E-book การพัฒนางานพยาบาลในสถานการณ์ COVID-19(ปรับปรุง)

ฝ่ า ย ก า ร พ ย า บ า ล ธันวาคม ๒๕๖๔
โ ร ง พ ย า บ า ล ว ชิ ร พ ย า บ า ล

การพยาบาล ARI
ใน ER
ICU
สถานการณ์ OR
การแพร่ Refer
ระบาดเชื้อ กุมาร
สูติกรรม
ไวรัสโควิด-19 หอผู้ป่วยแยกโรค
รพ.สนาม
Hospitel

รวบรวมโดย

รองหัวหน้าฝ่ายการพยาบาล
ด้านวิชาการและวิจัย

จัดทำโดย

ฝ่ายการพยาบาล
โรงพยาบาลวชิรพยาบาล
คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล



คำนำ

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคอุบัติใหม่ COVID-19 ทผ่ี ่านมาต้ังแต่ปี 2562 จนถึงปัจจุบัน
ฝ่ายการพยาบาล คณะแพทยศาสตร์วชริ พยาบาล มหาวทิ ยาลยั นวมนิ ทราธิราช ไดม้ กี ารพฒั นาจดั ระบบบรกิ าร
เพ่ือตอบสนองต่อปัญหาการเจบ็ ป่วยของประชาชนอย่างเร่งด่วนและทนั ท่วงที ทัง้ นี้ ฝ่ายการพยาบาลได้มีการ
ปรับเปล่ียนและเปลี่ยนแปลงงานบริการพยาบาลรูปแบบต่างๆ เพื่อให้สอดคล้องกับปัญหา เช่น การจัดพื้นที่
ให้บริการผู้ป่วยนอก ผู้ป่วยใน ห้องฉุกเฉนิ หอผปู้ ่วยแยกโรคและหออภิบาล การให้บริการฉีดวัคซีนเพ่ือให้เกิด
ความปลอดภัยกับบุคลากรและผู้ป่วยมากท่ีสุด โดยคานึงถึงมาตรฐานแห่งวิชาชีพและยึดม่ันในสิทธิผู้ป่วย
เอกสารฉบับน้ีจัดทาในรูปแบบส่ืออิเล็กทรอนิกส์เพื่อถ่ายทอดประสบการณ์ ความประทับใจในการทางาน เพ่ือ
ใช้ประโยชน์ในการศึกษาและแหล่งเรียนรู้จากการทางานจริงของผู้ปฏิบัติงานท่ีผ่านมา ด้วยความเสียสละ
มุ่งม่ัน และมีจิตสาธารณะตามปณิธานแห่งล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 6 “วชิรพยาบาลเพื่อประโยชน์สาธารณะและ
สุขภาพประชาชน”

สุดท้ายนี้ฝ่ายการพยาบาล ขอกราบขอบพระคุณ รศ.อนันต์ มโนมัยพิบูลย์ อธิการบดีมหาวิทยาลัย
ผศ.จักราวุธ มณีฤทธิ์ คณบดีคณะแพทยศาสตร์ ผศ.พรชัย เดชานุวงษ์ ผู้อานวยการโรงพยาบาล และ
ผเู้ กย่ี วขอ้ งทกุ ท่าน ท่ีให้สนบั สนนุ การทางานของฝา่ ยการพยาบาลสาเร็จลลุ ่วงไปได้ดว้ ยดี

ฝา่ ยการพยาบาล โรงพยาบาลวชพิ ยาบาล

14 ธนั วาคม 2564

สารบญั

ลำดบั เรอื่ ง หน้ำ
1. กำรพฒั นำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : ARI………………………………….. 1
2. กำรพฒั นำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : ER…………………………………... 9
3. กำรพัฒนำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : ICU…………………………………. 13
4. กำรพัฒนำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : OR………………………………….. 47
5. กำรพฒั นำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : Refer……………………………… 60
6. กำรพฒั นำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : กุมำร………………………………. 66
7. กำรพฒั นำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : สตู กิ รรม…………………………… 78
8. กำรพัฒนำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : หอผปู้ ่วยแยกโรค 2C…………. 120
9. กำรพัฒนำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : โรงพยำบำลสนำม……………… 132
10. กำรพฒั นำงำนกำรพยำบำลในสถำนกำรณ์ COVID-19 : Hospitel…………………………. 166

1

การพฒั นางานการพยาบาลในสถานการณ์ COVID-19 : ARI

2

การพฒั นา / ดาเนินการในสถานกาณ์ covid-19 ของ ARI clinic

1. การนาองคก์ ร
ผู้บริหารขององค์กร สร้างความเชื่อม่ัน ให้เกิดความมั่นใจ ความปลอดภัยภายในองค์กร รวมถึงการ

กาหนดวิสัยทัศน์ ค่านิยม การสร้างคุณค่าและการคาดหวังในผลการดาเนินงานขององค์กร โดยให้ความสาคัญ
ในการส่ือสารกับบุคลากรอย่างสม่าเสมอและชัดเจน สนับสนุนการปรับปรุงกระบวนการทางาน ส่งเสริมการ
สร้างนวัตกรรมให้เกิดความปลอดภัยทั้งของบุคลากรและผู้รับบริการ รวมทั้งการสร้างบรรยากาศเพื่อให้
บุคลากรเกิดความมนั่ ใจในการปฏิบัตงิ านสง่ ผลใหบ้ คุ ลากรมีความรกั และผูกพันต่อองค์กร สามารถปฏบิ ัตงิ านได้
อยา่ งมีประสิทธภิ าพจนเกดิ ผลลัพธ์ท่ีดีตอ่ ผู้รับบรกิ าร

