หนังสือ การประยุกต์ทฤษฎีใหม่ สู่โคก หนอง นาแห่งน้ำใจและความหวัง กรมการพัฒนาชุมชน

การประยกุ ตท์ ฤษฎใี หม่

สู่ โคก หนอง นา แหง่ นำ้� ใจและความหวงั

กรมการพัฒนาชมุ ชน กระทรวงมหาดไทย จดั พิมพ์เป็นท่รี ะลึกในพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษก พุทธศักราช ๒๕๖๒









ช่อื หนังสอื การประยกุ ต์ทฤษฎีใหม่สู่ โคก หนอง นา แหง่ น้�ำใจและความหวัง

กรมการพัฒนาชุมชน

ผู้จดั พมิ พ์ กรมการพัฒนาชุมชน
กระทรวงมหาดไทย

พมิ พ์ครั้งที่ ๑ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๖๔

ทปี่ รกึ ษา พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงมหาดไทย
นายนิพนธ์ บญุ ญามณี รัฐมนตรีช่วยวา่ การกระทรวงมหาดไทย
นายทรงศกั ดิ์ ทองศร ี รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย
นายฉัตรชยั พรหมเลิศ ปลัดกระทรวงมหาดไทย

ประธานคณะบรรณาธิการ นายสุทธพิ งษ์ จลุ เจรญิ อธบิ ดีกรมการพฒั นาชมุ ชน

บรรณาธกิ าร นายเอนก นาวกิ มูล
ศิลปนิ แหง่ ชาติ สาขาวรรณศลิ ป์ ประจ�ำ พ.ศ. ๒๕๖๓
นายธงชัย ลิขิตพรสวรรค์

กองบรรณาธิการ นายนิวัติ นอ้ ยผาง รองอธบิ ดีกรมการพฒั นาชุมชน
นายโชคชยั แก้วปอ่ ง รองอธิบดีกรมการพฒั นาชุมชน
นางวไิ ลวรรณ ไกรโสดา รองอธิบดกี รมการพฒั นาชุมชน
นางสาวชนมณัฐ รอดบุญธรรม ผตู้ รวจราชการ
นางสาวกาญจนา ทองเกษม
นางภทั ราวดี หม่ันเรยี น
นายจรญู ศักดิ์ เขยี วสุคนธ์
นางสาวเยาวมาลย์ เศรษฐา
นางพัชรินทร์ สมหอม
นางสาวชาลินี จันทรากุล
นายสุปรดี ์ิ ณ นคร

ภาพประกอบ หอจดหมายเหตุเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัวภูมพิ ลอดลุ ยเดช
กรมประชาสมั พันธ์

ถ่ายภาพ นายพิชญ์ เยาวภ์ ิรมย์ นายสายณั ห์ ชื่นอุดมสวสั ด์ิ

ศิลปกรรม นางสาวทิษฏยา นาคเนยี ม

พสิ ูจนอ์ ักษร นายรตั นพล ชน่ื คา้

ด�ำเนนิ การพิมพ์ หา้ งหุ้นสว่ นจำ� กดั สำ� นกั พิมพ์ต้นฉบบั (๒๐๑๘)
๘ ซอยงามวงศว์ าน ๒๓ แยก ๑๘ ต�ำบลบางเขน
อ�ำเภอเมือง จงั หวัดนนทบรุ ี ๑๑๐๐๐

พมิ พ์ท่ี บริษัทพมิ พ์ดี จ�ำกัด
๓๐/๒ ถนนเจษฎาวิถี ตำ� บลโคกขาม
อ�ำเภอเมือง จงั หวัดสมุทรสาคร ๗๔๐๐๐
โทร. ๐-๒๔๐๑-๙๔๐๑

จำ� นวนหน้า ๑๖๘ หน้า

จ�ำนวนพมิ พ์ ๑๐,๐๐๐ เล่ม

ISBN 978-974-458-700-8

© สงวนลขิ สทิ ธต์ิ ามพระราชบัญญตั ิลขิ สทิ ธ์ิ
(ฉบบั แก้ไขปรับปรงุ ) พ.ศ. ๒๕๕๘
2 Printed in Thailand 2020

สารบญั

บทน�ำ

๐๐๙

บทที่ ๒ พระราชประวตั ิ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั

๐๑๕

บทที่ ๓ หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่

๐๔๕

บทที่ ๔ การประยกุ ตท์ ฤษฎใี หมส่ ู่ โคก หนอง นา แห่งน้�ำ ใจและความหวงั

๐๘๑

บทที่ ๕ โครงการฟาร์มตวั อยา่ งฯ ตา้ นภยั โควดิ -๑๙

๑๐๑

บทที่ ๖ โครงการพระราชทาน โคก หนอง นา แห่งน�้ำ ใจและความหวงั
กรมราชทณั ฑ์

๑๐๙

บทที่ ๗ ผลสมั ฤทธขิ์ องการท�ำ งานอยา่ งตอ่ เน่อื ง : สไู้ มถ่ อย ไมม่ ีทอ้

๑๒๑

3

4

ค�ำน�ำ

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก วันที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระปฐมบรมราชโองการว่า “เราจะสืบสาน รักษา และต่อยอด
และครองแผ่นดนิ โดยธรรม เพ่อื ประโยชนส์ ขุ แห่งอาณาราษฎรตลอดไป”

