มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้า 2556

ก-12 ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นภาคผนวก ก.

Service Drop สายจ่ายระบบประธานอากาศ
Service Equipment บรภิ ณั ฑ์ประธาน
Service Factor ตัวประกอบใชง้ าน
Service-Entrance Conductor, ตวั นาประธานเข้าอาคารระบบสายใตด้ ิน
Underground System
Service-Entrance Conductors, ตัวนาประธานเขา้ อาคารระบบสายอากาศ
Overhead System
Service-Entrance Connector ตัวตอ่ ตัวนาประธาน
Setting ตง้ั
Shield ชีลด์
Short-time Current Rating พกิ ัดรับกระแสท่เี กิดในระยะเวลาสัน้ ๆ
Short-Time Duty ใชง้ านระยะส้นั
Show Window ตแู้ สดงหนา้ ร้าน
Signaling Circuit วงจรสญั ญาณ
Single เต้าเด่ียว
Single-Phase Load โหลด 1 เฟส
Soldering การบดั กรี
Solid Conductor ตัวนาเดย่ี ว
Source Side ด้านไฟเขา้
Spaced Aerial Cable เคเบลิ แบบสเปซแอเรียล
Splice การต่อสาย
Strap สแตรป
Sump บ่อพกั
Surface Metal Raceway ช่องเดนิ สายโลหะบนพ้นื ผิว
Surface Nonmetallic Raceway ชอ่ งเดินสายอโลหะบนพื้นผิว

ภาคผนวก ก. ก-13

Surface Wiringใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นเดินสายเกาะผนัง
Surge Arrester กับดักเสิรจ์
Switch สวติ ช์
Switchboard แผงสวติ ช์
Switching การสับและการปลด
Switching Device อุปกรณ์สวติ ช์
Temperature Rise ค่าพิกดั อณุ หภมู ิเพ่มิ
Terminal ขัว้ ตอ่ สาย
Terminal Fitting เครือ่ งประกอบทีป่ ลายท่อ
Test Point จดุ ทดสอบ
Thermal Cutout and Overload Relay เครอื่ งตดั ตอนชนดิ ที่ทางานดว้ ยความร้อนและ
รเี ลย์โหลดเกนิ
Thermal Protector เคร่ืองป้องกนั ความรอ้ นเกิน
Thermally Protected มีการปอ้ งกันความร้อนเกนิ
Torque Motor ทอร์กมอเตอร์
Total Loss กาลงั ไฟฟา้ สญู เสียทงั้ หมด
Transfer Switch สวิตชถ์ ่ายโอน, สวติ ชส์ บั เปลยี่ น
Transfer Switch สวิตชส์ ับเปลี่ยน
Transformer Used With Remote-Control หมอ้ แปลงท่ีใช้ระบบควบคมุ ระยะหา่ งและ
สัญญาณ
and Signaling
Transient Fault เกิดลดั วงจรชวั่ ขณะ
Trench ราง
Triangular Configuration วางเป็นรปู สามเหล่ยี ม
Trip Free ปลดไดโ้ ดยอิสระ
Triplex Receptacle สามเตา้

ก-14 ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นภาคผนวก ก.

Unit หน่วย
Unit Substation หน่วยสถานียอ่ ย
Utilization Equipment บรภิ ัณฑใ์ ช้สอย
Varying Duty ใช้งานไม่แนน่ อน
Vented Power Fuse ฟวิ ส์กาลงั แบบพงุ่ ระบาย
Ventilated ระบายอากาศ
Volatile Flamable Liquid ของเหลวระเหยติดไฟ
Voltage Class ระดับแรงดัน
Voltage แรงดนั
Voltage to Ground แรงดนั เทยี บกบั ดนิ
Voltage, Nominal แรงดนั ที่ระบุ
Warning Sign ป้ายเตอื น
Watertight กนั นา้
Weatherproof ทนสภาพอากาศ
Welding การเชื่อม
Wet Location สถานทเี่ ปียก
Wet-Niche Lighting Fixture โคมไฟฝงั กนั นา้ แบบเปียก
Wire Nut ไวรน์ ตั
Wireway รางเดนิ สาย
Wiring Chamber กลอ่ งสาย
Wound-Rotor วาวดโ์ รเตอร์
XLPE คลอสส์ลิงก์โพลเิ อทลิ นี

ภาคผนวก ข. ข-1

ภาคผนวก ข.
คาศพั ทไ์ ทย-องั กฤษ

กระแสเกินใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นOvercurrent
กระแสขณะตดั วงจร Breaking Current
กระแสไฟกระโชก Inrush Current
กลอ่ งชมุ สาย Junction Box
กล่องสาย Wiring Chamber
กล่องสาหรับงานไฟฟา้ Box
กล่องอปุ กรณต์ ดั ตอน Cutout Box
กั้น Guarded
กนั นา้ Watertight
กนั ฝนุ่ Dusttight
กบั ดกั เสริ จ์ Surge Arrester
กา๊ ซธรรมชาติ Natural Gas
การเช่อื ม Welding
การเช่ือมประสาน Brazing
การเดินสายในรางเดินสาย, รางเดนิ สาย Wireway
การเดินสายเปิด หรอื เดินลอย Open Wiring
การเดินสายภายใน Premised Wiring (System)
การต่อทางไฟฟ้า Electrical Connection
การตอ่ ฝาก Bonding
การตอ่ สาย Splice
การบดั กรี Soldering
การประมวณผลข้อมูล Data Processing

ข-2 ภาคผนวก ข.

การป้องกนั กระแสร่วั ลงดินของบริภณั ฑ์ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นGround-Fault Protection of Equipment
การสับและการปลด Switching
กาลังไฟฟ้าสูญเสยี ทง้ั หมด Total Loss
เกราะหุ้มสายเคเบลิ Cable Armor
เกิดลดั วงจรช่วั ขณะ Transient Fault
แกโซลนี Gasoline
ขณะเร่มิ เดินไมต่ อ่ ขนาน Not Shunted During the Starting Period
ขนาดกระแส Ampacity
ของเหลวระเหยตดิ ไฟ Volatile Flamable Liquid
ข้องอ Elbow
ขอ้ ตอ่ Coupling
ข้อตอ่ เปิด Conduit Body
ข้อต่อยึด Connector
ขัว้ ตอ่ สาย Terminal
เขา้ ถึงได้ Accessible
เขา้ ถึงไดง้ ่าย Readily Accessible
เขา้ ทีไ่ ดเ้ อง Reset
คลอสสล์ ิง้ กโ์ พลเิ อทลิ นี XLPE
ความต้องการกาลังไฟฟ้าสูงสุด Maximum Demand
ความตา้ นทานระหวา่ งหลักดนิ กบั ดิน Resistance to Ground
ความลกึ Depth
คัตเอาต์ Cutout
คตั เอาตน์ ้ามัน Oil Cutout or Oil-Filled Cutout
คัตเอาต์ชนิดฟวิ ส์ Fuse Cutout
คตั เอาตช์ นิดฟวิ สข์ าดตก Drop Out

ภาคผนวก ข. ข-3

คา่ พกิ ัดอุณหภูมิเพ่มิใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นTemperature Rise
เคเบลิ แบบสเปซแอเรยี ล Spaced Aerial Cable
เครื่องควบคมุ Controller
เครอ่ื งควบคุมแบบหมอ้ แปลงออโต Autotransformer Type Controller
เครื่องใช้ไฟฟ้า Appliance
เครื่องใช้ไฟฟา้ ชนิดหยบิ ยกได้ Portable Appliance
เคร่ืองตรวจวดั Sensing Device
เครอื่ งตัดตอนชนดิ ท่ีทางานดว้ ยความร้อน Thermal Cutout and Overload Relay
และรเี ลย์โหลดเกนิ
เครือ่ งตดั วงจรไฟฟ้าเมือ่ กระแสรว่ั ลงดิน Ground-Fault Circuit-Interrupter
เครื่องประกอบ Fitting
เคร่อื งประกอบท่ปี ลายท่อ Terminal Fitting
เครื่องปลดวงจร Disconnecting Means
เครอื่ งปลดวงจรไม่ใชป่ ระเภทสวิตช์สาหรับตัดโหลด Non Load-Break Switch
เครอื่ งปลดโหลด Load-Interrupting Device
เครอ่ื งป้องกันกระแสเกิน Overcurrent Protective Device
เคร่ืองปอ้ งกันกระแสรัว่ ลงดิน Ground-Fault Protection
เคร่อื งป้องกนั ความร้อนเกนิ Thermal Protector
เครือ่ งมอื ชนดิ มอื ถือท่ีทางานด้วยมอเตอร์ Hand-Held Motor-Operated Tools
โคมไฟฝงั กันนา้ แบบเปียก Wet-Niche Lighting Fixture
โคมไฟฝังกันนา้ แบบแหง้ Dry-Niche Lighting Fixture
โคอินซิเดนตแ์ ฟกเตอร์ Coincidence Factor
จดุ จา่ ยไฟ Outlet
จดุ จา่ ยไฟชนดิ เตา้ รบั Receptacle Outlet
จุดจา่ ยไฟแสงสวา่ ง Lighting Outlet

ข-4 ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นภาคผนวก ข.

จุดติดไฟ Fire Point
จดุ ทดสอบ Test Point
ฉนวนแบบหดตวั เมือ่ ถกู ความร้อน Heat Shrinkable Insulation
ฉนวนสองชัน้ Double Insulation
ชนดิ กันฝน Raintight
ชนิดฝงั ในคอนกรตี Concretetight
ช่องข้นึ ลง Hoistway
ชอ่ งเดนิ สาย Raceway
ชอ่ งเดนิ สายโลหะบนพนื้ ผวิ Surface Metal Raceway
ชอ่ งเดินสายอโลหะบนพ้นื ผิว Surface Nonmetallic Raceway
ช่องตู้ Compartment
ชอ่ งตู้ส่วนแรงต่า Low Voltage Compartment
ชอ่ งน็อกเอาต์ Knockout
ช่องรอ้ ยสายโลหะ Metal Raceway
ช่องร้อยสายอโลหะ Nonmetallic Raceways
ช่องระบายแรงดัน Pressure Relief Flap
ช่องรางเดนิ สาย Cable Trench
ชอ่ งสาหรับการเดนิ สาย Electrical Shaft
ชักออก Draw-Out
ชีลด์ Shield
ชุดจุดจ่ายไฟสาเร็จรูป Multioutlet Assembly
ชุดฟวิ สก์ าลัง Power Fuse
ใชง้ าน Duty
ใช้งานตอ่ เนอื่ ง Continuous Duty
ใช้งานเป็นคาบ Periodic Duty

ภาคผนวก ข. ข-5

ใชง้ านเป็นระยะใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นIntermittent Duty
ใช้งานไม่แน่นอน Varying Duty
ใชง้ านระยะส้นั Short-Time Duty
ใชพ้ ัดลมเปา่ Forced Air Cooled
ซอ่ น Concealed
เซฟตีสวิตช์ Safety Switch
เซอร์กติ เบรกเกอร์ Circuit Breaker
เซอรก์ ิตเบรกเกอรช์ นดิ ฉนวนไมต่ ดิ ไฟ Nonflammable Cooling Medium
เซอรก์ ติ เบรกเกอรเ์ วลาผกผนั Inverse Time Circuit Breaker
ไซโคลโพรเพน Cyclopropane
ดา้ นไฟเข้า Source Side
ด้านหนา้ ไมม่ ีไฟ Dead Front
ดีมานดแ์ ฟกเตอร์ Demand Factor
เดนิ ซ่อน Conceal
เดินสายเกาะผนงั Surface Wiring
เดนิ สายเปิดบนวัสดฉุ นวน Open Wiring on Insulators
ตรวจจบั Detect
ตอ่ ลงดนิ Grounded
ตอ่ ลงดินอยา่ งมีประสิทธิภาพ Grounded, Effectively
ตะแกรงประสาน Common Bonding Grid
ตง้ั Setting
ตัวต่อตวั นาประธาน Service-Entrance Connector
ตวั ตอ่ สายแบบบบี Connector, Pressure
ตวั นา Conductor
ตัวนาเดยี่ ว Solid Conductor

ข-6 ภาคผนวก ข.