2. การบริหาร/พฒั นาบคุ ลากร
เน่อื งด้วยARI clinic มีอตั รากาลังของบุคลากรที่หมุนเวยี นมาจากหลายหน่วยงาน จงึ ไดม้ กี ารออกแบบ

ระบบโดยการกาหนดแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจนของแต่ละกระบวนการทางาน การใช้หลักฐานเชิงประจักษ์
เป็นพื้นฐานในการปฏิบัติงาน ใช้ทักษะการ Coach การนิเทศโดยหลัก GROW model กากับติดตาม เช่น
การคัดกรอง การประเมินเกณฑ์สอบสวนโรค การให้ข้อมูลผู้รับบริการ การให้ความรู้เก่ียวกับการเก็บสิ่งส่งตรวจ
การซ้อมแผนCPR การซ้อมอัคคีภัย ส่งเสริมการใช้ค่านิยมขององค์กรในการปฏิบัติงาน รวมถึงมีการใช้
เครื่องมือคุณภาพ DMS ในการค้นหาปัญหา ร่วมกันหาแนวทางแก้ไขปัญหาและการจัดการปัญหารายวัน และ
3C DALI ในกระบวนการพัฒนางานอย่างต่อเนื่องส่งผลใหบ้ ุคลากรสามารถปฏิบัติงานได้ตามแนวทางท่ีกาหนด
และมคี วามพึงพอใจต่อการปฏิบัตงิ าน

3. การพัฒนาระบบบรกิ ารทางคลินกิ
บริบทของARI clinic ใหบ้ รกิ ารคัดกรองและรักษาผู้ป่วยระบบทางเดินหายใจส่วนตน้ และในผู้ปว่ ยทมี่ ี

ความเสี่ยง COVID-19 พร้อมทั้งมีการตรวจวินิจฉัย RT-PCR ดว้ ยความถูกต้องได้คณุ ภาพ ตามมาตรฐานวชิ าชีพ
โดยคานงึ ถงึ สทิ ธิผปู้ ว่ ย ผู้รับและผูใ้ ห้บรกิ ารปลอดภยั และมีความพงึ พอใจ

ARI clinic มผี ู้รับบริการเพ่มิ ขนึ้ ตามช่วงเวลาทม่ี ีการแพร่ระบาด กอ่ นการพัฒนาระบบ หนว่ ยงานใช้ระบบ
การรับบัตรคิวหน้าห้องตรวจ ซ่ึงทาให้เกิดความแออัด ได้มีการปรับเปลี่ยนโดยการใช้ระบบ IT ในการ
ลงทะเบียนเข้ามาใช้ในการจองตามชว่ งเวลา ส่งผลให้ลดความแออัดของผู้รบั บริการแต่ยังพบปัญหาของการใช้เวลา
ในการซักประวัติและคัดกรองจึงมีนโยบายขององค์กรในการปรับรูปแบบโดยการใช้ระบบ e-service ให้ผู้ป่วย
สามารถลงทะเบียนจองและลงข้อมูลในการสอบสวนโรค คัดกรองอาการเบ้ืองต้นก่อนมาโรงพยาบาล
หน่วยงานสามารถ scan QR code รวมถึงมีการเชื่อมข้อมูลเข้าระบบ e- phis สง่ ผลให้ท้ังผู้ให้และผู้รับบริการ
เกิดความสะดวกในการเข้าถึงบริการได้อย่างรวดเร็วลดระยะเวลาของกระบวนการซักประวัติ คัดกรอง
เกดิ ความพึงพอใจของท้ังผใู้ หแ้ ละผู้รบั บรกิ าร รวมถงึ ลดการ Contract ผู้ปว่ ยกลมุ่ เสีย่ ง

และในกระบวนการให้ข้อมูลเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวการเก็บน้ากวาดคอ มีข้ันตอนท่ีซับซ้อน เส่ียงการ
เกิดข้อผิดพลาดในระยะแรกมีการสอนการปฏบิ ัติตัวด้วยบุคลากรเป็นท้ังรายเดี่ยว รายกลุ่มทาใหภ้ าระงานเพิ่ม
มากขึ้นและไม่สามารถสอนได้อย่างครอบคลุม หน่วยงานจึงได้พัฒนาส่ือวิดิทัศน์การปฏิบัติตัวการเก็บน้ากวาดคอ
สง่ ผลให้ผ้รู บั บริการสามารถปฏิบัตติ ัวได้อยา่ งถกู ตอ้ ง เกิดความพึงพอใจและลดภาระงานและเวลาของบุคลากร

อีกท้ังหน่วยงานมีบุคลากรท่ีมีการผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนมาปฏิบัติหน้าท่ี ทาให้เกิดความสับสนในการ
ตดั สินใจในการแยกประเภทผู้รับบริการในการเขา้ รับการรักษา หรือมคี วามสบั สนเกี่ยวกบั แนวทางปฏิบตั ิตา่ ง ๆ
ทาให้เสี่ยงต่อการเกิดข้อผิดพลาดขึ้นได้ เพ่ือความเข้าใจไปในทิศทางเดียวกัน ทางห้องตรวจไข้หวัดจึงได้จัดทา
แนวทางในการปฏิบัตติ า่ ง ๆ

