สิ่งที่รออยู่หลังเส้นชัย

นึกภาพค่าใช้จ่ายท่ีพอกพูนจากเหตุการณ์นี้ คงต้องพยายาม
หาเงินมาโปะให้พ้นเดือน “ผมคิดว่าการท�ำบุญไม่ต้องไปที่วัดอย่างเดียว
แค่เราท�ำดีกับเพ่ือนร่วมสังคม ผลบุญที่เราท�ำก็จะตอบแทนเรามาทันที
คอื ทำ� ใหส้ งั คมนา่ อยขู่ นึ้ ครบั  คณุ ลองนกึ ภาพดสู  ิ มนั จะไมน่ า่ อยไู่ ดอ้ ยา่ งไร
หลังจากวันน้นั  ลุงเปกส็ หี นา้ สดชนื่ แจ่มใส ไปเก็บขยะกม็ ีรอยยิม้ ทกั ทาย
คนอ่ืนเสมอ ทุกคนที่เห็นก็พลอยยิ้มตามแกไปด้วย ผมคิดว่าเร่ืองพวก
นี้แหละท่ีเราในฐานะพลเมืองของชาติควรท�ำ เพ่ือให้ทุกคนอยู่ด้วยกัน
อย่างมีความสขุ ครับ”

“ได้ยินว่าคุณลุงยกย่องคุณมาก เป็นคนส�ำคัญของครอบครัวลุง
เลยนะคะ”

“ครับ ผมคิดว่าเราทุกคนที่อยู่ในสังคมต่างก็เป็นครอบครัวครับ
ค�ำว่าครอบครัวมันคงไม่ได้จ�ำกัดแค่พ่อแม่ลูกหลานปู่ย่าตายายของเรา
แต่เพื่อนบ้าน ป้าร้านข้าวริมถนน พี่วินมอเตอร์ไซค์รับจ้าง ก๋งร้าน
ขายของช�ำหน้าปากซอย หรือแม้แต่ลุงคนเก็บขยะท้ายซอยอย่างลุงเป 
ทั้งหมดคือคนส�ำคัญครับ ทุกคนท�ำให้สังคมขับเคลื่อนไปข้างหน้าได้
ผมไม่ได้เรียกลุงแค่เพราะเขาอายุมากกว่าพ่อผม แต่นับถือเขาที่เป็น
คนท�ำงานสุจริตคนหน่ึง หากไม่มีลุงคอยเก็บขยะ ชุมชนจะสะอาดได้
อยา่ งไร ถา้ เรานบั วา่ เขาเปน็ ครอบครวั  เปน็ หนว่ ยหนง่ึ ในสงั คมทเี่ ราอาศยั
อย่ ู ความเมตตา ความเออื้ เฟ้อื เผ่อื แผ่มนั ก็จะเกดิ ขน้ึ ในใจของเรา นำ� ไป
สูก่ ารท�ำสงิ่ ดีๆ ให้แก่กนั ครบั ”

“อืม เป็นค�ำพูดท่ีน่าประทับใจมากๆ เลยครับ” ฝ่ายพิธีกรหนุ่ม
พูดขึ้นบ้าง “แต่คุณท�ำความดีขนาดนี้ ท�ำไมถึงไม่ยอมบอกให้คนอื่นรู้
เลยครบั ”

“ผมไมร่ สู้ กึ วา่ เปน็ ความดนี ะครบั  ผมคดิ วา่ เปน็ หนา้ ท ่ี เปน็ ความ
รบั ผดิ ชอบในฐานะพลเมอื งคนหนงึ่  อนั ทจี่ รงิ เปน็ ผมทที่ ำ� ความผดิ ดว้ ยซำ้�

50 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

คือท�ำให้ลุงเปบาดเจ็บ เสียโอกาสหลายอย่าง เมื่อท�ำผิด ผมก็ยอมรับ
ผิด” แวบหน่ึงผมนึกถึงไอ้ซูเปอร์คาร์สารเลวนั่น “...ส่ิงที่ผมท�ำได้คือท�ำ
หน้าท่ีชดเชยให้ลุงมากเท่าท่ีจะมากได้ หวังแค่ว่าลุงจะให้อภัยในความ
ผิดของผมและกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติ ก็เลยไม่คิดว่าจะต้องไปป่าว
ประกาศให้ใครรู้”

“ไม่แจ้งแม้แต่บริษัทประกันภัยรถยนต์ ซ่ึงอาจจะช่วยเหลือค่า
ใช้จ่ายตรงน้ีได้” พิธีกรหนุ่มเหลือบมองสคริปต์ คงเตรียมการกันมาแล้ว
ผมก็เช่นกนั

“คงเหมือนลูกไม่อยากกวนพ่อน่ะครับ เรารู้ว่าขอแค่ออกปาก 
พ่อจะจัดการให้เราได้ทุกอย่าง แต่เราท�ำความผิดนี้เองก็อยากจะชดใช้
ความผดิ  ไม่ตอ้ งใหใ้ ครมาเดอื ดรอ้ นดว้ ย” รอยยม้ิ ชนื่ ชมฉายออกมาจาก
ใบหน้าของเจา้ หวั หน้าทมี นั่น ผมอยากลุกขึน้ ต่อยมนั จรงิ ๆ

พิธีกรสาวรีบแทรก ราวกับว่าจังหวะมาถึงแล้ว “พอคุณพีรพล
พูดเรื่องดูแลครอบครัวแล้ว ฟังดูคล้ายกับสโลแกนของบริษัทคุณเลยนะ
คะ ‘ดแู ลทกุ คนเหมอื นครอบครวั ’ ไมท่ ราบวา่ คณุ ธำ� รงศกั ด ิ์ ผจู้ ดั การฝา่ ย
ดูแลลูกค้ามคี วามเหน็ เร่อื งนีอ้ ยา่ งไรคะ”

“พอไดฟ้ งั เรอื่ งของคณุ พรี พลแลว้ ผมซาบซงึ้ นะครบั  คนทท่ี ำ� ดตี อ่
ผอู้ นื่ ในสงั คมเหมอื นคนในครอบครวั  โดยไมห่ วงั ผลตอบแทน” มนั หนั มา
ยม้ิ หวานใหผ้ ม รอยยมิ้ นน้ั ดแู สนจรงิ ใจ “อนั ทจ่ี รงิ ถา้ เราไดท้ ราบเรอื่ งตอน
เกดิ อบุ ตั เิ หต ุ เรากม็ มี าตรการดแู ลผปู้ ระสบอบุ ตั เิ หตชุ นั้ หนงึ่ รองรบั อยแู่ ลว้
เพราะคุณพีรพลเองก็เป็นลูกค้าช้ันหน่ึงของบริษัทเรามาอย่างยาวนาน 
สิ่งท่ีคุณพีรพลช่วยเหลือลุงปีติ ก็ไม่ต่างจากวิธีการและปรัชญาท่ีเราดูแล
ลกู คา้ มาโดยตลอด คอื การดแู ลทกุ คนเหมอื นครอบครวั ของเราเอง” โดย
การส่งคนมาสอบสวนผมราวกบั ฆาตกร ผมคดิ ในใจ

“อยา่ งทคี่ ณุ พรี พลพดู  การทำ� ดยี อ่ มทำ� ใหส้ งั คมนา่ อยขู่ น้ึ  บรษิ ทั

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 51

ของเราเช่ือม่ันในหลักการนี้มาตลอดการท�ำธุรกิจ เมื่อเราได้รับรู้แล้วว่า
ลูกค้าของเราคือ ‘พลเมืองดี’ ท่ีน่ายกย่องในสังคม เราก็อยากจะร่วม
ท�ำความดีไปพร้อมกับคุณพีรพล ด้วยการมอบทุนสนับสนุนความดีเป็น
ค่าใช้จ่ายให้แก่ลุงปีติผู้ยากไร้ในทุกๆ เดือน และมอบทุนการศึกษาแก่
หลานของคุณลงุ ไปจนกว่าจะจบการศกึ ษา”

พิธีกรทั้งสองปรบมือด้วยท่าทางตื่นเต้น ท�ำเอาผมต้องแสร้ง 
ปรบมอื ตามพอเป็นพิธ ี การลงทนุ คร้ังนค้ี งคุ้มค่า พูดตรงๆ ลุงเปก๋ ค็ งอยู่
ได้อีกไม่นาน ส่วนเจ้าหลานน่ันก็ไม่เอาอ่าว อย่างมากก็คงจะพอรอดแค่
มัธยมปลาย ดูท่าอนาคตบริษัทจะประหยัดเงินส่วนน้ีได้พอสมควร จาก
นน้ั กเ็ ปน็ ควิ ของพธิ กี รทงั้ สองทผ่ี ลดั กนั พดู ยกยอ่ งความใจกวา้ งของบรษิ ทั
ประกันภัยต่างๆ นานา ท่ีแท้รายการน้ีก็คงเป็นการพยายาม “รักษาภาพ
ลักษณ์ของบริษัท” หรืออะไรท�ำนองน้ันอย่างท่ีไอ้หัวหน้าจอมกร่างนั่น
เคยพดู  ผมทนฟงั อยู่นาน เอียนจนอยากจะอ้วก

“ค�ำถามสุดท้ายค่ะ ค�ำว่า ‘พลเมืองดี’ ในทัศนคติของคุณเป็น
อยา่ งไรคะ?” พธิ กี รสาวหนั หนา้ มาทางผม ผมนงิ่ งนั กบั คำ� ถามสกั คร ู่ แตก่ ็
ไมเ่ งยี บหายจนอกี ฝา่ ยสงั เกตได ้ ผมคดิ พลางหวั เราะใหเ้ รอื่ งทเี่ กดิ ขน้ึ  ผม
ควรจะพูดอะไรด.ี ..คนอย่างพรี พล พลเมอื งด ี ควรจะพูดอะไรในนาทนี ้ัน

“พลเมอื งดกี ค็ อื คนทม่ี คี วามซอ่ื สตั ย-์ ซอื่ สตั ยต์ อ่ มโนธรรมในหวั ใจ
ตนเอง รู้จักหน้าที่ของตนเอง กล้ารับผิดชอบในส่ิงที่ท�ำลงไป มีความ
ปรารถนาดีต่อสังคมเป็นท่ีต้ัง ตระหนักว่าตนเองเป็นหน่ึงในฟันเฟือง
สำ� คญั ทีจ่ ะช่วยขบั เคลื่อนใหส้ งั คมดีขน้ึ และนา่ อยู่มากขนึ้ ครบั ”
“ขอบคุณคุณพีรพลมากที่กรุณามาร่วมพูดคุยในรายการของเรา” หลัง
จบรายการวันน้ัน เจา้ หัวหนา้ ทีมสืบสวนกด็ อดมาคุยกบั ผมเพยี งลำ� พงั

“พวกคณุ เลิกตาม ‘กัด’ ผมแล้วเหรอ”

52 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

“อ๋อ เร่ืองน้ันช่างมันเถอะ” มันหัวเราะ พลางย่ืนซอง ‘ค่าเสีย
เวลา’ มาให้ผมจ�ำนวนไม่น้อย “ผมเพิ่งรู้ว่าเลขทะเบียนรถคันนั้นเป็น
ของใครน่ะ คุณรู้ไหม คนท่ีเพ่ิงเข้ามาเทคโอเวอร์บริษัทเราเมื่อต้นปีคือ 
คณุ วรี ยา ลกู สาวคนเลก็ ของตระกลู อสิ ราธพิ งศ ์ สว่ นผมกเ็ พงิ่ จะไดข้ น้ึ เปน็  
ผู้จัดการเมื่อเดอื นท่ีแล้วนี่เอง พดู แคน่ ้ีคุณคงเข้าใจนะ”

มันหลบตาผมเล็กน้อย ใช่ พูดแค่นี้ผมก็พอเข้าใจ ผมเองก็
อยากจะพูดอะไรบางอย่างกับมัน แต่ถึงผมไม่พูดมันก็คงเข้าใจ บนไซต์
ก่อสร้างที่ทีมผมเข้าไปเป็นเอาท์ซอร์สดูแลกิจการ เขียนป้ายติดหราว่า
เป็นโครงการของชิษณุพงศ์ บรรณาวิจิตร เศรษฐีหนุ่มใหญ่รายใหม่ของ
ประเทศคนนั้นเอง ถ้าวันดีคืนดี หัวหน้าทีมไซต์ก่อสร้างอย่างผมมีเร่ือง
ฟอ้ งรอ้ งกบั ลกู ชายคนโตของเขา หรอื หวั หนา้ ทมี ประกนั ภยั อยา่ งมนั ตอ้ ง
ตามเอาผดิ ลกู ชายคนโปรดของผถู้ อื หนุ้ ใหญข่ องบรษิ ทั เอง จะเกดิ อะไรขน้ึ
บ้างกับพวกเราและลูกน้องในทีมท่ีไม่รู้อีโหน่อีเหน่ เราเป็นฟันเฟืองของ
สังคมก็จริง แต่ฟันเฟืองกระจ้อยร่อยอย่างเราๆ ควรส�ำเหนียกว่าหากไป
ขัดแข้งขัดขาฟันเฟืองใหญ่ให้ติดขัด นอกจากตัวเราเองจะพังพินาศแล้ว
ฟนั เฟอื งกระจิว๋ หลวิ ท่อี ยู่ขา้ งลา่ งเราก็คงเละเทะไมเ่ ปน็ ท่า

หรือบางทีมันอาจจะเป็นเร่ืองสนุกก็ได้ ใครจะรู้ว่าซูเปอร์คาร ์
สเี ขยี วทต่ี อ่ ใหม้ เี งนิ ลน้ ฟา้ กซ็ อื้ ไมไ่ ดค้ นั นนั้  สบื ลกึ ลงไปแลว้ จะลากไสข้ อง
เครอื ขา่ ยผมู้ อี ทิ ธพิ ลคนไหนออกมาไดบ้ า้ ง แตด่ เู หมอื นผมกบั มนั เหมอื น
กันตรงที่ไม่ค่อยอยากจะหา ‘เร่อื งสนุก’ ทำ� สกั เท่าไรนัก

สังคมของเราก็แบบนี้ ‘พลเมืองดี’ อย่างพวกเราแม้จะเห็นบาง
สิ่งที่ผุพัง แต่ควรรู้ว่าอะไรที่ถอดร้ือทิ้งได้ อะไรที่ควรปล่อยไว้อย่างนั้น
เพ่ือให้ชีวิตของเรายังปกติสุข กลับเป็นผมที่ตบไหล่ของมันเบาๆ “เราก็
ล�ำบากด้วยกันหมดนี่ล่ะนะ” มันเงยหน้าข้ึนย้ิมตอบ เป็นครั้งแรกท่ีผม
รู้สกึ ว่ารอยยิม้ น้นั ออกมาจากใจ

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 53

เสียงโทรศัพทด์ ังขน้ึ  รุ่นนอ้ งผจู้ ัดการสาขาคงโทรมาถามไถ่ชีวติ
“ขอโทษนะคะทว่ี นั นนั้ หนพู ดู ไมด่ ีใสพ่ ”่ี  เสยี งปลายสายดงั ขน้ึ  ผม
ตอบกลับไปว่าไม่เป็นไร “ได้ยินจากเพื่อนว่าเร่ืองของพ่ีจบลงด้วยดีแล้ว
ใชไ่ หมคะ...”
ใช่ ขอเพียงไม่หาเร่ืองใส่ตัว เรื่องทั้งหมดก็จะจบลงด้วยดี ไม่มี
ใครสูญเสียอะไร มีแต่คนได้ประโยชน์ท้ังน้ัน ลุงเป๋ได้รับความช่วยเหลือ
มากมาย ผมได้ช่ือเสียงว่าเป็นพลเมืองดี บริษัทประกันภัยได้โปรโมต
ภาพลักษณ์ที่ดี นึกย้อนไปก็ได้แต่หัวเราะ เหมือนว่าส่ิงที่ผมท�ำลงไปใน
นาทนี น้ั ผา่ นการคดิ มาเปน็ อยา่ งด ี แต่ใหต้ ายเถอะ ทง้ั หมดนนั้ เกดิ ขน้ึ จาก
สัญชาตญาณทงั้ สนิ้
นกึ ยอ้ นกลบั ไป เมอื่ นาทชี วี ติ เดนิ ทางมาตรงหนา้  สญั ชาตญาณ
โยนค�ำถามง่ายๆ มาให้ผมว่าจะเลือกอะไรระหว่างขับตรงไปให้กันชนรถ
หรูราคาร้อยล้านสีถลอก มีเร่ืองมีราวกับเจ้าของรถซึ่งน่าจะเป็นผู้ทรง
อิทธิพลคนใดคนหน่ึง หรือหักหลบไปทางซ้ายที่มีชายชราคนเก็บขยะผู้
ไมไ่ ดม้ ีคุณค่ากบั ใครขวางทางอยู่
สลัดความคดิ ฟุ้งซา่ นออกจากหวั  เดนิ ตรงไปท่ลี านจอดรถเพยี ง
ล�ำพัง เหลือบมองรถคู่ใจอีกคร้ัง รถสวยเหมือนใหม่ รอยถลอกจาก
อบุ ตั เิ หตคุ รงั้ นน้ั ไมเ่ หลอื แลว้  ผมปดิ ประตรู ถ ทงิ้ ทกุ อยา่ งไวข้ า้ งหลงั  ขบั
รถออกไปช้าๆ เพ่ือท�ำหน้าท่ี ‘พลเมืองดี’ ในสังคมต่อไปตราบนานเท่า
นาน

54 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้





เส้นแบ่ง

วฒั น์ ยวงแก้ว

หลงั จากคยุ โทรศพั ทก์ บั สายสง่ หนงั สอื และขอตวั เลขจากพเี่ จยี๊ บฝา่ ยบญั ชี
ผมจงึ ชวนเธอเดนิ ขนึ้ บนั ไดไปชน้ั สาม ซงึ่ พนกั งานสว่ นใหญท่ ำ� งานอย ู่ เรยี ก
ประชมุ เฉพาะกจิ ทชี่ ดุ โตะ๊ รบั แขกกลางหอ้ ง ไม่ใชเ่ รอ่ื งใหม ่ วฒั นธรรมการ
อา่ นในประเทศนนี้ อ้ ยอยแู่ ลว้  ยงิ่ เปน็ ยคุ ทส่ี อ่ื กระดาษกำ� ลงั ถกู แทนดว้ ยสอ่ื
อเิ ล็กทรอนกิ ส์ นิตยสารซง่ึ อย่ยู งยืนยาวยังต้องทยอยปิดตวั กนั ไป ส�ำนัก
พิมพ์ของเราท่ีเน้นพิมพ์งานวรรณกรรมเฉพาะกลุ่ม มีหรือจะไม่เจอกับ
ปญั หา ทมี งานทกุ คนรว่ มหวั จมทา้ ยกนั มา มอี ดุ มการณค์ ลา้ ยคลงึ กนั และ
อยกู่ นั แบบครอบครวั  ตา่ งเขา้ ใจสถานการณด์  ี ผมเคยบอกไปกอ่ นหนา้ นแี้ ลว้
วา่  ในสว่ นของโรงพมิ พค์ งพอดำ� เนนิ ตอ่ ไปได ้ แตส่ ำ� หรบั สำ� นกั พมิ พ ์ ตอ้ งขอ
ประเมนิ ปตี อ่ ป ี แรกทเี ดยี วตงั้ ใจจะบอกทกุ คนวา่  ไดม้ าถงึ จดุ ทไี่ มอ่ าจไปตอ่
ไดแ้ ลว้  ภายในหนงึ่ ปนี  ี้ หากใครไมอ่ ยากเปน็ เพยี งพนกั งานโรงพมิ พ ์ กข็ อให้
ขยบั ขยายหาทท่ี างอนั เหมาะสมกบั ตวั เอง แตเ่ มอื่ เหน็ แววตาของทกุ คนท่ี
ไมม่ ที า่ ทจี ะยอมแพ ้ ตา่ งคว้ิ ขมวดเครง่ เครยี ด ระดมสมองหาวธิ กี ารรบั มอื
ไม่ว่าจะเป็นการท�ำตลาดออนไลน์ อีบุ๊ก หรือลองท�ำหนังสือที่เจาะตลาด
กลมุ่ ใหม ่ แตไ่ มใ่ หเ้ สยี แนวทางเดมิ  พโี่ ชต ิ บก.หนงั สอื แปล ออกตวั ยอมลด
เงนิ เดอื นหนง่ึ ในสามเพอ่ื ใหส้ ำ� นกั พมิ พ์ไปตอ่ ได ้ เหตกุ ารณจ์ งึ กลายเปน็ การ

