1 A บรรยาย กศป. ม.ศรีปทุม รุ่น 4 Power Point 17 10 64 (1)

Rights of Nature

The case was based on the problem caused by the project to widen the Vilcabamba-Quinara road, which
was depositing large quantities of rock and excavation material in the Vilcabamba River. This project,
which had been underway for three years without studies on its environmental impact, directly violated
the rights of nature by increasing the river flow and provoking a risk of disasters from the growth of the
river with the winter rains, causing large floods that affected the riverside populations who utilize the
river’s resources.

สิทธิของแมธ่ รณี Rights of Mother Earth

สิทธิของแม่ธรณี Rights of Mother Earth

ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิของแม่ธรณี Declaration for Rights of Mother Earth

ใ น ก า ร ป ร ะ ชุ ม ภ า ค ป ร ะ ช า ช น โ ล ก เ ร่ื อ ง ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ส ภ า พ ภูมิ อ า ก า ศ แ ล ะ
สิทธิของแม่ธรณี “ World People’s Conference on Climate Chang and Rights of Mother
Earth” ท่ี เมืองโคชาบมั บา (Cochabamba) ประเทศโบลิเวีย เมื่อวนั ที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๕๓
มีการประกาศจดุ ยืน “Cochabamba People’s Agreement” ว่า เราจาเป็นต้องสร้างระบบใหม่
เพ่ือท่ีจะนาความสมดลุ ระหว่างมนุษยก์ บั ธรรมชาติกลบั มา จึงมีการประกาศ ปฏิญญาสากล
ว่าด้วยสิทธิของแม่ธรณี Declaration for Rights of Mother Earth เพื่อให้ทุกคนตระหนักว่า
ทุกสรรพชีวิตมีหน้าที่ต้องคงไว้ซ่ึงความสมดุลของระบบนิ เวศ และปกป้องสถานภาพของ
แม่ธรณี เพื่อสรรสรา้ งสงั คมท่ีสามารถอย่รู ว่ มกบั ธรรมชาติได้อย่างยงั่ ยืน

http://pwccc.wordpress.com/2010/04/24 peoples-agreement/

สิทธิของแมธ่ รณี Rights of Mother Earth

คดปี กครอง

ตามบทบญั ญตั ิของ
พระราชบัญญัตจิ ัดต้งั ศาลปกครองและวธิ ีพจิ ารณาคดีปกครอง

พ.ศ. ๒๕๔๒

155

การกระทาทางปกครอง

(Administrative Act)

ในทางทฤษฎีแยก การกระทาทางปกครอง ได้ดงั นี้

1. คาสงั่ ทางปกครอง (Administrative Act)
2. การออกกฎ (Rule Making)
3. คาสงั่ ทางตลุ าการ (Judicial Act)
4. สญั ญาทางปกครอง (Administrative Contract)

5. การกระทาทางกายภาพ (Physical Act)

6. อื่นๆ

( ชยั วฒั น์ วงศว์ ฒั นศานต์ กฎหมายวิธีปฏิบตั ิราชการทางปกครอง หน้า ๙๙ – ๑๕๔ )
156

การกระทาทางกายภาพกบั อานาจของศาลปกครอง

ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศักราช ๒๕๕๐

มาตรา ๒๒๓ ศาลปกครองมีอานาจพิจารณาพิพากษาคดีพิพาทระหว่างหน่วยงานราชการ หน่วยงาน
ของรฐั รฐั วิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือองค์กรตามรฐั ธรรมนูญ หรือเจ้าหน้าท่ีของรฐั กบั เอกชน
หรือ ระหว่างหน่วยงานราชการ หน่วยงานของรฐั รฐั วิสาหกิจ องค์กรรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือองค์กรตาม

