100 เมื่อ V1 และ V2 คือ ปริมาตรของแก๊สที่มีจำนวนโมล n1 และ n2 ตามลำดับ ที่ความดันและอุณหภูมิ คงที่ 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1. นักเรียนอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร และจำนวนโมลของแก๊สได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการคิด (P) 1. นักเรียนคำนวณปริมาตรหรือจำนวนโมล โดยใช้ความสัมพันธ์ตามกฎของอาโวกาโดร 2. นักเรียนทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของแก๊สได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมายและสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ 4. สาระการเรียนรู้ 4.1 ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร และจำนวนโมลของแก๊ส 4.2 การคำนวณหาปริมาตรหรือจำนวนโมลตามกฎของอาโวกาโดร 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน (เฉพาะที่เกิดในหน่วยการเรียนรู้นี้) 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (เฉพาะที่เกิดในหน่วยการเรียนรู้นี้) 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นในการทำงาน 7. กิจกรรมการเรียนรู้ (2 ชั่วโมง) ใช้วิธีการสอนแบบ 5E Learning 7.1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) 1. นักเรียนทบทวนความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร ความดัน และอุณหภูมิของแก๊ส ตามกฎ รวมแก๊ส โดยใช้ตัวอย่างโจทย์คำนวณ ดังนี้ Ex. ฟองอากาศขนาดเล็ก ลอยขึ้นจากก้นทะเลสาบขึ้นสู่ผิวน้ำ ที่ก้นทะเลสาบมีอุณหภูมิ และความดันเป็น 8 องศาเซลเซียส และ 6.4 atm ตามลำดับ ส่วนผิวน้ำมีอุณหภูมิและความดันเป็น 25 องศาเซลเซียส และ 1.0 atm ตามลำดับ จงคำนวณหาปริมาตรสุดท้ายของฟองอากาศ หากปริมาตรเริ่มต้นเป็น 2.1 mL
101 วิธีทำ จาก P1 V1 T1 = P2 V2 T2 แทนค่าจะได้ (6.4 atm) (2.1 mL) (8+273 K) = (1.0 atm) (V2 ) (25+273 K) V2 = (6.4 atm) (2.1 mL) (298 K) (281 K) (1.0 atm) V2 = 14.25 mL ดังนั้น ปริมาตรสุดท้ายของฟองอากาศจะมีค่าเท่ากับ 14.25 มิลลิลิตร 2. นักเรียนตอบคำถามเพื่อเป็นการเชื่อมโยงเข้าเนื้อหา ดังนี้ - หากจำนวนโมลของแก๊สไม่คงที่ นักเรียนคิดว่าจะมีผลต่อปริมาตรอย่างไร (แนวคำตอบ คือ ตามความคิดของผู้เรียน จากนั้นสรุปว่า “นักเรียนจะได้คำตอบจากการทดลองต่อไปนี้”) 7.2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) 1. นักเรียนแต่ละกลุ่มทำการทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของ แก๊ส (กลุ่มเดิม) 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนรับอุปกรณ์การทดลอง กลุ่มละ 1 ชุด ประกอบด้วย โซเดียม ไฮโดรเจนคาร์บอเนต สารละลายกรดไฮโดรคลอริก ลูกโป่ง ขวดรูปกรวย กระดาษชั่งสาร ช้อนตักสาร บีกเกอร์ กระบอกตวง หลอดหยด ปากกาเขียนป้าย และใบรายงานผลการทดลองกิจกรรมการ ทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของแก๊ส 3. นักเรียนลงมือปฏิบัติการทดลองตามขั้นตอนการทดลองในหนังสือเรียนวิชาเคมี เล่ม 3 บันทึกผลการทดลองลงในใบรายงานผลการทดลอง 7.3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 1. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายลงข้อสรุปเกี่ยวกับการทดลอง พร้อมทั้งครูอธิบายเพิ่มเติม ในส่วนที่ยังไม่ครอบคลุมเนื้อหา จนได้ข้อสรุปดังนี้ “ที่อุณหภูมิและความดันคงที่ ปริมาตรของแก๊สขึ้นอยู่กับ จำนวนโมลของแก๊ส โดยแก๊สที่มีจำนวนโมลมากกว่าจะมีปริมาตรมากกว่า” 2. นักเรียนและครูร่วมอภิปรายเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมน ตามกฎ ของอาโวกาโดร จนได้ข้อสรุปดังนี้ - กฎของอาโวกาโดร กล่าวว่า เมื่อความดันและอุณหภูมิของแก๊สคงที่ปริมาตร จะแปร ผันตรงกับจำนวนโมล ซึ่งเขียนแทนด้วยสมการคณิตศาสตร์ได้ดังนี้
102 V ∝ n V = ค่าคงที่ x n V n = ค่าคงที่ ความสัมพันธ์ตามกฎของอาโวกาโดร อาจเขียนอยู่ในรูปที่สามารถใช้คำนวณหาปริมาตร หรือจำนวน โมลของแก๊สที่สองสภาวะได้ดังนี้ V1 n1 = V2 n2 เมื่อ V1 และ V2 คือ ปริมาตรของแก๊สที่มีจำนวนโมล n1 และ n2 ตามลำดับ ที่ความดันและอุณหภูมิ คงที่ 7.4 ขั้นขยายความรู้(Elaboration) 1. นักเรียนและครูร่วมกันคำนวณหาปริมาตร หรือจำนวนโมลของแก๊ส โดยใช้ความสัมพันธ์ ตามกฎของอาโวกาโดร และยกตัวอย่างการคํานวณประกอบการอธิบาย Ex. เมื่อบรรจุแก๊สฮีเลียม 2.0 โมล ในลูกโป่งจะทำให้ลูกโป่งมีปริมาตร 50 ลิตร ถ้าบรรจุแก๊สฮีเลียมลงไปใน ลูกโป่งเรื่อย ๆ จนมีปริมาตร 150 ลิตร โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและความดัน ลูปโป่งนี้จะมีแก๊ส ฮีเลียมบรรจุอยู่กี่โมล วิธีทำ จาก V1 n1 = V2 n2 แทนค่าจะได้ 50 L 2.0 mol = 150 L n2 n2 = (150 L) (2.0 mol) 50 L = 6.0 mol ดังนั้น ลูกโป่งนี้จะมีแก๊สฮีเลียมบรรจุอยู่ 6.0 โมล 7.5 ขั้นประเมินผล (Evaluation) 1.ประเมินจากการทำแบบฝึกหัดที่ให้ไว้ ในข้อ 16-17 8. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 อุปกรณ์การทดลอง - โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต - สารละลายกรดไฮโดรคลอริก
