คู่มือวิทยาศาสตร์พลังสิบ ของเล่นของใช้

ค ำชี้แจง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี(สสวท.) ได้ด าเนินการพัฒนากิจกรรม วิทยาศาสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เพื่อให้โรงเรียนในโครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมส่งเสริมประสบการณ์วิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยีตามแนวทางของ สสวท. คณะท างานจึงได้จัดท า คู่มือครูรำยวิชำเพิ่มเติมวิทยำศำสตร์ พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1 ภำคเรียนที่ 1 นี้ส าหรับให้ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องน ากิจกรรมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ไปใช้ขยายผลยังกลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล คู่มือครูรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 ในธีมของเล่นของใช้ ประกอบด้วย 4 หน่วยการเรียนรู้ แบ่งออกเป็น 16 กิจกรรม ที่มีความต่อเนื่องและเชื่อมโยงกัน โดยใช้เวลา ในการจัดกิจกรรม 40 ชั่วโมง ดังนี้ ที่ ชื่อหน่วย ชื่อกิจกรรม เวลำ (ชั่วโมง) 1. ท่องโลกของเล่น กิจกรรมที่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ กิจกรรมที่ 1.2 สงสัยใคร่รู้ 6 2. เครื่องกลอย่างง่าย กับของเล่นของใช้ กิจกรรมที่ 2.1 ปรับแต่งตามใจฉัน กิจกรรมที่ 2.2 เฟืองแสนกล กิจกรรมที่ 2.3 รอกแสนสะดวก กิจกรรมที่ 2.4 ล้อและเพลาแสนสบาย กิจกรรมที่ 2.5 ชิมลางวางแผนและออกแบบ 12 3. ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ อย่างง่ายกับของเล่นของใช้ กิจกรรมที่ 3.1 วงจรไฟฟ้าอย่างง่าย กิจกรรมที่ 3.2 ตัวต้านทานกับปริมาณทางไฟฟ้า กิจกรรมที่ 3.3 ท านายทายกราฟ กิจกรรมที่ 3.4 พัดลมหรรษา 12 4. ของเล่นของใช้ในชุมชนกับ วิถีชีวิตในท้องถิ่น กิจกรรมที่ 4.1 ระบุปัญหาของเล่นของใช้ในชุมชน กิจกรรมที่ 4.2 รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ การพัฒนาของเล่นของใช้ กิจกรรมที่ 4.3 ออกแบบของเล่นของใช้ กิจกรรมที่ 4.4 วางแผนและสร้างของเล่นของใช้ กิจกรรมที่ 4.5 ทดสอบของเล่นของใช้ กิจกรรมที่ 4.6 น าเสนอการพัฒนาของเล่นของใช้ 10

ในแต่ละหน่วยการเรียนรู้ประกอบด้วยขอบเขตการเรียนรู้ โครงสร้างหน่วยการเรียนรู้และเวลาเรียน ล าดับการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ระบุจุดประสงค์การเรียนรู้ที่สะท้อนถึงสมรรถนะที่คาดหวัง ของผู้มีความสนใจพิเศษทางด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี คุณลักษณะอันพึงประสงค์หรือ จิตวิทยาศาสตร์ เวลา วัสดุอุปกรณ์สื่อและแหล่งเรียนรู้ ข้อเสนอแนะส าหรับครู แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล เกณฑ์การวัดและประเมินผล กิจกรรมพร้อมแนวค าตอบในใบแบบบันทึกกิจกรรม ใบงานและใบความรู้ (ถ้ามี) นอกจากนี้เพื่อให้ครูผู้สอน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ในโรงเรียนในโครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ สามารถจัดกิจกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น คณะท างานจึงจัดท า เอกสำรกิจกรรมรำยวิชำเพิ่มเติม วิทยำศำสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1 ภำคเรียนที่ 1 ซึ่งใช้ควบคู่กับคู่มือครู เพื่อให้ผู้ที่เกี่ยวข้อง เช่น วิทยากรแกนน า ครูในโรงเรียนศูนย์ขยายผล ครูในโรงเรียนเครือข่าย น าไปใช้ประกอบการอบรมขยายผล หรือ ครูผู้สอนน าไปประยุกต์ใช้ในห้องเรียน สสวท. หวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือครูรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่เกี่ยวข้องในการน ากิจกรรมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษา ตอนต้น ไปใช้ขยายผล และครูผู้สอนสามารถจัดกิจกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ คณะท างานพัฒนากิจกรรมวิทยาศาสตร์พลังสิบระดับมัธยมศึกษาตอนต้น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สารบญั หน้า ข้อแนะนําทั่วไปในการใช้คู่มอครืูรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ก หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ท่องโลกของเลน่ 1 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 ของเล่นน่ารู้ กิจกรรมท 1.1 ี่ของเล่นน่ารู้ 3 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 สงสัยใคร่รู้ กิจกรรมท 1.2 ี่สงสัยใคร่รู้ 64 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เครื่องกลอย่างงายก่ ับของเลนของใช ่ ้ 81 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เครื่องกลอย่างง่ายในชีวิตประจําวัน กิจกรรมท 2.1 ี่ปรับแต่งตามใจฉัน 83 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 เฟองื กิจกรรมท 2.2 ี่เฟืองแสนกล 103 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 รอกและระบบรอก กิจกรรมท 2.3 ี่รอกแสนสะดวก 123 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 ลอและเพลา้ กิจกรรมท 2.4 ี่ล้อและเพลาแสนสบาย 138 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 วางแผนและออกแบบของเล่นของใช้ กิจกรรมท 2.5 ี่ชิมลางวางแผนและออกแบบ 170 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 ไฟฟาและอ้ ิเล็กทรอนิกส์อย่างง่ายกับของเล่นของใช้ 181 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 วงจรไฟฟ้าอย่างง่าย กิจกรรมท 3.1 ี่วงจรไฟฟ้าอย่างง่าย 183 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อปกรณุ์อิเล็กทรอนิกส์กับปริมาณทางไฟฟ้า กิจกรรมท 3.2 ี่ตัวต้านทานกับปริมาณทางไฟฟ้า กิจกรรมท 3.3 ี่ทํานายทายกราฟ 235 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 สร้างของเล่นของใช้อย่างง่ายด้วยไฟฟ้าและ อิเล็กทรอนิกส์ กิจกรรมท 3.4 ี่พัดลมหรรษา 272

สารบญั (ต่อ) หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ของเลนของใช ่ ้ในชุมชนกับวิถีชีวิตในท้องถิ่น 299 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 สารวจของเลํ ่นของใช้ในชุมชน 302 กิจกรรมท 4.1 ี่ระบุปัญหาของเล่นของใช้ในชุมชน กิจกรรมท 4.2 ี่รวบรวมข้อมลทูี่เกี่ยวข้องกับการพัฒนา ของเล่นของใช้ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 การพัฒนาของเล่นของใช้ กิจกรรมท 4.3 ี่ออกแบบของเล่นของใช้ กิจกรรมท 4.4 ี่วางแผนและสร้างของเล่นของใช้ กิจกรรมท 4.5 ี่ทดสอบของเล่นของใช้ กิจกรรมท 4.6 ี่นําเสนอการพัฒนาของเล่นของใช้ 345

ก สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ข้อแนะน ำทั่วไปในกำรใช้คู่มือครูรำยวิชำเพิ่มเติมวิทยำศำสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษำตอนต้น คู่มือครูเป็นเอกสารที่จัดท าขึ้นเพื่อให้ครูหรือผู้สอนได้ใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติ เพื่อสร้างองค์ความรู้ที่ส าคัญและเกิดทักษะที่จ าเป็นโดยบูรณการความรู้และทักษะกระบวนการ ทั้งทางด้าน วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยีดังนั้นจึงอธิบายองค์ประกอบของคู่มือและรายละเอียดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องเพื่อช่วยให้จัดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนี้ 1. แผนกำรจัดกำรเรียนรู้จัดท าเพื่อผู้สอนใช้เป็นแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยก าหนดให้ ในแต่ละหน่วยการเรียนรู้ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ ซึ่งอาจมีมากกว่าหนึ่งแผน โดยแผนการจัดการ เรียนรู้แต่ละแผนประกอบด้วย - จุดประสงค์การเรียนรู้แสดงถึงพฤติกรรมที่สะท้อนสมรรถนะที่ต้องการให้เกิดกับนักเรียน ทั้งด้านความรู้ ด้านทักษะกระบวนการ ด้านคุณลักษณะทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ หรือ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง - เวลา แสดงถึงเวลาที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้ทั้งหมดของแผนการจัดการเรียนรู้ตั้งแต่ การน ากระตุ้นความสนใจให้กับผู้เรียน การปฏิบัติกิจกรรม การสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรม การเชื่อมโยงความรู้จากกิจกรรมไปสู่การอธิบายสถานการณ์ที่เกี่ยวข้อง การสรุปความรู้ หรือการขยายความรู้ไปสู่การอธิบายสถานการณ์หรือเหตุการณ์อื่น ๆ ซึ่งเวลาในการจัด การเรียนรู้ดังกล่าวจะระบุไว้ตรงกันในส่วนของแนวทางการจัดการเรียนรู้และเอกสารกิจกรรม - วัสดุ-อุปกรณ์แสดงถึงวัสดุ-อุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้ทั้งหมดของแผนการจัด การเรียนรู้ พร้อมแนะน าจ านวนอุปกรณ์ที่เหมาะสมในการจัดการเรียนรู้โดยระบุจ านวน อุปกรณ์เป็นต่อคน ต่อกลุ่ม หรือต่อชั้นเรียน - สื่อและแหล่งเรียนรู้แสดงถึงสื่อประกอบการเรียนรู้ในรูปแบบดิจิทัล หรือแหล่งเรียนรู้ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งครูผู้สอนสามารถน าข้อมูลมาใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้ - ข้อเสนอแนะส าหรับครูจัดท าขึ้นเพื่อให้ข้อแนะน า ข้อควรระวัง หรือข้อควรปฏิบัติ ก่อนการปฏิบัติกิจกรรมหรือระหว่างการปฏิบัติกิจกรรม เช่น การเตรียมอุปกรณ์ วิธีการใช้ เครื่องมือ - แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ทุกแผนการจัดการเรียนรู้จะน าเสนอแนวการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ที่ครูและนักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ตามบทบาทของตนเองในแต่ละขั้นตอน ตั้งแต่การกระตุ้นความสนใจของนักเรียน โดยครูอาจก าหนดสถานการณ์เพื่อให้นักเรียน ร่วมกันอภิปรายตามความคิดหรือประสบการณ์ของตนเอง จากนั้นให้นักเรียนได้ลงมือ ปฏิบัติกิจกรรมด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ในการค้นหาค าตอบที่สงสัยด้วยตนเอง

โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ ข จนสามารถลงข้อสรุปและน าความรู้ไปใช้ในการอธิบายเหตุการณ์หรือสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงด้วยความรู้ที่ค้นพบ - การวัดและประเมินผล ได้จัดท าตัวอย่างการวัดและประเมินผลโดยพิจารณาจากหลักฐาน เชิงประจักษ์จากภาระงานหรือชิ้นงานที่นักเรียนได้รับมอบหมาย โดยในแต่ละ หน่วยการเรียนรู้มีการประเมินใน 2 ส่วน คือ กำรประเมินเพื่อกำรพัฒนำ และกำรประเมิน เพื่อสรุปผลกำรเรียนรู้ดังรายละเอียดด้านล่าง 2. เอกสำรกิจกรรม จัดท าแยกเป็นรายกิจกรรม เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกทักษะปฏิบัติการทาง วิทยาศาสตร์ ทักษะต่าง ๆ ที่จ าเป็น หรือสร้างความคิดรวบยอดตามขอบเขตการเรียนรู้ของแต่ละ หน่วยการเรียนรู้ 3. แบบบันทึกกิจกรรม จัดท าขึ้นตามกิจกรรมที่ระบุไว้ในแผนการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนได้ บันทึกผลการท ากิจกรรม ตอบค าถามหลังจากท ากิจกรรม และสรุปผลการท ากิจกรรม โดยมีส่วน ที่ให้ระบุผลการคาดการณ์ ตัวแปร สมมติฐาน ก่อนที่จะลงมือปฏิบัติกิจกรรม อีกทั้งในส่วนของ ตารางบันทึกผลยังฝึกการตั้งชื่อตารางบันทึกผลให้สอดคล้องกับข้อมูลที่ต้องการบันทึก เพื่อให้ นักเรียนสามารถเชื่อมโยงข้อมูลส าคัญที่ศึกษาได้อย่างเข้าใจทั้งนี้จะมีเฉลยค าตอบในแบบบันทึก กิจกรรมส าหรับครูผู้สอน เพื่อให้ครูผู้สอนมีแนวทางในการตรวจสอบผลการท ากิจกรรมที่สะท้อน ความรู้ความเข้าใจของนักเรียนได้ 4. ใบงำน (ถ้ำมี) จัดท าขึ้นเพื่อให้นักเรียนได้ศึกษาองค์ความรู้ตามขอบเขตเนื้อหาที่ยังศึกษาได้จาก กิจกรรมหลักไม่ครบถ้วน โดยใบงานจะแสดงค าถามเพื่อให้นักเรียนได้วิเคราะห์ข้อมูลจาก สถานการณ์ที่ก าหนดหรือใบความรู้ที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ในคู่มือครูจะมีการระบุแนวค าตอบ และ แนวทางการสรุปของใบงาน เพื่อให้ผู้สอนมีแนวทางในการน าอภิปรายกับผู้เรียน 5. ใบควำมรู้(ถ้ำมี) จัดท าขึ้นเพื่อให้ข้อมูล ความรู้ แนวคิดหรือหลักการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ หรือเทคโนโลยี ที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ในกิจกรรมหรือเนื้อหานั้น ๆ ซึ่งมีทั้ง ใบความรู้ประกอบกับกิจกรรม และใบความรู้ประกอบใบงาน กำรวัดและประเมินผลนักเรียน 1. แนวทำงกำรวัดและประเมินผลกำรเรียนรู้ของนักเรียน เน้นการประเมินตามสภาพจริงเพื่อให้ข้อมูลย้อนกลับในการพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียน ซึ่งด าเนินการประเมินระหว่างที่นักเรียนลงมือปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในแต่ละหน่วยการเรียนรู้ กิจกรรมที่ใช้ ในการวัดและประเมินผลมี2 รูปแบบ คือ กิจกรรมส าหรับการประเมินเพื่อการพัฒนา (Formative Assessment Activity) และกิจกรรมส าหรับการประเมินเพื่อสรุปผลการเรียนรู้ (Summative Assessment Activity) ซึ่งกิจกรรมสุดท้ายของแต่ละหน่วยการเรียนรู้จะเป็นกิจกรรมส าหรับประเมินเพื่อสรุปผลการเรียนรู้