ตัวนาตอ่ ฝาก, สายต่อฝาก Bonding Jumper

ตวั นาตอ่ หลกั ดนิ หรือสายตอ่ หลกั ดนิ Grounding Electrode Conductor

ตวั นาท่ีมกี ารต่อลงดิน Grounded Conductor

ตวั นานิวทรลั , ขนาดตัวนานวิ ทรัล Neutral

ตัวนาประธาน Service Conductors

ตวั นาประธานเขา้ อาคารระบบสายใต้ดิน Service-Entrance Conductor, Underground
System
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ตวั นาประธานเข้าอาคารระบบสายอากาศ Service-Entrance Conductors, Overhead
System

ตัวนาเปลือย Bare conductor

ตัวนาสาหรบั ต่อลงดนิ หรือสายดนิ ของบริภัณฑ์ Grounding Conductor, Equipment

ตวั นาสาหรบั ต่อลงดนิ หรอื สายดิน Grounding Conductor

ตัวนาหมุ้ Covered Conductor

ตวั นาหมุ้ ฉนวน Insulated Conductor

ตวั นาอะลูมเิ นยี มหมุ้ ดว้ ยทองแดง Copper Clad Aluminum Conductor

ตวั ประกอบกาลังไฟฟา้ Power Factor

ตัวประกอบใชง้ าน Service Factor

ตัวฟวิ สก์ าลงั Power Fuse Unit

ตวั ฟิวส์แบบขบั ก๊าซ Expulsion Fuse Unit of Expulsion Fuse

ต้านเปลวเพลิง Flame-Retardant

ตู้ Cabinet

ต้แู สดงหน้ารา้ น Show Window

เต้าคู่ Duplex

เตา้ เดยี่ ว Single

เต้ารับ Receptacle

ภาคผนวก ข. ข-7

เตา้ รับและเตา้ เสยี บใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นReceptacle and Plug
เตา้ เสยี บ Attachment Plug
เตา้ เสยี บชนดิ ขาดิน (หน้าสัมผสั ตอ่ ลงดิน Fixed Grounding Contact
แบบอยู่กบั ท่ี)
ถา่ นดา Carbon Black
ทนฝน Rainproof
ทนฝุ่น Dustproof
ทนสภาพอากาศ Weatherproof
ทอ่ โลหะบาง Electrical Metallic Tubing
ทอ่ โลหะหนา Rigid Metal Conduit
ทอ่ โลหะหนาปานกลาง Intermediate Metal Conduit
ท่อโลหะอ่อน Flexible Metal Conduit
ทอ่ โลหะออ่ นกันของเหลว Liquidtight Flexible Metal Conduit
ทอ่ อโลหะแขง็ Rigid Nonmetallic Conduit
ทอ่ อโลหะออ่ น Electrical Nonmetallic Tubing
ท่ออโลหะอ่อนกันของเหลว Liquidtighht Flexible Nonmetallic Conduit
ทอร์กมอเตอร์ Torque Motor
ท้งั กลุม่ Group
ท่ีว่างเหนอื พ้ืนท่เี พื่อปฏิบัติงาน Headroom
แทปแรงสูง High Voltage Tapping
นิปเพลิ Nipple
แนฟทา Naphtha
บรภิ ณั ฑ์ใช้สอย Utilization Equipment
บรภิ ัณฑป์ ระธาน Service Equipment
บริภณั ฑ์ปิดผนกึ ได้ Sealable Equipment

ข-8 ภาคผนวก ข.

บอ่ พัก ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นSump
บสั ตอ่ ลงดนิ Grounded Bus
บสั ทรังกิง Bus Trunking
บสั บารท์ องแดง Copper Bus Bar
บสั บาร์อะลมู ิเนียม Aluminum Bus Bar
บัสเวย์ Busway
บวิ ทะไดอนี Butadiene
บวิ เทน Butane
บคุ คลทมี่ ีคุณสมบตั ิ หรือบคุ คลท่ีมีหน้าที่ Qualified Person
เกี่ยวขอ้ ง
บชุ ชงิ ชนดิ อุด Conduit Sealing Bushing
บุชชิงยาง Bushing Grommet
บุชชิงใหต้ ัวนาลอด Draw-Through Bushing
เบนซีน Benzene
ปรบั ได้ Adjustable
ปรับไม่ได้ Nonadjustable
ปลด-สบั ได้ในขณะทีม่ ีโหลด Load-Break
ปลดได้โดยอิสระ Trip Free
ปลดวงจรทนั ที Instantaneous Trip
ปลดวงจรออกเมื่อไม่มไี ฟ No-Voltage Release
ปลอกรัด Compression Gland
ป้ายเตอื น Warning Sign
เปน็ ลอน Corrugated
เปลือกห้มุ Forming Shell
เปดิ โลง่ Exposed

ภาคผนวก ข. ข-9

แผงเตอื นใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นAnnunciator
แผงบรภิ ณั ฑป์ ระธานรวมแรงตา่ Main Distribution Board
แผงย่อย Panelboard
แผงสวิตช์ Switchboard
แผงสวติ ช์ชนดิ ทใี่ ช้ของเหลว Liquid-Insulated or Gas-Insulated
แผงสวติ ชแ์ บบปิดหมุ้ มดิ ชิด Totally Enclosed
แผ่นกนั้ Partition
แผน่ ปดิ ดา้ นล่าง Bottom Plate
พิกดั ตดั วงจร หรอื พิกัดตัดกระแส Interrupting Rating
พิกัดเตม็ ที่ Full Capacity
พิกัดรับกระแสที่เกิดในระยะเวลาส้ันๆ Short-time Current Rating
โพรพิลนี ออกไซด์ Propylene Oxide
โพรเพน Propane
ฟิวส์ Fuse
ฟิวสก์ าลงั แบบควบคุมการพงุ่ ระบาย Controlled Vented Power Fuse
ฟิวสก์ าลงั แบบพ่งุ ระบาย Vented Power Fuse
ฟิวส์กาลงั แบบไม่พ่งุ ระบาย Nonvented Power Fuse
ฟิวสค์ วบ Multiple Fuse
ฟวิ ส์จากดั กระแส Current Limiting Fuse
ฟิวส์และขว้ั รับฟวิ ส์ Fuse and Fuse Holder
ภายนอกอาคาร Outdoor
ภายในอาคาร Indoor
มกี ารป้องกนั ความรอ้ นเกนิ Thermally Protected
มเี ทน Methane
มุมป้องกนั Protective Angle

ข-10 ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นภาคผนวก ข.

เมทัลออกไซด์วารสิ เตอร์ MOV
เมทานอล Methanol
ไมเ่ ป็นพษิ ตอ่ คนและส่งิ แวดลอ้ ม Non-Toxic
ไม่มีโหลด No-Load
ไม่อตั โนมตั ิ Nonautomatic
แยกออก Isolated
ระดบั การปอ้ งกัน Degree of Protection
ระดับแรงดัน Voltage Class
ระบบทีม่ ตี วั จ่ายแยกตา่ งหาก Seperately Derived Systems
ระบบประธาน Service
ระบบแรงตา่ Low Voltage System
ระบบแรงสูง High Voltage System
ระบบอณุ หภมู ิของฉนวน Insulation System Temperature
ระบายอากาศ Ventilated
รบั รอง Approved
ราง Trench
รางเคเบิล Cable Tray
รงิ เมนยูนิต Ring Main Unit
รเี ลยป์ อ้ งกนั กระแสเกิน Overcurrent Relay
รเี ลยโ์ หลดเกนิ Overload Relay
แรงดนั Voltage
แรงดันท่รี ะบุ Voltage, Nominal
แรงดันเทยี บกับดนิ Voltage to Ground
ลงดนิ หรอื ต่อลงดนิ Ground
ลูกถ้วยสายยึดโยง Guy Strain Insulator

ภาคผนวก ข. ข-11

วงจรควบคมุ จากระยะไกลใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นRemote-Control Circuit
วงจรไมต่ ดิ ไฟ Nonincendive Circuit
วงจรยอ่ ย Branch Circuit
วงจรย่อยเฉพาะ Branch Circuit, Individual
วงจรย่อยสาหรบั เครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า Branch Circuit, Appliance
วงจรย่อยสาหรบั จดุ ประสงคท์ วั่ ไป Branch Circuit, General Purpose
วงจรยอ่ ยหลายสาย Branch Circuit, Multiwire
วงจรสัญญาณ Signaling Circuit
วางเป็นรูปสามเหล่ยี ม Triangular Configuration
วาวดโ์ รเตอร์ Wound-Rotor
วธิ ีเชื่อมดว้ ยความร้อน Exothermic Welding
เวลาผกผนั Inverse Time
ไวร์นัต Wire Nut
สกรู Screw
สแตรป Strap
สถานที่ Location
สถานท่ีช้ืน Damp Location
สถานที่เปียก Wet Location
สถานที่แห้ง Dry Location
สระวา่ ยน้าชนดิ ตดิ ตัง้ ถาวร Permanently Installed Swimming Pools
สลกั เกลียว Bolt
สลักเกลยี วสายดิน Grounding Screw
สวิตช์ Switch
สวติ ชเ์ กียร์ที่ใชก้ า๊ ซเปน็ ฉนวน Gas-Insulated Switchgear
สวติ ชใ์ ชง้ านทัว่ ไป General-Use Switch

ข-12 ภาคผนวก ข.

สวิตชต์ ่อลงดิน ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นEarthing Switch
สวิตช์ตัดกระแสโหลดชนดิ ใช้อากาศ Air-Load-Interrupter Switch
สวติ ช์ตดั วงจร Interrupter Switch
สวติ ชต์ ัดวงจรชนิดอากาศ Air-Break Switch
สวิตชถ์ า่ ยโอน, สวิตช์สับเปลีย่ น Transfer Switch
สวิตช์ท่ีทางานพรอ้ มกนั ทกุ เฟส Group-Operated Switch
สวิตชธ์ รรมดาใชง้ านทั่วไป General-Use Snap Switch
สวติ ช์น้ามนั Oil Switch
สวติ ช์ปลดวงจร Disconnecting Switch, Isolating
Switch, Disconnector or Isolator
สวติ ช์แยกวงจร Isolating Switch
สวติ ช์ลัดผา่ นแยกวงจร Bypass Isolation Switch
สวติ ช์ลัดผา่ นเรกเู ลเตอร์ Regulator Bypass Switch
สวติ ช์วงจรมอเตอร์ Motor-Circuit Switch
สวิตชส์ บั เปลย่ี น Transfer Switch
สวิตช์สาหรบั ตัดโหลด Load Break Switch
สญั ญาณเสียง Alarm
สามเต้า Triplex
สายเคเบลิ ชนิด AC Armored Cable
สายเคเบิลชนิด MC Metal-Clad Cable
สายเคเบิลชนดิ MI Mineral-Insulated, Metal-Sheathed Cable
สายจ่ายระบบประธานอากาศ Service Drop
สายดนิ อากาศ Over-Head Ground Wire
สายต่อฝากของบรภิ ัณฑ์ Bonding Jumper, Equipment
สายต่อฝากของวงจร Bonding Jumper, Circuit

ภาคผนวก ข. ข-13

สายตอ่ ฝากประธาน Bonding Jumper, Main

สายยึดโยง Guy Wire

สารเคลอื บอินทรีย์ Organic Coating

สารไพโรฟอรกิ Pyrophoric

สงิ่ ปิดก้นั แยก Barrier

เส้นฉาย Projected Line

ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นหน่วย Unit

หนว่ ยสถานียอ่ ย Unit Suubstation

หมอ้ แปลงกระแส Current Transformer

หม้อแปลงเครื่องวัด Instrument Transformer

หม้อแปลงฉนวนของเหลวติดไฟยาก Less-Flammable Liquid-Insulated
Transformer

หมอ้ แปลงฉนวนของเหลวไมต่ ดิ ไฟ Nonflammable Fluid-Insulated Transformer

หมอ้ แปลงชนิดทมี่ ีอุปกรณป์ ้องกันและตดั ตอน Padmounted Transformer
มากบั หม้อแปลง

หมอ้ แปลงท่ีใชร้ ะบบควบคมุ ระยะห่างและ Transformer Used With Remote-Control
สัญญาณ and Signaling

หม้อแปลงแรงดัน Potential Transformer

หลอดชนิดปล่อยประจุ Electric Discharge Lamp

หุ้มดว้ ยฉนวนบางสว่ น Partially Insulated

แหวนผนึก Seal

โหลด 1 เฟส Single-Phase Load

โหลดเกิน, เกินกาลัง Overload

โหลดต่อเนอ่ื ง Continuous Load

โหลดประเภทอินดกั ทีฟ Inductive Load

ข-14 ภาคผนวก ข.

