ปูนปั้นล้านนา งานช่างและสล่าศิลป์ ถิ่นศรัทธา

ุ
บรรณานำกุรม



ั
็
ั
ิ
กรัมศิิล้ปูากรั. (ม.ปู.ปู). วดเจัดยอด. กรั่งเทพฯ: ฝายอน่รัักษจัต่รักรัรัมฝาผู้นง
่
์
�
ื
ั
ิ
ิ
แล้ะปูรัะต่มากรัรัมต่ดทีกรัมศิิล้ปูากรั.โครังการัสบสานมรัดกวฒนธรัรัมไทย.
(2542). มรัดกช่่างศิิล้ปูไทย. กรั่งเทพ: องคการัคาของค่รั่สภา.
์
์
้
์
ื
ิ
�
์
ี
ั
ิ
ี
่
จัรัศิกดิ เดช่วงศิญา. (2539). พรัะเจัดยเมองเช่ยงแสน. เช่ยงใหม: ส่รัวงคบ่คเซึ่นเต่อรั. ์
ี
๊
์
ี
ู
ี
�
__________. (2545). ล้วดล้ายปูนปู้นปูรัะดับโบรัาณ์สถิ่านในเมืองเช่ยงใหม่. เช่ยงใหม่:
ั
ั
ั
ี
ิ
สถิ่าบนวจััยสงคม มหาวทยาล้ยเช่ยงใหม. ่
ิ
ี
่
ี
ื
ี
่
์
__________. (2541). พรัะเจัดยเมองเช่ยงใหม. เช่ยงใหม: วรัรัณ์รัักษ. ์
ี
่
์
__________. (2541). จัรัะนำาเจัดยล้้านนากอนพ่ทธศิต่วรัรัษที 22. เช่ยงใหม:
�
่
ี
สานกพมพวรัรัณ์รัักษ. ์
ิ
์
ำ
ั
�
จัรัาวรัรัณ์ แสงเพช่รั. (2538). ล้ายปููนปูนล้้านนารัะยะแรักทีวดอ่มโอ จั.เช่ยงใหม ใน
้
ั
ี
ี
�
้
่
ั
ิ
ิ
้
รัวมบทความทางวช่าการั 72 พรัรัษาทานอาจัารัย์หมอมเจัาส่ภทรัดศิ ดศิก่ล้.
่
่
ิ
ิ
กรั่งเทพฯ: พฆ์เณ์ศิพรัิ�นต่ิง.
�
ั
ิ
ั
์
ิ
ิ
�
ั
ู
้
์
ฉต่รัแกว สมารัักษ. (2541). ปูรัะต่มากรัรัมปููนปูนรัปูเทพช่่มน่มปูรัะดบฝาผู้นงวหารั
้
ิ
ั
่
ี
ิ
็
ั
วดเจัดยอด (มหาโพธารัาม) จัังหวดเช่ยงใหม (วทยานพนธปูรัญญาศิิล้ปูะศิาสต่รั ์
ิ
์
ั
ั
์
ิ
ั
ิ
ิ
ั
ิ
ิ
่
ิ
มหาบณ์ฑต่ สาขาวช่าปูรัะวต่ศิาสต่รัศิล้ปูะ) กรังเทพมหานครั. บณ์ฑต่วทยาล้ย
ั
มหาวทยาล้ยศิิล้ปูากรั.
ิ
ิ
เฉล้ยว ปูยะช่น. (2540). ปูรัะต่มากรัรัมเทวดาแล้ะกนนรัแหล้งล้้านนา. เช่ยงใหม:
ิ
ิ
่
ี
ี
่
นพบ่รัการัพมพ. ์
ิ
ี
่
ั
ื
ฐาปูกรัณ์์ เครัอรัะยา. (2563). พรัรัณ์พฤกษาล้้านนา:จัากพนธ่กรัรัมพช่ สูล้วดล้าย
ื
่
ิ
ิ
ในศิิล้ปูกรัรัม. เช่ยงใหม :วนดาการัพมพ. ์
ี
ิ
ำ
ิ
์
ู
ต่านานมล้ศิาสนา. อน่สรัณ์์งานพรัะรัาช่ทานเพล้งศิพ ม.ล้.เดช่ สนทวงศิ. (2518).
มปูท: มปูพ.
์
ู
ั
ู
ำ
ธวช่ช่ย ทาทอง. (2564). วฆ์กีครับา ครับาสล้าเมองนครัล้ำาปูาง. ใน ฐาปูกรัณ์ เครัือรัะยา
ื
ั
่
ั
ั
(บ.ก.), มรัดกวฒนธรัรัม ศิิล้ปูกรัรัมวดปูงสน่ก. (น. 213-215). เช่ยงใหม:
่
ี
ิ
ิ
วนดาการัพมพ. ์
ิ
�
เธยรัช่าย อกษรัดษฐ. (2562). ล้วดล้ายพืนถิ่นงานพ่ทธศิิล้ปูล้้านนา. วารัสารัรัมพะยอม,
ิ
�
์
ี
่
ั
์
21(2), 1-17.
ู
�
้
์
์
ั
นพวฒน สมพนื. (2540). ล้ายปูนปูน: งานช่่างปูรัะณ์ต่ศิิล้ปูของไทย. กรั่งเทพมหานครั:
�
ี
กรัมศิิล้ปูากรั.
ิ
ั
ั
ิ
่
�
์
ี
ั
ิ
บ่ญเสรัม ศิาสต่รัาภย. (2532). เสดจัล้้านนา 2 (พมพครัังที� 2). เช่ยงใหม: อกษรัภพฒน. ์
็
196

