โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน เล่ม1

75 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 2 เรื่อง ส่วนประกอบต่าง ๆ ของเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point

76 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 2 เรื่อง ส่วนประกอบต่าง ๆ ของเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point

77 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี หลักการทำงานของเครื่องจักร CNC มีลักษณะการทำงานคล้าย ๆ กับเครื่องจักร Manual กล่าวคือ พื้นฐานเบื้องต้นในการทำงานของเครื่องจักร CNC จะทำการผลิตชิ้นงานเหมือน ๆ กับเครื่องจักรกลทั่ว ๆ ไปแต่ จะมีข้อแตกต่างกันตรงที่เครื่องจักร CNC นั้นจะทำงานได้โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์ควบคุมการทำงานของ ขั้นตอนต่าง ๆ แทนที่จะใช้ช่างควบคุมเครื่องจักรทำงาน 1. หลักการทำงานของเครื่องจักร CNC 2. ระบบควบคุมซีเอ็นซี (CNC Control System) 3. ระบบการวัดตำแหน่ง (Measuring System) 4. ระบบโคออดิเนทและการกำหนดตำแหน่งต่าง ๆ ของเครื่องจักร CNC จุดประสงค์ทั่วไป เพื่อให้นักศึกษามีความรู้เกี่ยวกับหลักการทำงานของเครื่องจักร CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ด้านความรู้ 1.1. บอกหลักการทำงานของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.2. อธิบายระบบควบคุมซีเอ็นซี ได้อย่างถูกต้อง 1.3. บอกชนิดของระบบการวัดตำแหน่งได้อย่างถูกต้อง 1.4. บอกส่วนประกอบของชุดควบคุมซีเอ็นซี ได้อย่างถูกต้อง 1.5. บอกหลักการของกฎมือขวาได้อย่างถูกต้อง 1.6. บอกแนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 2. ด้านคุณธรรมและจริยธรรม 2.1 เข้าเรียนตรงตามเวลา 2.2 แต่งกายตามระเบียบของสถานศึกษา หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC สอนครั้งที่ 1/3 สาระส าคัญ สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนการสอน

78 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2.3 ผลงานประณีตเรียบร้อย 2.4 ส่งงานตามกำหนดเวลา 2.5 มีน้ำใจช่วยเหลือและการปฏิบัติงานร่วมกับผู้อื่น ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 2. ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยใช้คำถามให้นักศึกษาร่วมกันอภิปรายถึงหลักการทำงานและความปลอดภัย สำหรับเครื่องจักร CNC ขั้นสอน 1. ครูให้นักศึกษาอ่านเนื้อหาในใบความรู้และร่วมอภิปราย เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัย สำหรับเครื่องจักร CNC 2. ครูอธิบายโดยใช้สื่อ Power point เอกสารใบความรู้ประกอบการบรรยาย เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจ เนื้อหาสาระการเรียนรู้เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 2.1. หลักการทำงานของเครื่องจักร CNC 2.2. ระบบควบคุมซีเอ็นซี (CNC Control System) 2.3. ระบบการวัดตำแหน่ง (Measuring System) 2.4. ระบบโคออดิเนทและการกำหนดตำแหน่งต่าง ๆ ของเครื่องจักร CNC ขั้นสรุป 1. สรุปความรู้เกี่ยวกับหลักการทำงานของเครื่องจักร CNC ระบบควบคุมซีเอ็นซี (CNC Control System) ระบบการวัดตำแหน่ง (Measuring System) และระบบโคออดิเนทและการกำหนดตำแหน่งต่าง ๆ ของ เครื่องจักร CNC สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอน 2. แบบประเมินผล สื่อโสตทัศน์ 1. สื่อ power Point ประกอบการสอนแผ่นที่ 2/1 – 2/19 กิจกรรมการเรียนการสอน ( 4 ชั่วโมง) สื่อการเรียนการสอน

79 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 1. คะแนนแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ 3 เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 2. คะแนนแบบฝึกหัดหน่วยที่ 3 เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 3. คะแนนจากแบบประเมินพฤติกรรม 1. ห้องสมุด 2. ข ้ อ ม ู ลจา ก อ ิน เต อ ร์ เน็ ต เ ช่ น https://www.google.com, https://www.gotoknow.org, http://www.nrw.ac.th เป็นต้น 1. นักศึกษาสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนเนื้อหาจากอินเตอร์เน็ตในช่วงเวลาว่าง การวัดผลและประเมินผล แหล่งการเรียนรู้เพิ่มเติม กิจกรรมเสนอแนะ

80 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว โดยกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ 1. ข้อใดกล่าวได้ถูกต้อง เกี่ยวกับหลักการทำงานของเครื่องจักร CNC ก. ใช้ช่างที่มีความรู้และความชำนาญในการควบคุมเครื่องจักร CNC เพียงอย่างเดียว ข. ใช้ผู้ควบคุมคอมพิวเตอร์ในการตรวจสอบความถูกต้องของชิ้นงาน ค. ใช้คอมพิวเตอร์สำหรับควบคุมเครื่องจักร CNC แทนการใช้ช่างควบคุมเครื่องจักร ง. ใช้คอมพิวเตอร์จัดเก็บข้อมูลของชิ้นงานเพียงอย่างเดียว 2. หลักของการควบคุมเครื่องจักรคือ ก. การควบคุมหลักการทำงานของตัวเครื่องจักรทั้งหมด ข. การควบคุมระบบการทำงานของผู้ควบคุมเครื่องจักร ค. การควบคุมความเร็วและการควบคุมการเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ ง. การควบคุมความเร็วรอบของชิ้นงานและความเร็วสำหรับหมุนของโต๊ะงาน 3. ข้อใดกล่าวได้ถูกต้อง เกี่ยวกับระบบควบคุมแบบปิด (Close Loop Control System) คือ ก. สัญญาณจากภายนอกจะถูกป้อนเข้าสู่ระบบควบคุม ข. สัญญาณจากภายนอกที่เข้าสู่ระบบควบคุมโดยผ่านสายสัญญาณ ค. สัญญาณที่ส่งเข้าเครื่องเพื่อชดเชยค่าความผิดพลาดของอุปกรณ์หลัก ง. สัญญาณที่มีการประมวลผลลัพธ์แล้วส่งกลับไปยังส่วนควบคุมเพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดของเครื่องจักร 4. ข้อใด ไม่ใช่ส่วนประกอบของของชุดควบคุมซีเอ็นซี ก. ชุดควบคุมการส่งข้อมูลเข้าออก ข. ชุดควบคุมระบบไฟฟ้าของเครื่อง CNC ค. ชุดควบคุมการส่งสัญญาณสู่เครื่อง CNC ง. ชุดคอมพิวเตอร์ 5. ระบบการวัดตำแหน่งแท่นเลื่อนของเครื่องจักร CNC สามารถวัดได้กี่ชนิด ก. 5 ชนิด ข. 4 ชนิด ค. 3 ชนิด ง. 2 ชนิด

81 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 6. จุดศูนย์ใด ถูกกำหนดจากบริษัทผู้ผลิตเครื่องจักร CNC และกำหนดระยะด้วย (Limit Switches) และใช้ในการ ควบคุมและสั่งการระบบการวัดระยะการเคลื่อนที่ของ Tool และแท่นเลื่อน ก. Reference Zero Point ข. Tool Reference Zero Point ค. Workpiece Zero Point ง. Machine Zero Point 7. นิ้วชี้ตามหลักกฎมือขวาใช้แทนแนวแกนใด ก. แนวแกน A ข. แนวแกน Z ค. แนวแกน Y ง. แนวแกน X จากแบบงานข้างล่าง จงตอบคาถาม ข้อที่ 8–9 กำหนดตำแหน่งเป็นแบบ Absolute 8. P3 มีค่าเท่ากับ ก. X50.0 Y50.0 Z50.0 ข. X–50.0 Y50.0 Z–50.0 ค. X50.0 Y50.0 Z0.0 ง. X–50.0 Y–50.0 Z50.0 9. P6 มีค่าเท่ากับ ก. X0.0 Y0.0 Z–50.0 ข. X0.0 Y0.0 Z0.0 ค. X50.0 Y50.0 Z50.0 ง. X0.0 Y0.0 Z50.0 10. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับความปลอดภัยในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ก. ผู้ปฏิบัติคุยโทรศัพท์ในขณะใช้งานกับเครื่องจักร CNC ได้โดยไม่ต้องหยุดเครื่อง ข. บริเวณรอบๆ เครื่องจักร CNC ต้องสะอาด ปราศจากคาบน้ำมันและเศษโลหะ เพราะจะทำให้เกิดการ ลื่นหกล้มได้ ค. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องมีความรู้ความชำนาญในการควบคุมเครื่องจักร CNC ง. ไม่ควรจัดวางเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ บริเวณตัวเครื่องจักร CNC ควรจัดวางบริเวณตู้เก็บเครื่องมือ หรือชั้นวางเครื่องมือ

82 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 1. ค 6. ก 2. ค 7. ค 3. ง 8. ค 4. ข 9. ค 5. ง 10. ก