อยู่ในสายตา ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นIn Sight From, Within Sight From, Within
Sight
อะโครเลอนี Acrolein
อะซโี ทน Acetone
อะเซทิลีน Acetylene
อตั โนมตั ิ Automatic
อา่ งนา้ พุประดบั และสระสะท้อนแสง Permanently Installed-Decorative
ชนดิ ตั้งถาวร Fountains and Reflection Pools
อนิ เตอร์ลอ็ ก Interlock
อนี าเมล Enamel
อปุ กรณ์ Device
อุปกรณส์ วิตช์ Switching Device
เอทานอล Ethanol
เอทลิ อีเทอร์ Ethyl Ether
เอทลิ นี Ethylene
เอทลิ นี ออกไซด์ Ethylene Oxide
แอมโมเนีย Ammonia
แอสคาเรล Askarel
ฮาร์มอนิก Harmonic
เฮกเซน Hexane
ไฮโดรเจน Hydrogen

ภาคผนวก ค. ค-1

ภาคผนวก ค.
ระยะหา่ งในการตดิ ตง้ั ระบบไฟฟา้ กบั ระบบอืน่ ๆ

(ขอ้ แนะนา)

ในการติดต้ังระบบไฟฟ้ากับระบบอื่นๆ เช่น ระบบส่ือสาร ระบบสาธารณูปโภคต่างๆ โดยวิธีการ
เดินสายต่างๆ นั้น มีขอ้ แนะนาดังน้ี

ค.1 ระยะห่างในการติดตง้ั ระบบไฟฟ้ากบั ระบบสอ่ื สาร
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ชนิดของการติดตงั้ ระยะห่างต่าสุด “A” (มม.)

สายไฟฟา้ ท่ีไม่มีชีลด์ กบั ไมม่ ีแผน่ กั้น หรอื มแี ผ่นก้ัน แผ่นกั้นที่เปน็ อลูมเิ นียม แผน่ ก้นั ทเ่ี ป็นเหล็ก
สายเคเบลิ ระบบ ท่ีไม่ใชโ่ ลหะ 100 50
สารสนเทศท่ีไม่มีชลี ด์ 200 20 5
สายไฟฟา้ ทีไ่ ม่มีชลี ด์ กบั 10 2
สายเคเบิลระบบ 50 0 0
สารสนเทศทมี่ ีชีลด์1)
สายไฟฟ้าท่ีมชี ลี ด์ กับ 30
สายเคเบิลระบบ
สารสนเทศที่ไมม่ ชี ีลด์ 0
สายไฟฟา้ ทม่ี ีชีลด์ กบั
สายเคเบิลระบบ
สารสนเทศท่ีมีชลี ด์1)

หมายเหตุ 1) สายเคเบลิ ระบบสารสนเทศท่ีมชี ลี ด์ต้องเป็นไปตามมาตรฐาน EN50288

2) สายเคเบิลระบบสารสนเทศไม่ควรติดตั้งอยู่ใกล้กันกับหลอดชนิดปล่อยประจุ
(Electric Discharge) (เช่น หลอดฟลูออเรสเซนต์ เป็นต้น) หากจาเป็นต้องติดต้ังใกล้

กันต้องมรี ะยะหา่ งจากกนั ไม่นอ้ ยกว่า 130 มม. A = ความหนาแผน่ ก้ัน
3) ตัวอยา่ งการวัดระยะหา่ ง

สายไฟฟา้

สายเคเบิลระบบสารสนเทศ A = ระยะห่างแผ่นกนั้
อปุ กรณจ์ ับยดึ สาย

A

A
A=0

ค-2 ภาคผนวก ค.

ค.2 ระยะห่างในการติดตั้งระบบไฟฟ้ากบั ระบบสาธารณปู โภคต่างๆ

ระบบสาธารณปู โภคต่างๆ ระยะหา่ งระหว่างบ่อพกั สายหรือท่อร้อยสายเคเบิลใต้
ดินกบั ระบบสาธารณปู โภคต่างๆ (เมตร)

ท่อร้อยสายเคเบิลใตด้ นิ บอ่ พักสาย

ระบบนา้ บอ่ พักน้า แนวขนาน 0.91 0.91

ทอ่ น้าความดันสูงหลัก แนวตัดกนั 0.30 0.30

ท่อน้าความดันสูงหลัก แนวขนาน 1.52 1.52

ทอ่ น้าอ่นื ๆ แนวขนาน 0.91 0.91

ระบบนา้ เสีย บ่อพกั นา้ เสีย แนวขนาน 0.91 0.91
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ท่อน้าเสยี หลกั แนวตดั กนั 0.30 0.30

ท่อนา้ เสยี หลกั แนวขนาน 1.52 1.52

ระบบกา๊ ซธรรมชาติ บอ่ พักกา๊ ซธรรมชาติ แนวขนาน 0.91 0.91

ทอ่ กา๊ ซธรรมชาติความดนั สูง แนว 0.30 0.30
ตดั กนั

ท่อก๊าซธรรมชาติความดนั สงู 1.52 1.52

แนวขนาน

ทอ่ ก๊าซอ่นื ๆ แนวขนาน 0.91 0.91
4.57 4.57
ระบบไอนา้ บอ่ พักไอนา้ หรือแหล่งความรอ้ น 4.57 4.57
0.91 0.91
ทอ่ ไอนา้ ความดนั สงู

เคเบิลโทรศัพท์ เคเบลิ ทีวี บอ่ พกั เคเบลิ โทรศพั ท์ เคเบลิ ทีวี
หรอื ใยแกว้ นาแสง หรือใยแกว้ นาแสง

เคเบลิ โทรศัพท์ เคเบลิ ทีวี หรือใย 0.31 -
แกว้ นาแสง แนวตัดกัน

เคเบลิ โทรศพั ท์ เคเบลิ ทวี ี หรอื ใย 0.91 0.91
แกว้ นาแสงแนวขนาน

หัวก๊อกนา้ ดบั เพลิงแนวขนาน 0.15 0.15
0.31 0.31
ขอบถนนแนวขนาน 1.52 0.91
0.91 0.91
ฐานรากอาคารแนวขนาน

เสาคา้ คอนกรตี

ภาคผนวก ง. ง-1

ภาคผนวก ง.
เซอร์กติ เบรกเกอร์ที่ใช้กบั บ้านอย่อู าศยั และอาคารทว่ั ไป ตามมาตรฐาน

IEC 60898 หรือ IEC 898

(ข้อแนะนา)

เซอร์กิตเบรกเกอร์ตามมาตรฐาน IEC 60898 นี้ เหมาะสาหรับการใช้งานเพ่ือป้องกัน
กระแสไฟฟ้าเกินในบ้านอยู่อาศัยและอาคารทั่วไปที่มีแรงดันไฟฟ้าระหว่างสายไม่เกิน 440 โวลต์
ความถ่ี 50 หรือ 60 Hz พิกัดกระแสไม่เกิน 125 A และพิกัดการตัดกระแสลัดวงจรไม่เกิน 25 kA
จานวนขว้ั อาจมไี ด้ตัง้ แต่ 1 ถึง 4 ขวั้
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ประเภทการใช้งานของเซอร์กิตเบรกเกอร์ (Utilization Category)
เซอร์กิตเบรกเกอร์ตามมาตรฐาน IEC 60898 สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ตามความ
สามารถในการตดั กระแสไฟฟ้าเกนิ ออกทันที (Instantaneous Tripping) ได้ดงั นี้
ประเภท ช่วงกระแสไฟฟ้าเกิน การนาไปใชง้ าน
ที่มีการตดั ทันที

B > 3 In ถึง 5 In ใช้สาหรับวงจรไฟฟ้าท่ีไม่มีกระแสไฟกระโชก(inrush
current) หรือ เสิรจ์ สวิตชงิ (switching surge)
C > 5 In ถงึ 10 In ใช้สาหรับวงจรไฟฟ้าทั่วไปที่อาจมีกระแสไฟกระโชก
(inrush current) เช่น ไฟแสงสว่างฟลูออเรสเซนต์,
มอเตอรเ์ ลก็ ๆ, เครอื่ งปรับอากาศ เปน็ ต้น
D > 10 In ถงึ 50 In ใช้สาหรับวงจรไฟฟ้าท่ีมีกระแสไฟกระโชก (inrush
current) สูงเชน่ เคร่ืองเช่ือม เคร่ืองเอกซเรย์ เป็นต้น

หมายเหตุ 1) In = พิกดั กระแสใชง้ านปกติ

2) ไมค่ วรใชเ้ ซอร์กิตเบรกเกอร์ประเภท D กบั วงจรทใ่ี ช้ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าดูด(จะต้อง

ระมดั ระวังความปลอดภัยเปน็ พเิ ศษ)

3) ช่วงกระแสไฟฟา้ เกนิ ทีต่ ่ากวา่ ช่วงท่มี ีการตัดทันที จะใช้เวลาตดั วงจรมากกว่า 0.1 วินาที

ชว่ งกระแสไฟฟา้ เกนิ ท่ีสูงกว่าชว่ งทม่ี กี ารตัดทนั ที จะใชเ้ วลาตดั วงจรนอ้ ยกว่า 0.1 วนิ าที

พิกดั กระแสใชง้ าน (In)
มขี นาดพิกดั ดังนี้ :- 6 , 8 , 10 , 13 , 16 , 20 , 25 , 32 , 40 , 50 , 63 , 80 , 100 และ 125 A
ตวั อย่างการเรยี กประเภทและพิกดั กระแสใชง้ าน เชน่ C16 หมายถงึ เซอร์กติ เบรกเกอรป์ ระเภท C
ขนาดพกิ ดั กระแสใช้งาน 16 A

ง-2 ภาคผนวก ง.

