สื่อการเรียนรู้รายวิชาทักษะประสบการณ์การแสดง

348

ภำพท่ี 29
เนือเพลง : พระเคยี งพราหมณต์ ามบอกหยอกยุด
อธิบำยท่ำรำ :
ตวั พระ : ก้าวขา้ งเทา้ ขวา เอียงขวามองตัวนาง มอื ซา้ ยท้าวสะเอว มือขวาวางบนแขนซา้ ยตวั นาง กา้ ว
ข้าวเทา้ ซ้าย เอียงซา้ ยมองตวั นาง มอื ซ้ายจบั ทม่ี ือจบี ตวั นาง มือขวาแตะหลงั ตวั นาง เอียงขวา มอื ขวา
จับมอื ซา้ ยตัวนาง แตะจมกู เท้าขวา มอื ขวาทา้ วสะเอว
ตวั นำง : ก้าวหนา้ เทา้ ซ้าย เอียงซ้าย มือซ้ายวางหนา้ ขาซา้ ย มือขวาทา้ วสะเอว แล้วมือซ้ายจีบท่ปี าก
แล้วสะบัดออกจากตัวพระ สะดุดเท้าซ้าย เอยี งขวา มอื ซา้ ยกามอื หลวมๆแขนตึง แล้วกลับเอียงซ้าย
แตะจมูกเท้าซ้าย

349

ภำพที่ 30
เนือเพลง : จงชมบุษรำคัมนำเหลอื ง
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : เอียงขวามือขวาจบั ข้อมือตัวนางมอื ซา้ ยทาทา่ ขอเท้าซ้ายแตะข้างหน้ากลบั เอยี งซ้ายมือซา้ ยช้ไี ป
ขา้ งหนา้ กดปลายนิว้ มือมอื ขวาจบั ขอ้ มอื ตวั นางแขนตงึ เทา้ ขวาจรดเทา้ ไปขา้ งหน้า
ตวั นำง : เอียงขวามอื ขวาจบี สง่ หลังมอื ซ้ายกามอื หลวม ๆ แขนตึงเท้าซ้ายแตะขา้ งหน้ากลบั เอียงซ้ายมอื ซ้ายกา
มอื หลวม ๆ แขนตงึ มือขวาจีบสง่ หลงั เทา้ ขวาจรดเท้าไปข้างหนา้

350

ภำพที่ 31
เนือเพลง : จงชมบษุ รำคัมนำเหลือง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตวั พระ : เอียงขวามือขวามือขวาจับข้อมอื ตัวนางมือซา้ ยจบี คว่าข้างหนา้ จรดเทา้ ซา้ ยไปขา้ งหน้ากลบั เอยี ง
ซ้ายมือซ้ายตงั้ วงพระมอื ขวาจบั ข้อมอื ตัวนางก้าวเทา้ ขวามาข้างหน้า
ตวั นำง : เอยี งขวามอื ขวาจบี สง่ หลงั มอื ซา้ ยกามอื หลวม ๆ แขนตึงจรดเทา้ ซ้ายไปขา้ งหนา้ แลว้ ลักคอขวาจบี สง่
หลงั มอื ซ้ายกามือหลวม ๆ แขนตงึ ก้าวเท้าขวามาข้างหนา้

351

ภำพที่ 32
เนือเพลง : ทับทิมไพฑรู ย์จำรญู เรอื ง
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : เอยี งขวามอื ขวาท้าวเอวมอื ซา้ ยช้ีออกข้างลาตัวเทา้ ซา้ ยแตะข้างหนา้ แลว้ กลับเอียงซา้ ยมือซา้ ยท้าว
เอวมอื ขวาชไี้ ปขา้ งหนา้ ระดับหางตาแล้วกา้ วเทา้ ขวาแตะข้างหน้า
ตัวนำง : หมนุ ไปทศิ ซ้ายเอยี งขวามือซ้ายจบี ระดบั หัวเขม็ ขดั มือขวาจบี สง่ หลงั กา้ วเทา้ ซา้ ยไปขา้ งๆแลว้ หมุน
กลบั ทิศขวาเอยี งซ้ายมอื จบี สง่ หลังมอื ขวาจีบระดบั หัวเขม็ ขดั กา้ วเท้าซา้ ยไปขา้ งๆ

352

ภำพท่ี 33
เนอื เพลง : ทับทมิ ไพฑรู ย์จำรญู เรือง
อธิบำยท่ำรำ
ตวั พระ : เอยี งซา้ ยมือซา้ ยต้ังวงระดับไหล่แขนตงึ มอื ขวาทาท่าบวั ชูฝักก้าวขา้ งเทา้ ซ้าย
ตัวนำง : เอยี งขวามอื ทง้ั สองตั้งวงทาทา่ ปดั ตวั พระออกเท้าซา้ ยกา้ วหนา้ เท้าขวาวางหลังเปิดสน้ เท้า

353

ภำพที่ 34
เนอื เพลง : เจ้ำพรำหมณ์เยืองหยุดรอไมจ่ รลี
อธิบำยท่ำรำ
ตัวพระ : เอียงขวามือขวาทา้ วเอวมือซา้ ยไว้หน้าขาวางเท้าซา้ ยไวข้ ้างหน้า
ตวั นำง : เอยี งขวามือทั้งสองจบี ระดบั เขม็ ขัดวางเท้าซ้ายไปขา้ งหน้าแลว้ กลบั เอยี งซา้ ยพรอ้ มมว้ นจบี ออกเปน็
ทา่ ทา้ วเอวทัง้ สองข้างพรอ้ มยกเทา้ ขวา