ิ
ั
ั
�
ิ
้
้
่
ึ
ี
้
ปูวงคำา ต่่ยเขยว. (2527). ปูรัะวต่วดอนทรัาวาส(ต่นเกวน) ทีรัะล้กในงานทอดผู้าปูา
๋
ี
ี
ั
เช่ยงใหมสามคคการัก่ศิล้. มปูท: มปูพ.
่
ี
ปูวงคำา ต่่ยเขยว. (2534). ปูรัะวต่วดมหาวน, พมพในงานครับ 6 รัอบ พรัะครัมนญ
ู
ิ
ิ
ั
ั
์
ู
ั
้
่
ื
้
ี
่
ั
ี
ั
ธรัรัมาภรัณ์์ วดมหาวน ต่.ช่างคล้าน อ.เมอง จั.เช่ยงใหม. เช่ยงใหม: กองท่นพธ ี
ิ
ั
ั
วดมหาวน.
พรัะครัปูรัะจัักษพฒนค่ณ์. (2537). บนทกครับาโสภาโณ์(ครับาเยม) ปูรัะวต่วดแสนฝาง
ึ
ู
ิ
ั
์
ั
ั
ู
ั
ิ
�
ู
เช่ยงใหม. มปูท: มปูพ.
่
ี
ี
ู
ิ
พรัะรััต่นเถิ่รัะปู้ญญา. (2518). ช่นกาล้มาล้ปูกรัณ์์ (รั.ต่.ท. แสง มนวทรั, แปูล้).
ิ
�
(พมพครัังที 5). กรั่งเทพฯ: กรัมศิิล้ปูากรั.
�
ิ
์
ั
มารั่ต่ อมรัานนท. (2524). ล้ายปููนปูนปูรัะดบสถิ่าปู้ต่ยกรัรัมในเมองเช่ยงใหม ่
ื
ี
ั
์
�
้
ิ
ิ
ั
ิ
สมยรัาช่วงศิมงรัาย. (วทยานพนธศิิล้ปูมหาบณ์ฑต่ มหาวทยาล้ยศิิล้ปูากรั).
์
ิ
ั
ั
ั
์
ั
ั
ิ
ิ
กรั่งเทพมหานครั:บณ์ฑต่วทยาล้ย มหาวทยาล้ยศิิล้ปูากรั.
ิ
ั
ิ
�
ั
ิ
ิ
ี
ี
__________. (2541). อทธพล้ศิิล้ปูะจันทีมต่่อล้วดล้ายล้้านนา. วารัสารัมหาวทยาล้ย
ศิิล้ปูากรั, 3(1), 120-130.
ั
ั
ิ
์
ี
�
ศิกดิช่ย สายสงห. (2551). ศิิล้ปูะเมองเช่ยงแสน. กรั่งเทพฯ: กรัมศิิล้ปูากรั.
ื
ื
ื
ำ
__________. (2563). คู่มอนาช่มศิิล้ปูกรัรัมโบรัาณ์ล้้านนา. กรั่งเทพฯ: เมองโบรัาณ์.
ึ
