ไทรน้อยน่าเรียนรู้ คู่นนทบุรี

หนงั สือเรยี นสาระการพฒั นาสงั คม
รายวิชา สค33161

ไทรนอ้ ยนา่ เรียนรคู้ ่นู นทบรุ ี
ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอไทรนอ้ ย
สำนกั งานส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั นนทบรุ ี

สำนักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
สำนักปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คำนยิ ม

กกกกกกกหนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33161 ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ของศูนย์การศึกษา
นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอไทรน้อย เป็นหนังสือเรียนท่ีมีคุณค่าช่วยให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจ
เก่ียวกับ ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี มีทักษะเก่ียวกับการใช้วิธีการทางภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์ศึกษา
ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ทักษะการทำแผ่นพับด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และทักษะการจัดทำคลิปวีดิทัศน์
(Video) ด้วยสมาร์ทโฟน เพ่ือสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีที่สำคัญ ทำให้เข้าถึงข้อมูลองค์ความรู้เก่ียวกับไทรน้อย
น่าเรยี นรคู้ ่นู นทบรุ ีอย่างแท้จริง สง่ ผลใหเ้ กิดความภาคภูมิใจในการเปน็ คนอำเภอไทรน้อย มคี วามศรทั ธา
ในพระพุทธศาสนา สืบทอดประเพณี วัฒนธรรม และช่วยกันดูแลรักษาแหล่งท่องเที่ยว ดูแล ทำนุบำรุงวัด
นอกจากนี้ยังช่วยให้เกิดความตระหนักเห็นคุณค่าของ สังคม วัฒนธรรม ประเพณี และแหล่งท่องเท่ียวท่ีมีอยู่ใน
อำเภอไทรน้อย เปน็ การปลกู ผงั ความภาคภมู ิใจในอำเภอของตนเองท่ีอาศัย หรอื ประกอบอาชีพอยู่ได้เป็นอย่างดี
กกกกกกกขอขอบคุณรองศาสตราจารย์ ดร.พัชรี ศรีสังข์ อาจารย์คณะสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
ข้าราชการบำนาญ และนายสังคม โทปุรินทร์ ผู้อำนวยการสถานศึกษาเช่ียวชาญ สำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา
มธั ยมศึกษาเขต36ขา้ ราชการบำนาญทป่ี รึกษาการจัดทำหนังสือเรียน และคณะทำงาน ประกอบด้วย
นางสาวฉัฐรส หู้เต็ม ผู้อำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอไทรน้อย
นายสาเรศ เมฆฉาย ครูชำนาญการ นายณัฐวฒุ ิ ทันอินทรอาจ ครู นางปราณี ศาตะนิมิ ครูอาสาสมัครการศึกษานอก
โรงเรียน นางสาวณัชชา เต็กจินดา ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวพรไพลิน โพธ์ิศรี ครู กศน.ตำบล
และนางสาวอรวรรณ มาตอำพร ครู กศน.ตำบล ที่ร่วมมือร่วมใจกันจัดทำหนังสือเรียนท่ีมีคุณค่า สามารถนำไปใช้
เป็นส่ือการเรียนรู้ของผู้เรียนที่ลงทะเบียน รายวิชา สค 33161 ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ของศูนย์การศึกษานอก
ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอไทรน้อย สังกัดสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม
อธั ยาศัยจงั หวัดนนทบุรี ทำให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ และเจตคติที่ดีตอ่ รายวิชาน้ี รวมทั้งต่อชมุ ชนถ่ินเกิดของตนได้
เป็นอยา่ งดี

(นางสพุ รพรรณ นาคปานเอ่ียม)
ผ้อู ำนวยการสำนักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย

จังหวัดนนทบุรี

คำนำ

กกกกกกกหนังสือรายวิชา สค33161 ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม
อัธยาศัยอำเภอไทรน้อย จัดทำขึ้นเพ่ือเป็นสื่อการเรียนรู้ของหลักสูตรรายวิชาน้ี และให้ผู้เรียนท่ีลงทะเบียนเรียน
รายวิชาน้ีได้ศึกษาเรียนรู้ ส่งผลให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ ทักษะ และเจตคติท่ีดี เกี่ยวกับท้องถ่ินท่ีตนอาศัย
หรอื ประกอบอาชีพอย่หู ลังจากไดฝ้ ึกปฏิบตั ิกจิ กรรมตามท่ีกำหนดไว้ในหนงั สือ
กกกกกกกหนังสือรายวิชา สค33161 ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม
อธั ยาศัยอำเภอไทรน้อย ประกอบด้วย (1) คำแนะนำการใช้หนังสือเรียน (2) โครงสร้างรายวิชา ได้แก่ สรุปสาระสำคัญ
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง ขอบข่ายเนื้อหา และส่ือประกอบการเรียน (3) รายละเอียดเนื้อหาในแต่ละบท ได้แก่ ช่ือบท
สาระสำคญั ผลการเรียนรู้ทีค่ าดหวัง ขอบข่ายเน้ือหา สอ่ื ประกอบการเรียน เน้อื หา และกจิ กรรมท้ายบท
(4) บรรณานุกรม และ (5) ภาคผนวก ได้แก่ เฉลยกิจกรรมท้ายบท การอนุญาตใช้หนังสือเรียน รายช่ือคณะผู้จัดทำ
และประกาศแตง่ ตั้งท่ปี รึกษาในการจัดทำหนังสือเรียน
กกกกกกกหนังสือเรียนฉบับนี้สำเร็จลงได้ด้วยดี เน่ืองจากได้รับการสนับสนุนจาก นางสุพรพรรณ นาคปานเอ่ียม
ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดนนทบุรี และที่ปรึกษา ได้แก่
รองศาสตราจารย์ ดร.พัชรี ศรีสังข์ อาจารย์คณะสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ข้าราชการบำนาญ และ
นายสังคม โทปุรินทร์ ผู้อำนวยการสถานศึกษาเชี่ยวชาญ สำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 36
ข้าราชการบำนาญ คณะผู้จัดการอบรมปฏิบัติการจัดทำสื่อหนังสือเรียนของสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวดั นนทบรุ ี ได้แก่ นางสาวธนกฤต ทองแผ่น นกั จดั การงานทวั่ ไป และ
นางสาวสารี เพ็ชร์งาม นักวิชาการพัสดุ และที่สำคัญอย่างย่ิง คือ คณะครู ศูนย์การศึกษานอกระบบ และการศึกษา
ตามอัธยาศัยอำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี ได้แก่ นายสาเรศ เมฆฉายครูชำนาญการนายณัฐวุฒิ ทันอินทรอาจ ครู
นางปราณี ศาตะนิมิ ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวณัชชา เต็กจินดา ครูอาสาสมัครการศึกษานอก
โรงเรียน นางสาวพรไพลิน โพธิ์ศรี ครู กศน.ตำบล และนางสาวอรวรรณ มาตอำพร ครู กศน.ตำบล ร่วมมือร่วมใจกัน
ทำหนงั สอื เรยี นจนสำเร็จ ขอขอบพระคุณ และขอบคุณทุกท่าน เปน็ อย่างสงู

(นางสาวฉัฐรส หเู้ ต็ม )
ผู้อำนวยการศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอไทรน้อย

สารบญั

หนา้
คำแนะนำการใชห้ นังสือเรยี น....……………………………………………………………………….…………. 1
โครงสร้างรายวิชา…………..……………………………………………………………………………………….…. 3
โครงสรุปสาระสำคญั .....………………………………………………………………………………….…….……. 3
โครงผลการเรยี นรู้ทค่ี าดหวงั .....……………………………………………………………………………..….… 14
โครงขอบขา่ ยเนอ้ื หา.........………………………………………………………………………..........…………. 14
โครงสอื่ ประกอบการเรียน...............…………………………………………...………………….......….….. 15
บทที่ 1 เร่ืองบริบทพ้นื ฐานอำเภอไทรน้อย………..…………………….……………….........……....….. 18
โครงสาระสำคัญ................……………….………………………………………………………………………… 18
โครงผลการเรียนรทู้ คี่ าดหวงั …………………………………………………………………………………..…… 20
โครงขอบขา่ ยเนอื้ หา……………………………………………………………………………………………..…… 20
โครงสอื่ ประกอบการเรยี น....………………………………………………………………………………….….… 20
โครงเรือ่ งท่ี 1 ประวตั ิความเป็นมา……………………………………………………………………….….…… 21
โครงเรื่องที่ 2 ที่ต้งั อำเภอไทรนอ้ ย……………………………………………………………………….……… 21
โครงเรอ่ื งที่ 3 การปกครอง…………………………………………………………………………………..…….. 22
โครงเรื่องที่ 4 สภาพประชากร สภาพเศรษฐกิจ ด้านการศึกษา และดา้ นศาสนา…………….... 23
โครงเรอ่ื งท่ี 5 บุคคลสำคัญของอำเภอไทรน้อย…………………………………………….…………….... 25
โครงกิจกรรมทา้ ยบท............................................................................................................... 36
บทที่ 2 เรอื่ งสถานท่ีสำคัญและแหล่งท่องเทีย่ วในอำเภอไทรนอ้ ย……………….........……....….. 38
โครงสาระสำคัญ..........………………………………….………………………………………………………..…. 38
โครงผลการเรยี นร้ทู ่ีคาดหวัง………………………………………………………………………………..……… 43
โครงขอบขา่ ยเนื้อหา……………………………………………………………………………………………..…… 43
โครงส่ือประกอบการเรียน....……………………………………………………………………………….…...… 43
โครงเรือ่ งที่ 1 วดั ไทรใหญ…่ ………………………………………………………………………………………… 44
โครงเรื่องที่ 2 วดั ไทรน้อย..........…………………………………………………………….…………………… 51
โครงเร่อื งท่ี 3 วดั คลองขวาง……………………………..….…………………………………………………….. 58
โครงเรอ่ื งที่ 4 วัดราษฎร์นิยม……………..………………….………………………………………………..….. 62
โครงเรื่องที่ 5 วดั สโมสร…..……………..……………………………………………….…………………………. 69

สารบญั (ตอ่ )

หนา้
โครงเรื่องท่ี 6 วดั เสนีวงศ์………………..……………………………………………….……………………..….. 76
โครงเร่ืองที่ 7 ตลาดน้ำไทรน้อย…..………………………………………………………………………………. 82
โครงกจิ กรรมทา้ ยบท............................................................................................................... 83
บทที่ 3 เร่อื งประเพณีท่ีสำคัญ……………….........……....…......................................................... 86
โครงสาระสำคัญ..........…………………………………………………………………………….……………..…. 86
โครงผลการเรียนรทู้ ค่ี าดหวงั ……………………………………………………………………………………..… 89
โครงขอบขา่ ยเนอื้ หา………………………………………………………………………………………………..… 89
โครงสือ่ ประกอบการเรยี น....……………………………………………………………………………….…...… 90
โครงเรื่องท่ี 1 ประเพณตี กั บาตรดอกไม…้ …………………………………………………………………..… 90
โครงเรอ่ื งท่ี 2 ประเพณสี งกรานต์มอญ......……………………………………………….…………………… 92
โครงเรอ่ื งที่ 3 ประเพณีแหเ่ ต่า.....………………………….…………………………………………………….. 93
โครงเรื่องท่ี 4 ประเพณีแห่ธงตะขาบ....………………….…………………………………………………….. 95
โครงเรอื่ งที่ 5 ประเพณีการจัดงานศพพระสงฆม์ อญ…..………………………….……………..……….. 96
โครงเร่ืองท่ี 6 พธิ ีแหเ่ จ้าพ่อจุ้ย………………………………………………………….…………………..…….. 98
โครงเรือ่ งท่ี 7 พิธแี หเ่ จา้ แม่ทองคำ…..………………………………………….……………………….…..…. 100
โครงเรื่องที่ 8 เทศกาลสำคญั และประเพณีของชาวไทยมุสลมิ …………………………………………. 101
โครงกิจกรรมท้ายบท............................................................................................................... 104
บทท่ี 4 เรอ่ื งประเพณีท่สี ำคัญ……………….........……....…......................................................... 107
โครงสาระสำคัญ..........………………………………………………….………………………………….…. 107
โครงผลการเรยี นรทู้ คี่ าดหวัง……………………………………………………………………………………..... 107
โครงขอบข่ายเนื้อหา…………………………………………………………………………………..……………… 107
โครงส่ือประกอบการเรียน....……….………………………………………………………………….………..… 107
โครงเรื่องที่ 1 วธิ ีการทางภูมิศาสตร์…….…………………………………………………………..…...…..… 108
โครงเรื่องท่ี 2 วิธีการทางประวัติศาสตร.์ …….…………………………………..…………..……………….. 110
โครงกิจกรรมทา้ ยบท.............................................................................................................. 113
บทที่ 5 เรื่องการสืบสานและอนุรักษ์ ประเพณี และการดูแลสถานทีท่ ่องเที่ยวท่สี ำคัญ.......... 116
โครงสาระสำคัญ.....……………………………………………………………..…………………………..….….... 116

สารบญั (ตอ่ )

หนา้
โครงผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั …………………………………………………………………………..….……..… 116
โครงขอบขา่ ยเนื้อหา…………………………………………………………………………………..……………… 117
โครงสื่อประกอบการเรียน....………….………………………………………………………..…….……......… 117
โครงเรื่องที่ 1 ความหมายของการสืบสานและอนรุ กั ษป์ ระเพณี............................................ 118
โครงเร่อื งท่ี 2 ความหมายของการดแู ลสถานทที่ ่องเท่ยี วทสี่ ำคัญ……………………………..….…. 118
โครงเร่ืองที่ 3 ความสำคัญของการสืบสานและอนรุ ักษป์ ระเพณีและการดูแลสถานท่ี

ท่องเทยี่ วท่ีสำคัญ………………………………………………………………………………... 119
โครงเรอ่ื งท่ี 4 วิธกี ารสบื สานและอนุรกั ษ์วฒั นธรรมประเพณีและการดูแลสถานทที่ ่องเทีย่ ว

ท่ีสำคญั …………………………………………………………………………………….……..…. 120
โครงกจิ กรรมทา้ ยบท.............................................................................................................. 151
โครงบรรณานกุ รม………………………………………………………………………………………………...…... 153
โครงภาคผนวก……………………………………………………………………………………………………........ 158
โครงก เฉลยกิจกรรมทา้ ยบท......……………… ………………………………………………...............… 159
โครงข การอนุญาตใช้หนังสือเรียน.…………….………………………..……………….………………..…. 164
โครงค รายชื่อคณะผูจ้ ดั ทำหนังสือเรียน…….………………….…………………….………..………....… 166
โครงง ประกาศแต่งตั้งท่ีปรึกษาการจดั ทำหนังสือเรียน……………………..………………………..... 168

คำแนะนำการใชห้ นงั สอื เรยี น

กกกกกกกหนงั สือเรียนสาระการพฒั นาสังคม รายวิชา สค33161 ไทรน้อยนา่ เรยี นรูค้ ู่นนทบุรี
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอไทรน้อย
จงั หวัดนนทบรุ ี เป็นสื่อการเรียนรู้ ใหก้ บั ผเู้ รียนทีล่ งทะเบยี นเรียนหลักสตู รรายวชิ า สค33161
ไทรน้อยน่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้ศึกษาเรียนรู้ รวมถึงผู้ที่สนใจศึกษา
เก่ียวกับ วัดสถานที่ท่องเที่ยว ประเพณีท่ีสำคัญในอำเภอไทรน้อย โดยเฉพาะผู้เรียนท้ังในสังกัด
โรงเรียน ในระบบและนอกระบบ ได้ศึกษาเพ่ือให้เกิดความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับท้องถิ่น ส่งผล
ต่อเนื่องให้เกิดความรู้สึกภาคภูมิใจในท้องถ่ินของตนเอง อันเป็นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของ
มาตรฐานการศึกษา ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มาตรฐานคุณภาพผู้เรียนในข้อคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ ผู้เรยี นเกดิ ความภาคภูมิใจในทอ้ งถิ่นและความเปน็ ไทยบรรลไุ ด้
กกกกกกกในการศึกษาหนังสือเรียนเล่มนี้ให้มีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผลผู้เรียนควรศึกษา
แนวทางหรือคำแนะนำในการใช้หนงั สอื เรียนให้เขา้ ใจก่อนดังนี้
กกกกกกก1. ให้ผู้เรียนศึกษาโครงสร้างรายวิชา ประกอบด้วย สรุปสาระสำคัญของแต่ละบท ผลการ
เรยี นรทู้ ่คี าดหวงั ขอบข่ายเนื้อหา และส่ือประกอบการเรียน ของแตล่ ะบทให้ชดั เจนเป็นเบื้องต้น
ก่อนศกึ ษาเน้อื หารายละเอยี ดของแตล่ ะบทต่อไป
กกกกกกก2. การศกึ ษาเนื้อหารายละเอียดของแต่ละบท ผู้เรียนต้องศึกษา สาระสำคญั ผลการเรียนรู้
ทคี่ าดหวัง ขอบข่ายเนื้อหาของบทนั้น ๆ ส่ือประกอบการเรยี น และรายละเอียดของเนื้อหาในแตล่ ะบท
เปน็ เร่ือง ๆ ตามลำดับเร่ืองที่มอี ยใู่ นบทนัน้ ๆ ตอ่ จากนั้นให้ผเู้ รียนทำกิจกรรมทา้ ยบท เพ่ือสรุปความรู้
ความเข้าใจทีไ่ ด้ศกึ ษาในบทนั้น ในการทำกิจกรรมท้ายบท มีแนวปฏบิ ตั ิท่ีผ้เู รียนควรปฏิบตั ิต่อไปนี้
กกกกกกก2. 2.1 เม่ือทำกิจกรรมท้ายบทเสร็จสิ้น ให้ผู้เรียนตรวจคำตอบท่ีถูกต้องได้จากภาคผนวก ก.
เฉลยกจิ กรรมท้ายบทของบทนั้น
กกกกกกก2. 2.2 ในกรณีท่ีตรวจกิจกรรมท้ายบทแล้วพบว่า ตอบได้ไม่ถูกต้องให้ผู้เรียนกลับไปอ่าน
เนื้อหาของเรอ่ื งนั้น ๆ ใหมอ่ กี ครั้ง แล้วทดลองตอบกจิ กรรมทา้ ยบทข้อน้นั ๆ ใหมอ่ กี คร้ังหน่ึง
เพือ่ เสรมิ สรา้ งความรู้ ความเขา้ ใจทถี่ ูกตอ้ ง
กกกกกกก2. 2.3 ในกรณีที่ผู้เรียนกลับไปอ่านเนื้อหาในเร่ืองนั้น ๆ แล้ว ยังมีความรู้สึกว่า ตนเองยังไม่มีความ
เข้าใจชัดเจนในเน้ือหาดังกล่าว ให้ผู้เรียนนำข้อสงสัย สอบถามครูผู้สอนหลักสูตรรายวิชา สค33161 ไทรน้อย
น่าเรียนรู้คู่นนทบุรี ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หรือนำไปพูดคุยแลกเปลี่ยนเรียนรู้ กับเพ่ือนผู้เรียนท่ีลงทะเบียน
เรยี นหลกั สตู ร หรอื เพอื่ นผู้เรยี นคนอื่น ๆ ทมี่ คี วามรู้เกย่ี วกับเรื่องน้ีก็ได้

2

กกกกกกก3. หนงั สือเรยี นเลม่ นี้ ประกอบดว้ ย 5 บท ดงั นี้
กกกกกกก2. บทที่ 1 เรื่องบรบิ ทพ้ืนฐานอำเภอไทรนอ้ ย
กกกกกกก2. บทท่ี 2 เรื่องสถานที่สำคญั และแหลง่ ท่องเที่ยวในอำเภอไทรนอ้ ย
กกกกกกก2. บทท่ี 3 เรือ่ งประเพณีทส่ี ำคญั
กกกกกกก2. บทที่ 4 เรื่องวธิ ีการทางภมู ิศาสตรแ์ ละประวัติศาสตร์ศึกษาไทรน้อยนา่ เรียนรู้ค่นู นทบุรี
กกกกกกก2. บทที่ 5 เรื่องการสบื สานและอนุรกั ษป์ ระเพณแี ละการดูแลสถานท่ีท่องเทีย่ วทีส่ ำคญั

โครงสรา้ งรายวชิ า

สรปุ สาระสำคญั

กกกกกกก1. บทท่ี 1 เร่ืองบริบทพนื้ ฐานอำเภอไทรนอ้ ย
กกกกกกก1. 1.1 ประวัติความเป็นมา อำเภอไทรน้อยเดิมเป็นกง่ิ อำเภอไทรน้อย ซึ่งแยกออกมาจาก
อำเภอบางบัวทอง และภายหลังได้ยกระดับเป็นอำเภอไทรน้อย ประกอบด้วย 7 ตำบล และ 1 เทศบาล
ได้แก่ ตำบลไทรน้อย ตำบลไทรใหญ่ ตำบลหนองเพรางาย ตำบลราษฎร์นิยม ตำบลขุนศรี ตำบลทวี
วัฒนา ตำบลคลองขวาง และเทศบาลตำบลไทรนอ้ ย
กกกกกกก1. 1.2 ที่ต้งั อำเภอไทรน้อย
กกกกกกก1. 1.2 อำเภอไทรน้อย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัดนนทบุรี อยู่ในเขต
ปกครองของจงั หวดั นนทบรุ ี มีอาณาเขตติดต่อ ดงั น้ี
กกกกกกก1. 1.2 1.2.1 ทิศเหนอื ตดิ ตอ่ กบั ตำบลสามเมอื ง อำเภอลาดบวั หลวง จังหวดั พระนครศรอี ยุธยา
กกกกกกก1. 1.2 1.2.2 ทิศใต้ติดต่อกับตำบลบ้านใหม่ อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี และตำบลคลองโยง
อำเภอพทุ ธมณฑล จงั หวัดนครปฐม
กกกกกกก1. 1.2 1.2.3 ทิศตะวันออกติดต่อกับตำบลบางคูรัด อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี
และตำบลหนา้ ไม้ อำเภอลาดหลมุ แก้ว จงั หวัดปทุมธานี
กกกกกกก1. 1.2 1.2.4 ทศิ ตะวนั ตกตดิ ตอ่ กบั ตำบลบางภาษี อำเภอบางเลน จังหวดั นครปฐม
กกกกกกก1. 1.3 การปกครองของอำเภอไทรน้อย
กกกกกกก1. 1.2 อำเภอไทรนอ้ ยแบ่งเขตการปกครองออกเปน็ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ การปกครองส่วน
ภมู ภิ าค และการปกครองส่วนทอ้ งถิ่น
กกกกกกก1. 1.4 สภาพประชากร สภาพเศรษฐกิจ ด้านการศกึ ษา และดา้ นศาสนา
กกกกกกก1. 1.2 1.4.1 สภาพประชากร ประชากรอำเภอไทรน้อย ข้อมูลปี พ.ศ. 2561 มจี ำนวน
ประชากร 46,754 คน ประกอบด้วยหลากหลายชาตพิ ันธุ์ แบ่งออกได้ 4 กลมุ่ ได้แก่ ชาวไทย ชาวไทย
เชอื้ สายรามญั (มอญ) ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชอื้ สายจนี
กกกกกกก1. 1.2 1.4.2 สภาพเศรษฐกจิ
กกกกกกก1. 1.2 1.4.2 1) อาชีพของประชากร ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม
ได้แก่ การทำนา รองลงมาเป็นการทำสวนผลไม้ ไม้ดอกไม้ประดับ สวนผัก และมีการเลี้ยงสัตว์บ้าง
เล็กน้อย อาชีพนอกภาคเกษตรกรรมทส่ี ำคญั ได้แก่ การคา้ ขาย และการรับจา้ งท่วั ไป

