การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้

บทที่ 4 การออกแบบการวจิ ัย

วิเชยี ร อนิ ทรสมพนั ธ1"

การออกแบบการวิจัยเริ่มต1นจากการกำหนดป7ญหาวิจัย การท่ีจะทำวิจัยเร่ืองใดน้ันย@อมขึ้นอยู@
กับความสนใจ ความร1ู ความสามารถ และประสบการณIของผ1ูวิจัยท่ีมีอย@ู เว1นแต@การวิจัยนั้นเกิดจาก
ความต1องการของหน@วยงาน การออกแบบการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนร1ูจึงมุ@งศึกษาส่ิงที่เกิดขึ้นเฉพาะ
กับการจัดการเรียนรู1 ป7ญหาวิจัยไม@ควรจะกว1างมากหรือแคบจนเกินไป มีความเฉพาะเจาะจงพอท่ีจะเห็น
ประเด็นของการวิจัย การกำหนดป7ญหาวิจัยนับว@าเปSนสิ่งท่ียาก โดยเฉพาะผ1ูเริ่มทำวิจัยเปSนครั้งแรกท่ีไม@
ทราบว@าจะทำวิจัยเรื่องอะไรดี และต1องเปSนเร่ืองใหม@ ไม@ซ้ำกับเรื่องของคนอ่ืนๆที่ทำมาแล1ว ในบทนี้จึงขอ
แนะนำการออกแบบการวิจัย ซ่ึงเปSนความรู1เกี่ยวกับแหล@งที่มาและเกณฑIในการพิจารณาหัวข1อป7ญหา
การวิจัย การกำหนดป7ญหาวิจัยและการทำให1ป7ญหาวิจัยชัดเจน ตลอดจนการกำหนดวัตถุประสงคIของ
การวิจัย การกำหนดสมมติฐาน ตลอดจนการออกแบบการวิจัยเชิงทดลองเพื่อที่จะได1รับประโยชนIจาก
การวจิ ัยทถ่ี กู ตอ1 ง

การออกแบบการวิจัย (Research Design) เปEนการวางแผนเพ่ือดำเนินการโครงการวิจัยโดยเริ่ม
ตั้งแตPการกำหนดปRญหาการวิจัยจนกระท่ังการเขียนรายงานและการเผยแพรP เกี่ยวขWองกับแนวคิด 4 ประการ
ไดWแกP การวางแผนการวิจัย กรอบแนวคิดการวิจัย การเก็บรวบรวมขWอมูล และเคร่ืองมือที่ใชWในการเก็บรวบรวม
ขWอมู ล รวมท้ั งวิธีการเก็บ รวบ รวมและการวิเคราะห1 ขWอมูล (Punch, 1998 . p. 66) นอกจากน้ั น
ก า ร อ อ ก แ บ บ ก า ร วิ จั ย ยั ง ร ว ม ค ว า ม ถึ ง ก า ร ร ะ บุ ถึ ง ข อ บ เ ข ต แ ล ะ ว า ง รู ป
แบบการวิจัยใหWไดWคำตอบที่เหมาะสมกับปRญหาการวิจัยอีกดWวย การออกแบบการวิจัยในบทนี้จึงจะกลPาวถึง
ปRญหาการวิจัย วัตถุประสงค1การวิจัย การกำหนดช่ือเรื่อง การกำหนดสมมติฐานการวิจัย และการออกแบบการ
วิจัยเชิงทดลอง เพอื่ เปEนพ้นื ฐานความรWูเพอื่ นำไปใชใW นการวิจัยเพอ่ื พัฒนานวตั กรรมการเรียนรWูไดW

ป"ญหาการวิจัย

ปRญหาการวิจัยเปEนส่ิงที่ผWูวิจัยตWองการศึกษา มีความสงสัย และอยากรWูคำตอบวPา “เปEนสิ่งใด คืออะไร
หรือมีลักษณะเปEนอยPางไร” การกำหนดปRญหาการวิจัยจึงเปEนวิธีการท่ีผWูวิจัยระบุหรือบอกถึงประเด็นของปRญหา
ท่ีตWองการศึกษาหรือตWองการวิจัยใหWชัดเจน เพ่ือใหWเปEนท่ีเขWาใจใหWตรงกันวPา ผWูวิจัยจะคWนหาความรูWความจริง
เกย่ี วกับเรื่องอะไร มีความกวWางลึกมากนอW ยเพยี งใด

การกำหนดปRญหาการวิจัยจึงเปEนลักษณะของการช้ีแจงรายละเอียดเกี่ยวกับหัวขWอปRญหาการวิจัยที่
กำหนดไวWวPา มีความมุPงหมายอยPางไร การทำวิจัยน้ันจะมีคุณคPาอยPางไร มีวิธีการอยPางไรบWางในการหาขWอมูลมา
ตอบปRญหาการวิจยั เปนE ตนW

---------------------------------------------------------------------------------

"รองศาสตราจารยป์ ระจาํ สาขาวชิ าการประเมนิ ผลและวจิ ยั ทางการศกึ ษา

40 วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรูW
จากหัวขWอปRญหาการวิจัยท่ีกำหนดไวWไดWกะทัดรัดและชัดเจนแลWว ก็อาจไมPเกิดความกระจPางใน

รายละเอียดปลีกยPอยวPา ผูWวจิ ยั จะแสวงหาความจรงิ อะไรบWาง จะดำเนินการอยPางไร จึงจะไดWขWอมูลมาตอบปRญหา
น้ัน ๆ ดWวยเหตุนี้ผูWวิจัยจึงตWองกำหนดนิยามปRญหาการวิจัยอีกตPอหนึ่ง ปRญหาการวิจัยจึงนำไปสูPการกำหนด
วตั ถปุ ระสงคก1 ารวิจยั ช่ือเรอื่ งการวจิ ัย และสมมตฐิ านการวิจัย เปEนการวางเปาq หมายของการวจิ ัยท่ีชัดเจน

ความสำคญั ของป0ญหาการวจิ ัย
ปRญหาการวิจัยเปEนจุดเร่ิมตWนของการวิจัย สุภรณ1 ล้ิมบริบูรณ1 และคณะ (2563) ไดWสรุปความสำคัญ
ของปญR หาการวจิ ัยไวดW ังน้ี
1. ปRญหาของการวิจัยเปEนตัวกำหนดเปqาหมายของการวิจัย และเปEนเคร่ืองช้ีแนวทางในการวิจัย
แนวทางในการรวบรวมขWอมูล และชPวยในการเตรียมเครื่องมือสำหรับเก็บขWอมูล ซึ่งเปEนสิ่งที่ชPวยนำทางใหWการ
วิจัยดำเนินไปอยาP งแจมP กระจPาง
2. ชPวยใหWทราบวPาหัวขWอท่ีผWูวิจัยสนใจน้ันสามารถทำการวิจัยไดWสำเร็จหรือไมPเพียงใด กลPาวคือ เปEน
ตัวกำหนดความยาก–งPายของเรื่อง ช้ีใหWเห็นถึงแนวทางในการเก็บรวบรวมขWอมูลชPวยในการคาดคะเนคPาใชWจPาย
และเวลาในการศกึ ษา กอP นที่จะลงมือทำการวจิ ยั
3. ปRญหาการวิจัยเปรียบเสมือนเสาหลักที่สำคัญในการตั้งสมมติฐาน โดยปกติปRญหาการวิจัยจะเปEน
หัวขWอกวWาง ๆ จำเปEนตWองยPอยปRญหาลงเพ่ือสะดวกในการกำหนดขWอสมมติฐานที่สามารถวัดและทดสอบไดW ใน
การวิจัยนั้น เราไมPพิสูจน1หรือทดสอบตัวปRญหา แตPพิสูจน1หรือทดสอบความสัมพันธ1ของขWอสมมติฐานจากปRญหา
การวจิ ยั อีกทางหน่ึง
การเลอื กหัวข:อป0ญหาการวจิ ยั
การพิจารณาเลือกหวั ขWอปญR หาการวิจัย มดี งั นี้
1. ผวWู ิจยั จะตอW งสามารถใหคW ำนยิ ามของปญR หาที่เลอื กมาทำการวิจยั ไดอW ยPางชดั เจน
2. ผูวW จิ ัยจะตWองทราบวาP ปRญหาการวิจยั น้ันประกอบดWวยตัวแปรอะไรบWาง
3. สามารถเขาW ใจปญR หาการวจิ ัยนั้นๆ ไดโW ดยตลอด
4. มคี วามสามารถในการกำหนดโครงสรWางและวิธีวิจัยในเรือ่ งนนั้ ๆ
ประเด็นปญ0 หาการวิจัยท่ดี ี
ลกั ษณะของปRญหาการวจิ ัยทด่ี ีมปี ระเด็นท่คี วรพจิ ารณา ดงั น้ี
1. ปญR หาการวจิ ัยควรรวมในรูปคำถาม เพราะจะชดั เจนกวPาอยูPในรูปประโยคบอกเลPา
2. ปRญหาท่ีนำมาวิจัยไมPควรกวWางเกินไป เพราะจะทำใหWเกิดความคลุมเครือในการเก็บและวิเคราะห1
ขWอมูล ถWาปRญหาใดกวWางมากอาจแยกออกเปEนหลายๆ ปRญหาไดW ในขณะเดียวกันก็ไมPควรใหWปRญหาแคบเกินไป
เพราะจะทำใหไW มนP าP สนใจและประยกุ ต1ใชไW มไP ดW
3. ปRญหาการวิจัยตWองชัดเจนทั้งในดWานแนวคิดและการสื่อสาร ถWาปRญหาไมPชัดเจนจะทำใหWทิศทางของ
การวจิ ัยไมPตรงตามความตอW งการ
4. ควรเปEนปRญหาการวิจัยที่มีความหมายและมีความสัมพันธ1กับทฤษฎี หรือสิ่งที่ปฏิบัติอยPูจะทำใหWผล
วจิ ยั มคี ณุ คPามากขึน้

วจิ ัยและพัฒนานวัตกรรมการเรยี นรูW 41
5. ถWาปRญหาการวิจัยที่กำหนดมีหลายขWอ ทุกขWอควรเปEนปRญหาในเร่ืองเดียวกัน และมีความสัมพันธ1กัน
อยPางใกลชW ิด
6. ปRญหาการวิจัยไมPควรขึ้นอยPูกับคPานิยม ควรเปEนขWอเท็จจริงท่ีพิสูจน1ไดW เชPน “ครูควรเปEนผูWหญิง
หรือไมP” เป#นป%ญหาการวิจัยท่ีไม5ดี แตPถWาแกWไขเปEน “ครูผWูหญิงสอนไดWดีกวPาครูผWูชายหรือไมP” จะเปEนปRญหาการ
วจิ ัยทีด่ กี วPา
แหลDงท่มี าของป0ญหาการวิจยั
ผูWท่ีเร่ิมทำการวจิ ัย อาจจะตWองแสวงหาแหลPงท่ีมาของปRญหาการวิจัย เพื่อใหWไดWประเด็นของปRญการวิจัย
เพื่อนำมาทำการวิจัยอาจไดWมาจากแหลPงตาP งๆ ดงั นี้
1. จากผลงานวิจัยอ่ืนท่ีศึกษาปRญหาท่ีเก่ียวขWองกับเนื้อหาวิชาที่สนใจ ในแงPของการศึกษาวิจัยตPอเนื่อง
หรือตอP ยอดจากการวิจยั นนั้
2. จากแงคP ดิ ทไ่ี ดWจากการสนทนา ซกั ถาม หรอื การบรรยายของผWูที่อยใูP นสาขาวิชาทส่ี นใจ
3. จากปญR หาตาP งๆ ที่เกดิ ข้ึนในขณะทป่ี ฏบิ ตั งิ าน
4. ไดWจากทฤษฎีหรือหลักการตPางๆโดยเฉพาะอยPางย่ิงทางการศึกษาการนำทฤษฎีตPางๆ มาทดลองใชW
ปรบั ปรุงหรือคนW ควWาตอP ไป
5. เปEนการวิเคราะห1หรือหาเหตุผลเพื่อสรุป หรือสนับสนุนวิพากษ1วิจารณ1ในเรื่องตPางๆ ในสาขาวิชาท่ี
ตนสนใจ
6. ไดจW ากการวเิ คราะหแ1 นวโนมW ของเหตุการณ1ตาP งๆ ทำใหเW กิดแนวคดิ คาดคะเนเหตุการณ1ในอนาคต
7. จากหนPวยงาน หรือสถาบันตPางๆ ที่ใหทW ุนเพือ่ ทำการวิจัย
การประเมินป0ญหาการวิจยั
กPอนการตัดสินใจเลือกปRญหาเพ่ือทำการวิจัย ผูWวิจัยควรประเมินปRญหาการวิจัยท่ีจะนำมาทำการวิจัย
โดยพิจารณาจากคำถามตอP ไปนี้
1. ปRญหาการวิจัยน้ันสามารถคWนควWาหาคำตอบไดWอยPางมีประสิทธิภาพดWวยกระบวนการวิจัยหรือไมP
สามารถหาขWอมลู มาสนบั สนนุ ไดWหรอื ไมP
2. ปRญหาน้ันมคี วามสำคัญและมีประโยชน1คมWุ คPากบั การวิจยั หรอื ไมP
3. ปRญหาทีน่ ำมาวจิ ยั นัน้ เปนE ปRญหาใหมหP รอื ไมP มีผูWศกึ ษาแลวW หรือยงั
4. ปRญหานั้นเหมาะสมกับผWูทำการวิจัยหรือไมP โดยพิจารณาในดWานความสนใจ ความสามารถในการ
ดำเนินการวจิ ยั ตลอดจนเคร่ืองมือทจ่ี ะนำมาใชใW นการวจิ ยั โดยพิจารณาจาก

4.1 ความสามารถในการวางแผน และดำเนินงานการวิจยั ใหสW ำเรจ็ ลุลPวงไปดวW ยดี
4.2 ความสามารถในการสราW งเครื่องมือที่มปี ระสทิ ธภิ าพและเกบ็ รวบรวมขอW มูล
4.3 ความรเูW กยี่ วกับการวจิ ยั และการวเิ คราะหท1 างสถิติ
4.4 งบประมาณสำหรบั การวจิ ยั
4.5 เวลาที่ใชWในการดำเนินงาน ต้ังแตPวางแผนงาน สรWางเคร่ืองมือ รวบรวมขWอมูล วิเคราะห1
ขWอมูล แปลผลการวิจยั ตลอดจนรายงานการวิจยั

42 วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรWู

4.6 ปRญหา อุปสรรค และขอW ขัดขWองที่อาจเกดิ ขน้ึ ไดW
การนิยามปRญหาการวิจัย ผูWวิจัยจะตWองเขียนหัวขWอปRญหาการวิจัยดWวยภาษาท่ีสื่อความไดWถูกตWอง ไมPมี
ความกำกวม ในท่ีนี้ขอนำเสนอตวั อยาP งปญR หาการวจิ ัย
ตัวอยDางท่ี 1 ผWูวิจัยตWองการศึกษาเจตคติตPอการจัดกิจกรรมพัฒนาคุณลักษณะบัณฑิตของนักศึกษา
คณะครุศาสตร1 มหาวิทยาลัยราชภัฏบWานสมเด็จเจWาพระยา โดยตWองการศึกษาวPานักศึกษาคณะครุศาสตร1
มหาวิทยาลัยราชภัฏบWานสมเด็จเจWาพระยามีเจตคติตPอการจัดกิจกรรมพัฒนาคุณลักษณะบัณฑิตอยูPในระดับใด
และมีแตPละระดับช้ันป~ แตPละสาขาวิชาและแตPละความแตกตPางกันหรือไมP เพ่ือนำไปใชWในการพัฒนาเจตคติของ
นักศึกษาคณะครุศาสตร1 มหาวิทยาลัยราชภัฏบWานสมเด็จเจWาพระยา และพัฒนาการจัดกิจกรรมคุณลักษณะ
บณั ฑติ ของนกั ศกึ ษาตPอไป
ตัวอยDางที่ 2 ผูWวิจัยตWองการศึกษาการเรียนรูWอยPางมีความสุขของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาตอนตWน
โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 2 วPาระดับของการเรียนรูWอยPางมีความสุขของ
นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาตอนตWน โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 2 น้ันอยPูในระดับ
ใด มีความแตกตPางกันระหวPางชั้น ระหวPางระดับผลการเรียน และระหวPางโรงเรียน หรือไมP เพ่ือนำไปใชWในการ
ปรบั ปรุง สงP เสริมการจัดการเรยี นรูเW พอื่ สงP เสรมิ ใหนW ักเรยี นมคี วามสุขในการเรียนรูWเพิ่มขึ้น
ตัวอยDางที่ 3 ผูWวิจัยตWองการศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาไทยของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~
ท่ี 3 โรงเรียนทวีธาภิเษก กรุงเทพมหานคร ที่เรียนดWวยวิธีการสอนแบบพหุปRญญา วPาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
วิชาภาษาไทยของนักเรียนจะมีความแตกตPางกันระหวPางกPอนเรียนกับหลังเรียนดWวยวิธีการสอนแบบพหุปRญญา
หรือไมP เพื่อจะไดWนำวิธีการสอนดWวยรูปแบบพหุปRญญาไปใชWในการจัดการเรียนการสอนวิชาภาษาไทยหรือวิชา
อ่นื ๆ เพอื่ พัฒนาผลสัมฤทธิท์ างการเรยี นของนักเรยี นใหWดขี ้ึน
ตัวอยDางท่ี 4 ผWูวิจัยตWองการศึกษาความสามารถทางการอPานภาษาอังกฤษเพ่ือความเขWาใจของนักเรียน
ช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 1 โรงเรียนชิโนรสวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร ท่ีไดWรับการสอนดWวยวิธี SQ3R เพื่อใหWทราบถึง
การเรียนรWูดวW ยวธิ สี อน SQ3R วPา สPงผลใหWนักเรียนมีความสามารถทางการอPานภาษาอังกฤษเพอื่ ความเขWาใจกอP น
และหลังเรียนแตกตPางกันหรือไมP และนักเรียนที่มีผลการเรียนแตกตPางกันมีความสามารถทางการอPาน
ภาษาอังกฤษเพ่ือความเขWาใจแตกตPางกันหรือไมP เพื่อนำผลการวิจัยไปใชWในการพัฒนาความสามารถทางการอPาน
ภาษาองั กฤษเพือ่ ความเขาW ใจใหสW งู ย่งิ ขึน้
ตัวอยDางของการแก:ไขการเขียนปญ0 หาการวจิ ยั เพื่อพฒั นาการเรยี นร:ู
ที่ ปญ0 หาการวจิ ยั ทีไ่ มDดี ปญ0 หาการวิจัยท่ีแก:ไขใหด: ขี ึน้

1 วิธีสอนท่ีดีสำหรับนักเรียนชั้น 1. วิธีสอนแบบบูรณาการสPงผลตPอผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของ
มัธยมศึกษาป~ที่ 1ควรเปEนวิธี นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 1 อยใPู นระดบั ใด
สอนแบบบรู ณาการใชPหรอื ไมP 2. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 1 ท่ีเรียนดWวยวิธีสอนแบบ
บูรณาการมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนกPอนและหลังเรียนแตกตPาง
กนั หรอื ไมP

วิจัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรWู 43

ที่ ป0ญหาการวจิ ยั ทีไ่ มDดี ปญ0 หาการวจิ ยั ที่แกไ: ขให:ดขี ้ึน

2 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 2 1. การสอนแบบโครงงาน (Project Work) จะทำใหWการ
จะไดWรับการสอนแบบไหนดีจึง ทำงานเปEนทีมของนกั เรียนช้ันมธั ยมศกึ ษาป~ที่ 2 อยPูในระดบั ใด
จะทำใหWการทำงานเปEนทีมดี 2. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 2 ท่ีเรียนดWวยวิธีการสอนแบบ
ขึ้น โครงงาน (Project Work) มีระดับการทำงานเปEนทีมกPอนและ
หลังเรยี นแตกตาP งกันหรอื ไมP

3 นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 3 1. การเรียนการสอนโดยใชWเกมส1ออนไลน1จะทำใหWผลสัมฤทธิ์
มักจะติดเกมส1 และมีผลการ ทางการเรียนของนกั เรียนช้นั มัธยมศึกษาป~ท่ี 3 อยูPในระดบั ใด
เรียนต่ำ จะทำอยPางไรจึงจะดี 2. นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 3 ที่ไดWรับการเรียนการสอนโดย
ขน้ึ ใชเW กมส1ออนไลนจ1 ะทำใหWผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนสูงขึ้นหรอื ไมP

4 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 1 1. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 1 ที่ไดWรับการจัดการเรียนรWูโดย
ควรจะใชWวิธีการสอนแบบใดดี ใชWปRญหาเปEนฐานรPวมกับเทคนิค STAD จะมีความสามารถคิด
ถึ ง จ ะ ท ำ ใ หW นั ก เรี ย น มี วิเคราะหอ1 ยูPระดบั ใด
ความสามารถคิดวิเคราะห1 2. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 1 กPอนและหลังการจัดการ
สงู ขน้ึ เรีย น รWูโด ย ใชW ปR ญ ห าเปE น ฐาน รPวม กั บ เท ค นิ ค STAD มี
ความสามารถคิดวิเคราะหแ1 ตกตPางกันหรือไมP

ตัวอยDางของการแกไ: ขการเขียนปญ0 หาการวจิ ยั เพื่อพฒั นาการเรยี นร:ู

ท่ี ปญ0 หาการวจิ ยั ท่ไี มดD ี ปญ0 หาการวจิ ัยที่แก:ไขใหด: ีขึน้

5 ระดับการเรียนของนักเรยี น 1. ผลการเรยี นของนักเรยี นอยใูP นระดับใดเปEนสPวนใหญP
กับเศรษฐกิจครอบครัวของ 2. นกั เรยี นสPวนใหญมP ีระดบั เศรษฐกิจครอบครัวของนักเรียนอยูP
นักเรยี นเปนE ของคกูP นั จริง ในระดับใด
หรอื ไมP 3. ระดบั ผลการเรยี นของนักเรยี นมีความสมั พันธ1กับระดับ
เศรษฐกิจครอบครัวของนกั เรียนหรอื ไมP

การกำหนดวัตถปุ ระสงคก8 ารวจิ ัย

การกำหนดวัตถุประสงค1การวิจัยเปEนส่ิงสำคัญมาก เพราะวัตถุประสงค1การวิจัยเปEนจุดมุPงหมายหรือ
เปqาหมายที่จะไดWคำตอบของปRญหาการวิจัยนั้น เปEนการชPวยขยายความหมายของช่ือเรื่องใหWชัดเจนขึ้น วPา
ตWองการศึกษาอะไร กับใคร ในแงPมุมใดบWาง นอกจากนั้นยังชPวยใหWการดำเนินการวิจัยในข้ันตอนอ่ืนๆ เปEนไป
อยPางถูกตWองและตรงกับความตWองการของผWูวิจัย เชPน ชPวยในการกำหนดขอบเขตของการวิจัย ชPวยในการ
ต้งั สมมติฐาน ชPวยในการสราW งแบบสอบถาม ชวP ยในการเลอื กสถิตวิ ิเคราะห1ขWอมูล เปนE ตนW

การกำหนดวัตถุประสงค1การวิจัยจึงเปรียบเหมือนหัวใจของการวิจัย เพราะวัตถุประสงค1การวิจัยเปEน
เปqาหมายท่ีผูWวิจัยตWองการศึกษาเพ่ือใหWไดWผลการวิจัยสอดคลWองกับปRญหาการวิจัย เปEนตัวกำหนดผลลัพธ1หรือ
คำตอบของการวิจัยวPาจะตWองตอบใหWสอดคลWองกับวัตถุประสงค1การวิจัย ดังนั้นผWูวิจัยตWองเขียนใหWสื่อความหมาย

44 วิจยั และพัฒนานวัตกรรมการเรียนรWู
ไดWชัดเจน เพราะการเขียนวัตถุประสงค1การวิจัยที่ไมPชัดเจนอาจทำใหWเกิดความยุPงยากในการดำเนินการข้ันตอน
อนื่ ๆ ตามมาไดW
ลักษณะการเขียนควรข้นึ ตWนดWวยคำวPา “เพือ่ ” แลWวตามดWวยขWอความทีแ่ สดงการกระทำในการวิจัย เชPน
เพ่ือศึกษา……. เพื่อเปรียบเทียบ… เพื่อศึกษาความสัมพันธ1… ฯลฯ โดยเขียนเปEนประโยคบอกเลPา เขียน
เรียงเปEนขWอๆ ตามตัวแปรที่ตWองการศึกษา และเม่ือเขียนวัตถุประสงค1การวิจัยไวWแลWว ผูWวิจัยจะตWองทำการศึกษา
ใหWครบทุกขWอท่ีกำหนดไวW
ตวั อยDางของการเขยี นวตั ถุประสงคกQ ารวจิ ยั เพอื่ พัฒนาการเรียนร:ู
ตวั อยDางการเขียนวัตถปุ ระสงคQการวิจัยเรือ่ งท่ี 1
พิชญ1สินี เจดีรัตน1 และคณะ (2564, หนWา 64) ไดWทำการวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห1
ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 4 โดยใชWการวิจัยการเรียนรWูแบบสืบเสาะหาความรWูรPวมกับเทคนิคการใชWคำถาม
โดยกำหนดวตั ถปุ ระสงค1การวิจยั ไวWวาP
1.เพ่ือศึกษากระบวนการการพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห1ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 4 โดยใชWการ
วิจัยการเรียนรWูแบบสืบเสาะหาความรูWรPวมกับเทคนิคการใชWคำถามชองนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 4 รายวิชา
ชวี วทิ ยา โรงเรียนวรนารเี ฉลมิ จงั หวดั สงขลา ใหไW ดตW ามเกณฑท1 ก่ี ำหนดรอW ยละ 80 ของนกั เรยี นทงั้ หมด
2.เพ่ือเปรียบเทียบทักษะการคิดวิเคราะห1กPอนเรียนและหลังเรียน โดยใชWการวิจัยการเรียนรWูแบบสืบ
เสาะหาความรWูรPวมกับเทคนิคการใชWคำถามของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 4 รายวิชาชีววิทยา โรงเรียนวรนารี
เฉลิม จังหวดั สงขลา
ตัวอยาD งการเขียนวตั ถุประสงคกQ ารวจิ ัยเรอื่ งที่ 2
ศรัญญา ศิริวรศิลปŒ (2558, หนWา 1161) ไดWทำการวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง
การผลิตสินคWาและบริการ และความสามารถดWานกระบวนการวิจัย ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 2 ดWวยการ
จดั การเรยี นรWโู ดยใชWวจิ ยั เปEนฐาน ไดWกำหนดวตั ถุประสงค1การวจิ ยั ไวWดงั นี้
1. เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน เรื่อง การ ผลิตสินคWาและบริการ ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~
ที่ 2 ดวW ยการจัดการเรียนรWูโดยใชวW จิ ยั เปEนฐาน
2. เพื่อศึกษาความสามารถดWานกระบวนการวิจัย ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 2 ดWวยการจัดการ
เรียนรWโู ดยใชวW ิจยั เปนE ฐาน
3. เพ่อื ศกึ ษาความคิดเหน็ ของนักเรยี นชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท~ ่ี 2 ทีม่ ตี Pอการจดั การเรยี นรโูW ดยใชWวจิ ยั เปEนฐาน
ตัวอยDางการเขียนวตั ถปุ ระสงคQการวจิ ัยเรือ่ งท่ี 3
กรริสา จันทร1สุวรรณ (2563, หนWา 4) ไดWทำการวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
วิทยาศาสตร1และความสามารถในการแกWปRญหาของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยการจัดการเรียนรูWดWวย
กระบวนการใชWปญR หาเปนE ฐานตามแนวสะเต็มศกึ ษา โดยกำหนดวตั ถปุ ระสงค1ดงั น้ี
1. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร1ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยการจัด
การเรียนรWูดWวยกระบวนการใชWปRญหาเปEนฐานตามแนวสะเต็มศึกษา ระหวPางกPอนเรียนกับหลังเรียนและหลัง
เรยี น กบั เกณฑ1ทกี่ ำหนด

วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรWู 45

2. เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแกWปRญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยการจัดการ
เรียนรWู ดWวยกระบวนการใชปW RญหาเปนE ฐานตามแนวสะเตม็ ศกึ ษา ระหวาP งกPอนเรียนกบั หลังเรียน

ตัวอยDางการเขียนวัตถุประสงคQการวจิ ยั เรอื่ งที่ 4
สุเมธ เนาว1รPุงโรจน1 (2561, หนWา 26) ไดWทำการวิจัยเก่ียวกับการพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนเรื่อง
การถPายทอดลักษณะทางพันธุกรรมท่ีจัดการเรียนรูWแบบสืบเสาะหาความรWู (5E) และความพึงพอใจในการ
จัดการเรียนรูWของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 6 โรงเรียนหWวยยอด จังหวัดตรัง โดยกำหนดวัตถุประสงค1
ดังน้ี
1. เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เร่ือง การถPายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ที่จัดการเรียนรูWแบบ
สบื เสาะหาความรWู (5E) ของนกั เรยี นระดับช้ันมธั ยมศึกษาป~ที่ 6 โรงเรียนหWวยยอด จงั หวัดตรัง
2. เพ่ือศึกษาความพึงพอใจตPอการจัดการเรียนรูW เรื่อง การถPายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ที่จัดการ
เรยี นรWูแบบสบื เสาะหาความรWู (5E) ของนกั เรียนระดบั ชนั้ มธั ยมศึกษาป~ที่ 6 โรงเรียนหWวยยอด จงั หวัดตรงั
ตัวอยาD งของการเขยี นวัตถุประสงคกQ ารวิจัยเชิงทดลองเพื่อการเรียนร:ู
ตัวอยDางการเขียนวัตถุประสงคQการวจิ ัยเร่อื งท่ี 5
ชรินทร&ทิพย1 บัติสูงเนิน (2560) ไดWทำการวิจัยเชิงทดลองทำการเปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน
และความสามารถในการแกWปRญหาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยใชWวิธีสอนแบบบูรณาการรPวมกับศิลปะ
กับวิธสี อนแบบปกติ โดยกำหนดวัตถุประสงคก1 ารวจิ ัยดงั นี้

1. เพ่ือเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปCที่ 1 เร่ือง สารและสมบัติของสาร โดย
วิธีสอนแบบบูรณาการรLวมกับศิลปะกบั วธิ ีสอนแบบปกติ

2. เพื่อเปรียบเทยี บความสามารถในการแกปQ ญหาของนกั เรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปCที่ 1 โดยใชQ วิธีสอนแบบบูรณา
การรLวมกบั ศิลปะกบั วธิ สี อนแบบปกติ

ตัวอยDางการเขียนวตั ถุประสงคกQ ารวจิ ัยเร่ืองท่ี 6
จิรวดี ไทยสงคราม (2555) ไดWวิจัยเชิงทดลองทำการเปรียบเทียบการคิดวิเคราะห1 ผลสัมฤทธ์ิทางการ
เรียนและเจตคติเชิงวิทยาศาสตร1 กลPุมสาระการเรียนรูWวิทยาศาสตร1 เร่ืองสารและการเปล่ียนแปลงของนักเรียน
ช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 2 ระหวPางกลPุมท่ีเรียนโดยวิธีการสอน แบบผสมผสาน กับวิธีการสอนแบบปกติ โดยกำหนด
วัตถุประสงค1การวจิ ยั ดังน้ี
1. เพ่ือเปรียบเทียบความสามารถในการคิดวิเคราะห1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระการเรียนรูW
วิทยาศาสตร1 เร่ือง สารและการเปล่ียนแปลง และเจตคติเชิงวิทยาศาสตร1ของ นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 2
ระหวาP งการสอนแบบผสมผสาน และแบบปกติ
ตัวอยาD งการเขียนวตั ถปุ ระสงคQการวจิ ัยเรื่องที่ 7
มนสิชา เปลPงเจริญศิริชัย (2558) ไดWทำการวิจัยเชิงทดลองเปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของ
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 4 ท่ีเรียนดWวยการเรียนแบบรPวมมือ กับการเรียนแบบผสมผสานรPวมกับการเรียน
แบบรวP มมือ โดยกำหนดวัตถปุ ระสงคก1 ารวิจยั ดงั น้ี
1. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์กPอนเรียนกับหลังเรียนของกลPุมนักเรียนท่ีเรียนดWวยการเรียนแบบ

46 วิจัยและพฒั นานวัตกรรมการเรยี นรูW
รPวมมือ และกลPุมนักเรียนท่ีเรียนดWวยการเรียนแบบผสมผสานรPวมกับการเรียนแบบรPวมมือ รายวิชาเทคโนโลยี
สารสนเทศชนั้ มัธยมศึกษาปท~ ่ี 4
2. เพ่ือเปรียบเทียบผลสัมฤทธ์ิหลังเรียนของกลPุมนักเรียนที่เรียนดWวยการเรียนแบบรPวมมือกับกลPุม
นักเรียนที่เรียนดWวยการเรียนแบบผสมผสานรPวมกับการเรียนแบบรPวมมือ รายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศชั้น
มัธยมศกึ ษาปท~ ี่ 4
3. เพื่อศึกษาผลการทำงานรPวมกันของกลุPมนักเรียนที่เรียนแบบรPวมมือ และกลPุมนักเรียนท่ีเรียนแบบ
ผสมผสานรวP มกับการเรยี นแบบรPวมมอื
4. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนท่ีมีตPอการเรียนแบบรPวมมือ และการเรียนแบบผสมผสาน
รวP มกบั การเรยี นแบบรPวมมือ
ตัวอยาD งของการเขยี นวตั ถปุ ระสงคกQ ารวิจัยเชิงสำรวจการเรยี นรู:
ตัวอยาD งการเขยี นวตั ถุประสงคQการวจิ ยั เรือ่ งท่ี 8
มนธิชา ทองหัตถา (2564) ไดWทำการวิจัยเชิงสำรวจสภาพการจัดการเรียนรWูแบบออนไลน1ใน
สถานการณ1การแพรPระบาดของโรคติดเชื้อ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของครูกลPุมสาระการเรียนรWู
ภาษาตาP งประเทศ โรงเรยี นปากพนัง จงั หวดั นครศรีธรรมราช โดยกำหนดวัตถุประสงค1การวิจัยไวดW ังน้ี
1. เพื่อศึกษาแอพลิเคชันท่ีใชWในการจัดการเรียนรูWแบบออนไลน1ของครูโรงเรียนปากพนัง จังหวัด
นครศรีธรรมราช
2. เพื่อศึกษาปRญหาที่ครูพบในการจัดการเรียนรูWแบบออนไลน1ของนักเรียนโรงเรียนปากพนัง จังหวัด
นครศรธี รรมราช
ตัวอยDางการเขียนวตั ถปุ ระสงคQการวจิ ัยเร่ืองที่ 9
เจตน1สฤษฎิ์ สังขพันธ1 และคณะ (2558) ไดWทำการวิจัยเชิงสำรวจสภาพ และปRญหาการเรียนรWู
ภาษาอังกฤษของโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาสังกัดเทศบาลในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใตW โดยกำหนด
วัตถุประสงคก1 ารวจิ ยั ดงั น้ี
1. เพ่ือศึกษาสภาพการเรียนรูWภาษาอังกฤษระดับมัธยมศึกษาของโรงเรียนสังกัดเทศบาลในพ้ืนที่
จังหวดั ปตR ตานี ยะลา นราธวิ าส
2. เพ่ือศึกษาปRญหาในการเรียนรWูภาษาอังกฤษระดับมัธยมศึกษาของโรงเรียนสังกัดเทศบาลในพ้ืนท่ี
จงั หวดั ปRตตานี ยะลา นราธิวาส
ตัวอยDางการเขียนวตั ถปุ ระสงคQการวิจัยเร่ืองท่ี 10
แรกขวัญ นามสวาP ง และคณะ (2558) ไดวW จิ ยั เชิงสำรวจสภาพปRญหาและความตWองการการจัดการ
เรียนการสอนภาษาองั กฤษ สำหรบั นักเรียนที่มีความบกพรอP งทางการเรียนรWูดWานการอาP น ในระดบั ช้ัน
ประถมศึกษาป~ที่ 2-3 โดยกำหนดวัตถุประสงคก1 ารวิจัยดังนี้
1. เพื่อศึกษาสภาพปRญหาการจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ สาหรับนักเรียนที่มีความบกพรPอง
ทางการเรยี นรดูW WานการอPาน ในระดบั ช้นั ประถมศกึ ษาป~ที่ 2-3
2. เพ่ือศึกษาความตWองการ การจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ สาหรับนักเรียนที่มีความ

วจิ ัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรWู 47
บกพรอP งทางการเรยี นรดูW WานการอาP น ในระดบั ชัน้ ประถมศกึ ษาป~ที่ 2-3

ตวั อยาD งของวตั ถปุ ระสงคกQ ารวจิ ยั เชิงพฒั นานวัตกรรมเพอื่ การเรียนรู:
ตวั อยDางการเขยี นวัตถุประสงคกQ ารวจิ ัยเรอื่ งท่ี 11
ลีลาวดี ชนะมาร (2563, หนWา 11) ไดWวิจัยและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรWูเชิงรุกเพ่ือสPงเสริม
ความสามารถในการออกแบบการจัดประสบการณ1สำหรับเด็กปฐมวัยของนักศึกษาสาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย
โดยกำหนดวัตถปุ ระสงคก1 ารวิจยั ดงั นี้
1. เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรูWเชิงรุกเพื่อสPงเสริมความสามารถในการออกแบบการจัด
ประสบการณส1 ำหรบั เด็กปฐมวัยของนักศกึ ษาสาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย
2. เพ่ือศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรูWเชิงรุกเพ่ือสPงเสริมความสามารถ ในการ
ออกแบบการจดั ประสบการณ1สำหรับเด็กปฐมวยั ของนักศกึ ษาสาขาวชิ าการศกึ ษาปฐมวัย
3. เพ่ือศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาสาขาวิชาการศึกษาปฐมวัยที่มีตPอรูปแบบการจัดการเรียนรูW
เชิงรุก เพ่ือสPงเสริมความสามารถในการออกแบบการจัดประสบการณ1สำหรับเด็กปฐมวัยของนักศึกษาสาขาวิชา
การศกึ ษาปฐมวยั
ตัวอยาD งการเขยี นวัตถุประสงคQการวิจัยเรอ่ื งท่ี 12
วัฒนา พลาชัย และวินัย เพ็งภิญโญ (2562, หนWา 189) ไดWวิจัยและพัฒนาบทเรียนออนไลน1 Mobile
Learning โดยใชWปRญหาเปEนฐาน รPวมกับเทคนิคการเรียนแบบรPวมมือ ในรายวิชาการเขียนเว็บไซต1 สำหรับ
นกั เรยี นชั้นมธั ยมศกึ ษาป~ที่ 6 โรงเรยี นศรปี ระจนั ต1 “เมธีประมขุ ” โดยกำหนดวตั ถปุ ระสงคไ1 วWดังนี้
1. เพื่อพัฒนาบทเรียนออนไลน1 Mobile Learning โดยใชWปRญหาเปEนฐานรPวมกับเทคนิคการเรียน
แบบรPวมมือ ในรายวิชาการเขียนเว็บไซต1สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 6 โรงเรียนศรีประจันต1 “เมธี
ประมขุ ”
2. เพอ่ื หาประสทิ ธภิ าพของบทเรียนออนไลน1 Mobile Learning ทพ่ี ัฒนาขึน้
3. เพื่อเปรยี บเทยี บผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใชWบทเรยี นออนไลน1 Mobile Learning ทีพ่ ัฒนาขนึ้
4. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 6 ที่มีตPอบทเรียนออนไลน1Mobile
Learning ทีพ่ ัฒนาขน้ึ
ตวั อยDางการเขียนวัตถุประสงคกQ ารวจิ ยั เรื่องท่ี 13
ภัทราวดี วงศส1 ุเมธ (2559) ไดวW จิ ัยและพัฒนาเกีย่ วกบั สอื่ การเรยี นการสอนในรปู แบบเกมเสริมทักษะ
ภาษาองั กฤษสําหรับนกั เรียนระดับประถมศกึ ษา โดยทำเปนE กรณีศกึ ษาตนW แบบเกมระดบั ประถมศึกษาปท~ ี่ 1-3
โดยกำหนดวัตถปุ ระสงคก1 ารวิจัยดงั นี้
1. เพ่ือพัฒนาสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบเกมเสริมทักษะภาษาอังกฤษ สําหรับนักเรียนระดับ
ประถมศกึ ษา : กรณีศึกษาตWนแบบเกมระดบั ประถมศกึ ษาป~ท่ี 1-3
2. เพื่อประเมินความคิดเห็นของผWูสอนภาษาอังกฤษระดับประถมศึกษาป~ท่ี 1-3 ที่มีตPอประสิทธิภาพ
และประสิทธิผลในการดําเนินงาน รวมถึงความสวยงามของ รูปแบบการรับขWอมูลและการแสดงผลลัพธ1ของ
ตWนแบบเกม

48 วิจยั และพฒั นานวัตกรรมการเรยี นรูW

3. ประเมินความพึงพอใจของนักเรียนระดับประถมศึกษาป~ท่ี 1-3 ที่มีตPอความสวยงามของรูปแบบ
การรบั ขอW มลู การแสดงผลลัพธแ1 ละการเรียนภาษาองั กฤษผPานตWนแบบเกม

สรุปไดWวPา การกำหนดวัตถุประสงค1การวิจัยเปEนการกำหนดจุดหมายปลายทางของการวิจัย
วัตถุประสงค1การวิจัยเปEนเปqาหมายท่ีนำทางใหWมีการกำหนดสมมติฐาน การเก็บรวบรวมขWอมูล การวิเคราะห1
ขWอมูล และการไดWคำตอบของการวิจัยก็จะสอดคลWองหรือตรงกับวัตถุประสงค1การวิจัย ผูWวิจัยจะตWองเขียน
รายละเอียดของวัตถุประสงค1ของการวิจัยโดยพิจารณาถึงส่ิงท่ีผูWวิจัยตWองการศึกษา จากปRญหาการวิจัยที่ผูWวิจัย
ตอW งการหาคำตอบ นอกจากนน้ั จะตอW งพจิ ารณาถงึ ความเปนE ไปไดขW องการทำวิจัยตามวตั ถุประสงค1การวิจยั น้ันๆ

การกำหนดชอื่ เรอื่ งการวจิ ยั

การกำหนดช่ือเรื่องการวิจัยเปรียบเสมือนการนำเสนอภาพลักษณ1หรือหนWาตาของงานวิจัยที่ตWองการ
ศึกษา การกำหนดชื่อเร่ืองของการวิจัยนั้นจะสอดคลWองกับปRญหาการวิจัย วัตถุประสงค1การวิจัย ทำใหWทราบถึง
ตัวแปรที่ผูWวิจัยใชWในการวิจัย ระเบียบวิธีวิจัยที่สนใจมาดำเนินการวิจัยกับตัวแปรการวิจัย รวมทั้งทราบถึง
กลมPุ เปาq หมายของการวจิ ัย โดยท่วั ไปน้ันการกำหนดชอ่ื เรื่องของการวจิ ยั มหี ลักดังตPอไปนี้

1. ชื่อเร่ืองควรส้ัน กระชับ กะทัดรัด และใชWภาษาท่ีเขWาใจงPาย โดยระบุถึงลักษณะของการวิจัย ตัว
แปรการวิจัย กลPุมเปqาหมาย และหรือพืน้ ที่ของการวจิ ยั

2. การกำหนดชื่อเร่ืองตWองใหWตรงประเด็นปRญหาการวิจัย อPานแลWวทราบวPาจะวิจัยเก่ียวกับปRญหาอะไร
ไดWทนั ที

3. ชื่อเรื่องการวิจัยควรระบุถึง “ตัวแปรการวิจัย”“พ้ืนที่หรือขอบเขตการวิจัย” รวมท้ัง
“กลมPุ เปาq หมายของการวิจยั ”

4. ใชคW ำทบ่ี PงบอกใหWทราบถึงประเภทของการวิจยั เชนP การศกึ ษา การเปรียบเทียบ ความสัมพันธ1 การ
พฒั นารูปแบบการสอน ผลการใชวW ิธสี อน เปนE ตWน

5. ควรตั้งช่ือในลักษณะของคำนาม เชPน “การศึกษา” แทนคำวPา “ศึกษา” “การเปรียบเทียบ”
แทนคำวPา “เปรียบเทียบ” “ความสัมพันธ1” แทนคำวPา “สัมพันธ1” “การพัฒนารูปแบบการสอน” แทน
“พัฒนารปู แบบการสอน” เปนE ตWน

6. ควรเขียนเปนE ขอW ความที่เรยี บเรียงสละสลวยไดWใจความสมบรู ณ1
ตัวอยาD งของชอ่ื เร่ืองการวิจัย
ตัวอยDางช่อื เรอื่ งการวจิ ัยเพ่อื พฒั นาการเรยี นรู:
- การพฒั นาทักษะการคดิ วิเคราะห1ของนกั เรียนชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท~ ่ี 4 โดยใชกW ารวจิ ยั การเรียนรแWู บบ
สืบเสาะหาความรูWรวP มกับเทคนคิ การใชคW ำถาม (พชิ ญส1 ินี เจดยี 1รตั น1 และคณะ. 2564)
- การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การผลิตสินคWาและบริการ และความสามารถดWาน
กระบวนการวิจัยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 2 ดWวยการจัดการเรียนรWูโดยใชWวิจัยเปEนฐาน(ศรัญญา ศิริวร
ศิลป.Œ 2558)
- ผลของการสอนแบบบูรณาการดWวยการสอนแบบหWองเรียนกลับดWาน ส่ือประสม และนวัตกรรม
คุณลักษณ1ศึกษาดWานทักษะทางสังคมที่มีตPอพฤติกรรมและผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน สาระการเรียนรWูศาสน

วจิ ัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรูW 49
ประวัตขิ องนกั เรยี นชัน้ มธั ยมศกึ ษาป~ที่ 1 (นิอบณิ ูรอวี บือราเฮง. 2558)

- การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เร่ือง การถPายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ท่ีจัดการเรียนรูW แบบ
สืบเสาะหาความรูW (5E) และความพึงพอใจในการจัดการเรียนรWูของนักเรียนระดับช้ัน มัธยมศึกษาป~ท่ี 6
โรงเรยี นหวW ยยอด จังหวัดตรัง (สเุ มธ เนาว1รPงุ โรจน.1 2561)

- การพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนวิทยาศาสตร1และความสามารถในการแกWปRญหาของนักเรียนชั้น
มัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยการจัดการเรียนรWูดWวยกระบวนการใชWปRญหาเปEนฐานตามแนวสะเต็มศึกษา (กรริสา
จันทรส1 ุวรรณ. 2563)

- การพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร1 เรื่อง โจทย1ปRญหาการแปรผันของนักศึกษา
ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพป~ท่ี 1 ที่มีผลการเรียนตPอโดยใชWชุดกิจกรรมซPอมเสริมคณิตศาสตร1 (อรสา
จงั หวัดสุข. 2554).

- การวิจัยเชิงปฏิบัติการในการจัดการเรียนรWูโดยใชWปรากฏการณ1เปEนฐาน เร่ือง จลนศาสตร1เคมี ของ
นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 5 เพ่ือสPงเสริมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการคิดอยPางมีวิจารณญาณ
(ทณั ฑธร จยWุ สวสั ดิ์. 2564)

- การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความพึงพอใจในการเรียนวิชาศิลปะ เรื่อ การสรWางสรรค1เศษ
วัสดุ ของนักเรียนช้ันประถมศึกษาป~ท่ี 5 ท่ีเรียนดWวยการจัดการเรียนรูWแบบ 4 MAT (จันทิมา เมยประโคน.
2555)

ตวั อยาD งช่อื เรอื่ งการวิจัยเชิงสำรวจการเรยี นร:ู
- สภาพการจัดการเรียนรWูแบบออนไลน1ในสถานการณ1การแพรPระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา
2019 (COVID-19) ของครูกลุPมสาระการเรียนรูWภาษาตPางประเทศ โรงเรียนปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช
(มนธชิ า ทองหตั ถา. 2564)
- การศึกษาสภาพปRญหาและความตWองการการจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษสำหรับนักเรียนท่ีมี
ความบกพรPองทางการเรียนรูWดWานการอPาน ในระดับชั้นประถมศึกษาป~ท่ี 2-3 (แรกขวัญ นามสวPาง และคณะ.
2558)
- สภาพ และปRญหาการเรียนรูWภาษาอังกฤษของโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาสังกัดเทศบาลในพื้นท่ีสาม
จงั หวดั ชายแดนภาคใตW (เจตน1สฤษฎ์ิ สงั ขพนั ธ1 และคณะ. 2558)
ตวั อยาD งชอ่ื เรอื่ งการวิจัยเชงิ การวิจยั เชงิ ทดลอง
- การเปรียบเทียบการคิดวิเคราะห1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติเชิงวิทยาศาสตร1 กลุPมสาระ
การเรียนรูWวิทยาศาสตร1 เร่ืองสารและการเปลี่ยนแปลงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 2 ระหวPางกลPุมท่ีเรียนโดย
วธิ ีการสอนแบบผสมผสานกับวิธกี ารสอนแบบปกติ (จริ วดี ไทยสงคราม. 2555)
- การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิทางการเรียนและความสามารถในการแกWปRญหาของนักเรียนช้ัน
มัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยใชWวิธีสอนแบบบูรณาการรPวมกับศิลปะกับวิธีสอนแบบปกติ (ชรินทร&ทิพย1 บัติสูงเนิน.
2560)
- การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 4 ท่ีเรียนดWวยการเรียน

50 วิจัยและพฒั นานวตั กรรมการเรียนรWู

แบบรPวมมอื กบั การเรียนแบบผสมผสานรPวมกบั การเรียนแบบรPวมมือ (มนสชิ า เปลPงเจริญศิรชิ ัย. 2558)
ตัวอยาD งช่ือเร่ืองการวจิ ยั เชิงพฒั นานวตั กรรมการเรยี นร:ู
- การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรูWเชิงรุกเพ่ือสPงเสริมความสามารถในการออกแบบ การจัด

ประสบการณส1 ำหรบั เด็กปฐมวยั ของนักศกึ ษาสาขาวิชาการศกึ ษาปฐมวยั (ลลี าวดี ชนะมาร. 2563)
- การพัฒนาบทเรียนออนไลน1 Mobile Learning โดยใชWปRญหาเปEนฐาน รPวมกับเทคนิคการเรียน

แบบรPวมมือ ในรายวิชาการเขียนเว็บไซต1 สำหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 6 โรงเรียนศรีประจันต1 “เมธี
ประมุข” (วฒั นา พลาชยั และวินัย เพ็งภิญโญ . 2562)

- การพัฒนาสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบเกมเสริมทักษะภาษษอังกฤษสำหรับนักเรียน
ระดบั ประถมศึกษา : กรณีศึกษาต1นแบบเกมระดับประถมศึกษา (ภทั ราวดี วงศIสุเมธ. 2559)

- รูปแบบการเรียนการสอนตามหลักการแก1ป7ญหาเชิงสร1างสรรคIร@วมกับส่ือสังคมเพ่ือส@งเสริม
การสร1างสรรคIนวัตกรรมการศึกษาสำหรบั นิสิตวชิ าชีพครู (ฐาปนี สีเฉลียว. 2564)

- การพัฒนานวัตกรรมการสอนแบบผสมผสานโดยใชWโครงงานเปEนฐาน รายวิชา 468310 เทคนิค
การนำเสนอและการจัดนทิ รรศการ (น้ำมนต1 เรอื งฤทธิ์ . 2560)

- การพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรWูเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดของผูWเรียน ในระดับประถมศึกษา
(ปšยะนนั ท1 หิรัณย1ชโลทร และ สทิ ธกิ ร สุมาลี 2561)

จากแนวคิดและตัวอยPางช่ือเร่ืองการวิจัยที่ไดWนำเสนอมาขWางตWน สรุปไดWวPา ช่ือเร่ืองเปรียบเสมือนรูปรPาง
หนWาตาครPาวๆ ท่ีผูWวิจัยนำเสนอใหWผูWที่อPานไดWรับรูW โดยแสดงถึงตัวแปรการวิจัย ขอบเขตหรือพ้ืนที่การวิจัย อาจ
รวมถึงกลุPมเปqาหมายของการวิจัย โดยใชWขWอความที่กระชับไดWใจความ สละสรวย เขWาใจงPาย นPาสนใจ ไดWใจความ
สมบรู ณ1ตามการวจิ ยั ทวี่ างไวW

