212
2.3.5 ที่ว่าง
ในผลงานศิลปนิพนธ์ได้เลือกใช้ เพื่อลดความหนาแน่นในชิ้นงาน ให้ความรู้สึกโปร่ง
ไม่อึดอัด ที่ว่างที่เกิดขึ้นในผลงานทำให้ผลงานกลืนไปกับสถานที่ที่จัดวาง ทำให้ผลงานมีมิติเพิ่มขึ้น
ภาพที่4.80 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
213
ภาพที่4.81 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
ภาพที่4.82 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
214
ภาพที่4.83 “ทัศนธาตุที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
4.6.2 ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 จำนวน2 ชิ้น 1
ิ
พบว่าแบบร่างทางความคดเป็นเพียงตัวอย่างการจัดวางและการใช้สีโดยรวม เพราะ
เมื่อนำมาทำเป็นผลงานจริง ผลงานที่ได้มีลักษณะโปร่งกว่าในแบบร่างความคิด ชิ้นส่วนบางชิ้นที่ตรงกับ
แบบร่างความคิดไม่สามารถนำมาใส่ในผลงานจริงได้เนื่องจากความหนาแน่นของจังหวะ ในโครงการที่1
ชิ้นที่1แบบร่างทางความคิดมีสีสันสดใสและมีพื้นที่ว่างในชิ้นงานน้อย เมื่อมาทำเป็นผลงานจริงพบว่า ควร
ปล่อยจังหวะให้ว่างบ้างในผลงาน เพื่อดึงเอกลักษณ์ของว่าวที่โปร่งเบาออกมาใช้ อีกทั้งได้ตัดทอนส่วนที่
ื่
เป็นเส้นสายบริเวณกลางว่าวออกไป เนื่องจากเมื่อใส่แล้วสายเหล่านีลงไปทำให้บดบังชิ้นส่วนอนๆขึ้น รวม
ไปถึง โครงการที่1 ชิ้นที่2 แบบร่างทางความคิดสีสันเน้นไปทางโทนธรรมชาติ แต่ในผลงานจริงสีสัน
ค่อนข้างสดใส โดยใช้สีเหลือง สีส้มและสีแดง เพื่อเพิ่มสีสันให้มากขึ้น และตัดส่วนลูกปัดที่พลิ้วไหวบริเวณ
ตัวว่าวออกไป เนื่องจากเมื่อทดลองนำมาใส่แล้วลูกปัดทิ้งตัวเป็นเส้นตรงไม่สวยงาม
215
ภาพที่ 4.84 ผลงานศิลปนิพนธ ชุดที่1 ชิ้นที่ 1
์
216
์
ภาพที่ 4.85 ผลงานศิลปนิพนธ ชุดที่ 1 ชิ้นที่ 2
217
4.6.2 ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 2 จำนวน 3 ชิ้น
ในโครงการที่ 2 ครั้งที่ 2 พบว่าแบบร่างทางความคิดและผลงานจริงมีลักษณะ
คล้ายกันมากขึ้นทั้งในด้านของสีและรูปทรง จังหวะและการวางลายที่คล้ายกันกับแบบร่างทางความคิดซึ่ง
เป็นสิ่งที่ดีเนื่องจากทำให้การวางจังหวะของสีและลายใกล้เคียงแบบร่างที่ได้รับการแก้ไขจากกรรมการ
้
โดยในชิ้นที่1 การวางลายแน่นทุกจุดของชิ้นงานทำให้ไม่มีที่ว่างทางสายตา จึงนำมาสู่การพัฒนาในชินที่2
ั
ที่เพิ่มพื้นที่ว่างลงทำให้ผลงานโปร่งขึ้น โดยการนำเส้นทองเหลืองมามดกับแผ่นหนังเพอเพิ่มระยะห่างแทน
ื่
การใช้เส้นเอ็นในการเย็บติดโดยให้คล้ายกับแบบร่างทางความคิดมากที่สุด ทั้งในด้านสีสัน และจังหวะ
และชิ้นที่3 ที่มีความแตกต่างกับแบบร่างทางความคิด เนื่องจากวัสดุที่ใช้ในแบบร่างทางความคิดเมื่อ
นำมาใช้งานจริงแล้ว วัสดุใหญ่กว่าโครงสร้างเหล็ก จึงทำให้ต้องลดวัสดุลงทำให้เกิดพื้นที่ว่างมากขึ้นซึ่งต่าง