3

สิ่งเหล่าน้ีทาให้หน่วยงานปฏิบัติงานได้สอดคล้องกับบริบท สามารถนาไปปฏิบัติได้จริง ส่งเสริม
การทางานระหว่างสหวิชาชีพ ผู้ป่วยได้รับการพยาบาลท่ีมีคุณภาพ สามารถดูแลจัดการตนเอง เข้าถึงบริการ
ไดอ้ ย่างต่อเนื่อง

4.การป้องกนั และควบคุมการติดเชือ้
ARI clinic เป็นหน่วยงานท่ีรับผู้รับบรกิ ารกล่มุ เสี่ยง Covid-19 ในการคัดกรอง การปอ้ งกนั การติดเชื้อ

ของบุคลากรเปน็ สิ่งสาคัญ ได้มีกระบวนการของการจัดเตรียมอุปกรณ์ PPE อย่างเพยี งพอ และการสอน ชีแ้ นะ
ฝึกการใช้PPE ทีถูกต้องส่งผลให้บุคลากรสามารถปฏิบัติตัวได้ตามแนวทางของการป้องกันการติดเชื้อ และ
บคุ ลากรไม่เกิดการติดเช้อื Covid – 19 จากการปฏิบัตงิ าน

ในส่วนของผู้รับบริการได้มีการแบ่งแยกจุดพักคอยระหว่างรอตรวจท่ีชัดเจนเพ่ือไม่ให้มีการปนเปื้อน
ของผู้ป่วยท่ีมีความเสี่ยงสูง และเสี่ยงต่า และได้รับการสนับสนุนจากผู้บริหารในการจัดทาห้อง NEGATIVE
pressure เพือ่ ใหเ้ กดิ ความปลอดภยั สูงสุด

มีการออกแบบระบบและแนวทางการเคลือ่ นย้ายผู้ป่วย Covid-19 อยา่ งชดั เจน มกี ารประสานอยา่ งมี
ประสิทธิภาพ รวมถงึ บคุ ลากรสามารถปฏิบตั ิได้อยา่ งถูกต้อง

5.การประสานความร่วมมือการทางานกับองค์กรหน่วยงานภายนอก หรือการพัฒนานวัตกรรม
ARI clinic เป็นหน่วยงานท่ีมีความจาเป็นต้องประสานกับหน่วยงานท้ังภายในและภายนอก และ

องคก์ รหน่วยงานต่าง ๆ โดยแบง่ เปน็
5.1 หน่วยงานภายในโรงพยาบาล ARI clinic มีการประสานงานกับหน่วยงาน ท้งั รับและส่งต่อผู้ป่วย

การประสานเพ่ือรับยา หรือติดตามการรักษาต่อเน่ือง การรับยาโรคประจาตัวให้กับผู้ป่วย การส่งต่อผู้ป่วย
เป็นผปู้ ว่ ยใน

5.2 หน่วยงานนอกโรงพยาบาล เชน่ ข้าวสารพาเลซ โรงพยาบาลสนาม หรือมกี ารสง่ ตวั มาจากศนู ย์
สาธารณสขุ รวมทงั้ มีการตดิ ต่อประสานงานเพือ่ ตรวจผู้ป่วยกอ่ นการรักษานอกโรงพยาบาล

5.3 การออกหนว่ ยเคลื่อนท่ีไปยังแหลง่ ระบาด ตามนโยบายของผ้บู ริหาร

4

การพฒั นานวัตกรรม
หนว่ ยงานค้นหาปัญหาเกย่ี วกับระบบรวมท้ังความเสยี่ งภายในหน่วยงาน ซึง่ ปัญหาที่พบไดแ้ ก่

นวตั กรรมที่ 1. การพฒั นาระบบการเข้าถึงบรกิ าร
ระบบการเข้าถึงในการลงทะเบยี นที่มปี รมิ าณผ้รู บั บริการที่มากขน้ึ และแออดั

PDSA 1.ในระยะแรก หน่วยงานแก้ไขปญั หาโดยการแบ่งแยกกลุม่ ผู้ป่วยโดยจัดโซนเปน็ กลุ่มพักคอย
ผปู้ ว่ ย โดยใชอ้ ปุ กรณข์ งึ กน้ั ระหว่างผู้ปว่ ยทีเ่ ปน็ กลุ่มเสี่ยง กับผู้ปว่ ยทม่ี าตรวจรกั ษาปกติ โดยแบง่ แยกช่อง
ทางเดนิ ให้เปน็ สดั สว่ น แตร่ ะหวา่ งทีน่ ่ังคอยผรู้ บั บริการยังเกิดความวติ กกังวล ไม่ม่นั ใจในการแพร่กระจายของ
เช้อื โรค

PDSA 2. ปรบั เปลี่ยนโดยใชร้ ะบบQR CODE ลงทะเบียน ONLINE พร้อมจากดั จานวนผูร้ บั บรกิ ารใน
แตล่ ะชว่ งเวลาท่ที าการลงทะเบียน ทาใหค้ วามแออดั ของการรอคอยรับบริการลดน้อยลง ลดความวติ กกงั วลใน
การรอคอยเพ่ือเขา้ รบั บรกิ ารลดลง