สมมตฐิ านการวิจยั

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ใหWความหมายของคำวPา "สมมติฐาน" ไวWวPา
หมายถึง ขWอคิดเห็นหรือถWอยแถลงท่ีใชWเปEนมูลฐานแหPงการหาเหตุผล การทดลอง หรือ การวิจัย นอกจากนั้น ยัง
หมายถึง การลองเดาคำตอบของปRญหาท่ีเปEนการคาดเดาอยPางมีหลักการไวWเปEนการลPวงหนWา สมมติฐานเปEนการ
คาดคะเนหาคำตอบท่ีอาจเปEนไดWอยPางสมเหตุสมผล สำหรับประเด็นปRญหาท่ีตั้งไวW การคาดคะเนอาจจะเปEนจริง
หรือไมPน้ัน ตWองทำการพิสูจน1 หรือทดลองเพ่ือหาขWอเท็จจริงโดยอาศัยขWอมูลตPางๆ ที่ไดWจากการศึกษา
หลักการ ทฤษฎี วิถีการทางสถิติ หรือขWอคWนพบจากการศึกษาท่ีทำมากPอนน้ี แตPการยอมรับสมมติฐานท่ีผPาน
การทดลองพิสจู นม1 าแลWว อาจจะถูกลบลWางไดดW วW ยผลการทดลองหรือการตรวจสอบและการพิสูจน1ใหมPๆ ไดW

การกำหนดสมมติฐานเปEนการกำหนดขWอความท่ีคาดคะเนคำตอบของปRญหา หรือเร่ืองที่สนใจไวWกPอน
จะทำการศึกษาซึ่งการคาดคะเนคำตอบน้ัน มPุงหวังใหWคำตอบหรือผลที่ไดWจากการศึกษาถูกตWองมากที่สุด ดังน้ัน
การตั้งสมมติฐาน จึงใชWหลักการของการทำนายผลหรือการคาดเดาเหตุการณ1จากประสบการณ1 ความรWูท่ีติดตัว
ของแตPละคน การต้ังสมมติฐานจัดเปนE ทกั ษะทางวทิ ยาศาสตร1ทกั ษะหนง่ึ

วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรูW 51

สมมติฐานการวิจัยเปEนลักษณะของส่ิงท่ีเราไดWกำหนดไวWเปEนพ้ืนฐานในการคาดคะเนคำตอบไวWลPวงหนWา
อยาP งสมเหตสุ มผล โดยมีลกั ษณะ ดังนี้

1. เปEนการตอบคำถามตามวตั ถปุ ระสงคท1 ีต่ ้ังไวW
2. แสดงความสัมพันธ1กนั ระหวาP งตัวแปร
3. ทดสอบไดWดวW ยวิธีการทางวิทยาศาสตร1
สมมติฐานการวจิ ัยอาจจะเปEนคำตอบท่ผี Wูวิจยั คาดคะเนไวW จงึ ไมจP ำเปนE ตอW งถกู เสมอไป อาจถูกหรอื ผดิ ก็
ไดW แตผP Wูวจิ ัยตอW งมนั่ ใจวาP ไดWทำการคาดคะเนอยาP งสมเหตสุ มผลตามทฤษฎีและสอดคลWองกับสภาพความเปนE จรงิ
โดยควรตง้ั สมมติฐานหลงั จากทไ่ี ดWทำการศึกษาเอกสารงานวิจยั ทเี่ ก่ยี วขWองกบั ปญR หาการวจิ ัยประเดน็ น้ัน เพ่ือใหW
ผวูW จิ ยั เกิดความชดั เจนในปญR หาทตี่ อW งการศกึ ษาและเห็นแนวทางของคำตอบวPานาP จะเปนE ไปในลกั ษณะใด ซ่ึงจะ
ชPวยใหWผวWู ิจัยสามารถคาดคะเนคำตอบไดWสมเหตสุ มผลและมอี ำนาจในการพยากรณส1 งู
แหลDงทม่ี าของสมมตฐิ าน
การตั้งสมมติฐานจะตWองต้ังอยPางสมเหตุสมผล ซ่ึงผูWวิจัยจะตWองอาศัยท่ีมาของสมมติฐานจากหลาย
แหลงP ทีม่ าดงั น้ี
1. ทฤษฎีตPางๆ ซ่ึงเปEนเน้ือหาของแขนงวิชานั้นๆ ผWูวิจัยจะตWองทำการศึกษาและทำความเขWาใจใน
ทฤษฎีและเน้ือหาเหลPาน้ัน ในอันท่ีจะชPวยใหWการกำหนดปRญหาและการต้ังสมมติฐานไดWเปEนอยPางดี และทำใหW
การวิจัยมีหลักยึด ทำใหกW ารไดขW อW คWนพบที่มนี ำ้ หนกั นาP เช่ือถอื
2. ขWอคWนพบจากการวิจัยที่มีผูWทำมาแลWว ซึ่งขWอคWนพบตPางๆ จะชPวยใหWผWูวิจัยสามารถนำไปใชWในการ
ตงั้ สมมติฐานไดW
3. ความเช่ือทวั่ ๆ ไป ของสงั คมและหลักความจรงิ ทเ่ี ปEนท่ียอมรบั ของคนทว่ั ไป
4. ประสบการณ1ตรงของผWูวิจัยเอง ซึ่งผWูวิจัยเองอาจเปEนผWูมีความรWู ความชำนาญ ในเรื่องนั้นเปEนอยPาง
ดี อีกท้งั อาจจะเปนE สิง่ ทผ่ี Wวู ิจยั ไดWทำงานคลกุ คลกี ับเร่อื งนน้ั มาตลอด
5. ผWูรูWหรือผูWท่ีเช่ียวชาญในเรื่องน้ันๆ โดยเฉพาะ ซ่ึงคำกลPาวหรือขWอคิดเห็นของบุคคลเหลPาน้ัน สามารถ
นำมาใชWในการตง้ั สมมตฐิ านไดW
6. การสังเกตพฤติกรรมหรือเหตุการณ1ตPางๆ ที่เกิดข้ึน รวมถึงการไดWมีการวิเคราะห1ถึงความสัมพันธ1
ของตัวแปรตPางๆ และแนวโนWมของพฤติกรรมหรือเหตุการณ1นั้นๆ ก็จะสามารถใชWเปEนแนวทางในการ
ตง้ั สมมตฐิ านไดW
ลักษณะของสมมติฐานการวิจัยท่ดี ี
สมมติฐานการวิจัยที่ดคี วรมลี กั ษณะดังนี้
1. สอดคลWองกับวัตถุประสงค1การวิจัย วPามีจุดมPุงหมายตWองการศึกษาอะไร สมมติฐานการวิจัยก็ควร
กำหนดใหWสอดคลWองหรืออยPใู นลกั ษณะแนวทางเดยี วกนั
2. ตWองตอบคำถามไดWครอบคลุมปRญหาทุกๆ ดWานท่ีศึกษา โดยระบุความสัมพันธ1ของตัวแปรที่สนใจใน
รูปของความแตกตPาง มากกวาP นWอยกวาP หรือสมั พันธ1กัน ซง่ึ สามารถสรปุ ไดWวาP เปนE จริงหรือไมP
3. สามารถทดสอบไดดW วW ยขWอมลู และวิธีการทางสถิติ

52 วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรWู

4. ใชภW าษาที่ชดั เจน เขWาใจงาP ย รัดกมุ
5. ตWองมีการพิสูจน1แตPละขWอเพียงประเด็นเดียว หากมีตัวแปรที่จะตWองศึกษาหลายตัว ควรแยกเปEน
สมมติฐานยPอยแตPละขWอ เพราะจะทำใหWสามารถมองเห็นการสรุปวPา ผWูวิจัยยอมรับหรือปฏิเสธสมมติฐานไดW
ชดั เจนยิ่งขน้ึ
6. มีความสมเหตุสมผลตามทฤษฎี หลกั การและเหตผุ ล สภาพท่เี ปนE จริงทยี่ อมรับกันท่ัวไป

หลังจากที่ผูWวิจัยตั้งสมมติฐานไดWแลWวจำเปEนตWองเขียนสมมติฐานในรูปของขWอความท่ีใชWภาษาส่ือ
ความหมายไวWเปEนหลักฐานในรายงานการวิจัย โดยเขียนเปEนประโยคบอกเลPาใหWมีความชัดเจน ซึ่งมีลักษณะการ
เขียน 2 ลกั ษณะ ไดแW กP

1. การเขียนสมมติฐานการวิจัยแบบมีทิศทาง (Directional Hypothesis) เปEนการเขียนโดยระบุ
ทิศทางของความสัมพันธ1ของตัวแปรการวิจัย วPามีความสัมพันธ1กันในทิศทางใด เชPน มากหรือนWอย ดีหรือเลว
สูงหรอื ต่ำ บวกหรอื ลบ

ตัวอยPางเชPน
วตั ถุประสงคก1 ารวิจัย : เพ่อื เปรยี บเทยี บเจตคตติ Pออาชพี ครรู ะหวาP งนกั ศกึ ษาหญงิ กับนกั ศึกษาชาย
สมมติฐานการวจิ ัย : นักศึกษาหญิงมเี จตคตติ อP อาชีพครูสงู กวาP นกั ศกึ ษาชาย
วตั ถุประสงค1การวิจยั : เพ่ือศึกษาความสัมพนั ธ1ระหวาP งการสบู บุหรี่ กบั โรคมะเร็งปอด
สมมติฐานการวจิ ัย : การสูบบุหรกี่ ับโรคมะเรง็ ปอดมคี วามสัมพันธก1 นั ทางบวก
วัตถุประสงค1การวิจัย : เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร1ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 1

ระหวPางกPอนเรียนกับหลังเรียน โดยการจัดการเรียนรWูดWวยกระบวนการใชWปRญหาเปEน
ฐานตามแนวสะเต็มศึกษา
สมมตฐิ านการวจิ ัย : ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร1ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 1 หลังเรียนสูงกวPา
กPอนเรียนโดยการจัด การเรียนรูWดWวยกระบวนการใชWปRญหาเปEนฐานตามแนวสะเต็ม
ศกึ ษา
วัตถุประสงค1การวิจัย : เพ่ือเปรียบเทียบทักษะการคิดวิเคราะห1กPอนเรียนและหลังเรียน โดยใชWการวิจัยการ
เรียนรWูแบบสืบเสาะหาความรWูรPวมกับเทคนิคการใชWคำถามของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา
ปท~ ่ี 4 รายวิชาชวี วิทยา โรงเรียนวรนารเี ฉลิม จงั หวดั สงขลา
สมมติฐานการวิจัย : ทักษะการคิดวิเคราะห1ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 4 รายวิชาชีววิทยา โรงเรียนวรนารี
เฉลิม จังหวัดสงขลา โดยใชWการวิจัยการเรียนรูWแบบสืบเสาะหาความรWูรPวมกับเทคนิค
การใชคW ำถาม สูงกวPากอP นเรียน
2. การเขียนสมมติฐานแบบไมPมีทิศทาง (Nondirectional Hypothesis) เปEนการเขียนสมมติฐานโดย
ไมPไดWระบุทิศทางของความสัมพันธ1ของตัวแปรการวิจัย จะระบุเพียงแคPวPาตัวแปรท้ังหมดแตกตPางกันหรือสัมพันธ1
กนั หรอื ไมP เทPานนั้
ตัวอยาP งเชPน

วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรWู 53

วตั ถุประสงค1การวิจัย : เพอื่ เปรียบเทยี บเจตคตติ อP อาชพี ครูระหวาP งนกั ศกึ ษาหญิงกับนกั ศกึ ษาชาย
สมมตฐิ านการวจิ ยั : นักศึกษาหญงิ กับนักศกึ ษาชายมเี จตคตติ อP อาชีพครแู ตกตPางกัน
วัตถุประสงค1การวิจยั : เพือ่ ศกึ ษาความสมั พนั ธร1 ะหวPางการสบู บุหรี่กบั โรคมะเร็งปอด
สมมตฐิ านการวจิ ยั : การสูบบุหร่กี ับโรคมะเร็งปอดมีความสัมพันธ1กนั
วัตถุประสงค1การวิจัย : เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร1ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่

1 โดยการจัด การเรียนรWูดWวยกระบวนการใชWปRญหาเปEนฐานตามแนวสะเต็มศึกษา
ระหวาP งกPอนเรียนกับหลงั เรียน
สมมตฐิ านการวจิ ยั : ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร1ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 1 โดยการจัด
การเรียนรWูดWวยกระบวนการใชWปRญหาเปEนฐานตามแนวสะเต็มศึกษา กPอนเรียนกับหลัง
เรยี นแตกตPางกัน
วัตถุประสงค1การวิจัย : เพื่อเปรียบเทียบทักษะการคิดวิเคราะห1กPอนเรียนและหลังเรียน โดยใชWการวิจัยการ
เรียนรWูแบบสืบเสาะหาความรWูรPวมกับเทคนิคการใชWคำถามของนักเรียนชั้น
มัธยมศึกษาป~ท่ี 4 รายวิชาชวี วิทยา โรงเรียนวรนารเี ฉลมิ จงั หวัดสงขลา
สมมติฐานการวิจัย : ทักษะการคิดวิเคราะห1ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 4 รายวิชาชีววิทยา โรงเรียนวรนารี
เฉลิม จังหวัดสงขลา กPอนเรียนและหลังเรียนโดยใชWการวิจัยการเรียนรูWแบบสืบ
เสาะหาความรWูรPวมกบั เทคนคิ การใชคW ำถาม แตกตPางกนั
การท่ีผWูวิจัยจะเลือกกำหนดสมมติฐานในลักษณะใดน้ัน ขึ้นอยูPกับความรWูที่ผWูวิจัยท่ีคWนควWาวPามีมากนWอย
เพียงใด ถWามีความรWูความเขWาใจมากพอที่จะช้ีใหWเห็นถึงแนวโนWมของทิศทางใดทิศทางหน่ึงโดยอาศัยหลักฐาน
งานวิจัยที่เคยศึกษาไวWกPอน ก็ควรตั้งสมมติฐานแบบมีทิศทาง แตPหากมีหลักฐานงานวิจัยท่ีเคยศึกษาเร่ืองน้ันไมP
เพียงพอ หรือไมPแนใP จในทศิ ทางของคำตอบกค็ วรต้งั สมมติฐานแบบไมมP ที ิศทาง
การออกแบบการวจิ ัยเชงิ ทดลอง
การวิจัยท่ีมีจุดมPุงหมายเพื่อพัฒนาการเรียนรWู หรือเพ่ือพัฒนานวัตกรรมการเรียนรูW เปEนการวิจัยเชิง
ทดลองเปEนสPวนใหญP ตามหลักการของการวิจัยเชิงทดลองนั้นจะเปEนรูปแบบของการวิจัยที่มPุงตอบสนองความ
ตWองการของมนุษย1ในการคWนหาสาเหตุท่ีทำใหWเกิดปรากฏการณ1ตPาง ๆ เพื่อจะสามารถควบคุมการ
เกิดปรากฎการณ1น้ันๆ ไดWตPอไป เปEนวิธีการหาคำตอบเชิงสาเหตุท่ีเก่ียวขWองกับพฤติกรรมของมนุษย1 เพื่อหาทาง
ควบคุมโดยการสPงเสริมใหWเกิดพฤติกรรมที่พึงประสงค1 หรือการลดทอนพฤติกรรมที่ไมPพึงประสงค1 ในทำนอง
เดียวกัน การวิจัยเชิงทดลองเพ่ือพัฒนาการเรียนรWูก็เปEนรูปแบบที่มุPงตอบสนองในการคWนหาสาเหตุที่ทำใหWเกิด
ปญR หาทางดาW นการเรียนรูW เพอ่ื ท่ีจะสามารถควบคุมปญR หาดงั กวาP วไดW
การวิจัยเชิงทดลองเปEนการวิจัยท่ีมีความสำคัญมาก เน่ืองจากเปEนการวิจัยประเภทเดียวที่พยายาม
ศึกษาผลกระทบของตัวแปร และเปEนการวิจัยประเภทเดียวท่ีมีการทดสอบสมมติฐานเก่ียวกับความสัมพันธ1เชิง

54 วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรWู
สาเหตุและผล ในการวิจัยเชิงทดลองผูWวิจัยจะมองเห็นผลของตัวแปรอิสระเพียงตัวแปรเดียวท่ีสPงผลตPอตัวแปร
ตามเพียง 1 ตัวหรือมากกวPา 1 ตัว ตัวแปรอิสระในการวิจัยเชิงทดลองจะตWองพาดพิงถึงบPอยๆ ในฐานะที่เปEนตัว
แปรทดลอง (Experimental variable) หรือ ตัวแปรจัดกระทำ (Treatment variable) สำหรับตัวแปรตามนั้น
เรียกวPา ตัวแปรเกณฑ1 (Criterion variable) หรือตัวแปรผลลัพธ1 (Outcome variable) จะนำเสนอผล
(results) หรอื ผลลพั ธ1 (Outcome) ที่ไดจW ากการศกึ ษา
ลักษณะพื้นฐานของการวิจัยเชิงทดลองเพ่ือพัฒนาการเรียนรูW จะตWองมีการจัดกระทำตPอตัวแปร
สาเหตุ(Manipulation)ท่ีผWูวิจัยสนใจ ที่จะนำมาใชWในการแกWไขปRญหาการเรียนรูW มีการควบคุม(Control)ตัวแปร
สาเหตุอ่ืน มีการสังเกต(Observation)วัดผลที่เกิดขึ้น องค1ประกอบของการวิจัยเชิงทดลองท้ัง 3 ประการ
สามารถอธบิ ายไดWดงั น้ี
1. การจัดกระทำตัวแปรสาเหตุ (Manipulate) โดยตัวแปรสาเหตุหรือตัวแปรตWน (Treatment
variable หรือ Active Variable) ซ่ึงเปEนตัวแปรอิสระ (Independent Variable) ตWองมีลักษณะในสาระสำคัญ
และวิธีการที่แตกตPางกันอยPางเห็นไดWชัด ตัวแปรสาเหตุจะทำใหWเกิดสถานการณ1หรือสภาพการณ1 เชPน วิธีสอน
แตPละวิธี หรือนวัตกรรมแตPละวิธี เรียกวPา Treatment และเมื่อมีการเปรียบเทียบกับสภาพการณ1ปกติ เรียกวPา
Control
2. การควบคุมตัวแปรสาเหตุอื่นๆ (Control Variable) เพื่อลดอิทธิพลของตัวแปรอื่น ซึ่งเปEนตัวแปร
สอดแทรกใหWมากท่ีสดุ วธิ ีการควบคุมตวั แปรสอดแทรกน้นั สามารถกระทำไดดW งั นี้
2.1 วิธกี ารควบคมุ อทิ ธพิ ลจากความแตกตาP งระหวPางบุคคล มี 3 วิธกี ารไดแW กP
วิธีที่ 1 การสPุมผWูรับการทดลอง โดยใชWการสPุมโดยใชWความนPาจะเปEน เชPน สPุมอยPางงPาย สุPมอยPางมี
ระบบ สPุมแบบแบPงชั้น สุPมแบPงกลุPม เปEนตWน การสPุมตัวแทนเขWากลPุมตัวอยPาง และ การสุPมกลุPมตัวอยPางเพื่อทำ
การทดลอง หรือ อาจจะใชวW ธิ กี ารสมPุ เขWากลมุP แบบจบั คูP
วิธีท่ี 2 การทำใหWตัวแปรมีคPาคงท่ี เชPน เลือกศึกษาตัวแปรเพศ ก็เลือกเฉพาะเพศหญิง หรือ ตัวแปร
ระดับสตปิ ญR ญากเ็ ลอื กศึกษาเฉพาะระดบั ปานกลาง อยาP งเดยี ว
วิธีที่ 3 เปEนการนำตัวแปรท่ีสำคัญมาศึกษาดWวย เนื่องจากหากไมPสามารถดำเนินการดWวยวิธีการ
ตอนตWน จึงนำตัวแปรที่สำคัญเขWามาเปEนตัวแปรรPวมเพ่ือศึกษาอีกดWวย เชPน ชายและหญิง นักเรียนกลPุมเกPง ปาน
กลาง กลPุมออP น เปEนตWน
2.2 ควบคุมอิทธิพลจากความแตกตาP งของสภาพการณ1 มี 3 วธิ ีการคอื
วิธีท่ี 1 การทำใหWสภาพการณ1น้ันคงท่ี เชPน ใชWครูคนเดียวท้ังสองสภาพการณ1 อาจใชWชPวงเวลา
เดียวกนั หรอื ใชWวธิ กี ารแบงP จำนวนกลมPุ ตัวอยาP งเทPากัน
วิธีที่ 2 การสPุมเขWากลPุม เชPน ถWาใชWครูสอนคนเดียวไมPไดW ก็ทำการแบPงครึ่งกลPุมทดลองและกลPุม
ควบคมุ สPุมใหแW ตลP ะคร่งึ เรยี นกบั ครูแตลP ะคน
วิธีท่ี 3 การจัดสภาพการณ1 มักใชWในกรณีควบคุมลำดับ หรือเวลาของการไดWรับ treatment
โดยใหWมกี ารสลับ treatment ในแตPละครง่ึ ของกลPมุ ทดลองและกลมุP ควบคมุ เขาW ทดลองในเวลาเดยี วกัน

วจิ ัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรูW 55

3. มีการสังเกตหรือวัดผลที่เกิดข้ึน (Observation-Measurement) ผลท่ีไดWจากการสังเกต การวัดผล
นั้นมักจะไดWแกPส่ิงท่ีคาดหวังในผูWเรียนดWานตPางๆ เชPน ผลสัมฤทธ์ิทางเรียน การเรียนรWู ความสามารถหรือทักษะ
เจตคติ พฤติกรรมหรือคุณลักษณะอันพึงประสงค1ของผWูเรียน นอกจากน้ัน ยังเปEนคPาของตัวแปรตาม ซ่ึงนPาจะ
มาจากสาเหตุจากตัวแปรอสิ ระหรอื ตวั แปรตWนท่ีถูกจัดกระทำ ซึ่งเปEนสาเหตุหลักน่ันเอง ตWองระวังเรื่องการวัดใหW
มคี วามคลาดเคลือ่ นนอW ยทสี่ ุด

แบบแผนของการวจิ ยั เชิงทดลองเพื่อการพัฒนาการเรยี นร:ู
ไดWมีผWูเสนอแบบแผนการวิจัยเชิงทดลองไวWหลากหลายรูปแบบซึ่งผูWวิจัยจะตWองพิจารณานำไปใชWใหW
เหมาะสมกับการวิจัยท่ีวางแผนไวW ในที่น้ีจะนำเสนอเฉพาะแบบแผนการวิจัยเชิงทดลองเพื่อพัฒนาการเรียนรWูท่ีมี
ความเปEนไปไดWในการนำไปใชW โดยสังเคราะห1รูปแบบของ Donald T. Campbell and Julian C. Stanley
(1963) ผPองพรรณ ตรัยมงคลกูล และสุภาพ ฉัตราภรณ1. (2543) สามารถจำแนกรูปแบบของการวิจัยเชิงทดลอง
ดังน้ี
1. แบบแผนการทดลองช้ันตWน (Pre-experimental Design) เปEนการออกแบบการวิจัยเชิงทดลองใน
ลักษณะเบ้ีองตWน คPอนขWางท่ีจะมีความอPอนแอ (Weak) เพราะไมPสามารถควบคุมตัวแปรท่ีมีอิทธิพล
แทรกไดWอยPางเต็มท่ี ทำใหWการวิจัยมีความเที่ยงตรงภายในต่ำ ไมPมีกลุPมควบคุม ขาดน้ำหนักในการ
อธิบายความสัมพันธ1เชิงสาเหตุ มีความเปEนธรรมชาติมากกวPาแบบอ่ืน มีการทดลองกับกลุPมเดียว คือ
กลPุมทดลอง และสมาชิกของกลPุมทดลองไมPมาจากกระบวนการสุPม มีแบบแผนการทดลองแบPงออกไดW
ดงั นี้

1.1 รูบแบบหนึ่งกลุPม ทดสอบกPอนเรียน (One-shot Case Study Design) ในรูปแบบน้ีจะมี
กลุPมตัวอยPางเพียงกลPุมเดียวและไดWรับการจัดกระทำจากตัวแปรอิสระท่ีเปEนการจัดการเรียนรWูในระยะหนึ่ง ตPอมา
ก็ทำการวัดผลหรือทดสอบหลงั จากที่ไดWทำการทดลองจดั การเรยี นรูWแลวW สามารถแสดงภาพดังนี้

XO

เมือ่ X เปEน ตัวแปรจดั กระทำท่เี ปEนการจดั การเรยี นรูW
O เปนE ผลการวัดผลหรือการทดสอบหลงั เรยี น

ภาพที่ 4.1 รูปแบบการวิจยั เชงิ ทดลอง หนง่ึ กลมุP ทดสอบหลงั เรยี น
รูปแบบหนึ่งกลุPม ทดสอบหลังเรียน เปEนการทดลองที่ใชWกลPุมทดลองเพียงกลุPมเดียว มีการ
ทดสอบหลังจากการจัดการเรียนรWูที่เปEนตัวแปรอิสระ เปEนขWอดีที่จัดกระทำไดWงPาย แตPมีขWอจำกัดคือไมPมีกลPุม
ควบคุมและไมPมีการทดสอบกPอนการเรียนรูWเพ่ือนำมาเปรียบเทียบ ดังน้ันในการวิเคราะห1ขWอมูลจึงตWองอาศัย
วิธีการเปรียบเทียบกับเกณฑ1ท่ีกำหนดไวWเพ่ือศึกษาการพัฒนาการในการเรียนรWูเทPาน้ัน นอกจากนั้นพบวPาการที่
ไมPไดWวัดผลหรือทดสอบกPอนเรียนที่เปEนตัวแปรอิสระดWวยการจัดการเรียนรูWน้ัน ผลที่เกิดขึ้นกับตัวแปรตามจึงคาด
เดาไดWยากวPาเปEนผลเกิดจากอิทธิพลใด ตัวเยPางเชPน ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูWเรียนผPานการทดสอบออนไลน1
ในวิชาการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรูW ถWาใชWแบบแผนการทดลองรูปแบบหน่ึงกลุPม ทดสอบหลังเรียน เมื่อไมPมีการ

56 วิจัยและพฒั นานวตั กรรมการเรียนรWู

ทดสอบกPอนเรียน แตPมีการทดสอบหลังเรียน ดังนั้นผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูWเรียนที่เกิดจากการเรียนผPาน
ออนไลน1 (X) จึงสรุปไมPไดWแนPนอนวPาเกิดจากประสิทธิภาพการสอนออนไลน1หรือเกิดจากผูWเรียนที่เปEนกลPุม
ทดลอง (E) ทีอ่ าจจะมีความรูเW ร่อื งนม้ี าเปEนอยาP งดีแลWวก็ไดW

