ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-2 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.1.3.3 กำรเดินสำยผ่ำนโครงสร้ำงอ่ืน ต้องมีปลอกที่เป็นฉนวนไฟฟ้ำสวม หรือจัดท่ำรูให้
เรยี บร้อยเพอ่ื ป้องกนั ฉนวนที่หุม้ สำยเสียหำย
5.1.4 กำรติดต้งั ใต้ดนิ
กำรตดิ ต้งั ใตด้ นิ ตอ้ งเปน็ ไปตำมขอ้ ก่ำหนดดงั ตอ่ ไปนี้
5.1.4.1 ควำมลึกในกำรติดตั้งใต้ดิน สำยเคเบิลฝังดินโดยตรง ท่อร้อยสำยหรือเคร่ือง
ห่อหมุ้ สำยไฟฟ้ำประเภทอน่ื ทไี่ ด้รับกำรรับรองแล้ว ควำมลึกในกำรติดตั้งต้องเป็นไปตำมตำรำง
ท่ี 5-1
5.1.4.2 สำยเคเบิลใต้ดินติดต้ังใต้อำคำร ต้องติดต้ังอยู่ในท่อร้อยสำยและท่อร้อยสำยต้อง
ยำวเลยผนังด้ำนนอกของอำคำรออกไป
5.1.4.3 สำยเคเบิลท่ีฝงั ดินโดยตรง สว่ นทีโ่ ผล่ขึ้นจำกดินต้องมีกำรป้องกันด้วยเคร่ืองห่อหุ้ม
หรอื ทอ่ รอ้ ยสำยสงู จำกระดบั พ้นื ดนิ ไม่นอ้ ยกวำ่ 2.40 เมตร และเครอ่ื งห่อหมุ้ หรือท่อร้อยสำยต้อง
ฝงั จมลงในดินตำมตำรำงท่ี 5-1
5.1.4.4 กำรต่อสำยหรือต่อแยกให้เป็นไปตำมท่ีก่ำหนดไว้ในแต่ละวิธีกำรเดินสำย ส่ำหรับ
สำยเคเบลิ ใต้ดินท่ีอยู่ในรำง (trench) อนุญำตให้มีกำรต่อสำยหรือต่อแยกสำยในรำงได้ แต่กำร
ต่อและต่อแยกตอ้ งทำ่ ดว้ ยวธิ แี ละใช้วสั ดทุ ไี่ ด้รบั กำรรับรองแล้ว
5.1.4.5 หำ้ มใชว้ ัสดทุ ม่ี ีคม หรอื เป็นส่ิงท่ที ่ำใหผ้ กุ ร่อน หรอื มีขนำดใหญ่ กลบสำยหรอื ท่อรอ้ ย
สำย
5.1.4.6 ท่อร้อยสำยซ่ึงควำมช้ืนสำมำรถเข้ำไปยังส่วนที่มีไฟฟ้ำได้ ต้องอุดท่ีปลำยใดปลำย
หนง่ึ หรอื ท้งั สองปลำยของทอ่ รอ้ ยสำย ตำมควำมเหมำะสม
5.1.4.7 ปลำยท่อซึ่งฝังอยู่ในดิน ณ จุดที่สำยเคเบิลออกจำกท่อ ต้องมีบุชชิงชนิดอุด
(conduit sealing bushing) อนุญำตให้ใช้วัสดุอื่นท่ีมีคุณสมบัติในทำงป้องกันเทียบเท่ำกับบุช
ชงิ ชนิดอุดแทนได้
5.1.4.8 ในกรณีที่มีกำรเดินสำยเคเบิลใต้ดินเข้ำไปในอำคำร ต้องมีกำรป้องกันฉนวนสำย
ชำ่ รดุ เน่อื งจำกดินทรุด
5.1.4.9 ในกำรติดตั้งบ่อพักสำยหรือท่อร้อยสำยเคเบิลใต้ดิน ให้พิจำรณำระยะห่ำงระหว่ำง
บอ่ พกั สำยหรือทอ่ ร้อยสำยเคเบลิ ใต้ดนิ กบั สำธำรณปู โภคต่ำง ๆ ด้วย (ดูภำคผนวก ค.)
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-3
ตำรำงที่ 5-1
ควำมลึกในกำรตดิ ตงั้ ใต้ดิน สำหรบั ระบบแรงตำ่
วิธีท่ี วธิ กี ำรเดินสำย ควำมลึกน้อยสุด (เมตร)
0.60
1 สำยเคเบลิ ฝงั ดนิ โดยตรง
0.45
2 สำยเคเบลิ ฝงั ดนิ โดยตรงและมแี ผ่นคอนกรตี หนำไม่น้อยกว่ำ
50 มม.วำงอยู่เหนอื สำย 0.15
3 ทอ่ โลหะหนำและหนำปำนกลำง 0.45
ทอ่ อโลหะซึ่งได้รับกำรรับรองใหฝ้ ังดนิ โดยตรงได้โดยไม่ต้องมี 0.45
คอนกรีตหุม้ (เชน่ ทอ่ เอชดีพีอี และ ท่อพวี ีซี) 0.45
4ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
5 ทอ่ ใยหิน หุ้มคอนกรีตเสรมิ เหล็ก
6 ท่อร้อยสำยอ่นื ๆ ซึ่งได้รบั ควำมเห็นชอบจำกกำรไฟฟำ้ ฯ
หมำยเหตุ 1) ท่อร้อยสายที่ได้รับการรับรองให้ฝังดินได้โดยมีคอนกรีตหุ้มต้องหุ้มด้วยคอนกรีตหนาไม่
น้อยกวา่ 50 มม.
2) สาหรับวิธีท่ี 4, 5 และ 6 หากมีแผ่นคอนกรีตหนาไม่น้อยกว่า 50 มม. วางอยู่เหนือสาย
ยอมให้ความลึกลดลงเหลือ 0.30 เมตร ได้
3) ข้อกาหนดสาหรับความลึกนี้ไม่ใช้บังคับสาหรับการติดตั้งใต้อาคารหรือใต้พ้ืนคอนกรีตซ่ึงหนา
ไมน่ ้อยกวา่ 100 มม. และย่นื เลยออกไปจากแนวติดตง้ั ไมน่ ้อยกว่า 150 มม.
4) บรเิ วณทม่ี รี ถยนต์วิง่ ผ่าน ความลึกตอ้ งไม่น้อยกว่า 0.60 เมตร
5.1.5 กำรป้องกันกำรผุกร่อน
ท่อร้อยสำย เกรำะหุ้มสำยเคเบิล (cable armor) เปลือกนอกของสำยเคเบิล กล่อง ตู้ ข้องอ
(elbow) ขอ้ ตอ่ (coupling) และเคร่ืองประกอบกำรเดนิ ทอ่ อื่นๆ ตอ้ งใช้วสั ดทุ ี่เหมำะสมหรอื มีกำร
ป้องกนั ทเี่ หมำะสมกับสภำพแวดลอ้ มท่สี ่ิงน้นั ตดิ ต้งั อยู่ กำรปอ้ งกันกำรผุกร่อนต้องท่ำท้ังภำยใน
และภำยนอกบริภัณฑ์ โดยกำรเคลือบดว้ ยวัสดทุ ่ที นตอ่ กำรผุกร่อน เช่น สังกะสแี คดเมยี ม หรือ อี
นำเมล (enamel) ในกรณีท่ีมีกำรป้องกันกำรผุกร่อนด้วยอีนำเมล ไม่อนุญำตให้ใช้ในสถำนที่
เปยี ก หรือภำยนอกอำคำร กล่องตอ่ สำยหรือตู้ท่ีใช้กรรมวิธีป้องกันกำรผุกร่อนด้วย สำรเคลือบ
อินทรีย์ (organic coating) อนุญำตให้ใช้ภำยนอกอำคำรได้ แต่ต้องได้รับควำมเห็นชอบจำก
กำรไฟฟำ้ ฯ ก่อน
5.1.6 กำรตดิ ตง้ั วัสดแุ ละกำรจบั ยดึ
5.1.6.1 ทอ่ ร้อยสำย รำงเดนิ สำย รำงเคเบลิ สำยเคเบิล กล่อง ตู้และเคร่ืองประกอบกำรเดิน
ท่อ ต้องยดึ กับที่ใหม้ ่ันคง
5-4 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.1.6.2 ชอ่ งเดนิ สำย เกรำะหมุ้ สำยเคเบลิ และเปลอื กนอกของสำยเคเบลิ ท้งั ที่เป็นโลหะและ
อโลหะต้องต่อกันอยำ่ งต่อเนื่องทำงกลระหว่ำง ตู้ กล่อง เครื่องประกอบกำรเดินท่อ เครื่องห่อหุ้ม
อย่ำงอ่ืน หรือจุดต่อไฟฟ้ำ เพ่ือให้มีควำมต่อเน่ืองทำงไฟฟ้ำท่ีมีประสิทธิผล นอกจำกจะได้
อนญุ ำตไว้ในส่วนอน่ื ของมำตรฐำนนี้
ช่องเดินสำยและอุปกรณ์ประกอบสำยเคเบิลต้องยึดอย่ำงม่ันคงกับกล่อง เครื่องประกอบกำร
เดินทอ่ ตู้ และเครอื่ งห่อหมุ้ อ่ืน
5.1.6.3 กำรเดินสำยในท่อร้อยสำย ส่ำหรับแต่ละจุดท่ีมีกำรต่อสำย ปลำยท่อ จุดต่อไฟฟ้ำ
จุดต่อแยก จุดติดสวิตช์ หรือจุดดึงสำย ต้องติดตั้งกล่องหรือเคร่ืองประกอบกำรเดินท่อ ยกเว้น
การตอ่ สายในเครอื่ งห่อหุ้มสายทีม่ ีฝาเปิดออกได้ และเขา้ ถึงได้ภายหลงั การติดตงั้
5.1.6.4 สำยไฟฟ้ำในช่องเดนิ สำยแนวด่ิงตอ้ งมกี ำรจับยึดทป่ี ลำยบนของชอ่ งเดนิ สำยและต้อง
มีกำรจับยึดเป็นช่วงๆ โดยมีระยะห่ำงไม่เกินตำมที่ก่ำหนดในตำรำงท่ี 5-2 ยกเว้น ถ้าระยะ
ตามแนวดิ่งนอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 25 ของระยะท่ีกาหนดในตารางท่ี 5-2 ไมต่ อ้ งใชท้ ่ีจบั ยดึ
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ตำรำงที่ 5-2
ระยะห่ำงสำหรบั กำรจบั ยึดสำยไฟในแนวดง่ิ
ขนำดของสำยไฟฟ้ำ (ตร.มม.) ระยะจับยดึ สงู สดุ (เมตร)
ไมเ่ กิน 50 30
70-120 24
150-185 18
240 15
300 12
เกนิ กวำ่ 300 10
5.1.7 จุดเปล่ียนกำรเดินสำยจำกวิธีใช้ท่อร้อยสำยเป็นวิธีเดินสำยในท่ีโล่งหรือ
เดินสำยซอ่ น
ต้องใช้กล่องหรือเคร่ืองประกอบกำรเดินท่อ เช่น ตัวต่อตัวน่ำประธำน (service-entrance
connector) ตรงปลำยท่อท่ีมีรูเป็นบุชชิงแยกกัน 1 รู ส่ำหรับ 1 สำย อนุญำตให้ใช้บุชชิง แทน
กำรใช้กล่อง หรือเคร่ืองประกอบท่ีปลำยท่อ (terminal fitting) ในเม่ือปลำยของท่อร้อยสำยเดิน
ล้ำ่ เขำ้ ไปในแผงสวติ ชแ์ บบเปิด หรอื แผงควบคมุ แบบเปดิ ได้
บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-5
5.1.8 กำรป้องกันไม่ให้เกิดกระแสเหนี่ยวนำในเคร่ืองห่อหุ้มหรือช่องเดินสำยที่เป็น
โลหะ
ต้องปอ้ งกนั ไมใ่ ห้เกดิ กระแสเหน่ยี วน่ำในเครอ่ื งห่อหมุ้ หรอื ชอ่ งเดินสำยทเี่ ป็นโลหะดังต่อไปนี้
5.1.8.1 เมื่อติดตั้งสำยส่ำหรับระบบไฟฟ้ำกระแสสลับในเครื่องห่อหุ้มหรือช่องเดินสำยที่
เป็นโลหะต้องจัดท่ำไม่ให้เกิดควำมร้อนแก่โลหะท่ีล้อมรอบเนื่องจำกผลของกำรเหนี่ยวน่ำ เช่น
กำรรวมสำยเส้นไฟทุกเสน้ และตวั น่ำนิวทรัล (ถ้ำมี) รวมทั้งสำยดินของเครื่องอุปกรณ์ไฟฟ้ำไว้ใน
เครื่องหอ่ หุ้มหรือช่องเดินสำยเดียวกัน ในกำรเดินสำยควบและใช้ท่อร้อยสำยหลำยท่อในแต่ละ
ทอ่ ร้อยสำยต้องมีครบทงั้ สำยเสน้ ไฟ ตวั น่ำนิวทรลั และสำยดินของบรภิ ัณฑไ์ ฟฟำ้
5.1.8.2 เม่ือสำยเดยี่ วของวงจรเดินผ่ำนโลหะที่มีคุณสมบัติเป็นสำรแม่เหล็ก จะต้องจัดให้ผล
จำกกำรเหน่ยี วน่ำมีน้อยที่สุด โดยกำรตัดร่องให้ถึงกันระหว่ำงรูแต่ละรูท่ีร้อยสำยแต่ละเส้น หรือ
โดยกำรร้อยสำยทกุ เส้นของวงจรผ่ำนช่องเดยี วกัน
5.1.8.3 สำยไฟแกนเดียวทุกเส้นของวงจรเดียวกัน รวมทั้งสำยที่มีกำรต่อลงดินและสำยดิน
ต้องติดตั้งในท่อร้อยสำยเดียวกัน หำกติดต้ังในรำงเดินสำย (wireways) หรือรำงเคเบิล (cable
trays) ใหว้ ำงเปน็ กล่มุ เดยี วกัน
5.1.9 กำรต่อลงดิน
ช่องเดินสำย กลอ่ ง ตู้ เครอ่ื งประกอบ และเครื่องหอ่ หมุ้ ที่เปน็ โลหะ ต้องตอ่ ลงดินตำมบทท่ี 4
5.1.10 จำนวนสำยไฟฟำ้ สงู สดุ ในท่อร้อยสำย
ให้ค่ำนวณจำกพ้ืนท่ีหน้ำตัดรวมท้ังฉนวนและเปลือกของสำยทุกเส้นในท่อร้อยสำยรวมกันคิด
เป็นรอ้ ยละเทยี บกับพ้ืนที่หนำ้ ตดั ภำยในของท่อตอ้ งไม่เกนิ ทีก่ ำ่ หนดในตำรำงท่ี 5-3
หมำยเหตุ สาหรบั สายไฟฟ้าตามมอก.11-2553 รหัสชนิด 60227 IEC 01 และ NYY ชนิดแกนเดี่ยว จานวน
สูงสุดของสายไฟฟา้ ขนาดเดียวกันทีใ่ หใ้ ชใ้ นทอ่ โลหะตาม มอก.770-2533 ให้ดูในภาคผนวก ฎ
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ตำรำงที่ 5-3
พนื้ ท่ีหนำ้ ตัดสูงสดุ รวมของสำยไฟทุกเสน้ คิดเปน็ ร้อยละเทียบกบั พ้ืนท่ีหน้ำตัดของท่อ
จำนวนสำยในทอ่ ร้อยสำย 1 2 3 4 มำกกว่ำ 4
สำยไฟทกุ ชนดิ 53 31 40 40 40
ยกเวน้ สายชนดิ มีปลอกตะกวั่ หมุ้
สำยไฟชนดิ มีปลอกตะกวั่ หุ้ม 55 30 40 38 35
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-6 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.1.11 กำรกำหนดสขี องสำยไฟห้มุ ฉนวน ระบบแรงต่ำ
5.1.11.1 ตัวน่ำนิวทรัล ใชส้ ีฟำ้
5.1.11.2 สำยเส้นไฟ ต้องใช้สำยท่ีมีสีต่ำงไปจำกตัวนำ่ นิวทรัล และตัวนำ่ ส่ำหรับต่อลงดิน สี
ของสำยไฟฟ้ำในระบบไฟฟ้ำ 3 เฟส ให้ใช้สำยที่มีสีฉนวนหรือท่ำเคร่ืองหมำยเป็นสีน้่ำตำล ด่ำ
และเทำ ส่ำหรับเฟส 1, 2 และ 3 ตำมล่ำดบั
5.1.11.3 สำยดนิ ของบรภิ ัณฑไ์ ฟฟำ้ ใชส้ ีเขียว หรือสีเขยี วแถบเหลอื ง หรือเปน็ สำยเปลือย
ข้อยกเว้นท่ี 1 สายไฟฟ้าแกนเดียวท่ีมีขนาดต้ังแต่ 16 ตร.มม. อาจทาเคร่ืองหมายท่ีปลายสายแทนการ
กาหนดสีได้
ขอ้ ยกเวน้ ที่ 2 สายออกจากเครื่องวัดหน่วยไฟฟ้าถึงบริภัณฑ์ประธาน (ตวั นาประธานเข้าอาคาร)
5.1.12 ในท่อร้อยสำย รำงเคเบิล ช่องส่ำหรับกำรเดินสำย (electrical shaft) ต้องไม่มีท่อ
ส่ำหรบั งำนอนื่ ทีไ่ มใ่ ช่งำนไฟฟำ้ เดนิ ร่วมอยดู่ ้วย เชน่ ท่อไอน้่ำ ทอ่ ประปำ ทอ่ กำ๊ ซ ฯลฯ
5.1.13 กำรติดตั้งไฟฟ้ำท่ีผ่ำนผนัง ฉำกก้ัน พื้น เพดำนหรือช่องท่อไฟฟ้ำ (shaft) ต้องมีกำร
ป้องกนั ไมใ่ หไ้ ฟลุกลำมตำมมำตรฐำนกำรป้องกนั อคั คภี ยั ของ วสท.