83 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ที่เราจะทำนั้นขึ้นอยู่กับความต้องการของเรา เอง แต่วิธีที่ทำให้โครงการประสบความสำเร็จ คือหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ที่เราถนัดอยู่แล้ว หรืออาจจะเลือกจากการมองเห็นปัญหาในระบบงานเดิม เราต้องมองปัญหาในระบบงานเดิม ให้ออกว่ามีปัญหาอะไร มีปัญหาตรงจุดไหน วิธีแก้คืออะไร เพื่อออกแบบระบบงานให้ตรงกับความต้องการ 3.1 หลักการทำงานของเครื่องจักร CNC เครื่องจักร CNC มีลักษณะการทำงานเหมือนกับเครื่องจักร Manual คือ การทำงานของเครื่องจักร CNC จะทำการผลิตชิ้นงานเหมือนๆ กับเครื่องจักรกล Manual ทั่ว ๆ ไป แต่จะมีข้อแตกต่างกันตรงที่เครื่องจักร CNC ทำงานโดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์ควบคุมการทำงานในขั้นตอนต่าง ๆ โดยการเขียนโปรแกรม NC ส่วนเครื่องจักร Manual จะใช้ช่างควบคุมในการทำงานกับเครื่องจักรในการควบคุมเครื่องจักร จะมีการควบคุม 2 ส่วนใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. การควบคุมการเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ (Movement) 2. การควบคุมความเร็วของการเคลื่อนที่ (Speed) 3.1.1 หลักการทำงานของเครื่องจักรกลทั่วไป เครื่องจักรกลทั่วไปต้องใช้ช่างควบคุมเครื่องในการหมุนเลื่อนโต๊ะงาน เพื่อเลื่อนเครื่องมือตัดหรือชิ้นงาน ให้เคลื่อนที่ในการกลึงหรือกัดขึ้นรูปชิ้นงาน เมื่อเสร็จสิ้นการทำงานแล้วก็จะได้ชิ้นงานที่มีรูปทรงและขนาดตาม ความต้องการ ช่างควบคุมเครื่องต้องคอยเฝ้าดูตำแหน่งของเครื่องมือตัดที่สัมผัสกับชิ้นงานที่กาลังตัดเฉือนอยู่ ตลอดเวลา ซึ่งเรียกว่า การควบคุม (Control) นอกเหนือจากการควบคุมตำแหน่งของชิ้นงานกับเครื่องมือตัดแล้ว ช่างยังต้อง ควบคุมอัตราป้อน ของเครื่อง มือตัด และคอยปรับค่าความเร็วรอบซึ่งขึ้นอยู่กับชนิดของวัสดุ ชิ้นงานที่ นำมาใช้ในการกลึงและกัด 3.1.2 หลักการทำงานของเครื่องจักร CNC เครื่องจักร CNC จะทำงานได้เมื่อระบบควบคุมของเครื่องจักร CNC ได้รับคำสั่งเป็นภาษาที่ระบบควบคุม เข้าใจว่าจะให้เครื่องจักร CNC ทำงานอะไร ดังนั้นจำเป็นต้องป้อนโปรแกรม NC เข้าไปในระบบควบคุมของเครื่อง โดยผ่านแป้นพิมพ์(Key Board) เมื่อระบบควบคุมอ่านโปรแกรม NC ที่ป้อนเข้าไป โดยการอาศัยมอเตอร์ป้อน (Feed Motor) เพื่อให้แท่นเลื่อนเคลื่อนที่ตามแนวแกนต่างๆ เช่น เครื่องกลึง CNC มีมอเตอร์ในการเคลื่อนที่ 2 ตัว แนวแกน X, Z หรือเครื่องกัด CNC มีมอเตอร์ในการเคลื่อนที่ 3 ตัว แนวแกน X, Y และ Z เมื่อระบบควบคุม อ่านโปรแกรม NC และเปลี่ยนรหัสโปรแกรม NC ให้เป็นสัญญาณไฟฟ้า เพื่อไปควบคุมมอเตอร์ ให้ทำงาน แต่ หน่วยที่ หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC สอนครั้งที่ 1/3 ใบความร ู้

84 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สัญญาณไฟฟ้าที่ออกจากระบบควบคุมมีกำลังน้อย มอเตอร์ไม่สามารถทำงานได้จึงต้องส่งสัญญาณไฟฟ้าเข้าไปที่ ภาคขยายสัญญาณของระบบขับ (Drive Amplified) และส่งสัญญาณต่อไปยังมอเตอร์ป้อน (Feed Motor) โดยที่ ระบบควบคุมซีเอ็นซีต้องรู้ความเร็วและระยะทำงการเคลื่อนที่ของแท่นเลื่อน แต่เนื่องจากระบบควบคุมซีเอ็นซีนั้น ไม่สามารถมองเห็นการเคลื่อนที่ของแท่นเลื่อนได้ รูปที่3.1 ช่างควบคุมการทำงานกับเครื่องจักร CNC 3.2 ระบบควบคุมซีเอ็นซี(CNC Control Systems) เครื่องจักร CNC สมัยใหม่เกือบทั้งหมดจะใช้การควบคุมด้วยระบบซีเอ็นซี 3.2.1 ลักษณะของระบบเอ็นซีและซีเอ็นซี 1. ระบบเอ็นซี(NC Systems) ระบบนี้มีชุดควบคุมเอ็นซีประกอบอยู่กับตัวเครื่องจักร และจะต้อง จัดเตรียมโปรแกรม NC ก่อน แล้วป้อนข้อมูลต่างๆ เข้าในระบบ โดยอาศัยเทปกระดาษ (Punched Paper Tape) เป็นสื่อในการเก็บและถ่ายทอดข้อมูล เพื่อไปสั่ง ให้เครื่องจักรเริ่มทำงานหรือหยุดทำงาน หากต้องการแก้ไขข้อมูล โปรแกรม NC ต้องแก้ไขที่เทปกระดาษหรือสื่อข้อมูล (Data Carriers) เท่านั้น รูปที่3.2 แสดงระบบเอ็นซี 2. ระบบซีเอ็นซี(CNC Systems) จะมีคอมพิวเตอร์ประกอบร่วมกับชุดควบคุมของเครื่องจักร โดยที่ช่าง ควบคุมเครื่องจักรสามารถเขียนเก็บ แก้ไข และเรียก NC โปรแกรมกลับมาใช้ได้อีกหลังจากป้อน NC โปรแกรม เข้าสู่ชุดควบคุมของเครื่องจักร

85 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี รูปที่3.3 แสดงระบบซีเอ็นซี ข้อแตกต่างระหว่างระบบเอ็นซีและระบบซีเอ็นซีก็คือ ระบบซีเอ็นซีจะมีคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการควบคุม ส่วนระบบเอ็นซีนั้นไม่มีและระบบซีเอ็นซีสามารถที่จะเรียกข้อมูลและเก็บข้อมูลของตัวโปรแกรม NC กลับมาใช้ ใหม่ได้ตลอด หรือถ้าข้อมูลเกิดการผิดพลาดก็สามารถแก้ไขได้ส่วนระบบเอ็นซีถ้าข้อมูลผิดพลาดต้องไปแก้ไข ที่เทปกระดาษหรือสื่อข้อมูลเท่านั้น 3.2.2 ระบบควบคุม (Control Systems) 1. ระบบควบคุมแบบเปิด (Open Loop Control Systems) ระบบการควบคุม แบบบนเครื่องจักร CNC จะรับข้อมูลจากเครื่องอ่านเทปแม่เหล็กผ่านทางสายส่งข้อมูลแบบ RS 232 หรือวิธีอื่นๆ และเก็บข้อมูลไว้ในหน่วยความจำของคอมพิวเตอร์ควบคุม เมื่อต้องการใช้ข้อมูลก็จะมีการส่ง ข้อมูลไปยังวงจรขยายสัญญาณ (Amplifier) แล้วจึงส่งไปยังอุปกรณ์ขับ เซอร์โว ซึ่งมีทั้ง AC Servo Drive และ DC Servo Drive รูปที่3.4 ระบบควบคุมแบบเปิด

86 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. ระบบควบคุมแบบปิด (Close Loop Control Systems) ระบบการควบคุม แบบนี้ได้มีการเพิ่มระบบส่งสัญญาณป้อนกลับมายังระบบคอมพิวเตอร์ควบคุม เพื่อ ตรวจสอบสัญญาณที่ส่งกลับมาว่ามีความถูกต้องหรือไม่ รูปที่3.5 ระบบควบคุมแบบปิด 3.2.3 ส่วนประกอบของชุดควบคุมซีเอ็นซี(CNC Control Unit Component) ชุดควบคุมซีเอ็นซีสามารถแยกออกเป็นส่วนประกอบหลักๆ ได้ดังนี้ 1. ชุดควบคุมการส่งข้อมูลเข้าออก โดยทั่วไปจะประกอบไปด้วย ชุดอ่านเทปกระดาษ (Paper Tape Reader), เครื่องเจาะเทปกระดาษ (Paper Tape Punched), ชุดเทปแม่เหล็ก (Magnetic Tape Unit), ชุด หัวอ่านแผ่นดิสก์(Disk Drive) และชุดเครื่องพิมพ์(Printer) รูปที่3.6 แสดงอุปกรณ์การส่งถ่ายข้อมูลชนิดต่างๆ