นวัตกรรมท่ี 2 สื่อการคัดแยกกลมุ่ ผู้รบั บรกิ ารด้วย VSM
กลมุ่ ผรู้ บั บริการมหี ลายกลมุ่ ผปู้ ว่ ยไขห้ วัด เตรียมความพร้อมเพือ่ ผ่าตดั กลมุ่ ผปู้ ว่ ยกลมุ่ เสีย่ งสมั ผัสเช้ือ COVID
กลุ่มผ้ปู ว่ ยที่รบั เชอ่ื COVID-19 ผูป้ ่วยตรวจเพอื่ เดินทาง ปญั หาท่พี บคอื ทาใหก้ ารลงสิทธิในการเขา้ ตรวจรักษา
ที่แตกต่างกัน ทาใหเ้ กิดความสบั สนในการแยกห้องเพื่อรอคอยตรวจ และลงบันทกึ ค่าใช้จา่ ย

PDSA1.ในระยะแรกเราใช้การส่ือสารโดยใช้สติก๊ เกอร์ตดิ ในรายท่เี ปน็ ARI และ PUI

แยกกลมุ่ ผ้ปู ่ วย

PDSA2.เมื่อมกี ารระบาดมากขึน้ และกลุ่มทีม่ ารับการตรวจมากข้นึ ทาให้ปัญหาในการแยกกลมุ่ ผู้ป่วย
ในการรอตรวจ ทาให้หน่วยงาน จดั ทาสญั ลกั ษณ์เพื่อเป็นการสื่อสารภายในหน่วยงานเพ่มิ มากข้นึ

5
นวัตกรรมที่ 3 การจดั โซนพื้นที่ในการรอรับบริการ
PDSA 1 การระบาดในระยะแรก การแบ่งที่นงั่ รอตรวจ ห้องตรวจ ยังมีพนื้ ที่จากนั อปุ กรณส์ าหรับ
ความปลอดภยั ยงั มีไมเ่ พียงพอสาหรับการตรวจรักษา หอ้ งตรวจไข้หวดั ใชฉ้ ากกั้นและขึงเส้นสาหรบั แบง่ แยก

ช่องทางเดิน

PDSA2 หอ้ งตรวจไข้หวัดพัฒนาปรบั ปรุงพืน้ ที่ในการจัดแบง่ แยกผูป้ ว่ ย พร้อมท้ังพื้นที่ในการตรวจ
รักษาทีป่ ลอดภยั โดยมหี อ้ ง Negative pressure ในการรอตรวจและรับการรกั ษา เพม่ิ ความพึงพอใจใหก้ ับ
ผู้รับบริการมากขนึ้

นวัตกรรมท่ี 4. การพฒั นากระบวนการใหข้ ้อมูลส่ือการสอน การปฏิบัติตวั การเก็บน้ากวาดคอ
ปญั หา มีขนั้ ตอนท่ีซับซ้อน เส่ียงการเกดิ ข้อผิดพลาด

PDSA1 ในระยะแรกทเ่ี ริ่มมกี ารแพร่ระบาด จานวนผู้รับบรกิ ารยงั ไม่มาก ทาให้สามารถใหข้ ้อมูล
ความรู้กบั ผรู้ ับบริการเป็นรายบุคคลได้

PDSA 2 ในช่วงการเพิ่มการแพรร่ ะบาดที่มากขึน้ การสอนเป็นรายบุคคล สง่ ผลใหร้ ะยะเวลาการรอ
คอยเพ่ือเขา้ ตรวจนานขึ้น หนว่ ยงานปรับปรงุ รูปแบบเคร่ืองมือในการสอนโดยการสอนเป็นรายกลุ่ม

6

PDSA 3 จากการสอนเป็นรายกลมุ่ ปญั หาที่พบคือกลุ่มผรู้ บั บรกิ ารมีหลายชว่ งอายุ การรับรูค้ วามเข้าใจ
แตกตา่ งกัน ยังคงพบความผดิ พลาดในการเกบ็ นา้ กวาดคอ จึงปรับเปลยี่ นรปู แบบมาเป็นการสแกน QR code

PDSA 4 เมื่อเปลี่ยนเป็นการให้ความรู้ทาง QR Code ห้องตรวจยังคงพบปัญหาคือผู้รับบริการ
บางท่านไม่มีอุปกรณ์ส่ือสาร ไม่สามารถรับชมข้ันตอนการปฏิบัติตัวได้ จึงได้จัดทาเป็นรูปแบบวีดิทัศน์ ซ่ึงจาก
การประเมนิ ผลผรู้ บั บรกิ ารใหค้ วามพงึ พอใจสูงสุด

นวตั กรรม 5. กระบวนการการจัดการปัญหา
บุคลากรทีม่ าปฏบิ ตั ิงาน หมุนเวยี นกันมาในแต่ละเดือน มีท้งั บุคลากรใหม่ท่ยี งั ไมเ่ คยมาปฏิบตั งิ าน ทาให้
การส่ือสารภายในหนว่ ยงานเกดิ ความคลาดเคลื่อนได้

