175 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 5.ปุ่มตัวอักษร ใช้พิมพ์ค่าตัวอักษรสำหรับการเขียน โปรแกรม NC G–Code, M–Code กับ เครื่องจักร CNC โดยวิธีการ พิมพ์ที่ชุดควบคุม (Control Panel) จะไปปรากฏ ที่ หน้าจอภาพ (Monitor) 6.ปุ่มตัวเลข ใช้พิมพ์ค่าตัวเลขสำหรับการเขียน โปรแกรม NC G–Code, M–Code กับเครื่อง จักร CNC โดยวิธีการ พิมพ์ที่ชุดควบคุม (Control Panel) จะไปปรากฏที่ หน้าจอภาพ (Monitor) 7. ปุ่ม Function F1….F8 ใช้ในการเข้าสู่ระบบการทำงานของเครื่องจักร CNC เช่น การบันทึกโปรแกรม NC, การเรียกหรือการแก้ไข โปรแกรม NC การ Set ตำแหน่งของเครื่องมือตัด หรือ ตำแหน่งจุดศูนย์ต่างๆ เป็นต้น 8. ปุ่ม Rapid Traverse ใช้สำหรับควบคุมการเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วของแนว แกน X, Z โดยการกดปุ่ม Rapid และกดปุ่ม + X จะ ทำให้แนวแกน X เคลื่อนที่อย่างรวดเร็วไปทำง ทิศ + X ถ้ากดปุ่ม Rapid และกดปุ่ม + Z แนวแกน Z จะ เคลื่อนที่อย่างรวดเร็วไปทำงทิศ + Zเป็นต้น 9. ปุ่ม Cycle Start ใช้สำหรับการเริ่มต้นปฏิบัติงานของเครื่องจักร CNC เพื่อทำการ Run โปรแกรม NC เครื่องมือตัดจะทำการ ขึ้นรูปชิ้นงานตามโปรแกรม NC ที่เขียนไว้
176 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 10. ปุ่ม Cycle Stop ใช้สำหรับหยุดการทำงานของเครื่องจักร CNC ชั่วคราว เช่น กรณีที่เกิดข้อผิดพลาดของตัวโปรแกรม NC หรือเครื่องมือตัดเกิดการแตกหัก และจะทำการ เปลี่ยนเครื่องมือตัดใหม่ เป็นต้น 11. ชุด Feed Rate ใช้สำหรับหมุนปรับอัตราป้อนให้เพิ่มหรือลด ของ เครื่องจักร CNC เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งาน ในขณะเครื่องมือตัดกำลังทำการแมชชีนชิ้นงาน สามารถปรับเพิ่มได้ตั้งแต่ 0% – 200% 12. ชุด Spindle Override ใช้สำหรับหมุนปรับความเร็วรอบของ Spindle ให้ เพิ่มหรือลดของเครื่องจักร CNC เพื่อให้เหมาะสมกับ การใช้งานในขณะเครื่องมือตัดหรือชิ้นงาน กำลังทำ การแมชชีน สามารถปรับเพิ่มได้ตั้งแต่ 50%–200% 13. ชุด Axis Select ใช้สำหรับเลือกแนวแกน X, Z ของเครื่องจักร CNC สามารถเลือกได้ที่ละแนวแกน โดยการหมุนปุ่มไปตาม แนวแกนที่ต้องการ 14. ชุดปุ่ม Cursor Key ใช้สำหรับเลื่อน Cursor ของโปรแกรม NC ในแต่ละ Block โดยการกดปุ่มของลูกศรให้ไปทำงซ้ายหรือ ขวา และลูกศรขึ้นหรือลง ถ้าต้องการความรวดเร็วก็ ให้กดปุ่ม Page Up จะทำให้Cursor เลื่อนขึ้นไปทีละ หลายๆ Block ถ้ากดปุ่ม Page Down จะทำให้ Cursor เลื่อนลงไปทีละหลายๆ Block 15. ชุดปุ่ม Spindle Key ใช้สำหรับ เปิด–ปิด Spindle ของเครื่องจักร CNC ให้ หมุนตามเข็มนาฬิกา (CW) และหมุนทวนเข็มนาฬิกา (CCW)
177 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 16. ปุ่ม Chip Conveyor ใช้สำหรับเปิดระบบลำเลียงเศษโลหะทำงาน โดยที่ เศษโลหะที่เกิดจากการแมชชีนชิ้นงานจะไหลลงบน สายพานที่หมุนพาเศษโลหะออกจากตัวเครื่องจักร CNC ซึ่งมีทิศทางถอยหลัง (Chip Conveyor Return) หรือทิศทางไปข้างหน้า (Chip Conveyor Forward ) 17. ปุ่มเปิด–ปิดประตู(Door Unlock) ใช้สำหรับเปิด–ปิดประตูของเครื่องจักร CNC 18. ปุ่มเปลี่ยนเครื่องมือตัด (Inching Tool Holder) ใช้สำหรับการเปลี่ยนเครื่องมือตัด แบบ Manual ด้วย การควบคุมการทำงานด้วยมือ ใช้ในกรณีที่ต้องการดู เครื่องมือตัดแต่ละอันว่าเป็นเครื่องมือตัดชนิดใด สามารถหมุนได้ทั้งทวนเข็มนาฬิกาหรือตามเข็ม นาฬิกา 19. ปุ่ม Coolant Pump on Key Block ใช้สำหรับ เปิด–ปิด ระบบน้ำหล่อเย็นของเครื่องจักร CNC และบางเครื่องอาจมีการหล่อเย็นแบบใช้ลม 20. ปุ่ม Light Key ใช้สำหรับ เปิด–ปิด ระบบแสงสว่างของเครื่องจักร CNC 21. ปุ่ม Edit ใช้สำหรับแก้ไขโปรแกรม NC โดยสามารถแก้ไข ได้ ตลอดเพื่อให้โปรแกรม NC ทำงานถูกต้องที่สุด
178 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 22.ปุ่มชุด Mode ใช้สำหรับปรับ Mode ในการทำงานแบบต่างๆ เช่น ปรับปุ่ม 1. AUTO=โหมดการทำงานตามโปรแกรม NC 2. MDI = การป้อนโปรแกรมNCด้วยมือกับ เครื่องจักร CNC โดยตรง 3. EDIT = เรียกดูโปรแกรมแก้ไขโปรแกรม NC 4. MANUAL= ควบคุมการเคลื่อนที่ด้วยมือ 5. PARAMETER =ตั้งค่าการใช้งานเครื่องกลึงCNC 6. TOOL DATA=การตั้งค่า Setting tool 7. ZERO OFF= การตั้งค่า Tool master 23. ปุ่มชุด Jog/Handle ใช้สำหรับปรับค่าความละเอียดของชุด Handle เช่น ถ้ากดปุ่ม X 1 ไฟจะขึ้นโชว์มีค่าความละเอียด 0.1 มิลลิเมตร ใช้ร่วมกับ ชุดปุ่ม Axis Select ของแต่ละ แนวแกน เป็นต้น 24. ปุ่ม Lock Machine ใช้สำหรับการเคลื่อนที่ของเครื่องสามารถทำโปรแกรม ได้เพียงอย่างเดียว 25. ปุ่ม MDI (Manual Direct Input) ใช้สำหรับการป้อนโปรแกรมNCด้วยมือกับ เครื่องจักร CNC โดยตรง 26. ปุ่ม Single Block ใช้สำหรับสั่งให้โปรแกรม NC ทำงานทีละ Block 27. ปุ่ม Optional Stop ใช้สำหรับเลือกการหยุดการทำงานโปรแกรม NC ใน แต่ละ Block ในขณะที่เครื่องมือตัดกำลังแมชชีน ชิ้นงาน 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1
179 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 28. ปุ่ม Dry Run ใช้สำหรับดูการเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัด โดยไม่มีการ แมชชีนชิ้นงานที่หน้าจอภาพ (Monitor) เพื่อ ตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรม NC 29. ปุ่ม Enter (End of Block) ใช้สำหรับยอมรับหรือไม่ยอมรับค่าต่างๆ ที่ป้อนเข้าสู่ โปรแกรม NC ของเครื่องจักร CNC แทรกตัวเลขหรือ ตัวอักษรลงในโปรแกรม NC โดยการเลื่อน Cursor มายังตำแหน่งที่ต้องการแทรก แล้วพิมพ์ตัวเลขหรือ ตัวอักษรที่ต้องการเข้าไปใน Block ที่ต้องการแก้ไข 30. ปุ่ม Cancel ใช้สำหรับยกเลิกข้อมูลของโปรแกรม NC ในกรณีที่ ป้อนข้อมูลผิดพลาด 31. ปุ่ม Reset ใช้สำหรับปรับค่าต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ที่เกิด อาการ Error ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน
180 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ใบมอบงานที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกลึง CNCและการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. เปิด–ปิดระบบควบคุมกับเครื่องกลึง CNC ได้อย่างถูกต้อง 2. เข้า–ออกโปรแกรมกับเครื่องกลึง CNC ได้อย่างถูกต้อง 3. ป้อนข้อมูลกับเครื่องกลึง CNC ได้อย่างถูกต้อง 4. จัดเก็บข้อมูลจากเครื่อง ได้อย่างถูกต้อ เครื่องมือและอุปกรณ์การปฏิบัติงาน 1. ใบงานที่ 5.1 2. เครื่องกลึง CNC (OKUMA LB-25) ลำดับขั้นการปฏิบัติงาน 1. แบ่งกลุ่มนักศึกษาออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4–5 คน 2. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มศึกษาใบงานที่ 5 3. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มคีย์ข้อมูลโปรแกรมเอ็นซี ข้างล่างต่อไปนี้ให้ควบถ้วนและถูกต้อง G00 X500 Z500 G50 S500 G00 X100 Z5 T0101 S500 M03 M08 M41 G85 NLAB1 D2 U0.25 W0.15 F0.25 NLAB1 G82 G41 G00 Z0 G01 X-2 F0.25 G80 G40 G00 X100 Z5 G00 X500 Z500 M05 M09 M02 4. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มจัดเก็บข้อมูลโปรแกรมเอ็นซี จากข้อที่ 3 ไว้ในเครื่องจักร CNC โดย Save File เป็นชื่อกลุ่มของนักศึกษา เช่น ชื่อกลุ่มนักศึกษาคือ machine 11 5. ครูตรวจโปรแกรมเอ็นซี ของแต่ละกลุ่ม และให้คะแนนลงในแบบประเมินผลการปฏิบัติงานใบงานที่ 5 6. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มช่วยกันเก็บกวาดห้องเรียนลทำความสะอาดบริเวณที่ฝึกปฏิบัติงานให้เรียบร้อย
181 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินผลงาน ใบงานที่ 5 (Evaluation Sheet) ชื่องาน การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ชื่อ.................................... สกุล.................................... ระดับชั้น................ สาขาวิชา………...……. ลำดับที่ รายการประเมิน ผลการประเมิน ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง 10 คะแนน 7 คะแนน 5 คะแนน 3 คะแนน ส่วนที่ 1 (การใช้เครื่องจักร CNC) 1. การ เปิด–ปิด ระบบควบคุมกับเครื่องจักร CNC 2. การใช้ปุ่มควบคุมสำหรับการป้อนโปรแกรมเอ็นซ 3. การจัดเก็บโปรแกรมเอ็นซี ลงเครื่อง (Drive C) 4. การจัดเก็บโปรแกรมเอ็นซี ลง Handy Drive 5. การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC เช่น การหล่อลื่น ใน ส่วนต่างๆ การจดบันทึกลงตารางการใช้งาน ส่วนที่ 2 (เจตคติ) 1. การส่งงานทันเวลาที่กำหนด 2. การทำงานเป็นทีม 3. การปฏิบัติตามกฎระเบียบ 4. การปฏิบัติตามหลักความปลอดภัย 5. การดูแลและบำรุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ คะแนนเต็ม (100 คะแนน) คะแนนรวมทั้งหมด .......................................................คะแนน คิดเป็น % = (คะแนนรวมทั้งหมด) × 100 คะแนนเต็ม (100 คะแนน) ผลการประเมิน เกณฑ์การประเมิน 70% ทำได้…..................................................... % ผ่าน ไม่ผ่าน ลงชื่อ........................................................ผู้ประเมิน (........................................................) วันที่ ................./..................../..................