5.1.14 เม่ือเดินช่องร้อยสำยผ่ำนท่ีมีอุณหภูมิแตกต่ำงกันมำก เช่นเดินท่อร้อยสำยเขำ้ -ออก
หอ้ งเยน็ ตอ้ งมีกำรปอ้ งกนั กำรไหลเวยี นของอำกำศภำยในท่อ จำกส่วนที่มีอุณหภูมิสูงไปส่วนที่มี
อุณหภูมเิ ย็นกวำ่ เพื่อไมใ่ ห้เกิดควำมควบแนน่ เปน็ หยดน้ำ่ ภำยในท่อ
5.1.15 กำรเดินสำยควบ อนุญำตให้วงจรไฟฟ้ำเส้นไฟและนิวทรัล เดินควบสำยได้โดย
สำยไฟฟ้ำต้องมีขนำดไม่เล็กกว่ำ 50 ตร.มม. สำยท่ีเดินควบต้องเป็นสำยชนิดเดียวกัน ขนำด
เทำ่ กนั มคี วำมยำวเทำ่ กนั และใช้วธิ ีต่อสำยเหมอื นกนั
หมำยเหตุ การเดินสายควบคอื การใช้สายไฟฟ้าต้งั แตส่ องเส้นข้ึนไป โดยสายทงั้ หมดมกี าร ต่อที่ปลายสาย
ทงั้ สองข้างเขา้ ดว้ ยกนั
5.2 ข้อกำหนดกำรเดินสำยสำหรบั ระบบแรงสูง
กำรตดิ ตั้งในสว่ นทีเ่ กีย่ วข้องตอ้ งเป็นไปตำมทีก่ ำ่ หนดในข้อ 5.1 และขอ้ เพ่มิ เติมดังน้ี
5.2.1 กล่อง เครื่องประกอบกำรเดินท่อและเครื่องห่อหุ้มอื่นท่ีคล้ำยกัน ต้องมีฝำปิดที่
เหมำะสมเพื่อปอ้ งกันกำรสมั ผัสส่วนที่มไี ฟฟ้ำโดยบงั เอญิ และป้องกันควำมเสยี หำยทำงกำยภำพ
ต่อช้นิ สว่ นต่ำงๆ หรือฉนวน
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-7
5.2.2 รัศมกี ำรดดั โค้งของสำยไฟฟำ้ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
5.2.2.1 สำยไฟชนดิ ไมม่ ปี ลอกค่ันหรือไม่มีเปลือกตะกั่ว ต้องมีรัศมีกำรดัดโค้งไม่น้อยกว่ำ 8
เท่ำของเสน้ ผ่ำนศนู ยก์ ลำงภำยนอก
5.2.2.2 สำยไฟชนิดมีปลอกคั่นหรือมีเปลือกตะกั่วหุ้ม ต้องมีรัศมีกำรดัดโค้งไม่น้อยกว่ำ 12
เท่ำของเส้นผ่ำนศูนย์กลำงภำยนอก
5.2.3 กำรตดิ ตั้งใต้ดิน
สำยใต้ดินต้องฝังดินลึกไม่น้อยกว่ำ 0.90 เมตร ในทุกกรณี ถ้ำเป็นสำยฝังดินโดยตรงต้องมีแผ่น
คอนกรีตหนำไม่น้อยกว่ำ 100 มม. ปิดทับอีกชั้นหนึ่งเหนือสำยเคเบิลระหว่ำง 0.30 ถึง 0.45
เมตร แผ่นคอนกรีตต้องกว้ำงพอที่จะปิดคลุมออกไปจำกแนวสำยทั้งสองข้ำง อย่ำงน้อยข้ำงละ
0.15 เมตร
5.2.4 อนุญำตให้ใชต้ ัวนำ่ อะลมู เิ นยี มในระบบสำยอำกำศทีต่ ิดต้งั ภำยนอกอำคำร
5.3 กำรเดนิ สำยเปดิ หรอื เดินลอย (Open Wiring) บนวสั ดฉุ นวน
5.3.1 ทว่ั ไป
กำรเดนิ สำยเปิดบนวัสดุฉนวนหมำยถึงวธิ ีกำรเดินสำยแบบเปิดโล่งโดยใช้ตมุ้ หรือลูกถ้วยเพอื่ กำร
จบั ยึด สำยทใ่ี ช้ต้องเป็นสำยแกนเดยี วและต้องไมถ่ ูกปิดบงั ด้วยโครงสรำ้ งของอำคำร
5.3.2 สำหรบั ระบบแรงต่ำ
5.3.2.1 อนุญำตให้ใช้กำรเดินสำยเปิดบนวัสดุฉนวนภำยในอำคำร ได้เฉพำะในโรงงำน
อตุ สำหกรรม งำนเกษตรกรรมและงำนแสดงสินคำ้ เทำ่ นั้น
5.3.2.2 ต้องมีกำรป้องกันควำมเสียหำยทำงกำยภำพ ตำมท่ีก่ำหนดในข้อ 5.1.3 และสำยท่ี
ยดึ เกำะไปกับผนงั หรือกำ่ แพงต้องอยู่สงู จำกพื้นไม่นอ้ ยกว่ำ 2.50 เมตร
5.3.2.3 กำรเดินสำยในสถำนท่ีชื้น เปียก หรือมีไอที่ท่ำให้เกิดกำรผุกร่อน ต้องมีกำรป้องกัน
ไมใ่ หเ้ กดิ ควำมเสยี หำยแก่สำยไฟฟ้ำ
5.3.2.4 สำยที่ใช้ต้องเป็นสำยหุม้ ฉนวน ยกเวน้ สายที่จา่ ยไฟฟา้ ให้ปั้นจ่ันชนิดเคลื่อนที่ได้
บนราง
5.3.2.5 กำรเดินสำยเปิดบนวัสดุฉนวนภำยในอำคำร ให้เป็นไปตำมที่ก่ำหนดในตำรำง
ท่ี 5-4
5.3.2.6 วัสดุฉนวนสำ่ หรับกำรเดินสำยต้องเป็นชนิดที่เหมำะสมกับสภำพกำรใช้งำน
5.3.2.7 กำรเดินสำยเปิดบนวสั ดฉุ นวนภำยนอกอำคำร ให้เปน็ ไปตำมขอ้ ก่ำหนดดงั ต่อไปน้ี
5-8 บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ก) กำรเดินสำยบนตุ้มให้เป็นไปตำมที่ก่ำหนดในตำรำงที่ 5-4 โดยมีข้อ
เพมิ่ เตมิ คอื ถำ้ เดนิ ผ่ำนในทโี่ ล่งขนำดสำยต้องไม่เล็กกว่ำ 2.5 ตร.มม. และ
ระยะระหวำ่ งจุดจบั ยึดสำยไมเ่ กนิ 5.0 เมตร
ข) กำรเดินสำยบนลูกถ้วยให้เป็นไปตำมท่ีกำ่ หนดใน ตำรำงที่ 5-5
ตำรำงท่ี 5-4
กำรเดินสำยเปดิ บนวสั ดุฉนวนภำยในอำคำร
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นระยะสงู สดุ ระหว่ำงระยะหำ่ งต่ำสุดระหวำ่ ง (เมตร)ขนำดสำยทองแดง
กำรติดต้ัง จุดจบั ยดึ สำย ใหญส่ ุด (ตร.มม)
สำยไฟฟ้ำ สำยไฟฟำ้ กับ
(เมตร) ส่ิงปลกู สร้ำง 50
ไม่ก่ำหนด
บนตมุ้ 2.5 0.10 0.025
บนลกู ถว้ ย 5.0 0.15 0.05
ตำรำงท่ี 5-5
กำรเดินสำยเปดิ บนลกู ถว้ ยภำยนอกอำคำร
ระยะสูงสุดระหวำ่ ง ระยะห่ำงต่ำสุดระหว่ำง
จุดจบั ยึดสำย (เมตร)
(เมตร) ขนำดสำยทองแดง
สำยไฟฟำ้ สำยไฟฟำ้ กับ เล็กสดุ (ตร.มม.)
ไม่เกนิ 10 ส่ิงปลูกสร้ำง
11-25 2.5
26-40 0.15 0.05 4
6
0.20 0.05
0.20 0.05
5.3.2.8 สำยไฟฟ้ำซ่ึงติดต้ังบนตุ้มหรือลกู ถ้วยจะต้องยึดกับฉนวนที่รองรับให้มนั่ คง ในกรณี
ทใ่ี ช้ลวดผูกสำย (tie wire) ให้ใช้ชนิดท่ีมีฉนวนท่ีทนแรงดันเทียบเท่ำฉนวนของสำยไฟฟ้ำนั้น ใน
กรณที อี่ ำจจะสัมผสั ไดโ้ ดยพลงั้ เผลอ
5.3.2.9 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำ ให้ใช้คำ่ กระแสตำมตำรำงที่ 5-22, 5-28 และ 5-42
5.3.3 สำหรบั ระบบแรงสูง
5.3.3.1 กำรตดิ ตั้งตอ้ งเข้ำถึงได้เฉพำะผู้มหี น้ำทเี่ กีย่ วข้องเท่ำนนั้
5.3.3.2 ในกรณีที่ติดต้ังสำยยึดโยง (guy wire) จะต้องติดตั้งลูกถ้วยสำยยึดโยง (guy strain
insulator) ในสำยยึดโยง ลูกถ้วยสำยยึดโยงน้ีต้องอยู่สูงจำกพ้ืนไม่น้อยกว่ำ 2.40 เมตร และต้องมี
บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-9
คุณสมบัติทง้ั ทำงกลและทำงไฟฟำ้ เหมำะสมกบั สภำพกำรใชง้ ำน (มอก. 280-2529) ยกเว้น สาหรับใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
แรงดัน 33 kV สายยึดโยงใหต้ ดิ ต้ังตามมาตรฐานการไฟฟา้ ส่วนภูมิภาค
5.3.3.3 กำรเดินสำยต้องเป็นไปตำมท่ีกำ่ หนดในข้อ 5.3.2.3 และข้อ 5.3.2.6 ดว้ ย
5.3.3.4 ลวดผูกสำยต้องมีขนำดเหมำะสมกับสภำพกำรใช้งำน แต่ต้องไม่เล็กกว่ำ 10
ตร.มม. ลวดผูกสำยจะต้องเป็นชนดิ ทไี่ มท่ ่ำให้เกิดกำรผกุ ร่อนเนือ่ งจำกโลหะตำ่ งชนดิ กัน
5.3.3.5 ระยะห่ำงของกำรติดตั้งต้องเป็นไปตำมที่ก่ำหนดในตำรำงที่ 1-4 และ 1-5 ด้วย
แล้วแต่กรณี
5.4 กำรเดินสำยในท่อโลหะหนำ (Rigid Metal Conduit) ท่อโลหะหนำปำนกลำง
(Intermediate Metal Conduit) และท่อโลหะบำง (Electrical Metallic Tubing)
5.4.1 กำรใช้งำน
ท่อโลหะดงั กลำ่ วสำมำรถใช้กับงำนเดินสำยท่ัวไปทัง้ ในสถำนทีแ่ หง้ ชื้นและเปียก นอกจำกจะได้
ระบุไว้เฉพำะเรอื่ งน้ันๆ โดยตอ้ งตดิ ต้งั ใหเ้ หมำะสมกับสภำพใชง้ ำน
5.4.2 ขอ้ กำหนดกำรตดิ ต้งั
5.4.2.1 ในสถำนที่เปียก ท่อโลหะและส่วนประกอบที่ใช้ยึดท่อโลหะ เช่นสลักเกลียว (bolt)
สแตรป (strap) สกรู (screw) ฯลฯ ตอ้ งเปน็ ชนิดที่ทนตอ่ กำรผุกรอ่ น
5.4.2.2 ปลำยท่อที่ถูกตัดออกต้องลบคม เพื่อป้องกันไม่ให้บำดฉนวนของสำย กำรท่ำ
เกลียวท่อต้องใชเ้ คร่ืองท่ำเกลยี วชนดิ ปลำยเรียว
5.4.2.3 ข้อต่อ (coupling) และข้อต่อยึด (connector) ชนิดไม่มีเกลียวต้องต่อให้แน่น เมื่อ
ฝังในอิฐก่อหรือคอนกรีตต้องใช้ชนิดฝังในคอนกรีต (concretetight) เม่ือติดตั้งในสถำนที่เปียก
ตอ้ งใชช้ นิดกันฝน (raintight)
5.4.2.4 กำรต่อสำย ให้ต่อได้เฉพำะในกล่องต่อสำยหรือกล่องจุดต่อไฟฟ้ำท่ีสำมำรถเปิด
ออกได้สะดวก ปริมำตรของสำยและฉนวน รวมทั้งหัวต่อสำยเม่ือรวมกันแล้วต้องไม่เกินร้อยละ
75 ของปรมิ ำตรภำยในกล่องตอ่ สำยหรือกล่องจุดต่อไฟฟ้ำ
5.4.2.5 กำรติดตั้งท่อรอ้ ยสำยเข้ำกับกลอ่ งตอ่ สำย หรือเครื่องประกอบกำรเดินท่อต้องจัดให้
มบี ุชชงิ เพ่อื ปอ้ งกนั ไมใ่ ห้ฉนวนหุม้ สำยชำ่ รดุ ยกเวน้ กล่องต่อสายและเครื่องประกอบการ
เดินท่อท่ีได้ออกแบบเพือ่ ปอ้ งกนั การชารดุ ของฉนวนไวแ้ ลว้
5.4.2.6 หำ้ มท่ำเกลียวกับท่อโลหะบำง
5.4.2.7 มุมดัดโค้งระหว่ำงจุดดึงสำยรวมกันแลว้ ต้องไม่เกิน 360 องศำ
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-10 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
5.4.3 ห้ำมใช้ท่อโลหะบำงฝังดินโดยตรงหรือใช้ในระบบไฟฟ้ำแรงสูง หรือที่ซึ่งอำจ เกิด
ควำมเสียหำยหลงั กำรตดิ ตั้ง
5.4.4 หำ้ มใช้ท่อโลหะขนำดเลก็ กว่ำ 15 มม.
5.4.5 จ่ำนวนสำยสูงสุด ต้องเปน็ ไปตำมตำรำงที่ 5-3
5.4.6 กำรตดิ ตง้ั ใตด้ นิ ตอ้ งเป็นไปตำมทก่ี ำ่ หนดในข้อ 5.1.4
5.4.7 ท่อที่ขนำดใหญ่กว่ำ 15 มม. หำกร้อยสำยชนิดไม่มีปลอกตะก่ัว รัศมีดัดโค้งด้ำนใน
ของทอ่ ต้องไมน่ อ้ ยกว่ำ 6 เท่ำของขนำดเสน้ ผ่ำนศนู ย์กลำงของทอ่ ถำ้ เปน็ สำยไฟฟ้ำชนิดมีปลอก
ตะกั่ว รศั มีดดั โค้งด้ำนในต้องไมน่ ้อยกว่ำ 10 เท่ำของเสน้ ผ่ำนศูนยก์ ลำงของท่อ ส่ำหรับท่อขนำด
15 มม. หำกร้อยสำยชนิดไมม่ ปี ลอกตะก่ัว รัศมีดัดโค้งด้ำนในของท่อต้องไม่น้อยกว่ำ 8 เท่ำของ
เส้นผ่ำนศูนย์กลำงของท่อ และถ้ำเป็นสำยไฟฟ้ำชนิดมีปลอกตะก่ัว รัศมีดัดโค้งด้ำนในต้องไม่
น้อยกวำ่ 12 เทำ่ ของเส้นผ่ำนศนู ย์กลำงของท่อ กำรดดั โค้งต้องไมท่ ำ่ ใหท้ ่อชำ่ รดุ
5.4.8 ตอ้ งตดิ ต้ังระบบท่อใหเ้ สร็จกอ่ น จงึ ท่ำกำรเดินสำยไฟฟำ้
5.4.9 กำรเดินสำยด้วยท่อโลหะไปยังบริภัณฑ์ไฟฟ้ำ ควรเดินด้วยท่อโลหะโดยตลอดและ
ช่วงตอ่ สำยเข้ำบริภัณฑไ์ ฟฟ้ำควรเดินด้วยทอ่ โลหะออ่ น หรอื ใช้วิธีกำรอนื่ ตำมทเ่ี หมำะสม
5.4.10 หำ้ มใชท้ ่อโลหะเป็นตัวน่ำสำ่ หรบั ต่อลงดิน
5.4.11 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำ ให้ใช้ค่ำกระแสตำมตำรำงท่ี 5-20, 5-23, 5-27, 5-29 และ
5-37
5.4.12 ท่อร้อยสำยต้องยึดกับที่ให้มั่นคงด้วยอุปกรณ์จับยึดที่เหมำะสม โดยมีระยะ ห่ำง
ระหว่ำงจุดจับยึดไม่เกิน 3.0 เมตร และห่ำงจำกกล่องต่อสำย หรืออุปกรณ์ต่ำงๆ ไม่เกิน 0.9
เมตร
5.5 กำรเดนิ สำยในทอ่ โลหะอ่อน (Flexible Metal Conduit)
5.5.1 ลักษณะกำรใช้งำน ต้องเปน็ ไปตำมข้อก่ำหนดทุกขอ้ ดงั นี้
ก) ในสถำนท่ีแหง้
ข) ในที่เข้ำถึงได้และเพ่ือป้องกันสำยจำกควำมเสียหำยทำงกำยภำพ หรือเพื่อกำร
เดินซ่อนสำย
ค) ใหใ้ ช้สำ่ หรบั เดนิ เข้ำบริภัณฑ์ไฟฟ้ำหรอื กลอ่ งต่อสำยและควำมยำวไม่เกิน 2 เมตร
บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-11
5.5.2 หำ้ มใช้ท่อโลหะอ่อน ในกรณดี ังตอ่ ไปน้ีใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ก) ในปล่องลฟิ ตห์ รือปลอ่ งขนของ
ข) ในหอ้ งแบตเตอร่ี
ค) ในบรเิ วณอนั ตรำย นอกจำกจะระบุไวเ้ ป็นอย่ำงอื่น
ง) ฝังในดนิ หรือฝังในคอนกรตี
จ) ห้ำมใช้ในสถำนท่ีเปียก นอกจำกจะใช้สำยไฟฟ้ำชนิดท่ีเหมำะสมกับสภำพกำร
ติดตัง้ และในกำรติดต้ังทอ่ โลหะอ่อนต้องปอ้ งกนั ไม่ให้น่้ำเข้ำไปในช่องร้อยสำยท่ี
ทอ่ โลหะอ่อนนี้ต่ออยู่
5.5.3 ห้ำมใช้ท่อโลหะอ่อนที่มีขนำดเล็กกว่ำ 15 มม. ยกเว้น ท่อโลหะอ่อนที่ประกอบ
มากับข้ัวหลอดไฟและมีความยาวไม่เกิน 1.80 เมตร
5.5.4 จำ่ นวนสำยไฟฟำ้ สูงสุดในทอ่ โลหะอ่อนตอ้ งเป็นไปตำมทีก่ ำ่ หนดในตำรำงท่ี 5-3
5.5.5 มมุ ดัดโคง้ ระหวำ่ งจุดดงึ สำยรวมกนั แลว้ ต้องไม่เกิน 360 องศำ
5.5.6 ตอ้ งตดิ ต้ังระบบท่อให้เสร็จก่อน จึงทำ่ กำรเดนิ สำยไฟฟำ้
5.5.7 หำ้ มใช้ท่อโลหะอ่อนเป็นตัวนำ่ สำ่ หรบั ตอ่ ลงดนิ
5.5.8 ระยะห่ำงระหว่ำงอุปกรณ์จับยึดต้องไม่เกิน 1.50 เมตร และห่ำงจำกกล่องต่อสำย
หรืออปุ กรณต์ ำ่ งๆ ไมเ่ กิน 0.30 เมตร
5.5.9 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำให้เป็นไปตำมที่ก่ำหนดในตำรำงที่ 5-20, 5-23, 5-27
และ 5-29
5.6 กำรเดินสำยในท่อโลหะอ่อนกันของเหลว (Liquidtight Flexible Metal
Conduit)
5.6.1 ลกั ษณะกำรใชง้ ำน
ใช้ในที่สภำพกำรติดต้ัง กำรใช้งำนและกำรบ่ำรุงรักษำท่ีต้องกำรควำมอ่อนตัวของท่อ หรือเพื่อ
ปอ้ งกันของแข็ง ของเหลว ไอ หรอื ในบรเิ วณอนั ตรำย
5.6.2 ห้ำมใชท้ ่อโลหะออ่ นกนั ของเหลว ในกรณีดังตอ่ ไปนี้
ก) ทีซ่ ึง่ อำจได้รบั ควำมเสียหำยทำงกำยภำพ
ข) อุณหภมู ิโดยรอบหรืออณุ หภูมใิ ชง้ ำนของสำยเกนิ กว่ำอณุ หภมู ิของท่อท่ีระบไุ ว้
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-12 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.6.3 จำ่ นวนสำยไฟฟำ้ สงู สุดในท่อโลหะออ่ นกนั ของเหลวต้องไม่เกินตำมท่ีก่ำหนดในตำรำง
ท่ี 5-3
5.6.4 มุมดดั โคง้ ระหวำ่ งจดุ ดึงสำยรวมกนั แล้วตอ้ งไมเ่ กนิ 360 องศำ
5.6.5 ต้องตดิ ตั้งระบบทอ่ ใหเ้ สรจ็ กอ่ น จึงทำ่ กำรเดนิ สำยไฟฟำ้
5.6.6 หำ้ มใช้ทอ่ โลหะอ่อนกนั ของเหลวทม่ี ีขนำดเลก็ กว่ำ 15 มม. หรอื ใหญ่กวำ่ 100 มม.
