คู่มือครูแบบฝึกหัด ภาษาไทย ป.4

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ห ่นวย๑๙การเรยี นรู้ท่ี ฟัง ดู รสู้ นทนา...ภาษาสือ่ สาร

ตัวชวี้ ดั ะเมนิ ผลตัวช เรือ่ งท่ี ๑ การพดู สรปุ ความจากการฟงั และดู
ปร ก
ท ๓.๑ ป. ๔/๒ ก
ท ๓.๑ ป. ๔/๖
ว้ี ดั
อา่ นหนงั สอื เรยี น พูดสรุปความจากการฟังและดู
ท ๓.๑ ป. ๔/๒ มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
ให้นกั เรยี นศกึ ษาความรู้ เรือ่ ง ท ๓.๑ ป. ๔/๖
การพูดสรปุ ความจากการฟงั และดู
จากหนงั สอื เรยี น ให้นักเรียนเลือกฟังและดูข่าวหรือสารคดีจากรายการ ์ ารคิดสังเคราะห
หลกั ภาษาและการใชภ้ าษาไทย โทรทัศน์หรือวิทยุ ๑ เรื่อง จากนั้นเขียนสรุปตามหัวข้อ ารคิดวิเคราะห ์ ใบงาน
หน้า ๑๒๐ ที่กำาหนดให้ แล้วฝึกพูด (๒๐ คะแนน) (ตัวอย่างคำาตอบ)

Brain-based Learning รายการ กบนอกกะลา เรื่อง ชีวิตติดเวลา
จาก โมเดิร์นไนน์ทีวี วันที่ ๒๔ เดือน ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๑ เวลา ๒๐.๓๐ น.
๑. ใหน้ ักเรียนแบ่งกลุ่ม แต่ละกลุ่ม
ดรู ายการโทรทัศนเ์ กี่ยวกับขา่ ว สาระสำาคัญของเรื่อง คือ วิธีการผลิตนาฬิกา SEIKO ที่ประเทศญี่ปุ่น
หรอื สารคดี ซึ่งต้องทำาอย่างประณีตเพื่อให้ได้นาฬิกาที่เที่ยงตรง บางรุ่นอุปกรณ์ทุกชิ้น
๒. ให้นักเรยี นแตล่ ะกล่มุ ส่งตัวแทน ที่ประกอบเป็นนาฬิกาต้องประดิษฐ์ด้วยมือทั้งสิ้น
ออกมาเล่าข่าวหรือสารคดี
แล้วให้กล่มุ อืน่ ช่วยกนั สรปุ ข่าว ประโยชน์ที่ได้รับ คือ ได้ความรู้เรื่องการผลิตนาฬิกา และการทำางาน
หรอื สารคดีของแต่ละกลุ่ม ที่ประณีต

เรื่องท่ี ๒ การพูดแสดงความรู้ ความคดิ เหน็
และความรสู้ ึกเกีย่ วกบั เรื่องทฟ่ี งั และดู

ะเมนิ ผลตัวช
ปร ว้ี ดั

พูดแสดงความรู้ ความคิดเห็น และความรู้สึกเกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู
มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
ท ๓.๑ ป. ๔/๓
ท ๓.๑ ป. ๔/๖

148 ภาษาไทย ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔

ตัวชว้ี ัด

ท ๓.๑ ป. ๔/๓
ท ๓.๑ ป. ๔/๖

สุดยอดคู่มือครู 148

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่กำาหนด อ่านหนังสอื เรียน
แล้วเขียนร่างคำาพูดความยาวประมาณ ๓-๔ บรรทัด ารคิดวิเคราะห ารคิดสังเคราะห ให้นักเรยี นศกึ ษาความรู้ เรื่อง
กก การพูดแสดงความรู้ ความคิดเหน็
กก และความรสู้ กึ เกยี่ วกับเรื่องที่ฟังและดู
จากหนงั สือเรียน
ว้ี ดั หลักภาษาและการใชภ้ าษาไทย
ปรจากนั้นนำามาฝึกพูด (๒๐ คะแนน) (ตัวอย่างคำาตอบ) ใบงาน หน้า ๑๒๑
์์
์์รายการโทรทัศน์หรือรายการวิทยุที่ฉันชอบBrain-based Learning

เกมซ่าท้ากึ๋น เป็นรายการที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ ๑. ใหน้ กั เรยี นแบง่ กลุ่ม แต่ละกลุม่
อย่างมาก รวมทั้งการกล้าแสดงออก ทำาให้เห็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ สง่ ตวั แทนออกมาจบั ฉลากหวั ขอ้ เชน่

เห็นความตั้งใจและความพยายามของผู้เข้าแข่งขันทั้งเด็กและผู้ใหญ่ เมืองไทยดอี ย่างไร
บางครั้งทำาให้ผู้ชมเกิดแรงบันดาลใจ เด็กก็สามารถทำากิจกรรมที่ดีและท้าทายได้
วยั รุน่ ไทยแต่งกายอย่างไร
เรือ่ งที่ ๓ การต้งั คาำ ถามและตอบคำาถามเชงิ เหตผุ ล ๒. ใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาพดู
ะเมนิ ผลตัวช จากเรือ่ งทีฟ่ ังและดู แสดงความคดิ เหน็ ตามหวั ขอ้ ทไี่ ดร้ บั
๓. ให้นักเรียนกลุ่มอนื่ รว่ มกัน
ตั้งคำาถามและตอบคำาถามเชิงเหตุผลจากเรื่องที่ฟังและดู ประเมนิ การพูดแสดงความคดิ เหน็
มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
ท ๓.๑ ป. ๔/๔ ตัวชวี้ ัด
ท ๓.๑ ป. ๔/๖
ท ๓.๑ ป. ๔/๔
ให้นักเรียนฟังเรื่อง “สัปดาห์หนังสือแห่งชาติ มลายวิกฤติ ท ๓.๑ ป. ๔/๖
เด็กไทยอ่านน้อย” จากนั้นตั้งคำาถามและตอบคำาถาม ารคิดวิเคราะห ารคิดสังเคราะห
เชิงเหตุผลจากเรื่องที่ฟัง ๒ ข้อ (๑๐ คะแนน)
(ครูอ่านเรื่องที่อยู่ในภาคผนวกให้นักเรียนฟัง) (ตัวอย่างคำาตอบ)
ใบงาน

คำ�ถ�ม คำ�ตอบ

๑. สัปดาห์หนังสือแห่งชาติจะช่วยให้ ๑. เด็กจะได้เห็นหนังสือมากมายที่จัด

เด็กไทยอยากอ่านหนังสือได้อย่างไร แสดงในงาน อาจทำาให้เขาได้พบหนังสือ
ที่ชอบ ได้เห็นหนังสือน่าสนใจ แปลกใหม่
๒. การอ่านหนังสือน้อย จึงเป็นแรงจูงใจให้อยากอ่านหนังสือ

