชิิงลึึก ที่่ทำำ ให้้ทุุกคนมีีเป้้าหมายร่่วมกััน
207 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ หากองค์์กรใดหรืือสัังคมใดมีีบรรยากาศแบบนี้้ก็�็จะมีปีระสิิทธิิภาพ ในการดำำเนิินกิิจการร่่วมกัันอย่่างมาก จริิงอยู่่ว่่า ในคนหมู่่มาก เป็็นไปไม่่ได้ที่่ป้ระเด็็นในรายละเอีียด จะต่่างเห็็นพ้้องต้้องกัันทั้้�งหมด แต่่ในเมื่่อทุุกคนไม่่พยายามเอาความคิิดเห็็นของตนเป็็นที่่ตั้้�ง หากแต่่มองในภาพรวมหรืือประโยชน์์ของกลุ่่มมากกว่่า
208 THE LISTENING LEADER ทำำ ให้้สามารถละวางความคิิดเห็็นส่่วนตััวของตน เพื่่อมุ่่งสู่่ เป้้าหมายที่่ใหญ่่กว่่าร่่วมกััน การโต้้เถีียงจึึงไม่่เกิิดขึ้้�น มีีแต่่การรัับฟัังกััน และช่่วยกัันอุุดข้้อบกพร่่องหรืือจุุดอ่่อน และเสริิมให้้จุุดแข็็งมีีความ สมบููรณ์์มากขึ้้�น เมื่่อความคิิดส่่วนตััวและความคิิดของกลุ่่มสอดคล้้องกลมกลืืน กัันไปในทิิศทางเดีียว การอาศััยอยู่่ในกลุ่่มจึึงเป็็นความอบอุ่่นปลอดภััย เป็็นการนำำพากัันไปในความสนใจและเป้้าหมายร่่วมกััน เต็็มใจทำสิ่่ ำงที่่ตนเลืือกเองอย่่างสมััครใจและกระตืือรืือร้้น พร้้อมกัันนั้้�น กลุ่่มก็ยั็ังมีีการแลกเปลี่่ยนพููดคุุยกัันอย่่างต่่อเนื่่อง ทำำ ให้้แม้้ภาพสถานการณ์์รอบนอกแปรเปลี่่ยนไป กลุ่่มก็็จะสามารถ ปรัับตััวรัับสถานการณ์์นั้้นได้้อย่่างทัันท่่วงทีี เพราะสมาชิิกในกลุ่่มเปิิดกว้้างรัับข้้อมููลใหม่่ๆ และปรัับตััวไป ตามทิิศทางเดีียวกัันได้้อย่่างกลมกลืืนและรวดเร็็ว นี่่คืือวััฒนธรรมองค์์กรที่่เราต้้องการให้้มีีเพื่่อมุ่่งสู่่การเป็็น “องค์์กรแห่่งการเรีียนรู้้” (Learning Organization) นั่่นเอง
209 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ส่่วนองค์์กรที่่ขัับเคลื่่อนช้้าหรืือล้้าหลัังนั้้�น จริิงๆ มิิใช่่เพราะ องค์์กรใหญ่่อุ้้ยอ้้ายอย่่างที่่เคยเข้้าใจ แต่่เป็็นเพราะการไหลเวีียนของ การสื่่อสารขององค์์กรติิดขััด ไม่่ใช่่ทางเทคนิิค แต่่เป็็นการขาดการสื่่อสารซึ่่งกัันและกััน และการมีีความคิิดเห็็นที่่ขััดแย้้งไม่่ลงรอยกัันในองค์์กรเอง ขััดแข้้ง ขััดขากัันเอง เบรกกัันเอง นั่่นจึึงเป็็นจุุดเริ่่มต้้นของความล้้มเหลว ในองค์์กร ดัังนั้้�น ไดอะล็็อกจึึงเป็็นเครื่่องมืือที่่สำำคััญในการอยู่่รอดของ สัังคมในยุุคศตวรรษที่่ 21 เมื่่อสัังคมมีีแตกต่่างกัันทางความเชื่่อ ที่่มาและพื้้�นเพ มีีความ ซัับซ้้อนทางวััฒนธรรมและมีีเชื้้�อชาติที่่ ิหลากหลายขึ้้�นเรื่่อยๆ ผนวกด้้วย ความขััดสนทางทรััพยากรและความยากเข็็ญจากภััยพิบัิติัิทางธรรมชาติิ เราจะอยู่่ได้้อย่่างไรหากไม่่รู้้จัักวิิธีีในการหัันหน้้าเข้้าหากััน ไม่รู้้จั่ ักการเชื่่อมโยงกัันเชิิงลึึก และมองหาแต่ผ่ลประโยชน์ส่์ ่วนตนเท่่านั้้�น ไดอะล็็อกสามารถปรัับใช้้ได้ทั้้้ �งในระดัับคนต่่อคน กลุ่่มคน หรืือ กระทั่่งระดัับสัังคมก็็ได้้
210 THE LISTENING LEADER หากได้มี้ ีการนำำ ไปใช้้อย่่างกว้้างขวางย่่อมจะสร้้างค่่านิิยมแห่่ง การค้้นหาความหมายร่่วมกัันมากกว่่าใครชนะ ใครแพ้้ สร้้างการประสานความร่่วมมืือกัันมากกว่่า ใครดีี ใครได้้ ค้้นหาความสอดคล้้องกัันมากกว่่า ใครผิิด ใครถููก อัันเป็็นการ สร้้างสรรค์์วััฒนธรรมใหม่่ของสัังคมที่่คำำนึึงถึึงความร่่วมมืือและ สัันติิภาพนั่่นเอง
211 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ตกผลึึก: เพื่่อสร้้างการเชื่่อมโยงเชิิงลึึกขึ้้�นในองค์์กร ลองทำำกลุ่่มไดอะล็็อกเพื่่อการสร้้างสรรค์์ โดยกำำหนดหััวข้้อเช่่น สร้้างโปรเจ็็กต์์ใหม่่ สร้้างสรรค์์งานเลี้้�ยงปีีใหม่่ เราจะพบว่่า มีีการแลกเปลี่่ยนและมีี ความคิิดหลากหลายกว้้างขวาง อีีกทั้้�ง อาจต่่อยอดไอเดีียซึ่่งกัันและกัันให้้เกิิด สิ่่งใหม่่ขึ้้�นมาได้้ หากทีีมงานชอบบรรยากาศวงสนทนา แบบนี้้�อาจจะเกิิดเป็็นวััฒนธรรมการตั้้�ง วงสนทนาขึ้้�นในองค์์กรก็็เป็็นได้้
212 THE LISTENING LEADER “การที่่เ�ราไม่สามารถ่เชื่่อ�มโยงกัับคนอื่น่�ได้้ เพราะเราติิดอยู่่ในกรอบความคิิดของตัวัเอง และมัันแยกเราออกจากโลกภายนอก”