จุดอPอนของรูปแบบหน่ึงกลPุม ทดสอบหลังเรียน ท่ีควบคุมไมPไดW ซ่ึงสPงผลทำใหWเกิดความ
คลาดเคลื่อนหรือสPงผลตPอความเท่ียงตรงภายใน มีถึง 9 ประการ นั่นคือ ความพWองกันหรือเหมือนกันสมาชิก
กลุPมตัวอยPาง วุฒิภาวะของกลุPมตัวอยPาง คุณภาพของเคร่ืองมือที่ใชWในการวัดผล คุณลักษณะของผูWเก็บรวบรวม
ขWอมูล ความลำเอียงของผูWที่เก็บรวบรวมขWอมูล การทดสอบ การถดถอยของขWอมูล คุณลักษณะของสมาชิตของ
กลุPมตวั อยาP งและการประยกุ ตใ1 ชเW ครือ่ งมือ
ในการนำแบบแผนการทดลองข้ันตWน รูปแบบหน่ึงกลุPม ทดสอบหลังเรียนไปใชWนั้นสามารถนำไปใชWกับการ
ตรวจสอบประสิทธิภาพของสื่อหรือนวัตกรรมการเรียนรWูท่ีพัฒนาขึ้นวPามีประสิทธิภาพหรือไมPตามเกณฑ1 การ
ประเมินประสิทธิภาพของส่ือหรือนวัตกรรมการเรียนรWู หรืออาจนำไปใชWในการวิจัยเชิงประเมินโครงการเพ่ือนำ
ผลไปใชใW นการตัดสนิ

1.2 รปู แบบหนงึ่ กลPุม ทดสอบกอP นเรียนและหลังเรียน (One-Group Pretest-Posttest
Design) ในรปู แบบนี้จะมกี ลPมุ ตัวอยาP งเพยี งกลมุP เดยี ว แตถP กู วัดผลหรือทดสอบทั้งกอP นการทดลองทเ่ี ปEนการ
จดั การเรียนรแWู ละหลงั จากการทดลองแลวW สามารถแสดงภาพดังน้ี

Opretest X Oposttest

เม่อื X เปEน ตัวแปรจดั กระทำท่ีเปEนการจัดการเรียนรWู
Opretest เปEน ผลการวัดผลหรือการทดสอบกอP นเรียน
Oposttest เปนE ผลการวัดผลหรือการทดสอบหลงั เรียน

ภาพท่ี 4.2 รปู แบบการวจิ ยั เชงิ ทดลอง หน่งึ กลมPุ ทดสอบกอP นเรียนและหลังเรยี น

รูปแบบการวิจัยเชิงทดลองหน่ึงกลุPม ทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียน (One-Group Pretest-
Posttest Design) เปEนการทดลองท่ีใชWกลุPมทดลองเพียงกลุPมเดียว มีการทดสอบกPอนและหลังการจัดการเรียนรWู
ท่ีเปEนตัวแปรอิสระหรือตัวแปรจัดกระทำ (Treatment) โดยใชWเคร่ืองมือการวัดหรือการทดสอบที่เปEนฉบับ
เดียวกันหรือฉบับคูPขนาน (Parallel test) รูปแบบน้ีทำใหWความเท่ียงตรงภายในดีขึ้นกวPารูปแบบการวิจัยเชิง
ทดลอง หนึ่งกลPุม สอบหลังเรียน และวิธีนี้เปEนการแกWไขจุดอPอนที่เกิดข้ึนจากการสPุมกลPุมตัวอยPางและวุฒิภาวะของ
ผWูใหWขWอมูลไดWดีข้ึน เพราะมีการนำผลการทดสอบหลังเรียนไปใชWในการเปรียบเทียบการทดสอบกPอนเรียนซ่ึงเปEน
พ้นื ฐานเดิม

ในการนำแบบแผนการทดลองข้ันตWน รูปแบบการวิจัยเชิงทดลอง หน่ึงกลุPม ทดสอบกPอนเรียนและ
หลังเรียนไปใชWน้ันสามารถนำไปใชWกับการวิจัยเชิงพัฒนาการเรียนรูWหรือเชิงประเมินนวัตกรรมการเรียนรWูเพื่อ
เปรียบเทียบผลที่ไดWรับกPอนกPอนและหลังการจัดการเรียนรูW ดังน้ันผWูวิจัยจะตWองใชWความละเอียด

วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรWู 57

รอบคอบในการสรุปผล เพราะเปEนแบบแผนที่ยังขาดความเที่ยงตรงภายในคPอนขWางสูง การวิเคราะห1ขWอมูลของ
รูปแบบน้ี ใชWวิธีการทางสถิติเปรียบเทียบคPาเฉลี่ยของกลุPมตัวอยPางท่ีไมPเปEนอิสระจากกัน (t-test for
dependent sample)

1.3 รูปแบบการเปรียบเทียบสองกลุPมคงที่ ทดสอบหลังเรียน (Static Group Comparison
Design) เปEนการนำกลุPมตัวอยPางมาแบPงเปEน 2 กลPุม คือ กลPุมทดลอง และกลPุมควบคุม มาจัดกระทำ
(Manipulate) โดยตัวแปรจัดกระทำ (Treatment) ที่เปEนการจัดการเรียนรูWท่ีแตกตPางกัน ทำการทดสอบหลัง
เรียนทั้งสองกลPุม จำนวน 1 ครั้ง นำผลการทดสอบมาเปรียบเทียบระหวPางกลุPมท่ีไดWรับตัวแปรจัดกระทำท่ีเปEน
การจัดการเรียนรทูW ต่ี าP งกัน สามารถแสดงภาพดังนี้

X OExp

------------------------------------------

OCon

เม่ือ X เปEน ตวั แปรจดั กระทำทเี่ ปEนการจัดการเรียนรWู
OExp เปนE ผลการวัดหรือการทดสอบหลงั เรียนของกลมุP ทดลอง
OCon เปEน ผลการวดั หรอื การทดสอบหลงั เรียนของกลมุP ควบคุม
----------- เปนE ความไมPเทาP เทยี มกนั ดวW ยโอกาสของการสมุP เขาW กลมPุ ทั้งสองกลุPม

ภาพท่ี 4.3 รูปแบบการวจิ ัยเชงิ ทดลองเปรียบเทยี บ สองกลมุP ทดสอบหลงั เรยี น
รูปแบบการวิจัยเชิงทดลองเปรียบเทียบ สองกลุPม ทดสอบหลังเรียน เปEนการทดลองท่ีจะดีกวPาทั้ง
สองรูปแบบท่ีกลPาวมาแลWวขWางตWนในเร่ืองของการควบคุม คือ มีสองกลุPมท่ีเปEนกลPุมทดลองและกลPุมควบคุมท่ีนำ
ผลการทดสอบหลังเรียนมาเปรียบเทียบผลจากตัวแปรจัดกระทำที่เปEนการจัดการเรียนรWูที่แตกตPางกัน แตPก็ยัง
ควบคุมไมPไดWในเร่ืองของความพWองกันของผWูเรียนท่ีเปEนสมาชิกกลPุมตัวอยPาง วุฒิภาวะของสมาชิกกลPุมตัวอยPาง
คุณภาพของเครื่องมือการทดสอบ การทดสอบหลังเรียนโดยไมPไดWมีการทดสอบกPอนเรียน และการทดถอยทาง
สถิติการวจิ ยั เพราะผWวู ิจยั ไมสP ามารถแนใP จไดWวาP ทั้งกลุPมจะมคี ณุ ลักษณะภายนอกท่ีเหมอื นกัน
การนำแบบแผนการทดลองรูปแบบการวิจัยเชิงทดลองเปรียบเทียบ สองกลุPม ทดสอบหลังเรียนไป
ใชWน้ันสามารถนำไปใชWกับการวิจัยท่ีมีการจัดกลุPมตัวอยPางหรือกลุPมผูWเรียนไวWแลWว โดยไมPสามารถทำการสุPมกลุPม
ตัวอยPางเขWากลุPมทดลองหรือกลุPมควบคุมไดW และควรพิจารณานำตัวแปรแทรกซWอนท่ีเกิดขึ้นในระหวPางการ
ทดลองมารPวมในการวิจัยไดW เนื่องจากเปEนการเปรียบเทียบผลการทดสอบหลังการทดลอง การวิเคราะห1ขWอมูล จะ
ใชWสถิติการทดสอบคPาทีเพื่อเปรียบเทียบคPาเฉลี่ยสองกลPุมอิสระจากกัน (t-test for Independent) และ
ในกรณที ีเ่ ปรียบเทียบมากกวาP 2 กลมPุ ขน้ึ ไปใชWการวเิ คราะหค1 วามแปรปรวน (Analysis of Variance)
2. แบบแผนการทดลองจริง (True Experimental Design) เปEนการทดลองเต็มรูปแบบ มีการสPุม
กลุPมตัวอยPาง แบPงออกเปEนกลุPมทดลองและกลุPมควบคุม สมาชิกของกลุPมตัวอยPางไดWมาจากกระบวนการสPุมกลุPม

58 วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนรูW

ตัวอยPาง และมีการสPุมเขWาสูPกลPุมทดลองและกลPุมควบคุม ทำใหWมีการควบคุมอิทธิพลแทรก แตPมีขWอจำกัดในดWาน
ความเทยี่ งตรงภายนอก และไมPเปนE ธรรมชาติ มีแบบแผนการทดลองแบงP ออกไดดW งั น้ี

2.1 รูปแบบการสุPมเขWา สองกลPุม ทดสอบหลังเรียน (The Randomized Posttest-only
control group design) ในรูปแบบน้ีมีการจัดกลุPมสองกลPุมคือ กลุPมทดลองและกลPุมควบคุม โดยทำการสุPม
เขWากลุPม (Random Sampling) เพ่ือควบคุมตัวแปรแทรกซWอนท่ีเขWามามีอิทธิพลตPอการทดลอง มีการทดสอบ
หลังจากไดWรับการจัดกระทำจากตัวแปรอิสระที่เปEนการจัดการเรียนรูWจำนวน 1 คร้ัง แลWวมีการวัดหรือทดสอบ
หลงั เรียนเพอื่ นำมาเปรียบเทยี บกัน สามารถแสดงภาพดังน้ี

R X Oposttest1
R Oposttest2

X เปนE ตัวแปรจดั กระทำทเ่ี ปEนการจัดการเรียนรูW
Oposttest1 เปEน ผลการวดั หรอื การทดสอบหลังเรยี นของกลPุมทดลอง
Oposttest2 เปนE ผลการวดั หรือการทดสอบหลังเรียนของกลPุมควบคุม
R เปEน การสุPมตัวอยPางท่สี มบรู ณ1
ภาพที่ 4.4 รปู แบบการสมุP เขาW สองกลPุม ทดสอบหลงั เรียน
แบบแผนการทดลองจริง รูปแบบนี้เปEนรูปแบบท่ีมีความเท่ียงตรงภายในที่ดี เพราะมีการสุPมสมาชิกเขWา
ทั้งกลุPมทดลองและกลPุมควบคุม และมีความเที่ยงตรงภายนอกที่ดี ไมPปRญหาเก่ียวกับอิธิพลของการทดสอบกPอนการ
ทดลอง
การนำรูปแบบการทดลองนี้ไปใชWเหมาะสมกับการวิจัยท่ีผูWวิจัยสามารถใชWการจัดกลPุมตัวอยPางดWวยการ
สุPมอยPางมีประสิทธิภาพเขWาเปEนกลุPมทดลองหรือกลPุมควบคุมไดW และเหมาะกับการทดลองเพ่ือทดสอบการวัด
ทางดWานจิตพิสัย (Affective Domain) เนื่องจากมีความเท่ียงตรงทั้งภายในและภายนอก ในการวิเคราะห1ขWอมูล
เน่ืองจากเปEนการเปรียบเทียบผลการทดสอบหลังการทดลองโดยใชWสถิติการทดสอบคPาทีเพื่อเปรียบเทียบคPาเฉลี่ย
สองกลPุมอิสระจากกัน (t-test for Independent) และใชWการวิเคราะห1ความแปรปรวน (Analysis of
Variance) ในกรณีทีเ่ ปรียบเทียบมากกวPา 2 กลมPุ ขึน้ ไป
2.2 รูปแบบการสุPมเขWา สองกลPุม ทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียน (Pretest – Posttest
Control Group Design หรือ Pretest – Posttest Randomized Design) ในรูปแบบน้ีมีการจัดกลPุม
ตัวอยPาง 2 กลุPมคือ กลุPมทดลองและกลPุมควบคุม โดยทำการสุPมเขWากลPุม (Random Sampling) เพ่ือ
ควบคุมตัวแปรแทรกซWอนท่ีเขWามามีอิทธิพลตPอการทดลอง มีการทดสอบกPอนเรียน (Pretest) และหลัง
เรียน (Posttest) เพ่ือนำมาเปรยี บเทยี บกนั สามารถแสดงภาพดงั นี้

วจิ ัยและพัฒนานวัตกรรมการเรยี นรูW 59

R OExp-pretest1 X OExp-posttest1
R OCon-pretest2 OCon-posttest2

X เปนE ตัวแปรจัดกระทำทเ่ี ปนE การจดั การเรียนรWู
OExp-pretest1 เปนE ผลการวัดหรือการทดสอบกPอนเรยี นของกลPมุ ทดลอง
OCon-pretest2 เปนE ผลการวดั หรอื การทดสอบกอP นเรียนของกลุPมควบคมุ
OExp-posttest1 เปนE ผลการวดั หรือการทดสอบหลงั เรยี นของกลุมP ทดลอง

OCon-posttest2 เปนE ผลการวดั หรอื การทดสอบหลังเรยี นของกลมPุ ควบคุม
R เปEน การสPมุ ตัวอยPางทสี่ มบรู ณ1
ภาพท่ี 4.5 รูปแบบการสมPุ เขWา สองกลมPุ ทดสอบกอP นเรียนและหลังเรยี น

แบบแผนการทดลองจริง รูปแบบน้ีมีการควบคุมอิทธิพลแทรกซWอนดWวยการสุPมตัวอยPาง (Random
Sampling) มีการเปรียบเทียบขWอมูลท้ังภายในกลPุมโดยใชWผลกPอนเรียนและและหลังเรียนในแตPละกลุPม และมีการ
เปรียบเทียบระหวPางกลุPมโดยใชWผลหลงั การทดลองของกลุPมมาเปรยี บเทยี บกัน

การนำรูปแบบการทดลองน้ีไปใชWเหมาะสมกับการวิจัยทางการศึกษาท่ีสามารถสPุมกลุPมตัวอยPางท้ังสอง
กลPุม นอกจากนั้นมีการทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียนทั้งสองกลPุม ซ่ึงทำใหWเสียเวลาและมีความเปEนไปไดWจริง
หรือไมP ในการวิเคราะห1ขWอมูลตามรูปแบบการทดลองน้ีใชWการวิเคราะห1ความแปรปรวนรPวม (ANCOVA)
เปรียบเทียบผลการทดสอบหลังเรียนของท้ังสองกลPุม โดยใชWผลการทดสอบกPอนเรียนเปEนตัวแปรรPวม
(Covariate) การท่ีจะใชWวิธีการน้ีก็ตPอเม่ือไดWพิสูจน1วPาผลการทดสอบกPอนเรียนมีความแตกตPางกัน เน่ืองจากการ
สุP ม ก ลPุ ม ตั ว อ ยP า ง (Random Sampling) เพื่ อ ท ำ ใ หW เกิ ด ก ลPุ ม ตั ว อ ยP า ง มี ค ว า ม เทP า เที ย ม กั น
ดังน้ันจึงมีการใชWวิธีการนี้คPอนขWางนWอย ในวิเคราะห1ผลเพ่ือเปรียบเทียบความแตกตPางของผลการทดสอบกPอนเรียน
ระหวPางกลPุมทดลองและกลุPมควบคุม และเพื่อเปรียบเทียบความแตกตPางของผลการทดสอบหลังเรียน
ระหวPางกลุPมทั้งสองกลPุม ใชWการทดสอบคPาทีเปรียบเทียบคPาเฉลี่ยสองกลุPมแบบอิสระ(t-test for Independent
Sample) หรอื การวิเคราะห1ความแปรปรวน(ANOVA) ในกรณีทเี่ ปรยี บเทยี บมากกวPา 2 กลมPุ ขน้ึ ไป

3. แบบแผนการทดลองเสมือนจริง (Quasi-Experimental Design) เปEนรูปแบบการทดลองท่ีอยูP
กึ่งกลางระหวPาง Pre-experiment กับ True experiment คือ มีกลPุมทดลองและกลุPมควบคุม แตPสมาชิกของ
ท้ังสองกลPุมไมPไดWมาจากกระบวนการสPุมเขWากลPุมตัวอยPาง ซึ่งวิธีน้ีเปEนวิธีควบคุมอิทธิพลแทรกที่ดีกวPา ยึดหยPุน
เปEนธรรมชาติมากกวPา แตPมีขWอจำกัดทางดWานความเที่ยงตรงภายนอกนWอยกวPาการทดลองจริง มีแบบแผนการ
ทดลองแบPงออกไดดW ังนี้

3.1 รูปแบบไมPมีการสุPม สองกลุPม ทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียน (Nonequivalent Control
Group Design หรือ Pretest-Posttest Nonrandomized Design) เปEนรูปแบบการทดลองที่มีกลุPมตัวอยPาง
2 กลPุม ไดWแกP กลุPมทดลองและกลPุมควบคุม ไมPมีการสุPมตัวอยPาง (Random Sampling) เขWากลุPมทั้งสองกลุPม ทำ

60 วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรูW

ใหWมีความไมPเทียมกัน มีการสอบกPอนเรียนท้ังสองกลPุม แลWวจึงจัดกระทำการทดลองดWวยตัวแปรอิสระท่ีเปEนการ
จัดการเรียนรWู เมื่อสิ้นสุดการทดลอง มีการทดสอบกPอนเรียน (Pretest) และหลังเรียน(Posttest) เพื่อนำมา
เปรยี บเทยี บกนั สามารถแสดงภาพดงั นี้

OExp-pretest1 X OExp-posttest1

------------------------------------------------------------------------------------------------

OCon-pretest2 OCon-posttest2

X เปนE ตวั แปรจัดกระทำทเี่ ปนE การจัดการเรียนรWู
OExp-pretest1 เปEน ผลการวดั หรือการทดสอบกอP นเรยี นของกลุPมทดลอง
OCon-pretest2 เปนE ผลการวัดหรือการทดสอบกPอนเรียนของกลุมP ควบคมุ
OExp-posttest1 เปEน ผลการวัดหรอื การทดสอบหลงั เรียนของกลPุมทดลอง
OCon-posttest2 เปนE ผลการวดั หรือการทดสอบหลังเรียนของกลุPมควบคุม
----------- เปEน ความไมPเทาP เทียมกันดวW ยโอกาสของการสมุP เขาW กลมุP ทง้ั สองกลPุม
ภาพที่ 4.6 รูปแบบไมมP ีการสุมP สองกลุมP ทดสอบกอP นเรียนและหลังเรียน

แบบแผนการทดลองเสมือนจริง รูปแบบนี้คPอนขWางมีความเปEนธรรมชาติ มีความเที่ยงตรงภายนอกเมื่อ
เปรียบเทียบกับแบบแผนการทดลองจริงเน่ืองจากมีการจัดกระทำตัวแปรอิสระหรือตัวแปรสาเหตุเพียงอยPาง
เดียว มีความแตกตPางก็คือ ไมPมีการควบคุมอิทธิพลแทรกซWอนดWวยการสPุมกลPุมตัวอยPาง(Random Sampling)
การทดสอบกPอนเรียนทำใหWไมPสามารถนำวิธีการทางสถิติมาใชWอธิบายหรือควบคุมตัวแปรแทรกซWอนที่เปEนการ
ทดแทนการสPุมกลุPมตัวอยPางไดWบางสPวน เมื่อเปรียบเทียบกับแบบแผนการเปรียบเทียบกลPุมแบบคงท่ี (Static Group
Comparison Design) ท่ีมีลักษณะการทดลองท่ีคลWายกันจะมีความเท่ียงตรงภายในดีกวPาเนื่องจาก
การมีการทดสอบกPอนเรียนทำใหWการสรุปผลการทดลองนPาเช่ือถือมากข้ึน และเปEนการอธิบายปRญหาการเลือก
(Selection) ท่สี งP ผลตPอความเทีย่ งตรงภายใน

การนำรูปแบบการทดลองนี้ไปใชWในกรณีท่ีการวิจัยน้ันไมPสามารถสPุมกลุPมตัวอยPางเขWาทำการทดลอง
เชPน การวิจัยในช้ันเรียน เปEนตWน ในการวิเคราะห1ขWอมูลตามรูปแบบการทดลองนี้ใชWการวิเคราะห1ความแปรปรวน
รPวม (ANCOVA) เปรียบเทียบผลการทดสอบหลังเรียนของท้ังสองกลPุม โดยใชWผลการทดสอบกPอนเรียนเปEนตัว
แปรรPวม(Covariate) การท่ีจะใชWวิธีการนี้ก็ตPอเมื่อไดWพิสูจน1วPาผลการทดสอบกPอนเรียนมีความแตกตPางกัน
เชนP เดยี วกบั แบบแผนการวจิ ยั ทดลองจรงิ รูปแบบการสPุมเขWากลุPม ทดสอบกPอนเรยี นและหลงั เรยี น

3.2 รูปแบบชุดลำดับเวลา (Time Series Design) เปEนรูปแบบการทดลองมีกลPุมตัวอยPางกลุPม
เดียวท่ีมีการวัดหรือทดสอบซ้ำเปEนระยะ (Repeated Measurement) ในชPวงเวลาตPางๆ กันทั้งการทดสอบซ้ำ
กPอนเรียนเพ่ือทำเปEนเสWนฐาน (Base line) และทดสอบซ้ำหลังเรียน (Intervention) เปEนการศึกษาระยะยาว

วจิ ัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรWู 61

(Longitude Study) รูปแบบคลWายกับรูปแบบหน่ึงกลุPม ทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียน (The One-Group
Pretest-Posttest Design) แตกตPางตรงท่ีมีความละเอียดยิ่งขึ้นดWวยการเก็บรวบรวมขWอมูลซ้ำเปEนระยะๆ ท้ัง
กPอนเรียนและหลังเรียน ซึ่งโดยปกติคะแนนที่ไดWจากการวัดหรือทดสอบหลังเรียนจะตWองสูงกวPาทดสอบกPอน
เรียน ดังน้ันผูWวิจัยจึงสรWางความม่ันใจวPาตัวแปรจัดกระทำเปEนสาเหตุใหWคะแนนสูงขึ้น ดWวยการวัดหรือทดสอบซ้ำ
เปEนระยะทั้งกPอนเรียนและหลังเรียน หากวPาทดสอบกPอนเรียนและทดสอบหลังเรียนเพียงครั้งเดียวก็อาจจะไมP
เพยี งพอท่ีจะยนื ยันไดW สามารถแสดงภาพดงั น้ี

O1 O2 O3 X O4 O5 O6

เมอื่ X เปEน ตัวแปรจัดกระทำทีเ่ ปนE การจดั การเรียนรWู

O1 O2 O3 เปEน ผลการวัดผลหรอื การทดสอบกPอนเรยี นครงั้ ท่ี 1 2 3

O4 O5 O6 เปEน ผลการวดั ผลหรือการทดสอบหลงั เรยี นครงั้ ที่ 1 2 3
ภาพท่ี 4.7 รปู แบบชดุ ลำดับเวลา

แ บ บ แ ผ น ก า ร วิ จั ย เชิ งท ด ล อ งเส มื อ น จ ริ ง รู ป แ บ บ ชุ ด ล ำ ดั บ เว ล า เปE น รู ป แ บ บ
ที่พยายามขจัดอิทธิพลรPวม ระหวPางการสุPมและวุฒิภาวะเพ่ือใหWเกิดความเท่ียงตรงภายใน แตPก็จะมีจุดอPอนในเร่ือง
ประวัติของสมาชิก คุณภาพของเครื่องมือ และการทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียนที่อาจมีผลตPอกัน ซ่ึงอาจ
แกWไขโดยใชWแบบทดสอบคPูขนาน

การวิเคราะห1ขWอมูลในการทดลองรูปแบบน้ี สามารถใชWวิธีวิเคราะห1การถดถอยเพื่อการเปรียบเทียบ
ความแตกตPางระหวPาง ผลการทดสอบกPอนเรียนและหลังเรียน การนำรูปแบบน้ีไปใชWในการทดลองการจัดการ
เรียนรูWที่เกี่ยวกับจิตวิทยาของบุคคล เชPน การทดลองเพื่อปรับพฤติกรรมท่ี ไมPพึงประสงค1ของนักเรียนหรือการ
ทดลองเพอื่ สPงเสริมพฤติกรรมท่ีพึงประสงค1ของนักเรียน การวัดหรือทดสอบกPอนเรียนหรือกPอนทดลองซ้ำๆ เปEน
การสราW งเสนW ฐานเพอื่ ใชWในการเปรียบเทยี บกบั การวัดหรอื ทดสอบหลงั เรียน เปEนตนW

การออกแบบการวิจัยเชิงทดลองเพื่อพัฒนาการเรียนรูWนั้นสรุปไดWวPา แบPงแบบแผนการทดลองโดย
พิจารณาเกี่ยวกับการจัดกลุPมตัวอยPาง 2 กลุPมเพ่ือทำการทดลองไดWแกP กลPุมทดลองและกลPุมควบคุม การสุPม
ตัวอยPางหรือไมPมีการสุPมตัวอยPาง การวัดหรือทดสอบกPอนเรียนหรือหลังเรียน ทำใหWแบPงการทดลองเปEนแบบ
แผนการทดลองข้ันตWน แบบแผนการทดลองจริง และแบบแผนการทดลองเสมือนจริง การเลือกรูปแบบการ
ทดลองเพื่อนำไปใชWในการวิจัยเพ่ือพัฒนาการเรียนรูWนั้น จะตWองศึกษาถึงขWอจำกัด และเงื่อนไขของรูปแบบแตPละ
อยาP งใหWเขาW ใจ เมอ่ื ตดั สนิ ใจนำไปใชแW ลWว ก็จะตWองดำเนนิ การตามเงอื่ นไขของรูปแบบใหWถกู ตWอง

62 วิจัยและพัฒนานวัตกรรมการเรยี นรูW
สรปุ
การออกแบบการวิจัย เปEนการวางแผนเกี่ยวกับการดำเนินการวิจัย เร่ิมตWนจากการกำหนด