กรมการพฒั นาชมุ ชน รสู้ กึ สำ� นกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ ทที่ รงปฏบิ ตั พิ ระราชกรณยี กจิ ตามรอย
เบอื้ งพระยคุ ลบาทพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร
นานัปการ เพ่ือบ�ำบัดทุกข์ บ�ำรุงสุข ให้พสกนิกรชาวไทยมีความเป็นอยู่ท่ีดี จึงได้จัดท�ำหนังสือ
ช่ือ “การประยกุ ต์ทฤษฎีใหมส่ ู่ โคก หนอง นา แห่งน�้ำใจและความหวัง กรมการพัฒนาชมุ ชน”

เนื้อหาสาระของหนงั สือแบ่งออกเปน็ ๖ บท ดังน้ี
บทท่ี ๑ บทน�ำ
บทที่ ๒ พระราชประวัตพิ ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
บทที่ ๓ หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งและทฤษฎใี หม่
บทท่ี ๔ การประยุกต์ทฤษฎใี หม่สู่ โคก หนอง นา แห่งน้ำ� ใจและความหวัง
บทที่ ๕ โครงการฟาร์มตวั อย่างฯ ตา้ นภัยโควดิ -๑๙
บทท่ี ๖ โคก หนอง นา แหง่ น�ำ้ ใจและความหวงั กรมราชทณั ฑ์
บทท่ี ๗ ผลสัมฤทธิ์ของการทำ� งานอยา่ งตอ่ เนือ่ ง : สู้ไมถ่ อย ไม่มีท้อ

หนังสือเฉลิมพระเกียรติเล่มนี้ ต้องการเผยแพร่ให้ประชาชนกับหน่วยงานต่างๆ ได้น�ำไป
ประยกุ ตใ์ ช้ เพอื่ ตามรอยพระยคุ ลบาทในการพฒั นาประเทศและตนเองตอ่ ไป และกรมการพฒั นาชมุ ชน
ไดน้ อ้ มนำ� โครงการโคก หนอง นา แหง่ นำ้� ใจและความหวงั มาเปน็ ยทุ ธศาสตรส์ ำ� คญั ขอ้ หนงึ่ ของกรมฯ

กรมการพัฒนาชุมชนขอขอบคุณ หอจดหมายเหตุเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ
พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และทุกท่านที่ให้
ความอนุเคราะห์ในการประมวลเรื่องราวและภาพถา่ ยส�ำคญั ต่างๆ มาไวใ้ นท่ีเดยี วกนั หวงั วา่ หนังสอื
เล่มนี้จะอ�ำนวยประโยชน์แก่ผู้สนใจค้นคว้าแนวพระราชด�ำริเร่ืองหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
และทฤษฎีใหม่ และร่วมใจกนั สร้างประเทศใหม้ น่ั คงแข็งแรงยง่ิ ข้นึ ตลอดไป

นายสทุ ธพิ งษ์ จลุ เจริญ
อธิบดกี รมการพฒั นาชุมชน

มนี าคม ๒๕๖๔

5

6

พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ ัว พระราชทานภาพวาดฝพี ระหัตถ์ “โคก หนอง นา แหง่ น�้ำใจและความหวงั ” 7
เม่อื วันที่ ๓ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๓