87 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. ชุดควบคุมการส่งสัญญาณสู่เครื่องจักร โดยทั่วไปจะประกอบไปด้วยการควบคุมการต่อเชื่อม (Interface Control), การควบคุมแนวแกน (Axis Control), การควบคุมหน่วยจ่ายกำลัง (Power Supply Control) และการควบคุมเงื่อนไขการตัดเฉือน (Cutting Conditions Control) 3. ชุดคอมพิวเตอร์โดยทั่วไปในระบบซีเอ็นซีอุปกรณ์ที่เป็นหัวใจที่สำคัญคือ คอมพิวเตอร์ซึ่งคอมพิวเตอร์ ในระบบซีเอ็นซีจะทำหน้าที่เก็บข้อมูล คำนวณ ประมวลผล สั่งการ และยังเป็นตัวกลางในการติดต่อกับอุปกรณ์ ทั้งหมดของระบบซีเอ็นซีกับตัวเครื่องจักร CNC จะทำงานผ่านอุปกรณ์เชื่อมต่อต่างๆ 3.3 ระบบการวัดตำแหน่ง (Measuring Systems) ระบบการวัดตำแหน่งของแท่นเลื่อนในแต่ละแนวแกนหรือส่วนการเคลื่อนที่ของเครื่องจักร CNC สามารถ วัดได้ทั้ง 2 ชนิดคือ 3.3.1 การวัดตำแหน่งโดยตรงวิธีนี้สเกลวัดจะยึดติดกับแท่นเลื่อนหรือโต๊ะงานโดยตรง ซึ่งสเกล วัด (Measuring Scale) โดยตรงและอุปกรณ์อ่านค่าวัดจะทำการอ่านค่าจากขีดสเกลวัด (Measuring Scale Grid) และส่งสัญญาณไปยังระบบควบคุมของเครื่อง เพื่อคำนวณหาระยะทางของการ เคลื่อนที่ รูปที่3.7 การวัดตำแหน่งโดยตรง 3.3.2 การวัดตำแหน่งทางอ้อม ใช้วิธีการวัดผ่านระบบการขับเคลื่อนบอลสกรู (Ball Screw) โดยสเกลวัด (Measuring Scale) จะยึดติดกับแกนของบอลสกรู(Ball Screw) โดยอุปกรณ์อ่านค่าวัดจะทำการ อ่านค่าจากแผ่นสัญญาณ (Pulse Disc) โดยใช้หลักการของแสงคือ ใช้วิธียิงแสงไปที่แผ่นสะท้อนแสงหรือช่องว่าง เพื่อให้แสงสะท้อนหรือทะลุผ่านไปตกกระทบที่ตัวรับแสง และส่งกลับไปยังอุปกรณ์อ่านค่าวัด ซึ่งจะใช้สัญญาณที่ ได้รับนี้ไปคำนวณหาระยะทางการเคลื่อนที่ของการหมุนแกนเกลียวบอลสกรู(Ball Screw) รูปที่3.8 การวัดตำแหน่งทางอ้อม

88 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 3.4 ระบบโคออดิเนตและการกำหนดตำแหน่งต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 3.4.1 กฎมือขวา (The Right–Hand Rule) แนวแกน X, Y, Z เป็นแนวหลัก ซึ่งแกนทั้ง 3 ตั้ง ฉากกันและกันตามกฎมือขวา โดยมีจุด O คือจุดศูนย์หรือจุด Origin เป็นจุดตัดทั้ง 3 แกน (X, Y, Z) = (0, 0, 0) โดยนิ้วหัวแม่มือแทนแนวแกน X, นิ้วชี้แทนแนวแกน Y และนิ้วกลางแทนแนวแกน Z รูปที่3.9 กฎมือขวาใช้กำหนดทิศทางการเคลื่อนที่ของเครื่องจักร CNC เครื่องจักร CNC จะมีการเคลื่อนที่2 ลักษณะคือ 1. การเคลื่อนที่แบบเชิงเส้น (Linear Motion) คือเคลื่อนที่ตามแนวแกน X, Y, Z 2. การเคลื่อนที่แบบ เชิงมุม (Angular Motion) คือการหมุนรอบแนวแกน X ใช้แนว แกน A แทน การหมุนรอบแนวแกน Y ใช้ แนวแกน B แทน และการหมุนรอบแนวแกน Z ใช้แนวแกน C แทน รูปที่3.10 ลักษณะการเคลื่อนที่เชิงเส้น X, Y, Z และการเคลื่อนที่เชิงมุม A, B, C

89 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 3.4.2 แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องจักร CNC 1. แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องกลึง CNC เครื่องกลึง CNC แบบแนวนอน (Horizontal CNC Lathe) มี2 แนวแกนคือ Spindle แทนแนวแกน Z และแนวแกน X เป็น แนวแกนที่ทำให้Tool Turret เคลื่อนที่ตัดขวางกับ Spindle รูปที่3.11 แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องกลึง CNC แนวนอน เครื่องกลึง CNC แบบแนวตั้ง (Vertical CNC Lathe) รูปที่ 3.12 แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องกลึง CNC แนวตั้ง 2. แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องกัด CNC 1. เครื่องกัด CNC แบบแนวตั้ง (Vertical CNC Milling) แนวแกน Z จะทำให้Spindle เคลื่อนที่ ขึ้น–ลง, แนวแกน X โต๊ะงาน (Table) เคลื่อนที่ตัดขวางกับแนวแกนของ Spindle และแนวแกน Y โต๊ะงาน (Table) เคลื่อนที่เข้า–ออกในแนวตั้งฉากกับแนวแกน X และแนวแกน Z รูปที่ 3.13 แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องกัด CNC แนวตั้ง

90 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. เครื่องกัด CNC แบบแนวนอน (Horizontal CNC Milling) แนวแกน Z จะทำให้Spindle เคลื่อนที่เข้า–ออกกับโต๊ะงาน (Table), แนวแกน X โต๊ะงาน (Table) เคลื่อนที่ตัดขวางกับแนวแกนของ Spindle และแนวแกน Y โต๊ะงาน (Table) เคลื่อนที่ขึ้น–ลงในแนว ตั้งฉากกับแนวแกน X และแนวแกน Z รูปที่ 3.14 แนวแกนการเคลื่อนที่ของเครื่องกัด CNC แนวนอน 3. วิธีการหาตำแหน่งของแนวแกนต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ทำได้โดยขั้นตอนต่อไปนี้คือ ให้ ผู้ปฏิบัติงานหันหน้าเข้าหาเครื่องจักร CNC แล้วกางนิ้วมือของมือขวาทั้ง 3 นิ้ว ให้ตั้งฉากกัน โดยทั่วไปแนวแกน Z เป็นแนวแกนของ Spindle ตามหลักของกฎมือขวา (The Right–Hand Rule) ข้อสังเกต ทิศทางที่นิ้วแต่ละนิ้ว ของมือขวาชี้ออกไปคือ ทิศทางบวก (+) ของแต่ละแนวแกน รูปที่ 3.15 แนวแกนเครื่องจักร CNC ตามของกฎมือขวา

91 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบฝึกหัดท้ายบทที่3 เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC คำสั่ง ให้นักเรียนตอบคาถามให้ถูกต้อง 1. เครื่องจักร Manual กับเครื่องจักร CNC มีความแตกต่างกันอย่างไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ระบบ NC กับ ระบบ CNC มีความแตกต่างกันอย่างไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3. ระบบควบคุมอัตโนมัติแบบเปิด (Open Loop Control System) มีลักษณะอย่างไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4. ระบบการวัดแบบทางอ้อมมีลักษณะอย่างไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 5. จากรูปดังกล่าว จงเขียนแนวแกนให้ถูกต้อง 5.1 หมายเลข 1 คือ แนวแกน ........................ 5.2 หมายเลข 2 คือ แนวแกน ........................ 5.3 หมายเลข 3 คือ แนวแกน ........................

92 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 6. จากรูปดังกล่าว จงเขียนแนวแกนให้ถูกต้อง 7. จงอธิบาย จุดศูนย์ชิ้นงาน (Workpiece Zero Point; W) มาพอเข้าใจ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 8. การกำหนดตำแหน่งแบบสัมบูรณ์(Absolute Systems Mode) คือ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 9. จงบอกความปลอดภัยในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC มา 5 ข้อ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

93 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เฉลยแบบฝึกหัดท้ายบทที่3 เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC คำสั่ง ให้นักเรียนตอบคาถามให้ถูกต้อง 1.เครื่องจักร Manual กับเครื่องจักร CNC มีความแตกต่างกันอย่างไร เครื่องจักรกลทั่วไปต้องใช้ช่างควบคุมเครื่องในการหมุนเลื่อนโต๊ะงาน เพื่อเลื่อนเครื่องมือตัดหรือชิ้นงานให้ เคลื่อนที่ในการกลึงหรือกัดขึ้นรูปชิ้นงานเครื่องจักร CNC จะทำงานได้เมื่อระบบควบคุมของเครื่องจักร CNC ได้รับคำสั่งเป็นภาษาที่ระบบควบคุมเข้าใจว่าจะให้เครื่องจักร CNC ทำงานอะไร ดังนั้นจำเป็นต้องป้อนโปรแกรม NC เข้าไปในระบบควบคุมของเครื่องโดยผ่านแป้นพิมพ์ (Key Board) 2. ระบบ NC กับ ระบบ CNC มีความแตกต่างกันอย่างไร ก็คือ ระบบซีเอ็นซีจะมีคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการควบคุม ส่วนระบบเอ็นซีนั้นไม่มี และระบบซีเอ็นซีสามารถที่จะ เรียกข้อมูลและเก็บข้อมูลของตัวโปรแกรม NC กลับมาใช้ใหม่ได้ตลอด หรือถ้าข้อมูลเกิดการผิดพลาดก็สามารถ แก้ไขได้ ส่วนระบบเอ็นซี ถ้าข้อมูลผิดพลาดต้องไปแก้ไขที่เทปกระดาษหรือสื่อข้อมูลเท่านั้น 3. ระบบควบคุมอัตโนมัติแบบเปิด (Open Loop Control System) มีลักษณะอย่างไร ระบบการควบคุมแบบนี้ได้มีการเพิ่มระบบส่งสัญญาณป้อนกลับมายังระบบคอมพิวเตอร์ควบคุม เพื่อตรวจสอบ สัญญาณที่ส่งกลับมาว่ามีความถูกต้องหรือไม่ 4. ระบบการวัดแบบทางอ้อมมีลักษณะอย่างไร จะใช้วิธีการวัดผ่านระบบการขับเคลื่อนบอลสกรู (Ball Screw)โดยสเกลวัด (Measuring Scale) จะยึดติดกับแกน ของบอลสกรู (Ball Screw) โดยอุปกรณ์อ่านค่าวัดจะทำการอ่านค่าจากแผ่นสัญญาณ (Pulse Disc) โดยใช้ หลักการของแสง คือ ใช้วิธียิงแสงไปที่แผ่นสะท้อนแสงหรือช่องว่าง เพื่อให้แสงสะท้อนหรือทะลุผ่านไปตกกระทบ ที่ตัวรับแสง และส่งกลับไปยังอุปกรณ์อ่านค่าวัด จะใช้สัญญาณที่ได้รับนี้ไปคำนวณหาระยะทางการเคลื่อนที่ ของการหมุนแกนเกลียวบอลสกรู (Ball Screw) 5. จากรูปดังกล่าว จงเขียนแนวแกนให้ถูกต้อง 5.1 หมายเลข 1 คือ แนวแกน แนวแกน Z 5.2 หมายเลข 2 คือ แนวแกน แนวแกน Y 5.3 หมายเลข 3 คือ แนวแกน แนวแกน X