ปRญหาการวิจัย ที่เปรียบเสมือนคำถามหรือขWอสงสัยที่ตWองการหาคำตอบ นำไปสPูการเขียนวัตถุประสงค1การวิจัย
หรือจุดมPุงหมายการวิจัย เปรียบเสมือนหัวใจของการวิจัย เปEนการช้ีเปqาหมายของคำตอบการวิจัยที่ตWองการ ซึ่ง
จะตWองกำหนดสมมติฐานการวิจัย เปEนการคาดคะเนคำตอบของการวิจัย ทำใหWเลือกแบบแผนการวิจัยเชิง
ทดลองเพ่ือพัฒนาการเรียนรูW ท่ีเปEนการทดลองท่ีใชWตัวแปรจัดกระทำหรือตัวแปรสาเหตุใหWมีผลตPอตัวแปร
ผลลัพธ1 มีทั้งแบบแผนการวิจัยขั้นตWนท่ีทดลองกับกลPุมตัวอยPางกลุPมเดียว ไมPมีการสุPมตัวอยPาง มีความเปEน
ธรรมชาติมากที่สุด แตPมีตัวแปรแทรกซWอนมากท่ีสุดเชPนกัน ในขณะท่ีแบบแผนการวิจัยเชิงทดลองจริงเปEนการ
เปรียบเทียบกลPุมตัวอยPางที่เปEนกลPุมทดลองและกลPุมควบคุม มีการสPุมตัวอยPางและการสPุมกลุPมเขWาทดลอง และ
แบบแผนการวิจัยเชิงทดลองเสมือนจริงท่ีมีการจัดกระทำคลWายกับแบบแผนการวิจัยข้ันตWนกับการวิจัยทดลอง
จริง ทำใหWมีความเขWมขWนในการวิจัยมากย่ิงข้ึน เมื่อเลือกแบบแผนการทดลองท่ีเหมาะสมกับการวิจัยเพื่อ
พฒั นาการเรยี นรูWก็จะทำใหผW ลการวจิ ัยออกมามีความคลาดเคลือ่ นนอW ยท่สี ุด

กจิ กรรมทDายบท

จงตอบคำถามและทำแบบฝ«กหัดดังตอP ไปน้ี
1. ปญR หาการวจิ ยั คืออะไร ทำไมการวิจยั ตอW งเร่ิมที่ปRญหาการวิจยั
2. วตั ถปุ ระสงค1การวจิ ยั คอื อะไร มีความสำคญั อยาP งไร
3. การกำหนดชื่อเรอ่ื งมหี ลกั การกำหนดชือ่ เรือ่ งอยPางไร และตWองระบุอะไรบาW ง
4. สมมตฐิ านคืออะไร ใหปW ระโยชนอ1 ยาP งไร
5. การวิจัยเชิงทดลองเพื่อพัฒนาการเรียนรWู มี 3 องค1ประกอบ ไดWแกPอะไรบWาง จงอธิบายใหWเขWาใจวPา

แตPละองคป1 ระกอบมลี กั ษณะเปนE อยPางไร
6. แบบแผนการวจิ ยั เชิงทดลองมกี ี่แบบแผน แตPละแบบแผนมรี ปู แบบแตกตPางกนั อยาP งไร
7. จงเขยี นสมมตฐิ านการวิจยั แบบมที ิศทางและไมPทศิ ทาง จากวัตถปุ ระสงคต1 อP ไปน้ี
7.1 เพ่ือเปรียบเทียบทักษะการเลPนวอลเลPย1บอลของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 3 กPอนและ

หลงั เรียนดวW ยการจดั เรยี นรดWู Wวยวธิ ี SMART Technique
7.2 เพื่อเปรียบเทียบความสามารถคิดวิเคราะห1ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 2 ในวิชา

วิทยาการคำนวณ กPอนและหลังเรยี นโดยการจดั กิจกรรมการเรยี นรูแW บบ Enquiring E5
7.3 เพื่อเปรียบเทียบความสามารถการแกWโจทย1ปRญหาทางคณิตศาสตร1ของนักเรียนช้ัน

ประถมศกึ ษาปท~ ี่ 4 กPอนและหลงั เรยี นโดยการจัดกิจกรรมการเรยี นรWูตามแนวคดิ ของโพลยา

วจิ ัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรูW 63
7.4 เพ่ือศึกษาความสัมพันธ1ระหวPางทักษะการทำงานเปEนทีมกับจิตสาธารณะของนักเรียนชั้น
มธั ยมศึกษาปท~ ่ี 5 ทไี่ ดรW บั การจดั การเรียนรWูแบบ Collaborative learning
8. จากสถานการณ1และหัวขWอการวิจัยดังตPอไปนี้ใหWออกแบบการวิจัยโดยกำหนด 1) ปRญหาการวิจัย
2)ชื่อเร่ือง 3) วัตถุประสงค1การวิจัย 4) สมมติฐาน 5) แบบแผนการวิจัยเชิงทดลองเพื่อพัฒนาการเรียนรูW โดย
กำหนดใหนW ักศึกษาท่ีมีเลขที่ “ค”Pู ทำโจทยส1 ถานการณข1 Wอ 8.1 เลขท่ี “ค”่ี ทำโจทยส1 ถานการณข1 อW 8.2
8.1 ครูยินดีสอนวิชาภาษาไทย พบวPา นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 3 จำนวน 4 หWองเรียนท่ีตนเอง
รับผิดชอบสอนอยPู นักเรียนมีคุณลักษณะดWาน ”ทักษะการคิดวิเคราะห1” อยPูในระดับไมPนPาพึงพอใจ ครูยินดีจึงไดW
ศึกษาเอกสาร ตำรา หนังสือ และงานวิจัยพบวPา “วิธีการจัดการเรียนรWูโดยใชWปRญหาเปEนฐานรPวมกับเทคนิค
STAD” สามารถแกWไขปRญหาชPวยใหWทักษะการคิดวิเคราะห1ของนักเรียนระดับช้ันประถมศึกษาไดWเปEนอยPางดี ครู
ยินดีจึงสนใจอยากจะนำวิธีการจัดการเรียนรWูดังกลPาวมาใชWแกWไขปRญหากับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 3 ที่สอน
อยPูโดยเสนอเปEนโครงการวิจัยเพ่อื พัฒนาการเรียนรูใW หWแกโP รงเรียนพิจารณา
8.2 ครูปรีดามีประสบการณ1ในการสอนวิชาคณิตศาสตร1ช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 1 มาเปEนเวลา 10 ป~
พบวPานักเรียนท่ีสอนสPวนใหญPมีปRญหาเก่ียวกับ”การแกWโจทย1ปRญหาทางคณิตศาสตร1” ซ่ึงจะตWองเขWาใจวPาโจทย1ที่
เปEนปRญหาตWองการอะไร แลWวโจทย1ใหWอะไรมา จึงนำเอามาคำนวณเพ่ือใหWไดWผลลัทธ1ที่ตWองการ แตPนักเรียนไมP
เขWาใจหลักการดังกลPาว ครูปรีดาจึงอPานเอกสาร หนังสือ ตำรา งานวิจัยพบวPา “วิธีการจัดการเรียนรูWตามแนวคิด
ของโพลยารPวมกับการเรียนรWูแบบรPวมมือ TAI” เปEนวิธีการจัดการเรียนรูWท่ีสามารถพัฒนาทักษะการแกWโจทย1
ปRญหาทางคณิตศาสตร1ของนักเรียนในระดับช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 4 และ 5 ไดW ครูปรีดาจึงสนใจท่ีจะนำวิธีการ
จัดการเรียนรูWดังกลPาวมาใชWในการแกWไขปRญหาท่ีตนเองพบในนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ที่ 1 ท่ีสอนอยูP โดยเขียน
เปนE โครงการวิจยั เพ่ือพฒั นาการเรยี นรWใู นช้นั เรียนในโรงเรียน

*********

64 วิจยั และพฒั นานวัตกรรมการเรียนรูW

รายการอาD งอิง

ภาษาไทย
กรริสา จันทร1สุวรรณ. (2563). “การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร1และความสามารถในการ

แกWปRญหา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ท่ี 1 โดยการจัดการเรียนรูWดWวยกระบวนการ ใชWปRญหาเปEน
ฐานตามแนวสะเตม็ ศกึ ษา” วารสารสงั คมศาสตรQวิจัย 11, 1 (มกราคม-มิถนุ ายน 2563) : 1-16.
จิรวดี ไทยสงคราม. (2555). “การเปรียบเทียบการคิดวิเคราะห1 ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนและเจตคติเชิง
วิทยาศาสตร1 กลุPมสาระการเรียนรูWวิทยาศาสตร1 เร่ืองสารและการเปลี่ยนแปลงของนักเรียน ชั้น
มัธยมศึกษาป~ท่ี 2 ระหวPางกลPุมที่เรียนโดยวิธีการสอนแบบผสมผสานกับวิธีการสอนแบบปกติ.”
วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม. 2 ,1 (มกราคม - เมษายน 2555) : 109 -115.
เจตน1สฤษฎ์ิ สังขพันธ1 และคณะ (2558). “สภาพ และปRญหาการเรียนรWูภาษาอังกฤษของโรงเรียนระดับ
มัธยมศึกษาสังกัดเทศบาลในพ้ืนที่สามจังหวัดชายแดนภาคใตW.” การประชุมหาดใหญDวิชาการ
ระดับชาติ คร้งั ที่ 6. 26 มถิ นุ ายน 2558 : 270-284
จันทิมา เมยประโคน. (2555) การศึกษาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนและความพึงพอใจในการเรียนวิชาศิลปะ
เรื่อง การสร:างสรรคQเศษวัสดุ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปdที่ 5 ที่เรียนด:วยการจัดการเรียนร:ูแบบ
4 MAT. ปริญญานิพนธ1 กศ.ม. (ศิลปศึกษา). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิ
โรฒ.
ชรินทร1ทิพย1 บัติสูงเนิน. (2560). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิทางการเรียนและความสามารถในการแก:ป0ญหา
ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปdท่ี 1 โดยใช:วิธีสอนแบบบูรณาการรDวมกับศิลปะกับวิธีสอนแบบ
ปกติ. วิทยานิพนธ1 คม. (วิทยาศาสตรศ1 กึ ษา). ลพบรุ ี : มหาวทิ ยาลัยราชภฏั เทพสตร.ี
ฐาปนี สีเฉลียว. (2564) “รูปแบบการเรียนการสอนตามหลักการแกWปRญหาเชิงสรWางสรรค1รPวมกับส่ือสังคมเพ่ือ
สPงเสริมการสรWางสรรค1นวัตกรรมการศึกษาสําหรับนิสิตวิชาชีพครู” วารสารศึกษาศาสตรQ
มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทรQ วิทยาเขตปต0 ตาน.ี 32, 1 (มกราคม - เมษายน 2564) : 186-201.
ทัณฑธร จุWยสวัสด์ิ. (2564). การวิจัยเชิงปฏิบัติการในการจัดการเรียนร:ูโดยใช:ปรากฏการณQเปjนฐาน เรื่อง
จลนศาสตรQเคมี ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปdท่ี 5 เพ่ือสDงเสริมผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนและทักษะ
การคิดอยDางมีวิจารณญาณ. วิทยานิพนธ1 กศ.ม. (การสอนวิทยาศาสตร1) ชลบุรี : บัณฑิตวิทยาลัย
มหาวทิ ยาลยั บรู พา.
นิอบิณูรอวี บือราเฮง. (2558) ผลของการสอนแบบบูรณาการด:วยการสอนแบบห:องเรียนกลับด:าน ส่ือ
ประสม และนวัตกรรม คุณลักษณQศึกษาด:านทักษะทางสังคมท่ีมีตDอพฤติกรรมและผลสัมฤทธ์ิ
ทางการเรียน สาระการเรียนร:ูศาสนประวัติของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปdที่ 1. วิทยานิพนธ1 ศศ.ม.
(เทคโนโลยแี ละสอ่ื สารการศกึ ษา). สงขลา : มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร1.
น้ำมนต1 เรืองฤทธิ์. (2560). “การพัฒนานวัตกรรมการสอนแบบผสมผสานโดยใชWโครงงานเปEนฐาน รายวิชา
468 310 เทคนิคการนำเสนอและการจัดนิทรรศการ.” Veridian E-Journal, Silpakorn
University. 10, 1 (มกราคม – เมษายน 2560) : 679-693.

วจิ ัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรูW 65
ปยš ะนนั ท1 หริ ณั ย1ชโลทร และ สทิ ธกิ ร สุมาล.ี (2561). “การพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรยี นรWูเพื่อพัฒนาทกั ษะการ

คดิ ของผเWู รียน ในระดบั ประถมศกึ ษา.W วารสารศิลปากรศึกษาศาสตรวQ จิ ัย. 10,1 (มกราคม – มถิ ุนายน
2561) : 44 -60.
พิชญส1 นิ ี เจดยี ร1 ตั น1 และคณะ. (2564). “การพฒั นาทกั ษะการคิดวิเคราะหข1 องนกั เรียนชน้ั มัธยมศกึ ษาปท~ ่ี 4
โดยใชกW ารจดั การเรียนรูWแบบสืบเสาะหาความรรูW PวมกับเทคนิคการใชคW าํ ถาม.” วารสารศึกษาศาสตรQ
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทรQ วทิ ยาเขตป0ตตาน.ี 3, 1 (มกราคม-เมษายน 2564) : 61-75 .
ภัทราวดี วงศส1 เุ มธ. (2559). “การพัฒนาสอื่ การเรียนการสอนในรปู แบบเกมเสริมทกั ษะภาษาอังกฤษสาํ หรบั
นกั เรยี น ระดับประถมศกึ ษา: กรณีศึกษาตWนแบบเกมระดับประถมศึกษาปท~ ่ี 1 – 3” วารสาร
วจิ ยั สหวทิ ยาการไทย. 11, 3 (พฤษภาคม-มถิ ุนายน 2559) : 251-263.
ผPองพรรณ ตรัยมงคลกูล และสุภาพ ฉัตราภรณ1. (2543). การวิจัยเชิงทดลองทางพฤติกรรมศาสตรQในการ
ออกแบบวิจัย. พมิ พ1ครั้งท่ี 3. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพม1 หาวิทยาลัยเกษตรศาสตร1 .
มนธิชา ทองหัตถา. (2564). “สภาพการจัดการเรียนรWูแบบออนไลน1ในสถานการณ1การแพรPระบาดของโรคติด
เช้ือ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของครูกลPุมสาระการเรียนรWูภาษาตPางประเทศ โรงเรียนปาก
พนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช.” วารสารลวะศรี มหาวิทยาลัยเทพสตรี. 5, 1 (มกราคม -มิถุนายน
2564) : 43-52.
มนสิชา เปลPงเจริญศิริชัย. (2558). “การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~ที่ 4
ท่ีเรียนดWวยการเรียนแบบรPวมมือ กับการเรียนแบบผสมผสานรPวมกับการเรียนแบบรPวมมือ”
Veridian E-Journal, Slipakorn University. 8, 2 (พฤษภาคม – สงิ หาคม 2558). 950-966.
แรกขวัญ นามสวPาง และคณะ. (2558). “การศึกษาสภาพปRญหาและความตWองการการจัดการเรียนการสอน
ภาษาอังกฤษ สำหรับนักเรียนที่มีความบกพรPองทางการเรียนรWูดWานการอPาน ในระดับช้ัน
ประถมศึกษาป~ที่ 2-3.” วารสารวิชาการศึกษาศาสตรQ คณะศึกษาศาสตรQ มหาวิทยาลัยศรีนคริ
นทรวโิ รฒ. 16 , 1 (มกราคม – มิถนุ ายน 2558) :124-135.
ลีลาวดี ชนะมาร. (2563). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนร:ูเชิงรุก เพื่อสDงเสริมความสามารถในการ
ออกแบบ การจัดประสบการณQสำหรับเด็กปฐมวัย ของนักศึกษาสาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย.
ดุษฏนี พิ นธ1 กศ.ด. (หลักสตู รและการสอน). ชลบุรี : มหาวทิ ยาลัยบูรพา.
วาโร เพ็งสวัสดิ์. (2557). “การวิจัยเชิงทดลองทางการศึกษา”. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร. 6, 11 :
(มกราคม- มถิ ุนายน 2557) : 181-190.
วิเชียร อินทรสมพันธ1. (2562) เคร่ืองมือท่ีใช:ในการเก็บรวบรวมข:อมูลเพ่ือการวิจัย. พิมพ1ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ
: สหธรรมมิกจำกัด.
วิเชียร อินทรสมพันธ1 และคณะ. (2563). การวัดและประเมินผลการเรียนรู: Learning Measurement
and Evaluation. กรงุ เทพฯ : หจก. วรานนท1 เอน็ เตอร1ไพรส.1

66 วิจยั และพัฒนานวัตกรรมการเรียนรูW

วัฒนา พลาชัย และวินัย เพ็งภิญโญ. (2562). “การพัฒนาบทเรียนออนไลน1 Mobile Learning โดยใชWปRญหาเปEน
ฐาน รPวมกับเทคนิคการเรียนแบบรPวมมือ ในรายวิชาการเขียนเว็บไซต1 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาป~
ท่ี 6 โรงเรียนศรีประจันต1 “เมธีประมุข””. วารสารสังคมศาสตรQวิจัย. 10, 1 (มกราคม-มิถุนายน 2562)
: 189-200.

ศรัญญา ศิริวรศิลปŒ. (2558). “การพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน เรื่อง การผลิตสินคWาและบริการ และ
ความสามารถดWานกระบวนการวิจัย ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาป~ท่ี 2 ดWวยการจัดการเรียนรูWโดยใชW
วิจัยเปEนฐาน”. Veridian E-Journal, Slipakorn University. 8 , 2 (พฤษภาคม – สิงหาคม
2558) : 1161-1175.

สุเมธ เนาว1รุPงโรจน1. (2561). “การศึกษาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน เรื่อง การถPายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ท่ี
จัดการเรียนรูW แบบสืบเสาะหาความรWู (5E) และความพึงพอใจในการจัดการเรียนรWูของนักเรียนระดับช้ัน
มัธยมศึกษาป~ที่ 6 โรงเรียนหWวยยอด จังหวัดตรัง”. วารสารนวัตกรรมการเรียนร:ู. 4, 1 (มกราคม-
มถิ ุนายน 2561) : 23-34.

สุภรณ1 ลิ้มบริบูรณ1 และคณะ. (2563). การวิจัยทางการศึกษา (Educational Research). พิมพ1ครั้งที่ 8.
กรงุ เทพฯ: บรษิ ัทสหธรรมมิก จำกัด

อรสา จังหวัดสุข. (2554). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตรQ เร่ือง โจทยQป0ญหาการแปรผัน
ของนักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพปdที่ 1 ท่ีมีผลการเรียนตDอโดยใช:ชุดกิจกรรมซDอมเสริม
คณิตศาสตรQ. สารนิพนธ1 กศ.ม. (การมัธยมศึกษา). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนค
รินทรวโิ รฒ.

ภาษาองั กฤษ
Best, John W. (1977). Research in Education. 3rd ed., Hall Inc. New Jersey.
Cambel and Stanley. (1963) Experimental and quasi-experimental designs for research. Chicago:

Rand McNally & Company.

บทที่ 5

ประชากรและกลมุ* ตัวอยา* ง

วเิ ชียร อนิ ทรสมพนั ธ11

ในการทำวิจัยสว/ นใหญผ/ 4วู จิ ัยจะต4องกำหนดเปา< หมายของการเกบ็ รวบรวมขอ4 มูลว/า จะเกบ็ ข4อมูล
การวิจัยจากประชากรที่เปEนใคร สิ่งใด ที่ใด และจำนวนเท/าไร บางคร้ังผ4ูวิจัยไม/สามารถที่จะเก็บรวบรวม
ข4อมูลได4จากทุกหน/วยของประชากรได4 หรือถ4ารวบรวมได4ก็เสียเวลาและเงินทองมากโดยไม/ค4ุมค/า และใน
บางกรณีกไ็ ม/สามารถทำได4 เช/น ในการสอบวัดผลการเรียนรู4ของนักเรียน เราต4องการคำตอบท่ีเปEนผลใน
ระดับโรงเรียน ถ4าจะให4ถูกต4องแน/นอนก็ต4องตรวจสอบผลการเรียนรู4ของผ4ูเรียนท้ังหมดโรงเรียน ซ่ึงไม/
สามารถปฏิบัติได4ด4วยวิธีการเดียวกันหรือในเวลาพร4อมกัน จึงต4องมีการสุ/มตัวอย/างเพ่ือให4ได4กล/ุมตัวอย/าง
(Sample) ที่จะเปEนตัวแทนของประชากรที่ต4องการจะศึกษา ขั้นตอนน้ีเปEนขั้นตอนของการวิจัยท่ีมี
ความสำคัญอย/างมาก และถือว/าเปEนประสิทธิภาพโดยตรงต/อการจะนำผลการวิจัยไปสรุปอ4างอิง
(Generalization)

ประชากร

การศึกษาข8อมูลที่เก็บรวบรวมได8จากส่ิงที่ต8องการศึกษาทั้งหมด หรือ ประชากร (Population) จะทำ
ให8ได8ผลของการวิจัยตรงกับจุดมWุงหมายของการศึกษามากที่สุด แตWอยWางไรก็ตามการจะศึกษาข8อมูลจาก
ประชากรหรือสิ่งท้ังหมดน้ันอาจจะมีปYญหาในทางการปฏิบัติ จึงจำเป\นจะต8องกำหนดตัวแทนที่มาจากประชากร
หรอื ที่เรยี กวาW กลมุW ตวั อยาW ง (Sample) เพอื่ ให8ได8ข8อมลู ทน่ี ำมาใชใ8 นการวิจยั แทนประชากร

ความหมายของประชากร
เพื่อให8เข8าใจเกี่ยวกับความหมายของประชากรและคำอ่ืนๆ ท่ีใช8ในลักษณะใกล8เคียงกัน จึงแสดง
รายละเอียดของประชากรดังตอW ไปน้ี
ประชากร (Population) ของการวิจัยจะหมายถึงสิ่งท่ีเรากำหนดไว8เพ่ือการศึกษาทั้งหมดท่ี
สอดคล8องกับประเด็นหรือจุดมุWงหมายของการวิจัย ประชากรอาจเป\น คน สัตว1 สิ่งของ สถานที่ ก็ได8 สำหรับ
ประชากรที่ใช8ในการวิจัยเพ่ือพัฒนาการเรียนร8ู สWวนใหญWจะเป\นผู8เรียน เชWน ถ8าต8องการศึกษาเก่ียวกับความ
คิดเห็นของนักเรียนระดับช้ันประถมศึกษาเก่ียวกับการจัดการเรียนรู8แบบออนไลน1 ประชากรในการวิจัยคร้ังน้ี
หมายถึง นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาท่ัวประเทศ ถ8าต8องการวิจัยเร่ืองพฤติกรรมการเรียนรู8ของนักเรียนช้ัน
มัธยมศึกษาปfที่ 2 ในเขตกรุงเทพมหานคร ประชากรในการวิจัยน้ีหมายถึงนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปfท่ี 2 ในเขต
กรงุ เทพมหานครท้งั หมด ซ่ึงจะเห็นวWาประชากรเป\นการนบั รวมประชากรท้งั หมดตามขอบเขตท่กี ำหนด
ประชากรเป<าหมาย (Target Population) เป\นประชากรท่ีผู8วิจัยนำผลการวิจัยมาศึกษา สรุป
อ8างอิง การกำหนดประชากรเปiาหมาย ผ8ูวิจัยอาจใช8คุณลักษณะของประชากร เชWน ระดับชั้นของนักเรียน ระดับ
ผลการเรียนของนักเรียน เวลา สถานทบ่ี รกิ าร หรอื ท8องที่ เชนW โรงเรียน หมWูบ8าน อำเภอ จังหวดั เป\นต8น

--------------------------------------------------------------------

"รองศาสตราจารยป์ ระจาํ สาขาวชิ าการประเมนิ ผลและวจิ ยั ทางการศกึ ษา

68 วิจยั และพฒั นานวัตกรรมการเรยี นร8ู

ประชากรท่ีสามารถเขHาถึงไดH (Accessible Population) เป\นลักษณะของการศึกษาจากทุกหนWวย
ของข8อมลู ทม่ี ีคุณลกั ษณะครบถ8วนตามลักษณะของประชากรเปาi หมายและผูว8 จิ ัยสามารถเข8าไปศึกษาได8

ในบางคร้ังประชากรเปiาหมายกับประชากรท่ีสามารถเข8าถึงได8ก็เป\นกลWุมเดียวกัน แตWบางงานวิจัยเมื่อ
กำหนดประชากรไว8กว8างมาก ผู8วิจัยจำเป\นที่จะต8องกำหนดกลุWมประชากรท่ีเข8าถึงได8 เชWน การศึกษาความ
คิดเห็นของผ8ูปกครองนักเรียนท่ีมีตWอการบริหารโรงเรียนในเขตกรุงเทพมหานคร ในที่นี้ประชากรได8แกW
ผ8ูปกครองนักเรียนของโรงเรียนในเขตกรุงเทพมหานคร แตWเราไมWสามารถเข8าถึงได8ทุกคน ดังนั้นเราจึงกำหนด
เป\นประชากรเปiาหมายได8แกW ผู8ปกครองนักเรียนที่เข8ารWวมในการประชุมผู8ปกครองของโรงเรียน และเน่ืองจาก
เราสามารถเก็บข8อมูลได8แนWนอนจึงกำหนดประชากรท่ีเข8าถึงได8เป\นผู8ปกครองนักเรียนที่เข8ารWวมในการประชุม
ผป8ู กครองของโรงเรียนปfการศกึ ษา 2564

ในงานวิจัยทั่วไป ถ8าผู8วิจัยกลWาวถึงประชากรที่ใช8ในการวิจัยก็หมายถึงประชากรท่ีเข8าถึงได8 ซ่ึงอาจเป\น
กลุWมเดียวกบั ประชากรเปาi หมายด8วยกไ็ ด8