จะเกิดผลเสียอย่างไร ๒. การอ่านหนังสือน้อย ทำาให้ความรู้

แคบ ความคิดแคบ เพราะไม่ได้รับ
ข้อมูลและประสบการณ์ที่สอดแทรก
อยู่ในหนังสือ

ฟัง ดู รสู้ นทนา...ภาษาสอื่ สาร 14๙

Brain-based Learning อ่านหนังสือเรียน

๑. ให้นกั เรยี นจบั กลุ่ม ๓ คน นกั เรียนคนที่ ๑ เล่าเรอ่ื ง ให้นักเรยี นศกึ ษาความรู้ เรอื่ ง
นักเรยี นคนท่ี ๒ ตั้งค�ำ ถาม นักเรียนคนที่ ๓ ตอบค�ำ ถาม การตงั้ ค�ำ ถามและตอบค�ำ ถามเชงิ เหตผุ ล
๒. ใหน้ กั เรยี นแต่ละกล่มุ ออกมาพูดหน้าชน้ั เรียน จากเรอื่ งทฟ่ี ังและดู จากหนังสือเรยี น
๓. ให้นกั เรียนร่วมกันตรวจสอบความถกู ต้อง หลักภาษาและการใช้ภาษาไทย
หนา้ ๑๒๒-๑๒๓

149 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตวั ช้วี ัด ะเมนิ ผลตัวช เร่ืองท่ี ๔ การพูดรายงาน
ท ๓.๑ ป. ๔/๕ กิจ
ท ๓.๑ ป. ๔/๖ ก

อ่านหนงั สอื เรียน ตามห
ให้นักเรยี นศึกษาความรู้ เร่ือง
การพดู รายงาน จากหนงั สือเรียน ว้ี ดั ว้ี ดั
หลกั ภาษาและการใชภ้ าษาไทย ปร ปร
หนา้ ๑๒๔ เพียง

Brain-based Learning ์
๑. ให้นกั เรียนจับคกู่ บั เพ่ือน แลว้ ผลดั กนั าร
สัมภาษณป์ ระวัตแิ ละข้อมูลตา่ ง ๆ รายงานเรื่องหรือประเด็นที่ศึกษาค้นคว้าจากการฟัง การดู และการสนทนา
เกย่ี วกับเพื่อนให้ไดข้ อ้ มลู มากที่สุด มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
๒. ให้นักเรยี นแต่ละคนออกมาพูดรายงาน ท ๓.๑ ป. ๔/๕
หนา้ ชน้ั เรียน ท ๓.๑ ป. ๔/๖
๓. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกันประเมินผล
การพูดรายงาน ให้นักเรียนสัมภาษณ์บุคคลซึ่งประกอบอาชีพ
ที่นักเรียนสนใจ ๑ อาชีพ บันทึกข้อมูล
ตัวชวี้ ัด ลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอ กรรมบูรณาก
ท ๓.๑ ป. ๔/๖ แล้วนำามาพูดรายงานหน้าชั้นเรียน (๓๐ คะแนน) ด้านเศรษฐกิจ

อ่านหนังสือเรยี น ะเมนิ ผลตัวช เรอ่ื งท่ี ๕ มารยาทในการฟัง การดู และการพดู
ให้นกั เรียนศกึ ษาความรู้ เรอ่ื ง
มารยาทในการฟัง การดู และการพดู มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
จากหนังสอื เรยี น
หลักภาษาและการใชภ้ าษาไทย ท ๓.๑ ป. ๔/๖
หน้า ๑๒๕-๑๒๖
ให้นักเรียนเขียนสรุปมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
(๑๐ คะแนน)
ารคิดสังเคราะห ใบงาน
มารยาทในการฟังและการดู (ตัวอย่างคำาตอบ)

๑. ไม่พูดคุยหรือทำาสิ่งอื่นขณะที่ฟังและดู

๒. ตั้งใจฟังตลอดเวลา

๓. หากมีข้อสงสัยควรถามเมื่อผู้พูดพูดจบ โดยยกมือเพื่อขออนุญาตก่อน
๔. ปรบมือให้เกียรติผู้พูดเมื่อพูดจบ

มารยาทในการพูด (ตัวอย่างคำาตอบ)

๑. ใช้ระดับเสียงที่ฟังได้ยินชัดเจน
๒. นำ้าเสียงน่าฟัง ใช้ถ้อยคำาสุภาพ ไพเราะ
๓. ตามองที่ผู้ฟัง
๔. ไม่พูดแทรกผู้อื่น
๕. รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น

150 ภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔

ตวั อยา่ งแผนภาพความคิด

Brain-based Learning ใแมนลากะรกายราาฟรทดงั ู ใมนากรายราพทดู

๑. ใหน้ ักเรียนร่วมกนั เสนอมารยาทในการฟัง การดู
และการพูด
๒. ให้ตวั แทนนักเรียนออกไปเขียนบนั ทกึ ค�ำ ตอบ
ลงในแผนภาพความคดิ บนกระดาน
สุดยอดคู่มือครู 150

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

เรยี นรู้จากการทำา นาำ สหู่ ลักเกณฑ์ Brain-based Learning

การฝกึ ทักษะการฟัง การดู และการพดู ทำาใหน้ ักเรียนสรปุ ความรู้ ๓. ให้นักเรยี นน�ำ ความเข้าใจที่เกดิ
เก่ยี วกับการฟงั การดู และการพูด ได้ดงั น้ี จากการปฏบิ ตั มิ าสรา้ งองคค์ วามรู้
หรือสรุปเปน็ หลักการ
(ตัวอย่างคำาตอบ)

๑. สิ่งสำาคัญของการพูดสรุปความจากการฟังและดู

ต้องพูดให้กระชับและได้สาระสำาคัญของเรื่องครบถ้วน

๒. สิ่งสำาคัญในการพูดแสดงความรู้ ความคิดเห็น และความรู้สึก
เกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู แสดงความรู้ ความคิดเห็น และความรู้สึก

ตามความเป็นจริง มีเหตุผล ไม่ใช้อารมณ์

๓. การตั้งคำาถามและตอบคำาถามเชิงเหตุผลจากเรื่องที่ฟังและดู
มีประโยชน์ต่อผู้รับสารอย่างไร เข้าใจเรื่องที่ฟังและดูได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

รู้จักวิเคราะห์เรื่องราวว่าน่าเชื่อถือหรือไม่

๔. การพูดรายงานที่น่าสนใจควรประกอบด้วยสิ่งใดบ้าง

๑) มีสื่อประกอบการพูดรายงาน
๒) ผู้รายงานพูดชัดเจน นำ้าเสียงน่าฟัง
๓) ข้อมูลที่นำาเสนอน่าสนใจ