354

ภำพท่ี 35
เนอื เพลง : เจ้ำพรำหมณเ์ ยืองหยดุ รอไมจ่ รลี
อธิบำยท่ำรำ
ตัวพระ : เอยี งขวามือขวาทา้ วเอวมอื ซ้ายไว้หน้าขาวางเทา้ ซา้ ยไว้ข้างหน้ากลบั เอียงซา้ ยมือซา้ ยท้าวเอวมือขวา
วางไวท้ ่หี นา้ ขาวางเท้าขวาไว้ข้างหนา้
ตวั นำง : เอียงขวามอื ขวาทา้ วเอวมือซา้ ยไว้หนา้ ขาวางเทา้ ซา้ ยไวข้ ้างหน้ากลับเอียงซา้ ยมือทั้งสองตงั้ วงระดบั
อกสะดดุ เท้าซา้ ยมาขา้ งแล้วแตะเท้า

355

ภำพที่ 36
เนือเพลง : เหน็ พระเมินเดินเลอื กเอำเกือกเหยยี บ
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : เอยี งขวามือขวาต้งั วงระดับหวั เข็มขัดมอื ซา้ ยต้งั วงกลางแขนตงึ ก้าวเทา้ ซ้ายไปขา้ งหนา้ แล้วกลบั หลงั
เอียงซ้ายมือซ้ายตงั้ วงระดบี หัวเข็มขดั มือขวาต้ังวงกลางแขนตึงกา้ วเทา้ ขวาไปข้างหนา้ เทา้ ซ้ายวางหลงั เปิดส้น
เทา้
ตวั นำง : เอียงขวามอื ขวาตัง้ วงระดบั หัวเขม็ ขัดมอื ซา้ ยตง้ั วงกลางแขนตึงกา้ วเทา้ ซ้ายไปข้างหนา้ แล้วกลบั หลัง
เอยี งซา้ ยมอื ซา้ ยตงั้ วงระดบี หัวเข็มขัดมอื ขวาต้ังวงกลางแขนตึงกา้ วเทา้ ขวาไปขา้ งหนา้ เท้าซ้ายวางหลงั เปดิ ส้น
เท้า

356

ภำพท่ี 37
เนือเพลง : เห็นพระเมินเดนิ เลือกเอำเกอื กเหยยี บ
อธิบำยท่ำรำ
ตวั พระ : เอียงซ้ายมอื ทัง้ สองจบี คว่าระดบั เขม็ ขดั ประเท้าซา้ ยแลว้ วางไปข้างหน้าเท้าขวาวางหลงั เปดิ ส้นเทา้
กลับเอยี งขวามอื ขวาตง้ั วงระดบั หัวเข็มขัดมือซ้ายตั้งวงกลาง
ตัวนำง : หน้าตรงมอื ท้งั สองท้าเอวสะดดุ เท้าขวาไปข้างหน้าแลว้ ยกขน้ึ แล้ววางลงว่ิงไปข้างหน้าสะดุดเทา้ ซ้าย
แลว้ ยกขน้ึ วางลงพรอ้ มกลบั หมุนตวั มาขา้ งหนา้

357

ภำพท่ี 38
เนือเพลง : แล้วคอ่ ยเลียบเลยี วเมียงเลยี่ งหลกี หนี
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : หมุนมาทศิ ซา้ ยเอียงซา้ ยมอื ซ้ายท้าวเอวมอื ขวาทาทา่ เรียกกา้ วขา้ งเทา้ ขวาพรอ้ มกบั เปลยี่ นมอื เปน็ มอื
ขวาตง้ั วงระดบั ปากมอื ซา้ ยทาท่าบัวชฝู ักเทา้ ขวาแตะเทา้ ไปขา้ งหน้า
ตวั นำง : เอยี งขวามือขวาตง้ั วงระดบั หวั เขม็ ขัดมือซ้ายตงั้ วงกลางแขนตึงก้าวเทา้ ซ้ายไปขา้ งหน้าแล้วหมนุ
กลับมาทศิ หนา้ พรอ้ มกบั เปลยี่ นเอยี งเปน็ เอยี งซ้ายมอื ซา้ ยตง้ั วงระดับหัวเขม็ ขัดมือขวาตั้งวงกลางแขนตึงระดบั
เข็มขัดก้าวเทา้ ขวาไปขา้ งหนา้

358

ภำพที่ 39
เนือเพลง : ให้กมุ ภณฑ์เกบ็ ไวใ้ ห้ดีดี
อธบิ ำยท่ำรำ
ตัวพระ : หมนุ มาทิศซา้ ยเอยี งซา้ ยมือซ้ายทา้ วเอวมอื ขวาทาทา่ เรียกกา้ วข้างเทา้ ขวาพรอ้ มกบั เปลี่ยนมอื เปน็ มือ
ขวาต้งั วงระดับปากมือซ้ายทาทา่ บวั ชูฝกั เท้าขวาแตะเทา้ ไปขา้ งหนา้
ตวั นำง : หมนุ มาทศิ ซา้ ยเอยี งขวามอื ซา้ ยทาท่าเรียกกุมภณฑ์มือขวาท้าวเอวเท้าขวาแตะข้างหน้ามือขวาตั้งวง
นางมือซา้ ยชี้ทีข่ ้อเท้าเท้ากระดกหลงั แลว้ ก้าวลงมาขา้ งหนา้ พรอ้ มเปลี่ยนมอื เปน็ มือซา้ ยตง้ั วงนางมอื ขวาชไ้ี ปท่ี
ขอ้ เทา้ เท้าซ้ายกระดกเทา้

