163
3.8.2 การนำเสนอผ่านสื่อ
การนำเสนอผ่านสื่อออนไลน์ ด้วยแอพพลิเคชั่น เฟสบ ุ๊ค (Facebook)เพจ
Pastraporn และอินสตราแกรม( Instagram) แอคเค้าท์(Account) pastra.bfa ทั้งรูปแบบภาพนิ่งและ
ภาพเคลื่อนไหว
ภาพที่ 3.197 การนำเสนอผ่านสื่อออนไลน์
164
ภาพที่ 3.198 การนำเสนอผ่านสื่อออนไลน์
164
บทที่ 4
บทวิเคราะห์
4.1 วิเคราะหแนวคิดของการสร้างสรรค์
์
แนวความคิดในการสร้างสรรค์สร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์ ประเภทผลงานศิลปกรรม
ประเภทสื่อผสม (mixed media) นี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ โดยในการคิดหัวข้อ
ครั้งแรกได้ครอบคลุมไปถึงประเพณีและวัฒนธรรมของภาคใตทั้งไทยพุทธ มุสลิม อาหาร การใช้ชีวิต
ื่
ี
เครื่องแต่งกาย ของทุกจังหวัด หลังจากนั้นนำมาวิเคราะห์อกครั้งเพอเลือกหัวข้อและสามารถสื่อถึงภาคใต้
ได้ชัดเจน คือศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ โดยแยกย่อยได้แก่ ด้านประเพณีวัฒนธรรม คือการแสดงมโนราห์
การละเล่นว่าวภาคใต้ และวิถีชีวิตชาวประมง เมื่อกำหนดชัดเจนแล้วทำให้พบความแตกต่างคือการทำงาน
ด้วยหัวข้อครั้งแรกนั้นขอบเขตกว้าง
ื่
เทคนิคที่ใช้เพอสื่อศิลปวัฒนธรรมถึงภาคใต้ใช้เทคนิคการเทคนิคการถักโครเชต์(crochet)
ด้วยเข็มและบล็อกไม้ (Loom knitting) การร้อย (beaded) การผูก มัด รัด (bind) และการตอก
(stamping) ซึ่งเทคนิคเหล่านี้เป็นเทคนิคอิสระสามารถทำได้หลายรูปแบบ โดยสามารถถ่ายทอดผ่านสีสัน
หรือการนำวัสดุพื้นถิ่นของภาคใต้มาใส่ในเทคนิคเพื่อสื่อถึงภาคใต้ได้ชัดเจนอาทิเช่น วัสดุอุปกรณ์ที่
ชาวประมงใช้จับสัตว์น้ำ ขยะจากชายหาด เนื่องจากการทำการประมงเป็นอาชีพหลักทำให้เกิดขยะจาก
เครื่องปะมงเต็มชายฝั่ง จึงได้นำขยะเหล่านี้มาใช้ในการทำงาน ทั้งสามารถลดขยะริมชายฝั่งได้แล้วยัง
สามารถสื่อถึงภาคใต้เนื่องจากเป็นขยะที่ได้มาจากวิถีชีวิตของชาวประมง การและวัสดุธรรมชาติอาทิเช่น
ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ เป็นต้น วัสดุเหล่านี้เป็นวัสดุที่พบได้บริเวณภาคใต้ สามารถ
ซึ่งสื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ของภาคใต้
่
เมื่อผลงานศิลปนิพนธ์เสร็จสมบูรณ์แล้ว พบว่าสามารถนำไปประยุกต์ใช้ตกแต่งสถานทีต่าง
ๆได้ ได้แก่ โรงแรมสไตล์(Style) โมเดิร์น(Modern) ที่ต้องการสื่อถึงวัฒนธรรมภาคใต้ได้อย่างเหมาะสม
เนื่องจากผลงานศิลปนิพนธ์มีโครงสร้างที่สื่อถึงว่าวภาคใต้และเรือกอและ อีกทั้งรายละเอียดในผลงานใช้
วัสดุพื้นถิ่นที่นำมาจากภาคใต้ทั้งสิ้น รวมไปถึงการใส่รายละเอียดของประเพณีวัฒนธรรม ได้แก่ การฉลุ
หนังตะลุงและลูกปัดมโนราห์ลงบนผลงาน
165
์
4.2 วิเคราะหการจัดเก็บข้อมูลและบันทึกภาพ
การจัดเก็บข้อมูลโดยการลงพื้นที่จริงเพอสัมภาษณ์และบันทึกภาพด้วยกล้องโทรศัพท์ไอโฟน
ื่
7+ (IPhone7+) สำหรับการบันทึกภาพด้วยโทรศัพท์มือถือมีข้อดีเนื่องจากขนาดเล็ก น้ำหนักเบา สะดวก
ภาพที่ได้ใกล้เคียงความจริง มีโหมดหน้าชัดหลังเบลอเพื่อเน้นวัตถุด้านหน้า และโหมดพาโนรามา
(Panorama) สำหรับการถ่ายภาพในมุมกว้าง แต่ถ้าหากอยากเก็บรายละเอียดทั้งหมดควรใช้กล้องดิจิตอล
(Digital) ที่มีความละเอียดสูง
การสัมภาษณผู้คนในพื้นที่เกี่ยวกับวิถีชีวิตชาวประมง โดยเดินทางไปที่หมู่บ้านชาวประมง ณ
์
หาดท่าสูงบน ปากน้ำกลาย และหาดปากดวด อำเภอท่าศาลา โดยไปสัมภาษณ์ชาวประมงที่พงนำเรือเข้า
ึ่
ฝั่งในตอนเช้า การสัมภาษณ์ต้องรอให้ชาวประมงแกะปูและปลาบนอวนในเรือให้เสร็จก่อน เพราะต้อง
นำไปขายขณะที่สัตว์น้ำยังมีชีวิต เนื่องจากบิดารู้จักชาวประมงบริเวณนี้ ทำให้ได้รับข้อมูลเพิ่มเติมที่ไม่
สามารถหาได้จากอินเตอร์เน็ตและการสัมภาษณ์ทั่วไป ทั้งเวลาการออกเรือ เส้นทางเดินเรือ แหล่งรับซื้อ
อาหารทะเล การเตรียมอุปกรณ์ก่อนเริ่มออกทะเล และหน้าที่ต่าง ๆ ของคนในครอบครัว
พิพิธภัณฑ์ของทะเลโบราณ ณ หาดทรายแก้ว อำเภอท่าศาลา พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ
จังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อศึกษาวิถีชีวิตและการละเล่นของคนภาคใต้โบราณ การเข้าไปดูพิพิธภัณฑ์ทำ
ให้เราได้มองเห็นอุปกรณ์ประมง วิถีชีวิตของคนในสมัยอดีค การลงพื้นที่ไปศึกษาทำให้สามารถเห็น
รายละเอียด พื้นผิว ลวดลาย ที่สามารถนำมาเป็นแรงบันดาลในในการออกแบบผลงาน ซึ่งสิ่งเหล่านี้ไม่
สามารถเห็นได้จากอินเตอร์เน็ต
บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมารวมไปถึง
ื้
กระบวนการทำหนังตะลุง ข้อมูลเหล่านี้สามารถหาได้จากในอินเตอร์เน็ต แต่การลงพนที่ไปยังสถานที่จริง
ณ บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน ทำให้ทราบข้อมูลแบบละเอียด ได้ทราบถึงประวัติของการ
เกิดหนังตะลุง อิทธิพลการทำหนังตะลุงที่ไม่ได้มีเพียงภาคใต้ การวาดตัวหนังตะลุงที่ทำให้หนังตะลุงภาคใต้