ผลการประเมินการสรุปความรู้ ผ่าน ไมผ่ ่าน

ฟงั ดู รสู้ นทนา...ภาษาสื่อสาร 151

151 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบ แบบทดสอบวดั ผลการเร
ด้วยตนเองเม่ือจบการเรียนรู้ ยี นรู้
เพ่ือทบทวนความรู้และทักษะ
ตามตัวชว้ี ดั แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ตามตัวชี้วัด
ตามตัวชี้วัด
วเิ คราะหค์ ำ� ตอบ ได้ คะแนน
ตวั ช้วี ดั พดู สรุปความจากการฟงั และดู (ท ๓.๑ ป. ๔/๒) คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน
๑. ๓ ละครเร่ืองนีใ้ หค้ ตสิ อนใจ พูดแสดงความรู้ ความคดิ เห็น และความรู้สกึ เกี่ยวกบั เรอ่ื งทฟ่ี งั และดู
ในการดำ�เนนิ ชวี ติ เพราะ
เป็นการสรุปความคิดหรอื (ท ๓.๑ ป. ๔/๓)
ขอ้ คิดท่ไี ด้จากการดลู ะคร
๒. ๔ หนงั สอื พมิ พ์ เพราะ ต้ังคำาถามและตอบคำาถามเชิงเหตุผลจากเรอื่ งทฟ่ี ังและดู (ท ๓.๑ ป. ๔/๔)
หนงั สือพมิ พร์ บั สาร
ดว้ ยการอ่าน รายงานเรือ่ งหรอื ประเดน็ ที่ศึกษาค้นคว้าจากการฟงั การดู และการสนทนา (ท ๓.๑ ป. ๔/๕)
๓. ๓ มีรายละเอยี ดของเรอ่ื ง
ครบถว้ น เพราะการสรปุ ความ มีมารยาทในการฟงั การดู และการพูด (ท ๓.๑ ป. ๔/๖)
เปน็ การจบั สาระสำ�คญั
ของเรอ่ื ง แลว้ สรุปด้วย ให้นักเรียนใช้ดินสอระบายลงใน หน้าคำาตอบที่ถูกต้องให้เต็มวง
คำ�พดู ของตนเอง ๑. ข้อใดเป็นการพูดสรุปความจากการฟงั และดู
ไมจ่ ำ�เป็นตอ้ งมีรายละเอยี ด
๑ ผมชอบดกู ารแขง่ ขันฟุตบอลมาก
๒ แมส่ อนฉนั เสมอวา่ ใหร้ ู้จักฟังหไู วห้ ู
๓ ละครเรอ่ื งนี้ใหค้ ตสิ อนใจในการดำาเนินชวี ิต
๔ คนื นีไ้ มม่ ีเมฆเราจงึ เห็นดวงดาวมากมายบนทอ้ งฟ้า

๒. ขา่ วจากส่อื ใดไม่สามารถนาำ มาพดู สรปุ ความจากการฟงั และดูได้
๑ วิทยุ ๒ โทรทัศน์
๓ อนิ เทอรเ์ น็ต ๔ หนงั สอื พิมพ์

๓. ขอ้ ใดไมใ่ ช่วธิ ีของการพูดสรุปความจากการฟงั และดู
๑ ฟังเรอื่ งให้จบก่อน
๒ ใช้คำาพูดของตนเอง
๓ มรี ายละเอียดของเร่ืองครบถว้ น
๔ พดู ข้อคิดหรอื สาระสำาคัญของเรื่อง

๔. ข้อใดเปน็ หลักสาำ คัญของการพูดแสดงความคิดเห็น
๑ มเี หตผุ ลหรือยกตวั อยา่ งประกอบใหเ้ ห็นจรงิ
๒ พยายามพูดโนม้ น้าวใจผฟู้ ังให้เห็นดว้ ย
๓ พูดแตส่ ิ่งทด่ี งี ามในเชงิ สรา้ งสรรค์
๔ สบตาผฟู้ งั ขณะพูดเพื่อแสดงความจรงิ ใจ

152 ภาษาไทย ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๔

๔. ๑ มเี หตผุ ลหรอื ยกตวั อยา่ งประกอบใหเ้ ห็นจรงิ
เพราะการมเี หตผุ ลและยกตัวอย่างจะท�ำ ให้การพดู
แสดงความคดิ เหน็ มคี วามนา่ เชอ่ื ถอื