วรัล้ญจัก บ่ณ์ยส่รััต่น. (2542). การัศิกษาวหารัทรังปูรัาสาทในเขต่ภาคเหนอ (รัายงาน
ั
ื
์
ิ
์
ิ
์
ิ
ี
ิ
ั
่
ี
ผู้ล้การัวจััย). เช่ยงใหม: คณ์ะวจัต่รัศิิล้ปูมหาวทยาล้ยเช่ยงใหม. ่
ิ
ื
__________. (2543). แบบแผู้นทางศิิล้ปูกรัรัมของวหารัพืนเมองล้้านนาในรัะหวาง
�
ิ
่
ี
ั
ิ
่
ี
พทธศิต่วรัรัษท 20-24 (รัายงานผู้ล้การัวจัย). เช่ยงใหม: สานกครัะกรัรัมการัวจัย
ำ
ั
ั
ิ
่
�
แหงช่าต่. ิ
่
ื
ิ
__________. (2544). วหารัล้้านนา. กรั่งเทพฯ: เมองโบรัาณ์.
ั
ี
ิ
ิ
ั
ิ
ั
่
์
ิ
ี
ี
�
ู
วช่ย ต่นกต่ต่กรั. (2534). เจัดยเช่ยงยน อกแงม่มหนึงของการัพจัารัณ์าทางรัปูแบบ.
ื
วารัสารัเมองโบรัาณ์, 17(2) 48 – 53.
ั
์
ิ
่
ั
ั
วเศิษ เพช่รัปูรัะดบแล้ะวงศิฉต่รั ฉต่รัก่ล้ ณ์ อยธยา. (2528). รัายงานการัข่ดแต่่ง
ั
่
ี
์
ู
ี
้
์
ศิกษาแล้ะบรัณ์ะเจัดยวดหนองหล้ม(รัาง)แล้ะเจัดยวดปูาต่าล้. กรั่งเทพฯ:
ึ
่
ั
่
หนวยศิิล้ปูากรัที 4.
�
ำ
ู
่
ี
สรััสวด อองสก่ล้. (2543). ช่่มช่นโบรัาณ์ในแองเช่ยงใหม – ล้าพน. กรั่งเทพฯ:
ี
่
๋
�
�
์
ิ
�
อมรันทรัพรัินต่ิง แอนดพบล้ช่ช่ิง.
ั
ิ
์
__________. (2544). ปูรัะวต่ศิาสต่รัล้้านนา. กรั่งเทพฯ: อมรันทรั. ์
ิ
ั
์
ิ
ู
ิ
สมเจัต่น วมล้เกษม, สรัาว่ธ รัปูน. (2551). กรัรัมวธดังเดมในการัผู้ล้ต่งานช่่างพ่ทธศิิล้ปู ์
์
ิ
ิ
ี
ิ
�
ิ
ั
ำ
นาน. เช่ยงใหม:สนต่ภาพแพคพรันทจัากด.
่
็
ิ
ั
ี
์
่
ิ
197