๑

บทนำ�



บทน�ำ

ภาพหน้าซา้ ยบนและลา่ ง พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยเสด็จ บรมนาถบพิตร เสด็จข้ึนเถลิงถวัลยราชสมบัติ เม่ือวันศุกร์ ที่ ๕
พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ บ ร ม ช น ก า ธิ เ บ ศ ร พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ พระราชทานพระปฐมบรมราชโองการความว่า
มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพ่ือประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม”
ไปทอดพระเนตรโครงการอา่ งเกบ็ นำ�้ หว้ ยเรอื และภายหลังได้พระราชทาน “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” เพื่อเป็น
บ้านดงน้อย ต�ำบลดงมะไฟ และโครงการ แนวทางในการด�ำรงชีวิตของคนไทยในทุกระดับ ต้ังแต่ระดับครอบครัว
อ่างเก็บน�้ำห้วยเดียก อันเนื่องมาจาก หมู่บ้าน ชุมชน จนถึงประเทศ เพื่อให้สามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมโลก
พระราชด�ำริ บ้านนาค�ำ ต�ำบลห้วยยาง ในยคุ โลกาภวิ ัตนไ์ ดอ้ ย่างเป็นสุข ทรงอธิบายขยายความตอ่ มาว่า ความพอเพยี ง
อำ� เภอเมืองสกลนคร จงั หวัดสกลนคร หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจ�ำเป็นท่ีจะต้องมี
เมอ่ื วันที่ ๑๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๘ ระบบภมู ิคมุ้ กันในตวั ท่ดี ีพอสมควร
ภาพหน้าขวา
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยเสด็จ ต่อมาพระราชทาน “ทฤษฎีใหม่” ในด้านการเกษตร เพ่ือเป็น
พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ บ ร ม ช น ก า ธิ เ บ ศ ร เครื่องมือในการปฏิบัติตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่เป็นรูปธรรม
มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร และเข้าใจง่าย โดยจัดการทรัพยากรท่ีมีอยู่อย่างจ�ำกัดให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ไปทรงเยี่ยมราษฎรที่มาเฝ้าทูลละออง โดยเฉพาะการจัดการน้�ำและดิน การเตรียมพ้ืนดินส�ำหรับกักเก็บน�้ำไว้ใช้ได้
ธุลีพระบาทรับเสด็จ ในโอกาสที่เสด็จ ตลอดทง้ั ปีการจำ� แนกทด่ี นิ เปน็ แปลงเลก็ ๆเพอื่ เพาะปลกู พชื ทห่ี ลากหลายซงึ่ ทกุ สง่ิ
พระราชด�ำเนินไปทรงเป็นประธานในพิธี ท่กี ลา่ วมาจะท�ำให้เกษตรกรมอี าหารบรโิ ภคอยา่ งเพยี งพอ คอื การพออยู่พอกิน
สมโภชพระบรมสารีริกธาตุท่ีค้นพบในองค์ ในครวั เรอื น ดงั นนั้ ทฤษฎใี หมจ่ งึ เปน็ รปู แบบการเพาะปลกู ของเกษตรกรรายยอ่ ย
พระธาตุพนม ณ วัดพระธาตุพนม ต�ำบล เพื่อแก้ปัญหาความยากจน สร้างความม่ันคงด้านอาหารในระดับครัวเรือน
ธาตพุ นม อ�ำเภอธาตุพนม จงั หวัดนครพนม ให้พึ่งตนเองได้ก่อน ต่อจากน้ันจึงพัฒนาไปสู่การรวมกลุ่ม สร้างความเข้มแข็ง
เมอ่ื วันท่ี ๒๖ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ ของชุมชน ซ่งึ จะเป็นพนื้ ฐานนำ� ไปส่กู ารสรา้ งเครอื ขา่ ยขนาดใหญ่ต่อไป

11

ในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัว เม่ือวันท่ี ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ พระราชทานพระปฐม
บรมราชโองการว่า “เราจะสืบสาน รกั ษา และตอ่ ยอด และครองแผน่ ดิน
โดยธรรม เพ่ือประโยชน์สุขแห่งอาณาราษฎรตลอดไป” พระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวทรงทราบด้วยพระเนตรพระกรรณถึงปัญหาความทุกข์ยาก
ของราษฎรมาต้ังแต่ยังทรงพระเยาว์ จากการโดยเสด็จพระบาทสมเด็จ
พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเดจ็ ภาพหนา้ ขวาบน
พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร
พระนางเจ้าสริ ิกติ ์ิ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพนั ปหี ลวง ไปทรงเยยี่ ม มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
พสกนิกรในทุกภูมิภาคของประเทศไทย ด้วยพระวิริยะอุตสาหะ และทรงเอา ประทับพงิ รถยนต์พระทน่ี ัง่ บนสะพานไม้
พระราชหฤทยั ใสใ่ นการเรยี นรู้ แนวปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและทฤษฎใี หม่
ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บา้ นเจาะบากง ต�ำบลปโู ยะ อำ� เภอสไุ หงโก-ลก
จังหวัดนราธวิ าส

เม่ือวนั ที่ ๗ กันยายน พ.ศ. ๒๕๒๔

บรมนาถบพติ รอยา่ งถอ่ งแท้ จงึ นำ� มาสโู่ ครงการพฒั นาอนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำ� ริ ภาพหนา้ ขวาล่าง
ด้านการเกษตรและส่งเสริมอาชีพ ในรูปแบบ โคก หนอง นา แห่งน�้ำใจและ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู ัว โดยเสดจ็
ความหวงั เพอ่ื บำ� บัดทุกข์ บ�ำรุงสขุ ให้แกพ่ สกนิกรของพระองค์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร

มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
และสมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจ้า
กรมการพัฒนาชุมชนจึงก�ำหนดยุทธศาสตร์เป็นการพิเศษ โดยมุ่ง กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
เดินตามรอยพระยุคลบาท ด้วยความเชื่อม่ันว่าหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ ไปทอดพระเนตรพ้นื ที่นาที่ถูกน้ำ� ทว่ มเสียหาย
พอเพียงและทฤษฎีใหม่ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล ในท้องทีอ่ ำ� เภอมหาราช และอำ� เภอบางบาล
อดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร เปน็ หลกั การทจ่ี ะทำ� ใหเ้ กดิ การพฒั นาทย่ี งั่ ยนื
และถาวร เปน็ รากฐานของประชาชนชาวไทยตอ่ ไป จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา
เมื่อวันที่ ๒ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๙

