หนังสือสวดมนต์ วัดป่าดานวิเวก

ภะยะทัสสาวี สะมาทายะ สกิ ขิสสามะ สกิ ขาปะเทสตู ิ,
เอวัญหิ โน สกิ ขิตพั พงั .



…………………………………


ตายะนะคาถา


ฉนิ ทะ โสตัง ปะรักกมั มะ กาเม ปะนทู ะ พîราหîมะณะ,

นัปปะหายะ มนุ ิ กาเม เนกัตตะมุปะปชั ชะต.ิ

กะยริ า เจ กะยิราเถนัง ทฬั îหะเมนัง ปะรกั กะเม,

สิถโิ ล หิ ปะริพพาโช ภยิ โย อากิระเต ระชัง.

อะกะตัง ทกุ กะฏงั เสยโย ปัจฉา ตัปปะติ ทกุ กะฏัง,
กะตัญจะ สกุ ะตัง เสยโย ยัง กัตวî า นานุตัปปะติ.

กโุ ส ยะถา ทคุ คะหิโต หัตถะเมวานกุ ันตะต,ิ

สามัญญัง ทุปปะรามัตถัง นิระยายปู ะกฑั ฒะต.ิ

ยังกญิ จิ สถิ ลิ ัง กัมมงั สังกลิ ฏิ ฐญั จะ ยงั วะตงั ,

สงั กสั สะรงั พรî หั มî ะจะรยิ งั นะ ตัง โหติ มะหปั ผะลนั ต.ิ



…………………………………


โมกขุปายะคาถา


สัพพะวัตถุตตะมงั นัตîวา พทุ ธะธัมมะคะณตั ตะยงั ,

เชคจุ ฉะกายะมัจจานัง โมกขุปายงั วะทามหิ งั .

ปาฏโิ มกขงั ปูเรตัพพัง อะโถ อนิ ทîริยะสังวะโร,

อาชีวัสสะ อะโถ สุทธ ิ อะโถ ปัจจะยะนิสสติ งั .


88

จาตุปาริสทุ ธิสีลัง กาตัพพัง วะ สุนิมมะลงั ,


กะระณากะระเณเหวะ ภกิ ขนุ า โมกขะเมสินา.


พทุ ธานสุ สะติ เมตตา จะ อะสภุ งั มะระณัสสะต,ิ


อจิ จิมา จะตรุ ารกั ขา กาตัพพา จะ วิปสั สะนา.


วสิ ุทธะธมั มะสนั ตาโน อะนุตตะรายะ โพธยิ า,


โยคะโต จะ ปะโพธา จะ พทุ โธ พทุ โธติ ญายะเต.


นะรานะระตริ จั ฉานะ- เภทา สัตตา สุเขสิโน,


สัพเพปิ สุขิโน โหนตุ สขุ ิตัตตา จะ เขมโิ น.


เกสะโลมาทฉิ ะวานงั อะยะเมวะ สะมสุ สะโย,


กาโย สพั โพปิ เชคุจโฉ วัณณาทโิ ต ปะฏิกกุโล.


ชวี ติ ินทîริยุปจั เฉทะ- สังขาตะมะระณัง สิยา,


สัพเพสังปีธะ ปาณนี งั ตัญหî ิ ธุวัง นะ ชีวิตงั .


อะวิชชาทหี ิ สัมภูตา รปู ญั จะ เวทะนา ตะถา,


อะโถ สญั ญา จะ สังขารา วิญญาณัญจาติ ปัญจเิ ม.


อปุ ปชั ชันติ นิรุชฌนั ต ิ เอวงั หุตîวา อะภาวะโต,


เอเต ธัมมา อะนิจจาถะ ตาวะกาลิกะตาทโิ ต.


ปนุ ปั ปนุ ัง ปฬี ิตตั ตา อปุ ปาเทนะ วะเยนะ จะ,


เต ทุกขา วะ อะนจิ จา เย อะถะ สันตตั ตะตาทโิ ต.


วะเส อะวตั ตะนาเยวะ อตั ตะวปิ ักขะภาวะโต,


สุญญตั ตัสสามิกัตตา จะ เต อะนัตตาติ ญายะเร.


เอวงั สนั เต จะ เต ธมั มา นิพพินทิตพั พะภาวะโต,


89

ทฑั ฒะเคหะสะมาเยวะ อะลัง โมกขงั คะเวสิตุง.


ปัญจักขันธะมมิ ัง ทกุ ขัง ตณั îหา สะมทุ ะโย ภะเว,


ตัสสา นิโรโธ นพิ พานงั มัคโค อัฏฐังคกิ าริโย.


เอตตะกานังปิ ปาฐานัง อตั ถัง ญตั îวา ยะถาระหงั ,


ปะฏิปชั เชถะ เมธาวี ปัตตงุ สังขาระนิพพตุ ินติ.



…………………………………

สขุ าภิยาจ
ะนะคาถา


ยงั ยงั เทวะมะนุสสานงั มงั คะลัตถายะ ภาสติ งั ,


ตสั สะ ตสั สานุภาเวนะ โหตุ ราชะกเุ ล สขุ ัง.


เย เย อารักขะกา เทวา ตัตถะ ตัตถาธิวาสิโน,


อิมินา ธัมมะทาเนนะ สัพเพ อมั îเหหิ ปชู ติ า.


สะทา ภทั îรานิ ปสั สนั ต ุ สขุ ติ า โหนตุ นิพภะยา,


อปั ปะมตั ตา จะ อมั เî หสุ สพั เพ รักขันตุ โน สะทา.


ยัญจะ โน ภาสะมาเนห ิ กสุ ะลงั ปะสตุ ัง พะหงุ ,


ตันโน เทวานุโมทนั ต ุ จิรัง ติฏฐนั ตุ สาตะตัง.


เย วา ชะลาพชุ ณั ฑะชา สงั เสทะโชปะปาติกา,


อะเวรา โหนตุ สัพเพ เต อะนีฆา นิรปุ ัททะวา.


ปัสสนั ตุ อะนะวัชชาน ิ มา จะ สาวัชชะมาคะมา,


จริ งั ติฏฐะตุ โลกัสมî ิง สมั มาสมั พุทธะสาสะนงั .


ทสั เสนตัง โสตะวันตนู งั มคั คัง สตั ตะวสิ ุทธยิ า,


90

ยาวะ พทุ โธติ นามมั ปิ โลกะเชฏฐสั สะ สัตถุโน.


สัมมาเทสติ ะธมั มัสสะ ปะวตั ตะติ มะเหสิโน,


ปะสนั นา โหนตุ สพั เพป ิ ปาณิโน พทุ ธะสาสะเน.


สมั มา ธารัง ปะเวจฉนั โต กาเล เทโว ปะวสั สะตุ,


วุฑฒภิ าวายะ สตั ตานงั สะมทิ ธงั เนตุ เมทะนิง.


มาตาปติ า จะ อัตระชัง นิจจงั รักขนั ติ ปตุ ตะกัง,


เอวัง ธมั เมนะ ราชาโน ปะชงั รักขันตุ สพั พะทา.



…………………………………


โอวาทะปาฏิโมกขาทิปาโฐ


อุททฏิ ฐัง โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปัสสะตา
อะระหะตา สัมมาสมั พทุ เธนะ. โอวาทะปาฏโิ มกขงั ตหี ิ
คาถาห.ิ

ขนั ตี ปะระมงั ตะโป ตีตกิ ขา,

นพิ พานงั ปะระมัง วะทันติ พทุ ธา,

นะ หิ ปพั พะชโิ ต ปะรูปะฆาต,ี

สะมะโณ โหติ ปะรัง วิเหฐะยันโต.

สพั พะปาปัสสะ อะกะระณงั กสุ ะลัสสูปะสัมปะทา,

สะจิตตะปะริโยทะปะนงั เอตัง พุทธานะ สาสะนัง.

อะนปู ะวาโท อะนปู ะฆาโต ปาฏโิ มกเข จะ สังวะโร,

มัตตัญญุตา จะ ภตั ตัสม๎ ิง ปนั ตญั จะ สะยะนาสะนงั ,


อะธิจติ เต จะ อาโยโค เอตัง พุทธานะ สาสะนันต.ิ

91

อะเนกะปะรยิ าเยนะ โข ปะนะ เตนะ ภะคะวะตา
ชานะตา ปสั สะตา อะระหะตา สัมมาสัมพุทเธนะ, สลี ัง
สัมมะทกั ขาตัง สะมาธิ สัมมะทักขาโต ปัญญา สมั มะ-
ทักขาตา.

กะถัญจะ สีลัง สมั มะทกั ขาตงั ภะคะวะตา. เหฏฐิเม-

นะปิ ปะรยิ าเยนะ, สลี งั สัมมะทักขาตงั ภะคะวะตา. อุปะ-

รเิ มนะปิ ปะริยาเยนะ, สลี ัง สมั มะทักขาตัง ภะคะวะตา.
กะถญั จะ เหฏฐเิ มนะ ปะริยาเยนะ, สีลงั สมั มะทักขาตัง
ภะคะวะตา. อิธะ อะรยิ ะสาวะโก ปาณาติปาตา ปะฏิว-ิ
ระโต โหติ, อะทินนาทานา ปะฏวิ ริ ะโต โหติ, กาเมสุ มิจฉา-

จารา ปะฏิวริ ะโต โหติ, มสุ าวาทา ปะฏิวริ ะโต โหติ, สุรา-

เมระยะมัชชะปะมาทัฏฐานา ปะฏวิ ิระโต โหตตี .ิ เอวงั โข
เหฏฐิเมนะ ปะรยิ าเยนะ, สลี ัง สมั มะทกั ขาตัง ภะคะวะตา.

กะถญั จะ อปุ ะริเมนะ ปะรยิ าเยนะ, สีลัง สมั มะทักขาตงั
ภะคะวะตา. อธิ ะ ภกิ ขุ สลี ะวา โหต,ิ ปาฏิโมกขะสังวะระ-

สงั วโุ ต วหิ ะระติ อาจาระโคจะระสมั ปันโน, อะณมุ ตั เตสุ

วัชเชสุ ภะยะทสั สาวี สะมาทายะ สิกขะติ สิกขาปะเทสตู ิ.
เอวัง โข อุปะริเมนะ ปะริยาเยนะ, สีลงั สัมมะทักขาตงั

ภะคะวะตา.

กะถญั จะ สะมาธิ สัมมะทกั ขาโต ภะคะวะตา. เหฏฐิ-

เมนะปิ ปะรยิ าเยนะ, สะมาธิ สมั มะทกั ขาโต ภะคะวะตา.
อปุ ะรเิ มนะปิ ปะรยิ าเยนะ, สะมาธิ สัมมะทกั ขาโต


92

ภะคะวะตา. กะถัญจะ เหฏฐิเมนะ ปะริยาเยนะ, สะมาธิ
สัมมะทักขาโต ภะคะวะตา. อิธะ อะริยะสาวะโก โวสสัค-
คารมั มะณัง กะริตว๎ า, ละภะติ สะมาธงิ ละภะติ จติ ตสั -

เสกัคคะตนั ต.ิ เอวัง โข เหฏฐิเมนะ ปะรยิ าเยนะ, สะมาธิ
สัมมะทกั ขาโต ภะคะวะตา. กะถัญจะ อปุ ะรเิ มนะ ปะริยา-

เยนะ, สะมาธิ สัมมะทักขาโต ภะคะวะตา. อิธะ ภกิ ข
ุ
วิวิจเจวะ กาเมหิ ววิ ิจจะ อะกุสะเลหิ ธัมเมห,ิ สะวิตักกัง
สะวจิ ารงั วเิ วกะชัมปีตสิ ขุ ัง ปะฐะมงั ฌานงั อปุ ะสัมปัชชะ

วิหะระติ. วติ ักกะวจิ ารานัง วูปะสะมา, อัชฌตั ตงั สมั ปะ-
สาทะนัง เจตะโส เอโกทภิ าวัง อะวติ ักกัง อะวจิ ารัง,

สะมาธชิ ัมปีติสุขัง ทตุ ิยัง ฌานัง อปุ ะสมั ปัชชะ วหิ ะระต.ิ
ปีติยา จะ วริ าคา อุเปกขะโก จะ วิหะระติ สะโต จะ

สมั ปะชาโน, สขุ ัญจะ กาเยนะ ปะฏิสงั เวเทต,ิ ยันตงั
อะริยา อาจิกขันติ อเุ ปกขะโก สะติมา สุขะวิหารีต,ิ ตะตยิ งั
ฌานงั อปุ ะสัมปัชชะ วิหะระติ. สขุ ัสสะ จะ ปะหานา
ทกุ ขัสสะ จะ ปะหานา, ปุพเพวะ โสมะนัสสะโทมะนสั สานัง
อตั ถังคะมา, อะทุกขะมะสุขัง อเุ ปกขาสะตปิ ารสิ ุทธงิ ,

จะตุตถัง ฌานงั อุปะสมั ปัชชะ วหิ ะระตีต.ิ เอวงั โข อปุ ะ-

ริเมนะ ปะริยาเยนะ, สะมาธิ สัมมะทักขาโต ภะคะวะตา.
กะถญั จะ ปัญญา สมั มะทักขาตา ภะคะวะตา. เหฏฐิ-
เมนะปิ ปะริยาเยนะ, ปัญญา สัมมะทักขาตา ภะคะวะตา.