ประเภทของประชากร
ประชากรโดยท่ัวไปนนั้ สามารถแบงW ออกไดเ8 ปน\ 2 ประเภท คอื
1. ประชากรท่ีมีจำนวนนับไดHแนYนอน (Finite Population) หมายถึง ประชากรท่ีมีจำนวน
แนWนอน สามารถนับจำนวนได8อยWางครบถ8วน เชWน จำนวนนักศึกษาคณะครุศาสตร1 มหาวิทยาลัยราชภัฏบ8าน
สมเด็จเจ8าพระยา นักเรียนโรงเรียนมัธยมสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏบ8านสมเด็จเจ8าพระยา นักเรียนโรงเรียน
มัธยมศึกษาในกรงุ เทพมหานคร หรอื ผบ8ู ริหารโรงเรยี นมัธยมศึกษาในเขตธนบรุ ี เป\นต8น
2. ประชากรท่ีมีจำนวนนับไดHไมYแนYนอน (Infinite Population) หมายถึงประชากรท่ีมีจำนวนไมW
แนWนอน ไมWสามารถนับจำนวนได8หรือนับไมWได8ครบถ8วน เชWน จำนวนปลาในแมWน้ำเจ8าพระยา จำนวนต8นไม8ใน
ประเทศไทย จำนวนเมล็ดขา8 วในลานข8าว จำนวนนักเรียนทใ่ี ชเ8 ฟสบคุ ในแตลW ะวนั เป\นตน8
คุณลกั ษณะของประชากร
คณุ ลกั ษณะของประชากรอาจแบงW ตามลักษณะการรวมตวั กนั เป\นประชากรได8 2 ลกั ษณะ คอื
1. ประชากรลักษณะเปbนเอกพันธe (Homogeneous Population) หมายถึง ประชากรมีสมาชิกท่ี
มีลักษณะเหมือนกัน คล8ายคลึงกัน หรือเป\นเน้ือเดียวกัน เชWน ประชากรเป\นนักเรียนช้ันประถมศึกษาปfที่ 6 ถ8า
มองในแงWของพนื้ ความรก8ู ถ็ ือวาW เปน\ เอกพนั ธ1 เพราะมพี นื้ ความรร8ู ะดับเทWากัน เปน\ ต8น
2. ประชากรลักษณะเปbนวิวิธพันธe (Heterogeneous Population) หมายถึง สมาชิกในกลWุมมี
คุณลักษณะแตกตWางกัน เชWน ประชากรคนในหมูWบ8านแหWงหน่ึงยWอมมีความแตกตWางกันเชWน มีคนจน คนรวย คนมี
งานทำ คนไมมW ีงานทำ คนอาชพี ตาW งกนั คนนบั ถือศาสนาตWางกัน ฯลฯ

ในการทำงานวิจัย ควรพิจารณาวWา ประชากรมีลักษณะเป\นเอกพันธ1หรือวิวิธพันธ1 ผ8ูวิจัยจะต8อง
เลือกวิธีสWุมกลWุมตัวอยWางให8เหมาะสมกับลักษณะของประชากรเพ่ือให8ได8ตัวแทนท่ีดีของประชากรและมี
คุณลกั ษณะเหมอื นประชากรจริงให8มากทีส่ ุด

สรุปได8วWา ประชากรเป\นสิ่งท่ีผู8วิจัยสนใจศึกษาท้ังหมดท่ีกำหนดไว8สอดคล8องกับวัตถุประสงค1ของ
การวิจัย โดยแบWงออกเป\นประชากรท่ีมีจำนวนจำกัดและประชากรที่มีจำนวนไมWจำกัด และมีคุณลักษณะท่ีเป\น

วจิ ยั และพัฒนานวตั กรรมการเรียนรู8 69

เอกพันธ1หรือมีความเหมือนกันในกลWุมประชากร กับคุณลักษณะท่ีเป\นวิวิธภัณฑ1หรือมีความแตกตWางกันในกลุWม
ประชากร

กลมุ* ตัวอย*าง

ความหมายของกลYมุ ตวั อยYาง
กลุYมตัวอยYาง(Sample) เป\นตัวแทนจากสมาชิกที่เป\นสWวนหน่ึงของประชากร ได8มาด8วยการสWุมหรือ
เลือกขึ้นมาใช8ในการศึกษาแทนประชากร เป\นสมาชิกจำนวนจำกัดของประชากรที่ถูกเลือกมาเพ่ือการวิจัย การ
เลือกเพื่อการศึกษานี้ต8องพยายามทำให8สมาชิกท่ีได8รับการเลือกเป\นตัวแทนท่ีดีของประชากร โดยต8องกระทำ
ด8วยวิธีการสWุม(Random) โดยให8สมาชิกของกลWุมประชากรแตWละสมาชิกมีโอกาสได8รับการเลือกเป\นตัวแทนเทWา
ๆ กัน
ความจำเปนb ทต่ี อH งศกึ ษาจากกลYมุ ตัวอยาY ง
ในการวิจัยที่มีการใช8กลWุมตัวอยWางเพื่อใช8ศึกษาข8อมูลแทนประชากร เนื่องจากมีความจำเป\นบาง
ประการ ไดแ8 กW
1. ปiองกันการลำเอยี ง (Bias) อนั เนอื่ งมาจากผว8ู จิ ยั เอง
2. เพ่อื ให8เกดิ ความเป\นไปไดใ8 นทางปฏบิ ัติมากที่สดุ
3. เพื่อประหยัดเวลา คาW ใช8จWาย และกำลังคน
4. เพือ่ ใหไ8 ด8ตัวแทนทดี่ ขี องประชากร
ลกั ษณะของกลมุY ตัวอยาY ง
ในการกำหนดกลมุW ตัวอยWาง ควรเลือกหรอื สมWุ กลมWุ ตวั อยWางทด่ี ีควรมลี กั ษณะดังนี้
1. ต8องมีลักษณะความเป\นตัวแทนท่ีดี กลุWมตัวอยWางจะต8องมีคุณสมบัติท่ีสำคัญครบถ8วนตามคุณสมบัติ
ของประชากรที่จะศกึ ษา และการเลือกสมาชิกในกลมWุ ตวั อยาW งควรกระทำดว8 ยการสมุW
2. ขนาดของกลWุมตัวอยWางต8องมีจำนวนพอเหมาะท่ีจะทำการทดสอบเพื่อนำผลไปสรุปเป\นผลจากกลุWม
ประชากรได8 ขนาดของกลุWมตัวอยWางจะมากน8อยเพียงใดจึงจะเหมาะสมยอW มขึ้นอยูWกับเร่ืองที่ต8องการวิจัย การใช8
กลWุมตัวอยWางในการวิจัยเป\นจำนวนมากเกินไปไมWชWวยให8การวิจัยแมWนยำขึ้นแตWทำให8ส้ินเปลืองทรัพยากรมากข้ึน
ถา8 กลมWุ ตัวอยาW งน8อยเกินไปจะมคี วามคลาดเคลอ่ื นมาก

การสมุ* กล*มุ ตวั อยา* ง

ในการสุWมกลWุมตัวอยWางจำเป\นอยWางย่ิงจะต8องทราบถึงขั้นตอนของการเลือกกลWุมตัวอยWาง การกำหนด
ขนาดของกลWมุ ตัวอยาW ง และวิธกี ารสมWุ กลมWุ ตัวอยาW ง มีรายละเอียดดงั นำเสนอตอW ไปน้ี

ขั้นตอนการสYุมกลYุมตัวอยYาง
เนื่องจากกลุWมตัวอยWางเป\นส่ิงสำคัญในการให8ข8อมูลเพื่อการวิจัย ดังน้ันการสุWมตัวอยWางจึงจำเป\นต8อง
กระทำอยWางมีจุดหมาย เพ่ือให8กลุWมตัวอยWางที่ได8มาเป\นตัวแทนของประชากรท้ังหมด ในการสWุมตัวอยWางควรมี
ลำดับขนั้ ดังนี้

1. กำหนดวัตถุประสงค1การวิจัยหรือจุดมWุงหมายการวิจัย วWาต8องการศึกษาเกี่ยวกับตัวแปรการ
วิจัยที่เป\นคุณลักษณะของใครหรือสิ่งใด ต8องการเปรียบเทียบตัวแปรคุณลักษณะของใครหรือสิ่งใด หรือศึกษา

70 วิจยั และพฒั นานวัตกรรมการเรยี นร8ู

ความสมั พันธ1ระหวาW งตวั แปรอะไร ซึง่ จะทำใหผ8 วู8 ิจัยมองเหน็ ไดว8 าW จะตอ8 งเก็บขอ8 มลู จากใครหรือสงิ่ ใด
2. นิยามศัพท1เฉพาะเกี่ยวกับประชากรท่ีจะนำมาใช8ในการวิจัยให8ชัดเจนวWา ประชากรของการ

วิจัยเป\นใคร มีลักษณะอยWางไร มีขอบเขตกว8างขวางเพียงใด และเป\นจำนวนเทWาใด เชWน ในการศึกษาความ
คิดเห็นของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏก็จะต8องระบุวWา เป\น นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏใด เรียนระดับ
ปริญญาใด มคี ุณสมบัติอยาW งไร เป\นต8น

2. ศึกษาลักษณะความเป\นอยูWของสมาชิกที่เป\นประชากร วWาเป\นใคร อยูWท่ีไหน และมีจำนวน
เทWาใด ถ8าเป\นไปได8ควรทราบบัญชีรายช่ือประชากรที่เป\นปYจจุบันท่ีสุด ซ่ึงเรียกวWา ขอบเขตของประชากร
(Population frame)

3. กำหนดขนาดของกลWุมตัวอยWางจากประชากร วWา มีจำนวนเทWาใด ซึ่งกลWุมตัวอยWางจะเป\น
ตัวแทนของประชากร โดยระบุรายละเอียดคุณสมบัติของกลุWมตัวอยWาง เพ่ือความสะดวกในการสWุมตัวอยWางและ
เลือกวธิ สี ุWมตัวอยWาง เชWน แยกตาม เพศ อายุ จงั หวัด เขต ประเภทของโรงเรียน เป\นตน8

4. เลือกวิธีสWุมตัวอยWาง โดยพิจารณาลักษณะของกลWุมประชากรและลักษณะของข8อมูล เป\น
เกณฑ1ในการเลอื กวิธีสWมุ ตัวอยWาง

การกำหนดขนาดหรอื จำนวนของกลมYุ ตวั อยYาง
ผู8วิจัยจะต8องทำการกำหนดขนาดหรือจำนวนของกลุWมตัวอยWางให8เหมาะสม โดยคำนึงถึงสิ่ง

ตอW ไปนี้
1. ลักษณะของประชากร ถ8าประชากรมีลักษณะแตกตWางกันจะต8องใช8กลุWมตัวอยWางจำนวนมาก

แตWถ8ามีลักษณะเหมอื นๆ กนั ใช8กลWุมตัวอยWางจำนวนนอ8 ยๆ ได8
2. ขนาดหรือจำนวนของประชากร ถ8าประชากรมีจำนวนมาก กลุWมตัวอยWางก็ควรมากด8วย ถ8า

ประชากรมนี 8อย กลมุW ตัวอยาW งกม็ ีนอ8 ยลง
3. ลักษณะของงานวิจัย ถ8าเป\นงานวิจัยสำรวจควรใช8กลWุมตัวอยWางจำนวนมากๆ แตWถ8าเป\นการ

วจิ ยั เชงิ ทดลอง สามารถใชก8 ลมุW ตวั อยWางจำนวนนอ8 ยได8
4. ตัวแปรที่ศึกษา ถ8าผ8ูวิจัยต8องการศึกษาตัวแปรหลายตัว จำเป\นต8องใช8กลWุมตัวอยWางจำนวนมาก

เพอื่ ใหไ8 ดก8 ลWมุ ตัวอยาW งทมี่ คี ณุ ลักษณะจำแนกตามตัวแปรอยWางเพียงพอ
5. งบประมาณ เวลา และแรงงาน ถ8ากลWุมตัวอยWางมีจำนวนยิ่งมากจะต8องใช8งบประมาณ เวลา

และ แรงงาน ในการเก็บรวบรวมข8อมูล และวิเคราะห1ข8อมูล มากตามไปด8วย ดังนั้นผ8ูวิจัยต8องคำนึงถึง
งบประมาณ เวลา และแรงงานท่ีมีอยWูดว8 ย

6. ความคลาดเคล่ือนที่ยอมให8เกิดในการสWุมตัวอยWาง ถ8ายอมให8เกิดความคลาดเคล่ือนน8อย
จำเป\นต8องใช8กลWุมตัวอยWางจำนวนมาก ในทางตรงกันข8ามถ8ายอมให8เกิดความคลาดเคลื่อนมากก็ใช8กลุWมตัวอยWาง
จำนวนน8อย

วธิ ีการกำหนดขนาดของกลมุY ตวั อยYาง
ขนาดของกลWุมตัวอยWางเป\นส่ิงสำคัญอีกอยWางหนึ่งในการเลือกกลุWมตัวอยWาง ขนาดท่ีพอเหมาะของ

กลWมุ ตัวอยWางจะชWวยใหก8 ารสรปุ ผลการวจิ ัยแมWนยำข้ึน และมีความคลาดเคลอ่ื นนอ8 ยลง

วจิ ยั และพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู8 71

การกำหนดขนาดทเ่ี หมาะสมของกลมWุ ตวั อยWาง อาจหาไดด8 ังน้ี
1. ในกรณีท่ไี มYทราบขนาดที่แนYนอนของกลYุมประชากร อาจดัดแปลงไปใช8สตู ร

n= p(1 - p)z2
e2
เมื่อ n คอื ขนาดของกลุWมตวั อยาW ง
p คอื อัตราสWวนของประชากรที่ต8องการนำมาเป\นตัวอยWาง
Z คือ คาW Normal deviate ทีแ่ บงW พ้นื ท่ีใตโ8 คง8 ปกติทรี่ ะดบั ความเชอื่ มนั่
ทีต่ อ8 งการ เชนW ที่ระดับความเชื่อม่ัน 95% คWา Z = 1.96 เปน\ ตน8
e คอื คาW ความคลาดเคล่อื นท่ผี ว8ู ิจยั ยอมใหเ8 กดิ ขึ้นได8
เชนW ถา8 ตอ8 งการศึกษาสภาพการจัดการเรยี นรู8ออนไลนข1 องครทู ่ีสอนระดบั ประถมศกึ ษา แตWไมสW ามารถ
ทราบจำนวนทั้งหมดได8 ในการสWุมตัวอยWางที่มาจากประชากรที่เป\นครูท่ีสอนในระดับประถมศึกษา อาจ
กำหนดให8อัตราสWวนของประชากรที่ต8องการนำมาเป\นกลุWมตัวอยWาง (p) เทWากับ 0.15 ยอมให8ความคลาดเคลื่อน
ไดร8 อ8 ยละ 1 หรือคดิ เป\นสดั สวW นเทาW กับ .01 และต8องการใหม8 ีระดบั ความเช่อื ม่ัน 95%
จากตัวอยWางน้ี จะได8 p = .15
z = 1.96 (ระดบั ความเชอื่ มน่ั 95%)
e = .01
หาขนาดของกลุWมตัวอยWางจากสตู รได8 ดังนี้
n = ( .15) (1 - .15) (1.96) 2
(.01)2
= .4898
(.01) 2
= .4898
.0001
แสดงวาW จะต8องใชก8 ลWุมตัวอยาW งทั้งสิ้น 4,898 คน

แตWถ8าผู8วิจัยยอมให8มีความคลาดเคล่ือนมากขึ้นก็จะสามารถลดจำนวนตัวอยWางลงได8 เชWน ถ8ายอมให8เกิดความ
คลาดเคล่อื นได8ร8อยละ 10 (e = .10) ขนาดของกลมWุ ตวั อยาW งจะลดลดเหลอื
= ( .15) (1 - .15) (1.96) 2
( .10)2
= .4898
.01
แสดงวWาจะตอ8 งใช8กลWุมตวั อยWางท้ังส้ิน 49 คน
2. ในกรณีทีท่ ราบขนาดของกลYมุ ประชากร

p(1- p)

โดยมีสตู รท่ใี ชใ8 นการวเิ คราะหไ1 ดแ8 กW e2 + p(1- p)
z2 N

72 วิจัยและพฒั นานวตั กรรมการเรียนร8ู

เมื่อ n คอื ขนาดของกลWมุ ตัวอยาW ง
p คอื อัตราสวW นของประชากรทต่ี อ8 งการนำมาเปน\ ตวั อยาW ง
Z คือ คWา Normal deviate ที่แบงW พ้นื ทใี่ ต8โค8งปกตทิ ่รี ะดบั ความเชอ่ื มน่ั ทต่ี อ8 งการ
e คือ ความคลาดเคลือ่ นทผ่ี 8ูวิจยั ยอมใหเ8 กิดข้นึ ได8
N คอื จำนวนประชากรท้ังหมด

เชWน จากตัวอยWางเดิม ถ8าผ8ูวิจัยทราบวWา มีประชากร(N) ท้ังหมดมี 4,000 คน ต8องการกลWุมตัวอยWาง
ร8อยละ 15 ของประชากรท้ังหมด หรืออัตราสWวนของประชากรที่ต8องการนำมาเป\นตัวอยWางเทWากับ 0.15
ยอมให8มีความคลาดเคล่ือน(e) ได8ร8อยละ 2 ระดับความเชื่อมั่นที่ต8องการเทWากับร8อยละ 95 ซ่ึงมีคWาสWวน
เบย่ี งเบนปกติเทาW กับ 1.96 จะหาขนาดของกลมุW ตวั อยาW งไดด8 ังนี้

n = ( .15) ( 1 – .15)
(.02)2 + (.15) (1- .15)
(1.96)2 4,000

= 939 คน
ในการสWุมตวั อยWางกรณนี ้ี จะต8องใชก8 ลมWุ ตัวอยาW งอยาW งน8อย 939 คน

3. การกำหนดขนาดของกลYุมตัวอยYางโดยใชHสูตรของยามาเนY (Taro Yamane) เป\นวิธีการท่ี
นยิ มกนั มาก มีสตู รในการคำนวณไดแ8 กW n = N
1 + Ne2
เมื่อ n แทน ขนาดของกลุWมตัวอยWาง
N แทน ขนาดของประชากร
e แทน ความคลาดเคลือ่ นสงู สดุ ท่ยี อมรบั ได8
เชWน ถ8ามีประชากรท่ีเป\นนักเรียนจำนวน 2,500 คน ต8องการกลุWมตัวอยWางเพื่อเก็บรวบรวมข8อมูล โดย
ใหค8 วามคลาดเคลือ่ นในการเก็บร8อยละ 5 จะไดข8 นาดของกลมWุ ตวั อยาW งเทWาไร แสดงวิธีทำไดด8 ังนี้
แทนคาW ในสูตร n = 2,500
1 + (2,500) (.05)2
= 2,500
1+6.25
= 345
ไดข8 นาดของกลWุมตัวอยWางเทาW กับ 345 คน

ในปYจจุบันเพื่อความสะดวกในการทำการวิจัย จึงได8มีการสร8างตารางเพื่อกำหนดขนาดของกลWุม
ตัวอยWางโดยใช8วิธกี ารของยามาเนW ดังตารางตอW ไปน้ี

วิจัยและพฒั นานวัตกรรมการเรียนร8ู 73

ตารางท่ี 5.1 ขนาดกลWุมตัวอยWางตามวิธีของยามาเนW ระดับความเชื่อม่ันท่ียอมรับได8 5% ความคลาดเคลื่อน
ระดับตาW งๆ

ขนาดประชากร ± 1% ± 2% ± 3% ± 4% ± 5% ± 10%

500 * * * * 222 83

1,000 * * * 385 286 91

1,500 * * 638 441 316 95

2,000 * * 714 476 333 96

2,500 * 1250 769 500 345 97

3,000 * 1364 811 517 353 98

3,500 * 1458 843 530 359 99

4,000 * 1538 870 541 364 99

4,500 * 1607 891 549 367 99

5,000 * 1667 909 556 370 99

6,000 * 1,765 938 566 375 99

7,000 * 1,842 959 574 378 99

8,000 * 1,905 976 580 381 99

9,000 * 1,957 989 584 383 99

10,000 5,000 2,000 1,000 588 385 99

15,000 6,000 2,143 1,034 600 390 99

20,000 6,667 2,222 1,053 606 392 100

25,000 7,143 2,273 1,064 610 394 100

50,000 8,333 2,381 1,087 617 397 100

100,000 9,091 2,439 1,099 621 398 100

µ 10,000 2,500 1,111 625 400 100

* หมายถึง ขนาดกล0มุ ตัวอยา0 งทไี่ มเ0 หมาะจะ Assume ใหเB ปDนการกระจายปกติ จงึ ไม0สามารถใชสB ตู รยามาเนไ0 ดB

( ท่มี า : Yamane, 1973 อา8 งถึงใน จกั รกฤษณ1 สำราญใจ, 2544)

การกำหนดขนาดของกลWุมตัวอยWางแบบยามาเนW คาดวWาสัดสWวนของลักษณะท่ีสนใจในประชากรเทWากับ
0.05 และระดับความเช่ือม่ันเทWากับ 95% วิธีการอWานตารางของยามาเนW ผ8ูวิจัยต8องทราบขนาดของประชากร
เชนW ประชากรมีจำนวน 500 จะไดข8 นาดของกลWมุ ตวั อยWางเทWากับ 222 เป\นต8น

4. การใชHตารางของเครจซ่ีและมอรeแกน (Krejcie & Morgan) เครจซี่และมอร1แกน(Krejcie
and Morgan. 1970 : P. 608 –609) ได8กำหนดตารางเพื่อคำนวณหากลุWมตัวอยWางจากขนาดของประชากรที่
ทราบได8 โดยมีระดับความเช่ือม่ันที่ยอมรับได8 5% สามารถคำนวณหาขนาดของกลWุมตัวอยWางท่ีมีจำนวน
ประชากรเร่ิมต8นตั้งแตW 10 ขึ้นไป วิธีการอWานตารางของเครจซ่ีและมอร1แกน ผ8ูวิจัยต8องทราบขนาดของประชากร

74 วจิ ัยและพฒั นานวตั กรรมการเรียนร8ู

เชWน ประชากรมีจำนวน 500 จะได8ขนาดของกลWุมตัวอยWางเทWากับ 217 เป\นต8น ข8อมูลในการกำหนดกลWุม
ตวั อยาW งแสดงไดด8 ังตารางตWอไปนี้

ตารางที่ 5.2 ประชากรและกลมุW ตวั อยWางตามการคำนวณของเครจซ่ีและมอรแ1 กน

ประชากร กลYมุ ประชากร กลุYม ประชากร กลYุม ประชากร กลุYม
ตัวอยาY ง ตัวอยYาง ตวั อยาY ง ตวั อยYาง

10 10 150 108 460 210 2,200 327
15 14 160 113 480 214 2,400 331
20 19 170 116 500 217 2,600 335
25 24 180 123 550 226 2,800 338
30 28 190 127 600 234 3,000 341
35 32 200 132 650 242 3,500 346
40 36 210 136 700 248 4,000 351
45 40 220 140 750 254 4,500 354
50 44 230 144 800 260 5,000 357
55 48 240 148 850 265 6,000 361
60 52 250 152 900 269 7,000 364
65 56 260 155 950 274 8,000 367
70 59 270 159 1,000 278 9,000 368
75 63 280 162 1,100 285 10,000 370
80 66 290 165 1,200 291 15,000 375
85 70 300 169 1,300 297 20,000 377
90 73 320 175 1,400 302 30,000 379
95 76 340 181 1,500 306 40,000 380
100 80 360 186 1,600 310 50,000 381
110 86 380 191 1,700 313 75,000 382
120 92 400 196 1,800 317 100,000 384
130 97 420 201 1,900 320
140 103 440 205 2,000 322

(ที่มา : Krejcie and Morgan. 1970 : p. 608 –609 อา8 งถึงใน ธีรวุฒิ เอกกุล, 2543)

4. การกำหนดขนาดของกลYุมตัวอยYางอยYางงYาย ในกรณีนี้ผู8วิจัยต8องทราบจำนวนประชากรที่
แนWนอนแล8ว โดยถอื เกณฑร1 8อยละของประชากรดงั ตอW ไปน้ี

ถ8าจำนวนประชากรเปน\ ร8อย ควรใชก8 ลWมุ ตวั อยWางอยWางนอ8 ย 25%
ถ8าจำนวนประชากรเปน\ พนั ควรใชก8 ลWมุ ตวั อยWางอยาW งน8อย 10%
ถา8 จำนวนประชากรเปน\ หม่นื ควรใชก8 ลมุW ตัวอยWางอยWางนอ8 ย 5%

วิจยั และพฒั นานวตั กรรมการเรยี นร8ู 75

ถา8 จำนวนประชากรเป\นแสน ควรใชก8 ลมWุ ตัวอยาW งอยWางน8อย 1%
แตWก็ไมWเป\นเกณฑต1 ายตัววWาจะตอ8 งปฏบิ ตั ติ ามน้ี
วธิ กี ารสุมY กลมYุ ตวั อยYาง (Random Sampling)
การสWมุ กลWุมตัวอยWางเพ่ือให8ไดก8 ลWุมตวั อยาW งมีคณุ ลักษณะท่ีเหมาะสมกับงานวจิ ัย มีหลายวธิ ี ดงั น้ี
1. การสWุมโดยอาศัยความนWาจะเป\น (Probability sampling) ซ่ึงประกอบด8วยวิธีการสุWมแบบ
ตาW ง ๆ ดงั นี้
1.1 การสุWมแบบธรรมดาหรือการสมุW อยาW งงWาย (Simple random sampling)
1.2 การสุWมแบบมีระบบ (Systematic sampling)
1.3 การสมWุ แบบแบงW ชั้น (Stratified sampling)
1.4 การสุมW แบบแบงW กลมุW (Cluster sampling)
2. การสุWมโดยไมWใช8ความนWาจะเป\น (Non - Probability sampling) ซึ่งประกอบด8วยวิธีการสุWม
แบบตWาง ๆ ดงั นี้
2.1 การสุWมแบบบงั เอญิ (Accident sampling)
2.2 การสWุมแบบโควต8า (Quota sampling)
2.3 การสมุW แบบตามจุดมงุW หมาย (Purposive sampling)
2.4 การสWมุ แบบตามความสะดวก (Convenience sampling)
2.5 การสมุW แบบลกู บอลหิมะ (Snowball sampling)
3. การสุWมโดยใช8ความนWาจะเป\นและไมWใช8ความนWาจะเป\นรWวมกัน (Combination of Probability
Sampling) วิธสี Wุมตวั อยWางแตWละวิธีจะเหมาะสมสำหรบั ลกั ษณะข8อมูลและวัตถุประสงค1ตาW ง ๆ กนั
ในการกำหนดขนาดของกลWุมตัวอยWางที่นำมาทำการวิจัยต8องมีจำนวนมากพอท่ีจะเป\นตัวแทน
คุณลักษณะที่สำคัญของกลมุW ประชากรได8 รายละเอียดของการสมWุ กลWุมตวั อยาW ง ดังมตี อW ไปน้ี
1. การสYุมกลุYมตัวอยYางโดยอาศัยหลักความนYาจะเปbน (Probability Sampling) เป\นการสุWมโดย
ให8สมาชิกแตWละหนWวยมีโอกาสถูกเลือกเทWาๆ กัน โดยคำนึงถึงความนWาจะเป\นของแตWละหนWวยของประชากรท่ีจะ
ได8รับการเลือก เพื่อนำผลไปสรุปอ8างอิงถึงประชากรสWวนใหญW วิธีการสุWมกลุWมตัวอยWางโดยอาศัยหลักความนWาจะ
เปน\ ดงั น้ี
1.1 การสYุมแบบธรรมดาหรือสYุมอยYางงYาย(Simple Random Sampling) เป\นการสWุมท่ี
โอกาสของการถกู เลือกของแตWละสมาชิกในประชากรมีเทWากัน วิธีการนีไ้ ด8แกW
ก. วิธีการจับสลาก ถ8าต8องการตัวอยWางมากกวWาหน่ึง การจับสลากจะต8องจับแบบใสWคืนท่ี
แล8วจับตWอไปอีก เชWน ถ8าประชากรเป\นนักเรียนจำนวน 32 คน ต8องการสWุมกลWุมตัวอยWางจำนวน 8 คนเพ่ือทำ
การวิจัยด8วยการสุWมแบบธรรมดาดว8 ยวิธีการจับฉลาก เม่ือทำสลากรายชื่อ 32 คน ใสWในกลWองแล8วก็จับสลากคร้ัง
ละ 1 ใบ ได8ชื่อใครให8จดไว8 แล8วนำสลากคนจับใหมW ถ8าได8ช่ือซ้ำก็ให8นำใสWคืนแล8วจับสลากใหมWจนกวWาจะได8 8 คน
ตามตอ8 งการ จะไดจ8 ำนวนนกั เรยี นดังภาพ

76 วจิ ัยและพัฒนานวัตกรรมการเรียนร8ู

ภาพท่ี 5.1 การสWมุ กลWุมตวั อยาW งอยาW งงWาย
การสุมW แบบธรรมดาหรือสWุมอยWางงWายด8วยวธิ ีการจบั ฉลากนี้เหมาะสำหรบั จำนวนประชากรไมมW าก และ
สามารถทำรายช่ือหรือหมายเลขใหก8 ับประชากรครบทุกหนวW ย

ข. วิธีการใช8ตารางเลขสWุม(Random Number Table) ซึ่งเป\นตารางที่แสดงตัวเลขที่เกิดข้ึน
แบบสWุม โดยถ8าจะใช8ตารางเลขสุWม ผ8ูวิจัยจะต8องกำหนดตัวเลขให8สมาชิกทุกหนWวยของประชากรกWอน ตัวอยWาง
ของตารางเลขสุWมท่ใี ช8 ดังภาพ

ภาพท่ี 5.2 ตารางเลขสุWม

(ท่มี า : Statistical Tables, Bangkok : Printing House of Thammasat University, 1994.)