103 - ลูกโป่ง - ขวดรูปกรวย - กระดาษชั่งสาร - ช้อนตักสาร - บีกเกอร์ - กระบอกตวง - หลอดหยด - ปากกาเขียนป้าย 8.2 ใบรายงานผลการทดลองกิจกรรมการทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโม ลของแก๊ส 8.3 PowerPoint เรื่อง ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร และจำนวนโมลของแก๊ส 8.4 หนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น พื้นฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) 9. การวัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน 1. ด้านความรู้ (K) 1. นักเรียนอธิบายความสัมพันธ์ ระหว่างปริมาตร และจำนวนโมลของ แก๊สได้ -การตอบ คำถาม -ข้อคำถาม -ได้คะแนนร้อยละ 70 ขึ้นไป 2. ด้านทักษะ/กระบวนการคิด (P) 1. นักเรียนคำนวณปริมาตรหรือ จำนวนโมล โดยใช้ความสัมพันธ์ตามกฎ ของอาโวกาโดร 2. นักเรียนทดลองศึกษาความสัมพันธ์ ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของแก๊สได้ -ตรวจใบ รายงานผลการ ทดลอง -การทำการ ทดลอง -ใบรายงานผล การทดลอง -แบบสังเกตการ ทดลอง -ได้คะแนนร้อยละ 70 ขึ้นไป -ได้คะแนนในระดับ 3 (ดี) ขึ้นไป 3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องาน ที่ได้รับมอบหมายและสามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ -การสังเกต -แบบประเมิน คุณลักษณะอัน พึงประสงค์ -ได้คะแนนในระดับ 3 (ดี) ขึ้นไป
104 10. บันทึกหลังการสอน ผลการเรียนรู้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ปัญหาและอุปสรรค .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ………………………………………………. (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) ครูผู้สอน ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ………………………………………………. (นางนิราวรรณ ปัสสาโท) ครูพี่เลี้ยง
105 ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ………………………………………………. (นายบุญเลี้ยง จอดนอก) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
106 ภาคผนวก
107
108 แบบฝึกหัดบทที่ 1 แก๊ส
109 กิจกรรม 7.4 การทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรของจำนวนโมลของแก๊ส จุดประสงค์การทดลอง ทดและอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของแก๊ส วัสดุ อุปกรณ์ และสารเคมี 1.โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต (3) 2.สารละลายกรดไฮโดรคลอลิก (HCl) 0.50 mol/L 3.ลูกโปร่ง 4.ขวดรูปกรวยขนาด 125 ml 5.กระดาษชั่งสาร 6.กรวยกรอง 7.ช้อนตักสาร 8.บีกเกอร์ขนาด 250 ml 9.กระบอกตวงขนาด 50 ml 10.หลอกหยด 11.กระดาษติดกำกับหมายเลข วิธีการทดลอง 1.นำลูกโปร่งที่ไม่รั่วมา 3 ลูก แล้วเขียนเลขกำกับลูกโปร่งแต่ละลูก 1-3 2.ชั่งสาร 3 ตามปริมาณที่กำหนดต่อไปนี้ หมายเลขลูกโปร่ง 1 2 3 มวล 3 (กรัม) 0.10 0.50 1.00 เท 3 ลงในลูกโปร่งแต่ละหมายเลขผ่านกรวยกรองจนหมด 3.ใส่ HCl 0.50 M ปริมาตร 50.0 ml ลงในขวดรูปกรวยแต่ละขวด 4.นำลูกโปร่งมาครอบปากขวดรูปกรวย จากนั้นเขย่าให้ 3 ตกลงมาทำปฏิกิริยา HCl ในขวดรูป กรวย เขย่ากรวยเพื่อให้สารทำปฏิกิริยากันอย่างสมบูรณ์ สังเกตผลที่เกิดขึ้น และเปรียบเทียบปริมาตรของลูก โปร่งทั้ง 3 ลูก บันทึกผล
110 รายงานผลการทดลองที่ 7.4 การทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรของจำนวนโมลของแก๊ส ชื่อ-สกุล ................................................................................. ชั้น.................... เลขที่................... วันที่ทำการทดลอง.......................................................................................................................... ผลการทดลอง หมายเลขลูกโป่ง สิ่งที่เกิดขึ้น 1 2 3 อภิปรายผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………… สรุปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………
111 คำถามท้ายการทดลอง 1. สมการเคมีของปฏิกิริยาระหว่าง 3 และ HCl เป็นอย่างไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. จำนวลโมลของแก๊สที่เกิดขึ้นในลูกโป่งแต่ละหมายเลขเท่ากันหรือไม่ อย่างไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3. ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของแก๊สเป็นอย่างไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
112 แบบประเมินความรู้ คำชี้แจง ประเมินโดยการตรวจแบบฝึกหัดเรื่อง การทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรของจำนวน โมลของแก๊ส ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/7 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล คะแนน ความ ถูกต้องของ เนื้อหา (3) คะแนน ความ เรียบร้อยของ งาน (1) คะแนน ความ ตรงต่อ เวลา (1) คะแนน รวม (5) 1 นายเกริกวิทย์จันทะวาลย์ 2 เด็กหญิงขวัญข้าว แสงวรราช 3 นางสาวไคริกา นาจรูญ 4 นางสาวจันทิพย์ประภา แก้วชิน 5 เด็กหญิงจิตตานันทิ์ พนมชัยจิรกุล 6 นางสาวชลิตา ปวันเนาว์ 7 เด็กชายเชาว์วัฒน์ โกมุทธพงษ์ 8 นายณวดล วิบูลย์กุล 9 นางสาวณัฏฐณิชชา ศรีโคตร 10 นายณัฐกรณ์ คำอ้น 11 นางสาวณัฐนันท์ ประกอบศรี 12 เด็กหญิงธนพร สุวรรณโคตร 13 เด็กชายธนภัทร จ่าเหลา 14 เด็กหญิงธัญญา ศรีคำ 15 นางสาวธันยมัย ภาพูวงศ์ 16 เด็กหญิงนวรัตน์ บุญมี 17 เด็กชายปฐวีกร ตุงคะสมิต 18 นายประจักษ์ ชาญนอก 19 นางสาวปริณดา บุตรสีน้อย 20 นางสาวปวีณ์ธิดา ปทุมวัน 21 นางสาวปานชนก จำปา 22 นางสาวปิยสุดา สุรารักษ์