93

อุปะริเมนะปิ ปะรยิ าเยนะ, ปญั ญา สัมมะทักขาตา ภะคะ-

วะตา. กะถัญจะ เหฏฐิเมนะ ปะรยิ าเยนะ, ปญั ญา สมั มะ-
ทกั ขาตา ภะคะวะตา. อิธะ อะริยะสาวะโก ปัญญะวา

โหติ, อทุ ะยตั ถะคามินิยา ปญั ญายะ สะมนั นาคะโต, อะร-ิ

ยายะ นิพเพธกิ ายะ สมั มา ทุกขกั ขะยะคามนิ ยิ าติ. เอวัง
โข เหฏฐิเมนะ ปะริยาเยนะ, ปญั ญา สัมมะทกั ขาตา
ภะคะวะตา. กะถญั จะ อุปะริเมนะ ปะรยิ าเยนะ, ปญั ญา
สมั มะทกั ขาตา ภะคะวะตา. อธิ ะ ภกิ ขุ อทิ งั ทกุ ขันติ

ยะถาภตู งั ปะชานาต.ิ อะยัง ทุกขะสะมุทะโยติ ยะถาภตู งั
ปะชานาต.ิ อะยัง ทกุ ขะนโิ รโธติ ยะถาภตู งั ปะชานาติ.
อะยงั ทกุ ขะนโิ รธะคามินี ปะฏปิ ะทาติ ยะถาภตู ัง ปะชา-
นาตตี ิ. เอวงั โข อุปะริเมนะ ปะริยาเยนะ, ปญั ญา สัมมะ-

ทักขาตา ภะคะวะตา.

สีละปะรภิ าวโิ ต สะมาธิ มะหปั ผะโล โหติ มะหานิสังโส,

สะมาธิปะรภิ าวติ า ปัญญา มะหัปผะลา โหติ มะหานิสังสา,
ปัญญาปะริภาวิตัง จติ ตงั สมั มะเทวะ อาสะเวหิ วิมุจจะต.ิ

เสยยะถีทงั . กามาสะวา ภะวาสะวา อะวชิ ชาสะวา. ภาส-ิ

ตา โข ปะนะ ภะคะวะตา ปะรนิ ิพพานะสะมะเย อะยงั
ปัจฉมิ ะวาจา, หนั ทะทานิ ภิกขะเว อามนั ตะยามิ โว,

วะยะธัมมา สังขารา, อปั ปะมาเทนะ สมั ปาเทถาต.ิ ภาสิ-

ตญั จิทัง ภะคะวะตา, เสยยะถาปิ ภิกขะเว ยานิ กานจิ ิ

94

ชังคะลานัง ปาณานงั ปะทะชาตาน,ิ สพั พานิ ตานิ หัตถปิ ะเท
สะโมธานัง คจั ฉนั ต,ิ หัตถปิ ะทัง เตสัง อัคคะมักขายะติ,

ยะททิ งั มะหนั ตัตเตนะ. เอวะเมวะ โข ภกิ ขะเว เย เกจิ
กุสะลา ธัมมา, สัพเพ เต อปั ปะมาทะมลู ะกา อปั ปะมา-
ทะสะโมสะระณา, อัปปะมาโท เตสงั อัคคะมักขายะตีติ.

ตสั ม๎ าตหิ ัมเ๎ หหิ สกิ ขติ พั พัง, ติพพาเปกขา ภะวสิ สามะ,

อะธิสีละสิกขาสะมาทาเน, อะธิจิตตะสิกขาสะมาทาเน,
อะธปิ ญั ญาสิกขาสะมาทาเน, อัปปะมาเทนะ สัมปาเทส-

สามาติ. เอวัญห๎ ิ โน สิกขติ พั พัง.



…………………………………


คาถาชนิ บัญชร


๑. ชะยาสะนาคะตา พุทธา เชต๎วามารัง สะวาหะนัง,

จะตสุ ัจจาสะภัง ระสงั เย ปิวิงสุ นะราสะภา.

๒. ตัณîหังกะราทะโย พุทธา อัฏฐะวีสะติ นายะกา,

สัพเพ ปะตฏิ ฐิตา มัยหî งั มตั ถะเก เต มุนสิ สะรา.

๓. สเี ส ปะตฏิ ฐิโต มยั îหงั พุทโธ ธมั โม ทะวิโลจะเน,

สงั โฆ ปะติฏฐิโต มัยหî งั อุเร สพั พะคณุ ากะโร.

๔. หะทะเย เม อะนุรุทโธ สารปี ตุ โต จะ ทักขิเณ,

โกณฑญั โญ ปฏิ ฐภิ าคสั มî งิ โมคคลั ลาโน จะ วามะเก.

๕. ทกั ขิเณ สะวะเน มัยหî ัง อาสงุ อานนั ทะราหุโล,


95

กสั สะโป จะ มะหานาโม อุภาสงุ วามะโสตะเก.

๖. เกสันเต ปิฏฐิภาคัสîมงิ สรุ ิโย วะ ปะภังกะโร,

นสิ ินโน สริ สิ ัมปนั โน โสภีโต มนุ ิปุงคะโว.

๗. กมุ าระกสั สะโป เถโร มะเหสี จติ ตะวาทะโก,


โส มยั หî ัง วะทะเน นจิ จัง ปะติฏฐาสิ คุณากะโร.


๘. ปุณโณ องั คุลมิ าโล จะ อุปาลี นันทะสีวะล,ี

เถรา ปญั จะ อเิ ม ชาตา นะลาเฏ ติละกา มะมะ.

๙. เสสาสตี ิ มะหาเถรา วิชิตา ชนิ ะสาวะกา,


เอเตสตี ิ มะหาเถรา ชิตะวนั โต ชโิ นระสา,


ชะลนั ตา สลี ะเตเชนะ องั คะมงั เคสุ สณั ฐติ า.

๑๐. ระตะนงั ปุระโต อาส ิ ทกั ขเิ ณ เมตตะสตุ ตะกงั ,

ธะชคั คงั ปจั ฉะโต อาสิ วาเม องั คลุ ิมาละกัง.

๑๑. ขันธะโมระปะรติ ตญั จะ อาฏานาฏยิ ะสุตตะกงั ,


อากาเส ฉะทะนัง อาส ิ เสสา ปาการะสณั ฐติ า.


๑๒. ชินะนานาวะระสงั ยตุ ตา สัตตะปาการะลังกะตา,

วาตะปติ ตาทสิ ญั ชาตา พาหริ ชั ฌตั ตปุ ทั ทะวา.

๑๓. อะเสสา วนิ ะยัง ยันตุ อะนันตะชนิ ะเตชะสา,


วะสะโต เม สะกิจเจนะ สะทา สัมพุทธะปญั ชะเร.


๑๔. ชนิ ะปญั ชะระมัชฌมั îหิ วิหะรนั ตัง มะหตี ะเล,

สะทา ปาเลนตุ มงั สพั เพ เต มะหาปุริสาสะภา.


96

๑๕. อิจเจวะมันโต สคุ ุตโต สุรกั โข,

ชินานภุ าเวนะ ชติ ปุ ัททะโว,

ธัมมานภุ าเวนะ ชิตาริสังโฆ,

สังฆานุภาเวนะ ชิตนั ตะราโย.


สทั ธัมมานภุ าวะปาลโิ ต จะรามิ ชินะปญั ชะเรต.ิ


สมเดจ็ พระพฒุ าจารย์ (โต พฺรหมฺ รสํ )ี

ฉบบั วดั ระฆังโฆสิตารามวรวิหาร



…………………………………


ชยั มงคลคาถา


นะโม เม พทุ ธะเตชสั สา ระตะนัตตะยะธัมมกิ า,

เตชะปะสิทธิ ปะสีเทวา นารายะบระเมสุรา.

สทิ ธิพร๎ หมî า จะ อินทา จะ จะตโุ ลกา คัมภรี กั ขะกา,

สะมทุ ทา ภูตุงคงั คา จะ สะหรมั พะชยั ะปะสิทธิ ภะวันตุ เต.

ชัยะ ชยั ะ ธระณิ ธระณ ี อทุ ะธิ อุทะธี นะทิ นะท,ี

ชัยะ ชยั ะ คะคนละตนละนิสยั นริ ัยสยั เสนนะเมรุราชชะพลนระช.ี
ชัยะ ชยั ะ คมั ภีระโสมภี นาเคนทะนาคี ปีสาจจะ ภตู ะกาล,ี
ชัยะ ชยั ะ ทนุ นิมิตตะโรคี ชยั ะ ชัยะ สงิ คีสทุ าทานะมุขะชา.

ชยั ะ ชัยะ วะรุณณะมขุ ะสาตîรา ชัยะ ชยั ะ จมั ปาทนิ าคะกลุ ะคนั ถก,
ชัยะ ชยั ะ คัชชะคนนะตุรง สุกระภุชงสหี ะพ๎ยัคฆะทีปา.

ชัยะ ชยั ะ วะรณุ ณะมขุ ะยาตîรา ชติ ะ ชติ ะ เสนนารปิ นุ ะสุทธนิ ระดี,

ชัยะ ชัยะ สุขาสุขาชวี ี ชัยะ ชัยะ ธระณีตะเลสะทาสุชยั ยา.

ชัยะ ชยั ะ ธระณีสานตินสะทา ชัยะ ชัยะ มังกะราชรัญญาภะวคั เค,


97

ชยั ะ ชัยะ วะรณุ ณะยกั เข ชัยะ ชัยะ รกั ขะเส สรุ ะภูชะเตชา.

ชยั ะ ชัยะ พรî หîมเมนทะคะณา ชัยะ ชยั ะ ราชาธริ าชสาชชยั ,

ชัยะ ชยั ะ ปะฐะวิง สัพพัง ชยั ะ ชัยะ อระหันตา ปัจเจกะพทุ ธะสาวัง.
ชัยะ ชัยะ มะเหสุโร หะโรหะรินเทวา ชยั ะ ชยั ะ พîรหมî าสุรกั โข,

ชยั ะ ชัยะ นาโค วิรุฬ๎หะโก วิรปู กั โข จันทิมา ระวิ.

อินโท จะ เวนะเตยโย จะ กุเวโร วะรโุ ณปิ จะ,

อคั คิ วาโย จะ ปาชณุ โ๎ ห กมุ าโร ธะตะรฏั ฐะโก.

อฏั ฐาระสะ มะหาเทวา สิทธิตาปะสะอาทะโย,

อิสิโน สาวะกา สัพพา ชยั ะ ราโม ภะวันตุ เต.

ชัยะ ธัมโม จะ สงั โฆ จะ ทะสะปาโล จะ ชยั ะกัง,

เอเตนะ ชัยะ เตเชนะ ชัยะ โสตถี ภะวันตุ เต,

เอเตนะ พทุ ธะ เตเชนะ โหตุ เต ชยั ะมังคะลงั .

ชัยโยปิ พุทธสั สะ สริ ีมะโต อะยงั มารสั สะ จะ ปาปมิ ะโต ปะราชะโย,

อุคโฆ สะยมั โพธิมัณเฑ ปะโมทติ า ชยั ะ ตะทา พรî หมî ะคะณา มะเหสโิ น.

ชัยโยปิ พทุ ธัสสะ สริ ีมะโต อะยัง มารสั สะ จะ ปาปมิ ะโต ปะราชะโย,

อุคโฆ สะยัมโพธมิ ัณเฑ ปะโมทติ า ชยั ะ ตะทา อนิ ทะคะณา มะเหสิโน.

ชัยโยปิ พทุ ธสั สะ สริ มี ะโต อะยงั มารัสสะ จะ ปาปมิ ะโต ปะราชะโย,

อคุ โฆ สะยมั โพธมิ ัณเฑ ปะโมทิตา ชยั ะ ตะทา เทวาคะณา มะเหสิโน.