94 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 6. จากรูปดังกล่าว จงเขียนแนวแกนให้ถูกต้อง 7. จงอธิบาย จุดศูนย์ชิ้นงาน (Workpiece Zero Point; W) มาพอเข้าใจ คือจุดที่ช่วยในการกกำหนดระบบโคออดิเนตของชิ้นงานให้สัมพันธ์กับจุดศูนย์เครื่อง ซึ่ง จุดศูนย์ชิ้นงานสามารถ กำหนดโดยผู้เขียนโปรมแกรม NC อย่างอิสระ สามารถไว้ที่ ชิ้นงานหรือนอกชิ้นงานก็ได้ ถ้าเป็นชิ้นงานกลึงนิยมไว้ ที่จุดศูนย์กลางของชิ้นงาน ถ้าเป็น ชิ้นงานกัด นิยมไว้ที่ชิ้นงานมากกว่าไว้นอกชิ้นงาน 8. การกำหนดตำแหน่งแบบสัมบูรณ์(Absolute Systems Mode) คือ คือการเคลื่อนที่จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง โดยที่ทั้งสองจุดยังอ้างอิงจุด Origin ที่ X = 0, Y = 0 และ Z = 0 เดียวกัน 9. จงบอกความปลอดภัยในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC มา 5 ข้อ 1. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องตรวจสอบสภาพของเครื่องจักร CNC ก่อนและหลังการใช้งาน 2. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องมีความรู้ ความชำนาญ ในการควบคุมเครื่องจักร CNC 3. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องเตรียมร่างกายให้พร้อม ถ้าพักผ่อนไม่เพียงพอควรงดการเข้าเครื่องจักร CNC ทันที 4. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องสวมเครื่องป้องกันอันตรายส่วนบุคคล สวมแว่นตานิรภัย (Safety Glasses), ชุดปฏิบัติงาน, สวมใส่ร้องเท้านิรภัย (Safety Shoes) และ ผู้ที่มีผมยาว ควรใส่ที่คลุมผมหรือมัดให้ เรียบร้อย เป็นต้น 5. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC จะต้องให้ความระมัดระวังการเปลี่ยน Tool เพราะอาจจะทำให้บาดมือจากคม ของ Tool 6. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC จะไม่สัมผัสกับขอบของชิ้นงานที่ผ่านการกลึงหรือกัดขึ้นรูปชิ้นงานมาใหม่ๆ เพราะจะทำให้บาดมือได้ C X Z

95 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 7. ไม่ควรจัดวางเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ บริเวณตัวเครื่องจักร CNC ควรจัดวางบริเวณตู้เก็บเครื่องมือ หรือชั้น วางเครื่องมือ 8. ระบบแสงสว่างบริเวณเครื่องจักร CNC ต้องเพียงพอ เพราะป้องกันไม่ให้เกิดความผิดพลาดในการวัดขนาด ชิ้นงานและการ Set Tool ต่างๆ 9. ผู้ปฏิบัติงานต้องจับยึดชิ้นงานกับหัวจับหรือปากกาให้แน่น ก่อนที่จะเปิดเครื่องจักร CNC meงาน 10. ผู้ปฏิบัติไม่ควรคุยโทรศัพท์ในขณะทำงานกับเครื่องจักร CNC เพราะอาจเกิดอันตรายและอุบัติเหตุได้ 11. บริเวณรอบๆ เครื่องจักร CNC ต้องสะอาด ปราศจากคราบน้ำมันและเศษโลหะตกค้างพื้น เพราะจะทำให้เกิด การลื่นหกล้มได้

96 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินพฤติกรรม วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 วันที่…..เดือน………….พ.ศ. 25… ที่ ชื่อ-สกุล พฤติกรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รวม 5 คะแนน เข้าเรียน ตรงตาม เวลา แต่งกาย ตาม ระเบียบ ผลงาน ประณีต เรียบร้อย ส่งงาน ตาม กำหนด มีน้ำใจ ช่วยเหลือ ผู้อื่น 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 เกณฑ์การประเมิน ในทุกช่องถ้าผู้เรียนไม่สามารถปฏิบัติได้ ให้คะแนน 0 ถ้าผู้เรียนปฏิบัติได้ให้คะแนน 1 ลงชื่อผู้ประเมิน……………………………………….

97 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการในการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจัก CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point

98 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เครื่องจักรธรรมดาไม่ใช่ว่าจะสามารถทำเป็นเครื่องซีเอ็นซีได้ทุกเครื่อง เครื่องที่จะทำเป็นเครื่องต้องได้รับ การออกแบบมาเฉพาะชิ้นส่วนที่ต้องใช้ความเที่ยงตรงสูงโดยทั่วไปแล้ว ตำแหน่งจุดศูนย์ของมักนิยมใช้เป็น ตำแหน่งเดียวกันกับจุดศูนย์ของโปรแกรม โดยมีข้อพิจารณาในการเลือกสามารถกำหนดโคออดิเนทจากขนาดที่ กำหนดในแบบงานได้มากที่สุด สามารถจับยึดชิ้นและตรวจสอบ ตลอดจนการควบคุมด้วยระบบวัดระยะ การเคลื่อนที่ได้สะดวก จุดอ้างอิงของเครื่องมือ ข้อมูลเกี่ยวกับเครื่องมือจะต้องป้อนเข้าไปและเก็บไว้ใน ความสำคัญสำหรับการปรับตั้งเครื่องหน่วยความจำที่ทำหน้าที่เก็บข้อมูลของเครื่องมือก่อนที่จะเริ่มทำงาน ตัดเฉือนตามโปรแกรมที่เตรียมไว้ 1. จุดศูนย์ต่างๆ สำหรับเครื่องจักร CNC 2. การกำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์และแบบต่อเนื่อง (Absolute and Incremental System Mode) 3. หลักความปลอดภัยในการทำงานกับเครื่องจักร CNC จุดประสงค์ทั่วไป เพื่อให้นักศึกษามีความรู้เกี่ยวจุดศูนย์ต่างๆ สำหรับเครื่องจักร CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ด้านความรู้ 1.1 บอกจุดศูนย์ต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.2 กำหนดค่าตำแหน่งของงาน ได้อย่างถูกต้อง 1.3 บอกหลักความปลอดภัยในการทำงานกับเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 2.ด้านทักษะ 2.1 บอกสัญลักษณ์และจุดศูนย์ต่าง ๆ ของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 2.2 บอกแนวแกนของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 2.3 กำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์ได้อย่างถูกต้อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC สอนครั้งที่ 2/3 สาระสำคัญ สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนการสอน

99 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2.4.กำหนดตำแหน่งแบบต่อเนื่อง ได้อย่างถูกต้อง 2. ด้านคุณธรรมและจริยธรรม 3.1 เข้าเรียนตรงตามเวลา 3.2 แต่งกายตามระเบียบของสถานศึกษา 3.3 ผลงานประณีตเรียบร้อย 3.4 ส่งงานตามกำหนดเวลา 3.5 มีน้ำใจช่วยเหลือและการปฏิบัติงานร่วมกับผู้อื่น ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยใช้คำถามให้นักศึกษาร่วมกันอภิปรายถึงจุดศูนย์ต่างๆ สำหรับ เครื่องจักร CNC ขั้นสอน 1. ครูให้นักศึกษาอ่านเนื้อหาในใบความรู้และร่วมอภิปราย เรื่องจุดศูนย์ต่างๆ สำหรับเครื่องจักร CNC 2. ครูอธิบายโดยใช้สื่อ Power point เอกสารใบความรู้ประกอบการบรรยาย เพื่อให้นักศึกษา เข้าใจเนื้อหาสาระการเรียนรู้เรื่องจุดศูนย์ต่างๆ สำหรับเครื่องจักร CNC 2.1. จุดศูนย์ต่างๆ สำหรับเครื่องจักร CNC 2.2. การกำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์และแบบต่อเนื่อง (Absolute and Incremental System Mode) 2.3. หลักความปลอดภัยในการทำงานกับเครื่องจักร CNC ขั้นสรุป 1. สรุปความรู้เกี่ยวกับหลักการทำงานของเครื่องจักร CNC ระบบควบคุมซีเอ็นซี ( CNC Control System ) ระบบการวัดตำแหน่ง ( Measuring System ) 2. นักศึกษาทำแบบฝึกหัดเรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC จากนั้นครู และนักศึกษาร่วมกันเฉลยตรวจคำตอบ เพื่อประเมินผลการเรียน 3. นักศึกษาปฏิบัติงานตามใบมอบงานที่ 3 เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 4. นักศึกษาทำแบบทดสอบหลังเรียน เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC กิจกรรมการเรียนการสอน ( 4 ชั่วโมง)