359

ภำพที่ 40
เนือเพลง : แล้วทำเฉยเลยรลี่ ีลำมำ
อธิบำยท่ำรำ
ตวั พระ : หมนุ มาทศิ ซ้ายเอยี งขวามอื ขวาตงั้ วงระดับหัวเข็มขดั มอื ซา้ ยตงั้ วงแขนตงึ ระดบั เขม็ ขัดกา้ วเท้าซ้ายไป
ข้างหน้ากลับเอียงซา้ ยมือซ้ายตง้ั วงระดบั หัวเข็มขดั มอื ขวาตงั้ วงแขนตึงระดบั เข็มขดั ก้าวเท้ามาข้างหน้ามอื ซา้ ย
ตั้งวงพระมือขวาต้งั วงระดบั หวั เขม็ ขัดก้าวขา้ งเทา้ ซา้ ย
ตัวนำง : ทิศซ้ายเอียงขวามือขวาท้าวเอวมือซ้ายวางไว้ทห่ี นา้ ขาเทา้ ซา้ ยแตะเทา้ ไปข้างหน้ามือขวาตงั้ วงระดบั
หัวเข็มขัดมอื ซ้ายต้ังแขนตงึ ระดบั เขม็ ขัดเทา้ ซ้ายก้าวข้างหมนุ มาทิศหน้าเอียงขวามอื ขวาตง้ั วงนางมอื ซา้ ยตัง้ วง
ระดบั หวั เข็มขดั ก้าวหน้าเท้าขวาเทา้ ซ้ายวางหลงั เปิดส้นเท้า

360

ภำพท่ี 41
เนือเพลง : พระโฉมยงทรงเกบ็ มุกดำหำร
อธิบำยท่ำรำ
ตวั พระ : เอยี งขวามอื ขวาทา้ วเอวมือซ้ายจีบเข้าทอ่ี กประเทา้ ซ้ายแล้ววางลงกลบั เองซา้ ยมือซ้ายแบมือระดบั วง
กลางมือขวาจบี ล่อแก้วกดข้อมอื ลงก้าวข้างเทา้ ซ้ายเอยี งซ้ายมือซา้ ยท้าวเอวมอื ขวาจีบลอ่ แก้วทาทา่ ไวม้ ือระดบั
สายตาวางเทา้ ขวาไวข้ า้ งหน้า
ตวั นำง : เอียงขวามือขวาท้าวเอวมือซ้ายวางมือไวห้ น้าขาเทา้ ซา้ ยแตะเท้าขา้ งหนา้ กลบั เอียงเปน็ เอียงซ้ายมอื
ซา้ ยทา้ วเอวมอื ขวาวางไว้หน้าขาแตะเท้าขวาไวข้ า้ งหน้า

361

ภำพที่ 42
เนอื เพลง : ทรงประทำนให้พรำหมณ์งำมหนักหนำ
อธิบำยท่ำรำ
ตัวพระ : เอยี งซา้ ยมือซา้ ยท้าวเอวมอื ขวาจบี ลอ่ แกว้ หงายมอื ระดับวงกลางกา้ วเทา้ ขวาไปข้างหนา้ มือซ้ายชีไ้ ปท่ี
มอื ลอ่ แกว้ แลว้ ปลอ่ ยมือเป็นทา่ บวั ชฝู กั เท้าขาวแตะเทา้
ตวั นำง : เอยี งขวามือขวาท้าวเอวมือซา้ ยแบมอื รับลอ่ แกว้ ของตัวพระกา้ วเทา้ ซ้ายไปขา้ งๆ

362

ภำพที่ 43
เนอื เพลง : เจำ้ พรำหมณแ์ สรง้ แกล้งทำไมน่ ำพำ
อธิบำยทำ่ รำ
ตัวพระ : ว่ิงมาข้างขวาของตวั นางแลว้ หันไปทศิ ซา้ ยเอยี งซา้ ยมอื ซ้ายทา้ วเอวมอื ขวาจีบลอ่ แก้วหงายมอื เทา้ ขวา
วางไว้ขา้ งหนา้ กลบั เอยี งขวามอื ซา้ ยช้ีไปที่มอื ล่อแกว้ กา้ วขา้ งเทา้ ขวา
ตัวนำง : หมนุ ไปทิศซ้ายเอยี งซ้ายมือซา้ ยจบี ระดบั หวั เขม็ ขัดมือขวาตง้ั วงระดบั เข็มขัดก้าวข้างเท้าซ้ายแล้วหมนุ
ไปทศิ ขวาเอียงขวามือขวาจบี ระดบั หวั เขม็ ขดั มือซ้ายต้ังวงระดับเข็มขดั ก้าวข้างเทา้ ขวา