ชัยโยปิ พุทธัสสะ สริ ีมะโต อะยัง มารสั สะ จะ ปาปมิ ะโต ปะราชะโย,

อุคโฆ สะยมั โพธมิ ณั เฑ ปะโมทติ า ชัยะ ตะทา สปุ ัณณะคะณา มะเหสิโน.

ชยั โยปิ พทุ ธัสสะ สิรมี ะโต อะยัง มารัสสะ จะ ปาปิมะโต ปะราชะโย,

อคุ โฆ สะยมั โพธมิ ณั เฑ ปะโมทติ า ชยั ะ ตะทา นาคาคะณา มะเหสิโน.


98

ชยั โยปิ พทุ ธัสสะ สิรมี ะโต อะยงั มารัสสะ จะ ปาปมิ ะโต ปะราชะโย,


อุคโฆ สะยัมโพธิมณั เฑ ปะโมทิตา ชยั ะ ตะทา สะหรมั พะคะณา มะเหสโิ น.


ชะยันโต โพธยิ า มเู ล สัก๎ยานัง นนั ทิวัฑฒะโน,


เอวัง ตว๎ ัง วชิ ะโย โหหิ ชะยัสสุ ชะยะมังคะเล.


อะปะราชติ ะปัลลังเก สเี ส ปะฐะวิโปกขะเร,


อะภเิ สเก สัพพะพทุ ธานงั อคั คปั ปัตโต ปะโมทะติ.


สุนักขตั ตงั สุมงั คะลงั สุปะภาตัง สุหฏุ ฐิตัง,


สุขะโณ สุมุหตุ โต จะ สุยิฏฐัง พ๎รัหม๎ ะจารสิ ุ.


ปะทกั ขณิ ัง กายะกมั มงั วาจากมั มงั ปะทกั ขิณัง,


ปะทกั ขณิ ัง มะโนกมั มัง ปะณิธี เต ปะทกั ขณิ า,


ปะทักขิณานิ กตั ว๎ านะ ละภันตัตเถ ปะทักขเิ ณ.


เต อตั ถะลทั ธา สขุ ิตา วริ ุฬหî า พุทธะสาสะเน,


อะโรคา สุขิตา โหถะ สะหะ สัพเพหิ ญาตภิ ิ.


สุณันตุ โภนโต เย เทวา อสั ม๎ งิ ฐาเน อะธคิ ะตา


ทีฆายกุ า สะทา โหนตุ สขุ ิตา โหนตุ สพั พะทา


รักขนั ตุ สัพพะสตั ตานงั รกั ขนั ตุ ชนิ ะสาสะนงั ,


ยา กาจิ ปัตถะนา เตสัง สพั เพ ปเู รนตุ มะโนระถา.


ยตุ ตะกาเล ปะวัสสนั ตุ วัสสงั วัสสา วะลาหะกา,


โรคาจปุ ทั ทะวา เตสัง นิวาเรนตุ จะ สพั พะทา,


กายะสขุ งั จิตตสิ ุขัง อะระหนั ตุ ยะถาระหัง.


อิติ จลุ ละชัยะมงั คะลงั สะมันตัง.


99

ภาระสุตตะคาถา


ภารา หะเว ปญั จกั ขนั ธา ภาระหาโร จะ ปคุ คะโล,

ภาราทานงั ทุกขงั โลเก ภาระนกิ เขปะนัง สุขงั .

นกิ ขิปติ วî า คะรงุ ภารงั อญั ญัง ภารัง อะนาทยิ ะ,

สะมูลงั ตณั หî ัง อพั พุฬหî ะ นิจฉาโต ปะรนิ ิพพโุ ตติ.


…………………………………


อฏั ฐงั คิกะมคั คะคาถา


มคั คานัฏฐงั คโิ ก เสฏโฐ สจั จานงั จะตโุ ร ปะทา,

วริ าโค เสฏโฐ ธมั มานัง ทปิ ะทานัญจะ จักขมุ า.

เอเสวะ มัคโค นัตถญั โญ ทัสสะนัสสะ วิสุทธยิ า,

เอตญั îหิ ตุมเî ห ปะฏิปชั ชะถะ มาระเสนปั ปะโมหะนัง.

เอตญั หî ิ ตมุ เî ห ปะฏปิ ันนา ทกุ ขัสสันตงั กะรสิ สะถะ,

อักขาโต โว มะยา มคั โค อญั ญายะ สลั ละสตั ถะนัง.

ตมุ เî หหิ กิจจัง อาตปั ปัง อกั ขาตาโร ตะถาคะตา,

ปะฏปิ ันนา ปะโมกขันต ิ ฌายิโน มาระพันธะนาต.ิ


…………………………………








100

พธิ ฉี นั



ถวายพรพระ


นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พุทธัสสะ.

นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พทุ ธัสสะ.

นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสัมพุทธัสสะ.

อิตปิ ิ โส ภะคะวา อะระหงั สมั มาสมั พุทโธ, วิชชา-
จะระณะสัมปันโน สคุ ะโต โลกะวทิ ู, อะนุตตะโร ปรุ สิ ะ-
ทัมมะสาระถิ สัตถา เทวะมะนุสสานัง พุทโธ ภะคะวาต.ิ
สว๎ ากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม, สันทฏิ ฐโิ ก อะกาลโิ ก
เอหปิ สั สิโก, โอปะนะยโิ ก ปจั จตั ตงั เวทติ ัพโพ วิญญูหตี .ิ
สปุ ะฏิปนั โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อุชุปะฏิปนั โน
ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, ญายะปะฏิปนั โน ภะคะวะโต
สาวะกะสังโฆ, สามีจิปะฏิปนั โน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ,
ยะทิทัง จัตตาริ ปุรสิ ะยุคานิ อัฎฐะ ปุรสิ ะปุคคะลา, เอสะ
ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อาหุเนยโย ปาหเุ นยโย ทักข-ิ
เณยโย อญั ชะลกิ ะระณีโย, อะนุตตะรัง ปญุ ญักเขตตัง

โลกสั สาต.ิ

พาหงุ สะหัสสะมะภินิมมิตะสาวธุ นั ตัง,

ค๎รีเมขะลัง อทุ ิตะโฆระสะเสนะมารัง,

ทานาทิธัมมะวิธนิ า ชิตะวา มนุ นิ โท,


101

ตนั เตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมังคะลาน.ิ *

มาราติเรกะมะภยิ ชุ ฌิตะสพั พะรัตติง,

โฆรมั ปะนาฬะวะกะมกั ขะมะถัทธะยกั ขงั ,

ขนั ตีสทุ นั ตะวิธินา ชิตะวา มนุ นิ โท,

ตนั เตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมงั คะลานิ.

นาฬาคริ ิง คะชะวะรงั อะติมตั ตะภูตัง,

ทาวัคคจิ กั กะมะสะนวี ะ สทุ ารุณันตัง,

เมตตัมพุเสกะวิธนิ า ชิตะวา มนุ ินโท,

ตนั เตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมงั คะลาน.ิ

อุกขติ ตะขัคคะมะติหัตถะสทุ ารุณันตงั ,

ธาวนั ติโยชะนะปะถงั คุลิมาละวันตงั ,

อิทธีภสิ งั ขะตะมะโน ชติ ะวา มนุ นิ โท,

ตันเตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมังคะลานิ.

กตั ว๎ านะ กฏั ฐะมทุ ะรัง อวิ ะ คัพภนิ ียา,

จิญจายะ ทฏุ ฐะวะจะนงั ชะนะกายะมัชเฌ,

สันเตนะ โสมะวิธนิ า ชิตะวา มุนนิ โท,

ตนั เตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมังคะลานิ.

สจั จัง วหิ ายะ มะติสจั จะกะวาทะเกตงุ ,

วาทาภิโรปติ ะมะนงั อะตอิ ันธะภูตัง,

ปัญญาปะทปี ะชะลโิ ต ชิตะวา มุนินโท,


* ถา้ สวดทำนอง มคธ เปลย่ี นเป็น ชะยะมังคะลคั คัง


102

ตนั เตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมงั คะลาน.ิ


นนั โทปะนนั ทะภชุ ะคัง วพิ ธุ ัง มะหิทธิง,

ปตุ เตนะ เถระภุชะเคนะ ทะมาปะยนั โต,


อิทธูปะเทสะวธิ ินา ชิตะวา มนุ ินโท,


ตันเตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมังคะลาน.ิ


ทุคคาหะทฏิ ฐภิ ชุ ะเคนะ สุทัฏฐะหัตถัง,


พร๎ ัห๎มัง วิสทุ ธิชุติมิทธพิ ะกาภธิ านัง,


ญาณาคะเทนะ วิธินา ชิตะวา มุนินโท,


ตนั เตชะสา ภะวะตุ เต ชะยะมังคะลาน.ิ


เอตาปิ พุทธะชะยะมงั คะละอัฏฐะคาถา,


โย วาจะโน ทนิ ะทิเน สะระเต มะตนั ท,ี


หติ ๎วานะเนกะวิวิธานิ จุปัททะวาน,ิ


โมกขงั สขุ ัง อะธิคะเมยยะ นะโร สะปญั โญ.


มะหาการุณิโก นาโถ หิตายะ สัพพะปาณนิ งั ,


ปูเรตว๎ า ปาระมี สัพพา ปตั โต สมั โพธมิ ตุ ตะมงั ,


เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ โหตุ เต ชะยะมังคะลัง.


ชะยันโต โพธิยา มเู ล สักย๎ านงั นันทิวฑั ฒะโน,


เอวัง ต๎วัง วชิ ะโย โหหิ ชะยัสสุ ชะยะมังคะเล.


อะปะราชิตะปลั ลงั เก สีเส ปะฐะวิโปกขะเร,


อะภเิ สเก สพั พะพทุ ธานงั อคั คัปปตั โต ปะโมทะต.ิ


สนุ ักขัตตัง สุมังคะลงั สุปะภาตงั สุหฏุ ฐติ ัง,


103

สขุ ะโณ สุมุหุตโต จะ สยุ ฏิ ฐัง พรî หั îมะจาริส.ุ


ปะทักขณิ งั กายะกมั มงั วาจากัมมงั ปะทกั ขณิ งั ,


ปะทักขิณัง มะโนกมั มงั ปะณิธี เต ปะทักขณิ า,


ปะทกั ขณิ านิ กตั ว๎ านะ ละภันตตั เถ ปะทกั ขเิ ณ.


ภะวะตุ สพั พะมงั คะลงั รกั ขันตุ สัพพะเทวะตา,


สพั พะพุทธานุภาเวนะ สะทา โสตถี ภะวนั ตุ เต.


ภะวะตุ สัพพะมงั คะลงั รักขันตุ สพั พะเทวะตา,


สัพพะธัมมานุภาเวนะ สะทา โสตถี ภะวนั ตุ เต.


ภะวะตุ สพั พะมงั คะลัง รกั ขนั ตุ สพั พะเทวะตา,


สพั พะสังฆานุภาเวนะ สะทา โสตถี ภะวนั ตุ เต.



…………………………………


อนุโมทนาพธิ ี


(นำ) ยะถา วารวิ ะหา ปรู า ปะรปิ ูเรนติ สาคะรงั ,


เอวะเมวะ อโิ ต ทนิ นัง เปตานงั อปุ ะกัปปะต.ิ


อิจฉิตงั ปัตถติ งั ตมุ îหัง ขปิ ปะเมวะ สะมชิ ฌะต,ุ


สัพเพ ปเู รนตุ สังกปั ปา จันโท ปัณณะระโส ยะถา,


มะณิ โชติระโส ยะถา.


(รับ) สัพพตี ิโย ววิ ัชชนั ตุ สพั พะโรโค วนิ ัสสะต,ุ


มา เต ภะวัตวนั ตะราโย สุขี ทฆี ายโุ ก ภะวะ.


(๓ หน)


104

อะภิวาทะนะสลี สิ สะ นจิ จงั วุฑฒาปะจายิโน,

จตั ตาโร ธัมมา วัฑฒนั ติ อายุ วณั โณ สขุ ัง พะลงั .