213 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ บทที่่ 17 สาเหตุ ุ ที่ ่� ผู้้�นำำ เชื่่� อมโยงกัับ คนอื่่� นไม่่ได้้ ‘‘ ผมเริ่่�มสนใจเรื่่�อง Deep Listening และ Dialogue ตั้้�งแต่่ประมาณปีี 2559 ได้้เคยอ่่านหนัังสืือของ อ.เรืือรบ ที่่�เกี่่�ยวกัับเรื่่�องไดอะล็็อก และได้้มีีโอกาสเข้้าไปร่่วมฝึึกทำำ ไดอะล็็อก เรีียนรู้ก้ารฟัังเชิิงลึึกร่่วมกัับ อ.เรืือรบ ในกิิจกรรม ของชุุมชนแห่่งการฟััง ประมาณปีี 2560 แรกๆ เข้้าไปก็็ยัังงงๆ เพราะยัังไม่่เคยฝึึกตั้้�งวงคุุยกัันแบบนั้้�นมาก่่อน ครั้้�งแรกที่�เข้้าไปฝึึ ่ก ก็จั็ับประเด็็นอะไรไม่ค่่ ่อยได้้ เพราะ มััวแต่่สนใจตััวเอง ครั้้�งที่่�สอง ผ่่อนคลายมากขึ้้�น ทีีนี้้�เราฟััง คนอื่่�นได้้เข้้าใจมากขึ้้�นเกืือบทั้้�งวง ตั้้�งใจฟัังคนอื่่�นได้้มากขึ้้�นและ เข้้าใจเขามากขึ้้�น ครั้้�งที่่�สาม-สี่่�... ฟัังและเริ่่�มเห็็นข้้างในใจผู้คน ้
214 THE LISTENING LEADER และนั่่�นเป็็นประตููที่่�เปิิดโลกใหม่่ของผม ที่่�จริิงมัันเป็็นโลกที่่�มีี อยู่่แล้้ว แต่่ผมไม่่เคย(เอาใจ)ไปเปิิดดููเลย ฟัังไม่่ใช่่แค่่ได้้ยิินเสีียง แต่่ฟัังเพื่่�อให้้เห็็นสิ่่�งที่่�อยู่่ในใจ และได้้เข้้าใจคนอื่่�น เมื่่�อได้้เห็็นโลกใหม่่ ผมก็็มองโลกรอบๆ เปลี่่ย� นไป ผมเริ่่�มฝึึกไดอะล็็อกกัับงานอบรมสััมมนาด้้านพััฒนา บุุคลากร และเอามาใช้กั้ับการทำำ งานในฐานะศัลยัแพทย์์ที่ดูู�่แล ทีีมผ่่าตััดหััวใจและทีีมพยาบาลไอซีียููหััวใจ รวมถึึงในบทบาท อาจารย์์แพทย์์ที่�ส่อนนัักศึึกษาแพทย์์ และแพทย์์ประจำบ้ำ ้าน ก่่อนหน้้าที่�จะ่รู้้จัักเรื่่�อง Deep Listening & Dialogue ผมทำำงานบ้้าระห่ำ ำ� มาก ไม่่ฟัังใคร เป็็นหมอผ่่าตััดประเภท Blamer & Commander ชอบกล่่าวโทษและออกคำำสั่่�ง ทุุกคน ต้้องฟัังฉััน ทำำไปห้้ามเถีียงห้้ามถาม แบบงานได้้ผล คน(ใจ)เสีียหาย ทั้้�งพยาบาล นัักเรีียนแพทย์์ และหมอเด็็กๆ ต่่างก็็กลััวใน ความบ้้าเลืือดของผม จนเป็็นที่�ขึ้้่�นชื่่�อลืือชาไปทั้้�งจัังหวััด แต่่หลัังจากผมเริ่่�มปรัับตััว เริ่่�มฟัังคนรอบข้้างมากขึ้้�น ผมก็็เห็็นและเข้้าใจผู้้คนมากขึ้้�น การทำำงานเริ่่�มมีีความร่่วมมืือ และความผููกพัันกัันมากขึ้้�น สิ่่�งที่่�เห็็นได้้ชััดมากคืือคำำว่่า
215 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ synchronization & oneness สอดคล้้องและเป็็นหนึ่่�งเดีียวกััน ในทีีมทำำงานทั้้�งห้้องผ่่าตััดและไอซีียูู คนนอกที่่�ผ่่านเข้้ามาสััมผััสการทำำงานของทีีมผม บอกเล่่าถึึงการทำำงานที่มีีทั้้�่ �ง harmony & happiness กลมเกลีียว และมีีความสุุข พวกเราผ่่านเรื่่�องราวต่่างๆ มากมายกว่่าจะได้้ เข้้าใจกัันแบบทุุกวัันนี้้� และสิ่่�งที่ทำ�่ำ ให้ทีี้มเรารักกัันและอยู่่กัันได้้ ส่่วนหนึ่่�งที่่�สำำคััญคืือ “เราคุุยกัันและฟัังกััน... ด้้วยหััวใจ ที่่�เมตตา” แต่่ก็ต้็้องยอมรัับว่่า นิสัิยับางอย่่างผมก็็ยัังเปลี่่ย� นไม่่ได้้ 100% แต่่ก็็พยายามอยู่่ ผมเชื่่�อว่่าไม่่มีีใครสมบููรณ์์แบบ เราทุุกคนต่่างกำำ ลัังเดิินทาง” หมอต่่อ - วุุทธโชติิ ประสาททอง ศััลยแพทย์์หััวใจและทรวงอก ประจำำรพ.ชลบุุรีี
216 THE LISTENING LEADER ธรรมชาติิของความคิิด การที่่เราจะเข้้าถึึงสภาวะ Deep Connection หรืือเชื่่อมโยง เชิิงลึึกกัับผู้้อื่่นได้้เราต้้องฝึึกในการ “ละวางความคิิดของตนและ รัับรู้้ความคิิดผู้้อื่่น” จุุดเริ่่มต้้นที่่สำคัำ ัญอย่่างยิ่่ง เราต้้องตระหนัักว่่า ในความคิิดเห็็น อัันแตกต่่างกัันของแต่่ละคนมีที่่มาจากความทรงจำำ ในอดีีต ประสบการณ์์ เก่่าๆ จากสิ่่งที่่ได้้ยิินได้้ฟัังมา ซึ่่งเก็็บจำฝัำ ังใจไว้้เป็็นความเชื่่อ เราจึึงเข้้าใจว่่านี่่เป็็น “ความคิิดของเราเอง” แล้้วก็็พยายาม ปกป้้องความคิิดนั้้�น ไม่่นำำ พาสนใจกัับความคิิดรููปแบบอื่่นที่่แตกต่่าง ออกไป หากลองมองดููดีีๆ จะพบว่่า มัันไม่่สมเหตุุสมผลเอาเสีียเลย ที่่เราจะทะเลาะกัับใครก็็ตามที่่มีีความคิิดต่่างจากเรา ถ้้าหากว่่าความคิิด ของเรานั้้�นถููก เมื่่อมีีคนมาขััดแย้้ง เราก็็ไม่่เห็็นต้้องปกป้้องตััวเอง เพราะความจริิงก็คื็ ือความจริิง แต่่ถ้้าความคิิดนั้้�นผิิดตามที่่เขาว่่ามา ยิ่่งไม่่มีีเหตุุผลที่่เราจะ ไปปกป้้องเช่่นเดีียวกััน แต่่ถึึงอย่่างไรที่่สุุดแล้้ว ในทั้้�งสองกรณีี เราก็็ปกป้้องมัันอยู่่ดี นั่่ ีนเป็็นเพราะอะไร...