5.6.7 ห้ำมใช้ท่อโลหะอ่อนกนั ของเหลวเปน็ ตัวน่ำสำ่ หรบั ต่อลงดนิ
5.6.8 ในกำรติดตั้งท่อโลหะอ่อนกันของเหลว จะต้องใช้กับข้อต่อยึดซึ่งได้รับกำรรับรองเพ่ือ
ใชก้ บั งำนชนดิ นเ้ี ทำ่ นน้ั
5.6.9 ระยะห่ำงในกำรจบั ยึดต้องเปน็ ไปตำม ข้อ 5.5.8 ด้วย
5.6.10 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำใหเ้ ปน็ ตำมทกี่ ำ่ หนดในตำรำงท่ี 5-20 และ 5-27
5.7 กำรเดนิ สำยในทอ่ อโลหะออ่ น (Electrical Nonmetallic Tubing)
ท่ออโลหะอ่อนในที่น้ีหมำยถึง ท่อร้อยสำยที่มีลักษณะเป็นลอน (corrugated) โดยท่อร้อยสำย
และเครื่องประกอบกำรเดินท่อ ต้องท่ำด้วยวัสดุที่เหมำะสมส่ำหรับงำนทำง ไฟฟ้ำทนต่อ
ควำมชืน้ สำรเคมี และมีคุณสมบัติต้ำนเปลวเพลิง (flame-retardant) ท่อร้อยสำยชนิดนี้จะต้อง
สำมำรถดัดโค้งได้ด้วยมือ โดยไม่ต้องใช้อุปกรณ์อ่ืนช่วย ยกเว้น หากฝังในคอนกรีตไม่ต้องมี
คณุ สมบัติต้านเปลวเพลิง
5.7.1 อนุญำตใหใ้ ช้ทอ่ อโลหะอ่อน ในกรณีดงั ตอ่ ไปนี้
ก) ในท่ีเปดิ โล่ง (exposed) ซึ่งไม่ไดร้ ับควำมเสียหำยทำงกำยภำพและใช้กับอำคำรที่
มคี วำมสงู ไมเ่ กิน 3 ช้ัน เหนือพื้นดนิ
ข) ในที่ซ่อนเช่นผนัง พ้ืน หรือเพดำน ซึ่งก้ันด้วยแผ่นก้ันท่ีทนไฟได้ไม่น้อยกว่ำ 15
นำที ยกเวน้ อาคารที่ตดิ ต้ังระบบหัวกระจายนา้ ดบั เพลงิ ไมต่ อ้ งมีแผน่ กน้ั ทนไฟ
ค) ในบรเิ วณทไี่ ม่ท่ำใหท้ ่อผุกรอ่ น
ง) ในท่ีซ่อน สถำนท่แี หง้ หรอื สถำนที่ช้นื ซึง่ ไม่ถูกหำ้ มใช้ ตำมขอ้ 5.7.2
จ) ฝังในคอนกรตี โดยใชท้ ่อและเครอ่ื งประกอบกำรเดนิ ท่อท่เี หมำะสม
5.7.2 ห้ำมใชท้ ่ออโลหะอ่อน ในกรณีตอ่ ไปน้ี
ก) ในบริเวณอนั ตรำย นอกจำกจะระบไุ ว้เปน็ อย่ำงอ่นื
ข) ใชเ้ ป็นเครอื่ งแขวนและจับยึดดวงโคม
บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-13
ค) อณุ หภูมิโดยรอบหรอื อณุ หภมู ิใช้งำนของสำยเกนิ กว่ำอณุ หภมู ขิ องทอ่ ทรี่ ะบุไว้ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ง) ฝงั ดนิ โดยตรง
จ) แรงดันทใ่ี ชง้ ำนเกนิ 750 โวลต์
ฉ) ในท่ีเปดิ โล่ง ยกเว้น ท่ีระบไุ วใ้ นข้อ 5.7.1 ก)
ช) ในโรงมหรสพ
5.7.3 หำ้ มใชท้ ่ออโลหะอ่อนทมี่ ขี นำดเล็กกว่ำ 15 มม. หรอื ใหญ่กว่ำ 26 มม.
5.7.4 จำ่ นวนสำยไฟฟ้ำในท่ออโลหะออ่ นต้องไมเ่ กินที่ก่ำหนดไว้ในตำรำงท่ี 5-3
5.7.5 มุมดัดโคง้ ระหวำ่ งจุดดงึ สำยรวมกนั ต้องไม่เกิน 360 องศำ
5.7.6 ตอ้ งมีกำรจับยดึ ท่ออโลหะอ่อนใหแ้ นน่ ทกุ ระยะไม่เกนิ 1 เมตร
5.7.7 ตอ้ งติดตงั้ ระบบทอ่ ให้เสรจ็ ก่อนจึงทำ่ กำรเดินสำยไฟฟ้ำ
5.7.8 ขนำดกระแสของสำยไฟฟำ้ ใหเ้ ป็นไปตำมที่กำ่ หนดในตำรำงที่ 5-20 และ 5-27
5.8 กำรเดินสำยในท่ออโลหะแขง็ (Rigid Nonmetallic Conduit)
ท่ออโลหะแข็งและเคร่ืองประกอบกำรเดินท่อต้องใช้วัสดุท่ีเหมำะสม ทนต่อควำมชื้น สภำวะ
อำกำศและสำรเคมี สำ่ หรับทอ่ ทใี่ ช้เหนือดนิ ตอ้ งมคี ุณสมบตั ติ ้ำนเปลวเพลงิ ทนแรงกระแทกและ
แรงอัด ไม่บิดเบี้ยวเพรำะควำมร้อนภำยใต้สภำวะท่ีอำจเกิดขึ้นเมื่อใช้งำน ในสถำนท่ีใช้งำนซ่ึง
ทอ่ ร้อยสำยมโี อกำสถกู แสงแดดโดยตรงต้องใช้ท่อรอ้ ยสำยชนดิ ทนต่อแสงแดด สำ่ หรับทอ่ ท่ีใช้ใต้
ดินวัสดุที่ใช้ต้องทนควำมชื้น ทนสำรท่ีท่ำให้ผุกร่อนและมีควำมแข็งแรงเพียงพอที่จะทนแรง
กระแทกได้โดยไม่เสียหำย ถ้ำใช้ฝังดินโดยตรงโดยไม่มีคอนกรีตหุ้ม วัสดุที่ใช้ต้องสำมำรถทน
นำ่้ หนักกดท่ีอำจเกดิ ขนึ้ ภำยหลังกำรตดิ ต้งั ได้
5.8.1 อนุญำตให้ใชท้ อ่ อโลหะแข็ง ในกรณีดังตอ่ ไปนี้
ก) เดนิ ซอ่ นในผนงั พื้นและเพดำน
ข) ในบริเวณที่ท่ำให้เกิดกำรผุกร่อนและเกี่ยวข้องกับสำรเคมี ถ้ำท่อและเคร่ือง
ประกอบกำรเดนิ ทอ่ ไดอ้ อกแบบไว้สำ่ หรบั ใชง้ ำนในสภำพดงั กลำ่ ว
ค) ในที่เปยี กหรอื ช้ืนซงึ่ ไดจ้ ัดใหม้ ีกำรปอ้ งกนั น่ำ้ เขำ้ ไปในท่อ
ง) ในทเ่ี ปดิ โล่ง (exposed) ซ่ึงไมอ่ ำจเกิดควำมเสยี หำยทำงกำยภำพ
จ) กำรตดิ ตัง้ ใตด้ นิ โดยตอ้ งเปน็ ไปตำมทกี่ ่ำหนดในข้อ 5.1.4
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-14 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.8.2 ห้ำมใชท้ ่ออโลหะแขง็ ในกรณีดงั ต่อไปนี้
ก) ในบริเวณอันตรำย นอกจำกจะระบุไวเ้ ปน็ อยำ่ งอ่ืน
ข) ใชเ้ ป็นเครือ่ งแขวนและจับยึดดวงโคม
ค) อุณหภูมิโดยรอบหรอื อุณหภูมิใชง้ ำนของสำยเกนิ กวำ่ อณุ หภมู ขิ องท่อที่ระบไุ ว้
ง) ในโรงมหรสพ นอกจำกจะระบไุ วเ้ ปน็ อยำ่ งอืน่
5.8.3 เมือ่ เดนิ ทอ่ เข้ำกลอ่ งหรอื ส่วนประกอบอ่ืนๆ ต้องจัดให้มีบุชชิง หรือมีกำรป้องกันไม่ให้
ฉนวนของสำยช่ำรุด
5.8.4 ห้ำมใช้ท่ออโลหะแขง็ ทม่ี ีขนำดเล็กกว่ำ 15 มม.
5.8.5 จำ่ นวนสำยไฟฟ้ำในทอ่ อโลหะแขง็ ต้องไมเ่ กนิ ตำมท่กี ่ำหนดในตำรำงที่ 5-3
5.8.6 มุมดดั โคง้ ระหว่ำงจดุ ดึงสำยรวมกนั แล้วตอ้ งไม่เกนิ 360 องศำ
5.8.7 ต้องติดตง้ั ระบบทอ่ ให้เสร็จก่อน จึงทำ่ กำรเดินสำยไฟฟ้ำ
5.8.8 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำให้เป็นไปตำมที่ก่ำหนดในตำรำงที่ 5-20, 5-23, 5-27,
5-29 และ 5-37
5.9 กำรเดนิ สำยในทอ่ อโลหะออ่ นกนั ของเหลว (Liquidtight Flexible
Nonmetallic Conduit)
ท่ออโลหะอ่อนกันของเหลว เป็นท่อกลม ไม่มีตะเข็บ ท่ำด้วยวัสดุต้ำนทำนเปลวเพลิง และต้อง
เป็นชนดิ ทผี่ ลิตเพื่อใช้เป็นท่อรอ้ ยสำยไฟฟำ้
5.9.1 อนุญำตใหใ้ ชท้ ่ออโลหะออ่ นกันของเหลว ในกรณดี งั ต่อไปน้ี
ก) ติดตัง้ ได้ท้ังแบบเปิดโล่ง หรอื เดนิ ซ่อน
ข) ใช้ในสภำพกำรติดตั้ง กำรใช้งำน และกำรบ่ำรุงรักษำท่ีต้องกำรควำมอ่อนตัวของ
ท่อหรอื ปอ้ งกนั สำยไฟฟ้ำชำ่ รดุ จำกไอ ของเหลว หรอื ของแขง็
5.9.2 หำ้ มใชท้ ่ออโลหะออ่ นกันของเหลว ในกรณีดงั ต่อไปนี้
ก) สถำนทซี่ งึ่ อำจไดร้ ับควำมเสียหำยทำงกำยภำพ
ข) ในที่ซ่ึงผลรวมของอุณหภูมิซึ่งเกิดจำกอุณหภูมิโดยรอบและอุณหภูมิของตัวน่ำเกิน
กว่ำอณุ หภมู ิวสั ดขุ องท่อ
ค) มีควำมยำวเกนิ 2.0 เมตร
ง) ในระบบแรงสูง
บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-15
5.9.3 ห้ำมใชท้ ่ออโลหะอ่อนกันของเหลวท่ีมขี นำดเลก็ กวำ่ 15 มม. หรอื ใหญ่กว่ำ 100 มม.ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
5.9.4 จ่ำนวนสำยไฟฟ้ำในทอ่ อโลหะออ่ นกนั ของเหลวตอ้ งไมเ่ กินที่กำ่ หนดในตำรำงที่ 5-3
5.9.5 ขนำดกระแสของสำยไฟฟำ้ ใหเ้ ปน็ ไปตำมที่ก่ำหนดในตำรำงที่ 5-20 และ 5-27
5.10 กำรเดนิ สำยในช่องเดนิ สำยโลหะบนพนื้ ผิว (Surface Metal Raceway)
5.10.1 อนญุ ำตให้ใชช้ อ่ งเดินสำยโลหะบนพืน้ ผิว ในสถำนทแ่ี ห้งเท่ำนนั้
5.10.2 ห้ำมใช้ชอ่ งเดินสำยโลหะบนพ้ืนผวิ ในกรณีดังตอ่ ไปน้ี
ก) ในสถำนที่ท่อี ำจเกิดควำมเสียหำยทำงกำยภำพอยำ่ งรุนแรง
ข) ในบริเวณท่มี ไี อที่ทำ่ ให้ผุกร่อน
ค) ในปลอ่ งขนของหรือปล่องลฟิ ต์
ง) ในบริเวณอนั ตรำย นอกจำกจะระบไุ วเ้ ป็นอย่ำงอื่น
จ) ในท่ีซอ่ น ยกเว้น ใตพ้ นื้ ยก
ฉ) ในระบบแรงสงู
5.10.3 ขนำดกระแสของสำยในช่องเดินสำยโลหะบนพ้ืนผิวใช้ตำมตำรำงท่ี 5-20 หรือ 5-27
แล้วแต่กรณี และต้องใชต้ วั คูณปรับคำ่ ตำมตำรำงท่ี 5-8
5.10.4 ห้ำมตอ่ ช่องเดินสำยโลหะบนพนื้ ผวิ ตรงจุดท่ีผ่ำนผนังหรือพื้น
5.10.5 อนุญำตให้ต่อสำยได้เฉพำะในส่วนที่สำมำรถเปิดออก และเข้ำถึงได้สะดวก
ตลอดเวลำเทำ่ น้นั และพื้นทหี่ น้ำตัดของสำยรวมท้ังหัวตอ่ สำย เม่อื รวมกันแลว้ ต้องไม่เกินร้อยละ
75 ของพ้นื ที่หน้ำตดั ภำยในของ ชอ่ งเดนิ สำยโลหะบนพนื้ ผิว ณ จุดต่อสำย
5.10.6 ห้ำมดัดโค้งช่องเดินสำยโลหะบนพ้ืนผิวและถ้ำมีหัวสกรูอยู่ภำยในช่องเดินสำยโลหะ
บนพน้ื ผวิ ต้องเรียบเสมอกบั ผวิ ภำยในและไมม่ ีสว่ นคมท่ีอำจบำดสำยได้ กำรติดตั้งช่องเดินสำย
โลหะบนพื้นผิว รวมท้ังข้องอ ข้อต่อ และเครื่องประกอบต้องออกแบบให้ช้ินส่วนต่ำงๆ มีควำม
ต่อเนอื่ งกันท้ังทำงกลและทำงไฟฟำ้ และตอ้ งไมเ่ ปน็ ผลให้สำยในช่องเดินสำยโลหะบนพ้ืนผิวนั้น
ชำ่ รุดได้ ฝำครอบและส่วนประกอบที่ไม่ใช่โลหะที่น่ำมำใช้กับช่องเดินสำยโลหะบนพ้ืนผิว ต้อง
เปน็ ชนดิ ที่ไดร้ ับกำรเหน็ ชอบเพ่อื ใช้ส่ำหรบั งำนนนั้ แล้ว
5.10.7 ปลำยของช่องเดินสำยโลหะบนพ้ืนผวิ ตอ้ งปดิ
5.10.8 ห้ำมใชช้ อ่ งเดนิ สำยโลหะบนพน้ื ผวิ เปน็ ตัวน่ำสำ่ หรับตอ่ ลงดนิ
5-16 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
5.10.9 ชอ่ งเดินสำยโลหะบนพื้นผิวต้องมีควำมหนำไม่ต่ำกวำ่ ทก่ี ำ่ หนดในตำรำงที่ 5-6
ตำรำงที่ 5-6
ควำมหนำตำ่ สดุ ของชอ่ งเดินสำยโลหะบนพ้นื ผวิ (Surface Metal Raceway)
ขนำดควำมสงู x กว้ำง ควำมหนำ
(มม.) (มม.)