…………………………………


มงคลจกั กวาฬใหญ
่

สิริธิติมะติเตโชชะยะสิทธิมะหิทธิมะหาคุณาปะริมิตะ-

ปุญญาธิการัสสะ สัพพันตะรายะนิวาระณะสะมัตถัสสะ
ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พุทธัสสะ ท๎วตั ตงิ สะมะ-
หาปุริสะลักขะณานุภาเวนะ อะสีต๎ยานุพ๎ยัญชะนานุภา-
เวนะ อัฏฐตุ ตะระสะตะมังคะลานภุ าเวนะ ฉพั พัณณะรัง-
สยิ านภุ าเวนะ เกตมุ าลานภุ าเวนะ ทะสะปาระมิตานภุ า-
เวนะ ทะสะอุปะปาระมติ านภุ าเวนะ ทะสะปะระมตั ถะ-
ปาระมติ านภุ าเวนะ สีละสะมาธปิ ัญญานุภาเวนะ พุทธา-
นุภาเวนะ ธัมมานุภาเวนะ สงั ฆานภุ าเวนะ เตชานุภา-
เวนะ อิทธานุภาเวนะ พะลานภุ าเวนะ เญยยะธมั มาน-ุ

ภาเวนะ จะตรุ าสตี ิสะหัสสะธมั มักขนั ธานุภาเวนะ นะวะ-
โลกุตตะระธัมมานุภาเวนะ อัฏฐังคิกะมัคคานุภาเวนะ
อัฏฐะสะมาปตั ตยิ านุภาเวนะ ฉะฬะภิญญานุภาเวนะ จะต-ุ
สัจจะญาณานภุ าเวนะ ทะสะพะละญาณานภุ าเวนะ สพั พญั -
ญตุ ะญาณานภุ าเวนะ เมตตากะรุณามทุ ิตาอุเปกขานภุ า-
เวนะ สพั พะปะริตตานภุ าเวนะ ระตะนัตตะยะสะระณา-


105

นภุ าเวนะ ตยุ หî งั สัพพะโรคะโสกุปัททะวะทกุ ขะโทมะนัส-

สปุ ายาสา วินสั สนั ตุ สัพพะอันตะรายาปิ วินัสสันตุ สพั พะ-

สังกัปปา ตยุ หî งั สะมชิ ฌันต,ุ ทีฆายตุ า ตยุ îหงั โหตุ, สะตะ-

วสั สะชเี วนะ สะมังคโิ ก โหตุ สพั พะทา. อากาสะปัพพะ-
ตะวะนะภูมิคังคามะหาสะมุททา อารักขะกา เทวะตา

สะทา ตุมเî ห อะนุรักขนั ต.ุ



…………………………………


มงคลจักกวาฬนอ้ ย


สัพพะพทุ ธานุภาเวนะ สพั พะธมั มานภุ าเวนะ สัพพะ-

สังฆานภุ าเวนะ พทุ ธะระตะนัง ธมั มะระตะนงั สังฆะ-

ระตะนงั ตณิ ณงั ระตะนานัง อานภุ าเวนะ จะตรุ าสตี สิ ะ-
หสั สะธมั มักขนั ธานภุ าเวนะ ปิฏะกัตตะยานุภาเวนะ ชนิ ะ-
สาวะกานภุ าเวนะ สพั เพ เต โรคา สัพเพ เต ภะยา

สพั เพ เต อนั ตะรายา สัพเพ เต อุปทั ทะวา สัพเพ

เต ทนุ นมิ ิตตา สพั เพ เต อะวะมังคะลา วนิ ัสสันตุ,

• อายุวัฑฒะโก ธะนะวัฑฒะโก สริ ิวฑั ฒะโก

ยะสะวัฑฒะโก พะละวัฑฒะโก วณั ณะวัฑฒะโก สขุ ะ-

วัฑฒะโก โหตุ สพั พะทา.

ทกุ ขะโรคะภะยา เวรา โสกา สตั ตุ จุปทั ทะวา,

อะเนกา อนั ตะรายาปิ วนิ สั สนั ตุ จะ เตชะสา.


106

ชะยะสทิ ธิ ธะนงั ลาภงั โสตถิ ภาคย๎ งั สุขัง พะลงั ,


สริ ิ อายุ จะ วัณโณ จะ โภคัง วุฑฒี จะ ยะสะวา,


สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสทิ ธี ภะวนั ตุ เต.


ภะวะตุ สัพพะมงั คะลงั ฯลฯ


(มงคลจกั กวาฬนอ้ ย ตั้งแต่ อายวุ ัฑฒะโก ถงึ โหตุ

สพั พะทา นัน้ ถา้ ผรู้ บั พรเป็นสตรี ท่านนยิ มเปล่ยี นดังน้ี อาย-ุ

วัฑฒะกา ธะนะวฑั ฒะกา สิรวิ ัฑฒะกา ยะสะวฑั ฒะกา

พะละวัฑฒะกา วัณณะวัฑฒะกา สุขะวัฑฒะกา โหตุ


สัพพะทา. นอกนัน้ เหมือนกนั )



…………………………………


เกณยิ านโุ มทะนาคาถา


อคั คหิ ตุ ตงั มขุ า ยญั ญา สาวติ ติ ฉนั ทะโส มุขงั ,

ราชา มขุ ัง มะนุสสานงั นะทีนัง สาคะโร มขุ งั .

นักขัตตานงั มขุ ัง จันโท อาทจิ โจ ตะปะตงั มขุ งั ,

ปญุ ญะมากังขะมานานัง สงั โฆ เว ยะชะตงั มขุ งั .

ภะณิสสามะ มะยงั คาถา กาละทานปั ปะทีปกิ า,*

เอตา สุณนั ตุ สักกจั จัง ทายะกา ปญุ ญะกามโิ น.



…………………………………

* วหิ าระทานะทปี กิ า ใช้นำบทวิหาระทานะคาถา


107

กาละทานะสตุ ตะคาถา


กาเล ทะทนั ติ สะปัญญา วะทญั ญู วตี ะมัจฉะรา,

กาเลนะ ทินนัง อะรเิ ยสุ อชุ ุภูเตสุ ตาทสิ ุ.

วปิ ปะสนั นะมะนา ตสั สะ วิปลุ า โหติ ทักขิณา,

เย ตัตถะ อะนุโมทนั ติ เวยยาวัจจัง กะโรนติ วา.

นะ เตนะ ทกั ขิณา โอนา เตปิ ปุญญสั สะ ภาคโิ น,

ตสั ม๎ า ทะเท อัปปะฏวิ านะจิตโต ยตั ถะ ทนิ นัง มะหัปผะลัง,

ปุญญานิ ปะระโลกัส๎มิง ปะตฏิ ฐา โหนติ ปาณินันติ.



…………………………………


วิหาระทานะคาถา


สีตัง อณุ îหงั ปะฏหิ นั ติ ตะโต วาฬะมคิ านิ จะ,

สิรงิ สะเป จะ มะกะเส สสิ เิ ร จาปิ วุฏฐโิ ย.

ตะโต วาตาตะโป โฆโร สญั ชาโต ปะฏหิ ัญญะติ,

เลณตั ถัญจะ สุขตั ถญั จะ ฌายติ ุง จะ วปิ สั สิตุง.

วิหาระทานัง สังฆัสสะ อคั คงั พทุ เธหิ วัณณติ งั ,

ตัสม๎ า หิ ปัณฑิโต โปโส สมั ปัสสัง อตั ถะมตั ตะโน.

วหิ าเร การะเย รัมเม วาสะเยตถะ พะหสุ สเุ ต,

เตสงั อันนัญจะ ปานญั จะ วัตถะเสนาสะนานิ จะ.

ทะเทยยะ อชุ ภุ เู ตสุ วิปปะสันเนนะ เจตะสา,

เต ตัสสะ ธมั มัง เทเสนติ สพั พะทกุ ขาปานูทะนงั ,

ยัง โส ธมั มะมิธญั ญายะ ปะรนิ พิ พาต๎ยะนาสะโวติ.


108

ตโิ รกฑุ ฑะกัณฑะสตุ ตะคาถา (ยอ่ )


อะทาสิ เม อะกาสิ เม ญาตมิ ติ ตา สะขา จะ เม,


เปตานงั ทกั ขณิ งั ทัชชา ปุพเพ กะตะมะนสุ สะรงั .


นะ หิ รุณณงั วา โสโก วา ยา วญั ญา ปะริเทวะนา,


นะ ตงั เปตานะมตั ถายะ เอวงั ติฏฐันติ ญาตะโย.


• อะยัญจะ โข ทกั ขณิ า ทินนา สงั ฆัมหิ สปุ ะติฏฐิตา,


ทีฆะรัตตงั หิตายสั สะ ฐานะโส อปุ ะกัปปะติ.


โส ญาติธัมโม จะ อะยัง นทิ ัสสิโต,


เปตานะ ปูชา จะ กะตา อุฬารา,


พะลัญจะ ภิกขูนะมะนปุ ปะทินนงั ,


ตุมเî หหิ ปญุ ญัง ปะสุตัง อะนปั ปะกันต.ิ



…………………………………


โภชะนะทานานุโมทะนาคาถา


อายุโท พะละโท ธโี ร วัณณะโท ปะฏิภาณะโท,

สขุ สั สะ ทาตา เมธาวี สขุ งั โส อะธิคจั ฉะติ.

อายุง ทัตว๎ า พะลัง วัณณัง สุขัญจะ ปะฏภิ าณะโท,

ทฆี ายุ ยะสะวา โหติ ยัตถะ ยตั ถูปะปัชชะตีติ.


…………………………………

109

อคั คปั ปะสาทะสุตตะคาถา


อคั คะโต เว ปะสันนานงั อัคคัง ธัมมงั วิชานะตัง,

อคั เค พุทเธ ปะสนั นานัง ทักขิเณยเย อะนตุ ตะเร.

อัคเค ธมั เม ปะสนั นานัง วิราคปู ะสะเม สุเข,

อคั เค สังเฆ ปะสนั นานงั ปญุ ญักเขตเต อะนตุ ตะเร.

อัคคัสม๎ ิง ทานัง ทะทะตัง อัคคัง ปุญญัง ปะวัฑฒะต,ิ

อัคคัง อายุ จะ วณั โณ จะ ยะโส กติ ติ สุขงั พะลัง.

อัคคัสสะ ทาตา เมธาวี อัคคะธัมมะสะมาหโิ ต,

เทวะภูโต มะนุสโส วา อัคคัปปตั โต ปะโมทะตีติ.



…………………………………

เทวะตาทสิ สะทักขณิ านโุ มทะนาคาถา


ยสั ม๎ ิง ปะเทเส กปั เปต ิ วาสงั ปัณฑติ ะชาติโย,

สีละวนั เตตถะ โภเชตวî า สัญญะเต พร๎ หั ม๎ ะจาริโน.

ยา ตตั ถะ เทวะตา อาสุง ตาสัง ทักขิณะมาทิเส,

ตา ปชู ิตา ปชู ะยนั ติ มานติ า มานะยันติ นงั .

ตะโต นงั อะนกุ มั ปันติ มาตา ปุตตังวะ โอระสัง,

เทวะตานกุ มั ปิโต โปโส สะทา ภทั ร๎ านิ ปัสสะต.ิ


…………………………………

110

สงั คะหะวัตถคุ าถา


ทานัญจะ เปยยะวัชชญั จะ อตั ถะจะรยิ า จะ ยา อิธะ,

สะมานตั ตะตา จะ ธัมเมสุ ตตั ถะ ตตั ถะ ยะถาระหงั .

เอเต โข สังคะหา โลเก ระถัสสาณีวะ ยายะโต,

เอเต จะ สังคะหา นาสส ุ นะ มาตา ปุตตะการะณา,

ละเภถะ มานงั ปูชงั วา ปิตา วา ปตุ ตะการะณา.

ยัสîมา จะ สงั คะหา เอเต สะมะเวกขันติ ปัณฑิตา,

ตสั มî า มะหัตตงั ปัปโปนติ ปาสงั สา จะ ภะวันติ เตติ.


…………………………………


อาทิยะสตุ ตะคาถา


ภตุ ตา โภคา ภะฏา ภัจจา วติ ณิ ณา อาปะทาสุ เม,


อทุ ธัคคา ทกั ขณิ า ทินนา อะโถ ปัญจะ พะลี กะตา.


อปุ ฏั ฐติ า สลี ะวนั โต สญั ญะตา พร๎ หั ม๎ ะจาริโน,


ยะทตั ถัง โภคะมิจเฉยยะ ปณั ฑโิ ต ฆะระมาวะสัง.


โส เม อัตโถ อะนปุ ปตั โต กะตงั อะนะนตุ าปยิ ัง,


เอตงั อะนสุ สะรัง มจั โจ อะรยิ ะธัมเม ฐิโต นะโร.


อิเธวะ นงั ปะสงั สันติ เปจจะ สัคเค ปะโมทะตตี .ิ



…………………………………

111

ระตะนัตตะยานุภาวาทคิ าถา


ระตะนัตตะยานุภาเวนะ ระตะนัตตะยะเตชะสา,

ทุกขะโรคะภะยา เวรา โสกา สัตตุ จุปัททะวา.