ประชมุ เพอื่ วางแผนใหส้ ำ� นกั พมิ พอ์ ยรู่ อดในภาวะวกิ ฤตแทน
เดินกลับลงมาช้ันสอง รู้สึกสับสนเต็มที ทางออกเหล่าน้ันผม

ครุ่นคิดมาก่อน และได้ลงมือท�ำไปบ้างแล้ว แต่ไม่มีว่ีแววว่าจะไปถึงจุด
หมาย อยา่ งมากคงแคพ่ ยงุ ตวั ทลุ กั ทเุ ล ตลอดชว่ งเวลาทท่ี ำ� สำ� นกั พมิ พ ์ ก็
ใชว่ า่ จะมกี ำ� ไรเปน็ กอบเปน็ กำ�  อาศยั ตอบตวั เองวา่ ไดท้ ำ� ในสง่ิ ทรี่ กั  แมจ้ ะ
ไมไ่ ดศ้ รทั ธาหนกั แนน่ นกั หรอกวา่ ในยคุ สมยั นห้ี นงั สอื จะเปลยี่ นแปลงสงั คม
อะไรไดจ้ รงิ จงั  แตย่ งั เชอ่ื วา่ หนงั สอื ดจี ะชว่ ยจรรโลงสงั คมไดบ้ า้ ง ไมท่ างใด
กท็ างหนง่ึ  กระทง่ั ถกู กระแทกดว้ ยกระแสความตกตำ่� ของสอ่ื สงิ่ พมิ พบ์ วก
กบั พษิ เศรษฐกจิ  ผมจงึ มเี หตผุ ลเพยี งพอทจ่ี ะเลกิ กจิ การ พเี่ จย๊ี บฝา่ ยบญั ชี
ซง่ึ เหน็ การเคลอื่ นไหวของเมด็ เงนิ รดู้ วี า่  สองปที ผ่ี า่ นมา ผมชกั หนา้ ไมถ่ งึ
หลงั  หากไมม่ รี ายไดจ้ ากโรงพมิ พซ์ ง่ึ เปน็ ธรุ กจิ เดมิ ของครอบครวั คอยคำ้� จนุ
กข็ าดทนุ ยบั ทกุ ปี

เมื่อผมเปิดประตูเข้าไป เจฟ พนักงานตรวจปรู๊ฟซ่ึงไม่ได้ขึ้นไป
ประชมุ ดว้ ยยนื่ ซองให ้ บอกวา่ ผจู้ ดั การศาลเจา้ เอามาฝากไว ้ แคเ่ หน็ ตวั อกั ษร
บนซองกร็ วู้ า่ เปน็ บตั รโตะ๊ จนี  เปน็ อยา่ งนปี้ ลี ะสองครง้ั  ผมยนื่ ซองใหพ้ เ่ี จยี๊ บ
ตอ่  เธอมองหนา้ กลบั มาเหมอื นขอความเหน็

“อกี แลว้ หรอื คะ นี่ไมร่ จู้ กั เกรงใจกนั บา้ งเลยเหรอ”
ผมโบกมอื  สอ่ื ความหมายวา่ ทำ� ๆ ไปเถอะ แตจ่ ะวา่ ไปแลว้  ผมก็
คดิ เหน็ เชน่ เดยี วกนั  แมส้ ำ� นกั พมิ พจ์ ะอยฝู่ ง่ั ตรงขา้ ม แตร่ ทู้ ง้ั รวู้ า่ ในสำ� นกั งาน
ไมม่ ใี ครเคารพนบั ถอื ศาลเจา้  โตะ๊ จนี ทซี่ อื้ ในแตล่ ะครง้ั  กไ็ มค่ อ่ ยมใี ครอยาก
ลงไปนงั่ กนิ  ผจู้ ดั การศาลเจา้ คงคดิ วา่ เราถกู ผกู พนั ดว้ ยขอ้ ตกลงบางอยา่ ง
โดยลมื ไปวา่  นน่ั เปน็ ขอ้ ตกลงทเี่ ราเปน็ ผเู้ สยี ประโยชน์
เดมิ ทศี าลเจา้ กอ่ ตง้ั ขน้ึ บนทด่ี นิ บรจิ าคผนื เลก็  กจิ กรรมบางอยา่ ง
ซ่ึงต้องใช้พ้ืนที่ เช่น เทกระจาดบริจาคทาน จึงต้องกางเต็นท์บนถนนใน
ซอย โชคดที แ่ี ตล่ ะซอยมที างเชอื่ มใหผ้ สู้ ญั จรหลบเลย่ี งกนั ได ้ แตส่ ำ� หรบั

58 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

การแสดงงวิ้  ตอ้ งตง้ั โรงในพน้ื ทวี่ า่ งเปลา่ ฝง่ั ตรงขา้ ม กระทงั่ เจา้ ของทดี่ นิ มี
โครงการจดั สรรพน้ื ทใี่ หเ้ ปน็ แหลง่ ธรุ กจิ แหง่ ใหม ่ พอ่ เจรจาขอซอื้ ทดี่ นิ เปลา่
เพอ่ื ทำ� โรงพมิ พแ์ ละสรา้ งตกึ ออฟฟศิ ใหเ้ ชา่  จะดว้ ยเจตนาของเจา้ ของทด่ี นิ
หรอื ไม ่ ไมอ่ าจร ู้ พอ่ จงึ ไดท้ ดี่ นิ บรเิ วณหนา้ ศาลเจา้  ตวั แทนศาลเจา้ ซง่ึ เปน็
ผหู้ ลกั ผใู้ หญ่ในพน้ื ทมี่ าพดู คยุ เจรจา จนทส่ี ดุ แลว้ พอ่ จงึ ไดต้ กึ สองชนั้ สาม
คหู าเปน็ โรงพมิ พ ์ และตกึ ออฟฟศิ สามชนั้ อกี หนงึ่ หลงั สำ� หรบั ใหเ้ ชา่  โดยที่
ชนั้ ลา่ งปลอ่ ยวา่ งโลง่ เปน็ โรงจอดรถ และทกุ ครง้ั ทง่ี ว้ิ มาเลน่  จะอนญุ าตให้
ตงั้ เวทที ตี่ รงนน้ั  เพราะการแสดงงว้ิ จำ� เปน็ ตอ้ งหนั หนา้ เขา้ หาศาลเจา้  ขอ้
ตกลงนผี้ กู พนั ผเู้ ชา่ ทกุ ราย ทตี่ อ้ งยา้ ยรถออกไปเมอื่ มงี วิ้ มาเลน่

แตแ่ ลว้ อาณาจกั รธรุ กจิ ดเู หมอื นจะไมเ่ ฟอ่ื งฟ ู อาคารพาณชิ ยส์ ว่ น
ใหญ่มีสภาพเป็นเพียงท่ีอยู่อาศัย ตึกออฟฟิศมีคนมาเช่าเฉพาะช่วงแรก 
แลว้ กท็ งิ้ รา้ ง มเี พยี งโรงพมิ พท์ ด่ี ำ� เนนิ การตอ่ ไปได ้ ทางศาลเจา้ ไดข้ นขา้ ว
ของ โต๊ะเก้าอ้ี และชุดเครื่องเสียงเข้าไปเก็บในโรงจอดรถจนรกเร้ือ แต่
รบั ปากวา่ จะขนออกทนั ทเี มอื่ มคี นมาเชา่  พอ่ ก็ไมว่ า่ อะไร ผจู้ ดั การศาลเจา้
เปลยี่ นมาแลว้ สองสามสมยั  จนวนั ทพ่ี อ่ ตาย ผมตอ้ งมารบั ชว่ งตอ่ กจิ การ 
โรงพิมพ์ เนื่องจากเคยท�ำงานส�ำนักพิมพ์มาก่อน ท�ำให้สามารถขยาย 
เครอื ขา่ ยรบั งานไดม้ ากขนึ้  จงึ ตดั สนิ ใจเปดิ สำ� นกั พมิ พข์ องตนเอง พรอ้ มทงั้
ถา่ ยโอนงานบางสว่ นของโรงพมิ พม์ าดว้ ย โดยใชอ้ อฟฟศิ เกา่ เปน็ ทที่ ำ� การ

ผจู้ ดั การศาลเจา้ ใหค้ นมาจดั สงิ่ ของทรี่ ะเกะระกะเขา้ ชดิ กำ� แพง เวน้
ทว่ี า่ งพอใหจ้ อดรถ ผมรสู้ กึ ไมพ่ อใจ จงึ เขยี นปา้ ยไปตดิ ไว ้ แจง้ ใหข้ นของ
ออกจากพน้ื ทที่ งั้ หมด วนั รงุ่ ขน้ึ ชายรา่ งอว้ นอายรุ าวหา้ สบิ ป ี ยนื รอผมอยู่
ตง้ั แตเ่ ชา้  เขาอธบิ ายเหตผุ ลวา่  พนื้ ทศี่ าลเจา้ คบั แคบ ไมม่ ที เ่ี กบ็ ของ แลว้  
ยิงค�ำถามกลับมาว่าพนักงานในออฟฟิศมีรถยนต์กี่คันมอเตอร์ไซค์ก่ีคัน 
กอ่ นเดนิ ไปชพี้ นื้ ทซ่ี งึ่ เวน้ วา่ งไว ้ ยนื ยนั วา่ เพยี งพอสำ� หรบั จอดแลว้

“น ี่ ตรงนไี้ ดค้ นั หนง่ึ  หลงั เสาฝง่ั นนั้ ไดอ้ กี สองคนั  สว่ นมอเตอร์ไซค์

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 59

จอดในมมุ นกี้ ็ได ้ แตถ่ า้ มรี ถเพมิ่ มาอกี  กจ็ อดรมิ ถนนหนา้ ศาลเจา้ ไดเ้ ลย” 
ผู้จัดการศาลเจ้าพูดขณะดุ่มเดินชี้มือช้ีไม้ ผมต้องจ�ำนนด้วยเหตุผล ไม่
อยากพดู เรอื่ งสทิ ธ ิ อนั จะดูไรน้ ำ้� ใจเกนิ ไป

“ขอบคณุ ครบั  คนเราอยดู่ ว้ ยกนั กต็ อ้ งพงึ่ พงิ กนั ” ผจู้ ดั การศาลเจา้
พดู ทง้ิ ทา้ ย ไมแ่ นใ่ จวา่ อะไรคอื เจตนาเบอื้ งหลงั คำ� พดู  ผมสะกดกลนั้ อารมณ์
ไว ้ ถอื เสยี วา่ ทำ� ตามเจตนาของพอ่  นนั่ แคส่ ว่ นหนง่ึ ...

ทุกช่วงตรุษจีนและท�ำบุญศาลเจ้า จะมีการจัดแสดงงิ้ว เล้ียง 
โต๊ะจีนประมูลของมงคล เพื่อหาเงินเข้าศาลเจ้า ตลอดเวลาสามสี่วันที่
ต้ังโรงงิ้ว คนในส�ำนักพิมพ์ต้องน�ำรถไปจอดอีกซอย และอดทนกับเสียง 
โฉง่ เฉง่ ของพธิ กี รรม โดยเฉพาะพนื้ ทช่ี นั้ หนงึ่ ดา้ นหลงั โรงงว้ิ  เตน็ ทข์ องคณะ
งวิ้ เบยี ดเสยี ดกนั อยอู่ ยา่ งแออดั  พนกั งานของเราตอ้ งเดนิ เขา้ ทางประตดู า้ น
ขา้ ง ซงึ่ เวน้ ชอ่ งทางแคพ่ อเดนิ  ขนาบไปดว้ ยราวเสอ้ื ผา้ และสงิ่ ของกองระเกะ
ระกะระหวา่ งเตน็ ท ์ รวมถงึ กลน่ิ คละคลงุ้ จนตอ้ งกลน้ั หายใจ เพอื่ ไปขน้ึ บนั ได
ยงั ไมน่ บั ภาพอนั ไมป่ ระเทอื งสายตาทงั้ หลาย ถงึ ขนาดทช่ี ว่ งเวลาระหวา่ ง
นน้ั  ไมม่ ใี ครอยากเดนิ ผา่ นออกไปกนิ ขา้ วขา้ งนอกเหมอื นทกุ วนั  จงึ มกั โทร
สง่ั อาหารใหม้ าสง่ แทน เพอ่ื จะไดห้ ลบั หหู ลบั ตากลนั้ หายใจเดนิ ผา่ นไปเพยี ง
ครงั้ เดยี วตอนกลบั บา้ น
ราวสบิ กวา่ วนั หลงั จากไดร้ บั บตั รเชญิ  ขณะนงั่ อยใู่ นหอ้ งทำ� งาน สงั เกตเหน็
คนทำ� ความสะอาดศาลเจา้ ผลกั ประตกู ระจกเขา้ มา พดู คยุ บางอยา่ งกบั เจฟ
แลว้ เดนิ กลบั ลงไป กอ่ นจะมไี ลนส์ ำ� นกั งานเดง้ ขน้ึ  เจฟแจง้ วา่ ทางศาลเจา้
ใหเ้ ลอ่ื นรถออกจากโรงจอดทนั ท ี เพราะจะตง้ั โรงงวิ้ แลว้  ผมโกรธจนใบหนา้
รอ้ นวบู วาบ ทางศาลเจา้ ควรแจง้ ลว่ งหนา้  เราจะไดเ้ ตรยี มหาทจี่ อดในซอย
อนื่  หรอื หากกะทนั หนั  กค็ วรมาสอ่ื สารชแ้ี จงดว้ ยตนเอง ไม่ใชอ่ อกคำ� สง่ั
เชงิ บงั คบั เชน่ น ี้ นบั วนั ยง่ิ ไมม่ คี วามเกรงอกเกรงใจกนั  ผมผลกั ประตอู อกไป

60 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

“เจฟ เอง็ ไปเลอ่ื นรถใหพ้ ห่ี นอ่ ย” ผมบอก ยนื่ กญุ แจใหพ้ นกั งาน
ตรวจปรฟู๊  ไมอ่ ยากลงไปเจอหนา้ ผจู้ ดั การศาลเจา้  เพราะรวู้ า่ ตนเองอย่ใู น
อารมณข์ นุ่ มวั  อาจพดู จาหรอื แสดงพฤตกิ รรมอะไรท่ีไมเ่ หมาะสมออกไป
ผมเดนิ ไปหาเจา้ หนา้ ทบี่ ญั ชี

“พเี่ จย๊ี บ โตะ๊ จนี ศาลเจา้ นะ่  ไมต่ อ้ งไป ไมต่ อ้ งให”้
“เจง๋  หวั หนา้ ” พเ่ี จยี๊ บยกนว้ิ ให ้ ยม้ิ กระหยมิ่ สะใจ
เดนิ กลบั เขา้ หอ้ งทำ� งาน อารมณข์ นุ่ มวั ยงั ไมจ่ างหาย ผมมสี ทิ ธจิ์ ะ
ไมอ่ นญุ าตใหใ้ ชส้ ถานท่ีได ้ คงไมม่ ีใครกลา่ วหาอะไรมากนกั  หลายคนอาจ
พงึ พอใจดว้ ยซำ�้  จำ� ไดว้ า่ ในงานการกศุ ลงานหนง่ึ  ประธานชมุ ชนเขา้ มาคยุ
ดว้ ย พดู เลยี บเคยี งวา่ ชาวบา้ นบน่ กนั เยอะ เรอ่ื งพธิ กี รรมตา่ งๆ ของศาลเจา้
ทงั้ เรอ่ื งปดิ ถนน เรอื่ งการบรจิ าค แตส่ ำ� คญั คอื เรอื่ งงว้ิ  ทส่ี ง่ เสยี งรบกวนเวลา
พกั ผอ่ นคนในละแวกใกลเ้ คยี ง แมใ้ นชมุ ชนจะมคี นเชอื้ สายจนี อยบู่ า้ ง แต่
กเ็ ปน็ สว่ นนอ้ ย บางทบี างเรอื่ งกจ็ ำ� ตอ้ งคำ� นงึ ถงึ คนหมมู่ าก ผมไมแ่ น่ใจใน
เจตนาของประธานชมุ ชน พอรบั รมู้ าบา้ งวา่  พวกเขาถอื หางพรรคการเมอื ง
คนละขวั้  แตก่ ป็ ฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่  มคี นในชมุ ชนไมน่ อ้ ยทร่ี สู้ กึ เชน่ นนั้ จรงิ
ผมเองก็ไม่แน่ใจในตัวเองเช่นกัน ว่าเหตุผลที่ไม่บอกยกเลิกไป
เพราะคำ� นงึ ถงึ คนไทยเชอื้ สายจนี ในชมุ ชน หรอื เปน็ เพราะตนเองเปน็ คน 
ขเ้ี กรงใจกนั แน ่ แตผ่ มมปี ญั หามากมายใหจ้ ดั การเกนิ กวา่ จะเอาเรอ่ื งอะไรมา
หนกั สมองเพมิ่  จะวา่ ไปแลว้  นอกจากเวลาทศ่ี าลเจา้ มพี ธิ เี ทกระจาด แจก
ขา้ วสารอาหารแหง้ ใหค้ นยากจน ผมก็ไมไ่ ดช้ นื่ ชมศรทั ธาอะไรในศาลเจา้
เลย โดยเฉพาะงว้ิ  มองวา่ เปน็ ศลิ ปะทขี่ าดความลมุ่ ลกึ  นอกจากสสี นั การ
แตง่ หนา้ แตง่ ตวั ทฉี่ ดู ฉาด การรา่ ยรำ� กไ็ มไ่ ดใ้ ชท้ กั ษะอะไรมาก เรอื่ งราวทใี่ ช้
เลน่ กเ็ ดมิ ๆ ไมม่ คี วามซบั ซอ้ นชวนตดิ ตาม และทช่ี อบกลา่ วอา้ งวา่ มปี ระเดน็
คณุ ธรรมทแี่ ทรกสอนนนั้  กไ็ มเ่ ชอื่ วา่  คณุ ธรรมของคนจะถกู ปลกู ไดโ้ ดยผา่ น
การสอนทอ่ื ๆ เชน่ นนั้  เพราะแมแ้ ตห่ นงั สอื บางเลม่ ทลี่ ำ�้ ลกึ หนกั แนน่  ยงั ไม่

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 61

อาจเปลี่ยนความคิดจิตใจคนได้สักก่ีมากน้อย ซึ่งหากจะไม่อนุญาตให้ใช้
พน้ื ท ่ี กค็ งไมก่ ระทบอะไรกบั ใครมากนกั  แตจ่ ะมเี หตผุ ลอะไรเลา่  เพอ่ื ไมใ่ ห้
นา่ เกลยี ด ผมยงั ไมไ่ ดค้ ดิ ...