113 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล คะแนน ความ ถูกต้องของ เนื้อหา (3) คะแนน ความ เรียบร้อยของ งาน (1) คะแนน ความ ตรงต่อ เวลา (1) คะแนน รวม (5) 23 นางสาวปุญชรัศมิ์ รุจิระทวีพงศ์ 24 นางสาวพาทินธิดา ธานะราช 25 เด็กชายพิชญพงษ์ สายพัฒน์ 26 นายพีรพัฒน์ จักมา 27 นางสาวแพรวนภา ประทุมลัย 28 นางสาวภัคจิรา แก้วกันทา 29 นางสาวภัทรพร ธาตุไพบูลย์ 30 เด็กชายภัทรศักดิ์ ฟองสมุทร 31 นายภูเบศน์ สมสุข 32 เด็กชายวิกรม จันทร์กลม 33 นางสาววิสสุตา ดาราสี 34 นางสาวศรินญา ยังสีนาค 35 นางสาวศุภิสรา กองคำ 36 นายสิรเสรี พุ่มมาลี 37 นางสาวสุพรรณี หงษี 38 เด็กหญิงอนันตญา สวัสดิรัตน์ 39 นายอัศวิน ภูชูธรรม 40 เด็กชายอาชวิน คตภูธร 41 เด็กหญิงอารียา คุ้มไพฑูรย์ 42 นางสาวอิสริยาภรณ์ ธารากุลทิพย์ 43 เด็กชายชัญญกร ศรีสวัสดิ์ 44 นายคุณากร หาญไชย 45 นายเมธาวี ทองยศ 46 นายสิริไชย เร่งศิริกุล 47 นายธนกร สุริยันต์ 48 นายปุณณภพ ศรีชะนนท์
114 ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนเพื่อการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง การบันทึกให้ทำเครื่องหมาย / ลงในช่องที่ตรงกับพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจริง เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 1 นายเกริกวิทย์ จันทะวาลย์ 2 เด็กหญิงขวัญข้าว แสงวรราช 3 นางสาวไคริกา นาจรูญ 4 นางสาวจันทิพย์ประภา แก้วชิน 5 เด็กหญิงจิตตานันทิ์ พนมชัยจิรกุล 6 นางสาวชลิตา ปวันเนาว์ 7 เด็กชายเชาว์วัฒน์ โกมุทธพงษ์ 8 นายณวดล วิบูลย์กุล 9 นางสาวณัฏฐณิชชา ศรีโคตร 10 นายณัฐกรณ์ คำอ้น 11 นางสาวณัฐนันท์ ประกอบศรี 12 เด็กหญิงธนพร สุวรรณโคตร 13 เด็กชายธนภัทร จ่าเหลา 14 เด็กหญิงธัญญา ศรีคำ 15 นางสาวธันยมัย ภาพูวงศ์ 16 เด็กหญิงนวรัตน์ บุญมี 17 เด็กชายปฐวีกร ตุงคะสมิต 18 นายประจักษ์ ชาญนอก 19 นางสาวปริณดา บุตรสีน้อย
115 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 20 นางสาวปวีณ์ธิดา ปทุมวัน 21 นางสาวปานชนก จำปา 22 นางสาวปิยสุดา สุรารักษ์ 23 นางสาวปุญชรัศมิ์ รุจิระทวีพงศ์ 24 นางสาวพาทินธิดา ธานะราช 25 เด็กชายพิชญพงษ์ สายพัฒน์ 26 นายพีรพัฒน์ จักมา 27 นางสาวแพรวนภา ประทุมลัย 28 นางสาวภัคจิรา แก้วกันทา 29 นางสาวภัทรพร ธาตุไพบูลย์ 30 เด็กชายภัทรศักดิ์ ฟองสมุทร 31 นายภูเบศน์ สมสุข 32 เด็กชายวิกรม จันทร์กลม 33 นางสาววิสสุตา ดาราสี 34 นางสาวศรินญา ยังสีนาค 35 นางสาวศุภิสรา กองคำ 36 นายสิรเสรี พุ่มมาลี 37 นางสาวสุพรรณี หงษี 38 เด็กหญิงอนันตญา สวัสดิรัตน์ 39 นายอัศวิน ภูชูธรรม 40 เด็กชายอาชวิน คตภูธร 41 เด็กหญิงอารียา คุ้มไพฑูรย์ 42 นางสาวอิสริยาภรณ์ ธารากุลทิพย์ 43 เด็กชายชัญญกร ศรีสวัสดิ์ 44 นายคุณากร หาญไชย
116 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 45 นายเมธาวี ทองยศ 46 นายสิริไชย เร่งศิริกุล 47 นายธนกร สุริยันต์ 48 นายปุณณภพ ศรีชะนนท์ ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) คำชี้แจง ประเมินโดยการตรวจการบันทึกผลการทดลองเรื่อง การทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร ของจำนวนโมลของแก๊ส ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/10 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล คะแนน ความ ถูกต้อง ของเนื้อหา (3) คะแนน ความ เรียบร้อย ของงาน (1) คะแนน ความ ตรงต่อเวลา (1) คะแนนรวม (5) 1 นายกรัณฑ์ จันทร์สม 2 นายกฤติพงศ์ บุญประคม 3 นายกฤษวภัทร ชุมพล 4 นางสาวกวินทิพย์ แสงแก้ว 5 นางสาวกวินธิดา สุทธิวงศ์กร 6 เด็กหญิงกัลยาณี ไพรวัฒนา 7 เด็กชายกิตติธัช บุญสุข 8 เด็กชายเกียรติกมล ชาหอมชื่น 9 นายเขมณัฐ กกกลาง 10 นางสาวจรัญญา เจริญบุญภากร 11 เด็กหญิงชนกนาถ ศรีลาภูมิ
117 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล คะแนน ความ ถูกต้อง ของเนื้อหา (3) คะแนน ความ เรียบร้อย ของงาน (1) คะแนน ความ ตรงต่อเวลา (1) คะแนนรวม (5) 12 เด็กหญิงชวิศา จันทวิมล 13 นายชิษณุพงศ์ ผิวศิริ 14 นายญาณกวี ธาตุธรรม 15 นายณัฐกฤษฎิ์ มณฑาสุวรรณ 16 นางสาวณัฐพร อังกลมเกลียว 17 นายเดโชชิต อธิชโย 18 นายทยากร ขวาโยธา 19 นายทัศนัย ธาตุวิสัย 20 นายทินภัทร พันธะไชย 21 เด็กหญิงธนัชญา ดวงอาจนา 22 เด็กชายธราธาร เหล่าโก่ง 23 นายธีรภัทร เหล่าประเสริฐ 24 นายปฏิภาณ น้ำจันทร์ 25 นางสาวปพิชญา ศรีศกุน 26 นายปิยวิศท์ งามศิริสมสกุล 27 นางสาวพรนภา ทิพย์จรูญ 28 นางสาวพรปวีณ์ ประเสริฐไทย 29 นางสาวพรรณธร เพชรชาลี 30 นางสาวพัชรี บุญสวัสดิ์ 31 นางสาวพีชนาถ นิลพัฒน์ 32 นายภรัณยู เมืองนาง 33 นางสาวภริดา เด่นไชยรัตน์ 34 นายภัทรชัย ไชยเชษฐ์
118 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล คะแนน ความ ถูกต้อง ของเนื้อหา (3) คะแนน ความ เรียบร้อย ของงาน (1) คะแนน ความ ตรงต่อเวลา (1) คะแนนรวม (5) 35 เด็กชายเมธา ทานุมา 36 เด็กชายวรเมธ สายอ่อน 37 นายศุภกฤต สาระรัตน์ 38 นางสาวสกุลทิพย์ กิติราช 39 นายสิรภพ จันทฤทธิ์ 40 นางสาวสุภิญญา แสงเรืองเอก 41 เด็กหญิงอภิชญา มัฆนาโส 42 นางสาวอุมาภรณ์ บับพิบูลย์ 43 นางสาวกมลชนก สวัสดิ์พันธ์ 44 นายณัฐภัทร ฤาคำหาร 45 นางสาวพัชราภรณ์ ชื่นอก 46 นายศฤงกานต์ สงคราม 47 นายชินกฤษ บุญทวี ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี)