ค สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เนื่องจาก ถือว่าเป็นการประเมินความรู้รวบยอดที่ได้จากเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติกิจกรรมของแต่ละหน่วย การเรียนรู้ ลักษณะของเกณฑ์การประเมินในกิจกรรมต่าง ๆ มี2 รูปแบบ ดังนี้ 1.1 เกณฑ์กำรประเมินส ำหรับกิจกรรมกำรประเมินเพื่อกำรพัฒนำ: เป็นการประเมินเพื่อให้ข้อมูล ย้อนกลับส าหรับนักเรียนในการพัฒนาตนเอง โดยแบ่งระดับพัฒนาการเป็น 3 ระดับ ดังนี้ ระดับ 1 ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม ระดับ 2 ปฏิบัติได้ตำมความคาดหมาย ระดับ 3 ปฏิบัติได้เกินความคาดหมาย ทั้งนี้ระดับ 2 เป็นสิ่งที่คาดหวังให้นักเรียนทุกคนสามารถปฏิบัติได้ โดยคู่มือครูแสดงรายละเอียดของ พฤติกรรม ระดับ 2 ส่วนระดับ 1 และ ระดับ 3 แสดงเพียงตัวอย่างพฤติกรรมที่คาดว่านักเรียนจะแสดงออกมา ในการประเมินนั้น ครูจะประเมินนักเรียนโดยเทียบกับพฤติกรรมในระดับ 2 หากนักเรียนมีพฤติกรรมหรือ ผลงานโดยส่วนใหญ่สอดคล้องกับระดับ 2 ก็ให้บันทึกว่ามีระดับการพัฒนาอยู่ในระดับ 2 แต่ถ้านักเรียนมี พฤติกรรมหรือผลงานโดยส่วนใหญ่ต่ ากว่าระดับ 2 ก็ให้สรุปว่านักเรียนมีระดับการพัฒนาอยู่ในระดับ 1 พร้อม ทั้งบันทึกเพิ่มเติมว่านักเรียนควรพัฒนาเพิ่มเติมในเรื่องใดบ้าง และถ้านักเรียนมีพฤติกรรมหรือผลงานโดยส่วน ใหญ่สูงกว่าระดับ 2 ก็ให้สรุปว่านักเรียนมีระดับการพัฒนาอยู่ในระดับ 3 พร้อมทั้งบันทึกเพิ่มเติมว่านักเรียนมี พฤติกรรมหรือผลงานใดที่สูงเกินกว่าความคาดหมายในเรื่องใดบ้าง 1.2 เกณฑ์กำรประเมินสำหรับกิจกรรมกำรประเมินเพื่อสรุปผลกำรเรียนรู้: เป็นการประเมินเพื่อ ตัดสินผลการเรียนรู้ โดยมีคะแนนเต็มของแต่ละภาระงานหรือชิ้นงาน 4 คะแนน ดังนี้ 1 คะแนน หมายถึง ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 คะแนน หมายถึง พอใช้ แต่มีบางเรื่องที่ควรปรับปรุง 3 คะแนน หมายถึง ดี ปฏิบัติได้ตามความคาดหมาย 4 คะแนน หมายถึง ดีมาก ปฏิบัติได้เกินความคาดหมาย ทั้งนี้ระดับคะแนน 3 คะแนน เป็นสิ่งที่คาดหวังให้นักเรียนทุกคนสามารถปฏิบัติได้ โดยคู่มือครูแสดง รายละเอียดของภาระงานหรือชิ้นงานที่นักเรียนควรปฏิบัติได้ในแต่ละระดับคะแนน ในการประเมินนั้น ครูควร พิจารณาภาระงานหรือชิ้นงานของนักเรียนในภาพรวมว่าสอดคล้องกับค าอธิบายในระดับคะแนนใด แล้วจึง สรุปว่านักเรียนได้รับคะแนนในระดับนั้น ในการจัดการเรียนรู้ตามแนวทางวิทยาศาสตร์พลังสิบนั้น ครูควรเน้นให้นักเรียนลงมือปฏิบัติจริง และ ร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุป จากนั้นให้นักเรียนบันทึกผลลงในแบบบันทึก ซึ่งตามจุดมุ่งหมายของรายวิชา เพิ่มเติมนี้คาดหวังให้ครูสามารถน าพาให้นักเรียนทุกคนไปสู่ระดับที่คาดหวังได้ โดยโรงเรียนสามารถปรับเปลี่ยน ค าอธิบายของระดับที่คาดหวังให้นักเรียนปฏิบัติได้ เพื่อให้เหมาะสมกับบริบทของแต่ละโรงเรียน ซึ่งการก าหนด เกณฑ์การประเมินควรมีความสอดคล้องกับระดับความรู้ความสามารถที่แท้จริงของนักเรียน โดยระดับ ที่คาดหวังให้นักเรียนปฏิบัติได้นั้น ไม่ควรสูงหรือต่ ากว่าระดับความสามารถที่แท้จริงของนักเรียนมากเกินไป เพื่อให้เกิดความท้าทายให้นักเรียนลงมือปฏิบัติกิจกรรมจนบรรลุตามจุดมุ่งหมายที่ระบุไว้ในรายวิชาเพิ่มเติมนี้

โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ ง 2. แนวทำงกำรสรุปผลกำรเรียนรู้ของนักเรียน แนวทางการสรุปผลการเรียนรู้ของนักเรียนในรายวิชาเพิ่มเติมนี้ ประกอบด้วยคะแนนที่มาจากแต่ละ องค์ประกอบ ดังนี้ 2.1 เวลำเรียน โดยพิจารณาจากเวลาที่นักเรียนเข้าเรียนในรายวิชาเพิ่มเติมนี้ หากนักเรียนมีเวลาใน การเข้าเรียนตั้งแต่ร้อยละ 80 ขึ้นไปจากเวลาเรียนทั้งหมด ก็จะได้รับคะแนนเต็มในส่วนนี้ หากมีเวลาในการเข้า เรียนน้อยกว่าร้อยละ 80 จากเวลาเรียนทั้งหมด ก็ให้คิดสัดส่วนคะแนนตามเวลาที่เข้าร่วมจริงลดหลั่นกันไป 2.2 จ ำนวนภำระงำนหรือชิ้นงำนจำกกิจกรรมกำรประเมินเพื่อกำรพัฒนำ โดยพิจารณาให้คะแนน ในเชิงปริมาณจากจ านวนภาระงานหรือชิ้นงานที่นักเรียนลงมือปฏิบัติและส่ง หากนักเรียนด าเนินการได้ ครบถ้วน ก็จะได้รับคะแนนเต็มในส่วนนี้ หากส่งไม่ครบถ้วนก็ให้คะแนนลดหลั่นตามภาระงานหรือชิ้นงานที่ส่ง 2.3 คุณภำพภำระงำนหรือชิ้นงำนจำกกิจกรรมกำรประเมินเพื่อกำรพัฒนำ โดยพิจารณาให้คะแนน ในเชิงคุณภาพของภาระงานหรือชิ้นงานที่นักเรียนลงมือปฏิบัติและส่ง ซึ่งแบ่งระดับพัฒนาการเป็น 3 ระดับ หากนักเรียนมีผลการประเมินระดับพัฒนาการเฉลี่ยในหน่วยนั้นตั้งแต่ระดับ 2 ขึ้นไป ก็ถือว่าได้รับคะแนนเต็ม ในหน่วยนั้น ๆ หากนักเรียนมีระดับพัฒนาการเฉลี่ยต่ากว่าระดับ 2 ก็ให้ลดหลั่นคะแนนกันไป 2.4 กิจกรรมกำรประเมินเพื่อสรุปผลกำรเรียนรู้ โดยพิจารณาให้คะแนนจากกิจกรรมที่เป็นกิจกรรม สุดท้ายของแต่ละหน่วยการเรียนรู้ ซึ่งมีคะแนนเต็มในแต่ละภาระงานหรือชิ้นงาน 4 คะแนน ทั้งนี้สัดส่วนหรือน้ าหนักของคะแนนจากแต่ละองค์ประกอบ ที่จ าแนกตามหน่วยการเรียนรู้4 หน่วย มีตัวอย่างดังตารางที่ 1 อย่างไรก็ตาม สัดส่วนหรือน้าหนักคะแนนที่มาจากแต่ละองค์ประกอบนั้น โรงเรียน สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสมเพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของแต่ละโรงเรียนได้ ตารางที่ 1 แสดงตัวอย่างสัดส่วนหรือน้ าหนักของคะแนนจากแต่ละองค์ประกอบที่จ าแนกตาม หน่วยการเรียนรู้ 4 หน่วย องค์ประกอบ หน่วยที่ 1 หน่วยที่ 2 หน่วยที่ 3 หน่วยที่ 4 คะแนน เวลาเรียน 20 20% จ านวนภาระงานหรือชิ้นงานจาก กิจกรรมการประเมินเพื่อการพัฒนา 4 10 12 4 30% คุณภาพภาระงานหรือชิ้นงานจาก กิจกรรมการประเมินเพื่อการพัฒนา 4 10 12 4 30% กิจกรรมประเมินเพื่อสรุปผล การเรียนรู้ 3 4 6 7 20% รวม 11 24 30 15 100%

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ขอบเขตการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้นี้นักเรียนจะได้เรียนรู้คุณค่าของของเล่นและความสัมพันธ์ของวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์และ เทคโนโลยีในการพัฒนาของเล่น ฝึกต ั้ งคําถามท ี่สามารถตรวจสอบได้ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ฝึกทักษะ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ได้แก่การสังเกต การลงความเห็นจากข้อมูล การจําแนก ประเภท การต ั้ งสมมติฐาน การส ื่ อสารและการส ื่ อความหมายทางคณิตศาสตร์และการเช ื่อมโยง ด้วยความมุ่งมั่น ซื่อสัตย์สมเหตุสมผล และทํางานร่วมกับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ โครงสร้างหน่วยการเรียนรู้และเวลาเรียน แผนการจัดการเรียนรู้ เวลา ) ( ชั่วโมง แผนท ี่ 1 ของเลนน่าร่ ู้ กิจกรรมท 1.1 ี่ ของเล่นน่ารู้ ตอนท ี่ 1 คุณคาของของเล่ ่น ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น 5 แผนท ี่ 2 สงสยใคร ั ่รู้ กิจกรรมท 1.2 ี่ สงสัยใคร่รู้ 1 (2 แผนการจดการเรั ียนรู้) 6 หน ่ วยการเร ี ยนรู้ที่ 1 เร ื่ อง ท่องโลกของเล่น 1 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ลําดับการเรียนรู้ วิเคราะห์อภิปราย และสรุปคุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่น วิเคราะห์อภิปราย และสรุปหลักการทางวิทยาศาสตร์กับการทํางานของของเล่น และความสัมพันธ์ระหว่าง เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น จากหลักฐานท ี่รวบรวมได้ อธิบายการทํางานของของเล่นจากหลักฐานท ี่รวบรวมได้โดยเชื่อมโยงกับความรู้ทางคณิตศาสตร์ ตั้งสมมติฐาน ระบุตัวแปรต้น ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุมท ี่ สอดคล้องกับคําถามท ี่สามารถตรวจสอบได้ ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์เก ี่ ยวกับของเล่น โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 2

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนสามารถ 1. วิเคราะห์และสรุปคุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่นของเล่น จากการสังเกตและอภิปรายโดยมีข้อมูลสนับสนุนและสมเหตุสมผล 2. วิเคราะห์และสรุปหลักการทางวิทยาศาสตร์กับการทํางานของของเล่น และความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยี กับการพัฒนาของเล่น จากการสังเกตและอภิปรายโดยมีข้อมูลสนับสนุนและสมเหตุสมผล 3. อธิบายการทํางานของของเล่นจากหลักฐานท ี่รวบรวมได้โดยเชื่อมโยงกับความรู้ทางคณิตศาสตร์ เวลา 5 ชั่วโมง วัสดุ-อุปกรณ์ ที่ รายการ จํานวนต่อคน จํานวนต่อกลุ่ม จํานวนต่อห้อง 1 ของเล่นจากธรรมชาติได้แก่ลูกยางนา (ผลของยางนา) - - อย่างน้อย 1 ผล 2 ของเล่นพ ื้ นบ้าน ได้แก่ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง คอปเตอร์ไม้ไผ่สัตว์ล้อ ป๊อกแป๊ก กําหมุนบิน - - อย่างละ 1 ชิ้น (ลูกสะบ้า 10 ลูก) 3 ของเล่นสมัยใหม่ ได้แก่ฝนดาวตก กังหันบิน หุ่นยนต์บินได้ตุ๊กตาเจ้าหญิง รถเครนของเล่น รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของ เล่นที่มีเสียงและแสง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใชแบตเตอร้ ี่ - - อย่างละ 1 ชิ้น 4 ดินน ้ํ ามัน (ใช้ยึดลูกสะบ้าให้ตั้งตรง และใช้ปั้น เป็นกระสุนสําหรับหน้าไม้จําลอง) - - 1 ก้อน 5 ปากกา ดินสอ หรือสีไม ้ - 1 ชุด - 6 กระดาษขนาด A3 - 3 แผ่น - 7 ลูกด ิ่งโยโย่ (กรณีทําใบงานที่ 1.1) - 1 อัน - 8 ใบกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นนาร่ ู้ 1 ชุด - - แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 ของเล่นน่ารู้ 3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ที่ รายการ จํานวนต่อคน จํานวนต่อกลุ่ม จํานวนต่อห้อง 9 แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ 1 ชุด - - 10 ใบความรู้ที่ 1.1 ของเล่นกับวิถีชีวิต 1 ชุด - - 11 ใบความรู้ที่ 1.2 หลักการทางวิทยาศาสตร์กับ ของเล่น 1 ชุด - - 12 ใบความรู้ที่ 1.3 การหมุนกับของเล่นของใช้ 1 ชุด - - 13 ใบความรู้ที่ 1.4 โยโย่มีเร ื่ องเล่า 1 ชุด - - 14 ใบงานที่ 1.1 โยโย่มีเร ื่ องเล่า 1 ชุด - - สื่อและแหลงเร่ ียนรู้ 1. ฐานข้อมูลเครองม ื่ ือเคร ื่องใช้พื้นบ้าน (https://www.sac.or.th/databases/traditional-objects/th/index.php) 2. วีดิทัศน์เก ี่ ยวกับของเล่นทําจากไม้ (https://www.youtube.com/watch?v=y1bPBQaBCpA&t=127s) 3. วีดิทัศน์เก ี่ ยวกับของเล่นพ ื้ นบ้าน (https://oer.learn.in.th/search_detail/result/116868) 4. วีดิทัศน์แสดงตัวอย่างของเล่นสําหรับกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท 1ี่ (https://ipst.me/pls1) 5. วีดิทัศน์แสดงตัวอย่างของเล่นสําหรับกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท 2ี่ (https://ipst.me/pls1) ข้อเสนอแนะสําหรับครู 1. ครูเตรียมตัวอย่างของเล่นสําหรับใช้ในกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น และตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น โดยเตรียมตัวอย่างของเล่นแต่ละช ิ้ นที่มี คุณสมบัติตามตาราง แต่อาจมีรูปร่างลักษณะที่แตกต่างไปจากตัวอย่างในตารางได้ ที่ ของเล่นสําหรบใช ั ้ในกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น 1 ลูกยางนา (ผลของยางนา) คอปเตอร์ไม้ไผ่ (ทําจากไม้) หน้าไม้จําลอง (ทําจากไม้) โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 4

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ที่ ของเล่นสําหรบใช ั ้ในกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น 2 ลูกสะบ้า (เมล็ดของต้นสะบ้า) กังหันบิน (ทําจากพลาสติก และไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) กําหมุนบิน (ทําจากไม้และเป็นแบบที่ดึง แล้วกังหันบินข ึ้นไป) 3 หน้าไม้จําลอง (ทําจากไม้) หุ่นยนต์บินได้ (มีเซ็นเซอร์ช่วยไม่ให้ตกลงพื้น เม ื่ อเอามือรองด้านล่าง) หุ่นยนต์บินได้ (มีเซ็นเซอร์ช่วยไม่ให้ตกลงพื้น เม ื่ อเอามือรองด้านล่าง) 4 ฝนดาวตก (มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) สัตว์ล้อ (ทําจากไม้) สัตว์ล้อ (ทําจากไม้) 5 รถของเล่น แบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย (ไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) รถของเล่น แบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย (ไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส) ์ รถของเล่น แบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย (ไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส) ์ 5 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ที่ ของเล่นสําหรบใช ั ้ในกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น 6 - รถของเล่นที่มีเสียงและแสง (มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) รถของเล่นที่มีเสียงและแสง (มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) 7 - พัดลมมือถือแบบก้านบีบ (ไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) พัดลมมือถือแบบก้านบีบ (ไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) 8 - พัดลมมือถือใชแบตเตอร้ ี่ (มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) พัดลมมือถือใชแบตเตอร้ ี่ (มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) 9 - - ป๊อกแป๊ก (ทําจากไม้) โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 6