เสยี งโครมครามจากการตงั้ โรงงว้ิ ดา้ นลา่ ง ทำ� ลายสมาธใิ นการอา่ น
ตน้ ฉบบั ทต่ี ง้ั ใจจะถูไถพมิ พท์ งิ้ ทา้ ย ตลอดชว่ งบา่ ย ความคดิ จงึ วนเวยี นอยู่
แต่เรื่องศาลเจ้าและงิ้ว จนท้ายสุดต้องขนต้นฉบับใส่กระเป๋า เม่ือเดินลง
มาถงึ ชนั้ ลา่ ง พบวา่ เตน็ ทข์ องคณะงว้ิ ไดร้ บั การจดั วางแลว้ บางสว่ น จงึ รบี  
กม้ หนา้ กลนั้ หายใจ ผา่ นประตอู อกไปอยา่ งรวดเรว็

แม้ขณะน่ังท�ำงานอยู่ท่ีบ้าน แต่ผมยังไม่อาจสลัดความคิดเร่ือง
งวิ้ กบั ศาลเจา้ ออกจากหวั ได ้ เปดิ โปรแกรมดกู ลอ้ งวงจรปดิ จากมอื ถอื  ชดุ
กล้องสี่ตัวท่ีติดต้ังไว้ ครอบคลุมทั้งในส�ำนักงานแต่ละชั้น โรงจอดรถช้ัน
หนง่ึ  และดา้ นหนา้ อาคาร จากกลอ้ งโรงจอดรถ เตน็ ทแ์ ตล่ ะหลงั เบยี ดแนน่
กนั อยทู่ า่ มกลางกลอ่ งลงั อปุ กรณแ์ ละราวเสอื้ ผา้ รกเรอื้  แคม่ องผา่ นกลอ้ ง
ยังรู้สึกอึดอัด ผมเปลี่ยนมาดูกล้องด้านหน้าอาคาร โรงงิ้วใกล้เสร็จ คงมี
การทำ� ตอ่ ในวนั รงุ่ ขน้ึ  สไลดห์ นา้ จอเพอ่ื หมนุ กลอ้ งไปฝง่ั ศาลเจา้  ประตูใหญ่
ปดิ แลว้  แตภ่ ายในเปดิ ไฟสวา่ ง คนในคณะงว้ิ สองคนเดนิ ผา่ นประตเู ลก็ ดา้ น
ขา้ งเขา้ ไป คงไปเขา้ หอ้ งนำ�้  แตก่ อ่ นทจี่ ะออกจากโปรแกรม พบวา่ กลอ้ งชนั้
สองทสี่ อ่ งผา่ นกระจกออฟฟศิ ออกไป ปรากฏรา่ งหนงึ่ อยตู่ รงบนั ไดทางขน้ึ
ชน้ั สาม แตะขยายหนา้ จอด…ู

ออฟฟศิ แตล่ ะชนั้ กนั้ ดว้ ยกระจก แยกจากกนั  มพี นื้ ทวี่ า่ งดา้ นหนา้
รมิ หนา้ ตา่ ง จดั วางโตะ๊ ตเู้ ลก็ ๆนอ้ ยๆ กบั ตกแตง่ ดว้ ยกระถางตน้ ไมป้ ระดษิ ฐ์
แมบ้ นั ไดวนทเี่ ชอื่ มตอ่ จากชน้ั ลา่ งถงึ ชนั้ ดาดฟา้ จะไมม่ อี ะไรกน้ั ไว ้ แตก่ ค็ วร
รู้ว่ามันคือส่วนของส�ำนักงาน ไม่ควรข้ึนไปยุ่มย่าม ผู้จัดการศาลเจ้าควร
แจง้ ใหพ้ วกเขาทราบ หลงั จากปรบั ความละเอยี ดของภาพ พบวา่ เปน็ เดก็
หนมุ่ รปู รา่ งผอมใบหนา้ ตอบ กำ� ลงั พดู พมึ พำ� อะไรบางอยา่ งอยคู่ นเดยี ว ใจ

62 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

หนง่ึ อยากโทรไปตอ่ วา่ ผจู้ ดั การศาลเจา้  แตแ่ ลว้ กท็ ำ� เพยี งนง่ั จอ้ งดเู ดก็ หนมุ่
คนนนั้ วา่ จะทำ� อะไรตอ่ ไป ซงึ่ เขานง่ั อยอู่ ยา่ งนน้ั พกั ใหญ ่ กอ่ นจะลกุ ขนึ้ เดนิ
ไปบรเิ วณทวี่ า่ งระหวา่ งประตกู ระจกกบั หนา้ ตา่ ง ออกทา่ รา่ ยรำ� ชว่ั คร ู่ กอ่ น
กลบั มานงั่ นง่ิ เหมอ่ ลอยทบี่ นั ไดอกี ครงั้  ชายอกี คนหนงึ่ ขนึ้ มาพดู คยุ อะไรกบั
เดก็ หนมุ่ สองสามคำ�  กอ่ นไปยนื สบู บหุ รท่ี ห่ี นา้ ตา่ งแลว้ กลบั ลงไป เดก็ หนมุ่
เอนตวั ลงนอนบนขน้ั บนั ได กอ่ นลกุ ขน้ึ นงั่ ทอ่ งบน่ พมึ พำ� อกี ครง้ั  ครหู่ นงึ่ จงึ
เดนิ กลบั ลงไป ผมเปลย่ี นไปดกู ลอ้ งวงจรปดิ ชน้ั หนง่ึ  เหน็ เขามดุ เขา้ ไปใน
เตน็ ทส์ เี ขยี วซดี ตนี บนั ได

ดเู วลาสท่ี มุ่ สบิ หา้  เสยี เวลาไปเกอื บสองชว่ั โมง โดยแทบไมม่ สี มาธิ
ทำ� งาน พบวา่ สงิ่ ทข่ี บั เคลอ่ื นอยเู่ บอ้ื งหลงั คอื อารมณอ์ นั ขนุ่ มวั  พรอ้ มกบั บท
สรปุ ใหต้ วั เองวา่  จะไมย่ อ่ มใหค้ นพวกนม้ี ากา้ วกา่ ยลดิ รอนสทิ ธขิ องผมอกี
พรงุ่ นต้ี อ้ งคยุ กบั ผจู้ ดั การศาลเจา้ ใหร้ เู้ รอ่ื งกนั ไป

รงุ่ เชา้  ขณะทเ่ี ดนิ เขา้ ประตดู า้ นขา้ ง ผมถอนสายตาออกจากทาง
เดนิ  มองเขา้ ไปในเตน็ ทห์ ลงั นน้ั  บงั เอญิ สบตากบั เดก็ หนมุ่ ทเี่ หมอื นจะยมิ้
ให้ ผมหลบสายตาออกมา ผมเปลี่ยนใจแล้ว หากอยๆู่  ไปบอกเลิกไม่ให้
ใชส้ ถานท ี่ เพยี งเพราะมคี นขน้ึ ไปบนสำ� นกั งาน ดจู ะไมม่ นี ำ้� หนกั  อาจถกู
มองวา่ ไรเ้ หตผุ ลหรอื ใจดำ� เกนิ ไป ผมเชอ่ื วา่ เดก็ หนมุ่ คนนน้ั ตอ้ งขน้ึ ไปบน
สำ� นกั งานอกี  และพบวา่ ตลอดชว่ งเวลาของการเฝา้ มองผา่ นกลอ้ งวงจรปดิ
เม่ือคืนท่ีผ่านมาน้ัน ผมรอให้มีอะไรบางอย่างเกิดข้ึน จากการประเมิน 
เดก็ หนมุ่ คนนนั้  จงึ คดิ ไดว้ า่ ควรจะจดั การอยา่ งไร

เสยี งกลองเสยี งฉาบดงั ขนึ้ เปน็ ชว่ ง บางครง้ั มบี ทสวดภาษาจนี ออก
เครอ่ื งขยายเสยี ง ทผี่ า่ นมาจะรสู้ กึ รำ� คาญในชว่ งแรก หลงั จากนน้ั จะกลาย
เปน็ ความเคยชนิ  แตบ่ ดั นผ้ี มปลอ่ ยใหเ้ สยี งรบกวนเหลา่ นนั้ ทวคี วามรำ� คาญ
จนปรมิ่ จะทนไม่ได้ รสู้ ึกสะใจกับความแคน้ เคืองที่พล่งุ ทวีขึน้  คล้ายตอน 
ปวดฟนั  ทม่ี กั เอาลนิ้ ดนุ ใหย้ ง่ิ เจบ็ ปวดมากขน้ึ  ตกเยน็  ผมรอจนทกุ คนกลบั

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 63

จึงปิดประตู น�ำแท็บเล็ตซ่ึงเอาข้อมูลออกจนหมดแล้ววางไว้บนชั้นใกล้ 
หน้าต่าง ตอนเดินลงไป ช�ำเลืองมองด้วยหางตา พบว่าคณะเร่ิมมีการ 
แตง่ หนา้ แตง่ ตวั  คนื นพ้ี วกเขาคงเรมิ่ แสดงกนั แลว้  เชอื่ วา่ เดก็ หนมุ่ คนนน้ั
ตอ้ งขนึ้ ไปดา้ นบนอกี ...หรอื อาจเปน็ ใครคนอน่ื  ไมใ่ ชป่ ระเดน็ สำ� คญั

ตน้ ฉบบั ของนกั เขยี นหนา้ ใหม ่ ทด่ี องเอาไวห้ ลายเดอื น ควรเสรจ็
กอ่ นเทศกาลหนงั สอื  หลงั จากรบั ประทานอาหารกบั ครอบครวั เสรจ็  ผมยก
คอมพวิ เตอร์โนต้ บกุ๊ พรอ้ มกบั ตน้ ฉบบั มาทำ� งานตอ่ ในหอ้ งรบั แขก แชรภ์ าพ
จากกลอ้ งขนึ้ จอทวี  ี งวิ้ เรมิ่ ทำ� การแสดงแลว้  คงเปน็ เรอ่ื งเปาบนุ้ จนิ้  เพราะ
เหน็ ทา่ นตลุ าการหนา้ ดำ� กำ� ลงั ออกทา่ ทางขงึ ขงั อยกู่ ลางเวท ี สไลดห์ นา้ จอ
เพอื่ หมนุ กลอ้ ง ดวู า่ จะมีใครซมึ ซบั กบั ความยตุ ธิ รรมของศลิ ปะหลงยคุ สกั
กค่ี น ภาพทเ่ี หน็ ทำ� ใหร้ สู้ กึ หดห ู่ ถนนหนา้ โรงงว้ิ และบรเิ วณพนื้ ทว่ี า่ งดา้ น
หนา้ ศาลเจา้  ไมม่ คี นดแู มแ้ ตค่ นเดยี ว หมนุ กลอ้ งกลบั ไปดบู นเวทอี กี ครง้ั
มองหาเดก็ หนมุ่ คนนน้ั  หนา้ ตาทถี่ กู ทาทบั ดว้ ยลวดลายสสี นั  ปกปดิ เคา้ โครง
หนา้ เดมิ  ผมซมู ดสู หี นา้ ทา่ ทางของผแู้ สดงแตล่ ะคนทส่ี วมบทบาทกนั อยา่ ง
จรงิ จงั  มคี นหนง่ึ แตง่ กายเปน็ ผอู้ ารกั ขาของเปาบนุ้ จน้ิ  ปน้ั สหี นา้ เตม็ ทเ่ี พอื่
บง่ บอกถงึ การยดึ มนั่ ในคณุ ธรรมและภาคภมู ิใจในความเกง่ กลา้  คดิ วา่ นา่
จะเปน็ เดก็ หนมุ่ คนนนั้

ท�ำให้เกือบสองชั่วโมงนับจากนั้น แทนที่จะได้อ่านต้นฉบับ ผม
กลบั ทอ่ งไปในเวบ็ ไซตต์ า่ งๆ หาอา่ นขอ้ มลู หรอื ดสู ารคดเี กย่ี วกบั งว้ิ  ไดร้ วู้ า่
งว้ิ เคยรงุ่ เรอื งมากในอดตี  แตผ่ ลจากการเปลย่ี นผา่ นของยคุ สมยั  ทสี่ อื่ และ
เทคโนโลยเี ขา้ มาแทนพนื้ ทคี่ วามบนั เทงิ แบบเกา่  สง่ ผลใหง้ ว้ิ เปน็ การแสดง
ท่ีสุ่มเสี่ยงต่อการถูกหลงลืม แม้อาจไม่ถึงกับสูญหายไป ด้วยเพราะเป็น
สง่ิ ทอี่ ยคู่ กู่ บั ศาลเจา้  แต่ในแงข่ องศลิ ปะทส่ี อ่ื สารกบั ผชู้ ม งวิ้ จะหลงเหลอื
คณุ คา่ อนั ใด 

ผมมองไปทต่ี น้ ฉบบั  ความเศรา้ แผล่ ามออกไปฉาบกระดาษปกึ นนั้  

64 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ดว้ ย นกั เขยี นหนมุ่ คงรอคำ� ตอบจากสำ� นกั พมิ พด์ ว้ ยใจจดจอ่  ผมฝนื ใจเปดิ
ไปทหี่ นา้ ซงึ่ อา่ นคา้ งไว ้ แตพ่ ลนั เหลอื บเหน็ ความเคลอื่ นไหวในกลอ้ งวงจรปดิ
ชน้ั สอง ผมหมนุ ปรบั โฟกสั ขยายภาพ

งวิ้ หนมุ่ เปลย่ี นเสอ้ื ผา้ แลว้  แตล่ วดลายบนใบหนา้ ยงั คงไมไ่ ดล้ า้ ง
ออก เขาข้ึนมาน่ังท่ีข้ันบันไดเดิม ในมือถือกระดาษสี่ห้าแผ่น คงก�ำลัง 
ทอ่ งบท เกอื บยสี่ บิ นาท ี ผมซมู ดสู หี นา้ และสายตาของเดก็ หนมุ่  ทพ่ี ยายาม
เค้นแสดงอารมณ์ออกมาตามบทที่ต้องพูด ภาพหน้าโรงงิ้วท่ีว่างเปล่าไร ้
ผู้ชมเคล่ือนมาซ้อนทับในห้วงคิดของผม จากน้ันเด็กหนุ่มลุกข้ึนออก 
ทา่ ทาง ระหวา่ งทกี่ ำ� ลงั หมนุ ตวั  เขาหยดุ ชะงกั  เดนิ ตรงไปทต่ี ชู้ น้ั วางของ
จอ้ งมองแทบ็ เลต็ ทวี่ างอยอู่ ยา่ งลงั เลใจ เหลยี วมองรอบตวั อยา่ งระวงั  หยบิ
มนั สอดไวร้ ะหวา่ งแผน่ กระดาษ เหนบ็ ใสร่ กั แร ้ เดนิ ลงชนั้ ลา่ งไปทนั ท ี ผม
รบี เปลยี่ นมาดกู ลอ้ งชนั้ หนง่ึ  เหน็ เขามดุ เขา้ ในเตน็ ทอ์ ยา่ งรวดเรว็  เฝา้ มอง
อยปู่ ระมาณหา้ นาท ี เดก็ หนมุ่ กอ็ อกมา ผา้ เชด็ ตวั พาดบา่  เดนิ ออกประตู
ดา้ นขา้ ง คงจะไปเขา้ หอ้ งนำ้� ทศี่ าลเจา้  ผมปรบั หมนุ กลอ้ งหนา้ อาคาร ดูให้
แนช่ ดั วา่ เขาไมไ่ ดถ้ อื อะไรออกไป

ปลากนิ เบด็  ความชอบธรรมทจี่ ะรองรบั การกระทำ� มพี รอ้ มแลว้  แต่
แทนทจี่ ะรสู้ กึ สะใจทไี่ ดโ้ อกาสตอบโตผ้ จู้ ดั การศาลเจา้  ผมกลบั รสู้ กึ ยงุ่ ยากใจ
เมอื่ ตอ้ งเผชญิ หนา้ กบั ทางเลอื กนจี้ รงิ ๆ เสมอื นวา่ กอ่ นหนา้ นผี้ มเพยี งหลบ
อยู่หลังฉาก ความขัดแย้งดูห่างไกลจากตัวผม แต่บัดน้ีเม่ือถูกผลักออก
มาอยแู่ ถวหนา้  สง่ิ ทพ่ี รา่ เลอื นคอ่ ยปรากฏชดั  มนั ยงิ่ ใหญก่ วา่ ความขดั แยง้
ระหวา่ งผมกบั ผจู้ ดั การศาลเจา้  และคนทผ่ี ลกั ผมออกมาแนวหนา้  กห็ าใช่
ใครอนื่  แตค่ อื ตวั เอง

หากผมยกเลกิ การใหใ้ ชส้ ถานท ่ี ทางศาลเจา้ คงไมส่ ามารถปดิ ถนน
เพอ่ื ตง้ั โรงงวิ้ ได ้ พนื้ ทห่ี นา้ ศาลเจา้ กค็ บั แคบเกนิ ไป หากจะทำ� ได ้ กค็ งเพยี ง
มกี ารแสดงตามเงอ่ื นไขพธิ กี รรมเลก็ ๆ ในสง่ิ ทพ่ี วกเขานบั ถอื  แตแ่ นน่ อนวา่

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 65

คนไทยเชอื้ สายจนี ในชมุ ชน และกลมุ่ คนทเ่ี คารพนบั ถอื ศาลเจา้ แหง่ นย้ี อ่ ม
ได้รับผลกระทบ ในแง่ความศรัทธาและประเพณอี ันคุน้ ชนิ และภาคภมู ิใจ 
มาหลายสิบปี แม้จะไม่ใช่คนส่วนใหญ่ แต่ผมจะละเลยพวกเขาได้หรือ 
เชน่ เดยี วกบั คณะงว้ิ  ทแี่ มผ้ มจะไมไ่ ดห้ ลงใหลปลาบปลมื้ กบั ศลิ ปะประเภท
น้ัน แต่ระหว่างการเดินทางสู่ความล่มสลาย ผมจะมีส่วนในการซ้�ำเติม
พวกเขาหรือ ผมรู้สึกถึงความทะมึนย่ิงใหญ่ของเหตุผลเหล่าน้ัน จึง 
หลกี เลย่ี งการคดิ ใครค่ รวญใหต้ ลอดรอดฝง่ั  สง่ิ ทปี่ ฏเิ สธไมไ่ ดค้ อื  ผจู้ ดั การ
ศาลเจา้ เอาเปรยี บ ไมค่ ำ� นงึ ถงึ สทิ ธขิ องคนอน่ื  และเดก็ หนมุ่ งวิ้ คนนน้ั เปน็
ขโมย คณุ ธรรมอะไรทแี่ อบอา้ ง ไมเ่ ปน็ ความจรงิ  

ผมถึงส�ำนักงานต้ังแต่เช้า เหลือบมองเต็นท์หลังน้ัน ประตูเปิด
อย ู่ แตไ่ มม่ ีใครอยดู่ า้ นใน หลงั จากไขประตเู ขา้ ออฟฟศิ ชน้ั สอง นงั่ ลงถอน
ใจ ตดั สนิ ใจเดด็ ขาด โทรศพั ทห์ าสารวตั รซง่ึ รจู้ กั กนั เปน็ การสว่ นตวั  เพราะ
ไมอ่ ยากแจง้ ความใหเ้ ดก็ หนมุ่ คนนนั้ ตอ้ งโดนดำ� เนนิ คด ี แตจ่ ำ� เปน็ ทเ่ี รอื่ งน้ี
ตอ้ งใหญพ่ อใหผ้ มบอกเลกิ ขอ้ ตกลงได ้

ไม่เกินสิบนาที นายต�ำรวจหนุ่มซึ่งได้รับมอบหมายจากสารวัตร
กม็ าถงึ  ผมเลา่ เรอ่ื งราวใหฟ้ งั วา่  ลมื แทบ็ เลต็ ไวท้ ชี่ นั้ หนา้ หอ้ ง แตเ่ มอื่ มา
ถงึ ตอนเชา้  มนั ไดห้ ายไป จงึ เปดิ กลอ้ งยอ้ นหลงั ด ู พบวา่ เดก็ หนมุ่ ในคณะ
งว้ิ เปน็ คนเอาไป ซง่ึ ผมเลา่ เรอ่ื งนอี้ กี ครงั้ ทห่ี นา้ เตน็ ทข์ องเดก็ หนมุ่ ดา้ นลา่ ง
ทา่ มกลางคนของคณะงว้ิ ทม่ี ามงุ ด ู รวมถงึ ผจู้ ดั การศาลเจา้ รา่ งอว้ นทสี่ หี นา้
บอกบญุ ไมร่ บั  ผมชเ้ี ขา้ ไปในเตน็ ท์

“ผมเห็นเด็กคนน้ันเอาไปซ่อนไว้ในเต็นท์” ผมบอก มองหน้า 
ผจู้ ดั การศาลเจา้  สอื่ ความหมายวา่ เรอื่ งนตี้ อ้ งมคี นรบั ผดิ ชอบ แตก่ อ่ นจะมี
การคน้  เดก็ หนมุ่ กถ็ กู ตามตวั มาถงึ

“ลื้อน่ีมันช่ัว อั้วไม่นึกเลยนะว่าลื้อจะมีนิสัยข้ีขโมย ไปเอามาคืน
เขาเดยี๋ วน”ี้  ผหู้ ญงิ สงู วยั ทนี่ า่ จะเปน็ ผดู้ แู ลคณะงว้ิ ตวาดดดุ า่ ใสเ่ ดก็ หนมุ่ ทนั ที

66 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

“ผมเปลา่ ขโมยครบั  ผมเกบ็ ไวใ้ ห ้ กลวั วา่ ถา้ มนั หายไป ผมจะถกู
สงสยั  รงุ่ เชา้ ขน้ึ มาผมกน็ ง่ั รอ พอพเ่ี ขามา กค็ นื พเ่ี ขาไปแลว้ ” เดก็ หนมุ่ บอก