วิจัยและพัฒนานวตั กรรมการเรยี นร8ู 77
ค. วิธีการใช8โปรแกรมคอมพิวเตอร1 เป\นการสWุมด8วยการใช8โปรแกรมคอมพิวเตอร1 กำหนด
ความอิสระในการเลือก ซ่ึงจะเห็นตัวอยWางได8จากการใช8โปรแกรมคอมพิวเตอร1ในการสุWมเลือกกลWุมตัวอยWางโดย
ใช8หมายเลขโทรศัพท1 หมายเลขท่ีบ8าน หรือ หมายเลขท่ีของกลWุมตัวอยWาง ซึ่งจะต8องมีข8อมูลของประชากรจึงจะ
ทำการสWุมแบบนี้ได8
1.2 การสุYมแบบมีระบบ(Systematic Random Sampling) เป\นการสWุมที่กระจายตำแหนWง
สมาชิกที่ถูกเลือกอยWางเป\นสัดสWวน คงที่ เชWน สWุมทุกๆคนท่ี 3 ของกลWุมประชากร ก็จะได8 คนที่ 3 6 9 12 15
18 21 ........ เป\นต8น การสุWมวิธีน้ีเหมาะสำหรับประชากรท่ีมีลักษณะเป\นเอกพันธ1หรือมีการเรียงลำดับตาม
ระบบใดระบบหน่ึงไว8แล8ว เชWน นักเรียนที่เรียงตามลำดับเลขประจำตัว หรือนักเรียนที่เรียงตามลำดับที่ๆ สอบได8
เม่ือจะทำการสWุมแบบนี้จะต8องหาชWวงหWางของตำแหนWงกWอน โดยวิธีการใช8จำนวนประชากรนำมาหารด8วยจำนวน
กลุWมตัวอยWางท่ีต8องการ เชWน ประชากรเป\นนักเรียนจำนวน 32 คน ต8องการกลุWมตัวอยWางจำนวน 8 คน จะได8ชWวง
หWางของตำแหนWงที่ต8องการเทWากับ 4 นั่นคือทุกๆ คนที่ 4 จะเป\นตัวแทนในกลุWมตัวอยWาง ได8แกW เลขที่ 4 8 12
16 20 24 28 32 เป\นต8น ข8อดีของการสWุมแบบนี้คือ งWายและสะดวกในการปฏิบัติ ทำให8ไมWเกิดความสับสน
และผิดพลาดในการเก็บขอ8 มลู และทำใหไ8 ดต8 ัวแทนท่ีดกี วWาการสมWุ แบบธรรมดา

ภาพที่ 5.3 การสมุW กลุWมตวั อยาW งแบบมีระบบ
1.3 การสุYมแบบแบYงชั้น(Stratified Random Sampling) เป\นการสุWมที่เหมาะสำหรับ
ประชากรท่ีไมWเป\นเอกพันธ1 หรือเร่ืองท่ีผู8วิจัยศึกษาน้ันสนใจตัวแปรที่มีลักษณะเป\นช้ันหรืออันดับ เชWน ระดับช้ัน
ระดับห8องเรียน ขนาดของโรงเรียน วุฒิการศึกษา เขตพ้ืนที่การศึกษา ฯลฯ เพ่ือท่ีจะให8ได8ตัวแทนครบถ8วนทุก
ชั้น ทุกอันดับ จึงควรต8องแบWงประชากรออกเป\นช้ัน (Stratum) แล8วสWุมภายในแตWละชั้นตามสัดสWวนด8วยวิธีการ
อยWางงWายหรือสWุมอยWางเป\นระบบก็ได8 แตWละชั้นที่แบWงมีข8อตกลงวWา สมาชิกในช้ันเดียวกันมีความเป\นเอกพันธ1 แตW
ระหวWางช้ันจะมีความแตกตWางกันมากหรือที่เรียกวWาเป\นวิวิธพันธ1 โดยใช8สัดสWวนของกลุWมตัวอยWางที่สุWมข้ึนมา
เทWากันหรือไมWเทWากันก็ได8 ทั้งนี้ข้ึนอยูWกับความเหมาะสม เชWน ผู8วิจัยจะสุWมกลุWมตัวอยWางจากประชากรนักเรียนเพ่ือ
ศึกษาปYญหาการเรียนออนไลน1 ซ่ึงผู8วิจัยคิดวWาแตWละช้ันเรียนจะมีปYญหาการเรียนออนไลน1ท่ีตWางกัน จึงวางแผน

78 วจิ ัยและพฒั นานวัตกรรมการเรียนร8ู
การสWุมกลุWมตัวอยWางโดยใช8ระดับช้ันเป\นช้ันในการสWุม เริ่มตั้งแตWชั้นประถมศึกษาปfท่ี 1-4 แล8วเลือกมาชั้นละ 2
คน จะได8กลWุมตวั อยWางรวมทงั้ หมด 8 คน ซึ่งสามารถแสดงได8ดังแผนภมู ิตอW ไปน้ี

ภาพท่ี 5.4 การสWมุ กลุมW ตวั อยาW งแบบแบWงชนั้
การสWุมตัวอยWางแบบระดับชั้นน้ี ดีกวWาการสุWมแบบอยWางงWายตรงที่สามารถแบWงประชากรออกได8ตาม
ลักษณะท่ีต8องการศึกษา ชWวยให8ความคลาดเคล่ือนในการสWุมระหวWางกลุWมน8อย แตWยังอาจมีความคลาดเคล่ือน
ภายในกลุWมได8 ซ่ึงถ8าสามารถลดความคลาดเคลื่อนภายในกลWุมได8 ก็จะชWวยให8การสรุปลักษณะของประชากร
ถกู ตอ8 งย่ิงขนึ้

1.4 การสYุมแบบแบYงกลYุม(Cluster Random Sampling) เป\นการสุWมท่ีเหมาะกับประชากรที่
มีจำนวนมาก และมีลักษณะการรวมกันเป\นกลุWมๆ อยWูแล8ว ในแตWละกลWุมจะมีความเป\นวิวิธพันธ1 แตWระหวWางกลWุม
จะเป\นเอกพันธ1กัน เชWน ในการสุWมกลWุมตัวอยWางเพ่ือทำการทดลองวิธีสอน โดนทำการสWุมจากประชากรท่ีเป\น
นักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปfที่ 1 ห8องที่ 1-5 มาจำนวน 2 ห8อง ในแตWละห8องมีจำนวนนักเรียน 8 คน และทุกห8อง
ประกอบด8วยนักเรียนเรียนเกWง ปานกลาง อWอน คละกันในจำนวนเทWาๆ กัน ได8ช้ันมัธยมศึกษาปfที่ 1/2 และ 1/5
ซ่ึงการแบWงกลWุมต8องคำนึงถึงข8อตกลงของการสุWมแบบแบWงกลุWมท่ีวWา แตWละกลWุมท่ีแบWงมีลักษณะใกล8เคียงหรือเป\น
เอกพันธ1 สวW นภายในกลมWุ มคี วามแตกตาW งกันเป\นววิ ิธพันธ1 สามารถแสดงได8ดงั แผนภูมติ อW ไปน้ี

วิจัยและพฒั นานวตั กรรมการเรยี นร8ู 79

ภาพที่ 5.5 การสWุมกลุWมตัวอยาW งแบบแบWงกลมWุ
การสWุมแบบแบWงกลWุมชWวยประหยัดเวลาและคWาใช8จWายได8มาก และถ8าจดั ใหม8 ีความแตกตWางระหวWางกลุWม
น8อยลง จะทำให8มีความคลาดเคล่ือนของกลWุมตัวอยWางน8อยกวWาการสWุมแบบอื่นๆ โดยพยายามให8ความแตกตWาง
ระหวWางกลุWมน8อยมีท่ีสุด แตWให8ความแตกตWางระหวWางสมาชิกภายในกลุWมมีมากท่ีสุด ทั้งนี้เพื่อท่ีจะทำให8กลุWม
ตวั อยWางท่สี มุW มามลี ักษณะคลา8 ยกลมุW ประชากรทต่ี 8องการศกึ ษา
2. การสYุมกลุYมตัวอยYางโดยไมYอาศัยหลักความนYาจะเปbน (Non-probability Sampling) เป\นการ
สุWมกลุWมตัวอยWางโดยไมWคำนึงถึงความนWาจะเป\นที่ประชากรแตWละหนWวยจะได8รับการสุWมเลือก จึงเป\นการสุWมกลุWม
ตัวอยWางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) หรือการสWุมกลWุมตัวอยWางแบบมีเจตนา สWวนมากใช8ในการวิจัยที่ไมW
สามารถจะกำหนดขอบเขตของประชากรได8แนWนอน มีเวลาและส่ิงอำนวยความสะดวกจำกัด อาศัยหลักการ
ตัดสินใจตามความสะดวกของผู8วิจัยเป\นหลัก เชWน การศึกษาผู8ติดยาเสพติด คนปšวยทางโรคจิตโรคประสาท เป\น
ตน8 เปน\ การเลอื กกลมWุ ตัวอยาW งโดยไมคW ำนึงถึงการนำผลไปใช8ในการอา8 งอิงถงึ ประชากรสวW นใหญW แบงW ออกเป\น

2.1 การสุYมแบบเจาะจง(Purposive Sampling) เป\นวิธีที่ผู8วิจัยระบุตัวบุคคลหรือเลือกกรณี
กลุWมตัวอยWางที่ต8องการศึกษาเพ่ือความเหมาะสมของเร่ืองที่จะศึกษา ซ่ึงจะพิจารณาจากวัตถุประสงค1ของการ
วิจัยเป\นหลัก เชWน ผู8ปกครองที่เป\นผ8ูนำชุมชน ผ8ูวิจัยจะนิยามวWา ผู8ปกครองที่เป\นผู8นำชุมชนคือบุคคลที่มี
คุณสมบัติอยWางไรบ8าง หรือผ8ูวิจัยต8องการศึกษาคุณสมบัติของนักเรียนท่ีผู8ปกครองหยWาร8าง ก็เจาะจงเลือก
นักเรยี นทมี่ ีคุณสมบัติดังกลWาวมาศกึ ษาได8เลย

2.2 การสุYมแบบบังเอิญ(Accidental Sampling) เป\นการเลือกตัวอยWางโดยเลือกตัวอยWาง
หนWวยใดหรือกับใครก็ได8ท่ีบังเอิญผWานหรืออยูWในจุด บริเวณที่มีการเก็บรวบรวมข8อมูล เชWน การสอบถามข8อมูล
ผ8ูปกครองนักเรียนระดับปฐมวัยที่มาสWงนักเรียนท่ีประตูทางเข8าของโรงเรียนจำนวน 40 คน หรือสอบถาม
นักเรยี นทุกชั้นเรยี น โดยเกบ็ ขอ8 มลู จากนกั เรียนท่เี ดินมาซื้ออาหารท่ีโรงอาหารตอนกลางวนั เปน\ ตน8

2.3 การสYุมแบบโควตHา(Quota Sampling) เป\นการสWุมกลWุมตัวอยWางโดยแบWงประชากร
ออกเป\นกลWุมหรือพวก แล8วเลือกกลุWมตัวอยWางในแตWละพวก เชWน แบWงนักศึกษาออกเป\นชั้นปfที่ 1, 2, 3, และ 4

80 วิจัยและพฒั นานวตั กรรมการเรยี นรู8

แล8วเลือกมาแตWละชั้นปfตามสัดสWวนของนักศึกษาแตWละช้ันปfท่ีมี เชWน ปf 1 มีจำนวน 350 คน ปf 2 มีจำนวน 250
คน ปf 3 มีจำนวน 375 คน และปf 4 มีจำนวน 260 คน สามารถสุWมกลุWมตัวอยWางออกเป\นสัดสWวน 35 : 25 : 37
: 26 เป\นตน8

2.4 การสุYมแบบลูกโซY(Snowball Sampling) เป\นสWุมกลุWมตัวอยWางที่ไมWสามารถระบุช่ือ ลำดับ
หรือตำแหนWงของกลWุมตัวอยWางแตWละหนWวยได8 โดยข้ันแรกจะเลือกกลุWมตัวอยWางที่มีลักษณะที่ผ8ูวิจัยสนใจเป\น
พิเศษหรือตรงกับวัตถุประสงค1การวิจัย ดำเนินการเก็บข8อมูล แล8วจึงขอให8กลWุมตัวอยWางนั้นให8ชWวยเสนอรายช่ือ
กลWุมตัวอยWางท่ีมีลักษณะดังกลWาวตWอไป จึงเป\นการสุWมกลWุมตัวอยWางแบบโยงกันเป\นทอดๆ คล8ายลูกโซW เชWน
การศึกษานักเรียนท่ีมีปYญหาทางด8านการเรียนและมีพฤติกรรมก8าวร8าว ผู8วิจัยรู8จักกับนักเรียนคนแรก เก็บข8อมูล
จากนักเรียนคนดังกลWาว แล8วให8แนะนำคนท่ีมีคุณลักษณะที่ต8องการให8 แล8วจึงทำการเก็บข8อมูลจากนักเรียนคน
ที่ไดร8 ับการแนะนำคนตWอไป เรือ่ ยๆ

3. การสYุมโดยใชHความนYาจะเปbนและไมYใชHความนYาจะเปbน(Combination of Probability and
Non-probability Sampling) เป\นการใช8วิธีการท่ีหลากหลายมาผสมผสานกัน เพื่อให8เกิดความเหมาะสม
และความเป\นไปได8ในทางการปฏิบัติ อันนำไปสWูความสำเร็จของการวิจัย ผู8วิจัยจะต8องเลือกใช8วิธีการสุWมแบบ
หลายข้ันตอน (Multi-stage Random Sampling) เชWน อาจเลือกสWุมตัวอยWางแบบแบWงกลุWมกWอนแล8วจึงเลือกสุWม
กลWุมตัวอยWางแบบตามสะดวกภายหลัง เชWน ในการสุWมตัวอยWางนักเรียนช้ัน ป. 1 ผู8วิจัยอาจเลือกสุWมตามเขตกWอน
แลว8 จงึ สมุW ชั้นเรยี นในโรงเรยี นท่ีสงั กดั เขตตWางๆ ด8วยวธิ ีตามสะดวกภายหลัง เปน\ ต8น

เทคนิคการเขยี นกำหนดประชากรและกลุ*มตัวอย*าง

การเขียนกำหนดประชากรและกลWุมตัวอยWางของการวิจัยเพ่ือพัฒนาการเรียนรู8ในรายงานการวิจัยน้ัน
ผู8วิจยั ควรเขยี นกำหนดประชากรและกลมWุ ตัวอยWางโดยระบขุ อ8 ความทน่ี ำเสนอตอW ไปนี้

ประชากร
ประชากรที่ใช8ในการวิจัยคร้ังนี้ เป\น ใคร (ระบุให8ชัดเจนวWา เป\น ผ8ูบริหาร ครู หรือนักเรียน) ที่ไหน
(ระบุรายละเอียดเกี่ยวกับสถานท่ีที่ประชากรอยูW เชWน โรงเรียน อำเภอ จังหวัด) เมื่อไร (ระบุปfพุทธศักราช หรือ
ปกf ารศกึ ษา) และ จำนวนทั้งหมดเทา6 ไร (หากไมWสามารถระบไุ ด8 ไมตW 8องคาดคะเน)
กลมุ* ตัวอยา* ง
กลWุมตัวอยWางท่ีใช8ในการวิจัยครั้งน้ี เป\น ใคร (ระบุให8ชัดเจนวWา เป\น ผู8บริหาร ครู หรือนักเรียน) ที่ไหน
(ระบุรายละเอียดเก่ียวกับสถานท่ีท่ีประชากรอยWู เชWน โรงเรียน อำเภอ จังหวัด) เมื่อไร (ระบุปfพุทธศักราช หรือ
ปfการศึกษา) กำหนดขนาดกล6ุมตัวอย6างด>วยวิธีใด (หากเป\นการทดลองไมWจำเป\นต8องระบุวิธีการกำหนดขนาด
ของกลุWมตัวอยWาง) ได8จำนวนกลุ6มตัวอย6างเท6าไร และส6ุมกลุ6มตัวอย6างด>วยวิธีใด (ให8ระบุวิธีการสุWมกลWุม
ตัวอยาW ง เชWน สมุW แบบแบงW กลมุW สWมุ อยาW งงWายดว8 ยวิธีการจบั สลาก สมWุ แบบแบWงชัน้ เป\นตน8 )

วิจยั และพัฒนานวตั กรรมการเรียนรู8 81

ตัวอยYางที่ 1 การวิจัยเชิงทดลอง โดยมีวัตถุประสงค1การวิจัยเพ่ือศึกษาผลของวิธีการสอนท่ีมีตWอ
ทักษะภาษาองั กฤษของนกั เรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปfท่ี 4

ประชากร
ประชากรท่ีใช8ในการวิจัยคร้ังนี้ เป\นนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปfที่ 4 โรงเรียนอุดรพิทยานุกุล อำเภอ
เมอื ง จังหวดั อุดรธานี ภาคเรยี นท่ี 1 ปกf ารศกึ ษา 2564 ทเี่ รียนวชิ าภาษาองั กฤษ จำนวนทง้ั หมด 6 ห8องเรยี น
กลุมY ตัวอยาY ง
กลWุมตัวอยWางที่ใช8ในการวิจัยครั้งน้ี เป\นนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปfท่ี 4 โรงเรียนอุดรพิทยานุกุล อำเภอ
เมือง จังหวัดอุดรธานี ภาคเรียนที่ 1 ปfการศึกษา 2564 ท่ีเรียนวิชาภาษาอังกฤษ สWุมกลุWมตัวอยWางด8วยการสWุม
แบบแบงW กลุWม (Cluster Random Sampling) จำนวน 1 ห8องเรียน มีนักเรยี นทงั้ หมดจำนวน 45 คน
ตัวอยYางท่ี 2 การวิจัยเชิงทดลอง โดยมีวัตถุประสงค1การวิจัยเพ่ือศึกษาผลของวิธีการสอนท่ีมีตWอ
ความสามารถทางการอWานเพ่ือความเข8าใจของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปfที่ 3 (กรณีตัวอยWางน้ีเป\น กรณีท่ีสมมติ
เพ่ือแสดงให8เห็นวWา ถ8าโรงเรียนมีนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปfที่ 3 เพียงห8องเรียน จึงจำเป\นต8องขยายประชากรให8
กว8างขนึ้ จากโรงเรียน เป\นกลุมW โรงเรยี น)
ประชากร
ประชากรที่ใช8ในการวิจัยคร้ังน้ี เป\นนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปfที่ 3 โรงเรียนขยายโอกาสสังกัด
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาคร จำนวน 16 ห8องเรียน ภาคเรียนท่ี 2 ปfการศึกษา 2563
ทเ่ี รียนวิชาภาษาองั กฤษ จำนวนทง้ั หมด 16 ห8องเรียน
กลมYุ ตวั อยYาง
กลWุมตัวอยWางท่ีใช8ในการวิจัยครั้งนี้ เป\นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปfท่ี 3 โรงเรียนขยายโอกาสสังกัด
สำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาคร จำนวน 1 ห8องเรียน ภาคเรียนท่ี 2 ปfการศึกษา 2563 ท่ี
เรียนวิชาภาษาอังกฤษ สุWมกลุWมตัวอยWางด8วยการสุWมตามความสะดวก (Convenience Random Sampling)
จากโรงเรียนท่ผี วู8 ิจัยปฏบิ ัติงานสอนอยWู
ตัวอยYางท่ี 3 การวิจัยเชิงสำรวจ โดยมีวัตถุประสงค1การวิจัยเพื่อศึกษาจิตสาธารณะของนักเรียน
มธั ยมศึกษาตอนตน8 โรงเรียนสังกัดกรงุ เทพมหานคร กลมWุ กรุงธนเหนอื
ประชากร
ประชากรท่ีใช8ในการวิจัยคร้ังน้ี เป\นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต8น ปfการศึกษา 2563 ในโรงเรียน
สังกัดกรุงเทพมหานคร กลWุมกรุงธนเหนือ จำนวน 8 สำนักงานเขต จำนวนโรงเรียนท้ังหมด 21 โรงเรียน จำนวน
นกั เรยี นทัง้ หมด 3,519 คน
กลYุมตวั อยYาง
กลWุมตัวอยWางที่ใช8ในการวิจัยคร้ังนี้ เป\นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต8น ปfการศึกษา 2563 ในโรงเรียน
สังกัดกรุงเทพมหานคร กลุWมกรุงธนเหนือ กำหนดขนาดกลุWมตัวอยWางโดยใช8ตารางของเครจซี่และมอร1แกน
(Krejcie and Morgan) ได8นักเรียนจำนวน 350 คน สุWมกลWุมตัวอยWางด8วยการสุWมแบบแบWงช้ัน (Stratified
Random Sampling) โดยใช8โรงเรียนเปน\ ชัน้ ในการสWุม

82 วิจยั และพฒั นานวตั กรรมการเรยี นร8ู
สรปุ
การกำหนดประชากรและกลWุมตัวอยWางนั้น ต8องเข8าใจวWา ประชากรเป\นสิ่งท่ีผู8วิจัยกำหนดเพ่ือการศึกษา

ทั้งหมด สWวนกลุWมตัวอยWางเป\นบางสWวนหรือสWวนหนึ่งของประชากรที่ได8รับการเลือกหรือการสWุมมาอยWาง
เหมาะสม การกำหนดขนาดกลWุมตัวอยWางเพื่อให8ในการวิจัยจะทำให8ได8รับผลการวิจัยท่ีถูกต8องเหมาะสม เม่ือได8
ขนาดหรือจำนวนของกลWุมตัวอยWางแล8ว จึงดำเนินการสุWมกลWุมตัวอยWางโดยใช8วิธีการท่ีเหมาะสมกับงานวิจัย และ
ให8ได8ตัวแทนหรือกลุWมตัวอยWางซ่ึงเป\นตัวแทนของประชากรท่ีเหมาะสมที่สุด และในการดำเนินการสWุมกลWุม
ตัวอยWางเพ่ือเก็บรวบรวมข8อมูลน้ัน ผู8วิจัยจำเป\นที่จะต8องคำนึงถึงความเป\นไปได8และความคลาดเคล่ือนตWางๆ ที่
เข8ามาในระหวาW งการกำหนดประชากรและกลWมุ ตวั อยาW ง

กิจกรรมทา? ยบท
1. ใหก4 ำหนดขนาดของกล/มุ ตัวอยา/ ง และแสดงวธิ ที ำตามเงือ่ นไขแตล/ ะขอ4 ตอ/ ไปน้ี
1.1 จำนวนนักเรียนในโรงเรียนมัธยมสาธิตบ8านสมเด็จเจ8าพระยามีจำนวน 500 คน ต8องการนำมา
ศึกษา โดยยอมให8มีความคลาดเคล่ือนได8ร8อยละ 5 และต8องการให8มีระดับความเชื่อมั่น 95 % จะได8จำนวน
นักเรยี นมาเป\นกลมุW ตัวอยาW งเทาW ใด
1.2 ถ8าต8องการศึกษาสภาพปYญหาการเรียนรู8ของนักเรียนประถมศึกษาท่ีอยWูในเขตธนบุรี ท่ีมีประชากร
จำนวน 13,000 คนมาเป\นกลุWมตัวอยWางโดยให8มีความคลาดเคล่ือนสูงสุดได8เพียงร8อยละ 5 จะได8กลุWมตัวอยWาง
จำนวนเทาW ใด (ให8คำนวณตามสตู รของ ยามาเน)W
1.3 จำนวนนักเรียนในโรงเรียนประถมสาธิตบ8านสมเด็จเจ8าพระยามีจำนวน 400 คน ต8องการนำมา
ศึกษา โดยยอมให8มีความคลาดเคล่ือนได8ร8อยละ 1 จะได8จำนวนนักเรียนมาเป\นกลWุมตัวอยWางเทWาใด (ให8คำนวณ
ตามสตู รของ ยามาเน)W
1.4 จากตารางจำนวนประชากรตอW ไปนี้ ให8กำหนดขนาดของกลมุW ตัวอยWาง โดยการศึกษาตารางของ
และ ตารางของยามาเนW