แตกต่างจากที่อน การวาดลายลงบนแผ่นหนังโดยอ้างองลายมาจากลายโบราณของหนังตะลุงภาคใต้ การ
ื่
ิ
166
ประยุกต์ลายให้ทันสมัยมากขึ้น อีกทั้งทำให้ทราบถึงกระบวนการหนังตะลุงแต่ละครั้งต้องอาศัยหลาย
ขั้นตอน กว่าจะออกมาเป็นแผ่นหนังเปล่า ก่อนจะนำมาเขียนลาย ก่อนจะฉลุ ซึ่งการทำงานต้องซ้อมการ
ตอกการฉลุมานาน การตอกต้องตอกครั้งเดียวขาดเพราะหากตอกพลาด แผ่นหนังจะช้ำ การเลือกใช้วัสดุ
อุปกรณ์ เช่นมีด ตุ๊ดตู่ตอหนัง ค้อน หรือแม้แต่เขียง ควรใช้ชนิดใดขนาดและความหนาเท่าใดทำให้สามารถ
นำมาประยุกต์ใช้กับการสร้างสรรค์ผลงานของผู้วิจัยได้
ภาพที่ 4.1 อุปกรณ์การบันทึกภาพ
ภาพที่ 4.2 วิถีชีวิตชาวประมง
167
ภาพที่ 4.3 วิถีชีวิตชาวประมง
ที่มา: กิ่งไผ่ ปาลรังษี 4 สิงหาคม 2562
ภาพที่ 4.4 แรงบันดาลใจการสร้างพื้นผิวบนชิ้นงาน
พิพิธภัณฑ์ของทะเลโบราณ ณ หาดทรายแก้ว อำเภอท่าศาลา
ที่มา: กิ่งไผ่ ปาลรังษี 4 สิงหาคม 2562
168
ภาพที่ 4.5 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจังหวัดนครศรีธรรมราช
ที่มา: กิ่งไผ่ ปาลรังษี 31 กรกฎาคม 2562
ภาพที่ 4.6 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน
ที่มา: กิ่งไผ่ ปาลรังษี 4 สิงหาคม 2562
169
ภาพที่ 4.7 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน
ที่มา: กิ่งไผ่ ปาลรังษี 4 สิงหาคม 2562
ภาพที่ 4.8 บ้านศิลปินแห่งชาติ หนังสุชาติ ทรัพย์สิน
ที่มา: กิ่งไผ่ ปาลรังษี 4 สิงหาคม 2562
170
์
4.3 วิเคราะหแบบร่างความคิด
เป็นการลำดับความคิดหรือจินตนาการเป็นขั้นตอน การถ่ายทอดความคิดจากแนวคิด
นามธรรมมาเป็นรูปธรรม เพื่ออธิบายและสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจ การวาดแบบร่างทางความคิดเป็นการวาด
เพื่อสื่อสารสิ่งที่คิดลงบนแบบร่างทางความคิดและสามารถนำมาพัฒนาเป็นผลงานจริงศิลปนิพนธ์
เนื่องจากการวาดต้องสื่อสารสิ่งที่จะทำได้ จึงได้วาดแบบร่างความคิดมากกว่า10ชิ้นต่อ1การตรวจ เพอทำ
ื่
ให้กรรมการได้มองเห็นความคิดที่ต้องการสื่อสารหลากหลายมุมมองและหากยังสื่อสารไม่ชัดเจน ควรนำ
ื่
วัสดุ อุปกรณ์ที่ต้องใช้ในงานจริงมาเทียบเคียงเพอให้เห็นภาพ
4.3.1 วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้วาดแบบร่างความคิด
4.3.1.1 เครื่องเขียน
เครื่องเขียนที่ใช้ในการออกแบบร่างทางความคิด ประกอบไปด้วย ดินสอ
ยางลบ และกระดาษร้อยปอนด์ ดินสอที่นำมาใช้เป็นดินสอกดขนาดหัว0.5 กับไส้ดินสอความเข้มไม่เกิน2B
เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการวาดดีที่สุดหลังจากการทดลองใช้อุปกรณ์ต่างๆในการวาด เพราะเนื่องด้วยความ
เข้มของดินสอที่น้อยและขนาดหัวที่เล็กของดินสอ ทำให้การวาดสามารถสร้างรายละเอียดได้คมชัด ใช้
ควบคู่กับกระดาษร้อยปอนด์ เนื่องจากกระดาษร้อยปอนด์ มีคุณสมบัติสำหรับการใช้กับสีโปสเตอร์ สีน้ำ
โดยเนื้อของกระดาษร้อยปอนด์จะหนาและหยาบเล็กน้อย ทำให้ความรู้สึกขรุขระหว่างวาด ถ้าหากลง
น้ำหนักเบาไปเส้นที่ได้จะไม่ตรง บิดงอเล็กน้อย
ภาพที่ 4.9 วัสดุอุปกรณ์ทีใชในการวาดแบบร่างความคิด
้
171
4.3.1.2 สี
สีที่ใช้ในการระบายสีแบบร่างทางความคิด คือ โปสเตอร์ซากุระ (Sakura
poster color) โดยการระบายเลือกใช้ กลุ่มสีร้อน ประกอบด้วย สีแดง สีส้ม สีเหลือง สีม่วง และกลุ่มสี
เย็น ประกอบด้วย สีน้ำเงิน สีฟ้า สีเขียว พบว่าการระบายสีด้วยสีโปสเตอร์ยี่ห้อซากุระ เป็นยี่ห้อที่ดีที่สุด
และเหมาะที่สุดในการระบายสีแบบร่างทางความคิดเนื่องจากสีโปสเตอร์ซากุระ ทำให้ผลงานสีสดมากขึ้น
ตรงกับแรงบันดาลใจศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ที่นำมาใช้ในการออกแบบซึ่งต้องใช้สีสันที่สดใส โดยสีโปสเตอร์
ซากุระมีลักษณะเนื้อขุ่น ทึบแสงกว่าสีชนิดอื่น จึงเหมาะสมกับการนำมาใช้ในการระบายสีแบบร่างทาง
ความคิด
้
ภาพที่ 4.10 วัสดุอุปกรณ์ทีใชในการวาดแบบร่างความคิด
172
4.3.1.3 โปรแกรมคอมพิวเตอร์
โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับปรับแต่งผลงานให้น่าสนใจยิ่งขึ้นโดยใช้วิธีตัดแปะ(Collage)
และการตกแต่งเพิ่ม( Decoration) ด้วยโปรแกรมไอแพดโปรคลิเอท (Procreate Application app) ใน
โปรแกรมไอแพด โปรคลิเอทเป็นโปรแกรมที่ใช้สำหรับออกแบบแบบพกพา สามารถสร้างอนิเมชั่น
(Animation) หรือการวาดภาพด้วยความชัดระดับ4K ซึ่งเป็นโปรแกรมที่สะดวก มีลูกเล่นมากมายภายใน
แอพลิเคชั่น มีเครื่องมือที่ใช้ในการวาด200กว่าเครื่องมือ ตั้งแต่กระบวนการสเก็ต(Sketch) ลงสี การแต่ง
ภาพ เพิ่มดีเทล รวมไปถึงสามารถแก้ไขซ้ำได้ไม่จำกัด ซึ่งหากแก้ไขภายในแอพพลิเคชั่นและอยากนำมา
แก้ไขภายในคอมพิวเตอร์ต่อก็สามารถมาส่งออกไฟล์เป็น PDF PSและภายในคอมพิวเตอร์ได้แยกเป็นเล
เยอร์เหมือนกับภายในแอพพลิเคชั่น แต่ในบางครั้งหากใช้งานนานเกินไป หรือเพิ่มรูปเยอะๆ โปรแกรมจะ