12

13



๒

พระราชประวตั ิ

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั

พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว โดยเสดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร
ไปทอดพระเนตรศนู ยพ์ ัฒนาหน่วยตา่ ง ๆ ของโครงการตามพระราชด�ำริ จังหวัดแมฮ่ อ่ งสอน เมอื่ วนั ท่ี ๑๘ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๓๔
16

พระราชประวัติ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ ัว

พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั เปน็ พระราชโอรสในพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ
พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชสมภพ เมื่อวันจันทร์ ที่ ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๕
ณ พระทน่ี ง่ั อมั พรสถาน พระราชวังดุสติ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระเชษฐภคินี ๑ พระองค์ คือ ทูลกระหม่อมหญิง
อบุ ลรตั นราชกญั ญา สริ วิ ฒั นาพรรณวดี และพระขนษิ ฐภคนิ ี ๒ พระองค์ คอื สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา้
กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี
สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ
เจ้าฟ้าจฬุ าภรณวลยั ลกั ษณ์ อัครราชกมุ ารี กรมพระศรสี วางควฒั น วรขตั ติยราชนารี

17

ครั้นทรงเจริญพระชนมายุ ๑ เดือน ๑๘ วัน พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ประกอบ
พระราชพธิ ีสมโภชเดอื นและข้ึนพระอู่ เมอื่ วนั ท่ี ๑๕ กันยายน พ.ศ. ๒๔๙๕ ณ ทอ้ งพระโรงพระท่นี งั่
อัมพรสถาน พระราชวงั ดสุ ิต

18

19

20

การศกึ ษา

พ.ศ. ๒๔๙๙ ทรงเจริญพระชนมายุ ๔ พรรษา ทรงเข้ารับการศึกษา ณ โรงเรียนจิตรลดา
พระราชวังดุสิต จนถึงระดับมัธยมศึกษา จึงเสด็จพระราชด�ำเนินไปทรงศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ
พ.ศ. ๒๕๐๙

ทรงเข้ารับการศึกษาระดับประถมศึกษาที่โรงเรียนคิงส์มีด เมืองซีฟอร์ด แคว้นซัสเซกส์
ประเทศอังกฤษ ระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนกันยายน พ.ศ. ๒๕๐๙ จากนั้น ทรงเข้าศึกษาต่อ
ที่โรงเรียนมลิ ล์ฟลิ ด์ เมอื งสตรที แคว้นซอมเมอร์เซท

พ.ศ. ๒๕๑๓ ทรงเข้ารับการศึกษาระดับเตรียมทหาร ที่คิงส์สกูล นครซิดนีย์ ประเทศ
ออสเตรเลีย ทรงศกึ ษาจนถึงเดอื นพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๑๔

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว โดยเสด็จพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ไปทอดพระเนตรควายเหล็ก และกจิ การเกษตร ณ สวนจิตรลดา พระราชวงั ดุสติ
เมอ่ื วนั ท่ี ๑๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๔
21

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู วั ทรงบาตร เน่อื งในโอกาสคล้ายวันประสูติ ณ พระต�ำหนกั จิตรลดารโหฐาน
เมอ่ื วันท่ี ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๕
22

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จออก
ณ พระตำ� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ นายทหารผใู้ หญ่ ๓ เหลา่ ทพั เฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาท ถวายตำ� แหนง่
นกั เรียนนายร้อย นักเรียนนายเรือ และนกั เรยี นนายเรืออากาศ ชั้นปีท่ี ๕ ชน้ั สูงสุด โดยดำ� รงตำ� แหนง่ หวั หนา้ นักเรียนพเิ ศษ
เมอื่ วันท่ี ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๗

23

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั ทรงแสดงพระองคเ์ ป็นพุทธมามกะ ท่ามกลางคณะสงฆ์ ซงึ่ มสี มเดจ็ พระสงั ฆราช
สกลมหาสงั ฆปริณายก (จวน อุฏฺฐาย)ี เป็นประธาน ณ พระอุโบสถวดั พระศรีรตั นศาสดาราม
เมือ่ วันที่ ๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๐๙
24

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว ทรงศกึ ษาอยู่ ณ โรงเรยี นคิงส์มีด เมืองซฟี อรด์ แคว้นซัสเซกส์
วันที่ ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๙

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หวั ทรงทำ� สวนใน Sunker Garden และทรงมีพระราชปฏสิ ันถารกับ MR. Barrett ครใู หญ่
เม่อื วันท่ี ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๙
25

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว ทรงฝึกภาคสนามประจำ� ปี

พ.ศ. ๒๕๑๕ ทรงเข้ารับการศึกษาในวิทยาลัยการทหารชั้นสูง ท่ีวิทยาลัยการทหาร
ดันทรูน กรุงแคนเบอร์รา หลักสูตรของมหาวิทยาลัยการทหารแห่งน้ีแบ่งออกเป็น ๒ ภาค คือ
ภาควชิ าการทหาร สว่ นอกี ภาคหนง่ึ เปน็ การศกึ ษาวชิ าสามญั ระดบั ปรญิ ญาตรี มหาวทิ ยาลยั นวิ เซาทเ์ วลล์
โดยทรงรับปริญญาอักษรศาสตรบัณฑิต (การศึกษาด้านทหาร) มหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลล์ เครือรัฐ
ออสเตรเลีย เม่ือ พ.ศ. ๒๕๑๙