พิกดั กระแสลัดวงจร (Icn)
คอื คา่ พิกดั การตัดกระแสลดั วงจรสงู สดุ (Icu) ของเซอรก์ ิตเบรกเกอรท์ ี่กาหนดโดยผู้ผลติ มขี นาด
ดังน้ี :- 1.5 , 3.0 , 4.5 , 6.0 , 10.0 , 20.0 , 25.0 kA
พิกัดการตดั กระแสลัดวงจรสูงสดุ (Icu, Ultimate short-circuit breaking capacity)
หมายถึงพกิ ดั การตัดกระแสลัดวงจรทใี่ นการทดสอบจะไม่คานึงถึงว่าจะสามารถรับกระแสใช้
งานปกตไิ ด้อย่างตอ่ เนือ่ งภายหลงั การทดสอบหรอื ไม่
พิกดั การตัดกระแสลัดวงจรใชง้ าน (Ics, Service short-circuit breaking capacity)
หมายถึงพกิ ดั การตัดกระแสลดั วงจรทภ่ี ายหลังการทดสอบ จะต้องสามารถรับกระแสใช้งานปกติ
ได้อย่างตอ่ เนื่องด้วย ปกติ Ics จะมีค่านอ้ ยกว่าหรอื เทา่ กับ Icu หรือ Icn เชน่
Ics = 0.75 Icn สาหรบั เซอร์กติ เบรกเกอร์ท่ีมีคา่ Icn : 6 kA < Icn  10 kA เปน็ ตน้
อณุ หภมู ิใช้งานและความชืน้ สมั พัทธ์
1. อุณหภูมใิ ชง้ านระหวา่ ง –5 ถึง 40 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิเฉล่ีย 24 ชั่วโมง ไม่เกิน 35

องศาเซลเซยี ส
2. ความชนื้ สมั พัทธ์ไม่เกนิ 50% ถ้าใชท้ อี่ ุณหภูมิสูงสุดที่ 40 องศาเซลเซียส แต่สามารถใช้กับ

ความชนื้ สมั พัทธ์ 90% ไดถ้ ้าใช้ทีอ่ ณุ หภูมิ 20 องศาเซลเซียส
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น

ภาคผนวก จ. จ-1

ภาคผนวก จ.
เซอรก์ ติ เบรกเกอร์ตามมาตรฐาน IEC 60947-2 หรอื IEC 947-2

(ขอ้ แนะนา)

เซอร์กิตเบรกเกอร์ตามมาตรฐาน IEC 60947-2 น้ีใช้สาหรับแรงดันไฟฟ้าระหว่างสายท่ีไม่เกิน
1000 VAC หรือ 1500 VDC เหมาะสาหรับการใช้งานโดยผู้มีความรู้ในการติดต้ังหรือปรับแต่ง
คา่ ต่างๆ ของตัวเซอร์กิตเบรกเกอร์ หรืออุปกรณ์ประกอบของตัวเซอร์กิตเบรกเกอร์ ตัวอย่างของ
การนาไปใชง้ าน เชน่ การใชง้ านในโรงงานอตุ สาหกรรม เป็นต้น
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ประเภทการใชง้ านของเซอร์กิตเบรกเกอร์ (Utilization Category)

เซอร์กิตเบรกเกอร์ตามมาตรฐาน IEC 60947-2 แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ตามจุดมุ่งหมายในการ
ทางานร่วมกันกับเซอร์กิตเบรกเกอร์ตัวอื่น (selectivity) ที่ต่ออนุกรมอยู่ทางด้านโหลด ในขณะท่ี
เกดิ กระแสลัดวงจรดงั น้ี
ประเภท คณุ สมบตั ิ

A เป็นเซอร์กิตเบรกเกอร์ที่ทางานทันที โดยไม่จงใจให้มีการหน่วงเวลา (short-time
delay) ไม่เหมาะสาหรับการทางานร่วมกับอุปกรณ์ป้องกันลัดวงจรตัวอ่ืนที่ต่อ
อนุกรมอยูด่ ้านโหลด ในขณะที่มีกระแสลัดวงจรเกิดข้ึน ดังน้ันเซอร์กิตเบรกเกอร์ช
นิดนจ้ี ะไม่มพี ิกัดกระแสทนชว่ งเวลาสนั้ (short-time withstand current, Icw)
B เป็นเซอร์กิตเบรกเกอรท์ ่อี อกแบบให้สามารถทางานร่วมกับอุปกรณป์ อ้ งกันลัดวงจร
ตัวอ่ืนท่ีต่ออนุกรมอยู่ด้านโหลดในขณะท่ีมีกระแสลัดวงจรเกิดข้ึน เซอร์กิตเบรกเก
อรช์ นดิ นี้อาจสามารถปรับต้งั ระยะการหน่วงเวลาได้ เซอรก์ ติ เบรกเกอร์ชนิดนี้จะมี
พิกดั กระแสทนชว่ งเวลาส้ัน (short-time withstand current, Icw) ด้วย

หมายเหตุ เซอร์กิตเบรกเกอร์ชนิด A อาจมีการหน่วงเวลา และสามารถทางานร่วมกบั อปุ กรณต์ วั

อ่ืนได้ในสภาวะท่ีนอกเหนือจากกรณีมีกระแสลัดวงจร (กระแสต่ากว่ากระแสลัดวงจร,

พกิ ัด Icw ตา่ กวา่ ที่กาหนดไว)้

ระยะการหนว่ งเวลา (Short-time delay)
ปกติจะใช้คา่ 0.05, 0.1, 0.25, 0.5 หรอื 1 วินาที

จ-2 ภาคผนวก จ.

พกิ ดั กระแสทนชว่ งเวลาส้ัน (Short-time withstand current, Icw)
หมายถึงค่า rms ที่เป็นกระแสไฟสลับของกระแสลัดวงจรท่ีสมมุติให้มีค่าคงที่ตลอดระยะการ
หน่วงเวลา ค่าต่าสดุ ของพกิ ัดกระแสทนช่วงเวลาสนั้ เปน็ ดังนี้
พกิ ัดกระแสใชง้ าน (In) คา่ ตาสดุ ของพกิ ัดกระแสทนชว่ งเวลาส้นั (Icw)

In 2500 A 12 In หรือ 5 kA (ใชค้ ่าทมี่ ากกวา่ )
In2500 A 30 kA

พิกดั การตดั กระแสลดั วงจรสูงสุด Icu (Ultimate short-circuit breaking capacity)
หมายถงึ พกิ ัดการตดั กระแสลดั วงจรที่ไม่คานึงถึงความสามารถในการรับกระแสใช้งานปกติ
อย่างตอ่ เน่อื งภายหลังการทดสอบ
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
พกิ ดั การตดั กระแสลัดวงจรใช้งาน Ics (Service short-circuit breaking capacity)
หมายถึงพิกัดการตัดกระแสลัดวงจรที่คานึงถึงความสามารถในการรับกระแสใช้งานปกติอย่าง
ต่อเนอื่ งภายหลงั การทดสอบ โดยปกติจะกาหนดเป็น % ของ Icu เช่น Ics = 75 % Icu

อุณหภมู ใิ ช้งานและความชน้ื สัมพัทธ์
เช่นเดยี วกับ IEC 60898

หมายเหตุ สาหรบั ข้อกาหนดทั่วไปให้เป็นไปตามมาตรฐาน EN 60947-1

ภาคผนวก ฉ. ฉ-1

ภาคผนวก ฉ.
มาตรฐานผลติ ภณั ฑ์

(ขอ้ แนะนา)

ฉ.1. รางเดินสายโลหะ (Metal Wireways)

ฉ.1.1 รางเดินสายโลหะมลี ักษณะเป็นรางทาจากแผ่นโลหะพบั มีฝาปดิ -เปดิ ไดเ้ พอื่ ใช้สาหรับ
เดนิ สายไฟฟา้ อาจจะมชี ่องระบายอากาศดว้ ยกไ็ ด้
ฉ.1.2 วัสดทุ ่ใี ช้ทารางเดินสายมี 4 ชนดิ คอื
ฉ.1.2.1 แผน่ เหลก็ ผ่านกรรมวิธีป้องกันสนิม และพ่นสีทับ เช่น แผ่นเหล็กผ่านกรรมวิธีล้าง

ทาความสะอาดดว้ ยนายาล้างไขมนั และ เคลือบฟอตเฟตด้วยนายา Zinc Phosphate หลังจาก
นันจงึ พน่ ทบั ด้วยสีฝุ่น (Powder Paint) หรอื ใชก้ รรมวธิ อี ่นื ท่เี ทียบเทา่
ฉ.1.2.2 แผน่ เหล็กชุบสังกะสีโดยวิธที างไฟฟ้า
ฉ.1.2.3 แผ่นเหลก็ ชุบสงั กะสแี บบจุม่ ร้อน

ฉ.1.2.4 แผ่นเหล็กชุบอะลูซงิ ก์ (Aluzinc)

หมายเหตุ กรณีทตี่ ดิ ต้ังในสถานที่เปียกหรือชื้น ใหใ้ ช้วัสดตุ ามขอ้ ฉ.1.2.3 หรอื ฉ.1.2.4

ฉ.1.3 ความยาวแนะนาในการผลิตของรางเดินสายมีขนาด 2.4 หรือ 3.0 เมตร
ฉ.1.4 ขนาดรางเดนิ สายโลหะทแี่ นะนาในการผลิตมีขนาดตามตารางท่ี ฉ.1-1
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ตารางท่ี ฉ.1-1

ขนาดรางเดนิ สายโลหะท่ีแนะนาในการผลิต

ขนาดความสูงxกว้าง (มม.) ความหนาตา่ สุด (มม.)

50 x 50 1.00

50 x 100 1.00

100 x 100 1.20

100 x 150 1.20

100 x 200 หรือ 150 x 200 1.60

100 x 300 หรือ 150 x 300 1.60

ฉ-2 ภาคผนวก ฉ.

ฉ.2 รางเคเบลิ (Cable Trays)
ฉ.2.1 รางเคเบลิ แบบด้านลา่ งทึบและแบบระบายอากาศ
ฉ.2.2 รางเคเบิลมีลักษณะเป็นรางเปดิ แผ่นเหล็กพืน พบั เปน็ ลูกฟูก
ฉ.2.2.1 วสั ดทุ ี่ใชท้ ารางเคเบิลมี 4 ชนดิ คอื

ฉ.2.2.1.1 แผ่นเหล็กผ่านกรรมวิธีป้องกันสนิม และพ่นสีทับ เช่น แผ่นเหล็กผ่านกรรมวิธี
ล้างทาความสะอาดด้วยนายาล้างไขมัน และเคลือบฟอตเฟตด้วยนายา Zinc Phosphate
หลงั จากนนั จงึ พ่นทับดว้ ยสีฝนุ่ (Powder Paint) หรอื ใชก้ รรมวธิ อี ่ืนทีเ่ ทียบเทา่
ฉ.2.2.1.2 แผน่ เหล็กชบุ สงั กะสโี ดยวิธที างไฟฟา้

ฉ.2.2.1.3 แผ่นเหล็กชุบสังกะสีแบบจุม่ ร้อน
ฉ.2.2.1.4 แผ่นเหลก็ ชุบอะลูซิงก์ (Aluzinc)

หมายเหตุ กรณที ี่ติดต้งั ภายนอกอาคารหรอื สถานที่เปียกหรือชืน้ ให้ใช้วสั ดุตามขอ้ ฉ.2.2.1.3

ฉ.2.3 ความยาวแนะนาในการผลิตของรางเคเบิลมีขนาด 2.4 หรือ 3.0 เมตร และความสูง
ขนาด 150 มม.
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ฉ.3 รางเคเบลิ แบบบันได (Cable Ladders)
ฉ.3.1 รางเคเบิลแบบบันไดมีลักษณะเป็นรางเปิด โดยมีบันได (Rung) ขอบมนไม่คมทุกๆ
ระยะ 30 ซ.ม. หรือนอ้ ยกว่า
ฉ.3.2 วสั ดุทใ่ี ชท้ ารางเคเบลิ เปน็ แผ่นเหลก็ ชบุ สงั กะสแี บบจุม่ รอ้ น (Hot Dip Galvanized)
ฉ.3.3 ความยาวแนะนาในการผลิตของรางเคเบิลแบบบันไดมีขนาด 2.40 หรือ 3.0 เมตร
และความสงู รางมขี นาด 100 หรอื 150 มม.
ฉ.3.4 ขนาดรางเคเบิลแบบบันไดทีแ่ นะนาในการผลติ มีขนาดตามตารางที่ ฉ.3-1