หยุดการทำงาน ในบางครั้งโปรแกรมจะไม่บันทึกสิ่งที่ทำไป ทำให้อาจต้องกลับมาเริ่มทำใหม่
ภาพที่ 4.11 โปรแกรมไอแพดโปรคลิเอท
4.3.2 การออกแบบร่างทางความคิด
4.3.2.1 วิธีการวาดแบบร่างความคิด
เมื่อลำดับความคิดอย่างชัดเจน นำมาสู่ขั้นตอนการวาดแบบร่างทางความคิด
การวาดต้องคำนึงถึงความเป็นไปได้ของผลงานจริงที่จะออกมา โดยการวาดเริ่มจากร่างเส้นด้วยดินสอที่มี
ความเข้มไม่เกิน2B ลงบนกระดาษร้อยปอนด์ พบว่าการใช้ดินสอกดที่มีความเข้มของไส้ดินสอไม่เกิน2B
ทำให้การวาดเส้นแบบร่างทางความคิด มีเส้นที่คมเล็กและเมื่อลบด้วยยางลบแล้วไม่ทิ้งคราบของดินสอไว้
173
หากกดดินสอบนกระดาษแรงจะทำให้กระดาษเป็นรอย อีกทั้งหากลบด้วยยางลบแรงเกินไปกระดาษจะ
กลายเป็นขุยและเมื่อระบายสีกระดาษจะยุ่ยเปื่อยออกมา การวาดลงบนกระดาษ การวาดด้วยดินสอภาพ
ร่างที่ได้จะมีลักษณะแบน ไม่มีมิติ แต่การวาดแบบร่างทางความคิดลงบนกระดาษทำให้สามารถใส่
รายละเอียดที่ต้องการ ก่อนจะนำไปพัฒนาต่อบนโปรแกรมคอมพิวเตอร์
ภาพที่ 4.12 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง)
ภาพที่ 4.13 แบบร่างความคิดโครงการที่1 (เส้นโครงร่าง)
ภาพที่ 4.14 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (เส้นโครงร่าง)
174
4.3.2.2 การลงสีแบบร่างทางความคิด
นำผลงานที่ร่างเสร็จแล้วมาระบายสีโดยคำนึงถึงสีโดยรวมของผลงาน และ
คละสีโทนร้อนและเย็นสลับกันไป พบว่าการใช้สีโทนร้อนสลับกับสีโทนเย็นทำให้เกิดคู่สีตรงข้าม การใช้คู่
สีตรงข้ามผลงานที่ได้ดูไม่น่าเบื่อ การใช้สีควรใช้ในอัตราส่วนสี70:30 การลงสีจะลงครั้งเดียวด้วยสี
โปสเตอร์ซากุระ เนื่องจากสีโปสเตอร์ซากุระลักษณะเนื้อขุ่น ทึบแสงกว่าสีชนิดอื่น หากระบายทับ2ชั้น
ควรให้สีที่ระบายทับมีความข้นมากกว่าสีด้านล่าง แต่การระบายสีทับ2ชั้นจะทำให้สีบนกระดาษหนา
เกินไปและหากสีที่ระบายทับในบางครั้งอาจเกิดการผสมกันของสีบนกระดาษทำให้สีเป็นด่างและแตกต่าง
กับจุดที่ไม่ระบายทับ อีกทั้งความเข้มของสีขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำที่ผสม เนื่องจากสีมีเนื้อที่ข้นและหนัก
ความเข้มของสีสามารถลดได้จากการผสมน้ำ หรือการผสมสีจะเจือสีคู่ตรงข้ามเล็กน้อยเพื่อลดความเข้ม
ของสีลงจะทำให้การระบายเป็นธรรมชาติมากขึ้น การระบายสีจะเริ่มระบายจากสีโทนเย็นก่อน สังเกตค่า
น้ำหนักของสีโทนเย็นที่ระบายว่ามากไปหรือน้อยไป เนื่องจากสีโทนเย็นมีค่าน้ำหนักที่อ่อนและแก้ไขง่าย
หากเกิดข้อผิดพลาดสามารถกลับมาแก้ไขได้ ก่อนจะระบายสีโทนร้อนเพื่อกระจายสี เมื่อลงสีพื้นเสร็จ
หยดสีเหลืองให้เป็นจุดเพื่อสร้างพื้นผิว(texture) บางพื้นที่ของแบบร่างจะเว้นที่ว่างไว้ เพื่อสร้างพื้นที่ว่าง
ในกระบวนการตอกและถักสำหรับผลงานจริง เมื่อระบายสีเสร็จควรใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ในการสร้าง
รายละเอียดและพื้นผิวเพิ่มเติม เนื่องจากการระบายสีไปบดบังรายละเอียดเล็กๆในผลงานอีกทั้งการ
ื่
ระบายเป็นเพียงการแทนค่าน้ำหนักสีในผลงานไม่ใช่การระบายเพอเก็บรายละเอียด หากมีวัสดุที่ต้องใช้ใน
งานควรนำแนบไปด้วยเพื่อให้กรรมการมองเห็นภาพมากยิ่งขึ้น
ภาพที่ 4.15 วิธีการระบายสีแบบร่างความคิดโครงการที่1 เริ่มระบายจากสีโทนเย็น
175
ภาพที่ 4.16 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่1 (ลงสี รายละเอียด)
ภาพที่ 4.17 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด)
ภาพที่ 4.18 วิธีการวาดแบบร่างความคิดโครงการที่2 (ลงสี รายละเอียด)
176
4.3.2.3 โปรแกรมคอมพิวเตอร์
ื่
แบบร่างทางความคดบางชิ้นสามารถพัฒนาต่อยอดเพอนำไปสู่ต้นแบบของผลงานจริง
ิ
ได้ จึงต้องใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทในไอแพด พบว่าการใช้โปรแกรมไอแพด โปรคลิเอทช่วยลด
เวลาการทำงานและสามารถแก้ไขงานซ้ำได้ไม่จำกัด อีกทั้งยังสร้างพื้นผิวได้ชัดเจนเพื่อสื่อถึงเรื่องที่ต้องการ
ได้ง่ายขึ้น เช่นพื้นผิวลายน้ำ ลวดลายของไม้ หิน ที่ใกล้เคียงกับของจริง ทำให้เกิดความแตกต่างระหว่าง
การใช้แอพพลิเคชั่นและการวาดแบบร่างทางความคิดลงบนกระดาษ อีกทั้งโปรแกรมไอแพดโปรคลิเอทสา
มารถทำงานมัลติฟงก์ชั่นได้(Multifunction) กล่าวคือ สามารถทำกระบวนการตัดแปะ (Collage) หมุน
ั
พลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal) บิดรูปร่าง (Wrap)และสามารถย่อ ขยาย
ก็อปปี้และวาง (copy and paste) ได้ในเวลาเดียวกัน ในส่วนของการระบายสี สามารถระบายได้หลาย
แบบรวมไปถึงการระบายสีอคริลิคที่พู่กันจะสร้างพื้นผิวให้เหมือนการปาดสีอคริลิคจริง ๆ และการเปรย์สี
ที่เหมือนกับการสเปรย์ออกจากขวด ทำให้ผลงานที่ได้มีความสมจริงและดูเป็นธรรมชาติ
้
ภาพที่ 4.19วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใชเครื่องมือฟรีแฮนด์(freehand)