์
๋
ิ
ึ
ั
ิ
สมโช่ต่ อองสก่ล้ แล้ะคณ์ะ. (2552). โครังการัศิกษาปูรัะวต่ศิาสต่รัพ่ทธศิาสนา
่
ิ
ั
�
ั
ั
์
ื
�
เพือการัอน่รัักษแล้ะพฒนาวดปูาแดงมหาวหารัอย่างยงยน. มปูท: มปูพ.
ั
ั
ิ
็
ื
ิ
ื
สนต่ เล้กส่ข่ม. (2538). หรัภ่ญช่ย - ล้้านนา ศิิล้ปูะภาคเหนอ. กรั่งเทพฯ: เมองโบรัาณ์.
่
ำ
ั
ู
ื
่
__________. (2549). กู่กล้างทงนอกวดเกาะกล้างล้าพน. วารัสารัเมองโบรัาณ์
32(2) 67-75.
ื
__________. (2538). เจัดยแปูดเหล้ียมวดสะดอเมอง เมองเช่ยงใหม. ่
ั
ื
ื
�
ี
์
ี
วารัสารัศิิล้ปูวฒนธรัรัม 16(4) 36 - 37.
ั
ั
ั
__________. (2538). ศิิล้ปูะภาคเหนอ: หรัภ่ญช่ย-ล้้านนา. กรั่งเทพฯ : สำานกพมพ ์
ื
ิ
ิ
เมองโบรัาณ์.
ื
�
ิ
ิ
ิ
หมอมเจัาส่ภทรัดศิ ดศิก่ล้. (2529). มหาวหารัโพธิทีพ่ทธคยาแล้ะการัจัำาล้องแบบ.
่
�
ั
้
ี
ึ
ั
ิ
ึ
วารัสารัมหาวทยาล้ยศิิล้ปูากรั, ฉบบปูล้ายภาคการัศิกษาปูการัศิกษา. 20 – 37.
ั
ั
์
่
ิ
�
ิ
ั
ำ
ส่รัช่ย จังจัต่งาม. (2552). การัวครัาะหล้วดล้ายปููนปูนวดเกาะกล้าง อาเภอปูาซึ่าง
้
่
ำ
ั
ู
ิ
ิ
ิ
ู
จัังหวดล้าพน. ล้าพน: พพธภณ์ฑสถิ่านแหงช่าต่หรัภ่ญไช่ย.
ำ
ั
ิ
ำ
ิ
ื
ำ
ส่รัพล้ ดารัหก่ล้. (2544). ล้ายคาล้้านนา. กรั่งเทพฯ: สานกพมพเมองโบรัาณ์.
ั
ิ
์
ำ
์
ื
ั
ั
่
ื
ิ
ั
่
__________. (2545). ขวงเมองแล้ะวดหวขวงกบแบบแผู้นของเมองในดนแดนล้้านนา
(รัายงานผู้ล้การัวจััย). เช่ยงใหม: คณ์ะวจัต่รัศิิล้ปู มหาวทยาล้ยเช่ยงใหม.
่
์
ั
ิ
ิ
ี
ิ
่
ิ
ี
ั
__________. (2561). ปูรัะวต่ศิาสต่รัแล้ะศิิล้ปูะล้้านนา. กรั่งเทพฯ: สานกพมพ ์
ิ
ำ
ิ
์
ั
เมองโบรัาณ์.
ื
ำ
์
ิ
__________. (2561). ปูรัะวต่ศิาสต่รัแล้ะศิิล้ปูะล้้านนา. กรั่งเทพฯ: สานกพมพ ์
ิ
ั
ั
เมองโบรัาณ์.
ื
้
ั
ั
์
�
ั
�
ส่รัสวสดิ ส่ขสวสดิ ม.ล้,. (2541). งานปููนปูนล้้านนาสมยรัาช่วงศิมงรัายแล้ะยค
�
่
ั
ี
�
ทีเกียวเนือง (รัายงานการัศิกษาวจััย). เช่ยงใหม: มหาวทยาล้ยเช่ยงใหม. ่
�
ั
ึ
ิ
ี
ิ
�
่
ิ
่
ี
ิ
�
�
ู
้
__________. (2544). เทียววดเทียววา ดล้ายปููนปูนล้้านนา. เช่ยงใหม: คณ์ะวจัต่รัศิิล้ปู ์
�
ั
ี
ั
มหาวทยาล้ยเช่ยงใหม. ่
ิ
เสนอ นล้เดช่. (2544). ศิิล้ปูะสถิ่าปู้ต่ยกรัรัมล้้านนา. กรั่งเทพฯ: ดานส่ทธการัพมพ. ์
ิ
ิ
่
ั
่
ี
�
ิ
ิ
ิ
ั
สานกโบรัาณ์คดแล้ะพพธภณ์ฑสถิ่านแหงช่าต่ที 6 เช่ยงใหม. (2540). รัายงานการั
่
ี
ำ
ำ
ื
ำ
ึ
ข่ดต่รัวจัศิกษาเนนเจัดยรัางวดปูาแดงหล้วง ต่าบล้ส่เทพ อาเภอเมอง
้
์
ี
่
ั
ิ
ั
ั
จัังหวดเช่ยงใหม. (เอกสารัอดสาเนา), มปูท: มปูพ.
ำ
ี
่
่
ำ
สานกศิิล้ปูากรัที 8 เช่ยงใหม. (2548). โครังการับรัณ์ะวหารัแล้ะอ่โบสถิ่วดดวงด ี
ี
ั
�
ั
ิ
ู
ำ
่
ี
ื
ั
อาเภอเมอง จัังหวดเช่ยงใหม. (เอกสารัอดสาเนา), มปูท: มปูพ.
ำ
ั
198