PDSA๑ ในระยะแรกเราสอ่ื สารแกป้ ญั หารายวัน ทางหน่วยงานไดจ้ ดั ทา Standard work และ
แนวทางในการปฏิบตั ิงาน เพื่อให้ปฏบิ ัติไปในทศิ ทางเดียวกัน รวมทง้ั มกี ารประชมุ DMS เพือ่ ร่วมกนั แก้ไข
ปญั หาภายในหน่วยงาน

7

PDSA2 เมอื่ เกิดปัญหาขึ้นเราจึงนามาวิเคราะห์เพือ่ ทาการแกป้ ญั หาในเชิงระบบ โดยจัดให้มกี าร
ประชุม DMS เพื่อร่วมกนั แก้ไขท่ีพบ รวมทั้งมีการร่วมประชุมกับภายนอกหน่วยงานเพ่ือรว่ มกนั หาแนวทางแก้ไข

นวัตกรรม 6.การรับผลการตรวจ
PDSA1 ระยะแรกผรู้ บั บรกิ ารยังมีปริมาณน้อย การแจ้งผลการตรวจยังสามารถแจ้งทาง EMAIL ได้
PDSA2 เมอ่ื ผู้รับบรกิ ารมจี านวนมากข้นึ ทาให้การสง่ ผลการตรวจล่าช้า หนว่ ยงานปรบั รปู แบบการรับ
ผลโดยสามารถดไู ดโ้ ดยอุปกรณ์สือ่ สารทผ่ี รู้ บั บริการลงทะเบียนมา หรือสามารถมารับบริการในรายท่ีไมม่ ี
อปุ กรณ์ส่ือสารซึ่งเป็นส่วนนอ้ ย ทาให้ผู้รบั บริการรบั ผลได้รวดเร็วขึน้

8

9

การพฒั นางานการพยาบาลในสถานการณ์ COVID-19 : ER

10

แนวทางการดแู ลผู้ป่วย Covid – 19 ที่ตกึ เวชศาสตร์ฉุกเฉิน

เป้าหมาย (Purpose) ผู้ป่วย Covid – 19 ได้รับการดูแลรักษาอย่างรวดเร็ว ปลอดภัยและ
ลดการแพรก่ ระจายเชือ้ สู่ผปู้ ่วยและบุคลากรทางการแพทย์

กระบวนการ (Process)
การเตรียมความพรอ้ ม

- ด้านการบรหิ ารอตั รากาลัง และเตรยี มความพรอ้ มของบุคลากร
- การบริหารจดั การพ้นื ท่ี
- การบรหิ ารอุปกรณป์ อ้ งกันการแพรก่ ระจาย เคร่อื งมือ
- การสร้างแนวทางปฏบิ ตั ใิ นการดูแลผปู้ ว่ ย และการประยุกตใ์ ชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศในการทางาน

Structure Process Outcome ภาพประกอบ
Staff
- PPE Training - บุคลากรทางการพยาบาล

- การบริหารอัตรากาลัง ไ ด้ รั บ ก า ร ส อ บ

- Training and nursing การใส่ PPE 100%

education

- การซอ้ มแผน - บุ ค ล า ก ร เ ข้ า ร่ ว ม

- CPR Covid-19 การซ้อมแผน 80%

- Trauma PUI/

Covid-19

- Pediatric

Covid-19

- Violence

Covid-19 - บุคลากรตึกเวชศาสตร์
- การให้วัคซนี บุคลากร ฉุ ก เ ฉิ น ไ ด้ รั บ วั ค ซี น
ทางการแพทย์ 100%
- การปฏบิ ัตติ าม - อัตราการติดเช้ือของ
มาตรการ DMHT บุคลากรตึกเวชศาสตร์

ฉุ ก เ ฉิ น จ า ก ก า ร

ป ฏิ บั ติ ง า น น้ อ ย ก ว่ า

10%

- อตั ราบุคลากรปฏิบัติตาม

มาตรการ DMHT 100%

11

Structure Process Outcome ภาพประกอบ
Structure
- Modified negative - ค่าแรงดันลบของห้อง
pressure ใ ห้ ค่ า แ ร ง ดั น น้ อ ย ก ว่ า
- NMU Modular -2.5 บาร์ขึ้นไป ทกุ เวร
- Negative Pressure - อัตราผู้ป่วย PUI ได้รับ
Tent การรักษาในห้องแรงดัน
- Resuscitation Room ลบ 100%
- ตดิ ตัง้ ระบบระบาย
อากาศภายในตึกเวช
ศาสตรฉ์ กุ เฉิน

System - DMS: Daily
Management System - จานวนผปู้ ว่ ยคงค้างท่ี
- รายงานสถติ แิ ละความ ER = 0
ตอ้ งการเตียงของผปู้ ่วย - LOS ผ้ปู ว่ ย Covid-19
Covid19 แบบ Real- ที่ ER น้อยกว่า
time ผา่ นระบบ google 4 ชั่วโมง
sheet เพื่อการบริหาร
จัดการได้อยา่ งรวดเร็ว
และเหมาะสม
- Triage protocol: Full
PPE, Triage with
zoning, Telephone
call Triage
- แบบรายงานผูป้ ว่ ย โรค
ตดิ เชือ้ ไวรสั โคโรนา
2019 (Novelcolona
3)
- แนวทางปฏบิ ัติการดแู ล - การปฏิบัติตามแนวทาง
ผู้ป่วย PUI/ Covid-19 มากกวา่ 90%
- Standing order
- แนวทางการ SWAB
Covid-19, ATK
- แนวทางการสง่ LAB