182 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินพฤติกรรม วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 วันที่…..เดือน………….พ.ศ. 25… ที่ ชื่อ-สกุล พฤติกรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รวม 5 คะแนน เข้าเรียน ตรงตาม เวลา แต่งกาย ตาม ระเบียบ ผลงาน ประณีต เรียบร้อย ส่งงาน ตาม กำหนด มีน้ำใจ ช่วยเหลือ ผู้อื่น 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 เกณฑ์การประเมิน ในทุกช่อง ถ้าผู้เรียนไม่สามารถปฏิบัติได้ ให้คะแนน 0 , ถ้าผู้เรียนปฏิบัติได้ ให้คะแนน 1 ลงชื่อผู้ประเมิน……………………………………….
183 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point
184 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ในบทนี้กล่าวถึงคุณลักษณะของระบบควบคุมและชุดควบคุม ซึ่งจะมีหัวข้อเรื่อง ชนิดของการควบคุม การควบคุมหน้าที่ขององค์ประกอบต่าง ๆ ของเครื่องกัดซีเอ็นซี ซึ่งต้องทำความเข้าใจเพื่อนำไปสู่การเขียน โปรแกรม CNC ต่อไป 1. ชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัดCNC 2. การใช้งานของปุ่มควบคุมต่าง ๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNC จุดประสงค์ทั่วไป เพื่อให้นักศึกษามีความรู้เกี่ยวกับการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ด้านความรู้ 1.1 บอกส่วนประกอบชุดควบคุมของเครื่องกัด ได้อย่างถูกต้อง 1.2 บอกลักษณะการใช้งานของปุ่มควบคุมเครื่องกัด ได้อย่างถูกต้อง 2. ด้านทักษะ 2.1 เปิด - ปิด ระบบควบคุมกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 2.2 เข้า - ออก โปรแกรมกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 2.3 ป้อนข้อมูลกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 2.4 จัดเก็บข้อมูลกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 3. ด้านคุณธรรมและจริยธรรม 3.1 เข้าเรียนตรงตามมเวลา 3.2 แต่งกายตามระเบียบของสถานศึกษา 3.3 ผลงานประณีตเรียบร้อย การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ครั้งที่ 2/4 สาระสำคัญ สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนการสอน
185 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 3.4 ส่งงานตามมกำหนดเวลา 3.5 มีน้ำใจช่วยเหลือและการปฏิบัติงานร่วมกับผู้อื่น ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยใช้คำถามให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ขั้นสอน 1. ครูให้นักศึกษาอ่านเนื้อหาในใบความรู้และร่วมอภิปราย เรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม(Control Panel) เครื่องกัด CNC 2. ครูอธิบายโดยใช้สื่อ Power point เอกสารใบความรู้ประกอบการบรรยาย เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจ เนื้อหาสาระการเรียนรู้เรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNC 2.1. ชุดควบคุม (Control Panel ) เครื่องกัด CNC 2.2. การใช้งานของปุ่มควบคุมต่าง ๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) 3. ครูสาธิตการใช้ชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNC ขั้นสรุป 1. สรุปความรู้เกี่ยวกับการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) เครื่องกัด CNC 2. นักศึกษาทำแบบฝึกหัดเรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และ การบำรุงรักษา เครื่องจักร CNC จากนั้นครูและนักศึกษาร่วมกันเฉลยตรวจคำตอบ เพื่อประเมินผลการเรียน 3. นักศึกษาปฏิบัติงานตามมใบมอบงานที่ 6 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNC 4. นักศึกษาทำแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอน เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การ บำรุงรักษาเครื่องจักร CNC 2. แบบประเมินผล สื่อโสตทัศน์ 1. สื่อ Power Point เรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และ การบำรุงรักษา เครื่องจักร CNC สอนแผ่นที่ 5/1 – 5/14 กิจกรรมการเรียนการสอน (4 ชั่วโมง) สื่อการเรียนการสอน
186 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 1. คะแนนแบบฝึกหัดหน่วยที่ 5 เรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และ การ บำรุงรักษาเครื่องจักร CNC 2. คะแนนใบมอบงานหน่วยที่ 6 เรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNC 4. คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยที่ 5 เรื่องการใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC 3. คะแนนจากแบบประเมินพฤติกรรม 1. ห้องสมุด 2. ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต เช่น https://www.google.com เป็นต้น 1. นักศึกษาสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนเนื้อหาจากอินเตอร์เน็ตในช่วงเวลาว่าง การวัดผลและประเมินผล แหล่งการเรียนรู้เพิ่มเติม กิจกรรมเสนอแนะ
187 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี บริษัทที่ผลิตเครื่องจักร CNC หลายแห่ง ลักษณะของปุ่มควบคุมบนชุดควบคุมจึงมีหลายรุ่น หลายแบบ ซึ่งก่อนที่ผู้ใช้งานกับเครื่องจักร CNC จะลงมือปฏิบัติงานจะต้องศึกษาจากคู่มือการใช้เครื่องจักร CNC เพื่อ ป้องกันข้อผิดพลาดในการปฏิบัติงานและอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้น ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด - กลึง ADTECH CNC 4640 ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 1. จอภาพ (Monitor) แสดงรายละเอียดในการทำงานของเครื่องจักร CNC เช่น แสดงตำแหน่งการเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัด ตามมแนวแกน X, Y, Z หรือสถานะของเครื่องจักร CNC ขณะทำงานแบบ 2 มิติหรือ 3 มิติแสดงค่า ความเร็วรอบและอัตราป้อน 2. ปุ่ม Emergency Stop ปุ่มที่ใช้สำหรับหยุดการทำงานของเครื่องจักร CNC ในกรณีที่เกิดการชนของเครื่องมือตัด หรือเครื่องจักร CNC ทำงานผิดพลาด เวลาใช้งานให้กดปุ่มด้วยมือจะ ทำให้เครื่องจักรหยุดการทำงาน และถ้าจะทำงานต่อ ต้องหมุนปุ่ม Emergency Stop เพื่อให้ระบบเครื่อง เครื่องจักรทำงานปกติ 3. ปุ่ม Power On Off ปุ่มที่ใช้สำหรับเปิด–ปิดกระแสไฟฟ้าของเครื่องจักร CNC ทั้งหมด ใบความร ู้ หน่วยที่ 5การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และการบ ารุงรักษาเคร ื่องจักร CNC
188 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่าง ๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 4. ชุด Hand Wheel ใช้เคลื่อนที่แนวแกน X, Z เครื่องจักร CNC แบบ Manual หรือใช้ปรับตั้งเครื่องมือตัด มีทั้ง ระบบ มิลลิเมตรและระบบนิ้ว สามารถปรับค่าความละเอียด ตั้งแต่ 1, 0.1 , 0.02 มิลลิเมตร ถ้าเป็นระบบนิ้ว 1, 0.1, 0.02 นิ้ว 5.ปุ่มตัวอักษร ใช้พิมพ์ค่าตัวอักษรสำหรับการเขียน โปรแกรม NC G–Code, M–Code กับ เครื่องจักร CNC โดยวิธีการ พิมพ์ที่ชุดควบคุม (Control Panel) จะไปปรากฏ ที่ หน้าจอภาพ (Monitor) 6.ปุ่มตัวเลข ใช้พิมพ์ค่าตัวเลขสำหรับการเขียน โปรแกรม NC G– Code, M–Code กับเครื่อง จักร CNC โดยวิธีการ พิมพ์ที่ชุดควบคุม (Control Panel) จะไปปรากฏที่ หน้าจอภาพ (Monitor) 7. ปุ่ม Function F1….F6 ใช้ในการเข้าสู่ระบบการทำงานของเครื่องจักร CNC เช่น การบันทึกโปรแกรม NC, การเรียกหรือการแก้ไข โปรแกรม NC การ Set ตำแหน่งของเครื่องมือ ตัด หรือตามแหน่งจุดศูนย์ต่างๆ เป็นต้น 8. ปุ่ม Rapid Traverse ใช้สำหรับควบคุมการเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วของแนว แกน X, Y, Z โดยการกดปุ่ม JOG และกดปุ่ม 4 จะทำ ให้แนวแกน X เคลื่อนที่อย่างรวดเร็วไปทาง ทิศ + X, ถ้ากดปุ่ม 6 แนวแกน X จะเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วไป ทางทิศ – X เป็นต้น
189 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) 9. ปุ่ม Cycle Start ใช้สำหรับการเริ่มต้นปฏิบัติงานของเครื่องจักร CNC เพื่อทำการ Run โปรแกรม NC เครื่องมือตัดจะทำการ ขึ้นรูปชิ้นงานตามมโปรแกรม NC ที่เขียนไว้ 10. ปุ่ม Cycle Stop ใช้สำหรับหยุดการทำงานของเครื่องจักรCNC ชั่วคราว เช่น กรณีที่เกิดข้อผิดพลาดของตัวโปรแกรม NC หรือ เครื่องมือตัดเกิดการแตกหัก และจะทำการเปลี่ยน เครื่องมือตัดใหม่ เป็นต้น 11. ชุด Feed Rate ใช้สำหรับหมุนปรับอัตราป้อนให้เพิ่มหรือลดของ เครื่องจักร CNC เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งาน ในขณะเครื่องมือตัดกำลังทำการแมชชีนชิ้นงาน สามารถปรับเพิ่มได้ตั้งแต่ 0%–200% 12. ชุด Spindle Override ใช้สำหรับหมุนปรับความเร็วรอบของ Spindle ให้ เพิ่มหรือลดของเครื่องจักร CNC เพื่อให้เหมาะสม กับการใช้งานในขณะเครื่องมือตัดหรือชิ้นงาน กำลังทำการแมชชีน สามารถปรับเพิ่มได้ตั้งแต่ 0%–100% 13. ชุด Axis Select ใช้สำหรับเลือกแนวแกน X, Z ของเครื่องจักร CNC สำมารถเลือกได้ที่ละแนวแกน โดยการหมุนปุ่มไป ตามมแนวแกนที่ต้องการ 14. ชุดปุ่ม Cursor Key ใช้สำหรับโหมด EDITเลื่อน Cursor ของโปรแกรม NC ในแต่ละ Block โดยการกดปุ่มของลูกศรให้ไปทำง ซ้ายหรือ ขวา และลูกศรขึ้นหรือลง ถ้าต้องการความ รวดเร็วก็ให้กดปุ่ม Page Up จะทำให้Cursor เลื่อน ขึ้นไปทีละหลายๆ Block ถ้ากดปุ่ม Page Down จะ ทำให้Cursor เลื่อนลงไปทีละหลายๆ Block