100 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอน 2. แบบประเมินผล สื่อโสตทัศน์ 1. สื่อ power Point ประกอบการสอนแผ่นที่ 3/1 – 3/30 1. คะแนนจากการทำแบบฝึกหัดหน่วยที่ 3 เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร 2. คะแนนจากการทำใบงานที่ 3 เรื่องการกำหนดแนวแกนและการปฏิบัติตามหลักความปลอดภัยของ เครื่องจักร CNC 3. คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยที่ 3 เรื่องหลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร 1. ห้องสมุด 2. ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต เช่น https://www.google.com, 1. นักศึกษาสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนเนื้อหาจากอินเตอร์เน็ตในช่วงเวลาว่าง สื่อการเรียนการสอน การวัดผลและประเมินผล แหล่งการเรียนรู้เพิ่มเติม กิจกรรมเสนอแนะ

101 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เครื่องจักรธรรมดาไม่ใช่ว่าจะสามารถทำเป็นเครื่องซีเอ็นซีได้ทุกเครื่อง เครื่องที่จะทำเป็นเครื่องต้องได้รับ การออกแบบมาเฉพาะชิ้นส่วนที่ต้องใช้ความเที่ยงตรงสูงโดยทั่วไปแล้วตำแหน่งจุดศูนย์ของเครื่องมักนิยมใช้เป็น ตำแหน่งเดียวกันกับจุดศูนย์ของโปรแกรม โดยมีข้อพิจารณาในการเลือกสามารถกำหนดค่าโคออดิเนทจากขนาดที่ กำหนดในแบบงานได้มากที่สุด สามารถจับยึดชิ้นและตรวจสอบ ตลอดจนการควบคุมด้วยระบบวัดระยะการ เคลื่อนที่ได้สะดวก จุดอ้างอิงของเครื่องมือมาก ข้อมูลเกี่ยวกับเครื่องมือจะต้องป้อนเข้าไปและเก็บไว้ใน ความสำคัญสำหรับการปรับตั้งเครื่องหน่วยความจำที่ทำหน้าที่เก็บข้อมูลของเครื่องมือก่อนที่จะเริ่มทำงานตัด เฉือนตามโปรแกรมที่เตรียมไว้ 3.5 จุดศูนย์ต่างๆ สำหรับเครื่องจักร CNC รูปที่3.16 จุดศูนย์ต่างๆ ของเครื่องจักร CNC 3.5.1 จุดศูนย์เครื่อง (Machine Zero Point; M) จุดศูนย์เครื่องคือ จุดที่บริษัทผู้ผลิตเครื่องจักร CNC เป็นผู้กำหนด โดยปกติจุดศูนย์เครื่องจะใช้เป็นจุดอ้างอิงหรือจุดเริ่มต้นสำหรับระบบโคออดิเนทต่างๆ ของ เครื่องจักร CNC เพื่อให้ตำแหน่งการเคลื่อนที่ของ Tool ถูกต้องและสัมพันธ์กับโปรแกรม NC เครื่องกลึงและ เครื่องกัด CNC จะมีจุดศูนย์เครื่อง ที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับผู้ผลิตเครื่องจักร CNC 3.5.2 จุดศูนย์อ้างอิง (Reference Zero Point; R) จุดศูนย์อ้างอิงคือ จุดที่ใช้ควบคุมและสั่งการระบบ การวัดระยะการเคลื่อนที่ของ Tool และแท่นเลื่อน โดยบริษัทผู้ผลิตเครื่องจักร CNC เป็นผู้กำหนด ซึ่งทุก แนวแกนการเคลื่อนที่จะถูกกำหนดระยะด้วย (Limit Switches) ดังนั้นก่อนใช้เครื่องจักร CNC ทุกครั้งจะต้อง เลื่อน Tool กลับไปยังจุดศูนย์อ้างอิง (Reference Zero Point) เพื่อให้ชุดควบคุม CNC จาค่าตำแหน่งจุดศูนย์ อ้างอิง ถ้าเกิดเหตุขัดข้องขึ้นจนทำให้ข้อมูลของตำแหน่ง Tool สูญหายไป หรือเกิดจากระบบไฟฟ้าขัดข้องจนทำ ให้Tool ไม่กลับไปหายังจุดศูนย์อ้างอิง (Reference Zero Point) ควรเรียกบริษัทผู้ผลิตมาดำเนินการแก้ไข หน่วยที่ 3 หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ใบความร ู้

102 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี โดยด่วน และก่อนใช้งานกับเครื่องจักร CNC ต้องเลื่อน Tool กลับไปยังจุดศูนย์อ้างอิง (Reference Zero Point) ทุกครั้งเสมอ 3.5.3 จุดศูนย์ชิ้นงาน (Workpiece Zero Point; W) จุดศูนย์ชิ้นงานคือ จุดที่ช่วยในการกำหนด ระบบโคออดิเนทของชิ้นงานให้สัมพันธ์กับจุดศูนย์เครื่อง ซึ่งจุดศูนย์ชิ้นงานสามารถกำหนดโดยผู้เขียนโปรมแกรม NC อย่างอิสระสามารถเอาไว้ที่ชิ้นงานหรือนอกชิ้นงานก็ได้ถ้าเป็นชิ้นงานกลึงนิยมไว้ที่จุดศูนย์กลางของชิ้นงาน ถ้าเป็นชิ้นงานกัดนิยมไว้ที่ชิ้นงานมากกว่าไว้นอกชิ้นงาน รูปที่ 3.17 จุดศูนย์ชิ้นงานของชิ้นงานกลึงและงานกัด รูปที่3.18 จุดศูนย์ชิ้นงานของชิ้นงานกัด 3.5.4 จุดปรับตั้ง Tool (Tool Setting Point; E) จุดปรับตั้ง Tool คือ จุดที่อยู่ติดกับอุปกรณ์จับยึด Tool และสามารถวัดค่าความยาว ของ Tool ได้ซึ่งส่วนใหญ่ค่าความยาว Tool (L), ค่ารัศมีของ Tool (R หรือ Q) จะถูกป้อนไว้ในระบบควบคุมของเครื่องจักร CNC เมื่อสวม Tool หรือด้ามจับยึด Tool เข้ากับรูเพลายึด Tool (Tool Socket Point; N) จะซ้อนทับกับจุดปลายรูสวมยึด Tool พอดีตามรูปด้านล่างนี้

103 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี รูปที่3.19 จุดปรับตั้ง Tool ของเครื่องกลึง CNC และเครื่องกัด CNC 3.5.5 จุดอ้างอิงของชุด Tool Carrier (Tool Carrier Reference Point; T) จุดอ้างอิงของชุด Tool Carrier คือ จุดที่อยู่บนชุด Tool Carrier ให้เคลื่อนที่ เช่น เครื่องกลึง CNC เป็นชุด Tool Turret, เครื่องกัด CNC เป็นชุด Tool Magazine และจะอยู่ ในตำแหน่งของจุดศูนย์กลางของจุดหมุนชุดพา Tool 3.6 การกำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์และแบบต่อเนื่อง (Absolute and Incremental Systems Mode) การ กำหนดตำแหน่งในการเคลื่อนที่ของเครื่องจักร CNC สามารถแบ่งได้เป็น 2 แบบ ดังนี้ 3.6.1 แบบสมบูรณ์ (Absolute Systems Mode) แบบสมบูรณ์คือ การเคลื่อนที่จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุด หนึ่ง โดยที่ทั้งสองจุดยังอ้างอิง จุด Origin ที่ X = 0, Y = 0 และ Z = 0 เดียวกัน รูปที่ 3.20 การบอกขนาดแบบสมบูรณ์ในแบบสั่งงาน

104 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี รูปที่ 3.21 แสดงการกำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์ จากรูปที่ 3.21 สามารถกำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์(Absolute) ลงในตารางข้างล่าง ได้ดังนี้ 3.6.2 แบบต่อเนื่อง (Incremental Systems Mode) แบบต่อเนื่องคือ การเคลื่อนที่จากตำแหน่งปัจจุบัน ไปตำแหน่งถัดไป โดยอ้างอิงจากตำแหน่งปัจจุบัน ซึ่งมีเครื่องหมาย (+) หรือเครื่องหมาย (–) ในการบอกทิศ ทางการเคลื่อนที่ไปตามแนวแกนนั้นๆ รูปที่ 3.22 การบอกขนาดแบบต่อเนื่อง กำหนดตำแหน่งแบบค่าเส้นผ่านศูนย์กลาง Point X Z P1 10 0 P2 15 -5 P3 20 -25 กำหนดตำแหน่งแบบค่ารัศมี Point X Z P1 5 0 P2 7.5 -5 P3 10 -25

105 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี รูปที่ 3.23 แสดงการกำหนดตำแหน่งแบบต่อเนื่อง จากรูปที่ 3.23 สามารถกำหนดตำแหน่งแบบต่อเนื่อง (Incremental) ลงในตาราง ข้างล่างได้ดังนี้ ตัวอย่างที่ 3.1 จงกำหนดตำแหน่งค่าโคออดิเนทแบบสมบูรณ์ (Absolute) และแบบต่อเนื่อง (Incremental Systems Mode) จากจุด P1 ไปยังจุด P6 ลงในตารางให้ถูกต้อง กำหนดตำแหน่งแบบค่าเส้นผ่านศูนย์กลาง Ø Point X Z P1 10 0 P2 5 -5 P3 5 -20 กำหนดตำแหน่งแบบค่ารัศมีR Point X Z P1 5 0 P2 2.5 -5 P3 2.5 -25 แบบสมบูรณ์ (Absolute) Point X Z P1 0 0 P2 8 0 P3 12 -2 P4 12 -20 P5 23 -50 P6 23 -85 แบบต่อเนื่อง (Incremental) Point X Z P1 0 0 P2 8 0 P3 4 -2 P4 0 -18 P5 11 -30 P6 0 -35

