แผนการจัดการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้ที่ 10 กรด-เบส

แผนการจัดการเรียนรู้

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
โรงเรียนพิบูลย์รักษ์พิทยา

รายวิชาเคมี ว32221
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565

หน่วยการเรียนรู้ที่ 10

ม.5กรด-เบส

จัดทำโดย

นางสาวชลดา สมน้อย

นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู

สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ (เน้นเคมี) คณะครุศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี

แผนการจัดการเรียนรู้

วชิ า เคมี ว32221
กล่มุ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 10 เร่อื ง กรด-เบส
ระดับชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 5 โรงเรียนพบิ ลู ย์รกั ษพ์ ทิ ยา

นางสาวชลดา สมนอ้ ย
รหสั ประจาตัวนักศกึ ษา 61100141105

สาขาวชิ าวิทยาศาสตร์ (เน้นเคม)ี

การฝกึ ปฏิบตั กิ ารสอนในสถานศกึ ษา 1
รหสั วิชา ED18501 (INTERNSHIP IN SCHOOL 1)

คณะครุศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏอุดรธานี
ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2565

คำนำ

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาเคมี ว32221 ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 เล่มท่ี 2 จัดทาข้ึนเพื่อ
ใช้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพ และให้นักเรียนบรรลุตามผลการเรียนรู้
ท่ีกาหนดไว้ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐานพุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง 2560)
ผู้จัดทาจึงได้ศึกษาสาระการเรียนรู้เพ่ิมเติม เทคนิค วิธีการสอน การวัดและประเมินผล มาจัดทา
แผนการจัดการเรยี นรูใ้ นครงั้ น้ี

แผนการจัดการเรยี นรู้เล่มท่ี 2 ประกอบไปด้วย แผนการจดั การเรียนรู้ หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 10
เรอ่ื ง กรด–เบส เพือ่ ให้ผู้เรยี นบรรลุมาตรฐานการเรียนรู้ไดเ้ ต็มศกั ยภาพอยา่ งแทจ้ รงิ

จึงหวังเป็นอย่างยิ่งว่า แผนการจัดการเรียนรู้ฉบับนี้ จะสามารถนาไปใช้ประกอบการจัดการ
เรยี นการสอนรายวชิ าเคมี นาไปส่กู ารพัฒนาทถี่ ูกต้องและเกดิ ผลแก่ผู้เรียนเป็นอย่างดี

ชลดา สมนอ้ ย
10 ตลุ าคม 2565

สารบญั หนา้
ก
เร่อื ง ข
คานา
สารบัญ 1
แผนการจัดการเรียนรู้ หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 10 เรือ่ ง กรด-เบส 31
49
แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 11 ทฤษฎกี รด-เบส 65
แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 12 คูก่ รด-เบส 87
แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 13 การแตกตัวของกรดและเบส 107
แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 14 สมบตั กิ รด-เบสของเกลอื 132
แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 15 pH ของสารละลายกรดและเบส 158
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 16 ปฏกิ ริ ิยาเคมรี ะหวา่ งกรดและเบส
แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 17 การไทเทรตกรด-เบส
แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 18 สารละลายบัฟเฟอร์

1

แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ 11

กล่มุ สาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รายวิชาเคมี รหสั วิชา ว32221
หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 10 กรด–เบส ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 5
เร่อื ง ทฤษฏีกรด–เบส เวลา 2 ชว่ั โมง
ภาคเรยี นท่ี 1 สอนโดย นางสาวชลดา สมนอ้ ย

1. สาระและผลการเรียนรู้
สาระเคมี
เข้าใจการเขยี นและการดลุ สมการเคมี ปรมิ าณสัมพันธใ์ นปฏิกิริยาเคมี อัตราการเกดิ ปฏิกิริยา

เคมี สมดุลในปฏิกิริยาเคมี สมบัติและปฏิกิริยาของกรด-เบส ปฏิกิริยารีดอกซ์และเซลล์เคมีไฟฟ้า
รวมท้งั การนาความร้ไู ปใชป้ ระโยชน์

ผลการเรยี นรู้
ระบุและอธิบายว่าสารเป็นกรดหรือเบสโดยใช้ทฤษฎีกรด–เบสของอาร์เรเนียสเบรินสเตด–
ลาวรแี ละลิวอิส
2. สาระสาคัญ
สารในชีวิตประจาวันหลายชนิดมีสมบัติเป็นกรดหรือเบส ซึ่งพิจารณาได้โดยใช้ทฤษฎีกรด-
เบสของอารเ์ รเนยี ส เบรนิ สเตด-ลาวรีหรือลิวอิส
3. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
3.1 ดา้ นความรู้ (K)

1. อธิบายความหมายของกรดและเบสตามทฤษฎีกรด-เบส ของอาร์เรเนียส เบรินสเตด-
ลาวลี และลิวอสิ ได้ (K)

2. บอกได้ว่าสารใดเป็นกรดและสารใดเป็นเบสตามทฤษฎีกรด-เบสของอาร์เรเนียส
เบรินสเตด-ลาวลี และลิวอิสได้ (K)

3.2 ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการคดิ (P)
1. ทดลองเพื่อศกึ ษาปฏิกิรยิ าการให้และรับโปรตอนของโซเดียมไฮโดรเจนคารบ์ อเนตได้ (P)
2. ตรวจสอบได้ว่าสารใดเป็นกรดและสารใดเป็นเบสตามทฤษฎีกรด-เบสของอารเ์ รเนยี ส

เบรนิ สเตด-ลาวลี และลิวอสิ ได้ (P)
3.3 ด้านคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
มวี นิ ยั รับผดิ ชอบ ใฝ่เรียนรู้ และมุง่ มน่ั ในการทางาน (A)

2

4. สาระการเรียนรู้
1. ทฤษฎีกรด-เบส ของอารเ์ รเนยี ส เบรนิ สเตด-ลาวลี และลิวอสิ
2. การทดลอง เร่ือง ปฏกิ ิรยิ าการใหแ้ ละรับโปรตอนของโซเดยี มไฮโดรเจนคาร์บอเนต

5. กจิ กรรมการจัดการเรียนรู้ (ใชร้ ูปแบบการสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model))
1. ขัน้ สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1.1 ครูแจ้งจุดประสงค์ ประจาบทเรียนให้นักเรียนทราบ และให้นักเรียนทากิจกรรม

ตรวจสอบความรู้กอ่ นเรยี น ตามแบบทดสอบความรกู้ อ่ นเรยี น
1.2 ครูใช้คาถามเพื่อดึงดูดความสนใจกับนักเรียนว่า “นักเรียนรู้จักกรด-เบสหรือไม่

และยกตวั อย่างกรดและเบสในชีวติ ประจาวนั มา 1 อยา่ ง”
1.3 ครูถามคาถามนักเรียนว่า “ส่ิงใดใช้ระบุความแตกต่างระหว่างสารละลายกรดและ

สารละลายเบส” แลว้ ใหน้ กั เรยี นร่วมกนั ตอบคาถาม จากนน้ั ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั อภปิ ราย
(แนวคาตอบ: สารละลายกรดจะมีไฮโดรเนียมไอออนเป็นองค์ประกอบ

ส่วนสารละลายเบสจะมีไฮดรอกไซดไ์ อออนเป็นองค์ประกอบ หรอื ตอบตามความคดิ เห็นของนักเรยี น)
1.4 ครูและนักเรยี นรว่ มกันทบทวนความรู้ เรอ่ื งสารละลายกรดและสารละลายเบส ดงั น้ี
- สารละลายกรดทุกชนดิ มีไอออนที่เหมือนกัน คือ H3O+ ซง่ึ เปน็ ไอออนท่ีแสดงสมบัติ

ของกรด ทาให้สารละลายกรดเปล่ียนสกี ระดาษลติ มัสจากสนี ้าเงินเปน็ สแี ดง
- สารละลายเบสทุกชนิดมีไอออนที่เหมือนกัน คือ OH- ซ่ึงเป็นไอออนท่ีแสดงสมบัติ

ของเบส ทาให้สารละลายกรดเปล่ียนสีกระดาษลติ มสั จากสีแดงเป็นสีน้าเงิน
2. ข้ันสารวจและคน้ หา (Exploration)
2.1 นักเรียนแบ่งกลุ่ม 4-6 คน ศึกษาความรู้เกี่ยวกับทฤษฎีกรด-เบส ตามรายละเอียด

จากหนงั สือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวทิ ยาศาสตร์ เคมี ม.5 เลม่ 4 หนา้ 4-8 แล้วสรปุ ความรู้ลงในกระดาษ
ชารท์ ท่ีครแู จกให้

2.2 ครูใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มออกมารบั อุปกรณ์เพื่อทาการทดลอง และดาเนนิ การทดลอง
ในกจิ กรรมที่ 11 เรือ่ ง ปฏกิ ิริยาการใหแ้ ละรบั โปรตอนของโซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต

2.3 ครูสุ่มตัวแทนนกั เรยี นกลุม่ ละ 2 คนออกมานาเสนอผลงานและสรุปผลการทดลอง
3. ขัน้ อธิบายและลงขอ้ สรปุ (Explanation)

3.1 นกั เรียนและครูร่วมกันอภปิ รายและลงข้อสรุปเกี่ยวกบั การทดลอง โดยใช้แนวคาถาม ดงั นี้
- จงเขยี นสมการการแตกตัวของ NaHCO3 ในนา้
(แนวคาตอบ: NaHCO3 (s) → Na+ (aq) + HCO3- (aq) )

3

- เม่ือ HCO3- ทาปฏิกิริยากับ HCl จะทาหน้าท่ีเป็นกรดหรือเบส จงอธิบายพร้อม
เขียนสมการประกอบ

(แนวคาตอบ: HCO3- ทาหน้าทเ่ี ปน็ เบส เพราะจะไดร้ บั โปรตอนจากกรด HCl
เกิดเป็น H2CO3 ซงึ่ จะสลายตัวใหแ้ กส๊ CO2 ดังสมการ

HCO3- (aq) + H3O+ (aq) ⇌ H2CO3 (aq) + H2O (l) )
- เม่ือ HCO3- ทาปฏกิ ิริยากบั Ca(OH)2 จะทาหนา้ ทเ่ี ปน็ กรดหรือเบส จงอธิบาย
พร้อมเขยี นสมการประกอบ
(แนวคาตอบ: HCO3- ทาหนา้ ท่ีเป็นกรด เพราะจะให้โปรตอนแก่ Ca(OH)2
เกดิ เป็นตะกอนขาวของ CaCO3 ดังสมการ