ไม่เกิน 50x100 0.8
ไม่เกนิ 100x150 1.2
ไม่เกนิ 100x200 1.2
ไม่เกิน 150x200 1.4
ไมเ่ กิน 150x300 1.4
เกนิ 150x300 1.6
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
5.11 กำรเดนิ สำยในชอ่ งเดินสำยอโลหะบนพ้นื ผวิ (Surface Nonmetallic
Raceway)
ช่องเดนิ สำยอโลหะบนพื้นผิวต้องท่ำด้วยวัสดุทนควำมช้ืน ทนบรรยำกำศท่ีมีสำรเคมี ต้ำนเปลว
เพลิง ทนแรงกระแทก ไม่บิดเบ้ียวจำกควำมร้อนในสภำวะกำรใช้งำนและสำมำรถใช้งำนในที่
อุณหภมู ิตำ่ ได้
5.11.1 อนญุ ำตให้ใชช้ ่องเดนิ สำยอโลหะบนพืน้ ผิวในสถำนทแ่ี ห้งเท่ำนน้ั
5.11.2 ห้ำมใชช้ อ่ งเดินสำยอโลหะบนพนื้ ผิว ในกรณดี ังต่อไปนี้
ก) ในท่ซี ่อน
ข) ท่ีซ่ึงอำจเกิดควำมเสียหำยทำงกำยภำพได้ นอกจำกเป็นชนิดที่ได้รับกำรรับรอง
เพ่ือใช้ส่ำหรับงำนนัน้ แล้ว
ค) ในระบบแรงสูง
ง) ในปล่องขนของหรอื ปลอ่ งลิฟต์
จ) ในบรเิ วณอนั ตรำย นอกจำกจะระบุไว้เป็นอยำ่ งอน่ื
ฉ) อุณหภูมิโดยรอบหรืออุณหภูมิใช้งำนของสำยเกินกว่ำอุณหภูมิของช่องเดินสำย
อโลหะบนพน้ื ผิวทีร่ ะบุไว้
บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-17
5.11.3 ขนำดกระแสของสำยในช่องเดนิ สำยอโลหะบนพื้นผิว ใหใ้ ช้ขนำดกระแสตำมตำรำงท่ีใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
5-20 และต้องใช้ตัวคูณปรับค่ำตำมตำรำงที่ 5-8
5.11.4 ห้ำมต่อช่องเดินสำยอโลหะบนพื้นผิว ตรงจดุ ที่ผ่ำนผนงั หรอื พื้น
5.11.5 กำรต่อสำยในช่องเดินสำยอโลหะบนพื้นผิว ต้องเป็นไปตำมท่ีก่ำหนดในข้อ 5.10.5
5.11.6 ปลำยของ ชอ่ งเดินสำยอโลหะบนพ้ืนผิว ตอ้ งปิด
5.12 กำรเดินสำยในรำงเดนิ สำย (Wireways)
อนุญำตให้ใช้รำงเดินสำยได้เฉพำะกำรติดต้ังในท่ีเปิดโล่งซึ่งสำมำรถเข้ำถึงเพื่อตรวจสอบและ
บำ่ รงุ รกั ษำได้ตลอดควำมยำวของรำงเดินสำย ห้ำมเดินในฝ้ำเพดำน ถ้ำติดตั้งภำยนอกอำคำร
ต้องเป็นชนิดกันฝน (raintight) และต้องมีควำมแข็งแรงเพียงพอที่จะไม่เสียรูปภำยหลังกำร
ตดิ ต้งั และต้องเปน็ ไปตำมข้อก่ำหนดดังตอ่ ไปนี้
5.12.1 ห้ำมใช้รำงเดินสำยในบรเิ วณที่อำจเกิดควำมเสียหำยทำงกำยภำพ ในบริเวณท่ีมีไอท่ี
ทำ่ ให้ผกุ รอ่ น หรอื ในบริเวณอันตรำย นอกจำกจะระบุไวเ้ ปน็ อยำ่ งอ่นื
5.12.2 พื้นที่หน้ำตัดของตัวน่ำและฉนวนท้ังหมดรวมกันต้องไม่เกินร้อยละ 20 ของ
พนื้ ที่หนำ้ ตดั ภำยในรำงเดินสำย
5.12.3 ขนำดกระแสของสำยในรำงเดินสำยให้ใช้ค่ำกระแสตำมตำรำงท่ี 5-20 หรือ 5-27
กรณีตัวน่ำกระแส 3 เส้น โดยไม่ต้องใช้ตัวคูณลดกระแสเรื่องจ่ำนวนสำยตำมตำรำงที่ 5-8 หำก
ตัวนำ่ ท่มี ีกระแสไหลรวมกนั ไม่เกิน 30 เสน้ ตวั นำ่ วงจรสัญญำณ หรือวงจรควบคมุ ที่อำจมีกระแส
ไหลในชว่ งระยะเวลำสัน้ ไม่ถอื ว่ำเปน็ ตวั นำ่ ที่มกี ระแสไหล
5.12.4 สำยไฟแกนเด่ียวของวงจรเดียวกันรวมท้ังสำยดิน ต้องวำงเป็นกลุ่มเดียวกันแล้วมัด
รวมเข้ำด้วยกัน
5.12.5 รำงเดินสำยต้องจับยึดอย่ำงมั่นคง แข็งแรงทุกระยะไม่เกิน 1.50 เมตร แต่ยอมให้
จุดจับยึดห่ำงมำกกว่ำ 1.50 เมตร ได้ในกรณีท่ีจำ่ เป็น แต่ต้องไม่เกิน 3.00 เมตร
5.12.6 รำงเดนิ สำยในแนวด่ิงต้องจับยึดอยำ่ งม่ันคงแข็งแรงทุกระยะไม่เกิน 4.50 เมตร ห้ำมมี
จดุ ต่อเกิน 1 จดุ ในแตล่ ะระยะจบั ยดึ จดุ จับยึดตอ้ งหำ่ งจำกปลำยรำงเดินสำยไม่เกิน 1.50 เมตร
ด้วย
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-18 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.12.7 ห้ำมติดตัง้ หรอื ใช้รำงเดินสำยในกรณตี อ่ ไปนี้
ก) ตอ่ รำงเดินสำยตรงจุดท่ผี ำ่ นผนังหรือพน้ื
ข) เปน็ ตวั น่ำสำ่ หรบั ต่อลงดิน
ค) ขนำดเกิน 150300 มิลลเิ มตร
5.12.8 อนุญำตให้ต่อสำยเฉพำะในส่วนท่ีสำมำรถเปิดออก และเข้ำถึงได้สะดวกตลอดเวลำ
เท่ำนั้น และพื้นท่ีหน้ำตัดของตัวน่ำ และฉนวนรวมทั้งหัวต่อสำยรวมกันแล้วต้องไม่เกินร้อยละ
75 ของพื้นที่หน้ำตัดภำยในของรำงเดินสำย ณ จุดต่อสำย
5.12.9 ในรำงเดินสำยตรงตำ่ แหน่งทต่ี ้องมกี ำรดดั งอสำย เช่นปลำยทำง ต่ำแหน่งท่ีมีท่อร้อย
สำยเข้ำ-ออกรำงเดินสำย ต้องจัดให้มีท่ีว่ำงส่ำหรับดัดงอสำยอย่ำงเพียงพอ และมีกำรป้องกัน
ไม่ให้มีสว่ นคมที่อำจบำดสำยได้
5.12.10 กำรเดินสำยในแนวด่งิ ต้องมีกำรจดั ยึดสำยตำมทีก่ ำ่ หนดในขอ้ 5.1.6.4
5.12.11 จดุ ปลำยรำงเดนิ สำยตอ้ งปิด
5.13 กำรติดตั้งบัสเวย์ (Busways) หรอื บสั ดัก (Bus Duct)
5.13.1 บัสเวย์ หรือบัสดัก ต้องติดต้ังในท่ีเปิดเผย มองเห็นได้ และสำมำรถเข้ำถึงได้เพื่อกำร
ตรวจสอบและบำ่ รุงรกั ษำตลอดควำมยำวท้ังหมด
ยกเวน้ ยอมให้บสั เวยท์ ่ีตดิ ต้ังหลังท่ีกาบัง เช่น เหนือฝ้าเพดาน โดยจะต้องมีทางเข้าถึงได้และ
ตอ้ งเปน็ ไปตามขอ้ กาหนดดงั ตอ่ ไปนี้ท้งั หมด
1) ไมม่ ีการตดิ ตั้งเคร่อื งปอ้ งกนั กระแสเกินอยู่ท่ีบัสเวย์ นอกจากเครื่องป้องกันกระแส
เกนิ สาหรบั ดวงโคม หรือโหลดอน่ื ๆ เฉพาะจดุ
2) ช่องว่างด้านหลังที่กาบังที่จะเข้าถึงได้ต้องไม่ใช้เป็นช่องลมปรบั อากาศ (air-
handling)
3) บัสเวย์ตอ้ งเปน็ ชนิดปดิ มดิ ชดิ ไม่มีการระบายอากาศ
4) จดุ ตอ่ ระหวา่ งชอ่ งและเครือ่ งประกอบ ต้องเขา้ ถงึ ไดเ้ พื่อการบารงุ รักษา
5.13.2 หำ้ มใช้บัสเวย์ ในกรณดี งั ต่อไปนี้
ก) บริเวณที่อำจเกดิ ควำมเสียหำยทำงกำยภำพอย่ำงรุนแรง หรือมีไอท่ำให้เกิดกำรผุ
กรอ่ น
ข) ในปล่องขนของ หรือปลอ่ งลิฟต์
บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-19
ค) ในบรเิ วณอันตรำย นอกจำกจะระบุไวเ้ ปน็ อยำ่ งอน่ืใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ง) กลำงแจ้ง สถำนทชี่ น้ื และสถำนทีเ่ ปียก นอกจำกจะเป็นชนดิ ทไี่ ดอ้ อกแบบใหใ้ ช้ได้
ส่ำหรับงำนนนั้ ๆ
5.13.3 บัสเวย์ต้องยึดให้มั่นคงและแข็งแรง ระยะห่ำงระหว่ำงจุดจับยึดต้องไม่เกิน 1.50เมตร
หรือตำมกำรออกแบบของผ้ผู ลติ และทปี่ ลำยของบสั เวย์ต้องปดิ
5.13.4 ในกำรตอ่ แยกบสั เวย์ต้องใชเ้ ครือ่ งประกอบที่ออกแบบมำโดยเฉพำะ
5.13.5 พกิ ัดเครอื่ งปอ้ งกนั กระแสเกนิ ต้องเป็นไปตำมทก่ี ่ำหนดในบทที่ 3
5.13.6 กำรลดขนำดของบัสเวย์ ต้องติดตั้งเครื่องป้องกันกระแสเกินเพ่ิมเติม ยกเว้น
เฉพาะในงานอุตสาหกรรม บัสเวย์ท่ีเล็กลงมีขนาดกระแสไม่น้อยกว่าหน่ึงในสามของขนาด
กระแสของบัสเวยต์ ้นทาง หรือหน่ึงในสามของขนาดปรบั ตงั้ ของเครอ่ื งป้องกนั กระแสเกินท่อี ยู่ต้น
ทางของบสั เวยช์ ดุ เดยี วกนั และความยาวของบัสเวย์ทีเ่ ลก็ ลงน้ันไม่เกนิ 15 เมตร
5.13.7 บสั เวยต์ ้องไม่ตดิ ตัง้ ใหส้ มั ผัสกับวัสดุท่ตี ิดไฟไดง้ ำ่ ย
5.13.8 กำรตอ่ แยกบสั เวยต์ อ้ งตดิ ตง้ั เครอื่ งปอ้ งกนั กระแสเกนิ ท่ีจดุ ต่อแยก เพอื่ ใชป้ อ้ งกนั วงจร
ทีต่ อ่ แยกนน้ั นอกจำกจะระบไุ ว้เป็นอย่ำงอื่นในเร่ืองนน้ั ๆ
5.13.9 เปลอื กหุ้มทเ่ี ป็นโลหะของบัสเวยต์ อ้ งต่อลงดิน
5.13.10 อนุญำตให้ใช้เปลือกหุ้มของบัสเวย์เป็นตัวน่ำส่ำหรับต่อลงดินได้ ถ้ำบัสเวย์น้ันได้
ออกแบบให้ใช้เปลอื กห้มุ เป็นตัวน่ำส่ำหรับตอ่ ลงดนิ
5.13.11 ขนำดกระแสของบัสเวย์ให้ใช้ตำมที่ก่ำหนดโดยผู้ผลิต คิดที่อุณหภูมิโดยรอบ 40 ºC
โดยผ่ำนกำรรบั รองจำกสถำบันทเี่ ชือ่ ถือได้
5.14 กำรเดินสำยบนผวิ หรือเดินสำยเกำะผนัง (Surface Wiring)
อนุญำตให้ใช้ได้กับกำรเดินสำยแรงต่ำภำยในอำคำรท่ัวไป ยกเว้น ในบริเวณอันตราย
(นอกจากจะระบุไว้เป็นอย่างอื่นในเรื่องน้ันๆ) หรือ ที่ได้ระบุว่าห้ามใช้ในเรื่องน้ันๆ โดยสายไฟฟ้าที่
ใช้จะตอ้ งเหมาะสมกบั สภาพทตี่ ิดต้ังด้วย
5.14.1 สำยไฟฟ้ำต้องเป็นชนิดที่มีเปลือกนอก กำรเดินสำยต้องป้องกันไม่ให้ฉนวนหรือ
เปลือกช่ำรุด
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-20 บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.14.2 กำรเดินสำยผ่ำนผนังหรือส่ิงก่อสร้ำงต้องมีกำรป้องกันควำมเสียหำยเน่ืองจำกฉนวน
หรอื เปลอื กนอกถูกบำดดว้ ยส่ิงที่แหลมคม
5.14.3 สำยไฟฟ้ำต้องจับยึดให้ม่ันคงด้วยอุปกรณ์ที่ออกแบบมำโดยเฉพำะหรือใช้ท่อร้อย
สำยไฟฟ้ำเป็นตัวจับยึด
5.14.4 กำรต่อและกำรต่อแยกให้ทำ่ ไดเ้ ฉพำะในกล่องสำ่ หรบั งำนไฟฟำ้ เท่ำนั้น
5.14.5 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำให้เป็นไปตำมตำรำงที่ 5-21 และไม่ต้องใช้ตัวคูณปรับค่ำ
ขนำดกระแสตำมตำรำงท่ี 5-8 กรณีจับยึดด้วยท่อร้อยสำย หำกควำมยำวท่อร้อยสำยในวงจร
เกินก่ึงหน่ึงของควำมยำวทั้งหมดหรือเกิน 6 เมตร ขนำดกระแสให้ใช้ตำมกำรเดินสำยร้อยท่อ
ตำมข้อ 5.4.11
5.14.6 กำรเดนิ สำยใหต้ ิดตง้ั เรยี งเป็นชน้ั เดยี ว ห้ำมติดตง้ั ซ้อนกัน
5.15 กำรเดินสำยในรำงเคเบิล (Cable Trays)
ครอบคลุมรำงเคเบิลแบบบันไดแบบระบำยอำกำศ และแบบด้ำนลำ่ งทึบ
5.15.1 กำรใช้งำน
5.15.1.1 วิธีกำรเดนิ สำย
สำยและอุปกรณ์ต่อไปน้ี อนุญำตให้ตดิ ตัง้ ในรำงเคเบลิ ได้แตต่ อ้ งเป็นไปตำมวธิ ีกำรทีก่ ่ำหนดของ
กำรเดินสำยหรือของอปุ กรณ์นัน้ ๆ
ก) สำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ (mineral insulated cable), ชนิด MC (metal-clad
cable) และ ชนิด AC (armored cable)
ข) สำยเคเบิลแกนเดียวชนิดมีเปลือกนอกทั้งในระบบแรงสูงและแรงต่ำ และ
ขนำดไม่เลก็ กว่ำ 25 ตร.มม.
ค) สำยดินทุกขนำด
ง) สำยเคเบลิ หลำยแกนในระบบแรงสงู และระบบแรงต่ำทุกขนำด
จ) สำยชนดิ หลำยแกนสำ่ หรบั ควบคมุ สญั ญำณและไฟฟ้ำก่ำลัง
ฉ) ท่อรอ้ ยสำยชนดิ ต่ำงๆ
5.15.1.2 ในบริเวณอันตรำย ต้องใช้สำยเฉพำะที่อนุญำตให้ใช้ในเรื่องบริเวณอันตรำย
เท่ำนน้ั
5.15.1.3 ห้ำมใช้รำงเคเบิลในปล่องลิฟต์ หรือสถำนที่ท่ีอำจเกิดควำมเสียหำยทำงกำยภำพ
5.15.1.4 ในสถำนที่ใช้งำนซึ่งสำยมีโอกำสถูกแสงแดดโดยตรง ต้องใช้สำยชนิดทนแสงแดด
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-21
5.15.1.5 ห้ำมติดตั้งท่อส่ำหรับงำนอื่นที่ไม่ใช่งำนไฟฟ้ำเช่น ท่อไอน้่ำ ท่อประปำ ท่อแก๊สใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
เป็นต้น อย่บู นรำงเคเบิล
5.15.2 ข้อกำหนดโครงสร้ำงรำงเคเบิล
รำงเคเบิลต้องเป็นดงั นี้
5.15.2.1 ตอ้ งมคี วำมแขง็ แรงและม่ันคง สำมำรถรับน่ำ้ หนกั สำย ทงั้ หมดที่ติดตั้งและไม่มีส่วน
แหลมคมท่ีอำจท่ำให้ฉนวนและเปลอื กสำยเสยี หำย
5.15.2.2 มีกำรป้องกนั กำรผุกร่อนอย่ำงพอเพยี งกับสภำพกำรใช้งำน
5.15.2.3 ต้องมผี นังดำ้ นข้ำง และใชเ้ ครือ่ งประกอบกำรตดิ ตงั้ ที่เหมำะสม
5.15.2.4 ถ้ำเปน็ รำงเคเบลิ อโลหะ ตอ้ งทำ่ ด้วยวสั ดุต้ำนเปลวเพลงิ
5.15.3 กำรตดิ ตง้ั รำงเคเบลิ และสำยเคเบิล
5.15.3.1 รำงเคเบลิ ตอ้ งตอ่ เนอ่ื งโดยตลอดท้ังทำงกล และทำงไฟฟ้ำ
5.15.3.2 สำยที่ตดิ ตงั้ บนรำงเคเบลิ เม่ือเดินแยกเขำ้ ชอ่ งรอ้ ยสำยอ่ืนตอ้ งมีกำรจบั ยึดให้ม่ันคง
5.15.3.3 ห้ำมติดตั้งสำยเคเบิลระบบแรงต่ำในรำงเคเบิลเดียวกันกับสำยเคเบิลระบบแรง
สงู ยกเวน้ มีแผน่ กนั้ ที่แข็งแรงและไมต่ ิดไฟ
5.15.3.4 รำงเคเบิลต้องติดตั้งในที่เปิดเผยและเข้ำถึงได้ และมีที่ว่ำงพอ เพียงที่จะ
ปฏิบัตงิ ำนบำ่ รงุ รักษำสำยเคเบลิ ไดส้ ะดวก
5.15.3.5 เม่ือใช้สำยเคเบิลแกนเดียว สำยเส้นไฟและสำยนิวทรัลของแต่ละวงจร ต้องเดิน
รวมกันเป็นกลุ่ม (ในแต่ละกลุ่มประกอบด้วยสำยเส้นนิวทรัล 1 เส้น และสำยเส้นไฟเฟสละ 1
เส้น) และสำยต้องมัดเข้ำด้วยกันเพื่อป้องกันกำรเกิดกระแสไม่สมดุล เนื่องจำกกำรเหน่ียวน่ำ
และป้องกันสำยเคเบลิ เคลอื่ นตัวอยำ่ งรนุ แรงเมอ่ื เกิดกระแสลดั วงจร
5.15.3.6 กำรต่อสำยในรำงเคเบิลต้องท่ำให้ถูกต้องตำมวิธีกำรต่อสำย แต่จุดต่อสำยต้องอยู่
ภำยในรำงเคเบลิ และต้องไม่สงู เลยขอบดำ้ นข้ำงของรำงเคเบิล
5.15.4 จำนวนสำยเคเบลิ ระบบแรงตำ่ ในรำงเคเบิล
สำยเคเบิลที่อนุญำตให้วำงอยู่ในรำงเคเบิลเดียวกันต้องเป็นไปตำมท่ีก่ำหนดในตำรำงท่ี 5-30 ถึง
5-33
5.15.5 ขนำดกระแสของสำยเคเบิลแรงตำ่ ในรำงเคเบิล
ขนำดกระแสของสำยเคเบลิ แรงตำ่ ในรำงเคเบลิ เป็นไปตำมตำรำงท่ี 5-30 ถงึ 5-33
5.15.6 จำนวนสำยเคเบลิ ระบบแรงสูงในรำงเคเบลิ
จำ่ นวนสำยเคเบิลตอ้ งไมเ่ กนิ ทก่ี ่ำหนดในตำรำงท่ี 5-36
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-22 บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.15.7 ขนำดกระแสของสำยเคเบลิ ระบบแรงสงู ในรำงเคเบลิ
ขนำดกระแสของสำยเคเบิล เปน็ ไปตำมตำรำงท่ี 5-36
5.15.8 กำรเดินสำยทีอ่ นญุ ำต
กำรเดินสำยในรำงเคเบลิ ใหท้ ำ่ ได้เทำ่ ทีก่ ำ่ หนดไว้ในข้อ 5.15 นเี้ ทำ่ นั้น
5.15.9 กำรตอ่ ลงดิน