119 แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนเพื่อการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง การบันทึกให้ทำเครื่องหมาย / ลงในช่องที่ตรงกับพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจริง เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 1 นายกรัณฑ์ จันทร์สม 2 นายกฤติพงศ์ บุญประคม 3 นายกฤษวภัทร ชุมพล 4 นางสาวกวินทิพย์ แสงแก้ว 5 นางสาวกวินธิดา สุทธิวงศ์กร 6 เด็กหญิงกัลยาณี ไพรวัฒนา 7 เด็กชายกิตติธัช บุญสุข 8 เด็กชายเกียรติกมล ชาหอมชื่น 9 นายเขมณัฐ กกกลาง 10 นางสาวจรัญญา เจริญบุญภากร 11 เด็กหญิงชนกนาถ ศรีลาภูมิ 12 เด็กหญิงชวิศา จันทวิมล 13 นายชิษณุพงศ์ ผิวศิริ 14 นายญาณกวี ธาตุธรรม 15 นายณัฐกฤษฎิ์ มณฑาสุวรรณ 16 นางสาวณัฐพร อังกลมเกลียว 17 นายเดโชชิต อธิชโย 18 นายทยากร ขวาโยธา 19 นายทัศนัย ธาตุวิสัย 20 นายทินภัทร พันธะไชย 21 เด็กหญิงธนัชญา ดวงอาจนา 22 เด็กชายธราธาร เหล่าโก่ง
120 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 23 นายธีรภัทร เหล่าประเสริฐ 24 นายปฏิภาณ น้ำจันทร์ 25 นางสาวปพิชญา ศรีศกุน 26 นายปิยวิศท์ งามศิริสมสกุล 27 นางสาวพรนภา ทิพย์จรูญ 28 นางสาวพรปวีณ์ ประเสริฐไทย 29 นางสาวพรรณธร เพชรชาลี 30 นางสาวพัชรี บุญสวัสดิ์ 31 นางสาวพีชนาถ นิลพัฒน์ 32 นายภรัณยู เมืองนาง 33 นางสาวภริดา เด่นไชยรัตน์ 34 นายภัทรชัย ไชยเชษฐ์ 35 เด็กชายเมธา ทานุมา 36 เด็กชายวรเมธ สายอ่อน 37 นายศุภกฤต สาระรัตน์ 38 นางสาวสกุลทิพย์ กิติราช 39 นายสิรภพ จันทฤทธิ์ 40 นางสาวสุภิญญา แสงเรืองเอก 41 เด็กหญิงอภิชญา มัฆนาโส 42 นางสาวอุมาภรณ์ บับพิบูลย์ 43 นางสาวกมลชนก สวัสดิ์พันธ์ 44 นายณัฐภัทร ฤาคำหาร 45 นางสาวพัชราภรณ์ ชื่นอก 46 นายศฤงกานต์ สงคราม 47 นายชินกฤษ บุญทวี
121 ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) เกณฑ์การให้คะแนน มีวินัย = ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของครอบครัวและโรงเรียน ตรงต่อเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันและรับผิดชอบในการทำงาน ใฝ่เรียนรู้ = แสวงหาข้อมูลจากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ มีการจดบันทึกความรู้อย่างเป็นระบบ สรุป ความรู้ได้อย่างมีเหตุผล มุ่งมั่นใน = มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย มีความอดทนและไม่ การทำงาน ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ หมายเหตุ : ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างบางครั้ง ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างน้อยครั้ง ให้ 0 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ระดับ คุณภาพ ช่วงคะแนน ดีเยี่ยม ได้คะแนนรวมระหว่าง 7-9 คะแนน ดี ได้คะแนนรวมระหว่าง 4-6 คะแนน ผ่าน ได้คะแนนรวมระหว่าง 2-3 คะแนน ไม่ผ่าน ได้คะแนนรวมระหว่าง 0-1 คะแนน
122 แบบสังเกตพฤติกรรมการทดลอง จุดประสงค์ : เพื่อวัดความสามารถและทักษะในการปฏิบัติการทดลอง การทดลองเรื่อง การทดลองศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและจำนวนโมลของแก๊ส กลุ่มที่/ชื่อ……………………………………. คำชี้แจง ให้กาเครื่องหมายถูก (√) ลงในช่องระดับคุณภาพ ที่ตรงกับระดับคุณภาพการปฏิบัติของผู้เรียนตาม แบบบันทึกรายงานการปฏิบัติทักษะการทดลอง รายการที่ประเมิน ระดับคุณภาพ 4 3 2 1 1. เลือกใช้เครื่องมือและอุปกรณ์การทดลองได้อย่างถูกต้อง 2. ตรวจเช็คเครื่องมือและอุปกรณ์การทดลองก่อนการทดลอง 3. ใช้เครื่องมือและอุปกรณ์การทดลองได้อย่างถูกต้องตรงตาม ประเภทของงาน 4. ปฏิบัติตามขั้นตอนการทดลองได้อย่างถูกต้อง 5. ผลการทดลองมีความถูกต้องชัดเจน 6. ปฏิบัติการทดลองได้แล้วเสร็จภายในเวลาที่กำหนด 7. ทำความสะอาดเครื่องมือและอุปกรณ์การทดลองภายหลัง สิ้นสุดการทดลอง 8. มีการบันทึกผลการทดลองที่ถูกต้องและชัดเจน 9. สรุปและอภิปรายผลการทดลองได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม 10. มีการรายงานผลการทดลอง รวมคะแนน ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี)