จากแบบร่างความคิดที่วาดไว้ รวมไปถึงพื้นที่ว่างจุดอื่น ๆในชิ้นงาน เมื่อมองไกล ๆให้ความรู้สึกโล่ง
218
ภาพที่ 4.86 ผลงานศิลปนิพนธ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 1
์
์
ภาพที่ 4.87 ผลงานศิลปนิพนธ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 2
219
ภาพที่ 4.88 ผลงานศิลปนิพนธ ชุดที่ 2 ชิ้นที่ 3
์
220
์
4.7 วิเคราะหการนำเสนอผลงานศิลปนิพนธ์
การนำเสนอผลงานศิลปนิพนธ์เมื่อแล้วเสร็จได้นำเสนอผลงานในรูปแบบดังนี้
4.7.1 การนำเสนอต่อคณะกรรมการศิลปนิพนธ์
การนำเสนอผ่านคณะศิลปนิพนธ์ภายในคณะศิลปกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต เป็นการจัดแสดงผลงานของนักศึกษาศิลปกรรมศาสตร์ชั้นปีที่4
สาขาวิชาศิลปะการออกแบบพัสตราภรณ์ เน้นหนักสิ่งทอ จัดแสดงวันที่ 17-23 มิถุนายน พ.ศ. 2563 ณ
ห้องนิทรรศการใต้ตึกคณะศิลปกรรมศาสตร์และโรงทอแห่งคณะศิลปกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต พบว่าการจัดแสดงสถานที่แห่งนี้เข้าถึงได้ยากจากคนภายนอก
เพราะบางคนไม่รู้ว่ามีการจัดแสดงรวมไปถึงยังอยู่ในสถาการณ์โรคระบาดโควิด-19 ทำให้การเข้าชมของ
ผู้คนมีเพียงเล็กน้อย
4.7.2 การนำเสนอผ่านสื่อ
การนำเสนอผ่านสื่อออนไลน์ ด้วยแอพพลิเคชั่น เฟสบุ๊ค(Facebook) เพจ
Pastraporn และอินสตราแกรม( Instagram) แอคเค้าท์(Account) pastra.bfa ทั้งรูปแบบภาพนิ่งและ
ภาพเคลื่อนไหว พบว่าการนำเสนอผ่านสื่อที่ผู้คนส่วนใหญ่นิยมเล่นกันทั้งเฟสบุ๊คและอินสตราแกรม ทำ
ให้ผลงานได้รับการมองเห็นจากสาธารณะมากขนและสามารถแบ่งปันผลงานผ่านการแชร์(Share)ไปได้ไม่
ึ้
จำกัด อีกทั้งทำให้ผู้คนเข้าถึงผลงานได้สะดวกขึ้น
221
บทที่ 5
สรุปผลการศึกษาและข้อเสนอแนะ
การสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากศิลปวัฒนธรรมภาคใต้
ถ่ายทอดเป็นผลงานศิลปนิพนธ์ 2 โครงการ โครงการแรกจำนวน 2 ผลงาน และโครงการที่ 2 จำนวน 3
ผลงาน โดยถ่ายทอดผ่านโครงสร้างของรูปทรงที่ได้จากว่าวภาคใต้และเรือกอและ อีกทั้งสีสันของ
ศิลปวัฒนธรรมและการใช้วัสดุพื้นถิ่น การตอกหนังตะลุงและการร้อยลูกปัดมโนราห์ซึ่งเป็นเทคนิคที่มี
เฉพาะภาคใต้ ผลงานศิลปนิพนธ์ในครั้งนี้เกิดขึ้นจากการทดลองใช้วัสดุและเทคนิคในช่วงการทดลองทำ
ศิลปนิพนธ์ในภาคการเรียนแรก พบว่าเทคนิคการถักด้วยไหมพรมอย่างเดียวไม่สามารถสื่อสารถึงภาคใต้
ได้อย่างชัดเจน จึงนำมาสู่การพัฒนา โดยการเพิ่มเทคนิคให้หลากหลายและเปลี่ยนจากการใช้ไหมพรม
อย่างเดียว มาเป็นการใช้วัสดุท้องถิ่นของภาคใต้ร่วมด้วยได้แก่ แผ่นหนังฟอกทำหนังตะลุง พืชพรรณ
ธรรมชาติภาคใต้ อุปกรณ์เครื่องมือประมงและขยะประมงจากชายหาด รวมไปถึงการประยุกต์ใช้รูปร่าง
รูปทรงของเอกลักษณ์ภาคใต้ทำให้ผลงานศิลปนิพนธ์ที่สื่อถึงศิลปวัฒนธรรมภาคใต้มีความชัดเจนมาก
ื่