363

ภำพที่ 44
เนอื เพลง : เจำ้ พรำหมณ์แสร้งแกล้งทำไมน่ ำพำ
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตวั พระ : ทศิ ซ้ายเอยี งซ้ายมอื ซ้ายทาท่าบวั ชฝู กั มอื ขวาจีบลอ่ แกว้ หงายมือระดบั เอวเท้าขวาแตะเทา้ แลว้ ว่งิ
กลบั ไปขา้ งซา้ ยของตวั นางหมุนมาทิศขวามอื ขวาจบี ล่อแกว้ มือซ้ายท้าวเอวเท้าซ้ายแตะเท้า
ตวั นำง : ทศิ ซา้ ยเอยี งซ้ายมอื ซ้ายท้าวเอวมอื ขวาวางไวท้ ีห่ นา้ ขาเท้าขวาวางไวข้ า้ งหนา้ หมุนมาทศิ ขวามือขวา
ทา้ วเอวมือซ้ายวางมไื ว้ทหี่ นา้ ขาเทา้ ซา้ ยวางไว้ข้างหนา้

364

ภำพที่ 45
เนอื เพลง : บอกว่ำขำ้ นไี มช่ อบใจ
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : ทศิ ขวาเอยี งขวามือขวาจบี ล่อแก้วหงายมือมือซา้ ยชไ้ี ปท่มี ือลอ่ แกว้ แลว้ ปลอ่ ยออกเปน็ ทา่ บัวชฝู กั เทา้
ซา้ ยแตะเทา้ ขา้ งหนา้
ตวั นำง : เอยี งขวามือขวาทา้ วเอวมอื ซา้ ยทาทา่ ไวม้ ือแลว้ เปล่ยี นเปน็ มาจบี ท่อี กผสมเทา้ ขวา

365

ภำพที่ 46
เนอื เพลง : บอกวำ่ ข้ำนีไม่ชอบใจ
อธบิ ำยท่ำรำ
ตัวพระ : ทิศขวามอื ขวาจบี ล่อแกว้ แลว้ ปล่อยมอื เปน็ ตงั้ วงลา่ งมอื ซา้ ยท้าวเอวเท้าซา้ ยแตะเท้า
ตัวนำง : เอียงขวามือทั้งสองต้งั วงระดับวงลา่ งเท้าซ้ายก้าวข้างมอื ขวาทา้ วเอวมือซ้ายแตะท่ีอกผสมเทา้ ขวา

366

ภำพท่ี 47
เนือเพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตัวพระ : เอยี งขวามอื ขวาทา้ วเอวมือซา้ ยไว้หนา้ ขาวางเท้าซา้ ยไวข้ ้างหน้าแลว้ เปล่ยี นมอื เปน็ มอื ซ้ายจีบเขา้ ท่อี ก
ผสมเทา้ ขวา
ตัวนำง : เอียงขวามือขวาท้าวเอวมือซา้ ยไวห้ นา้ ขาวางเทา้ ซา้ ยไวข้ า้ งหนา้

367

ภำพที่ 48
เนือเพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยท่ำรำ
ตวั พระ : เอยี งซ้ายมือซา้ ยทา้ วเอวมอื ขวาตง้ั วงระดบั ปากผสมเท้าซ้ายแล้วกลบั เอียงขวามอื ขวาตงั้ วงพระมอื
ซ้ายตงั้ วงระดับหวั เขม็ ขัดกา้ วเทา้ ขวามาข้างหน้าเทา้ ซา้ ยวางหลงั เปดิ สน้ เทา้
ตวั นำง : เอยี งขวามอื ท้ังสองพนมมือท่ีอกเทา้ ซา้ ยก้าวข้างแล้วกลบั เอียงขวามอื ขวาตง้ั วงนางมือซ้ายต้ังวงระดบั
หวั เข็มขดั ก้าวเท้าขวามาขา้ งหน้าเทา้ ซา้ ยวางหลังเปิดส้นเท้า

368

ภำพท่ี 49
เนอื เพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตัวพระ : เอยี งซ้ายมือซ้ายต้ังวงพระมอื ขวาจบี หงายแขนตึงระดบั ไหลป่ ระเทา้ ซา้ ยกลบั เอียงขวามอื ขวาตง้ั วง
พระมอื ซ้ายจบี สง่ หลังกา้ วเท้าซา้ ยไปขา้ งหน้าเทา้ ขวาวางหลงั เปดิ สน้ เทา้
ตัวนำง : เอียงซ้ายมอื ซ้ายตั้งวงนางมอื ขวาจบี หงายแขนตึงระดับไหลป่ ระเทา้ ซ้ายกลบั เอยี งขวามอื ขวาต้ังวง
นางมือซา้ ยจีบส่งหลงั กา้ วเทา้ ซา้ ยไปข้างหน้าเท้าขวาวางหลงั เปิดส้นเทา้