“คนื พ่ไี หน” นายตำ� รวจตะคอกถามเสยี งเขม้
“พค่ี นทส่ี วมแวน่ มหี นวด ผมคนื ใหพ้ เ่ี ขาไป แลว้ ออกไปซอื้ ของ”
วินาทีนั้น นึกโกรธตัวเองท่ีไม่รอบคอบ กดโทรไลน์หาพ่ีโชติซ่ึง
ทำ� งานอยชู่ น้ั สาม และมกั มาทำ� งานเชา้ เสมอ ไดร้ บั คำ� ยนื ยนั วา่  เดก็ หนมุ่
น่ังรออยู่ท่ีบันได และคืนไว้กับแกแล้วจริงตามท่ีอ้าง กะว่าเด๋ียวจะเอาลง
มาคนื ให้
“โอเคครบั  ขอโทษทนี อ้ ง พเ่ี ขา้ ใจผดิ ” ผมบอกเดก็ หนมุ่  กอ่ นหนั
มาหานายต�ำรวจ “โทษทีครับหมวด น้องเขาคืนกับอีกคนแล้ว ผมไม่ได้
ถามเอง” ผมพดู รัวเรว็  เหมอื นตวั เลก็ ลงทนั ใด รู้สึกได้ว่าสายตารายรอบ
จกิ มาทผ่ี ม 
“มอี ะไรกบ็ อกกนั ได ้ ไมน่ า่ ทำ� เปน็ เรอ่ื งใหญ”่  ผจู้ ดั การศาลเจา้ พดู
ตำ� หนนิ ำ�้ เสยี งราบเรยี บ ผมรสู้ กึ ทง้ั โกรธและอาย อยากตอบโตก้ ลบั ไป เรอื่ ง
ท่ีไมค่ วรมีใครขนึ้ ไปยมุ่ ยา่ มบนตกึ  ซง่ึ ผมมสี ทิ ธทิ จ่ี ะไม่ใหใ้ ชส้ ถานทอี่ กี ตอ่
ไปก็ได้ แต่ไม่อยากถูกตราหน้าว่าเป็นข้ีแพ้ชวนตี ผมจะเอาคืนผู้จัดการ
ศาลเจา้ ทหี ลงั
“ผมผดิ เองครบั  อนั ทจี่ รงิ ผมกไ็ มค่ วรขน้ึ ไป แตผ่ มจำ� บทไมค่ อ่ ยได้
เลยขนึ้ ไปหาทสี่ งบ ไมอ่ ยา่ งนนั้ คงไมเ่ กดิ เรอ่ื ง ผมขอโทษนะครบั เฮยี ” เดก็
หนมุ่ เจาะจงพดู กบั ผม เหมอื นยนื่ มอื มาใหข้ ณะทผี่ มกำ� ลงั จะจมนำ้�
“ไม่เป็นไร ตามสบายเถอะ แต่เรื่องน้ีพี่ขอโทษแล้วกัน” ผมตบ
บา่ เดก็ หนมุ่  ไมแ่ น่ใจตวั เองเหมอื นกนั วา่ ทพี่ ดู ไปเชน่ นน้ั  ดว้ ยความจรงิ ใจ
หรอื แกเ้ กอ้
“เอาละ่  เปน็ เรอ่ื งเขา้ ใจผดิ กนั  แยกยา้ ยกนั ไดแ้ ลว้ ” นายตำ� รวจสรปุ
จบเรอื่ ง 

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 67

ผมเชิญนายต�ำรวจหนุ่มดื่มกาแฟ กล่าวขอโทษที่ทำ� ให้เสียเวลา
และไดค้ ยุ กนั ตอ่ เรอ่ื งศาลเจา้  จงึ ไดท้ ราบวา่  มคี นรอ้ งเรยี นไปท ่ี สน.หลาย
ครงั้ แลว้  เรอ่ื งเสยี งดงั ทเี่ กดิ จากการแสดงงว้ิ และพธิ กี รรมตา่ งๆ แตต่ ำ� รวจ
เองกไ็ มอ่ ยากเขา้ มายงุ่ เกยี่ วกบั เรอื่ งแบบนเ้ี ทา่ ใดนกั  ผมจงึ บอกไปวา่  ปหี นา้
ผมอาจไมย่ อมใหใ้ ชส้ ถานทต่ี ง้ั โรงงว้ิ แลว้  นายตำ� รวจออกอาการเหน็ ดว้ ย

ค่�ำคืนน้ัน ผมพยายามสงบความคิด เกิดความรู้สึกอยากเคลียร์
ต้นฉบับของนักเขียนหน้าใหม่คนนั้นให้จบโดยเร็ว น�้ำเสียงกระตือรือร้น
ของเขาตอนคุยกันเร่ืองต้นฉบับกลับมาก้องกังวานในหู ในขณะเดียวกัน
ความขนุ่ เคอื งทมี่ ตี อ่ ผจู้ ดั การศาลเจา้ และองคาพยพแหง่ เรอ่ื งราวกเ็ หมอื น
ยนื มองอยา่ งเยาะเยย้ อยเู่ งยี บๆ จนทา้ ยทสี่ ดุ  ผมปดิ หนา้ ตน้ ฉบบั ลง เปดิ
กลอ้ งวงจรปดิ ดอู กี ครง้ั

ดูเหมือนการแสดงจบลงไปแล้ว จากกล้องวงจรปิดช้ันหนึ่ง 
เด็กหนุ่มคนนั้นนั่งอยู่ท่ีตีนบันไดหน้าเต็นท์ของตน มือถือแผ่นกระดาษ
พมึ พำ� ทอ่ งบทเหมอื นวนั กอ่ น ผมเอย่ ปากอนญุ าตแลว้  แตเ่ ขาคงไมก่ ลา้ ขนึ้
ไป หรอื อาจเพราะถกู ใครหา้ มไว ้ ผมกลบั ไปอา่ นตน้ ฉบบั อกี ครงั้  แตย่ งั เปดิ
โปรแกรมกลอ้ งทง้ิ ไว ้ พบวา่ นานมากทเี ดยี วทเี่ ดก็ หนมุ่ คนนน้ั ขะมกั เขมน้
ทอ่ งบทอยทู่ เี่ ดมิ  ภาพทเ่ี หน็ เหมอื นจะกลา่ วหาผมอยกู่ ลายๆ

เชา้ วนั รงุ่ ขน้ึ  เดก็ หนมุ่ นง่ั อยใู่ นเตน็ ท ์ นงุ่ เพยี งกางเกงขาสน้ั  สง่ ยม้ิ
ใหผ้ มอยา่ งขลาดๆ ผมหยดุ ลงั เล กอ่ นจะเอย่ ปากบอกเขา 

“นายขน้ึ ไปไดน้ ะ ชน้ั บนนะ่ ”
“ขอบคณุ มากครบั  แตไ่ มเ่ ปน็ ไรครบั เฮยี ”
“มใี ครสงั่ หา้ มหรอื เปลา่ ”
“เปล่าครับ” เขาตอบ ผมหยุดอยู่ช่ัวครู่ ลังเลในความรู้สึกของ
ตนเอง 
“นายตามพม่ี าดา้ นบนหนอ่ ย” ผมบอก เขารบี ใสเ่ สอื้ เดนิ ตามมา

68 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

อยา่ งงนุ งงสงสยั  ผมเดนิ นำ� เขาขนึ้ บนั ไดผา่ นชน้ั สองและชน้ั สาม ไปจนถงึ
ประตเู หลก็ ชน้ั ส ี่ เลอ่ื นกลอนเปดิ ออกไปสชู่ นั้ ดาดฟา้  มชี ดุ โตะ๊ เกา้ อพี้ ลาสตกิ
ทคี่ นในสำ� นกั งานใชน้ ง่ั ดม่ื กนิ กนั ในโอกาสพเิ ศษ สหี นา้ เดก็ หนมุ่ มที า่ ทาง
หวาดหวน่ั

“เรอ่ื งเมอื่ วาน ผมขอโทษจรงิ ๆ ครบั เฮยี  ผมกลวั วา่ ใครขน้ึ มาพบ
แลว้ มนั จะหาย” เดก็ หนมุ่ รอ้ นตวั

“พ่ีไม่ได้ติดใจเร่ืองน้ัน น่ังสิ” ผมชี้ให้เขาน่ังลง ขณะท่ีผมเองนั่ง
ลงกอ่ น

“แลว้ นายไมอ่ ยากไดเ้ หรอ ตอบพม่ี าตามจรงิ ” 
“กอ็ ยากไดค้ รบั  แตม่ นั ไมถ่ กู ตอ้ ง ผมแสดงงวิ้ สอนใจคนอนื่  ถา้ ทำ�
ผดิ เสยี เองกใ็ ชไ้ มไ่ ด ้ ถงึ ใครไมเ่ หน็ แตเ่ จา้ เหน็ ” เขาตอบหนกั แนน่
“พเี่ ปน็ คนแกลง้ วางแทบ็ เลต็ ไวเ้ อง” ผมไมแ่ น่ใจในเหตผุ ลของการ
พดู  รแู้ คว่ า่ ควรบอกความจรงิ ออกไป เขามสี หี นา้ แปลกใจแตไ่ มก่ ลา้ ถาม
ผมจงึ เลา่ ตอ่  “พอี่ ยากใหน้ ายขโมย แลว้ ใชเ้ ปน็ เหตผุ ลทจ่ี ะไมอ่ นญุ าตใหใ้ ช้
สถานทต่ี งั้ โรงงว้ิ อกี  พตี่ า่ งหากทตี่ อ้ งขอโทษนาย”
“แตถ่ า้ ผมไมข่ น้ึ ไปยงุ่  กค็ งไมเ่ กดิ เรอื่ ง”
“นายไมโ่ กรธหรอื ”
“ไม่หรอกครับ เจ้าแม่กวนอิมท่านสอนเร่ืองความรักและการให้
อภยั ”
“พเี่ หน็ นายพดู เรอื่ งงวิ้ หลายรอบแลว้  ไหนเลา่ ใหฟ้ งั หนอ่ ยซ ิ เปน็
มาอยา่ งไรถงึ ไดม้ าอยทู่ นี่ ”ี่
จงึ ไดร้ เู้ รอื่ งราววา่  เขาเกดิ ในสลมั  ไมไ่ ดม้ เี ชอ้ื สายจนี  เพยี งแตแ่ ม่
ขายไสก้ รอกอยแู่ ถวโรงงว้ิ  จงึ ไดร้ จู้ กั กบั เจา้ ของคณะ เลยฝากฝงั ใหม้ าอยู่
โรงงวิ้ พอไดก้ นิ ไดอ้ ย ู่ งวิ้ จงึ เปน็ ทกุ อยา่ งในชวี ติ เขาตง้ั แตน่ น้ั มา เดก็ หนมุ่
บอกวา่  เขามงุ่ มน่ั จะเปน็ ตวั แสดงหลกั ของคณะ ซงึ่ ไม่ใชเ่ รอื่ งงา่ ยเลยทคี่ น

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 69

ซงึ่ ไมม่ เี ชอื้ สายหรอื ไดร้ บั การฝกึ ฝนอยา่ งดจี ะกา้ วขนึ้ ไปได ้ ทางเดยี วคอื เขา
ตอ้ งแสดงฝมี อื ใหเ้ ปน็ ทปี่ ระจกั ษ ์ แตก่ ไ็ มง่ า่ ยอกี เชน่ กนั  เพราะงว้ิ แตจ้ ว๋ิ คณะ
นย้ี งั อนรุ กั ษก์ ารแสดงแบบดง้ั เดมิ ทต่ี อ้ งพดู ภาษาจนี  กอ่ นหนา้ นเ้ี ขาจงึ ตอ้ ง
ทอ่ งจำ� แบบคาราโอเกะ ถงึ แมต้ อนนจี้ ะเรยี นภาษาจนี จนพดู ไดบ้ า้ งแลว้  แต่
กย็ งั ไมค่ ลอ่ ง สง่ ผลถงึ การสอ่ื อารมณ์ในการแสดง หากจะเอาดใี หไ้ ด ้ เขาจงึ
ตอ้ งทบทวนฝกึ ฝนใหม้ ากกวา่ คนอน่ื

“แตง่ ว้ิ กแ็ ทบจะไมม่ คี นดแู ลว้ ” ผมแยง้
“ผมรคู้ รบั  แตห่ ากยงั มศี าลเจา้  งวิ้ กย็ งั มงี านแสดง และตอ่ ไปถงึ จะ
ไมม่ คี นดแู ลว้  กย็ งั มเี จา้ ด”ู
ผมปลอ่ ยใหเ้ ขาเลา่  เพยี งพยกั หนา้ รบั ฟงั  สมั ผสั ไดท้ ง้ั ความสขุ ใน
นำ้� เสยี งเมอื่ พดู เรอ่ื งงวิ้  เหน็ ถงึ ความศรทั ธามงุ่ มนั่ แมร้ วู้ า่ เปา้ หมายปลายทาง
มงุ่ สคู่ วามถดถอย...เหมอื นมพี ลงั บางอยา่ งทแ่ี ผข่ ยายออกมาสตู่ วั ผมดว้ ย
“เอาละ่  เทา่ ทไ่ี ดฟ้ งั นายเลา่  นา่ ประทบั ใจมาก คราวนพี้ จ่ี ะบอกเหตุ
ผลจรงิ ๆ ทพี่ านายขนึ้ มาทนี่  ี่ คอื จะบอกวา่ บนนมี้ พี น้ื ทก่ี วา้ งขวาง สวติ ช์ไฟ
อย่ใู กลก้ บั ประต ู นายขนึ้ มาฝกึ ซอ้ มอะไรของนายทน่ี ี่ไดเ้ ลย แตต่ อนลงไปก็
ปดิ ไฟปดิ ประตูใหด้ ว้ ย”
“ขอบคณุ มากๆ ครบั เฮยี  วา่ แตเ่ ฮยี จะไมใ่ หเ้ ราใชพ้ น้ื ทตี่ งั้ โรงงว้ิ แลว้
จรงิ ๆ หรอื ครบั ”
ผมมองเขา้ ไปในแววตาคนู่ น้ั  มปี ระกายเศรา้ แตแ่ ฝงดว้ ยความหวงั
“พกี่ ำ� ลงั คดิ อย”ู่
เปน็ ความจรงิ ทดี่ ว้ ยอารมณช์ ว่ั วบู  ผมอยากตอบโตผ้ จู้ ดั การศาล
เจา้ ดว้ ยการปฏเิ สธใหส้ น้ิ เรอื่ งสน้ิ ราว ไมต่ อ้ งปฏสิ มั พนั ธอ์ ะไรกนั อกี  แตเ่ มอื่
ตอ้ งตดั สนิ ใจเขา้ จรงิ  ขอ้ เทจ็ จรงิ เดมิ ๆ กก็ ลบั มาอกี ครงั้  กลวั วา่ ถา้ ตดั สนิ ใจ
ไปแลว้ จะมารสู้ กึ ผดิ ภายหลงั

70 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ผมพาครอบครัวออกไปทานข้าวเย็นนอกบ้าน กลับถึงบ้านเกือบสองทุ่ม
เปดิ กลอ้ งวงจรปดิ  ปรบั เพมิ่ เสยี ง โตะ๊ จนี ราวสามสบิ ชดุ เรยี งรายเตม็ ถนน
ผคู้ นนงั่ เตม็ เกอื บทกุ โตะ๊  ผจู้ ดั การศาลเจา้ กำ� ลงั เปดิ ประมลู ของมงคล คน
ไทยเชอื้ สายจนี ทส่ี ว่ นใหญม่ ฐี านะด ี เปน็ เจา้ ของกจิ การ รว่ มกนั แขง่ ประมลู
ในราคาสงู หลกั หมนื่  ผรู้ ว่ มโตะ๊ กค็ อยเชยี ร ์ สว่ นกลมุ่ ทอี่ ยรู่ อบนอกซงึ่ ไมไ่ ด้
รว่ มประมลู กจ็ ดจอ่ อยกู่ บั อาหารบนโตะ๊ และพดู คยุ กนั  ขณะทดี่ า้ นตรงขา้ ม
เวทปี ระมลู  หา่ งเพยี งไมถ่ งึ ยส่ี บิ เมตร งว้ิ ยงั ทำ� การแสดงไปตามหนา้ ท ี่ วนั
น้ีเด็กหนุ่มสวมชุดสีแดงคล้ายขุนนาง ก�ำลังบีบเสียงแหลม ออกท่าทาง
จรงิ จงั  ผมไมร่ จู้ กั เรอ่ื งราวทที่ ำ� การแสดงอย ู่ แตค่ าดวา่ เขาไดบ้ ทบาทสำ� คญั
พอควร เทา่ ทเ่ี หน็  มแี ตค่ นสงู อายแุ ละเดก็ ๆ ซงึ่ มากบั ผใู้ หญเ่ ทา่ นน้ั  ทจี่ ดจอ่
อยู่กับเร่ืองราวบนเวที กระนั้น ผมเชื่อว่าในประกายตาของเด็กหนุ่ม คง 
เตน้ ระรกิ ดว้ ยความสขุ

ผมหยบิ ตน้ ฉบบั ของนกั เขยี นหนมุ่ ขนึ้ วางบนโตะ๊ ดว้ ยแรงกระตนุ้
บางอยา่ ง แตแ่ ลว้ กก็ ลบั มาครนุ่ คดิ ถงึ การตดั สนิ ใจของตนเองอกี ครง้ั  แมว้ า่
ศลิ ปะการแสดงงว้ิ จะถกู เพกิ เฉยทอดทง้ิ โดยคนสว่ นใหญ ่ แตเ่ พยี งไมก่ คี่ นที่
สนใจ มนั กม็ คี วามหมายสำ� หรบั ผแู้ สดงแลว้  และเรอื่ งราวเหลา่ นน้ั  อาจสรา้ ง
ความเปลย่ี นแปลงเลก็ ๆ ในตวั เดก็ สกั คน หรอื อาจชว่ ยปลอบประโลมความ
โหยหาของคนรนุ่ เกา่  กถ็ อื วา่ ไดท้ ำ� หนา้ ทโ่ี ดยสมบรู ณแ์ ลว้

เชน่ กนั  แมช้ มุ ชนละแวกศาลเจา้  จะมคี นไทยเชอื้ สายจนี เปน็ สว่ น
นอ้ ย แตพ่ วกเขากม็ ตี วั ตน มรี ากเหงา้  ทไี่ มค่ วรถกู เมนิ เฉย พวกเขามสี ทิ ธิ
ทจ่ี ะดำ� รงไวซ้ ง่ึ ความศรทั ธาและวถิ วี ฒั นธรรมของตน จดุ กง่ึ กลางของการ
อยรู่ ว่ มกนั จงึ เปน็ ความเขา้ อกเขา้ ใจ ...แตข่ ณะเดยี วกนั สทิ ธขิ องปจั เจกก็
ไมค่ วรถกู ละเมดิ

ผมตดั สนิ ใจแลว้  พรงุ่ นจี้ ะยน่ื คำ� ขาดกบั ผจู้ ดั การศาลเจา้  ยนิ ยอม
ใหใ้ ชส้ ถานทตี่ ลอดไปตราบทต่ี อ้ งการ ภายใตข้ อ้ แมว้ า่  เสรจ็ งานแลว้ ตอ้ ง

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 71

จัดการเคลียร์สิ่งของออกจากโรงจอดรถให้หมด ไม่เช่นนั้นผมยกเลิกข้อ
ตกลง โยนภาระการตดั สนิ ใจใหเ้ ขาบา้ ง ผมถอนหายใจโลง่ อก หนั กลบั มา
จดจอ่ กบั ตน้ ฉบบั ของนกั เขยี นหนมุ่ ... 