123 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รายวิชาเพิ่มเติม เคมี 2 ว 32222 ภาคเรียนที่ 1/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 แก๊สและสมบัติของแก๊ส เวลา 20 ชั่วโมง เรื่อง กฎแก๊สอุดมคติ เวลา 2 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระเคมี 1. เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุ พันธะเคมีและสมบัติ ของสาร แก๊สและสมบัติของแก๊ส ประเภทและสมบัติของสารประกอบอินทรีย์และพอลิเมอร์ รวมทั้งการนำ ความรู้ไปใช้ประโยชน์ ผลการเรียนรู้ 1. คำนวณปริมาตร ความดัน อุณหภูมิ จำนวนโมล หรือมวลของแก๊สจากความสัมพันธ์ตามกฎ ของอาโวกาโดร และกฎแก๊สอุดมคติ 2. สาระสำคัญ ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร และจำนวนโมล หรือมวลของแก๊ส อธิบายความสัมพันธ์ได้ด้วยกฎของ อาโวกาโดร สำหรับความสัมพันธ์ระหว่าง ปริมาตร ความดัน อุณหภูมิและจำนวนโมลของแก๊สอธิบายได้ด้วย กฎแก๊สอดุมคติ ซึ่งสามารถนำมาใช้ในการคำนวณและการอธิบายการเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวข้องกับจำนวนโม ลของแก๊สที่ภาวะต่าง ๆ ได้ แก๊สที่มีสมบัติเป็นไปตามกฎรวมแก๊สและกฎของอาโวกาโดร สามารถพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่าง ปริมาตร ความดัน อุณหภูมิในหน่วยเคลวิน และจำนวนโมลของแก๊ส ได้ดังนี้ จากกฎรวมแก๊ส V ∝ T P เมื่อ n คงที่ จากกฎของอาโวกาโดร V ∝ n เมื่อ T และ P คงที่ ดังนั้น V ∝ nT P V = ค่าคงที่ x nT P กำหนดให้ R เป็นค่าคงที่ของแก๊ส ดังนั้น V = R x nT P
124 โดยทั่วไปเขียนในรูปของสมการดังนี้ PV = nRT แก๊สใด ๆ ที่มีสมบัติเป็นไปตามสมการข้างต้นจัดเป็น แก๊สอุดมคติ และสมการดังกล่าว เรียกว่า กฎแก๊สอุดมคติ 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1. นักเรียนอธิบายกฎแก๊สอุดมคติได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการคิด (P) 1. นักเรียนคำนวณปริมาตร ความดัน อุณหภูมิ จำนวนโมล หรือมวลของแก๊ส โดยใช้ความสัมพันธ์ ตามกฎแก๊สอุดมคติได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมายและสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ 4. สาระการเรียนรู้ 4.1 กฎแก๊สอุดมคติ 4.2 การคำนวณปริมาตร ความดัน อุณหภูมิ จำนวนโมล หรือมวลของแก๊ส โดยใช้ความสัมพันธ์ตามกฎแก๊ส อุดมคติ 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นในการทำงาน 7. กิจกรรมการเรียนรู้ (2 ชั่วโมง) ใช้วิธีการสอนแบบ 5E Learning 7.1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) 1. นักเรียนตอบคำถามเพื่อเป็นการทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนเกี่ยวกับกฎต่าง ๆ ดังนี้
125 - จากกฎต่าง ๆ ที่เรียนมาแล้ว ทั้งกฎของบอยล์ กฎของชาร์ล กฎของเกย์-ลูสแซก กฎ รวมแก๊ส และกฎอาโวกาโดร นักเรียนคิดว่ากฎทั้ง 5 มีอะไรที่เหมือนกัน และไม่เหมือนกันบ้าง (แนวคำตอบ คือ ตามความคิดนักเรียน) - จากกฎทั้ง 5 มีกฎไหนบ้างที่ไม่มีตัวแปรควบคุม (แนวคำตอบ คือ ไม่มี) 2. ครูพูดเชื่อมโยงถึงเนื้อหาที่จะให้นักเรียนได้ทำการเรียนในวันนี้ โดยบอกว่า “แต่เรื่องที่จะเรียนวันนี้แก๊สจะไม่มีตัวแปรควบคุมจะใช้ตัวแปรทั้งหมด ทั้งปริมาตร ตวามดัน ปริมาตร และ จำนวนโมล” 7.2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) 1. นักเรียนพิจารณาสมการตามกฎรวมแก๊สและกฎของอาโวกาโดร จากนั้นครูให้นักเรียนรวม สมการทั้งสองและนําเสนอสมการที่ได้ 2. ครูนำเสนอเรื่องแก๊สอุดมคติและยกตัวอย่างการคํานวณประกอบการอธิบาย Ex. แก๊สชนิดหนึ่งหนัก 2.5 กรัม มีปริมาตร 500 mL ที่อุณหภูมิ 0 องศาเซลเซียล ความดัน 1 บรรยากาศ แก๊ส นี้มีมวลโมเลกุลเท่าใด กำหนดให้ค่าคงที่ของแก๊ส R = 0.0821 L.atm/mol.K วิธีทำ จาก PV = nRT และ n = g Mw จะได้ PV = g Mw RT แทนค่าจะได้ (1 atm) (0.5 L) = 2.5 g Mw (0.0821 L.atm/mol.K) (273 K) Mw = 112.1 g/mol ดังนั้น แก๊สนี้มีมวลโมเลกุลเท่ากับ 112.1 g/mol 3. นักเรียนฝึกคำนวณหาปริมาตร ความดัน อุณหภูมิ และจำนวนโมลของแก๊ส โดยใช้กฎแก๊ส อุดมคติในตัวอย่างจาก Powerpoint 7.3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 1. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับแก๊สอุดมคติจนได้ข้อสรุป ดังนี้ - แก๊สที่มีสมบัติเป็นไปตามกฎรวมแก๊สและกฎของอาโวกาโดร สามารถพิจารณา ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตร ความดัน อุณหภูมิในหน่วยเคลวิน และจำนวนโมลของแก๊ส ได้ดังนี้ จากกฎรวมแก๊ส V ∝ T P เมื่อ n คงที่ จากกฎของอาโวกาโดร V ∝ n เมื่อ T และ P คงที่
126 ดังนั้น V ∝ nT P V = ค่าคงที่ x nT P กำหนดให้ R เป็นค่าคงที่ของแก๊ส ดังนั้น V = R x nT P โดยทั่วไปเขียนในรูปของสมการดังนี้ PV = nRT แก๊สใด ๆ ที่มีสมบัติเป็นไปตามสมการข้างต้นจัดเป็น แก๊สอุดมคติ และสมการดังกล่าว เรียกว่า กฎแก๊สอุดมคติ 7.4 ขั้นขยายความรู้(Elaboration) 1. นักเรียนถามคำถามที่อยากรู้กับครูเพื่อนำมาอภิปรายหาคำตอบ 2. นักเรียนฝึกทำโจทย์จากข้อสอบ PAT2 ที่เคยออกสอบในปีที่ผ่านๆมา เกี่ยวกับกฎต่าง ๆ ของแก๊ส โดยนำความรู้เรื่องกฎแก๊สอุดมคติมาประยุกต์ใช้ในการฝึกทำโจทย์ข้อนั้น ๆ 3. นักเรียนและครูเฉลยคำตอบโจทย์ที่นักเรียนฝึกทำ และเพิ่มเติมเทคนิคที่จะทำโจทย์ได้เร็ว และถูกต้องมากยิ่งขึ้น 7.5 ขั้นประเมินผล (Evaluation) 2. นักเรียนสรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้เกี่ยวกับกฎต่างๆของแก๊สอลงในด้านหลังของใบความรู้พร้อมทั้ง ทำตรวจสอบความเข้าใจหน้าโดยการทำแบบฝึกหัด ข้อ 17-19 8. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 PowerPoint เกมตอบคำถาม เรื่อง กฏแก๊สอุดมคติ 8.2 หนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น พื้นฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)