190 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 15. ชุดปุ่ม Spindle Key ใช้สำหรับ เปิด–ปิด Spindle ของเครื่องจักร CNC ให้ หมุนตามมเข็มนาฬิกา (CW) และหมุนทวนเข็ม นาฬิกา (CCW) 16. ปุ่ม Home ใช้สำหรับการเคลื่อนที่ของแนวแกน X, Y, Z ในการ เคลื่อนที่กลับไปยังตำแหน่งจุดศูนย์ของเครื่องจักร CNC ถ้าปุ่ม Home ไฟจะขึ้นโชว์ 17. ปุ่ม MDI (Manual Direct Input) ใช้สำหรับการป้อนโปรแกรมNCด้วยมือกับ เครื่องจักร CNC โดยตรง 18. ปุ่ม JOG ใช้สำหรับการควบคุมการเคลื่อนที่แนวแกนการหมุน ของ Spindel ด้วย Control Panel 19. ปุ่มAUTO ใช้สำหรับการทำงานอัตโนมัติตามโปรแกรมNC 20. ปุ่มชุด MGE ใช้สำหรับควบคุมการเคลื่อนที่ของแนวแกน X,Yและ แกน Z ด้วย Hand Wheel 21. ปุ่ม Enter (End of Block) ใช้สำหรับยอมรับหรือไม่ยอมรับค่าต่างๆ ที่ป้อนเข้าสู่ โปรแกรม NC ของเครื่องจักร CNC 22. ปุ่ม Cancel ใช้สำหรับยกเลิกข้อมูลของโปรแกรม NC ในกรณีที่ ป้อนข้อมูลผิดพลาด
191 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม(Control Panel) 23. ปุ่ม Delete ใช้สำหรับลบข้อมูลของโปรแกรม NC ของเครื่องจักร CNC 24. ปุ่มเปลี่ยนเครื่องมือตัด (Inching Tool Holder) ใช้สำหรับการเปลี่ยนเครื่องมือตัด แบบ Manual ด้วย การควบคุมการทำงานด้วยมือ ใช้ในกรณีที่ต้องการดู เครื่องมือตัดแต่ละอันว่าเป็นเครื่องมือตัดชนิดใด สามารถหมุนได้ทั้งทวนเข็มนาฬิกาหรือตามมเข็ม นาฬิกา 25. ปุ่ม FILE ใช้สำหรับการนำ File ข้อมูลโปรแกรม NC เข้า เครื่องจักร CNC ผ่านช่องสัญญาณต่างๆ 26. ปุ่ม Single Block ใช้สำหรับสั่งให้โปรแกรม NC ทำงานทีละ Block 27. ปุ่ม PAUSE ใช้สำหรับเลือกการหยุดการทางานโปรแกรม NC ใน แต่ละ Block ในขณะที่เครื่องมือตัดกำลังแมชชีน ชิ้นงาน 28. ปุ่ม Coolant Pump on Key Block ใช้สำหรับเปิด–ปิดระบบน้ำหล่อเย็นของเครื่องจักร CNC และบางเครื่องอาจมีการหล่อเย็นแบบใช้ลม 29. ปุ่ม MONITOR ใช้สำหรับการควบคุมการแสดงผลการเคลื่อนตาม แนวแกนแสดงภาพกราฟิก
192 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางแสดงชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) และการใช้งานของปุ่ม ควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) (ต่อ) ชื่อและลักษณะของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) การใช้งานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุดควบคุม (Control Panel) 30.ปุ่ม PROGRAM ใช้สำหรับควบคุมการแสดงผลหาจอ เป็นโปรแกรม NC 31.ปุ่ม COORD ใช้สำหรับตั้งค่าจุดอ้างอิง G54-G58 กำหนดจุดศูนย์ ชิ้นงาน 32.ปุ่ม DGNOS ใช้สำหรับแสดงข้อความข้อผิดพลาดขั้นตอนการทำ การกำหนดค่าที่ทำให้เกิดการผิดพลาดในการทำงาน 5.3 การบำรุงรักษาและการตรวจสอบสภาพเครื่องจักร CNC 5.3.1 การบำรุงรักษาและการตรวจสอบสภาพเครื่องจักร CNC เพื่ออะไร เครื่องจักร CNC ถือเป็นเครื่องจักรกลที่มีระบบเทคโนโลยีขั้นสูง และมีความซับซ้อนในระบบควบคุม ต่างๆ ของตัวเครื่องจักร CNC เช่น ระบบการเคลื่อนที่ของแนวแกนต่างๆ และระบบการเปลี่ยนเครื่องมือตัดแบบ อัตโนมัติ เป็นต้น ไม่ว่าจะเป็นเครื่องกลึง CNC เครื่องกัด CNC หรือเครื่องจักร CNC ชนิดอื่นๆ นั้น การบำรุงรักษา เครื่องจักร CNC อย่างสม่ำเสมอหลังการใช้งานและการใช้งานอย่างถูกวิธีเป็นหัวใจสำคัญอย่างหนึ่ง เครื่องจักร CNC ต้องมีการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC อย่างเข็มงวดและสม่ำเสมอตามมระยะเวลา เพื่อป้องกันมิให้ เครื่องจักรกล CNC เสียหาย เนื่องจากค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงของเครื่องจักร CNC ค่อนข้างสูงมาก การ บำรุงรักษาตามมวาระหรือระยะเวลาการใช้งานที่กำหนด เพื่อรักษาสภาพการทำงานของเครื่องจักร CNC ก่อนที่ จะมีการหยุดชะงักสำหรับเครื่องจักร CNC นอกจากนี้การบำรุงรักษาตามมระยะเวลาของเครื่องจักร CNC เป็น ส่วนหนึ่งของการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance; PM) 5.3.2 หลักการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC 1. การทำความสะอาดเครื่องจักร CNC ควรทำหลังจากที่ปฏิบัติงานเสร็จอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันฝุ่น ละอองและสิ่งสกปรกเข้าไปในชิ้นส่วนสำคัญๆ ของเครื่องจักร CNC ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เครื่องจักร CNC เกิดการ ชำรุดเสียหายได้เพราะค่าซ่อมบำรุงแต่ละครั้งค่อนข้างสูงมาก
193 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. บริเวณรอบๆและส่วนที่ต้องทำความสะอาดของเครื่องจักร CNC โดยการทำความสะอาดเครื่องจักร CNC จะมีอยู่2 ส่วนใหญ่ๆ 2.1 บริเวณรอบๆ นอกของตัวเครื่องจักร CNC ซึ่งบริเวณรอบๆ นอกของตัวเครื่องจักร CNC ต้องมีความสะอาด ปราศจากคราบน้ำมันหรือคราบน้ำหล่อเย็น และเครื่องมือต่างๆ ที่ใช้กับเครื่องจักร CNC จะต้องวางให้เป็นระเบียบ หยิบใช้ได้สะดวก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุขณะปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC 2.2 ทำความสะอาดบริเวณส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องจักร CNC เครื่องจักร CNC มี ส่วนประกอบต่างๆ ที่สำคัญ จึงต้องมีความระมัดระวังเป็นพิเศษในการทำความสะอาดเพื่อป้องกันไม่เกิดความ เสียหายกับส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 1. บริเวณรางเลื่อน (Slide Way) หลังจากใช้งานเครื่องจักร CNC เสร็จแล้ว ควรใช้แปรงปัดเศษโลหะ ออกจากตัวเครื่องจักร CNC และใช้ผ้าเช็ดทำความสะอาดอีกครั้งหนึ่ง ห้ามนำผ้าไปเช็ดเศษโลหะก่อน เพราะเศษ โลหะจะติดผ้า เมื่อนำไปเช็ดจะเกิดรอยขีดข่วนได้นอกจากนี้ห้ามใช้ลมฉีดเป่าเศษโลหะ เพราะจะทำให้เศษโลหะ เข้าไปอุดตันบริเวณรางเลื่อนได้แล้วชโลมน้ำมันบริเวณรางเลื่อนบางๆ 2. ชุดลำเลียงเศษโลหะ (Chip Conveyer) ต้องทำความสะอาดทุกครั้งหลังเลิกใช้งาน เพราะอาจจะมี เศษโลหะติดค้างอยู่บริเวณสายพานลำเลียงเศษโลหะได้ 3. บริเวณเพลาหัวจับ (Spindle) ของเครื่องจักร CNC ทำความสะอาดบริเวณเพลา หัวจับ (Spindle) ไม่ให้มีฝุ่นละออง โดยใช้ผ้าเช็ดบริเวณดังกล่าว หลังจากนั้นชโลมน้ำมัน บางๆ 4. ระบบส่งกำลังของเครื่องจักร CNC ก่อนและหลังการใช้เครื่องจักร CNC ควรตรวจสอบระบบส่งกำลัง ของเครื่องจักร CNC ทุกครั้ง เช่น ถ้าเป็นระบบสายพานควรตรวจสภาพของสายพาน เมื่อถึงเวลาเปลี่ยนให้เปลี่ยน ทันทีเพราะสายพานมีอายุการใช้งาน แต่ถ้าเป็นระบบส่งกำลังด้วยฟันเฟือง ให้ตรวจสอบสภาพในการส่งกำลัง ของฟันเฟือง การเปลี่ยนขั้นความเร็วรอบ ฯลฯ นอกจากนี้ควรหมั่นตรวจเช็คสารระบบหล่อลื่นที่ใช้ในระบบส่ง กำลังของเครื่องจักร CNC สม่ำเสมออยู่ตลอดเวลา 5. บริเวณ Tool Turret และ Tool Magazine ควรใช้แปรงปัดเศษโลหะออกก่อน แล้วใช้ผ้าเช็ดทำความ สะอาดบริเวณ Tool Turret และ Tool Magazine ไม่ควรมีฝุ่นละอองหรือ คราบน้ำมันหลังการใช้งานเครื่องจักร CNC เพราะจะทำให้การจับยึดเครื่องมือตัดกับชุด Tool Turret และ Tool Magazine ไม่แน่นสนิท อาจทำให้ เกิดความเสียหายและอุบัติเหตุขณะปฏิบัติงานได้ 6. จุดหล่อลื่นต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ตรวจเช็คบริเวณที่มีการเคลื่อนที่ต่างๆ ของเครื่องจักร CNC เช่น ข้อต่อ น้ำมันหล่อลื่นต่างๆรางเลื่อนสำหรับเพลาแกนขับเคลื่อนแกน X, Y และ Z และระบบอัตโนมัติเป็น ต้น ควรตรวจเช็คระดับน้ำมันหล่อลื่นอย่าให้ตามกว่าระดับมาตรฐาน 7. ระบบหล่อเย็น (Coolant System) และระบบไฮดรอลิกส์ (Hydraulics System) ของเครื่องจักร CNC ควรตรวจเช็คก่อนและหลังการใช้งานในแต่ละวัน และเปลี่ยนถ่ายน้ำยาหล่อเย็นและน้ำมันไฮดรอลิกส์ ตามกำหนดระยะเวลาที่กำหนด
194 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 8. ระบบไฟฟ้า ตรวจเช็คและทำความสะอาดบริเวณแผงควบคุมระบบไฟฟ้า (Control Panel) ให้มีความ สะอาดและพร้อมใช้งานตลอดเวลา ตรวจเช็คสายไฟฟ้าที่ชำรุดและเปลี่ยน ใหม่ 5.3.3 การตรวจสอบสภาพเครื่องจักร CNC ตามมระยะเวลา การตรวจสอบสภาพเครื่องจักร ควรมีการวางแผนการตรวจสอบสภาพเครื่องจักร CNC ให้เป็นระบบ ซึ่ง สามารถทำได้ดังนี้ 1. ตรวจสอบประจาวัน (Daily) ก่อนใช้งาน เช่น ตรวจสอบระดับน้ำมันหล่อลื่น ระดับน้ำมันหล่อเย็น ทำ ความสะอาดบริเวณรางเลื่อน ที่จับยึดเครื่องมือตัด และบริเวณที่ลำเลียงเศษโลหะหลังจากใช้งาน เช่น ชโลมน้ำมัน บางๆ บริเวณหัวจับชิ้นงาน Tool Turret และ Tool Magazine 2. ตรวจสอบประจำสัปดาห์ (Weekly) เช่น ตรวจสอบระดับความดันของลม ระดับน้ำมันไฮดรอลิกส์ทำ ความสะอาดบริเวณโต๊ะงาน บริเวณรางเลื่อนต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 3. ตรวจสอบประจำเดือน (Monthly) เช่น ตรวจสอบสภาพทำงช่องระบายน้ำหล่อเย็น และชุดลำเลียง เศษโลหะให้พร้อมทำงาน และทำความสะอาดอุปกรณ์ภายนอกของส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 4. ตรวจสอบประจำปี (Annually) เช่น เปลี่ยนถ่ายระบบสารหล่อเย็นและทำความสะอาดถังหล่อเย็น ตรวจเช็คระดับน้ำมันไฮดรอลิกส์และเติมน้ำมันไฮดรอลิกส์ให้อยู่ในระดับมาตรฐาน ตรวจระบบควบคุมต่างๆ และ ระบบคอมพิวเตอร์ของเครื่องจักร CNC ตรวจสอบสายข้อต่อ Interface Cable และสายส่งข้อมูลต่างๆ ของ เครื่องจักร CNC และตรวจสอบแปลงถ่าน Servo Motors แนวแกนต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 5.4 สรุป ก่อนลงมือปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC นักศึกษาควรที่จะศึกษาการทำงานของปุ่มควบคุมต่างๆ บนชุด ควบคุม (Control Panel) ของเครื่องจักร CNC เพราะปุ่มควบคุมต่างๆ นั้นแต่ละเครื่องจะไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับ บริษัทผู้ผลิต ถ้าศึกษาจนเกิดความชำนาญก็สามารถปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง และป้องกัน การเกิดอุบัติเหตุได้เป็นอย่างดีนอกจากนี้ต้องหมั่นตรวจสอบสภาพและการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ตาม ระยะเวลาการใช้งานเพื่อรักษาสภาพการทำงานของเครื่องจักร CNC ก่อนที่จะมีการหยุดชะงักลงจากการชำรุด สำหรับการใช้งานกับเครื่องจักร CNC