สุดยอดคู่มือครู 152

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

๕. ขอ้ ใดเป็นการพูดที่ถูกตอ้ งตามหลักการพูดแสดงความคดิ เห็นและความรู้สกึ วเิ คราะหค์ �ำตอบ
เกยี่ วกับเรื่องที่ฟงั และดู
๑ ฉนั ไมช่ อบละครเรอ่ื งนีเ้ พราะเปน็ ละครนาำ้ เนา่ ๕. ๔ สารคดเี รอื่ งนด้ี มี ากเพราะใหค้ วามรู้
๒ ผมร้สู ึกไม่พอใจมากเวลาเห็นคนไมเ่ ข้าควิ ซอื้ อาหาร เกย่ี วกับวิธลี ดภาวะโลกรอ้ น
๓ นกั เรียนตอ้ งแตง่ กายให้ถกู ต้องตามระเบียบจงึ จะดงู ามตา ซึง่ สามารถปฏบิ ตั ไิ ดง้ า่ ย
๔ สารคดเี รือ่ งนดี้ ีมากเพราะให้ความรู้เกย่ี วกับวิธลี ดภาวะโลกรอ้ น ในชีวติ ประจ�ำ วัน เพราะ
ซึ่งสามารถปฏบิ ตั ไิ ด้ง่ายในชวี ิตประจาำ วนั เป็นการพูดท่ีไม่ใช้อารมณ์สว่ นตวั
๖. ขอ้ ใดเปน็ ลกั ษณะของคำาถามเชิงเหตุผลจากเรือ่ งทีฟ่ ังและดู เข้ามาเกี่ยวขอ้ ง
๑ ฉากสำาคญั ของละครเร่อื งนค้ี อื ตอนใด ๖. ๓ เหตุใดจึงมผี ชู้ มละครเรอ่ื งน้ี
๒ ดาราเจ้าบทบาทในละครเรอ่ื งน้ีคือใคร เปน็ จ�ำ นวนมาก
๓ เหตใุ ดจึงมผี ชู้ มละครเรือ่ งน้เี ป็นจำานวนมาก เพราะการใชค้ �ำ ถามวา่ “เหตใุ ด”
๔ ละครเร่ืองนี้เป็นเร่ืองเกีย่ วกับอะไร เป็นการถามทท่ี �ำ ใหผ้ ตู้ อบ
๗. ขอ้ ใดเปน็ ลักษณะของคาำ ตอบเชิงเหตผุ ลจากเรื่องทฟ่ี งั และดู สามารถแสดงความคิดเห็น
๑ สารคดีเร่อื งนี้ถ่ายทาำ ในประเทศไทย ได้อยา่ งหลากหลาย
๒ สารคดเี ร่ืองน้ีทาำ ให้ชาวตา่ งประเทศรจู้ ักเมืองไทยมากขึน้ และแสดงเหตผุ ลได้
๓ สารคดเี รอื่ งน้ีไดร้ บั การเผยแพร่ไปทั่วโลก ๗. ๒ สารคดเี ร่ืองน้ีท�ำ ใหช้ าวตา่ งประเทศ
๔ สารคดเี ร่อื งนี้มคี วามยาวประมาณ ๑๕ นาที รูจ้ ักเมืองไทยมากขึ้น
๘. การเปดิ โอกาสใหผ้ ้ฟู ังซักถามควรทำาตอนใดของการพดู รายงาน เพราะเปน็ คำ�ตอบท่ีเป็นการแสดง
๑ ก่อนการรายงาน ๒ ขณะรายงาน ความคิดเหน็ อย่างมเี หตผุ ล
๓ จบการรายงาน ๔ ไมค่ วรมกี ารซกั ถาม ๘. ๓ จบการรายงาน เพราะผ้ฟู ัง
๙. ขอ้ ใดเปน็ รายงาน ควรฟงั รายงานให้จบก่อน
๑ สมุนไพรคือพชื ทใี่ ชท้ ำายารกั ษาโรค เพอื่ เก็บขอ้ มูลหรอื รายละเอยี ด
๒ หน่อไม้จัดเปน็ ผักหรือผลไม้ ให้ครบ เมอื่ ผู้พดู พดู จบจึงซกั ถาม
๓ คุณยายชอบรับประทานหอ่ หมกใบยอ จะไดไ้ ม่เสยี มารยาท
๔ ในสวนของคุณยา่ มพี ืชผักสวนครัวหลายชนิด ๙. ๑ สมุนไพรคอื พืชที่ใชท้ �ำ ยารกั ษาโรค
๑๐. ข้อใดเปน็ มารยาทในการฟังและดู เพราะเร่อื งทีท่ ำ�เป็นรายงาน
๑ ใช้ถอ้ ยคำาสภุ าพ น้ำาเสยี งน่มุ นวล ๒ ปรบมอื ใหเ้ กยี รตแิ กผ่ ู้พูด ควรเปน็ เรื่องทีม่ คี ณุ ค่า
๓ ยอมรบั ฟงั ความคิดเหน็ ของผู้ฟงั ๔ เปิดโอกาสใหผ้ ู้อน่ื ไดพ้ ูด เหมาะแกก่ ารศึกษาคน้ คว้า
และเปน็ ประโยชนต์ ่อผอู้ ืน่
ฟงั ดู รสู้ นทนา...ภาษาสอื่ สาร 153 ๑๐. ๒ ปรบมอื ให้เกยี รติแก่ผูพ้ ูด
เปน็ มารยาทในการฟงั และดู
๑ ใชถ้ อ้ ยค�ำ สภุ าพ นํา้ เสียงนุม่ นวล
เป็นมารยาทการพดู
๓ ยอมรับฟังความคิดเหน็ ของผู้ฟงั
เปน็ มารยาทการพดู
๔ เปดิ โอกาสให้ผูอ้ น่ื ได้พดู
เป็นมารยาทการพดู

153 สุดยอดคู่มือครู

แบบประเมินผลสัมฤทธิ์การเรียนของนักเรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด
ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรหียนน่วยกอา่ารนเครลีย่อนง รเขู้เียรนื่อคงล่อกงารฟังวิเกคราาระหด์คู �ำแตลอบะการพBraูดin-based Learning

ม�ตรฐ�นก�รเรียนรู้ แบบฝึกหัด ผลสัมฤทธิ์ก�รเรียนของนักเรียน
และตัวชี้วัด คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้

๑. พดู สรปุ ความจากการฟงั และดู แบบฝกึ หัดเรอ่ื งที่ ๑ ๒๐
(ท ๓.๑ ป. ๔/๒) ๒๐

๒. พูดแสดงความรู้ ความคดิ เห็น แบบฝึกหัดเรอื่ งที่ ๒ ๑๐
และความรู้สกึ เก่ยี วกบั เร่อื งที่ฟัง
และดู (ท ๓.๑ ป. ๔/๓) ๓๐

๓. ต้งั คำาถามและตอบคาำ ถาม แบบฝึกหัดเรอ่ื งท่ี ๓ ๑๐
เชงิ เหตผุ ลจากเร่อื งทฟี่ งั และดู
(ท ๓.๑ ป. ๔/๔) ๑๐
๑๐๐
๔. รายงานเรือ่ งหรือประเด็น แบบฝกึ หัดเรอ่ื งท่ี ๔
ทศ่ี ึกษาคน้ คว้าจากการฟงั
การดู และการสนทนา
(ท ๓.๑ ป. ๔/๕)

๕. มีมารยาทในการฟัง การดู แบบฝึกหดั เรื่องที่ ๕
และการพูด (ท ๓.๑ ป. ๔/๖)

แบบทดสอบวดั ผลการเรียนรู้
ตามตัวชวี้ ัด

รวม

เกณฑ์ก�รประเมินผล ผลก�รประเมินนักเรียน
ระดับคะแนน ระดับผลก�รเรียน คุณภ�พ หน่วยก�รเรียนรู้ที่ ๑๙
๘๐ - ๑๐๐ ๔ ดีเยี่ยม
๗๕ - ๗๙ ๓.๕ ดีมาก
๗๐ - ๗๔
๖๕ - ๖๙ ๓ ดี

๖๐ - ๖๔ ๒.๕ ค่อนข้างดี

๕๕ - ๕๙ ๒ ปานกลาง
๑.๕ พอใช้
๕๐ - ๕๔
๐ - ๔๙ ๑ ผ่านเกณฑ์ขั้นตำ่า

๐ ตำ่ากว่าเกณฑ์

ลงชื่อ ผู้ประเมิน
วันที่ เดือน พ.ศ.

