100 ผู้เรียนทุกคนมีโอกาสได้เข้าเรียนรู้จากจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้การจัดการขยะภายในโรงเรียน แหล่งเรียนรู้ที่พักขยะมูลฝอย / ถังขยะส าหรับใส่ขวดน้ า รำยละเอียดภำยในจุดเรียนรู้ที่พักขยะมูลฝอย เอาไว้ใส่ขยะอันตราย ขยะติดเชื้อ และขยะรีไซเคิล ถังขยะ ส าหรับใส่ขวดน้ า เพื่อให้นักเรียนมีสุขนิสัยที่ดีในการทิ้งขยะให้ถูกประเภทและถูกที่ แหล่งเรียนรู้ภายในโรงเรียน เพื่อเสริมสร้างการมีสุขนิสัยที่ดีใน การคัดแยกขยะ
101 2.4.2 องค์ความรู้การจัดการขยะในจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ เหมาะสมกับโรงเรียนและผู้เรียน ผู้เรียนได้รับความรู้การจัดการขยะจากการปฏิบัติจริง ให้ความรู้แก่นักเรียน การจัดการขยะในจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ ครูให้ความรู้นักเรียน เรื่องการคัดแยกขยะ ตามป้ายจุดการเรียนรู้ในโรงเรียน
102
103 ครูให้ความรู้นักเรียน เรื่องการจัดการขยะ ตามแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน
104 ผู้เรียนได้รับความรู้การจัดการขยะจากการปฏิบัติจริง
105 ผู้เรียนได้รับความรู้การจัดการขยะจากการปฏิบัติจริง
106 แหล่งเรียนรู้ที่พักขยะมูลฝอย / ถังขยะส าหรับใส่ขวดน้ า รำยละเอียดภำยในจุดเรียนรู้เด็กๆได้ลงมือปฏิบัติ คัดแยกขยะด้วยตนเอง โดยใช้การสังเกต และฝึกให้ นักเรียนรู้จักก่อนลงมือกระท า นักเรียนได้ปฏิบัติกิจกรรมการคัดแยก ขยะด้วยตนเอง โดยเด็กๆ สามารถแยก ประเภทของขยะแต่ละประเภทได้ว่า ควร จะน ามาทิ้งไว้ในถังขยะสีอะไร และขยะ ประเภทไหนสามารถน าไปรีไซเคิล หรือน า กลับมาใช้เป็นประโยชน์ได้
107 2.4.3 ก าหนดการเข้าใช้จุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้การจัดการขยะภายในโรงเรียน สามารถต่อยอดพัฒนานวัตกรรมการจัดการขยะ จากจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : ไม้กวาดจากขวดพลาสติก ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : การลดขยะจากขวดน้ าในโรงเรียนที่มีปริมาณมาก ทางโรงเรียนจึงได้ศึกษาหาความรู้ ในการท าสิ่งประดิษฐ์จากขวดน้ าพลาสติก โดยทางโรงเรียนได้ศึกษาการท าไม้กวาดจากศูนย์เรียนรู้ขยะรีไซเคิล ชุมชนบ้านส านักเย็น คณะครูและนักเรียนจ านวนหนึ่งได้ไปศึกษาแหล่งเรียนรู้ ศูนย์เรียนรู้ขยะรีไซเคิลชุมชน บ้านส านักเย็น และเมื่อกลับมาที่โรงเรียนจึงน ามาขยายผลให้กับ ทุกคนในโรงเรียน เพื่อเป็นความรู้และ แก้ปัญหาและต่อยอด ให้ลดจ านวนปริมาณขยะ ขวดน้ าดื่ม วิธีกำร : การด าเนินการพบว่า ผลิตได้น้อย เนื่องจากต้องรอเส้นพลาสติก คณะครูและนักเรียนจึคงร่วมกันออกแบบ เครื่องดึงเส้นพลาสติก ตั้งไว้บริเวณจุดต่างๆ เพื่อให้นักเรียนน าขวดที่ดื่มหมดมาดึงเส้นพลาสติหเพื่อสะสมแต้ม ส่งสหกรณ์ 1. น าขวดน้ าที่ดื่มหมดแล้วมาดึงให้เป็นเส้นพลาสติก 2. น าเส้นพลาสติกมาเข้าเครื่องเพื่อรีดเส้นพลาสติก 3. ใช้ไดร์เป่าเส้นพลาสติกเพื่อให้เส้นพลาสติกยืดตรง 4. เมื่อไดร์พลาสติกตามที่ต้องการแล้วใช้กรรไกรตัดเส้นพลาสติกออกจากเครื่องเรียงเส้น 5. น าปากขวดพลาสติกที่เตรียมไว้มาใช้เป็นตัวยึดเพื่อให้เส้นพลาสติกบานออกจากกันโดยการร้อนสายรัด 6. ใช้สว่านเจาะรูใส่น็อตเพื่อให้ฐานของเส้นไม้กวาดพลาสติกยืดกับด้านไม้ให้แน่น เพื่อให้คงทนและสะดวกกับ การใช้งานได้นาน ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. ลดปริมาณขยะขวดน้ าพลาสติกในโรงเรียนให้เกิดมูลค่า 2. ได้ไม้กวาดที่ท าจากขวดน้ าพลาสติก ภำพประกอบนวัตกรรม
108 ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : ถุงกระสอบจากถุงนม ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : การลดขยะในโรงเรียน โดยระดมความคิดของครูและนักเรียนภายในโรงเรียน เพื่อ ลดปัญหาขยะจากถุงนมที่นักเรียนดื่มในแต่ละวันที่มีปริมาณมาก และส่งกลิ่นเหม็นจากนมที่เหลือค้างในถุง ทางโรงเรียนจึงได้คิดแนวทางแก้ไขปัญหาโดยน าถุงนมมาท าเป็นผลิตภัณฑ์กระสอบใส่ปุ๋ยที่ทางโรงเรียนท าขาย ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : ถุงกระสอบจากถุงนม ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : การลดขยะในโรงเรียน โดยระดมความคิดของครูและนักเรียนภายในโรงเรียน เพื่อ ลดปัญหาขยะจากถุงนมที่นักเรียนดื่มในแต่ละวันที่มีปริมาณมาก และส่งกลิ่นเหม็นจากนมที่เหลือค้างในถุง ทางโรงเรียนจึงได้คิดแนวทางแก้ไขปัญหาโดยน าถุงนมมาท าเป็นผลิตภัณฑ์กระสอบใส่ปุ๋ยที่ทางโรงเรียนท าขาย วิธีกำร : 1. น าถุงนมที่ได้จากการดื่มนมโรงเรียน มาท าความสะอาด แล้วตากให้แห้ง 1 วัน 2. ตัดถุงนมให้เป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดตามที่ต้องการท ากระสอบใส่ปุ๋ย 3. จากนั้นซีลถุงนมให้ติดกันที่ละแผ่น ให้เป็นทรงกระสอบ ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. มีกระสอบใส่ปุ๋ยจากมูลไส้เดือน จากวัสดุเหลือใช้ 2. ลดปริมาณขยะถุงนมในโรงเรียน ภำพประกอบนวัตกรรม