รำงเคเบลิ โลหะส่ำหรับใช้วำงสำยไฟฟ้ำต้องต่อลงดนิ แต่หำ้ มใชร้ ำงเคเบลิ เป็นตัวน่ำต่อลงดิน
5.16 กล่องสำหรบั งำนไฟฟ้ำ (Box)
5.16.1 ขอบเขต
ครอบคลุมกำรติดต้ังและกำรใช้กล่องส่ำหรับงำนไฟฟ้ำ เช่นกล่องส่ำหรับจุดต่อไฟฟ้ำของสวิตช์
หรอื อุปกรณ์ กล่องต่อสำย กล่องดงึ สำย กลอ่ งแยกสำยและกล่องอื่นๆ ที่ติดตั้งเพื่อวัตถุประสงค์
ในกำรเดนิ สำย
5.16.2 ขอ้ กำหนดและลักษณะกำรใชง้ ำน
5.16.2.1 กล่องต้องท่ำจำกวัสดุที่ทนต่อกำรผุกร่อน หรือมีกำรป้องกันที่เหมำะสมท้ัง
ภำยในและภำยนอก เช่น เคลอื บด้วยสหี รอื อำบสังกะสี หรือวิธีอน่ื ๆ
5.16.2.2 ต้องจัดให้มีบุชชิง หรือเคร่ืองประกอบที่มีขอบมนเรียบ ตรงบริเวณที่ตัวน่ำหรือสำย
เคเบลิ ผ่ำนผนงั ของกลอ่ ง
5.16.2.3 กล่องต้องสำมำรถบรรจตุ ัวนำ่ หรือสำยเคเบลิ ได้ทั้งหมด
5.16.2.4 เมื่อติดตั้งกล่องแล้ว ต้องเข้ำถึงได้โดยไม่ต้องรื้อถอนส่วนหนึ่งส่วนใดของอำคำร
และต้องมีท่ีวำ่ งใหส้ ำมำรถทำ่ งำนได้สะดวก
5.16.2.5 กลอ่ งต้องมีฝำปดิ ทเ่ี หมำะสมและปดิ อย่ำงแน่นหนำ
5.16.2.6 กล่องที่ใช้กับระบบแรงสูงต้องมปี ้ำย "อันตรำยไฟฟำ้ แรงสูง" ติดไว้อย่ำงถำวร ป้ำย
ทีจ่ ดั ทำ่ ต้องอยดู่ ำ้ นนอกของฝำกลอ่ งและเหน็ ไดช้ ดั
5.16.2.7 หลังกำรติดตั้งแล้ว กล่องต้องไม่มีรูหรือช่องท่ีโตพอให้วัตถุที่มีเส้นผ่ำนศูนย์กลำง
ขนำด 7.5 มม. ลอดเข้ำไปได้
5.17 ขอ้ กำหนดสำหรบั แผงสวติ ช์ (Switchboard) และแผงย่อย (Panelboard)
5.17.1 ท่ัวไป
5.17.1.1 ขอบเขต
ให้ใช้กบั แผงสวิตช์และแผงย่อย ซึ่งใช้ควบคุมไฟฟ้ำแสงสว่ำงและไฟฟ้ำก่ำลัง รวมทั้งแผงชำร์จ
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-23
ไฟเข้ำแบตเตอรี่โดยต่อจำกวงจรไฟฟำ้ แสงสว่ำงและไฟฟ้ำก่ำลัง ยกเว้น แผงสวิตช์หรือส่วนใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ของแผงสวติ ช์ซึ่งใชค้ วบคุมวงจรและทางานโดยไฟจากแบตเตอรี่
5.17.1.2 กำรติดต้งั
แผงสวิตช์และแผงย่อย ต้องอยู่ในห้องหรือท่ีซ่ึงจัดไว้โดยเฉพำะ ห้ำมมีท่อลม ท่องำนอื่น หรือ
บริภัณฑ์ส่ำหรับงำนอ่ืนซ่ึงไม่ใช่เครื่องมือหรือบริภัณฑ์ท่ีเก่ียวกับแผงสวิตช์หรือแผงย่อยนั้น
ตดิ ต้งั เหนอื หรือใตแ้ ผงสวิตช์ หรืออยใู่ นห้อง หรอื ทำงเดนิ เข้ำสูห่ อ้ ง
ขอ้ ยกเวน้ ที่ 1 ระบบดับเพลิงสาหรบั แผงสวติ ช์หรอื แผงยอ่ ย
ข้อยกเวน้ ที่ 2 บริภัณฑ์ที่ใช้ในการหมุนเวียนอากาศ ทาความร้อนหรือทาความเย็นที่ใช้สาหรับห้องหรือ
บรเิ วณที่ติดตั้งแผงสวิตชแ์ ละแผงยอ่ ย
ข้อยกเว้นที่ 3 แผงสวิตช์หรือแผงย่อยท่ีติดตั้งท่ัวไป ซึ่งแยกจากบริภัณฑ์อื่นโดยติดตั้งบนที่สูง,ในที่ล้อม
หรือมีส่ิงปกปิด ซึ่งมีการป้องกันทางกลเพียงพอจากยานพาหนะ การสัมผัสโดยบังเอิญ
จากบุคคลทั่วไป หรือจากการรั่วไหลของระบบท่อต่างๆ ไม่ต้องอยู่ในห้องหรือที่ซึ่งจัดไว้
โดยเฉพาะ
ข้อยกเว้นท่ี 4 แผงสวิตช์หรือแผงย่อย ชนิดติดตั้งภายนอกอาคาร มีเครื่องห่อหุ้มที่ทนสภาพอากาศ มี
การป้องกันจากการสัมผัสโดยบังเอิญของบุคคลท่ัวไป ยานพาหนะหรือการรั่วไหลของระบบ
ท่อตา่ งๆ ไม่ต้องอยใู่ นหอ้ งหรอื ที่ซ่งึ จดั ไวโ้ ดยเฉพาะ
5.17.1.3 กำรยึดและกำรจดั บสั บำร์และตัวนำ
5.17.1.3.1 ตัวน่ำและบัสบำร์ในแผงสวิตช์หรือแผงย่อย ต้องติดตั้งอย่ำงมั่นคงในต่ำแหน่งท่ี
ปลอดภัยจำกควำมเสียหำยทำงกำยภำพ ตวั นำ่ ทกุ เส้นทีจ่ ะตอ่ เข้ำกบั อุปกรณ์ซ่ึงติดต้ังอยู่ในช่อง
ใดต้องเดินอยู่ในช่องนั้นเท่ำน้ันนอกจำกจะเป็นกำรต่อเชื่อมระหว่ำงช่องและสำยไฟในวงจร
ควบคุม บัสบำร์และขั้วต่อสำยต้องมีส่ิงปิดกั้นแยก (barrier) ออกจำกส่วนอื่นๆ ของแผงสวิตช์
หรือแผงยอ่ ย
5.17.1.3.2 กำรจัดวำงบัสบำร์และตัวน่ำ ต้องหลีกเล่ียงไม่ให้เกิดควำมร้อนสูงเน่ืองจำกกำร
เหนี่ยวน่ำ
5.17.1.3.3 ขั้วต่อสำยในแผงสวิตช์หรือแผงย่อย ควรติดตั้งในลักษณะที่สำมำรถต่อสำยไป
ยังโหลดได้โดยไม่ตอ้ งขำ้ มบสั บำร์เสน้ ไฟ
5.17.1.3.4 กำรจัดเฟสของแผงสวิตชแ์ ละแผงย่อย เมอ่ื มองจำกดำ้ นหน้ำให้อยู่ในลกั ษณะเฟส
เปน็ 1, 2 และ 3 (หรือ เฟส เอ(A) บี(B) ซี(C)) ตำมล่ำดับ โดยเรียงจำกด้ำนหน้ำไปด้ำนหลังของ
แผง จำกด้ำนบนลงดำ้ นล่ำงหรือจำกดำ้ นซ้ำยมือไปด้ำนขวำมือ กำรจัดเฟสลักษณะอ่ืนอนุญำต
ให้ใช้ไดเ้ ฉพำะกำรเชือ่ มต่อเขำ้ กบั ระบบท่ีมอี ย่แู ล้ว แตต่ อ้ งท่ำเคร่อื งหมำยใหเ้ ห็นได้ชดั เจน
5.17.1.3.5 แต่ละบสั บำร์จะต้องมกี ำรท่ำเครื่องหมำยแสดงเฟสอยำ่ งใดอยำ่ งหน่งึ ดังต่อไปน้ี
5-24 บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ก) เปน็ ตวั อกั ษร ไดแ้ ก่
- L1 สำ่ หรับ เฟส 1 หรือเฟส A
- L2 สำ่ หรับ เฟส 2 หรอื เฟส B
- L3 สำ่ หรบั เฟส 3 หรอื เฟส C
- N สำ่ หรับ นิวทรัล
- E หรือ ส่ำหรบั บัสดนิ /ข้ัวสำยดนิ
ข) เปน็ สีไดแ้ ก่
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
- สนี ้ำ่ ตำล สำ่ หรบั เฟส 1 หรอื เฟส A
- สีดำ่ สำ่ หรบั เฟส 2 หรอื เฟส B
- สเี ทำ สำ่ หรบั เฟส 3 หรอื เฟส C
- สฟี ำ้ ส่ำหรบั นิวทรัล
- สีเขียวหรือเขยี วแถบเหลือง สำ่ หรับ บสั ดิน/ข้วั สำยดิน
5.17.2 แผงสวิตช์ (Switchboard)
5.17.2.1 แผงสวิตช์ที่มีส่วนที่มีไฟฟ้ำเปิดโล่ง ต้องติดต้ังในสถำนท่ีแห้ง เข้ำถึงได้และควบคุม
โดยบุคคลที่มีหน้ำท่ีเกี่ยวข้องเท่ำนั้น เม่ือติดต้ังในสถำนที่เปียกหรือนอกอำคำร ต้องมีเคร่ือง
ห่อหุ้ม (กล่องหรือตู้) ที่ทนสภำพอำกำศ นอกจำกแผงสวิตช์จะเป็นชนิดที่ออกแบบไว้ส่ำหรับ
ตดิ ต้ังภำยนอกอำคำรได้ แผงสวิตช์ซ่ึงอยู่ในสถำนที่ท่ีมีวัตถุติดไฟได้ง่ำยต้องติดต้ังในต่ำแหน่งท่ี
แผงสวิตชจ์ ะไม่ท่ำให้เกิดเพลิงไหม้ตอ่ วตั ถุติดไฟข้ำงเคียง
5.17.2.2 ส่วนบนของแผงสวติ ช์ตอ้ งอย่หู ่ำงจำกเพดำนท่ีติดไฟได้ไม่น้อยกว่ำ 0.90 เมตร หำก
เป็นเพดำนไม่ติดไฟ หรือมีแผ่นก้ันที่ไม่ติดไฟระหว่ำงแผงสวิตช์กับเพดำน ระยะห่ำงระหว่ำง
สว่ นบนของแผงสวิตชแ์ ละเพดำนตอ้ งไมน่ ้อยกวำ่ 0.60 เมตร
5.17.2.3 ส่ำหรับระบบไฟฟ้ำกระแสสลับ โครงของแผงสวิตช์รวมทั้งโครงท่ีรองรับที่เป็นโลหะ
ทง้ั ของสวติ ชแ์ ละบรภิ ณั ฑไ์ ฟฟ้ำต้องตอ่ ลงดนิ เคร่อื งมือวัด รเี ลย์ มเิ ตอร์ หรือหม้อแปลงเคร่ืองวัด
ซงึ่ ตดิ ตงั้ ในแผงสวติ ช์ ต้องตอ่ ลงดนิ ดว้ ย
5.17.3 แผงย่อย (Panelboard)
5.17.3.1 แผงยอ่ ยตอ้ งมพี กิ ดั ไมต่ ำ่ กว่ำขนำดของสำยป้อนท่ีคำ่ นวณได้ตำมบทที่ 3
5.17.3.2 กำรติดตั้งแผงย่อยในสถำนท่ีเปียกหรือช้ืน ต้องมีกำรป้องกันไม่ให้ควำมช้ืนหรือน่้ำ
เข้ำไปในแผงได้ และต้องติดตั้งให้ห่ำงจำกผนังหรือพ้ืนรองรับไม่น้อยกว่ำ 5 มม. ถ้ำติดตั้งใน
สถำนทีเ่ ปยี กต้องเปน็ แบบทนสภำพอำกำศ (weatherproof)
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-25
5.17.3.3 แผงยอ่ ยตอ้ งตดิ ต้ังในตู้ กล่องอุปกรณ์ตัดตอน (cutout box) หรือในเครื่องห่อหุ้มที่ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ออกแบบเฉพำะ และต้องเป็นแบบด้ำนหน้ำไม่มีไฟ ยกเว้น สาหรับแผงย่อยขนาดไมเ่ กิน 16
แอมแปร์ 1 เฟส
5.17.3.4 กำรติดตัง้ ฟิวส์ในแผงย่อย ฟิวสต์ อ้ งตดิ ตัง้ อยดู่ ้ำนโหลดของสวิตช์
5.17.3.5 ส่วนที่เป็นโลหะและไม่ได้ใช้เป็นทำงเดินของกระแสไฟฟ้ำต้องต่อลงดนิ
5.17.3.6 กำรปอ้ งกันกระแสเกิน
5.17.3.6.1 แผงย่อยของวงจรย่อยแสงสว่ำงและเครื่องใช้ไฟฟ้ำทุกแผง ต้องติดตั้งเครื่อง
ป้องกันกระแสเกินทำงด้ำนไฟเข้ำ ยกเว้น สายป้อนของแผงย่อยนั้นได้ติดตั้งเครื่องป้องกัน
กระแสเกนิ ไมเ่ กินขนาดของแผงย่อยอยแู่ ล้ว
5.17.3.6.2 แผงย่อยที่ประกอบด้วยสวิตช์ธรรมดำขนำดไม่เกิน 30 แอมแปร์ หลำยตัว ต้องมี
เครื่องป้องกนั กระแสเกนิ ทม่ี พี กิ ดั ไม่เกนิ 200 แอมแปร์
5.17.3.7 จำนวนเครอ่ื งป้องกันกระแสเกนิ ในแผงยอ่ ย
เครอ่ื งปอ้ งกันกระแสเกนิ ในแผงยอ่ ยแต่ละแผง ตอ้ งไมเ่ กิน 42 ข้ัว ไมร่ วมขัว้ ท่เี ป็นประธำน
5.17.4 ขอ้ กำหนดโครงสรำ้ ง
5.17.4.1 แผงสวิตชแ์ ละแผงยอ่ ย ต้องทำ่ ดว้ ยวัสดุไมด่ ูดซบั ควำมชืน้ และไม่ติดไฟ
5.17.4.2 วงจรท่ีจ่ำยไฟให้กับเครื่องวัด หลอดไฟสัญญำณ หม้อแปลงแรงดันและอุปกรณ์อ่ืน
ของแผงสวิตช์ที่มีขดลวดแรงดัน ต้องติดตั้งเครื่องป้องกันกระแสเกินพิกัดไม่เกิน 16 แอมแปร์
ยกเวน้ ถ้าการทางานของเครื่องป้องกันกระแสเกินทาให้เกิดความเสียหายต่อการทางาน
ของอปุ กรณ์น้ัน
5.17.4.3 ใบมดี ทีเ่ ปิดโลง่ ของสวติ ช์ใบมีด ต้องไม่มีไฟเม่ืออยู่ในต่ำแหน่งปลด ยกเว้น หากมี
การจัดทาหรือการกั้นท่ีเหมาะสมที่สามารถป้องกันอันตรายจากการสัมผัสส่วนที่มีไฟฟ้าขณะท่ี
เปดิ ฝาตขู้ องแผงสวิตช์ได้
5.17.4.4 แผงยอ่ ยตอ้ งมที ี่วำ่ งสำ่ หรับงอสำยอยำ่ งเพียงพอ
5.17.4.5 ระยะหำ่ งของบสั บำร์ ระยะหำ่ งต่ำสดุ ระหว่ำงส่วนที่มีไฟฟ้ำเปลือยกับส่วนท่ีมีไฟฟ้ำ
เปลือย และระหวำ่ งสว่ นทม่ี ีไฟฟำ้ เปลอื ยกบั ดนิ ตอ้ งไม่น้อยกวำ่ ท่กี ่ำหนดในตำรำงท่ี 5-7
ข้อยกเว้นที่ 1 ท่สี วติ ช์ หรอื เซอรก์ ติ เบรกเกอร์
ขอ้ ยกเว้นที 2 ทวี่ ่างภายในของอุปกรณ์ ถ้าการใกลก้ นั ไมท่ าให้เกิดความร้อนเกินแล้ว อนุญาต
ให้ข้ัวเดียวกันหรือเฟสเดียวกันของสวิตช์ ฟิวส์ท่ีมีเครื่องห่อหุ้มและอื่นๆ อยู่
ใกล้กนั ได้
ขอ้ ยกเวน้ ที่ 3 แผงสวิตช์ท่ีผ่านการทดสอบ type test โดยสถาบันการทดสอบท่ีการไฟฟ้าฯ
ยอมรับ ระยะหา่ งตา่ สดุ สามารถลดลงได้
5-26 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
5.17.4.6 แผงสวิตช์ต้องมีระยะห่ำงระหว่ำง บัสบำร์กับด้ำนล่ำงของตู้ส่ำหรับระบบแรงต่ำ
ไม่น้อยกว่ำ 200 มม. ส่ำหรับบัสบำร์หุ้มฉนวน และ 250 มม. ส่ำหรับบัสบำรเ์ ปลือย
ตำรำงท่ี 5-7
ระยะหำ่ งตำ่ สดุ ระหวำ่ งส่วนทมี่ ีไฟฟ้ำเปลอื ยกับสว่ นที่มีไฟฟ้ำเปลือย
และระหว่ำงส่วนทม่ี ไี ฟฟ้ำเปลอื ยกบั ดิน (มม.)
แรงดันระหวำ่ ง ขวั้ ตำ่ งกนั เมอื่ ตดิ ตัง้ ข้วั ตำ่ งกนั เม่ือ สว่ นที่มีไฟฟำ้ เปลอื ย
สำยเส้นไฟ (โวลต)์ บนพน้ื ผวิ เดียวกัน ขึงในอำกำศ กับดนิ
ไม่เกนิ 125 19 12.5 12.5
ไม่เกิน 250 31.5 19 12.5
ไมเ่ กนิ 1,000 50 25 25
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
หมำยเหตุ สาหรบั ระบบแรงสงู 11 ถงึ 33 เควี ให้อา้ งอิงตาม IEC 60071-2
5.17.5 ขอ้ กำหนดเพมิ่ เติมสำหรับแผงสวติ ช์แรงสงู
แผงสวิตช์แรงสูงที่ใช้กับแรงดันไฟฟ้ำมำกกว่ำ 1,000 โวลต์ แต่ไม่เกิน 33,000 โวลต์ ให้ใช้
ข้อก่ำหนดโครงสรำ้ งตำมข้อ 5.17.4 และเพม่ิ เติมดังน้ี
5.17.5.1 บริภณั ฑป์ ระธำน ตอ้ งเป็นไปตำมข้อก่ำหนดในขอ้ 3.5 ตอน ข.
5.17.5.2 ตัวน่ำและบัสบำร์ในแผงสวิตช์ต้องติดต้ังอย่ำงม่ันคงในต่ำแหน่งที่ปลอดภัยจำก
ควำมเสียหำยทำงกำยภำพ บัสบำร์แต่ละเฟส ต้องมีกำรท่ำเครื่องหมำยแสดงเฟส ในกำรท่ำ
เครอื่ งหมำย ให้ใช้สีแดง เหลือง นำ่้ เงิน สำ่ หรบั เฟส R, Y, B ตำมลำ่ ดบั กำรจดั เฟสของบัสบำร์ใน
แผงสวิตช์ เม่ือมองจำกด้ำนหน้ำให้อยู่ในลักษณะ เฟส R, Y, B เรียงจำกด้ำนหน้ำไปด้ำนหลัง
แผง จำกด้ำนบนลงด้ำนล่ำงหรือจำกซ้ำยมือไปขวำมือ กำรจัดเฟสลักษณะอ่ืนอนุญำตให้ใช้
เฉพำะกำรเชอ่ื มตอ่ เขำ้ กับระบบทีม่ อี ยแู่ ลว้ แต่ตอ้ งท่ำเคร่ืองหมำยให้เหน็ ได้ชัดเจน
5.17.5.3 ต้องจัดให้มีบัสต่อลงดิน (grounded bus) ท่ำด้วยทองแดงตำมบทท่ี 2 ที่มี
พ้ืนทหี่ น้ำตัดไมเ่ ล็กกว่ำ 95, 50 และ 35 ตร.มม. ส่ำหรับแผงสวิตช์ขนำดแรงดัน 12, 24 และ 33
เควี ตำมลำ่ ดบั
5.17.5.4 ถ้ำมีกับดักเสิร์จ (surge arrester) ตัวน่ำส่ำหรับต่อลงดินของกับดักเสิร์จต้องต่อ
ร่วมกับชลี ด์ (Shield) ของสำยเคเบลิ แรงสูงในแผงสวิตช์ และต้องแยกออกจำกบัสต่อลงดินของ
แผงสวิตช์
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-27
5.17.5.5 ตัวนำ่ ส่ำหรับต่อลงดินของกับดักเสิร์จ ต้องเป็นสำยทองแดงหุ้มฉนวนท่ีทนแรงดันใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ไมน่ ้อยกว่ำ 1,000 โวลต์ มีพ้นื ที่หน้ำตัดไม่นอ้ ยกวำ่ 16 ตร.มม. ตดิ ต้ังบนฉนวนท่ีมี ระดับแรงดนั
(voltage class) ไม่นอ้ ยกวำ่ 1,000 โวลต์
5.17.5.6 ตู้ของแผงสวิตช์แรงสูงต้องมีกำรต่อลงดิน โดยใช้ตัวน่ำต่อฝำก ต่อลงดินที่บัสต่อลง
ดิน บำนประตูตู้แผงสวิตช์ต้องมีกำรต่อฝำกกับตู้แผงสวิตช์ด้วย ตัวน่ำต่อฝำกต้องมีพิกัดรับ
กระแสที่เกิดในระยะเวลำสัน้ ๆ (short-time current rating) สอดคล้องกับกระแสลัดวงจรค่ำมำก
ท่ีสดุ ท่ีอำจเกดิ ข้นึ ทแี่ ผงสวิตช์นั้น หรือเป็นสำยทองแดงขนำดพ้ืนที่หน้ำตัดไม่น้อยกว่ำ 10 ตร.มม.