ใช ่ มนั คอื สงิ่ ทผ่ี มรกั  คดิ วา่ การงานนคี้ งตอ้ งอยกู่ บั ผมไปอกี นาน 
แมว้ า่ มนั จะเปน็ หนทางเดนิ สคู่ วามถดถอยกต็ าม

72 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 73



ขบวนการฟักทอง

โต้หมู

วนั นกี้ นิ อะไรดี

“หนเู กลยี ดกฎของพอ่  เพราะหนไู มเ่ คยไดก้ นิ พซิ ซา่ แบบทหี่ นอู ยากกนิ เลย”
ประโยคทฉ่ี นั ยงั จำ� ขน้ึ ใจไดด้  ี เดก็ ในวยั ยา่ ง ๙ ขวบที่โกรธจนตวั สน่ั เพราะ
ไม่ได้กินพิซซ่าจนต้องโพล่งประโยคดังกล่าวออกมาต่อหน้าพ่อ แต่จน
แล้วจนรอดก็ต้องยอมจ�ำนนไปกินก๋วยเต๋ียวไก่ท่ีโหวตชนะด้วย ๓ ต่อ
๑ เสียง น่ันคือเสียงของพ่อ แม่และพี่ชายของฉันท่ีโหวตเพ่ือเลือกกิน
กว๋ ยเตีย๋ วไก่ ต่อเสียงเดยี วของฉันที่อยากจะกนิ พซิ ซ่าเสยี ใจแทบขาด

“ก๋วยเต๋ียวไกก่ ็อร่อย ลูกอย่าท�ำหน้างอแบบน้ัน”
“ก็มีแต่พ่อแม่และพี่หน่ึงท่ีอร่อย หนูไม่เห็นอร่อยด้วยเลย” ฉัน
บน่ พมึ พำ�
หากพูดถึงครอบครัวฉันแล้ว ส่ิงท่ีฉันเล่าไปนั้น ก็คงไม่ได้ต่าง
จากครอบครวั ปกตทิ ว่ั ๆ ไป ครอบครวั ของเราอาศยั อย่ใู นจงั หวดั ทางภาค
เหนือ บ้านของฉันมีพ่อและแม่ที่เปิดร้านขายเครื่องมือการเกษตร ส่วน
พี่ชายและฉันมีอายุต่างกัน ๒ ปี ซึ่งตอนน้ีเราก�ำลังเรียนอยู่ในโรงเรียน
ประถมเดียวกัน ฉันชื่อสองอยู่ชั้น ป. ๓ ส่วนพ่ีหน่ึงพ่ีชายของฉันอยู่ชั้น
ป. ๕

ทวา่ สง่ิ ทเี่ ปน็ เอกลกั ษณข์ องครอบครวั เรามากทส่ี ดุ กค็ งหนไี มพ่ น้
“กฎวันน้ีกินอะไรดี” ที่พ่อเป็นคนตั้งข้ึน เพราะทั้งพ่อและแม่ต่างง่วนอยู่
กบั การดแู ลรา้ นและไมม่ เี วลาทำ� อาหารในแตล่ ะวนั  จะอาศยั กแ็ ตก่ ารโหวต
เพอ่ื เปน็ มตขิ องครอบครวั วา่ แตล่ ะวนั จะซอื้ อะไรเขา้ มากนิ  หรอื จะออกไป
กนิ อะไรดที ่ีฟงั ดแู ล้วกเ็ หมอื นเปน็ ความคดิ ที่ไม่เลว

แต่ส�ำหรับฉันน้ัน ฉันบอกได้เลยว่า “กฎนี้คือหายนะของโลก!”
เพราะต้งั แตฉ่ ันเกิดมาจนถงึ วันทีฉ่ ันอายุ ๙ ขวบ ฉันยังไมเ่ คยโหวตแล้ว
ชนะเลยสักคร้ัง แม้แต่สิ่งท่ีอยากกินในวันเกิดของตัวเอง จนในวันนั้นที่
ฉันโพล่งตะโกนออกไป แต่ก็ดูเหมือนจะเป็นเรื่องข�ำขันในครอบครัวเสีย
มากกวา่  ท�ำไมไมเ่ คยมีใครคดิ วา่ เร่ืองกินเป็นเรอ่ื งใหญเ่ สยี บ้างนะ!

ผกู้ ำ� หนดเมนอู าหาร

ถึงปัญหาการกินท่ีบ้านจะเป็นเรื่องใหญ่แล้ว ก็ยังเทียบไม่ติดกับการไป
โรงเรียน เพราะมันย่ิงกว่าหายนะของจักรวาล นอกจากจะโหวตเลือก
อาหารไมไ่ ดแ้ ลว้  ยงั ตอ้ งมากนิ อาหารทจี่ ำ� กดั อยใู่ นเมนทู ไ่ี มม่ ใี ครรลู้ ว่ งหนา้
อกี ตา่ งหาก ทำ� ไมโลกชา่ งโหดรา้ ยกบั ฉนั นกั  หากมคี นถามฉนั วา่  “อยเู่ พอ่ื
กินหรือกินเพ่ืออยู่” ฉันคงตอบได้อย่างไม่ต้องคิดให้ปวดหัวเลยว่า “อยู่
เพอ่ื กนิ ” เพราะโลกนจี้ ะนา่ อยไู่ ดอ้ ยา่ งไรกนั  หากไมม่ ขี องอรอ่ ยเปน็ กำ� ลงั
ใจในการใชช้ ีวติ ในแต่ละวนั

๑๒.๐๐ น.
“เด็กๆ วันน้ีเรามีผัดฟักทองกับแกงจืดหมู อย่าลืมล้างมือก่อน
ทานอาหารดว้ ยนะจ๊ะ” 
“อะไรนะ ฟกั …ทอง อกี …แลว้ ” ฉนั โพลง่ ออกมาทา่ มกลางกลมุ่
เพื่อน
“นั่นสิ ฟักทอง ไม่เห็นชอบกิน แต่มีทุกสัปดาห์เลย” เพ่ือนของ

76 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ฉันวา่ อย่างนั้นและฉนั เห็นดว้ ยเป็นอยา่ งทีส่ ุด
“ไหนมีใครชอบกินฟักทองบ้าง ยกมือขึ้น” ฉันยืนตะโกนปาวๆ

หน้าห้อง ถามหาคนทีช่ อบกินฟกั ทองแตไ่ มย่ ักจะมีเพ่อื นคนไหนยกมอื
“แลว้ ใครไมช่ อบกนิ ฟกั ทองบา้ ง ยกมอื ขน้ึ ” คราวนเ้ี พอื่ นเกอื บทงั้

ห้องยกมือ บางคนถึงกบั ยกสองมอื  แสดงถงึ ความไม่ชอบอย่างถงึ ทส่ี ดุ
“ถงึ ไมช่ อบกต็ อ้ งทานนะเดก็ ๆ เพราะประธานนกั เรยี นทพ่ี วกหนู

เลอื กกนั เปน็ คนกำ� หนดเมนนู ี้ไว ้ ครกู เ็ หน็ วา่ มปี ระโยชน ์ ใครไมช่ อบกท็ าน
แกงจดื หมูไป” 

และในอาหารมื้อนั้นก็เป็นเหมือนเช่นเคย ทุกคนต่างแย่งกันตัก
หมูในแกงจดื  สว่ นฟกั ทองถกู ตง้ั ไวอ้ ยา่ งไมม่ ีใครสนใจ แตว่ า่ อยา่ งไรนะ…
ประธานนกั เรียนเป็นคนกำ� หนดเมนฟู ักทองน้ีง้นั หรอื ?

ฟกั ทองปรศิ นา

“พี่หนง่ึ  ประธานนักเรยี นมสี ทิ ธ์ิกำ� หนดอาหารแตล่ ะวันของเราด้วยหรอื ”
ฉันถามพ่ีชายระหว่างทางกลับบ้านถึงอ�ำนาจอันหอมหวานหากได้เป็น
ประธานนกั เรียน

“ใช่ เห็นว่าคนท่ีได้เป็นจะมีสิทธิ์ก�ำหนดอาหารได้สัปดาห์ละ
๒ วัน” ตาของฉันลุกวาวเม่ือรู้ว่าใครท่ีได้เป็นประธานนักเรียนจะเป็น 
ผกู้ ำ� หนดรายการอาหารได้

“แตส่ องไมไ่ ดเ้ ลอื กเขาเปน็ ประธานนกั เรยี นสกั หนอ่ ย ทำ� ไมตอ้ ง
กินอาหารท่ีเขาก�ำหนดด้วย” ฉันบ่นถึงความอยุติธรรมของผลท่ีฉันต้อง
แบกรับท้งั ๆ ทีฉ่ นั ไม่ไดเ้ ป็นคนเลอื ก

“ก็เหมือนบ้านเราไงลูกท่ีท�ำตามหลักประชาธิปไตย ๑ เสียง 
๑ โหวต พอผลโหวตออกมาแล้วเราก็ต้องเคารพเสียงคนส่วนใหญ่” พ่อ
ท่กี ำ� ลงั ขับรถพูดแทรกข้นึ มา

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 77

“แล้วเสียงคนส่วนน้อยจะต้องแพ้เสมอหรือคะ” ฉันถามพ่อด้วย
ความสงสัย “สองอยากกินพิซซ่า แต่ต้องกินก๋วยเต๋ียวไก่ ไปโรงเรียนก็
ต้องกนิ ฟักทอง ท�ำไมไมม่ ีใครมาถามสองบา้ งวา่ สองอยากกนิ อะไร”

“ลูกจะเอาแต่ใจไมไ่ ดน้ ะ” แมพ่ ดู พลางทำ� เสยี งดๆุ  ใส่ฉัน
แน่นอนว่า ฉันจะไม่ยอมแพ้โดยง่าย ท�ำไมฉันจะต้องมากิน
อาหารท่ีฉันไม่ได้เลือกด้วย วันรุ่งขึ้นฉันไม่รอช้าท่ีจะเอาโปสเตอร์ที่ฉัน
วาดทั้งคืนถึง ๑๐ แผ่น ไปแปะรอบๆ โรงเรียน เพื่อให้คนที่เห็นด้วยกับ
ฉนั มาลงชอื่ สนบั สนนุ ไมเ่ อาเมนฟู กั ทอง อยา่ งนอ้ ยถา้ มคี นสกั ครง่ึ โรงเรยี น
ไม่เอาเมนูน้ี เขาก็น่าจะเลิกท�ำเมนูนี้ เพ่ือให้คนยังเลือกเขาเป็นประธาน
นกั เรียนอยู่ในครั้งต่อไป
เปา้ หมายของฉนั คอื ใหม้ คี นมาลงชอ่ื  ๒๕๑ คน จากทงั้ โรงเรยี น
ทมี่  ี ๕๐๐ คน แตก่ เ็ ปน็ วนั ทฉ่ี นั นงั่ รอเกอ้  เพราะนอกจากเพอ่ื นๆ ในหอ้ ง 
ของฉนั แลว้ นน้ั กไ็ มม่ ใี ครมาลงชอ่ื เพมิ่ เลย ยง่ิ พอฉนั ไดเ้ ดนิ รอบๆ โรงเรยี น 
จงึ ไดเ้ ขา้ ใจ โปสเตอรท์ ง้ั หมดของฉนั ถกู ดงึ ออกไปไมเ่ หลอื แมแ้ ต่ใบเดยี ว
น่ีความหวังของฉันจะไม่เหลือเลยงั้นหรือ…ฉันจะต้องทนกินสารพัดเมนู
ฟกั ทองตอ่ ไปจรงิ ๆ หรือ… 
พระอาทติ ยเ์ รมิ่ จะเหนอื่ ยออ่ นแรงพานทำ� ใหแ้ สงแดดเรมิ่ ออ่ นลง
ในช่วงเย็น เหมือนกับฉันท่ีเดินอย่างแสนผิดหวังกลับไปยังลานจอดรถ 
เพื่อรอพ่อกับแม่มารับ แต่แล้วสายตาของฉันก็ต้องไปสะดุดกับท่ีดิน
แปลงหน่ึงท่ีอยู่ติดกับโรงเรียนซึ่งมีฟักทองปลูกอยู่เต็มไปหมด ท�ำไมฉัน
ไม่เคยเห็นท่ีตรงนี้มาก่อนนะ หรือนี่จะเป็นฟักทองที่เรากินกันอยู่ทุกวัน
ฉนั ได้แตเ่ อะใจ
“เรื่องน้ีตอ้ งมีสิง่ ไม่ชอบมาพากลแน่ๆ”

78 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ปแี หง่ ฟกั ทอง

วันน้ีเป็นวันเสาร์แต่ฉันกลับต้องมานั่งแหงกติดอยู่ที่งานท่ีผู้ใหญ่เรียกกัน
ว่า “งานประชุมประชาคมต�ำบล” งานท่ีมีแต่ผู้ใหญ่มานั่งประชุมกัน พ่อ
บอกว่างานน้ีเป็นงานท่ีส�ำคัญท่ีจะก�ำหนดหน้าตาของท้องถิ่นท่ีเราอยาก
ให้เป็น ซ่ึงส�ำหรับฉันแล้วนั้น ฉันไม่ได้ต้องการอะไรมากมาย เพียงแต่
ขอใหม้ ีรา้ นพซิ ซา่ เยอะๆ ก็เพียงพอแล้ว 

ในการประชมุ นน้ั  ฉนั กบั พช่ี ายฟงั ทเ่ี ขาประชมุ กนั บา้ ง บางคราว
ก็เล่นกันจนพ่อกับแม่ต้องหันมาดุ ถึงฉันจะไม่ค่อยเข้าใจเนื้อหาท่ีพวก
เขาพูดๆ กัน แต่เท่าท่ีสังเกตดูแล้วพวกผู้ใหญ่หลายคนมีท่าทางจริงจัง
กบั งานนจี้ นควิ้ พันเข้าหากนั  แตบ่ างคนกค็ งรสู้ กึ เหมอื นฉันที่ไดแ้ ต่น่งั รอ
ให้เวลาผ่านไปเท่านั้น 

“ผมไม่เห็นด้วยกับการท่ีจะเอาน้�ำไปลงให้ไร่ฟักทองอย่างเดียว
แล้วที่นาของผมล่ะ จะไปหาน้�ำมาจากไหน” เอ๊ะ อะไรฟักทองๆ นะ ฉัน
ฟังได้ไมถ่ นัด

“เราไมไ่ ดบ้ อกวา่ จะเอานำ�้ ทมี่ ีใหไ้ รฟ่ กั ทองอยา่ งเดยี ว เพยี งแตจ่ ะ
ขอแบง่ มาสกั สว่ นหนงึ่ เทา่ นน้ั  ฟกั ทองก็ไมไ่ ดใ้ ชน้ ำ�้ มากอะไร” ตวั แทนสภา
อบต. เริม่ อธบิ ายและฉนั เร่มิ เงย่ี หฟู ังให้ชดั เจนมากข้นึ  

“จริงอยู่ว่าฟักทองไม่ใช่พืชที่ใช้น�้ำมาก แต่ก็ต้องให้น้�ำเช้าเย็น
มันจะกระทบต่อการใช้น้�ำทั้งต�ำบลน่ะสิ” คุณลุงคนเดิมสวนกลับตัวแทน
สภา อบต. อะไรนะ…ฟัก…ทอง อีกแล้วหรือ ท�ำไมช่วงน้ีก็มีแต่ฟักทอง
น่ีมนั อะไรกนั

“โครงการนเ้ี ปน็ โครงการนำ� รอ่ งตามแผนพฒั นาของตวั แทนนายก
อบต. ทที่ กุ ทา่ นไดเ้ ลอื กมา ทา่ นนายกมวี สิ ยั ทศั นก์ า้ วไกลจะใหต้ ำ� บลของ
เราหนั มาปลกู ฟกั ทอง เพอ่ื รายไดท้ ด่ี กี วา่ การปลกู ขา้ ว แลว้ ทาง อบต. ก็
พรอ้ มสนบั สนนุ การอบรมใหช้ าวบา้ นทกุ คนใหไ้ ดผ้ ลผลติ ทดี่ ”ี  ตวั แทนสภา

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 79

อบต. ตอบอกี ครงั้  
“เรามคี วามรเู้ รอ่ื งการปลกู ขา้ วและก็ไดผ้ ลดอี ยแู่ ลว้  ฟกั ทองเราก็

ปลกู หลงั จากทำ� นาเปน็ ชว่ งๆ ทำ� ไมเราตอ้ งหนั ไปปลกู ฟกั ทองอยา่ งเดยี ว
พันธุ์เดียวด้วย” คุณลุงพูดถึงการปลูกข้าวและฟักทอง แต่ที่ประชุมส่วน
ใหญ่ก็ไมไ่ ด้มีทา่ ทขี ัดขืนอะไรกบั แผนการปลกู ฟักทองดงั กล่าว

“เอาเป็นว่า เราจะเก็บข้อโต้แย้งในการปลูกฟักทองไว้ แล้วจะ
หาทางออก เพื่อมาคุยกับทุกคนอีกครั้งในการประชุมประชาคมต�ำบล
ครัง้ ถัดไป”

หลังจากจบงานแล้ว แต่ความรู้สึกฉันเหมือนยังถูกผูกติดกับ
ฟักทอง น่ีมันอะไรกัน ต้ังแต่ที่โรงเรียนจนถึงระดับต�ำบลของฉันก็มีแต่
ฟักทอง หันไปทางไหนก็มีแต่เรื่องฟักทอง เหมือนชีวิตของฉันก�ำลังตก
อยู่ในดงฟักทองมากข้ึนทุกวัน

ฝนั รา้ ยในชวี ติ จรงิ

“ฉนั เกลยี ดฟกั ทอง!” ฉนั ตกใจจนเผลอตะโกนออกมาตอนใกลเ้ วลารงุ่ สาง
เม่อื ลมื ตาจึงพบว่านัน่ เป็นเพยี งแคฝ่ ันไป 

ในฝันน้ันช่างน่ากลัวเสียน่ีกระไร ฉันล้มลงไปในไร่ฟักทอง
เถาวัลย์ท่ีเป็นดังมือไม้ของมันเร่ิมคืบคลานเข้ามาพันขา พันแขนและ
ก�ำลังจะดูดตัวฉันลงไป แต่คงยังเป็นโชคดีของฉันท่ีนั่นเป็นเพียงแค่ฝัน
ร้ายใกล้รุ่งสว่าง บอกว่าวันนี้เป็นวันจันทร์อีกครา ฉันไม่สามารถข่มตา
นอนหลับต่อไปได้ จึงได้อาบน�้ำประแป้งแต่งตัวไปเรียนเร็วกว่าผู้ใดใน
บ้านเลยเชียว พร้อมกับท�ำใจไว้ระดับหน่ึงว่าในสัปดาห์นี้ต้องเจอกับเมนู
ฟกั ทองไปอกี  ๒ คร้งั ตามระเบียบ 

วนั จนั ทรม์ ฟี กั ทองนง่ึ  วนั องั คารมซี ปุ ฟกั ทอง แตไ่ ฉนวนั พธุ กย็ งั
มฟี กั ทองผดั ไข ่ วนั พฤหสั บดมี ฟี กั ทองเชอ่ื ม วนั ศกุ รก์ ย็ งั ตามมาดว้ ยแกง

80 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ฟกั ทอง ไม่ใชแ่ คอ่ าทติ ยน์ เ้ี ทา่ นน้ั  แตอ่ าทติ ยถ์ ัดมาทกุ ๆ เมนูในโรงเรยี น
แทบจะกลายเปน็ ฟกั ทองและเหมอื นฟกั ทองจะกลายเปน็ เมนปู กตปิ ระจำ�
วันในโรงเรียนไปเสียแล้ว

“ผ้ึง ฉนั เบ่ือฟกั ทองมาก” ฉันบน่ กับเพอื่ น
“สอง ฟังฉันนะ ถึงสองจะเบื่อก็เบื่อแค่ฟักทองในโรงเรียน ส่วน
ฉันนะ กลบั บา้ นไปยังตอ้ งมเี มนฟู กั ทองที่บา้ นอีก”
“ท�ำไมเป็นอย่างน้ันล่ะผ้ึง” ฉันถามด้วยความสงสัย พลางคิดว่า
หากตัวเองต้องกนิ ฟักทองทุกวนั คงหวั เสียเป็นแน่
“พ่อของฉันหันมาปลูกฟักทองแทนปลูกข้าวเน่ียสิ บอกว่ามี
บรษิ ทั ใหญเ่ อาเมลด็ มาขาย พรอ้ มกบั มเี ครอื่ งมอื เครอื่ งไมใ้ หพ้ รอ้ ม แลว้
ยังมีให้ไปอบรมกับส่วน อบต. ถ้าปลูกเสร็จก็จะมารับซ้ือ แต่ตอนน้ีปลูก
ไปแล้วก็ยังไม่มีใครมารับซ้ือเลย ต้องเอามากินเอง ไม่เช่นนั้นก็เน่าเสีย
หมด” ฉันยังไม่เข้าใจที่ผึ้งพูดท้ังหมด เหมือนท่ีผึ้งก็ยังมีทีท่าไม่เข้าใจ
พอ่ ของเธอ แตฉ่ นั กพ็ อจะรูว้ ่า ต่อไปคงมฟี กั ทองล้นเอ่อไปทง้ั ต�ำบลของ
เราเปน็ แน่

ฟกั ทองเปน็ พษิ

พักหลังมานี้ฉันได้ยินพ่อและแม่บ่นเป็นประจ�ำถึงยอดขายของท่ีร้านที่ 
มแี ตล่ ดลงเรอื่ ยๆ เพราะชาวบา้ นไดซ้ อื้ ทง้ั เมลด็  เครอื่ งมอื  รวมถงึ ปยุ๋ และ
สารเคมีต่างๆ จากบริษัทใหญ่ที่เข้ามาบอกว่าจะรับซื้อผลผลิตท้ังหมดท่ี
ชาวบ้านปลูกด้วยราคาที่สูงกว่าท้องตลาดเป็นอย่างมาก มิหน�ำซ้�ำทาง
นายก อบต. ก็ไม่ได้จัดประชุมประชาคมต�ำบลอีกครั้งตามที่พูดไว้ว่าจะ
มีการทบทวน แต่กลับออกเป็นแผนพัฒนาสนับสนุนการปลูกฟักทองอีก
ชาวบา้ นเลยดีใจกันยกใหญแ่ ละหนั ไปปลกู ฟักทองแทนการปลกู ข้าว

แตจ่ นถงึ วนั น ้ี กย็ งั ไมเ่ หน็ มวี แ่ี ววทจี่ ะมบี รษิ ทั เขา้ มารบั ซอื้ ตามท่ี

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 81

บอกกลา่ วกนั ไว ้ นำ�้ ในตำ� บลสว่ นใหญก่ ถ็ กู ใชไ้ ปกบั การปลกู ฟกั ทอง ทำ� ให้
ชาวนาทยี่ งั ตอ้ งปลกู ขา้ วอยเู่ รม่ิ มปี ญั หาขาดแคลนนำ�้ ในการทำ� นา จนชาว
บ้านบางส่วนเร่ิมไม่พอใจและได้ไปรวมตวั กันทท่ี ี่ท�ำการ อบต.