109 ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : น้ าส้มควันไม้ ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : เพราะมีกิ่งไม้น้อยใหญ่ภายในโรงเรียนเยอะ จึงหาวิธีการก าจัดโดยท าให้เกิดประโยชน์ คือ การท าเตาเผาถ่านด้วยถัง 200 ลิตร และการเก็บน้ าส้มควันไม้ เป็นการน าสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์มาต่อยอด ให้เกิดประโยชน์ ผลที่ได้คือได้ถ่าน และน้ าส้มควัน ก็สามารถไปใช้ประโยชน์ได้อีกมากมาย วิธีกำร : 1. การติดตั้งถังเผาถ่านควรอยู่ห่างอาคารบ้านเรือนประมาณ 50 เมตร ควรเป็นพื้นที่ร่ม และเป็นที่สูง เพื่อกัน ฝนและกันน้ าท่วม และพื้นที่ต้องเรียบ ไม่ขรุขระมาก 2. ปักเสาที่พื้น 4 มุม ขนาด 80x80 ซม. ตอกเป็นหลักให้ห่างจากด้านข้างเตา 20 ซม. 3. ท าถัง 200 ลิตร มาเจาะขอบถังให้ฝาเปิดได้ แล้วเจาะรูข้างหน้า 20x20 ซม. ส่วนก้นถังเจาะรูวงกลมกว้าง 4 นิ้วส าหรับใส่ข้องอ 4. วางถังลงไปในอาณาเขตที่ปักเสา 5. ตั้งเตาให้ด้านหน้าแหงนขึ้นเล็กน้อย โดยเอาอิฐขนาดเล็กรองพื้นถังด้านหน้า 6. น ากระเบื้องหรือสังกะสีที่เตรียมไว้มาประกอบด้านข้างถัง โดยพิงไว้กับขอบด้านในเสา 7. ประกอบข้องอกับท่อยาวไว้ที่ท้ายหัวเตา เจาะรูเล็กๆตรงข้อพับของข้องอเพื่อเป็นที่ระบายน้ า 8. น าดินเหนียวมายารอยรั่วให้หมด เพื่อไม่ให้อากาศเข้า ป้องกันการสันดาป คือลุกติดเป็นไฟ 9. น าดินมาถมให้เต็มด้านข้างเพื่อเป็นฉนวนและไม่ให้ความร้อนระเหย 10. น ากระเบื้องหรือสังกะสีที่เหลือมากั้นดินด้านหน้าและหลัง พร้อมทั้งปักเสาค้ าด้านละ 2 ท่อน ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. ได้น้ าส้มควันไม้ จากการเผากิ่งไม้ 2. ได้ถ่านจากการเผาเอาน้ าส้มควันไม้ 2. ลดปริมาณกิ่งไม้ในธนาคารกิ่งไม้ ภำพประกอบนวัตกรรม
110 ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : น้ าหมักจากมะกรูด ที่มา/แนวคิด/ต้นแบบ : เนื่องจากทางโรงเรียนมีต้นมะกรูด จึงระดมความคิดในการใช้ของที่มีอยู่ให้เกิด ประโยชน์สูงสุด ทางโรงเรียนจึงได้แนวคิดการในการท าน้ าหมักจากมะกรูด เพื่อผสมในการท าน้ ายาล้างจาน และน้ ายาซักผ้า วิธีกำร : 1. น ามะกรูดที่เก็บได้จากต้นในโรงเรียนมาท าความสะอาด 2. ผ่ามะกรูดเป็น 2 ซีก แล้วน าใส่ภาชนะ 3. บีบคั้นผลมะกรูด เมื่อบีบคั้นเรียบร้อยแล้วจึงผสมน้ าตาลทรายแดงลงไป บีบคั่นมะกรูดและน้ าตาลทรายให้ น้ าตาลทรายละลายเข้ากับน้ ามะกรูด 4. จากนั้นปิดภาชนะทิ้งไว้ 3 วัน เมื่อครบก าหนด เปิดภาชนะแล้วเติมน้ าสะอาด 10 ลิตรแล้วปิดภาชนะต่ออีก 3 เดือน 5. จึงจะน าไปผสมเป็นส่วนประกอบกับผลิตภัณฑ์ท าความสะอาดต่างๆ ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. ได้หัวเชื้อน้ าหมักจากมะกรูด 2. ได้ผลิตภัณฑ์ท าความสะอาดจากน้ าหมักมะกรูด ภำพประกอบนวัตกรรม
111 สำมำรถต่อยอดพัฒนำนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ จำกจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ ผลิตภัณฑ์น้ ายาอเนกประสงค์
112 ประเด็นที่ 3 กำรจัดกำรขยะภำยในโรงเรียนโดยใช้หลัก 3Rs ผู้ให้ข้อมูล 1. ชื่อ-นามสกุล นางสาวธิดาทิพย์ พวงศรี ต าแหน่ง ครูช านาญการ โทรศัพท์ 086 - 3588937 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 6 ปี 2. ชื่อ-นามสกุล นางสาวชาริณี ธูปเมือง ต าแหน่ง ครู คศ.1. โทรศัพท์ 093 - 2136355 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 2 ปี 3. ชื่อ-นามสกุล นายชุมพล เพิ่มพูล ต าแหน่ง ครูอัตราจ้าง โทรศัพท์ 062 - 5596606 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 6 ปี รำยกำรหลักฐำนประกอบ 1. แผนผังเส้นทางการจัดการขยะทั้ง 4 ประเภท 2. ข้อมูลปริมาณขยะประกอบเส้นทางการจัดการขยะของโรงเรียน 3. กิจกรรมลดขยะที่ต้นทาง พร้อมภาพประกอบ 4. กิจกรรมใช้ซ้ าวัสดุเหลือใช้ พร้อมภาพประกอบ 5. กิจกรรมเพื่อน าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ พร้อมภาพประกอบ 6. กิจกรรมฐานข้อมูลขยะที่คัดแยกขยะ พร้อมภาพประกอบ 7. นวัตกรรมการจัดการขยะ พร้อมภาพประกอบ
113 ประเด็นที่ 3 กำรจัดกำรขยะภำยในโรงเรียนโดยใช้หลัก 3Rs 3. กำรจัดกำรขยะภำยในโรงเรียนโดยใช้หลัก 3Rs 3.1. เส้นทำงกำรจัดกำรขยะของโรงเรียน 3.1.1. โรงเรียนจัดท ำเส้นทำงกำรจัดกำรขยะทั้ง 4 ประเภทของโรงเรียน จำกแหล่งก ำเนิดจนถึงกำรน ำ กลับมำใช้ประโยชน์ หรือน ำส่งไปก ำจัดอย่ำงถูกต้อง ค ำอธิบำย โรงเรียนวัดวังศาลามีการจัดการขยะทั้ง 4 ประเภท ตามเส้นทาง ดังนี้ 1. ขยะอินทรีย์ได้แก่ เศษอาหารจากโรงอาหาร ใบไม้และกิ่งไม้ บริเวณโรงเรียน มีเส้นทางการจัดการขยะ คือ - เศษอาหารจากโรงอาหาร ที่เป็นเศษอาหาร จะน าไปใส่ใน Keyhole Garden , ท าเป็นน้ าปุ๋ยชีวภาพ ส่วนที่ เป็นเศษผัก ผลไม้ จะน าไปเลี้ยงไส้เดือน เพื่อให้ได้ปุ๋ยหมักชีวภาพ เมื่อได้ผลผลิตจากส่วนต่างๆ น าไปใช้กับสวน เกษตรพอเพียงของโรงเรียน - ใบไม้บริเวณภายในโรงเรียน จะน าไปใส่ในตะลอมใบไม้รอบๆโรงเรียน - กิ่งไม้ขนาดเล็ก จะน าไปพักไว้ธนาคารกิ่งไม้ เพื่อรอการย่อยสลาย ส่วนกิ่งไม้ขนาดใหญ่ น ามาเผาเพื่อให้ได้ น้ าส้มควันไม้และถ่าน