127 9. การวัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน 1. ด้านความรู้ (K) 1. นักเรียนอธิบายกฎแก๊สอุดมคติได้ -การตอบ คำถาม -ข้อคำถาม -ได้คะแนนร้อยละ 70 ขึ้นไป 2. ด้านทักษะ/กระบวนการคิด (P) 1. นักเรียนคำนวณปริมาตร ความดัน อุณหภูมิ จำนวนโมล หรือมวลของแก๊ส โดยใช้ความสัมพันธ์ตามกฎแก๊สอุดมคติ ได้ -ตรวจ แบบฝึกหัด -แบบฝึกหัด เรื่อง แก๊ส -ได้คะแนนร้อยละ 70 ขึ้นไป 3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องาน ที่ได้รับมอบหมายและสามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ -การสังเกต -แบบประเมิน คุณลักษณะอัน พึงประสงค์ -ได้คะแนนในระดับ 3 (ดี) ขึ้นไป
128 10. บันทึกหลังการสอน ผลการเรียนรู้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ปัญหาและอุปสรรค .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ………………………………………………. (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) ครูผู้สอน ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ………………………………………………. (นางนิราวรรณ ปัสสาโท) ครูพี่เลี้ยง
129 ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ………………………………………………. (นายบุญเลี้ยง จอดนอก) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
130 ภาคผนวก
131
132 แบบฝึกหัด เรื่อง แก๊ส
133 แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนเพื่อการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง การบันทึกให้ทำเครื่องหมาย / ลงในช่องที่ตรงกับพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจริง ชั้น ม.5/7 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 1 นายเกริกวิทย์ จันทะวาลย์ 2 เด็กหญิงขวัญข้าว แสงวรราช 3 นางสาวไคริกา นาจรูญ 4 นางสาวจันทิพย์ประภา แก้วชิน 5 เด็กหญิงจิตตานันทิ์ พนมชัยจิรกุล 6 นางสาวชลิตา ปวันเนาว์ 7 เด็กชายเชาว์วัฒน์ โกมุทธพงษ์ 8 นายณวดล วิบูลย์กุล 9 นางสาวณัฏฐณิชชา ศรีโคตร 10 นายณัฐกรณ์ คำอ้น 11 นางสาวณัฐนันท์ ประกอบศรี 12 เด็กหญิงธนพร สุวรรณโคตร 13 เด็กชายธนภัทร จ่าเหลา 14 เด็กหญิงธัญญา ศรีคำ 15 นางสาวธันยมัย ภาพูวงศ์ 16 เด็กหญิงนวรัตน์ บุญมี 17 เด็กชายปฐวีกร ตุงคะสมิต 18 นายประจักษ์ ชาญนอก 19 นางสาวปริณดา บุตรสีน้อย 20 นางสาวปวีณ์ธิดา ปทุมวัน 21 นางสาวปานชนก จำปา 22 นางสาวปิยสุดา สุรารักษ์ 23 นางสาวปุญชรัศมิ์ รุจิระทวีพงศ์
134 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 24 นางสาวพาทินธิดา ธานะราช 25 เด็กชายพิชญพงษ์ สายพัฒน์ 26 นายพีรพัฒน์ จักมา 27 นางสาวแพรวนภา ประทุมลัย 28 นางสาวภัคจิรา แก้วกันทา 29 นางสาวภัทรพร ธาตุไพบูลย์ 30 เด็กชายภัทรศักดิ์ ฟองสมุทร 31 นายภูเบศน์ สมสุข 32 เด็กชายวิกรม จันทร์กลม 33 นางสาววิสสุตา ดาราสี 34 นางสาวศรินญา ยังสีนาค 35 นางสาวศุภิสรา กองคำ 36 นายสิรเสรี พุ่มมาลี 37 นางสาวสุพรรณี หงษี 38 เด็กหญิงอนันตญา สวัสดิรัตน์ 39 นายอัศวิน ภูชูธรรม 40 เด็กชายอาชวิน คตภูธร 41 เด็กหญิงอารียา คุ้มไพฑูรย์ 42 นางสาวอิสริยาภรณ์ ธารากุลทิพย์ 43 เด็กชายชัญญกร ศรีสวัสดิ์ 44 นายคุณากร หาญไชย 45 นายเมธาวี ทองยศ 46 นายสิริไชย เร่งศิริกุล 47 นายธนกร สุริยันต์ 48 นายปุณณภพ ศรีชะนนท์
135 ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) คำชี้แจง การบันทึกให้ทำเครื่องหมาย / ลงในช่องที่ตรงกับพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจริง ชั้น ม.5/10 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 1 นายกรัณฑ์ จันทร์สม 2 นายกฤติพงศ์ บุญประคม 3 นายกฤษวภัทร ชุมพล 4 นางสาวกวินทิพย์ แสงแก้ว 5 นางสาวกวินธิดา สุทธิวงศ์กร 6 เด็กหญิงกัลยาณี ไพรวัฒนา 7 เด็กชายกิตติธัช บุญสุข 8 เด็กชายเกียรติกมล ชาหอมชื่น 9 นายเขมณัฐ กกกลาง 10 นางสาวจรัญญา เจริญบุญภากร 11 เด็กหญิงชนกนาถ ศรีลาภูมิ 12 เด็กหญิงชวิศา จันทวิมล 13 นายชิษณุพงศ์ ผิวศิริ 14 นายญาณกวี ธาตุธรรม 15 นายณัฐกฤษฎิ์ มณฑาสุวรรณ 16 นางสาวณัฐพร อังกลมเกลียว 17 นายเดโชชิต อธิชโย 18 นายทยากร ขวาโยธา 19 นายทัศนัย ธาตุวิสัย 20 นายทินภัทร พันธะไชย
136 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 21 เด็กหญิงธนัชญา ดวงอาจนา 22 เด็กชายธราธาร เหล่าโก่ง 23 นายธีรภัทร เหล่าประเสริฐ 24 นายปฏิภาณ น้ำจันทร์ 25 นางสาวปพิชญา ศรีศกุน 26 นายปิยวิศท์ งามศิริสมสกุล 27 นางสาวพรนภา ทิพย์จรูญ 28 นางสาวพรปวีณ์ ประเสริฐไทย 29 นางสาวพรรณธร เพชรชาลี 30 นางสาวพัชรี บุญสวัสดิ์ 31 นางสาวพีชนาถ นิลพัฒน์ 32 นายภรัณยู เมืองนาง 33 นางสาวภริดา เด่นไชยรัตน์ 34 นายภัทรชัย ไชยเชษฐ์ 35 เด็กชายเมธา ทานุมา 36 เด็กชายวรเมธ สายอ่อน 37 นายศุภกฤต สาระรัตน์ 38 นางสาวสกุลทิพย์ กิติราช 39 นายสิรภพ จันทฤทธิ์ 40 นางสาวสุภิญญา แสงเรืองเอก 41 เด็กหญิงอภิชญา มัฆนาโส 42 นางสาวอุมาภรณ์ บับพิบูลย์ 43 นางสาวกมลชนก สวัสดิ์พันธ์ 44 นายณัฐภัทร ฤาคำหาร 45 นางสาวพัชราภรณ์ ชื่นอก