12

Structure Process Outcome ภาพประกอบ
Supply
- CPR protocol: Full

PPE, ET Tube with

RSI, Close suction

Chest compression/

LUCUS

- แนวปฏิบัติการดแู ล

ผูป้ ว่ ย Covid-19

และครอบครัวที่

ตึกเวชศาสตร์ฉกุ เฉนิ

- แนว Palliative Care

- แนวทางการรบั ย้ายผ้ปู ว่ ย

จาก Home Isolation

- แนวทางการรกั ษา

เฉพาะโรค (STEMI,

Trauma, Stroke Fast

track, obstetric,

pediatric)

- Violence covid

protocol

- แนวทางปฏิบัติการ

จดั การศพในผปู้ ว่ ย

Covid – 19

- Safty transportation - อบุ ัติการณ์การ

by negative cabin เคลือ่ นยา้ ยผู้ปว่ ย = 0

(CT, Admit, OR)

- จั ด ห า อุ ป ก ร ณ์ ใ ห้ ความเพียงพอพร้อมใช้

เพียงพอ ต่อการใช้งาน เช่น ของอุปกรณ์มากกว่า

รถทาหัตถการ, วิทยุส่ือสาร, 90%

อุปกรณ,์ monitor

- จัดหาอุปกรณ์ PPE ให้

เพียงพอตอ่ การใช้งาน

- NCHF

- LUCUS

13

การพฒั นางานการพยาบาลในสถานการณ์ COVID-19 : ICU

14

หออภบิ าลแยกโรค (covid ICU)

แนวทางปฏบิ ัติในการดแู ลผู้ปว่ ยวกิ ฤต ในสถานการณก์ ารระบาด ของ covid-19
โดยมวี ัตถุประสงค์

1. ใหก้ ารดูแลด้านเวชบาบดั วกิ ฤตแกผ่ ปู้ ่วย covid-19 ได้อยา่ งเหมาะสมตามศักยภาพของ โรงพยาบาล
2. คานงึ ถงึ ความปลอดภัยของผู้ป่วยแพทย์พยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์
3. 2P Safety Goals

4. ใชท้ รัพยากรทางการแพทย์อย่างสมเหตผุ ลในสถานการณ์การระบาด covid-19

15

5. แนวทางปฏบิ ตั ิในการดูแลผู้ปว่ ยวกิ ฤตใิ นสถานการณ์การระบาด covid-19 เชน่
4.1 แนวทางการปฏบิ ัติการรับผูป้ ่วยในหออภิบาลแยกโรค

ผปู้ ว่ ยเคลอ่ื นยา้ ยจากward/ER/Clinic ARI

16
4.2 Flow oxygen therapy in patient with COVID-19 Pneumonia

17
การเตรยี มความพร้อมในการดแู ลผปู้ ่วยวกิ ฤติในสถานการณก์ ารระบาดของ covid-19

1. การเตรียมข้นั พืน้ ฐานดา้ นความปลอดภัยของบคุ ลากร
1.1หน่วยงานตอ้ งมีกระบวนการอตั ราการทาความสะอาดมืออย่างถกู ต้อง มากกว่าร้อยละ 80 อยา่ ง
ตอ่ เน่อื ง

1.2หน่วยงานต้องมีกระบวนการ ใชอ้ ุปกรณป์ ้องกนั สว่ นบุคคล Personal protective equipment
(PPE) อยา่ งถูกต้อง

18
1.3บคุ ลากรปฏิบตั ติ ามมาตรฐานการปอ้ งกันโรค คือ Social distancing Mask และ hand hygiene

19
2. ด้านการเตรียมบุคลากรให้มีสมรรถนะในการดแู ลผู้ปว่ ยวิกฤติในสถานการณ์การระบาดของ covid 19

โดยบุคลากรจะต้องสามารถดูแลผู้ปว่ ยวิกฤตโดยเฉพาะด้านระบบทางเดินหายใจ การป้องกนั การติดเชื้อ
ควรเลือกผ้ทู ี่ไมม่ ีความเสย่ี งต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนรนุ แรง หากเกิด การติดเชื้อขึ้นในผปู้ ฏิบัตงิ าน
2.1จัดการเรียนการสอน และสาธิตการใชอ้ ุปกรณ์ เคร่ืองมือต่างๆจากผูเ้ ชย่ี วชาญใหแ้ ก่บุคลากรทกุ

ระดับทป่ี ฏิบตั ิงานดแู ลผปู้ ว่ ย covid 19

ทีมเคร่ืองมือแพทย์สอนและสาธิตการใช้เคร่อื งมอื ทจี่ าเปน็

ผศ.นพ.อนแุ สง จิตสมเกษม สาธติ วิธกี ารใช้ PAPR

20
แพทย์ผเู้ ชี่ยวชาญทางด้าน Critical care สอนและสาธิตการดแู ลผ้ปู ่วยวกิ ฤต

21

2.2 ประสานความร่วมมือกบั คณะพยาบาลศาสตร์เก้อื การณุ ย์จัดอบรมการพยาบาลผู้ป่วยวิกฤตระยะสั้น
1 เดือน

22
2.3 มโี ครงการเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการดูแลผู้ปว่ ยในหออภิบาล (Transformative nursing in
IICU : เปิดใจรบั เปดิ ใจร้)ู