4

กกกกกกก1. 1.2 1.4.2 2) สภาพเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ ของอำเภอไทรน้อยรายได้ของครัวเรือนสว่ น
ใหญ่มาจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ได้แก่ การทำนา ในปี พ.ศ. 2560 พบว่ามีรายได้เฉลี่ย
299,221 บาทต่อครัวเรอื น (ข้อมลู โดยสำนกั งานสถิตจิ งั หวดั นนทบรุ )ี
กกกกกกก1. 1.2 1.4.3 ด้านการศึกษา ด้านการศึกษาของอำเภอไทรน้อย ประกอบด้วย โรงเรียน
ระดับประถมศึกษา มีทั้งหมด 8 แห่ง โรงเรียนระดับมัธยมศึกษา มีท้ังหมด 5 แห่ง และระดับ
มหาวทิ ยาลยั มที ้งั หมด 2 แห่ง รวมมสี ถานศึกษา 15 แห่ง
กกกกกกก1. 1.2 1.4.4 ด้านศาสนา วัดในอำเภอไทรนอ้ ย มีทั้งหมด 15 แห่ง สำนกั สงฆ์มอญ (รามญั )
1 แหง่ และมัสยิด ท้ังหมด 2 แหง่
กกกกกกก1. 1.5 บุคคลสำคัญของอำเภอไทน้อย ได้แก่
กกกกกกก1. 1.2 1.5.1 พระราชาภิมณฑ์ (เพ็ง) เป็นผู้ที่ทำคุณประโยชน์แก่ประชาชนในอำเภอไทรน้อย
เป็นอย่างมาก โดยได้ร่วมทุนกับคณะจัดตั้งเป็นบริษัทด้วยเงินทุน 32,000 บาท ขอพระราชทาน
พระบรมราชานุญาตขุดคลองแยกจากคลองบางบัวทอง ไปทางทิศตะวันตกผ่านป่ากระทุ่มมืด
เป็นคลองส่งน้ำให้ประชาชนเข้าไปจับจองท่ีดินสองฝ่ังคลองประกอบอาชีพเกษตรกรรม จนขยาย
ชุมชนเป็นจำนวนมาก
กกกกกกก1. 1.2 1.5.2 ขุนศรีราษฎรน์ ยิ ม (พร มัณยานนท์) ชาวไทยเช้อื สายมอญท่ีได้เข้ามา
จับจองทำประโยชน์ในท่ดี นิ ปา่ กระท่มุ ตอ่ มานายพร มณั ยานนท์ ไดร้ ับการแต่งตั้งให้เปน็ กำนนั คนแรก
ของตำบลไทรใหญ่ และมีความขยันและทำประโยชน์แก่ราษฎรท่ีเข้าจับจองท่ีดินท่ีตำบลไทรใหญ่
ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นขุนศรีราษฎร์นิยม และเป็นต้นสกุล มัณยานนท์ เพื่อเป็นอนุสรณ์
คุณงามความดีของขนุ ศรีราษฎร์นยิ ม
กกกกกกก1. 1.2 1.5.3 หมอ่ มแชม่ กฤดากร ณ อยธุ ยา เปน็ ชาวไทยเชอ้ื สายมอญ ได้ทำ
คุณประโยชน์อย่างมากแก่ราษฎรในจังหวัดนนทบุรีและจังหวัดนครปฐม ในการประกอบอาชีพ
การเกษตร ซ่ึงในปจั จุบันน้ีมีการปลูกพืช นอกจากการทำนา เช่น การปลูกกระเจี๊ยบมอญ ซึ่งชาวบ้าน
คลองหม่อมแช่มปลูกกันมาก เป็นสินค้าส่งออกไปจำหน่ายท่ีประเทศญ่ีปุ่น สร้างรายได้จำนวนมาก
ให้กับชุมชน นอกจากน้ันได้บริจาคที่ดนิ ใหส้ รา้ งวัดและได้อุปถัมภ์ในการสร้างวดั ขึ้นในชุมชน อีกทั้งยัง
ได้เป็นแหล่งการศกึ ษาของเยาวชนในชมุ ชนให้ได้รับการศึกษาจากโรงเรียนวดั สโมสรท่สี ร้างขน้ึ อีกดว้ ย
กกกกกกก1. 1.2 1.5.4 พระครปู ระชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานงั กโร) ได้ทำคุณประโยชน์แกผ่ ู้คนใน
อำเภอไทรน้อย เช่น ด้านการสนับสนุนการศึกษาของเยาวชน ดา้ นการพฒั นาชุมชน โครงการขุดคลอง
โครงการสูบน้ำเขา้ นา นำไฟฟ้าส่ชู ุมชนราษฎร์นยิ ม ทำถนนเข้าหมู่บ้าน การผลิตถังส้วม อ่างล้างเทา้ เพื่อรณรงค์ให้
ชาวบ้านได้มีสุขอนามัยที่ดี สร้างสถานีอนามัยเพ่ือประโยชน์ของชาวบ้าน สร้างประปาในหมู่บ้าน
การส่งเสริมนิสัยประหยัดและการรู้จักออมเงิน ส่งเสริมชาวบ้านให้รู้จักต้ังฉางข้าวในชุมชน และงาน
สาธารณะสงเคราะหอ์ ่นื ๆ

5

กกกกกกก1. 1.2 1.5.5 นายปรีชา ลุประสงค์ เป็นชาวนาตำบลราษฎร์นยิ ม อำเภอไทรนอ้ ย
จังหวัดนนทบุรี เป็นผู้มีบทบาทสำคัญคนหน่ึงในอำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี โดยได้ทำ
คุณประโยชน์ด้านการเกษตรอย่างมากแก่ชาวนา ได้รับการคัดเลือกจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้ไป
ศึกษาดูงานการเกษตรท่ีประเทศไต้หวันในนามของชาวนาจากประเทศไทย เป็นผู้ริเริ่มในการปลูก
พชื ผักทีจ่ ำเป็นต้องใช้เป็นอาหารประจำวนั และปลูกผลไม้อน่ื ๆ และเป็นผู้จัดตั้งโรงสีข้าวของสหกรณ์
และไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื จากรัฐบาลประเทศนวิ ซีแลนด์
กกกกกกก1. 1.5 1.5.6 นายยวง เขียวนิล ไดส้ รา้ งคุณประโยชน์แก่อำเภอไทรนอ้ ยและประเทศ
คอื สรา้ งฐานการเรยี นรู้ในพนื้ ทขี่ องตนเองเพื่อเปน็ แหลง่ เรยี นรกู้ ารทำการเกษตรตามหลกั ปรชั ญา
ของเศรษฐกจิ พอเพียง และเป็นวทิ ยากรถา่ ยทอดความรู้ให้กบั เกษตรกร นกั เรียน นกั ศึกษา ท้งั ชาวไทย
และชาวต่างประเทศ เป็นอาสาสมัครให้กับส่วนราชการต่าง ๆ ช่วยถ่ายทอดความรู้โดยไม่หวัง
ผลตอบแทน มีการรวมกลุ่มและสร้างเครือข่ายเช่ือมโยงระหว่างชุมชนท้ังในจังหวัด และระหว่าง
จงั หวัดเพื่อช่วยเหลือในการดำเนินกิจกรรมทางการเกษตร และยงั มีการเผยแพร่ผลงานผ่านส่ือต่าง ๆ
อกี จำนวนมาก
กกกกกกก2. บทที่ 2 เรอ่ื งสถานทส่ี ำคัญและแหลง่ ท่องเท่ียวในอำเภอไทรน้อย

2.1 วัดไทรใหญ่
2.1 2.1.1 ประวตั คิ วามเป็นมาของวัดและประวัตเิ จา้ อาวาสทส่ี ำคญั วัดไทรใหญ่
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2410 โดยนางเง็ก แสงประภา เป็นผู้ถวายที่ดินสร้างวัดในสมัยรัชกาลที่ 4 ชื่อ
“วัดมหานโิ ครธาราม” แปลว่า “ไทรต้นใหญ่” ต่อมาได้เปล่ยี นเป็น “วัดไทรใหญ่” เมื่อมีการขุดคลอง
พระพิมลราชา ระหว่าง พ.ศ.2433-2442 และขุดคลองทวีวัฒนา (คลองเจ้า) ทางด้านทิศตะวันตกของวัด
จึงมีราษฎรมาอาศัยอยู่ใกล้วัด และมาทำบุญมากขึ้น เป็นวัดเดียวในอำเภอไทรน้อย ท่ีเดิมขึ้นอยู่กับ
อำเภอบางบวั ทอง
2.1 2.1.1 เจ้าอาวาสที่สำคัญ ได้แก่ พระมงคลนนทเขต (วิชิต ปิยังกโร) อุปสมบท
เม่ือวันที่ 15 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2483 ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอไทรน้อยต้ังแต่ พ.ศ. 2503-2545
เป็นพระราชาคณะช้ันสามัญ ฉายา พระมงคลนนทเขต ได้บริจาคทรัพย์สร้างอาคารเฉลิมพระเกียรติ
และอุปกรณ์การแพทย์ให้แก่โรงพยาบาลไทรน้อย ส่งเสริมการศึกษา สร้างถนน และจัดต้ังมูลนิธิ
สงเคราะห์ต่าง ๆ อกี จำนวนมาก มรณภาพดว้ ยภาวะตดิ เชือ้ ในกระแสโลหติ
ณ โรงพยาบาลพระน่ังเกล้า เมือ่ วนั ท่ี 14 เดือน กันยายน พ.ศ. 2555 สริ ิอายุ 90 ปี กับอกี 70 พรรษา
2.1 2.1.2 ทตี่ งั้ วัดไทรใหญ่ ตั้งอยู่เลขท่ี 65 บา้ นไทรใหญ่ ถนนไทรน้อย-ต้นเชือก
หมู่ที่ 5 ตำบลไทรน้อย อำเภอไทรน้อย จงั หวัดนนทบุรี
2.1 2.1.3 ความสำคัญของวัดไทรใหญ่ เป็นศูนยก์ ลางของทอ้ งทอี่ ำเภอไทรนอ้ ย

6

เปน็ ทีป่ ระดิษฐานหลวงพอ่ ทองคำ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปทช่ี าวไทรนอ้ ยเคารพ สกั การะ มีอุโมงคล์ อด
โบสถ์ ศนู ยก์ ลางของท้องท่ีอำเภอไทรน้อยท้งั อำเภอ จึงได้รับการจดั ตั้งเป็นศูนยก์ ลางวฒั นธรรม และ
ยงั เปน็ สถานทป่ี ฏบิ ตั ธิ รรมท่ญี าตโิ ยมและอุบาสก อบุ าสกิ าเข้ามาถือศลี ปฏิบัติธรรม
กกกกกกก2. 2.1 2.1.4 วัตถุและสิ่งก่อสร้างภายในวัด ไดแ้ ก่ (1) พระอุโบสถหลังใหม่ (2) หลวงพ่อ
ทองคำ และ (3) รูปปน้ั ช้างเจ้าบุญมา และนางกวกั
กกกกกกก2. 2.1 2.1.5 กจิ กรรมประเพณีที่สำคัญของวดั ไดแ้ ก่ ประเพณตี กั บาตรพระร้อยจัดข้นึ
เพ่อื เป็นกิจกรรมทสี่ ำคัญของวดั ไทรใหญ่
กกกกกกก2. 2.2 วดั ไทรน้อย
กกกกกกก2. 2.1 2.2.1 ประวัติความเป็นมาของวดั และประวตั เิ จา้ อาวาสที่สำคญั วดั ไทรนอ้ ย
ประวตั ิความเป็นมาของวดั ไทรน้อย ประมาณ พ.ศ. 2530 ชาวมอญจากจังหวัดสมทุ รสาครได้พากันมา
ต้ังรกรากแถบชายป่ากระทุ่มมืดใกล้ป่าหนองเพรางาย พระราชาภิมณฑ์ ได้ดำเนินการขุดคลอง
พระราชาภิมณฑ์ ทำให้การเดนิ ทางสะดวกขน้ึ นายมะธุไดบ้ รจิ าคท่ีดิน จำนวน 42 ไร่ 2 งาน เพอื่ สร้าง
วัด และชาวบ้านได้ช่วยกันสร้างวัดสาลีมุนีภิรมย์ หมายถึงวัดเป็นที่อุดมสมบูรณ์ด้วยพืชพันธ์ุ
ธัญญาหาร โดยมีหลวงตาโจ๊ก พระมอญ ได้ร่วมดำเนินการและพำนักท่ีวัดนาน 30 ปี จนมรณภาพ
ชาวบ้านพร้อมใจกันนิมนต์พระมอญ ชื่อพระอาจารย์เกร็บ จากวัดปรมัยยิกาวาส มาเป็นเจ้าอาวาส
รปู แรกของวัด ในปี พ.ศ. 2495 ได้เปลี่ยนช่อื เปน็ “วัดไทรน้อย”
กกกกกกก2. 2.1 2.2.1 เจา้ อาวาสทสี่ ำคัญ ไดแ้ ก่ พระครูนนทสทิ ธกิ าร (ประสิทธ์ิ สทิ ธกิ าโร)
มีความสำคญั คือ เปน็ ผสู้ รา้ งความเจรญิ และพัฒนาวดั ไทรนอ้ ย เมอื่ ปี พ.ศ. 2500 หลวงพอ่ ประสทิ ธิ์
ไดท้ ำการสร้างหอปริยตั ธิ รรม ศาลาการเปรียญ กุฏิ และปี พ.ศ. 2502 อโุ บสถชำรุด จึงส่ังร้ือ
แล้วไดส้ รา้ งอุโบสถหลังใหมโ่ ดยใช้เวลาสรา้ งประมาณ 5 ปี เมือ่ พ.ศ. 2507 จึงไดจ้ ัดงานฝังลกู นิมติ
ได้กราบบังคมทูลเชิญสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี เสด็จมาเปน็ องคป์ ระธาน
ในพธิ ตี ัดลูกนิมิตอุโบสถหลงั ใหม่ พระครูนนทสิทธกิ าร เป็นพระเกจิอาจารยช์ ื่อดงั มรณภาพ
ดว้ ยโรคปอดตดิ เชอื้ ที่โรงพยาบาลพระนงั่ เกลา้ จังหวัดนนทบุรี ดว้ ยอายุ 88 ปี 65 พรรษา
กกกกกกก2. 2.1 2.2.2 ทตี่ ้ัง ตัง้ อยู่รมิ คลองพระราชาพิมลฝั่งทิศเหนือ หมู่ท่ี 1 ตำบลไทรน้อย
อำเภอไทรนอ้ ย จงั หวัดนนทบุรี
กกกกกกก2. 2.1 2.2.3 ความสำคญั ของวดั ไทรน้อย วดั ไทรน้อยสนับสนนุ การศึกษาของชาติ
ให้การอปุ ถัมภ์แก่โรงเรียน เป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชนชาวมอญ และยังเป็นสถานทีป่ ฏิบตั ิธรรม
ของชาวไทรนอ้ ยอีกดว้ ย
กกกกกกก2. 2.1 2.2.4 วัตถุและสิ่งก่อสรา้ งภายในวัด ได้แก่ (1) มหาเจดีย์มนุ ภี ริ มย์
(2) วิหารจตุรมขุ ศาลาบำเพ็ญกศุ ล และฌาปนสถาน
กกกกกกก2. 2.1 2.2.5 กิจกรรมประเพณีทีส่ ำคญั ของวดั ได้แก่ ประเพณตี กั บาตรดอกไม้กกกกกก

7

กกกกกกก2. 2.3 วดั คลองขวาง
กกกกกกก2. 2.1 2.3.1 ประวัตคิ วามเปน็ มาของวัดและประวัติเจ้าอาวาสทีส่ ำคัญ พ.ศ. 2430
ชาวบา้ นกลุ่มเล็ก ๆ มาตั้งรกรากแถบป่ากระทุ่มมดื เพื่อพักอาศัยและทำนา พระธุดงค์ผา่ นมา ชาวบ้าน
จึงช่วยกันสร้างที่พักสงฆ์ ในปี พ.ศ. 2534 ได้สร้างวัด นายแดง แซ่เล้า ได้ถวายท่ีดิน จำนวน 49 ไร่เศษ
เพอื่ สรา้ งวัดราษฎรศ์ รัทธาธรรม แต่ชาวบา้ นนยิ มเรียกวา่ “วัดคลองขวาง”
กกกกกกก2. 2.1 2.3.2 ประวัติเจา้ อาวาสที่สำคญั ได้แก่ พระครูโสภิตธรรมวสิ ุทธ์ิ (วิสุทธิ์อังสธุ มั โม)
เกิดเม่ือวันที่ 12 เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2508 อุปสมบท วันที่ 5 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2530 เป็นพระ
วปิ ัสสนาจารย์ ผู้ฝึกสอนกัมมัฏฐาน ท่านให้ความสนใจและเห็นความสำคัญของการศึกษาปฏิบัติ และ
เผยแผ่ธรรมอย่างแท้จริงท้ังให้การสนับสนุนการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐาน ด้านทุน ด้านสถานที่
ด้านบุคคลากร และยังอบรมพระภิกษุหรือบุคคลท่ีเป็นวิทยากรในสำนักมีความประพฤติดี สามารถ
ปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างท่ีดี และปัจจุบัน พระครูโสภิตธรรมวิสุทธิ์ (วิสุทธ์ิ อังสุธัมโม) ดำรงตำแหน่ง
เจ้าอาวาสวดั คลองขวาง
กกกกกกก2. 2.1 2.3.3 ทีต่ ง้ั เลขที่ 10 หมู่ 6 ตำบลคลองขวาง อำเภอไทรน้อย จงั หวดั นนทบรุ ี 11150
ความสำคัญของวัด ให้การสนับสนุนราชการด้านการศึกษา เป็นสถานที่อบรมสามเณร และปฏิบัติ
ธรรมประจำจงั หวัด สนับสนนุ ด้านการศกึ ษาแกเ่ ยาวชน
กกกกกกก2. 2.1 2.3.4 วัตถแุ ละส่งิ กอ่ สร้างภายในวัด ได้แก่ (1) พระอโุ สถ และ (2) ลายจำหลกั
ประตูดา้ นหน้า และดา้ นหลงั อโุ บสถวดั คลองขวาง
กกกกกกก2. 2.1 2.3.5 กิจกรรมประเพณีท่ีสำคัญของวัด ไดแ้ ก่ (1) ประเพณีการบวชสามเณร
ภาคฤดูร้อน (2) การทำบญุ วันสำคัญทางศาสนา (3) ประเพณีการลอยกระทง และ (4) ประเพณี
สงกรานต์
กกกกกกก2. 2.4 วัดราษฎรน์ ยิ ม
กกกกกกก2. 2.4 2.4.1 ประวัติความเปน็ มาของวดั และประวัตเิ จา้ อาวาสทส่ี ำคญั วัดราษฎร์นยิ ม
คือเดิมชื่อ วัดห้าร้อย ต้ังวัดเมื่อวันที่ 4 เดือนเมษายน พ.ศ. 2459 ซ่ึงก่อตั้งขึ้นเพ่ือใช้เป็นสำนักสงฆ์
และให้เป็นสถานที่บำเพ็ญกุศลของคนชุมชน ต่อมาขุนศรีราษฎร์นิยมเห็นด้วยในการที่จะให้มีวัดในชุมชน
จึงจัดที่ดินจำนวน 100 ไร่ ไว้ให้สร้างวัด ต่อมาพระครูประชาธรรมนาถ ได้รวบรวมเงินบริจาค
จากชาวบ้านซื้อที่ดินเพ่ิมอีก 45 ไร่ และนางปรีก วิลาวรรณ ได้ถวายท่ีดินเพ่ิมอีก 5 ไร่ ได้รับ
พระราชทานวิสงุ คามสีมา เมื่อวันท่ี 24 เดือนเมษายน พ.ศ. 2468
กกกกกกก2. 2.4 2.4.1 เจา้ อาวาสทสี่ ำคัญ ได้แก่ ไดแ้ ก่ พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานงั กโร)
นามเดมิ แฉ่ง ห้วยฤทยั เกิดเมื่อวันที่ 24 เดือนกนั ยายน พ.ศ. 2457 แขวงท่าขา้ ม เขตบางขุนเทยี น
กรงุ เทพมหานคร บรรพชาเป็นสามเณรเม่ือวันท่ี 1 เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2470 ขณะมอี ายุ 14 ปี
สอบไดน้ ักธรรมเอกขณะทยี่ ังเปน็ สามเณร อายุครบ 20 ปี พ.ศ. 2476 จึงไดอ้ ปุ สมบท