่
ิ
้
ำ
ี
�
่
่
ื
ั
หนวยศิล้ปูากรัท 4, (2528). รัายงานการัขดแต่งแล้ะบรัณ์ะเจัดยวดปูนสารัท อาเภอเมอง
ี
์
ู
ี
จัังหวดเช่ยงใหม. (เอกสารัโรัเนยว), มปูท: มปูพ.
ี
่
ั
ี
ี
ำ
่
ี
่
ั
ี
�
อน่กรัรัมการัเช่ยงใหม 700 ปู. (2538). ต่านานพืนเมองเช่ยงใหมฉบบ 700 ปู.
ื
ั
ู
์
่
ศินย์วฒนธรัรัมจัังหวดเช่ยงใหม: โรังพมพมิงเมอง.
�
ี
ิ
ั
ื
ี
อรั่ณ์รััต่น วเช่ยรัเขยว แล้ะส่รัพล้ ดำารัหก่ล้. (2539). วดรัางในเวยงเช่ยงใหม.
ี
ิ
ี
์
้
ี
์
ั
่
ิ
ิ
่
เช่ยงใหม: สำานกพมพต่รััสวน.
ั
ิ
์
ี
ฮัันส เพนธ, (2519). คาจัารักทีฐานพรัะพ่ทธรัปูในนครัเช่ยงใหม. กรั่งเทพฯ:
์
ี
์
ู
ำ
ึ
่
�
ั
์
์
ั
ิ
คณ์ะกรัรัมการัจััดพมพเอกสารัทางปูรัะวต่ศิาสต่รั สานกนายกรััฐมนต่รั. ี
ำ
ิ
ึ
ั
่
ี
ู
้
ิ
ี
์
ั
ิ
__________. (2540). จัารักในพพธภณ์ฑฯเช่ยงแสน. เช่ยงใหม: คล้งขอมล้จัารัก
ึ
ล้้านนาสถิ่าบนวจััยสงคม มหาวทยาล้ยเช่ยงใหม. ่
ั
ั
ิ
ั
ี
ิ
้
่
์
ฮัันส เพนธ แล้ะคณ์ะ. (2541). ปูรัะช่่มจัารักล้้านนาเล้ม 2 จัารักพรัะเจัากาวล้ะ.
ิ
์
ึ
ึ
ี
ู
ิ
ี
เช่ยงใหม: คล้งจัารักขอมล้ล้้านนา สถิ่าบนวจััยสงคม มหาวทยาล้ยเช่ยงใหม. ่
ั
ั
ั
ิ
ึ
ั
้
่
199

200

ปูนปนลานนา : งานชางและสลาศิลป ถิ่นศรัทธา











ปูนปนลานนา





งานชางและสลาศิลป ถิ่นศรัทธา







โครงการจัดตั้งสถาบันสลาลานนา เพื่อฟนฟูองคความรูสลาลานนา
ภายใตโครงการขับเคลื่อนเมืองเชียงใหมสูเมืองมรดกโลก



















ฐาปกรณ เครือระยา
ฐาปกรณ เครือระยา