106 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ตัวอย่างที่ 3.2 จงกำหนดตำแหน่งค่าโคออดิเนทแบบสมบูรณ์ (Absolute) และแบบต่อเนื่อง (Incremental Systems Mode) เริ่มจากจุด P1 ไปยังจุด P9 ลงในตารางให้ถูกต้อง 3.7 หลักความปลอดภัยในการทำงานกับเครื่องจักร CNC 3.7.1 ความปลอดภัยในการทำงานสิ่งที่ต้องคำนึงเสมอในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC คือ ความ ปลอดภัย โดยเฉพาะในภาคอุตสาหกรรมการผลิตที่ต้องทำงานกับเครื่องจักร CNC หากมีมาตรการป้องกันที่ไม่ดี พอ อาจก่อผลเสียกับผู้ปฏิบัติงานและตัวเครื่องจักร CNC ได้ความปลอดภัยในการทำงานกับเครื่องจักร CNC คือ สภาพที่ปลอดภัยจากอุบัติเหตุต่างๆ ในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC อันก่อให้เกิดอันตรายแก่ร่างกาย ชีวิต และทรัพย์สินในขณะปฏิบัติงานอุบัติเหตุในการทำงานกับเครื่องจักร CNC คือ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยไม่คาดคิด และเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะมีผลกระทบต่อการทำงาน ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ปฏิบัติงานและตัวเครื่องจักร CNC 3.7.2 สาเหตุในการเกิดอุบติเหตุกับเครื่องจักร CNC ในการเกิดอุบัติเหตุจะมีปัจจัยที่สำคัญๆ อยู่ 3 ประการคือ 1. เกิดจากตัวผู้ควบคุมเครื่องจักร CNC 2. เกิดจากสภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆ บริเวณรอบๆ ตัวเครื่องจักร CNC 3. เกิดจากตัวเครื่องจักร CNC 3.7.3 มาตรการด้านความปลอดภัยกับเครื่องจักร CNC มาตรการด้านความปลอดภัยกับเครื่องจักร CNC อาจแบ่งออกเป็น 2 ส่วนใหญ่ๆ ดังนี้ แบบสมบูรณ์ (Absolute) Point X Z P1 0 0 P2 10 0 P3 10 -2 P4 13 -20 P5 13 -50 แบบต่อเนื่อง (Incremental) Point X Z P1 0 0 P2 5 0 P3 5 -7 P4 6.5 -7 P5 6.5 -17

107 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 1. การจัดการมาตรการความปลอดภัยสำหรับการเครื่องซีเอ็นซี • การอบรมให้ความรู้กับผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC • ติดตั้งป้ายเตือนความปลอดภัยด้านต่างๆ บริเวณเครื่องจักร CNC • ส่งเสริมในการสร้างความตระหนักแก่ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC 2. การพัฒนาและออกแบบเครื่องจักรซีเอ็นซี โดยเริ่มตั้งแต่ผู้ผลิตต้องมีการวิเคราะห์ผลกระทบจากการทำงานในระบบต่างๆ ของเครื่องจักร CNC เพื่อ นำไปพัฒนาระบบป้องกันความปลอดภัยแบบอัตโนมัติ เช่น ระบบ Inter Lock ซึ่งระบบนี้ ผู้ควบคุมที่ควบคุม เครื่องจักร CNC จะไม่สามารถเปิดประตูเครื่องจักร CNC ได้ถ้าหากเครื่องจักรกำลังทำงาน แต่จะมีฟังก์ชั่นในการ ปลดล็อค การติดตั้งระบบ Emergency Stop ปุ่มหยุดเครื่องจักร CNC ฉุกเฉิน จะต้องติดตั้งอยู่กับเครื่องจักร CNC ในตำแหน่งใช้งานง่าย เมื่อเกิดกรณีฉุกเฉินสามารถหยุดเครื่องจักร CNC ได้เร็วที่สุด 3.7.4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC 1. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องตรวจสอบสภาพของเครื่องจักร CNC ก่อนและหลังการใช้งาน 2. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องมีความรู้ความชำนาญในการควบคุมเครื่องจักร CNC 3. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องเตรียมร่างกายให้พร้อม ถ้าพักผ่อนไม่เพียงพอควรงดการเข้า เครื่องจักร CNC ทันที 4. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องสวมเครื่องป้องกันอันตรายส่วนบุคคล สวมแว่นตานิรภัย (Safety Glasses) ชุดปฏิบัติงาน สวมใส่ร้องเท้านิรภัย (Safety Shoes) และ ผู้ที่มีผมยาว ควรใส่ที่คลุมผมหรือมัดให้ เรียบร้อย เป็นต้น รูปที่3.24 ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC สวมอุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล 5. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC จะต้องให้ความระมัดระวังการเปลี่ยน Tool เพราะอาจจะทำให้บาด มือจากคมของ Tool 6. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC จะไม่สัมผัสกับขอบของชิ้นงานที่ผ่านการกลึงหรือกัดขึ้นรูปชิ้นงานมา ใหม่ๆ เพราะจะทำให้บาดมือได้

108 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 7. ไม่ควรจัดวางเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ บริเวณตัวเครื่องจักร CNC ควรจัดวางบริเวณตู้เก็บเครื่องมือ หรือชั้นวางเครื่องมือ รูปที่ 3.25 การวางเครื่องมือและอุปกรณ์กับชั้นวาง 8. ระบบแสงสว่างบริเวณเครื่องจักร CNC เพียงพอ เพราะป้องกันไม่ให้เกิดความผิดพลาดในการวัดขนาด ชิ้นงานและการ Set Tool ต่างๆ 9. ผู้ปฏิบัติงานต้องจับยึดชิ้นงานกับหัวจับหรือปากกาให้แน่นก่อนที่จะเปิดเครื่องจักร CNC ทำงาน 10. ผู้ปฏิบัติไม่ควรคุยโทรศัพท์ในขณะทำงานกับเครื่องจักร CNC เพราะอาจเกิดอันตรายและอุบัติเหตุได้ 11. บริเวณรอบ ๆ เครื่องจักร CNC ต้องสะอาด ปราศจากคราบน้ำมันและเศษโลหะตกค้างที่พื้น เพราะ จะทำให้เกิดการลื่นหกล้มได้ 3.8 สรุป 1. เครื่องจักร CNC มีหลักการทำงานคล้ายๆ กับเครื่องจักร Manual คือ การผลิตชิ้น งานเหมือนกับ เครื่องจักรกลทั่ว ๆ ไป แต่จะมีข้อแตกต่างกันตรงที่เครื่องจักร CNC จะทำงานได้โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์ ควบคุมการทำงานแทนการใช้ช่างควบคุมเครื่องจักรทำงาน ส่วนของการควบคุมเครื่องจักร แบ่งออกได้เป็น 2 ส่วนใหญ่ๆ คือ 1. การควบคุมการเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ (Movement) 2. การควบคุมความเร็วของการเคลื่อนที่ (Speed) เครื่องจักร CNC มีหลักการทำงานคือ ป้อน โปรแกรมเข้าไปในระบบควบคุมของเครื่องโดยผ่านแป้นพิมพ์ (Key Board) เมื่อระบบควบคุมอ่านโปรแกรมที่ ป้อนเข้าไปแล้ว ก็จะเปลี่ยนรหัสโปรแกรมนั้นให้เป็นสัญญาณทางไฟฟ้าเพื่อไปควบคุมให้มอเตอร์ทำงาน และต้อง ส่งสัญญาณนี้เข้าไปในภาคขยายสัญญาณของระบบขับ (Drive Amplified) และส่งสัญญาณ ต่อไปยังมอเตอร์ป้อน แนวแกนที่ต้องการเคลื่อนที่ตามที่โปรแกรมกำหนด 2. ระบบควบคุมซีเอ็นซี(CNC Control System) ใช้คอมพิวเตอร์ทำหน้าที่ในการคำนวณและ ประมวลผลทั้งหมด ซึ่งในปัจจุบันเครื่องจักร CNC สมัยใหม่ส่วนมากใช้ระบบการควบคุมแบบระบบ CNC ซึ่งข้อ แตกต่างระหว่าง ระบบเอ็นซีและระบบซีเอ็นซีคือ ระบบซีเอ็นซีจะมีคอมพิวเตอร์ในการควบคุม ส่วนระบบเอ็นซี ไม่มีและระบบซีเอ็นซีสามารถเรียกข้อมูลและเก็บข้อมูลของตัว NC โปรแกรมกลับมาใช้ใหม่ได้ถ้าข้อมูลมีการ ผิดพลาดก็สามารถแก้ได้ส่วนระบบเอ็นซีถ้าข้อมูลผิดพลาดต้องไปแก้ไขที่เทปกระดาษ