ตารางที่ ฉ.3-1
ขนาดของรางเคเบิลแบบบนั ไดทีแ่ นะนาในการผลติ

ขนาดความสูง x กว้าง (มม.) ความแข็งแรงของรางเคเบลิ

ขนาดความสูงแนะนา 100 หรอื 150 มม. การขึนรูปของแผน่ เหล็กทารางเคเบิลแบบบันได

ขนาดความกว้างแนะนา 150, 300, 450, 600, 750, 900 มม. ต้องมคี วามแข็งแรงเพียงพอ

ภาคผนวก ช. ช-1

ภาคผนวก ช.
ประเภทของเครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าทีเ่ กี่ยวกบั การป้องกนั ไฟดดู (IEC 60536)

(ขอ้ แนะนา)

ฉนวนมูลฐาน (Basic Insulation)ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ฉนวนท่ีจำเป็นอนั ดับแรกสำหรับห้มุ สว่ นที่มไี ฟ เพือ่ กำรปอ้ งกนั ไฟฟ้ำดดู
ฉนวนเพม่ิ เตมิ (Supplementary Insulation)
ฉนวนท่แี ยกโดยอิสระเพม่ิ เตมิ จำกฉนวนมูลฐำน เพอ่ื ให้ยงั คงสำมำรถปอ้ งกนั ไฟฟำ้ ดูด ในกรณีท่ี
ฉนวนมลู ฐำนเกดิ ชำรุดขนึ้ มำ
ฉนวนสองชน้ั (Double Insulation)
ฉนวนท่ีประกอบด้วยฉนวนมลู ฐำนและฉนวนเพิ่มเติม
ฉนวนเสริม (Reinforced Insulation)
ฉนวนเนอ้ื เดยี วหรอื ฉนวนหลำยๆ ช้นั ท่ีสำมำรถปอ้ งกนั ไฟฟ้ำดดู ไดเ้ ทยี บเทำ่ กับฉนวนสองชนั้

เครอื่ งใช้ไฟฟำ้ ประเภท O เคร่ืองใชไ้ ฟฟำ้ ที่มีเพยี งฉนวนมลู ฐำน และไม่สำมำรถทจ่ี ะต่อสำยดนิ
เขำ้ กบั ส่วนของเปลือกทเี่ ป็นโลหะได้

เครือ่ งใชไ้ ฟฟ้ำประเภท OI เคร่อื งใช้ไฟฟ้ำท่ีมีฉนวนมูลฐำนเป็นอยำ่ งนอ้ ยและมขี วั้ สำหรับกำรต่อ
สำยดินทเ่ี ปลอื กโลหะไว้แลว้ (สญั ลักษณ์ ) แตใ่ ชส้ ำยไฟฟำ้
และเตำ้ เสยี บ ทไ่ี มม่ สี ำยดิน

เครอ่ื งใช้ไฟฟำ้ ประเภท I เคร่ืองใช้ไฟฟ้ำท่ีนอกเหนือจำกมีฉนวนมูลฐำนแล้วยังมีกำรป้องกัน
ไฟฟ้ำดูดด้วยกำรตอ่ สำยดนิ จำกสว่ นท่ีเป็นเปลือกโลหะให้ลงดินเข้ำ
กับสำยดินของกำรติดตงั้ ทำงไฟฟ้ำ

เครือ่ งใช้ไฟฟำ้ ประเภท II เคร่อื งใช้ไฟฟำ้ ทใี่ ชฉ้ นวนสองชัน้ หรอื ฉนวนเสรมิ โดยไมต่ ้องมกี ำร
ตอ่ สำยดนิ เคร่ืองใชป้ ระเภทนีม้ ักใชส้ ญั ลักษณ์

เครอ่ื งใชไ้ ฟฟำ้ ประเภท III เครื่องใช้ไฟฟ้ำที่ใช้แรงดันไฟฟ้ำต่ำพิเศษขั้นปลอดภัย (Safety
Extra-Low Voltage, SELV) ซึ่งมีแรงดนั ไฟฟำ้ กระแสสลับไมเ่ กนิ 50
โวลต์ โดยจะต้องจ่ำยผ่ำนหม้อแปลงนิรภัยชนิดแยกขดลวด
เคร่ืองใช้ประเภทนไ้ี ม่ต้องมสี ำยดนิ สญั ลักษณท์ ่ีมกั ใชค้ อื

ใช้เพ่อื การศกึ ษาเท่านัน้

ภาคผนวก ซ. ซ-1

ภาคผนวก ซ.
ตารางเปรียบเทียบระหว่าง
NEMA EnclosureType และ IP Class Protection (IEC Standard)

(ข้อแนะนา)

NEMA Enclosure Type Numberใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นIEC Enclosure Classification Designation

1 IP10
2 IP11
3 IP54
3R IP14
3S IP54
4 and 4X IP56
5 IP52
6 and 6P IP67
12 and 12K IP52
13 IP54

หมายเหตุ ตารางนี้เป็นการเปล่ียนเครื่องห่อหุ้มจาก NEMA Design เป็น IP Class
Protection ตามการแบ่งกลุ่มของ IEC เท่านั้น ไม่สามารถใช้เปล่ียนจาก
IP Class Protection มาเป็น NEMA Enclosure Type Number ได้

ใช้เพ่อื การศกึ ษาเท่านัน้

ภาคผนวก ฌ. ฌ-1

ภาคผนวก ฌ.
ดีมานด์แฟกเตอร์สาหรบั เครือ่ งปรับอากาศแบบส่วนกลาง (Central)

และโหลดของเครื่องปรบั อากาศแตล่ ะชนดิ
(ข้อแนะนา)

ตารางที่ ฌ.1 ดมี านด์แฟกเตอร์สาหรบั เคร่ืองปรับอากาศแบบส่วนกลาง (Central)

รายละเอียด ขนาดของโหลด ดมี านด์แฟกเตอร์
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
เครอื่ งทำควำมเย็น (Chiller) โหลดสงู สดุ ของเคร่อื งแรก รอ้ ยละ 100

เครื่องทเ่ี หลอื ถัดไป รอ้ ยละ 80

เครื่องเป่ำลมเย็น (Fancoil or AHU) 1-10 เครื่องแรกของโหลดสงู สดุ ตำมลำดบั รอ้ ยละ 100

เครื่องทีเ่ หลือถัดไป ร้อยละ 80

ตารางที่ ฌ.2 แสดงโหลดของเครอื่ งปรบั อากาศแตล่ ะชนิด

ประเภทของเครื่องปรับอากาศ โหลดเคร่ืองปรบั อากาศแตล่ ะชนดิ (kW/ตนั )

1. เครอ่ื งปรบั อำกำศแบบแยกส่วน (Split Type) 1.50

2. เคร่ืองปรบั อำกำศแพคเกจระบำยควำมรอ้ นด้วยอำกำศ 1.40

(Package Air Cooled)

3. เครอื่ งปรบั อำกำศแพคเกจระบำยควำมรอ้ นดว้ ยนำ 1.00

(Package Water Cooled)

4. เครือ่ งทำนำเยน็ ระบำยควำมรอ้ นดว้ ยนำ

(Water Cooled Chiller)

4.1. Reciprocating Type

ไม่เกิน 50 ตัน 1.00

มำกกวำ่ 50 ตัน 0.95

4.2. Screw Type 0.75

4.3. Centrifugal Type

ไมเ่ กนิ 250 ตัน 0.75

มำกกวำ่ 250 ตัน แตไ่ มเ่ กิน 500 ตนั 0.70

มำกกว่ำ 500 ตัน 0.67

ฌ-2 ภาคผนวก ฌ.

ตารางท่ี ฌ.2 แสดงโหลดของเครอื่ งปรบั อากาศแต่ละชนิด (ต่อ)

ประเภทของเครื่องปรบั อากาศ โหลดเครอ่ื งปรับอากาศแตล่ ะชนิด (kW/ตนั )

5. เคร่อื งทำนำเยน็ ระบำยควำมรอ้ นด้วยอำกำศ

(Air Cooled Chiller)

5.1. Reciprocating Type

ไม่เกิน 50 ตัน 1.40

มำกกว่ำ 50 ตนั 1.30

5.2. Screw Type หรอื Centrifugal Type
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ไม่เกนิ 250 ตัน 1.40

มำกกว่ำ 250 ตัน 1.20

6. Chilled Water Pump

Pump Head ไม่เกิน 50 ฟุตนำ 0.04

Pump Head ระหวำ่ ง 60-100 ฟุตนำ 0.08

Pump Head ระหวำ่ ง 110-150 ฟุตนำ 0.11

7. Condenser Water Pump

Pump Head ไม่เกิน 50 ฟตุ นำ 0.05

Pump Head ระหวำ่ ง 60-100 ฟตุ นำ 0.10

Pump Head ระหวำ่ ง 110-150 ฟตุ นำ 0.14

8. Fan Coil Unit 0.03

9. Air Handling Unit 0.15

10. Cooling Tower 0.03

หมายเหตุ ความเยน็ 1 ตนั = 12,000 บีทีย/ู ช่วั โมง

ภาคผนวก ญ. ญ-1

ภาคผนวก ญ.
วิธกี ารหาขนาดสายดนิ ของวงจรย่อย

(ขอ้ แนะนา)

วธิ ีการหาขนาดสายดินของวงจรย่อยจะใช้หลักการการหาค่า Earth fault loop impedance ของวงจรใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ย่อยท่ีพจิ ารณา ถ้าคา่ Earth fault loop impedance ของวงจรย่อยอยใู่ นเกณฑท์ ท่ี าใหเ้ ซอร์กิต
เบรกเกอร์ของวงจรยอ่ ยนั้นทางานภายในเวลาท่ีกาหนดก็แสดงว่าขนาดสายดินของ วงจรย่อยมี
ความเหมาะสม
ค่า Earth fault loop impedance คือ ค่าอิมพีแดนซ์ของหม้อแปลงจาหน่ายและสายเฟสไปถึง
ณ จุดทเี่ กดิ ฟอลต์ รวมทั้งอมิ พีแดนซข์ องสายดนิ ทกี่ ระแสฟอลตไ์ หลกลับมาท่หี ม้อแปลง
ค่า Maximum earth fault loop impedance คอื ค่าอมิ พแี ดนซส์ งู สุดของเซอร์กิตเบรกเกอร์ที่ยัง
คงทาให้เซอร์กติ เบรกเกอร์ทางานไดภ้ ายในเวลาท่กี าหนด
คา่ Earth fault loop impedance ของวงจรมีความสาคญั ในการเลือกขนาดของสาย-ดิน เพื่อให้
การทางานของอุปกรณ์ป้องกันทางานตามเวลาที่กาหนดคือ 0.1 วินาที ถึง 5 วินาที โดยที่กระแส
ทางานเป็น 4.5 เท่าของขนาดเซอร์กิตเบรกเกอร์ ตามมาตรฐาน IEC 60947-2 (Type B),
กระแสทางานเป็น 5 เท่าของขนาดเซอร์กิตเบรกเกอร์ ตามมาตรฐาน IEC 60898 (Type B) และ
กระแสทางานเป็น 10 เท่าของขนาดเซอร์กิตเบรกเกอร์ ตามมาตรฐาน IEC 60898 และ IEC
60947-2 (Type C)
ญ.1 วธิ กี ารหา Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กิตเบรกเกอรแ์ ตล่ ะขนาด
ในการพิจารณาขนาดของสายดินจาเป็นท่ีจะต้องหาค่า Maximum earth fault loop
impedance ของเซอร์กิตเบรกเกอร์แต่ละขนาด จากนั้นก็จะทาการหาค่า Earth fault loop
impedance ของวงจรที่มีการพิจารณาขนาดสายดิน สาหรับสมการในการหาค่า Maximum
earth fault loop impedance ของเซอรก์ ิตเบรกเกอรแ์ ตล่ ะขนาดเป็นดังนี้

Zs = Uo/Ia
โดยที่ Zs คอื Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กติ เบรกเกอร์

Uo คอื แรงดนั ของวงจรทหี่ มอ้ แปลงจาหนา่ ย
Ia คือ กระแสทางานของเซอร์กิตเบรกเกอรภ์ ายในเวลาท่ีกาหนด (0.1 วินาที - 5 วินาที)
ค่าของ Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กิตเบรกเกอร์ได้แสดงไว้ใน

ญ-2 ภาคผนวก ญ.