หรือมีหนงั สือรบั รองจำกผ้ผู ลติ วำ่ ไดผ้ ่ำนกำรทดสอบในเรือ่ งน้แี ลว้
5.17.5.7 สำยดินของตู้แผงสวิตช์แรงสูงกับแผงสวิตช์แรงต่ำ ต้องแยกจำกกันและใช้หลักดิน
แยกจำกกันด้วย หำกค่ำควำมต้ำนทำนของหลักดินไม่เกิน 1 โอห์ม และจุดติดตั้งอยู่ห่ำงจำก
สถำนไี ฟฟำ้ ไมน่ ้อยกว่ำ 1 กโิ ลเมตร อนญุ ำตใหต้ ่อประสำนหลักดินของอุปกรณ์แรงสูง และหลัก
ดนิ ของอุปกรณ์แรงตำ่ ร่วมเข้ำดว้ ยกนั ได้ โดยมกี ำรป้องกนั แรงดันเกินทีเ่ หมำะสม
5.17.5.8 ตขู้ องแผงสวิตชต์ ้องมชี อ่ งระบำยแรงดนั (pressure relief flap) เพื่อระบำยแรงดันท่ี
อำจเกดิ ข้ึนภำยในแผงสวติ ช์ โดยไม่ก่อให้เกิดอันตรำยแกผ่ ู้ปฏบิ ตั งิ ำน
5.17.5.9 ในกรณที ่ีมีแผงสวติ ช์อยู่ติดกนั หรือแผงสวิตช์อยู่ติดกับตู้หม้อแปลงไฟฟ้ำต้องมีแผ่น
กั้น กั้นระหว่ำงแผงสวิตช์กับแผงสวิตช์ หรือแผงสวิตช์กับตู้หม้อแปลงไฟฟ้ำโดยตลอด เพื่อ
ป้องกันควำมเสียหำยที่เกิดขึ้นไม่ให้ลุกลำมไปยังส่วนอื่น และจุดที่สำยไฟฟ้ำหรือบัสบำร์ผ่ำน
ตอ้ งจดั ท่ำด้วยวิธีท่ีเหมำะสมรวมทั้งใช้อุปกรณ์ที่เหมำะสมด้วย เช่น บุชชิงให้ตัวน่ำลอด (draw-
through bushing) ซึ่งท่ำด้วยวัสดุไม่ดูดควำมชื้นและไม่ติดไฟ ถ้ำท่ำด้วยโลหะต้องหนำไม่น้อย
กวำ่ 1 มม. หำกท่ำด้วยวัสดุอื่นท่ีไม่ใช่ โลหะต้องหนำไมน่ อ้ ยกว่ำ 3 มม.
5.17.5.10 กำรต่อสำยแรงต่ำท้ังหมด ต้องท่ำภำยในช่องตู้ส่วนแรงต่ำ (low voltage
compartment) เท่ำน้ัน และช่องตู้ (compartment) ต้องมีกำรป้องกันอันตรำยจำกกำรสัมผัส
ส่วนของไฟฟ้ำแรงสูงในขณะท่ำกำรบ่ำรุงรักษำ ยกเว้นส่วนท่ีจ่ำเป็นต้องต่อเข้ำกับขั้วสำยของ
อุปกรณ์ท่ีเก่ยี วเนื่องกับอุปกรณ์แรงสงู
5.17.5.11 ข้อก่ำหนดข้อ 5.17.5.8 และ 5.17.5.9 ไม่บังคับใช้กับแผงสวิตช์ชนิดที่ใช้ของเหลว
หรอื กำ๊ ซเป็นฉนวน (liquid-insulated or gas-insulated)
5.17.5.12 ตู้แผงสวิตช์ต้องมีแผ่นปิดด้ำนล่ำงเพื่อป้องกันสัตว์ เช่น หนูหรือแมลงเขำ้ ไปในตู้
5.17.5.13 หำกสวิตช์ต่อลงดิน (earthing switch) ติดต้ังทำงด้ำนไฟเข้ำของสวิตช์ส่ำหรับตัด
โหลด (load break switch) จะต้องมีที่ใส่กุญแจซึ่งสำมำรถล็อคสวิตช์ต่อลงดินได้ท้ังต่ำแหน่ง
เปิดและปิด และต้องมีป้ำยเตือน "ก่อนสับสวิตช์ต้องแจ้งกำรไฟฟ้ำฯ" ให้เห็นอย่ำงชัดเจนด้วย
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-28 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
หำกอยู่ในพ้ืนท่ีจ่ำยไฟด้วยระบบสำยใต้ดินซึ่งแผงสวิตช์แรงสูงรับไฟจำก ริงเมนยูนิต (ring main
unit) ของกำรไฟฟำ้ ฯ จะต้องเก็บลูกกุญแจไวท้ ี่ รงิ เมนยูนิต ของกำรไฟฟ้ำฯ เท่ำนนั้
ขอ้ 5.18 - 5.24 วำ่ ง
5.25 สำยไฟฟ้ำ
5.25.1 ขนำดกระแส
ให้ใชต้ ำมตำรำงท่ี 5-20 ถึง 5-47
5.25.1.1 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี ที่ผลิตตำมมำตรฐำนของ
ส่ำนักงำนมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรมที่ มอก.11-2553 ให้เป็นไปตำมตำรำงท่ี 5-20 ถึง
5-26 และ 5-30 ถงึ 5-31
หมำยเหตุ 1 การติดต้ังท่ีออกแบบโดยใช้สายไฟฟ้าท่ีผลิตตามมาตรฐาน มอก.11-2531 แต่สายไฟฟ้าท่ี
นามาใช้งานเป็นสายท่ีผลิตตาม มอก.11-2553 อนุญาตให้ใช้ขนาดกระแสของสายตาม
ตารางในมาตรฐานการตดิ ตงั้ ทางไฟฟ้าสาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2545 (ฉบับปรับปรุงคร้ังที่
1 พ.ศ. 2551) ได้
2 การออกแบบที่ใช้สายไฟฟ้าผลิตตาม มอก.11-2553 แต่ในการติดต้ังอาจมีสายท่ีผลิตตาม
มอก.11-2531 รวมอยู่ด้วย อนุญาตใหใ้ ช้ขนาดกระแสของสายตามมาตรฐานการติดตั้งทาง
ไฟฟา้ สาหรับประเทศไทย พ.ศ. 2556 ได้
5.25.1.2 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีน ระบบแรงดัน
0.6/1 กิโลโวลต์ ใหเ้ ปน็ ไปตำมตำรำงที่ 5-21, 5-27 ถึง 5-29 และ 5-32 ถึง 5-33
5.25.1.3 ขนำดกระแสของสำยเคเบิลชนดิ เอ็มไอ ให้เปน็ ไปตำมตำรำงที่ 5-34 ถงึ 5-35
5.25.1.4 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีนมีชีลด์ระบบ
แรงดัน 3.6/6 กิโลโวลต์ ถึง 18/30 กโิ ลโวลต์ ให้เปน็ ไปตำมตำรำงที่ 5-36 และ 5-37
5.25.1.5 ขนำดกระแสของสำยไฟฟ้ำอะลูมิเนียมหุ้มฉนวนพีวีซี ท่ีผลิตตำมมำตรฐำนของ
สำ่ นกั งำนมำตรฐำนผลติ ภณั ฑ์อตุ สำหกรรมท่ี มอก.293-2541 ให้เป็นไปตำมตำรำงที่ 5-42
หมำยเหตุ ขนาดของกระแสสายไฟฟ้า และการติดต้ังท่ีนอกเหนือไปจากตารางท่ีกาหนด การไฟฟ้าฯ
อนุญาตให้มีการคานวณโดยใช้หลักวศิ วกรรมได้ เอกสารการคานวณทีแ่ นะนามดี งั ตอ่ ไปนี้
IEC Publication No. 60287
IEC Publication No. 60364-5-523
5.25.1.6 ถ้ำมีสำยในช่องเดินสำยไฟฟ้ำเดียวกันมำกกว่ำ 1 กลุ่มวงจร โดยไม่นับสำยดินของ
บริภัณฑ์ไฟฟ้ำให้ใช้ตัวคูณปรับค่ำขนำดกระแสส่ำหรับตำรำงท่ี 5-20, 5-23, 5-27 และ 5-29
ตำมตำรำงท่ี 5-8
บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-29
ขอ้ ยกเวน้ ท่ี 1 สายไฟฟ้าที่มีระบบแรงดันไฟฟ้าต่างกัน ซึ่งวางสายไว้ในช่องเดินสายเดียวกันให้ใช้ตัวคูณ
เพ่ือลดขนาดกระแสเฉพาะสายสาหรับวงจรกาลังวงจรแสงสว่างและวงจรควบคุมท่ี มีโหลด
ต่อเนอื่ ง
ขอ้ ยกเว้นท่ี 2 สาหรบั สายทต่ี ิดต้ังในรางเคเบลิ ใหป้ ฏบิ ตั ิตามข้อ 5.15
ขอ้ ยกเว้นที่ 3 สาหรับสายส่วนที่อยู่ในนิปเพิล (nipple) และนิปเพิลมีความยาวไม่เกิน 0.60 เมตร ไม่ต้อง
ใช้ตัวคณู ปรบั ค่าขนาดกระแส
ข้อยกเวน้ ที่ 4 สาหรับสายใต้ดินส่วนที่เข้าหรือออกจากช่องรางเดินสาย (cable trench) ซึ่งอยู่ภายนอก
อาคาร และมีจานวนสายหรือแกนไม่เกิน 1 กลุ่มวงจร และมีการป้องกันทางกายภาพด้วย
ทอ่ ร้อยสายชนดิ โลหะหนา ท่อโลหะหนาปานกลางหรือท่ออโลหะ ซงึ่ ท่อส่วนที่อยู่เหนือผิวดิน
ที่ความยาวไม่เกิน 3 เมตรไม่ตอ้ งใช้ตวั คูณปรับคา่ ขนาดกระแส
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ตำรำงท่ี 5-8
ตัวคูณปรับค่ำขนำดกระแสเน่ืองจำกจำนวนสำยทีน่ ำกระแสในชอ่ งเดินสำยไฟฟำ้
เดียวกันมำกกวำ่ 1 กลุ่มวงจร
จำนวนกลมุ่ วงจร ตวั คณู ปรับค่ำ
2 0.80
3 0.70
4 0.65
5 0.60
6 0.57
7 0.54
8 0.52
9 0.50
0.45
10-12 0.41
13-16 0.38
17-20
หมำยเหตุ 1) ให้ใช้กับกลุม่ ของเคเบิลท่ีมีรปู แบบการเดินสายแบบเดยี วกัน
2) ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรับคา่ เดียวกันสาหรับ
- กล่มุ เคเบลิ แกนเดียวทงั้ 2, 3 และ 4 สาย
- กลุ่มเคเบิลหลายแกน (วงจร 1 เฟส 2 สาย นับเป็น 1 กลุ่มวงจร, วงจร 3 สายหรือ 4
สาย นบั เป็น 1 กลุ่มวงจร)
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-30 บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
3) ถ้ากลุ่มเคเบิลในช่องเดินสายไฟฟ้าเดียวกันประกอบด้วยเคเบิล 2, 3 และ4 แกน ให้นับ
จานวนเคเบิลท้ังหมดเป็นจานวนกลุ่มวงจร และให้ใช้ตัวคูณปรับค่าเดียวกับสาหรับกลุ่ม
เคเบลิ 2, 3 และ4 แกน
4) ถ้ากลุ่มเคเบิลประกอบด้วยเคเบิลแกนเดียวจานวนตัวนากระแส n เส้น อาจพิจารณาเป็น
วงจร 1 เฟสได้ n/2 วงจร หรือวงจร 3 เฟสได้ n/3 วงจร
เช่น วงจร 3 เฟส จานวน 2 วงจร และ วงจร 1 เฟส จานวน 2 วงจร ติดตั้งรวม
ในชอ่ งเดนิ สายเดียวกัน
ถ้าคดิ เป็นวงจร 1 เฟส จะได้กล่มุ วงจร = (2 x 3 / 2) + 2 = 5 จะได้ตัวคูณปรับค่าของวงจร
1 เฟส = 0.60
ถ้าคิดเป็นวงจร 3 เฟส จะได้กลุ่มวงจร = (2 x 2 / 3) + 2 = 3.3 จะได้ตัวคูณปรับค่าของ
วงจร 3 เฟส = 0.68(ค่าระหวา่ ง 3 กับ 4 กลมุ่ วงจร)
5) ถ้ากลมุ่ เคเบิลประกอบดว้ ยตัวนาทีม่ ีอณุ หภูมกิ ารใช้งานแตกต่างกันอยู่ในกลุ่มเดียวกัน พิกัด
กระแสของกลุ่มให้คานวณตามเคเบลิ ทมี่ พี ิกัดของอณุ หภูมิการใชง้ านต่าท่ีสุด
6) ไม่ต้องนับจานวนกลุ่มวงจรในช่องเดินสายไฟฟ้าเดียวกันท่ีรู้แน่นอนแล้วว่ามีกระแสโหลดไม่
เกินร้อยละ 30 (สามสิบ) ของพิกัดกระแส เม่ือคิดตัวคูณปรับค่าที่ได้นับรวมจานวนกลุ่ม
วงจรน้นั ดว้ ยแลว้
เชน่ การเดินสายในท่อท่ีประกอบด้วย กลุ่มเคเบิลแกนเดียว 2 สาย 3 กลุ่ม และกลุ่มเคเบิล
4 แกน 4 กลุ่ม ตัวคูณปรับค่าที่พิจารณาครั้งแรกคิดจากจานวนกลุ่มวงจรท้ังหมด 7 กลุ่ม
แต่เมื่อพิจารณาพิกัดกระแสท่ีคิดตัวคูณปรับค่าแล้วพบว่ามีกลุ่มเคเบิลแกนเดียว 2 สาย 1
กลุ่ม และกลุ่มเคเบิล 4 แกน 2 กลุ่ม ที่จ่ายโหลดไม่เกินร้อยละ 30 (สามสิบ) ของพิกัด
กระแสที่คิดตัวคูณปรับค่า ให้พิจารณาตัวคูณปรับค่าใหม่จากกลุ่มวงจรที่เหลือคือ 4 กลุ่ม
วงจร
5.25.1.7 ขนำดกระแสตำมที่ก่ำหนดในตำรำงใช้ส่ำหรับอุณหภูมิโดยรอบ 30ºC และ 40ºC
แล้วแต่กรณี ส่ำหรับค่ำอุณหภูมิอื่นให้ใช้ตัวคูณปรับค่ำตำมที่ก่ำหนดไว้ในหมำยเหตุต่อท้ำย
ตำรำง
5.25.1.8 ขนำดกระแสตำมที่ก่ำหนดในตำรำงอ้ำงอิงจำกไฟฟ้ำกระแสสลับท่ีควำมถี่ 50 Hz
ในกรณีท่ีใชใ้ นระบบไฟฟำ้ กระแสสลับทีค่ วำมถ่ี 400 Hz ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คำ่ ขนำดกระแสเท่ำกับ
0.5 สำ่ หรับขนำดสำยท่ีมขี นำดต้ังแต่ 4 ตร.มม. ข้นึ ไป
5.25.1.9 ในที่ซ่ึงมีกำรเดินสำยผสมระหว่ำงกำรเดินสำยในอำกำศ หรือเกำะผนังในอำกำศ
และกำรเดินสำยในท่อหำกควำมยำวที่เดินในท่อไม่เกินครึ่งหน่ึงของควำมยำวสำยทั้งหมด หรือ
สำยที่เดินในท่อยำวไม่เกิน 6 เมตร แล้วแต่ค่ำใดจะน้อยกว่ำ อนุญำตให้ใช้ค่ำขนำดกระแสตำม
วิธีกำรเดินสำยในอำกำศ หรอื เกำะผนังในอำกำศได้
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-31
5.25.1.10 ขนำดกระแสตำมท่ีก่ำหนดในตำรำงไม่ได้ก่ำหนดตำมค่ำแรงดันตก แรงดันตกต้องใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
เปน็ ไปตำมขอ้ 3.6 ดว้ ย
5.25.2 ข้อกำหนดกำรใช้งำนของสำยแตล่ ะประเภท
5.25.2.1 สำยไฟฟ้ำท่ีผลิตตำมมำตรฐำนของส่ำนักงำนมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรม
มอก. 11-2553 ข้อกำ่ หนดกำรใชง้ ำนให้เป็นไปตำมตำรำงที่ 5-48
5.25.2.2 สำยไฟฟ้ำทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีน ระบบแรงดัน 0.6/1 กิโลโวลต์
มขี อ้ ก่ำหนดกำรใช้งำนดังนี้
ก) ใช้งำนทั่วไป
ข) วำงบนรำงเคเบิล
ค) กำรติดตั้งภำยในอำคำรตอ้ งเดินในช่องเดนิ สำยทป่ี ดิ มิดชิด ยกเว้น เปลือกนอก
และฉนวนของสายมีคุณสมบัติต้านเปลวเพลิง (flame-retardant) ตาม
มาตรฐาน IEC 60332-3 category C
ง) กำรน่ำไปใช้งำนต้องค่ำนึงถึงพิกัดกระแสและอุณหภูมิของอุปกรณ์ที่จะน่ำไปใช้
ประกอบร่วมกับสำยใหม้ ีควำมสมั พันธก์ ันด้วย
5.25.2.3 สำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ ท่ีผลิตตำม IEC 60702-1 หรือ AS/NZS 60702.1 มี
ขอ้ กำ่ หนดกำรใชง้ ำนตำมที่ระบุไว้ในขอ้ 5.26
5.25.2.4 สำยไฟฟ้ำตัวน่ำอะลูมิเนียมท่ีผลิตตำม มอก.293-2541 ห้ำมใช้ในกำรเดินสำย
ภำยในระบบไฟฟ้ำแรงต่ำ ยกเว้น การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค อนุญาตให้ใช้เป็นตัวนาประธานได้
เฉพาะการเดินสายลอยในอากาศบนวัสดุฉนวนภายนอกอาคาร
5.25.2.5 สำยไฟฟ้ำส่ำหรับวงจรควบคุมท่ีผลิตตำม มอก.838-2531 ใช้งำนส่ำหรับวงจร
ควบคมุ
5.25.2.6 สำยไฟฟ้ำเครอื่ งเชือ่ มท่ผี ลิตตำม มอก.448-2525 ใชส้ ่ำหรบั งำนเชื่อม
5.25.2.7 สำยเคเบลิ ตัวน่ำทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีนมีชีลด์ และมีเปลือกนอก
ท่ีผลิตตำมมำตรฐำน มอก.2143-2546 หรือ IEC 60502-2 ขนำดแรงดัน (Uo/U) 3.6/6 กิโล
โวลต์ ถงึ 18/30 กิโลโวลต์ มขี ้อก่ำหนดกำรใชง้ ำนดังตอ่ ไปนี้
ก) งำนสำยใต้ดิน
ข) วำงบนรำงเคเบิลแบบบันได หรือแบบมีช่องระบำยอำกำศ (เปลือกนอกต้องมี
คุณสมบัติต้ำนเปลวเพลิงตำม IEC 60332-3 Category C ตำมข้อ 11,2,2)
5.25.2.8 สำยไฟฟำ้ ประเภทอ่ืนต้องได้รบั ควำมเห็นชอบจำกกำรไฟฟำ้ ฯ
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น5-32 บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
5.26 สำยเคเบิลชนิดเอม็ ไอ (Mineral Insulated Cable)
5.26.1 ทว่ั ไป
5.26.1.1 นิยำม
สำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ เป็นสำยเคเบิลเปลือกโลหะที่ตัวน่ำไฟฟ้ำหุ้มด้วยฉนวนแร่ที่ผลิตจำก
โรงงำน ประกอบด้วยตัวน่ำเดียวหรือมำกกว่ำ มีฉนวนเป็นแร่ที่ถูกอัดแรงอย่ำงสูงและหุ้มด้วย
ปลอกทองแดงอย่ำงตอ่ เน่ืองซึง่ ปอ้ งกนั ของเหลวและปอ้ งกันก๊ำซ
5.26.1.2 ขอ้ อืน่ ท่ีเก่ียวข้อง
สำยเคเบลิ ชนิดเอ็มไอ นอกจำกจะต้องเป็นไปตำมที่ก่ำหนดในข้อนี้แล้วให้เป็นไปตำมมำตรฐำน
กำรตดิ ตั้งทำงไฟฟำ้ ฯ ฉบบั นี้
5.26.1.3 อนญุ ำตใช้สำยเคเบิลชนิดเอม็ ไอ ในกรณีดงั ต่อไปนี้
ก) ใชเ้ ป็นตวั นำ่ ประธำน สำยปอ้ น และสำยวงจรยอ่ ย
ข) ในสถำนท่แี หง้ ท่เี ปียก หรือทีช่ ้ืนตลอดเวลำ
ค) ในอำคำรหรอื นอกอำคำร
ง) ในท่เี ปดิ โลง่ หรือทซี่ ่อน
จ) ฝงั ในปูน คอนกรตี ดินหรือในอิฐ ไม่วำ่ อยบู่ นดนิ หรอื ใต้ดนิ
ฉ) ในบรเิ วณอันตรำย
ช) ในที่เปิดโล่งต่อสภำวะผุกรอ่ นทไ่ี ม่เป็นอันตรำยต่อเปลอื กห้มุ
ซ) ในกำรตดิ ตง้ั ใต้ดินโดยได้ป้องกันกำรเสียหำยทำงกำยภำพและจำกกำรผุกร่อน
แลว้
ฌ) ในทเี่ ปดิ โลง่ ต่อน้่ำมันเชื้อเพลิง และแกส็ โซลนี
ญ) วำงบนรำงเคเบิล
5.26.1.4 หำ้ มใช้
สำยเคเบลิ ชนดิ เอม็ ไอหำ้ มใชใ้ นท่เี ปิดโล่งตอ่ สภำวะท่ำใหเ้ กิดกำรผกุ รอ่ นได้ ยกเว้น ในที่มีการ
ป้องกนั ดว้ ยสารทีเ่ หมาะสมในสภาวะน้นั แล้ว
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-33
5.26.2 กำรติดตงั้
5.26.2.1 ที่รองรบั สำยเคเบิลชนิดเอ็มไอตอ้ งยึดอยำ่ งมน่ั คงช่วงละไม่เกิน 1.80 เมตร โดยเข็มขัด
รัดแบบยึด ขอแขวน หรือเครื่องประกอบอ่ืนๆ ในลักษณะเดียวกันโดยออกแบบและติดต้ังไม่ให้
เปน็ อันตรำยตอ่ สำยเคเบลิ ยกเว้น ในทที่ ่สี ายเคเบิลถูกตรงึ อยกู่ บั ทแี่ ลว้
5.26.2.2 กำรงอสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอต้องไม่เป็นอันตรำยต่อสำยเคเบิล รัศมีควำมโค้งของ
ขอบในจะต้องไมน่ อ้ ยกวำ่ ตำมทกี่ ่ำหนดดังตอ่ ไปน้ี
ก) 5 เท่ำ ของเส้นผ่ำนศูนย์กลำงภำยนอกของสำยเคเบิล (วัดถึงเปลือกโลหะ)
ส่ำหรับเคเบิลท่ีมเี ส้นผ่ำนศูนยก์ ลำงภำยนอกไมเ่ กิน 19 มม.