8

ณ พัทธสมี าวดั โคก อำเภอเมืองปทุมธานี จงั หวัดปทมุ ธานี พระมหาอินทร์ วดั โคก เป็นอุปชั ฌาย์
พระมหาหยวก วัดโคก เปน็ พระกรรมวาจาจารย์ พระอธิการพวง จฬุ าโร เป็นเจา้ อาวาสวดั ราษฎร์นยิ ม
ตัง้ แต่ปี พ.ศ.2481 และมรณภาพวันท่ี 9 เดอื น กันยายน พ.ศ. 2538 สิรอิ ายรุ วม 81 ปี
กกกกกกก2. 2.4 2.4.2 ท่ีต้ังวดั ราษฎร์นยิ ม ตัง้ อยู่ หมู่ที่ 6 บ้านราษฎรน์ ิยม ตำบลราษฎร์นิยม
อำเภอไทรนอ้ ย จงั หวัดนนทบุรี 11150
กกกกกกก2. 2.4 2.4.3 ความสำคญั ของวัด ไดใ้ ช้เปน็ ท่ีสร้างสถานที่ราชการ ดังน้ี คือ (1) โรงเรยี น
วัดราษฎร์นิยม สอนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 3 (2) โรงเรียนราษฎร์นิยม
สอนในระดับมัธยมศึกษา (3) วิทยาลัยการอาชีพไทรน้อย (4) สถานีอนามัยตำบลราษฎร์นิยม และ
(5) ท่ที ำการองค์การบรหิ ารส่วนตำบลราษฎร์นิยม
กกกกกกก2. 2.4 2.4.4 วตั ถุและสงิ่ กอ่ สร้างภายในวัด ได้แก่ (1) พระเจดีย์ศรรี าษฎร์นิยม
(2) อุโบสถ (3) หนา้ บัน และลายรวงผึง้ หนา้ อโุ บสถ
กกกกกกก2. 2.4 2.4.5 กจิ กรรมประเพณีทีส่ ำคัญของวดั ราษฎร์นิยม ได้แก่ (1) ทำบญุ ในวันสำคัญ
ทางพุทธศาสนา (2) วนั สงกรานต์ และ (3) บวชเณรภาคฤดรู อ้ น
กกกกกกก2. 2.5 วัดสโมสร
กกกกกกก2. 2.4 2.5.1 ประวัติความเป็นมาของวัดและประวตั เิ จ้าอาวาสที่สำคัญ วดั สโมสร เดิมชอ่ื ว่า
วัดหมอ่ มแช่ม ซง่ึ หม่อมแช่ม กฤดากร ไดจ้ ดั ถวายทด่ี ิน 1 แปลง จำนวน 15 ไร่ เพอื่ สรา้ งวดั นอ้ มถวาย
แก่พระพุทธศาสนา และเพื่อใหช้ าวบ้านไดม้ สี ถานทบ่ี ำเพญ็ บญุ สรา้ งกุศลของตน
กกกกกกก2. 2.4 2.5.1 เจ้าอาวาสที่สำคัญ ได้แก่ พระครูปัญญานนทคุณ หรือ หลวงปู่บาง ปัญญาทีโป
ท่านมีนามเดิมว่า บาง นามสกุล นุชสุภาพ เกิดเม่ือวันท่ี 11 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2460 เมื่อวันท่ี 5
เดือน มีนาคม พ.ศ. 2474 ท่านจึงได้บรรพชาเป็นสามเณรท่ีวัดกลางสวน อำเภอพระประแดง จังหวัด
สมุทรปราการ พอท่านมีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ ท่านจึงได้เข้าพิธีอุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดกลาง
ตำบลบางผ้ึง อำเภอพระประแดง จ.สมุทรปราการ เมื่อวันท่ี 22 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2482 เม่ือท่าน
อปุ สมบทเปน็ พระแลว้ ทา่ นกไ็ ด้มาอยู่จำพรรษาทวี่ ัดสโมสร ต่อมาในปี พ.ศ. 2492 ท่านจึงไดร้ ับแต่งต้ัง
ให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดสโมสร เมื่อวันที่ 1 เดือน กันยายน พ.ศ. 2492 ท่านได้ละสังขารลงอย่างสงบ
เม่ือวนั ที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2548 สริ ริ วมอายไุ ด้ 87 ปี พรรษา 66
กกกกกกก2. 2.4 2.5.2 วัดสโมสร ตงั้ อยู่หมู่ที่ 9 ตำบลไทรใหญ่ อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี
กกกกกกก2. 2.4 2.5.3 ความสำคัญของวดั สโมสร เปน็ วัดที่อย่ใู นชุมชนทีเ่ ป็นชาวไทยเช้อื สาย
รามัญ ในชุมชนตำบลไทรใหญ่และพ้ืนที่ไกล้เคียง มีการจัดงานเพื่ออนุรักษ์ประเพณีสงกรานต์ไทย
รามัญเป็นประจำ มีอนุรักษ์ประเพณีสงกรานต์ไทยรามัญให้คงอยู่ตลอดไป สร้างความสามัคคีของหมู่
คณะให้เปน็ นำ้ หน่ึงใจเดียวกนั และชุมชนมีสว่ นรว่ มในการจดั กิจกรรม

9

กกกกกกก2. 2.4 2.5.4 วัตถแุ ละสิ่งก่อสร้างภายในวัด ไดแ้ ก่ (1) อุโบสถ (2) เสาหงส์ (3) เรือเก๋ง 4 แจว
และ (4) ศาลเจา้ ประจำวัด หรอื ตะละทาน
กกกกกกก2. 2.4 2.5.5 กจิ กรรมประเพณีทส่ี ำคญั ของวดั ไดแ้ ก่ (1) การแห่หางหงส์ ธงตะขาบ
(2) การเลน่ สะบ้ามอญ และ (3) การแขง่ สะบ้าทอย
กกกกกกก2. 2.6 วดั เสนีวงศ์
กกกกกกก2. 2.7 2.6.1 ประวัตคิ วามเปน็ มาของวัดและประวัตเิ จ้าอาวาสทีส่ ำคัญ วัดเสนีวงศเ์ ป็น
วัดสังกัดมหานิกาย รูปแบบการสร้างวัดผสมผสานระหว่างไทย มอญ จีน เดิมในชุมชนปลายคลอง
มะสงไม่มีวัด ต้องเดินทางไปทำบุญไกลถึงวัดเพรางาย ต่อมานายงาม และนางเสงี่ยม เสนีวงศ์ ณ
อยุธยา ได้บริจาคท่ีดิน 50 ไร่ เพ่ือสร้างวัดในชุมชน ชาวบ้านจึงพร้อมใจต้ังชื่อวัดว่า “วัดเสนีวงศ์”
ตามนามสกุลของผู้สร้าง
กกกกกกก2. 2.7 2.6.1 เจา้ อาวาสทสี่ ำคญั ได้แก่ พระครูธรี นนทคุณ ฐานธีโร เกิดเมอื่ วันที่ 29
เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2468 บรรพชา และอุปสมบทเม่ือวันท่ี 10 เดือน มิถุนายน 2498 อายุ 29 ปี ได้ดำรง
ตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดเสนีวงศ์ ท่านได้ทำการก่อสร้าง บูรณปฏิสังขรณ์เสนาสนะในวัด เพ่ือประโยชน์
แก่พระภิกษุ สามเณร และชาวบ้านในการบำเพ็ญศาสนกิจ พระครูธีรนนทคุณ เริ่มมีอาการ
อาพาธ เดือน มีนาคม พ.ศ. 2545 เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลศิริราช และท่านได้ถึงแก่
มรณภาพ เมื่อวันท่ี 27 เดือน มีนาคม 2545 รวมอายุ 77 ปี พรรษา 48 ด้วยโรคมะเร็งลำไสต้ ิดเช้ือ
กกกกกกก2. 2.7 2.6.2 ท่ตี ้งั วัดเสนวี งศ์ต้งั อยทู่ ี่ปลายคลองมะสง หมู่ที่ 9 ตำบลหนองเพรางาย
อำเภอไทรน้อย จงั หวดั นนทบรุ ี 11150
กกกกกกก2. 2.7 2.6.3 ความสำคัญของวัดเสนีวงศ์ ได้แก่ (1) สนับสนุนด้านการศึกษาสร้างโรงเรียน
(2) สถานีอนามยั (3) ฉางขา้ วเพื่อเกษตรกร และ (4) ร่วมกับกรมชลประทาน เพื่อเป็นแหล่งน้ำ
ในการเกษตร
กกกกกกก2. 2.7 2.6.4 วตั ถแุ ละส่งิ กอ่ สร้างภายในวดั ได้แก่ (1) อุโบสถ (2) เจดียส์ มปรารถนา
(3) หอระฆังคู่ และ (4) สวนป่ามหาชาติ
กกกกกกก2. 2.7 2.6.5 กจิ กรรมประเพณีท่สี ำคญั ของวดั เสนีวงศ์ ไดแ้ ก่ (1) ทำบุญในวันสำคัญทาง
พระพุทธศาสนา และ (2) วนั สงกรานต์
กกกกกกก2. 2.7 ตลาดน้ำไทรน้อย
กกกกกกก2. 2.7 2.7.1 ประวัตคิ วามเป็นมาของตลาดนำ้ ไทรน้อย เปิดดำเนินกิจกรรมอยูท่ ี่บรเิ วณ
ริมคลองหน้าวัดไทรใหญ่บริเวณแพที่จอดอยู่ในคลองพระพิมลราชา จำหน่ายอาหารเลิศรสต่าง ๆ
มากมาย ส่วนบริเวณชายน้ำริมคลองหน้าวัดไทรใหญ่เป็นแหล่งจำหน่ายผักผลไม้ท่ีเป็นผลผลิตของ
เกษตรกรในอำเภอไทรน้อยและสินค้า OTOP จากชุมชนต่าง ๆ ในอำเภอไทรน้อย ตลาดน้ำไทรน้อย
เปิดบรกิ าร ในวันเสาร์ วันอาทติ ย์ และวันหยุดนกั ขัตฤกษ์

10

กกกกกกก2. 2.7 2.7.2 ท่ตี ัง้ ต้งั อยู่รมิ คลองพระพมิ ลราชา ติดกบั วดั ไทรใหญ่ ตำบลไทรนอ้ ย
อำเภอไทรน้อย จงั หวดั นนทบุรี
กกกกกกก2. 2.7 2.7.3 ความสำคัญของตลาดน้ำไทรน้อย ตลาดน้ำไทรน้อยมีความสำคัญ คือ
เป็นตลาดน้ำท่ีอยู่ใกล้กรุงเทพ ดำเนินชีวิตตามแบบวิถีไทย ศูนย์รวมของอาหารคาวหวาน ผัก ผลไม้
หลายชนิดท่ีชาวบ้านนำมาจำหน่ายริมฝ่ังคลอง มีรสชาติอร่อย สะอาด ถูกหลักอนามัยและราคาถูก
มรี ถนำเทยี่ วสวนเกษตร
กกกกกกก2. 2.7 2.7.4 กิจกรรมภายในตลาดน้ำไทรน้อย ได้แก่ การนั่งทานอาหารบนเรือริมน้ำ
กราบพระในโบสถ์ ไหว้หลวงพ่อทองคำ ให้จิตใจสงบสุข เดินชมสินค้า ให้อาหารปลา มีการแสดง
ของเยาวชน
กกกกกกก3. บทที่ 3 เรื่องประเพณที ี่สำคัญ
กกกกกกก3. 3.1 ประเพณีตักบาตรดอกไม้
กกกกกกก3. 3.1 3.1.1 ประวัติความเป็นมาของประเพณีตกั บาตรดอกไม้ ประเพณีตักบาตรดอกไม้
เป็นของชาวไทยเช้ือสายมอญ (รามัญ) จัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ ก่อนออกพรรษา 1 วัน พระสงฆ์มอญ
จะทำพิธปี วารณาออกพรรษา ในวันน้ีจะมพี ธิ ตี ักบาตรดอกไมท้ ่ีวัดมอญในอำเภอไทรน้อย
กกกกกกก3. 3.1 3.1.2 ความสำคญั ของประเพณีตักบาตรดอกไม้ ประเพณตี กั บาตรดอกไม้
มีความสำคัญ ถือเป็นการปฏิบัติและแสดงความคารวะนอบน้อม อีกทั้งขอขมาลาโทษหากมีเหตุ
พลาดพลั้ง ซ่ึงเป็นการกระทำล่วงเกินต่อพระพุทธศาสนาและพระภิกษุสงฆ์ เพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์
ท่ีเก่ียวขอ้ งกับพระพทุ ธประวัตอิ นั เปน็ การบูชาตอ่ องคส์ มเด็จพระสมั มาสัมพทุ ธเจ้า
กกกกกกก3. 3.1 3.1.3 กิจกรรมในประเพณตี กั บาตรดอกไม้ กจิ กรรมในประเพณตี กั บาตรดอกไม้
เมอ่ื พระสงฆท์ ั้งหลายฉันภัตตาหารเพลแล้ว จะเดินลงจากศาลาการเปรยี ญสพู่ ระอโุ บสถ โดยใหช้ าวบา้ น
น่ังอยู่ตลอดสองข้างทางพร้อมท้ังจัดเตรียมดอกไม้ธูปเทียนไว้ถวายสักการะ คร้ังถึงพระสงฆ์ลงจาก
โบสถ์เพื่อทำพิธีปวารณาออกพรรษาจะอัญเชิญพระพุทธรูปนำหน้าพระสงฆ์ เมื่อพระสงฆ์เดินไปพระ
อุโบสถชาวบา้ นคอ่ ย ๆ ถวายดอกไม้ ธูปเทยี นแด่พระสงฆ์
กกกกกกก3. 3.2 ประเพณสี งกรานต์มอญ
กกกกกกก3. 3.2 3.2.1 ประวัติความเปน็ มาของประเพณีสงกรานต์มอญ (ปจั อะหต์ ๊ะห์) หรอื
ชาวไทยรามัญ ประเพณีสงกรานต์มอญ เรียกเป็นภาษามอญว่า (ปัจอะห์ต๊ะห์) เป็นเทศกาลสำคัญ
ประจำปีของชาวมอญ จะมีการทำบุญเฉลิมฉลองกันอย่างมโหฬารในทุกหมู่บ้านของชุมชนชาวมอญ
โดยจัดขึ้นระหวา่ งวนั ที่ 13–15 เดอื น เมษายน ของทุกปี มกี จิ กรรมต่าง ๆ
กกกกกกก3. 3.3 3.2.2 ความสำคัญของประเพณีสงกรานตม์ อญ ประเพณีสงกรานต์มอญ
เป็นประเพณีขนึ้ ศกั ราชใหม่ จึงจดั ให้มีการเฉลมิ ฉลองกันอย่างยิง่ ใหญ่ ด้วยการทำบญุ รกั ษาศีล

11

เพ่ือบูชาพระรัตนตรัย มีการบูชาท่ีบรรจอุ ัฐขิ องบรรพบุรุษ และพระสงฆ์มอญต้องการจะสนองศรัทธา
ของชาวบ้านดว้ ยการไดส้ รงน้ำพระ
กกกกกกก3. 3.3 3.2.3 กิจกรรมในเทศกาลสงกรานตม์ อญนอกจากชาวบ้านจะมาทำบุญรกั ษาศีล
ทว่ี ดั กจิ กรรมในประเพณีสงกรานตม์ อญ เช่น การแหห่ งส์ ธงตะขาบ การเล่นสะบ้ามอญ การสรงนำ้
พระ การแห่ขา้ วแช่ แหน่ ำ้ ปลาหวาน ปล่อยปลา แห่สงกรานต์ และการทำบญุ กลางบ้าน รำเจา้
ประจำปีของแต่ละหมบู่ ้าน
กกกกกกก3. 3.3 ประเพณแี หเ่ ตา่
กกกกกกก3. 3.3 3.3.1 ประวัติความเป็นมาประเพณีแหเ่ ตา่ จดั ขน้ึ ในวนั ท่ี 15 เดือน เมษายน
ของทกุ ปี ตรงกับเทศกาลสงกรานต์ ซึ่งชาวบ้านมีความเชื่อวา่ การแหเ่ ต่าน้ันจะทำให้ชาวบ้านมีอายยุ ืน สุขภาพ
ร่างกายแข็งแรง มีความอดทน จงึ ทำให้ชาวบา้ นทำสบื ต่อกนั มา จนถงึ ปจั จบุ นั นี้
กกกกกกก3. 3.3 3.3.2 ความสำคัญของประเพณีแห่เต่า การจัดประเพณีแห่เต่าเพื่อเป็นการ
อนุรักษ์ประเพณีของท้องถิ่น และเป็นการสอดแทรกหลักธรรมคำสอนของพุทธศาสนา ในเรื่อง
ของการเสียสละ รู้จักการให้และการแบ่งปัน ประเพณีแห่เต่าจึงปฏิบัติสืบทอดกันมาจนถึงทุกวันน้ี
กกกกกกก3. 3.3 3.3.3 กิจกรรมในประเพณีแห่เต่า จัดขึ้นจากชาวบ้านตำบลคลองขวาง เพ่ือให้ชาวบ้าน
ที่อยู่ในพ้ืนที่ออกมาร่วมบริจาคปัจจัย และนำปัจจัยท่ีได้รับจากการบริจาคนำไปถวายวัดคลองขวาง
บำรงุ ในทางพระพุทธศาสนาสืบต่อไป
กกกกกกก3. 3.4 ประเพณแี ห่ธงตะขาบ
กกกกกกก3. 3.3 3.4.1 ประวัติความเป็นมาของประเพณีแห่ธงตะขาบ ประเพณีแห่ธงตะขาบ
เปน็ ความเช่อื ชีวติ หลังความตาย และความกตัญญตู อ่ บรรพบรุ ษุ
กกกกกกก3. 3.3 3.4.2 ความสำคญั ของประเพณแี ห่ธงตะขาบ เพอื่ บชู าและเฉลมิ ฉลอง
เมื่อคร้ังทีพ่ ระพทุ ธเจา้ เสดจ็ กลบั จากจากสวรรค์ชั้นดาวดงึ ส์ ในการฉลองงานบุญการกุศล ชาวรามัญ
จะใชเ้ สาหงส์ และธงตะขาบคู่กัน
กกกกกกก3. 3.3 3.4.3 กิจกรรมในประเพณีแหธ่ งตะขาบ ใช้เชือกเป็นเส้นขอบผูกขวางคั่นด้วยซไ่ี ม้
ไผ่เป็นช่วง ๆ ใช้เสื่อผืนยาวปิดทับแทนผ้าหรือกระดาษเป็นลำตัว ปลายไม้ท่ียื่นสองข้างทุกซี่ประดับ
ด้วยช้อนผูกห้อยแทนขา สลับกับพู่กระดาษเพื่อความสวยงาม หัวและหางสานผูกด้วยโครงไม้
ปิดกระดาษสี แหไ่ ปทว่ี ัด ขึงธงไว้กับต้นเสาในศาลา นำสายสิญจน์มาวงรอบธง ทำพิธถี วายธง นำธงไป
ชกั ขนึ้ แขวนบนเสาหงส์
กกกกกกก3. 3.5 ประเพณีการจัดงานศพพระสงฆม์ อญ
กกกกกกก3. 3.5 3.5.1 ประวตั ิความเปน็ มาประเพณีการจัดงานศพพระสงฆม์ อญ ประเพณกี ารจดั
งานศพพระสงฆ์มอญ ชาวไทยเชอ้ื สายมอญจะมีพิธกี รรมที่เข้ามาเก่ียวข้องต้งั แต่เกิดจนตาย

12

อีกท้ังศรัทธาในพุทธศาสนาควบคู่ไปกับการนับถือผีบรรพบุรุษ ก่อให้เกิดรากฐานของประเพณี
และพิธีกรรมท่ีสืบทอดปฏิบตั ิกันมา ดังน้นั คนมอญจึงมีรปู แบบพิธีกรรมท่ีแฝงความหมาย และปรศิ นา
ธรรมต่าง ๆ
กกกกกกก3. 3.5 3.5.2 ความสำคัญของประเพณีการจัดงานศพพระสงฆม์ อญ เป็นการแสดงความ
เคารพนบั ถอื และบุญคุณต่อพระสงฆ์ทมี่ รณภาพ
กกกกกกก3. 3.5 3.5.3 รายละเอียดประเพณีการจดั งานศพพระสงฆ์มอญ เม่ือพระสงฆม์ อญ
มรณภาพจะมีพธิ ีการในการจดั งานศพพระสงฆ์อยา่ งสมฐานะของความเป็นสมณะ มีการสร้างปราสาท
มอญสำหรับเป็นสถานที่ประกอบพิธีฌาปนกิจ มีการสร้างโลงบรรจุศพแบบมอญท่ีวิจิตรสวยงาม
มีประเพณีการจดุ ลกู หนู มกี ารต้ังโรงทาน
กกกกกกก3. 3.6 พธิ ีแห่เจา้ พอ่ จ้ยุ
กกกกกกก3. 3.6 3.6.1 ประวตั ิความเป็นมาของพธิ ีแห่เจ้าพ่อจุย้ ชาวไทยเชื้อสายจีนในอำเภอไทรน้อย
มคี วามศรัทธาในเจ้าพอ่ จุ้ยเปน็ อย่างมาก ไดส้ รา้ งศาลเจา้ พอ่ จยุ้ ไทรใหญอ่ ย่างสวยงามตามแบบสถาปัตยกรรม
จนี ในช่วงหลงั วนั ตรุษจีน จะมีพธิ ีแหเ่ จา้ พ่อจุ้ยและจดั งานประจำปเี ปน็ งานใหญ่ งานหนึ่งของอำเภอไทรน้อย
กกกกกกก3. 3.6 3.6.2 ความสำคญั ของพธิ ีแห่เจ้าพอ่ จุ้ย ความสำคญั ของประเพณีแห่เจ้าพอ่ จุ้ย
เพื่อเปน็ การสบื สานประเพณีและวัฒนธรรมของชาวไทยเชือ้ สายจีนที่อาศัยอยู่ในพื้นท่ีอำเภอไทรน้อย
กกกกกกก3. 3.6 3.6.3 กิจกรรมในพิธีแห่เจ้าพ่อจุ้ย คือ วันแห่เจ้าพ่อจุ้ยจะมีพิธีเล้ียงพระ จากนั้น
มีพิธีไหว้ปึงเถ่ากง ไหว้ปึงเถ่ามา และเชิญรูปเจ้าพ่อจุ้ยแห่รอบอำเภอไทรน้อย ชาวตลาดจะจัดโต๊ะ
ท่ีหน้าบ้านเพื่อสักการบูชาเจ้าพ่อจุ้ยท่ีผ่านหน้าบ้าน มีการจุดธูปเทียนและจุดประทัดบูชาเจ้าพ่อจุ้ย
เพื่อขอพรและความเป็นสิริมงคล
กกกกกกก3. 3.7 พธิ ีแหเ่ จา้ แม่ทองคำ
กกกกกกก3. 3.6 3.7.1 ประวัติความเป็นมาของพิธีแห่เจ้าแม่ทองคำ เป็นเจ้าแม่ที่คนไทยเชื้อสาย
จีนในอำเภอไทรน้อยให้ความเคารพ เป็นที่ยึดเหนี่ยวทางด้านจิตใจ ศาลเจ้าแม่ทองคำอยู่หลังตลาด
ปากคลองขนุ ศรี ตำบลคลองขวาง อำเภอไทรน้อย งานประจำปีศาลเจา้ แมท่ องคำ งานประจำปี
มีลิเกฉลอง จัดประมาณเดือนมีนาคม ของทุกปี
กกกกกกก3. 3.6 3.7.2 ความสำคัญของพิธีแห่เจ้าแม่ทองคำ เป็นท่ียึดเหนี่ยวในทางจิตใจ เพ่ือขอ
พรและเพ่อื ความเปน็ สริ ิมงคลในชีวติ และเป็นการสืบสานประเพณวี ฒั นธรรม ทอ้ งถิน่ อำเภอไทรน้อย
กกกกกกก3. 3.6 3.7.3 รายละเอยี ดประเพณแี ห่เจา้ แมท่ องคำ ทำพิธีเซ่นไหว้เจา้ แม่ทองคำตาม
ธรรมเนยี มจีนโบราณ เชิญเจา้ แม่เขา้ ขบวนแห่ ชาวบ้านตั้งเครอ่ื งบชู า มีการจุดธปู เทยี น จดุ ประทดั
ชาวตลาดปากคลองขนุ ศรีจงึ นบั ถือเจา้ แม่ทองคำและได้สรา้ งศาลตามแบบสถาปตั ยกรรมจีนท่ีสวยงาม