ภาพที่ 4.20 วิธีการวาดแบบร่างโปรแกรมคอมพิวเตอร์โปรคลิเอทใช้เครื่องมือบิดรูปร่าง (wrap)
177
ภาพที่ 4.21 หมุนพลิกแบบบนล่าง (Flip vertical)พลิกซ้ายขวา(Flip Horizontal)
ภาพที่ 4.22 หลังจากเซาะแล้วสามารถขยาย ก็อปปี้และวาง
4.4 วิเคราะหผลงานการออกแบบร่างทางความคิด
์
ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่ 1 ทั้งหมด 16 ชิ้น ส่งแบบร่างครั้งที่ 1
จำนวน 11 ชิ้น ส่งแบบร่างครั้งที่ 2 จำนวน 5 ชิ้น ร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือก จำนวน 2 ชิ้น
เนื่องจากการออกแบบได้รับแรงบันดาลใจมาจากว่าวและความอุดมสมบูรณ์ของภาคใต้ จึงทำโครงสร้าง
ของวาวภาคใต้ทั้งหมดมาออกแบบ ได้แก่ว่าวควาย ว่าววงเดือน และนำว่าวเหล่านั้นมาประยุกต์เพิ่มเติม
โดยเพิ่มและตัดทอนให้มีรูปทรงแปลกตาแต่ยังคงรูปแบบของตัวว่าว และเพิ่มหางว่าวให้ยาว เพื่อทำให้
ผลงานเด่นยิ่งขึ้น โดยหางว่าวได้แรงบันดาลใจมาจากลูกปัดมโนราห์ที่มีความพริ้วไหว บริเวณหางว่าวจะใช้
ลูกปัดมโนราห์ผสมกับพืชพรรณธรรมชาติท้องถิ่นมาตกแต่ง เพื่อทำให้ผลงานสีสดขึ้น และเมื่อได้รับ
คำแนะนำแบบร่างทางความคิดจึงนำแบบร่างทางความคิดมาปรับปรุงเพิ่มเติม เพื่อพัฒนาเป็นแบบร่าง
ทางความคิดโครงการที่1 ครั้งที่2 ในตอนแรกต้องการเลือกทำว่าววงเดือน ซึ่งว่าววงเดือนเป็นว่าวที่ได้รับ
อิทธิพลมาจากมลายู ที่นิยมเล่นกันริมทะเลซึ่งว่าววงเดือนยังไม่ตรงกับแรงบันดาลใจที่ใช้ จึงเลือกว่าว
178
ื
ควายเป็นโครงสร้างหลักแทน เนื่องจากว่าวควายเป็นว่าวที่สร้างขึ้นเพื่อขอบคุณควายในฤดูเก็บเกี่ยวพช
พรรณต่าง ๆซึ่งตรงกับแรงบันดาลใจในครั้งนี้ และการเลือกทำให้หัวข้อการทำงานชัดเจนขึ้น โดยครั้งที่2
นำรูปแบบของว่าวควายมาประยุกต์ โดยออกแบบให้คงลักษณะเดิมของว่าวควาย แต่เพิ่มและตัดทอน
เล็กน้อย เติมสีสันของธรรมชาติและความสดใสของสีสันลูกปัดมโนราห์ที่เป็นเอกลักษณ์สำคัญของภาคใต้
ภาพที่ 4.23 ผลงานออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งท1 จำนวน 11 ชิ้น
ี่
179
ี่
ภาพที่ 4.24 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่1 ครั้งท2 จำนวน 5ชิ้น
180
4.4.1 สรุปแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 1
ภาพที่ 4.25 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 1ชิ้นท 1
ี่
ผ
ี่
ภาพที่ 4.26 ผลงานแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 1ชิ้นท 2
181
4.4.2 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2
4.4.2.1 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 จำนวน 16 ชิ้น ในการ
ออกแบบร่างทางความคิดในโครงการที่2 ครั้งที่1 ได้รับแรงบันดาลใจมาจากสันของทะเลใต้ โดยเฉพาะวิถี
ชาวประมงพื้นบ้านและเรือกอและ การออกแบบในครั้งแรกเน้นการแสดงออกถึงวิถีชีวิตในทะเล โดยใช้สี
ร้อนสีส้ม และสีเหลือง เข้ามาช่วยเพื่อสื่อถึง การออกเรือในยามเช้าตรู่ โดยมีโครงสร้างเป็นวงกลม
โครงสร้างเรือ และโครงสร้างของสัตว์น้ำสำคัญของภาคใต้ โดยการออกแบบรูปแบบวงกลม จะเน้น
บรรยากาศของวิถีชีวิตทั้งการจับปลา การฝ่าคลื่นลมของชาวประมง อีกทั้งรูปแบบโครงสร้างของเรือที่นำ
เรือกอและมาประยุกต์ เพิ่มและตัดทอน โดยตัดแยกเป็นส่วนให้เห็นภาพชัดขึ้น และนำมาซ้อนทับกันให้
เกิดความแปลกตา สีที่ใช้ในรูปแบบโครงสร้างเรือจะเป็นสีโทนเย็น สีฟ้า เป็นส่วนใหญ่เพื่อทำให้กลมกลืน
กับแรงบันดาลใจที่เลือก และรูปแบบโครงสร้างของสัตว์ทะเลที่นำมาใช้ได้นำ พะยูน และปลากระเบนสาย
พันธุ์หนึ่งที่ชาวใต้เรียกกันว่า ปลาจ่องม่อง มีลักษณะภายนอกคล้ายกับกระเบนทุกประการมีเงี่ยงที่ปลาย
หาง ตัวเล็กกว่ามีสีชมพู เป็นปลาที่ชาวใต้นิยมนำมาทอดบริโภคกัน จึงนำสัตว์น้ำทั้งสองมาเป็นแรงบันดาล
ใจในการออกแบบ ในการออกแบบจะใช้สีสันที่สดใส หลากสี นำมาจัดวางให้สีคละกันเพื่อสร้างความโดด
เด่น และท่าทางของสัตว์น้ำเป็นท่าทางธรรมชาติให้เหมือนราวกับกำลังแหวกว่ายในทะเล
182
ภาพที่ 4.27 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งที่1 จำนวน 16 ชิ้น
183
4.4.2.2 ผลงานการออกแบบร่างทางความคิดโครงการที่ 2 ครั้งที่ 2 จำนวน 3 ชิ้น
เมื่อได้รับคำติชม นำแบบร่างทางความคิดมาพัฒนาอีกครั้งให้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยคงรูปร่าง
รูปทรงของเรือกอและแต่นำมาประยุกต์ตัดทอนให้แปลกตา เพิ่มรายละเอียดให้สื่อถึงแรงบันดาลใจเพมขึ้น
ิ่
และนำสัตว์น้ำที่ทำแยกตัวในครั้งที่1 มาผสมกับเรือให้เป็นส่วนประกอบหนึ่งของเรือ โดยให้คล้อยตามไป
้
กับโครงสร้างเรือเพื่อเพิ่มความน่าสนใจ และการใช้สีส่วนใหญ่ยังคงเป็นโทนสีเย็น สีฟ้าเป็นหลัก ซึ่งสีฟาที่
นำมาใช้ในผลงานได้มาจากสีของน้ำทะเล และขยะประมงที่ต้องการนำมาใช้ในผลงานจริง และเพิ่มสีโทน
ร้อน ได้แก่ สีเหลือง สีแดง สีชมพู สีม่วง และสีส้ม เพื่อหยุดสีและสร้างจุดเด่นให้กับผลงาน