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ที่ ของเล่นสําหรบใช ั ้ในกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น 10 - - รถเครนของเล่น (มีพลาสติก) 11 - - ตุ๊กตาเจ้าหญิง (มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) 2. ครูสามารถศึกษาวีดิทัศน์แสดงข้อมูลและวิธีการเล่นของเล่นแต่ละช ิ้ นท ี่ใช้ในกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 และ ตอนท ี่ 2 โดยดาวน์โหลดวีดิทัศน์หรือเข้าถึงวีดิทัศน์ได้จาก https://ipst.me/pls1 3. การวิเคราะห์คุณค่าของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน ครูอาจให้ความรู้เพ ิ่ มเติมเก ี่ ยวกับความแตกต่าง ระหว่างของเล่นท ี่ มาจากธรรมชาติเช่น ลูกยางนา นํามาใช้เล่นโดยตรงโดยไม่ได้มีการดัดแปลง ส่วนของเล่น ที่ทํามาจากวัสดุธรรมชาติเช่น หน้าไม้จําลอง ทํามาจากไม้ไผ่ซึ่งเป็นวัสดุจากธรรมชาติ ส่วนการวิเคราะห์ ความเก ี่ ยวข้องกับประเพณีถ้านักเรียนไม่สามารถเช ื่อมโยงถึงประเพณีได้ครูอาจเล่าเร ื่ องราวเก ี่ ยวกับ ประเพณีที่เก ี่ ยวข้องกับของเล่นช ิ้ นนั้น เช่น ลูกสะบ้านํามาใช้ในการละเล่นในประเพณีสงกรานต์ของชาวไทย เช ื้ อสายมอญ 4. ในกรณีที่มีนักเรียนจํานวนมาก กิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 สามารถแบ่งกลุ่มได้มากกว่า 4 กลุ่ม แต่ควรเพิ่ม จํานวนชุดของของเล่นให้เหมาะสมกับจํานวนกลุ่ม 5. การนําเสนอผลการวิเคราะห์คุณค่าของของเล่น เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น และการหมุนกับของเล่น นักเรียนควรนําเสนอผลการวิเคราะห์พร้อมให้ข้อมูลสนับสนุนอย่างสมเหตุสมผล 7 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 แนวการจดกั ิจกรรมการเรียนรู้ กิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้(5 ชั่วโมง) 1. ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ ยวกับของเล่นท ี่ เคยเล่นหรือเคยรู้จักต ั้ งแต่วัยเด็กจนถึงวัยปัจจุบันตาม ประสบการณ์โดยใช้แนวคําถามดังน ี้ 1) ช่วงท ี่ เรียนอนุบาล นักเรียนเคยเล่นของเล่นอะไรบ้าง แนวคําตอบ ตอบตามประสบการณ์ของนักเรียน เช่น ตุ๊กตาผ้า รถลาก ลูกบอล บล๊อกรูปทรง เรขาคณิต 2) เม ื่อโตขึ้ นจนถึงปัจจุบัน นักเรียนยังเล่นของเล่นท ี่ เคยเล่นตอนช่วงอนุบาลหรือไม่และได้เล่นของเล่น อะไรเพิ่ มข ึ้ นบ้าง แนวคําตอบ ตอบตามประสบการณ์ของนักเรียน เช่น บางคนอาจยังเล่นของเล่นท ี่ เคยเล่นตอนช่วง ที่เรียนอนุบาล บางคนอาจไม่ได้เล่นแล้ว และของเล่นท ี่ เล่นเพ ิ่ มขึ้น เช่น เคร ื่ องครัวเด็กเล่น รถแข่ง รถบังคับ หุ่นยนต์เกมกระดาน 3) นักเรียนเคยนําวัสดุจากธรรมชาติมาเล่นโดยตรงหรือไม่ถ้าเคยเล่นให้ยกตัวอย่าง แนวคําตอบ ตอบตามประสบการณ์ของนักเรียน เช่น ลูกหิน หมากเก็บ ก้านกล้วย 4) นักเรียนรู้จักหรือเคยเล่นของเล่นพ ื้ นบ้านหรือไม่ถ้าเคยเล่นให้ยกตัวอย่าง แนวคําตอบ ตอบตามประสบการณ์ของนักเรียน เช่น ลูกข่าง กังหันบิน 2. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น และสรุปขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรม จากน ั้ นครูแนะนําตัวอย่างของเล่นจํานวน 5 ชิ้น ได้แก่ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก และรถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย พร้อมท ั้ งแสดงวีดิทัศน์ซึ่งแสดง การเล่นของเล่นแต่ละชิ้น และให้นักเรียนศึกษาใบความรู้ที่ 1.1 ของเล่นกับวิถีชีวิต เพ ื่อให้นักเรียนรู้จักและ คุ้นเคยกับของเล่นทั้ง 5 ชิ้น 3. ครูนํานักเรียนวิเคราะห์คุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่น รวมทั้ง แนะนําแนวทางการบันทึกผลในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น โดยใช้ ลูกยางนาเป็นตัวอย่างในการวิเคราะห์จากน ั้นให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายตามชุดคําถาม 3.1 และ 3.2 พร้อม บันทึกคําตอบท ี่ สอดคล้องกับคําถามแต่ละชุดทีละคําถาม 3.1 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์ความเก ี่ ยวข้องของของเล่นกับวิถีชีวิตของชุมชน มีดังน ี้ 1) ของเล่นช ิ้ นน ี้ มาจากธรรมชาติทําจากวัสดุธรรรมชาติหรือทําจากวัสดุสังเคราะห์ แนวคําตอบ มาจากธรรมชาติ 2) ของเล่นช ิ้ นน ี้เป็นการเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัวหรือไม่ถ้าใช่ เลียนแบบส ิ่งใด แนวคําตอบ ไม่ใช่ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 8

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 3) ของเล่นช ิ้ นนี้มีแนวคิดมาจากการประกอบอาชีพหรือไม่ถ้าใช่อาชีพอะไร แนวคําตอบ ไม่ใช่ 4) การเล่นของเล่นช ิ้ นน ี้ เก ี่ ยวข้องกับประเพณีหรือไม่อย่างไร แนวคําตอบ ไม่มีความเก ี่ ยวข้องกับประเพณี 3.2 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์ประโยชน์ที่ได้จากการเล่นของเล่น มีดังน ี้ 1) ถ้านักเรียนได้เล่นของเล่นช ิ้ นน ี้ จะรู้สึกอย่างไร แนวคําตอบ น่าจะรู้สึกสนุกสนานเพลิดเพลิน 2) ถ้านําของเล่นช ิ้ นน ี้ มาเล่นกับเพ ื่ อน จะมีวิธีการเล่นอย่างไร และวิธีการเล่นดังกล่าวจะส่งเสริม ลักษณะนิสัยอะไรบ้าง และความสัมพันธ์กับผู้อื่นในด้านใดบ้าง แนวคําตอบ ลูกยางนาอาจมีวิธีการเล่น เช่น ผลัดกันโยนลูกยางนาให้สูงที่สุด หรือไกลที่สุด ซึ่งวิธีการเล่นดังกล่าวจะช่วยส่งเสริมลักษณะนิสัย คือ ความมุ่งมั่น การมีน้ําใจนักกีฬา และ ความสัมพันธ์กับผู้อื่น คือ การแบ่งปัน การเคารพกติกา 3) ขณะท ี่ เล่นของเล่นช ิ้ นน ี้นักเรียนได้ใช้ความคิดในเรื่องใดบ้าง แนวคําตอบ ตัวอย่างความคิด เช่น จะทําอย่างไรให้ลูกยางนาตกตรงบริเวณที่กําหนด จะทํา อย่างไรให้ลูกยางนาอยู่ในอากาศได้นานที่สุด 4) ขณะท ี่ เล่นของเล่นช ิ้ นน ี้ทําให้นักเรียนนึกถึงส ิ่งใดบ้าง แนวคําตอบ นึกถึงวัตถุหรือสัตว์ที่บินอยู่ในอากาศ 5) ของเล่นช ิ้ นนี้ส่งเสริมพัฒนาการของตนเองในด้านใด เช่น ร่างกาย จิตใจ สติปัญญา แนวคําตอบ ลูกยางนาช่วยส่งเสริมพัฒนาการท ั้ งทางด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา 4. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่มได้รับของเล่น 1 ชิ้น และให้เวลา 5 นาทีเพ ื่ อลองเล่นของเล่น เม ื่ อครบกําหนดเวลาแล้วให้นักเรียนหยุดเล่นแล้วกลับมาประจําท ี่ จากน ั้นให้นักเรียนแต่ละกลุ่มวิเคราะห์ คุณค่าของของเล่นของกลุ่มตนเองท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่น ตามชุดคําถาม เช่นเดียวกับที่วิเคราะห์ลูกยางนา แล้วบันทึกผลการวิเคราะห์ลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 5. นักเรียนแต่ละกลุ่มนําเสนอผลการวิเคราะห์คุณค่าของของเล่นช ิ้ นท ี่ได้รับ โดยใช้ข้อมูลสนับสนุน อย่างสมเหตุสมผล และร่วมอภิปรายผลการวิเคราะห์ของเล่นของกลุ่มอื่น ๆ และบันทึกผลการวิเคราะห์ คุณค่าของของเล่นลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 จนได้ข้อมูลของของเล่นครบทั้ง 5 ชิ้น จากนั้น แต่ละกลุ่มอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม และบันทึกในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 9 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 6. นักเรียนแต่ละกลุ่มนําเสนอผลการอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม เพ ื่อแลกเปลี่ ยนความคิดเห็นกับกลุ่มอื่น ตามแนวคําถามดังน ี้ 1) ของเล่นช ิ้นใดบ้างมาจากธรรมชาติทําจากวัสดุธรรมชาติหรือทําจากวัสดุสังเคราะห์ แนวคําตอบ ลูกยางนา และลูกสะบ้ามาจากธรรมชาติหน้าไม้จําลองทําจากวัสดุธรรมชาติส่วน ฝนดาวตกและรถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยทําจากวัสดุสังเคราะห์ 2) ของเล่นช ิ้นใดบ้างเป็นการเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว และเลียนแบบส ิ่งใด แนวคําตอบ หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยเป็นตัวอย่างของเล่น ที่เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว โดยหน้าไม้จําลองเลียนแบบอาวุธ ฝนดาวตกเลียนแบบลูกยางนา รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยเลียนแบบรถยนต์ 3) ของเล่นช ิ้นใดบ้างมีแนวคิดมาจากการประกอบอาชีพ และเป็นอาชีพอะไร แนวคําตอบ หน้าไม้จําลอง มีแนวคิดเลียนแบบการประกอบอาชีพล่าสัตว์ 4) การเล่นของเล่นช ิ้นใดบ้างท ี่ เก ี่ ยวข้องกับประเพณีและเก ี่ ยวข้องอย่างไร แนวคําตอบ ลูกสะบ้านํามาใช้ในการละเล่นในประเพณีสงกรานต์ของชาวไทยเชื้ อสายมอญ 5) ของเล่นช ิ้นใดบ้างท ี่ เม ื่ อเล่นแล้วทําให้นักเรียนรู้สึกสนุกสนานเพลิดเพลิน แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย 6) ถ้านําของเล่นช ิ้ นน ี้ มาเล่นกับเพ ื่ อน ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น และ ส่งเสริมในด้านใด แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย โดยส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น คือ การแบ่งปัน การเคารพกติกา 7) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่นักเรียนได้ใช้ความคิดขณะท ี่ เล่น ให้ยกตัวอย่างความคิดท ี่ได้จากการเล่นของเล่น ตัวอย่างเพียง 1 ชิ้น แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย โดยตัวอย่างแนวคิด เช่น จะทําอย่างไรให้ลูกยางนาอยู่ในอากาศได้นานขึ้น จะทอยหรือดีดลูกสะบ้า อย่างไรให้ชนเป้าหมายที่ต้องการ จะทําอย่างไรให้หน้าไม้จําลองยิงได้ไกล จะยิงฝนดาวตกอย่างไร ให้ขึ้นไปสูงที่สุดหรืออยู่ในอากาศได้นานที่สุด จะทําอย่างไรให้รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย เคล ื่ อนท ี่ไปตามทิศทางที่ต้องการและจอดที่ตําแหน่งเป้าหมาย 8) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ส่งเสริมจินตนาการขณะท ี่ เล่น ให้ยกตัวอย่างส ิ่ งที่นึกถึงจากการเล่นของเล่น ตัวอย่างเพียง 1 ชิ้น แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย โดยตัวอย่างส ิ่ งที่นึกถึง เช่น ลูกยางนาทําให้นึกถึงใบพัดเฮลิคอปเตอร์หรือส ิ่ งมีชีวิตที่บินได้ลูกสะบ้า ทําให้นึกถึงขนมที่มีรูปร่างคล้ายลูกสะบ้า หน้าไม้จําลองทําให้นึกถึงปืน ฝนดาวตกทําให้นึกถึง ลูกยางนา รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยทําให้นึกถึงรถยนต์ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 10