13

กกกกกกก3. 3.8 เทศกาลสำคัญและประเพณขี องชาวไทยมุสลิม
กกกกกกก3. 3.6 3.8.1 ประวัติความเป็นมาของเทศกาลสำคญั และประเพณขี องชาวไทยมุสลมิ
ประวัติความเป็นมาเทศกาลสำคัญและประเพณีของชาวไทยมุสลิม เป็นหลักคำสอนท่ีสอดคล้องกับ
ธรรมชาติของมนุษย์ ท้ังนี้เพื่อให้การปฏิบัติตนเป็นไปด้วยความสะดวกและเรียบง่าย โดยเร่ิมต้นจาก
ความศรทั ธาตอ่ อลั ลอฮ์ผ้สู รา้ ง การปฏบิ ัตศิ าสนกิจ การขัดเกลาจิตใจให้สะอาด มศี ลี ธรรมและสามารถ
ครองตนอยู่ร่วมกบั ผู้อื่นในสงั คม
กกกกกกก3. 3.6 3.8.2 ความสำคัญของเทศกาลสำคัญและประเพณีของชาวไทยมุสลิม การปฏิบัติ
ตาม และการนอบน้อมต่ออัลลอฮ์พระผู้เป็นเจ้า พร้อมกันนี้ พระองค์ ได้แต่งตั้งมุฮัมมัด บุตรของ
อับดุลลอฮ์ เปน็ ศาสดานำพามนุษยส์ ่กู ารให้ความเปน็ เอกะแด่พระองค์ในการเปน็ พระผู้อภบิ าล
และการเปน็ พระเจา้
กกกกกกก3. 3.6 3.8.3 รายละเอยี ดเทศกาลสำคัญและประเพณีของชาวไทยมสุ ลิม
กกกกกกก3. 3.6 3.8.3 การถือศลี อด (ถือบวช) การท่ีบุคคลละเวน้ อาหารและเคร่ืองด่ืม
กกกกกกก3. 3.6 3.8.3 วนั ฮารรี ายอ (อีดลิ ฟติ ริ) เป็นวนั ออกบวชเมื่อครบกำหนด 1 เดือน ของการ
ถอื ศีลอดในเดือนรอมฎอน
กกกกกกก3. 3.6 3.8.3 พิธแี ตง่ งาน มีการประกอบพธิ แี ต่งงาน เจ้าบ่าวเจ้าสาวร่วมทำพิธีละหมาด
และขอพรจากพระผู้เป็นเจ้า เมื่อเสร็จพิธีทางศาสนาแล้วมีการเล้ียงอาหารผู้ท่ีมาร่วมงาน
กกกกกกก3. 3.6 3.8.3 พิธโี กนผมไฟ เด็กมสุ ลมิ เมื่อแรกเกิดจะมีพิธโี กนผมไฟให้แกเ่ ด็กภายใน 7 วนั
นับตงั้ แต่วันทเ่ี กิด

4. บทท่ี 4 วธิ ีการทางภูมศิ าสตร์และประวัติศาสตรศ์ ึกษาไทรน้อยนา่ เรยี นรู้คู่นนทบุรี
4. 4.1 วธิ กี ารทางภมู ิศาสตร์ มี 4 ขนั้ ตอน ได้แก่
(1) กำหนดวัตถุประสงค์ (2) เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการปฏิบัติภาคสนามและสัมภาษณ์
(3) นำข้อมูลมาวิเคราะห์และจัดหมวดหมู่ และ (4) สรุปนำเสนอข้อมูลและเขียนรายงาน
4. 4.2 วิธีการทางประวัติศาสตร์ มี 5 ขั้นตอน ได้แก่ (1) การกำหนดประเด็นศึกษา
(2) การสืบค้นและรวบรวมข้อมูล (3) การวิเคราะห์และตีความข้อมูล (4) การคัดเลือกและประเมิน
ขอ้ มูล และ (5) การเรียบเรียงรายงานข้อเท็จจริง
กกกกกกก5. บทที่ 5 การสืบสานและอนรุ ักษป์ ระเพณแี ละการดแู ลสถานที่ท่องเทยี่ วท่ีสำคัญ
กกกกกกก5. 5.1 การสบื สานประเพณี หมายถึง การพัฒนาและสืบทอดประเพณที ีด่ ีงาม ท่เี ป็น
รากฐานในการดำเนินชีวิตที่มีความเชื่อมโยงกับชุมชนและสังคม เป็นกระบวนการท่ีสำคัญท่ีจะทำนุ
บำรุงและรักษาไว้ซ่ึงประเพณีให้คงอยู่ไม่สูญหาย จากคนรุ่นหน่ึงไปสู่คนอีกรุ่นหน่ึง และการอนุรักษ์
ประเพณี หมายถึง การดำรงรักษาวิถีแห่งการดำเนินชีวิตท่ีปฏิบัติสืบทอดกันมา เป็นประเพณีที่ดีงาม
ของคนในสงั คมน้นั ๆ ให้คงอยู่ต่อไป

14

กกกกกกก5. 5.2 การดูแลสถานท่ีท่องเที่ยวท่ีสำคัญ หมายถึง ผ้ทู ี่เกี่ยวขอ้ งทุกภาคส่วนได้มีส่วนร่วม
การดูแลสถานทท่ี อ่ งเที่ยวที่สำคัญ เกิดจติ สำนกึ ท่ีดตี อ่ การดูแลสถานทีท่ ่องเทีย่ ว
กกกกกกก5. 5.3 ความสำคัญของการสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีมีความสำคัญ คือ เป็นการสร้าง
ทัศนคติความรู้และความเข้าใจให้ทุกคนมีหน้าที่เสริมสร้าง ฟื้นฟู และการดูแลรักษาสืบสานและ
อนุรักษ์ประเพณีไทยที่เป็นสมบัติของคนในชุมชนสืบต่อไป และการดูแลสถานท่ี หมายถึง ให้ชุมชน
มีความรู้สึกว่าสถานท่ีท่องเท่ียวเป็นของตน เพื่อให้มีความรู้สึกรักและหวงแหน จะได้ช่วยกันดูแลรักษา
เป็นมรดกตกทอด ของคนในท้องถิ่นน้ัน ให้คงสภาพที่ดีสืบต่อไป
กกกกกกก5. 5.4 วิธีการสบื สานและอนุรักษป์ ระเพณีและการดูแลสถานที่ท่องเทยี่ วทสี่ ำคัญ ไดแ้ ก่
(1) การทำคลิปวดี ิทัศน์ (Video) เผยแพร่ และ (2) การทำแผน่ พับเผยแพร่

ผลการเรยี นรู้ที่คาดหวัง

กกกกกกก1. บอกและอธิบายบรบิ ทพ้ืนฐานอำเภอไทรนอ้ ย สถานท่ีสำคญั และแหล่งท่องเท่ยี ว
ในอำเภอไทรน้อย ประเพณีที่สำคัญ วธิ กี ารทางภูมิศาสตร์และประวตั ิศาสตร์ศกึ ษาไทรน้อยนา่ เรยี นรู้
คู่นนทบรุ ีกการสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีและการดูแลสถานทท่ี อ่ งเที่ยวทสี่ ำคัญได้
กกกกกกก2. นำความร้คู วามเขา้ ใจที่ได้ศึกษาไทรน้อยน่าเรียนรคู้ ู่นนทบุรี มาทำกจิ กรรมท้ายบทได้
กกกกกกก3. ตระหนกั ถึงความสำคัญ เห็นคุณคา่ ของการศึกษาไทรน้อยน่าเรียนรู้คนู่ นทบรุ ี

ขอบข่ายเนอ้ื หา
กกกกกกกหนงั สอื เรยี นสาระพฒั นาสังคม รายวิชา สค33161 ไทรน้อยนา่ เรียนรู้คนู่ นทบุรี

ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 5 บท ดงั นี้

กกกกกกกบทท่ี 1 เรอ่ื งบรบิ ทพน้ื ฐานอำเภอไทรน้อย
กกกกกกกบทที่ 2 เรอื่ งสถานท่สี ำคัญและแหลง่ ท่องเท่ียวในอำเภอไทรน้อย
กกกกกกกบทท่ี 3 เรื่องประเพณีท่ีสำคัญ
กกกกกกกบทที่ 4 วิธกี ารทางภูมิศาสตรแ์ ละประวัติศาสตร์ศกึ ษาไทรน้อยนา่ เรยี นร้คู ู่นนทบุรี
กกกกกกกบทที่ 5 การสบื สานและอนรุ ักษ์ประเพณแี ละการดูแลสถานที่ทอ่ งเที่ยวทีส่ ำคัญ

15

สอื่ ประกอบการเรยี น

กกกกกก 1. บทท่ี 1 บรบิ ทพื้นฐานอำเภอไทรน้อย
กกกก 1.1 หนงั สอื วดั ในอำเภอไทรน้อย ผูแ้ ต่ง พิศาล บุญผูก ปีทพี่ มิ พ์ 2551
บริษัท อมรนิ ทร์พริน้ ติ้งแอนด์พับลชิ ชิ่ง จำกดั (มหาชน)

1.2 หนงั สือภมู นิ ามอำเภอไทรนอ้ ย ผู้แตง่ พิศาล บญุ ผูก ปีที่พิมพ์ 2552
บรษิ ัท อมรนิ ทร์พร้นิ ต้ิงแอนด์พบั ลชิ ชิ่ง จำกดั (มหาชน)

1.3 ภมู ิบา้ นนามเมืองนนท์ ผแู้ ต่ง สำนกั งานวัฒนธรรมจังหวดั นนทบรุ ี ม.ป.ป.
Lighting Design Agency

1.4 อัตลักษณ์ทางวฒั นธรรมเมอื งนนทบุรี สำนักงานจงั หวดั นนทบุรี ปีท่ีพิมพ์ 2558
และสำนักงานวัฒนธรรมจงั หวัดนนทบุรี Lighting Design Agency
กกกกกกก 1.5 สืบคน้ จาก Google.co.th หนังสอื ภมู นิ ามอำเภอไทรน้อย ผ้แู ตง่ พศิ าล บุญผูก
www.http://library.tcdc.or.th/record/view/b00023217

1.6 ห้องสมุดประชาชนอำเภอไทรน้อย ตำบลไทรน้อย อำเภอไทรน้อย จงั หวัดนนทบรุ ี
02-597-1123

1.7 ทวี่ า่ การอำเภอไทรน้อย เลขที่ 10/7 หมทู่ ี่ 1 ถนนเทศบาล 2 ตำบลคลองขวาง
กกกกกก 2. บทท่ี 2 สถานท่ีสำคญั และแหล่งท่องเที่ยวอำเภอไทรน้อย

2.1 หนงั สือวดั ในอำเภอไทรน้อย ผแู้ ต่ง พิศาล บุญผูก ปีทีพ่ ิมพ์ 2551
บรษิ ทั อมรินทรพ์ ร้ินตง้ิ แอนดพ์ ับลชิ ช่ิง จำกดั (มหาชน)
กกกกกกก2. 2.2 สบื ค้นจาก Google.co.th หนังสอื ภูมนิ ามอำเภอไทรน้อย ผูแ้ ตง่ พศิ าล บุญผูก
www.http://library.tcdc.or.th/record/view/b00023217
กกกกกก 2.3 ห้องสมดุ ประชาชนอำเภอไทรน้อย ตำบลไทรนอ้ ย อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี
02-597-1123

2.4 ท่ีว่าการอำเภอไทรน้อย เลขท่ี 10/7 หมู่ท่ี 1 ถนนเทศบาล 2 ตำบลคลองขวาง
กกกกกก 3. บทท่ี 3 ประเพณีทีส่ ำคัญ

3.1 หนังสือภมู ินามอำเภอไทรนอ้ ย พศิ าล บุญผูก ปีทพี่ ิมพ์ 2552
บริษัท อมรนิ ทรพ์ ร้ินต้ิงแอนด์พบั ลชิ ช่ิง จำกดั (มหาชน)

3.2 สบื ค้นจาก Google.co.th หนังสอื ภูมนิ ามอำเภอไทรน้อย ผูแ้ ตง่ พิศาล บญุ ผูก
www.http://library.tcdc.or.th/record/view/b00023217

3.4 ห้องสมุดประชาชนอำเภอไทรน้อย ตำบลไทรนอ้ ย อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบรุ ี
02-597-1123

16

กกกกกก 4. บทท่ี 4 วธิ ีการทางภมู ศิ าสตรแ์ ละประวตั ิศาสตรศ์ ึกษาไทรนอ้ ยน่าเรยี นรคู้ นู่ นทบรุ ี
กกกกกก 4. 4.1 หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ป.5. รศ. ดร.ไพฑูรย์ มีกุศล และ
คณะ. กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ข้ันพืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. ผลิตและจัดจำหนา่ ยโดย บรษิ ัท สำนกั พมิ พ์วฒั นาพานิช จำกดั .

4.2 วัดในอำเภอไทรน้อย พิศาล บุญผูก 2551 บริษัท อมรินทร์พร้ินต้ิงแอนด์พับลิชช่ิง
จำกัด (มหาชน)

4.3 หนังสือภูมินามอำเภอไทรน้อย พิศาล บุญผูก 2552 บริษัท อมรินทร์พร้นิ ติ้งแอนด์
พบั ลชิ ซงิ่ จำกดั (มหาชน)

4.4 ภูมิบ้านนามเมืองนนท์ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดนนทบุรี ม.ป.ป. Lighting
Design Agency

4.5 อตั ลกั ษณ์ทางวัฒนธรรมเมอื งนนทบรุ ี สำนักงานจงั หวัดนนทบรุ ี 2558 และ
สำนักงานวัฒนธรรมจงั หวัดนนทบุรี Lighting Design Agency

4.6 สบื ค้นจาก Google.co.th หนังสือภมู ินามอำเภอไทรน้อย พิศาล บญุ ผกู
www.http://library.tcdc.or.th/record/view/b00023217

4.7 ข้นั ตอนของวธิ ีการทางประวตั ศิ าสตร.์ หัสยา รอดย้มิ และสนุ ศิ า หกึ ขุนทด.
สอ่ื การเรียนการสอนออนไลน์. สบื คน้ จาก www. http://tinnagorn05.blogspot.com

4.8 สาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม วิธีการทางประวัติศาสตร์
วรรณา ไชยศรี สืบค้นจาก https://wanna500.wordpress.com

4.9 ห้องสมดุ ประชาชนอำเภอไทรน้อย ตงั้ อยู่หม่ทู ี่ 6 ตำบลไทรน้อย อำเภอไทรน้อย
จังหวดั นนทบุรี 11150 หมายเลขโทรศัพท์ 0-2010-5719

4.10 ห้องสมดุ กศน.ตำบล จำนวน 7 แหง่ ในพื้นท่อี ำเภอไทรนอ้ ย
กกกกกก 5. บทที่ 5 การสบื สานและอนรุ ักษว์ ัฒนธรรมประเพณี

5.1 หนังสือตดั ต่อวดี ีโอ ง่ายนิดเดียว ทวีทรัพย์ จิตตวิ ัฒนานุกลุ ปีท่ีพิมพ์ 2545
ปที พ่ี มิ พ์ ม.ป.ป.

5.2 รูปแบบของส่อื Mobile Content ประเภทวดี ิโอคลิป (Video clip) ช่ือผูเ้ ขยี น/
หน่วยงานท่ีโพสต์นายอมรเทพ เทพวิชติ สบื ค้นจาก https://ceit.sut.ac.th/km/wpcontent/
uploads/2013/04/mobilecontent_vdoclip.pdf

5.3 การทำแผน่ พับ word แบบงา่ ย ๆ สอนเปน็ ขั้นตอน ทรงอาจ ทเู ดย์ สืบค้นจาก
www. https://www.songarj.today/make-a-brochure/

5.4 แผ่นพับ วรพงศ์ วรชาติอดุ มพงศ์ http://kanlayanee.ac.th/wbiprinting
/WBI/wbi_7/Lesson/compos_13.htm

17

5.5 แผน่ พับคอื อโณทัย เชย่ี วชาญ http://anothai573.blogspot.com
/2011/06/blog-post_20.html

5.6 แผ่นพบั จนั ทนา ทองประยรู http://kanlayanee.ac.th/wbiprinting
/WBI/wbi_7/Lesson/compos_13.htm

5.7 การทำแผ่นพบั https://www.songarj.today/make-a-brochure/
5.8 หอ้ งสมุดประชาชนอำเภอไทรน้อย ถนนเทศบาล 1 ตำบลไทรนอ้ ย
อำเภอไทรน้อย จงั หวดั นนทบุรี 11150 หมายเลขโทรศัพท์ 02-5971-123, 02-0105-719

บทที่ 1
เรอื่ ง บรบิ ทพนื้ ฐานอำเภอไทรนอ้ ย

สาระสำคญั

กกกกกกก1. ประวัติความเป็นมา อำเภอไทรนอ้ ยเดิมเป็นก่ิงอำเภอไทรน้อย ซึ่งแยกออกมาจากอำเภอ
บางบัวทอง และภายหลังได้ยกระดับเป็นอำเภอไทรน้อย ประกอบด้วย 7 ตำบล และ 1 เทศบาล ได้แก่
ตำบลไทรน้อย ตำบลไทรใหญ่ ตำบลหนองเพรางาย ตำบลราษฎร์นิยม ตำบลขุนศรี ตำบลทวีวัฒนา
ตำบลคลองขวาง และเทศบาลตำบลไทรน้อย
กกกกกกก2. ที่ตัง้ อำเภอไทรน้อย

อำเภอไทรน้อย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัดนนทบุรี อยู่ในเขตปกครอง
ของจังหวัดนนทบรุ ี มอี าณาเขตตดิ ตอ่ ดังน้ี

2.1 ทิศเหนือติดต่อกับตำบลสามเมือง อำเภอลาดบัวหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
2.2 ทิศใต้ติดต่อกับตำบลบ้านใหม่ อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี และ ตำบลคลองโยง
อำเภอพุทธมณฑล จังหวดั นครปฐม
2.3 ทิศตะวันออกติดต่อกับตำบลบางคูรัด อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี และ
ตำบลหนา้ ไม้ อำเภอลาดหลุมแกว้ จงั หวัดปทุมธานี
2.4 ทศิ ตะวนั ตกติดต่อกับตำบลบางภาษี อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม
3. การปกครองของอำเภอไทรนอ้ ย
อำเภอไทรน้อยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ การปกครองส่วนภูมิภาค
และการปกครองส่วนท้องถ่นิ
กกกกกกก4. สภาพประชากร สภาพเศรษฐกิจ ดา้ นการศกึ ษา และด้านศาสนา
4.1 สภาพประชากร ประชากรอำเภอไทรน้อย ข้อมูลปี พ.ศ. 2561 มีจำนวน
ประชากร 46,754 คน ประกอบดว้ ยหลากหลายชาตพิ นั ธุ์ แบง่ ออกได้ 4 กลมุ่ ได้แก่ ชาวไทย
ชาวไทยเชอื้ สายรามัญ (มอญ) ชาวไทยมสุ ลมิ และชาวไทยเชอ้ื สายจีน
4.2 สภาพเศรษฐกจิ

4.2.1 อาชีพของประชากร ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ได้แก่
การทำนา รองลงมาเปน็ การทำสวนผลไม้ ไมด้ อกไม้ประดบั สวนผัก และมีการเลย้ี งสตั ว์บา้ งเลก็ นอ้ ย
อาชีพนอกภาคเกษตรกรรมทสี่ ำคญั ได้แก่ การค้าขาย และการรับจา้ งทว่ั ไป

19

4.2.2 สภาพเศรษฐกิจ เศรษฐกิจของอำเภอไทรน้อย รายได้ของครัวเรือนส่วนใหญ่
มาจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ได้แก่ การทำนา ในปี พ.ศ. 2560 พบว่ามีรายได้
เฉลี่ย 299,221 บาทต่อครวั เรอื น (ข้อมูลโดยสำนักงานสถิตจิ งั หวดั นนทบุรี)

4.3 ดา้ นการศกึ ษา ดา้ นการศึกษาของอำเภอไทรนอ้ ย ประกอบด้วย โรงเรยี น
ระดบั ประถมศึกษา มที ้ังหมด 8 แหง่ โรงเรียนระดับมธั ยมศกึ ษา มที ั้งหมด 5 แห่ง
และระดับมหาวทิ ยาลัย มที ้งั หมด 2 แห่ง รวมมสี ถานศกึ ษา 15 แห่ง

4.4 ดา้ นศาสนา วัดในอำเภอไทรนอ้ ย มีทงั้ หมด 15 แหง่ สำนักสงฆ์มอญรามัญ 1 แหง่
และมสั ยดิ ทงั้ หมด 2 แห่ง
กกกกกกก5. บคุ คลสำคัญของอำเภอไทรนอ้ ย ไดแ้ ก่

5.1 พระราชาภมิ ณฑ์ (เพ็ง) เปน็ ผทู้ ่ีทำคณุ ประโยชนแ์ ก่ประชาชนในอำเภอไทรน้อย
เป็นอย่างมาก โดยได้ร่วมทุนกับคณะจัดตั้งเป็นบริษัทด้วยเงินทุน 32,000บาท ขอพระราชทาน
พระบรมราชานุญาตขุดคลองแยกจากคลองบางบัวทอง ไปทางทิศตะวันตกผ่านป่ากระทุ่มมืด
เป็นคลองส่งน้ำให้ประชาชนเข้าไปจับจองที่ดินสองฝ่ังคลองประกอบอาชีพเกษตรกรรม จนขยายเป็น
ชมุ ชนเป็นจำนวนมาก

5.2 ขนุ ศรรี าษฎร์นิยม (พร มัณยานนท์) ชาวไทยเช้ือสายมอญท่ีได้เขา้ มาจบั จองทำ
ประโยชน์ในที่ดินป่ากระทุ่ม ต่อมานายพร มัณยานนท์ ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นกำนันคนแรกของ
ตำบลไทรใหญ่ และมีความขยัน และทำประโยชน์แก่ราษฎรที่เข้าจับจองท่ีดินที่ตำบลไทรใหญ่ ได้รับ
พระราชทานบรรดาศกั ด์ิเปน็ ขุนศรีราษฎร์นยิ ม และเป็นตน้ สกลุ มัณยานนท์ เพื่อเปน็ อนุสรณ์คณุ งาม
ความดขี องขุนศรรี าษฎร์นยิ ม