154 ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔

สุดยอดคู่มือครู 154

ห ่นวย วรรณคดีและวรรณกรรม

๑การเรยี นรู้ท่ี
บทละคร เรือ่ ง เงาะป่า

ตัวชวี้ ดั เดก็ ๆ รู้หรือไม่

อ่านเร่ืองส้ัน ๆ ตามเวลาท่ีกำาหนดและตอบคำาถาม บทละครเรื่อง เงาะป่า พระราชนิพนธ์
จากเรอื่ งทอ่ี า่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า-
คาดคะเนเหตุการณ์จากเร่ืองท่ีอ่านโดยระบุเหตุผล เจ้าอยู่หัวน้ี มีเค้าเร่ืองจริงของเงาะซาไก
ประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) ซึ่งอาศัยอยแู่ ถบจงั หวดั พทั ลงุ ในเนื้อเรอื่ ง
สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องท่ีอ่านเพื่อนำาไปใช้ มกี ารใช้ภาษากอ็ ยทีเ่ ปน็ ภาษาเงาะดว้ ย
ในชีวิตประจาำ วัน (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อา่ นหนงั สอื ทม่ี คี ณุ คา่ ตามความสนใจอยา่ งสมา่ำ เสมอ
และแสดงความคดิ เห็นเกี่ยวกับเรื่องทอ่ี ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพ่ือนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)
ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรอง
ทม่ี ีคุณค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แผนผงั สาระการเรยี นรู้

ตัวละครสำ�คัญ สถ�นที่

บทละคร
ข้อคิด เรื่อง เงาะป่า ปัญห�

เหตุก�รณ์

155 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตวั ชี้วดั ะเมนิ ผลตัวช
ปร ว้ี ดั
ท ๑.๑ ป. ๔/๓
อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน
อ่านหนังสือเรยี น
ท ๑.๑ ป. ๔/๓
ให้นักเรยี นอา่ นบทละคร เร่ือง
เงาะป่า ๑. ใหน้ กั เรยี นอ�่ นบทละคร เรอื่ ง เง�ะป�่ แลว้ บนั ทกึ ค�ำ ทนี่ กั เรยี น
จากหนงั สือเรยี น ไม่รู้คว�มหม�ย จ�กนั้นค้นห�คว�มหม�ยจ�กพจน�นุกรม
วรรณคดีและวรรณกรรม (๑๐ คะแนน) อ่านคล่อง
หนา้ ๕-๓๐
(ตัวอย่�งคำ�ตอบ)
Brain-based Learning
พิสมัย อโณทัย มะกลำ่า ลีลาศ สุมาลี ประทิ่น
๑. ใหน้ ักเรยี นอา่ นบทละคร เรอื่ ง
เงาะปา่ แล้วบันทกึ ค�ำ ท่ีไม่รู้ นาสา ดาษ วิไล บอเลา ตะโพง สะเทิ้น
ความหมาย
๒. ใหน้ กั เรียนศึกษาความหมายของ มรคา ลำานำา ตักษัย วิโยค นงเยาว์ วิสัย
คำ�ศัพท์จากพจนานกุ รม
บาเดะ วายปราณ โลมา สมประดี มารศรี กำาสรด

๒. ให้นักเรียนเลือกคำ�ต่อไปนี้เติมในช่องว่�งให้สัมพันธ์กับคำ�ภ�ษ�ก็อย
ที่กำ�หนด (๒๕ คะแนน)

เสือ ค่าง ลูกดอก ทุเรียน
กระท่อมที่อยู่ ยางน่อง ดอกไม้แดง

๑) นางบาซิงเหนี่ยวกิ่งมอเจนโหน พาลูกน้อยลอยโจนน่าใจหาย
บาซิง หมายถงึ ค่าง
มอเจน หมายถงึ ทุเรียน

๒) มาถึง ยังซึ่งปากช่องคูหาใหญ่
ค่อยเดินย่องย่างวางเข้าไป ที่ในฮอยะมิได้ช้า
ฮอยะ หมายถงึ กระท่อมที่อยู่

156 ภาษาไทย ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ ๔

อ่านคล่อง เขียนคลอ่ ง

ยางนอ่ ง ยางไมท้ ไ่ี ดจ้ ากพรรณไม้หลายชนิด มีพษิ มาก
พวกชาวปา่ ใช้ทาลกู ดอกหรือลกู หนา้ ไม้ยงิ สัตว์

สุดยอดคู่มือครู 156

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

๓) อันบิลานี้ทายางอิโปะ แม้นเปา่ โผละถูกเนือ้ ที่ตรงไหน

เป็นยาพิษโลหิตสูบซ่านไป ไม่มีใครรอดพ้นสักคนเลย

บิลา หมายถึง ลูกดอก

อิโปะ หมายถงึ ยางน่อง

๔) ครั้นถึงสุมทุมพุ่มพฤกษา แลหาสำาคัญมั่นหมาย

เห็นตาโก๊ะโตตัวลาย นอนซุ่มซุ้มหวายนัยน์ตาวาว
ตาโก๊ะ หมายถงึ เสือ

๕) เดินกรายร่ายเราะเสาะหา ดอกจำาปูนป่าได้ทั้งคู่
อีกดอกฮาปองงามตรู จะฝากไปให้รู้ว่ารักนาง
ฮาปอง หมายถงึ ดอกไม้แดง

๓. ให้นักเรียนตอบคำ�ถ�มต่อไปนี้ แล้วนำ�คำ�ตอบ ก ารคิดสังเคราะห Brain-based Learning
ม�สรุปเป็นส�ระสำ�คัญของแต่ละตอน (๓๐ คะแนน) ารคิดวิเคราะหก
ตอนชมป่า ์ ๓. ให้นักเรียนอา่ นบทละคร เรื่อง
์ เงาะป่า อย่างละเอียดอกี ครั้ง
เพื่อจบั ใจความสำ�คญั
๑) ทำาไมลำาหับจึงอยากไปเที่ยวป่า เพราะไม้ไผ่แกล้งมาชวน ๔. ให้นักเรยี นตั้งค�ำ ถามและ
ให้ไปดูดอกไม้บาน ตอบค�ำ ถามเกย่ี วกับบทละคร
๒) การไปเที่ยวป่าครั้งนี้มีสิ่งใดแอบแฝง ไม้ไผ่ต้องการให้ลำาหับ เร่อื ง เงาะป่า ตอนชมป่า
ไปพบกับซมพลา ๕. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั สรปุ สาระส�ำ คญั
สาระสำาคัญของตอนชมป่า คือ ไม้ไผ่แกล้งชวนลำาหับไปเที่ยวชม
ดอกไม้ในป่า เพื่อให้พบกับซมพลา รุ่งเช้าลำาหับจึงแต่งตัวไปเที่ยวป่า ของตอนชมปา่
เห็นดอกไม้บานสะพรั่ง มีทั้งสายหยุด มะลิวัลย์ รสสุคนธ์ สารภี