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 9) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ส่งเสริมพัฒนาการทางด้านร่างกาย ด้านจิตใจ หรือด้านสติปัญญา แนวคําตอบ ของเล่นทุกช ิ้ นส่งเสริมพัฒนาการท ั้ งด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสติปัญญา 10) ของเล่นหรือการเล่นของเล่น มีคุณค่าในด้านใดบ้าง แนวคําตอบ มีคุณค่าในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน เช่น วัสดุที่มาจากธรรมชาติหรือ ทําจากวัสดุธรรมชาติเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นได้รอบตัว สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี และประโยชน์จากการเล่น เช่น สร้างความสนุกสนานเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่าง ผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจินตนาการ รวมท ั้ งส่งเสริมพัฒนาการของตนเอง 7. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 โดย มีแนวทางการสรุปดังน ี้ แนวทางการสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรม ของเล่นหรือการเล่นของเล่นมีคุณค่าในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชนและประโยชน์ที่ได้ จากการเล่น โดยคุณค่าของเล่นในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน เช่น มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นได้รอบตัว สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี ส่วนคุณค่าของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องในด้านประโยชน์ที่ได้รับจากการเล่น เช่น สร้างความสนุกสนาน เพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจินตนาการ รวมท ั้ งส่งเสริม พัฒนาการท ั้ งด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา 8. ครูนําอภิปรายเพิ่ มเติมเก ี่ ยวกับคุณค่าของของเล่น ตามแนวคําถามดังน ี้ 1) การเล่นของเล่นคนเดียวมีประโยชน์ต่อผู้เล่นอย่างไรบ้าง แนวคําตอบ ทําให้เพลิดเพลิน สนุกสนาน ใช้เวลาว่างอย่างมีประโยชน์ของเล่นบางชนิดทําให้ผู้เล่น ฝึกความแข็งแรงของกล้ามเน ื้ อส่วนต่าง ๆ บางชนิดช่วยสร้างจินตนาการ ฝึกการคิด ฝึกสมาธิ ความมุ่งมั่น ความอดทน 2) การเล่นของเล่นที่ต้องมีเพ ื่ อนร่วมเล่นด้วยมีประโยชน์อย่างไรบ้าง แนวคําตอบ การเล่นของเล่นที่ต้องร่วมเล่นกับผู้อื่นจะช่วยสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ทําให้ สนุกสนานมากขึ้น สร้างลักษณะนิสัยที่ดีเช่น การแบ่งปัน การให้โอกาสแก่ผู้อื่น การให้อภัย การรอคอย 3) นักเรียนมีความคิดเห็นอย่างไรกับข้อความดังกล่าวน ี้ “การเล่นของเล่นมีแต่ประโยชน์ไม่มีผลเชิงลบใด ๆ ต่อผู้เล่น” แนวคําตอบ ตอบตามความคิดเห็นของนักเรียน เช่น ไม่เห็นด้วย เพราะถ้าใช้เวลาในการเล่น ของเล่นมากเกินไปอาจส่งผลกระทบกับการเรียนและพัฒนาการในด้านต่าง ๆ ได้ ดังน ั้ นการเล่น ของเล่นควรจะต้องมีการแบ่งเวลาให้เหมาะสม 11 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 9. ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ ยวกับการสังเกตจากการสาธิตหรือการเล่นลูกยางนาและฝนดาวตกจาก ตอนท ี่ 1 หรือจากประสบการณ์ส่วนตัวของนักเรียน ตามแนวคําถามดังน ี้ 1) ฝนดาวตกมีความแตกต่างจากลูกยางนาอย่างไรบ้าง แนวคําตอบ สิ่งท ี่ฝนดาวตกแตกต่างจากลูกยางนา เช่น วัสดุทําจากพลาสติกที่มีสีสันสวยงาม ส่วนประกอบมีหลอดไฟทําให้มีแสงสีวิธีการเล่นสามารถปรับแต่งปีกของฝนดาวตกทําให้เคล ื่ อนท ี่ ได้ไกลขึ้ นหรือหมุนได้จํานวนรอบมากข ึ้ นหรืออยู่ในอากาศได้นานขึ้น 2) อะไรที่ทําให้ของเล่นมีความน่าสนใจ แนวการตอบ ตอบตามความคิดเห็นของนักเรียน เช่น มีสีสันสวยงาม มีแสงสีเสียง เคล ื่ อนท ี่ หรือ ขยับได้ 10. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น และสรุปขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรม จากน ั้ นครูแนะนําตัวอย่างของเล่นจํานวน 8 ชิ้น ได้แก่ คอปเตอร์ไม้ไผ่ กังหันบิน หุ่นยนต์บินได้สัตว์ล้อ รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง พัดลม มือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ พร้อมท ั้ งแสดงวีดิทัศน์ซึ่งแสดงการเล่นของแต่ละชิ้น เพ ื่อให้ นักเรียนรู้จักและคุ้นเคยกับของเล่นทั้ง 8 ชิ้น 11. ครูให้นักเรียนศึกษาใบความรู้ที่ 1.2 หลักการทางวิทยาศาสตร์กับของเล่น เพ ื่อใช้ประกอบการสังเกต ส่วนประกอบ การทํางาน และหลักการทางวิทยาศาสตร์ที่เก ี่ ยวข้องกับของเล่น จากน ั้ นครูอธิบายคําสําคัญท ี่ จะใช้ในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 เพ ื่ อทําความเข้าใจร่วมกันกับนักเรียนดังน ี้ การทํางานของของเล่น หมายถึง การท ี่ ของเล่นหรือส่วนประกอบของของเล่นเคล ื่ อนท ี่ได้เกิดแสงสี และ/หรือ เสียงเม ื่อได้รับพลังงาน การเคล ื่ อนท ี่ หมายถึง การเปลี่ ยนตําแหน่งจากท ี่ หน ึ่งไปยังอีกทีหนึ่ง เช่น การเปลี่ ยนตําแหน่งของรถ ของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย นอกจากนี้ยังรวมถึงการขยับหรือเคล ื่อนไหวไปมาของของเล่นหรือ ส่วนประกอบของของเล่นโดยของเล่นไม่ได้เปลี่ ยนตําแหน่งไปจากเดิม เช่น การท ี่ใบพัดของพัดลมมือถือ หมุนรอบแกนแต่พัดลมมือถือไม่ได้มีการเปลี่ ยนตําแหน่งไปจากเดิม มีเสียง หมายถึง เสียงท ี่ เกิดข ึ้ นตามวัตถุประสงค์ของการผลิต เช่น เสียงดนตรีเสียงเพลง เสียงเอฟเฟค (โดยไม่รวมถึงเสียงท ี่ เกิดจากการเสียดสีของส่วนประกอบที่ไม่เจตนาให้เกิดขึ้น) ต้นแบบ หมายถึง สิ่งท ี่ สร้างข ึ้นเป็นแบบฉบับ สําหรับสร้างช ิ้ นต่อไปให้มีลักษณะเดียวกันหรือคล้ายคลึงกัน 12. ครูยกตัวอย่างคอปเตอร์ไม้ไผ่กับกังหันบิน ซึ่งทําจากวัสดุและมีกระบวนการผลิตที่ต่างกัน คือ คอปเตอร์ไม้ไผ่ ทําจากวัสดุธรรมชาติและผลิตด้วยมือ ส่วนกังหันบินทําจากวัสดุสังเคราะห์และผลิตโดยใช้เคร ื่ องจักร แล้วให้ นักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ ยวกับกระบวนการผลิตของเล่น ตามแนวคําถามดังน ี้ 1) การผลิตของเล่นด้วยมือมีข้อจํากัดอย่างไร แนวคําตอบ อาจใช้เวลานานในการผลิต และผลผลิตอาจไม่เหมือนต้นแบบทุกประการ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 12

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 2) การผลิตของเล่นด้วยเคร ื่ องจักรช่วยลดข้อจํากัดของการผลิตด้วยมืออย่างไร แนวคําตอบ ใช้เวลาในการผลิตน้อยลง และได้ผลผลิตท ี่ เหมือนต้นแบบทุกประการ 13. ครูนํานักเรียนวิเคราะห์เก ี่ ยวกับบทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการพัฒนาของเล่น โดยใช้คอปเตอร์ไม้ไผ่ เป็นตัวอย่างในการวิเคราะห์และให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายตามชุดคําถาม 13.1 และ 13.2 พร้อมบันทึก คําตอบท ี่ สอดคล้องกับคําถามแต่ละชุดทีละคําถาม ลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยี กับการพัฒนาของเล่น 13.1 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์วัสดุและส่วนประกอบของของเล่น รวมถึงกระบวนการผลิต มีดังน ี้ 1) ของเล่นช ิ้ นนี้ทําจากวัสดุอะไร และวัสดุนั้นเป็นวัสดุธรรมชาติหรือวัสดุสังเคราะห์ แนวคําตอบ ทํามาจากไม้ไผ่ซึ่งเป็นวัสดุธรรมชาติ 2) ของเล่นช ิ้ นนี้มีส่วนประกอบที่เป็นเฟือง รอก ล้อและเพลา หรือกลไกอื่น ๆ หรือ มีส่วนประกอบที่เป็นวงจรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ที่ทําให้ของเล่นทํางานได้หรือไม่ แนวคําตอบ ไม่มีทั้งส่วนประกอบที่เป็นเฟือง รอก ล้อและเพลาหรือกลไกอื่น ๆ หรือ ส่วนประกอบเป็นวงจรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ 3) ของเล่นช ิ้ นนี้มีส่วนประกอบที่ใช้พลังงานกลหรือแรงในการทํางาน หรือมีส่วนประกอบ ที่ใช้พลังงานไฟฟ้าในการทํางานหรือไม่ แนวคําตอบ มีส่วนประกอบที่ใช้พลังงานกลหรือแรงในการทํางาน แต่ไม่มีส่วนประกอบ ที่ใช้พลังงานไฟฟ้าในการทํางาน 4) ของเล่นช ิ้ นนี้ทําข ึ้ นด้วยมือและใช้เคร ื่ องมืออย่างง่าย เช่น เล ื่ อย ค้อน มีด กรรไกร หรือ ทําข ึ้นโดยใช้เคร ื่ องจักรเป็นหลัก แนวคําตอบ ทําข ึ้ นด้วยมือและใช้เคร ื่ องมืออย่างง่ายในการผลิต 13.2 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์ผลผลิตและการทํางานของของเล่น มีดังน ี้ 1) กระบวนการผลิตของเล่นช ิ้ นน ี้ในแต่ละครั้ง ได้ของเล่นแต่ละช ิ้ นที่มีลักษณะท ี่ คล้ายกับ ต้นแบบ หรือมีลักษณะเหมือนต้นแบบทุกประการ แนวคําตอบ ของเล่นท ี่ได้มีลักษณะท ี่ คล้ายกับต้นแบบ 2) กระบวนการผลิตของเล่นช ิ้ นน ี้ สามารถผลิตได้จํานวนมากต่อ 1 หน่วยการผลิต ในแต่ละคร ั้ งหรือไม่ โดยให้คิดหน่วยการผลิตสําหรับการทําของเล่นด้วยมือ คือ ผู้ผลิต 1 คน และการทําของเล่นโดยใช้เคร ื่ องจักรเป็นหลัก คือ เคร ื่ องจักร 1 เคร ื่ อง แนวคําตอบ กระบวนการผลิตของเล่นช ิ้ นน ี้ไม่สามารถผลิตได้จํานวนมากในแต่ละครั้ง 3) ส่วนประกอบอะไรที่ทําให้ของเล่นช ิ้ นนี้ทํางานได้และทํางานได้ในลักษณะใด แนวคําตอบ ปีกทําให้ขยับเคล ื่ อนที่ขึ้นไปในอากาศได้ 4) ของเล่นช ิ้ นนี้ทํางานได้โดยใช้แหล่งพลังงานใด แนวคําตอบ แรงของผู้เล่น 13 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 14. ครูนําของเล่นท ี่ เตรียมไว้จํานวน 7 ชิ้น ได้แก่ กังหันบิน หุ่นยนต์บินได้สัตว์ล้อ รถของเล่นแบบดึงถอยหลัง แล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ มาจัดเป็นระบบ การเวียนฐานจํานวน 7 ฐาน โดยให้ติดหมายเลขกํากับท ี่ ของเล่นให้ตรงกับหมายเลขในแบบบันทึกกิจกรรม เพ ื่อให้นักเรียนสังเกตและบันทึกผลได้ถูกต้อง 15. ครูแบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็น 7 กลุ่ม และให้แต่ละกลุ่มเวียนไปตามฐานต่าง ๆ ที่กําหนด โดยให้เวลาฐานละ 5 นาทีเพ ื่ อลองเล่นของเล่นแล้วสังเกตวัสดุส่วนประกอบ และการทํางานของของเล่น จากน ั้ นวิเคราะห์ บทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการพัฒนาของเล่น ตามชุดคําถามเช่นเดียวกับที่วิเคราะห์คอปเตอร์ไม้ไผ่แล้ว บันทึกผลการวิเคราะห์ลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 16. เม ื่ อเวียนครบทุกฐานแล้ว ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนําข้อมูลท ี่ แต่ละคนได้บันทึกมาอภิปรายแลกเปลี่ ยน ความคิดเห็นเพ ื่อให้ได้ข้อสรุปของกลุ่ม โดยใช้ข้อมูลสนับสนุนอย่างสมเหตุสมผล 17. ครูสุ่มให้แต่ละกลุ่มนําเสนอผลการวิเคราะห์บทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการพัฒนาของเล่น กลุ่มละ 1 ชิ้น และให้กลุ่มอื่น ๆ ร่วมอภิปรายผลการวิเคราะห์โดยใช้ข้อมูลสนับสนุนอย่างสมเหตุสมผล จากน ั้ นแต่ละกลุ่ม อภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม และบันทึกในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 18. นักเรียนแต่ละกลุ่มนําเสนอผลการอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม เพ ื่อแลกเปลี่ ยนความคิดเห็นกับกลุ่มอื่น ตามแนวคําถามดังน ี้ 1) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ทําจากวัสดุธรรมชาติและของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ทําจากวัสดุสังเคราะห์ แนวคําตอบ ของเล่นที่ทําจากวัสดุธรรมชาติได้แก่ คอปเตอร์ไม้ไผ่ สัตว์ล้อ ส่วนของเล่นที่ทําจาก วัสดุสังเคราะห์ได้แก่กังหันบิน หุ่นยนต์บินได้รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มี เสียงและแสง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ 2) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่มีส่วนประกอบที่เป็นเฟือง รอก ล้อและเพลา หรือกลไกอื่น ๆ และของเล่น ช ิ้นใดบ้างที่มีส่วนประกอบที่เป็นวงจรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ แนวคําตอบ ของเล่นที่มีส่วนประกอบที่เป็นเฟือง รอก ล้อและเพลา หรือกลไกอื่น ๆ ได้แก่ หุ่นยนต์ บินได้สัตว์ล้อ รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง พัดลมมือถือแบบ ก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ ของเล่นที่มีส่วนประกอบที่เป็นวงจรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ได้แก่ หุ่นยนต์บินได้รถของเล่นที่มีเสียงและแสง และพัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ 3) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่มีส่วนประกอบท ี่ใช้พลังงานกลหรือแรงในการทํางาน และของเล่นช ิ้นใดบ้างที่มี ส่วนประกอบที่ใช้พลังงานไฟฟ้าในการทํางาน แนวคําตอบ ของเล่นที่มีส่วนประกอบที่ใช้พลังงานกลหรือแรงในการทํางาน ได้แก่คอปเตอร์ไม้ไผ่ กังหันบิน หุ่นยนต์บินได้สัตว์ล้อ รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ ส่วนของเล่นที่มีส่วนประกอบที่ใช้พลังงานไฟฟ้า ในการทํางาน ได้แก่ หุ่นยนต์บินได้รถของเล่นที่มีเสียงและแสง พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 14