369

ภำพท่ี 50
เนอื เพลง : ทำนองเพลง
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : เอยี งขวามือขวาตัง้ วงพระมือซ้ายจบี หงายแขนตงึ ระดบั ไหลป่ ระเทา้ ขวากลบั เอียงซ้ายมอื ซา้ ยต้งั วง
พระมอื ขวาจบี ส่งหลังก้าวเท้าขวาไปข้างหนา้ เท้าซ้ายวางหลงั เปิดส้นเทา้
ตัวนำง : เอยี งขวามือขวาตง้ั วงนางมือซ้ายจบี หงายแขนตงึ ระดับไหลป่ ระเทา้ ขวากลบั เอียงซา้ ยมือซา้ ยต้ังวง
นางมือขวาจบี ส่งหลงั ก้าวเทา้ ขวาไปขา้ งหน้าเท้าซ้ายวางหลงั เปดิ สน้ เท้า

370

ภำพที่ 51
เนอื เพลง : ทำนองเพลง
อธิบำยทำ่ รำ
ตัวพระ : เอียงขวามอื ซ้ายท้าวเอวมอื ขวาตง้ั วงพระประเทา้ ขวากลับเอียงซา้ ยผสมเทา้ ซา้ ย
ตัวนำง : เอียงซ้ายมอื ทงั้ สองตั้งวงระดบั ปากประเทา้ ซา้ ยแลว้ กา้ วขา้ งลงกลบั เอยี งขวามอื ทงั้ สองพนมมือไวท้ ่ี
กลางอก

371

ภำพท่ี 52
เนอื เพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตัวพระ : เอยี งซ้ายมอื ซ้ายจบี เข้าระดบั หางตามอื ขวาท้าวเอวเทา้ ซ้ายกา้ วข้างกลับเอยี งขวามอื ขวาท้าวเอวมือ
ซา้ ยตงั้ วงพระผสมเท้าขวา
ตัวนำง : เอยี งขวามอื ท้งั สองพนมมอื ไว้ท่ีกลางอกก้าวข้างเทา้ ซ้ายมอื ทง้ั สองวาดขึ้นไปทศ่ี ีรษะแลว้ กว็ าดลงมาไว้
ท่กี ลางอกผสมเทา้ ขวา

372

ภำพท่ี 53
เนอื เพลง : ทำนองเพลง
อธิบำยทำ่ รำ
ตวั พระ : หมุนไปทิศขวาเอยี งซ้ายมอื ขวาต้งั วงแทงมอื ลงแขนตึงมือซ้ายตง้ั วงแขนตงึ ประเทา้ ขวากลบั เอียง
ขวามอื ขวาต้ังวงแขนตงึ มอื ซ้ายต้งั วงแทงมือลงแขนตงึ ก้าวขา้ งเทา้ ขวาหนา้ ตรงลัดคอไปมามอื ทั้งสองอยา่ งนจี้ น
หมดจงั หวะเทา้ ขวาวางขา้ งหน้าเทา้ ซา้ ยวางหลงั เปดิ สน้ เท้า
ตวั นำง : หมนุ ไปทศิ ขวาเอียงซา้ ยมือขวาต้ังวงแทงมือลงแขนตึงมอื ซ้ายตง้ั วงแขนตงึ ประเท้าขวากลับเอียง
ขวามอื ขวาตัง้ วงแขนตงึ มอื ซา้ ยตั้งวงแทงมือลงแขนตงึ กา้ วข้างเทา้ ขวาหนา้ ตรงลดั คอไปมามือทั้งสองอย่างนจี้ น
หมดจงั หวะเทา้ ขวาวางข้างหน้าเทา้ ซา้ ยวางหลงั เปดิ ส้นเท้า

373

ภำพท่ี 54
เนือเพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตวั พระ : เอียงซา้ ยมอื ซ้ายทา้ วเอวมอื ขวาจบั ข้อมอื ตัวนางสะดุดเทา้ ขวาแล้วเปลี่ยนมอื เปน็ มือขวาช้ีระดบั เอว
วางเทา้ ขวาไปขา้ งหน้า
ตัวนำง : เอียงขวามอื ขวาทา้ วเอวมือซา้ ยกามือหลวมๆแขนตึงสะดดุ ท้าวซา้ ยแล้วกลบั เอยี งขวามือขวาท้าวเอว
มอื ซา้ ยวางมือไว้ทหี่ นา้ ขาวางเท้าซ้ายไว้ขา้ งหน้า

374

ภำพที่ 55
เนอื เพลง : ทำนองเพลง
ตวั พระ : เอยี งซา้ ยมือซา้ ยจบี เข้าระดบั หางตามือขวาท้าวเอวเทา้ ซ้ายกา้ วขา้ งกลบั เอยี งขวามอื ขวาท้าวเอวมือ
ซา้ ยต้งั วงพระผสมเท้าขวา
ตัวนำง : เอยี งขวามือท้ังสองพนมมอื ไว้ท่ีกลางอกกา้ วข้างเทา้ ซ้ายมอื ทง้ั สองวาดขน้ึ ไปที่ศรี ษะแล้วก็วาดลงมาไว้
ทีก่ ลางอกผสมเท้าขวาอธิบายทา่ รา