114 2. ขยะรีไซเคิล ได้แก่ กระดาษ และกระดาษลังภายในโรงเรียน และขวดน้ าพลาสติก มีเส้นทางการจัดการขยะ คือ - กระดาษ จะน ามาคัดแยกเป็น 2 ประเภท คือ กระดาษที่ใช้ไปแล้ว 1 หน้า จะน ากลับมาใช้ใหม่ ส่วนกระดาษ ที่ใช้ไปแล้ว 2 หน้า จะเก็บไว้ที่ห้องเก็บกระดาษเพื่อน าไปแลกเป็นกระดาษใหม่จากบริษัท ไทยเคนเปเปอร์ - กระดาษลัง จะเก็บไว้ที่ห้องเก็บกระดาษเพื่อน าไปแลกเป็นกระดาษใหม่จากบริษัท ไทยเคนเปเปอร์ - ขวดน้ าพลาสติก จะน าขวดที่ใช้แล้วไปใส่น้ าเพื่อรดน้ าต้นไม้ , บรรจุน้ ายาต่างๆ และน าไปท าไม้กวาดจากขวด พลาสติก 3. ขยะทั่วไป ได้แก่ ถุงพลาสติก หลอด โฟม หรือถุงขนม มีเส้นทางการจัดการขยะ คือ - โรงเรียนมีมาตรการปลอดปลอดโฟม ปลอดถุงพลาสติก โดยมีการรงณรงค์ให้ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก และ กระบอกใส่น้ าแทน - โรงเรียนมีมาตรการปลอดขนมกรุบกรอบ โดยทางโรงเรียนมีการรงณ์รงค์ในการใช้วัสดุที่ย่อยสลายได้ทดแทน การใช้ซื้อของทอดภายในโรงเรียน 4. ขยะอันตรำย ได้แก่ หลอดไฟจากอาคารเรียนหรือบ้านพัก , ถ่านไฟฉายจากห้องต่าง , หน้ากากอนามัย และชุดตรวจโควิด มีเส้นทางการจัดการขยะ คือ - ทางโรงเรียนได้ท าห้องทิ้งขยะอันตรายโดยเฉพาะส าหรับทิ้งขยะอันตราย และมีป้ายก ากับการทิ้งขยะให้ถูก แล้วเทศบาลจะไปก าจัดให้ถูกวิธี 3.1.2. ใส่ข้อมูลปริมำณขยะประกอบเส้นทำงกำรจัดกำรขยะของโรงเรียน ข้อมูลปริมำณขยะที่บ่งชี้ผลส ำเร็จของกิจกรรม 1. ปริมาณขยะทั้งหมดก่อนด าเนินการ...........180.................กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน.......0.64.........กก./วัน (ระบุปีฐานของข้อมูล ปี...........2563................) 2. ปริมาณขยะทั้งหมดหลังด าเนินการ.........0.08.................กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน........0.00028.......กก./วัน (ระบุปีฐานของข้อมูล ปีปัจจุบัน........2564..................) 3. ปริมาณขยะส่วนต่างที่ลดลง............0.63972........................กิโลกรัม/วัน (ข้อ 1 - ข้อ 2 = ข้อ 3) ปริมำณขยะมูลฝอยที่น ำกลับมำใช้ประโยชน์ ขยะอินทรีย์........................1.33............................กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน............0.004...................กก./วัน ขยะรีไซเคิล........................1.8..........................กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน.................0.006.................กก./วัน ขยะทั่วไป.......................0.05................................กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน............. 0.0001.............กก./วัน (ส่งเทศบาลวังศาลาน าไปก าจัด) รวมปริมาณที่น ากลับมาใช้ประโยชน์...............3.13..............กิโลกรัม/วัน เฉลี่ยต่อคน.......0.01….......กก./วัน คิดเป็นร้อยละ.............98.43........................................จากขยะที่เกิดขึ้นทั้งหมด
115 3.2. กิจกรรมกำรจัดกำรขยะทั้ง 4 ประเภท ตำมหลัก 3Rs ทางโรงเรียนวัดวังศาลาได้มีกิจกรรมการจัดการขยะ เพื่อลดปริมาณขยะในโรงเรียนและน ามาใช้ให้เกิด ประโยชน์สูงสุด 3.2.1. ส่งเสริมให้มีกำรลดขยะที่ต้นทำงเพื่อลดขยะที่จะเกิดขึ้นในโรงเรียนผ่ำนกิจกรรม - กิจกรรมลดขยะที่ต้นทำง ชื่อกิจกรรม : ป้ายนิเทศให้ความรู้แก่นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษาตลอดจนผู้ปกครอง และชุมชน รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. ลด ละ เลิก ใช้กล่องโฟม และหลอดพลาสติก 2. ลด ละ เลิก ใช้ตะเกียบ และช้อนส้อมพลาสติก 3. ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก 4. ใช้ภาชนะใส่อาหารและเครื่องดื่มแบบใช้ซ้ า 5. เลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์น้อยเพื่อช่วยลดปริมาณขยะ 6. เลือกซื้อสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม 7. ห้ามขายขนมกรุบกรอบ และน้ าอัดลมในโรงเรียน ผลกำรด ำเนินงำน : 1. ครู นักเรียนโรงเรียนวัดวังศาลา ท าตามนโยบายโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ได้อย่างมี ประสิทธิภาพ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. โรงเรียนวัดวังศาลาไม่มีขยะที่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม 2. ครู บุคลลากร และนักเรียนได้น าความรู้ไปใช้ในชีวิตประจ าวันทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 0.5 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