ตารางที่ ญ.1 ถึง ตารางที่ ญ.4

ตารางท่ี ญ.1 แสดงค่า Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กิตเบรกเกอร์
(IEC 60898 Type B)

ขนาดของ กระแสทางานของ Maximum earth fault loop impedance
เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ ของเซอร์กติ เบรกเกอร์
(แอมแปร์) (แอมแปร์) (โอห์ม)

10 50 4.600

15 75 3.067
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
20 100 2.300

30 150 1.533

40 200 1.150

50 250 0.920

60 300 0.767

70 350 0.657

ตารางท่ี ญ.2 แสดงค่า Maximum earth fault loop impedance ของเซอรก์ ติ เบรกเกอร์
(IEC 60898 Type C)

ขนาดของ กระแสทางานของ Maximum earth fault loop impedance

เซอรก์ ติ เบรกเกอร์ เซอร์กติ เบรกเกอร์ ของเซอรก์ ติ เบรกเกอร์
(แอมแปร์) (แอมแปร์) (โอหม์ )

10 100 2.300

15 150 1.533

20 200 1.150

30 300 0.767

40 400 0.575

50 500 0.460

60 600 0.383

70 700 0.329

ภาคผนวก ญ. ญ-3

ตารางที่ ญ.3 แสดงคา่ Maximum earth fault loop impedance ของเซอรก์ ิตเบรกเกอร์
(IEC 60947-2 Type B)

ขนาดของ กระแสทางานของ Maximum earth fault loop impedance
เซอรก์ ติ เบรกเกอร์ เซอร์กิตเบรกเกอร์ ของเซอร์กิตเบรกเกอร์
(แอมแปร์) (แอมแปร์) (โอหม์ )

10 45 5.111

15 67.5 3.407

20 90 2.556

30 135 1.704
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
40 180 1.278

50 225 1.022

60 270 0.852

70 315 0.730

ตารางที่ ญ.4 แสดงคา่ Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กติ เบรกเกอร์
(IEC 60947-2 Type C)

ขนาดของ กระแสทางานของ Maximum earth fault loop impedance
เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ เซอร์กิตเบรกเกอร์ ของเซอรก์ ติ เบรกเกอร์

(แอมแปร์) (แอมแปร์) (โอหม์ )

10 100 2.300

15 150 1.533

20 200 1.150

30 300 0.767

40 400 0.575

50 500 0.460

60 600 0.383

70 700 0.329

ญ.2 วธิ กี ารหา Earth fault loop impedance ของวงจร
การหา Earth fault loop impedance ของวงจรสาหรับเซอร์กิตเบรกเกอร์แต่ละขนาดน้ัน เพ่ือ
นาไปเปรียบเทียบกับค่า Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กิต-เบรกเกอร์ ซี่งค่า
ดังกล่าวไดแ้ สดงไว้ในตารางท่ี ญ.1 ถึง ตารางท่ี ญ.4 ในกรณีที่ค่า Earth fault loop impedance

ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นญ-4 ภาคผนวก ญ.

ของวงจรสาหรับเซอร์กิตเบรกเกอร์น้อยกว่าค่า Maximum earth fault loop impedance ของ
เซอร์กิตเบรกเกอร์ แสดงว่าการเลอื กขนาดของสาย-ดนิ มีความเหมาะสม
แบบจาลองในการหาค่า Earth fault loop impedance ของวงจรสาหรับเซอร์กิตเบรก-เกอร์แต่
ละขนาดจะมกี ารพิจารณาอมิ พีแดนซร์ วมของสายลาดบั ท่ี ญ.2.1 ถงึ ญ.2.4 ตามแบบจาลองดงั น้ี
ญ.2.1 อมิ พแี ดนซข์ องสายจาหน่ายแรงต่า (คิดความยาวสายตง้ั แต่ 100-1000 เมตร)
คา่ อมิ พีแดนซท์ ใี่ ช้ในการหา Earth fault loop impedance ของสายจาหน่ายแรงต่ามีดังน้ี

สายอะลูมเิ นยี ม 50 ตร.มม. ค่าอิมพแี ดนซเ์ ทา่ กบั 0.616+j0.379 โอห์ม/ก.ม.
สายอะลูมเิ นียม 95 ตร.มม. ค่าอิมพแี ดนซ์เท่ากบั 0.328+j0.356 โอห์ม/ก.ม.
สายอะลมู ิเนยี ม 120 ตร.มม. คา่ อิมพแี ดนซ์เทา่ กบั 0.256+j0.349 โอหม์ /ก.ม.
สายอะลมู ิเนยี ม 185 ตร.มม. คา่ อมิ พแี ดนซเ์ ท่ากับ 0.169+j0.334 โอหม์ /ก.ม.
ญ.2.2 อมิ พีแดนซข์ องสายเขา้ มเิ ตอร์ (คิดความยาวสายคงทค่ี อื 6 เมตร)
คา่ อมิ พแี ดนซท์ ี่ใชใ้ นการหา Earth fault loop impedance ของสายเขา้ มเิ ตอร์มดี ังนี้
สายทองแดง 6 ตร.มม. คา่ อิมพีแดนซ์เท่ากบั 3.316+j0.325 โอหม์ /ก.ม.
สายทองแดง 10 ตร.มม. ค่าอิมพีแดนซเ์ ท่ากบั 1.970+j0.309 โอห์ม/ก.ม.
สายทองแดง 35 ตร.มม. ค่าอมิ พีแดนซ์เทา่ กบั 0.565+j0.266 โอหม์ /ก.ม.
ญ.2.3 อิมพแี ดนซ์ของสายออกจากมิเตอร์ (คดิ ความยาวสายคงท่ีคอื 25 เมตร)
คา่ อิมพแี ดนซท์ ี่ใชใ้ นการหา Earth fault loop impedance ของสายออกจากมเิ ตอร์มีดังน้ี
สายทองแดง 4 ตร.มม. ค่าอมิ พีแดนซเ์ ทา่ กับ 4.963+j0.341 โอห์ม/ก.ม.
สายทองแดง 10 ตร.มม. คา่ อิมพีแดนซ์เทา่ กบั 1.970+j0.309 โอห์ม/ก.ม.
สายทองแดง 35 ตร.มม. ค่าอิมพีแดนซเ์ ท่ากบั 0.565+j0.266 โอห์ม/ก.ม.
ญ.2.4 อมิ พแี ดนซข์ องสายวงจรย่อย (คิดความยาวสายคงท่ีคือ 30 เมตร)
ค่าอิมพแี ดนซท์ ่ีใชใ้ นการหา Earth fault loop impedance ของสายวงจรย่อยมดี งั นี้
สายทองแดง 1.5 ตร.มม. ค่าอิมพีแดนซ์เท่ากบั 13.027+j0.149 โอห์ม/ก.ม.
สายทองแดง 2.5 ตร.มม. คา่ อิมพีแดนซ์เท่ากบั 7.978+j0.138 โอห์ม/ก.ม.
สายทองแดง 4 ตร.มม. คา่ อมิ พแี ดนซเ์ ท่ากับ 4.963+j0.134 โอหม์ /ก.ม.
สายทองแดง 6 ตร.มม. คา่ อมิ พแี ดนซ์เท่ากบั 3.316+j0.128 โอหม์ /ก.ม.
สายทองแดง 10 ตร.มม. คา่ อมิ พีแดนซ์เท่ากบั 1.970+j0.125 โอห์ม/ก.ม.
สายทองแดง 16 ตร.มม. ค่าอิมพแี ดนซเ์ ท่ากบั 1.238+j0.119 โอหม์ /ก.ม.
สาหรับแบบจาลองในการพิจารณาหาค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณีที่
ทราบค่าความต้านทานของสาย (คดิ ทีอ่ ุณหภูมิแวดล้อม 40 องศาเซลเซียส) และรีแอกแตนซ์ของ

ภาคผนวก ญ. ญ-5

สาย สามารถทจี่ ะหาค่า Earth fault loop impedance ของวงจรได้ ซ่ึงจะยกตัวอย่างในการหา
ค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ดงั นี้

ตัวอย่างการคานวณหาคา่ Earth fault loop impedance ของวงจร
ในกรณที ใี่ ช้เซอร์กติ เบรกเกอร์ 15 A ที่ความยาวสายจาหน่ายแรงตา่ 100 เมตร

ชนดิ สาย ขนาดสาย คา่ อิมพแี ดนซ์ ความยาว ค่าอมิ พีแดนซ์
(ตร.มม) (โอหม์ /ก.ม.) (ก.ม.) (โอห์ม)

สายจาหน่ายแรงตา่ (AL) 50 0.616+j0.379 2x0.1001) 0.144650890

สายเข้ามิเตอร์ (CU) 6 3.316+j0.325 2x0.0061) 0.039982662
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
สายออกจากมเิ ตอร์ (CU) 4 4.963+j0.341 2x0.0251) 0.248735050

สายเฟสวงจรย่อย (CU) 2.5 7.978+j0.138 1x0.0302) 0.239375803

สายดินวงจรย่อย (CU) 1.5 13.027+j0.149 1x0.0302) 0.390835563

คา่ Earth fault loop impedance ของวงจร 1.063579968

หมายเหตุ 1) คิดระยะสายเฟสและนวิ ทรลั
2) คิดระยะเฉพาะสายเฟสหรอื สายดิน

คา่ ของ Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณีท่ีใช้เซอร์กิตเบรกเกอร์แต่ละขนาด ได้แสดง
ไวใ้ นตารางที่ ญ.6 ถงึ ตารางท่ี ญ.11 ซึ่งในหมายเหตุจะระบุค่า Zs(critical) เพ่ือตรวจสอบว่าขนาด
ของสายดินมีความเหมาะสมหรือไม่ สาหรับขนาดสายเมนและความยาวสายจาหน่ายแรงต่า
แตกตา่ งกัน
ในการพิจารณาว่าค่า Earth fault loop impedance ของวงจรว่ามีค่าน้อยเพียงพอท่ีจะทาให้เซอร์
กิตเบรกเกอร์ทางานนั้น จะพิจารณาเฉพาะเซอร์กิตเบรกเกอร์ชนิดที่มีการใช้งานกันมาก คือ เซอร์
กิตเบรกเกอร์ Type C ซ่ึงค่า Maximum earth fault loop impedance ของเซอร์กิตเบรกเกอร์ Type
C มีค่าต่ากว่าของ เซอร์กิตเบรกเกอร์ Type B ถ้าในกรณีท่ีค่า Earth fault loop impedance ของ
วงจรทาให้เซอร์กิตเบรกเกอร์ Type C ทางานได้แสดง ว่าเซอร์กิตเบรกเกอร์ Type B ก็จะทางานได้
เสมอเช่นกัน

ญ-6 ภาคผนวก ญ.