217 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ เฝ้้ามองกระบวนการทางความคิิด เมื่่อใดก็็ตามที่่เรารู้้สึึกฉุุนเฉีียว เป็็นเดืือดเป็็นร้้อนกัับความ คิิดเห็็นที่่แตกต่่าง เราทำตัำ ัวราวกัับว่่าถููกโจมตีรุีุกรานโดยตรงจากอีีกฝ่่าย ทั้้�งที่่สิ่่งที่่เขากำำลัังไม่่เห็็นด้้วยอยู่่ มัันเป็็นเพีียงแค่่ “ความคิิด” ทั้้�งๆ ที่่เราเองนั้้�น วัันหนึ่่งๆ ก็็มีีหลายความคิิด แล้้วความคิิด นั้้�นก็็สามารถเปลี่่ยนแปลงได้้เสมอ เราไปยึึดติิดว่่าความคิิดของเรานั้้�น “คืือตััวเรา” เราจึึงรู้้สึึก เจ็็บปวดเสมอ เมื่่อใครก็็ตามมากล่่าวหาหรืือโต้้เถีียงขััดแย้้งกัับความ คิิดเห็็นของเรา ความคิิดเห็็นที่่เราเชื่่อว่่า “เป็็นความจริิง” นั้้�น อัันที่่ จริิงเราก็รั็ับเอามาจากพ่่อแม่ คุุ่ณครููหรืือจากหนัังสืือ สื่่อต่่างๆ ทั้้�งสิ้้�น ในขณะเดีียวกััน อีีกฝ่่ายเขาก็ย่็ ่อมเชื่่อว่่า ความคิิดเห็็นของเขา “คืือความจริิง” ในโลกของเขาเช่่นเดีียวกััน ในวงไดอะล็็อก จะให้้โอกาสเราฝึึกที่่จะ “แยกแยะ” ให้้เห็็น “กระบวนการทางความคิิดของเรา” ที่่ผ่่านมาเราไม่่เคยมองความคิิดว่่าเป็็น “กระบวนการ” เพราะว่่าเราถููกครอบงำโดยความคิิด เราเข้้าไปเป็็นความคิิดนั้้�นเลยโดย อััตโนมััติิ
218 THE LISTENING LEADER เราสนใจแต่่เนื้้�อหาของมััน เราไม่่เคยสนใจ “กระบวนการ ทำำงานของมััน” เราจึึงไม่่เคยเท่่าทัันความคิิดของตััวเองเลย ทำำ ไมเราต้้องใส่่ใจกัับกระบวนการทางความคิิดของเราด้้วย…? ก็็เหมืือนกัับทุุกสิ่่งทุุกอย่่างในโลกที่่ต้้องการการเอาใจใส่่ เช่่นเครื่่องจัักร หากเราไม่่ใส่่ใจ ไม่่ทำำนุุบำำรุุงรัักษา สัักพัักหนึ่่ง มัันก็็จะทำำงานผิิดปกติิความคิิดก็็เช่่นกััน หากเราไม่่เคยใส่่ใจใน กระบวนการความคิิดของเรา มัันก็็จะเริ่่มทำำงานผิิดพลาดเหมืือนกััน ความบกพร่่องของกระบวนการคิิด หากเราสัังเกตให้้ดีีความคิิดของเรามาจากความจำำ ซึ่่งมััน เป็็นชิ้้�นๆ ย่่อยๆ และแยกส่่วนกััน เมื่่อเรานำำความทรงจำำมาปะติิดปะต่่อ กัันก็็จะออกมาเป็็นความคิิด อัันที่่จริิงโลกใบใหญ่่ใบนี้้มี�ีหนึ่่งเดีียว ตั้้�งแต่่เราลืืมตาดููโลกขึ้้�นมา สมองของเรารัับรู้้เกี่่ยวกัับโลกได้้ทีีละนิิดๆ และเลืือกที่่จะรัับเป็็นชิ้้�นๆ บางชิ้้�นจำำ ได้้บางชิ้้�นก็็ลืืมไป บางชิ้้�นสมองก็็ไม่่รัับหรืือบางครั้้�งก็็รัับ ไม่่ได้้
219 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ นี่่คืือ กระบวนการทางธรรมชาติิในการรัับรู้้เพราะสมองของ เรามีขีีดจำกัำ ัดจึึงออกแบบมาให้้จดจำำเฉพาะสิ่่งที่่สำคัำ ัญต่่อเรา นั่่นเอง ต่่อมาเราก็็ค่่อยๆ เติิบโตขึ้้�น เริ่่มรัับรู้้โลกจากคนรอบตััว สิ่่งแวดล้้อมใกล้้ตััว ประสบการณ์์ที่่พบเจอ เราเข้้าโรงเรีียน เรารัับรู้้ โลกจากตำำรา จากครููจากห้้องเรีียน เราค่่อยๆ ปะติิดปะต่่อภาพของโลกจากการรัับรู้้และมุุมมอง ของเรา ธรรมชาติิของการรัับรู้้ของมนุุษย์์นั้้�นเป็็นแบบแยกส่่วน และ กลไกแบบนี้้�ช่่วยให้้เราดำำรงอยู่่ในโลกนี้้�ง่่ายขึ้้�นนั่่นเอง
220 THE LISTENING LEADER แต่่เมื่่อเราไปมอบความสำำคััญหรืือให้้คุุณค่่ากัับการแบ่่งแยก มากเกิินไป เราก็็เริ่่มจะแยกสิ่่งรอบตััวที่่เป็็นหนึ่่งเดีียวออกจากกััน เราแบ่่งโลกเป็็นทวีปีและเป็็นประเทศ เราแบ่่งสััตว์์และพืืชออกเป็็นชนิิดต่่างๆ เราแบ่่งแยกเชื้้�อชาติิเผ่่าพัันธุ์์ของเราจากสีีผิิวที่่แตกต่่าง เราแบ่่งแยกกลุ่่มกัันเองจากภาษา วััฒนธรรม แบ่่งแยกความเชื่่อเป็็นศาสนา และย่่อยเป็็นนิิกาย แบ่่งแยกความรู้้ออกเป็็นวิิชา และเป็็นทฤษฎีีต่่างๆ จนกระทั่่งแบ่่งครอบครััวเราเองออกจากครอบครััวอื่่นๆ แบ่่งตััวเราออกจากคนอื่่น เราแบ่่งทุุกอย่่างออกจากกัันทั้้งหมด การแบ่่งแบบนี้้�มาจากกระบวนการทางความคิิดของมนุุษย์์ ทั้้งสิ้้น เราสร้้างมัันขึ้้�นมาจากสมองของเรา “การแบ่่งแยก” นี่่เอง เป็็นสาเหตุุให้้เกิิด “ข้้อบกพร่่องของ กระบวนการทางความคิิด”
221 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ กระบวนทััศน์์ทางความคิิด เรื่่องราวของความคิิดยัังมีีระดัับที่่ลึึกซึ้้�งกว่่านั้้�น นั่่นก็็คืือ “Paradigm of Thought” หรืือ “กระบวนทััศน์์ทางความคิิด” สิ่่งนี้้�เป็็นรากแก่่นที่่จะนำำพากระบวนการทางความคิิดไปยััง ทิิศทางที่่สมองถููกโปรแกรมป้้อนไว้้ ต่่อจากนั้้�นไม่่ว่่าความคิิดใดๆ ที่่ถููกผลิิตขึ้้�นมา ย่่อมอยู่่บนรากฐานกระบวนทััศน์นั้้์ �นๆ ทั้้�งหมด ยกตััวอย่่างเช่่น เมื่่อเรามีีกระบวนทััศน์์แบบแยกส่่วน แล้้วเรา คิิดว่่า โลกใบนี้้�เป็็นของมนุุษย์์และโลกคืือแหล่่งทรััพยากรที่่ไม่มี่วัีันหมด Paradigm หรืือกระบวนทััศน์์ความคิิดแบบนี้้� ทำำ ให้้เกิิด ความเชื่่อต่่อเนื่่องว่่า มนุุษย์มี์สิีิทธิ์์ที่่ �จะแสวงหาประโยชน์์และความสุุข สบายจากโลกรอบตััวเท่่าใดก็็ได้้ แม้ว่้่าจะสร้้างมลพิิษมลภาวะไว้้มากมายเท่่าไร โลกก็็จะซึึมซัับ และขจััดทำำลายมัันไปได้้ทั้้�งหมด และแม้้ว่่าจะบริิโภคหรืือทำำลาย ทรััพยากรไปเท่่าไหร่่ โลกก็็ยัังมีีทรััพยากรเหลืืออยู่่อีีกมากมายที่่ยััง ไม่่ถููกค้้นพบ