จดั ทา VDO สอนและสาธิตการใชน้ วัตกรรม
คดิ คน้ และประดษิ ฐโ์ ดยท่านอธกิ ารบดี (รศ.นพ.อนนั ต์ มโนมัยพิบูลยแ์ ละทีมงาน)

23
2.4 คดั เลอื กบคุ ลากรพยาบาล ICU ต่างๆ มาปฏบิ ตั ิงานที่ covid ICU

3. ด้านสถานท่ี ระบบบริหาร ICUมกี ารจดั สรรเขตพนื้ ที่ไว้สาหรบั ผปู้ ่วยที่เหมาะสม กับสภาวะ ของ
ผ้ปู ว่ ย มี covid ICU แยกต่างหาก โดยเปน็ ห้องแยกโรค ท่รี องรับการป้องกันการติดเชื้อ ทีแ่ พร่กระจาย ทาง
อากาศในลักษณะ ละอองฝอยขนาดเล็ก (Aerosol) เปน็ ห้องที่ มีความดันอากาศเปน็ ลบเทยี บกับ ภายนอก

Anteroom
ICU

NURSE STATION
Anteroom

24
4. จดั ระยะหา่ งของเตียงผปู้ ว่ ยห่างกนั อย่างนอ้ ย 1.5 เมตร

≥1.5 เมตร

แนวทางปฏิบัตใิ นการดูแลผู้ปว่ ยวกิ ฤต COVID-19
1. ถ้าไม่ได้ใส่ endotracheal tube หรือ tracheostomy ให้สวม surgical mask ใหผ้ ู้ปว่ ย ตลอดเวลา
เพอ่ื สามารถควบคมุ ละอองฝอยได้
2. ให้ผู้ป่วยนอนรกั ษาในห้อง AIIR หรอื modified AIIR ( Airborne Infection isolation Room)

25
3. การใส่หรือถอด เคร่ืองชว่ ยหายใจซึ่งเป็นหตั ถการทส่ี รา้ งละอองฝอยเป็นจานวนมาก ต้องปฏบิ ัติตาม ที่

วสิ ัญญีแพทย์ ได้จัดอบรม วธิ กี ารปฏิบตั ิ อยา่ งเคร่งครัด หา้ มใช้ T- piece แต่ใหใ้ ช้ ventilator support
แทน
4. กรณกี าร ให้ออกซิเจนบาบัด หากเป็น high flow nasal cannular ให้ใช้ surgical mask ปิดปากจมูก
ผ้ปู ว่ ย

5. การเลอื กเคร่ืองใหค้ วามชน้ื แก่ทางเดนิ หายใจใช้ชดุ disposable heated humidifier หรอื heat
moisture exchang (HME)

6. เคร่ืองช่วยหายใจ ใส่ filter ท่ี expiratory valve (HEPA filter)
7. ถา้ จาเปน็ ตอ้ งเปลยี่ นเคร่ืองช่วยหายใจ ตอ้ งปิดเคร่ือง ventilator และclamp สายท่ตี อ่ ไป ท่อช่วยหายใจ

ของผู้ป่วยเพ่ือไมใ่ หเ้ กดิ การสร้างละอองฝอย
8. เครือ่ งช่วยหายใจ เปน็ ระบบ heat humidification
9. บคุ ลากรทางการแพทย์ ประจาหออภบิ าลให้จากดั จานวนบุคลากรและชว่ งเวลาทางานในหอ้ ง ผปู้ ่วย

เท่าที่จะเปน็ และ สวมใส่ PPE ใหถ้ กู ต้อง

26
10. ไม่อนุญาตใหญ้ าตเิ ขา้ เย่ียมโดยตรง

27

COVID ICU คือ ICU ท่สี ามารถรองรบั critical Case ผู้ปว่ ย covid ได้ โดยมี 2 องคป์ ระกอบ
1. สมรรถนะห้องเป็น ICU มีความพร้อมเรอ่ื งระบบอปุ กรณ์ Monitor ventilator Pipeline ต่างๆ

ventilator Monitor

Pipeline

Infusion pump

Syringe pump

2. สภาพแวดล้อมสมรรถนะป้องกันการแพรก่ ระจายเชือ้ ทางละอองฝอยไดแ้ ก่
2.1 หอ้ งผปู้ ว่ ยมีความดันอากาศเปน็ ลบเทียบกับภายนอก

28

2.2 มี anteroom แบบรวม

2.3 ระบบการกรองอากาศที่มี HEPA filterและมที ิศทางการไหลของอากาศจากบุคลากร
ทางการแพทย์ ไปยงั เตยี งผปู้ ว่ ย โดยอากาศทเี่ ข้าห้องผปู้ ่วยเปน็ อากาศ สะอาดผา่ นตวั กรอง HEPA filter
(0.3micron)ส่วนอากาศท่ีออกจากห้องผูป้ ่วยจะไหลออกทางชอ่ งทางท่ีกาหนด เทา่ น้นั ท่ีกรอง ดว้ ย HEPA filter
อีกคร้ังก่อนนาไปทิ้งภายนอก