พ.ศ. ๒๕๒๐ ถึง พ.ศ. ๒๕๒๑ ทรงเขา้ ศกึ ษาทโี่ รงเรียนเสนาธิการทหารบก รนุ่ ท่ี ๕๖
พ.ศ. ๒๕๒๗ ถึง พ.ศ. ๒๕๓๐ ทรงเข้าศึกษาด้านกฎหมาย และทรงได้รับปริญญา
นติ ิศาสตรบณั ฑิต (เกียรตนิ ิยม อนั ดบั ๒) จากมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช
พ.ศ. ๒๕๓๓ ทรงเข้ารับการศกึ ษา ณ วทิ ยาลัยป้องกนั ราชอาณาจกั รแห่งสหราชอาณาจักร

26

พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว ทรงฝึกบนิ เด่ยี วเฮลิคอปเตอร์ แบบยูเอช - ๑ เอช ณ สนามฝกึ บิน กองบัญชาการกองทพั อากาศ
ดอนเมือง เม่ือวนั ที่ ๑๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๓

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั ทรงฝกึ วชิ าทหาร ณ วทิ ยาลัยการทหารดนั ทรูน 27

หลักสตู รทท่ี รงฝกึ อบรม

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตรทางการทหารและการบิน
ไดแ้ ก่ หลกั สตู รวชิ าอาวธุ พเิ ศษ การทำ� ลายและยทุ ธวธิ กี ารรบนอกแบบ หลกั สตู รตน้ หนชน้ั สงู หลกั สตู ร
การลาดตระเวนและตน้ หนชั้นสงู และหลกั สตู รสง่ ทางอากาศ

เดอื นธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๒ ถงึ เดอื นมกราคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ทรงเขา้ รับการศกึ ษาหลักสตู ร
การฝึกบินเฮลิคอปเตอร์ใช้งานทั่วไป แบบ ยู เอช - ๑ เอช ของบริษัทเบลล์ จ�ำนวนช่ัวโมงบิน
๕๙.๓๖ชวั่ โมงและทรงเขา้ รบั การศกึ ษาหลกั สตู รการฝกึ บนิ เฮลคิ อปเตอรโ์ จมตแี บบเอเอช-๑เอสคอบรา
ของบริษทั เบลล์ จำ� นวนช่วั โมงบิน ๑ ชัว่ โมง

เดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ทรงเข้ารับการฝึกและทรงศึกษา
ตามโครงการช่วยเหลือทางทหารของกองทัพบกสหรัฐอเมริกา ที่ฟอร์ตแบรกก์ รัฐนอร์ธ แคโรไลนา
สหรฐั อเมริกา ตามหลักสูตรต่อไปน้ี

- หลักสูตรอาวุธประจ�ำกายและเครอ่ื งยิงลูกระเบิด
- หลักสตู รการปฏิบัตกิ ารพิเศษ
- หลกั สตู รการตอ่ ต้านการก่อการร้าย
- หลักสูตรการสงครามแบบกองโจร
- หลักสูตรการฝกึ การด�ำรงชีพ
- หลักสตู รสง่ ทางอากาศ (ทางบกและทางทะเล)
เดือนมิถุนายน ถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ทรงเข้ารับการศึกษาหลักสูตรการฝึกบิน
เฮลิคอปเตอร์ ใชง้ านท่วั ไป แบบ ยู เอช - ๑ เอช และเฮลคิ อปเตอร์ใช้งานทว่ั ไป แบบ ยู เอช - ๑ เอน็
ของบรษิ ทั เบลล์ จำ� นวนชวั่ โมงบนิ ๒๔๙.๕๖ ชว่ั โมง
เดือนกันยายน ถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ทรงเข้ารับการศึกษาหลักสูตรการฝึกบิน
เฮลคิ อปเตอรโ์ จมตตี ดิ อาวธุ (แบบ ยู เอช - ๑ เอช ของบรษิ ทั เบลล)์ ของกองทพั บกไทย จำ� นวนชวั่ โมงบนิ
๕๔.๕๐ ชั่วโมง
เดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๔ ทรงเข้ารับการศึกษา
หลักสูตรการฝึกบินเครื่องบินปีกติดล�ำตัว แบบ Siai-Marchetti SF ๒๖๐ MT จ�ำนวนชั่วโมงบิน
๑๗๒.๒๐ ช่ัวโมง
เดือนมีนาคม ถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ ทรงเข้ารับการศึกษาหลักสูตรการฝึกบิน
เคร่อื งบนิ ปกี ติดลำ� ตัว แบบ Cessna T - ๓๗ จ�ำนวนช่วั โมงบนิ ๒๔๐ ชัว่ โมง
เดือนตุลาคม ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ เสดจ็ พระราชดำ� เนินไปทอดพระเนตรกจิ การ
ทางทหารและตำ� รวจ ทป่ี ระเทศองั กฤษ เบลเยยี ม สหพนั ธส์ าธารณรฐั เยอรมนี เนเธอรแ์ ลนด์ สาธารณรฐั
ฝรั่งเศส และออสเตรเลยี
เดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๕ ถงึ เดอื นกนั ยายน พ.ศ. ๒๕๒๖ ทรงเขา้ รับการศึกษาหลกั สูตร
การบนิ เปลย่ี นแบบเป็นเคร่ืองบินขับไล่แบบเอฟ - ๕ (พิเศษ) รุน่ ที่ ๘๓ (พ.ศ. ๒๕๒๖) เอ ที ดบั บลวิ
และหลักสูตรเครื่องบนิ ขับไล่ชนั้ สูง รุ่นที่ ๘๓ (พ.ศ. ๒๕๒๖) เอ วี ดับบลวิ ที่ฐานทัพอากาศวิลเลียมส์
รัฐอริโซนา สหรฐั อเมริกา จำ� นวนช่ัวโมงบินมากกวา่ ๒,๐๐๐ ชวั่ โมง