รฐั ธรรมนูญ หรือเจ้าหน้าท่ีที่ของรฐั ด้วยกนั อันเนื่องมาจากการใช้อานาจทางปกครองตามกฎหมาย หรือ
เน่ืองมาจากการดาเนินกิจการทางปกครอง ของหน่วยราชการ หน่วยงานของรฐั รฐั วิสาหกิจ องคก์ รปกครองส่วน
ท้องถ่ิน หรือองคก์ รตามรฐั ธรรมนูญ หรือเจ้าหน้าท่ีของรฐั ทงั้ นี้ ตามท่ีกฎหมายบญั ญตั ิ รวมทงั้ มีอานาจพิจารณา
พิพากษาเร่ืองที่รฐั ธรรมนูญหรือกฎหมายบญั ญตั ิให้อย่ใู นอานาจของศาลปกครอง

อานาจศาลปกครองตามวรรคหน่ึง ไม่รวมถึงการวินิจฉัยชี้ขาดขององคก์ รอิสระซ่ึงเป็นการใช้อานาจ
โดยตรงตามรฐั ธรรมนูญขององคก์ รอิสระนัน้

ให้มีศาลปกครองสงู สดุ และศาลปกครองชนั้ ต้น และจะมีศาลปกครองชนั้ อทุ ธรณ์ด้วยกไ็ ด้

รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐

มาตรา ๑๙๗ ศาลปกครองมีอานาจพิจารณาพิพากษาคดี อนั เน่ืองมาจากการใช้อานาจทางปกครอง
ตามกฎหมาย หรือเนื่องมาจากการดาเนินกิจการทางปกครอง ทงั้ นี้ ตามท่ีกฎหมายบญั ญตั ิ

ให้มีศาลปกครองสงู สดุ และศาลปกครองชนั้ ต้น
อานาจศาลปกครองตามวรรคหนึ่ง ไม่รวมถึงการวินิ จฉัยชี้ขาดขององคก์ รอิสระซึ่งเป็ นการใช้อานาจ
โดยตรงตามรฐั ธรรมนูญขององคก์ รอิสระนัน้ ๆ
การจดั ตงั้ วิธีพิจารณาคดี และการดาเนินงานของศาลปกครองให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการนัน้

การกระทาทางกายภาพ (Physical Act)

“การกระทาอื่นใด”

ตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑)

แห่งพระราชบัญญตั ิจดั ต้งั ศาลปกครองและวธิ ีพจิ ารณาคดปี กครอง พ.ศ. ๒๕๔๒

(๑) คดีพพิ าทเกย่ี วกบั การท่ีหน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าทข่ี องรัฐ
กระทาการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายไม่ว่าจะเป็ น การออกกฎ คาส่ัง หรือ
การกระทาอื่นใด เน่ืองจากกระทาโดยไม่มีอานาจหรือนอกเหนืออานาจหน้าท่ี
หรือไม่ถูกต้องตามกฎหมาย หรือโดยไม่ถูกต้องตามรูปแบบข้ันตอน หรือ
วธิ ีการอนั เป็ นสาระสาคญั ท่ีกาหนดไว้สาหรับการกระทาน้ัน หรือโดยไม่สุจริต
หรือมีลกั ษณะเป็ นการเลือกปฏิบัติท่ีไม่เป็ นธรรม หรือมีลักษณะเป็ นการสร้าง
ข้ันตอนโดยไม่จาเป็ นหรือสร้างภาระให้เกิดกับประชาชนเกินสมควร หรือ
เป็ นการใช้ดุลพนิ ิจโดยมชิ อบ

การดาเนิ นกิจกรรมทางปกครอง
(Administrative Act)

ที่มีลกั ษณะเป็น

การกระทาทางกายภาพ
(Physical Act)

159

ท่ีมาของการดาเนินกิจกรรมทางปกครองท่ีมีลกั ษณะเป็นการกระทาทางกายภาพ

(๑) พระราชบญั ญตั ิเฉพาะ เช่น พระราชบญั ญตั ิการผงั เมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ พระราชบญั ญตั ิการจดั สรร

ท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๔๓ พระราชบญั ญตั ิจดั รูปที่ดินเพ่ือพฒั นาพ้ืนที่ พ.ศ. ๒๕๔๗ พระราชบญั ญตั ิจดั รูปท่ีดิน

เพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๑๗ และพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ พระราชบัญญัติ

โบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศิลปวตั ถุ และพิพิธภณั ฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๐๔ พระราชบญั ญตั ิโรงงาน

พ.ศ. ๒๕๓๕ พระราชบญั ญตั ิทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕ พระราชบญั ญตั ิทางหลวงสัมปทาน พ.ศ. ๒๕๔๒

พระราชบญั ญตั ิการชลประทานหลวง พุทธศกั ราช ๒๔๘๕ พระราชบญั ญตั ิคนั และคูน้า พ.ศ. ๒๕๐๕
พระราชบญั ญตั ิส่งเสริมและรักษาคุณภาพคุณภาพส่ิงแวดลอ้ มแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕ พระราชบญั ญตั ิ

รักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบา้ นเมือง พ.ศ. ๒๕๓๕ พระราชบญั ญตั ิเดินเรือใน

น่านน้าไทย พระพทุ ธศกั ราช ๒๔๕๖ พระราชบญั ญตั ิการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นตน้
(๒) พระราชบญั ญตั ิจดั ต้งั องคก์ รของรัฐ เช่น พระราชบญั ญตั ิการไฟฟ้าฝ่ ายผลิตแห่งประเทศไทย
พ.ศ. ๒๕๑๑ พระราชบญั ญตั ิการไฟฟ้านครหลวง พ.ศ. ๒๕๐๑ พระราชบญั ญตั ิการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค

พ.ศ. ๒๕๐๓ พระราชบญั ญตั ิการประปานครหลวง พ.ศ. ๒๕๑๐ พระราชบญั ญตั ิการประปาส่วนภูมิภาค

พ.ศ. ๒๕๑๐ พระราชบญั ญตั ิองคก์ ารโทรศพั ทแ์ ห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๔๙๗ พระราช บญั ญตั ิการนิคม

อุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ พระราชบัญญัติการเคหะแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๗

พระราชบญั ญตั ิการท่าเรือแห่งประเทศไทย พุทธศกั ราช ๒๔๙๔ พระราชบญั ญตั ิการรถไฟแห่งประเทศ

ไทย พุทธศักราช ๒๔๙๔ พระราชบัญญัติการท่าอากาศยานแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒

พระราชบญั ญตั ิการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๔๓ เป็นตน้ 160

ท่ีมาของการดาเนินกิจกรรมทางปกครองท่ีมีลกั ษณะเป็นการกระทาทางกายภาพ

(๓) พระราชบัญญัติระเบียบบริ หารราชการ เช่น พระราชบัญญัติระเบียบบริ หารราชการ
กรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการเมืองพทั ยา พ.ศ. ๒๕๔๒
พระราชบญั ญตั ิเทศบาล พุทธศกั ราช ๒๔๙๖ พระราชบญั ญตั ิสภาตาบลและองคก์ ารบริหารส่วนตาบล
พ.ศ. ๒๕๓๗ พระราชบญั ญตั ิองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั พ.ศ. ๒๕๔๒ พระราชบญั ญตั ิกาหนดแผน
และข้นั ตอนการกระจายอานาจใหแ้ ก่องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นตน้

(๔) พระราชบัญญตั ิประกอบกิจการ เช่น พระราชบัญญตั ิการประกอบกิจการพลงั งาน พ.ศ.
๒๕๕๐ พระราชบญั ญตั ิพลงั งานปรมาณูเพ่ือสนั ติ พ.ศ. ๒๕๐๔ พระราชบญั ญตั ิปิ โตรเลียม พ.ศ. ๒๕๑๔
ซ่ึงบญั ญตั ิให้คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานมีอานาจในการออกใบอนุญาตประกอบกิจการตาม
พระราชบญั ญตั ิน้นั ๆ