195 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบฝึกหัดท้ายบทที่5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC คำสั่ง ให้นักเรียนตอบคำถามให้ถูกต้อง 1.ชุดควบคุม (Control Panel) มีส่วนประกอบหลักๆ อะไรบ้าง ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. จากรูปชื่อ ........................................................................ ใช้สำหรับ ........................................................................ ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... 3. จากรูปชื่อ ........................................................................ ใช้สำหรับ ........................................................................ ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... 4. จากรูปชื่อ ........................................................................ ใช้สำหรับ ........................................................................ ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... 5. การทำความสะอาดเครื่องจักร CNC จะมีอยู่กี่ส่วน อะไรบ้าง ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6. การตรวจสอบสภาพเครื่องจักร CNC ให้เป็นระบบ สามารถทำได้ดังนี้ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
196 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เฉลยแบบฝึกหัดท้ายบทที่5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC คำสั่ง ให้นักเรียนตอบคำถามให้ถูกต้อง 1.ชุดควบคุม (Control Panel) มีส่วนประกอบหลักๆ อะไรบ้าง ชุดควบคุม (Control Panel) จะมี 2 ส่วนหลักๆ คือ . ส่วนประกอบภายนอก ประกอบไปด้วย จอภาพ (Monitor), ชุดป้อนตัวอักษรและตัวเลข, ชุดแก้ไขและบันทึก ข้อมูล, ชุดควบคุมความเร็วรอบและทิศทางการหมุนของ Spindle เป็นต้น . ส่วนประกอบภายใน ประกอบไปด้วย แผงควบคุมวงจรระบบไฟฟ้าของตัวเครื่องจักร CNC, โมดูลเชื่อมต่อ ภายนอก, ชุดควบคุมการต่อเชื่อม (Interface Control), ชุดควบคุมแนวแกน (Axis Control), ชุดควบคุมหน่วย จ่ายกำลัง (Power Supply Control) 2. จากรูปชื่อ ชุด Axis Select ใช้สำหรับ เลือกแนวแกน X , Y , Z ของเครื่องจักร CNC สามารถ เลือกได้ทีละ แนวแกน โดยการหมุนปุ่มไปตามแนวแกนที่ต้องการ 3. จากรูปชื่อ ชุด Hand Wheel ใช้สำหรับ เคลื่อนที่แนวแกน X, Y, Z เครื่องจักร CNC แบบ Manual หรือใช้ปรับตั้งเครื่องมือตัด มีทั้งระบบ มิลลิเมตร และ ระบบนิ้ว สามารถปรับค่าความละเอียด ตั้งแต่ 0.1, 0.01 หรือ 0.001 มม. ถ้า เป็นระบบนิ้ว 0.1,0.0 , 0.001 หรือ 0.0001 นิ้ว 4. จากรูปชื่อ ปุ่ม Emergency Stop ใช้สำหรับ หยุดการทำงานของเครื่องจักร CNC ในกรณีที่เกิดการชน ของเครื่องมือตัดหรือ เครื่องจักร CNC ทำงานผิดพลาด เวลาใช้งาน ให้กดปุ่มด้วยมือ จะทำให้เครื่องจักรหยุดการทำงาน และถ้าจะทำ งานต่อต้องหมุนปุ่ม Emergency Stop เพื่อให้ระบบเครื่อง เครื่องจักรทำงานปกติ 5. การทำความสะอาดเครื่องจักร CNC จะมีอยู่กี่ส่วน อะไรบ้าง การทำความสะอาดเครื่องจักร CNC จะมีอยู่ 2 ส่วนใหญ่ๆ คือ 5.1. บริเวณรอบๆ นอกของตัวเครื่องจักร CNC ซึ่งบริเวณรอบๆ นอกของตัวเครื่องจักร CNC ต้องมีความ สะอาด ปราศจากคราบน้ำมันหรือคราบนน้ำหล่อเย็น และเครื่องมือต่างๆ ที่ใช้กับเครื่องจักร CNC จะต้องวางให้ เป็นระเบียบ หยิบใช้ได้สะดวก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุขณะปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC
197 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 5.2 ททำความสะอาดบริเวณส่วนประกอบต่างๆ เครื่องจักร CNC เครื่องจักร CNC จะมีส่วนประกอบ ต่างๆ ที่สำคัญ ต้องมีความระมัดระวังเป็นพิเศษ ในการทำความสะอาด เพื่อป้องกันไม่เกิดเกิดความเสียหายกับ ส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 6. การตรวจสอบสภาพเครื่องจักร CNC ให้เป็นระบบ สามารถทำได้ดังนี้ ตรวจสอบประจำวัน (Daily) ก่อนใช้งาน เช่น ตรวจสอบระดับน้ำมันหล่อลื่น ระดับน้ำมันหล่อเย็น ทำ ความสะอาดบริเวณรางเลื่อน ที่จับยึดเครื่องมือตัด บริเวณที่ลำเลียงเศษโลหะ หลังจากใช้งาน เช่น ชโลมน้ำมัน บางๆ บริเวณหัวจับชิ้นงาน, Tool Turret และ Tool Magazine ตรวจสอบประจำสัปดาห์ (Weekly) เช่น ตรวจสอบระดับความดันของลม ระดับน้ำมันไฮโดรลิกส์ ทำ ความสะอาดบริเวณโต๊ะงาน บริเวณรางเลื่อนต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ตรวจสอบประจำเดือน (Monthly) เช่น ตรวจสอบสภาพทางช่องระบายน้ำหล่อเย็นและชุดลำเลียงเศษ โลหะ ให้พร้อมทำงาน และทำความสะอาดอุปกรณ์ภายนอกของส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ตรวจสอบประจำปี (Annually) เช่น เปลี่ยนถ่ายระบบสารหล่อเย็น และททำความสะอาดถังหล่อเย็น ตรวจเช็กระดับน้ำมันไฮดรอลิกส์ และเติมน้ำมันไฮดรอลิกส์ให้อยู่ในระดับมาตรฐาน ตรวจระบบควบคุมต่างๆ และระบบคอมพิวเตอร์ของเครื่องจักร CNC ตรวจสอบสายข้อต่อ Interface Cable และสายส่งข้อมูลต่างๆ ของ เครื่องจักร CNC ตรวจสอบแปลงถ่าน Servo Motors แนวแกนต่างๆ เครื่องจักร CNC
198 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ใบมอบงานที่ 6 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) เครื่องกัด CNCและการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. เปิด–ปิดระบบควบคุมกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 2. เข้า–ออกโปรแกรมกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 3. ป้อนข้อมูลกับเครื่องกัด CNC ได้อย่างถูกต้อง 4. จัดเก็บข้อมูลจากเครื่องลงใน (DRIVE C) ได้อย่างถูกต้อ เครื่องมือและอุปกรณ์การปฏิบัติงาน 1. ใบงานที่ 5.1 2. เครื่องกัด CNC (ADTECH CNC4640) ลำดับขั้นการปฏิบัติงาน 1. แบ่งกลุ่มนักศึกษาออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4–5 คน 2. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มศึกษาใบงานที่ 5.2 3. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มคีย์ข้อมูลโปรแกรมเอ็นซี ข้างล่างต่อไปนี้ให้ควบถ้วนและถูกต้อง % N10 G90 ; N20 G17 ; N30 G54 ; N40 T0101 M03 S1000 ; N50 G00 X0 Y0 Z5 ; N60 G01 Z-1 F120 ; N70 Y50 ; N80 X29 Y0 ; N90 Y50 ; N100 G00 Z10 ; N110 M06 ; N120 M30 ; 4. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มจัดเก็บข้อมูลโปรแกรมเอ็นซี จากข้อที่ 3 ไว้ในเครื่องจักร CNC โดย Save File เป็นชื่อกลุ่มของนักศึกษา เช่น ชื่อกลุ่มนักศึกษาคือ machine 11 5. ครูตรวจโปรแกรมเอ็นซี ของแต่ละกลุ่ม และให้คะแนนลงในแบบประเมินผลการปฏิบัติงานใบงานที่ 5.2 6. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มช่วยกันเก็บกวาดห้องเรียนลทำความสะอาดบริเวณที่ฝึกปฏิบัติงานให้เรียบร้อย
199 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินผลงาน ใบงานที่ 5.1 (Evaluation Sheet) ชื่องาน การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม (Control Panel) และการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ชื่อ.................................... สกุล.................................... ระดับชั้น................ สาขาวิชา………...……. ลำดับที่ รายการประเมิน ผลการประเมิน ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง 10 คะแนน 7 คะแนน 5 คะแนน 3 คะแนน ส่วนที่ 1 (การใช้เครื่องจักร CNC) 1. การเปิด–ปิดระบบควบคุมกับเครื่องจักร CNC 2. การใช้ปุ่มควบคุมสำหรับการป้อนโปรแกรมเอ็นซ 3. การจัดเก็บโปรแกรมเอ็นซี ลงเครื่อง (Drive C) 4. การจัดเก็บโปรแกรมเอ็นซี ลง Handy Drive 5. การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC เช่น การหล่อลื่น ในส่วนต่างๆ การจดบันทึกลงตารางการใช้งาน ส่วนที่ 2 (เจตคติ) 1. การส่งงานทันเวลาที่กำหนด 2. การทำงานเป็นทีม 3. การปฏิบัติตามกฎระเบียบ 4. การปฏิบัติตามหลักความปลอดภัย 5. การดูแลและบำรุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ์ คะแนนเต็ม (100 คะแนน) คะแนนรวมทั้งหมด .......................................................คะแนน คิดเป็น % = (คะแนนรวมทั้งหมด) × 100 คะแนนเต็ม (100 คะแนน) ผลการประเมิน เกณฑ์การประเมิน 70% ทำได้…..................................................... % ผ่าน ไม่ผ่าน ลงชื่อ........................................................ผู้ประเมิน (........................................................) วันที่ ................./..................../..................