28

29

30

๑

พระราชพิธีสถาปนาเฉลิมพระนามาภไิ ธย

เมอื่ พ.ศ. ๒๕๑๕ เนื่องในโอกาสทรงเจรญิ พระชนมายคุ รบ ๒๐ พรรษา ทรงบรรลุนิติภาวะ
ตามกฎหมาย พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ต้ังการพระราชพิธีสถาปนาเฉลิมพระนามาภิไธย
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ ให้ด�ำรงพระราชอิสริยยศ “สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช
สยามมกุฎราชกมุ าร” ตามโบราณขัตตยิ ราชประเพณี โดยกำ� หนดการพระราชพธิ ี เปน็ ๔ วัน

วันที่ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ เวลา ๑๐.๓๐ น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้
พลตรี พระเจา้ วรวงศ์เธอ พระองคเ์ จา้ ภาณุพันธุ์ ยคุ ล เป็นผแู้ ทนพระองค์ เสดจ็ ไปในการพระราชพิธี
จารึกพระสุพรรณบัฏและพระราชลัญฉกร ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

วันท่ี ๒๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ เวลา ๑๕.๐๐ น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้
พลตรี พระเจ้าวรวงศเ์ ธอ พระองคเ์ จ้าภาณุพนั ธ์ุ ยคุ ล เปน็ ผแู้ ทนพระองค์ เสด็จไปในการพระราชพธิ ี
ศรีสจั จปานการเสกน�ำ้ พระพิพฒั นสตั ยา ณ พระอโุ บสถวดั พระศรีรตั นศาสดาราม

เวลา ๑๖.๓๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั โดยเสดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ
พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ
สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
กรมพระศรสี วางควฒั น วรขตั ตยิ ราชนาร ี ไปในการพระราชพธิ ที รงบำ� เพญ็ พระราชกศุ ลทกั ษณิ านปุ ทาน
ณ พระทนี่ ่งั อมรินทรวินิจฉัย พระบรมมหาราชวัง

วนั ท่ี๒๘ธนั วาคมพ.ศ.๒๕๑๕เวลา๑๒.๐๐น.พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศรมหาภมู พิ ล
อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ต้ังการพระราชพิธี
สถาปนาเฉลิมพระนามาภิไธย “สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร” ณ พระที่นั่ง
อนันตสมาคม พระราชวงั ดสุ ิต ปรากฏพระนามตามจารึกในพระสพุ รรณบัฏวา่

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟา้ มหาวชิราลงกรณ
บดนิ ทรเทพยวรางกูร สิริกติ ยิ สมบูรณสวางควัฒน์
วรขัตตยิ ราชสันตติวงศ์ มหติ ลพงศอดลุ ยเดช
จักรีนเรศยพุ ราชวสิ ุทธ สยามมกุฎราชกุมาร

31

พระราชพิธีทรงผนวช

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชศรัทธาในพระบวรพุทธศาสนาจึงเสด็จออก
ทรงผนวช เพอื่ สนองพระเดชพระคณุ พระราชบพุ การี และเพอื่ ทรงศกึ ษาและปฏบิ ตั ติ ามพระธรรมวนิ ยั
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ า
โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมใหก้ �ำหนดพระราชพิธีทรงผนวชข้ึน เมอ่ื วนั ท่ี ๖ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๒๑
ณ พัทธสีมาพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ
สมเดจ็ พระสงั ฆราชสกลมหาสงั ฆปรณิ ายก (วาสน์ วาสโน) เปน็ พระอปุ ธั ยาจารย์ สมเดจ็ พระญาณสงั วร
(เจริญ สุวฑฒฺ โน) เปน็ พระราชกรรมวาจาจารย์ ทรงได้รบั การถวายพระสมณนามว่า “วชริ าลงกรโณ”
ประทบั จ�ำพรรษา ณ พระต�ำหนกั ปัน้ หยา วัดบวรนเิ วศราชวรวหิ าร เป็นเวลา ๑๕ วนั