ข) 10 เท่ำ ของเส้นผ่ำนศูนย์กลำงภำยนอกของสำยเคเบิล (วัดถึงเปลือกโลหะ)
ส่ำหรบั เคเบิลทม่ี เี ส้นผ่ำนศนู ย์กลำงภำยนอกเกนิ 19 มม. แตไ่ มเ่ กนิ 25 มม.
5.26.2.3 อุปกรณ์ประกอบที่ใช้ต่อสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอเข้ำกับกล่อง ตู้ หรือเครื่องอุปกรณ์
ไฟฟ้ำหรือบริภัณฑ์ อ่ืนๆ ต้องเป็นชนิดที่ใช้เพื่อวัตถุประสงค์นี้ ในที่ซึ่งสำยเคเบิลแกนเดียวเข้ำ
กลอ่ งหรอื ตู้เหล็กกำรติดต้ังต้องมีกำรป้องกนั ควำมรอ้ นจำกกำรเกิดกระแสเหนยี่ วน่ำ
5.26.2.4 ปลำยสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอต้องท่ำกำรปิดผนึกปลำยสำยทันทีหลังจำกปอกสำย
ด้วยกำรปิดผนึกท่ีได้รับกำรรับรองแล้ว เพ่ือป้องกันควำมชื้นเข้ำไปในฉนวน ตัวน่ำแต่ละเส้นที่
ยน่ื พ้นเปลือกต้องหมุ้ ดว้ ยฉนวนที่ได้รับกำรรบั รองแล้ว
5.26.2.5 เคเบิลจะต้องติดตัง้ อยำ่ งเหมำะสมโดยใช้ strap, saddle, hanger หรือบนรำงเคเบลิ
และต้องมรี ะยะจบั ยดึ / รองรบั ไมเ่ กนิ ค่ำดังตำรำงที่ 5-9
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
ตำรำงท่ี 5-9
ระยะจับยดึ /รองรบั ของกำรตดิ ต้ังเอม็ ไอเคเบิล
เส้นผำ่ นศนู ยก์ ลำงเคเบลิ แนวระดบั (มม.) แนวดงิ่ (มม.)
ไมเ่ กิน 9 มม. 600 800
มำกกวำ่ 9 มม. แตไ่ มเ่ กิน 15 มม. 900 1200
มำกกวำ่ 15 มม. แตไ่ มเ่ กนิ 20 มม. 1500 2000
2000 2500
มำกกวำ่ 20 มม.
หมำยเหตุ ตวั จบั ยึด/รองรับเคเบิลจะต้องเหมาะสมทนทานกับอุณหภมู ิสงู สุดของเคเบลิ ไดด้ ้วย
5-34 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
5.26.3 ขอ้ กำหนดโครงสรำ้ งของสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ
5.26.3.1 ตัวน่ำของสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ ต้องเป็นทองแดงเดี่ยวมีพ้ืนท่ีภำคตัดขวำงตำม
กำ่ หนด
5.26.3.2 ฉนวนทหี่ ุ้มสำยตัวน่ำของสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ ต้องเป็นแร่ท่ีถูกรีดอัดอย่ำงแรงท่ีจะ
มีระยะหำ่ งระหว่ำงตวั น่ำอยำ่ งเหมำะสม
5.26.3.3 เปลือกนอกของสำยเคเบิลชนิดเอ็มไอ ต้องเป็นทองแดงที่มีโครงสร้ำงต่อเนื่องเพื่อ
ป้องกันแรงกลผนึกควำมชื้นและเพียงพอตำมวัตถุประสงค์ในกำรต่อลงดิน ทั้งน้ีอำจหุ้มด้วย
PVC อกี ชน้ั หนึง่ กไ็ ด้
5.26.4 ขอ้ กำหนดพิเศษตำ่ งๆ
ข้อก่ำหนดพิเศษต่ำงๆ นอกเหนือจำกที่กล่ำวถึงแล้วให้เป็นไปตำมมำตรฐำน IEC 60702-2 :
Mineral insulated cables and their terminations with a rated voltage not exceeding 750
V. Terminations หรือ AS/NZS 60702.2 : Mineral insulated cables and their terminations
with a rated voltage not exceeding 750 V - Terminations
5.26.5 ขนำดกระแส
ให้ใช้ตำมตำรำงท่ี 5-34 และ 5-35
ตำรำงที่ 5-10 – ตำรำงท่ี 5.19 ว่ำง
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-35
ตารางท่ี 5-20
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี มี/ไม่มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1
กิโลโวลต์ อุณหภูมิตวั นา 70 ºC อณุ หภมู ิโดยรอบ 40 ºC เดินในชอ่ งเดินสายในอากาศ
ลกั ษณะการตดิ ตัง้ กลมุ่ ที่ 1 กลุม่ ที่ 2
จานวนตวั นากระแส 23 23
ลกั ษณะตวั นากระแส แกนเดยี ว หลายแกน แกนเดียว หลายแกน แกนเดยี ว หลายแกน แกนเดยี ว หลายแกน
รูปแบบการติดตั้ง
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น60227 IEC 01, 60227 IEC 02, 60227 IEC 05, 60227 IEC 06, 60227 IEC 10, NYY, NYY-G, VCT,
รหสั ชนิดเคเบลิ ที่ใช้งาน VCT-G, IEC 60502-1 และสายที่มคี ณุ สมบัติพิเศษตา่ งๆ เชน่ สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควันนอ้ ย
ขนาดสาย(ตร.มม.) เป็นต้น
1
1.5 ขนาดกระแส (แอมแปร์)
2.5
4 10 10 9 9 12 11 10 10
6 13 12 12 11 15 14 13 13
10 17 16 16 15 21 20 18 17
16 23 22 21 20 28 26 24 23
25 30 28 27 25 36 33 31 30
35 40 37 37 34 50 45 44 40
50 53 50 49 45 66 60 59 54
70 70 65 64 59 88 78 77 70
95 86 80 77 72 109 97 96 86
120 104 96 94 86 131 116 117 103
150 131 121 118 109 167 146 149 130
185 158 145 143 131 202 175 180 156
240 183 167 164 150 234 202 208 179
300 209 191 188 171 261 224 228 196
400 238 216 213 194 297 256 258 222
500 279 253 249 227 348 299 301 258
319 291 285 259 398 343 343 295
- - - - 475 - 406 -
- - - - 545 - 464 -
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-20)
1) อณุ หภูมิโดยรอบทีแ่ ตกต่างจาก 40 ºC ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ตามท่รี ะบไุ ว้ในตารางท่ี 5-43
2) ในกรณมี จี านวนตัวนากระแสมากกว่า 1 กลุม่ วงจร ในชอ่ งเดินสาย ใหใ้ ชต้ วั คูณปรับค่าตามท่รี ะบไุ วใ้ นตารางท่ี 5-8
3) ดูคาอธบิ ายรูปแบบการติดตงั้ ในตารางท่ี 5-47
4) ดคู าอธิบายรหสั ชนดิ เคเบิลทใ่ี ชง้ านในตารางท่ี 5-48
5-36 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ตารางที่ 5-21
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดง หุ้มฉนวน มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1 กิโล
โวลต์ อุณหภมู ิตวั นา 70 ºC หรือ 90 ºC อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 ºC เดินเกาะผนังในอากาศ
ลกั ษณะการตดิ ตัง้ 2 กล่มุ ที่ 3 ไมเ่ กนิ 3
จานวนตัวนากระแส แบน ไมเ่ กนิ 3 กลม
หลายแกน
ลักษณะสาย พวี ซี ี กลม หลายแกน
ลกั ษณะตัวนากระแส แกนเดยี ว พีวีซี ครอสลงิ กด์พอล-ิ
พีวีซี ครอสลิงกด์พอล-ิ
ประเภทฉนวน เอทลิ นี
เอทิลนี 70 ºC 90 ºC
70 ºC 90 ºC
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นอุณหภมู ิตัวนา70 ºC
รูปแบบการติดตั้ง หรอื หรอื
รหสั ชนดิ เคเบลิ ทใี่ ช้งาน VAF, VAF-G NYY, IEC NYY, NYY-G IEC 60502-1
60502-1 IEC 60502-1 60227 IEC 10,
ขนาดสาย (ตร.มม.) 14 15
17 12 IEC 60502-1 20
1 23 16 27
1.5 32 22 ขนาดกระแส (แอมแปร์) 36
2.5 41 29 47
4 56 37 16 12 65
6 74 51 21 15 87
10 - 69 28 21 108
16 - 90 37 28 134
25 - 112 49 36 163
35 - 145 67 50 208
50 186 90 66
70 118 84
147 104
190 125
244 160
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-37
ตารางที่ 5-21 (ต่อ)
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดง หุ้มฉนวน มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1 กิโล
โวลต์ อุณหภูมิตวั นา 70 หรือ 90 ºC อุณหภูมิโดยรอบ 40 ºC เดินเกาะผนงั ในอากาศ
ลกั ษณะการตดิ ตัง้ 2 กลุ่มท่ี 3 ไม่เกนิ 3
จานวนตัวนากระแส แบน ไมเ่ กิน 3 กลม
หลายแกน
ลักษณะสาย พีวซี ี กลม หลายแกน
ลกั ษณะตวั นากระแส แกนเดยี ว พวี ีซี ครอสลิงกด์พอล-ิ
70 ºC พวี ซี ี ครอสลิงกด์พอล-ิ
ประเภทฉนวน เอทลิ นี
เอทลิ นี 70 ºC 90 ºC
อุณหภมู ติ ัวนา 70 ºC 90 ºC
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
รปู แบบการติดตั้ง หรอื หรือ
รหัสชนดิ เคเบลิ ทใี่ ช้งาน VAF, VAF-G NYY, IEC NYY, NYY-G IEC 60502-1
60502-1 IEC 60502-1 60227 IEC 10,
ขนาดสาย (ตร.มม.) - 253
- 227 IEC 60502-1 293
95 - 264 338
120 - 304 ขนาดกระแส (แอมแปร์) 386
150 - 348 455
185 - 411 297 194 524
240 - 474 345 225 -
300 - 552 397 260 -
400 629 455 297
500 537 351
620 404
722 -
823 -
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-21)
1) อณุ หภูมโิ ดยรอบท่ีแตกต่างจาก 40 ºC ใหใ้ ช้ตัวคูณปรบั ค่าตามทร่ี ะบไุ วใ้ นตารางท่ี 5-43
2) ดคู าอธิบายรูปแบบการติดตัง้ ในตารางที่ 5-47
3) ดคู าอธบิ ายรหสั ชนิดเคเบิลท่ีใชง้ านในตารางท่ี 5-48
5-38 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ตารางที่ 5-22
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงแกนเดียวหุ้มฉนวนพีวีซี มอก.11-2553 สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่
เกิน 450/750 โวลต์ อณุ หภมู ติ ัวนา 70 ºC อณุ หภูมโิ ดยรอบ 40 ºC เดินบนฉนวนลูกถ้วยในอากาศ
ลกั ษณะการติดต้งั กลุม่ ที่ 4
รปู แบบการตดิ ต้งั D หรือ D D D D หรอื DDD D
D
DD
DD
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นรหัสชนดิ เคเบลิ ท่ใี ช้งาน60227 IEC 01, 60227 IEC 10, NYY
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
4 30 37
6 39 48
10 56 67
16 78 92
25 113 127
35 141 157
50 171 191
70 221 244
95 271 297
120 315 345
150 365 397
185 418 453
240 495 535
300 573 617
400 692 741
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-22)
1) ดคู าอธิบายรูปแบบการตดิ ต้งั ในตารางที่ 5-47
2) ดคู าอธบิ ายรหัสชนิดเคเบลิ ท่ีใช้งาน ในตารางท่ี 5-48
บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-39
ตารางที่ 5-23
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1 กิโลโวลต์
อณุ หภมู ิตัวนา 70 ºC อุณหภูมโิ ดยรอบ 30 ºC รอ้ ยทอ่ ฝังดนิ หรือฝังดินโดยตรง
ลักษณะการติดต้งั กลุ่มท่ี 5 กลุ่มที่ 6
จานวนตัวนากระแส 23 ไม่เกนิ 3
แกนเดียว /หลายแกน แกนเดียว /หลายแกน แกนเดียว / หลายแกน
ลักษณะตวั นา
รปู แบบการติดตงั้
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
รหสั ชนิดเคเบลิ ท่ีใช้งาน 17 NYY, NYY-G, ตามมาตรฐาน IEC 60502-1
ขนาดสาย (ตร.มม.) 21 ขนาดกระแส (แอมแปร)์
28
1 36 15 21
1.5 46 19 26
2.5 62 25 35
4 81 33 45
6 106 41 57
10 129 55 76
16 153 72 99
25 190 94 128
35 232 114 154
50 265 136 181
70 303 168 223
95 344 204 267
120 404 234 304
150 462 266 342
185 529 303 386
240 605 361 448
300 404 507
400 462 577
500 527 654
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-23)
1) อุณหภูมโิ ดยรอบทแ่ี ตกต่างจาก 30 ºC ให้ใชต้ วั คณู ปรบั คา่ ตามที่ระบไุ วใ้ นตารางที่ 5-44
2) ในกรณีเดนิ เปน็ กลุม่ มากกว่า 1 วงจร ให้ใชต้ ัวคูณปรับค่าตามที่ระบไุ วใ้ นตารางที่ 5-45 หรอื 5-46
3) ในกรณีมีจานวนตัวนากระแสมากกวา่ 1 กล่มุ วงจร ในท่อร้อยสาย ใหใ้ ช้ตวั คูณปรับค่าตามทร่ี ะบุไวใ้ น ตารางที่ 5-8
4) ดคู าอธิบายรปู แบบการติดตั้ง ในตารางท่ี 5-47
5) ดคู าอธบิ ายรหสั ชนิดเคเบิลทใี่ ช้งาน ในตารางที่ 5-48
6) งานตดิ ตงั้ ระบบไฟฟ้าทเ่ี ปน็ ทรพั ย์สนิ ของการไฟฟ้าฯ ใหพ้ จิ ารณาขนาดกระแสตามมาตรฐาน การไฟฟ้าฯ ยกเว้นไมม่ กี าหนดไว้
5-40 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
ตารางที่ 5-24
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าทองแดงแกนเดียวหุ้มฉนวนพีวีซี ตาม มอก.11-2553 สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่
เกิน 300/500 โวลต์ อณุ หภูมิตัวนา 70 ºC หรอื 90 ºC อุณหภูมโิ ดยรอบ 40 ºC เดินในอากาศ
อุณหภูมิตวั นา 70C 90C
รหัสชนิดเคเบลิ ท่ใี ช้งาน 60227 IEC 05, 60227 IEC 06 60227 IEC 07, 60227 IEC 08
ขนาดสาย (ตร.มม.)
ขนาดกระแส (แอมแปร)์
0.5
0.75 33
1 66
1.5 10 2) 10
2.5 - 16
- 25
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-24)
1) อุณหภูมโิ ดยรอบทแ่ี ตกต่างจาก 40 C ให้ใชต้ วั คูณปรบั ค่าดงั ตอ่ ไปน้ี
- สาหรับสายหุ้มฉนวนพวี ซี ี 70C
อุณหภมู ิโดยรอบ 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55
(องศาเซลเซียส)
ตัวคณู ปรบั ค่า 1.11 1.00 0.87 0.71 0.50
- สาหรบั สายหุ้มฉนวนพีวซี ี 90C
อุณหภูมิโดยรอบ 31-50 51-55 56-60 61-65 66-70
(องศาเซลเซียส)
ตวั คูณปรบั คา่ 1.00 0.96 0.83 0.67 0.47
2) คา่ ขนาดกระแสเฉพาะรหสั เคเบิล 60227 IEC 06 เท่านนั้
3) ดูคาอธิบายรหัสชนิดเคเบิลท่ีใชง้ าน ในตารางท่ี 5-48
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-41
ตารางท่ี 5-25
ขนาดกระแสของสายออ่ น (flexible cord) ตวั นาทองแดงหลายแกนหมุ้ ฉนวนพวี ซี ี ตาม มอก.11-2553 สาหรับขนาด
แรงดัน (U0/U) ไม่เกนิ 300/500 โวลต์ อุณหภมู ติ วั นา 70 ºC หรอื 90 ºC อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 ºC เดนิ ในอากาศ
จานวนตวั นากระแส 23
รหสั ชนิดเคเบิลท่ใี ชง้ าน 60227 IEC 52, 60227 IEC 53,
60227 IEC 56, 60227 IEC 57
ขนาดสาย (ตร.มม.)