(๕) กฎหมายลาดบั รองอ่ืนๆ ไดแ้ ก่ พระราชกฤษฎีกาหรือกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการโดยอาศยั
อานาจตามพระราชบญั ญตั ิระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๓๔ พระราชกฤษฎีกาการจดั ต้งั
องคก์ ารมหาชนตามพระราชบญั ญตั ิองคก์ ารมหาชน พ.ศ. ๒๕๔๒ พระราชกฤษฎีกาการจดั ต้งั องคก์ าร
ตามพระราชบญั ญตั ิวา่ ดว้ ยการจดั ต้งั องคก์ รของรัฐบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ เป็นตน้

161

การดาเนิ นกิจกรรมทางปกครอง
ท่ีมีลกั ษณะเป็นการกระทาทางกายภาพ

การดาเนินกิจกรรมทางปกครองที่มีลักษณะเป็ นการกระทาทาง
กายภาพตามอานาจหน้าท่ีของหน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ
ได้แก่ การก่อสร้างถนน ทางรถไฟ สนามบิน ท่าเรือ สะพานข้ามแม่นา้ ลาคลอง
สะพานรถยนต์ข้ามทางแยก สะพานคนเดินข้ามถนน โรงไฟฟ้า เสาไฟฟ้า
เสาส่งสัญญาณวิทยุและโทรคมนาคม สายส่งไฟฟ้าหรือสายเคเบิลใต้น้า เขื่อน
อ่างเก็บน้า ประตูระบายน้า คลองชลประทาน ท่อส่ งน้ามัน ท่อส่ งก๊าซ ท่อ
ระบายน้า บ่อบาบัดน้าเสีย การก่อสร้างและรื้อถอนอาคาร การถมทะเลและ
การถมแม่น้าลาคลอง การสร้างตลาด หรือสถานที่ทิ้งขยะมูลฝอย โรงไฟฟ้า
นิวเคลยี ร์หรือพลงั งานต่างๆ การขุดเจาะสารวจปิ โตรเลยี ม เป็ นต้น

162

สิ่งแวดล้อม

หมายความว่า
ส่ิงต่างๆ ที่มีลกั ษณะ
ทางกายภาพ และ ชีวภาพ
ท่ีอย่รู อบตวั มนุษย์ ซ่ึงเกิดขึน้
โดยธรรมชาติ และ ส่ิงที่มนุษยไ์ ด้ทาขึน้

มาตรา ๔ วรรคหนึ่ง พระราชบญั ญตั สิ ่งเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕

163

การกระทาทางกายภาพ
ในลกั ษณะต่างๆ

164



โครงการก่อสร้างท่าเรือพาณิชยแ์ หลมฉบงั 166
จงั หวดั ชลบรุ ี

167

168

169

คิดถึงแต่ “มลู ค่า” ลืมคิดถึง “คณุ ค่า”
170

การขุดบ่อดนิ ขนาดใหญ่เพื่อนาดนิ ไปก่อสร้างถนนหรือโครงการพฒั นาอสังหาริมทรัพย17์ 1

172

โอ่งรองน้าฝนไวใ้ ช้ บ่อน้าต้ืนน้าแหง้ ไม่มีน้าใชบ้ ริโภค

ระดบั นา้ ใต้ดนิ ลดระดบั ลง 173

ลารางสาธารณะถูกทาลายตดั ขาด

174

ทางสาธารณะถูกทาลายตดั ขาด 175

การทาลายวถิ ชี ีวติ และการดารงชีวติ อยู่อย่างปกตสิ ุขของชุมชนและประชาชน

ลารางสาธารณะถูกทาลายตดั ขาด ทาลายดนิ ทม่ี คี ุณค่าแก่การเกษตรกรรม

ระดบั นา้ ใต้ดนิ ลดระดบั ลง ทางสาธารณะถูกทาลายตดั ขาด 176

การขุดชายหาดนาเอาหินเกลด็ ทองออกไปขาย

177

การกาจดั ขยะฝอยและส่ิงปฏกิ ลู ซ่ึงเป็ นการดาเนินกจิ กรรมทางปกครองขององค์กรปกครองส่วนท้องถนิ่