ตารางท่ี ญ.6 แสดงค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณที ่ีใช้เซอร์กิตเบรกเกอร์ 15 A

ขนาดสาย ค่า Earth fault loop impedance (Ohm)

จาหนา่ ยแรงต่า ความยาวสายจาหน่ายแรงต่า (เมตร)

(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 1.0636 1.2082 1.3529 1.4975 1.6422 1.7868 1.9315 2.0761 2.2208 2.3654

95 1.0157 1.1126 1.2094 1.3062 1.4030 1.4998 1.5966 1.6934 1.7902 1.8871

120 1.0055 1.0921 1.1786 1.2652 1.3518 1.4383 1.5249 1.6114 1.6980 1.7846

185 0.9938 1.0687 1.1435 1.2184 1.2933 1.3681 1.4430 1.5178 1.5927 1.6676
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
หมายเหตุ Zs(critical) = 1.533 โอหม์
สายเขา้ มเิ ตอรข์ นาด 6 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมิเตอร์ขนาด 4 ตร.มม ยาว 25 เมตร
,สายเฟสวงจรยอ่ ยขนาด 2.5 ตร.มม และสายดนิ วงจรย่อยขนาด 1.5 ตร.มม ยาว 30 เมตร

ตารางที่ ญ.7 แสดงค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณที ใี่ ชเ้ ซอรก์ ิตเบรกเกอร์ 20 A

ขนาดสาย ค่า Earth fault loop impedance (Ohm)

จาหนา่ ยแรงต่า ความยาวสายจาหน่ายแรงตา่ (เมตร)

(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 0.6558 0.8004 0.9451 1.0897 1.2344 1.3790 1.5237 1.6684 1.8130 1.9577

95 0.6080 0.7048 0.8016 0.8984 0.9952 1.0920 1.1888 1.2856 1.3825 1.4793

120 0.5977 0.6843 0.7708 0.8574 0.9440 1.0305 1.1171 1.2037 1.2902 1.3768

185 0.5860 0.6609 0.7357 0.8106 0.8850 0.9603 1.0352 1.1101 1.1849 1.2598

หมายเหตุ Zs(critical) = 1.150 โอห์ม
สายเข้ามิเตอร์ขนาด 10 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมิเตอรข์ นาด 10 ตร.มม ยาว 25 เมตร,
สายเฟสวงจรย่อยขนาด 4 ตร.มม และสายดินวงจรย่อยขนาด 2.5 ตร.มม ยาว 30 เมตร

ตารางที่ ญ.8 แสดงค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณีทีใ่ ช้เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ 30 A

ขนาดสาย คา่ Earth fault loop impedance (Ohm)
จาหน่ายแรงต่า
ความยาวสายจาหนา่ ยแรงตา่ (เมตร)
(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 0.5160 0.6606 0.8053 0.9499 1.0946 1.2392 1.3839 1.5285 1.6732 1.8178

95 0.4681 0.5649 0.6618 0.7586 0.8554 0.9522 1.0490 1.1458 1.2426 1.3395

120 0.4579 0.5445 0.6310 0.7176 0.8041 0.8907 0.9773 1.0638 1.1504 1.2370

185 0.4462 0.5211 0.5959 0.6708 0.7456 0.8205 0.8954 0.9702 1.0451 1.1200

หมายเหตุ Zs(critical) = 0.767 โอหม์
สายเข้ามิเตอรข์ นาด 10 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมเิ ตอร์ขนาด 10 ตร.มม ยาว 25 เมตร,
สายเฟสวงจรย่อยขนาด 6 ตร.มม และสายดินวงจรย่อยขนาด 4 ตร.มม ยาว 30 เมตร

ภาคผนวก ญ. ญ-7

ตารางท่ี ญ.9 แสดงคา่ Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณีที่ใช้เซอรก์ ิตเบรกเกอร์ 40 A

ขนาดสาย ค่า Earth fault loop impedance (Ohm)

จาหนา่ ยแรงต่า ความยาวสายจาหน่ายแรงต่า (เมตร)

(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 0.3915 0.5362 0.6808 0.8255 1.9701 1.1148 1.2594 1.4041 1.5487 1.6934

95 0.3437 0.4405 0.5373 0.6341 0.7309 0.8278 0.9246 1.0214 1.1182 1.2150

120 0.3334 0.4200 0.5066 0.5931 0.6797 0.7663 0.8528 1.9394 1.0260 1.1125

185 0.3217 0.3966 0.4715 0.5463 0.6212 0.6961 0.7709 0.8458 0.9207 0.9955

หมายเหตุ Zs(critical) = 0.575 โอห์ม
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นสายเข้ามเิ ตอร์ขนาด 35 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมิเตอรข์ นาด 35 ตร.มม ยาว 25 เมตร,
สายเฟสวงจรย่อยขนาด 10 ตร.มม และสายดนิ วงจรยอ่ ยขนาด 4 ตร.มม ยาว 30 เมตร

ตารางท่ี ญ.10 แสดงค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณีทีใ่ ชเ้ ซอร์กติ เบรกเกอร์ 50 A

ขนาดสาย ค่า Earth fault loop impedance (Ohm)

จาหน่ายแรงตา่ ความยาวสายจาหนา่ ยแรงต่า (เมตร)

(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 0.3202 0.4649 0.6095 0.7542 0.8988 1.0435 1.1881 1.3328 1.4774 1.6221

95 0.2724 0.3692 0.4660 0.5628 0.6596 0.7565 0.8533 0.9501 1.0469 1.1437

120 0.2621 0.3487 0.4353 0.5218 0.6084 0.6950 0.7815 0.8681 0.9547 1.0412

185 0.2504 0.3253 0.4002 0.4750 0.5499 0.6248 0.6996 0.7745 0.8494 0.9242

หมายเหตุ Zs(critical) = 0.460 โอห์ม

สายเข้ามเิ ตอร์ขนาด 35 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมิเตอร์ขนาด 35 ตร.มม ยาว 25 เมตร,

สายเฟสวงจรยอ่ ยขนาด 16 ตร.มม และสายดนิ วงจรยอ่ ยขนาด 6 ตร.มม ยาว 30 เมตร

ตารางท่ี ญ.11 แสดงค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณีท่ใี ชเ้ ซอรก์ ิตเบรกเกอร์ 60 A

ขนาดสาย คา่ Earth fault loop impedance (Ohm)

จาหนา่ ยแรงต่า ความยาวสายจาหน่ายแรงต่า (เมตร)

(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 0.3202 0.4649 0.6095 0.7542 0.8988 1.0435 1.1881 1.3328 1.4774 1.6221

95 0.2724 0.3692 0.4660 0.5628 0.6596 0.7565 0.8533 0.9501 1.0469 1.1437

120 0.2621 0.3487 0.4353 0.5218 0.6084 0.6950 0.7815 0.8681 0.9547 1.0412

185 0.2504 0.3253 0.4002 0.4750 0.5499 0.6248 0.6996 0.7745 0.8494 0.9242

หมายเหตุ Zs(critical) = 0.383 โอหม์
สายเข้ามเิ ตอร์ขนาด 35 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมเิ ตอรข์ นาด 35 ตร.มม ยาว 25 เมตร,
สายเฟสวงจรยอ่ ยขนาด 16 ตร.มม และสายดินวงจรย่อยขนาด 6 ตร.มม ยาว 30 เมตร

ญ-8 ภาคผนวก ญ.

ตารางที่ ญ.12 แสดงค่า Earth fault loop impedance ของวงจร ในกรณที ีใ่ ชเ้ ซอรก์ ติ เบรกเกอร์ 70 A

ขนาดสาย คา่ Earth fault loop impedance (Ohm)

จาหน่ายแรงตา่ ความยาวสายจาหน่ายแรงต่า (เมตร)

(ตร.มม.) 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

50 0.3202 0.4649 0.6095 0.7542 0.8988 1.0435 1.1881 1.3328 1.4774 1.6221

95 0.2724 0.3692 0.4660 0.5628 0.6596 0.7565 0.8533 0.9501 1.0469 1.1437

120 0.2621 0.3487 0.4353 0.5218 0.6084 0.6950 0.7815 0.8681 0.9547 1.0412

185 0.2504 0.3253 0.4002 0.4750 0.5499 0.6248 0.6996 0.7745 0.8494 0.9242

หมายเหตุ Zs(critical) = 0.329 โอหม์
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
สายเขา้ มเิ ตอร์ขนาด 35 ตร.มม ยาว 6 เมตร, สายออกจากมิเตอรข์ นาด 35 ตร.มม ยาว 25 เมตร,
สายเฟสวงจรยอ่ ยขนาด 16 ตร.มม และสายดนิ วงจรยอ่ ยขนาด 6 ตร.มม ยาว 30 เมตร

คา่ Earth fault loop impedance ของวงจรในตารางที่ ญ.6 ถึง ตารางท่ี ญ.12 ถ้าอยู่ในบริเวณที่แร
เงาก็ใหใ้ ช้ขนาดของสายดนิ ตามตารางที่ 4-2 แต่ถ้าหากว่าอยู่นอกบริเวณท่ีแรเงา ให้ใช้ “ ขนาด
ของสายดินเท่ากับขนาดของสายเฟส”

ภาคผนวก ฎ. ฎ-1

ภาคผนวก ฎ.
จาํ นวนสงู สุดของสายไฟฟ้ า้ ขนาดเดียวกันในท่อร้อยสาย

(ข้อแนะนํา)

จาํ นวนสงู สดุ ของสายไฟฟ้ า้ ขนาดเดียวกัน มอก.11-2553 รหสั ชนิด 60227 IEC 01
ท่ใี ห้ใช้ในท่อโลหะตาม มอก.770-2533

ขนาดสายไฟใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นจาจนาํ วนนวสนาสยาสยูงสสูงุดสขุดอขงอสงาสยาไยฟไฟฟ้าฟ้ ขาตนารดาเงดทีย่ี ว4กใันนใทน่อทรอ่ ้อรยอ้ สยาสยาย
( mm2 )
8 14 22 37 ----- - --
1.5 5 10 15 25 39 - - - - - - -
2.5 4 7 11 19 30 - - - - - - -
4 359 15 23 37 - - - - - -
6 135 9 14 22 37 - - - - -
10 124 6 10 16 27 42 - - - -
16 112 4 6 10 17 27 34 - - -
25 111 3 5 8 14 21 27 33 - -
35 - 11 1 3 6 10 15 19 24 38 -
50 - -1 1 3 4 7 12 15 18 29 42
70 - -1 1 1 3 5 8 11 13 21 30
95 --- 1 1 2 4 7 9 11 17 25
120 --- 1 1 1 3 5 7 9 14 20
150 --- 1 1 1 3 4 6 7 11 16
185 --- - 1 1 1 3 4 5 8 12
240 --- - - 1 1 2 3 4 7 10
300 --- - -1112 3 58
400 15 20 25 32 40 50 65 80 90 100 125 150
เส้นผา่ น
ศนู ย์กลางของ
ทอ่ ร้อยสาย

ฎ-2 ภาคผนวก ฎ.

จานวนสูงสุดของสายไฟฟ้าขนาดเดียวกนั มอก.11-2553 รหสั ชนิด NYY แกนเดี่ยว
ท่ีให้ใช้ในทอ่ โลหะตาม มอก.770-2533

พ้ืนทีห่ น้าตัดของสายไฟฟา้ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น1 จานวนสงู สุดของสายไฟฟ้าขนาดเดียวกนั ในท่อรอ้ ยสาย
(ตารางมิลลิเมตร) 1
1 1 1 3 5 8 12 21 33 - - - -
1.5 1 1 2 4 7 11 19 30 - - - -
2.5 - 1 2 4 7 10 17 26 33 - - -
4 - 1 1 3 6 9 15 23 29 36 - -
6 - 1 1 3 5 8 13 21 26 33 - -
10 - 1 1 2 4 6 11 17 22 27 - -
16 - 1 1 1 3 5 10 15 19 23 36 -
25 - 1 1 1 3 4 8 12 15 19 29 -
35 - - 1 1 1 3 6 10 12 15 24 35
50 - - 1 1 1 3 5 8 11 13 21 31
70 - - - 1 1 2 4 7 8 11 17 24
95 - - - 1 1 1 3 5 7 8 13 19
120 - - - 1 1 1 3 4 6 7 11 17
150 - - - - 1 1 1 3 4 5 9 13
185 - - - - 1 1 1 3 4 5 7 11
240 - - - - -1123469
300 - - - - -1112357
400 - - - - -111246
500 - - - - -111134

เสน้ ผ่านศนู ย์กลางของ 15 20 25 32 40 50 65 80 90 100 125 150
ทอ่ รอ้ ยสาย (มม.)