222 THE LISTENING LEADER เมื่่อมนุุษย์์ส่่วนใหญ่่มีีความเชื่่อแบบนี้้�การแก้้ปััญหาทาง สิ่่งแวดล้้อมก็็เป็็นเพีียงแค่่การตามล้้างตามเช็็ดเท่่านั้้น เพราะไม่ว่่ ่าจะมีีกระแสรัักษ์์โลกเท่่าใด จะมีีการพััฒนาเทคโนโลยีี สีีเขีียวขึ้้�นมามากแค่่ไหน ไม่่ว่่าจะพยายามคิิดค้้นหาพลัังงานทดแทน สัักเท่่าไหร่่ผู้คน้ ที่่ยัังอยู่่ในความคิิดกระบวนทััศน์์แบบเก่่าก็ยั็ังคงบริิโภค อย่่างล้้างผลาญ ไม่่ลืืมหููลืืมตา ยัังคงแสวงหาประโยชน์์จากทรััพยากรธรรมชาติิอย่่างไม่คำ่นึำ ึง ถึึงผลกระทบต่่อสิ่่งแวดล้้อมและความสมดุุลทางธรรมชาติิอยู่่ต่่อไป นั่่นเอง ในตอนนี้้�เราได้้รู้้จัักความแตกต่่างระหว่่าง ความคิิด และ กระบวนการคิิด ได้้ทราบถึึงข้้อบกพร่่องและผลเสีียของความคิิดแม้ว่้่า ธรรมชาติิของกระบวนทััศน์์ทางความคิิดนั้้�นน่่ากลััว แต่่ยัังมีีที่่ น่่ากลััวยิ่่งกว่่า นั่่นคืือการยึึดติิดและให้้ความสำำคััญกัับความคิิด ซึ่่งคอย ขัับเคลื่่อนตััวเราให้้กระทำำการบางอย่่างออกไปโดยอััตโนมััติิ โดยที่่ ไม่่อาจควบคุุมได้้ ซึ่่งจะขอกล่่าวในตอนต่่อไป
223 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ตกผลึึก: แบบฝึึกหััด Deep Connection เพื่่อ เชื่่อมโยงตััวเรากัับผู้้อื่่น ในครั้้�งต่่อไปที่่เรา เริ่่มมีีข้้อถกเถีียง หรืือขััดแย้้งกัับอีีกฝ่่าย ลองขอเวลานอกออกมา ตั้้�งหลัักอยู่่กัับ ตััวเอง แล้้วใคร่่ครวญแยกแยะความคิิด ว่่า อะไรคืือฐานความคิิดของเรา อะไร คืือฐานความคิิดของเขา อะไรที่่เราเห็็น ตรงกััน อะไรที่่เราเห็็นไม่่ตรงกััน และ เป้้าหมายของทั้้�ง 2 ฝ่่ายคืืออะไร เราจะเริ่่มมองปััญหาอย่่างเป็็นกลางและ จะทำำ ให้้เราพููดคุุยกัับอีีกฝ่่ายได้้ง่่ายขึ้้�น
224 THE LISTENING LEADER “เราไม่่สามารถเชื่่อ�มโยงกัับผู้้�อื่่น�ได้้ เพราะเรายึึดถืือความเชื่่อบ� างอย่่าง จนไม่่คิิดจะเปิิดใจรัับฟัังความคิิดเห็นอื่็ ่น� ที่่ขั�ัดแย้้งกัับความเชื่่อ�ของเรา เรายอมสููญเสีียทุุกอย่่างได้้ แต่่จะไม่่ยอมสููญเสีียความเชื่่อ�ของตััวเอง”
225 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ บทที่่ 18 อุุปสรรคที่ ่� กั้้� นขวาง การเชื่่� อมโยงกัับผู้้�อื่่� น ในตอนที่่แล้้ว ได้้เล่่าถึึงว่่า กระบวนทััศน์์แบบแยกส่่วนนั้้น ได้้สร้้างปััญหาไว้กั้ ับโลกมากมาย แต่ก็่ยั็ังมีีความน่่ากลััวยิ่่งกว่่า นั่่นก็คื็ือ “การให้้ความสำำคััญกัับความคิิดที่่เรายึึดถืือ” หรืือเรีียกง่่ายๆ ว่่า “การยึึดติิด” มัันเป็็นกัับดัักหลุุมพรางที่่เมื่่อตกลงไปแล้้ว เราจะจมปลัักอยู่่ อย่่างสมััครใจ ไม่่คิิดอยากจะขึ้้�นมาสััมผััสบรรยากาศใหม่่ๆ อื่่นๆ เลย ซึ่่งในตอนนี้้� เราจะมาไล่่ลงลึึกไปดููความอัันตรายของหลุุมพรางทาง ความคิิดกััน
226 THE LISTENING LEADER เมื่่อเกิิด “ปััญหา” ขึ้้�นเมื่่อใด เราก็็จะบอกว่่า เราต้้องพยายาม “คิิด” เพื่่อแก้้ปััญหานั้้�น แต่่เรากลัับไม่รู้้่เลยว่่า “ความคิิด” นั่่นแหละคืือ “ตััวปััญหา” แต่่ในเมื่่อเราหยุุดคิิดไม่่ได้ ถ้้ ้างั้้�นแล้้ว เราควรจะทำำอย่่างไรดีี? เราต้้องมองให้้เห็็นว่่า ความคิิด มีทั้้ี�งในระดัับปััจเจกบุุคคลและ ระดัับองค์์รวม เราอาจมองเห็็นความคิิดของตััวเองได้้ไม่่ยาก วัันหนึ่่งๆ เราคิิดเรื่่องราวเป็็นร้้อยเป็็นพััน แต่่เชื่่อไหมว่่า ความคิิดที่่เราว่่าเป็็นของตนเองนั้้�น ส่่วนใหญ่่ มาจากระดัับองค์์รวมทั้้งสิ้้น ไม่่ว่่าจะเป็็นความเชื่่อทางศาสนา การเมืือง ความรู้้ทางวิิชาชีีพ ทั้้�งหมดทั้้�งมวล มัันเป็็นความเชื่่อพื้้�นฐาน ที่่ติิดตััวเรามาตั้้�งแต่่เกิิด ในวัันที่่เราเกิิดมาก็็ได้้พบกัับความเชื่่อที่่ฝัังติิดอยู่่กัับสัังคม รอบๆ ตััวของเรา โดยที่่เราไม่ทั่ ันรู้้ตััว มัันจึึงกำำหนดอารมณ์์ความรู้้สึึก พฤติิกรรม และวิิถีีการใช้้ชีีวิิต แบบแผนการคิิด มุุมมองที่่มีต่ี่อโลก ของเราทั้้งหมด
227 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ เมื่่อเข้้ามาในวงไดอะล็็อก เราจะเริ่่มมองเห็็นความแตกต่่าง ทางความคิิดระดัับปััจเจกระหว่่างสมาชิิกในกลุ่่ม หากเป็็นกลุ่่มคนที่่มีีความสนใจใกล้้เคีียงกัันก็็อาจจะมีีความเชื่่อ พื้้�นฐานแบบองค์์รวมไม่่ต่่างกัันนััก แต่่หากมาจากคนละเชื้้�อชาติิ คนละศาสนา คนละภาษา มัันมีีความเป็็นไปได้้อย่่างสููงที่่จะเกิิดความ ขััดแย้้งกััน เพราะเมื่่อความเชื่่อพื้้�นฐานแตกต่่างกััน เราก็็จะเห็็นช่่องว่่าง ขนาดมหึึมาของความแตกต่่างทางความคิิดแบบองค์์รวมในกลุ่่มนี้้� เรื่่องที่่ฝ่่ายหนึ่่งพููดออกมาแบบสบายๆ อีีกฝ่่ายอาจมองว่่า มัันเป็็นการดููถููกเหยีียดหยามชนชาติิของเขาเลยก็็เป็็นได้้ ดัังนั้้�น เมื่่อใดที่่เราเข้้าไปอยู่่ในวงสนทนาที่่มีีผู้คนมาจากหลาก ้ หลายถิ่่น ให้้ระลึึกเสมอว่่า ความคิิดที่่เราเชื่่อฝัังหััวมาตั้้�งแต่่เด็็กว่่า “ถููกต้้อง เป็็นความจริิงที่่สุุด” มัันอาจจะไม่่เป็็นเช่่นนั้้�นเสมอไป เราต้้องพร้้อมจะเปิิดใจรัับฟััง “ความจริิง” ในอีีกแง่่หนึ่่งให้้ได้้ และหากเมื่่อใดเราเข้้าไปอยู่่ในกลุ่่มที่่มีีความคิิดไปในทางเดีียว กัันเสมอ ก็็อย่่าให้้ความคิิดแบบเหมารวมนั้้�นมาบดบัังความคิิดแบบ ปััจเจกของเราจนไม่่สามารถเป็็นตััวของตััวเองได้้