“ท่านบอกจะมีการจัดประชุมประชาคมต�ำบลอีกครั้ง แต่ก็หาย
เงียบไป จนสุดท้ายก็ออกมาเป็นแผนพัฒนา อบต. โดยท่ีพวกเราบาง
ส่วนยงั ไม่เหน็ ดว้ ย” เสียงของคณุ ลงุ คนทีค่ ดั คา้ นในการประชมุ คร้งั แรก

“ทา่ นนายก พวกเรามปี ญั หาจากแผนทที่ า่ นทำ�  ทำ� ไมทา่ นนายก
ถงึ นง่ิ เฉยแบบน”้ี  เสยี งคณุ ปา้ ซงึ่ เปน็ ชาวนา แตต่ อนนี้ไมม่ นี ำ�้ เพอื่ ทจ่ี ะทำ�
นาตอ่ เลย

“ถ้าท่านไม่แก้ปัญหาก็ออกจากต�ำแหน่งให้คนท่ีแก้ปัญหาได้มา
ท�ำแทน” เสียงพ่อของผ้ึงท่ีปลูกฟักทองมาได้สักระยะ แต่ยังไม่มีบริษัท
มารับซอื้ ตามที่สัญญา

จนแล้วจนรอดท่านนายก อบต. ก็ออกมาพร้อมกับโทรโข่ง
ประกาศดังกึกก้องอย่างชัดเจนว่า “มีชาวบ้าน ๓ ใน ๔ เลือกให้ผมมา
เป็นนายก อบต. แต่พวกท่านที่มารวมตัวกันวันนี้ยังไม่ถึงคร่ึงเลย จะให้
ผมฟังเสียงพวกท่านก็คงไม่ได้ เพราะผมเคารพในเสียงส่วนใหญ่ท่ีเลือก
ผมมา ซ่ึงผมเรียกว่า ประชาธิปไตย” พร้อมกับหายเข้าไปในที่ท�ำการ
อบต. อีกครา

“น่ีหรือประชาธิปไตยอย่างท่ีเขาว่า ไม่เห็นจะดีเลย ซ�้ำเลือกมา
แล้วยังสร้างปญั หาอีก” ชาวบา้ นบางคนเร่มิ บ่นและแสดงอาการผดิ หวงั

“น่นั สิ หมดหวงั จริงๆ คงต้องพ่ึงตวั เองกันไป” 

เบอ้ื งหลงั ของฟกั ทอง

หลังจากเหตุการณ์ท่ีท่ีท�ำการ อบต. ชาวบ้านบางส่วนได้อัดคลิปวิดีโอ 
ในขณะทนี่ ายก อบต. พดู ไวแ้ ละไดอ้ ปั โหลดในสอ่ื โซเชยี ลมเี ดยี อยา่ งรวดเรว็

82 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

สง่ ผลใหม้ คี อมเมนตท์ เ่ี ขา้ มาวพิ ากษว์ จิ ารณน์ ายก อบต. อยา่ งมากมาย
“การเลือกต้ังเป็นส่วนหนึ่งของวิถีประชาธิปไตย เพราะเราฟัง

เสียงของคนทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน แต่การเลือกต้ังอย่างเดียวไม่ใช่
ทั้งหมดของประชาธิปไตย การอ้างเสียงข้างมากแต่เมินเสียงข้างน้อย
แลว้ มาบงั หนา้ ดว้ ยคำ� วา่ ประชาธปิ ไตย จะเรยี กวา่ ประชาธปิ ไตยไดอ้ ยา่ งไร
กนั ” หนงึ่ ในคอมเมนต์ในวิดีโอวิจารณ์ถึงค�ำพดู ของนายก อบต. 

ย่ิงไปกว่านั้น เรื่องนี้ยังถูกสื่อโทรทัศน์ช่องหลักน�ำเอาไปเสนอ
ข่าวอีกต่างหาก น่ีเป็นคร้ังแรกเลยก็ว่าได้ท่ีฉันได้ยินชื่อต�ำบลของตัวเอง 
ออกทวี  ี แตฉ่ นั ก็ไมร่ วู้ า่ จะดีใจหรอื เสยี ใจดกี นั แน.่ ..หลงั จากขา่ วออกทวี ไี ด้
ไมน่ าน นายอำ� เภอจงึ เขา้ มาสอบสวนและพบวา่  นเี่ ปน็ ขบวนการฟกั ทอง
ลวงโลก! จึงได้เสนอต่อผู้ว่าราชการจังหวัดให้ส่ังนายก อบต. พ้นจาก
ต�ำแหน่ง 

ฉนั เองกเ็ พงิ่ รวู้ า่  ขบวนการฟกั ทองนี้ไมไ่ ดเ้ กดิ ขนึ้ เฉพาะในตำ� บล
ทคี่ รอบครวั ของฉนั อาศยั อยเู่ ทา่ นนั้  แตย่ งั เกดิ ขนึ้ ในอกี หลายๆ ตำ� บลดว้ ย
กนั  มกี ารวางแผนตง้ั แตร่ ะดบั กลมุ่ ทนุ ขนาดใหญท่ อ่ี ยากจะเขา้ มาผกู ขาด
การซื้อขายเคร่ืองมือการเกษตรกับชาวบ้าน แล้วร่วมมือกับนายก อบต.
ของหลายๆ ต�ำบล เพื่อผลักดันใหเ้ ป็นแผนพฒั นาของ อบต. โดยทส่ี ภา
อบต. ซง่ึ ควรจะเปน็ ตวั แทนถว่ งดลุ แทนชาวบา้ นกก็ ลบั เหน็ ดเี หน็ งามดว้ ย
เพราะเหน็ วา่ เปน็ นโยบายทจี่ ะทำ� ใหช้ าวบา้ นไดเ้ งนิ ทม่ี ากขนึ้  แตท่ ซ่ี ำ�้ รา้ ย 
กวา่ นัน้  ขบวนการนย้ี ังลามไปถงึ ในระดับโรงเรยี นที่ฉนั ก�ำลังเรยี นอยู่

เมนูฟักทองทั้งหลายท่ีผ่านมาน้ัน เกิดจากลูกของนายก อบต.
ท่ีตอนนี้เรียกว่าเป็น อดีตประธานนักเรียน เขาเป็นคนเสนอต่อคุณครู
ถงึ เมนฟู กั ทองตา่ งๆ โดยอ้างวา่  “ดีกบั นกั เรียน” เพื่อเอ้อื ประโยชน์ใหแ้ ก ่
พ่อของตัวเองที่มีไร่ฟักทองติดกับโรงเรียน ซ่ึงแท้จริงแล้วเหตุผลดั้งเดิม
ที่โรงเรยี นใหส้ ทิ ธปิ์ ระธานนกั เรยี นในการเลอื กอาหารไดส้ ปั ดาหล์ ะ ๒ วนั

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 83

นน้ั  กเ็ พอื่ อยากใหเ้ ดก็ ๆ ไดเ้ สนอเมนทู อี่ ยากทานตอ่ ตวั แทนของนกั เรยี น
แต่เม่ือคนท่ีเป็นตัวแทนไม่เคยรับฟังเสียงของนักเรียนและเลือกแต่ 
ผลประโยชน์ของตัวเอง ผลก็ตกอยู่ท่ีฉันและเพื่อนๆ ท่ีต้องมีฝันร้ายกับ
อาหารกลางวนั ของโรงเรยี นไปอกี นาน

ตั้งแต่วันน้ัน ฉันตัดสินใจว่า “ฉันจะเป็นประธานนักเรียนท่ีอายุ
น้อยที่สุด” ฉันกล่าวท่ามกลางกลุ่มเพื่อนด้วยหน้าตาจริงจังราวกับจะลง
สมัครเปน็ นายกรฐั มนตรี

“ฉันอยากเป็นตัวแทนให้ทุกคนได้เข้ามาบอกว่าอยากกินอะไร
หรอื ไมอ่ ยากกนิ อะไร แลว้ ฉนั ก็ไมอ่ ยากกนิ เมนฟู กั ทองอกี แลว้  แตถ่ า้ มคี น
ยงั อยากกิน ฉันกจ็ ะฟังเสียงของเขา” เพอื่ นบางคนถงึ กับหวั เราะออกมา
แตฉ่ นั พดู ดว้ ยความจรงิ ใจและมงุ่ มนั่ จะลงสมคั รเลอื กตง้ั ประธานนกั เรยี น
ที่ก�ำลงั จะเกดิ ข้นึ ในไม่ชา้

ไมม่ แี ลว้ ฟกั ทอง

หลังจากท่ีนายก อบต. คนเก่าต้องออกจากต�ำแหน่งไป ก็ถึงเวลาที่จะ
ต้องมีการเลือกนายก อบต. คนใหม่ ชาวบ้านหลายๆ คนท่ีเคยบ่นถึง
ประชาธิปไตยกย็ ังคงมาเลือกในครงั้ น้ ี ทำ� ใหฉ้ ันอดถามพ่อเสยี ไมไ่ ด้

“พ่อคะ ท�ำไมประชาธิปไตยเป็นแบบน้ี คนถึงยังอยากมาเลือก
ตั้งกันล่ะคะ” ฉันถามพ่อด้วยเสียงเจื้อยแจ้วแสดงถึงความอยากรู้ตาม
ประสาเด็ก

“ในระบบประชาธิปไตย ไม่ใช่ทุกคร้ังที่เราจะมีผู้น�ำที่ดี แต่ภาย
ใต้ระบบนี้ เรายังมีโอกาสในการตรวจสอบถ่วงดุลและเลือกผู้แทนหรือ
ผู้น�ำใหม่ สิ่งส�ำคัญคือเราต้องเลือกคนท่ีฟังเสียงประชาชน แม้เสียงนั้น
จะเป็นเสียงท่ีแผ่วเบาก็ตาม” พ่อตอบด้วยภาษาชวนสับสน แต่ฉันก็พอ
จะจับใจความไดบ้ ้าง

84 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

“แล้วท�ำไมทั้งพ่อ แม่ แล้วก็พี่หนึ่ง ถึงไม่เคยฟังว่าหนูอยากกิน
อะไรบ้าง” ฉนั บ่นตอ่ หนา้ ครอบครัว

“พ่อขอโทษนะท่ีพยายามจะสอนลูกถึงความเป็นประชาธิปไตย
แต่กลบั ทำ� ให้เป็นเผดจ็ การเสียงข้างมากในครอบครัวเสียเอง”

“ผ…เผด็จ…ก…การ อะไรนะคะ” ยิ่งพ่อพูด ฉันยิ่งงุนงงกับ 
ค�ำศัพท์แปลกๆ ของพ่อ

“เอาเป็นว่าพ่อเขาจะฟังเสียงของสองให้มากข้ึนนะลูก” แม่บอก
กับฉัน

“งน้ั วนั น้ีเรากินพิซซ่ากนั ได้หรอื ยงั คะ”
“ใครโหวตให้สองบ้างยกมือข้ึน” เสียงของพี่หน่ึงถามทุกคนใน
บ้านและวันน้เี ป็นวนั แรกท่ที ้งั บา้ นยกมอื โหวตใหเ้ มนูที่ฉนั อยากกนิ
“ไปกินพิซซ่ากนั เถอะ” พอ่ กล่าว

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 85



คราบท่ยี งั ลอกออกไม่หมด

พยุงศกั ด์ ิ แบบอย่าง

การไปเล่นดนตรีงานแต่งท่ีพัทยาเมื่อวานนี้ นอกจากเงินค่าจ้าง ๒,๐๐๐
บาทแลว้  แรงบนั ดาลใจเปน็ ของชำ� รว่ ยท่ีไดร้ บั กลบั มาเพมิ่ เตมิ ดว้ ย ในวยั
๓๕ ปี หลายคนพยายามลงหลักปักฐานและจริงจังกับชีวิตเพ่ิมมากขึ้น 
ความฝันถูกท้ิงไว้ตามรายทาง เพราะเชื่อว่ามันอาจเป็นตัวถ่วงให้การ
ดำ� เนนิ ชวี ติ ไปสจู่ ดุ หมายตอ้ งลา่ ชา้ ออกไป เปน็ จดุ หมายทสี่ งั คมพรอ้ มใจ
กันก�ำหนดรูปแบบของความส�ำเร็จโดยวัดจากทรัพย์สินเงินทอง หน้าที่ 
การงาน ช่ือเสียงเกยี รตยิ ศ คนนับหนา้ ถือตา

“หรรษา” ก็ถูกก�ำหนดรูปแบบของความส�ำเร็จเช่นเดียวกับคน
ทวั่ ไป เพยี งแตเ่ ขาไมย่ อมทง้ิ ความฝนั ไวต้ ามรายทาง แมจ้ ะทำ� ใหก้ ารเดนิ
ทางช้าลง เขายังคงค้นหาแรงบันดาลใจใหม่ๆ เพ่ือน�ำมาสานต่อความ
ฝัน และยังคงหอบห้ิวมันติดตัวไปด้วยเสมอ เพลง “Free Me” ของวง 
“Uriah Heep” เป็นของช�ำร่วยท่ีได้รับกลับมาจากงานแต่งเม่ือวานนี้
หรรษารจู้ กั เพลงนจ้ี ากพอ่ ทม่ี กั จะเปดิ ใหฟ้ งั ตงั้ แตส่ มยั ทยี่ งั เปน็ เดก็  ความ
ตายของพอ่ เมอ่ื  ๑๐ ปกี อ่ น ทำ� ใหเ้ พลงนร้ี างเลอื นไปจากความทรงจำ� พอ
สมควร ตอ่ เมอ่ื ไดย้ นิ นกั ดนตรอี กี วงเลน่ เพลงน ้ี แรงบนั ดาลใจเกา่ ๆ กถ็ กู
ปัดฝุ่นเพ่ือน�ำกลับมาใช้ใหม่อีกครั้ง เขาต้ังใจจะน�ำเพลงน้ีมาเล่น ด้วย

ประสบการณ์การเล่นดนตรีมายาวนาน หรรษาจึงใช้เวลาไม่นานนักกับ
การซ้อม การปรับเปล่ียนคีย์และโน้ตเพลงให้เหมาะสมกับการที่วงของ
เขาจะน�ำไปเล่นในรูปแบบของตัวเอง พร้อมที่จะน�ำไปบรรเลงกับเพ่ือน
ร่วมวงในเย็นย่�ำค�ำ่ นี้

นอกจากการเล่นดนตรีที่มีคนจ้างไปเล่นตามงานอีเวนต์ต่างๆ
อย่างงานแต่งเมื่อวานแล้ว การเล่นดนตรีเปิดหมวก เป็นอีกหนึ่งแหล่ง
รายได้ท่ีน�ำมาเลี้ยงดูครอบครัว และน�ำมาค�้ำจุนความฝันของหรรษาให้
ยงั คงดำ� เนนิ ตอ่ ไป การเลน่ ดนตรเี ปดิ หมวกอาจไมไ่ ดน้ ำ� มาซงึ่ ความสำ� เรจ็
ในหนา้ ทก่ี ารงาน ความสำ� เรจ็ จากการมชี อื่ เสยี งเกยี รตยิ ศ คนนบั หนา้ ถอื ตา
แตม่ นั นำ� มาซงึ่ ความสำ� เรจ็ จากการมที รพั ยส์ นิ เงนิ ทอง สำ� หรบั สายตาของ
คนท่ัวไป การหยิบย่ืนเศษเงินเล็กๆ น้อยๆ เพื่อสนับสนุนความบันเทิง
ข้างทาง โดยมีนักดนตรีเปิดหมวกบรรเลงให้ฟัง มันไม่ได้มากมายอะไร
นักส�ำหรับผู้ให้ แต่ส�ำหรับผู้รับแล้ว เมื่อน�ำเศษเงินเหล่าน้ันมารวมกัน
หลังจากจัดสรรปันส่วนกับเพื่อนร่วมวงแล้ว หรรษาจะมีเงินติดตัวกลับ
บา้ นจากการไปเปดิ หมวกรว่ มๆ ๕๐๐ บาทตอ่ การเลน่ ดนตรเี ปดิ หมวก ๒
ถึง ๓ ชั่วโมง ถ้าวันไหนขยันเดินสายเปิดหมวกสักสองที่ และเป็นแหล่ง
ท่ีผู้คนพลุกพล่าน การหาเงินหลักพันน้ันไม่ใช่เรื่องยากเลย ส�ำหรับนัก
ดนตรเี ปดิ หมวกอย่างหรรษากับเพอื่ นร่วมวงของเขา

ช่วงต้นของชีวิตนักดนตรี หรรษาเคยเล่นดนตรีประจ�ำตามร้าน
อาหาร ความรับผิดชอบและความตรงต่อเวลาเป็นสิ่งส�ำคัญ จะมีธุระเร่ง
ด่วนแค่ไหน จะป่วยไข้เพียงใด ก็ต้องลากสังขารไปเล่นให้ได้ หรือไม่ก็
ตอ้ งลำ� บากโทรศพั ทห์ าคนไปแทน บางรา้ นเรยี กรอ้ งคา่ ปรบั หากนกั ดนตรี
ไปเลน่ ไมไ่ ดห้ รอื ไปเลน่ ไมท่ นั อกี ตา่ งหาก จะรบั งานอเี วนตก์ ต็ อ้ งพะวงวา่  
จะไปเล่นที่ร้านประจ�ำไม่ทัน หรรษาจึงตัดสินใจเลิกเล่นดนตรีประจ�ำ  
หันมาเอาจริงเอาจังกับการเล่นดนตรีเปิดหมวก ควบคู่ไปกับการรับงาน 

88 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

อีเวนต์ต้ังแต่เม่ือ ๕ ปีท่ีแล้ว และดูเหมือนว่าจะเป็นการตัดสินใจท่ีถูกที่
ถกู เวลา ครั้งหน่งึ ในชีวิตของเขาเลยทีเดยี ว

นาฬิกาที่ผนังบอกเวลาบ่าย ๔ โมงคร่ึง หรรษาคว้าตู้ล�ำโพง
ขยายเสียงแบบเคลื่อนที่กับกีตาร์โปร่งไฟฟ้าคู่ใจ ไปไว้ที่ท้ายรถกระบะ
ของเขา สายตาเหลือบไปเห็นอะไรบางอย่างเคลื่อนไหวอยู่ท่ีใต้พุ่มไม้
ไมไ่ กลจากทจี่ อดรถนกั  เมอื่ เดนิ เขา้ ไปดูใกลๆ้  กพ็ บวา่ มนั เปน็ งเู ขยี วหาง
ไหม ้ “คราบทย่ี งั ลอกออกไมห่ มด” ทำ� ใหม้ นั เชอ่ื งชา้ กวา่ ทคี่ วรจะเปน็  ทกุ
ครั้งที่ลอกคราบจะท�ำให้ตัวมันโตข้ึน เหมือนกับคนเราท่ีตัวโตขึ้นก็ต้อง
เปลย่ี นเสอ้ื ผา้ ไปใสต่ วั ท่ีใหญข่ น้ึ  ความทรงจำ� เกา่ ๆ ในชวั่ โมงวทิ ยาศาสตร์
สมัยเป็นเดก็ ผุดขึน้ มา 

การที่หลังบ้านติดกับสวน จึงไม่น่าแปลกอะไรท่ีจะพบเห็นงู จะ
ฆ่าให้ตายก็ผิดวิสัยศิลปินอย่างหรรษา จะปล่อยไว้ก็เป็นห่วงลูกชายวัย
ก�ำลังซน หรรษาตัดสินใจใช้ด้ามไม้กวาดตวัดเหวี่ยงมันลอยละล่ิวข้าม 
พมุ่ ไมไ้ ปตกกลางสวนทีท่ ีม่ ันควรจะอยู่ 