HCO3- (aq) + OH- (aq) ⇌ CO32- (aq) + H2O (l)
Ca2+ (aq) + CO32- (aq) ⇌ CaCO3 (s) )
3.2 ครูต้ังคาถามให้นกั เรียนร่วมกนั อภิปรายเก่ียวกับทฤษฎีกรด-เบส ดงั นี้
- จงอธบิ ายนยิ ามของกรดและเบสตามทฤษฎีกรด-เบสของอาร์เรเนียส
(แนวคาตอบ : กรด คือ สารท่ีละลายน้าแล้วแตกตัวให้ไฮโดรเจนไอออน เบส คือ
สารท่ลี ะลายนา้ แลว้ แตกตัวให้ไฮดรอกไซด์ไอออน)
- ทฤษฎีกรด-เบสของอาร์เรเนียสไม่สามารถใช้อธิบายความเป็นกรด-เบสของ
สารชนิดใด
(แนวคาตอบ : สารท่ีไม่ละลายในนา้ หรือละลายในตัวทาละลายอื่นไมไ่ ด)้
- จงอธิบายนิยามของกรดและเบสตามทฤษฎีกรด-เบสของและเบรนิ สเตด-ลาวรี
(แนวคาตอบ : กรด คือ สารท่ีสามารถให้โปรตอนแก่สารอื่น เบส คือ สารท่ี
สามารถรบั โปรตอนจากสารอนื่ )
- จงอธบิ ายนิยามของกรดและเบสตามทฤษฎีกรด-เบสของลวิ อิส
(แนวคาตอบ : กรด คือ สารท่ีรับคู่อิเล็กตรอนจากสารอ่ืน ส่วนเบส คือ สารที่ให้คู่
อิเลก็ ตรอนแก่สารอ่นื )
- เพราะเหตุใดทฤษฎีกรด-เบสของลิวอิสจึงใช้อธิบายความเป็นกรด-เบสได้ดีกว่า
ทฤษฎีอื่น
(แนวคาตอบ : เนอ่ื งจากสารทุกชนิดมีอิเล็กตรอน จึงสามารถระบุได้ว่า เมื่อสารทา
ปฏิกริ ยิ ากนั สารใดให้และสารใดรับอเิ ล็กตรอน)
4. ขัน้ ขยายความรู้ (Elaboration)
4.1 ครอู ธิบายเพ่มิ เติมในสว่ นที่นักเรียนยงั ไม่เขา้ ใจ จาก PowerPoint เรือ่ ง กรด-เบส
จนนกั เรียนมีความเข้าใจตรงกัน

4

4.2 ครสู ่มุ นกั เรยี น 2-3 คน มาสรปุ ความรทู้ ่ีไดจ้ ากการเรียน เรอ่ื ง ทฤษฎกี รด-เบส
4.3 นกั เรยี นทาแบบฝกึ หดั ท่ี 11 เร่ือง ทฤษฎกี รด-เบส ส่งเป็นการบ้านในคาบถดั ไป
5. ขนั้ ประเมินผล (Evaluation)
5.1 ครูประเมินผลนักเรยี น โดยการสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม
5.2 ครูวัดและประเมินผลจากการนาเสนอผลการทดลอง เร่ือง ปฏิกิริยาการให้และรับ
โปรตอนของโซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต
5.3 ครตู รวจสอบผลจากการทาแบบฝึกหดั ที่ 11 เร่อื ง ทฤษฎกี รด-เบส
6. สื่อและแหลง่ การเรียนรู้
1. แบบทดสอบความรูก้ อ่ นเรียน
2. หนังสือเรยี นรายวิชาเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์ เคมี ม.5 เล่ม 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 10 กรด–เบส
3. ใบกิจกรรมที่ 11 เร่อื ง ปฏกิ ริ ยิ าการใหแ้ ละรับโปรตอนของโซเดยี มไฮโดรเจนคาร์บอเนต
4. วัสดุ-อุปกรณ์ท่ีใช้ในการทดลอง เร่ือง ปฏิกิริยาการให้และรับโปรตอนของโซเดียม
ไฮโดรเจนคาร์บอเนต
5. Power Point หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 10 กรด–เบส
6. แบบฝึกหัดที่ 11 เรอื่ ง ทฤษฎกี รด-เบส
7. การวัดและประเมินผล

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ วธิ กี ารวดั ผล เครื่องมอื ทใ่ี ช้วดั เกณฑ์การประเมินผล

ด้านความรู้ (K)

1. อธิบายความหมายของ - ตรวจรายงาน - แบบตรวจ - ผา่ นเกณฑ์ 70 %

กรดและเบสตามทฤษฎีกรด- ปฏบิ ตั กิ ารทดลอง รายงาน ขึน้ ไป

เบส ของอาร์เรเนียส เบรินส ปฏบิ ัติการทดลอง

เตด-ลาวลี และลิวอสิ ได้

2. บอกได้ว่าสารใดเป็นกรด

และสารใดเป็นเบสตามทฤษฎี - ตรวจรายงาน - แบบตรวจ - ผา่ นเกณฑ์ 70 %

กรด-เบสของอาร์เรเนี ยส ปฏบิ ัติการทดลอง รายงาน ขน้ึ ไป

เบรินสเตด-ลาวลี และลิวอสิ ได้ ปฏบิ ัตกิ ารทดลอง

- ตรวจแบบฝึกหดั - แบบฝกึ หัด

5

7. การวดั และประเมนิ ผล (ตอ่ )

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วธิ กี ารวัดผล เครอื่ งมือท่ใี ช้วดั เกณฑก์ ารประเมนิ ผล

ด้านทักษะ/กระบวนการคิด

(P)

1 . ท ด ล อ ง เ พ่ื อ ศึ ก ษ า - ประเมินทกั ษะ - แบบประเมิน - ผา่ นเกณฑ์ 70 %

ป ฏิ กิ ริ ย า ก า ร ใ ห้ แ ล ะ รั บ ปฏิบตั ิการทดลอง ทกั ษะปฏบิ ตั กิ าร ขน้ึ ไป

โ ป ร ต อ น ข อ ง โ ซ เ ดี ย ม ทดลอง

ไฮโดรเจนคารบ์ อเนตได้

2. ตรวจสอบได้ว่าสารใดเป็น - ประเมินทกั ษะ - แบบประเมนิ - ผ่านเกณฑ์ 70 %

กรดและสารใดเป็นเบสตาม ปฏบิ ตั ิการทดลอง ทักษะปฏิบัติการ ขน้ึ ไป

ทฤษฎีกรด-เบสของอาร์เรเนียส ทดลอง

เบรินสเตด-ลาวลี และลิวอสิ ได้ - ตรวจแบบฝกึ หัด - แบบฝึกหดั

ด้านคุณลกั ษณะอนั พงึ

ประสงค์ (A)

มีวินัยรับผิดชอบ ใฝ่เรียนรู้ - สังเกต - แ บ บ สั ง เ ก ต - ผ่านเกณฑ์ในระดับ

และม่งุ ม่ันในการทางาน พฤติกรรมการ พ ฤ ติ ก ร ร ม ก า ร ดขี ้นึ ไป

ทางานกลุ่ม ทางานกลมุ่

- ประเมิน - แบบประเมิน

คุณลกั ษณะอันพ่งึ คุณลักษณะอันพ่ึง

ประสงค์ ประสงค์

6

8. บนั ทกึ หลงั สอน

บนั ทึกความคดิ เห็นและข้อเสนอแนะ

ความคิดเห็นและขอ้ เสนอแนะของครพู ่เี ลยี้ ง

1. ได้ทาการตรวจแผนการจัดการเรยี นรู้แลว้ เป็นแผนการจัดการเรยี นรู้ที่

 ดมี าก  ดี  พอใช้  ควรปรบั ปรงุ

 สามารถนาไปจัดกจิ กรรมการเรยี นร้ไู ด้

 ควรปรับปรงุ กอ่ นนาไปใช้

2. ข้อเสนอแนะอ่ืน ๆ

................................................................................................................................................. ...............

.................................................................................................................... ............................................

ลงชอ่ื .............................................................
(นางรุ่งนภาลัย ราชภกั ดี)

ตาแหน่งครพู ี่เล้ียงและหัวหนา้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
วันที่.........เดอื น.......................พ.ศ..............

ความคดิ เห็นของผ้บู ริหารสถานศึกษา/ผู้ทไ่ี ด้รับมอบหมาย

1. ได้ทาการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนร้ทู ่ี

 ดีมาก  ดี  พอใช้  ควรปรับปรุง

 สามารถนาไปจดั กจิ กรรมการเรยี นร้ไู ด้

 ควรปรับปรุงกอ่ นนาไปใช้

2. ข้อเสนอแนะอืน่ ๆ

..................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ...................................

ลงช่ือ.............................................................
(นางสาวมนฤทัย หลวงวงษ์)

ตาแหนง่ รองผ้อู านวยการโรงเรียนพิบลู ย์รกั ษ์พทิ ยา
วันท่.ี ........เดอื น.......................พ.ศ..............

7

บนั ทึกผลหลังการสอน ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ม.5/1
วนั ท่.ี ..............................................................

ผลการจัดการเรยี นรู้

ปัญหาและอปุ สรรค

แนวทางการแกไ้ ขปญั หา

ลงชือ่ .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศึกษาปฏบิ ตั กิ ารสอนในสถานศกึ ษา
วันที่.........เดือน.......................พ.ศ..............

8

บนั ทึกผลหลังการสอน ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ม.5/2
วนั ท่.ี ..............................................................

ผลการจัดการเรยี นรู้

ปัญหาและอปุ สรรค

แนวทางการแกไ้ ขปญั หา

ลงชือ่ .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศึกษาปฏบิ ตั กิ ารสอนในสถานศกึ ษา
วันที่.........เดือน.......................พ.ศ..............

9

แบบทดสอบความรู้ก่อนเรียน

ชื่อ............................................................................................................ช้นั ............เลขท่.ี ...........