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 4) ของเล่นช ิ้นใดบ้างท ี่ ผลิตด้วยมือและใช้เคร ื่ องมืออย่างง่าย เช่น เล ื่ อย ค้อน มีด กรรไกร และของเล่น ชิ้นใดบ้างท ี่ ผลิตโดยใช้เคร ื่ องจักรเป็นหลัก แนวคําตอบ ของเล่นท ี่ ผลิตด้วยมือและใช้เคร ื่ องมืออย่างง่าย ได้แก่ คอปเตอร์ไม้ไผ่ สัตว์ล้อ ส่วนของเล่นท ี่ ผลิตโดยใช้เคร ื่ องจักรเป็นหลัก ได้แก่ กังหันบิน หุ่นยนต์บินได้รถของเล่นแบบ ดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้ แบตเตอร ี่ 5) จํานวนและลักษณะของของเล่นท ี่ ผลิตจากกระบวนการผลิตของเล่นด้วยมือและใช้เคร ื่ องมือ อย่างง่ายจากผู้ผลิต 1 คน และผลิตโดยใช้เคร ื่ องจักร 1 เคร ื่ อง ในระยะเวลาที่ เท่ากัน มีความแตกต่าง กันอย่างไร แนวคําตอบ ในระยะเวลาที่ เท่ากัน กระบวนการผลิตด้วยมือผลิตของเล่นได้จํานวนน้อยกว่า และ ผลผลิตท ี่ได้มีลักษณะคล้ายกับต้นแบบ แต่ไม่เหมือนกันทุกประการ 6) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่มีการเคล ื่ อนที่รูปแบบเดียวกัน มีการเคล ื่ อนท ี่ อย่างไร และมีส่วนประกอบใดที่ เก ี่ ยวข้องบ้าง แนวคําตอบ ของเล่นที่มีการเคล ื่ อนที่รูปแบบเดียวกัน ได้แก่ คอปตอร์ไม้ไผ่ กังหันบิน และหุ่นยนต์บินได้มีการเคล ื่ อนท ี่ในอากาศได้เหมือนกัน และมี ส่วนประกอบที่ เก ี่ ยวข้อง คือ ใบพัดหรือปีก สัตว์ล้อ รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย และรถของเล่นมีเสียงและแสง มีการเคล ื่ อนท ี่ ไปข้างหน้าและถอยหลังได้เหมือนกัน โดยมีส่วนประกอบที่ เก ี่ ยวข้อง คือ ล้อ พัดลมมือถือแบบก้านบีบ และพัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ มีการหมุนของใบพัดรอบแกนหมุน เหมือนกัน โดยส่วนประกอบที่ เก ี่ ยวข้อง คือ ใบพัด 7) การเคล ื่ อนท ี่ ของของเล่นแต่ละช ิ้ นมีแหล่งพลังงานแตกต่างกันหรือไม่อย่างไร แนวคําตอบ อาจแตกต่างกัน โดยของเล่นบางชิ้น เช่น คอปเตอร์ไม้ไผ่กังหันบิน สัตว์ล้อ รถของเล่น แบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย และพัดลมมือถือแบบก้านบีบมีผู้เล่นเป็นแหล่งพลังงาน ของเล่นบางชิ้น เช่น หุ่นยนต์บินได้รถของเล่นมีเสียงและแสง พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ มีแบตเตอร ี่เป็น แหล่งพลังงาน 8) ส่วนประกอบที่ใช้พลังงานกลหรือแรงทําให้เกิดการทํางานใด และมาจากแหล่งพลังงานใด แนวคําตอบ ส่วนประกอบที่ใช้พลังงานกลหรือแรงทําให้เกิดการเคล ื่ อนท ี่ได้โดยอาจมีผู้เล่นหรือ แบตเตอร ี่เป็นแหล่งพลังงาน 9) ส่วนประกอบที่ใช้พลังงานไฟฟ้าทําให้เกิดการทํางานใด และมาจากแหล่งพลังงานใด แนวคําตอบ ส่วนประกอบที่ใช้พลังงานไฟฟ้าทําให้เกิดการเคล ื่ อนท ี่ มีแสงสีและมีเสียง โดยมีแบตเตอร ี่เป็นแหล่งพลังงาน 15 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 10)จากกิจกรรม เทคโนโลยีมีบทบาทต่อการพัฒนาของเล่นในด้านใดบ้าง และส่งผลต่อของเล่นอย่างไร แนวคําตอบ เทคโนโลยีมีบทบาทต่อการพัฒนาของเล่นท ั้งในด้านวัสดุส่วนประกอบ และ กระบวนการผลิต ซึ่งส่งผลต่อลักษณะของผลผลิตท ี่ได้จํานวนผลผลิตต่อครั้ง การทํางานของของเล่น และแหล่งพลังงาน 19. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 โดยมีแนวทางการสรุปดังน ี้ แนวทางการสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรม การพัฒนาของเล่นมีเทคโนโลยีที่เก ี่ ยวข้อง เช่น วัสดุส่วนประกอบ กระบวนการผลิต ซึ่งเทคโนโลยี เหล่านี้มีผลต่อจํานวนผลผลิต ลักษณะของผลผลิตท ี่ได้การทํางานของของเล่น และแหล่งพลังงาน ของเล่น ส่วนใหญ่ทํางานด้วยหลักการของเคร ื่องกลและไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ของเล่นท ี่ใช้หลักการเคร ื่องกลเป็น ของเล่นท ี่ใช้พลังงานกลหรือแรงทําให้เกิดการเคล ื่ อนท ี่ โดยอาศัยเคร ื่ องกลอย่างง่าย เพ ื่ อทําให้ของเล่นทํางาน ได้ตามต้องการ ส่วนของเล่นท ี่ใช้หลักการไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์เป็นของเล่นท ี่ใช้พลังงานไฟฟ้าเปลี่ยนเป็น พลังงานกลทําให้เกิดการเคล ื่ อนท ี่ การหมุน หรือเปลี่ ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นแสงสีหรือเสียง โดยอาศัยอุปกรณ์ ไฟฟ้าและช ิ้ นส่วนอิเล็กทรอนิกส์และอาจมีเคร ื่ องกลอย่างง่ายเป็นส่วนประกอบเพื่ อทําให้ของเล่นทํางานได้ ตามต้องการ 20. ครูขยายความรู้เพ ิ่ มเติมและเช ื่อมโยงไปสู่การอภิปรายเกี่ ยวกับบทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการพัฒนาของใช้ ซึ่งนักเรียนสามารถเทียบเคียงกับการอภิปรายและการลงข้อสรุปเกี่ ยวกับบทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการ พัฒนาของเล่น โดยครูอาจใช้ภาพของใช้และคําถามดังน ี้ หม้อดิน หม้ออะลูมิเนียม หม้อไฟฟ้า 1) เทคโนโลยีมีผลต่อการพัฒนาจากหม้อดินไปเป็นหม้ออะลูมิเนียมและหม้อไฟฟ้าอย่างไร แนวคําตอบ เทคโนโลยีมีผลต่อการพัฒนาของหม้อแต่ละแบบในด้านต่าง ๆ ดังน ี้ - กระบวนการผลิต จากการผลิตด้วยมือมาเป็นการผลิตด้วยเคร ื่ องจักร ทําให้ได้ผลผลิต จํานวนมากที่มีลักษณะเหมือนต้นแบบทุกประการ - วัสดุมีการใช้วัสดุสังเคราะห์แทนวัสดุจากธรรมชาติ - ส่วนประกอบ มีวงจรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์เพ ื่อให้เกิดการทํางาน - แหล่งพลังงาน จากการใช้ถ่านหรือแก๊สหุงต้มเป็นแหล่งพลังงาน มาเป็นพลังงานไฟฟ้า โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 16

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 2) ยกตัวอย่างการพัฒนาของใช้ประเภทเดียวกันท ี่เป็นผลมาจากเทคโนโลยี แนวคําตอบ ตอบตามความคิดเห็นของนักเรียน เช่น - เตาถ่าน เตาแก๊ส เตาไฟฟ้า - พัด พัดลม เคร ื่องปรับอากาศ - รถจักรยาน รถจักรยานยนต์รถจักรยานไฟฟ้า 21. ครูนําอภิปรายสรุปบทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการพัฒนาของเล่นของใช้โดยใช้คําถามว่า เทคโนโลยี มีบทบาทต่อการพัฒนาของเล่นของใช้อย่างไรบ้าง โดยมีแนวทางการสรุปดังน ี้ แนวทางการสรุปผลการอภิปราย เทคโนโลยีมีส่วนสําคัญที่ทําให้ของเล่นของใช้พัฒนาไปจากเดิมเพ ื่ อตอบสนองต่อความต้องการ ในด้านต่าง ๆ เช่น สะดวกต่อการใช้งาน มีความแข็งแรงคงทน มีอายุการใช้งานนาน มีความปลอดภัย ในการใช้งาน มีความสวยงาม 22. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น และสรุปขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรม จากน ั้ นครูแนะนําตัวอย่างของเล่น ได้แก่ ตุ๊กตาเจ้าหญิง ป๊อกแป๊ก สัตว์ล้อ หน้าไม้จําลอง กําหมุนบิน พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ หุ่นยนต์บินได้ รถเครนของเล่น รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง 23. ครูให้นักเรียนสังเกตตัวอย่างของเล่น 1 ชิ้น ที่มีส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง เช่น ตุ๊กตาหรือหุ่นยนต์ที่ สามารถกางแขน ยกแขน หรือแกว่งแขนได้โดยครูอาจให้นักเรียนใช้ดินสอลากไปตามแนวที่ตุ๊กตากางแขน เพ ื่อให้เห็นแนวการหมุนของแขนตุ๊กตารอบหัวไหล่แล้วร่วมกันอภิปรายตามคําถามดังน ี้ 1) ขณะที่ตุ๊กตากางแขน ยกแขน หรือแกว่งแขน แขนของตุ๊กตาหมุนอยู่รอบส่วนใดของตุ๊กตา แนวคําตอบ หมุนอยู่รอบหัวไหล่ของตุ๊กตา 2) ในการออกแบบตุ๊กตาเพ ื่อให้แขนตุ๊กตาหมุนในลักษณะดังกล่าวได้มีการนําแนวคิดพ ื้ นฐาน ทางคณิตศาสตร์มาใช้หรือไม่อย่างไร แนวคําตอบ ตอบตามความคิดเห็นของนักเรียน เช่น มีโดยมีการนําแนวคิดเร ื่ องการหมุนมาใช้ 24. ครูให้นักเรียนศึกษาใบความรู้ที่ 1.3 การหมุนกับของเล่นของใช้ที่ประยุกต์ใช้แนวคิดพ ื้ นฐานทางคณิตศาสตร์ ในการออกแบบของเล่น จากน ั้นให้นักเรียนสังเกตและวิเคราะห์ส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง ตําแหน่งของจุดศูนย์กลางของการหมุน และแนวการหมุนของส่วนประกอบของของเล่น โดยใช้ตุ๊กตาเจ้าหญิง เป็นตัวอย่างในการวิเคราะห์แล้วแนะนําแนวทางการบันทึกผลในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 การหมุน กับของเล่น โดยร่วมกันอภิปรายตามแนวคําถามดังน ี้ 1) ส่วนประกอบใดของของเล่นท ี่ สามารถหมุนรอบจุดใดจุดหน ึ่งได้ แนวคําตอบ แขน ตัวตุ๊กตา กระโปรง 17 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 2) ส่วนประกอบดังกล่าวหมุนอยู่รอบส่วนใดของของเล่นท ี่เป็นจุดศูนย์กลางของการหมุน แนวคําตอบ แขนหมุนรอบหัวไหล่ของตุ๊กตา กระโปรงหมุนรอบขอบเอวของกระโปรงสีเหลืองแต่ละ ชิ้น ตัวตุ๊กตาหมุนรอบแกนหมุนตรงกลางฐานของตุ๊กตา 3) ส่วนประกอบดังกล่าวมีแนวการหมุนในลักษณะใด แนวคําตอบ แขนมีแนวการหมุนในลักษณะส่วนโค้งของวงกลม ตัวตุ๊กตามีแนวการหมุน ในลักษณะวงกลม กระโปรงมีแนวการหมุนในลักษณะส่วนโค้งของวงกลม 25. ครูแบ่งนักเรียนเป็น 10 กลุ่ม จากน ั้ นแจกของเล่นให้นักเรียนกลุ่มละ 1 ชิ้น แล้วให้ปฏิบัติกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอน ที่ 3 โดยให้สังเกตส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง จุดศูนย์กลางของการหมุน และแนวการหมุนของ ส่วนประกอบของของเล่นท ี่ได้รับตามชุดคําถามเช่นเดียวกับที่วิเคราะห์ตุ๊กตาเจ้าหญิง พร้อมท ั้ งบันทึกผลลงใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 26. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนําเสนอผลการวิเคราะห์ลักษณะการหมุนของส่วนประกอบของของเล่น ที่ประยุกต์ใช้หลักการทางคณิตศาสตร์ในการออกแบบ โดยใช้ข้อมูลสนับสนุนอย่างสมเหตุสมผล และร่วม อภิปรายผลการวิเคราะห์ของเล่นของกลุ่มอื่น ๆ และบันทึกผลการวิเคราะห์การทํางานของของเล่นลงใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 จนได้ข้อมูลของของเล่นครบทั้ง 10 ชิ้น จากน ั้ นแต่ละกลุ่มอภิปราย คําถามท้ายกิจกรรม และบันทึกลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 27. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนําเสนอผลการอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม เพ ื่อแลกเปลี่ ยนความคิดเห็นกับ กลุ่มอื่น ตามแนวคําถามดังน ี้ 1) ของเล่นมีแนวการหมุนรอบจุดศูนย์กลางของการหมุนในลักษณะใดบ้าง พร้อมท ั้ งยกตัวอย่างของเล่น หรือส่วนประกอบของของเล่น แนวคําตอบ ของเล่นมีแนวการหมุนรอบจุดศูนย์กลางของการหมุนเป็นวงกลมและเป็นส่วนโค้งของ วงกลม โดยของเล่นที่มีแนวการหมุนเป็นวงกลมรอบจุดศูนย์กลางของการหมุน เช่น ใบพัดของพัดลมมือถือ ส่วนของเล่นที่มีแนวการหมุนเป็นส่วนโค้งของวงกลมรอบจุดศูนย์กลางของการหมุน เช่น คันโยกที่ก้านบีบ ของพัดลมมือถือ 2) ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่มีตําแหน่งของจุดศูนย์กลางของการหมุนมากกว่า 1 ตําแหน่ง แนวคําตอบ ตุ๊กตาเจ้าหญิง พัดลมมือถือ รถเครนของเล่น หุ่นยนต์บินได้ 3) เพราะเหตุใดของเล่นบางช ิ้ นจึงมีจุดศูนย์กลางของการหมุนมากกว่า 1 ตําแหน่ง แนวคําตอบ ทําให้ของเล่นเลียนแบบของจริงได้ใกล้เคียงที่สุด สร้างความน่าสนใจ ทํางานได้ ตามวัตถุประสงค์ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 18

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 28. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 โดยมีแนวทางการสรุปดังน ี้ แนวทางการสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรม ของเล่นหลายชนิดมีการออกแบบโดยใช้แนวคิดเก ี่ ยวกับการหมุน ซึ่งเป็นการหมุนรอบจุดศูนย์กลาง การหมุนมีทั้งแนวการหมุนเป็นวงกลมและเป็นส่วนโค้งของวงกลม ทําให้ของเล่นเลียนแบบได้ใกล้เคียง ของจริง สร้างความน่าสนใจ และทํางานได้ตามวัตถุประสงค์ 29. ครูให้นักเรียนร่วมกันยกตัวอย่างของเล่นของใช้ที่เก ี่ ยวข้องกับหลักการหมุนท ี่พบในชีวิตประจําวัน โดยมี ตัวอย่าง เช่น ม้าหมุน ชิงช้ากังหันลม หรือกังหันน้ํา 30. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายเกี่ ยวกับความคิดเห็นหรือมุมมองเก ี่ ยวกับของเล่นท ั้งในด้านคุณค่าของ ของเล่น การพัฒนาของเล่นของใช้โดยใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีตามแนว คําถามด้านล่าง โดยให้นักเรียนแต่ละกลุ่มบันทึกคําตอบของสมาชิกทุกคนลงบนกระดาษปรู๊ฟ “หลังจากเรียนรู้กิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้นักเรียนมีความคิดเห็นหรือมุมมองเก ี่ ยวกับของเล่นท ี่ แตกต่าง หรือเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมอย่างไร” แนวคําตอบ ตอบตามความคิดเห็นของนักเรียน เช่น ความคิดเดิมคิดว่า ของเล่นไม่เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตในชุมชน เพราะคิดเพียงว่าเล่นเพ ื่ อความสนุกสนาน แต่หลังจากเรียนรู้แล้วได้ทราบว่าของเล่นเก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตในชุมชนหลายด้าน เช่น การประกอบ อาชีพ การสะท้อนประเพณีการเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว 19 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ความคิดเดิมคิดว่า การพัฒนาของเล่นต้องอาศัยเฉพาะหลักการทางวิทยาศาสตร์แต่หลังจากเรียนรู้ แล้วได้ทราบว่าการพัฒนาของเล่นจะต้องอาศัยหลักการวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี อย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายหลักการร่วมกันเพ ื่อให้ของเล่นทํางานได้ตามวัตถุประสงค์และได้เรียนรู้ เพ ิ่ มเติมว่า ของเล่นมีการเปลี่ยนแปลงไปเน ื่ องจากการพัฒนาของเทคโนโลยีพร้อมท ั้งได้เรียนรู้ หลักการทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ที่ใช้ในการออกแบบของเล่น 31. ครูอาจให้นักเรียนทําใบงานที่ 1.1 โยโย่มีเร ื่ องเล่า ในกรณีที่มีเวลาเพียงพอ เพ ื่ อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลให้เกิด การพัฒนาปรับปรุงของเล่นของใช้โดยศึกษาใบความรู้ที่ 1.4 โยโย่มีเร ื่ องเล่า พร้อมท ั้ งดูวีดิทัศน์เก ี่ ยวกับ การเล่นลูกด ิ่งโยโย่ ที่สืบค้นเองจากเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ลองเล่นลูกด ิ่งโยโย่จากน ั้ นสังเกต วิเคราะห์และ ตอบคําถามในใบงานที่ 1.1 ในประเด็นต่อไปนี้ การเคล ื่อนไหวของส่วนประกอบของลูกด ิ่งโยโย่ที่ทดลองเล่นกับลูกด ิ่งโยโย่ที่ใช้ในวีดิทัศน์ สาธิตการเล่นหรือการแข่งขันลูกด ิ่งโยโย่ วัตถุประสงค์การใช้ลูกด ิ่งโยโย่ วัสดุที่ใช้ทําและการพัฒนาลูกด ิ่งโยโย่จากอดีตสู่ปัจจุบัน ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการพัฒนาปรับปรุงลูกด ิ่งโยโย่ สิ่งท ี่สนใจหรือต้องการเรียนรู้เพ ิ่ มเติมเก ี่ ยวกับลูกด ิ่งโยโย่ 32. ครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปสิ่ งท ี่ได้เรียนรู้จากแผนการเรียนรู้ที่ 1 ของเล่นน่ารู้โดยมีแนวทางการสรุปดังน ี้ แนวทางการสรุป ของเล่นหรือการเล่นของเล่นมีคุณค่าในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน เช่น มาจากธรรมชาติ หรือทําจากวัสดุธรรมชาติเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นได้รอบตัว สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี นอกจากน ี้ การเล่นของเล่นยังมีประโยชน์ในด้านการสร้างความสนุกสนานเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจินตนาการ รวมท ั้ งส่งเสริมพัฒนาการท ั้ งด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา การพัฒนาของเล่นมีเทคโนโลยีที่เก ี่ ยวข้อง เช่น วัสดุส่วนประกอบ กระบวนการผลิต ซึ่งเทคโนโลยี เหล่านี้มีผลต่อจํานวนผลผลิต ลักษณะของผลผลิตท ี่ได้การทํางานของของเล่น และแหล่งพลังงาน โดย ของเล่นส่วนใหญ่ทํางานด้วยหลักการของเคร ื่องกลและไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ ทําให้ของเล่นทํางานได้ ตามต้องการ ของเล่นหลายชนิดมีการออกแบบโดยใช้แนวคิดเก ี่ ยวกับการหมุน ทําให้ของเล่นเลียนแบบได้ ใกล้เคียงของจริง สร้างความน่าสนใจ และทํางานได้ตามวัตถุประสงค์ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 20