ความเป็นงูโดยชาติก�ำเนิดของมันก็น่าขยะแขยงขนลุกขนพอง
ส�ำหรับคนที่ไม่ชอบงูอยู่แล้ว ยิ่งมาอยู่ในสภาพก�ำลังลอกคราบ มีคราบ
ทย่ี งั ลอกออกไมห่ มดตดิ อยตู่ ามตวั แบบน ี้ ยง่ิ ทวคี ณู ความขยะแขยงขนลกุ
ขนพองเขา้ ไปกนั ใหญ ่ นถี่ า้ คนอยา่ งเราตอ้ งลอกคราบทกุ ครง้ั ทรี่ า่ งกายมี
การเจรญิ เตบิ โต ไมร่ จู้ ะอย่ใู นสภาพเดยี วกนั แบบนห้ี รอื เปลา่  หรรษาคดิ ไป
เรอ่ื ยเป่ือยขณะยืนรอจนแน่ใจวา่  เจ้างูตวั น้มี ันจะไม่ยอ้ นกลบั มาใกลบ้ ้าน
ของเขาอกี  ก่อนสตาร์ทรถม่งุ หนา้ ยงั จดุ หมายในเยน็ ย�่ำคำ่� นี้

ใช้เวลาไม่ถึงครึ่งชั่วโมงก็มาถึงจุดหมาย เป็นตลาดนัดเปิดท้าย
ขายของ ตดิ กบั ปา้ ยรถเมล ์ เยอ้ื งออกไปไมไ่ กลนกั มหี า้ งสรรพสนิ คา้ ขนาด
ใหญต่ งั้ อย ู่ แมจ้ ะเปน็ ยา่ นชานเมอื ง แตก่ ค็ บั คงั่ ไปดว้ ยผคู้ นเกอื บตลอดทง้ั
วัน มันเป็นศูนย์รวมของรถเมล์สายต่างๆ ในแถบนี้ ใครมีธุระจะไปไหน

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 89

มาไหน โดยเฉพาะการเข้าไปในเมือง ก็อาศัยต่อรถเอาท่ีน่ี และคาดว่า
ผู้คนจะคับค่ังมากกว่านี้อีกในอนาคต เมื่อสถานีรถไฟฟ้าด้านบนท่ีเปิด
ใช้บริการมา ๓ ปี เริ่มได้รับความนิยมจากผู้คนมากขึ้น หน้าที่หลักของ
รถไฟฟ้าก็คงไม่ต่างจากรถเมล์ นั่นคือการขนคนเข้าไปท�ำงานในเมือง
ตอนเช้า และขนคนออกจากเมืองกลับมาพักผ่อนยังท่ีพักอาศัยในตอน
เยน็  ขนึ้ อยกู่ บั รายไดแ้ ละสถานะทางการเงนิ ของแตล่ ะคน ผมู้ รี ายไดน้ อ้ ย
อาศยั บรกิ ารรถเมลอ์ าจไมค่ อ่ ยมโี อกาสไดข้ น้ึ ไปบนสถานรี ถไฟฟา้  ถา้ ไม่
จ�ำเป็นจริงๆ ตรงกันข้ามกับผู้มีรายได้ปานกลางถึงมีอันจะกิน ที่จ�ำเป็น
ต้องลงจากสถานีรถไฟฟ้ามายังป้ายรถเมล์ เพื่อต่อรถแท็กซี่ หรือไม่ก็
รอให้ญาติสนิทมิตรสหายขับรถมารับ ไม่ต้องให้นักวิจัยหรือนักสถิติมา
ประมวลผลข้อมูลก็สามารถวิเคราะห์ได้ว่า พื้นที่บริเวณน้ีคือท�ำเลทอง
ของการทำ� มาหากนิ อยา่ งแท้จริง โดยเฉพาะในช่วงเยน็ ยำ�่ แบบนี้ 

พ่อค้าแม่ขายรวมถึงผู้ท่ีมาอาศัยพื้นท่ีแห่งนี้หากินต้ังแต่วัยใส
ยันวัยชรา ต่างยินดีท่ีจะจ่ายค่าเช่าเพื่อจับจองพ้ืนท่ีค้าขาย ไม่ว่าจะเป็น
ของกิน ของใช้ เส้ือผ้าอาภรณ์ ทั้งจ�ำเป็นและฟุ่มเฟือย เคร่ืองประทิน
ความงาม เครอ่ื งมอื สอ่ื สารและอปุ กรณเ์ สรมิ เพอื่ เพมิ่ ระดบั ความมรี สนยิ ม
ทนั ตอ่ การเปลยี่ นแปลงของโลกในยคุ เทคโนโลยสี ารสนเทศ มีใหเ้ ลอื กจบั
จ่ายใช้สอยกันตามสถานะทางการเงินของแต่ละคน นั่นทำ� ให้พ้ืนท่ีขนาด
เกอื บหนงึ่ ไร ่ คับคงั่ ไปด้วยผูซ้ ้อื และผู้ขายในทุกเยน็ ย่�ำของเกือบทกุ วัน

นอกจากพอ่ คา้ แมข่ ายแลว้  สง่ิ ทคี่ วบคกู่ นั ไปกบั ทำ� เลทองในเกอื บ
ทุกแห่งก็คือ “นักดนตรีเปิดหมวก” อย่างหรรษากับ “มานพ” เพื่อนร่วม
วงรุ่นน้องวัยเบญจเพสอีกคนหน่ึง ซึ่งตอนนี้ท้ังคู่พร้อมท่ีจะสร้างความ
เพลิดเพลินให้กับผู้ท่ีมาจับจ่ายใช้สอยในตลาดนัดเปิดท้ายขายของแห่ง
นแี้ ล้ว 

หรรษาเลอื กเพลง “Free Me” ของวง “Uriah Heep” ทเ่ี พงิ่ ซอ้ ม

90 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ในตอนบา่ ยมาเปน็ เพลงเปดิ วง ชายสงู วยั ชาวตา่ งชาตทิ ส่ี นใจยนื ดพู วกเขา 
ตงั้ แต่ตดิ ตัง้ เครอ่ื งดนตรี เป็นส่วนหนึ่งของการเลอื กเลน่ เพลงนี้

ท้ังท่ีเป็นเพียงการบรรเลงดนตรี ไม่ได้มีการร้องเพลงร่วมด้วย
แต่แค่เร่มิ ตน้ บรรเลงไปไดไ้ มน่ าน ชายสูงวยั ชาวต่างชาติกเ็ ขา้ ใจและรูว้ ่า 
ท้ังคู่ก�ำลังบรรเลงเพลงอะไรอยู่ เขาขยับปากร้องตามเกือบตลอดเวลา
สหี น้าทา่ ทางดูจะพอใจไม่น้อย 

ความท่ีเพลงนเี้ ปน็ เพลงสากลยอดนิยมเพลงหนงึ่ ในยุค ๗๐-๘๐
และจากการประเมนิ อายแุ ลว้  เพลงนน้ี า่ จะอย่ใู นชว่ งเวลาเดยี วกนั กบั ทเ่ี ขา
กำ� ลงั เปน็ วยั รนุ่ พอด ี ความทรงจำ� ในชว่ งชวี ติ วยั รนุ่ เปน็ สง่ิ ทหี่ ลายคนชอบ
หวนรำ� ลกึ ถงึ  เพลงๆ นค้ี งจะสรา้ งความทรงจำ� อะไรบางอยา่ งใหช้ ายสงู วยั  
ชาวต่างชาติผู้น้ี และก็คาดว่าจะเป็นความทรงจ�ำท่ีดี หรรษาที่เลือกจะ
หยบิ เพลงนขี้ น้ึ มาเลน่ เปน็ เพลงแรก รสู้ กึ ดเี ชน่ กนั ทเี่ ขาพอใจ การตดั สนิ ใจ 
ท่ีถูกท่ีถูกเวลา เป็นสิ่งท่ีหรรษาให้ความส�ำคัญทุกคร้ังในการเลือกจะเล่น
เพลงตา่ งๆ ดเู หมอื นวา่ เขาจะมสี มั ผสั พเิ ศษประกอบการตดั สนิ ใจนน้ั ดว้ ย

รับประกันการมีสัมผัสพิเศษด้วยแบงก์ร้อยท่ีถูกหย่อนลงไปใน
กลอ่ งใสก่ ตี าร ์ หลงั จากการบรรเลงเพลงสน้ิ สดุ ลง หรรษารบี สง่ คำ� ขอบคณุ
เป็นภาษาอังกฤษคืนไปพร้อมรอยยิ้ม หญิงไทยท่ียืนฟังเพลงด้วยกันกับ
ชายสูงวัยชาวต่างชาติบอกกับหรรษาว่า สามีของเธอชอบเพลงนี้มาก
และเพอ่ื เปน็ การยนื ยนั ความชอบน ี้ ชายสงู วยั ชาวตา่ งชาตถิ งึ กบั ยกนว้ิ หวั
แมม่ อื ใหก้ อ่ นจะเดนิ จากไป นบั เปน็ การเรม่ิ ตน้ ทด่ี สี ำ� หรบั วนั น ้ี โดยเฉพาะ
การประเดิมดว้ ยแบงก์ร้อย 

สง่ิ ทเ่ี พมิ่ ความนา่ สนใจใหก้ บั การแสดงในฐานะนกั ดนตรเี ปดิ หมวก
นอกจากสัมผัสพิเศษท่ีหรรษาใช้เลือกเพลงที่คาดว่าผู้ชมผู้ฟังจะชื่นชอบ
แลว้  ความสามารถทางดนตรขี องสมาชกิ รว่ มวงอยา่ งมานพ เปน็ อกี สว่ น
หน่ึง และเปน็ ส่วนส�ำคัญ 

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 91

มานพมที กั ษะการบรรเลง “ขมิ ” ไดท้ กุ แนวเพลง ทง้ั สากล ไทย
สากล หรอื แมก้ ระทง่ั ลกู ทงุ่  ไมจ่ ำ� กดั เฉพาะแตแ่ นวไทยเดมิ  นนั่ ทำ� ใหก้ าร
แสดงมีความแตกต่างจากวงดนตรีเปิดหมวกทั่วไป ท้ังคู่รู้จักกันมาก่อน
หน้าน้ีนานแล้ว แต่เพ่ิงตกลงเล่นดนตรีร่วมกันเมื่อ ๕ ปีที่ผ่านมา หลัง
จากมือกีตาร์คนเก่าของมานพตัดสินใจหันไปท�ำงานประจ�ำเพ่ือความ
มั่นคงในชีวติ  ปเี ดียวกนั กบั ทห่ี รรษาเลกิ เลน่ ดนตรีทีร่ า้ นประจ�ำ  

แมว้ า่ มานพจะมที ักษะตขี ิมอนั เป็นเลศิ  แต่การนำ� ขมิ มาบรรเลง
เพลงสากลหรือเพลงร่วมสมัย จ�ำเป็นต้องมีคนเล่นดนตรีประกอบเป็น
ท�ำนองให้ หากเล่นเพียงคนเดียวก็จะดูโหรงเหรงเกินไป เว้นแต่จะเล่น
เพลงไทยเดิม ข้อจ�ำกัดอีกอย่างของขิมและเครื่องดนตรีไทยก็คือ ต้อง
เล่นอยู่ในคีย์ท่ีก�ำหนด ไม่สามารถเล่นคีย์อ่ืนได้ ต่างจากเคร่ืองดนตรี
สากลท่ีสามารถเล่นได้ทุกคีย์ ซ่ึงปัญหานี้ไม่เหลือบ่ากว่าแรงของหรรษา
เขาสามารถเปลย่ี นคยี แ์ ละโนต้ เพลงสากลใหเ้ ขา้ กบั การเลน่ ขมิ ไดท้ กุ เพลง
ทกุ แนว ความลงตวั จงึ บงั เกดิ ขนึ้  

หน่ึงช่ัวโมงต่อมา หรรษารวบรวมเศษเงินท้ังเหรียญและแบงก์
จากกระเป๋าใส่กีตาร์มาเก็บไว้ นับด้วยสายตาคร่าวๆ น่าจะร่วมๆ ๔๐๐
บาท เป็นความจ�ำเป็นอย่างหนึ่งที่ต้องหม่ันเก็บเงินออกมา ไม่ท้ิงค้างไว้
ในกล่องใส่กีตาร์ การเปิดเผยจ�ำนวนเงินท้ังหมดที่ได้รับ อาจส่งผลในแง่
จติ วทิ ยาของผคู้ นจนทำ� ใหย้ อดการหยอดเงนิ ลดลง อกี หนงึ่ ประสบการณ์
ที่ได้รับจากการเปน็ นักดนตรเี ปดิ หมวกของหรรษา

พกั กนิ นำ�้ กนิ ทา่ เรยี บรอ้ ย การบรรเลงจงึ เรมิ่ ขน้ึ อกี ครง้ั  ทง้ั คเู่ ลอื ก
เล่นเพลง “เลิกคุยท้ังอ�ำเภอเพ่ือเธอคนเดียว” ของศิลปิน “ลิลล่ี ได้หมด
ถา้ สดชนื่ ” ม ี “เกา้  เกรกิ พล” มาแรป็ ใหใ้ นชว่ งกลางเพลง เพลงนก้ี ำ� ลงั ทำ�
ยอดววิ ทางยทู ปู อยา่ งถลม่ ทลายภายในระยะเวลาไมก่ เี่ ดอื น หรรษาสงั เกต
วา่ ผคู้ นทยี่ นื ดสู ว่ นใหญ่ในตอนนเี้ ปน็ เดก็ และวยั รนุ่  สมั ผสั พเิ ศษบอกวา่ นา่

92 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

จะชอบเพลงนี้ ซึ่งก็เป็นไปตามคาด เฉพาะการบรรเลงไม่ต้องมีคนร้อง
ส�ำหรับเพลงนี้ ท�ำเงินให้ท้ังคู่เกือบ ๑๐๐ บาท และดูเหมือนว่าก�ำลังจะ
ได้เพ่ิมข้ึน เมื่อชายวัยกลางคนซ่ึงหรรษาสังเกตเห็นยืนดูพวกเขามาได้
สักพักใหญ่ เดินตรงเข้ามาหา พร้อมกับควักกระเป๋าเงินออกมา ดูจาก
การแต่งตัวแล้วคงไม่ได้แค่เศษเหรียญเป็นแน่ แต่ส่ิงที่คาดการณ์ไว้กลับ
พลิกผันอย่างรวดเร็ว ชายคนน้ันชักมือท่ีก�ำลังจะหย่อนแบงก์ร้อยลงไป
ในกลอ่ งใสก่ ีตาร์กลับคืน พรอ้ มท�ำหนา้ เหมือนไม่สบอารมณ์

“อา้ ว... เชยี รพ์ รรคนห้ี รอกเหรอ” พดู จบเขากเ็ ดนิ จากไป พรอ้ ม
เกบ็ แบงกร์ อ้ ยใสก่ ระเปา๋ เงนิ ตามเดมิ  นวิ้ มอื ทชี่ ้ีไปยงั สตกิ๊ เกอรเ์ กา่ ๆ แผน่
หนงึ่ ในบรรดาหลายแผน่ ทตี่ ดิ อยบู่ นกตี ารข์ องหรรษา ชวนใหม้ านพคน้ หา
คำ� ตอบ มานพหนั ไปสำ� รวจกตี ารข์ องหรรษา หากดเู ผนิ ๆ กค็ ลา้ ยกบั ทา้ ย
รถกระบะบางคัน ท่ีนิยมติดสต๊ิกเกอร์จนลายพร้อยไปหมด ซ่ึงรถของ
หรรษากเ็ ป็นหนงึ่ ในนัน้  ก่อนจะไปสะดดุ ตากับสต๊กิ เกอร์เจา้ ปญั หา 

มนั เปน็ สตกิ๊ เกอรท์ เี่ ปน็ โลโกข้ องพรรคการเมอื งพรรคหนงึ่  มคี น
นำ� มาติดบนกตี าร์ของหรรษาเม่อื  ๘ ปที แี่ ล้ว เป็นชว่ งเวลาเดยี วกนั กับท่ี
พรรคการเมอื งตา่ งๆ กำ� ลงั หาเสยี ง กอ่ นการเลอื กตงั้ ปี ๒๕๕๔ เลขาของ
อดีต ส.ส. คนหน่ึง เป็นเพ่ือนกับหรรษาต้ังแต่สมัยเรียนมัธยมฯ ได้จ้าง
หรรษาไปเล่นดนตรีในงานวันเกิดเจ้านาย นอกจากจะถูกใจการบรรเลง
เพลงของหรรษาแล้ว อดีต ส.ส. ยังถูกใจอัธยาศัยของหรรษา นับแต ่
นน้ั มา หรรษาจงึ ถกู วา่ จา้ งใหไ้ ปบรรเลงดนตรีในงานวนั เกดิ ของอดตี  ส.ส.
รวมถึงวันเกิดเมียของเขาเป็นประจ�ำทุกปี นอกจากค่าจ้างในวันนั้น
สต๊ิกเกอร์โลโก้พรรคการเมืองที่อดีต ส.ส. สังกัดอยู่ เป็นอีกหนึ่งส่ิงท่ีถูก
แปะไวบ้ นกตี ารแ์ ทนความถกู ใจ โดยทห่ี รรษาก็ไมไ่ ดค้ ดิ อะไรมากกวา่ การ
เปน็ สต๊ิกเกอรแ์ ผ่นหนงึ่

จากจ�ำนวนสต๊ิกเกอร์กว่า ๓๐ แผ่น เล็กบ้าง ใหญ่บ้าง ที่ติด

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 93

ทั่วกีตาร์ หากจะมองเห็นโลโกของพรรคการเมืองนี้ ถ้าไม่ใช่ผู้ท่ีติดตาม
การเมืองอย่างเข้มข้น คงไม่ทันสังเกตเห็นง่ายๆ ที่ดูจะโดดเด่นเป็นสง่า
และมีขนาดใหญ่ที่สุด เป็นสต๊ิกเกอร์โลโกสโมสรลิเวอร์พูล ทีมฟุตบอล
ทมี โปรดของหรรษาที่ใครๆ กต็ อ้ งพงุ่ สายตาไปหาเมอื่ แรกมองมาทกี่ ตี าร์
ของเขา หรรษาชื่นชอบทีมลิเวอร์พูลมาตั้งแต่สมัยยังเป็นเด็ก เป็นแฟน
ตวั ยงของหงสแ์ ดงอยา่ งตอ่ เนอื่ งมาจนถงึ ปจั จบุ นั ไมเ่ คยเปลยี่ นแปลง นา่
แปลกท่ีไม่เคยมีสาวกปีศาจแดง แฟนคลับแมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด เข้า
มาแสดงความไม่สบอารมณ์กับสต๊ิกเกอร์โลโกสโมสรลิเวอร์พูลท่ีเขาติด
ไว้ ท้ังๆ ท่ีเป็นคู่รักคู่แค้นกันขนาดนั้น ช่างแตกต่างจากสติ๊กเกอร์โลโก
พรรคการเมอื งแผน่ น้นั จรงิ ๆ

เมื่อแน่ใจกับที่มาของเหตุการณ์ก่อนหน้า มานพถึงกับต้อง
ออกปากใหห้ รรษาลอกสตกิ๊ เกอรแ์ ผน่ นอี้ อก หรรษาเขา้ ใจในความคดิ เหน็
น้ีของมานพ เพราะระยะหลังเกิดเหตุการณ์ท�ำนองน้ีบ่อยครั้งขึ้น การท่ี
ตอนน้ีอยู่ในช่วงหาเสียง ก่อนการเลือกต้ัง ภายใต้รัฐธรรมนูญปี ๒๕๖๐
ซง่ึ กำ� ลงั จะมขี น้ึ ในเดอื นหนา้  เปน็ สาเหตสุ ำ� คญั  และหรรษาเองกร็ บั ร ู้ แต่
ก็ใหเ้ หตผุ ลเชงิ ขอความเหน็ ใจวา่  มนั เปน็ สตก๊ิ เกอรท์ ตี่ ดิ มานานแลว้  และ
ที่ยอมให้เอามาติด ก็เพ่ือเป็นการขอบคุณท่ีอดีต ส.ส. ช่วยเหลือหางาน
หารายได้ให้ ไมไ่ ด้ฝักใฝท่ างการเมอื งมากมายขนาดน้นั  