1. ดุลสมการเคมตี อ่ ไปนี้

1.1 CaO (s) + H2O (l) Ca(OH)2 (aq)

………………………………………….…………………………………………………………………………………………………

1.2 SO2 (g) + H2O (l) H2SO3 (aq)

………………………………………….…………………………………………………………………………………………………

1.3 H2SO4 (aq) + NaOH (aq) Na2SO4 (aq) + H2O (l)

………………………………………….…………………………………………………………………………………………………

1.4 Na2CO3 (s) + CH3COOH (aq) CH3COONa (aq) + H2O (l) + CO2 (g)

………………………………………….…………………………………………………………………………………………………

2. ใส่เคร่อื งหมาย  หนา้ ข้อความท่ถี ูก และใสเ่ ครื่องหมาย × หน้าขอ้ ความทีไ่ ม่ถูกต้อง

…... 2.1 สารละลายทีม่ ี pH 3.5 เปน็ สารละลายกรด

…... 2.2 เม่อื นาน้าทะเลไปทดสอบดว้ ยกระดาษลติ มสั พบว่าเปลี่ยนจากสแี ดงเป็นน้าเงนิ

แสดงว่านา้ ทะเลเป็นเบส

…... 2.3 สารละลาย NaCl มสี มบัตเิ ป็นกลางและมี pH 7

…... 2.4 MgSO4 เมอ่ื ละลายน้าแตกตัวได้ Mg2+ และ SO42-
…... 2.5 CaCl2 1 โมล เม่ือละลายนา้ แตกตัวให้ Ca2+ และ Cl- อยา่ งละ 1 โมล CaCl2 1 โมล

เมื่อละลายน้า แตกตัวให้ Ca2+ 1 โมล และ Cl-2 โมล

…... 2.6 HCl 1.0 mol/L ปรมิ าตร 150 mL มี HCl 1.50 mol HCl 1.0 mol/L ปรมิ าตร 150 mL

มี HCl 0.15 mol

3. พิจารณาปฏิกิริยาตอ่ ไปนี้

HF (aq) + H2 O (l) ⇌ F- (aq) + H3O+ (aq) กาหนดให้ K = 6.4 × 10-4
3.1 เขยี นคา่ คงท่สี มดุลของปฏิกริ ยิ าในรปู อตั ราส่วนความเขม้ ข้นของสาร

………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……

………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……

………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……

10

3.2 ถ้าท่ีสมดุลมีความเข้มข้นของ  HF 0.10 mol/L และความเข้มข้นของ  H3O+ เท่ากับ F-
จงคานวณความเขม้ ขน้ ของ H3O+ สมมตทิ ส่ี มดลุ มคี วามเขม้ ขน้ ของ H3 O+ และ F- ชนิดละ x mol/L
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……
………………………………………….……………………………………………………………………………………………..……

11

เฉลยแบบทดสอบความร้กู อ่ นเรยี น

ช่ือ............................................................................................................ช้นั ............เลขท่.ี ...........

1. ดุลสมการเคมีตอ่ ไปนี้

1.1 CaO (s) + H2O (l) Ca(OH)2 (aq)

CaO (s) + H2O (l) Ca(OH)2 (aq)

1.2 SO2 (g) + H2O (l) H2SO3 (aq)

SO2 (g) + H2O (l) H2SO3 (aq)

1.3 H2SO4 (aq) + NaOH (aq) Na2SO4 (aq) + H2O (l)

H2SO4 (aq) + 2NaOH (aq) Na2SO4 (aq) + 2H2O(l)

1.4 Na2CO3 (s) + CH3COOH (aq) CH3COONa (aq) + H2O (l) + CO2 (g)

Na2CO3 (s) + 2CH3COOH (aq) 2CH3COONa (aq) + H2O (l) + CO2 (g)

2. ใสเ่ ครอื่ งหมาย  หนา้ ขอ้ ความท่ีถกู และใส่เครอ่ื งหมาย × หน้าข้อความท่ไี มถ่ ูกต้อง

 2.1 สารละลายที่มี pH 3.5 เป็นสารละลายกรด

 2.2 เม่ือนานา้ ทะเลไปทดสอบดว้ ยกระดาษลิตมสั พบวา่ เปลี่ยนจากสแี ดงเปน็ น้าเงิน

แสดงว่านา้ ทะเลเปน็ เบส

 2.3 สารละลาย NaCl มีสมบตั ิเปน็ กลางและมี pH 7

 2.4 MgSO4 เมอ่ื ละลายน้าแตกตัวได้ Mg2+ และ SO42-
×   2.5 CaCl2 1 โมล เมอ่ื ละลายน้าแตกตวั ให้ Ca2+ และ Cl- อย่างละ 1 โมล CaCl2 1 โมล

เมอ่ื ละลายน้า แตกตวั ให้ Ca2+ 1 โมล และ Cl-2 โมล

×   2.6 HCl 1.0 mol/L ปริมาตร 150 mL มี HCl 1.50 mol HCl 1.0 mol/L ปรมิ าตร 150 mL

มี HCl 0.15 mol

3. พจิ ารณาปฏกิ ิริยาตอ่ ไปน้ี

HF (aq) + H2 O (l) ⇌ F- (aq) + H3O+ (aq) กาหนดให้ K = 6.4 × 10-4
3.1 เขียนคา่ คงทสี่ มดลุ ของปฏิกริ ยิ าในรปู อตั ราส่วนความเข้มข้นของสาร

K = [H3O+ ][F- ]
[HF]

12

3.2 ถ้าที่สมดุลมีความเข้มข้นของ  HF 0.10 mol/L  และความเข้มข้นของ  H3O+ เท่ากับ F-
จงคานวณความเขม้ ขน้ ของ H3O+ สมมตทิ ่สี มดุลมีความเขม้ ขน้ ของ H3 O+ และ F- ชนดิ ละ x mol/L

จากสมการ K = [H3O+ ][F- ]

[HF]

แทนคา่ 6.4 × 10-4 = (x) (x)

0.10

x = 8.0 × 10-3

ดงั นัน้ ความเข้มข้นของ H3O+ เท่ากบั 8.0 × 10-3 mol/L

13

ใบกจิ กรรมที่ 11
เรอื่ ง ปฏิกริ ยิ าการให้และรบั โปรตอนของโซเดยี มไฮโดรเจนคารบ์ อเนต

คาชีแ้ จง
ให้นักเรียนอ่านจุดประสงค์การทดลอง และอ่านวิธีการทดลอง แล้วทาการทดลองให้ถูกต้อง

พรอ้ มทงั้ บนั ทกึ ผลการทดลอง
จุดประสงค์
1. อธิบายการเปล่ียนแปลงที่เกิดข้ึนเม่ือเติมกรดหรือเบสลงไปในสารละลายโซเดียมไฮโดรเจน

คาร์บอเนตได้
2. อธิบายการเกิดปฏิกิรยิ าของไฮโดรเจนคาร์บอเนตไอออนเมื่อทาหน้าที่เป็นกรดหรือเบส

วสั ดุอปุ กรณแ์ ละสารเคมี
1. หลอดทดลองขนาดเลก็
2. หลอดหยด
3. กระจกนาฬกิ า
4. กระดาษลติ มสั สีแดงและสนี า้ เงิน
5. สารละลายโซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต (NaHCO3)
6. สารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCI)
7. สารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซต์อิม่ ตัว (Ca(OH)2)

ด วธิ ีการทดลอง
1. นาสารละลาย NaHCO3 มาทดสอบความเป็นกรด-เบสด้วยกระดาษลิตมสั สีแดง และสีนา้

เงิน
2. ใส่สารละลาย NaHCO3 จานวน 1 cm ลงในหลอดทดลองขนาดเลก็ จากน้ันหยุด

สารละลาย HCl ลงไป 5 หยุด แล้วสงั เกตการณเ์ ปลย่ี นแปลง
3. ใส่สารละลาย NaHCO3 จานวน 1 cm ลงในหลอดทดลองขนาดเลก็ จากนั้นหยด

สารละลาย Ca(OH)2 อ่มิ ตวั ลงไป 5 หยด แล้วสงั เกตการเปลยี่ นแปลง

14

บนั ทกึ ผลการทดลอง การเปล่ยี นแปลง

ข้อ ปฏกิ ิริยาของ NaHCO3 เมอ่ื ทดสอบกับ
1 กระดาษลิตมัส

2 สารละลาย HCl

3 สารละลาย Ca(OH)2

สรุแปละอภิปรายผลการทดลอง

............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................ ................................
................................................................................................... .............................................................
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................
................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...................................
.............................................................................................................................. ..................................
................................................................................................. ...............................................................
............................................................................................................................. ...................................
.............................................................................................................................................................. ..
............................................................................................................................. ...................................
............................................................................................................................. ...................................

15

คาถามทา้ ยการทดลอง

1. สารละลาย NaHCO3 มสี มบตั เิ ปน็ กรดหรือเบส และสารละลายดงั กลา่ วควรมีไอออนใดอยู่ ซง่ึ มี
สมบัตใิ นการเปลยี่ นสีของกระดาษลติ มัส
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. เมื่อผสมสารละลาย HCl ลงในสารละลาย NaHCO3 จะเกิดการเปล่ียนแปลงอย่างไร พร้อม
เขยี นสมการแสดงการเปลี่ยนแปลงทเี่ กดิ ขึ้น
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. เม่ือผสมสารละลาย Ca(OH)2 ลงในสารละลาย NaHCO3 จะเกิดการเปล่ียนแปลงอย่างไร
พร้อมเขยี นสมการแสดงการเปลย่ี นแปลงท่เี กดิ ขึน้
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16

คาถามทา้ ยการทดลอง แนวคาตอบ

1. สารละลาย NaHCO3 มีสมบัติเปน็ กรดหรือเบส และสารละลายดงั กลา่ วควรมีไอออนใดอยู่ ซง่ึ มี
สมบตั ิในการเปลย่ี นสีของกระดาษลิตมัส

สารละลาย NaHCO3 มีสมบัติเป็นเบส และมี OH- อยู่ จึงเปลี่ยนสีกระดาษลิตมัสจากสีแดงเป็น
สีนา้ เงนิ
2. เมื่อผสมสารละลาย HCl ลงในสารละลาย NaHCO3 จะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร พร้อม
เขยี นสมการแสดงการเปลีย่ นแปลงที่เกดิ ข้ึน

มฟี องแกส็ CO2 เกดิ ขน้ึ ดงั สมการ

HCO3- (aq) + H3O+ (aq) ⇌ H2CO3 (aq) + H2O (l)