ี่
ภาพที่ 4.28 ผลงานแบบร่างทางความคิดโครงการที่2 ครั้งท2
184
ื่
4.4.2.3 สรุปแบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพอสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 2
ภาพที่ 4.29 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 2
ชิ้นท 1
ี่
ภาพที่ 4.30 แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 2
ี่
ชิ้นท 2
ภาพที่ 4.31แบบร่างทางความคิดที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่ 2
ชิ้นท 3
ี่
185
์
4.5 วิเคราะหการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์
4.5.1 เทคนิคที่ใช้ในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปนิพนธ์
4.5.1.1 เทคนิคการถัก
ั
เทคนิคการถกเป็นเทคนิคที่สามารถสร้างรูปร่างรูปทรงได้อิสระไม่จำกัด ทั้งการ
ใช้สี ขนาดเส้นไหม ขนาดเข็ม ซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนได้ตลอดตามความต้องการ สามารถถักขึ้นรูปทรง
สามมิติและสองมิติได้ รวมไปถึงนำวัสดุอื่น ๆมาถักคล้องตามกันไปเรื่อย ๆ ทำให้งานถักเป็นเทคนิคที่
น่าสนใจและเป็นจุดเริ่มต้นของเทคนิคสื่อผสม แต่งานถักหากถักไม่ระวังจนเกิดการขาดขึ้นของเส้นด้าย
็
หรือเก็บเส้นไม่แขงแรง จะทำให้เส้นอื่นๆหลุดตามออกมา ดังนั้นควรระวังและหมั่นสังเกตุความแข็งแรง
ของชิ้นงาน
(1) อุปกรณ์เครื่องมือที่ใช้ในการถัก
1.เข็มโครเชต์ ที่มีขนาด 5/0 6/0 7/0 8/0
อุปกรณ์การถักที่นำมาใช้คือเข็มโครเชต์ขนาดหัวเข็มต่างกัน โดยขนาดหัว
เข็มมีผลต่อพื้นผิวและความรู้สึกของงาน หากใช้เข็มถักเบอร์เล็กกับเส้นไหมพรมเส้นใหญ่งานที่ออกมาจะ
แน่นตึงขดงอเข้าหากัน และหากใช้เข็มเบอร์ใหญ่กับไหมพรมเส้นเล็กชิ้นงานที่ได้จะมีช่องว่างขนาดใหญ่ทำ
ให้เกิดพื้นผิวและพื้นที่ว่างที่แปลกตา สามารถนำมาประยุกต์ให้เป็นตาแหหรืออวนได้ เนื่องจากลงานที่ได้มี
ลักษณะคล้ายกัน หากต้องการความพลิ้วไหวของชิ้นงานให้ใช้เข็มไหมพรมขนาดพอดีกับไหมถักเป็นเส้น
เส้นที่ได้จะมีการโค้งงอเล็กน้อย ดังนั้นเข็มไหมพรมต่างขนาดกันสร้างพื้นผิวให้กับผลงานได้หลากหลาย
ภาพที่ 4.32 เข็มควัก 5/0 และเข็มควัก 6/0
186
ภาพที่ 4.33 เข็มควัก 7/0 เข็มควัก 8/0
(2) วัสดุที่ใช้ในการถัก เข็มควัก บล็อกไม้ ไหมพรม เส้นไนลอน
1 ไหมพรมหลากสีสัน มีทั้งเส้นเล็ก เส้นเล็กฟู เส้นใหญ่ ขนาดไหมพรมมี
ส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดความรู้สึกและพื้นผิวในงาน ไหมพรมเส้นใหญ่ให้ความรู้สึกฟู นิ่ม เหมือนฟองคลื่น
การนำมาประยุกต์ใช้ควรนำไหมพรมขนาดหลากหลายกันมาถักเพื่อทำให้เกิดพื้นผิวที่แตกต่างกัน
เนื่องจากไหมพรมมีลักษณะเฉพาะตัวคือเป็นเส้น นิ่ม ฟู จึงอาจสื่อถึงสิ่งที่ทำมาได้ไม่ดีจึงควรใส่วัสดุอื่นเพอ
ื่
ทำให้ผลงานสมจริงมากขึ้น
ภาพที่ 4.34 ไหมพรมเส้นเล็ก ไหมพรมเส้นใหญ่ ไหมพรมเส้นเล็กฟ ู
187
2.เชือกไนลอน เป็นเชือกที่มีความมันวาว แข็งและเหนียว การถักจึงเป็นไปได้ยาก การใช้
งานเชือกไนลอนที่ดีที่สุดควรนำมามัดและผูกเพราะเชือกไนลอนมีคุณสมบัติทนทาน อีกทั้งยังให้พื้นผิวที่
ู
น่าสนใจ เนื่องจากเชือกไนลอนมีลักษณะแข็งหากกหรือมัดไม่แน่นอาจทำให้ปมคลี่ออกและหลุดได้
ภาพที่ 4.35 เชือกไนลอน
3.วัสดุอุปกรณ์ที่ชาวประมงใช้จับสัตว์น้ำ ขยะจากชายหาด
แห
แหนำมาใช้ในงาน เก็บที่ชาดหาดริมแนวกันคลื่น เป็นแหที่หมดสภาพการใช้งาน แห
เหล่านี้มีลักษณะฟู แห้ง เป็นก้อน กระจัดกระจายไม่เป็นระเบียบ และสีสันต่างกันจากการใช้งาน แต่เมื่อ
นำมาประยุกต์ใช้กับงานแหเหล่านี้สร้างพื้นผิวและสีสันที่สวยงาม ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้การจัดการกับแห
เก่าจึงเป็นเรื่องง่าย ทั้งการจับมาเป็นก้อนและถักต่อ หรือนำมาม้วนเป็นเส้นแล้วมัด เมื่อทำผลงานเสร็จแห
เหล่านี้สามารถสื่อถึงวิถีชีวิตได้ชัดเจนเพราะผ่านการใช้งานจริงมาแล้ว และแหใหม่เป็นแหที่พึ่งถูกใช้งาน
แต่อาจขาดระหว่างการใช้งาน ข้อดีของแหชนินี้คือความเป็นระเบียบและสีสันสดใส ตาแหชัดเจนเมื่อ
นำมาใช้งานสามารถนำมาใช้ร่วมกับแหเก่าเพอไล่สีให้สวยยิ่งขึ้น
ื่
188
ภาพที่ 4.36 แหเก่าและแหใหม่
อวน
อวนที่นำมาใช้ในผลงานเป็นอวนดักปลาตาเล็กขนาด2.5 เซนติเมตร และอวนดัก
ปลาตาใหญ่ขนาด 5 เซนติเมตร เป็นอวนที่พบบนชายหาด อวนเหล่านี้เป็นขยะที่ถูกน้ำซัดขึ้นมาบนชายฝั่ง
บางครั้งอวนจะเกี่ยวกับซากต้นไม้ อีกทั้งอวนที่ได้มีลูกทุ่นผูกติดกับอวนมาลูกทุ่นที่ได้ส่วนใหญ่จะมีเพรียง
หินและคราบน้ำมันเกาะบนลูกทุ่น ทำให้เมื่อนำมาใช้งานทำให้สื่อถึงวิถีชีวิตของชาวประมงมากยิ่งขึ้น
ภาพที่ 4.37 อวนตาเล็กและอวนตาใหญ่
189
เชือก
เชือกเป็นเศษเชือกที่หลุดมาจากอวน มีหลากหลายขนาด มีลักษณะกลม สีสัน
หลากหลาย เชือกทำให้เกิดมิติในผลงาน เพราะเชือกมีลักษณะเป็นเกลียวหรือถักคล้ายเปีย การใช้งานของ