178

179

นา้ เสียและส่ิงปฏกิ ลู ไหลลงทนี่ าและพืน้ ทเี่ พาะปลูก

180

นา้ เสียและสิ่งปฏิกลู ไหลลงทน่ี าและพืน้ ทเี่ พาะปลูก

10/16/2021 181

ทด่ี นิ ราชพสั ดุของหน่วยงานราชการ ประเดน็ ปัญหาการใช้ทด่ี นิ ราชพสั ดุ
ซึ่งมกี ารวางแนวถนนผ่านส่วนท่ยี งั เป็ นทว่ี ่าง กบั การพฒั นาเมือง
แต่ส่วนราชการไม่ยนิ ยอมให้ตดั ถนนผ่านบางส่วน
จึงต้องปรับแนวถนนใหม่ตามทเี่ ห็นในปัจจุบัน

ประเดน็ ปัญหาการใช้ทดี่ นิ ราชพสั ดุกบั การพฒั นาเมือง

เปรียบเทยี บแนวถนนสายหลกั กลางเมืองหลวงของประเทศไทย

“ถนนรามอนิ ทรา”

“แนวถนนเกษตร-นวมนิ ทร์”

“ถนนลาดพร้าว”

ปัญหาการไม่ยนิ ยอมให้ใช้ทดี่ นิ ราชพสั ดุเพ่ือการพฒั นาเมือง
ซึ่งเป็ นประโยชน์ของส่วนรวม สร้างความสูญเสียต่อชีวติ และ
ทรัพย์สินของคนรุ่นหลงั ต่อเน่ืองไปในอนาคตอย่างไม่สิ้นสุด

อโุ มงค์ลอดบริเวณสี่แยกเกษตร

ทางลงเนินและโคง้ หกั ศอกกลางอุโมงคท์ างลอด

โค้งหักศอกกลางอโุ มงค์ทางลอด

การถมทะเลเพื่อก่อสร้างท่าเรือนา้ ลกึ บริเวณมาบตาพดุ

186

สภาพชายหาดระยองในอดีต 187



ท่าเรือนา้ ลกึ มาบตาพดุ สนามบนิ นานาชาติคนั ไซ

10/16/2021 190

พระราชบญั ญตั ิการเดินเรือในน่านน้าไทย พระพทุ ธศกั ราช ๒๔๕๖

มาตรา ๑๑๗ วรรคหน่ึง บญั ญตั ิว่า ห้ามมิให้ผใู้ ดปลกู สรา้ งอาคารหรอื ส่ิงอ่ืนใดล่วงลา้ เข้าไป
เหนือน้า ในน้า และใต้น้า ของแม่น้า ลาคลอง บงึ อ่างเกบ็ น้า ทะเลสาบอนั เป็นทางสญั จรของ
ประชาชนหรือที่ประชาชนใช้ประโยชน์ ร่วมกัน หรือทะเลภายในน่ านน้าไทยหรือ
บนชายหาดของทะเลดงั กล่าว เว้นแต่ จะได้รบั อนุญาตจากเจา้ ท่า

วถิ ชี ีวติ ของชาวประมงกบั การใช้ประโยชน์พืน้ ที่ชายหาด

10/16/2021 192

ภูมทิ ศั น์ทม่ี คี ุณค่าทางธรรมชาตขิ องเขาสามมุข ชายหาดบางแสน ชลบุรี

193

ภูมทิ ศั น์ทม่ี คี ุณค่า

ทศั นะอุจาด 194

195

คุณค่าทางธรรมชาตขิ องชายหาดบางแสน จงั หวดั ชลบุรี

196

ภูมทิ ศั น์ทม่ี คี ุณค่า

ทศั นะอุจาดจากสิ่งแปลกปลอม
197

198

อ่าวพทั ยา อาเภอบางละมุง จงั หวดั ชลบุรี
199