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ความรู้เสริมสําหรับครู เร ื่ อง การเดินทางของของเล่น ยุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม (ก่อน พ.ศ. 2303) ในอดีตกาล ยังไม่มีโรงเรียน เด็ก ๆ อยู่กับพ่อแม่ที่บ้าน ช่วย พ่อแม่ทํางานเล็ก ๆ น้อย ๆ ในบ้าน หรือในแปลงเกษตรกรรม ของเล่นท ี่ หาง่ายที่สุดคือวัตถุที่มีอยู่ทั่วไปในธรรมชาติเช่น หินก้อนเล็ก ๆ ดินเหนียวปั้นเป็นก้อนกลม กระดูกสัตว์ ตุ๊กตาสัตว์ทําด้วยไม้ของเล่นในยุคนี้ส่วนใหญ่ทําจากวัสดุ ชนิดเดียว ใช้แรงงานคนในการทํา และทําข ึ้นเป็นจํานวน น้อยช ิ้ นเพ ื่ อเล่นกันในครอบครัว โดยไม่ได้ผลิตเป็นจํานวน มากเพ ื่ อการจําหน่าย จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ทําให้ ทราบว่าของเล่นเก่าแก่อย่างหน ึ่ งของมนุษย์ได้แก่ลูกหิน ซึ่งมีมาต ั้ งแต่ 4,000 ปีก่อนคริสตกาลแล้ว ที่มา : https://pixabay.com/photos/pebblesrocks-colorful-texture-3429815/ ประมาณ 440 ปีก่อนคริสต์ศักราช (ประมาณ พ.ศ. 103) เรมม ิ่ ีของเล่นที่ทําจากไม้เช่น ลูกด ิ่งโยโย่ จากภาพบนแจกันกรีกโบราณ มีภาพวาดเด็กผู้ชาย กําลังเล่นโยโย่ซึ่งทําจากไม้และมีเชือกร้อย ตลอดเวลาหลายร้อยปีก่อนถึงยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม การประดิษ ฐ์ของเล่นไม่มีการเปลี่ยนแปลงมากนัก ของเล่นส่วนใหญ่ทําจากวัสดุชนิดเดียว ช่วงคริสต์ศตวรรษ ที่ 18 (พ.ศ. 2244–2343) เร ิ่ มมีของเล่นท ี่ประณีตมากขึ้น แทนท ี่จะใช้วัตถุที่พบในธรรมชาติโดยตรง เช่น มีการประดิษฐ์ ตุ๊กตาไม้ที่มีส่วนศีรษะหันไปมาได้ตุ๊กตาหัวม้าติดก้านไม้ สําหรับให้เด็กเล่น 21 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม (พ.ศ. 2303–2393) ค ริส ต์ศตวรรษท ี่ 19 (พ.ศ. 2344–2443) ยุคปฏิ วั ติ อุตสาหกรรม (Industrial revolution) เป็นช่วงเวลาที่มีการ เปลี่ยนแปลงวิธีการทํางานและระบบการผลิต จากเดิมท ี่ใช้ แรงงานคนและสัตว์เป็นหลักมาเป็นการใช้เคร ื่ องจักร การปฏิวัติอุตสาหกรรมทําให้สามารถผลิตสินค้าได้คร ั้ งละ มาก ๆ รวมท ั้ งของเล่น ซึ่งมีการผลิตเป็นจํานวนมากโดยใช้ กระบวนการผลิตทางอุตสาหกรรม อาศัยเทคโนโลยีมากขึ้น กว่าในอดีต ทําให้ผลิตได้จํานวนมาก มีลักษณะเหมือนกันและ มีความซับซ้อนมากกว่าของเล่นที่ทําด้วยมือ มีการใช้วัสดุ หลายชนิดประกอบกันเข้าเป็นของเล่น ของเล่นบางชนิด เคล ื่อนไหวได้โดยใช้การไขลาน ของเล่นที่จําหน่าย มีหลากหลายมากขึ้น อีกท ั้ งยังมีราคาถูกลง พ่อแม่จึงนิยม ซื้อของเล่นให้ลูกเล่น ที่มา : https://pixabay.com/photos/wind-uptoy-old-antique-vintage-638941/ ที่มา : https://pixabay.com/photos/tin-soldier-redclose-up-blue-1617712/ เด็กผู้หญิงในครอบครัวชนช ั้ นกลางได้เล่นตุ๊กตาไม้ ตุ๊กตากระเบ ื้ อง บ้านตุ๊กตา เด็กผู้ชายเล่นลูกหิน ตุ๊กตาทหาร ม้าโยกและของเล่นที่มีกลไก เช่น สัตว์เคล ื่อนไหว รถไฟไขลาน ส่วนเด็ก ๆ ที่พ่อแม่ ไม่ได้ซื้อของเล่นให้จะเล่นของเล่นจากธรรมชาติ หรือทําของเล่นเอง เทคโนโลยีการพิมพ์ก็ถูกนํามาใช้ในการผลิตของเล่นเช่นกัน เช่น การผลิตภาพต่อปริศนา (jigsaw) โดยใช้เทคโนโลยีการ พิมพ์ภาพลงบนกระดาษแล้วนําไปติดกับไม้โดยใช้กาว แล้ว ตัดเป็นช ิ้ นเล็ก ๆ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 22

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 คริสต์ทศวรรษ 1820 (พ.ศ. 2363–2372) เร ิ่ มมี การประดิษฐ์เกม เช่น โดมิโน ไพ่ลูกข่างทอยตัวเลข ที่ทําจากงาช้างหรือกระดูกสัตว์ หลังยคปฏ ุ ิวัติอุตสาหกรรม (ตั้งแต่พ.ศ. 2393 ถึงปัจจุบัน) ที่มา : https://pixabay.com/photos/abacus-countingframe-education-2366784/ ในศตวรรษที่ 20 มีการผลิตของเล่นใหม่ๆ เกิดขึ้น มาก คริสต์ทศวรรษ 1870 (พ.ศ. 2413–2422) เ ร ิ่ ม มีการประดิษ ฐ์ของเล่นและอุปกรณ์ เพ ื่ อการเรียนรู้ ในปีพ.ศ. 2429 วิศวกรชาวเยอรมันได้สร้างรถยนต์ที่ใช้ เคร ื่ องยนต์ที่ใช้พลังงานจากเช ื้ อเพลิงคันแรกของโลกได้สําเร็จ จึง เร ิ่ มมีการประดิษฐ์รถของเล่นในช่วงน ี้ ที่มา : https://pixabay.com/photos/ automobile-toy-car-bus-vw-vehicle2583303/ ที่มา : https://pixabay.com/photos/mickey-mouse-toysstatues-fun-2492471/ คริสต์ทศวรรษ 1920s–1930s (พ.ศ. 2463– 2482) เร ิ่ มมีของเล่นประเภทตุ๊กตาการ์ตูนที่มี ชื่อเสียงเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง เช่น มิกก ี้ เมาส์ 23 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ดินน ้ํ ามันถูกประดิษ ฐ์ขึ้นในปีพ.ศ. 2440 ส่วนสีเทียน เกิดข ึ้นเป็นคร ั้ งแรกเมื่อ พ.ศ. 2446 ขดสปริงพลาสติก (slinky) ประดิษฐ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2486 ในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษท ี่ 20 (พ.ศ. 2444–2543) เร ิ่ มมีการ ผลิตวัสดุสังเคราะห์มากขึ้น เช่น พลาสติก ไนลอน ในช่วงเวลาน ี้ ของเล่นพลาสติกและโลหะมีราคาถูกลงและเป็นที่นิยมมากขึ้น ใน ปีพ.ศ. 2493 มีการผลิตบล๊อกพลาสติกที่ต่อเป็นรูปทรงต่าง ๆ ออกจําหน่าย และเป็นที่นิยมอย่างมาก ที่มา : https://pixabay.com/photos/legochildren-toy-multicoloured-674881/ ที่มา : https://pixabay.com/photos/skateboard-parkman-backpack-1509839/ สเก็ตบอร์ดวางขายครั้งแรกในปีพ.ศ. 2501 ตุ๊กตาบาร์บี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นใน ค.ศ. 1959 ที่มา : https://pixabay.com/photos/beautybarbie-pretty-puppet-1265216/ โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 24

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 คริสต์ศตวรรษท ี่21 (พ.ศ. 2544 ถึงปัจจุบัน) ของเล่นส่วนใหญ่ ที่ผลิตในยุคนี้มีวงจรอิเล็กทรอนิกส์เป็นส่วนประกอบที่ทําให้ ของเล่นเคล ื่อนไหวได้มีเสียง แสง บรรณานุกรม Toy Timeline. สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2565 จาก https://brightonmuseums.org.uk/discover/2012/05/21/toy-timeline/ Tim Lambert. A History of Toys. สืบค้นเมื่อ 24 กรกฎาคม 2565 จาก https://localhistories.org/a-history-of-toys/ 25 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 การวัดและประเมินผล รายการประเมิน ภาระงานหรือช ิ้ นงานทประเม ี่ ิน เคร ื่ องมือทใชี่ ประเม ้ ิน 1. วิเคราะห์และสรุปคุณค่าของ ของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิต ของชุมชน และประโยชน์จาก การเล่นของเล่น จากการ สังเกตและอภิปรายโดยมี ข้อมูลสนับสนุนและ สมเหตุสมผล 1.1 การบันทึกผลการวิเคราะห์คุณค่า ของของเล่นในแบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 1 1.2 การตอบคําถามท้ายกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 1.3 การสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 1.1 แนวการบันทึกแบบบันทึก กิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 1 และ เกณฑ์การประเมิน 1.2 แนวการตอบคําถามท้าย กิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 1 และเกณฑ์ การประเมิน 1.3 แนวการสรุปผลการปฏิบัติ กิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 1 และเกณฑ์ การประเมิน 2. วิเคราะห์และสรุปหลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับการ ทํางานของของเล่น และ ความสัมพันธ์ระหว่าง เทคโนโลยีกับการพัฒนาของ เล่น จากการสงเกตและั อภิปรายโดยมีข้อมูล สนับสนุนและสมเหตุสมผล 2.1 การบันทึกผลการวิเคราะห์ หลักการทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น และ ความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่นในแบบบันทึก กิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 2 2.2 การตอบคําถามท้ายกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 2.3 การสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 2.1 แนวการบันทึกแบบบันทึก กิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 2 และ เกณฑ์การประเมิน 2.2 แนวการตอบคําถามท้ายกิจกรรม ในแบบบันทึกกิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 2 และเกณฑ์การประเมิน 2.3 แนวการสรุปผลการปฏิบัติ กิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 และเกณฑ์ การประเมิน 3 อธิบายการทํางานของของ เล่นจากหลักฐานท ี่รวบรวมได้ โดยเชื่อมโยงกับความรู้ทาง คณิตศาสตร์ 3.1 การบันทึกผลการสังเกตการทํางาน ของของเล่นในแบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 3 3.2 การตอบคําถามท้ายกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 3.3 การสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 3.1 แนวการบันทึกแบบบันทึก กิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 3 และ เกณฑ์การประเมิน 3.2 แนวการตอบคําถามท้ายกิจกรรม ในแบบบันทึกกิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 3 และเกณฑ์การประเมิน 3.3 แนวการสรุปผลการปฏิบัติ กิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรม โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 26