H2CO3 (aq) ⇌ H2O (l) + CO2 (g)
3. เมื่อผสมสารละลาย Ca(OH)2 ลงในสารละลาย NaHCO3 จะเกิดการเปล่ียนแปลงอย่างไร
พร้อมเขยี นสมการแสดงการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขนึ้

มีตะกอนสขี าวของ CaCO3 เกิดข้ึน ดงั สมการ

Ca2+ (aq) + CO32- (aq) ⇌ CaCO3 (s)

17

แบบฝึกหดั ท่ี 11 ทฤษฎีกรด-เบส

คาช้แี จง : ตอบคาถามเกยี่ วกบั ทฤษฎกี รด-เบส
1. พิจารณาสมการท่ีกาหนดให้ แลว้ ระบวุ ่าสารตงั้ ต้นเปน็ กรดหรือเบสตามทฤษฏี

กรด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี พร้อมใหเ้ หตผุ ลประกอบ
1.1 CH3COOH (aq) + OH- (aq) ⇌ CH3COO- (aq) + H2O (l)
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
1.2 H2PO4- (aq) + H3O+ (aq) ⇌ H3PO4 (aq) + H2O (l)
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. จากสมการท่กี าหนดให้ต่อไปนี้

H2PO4- (aq) + OH- (aq) ⇌ H2O (l) + HPO42- (aq)
H2PO4- (aq) + H2SO4 (aq) ⇌ H3PO4 (aq) + HSO4- (aq)
H2PO4- จดั เปน็ สารแอมฟิโพรตกิ หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
3. จากปฏกิ ิรยิ าทีก่ าหนดให้ จงระบุวา่ สารตง้ั ตน้ ชนิดใดเปน็ กรดและเบสตามทฤษฎี
กรด-เบสลวิ อสิ พรอ้ มใหเ้ หตุผลประกอบ
3.1 Fe3+ (aq) + 6H2O (l) ⇌ Fe(H2O)63+ (aq)
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
3.2 Ag+ (aq) + 2NH3 (aq) ⇌ Ag(NH3)22+ (aq)
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
........

18

เฉลยแบบฝกึ หดั ที่ 11 ทฤษฎกี รด-เบส

คาชแี้ จง : ตอบคาถามเก่ยี วกบั ทฤษฎกี รด-เบส
1. พิจารณาสมการท่กี าหนดให้ แลว้ ระบุวา่ สารตั้งตน้ เป็นกรดหรือเบสตามทฤษฏี

กรด-เบสของเบรนิ สเตด-ลาวรี พรอ้ มใหเ้ หตุผลประกอบ
1.1 CH3COOH (aq) + OH- (aq) ⇌ CH3COO- (aq) + H2O (l)

CH3COOH เปน็ กรดตามทฤษฏีกรด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี เพราะให้ H+ แก่ OH-
ส่วน OH- เปน็ เบสตามทฤษฏีกรด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี เพราะรับ H+ จาก CH3COOH

1.2 H2PO4- (aq) + H3O+ (aq) ⇌ H3PO4 (aq) + H2O (l)
H3O+ เป็นกรดตามทฤษฏกี รด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี เพราะให้ H+ แก่ H2PO4-

สว่ น H2PO4- เปน็ เบสตามทฤษฏีกรด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี เพราะรบั H+ จาก H3O+
2. จากสมการท่ีกาหนดใหต้ ่อไปน้ี

H2PO4- (aq) + OH- (aq) ⇌ H2O (l) + HPO42- (aq)
H2PO4- (aq) + H2SO4 (aq) ⇌ H3PO4 (aq) + HSO4- (aq)
H2PO4- จัดเปน็ สารแอมฟโิ พรตกิ หรอื ไม่ เพราะเหตุใด
จากสมการ แสดงว่า H2PO4- สามารถทั้งให้และรับโปรตอนได้ กล่าวคือ H2PO4-
ทาหน้าท่เี ปน็ ท้ังกรดและเบส ดงั นัน้ จงึ จัดเป็นสารแอมฟิโพรติก
3. จากปฏกิ ริ ิยาท่กี าหนดให้ จงระบุว่าสารต้งั ต้นชนิดใดเป็นกรดและเบสตามทฤษฎี
กรด-เบสลิวอสิ พรอ้ มใหเ้ หตผุ ลประกอบ
3.1 Fe3+ (aq) + 6H2O (l) ⇌ Fe(H2O)63+ (aq)
Fe3+ เปน็ กรด เพราะรบั อเิ ลก็ ตรอนค่โู ดดเดยี่ ว ส่วน H2O เปน็ เบส เพราะมี
อเิ ล็กตรอนคู่โดดเดย่ี ว
3.2 Ag+ (aq) + 2NH3 (aq) ⇌ Ag(NH3)22+ (aq)
Ag+ เป็นกรด เพราะรับอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยว ส่วน NH3 เป็นเบส เพราะมี
อิเลก็ ตรอนค่โู ดดเดย่ี ว

19

แบบตรวจรายงานปฏบิ ตั ิการทดลอง

คาช้ีแจง: 1. ให้ผู้สอนตรวจการปฏิบัติการของนักเรียนตามรายการที่กาหนด แล้วขีด ลงในช่องท่ี
ตรงกบั ระดับคะแนน

2. เกณฑก์ ารประเมิน ผา่ นเกณฑ์ 70% หรอื 11 คะแนนขึ้นไป

ลาดับที่ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ
3 2 1 หมายเหตุ
1 การกาหนดปญั หา
2 การต้งั สมมตุ ิฐาน 
3 รูปแบบการนาเสนอข้อมลู 
4 ความถูกต้องของผลการทดลอง 
5 การแปลความหมายข้อมูล และการสรุปผล 

รวม
รวมทั้งสนิ้

สรุปผลการประเมนิ  ผ่าน  ไม่ผา่ น
ขอ้ คดิ เหน็ เพ่ิมเติมเก่ยี วกับการตรวจรายงานของนักเรียน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศกึ ษาปฏบิ ตั กิ ารสอนในสถานศกึ ษา
วันท.่ี ........เดือน.......................พ.ศ..............

20

เกณฑ์การให้คะแนนการตรวจรายงานปฏิบัติการทดลอง

รายงาน ระดับคะแนน
ปฏิบตั ิการทดลอง
1. การกาหนดปญั หา 3 21
กาหนดปัญหาไดช้ ัดเจน
2. การตง้ั สมมุติฐาน ตรงประเดน็ ท่ีต้องการ กาหนดปญั หาไดช้ ดั เจน กาหนดปัญหาไดช้ ัดเจน
ศึกษา
3. รปู แบบการนาเสนอ แตต่ รงประเดน็ ท่ี แตไ่ ม่ตรงประเด็นท่ี
ข้อมลู สมมตุ ฐิ านสอดคลอ้ งกับ
ปญั หาและแสดง ต้องการศึกษาเพียง ตอ้ งการศกึ ษา
4. ความถกู ต้องของผล ความสัมพันธ์ระหวา่ ง
การทดลอง เหตแุ ละผลชัดเจน บางสว่ น
5. การแปลความหมาย เนือ้ หาเหมาะสม
ขอ้ มลู และการสรุปผล มคี วามคดิ สร้างสรรค์ สมมุตฐิ านสอดคล้องกับ สมมตุ ิฐานไมส่ อดคล้อง
และมีความนา่ สนใจ
อย่างครบถ้วน ปญั หา กับปญั หาเพยี งบางสว่ น
ผลการทดลองถกู ต้อง
ตามหลกั ทฤษฎที กุ เน้ือหาเหมาะสม เนื้อหาเหมาะสม แตไ่ ม่
รายการ
แปลความหมายถกู ตอ้ ง มีความคดิ สร้างสรรค์ มคี วามคิดสร้างสรรค์
และการสรปุ ผล
สอดคล้องกับข้อมลู และมีความนา่ สนใจ และความนา่ สนใจ

บางสว่ น

ผลการทดลองถูกตอ้ ง ผลการทดลองไม่ถกู ต้อง

ตามหลักทฤษฎีเกอื บทุก ตามหลักทฤษฎีเกอื บทุก

รายการ รายการ

แปลความหมายถูกตอ้ ง แปลความหมายถูกต้อง

แต่สรุปผลไม่สอดคลอ้ ง บางสว่ น และสรปุ ผลไม่

กับขอ้ มลู สอดคลอ้ งกบั ขอ้ มูล

เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
11 – 15 ผ่าน
ตา่ กวา่ 11 ไมผ่ ่าน

21

แบบประเมนิ ทักษะปฏบิ ตั กิ ารทดลอง

คาชแ้ี จง: 1. ใหผ้ ู้สอนประเมินการปฏบิ ัตกิ ารของนักเรียนตามรายการที่กาหนด แลว้ ขดี ลงในช่อง
ทีต่ รงกบั ระดับคะแนน

2. เกณฑก์ ารประเมิน ผ่านเกณฑ์ 70% หรอื 11 คะแนนขึ้นไป

ลาดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คุณภาพ
3 2 1 หมายเหตุ
1 การใช้อปุ กรณแ์ ละสารเคมี
2 ลาดับข้นั ตอนการทดลอง 
3 ระยะเวลาที่ใชใ้ นการทดลอง 
4 การนาเสนอขอ้ มลู และสรปุ ผลการทดลอง 
5 การทาความสะอาดและจดั เก็บอปุ กรณ์ 

รวม
รวมทั้งสน้ิ

สรปุ ผลการประเมนิ  ผ่าน  ไมผ่ ่าน
ข้อคิดเหน็ เพิ่มเติมเก่ยี วกบั การทกั ษะปฏิบตั กิ ารของนกั เรยี น
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ่ื .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศึกษาปฏิบตั กิ ารสอนในสถานศึกษา
วันที่.........เดือน.......................พ.ศ..............