บทละคร เรอ่ื ง เงาะป่า 157

157 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

Brain-based Learning วิธตอนพิธีแต่งงาน ด
๑) การแต่งงานของเงาะซาไกมีพิธีอย่างไร (อธิบายเป็นข้อ ๆ)
๖. ใหน้ ักเรียนตัง้ คำ�ถามและ
ตอบคำ�ถามเกย่ี วกับบทละคร ีคิดแบบขั้นบันไ
เร่อื ง เงาะป่า ตอนพิธีแต่งงาน
๗. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั สรปุ สาระส�ำ คญั ๔. พ่อแม่และญาติของบ่าวสาวเข้าอวยพร
๓. ผู้เฒ่าที่ทุกคนเคารพนับถือทำาพิธีพลีกรรมเพื่อขอพรให้คู่บ่าวสาว
ของตอนพิธแี ต่งงาน ๒. ขบวนเจ้าสาวแห่ไปที่ลานพิธี
๘. ให้นักเรียนร่วมกันสรุปขั้นตอน ๑. ขบวนเจ้าบ่าวแห่ไปรอขบวนเจ้าสาวที่ลานพิธี

พธิ กี ารแตง่ งานของเงาะซาไก ๒) เจ้าบ่าวเจ้าสาวคือใคร ฮเนากับลำาหับ
ลงในแผนภาพความคิด ๓) การแต่งงานครั้งนี้เกิดขึ้นจากความต้องการของใคร พ่อแม่
สาระสำาคัญของตอนพิธีแต่งงาน คือ พิธีแต่งงานระหว่างลำาหับกับฮเนา
จัดขึ้นที่ลานพิธี โดยขบวนเจ้าบ่าวแห่ไปรอขบวนเจ้าสาวที่นั่น
ลำาหับเข้าพิธีแต่งงานกับฮเนาโดยพ่อแม่ของทั้งสองฝ่ายเป็นผู้จัดการให้

158 ภาษาไทย ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 158

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตอนโศกนาฏกรรม Brain-based Learning

๑) ขณะที่ซมพลากำาลังต่อสู้กับฮเนามีเหตุการณ์ใดเกิดขึ้น ๙. ใหน้ กั เรียนตั้งค�ำ ถามและ
พี่ชายของฮเนาใช้ลูกดอกอาบยาพิษลอบยิงซมพลา ตอบคำ�ถามเกยี่ วกับบทละคร
๒) สิ่งใดพิสูจน์ว่าซมพลาเป็นคนไม่เห็นแก่ตัวและรักลาำ หับอย่างจริงใจ เร่ือง เงาะป่า ตอนโศกนาฏกรรม
๑๐. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั สรปุ สาระส�ำ คญั
จนวินาทีสุดท้าย บอกให้ลำาหับกลับไปอยู่กับฮเนา
ของตอนโศกนาฏกรรม
๓) เพราะเหตุใดลำาหับจึงฆ่าตัวตาย แสดงความมั่นคงในรัก ๑๑. ครูชใี้ หน้ ักเรยี นเห็นพฤตกิ รรม
ที่มีต่อซมพลา ความไมซ่ ่อื ตรงของรำ�แกว้
๔) ฮเนาทำาอย่างไรเมื่อคิดว่าตนเองคือต้นเหตุของเรื่องทั้งหมด ทลี่ อบยงิ ซมพลา ซึ่งเปน็
ฆ่าตัวตาย การกระทำ�ที่ไมถ่ ูกต้อง
และนา่ ละอาย นอกจากน้ี
สาระสำาคัญของตอนโศกนาฏกรรม คือ ซมพลาถูกลอบยิงด้วยลูกดอก ครูอธิบายให้นักเรยี นเข้าใจวา่
การใช้กำ�ลังและอาวุธท�ำ รา้ ยผอู้ ื่น
อาบยาพิษขณะที่ต่อสู้กับฮเนา จึงวิ่งเข้าป่าไปพบลำาหับที่กำาลังออกมาตามหา เป็นสิง่ ทไ่ี มค่ วรทำ�อยา่ งย่งิ
ซมพลาบอกให้ลำาหับกลับไปหาฮเนา แต่ลำาหับมีความรักที่มั่นคงและซื่อสัตย์ วธิ กี ารแกป้ ญั หาควรเจรจากนั
ต่อซมพลาจึงฆ่าตัวตาย ส่วนซมพลาก็สิ้นใจตายเพราะพิษจากลูกดอก ดว้ ยเหตผุ ลและเปน็ มิตร
ฮเนามาเห็นเหตุการณ์พอดี ได้เข้าใจความรักของคนทั้งสอง รู้สึกเสียใจมาก ไม่ใชค้ วามรุนแรง
ที่เป็นต้นเหตุจึงฆ่าตัวตายตาม
(ปลกู ฝงั คณุ ลักษณะ
อนั พงึ ประสงค์
ดา้ นซ่อื สัตยส์ จุ รติ )

บทละคร เรือ่ ง เงาะป่า 15๙

159 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตัวชี้วดั ะเมนิ ผลตัวช
ปร ว้ี ดั
ท ๑.๑ ป. ๔/๖
ท ๕.๑ ป. ๔/๒ สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตประจำาวัน
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
Brain-based Learning ท ๑.๑ ป. ๔/๖
ท ๕.๑ ป. ๔/๒
๑๒. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกันวเิ คราะห์
เนื้อเร่อื ง โดยพจิ ารณา ๔. ให้นักเรียนเขียนแผนภ�พโครงเรื่องของบทละคร เรื่อง เง�ะป่� เขียนคล่อง
ตวั ละครส�ำ คัญ สถานที่ (๑๐ คะแนน) (ตัวอย่�งคำ�ตอบ)
ปญั หา เหตุการณ์ และข้อคดิ
ทีไ่ ดร้ ับ ตัวละครสำาคัญ สถานที่ ใบงาน
๑๓. ให้นกั เรยี นเขียนแผนภาพ- ๑. ซมพลา
โครงเรื่องของบทละคร ๒. ลำาหับ ป่า
เรือ่ ง เงาะป่า ๓. ฮเนา
๑๔. ให้นักเรียนทำ�ใบงานด้วยตนเอง
ข้อคิด บทละคร ปัญหา
เป็นรายบุคคล เพอ่ื ประเมนิ ผล การทำาอะไรตามใจตนเอง เรื่อง เงาะป่า ซมพลากับลำาหับรักกัน
ตามตัวชวี้ ดั ฝ่ายเดียวจะทำาให้ผู้อื่น แต่ลำาหับต้องแต่งงาน
เดือดร้อน กับฮเนา