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 รายการประเมิน ภาระงานหรือช ิ้ นงานทประเม ี่ ิน เคร ื่ องมือทใชี่ ประเม ้ ิน ที่ 1.1 ตอนท ี่ 3 และเกณฑ์ การประเมิน เกณฑ์การประเมิน เกณฑ์การประเมินสําหรับแผนการจัดการเรียนรู้นี้เป็นเกณฑ์สําหรับการประเมินเพ ื่ อพัฒนา )Formative Assessment Activity( ซึ่งแบ่งระดับการพัฒนาเป็น 3 ระดับ โดยมีรายละเอียดดังน ี้ การประเมินตามภาระงาน หรือช ิ้ นงาน ระดับการพัฒนา 1 = ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 = ดี ปฏิบัติได้ ตามความคาดหมาย 3 = ดีมาก ปฏิบัติได้ เกินความคาดหมาย 1. วิเคราะห์และสรุปคุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่นของเล่น จากการสังเกตและอภิปรายโดยมีข้อมูลสนับสนุนและสมเหตุสมผล 1.1 การบันทึกผลการ วิเคราะห์คุณค่าของ ของเล่นใน แบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 1 ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - วิเคราะห์คุณค่าของ ตัวอย่างของเล่นท ี่ได้รับ ไม่สอดคล้องกับข้อมูล ที่รวบรวมได้ - การบันทึกผลการวิเคราะห์ มีความคลาดเคล ื่ อน ไม่สอดคล้องกับผลการ ร่วมอภิปรายในกลุ่มและ ชั้นเรียน - สังเกตเห็นการบันทึกผล การวิเคราะห์โดยไม่ร่วม อภิปรายและรอคอย คําตอบจากการอภิปราย เพียงอย่างเดียว - วิเคราะห์คุณค่าและ ประโยชน์ของตัวอย่าง ของเล่นท ี่ได้รับได้ ถูกต้องสอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่ รวบรวมได้ - บันทึกผลการอภิปราย คุณค่าและประโยชน์ ของของเล่นได้ถูกต้อง สอดคล้องกับผลการร่วม อภิปรายในกลุ่มและชั้น เรียนอย่างครบถ้วน สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - ร่วมอภิปรายคุณค่า ของของเล่นโดย ให้เหตุผลหรือข้อมูล สนับสนุนทแตกต ี่ ่าง จากการนําเสนอของ แต่ละกลุ่มและได้รับ การยอมรับ - นําเสนอประเด็น คุณค่าของของเล่นท ี่ นอกเหนือจากท ี่ ระบุไว้ ในแบบบันทึกกิจกรรม 27 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 การประเมินตามภาระงาน หรือช ิ้ นงาน ระดับการพัฒนา 1 = ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 = ดี ปฏิบัติได้ ตามความคาดหมาย 3 = ดีมาก ปฏิบัติได้ เกินความคาดหมาย 1.2 การตอบคําถามท้าย กิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 1 ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - คําตอบมีความคลาดเคล ื่ อน ไม่สอดคล้องกับข้อมูล ที่รวบรวมได้ - สังเกตเห็นการบันทึก ผลการวิเคราะห์โดยไม่ ร่วมอภิปรายและรอคอย คําตอบจากการอภิปราย เพียงอย่างเดียว - ตอบคําถามท้ายกิจกรรม โดยวิเคราะห์คุณค่าและ ประโยชน์จากของเล่น ทั้งหมดได้สอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่รวบรวมได้และ ครบถ้วน สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - มีการให้เหตุผลและ ข้อมูลสนับสนุนใน การร่วมอภิปราย อย่างสมเหตุสมผลและ ได้รับการยอมรับ 1.3 การสรุปผลการ ปฏิบัติกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรม ที่ 1.1 ตอนท ี่ 1 ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - สรุปคุณค่าของของเล่น โดยระบุคําสําคัญและ อธิบายไม่สอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่รวบรวมได้ - สรุปคุณค่าของของเล่น โดยระบุคําสําคัญและ อธิบายได้สอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่รวบรวมได้ สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - มีการเช ื่อมโยงตัวอย่าง ของเล่นหรือประเด็นท ี่ สะท้อนวิถีชีวิตจาก ประสบการณ์และ สอดคล้องกับข้อสรุป และสนับสนุนข้อมูลท ี่ รวบรวมได้ 2. วิเคราะห์และสรุปหลักการทางวิทยาศาสตร์กับการทํางานของของเล่น และความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่น จากการสังเกตและอภิปรายโดยมีข้อมูลสนับสนุนและสมเหตุสมผล 2.1 การบันทึกผลการ วิเคราะห์หลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของ ของเล่น และ ความสัมพันธ์ระหว่าง ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - อภิปรายหลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น บทบาทของ - วิเคราะห์วัสดุ กระบวนการผลิต หลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น บทบาทของ สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - ร่วมอภิปรายหลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 28

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 การประเมินตามภาระงาน หรือช ิ้ นงาน ระดับการพัฒนา 1 = ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 = ดี ปฏิบัติได้ ตามความคาดหมาย 3 = ดีมาก ปฏิบัติได้ เกินความคาดหมาย เทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่น ในแบบบันทึก กิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 2 วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีกับการพัฒนา ของเล่นท ี่ได้รับโดยไม่ให้ เหตุผลหรือข้อมูล สนับสนุน - การบันทึกผล การวิเคราะห์มี ความคลาดเคล ื่ อน ไม่สอดคล้องกับ ผลการร่วมอภิปรายใน กลุ่มและช ั้ นเรียน - สังเกตเห็นการบันทึกผล การวิเคราะห์โดยไม่ร่วม อภิปรายและรอคอย คําตอบจากการอภิปราย เพียงอย่างเดียว วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีที่มีต่อ การพัฒนาของเล่น ที่ได้รับ ได้ถูกต้อง สอดคล้องกับข้อมูล ที่รวบรวมได้ - บันทึกผลการวเคราะหิ ์ วัสดุกระบวนการผลิต หลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น บทบาทของ วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีที่มีต่อ การพัฒนาของเล่นได้ ถูกต้องสอดคล้องกับ ผลการร่วมอภิปราย ในกลุ่มและช ั้ นเรียน อย่างครบถ้วน บทบาทของ วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่นโดย ให้เหตุผลหรือข้อมูล สนับสนุนทแตกต ี่ ่าง จากการนําเสนอของ แต่ละกลุ่มและได้รับ การยอมรับ - นําเสนอประเด็นและ บทบาทของ วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่นท ี่ นอกเหนือจากท ี่ ระบุไว้ ในแบบบันทึกกิจกรรม 2.2 การตอบคําถามท้าย กิจกรรมในแบบ บันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 ไม่สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - คําตอบมีความคลาดเคล ื่ อน ไม่สอดคล้องกับข้อมูล ที่รวบรวมได้ - สังเกตเห็นการบันทึกผล การวิเคราะห์โดยไม่ร่วม อภิปรายและรอคอย - ตอบคําถามท้าย กิจกรรม โดยวเคราะหิ ์ หลักการ ทางวิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น บทบาทของ วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่นจาก สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - มีการให้เหตุผลและ ข้อมูลสนับสนุนใน การร่วมอภิปรายอย่าง สมเหตุสมผลและได้รับ การยอมรับ 29 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 การประเมินตามภาระงาน หรือช ิ้ นงาน ระดับการพัฒนา 1 = ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 = ดี ปฏิบัติได้ ตามความคาดหมาย 3 = ดีมาก ปฏิบัติได้ เกินความคาดหมาย คําตอบจากการอภิปราย เพียงอย่างเดียว ของเล่นท ั้ งหมด ได้ถูกต้องสอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่รวบรวมได้และ ครบถ้วน 2.3 การสรุปผล การปฏิบัติกิจกรรม ในแบบบันทึก กิจกรรมท 1.1 ี่ ตอนท ี่ 2 ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - สรุปความสัมพนธั ์ ระหว่างเทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่นโดย ระบุคําสําคัญและ อธิบายไม่สอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่รวบรวมได้ - สรุปหลักการทาง วิทยาศาสตร์กับ การทํางานของของเล่น และความสัมพนธั ์ ระหว่างเทคโนโลยีกับ การพัฒนาของเล่น โดยระบุคําสําคัญและ อธิบายได้สอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่ รวบรวมได้ สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - มีการเช ื่อมโยงตัวอย่าง ของเล่นหรือประเด็นท ี่ สะท้อนวิถีชีวิตจาก ประสบการณ์และ สอดคล้องกับข้อสรุป และสนับสนุนข้อมูล ที่รวบรวมได้ 3. อธิบายการทํางานของของเล่นจากหลักฐานท ี่รวบรวมได้โดยเชื่อมโยงกับความรู้ทางคณิตศาสตร์ 3.1 การบันทึกผลการ สังเกตการทํางานของ ของเล่นในแบบ บันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - อภิปรายส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง ตําแหน่งของจุด ศูนย์กลางของการหมุน และแนวการหมุนของ ส่วนประกอบของของ เล่นท ี่ได้รับโดยไม่ให้ เหตุผลหรือข้อมูล สนับสนุน - การบันทึกผลการ วิเคราะห์มีความ - วิเคราะห์ส่วนประกอบ ที่หมุนรอบจุดใด จุดหนึ่ง ตําแหน่งของ จุดศูนย์กลางของ การหมุน และแนวการ หมุนของส่วนประกอบ ของของเล่น ได้ถูกต้อง สอดคล้องกับข้อมูลท ี่ รวบรวมได้ บันทึกผลการวเคราะหิ ์ ส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง ตําแหน่งของจุด สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - ร่วมอภิปราย ส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง ตําแหน่งของจุด ศูนย์กลางของ การหมุน และแนว การหมุนของ ส่วนประกอบของ ของเล่นโดยให้เหตุผล หรือข้อมูลสนับสนุน โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 30

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 การประเมินตามภาระงาน หรือช ิ้ นงาน ระดับการพัฒนา 1 = ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 = ดี ปฏิบัติได้ ตามความคาดหมาย 3 = ดีมาก ปฏิบัติได้ เกินความคาดหมาย คลาดเคล ื่อนไม่ สอดคล้องกับผลการร่วม อภิปรายในกลุ่มและ ชั้นเรียน - สังเกตเห็นการบันทึกผล การวิเคราะห์โดยไม่ร่วม อภิปรายและรอคอย คําตอบจากการอภิปราย เพียงอย่างเดียว ศูนย์กลางของการหมุน และแนวการหมุนของ ส่วนประกอบของของ เล่นได้ถูกต้อง สอดคล้องกับผลการ ร่วมอภิปรายในกลุ่ม และชั้นเรียนและ ครบถ้วน ที่แตกต่างจากการ นําเสนอของแต่ละกลุ่ม และได้รับการยอมรับ - นําเสนอประเด็นการ ทํางานของของเล่นท ี่ เช ื่อมโยงความรู้ทาง คณิตศาสตร์ที่ นอกเหนือจากท ี่ ระบุไว้ ในแบบบันทึกกิจกรรม 3.2 การตอบคําถามท้าย กิจกรรมในแบบ บันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - คําตอบมีความ คลาดเคล ื่อนไม่ สอดคล้องกับข้อมูลท ี่ รวบรวมได้ - สังเกตเห็นการบันทึกผล การวิเคราะห์โดยไม่ร่วม อภิปรายและรอคอย คําตอบจากการอภิปราย เพียงอย่างเดียว - ตอบคําถามท้าย กิจกรรม โดยวเคราะหิ ์ ส่วนประกอบที่ หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง ตําแหน่งของ จุดศูนย์กลางของ การหมุน และแนว การหมุนของ ส่วนประกอบของ ของเล่นจากของเล่น ทั้งหมด ได้ถูกต้อง สอดคล้องกับข้อมูล ที่รวบรวมได้และ ครบถ้วน สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - มีการให้เหตุผลและ ข้อมูลสนับสนุนใน การร่วมอภิปรายอย่าง สมเหตุสมผลและได้รับ การยอมรับ 3.3 การสรุปผลการ ปฏิบัติกิจกรรมใน แบบบันทึกกิจกรรม ที่1.1 ตอนท 3 ี่ ไม่สามารถปฏิบัติตามเกณฑ์ ความคาดหมาย เช่น - สรุปการทํางานของ ของเล่นโดยเชื่อมโยงกับ ความรู้ทางคณิตศาสตร์ - สรุปการทํางานของ ของเล่นโดยเชื่อมโยง กับความรู้ทาง คณิตศาสตร์โดยระบุ คําสําคัญและอธิบายได้ สามารถปฏิบัติได้เกิน เกณฑ์ความคาดหมาย เช่น - มีการเช ื่อมโยงตัวอย่าง ของเล่นหรือประเด็น 31 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 การประเมินตามภาระงาน หรือช ิ้ นงาน ระดับการพัฒนา 1 = ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม 2 = ดี ปฏิบัติได้ ตามความคาดหมาย 3 = ดีมาก ปฏิบัติได้ เกินความคาดหมาย โดยระบุคําสําคัญและ อธิบายไม่สอดคล้องกับ ข้อมูลท ี่รวบรวมได้ สอดคล้องกับข้อมูล ที่รวบรวมได้ ที่สะท้อนการทํางาน ของของเล่น โดย เช ื่อมโยงกับความรู้ ทางคณิตศาสตร์จาก ประสบการณ์ของ ตนเองและสอดคล้อง กับข้อสรุปและ สนับสนุนข้อมูล ที่รวบรวมได้ เกณฑ์การตัดสิน 1. สรุปผลระดับการพัฒนา ดังน ี้ สรุปผลระดับการพัฒนา = ระดับการพัฒนาจากทุกรายการประเมิน จํานวนรายการประเมิน 2. สรุปผลการประเมินระดับการพัฒนา ดังน ี้ คะแนนเฉลี่ย 2.34 – 3.00 มีผลการประเมินอยู่ในระดับ ดีมาก ปฏิบัติได้เกินความคาดหมาย คะแนนเฉลี่ย 1.67 – 2.33 มีผลการประเมินอยู่ในระดับ ดีปฏิบัติได้ตามความคาดหมาย คะแนนเฉลี่ย 1.00 – 1.66 มีผลการประเมินอยู่ในระดับ ควรปรับปรุง วางแผนพัฒนาเพิ่มเติม โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 32

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 จุดประสงค์กิจกรรม นักเรียนสามารถ 1. สังเกต และวิเคราะห์คุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่นของเล่น 2. อภิปราย และสรุปคุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่นของเล่น 3. สังเกต และวิเคราะห์หลักการทางวิทยาศาสตร์กับการทํางานของของเล่น และความสัมพันธ์ระหว่าง เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น 4. อภิปราย และสรุปหลักการทางวิทยาศาสตร์กับการทํางานของของเล่น และความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยี กับการพัฒนาของเล่น 5. สังเกต และระบุส่วนประกอบที่ เคล ื่ อนท ี่ รอบจุดใดจุดหนึ่ง จุดศูนย์กลางของการหมุน และแนวการเคล ื่ อนท ี่ ของส่วนประกอบของของเล่น เวลา 5 ชั่วโมง วัสดุ-อุปกรณ์ ที่ รายการ จํานวน 1 ของเล่นของตอนท ี่ 1 ไดแก้ ่ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก และรถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย อย่างละ 1 ชิ้น 2 ของเล่นของตอนท ี่ 2 ไดแก้ ่คอปเตอร์ไม้ไผ่กังหันบิน หุ่นยนต์บิน ได้สัตว์ล้อ รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มี เสียงและแสง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัดลมมือถือใช้แบตเตอร ี่ อย่างละ 1 ชิ้น 3 ของเล่นของตอนท ี่ 3 ไดแก้ ่ตุ๊กตาเจ้าหญิง ป๊อกแป๊ก กําหมุนบิน สัตว์ล้อ หน้าไม้จําลอง พัดลมมือถือแบบก้านบีบ พัด ลมมือถือใชแบตเตอร้ ี่ หุ่นยนต์บินได้รถเครนของเล่น รถของเล่น แบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย รถของเล่นที่มีเสียงและแสง อย่างละ 1 ชิ้น 4 ดินน ้ํ ามัน 1 ก้อน 5 แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ 1 ชุด ต่อคน 6 ใบความรู้ที่ 1.1 ของเล่นกับวิถีชีวิต 1 ชุด ต่อคน 7 ใบความรู้ที่ 1.2 หลักการทางวิทยาศาสตร์กับของเล่น 1 ชุด ต่อคน 8 ใบความรู้ที่ 1.3 การหมุนกับของเล่นของใช้ 1 ชุด ต่อคน กิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ 33 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 วิธีการดําเนนกิ ิจกรรม ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น 1. ศึกษาใบความรู้ที่ 1.1 ของเล่นกับวิถีชีวิต 2. สังเกตและลองเล่นของเล่นท ี่ได้รับ จากน ั้ นวิเคราะห์คุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และ ประโยชน์จากการเล่น ตามชุดคําถามท ี่ 2.1 และ 2.2 แล้วบันทึกผลการวิเคราะห์ลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น 2.1 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์ความเก ี่ ยวข้องของของเล่นกับวิถีชีวิตของชุมชน มีดังน ี้ 1) ของเล่นช ิ้ นน ี้ มาจากธรรมชาติทํามาจากวัสดุธรรรมชาติหรือทํามาจากวัสดุสังเคราะห์ 2) ของเล่นช ิ้ นน ี้เป็นการเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัวหรือไม่ถ้าใช่ เลียนแบบส ิ่งใด 3) ของเล่นช ิ้ นนี้มีแนวคิดมาจากการประกอบอาชีพหรือไม่ถ้าใช่อาชีพอะไร 4) การเล่นของเล่นช ิ้ นน ี้ เก ี่ ยวข้องกับประเพณีหรือไม่อย่างไร 2.2 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์ประโยชน์ที่ได้จากการเล่นของเล่น มีดังน ี้ 1) ถ้านักเรียนได้เล่นของเล่นช ิ้ นน ี้ จะรู้สึกอย่างไร 2) ถ้านําของเล่นช ิ้ นน ี้ มาเล่นกับเพ ื่ อน จะมีวิธีการเล่นอย่างไร และวิธีการเล่นดังกล่าวจะส่งเสริม ลักษณะนิสัยอะไรบ้าง และความสัมพันธ์กับผู้อื่นในด้านใดบ้าง 3) ขณะท ี่ เล่นของเล่นช ิ้ นน ี้นักเรียนได้ใช้ความคิดในเรื่องใดบ้าง 4) ขณะท ี่ เล่นของเล่นช ิ้ นน ี้ทําให้นักเรียนนึกถึงส ิ่งใดบ้าง 5) ของเล่นช ิ้ นนี้ส่งเสริมพัฒนาการของตนเองในด้านใด เช่น ร่างกาย จิตใจ สติปัญญา 3. นําเสนอผลการวิเคราะห์คุณค่าของของเล่นช ิ้ นท ี่ได้รับ โดยใช้ข้อมูลสนับสนุนอย่างสมเหตุสมผล และร่วม อภิปรายผลการวิเคราะห์ของเล่นของกลุ่มอื่น ๆ จากน ั้ นบันทึกผลการวิเคราะห์ลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 จนได้ข้อมูลของของเล่นครบทั้ง 5 ชิ้น 4. แต่ละกลุ่มอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม และบันทึกลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 5. นําเสนอผลการอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม เพ ื่อแลกเปลี่ ยนความคิดเห็นกับกลุ่มอื่น และร่วมกันสรุปผล การปฏิบัติกิจกรรม แล้วบันทึกลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 1 โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 34