200 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว โดยกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ข้อใดคือส่วนประกอบของชุดควบคุม (Control Panel) ก. ชุดควบคุมความเร็วรอบและทิศทำงการหมุนของ Spindle ข. ชุดควบคุมหน่วยจ่ายกำลัง ( Power Supply Control ) ค. ชุดควบคุมแนวแกน (Axis Control) ง. ชุดควบคุมการต่อเชื่อม (Interface Control) 2. ข้อใดที่ใช้แสดงรายละเอียดในการทำงาน เช่น ตำแหน่งการเคลื่อนที่ของแนวแกน X, Y, Z และสถานะของการ เคลื่อนที่ต่างๆ คือ ก. Function F1…F8 ข. Monitor ค. Emergency Stop ง. Spindle Key 3. กรณีที่เครื่องจักร CNC เกิดเครื่องมือแตกหักขณะทำการขึ้นรูปชิ้นงาน ควรกดปุ่มใด ก. Function F1...F9 ข. Hand Wheel ค. Emergency Stop ง. Rapid Traverse 4. ปุ่มนี้ใช้สำหรับ ก. สำหรับเคลื่อนที่แนวแกนอย่างรวดเร็ว ข. สำหรับป้อนโปรแกรม NC ค. ใช้สำหรับป้อนคำสั่งด้วยมือ ง. การสั่งให้Program ทำงานจริง
201 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 5. ปุ่มนี้ใช้สำหรับ ก. เปิดระบบน้ำหล่อเย็น ข. การสั่งให้Program ทำงานต่อเนื่อง ค. หยุดการทำงานของเครื่องจักร CNC ง. เปิดระบบไฟฟ้าของเครื่องจักร CNC 6. จากรูปเป็นชื่อปุ่มชนิดใด ก. Chang Tool ข. Rapid Traverse ค. Chip Conveyor ง. Spindle Key 7. ปุ่มที่ใช้สำหรับการแทรกข้อมูลของ NC โปรแกรมคือ ก. ข. ค. ง. 8. เป็นปุ่มที่ใช้สำหรับ ก. สำหรับป้อนข้อมูลโปรแกรม NC ข. สำหรับการเคลื่อนที่ Tool อย่างรวดเร็ว ค. การสั่งให้Program ทำงานทีละบรรทัด ง. สำหรับเรียกดูโปรแกรม NC 9. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับหลักการบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ก. ใช้ผ้าเช็ดเครื่องจักร CNC ทันทีเพื่อความสะอาด ข. ควรตรวจเช็คระดับน้ำมันหล่อลื่นอย่าให้ตามกว่าระดับมาตรฐาน
202 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ค. ตรวจเช็คสายไฟฟ้าที่ชำรุดและเปลี่ยนใหม่ ง. สายพานลำเลียงต้องทำความสะอาดทุกครั้งหลังเลิกใช้งาน เพราะจะได้ไม่มีเศษตกค้าง 10. ข้อใดคือการตรวจสอบประจำปี(Annually) ก. ตรวจสอบสายข้อต่อ Interface Cable และสายส่งข้อมูล ข. ตรวจสอบระดับความดันของลม ค. ตรวจสอบระดับน้ำมันไฮดรอลิกส์ ง. ตรวจสอบระดับน้ำมันหล่อลื่น
203 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC 1. ก 6. ค 2. ข 7. ก 3. ค 8. ค 4. ง 9. ก 5. ข 10. ก
204 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินพฤติกรรม วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 วันที่…..เดือน………….พ.ศ. 25… ที่ ชื่อ-สกุล พฤติกรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รวม 5 คะแนน เข้าเรียน ตรงตาม เวลา แต่งกาย ตาม ระเบียบ ผลงาน ประณีต เรียบร้อย ส่งงาน ตาม กำหนด มีน้ำใจ ช่วยเหลือ ผู้อื่น 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 เกณฑ์การประเมิน ในทุกช่อง ถ้าผู้เรียนไม่สามารถปฏิบัติได้ ให้คะแนน 0 , ถ้าผู้เรียนปฏิบัติได้ ให้คะแนน 1 ลงชื่อผู้ประเมิน……………………………………….
205 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 5 เรื่อง การใช้ปุ่มควบคุมกับชุดควบคุม ( Control Panel) และ การบำรุงรักษาเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point
206 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี โปรแกรม NC (NC Program) คือ การเขียนคำสั่ง ( Instruction ) ต่าง ๆ เพื่อส่งให้เครื่องจักร CNC ทำงาน ตามแบบที่กำหนด เช่น สั่งให้เครื่องมือตัดเคลื่อนที่เป็นเส้นตรงหรือเส้นโค้งตามแบบงาน , สั่งให้ Spindle หมุนด้วย ความเร็วรอบ หรือสั่ง เปิด – ปิด ระบบน้ำหล่อเย็น ฯลฯ เป็นต้น โปรแกรม NC (NC Program) เหมือนกับโปรมแกรมของคอมพิวเตอร์ทั่วไป คือ ประกอบไปด้วยหลาย ๆ Block ซึ่งแต่ละ Block ประกอบไปด้วยหลาย ๆ Word และในแต่ละ Word ประกอบไปด้วย Address ที่ประกอบไป ด้วย ตัวอักษร (Letter) ภาษาอังกฤษ, ตัวเลข (Numerical Value) และเครื่องหมาย (Symbol) ต่าง ๆ โดยจัดเรียงเป็น รูปแบบ (Format) ของคำสั่ง 1. โครงสร้างของโปรแกรม NC 2. Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC (NC Program Address) 3. ลักษณะของคำสั่งต่าง ๆ ที่ใช้ในโปรแกรม NC 4. ส่วนประกอบพื้นฐานของโครงสร้างโปรแกรม NC จุดประสงค์ทั่วไป เพื่อให้นักศึกษามีความรู้เกี่ยวโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ด้านความรู้ 1.1. อธิบายโครงสร้างของโปรแกรม NC ได้อย่างถูกต้อง 1.2. บอกลักษณะ Address ที่ใช้ในโปรแกรม ได้อย่างถูกต้อง 1.3. อธิบายลักษณะของคำสั่ง G – Code ที่ใช้ในโปรแกรม NC ได้อย่างถูกต้อง 1.4. อธิบายลักษณะของคำสั่ง M – Code ที่ใช้ในโปรแกรม NC ได้อย่างถูกต้อง 1.5. บอกส่วนประกอบพื้นฐานของโครงสร้าง NC โปรแกรม ได้อย่างถูกต้อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน สาระสำคัญ สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนการสอน
207 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. ด้านคุณธรรมและจริยธรรม 3.1 เข้าเรียนตรงตามเวลา 3.2 แต่งกายตามระเบียบของสถานศึกษา 3.3 ผลงานประณีตเรียบร้อย 3.4 ส่งงานตามกำหนดเวลา 3.5 มีน้ำใจช่วยเหลือและการปฏิบัติงานร่วมกับผู้อื่น ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2. ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยใช้คำถามให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2.1 นักศึกษาจะนำความรู้ในรายวิชาต่าง ๆ มาประยุกต์ใช้ 2.2 โปรแกรม NC หมายถึงอะไร ขั้นสอน 1. ครูให้นักศึกษาอ่านเนื้อหาในใบความรู้และร่วมอภิปราย เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2. ครูอธิบายโดยใช้สื่อ Power point เอกสารใบความรู้ประกอบการบรรยาย เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจ เนื้อหาสาระการเรียนรู้เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2.1 โครงสร้างของ NC โปรแกรม NC 2.2. Address ที่ใช้ใน โปรแกรม NC (NC Program Address) 2.3 ความหมายของ Address ต่าง ๆ 2.4 ลักษณะของคำสั่งต่าง ๆ ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2.5 ส่วนประกอบพื้นฐานของโครงสร้าง โปรแกรม NC 2.5.1 ส่วนหัวของ NCโปรแกรม 2.5.2 ตัวของ NC โปรแกรม 2.5.3 ส่วนท้ายของ NC โปรแกรม ขั้นสรุป 1. สรุปความรู้เกี่ยวกับเกี่ยวโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2. นักศึกษาทำแบบฝึกหัดเรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC จากนั้นครู และนักศึกษาร่วมกันเฉลยตรวจคำตอบเพื่อประเมินผลการเรียน กิจกรรมการเรียนการสอน (4 ชั่วโมง)
208 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 3. นักศึกษาปฏิบัติงานตามใบมอบงานที่ 6 เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 4. นักศึกษาทำแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอน เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2. แบบประเมินผล สื่อโสตทัศน์ 1. สื่อ Power Point เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC ประกอบ การสอนแผ่นที่ 6/1 – 6/30 1. คะแนนจากการทำแบบฝึกหัดหน่วยที่ 6 เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 2. คะแนนแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ 6 เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ใน โปรแกรม NC 3. คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยที่ 6 เรื่องโครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC 4. คะแนนจากแบบประเมินพฤติกรรม 1. ห้องสมุด 2. ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต เช่น https://www.google.com, https://www.bspc.ac.th เป็นต้น 1. นักศึกษาสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนเนื้อหาจากอินเตอร์เน็ตในช่วงเวลาว่าง สื่อการเรียนการสอน การวัดผลและประเมินผล แหล่งการเรียนรู้เพิ่มเติม กิจกรรมเสนอแนะ
209 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC, Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว โดยกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ 1. ข้อใดกล่าวได้ถูกต้องเกี่ยวกับความหมายของโครงสร้างของโปรแกรม NC ก. โปรแกรม NC คือการเขียนคำสั่งต่าง ๆ และส่งไปให้เครื่องจักร CNC ทำงานตามแบบที่กำหนด ข. โปรแกรม NC คือการเขียนอักษรลงไปในโปรแกรมและสั่งให้เครื่องจักรทำงาน ค. โปรแกรม คือการนากลุ่มตัวอักษรและสัญลักษณ์ต่างๆ มาเขียนลงใน Block หลายๆ Block ซึ่งถูก จัดเรียงไว้ตามรูปแบบ (Format) สั่งให้เครื่องจักร CNC ทำงาน ง. โปรแกรม NC คือการกำหนดเครื่องหมายและตัวเลขลงไปในโปรแกรม และสั่งให้เครื่องจักร CNC ทำงาน จงตอบคำถามในข้อที่ 2–3 N100 G00 X–150 Y–100 Z–10 F80 M08; 2. จากข้อความดังกล่าว Address ที่เป็นเครื่องหมาย / สัญลักษณ์คือ ก. N ข. 80 ค. X ง. – 3. จากข้อความดังกล่าว Address ที่เป็น Numerical Value คือ ก. 100 ข. N ค. ; ง. F80 4. การกำหนดการทำงานของเครื่องจักร CNC (Preparation Function) ส่วนใหญ่ใช้Address ตัวใด ก. A ข. G ค. M ง. X 5. เครื่องหมาย / สัญลักษณ์ใดที่ใช้สำหรับการเขียนโปรแกรมแบบ Macro. ก. ( ) ข. { } ค. @ ง. [ ] 6. คำสั่งในข้อใดที่ไม่ใช่คำสั่งทางเทคนิค (Technological Commands) ก. คำสั่งสำหรับในการเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัดอย่างรวดเร็ว ข. คำสั่งสำหรับให้Spindle หมุนทวนเข็มนาฬิกา ค. คำสั่งสำหรับเปิดน้าหล่อเย็น ง. คำสั่งสำหรับเปลี่ยนเครื่องมือตัดของ Tool Magazine