137 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 46 นายศฤงกานต์ สงคราม 47 นายชินกฤษ บุญทวี ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) เกณฑ์การให้คะแนน มีวินัย = ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของครอบครัวและโรงเรียน ตรงต่อเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันและรับผิดชอบในการทำงาน ใฝ่เรียนรู้ = แสวงหาข้อมูลจากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ มีการจดบันทึกความรู้อย่างเป็นระบบ สรุป ความรู้ได้อย่างมีเหตุผล มุ่งมั่นใน = มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย มีความอดทนและไม่ การทำงาน ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ หมายเหตุ : ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างบางครั้ง ให้ 1 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างน้อยครั้ง ให้ 0 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ระดับ คุณภาพ ช่วงคะแนน ดีเยี่ยม ได้คะแนนรวมระหว่าง 7-9 คะแนน ดี ได้คะแนนรวมระหว่าง 4-6 คะแนน ผ่าน ได้คะแนนรวมระหว่าง 2-3 คะแนน ไม่ผ่าน ได้คะแนนรวมระหว่าง 0-1 คะแนน
138 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รายวิชาเพิ่มเติม เคมี 2 ว 32222 ภาคเรียนที่ 1/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 แก๊สและสมบัติของแก๊ส เวลา 20 ชั่วโมง เรื่อง ความดันย่อยของแก๊ส (กฎความดันย่อยของดอลตัน) เวลา 3 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 5 สาระเคมี 1. เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุ พันธะเคมีและสมบัติ ของสาร แก๊สและสมบัติของแก๊ส ประเภทและสมบัติของสารประกอบอินทรีย์และพอลิเมอร์ รวมทั้งการนำ ความรู้ไปใช้ประโยชน์ ผลการเรียนรู้ 1. คำนวณความดันย่อยหรือจำนวนโมลของแก๊สในแก๊สผสม โดยใช้กฎความดันย่อยของดอลตัน 2. สาระสำคัญ ในธรรมชาติแก๊สส่วนใหญ่อยู่ร่วมกันเป็นแก๊สผสม ในกรณีที่แก๊สในแก๊สผสมไม่ทำปฏิกิริยากัน ความ ดันของแก๊สแต่ละชนิดแปรผันตามเศษส่วนโมลของแก๊สที่มีอยู่ในแก๊สผสมตามกฎความดันย่อย ของดอลตัน ความดันภายในแก๊สผสมที่ไม่ทำปฏิกิริยากันมีค่าเท่ากับผลรวมของความดันของแก๊สแต่ละชนิดที่เป็น องค์ประกอบ ซึ่งเรียกความสัมพันธ์นี้ว่า กฎความดันย่อยของดอลตัน ความสัมพันธ์ระหว่างความดันรวมของ แก๊สผสม และความดันของแก๊สแต่ละชนิด ซึ่งเรียกว่า ความดันย่อย ตามกฎความดันย่อย ของดอลตัน เขียนสมการได้ดังนี้ Ptotal = P1+ P2+…+ Pi จากความสัมพันธ์ตามกฎแก๊สอุดมคติ จะได้ความสัมพันธ์ของแก๊สผสมกับจำนวนโมลของแก๊ส ดัง สมการ Ptotal = n1 RT V + n1 RT V + … + ni RT V = (n1+ n2+ . .. + ni )RT V = ntotal RT V แสดงว่า เมื่ออุณหภูมิและปริมาตรคงที่ ความดันของแก๊สผสมจะเพิ่มขึ้นตามจำนวนโมลของแก๊ส
139 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1. นักเรียนอธิบายกฎความดันย่อยของดอลตันได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการคิด (P) 1. นักเรียนคำนวณความดันย่อยหรือจำนวนโมลของแก๊สในแก๊สผสมได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมายและสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ 4. สาระการเรียนรู้ 4.1 กฎความดันย่อยของแก๊ส 4.2 การคํานวณความดันย่อยหรือจำนวนโมลของแก๊สในแก๊สผสม โดยใช้ความสัมพันธ์ตามกฎความดันย่อย ของดอลตัน 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นในการทำงาน 7. กิจกรรมการเรียนรู้ (2 ชั่วโมง) ใช้วิธีการสอนแบบ 5E Learning 7.1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) 1. นักเรียนทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนเกี่ยวกับกฎแก๊สอุดมคติ ก่อนที่จะเข้าสู่เรื่องกฎ ความดันย่อยของดอลตัน โดยใช้ตัวอย่างโจทย์คำนวณ ดังนี้ Ex. บรรจุแก๊สออกซิเจนจำนวน 0.885 กิโลกรัม ไว้ในถังเหล็กกล้าซึ่งมีปริมาตร 438 ลิตร จงคำนวณความดัน ของแก๊สออกซิเจนในถังนี้ ที่อุณหภูมิ 21 องศาเซลเซียส วิธีทำ จาก PV = nRT และ n = g Mw
140 จะได้ PV = g Mw RT แทนค่าจะได้ (P) (438 L) = 885 g 32 g/mol (0.0821 L.atm/mol.K) (294 K) P = 1. 52 atm 2. ครูตั้งคำถามชวนคิด - อากาศรอบตัวเรามีแก๊สอะไรอยู่บ้าง แล้วนักเรียนคิดว่าการที่มีแก๊สหลากหลายชนิดอยู่ แก๊สแต่ละชนิดมันควรจะมีความดันของแก๊สแต่ละชนิดเท่ากันหรือไม่ ? 7.2 ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) 1. นักเรียนพิจารณารูป 7.6 หน้า 33 แล้วให้อภิปรายร่วมกัน เพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า ความดัน ของแก๊สผสมเท่ากับผลรวมของความดันย่อยของแก๊สที่เป็นองค์ประกอบตามกฎความดันย่อยของดอลตัน พร้อมแสดงสมการกฎความดันย่อยของแก๊ส 2. ครูนำเสนอ Powerpoint เกี่ยวกับกฎความดันย่อยของดอลตัน และยกตัวอย่างการคํานวณ ประกอบการอธิบาย Ex. ถ้าผสมแก๊สฮีเลียม 4.00 กรัม และแก๊สอาร์กอน 7.99 กรัม ในภาชนะขนาด 10.0 ลิตร ที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส ความดันของแก๊สสผมเป็นกี่บรรยากาศ วิธีทำ จำนวนโมลของแก๊สฮีเลียม = 4.00 g He x 1 mol He 4.00 g He = 1.00 mol He จำนวนโมลของแก๊สอาร์กอน = 7.99 g Ar x 1 mol Ar 39.95 g Ar = 0.200 mol Ar จาก Ptotal = ntotal RT V แทนค่าจะได้ = (nHe+nAr) RT V = (1.00+0.200 mol)(0.0821 L.atm/mol.K)(25.0 + 273 K) 10.0 L = 2.94 atm ดังนั้น ความดันของแก๊สผสมเท่ากับ 2.94 บรรยากาศ