0.5 ขนาดกระแส (แอมแปร)์
0.75
1 33
1.5 66
2.5 10 10
16 16
25 20
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
หมำยเหตุ (ตารางที่ 5-25)
1) อณุ หภูมิโดยรอบทีแ่ ตกต่างจาก 40 ºC ให้ใชต้ วั คณู ปรับค่าดงั ต่อไปนี้
- สาหรบั สายหุ้มฉนวนพีวซี ี 70C
อุณหภมู ิโดยรอบ 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55
(องศาเซลเซยี ส)
ตัวคูณปรบั คา่ 1.11 1.00 0.87 0.71 0.50
- สาหรบั สายหุ้มฉนวนพวี ีซี 90C
อุณหภมู ิโดยรอบ 31-50 51-55 56-60 61-65 66-70
(องศาเซลเซียส)
ตัวคูณปรบั คา่ 1.00 0.96 0.83 0.67 0.47
2) สายอ่อนตัวนาทินเซล ที่มีรหัสเคเบิล 60227 IEC 41 มีค่าขนาดกระแส = 0.7 แอมแปร์ ที่อุณหภูมิตัวนา 70 ºC และ
อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 ºC
3) ดูคาอธิบายรหัสชนิดเคเบิลที่ใช้งาน ในตารางท่ี 5-48
5-42 บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ
ตารางที่ 5-26
ขนาดกระแสของสายเคเบิลอ่อน (flexible cable) ตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี ตาม มอก.11-2553 สาหรับขนาด
แรงดัน (U0/U) ไมเ่ กิน 450/750 โวลต์ อุณหภูมิตวั นา 70 ºC อุณหภมู ิโดยรอบ 40 ºC เดินในอากาศ
จานวน/ลกั ษณะ เคเบลิ 1 แกน 2 เส้น หรือ เคเบิล 3 แกน, 4 แกน หรือ 5 แกน
ตัวนากระแส เคเบลิ 2 แกน 1 เสน้ ม/ี ไม่มี สายดนิ
รหัสชนดิ เคเบลิ ท่ใี ชง้ าน 60227 IEC 02, VCT, VCT-G VCT, VCT-G
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
1.5 16 -
2.5
4 25 -
6ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
10 30 26
16
25 39 34
35
50 51 47
70
95 73 63
120
150 97 83
185
240 140 102
175 -
216 -
258 -
302 -
347 -
394 -
471 -
หมำยเหตุ (ตารางที่ 5-26)
1) อณุ หภมู โิ ดยรอบท่แี ตกต่างจาก 40 ºC ใหใ้ ชต้ วั คณู ปรบั คา่ ดงั ตอ่ ไปนี้
อณุ หภูมโิ ดยรอบ 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55
(องศาเซลเซียส)
ตัวคูณปรบั ค่า 1.11 1.00 0.87 0.71 0.50
2) ดคู าอธิบายรหสั ชนิดเคเบิลทใี่ ชง้ าน ในตารางท่ี 5-48
บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-43
ตารางที่ 5-27
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีน มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่
เกิน 0.6/1 กิโลโวลต์ อณุ หภูมติ วั นา 90 ºC อุณหภมู โิ ดยรอบ 40 ºC เดนิ รอ้ ยในท่อในอากาศ
ลกั ษณะการติดต้งั กลุ่มท่ี 1 กลุม่ ที่ 2
จานวนตวั นากระแส 23 23
ลักษณะตวั นากระแส แกนเดยี ว หลายแกน แกนเดยี ว หลายแกน แกนเดียว หลายแกน แกนเดียว หลายแกน
รปู แบบการตดิ ต้ัง
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
รหัสชนดิ เคเบลิ ทใ่ี ชง้ าน IEC 60502-1 และสายทีม่ คี ณุ สมบตั พิ เิ ศษตา่ งๆ เช่น สายทนไฟ, สายไรฮ้ าโลเจน, สายควนั นอ้ ย เปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)์
1 13 13 12 12 15 15 14 14
1.5 17 17 15 15 21 20 18 18
2.5 24 23 21 20 28 27 25 24
4 32 30 28 27 38 36 34 32
6 41 38 36 35 49 46 44 40
10 56 52 49 46 68 63 60 55
16 74 69 66 62 91 83 80 73
25 96 90 86 81 121 108 106 96
35 119 110 106 99 149 133 131 116
50 144 132 128 118 180 159 159 140
70 182 167 163 149 230 201 202 177
95 219 200 197 179 278 241 245 212
120 253 230 227 207 322 278 284 244
150 289 264 259 236 358 304 311 273
185 329 299 295 268 409 349 349 309
240 386 351 346 315 480 418 410 362
300 442 402 396 360 549 484 468 414
400 - - - - 622 - 531 -
500 - - - - 713 - 606 -
หมำยเหตุ (ตารางที่ 5-27)
1) อุณหภูมโิ ดยรอบท่ีแตกต่างจาก 40 ºC ให้ใชต้ ัวคูณปรับค่าตามที่ระบุไว้ในตารางท่ี 5-43
2) ในกรณีมจี านวนตวั นากระแสมากกว่า 1 กลมุ่ วงจร ในทอ่ ร้อยสาย ใหใ้ ชต้ วั คูณปรับค่าตามท่ีระบไุ วใ้ น ตารางท่ี 5-8
3) ดคู าอธิบายรูปแบบการตดิ ตั้งในตารางที่ 5-47
4) ดูคาอธบิ ายรหัสชนิดเคเบลิ ท่ีใช้งานในตารางที่ 5-48
5-44 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ตารางที่ 5-28
ขนาดกระแสของสายไฟฟา้ แกนเดียวตวั นาทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีน สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U)
ไมเ่ กนิ 0.6/1 กโิ ลโวลต์ อุณหภมู ติ วั นา 90 ºC อณุ หภูมโิ ดยรอบ 40 ºC เดนิ บนฉนวนลูกถว้ ยในอากาศ
ลักษณะการตดิ ต้งั กลมุ่ ที่ 4
รูปแบบการตดิ ต้งั D หรือ D หรือ DDD D
D DDD
DD 54
DD 68
รหสั ชนดิ เคเบิลที่ใชง้ าน 90
ขนาดสาย (ตร.มม.) ตามมาตรฐาน IEC 60502-1 124
ขนาดกระแส (แอมแปร)์ 166
4 ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น 206
6 47 250
10 60 321
16 82 391
25 110 455
35 147 525
50 183 602
70 224 711
95 289 821
120 354 987
150 413 1,140
185 480
240 551
300 654
400 758
500 917
1,064
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-28)
ดูคาอธบิ ายรูปแบบการตดิ ตง้ั ในตารางท่ี 5-47
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-45
ตารางท่ี 5-29
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหมุ้ ฉนวนครอสลิงกดพ์ อลเิ อทลิ ีน มเี ปลอื กนอก ขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1
กิโลโวลต์ อุณหภูมติ วั นา 90 ºC อุณหภมู โิ ดยรอบ 30 ºC รอ้ ยท่อฝงั ดินหรอื ฝังดนิ โดยตรง
ลักษณะการติดตง้ั กลมุ่ ที่ 5 กลุม่ ท่ี 6
จานวนตวั นากระแส 23 ไมเ่ กนิ 3
แกนเดียว /หลายแกน แกนเดียว /หลายแกน แกนเดียว / หลายแกน
ลกั ษณะตวั นา
รูปแบบการติดตงั้
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
รหสั ชนิดเคเบลิ ทีใ่ ช้งาน 25 IEC 60502-1 33
ขนาดสาย (ตร.มม.) 33 ขนาดกระแส (แอมแปร)์ 43
43 22 55
1.5 54 29 70
2.5 71 38 92
4 94 47 119
6 124 63 152
10 150 83 184
16 180 109 217
25 223 132 266
35 271 159 318
50 313 196 362
70 355 238 406
95 406 275 459
120 477 312 533
150 543 356 601
185 625 418 684
240 717 475 777
300 545
400 623
500
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-29)
1) อณุ หภูมโิ ดยรอบท่ีแตกต่างจาก 30 ºC ให้ใชต้ ัวคณู ปรับค่าตามท่รี ะบไุ วใ้ นตารางท่ี 5-44
2) ในกรณเี ดนิ เปน็ กล่มุ มากกว่า 1 วงจร ให้ใชต้ วั คูณปรับคา่ ตามท่รี ะบุไวใ้ นตาราง 5-45 หรือ 5-46
3) ในกรณีมีจานวนตัวนากระแสมากกว่า 1 กลุ่มวงจร ในท่อรอ้ ยสาย ให้ใชต้ วั คณู ปรบั ค่าตามทร่ี ะบุไวใ้ น ตารางท่ี 5-8
4) ดคู าอธิบายรูปแบบการตดิ ตง้ั ในตารางที่ 5-47
5) ดคู าอธบิ ายรหัสชนิดเคเบิลทีใ่ ชง้ าน ในตารางที่ 5-48
6) งานติดตั้งระบบไฟฟ้าที่เป็นทรัพย์สินของการไฟฟ้าฯ ให้พิจารณาขนาดกระแสตามมาตรฐานการไฟฟ้าฯ ยกเว้นไม่มี
กาหนดไว้
5-46 บทที่ 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ตารางท่ี 5-30
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1 กิโลโวลต์
อณุ หภูมิตวั นา 70 ºC อณุ หภูมโิ ดยรอบ 40 ºC วางบนรางเคเบิลแบบระบายอากาศไมม่ ฝี าปิด หรอื รางเคเบลิ แบบบันได
ลกั ษณะการตดิ ตั้ง กลมุ่ ท่ี 7 หลายแกน
ลกั ษณะตวั นากระแส แกนเดยี ว
DD
รูปแบบการตดิ ตง้ั D
D
D
DD
รหสั ชนิดเคเบลิ ใช้งานใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น60227 IEC 10, NYY, NYY-G และสายทม่ี ีคณุ สมบตั ิพเิ ศษต่างๆ
เชน่ สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควันนอ้ ย เปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.)
1 ขนาดกระแส (แอมแปร์)
1.5
2.5 --- - 13
4 --- - 16
6 --- - 22
10 --- - 30
16 --- - 37
25 --- - 52
35 --- - 70
50 99 96 127 113 88
70 124 119 157 141 110
95 151 145 191 171 133
120 196 188 244 221 171
150 239 230 297 271 207
185 279 268 345 315 240
240 324 310 397 365 278
300 371 356 453 418 317
400 441 422 535 495 374
500 511 488 617 573 432
599 571 741 692 -
686 652 854 800 -
หมำยเหตุ (ตารางท่ี 5-30)
1) อุณหภูมิโดยรอบท่ีแตกต่างจาก 40 ºC ให้ใชต้ วั คูณปรับค่าตามทรี่ ะบุไว้ในตารางที่ 5-43
2) ในกรณีมีจานวนตัวนากระแสมากกว่า 1 กลุ่มวงจร ให้ใช้ตัวคูณปรับค่าตามท่ีระบุไว้ในตารางที่ 5-40 และตารางที่
5-41 สาหรับสายแกนเดียวและสายหลายแกน ตามลาดับ
3) ดคู าอธบิ ายรปู แบบการติดตัง้ ในตารางที่ 5-47
4) ดคู าอธิบายรหัสชนิดเคเบลิ ทีใ่ ชง้ าน ในตารางท่ี 5-48
บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวัสดุ 5-47
ตารางท่ี 5-31
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซี มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่เกิน 0.6/1
กิโลโวลต์ อณุ หภมู ิตวั นา 70 ºC อุณหภมู ิโดยรอบ 40 ºC วางบนรางเคเบิลชนดิ ด้านล่างทบึ ม/ี ไม่มี ฝาปดิ
ลักษณะการตดิ ตง้ั กลุ่มที่ 7
ลักษณะตัวนา
แกนเดยี ว หลายแกน
รปู แบบการติดต้งั
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นรหัสชนดิ เคเบลิ ทใ่ี ชง้ าน60227 IEC 10, NYY, NYY-G, ตามมาตรฐาน IEC 60502-1
ขนาดสาย (ตร.มม.) และสายทม่ี คี ุณสมบตั พิ เิ ศษตา่ งๆ เช่น สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควนั ตา่ เป็นต้น
ขนาดกระแส (แอมแปร)์
1 - - 12 10
1.5 - - 15 13
2.5 - - 21 17
4 - - 28 23
6 - - 36 30
10 - - 50 40
16 - - 66 54
25 90 77 84 70
35 112 96 104 86
50 145 117 125 103
70 186 149 160 130
95 227 180 194 156
120 264 208 225 179
150 304 228 260 196
185 348 258 297 222
240 411 301 351 258
300 474 343 404 295
400 552 406 - -
500 629 464 - -
หมำยเหตุ (ตารางที่ 5-31)
1) อุณหภมู โิ ดยรอบทีแ่ ตกตา่ งจาก 40 ºC ให้ใชต้ ัวคูณปรบั ค่าตามทร่ี ะบุไว้ในตารางท่ี 5-43
2) ในกรณีมีจานวนตัวนากระแสมากกว่า 1 กลุ่มวงจร สาหรับรางเคเบิลแบบมีฝาปิดให้ใช้ตัวคูณปรับค่า ตามท่ีระบุไว้ใน
ตารางท่ี 5-31(ก) และสาหรบั รางเคเบลิ แบบไมม่ ีฝาปดิ ให้ใชต้ ัวคูณปรบั ค่าตามทร่ี ะบไุ ว้ ในตารางท่ี 5-41
ยกเวน้ การจัดวางระยะห่างระหว่างกลุ่มวงจรมากกว่าสองเท่าของผลรวมเส้นผ่านศูนย์กลาง ภายนอกของตัวนา
กระแส ไมต่ ้องนาตวั คณู ปรับคา่ ตามตารางมาพิจารณา
5-48 บทท่ี 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ตารางท่ี 5-31(ก)
จานวนกลมุ่ วงจร ตวั คณู ปรับคา่
2 0.8
3 0.7
4 0.65
5 0.6
6 0.57
7 0.54
8 0.52
9 0.50
0.45
10-12 0.41
13-16 0.38
17-20
3) ดูคาอธบิ ายรูปแบบการตดิ ต้ังในตารางท่ี 5-47
4) ดูคาอธิบายรหัสชนดิ เคเบลิ ใชง้ าน ในตารางที่ 5-48
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-49
ตารางท่ี 5-32
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีน มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน (U0/U) ไม่
เกนิ 0.6/1 กโิ ลโวลต์ อณุ หภมู ติ วั นา 90 ºC อุณหภูมโิ ดยรอบ 40 ºC วางบนรางเคเบิลแบบระบายอากาศ ไม่มีฝาปิด หรือราง
เคเบลิ แบบบนั ได
ลักษณะการติดต้ัง กลุม่ ที่ 7 หลายแกน
ลักษณะตัวนากระแส แกนเดยี ว
D
รปู แบบการตดิ ต้ัง DD D
D
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้นDD
รหัสชนดิ เคเบลิ ใชง้ าน IEC 60502-1 และสายท่มี ีคณุ สมบัติพเิ ศษตา่ งๆ เช่น สายทนไฟ, สายไร้ฮาโลเจน, สายควนั นอ้ ยเปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร์)
1 - - - - 16
1.5 - - - - 21
2.5 - - - - 29
4 - - - - 38
6 - - - - 49
10 - - - - 68
16 - - - - 91
25 128 123 166 147 116
35 160 154 206 183 144
50 197 188 250 224 175
70 254 244 321 289 224
95 311 298 391 354 271
120 364 349 455 413 315
150 422 404 525 480 363
185 485 464 602 551 415
240 577 552 711 654 490
300 670 640 821 758 565
400 790 749 987 917 -
500 908 861 1,140 1,064 -
หมำยเหตุ (ตารางที่ 5-32)
1) อณุ หภมู ิโดยรอบทแ่ี ตกต่างจาก 40 ºC ให้ใช้ตัวคูณปรับค่าตามท่รี ะบุไว้ในตารางที่ 5-43
2) ในกรณีมีจานวนตัวนากระแสมากกว่า 1 กลุ่มวงจร ให้ใช้ตัวคูณปรับค่าตามท่ีระบุไว้ในตารางท่ี 5-40 และตารางท่ี
5-41 สาหรบั สายแกนเดยี วและสายหลายแกน ตามลาดบั
3) ดูคาอธบิ ายรปู แบบการติดต้งั ในตารางท่ี 5-47
5-50 บทท่ี 5 ขอ้ กำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ
ตารางที่ 5-33
ขนาดกระแสของสายไฟฟ้าตัวนาทองแดงหุ้มฉนวนครอสลิงกด์พอลิเอทิลีน มีเปลือกนอก สาหรับขนาดแรงดัน
(U0/U) ไมเ่ กิน 0.6/1 กิโลโวลต์ อุณหภูมิตัวนา 90 ºC อุณหภูมิโดยรอบ 40 ºC วางบนรางเคเบิลชนิดด้านล่างทึบ มี/
ไม่มี ฝาปดิ
ลกั ษณะการตดิ ต้งั กลุ่มท่ี 7
ลกั ษณะตวั นา
แกนเดียว หลายแกน
รปู แบบการตดิ ตง้ั
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น
รหสั ชนดิ IEC 60502-1 และสายที่มีคณุ สมบัติพเิ ศษตา่ งๆ
เคเบิลทใี่ ชง้ าน เชน่ สายทนไฟ, สายไรฮ้ าโลเจน, สายควันน้อย เปน็ ตน้
ขนาดสาย (ตร.มม.)
ขนาดกระแส (แอมแปร์)
1 - - 15 14
1.5 - - 20 18
2.5 - - 27 24
4 - - 36 32
6 - - 47 40
10 - - 65 55
16 - - 87 73
25 118 106 108 96
35 147 131 134 116
50 190 159 163 140
70 244 202 208 177
95 297 245 253 212
120 345 284 293 244
150 397 311 338 273
185 455 349 386 309
240 537 410 455 362
300 620 468 524 414
400 722 531 - -
500 823 606 - -
หมำยเหตุ (ตารางที่ 5-33)
1) อุณหภมู ิโดยรอบทแี่ ตกต่างจาก 40 ºC ใหใ้ ช้ตัวคูณปรบั ค่าตามทร่ี ะบไุ ว้ในตารางที่ 5-43
2) ในกรณีมีจานวนตัวนากระแสมากกว่า 1 กลุ่มวงจร สาหรับรางเคเบิลแบบมีฝาปิดให้ใช้ตัวคูณปรับค่า ตามที่ระบุไว้ใน
ตารางท่ี 5-33(ก) และสาหรับรางเคเบิลแบบไม่มฝี าปดิ ให้ใชต้ วั คณู ปรับค่าตามทร่ี ะบไุ ว้ ในตารางท่ี 5-41
ยกเว้น การจัดวางระยะห่างระหว่างกลุ่มวงจรมากกว่าสองเท่าของผลรวมเส้นผ่านศูนย์กลาง ภายนอกของตัวนา
กระแส ไมต่ ้องนาตัวคณู ปรับค่าตามตารางมาพจิ ารณา
บทที่ 5 ข้อกำหนดกำรเดนิ สำยและวสั ดุ 5-51
ตารางที่ 5-33(ก)
จานวนกล่มุ วงจร ตัวคณู ปรบั ค่า
2 0.8
3 0.7
4 0.65
5 0.6
6 0.57
7 0.54
8 0.52
ใ ้ชเ ่พือการศึกษาเ ่ทา ัน้น9 0.50
10-12 0.45
13-16 0.41
17-20 0.38
3) ดูคาอธิบายรปู แบบการติดต้งั ในตารางท่ี 5-47
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search