116 ชื่อกิจกรรม : เสริมสร้างคุณลักษณะที่ดีในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียนและบุคลากรในโรงเรียน รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : ทางโรงเรียนได้เสริมสร้างคุณลักษณะที่ดีในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียนและบุคลากรในโรงเรียน 1. โครงการอาหารกลางวันจัดบริการแบบบุฟเฟ่ต์ เพื่อให้นักเรียนตักแต่พออิ่ม และการรับประทานอาหารให้ เหลือเศษอาหารให้น้อยที่สุด 2. สร้างวินัยและความรับผิดชอบต่อตนเองของนักเรียนในการคัดแยกขยะที่เป็นเศษอาหารตรงตามหลักการ การแยกขยะ 3. ส่งเสริมวินัยต่อส่วนรวมในการท ากิจกรรมท าความสะอาดบริเวณโรงเรียนตามเขตพื้นที่รับผิดชอบรักษา ความสะอาด 4. ปลูกฝังวินัยในการคัดแยกขยะให้กับนักเรียนโดยแยกขยะให้ถูกประเภทใส่ลงในถังขยะ ผลกำรด ำเนินงำน : 1. คณะครู บุคลากรและนักเรียนในโรงเรียน มีคุณลักษณะที่ดีในการจัดการขยะมูลฝอย ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. สร้างสุขนิสัยที่ดีให้กับนักเรียนในการรับประทานอาหาร คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 1.33 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle
117 ภำพประกอบกิจกรรม
118 3.2.2. จัดให้มีกิจกรรมกำรจัดกำรขยะแต่ละประเภทภำยในโรงเรียน เพื่อน ำขยะที่เกิดขึ้นกลับมำใช้ ประโยชน์ - กิจกรรมใช้ซ้ ำวัสดุเหลือใช้ ชื่อกิจกรรม : ผลิตไม้กวาดจากขวดพลาสติก รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. น าขวดน้ าที่ดื่มหมดแล้วมาดึงให้เป็นเส้นพลาสติก 2. น าเส้นพลาสติกท าไม้กวาด ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนสามารถลดปริมาณขยะประเภทขวดน้ า โดยท าไม้กวาดได้ 2. นักเรียนมีความรู้ความสามารถท าไม้กวาดจากขวดน้ าพลาสติกได้ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. จ านวนขยะจากขวดน้ าดื่มลดลง 2. นักเรียนสามารถลดขยะที่ย่อยสลายได้ยากมาเปลี่ยนให้มีมูลค่า และสามารถน ามาเป็นประโยชน์การใน ท างานบ้าน และลดค่าใช้จ่ายในการซื้อไม้กวาดทางไม้มะพร้าวอีกด้วย เนื่องจากไม้กวาดจากขวดน้ าพลาสติก จะมีอายุการใช้งานที่นานกว่า คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 1.5 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
119 ชื่อกิจกรรม : กระสอบจากถุงนม รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. คณะครูฝึกนักเรียนตัดถุงนมตามแนวขนานกับขอบถุง ประมาณ 1 นิ้ว เพื่อสะดวกในการล้างน้ าหลังจากดื่ม นมเสร็จ 2. นักเรียนน าถุงนมที่ล้างน้ าแล้วไปผึ่งแดดในบริเวณที่ก าหนด 3. ในชั่วโมงกิจกรรมลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้ นักเรียนชั้นมัธยมมาน าถุงนมไปตัดขอบออกคลี่ออกเป็นแผ่นและ ซีลต่อกันเป็นแผ่นใหญ่ และซีลต่อกันจนเป็นกระสอบตามขนาดที่ชุมนุมเลี้ยงไส้เดือนต้องการ 4. ชุมนุมเลี้ยงไส้เดือนได้กระสอบที่มีความเหนียวและแข็งแรงมาก มาใช้ในการบรรจุมูลไส้เดือน โดยไม่ต้อง ซื้อกระสอบหรือถุงพลาสติกมาบรรจุมูลไส้เดือนเพื่อจ าหน่าย ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนสามารถด าเนินงานตามที่ตั้งเป้าหมายไว้ 2. นักเรียนสามารถใช้เครื่องซีลปากถุงในการท าถุงกระสอบได้เป็นอย่างดี
120 ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. ลดปริมาณขยะจากถุงนมโรงเรียน 2. นักเรียนมีความรู้ในการน าขยะมาก่อให้เกิดมูลค่ามากยิ่งขึ้น 3. นักเรียนมีความรู้ในการท าถุงกระสอบจากถุงนม 4. นักเรียนรู้จักวิธีการใช้เครื่องซีลปากถุงและสามารถใช้ได้อย่างปลอดภัย 5. ประหยัดค่าใช้จ่าย คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 0.3 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
121 ชื่อกิจกรรม : คัดแยกกระดาษเพื่อเพิ่มมูลค่า รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. แจ้งคณะครู บุคลากรและนักเรียนในโรงเรียนให้ทราบถึงการใช้กระดาษให้ใช้กระดาษทั้ง 2 หน้า 2. มีการคัดแยกกระดาษที่ใช้แล้ว 1 หน้า แล้วกลับมาใช้ได้อีก และ 2 หน้า ไม่สามารถน ากลับมาใช้งานต่อได้ 3. น ากระดาษที่ไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้แล้ว ไปเก็บไว้ที่จุดคัดแยกขยะประเภทกระดาษ เพื่อน าไปแลกเป็น กระดาษ A4 ใหม่ จากบริษัทไทยเคนเปเปอร์ จ ากัด (มหาชน) และน าไปร่วมทอดผ้าป่ากระดาษกับวัดโพธิ์ศรี สุขาราม ผลกำรด ำเนินงำน : 1. ครู บุคลากร และนักเรียนรู้จักการคัดแยกกระดาษ 2. ได้ใช้กระดาษให้เกิดประโยชน์สูงสุด 3. ครู บุคลากร และนักเรียนได้ตระหนักถึงการใช้กระดาษมากขึ้น ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. ประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้อกระดาษ A4 2. มีสัมพันธ์ชุมนุมที่ดีกับหน่วยงานภายนอก คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 1.5 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle
122 ภำพประกอบกิจกรรม
123 ชื่อกิจกรรม : การน าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : การน าขวดน้ าดื่มมากรอกน้ ารดน้ าต้นไม้แทนบัวรดน้ า และบรรจุน้ ายาล้างจาน , ซักผ้า , อเนกประสงค์ และสบู่เหลว ผลกำรด ำเนินงำน : 1. ได้ใช้ขวดน้ าที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. นักเรียนสามารถน าความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้กับที่บ้านของนักเรียนได้ คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 0.3 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
124 - กิจกรรมเพื่อน ำขยะกลับมำใช้ประโยชน์ ชื่อกิจกรรม : น้ าปุ๋ยชีวภาพ รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนแยกเศษอาหารประเภทผลไม้ และเศษอาหารจากการรับประทานอาหารกลางวัน 2. น าเศษอาหารที่แยกประเภทเรียบร้อยแล้ว น ามาท าเป็นน้ าหมักชีวภาพ 3. นักเรียนด าเนินการท าปุ๋ยหมักชีวภาพ โดยใช้เศษอาหารที่ได้จากโรงอาหาร 4. น าน้ าหมักชีวภาพไปรดพืชผักในสวนเกษตรพอเพียง ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนสามารถใช้ประโยชน์จากเศษอาหารในการท าปุ๋ยหมักชีวภาพ 2. นักเรียนสามารถท าน้ าหมักชีวภาพจากเศษอาหารได้ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. ลดปริมาณขยะจากเศษอาหารได้ แล้วน าไปประยุกต์ในการท าน้ าหมักชีวภาพให้เกิดประโยชน์ 2. นักเรียนมีความรู้ได้การท าน้ าหมักชีวภาพและยังสามารถน าความรู้ที่ได้รับในการท าน้ าหมักชีวภาพไป ประยุกต์ใช้ที่บ้านของตนเองได้ คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 2 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
125
126 ชื่อกิจกรรม : โรงเรือนก าจัดขยะอินทรีย์ด้วยไส้เดือน รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนคัดเลือกพันธุ์ไส้เดือนที่เหมาะส าหรับท าปุ๋ยไส้เดือน 2. จัดเตรียมที่กะละมังและขี้วัว และหาพื้นที่ให้เหมาะสมกับการวางกะละมัง 3. น าเศษผัก ผลไม้จากโรงอาหารน าไปใส่ให้ไส้เดือนกินเป็นอาหาร 4. เมื่อเลี้ยงไส้เดือนในระยะเวลาที่เหมาะสม จากนั้นน าขี้วัวที่เลี้ยงไส้เดือน มาร่อนจะได้เป็นปุ๋ยจากมูลไส้เดือน 5. น าปุ๋ยจากมูลไส้เดือนบรรจุลงกระสอบจากถุงนม เพื่อจ าหน่ายต่อไป ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนได้ความรู้ในการเลือกสายพันธุ์ของไส้เดือน 2. ได้ปุ๋ยมูลไส้เดือน ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. ลดปริมาณขยะจ าพวกเศษผัก และผลไม้ 2. ประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้ออาหารให้ไส้เดือน 3. นักเรียนมีความรู้ในการคัดเลือกและเลี้ยงไส้เดือน 4. นักเรียนสามารถน าความรู้ที่ได้ไปต่อยอดหรือสามารถน าไปใช้กับที่บ้านได้ คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 0.5 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
127 ชื่อกิจกรรม : ธนาคารกิ่งไม้ รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. ทางโรงเรียนได้จัดท าธนาคารกิ่งไม้เพื่อเก็บกิ่งไม้ขนาดเล็ก โดยจัดท าเป็นคอกสี่เหลี่ยม โดยข้างล่างท าเป็น ช่องว่างเพื่อให้เศษไม้ที่ย่อยสลายแล้วหล่นไปด้านล่าง 2. นักเรียนน ากิ่งไม้ที่หักหรือจากการตัดแต่งอยู่บริเวณรอบโรงเรียนมาใส่ไว้ที่ธนาคารกิ่งไม้ เพื่อรอการย่อย สลาย 3. เมื่อกิ่งไม้ย่อยสลายแล้ว จะร่วงลงพื้นเป็นปุ๋ยธรรมชาติที่สามารถน าไปใช้ใส่พืชผักในแปลงเกษตร ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนสามารถรู้จักวิธีการท าธนาคารกิ่งไม้ 2. นักเรียนสามารถน ากิ่งไม้มาไว้ที่ธนาคารกิ่งไม้ 3. ปุ๋ยที่ได้จากการย่อยสลายของกิ่งไม้ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. ลดมลพิษทางอากาศจากการเผากิ่งไม้ โดยไร้ประโยชน์ 2. ประหยัดค่าใช้ในการซื้อปุ๋ย และลดค่าใช้จ่าย
128 3. นักเรียนรู้จักวิธีการย่อยสลายกิ่งไม้ และยังสามารถน าไปต่อยอดหรือไปประยุกต์ใช้ที่บ้านต่อไป คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 5 - 8 กิโลกรัม/ปี กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
129 ชื่อกิจกรรม : ตะลอมใบไม้ รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. ได้จัดท าตะลอมใบไม้โดยใช้ไม้ไผ่หรือใช้วัสดุเหลือใช้ในการท าตะลอมใบไม้ไว้ที่โคนต้นไม้หรือบริเวณรอบ โรงเรียน 2. นักเรียนน าเศษใบไม้ที่ได้จากท าความสะอาดเขตพื้นที่และน าใบไม้ที่กวาดได้ใส่ในตะลอมใบไม้ 3. น าน้ าล้างเศษอาหารจากเศษภาชนะของนักเรียนมาราดในตะลอมและน าใบไม้กลบเพื่อช่วยให้ใบไม้ย่อย สลายเร็วขึ้น 4. น าน้ ามารดเพื่อให้ใบไม้ยุบตัวและย่อยสลายการเป็นปุ๋ยให้กับต้นไม้ ผลกำรด ำเนินงำน : 1. ใบไม้ที่ย่อยสลายจะกลายเป็นปุ๋ยให้กับต้นไม้ 2. ได้ลดขยะที่เป็นขยะจากธรรมชาติ 3. นักเรียนสามารถน าใบไม้มาทิ้งไว้ให้ถูกที่และเกิดประโยชน์ 4. นักเรียนรู้จักวิธีการท าตะลอมใบไม้ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. นักเรียนรู้จักวิธีการท าตะลอม และยังสามารถน าไปต่อยอดหรือไปประยุกต์ใช้ที่บ้านต่อไป 2. ลดมลพิษทางอากาศจากการเผาใบไม้ คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 3 กิโลกรัม/สัปดาห์ กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