5.3 หมอ่ มแชม่ กฤดากร ณ อยธุ ยา เปน็ ชาวไทยเชอ้ื สายมอญ ได้ทำคุณประโยชน์
อย่างมากแก่ราษฎรในจังหวัดนนทบุรีและจังหวัดนครปฐม ในการประกอบอาชีพการเกษตร ซ่ึงใน
ปัจจุบันน้ีมีการปลูกพืช นอกจากการทำนา เช่น การปลูกกระเจ๊ียบมอญ ซงึ่ ชาวบ้านคลองหม่อมแช่ม
ปลูกกันมาก เป็นสินค้าส่งออกไปจำหน่ายท่ีประเทศญ่ีปุ่น สร้างรายได้จำนวนมากให้กับชุมชน
นอกจากนัน้ ไดบ้ ริจาคทด่ี นิ ใหส้ ร้างวัดและไดอ้ ปุ ถมั ภ์ในการสรา้ งวัดขึน้ ในชุมชน อีกทั้งยังได้เปน็ แหล่ง
การศกึ ษาของเยาวชนในชมุ ชนใหไ้ ดร้ บั การศึกษาจากโรงเรียนวดั สโมสรทีส่ รา้ งขนึ้ อีกดว้ ย

5.4 พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร) ได้ทำคุณประโยชน์แก่ผู้คนในอำเภอ
ไทรน้อย เช่น ด้านการสนับสนุนการศึกษาของเยาวชน ด้านการพัฒนาชุมชน โครงการขุดคลอง
โครงการสูบน้ำเข้านา นำไฟฟ้าสู่ชุมชนราษฎร์นิยม ทำถนนเข้าหมู่บ้าน การผลิตถังส้วม อ่างล้างเท้า
เพื่อรณรงค์ให้ชาวบ้านได้มีสุขอนามัยที่ดี สร้างสถานีอนามัยเพื่อประโยชน์ของชาวบ้าน สร้างประปา
ในหมบู่ า้ น การส่งเสริมนสิ ยั ประหยดั และการร้จู กั ออมเงนิ สง่ เสรมิ ชาวบา้ นให้รจู้ กั ตงั้ ฉางขา้ ว
ในชุมชน และงานสาธารณะสงเคราะห์อน่ื ๆ

20

5.5 นายปรชี า ลปุ ระสงค์ เป็นชาวนาตำบลราษฎร์นยิ ม อำเภอไทรน้อย
จังหวัดนนทบรุ ี เป็นผู้มีบทบาทสำคัญคนหน่ึงในอำเภอไทรน้อย จังหวดั นนทบรุ ี โดยได้ทำคุณประโยชน์
ด้านการเกษตรอย่างมากแก่ชาวนา ได้รับการคัดเลือกจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้ไปศึกษาดูงาน
การเกษตรที่ประเทศไต้หวันในนามของชาวนาจากประเทศไทย เป็นผู้ริเริ่มในการปลูกพืชผัก
ท่ีจำเปน็ ตอ้ งใช้เปน็ อาหารประจำวนั และปลกู ผลไมอ้ น่ื ๆ และเป็นผู้จัดต้ังโรงสีขา้ วของสหกรณ์ และ
ได้รับความชว่ ยเหลือจากรฐั บาลประเทศนวิ ซีแลนด์

5.6 นายยวง เขยี วนลิ ไดส้ รา้ งคณุ ประโยชนแ์ ก่อำเภอไทรนอ้ ยและประเทศ คือ
สร้างฐานการเรียนรู้ในพ้ืนท่ีของตนเองเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้การทำการเกษตรตามหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง และเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้กับเกษตรกร นักเรียน นักศึกษา ท้ังชาวไทย
และชาวต่างประเทศ เป็นอาสาสมัครให้กับส่วนราชการต่าง ๆ ช่วยถ่ายทอดความรู้โดยไม่หวัง
ผลตอบแทน มีการรวมกลุ่ม และสร้างเครือข่ายเชื่อมโยงระหว่างชุมชนท้ังในจังหวัดและระหว่าง
จงั หวัดเพ่ือช่วยเหลือในการดำเนินกิจกรรมทางการเกษตร และยงั มีการเผยแพร่ผลงานผ่านสื่อต่าง ๆ
อกี จำนวนมาก

ผลการเรยี นรู้ทีค่ าดหวงั

กกกกกกก1. บอกและอธิบายบริบทพนื้ ฐานอำเภอไทรนอ้ ย
กกกกกกก2. ตอบกจิ กรรมท้ายบทบรบิ ทพ้ืนฐานอำเภอไทรน้อย

ขอบขา่ ยเนอื้ หา

กกกกกกกเร่ืองท่ี 1 ประวตั คิ วามเป็นมา
กกกกกกกเร่ืองที่ 2 ท่ีต้งั อำเภอไทรน้อย
กกกกกกกเรื่องท่ี 3 การปกครอง
กกกกกกกเร่ืองที่ 4 สภาพภูมศิ าสตร์
กกกกกกกเร่ืองที่ 5 บุคคลสำคัญของอำเภอไทรน้อย

สอื่ ประกอบการเรยี น

กกกกกกก1. ภมู ินามอำเภอไทรนอ้ ย พิศาล บญุ ผูก มนี าคม พ.ศ. 2552 จดั พิมพ์และเผยแพรโ่ ดย
โครงการการจดั การสารสนเทศจากภมู ิปัญญาท้องถ่ินด้านนนทบรุ ี ศกึ ษาเพื่อส่งเสรมิ บริหารหอ้ งสมดุ
ส่ชู ุมชน สำนักบรรณสารสารสนเทศ มหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช

21

กกกกกกก2 ภูมิบ้าน นามเมืองนนทบุรี สำนกั งานวัฒนธรรมจังหวัดนนทบรุ ี
เบอรโ์ ทรศัพท์ 02-580-1348 ปที ่ีพมิ พ์ ม.ป.ป.
กกกกกกก3. ประวตั คิ วามเป็นมาอำเภอไทรน้อย สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบางบัวทอง
จังหวดั นนทบรุ ี กระทรวงมหาดไทย http://district.cdd.go.th/bangbuathong/about กกก
ก

เรอ่ื งที่ 1 ประวตั คิ วามเปน็ มา

กกกกกกก อำเภอไทรน้อย เดิมช่ือว่าตำบลหนองไทร ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
อำเภอไทรน้อยมีสภาพพ้ืนที่เป็นป่าทึบ มีต้นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ข้ึนปกคลุมอย่างหนาแน่น เช่น ต้น
ไทร ต้นยาง ต้นประดู่ ต้นกระทุ่ม มีอยู่เป็นจำนวนมาก จึงได้ช่ือว่า “ป่ากระทุ่มมืด” ต่อมาในรัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมใหข้ ุดคลองทวีวัฒนา และคลอง
นราภิรมย์ ระหว่าง พ.ศ. 2420 - 2423 เพื่อให้ประชาชนใช้ในการเกษตรกรรม ทำให้มีผู้คนหลั่งไหล
เข้าไปจับจอง บุกเบิกป่ากระทุ่มมืด ใช้พ้ืนท่ีประกอบอาชีพเกษตรกรรม เม่ือมีประชากร
มากข้ึน จึงเกิดเป็นชุมชน ซ่ึงอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอบางบัวทอง ต่อมาทางราชการเห็นว่า
อำเภอบางบัวทองมีพื้นท่ีกว้างขวาง และจำนวนประชากรเพ่ิมข้ึน ดูแลทุกข์สุขได้ไม่ทั่วถึง ประชากร
เดินทางมาติดต่อราชการไม่สะดวก โดยเฉพาะตำบลไทรน้อย ตำบลไทรใหญ่ ตำบลราษฎร์นิยม และ
ตำบลหนองเพรางาย ซ่ึงอยู่ห่างจากตัวอำเภอบางบัวทองมากที่สุด จึงแบ่งท้องที่ 4 ตำบลนี้เป็น
ก่ิงอำเภอไทรน้อย เม่ือวันที่ 1 เดือน มกราคม พ.ศ. 2491 และเม่ือมีประชากรหนาแน่นขึ้น มีความ
เจริญมากขึ้น จึงยกฐานะเป็นอำเภอไทรน้อย ในวันท่ี 6 เดืน มิถุนายน พ.ศ. 2499 โดยแบ่งเขตการ
ปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล และปัจจุบันแบ่งเป็น 7 ตำบล 1 เทศบาล ประกอบด้วย ตำบลไทรน้อย
ตำบลไทรใหญ่ ตำบลหนองเพรางาย ตำบลราษฎรน์ ยิ ม ตำบลขุนศรี ตำบลทวีวฒั นา ตำบลคลองขวาง
และเทศบาลตำบลไทรน้อย
กกกกกกก กล่าวโดยสรุป อำเภอไทรนอ้ ยเดมิ เป็นกิ่งอำเภอไทรน้อย ซึ่งแยกออกมาจาก
อำเภอบางบัวทอง และภายหลงั ไดย้ กระดับเปน็ อำเภอไทรนอ้ ย ประกอบด้วย 7 ตำบล และ 1 เทศบาล ได้แก่
ตำบลไทรน้อย ตำบลไทรใหญ่ ตำบลหนองเพรางาย ตำบลราษฎร์นยิ ม ตำบลขนุ ศรี ตำบลทวีวัฒนา
ตำบลคลองขวาง และเทศบาลตำบลไทรนอ้ ย

เรื่องท่ี 2 ทตี่ ัง้ อำเภอไทรนอ้ ย

อำเภอไทรน้อย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉยี งเหนือของจังหวัดนนทบุรี อยู่ในเขตปกครอง
ของจังหวัดนนทบุรี มีอาณาเขตตดิ ต่อ ดังน้ี

22

2.1 ทิศเหนือติดต่อกับตำบลสามเมือง อำเภอลาดบัวหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
2.2 ทิศใตต้ ิดต่อกับตำบลบ้านใหม่ อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี
และตำบลคลองโยง อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม
2.3 ทศิ ตะวนั ออกตดิ ตอ่ กับตำบลบางครู ัด อำเภอบางบวั ทอง จังหวัดนนทบุรี
และตำบลหน้าไม้ อำเภอลาดหลมุ แก้ว จังหวัดปทุมธานี
2.4 ทิศตะวนั ตกติดต่อกบั ตำบลบางภาษี อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม

แผนทอี่ ำเภอไทรน้อย

เรอื่ งที่ 3 การปกครอง

กกกกกกก การปกครองของอำเภอไทรน้อย แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ดงั น้ี
กกกกกกก 3.1 การปกครองสว่ นภมู ิภาค แบง่ ออกเป็น 7 ตำบล 68 หม่บู า้ น ได้แก่
กกกกกกก 3.1 3.1.1 ตำบลไทรน้อย มี 11 หมบู่ ้าน
กกกกกกก 3.1 3.1.2 ตำบลราษฎรน์ ยิ ม มี 8 หมู่บ้าน
กกกกกกก 3.1 3.1.3 ตำบลหนองเพรางาย มี 12 หมู่บา้ น
กกกกกกก 3.1 3.1.4 ตำบลไทรใหญ่ มี 11 หม่บู า้ น
กกกกกกก 3.1 3.1.5 ตำบลขนุ ศรี มี 8 หมู่บา้ น

23

กกกกกกก 3.1 3.1.6 ตำบลคลองขวาง มี 10 หมู่บ้าน
กกกกกกก 3.1 3.1.7 ตำบลทววี ฒั นา มี 8 หมู่บ้าน
กกกกกกก 3.2 การปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน แบง่ ออกเป็นองค์การบริหารสว่ นตำบล 7 แห่ง และ
เทศบาล 1 แหง่ ได้แก่
กกกกกกก 3.1 3.2.1 องคก์ ารบริหารส่วนตำบลไทรนอ้ ย
กกกกกกก 3.1 3.2.2 องค์การบริหารส่วนตำบลราษฎร์นยิ ม
กกกกกกก 3.1 3.2.3 องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเพรางาย
กกกกกกก 3.1 3.2.4 องคก์ ารบรหิ ารส่วนตำบลไทรใหญ่
กกกกกกก 3.1 3.2.5 องค์การบรหิ ารส่วนตำบลขุนศรี
กกกกกกก 3.1 3.2.6 องคก์ ารบรหิ ารส่วนตำบลคลองขวาง
กกกกกกก 3.1 3.2.7 องค์การบริหารส่วนตำบลทววี ัฒนา
กกกกกกก 3.1 3.2.8 เทศบาลตำบลไทรน้อย

กล่าวโดยสรปุ อำเภอไทรน้อยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่
การปกครองสว่ นภมู ภิ าค มี 7 ตำบล 68 หมู่บ้าน และการปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ มีเทศบาลตำบล
1 แหง่ และองค์การบรหิ ารสว่ นตำบล 7 แหง่

เรอ่ื งที่ 4 สภาพประชากร สภาพเศรษฐกจิ ดา้ นการศกึ ษา และดา้ นศาสนา

1 สภาพประชากร

4. จำนวนประชากรในอำเภอไทรน้อย (ขอ้ มลู ปี พ.ศ. 2561)

4.1 4.1.1 จำนวนหลงั คาเรือน : 11,926 หลงั คาเรอื น

4.1 4.1.1 จำนวนประชากร : 46,754 คน

4.1 4.1.1 จำนวนผ้สู ูงอายุ : 5,700 คน

4.1 4.1.1 จำนวนเดก็ แรกเกิด ถึง 6 ปี : 2,970 คน

4.1 4.1.1 จำนวนผู้สงู อายุ ท่ปี ่วยเปน็ โรคเรือ้ รัง : 2,849 คน

4.1 4.1.1 จำนวนสตรตี ั้งครรภ์ : 258 คน

4.1 4.1.1 จำนวนผสู้ ูงอายุ ทีช่ ว่ ยตนเองไม่ได้ : 146 คน

4.1 4.1.1 จำนวนสตรีอายุ 35 ปี ข้นึ ไป : 12,144 คน

4.1 4.1.1 จำนวนผพู้ ิการ : 385 คนกกกกกกก

กลา่ วโดยสรุป ประชากรอำเภอไทรนอ้ ยข้อมูลปี พ.ศ. 2561 มีจำนวนประชากร 46,754 คน

ประกอบดว้ ยหลากหลายชาติพันธุ์ แบ่งออกได้ 4 กลมุ่ ได้แก่ ชาวไทย ชาวไทยเชอื้ สายรามัญ (มอญ)

ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีน

24

4.1 2. อาชพี ของประชากร ได้แก่
4.1 2 อาชีพหลกั ได้แก่ ทำนา การทำสวน ทำสวนผลไม้ ไม้ดอกไมป้ ระดับ สวนผัก และมีการ
เลีย้ งสตั ว์บา้ งเล็กน้อย
4.1 2 อาชพี รอง ไดแ้ ก่ การคา้ ขาย และการรบั จ้างทัว่ ไป
4.1 กล่าวโดยสรุป ประชากรประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก รองลงมาประกอบ
อาชีพการค้าขาย และการรับจ้างท่วั ไป
4.1 3. สภาพเศรษฐกิจ เศรษฐกิจของอำเภอไทรน้อยรายได้ของครวั เรือนสว่ นใหญ่
มาจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ไดแ้ ก่ การทำนา สถิตเิ ม่อื ปี พ.ศ. 2557 ปรากฎวา่ มีรายได้
เฉลี่ย 200,664 บาท ต่อครัวเรือน พ.ศ. 2558 มีรายได้เฉลี่ย 299,221 บาท และ พ.ศ. 2559 มีรายได้
เฉล่ีย 301,011 บาท ตามลำดบั (ขอ้ มลู โดยสำนักงานสถิติจังหวดั นนทบุร)ี
4.1 4. ดา้ นการศกึ ษา การศึกษาของอำเภอไทรน้อย ประกอบด้วย
4.1 4. 4.1 โรงเรยี นระดบั ประถมศกึ ษา ได้แก่ โรงเรยี นคลองตาคลา้ ย โรงเรยี น
บ้านคลองฝรั่ง โรงเรยี นชุมชนวัดไทรนอ้ ย โรงเรียนวัดไทรใหญ่ โรงเรียนวดั เสนวี งศ์ โรงเรยี น
บ้านราษฎรน์ ยิ ม จอประยูรอุปถัมป์ โรงเรยี นวัดราษฎร์นิยม และโรงเรียนวัดยอดพระพิมล
4.1 4. 4.2 โรงเรยี นระดับมัธยมศึกษา ไดแ้ ก่ โรงเรยี นปลายคลองขนุ ศรี
โรงเรยี นไทรน้อยโรงเรยี นราษฏร์นิยม โรงเรยี นวัดสโมสร และศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
อำเภอไทรน้อย
4.1 4. 4.3 ระดบั อุดมศึกษา ได้แก่ วิทยาลัยเทคโนโลยีการแพทย์ และวิทยาลัยเทคนิคนนทบุรี
4.3 4.3.3 กล่าวโดยสรปุ ด้านการศกึ ษาของอำเภอไทรน้อย ประกอบดว้ ย โรงเรยี น
ระดับประถมศึกษา มีทัง้ หมด 8 แหง่ โรงเรยี นระดบั มธั ยมศึกษา มีทงั้ หมด 5 แห่ง และระดบั อดุ มศกึ ษา
มที งั้ หมด 2 แห่ง รวมมีสถานศึกษา 15 แหง่
4.1 5. ดา้ นศาสนา
4.1 5. 5.1 วดั ในอำเภอไทรน้อย ได้แก่ วัดคลองขวาง วดั คลองขนุ ศรี วัดคลองเจา้
วัดคลองตาคล้าย วัดไทรน้อย วัดไทรใหญ่ วัดปลายคลองขุนศรี วัดเพรางาย วัดมะสง วัดลากค้อน
วัดอ่วมอ่องประชานฤมิต วดั ยอดพระพิมล วัดราษฎร์นิยม วัดสโมสร วัดเสนีวงศ์ และสำนักสงฆ์มอญ
(รามญั )
4.1 5. 5.2 มัสยิดในอำเภอไทรนอ้ ย ไดแ้ ก่ มสั ยดิ บีญาอิลมสุ ลีมนี มัสยดิ อลั ฮดุ าบา้ น
คลองโตะ๊ น้ยุ

กล่าวโดยสรุป วัดพุทธศาสนาในอำเภอไทรน้อย มีท้ังหมด 15 แห่ง สำนัก
สงฆ์มอญ (รามัญ) 1 แห่ง และมสั ยิด ท้ังหมด 2 แหง่

25

บทที่ 5 บคุ คลสำคญั ของอำเภอไทรนอ้ ย

กกก 5บุคคลสำคัญของอำเภอไทรนอ้ ยมี 6 คน ได้แก่ พระราชาภิมณฑ์ (เพง็ ) ขนุ ศรีราษฎรน์ ิยม
(พร มณั ยานนท์) หม่อมแชม่ กฤดากร ณ อยุธยา พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร)
นายปรีชา ลุประสงค์ และนายยวง เขียวนิล โดยมีความสำคญั ดงั นี้
กกก 51. พระราชาภิมณฑ์ เดมิ ชอ่ื เพ็ง เปน็ บตุ รหลวงพิพิธภูษา เกิดเมื่อ พ.ศ. 2389 รชั สมยั
พระบาทสมเดจ็ พระน่ังเกล้าเจา้ อย่หู วั รับราชการตำแหนง่ พนกั งานเคร่อื งเบ็ดเสรจ็ ในกรมภูษามาลา
สมยั รชั กาลพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อยู่หวั เดิมไดด้ ำรงตำแหนง่ ปลัดเวรอยู่กรมภษู ามาลา
จากนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เป็นขุนทิพสมบัติ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้า
โปรดกระหม่อม เลอื่ นข้ึนเป็น พระราชาภิมณฑ์ ได้รับพระราชทานเคร่ืองราชอิสริยาภรณ์มงกฎสยาม
ชั้นที่ 4 ภัทราภรณ์ช้างเผือก ชั้นที่ 5 ทิพยาภรณ์เหรียญดุษฎีมาลาและเหรียญรัชฎาภิเศกมาลา
พระราชาภมิ ณฑ์ (เพง็ ) ถงึ แก่กรรมเมอ่ื วันท่ี 31 เดอื น มีนาคม พ.ศ. 2440 รวมอายไุ ด้ 51 ปี

พระราชาภมิ ณฑ์ (เพง็ ) ไดร้ ่วมทุนกบั คณะจดั ตง้ั เปน็ บริษทั ดว้ ยเงินทนุ 32,000 บาท
ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตขุดคลองแยกจากคลองบางบัวทองไปทางทิศตะวนั ตก ผา่ นเขา้ ไป
ในป่ากระทุม่ มืด คลองกว้าง 6 เมตร ลึก 2.5 เมตร เป็นคลองส่งน้ำและใหร้ าษฎรได้เข้าจับจองท่ดี ิน
สองฝ่ังคลอง เพ่ือทำนาตามพระราโชบายของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ท่ีทรง
กำหนดนโยบายขยายพืน้ ทที่ ำนาและให้ราษฎรไดท้ ำนา พระราชาภมิ ณฑ์ (เพ็ง) ไดด้ ำเนินการขุดคลอง
ต้ังแต่ พ.ศ. 2433 ครั้นถึง พ.ศ. 2440 พระราชาภิมณฑ์ (เพ็ง) ถึงแก่กรรม บริษัทขุดคลองที่
พระราชาภิมณฑ์ (เพ็ง) และคณะก่อต้ังข้ึน ได้ดำเนินการขุดคลองต่อมาจนถึง พ.ศ. 2442 ขุดถึง
บริเวณวัดยอดพระพิมล ในปัจจุบัน และยุติการขุดคลองเมื่อ พ.ศ. 2442 คลองท่ีพระราชาภิมณฑ์
(เพ็ง) ขุดข้ึนน้ีได้นำบรรดาศักด์ิของพระราชาภิมณฑ์ (เพ็ง) มาเป็นชื่อคลอง แต่ต่อมาภายหลังทาง
ราชการโดยกรมชลประทานมีการเขียนชื่อคลองว่าคลองพระราชาพิมล แต่ชาวบ้านท่ัวไปเรียกว่า
คลองพระพิมล

ปัจจุบันมีราษฎรท่ีทำประโยชน์ที่ดินสองฝ่ังคลองนี้เป็นจำนวนมากเกิดเป็นชุมชนใหญ่
ตามคลองและบริเวณใกล้เคียง เป็นท่ีตั้งอำเภอบางบัวทอง และอำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี
ต่อมามีการขุดคลองพระราชาพิมลไปบรรจบแม่น้ำท่าจีนท่ีอำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม และขุด
คลองลากค้อนแยกจากคลองพระราชาพิมลไปบรรจบคลองพระยาบันลือ ที่อำเภอลาดบัวหลวง
จงั หวัดพระนครศรีอยุธยา ราษฎรท้ังในจังหวัดนนทบุรี จังหวัดนครปฐม และจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ได้ใช้ประโยชน์ทั้งการเกษตรและการคมนาคม ตั้งแต่ มีการขุดคลองจนถึงปัจจุบัน ผลงานของ
พระราชาภิมณฑ์ (เพ็ง) ได้สร้างประโยชน์อย่างมหาศาล แก่ผู้คนในอำเภอไทรน้อย อำเภอบางบวั ทอง
จงั หวดั นนทบรุ ี จังหวัดนครปฐม และจงั หวดั พระนครศรอี ยุธยา มาจนถงึ ปัจจบุ นั นี้