210 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 7. โค้ดคำสั่งที่ใช้ในการเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัด เพื่อให้ได้รูปทรงและขนาดทางเลขาคณิตตามแบบงานที่กำหนด คือข้อใด ก. โค้ดคำสั่งทางเทคนิค ข. โค้ดคำสั่งสำหรับควบคุมการเคลื่อนที่ ค. โค้ดคำสั่งทางเรขาคณิต ง. โค้ดคำสั่งการควบคุมของโปรแกรม 8. ข้อใดไม่ถูกต้องเกี่ยวกับ G–Code ก. G00 เครื่องมือตัดเคลื่อนที่โดยไม่สัมผัสชิ้นงาน ข. G04 เป็นการหยุดเครื่องจักร CNC ชั่วขณะ ค. G21 หน่วยในการทำงานเป็น mm ง. G02 เครื่องมือตัดเคลื่อนที่ในแนวเส้นโค้งตามเข็มนาฬิกา 9. ข้อใดไม่ถูกต้องเกี่ยวกับ M–Code ก. M07 เป็นการเปลี่ยนเครื่องมือตัด ข. M08 เป็นการเปิดน้าหล่อเย็น ค. M04 การหยุดการเคลื่อนที่เครื่องมือตัดชั่วขณะ ง. M30 เป็นการจบการทำงานของโปรแกรม NC 10. โปรแกรม NC ตามมาตรฐาน ISO ส่วนหัวและส่วนท้ายจะมีเครื่องหมายใดกำกับไว้ ก. @ ข. % ค. # ง. :
211 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน 1. ก 6. ก 2. ง 7. ค 3. ค 8. ข 4. ข 9. ก 5. ง 10. ข
212 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน โปรแกรม NC (NC Program) คือ การเขียนคำสั่ง (Instruction) ต่าง ๆ เพื่อส่งให้เครื่องจักร CNC ทำงานตามแบบที่กำหนด เช่น สั่งให้เครื่องมือตัดเคลื่อนที่เป็นเส้นตรงหรือเส้นโค้งตามแบบงาน สั่งให้ Spindle หมุนด้วยความเร็วรอบ หรือสั่ง เปิด – ปิด ระบบน้ำหล่อเย็น ฯลฯ เป็นต้น โปรแกรม NC (NC Program) เหมือนกับโปรแกรมของคอมพิวเตอร์ทั่วไป คือ ประกอบไปด้วยหลาย ๆ Block ซึ่งแต่ละ Block ประกอบไปด้วยหลาย ๆ Word และในแต่ละ Word ประกอบไปด้วย Address ที่ประกอบไปด้วยตัวอักษร (Letter) ภาษาอังกฤษ, ตัวเลข (Numerical Value) และเครื่องหมาย (Symbol) ต่าง ๆ โดยจัดเรียงเป็นรูปแบบ (Format) ของคำสั่ง 6.1 โครงสร้างของโปรแกรม NC โปรแกรม NC (NC Program) คือ การเขียนคำสั่ง (Instruction) ต่างๆ เพื่อส่งให้เครื่องจักร CNC ทำงาน ตามแบบที่กำหนด เช่น สั่งให้เครื่องมือตัดเคลื่อนที่เป็นเส้นตรงหรือเส้นโค้งตามแบบงาน สั่งให้Spindle หมุนด้วย ความเร็วรอบ หรือสั่ง เปิด–ปิด ระบบน้าหล่อเย็น ฯลฯ เป็นต้น โปรแกรม NC (NC Program) เหมือนกับโปรแกรมของคอมพิวเตอร์ทั่วไปคือ ประกอบไปด้วยหลาย ๆ Block ซึ่งแต่ละ Block ประกอบไปด้วยหลาย ๆ Word และในแต่ละ Word ประกอบไปด้วย Address ที่ ประกอบไปด้วยตัวอักษร (Letter) ภาษาอังกฤษ, ตัวเลข (Numerical Value) และเครื่องหมาย (Symbol) ต่างๆ โดยจัดเรียงเป็นรูปแบบ (Format) ของคำสัง ภาษาคอมพิวเตอร์ ภาษา NC โปรแกรม 1 บรรทัด บล็อก (Block) 2 คำสั่ง เวิร์ด(Word) ตัวอย่างโปรแกรม NC N5 G00 X50 Z50 N10 G00 X3 Z5 N15 G01 X30 Z-30 F100 จากตัวอย่างมีทั้งหมด 3 Block มี12 Word ได้แก่ Block 1 N5 G00 X50 Z50 ใบความร ู้ หน่วยที่ 6 โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน เครื่องจักร CNC
213 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี Block 2 N10 G00 X30 Z5 Block 3 N15 G01 X30 Z–30 F100 Word ที่อยู่ในแต่ละ Block จะประกอบไปด้วย Word ใน Block 1 คือ N5 G00 X50 Z50 Word ใน Block 2 คือ N10 G00 X30 Z5 Word ใน Block 3 คือ N15 G01 X30 Z–30 F100 จาก Block ทั้ง 3 Block ประกอบไปด้วย Word ต่างๆ และในแต่ละ Word นั้นประกอบด้วย Address, ตัวเลข (Numerical Value) และเครื่องหมาย (Symbol) ดังนี้ 1. Address คือตัวอักษรต่างๆ ได้แก่ N, G, X, Z, F 2. ตัวเลข (Numerical Value) ได้แก่5, 10, 15, 00, 01, 30, 50, 100 6.2 Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC (NC Program Address) Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC ของรหัสคำสั่งต่างๆ โดยทั่วไปจะใช้ตัวอักษรภาษาอังกฤษและสัญลักษณ์ โดยมีความหมายที่แตกต่างกัน ดังในตารางที่ 6.1 ตารางที่ 6.1 ตารางแสดง Address ที่ใช้ในโปรแกรม NC อักษร (Address) คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) A Rotary Position Coordinate ใช้สำหรับการหมุนรอบแนวแกน X B ใช้สำหรับการหมุนรอบแนวแกน Y C ใช้สำหรับการหมุนรอบแนวแกน Z D Specifies A Canned Cycle Parameter กำหนดค่า ของเครื่องมือตัดใน Parameter ของ การทำงานแบบวัฏจักร F Specifies the Feed rate of an Axis กำหนดค่าอัตราป้อน (Feed Rate) G Specifies A Preparatory Function Command คำสั่ง G–Code ต่างๆ ตามตารางที่ 6.3-6.4 H Specifies The Tool Length Offset Number ค่าความยาวชดเชยของเครื่องมือตัด ใช้ ร่วมกับ G43 I Specifies X, Y, Z Axis Circular Interpolation (G02 or G03) Coordinate กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลมใน แนวแกน X J กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลมใน แนวแกน Y K กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลมใน แนวแกน Z
214 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี อักษร (Address) คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) L Specifies Subprogram Line Numbers กำหนดลำดับการเรียกโปรแกรมย่อยในการ ทำงาน M Specifies A Miscellaneous Function Command คำสั่ง M–Code ต่างๆ ตาม ตารางที่ 6.5– 6.6 N Identifies A line Number of a CNC Program หมายเลขบรรทัดใน NC Program O Identifies The CNC Program Number อักษรนำหน้าหมายเลข NC Program P Specifies Subprogram Number or ใช้สำหรับเรียกโปรแกรมย่อย (Sub Program) P Canned Cycle Parameters ใช้กำหนดจุดเริ่มต้นสำหรับการทำ Canned Cycle Parameters Q Specifies Canned Cycle Parameters ใช้กำหนดจุดสิ้นสุดสำหรับการทำ Canned Cycle Parameters R Specifies Circular Interpolation (G02 or G03) Radius Value; Specifies Canned Cycle (G81– G83) Retract Point กำหนดค่ารัศมีของวงกลมหรือส่วนโค้ง หรือ กำหนดค่าการถอยของตำแหน่งเครื่องมือตัด ใช้กับคำสั่ง (G81–G83)วัฏจักรในการเจาะรู S Specifies the Speed of the Spindle ใช้กำหนดค่าความเร็วรอบของ Spindle T Specifies the Turret/Tool Position Selected for Indexing ใช้กำหนดหมายเลขเครื่องมือตัดกับชุด Turret หรือ Tool Magazineสำหรับ เครื่องจักร CNC U Secondary (optional) Coordinate X Y Z Axis แบบ Incremental กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลม ใน แนวแกน X Incremental V กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลม ใน แนวแกน Y Incremental W กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลม ใน แนวแกน Z Incremental X Positions the Coordinate X Y Z Axis การเคลื่อนที่ของแนวแกน X Y การเคลื่อนที่ของแนวแกน Y Z การเคลื่อนที่ของแนวแกน Z
215 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางที่ 6.2 ตารางแสดงเครื่องหมาย / สัญลักษณ์ที่ใช้ใน NC โปรแกรม อักษร (Address) คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) % Absolute Rewind Stop ใช้สำหรับเริ่มต้น NC โปรแกรม * Asterisk สิ้นสุดบรรทัด : Semicolon สิ้นสุดบรรทัด + Positive Sign ไม่นิยมเขียน (+) กำกับอยู่หน้าตัวเลขนั้นๆ เช่น Z+10.0 คือการเคลื่อนที่ของเครื่องมือ ตัดไปยังตำแหน่งแนวแกน Z10.0 - Negative Sign อยู่หน้าตัวเลขนั้น เช่น Z–10.0 คือ การ เคลื่อนที่ของเครื่องมือตัดไปยัง ตำแหน่ง แนวแกน Z–10.0 / Optional Block Skip ใส่หน้า Block ที่ไม่ต้องการทำงาน หรือ ต้องการข้าม Block ที่ทำงานแล้ว : Colon ใช้สำหรับแยกประโยคคำสั่ง () Control Out (a comment is started) Control In (the end of a comment is started) สัญลักษณ์หรืออักษรและตัวเลขที่อยู่ ภายในเครื่องหมาย ( ) จะไม่มีผลต่อตัว โปรแกรม NC เช่น (SOMBUT), [O5555] เป็นต้น [ ] Left, Right Brace ใช้ในการเขียนโปรแกรมแบบ Macro # Sharpe ใช้นำประโยชน์เริ่มต้น ไม่มีผลต่อโปรแกรม NC . Period (A decimal point) กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลม ในแนวแกน X Incremental EOB End of Block กำหนดค่าตำแหน่งของจุดศูนย์กลางวงกลม ในแนวแกน Y Incremental 6.2.1 ความหมายของ Address ต่างๆ 1. การหมุนรอบของแนวแกนต่างๆ (Specifies Angle of Rotation Axis): A B C ใช้ในการแทน การหมุนของแนวแกนหลัก เช่น แนวแกน X ใช้แนวแกน A ในการหมุนรอบ, แนวแกน Y ใช้แนวแกน B ในการ หมุนรอบ และแนวแกน Z ใช้แนวแกน C ในการหมุนรอบ