130 ชื่อกิจกรรม : แปลงปลูกผักแบบ Keyhole Garden รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. ศึกษาวิธีการสร้างสวนในรูปแบบ Keyhole Garden 2. ด าเนินการสร้าง Keyhole Garden 3. ให้นักเรียนแยกเศษอาหารที่ย่อยสลายง่าย 4. น าเศษอาหารที่ย่อยสลายง่าย น ามาใส่ที่ถังใส่เศษอาหารของ Keyhole Garden เพื่อเศษอาหารนั้นจะย่อย สลายกลายเป็นปุ๋ยให้กับต้นไม้ใน Keyhole Garden 5. เมื่อพืชผักสวนครัวที่ Keyhole Garden มีผลผลิตก็จ าหน่ายให้กับโรงอาหารของโรงเรียนหรือนักเรียนต่อไป ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนรู้จักวิธีการท าสวนในรูปแบบ Keyhole Garden
131 ประโยชน์ที่ได้รับ 1. ลดปริมาณขยะเศษอาหารในโรงเรียน 2.นักเรียนสามารถน าความรู้ที่ได้ไปต่อยอดหรือไปใช้ได้กับที่บ้านของนักเรียน คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 2 กิโลกรัม/วัน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
132 ชื่อกิจกรรม : ผลิตภัณฑ์ท าความสะอาดจากน้ าหมักมะกรูด รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : 1. เก็บมะกรูดจากต้นภายในโรงเรียน 2. น ามะกรูดมาท าน้ าหมัก 3. น าน้ าหมักมะกรูดไปใส่ในขวด 4. เตรียมอุปกรณ์ สารตั้งต้นในการท าน้ ายาต่างๆ 5. เติมสารตั้งต้นทีละชนิดและกลิ่นน้ าหมักมะกรูดแล้วกวนจนเข้ากันเป็นเนื้อครีม 6. เติมน้ าสะอาดทีละน้อยและค่อยๆกวนเบาไม่ให้เกิดฟอง ให้น้ ากับน้ ายาเข้ากันจนกระทั้งได้ปริมาณน้ ายาที่ ต้องการ ผลกำรด ำเนินงำน : 1. มีผลิตภัณฑ์ท าความสะอาดจากน้ ามะกรูด ประโยชน์ที่ได้รับ 1. ลดปริมาณขยะอินทรีย์ในโรงเรียน 2.นักเรียนสามารถน าความรู้ที่ได้ไปต่อยอดหรือไปใช้ได้กับที่บ้านของนักเรียน คัดแยก/น าขยะกลับมาใช้ประโยชน์ได้ 3.5 กิโลกรัม/เดือน กิจกรรมตามหลัก 3Rs Reduce Reuse Recycle ภำพประกอบกิจกรรม
133 3.2.3. เก็บรวบรวมข้อมูลปริมำณขยะที่เข้ำสู่กิจกรรมเพื่อเป็นฐำนข้อมูล - ฐำนข้อมูลขยะที่คัดแยก ชื่อกิจกรรม : การคัดแยกขยะและทิ้งขยะได้ถูกที่ด้วยตนเอง รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : คุณครูและเด็กร่วมกันสนทนาเรื่องการทิ้งขยะให้ถูกประเภท โดยครูน าภาพถังขยะแต่ละประเภทให้ เด็กๆดูและอธิบายถึงประเภทของถังขยะแต่ละชนิด ได้แก่ ขยะอินทรีย์ ถังสีเขียว ส าหรับที่ย่อยสลายได้เอง ตามธรรมชาติในเวลาอันสั้น, ขยะรีไซเคิล ถังสีเหลือง คือขยะที่สามารถผลิตและน ากลับมาใช้ได้อีกครั้ง, ขยะ ทั่วไป ถังสีน้ าเงิน คือขยะที่ย่อยสลายได้ยาก, ขยะอันตราย ถังสีแดง ขยะที่มีสารเคมีปนเปื้อน และให้นักเรียน สังเกตภาพขยะด้านบนถังและสนทนาร่วมกันว่าขยะแต่ละประเภท สามารถใส่ขยะแบบไหนลงไปบ้าง และให้ นักเรียนได้ท าใบงานเรื่องการคัดแยกขยะใส่ลงในถังให้ถูกประเภท ผลกำรด ำเนินงำน : 1. นักเรียนสามารถบอกประเภท และสีของถังขยะได้ สามารถคัดแยกขยะ และทิ้งขยะด้วยตนเองได้ถูกที่ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. นักเรียนสามารถแยกขยะได้ถูกประเภทและสามารถน าความรู้ที่ได้ไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้ ภำพประกอบกิจกรรม
134 ชื่อกิจกรรม : แยกขยะจากห้องเรียน รำยละเอียดกำรด ำเนินงำน : มีการจัดสภาพแวดล้อมภายในห้องเรียนให้มีความสะอาด น่าเรียนรู้ ปราศจากขยะ เพื่อสร้าง บรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ มีการจัดท าป้ายนิเทศทั้งภายในและนอกห้องเรียน เพื่อเป็นประโยชน์ให้แก่ นักเรียนทุกคน ผลกำรด ำเนินงำน : 1. ห้องเรียนน่าเรียนรู้ มีความสะอาด ปราศจากขยะ บรรยากาศเอื้อต่อการเรียนรู้ ประโยชน์ที่ได้รับ : 1. นักเรียนมีความรู้ในการคัดแยกขยะในห้องเรียน และทิ้งขยะได้ถูกประเภท
135 ภำพประกอบกิจกรรม 3.3. นวัตกรรมกำรจัดกำรขยะของโรงเรียน 3.3.1. มีกำรสร้ำง พัฒนำ หรือน ำนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะมำใช้จัดกำรขยะภำยในโรงเรียน ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : ถุงกระสอบจากถุงนม ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : การลดขยะในโรงเรียน โดยระดมความคิดของครูและนักเรียนภายในโรงเรียน เพื่อ ลดปัญหาขยะจากถุงนมที่นักเรียนดื่มในแต่ละวันที่มีปริมาณมาก และส่งกลิ่นเหม็นจากนมที่เหลือค้างในถุง ทางโรงเรียนจึงได้คิดแนวทางแก้ไขปัญหาโดยน าถุงนมมาท าเป็นผลิตภัณฑ์กระสอบใส่ปุ๋ยที่ทางโรงเรียนท าขาย วิธีกำร : 1. น าถุงนมที่ได้จากการดื่มนมโรงเรียน มาท าความสะอาด แล้วตากให้แห้ง 1 วัน 2. ตัดถุงนมให้เป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดตามที่ต้องการท ากระสอบใส่ปุ๋ย 3. จากนั้นซีลถุงนมให้ติดกันที่ละแผ่น ให้เป็นทรงกระสอบตามขนาดที่ต้องการ