26

กกกกกกก กล่าวโดยสรุป พระราชาภมิ ณฑ์ (เพง็ ) เปน็ ผู้ทที่ ำคณุ ประโยชนแ์ ก่ประชาชนใน
อำเภอไทรน้อยเป็นอย่างมาก โดยได้ร่วมทุนกับคณะจัดตั้งเป็นบริษัทด้วยเงินทุน 32,000 บาท
ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตขุดคลองแยกจากคลองบางบวั ทอง ไปทางทิศตะวนั ตกผ่าน
ปา่ กระทุ่มมืด เป็นคลองส่งน้ำให้ประชาชนเข้าไปจับจองทีด่ ินสองฝั่งคลองประกอบอาชีพเกษตรกรรม
จนขยายเป็นชุมชนเปน็ จำนวนมาก

2. ขุนศรีราษฎร์นิยม (พร มัณยานนท์) เป็นชาวไทยเช้ือสายมอญ และเป็นผู้นำคนแรก
ของชุมชนป่ากระทุ่มมืด ต่อมาในปี พ.ศ. 2445 ได้ยกฐานะชุมชนทางทิศตะวันออกและทิศเหนือของ
ป่ากระทุ่มมืดเป็นตำบลไทรใหญ่ อยู่ในเขตปกครองของอำเภอบางบัวทอง ต่อมานายพร มัณยานนท์
ได้รับการแต่งตัง้ ใหเ้ ปน็ กำนันคนแรกของตำบลไทรใหญ่

นายพร มัณยานนท์ ได้รับราชการด้วยความขยันและทำประโยชน์แก่ราษฎรที่เข้าจับ
จองที่ดินท่ีตำบลไทรใหญ่ ได้รับพระราชทานบรรดาศักด์ิเป็นขุนศรีราษฎร์นิยม และเป็นต้นสกุล
มัณยานนท์ เพ่ือเป็นอนุสรณ์คุณงามความดีของขุนศรีราษฎร์นิยม (พร มัณยานนท์) คลองท่ี
ขุนศรีราษฎร์นิยมได้ขุดเชื่อมคลองพระราชาพิมล และคลองพระยาบันลือ จึงใช้ช่ือว่า คลองขุนศรี
ส่วนคลองห้าร้อยท่ีขุดต่อไปนั้นได้นำบรรดาศักด์ิของขุนศรีราษฎร์นิยม เป็นช่ือคลองเรียกว่าคลอง
ราษฎร์นยิ ม เมอ่ื มีการแยกพ้ืนทบ่ี างส่วนของตำบลไทรใหญ่ ยกฐานะเป็นตำบล ไดน้ ำบรรดาศักด์ิของ
ขุนศรีราษฎร์นิยมเปน็ ช่ือของตำบลที่ตั้งขึน้ คอื ตำบลราษฎร์นิยมเช่นเดยี วกบั นามวัดในชุมชนที่เรียกว่า
วดั ห้ารอ้ ย ได้นามวัดใหม่ว่าวดั ราษฎรน์ ยิ ม ตามบรรดาศักดข์ิ องขุนศรรี าษฎร์นยิ ม (พร มณั ยานนท์)
กกกกกกก กล่าวโดยสรุป ขุนศรีราษฎร์นิยม (พร มัณยานนท์) ชาวไทยเช้ือสายมอญที่ได้เข้ามา
จับจองทำประโยชนใ์ นทด่ี นิ ป่ากระทมุ่ ต่อมานายพร มัณยานนท์ ได้รับการแต่งตั้งใหเ้ ป็นกำนันคนแรก
ของตำบลไทรใหญ่ และมีความขยันและทำประโยชน์แก่ราษฎรท่ีเข้าจับจองท่ีดินท่ีตำบลไทรใหญ่
ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นขุนศรีราษฎร์นิยม และเป็นต้นสกุล มัณยานนท์ เพื่อเป็นอนุสรณ์
คุณงามความดีของขุนศรรี าษฎรน์ ิยม

27

3 หมอ่ มแช่ม กฤดากร ณ อยธุ ยา

หมอ่ มแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา (คนท่ี 2 จากซ้าย)

หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา เป็นกุลสตรีที่ได้สร้างคุณประโยชน์แก่ประชาชนจำนวน
มากในอำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี และอำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม เป็นผู้ที่ขุดคลองส่งน้ำ
ให้แก่ราษฎรในจังหวัดนนทบุรีและจังหวัดนครปฐม ได้มีน้ำใช้ในการทำนามาต้ังแต่ประมาณ
พ.ศ. 2455 จนถงึ ปจั จุบัน

หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา เป็นชาวไทยเชื้อสายมอญ เป็นบุตรีของนายแก้ว
นางทองอยู่ เกิดทบ่ี า้ นเกาะ อำเภอเมือง จงั หวดั สมทุ รสาคร เมอื่ วันพุธ เดอื น 4 ปมี ะเมีย พ.ศ. 2413
กกกกกกก หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา เป็นผู้ท่ีมีศรัทธาในพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก ปกติจะ
เป็นผู้เคร่งครัดในการปฏิบัติธรรม จึงได้บริจาคทรัพย์เพ่ือขุดคลองเช่ือมคลองขุนศรี อำเภอไทรน้อย
จังหวัดนนทบุรี และคลองลำลาดสวาย ตำบลบางภาษี อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม
เมื่อประมาณ พ.ศ. 2445 เพ่ือให้ผู้คนท่ีเป็นชาวไทยเชื้อสายมอญจากจังหวัดสมุทรสาคร และจาก
อำเภอพระประแดง จงั หวัดสมทุ รปราการ ทไี่ ด้เขา้ มาจับจองบกุ เบิกปา่ กระทมุ่ มืด ได้มนี ำ้ เพยี งพอใน
การทำนา อีกท้ังได้ใช้ในการคมนาคมทางเรือด้วย เม่ือขุดคลองมีราษฎรอพยพตั้งหลักแหล่งทำ
ประโยชน์ในป่ากระทุ่มมืดมากข้ึน จนเป็นชุมชนชาวไทยเชื้อสายมอญที่มีขนาดใหญ่ หม่อมแช่มจึงได้
บริจาคที่ดินริมคลองที่ขุดน้ัน จำนวน 1 แปลง เนื้อที่ 15 ไร่ เพ่ือสร้างวัดในชุมชนเมื่อ พ.ศ. 2445
ผู้คนในชุมชนบ้านกระทุ่มมืด บ้านบึงลาดสวาย บ้านคลองขุนศรี ท้ังราษฎรในจังหวัดนนทบุรี และ

28

จังหวัดนครปฐมได้รับประโยชน์มหาศาลจากคลองท่ีหม่อมแช่มได้ขุดขึ้น จึงได้นำชื่อของหม่อมแช่ม
มาเป็นชื่อคลองเรียกว่าคลองหม่อมแช่ม ชาวบ้านเรียกว่าคลองหม่อม ส่วนวดั ท่ีได้สร้างขน้ึ ในที่ดินท่ี
หม่อมแช่มได้บริจาคไว้นั้น ได้ก่อสร้างเป็นวัดมีพระสงฆ์อยู่ประจำท่ีวัด เป็นวัดใหญ่วัดหนึ่งในชุมชน
ชาวบ้านได้นำช่ือของหม่อมแช่มมาเป็นช่ือของวัดเช่นกันว่าวัดหม่อมแช่มหรือเรียกกันสั้น ๆ ว่า
วดั หม่อม ชุมชนท่ีอยู่สองฝั่งคลองหม่อมแช่มเรียกว่าบ้านคลองหม่อมแช่ม สมเด็จพระมหาสมณเจ้า
กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้เสด็จมาประกอบพิธียกช่อฟ้าศาลาการเปรียญและฉลองศาลาการ
เปรียญวัดหม่อมแช่มเมื่อ พ.ศ. 2463 ทรงเห็นชาวไทยเช้ือสายมอญมาร่วมงานกันอย่างมากมายจึง
ทรงประทานนามวดั ให้ใหม่ว่าวัดสโมสรและได้ใช้เป็นนามของวดั มาจนถงึ ทกุ วนั นี้
กกกกกกก หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา ได้ทำคณุ ประโยชนอ์ เนกอนนั ต์แก่ราษฎรใน
จังหวัดนนทบุรีและจังหวัดนครปฐม โดยเฉพาะอย่างยิ่งราษฎรในอำเภอไทรน้อยท่ีได้รับประโยชน์
อย่างมากในการประกอบอาชีพการเกษตร ซึ่งในปจั จุบนั นีม้ ีการปลกู พชื นอกจากการทำนา เช่น การ
ปลูกกระเจ๊ียบมอญ ซ่ึงชาวบ้านคลองหม่อมแช่มปลูกกันมาก และเป็นสินค้าส่งออกไปจำหน่ายที่
ประเทศญี่ปุ่น สร้างรายได้จำนวนมากให้กับชุมชนเป็น ท้ังนี้เพราะชาวบ้านได้อาศัยใช้น้ำท่ีมีอย่าง
เพียงพอตลอดปีจากคลองท่ีหม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา ได้ให้ขุดไว้ นอกจากนั้น วัดหม่อมแช่ม
หรือวดั สโมสรท่ีหม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา ไดบ้ รจิ าคทด่ี ินใหส้ ร้างวัด และไดอ้ ุปถัมภ์ในการสร้าง
วัดขึ้นในชุมชนแหง่ น้ี ได้เป็นศนู ยร์ วมจิตใจของชาวบา้ นคลองหมอ่ มแช่มเป็นอย่างดยี ง่ิ อกี ทัง้ ยังได้เป็น
แหลง่ การศึกษาของเยาวชนในชมุ ชนให้ได้รับการศกึ ษาจากโรงเรยี นวดั สโมสร ท่สี รา้ งขึ้นอกี ด้วย
กกกกกกก กล่าวโดยสรุป หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา เป็นชาวไทยเช้ือสายมอญ ได้ทำ
คุณประโยชน์อย่างมากแก่ราษฎรในจังหวัดนนทบุรีและจังหวัดนครปฐม ในการประกอบอาชีพ
การเกษตร ซ่งึ ในปจั จุบันน้ีมีการปลูกพืช นอกจากการทำนา เช่น การปลูกกระเจ๊ยี บมอญ ซึง่ ชาวบ้าน
คลองหม่อมแช่มปลูกกันมาก เป็นสินค้าส่งออกไปจำหน่ายที่ประเทศญ่ีปุ่น สร้างรายได้จำนวนมาก
ให้กบั ชมุ ชน นอกจากน้ันไดบ้ รจิ าคท่ดี ินให้สรา้ งวดั และไดอ้ ปุ ถมั ภ์ในการสร้างวัดขน้ึ ในชมุ ชน อีกท้ังยัง
ได้เปน็ แหลง่ การศกึ ษาของเยาวชนในชุมชนให้ได้รบั การศกึ ษาจากโรงเรยี นวัดสโมสรท่ีสร้างข้ึนอีกด้วย

29

กกกกกกก4. พระครูประชาธรรมนาถ (แฉง่ ฐานังกโร)

กกกกกกก พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร) นามเดิม แฉ่ง ห้วยฤทัย เกิดเม่ือวันท่ี 24
กันยายน พ.ศ. 2457 ท่ีตำบลท่าข้าม อำเภอบางขุนเทียน จังหวัดธนบุรี (ปัจจุบันเป็นแขวงท่าข้าม
เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร) บรรพชาเป็นสามเณรเม่ือวันที่ 1 เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2470
ขณะมีอายุ 14 ปี สอบได้นักธรรมเอกขณะท่ียังเป็นสามเณร อายุครบ 20 ปี พ.ศ. 2476 จึงได้
อุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดโคก อำเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี พระมหาอินทร์ วัดโคก เป็น
อุปัชฌาย์ พระมหาหยวก วัดโคก เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระอธิการพวง จุฬาโร วัดราษฎร์นิยม
อำเภอไทรนอ้ ย จงั หวัดนนทบุรี เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รบั ฉายา ฐานังกโร
กกกกกกก พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร) เป็นพระเถระท่ีมีวิสัยทัศน์กว้างไกล ในเร่ือง
การศึกษาของเยาวชน การพัฒนาชุมชนและการพัฒนาอาชีพของราษฎรในอำเภอไทรน้อย ผลงาน
ของพระครูประชาธรรมนาถ เป็นประโยชน์มหาศาลแก่ผู้คนในอำเภอไทรน้อยมาจนถึงปจั จบุ นั ผลงาน
ท่ีสำคัญ คือ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมท่ีสำนักเรียนวัดราษฎร์นิยม ตั้งแต่ขณะเป็นสามเณรจนถึง
พ.ศ. 2520 รวมระยะเวลาทปี่ ฏิบตั ิหน้าที่ ครสู อนพระปรยิ ัตธิ รรมประมาณ 47 ปี
กกกกกกก ผลงานด้านการสนับสนุนการศึกษาของเยาวชน วัดราษฎร์นิยมมีที่ดินจำนวน 150 ไร่
พระครูประชาธรรมนาถ ได้ใหท้ างราชการ สร้างสถานศึกษาในที่ดนิ ของวัด ดังนี้

30

กกกกกกก พ.ศ. 2502 ให้ใชท้ ี่ดนิ จำนวน 12 ไร่ สร้างโรงเรียนชมุ ชนวดั ราษฎรน์ ิยม สำหรับเด็กเล็ก
และนักเรยี นระดับประถมศึกษาปที ่ี 1–6
กกกกกกก พ.ศ. 2519 ใหใ้ ช้ที่ดนิ จำนวน 40 ไร่ สร้างโรงเรยี นมธั ยมราษฎรน์ ยิ ม สำหรับนักเรยี น
ระดบั มธั ยมศึกษาปที ี่ 1–6
กกกกกกก พ.ศ. 2536 ให้ใช้ท่ีดินจำนวน 57 ไร่ สรา้ งวิทยาลัยการอาชีพไทรน้อย ตอ่ มาเปลี่ยนช่ือ
เปน็ วทิ ยาลัยเทคนคิ นนทบุรี
กกกกกกก ผลงานทางด้านการพัฒนาชุมชน พระครูประชาธรรมนาถเป็นผู้นำในการพัฒนา
สาธารณูปโภคในตำบลราษฎร์นิยม เป็นประโยชน์แก่ผู้คนในอำเภอไทรน้อย ทั้งทางการประกอบ
อาชีพและความอยู่ดีมีความสุขของชาวบ้านจำนวนมากจนถึงปัจจุบันนี้ ผลงานที่สำคัญในการพัฒนา
ชุมชน คือ การให้ชาวบ้านเลิกทำนาหว่าน โดยให้เปลี่ยนเป็นทำนาดำแทน เนื่องจากการทำนาหว่าน
ได้ผลผลิตต่ำ ทั้งมีหญ้าข้ึนแย่งอาหารข้าวในนาหว่านจำนวนมาก จึงได้แนะนำให้ชาวนา ทำนาดำ
แทนการทำนาหว่านเพราะข้าวนาดำให้ผลผลิตสูงกว่า และป้องกันการรบกวนของหญ้าได้ดีกว่า
แต่ตอ้ งมีน้ำเพยี งพอจงึ ต้องขุดคลองสง่ น้ำ
กกกกกกก โครงการขุดคลอง การทำนาดำต้องใช้น้ำจำนวนมาก พระครูประชาธรรมนาถจึงได้
ดำเนินการขุดคลองเพื่อให้น้ำจากคลองขุนศรีและคลองลากค้อนได้ไหลเข้าไปในชุมชนราษฎร์นิยม
ให้มปี ริมาณน้ำเพยี งพอแกก่ ารทำนาดำ คลองท่ขี ดุ ข้ึนเพ่อื ประโยชน์ดังกล่าวมี 3 คลอง คอื
คลองลดั ปัน้ ยอด คลองประกอบศรีราษฎร์ และคลองนาหมอน
กกกกกกก โครงการสูบน้ำเข้านา เมื่อราษฎรตำบลราษฎร์นิยมเปล่ียนจากการทำนาหว่านมา
ทำนาดำ การทำนาดำได้แพร่ไปตลอดท้ังอำเภอไทรน้อย ต่อมามีการทำนาปีละ 2 ครั้ง คือการทำนาปี
และการทำนาปรัง ปริมาณน้ำที่ตอ้ งใช้ทำนามีมากย่ิงขึ้น โดยเฉพาะการทำนาปรงั ในชว่ งต้น ชาวบ้าน
ได้รับความเดือดร้อนเพราะไม่มีน้ำเพียงพอในการทำนา คลองราษฎร์นิยมและคลองอื่น ๆ
ทมี่ ีอย่ใู นตำบลคลองราษฎร์นยิ มแห้ง ไมม่ นี ้ำ พระครูประชาธรรมนาถ ดำเนนิ การต้ังเครอ่ื งสบู นำ้
ด้วยการสูบน้ำจากคลองลากค้อนและคลองขุนศรี ซึ่งเป็นคลองใหญ่มีน้ำพอสูบเข้าคลองเล็ก ๆ ได้
ชาวนาจะต้องช่วยค่าใช้จ่ายในการสูบ กำหนดเวลาและวิธีการในการสูบน้ำเข้านา เพ่ือให้ชาวนา
ได้มีน้ำปลูกข้าวอย่างทั่วถึงและเสมอภาคกัน ชาวบ้านได้ประโยชน์จากการสูบน้ำ สามารถทำนา
ได้ปลี ะ 2 คร้งั
กกกกกกก นำไฟฟ้าสู่ชมุ ชนราษฎร์นยิ ม ตำบลราษฎร์นยิ มเรม่ิ มีไฟฟ้าใช้ในหมู่บ้านต่าง ๆ
ด้วยความอตุ สาหะของพระครปู ระชาธรรมนาถ ที่ได้ประสานงานกับนายจำเนียร พรหมมา พัฒนากร
ตำบลราษฎร์นยิ ม อำเภอไทรน้อย เพ่ือนำไฟฟา้ เข้าสู่หมบู่ ้านตา่ ง ๆ ในตำบลราษฎร์นิยม ชาวตำบล
ราษฎร์นิยม จงึ ได้มีไฟฟา้ ใชม้ าจนทุกวันนี้

31

กกกกกกก ทำถนนเขา้ หมู่บา้ น โครงการพัฒนาชุมชนในตำบลราษฎร์นิยม ไดด้ ำเนินการมาอยา่ ง
ต่อเนอื่ ง ภายใต้การดำเนนิ งานของพระครูประชาธรรมนาถ ได้ใหช้ าวบ้านหมู่ที่ 3 ฝั่งตะวันตกทำถนน
ซงึ่ มีความยาวประมาณ 320 เมตร เจ้าของทีด่ นิ ทุกรายได้ร่วมกนั บรจิ าคทดี่ นิ ตามแนวทท่ี ำถนนผา่ น
และรว่ มทำสะพานขา้ มคลองลัดหลงั วดั ราษฎรน์ ยิ ม เพ่อื ให้ชาวบ้านได้เดนิ ทางมาทำบุญทวี่ ัด
ราษฎร์นิยม ได้สะดวกย่ิงขนึ้
กกกกกกก การผลิตถังส้วม อ่างล้างเท้า เพื่อรณรงค์ให้ชาวบ้านได้มีสุขอนามัยท่ีดี โดยเฉพาะอย่าง
ยิ่งการรณรงค์ให้ชาวบ้านทุกครอบครัวมีสว้ ม พระครูประชาธรรมนาถ จึงได้ให้พระสงฆแ์ ละสามเณร
ในวัดทีม่ ีเวลาชว่ ยกนั หลอ่ ถังสว้ มและอา่ งล้างเท้า ให้ชาวบ้านซอื้ ไปใช้ในราคาถกู
กกกกกกก สร้างสถานีอนามัยเพ่อื ประโยชน์ของชาวบ้าน พระครูประชาธรรมนาถไดร้ ับบริจาคทด่ี ิน
จากนายยุด นางครุ นามหอม จำนวน 5 ไร่ ในปี พ.ศ. 2518 ได้มอบให้กระทรวงสาธารณสุข
ดำเนินการสร้างสถานีอนามัยวัดราษฎรน์ ยิ ม

สร้างประปาในหมู่บา้ น พระครูประชาธรรมนาถได้จ้างช่างเจาะน้ำบาดาล และสร้างถัง
เก็บน้ำเพอื่ แจกจ่ายน้ำใหช้ าวบ้านไดใ้ ชท้ กุ บา้ นท่ีสามารถส่งน้ำถงึ ได้

การส่งเสริมนิสัยประหยัดและการรู้จักออมเงิน พระครูประชาธรรมนาถ นอกจาก
สนับสนุนและแนะนำให้ชาวบ้านขยันทำการเกษตรเพ่ือเพิ่มรายได้ในครัวเรือนแล้ว ยังได้แนะนำ
ชาวบ้านให้มีความประหยัดอดออมด้วย ได้ส่งเสริมสนับสนุนให้ชาวบ้านต้ังกลุ่มออมทรัพย์ เพื่อให้
เป็นธนาคารของประชาชนและให้ชาวบ้านรู้จักการประหยัดและช่วยเหลือกันตามหลักคิหิปฏิบัติใน
คำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ให้พุทธศาสนิกชนได้บำเพ็ญตนเพ่ือประโยชน์แก่ตนเอง
และประโยชนต์ อ่ ผู้อ่ืนดว้ ย

ส่งเสริมชาวบ้านให้รู้จักตั้งฉางข้าวในชุมชน ผู้คนในตำบลราษฎร์นิยมเกือบทั้งหมด
เป็นชาวนา แตล่ ะปีมผี ลผลติ ขา้ วของชาวบา้ นจำนวนมาก ฉางเกบ็ ข้าวจึงมีความจำเป็นทชี่ าวบ้านตอ้ ง
ใช้เก็บข้าว พระครูประชาธรนาถจึงได้อนุญาตให้ชาวบ้านได้ใช้ท่ีดินของวัดสร้างฉางข้าว
เพอื่ ประโยชน์ของชาวบ้าน

พระครูประชาธรรมนาถ นอกจากจะได้พัฒนาส่ิงท่ีเป็นสาธารณประโยชน์ท้ังที่วัด และ
ภายในชุมชนอย่างมากแล้ว การพัฒนาจิตใจของชาวบ้านเป็นเร่ืองแรกที่ตอ้ งทำ ดังนั้น แนวความคิด
และวิสัยทัศน์ที่เด่นชัด คือ การพัฒนาคน โดยท่านมีแนวความคิดท่ีชัดเจนว่า การพัฒนาคนต้องทำ
ก่อนการพฒั นาสิ่งอื่นใด