22

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนการประเมินทกั ษะปฏบิ ตั ิการทดลอง

ทักษะ 3 ระดบั คะแนน 1
ปฏบิ ัติการทดลอง ใช้อุปกรณแ์ ละสารเคมี 2 ใชอ้ ปุ กรณ์บางชนดิ
1. การใช้อุปกรณแ์ ละ ถูกต้องทกุ ชนดิ ถกู ต้องตามหลกั การใช้
สารเคมี ใชอ้ ปุ กรณบ์ างชนดิ อปุ กรณ์ แตใ่ ช้สารเคมี
มกี ารวางแผนและ ถกู ตอ้ งตามหลักการใช้ ไมถ่ กู ต้อง
2. ลาดับข้ันตอนการ ดาเนินการทดลองได้ อปุ กรณ์ และใช้สารเคมี ไมม่ กี ารวางแผน
ทดลอง ถูกต้องตามขนั้ ตอน ถูกตอ้ ง แต่ดาเนินการทดลองได้
ทาการทดลอง มีการวางแผน ถูกตอ้ งตามข้นั ตอน
3. ระยะเวลาท่ีใชใ้ น ตอบคาถาม และ แตด่ าเนินการทดลองได้ ทาการทดลอง
การทดลอง สรปุ ผลการทดลองทนั ถกู ตอ้ งบางขนั้ ตอน ตอบคาถาม และ
ตามเวลาท่กี าหนด ทาการทดลอง สรุปผลการทดลองเกนิ
4. การนาเสนอข้อมูล บันทกึ ผลการทดลอง ตอบคาถาม และ เวลาที่กาหนด 10 นาที
และสรุปผลการทดลอง และสรุปผลการทดลอง สรปุ ผลการทดลองเกิน บันทกึ ผลการทดลอง
ถูกต้องท้งั หมด เวลาที่กาหนด 5 นาที สรปุ ผล และนาเสนอ
5. การทาความสะอาด และนาเสนอเปน็ บนั ทึกผลการทดลอง ขอ้ มลู ได้ แตข่ ้อมลู
และจดั เกบ็ อปุ กรณ์ ข้ันตอน และสรปุ ผลการทดลอง ถกู ต้องบางส่วน
ทาความสะอาดอุปกรณ์ ถูกตอ้ งทง้ั หมด
ทุกชน้ิ เรยี บร้อย แตน่ าเสนอยังไม่เปน็ ทาความสะอาดอุปกรณ์
และเกบ็ ไดอ้ ยา่ งถูกต้อง ข้นั ตอน ทุกช้ินแตไ่ มส่ ะอาด
เป็นระเบียบ ทาความสะอาดอปุ กรณ์ หรืออุปกรณ์เสียหาย
ทกุ ชนิ้ แตไ่ มส่ ะอาด บางส่วนและจดั เก็บ
และเกบ็ ได้อยา่ งถูกต้อง อยา่ งไมเ่ ปน็ ระเบยี บ
เป็นระเบยี บ

เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ
11 – 15 ผ่าน
ต่ากว่า 11 ไมผ่ า่ น

23

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม 5/1

คาชี้แจง: ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ลงใน
ชอ่ งทตี่ รงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับ ชอื่ -สกุล การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมนี า้ ใจ การมี รวม
ที่ ของนักเรยี น ความคิดเห็น ฟงั คนอนื่ ตามทไ่ี ดร้ บั สว่ นรว่ มใน 15
มอบหมาย การปรบั ปรุง คะแนน
ผลงานกลุ่ม

321321321321321

1. นายจกั รพงศ์ นาวนั

2. นายจกั รพรรดิ์ มาตเหลอื ง

3. นายฐานวัฒน์ ชาตวิ งศ์

4. นายปรนิ ทร พิลาพรม

5. นายมงคล นิลพนั ธ์

6. นายรงุ่ ภพ รอบรู้

7. นายสถิตคณุ บญุ พา

8. นายสทิ ธกิ ร บวั ปา่

9. นางสาวเปรมฤทัย กนั หาวาปี

10. นางสาวชรินรตั น์ สองสี

11. นางสาวทยดิ า ไชยแกว้

12. นางสาวธนัญญา สิงห์กาล

13. นางสาวธนกิ า ปีเจรญิ

14. นางสาวธดิ ารตั น์ ศรวี ิชา

15. นางสาวนนั ทน์ ภสั บุญศรี

16. นางสาวนญิ าภรณ์ ไมยะปัน

17. นางสาวพัชรดิ า วิเศษคุณ

18. นางสาวพิระชฎั สมบรู ณ์

19. นางสาวมณรี ัตน์ ประทมุ คา

20. นางสาววรรณนภา บญุ จนั ทร์

21. นางสาวศริ ิลักษณ์ ยศย่ิง

22. นางสาวศุนนั ทท์ า สวุ รไตร

23. นางสาวสุกัญญา มติ ะมะ

24. นางสาวสชุ านันท์ พรมรักษ์

25. นางสาวสพุ ัตรา สายคาภา

26. นางสาวอารยี า ไชยคาจนั ทร์

27. นางสาวจริ าภรณ์ ตองอ่อน

28. นางสาวธนพร ประทมุ เขต

29. นางสาวบษุ บา บุญทศ

30. นางสาวมธุ ติ า กิจนอก

24

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทางานกลุม่ 5/1 (ต่อ)

คาชแี้ จง: ให้ผสู้ อนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ลงใน
ชอ่ งที่ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับ ชอื่ -สกลุ การแสดง การยอมรับ การทางาน ความมีน้าใจ การมี รวม
ท่ี ของนกั เรียน ความคดิ เหน็ ฟังคนอ่นื ตามทไ่ี ด้รบั 321 สว่ นรว่ มใน 15
มอบหมาย การปรับปรุง คะแนน
31. นางสาวศรดุ า โคตรสาขา 321 321 ผลงานกลุ่ม
32. นางสาวศริ นิ ดา คณุ ศรี 321
33. นางสาวอรทัย คาภิเนตร 321
34. นางสาวสิรนิ ทรา เมา้ ราษี
35. นางสาวสุกญั ญา คะเรรมั ย์
36. นางสาวสุนนั ทา วรสังข์
37. นายวรี ะยทุ ธ โสมเกตรนิ

ลงช่อื .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นกั ศกึ ษาปฏบิ ัตกิ ารสอนในสถานศึกษา
วนั ที.่ ........เดือน.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ ระดับคณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ดมี าก
14 – 15 ดี
11 – 13 พอใช้
8 – 10 ปรบั ปรงุ
ตา่ กว่า 8

25

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม 5/2

คาช้ีแจง: ให้ผ้สู อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ลงใน
ช่องท่ีตรงกับระดับคะแนน

ลาดบั ชื่อ-สกุล การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมนี า้ ใจ การมี รวม
ท่ี ของนกั เรียน ความคดิ เห็น ฟังคนอ่ืน ตามท่ไี ดร้ ับ สว่ นรว่ มใน 15
มอบหมาย การปรับปรงุ คะแนน
ผลงานกลุ่ม

321321321321321

1. นายจกั รนิ ทร์ ภเู ฮืองแกว้

2. นายชานน ศรพี ลเล็ก

3. นายนนั ทวฒั น์ คัดเจรญิ

4. นายปรชั ญา ไชยแกว้

5. นายสุวรรณภูมิ กาไร

6. นายณฐั วุฒิ บญุ ภา

7. นายธฤต คาสัตย์

8. นายธวชั ชัย ปอ้ งบุญจนั ทร์

9. นายบรู พา ธรรมมณกี ารณ์

10. นายวงศธร เบา้ ทองจันทร์

11. นายศภุ ชยั จาปาศรี

12. นางสาวจิตรลดา สนเลก็

13. นางสาวจรี พนั ธ์ พอ่ มี

14. นางสาวฐาตพิ ร เผือ่ แผ่

15. นางสาวพทุ ธรักษา ลุนไชยภา

16. นางสาววลิ าวัลย์ ฐานมน่ั

17. นางสาววรี ส์ ดุ า ชนะบวั

18. นางสาวอภัสรา พรมวนั

19. นายกฤติ เพ็ชรเสถียร

20. นายธนวัตน์ กิจจาวเิ ศษ

21. นายธรี ะเทพ สุขคล่ี

22. นางสาวรงุ่ ตะวนั นามวงศ์

23. นางสาวสรนิ ยา ไชยบบุ ผา

24. นางสาวปิยะพร คามลู

25. นางสาวไอรดา เชือกทอง

26. นางสาวนธิ วิ ดี ดงกลาง

27. นางสาวพิมพอ์ บั สร เม้าราษี

28. นางสาววณิ ทิ ร นนั ทานี

29. นางสาวสทุ ธิมา คาภมู ี

30. นายภควตั บุตรสมศรี

26

แบบสงั เกตพฤติกรรมการทางานกลมุ่ 5/2 (ต่อ)

คาชีแ้ จง: ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ลงใน
ชอ่ งท่ีตรงกับระดบั คะแนน

ลาดบั ช่ือ-สกลุ การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมีน้าใจ การมี รวม
ท่ี ของนกั เรยี น ความคิดเห็น ฟังคนอืน่ ตามท่ีได้รับ 321 ส่วนร่วมใน 15
มอบหมาย การปรับปรุง คะแนน
31. นางสาวเจนจริ า ต้นสิงหา 321 321 ผลงานกลุ่ม
321
321

ลงช่ือ.............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศกึ ษาปฏิบัตกิ ารสอนในสถานศึกษา
วันที่.........เดอื น.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การให้คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครง้ั ให้ 2 คะแนน

ปฏบิ ตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบางคร้งั ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ ระดับคณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ดีมาก
14 – 15 ดี
11 – 13 พอใช้
8 – 10 ปรับปรุง
ต่ากวา่ 8

27

แบบประเมนิ คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ 5/1

คาช้ีแจง: ให้ผ้สู อนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ลงใน
ชอ่ งที่ตรงกับระดับคะแนน