216 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. ค่า ∅ ของเครื่องมือตัด (Offset No.): D ใช้สำหรับใส่ค่า Parameters ของเครื่องมือตัดกับ เครื่องกัด CNC เพื่อนำค่ามาใช้ในการชดเชยค่ารัศมีในคำสั่งของ G41 หรือ G42 ของ NC โปรแกรม 3. ค่าอัตราป้อน (Feed Rate): F ใช้สำหรับค่าอัตราป้อน (Feed Rate) คือ ความเร็วในการเคลื่อนที่ ของเครื่องมือตัดในขณะทำการขึ้นรูปชิ้นงาน เช่น งานกลึง G01 X10.0 Z–40.0 F0.45, งานกัด G01 X 30.0 Y50.0 Z–5.0 F120 F ค่าอัตราป้อน (Feed Rate) สามารถกำหนดได้ดังนี้ • งานกลึง CNC ค่าอัตราป้อนมีหน่วยเป็น มิลลิเมตร/รอบ (mm/rev) หรือนิ้ว/รอบ (inch/rev) • งานกัด CNC ค่าอัตราป้อนมีหน่วยเป็น มิลลิเมตร/นาที(mm/min) หรือนิ้ว/นาที(inch/min) 4. การกำหนดการทำงานของเครื่องจักร CNC (Preparation Function) หรือ G–Code: G การกำหนดหน้าที่การทำงานให้กับเครื่องจักร CNC เช่น การกำหนดการ เคลื่อนที่ของเครื่องมือตัด การกำหนด ระนาบในการทำงาน การกำหนดหน่วยวัดของตัวเครื่องจักร CNC โดยการเขียนตัวอักษร G ตามหลังด้วยตัวเลข (0–9) เช่น G00, G01, G02, G03 และ G04 เป็นต้น โดยมีมาตรฐานต่างๆ ที่นิยมใช้งาน เช่น มาตรฐาน ISO 6983 / BS 3636 ANSI / EIARS–2740 (ประเทศสหรัฐอเมริกา), มาตรฐาน BS3635 (ประเทศอังกฤษ), มาตรฐาน DIN66 025 (ประเทศเยอรมนี) เป็นต้น ซึ่งมีการแบ่งเป็นกลุ่มได้ดังในตารางที่ 6.3 ตารางที่ 6.3 ตารางแสดงตัวอย่าง G–Code พื้นฐานของงานกลึง G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) G00 01 Rapid Traverse Positioning ลักษณะการเคลื่อนในแนวเส้นตรง ของ เครื่องมือตัดอย่างเร็ว G01 01 Linear Interpolation at A Feed Rate ลักษณะการเคลื่อนในแนวเส้นตรง ของ เครื่องมือตัด โดยมีอัตราป้อน G02 01 Circular Interpolation Clockwise (CW) การเคลื่อนที่ในแนวเส้นโค้งของ เครื่องมือ ตัด ทิศทางตามเข็มนาฬิกา G03 01 Circular Interpolation Counter Clockwise (CCW การเคลื่อนที่ในแนวเส้นโค้งของ เครื่องมือ ตัด ทิศทางทวนเข็มนาฬิกา G04 00 Dwell คำสั่งหยุดการเคลื่อนที่ของเครื่อง มือตัด ชั่วขณะตามเวลาที่กำหนด ใน ขณะที่ Spindle ยังหมุนอยู่ G20 06 Inch Programming Format การกำหนดหน่วยทำงานเป็นนิ้ว G21 06 Metric Programming Format การกำหนดหน่วยทำงานเป็น มิลลิเมตร G28 00 Zero or Machine Home Return การเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัดด้วย อัตรา ป้อน (Feed Rate) สูงสุดจาก ตำแหน่งที่ อยู่ไปยังตตำแหน่ง Reference Point ของ เครื่องจักร CNC
217 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางที่ 6.3 (ต่อ) ตารางแสดงตัวอย่าง G–Code พื้นฐานของงานกลึง G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) G40 07 Tool Diameter Compensation Cancel ยกเลิกการชดเชยขนาดรัศมีที่ปลาย ของ เครื่องมือตัด G41 07 Tool Diameter Compensation Left การชดเชยขนาดของรัศมีที่ปลายของ เครื่องมือตัดทำงานด้านซ้ายมือ G42 07 Tool Diameter Compensation Right การชดเชยขนาดของรัศมีที่ปลายของ เครื่องมือตัดทำงานด้านขวามือ G43 08 Tool Height Offset Activate การชดเชยขนาดของความยาวของ เครื่องมือตัดจากจุดอ้างอิง G49 08 Tool Height Offset Cancel การยกเลิกการชดเชยขนาดของความยาว เครื่องมือตัด G50 13 Maximum RPM การกำหนดความเร็วรอบให้เหมาะสม G54-G59 12 Work Coordinate Presets การกำหนดตำแหน่งของจุดศูนย์งาน หลายๆ ชิ้น G70 09 Finish Cutting Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานเก็บ ละเอียด G71 09 Rough Cutting Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานกลึง หยาบ G72 09 Facing Canned Cycle การใช้สำสั่งวัฏจักรสำหรับงานกลึง ตาม รูปร่างชิ้นงานแบบปาดหน้า G73 09 Pattern Repeating Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานกลึง ตาม รูปร่างชิ้นงานแบบกลึงปอก G74 09 Peck Drilling Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานเจาะรู G75 09 Groove Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานเซาะ ร่อง G76 09 Thread Cutting Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานกลึงเกลียว G90 03 Absolute Command Designation กำหนดโหมดการทำงานแบบสัมบูรณ์ G91 03 Incremental Command Designation กำหนดโหมดการทำงานแบบต่อเนื่อง G92 05 Maximum Spindle Speed ความเร็วรอบสูงสุด G92 09 Thread Cutting Canned Cycle การใช้คำสั่งวัฏจักรสำหรับงานกลึงเกลียว G96 13 Constant Surface Speed ความเร็วรอบของ Spindle เปลี่ยนไปตาม ขนาดของชิ้นงาน
218 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางที่ 6.3 (ต่อ) ตารางแสดงตัวอย่าง G–Code พื้นฐานของงานกลึง G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) G97 13 Constant Surface Speed Cancel Spindle หมุนด้วยความเร็วรอบคงที่ เป็น รอบ/นาที (rpm) G98 05 Feed Rate Per Minute Mode อัตราป้อน มีหน่วยเป็น มิลลิเมตร/นาที G99 07 Feed Rate Per Revolution Mode อัตราป้อน มีหน่วยเป็น มิลลิเมตร/รอบ (ที่มา : สมบัติ ชิวหา, 2558 : 193) ตารางที่ 6.4 ตารางแสดงตัวอย่าง G –Code พื้นฐานของงานกัด G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) G00 01 Rapid Traverse Positioning ลักษณะการเคลื่อนในแนวเส้นตรง ของ เครื่องมือตัดอย่างเร็ว G01 01 Linear Interpolation at A Feed Rate ลักษณะการเคลื่อนในแนวเส้นตรง ของ เครื่องมือตัด โดยมีอัตราป้อน G02 01 Circular Interpolation Clockwise (CW) การเคลื่อนที่ในแนวเส้นโค้งของ เครื่องมือ ตัด ทิศทางตามเข็มนาฬิกา G03 01 Circular Interpolation Counter Clockwise (CCW การเคลื่อนที่ในแนวเส้นโค้งของ เครื่องมือ ตัด ทิศทางทวนเข็มนาฬิกา G04 00 Dwell คำสั่งหยุดการเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัด ชั่วขณะตามเวลาที่กำหนด ในขณะที่ Spindle ยังหมุนอยู่ G17 02 XY Plane Designation เลือกระนาบ XY ทำงาน G18 02 ZX Plane Designation เลือกระนาบ ZX ทำงาน G19 02 YZ Plane Designation เลือกระนาบ YY ทำงาน G20 06 Inch Programming Format การกำหนดหน่วยทำงานเป็นนิ้ว G21 06 Metric Programming Format การกำหนดหน่วยทางานเป็นมิลลิเมตร G28 00 Zero or Machine Home Return การเคลื่อนที่ของเครื่องมือตัดด้วย อัตรา ป้อน (Feed Rate) สูงสุดจากตำแหน่งที่อยู่ ไ ป ย ั ง ต ำ แ หน่ง Reference Point ข อ ง เครื่องจักร CNC
219 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) G40 07 Tool Diameter Compensation Cancel ยกเลิกการชดเชยขนาดรัศมีที่ปลาย ของ เครื่องมือตัด G41 07 Tool Diameter Compensation Left การชดเชยขนาดของรัศมีที่ปลายของ เครื่องมือตัดทำงานด้านซ้ายมือ G42 07 Tool Diameter Compensation Right การชดเชยขนาดของรัศมีที่ปลายของ เครื่องมือตัดทำงานด้านขวามือ G43 08 Tool Height Offset Activate การชดเชยขนาดของความยาวของ เครื่องมือตัดจากจุดอ้างอิง G44 08 Tool Height Offset, Minus Direction การชดเชยขนาดของความยาวเครื่อง มือตัด ลงต่ำกว่าจุดอ้างอิง (–) G49 08 Tool Height Offset Cancel การยกเลิกการชดเชยขนาดของความยาว เครื่องมือตัด G50 13 Maximum RPM การกำหนดความเร็วรอบให้เหมาะสม G54-G59 12 Shift to Work Coordinate System 1– 6 Workpiece Coordinate System 1 Selection Workpiece Coordinate System 2 Selection Workpiece Coordinate System 3 Selection Workpiece Coordinate System 4 Selection Workpiece Coordinate System 5 Selection Workpiece Coordinate System 6 Selection จุดอ้างอิงหลายๆ จุดบนชิ้นงาน 1 ชิ้น อาจจะมีหลายโปรแกรม NC ในชิ้นงานนั้นๆ หรือมีชิ้นงานหลายๆ ชิ้น แต่ใช้โปรแกรม NC เดียวกันในการผลิต G80 09 Canned Cycle Cancel ยกเลิกการใช้คำสั่ง Canned Cycle G81-G83 09 Drilling Canned Cycle วัฏจักรสำหรับเจาะรู G84 09 Tapping Cycle Cancel วัฏจักรสำหรับการทำเกลียว (Tap) G85–G86 09 Boring Canned Cycle วัฏจักรสำหรับงานคว้าน G90 03 Absolute Command Designation กำหนดโหมดการทำงานแบบสมบูรณ์ G91 03 Incremental Command Designation กำหนดโหมดการทำงานแบบต่อเนื่อง G94 05 Feed Rate Per Minute Mode อัตราป้อน มีหน่วยเป็นมิลลิเมตร/ นาที G95 09 Feed Rate Per Revolution Mode Mode อัตราป้อน มีหน่วยเป็นมิลลิเมตร/ รอบ
220 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี หมายเหตุ : เงื่อนไขในการใช้งานของกลุ่ม G–Code ต่างๆ 1. G–Code ของกลุ่ม (Group) 0 ไม่มีผลตลอด NC โปรแกรม แต่จะมีผลต่อ Block ที่มีคำสั่ง G–Code ของกลุ่ม (Group) 0 นี้อยู่เท่านั้น 2. G–Code ที่อยู่ต่างกลุ่มกันสามารถจะใช้เป็นคำสั่งใน Block เดียวกันได้เช่น N100 G90 G17 G94 N105 G21 G28 3. G–Code ที่อยู่กลุ่ม (Group) เดียวกัน ถ้าใช้เป็นคำสั่งใน Block เดียวกัน G–Code ที่อยู่ตัวหลังจะ ยกเลิกในการทำงาน และ G–Code ตัวที่อยู่ด้านหน้ามีผลในการทำงานทันทีเช่น N5 G00 G01 X50 Z50 F0.35 G01 จะไม่มีผลในการทำงานใน Block นั้น หรือ อาจจะมีการ Error ใน Block ทันที 4. G–Code ที่อยู่กลุ่ม (Group) เดียวกัน ถ้าถูกใช้เป็นคำสั่งในโปรแกรมเดียวกัน G–Code ที่ถูกสั่งงาน ก่อนจะมีผลในการสั่งงานจนกว่าจะมีการสั่งงาน G–Code ตัวใหม่ ซึ่ง G–Code ที่ถูกสั่งงานใหม่จะยกเลิกการ ทำงานของ G–Code ที่สั่งงานอยู่ก่อนแล้ว และ แสดงผลของคำสั่งในการทำงานทันที N5 G01 X20 Z5 F0.25 N10 G01 X29 Z–10 F0.25 ยกเลิกคำสั่ง G01 ของ Block N10 N15 G00 X50 Z50 และคำสั่ง G00 ทำงานยกเลิกคำสั่ง G00 ของ Block N15 N20 G01 X20 Z5 F0.25 และคำสั่ง G01 ทำงาน 5. G–Code บางตัวไม่จาเป็นจะต้องเขียนใน Block ต่อไปก็ได้จนกว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นคำสั่ง G–Code ตัวอื่น ซึ่ง G–Code เหล่านี้เป็นค่าแบบ Modal เช่น N5 G01 X25 Z–0.5 F0.25 N10 G01 X26 Z–30 F0.25 ซึ่งสามารถเขียน NC โปรแกรม แบบใหม่ได้ดังนี้ N5 G01 X25 Z–0.5 F0.25 N10 X26 Z–30 6. คำสั่ง G–Code หรือ M–Code สามารถเขียนใน Block เดียวกันได ้แต่จะมีจา นวน จากัดของ NC โปรแกรม เช่น N5 M04 M07 หรือจะเป็น N5 G03 G42