ยิ่งขึ้น เนื่องจากการใช้วัสดุจากภาคใต้เพอทำให้งานสมบูรณ์จึงพบอุปสรรค์และปัญหาในด้านกระบวนการ
สร้างสรรค์ผลงาน ได้แก่อุปสรรคด้านการค้นหาวัสดุ เนื่องจากวัสดุที่นำมาใช้เป็นวัสดุที่ต้องลงพนที่ไปเก็บ
ื้
เอง ซึ่งไม่สามารถเก็บภายในครั้งเดียวได้ เนื่องจากการลงพื้นที่ไปชายหาดในบางครั้งอาจไม่พบวัสดุเหล่านี้
เพราะว่าการขึ้นลงของคลื่นมีส่วนสำคัญในการซัดขยะมาติดชายฝั่ง รวมไปถึงวัสดุธรรมชาติ วัสดุธรรมชาติ
บางชนิดมีฤดูการออกผล ทั้งลูกยางพาราและลูกประซึ่งเป็นพืชท้องถิ่นมีฤดูกาลชัดเจน อีกทั้งอุปสรรคด้าน
เวลาซึ่งได้ตั้งเป้าหมายในการบริหารเวลาเพื่อทำให้งานเสร็จทันและสามารถขนส่งได้ แม้จะมีปัญหาบ้างแต่
ก็สามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้มากขึ้น
ผลที่ได้รับจากการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ ได้แก่ความรู้จากการค้นคว้าข้อมูลเชิงลึก
และลงพื้นที่จริงเพื่อเก็บขอมูลสัมภาษณ์เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ การละเล่น วิถีชีวิตที่สืบทอดกันมา
้
ตั้งแต่โบราณและยังคงดำเนินอยู่จนถึงปัจจุบัน อีกทั้งความรู้ในด้านเทคนิคที่ใช้ ได้แก่ เทคนิคการถักโคร
เชต์ด้วยเข็มและบล็อกไม้ การร้อย การผูก มัด รัดและการตอก ซึ่งในอดีตเทคนิคเหล่านี้เป็นเทคนิคที่ทำได้
เพียงเบื้องต้นเท่านั้น จนมาศึกษากระบวนการทำแบบเชิงลึก ทดลองทำซ้ำจนเกิดความชำนาญและ
222
ประยุกต์เทคนิคออกเป็นผลงานศิลปนิพนธ์ได้ ในการพัฒนาผลงานศิลปนิพนธ์ในครั้งถัดไป โดยใช้แผ่น
หนังเป็นส่วนประกอบหลักของชิ้นงาน สามารถนำมาสร้างลวดลายได้หลายรูปแบบไม่จำกัด ทั้งในด้าน
รูปทรง เนื่องจากแผ่นหนังมีความแข็งแรงและยืดหยุ่นสูง สามารถนำแผ่นหนังมาขึ้นรูปสามมิติหรือนำมา
บิดงอสร้างรูปทรงที่ซับซ้อนได้
ข้อเสนอแนะสำคัญจากการลงพื้นที่สัมภาษณ์ควรมีผู้ใหญ่หรือผู้ที่เป็นที่รู้จักคุ้นชินกับ
ชุมชนไปด้วย เนื่องจากหมู่บ้านชาวประมงตั้งอยู่ริมทะเลที่ต้องเดินทางเข้าไปลึก บางพื้นที่เป็นซอยเล็ก ๆ
และเปลี่ยวไกลจากชุมชน จึงอาจเป็นอันตรายได้หากต้องเดินโดยลำพัง อีกทั้งการสัมภาษณ์ควรขอ
อนุญาตก่อนและควรรอสัมภาษณ์หลังจากที่ชาวประมงทำงานเสร็จเพราะว่าการทำงานต้องแข่งกับเวลา
และผู้วิจัยอาจเป็นอุปสรรคหรือได้รับบาดเจ็บจากกีดขวางการทำงานของชาวประมงได้ หากผู้วิจัยไม่มี
ื่
ค่าตอบแทนการสัมภาษณ์เมื่อสัมภาษณ์เสร็จแล้วสามารถอุดหนุนสินค้าต่างๆได้ตามกำลังทรัพย์ เพอตอบ
แทนน้ำใจและสร้างความสัมพันธ์อันดี
223
รายการอ้างอิง
หนังสือและบทความในหนังสือ
ชะลูด นิ่มเสมอ. (2544). องค์ประกอบของศิลปะ.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช
สถาบันทักษิณคดีศึกษา. (2529). สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้. สงขลา: สำนักพิมพมหาวิทยาลัยศรี
์
นครินทรวิโรฒ.