เชือกสามารถนำมาถักต่อหรือผูกผสมกับกับเชือกเส้นอื่นทำให้เกิดพื้นผิวที่หลากหลาย และสีสันที่ต่างกัน
ของเชือกทำให้เกิดการขัดกันของสี ผลงานที่ได้มีความน่าสนใจเพิ่มขึ้น
ภาพที่ 4.38 เชือก
ลูกทุ่น
ลุกทุ่นสามารถพบได้ทุกหาด มีหลากหลายขนาดและหลากหลายสี มีทั้งทุ่น
ตลับ ลูกทุ่นโป่ง ทุ่นโฟม เป็นต้น ลูกทุ่นเป็นเหมือนดีเทลในผลงาน สร้างความน่าสนใจ เพราะทุ่นมี
ลักษณะเป็นวงกลม แบบแบน แบบยาว การนำมาใช้งานนำเชือกผูกตรงปลายทุ่นหรือร้อยกับลูกปัด ซึ่ง
ทุ่นบางชนิดมีขนาดใหญ่การนำมาต่อกันเยอะๆทำให้บดบังพื้นผิวของชิ้นงานได้
ภาพที่ 4.39 ลูกทุ่น
190
เบ็ดตกหมึก
มีลักษณะคล้ายตัวปลากลางตัวมีสีเหลือบเรืองแสง บางตัวมีตะขอตรง
ปาดเบ็ดต้องดึงออกก่อนจะนำมาใช้งาน เบ็ดตกหมึกที่พบมีสีเหลืองและมีความแวววาวเป็นประกาย
บริเวณตัวเบ็ด มีลักษณะโค้งงอคล้ายตัวปลา การนำมาใช้งานนำมาผูกติดกับบริเวณแหสีฟาเพอกระจายสี
ื่
้
ให้หลากหลาย ข้อดีของเบ็ดตกหมึกแต่ละชิ้นจะมีตำหนิจากการใช้งาน เมื่อนำมาใช้แล้วทำให้สื่อถึงวิถี
ชาวประมงยามค่ำคืนมากขึ้น
ภาพที่ 4.40 เบ็ดตกหมึก
191
4.5.1.2 เทคนิคการตอก
เป็นเทคนิคที่สร้างลวดลาย พื้นที่ว่าง ลงบนแผ่นหนังโดยการเจาะด้วยตุ๊ดตู่
ตอกหนัง ลักษณะผลงานที่ได้จะเป็นรูตามลวดลายที่ออกแบบไว้ การตอกคือการสร้างเส้น ลวดลายแทน
การวาด โดยใช้จุดเป็นตัวนำสายตา การระบายสีแผ่นหนัง จะใช้สีสมอาหารเนื่อกจากมีคณสมบัติโปร่งแสง
ุ
ทำให้แผ่นหนังใส อีกทั้งยังมีราคาถูกหาง่ายทั้งในร้านของชำ หรือร้านเครื่องเขียนเป็นต้น ขึ้นเมื่อตอกและ
การระบายสีลงบนแผ่นหนังแล้วลักษณะที่ได้ของผลงานจะมีความใสเหมือนสเตนกลาส (Stained glass)
ศิลปะด้วยกระจกสี ทั้งในด้านการทะลุผ่านของแสงและการตกกระทบเป็นสีสันเช่นเดียวกัน ทำให้งานที่ใช้
เทคนิคการตอกเกิดมิติการมองและการเล่นแสงของแผ่นหนัง
(1) อุปกรณ์เครื่องมือที่ใช้ในการตอก ตุ๊ดตู่ตอกหนัง ค้อน มีด กรรไกร คัต
เตอร์ เขียง แผ่นหนัง อุปกรณ์เหล่านี้ต้องเลือกให้เหมาะสมสำหรับการใช้งานกับแผ่นหนัง ตุ๊ดตู่ตอกหนัง
ต้องมีความคม เนื่องจากแผ่นหนังบางแผ่นจะมีความเหนียว หากตุ๊ดตู่ไม่คมจะทำให้แผ่นหนังช้ำและเป็น
รอย ค้อนที่ใช้ในการตอกตัวตุ๊ดตู่ หากดีที่สุดควรใช้ค้อนไม้เนื้อแข็งเพื่อส่งแรงลงไปบนตัวตุ๊ดตู่ ค้อนต้องมี
น้ำหนักไม่หนักจนเกินไปเพราะการตอกต้องตอกซ้ำหลายครั้งอาจทำใช้ปวดแขนและปวดไหล่ได้ ในการใช้
มีดและกรรไกรให้สังเกตุความหนาของแผ่นหนัง การใช้มีดและกรรไกรในการตัด จะทำให้แผ่นหนังคม
เรียบร้อยและเป็นรูปทรงที่ต้องการ อีกทั้งการตัดแผ่นหนังด้วยมีดและคัตเตอร์ให้ระวังการลงน้ำหนักมือ
หากลงมากไปอาจกรีดเกินจุดบริเวณที่ต้องการ รวมไปถึงการตัดแผ่นหนังควรตัดเผื่อเล็กน้อยหรือไม่ต้อง
เผื่อก็ได้เพราะแผ่นหนังจะไม่หดตัวเมื่อใช้งาน รวมไปถึงถึงเขียงที่ใช้การตอกต้องหนาและแข็งแต่ก็ไม่ทำ
ร้ายหัวของตัวตุ๊ดตู่ เขียงที่ดีสุดในการใช้ตอกคือเขียงไม้ลูกหยีจะมีความแข็งพอดีกับการตอกและสามารถ
ใช้งานได้นาน
(2) วัสดุที่ใช้ในการตอก แผ่นหนัง ในการเลือกใช้แผ่นหนังให้สังเกตจากจุดบน
ชิ้นงานที่ต้องการใช้ หากเป็นจุดที่ยื่นออกมาจากโครงเหล็กควรใช้แผ่นหนังที่หนาเพื่อป้องกันการบิดงอ
ระหว่างการขนส่งหรือการเคลื่อนย้าย และแผ่นบางใช้สำหรับส่วนประกอบข้างใน แผ่นหนังที่ดีควรเป็น
แผ่นหนังที่ไม่มีรอยตำหนิ เช่น การขาด การนูน การบิดงอ หรือเป็นคลื่น เนื่องจากจะทำให้การตอกยาก
ขึ้น
192
ภาพที่ 4.41 ตัวตอกเบอร์4 เบอร์12และเบอร์14และค้อน
ภาพที่ 4.42 มีดและเขียง
ภาพที่ 4.43 แผ่นหนัง
193
ภาพที่ 4.44 วิธีการแกะหนังตะลุง
(3) การย้อมสีแผ่นหนัง
1. วัสดุอุปกรณ์ ประกอบด้วยพู่กัน แปรง สีผสมอาหาร เหล้าขาว พบว่าการใช้สีผสม
อาหารอย่างเดียวไม่ผสมเหล้าขาวลงไปเพื่อทำปฏิกริยาบนแผ่นหนังผลลัพธ์ที่ได้คือสีหลุดจากแผ่นหนังได้
ง่านเพียงแค่การสัมผัส ซึ่งต่างกับการเติมเหล้าขาวที่สีไม่ติดมือออกมา เหล้าขาวควรเติมในปริมาณที่พอดี
หากมากไปกลิ่นของเหล้าขาวจะติดอยู่บนผลงานและให้ความรู้สึกเหนียว เมื่อสีถูกผสมโดยเหล้าขาวแล้วสี
มันวาวขึ้น เมื่อทาลงบนแผ่นหนังมีลักษณะคล้ายงานที่โดนเคลือบให้มันวาว รวมไปถึงพู่กัน พู่กันหัวเล็กดูด
ซับน้ำสีได้น้อย ทำให้ต้องทาหลายครั้งทำให้ใช้เวลานานในการระบาย แต่ก็จำเป็นต้องใช้พู่กันหัวเล็กใน
บางจุด เช่น ในรูที่ตอกไปแล้ว หรือการเน้นเส้นบนผลงาน ส่วนพู่กันหัวใหญ่ใช้สำหรับงานที่ระบายโดยไม ่
เน้นรายละเอียดมากเพราะพู่กันซับน้ำได้ดีสามารถทาได้เต็มแผ่นหนังในครั้งเดียว เนื่องจากพู่กันหัวใหญ่
ดูดซับน้ำได้ดีบางครั้งน้ำสีไปเลอะบริเวณจุดใกล้เคียงในผลงานได้
194
ภาพที่ 4.45 พู่กัน
ภาพที่ 4.46 สีผสมอาหาร
ภาพที่ 4.47 เหล้าขาว
195
4.5.1.3 การตกแต่งชิ้นงาน
หลังจากทำชิ้นงานเสร็จแล้ว ทำวัสดุบางชนิดที่ไม่สามารถถักหรือผูก ร้อย ไปกับ