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น 1. ศึกษาใบความรู้ที่ 1.2 หลักการทางวิทยาศาสตร์กับของเล่น 2. เข้าประจําฐานตามหมายเลขท ี่ ครูกําหนด ลองเล่นของเล่น สังเกตวัสดุและส่วนประกอบของของเล่น รวมทั้ง การทํางานและแหล่งพลังงานที่ทําให้ของเล่นทํางานได้จากน ั้ นวิเคราะห์บทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการ พัฒนาของเล่น ตามชุดคําถามท ี่ 2.1 และ 2.2 แล้วบันทึกผลการวิเคราะห์ลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 2 เทคโนโลยีกับการพัฒนาของเล่น 2.1 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์วัสดุและส่วนประกอบของของเล่น รวมถึงกระบวนการผลิต มีดังน ี้ 1) ของเล่นช ิ้ นนี้ทําจากวัสดุอะไร และวัสดุนั้นเป็นวัสดุธรรมชาติหรือวัสดุสังเคราะห์ 2) ของเล่นช ิ้ นนี้มีส่วนประกอบที่เป็นเฟือง รอก ล้อและเพลาหรือกลไกอื่น ๆ หรือมีส่วนประกอบ ที่เป็นวงจรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ที่ทําให้ของเล่นทํางานได้หรือไม่ 3) ของเล่นช ิ้ นนี้มีส่วนประกอบที่ใช้พลังงานกลหรือแรงในการทํางาน หรือมีส่วนประกอบที่ใช้ พลังงานไฟฟ้าในการทํางานหรือไม่ 4) ของเล่นช ิ้ นนี้ทําข ึ้ นด้วยมือและใช้เคร ื่ องมืออย่างง่าย เช่น เล ื่ อย ค้อน มีด กรรไกร หรือทําขึ้น โดยใช้เคร ื่ องจักรเป็นหลัก 2.2 ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์ผลผลิตและการทํางานของของเล่น มีดังน ี้ 1) กระบวนการผลิตของเล่นช ิ้ นน ี้ในแต่ละครั้ง ได้ของเล่นแต่ละช ิ้ นที่มีลักษณะท ี่ คล้ายกับต้นแบบ หรือ มีลักษณะเหมือนต้นแบบทุกประการ 2) กระบวนการผลิตของเล่นช ิ้ นน ี้ สามารถผลิตได้จํานวนมากต่อ 1 หน่วยการผลิตในแต่ละครั้ง หรือไม่ โดยให้คิดหน่วยการผลิตสําหรับการทําของเล่นด้วยมือ คือ ผู้ผลิต 1 คน และการทําของ เล่นโดยใช้เคร ื่ องจักรเป็นหลัก คือ เคร ื่ องจักร 1 เคร ื่ อง 3) ส่วนประกอบอะไรที่ทําให้ของเล่นช ิ้ นนี้ทํางานได้และทํางานได้ในลักษณะใด 4) ของเล่นช ิ้ นนี้ทํางานได้โดยใช้แหล่งพลังงานใด 3. นําเสนอผลการวิเคราะห์บทบาทของเทคโนโลยีที่มีต่อการพัฒนาของเล่น โดยใช้ข้อมูลสนับสนุนอย่าง สมเหตุสมผล และร่วมอภิปรายผลการวิเคราะห์ของเล่นของกลุ่มอื่น ๆ 4. แต่ละกลุ่มอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม และบันทึกลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 5. นําเสนอผลการอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม เพ ื่อแลกเปลี่ ยนความคิดเห็นกับกลุ่มอื่น และร่วมกันสรุปผลการ ปฏิบัติกิจกรรมแล้วบันทึกลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 2 35 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น 1. สังเกตและวิเคราะห์ลักษณะการหมุนของส่วนประกอบของของเล่นท ี่ได้รับ ร่วมกับการศึกษาใบความรู้ที่ 1.3 การหมุนกับของเล่นของใช้เพ ื่อใช้ประกอบการสังเกตส่วนประกอบที่หมุนรอบจุดใดจุดหนึ่ง จุดศูนย์กลางของ การหมุน และแนวการหมุนของส่วนประกอบดังกล่าวท ี่ประยุกต์ใช้แนวคิดพ ื้ นฐานทางคณิตศาสตร์ใน การออกแบบ ตามชุดคําถามเช่นเดียวกับที่วิเคราะห์ตุ๊กตาเจ้าหญิง จากน ั้ นบันทึกผลท ี่ได้จากการสังเกตลงใน แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ตอนท ี่ 3 การหมุนกับของเล่น ชุดคําถามสําหรับวิเคราะห์การหมุนกับของเล่น มีดังน ี้ 1) ส่วนประกอบใดของของเล่นท ี่ สามารถหมุนรอบจุดใดจุดหน ึ่งได้ 2) ส่วนประกอบดังกล่าวหมุนอยู่รอบส่วนใดของของเล่นท ี่เป็นจุดศูนย์กลางของการหมุน 3) ส่วนประกอบดังกล่าวมีแนวการหมุนในลักษณะใด 2. นําเสนอผลการวิเคราะห์ลักษณะการหมุนของส่วนประกอบของของเล่นท ี่ประยุกต์ใช้หลักการทาง คณิตศาสตร์ในการออกแบบ โดยใช้ข้อมูลสนับสนุนอย่างสมเหตุสมผล และร่วมอภิปรายผลการวิเคราะห์ ของเล่นของกลุ่มอื่น ๆ แล้วบันทึกผลการวิเคราะห์การทํางานของของเล่นลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 จนได้ข้อมูลของของเล่นครบทุกช ิ้ นตามที่ทุกกลุ่มวิเคราะห์ 3. แต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายและตอบคําถามท้ายกิจกรรมในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 4. นําเสนอผลการอภิปรายคําถามท้ายกิจกรรม เพ ื่อแลกเปลี่ ยนความเห็นของกลุ่มตนเองกับกลุ่มอื่น และ ร่วมกันสรุปผลการปฏิบัติกิจกรรมลงในแบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ตอนท ี่ 3 โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 36

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ตอนท ี่ 1 คุณค่าของของเล่น คําช ี้ แจง ให้นักเรียนบันทึกข้อมูลจากการวิเคราะห์และอภิปรายคุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่นลงในตาราง ตาราง คุณค่าของของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน และประโยชน์จากการเล่น ที่ ของเล่น คุณคาของของเล่ ่น ความเก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน ประโยชน์จากการเล่น 1 ลูกยางนา มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติ ทําจากวัสดุสังเคราะห์ เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว เช่น พืช สัตว์สิ่งของ สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี อื่น ๆ …………………………………………….... สร้างความสนุกเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจนตนาการิ ส่งเสริมพฒนาการของตนเองั อื่น ๆ ……………… 2 ลูกสะบ้า มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติ ทําจากวัสดุสังเคราะห์ เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว เช่น พืช สัตว์สิ่งของ สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี อื่น ๆ …………………………………………….... สร้างความสนุกเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจนตนาการิ ส่งเสริมพฒนาการของตนเองั อื่น ๆ ……………… แบบบันทึกกิจกรรมท ี่ 1.1 ของเล่นน่ารู้ 37 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 ที่ ของเล่น คุณคาของของเล่ ่น ความเก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน ประโยชน์จากการเล่น 3 หน้าไม้จําลอง มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติ ทําจากวัสดุสังเคราะห์ เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว เช่น พืช สัตว์สิ่งของ สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี อื่น ๆ …………………………………………….... สร้างความสนุกเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจนตนาการิ ส่งเสริมพฒนาการของตนเองั อื่น ๆ ……………… 4 ฝนดาวตก มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติ ทําจากวัสดุสังเคราะห์ เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว เช่น พืช สัตว์สิ่งของ สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี อื่น ๆ …………………………………………….... สร้างความสนุกเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจนตนาการิ ส่งเสริมพฒนาการของตนเองั อื่น ๆ ……………… 5 รถของเล่นแบบ ดึงถอยหลังแล้วปล่อย มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติ ทําจากวัสดุสังเคราะห์ เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว เช่น พืช สัตว์สิ่งของ สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี อื่น ๆ …………………………………………….... สร้างความสนุกเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจนตนาการิ ส่งเสริมพฒนาการของตนเองั อื่น ๆ ……………… หมายเหตุคําตอบอาจแตกต่างไปจากในตารางข้างต้นได้ขึ้นอยู่กับการอภิปรายและการลงข้อสรุปร่วมกัน โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 38

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 คําถามทายก้ ิจกรรม 1. ของเล่นช ิ้นใดบ้างมาจากธรรมชาติทําจากวัสดุธรรมชาติหรือทําจากวัสดุสังเคราะห์ แนวคําตอบ ลูกยางนา และลูกสะบ้ามาจากธรรมชาติหน้าไม้จําลองทําจากวัสดุธรรมชาติส่วนฝนดาวตก และรถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยทําจากวัสดุสังเคราะห์ 2. ของเล่นช ิ้นใดบ้างเป็นการเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว และเลียนแบบส ิ่งใด แนวคําตอบ หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยเป็นตัวอย่างของเล่น ที่เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นรอบตัว โดยหน้าไม้จําลองเลียนแบบอาวุธ ฝนดาวตกเลียนแบบลูกยางนา รถของเล่น แบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยเลียนแบบรถยนต์ 3. ของเล่นช ิ้นใดบ้างมีแนวคิดมาจากการประกอบอาชีพ และเป็นอาชีพอะไร แนวคําตอบ หน้าไม้จําลอง มีแนวคิดเลียนแบบการประกอบอาชีพล่าสัตว์ 4. การเล่นของเล่นช ิ้นใดบ้างท ี่ เก ี่ ยวข้องกับประเพณีและเก ี่ ยวข้องอย่างไร แนวคําตอบ ลูกสะบ้านํามาใช้ในการละเล่นในประเพณีสงกรานต์ของชาวไทยเชื้ อสายมอญ 5. ของเล่นช ิ้นใดบ้างท ี่ เม ื่ อเล่นแล้วทําให้นักเรียนรู้สึกสนุกสนานเพลิดเพลิน แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย 6. ถ้านําของเล่นช ิ้ นน ี้ มาเล่นกับเพ ื่ อน ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น และส่งเสริม ในด้านใด แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย โดย ส่งเสริมความสมพั ันธ์ระหว่างผู้เล่น คือ การแบ่งปัน การเคารพกติกา 7. ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่นักเรียนได้ใช้ความคิดขณะท ี่ เล่น ให้ยกตัวอย่างความคิดท ี่ได้จากการเล่นของเล่นตัวอย่าง เพียง 1 ชิ้น แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย โดย ตัวอย่างแนวคิด เช่น จะทําอย่างไรให้ลูกยางนาอยู่ในอากาศได้นานขึ้น จะทอยหรือดีดลูกสะบ้าอย่างไรให้ชน เป้าหมายที่ต้องการ จะทําอย่างไรให้หน้าไม้จําลองยิงได้ไกล จะยิงฝนดาวตกอย่างไรให้ขึ้นไปสูงที่สุดหรืออยู่ใน อากาศได้นานที่สุด จะทําอย่างไรให้รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อยเคล ื่ อนท ี่ไปตามทิศทางที่ต้องการ และจอดที่ตําแหน่งเป้าหมาย 8. ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ส่งเสริมจินตนาการขณะท ี่ เล่น ให้ยกตัวอย่างส ิ่ งที่นึกถึงจากการเล่นของเล่นตัวอย่าง เพียง 1 ชิ้น แนวคําตอบ ลูกยางนา ลูกสะบ้า หน้าไม้จําลอง ฝนดาวตก รถของเล่นแบบดึงถอยหลังแล้วปล่อย โดย ตัวอย่างส ิ่ งที่นึกถึง เช่น ลูกยางนาทําให้นึกถึงใบพัดเฮลิคอปเตอร์หรือส ิ่ งมีชีวิตที่บินได้ลูกสะบ้าทําให้นึกถึง ขนมที่มีรูปร่างคล้ายลูกสะบ้า หน้าไม้จําลองทําให้นึกถึงปืน ฝนดาวตกทําให้นึกถึงลูกยางนา รถของเล่นแบบ ดึงถอยหลังแล้วปล่อยทําให้นึกถึงรถยนต์ 39 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครูรายวิชาเพ ิ่ มเติมวิทยาศาสตร์พลังสิบ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 | เล่ม 1 9. ของเล่นช ิ้นใดบ้างที่ส่งเสริมพัฒนาการทางด้านร่างกาย ด้านจิตใจ หรือด้านสติปัญญา แนวคําตอบ ของเล่นทุกช ิ้ นส่งเสริมพัฒนาการท ั้ งด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสติปัญญา 10. ของเล่นหรือการเล่นของเล่น มีคุณค่าในด้านใดบ้าง แนวคําตอบ มีคุณค่าในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน เช่น วัสดุที่มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุ ธรรมชาติเลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นได้รอบตัว สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี และประโยชน์จาก การเล่น เช่น สร้างความสนุกสนานเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจินตนาการ รวมท ั้ งส่งเสริมพัฒนาการของตนเอง สรุปผลการปฏิบัติกิจกรรม ของเล่นหรือการเล่นของเล่นมีคุณค่าในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชนและประโยชน์ที่ได้จากการเล่น โดยคุณค่าของเล่นในด้านท ี่ เก ี่ ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน เช่น มาจากธรรมชาติหรือทําจากวัสดุธรรมชาติ เลียนแบบส ิ่ งท ี่ พบเห็นได้รอบตัว สะท้อนการประกอบอาชีพ สะท้อนประเพณี ส่วนคุณค่าของเล่นท ี่ เก ี่ ยวข้องในด้านประโยชน์ที่ได้รับจากการเล่น เช่น สร้างความสนุกสนานเพลิดเพลิน ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างผู้เล่น ส่งเสริมการใช้ความคิด ส่งเสริมจินตนาการ รวมท ั้ งส่งเสริมพัฒนาการท ั้ งด้าน ร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ 40