375

ภำพที่ 56
เนือเพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตัวพระ : หมุนไปทิศขวาเอียงซา้ ยมอื ขวาตงั้ วงแทงมือลงแขนตึงมอื ซา้ ยตง้ั วงแขนตึงประเท้าขวากลบั เอยี ง
ขวามือขวาต้ังวงแขนตึงมือซ้ายตั้งวงแทงมอื ลงแขนตึงก้าวข้างเทา้ ขวาหนา้ ตรงลดั คอไปมามอื ท้ังสองอย่างนจี้ น
หมดจงั หวะเทา้ ขวาวางข้างหนา้ เทา้ ซา้ ยวางหลงั เปิดส้นเท้าแลว้ ค่อยเดินออกไป
ตวั นำง : หมุนไปทิศขวาเอียงซ้ายมือขวาตั้งวงแทงมือลงแขนตงึ มอื ซา้ ยตง้ั วงแขนตึงประเทา้ ขวากลบั เอยี ง
ขวามือขวาตง้ั วงแขนตึงมอื ซ้ายตั้งวงแทงมือลงแขนตึงก้าวข้างเทา้ ขวาหน้าตรงลัดคอไปมามือทง้ั สองอยา่ งนจ้ี น
หมดจงั หวะเทา้ ขวาวางขา้ งหน้าเทา้ ซา้ ยวางหลงั เปดิ ส้นเท้า

376

ภำพที่ 57
เนือเพลง : ทำนองเพลง
อธบิ ำยทำ่ รำ
ตัวนำง : เอียงซา้ ยมอื ซา้ ยทาท่าเรียกกุมภณฑม์ ือขวาทา้ วเอวถัดเทา้ กลบั เอยี งขวามือขวาจีบควา่ ระดบั ปากมอื
ซา้ ยตงั้ วงระดับแล้ววาดมอื มาเป็นมอื ขวาตัง้ วงพระมอื ซา้ ยจบี สง่ หลังเอียงขวทากา้ วขา้ งเท้าซา้ ย

377

ประวัตนิ ำงแมวเย้ยซมุ้
เนอื เร่ืองละครนอกเรือ่ งไชยเชษฐ์ ตอน นำงแมวเยย้ ซ้มุ

ท้าวอภัย นุราชเจ้าเมืองเวสาลี มีพระธิดาองค์หน่ึง ประทานนามว่า นางจาปาทอง เพราะเมื่อนาง
รอ้ งไหจ้ ะมีดอกจาปาทองร่วงลงมา ครั้นนางจาปาทองเจริญวัยข้นึ นางไดน้ าไข่จระเขา้ จากสระในสวนมาฟกั จน
เป็นตัวและเล้ียงจระเข้ไว้ในวัง คร้ันจระเข้เติบใหญ่ข้ึน ก็ดุร้ายตามวิสัยของมัน มันเท่ียวไล่กัดชาวเมืองจน
ชาวเมอื งเดือดร้อนไปท่วั ทา้ วอภยั นุราชทรงขัดเคอื งจึงขับไล่นางจาปาทองออกจากเมอื งเวสาลี นางแมวซง่ึ เปน็
แมวที่นางจาปาทองเลย้ี งไว้ได้ติดตามนางไปด้วย นางจาปางทองกับนางแมวเดินซัดเซพเนจรอยูใ่ นป่า ไปพบ
ยกั ษ์ตนหนงึ่ ชอ่ื นนทยกั ษ์ ซ่ึงกาลงั จะไปเฝ้าทา้ วสิงหล นางตกใจกลัวจงึ วง่ิ หนไี ปพบพระฤๅษี พระฤๅษชี ว่ ยนาง
ไว้ นางจาปาทองกบั นางแมวจึงขออาศยั อยรู่ บั ใชพ้ ระฤๅษีในป่าน้นั

ท้าวสิงหลเป็นยักษ์ครองเมืองสิงหล ไม่มีโอรสและธิดา คืนหน่ึงท้าวสิงหลบรรเทาหลบั และทรงพระ
สบุ ินว่า มยี กั ษ์ตนหนงึ่ มาจากป่านาดอกจาปามาถวาย ดอกจาปามีสเี หลอื เหมือนทองคางามยงิ่ นัก ทา้ วสิงหลจงึ
ทรงให้โหรทานายพระสุบนิ โหรทานายวา่ ท้าวสิงหลจะได้พระธิดา วนั นนั้ นนทยกั ษเ์ ข้าเฝ้าทา้ วสิงหลและทูลว่า
พบหญิงสาวอาศัยอยู่กับพระฤๅษีที่ ในป่า ท้าวสิงหลจงึ เสด็จไปหาพระฤๅษี และขอนางจาปาทองมาเปน็ ธิดา
ประทานนามว่านางสวุ ญิ ชา

ฝ่ายพระไชยเชษฐ์เปน็ โอรสเจา้ เมืองเหมนั ต์ พระไชยเชษฐ์มพี ระสนมอยู่ 7 คน วันหน่ึงพระองคเ์ สด็จ
ประพาสปา่ และหลงทางเข้าไปในสวนเมืองสิงหล นางสวุ ิญชา มาเทีย่ วชมสวนพบพระไชยเชษฐจ์ งึ นาความทูล
ใหท้ า้ วสิงหลทราบ ทา้ วสิงหลให้พระไชยเชษฐเ์ ข้าเฝา้ พระไชยเชษฐ์จึงทูลขอรบั ราชการในเมืองสงิ หล ต่อมามี
ข้าศึกยกทัพมาตีเมอื งสิงหล พระไชยเชษฐ์อาสาสูศ้ ึกจนชนะ ท้าวสิงหลจึงทรงยกนางสวุ ิญชาใหเ้ ปน็ ชายาพระ
ไชยเชษฐ์ พระไชยเชษฐจ์ ึงพานางสวุ ญิ ชากลับเมอื งเหมนั ต์