ตลอดระยะเวลาแห่งการทรงผนวชน้ัน ทรงประกอบพระราชกรณียกิจนานาประการ อาทิ
ทรงร่วมท�ำวัตรเช้า - เย็น ท�ำสงั ฆกรรม สดบั พระธรรมเทศนา และทรงศกึ ษาพระธรรมวินยั รว่ มกบั
พระภิกษุอ่ืนๆ เสด็จพระราชด�ำเนินไปทรงรับบิณฑบาตจากพระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการ
และประชาชน ณ สถานทตี่ า่ งๆ เสดจ็ พระราชดำ� เนินไปทรงสกั การะสมเดจ็ พระสงั ฆราช และพระเถระ
ชั้นผู้ใหญ่ ณ พระอารามต่างๆ เสด็จพระราชด�ำเนินไปทรงสักการะพระพุทธรูปส�ำคัญ เจดียสถาน
และสถานทศี่ กั ดสิ์ ทิ ธใ์ิ นสว่ นภมู ภิ าค และเสดจ็ ออกใหค้ ณะสงฆแ์ ละคณะบคุ คลตา่ งๆ เฝา้ ถวายสกั การะ
เปน็ ตน้

32

33

34

วนั ที่ ๑ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั เสด็จออก ณ พระทน่ี ั่งอมั พรสถาน พระราชวงั ดุสิต พระราชทาน
พระบรมราชวโรกาสให้ นายพรเพชร วชิ ติ ชลชยั ประธานสภานติ บิ ญั ญตั แิ หง่ ชาติ พลเอก เปรม ตณิ สลู านนท์ ประธานองคมนตรี
พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทรโ์ อชา นายกรฐั มนตรี และนายวรี ะพล ตงั้ สวุ รรณ ประธานศาลฎกี า เฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาท กราบบงั คมทลู
อัญเชิญเสด็จขน้ึ ทรงราชย์ เปน็ พระมหากษตั รยิ ส์ บื ราชสันตตวิ งศ์

เสด็จข้ึนทรงราชย์

วนั ท่ี ๑๓ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๕๙ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช
บรมนาถบพติ ร เสดจ็ สวรรคต จากนนั้ วนั ที่ ๑ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ สภานติ บิ ญั ญตั แิ หง่ ชาติ รบั ทราบ
มติคณะรัฐมนตรี กราบบังคมทูลเชิญ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ
สยามมกฎุ ราชกุมาร เสด็จขึ้นดำ� รงสริ ริ าชสมบัติสืบราชสนั ตติวงศ์เป็นพระมหากษัตริย์ รชั กาลที่ ๑๐
แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เฉลิมพระปรมาภิไธยว่า “สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ
บดนิ ทรเทพยวรางกรู ”

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว มีพระราชธิดา ๒ พระองคแ์ ละพระราชโอรส ๑ พระองค์ ดงั น้ี
๑. สมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอ เจา้ ฟา้ พชั รกติ ยิ าภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ริ พิ ชั ร
มหาวัชรราชธิดา ประสูติเมือ่ วันท่ี ๗ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๒๑
๒. สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรตั นราชกญั ญา ประสูตเิ มอ่ื วันท่ี ๘ มกราคม
พ.ศ. ๒๕๓๐
๓. สมเด็จพระเจ้าลกู ยาเธอ เจา้ ฟา้ ทปี ังกรรัศมโี ชติ มหาวชโิ รตตมางกรู สริ ิวิบลู ยราชกุมาร
ประสตู ิเมือ่ วนั ท่ี ๒๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๘

35

พระราชพธิ รี าชาภิเษกสมรส

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ า โปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหป้ ระกอบพระราชพธิ ี
ราชาภเิ ษกสมรสและมพี ระบรมราชโองการใหส้ ถาปนาพลเอกหญงิ สทุ ดิ า วชริ าลงกรณ์ ณ อยธุ ยา เปน็
สมเดจ็ พระราชนิ สี ทุ ดิ า เมอ่ื วนั พธุ ที่ ๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ พระทนี่ ง่ั อมั พรสถาน พระราชวงั ดสุ ติ

จากน้ัน ในพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษก ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมใหส้ ถาปนา
สมเด็จพระราชินีสุทิดา ทรงด�ำรงราชฐานนั ดรศักดเิ์ ปน็ สมเด็จพระนางเจ้าสทุ ดิ า พัชรสธุ าพิมลลักษณ
พระบรมราชนิ ี

พระราชพธิ บี รมราชาภิเษก

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหต้ ง้ั การพระราชพธิ ี
บรมราชาภิเษก วนั ที่ ๔ - ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ และพระราชพธิ เี บื้องปลาย ดงั นี้