228 THE LISTENING LEADER จนยอมตามและพร้้อมที่่จะหน้้ามืืดตามััว ไปให้้ความสำำคััญ กัับสิ่่งที่่เขาสมมติิขึ้้�นมา จนต้้องเข่่นฆ่่าทำำลายเพื่่อนมนุุษย์์ด้้วยกััน กัับแค่่การขััดแย้้งกัันทางความคิิด และโทสะอารมณ์์ชั่่ววููบเดีียว... ความจริิงที่� ขั่ ัดแย้้ง เคยมองเห็็นตััวเองไหม ครั้้�งใดที่่ใครมีีความเห็็นที่่ขััดแย้้งกัับเรา เรามัักจะตอบโต้้ออกไปทัันทีีหรืือไม่่เราก็็จะพยายามปกป้้องความคิิด เห็็นของเราอย่่างสุุดความสามารถ และแม้้หลายๆ ครั้้�งเรื่่องที่่เขาพููดกัันก็็ไม่่ได้้เกี่่ยวข้้องอะไรกัับ เรา แต่่เราก็มั็ ักคัันปากยุุบยิิบอยากจะอธิิบาย “ความจริิง” ให้้ไอ้้พวก คนบื้้�อที่่เชื่่อเรื่่องไร้้สาระแบบนั้้�นตาสว่่างขึ้้�นมาเสีียบ้้าง ในชีวิีิตประจำวัำ ัน เราทำำแบบนี้้�อยู่่เสมอโดยที่่ไม่ตั้้่ �งใจ ด้้วยความ เป็็นอััตโนมััติิของจิิตใต้้สำำนึึก ถึึงแม้้บางครั้้�งจะระลึึกรู้้ได้้ว่่าตั้้�งใจ ปกป้้องตััวเอง แต่ก็่ ็เป็็นส่่วนน้้อยเต็็มทีีโดยมากก็อ้็้างว่่า เราทำำ ไปเพราะ ความหวัังดีีเพราะต้้องยืืนอยู่่ข้้างความจริิง ทุุกคนก็มี็ ี “ความจริิง” ในมุุมมองของตนเอง เมื่่อความจริิง ของแต่่ละคนต่่างกััน เราจึึงประสบปััญหาในการพููดคุุยเป็็นกลุ่่ม
229 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ การประชุุม การสััมมนา อภิิปราย ทำำ ให้้มัักมีีการทะเลาะเบาะแว้้งกััน จนหาข้้อยุุติิไม่่ได้้ หรืือไม่ก็่ ็เลืือกที่่จะเงีียบ ไม่่ออกความคิิดเห็็นใดๆ เพราะไม่่อยาก ให้้มีีเรื่่องบานปลาย ปล่่อยให้้ประธานในที่่ประชุุมเป็็นผู้้ตััดสิินใจ ไปตามยถากรรม การรวมกลุ่่มของผู้บ้ ริิหารระดัับสููงยิ่่งแทบเป็็นไปไม่่ได้้เพราะ ต่่างคนต่่างเก่่ง ไม่่มีีใครยอมใคร ต่่างคนต่่างพููดเสนอไอเดีียของตน แต่่ก็็ไม่่เคยยอมรัับความคิิดเห็็นที่่แตกต่่าง เมื่่อพลาดไอเดีียดีีๆ ไปบ่่อยๆ และแล้้วธุุรกิิจหรืืองานนั้้�นๆ ก็็ไม่่ประสบความสำำเร็็จเท่่าที่่ควร หรืือไม่ก็่ ็ล้้มเหลวไม่่เป็็นท่่าไปเลย
230 THE LISTENING LEADER สงครามแห่่งความคิิด มีีหลายครั้้�งที่่มีีการจััดประชุุมรวมตััวกัันของผู้้นำำระดัับประเทศ เพื่่อสร้้างสรรค์์สิ่่งใหม่่ร่่วมกััน แต่่ก็็กลัับจบลงไม่่เป็็นท่่า เพราะ ผลประโยชน์์ที่่ไม่่สามารถตกลงกัันได้้ การประชุุมรวมตััวของบรรดาผู้้นำต่ำ ่างศาสนาที่่ดูนู่่าจะไปได้้ดีี กลัับกลายเป็็นเรื่่องที่่ยากลำำบากที่่สุุด แม้้ว่่าพวกเขาจะต่่างเป็็นคนที่่ดีี และใจเย็็น แต่่พออยู่่บนพื้้นฐานความเชื่่อและการให้้ความสำำคััญกัับ สิ่่งที่่ต่่างกัันแล้้ว การพููดคุุยธรรมดาก็็กลัับกลายเป็็นเวทีีสร้้างความ ขััดแย้้งไปได้้ ในวงการวิิทยาศาสตร์์หรืือการแพทย์์ก็็เช่่นกััน หลายๆ ครั้้�ง พวกเขายึึดถืือผลประโยชน์์ที่่ตนเองเกาะเกี่่ยวไว้้ทำำ ให้้ผลวิิจััย ที่่ออกมาลำำเอีียงเข้้าข้้างตนเอง นัักวิิทยาศาสตร์ที่่ทำ์ ำ งานให้้บริษัิัทเอกชนก็มี็ ีรายงานผลวิจัิัยว่่า ของเสีียที่่ปล่่อยออกมาจากโรงงานนั้้�นไม่่เป็็นพิิษต่่อสิ่่งแวดล้้อม
231 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ส่่วนนัักวิิทยาศาสตร์์ของบริิษััทรัับกำำจััดมลพิิษนั้้�นก็็บอกว่่า ของเสีียเหล่่านั้้�นยัังไม่่ได้้มาตรฐานความปลอดภััยต่่อสิ่่งแวดล้้อม ต้้องมาผ่่านกระบวนการบำำบััดจากบริิษััทเขาก่่อน และบางทีีก็็มีี นัักวิิทยาศาสตร์์อื่่นๆ ออกมาผสมโรงวิิพากษ์วิ์ิจารณ์์ทั้้�งสองฝ่่ายอย่่าง เมามััน ศาสนานั้้�นน่่าจะเป็็นที่่พึ่่งให้้คนได้้ปรองดองและมอบความรััก ให้้แก่่กััน วิิทยาศาสตร์์นั้้�นก็็น่่าจะพิิสููจน์์ได้้ถึึงข้้อเท็็จจริิงทั้้�งมวล แต่่เมื่่อมาอยู่่ในกระบวนทััศน์์ความคิิดที่่บิิดเบี้้�ยวของมนุุษย์์ มัันก็็ถููกบิิดเบืือนและถููกครอบงำอยู่่ภายใต้้ผลประโยชน์์ส่่วนตััวหรืือ ของกลุ่่มและสมมติิฐานที่่ไม่่เป็็นกลาง “หลุุมพรางแห่่งความยึึดติิด” คืือการที่่เรายึึดถืือความเชื่่อ หรืือความจริิงบางอย่่างอย่่างสุุดโต่่ง จนไม่่คิิดจะเปิิดใจรัับฟัังความคิิด เห็็นอื่่น หรืือความจริิงที่่ขััดแย้้งกัับความเชื่่อของเรา หากแถมพ่่วงด้้วย การยึึดติิดในผลประโยชน์์ในเรื่่องนั้้�นๆ จนเกิิดพลัังกลุ่่มที่่เร่่งปลุุกระดมสร้้างความจริิงที่่บิิดเบืือนไปอย่่าง มืืดบอดเสีียแล้้วล่่ะก็็...
232 THE LISTENING LEADER ผลลััพธ์์ของกระบวนการคิิดแบบนี้้ก็�คื็ือ จุุดเริ่่มต้้นของสงคราม แห่่งความขััดแย้้ง ที่่จะนำำ ไปสู่่หุุบเหวแห่่งหายนะและความตาย ซึ่่งจะ หยิิบยื่่นให้้กลุ่่มชนใดๆ ก็็ตามที่่หลงเข้้ามาอยู่่ในหนทางสายนี้้ ทั้้� �งที่่รู้้ตััว หรืือไม่่ก็็ตาม... ธรรมชาติิของความคิิดนั้้�นน่่ากลััว ความยึึดติิดกัับความคิิดนั้้�น น่่ากลััวยิ่่งกว่่า ส่่วนสิ่่งที่่น่่ากลััวที่่สุุดก็็คืือ การที่่เราหวัังดีี พยายามจะแก้้ ปััญหาเหล่่านั้้นจากฐานความคิิดในกระบวนทััศน์์เก่่า นอกจากจะไม่ช่่ ่วยให้้ดีีขึ้้�นแล้้ว กลัับซ้ำ ำ� ร้้ายให้้สิ่่งต่่างๆ แย่่ลง และปััจจุบัุันโลกของเราก็กำ็ลัำ ังประสบสถานการณ์์แบบนี้้�อยู่่ เราจะมาดูู ผลกระทบกัันในตอนหน้้า...