ฝ่ายนางสนมทั้ง 7 คนริษยานางสวุ ิญชาที่พระไชยเชษฐ์รักนางสวุ ิญชามากกว่า คร้ันนางสุวิญชาทรง
ครรภ์จวนจะถึงกาหนดคลอดนางสนมท้ัง 7 คน ก็ออกอุบายว่ามีช้างเผือกอยู่ในป่า พระไชยเชษฐ์จึงออกไป
คล้องช้างเผือก ฝ่ายนางสวุ ิญชาคลอดลกู เป็นกุมารมีศรกับพระขรรค์ติดดัวมาด้วย นางสนมท้งั 7 คน นาพระ
กุมารใส่หีบไปฝังทีใ่ ต้ต้นไทรในปา่ เทวดาประจาต้นไม้ช่วยชีวิตพระกุมารไว้ เม่ือพระไชยเชษฐ์เสด็จกลบั จาก
คล้องช้างเผือก นางสนมทั้ง 7 คน ทูลว่านางสุวิญชาคลอดลูกเป็นท่อนไม้ พระไชยเชษฐ์จึงขับไลน่ างสุวญิ ชา
ออกจากเมือง ขณะที่นางสวุ ญิ ชาคลอดกุมารน้ัน นางแมวแอบเห็นการกระทาของนางสนมท้งั 7 คน จึงพานาง
สุวิญชาไปขุดหีบท่ีใตต้ ้นไทร แล้วพาพระกมุ ารกลบั ไปเมืองสิงหล ท้าวสิงหลต้งั ช่ือพระกุมารว่า พระนารายณ์
ธิเบศร์ต่อมาพระไชยเชษฐ์ทรงรู้ความจริงว่านางสุวญิ ชาถูกใสร่ ้าย จงึ ออกตดิ ตามนางสวุ ญิ ชาไปเมอื งสงิ หล

ละครนอกทีค่ รูเกศจะนาเสนอในทีน่ จ้ี ะจบั ตอนตอ่ จากท่ีครูเกศเลา่ เกรน่ิ นาไวข้ า้ งตน้ แลว้ เม่อื นางวิฬาร์
ทราบขา่ ววา่ พระไชยเชษฐม์ าถงึ เมอื งสงิ หลดว้ ยความโกรธแคน้ ในตัวพระไชยเชษฐ์ที่ขบั ไล่นางสุวิญชาออกจาก
เมอื งด้วยความหูเบาในคร้ังกระนั้น นางจึงออกมาเยาะเย้ยถากถาง ดังจะไดช้ มจากคลิปวีดีโอท่ีครเู กศนามาฝาก
กนั คะ่ ซ่งึ ใชช้ อ่ื ตอนว่า"นางแมวเยย้ ซมุ้ "

378

ทำ่ รำนำงแมวเย้ยซ้มุ
-นำงแมวออกมำรำหนำ้ ม่ำน-

ภำพที่ 1
ทำนองเพลง : เพลงรา่ ยนอก
อธิบำยท่ำรำ
นำงวฬิ ำร์ : มอื ซา้ ยจบี ทห่ี วั เขม็ ขัด มอื ขวาจับสไบเดนิ ออกมา ตามทานองเพลงทอดลง ใหก้ ระโดดลงน่งั ยอง

379

ภำพที่ 2
เนอื รอ้ ง : บดั นั้น
อธิบำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : กระโดดลงนง่ั ยอง มอื ท้ังสองวางอยทู่ ่หี น้าขาขวา เอียงขาว

380

ภำพท่ี 3
เนอื ร้อง : วิฬาร์ แสนรู้
อธิบำยท่ำรำ
นำงวฬิ ำร์ : เอยี งซ้าย ตง้ั มือระดบั หนา้ อก เปล่ยี นเอียงขวา แล้วจบี เขาทอ่ี ก

381

ภำพที่ 4
เนือร้อง : แสนหลกั
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : เอียงขวา มอื ขวาจบี ควา่ ที่ปาก เปลีย่ นเอียงซา้ ย มว้ นมือจบี เปล่ยี นเปน็ ตัง้ วงไว้ทป่ี ลายคาง

382

ภำพที่ 5
เนอื ร้อง : แอบม้าน ฟงั ความ
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : วางเขา่ ลงน่งั ท่าเทพบุตร กดไหล่ขวาลกั คอเอยี งซา้ ย หนา้ มองมือ มือทง้ั สองขา้ งตงั้ วงข้างลาตัว
ด้านซา้ ยมอื ขวาสูงกว่ามอื ซ้าย แล้วเปลย่ี นกดไหลซ่ า้ ยลกั คอเอยี งขวา หนา้ มองไปทางขวา

383

ภำพที่ 6
เนือรอ้ ง : ฟังความ ท่ีถามซัก
อธิบำยท่ำรำ
นำงวิฬำร์ : เอียงซา้ ยหน้ามองขวา มอื ซา้ ยวางทีห่ นา้ ขาขวา มือขวาชี้ทปี่ าก หนกั หนา้

384

ภำพท่ี 7
เนือร้อง : แจง้ ประจักษ์
อธบิ ำยท่ำรำ
นำงวิฬำร์ : เอียงขวา มอื ซา้ ยจบี เขา้ อก มือขวาวางที่หนา้ ขาซา้ ย