พระครปู ระชาธรรมนาถ มรณภาพเม่ือวันที่ 9 เดือน กันยายน พ.ศ. 2538 อายไุ ด้ 80 ปี
11 เดือน 15 วัน พรรษา 60

กล่าวโดยสรุป พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร) ได้ทำคุณประโยชน์แก่ผู้คนใน
อำเภอไทรน้อย เช่น ด้านการสนับสนุนการศึกษาของเยาวชน ด้านการพัฒนาชุมชน โครงการ

32

ขุดคลอง โครงการสูบน้ำเข้านา นำไฟฟ้าสู่ชุมชนราษฎร์นิยม ทำถนนเข้าหมู่บ้าน การผลิตถังส้วม
อ่างล้างเท้า เพ่ือรณรงค์ให้ชาวบ้านได้มีสุขอนามัยที่ดี สร้างสถานีอนามัย เพื่อประโยชน์ของชาวบ้าน
สร้างประปาในหมู่บ้าน การส่งเสริมนิสัยประหยัดและการรู้จักออมเงิน ส่งเสริมชาวบ้านให้รู้จักต้ัง
ฉางขา้ วในชมุ ชน และงานสาธารณะสงเคราะห์อื่น ๆ
กกกกกกก5. นายปรชี า ลปุ ระสงค์

กกกกกกก นายปรีชา ลุประสงค์ เดิมช่ือทองใบ เกิดเม่ือวันท่ี 6 เดือน เมษายน พ.ศ. 2446
คลอง 14 อำเภอหนองจอก จังหวัดมีนบุรี (ปัจจุบันเป็นเขตหนองจอก กรุงเทพมหานคร) เป็นบุตร
ของนายบัว นางสุ่น ลุประสงค์ เม่ือเยาว์วัยได้เรียนหนังสือท่ีวัดคลองหนองจอก จังหวัดมีนบุรี
อายุ 20 ปี ได้อุปสมบทท่ีวัดสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร เป็นเวลา 4 พรรษา เม่ืออายุ 26 ปี
ได้สมรสกับนางสาวผิน (ยุพิน) ศรีลาคำ ธิดาของผู้ใหญ่สุด ศรีลาคำ ผู้ใหญ่บ้านคนแรกของตำบล
ราษฎร์นิยม และไดป้ ระกอบอาชีพทำนาทตี่ ำบลราษฎร์นยิ ม อำเภอไทรนอ้ ย (ขณะน้นั เปน็ อำเภอ
บางบัวทอง)
กกกกกกก นายปรีชา ลุประสงค์ เป็นเกษตรกรที่ศึกษาค้นคว้าพัฒนากรรมวิธีการปลูกข้าวเป็น
อย่างดี พ.ศ. 2481 ได้นำข้าวเข้าประกวดและได้รับรางวัลชนะเลิศของกระทรวงเกษตราธิการในนาม
นายทองใบ ลุประสงค์ ซ่ึงเป็นชื่อเดิม รางวัลท่ีได้รับเป็นขันน้ำพานรอง พันธ์ุข้าวท่ีเข้าประกวดได้รับ
รางวัลชนะเลิศ คือพันธุ์ข้าวนางตานี ต่อมาได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งประธานสหกรณ์การเกษตร
อำเภอไทรน้อย ต่ออกี จนมอี ายุ 80 ปี จงึ ลาออก เนือ่ งจากชราภาพ

33

กกกกกกก พ.ศ. 2510 นายปรีชา ลุประสงค์ ได้รับการคัดเลือกจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้ไป
ศึกษาดูงานการเกษตรท่ีประเทศไต้หวัน ในนามของชาวนาจากประเทศไทย นายปรีชา ลุประสงค์
เปน็ เกษตรกรรุ่นแรก ๆ ในอำเภอไทรน้อยท่ีได้เร่ิมทำนาปลี ะ 2 คร้ัง ซึ่งได้ผลผลติ ดแี ละเป็นผรู้ ิเรมิ่ การ
ทำไรน่ าสวนผสม ซง่ึ แต่เดิมชาวนาจะไมป่ ลูกไม้ผลอื่น ๆ นอกจากทำนา
กกกกกกก นายปรีชา ลุประสงค์ ได้ทุ่มเทชีวิตของตนเป็นเวลายาวนานกว่า 30 ปี เพื่อการพัฒนา
สหกรณ์การเกษตรของชาวอำเภอไทรน้อย ได้สร้างผลงานท่ีเป็นประโยชน์แก่เกษตรกรและงานของ
สหกรณ์เป็นอย่างมาก การใช้ชีวิตนอกจากงานการเกษตรและงานสหกรณ์แล้วนายปรีชา ลุประสงค์
ได้ช่วยเหลืองานของวัดราษฎร์นิยม เป็นครูสอนนักธรรมและเป็นกรรมการสอนนักธรรม
วัดราษฎร์นิยม เป็นกรรมการสอบนักธรรมของพระภิกษุสามเณรวัดราษฎร์นิยม เป็นผู้ที่เคร่งครัด
ปฏิบัติตนยึดธรรมะของ พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นหลักในการดำเนินชีวิตตลอดเวลา
จนถงึ แก่กรรมเม่ือวันท่ี 28 เดอื น กนั ยายน พ.ศ. 2535 รวมอายุ 98 ปี 5 เดือน 22 วนั
กกกกกกก กล่าวโดยสรุป นายปรีชา ลุประสงค์ เป็นชาวนาตำบลราษฎร์นิยม อำเภอไทรน้อย
จังหวัดนนทบุรี เป็นผู้มีบทบาทสำคัญคนหนึ่งในอำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี โดยได้ทำ
คุณประโยชน์ด้านการเกษตรอย่างมากแก่ชาวนา ได้รับการคัดเลือกจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้ไป
ศึกษาดูงานการเกษตรที่ประเทศไต้หวันในนามของชาวนาจากประเทศไทย เป็นผู้ริเร่ิมในการปลูก
พืชผกั ท่จี ำเป็นต้องใช้เป็นอาหารประจำวัน และปลูกผลไม้อ่ืน ๆ และเป็นผู้จัดตั้งโรงสีข้าวของสหกรณ์
และได้รบั ความชว่ ยเหลือจากรัฐบาลประเทศนวิ ซแี ลนด์
กกกกกกก6. นายยวง เขยี วนิล

34

กกกกกกก นายยวง เขยี วนลิ ปราชญช์ าวบา้ นดีเด่น เกดิ วันที่ 8 เดือน มกราคม พ.ศ. 2495
ท่ีตำบลบางกระสอ อำเภอเมือง จงั หวดั นนทบุรี สำเร็จการศึกษาระดับ ปวช. จากโรงเรียนช่างกล
นนทบุรี ระดบั ปวส. จากวิทยาลยั เทคนิคนนทบุรี และระดับปริญญาตรีจากมหาวิทยาราชภฏั พระนคร
คณะมนุษยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ สาขาพฒั นาชมุ ชน
กกกกกกก นายยวง เขยี วนิล เคยทำงานรับราชการและรับเหมาก่อสรา้ ง แต่ไมป่ ระสบความสำเร็จจน
เกิดความเครียดและหลงผิดแก้ปัญหาด้วยการด่ืมสรุ าจนติดสรุ าเรื้อรงั ในปี พ.ศ. 2537
นายยวง เขียวนิล ได้เข้ารับการรักษาจนสามารถเลิกสุราได้ จึงตัดสินใจใช้ชีวิตตามแนวพระราชดำริ
ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิต ด้วยการศึกษา
ค้นควา้ ในเรอ่ื งทฤษฎีใหม่ และดูงานโครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดำริหลายแห่ง ใช้หลัก 3 ศาสตร์
มาประกอบการวางแผนและดำเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นข้ันเป็นตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา
ศาสตร์ภูมิปัญญาและศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินชีวิต
มากว่า 20 ปี โดยวางแผนทำการเกษตร บนท่ีดินของตนเอง ขยายพ้ืนที่ตามกำลังความพร้อมจน
ดำเนินกิจกรรมเกษตรแบบผสมผสานเต็มพ้ืนท่ี 44 ไร่ สร้างภูมิคุ้มกันโดยจัดแบ่งพื้นท่ีทำการเกษตร
ตามหลักการของเกษตรทฤษฎีใหม่ เพื่อทำนา ขุดบ่อกักเก็บน้ำ และเล้ียงปลาหลายชนิด ทำสวนผสมผสาน
ปลูกผลไม้ และพืชผักสวนครัวหลากหลายท่ีให้ผลผลิตสลับกันตลอดทั้งปี และสร้างท่ีอยู่อาศัยรวมถึง
จุดเรียนรู้ มีการจัดทำบัญชีครัวเรือน เพื่อควบคุมค่าใช้จ่ายและต้นทุนการผลิต จนสามารถปลดหนี้สินได้ มีเงิน
ออมไวใ้ ชย้ ามฉกุ เฉนิ พงึ่ พาตนเองได้ ครอบครัวอยู่ดมี ีสขุ ลดความเสี่ยงเรือ่ งผลผลิตทางการเกษตร
กกกกกกก นายยวง เขียวนิล ได้น้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ในการดำเนิน
ชีวิตประจำวันและการทำการเกษตรทำให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมั่นคงและย่ังยืน และผ่าน
วิกฤตการณ์ท่ีเกิดขึ้นท้ังเหตุอุทกภัยและวิกฤตภัยแล้ง ฝนท้ิงช่วง ลดผลกระทบจากความผันผวน
ท้งั จากภัยธรรมชาติและราคาพืชผล โดยคิดค้นกิจกรรมในการทำการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมอย่างหลากหลาย ได้แก่ การวางผังแปลง และทำ
การเกษตรแบบผสมผสาน การเล้ียงกบคอนโด โดยใช้ยางรถยนต์ การประดิษฐ์อุปกรณ์ดักแมลงวันทองอย่างง่าย
การประดิษฐ์อุปกรณ์ห่อผลไม้จากท่อ PVC การใช้ประโยชน์จากสมุนไพรในการทำการเกษตร
จนสามารถเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติแก่ชุมชนและเกษตรกรโดยท่ัวไป เน่ืองจากเห็นผลลัพธ์เป็นท่ี
ประจักษ์ว่าการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ทำให้
เกษตรกรเกิดการยอมรบั และหันมาปฏิบตั ติ าม
กกกกกกก นายยวง เขียวนิล ได้ทำการถ่ายทอดประสบการณ์และวิธีการทำการเกษตรตามแนว
ของการพ่ึงพาตนเองตามท่ีได้ทำการศึกษาและคิดค้น โดยสร้างฐานการเรียนรใู้ นพื้นที่ของตนเอง เพื่อ
เป็นแหล่งเรียนรู้การทำการเกษตรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเป็นวิทยากรถ่ายทอด
ความรู้ให้กับเกษตรกร นักเรียน นักศึกษา ท้ังชาวไทยและชาวต่างประเทศ เป็นอาสาสมัครให้กับส่วน

35

ราชการต่าง ๆ ช่วยถ่ายทอดความรู้โดยไม่หวังผลตอบแทน มีการรวมกลุ่มและสร้างเครือข่าย
เช่ือมโยงระหว่างชุมชนทั้งในจังหวัด และระหว่างจังหวัดเพ่ือช่วยเหลือในการดำเนินกิจกรรมทาง
การเกษตร และยังมีการเผยแพร่ผลงานผ่านสอ่ื ตา่ ง ๆ อีกจำนวนมาก
กกกกกกก นายยวง เขยี วนลิ มผี ลงานดเี ดน่ ได้รับการประกาศเกยี รตคิ ุณจากหนว่ ยงานต่าง ๆ อาทิ

พ.ศ. 2540 ได้รบั รางวลั เกษตรกรดเี ด่นสาขาไรน่ าสวนผสม
พ.ศ. 2541 ได้รบั รางวัลผู้นำอาสาพัฒนาชุมชนดเี ดน่
พ.ศ. 2542 ไดร้ ับรางวลั สิงห์ทอง หมอดินอาสาดีเด่นและผนู้ ำอาชีพก้าวหน้า
พ.ศ. 2549 ไดร้ บั รางวัลครูบญั ชีดเี ดน่ ของกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กระทรวงเกษตร
และสหกรณ์
พ.ศ. 2550 ไดร้ ับรางวลั ที่ 1 โครงการอันเนอื่ งมาจากพระราชดำรทิ ฤษฎีใหม่
ของภาคกลาง
พ.ศ. 2551 ได้รับรางวัลเศรษฐกิจพอเพียงจากสำนกั งานเกษตรจงั หวดั นนทบุรี
พ.ศ. 2560 ปราชญ์เกษตรของแผน่ ดิน สาขาปราชญเ์ กษตรเศรษฐกิจพอเพยี ง
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
พ.ศ. 2562 ได้รับรางวลั ศษิ ยเ์ กา่ ดีเด่นจากมหาวทิ ยาลัยราชภฎั พระนคร
พ.ศ. 2562 ไดป้ รญิ ญากิตตมิ ศกั ด์ิ ศลิ ปศาสตร์มหาบัญฑิต สาขาพัฒนาชุมชน
มหาวทิ ยาลัยราชภัฎพระนคร
กล่าวโดยสรุป นายยวง เขียวนิล ได้สร้างคุณประโยชน์แก่อำเภอไทรน้อยและประเทศ
คอื สรา้ งฐานการเรียนรู้ในพืน้ ทีข่ องตนเองเพ่ือเป็นแหล่งเรียนร้กู ารทำการเกษตรตามหลกั ปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง และเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้กับเกษตรกร นักเรียน นักศึกษา ท้ังชาวไทย
และชาวต่างประเทศ เป็นอาสาสมัครให้กับส่วนราชการต่าง ๆ ช่วยถ่ายทอดความรู้โดยไม่หวังผลตอบแทน มีการ
รวมกลุ่มและสร้างเครือข่ายเช่ือมโยงระหว่างชุมชนทั้งในจังหวัดและระหว่างจังหวัดเพื่อช่วยเหลือในการดำเนิน
กจิ กรรมทางการเกษตร และยังมกี ารเผยแพรผ่ ลงานผ่านส่อื ต่าง ๆ อกี จำนวนมาก

36

กจิ กรรมท้ายบท

กกกกกกกกิจกรรมท่ี 1

กกกกกกกคำช้ีแจง ให้ผู้เรียนศึกษากิจกรรมที่ 1 แล้วเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข้อเดียว เขียน

คำตอบลงในกระดาษที่แจกให้ หรอื กระดาษเปล่าของผเู้ รียน

กกกกกกก1. กิ่งอำเภอไทรน้อย ได้แบ่งพนื้ ทม่ี าจากอำเภอใด

ก. อำเภอปากเกรด็ จังหวดั นนทบรุ ี

ข. อำเภอพทุ ธมณฑล จงั หวดั นครปฐม

ค. อำเภอบางบัวทอง จงั หวัดนนทบรุ ี

ง. อำเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี

กกกกกกก2. อาณาเขตทางด้านทิศใต้ของอำเภอไทรน้อยติดต่อกับพืน้ ท่ีใด

ก. ตำบลบา้ นใหม่ อำเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบรุ ี และตำบลคลองโยง อำเภอพุทธมณฑล

จงั หวัดนครปฐม

ข. ตำบลบางคูรัด อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบรุ ี และตำบลคลองโยง อำเภอพุทธมณฑล

จงั หวัดนครปฐม

ค. ตำบลหนา้ ไม้ อำเภอลาดหลมุ แก้วจงั หวดั ประทมุ ธานี และตำบลบางคูรดั อำเภอบางบวั ทอง.

จังหวดั นนทบรุ ี

ง. ตำบลคลองโยง อำเภอพทุ ธมณฑล จงั หวัดนครปฐม และตำบลหนา้ ไม้ อำเภอลาดหลมุ แก้ว

จังหวัดปทมุ ธานี

กกกกกกก3. ประชากรอำเภอไทรน้อย แบง่ ตามกลุ่มชาติพนั ธุ์ เปน็ กี่กลุ่ม

ก. 1 กลุ่ม ข. 2 กลุ่ม

ค. 3 กลมุ่ ง. 4 กลุ่ม

กกกกกกก4. พันธ์ุขา้ วในข้อใดทน่ี ายปรีชา ลุประสงค์ นำเขา้ มาประกวดแลว้ ได้รางวลั ชนะเลิศ ในปี พ.ศ. 2482

ก. ทองสุข

ข. นางตานี

ค. เขียวนลิ

ง. รวงทอง

กกกกกกก5. บคุ คลใด ที่ไดร้ ับรางวลั สงั ห์ทอง หมอดินอาสาดีเด่น และผูน้ ำอาชีพก้าวหน้าในปี พ.ศ. 2542

ก. นายปรีชา ลปุ ระสงค์

ข. พระครูประชาธรรมนาถ

ค. หม่อมแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา

ง. นายยวง เขยี วนลิ

37

กกกกกกกกจิ กรรมท่ี 2
กกกกกกกคำช้ีแจง ให้ผู้เรยี นเติมคำหรือข้อความสั้น ๆ ลงในชอ่ งวางให้ถูกต้องสมบูรณ์ ด้วยการเขียน
คำตอบลงในกระดาษที่แจกให้หรือกระดาษเปล่าของผเู้ รียน
กกกกกกก1. อำเภอไทรนอ้ ย มอี าณาเขตด้านทิศตะวันออกตดิ กบั ตำบล..............................................
อำเภอ...................จงั หวัด....................และตำบล.....................อำเภอ....................จงั หวัด...................
กกกกกกก2. อำเภอไทรน้อยแบง่ การปกครองออกเป็น....................ตำบล...............................หม่บู า้ น
กกกกกกก3. ประชากรอำเภอไทรน้อย ประกอบด้วยหลากหลายชาติพนั ธุ์ ไดแ้ ก.่ ....................................................................
กกกกกกก4. พระครปู ระชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร) มวี ิสยั ทศั น์ในเรื่อง 1. .....................................
2. ............................................3. ....................................................
กกกกกกก5. นายปรชี า ลุประสงค์ ไดร้ ับการคัดเลือกจากกรมส่งเสริมการเกษตรใหไปศึกษาดงู าน
ในปี พ.ศ………………………………………… ณ ประเทศ………………………………………..

กกกกกกกกจิ กรรมท่ี 3
กกกกกกกคำชี้แจง ให้ผเู้ รียนศึกษากิจกรรมท่ี 3 ด้วยการจบั คู่ของข้อความหลงั ตัวเลขด้านซา้ ยมือของ
กระดาษและข้อความหลังตัวอักษรจากขวามือของกระดาษท่ีมีความสัมพันธ์กัน แล้วนำคำตอบที่ไดไ้ ป
เขยี นในกระดาษทแ่ี จกให้ หรือกระดาษเปล่าของผูเ้ รยี น

……1 นายยวง เขียวนลิ ก. ขอพระราชทาน พระบรมราชานุญาตขุดคลอง

แยกจากคลองบางบัวทอง

……2 นายปรชี า ลปุ ระสงค์ ข. สรา้ งแหล่งเรียนรกู้ ารทำการเกษตรตามหลกั

……3 หมอ่ มแช่ม กฤดากร ณ อยุธยา ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ค. ผู้นำชาวบา้ นดำเนินการขุดคลองขุนศรี

……4 พระราชาภิมณฑ์ ง. ผลติ ถังสว้ ม อา่ งล้างเท้า เพ่ือรณรงค์ให้ชาวบ้าน

ไดม้ สี ุขอนามัยท่ดี ี

……5 พระครูประชาธรรมนาถ (แฉง่ ฐานงั กโร) จ. ได้รบั แต่งต้งั ใหเ้ ป็นกำนันตำบลไทรใหญเ่ ป็นคนแรก

ฉ. บริจาคท่ีดนิ 1 แปลง เนื้อที่ 15 ไร่ เพ่ือสรา้ งวัด

ในชุมชน เม่ือปี พ.ศ. 2445

ช. ผูน้ ำคนแรกของชุมชนป่ากระทุ่มมดื

ซ. ผู้ริเร่ิมทำนาปีละ 2 ครง้ั และเป็นผู้ริเร่มิ ทำไรน่ า

สวนผสม

บทท่ี 2

สถานทส่ี ำคญั และแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วในอำเภอไทรนอ้ ย

สาระสำคญั

กกกกกกก1. วัดไทรใหญ่
กกกกกกก1. 1.1 ประวตั ิความเปน็ มา และประวตั ิเจา้ อาวาสทีส่ ำคัญ วดั ไทรใหญ่ สรา้ งเมอื่
พ.ศ. 2410 โดยนางเง็ก แสงประภา เป็นผู้ถวายที่ดินสร้างวัดในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ชื่อ“วัดมหานิโครธาราม” แปลว่า “ไทรต้นใหญ่” ต่อมาได้เปลี่ยนเป็น “วัดไทรใหญ่”
เมื่อมีการขุดคลองพระพิมลราชา ระหว่าง พ.ศ. 2433-2442 และขุดคลองทวีวัฒนา (คลองเจ้า)
ทางด้านทิศตะวันตกของวัด จึงมีราษฎรมาอาศัยอยู่ใกล้วัด และมาทำบุญมากข้ึน เป็นวัดเดียวใน
อำเภอไทรน้อย ท่เี ดมิ ขน้ึ อยกู่ บั อำเภอบางบวั ทอง
กกกกกกก1. เจา้ อาวาสทสี่ ำคัญ ได้แก่พระมงคลนนทเขต (วชิ ิต ปยิ ังกโร) อปุ สมบท เมือ่ วนั ท่ี
15 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2483 ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอไทรน้อยตั้งแต่ พ.ศ. 2503-2545 เป็น
พระราชาคณะชั้นสามัญ ฉายา พระมงคลนนทเขต ได้บริจาคทรัพย์สร้างอาคารเฉลิมพระเกียรติและ
อุปกรณ์การแพทย์ให้แกโ่ รงพยาบาลไทรนอ้ ย ส่งเสรมิ การศกึ ษา สรา้ งถนน และจดั ต้ังมลู นธิ สิ งเคราะห์
ตา่ ง ๆ อีกจำนวนมาก มรณภาพด้วยภาวะติดเชื้อในกระแสโลหติ ณ โรงพยาบาลพระน่ังเกล้า
เมอื่ วนั ท่ี 14 เดือน กันยายน 2555 สิรอิ ายุ 90 ปี 70 พรรษา

1. 1.2 ที่ต้ัง วดั ไทรใหญ่ต้ังท่ี เลขที่ 65 บา้ นไทรใหญ่ ถนนไทรน้อย-ต้นเชือก หมู่ท่ี 5
ตำบลไทรน้อย อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี

1. 1.3 ความสำคญั ของวัดไทรใหญ่ เป็นศูนย์กลางของพื้นทีอ่ ำเภอไทรน้อย เป็นที่
ประดิษฐานหลวงพ่อทองคำ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปที่ชาวไทรน้อยเคารพ สักการะ มีอุโมงค์ลอดโบสถ์
เป็นศูนย์กลางวัฒนธรรม และเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมท่ีญาติโยม อุบาสก และอุบาสิกาเข้ามาถือศีล
ปฏบิ ัตธิ รรม

1. 1.4 วตั ถุ และสงิ่ กอ่ สร้างภายในวดั ไทรใหญ่ ได้แก่ (1) พระอโุ บสถหลงั ใหม่
(2) หลวงพ่อทองคำ และ (3) รูปปัน้ ชา้ งเจ้าบญุ มา และนางกวัก

1. 1.5 กจิ กรรมประเพณีที่สำคญั ของวัดไทรใหญ่ ได้แก่ ประเพณีตกั บาตรพระร้อย
จัดข้นึ เปน็ ประจำ ในเทศกาลวันออกพรรษาต้ังแตแ่ รม 1 ค่ำ เดือน 11 เป็นตน้ ไป ของทุกปี

39

2. วัดไทรนอ้ ย
1. 2.1 ประวัติความเป็นมา และประวัติเจ้าอาวาสที่สำคัญ วัดไทรน้อย ประวัติความเป็นมาของ
วัดไทรน้อย ประมาณ พ.ศ. 2430 ชาวมอญจากจังหวัดสมุทรสาคร ได้มาตั้งถิ่นฐานบริเวณชายป่ากระทุ่มมืด
ใกล้กับป่าหนองเพรางาย ต่อมาพระราชาภิมณฑ์ ได้ดำเนินการขุดคลองพระราชาภิมณฑ์ ทำให้กา
เดนิ ทางสะดวกข้ึน นายมะธุไดบ้ รจิ าคที่ดนิ จำนวน 42 ไร่ 2 งาน เพ่ือสร้างวัด และชาวบา้ นได้ช่วยกัน
สร้างวัดสาลีมุนีภิรมย์ หมายถึงวัดเป็นท่ีอุดมสมบูรณ์ด้วยพืชพันธุ์ธัญญาหาร โดยมีหลวงตาโจ๊ก พระ
มอญได้ร่วมดำเนินการ และพำนักที่วัดนาน 30 ปี จนมรณภาพ ชาวบ้านพร้อมใจกันนิมนต์พระมอญ
ช่ือพระอาจารย์เกร็บ จากวัดปรมัยยิกาวาส มาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรกของวัด ในปี พ.ศ. 2495 ได้เปล่ียนชื่อ
เป็น “วดั ไทรน้อย”
1. 2.1 เจ้าอาวาสที่สำคัญ ได้แก่ พระครูนนทสิทธิการ (ประสิทธิ์ สิทธิกาโร) มีความสำคัญ
คอื เป็นผู้สร้างความเจรญิ และพัฒนาวัดไทรน้อย เมื่อปี พ.ศ. 2500 หลวงพอ่ ประสิทธิ์ ได้ทำการสร้าง
หอปริยัติธรรม ศาลาการเปรียญ กุฏิ และปี พ.ศ. 2502 อุโบสถชำรุด จึงส่ังรื้อ แล้วได้สร้างอุโบสถ
หลังใหม่โดยใชเ้ วลาสร้างประมาณ 5 ปี เมื่อ พ.ศ. 2507 จึงไดจ้ ัดงานฝงั ลกู นิมติ ไดก้ ราบบังคมทูลเชิญ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จมาเป็นองค์ประธานในพิธีตัดลูกนิมิตอุโบสถ
หลังใหม่ พระครูนนทสิทธิการ เป็นพระเกจอิ าจารยช์ ่อื ดัง มรณภาพด้วยโรคปอดติดเชื้อท่ีโรงพยาบาล
พระน่ังเกล้า จงั หวดั นนทบรุ ี ดว้ ยอายุ 88 ปี 65 พรรษา
1. 2.2 ทต่ี ง้ั วัดไทรน้อย ตั้งอยรู่ ิมคลองพระราชาพิมลฝั่งทิศเหนือ หมู่ที่ 1 ตำบลไทรน้อย
อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี
1. 2.3 ความสำคัญของวัดไทรน้อย วัดไทรน้อยสนบั สนนุ การศึกษาของชาติ ให้การอุปถมั ภ์
แก่โรงเรียน เป็นศูนย์รวมจติ ใจของชุมชนชาวมอญ และยังเป็นสถานท่ปี ฏบิ ัติธรรมของชาวไทรน้อยอีกด้วย
1. 2.4 วัตถุ และส่งิ ก่อสรา้ งภายในวดั ไทรน้อย ไดแ้ ก่ (1) มหาเจดยี ์มนุ ีภิรมย์ (2) วหิ ารจตุรมุข
ศาลาบำเพ็ญกุศล และฌาปนสถาน
1. 2.5 กจิ กรรมประเพณีท่สี ำคัญของวดั ได้แก่ ประเพณีตักบาตรดอกไม้กกกกกกก
3. วัดคลองขวาง
3. 3.1 ประวตั คิ วามเป็นมา และประวัตเิ จา้ อาวาสที่สำคัญ วดั คลองขวาง เมื่อ พ.ศ. 2430
ชาวบ้านกลุ่มเลก็ ๆ มาตั้งรกรากบรเิ วณปา่ กระทุ่มมดื เพือ่ พักอาศยั และทำนา พระธุดงค์ผา่ นมา
ชาวบา้ นจึงชว่ ยกันสรา้ งทีพ่ ักสงฆ์ ในปี พ.ศ. 2534 นายแดง แซ่เลา้ ได้ถวายท่ดี ิน จำนวน 49 ไรเ่ ศษ
เพ่อื สร้างวัดราษฎร์ศรัทธาธรรม แต่ชาวบ้านนยิ มเรียกว่า “วัดคลองขวาง”
3. เจ้าอาวาสทส่ี ำคัญ ได้แก่ พระครูโสภิตธรรมวสิ ุทธิ์ (วิสทุ ธิ์ องั สุธมั โม) เกิดเม่ือวนั ท่ี 12
ธันวาคม พ.ศ. 2508 อุปสมบท 5 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2530 เป็นพระวปิ สั สนาจารย์ผ้ฝู ึกสอนกัมมัฏฐาน

40

ท่านความสนใจ และเหน็ ความสำคัญของการศึกษาปฏบิ ัติ และเผยแผธ่ รรมะอย่างแท้จริงทงั้ ให้การ
สนบั สนุนการปฏบิ ตั วิ ิปสั สนากมั มัฏฐาน ด้านทนุ ด้านสถานที่ ด้านบคุ คลากร และยงั อบรมพระภิกษุ
หรอื บคุ คลท่ีเป็นวทิ ยากรในสำนกั มคี วามประพฤตดิ ี สามารถปฏิบตั ติ นเปน็ แบบอย่างท่ดี ี และปจั จบุ นั
พระครโู สภิตธรรมวสิ ุทธ์ิ (วิสทุ ธ์ิ องั สธุ มั โม) ดำรงตำแหน่งเจา้ อาวาสวดั คลองขวาง

3. 3.2 ทต่ี ั้งวดั คลองขวาง ตั้งอยู่ เลขท่ี 10 หมู่ 6 ตำบลคลองขวาง อำเภอไทรน้อย
จงั หวัดนนทบุรี

3. 3.3 ความสำคัญของวัดคลองขวาง ให้การสนับสนุนด้านการศึกษา เป็นสถานที่อบรม
สามเณร และปฏิบตั ธิ รรมประจำจังหวดั

3. 3.4 วตั ถุ และส่งิ กอ่ สรา้ งภายในวดั ไดแ้ ก่ (1) พระอุโบสถ และ (2) ลายจำหลักประตู
ดา้ นหนา้ และด้านหลงั อุโบสถวดั คลองขวาง

3.5 กิจกรรมประเพณีที่สำคัญของวัด ได้แก่ (1) ประเพณีการบวชสามเณรภาคฤดูร้อน
(2) การทำบุญวันสำคญั ทางศาสนา (3) ประเพณกี ารลอยกระทง และ (4) ประเพณีสงกรานต์
ddddddd4. วดั ราษฎรน์ ิยม
ddddddd4. 4.1 ประวัตคิ วามเป็นมา และประวัตเิ จา้ อาวาสทีส่ ำคญั วดั ราษฎร์นยิ ม เดิมช่ือ
วดั ห้าร้อย ตัง้ วัดเมื่อวนั ที่ 4 เดือน เดอื น เมษายน พ.ศ. 2459 กอ่ ตง้ั ข้ึนเพ่ือใชเ้ ป็นสำนักสงฆ์ และให้
เป็นสถานทบ่ี ำเพ็ญกุศลของคนในชมุ ชน ขนุ ศรรี าษฎรน์ ิยม มีความเหน็ ในการทจ่ี ะให้มวี ดั ในชุมชน
จึงจดั ทีด่ นิ จำนวน 100 ไร่ เพื่อให้สร้างวัด ตอ่ มาพระครปู ระชาธรรมนาถ ไดร้ วบรวมเงนิ บริจาคจาก
ชาวบา้ นซือ้ ทด่ี นิ เพิ่มอีก 45 ไร่ และนางปรกี วิลาวรรณ ได้ถวายท่ีดนิ เพ่ิมอีก 5 ไร่ วดั ราษฎรน์ ิยม
ไดร้ บั พระราชทานวสิ ุงคามสีมาเมอ่ื วนั ท่ี 24 เดือน เมษายน พ.ศ. 2468
ddddddd4. เจ้าอาวาสที่สำคัญ ได้แก่ พระครูประชาธรรมนาถ (แฉ่ง ฐานังกโร) นามเดิม แฉ่ง ห้วยฤทัย
เกิดเม่ือวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2457 แขวงท่าข้าม เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร บรรพชาเป็น
สามเณรเมื่อวันท่ี 1 เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2470 ขณะมีอายุ 14 ปี สอบได้นักธรรมเอกขณะที่
ยงั เป็นสามเณร อายุครบ 20 ปี พ.ศ. 2476 จึงได้อุปสมบท ณ พัทธสีมา วัดโคก อำเภอเมืองปทุมธานี
จังหวัดปทุมธานี พระมหาอินทร์วัดโคก เป็นอุปัชฌาย์ พระมหาหยวก วัดโคก เป็นพระ
กรรมวาจาจารย์ พระอธิการพวง จฬุ าโร เปน็ เจา้ อาวาสวัดราษฎร์นิยม ต้ังแต่ปี พ.ศ.2481 และมรณภาพ
วันท่ี 9 เดอื น กันยายน พ.ศ. 2538 สริ อิ ายรุ วม 81 ปี
ddddddd4. 4.2 ทตี่ ั้ง วดั ราษฎรน์ ิยม ตัง้ อยู่หมู่ท่ี 6 บ้านราษฎร์นยิ ม ตำบลราษฎร์นยิ ม
อำเภอไทรน้อย จังหวัดนนทบุรี 11150
ddddddd4. 4.3 ความสำคัญของวดั ราษฎรน์ ยิ ม ไดใ้ ชเ้ ป็นทสี่ ร้างสถานท่รี าชการ ดังนี้ คอื

41

(1) โรงเรียนวัดราษฎร์นิยม สอนต้ังแต่ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 (2) โรงเรียน
ราษฎร์นิยม สอนในระดับมัธยมศึกษา (3) วิทยาลัยการอาชีพไทรน้อย (4) สถานีอนามัยตำบล
ราษฎร์นิยม และ (5) ทีท่ ำการองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำบลราษฎรน์ ิยม
ddddddd4. 4.4 วตั ถุ และสิง่ ก่อสร้างภายในวัดราษฎร์นยิ ม ได้แก่ (1) พระเจดยี ศ์ รีราษฎร์นิยม
(2) อโุ บสถ และ (3) หน้าบัน และลายรวงผ้งึ หน้าอโุ บสถ
ddddddd4. 4.5 กิจกรรมประเพณีทีส่ ำคญั ของวดั ราษฎรน์ ิยม ได้แก่ (1) ทำบุญในวนั สำคัญทางพทุ ธ
ศาสนา (2) วนั สงกรานต์ และ (3) บวชเณรภาคฤดรู อ้ น
ddddddd5. วัดสโมสร
ddddddd5. 5.1 ประวัติความเป็นมา และประวัตเิ จ้าอาวาสท่ีสำคญั วัดสโมสร เดมิ ชือ่ ว่า
วัดหม่อมแช่ม ซง่ึ หมอ่ มแช่ม กฤดากร ไดถ้ วายทด่ี ิน 1 แปลง จำนวน 15 ไร่ เพ่อื สร้างวัดน้อมถวายแก่
พระพทุ ธศาสนา และเพื่อใหช้ าวบา้ นได้มีสถานทีบ่ ำเพ็ญบุญสรา้ งกุศลของตน
ddddddd5. เจ้าอาวาสท่ีสำคัญ ได้แก่ พระครูปัญญานนทคณุ หรอื หลวงปู่บาง ปัญญาทีโป ท่านมีนาม
เดิมว่า บาง นามสกุล นุชสุภาพ เกิดเมื่อวันที่ 11 เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2460 เมื่อวันที่ 5
เดือน มีนาคม พ.ศ. 2474 ท่านจึงได้บรรพชาเป็นสามเณรท่ีวัดกลางสวน อ.พระประแดง จังหวัด
สมุทรปราการ พอท่านมีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ ท่านจึงได้เข้าพิธีอุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดกลาง
ตำบลบางผ้ึง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เมอ่ื วันที่ 22 เดอื น มิถุนายน พ.ศ. 2482 เม่ือ
ท่านอุปสมบทเป็นพระแล้ว ท่านก็ได้มาอยู่จำพรรษาท่ีวัดสโมสร ต่อมาในปี พ.ศ. 2492 ท่านจึงได้รับ
แต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดสโมสร เม่ือวนั ท่ี 1 เดือน กันยายน พ.ศ. 2492 ท่านได้ละสังขาร
ลงอยา่ งสงบ เม่ือวันที่ 27 เดอื น ธันวาคม พ.ศ. 2548 สริ ริ วมอายุได้ 87 ปี พรรษา 66

5.2 ทต่ี ้ัง วดั สโมสร ต้งั อยู่หมู่ท่ี 9 ตำบลไทรใหญ่ อำเภอไทรน้อย จงั หวดั นนทบุรี
5.3 ความสำคัญของวัดสโมสร เป็นวัดที่อยู่ในชุมชนชาวไทยเชื้อสายรามัญ (มอญ)
ในชุมชนตำบลไทรใหญ่ และพื้นที่ใกล้เคียง มีการจัดงานเพื่ออนุรักษ์ประเพณีสงกรานต์ไทยรามัญ
เปน็ ประจำทกุ ปี
5.4 วตั ถุ และส่ิงก่อสรา้ งภายในวัดสโมสร ไดแ้ ก่ (1) อุโบสถ (2) เสาหงส์
(3) เรือเกง๋ 4 แจว และ (4) ศาลเจ้าประจำวดั หรอื ตะละทาน
5.5 กิจกรรมประเพณีทส่ี ำคัญของวัดสโมสร ได้แก่ (1) การแห่หางหงส์ ธงตะขาบ
(2) การเล่นสะบ้ามอญ และ (3) การแขง่ สะบา้ ทอย
6. วดั เสนวี งศ์
6.1 ประวตั ิความเปน็ มา และประวตั เิ จ้าอาวาสทีส่ ำคัญ วัดเสนีวงศเ์ ปน็ วัดสงั กดั
มหานิกาย รูปแบบการสรา้ งวัดผสมผสานระหวา่ งไทย มอญ จนี เดมิ ในชุมชนปลายคลองมะสงไมม่ ีวดั
ต้องเดินทางไปทำบญุ ไกลถึงวัดเพรางาย ต่อมานายงาม และนางเสง่ยี ม เสนีวงศ์ ณ อยธุ ยา ได้บรจิ าค

42

ท่ดี ิน 50 ไร่ เพ่อื สรา้ งวัดในชุมชน ชาวบ้านจึงพรอ้ มใจต้ังช่ือวัดวา่ “วดั เสนีวงศ”์ ตามนามสกุลของ
ผสู้ ร้าง

เจ้าอาวาสที่สำคัญ ได้แก่ พระครูธรี นนทคุณ ฐานธโี ร เกิดเม่ือวันท่ี 29 เดือน กรกฎาคม
2468 บรรพชา และอุปสมบทเม่ือวันที่ 10 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2498 อายุ 29 ปี ได้ดำรงตำแหน่ง
เจ้าอาวาสวัดเสนีวงศ์ ท่านได้ทำการก่อสร้าง บูรณปฏิสังขรณ์เสนาสนะในวัด เพื่อประโยชน์แก่
พระภิกษุ สามเณร และชาวบ้านในการบำเพ็ญศาสนกิจ พระครูธีรนนทคุณ เร่ิมมีอาการอาพาธ
เดือน มีนาคม พ.ศ.2545 เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลศิริราช และท่านได้ถึงแก่มรณภาพ เม่ือวันท่ี
27 เดือน มีนาคม พ.ศ. 2545 รวมอายุ 77 ปี พรรษา 48 ด้วยโรคมะเร็งลำไส้ติดเชื้อ

6.2 ทีต่ ั้งวดั เสนวี งศ์ ตั้งอยู่ท่ีปลายคลองมะสง หมู่ท่ี 9 ตำบลหนองเพรางาย อำเภอ
ไทรนอ้ ย จงั หวัดนนทบุรี

6.3 ความสำคัญของวดั เสนีวงศ์ ได้แก่ (1) สนับสนุนด้านการศกึ ษา สรา้ งโรงเรยี น
(2) สถานีอนามัย (3) ฉางขา้ วเพื่อเกษตรกร และ (4) รว่ มกบั กรมชลประทาน เพอื่ เป็นแหล่งน้ำ
ในการเกษตร

6.4 วัตถุและสิ่งก่อสรา้ งภายในวัดเสนวี งศ์ ได้แก่ (1) อโุ บสถ (2) เจดยี ์สมปรารถนา (3)หอระฆังคู่
และ (4) สวนปา่ มหาชาติ

6.5 กจิ กรรมประเพณีทส่ี ำคัญของวัดเสนีวงศ์ ได้แก่ (1) ทำบญุ ในวันสำคัญทางพุทธ
ศาสนา และ (2) วันสงกรานต์

7. ตลาดน้ำไทรน้อย
7. 7.1ประวัตคิ วามเปน็ มาของตลาดน้ำไทรน้อย เปิดดำเนินกิจกรรมอย่ทู บี่ รเิ วณริมคลอง
หน้าวดั ไทรใหญบ่ รเิ วณแพทีจ่ อดอยู่ในคลองพระพิมลราชา จำหน่ายอาหารเลศิ รสตา่ ง ๆ มากมาย
ส่วนบริเวณชายนำ้ ริมคลองหนา้ วัดไทรใหญ่เปน็ แหลง่ จำหนา่ ยผกั ผลไมท้ ่ีเปน็ ผลผลิตของเกษตรกร
ในอำเภอไทรน้อย และสินค้า OTOP จากชุมชนต่าง ๆ ในอำเภอไทรน้อย ตลาดนำ้ ไทรน้อยเปดิ
บรกิ าร วนั เสาร์ วันอาทติ ย์ และวันหยดุ นักขัตฤกษ์
7. 7.2 ทตี่ ง้ั ตงั้ อยู่รมิ คลองพระพมิ ลราชา ตดิ กับวัดไทรใหญ่ ตำบลไทรน้อย อำเภอไทรน้อย
จังหวดั นนทบุรี
7. 7.3 ความสำคญั ของตลาดนำ้ ไทรน้อย คือ เป็นตลาดน้ำที่อยู่ใกล้กรุงเทพมหานคร
ดำเนนิ ชีวติ ตามแบบวิถไี ทย เป็นศูนยร์ วมของอาหารคาว หวาน ผกั ผลไม้ หลายชนิดทช่ี าวบ้านนำมา
จำหน่ายรมิ ฝัง่ คลอง มีรสชาตอิ ร่อย สะอาด ถูกหลักอนามัยและราคาถูก และมรี ถนำเท่ยี วสวนเกษตร
7. 7.4 กจิ กรรมภายในตลาดนำ้ ไทรน้อย ได้แก่ (1) การน่ังทานอาหารบนเรอื รมิ น้ำ
(2)กราบพระในโบสถ์ ไหว้หลวงพ่อทองคำ ให้จติ ใจสงบสขุ (3) เดนิ ชมสนิ คา้ (4) ใหอ้ าหารปลา และ
(5) มีการแสดงของเยาวชน

43

ผลการเรยี นรทู้ ค่ี าดหวัง

กกกกกกก1. บอกและอธิบายสถานท่ีสำคญั และแหล่งท่องเที่ยวแต่ละแห่งในอำเภอไทรนอ้ ยได้
กกกกกกก2. ตอบกิจกรรมท้ายบทสถานท่สี ำคญั และแหลง่ ท่องเที่ยวแต่ละแห่งในอำเภอไทรน้อยได้
กกกกกกก3. ตระหนักถงึ ความสำคัญสถานทีส่ ำคญั และแหลง่ ทอ่ งเท่ียวแต่ละแห่งในอำเภอไทรน้อย

ขอบข่ายเนอ้ื หา

กกกกกกกเรื่องท่ี 1 วัดไทรใหญ่
กกกกกกกเรื่องที่ 2 วัดไทรน้อย
กกกกกกกเร่ืองที่ 3 วดั คลองขวาง
กกกกกกกเรื่องที่ 4 วัดราษฎร์นยิ ม
กกกกกกกเร่ืองที่ 5 วัดสโมสร
กกกกกกกเรื่องท่ี 6 วดั เสนวี งศ์
กกกกกกกเรื่องที่ 7 ตลาดนำ้ ไทรน้อย

สอ่ื ประกอบการเรยี น

กกกกกกก1. หนงั สอื วดั ในอำเภอไทรน้อย ผแู้ ตง่ พิศาล บุญผูก ปที ีพ่ ิมพ์ 2551
บรษิ ัท อมรนิ ทรพ์ ร้นิ ติง้ แอนด์พับลิชชิ่ง จำกดั (มหาชน)
กกกกกกก2. สืบคน้ จาก Google.co.th หนงั สือภูมนิ ามอำเภอไทรน้อย ผแู้ ต่ง พิศาล บุญผูก
www.http://library.tcdc.or.th/record/view/b00023217
กกกกกกก3. ที่ว่าการอำเภอไทรน้อย เลขที่ 10/7 หมู่ที่ 1 ถนนเทศบาล 2 ตำบลคลองขวาง
อำเภอไทรนอ้ ย จงั หวัดนนทบุรี