233 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ตกผลึึก: เป็็นการยากที่่เราจะเห็็นความยึึดติิดของ ตััวเอง แต่่เมื่่อใดที่่เราเริ่่มขััดแย้้งกัับผู้้อื่่น เริ่่มมองอีีกฝ่่ายว่่าเป็็นปรปัักษ์์อยากให้้ เราฝึึกเป็็นปรปัักษ์์กัับตััวเองก่่อน ลองตรวจสอบความคิิดของตััวเองด้้วย การตั้้�งคำำถามตรงข้้าม เช่่น ถ้้าสิ่่งที่่เรา คิิดไม่่ได้้ถููกต้้องเสมอไป มีีความคิิด อะไรที่่เป็็นไปได้้อีีกมีีทางออกที่่พอใช้้ได้้ อื่่นๆ อีีกไหม ถ้้าเราไม่่ใช้้ความคิิดนี้้�นำำทาง เราจะหา ทางใหม่่ๆ ได้้อย่่างไร แบบฝึึกหััดนี้้�จะ ทำำ ให้้เราออกจากหลุุมพรางแห่่งความ ยึึดติิดของตััวเองได้้
234 THE LISTENING LEADER “ผู้้�นำำ�กระบวนทััศน์์เก่่าพยายามมองหาสิ่่� งใหม่่ เทคโนโลยีีสมััยใหม่่มาใช้้แก้้ปััญหา แต่่ยิ่่� งแก้้ก็็ยิ่่� งยุ่่งเหยิิง แล้้วก็็ทำำ�ให้้เกิิดปััญหาใหม่่ๆ มากขึ้้นอี�ีก เป็็นการสร้้างปััญหาไว้้บนปััญหา ทัับซ้้อนกัันไปไม่่รู้้�จบ”
235 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ บทที่่ 19 ทำ ำ ไมผู้้�นำำสร้้างปััญหาได้้ มากกว่่าคนทั่่� วไป บทที่่ผ่่านมาได้้อธิิบายให้้เห็็นถึึง ธรรมชาติิของกระบวนการคิิด ของมนุุษย์์2 ประการ ประการแรก คืือ ธรรมชาติิทางความคิิดของเราจะรัับรู้้สิ่่งต่่างๆ “แบบแยกส่่วน” แล้้วเราก็็เชื่่อแบบฝัังใจว่่าสิ่่งที่่รู้้มานั้้�น คืือ “ทั้้งหมด ของความจริิง” ประการที่่สอง คืือ เรามัักจะ “ยึึดติิดและให้้ความสำำคััญ” กัับความจริิงที่่เราสมมติิขึ้้�นมามากจนเกิินไป ทั้้�งสองกระบวนการ ทางความคิิดนี้้�เป็็นอััตโนมััติิที่่เราไม่่เคยสัังเกตเห็็น อัันเป็็นต้้นเหตุุ สำำคััญที่่ก่่อให้้เกิิดปััญหาทั้้�งมวลบนโลกใบนี้้�
236 THE LISTENING LEADER สาเหตุก็ุ็มาจาก “การรัับรู้้ที่่แยกส่่วน” นั่่นเอง เมื่่อแต่่ละคน มีีการรัับรู้้ไม่่เท่่ากััน รัับรู้้มาต่่างกััน ย่่อมได้้ความจริิงที่่ต่่างกัันไป เปรีียบได้้กัับ คนตาบอดคลำำช้้าง ใครคลำำ เจอตรงไหน ก็็คิิดว่่าช้้าง มีีลัักษณะอย่่างนั้้�น ตั้้�งแต่่เด็็ก เราทุุกคนต่่างถููกปลููกฝัังความเชื่่ออย่่างยึึดมั่่นถืือมั่่น ให้้ตนเองและคนรอบตััว เพื่่อให้้ความสำำคััญกัับบางสิ่่งบางอย่่างนั้้�น อย่่างแยกส่่วน ผลลััพธ์ก็์คื็ือ เมื่่อใดที่่ผลประโยชน์์ของ “สองสิ่่ง” นั้้�นทัับซ้้อน หรืือขััดกััน มัันจึึงเป็็นที่่มาของปััญหาที่่ไม่่รู้้จบ เพราะเมื่่อไม่่มีีใคร ที่่จะยอมใคร เราก็็ต้้อง “ปกป้้อง” สิ่่งที่่เป็็น “ของเรา” อย่่างสุุดชีีวิิต สุุดกำำลัังความสามารถ หากแต่่ละคนเชื่่ออย่่างฝัังใจเช่่นนั้้�น เมื่่อต้้องมาพููดคุุยหรืือ ทำำงานร่่วมกัันก็ย่็ ่อมมีีความเห็็นไม่่ตรงกััน และหากต่่างฝ่่ายต่่างยึึดติิด กัับความเห็็นของตน ให้้ความสำำคััญกัับมัันมากจนไม่่เปิิดใจรัับฟััง ความเห็็นของคนอื่่น นั่่นย่่อมก่่อให้้เกิิดความขััดแย้้งขึ้้�นมาได้้ มนุุษย์์ที่่ศิิวิิไลซ์์อย่่างเรา เมื่่อขััดแย้้งกัันย่่อมไม่่ต้้องการใช้้ กำำลัังเป็็นเครื่่องตััดสิิน เราจึึงพยายามตรากฎหมาย พยายามหา ตััวกลางเจรจาไกล่่เกลี่่ย พยายามหาผู้้มีีอำำนาจมาตััดสิินให้้
237 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ในรุ่่นพ่่อปััญหาอาจหยุุดไปชั่่วคราว แต่่แล้้วในรุ่่นลููก ปััญหา เดิิมก็็จะกลัับมาใหม่่และใหญ่่กว่่าเดิิม เพราะไม่่นานนัักก็็จะมีีใครสัักคน ที่่คิิดหาหนทางที่่จะลบล้้างความเสีียเปรีียบนั้้�นจนได้้และแล้้วก็็จะเริ่่ม จุุดชนวนความขััดแย้้งกัันต่่อ ความขััดแย้้งกัันทางความคิิดนั้้�นน่่ากลััวขนาดที่่ว่่า ในสงคราม ระหว่่างศาสนา ในหมู่่คนที่่รัักสงบแต่่เมื่่อขััดแย้้งกัันทางความเชื่่อก็็ ทำำ ให้้เกิิดการรบราฆ่่าฟัันกัันอย่่างต่่อเนื่่องเป็็นเวลามากกว่่าสามร้้อยปีี คนรุ่่นหลานรุ่่นเหลนเกิิดมาก็็ฆ่่ากัันต่่อ โดยที่่ไม่่รู้้ว่่าจะจบ สงครามนั้้นยัังไง และแม้้จนถึึงทุุกวัันนี้้สงครามนั้้นก็ยั็ังไม่่จบ หากในกรณีีที่่ต่่างฝ่่ายมีีผลประโยชน์์แอบแฝงก็็ยิ่่งทำำ ให้้เกิิด การปกป้้องตััวเองมากขึ้้�น และเพ่่งความผิิดไปที่่ฝ่่ายตรงข้้ามมากขึ้้�น มิิอาจจะจบความขััดแย้้งนั้้�นได้้จนกว่่าจะมีีฝ่่ายที่่แพ้้และฝ่่ายที่่ชนะ หากไม่่สามารถตััดสิินแพ้้ชนะได้้ความขััดแย้้งนั้้�นก็็จะยืืดเยื้้�อ ไม่่รู้้จบ เรามิิอาจหาหนทางออกด้้วยความเท่่าเทีียมและความพอใจ ของทั้้�งสองฝ่่ายได้้เลย