ภาคผนวก ฏ. ฏ-1

ภาคผนวก ฏ.
Utilization Categories for Contactors and Motor-starters

(ข้อแนะนา)

60947-4-1 ©IEC TABLE I

Utilization Categories for Contactors and Motor-starters

Kind of Utilization Typical applications
current categories
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
A.C. AC-1 Non-inductive or slightly inductive loads, resistance furnaces

AC-2 Slip-ring motors: starting, switching off
AC-3 Squirrel-cage motors : starting, switching off motors during running1)

AC-4 Squirrel-cage motors : starting, plugging, inching

AC-5a Switching of electric discharge lamp controls
AC-5b Switching of incandescent lamps

AC-6a Switching of transformers
AC-6b Switching of capacitor banks
AC-7a3) Slightly inductive loads in household appliances and similar applications
AC-7b3) Motor-loads for household applications
AC-8a Hermetic refrigerant compressor motor2) control with manual resetting of

overload releases
AC-8b Hermetic refrigerant compressor motor2) control with automatic resetting of

overload releases

D.C. DC-1 Non-inductive or slightly inductive loads, resistance furnaces
DC-3 Shunt-motors : starting, plugging, inching

Dynamic breaking of d.c. motors

DC-5 Series-motors : starting, plugging, inching
Dynamic breaking of d.c. motors

DC-6 Switching of incandescent lamps

1) AC-3 category may be used for occasional inching (jogging) or plugging for limited time periods such as machine set-

up; during such limited time periods the number of such operations should not exceed five per minute or than ten in a

10-min period.

2) Hermetic refrigerant compressor motor is a combination consisting of a compressor and a motor, both of which are

enclose in the same housing, with no external shaft or shaft seals, the motor operating in the refrigerant.

3) For AC-7a and AC-7b, see IEC 61095

ใช้เพ่อื การศกึ ษาเท่านัน้

ภาคผนวก ฐ. ฐ-1

ภาคผนวก ฐ.
แรงดันตก
(ข้อแนะนา)

แรงดันตกคือแรงดันไฟฟ้าท่ีสูญเสียไปในสายไฟฟ้าระหว่างทางที่กระแสไหล การหาค่าแรงดัน
ตกจึงเป็นการหาแรงดันไฟฟ้าที่ปลายทางเทียบกับต้นทาง เขียนเป็นวงจรสมมูลและเฟสเซอร์
ไดอะแกรมไดด้ ังนี้
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
I R XL ES

ES EL Load EL IZ IXL
 IR

I

วงจรสมมูล 1 เฟส เฟสเซอรไ์ ดอะแกรม

เขียนเป็นสมการไดด้ งั น้ี
ES = EL+I-  (R + j XL)
= EL + I( Cos - j Sin) ( R + j XL)
= EL + I( R Cos+ XL Sin - j R Sin + j XLCos)
= (EL+ IR Cos + IXL Sin) + j I( XL Cos- R Sin)

สมการประกอบดว้ ย Real part และ Imaginary part ซ่ึงสวนทเ่ี ป็น Imaginary part มีค่าน้อย
มากเมือ่ เทียบกบั สว่ นของ Real part ดังนน้ั เพ่ือการคานวณง่ายขน้ึ จึงเขียนสมการเสียใหม่เปน็
คา่ โดยประมาณได้ดงั น้ี

ES = EL+ IR Cos + IXL Sin
แรงดนั ตก = ES-EL = IR Cos + IXL Sin

ฐ-2 ภาคผนวก ฐ.

1. แรงดันตกวงจร 3 เฟส ความยาวสาย (L) คิดจากต้นทางจนถึงปลายทางเพียงเที่ยวเดียว
โดยตั้งสมมติฐานว่าวงจรสมดุลกระแสไหลกลับเป็นศูนย์ สาหรับกระแสคูณด้วย 3 เพื่อ
เปลย่ี นเป็น Line current จะได้ดงั น้ี

VD =3 I(R Cos + XL Sin)L

ทาเป็นเปอรเ์ ซน็ ต์ หารดว้ ยระบบแรงดนั สาหรบั ระบบแรงดัน 230/400 V

ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น%VDVD100
400

2.แรงดนั ตกวงจร 1 เฟส โดยปกตแิ รงดนั ตกจะเกิดทง้ั ขาไปและกลับ ในสมการจึงต้องคณู
ความยาวสายด้วย 2 จะได้ดังน้ี

VD = 2 I(R Cos + XL Sin)L

ทาเป็นเปอร์เซน็ ต์ หารดว้ ยระบบแรงดัน สาหรับระบบแรงดนั 230/400 V

%VD  VD 100
230

การคานวณหาค่าแรงดนั ตกจะเป็นการหาค่าสงู สดุ ดังนั้นในการคานวณจึงใช้ค่าความต้านทาน
กระแสสลบั ท่ี อุณหภูมิพิกัดใช้งานของสายไฟฟ้าคือ 70OC สาหรับสายพีวีซี และ 90OC สาหรับ
สาย XLPE ส่วนค่ารีแอกแตนซ์หรือค่า XLของสายไฟฟ้าจะเปลี่ยนแปลงตามวิธีการวาง
สายไฟฟ้าเช่นเดียวกบั ในการคานวณกระแสลดั วงจร

การคานวณค่าแรงดันตกมีความยุ่งยากในการหาค่าอิมพีแดนซ์ของสายไฟฟ้า การใช้วิธีจาก

ตารางจึงสะดวกกว่า ตารางแรงดนั ตกต่อไปนี้อ้างอิงตาม BS 7671 และเพ่ือให้สะดวกในการใช้
งานจึงได้กาหนดเป็นค่าสูงสุด โดยการคานวณค่าแรงตก ตั้งแต่ P.F. 85 % Lagging ถึง P.F
100 % แล้วเลอื กคา่ ทีใ่ ห้แรงดันตกสูงสุด อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้งานสามารถคานวณได้เองจาก BS
7671

ภาคผนวก ฐ. ฐ-3

เง่อื นไขการคานวณ
- ระบบไฟฟ้า 3 เฟส แรงดนั ตกคิดเป็น Line to Line แบบสมดุล
- ขนาดสายไฟ ถงึ 16 mm2 ใหค้ ิดคา่ r อย่างเดียว ละเลยคา่ x ซง่ึ มคี ่าน้อย
- ขนาดสายไฟ ตั้งแต่ 25 mm2 ให้คิดค่า r และ x เพ่ือคานวณ แรงดันตก ตาม Power

Factor ของ Load
- รูปแบบการตดิ ต้งั (กลุ่มการเดนิ สาย) เป็นไปตามตารางท่ี 5-47

ตารางท่ี ฐ.1 แรงดนั ตกสาหรับสายไฟฟา้ ฉนวน PVC แกนเดยี ว ที่ 70°C
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
1 เฟส AC 3 เฟส AC
( mV / A / m ) ( mV / A / m )

ขนาดสาย รปู แบบการติดตง้ั
( mm2 )
กลุ่มท่ี กลุ่มท่ี 3 , 7 กลมุ่ ที่ กลุ่มท่ี 3 , 7 Spaced
1.0 1, 2 Touching Spaced 1,2 Trefoil Flat 38
1.5 25
2.5 44 44 44 38 38 38 15
4 29 29 29 25 25 25 9.5
6 18 18 18 15 15 15 6.4
10 11 11 11 9.5 9.5 9.5 3.8
16 7.3 7.3 7.3 6.4 6.4 6.4 2.4
25 4.4 4.4 4.4 3.8 3.8 3.8 1.52
35 2.8 2.8 2.8 2.4 2.4 2.4 1.15
50 1.81 1.75 1.75 1.52 1.50 1.50 0.86
70 1.33 1.25 1.27 1.13 1.11 1.12 0.63
95 1.00 0.94 0.97 0.85 0.81 0.84 0.50
120 0.71 0.66 0.69 0.61 0.57 0.60 0.43
150 0.56 0.50 0.54 0.48 0.44 0.47 0.38
185 0.48 0.41 0.45 0.40 0.35 0.39 0.34
240 0.41 0.35 0.39 0.35 0.30 0.34 0.29
300 0.36 0.29 0.34 0.31 0.26 0.30 0.26
400 0.30 0.25 0.29 0.27 0.21 0.25 0.24
500 0.27 0.22 0.26 0.24 0.18 0.23 0.22
0.25 0.19 0.23 0.22 0.16 0.20
0.23 0.17 0.21 0.20 0.15 0.18

ฐ-4 ภาคผนวก ฐ.

ตารางท่ี ฐ.2 แรงดนั ตกสาหรับสายไฟฟ้า ฉนวน PVC หลายแกน ที่ 70°C

ขนาดสายใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น1 เฟส AC 3 เฟส AC
( mm2 ) ( mV / A / m ) ( mV / A / m )
ทกุ กล่มุ การตดิ ตัง้ ทกุ กลุ่มการติดตัง้
1.0
1.5 44 38
2.5 29 25
4 18 15
6 11 9.5
10 7.3 6.4
16 4.4 3.8
25 2.8 2.4
35 1.75 1.50
50
70 1.25 1.10
95 0.93 0.80
120 0.65 0.57
150 0.49 0.43
185 0.41 0.36
240 0.34 0.29
300 0.29 0.25
400 0.24 0.21
0.21 0.18
0.17 0.15

ภาคผนวก ฐ. ฐ-5

ตารางท่ี ฐ.3 แรงดันตกสาหรับสายไฟฟ้า ฉนวน XLPE แกนเดียว ที่ 90°C

1 เฟส AC 3 เฟส AC
( mV / A / m ) ( mV / A / m )
ขนาดสาย
( mm2 ) รปู แบบการติดตั้ง

1.0 กลมุ่ ที่ กลมุ่ ที่ 3 , 7 กลุ่มที่ กลุม่ ที่ 3 , 7
1.5 1, 2 Touching Spaced 1 , 2 Trefoil Flat Spaced
2.5
4 46 46 46 40 40 40 40
6ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
10 31 31 31 27 27 27 27
16
25 19 19 19 16 16 16 16
35
50 12 12 12 10 10 10 10
70
95 7.9 7.9 7.9 6.8 6.8 6.8 6.8
120
150 4.7 4.7 4.7 4.0 4.0 4.0 4.0
185
240 2.9 2.9 2.9 2.5 2.5 2.5 2.5
300
400 1.85 1.85 1.85 1.60 1.57 1.58 1.60
500
1.37 1.35 1.37 1.17 1.14 1.15 1.17

1.04 1.00 1.02 0.91 0.87 0.87 0.90

0.75 0.70 0.73 0.65 0.61 0.62 0.64

0.58 0.52 0.56 0.50 0.45 0.46 0.50

0.49 0.42 0.47 0.42 0.37 0.38 0.42

0.42 0.36 0.40 0.37 0.31 0.33 0.37

0.37 0.31 0.35 0.32 0.26 0.27 0.31

0.32 0.25 0.30 0.27 0.22 0.23 0.27

0.28 0.22 0.26 0.24 0.19 0.20 0.24

0.25 0.19 0.23 0.22 0.17 0.18 0.22

0.23 0.17 0.21 0.20 0.15 0.16 0.20

ฐ-6 ภาคผนวก ฐ.

ตารางท่ี ฐ.4 แรงดนั ตกสาหรับสายไฟฟ้า ฉนวน XLPE หลายแกน ท่ี 90°C

ขนาดสายใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น1 เฟส AC 3 เฟส AC
( mm2 ) ( mV / A / m ) ( mV / A / m )

1.0 ทกุ กลุ่มการติดตง้ั ทกุ กลุ่มการตดิ ตงั้
1.5
2.5 46 40
4 31 27
6 19 16
10 12 10
16 7.9 6.8
25 4.7 4
35 2.9 2.5
50 1.85 1.60
70 1.35 1.15
95 0.99 0.86
120 0.68 0.60
150 0.52 0.44
185 0.42 0.36
240 0.35 0.31
300 0.30 0.25
400 0.24 0.22
0.21 0.18
0.19 0.16