อะเนกา อันตะรายาปิ วินัสสนั ตุ อะเสสะโต,

ชะยะสทิ ธิ ธะนัง ลาภงั โสตถิ ภาคย๎ ัง สุขงั พะลงั .

สิริ อายุ จะ วณั โณ จะ โภคัง วฑุ ฒี จะ ยะสะวา,

สะตะวัสสา จะ อายู จะ ชีวะสทิ ธี ภะวนั ตุ เต.


ภะวะตุ สพั พะมงั คะลัง ฯลฯ



…………………………………


โส อัตถะลทั โธ


โส อตั ถะลัทโธ สขุ ิโต วริ ฬุ îโห พุทธะสาสะเน,


อะโรโค สขุ โิ ต โหห ิ สะหะ สพั เพหิ ญาติภ.ิ


สา อตั ถะลัทธา สขุ ติ า วริ ฬุ îหา พุทธะสาสะเน,


อะโรคา สขุ ิตา โหห ิ สะหะ สัพเพหิ ญาตภิ ิ.


เต อตั ถะลัทธา สุขติ า วริ ุฬหî า พทุ ธะสาสะเน,


อะโรคา สุขิตา โหถะ สะหะ สัพเพหิ ญาติภิ.

…………………………………

112

เทวะตาภิสมั มนั ตะนะคาถา


ยานีธะ ภูตานิ สะมาคะตาน,ิ

ภมุ มานิ วา ยานิ วะ อันตะลิกเข,

สพั เพ วะ ภูตา สุมะนา ภะวันตุ,

อะโถปิ สกั กจั จะ สุณนั ตุ ภาสิตงั .

สภุ าสติ ัง กิญจิปิ โว ภะเณมุ,

ปญุ เญ สะตปุ ปาทะกะรัง อะปาปงั ,

ธัมมปู ะเทสัง อะนุการะกานงั ,

ตสั มî า หิ ภูตานิ สะเมนตุ สพั เพ.

เมตตัง กะโรถะ มานุสยิ า ปะชายะ,

ภูเตสุ พาฬîหงั กะตะภัตติกายะ,

ทิวา จะ รัตโต จะ หะรันติ เย พะลงิ ,

ปจั โจปะการงั อะภิกงั ขะมานา.

เต โข มะนสุ สา ตะนุกานภุ าวา,

ภตู า วิเสเสนะ มะหิทธกิ า จะ,

อะทสิ สะมานา มะนุเชหิ ญาตา.

ตสั îมา หิ เน รักขะถะ อัปปะมตั ตา.


…………………………………
.... สิทธะมัตถุ สทิ ธะมตั ถ ุ สิทธะมัตถุ อทิ ัง ผะลัง.

เอตสั îมิง ระตะนตั ตะยสั îมิง สัมปะสาทะนะเจตะโส.



…………………………………

113

บททา้ ยสวดมนตแ์ ละบทแผเ่ มตตาตา่ งๆ



อะภิณหะปจั จะเวกขะณะปาฐะ


ชะราธัมโมมห๎ ิ ชะรัง อะนะตโี ต,


เรามคี วามแก่เป็นธรรมดา จกั ล่วงพน้ ความแก่ไปไมไ่ ด้,


พะยาธิธมั โมมห๎ ิ พะยาธิง อะนะตโี ต,


เรามีความเจ็บไขเ้ ปน็ ธรรมดา จกั ลว่ งพน้ ความเจ็บไข้ไปไมไ่ ด้,


มะระณะธมั โมมห๎ ิ มะระณัง อะนะตโี ต,


เรามีความตายเปน็ ธรรมดา จักลว่ งพน้ ความตายไปไมไ่ ด,้


สัพเพหิ เม ปเิ ยหิ มะนาเปหิ นานาภาโว วนิ าภาโว,


เราจักละเว้นเป็นต่างๆ คอื ว่าจะตอ้ งไดพ้ ลดั พรากจากของรกั

ของเจริญใจทัง้ สิ้นไป,


กมั มัสสะโกม๎หิ กมั มะทายาโท กมั มะโยนิ กมั มะพันธุ
กมั มะปะฏิสะระโณ,


เรามกี รรมเป็นของของตน, มกี รรมเป็นผใู้ หผ้ ล, มกี รรมเป็น

แดนเกิด, มกี รรมเปน็ ผูต้ ดิ ตาม, มีกรรมเปน็ ที่พ่งึ อาศัย,


ยัง กมั มงั กะริสสามิ กัลîยาณงั วา ปาปะกัง วา ตัสสะ
ทายาโท ภะวสิ สาม,ิ


เราจักทำกรรมอันใดไว้, เป็นบุญหรอื เปน็ บาป, เราจกั เปน็ ทายาท

คอื ว่า จะตอ้ งได้รับผลของกรรมน้ันสบื ไป,


เอวัง อมั îเหหิ อะภิณ๎หัง ปจั จะเวกขิตพั พัง.


เราท้ังหลายควรพจิ ารณาอยา่ งนี้ ทุกวนั ๆ เถดิ .


114

กายคตาสติภาวนา





อะยงั โข เม กาโย กายของเรานแ้ี ล


อทุ ธงั ปาทะตะลา เบื้องบนแต่พื้นเทา้ ขึน้ มา


อะโธ เกสะมตั ถะกา เบือ้ งต่ำแต่ปลายผมลงไป


ตะจะปะรยิ ันโต มีหนังห้มุ อยเู่ ป็นทส่ี ุดรอบ


ปูโร นานปั ปะการัสสะ เตม็ ไปด้วยของไมส่ ะอาดม
ี

อะสุจิโน, ประการต่างๆ


อัตถิ อิมัส๎มิง กาเย มีอยู่ในกายน้ี


เกสา คอื ผมทง้ั หลาย, โลมา คือ ขนทงั้ หลาย,


นะขา คือ เลบ็ ท้ังหลาย, ทนั ตา คือ ฟนั ท้ังหลาย,


ตะโจ คอื หนงั , มังสัง คือ เนือ้ ,


นะหารู คอื เอ็นทง้ั หลาย, อฏั ฐี คือ กระดกู ท้งั หลาย,


อฏั ฐิมญิ ชัง เยอื่ ในกระดกู , วกั กงั ม้าม,


หะทะยงั หวั ใจ, ยะกะนัง ตับ,


กโิ ลมะกงั พังผดื , ปิหะกัง ไต,


ปัปผาสัง ปอด, อันตัง ไสใ้ หญ,่


อันตะคุณงั ไส้นอ้ ย, อทุ ะริยงั อาหารใหม่,


กะรีสงั อาหารเก่า,


มตั ถะเก มัตถะลุงคัง เยือ่ ในสมองศีรษะ,


ปติ ตงั นำ้ ดี, เสมîหัง น้ำเสลด,


115

ปุพโพ นำ้ เหลือง, โลหติ ัง นำ้ เลอื ด,


เสโท น้ำเหงอื่ , เมโท น้ำมันข้น,


อัสสุ นำ้ ตา, วะสา นำ้ มนั เหลว,


เขโฬ น้ำลาย, สงิ ฆาณกิ า น้ำมกู ,


ละสิกา น้ำไขข้อ, มุตตงั น้ำมูตร.


เอวะมะยงั เม กาโย กายของเรานี้อยา่ งน้ี,


อทุ ธัง ปาทะตะลา เบือ้ งบนแต่พ้นื เทา้ ขนึ้ มา,


อะโธ เกสะมตั ถะกา เบ้อื งต่ำแตป่ ลายผมลงไป,


ตะจะปะรยิ นั โต มหี นงั ห้มุ อยูเ่ ปน็ ที่สุดรอบ,


ปูโร นานัปปะการสั สะ เต็มไปดว้ ยของไมส่ ะอาดม
ี

อะสจุ โิ น. ประการต่างๆ อยา่ งนีแ้ ล.



…………………………………


คำนมสั การรอยพระพุทธบาท


(นำ) หันทะ มะยัง ปาทะลัญชะนะปาฐงั ภะณามะ เส.

วันทามิ พทุ ธัง ภะวะปาระตณิ ณัง,

ขา้ พเจ้าขอนมสั การพระพทุ ธเจ้า ผขู้ ้ามพ้นฝงั่ แหง่ ภพ,


ติโลกะเกตุง ตภิ ะเวกะนาถัง,

ผูเ้ ปน็ ธงชยั ของไตรโลก ผู้เปน็ นาถะอนั เอกของไตรภพ,


โย โลกะเสฏโฐ สะกะลัง กิเลสัง, เฉต๎วานะ โพเธสิ

ชะนงั อะนนั ตัง.


116

ผู้ประเสรฐิ ในโลก ตดั กเิ ลสทงั้ ส้นิ ได้แลว้ ช่วยปลุกชนหาที่สดุ

มไิ ด้ ให้ตรสั รูม้ รรคผลและนิพพาน.


ยัง นัมมะทายะ นะทยิ า ปุรเิ น จะ ตเี ร,


รอยพระบาทใด อันพระพทุ ธองคไ์ ดท้ รงแสดงไว้ ในหาดทราย

แทบฝ่ังแมน่ ้ำนัมมะทา,


ยัง สจั จะพันธะคิริเก สุมะนา จะ ลัคเค,


รอยพระบาทใด อนั พระพุทธองค์ได้ทรงแสดงไว้ เหนือเขา

สจั จะพันธแ์ ละเหนือยอดเขาสุมะนา,


ยงั ตัตถะ โยนะกะปเุ ร มนุ โิ น จะ ปาทัง,


รอยพระบาทใด อันพระพุทธองค์ได้ทรงแสดงไว้ ในเมือง

โยนะกะ,


ตงั ปาทะลญั ชะนะมะหงั สิระสา นะมาม.ิ


ข้าพเจ้าขอนมัสการพระบาท และรอยพระบาทนั้นๆ ของ

พระมุนีดว้ ยเศยี รเกลา้ .


สุวณั ณะมาลิเก สุวัณณะปัพพะเต, สมุ ะนะกูเฏ โยนะกะ-
ปุเร นัมมะทายะ นะทยิ า, ปญั จะปาทะวะรัง ฐานงั อะหัง
วนั ทามิ ทูระโต.


ข้าพเจ้าขอนมัสการสถานที่มีรอยพระบาทอันประเสริฐ ๕

สถานแตท่ ไี่ กล, คือทีเ่ ขาสุวรรณะมาลกิ ะ ๑, ทเ่ี ขาสวุ รรณะบรรพต

๑, ที่ยอดเขาสุมะนะกูฏ ๑, ที่โยนะกะบรุ ี ๑, ทแ่ี ม่นำ้ นัมมะทา ๑.


117

อจิ เจวะมัจจันตะนะมสั สะเนยยงั , นะมัสสะมาโน ระตะนตั -

ตะยัง ยัง,


ข้าพเจ้าขอนมัสการอยู่ซ่ึงพระรัตนตรัยใด, อันบุคคลควร
ไหวโ้ ดยส่วนยิง่ , อยา่ งนี้ ด้วยประการฉะน้.ี


ปญุ ญาภสิ ันทงั วิปุลงั อะลัตถงั ,


ได้แลว้ ซงึ่ กองบุญอันไพบลู ย,์


ตสั สานุภาเวนะ หะตนั ตะราโย.


ขออำนาจแหง่ พระรตั นตรยั น้ัน จงกำจัดภัยอันตราย เสียเถดิ .


อามันตะยามิ โว ภกิ ขะเว,


ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราขอเตือนท่านท้ังหลาย,


ปะฏเิ วทะยามิ โว ภกิ ขะเว,


ดกู อ่ นภกิ ษทุ ้ังหลาย, เราขอใหท้ ่านทัง้ หลายทราบไวว้ า่ ,


ขะยะวะยะธัมมา สงั ขารา,


สังขารทั้งหลายมีความเส่อื มส้นิ ไปเปน็ ธรรมดา.


อัปปะมาเทนะ สัมปาเทถาติ.


ขอทา่ นทง้ั หลายจงยังประโยชน์ตนและประโยชน์ทา่ น, ใหถ้ งึ
พร้อม ดว้ ยความไมป่ ระมาทเถดิ , ดว้ ยประการฉะน้ีแล.


…………………………………

118

พรหมวหิ าร


(เมตตาตน)


อะหัง สขุ ิโต โหม,ิ นิททุกโข โหมิ,


อะเวโร โหม,ิ อพั ๎ยาปัชโฌ โหมิ,


อะนโี ฆ โหมิ, สขุ ี อัตตานัง ปะรหิ ะรามิ.