จำนวน จำนวนกลมYุ ตวั อยาY ง จำนวน จำนวนกลุYมตวั อยาY ง
ประชากร ประชากร
วิธขี องเครจซี่ วธิ ขี อง วธิ ขี องเครจซี่ วธิ ขี อง
และมอร7แกน ยามาเน= และมอร7แกน ยามาเน=

92 2,520

162 3,847

250 7,540

400 15,000

647 20,051

822 35,000

945 50,501

1,082 105,021

วจิ ยั และพฒั นานวัตกรรมการเรียนรู8 83

2. ถา4 ต4องการเกบ็ ขอ4 มูลจากกล/มุ ตวั อย/างต/อไปนี้ ท/านคดิ วา/ จะใชว4 ธิ ีการสมุ/ อยา/ งไรเพ่อื เกบ็ ขอ4 มลู ได4
เหมาะสมทส่ี ุด
ก. สม/ุ อยา/ งง/าย ข. สุม/ แบบมรี ะบบ ค. สุ/มแบบแบ/งช้ัน

ง. ส/ุมแบบแบง/ กลม/ุ จ. สม/ุ แบบบงั เอิญ ฉ. ส/ุมแบบลูกบอลหมิ ะ
ช. ส/ุมแบบโควตา
2.1 ผ4คู นเดินเดนิ ไปมาหน4าหา4 งสรรพสินค4า

2.2 นกั เรยี นทนี่ ่งั อยู/ในหอ4 งจำนวน 1 หอ4 งเรียน
2.3 นักเรียนทงั้ ระดบั จำนวน 8 หอ4 งเรยี น ทีม่ เี ลขประจำตวั
2.4 นกั เรยี นทง้ั ระดบั ตอ4 งการมาห4องละ 12 คน

2.5 นกั เรยี นท้งั ระดับ ต4องการมาจำนวน 3 ห4องเรียน
2.6 นกั เรียนทีเ่ ดินทางกลับบา4 นในตอนเยน็ เปEนเวลา 1 สปั ดาหo
2.7 นักเรยี นที่มปี qญหาตดิ ยาเสพติด ไม/สามารถระบุช่ือ หรือเปดr เผยขอ4 มูลส/วนบคุ คลได4

2.9 นักเรียนท่สี นใจต4องการเข4าร/วมกจิ กรรมอาสาพฒั นาชนบท
2.9 นกั เรยี นในหมบู/ 4าน เรยี งตามเลขทบ่ี 4าน
2.10 นกั เรียนทกุ ระดบั ชั้นทั้งโรงเรยี น ส/ุมมาเฉพาะนกั เรียนจำนวนหอ4 งละ 3 คน
2.11 ผู8ปกครองนกั เรยี นท่มี าประชุมรWวมกับโรงเรียน โดยเกบ็ ขอ8 มลู บรเิ วณหนา8 ห8องประชมุ
2.12 นกั เรยี นท่ีติดการพนนั ผู8วจิ ัยไมทW ราบหรอื รู8จักกบั กลุWมตวั อยWาง
2.13 ทดลองวิธีสอนกับนักเรียนจำนวน 2 ห8องเรียน ห8องแรกเป\นห8องควบคุม สWวนห8องที่สองเป\น
หอ8 งทดลอง จากนกั เรียนทเ่ี ป\นประชากร จำนวน 6 หอ8 งเรยี น สุWมมา 2 ห8องเรียน
2.14 ต8องการเก็บข8อมูลจากนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต8นทุกๆ ห8องเรียน จำนวน 25 ห8องเรียนๆ ละ
จำนวนเทาW ๆกัน
2.15 ต8องการเก็บข8อมูลจากนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาตอนต8นทุกๆ ห8องเรียน จำนวน 25 ห8องเรียน โดย
ยึดหลักห8องเรียนวWามนี กั เรียนจำนวนมากก็เกบ็ ขอ8 มูลมาก มนี กั เรียนน8อยก็เก็บขอ8 มลู นอ8 ย
2.16 นำรายชอื่ นักเรียนมาใสกW ลWองแลว8 จบั รายช่ือทลี ะคน เพื่อให8ไดร8 ายช่อื นกั เรียนในการเก็บข8อมลู
2.17 นำรายช่ือของนักเรียนในระดับช้ันมัธยมศึกษาปfที่ 1 ทุกห8องมาจัดเป\นเลขที่ใหมW แล8วเลือกทุกๆ
หนWวยเลขท่ี 4
2.18 เก็บข8อมูลการเรียนการสอนออนไลน1 ตามเลขท่ีนักเรียน โดยสุWมแจกโดยเอาเลขท่ีใสWในกลWองแล8ว
จบั เลือกมาทีละเลขที่
2.19 สมWุ เลอื กนักเรยี นมาจากหอ8 งเรยี น 3 หอ8 งเรยี น จากนักเรยี นทงั้ หมด 8 ห8องเรียน
2.20 สมWุ เลอื กนักเรียนจากหมายเลขโทรศพั ท1โดยใช8 Application เลอื ก

84 วจิ ัยและพฒั นานวัตกรรมการเรยี นร8ู

รายการอา? งองิ

ภาษาไทย
จักรกฤษณ1 สําราญใจ. (2544). การกําหนดขนาดของกลุYมตัวอยYางเพื่อการวิจัย. สืบค8นวันที่ 25 ธันวาคม

2563, จาก http://www.jakkrit.lpru.ac.th/pdf/27_11_44/9.pdf
ธีรวุฒิ เอกะกุล. (2543). ระเบียบวิธีวิจัยทางพฤติกรรมศาสตรeและสังคมศาสตรe. อุบลราชธานี : สถาบัน

ราชภัฎอบุ ลราชธาน.ี
พวงรัตน1 ทวีรัตน1. (2543). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตรeและสังคมศาสตรe. (พิมพ1ครั้งท่ี 7).

กรุงเทพมหานคร : สำนักทดสอบทางการศกึ ษาและจิตวทิ ยา มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ.
วิเชียร อินทรสมพันธ1. (2562) เคร่ืองมือที่ใชHในการเก็บรวบรวมขHอมูลเพื่อการวิจัย. พิมพ1ครั้งท่ี 2. กรุงเทพฯ

: สหธรรมมกิ จำกัด.
วิเชียร อินทรสมพันธ1 และคณะ. (2563). การวัดและประเมินผลการเรียนรHู Learning Measurement

and Evaluation. กรุงเทพฯ : หจก. วรานนท1 เอน็ เตอรไ1 พรส.1
สุภรณ1 ลิ้มบริบูรณ1 และคณะ. (2563). การวิจัยทางการศึกษา (Educational Research). พิมพ1ครั้งท่ี 8.

กรงุ เทพฯ: บริษทั สหธรรมมิก จำกัด
ภาษาอังกฤษ
Best, John W. (1977). Research in Education. 3rd ed., Hall Inc. New Jersey.
Krejcie, R.V. & Morgan, V.D. (1970) Determining Sampling Size for Research Activities.

Educational and Psychological Measurement. 30, p. 608-609.
Yamane, Taro. Statistics : An Introductory Analysis. 2nd. Ed., Harper and Row. 1967.

บทที่ 6 วเิ ชยี ร อินทรสมพันธ11

เคร่อื งมอื การวจิ ัยและการหาคณุ ภาพ

ในการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนร:ูน้ันจำเป>นที่จะต:องใช:เคร่ืองมือการวิจัยเก็บรวบรวมข:อมูลนำมา
วิเคราะห1ข:อมูลตามวัตถุประสงค1ของการวิจัย เครื่องมือและวิธีการเก็บรวบรวมข:อมูลที่ใช:ในการวิจัยโดยท่ัวไป
ได:แกN แบบสอบถาม แบบทดสอบ แบบสำรวจรายการ มาตรประมาณคNา มาตรวัดเจตคติ การสัมภาษณ1และ
การสังเกต โดยเครื่องมือการวิจัยแตNละชนิตจะต:องมีคุณภาพที่มาตรฐานและเชื่อถือได:วNาสามารถเก็บข:อมูลได:
อยNางถูกต:อง แมNนยำท่ีสุด มีความเป>นปรนัย ไมNทำให:เกิดความแปรปรวนภายในการวิจัย ดังนั้นเคร่ืองมือท่ีดี
ควรผNานการตรวจสอบคุณภาพ ในบทน้ีจะนำเสนอเก่ียวกับเคร่ืองมือการวิจัยท่ีใช:ในการเก็บรวบรวมข:อมูล และ
การหาคุณภาพของเคร่ืองมือแตNละประเภท แตNละชนิด นำเสนอเป>นการบรรยายพร:อมทั้งตัวอยNางประกอบ
เพ่ือใหเ: กิดความชัดเจนยง่ิ ขึน้

เครอื่ งมือการวิจยั

เคร่ืองมือการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนร:ูนั้นแบNงออกเป>น 2 ลักษณะได:แกNเคร่ืองมือท่ีใช:ในการเก็บ
รวบรวมข:อมูลและเครื่องมือที่ใช:ในการทดลอง ปฏิบัติการหรือนวัตกรรมที่ใช:พัฒนาการเรียนรู: ในบทนี้จะเป>น
กลNาวถึงเฉพาะเคร่ืองมือที่เป>นส่ิงสำคัญประการหนึ่งของการเก็บรวบรวมข:อมูลเพื่อการวิจัยโดยเฉพาะการสร:าง
เคร่ืองมือที่มีคุณภาพและเลือกใช:เคร่ืองมือในการเก็บรวบรวมข:อมูลได:อยNางเหมาะสม ผลการวิจัยที่ออกมาจะมี
ความนNาเชื่อถือได:มากน:อยเพียงใดยNอมขึ้นอยNูกับหลักฐานข:อมูลท่ีรวบรวมมาได: เครื่องมือและวิธีการในการ
รวบรวมข:อมูลในการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู: ได:แกN แบบสอบถาม แบบทดสอบ แบบสำรวจรายการ มาตร
ประมาณคNา มาตรวัดเจตคติ การสัมภาษณ1และการสังเกต เครื่องมือและวิธีการแตNละประเภทมีรายละเอียดซึ่ง
ในการทำวจิ ยั จะตอ: งศกึ ษาใหเ: ขา: ใจ มีรายละเอยี ดดังตNอไปน้ี

1) แบบสอบถาม (Questionnaire)
แบบสอบถามเป>นเคร่ืองมือท่ีใช:สำหรับเก็บรวบรวมข:อมูลเกี่ยวกับอารมณ1 ความร:ูสึก ความคิดเห็น
ความต:องการ ความพึงพอใจ สภาพป[จจุบัน ป[ญหาและข:อเท็จจริงตNางๆ หรือ เป>นการเก็บข:อมูลของการวิจัย
เพ่ือพฒั นาการเรยี นรู:ทเ่ี กย่ี วกบั จติ พิสยั (Affective Domain) และทกั ษะพสิ ยั (Psychomotor Domain)
ประเภทของแบบสอบถาม
แบบสอบถามเป>นเครื่องมือที่ใช:ในการเก็บรวบรวมข:อมูลซ่ึงประกอบด:วยรายการคำถามที่สร:างอยNาง
ถูกต:องตามวัตถุประสงค1การวิจัยหรือจุดมNุงหมายของการวิจัย เพื่อรวบรวมข:อมูลเกี่ยวกับความคิดเห็นหรือ
ข:อมูลคุณลักษณะที่ต:องการศึกษา โดยสNงให:ผ:ูตอบได:ตอบหรือรายงานตนเองด:วยความสมัครใจ แบบสอบถามท่ี
นยิ มใชโ: ดยทว่ั ไปแบNงเป>น 3 ประเภท ดังนี้ (วเิ ชยี ร อินทรสมพันธ.1 2562)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

!รองศาสตราจารยป์ ระจาํ สาขาวชิ าการประเมนิ ผลและวจิ ยั ทางการศกึ ษา

86 วิจยั และพัฒนานวตั กรรมการเรียนรู:

1. แบบสอบถามปลายปCด (Closed form) เป>นแบบสอบถามท่ีมีลักษณะคำถามที่ผู:วิจัยเลือก
กำหนดแนวคำตอบไว:ลวN งหน:าแลว: วาN ปญ[ หานั้นๆ ควรตอบไดใ: นแนวใดบ:าง ซึง่ ก็มวี ธิ ีการเขยี นไดห: ลายแบบ เชนN

1.1 แบบเลือกคำตอบท่ีเห็นวNาถูกต:องเพียงคำตอบเดียว โดยกำหนดคำตอบไว:หลายๆ แนว
ตวั อยาN งเชนN

1) ทาN นรจ:ู ักช่ือของมหาวทิ ยาลยั ราชภฏั บา: นสมเด็จเจ:าพระยามาแลว: ก่ีปu
r ต่ำกวNา 1 ปu r 1 – 5 ปu r 6 – 10 ปu
r 11 – 15 ปu r 16 -20 ปu r 21 ปu ขึน้ ไป

1.2 แบบให:ตอบรับหรือปฏิเสธ เป>นแบบท่ีให:ตอบส้ันๆ เพียงคำตอบเดียววNา “ใชN” หรือ “ไมNใชN”
“ม”ี หรอื “ไมNมี” ตวั อยNางเชNน

1) ในคณะทท่ี าN นกำลังศกึ ษามีการเชญิ วทิ ยากรในทอ: งถนิ่ มาบรรยายหรอื ไมN
r มี r ไมมN ี

1.3 แบบเลือกคำตอบท่ถี ูกต:องตรงตามขอ: เทจ็ จรงิ มากท่ีสุด เพยี งคำตอบเดียว น่ันกค็ อื คำตอบ
น้ันอาจจะมีไดห: ลายอยาN ง แตจN ะมคี ำตอบเดยี วท่ถี ูกต:องทส่ี ุด ตวั อยNางเชNน

1) คณะท่ที Nานกำลงั ศึกษาไดจ: ัดประชมุ นกั ศึกษารNวมกบั อาจารยม1 ากนอ: ยเพียงใด
r สัปดาห1ละคร้งั r เดอื นละคร้งั
r ภาคเรยี นละคร้งั r ปuละครัง้ r ไมNเคยเลย

1.4 แบบจัดลำดับความสำคัญ ผู:ตอบจะต:องจัดลำดับความสำคัญของทุกตัวเลือกไมNใชNตอบเพียง
แคNตวั เลือกเดียว ตวั อยาN งเชนN
1) ถ:าใหท: าN นเลือกเรียนในมหาวิทยาลยั ราชภฏั บา: นสมเดจ็ เจา: พระยาทNานตอ: งการเลอื กเรยี น
ในคณะใดมากทสี่ ดุ (เรียงลำดับท่ี 1 ไปจนถงึ ลำดบั ที่ 4)
r คณะครศุ าสตร1 r คณะมนษุ ยศาสตรแ1 ละสังคมศาสตร1
r คณะวิทยาศาสตรแ1 ละเทคโนโลยี r คณะวทิ ยาการจดั การ
r คณะวิศวกรรมศาสตรแ1 ละเทคโนโลยีอุตสากรรม
r วิทยาลยั การดนตรี

1.5 แบบเลือกจากคำตอบหลายคำตอบ ได:แกN คำถามที่กำหนดคำตอบไว:หลายๆ ข:อ
ซึ่งผ:ูตอบมีสิทธิจะเลือกคำตอบเดียวหรือหลายคำตอบแล:วแตNวNาจะใกล:เคียงกับคำตอบของตนมากที่สุด
ตวั อยNางเชNน
1) ในศึกษารายละเอียดเกย่ี วกับการเลือกสาขาวชิ าทเี่ รียน ทาN นไดร: บั ความรู:
จากสือ่ ทางใดบ:าง (เลอื กไดม: ากกวาN 1 ขอ: )
r เอกสารประชาสมั พนั ธ1 r ฝ}ายแนะแนว
r สื่อโทรทัศน1 r สอ่ื วทิ ยุ

วจิ ัยและพัฒนานวตั กรรมการเรียนร:ู 87

r สอ่ื ออนไลน1 r หนงั สอื พิมพร1 ายวัน วารสาร
r ปา~ ยประกาศ r อน่ื ๆ (โปรดระบ)ุ ...................
2. แบบสอบถามปลายเปCด (Open-form) เป>นแบบสอบถามที่เป•ดโอกาสให:ผู:ตอบได:แสดงความ
คิดเห็นและใช:คำพูดของตนเองได:อยNางอิสระ ซ่ึงคาดวNานNาจะได:คำตอบที่แนNนอน สมบูรณ1 ตรงกับสภาพความ
เป>นจริงได:มากกวNาคำตอบท่ีจำกัดให:ตอบ ข:อดีประการหน่ึงของแบบสอบถามแบบน้ีก็คือ เป>นแบบที่ชNวยแก:ไข
ข:อบกพรNองของคำถามแบบแรก ลักษณะของคำถามจึงต้ังไว:กว:างๆ และมีท่ีวNาง (Space) สำหรับให:ผู:ตอบได:
ตอบอยNางเพียงพอ สNวนข:อจำกัดของแบบสอบถามนี้คือ มักจะถามได:ไมNคNอยมากนัก การรวบรวมความคิดเห็น
และการแปลผลมักจะมีความยงNุ ยาก ตัวอยาN งเชNน

1) ทNานคดิ วNา คณะครศุ าสตร1ควรจัดกจิ กรรมพัฒนาคุณลกั ษณะบณั ฑิตด:านใดบา: ง
(ความเปน> ครู จติ สาธารณะ บุคลิกภาพ ผน:ู ำนักศกึ ษา หรอื อื่นๆ )
……….….......................................................................................................................

2) ทNานคดิ วาN การจัดกิจกรรม ควรจดั ขึ้นทใ่ี ด ..................................................................
....................................................................................................................................

3. แบบผสม (Mixed Form) เป>นแบบสอบถามที่รวมลักษณะของแบบที่ 1 และ 2 เข:าด:วยกัน
เป>นแบบทม่ี Nุงให:งาN ยในการวเิ คราะห1 และพยายามใหไ: ด:ข:อมูลครบถว: นโดยให:ตัวสดุ ทา: ยใช:คำอืน่ ๆ ระบุ เชนN

ในการเรียนวชิ าคณิตศาสตร1 นักเรยี นมีปญ[ หาหรือไมN
[ ] มี
[ ] ไมมN ี

นกั เรยี นตอ: งการใหค: รูชNวยแก:ไขปญ[ หาอยNางไร
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

ลำดับขั้นในการสรZางแบบสอบถาม
การสร:างแบบสอบถามจะต:องมีความละเอียดถี่ถ:วนในการสร:างแบบสอบถามเป>นพิเศษ เพราะไมNมีผ:ู
ท่ีคอยให:คำแนะนำช้ีแจงข:อสงสัยเมื่อผ:ูตอบไมNเข:าใจในข:อคำถามเนื่องจากเป>นการตอบโดยไมNต:องสนทนากัน
เหมือนการสัมภาษณ1 ดังน้ันถ:อยคำภาษาที่ใช:ในแบบสอบถามจะต:องชัดเจน สุภรณ1 ล้ิมบริบูรณ1 และคณะ
(2563) ไดเ: สนอแนะแนวทางในการสรา: งแบบสอบถามมีดงั น้ี

1. กำหนดข:อมูลที่ต:องการ วNาต:องการข:อมูลในเร่ืองใด ชนิดไหน โดยพิจารณาจากวัตถุประสงค1
ของการวิจัยท่ีได:กำหนดไว: ในขั้นน้ีผ:ูวิจัยจะต:องศึกษาหาความร:ูจากเอกสาร สิ่งพิมพ1 บทความ รายงานการ
วิจัย หรือตำราตNาง ๆ ที่เกี่ยวข:องกับป[ญหาการวิจัยให:มากท่ีสุด เพ่ือจะได:ทราบวNาการท่ีจะให:ได:มาซ่ึงข:อมูล
ดังกลNาวจะต:องถามเกี่ยวกับอะไรบ:าง เชNน ต:องการศึกษาเก่ียวกับ “คุณลักษณะของครูที่พึงประสงค1” ผู:วิจัย
จะต:องศึกษาวNา ตัวแปรการวิจัยที่ต:องการศึกษานี้ควรจะประกอบด:วยข:อมูลในด:านใดบ:าง เชNน ควรจะ
ประกอบด:วยข:อมลู ดา: นการสอน ด:านบุคลกิ ภาพ ด:านคุณธรรมจรยิ ธรรม ด:านมนุษยสัมพนั ธ1

2. พิจารณาวNาจะใช:แบบสอบถามชนิดใด โดยพิจารณาวNาข:อมูลที่ต:องการน้ันควรจะมีลักษณะ
อยNางไรจึงจะตอบคำถามตามวัตถุประสงค1ของการวิจัย เชNน ควรใช:คำถามแบบปลายเป•ด หรือปลายป•ดชนิดใด

88 วิจยั และพัฒนานวตั กรรมการเรียนร:ู
ถา: เป>นแบบมาตรประมาณคาN ขอ: มลู ทไ่ี ด:จะอยใNู นระดบั ชNวงซึ่งบอกถงึ ระดบั มากน:อยเทNาใด
3. รNางข:อคำถาม หลังจากได:ชนิดของแบบสอบถามตามต:องการแล:วก็ลงมือสร:างข:อคำถามตาม
หัวข:อยNอยท่ีกำหนดไว:ในข้ันแรก โดยพยายามคิดวNาในแตNละหัวข:อยNอยท่ีกำหนดไว:นั้นจะต:องประกอบด:วยข:อ
คำถามอะไรบ:าง ท่ีอยูNในขอบเขตของหัวขอ: น้ัน พยายามตั้งคำถามให:มากและครอบคลุมแล:วลองถามตัวเองดูวNา
คำถามแตNละข:อนั้นจะได:คำตอบอะไรบ:าง คำตอบเหลNานั้นจะตอบป[ญหาที่กำหนดไว:หรือไมNเพียงใด ถามให:คล
อบคลมุ และถามซ้ำเพื่อสร:างความเช่อื มน่ั ของการตอบ
4. ตรวจสอบรNางแบบสอบถามในด:านภาษา เน้ือหา และการเรียงลำดับคำถาม การตรวจสอบ
น้ันทำโดยการตรวจสอบด:วยตนเอง หลังจากนั้นจึงนำไปทดลองใช:กับกลNุมตัวอยNางเล็ก เพ่ือหาข:อบกพรNองใน
ดา: นความเข:าในภาษา ความชัดเจนของข:อคำถาม การจัดเตรียมคำตอบไว:ใหเ: ลอื กตอบครบถว: นหรอื ไมN
5. ตรวจสอบความเที่ยงตรง(Validity) โดยผ:ูเชี่ยวชาญทางวิชาการในเร่ืองที่วิจัยนั้นๆ อยNางน:อย
จำนวน 3 คน เพ่ือพิจารณาความสอดคล:องระหวNางข:อคำถามกับนิยามศัพท1เฉพาะท่ีกำหนด และให:
ขอ: เสนอแนะ หลงั จากน้ันจึงควรปรับปรุงแกไ: ขแบบสอบถามตามขอ: เสนอแนะของผเู: ชี่ยวชาญ
6. นำไปทดลองใช:(Tryout) กับกลุNมท่ีไมNใชNกลุNมตัวอยNางของการวิจัยเพื่อหาความเชื่อมั่น
(Reliability) ของแบบสอบถามโดยรวม
7. จัดทำจดหมายนำ โดยชี้แจงให:ผู:ตอบทราบถึงเหตุผล เน:นให:เห็นถึงความสำคัญและประโยชน1
ที่จะได:รับจากการตอบแบบสอบถาม เพราะป[จจัยหน่ึงท่ีจะทำให:ได:รับแบบสอบถามกลับคืนมามากหรือน:อย
ข้ึนอยNูกับข:อความในจดหมายท่ีสามารถโน:มน:าวให:ผ:ูตอบได:เห็นความสำคัญและให:ความรNวมมือในการตอบ
แบบสอบถาม จดหมายนั้นควรกำหนดวันที่ที่จะให:สNงแบบสอบถามกลับคืนพร:อมท้ังติดแสตมปŽ พิมพ1ที่อยูNของ
ตนเองไปให:เรยี บร:อยเพอ่ื อำนวยความสะดวกให:แกผN ต:ู อบแบบสอบถามในกรณีทสี่ งN ทางไปรษณีย1
หลกั เกณฑ^การเขยี นขอZ คำถาม
การเขยี นข:อคำถาม ควรคำนึงถงึ สิง่ ตNางๆ ตอN ไปน้ี
1. หลกี เลย่ี งคำถามนำ ซึง่ มีลกั ษณะชักชวนให:ตอบความตอ: งการ
2. ไมNควรใหศ: ัพทเ1 ทคนคิ ศพั ทท1 างวิชาการและคำทใ่ี ช:กันเฉพาะกลุมN
3. หลีกเล่ียงประโยคคำถาม ปฏิเสธซ:อนปฏิเสธ ถ:าจำเป>นต:องใช: ให:ขีดเส:นใต:คำวNา “ไมN” ให:
ชดั เจน เชNน “ทNานไมเN ห็นด:วยกบั การท่ีไมNใหน: กั ศกึ ษาใชเ: ครอ่ื งไฟฟา~ ทกุ ชนิดในห:องพกั ”
4. ไมNควรใชค: ำยNอตNางๆ เชนN ผอ. รร. อบต. อบจ. นร. เป>นต:น
5. หลีกเลี่ยงคำถามซ:อนในประโยคเดียวกัน เชNน “ทNานเห็นด:วยหรือไมNที่วNาอาชีพครูเป>นอาชีพที่มี
คณุ คาN และมโี อกาสท่ีจะกา: วหน:า”
6. ไมNควรใช:คำศัพท1และคำวิเศษณ1 คำนามธรรม เพราะคำเหลNานี้สื่อความหมายได:หลายอยNาง
เชนN บNอย มาก นอ: ย หลาย ฯลฯ
7. หลีกเล่ียงคำถามที่เก่ียวพันกับคNานิยมหรือบรรทัดฐานของสังคมเพราะจะทำให:ได:รับคำตอบที่ไมN
เป>นจรงิ เชนN “ทาN นไปทำงานสาย บอN ยหรือไมN”
8. หลกี เลย่ี งคำถามทจี่ ะทำให:ผ:ตู อบตอ: งเกดิ ความลำบากใจหรอื อดึ อัดใจทจี่ ะตอบ