ผลงานได้ มาติดลงบนงานอีกครั้งเพื่อสร้างดีเทลให้งานน่าค้นหา พบว่าการใช้วัสดุธรรมชาติจากพืชมาติด
ด้วยกาวลงบนผลงานทำให้ผู้ชมสนใจและเดินเข้ามาดูงานใกล้ๆมากยิ่งขึ้น และตัววัสดุเองที่ได้ติดลงไป
ี
สามารถโชว์ลวดลายของวัสดุได้โดยไม่มการถักมาบดบัง แต่การนำมาติดบนชิ้นงานพบว่าเมื่อผ่านไประยะ
หนึ่งวัสดุที่ติดไว้จะหลุดออกมาและการขนส่งผลงานทำให้วัสดุเหล่านี้หลุดง่ายขึ้น และทำให้เกิดคราบกาว
ลงบนผลงาน
(1) วัสดุธรรมชาติเช่น ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประและลูกหมาก
วัสดุธรรมชาติเหล่านี้มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวทั้งสีสัน รูปทรง ลวดลายและพื้นผิว การ
นำมาใช้ให้ถูกต้องทำให้ผลงานน่าสนมากยิ่งขึ้น ทั้งการนำมาร้อยเป็นเส้น หรือการมัดแค่ส่วนปลายและ
ปล่อยให้วัสดุให้เกิดเคลื่อนไหว พบว่าวิธีการเหล่านี้ทำให้ผลงานเด่นขึ้น รู้สึกเหมือนเคลื่อนไหว
ภาพที่ 4.48 ลูกสน ลูกมะกล่ำตาหนู ลูกยางพารา ลูกประ ลูกหมาก
196
ภาพที่ 4.49 ลูกสน ภาพที่ 4.50 ลูกมะกล่ำตาหนู
ภาพที่ 4.51 ลูกยางพารา ภาพที่ 4.52 ลูกประ
ภาพที่ 4.53 ลูกหมาก
197
(2) การร้อยลูกปัดโนราห์ การร้อยลูกปัดมโนราห์เป็นการใส่เอกลักษณ์ที่เด่นชัดของ
ภาคใต้ลงไป เนื่องจากลูกปัดมโนราห์มีสีสันสดใส หลากหลายสีสันการนำมาใช้งานควรสังเกตภาพรวมของ
ชิ้นงานก่อน เนื่องจากความสดใสของลูกปัดมโนราห์อาจทำให้ไปสร้างจุดเด่นจุดใหม่ให้กับผลงาน ดังนั้น
การใช้ลูกปัดมโนราห์ควรเลือกใช้สีที่มีทิศทางเดียวกันกับสีสันของผลงาน เพื่อให้เวลามองเกิดความรู้สึก
คล้อยตามกันไปไม่ขัดตาจุดใดจุดหนึ่ง อีกทั้งลูกปัดมโนราห์เมื่อร้อยเสร็จแล้วมีลักษณะทิ้งตัวจึงสามารถ
นำมาใช้ประดับบริเวณส่วนปลายเพื่อทำให้ผลงานรู้สึกเคลื่อนไหวได้
1.วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ในการร้อยลูกปัดมโนราห์ ได้แก่ ลูกปัดสีต่างๆ เอ็นร้อยลูกปัด
กรรไกร เชือกไนลอน ไฟเช็ก เข็มและตัวปิดปม (stopper) การนำเส้นเอ็นมาร้อยลูกปัดมโนราห์ลูกปัดจะ
ทิ้งตัวเคลื่อนไหวได้ง่ายเนื่องจากเอ็นมีเส้นเล็กและเบาในการนำมาร้อยส่วนการร้อยด้วยเชือกในลอน
ลูกปัดจะแน่นต้องใช้แรงในการเคลื่อนไหว และการใช้ตัวปิดปมกับเข็ม ใช้คู่กับเส้นเอ็นซึ่งการใช้งาน
ร่วมกันทำให้ลดระยะเวลาการทำงานได้เยอะขึ้น การใช้ตัวปิดปมแทนการมัดปมด้วยมือสามารถลด
ระยะเวลาการทำงานได้เยอะแต่เนื่องจากตัวปิดปมแตกต่างกับลูกปัด ทำให้ตัวปิดปมโผล่ออกมาอาจทำให้
งานไม่เรียบร้อยได้
ภาพที่ 4.54 วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ในการร้อยลูกปัดโนราห์
198
ภาพที่ 4.55 ลูกปัดสีต่างๆ
ภาพที่ 4.56 การร้อยลูกปัดโนราห์
199
ภาพที่ 4.57 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์โดยใช้สีใกล้เคียงกับบริเวณที่จัดวางเพื่อไม่ให้เด่นเกินไป
ภาพที่ 4.58 การตกแต่งด้วยลูกปัดมโนราห์ด้านล่างเสาเรือเพื่อทำให้เกิดการเคลื่อนไหว
200
4.5.1.4 การประกอบชิ้นงาน
โครงเหล็กที่ใช้ในการประกอบชิ้นงานเป็นเหล็กขนาดสองหุนหรือเหล็กขนาด 6 มิลลิเมตร
จะแบ่งทำเป็นตัวย่อย และค่อยนำมาประกอบ เหล็กที่นำมาใช้มีขนาดพอดีไม่ใหญ่เกินไปและเล็กเกินไป
สามารถดัดงอได้ง่ายตามแบบที่ต้องการด้วยเครื่องมือเท่านั้น จึงไม่ต้องกังวลเรื่องการบิดงอเนื่องจากนำ
ชิ้นงานขนส่งไปตามที่ต่าง ๆ อีกทั้งเหล็กมีน้ำหนักเบา แข็งแรง การเชื่อมเหล็กก็มีส่วนสำคัญหากเชื่อมไม่ดี
รอยต่ออาจหักและหลุดได้ โดยในการทำงานในโครงการแรก เมื่อนำโครงเหล็กมาใช้งานโดยการติดตั้งงาน
บนโครงเหล็กโดยใช้ลวดดึงโครงเหล็กให้ตึงเพื่อสามารถวางงาน โครงเหล็กได้หักออกตรงบริเวณรอยต่อ
ี
เมื่อจะนำมาซ่อมรอยต่ออกด้านจึงปริออกและหักออก ดังนั้นเมื่อได้โครงเหล็กมาแล้วควรสังเกตรอยเชื่อม
ก่อนนำมาใช้งาน อีกทั้งการออกแบบลวดลายเพอนไปเชื่อมควรคำนึงถึงความคมของขอบ ถึงแม้ว่าร้านจะ
ื่
ลับความคมมาให้ แต่ในบางครั้งอาจทำให้เกิดแผลได้
ภาพที่ 4.59 โครงเหล็ก
201
การติดตั้งงานบนโครงเหล็ก
(1) การนำงานมาติดตั้งบนเหล็ก การติดตั้งเริ่มจากการประกอบชิ้นส่วนเข้ากันจากนั้นนำมาวาง
ื่
เทียบบนโครงเหล็กเพอสังเกตความพอดี พบว่า โครงเหล็กมีขนาดเล็กกว่าผลงานที่ทำไว้ แต่เนื่องจากการ
นำเอามาเทียบบนโครงเหล็กก่อนจึงสามารถแก้ไขได้ทัน อีกทั้งการวางเทียบบนโครงเหล็กสามารถสังเกต
ได้ถึงความเหมาะสมก่อนจะติดตั้งชิ้นงานลงไป
(2) นำไหมพรมหรือวัสดุประมงที่มีสีคล้ายชิ้นงานมาพันรอบเส้นเหล็ก ทำให้เหล็กกลมกลืนกับ
ผลงาน เนื่องจากโครงเหล็กที่นำมาใช้มีสีแดงเลือดหมู หากนำมาใช้เลยเหล็กกับผลงานจะไม่กลืนกัน
(3) นำชิ้นงานมาติดตั้งด้วยการเย็บจะใช้ไหมพรมและเข็มในการประกอบเข้าด้วยกันใช้เส้น การ
เย็บประกอบด้วยไหมพรมจะช่วยลดเวลาการทำงานได้มาก เนื่องจากความแข็งแรงของเส้นไหม แต่การ