109 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 3. ประเภทของระบบควบคุม แบ่งออกเป็น 1. ระบบควบคุมแบบวงรอบเปิด 2. ระบบควบคุมแบบวงรอบปิด 4. ส่วนประกอบของชุดควบคุมซีเอ็นซีสามารถแยกออกเป็นส่วนประกอบหลักๆ ได้ดังนี้ 1. ชุดควบคุมการส่งข้อมูลเข้าออก 2. ชุดควบคุมการส่งสัญญาณสู่เครื่องจักร 3. ชุดคอมพิวเตอร์ระบบการวัดตำแหน่ง 5. ระบบการวัดตำแหน่งของแท่นเลื่อนในแต่ละแนวแกนหรือส่วนการเคลื่อนที่ของ เครื่องจักร CNC สามารถวัดได้ทั้ง 2 ชนิดคือ 1. การวัดตำแหน่งโดยตรง 2. การวัดตำแหน่งทางอ้อม 6. กฎมือขวา เครื่องจักร CNC ใช้แนวแกน X, Y, Z เป็นหลัก โดยที่แกนทั้ง 3 ตั้งฉากซึ่งกันและกัน โดยมี ทิศทางตามกฎมือขาว ซึ่งมีจุด O คือ จุดศูนย์หรือจุด Origin เป็นจุด ตัดของทั้ง 3 แกน โดยที่นิ้วหัวแม่มือแทน แนวแกน X นิ้วชี้แทนแนวแกน Y และนิ้วกลางแทนแนวแกน Z 7. จุดศูนย์ต่างๆเช่น จุดศูนย์ชิ้นงานจุดศูนย์อ้างอิงจุดศูนย์งาน และจุดปรับตั้ง Tool เพราะเครื่องจักร CNC นั้นมีบริษัทผู้ผลิตหลากหลาย ซึ่งผู้ใช้จำเป็นต้องศึกษาไว้เพื่อป้องกันข้อผิดพลาดและความเสียหายในการ ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC 8. การกำหนดตำแหน่งในงาน CNC นั้นมีทั้ง 2 แบบคือ 1. การกำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์ (Absolute) คือตำแหน่งต่างๆ นั้นจะอ้างอิงจากจุดศูนย์ เป็นหลัก 2. การกำหนดตำแหน่งแบบต่อเนื่อง (Incremental) คือการเคลื่อนที่จากตำแหน่งปัจจุบันไปยัง ตำแหน่งต่อไป โดยมีทิศทางตามหลักของกฎมือขวาตามทิศทาง (+) และ (–) 9. หลักความปลอดภัยในการทำงานกับเครื่องจักร CNC 1. ความปลอดภัยในการทำงาน โดยสิ่งที่ต้องคำนึงเสมอในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC คือ ความปลอดภัย 2. สาเหตุในการเกิดอุบติเหตุกับเครื่องจักร CNC ในการเกิดอุบัติเหตุจะมีปัจจัยที่สำคัญๆ อยู่ 3 ประการคือ (1) เกิดจากตัวผู้ควบคุมเครื่องจักร CNC (2) เกิดจากสภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆ บริเวณรอบๆ ตัวเครื่องจักร CNC (3) เกิดจากตัวเครื่องจักร CNC 3. มาตรการด้านความปลอดภัยกับเครื่องจักร CNC อาจจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วนใหญ่ๆ ดังนี้ (1) การจัดการมาตรการความปลอดภัยสำหรับเครื่องซีเอ็นซี

110 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี (2) การพัฒนาและออกแบบเครื่องจักรซีเอ็นซี 4. ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ถ้า ผู้ปฏิบัติงานประมาท จะทำให้เกิดอันตรายและอุบัติเหตุก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ปฏิบัติงานและตัวเครื่องจักร CNC

111 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี ใบมอบงานที่ 3 เรื่อง การกำหนดแนวแกนและการปฏิบัติตามหลักความปลอดภัยของเครื่องจักร CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. บอกสัญลักษณ์และจุดศูนย์ต่างๆ ของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 2. บอกแนวแกนของเครื่องจักร CNC ได้อย่างถูกต้อง 3. กำหนดตำแหน่งแบบสมบูรณ์ได้อย่างถูกต้อง 4. กำหนดตำแหน่งแบบต่อเนื่องได้อย่างถูกต้อง เครื่องมือและอุปกรณ์การปฏิบัติงาน 1. ใบงานที่ 3 คำสั่ง ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน โดยแบ่งกลุ่มตามความสมัครใจของแต่ละคน ร่วมกันอภิปราย เรื่อง การกำหนดแนวแกนและการปฏิบัติตามหลักความปลอดภัยของเครื่องจักร CNC และทำการสืบค้นศึกษา เพิ่มเติมจากแหล่งความรู้อื่น เช่น ห้องสมุด หรือทำงอินเทอร์เน็ต แล้วร่วมกันสรุปและเขียนเป็นรูปเล่มรายงาน ลำดับขั้นการปฏิบัติงาน 1. แบ่งกลุ่มนักศึกษาออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4–5 คน 2. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มศึกษาใบงานที่ 3 และปฏิบัติตามข้อที่ 1 ถึงข้อที่ 3 3. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มออกมาอธิบายใบงานที่ 3 หน้าชั้นเรียน (ใช้เวลากลุ่มละ 3–5 นาที) 4. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มช่วยกันเก็บกวาดห้องเรียนและททำความสะอาดให้เรียบร้อย

112 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี หมายเลข ชื่อสัญลักษณ์และศูนย์ต่างๆ 1. 2. 3. 4.

113 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 3. จากรูปข้างล่าง จงกำหนดค่าตำแหน่งต่างๆ ลงในตารางให้ถูกต้อง (18 คะแนน) 3.1 แบบชิ้นงานกลึง (10 คะแนน) แบบสมบูรณ์ (Absolute) แบบต่อเนื่อง (Incremental) แบบเส้นผ่านศูนย์กลาง (∅) แบบเส้นผ่านศูนย์กลาง (∅) Point X Z P1 P2 P3 P4 P5 Point X Z P1 P2 P3 P4 P5

114 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินผล ใบมอบงานที่ 3 เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC กลุ่มที่……………ระดับชั้น…………….. 1.ชื่อ………………………………………..…….……….….. รหัสประจำตัว…….………………… 2.ชื่อ………………………………………..…….……….….. รหัสประจำตัว…….………………… 3.ชื่อ………………………………………..…….……….….. รหัสประจำตัว…….………………… 4.ชื่อ………………………………………..…….……….….. รหัสประจำตัว…….………………… 5.ชื่อ………………………………………..…….……….….. รหัสประจำตัว…….………………… ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 4 3 2 1 0 1 ส่วนประกอบของรูปเล่มรายงาน 2 เขียนรายงานได้ครอบคลุมหัวข้อที่กำหนด 3 ความถูกต้องของเนื้อหา 4 เรียงลำดับเนื้อหาได้ไม่สับสน เข้าใจง่าย 5 ส่งตามเวลาที่กำหนด รวม เกณฑ์การประเมิน เกณฑ์การพิจารณา ระดับผลการประเมิน มีความชัดเจน ถูกต้อง ครบถ้วน สมบูรณ์เพียงพอดีมาก ไม่ต้องแก้ไข 4 = ดีมาก บกพร่องบ้างเล็กน้อยในบางจุดไม่ต้องแก้ไข 3 = ดี บกพร่องปานกลาง แก้ไขให้ดีขึ้นได้ 2 = ปานกลาง บกพร่องค่อนข้างมาก แต่ยังสามารถปรับปรุงแก้ไขให้ดีขึ้นได้ 1 = ปรับปรุง บกพร่องมาก ไม่สามารถแก้ไขได้ ต้องดำเนินการใหม่ทั้งหมด 0 = ใช้ไม่ได้ (ลงชื่อ)………………………………ผู้ประเมิน วันที่………..เดือน…………………พ.ศ……..

115 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว โดยกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ 1. ข้อใดกล่าวได้ถูกต้อง เกี่ยวกับหลักการทำงานของเครื่องจักร CNC ก. ใช้ช่างที่มีความรู้และความชำนาญในการควบคุมเครื่องจักร CNC เพียงอย่างเดียว ข. ใช้ผู้ควบคุมคอมพิวเตอร์ในการตรวจสอบความถูกต้องของชิ้นงาน ค. ใช้คอมพิวเตอร์สำหรับควบคุมเครื่องจักร CNC แทนการใช้ช่างควบคุมเครื่องจักร ง. ใช้คอมพิวเตอร์จัดเก็บข้อมูลของชิ้นงานเพียงอย่างเดียว 2. หลักของการควบคุมเครื่องจักรคือ ก. การควบคุมหลักการทำงานของตัวเครื่องจักรทั้งหมด ข. การควบคุมระบบการทำงานของผู้ควบคุมเครื่องจักร ค. การควบคุมความเร็วและการควบคุมการเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ ง. การควบคุมความเร็วรอบของชิ้นงานและความเร็วสำหรับหมุนของโต๊ะงาน 3. ข้อใดกล่าวได้ถูกต้อง เกี่ยวกับระบบ ควบคุมแบบปิด (Close Loop Control System) คือ ก. สัญญาณจากภายนอกจะถูกป้อนเข้าสู่ระบบควบคุม ข. สัญญาณจากภายนอกที่เข้าสู่ระบบควบคุมโดยผ่านสายสัญญาณ ค. สัญญาณที่ส่งเข้าเครื่องเพื่อชดเชยค่าความผิดพลาดของอุปกรณ์หลัก ง. สัญญาณที่มีการประมวลผลลัพธ์แล้วส่งกลับไปยังส่วนควบคุมเพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดของเครื่องจักร 4. ข้อใด ไม่ใช่ส่วนประกอบของชุดควบคุมซีเอ็นซี ก. ชุดควบคุมการส่งข้อมูลเข้าออก ข. ชุดควบคุมระบบไฟฟ้าของเครื่อง CNC ค. ชุดควบคุมการส่งสัญญาณสู่เครื่อง CNC ง. ชุดคอมพิวเตอร์ 5. ระบบการวัดตำแหน่งแท่นเลื่อนของเครื่องจักร CNC สามารถวัดได้กี่ชนิด ก. 5 ชนิด ข. 4 ชนิด ค. 3 ชนิด ง. 2 ชนิด