…………………………………


(เมตตาสรรพสตั ว์)


(เมตตา) สัพเพ สัตตา สุขิตา โหนต,ุ สัพเพ สตั ตา

อะเวรา โหนต,ุ สัพเพ สัตตา อัพ๎ยาปชั ฌา โหนตุ, สพั เพ

สัตตา อะนฆี า โหนตุ, สพั เพ สัตตา สขุ ี อตั ตานงั

ปะรหิ ะรันต,ุ


(กรุณา) สัพเพ สตั ตา สัพพะทุกขา ปะมจุ จันตุ,


(มทุ ิตา) สพั เพ สตั ตา ลัทธะสัมปัตติโต มา วคิ ัจ-

ฉันตุ,


(อเุ บกขา) สัพเพ สตั ตา กมั มสั สะกา กัมมะทา-


ยาทา กมั มะโยนี กมั มะพันธู กมั มะปะฏสิ ะระณา, ยัง

กัมมัง กะรสิ สนั ติ กลั ๎ยาณัง วา ปาปะกงั วา ตสั สะ


ทายาทา ภะวสิ สันติ.


…………………………………

119

เมตตายงั กิญจ
ิ

ยังกิญจิ กุสะลงั กมั มงั สพั เพหิ กะเตหิ กะตงั

ปญุ ญัง โน, อะนโุ มทันตุ สุนนั ตุ โภนโต เย เทวา

อัสมî ิง ฐาเน อะธคิ ะตา ทิีฆายุกา สะทา โหนตุ สุขติ า

โหนตุ ทกุ ขา ปะมุญจันต,ุ มาตาปติ า สุขิตา โหนตุ ทกุ ขา
ปะมญุ จันตุ, สัพเพ ญาตกิ า สขุ ติ า โหนตุ ทุกขา ปะมญุ จันต,ุ

สัพเพ อะญาติกา สขุ ิตา โหนตุ ทุกขา ปะมญุ จันตุ,

สัพเพ ปิสา สัพเพ ยักขา สพั เพ เปตา สุขิตา โหนตุ ทกุ ขา
ปะมญุ จนั ต,ุ สพั เพ อาจะริยปุ ชั ฌายา สุขิตา โหนตุ ทกุ ขา
ปะมุญจันตุ, สพั เพ นกั ขัตตา สุขติ า โหนตุ ทกุ ขา

ปะมุญจนั ต,ุ สัพเพ เทวา สขุ ิตา โหนตุ ทุกขา ปะมญุ จันต,ุ

สัพเพ สัมปัตตีนงั สะมิชฌนั ตุ โว.



…………………………………


เมตตานิสังสะสุตตะปาโฐ


เอวัมเม สุตัง, เอกัง สะมะยงั ภะคะวา, สาวตั ถยิ ัง
วหิ ะระต,ิ เชตะวะเน อะนาถะปิณฑกิ ัสสะ, อาราเม. ตตั ร๎ ะ
โข ภะคะวา ภกิ ขู อามนั เตสิ ภกิ ขะโวติ. ภะทนั เตติ เต

ภกิ ขู ภะคะวะโต ปจั จัสโสสุง. ภะคะวา เอตะทะโวจะ.

• เมตตายะ ภิกขะเว เจโตวมิ ตุ ติยา, อาเสวิตายะ
ภาวิตายะ พะหุลีกะตายะ, ยานกี ะตายะ วตั ถกุ ะตายะ

120

อะนฏุ ฐติ ายะ ปะริจิตายะ สุสะมารทั ธายะ, เอกาทะสานิ-

สงั สา ปาฏกิ ังขา, กะตะเม เอกาทะสะ. สขุ งั สุปะติ สขุ งั
ปะฏพิ ุชฌะต,ิ นะ ปาปะกงั สปุ นิ ัง ปัสสะติ, มะนสุ สานัง
ปโิ ย โหติ อะมะนุสสานงั ปโิ ย โหติ. เทวะตา รกั ขันต,ิ
นาสสะ อคั คิ วา วสิ ัง วา สตั ถัง วา กะมะติ, ตวุ ะฏัง
จิตตงั สะมาธยิ ะติ, มขุ ะวัณโณ วปิ ปะสที ะต,ิ อะสมั มฬุ โ๎ ห
กาลัง กะโรติ, อตุ ตะรงิ อัปปะฏวิ ชิ ฌนั โต พร๎ หั ม๎ ะโลกปู ะโค
โหติ.

เมตตายะ ภกิ ขะเว เจโตวิมตุ ตยิ า, อาเสวิตายะ
ภาวติ ายะ พะหลุ กี ะตายะ, ยานีกะตายะ วัตถกุ ะตายะ
อะนฏุ ฐติ ายะ ปะริจิตายะ สสุ ะมารทั ธายะ, อเิ ม เอกาทะ-
สานสิ ังสา ปาฏกิ งั ขาต.ิ อิทะมะโว จะ ภะคะวา, อัตตะมะนา
เต ภิกขู ภะคะวะโต ภาสติ งั อะภินนั ทนุ ติ.



…………………………………


จะตุรปั ปะมญั ญาปาโฐ


อตั ถิ โข เตนะ ภะคะวะตา ชาตะนา ปัสสะตา
อะระหะตา สัมมาสัมพุทเธนะ, จะตสั โส อัปปะมญั ญาโย
สมั มะทักขาตา.

อธิ ะ ภิกขุ เมตตาสะหะคะเตนะ เจตะสา เอกัง ทสิ งั
ผะรติ ว๎ า วิหะระติ, ตะถา ทุติยัง ตะถา ตะตยิ งั ตะถา

121

จะตตุ ถัง, อติ ิ อทุ ธะมะโธ ตริ ยิ งั สัพพะธิ สพั พัตตะตายะ
สัพพาวันตงั โลกัง, เมตตาสะหะคะเตนะ เจตะสา, วิปุเลนะ
มะหคั คะเตนะ อัปปะมาเณนะ อะเวเรนะ อัพ๎ยาปชั เฌนะ
ผะรติ ๎วา วหิ ะระติ.

กะรุณาสะหะคะเตนะ เจตะสา เอกงั ทิสงั ผะรติ ว๎ า
วหิ ะระติ, ตะถา ทุตยิ ัง ตะถา ตะติยงั ตะถา จะตุตถัง,
อติ ิ อุทธะมะโธ ตริ ยิ งั สัพพะธิ สัพพัตตะตายะ สพั พา-
วนั ตัง โลกัง, กะรณุ าสะหะคะเตนะ เจตะสา, วิปุเลนะ
มะหัคคะเตนะ อปั ปะมาเณนะ อะเวเรนะ อพั ย๎ าปชั เฌนะ
ผะริตว๎ า วหิ ะระต.ิ

มทุ ติ าสะหะคะเตนะ เจตะสา เอกงั ทิสงั ผะริตว๎ า
วิหะระติ, ตะถา ทตุ ยิ งั ตะถา ตะตยิ ัง ตะถา จะตุตถัง,
อิติ อทุ ธะมะโธ ตริ ยิ งั สัพพะธิ สพั พัตตะตายะ สพั พา-
วนั ตัง โลกงั , มทุ ติ าสะหะคะเตนะ เจตะสา, วปิ เุ ลนะ

มะหคั คะเตนะ อัปปะมาเณนะ อะเวเรนะ อัพย๎ าปัชเฌนะ
ผะรติ ๎วา วิหะระต.ิ

อุเปกขาสะหะคะเตนะ เจตะสา เอกงั ทิสงั ผะริต๎วา
วิหะระติ, ตะถา ทุตยิ ัง ตะถา ตะติยงั ตะถา จะตุตถัง,
อิติ อุทธะมะโธ ติริยงั สัพพะธิ สพั พตั ตะตายะ สัพพา-
วันตัง โลกงั , อุเปกขาสะหะคะเตนะ เจตะสา, วปิ ุเลนะ

122

มะหคั คะเตนะ อัปปะมาเณนะ อะเวเรนะ อัพ๎ยาปัชเฌนะ
ผะริต๎วา วหิ ะระติ.

อิมา โข เตนะ ภะคะวะตา ชานะตา ปสั สะตา
อะระหะตา สัมมาสมั พทุ เธนะ, จะตัสโส อัปปะมัญญาโย
สมั มะทักขาตาติ.



…………………………………


ปตั ติทานะคาถา (ยอ่ )


ปญุ ญัสสทิ านิ กะตสั สะ ยานญั ญานิ กะตานิ เม,


เตสัญจะ ภาคโิ น โหนต ุ สตั ตานนั ตาปปะมาณะกา.


เย ปิยา คุณะวันตา จะ มยั หî ัง มาตาปิตาทะโย,


ทฏิ ฐา เม จาปยî ะทฏิ ฐา วา อัญเญ มัชฌตั ตะเวริโน,


สัตตา ตฏิ ฐนั ติ โลกัสîมงิ เต ภมุ มา จะตุโยนิกา,


ปัญเจกะจะตุโวการา สงั สะรันตา ภะวาภะเว.


ญาตงั เย ปตั ตทิ านมั เม อะนุโมทันตุ เต สะยงั ,


เย จมิ ัง นปั ปะชานันติ เทวา เตสงั นเิ วทะยงุ .


มะยา ทินนานะ ปุญญานัง อะนุโมทะนะเหตนุ า,


สพั เพ สตั ตา สะทา โหนต ุ อะเวรา สุขะชวี โิ น.


เขมปั ปะทญั จะ ปปั โปนตุ เตสาสา สชิ ฌะตัง สุภาฯ


…………………………………

123

อมิ นิ า ปญุ ญะกัมเมนาตอิ าทิกาปตั ติทานะคาถา


อมิ นิ า ปญุ ญะกัมเมนะ อุปชั ฌายา คณุ ุตตะรา,


อาจะรยิ ปู ะการา จะ มาตาปติ า จะ ญาตะกา.


(ปิยา มะมัง)


สุริโย จนั ทิมา ราชา คุณะวนั ตา นะราปิ จะ,


พ๎รัหîมะมารา จะ อินทา จะ โลกะปาลา จะ เทวะตา.


ยะโม มติ ตา มะนุสสา จะ มัชฌตั ตา เวริกาปิ จะ,


สพั เพ สัตตา สุขี โหนตุ ปญุ ญานิ ปะกะตานิ เม,


สขุ ัง จะ ตวิ ิธงั เทนตุ ขปิ ปัง ปาเปถะ โว มะตงั .


อิมนิ า ปญุ ญะกัมเมนะ อมิ นิ า อุททิเสนะ จะ,


ขปิ ปาหัง สุละเภ เจวะ ตัณîหุปาทานะเฉทะนงั .


เย สนั ตาเน หนิ า ธัมมา ยาวะ นพิ พานะโต มะมงั ,


นัสสนั ตุ สพั พะทา เยวะ ยตั ถะ ชาโต ภะเว ภะเว.


อชุ จุ ิตตัง สะตปิ ญั ญา สลั เลโข วิริยัมหî นิ า,


มารา ละภันตุ โนกาสัง กาตญุ จะ วริ เิ ยสุ เม.


พุทธาทิปะวะโร นาโถ ธมั โม นาโถ วะรตุ ตะโม,


นาโถ ปัจเจกะพุทโธ จะ สังโฆ นาโถตตะโร มะมัง,


เตโสตตะมานภุ าเวนะ มาโรกาสัง ละภนั ตุ มา.*


…………………………………

* ถา้ สวดคนเดยี วเปล่ยี นเป็น เม


124

ยาเทวตาทปิ ัตติทานคาถา


ยา เทวะตา สันติ วิหาระวาสินี,

ถูเป ฆะเร โพธิฆะเร ตะหงิ ตะหงิ ,

ตา ธมั มะทาเนนะ ภะวันตุ ปชู ิตา,

โสตถงิ กะโรนเตธะ วิหาระมัณฑะเล.

เถรา จะ มชั ฌา นะวะกา จะ ภกิ ขะโว,

สารามกิ า ทานะปะตี อุปาสะกา,

คามา จะ เทสา นิคะมา จะ อิสสะรา,

สัปปาณะภตู า สขุ ิตา ภะวนั ตุ เต.

ชะลาพุชา เยปิ จะ อัณฑะสัมภะวา,

สังเสทะชาตา อะถะโวปะปาติกา,

นยิ ยานกิ งั ธัมมะวะรัง ปะฏิจจะ เต,

สัพเพปิ ทุกขสั สะ กะโรนตุ สงั ขะยัง.

ฐาตุ จริ งั สะตงั ธัมโม ธมั มัทธะรา จะ ปคุ คะลา,

สงั โฆ โหตุ สะมคั โค วะ อัตถายะ จะ หติ ายะ จะ.

อัม๎เห รกั ขะตุ สทั ธัมโม สพั เพปิ ธมั มะจาริโน,

วฑุ ฒงิ สมั ปาปุเณยยามะ ธมั เม อะรยิ ัปปะเวทิเต.