อันท่ีจริงแล้วก็ไม่ได้มีเฉพาะคนที่ไม่สบอารมณ์แต่ฝ่ายเดียว
คนที่ชอบและหยอดเงินเพิ่มเพราะเจ้าสติ๊กเกอร์ใบน้ีก็มีอยู่ไม่น้อย ทว่า
การจะมีคนชอบหรือไม่ชอบ หากจะข้ึนอยู่กับความสามารถท่ีเขาได้
ถ่ายทอดออกมาผ่านการบรรเลงดนตรี มันน่าจะภูมิใจกว่าการถูกตัดสิน
ด้วยสตกิ๊ เกอร์ใบน้เี พียงใบเดียว

“ขอเวลาอีกสองวัน...” หรรษายินดีจะลอกสต๊ิกเกอร์เจ้าปัญหา
ออก แตข่ อยดื เวลาออกไปอกี เลก็ นอ้ ย การตกลงรบั ปากรบั คำ� ลว่ งหนา้ วา่

94 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

จะไปบรรเลงดนตรีในงานวนั เกดิ เมยี ของอดตี  ส.ส. คนเดมิ  เปน็ เหตผุ ลท่ี
ตอ้ งชะลอการลอกสตก๊ิ เกอรอ์ อกไปกอ่ น ซงึ่ มานพเองกเ็ หน็ ดดี ว้ ยตามนน้ั
การมโี ลโกพรรคการเมอื งพรรคนต้ี ดิ อยบู่ นกตี ารข์ องหรรษา นา่ จะสง่ ผลดี
มากกวา่ ผลเสยี ในกรณนี ้ี

ยังไม่ทันท่ีท้ังคู่จะบรรเลงเพลงต่อ ชายฉกรรจ์ ๒ คน ก็หอบ
อปุ กรณด์ นตรแี ละเครอ่ื งเสยี งขนาดยอ่ มลงมาจากทา้ ยรถกระบะอยา่ งเรง่
รบี  กอ่ นจะขนมาตดิ ตงั้ ใกลก้ นั กบั ทที่ ง้ั คกู่ ำ� ลงั เลน่ ดนตรเี ปดิ หมวกอย ู่ ถา้
เปน็ ไปตามสมั ผสั พเิ ศษของหรรษา การเลน่ ดนตรเี ปดิ หมวกคงตอ้ งยตุ ลิ ง
เสยี แล้ว ส�ำหรบั วนั น ้ี

การตดิ ตง้ั เครอื่ งดนตรีใชเ้ วลาไมน่ านนกั  บง่ บอกวา่ เปน็ มอื อาชพี
ทำ� บอ่ ย คนุ้ สถานท ่ี จากนน้ั ชายพกิ ารตาบอด ๓ คน กเ็ ขา้ ประจำ� ตำ� แหนง่
กีตาร์ เบส กลอง เมื่อทดสอบระบบเสียงและเคร่ืองดนตรีของตัวเอง
จนเป็นท่ีพอใจแล้ว การบรรเลงก็เร่ิมข้ึน เป็นอันส้ินสุดการบรรเลงของ
หรรษาและมานพตามความคาดหมาย ด้วยคุณภาพของเคร่ืองเสียง
ความหนกั แนน่ ของกลอง ความทมุ้ ตำ�่ ของเบส เสยี งกตี ารท์ บ่ี าดลกึ  และ
ทส่ี ำ� คญั คอื ความดงั จนกลบเสยี งดนตรที หี่ รรษากบั มานพเลน่  นนั่ ทำ� ใหท้ ง้ั
คู่ต้องหยุดเล่นไปโดยปริยาย ท้ังหมดไม่ใช่ความผิดของพ่ีน้องวงดนตรี
ตาบอด แตเ่ ปน็ ความผดิ ของหรรษากบั มานพ การเพงิ่ มาเลน่ ทนี่ เ่ี พยี งไม่
กคี่ รงั้  เลยไมไ่ ดต้ รวจสอบตารางนกั ดนตรเี ปดิ หมวกทจี่ ะสลบั สบั เปลยี่ นกนั
มาเล่น ท�ำให้คิวชนกัน อันที่จริงท้ังหรรษาและมานพไม่ได้เล่นประจ�ำใน
วันนี้ พอดีตลาดท่ีจะไปเล่นปิดปรับปรุงพื้นท่ี ก็เลยเส่ียงดวงมาลองเล่น
ที่นี่ ส่วนใหญ่แล้ว นักดนตรีเปิดหมวก มักไม่เล่นประจ�ำในวันเวลาและ
สถานทเี่ ดยี วกนั ทกุ วนั  การหมนุ เวยี นไปเลน่ ในทอ่ี นื่ ๆ บา้ งนา่ จะดกี วา่  จะ
เลน่ ซำ้� ทีเ่ ดิมอยา่ งมากก็ไม่เกิน ๒ ครั้งต่อสปั ดาห์

นอกจากเสียงที่ดังกลบแล้ว ความน่าเห็นใจเป็นปัจจัยหนึ่งท่ี

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 95

เสริมการตัดสินใจที่จะ “ให้” ของผู้คน ต่อให้วันนี้เป็นคิวของวงหรรษา
กบั มานพ ตอ่ ใหเ้ ครอ่ื งเสยี งดกี วา่  เสยี งดงั กวา่  กค็ งไมฝ่ นื เลน่ ตอ่ ไป เลย่ี ง
ได้ก็จ�ำเป็นต้องเล่ียง “จะให้คนอ่ืนเห็นใจ ก็ควรรู้จักเห็นใจคนอ่ืนก่อน”
หรรษามกั พดู คำ� นี้ใหม้ านพฟังเสมอ 

อนั ทจ่ี รงิ หรรษากเ็ คยใชเ้ ทคนคิ ความนา่ เหน็ ใจมาแลว้ เหมอื นกนั
สมัยเปิดหมวกแรกๆ เขาเคยยืนเล่นกีตาร์ร้องเพลงตอนเท่ียงวัน กลาง
แจง้  ท่ามกลางแดดร้อนเปร้ยี ง ท่ตี ลาดนดั สวนจตจุ ักร มันเปน็ วิธีที่ใชไ้ ด้
ผลในแง่ของยอดเงิน แต่ในแง่ของสุขภาพแล้วถือว่าไม่ผ่าน เขาเป็นไข้
ไปหลายวันจากการใช้เทคนิคน ี้

ที่คิดว่าจะเป็นวันที่ดีวันหนึ่งในตอนแรก ทุกอย่างกลับเป็นตรง
กันข้าม เหตุจากท้ังความไม่รอบคอบเร่ืองตารางเวลา และสต๊ิกเกอร์ 
เจ้าปัญหา น่ันท�ำให้ทั้งคู่ตัดสินใจแยกย้ายกลับบ้าน หรรษาไม่ลืมที่จะ
ก�ำชับนัดในวันพรุ่งนี้ ซึ่งนอกจากการไปเล่นดนตรีงานวันเกิดของเมีย
อดีต ส.ส. ในช่วงเย็นแล้ว ยังนัดกันที่จะท�ำคลิปวิดีโอการบรรเลงดนตรี
รว่ มกนั ระหวา่ งขมิ กบั กตี าร ์ ทบี่ า้ นของหรรษาดว้ ย เปน็ คลปิ ทเี่ ทา่ ไหร ่ ทงั้
สองคนกจ็ ำ� ไมไ่ ดเ้ หมอื นกนั  เพราะมนั มากอยพู่ อด ู แถมยงั มหี ลากหลาย
แนวดนตรอี กี ดว้ ย มนั ไมไ่ ดย้ งุ่ ยากอะไรสำ� หรบั หรรษาและมานพ รวมถงึ
ใครก็ได้ในโลกใบน้ที ี่มโี ทรศัพท์และสญั ญาณอินเทอร์เนต็  

การถ่ายคลิปวิดีโอของตัวเองลงไปในโซเชียลมีเดีย เป็นเรื่องที่
ใครก็ท�ำได้ ซึ่งทั้งคู่ก็หม่ันขยันท�ำอยู่เป็นประจ�ำ ยอดวิวในยูทูปส�ำหรับ
คลิปการเล่นขิมร่วมกับกีตาร์ในช่วงหลัง เร่ิมแตะไปที่หลักพัน มันเป็น
ก�ำลังใจท่ีดที ี่ทำ� ใหท้ ้งั คูห่ ม่ันขยันนดั กนั มาซอ้ ม และถา่ ยคลปิ วิดีโอโพสต์
ลงในโซเชยี ลมีเดยี   

สายของวันต่อมา มานพมาถึงบ้านหรรษาก่อนเวลานัดหมายที่
จะถ่ายคลิปวิดีโอในช่วงบ่าย เขาเพ่ิงส่ังซ้ือขิมเสียงดีมาตัวหน่ึง จ�ำเป็น

96 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

ต้องมีการเปล่ียนและตั้งสายใหม่ มันไม่ง่ายเหมือนการเปล่ียนสายกีตาร์
ท่ีมี ๖ เส้น ขิมมาตรฐานทั่วไปมีสายทั้งหมด ๔๒ เส้น ต้องใช้เวลาพอ
สมควรกวา่ จะเปลีย่ นและตั้งเสียงใหต้ รงตามโน้ตจนครบทัง้ หมด น่ันเปน็
เหตุใหม้ านพต้องรบี มาก่อนกำ� หนดนัดหมาย 

ระหว่างนั่งเป็นก�ำลังใจให้มานพท่ีง่วนอยู่กับการเปล่ียนและตั้ง
สายขมิ  โทรศพั ทข์ องหรรษากด็ งั ขนึ้  ทนั ทที รี่ บั สาย รบั รทู้ มี่ าที่ไปของคน
ทค่ี ยุ ดว้ ย หรรษากแ็ ทบจะเกบ็ อาการดีใจไวไ้ มอ่ ย ู่ เมอื่ วานอาจจะไม่ใชว่ นั
ทด่ี นี กั กบั ชวี ติ การเปน็ นกั ดนตรเี ปดิ หมวก แตส่ ำ� หรบั วนั น ้ี การเรม่ิ ตน้ ดว้ ย
คำ� ยนื ยนั จากปลายสายใหห้ รรษากบั มานพไปบรรเลงดนตรตี ามแบบฉบบั
ของตวั เอง เพอ่ื อดั รายการโทรทศั นท์ ส่ี ตดู โิ อยา่ นลาดพรา้ วในสปั ดาหห์ นา้
นบั เปน็ ขา่ วดีในชวี ติ ครงั้ หนงึ่ ทเี ดยี ว แถมรายการนม้ี ยี อดคนดจู ากการจดั
อนั ดบั ความนยิ มสงู พอสมควรเสียด้วย 

ราวเดอื นทแ่ี ลว้  ขณะเลน่ ดนตรีในงานอเี วนตแ์ ถวสาทร ชายหญงิ
คู่หนึ่งยืนดูพวกเขาอยู่นาน พร้อมกับใช้โทรศัพท์ถ่ายคลิปเอาไว้ ซ่ึงก็ไม่
ได้แปลกอะไร เพราะพวกเขาก็ถูกผู้คนที่ชื่นชอบถ่ายคลิปขณะท�ำการ
แสดงอยู่บ่อยๆ จนถึงช่วงพักการบรรเลง ชายหญิงคู่น้ันได้เข้ามาพูดคุย
ดว้ ย บอกวา่ ตวั เองทำ� งานทบี่ รษิ ทั ผลติ รายการโทรทศั น ์ สนใจการบรรเลง
ดนตรขี องหรรษากบั มานพ ขอถา่ ยคลปิ วดิ โี อไปเสนอผใู้ หญ่ในบรษิ ทั ฯ ถา้
ผู้ใหญ่เห็นด้วย อาจมีโอกาสได้ไปออกรายการโทรทัศน์ที่ทั้งคู่ท�ำงานอยู่
แรกๆ ท้ังหรรษากับมานพต่างก็คาดหวังเป็นอันมาก แต่เม่ือเวลาผ่าน
ไปหลายวันเข้า ความคาดหวังก็เร่ิมลดลงจนเกือบลืมไปแล้ว กระทั่งมา
ได้รับขา่ วดีเอาในวนั นี ้

การอัดคลิปในช่วงบ่ายเปี่ยมไปด้วยบรรยากาศแห่งความสุข
ขิมตัวใหม่ที่เพ่ิงได้มาของมานพให้เสียงท่ีดี ประสานกับเสียงกีตาร์ของ
หรรษาอย่างลงตัว มันไม่ใช่กีตาร์ตัวที่มีสต๊ิกเกอร์ติดจนเป็นลายพร้อย

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 97

หรรษาใช้กีตาร์อีกตัวที่ไม่มีสต๊ิกเกอร์ใดๆ ติดอยู่ เพราะให้เสียงในการ
อดั คลปิ ท่ีไพเราะ กตี ารต์ วั ทม่ี สี ตกิ๊ เกอรต์ ดิ เปน็ ลายพรอ้ ย เหมอื นทา้ ยรถ
กระบะของเขา เหมาะกับการแสดงสดมากกว่า ทั้งคู่เลือกเพลง “เลิกคุย
ทั้งอ�ำเภอเพ่ือเธอคนเดียว” มาใช้อัดคลิปในวันน้ี และเป็นเพลงเดียวกัน
กบั ทจี่ ะนำ� ไปใชอ้ ดั รายการโทรทศั นท์ เ่ี พง่ิ ตดิ ตอ่ มาดว้ ย เพลงนนี้ า่ จะโดน
ใจผชู้ มผูฟ้ งั ได้งา่ ยกวา่ ตามสมั ผสั พเิ ศษของหรรษา 

“รอดูพวกเราในโทรทัศน์เร็วๆ น้ีนะครับ” หรรษาบรรจงพิมพ์
ข้อความพร้อมกับโพสต์คลิปวิดีโอท่ีเพ่ิงถ่ายเสร็จลงไปในเฟซบุ๊กส่วนตัว
ของเขา กอ่ นจะบอกใหม้ านพไปอาบนำ้� อาบทา่ เพอื่ เตรยี มเดนิ ทางไปเลน่
ดนตรีในงานวนั เกิดของเมียอดีต ส.ส. ตามที่ไดร้ ับปากไว้

ระหวา่ งนงั่ รอเวลา หรรษาเหลอื บไปเหน็ อะไรบางอยา่ งเคลอ่ื นไหว
อยู่ใกล้ๆ พุ่มไม้ เกือบเป็นบริเวณเดียวกันกับที่เจองูเขียวหางไหม้ลอก
คราบเมื่อวานนี้ เมื่อเดินเข้าไปดูจึงพบว่ามันเป็นปู หาใช่งูเขียวหางไหม้
อย่างท่ีคิด แต่มีความคล้ายกันอยู่อย่างหนึ่ง คือปูตัวน้ีก�ำลังลอกคราบ
เหมือนกนั  

“คราบทย่ี งั ลอกออกไมห่ มด” ทำ� ใหม้ นั เคลอื่ นท่ีไดช้ า้ กวา่ ทค่ี วรจะ
เปน็  แตด่ ว้ ยความเปน็ ป ู ทำ� ใหไ้ มเ่ กดิ ความขยะแขยง ขนพองสยองเกลา้
แมจ้ ะเปน็ การลอกคราบเหมอื นกนั  ความทรงจำ� เกย่ี วกบั วชิ าวทิ ยาศาสตร์
ผดุ ขน้ึ มาในความคดิ อกี ครง้ั  หรรษาปลอ่ ยใหป้ อู ยอู่ ยา่ งนัน้  มนั คงไมเ่ ปน็
อนั ตรายรา้ ยแรงใดๆ กับลูกชายวัยก�ำลังซนของเขา

ใช้เวลาเกือบสองชั่วโมง กว่าจะฝ่าฟันสภาพการจราจรในเย็น
วันศุกร์ท่ีหนาแน่น เม่ือมาถึงบ้านของอดีต ส.ส. ท้ังมานพกับหรรษารีบ
ขึ้นไปติดตั้งเครื่องดนตรีบนเวที และทดสอบระบบเสียงแทบจะในทันที
ที่มาถึง เหลือเวลาอีกแค่ ๒๐ นาที ตามก�ำหนดการท่ีทั้งสองคนจะต้อง
เร่ิมบรรเลง ถือว่าฉิวเฉียดทีเดียว เมื่อระบบเสียงเป็นท่ีน่าพอใจแล้ว ท้ัง

98 วรรณกรรมรางวลั พานแวน่ ฟา้

คกู่ ล็ งจากเวทมี าหาเครอื่ งดมื่ ดบั กระหาย ปลอ่ ยใหบ้ นเวทเี ปน็ หนา้ ทขี่ อง
พธิ กี รในงาน ซง่ึ เรมิ่ จากการเชญิ เจา้ ของวนั เกดิ  และตวั แทนแขกเหรอ่ื ขนึ้
ไปมอบของขวัญเล็กๆ น้อยๆ พร้อมกับค�ำอวยพรวันเกิด แต่เนื่องจาก
เจา้ ของวนั เกดิ เปน็ คนขอ้ี าย ไมถ่ นดั ในการพดู ตอ่ หนา้ ผคู้ น พธิ กี ารในชว่ ง
นจ้ี งึ สนั้ กระชบั  งานวนั เกดิ เมยี อดตี  ส.ส. ในปนี  ี้ ไมเ่ อกิ เกรกิ เหมอื นทกุ ๆ
ป ี แขกเหรอ่ื ทเี่ ชญิ มากม็ แี ตญ่ าตสิ นทิ มติ รสหายทผ่ี กู สมคั รรกั ใครก่ นั จรงิ ๆ
เพยี งเทา่ นนั้  เนอ่ื งจากเปน็ ชว่ งหาเสยี งกอ่ นการเลอื กตงั้  การจดั งานเลยี้ ง
อาจสมุ่ เสย่ี งและขดั ตอ่ กฎหมายเลอื กตง้ั ได ้ ในงานจงึ ไมม่ สี ญั ลกั ษณห์ รอื
สง่ิ ใดๆ ท่ีเกีย่ วกบั การเมอื ง เกยี่ วกบั พรรคการเมอื งหรือการเลือกต้งั เลย

ในระหว่างที่มีการอวยพรวันเกิดบนเวที หรรษาที่จิบเคร่ืองดื่ม 
อยู่ด้านล่างรู้สึกแปลกใจไม่น้อย เมื่อเห็นเลขาอดีต ส.ส. เพื่อนของเขา
ก�ำลังท�ำอะไรบางอย่างกับกีตาร์ท่ีตั้งอยู่บนเวที ท่าทางเหมือนก�ำลัง
พยายามลอกสติ๊กเกอร์แผ่นใดแผ่นหนึ่งท่ีติดอยู่บนกีตาร์ของเขาออก
ไม่ทันท่ีจะตัดสินใจท�ำอะไรต่อ พิธีกรในงานก็เข้าสู่พิธีการในช่วงต่อไป
แม้พยายามเลี่ยงความสุ่มเส่ียงท่ีจะขัดต่อกฎหมายเลือกตั้ง แต่ถ้าจะไม่
พดู ถึงหรือวกเขา้ การเมืองเลยก็คงผิดธรรมชาตไิ ปสกั หนอ่ ย

“ท่านสุดท้ายที่จะข้ึนมากล่าวอวยพรวันเกิด ขอกราบเรียนเชิญ
วา่ ท ่ี ส.ส. พรรค .............” พธิ กี รในงานทงิ้ จังหวะ หยดุ พดู ไปชวั่ ขณะ
เหมอื นตอ้ งการใหใ้ ครสกั คนพดู แทนเขาตอ่ จากคำ� วา่ พรรค ลกั ษณะดงั กลา่ ว
เหมือนกับตอ้ งซอ้ มหรอื เตรียมการกันมาก่อนหน้านเี้ ป็นอยา่ งดี ซ่ึงคนท่ี
คว้าไมค์มาพูดต่อจากค�ำว่าพรรค........... ก็คืออดีต ส.ส. น่ันเอง สิ่งท่ี
เขาพดู ตอ่ จากคำ� วา่ พรรค ทำ� ใหแ้ ขกเหรอื่ ในงานปรบมอื แสดงความชนื่ ชม
ยินดี แต่กลับท�ำให้หรรษาเกือบส�ำลักเครื่องดื่ม ไม่ต่างจากมานพที่ยืน
อยขู่ า้ งๆ เหตผุ ลกค็ อื มนั ไม่ใชช่ อ่ื พรรคการเมอื งเดมิ ทอ่ี ดตี  ส.ส. เคยเอา
สตกิ๊ เกอร์ไปแปะตดิ ไวบ้ นกตี ารข์ องหรรษาเมอ่ื  ๘ ปที แี่ ลว้  ดเู หมอื นวา่ ทกุ

ประจำ� ปี ๒๕๖๓ 99