136 ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. มีกระสอบใส่ปุ๋ยจากมูลไส้เดือน จากวัสดุเหลือใช้ 2. ลดปริมาณขยะถุงนมในโรงเรียน ภำพประกอบนวัตกรรม 3.3.2. น ำภูมิปัญญำท้องถิ่น มำปรับปรุงมำพัฒนำเป็นนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะของโรงเรียน ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : ไม้กวาดจากขวดพลาสติก ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : การลดขยะจากขวดน้ าในโรงเรียนที่มีปริมาณมาก ทางโรงเรียนจึงได้ศึกษาหาความรู้ ในการท าสิ่งประดิษฐ์จากขวดน้ าพลาสติก โดยทางโรงเรียนได้ศึกษาการท าไม้กวาดจากศูนย์เรียนรู้ขยะรีไซเคิล ชุมชนบ้านส านักเย็น คณะครูและนักเรียนจ านวนหนึ่งได้ไปศึกษาแหล่งเรียนรู้ ศูนย์เรียนรู้ขยะรีไซเคิลชุมชน บ้านส านักเย็น และเมื่อกลับมาที่โรงเรียนจึงน ามาขยายผลให้กับ ทุกคนในโรงเรียน เพื่อเป็นความรู้และ แก้ปัญหาและต่อยอด ให้ลดจ านวนปริมาณขยะ ขวดน้ าดื่ม วิธีกำร : การด าเนินการพบว่า ผลิตได้น้อย เนื่องจากต้องรอเส้นพลาสติก คณะครูและนักเรียนจึคงร่วมกัน ออกแบบเครื่องดึงเส้นพลาสติก ตั้งไว้บริเวณจุดต่างๆ เพื่อให้นักเรียนน าขวดที่ดื่มหมดมาดึงเส้นพลาสติหเพื่อ สะสมแต้มส่งสหกรณ์ 1. น าขวดน้ าที่ดื่มหมดแล้วมาดึงให้เป็นเส้นพลาสติก 2. น าเส้นพลาสติกมาเข้าเครื่องเพื่อรีดเส้นพลาสติก 3. ใช้ไดร์เป่าเส้นพลาสติกเพื่อให้เส้นพลาสติกยืดตรง 4. เมื่อไดร์พลาสติกตามที่ต้องการแล้วใช้กรรไกรตัดเส้นพลาสติกออกจากเครื่องเรียงเส้น 5. น าปากขวดพลาสติกที่เตรียมไว้มาใช้เป็นตัวยึดเพื่อให้เส้นพลาสติกบานออกจากกันโดยการร้อนสายรัด 6. ใช้สว่านเจาะรูใส่น็อตเพื่อให้ฐานของเส้นไม้กวาดพลาสติกยืดกับด้านไม้ให้แน่น เพื่อให้คงทนและสะดวกกับ การใช้งานได้นาน
137 ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. ลดปริมาณขยะขวดน้ าพลาสติกในโรงเรียนให้เกิดมูลค่า 2. ได้ไม้กวาดที่ท าจากขวดน้ าพลาสติก ภำพประกอบนวัตกรรม
138 ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : น้ าส้มควันไม้ ที่มำ/แนวคิด/ต้นแบบ : เพราะมีกิ่งไม้น้อยใหญ่ภายในโรงเรียนเยอะ จึงหาวิธีการก าจัดโดยท าให้เกิดประโยชน์ คือ การท าเตาเผาถ่านด้วยถัง 200 ลิตร และการเก็บน้ าส้มควันไม้ เป็นการน าสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์มาต่อยอด ให้เกิดประโยชน์ ผลที่ได้คือได้ถ่าน และน้ าส้มควัน ก็สามารถไปใช้ประโยชน์ได้อีกมากมาย วิธีกำร : 1. การติดตั้งถังเผาถ่านควรอยู่ห่างอาคารบ้านเรือนประมาณ 50 เมตร ควรเป็นพื้นที่ร่ม และเป็นที่สูง เพื่อกัน ฝนและกันน้ าท่วม และพื้นที่ต้องเรียบ ไม่ขรุขระมาก 2. ปักเสาที่พื้น 4 มุม ขนาด 80x80 ซม. ตอกเป็นหลักให้ห่างจากด้านข้างเตา 20 ซม. 3. ท าถัง 200 ลิตร มาเจาะขอบถังให้ฝาเปิดได้ แล้วเจาะรูข้างหน้า 20x20 ซม. ส่วนก้นถังเจาะรูวงกลมกว้าง 4 นิ้วส าหรับใส่ข้องอ 4. วางถังลงไปในอาณาเขตที่ปักเสา 5. ตั้งเตาให้ด้านหน้าแหงนขึ้นเล็กน้อย โดยเอาอิฐขนาดเล็กรองพื้นถังด้านหน้า 6. น ากระเบื้องหรือสังกะสีที่เตรียมไว้มาประกอบด้านข้างถัง โดยพิงไว้กับขอบด้านในเสา 7. ประกอบข้องอกับท่อยาวไว้ที่ท้ายหัวเตา เจาะรูเล็กๆตรงข้อพับของข้องอเพื่อเป็นที่ระบายน้ า 8. น าดินเหนียวมายารอยรั่วให้หมด เพื่อไม่ให้อากาศเข้า ป้องกันการสันดาป คือลุกติดเป็นไฟ 9. น าดินมาถมให้เต็มด้านข้างเพื่อเป็นฉนวนและไม่ให้ความร้อนระเหย 10. น ากระเบื้องหรือสังกะสีที่เหลือมากั้นดินด้านหน้าและหลัง พร้อมทั้งปักเสาค้ าด้านละ 2 ท่อน ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. ได้น้ าส้มควันไม้ จากการเผากิ่งไม้ 2. ได้ถ่านจากการเผาเอาน้ าส้มควันไม้ 3. ลดปริมาณกิ่งไม้ในธนาคารกิ่งไม้ ภำพประกอบนวัตกรรม
139 ชื่อนวัตกรรมกำรจัดกำรขยะ : ผลิตภัณฑ์น้ ายาอเนกประสงค์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ที่มา/แนวคิด/ต้นแบบ : เนื่องจากทางโรงเรียนมีต้นมะกรูด จึงระดมความคิดในการใช้ของที่มีอยู่ให้เกิด ประโยชน์สูงสุด ทางโรงเรียนจึงได้แนวคิดการในการท าน้ าหมักจากมะกรูด เพื่อผสมในการท าน้ ายา อเนกประสงค์ โดยคุณครูและบุคลากรในโรงเรียนฝึกปฏิบัติการท าผลิตภัณฑ์น้ ายาอเนกประสงค์ น้ ายาล้างจาน น้ ายาซักผ้า และสบู่เหลว ที่วัดป่าหนองหม้อแกง วิธีกำร : 1. เตรียมอุปกรณ์ สารตั้งต้นในการท าน้ ายาต่างๆ 2. เติมสารตั้งต้นทีละชนิดและกลิ่นน้ าหมักมะกรูดแล้วกวนจนเข้ากันเป็นเนื้อครีม 3. เติมน้ าสะอาดทีละน้อยและค่อยๆกวนเบาไม่ให้เกิดฟอง ให้น้ ากับน้ ายาเข้ากันจนกระทั้งได้ปริมาณน้ ายาที่ ต้องการ ผลส ำเร็จของนวัตกรรม : 1. ได้หัวเชื้อน้ าหมักจากมะกรูด 2. ได้ผลิตภัณฑ์ท าความสะอาดจากน้ าหมักมะกรูด