2.4 Nursa Station มีความปลอดภยั

29

2.5 เส้นทาง เขา้ ออกของผู้ป่วยและบุคลากร เส้นทาง เขา้ ของพัสดุ หรือเส้นทางขนย้ายขยะ
มกี ารกาหนดไว้ชดั เจน ในลักษณะทลี่ ดความเสี่ยงในการปนเป้อื นและการแพรก่ ระจายของเชือ้ โรค

ทางเข้า-ออกของบุคลากร
และของสะอาด
ทางเข้า-ออก
ของผู้ป่ วยและ
ของสกปรก

30

Criteria of COVID ICU
1. ความดันลบของหอ้ งICU ไม่น้อยกวา่ - 5 pascal และมหี อ้ ง anteroom ไมน่ ้อยกวา่

- 2.5 pascal อตั ราการหมนุ เวยี นอากาศในหอ้ งไม่น้อยกว่าสิบสองเท่าของปริมาตรห้องตอ่ ช่วั โมง
(12 ACH :Air Change Per Hour)

2. การเติมอากาศจากภายนอกเข้ามาไมน่ อ้ ยกวา่ สองเทา่ ของปรมิ าตรหอ้ งต่อชว่ั โมง (2ACH)
3. ระบบ ลมระบบปรบั อากาศและระบบระบายอากาศแยกจากพืน้ ทอี่ ่นื
4. อากาศออกจากห้องผ่านท่อระบายอากาศทง้ิ เทา่ นน้ั
5. อากาศออกจากห้องผ่านท่อระบายอากาศทงิ้ เท่านัน้ โดยไหลผา่ น HEPA filter
( high efficiency particulate air)

กิจกรรมการพยาบาลผู้ป่วย COVID-19 ใน ICU
แรกรับ

31

การรักษาพยาบาล

32

33

การ PRONE Position

34

35

หลังจากใหก้ ารพยาบาลผู้ป่วย

36

Complication Prone Position

37

ทางหนว่ ยงานจงึ ได้ทบทวนความเส่ยี งท่เี กิดขึ้นจึงได้คดิ ค้นนวตั กรรมเพื่อปอ้ งกนั การเกิดแผลกดทบั จากการ
PRONE Position

INNOVATION

38

สถิตหิ ตั ถการสาคญั ใน COVID ICU

39

Palliative care in COVID ICU

40

41

ผู้ปว่ ยสามารถกลับบา้ นได้

42
ปญั หาและอุปสรรค
1. อัตรากาลังบุคลากรไมเ่ พียงพอตอ่ ภาระงาน โดยเปิดให้บรกิ าร COVID ICU จานวน 20 เตียง แต่มีบุคลากร
พยาบาลเพยี ง 20 คน
การแก้ไข ฝา่ ยการพยาบาลมีนโยบายให้บุคลากรพยาบาลทปี่ ฏิบตั ิงานใน ICU และ Semi ICU อาสาสมคั รมาช่วย
ปฏบิ ตั ิงานใน COVID ICU ได้จานวนบุคลากรพยาบาลมาปฏิบตั ิงานท้งั หมด 64 คน

2. จานวน PAPR ไมเ่ พียงพอต่อการใช้งาน
การแก้ไข อธิการบดีและผูบ้ ริหารคณะแพทยศาสตรว์ ชริ พยาบาล ไดค้ ิดค้นประดิษฐ์นวัตกรรม และไดน้ าไป
ตรวจสอบประสิทธิภาพทป่ี ระเทศสหรฐั อเมริกา นามาใช้ในการปฏบิ ตั งิ าน เพื่อใหบ้ ุคลากรทุกคนท่ีปฏิบตั งิ านดแู ล
ผู้ป่วย COVID-19 จานวนทัง้ หมด 300 ชดุ

43

3. ไม่มีสถานที่ทาความสะอาดอปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นการดแู ลผูป้ ่วย COVID หลังจากทาความสะอาดแลว้ จะได้นากลบั มา
ใชไ้ ด้
การแก้ไข ผู้บริหารคณะแพทยศาสตรว์ ชริ พยาบาล (รองคณบดี ผศ.นพ.อนแุ สง จติ สมเกษม) ไดจ้ ดั สถานท่ีลาน
เอนกประสงค์ ตึกสูติกรรมชัน้ 5 จดั เป็นสถานท่ีทาความสะอาดอุปกรณ์

44

4. Battery ของ PAPR หมดขณะเขา้ ไปให้การดูแลผปู้ ว่ ย ทาใหบ้ คุ ลากรเกิดความวติ กกังวลเกี่ยวกบั
ความปลอดภัย
การแก้ไข อธกิ ารบดีและผูบ้ ริหารคณะแพทยศาสตรว์ ชิรพยาบาล ได้จดั ซอ้ื Battery (Power bank) ขนาด
30,000 mAh จานวน 200 เคร่อื ง และ ขนาด 20,000 mAh จานวน 60 เครือ่ ง ซึ่งสามารถใชง้ านได้นาน
ประมาณ 5-7 ช่วั โมง

Power bank
ขนาด

20,000 mAh
Power bank

ขนาด
30,000 mAh

45

5. เขม็ ขดั ทีใ่ ช้กบั PAPR ขาดและแหง้ ไม่ทันต่อการใช้งาน
การแก้ไข อธิการบดี ไดจ้ ัดซ้ือเข็มขดั ท่ีงา่ ยต่อการทาความสะอาด และทนทานต่อการใช้งาน จานวน 400 เสน้

46