141 7.3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 1. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับกฎความดันย่อยของดอลตันจนได้ข้อสรุป ดังนี้ - ความดันภายในแก๊สผสมมีค่าเท่ากับผลรวมของความดันของแก๊สแต่ละชนิดที่เป็น องค์ประกอบ ซึ่งเรียกความสัมพันธ์นี้ว่า กฎความดันย่อยของดอลตัน ความสัมพันธ์ระหว่างความดันรวมของ แก๊สผสม และความดันของแก๊สแต่ละชนิด ซึ่งเรียกว่า ความดันย่อย ตามกฎความดันย่อยของดอลตัน เขียน สมการได้ดังนี้ Ptotal = P1+ P2+…+ Pi จากความสัมพันธ์ตามกฎแก๊สอุดมคติ จะได้ความสัมพันธ์ของแก๊สผสมกับจำนวนโมลของแก๊ส ดังสมการ Ptotal = n1 RT V + n1 RT V + … + ni RT V = (n1+ n2+ . .. + ni ) RT V = ntotal RT V แสดงว่า เมื่ออุณหภูมิและปริมาตรคงที่ ความดันของแก๊สผสมจะเพิ่มขึ้นตามจำนวนโมลของแก๊ส 7.4 ขั้นขยายความรู้(Elaboration) 1. นักเรียนตอบคำถามนำว่า ถ้าทราบความดันบรรยากาศจะสามารถหาความดันย่อยของแก๊ส ไนโตรเจนและแก๊สออกซิเจนที่เป็นองค์ประกอบในอากาศได้อย่างไร 2. ขยายความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับความดันรวม โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเศษส่วน โมลกับความดันย่อย - ในการวัดความดันของแก๊สผสมค่าที่วัดได้เป็นความดันรวม ในขณะที่ความดันของแก๊ส แต่ละชนิดไม่สามารถวัดได้โดยตรง แต่สามารถคำนวณได้โดยอาศัยสมการ ดังต่อไปนี้ จาก Pi = ni RT V Ptotal = ntotalRT V ได้อัตราส่วนความดันย่อยต่อความดันรวมดังนี้ Pi Ptotal = ni RT/V ntotalRT/V
142 = ni ntotal Pi = ni ntotal Ptotal Pi = Xi Ptotal เมื่อ Xi คือ เศษส่วนโมล (mole fraction) ของแก๊สแต่ละชนิด มีค่าตั้งแต่ 0 ถึง 1 และผลรวมของ เศษส่วนโมลของแก๊สทุกชนิดที่เป็นองค์ประกอบมีค่าเท่ากับ 1 3. ครูอธิบายสมการความสัมพันธ์ระหว่างความดันของแก๊สผสม ความดันย่อย และเศษส่วน โมลของแก๊ส จากนั้นอธิบายการคำนวณโดยใช้ตัวอย่างในหนังสือ 7.5 ขั้นประเมินผล (Evaluation) 1. นักเรียนตอบคำถามตรวจสอบความเข้าใจ หน้า 37 ลงในสมุด 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มแข่งขันคำนวณหาค่าต่าง ๆ โดยใช้ความสัมพันธ์ตามกฎความความดัน ย่อยของดอลตัน โดยกลุ่มใดตอบคำถามได้ถูกต้อง และมีคะแนนมากที่สุดกลุ่มนั้นจะเป็นผู้ชนะ โดยจะ เก็บคะแนนจนจบบท ครูใช้การนำเสนอเกมผ่านโปรแกรม Microsoft Power Point 3. นักเรียนสรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้ เกี่ยวกับกฎความดันย่อยของดอลตันลงในสมุด 8. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 PowerPoint เรื่อง กฎความดันย่อยของดอลตัน 8.2 หนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 3 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น พื้นฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)
143 9. การวัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน 1. ด้านความรู้ (K) 1. นักเรียนอธิบายกฎความดันย่อย ของดอลตันได้ -การตอบ คำถาม -ข้อคำถาม -ได้คะแนนร้อยละ 70 ขึ้นไป 2. ด้านทักษะ/กระบวนการคิด (P) 1. นักเรียนสามารถคำนวณความดัน ย่อยหรือจำนวนโมลของแก๊สในแก๊สผสมได้ -การตอบ คำถาม -ข้อคำถาม -ได้คะแนนร้อยละ 70 ขึ้นไป 3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องาน ที่ได้รับมอบหมายและสามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ -การสังเกต -แบบประเมิน คุณลักษณะอัน พึงประสงค์ -ได้คะแนนในระดับ 3 (ดี) ขึ้นไป
144 10. บันทึกหลังการสอน ผลการเรียนรู้ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ปัญหาและอุปสรรค .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ………………………………………………. (นายศุภลักษณ์ ผาบคีรี) ครูผู้สอน ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ………………………………………………. (นางนิราวรรณ ปัสสาโท) ครูพี่เลี้ยง
145 ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ………………………………………………. (นายบุญเลี้ยง จอดนอก) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
146 ภาคผนวก
147
148 แบบฝึกหัดเรื่อง แก๊ส
149 แบบสังเกตพฤติกรรมนักเรียนเพื่อการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง การบันทึกให้ทำเครื่องหมาย / ลงในช่องที่ตรงกับพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจริง ชั้น ม.5/7 เลขที่ ชื่อ - นามสกุล พฤติกรรมการแสดงออก มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 1 นายเกริกวิทย์ จันทะวาลย์ 2 เด็กหญิงขวัญข้าว แสงวรราช 3 นางสาวไคริกา นาจรูญ 4 นางสาวจันทิพย์ประภา แก้วชิน 5 เด็กหญิงจิตตานันทิ์ พนมชัยจิรกุล 6 นางสาวชลิตา ปวันเนาว์ 7 เด็กชายเชาว์วัฒน์ โกมุทธพงษ์ 8 นายณวดล วิบูลย์กุล 9 นางสาวณัฏฐณิชชา ศรีโคตร 10 นายณัฐกรณ์ คำอ้น 11 นางสาวณัฐนันท์ ประกอบศรี 12 เด็กหญิงธนพร สุวรรณโคตร 13 เด็กชายธนภัทร จ่าเหลา 14 เด็กหญิงธัญญา ศรีคำ 15 นางสาวธันยมัย ภาพูวงศ์ 16 เด็กหญิงนวรัตน์ บุญมี 17 เด็กชายปฐวีกร ตุงคะสมิต 18 นายประจักษ์ ชาญนอก 19 นางสาวปริณดา บุตรสีน้อย 20 นางสาวปวีณ์ธิดา ปทุมวัน 21 นางสาวปานชนก จำปา 22 นางสาวปิยสุดา สุรารักษ์ 23 นางสาวปุญชรัศมิ์รุจิระทวีพงศ์