385

ภำพที่ 8
เนอื รอ้ ง : รบี ร้น เดินบ่นมา
อธิบำยท่ำรำ
นำงวฬิ ำร์ : มือซ้ายจบี ทหี่ ัวเข็มขัด มือขวาจับสไบ ต้งั ขาซา้ ย เอยี งขวามองซ้าย แล้วลุกข้นึ เดนิ สลบั มือ เท้า
และเปลยี่ นเอยี งไปมา

386

ภำพท่ี 9
เพลงสนี วนใน เนื้อรอ้ ง : ทีนี้ สมคดิ แล้ว
อธิบำยทำ่ รำ

นำงวฬิ ำร์ : ตบหนา้ ขา ขยันเทา้ สา่ ยหน้าซ้ายขวาไปมา ตามเพลง

387

ภำพที่ 10
ทำนองเพลง
อธบิ ำยท่ำรำ
นำงวฬิ ำร์ : มอื จบั ก้น เอยี งซา้ ยขวา และกา้ วขา้ งขวาซา้ ยสลับกบั ไปมา ตามจังหวะเพลง

388

ภำพท่ี 11
เนือรอ้ ง : อีแมวเอ๋ย
อธบิ ำยท่ำรำ
นำงวฬิ ำร์ : เอยี งขวาหนา้ มองซ้าย มอื ซ้ายจบี เข้าอก มือขวาท้าวสะเอว กระทบื เท้าขวาชิดเท้าซา้ ย

389

ภำพท่ี 12
เนือร้อง : จะเยาะเย้ย
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : กา้ วหน้าเทา้ ซา้ ย กดไหล่ขวาเอียงซา้ ย มอื ทงั้ สองข้างชีข้ ้างอยู่ค่กู ันดา้ นหนา้ ระดบั หน้าอก หนกั
หนา้ หนกั หลงั

390

ภำพที่ 13
เนอื ร้อง : ถากถาง
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : เอยี งขวา มือซ้ายท้าวสะเอว มือขวาช้มี อื แล้วกวาดเข้าหาตวั เอง ลาดเทา้ ขวาชดิ เท้าซา้ ย เปล่ยี น
เอียงซา้ ย มอื ซา้ ยท้าวสะเอว มือขวาชี้มอื แล้วกวาดออกตวั ลาดเท้าซ้ายชดิ เทา้ ขวา

391

ภำพที่ 14
เนอื รอ้ ง : เออ้ื น
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : เอยี งซ้ายขวา มอื ซา้ ยจบี ทีห่ ัวเข็มขดั มอื ขวาจบั สไบสะบัดซา้ ยขวาไปมา กา้ วเทา้ ซ้ายขวาไปมา
เดนิ วนไปทางซา้ ย จงั หวะแรกก้าวเทา้ ขวาก่อน

392

ภำพที่ 15
เนือร้อง : ให้หนักหนา
อธิบำยท่ำรำ
นำงวิฬำร์ : ตบหน้าขาเบาๆ ขยันเทา้ ส่ายหนา้ ซ้ายขวาไปมา แลว้ ตบทห่ี นา้ ขาแรงหน่งึ ครง้ั พรอ้ มกระทบื เทา้
ขวา

393

ภำพที่ 16
เนอื รอ้ ง : ให้คุ้ม
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวิฬำร์ : หันเฉยี งตวั ไปด้านขวา รวบมอื ทง้ั สองขา้ งดา้ นหนา้ ระดบั อก เอยี งซา้ ยหน้ามองมอื เหลี่ยมเทา้ ซา้ ย

394

ภำพท่ี 17
เนือรอ้ ง : ค่าแคน้
อธิบำยทำ่ รำ
นำงวิฬำร์ : หนั เฉียงตวั ไปด้านซา้ ย เอียงขวาหนา้ มองซ้าย มอื ขวาท้าวสะเอว มือซา้ ยถทู ห่ี น้าอกแล้วใสออกไป
ทางขวา เหลีย่ มเทา้ ขวา

395

ภำพท่ี 18
เนือร้อง : เออื้ น
อธบิ ำยท่ำรำ
นำงวิฬำร์ : เอยี งซา้ ยขวาไปมา มือทงั้ สองข้างวางที่ก้น กา้ วเท้าขวาก่อนจงั หวะแรก หมุนวนไปทางซา้ ย

396

ภำพที่ 19
เนือร้อง : แทนนา้ ตา
อธบิ ำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : เอยี งซ้ายขวาส่ายหน้าไปมา มอื ซา้ ยทาท่าเช็ดนา้ ตาแล้วปาดมือออกไปมางซ้ายเปน็ มอื ตั้งวง ขยนั
เทา้ แลว้ เหลี่ยมเท้าขวา

397

ภำพที่ 20
เนอื ร้อง : จะตอ้ งตี
อธิบำยทำ่ รำ
นำงวฬิ ำร์ : เอียงขวา มือซ้ายทา้ วสะเอว มือขวาทามือตงั้ วงตะแคงขา้ งใสมือไปดา้ นซา้ ยเลก็ น้อย ขยับตวั ไป
ทางซ้ายแลว้ เหล่ยี มเท้าขวา