116 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 6. จุดศูนย์ใด ถูกกำหนดจากบริษัทผู้ผลิตเครื่องจักร CNC และกำหนดระยะด้วย (Limit Switches) และใช้ในการ ควบคุมและสั่งการระบบการวัดระยะการเคลื่อนที่ของ Tool และแท่นเลื่อน ก. Reference Zero Point ข. Tool Reference Zero Point ค. Workpiece Zero Point ง. Machine Zero Point 7. นิ้วชี้ตามหลักกฎมือขวาใช้แทนแนวแกนใด ก. แนวแกน A ข. แนวแกน Z ค. แนวแกน Y ง. แนวแกน X จากแบบงานข้างล่าง จงตอบคำถาม ข้อที่ 8–9 กำหนดตำแหน่งเป็นแบบ Absolute 8. P3 มีค่าเท่ากับ ก. X50.0 Y50.0 Z50.0 ข. X–50.0 Y50.0 Z–50.0 ค. X50.0 Y50.0 Z0.0 ง. X–50.0 Y–50.0 Z50.0 9. P6 มีค่าเท่ากับ ก. X0.0 Y0.0 Z–50.0 ข. X0.0 Y0.0 Z0.0 ค. X50.0 Y50.0 Z50.0 ง. X0.0 Y0.0 Z50.0 10. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับความปลอดภัยในการปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ก. ผู้ปฏิบัติคุยโทรศัพท์ในขณะใช้งานกับเครื่องจักร CNC ได้โดยไม่ต้องหยุดเครื่อง ข. บริเวณรอบๆ เครื่องจักร CNC ต้องสะอาด ปราศจากคำบน้ำมันและเศษโลหะ เพราะจะทำให้เกิดการ ลื่นหกล้มได้ ค. ผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักร CNC ต้องมีความรู้ความชำนาญในการควบคุมเครื่องจักร CNC ง. ไม่ควรจัดวางเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ บริเวณตัวเครื่องจักร CNC ควรจัดวางบริเวณตู้เก็บเครื่องมือ หรือชั้นวางเครื่องมือ

117 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง หลักการทำงานและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC 1. ค 6. ก 2. ค 7. ค 3. ง 8. ค 4. ข 9. ค 5. ง 10. ก

118 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบประเมินพฤติกรรม วิชา โครงการ รหัสวิชา 3102-8501 วันที่…..เดือน………….พ.ศ. 25… ที่ ชื่อ-สกุล พฤติกรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รวม 5 คะแนน เข้าเรียน ตรงตาม เวลา แต่งกาย ตาม ระเบียบ ผลงาน ประณีต เรียบร้อย ส่งงาน ตาม กำหนด มีน้ำใจ ช่วยเหลือ ผู้อื่น 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 เกณฑ์การประเมิน ในทุกช่องถ้าผู้เรียนไม่สามารถปฏิบัติได้ ให้คะแนน 0 ถ้าผู้เรียนปฏิบัติได้ให้คะแนน 1 ลงชื่อผู้ประเมิน……………………………………….

119 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point

120 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 3 เรื่อง หลักการและความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อ Power Point

121 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 4 เรื่อง เครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี เครื่องมือตัดสำหรับงานกลึง CNC ส่วนใหญ่จะใช้เม็ดมีดอินเสิร์ตเครื่องมือตัดสำหรับงานกัด CNC เช่น End Mill, Face Mill, ดอกสว่าน เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นอีกหลาย ๆ อย่างที่จะต้องเลือกใช้เงื่อนไขของการตัดเฉือน (Cutting Conditions) ซึ่งผู้ปฏิบัติงานยังต้องเลือกใช้ เช่น ความเร็วรอบในการตัดเฉือน (S -Spindle Speed ), ค่า อัตราป้อน (F -Feed Rate), ระยะป้อนลึกในการทำงาน (Depth of Cut) ซึ่งมีความจำเป็นที่จะต้องพิจารณาให้ เหมาะสมกับวัสดุที่ทำการขึ้นรูปชิ้นงาน 1. เครื่องมือตัดสำหรับงาน CNC 2. รหัสเม็ดมีดอินเสิร์ตและด้ามมีดกลึงสำหรับงาน CNC 3. ความเร็วรอบ อัตราป้อนเครื่องมือตัด และระยะป้อนลึกสำหรับงาน CNC 4. น้ำมันตัด (Cutting Oil) จุดประสงค์ทั่วไป เพื่อให้นักศึกษามีความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC รหัสเม็ดมีดอินเสิร์ตและด้ามมีด กลึงสำหรับงาน CNCการคำนวณ ความเร็วรอบ และอัตราป้อนสำหรับงาน CNC,น้ำมันตัดสำหรับงาน CNC จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ด้านความรู้ 1.1. บอกเครื่องมือตัดสำหรับงาน CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.2. อ่านรหัสสำหรับเม็ดมีดอินเสิร์ตงานกลึง CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.3. อ่านรหัสสำหรับด้ามมีดอินเสิร์ตงานกลึงนอก กลึงใน ได้อย่างถูกต้อง 1.4. คำนวณหาค่าความเร็วรอบของงานกลึง งานกัด และงานเจาะ CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.5. คำนวณหาค่าอัตราป้อนของงานกลึง งานกัด และงานเจาะ CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.6. บอกชนิดของน้ำมันตัด ได้อย่างถูกต้อง 1.7. บอกหน้าที่ของน้ำมันตัด ได้อย่างถูกต้อง เครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC สาระสำคัญ สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนการสอน

122 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 4 เรื่อง เครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี 2. ด้านทักษะ (ภาคปฏิบัติงาน) ใบงานที่ 4 1.1. บอกรหัสเม็ดมีดได้อย่างถูกต้อง 1.2. บอกรหัสด้ามมีดกลึง CNC ได้อย่างถูกต้อง 1.3. ประกอบเม็ดมีด Insert กับด้ามมีดกลึง CNC ได้อย่างถูกต้อง 3. ด้านคุณธรรมและจริยธรรม 3.1 เข้าเรียนตรงตามเวลา 3.2 แต่งกายตามระเบียบของสถานศึกษา 3.3 ผลงานประณีตเรียบร้อย 3.4 ส่งงานตามกำหนดเวลา 3.5 มีน้ำใจช่วยเหลือและการปฏิบัติงานร่วมกับผู้อื่น ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 2. ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยใช้คำถามให้นักศึกษาร่วมกันอภิปรายถึงเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC ด้วยการสนทนา การซักถาม ดูภาพจากสื่อออนไลน์, และ เนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับบทเรียน ขั้นสอน 1. ครูให้นักศึกษาอ่านเนื้อหาในใบความรู้และร่วมอภิปราย เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 2. ครูอธิบายโดยใช้สื่อ Power point เอกสารใบความรู้ประกอบการบรรยาย เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจ เนื้อหาสาระการเรียนรู้เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 2.1. เครื่องมือตัดสำหรับงาน CNC 2.2. รหัสเม็ดมีดอินเสิร์ตและด้ามมีดกลึงสำหรับงาน CNC ขั้นสรุป 1. สรุปความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 2. นักศึกษาทำแบบฝึกหัดเรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC จากนั้นครูและนักศึกษาร่วมกันเฉลย ตรวจคำตอบ เพื่อประเมินผลการเรียน 3. นักศึกษาปฏิบัติงานตามใบมอบงานที่ 4 เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 4. นักศึกษาทำแบบทดสอบหลังเรียน เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC กิจกรรมการเรียนการสอน (4 ชั่วโมง)

123 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 4 เรื่อง เครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอน 2. แบบประเมินผล สื่อโสตทัศน์ 1. สื่อ power Point ประกอบการสอนแผ่นที่ 4/1 – 4/37 1. คะแนนแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ 4 เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 2. คะแนนแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4 เรื่องความเร็วรอบของงานกลึง งานกัด และงานเจาะ CNC 3. คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยที่ 4 เรื่องความเร็วรอบของงานกลึง งาน 4. คะแนนใบมอบหมายงานหน่วยที่ 4 เรื่องเครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC 5. คะแนนจากแบบประเมินพฤติกรรม 1. ห้องสมุด 2. ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต เช่น https://www.google.com, http://www.bspc.ac.th เป็นต้น 1. นักศึกษาสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนเนื้อหาจากอินเตอร์เน็ตในช่วงเวลาว่าง สื่อการเรียนการสอน การวัดผลและประเมินผล แหล่งการเรียนรู้เพิ่มเติม กิจกรรมเสนอแนะ

124 วิชา โปรแกรมเอ็นซีพื้นฐาน รหัสวิชา 20102-2009 หน่วยที่ 4 เรื่อง เครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ นายสุรชัย ทันสมัย แผนกวิชาช่างกลโรงงาน วิทยาลัยการอาชีพกาญจนบุรี แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง เครื่องมือตัดที่ใช้กับเครื่องจักร CNC คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว โดยกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ 1. เครื่องมือตัดสำหรับงานกลึง CNC ชนิดใดที่ไม่นิยมนำมาใช้เป็นเครื่องมือตัด ก. High Speed Steel (HSS) ข. Cubic Boron Nitride (CBN) ค. Silicon Nitride (Si3 N4) ง. PVD Coated Carbide 2. การปาดผิวชิ้นงานควรเลือกใช้เครื่องมือตัดชนิดใด ก. ข. ค. ง. 3. ตัวอักษรใดเป็นสัญลักษณ์ของเหล็กหล่อที่ใช้กับงานเครื่องจักร CNC ก. P ข. N ค. K ง. H