238 THE LISTENING LEADER ปััญหาของประชาธิิปไตย เมื่่อเกิิดปััญหาความเห็็นที่่ไม่่ลงรอยกัันในสัังคม เราก็็จะระดม พลรวมกลุ่่มกัันเพื่่อวิิเคราะห์์หาทางออก วิถีิีการหาทางออกของปััญหา ที่่เป็็นที่่นิิยมก็็คืือ “ประชาธิิปไตย” ด้้วยการลงมติิเสีียงข้้างมาก ซึ่่งดูู ตามหลัักเหตุุและผลน่่าจะเป็็นทางออกที่่ยอมรัับได้้มากที่่สุุด บริิบทแบบนี้้�ไม่่ได้้ใช้้เพีียงเฉพาะในสัังคมใหญ่่เท่่านั้้�น ได้มี้ ีการ นำำ มาใช้้แม้้ในองค์์กรหรืือกระทั่่งกลุ่่มเล็็กๆ เมื่่อมีีการถกแถลง ประเด็็นต่่างๆ ที่่มีีความแตกต่่างกัันขึ้้�นมา พอพููดคุุยกัันไม่รู้้่เรื่อง่ก็็จะเริ่่มมีีเสีียงเรีียกร้้องให้มี้ ีการโหวต มติิเสีียงข้้างมากขึ้้นมา แต่สิ่่ ่งที่่เป็็นข้้อจำกัำ ัดของหนทางนี้้ก็�คื็ือในฐานะผู้ออกเ ้ สีียงโหวต เราก็็ไม่รู้้่หรอกว่่า ความคิิดหรืือหนทางใดถููกที่่สุุด บางครั้้�งอาจจะไม่มี่ ี ที่่ถููกเลยก็็ได้้แต่่แล้้วเราก็็ต้้องเลืือกจากตััวเลืือกที่่มีีจำำกััดนั้้�น เราจึึงไม่่เคยได้้อะไรที่่ใหม่่กว่่าความคิิดเดิิมที่่มีีอยู่่ก่่อนแล้้ว ในที่่สุุดแล้้วฝ่่ายที่่มีีอำำนาจเหนืือกว่่า (ไม่่ว่่าจะเป็็นพลัังอำำนาจทาง เศรษฐกิิจ สัังคม หรืือการเมืือง) ก็็จะเป็็นฝ่่ายชนะ แล้้วทุุกคนก็็ต้้อง ยอมรัับกัับหนทางเลืือกนั้้�นๆ เป็็นทางออกทางเดีียว
239 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ เป็็นหนทางที่่ผู้้ชนะคืือผู้้ได้้ประโยชน์์ ส่่วนผู้้แพ้้คืือผู้้เสีีย ประโยชน์์ โดยที่่มองไม่่เห็็นว่่า อาจมีีหนทางอื่่นๆ ที่่จะทำำ ให้้เกิิดการ ผสมผสานสอดคล้้องกััน อัันเป็็นหนทางที่่จะเกิิดสัันติิและทำำ ให้ทุุ้กฝ่่าย พอใจได้้มากกว่่า บนพื้้นฐานของการหารืือกัันอย่่างเปิิดใจและรัับฟััง ซึ่่งกัันและกััน
240 THE LISTENING LEADER จุดบุกพร่่องของการแก้้ปััญหา เมื่่อเรามองปััญหาแบบแยกส่่วน เราก็็จะหาเพีียงว่่า “อะไรคืือ ปััญหา แล้้วเราหาทางจะแก้้ปััญหานั้้น” เราไม่่เคยรู้้ว่่า จริิงๆ แล้้ว “ปััญหา” ไม่่ใช่่ต้้นตอ ไม่่ใช่่ที่่มา ของความบกพร่่อง เราจึึงแก้้ปััญหาผิิดที่่มาตลอด... เมื่่อเราไม่่ได้้แก้้ตรง “ที่่มาของปััญหา” ดัังนั้้�น ปััญหาใหม่่ๆ จึึงเกิิดขึ้้�นมาอีีก ซ้ำ ำ� แล้้วซ้ำ ำ� เล่่า และรุุนแรงยิ่่งขึ้้�น... ยกตััวอย่่างเช่่น เมื่่อเรามองว่่า “ถุุงพลาสติิกโพลีีคาร์์บอน” เป็็นปััญหาหนึ่่งที่่ทำำ ให้้โลกร้้อน เราก็็แก้้ปััญหาโดยการผลิิต “ถุุงพลาสติิก ย่่อยสลายง่่าย” ขึ้้�นมา แล้้วเราจึึงยัังคงเห็็นคนซื้้�อแปรงสีีฟัันอัันเดีียวแล้้วใส่ถุุ่งพลาสติิก รีีไซเคิิล หรืือเห็็นการแจกถุุงผ้้าลดโลกร้้อน แล้้วก็็ถููกทิ้้�งขว้้าง เกลื่่อนกลาด กลายเป็็นการเพิ่่มขยะใหม่่ๆ โดยไม่จำ่ ำเป็็น
241 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ เรามอง “น้ำ ำ� มัันปิิโตรเลีียม” ว่่าเป็็นปััญหาของมลพิิษ เราจึึง เร่่งผลิิตรถยนต์์ NGV และ Hybrid หรืือ Electric Car ออกมา ในอััตราที่่มากกว่่ารถธรรมดา แล้้วผู้้คนก็็สนัับสนุุนไอเดีียนี้้�เรามา อนุุรัักษ์์โลกกััน แห่่กัันทิ้้�งรถเก่่าที่่ยัังใช้้ได้้แล้้วก็็ไปจองคิิวซื้้�อ รถใหม่่กัันดีีกว่่า ทรััพยากรของโลกก็ยั็ังถููกทำำ ลายในอััตราที่่สููงมากกว่่าเดิิมอีีก ยัังไม่่นัับรวมว่่ารถเก่่าที่่ถููกจอดไว้้เฉยๆ ในสุุสานรถจะสร้้างขยะและ มลพิิษมากขึ้้�นเท่่าใด เมื่่อรััฐบาลใดพยายามจะช่่วยแก้้ปััญหาโลกร้้อน แต่่สัักพััก ต้้องชะงัักงััน เพราะห่่วงว่่าถ้้าลงทุุนมากไปจะมีีปััญหาทางเศรษฐกิิจ ตามมาหรืือเปล่่า เราน่่าจะห่่วงปััญหาปากท้้องชาวบ้้านมากกว่่า หากใช้้เงิินคงคลัังไปเยอะ สมััยหน้้าอาจไม่่ได้รั้ับเลืือก ส่่วนปััญหา สิ่่งแวดล้้อมก็ปล่็ ่อยให้้รััฐบาลสมััยหน้้าแก้้ปััญหาไปแล้้วกััน หากใครห่่วงว่่าในอนาคตจะไม่่มีีพลัังงานพอใช้้แล้้วก็็อยากได้้ โรงไฟฟ้้านิิวเคลีียร์์ โดยที่่ไม่่คิิดว่่ามัันอาจทำำลายสภาพแวดล้้อมอย่่าง มหาศาลหากเกิิดการรั่่วซึึมออกมา
242 THE LISTENING LEADER เราพยายามแก้้ปััญหาผลิิตผลตกต่ำำก็็พััฒนาเทคโนโลยีีการ ตััดแต่่งทางพัันธุุกรรมขึ้้�นมา แต่่แล้้วก็็พบว่่าขััดกัับวิถีิีธรรมชาติ มัิ ันอาจ ส่่งผลต่่อสุุขภาพของผู้้บริิโภคหรืือตััวเราด้้วย ก็็เลยมีีผู้้เสนอความคิิด ต่่อไปอีีกว่่า งั้้�นก็ตั็ ัดแต่่งพัันธุุกรรมมนุุษย์์ให้้ทนต่่อสภาพแวดล้้อมให้้ได้้ อย่่างพืืชเสีียเลยดีีไหม เช่่นนี้้�เป็็นต้้น ในอนาคตอีีกไม่่นาน จะมีีอภิิมนุุษย์์ ที่่มีดีีเอ็็นเอพิิเศษ ฉลาด แข็็งแรง ไม่ป่่ ่วย แล้้วคนเหล่่านั้้�นจะทำำอย่่างไร กัับมนุุษย์์คนอื่่นที่่ไม่่สมบููรณ์์เท่่ากััน ยิ่่� งแก้้ปััญหา ก็ ็ ยิ่่� งสร้้างปััญหา ในขณะที่่คนจากกระบวนทััศน์์เก่่ามััวแต่่มองหาสิ่่งใหม่่ เทคโนโลยีีสมััยใหม่่มาใช้้แก้้ปััญหา จะเห็็นได้้ว่่า ยิ่่งทำำยิ่่งแก้้ ก็็ยิ่่ง ยุ่่งเหยิิง ซัับซ้้อน และดำดิ่่ ำ งลงไปในปััญหา แล้้วก็ทำ็ ำ ให้้เกิิดปััญหาใหม่่ๆ มากขึ้้�นอีีก มัันจึึงเป็็นการสร้้างปััญหาไว้้บนปััญหา ทัับซ้้อนกัันไปไม่่รู้้จบ
243 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ อััลเบิิร์์ต ไอน์์สไตน์์เคยกล่่าวไว้ว่้่า “พวกเราจะไม่่สามารถ แก้้ปััญหาได้้ ด้้วยระบบความคิิดเดีียวกัับที่่�เราใช้้สร้้างปััญหานั้้�นๆ ขึ้้�นมา” ไอน์์สไตน์์กำำลัังบอกอะไรกัับเรา… ? เขากำำลัังบอกว่่า หากเราไม่่เปลี่่ยนแปลงกระบวนทััศน์์ทาง ความคิิดเสีียใหม่่เราก็็ไม่่มีีทางที่่จะแก้้ปััญหาที่่มาจากกระบวนทััศน์์ เดิิมได้้นั่่นเอง กระบวนทััศน์์ใหม่ที่่ ่ โลกกำำลัังต้้องการคืืออะไร… หากได้้มองย้้อนกลัับไปทบทวนองค์์ความรู้้จากบรรพบุุรุุษ ในอดีีต พวกเขามีีบางอย่่างที่่ขัับเคลื่่อนตััวเองและกลุ่่มชนได้้อย่่างมีี ประสิิทธิิภาพ จึึงสามารถสั่่งสมอารยธรรมมาได้้จนทุุกวัันนี้้� สิ่่งๆ นั้้�นอาจจะดููเรีียบง่่ายจนคนยุุคปััจจุุบัันมองข้้ามและ หลงลืืมไป