…………………………………

125

ตโิ ลกะวชิ ะยะราชะปัตตทิ านะคาถา


ยังกิญจิ กุสะลงั กมั มัง กตั ตัพพงั กริ ิยงั มะมะ,

กาเยนะ วาจามะนะสา ตทิ ะเส สุคะตัง กะตัง.

เย สตั ตา สัญญโิ น อัตถิ เย จะ สัตตา อะสญั ญิโน,

กะตัง ปญุ ญะผะลงั มยั หî งั สพั เพ ภาคี ภะวันตุ เต.

เย ตัง กะตงั สุวทิ ติ งั ทินนงั ปญุ ญะผะลัง มะยา,

เย จะ ตัตถะ นะ ชานนั ติ เทวา คนั ตวî า นเิ วทะยงุ .

สัพเพ โลกัมหî ิ เย สัตตา ชวี ันตาหาระเหตุกา,

มะนุญญัง โภชะนงั สพั เพ ละภนั ตุ มะมะ เจตะสาต.ิ



…………………………………


สมุ งั คะละคาถา


โหตุ สัพพงั สุมังคะลงั รักขันตุ สพั พะเทวะตา,


สัพพะพทุ ธานภุ าเวนะ โสตถี โหนตุ นริ นั ตะรงั .


โหตุ สัพพงั สุมังคะลงั รักขนั ตุ สพั พะเทวะตา,


สพั พะธัมมานภุ าเวนะ โสตถี โหนตุ นิรนั ตะรงั .


โหตุ สพั พัง สมุ ังคะลัง รกั ขนั ตุ สพั พะเทวะตา,


สพั พะสงั ฆานุภาเวนะ โสตถี โหนตุ นิรนั ตะรงั .


…………………………………

126

วิธีบรรพชาอุปสมบทแบบเอสาหัง


กุลบุตรผู้มีศรัทธามุ่งอุปสมบท พึงรับผ้าไตรอุ้มประนมมือ

เข้าไปในสังฆสันนิบาต วางผ้าไตรไว้ข้างตัวด้านซ้าย รับเคร่ือง

สักการะถวายพระอุปัชฌายะ แล้วกราบลงด้วยเบญจางคประดิษฐ์

๓ ครัง้ น่งั คกุ เขา่ อุ้มผา้ ไตร ประนมมอื เปล่งวาจา ถึงสรณะและ

ขอบรรพชาดว้ ยคำมคธหยุดตามจดุ จลุ ภาควา่


เอสาหัง ภันเต, สุจิระปะรนิ ิพพตุ ัมปิ, ตงั ภะคะวันตัง
สะระณัง คจั ฉามิ, ธัมมัญจะ ภกิ ขสุ งั ฆัญจะ. ละเภยยาหัง
ภันเต, ตสั สะ ภะคะวะโต, ธัมมะวินะเย ปพั พชั ชัง,
ละเภยยัง อุปะสัมปะทัง.

ทุติยัมปาหัง ภันเต, สุจิระปะรินิพพุตัมปิ, ตัง
ภะคะวนั ตัง สะระณงั คัจฉาม,ิ ธมั มัญจะ ภกิ ขุสังฆญั จะ.
ละเภยยาหัง ภนั เต, ตัสสะ ภะคะวะโต, ธมั มะวนิ ะเย
ปัพพัชชงั , ละเภยยัง อุปะสัมปะทัง.

ตะตยิ มั ปาหัง ภันเต, สุจริ ะปะรนิ ิพพตุ ัมปิ, ตัง
ภะคะวันตัง สะระณงั คัจฉาม,ิ ธมั มัญจะ ภิกขสุ ังฆัญจะ.
ละเภยยาหัง ภันเต, ตัสสะ ภะคะวะโต, ธัมมะวินะเย
ปัพพชั ชัง, ละเภยยงั อปุ ะสัมปะทงั .

อะหัง ภันเต, ปพั พัชชงั ยาจาม.ิ อมิ านิ กาสายานิ
วัตถานิ คะเหต๎วา, ปพั พาเชถะ มัง ภนั เต, อะนกุ ัมปัง
อุปาทายะ.


127

ทตุ ยิ ัมปิ อะหงั ภนั เต, ปัพพชั ชัง ยาจาม.ิ อิมานิ

กาสายานิ วตั ถานิ คะเหต๎วา, ปัพพาเชถะ มัง ภนั เต,

อะนกุ ัมปงั อปุ าทายะ.


ตะตยิ มั ปิ อะหัง ภันเต, ปพั พัชชัง ยาจามิ. อมิ านิ

กาสายานิ วัตถานิ คะเหตว๎ า, ปัพพาเชถะ มงั ภันเต,

อะนุกัมปงั อปุ าทายะ.


ถ้าบวชเป็นสามเณร ยกคำวา่ ละเภยยัง อุปะสัมปะทัง

ออกเสีย


ในลำดับน้ัน พระอุปัชฌายะรับเอาผ้าไตรจากผู้มุ่งบรรพชา

วางไว้ตรงหน้าตัก แล้วกล่าวสอนถึงคุณของพระรัตนตรัยเป็นต้น

และบอก ตะจะปัญจะกะกัมมัฏฐาน ให้ว่าตามไปทลี ะบท โดย

อนุโลมและปฏิโลม ดังน้ี


เกสา, โลมา, นะขา, ทนั ตา, ตะโจ. (อนโุ ลม)


ตะโจ, ทันตา, นะขา, โลมา, เกสา. (ปฏิโลม)


ครัน้ สอนแล้ว พระอุปชั ฌายะชกั อังสะออกจากไตรสวมใหแ้ ล้ว

ส่ังให้ออกไปครองไตรจีวรตามระเบียบ คร้ันเสร็จแล้วเข้าไปหา

พระอาจารยร์ บั เครอ่ื งสักการะถวายท่านแลว้ กราบ ๓ หน นง่ั

คกุ เข่า ประนมมอื เปล่งวาจาขอสรณะและศลี ดงั น
้ี

อะหงั ภันเต, สะระณะสีลัง ยาจามิ.


ทตุ ยิ ัมปิ อะหัง ภนั เต, สะระณะสีลัง ยาจามิ.


ตะตยิ มั ปิ อะหงั ภันเต, สะระณะสลี ัง ยาจาม.ิ


128

ลำดับนั้น พระอาจารย์กล่าวคำนมัสการนำให้ผู้มุ่งบรรพชา

ว่าตามไป ดังน้ี

นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พุทธัสสะ.

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พุทธสั สะ.

นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ.


แต่นั้น ท่านจะส่ังด้วยคำว่า “เอวัง วะเทหิ” หรือ
“ยะมะหัง วะทามิ ตัง วะเทหิ” พึงรับว่า “อามะ ภนั เต”


ครั้นแล้วท่านนำให้เปล่งวาจาถึงสรณคมน์ตามไปทีละพากย์

ดงั นี้


พุทธงั สะระณัง คจั ฉามิ.

ธัมมัง สะระณัง คัจฉาม.ิ

สังฆัง สะระณงั คัจฉามิ.

ทุติยมั ป ิ พทุ ธงั สะระณัง คัจฉามิ.

ทตุ ิยมั ปิ ธมั มัง สะระณัง คจั ฉาม.ิ

ทตุ ยิ ัมปิ สังฆัง สะระณงั คัจฉามิ.

ตะตยิ มั ปิ พทุ ธัง สะระณงั คัจฉาม.ิ

ตะติยมั ป ิ ธัมมงั สะระณัง คัจฉาม.ิ

ตะติยมั ปิ สงั ฆงั สะระณงั คจั ฉามิ.

เมอื่ จบแลว้ ท่านบอกว่า “สะระณะคะมะนัง นิฏฐิตงั ”
พงึ รับว่า “อามะ ภันเต” ลำดบั นั้นพระอาจารยจ์ ะบอกใหร้ ้วู ่าการ

บรรพชาเป็นสามเณรสำเร็จด้วยสรณคมน์เพียงเท่านี้ ทีน้ัน พึง

129

สมาทานสกิ ขาบท ๑๐ ประการ วา่ ตามท่านไปดงั น้
ี

ปาณาตปิ าตา เวระมะณี.


อะทนิ นาทานา เวระมะณี.


อะพ๎รหั ม๎ ะจะริยา เวระมะณ.ี


มุสาวาทา เวระมะณี.


สุราเมระยะมชั ชะปะมาทฏั ฐานา เวระมะณ.ี


วกิ าละโภชะนา เวระมะณ.ี


นัจจะคตี ะวาทติ ะวสิ กู ะทสั สะนา เวระมะณ.ี


มาลาคันธะวิเลปะนะธาระณะมัณฑะนะวิภูสะนัฏ-

ฐานา เวระมะณ.ี


อุจจาสะยะนะมะหาสะยะนา เวระมะณี.


ชาตะรปู ะระชะตะปะฏคิ คะหะณา เวระมะณี.


อมิ านิ ทะสะ สกิ ขาปะทานิ สะมาทิยาม.ิ

(วา่ ๓ หน)


ในลำดับนน้ั สามเณรพึงรับบาตร อุ้มเขา้ ไปหาพระอุปัชฌายะ

ในสังฆสนั นิบาตวางไวข้ ้างตวั ด้านซา้ ย รบั เครือ่ งสกั การะถวายท่าน

แล้วกราบ ๓ หน นัง่ คกุ เขา่ ประนมมอื กล่าวคำขอนิสัย ว่าดังน้ี


อะหงั ภันเต นสิ สะยัง ยาจามิ.


ทุติยมั ป ิ อะหงั ภนั เต นสิ สะยัง ยาจาม.ิ


ตะติยัมปิ อะหงั ภนั เต นสิ สะยงั ยาจามิ.


อุปัชฌาโย เม ภนั เต โหหิ. (ว่า ๓ หน)


130

พระอปุ ชั ฌายะกล่าววา่ โอปายิกงั , ปะฏิรูปัง, ปาสา-
ทเิ กนะ สัมปาเทหิ. บทใดบทหนึง่ พึงรับวา่ สาธุ ภนั เต ทุกบท

ไป แต่นั้นสามเณรพงึ กล่าวรบั เป็นธุระให้ท่านว่าดังน้
ี
อัชชะตัคเคทานิ เถโร, มัย๎หงั ภาโร, อะหัมปิ
เถรัสสะ ภาโร. (ว่า ๓ หน) เสร็จแลว้ กราบลง ๓ หน

ลำดับน้นั พระอปุ ชั ฌายะแนะนำสามเณรไปตามระเบยี บแล้ว

พระอาจารย์ผูเ้ ป็นกรรมวาจา เอาบาตรมสี ายคล้องตัวผู้มุ่งอปุ สมบท

บอกบาตรและจีวร ผู้ม่งุ อปุ สมบทพงึ รบั ว่า อามะ ภนั เต ๔ หน
ดงั น้
ี
คำบอกบาตรจีวร คำรับ

๑. อะยนั เต ปัตโต. อามะ ภนั เต.

๒. อะยงั สงั ฆาฏ.ิ อามะ ภันเต.

๓. อะยงั อตุ ตะราสงั โค. อามะ ภันเต.

๔. อะยัง อันตะระวาสะโก. อามะ ภนั เต.

ต่อจากน้ัน พระอาจารย์ท่านบอกให้ออกไปข้างนอกว่า

“คจั ฉะ อะมมุ ห๎ ิ โอกาเส ติฏฐาห”ิ พงึ ถอยออกลกุ ข้ึนเดินไป

ยืนอยู่ในท่ีท่ีกำหนดไว้ พระอาจารย์ท่านสวดสมมติตนเป็นผู้สอน

ซอ้ มแล้วออกไปสวดถามอันตรายกิ รรม พงึ รับวา่ นัตถิ ภันเต
๕ หน และ อามะ ภันเต ๘ หน ดงั น้ี

ถาม ตอบ


๑. กุฏฐัง? นตั ถิ ภันเต.


๒. คณั โฑ? นตั ถิ ภันเต.


131

๓. กิลาโส? นัตถิ ภนั เต.

๔. โสโส? นตั ถิ ภันเต.

๕. อะปะมาโร? นัตถิ ภนั เต.

๑. มะนสุ โสส?้ิ อามะ ภันเต.

๒. ปรุ โิ สสิ้? อามะ ภันเต.

๓. ภชุ ิสโสสิ้? อามะ ภันเต.

๔. อะนะโณส้ิ? อามะ ภนั เต.

๕. นะสิ้ ราชะภะโฏ? อามะ ภนั เต.