ลาดบั ชื่อ-สกลุ มวี ินัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมน่ั ในการ รวม สรุปผล
ที่ ของนกั เรยี น รบั ผิดชอบ 321 ทางาน 9 การประเมิน
คะแนน
1. นายจกั รพงศ์ นาวนั 321 321 ผา่ น ไม่ผา่ น
2. นายจกั รพรรด์ิ มาตเหลอื ง
3. นายฐานวัฒน์ ชาตวิ งศ์
4. นายปรินทร พลิ าพรม
5. นายมงคล นิลพันธ์
6. นายร่งุ ภพ รอบรู้
7. นายสถติ คุณ บุญพา
8. นายสทิ ธกิ ร บวั ปา่
9. นางสาวเปรมฤทยั กนั หาวาปี
10. นางสาวชรนิ รตั น์ สองสี
11. นางสาวทยดิ า ไชยแกว้
12. นางสาวธนัญญา สงิ หก์ าล
13. นางสาวธนกิ า ปเี จรญิ
14. นางสาวธิดารตั น์ ศรีวิชา
15. นางสาวนนั ท์นภสั บญุ ศรี
16. นางสาวนญิ าภรณ์ ไมยะปนั
17. นางสาวพชั ริดา วเิ ศษคุณ
18. นางสาวพริ ะชฎั สมบูรณ์
19. นางสาวมณีรตั น์ ประทมุ คา
20. นางสาววรรณนภา บญุ จนั ทร์
21. นางสาวศิริลักษณ์ ยศยงิ่
22. นางสาวศุนนั ทท์ า สุวรไตร
23. นางสาวสุกญั ญา มิตะมะ
24. นางสาวสชุ านันท์ พรมรักษ์
25. นางสาวสุพัตรา สายคาภา
26. นางสาวอารยี า ไชยคาจันทร์
27. นางสาวจิราภรณ์ ตองอ่อน
28. นางสาวธนพร ประทุมเขต
29. นางสาวบษุ บา บญุ ทศ
30. นางสาวมธุ ิตา กจิ นอก
31. นางสาวศรดุ า โคตรสาขา
32. นางสาวศิรนิ ดา คุณศรี

28

แบบประเมินคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ 5/1 (ต่อ)

คาช้แี จง: ให้ผ้สู อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขดี ลงใน
ช่องท่ีตรงกบั ระดับคะแนน

ลาดับ ชอ่ื -สกลุ มวี นิ ัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมนั่ ในการ รวม สรุปผล
ท่ี ของนกั เรียน รบั ผดิ ชอบ 321 ทางาน 9 การประเมิน
คะแนน
33. นางสาวอรทยั คาภิเนตร 321 321 ผ่าน ไม่ผา่ น
34. นางสาวสริ ินทรา เมา้ ราษี
35. นางสาวสกุ ญั ญา คะเรรมั ย์
36. นางสาวสุนันทา วรสงั ข์
37. นายวีระยทุ ธ โสมเกตริน

ลงชอ่ื .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศกึ ษาปฏิบัตกิ ารสอนในสถานศึกษา
วันท่ี.........เดอื น.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน

ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ
ชว่ งคะแนน ดี
7-9
4-6 พอใช้
1-3 ปรบั ปรงุ

29

แบบประเมินคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ 5/2

คาชีแ้ จง: ใหผ้ ้สู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ลงใน
ชอ่ งทตี่ รงกับระดับคะแนน

ลาดบั ชอ่ื -สกุล มวี ินยั ใฝ่เรยี นรู้ มงุ่ มั่นในการ รวม สรปุ ผล
ท่ี ของนกั เรียน รับผิดชอบ 321 ทางาน 9 การประเมิน
คะแนน
1. นายจกั รินทร์ ภเู ฮอื งแก้ว 321 321 ผ่าน ไม่ผา่ น
2. นายชานน ศรพี ลเล็ก
3. นายนันทวัฒน์ คดั เจรญิ
4. นายปรชั ญา ไชยแก้ว
5. นายสุวรรณภูมิ กาไร
6. นายณฐั วฒุ ิ บุญภา
7. นายธฤต คาสัตย์
8. นายธวัชชัย ปอ้ งบุญจันทร์
9. นายบรู พา ธรรมมณีการณ์
10. นายวงศธร เบา้ ทองจันทร์
11. นายศุภชยั จาปาศรี
12. นางสาวจติ รลดา สนเลก็
13. นางสาวจรี พันธ์ พ่อมี
14. นางสาวฐาติพร เผ่อื แผ่
15. นางสาวพุทธรกั ษา ลุนไชยภา
16. นางสาววลิ าวลั ย์ ฐานมัน่
17. นางสาววรี ์สุดา ชนะบวั
18. นางสาวอภสั รา พรมวัน
19. นายกฤติ เพช็ รเสถยี ร
20. นายธนวตั น์ กจิ จาวเิ ศษ
21. นายธีระเทพ สุขคล่ี
22. นางสาวรุง่ ตะวัน นามวงศ์
23. นางสาวสรนิ ยา ไชยบบุ ผา
24. นางสาวปิยะพร คามลู
25. นางสาวไอรดา เชือกทอง
26. นางสาวนิธวิ ดี ดงกลาง
27. นางสาวพมิ พอ์ บั สร เม้าราษี
28. นางสาววิณทิ ร นนั ทานี
29. นางสาวสทุ ธมิ า คาภมู ี
30. นายภควตั บุตรสมศรี

30

แบบประเมนิ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 5/2 (ต่อ)

คาชีแ้ จง: ใหผ้ ้สู อนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ลงใน
ช่องที่ตรงกับระดบั คะแนน

ลาดับ ชือ่ -สกลุ มวี นิ ยั ใฝ่เรยี นรู้ มงุ่ มั่นในการ รวม สรปุ ผล
ที่ ของนักเรียน รบั ผดิ ชอบ 321 ทางาน 9 การประเมิน
คะแนน
31. นางสาวเจนจิรา ต้นสงิ หา 321 321 ผา่ น ไม่ผา่ น

ลงชื่อ.............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศกึ ษาปฏิบตั ิการสอนในสถานศกึ ษา
วนั ที่.........เดือน.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครัง้ ให้ 2 คะแนน

ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ ระดบั คณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ดี
7-9
4-6 พอใช้
1-3 ปรับปรงุ

31

แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ 12

กลุม่ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รายวชิ าเคมี รหสั วิชา ว32221
หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 10 กรด–เบส ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 5
เร่อื ง คู่กรด–เบส เวลา 2 ชว่ั โมง
ภาคเรียนท่ี 1 สอนโดย นางสาวชลดา สมนอ้ ย

1. สาระและผลการเรยี นรู้
สาระเคมี
เข้าใจการเขียนและการดุลสมการเคมี ปรมิ าณสมั พนั ธใ์ นปฏิกิรยิ าเคมี อัตราการเกดิ ปฏิกิริยา

เคมี สมดุลในปฏิกิริยาเคมี สมบัติและปฏิกิริยาของกรด-เบส ปฏิกิริยารีดอกซ์และเซลล์เคมีไฟฟ้า
รวมท้ังการนาความรูไ้ ปใช้ประโยชน์

ผลการเรียนรู้
ระบุคู่กรด-เบสของสารตามทฤษฎกี รด-เบสของเบรินสเตด-ลาวรี
2. สาระสาคญั
ตามทฤษฎีกรด-เบสของเบรินสเตด–ลาวรี เม่ือกรดหรือเบสละลายน้าหรือทาปฏิกิริยากับ
สารอ่ืน จะมีการถ่ายโอนโปรตอนระหว่างสารตั้งต้นที่เป็นกรดและเบสเกิดเป็นผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็น
โมเลกุลหรือไอออนท่เี ปน็ คกู่ รด-เบสของสารตง้ั ต้นนน้ั โดยสารทเี่ ปน็ คู่กรด-เบสกนั จะมโี ปรตอนต่างกัน
1 โปรตอน
3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้
3.1 ด้านความรู้ (K)

อธิบายความหมายของคกู่ รด-เบส และระบุคูก่ รด-เบสในปฏกิ ิรยิ าทกี่ าหนดให้ได้ (K)
3.2 ด้านทกั ษะ/กระบวนการคิด (P)

ตรวจสอบคู่กรด-เบส และระบคุ กู่ รด-เบสในปฏกิ ิริยาทก่ี าหนดใหไ้ ด้ (P)
3.3 ด้านคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ (A)

มีวินัยรับผดิ ชอบ ใฝ่เรยี นรู้ และมงุ่ มัน่ ในการทางาน (A)

4. สาระการเรียนรู้
ค่กู รด-เบส

32

5. กิจกรรมการจดั การเรียนรู้ (ใช้รปู แบบการสบื เสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model))
1. ขัน้ สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1.1 ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันทบทวนความรู้เกีย่ วกับทฤษฎกี รด-เบส ครถู ามคาถามนักเรียน

วา่ “ทฤษฎีกรด-เบส มีกท่ี ฤษฎี อะไรบา้ ง และกล่าวว่าอย่างไร” แล้วใหน้ ักเรยี นร่วมกนั ตอบคาถาม
จากน้นั ครแู ละนักเรียนรว่ มกันอภิปราย

(แนวคาตอบ: มี 3 ทฤษฎี ได้แก่
1. ทฤษฎีกรด-เบสอาเรเนียส กล่าวว่า กรด คอื สารทเ่ี มื่อละลายนา้ จะเพมิ่

ความเข้มขน้ ของ H3O+ สว่ นเบส คอื สารท่เี มื่อละลายนา้ จะเพิ่มความเข้มขน้ ของ OH-
2. ทฤษฎีกรด-เบสเบรินสเตรด-ลาวรี กล่าวว่า กรด คือ สารที่ให้โปรตอน

และเบส คือ สารทีร่ ับโปรตอน โดยพจิ ารณาจากการถา่ ยโอนโปรตอน
3. ทฤษฎีกรด-เบสลิวอิส กล่าวว่า กรด คือ สารที่รับคู่อิเล็กตรอน และเบส

คอื สารท่ใี หค้ ่อู เิ ลก็ ตรอน โดยพิจารณาจากการใหแ้ ละรบั คู่อเิ ลก็ ตรอนในปฏกิ ิริยาที่เกดิ พนั ธะใหม)่
1.2 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับสมการการแตกตัวในน้า เพ่ือเชื่อมโยงเข้าสู่

เรือ่ ง คู่กรด-เบสของสาร โดยพจิ ารณาจากการถ่ายโอนโปรตอนของสาร
2. ขนั้ สารวจและค้นหา (Exploration)
2.1 นกั เรียนจบั คู่กบั เพ่อื น โดยแตล่ ะคศู่ ึกษาเกย่ี วกับคู่กรด-เบสของสาร จากหนังสอื เรียน

รายวิชาเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์ เคมี ม.5 เล่ม 4 หน้า 9–13 แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็นจนเกิดความ
เข้าใจที่ตรงกัน และสรปุ ความรูใ้ หก้ ระชับ เขา้ ใจง่าย และตกแต่งให้สวยงาม ลงในกระดาษทค่ี รูแจกให้