221 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี N10 G97 G00 X10 Z5 F0.5 S3500 M03 M08 7. คำสั่ง G–Code ที่ไม่สามารถกำหนดใน Block เดียวกันได้เช่น N5 G00 G02 G03 X50 Z–30 I 0.5 K–20 G90 G97 เพราะว่า G02 และ G03 มาจากกลุ่ม (Group) เดียวกัน และเป็นคำสั่งที่ทำให้มือตัดเคลื่อนที่เป็นส่วน โค้ง แต่โปรแกรมจะไม่รู้จะให้เครื่องมือตัดเคลื่อนที่โค้งตามเข็มนาฬิกาหรือโค้งทวนเข็มนาฬิกา 8. คำสั่ง G–Code บางตัวของ CNC Controller นั้นถูกกำหนดขึ้นเองเมื่อเริ่มทำโปรแกรม NC หรือ เรียกว่า ค่า Default เช่น G90, G21และ G40 สำหรับเครื่องกลึง CNC และG17, G21 สำหรับเครื่องกัด CNC โดยที่ G–Code ต่างๆ ไม่ต้องเขียนไว้ในโปรแกรม NC ก็ได้โดยที่คู่มือการเขียนโปรแกรม NC ของแต่ละ CNC Controller นั้นจะมีระบุไว้ 5. การกำหนดค่าความยาวของเครื่องมือตัด (Tool Length Offset Number): H การกำหนดค่า Parameters ความยาวของเครื่องมือตัดกับเครื่องกัด CNC โดยใช้ร่วม กับคำสั่ง G43 เช่น G43 H5 เป็นต้น 6. ค่าตำแหน่งพิกัดของจุดศูนย์กลางส่วนโค้ง (Coordinate of The Center of Circular): I, J, K การกำหนดตำแหน่งพิกัดของจุดศูนย์กลางของส่วนโค้งนอกจาก บอกเป็นแบบรัศมี(R) ซึ่ง CNC Controller บาง ชนิดไม่สำมารถเขียนเป็นค่า (R) ได้ต้อง กำหนดเป็นค่า I, J, K โดยการเขียนตัวอักษร I, J, K และตามหลังด้วย ตัวเลข (0–9) เช่น I0.0 K–10.0 ใช้กับเครื่องกลึง CNC I0.0 J–15.0 ใช้กับเครื่องกัด CNC 7. การทำงานของ NC โปรแกรมย่อย (Subprogram Line Numbers) : L กำหนดลาดับการเรียก NC โปรแกรมย่อยในการทำงานของเครื่องจักร CNC 8. คำสั่งช่วยในการทำงานของเครื่องจักร CNC (Auxiliary Function ) : M Address M ตามหลัง ด้วยตัวเลข (0–9) เป็นคำสั่งที่ใช้ควบคุมการทำงานของเครื่องจักร CNC ลักษณะต่างๆ เช่น M03–M04 การเปิด Spindle หมุนทวนเข็มนาฬิกาหรือหมุนตาม เข็มนาฬิกา, M06 การเปลี่ยนเครื่องมือตัด, M08 สั่งเปิดน้าหล่อเย็น และ M09 การสั่งปิดน้ำหล่อเย็น (Coolant) เป็นต้น
222 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางที่ 6.5 ตารางแสดงตัวอย่าง M–Code พื้นฐานของงานกลึง G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) M00 * Program Stop การหยุดโปรแกรมชั่วขณะ M01 * Optional Program Stop การหยุดโปรแกรมการทำงานแบบมี เงื่อนไข M02 * Rewind or end of Program จบการ Run โปรแกรม NC M03 * Spindle Start Clockwise (CW) เปิด Spindle ให้หมุนตามเข็มนาฬิกา M04 * Spindle Start Counter Clockwise (CCW) เปิด Spindle ให้หมุนทวนเข็มนาฬิกา M06 * Spindle Stop หยุดการหมุนของ Spindl M07 * Automatic Tool Chang การเปลี่ยนเครื่องมือตัดของ Tool Turret M08 * Mist Coolant On เปิดน้ำหล่อเย็นเป็นแบบละออง (Mis M09 * Flood Coolant On เปิดน้ำหล่อเย็น (Flood) M10 * Coolant Off เปิดฟันปากจับงานที่หัวจับ M11 * Chuck Clamp ปิดฟันปากจับงานที่หัวจับ M21 * Chuck Unclamp ยันศูนย์เคลื่อนที่เข้าหาชิ้นงาน M22 * Tailstock Advance ยันศูนย์เคลื่อนที่ถอยออกจากชิ้นงาน M30 * End of Program and Reset to The Program Start จบโปรแกรมการทำงานแล้วกลับไปยัง จุดเริ่มต้นของโปรแกรม M38 * Chip Conveyor On ปิดระบบ Chip Conveyor ไม่ให้ทำงาน M39 * Chip Conveyor Off ปิดระบบ Chip Conveyor ไม่ให้ทำงาน M98 * Subprogram Call การเรียกโปรแกรมย่อยมาใช้งาน M99 * End Subprogram and Return to Main Program ยกเลิกการเรียกโปรแกรมย่อยและกลับ ไป ยังโปรแกรมหลัก (Main Program) M133 * Live Tool Drive Forward อุปกรณ์กัดงานหมุนตามเข็มนาฬิกา M134 * Live Tool Drive Reverse อุปกรณ์กัดงานหมุนทวนเข็มนาฬิกา M135 * Live Tool Drive Stop อุปกรณ์สำหรับกัดชิ้นงานหยุดการทำงาน M154 * C–Axis Engage แกน C–Axis ทำงาน M155 * C–Axis Disengage ยกเลิกการทำงานของ แกน C–Axis
223 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตารางที่ 6.6 ตารางแสดงตัวอย่าง M–Code พื้นฐานของงานกัด G-Code Groud คำศัพท์ (Function) ความหมาย (Application) M00 * Program Stop การหยุดโปรแกรมชั่วขณะ M01 * Optional Program Stop การหยุดโปรแกรมการทำงานแบบมี เงื่อนไข M02 * Rewind or end of Program จบการ Run โปรแกรม NC M03 * Spindle Start Clockwise (CW) เปิด Spindle ให้หมุนตามเข็มนาฬิกา M04 * Spindle Start Counter Clockwise (CCW) เปิด Spindle ให้หมุนทวนเข็มนาฬิกา M05 * Spindle Stop Spindle หยุดหมุน M06 * Spindle Stop หยุดการหมุนของ Spindl M07 * Automatic Tool Chang การเปลี่ยนเครื่องมือตัดของ Tool Turret M08 * Mist Coolant On เปิดน้ำหล่อเย็นเป็นแบบละออง (Mis M09 * Flood Coolant On เปิดน้ำหล่อเย็น (Flood) M13 * Spindle Start Clockwise and Coolant on ปิด Spindle ให้หมุนตามเข็มนาฬิกา พร้อม เปิดน้ำหล่อเย็น M14 * Spindle Start Counter Clockwise and Coolant on ปิด Spindle ให้หมุนทวนเข็มนาฬิกา พร้อมเปิดน้ำหล่อเย็น M30 * End of Program and Reset to The Program Start จบโปรแกรมการทำงานแล้วกลับไปยัง จุดเริ่มต้นของโปรแกรม M98 * Subprogram Call การเรียกโปรแกรมย่อยมาใช้งาน M99 * End Subprogram and Return to Main Program ยกเลิกการเรียกโปรแกรมย่อยและกลับ ไป ยังโปรแกรมหลัก (Main Program) (ที่มา : สมบัติ ชิวหา, 2558 : 193) 9. หมายเลขบรรทัด (Block Number) : N Block Number เริ่มต้นด้วยตัวอักษร N และตามด้วย ตัวเลข (0–9) ซึ่งตัวเลขจะไม่เกิน 5 ตัว ในแต่ละ Block ปัจจุบัน (CNC Controller) สามารถกำหนดตัวเลขได้ถึง 5 ตัว (N00001–N99999) หรือมากกว่า เพื่อ รองรับโปรแกรมจากซอฟต์แวร์CAD / CAM (Computer Aided Design / Computer Aided Manufacturing) ซึ่งการเขียน Block Number ไม่ควรที่จะ เขียนทีละ 1 Block เช่น N1, N2, N, N4, N5… ควรเขียนทีละ 5 หรือ 10 Block เช่น N05, N10, N15... หรือเขียนทีละ 10 เช่น N10, N20, N30, N40… เพราะถ้ามีการแทรก Block
224 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 6 เรื่อง โครงสร้างของโปรแกรม NC พื้นฐาน ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี Number สามารถที่จะแก้ไขและไม่มีผลต่อโปรแกรม NCซึ่ง CNC Controller บางรุ่น Block Number ไม่ต้อง เขียนทุก Block แต่จะเขียนเฉพาะ Block ที่ใช้อ้างอิงใน Sub Program หรือ โปรแกรม NC ที่ทำวัฏจักร 10. หมายเลขและชื่อโปรแกรม (Program Numerical & Program name): O โปรแกรม NC ส่วน ใหญ่จะขึ้นต้นด้วยตัวอักษร (O) และตามด้วยหมายเลข 0–9 แต่ไม่ควรเกิน 5 ตัว โดยจะอยู่บริเวณส่วนหัวของ โปรแกรม NC เช่น O56789 เป็นต้น 11. การทำงานของ NC โปรแกรมย่อย หรือทำงานแบบวัฏจักร (Subprogram Number or Canned Cycle Parameters): P ใช้สำหรับเรียกโปรแกรมย่อยหรือใช้กำหนดจุดเริ่มต้นในการทำ Canned Cycle Parameters 12. การทำงานของ NC โปรแกรมแบบวัฏจักร (Canned Cycle Parameters): Q ใช้กำหนด จุดสิ้นสุดในการทำ Canned Cycle Parameters 13. ค่ารัศมีของส่วนโค้ง (Radius of circular arc): R ใช้กำหนดค่ารัศมีของ ส่วนโค้งโดยการเขียน ตัวเลข (0–9) ตามหลัง R ได้เลย เช่น ตามแบบงานส่วนโค้งมีขนาด R10, R18 เป็นต้น 14. ความเร็วของ (Speed of the Spindle): S ตัวอักษร S ตามด้วยตัวเลข (0–9) เช่น S1500 หมายถึง Spindle หมุนด้วยความเร็วรอบ 1,500 รอบ/นาที(rpm หรือ rev/min) 15. การกำหนดตำแหน่งของเครื่องมือตัด (Turret/Tool Position Selected for Indexing): T ตัวอักษร T และตามด้วยตัวเลข (0–9) เช่น T0101 หรือใช้T1 ก็ได้ 16. การเคลื่อนที่ของแนวแกน (Secondary Coordinate Axis): U V W แนว แกนการเคลื่อนที่หลัก คือ X Y Z Axis และแนวแกนของการเคลื่อนที่ที่ใช้กับ Incremental Mode เช่น แนวแกน X ใช้แนวแกน U, แนวแกน Y ใช้แนวแกน V และแนวแกน Z ใช้แนวแกน W ตามด้วยตัวเลข (0–9) และ เครื่องหมาย (+) หรือ (–) นาหน้าตัวเลข ส่วนมากเครื่องหมาย (+) ไม่นิยมนามาเขียนกากับไว้ 17. การเคลื่อนที่ของแนวแกน (Positions Coordinate Axis): X Y Z แนว แกนการเคลื่อนที่หลัก X, Y และ Z ตามด้วย ตัวเลข (0–9) และเครื่องหมาย (+) หรือ (–) นำหน้าตัวเลข เพื่อบอกทิศทางในการเคลื่อนที่ ตามแนวแกนนั้นๆ โดยการเคลื่อนของเครื่องมือตัด ไม่ว่าจะเป็นแนวเส้นตรงหรือแนวเส้นโค้ง เช่น G00 X20.0 Y20.0 Z10.0 หรือ G01 X–20.0 Y–20.0 Z–20.0 เป็นต้น • ถ้าเป็นค่า (+) ไม่ต้องใส่ไว้หน้าตัวเลข • ค่าโคออดิเนตของแนวแกน X, Y, Z ใน Block ต่อไปไม่จาเป็นต้องใส่ก็ได้แต่ถ้า มีการเปลี่ยนแปลงก็ ต้องใส่ค่าโคออร์ดิเนตใหม่ เช่น N5 G01 X10.0 Z–0.5 F0.25 N10 G01 X12.0 Z–20.0 F0.25