๖. อะนุญญาโตสิ้ มาตาปติ ูห?ิ อามะ ภันเต.

๗. ปะรปิ ุณณะวีสะติวสั โสส?้ิ อามะ ภนั เต.

๘. ปะริปุณณันเต ปตั ตะจีวะรัง? อามะ ภนั เต.

๑. กินนาโมสิ? อะหัง ภันเต....(๑).....

นามะ.

๒. โก นามะ เต อุปัชฌาโย? อุปัชฌาโย เม ภันเต

อายัสม๎ า........(๒).........

นามะ.


ถ้าตอบพร้อมกันใหเ้ ปล่ียน เม เป็น โน

ชอ่ งท่ี.........(๑)........ไว้ พระอุปัชฌายะหรอื อาจารย์ทา่ นจะต้ัง

ชอื่ ของอุปสมั ปทาเปกขะ กรอกลงช่องให้ไวก้ อ่ นวันบวช และช่อง
ท่.ี ........(๒)........... ไวใ้ นชอ่ งชื่อของพระอปุ ัชฌาย์ ก็เช่นเดียวกนั ให้

กรอกตามช่ือของพระอุปัชฌายะ ซง่ึ ท่านจะบอก และกรอกใหไ้ ว้

กอ่ นวันบวช


132

ครั้นสวดสอนซ้อมแลว้ ท่านกลับเข้ามาสวดขอเรยี กอุปสัมปทา-
เปกขะเขา้ มา อุปสมั ปทาเปกขะพึงเขา้ มาในสงั ฆสนั นิบาตกราบลง
ตรงหน้าพระอุปชั ฌายะ ๓ หน แล้วนั่งคกุ เข่าประนมมือเปล่งวาจา
ขออุปสมบท ว่าดงั น้
ี

สงั ฆมั ภนั เต, อุปะสัมปะทัง ยาจาม,ิ อุลลุมปะตุ มัง
ภนั เต, สงั โฆ อะนุกัมปัง อุปาทายะ.

ทุติยัมปิ ภันเต, สังฆัง อุปะสัมปะทัง ยาจามิ,
อุลลุมปะตุ มงั ภนั เต, สงั โฆ อะนกุ ัมปัง อุปาทายะ.

ตะติยัมปิ ภันเต, สังฆัง อุปะสัมปะทัง ยาจามิ,
อลุ ลมุ ปะตุ มัง ภนั เต, สังโฆ อะนกุ ัมปัง อปุ าทายะ.


ถา้ วา่ พรอ้ มกันใหเ้ ปลยี่ น ยาจามิ เปน็ ยาจามะ เปล่ยี น
มัง เป็น โน

ในลำดับน้ัน พระอปุ ัชฌายะกล่าวเผดียงสงฆแ์ ลว้ พระอาจารย์
สวดสมมติตนถามอันตรายิกธรรม อุปสัมปทาเปกขะพึงรับว่า
นตั ถิ ภันเต ๕ หน อามะ ภันเต ๘ หน ตอบชื่อตนและชื่อ
อุปชั ฌายะรวม ๒ หน โดยนยั หนหลงั แตน่ ัน่ พึงนงั่ ฟงั ท่านสวด
กรรมวาจาอปุ สมบทไปจนจบ ครน้ั จบแล้วทา่ นเอาบาตรออกจากตัว
พึงกราบ ๓ หน นัง่ พับเพยี บประนมมอื ฟังพระอุปชั ฌายะบอก
อนศุ าสนไ์ ปจนจบแล้วรับว่า อามะ
ภันเต แล้วกราบ ๓ หน


จบวิธีอปุ สมบทแบบเอสาหงั


…………………………………

133

หมวดวินยั กรรม



วิธีทำพินทุกปั ปะ (๑) (๒) (๔)


ใช้ดินสอดำ หรือสีอย่างอื่นก็ได้ วาดเป็นจุดหรือแววกลม
ทเี่ อกเทศแห่งผา้ พึงเปลง่ วาจา หรอื ผูกใจในขณะทท่ี ำอยูว่ ่า


“อมิ ํ พินฺทุกปฺปํ กโรม”ิ



…………………………………


อธิษฐาน (๑) (๓) (๔)


อธิษฐานมี ๒ คือ

๑. อธิษฐานด้วยกาย เอามือจับหรือลูบบริขารที่จะ

อธิษฐานแลว้ ทำความผูกใจตามคำอธิษฐาน


๒. อธษิ ฐานด้วยวาจา คอื ลัน่ คำอธษิ ฐาน ไม่ถกู ของ

ด้วยกายก็ได้ แจกออกเปน็ ๒ คือ

๒.๑ อธิษฐานในหัตถบาส ของอยู่ภายใน ๒ ศอกคืบ หรอื
ศอก ๑ ในระหวา่ ง

๒.๒ อธษิ ฐานนอกหัตถบาส ของอยูห่ า่ งตัวเกนิ ๒ ศอก คืบ
หรอื ศอก ๑ ในระหว่าง


…………………………………

(๑) บุพพสกิ ขาวรรณนา หนา้ ๒๒๗, ๔๔๖-๔๖๖

(๒) วนิ ยั มขุ เลม่ ๑ หนา้ ๑๖๔-๑๖๕

(๓) วินัยมขุ เลม่ ๒ หน้า ๑๖๐-๑๖๕

(๔) อุปสมบทวธิ ี หนา้ ๕๑-๕๔


134

คำอธิษฐานบรขิ ารต่างๆ


คำอธิษฐานบรขิ ารส่งิ เดียวในหตั ถบาส ว่าดังน
้ี

สงั ฆาฏิ (ผา้ ทาบ) “อมิ ํ สงฆฺ าฏึ อธฏิ €ฺ าม”ิ


อตุ ตราสงค์ (ผา้ หม่ ) “อมิ ํ อตุ ฺตราสงคฺ ํ อธิฏ€ฺ ามิ”


อนั ตรวาสก (ผา้ นงุ่ ) “อมิ ํ อนฺตรวาสกํ อธิฏ€ฺ ามิ”


บาตร “อมิ ํ ปตตฺ ํ อธิฏฺ€าม”ิ


ผา้ นสิ ีทนะ (ผา้ ปูน่งั ) “อิมํ นสิ ที นํ อธิฏ€ฺ าม”ิ


ผา้ ปดิ ฝี “อิมํ กณฑฺ ุปฏิจฉฺ าทึ อธฏิ €ฺ ามิ”


ผา้ อาบนำ้ ฝน “อมิ ํ วสสฺ กิ สาฏกิ ํ อธิฏ€ฺ าม”ิ


ผา้ ปนู อน “อมิ ํ ปจจฺ ตถฺ รณํ อธิฏ€ฺ าม”ิ


ผ้าเชด็ หนา้ เชด็ ปาก “อิมํ มุขปญุ ฉฺ นโจลํ อธฏิ €ฺ ามิ”


ผา้
เป็นบริขาร “อมิ ํ ปริกฺขารโจลํ อธฏิ ฺ€าม”ิ



ถา้ จะอธษิ ฐานผา้ หลายผืนควบกัน ให้ว่าดังนี้ :-


ผ้าปูนอน “อิมานิ ปจฺจตถฺ รณานิ อธิฏฺ€าม”ิ


ผา้ เช็ดหน้าเช็ดปาก “อิมานิ มขุ ปุฉฺ นโจลานิ อธิฏ€ฺ าม”ิ


ผ้าเป็นบริขาร “อิมานิ ปรกิ ขฺ ารโจลานิ อธฏิ €ฺ าม”ิ


ถ้าของอยู่ห่างตัว พึงใช้อธิษฐานนอกหัตถบาสลั่นวาจาตาม

แบบน้ัน แตเ่ ปลี่ยนบทวา่ “อมิ ํ” เป็น “เอต”ํ เปลี่ยนบทวา่


“อิมานิ” เป็น “เอตานิ”


135

เม่ือจะอธิษฐาน ถ้าเป็นบริขารที่กำหนดให้มีแต่สิ่งเดียว
ของเดิมมีอยู่แล้ว จะเปลี่ยนใหม่ต้องเลิกของเดิมเสียก่อน ยกเลิก

บริขารเดิมท่านเรียกว่า ปจั จทุ ธรณ์ หรอื ถอนอธษิ ฐาน มแี บบ


วางไว้ แสดงผา้ สงั ฆาฏิเป็นตัวอยา่ ง ว่าดงั น
ี้

“อิมํ สงฺฆาฏึ ปจฺจทุ ฺธรามิ”


ยกเลิกบริขารอ่ืน พึงเปลี่ยนตามช่ือถ้าเป็นบริขารที่จะใช้
นุ่งห่ม พึงย้อมให้ได้สี และทำพินทุกัปปะ ตามแบบอันกล่าวแล้ว

ก่อนจึงอธิษฐาน


…………………………………


วกิ ัป (๑) (๒) (๓) (๔)


ผ้านอกจากของอธิษฐานมีประมาณเพียงยาว ๘ นิ้ว
กวา้ ง ๔ นว้ิ พอเป็นช้นิ ใช้ประกอบเป็นจวี รได้ เรยี กวา่ อติเรก
จีวร ภิกษุมเี ป็นสิทธขิ องตนได้เพียง ๑๐ วนั มเี กินกำหนดนัน้
ไปมสี ิกขาบทปรับอาบัตปิ าจิตตยี ์ท่ใี ห้สละของนัน้ เสีย ภกิ ษุปรารถนา
จะเอาไว้ใช้ นอกจากการอธิษฐาน พงึ ทำใหเ้ ปน็ ของ ๒ เจ้าของ
ในระหว่างตนกบั ภกิ ษุอื่น เรยี กว่า วกิ ัป วกิ ปั แก่สามเณรท่านก็
อนุญาต แตท่ ำกนั มากในระหว่างภิกษดุ ว้ ยกนั


(๑) บพุ พสกิ ขาวรรณนา หน้า ๔๕๔-๔๖๖

(๒) วนิ ัยมขุ เลม่ ๑ หนา้ ๑๖๖-๑๖๙

(๓) วินยั มุข เลม่ ๒ หน้า ๑๖๕-๑๖๗

(๔) อุปสมบทวิธี หนา้ ๕๔-๕๖


136

วกิ ัปมี ๒ คือ

๑. วิกปั ต่อหนา้ คอื วกิ ัปต่อหนา้ ผรู้ ับในหตั ถบาส

จวี รผนื เดยี ว ว่า “อิมํ จีวรํ ตุยหฺ ํ วิกปเฺ ปม”ิ

จวี รหลายผนื วา่ “อิมานิ จีวรานิ ตุยฺหํ วิกปเฺ ปมิ”

บาตรใบเดียว วา่ “อมิ ํ ปตตฺ ํ ตุยฺหํ วกิ ปฺเปมิ”

บาตรหลายใบ วา่ “อิเม ปตฺเต ตยุ หฺ ํ วิกปเฺ ปมิ”

๒. วกิ ัปลับหลงั คอื วิกปั ใหส้ หธรรมิกรปู ใดรปู หนง่ึ
ผไู้ ม่ไดอ้ ยเู่ ฉพาะหน้าลัน่ วาจาต่อหนา้ สหธรรมิกรปู อ่นื ในทนี่ ี้
จักไมข่ อกลา่ วโดยละเอียด ในทางปฏิบัตทิ ีท่ ำกันมา ใชว้ ิกัป
ตอ่ หนา้ ก็เพียงพอใหส้ ำเรจ็ ประโยชนต์ ามตอ้ งการไดแ้ ล้ว

วกิ ปั ต่อหน้า ถ้าของอยู่นอกหตั ถบาส ให้วา่

“อิต”ํ แทน “อมิ ”ํ

“เอตาน”ิ แทน “อมิ าน”ิ

“เอเต” แทน “อิเม”

จวี รทว่ี ิกัปไว้ จะบริโภคต้องขอใหผ้ ูร้ ับถอนกอ่ น ไมท่ ำ
อยา่ งนัน้ แล้วบริโภค มีสกิ ขาบทปรบั อาบัติปาจิตตยี ์

คำถอนวิกัปตอ่ หนา้ ในหัตถบาส ว่าดังนี้ :-

ผู้ถอนแก่กว่า

จวี รผืนเดียว “อิมํ จวี รํ มยหฺ ํ สนตฺ กํ ปริภญุ ชฺ วา

วสิ ชฺเชหิ วา ยถาปจจฺ ยํ วา กโรห”ิ

จีวรหลายผืน “อมิ านิ จวี รานิ มยหฺ ํ สนตฺ กานิ ปรภิ ญุ ฺช

วา วสิ ชเฺ ชหิ วา ยถาปจจฺ ยํ วา กโรหิ”


137