2.2 ครสู มุ่ นกั เรยี น 5 คู่ออกมานาเสนอผลงานหน้าชัน้ เรยี น
2.3 นักเรียนนาผลงานของแต่ละค่มู าตดิ ท่กี ระดานแสดงผลงานหน้าช้นั เรียน
3. ข้ันอธบิ ายและลงขอ้ สรุป (Explanation)
3.1 นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายเพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับคู่กรด-เบสของสาร ซ่ึงได้
ขอ้ สรปุ ดงั น้ี

- สารทเ่ี ป็นคู่กรด-เบสกนั จะมจี านวนโปรตอนตา่ งกนั 1 โปรตอน
- สารบางชนิดสามารถทาหน้าที่เป็นได้ทั้งกรดและเบส เช่น น้า เรียกสารประเภทน้ี
ว่า แอมโฟเทอรกิ หรอื แอมฟโิ พรตกิ
3.2 ครูอธิบายเพ่ิมเติมในส่วนท่ีนักเรียนยังไม่เข้าใจ จาก PowerPoint เรื่อง กรด-เบส
จนนกั เรยี นมคี วามเข้าใจตรงกัน
3.3 ครูอธิบายเพ่ิมเติม เกี่ยวกับการหาคู่กรด คู่เบส และยกตัวอย่างโจทย์เก่ียวกับคู่กรด
คเู่ บส โดยครูเขยี นโจทยแ์ ละแสดงวิธที าให้นักเรยี นดูบนกระดาน ดงั น้ี

33

4. ขัน้ ขยายความรู้ (Elaboration)
4.1 ครใู หน้ ักเรยี นแต่ละคู่เลน่ เกม “เกมคหู่ กู รด-เบส”

“เกมคหู่ กู รด-เบส”

กตกิ าการเล่นเกม
1. ให้นักเรียนแต่ละคู่แบ่งกันคนแรกน่ังท่ีเตรียมพร้อมเล่นเกม และอีกคนยืนอยู่ด้านหลัง

แล้วหันหลังให้คนแรก
2. ครูกดกร่ิงแสดงสัญญาณว่าเร่ิมทาได้ให้คนท่ีนั่งอยู่เริ่มเล่น จากน้ันครูจะให้เวลาทา

คนละ 30 วินาที พอหมดเวลาครูจะกดกร่ิง แล้วคนที่ยืนมาทาข้อถัดไป และคนแรกก็ไปยืน
ข้างหลังคนท่ี 2 แล้วหันหลัง เล่นวนแบบนี้ไปเร่ือย ๆ จนทาครบทุกข้อ โดยคู่ที่ทาได้คะแนน
สงู สดุ 3 อันดับแรกจะได้คะแนนโบนสั

4.2 ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั เฉลยคาตอบจากเกม โดยอธิบายอย่างละเอียด ให้นกั เรียน
เขา้ ใจตรงกนั

4.3 ครูสุ่มนักเรียน 2-3 คน มาสรุปความรทู้ ี่ได้จากการเรียน เร่อื ง คู่กรด-เบส
4.4 นกั เรียนทาแบบฝกึ หดั ที่ 12 เรื่อง คูก่ รด-เบส
5. ขนั้ ประเมินผล (Evaluation)
5.1 ครูประเมินผลนักเรียน โดยการสังเกตพฤติกรรมการทางานกลุ่ม และจากการ
นาเสนอผลการทากิจกรรมหน้าช้นั เรียน
5.2 ครตู รวจสอบผลจากการทาแบบฝึกหัดท่ี 12 เรื่อง ค่กู รด-เบส

34

6. สอื่ และแหล่งการเรียนรู้
1. หนังสือเรยี นรายวชิ าเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมี ม.5 เล่ม 4 หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 10 กรด – เบส
2. Power Point หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 10 กรด – เบส
3. เกมคูห่ กู รด-เบส
4. แบบฝึกหัดที่ 12 เร่อื ง คูก่ รด-เบส

7. การวัดและประเมินผล

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ วิธกี ารวัดผล เครอ่ื งมอื ทใี่ ช้วดั เกณฑ์การประเมินผล

ดา้ นความรู้ (K)

อธิบายความหมายของคู่ - ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบฝกึ หัด - ผ่านเกณฑ์ 70 %

กรด-เบส และระบุคู่กรด-เบส ข้นึ ไป

ในปฏกิ ริ ยิ าทีก่ าหนดให้ได้

ด้านทักษะ/กระบวนการคิด

(P)

ตรวจสอบคู่กรด-เบส และ - ตรวจแบบฝกึ หดั - แบบฝกึ หัด - ผ่านเกณฑ์ 70 %

ระบุคู่กรด-เบสในปฏิกิริยาท่ี ขน้ึ ไป

กาหนดให้ได้

ดา้ นคุณลักษณะอันพึง

ประสงค์ (A)

มีวินัยรับผิดชอบ ใฝ่เรียนรู้ - สังเกต - แ บ บ สั ง เ ก ต - ผ่านเกณฑ์ในระดับ

และมุง่ ม่ันในการทางาน พฤติกรรมการ พ ฤ ติ ก ร ร ม ก า ร ดขี น้ึ ไป

ทางานกลมุ่ ทางานกลุ่ม

- ประเมนิ - แบบประเมิน

คุณลักษณะอนั พึ่ง คุณลักษณะอันพ่ึง

ประสงค์ ประสงค์

35

8. บนั ทึกหลังสอน

บันทึกความคดิ เห็นและข้อเสนอแนะ

ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพ่เี ล้ยี ง

1. ได้ทาการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เปน็ แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี

 ดมี าก  ดี  พอใช้  ควรปรับปรุง

 สามารถนาไปจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ได้

 ควรปรับปรงุ กอ่ นนาไปใช้

2. ขอ้ เสนอแนะอืน่ ๆ

..................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. ...................................

ลงชือ่ .............................................................
(นางรุ่งนภาลัย ราชภกั ดี)

ตาแหนง่ ครูพ่ีเลย้ี งและหัวหนา้ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
วนั ท่ี.........เดอื น.......................พ.ศ..............

ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศกึ ษา/ผู้ที่ได้รบั มอบหมาย

1. ไดท้ าการตรวจแผนการจดั การเรียนรู้แลว้ เปน็ แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่

 ดมี าก  ดี  พอใช้  ควรปรบั ปรุง

 สามารถนาไปจดั กิจกรรมการเรยี นรูไ้ ด้

 ควรปรับปรงุ กอ่ นนาไปใช้

2. ขอ้ เสนอแนะอื่น ๆ

............................................................................................................................. ...................................

......................................................................................................................................... .......................

ลงช่อื .............................................................
(นางสาวมนฤทยั หลวงวงษ์)

ตาแหนง่ รองผู้อานวยการโรงเรียนพิบลู ยร์ กั ษ์พทิ ยา
วนั ท่.ี ........เดอื น.......................พ.ศ..............

36

บนั ทึกผลหลงั การสอน ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี ม.5/1
วนั ท.ี่ ..............................................................

ผลการจัดการเรยี นรู้

ปัญหาและอปุ สรรค

แนวทางการแกไ้ ขปญั หา

ลงชือ่ .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศึกษาปฏบิ ัติการสอนในสถานศึกษา
วนั ท่ี.........เดอื น.......................พ.ศ..............

37

บนั ทึกผลหลงั การสอน ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี ม.5/2
วนั ท.ี่ ..............................................................

ผลการจัดการเรยี นรู้

ปัญหาและอปุ สรรค

แนวทางการแกไ้ ขปญั หา

ลงชือ่ .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศึกษาปฏบิ ัติการสอนในสถานศึกษา
วนั ท่ี.........เดอื น.......................พ.ศ..............

38

ข้อคาถามในเกม

1) สารทีท่ าหน้าท่เี ปน็ ได้ท้ังกรดและเบสเรียกวา่ อยา่ งไร
(แนวคาตอบ: สารแอมโฟเทอริก หรอื สารแอมฟโิ พรติก)

2) จงระบุค่เู บสของ H3O+ H2SO4 OH- และ HCl ตามลาดบั
(แนวคาตอบ: H2O HSO4- O2- และ Cl- ตามลาดบั )

3) จงระบุคู่กรดของ HS-
4) จงระบุคู่กรดของ HCO3-
5) จงระบุค่กู รดของ NH3
6) จงระบุคู่กรดของ CN-

(แนวคาตอบ: H2S H2CO3 NH4+ และ HCN ตามลาดบั )
7) ระบคุ ู่กรด-เบสของสารในปฏกิ ิรยิ าต่อไปน้ี

8) ระบุคู่กรด-เบสของสารในปฏิกิริยาตอ่ ไปน้ี

9) ระบคุ ู่กรด-เบสของสารในปฏกิ ิริยาต่อไปนี้

10) เขียนสมการและแผนภาพแสดงคู่กรด-เบส เม่ือละลายในน้า

39

แบบฝกึ หัดที่ 12 คกู่ รด-เบส

คาชี้แจง : จงระบคุ ู่กรด-เบสของสารในปฏิกิรยิ าต่อไปน้ี
1. HNO3 (aq) + H2O (l) H3O+ (aq) + NO3- (aq)

2. NH2- (aq) + H2O (l) NH3 (aq) + OH- (aq)

3. HCOOH (aq) + H2O (l) ⇌ HCOO- (aq) + H3O+ (aq)

4. CH3NH2 (aq) + H2O (l) ⇌ CH3NH3+ (aq) + OH- (aq)

40

เฉลยแบบฝกึ หัดท่ี 12 คกู่ รด-เบส

คาช้ีแจง : จงระบุคู่กรด-เบสของสารในปฏกิ ริ ยิ าต่อไปน้ี
คกู่ รด-เบส

1. HNO3 (aq) + H2O (l) H3O+ (aq) + NO3- (aq)
คู่กรด-เบสคกู่ รด-เบส

2. NH2- (aq) + H2O (l) NH3 (aq) + OH- (aq)
ค่กู รด-เบส

คู่กรด-เบส
3. HCOOH (aq) + H2O (l) ⇌ HCOO- (aq) + H3O+ (aq)

คกู่ รด-เบส
คู่กรด-เบส
4. CH3NH2 (aq) + H2O (l) ⇌ CH3NH3+ (aq) + OH- (aq)