244 THE LISTENING LEADER วิิถีีมนุุษย์์ถ้ำ ำ � � ในยุุคหลายพัันปีีก่่อน มนุุษย์์นั้้�นฉลาดน้้อย คิิดน้้อยกว่่า ยุุคนี้้�มาก พวกเขาคิิดซื่่อๆ ตรงๆ หิิวก็็หากิิน เหนื่่อยก็็พััก ง่่วงก็็นอน ไม่รู้้่หนัังสืือ ไม่มี่ ีความรู้้ ไม่มี่ ีหลัักประชาธิิปไตย รู้้แต่ว่่ ่าต้้องอยู่่ร่่วมกัันเป็็นเผ่่า รวมตััวกัันเป็็นกลุ่่ม เพื่่อเอาชีวิีิต รอดจากสััตว์ป่์ ่าและภััยธรรมชาติิให้้ได้้ พวกเขาต้้องพึ่่งพาอาศััยกััน แบ่่งปัันซึ่่งกัันและกัันเท่่านั้้น ทุุกคนรู้้หน้้าที่่ของตน ไม่ต้่ ้องมีีใครคอยออกคำสั่่ ำ งใคร พวกเขา นอบน้้อมและเป็็นหนึ่่งเดีียวกัับธรรมชาติิบริิโภคเท่่าที่่ร่่างกายต้้องการ สะสมอาหารเท่่าที่่จำำเป็็น พวกเขาใช้้ชีีวิิตอย่่างสมดุุล ให้้ตนเองและ ธรรมชาติิได้้อยู่่ร่่วมกัันอย่่างเป็็นสุุข ตกค่ำำพวกเขานั่่งล้้อมวงประชุุมรอบกองไฟ หัันหน้้าเข้้าหากััน เพื่่อปรึึกษาหารืือ คนเฒ่่าก็็เล่่าประสบการณ์์สอนคนหนุ่่มสาวถึึงเรื่่อง ราวต่่างๆ ที่่ผ่่านพ้้นมา เมื่่อถึึงคราวที่่มีีปััญหาความคิิดเห็็นไม่่ตรงกััน หรืือต้้องตััดสิินใจ อะไร ก็็มานั่่งหารืือร่่วมกัันด้้วยการรัับฟัังกัันอย่่างเท่่าเทีียม
245 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ไม่่มีีชนชั้้�นวรรณะ แลกเปลี่่ยนความคิิดกัันไปจนได้้ทางออก ที่่เหมาะสมและทุุกฝ่่ายพอใจ ไม่่เคยมีีสาเหตุุใดที่่ก่่อเกิิดความขััดแย้้งจนถึึงขั้้�นต้้องเข่่นฆ่่า ประหััตประหารกััน พวกเขาเหล่่านั้้�นคืือผู้้ที่่มีีกระบวนทััศน์์ของ “ธรรมชาติิและ องค์์รวม” พวกเขามีีDeep Connection หรืือความเชื่่อมโยงเชิิงลึึก ทั้้�งกัับ กลุ่่มของตนและกัับธรรมชาติิ แต่่พวกเรากลัับมองพวกเขาว่่า “ล้้าหลัังและป่่าเถื่่อน” นั่่นเพราะเราได้้ละทิ้้�งจิิตวิิญญาณแห่่งกระบวนทััศน์์นี้้�ไปจาก เผ่่าพัันธุ์์มาช้้านานแล้้ว ทำำ ให้้สัังคมยุุคปััจจุุบััน เราเข่่นฆ่่ากัันมากกว่่า ทำำลายล้้างกัันมากกว่่า ไม่่เฉพาะเผ่่าพัันธุ์์เดีียวกััน แต่่ลามไปถึึงการ ทำำลายธรรมชาติิและสิ่่งแวดล้้อมด้้วย สิ่่งเหล่่านี้้�เป็็นผลกระทบมาจากกระบวนทััศน์์เก่่าที่่ “แบ่่งเขา แบ่่งเรา” ซึ่่งทำำ ให้้การมองโลกนั้้�นแคบและบิิดเบี้้�ยวไป
246 THE LISTENING LEADER เรา Disconnect ตััดขาดกัับโลก ธรรมชาติิและผู้้คน เพราะเรามััวแต่่ Connect กัับเทคโนโลยีีที่่พาเราหมกมุ่่นอยู่่กัับโลก เสมืือนที่่สร้้างขึ้้�นมาเอง จนปััจจุบัุันนี้้�มนุุษย์์เผชิิญกัับความสููญเสีียและความเดืือดร้้อน ไม่ว่่ ่าจะมาจากสงคราม ความอดอยากขาดแคลน ปััญหาการล่่มสลาย ทางเศรษฐกิิจ ปััญหาความขััดแย้้งทางสัังคมและการเมืือง ปััญหาจาก ภััยธรรมชาติิที่่ต้้องการปรัับสมดุุลที่่กำำลัังเกิิดขึ้้�นและหนัักหนาสาหััส ขึ้้�นทุุกทีี บางทีีอาจถึึงเวลาที่่เราต้้องหัันหน้้าเข้้าหากััน เพื่่อรื้้�อฟื้้�นความ ศรััทธา สร้้างความไว้้วางใจ และสร้้างการเชื่่อมโยงกัันอีีกครั้้�ง ดัังนั้้น Deep Connection จึึงเป็็นทัักษะสำำคััญของคน ในยุุคนี้้และยุุคหน้้าอย่่างไม่่อาจมองข้้ามได้้
247 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ ตกผลึึก: เมื่่อเกิิดปััญหาใดๆ ก็็ตาม อย่่าเพิ่่งด่่วน ตััดสิินหรืือเร่่งรีีบแก้้ไขจนกว่่าจะได้สำ้ ำรวจ ที่่มาของปััญหาอย่่างแท้้จริิง เริ่่มต้้นด้้วย การรัับฟัังมุุมมองจากทุุกฝ่่าย โดยเชิิญ ผู้เ้กี่่ยวข้้องมาพููดคุุยร่่วมกัันด้้วยการรัับฟััง กัันอย่่างเท่่าเทีียม หากเราไม่่แบ่่งฝัักแบ่่งฝ่่าย เข้้าถึึง Deep Connection และหลอมรวมใจกัันได้้มอง เป้้าหมายที่่ต้้องการเป็็นอัันหนึ่่งอัันเดีียว กัันเมื่่อไหร่่เมื่่อนั้้�นหนทางแก้้ปััญหา ที่่ยั่่งยืืนจะผุุดบัังเกิิดขึ้้�นมา โดยที่่เราอาจ นึึกไม่่ถึึงมาก่่อน
248 THE LISTENING LEADER “ภารกิิจของผู้้�นำำ� ไม่่ใช่่การสั่่�งหรืือ โน้้มน้้าวผู้้�คนให้้ทำำ�ตามเป้้าหมายของตนเอง แต่่เป็็นการเชื่่อ�มโยงผู้้�คนเข้้าหากัน ั เพื่่�อทำำ�เป้้าหมายที่่ยิ่่� � งใหญ่่และ มีีความหมายร่่วมกัันให้้สำำ�เร็็จ”
249 ผู้น�ำ เริ่ มด้วยการฟัง: เรือรบ บทส่่งท้้าย ในยุุคนี้้�มนุุษย์์ต่่างกำำลัังเผชิิญกัับปััญหาระดัับโลก ซึ่่งยิ่่งใหญ่่ กว่่าผู้้นำำ คนใดคนหนึ่่งจะแก้้ไขได้้ การที่่จะชะลอหรืือหยุุดยั้้�งหายนะของโลกใบนี้้มี�ีอยู่่วิธีิีเดีียวก็คื็ือ ผู้้นำำยุุคใหม่่จะต้้องหัันกลัับมาทบทวนและนำำพาตััวเองย้้อนกลัับไปสู่่ กระบวนทััศน์์ของบรรพบุุรุุษมนุุษย์ถ้ำ์ ำ�ของเราให้้ได้้ ไม่่ใช่่การถอยหลัังไปอยู่่ถ้ำำ� แต่่เป็็นกระบวนทััศน์์ในการเชื่่อม โยงผู้้คนเข้้าหากััน เชื่่อมโยงกัับสิ่่งแวดล้้อมและโลกใบนี้้�อีีกครั้้�ง เราต้้องเริ่่มรัับฟัังอย่่างลึึกซึ้้ ง พููดคุุยเชิิงลึึก เพื่่อหยุุดความ ขััดแย้้ง ร่่วมมืือกัันแก้้ไขปััญหา เพื่่อที่่จะให้้พวกเรากลัับไป เชื่่อมโยง เชิิงลึึก เป็็นส่่วนหนึ่่งของสมดุุลธรรมชาติิและอยู่่ร่่วมกัันอย่่างเป็็นสุุข