เย็บด้วยไหมพรมหากเย็บไม่ดีจะมองเห็นรอยไหมที่เย็บลงไปหรือการใช้เอ็นเส้นเล็กในการประกอบจะทำ
ให้ชิ้นงานไม่เห็นรอยประกอบ แต่การใช้เอ็นเส้นเล็กการเย็บต้องใช้เวลานาน เนื่องจากต้องค่อยๆทำแม้ว่า
ผลงานที่ได้จะมองไม่เห็นรอยเย็บเนื่องจากเส้นเอ็นกลืนไปกับสีผลงานแต่หากมดเก็บไม่แน่นอาจทำให้การ
ั
เย็บติดตั้งหลุดออกมาได้
ภาพที่ 4.60 การเย็บประกอบชิ้นส่วนเข้ากัน
202
ภาพที่ 4.61 วางเทียบบนโครงเหล็กเพื่อสังเกตความพอดี
้
ภาพที่ 4.62 ใชเส้นเอ็นเส้นเล็กในการประกอบจะทำให้ชิ้นงานไม่เห็นรอยประกอบ
203
์
4.6 วิเคราะหผลงานศิลปนิพนธ์
4.6.1 ทัศนธาตุ
4.6.1.1 จุด (Point)
ในผลงานศิลปนิพนธ์ได้เลือกใช้จุด เพื่อสร้างความเชื่อมโยงของลวดลาย ที่ว่าง และ
กระจายน้ำหนักของสีในผลงานศิลปนิพนธ์ อีกทั้งจุดในผลงานทำให้เกิดดีเทลเล็กๆ ทำให้ผลงานน่าสนใจ
ภาพที่4.63“ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
ภาพที่4.64“ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
204
ภาพที่4.65 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
ภาพที่4.66 “ทัศนธาตุจุดในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
205
2.3.1.1 เส้น (Line)
ในผลงานศิลปนิพนธ์ได้เลือกใช้เส้น เป็นตัวนำสายตา เส้นโค้ง ให้ความรู้สึกอ่อนนุ่ม
เคลื่อนไหว เส้นประ ให้ความรู้สึกลึกลับ ขาดหาย และเส้นตรง ให้ความรู้สึกแข็งแรง สง่างาม น่าเกรงขาม
เส้นต่างๆเหล่านี้ทำให้เกิดอารมณ์ที่แตกต่างกันผลงาน
์
ภาพที่4.67 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง ในผลงานศิลปนิพนธโครงการที่1”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
ภาพที่4.68 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง ในผลงานศิลปนิพนธโครงการที่1”
์
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
206
ภาพที่4.69 “ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง เส้นตรง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
ภาพที่4.70“ทัศนธาตุเส้นได้แก่เส้นโค้ง เส้นตรง ในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
207
2.3.2 สี ( Color)
ในผลงานศิลปนิพนธ์ได้เลือกใช้สี ในการแทนค่าน้ำหนัก โดยนำมาจากแรง
บันดาลใจศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ โดยสีที่ใช้จะเป็นโทนสดใส ทั้งโทนร้อนและโทนเย็นสลับกันไป 70:30
โดยสีโทนเย็นที่ใช้ส่วนใหญ่เป็นโทนสีฟ้าน้ำทะเลและสีเขียว เพื่อแทนค่าสีของน้ำทะเลและสีของความอดม
ุ
สมบูรณ์ของภาคใต้
ภาพที่4.71 “ทัศนธาตุสีในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยใช้สีเขียวเป็นส่วนใหญ่”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
208
ภาพที่4.72 “ทัศนธาตุสีในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 โดยใช้สีฟ้าเป็นส่วนใหญ่”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
2.3.3 พื้นผิว ลักษณะผิว (Texture)
ในผลงานศิลปนิพนธ์ได้เลือกใช้พื้นผิว ที่หลากหลายยทั้งขรุขระ และเรียบ สลับกันไป
พื้นผิวขรุขระส่วนใหญ่ได้มาจากวัสดุท้องถิ่น ได้แก่ วัสดุธรรมชาติในท้องถิ่น ลูกยางพารา ลูกประ ลูกหมาก
และวัสดุสังเคราะห์ ได้แก่ ไหมพรม ขยะประมง ทำให้เกิดพื้นผิวที่หลากหลาย
ภาพที่4.73 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยใช้พื้นผิวขรุขระแทนลักษณะของต้นไม้”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
209
ภาพที่4.74 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1 โดยพื้นผิวเรียบ”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
ภาพที่4.75 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 โดยทำพื้นผิวเลียนแบบน้ำทะเล”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
210
ภาพที่4.76 “ทัศนธาตุพื้นผิวในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2 ทำพื้นผิวเรียบสลับขรุขระ”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
2.3.4 จังหวะ
ในผลงานศิลปนิพนธ์ได้เลือกใช้จังหวะ ในการวางองค์ประกอบชิ้นงาน ในการเน้น
และผ่อน เช่น หากบางจุดแน่น จะผ่อนจุดใกล้เคียงให้เกิดพื้นที่ว่างในผลงาน บางจุดวางต่อกันเพื่อให้เกิด
การซ้ำกันของงานทำให้เกิดความต่อเนื่อง ได้แก่ จังหวะการวางลายน้ำ คลื่น และการวางสีสันต่างจุดกัน
ทำให้เกิดจังหวะและความโดดเด่น
ภาพที่4.77“ทัศนธาตุจังหวะ สร้างพื้นที่ว่างในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่1”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 6มีนาคม 2562
211
ภาพที่4.78 “ทัศนธาตุจังหวะการซ้ำกันในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563
ภาพที่4.79 “ทัศนธาตุจังหวะการซ้ำกันในผลงานศิลปนิพนธ์โครงการที่2”
ที่มา : กิ่งไผ่ ปาลรังษี 25มิถุนายน 2563