140 ภำพประกอบนวัตกรรม
141 ประเด็นที่ 4 ผลส ำเร็จควำมยั่งยืนของโรงเรียนปลอดขยะ ผู้ให้ข้อมูล 1. ชื่อ นางสาวอารีย์รัตน์ ประเสริฐศรี ต าแหน่ง ครู โทรศัพท์ 0870918534 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 5 ปี 2. ชื่อ นายนภนนท์ ฟ้าแลบ ต าแหน่ง ครู โทรศัพท์ 0959793565 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 4 ปี 3. ชื่อ นางสาวมนสิชา เหมือนปอง ต าแหน่ง ครู โทรศัพท์ 0924539829 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 4 ปี 4. ชื่อ นางสาวดวงธิดา ขันขาว ต าแหน่ง ครู โทรศัพท์ 0890596973 ประสบการณ์ในการท างานในโรงเรียน 2 ปี ส่วนที่ 2 รำยกำรหลักฐำนประกอบ 4.1 ระดับความรู้ ความเข้าใจของผู้เรียนและบุคลากรภายในโรงเรียน - ภาพกิจกรรม การส่งเสริมความรู้การจัดการขยะให้กับผู้เรียนและบุคลากรภายในโรงเรียน ผ่านการเรียน การสอน หรือการอบรม การเข้าฐานการเรียนรู้ และบอร์ดให้ความรู้ - ภาพกิจกรรม วัดระดับความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนและบุคลากรภายในโรงเรียน มีความรู้ ความเข้าใจ การจัดการขยะแต่ละประเภทได้อย่างเหมาะสม 4.2 มีจิตส านึกและพฤติกรรมการจัดการขยะที่ดี - ภาพกิจกรรม การส่งเสริมจิตส านึก และปรับพฤติกรรมของผู้เรียนให้สามารถคัดแยกขยะ และจัดการ ขยะได้อย่างถูกต้องตามกิจกรรมที่โรงเรียนก าหนด - มีข้อตกลง กฎระเบียบ ด้านการจัดการขยะ ที่ทุกคนร่วมกันปฏิบัติ 4.3 ข้อมูลปริมาณขยะที่บ่งชี้ผลส าเร็จของกิจกรรม - ตารางแสดงข้อมูลปริมาณขยะภาพรวมของโรงเรียน และขยะที่น ากลับมาใช้ประโยชน์ - ตารางแบบฟอร์มบันทึกข้อมูลปริมาณขยะ - ภาพถ่าย การน าข้อมูลปริมาณขยะมาวิเคราะห์เพื่อใช้ในการปรับปรุงพัฒนากิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ ขยะอินทรีย์และขยะรีไซเคิล 4.4 ความยั่งยืนและต่อเนื่องของการด าเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ - แผนการด าเนินงานโรงเรียนปลอดขยะในระยะยาวมีการก าหนดผู้รับผิดชอบ การแต่งตั้งคณะท างาน - วางระบบบริหารการจัดการขยะของโรงเรียน - แต่งตั้งคณะท างานของ 4 ฝ่าย โรงเรียนปลอดขยะ Zero Waste School และโรงเรียนสีเขียว - ภาพถ่าย การสร้างวัฒนธรรมสร้างวัฒนธรรมรณรงค์ให้คณะครูและบุคลากรภายในโรงเรียนใช้ถุงผ้าและ แก้วน้ า เพื่อลดการใช้พลาสติก - ภาพถ่าย รางวัลที่ได้รับจากการส่งผลงานเข้าร่วมประกวด
142 ประเด็นย่อยที่ 4.1 ระดับควำมรู้ ควำมเข้ำใจของผู้เรียนและบุคลำกรภำยในโรงเรียน 4.1.1 มีการส่งเสริมความรู้การจัดการขยะให้กับผู้เรียนผ่านการเรียนการสอน หรือการอบรม การเข้าฐานการ เรียนรู้ เสียงตามสาย และบอร์ดให้ความรู้ วิธีการให้ความรู้แก่ผู้เรียน ครูให้ความรู้ในการคัดแยกขยะแก่นักเรียน จัดให้มีชั่วโมงปลอดขยะในตารางเรียนทุกวัน ครูเวรประจ าวันสอดแทรกวิธีการคัดแยกขยะในกิจกรรมหน้าเสาธง ครูและนักเรียนจัดบอร์ดความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะบริเวณอาคารเรียนและหน้าชั้นเรียน จัดให้มีฐานการเรียนรู้การก าจัดขยะ ให้นักเรียนแต่ละชั้นรับผิดชอบ ผลส าเร็จ/ผลลัพธ์ นักเรียนมีความรู้ในการคัดแยกขยะแต่ละประเภท ท าให้สามารถแยกขยะได้อย่างถูกต้อง นักเรียนท าความสะอาดบริเวณ พื้นที่รับผิดชอบ ท าให้บริเวณต่าง ๆ ภายในโรงเรียนสะอาด ร่มรื่นและเป็นระเบียบ นักเรียนคัดแยกขยะและทิ้งลงถังขยะแต่ละประเภทได้ถูกต้อง ปฏิบัติอย่างสม่ าเสมอ นักเรียนได้รับความรู้ ท าให้เกิดทักษะและประสบการณ์ตรงในการปฏิบัติกิจกรรมฐานการ เรียนรู้ นักเรียนได้รับความรู้จากการศึกษาบอร์ดความรู้เรื่องการจัดการขยะ
143 คณะครูท าความเข้าใจและแลกเปลี่ยนเรียนรู้โครงการ Zero Waste School ประเด็นย่อยที่ 4.1 ระดับความรู้ ความเข้าใจของผู้เรียนและบุคลากรภายในโรงเรียน
144 ศึกษาแหล่งเรียนรู้ภายนอกโรงเรียน ณ ศูนย์เรียนรู้ขยะรีไซเคิล ชุมชนบ้านส านักเย็น อบรมเชิงปฏิบัติการ การท าน้ ายาล้างจานและน้ ายาอเนกประสงค์เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ณ วัดป่าหนองหม้อแกงเพื่อน าความรู้มาใช้ในการถ่ายทอดสู่นักเรียน
145 จัดให้มีชั่วโมงปลอดขยะในตารางเรียนทุกวัน
146 ครูให้ความรู้เรื่องการคัดแยกขยะ ท าให้นักเรียนมีความรู้ ในการคัดแยกขยะแต่ละประเภทได้อย่างถูกต้อง
147 คณะครูน าความรู้เรื่องการคัดแยกขยะน าไปปฏิบัติได้ในชีวิตประจ าวัน
148 4.1.2 มีการวัดระดับความรู้ความเข้าใจของผู้เรียน นักเรียนน าความรู้เรื่องการคัดแยกขยะน าไปปฏิบัติได้ถูกต้อง
149 นักเรียนน าความรู้การคัดแยะขยะที่ได้รับมาใช้ในชีวิตประจ าวัน โดยแยกขยะก่อนทิ้ง ทั้งที่ห้องเรียน ในโรงเรียน บ้านตนเองและในชุมชน