วันเสาร์ ท่ี ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ พระราชพิธบี รมราชาภเิ ษก เฉลมิ พระปรมาภไิ ธย
ตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า “พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ
มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร
พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว” เสด็จออกมหาสมาคม พระบรมวงศานุวงศ์ คณะองคมนตรี คณะรัฐมนตรี
ข้าราชการช้ันผู้ใหญ่ เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายพระพรชัยมงคล จากน้ัน เสด็จพระราชด�ำเนิน
โดยขบวนพระบรมราชอิสริยยศไปทรงนมสั การพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ประกาศพระองคเ์ ป็น
พุทธศาสนูปถัมภก ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม แล้วเสด็จพระราชด�ำเนินไปถวาย
บังคมพระบรมรูปสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราช ณ ปราสาทพระเทพบิดร และถวายบังคม
พระบรมอัฐิ พระอัฐิ สมเด็จพระบรมราชบุพการี ณ พระท่ีนั่งดุสิตมหาปราสาท และพระราชพิธี
เฉลมิ พระราชมณเฑียร

36

37

สมเดจ็ พระอริยวงศาคตญาณ (อมั พร อมฺพโร)
สมเดจ็ พระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก
ถวายน้ำ� พระพทุ ธมนต์ ดว้ ยครอบพระกริ่ง รัชกาลที่ ๕
ทพ่ี ระปฤษฎางค์
ภาพลา่ ง
พระมหาราชครูพธิ ีศรวี ิสทุ ธิคณุ ทูลเกล้า
ทูลกระหมอ่ มถวายน้�ำเทพมนตร์ด้วยพระมหาสังข์
พิธีพราหมณ์ทีพ่ ระหตั ถ์

38

พระมหาราชครพู ธิ ีศรวี ิสทุ ธิคณุ ประธานพระครพู ราหม์ ทูลเกล้าฯ ถวายน�้ำเทพมนตด์ ว้ ยพระมหาสงั ข์พธิ ีพราหมณท์ ี่พระหตั ถข์ วา

วนั อาทติ ย์ ท่ี ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ พระราชพธิ เี ฉลมิ พระปรมาภไิ ธย พระนามาภไิ ธยและ
สถาปนาพระฐานนั ดรศกั ดพิ์ ระบรมวงศ์จากนนั้ เสดจ็ พระราชดำ� เนนิ เลยี บพระนครโดยขบวนพยหุ ยาตรา
ทางสถลมารค

วันจนั ทร์ ท่ี ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เสดจ็ ออกสหี บญั ชร พระทน่ี ง่ั สุทไธสวรรย์ปราสาท
พสกนิกรเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล จากน้ัน เสด็จออก ณ พระท่ีน่ังจักรี
มหาปราสาท คณะทูตานุทูตและกงสุลต่างประเทศประจ�ำประเทศไทย และผู้แทนองค์การระหว่าง
ประเทศในประเทศไทย เฝ้าทูลละอองธลุ ีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล

พระราชพิธีเบื้องปลาย วันพฤหัสบดี ท่ี ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เสด็จพระราชด�ำเนิน
เลียบพระนครโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค โดยประทบั เรอื พระทน่ี ง่ั สุพรรณหงส์ จากทา่ วาสกุ รี
ถงึ ทา่ ราชวรดฐิ จากนนั้ เสดจ็ พระราชดำ� เนนิ ไปประทบั พระราชยานพดุ ตานทอง ยาตราโดยขบวนราบ
ไปยงั พระบรมมหาราชวงั เป็นอนั เสร็จสนิ้ การพระราชพิธบี รมราชาภิเษก พ.ศ. ๒๕๖๒

39

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชด�ำเนินเลียบพระนคร โดยขบวนพยุหยาตราทางสถลมารค จากพระบรมมหาราชวัง
ไปยังวัดบวรนเิ วศวหิ าร วดั ราชบพธิ สถติ มหาสีมาราม และวัดพระเชตพุ นวมิ ลมังคลาราม เมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒
40

เสดจ็ ออก ณ สหี บญั ชรพระท่นี ั่งสทุ ไธสวรรยป์ ราสาท วนั ท่ี ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒
41

คณะทตู านทุ ตู และกงสลุ ตา่ งประเทศประจาํ ประเทศไทย และผแู้ ทนองคก์ ารระหวา่ งประเทศในประเทศไทย เฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาท
ถวายพระพรชยั มงคล ณ พระท่นี ั่งจักรมี หาปราสาท วันท่ี ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒
42

พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำเนินโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค
ประทับเรอื พระท่นี ่ังสุพรรณหงส์จากทา่ วาสกุ รถี งึ ทา่ ราชวรดฐิ จากนน้ั เสดจ็ พระราชดำ� เนินไปประทับพระราชยานพดุ ตานทอง
ยาตราโดยขบวนราบ ไปยังพระบรมมหาราชวงั เม่อื วันท่ี ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒

พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ ัว เสดจ็ พระราชดำ� เนินโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค ประทบั เรือพระที่น่งั สุพรรณหงส์ 43
จากทา่ วาสุกรีถงึ ทา่ ราชวรดฐิ เมอื่ วันท่ี ๑๒ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๖๒



๓

หลกั ปรชั ญาของ
เศรษฐกจิ พอเพยี ง
และทฤษฎใี หม่

46