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
เจริญจิต พ. (2559). ลูกประ อาหารพื้นเมืองคนใต้. เทคโนโลยีชาวบ้าน.สืบค้นวันที่ 9กรกฎาคม2562,
จาก https://www.technologychaoban.com/thai-local-wisdom/article_115722
เชิญพร คงมา.(14 สิงหาคม 2562). Fisherfolk ธุรกิจประมงพื้นบ้านของชาวประมงที่ใช้วิธีขาย
อาหารทะเลเพื่ออนุรักษ์ท้องทะเล The Cloud.สืบค้นวันที่ 9กรกฎาคม2562, จาก
https://readthecloud.co/fisherfolk/
รวมพลคนฮักเจียงคำ. (21 มกราคม 2555).ชนชาติพันธุ์ชาวใต้.สืบค้นวันที่30กรกฎาคม2562, จาก
http://www.hugchiangkham.com
ปิ่น บุตรี. (4 กันยายน 2557). เรือกอและ บางนรา งามวิจิตรนาวาศิลป์ มรดกแผ่นดินล้ำค่า สืบค้น
วันที่30กรกฎาคม2562, จาก https://mgronline.com/travel/detail/9570000101732
ดิสไทย.(ม.ป.ป.).หมาก ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย.สืบค้นวันที่30กรกฎาคม
2562, จาก https://www.disthai.com/17075634/
พิชญาดา เจริญจิต. (9 กรกฎาคม 2562). ลูกประ อาหารพื้นเมืองคนใต้,สืบค้นวันที่ 23 กรกฎาคม
2562, จาก https://www.technologychaoban.com
224
สำนักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลงฯ ม.อ. (ม.ป.ป.). Southern Informationสืบค้นวันที่ 28
กรกฎาคม2562, จาก https://clib.psu.ac.th/southerninfo/content/2/50385f2c
อิงมณี. (7 ธันวาคม 2559). ลูกปัดโนราห์ บ้านท่าหยี, สืบค้นวันที่29 กรกฎาคม2562, จาก
Http://Oknation.Nationtv.Tv.
MedThai. (16สิงหาคม 2557). มะกล่ำตาหนู สรรพคุณและประโยชน์ของมะกล่ำตาหนู 20 ข้อ,
สืบค้นวันที่ 9กรกฎาคม2562, จาก https://medthai.com
MedThai. (16สิงหาคม 2557). สนทะเล สรรพคุณและประโยชน์ของต้นสนทะเล 20 ข้อ,สืบค้นวันที่
9กรกฎาคม2562, จาก https://medthai.com
mr.doughnutt.(10 กรกฎาคม 2561).เรือกอและ...ราชินีแห่งน่านน้ำแหลมมลายู.สืบค้นวันที่30
กรกฎาคม2562, จาก https://www.tatcontactcenter.com/th/main/blog_detail
MRG. (29 กุมภาพันธ์ 2559). ขยะทะเลทำเงิน! ประมงพื้นบ้านสงขลาเก็บขายสร้างรายได้เสริม
พ ร ้ อ ม ฟ ื ้ น ฟ ู ส ภ า พ ช า ย ห า ด ,ส ื บ ค ้ น ว ั น ที่ 9 ก ร ก ฎ า ค ม 2 5 6 2 , จ า ก
https://mgronline.com/south/detail/9590000021473
225
ภาคผนวก
226
ภาคผนวก
ผลงานสร้างสรรค์ในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์
การสร้างสรรค์ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์มีเป้าหมายที่จะถ่ายทอดวิถีคนปักษ์ใต้
ที่สวยงามทั้งทางด้านทรัพยากรและวัฒนธรรม ถ่ายถอดผ่านกระบวนการถัก จากการทดลองถักด้วย
ื่
วัสดุที่หลากหลายทั้งวัสดุสังเคราะห์และวัสดุธรรมชาติในท้องถิ่น เพอดูว่าวัสดุชนิดใดสามารถสื่อถึง
ภาคใต้และเหมาะสมในการทำผลงานแขวนผนังสำหรับโรงแรมและร้านอาหาร ในภาคการศึกษาท ี่
1 /2562 ซึ่งส่งผลสืบเนื่องต่อการศึกษาทดลองในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ ในภาคการศึกษา
่
ที่ 2 /2562 ได้แก ชุดที่1 จำนวน 5ชิ้นงานและชุดที่2 จำนวน 2 ชิ้นงาน ดังนี้
ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่1
227
ภาพที่ 1 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 จำนวน 5ชิ้น
ภาพที่ 2 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นท 1
ี่
228
ภาพที่ 3 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นท 2
ี่
229
ภาพที่ 4 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นท 3
ี่
230
ภาพที่ 5 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นท 4
ี่
231
ภาพที่ 6 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่1 ชิ้นท 5
ี่
232
ผลงานศิลปนิพนธ์ ชุดที่2
ภาพที่ 7 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 จำนวน 2ชิ้น
233
ภาพที่ 8 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นท 1
ี่
234
ภาพที่ 9 ผลงานในวิชาเตรียมศิลปนิพนธ์ ชุดที่2 ชิ้นท 2
ี่