คกู่ รด-เบส

41

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม 5/1

คาชี้แจง: ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ลงใน
ชอ่ งทตี่ รงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับ ชอื่ -สกุล การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมนี า้ ใจ การมี รวม
ที่ ของนักเรยี น ความคิดเห็น ฟงั คนอนื่ ตามทไ่ี ดร้ บั สว่ นรว่ มใน 15
มอบหมาย การปรบั ปรุง คะแนน
ผลงานกลุ่ม

321321321321321

1. นายจกั รพงศ์ นาวนั

2. นายจกั รพรรดิ์ มาตเหลอื ง

3. นายฐานวัฒน์ ชาตวิ งศ์

4. นายปรนิ ทร พิลาพรม

5. นายมงคล นิลพนั ธ์

6. นายรงุ่ ภพ รอบรู้

7. นายสถิตคณุ บญุ พา

8. นายสทิ ธกิ ร บวั ปา่

9. นางสาวเปรมฤทัย กนั หาวาปี

10. นางสาวชรินรตั น์ สองสี

11. นางสาวทยดิ า ไชยแกว้

12. นางสาวธนัญญา สงิ ห์กาล

13. นางสาวธนกิ า ปีเจรญิ

14. นางสาวธดิ ารตั น์ ศรวี ชิ า

15. นางสาวนนั ทน์ ภสั บุญศรี

16. นางสาวนญิ าภรณ์ ไมยะปัน

17. นางสาวพัชรดิ า วิเศษคุณ

18. นางสาวพิระชฎั สมบูรณ์

19. นางสาวมณรี ัตน์ ประทมุ คา

20. นางสาววรรณนภา บญุ จนั ทร์

21. นางสาวศริ ิลักษณ์ ยศย่ิง

22. นางสาวศุนนั ทท์ า สวุ รไตร

23. นางสาวสุกัญญา มติ ะมะ

24. นางสาวสชุ านันท์ พรมรักษ์

25. นางสาวสพุ ัตรา สายคาภา

26. นางสาวอารยี า ไชยคาจันทร์

27. นางสาวจริ าภรณ์ ตองอ่อน

28. นางสาวธนพร ประทมุ เขต

29. นางสาวบษุ บา บุญทศ

30. นางสาวมุธติ า กิจนอก

42

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทางานกลุม่ 5/1 (ต่อ)

คาชแี้ จง: ให้ผสู้ อนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ลงใน
ชอ่ งที่ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับ ช่ือ-สกลุ การแสดง การยอมรับ การทางาน ความมีน้าใจ การมี รวม
ท่ี ของนกั เรียน ความคดิ เหน็ ฟังคนอ่นื ตามทไ่ี ด้รบั 321 ส่วนรว่ มใน 15
มอบหมาย การปรับปรุง คะแนน
31. นางสาวศรดุ า โคตรสาขา 321 321 ผลงานกลุ่ม
32. นางสาวศริ นิ ดา คณุ ศรี 321
33. นางสาวอรทัย คาภิเนตร 321
34. นางสาวสิรนิ ทรา เมา้ ราษี
35. นางสาวสุกญั ญา คะเรรมั ย์
36. นางสาวสุนนั ทา วรสังข์
37. นายวรี ะยทุ ธ โสมเกตรนิ

ลงช่อื .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นกั ศกึ ษาปฏบิ ัตกิ ารสอนในสถานศึกษา
วนั ที.่ ........เดือน.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางคร้ัง ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ ระดับคณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ดมี าก
14 – 15 ดี
11 – 13 พอใช้
8 – 10 ปรบั ปรงุ
ตา่ กว่า 8

43

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานกลุ่ม 5/2

คาช้ีแจง: ใหผ้ ้สู อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ลงใน
ช่องท่ีตรงกับระดับคะแนน

ลาดบั ชื่อ-สกุล การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมนี า้ ใจ การมี รวม
ท่ี ของนกั เรียน ความคดิ เห็น ฟังคนอ่ืน ตามท่ไี ดร้ ับ สว่ นรว่ มใน 15
มอบหมาย การปรับปรงุ คะแนน
ผลงานกลุ่ม

321321321321321

1. นายจกั รนิ ทร์ ภเู ฮืองแกว้

2. นายชานน ศรพี ลเล็ก

3. นายนนั ทวฒั น์ คัดเจรญิ

4. นายปรชั ญา ไชยแกว้

5. นายสุวรรณภูมิ กาไร

6. นายณฐั วุฒิ บญุ ภา

7. นายธฤต คาสัตย์

8. นายธวชั ชัย ปอ้ งบุญจนั ทร์

9. นายบรู พา ธรรมมณกี ารณ์

10. นายวงศธร เบา้ ทองจันทร์

11. นายศภุ ชยั จาปาศรี

12. นางสาวจิตรลดา สนเลก็

13. นางสาวจรี พนั ธ์ พอ่ มี

14. นางสาวฐาตพิ ร เผือ่ แผ่

15. นางสาวพทุ ธรักษา ลุนไชยภา

16. นางสาววลิ าวัลย์ ฐานมน่ั

17. นางสาววรี ส์ ดุ า ชนะบวั

18. นางสาวอภัสรา พรมวนั

19. นายกฤติ เพ็ชรเสถียร

20. นายธนวัตน์ กิจจาวเิ ศษ

21. นายธรี ะเทพ สุขคล่ี

22. นางสาวรงุ่ ตะวนั นามวงศ์

23. นางสาวสรนิ ยา ไชยบบุ ผา

24. นางสาวปิยะพร คามลู

25. นางสาวไอรดา เชือกทอง

26. นางสาวนธิ วิ ดี ดงกลาง

27. นางสาวพิมพอ์ บั สร เม้าราษี

28. นางสาววณิ ทิ ร นนั ทานี

29. นางสาวสทุ ธิมา คาภมู ี

30. นายภควตั บุตรสมศรี

44

แบบสงั เกตพฤติกรรมการทางานกลมุ่ 5/2 (ต่อ)

คาชีแ้ จง: ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ลงใน
ชอ่ งท่ีตรงกับระดบั คะแนน

ลาดบั ช่ือ-สกลุ การแสดง การยอมรบั การทางาน ความมีน้าใจ การมี รวม
ท่ี ของนกั เรยี น ความคิดเห็น ฟังคนอืน่ ตามท่ีได้รับ 321 ส่วนร่วมใน 15
มอบหมาย การปรับปรุง คะแนน
31. นางสาวเจนจริ า ต้นสิงหา 321 321 ผลงานกลุ่ม
321
321

ลงช่ือ.............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศกึ ษาปฏิบัตกิ ารสอนในสถานศึกษา
วันที่.........เดอื น.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การให้คะแนน

ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครง้ั ให้ 2 คะแนน

ปฏบิ ตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบางคร้งั ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ ระดับคณุ ภาพ
ชว่ งคะแนน ดีมาก
14 – 15 ดี
11 – 13 พอใช้
8 – 10 ปรับปรุง
ต่ากวา่ 8

45

แบบประเมนิ คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ 5/1

คาช้ีแจง: ให้ผ้สู อนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ลงใน
ชอ่ งที่ตรงกับระดับคะแนน

ลาดบั ชื่อ-สกลุ มวี ินัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมน่ั ในการ รวม สรุปผล
ที่ ของนกั เรยี น รบั ผิดชอบ 321 ทางาน 9 การประเมิน
คะแนน
1. นายจกั รพงศ์ นาวนั 321 321 ผา่ น ไม่ผา่ น
2. นายจกั รพรรด์ิ มาตเหลอื ง
3. นายฐานวัฒน์ ชาตวิ งศ์
4. นายปรินทร พลิ าพรม
5. นายมงคล นิลพันธ์
6. นายร่งุ ภพ รอบรู้
7. นายสถติ คุณ บุญพา
8. นายสทิ ธกิ ร บวั ปา่
9. นางสาวเปรมฤทยั กนั หาวาปี
10. นางสาวชรนิ รตั น์ สองสี
11. นางสาวทยดิ า ไชยแกว้
12. นางสาวธนัญญา สงิ หก์ าล
13. นางสาวธนกิ า ปเี จรญิ
14. นางสาวธิดารตั น์ ศรวี ชิ า
15. นางสาวนนั ท์นภสั บญุ ศรี
16. นางสาวนญิ าภรณ์ ไมยะปนั
17. นางสาวพชั ริดา วเิ ศษคุณ
18. นางสาวพริ ะชฎั สมบรู ณ์
19. นางสาวมณีรตั น์ ประทมุ คา
20. นางสาววรรณนภา บญุ จันทร์
21. นางสาวศิริลักษณ์ ยศยงิ่
22. นางสาวศุนนั ทท์ า สุวรไตร
23. นางสาวสุกญั ญา มิตะมะ
24. นางสาวสชุ านันท์ พรมรักษ์
25. นางสาวสุพัตรา สายคาภา
26. นางสาวอารยี า ไชยคาจันทร์
27. นางสาวจิราภรณ์ ตองอ่อน
28. นางสาวธนพร ประทมุ เขต
29. นางสาวบษุ บา บญุ ทศ
30. นางสาวมธุ ิตา กจิ นอก
31. นางสาวศรดุ า โคตรสาขา
32. นางสาวศิรนิ ดา คุณศรี

46

แบบประเมินคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ 5/1 (ต่อ)

คาช้แี จง: ให้ผ้สู อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขดี ลงใน
ช่องท่ีตรงกบั ระดับคะแนน

ลาดับ ชอ่ื -สกลุ มวี นิ ัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมนั่ ในการ รวม สรุปผล
ท่ี ของนกั เรียน รบั ผดิ ชอบ 321 ทางาน 9 การประเมิน
คะแนน
33. นางสาวอรทยั คาภิเนตร 321 321 ผ่าน ไม่ผา่ น
34. นางสาวสริ ินทรา เมา้ ราษี
35. นางสาวสกุ ญั ญา คะเรรมั ย์
36. นางสาวสุนันทา วรสงั ข์
37. นายวีระยุทธ โสมเกตริน

ลงชอ่ื .............................................................
(นางสาวชลดา สมนอ้ ย)

นักศกึ ษาปฏิบัตกิ ารสอนในสถานศึกษา
วันท่ี.........เดอื น.......................พ.ศ..............

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ให้ 3 คะแนน

ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน

ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั ให้ 1 คะแนน

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ ระดบั คุณภาพ
ชว่ งคะแนน ดี
7-9
4-6 พอใช้
1-3 ปรบั ปรงุ