เหตุการณ์
๑. ลำาหับพบกับซมพลาตอนไปเที่ยวป่า ทั้งสองจึงรักกัน
๒. ลำาหับต้องแต่งงานกับฮเนาตามที่พ่อแม่จัดการ
๓. ซมพลาลักพาลำาหับในวันแต่งงาน
๔. ฮเนาตามหาจนพบและต่อสู้กับซมพลา
๕. ซมพลาถูกรำาแก้วลอบยิงด้วยลูกดอกอาบยาพิษจนตาย
๖. ลำาหับฆ่าตัวตาย
๗. ฮเนารู้ความจริงและรู้สึกผิดจึงฆ่าตัวตาย

160 ภาษาไทย ช้ันประถมศึกษาปที ่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 160

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ประเมนิ ผลตัวช คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบว้ี ดั ตวั ช้วี ัด
ท ๑.๑ ป .๔/๕ อ่านหนังสือที่มีคุณค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน
ท ๑.๑ ป. ๔/๕
ท ๑.๑ ป. ๔/๗ ท ๑.๑ ป. ๔/๗

๕. (ใ๑ตห)ัว ้นอยักอ่�เะงรคไียรำ�นตเปอแบ็นส)ตด้นงคเหวต�มุขคอิงดปเหัญ็นหใานทปั้งรหะมเดด็น ต่อ ไปนี้ (๒๐ คะแนน) ใบงาน Brain-based Learning

๑๕. ให้นกั เรยี นร่วมกันอภิปราย
การไม่พูดคุยกัน ไม่พูดความจริง ทุกคนต่างทำาตามความต้องการ และแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับ
ของตนเอง
๒) ถ้าซมพลาไม่ถูกลอบยิง เหตุการณ์ต่อไปจะเป็นอย่างไร เพราะเหตุใด ปมปัญหาของเร่ืองและวิธีการ
ซมพลาน่าจะชนะฮเนา เพราะซมพลาต่อสู้เก่ง แล้วหลังจากนั้น แก้ไขปัญหา เพื่อเชื่อมโยงไปสู่
ซมพลาก็คงบอกความจริงกับฮเนาและทุก ๆ คนว่าเขากับลำาหับรักกัน การด�ำ เนนิ ชวี ติ ของนักเรยี น
๓) การที่ลำาหับและฮเนาฆ่าตัวตายถูกต้องหรือไม่ เพราะเหตุใด ๑๖. ครอู ธบิ ายให้นักเรยี นเข้าใจวา่
ไม่ถูกต้อง เพราะไม่ใช่ทางแก้ปัญหา และไม่ได้ทำาให้ใครมีความสุขเลย การที่ลำ�หับและฮเนาฆ่าตัวตาย
พ่อแม่ของทั้งสองฝ่ายที่อยู่ข้างหลังก็จะเสียใจ นน้ั เพราะไมร่ จู้ ักการอยู่อย่าง
๔) ลำาหับและฮเนาควรแก้ปัญหาอย่างไรที่ดีกว่าการฆ่าตัวตาย พอเพยี ง การอยอู่ ย่างพอเพียง
ทั้งสองคนต้องยอมรับความจริง แล้วไปขอโทษพ่อแม่ของทั้งสองฝ่าย ไม่ใชแ่ คก่ ารด�ำ เนินชวี ิต
และใช้ชีวิตอยู่ต่อไปให้ดีที่สุด ไม่ทำาผิดพลาดเหมือนที่ผ่านมา อยา่ งประมาณตนเท่านนั้
แต่ยงั หมายถึงการพรอ้ มรบั
๖. นักเรียนเคยประสบปัญห�ใดที่คิดว่�ยิ่งใหญ่ที่สุด และนักเรียน ความเปลยี่ นแปลงทเ่ี กดิ ขน้ึ ดว้ ย
แก้ปัญห�นั้นอย่�งไร (๑๐ คะแนน) (ตัวอย่�งคำ�ตอบ) สง่ิ ตา่ ง ๆ ในชีวิตของคนเรา
สามารถเปล่ียนแปลงได้
ปัญหาใหญ่ของฉัน วิธีแก้ปัญหา ตลอดเวลา เราตอ้ งกลา้ เผชิญ
กับมนั และปรบั ตวั อย่าง
ลืมทำาการบ้านไปส่งครู บอกความจริงกับคร ู เหมาะสมไมว่ า่ จะเกดิ สง่ิ ใดกต็ าม
แล้วรีบหาเวลาทำาการบ้าน
(ปลูกฝงั คุณลกั ษณะ
ให้เสร็จ อนั พงึ ประสงค ์
ด้านอยอู่ ย่างพอเพียง)
บทละคร เร่อื ง เงาะป่า 161

๑๗. ใหน้ กั เรียนท�ำ ใบงานด้วยตนเองเป็นรายบุคคล
เพ่อื ประเมนิ ผลตามตัวชี้วัด

161 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

Brain-based Learning ๗. ให้นักเรียนบอกคุณค่�ของบทละคร เรื่อง เง�ะป่� ต�มหัวข้อที่กำ�หนด
(๑๕ คะแนน) (ตัวอย่�งคำ�ตอบ)
๑๘. ใหน้ ักเรียนช่วยกนั บอกข้อคิด
และคณุ ค่าดา้ นตา่ ง ๆ ทไ่ี ด้รับ ๑) คุณค่าด้านอารมณ์
จากการอา่ นบทละคร เรือ่ ง อารมณ์ที่เกิดขึ้นจากการอ่านบทละคร เรื่อง เงาะป่า คือ
เงาะป่า อารมณ์ เศร้าเสียใจ เช่นตอนที่ ซมพลาสั่งเสียลำาหับ
๑๙. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มและเลือก ลำาหับฆ่าตัวตาย และฮเนาฆ่าตัวตายตาม
ฉันรู้สึก ซาบซึ้งในความรักและความเสียสละของทั้งสามคน
ทอ่ งจำ�บทละครตอนทปี่ ระทบั ใจ
กลุ่มละ ๓ บท ๒) คุณค่าด้านสังคมและวัฒนธรรม
๒๐. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมา ฉันได้รู้ชีวิตความเป็นอยู่ของเงาะซาไก คือ
ท่องบทละครให้ครูและเพ่ือนฟัง ใ ช้อาวุธในการล่าสัตว์และต่อสู้ เช่น ลูกดอก มีดสั้น
หน้าชั้นเรียน อ าศัยอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ
ผ ู้หญิงจะต้องแต่งงานตามความเห็นชอบของพ่อแม่
ตัวช้วี ัด
๓) คุณค่าด้านทักษะเชิงวิจารณ์
ท ๕.๑ ป. ๔/๔ ตัวละครที่ฉันชอบมากที่สุดในเรื่องนี้ คือ ฮเนา

เพราะ เป็นลูกผู้ชาย กล้าหาญ ใจกว้าง ไม่โยนความผิดให้ผู้อื่น

ประเมนิ ผลตัวชว้ี ดั
ท ๕.๑ ป. ๔/๔
ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ

๘. ให้นักเรียนท่องจำ�บทละครตอนที่ชอบ ๓ บท แล้วผลัดกันท่อง
ให้เพื่อนฟัง (๑๐ คะแนน)

162 ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปที ่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 162

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

แบบทดสอบวดั ผลการเร
ยี นรู้
แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ตามตัวชี้วัด ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบด้วยตนเอง
ตามตัวชี้วัด เมอื่ จบการเรียนรู้ เพอื่ ทบทวนความรู้
และทักษะตามตวั ชว้ี ดั
ตัวช้ีวดั อา่ นเรอื่ งสั้น ๆ ตามเวลาทกี่ าำ หนดและตอบคาำ ถามจากเรือ่ งทอี่ ่าน (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ได้ คะแนน
คาดคะเนเหตุการณ์จากเรอื่ งทอี่ ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน วิเคราะห์คำ� ตอบ
๑. ๓ เขา้ ตามตรอก ออกตามประตู
สรปุ ความรู้และขอ้ คดิ จากเรอ่ื งท่ีอา่ นเพอ่ื นำาไปใชใ้ นชีวติ ประจำาวนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖) หมายถงึ ทำ�ตามธรรมเนียม
ในเร่ืองการส่ขู อ
อา่ นหนงั สือทมี่ คี ณุ ค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็นเกีย่ วกับเรอ่ื งทีอ่ า่ น ๑ เข้าผูเ้ ขา้ คน หมายถงึ ตดิ ต่อกับ
คนอนื่ ๆ ไดด้ ี
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗) ๒ เข้าพระเขา้ นาง หมายถงึ
แสดงบทเกย้ี วพาราส ี
อธิบายขอ้ คดิ จากการอา่ นเพ่ือนาำ ไปใช้ในชีวติ จรงิ (ท ๕.๑ ป. ๔/๒) ๔ เข้าเมืองตาหล่ิวตอ้ งหลิว่ ตาตาม
หมายถึง ประพฤตติ นตามท่ี
ทอ่ งจำาบทอาขยานตามท่ีกาำ หนดและบทร้อยกรองทมี่ ีคุณคา่ ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔) คนสว่ นใหญป่ ระพฤติกนั
๒. ๑ ก่ิงทองใบหยก หมายถงึ
ให้นักเรียนใช้ดินสอระบายลงใน หน้าคำาตอบที่ถูกต้องให้เต็มวง เหมาะสมกัน
๒ ขม้ินกับปูน หมายถงึ ไม่ถกู กนั
๑. “บดิ ามารดาของฮเนามาส่ขู อลำาหบั ใหแ้ กบ่ ุตรชาย” การกระทาำ นี้ตรงกับ ๓ ขิงก็รา ข่ากแ็ รง หมายถึง
สาำ นวนใด ตา่ งไมย่ อมลดละกนั
๑ เข้าผเู้ ขา้ คน ๒ เข้าพระเข้านาง ๔ กระต่ายหมายจันทร์ หมายถึง
๓ เขา้ ตามตรอก ออกตามประต ู ๔ เขา้ เมืองตาหลว่ิ ตอ้ งหล่วิ ตาตาม ผชู้ ายหมายปองผู้หญิง
๒. “บิดามารดาของลาำ หับยกลำาหับใหฮ้ เนาเพราะเห็นวา่ ทั้งสองเหมาะสมกนั ” ท่ีมีฐานะดกี ว่า
ข้อความทีข่ ดี เส้นใต้ตรงกบั สำานวนใด
๑ กง่ิ ทองใบหยก ๒ ขมิ้นกับปนู
๓ ขงิ กร็ า ข่าก็แรง ๔ กระต่ายหมายจนั ทร์
๓. “ความรักของซมพลาและลำาหับมีอุปสรรคเน่ืองจากบิดามารดาของลำาหับ
ยกนางให้แกฮ่ เนาบตุ รชายของยอปานผใู้ หญ่บา้ น” สำานวนใดตรงกบั เหตุการณน์ ี้
๑ คลุมถงุ ชน ๒ ลูกไก่ในกำามอื
๓ ปลูกเรอื นครอ่ มตอ ๔ ปลกู เรือนตามใจผูอ้ ยู่
๔. การท่ลี าำ หบั ยอมหนีตามซมพลาแสดงวา่ นางเป็นคนเช่นไร
๑ หลงเชอื่ คนง่าย ๒ ยดึ ม่ันในคาำ สญั ญา
๓ เห็นแกค่ วามรกั เป็นใหญ่ ๔ เช่ือฟงั คาำ สง่ั สอนของบดิ ามารดา
๕. ลำาหับควรทำาเช่นไรเพือ่ ไม่ให้เกดิ เรอ่ื งรา้ ยในภายหลัง
๑ หนไี ปกบั ซมพลาก่อนการแต่งงาน
๒ เลา่ ความจริงเก่ยี วกับซมพลาใหบ้ ดิ ามารดาทราบ
๓ บอกเลกิ กบั ฮเนากอ่ นแลว้ ค่อยหนไี ปกับซมพลา
๔ ฆ่าตวั ตายเพ่อื หนีการแตง่ งานกับฮเนา
บทละคร เร่ือง เงาะป่า 163

๓. ๑ คลุมถงุ ชน หมายถงึ ลกั ษณะการแตง่ งานทผ่ี ใู้ หญ่จดั การให ้
โดยทีเ่ จา้ ตัวไมร่ จู้ ักคุน้ เคยหรือรักกนั มาก่อน
๒ ลกู ไก่ในก�ำ มือ หมายถึง ผทู้ ต่ี กอยู่ภายใต้อ�ำ นาจ ไมม่ ที างหนี
หรือทางต่อสู้
๓ ปลกู เรือนครอ่ มตอ หมายถงึ ลว่ งลา้ํ ในสงิ่ ท่ผี ู้อนื่ เปน็ เจ้าของ
๔ ปลูกเรอื นตามใจผ้อู ยู่ หมายถึง ท�ำ ตามความพอใจของผทู้ จ่ี ะได้รับผล
โดยตรง

163 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

วเิ คราะห์ค�ำตอบ อ่านคำาประพันธ์ต่อไปนี้ แล้วตอบคาำ ถามขอ้ ๖-๘

๖. ๔ ส่งั เสยี หมายถงึ พีต่ ายจากพรากเจา้ ไปทง้ั รัก สดุ จะหักหา้ มวิโยคโศกจิต
บอกเปน็ การอำ�ลา มาตรแม้นชวี พี ่ีม้วยมิด จงคืนคิดรกั ใครใ่ นฮเนา
๙. ๒ รักแทค้ อื การเสยี สละ เขาคงพศิ วาสไมบ่ าดหมาง จงเสอื่ มสรา่ งวิโยคโศกเศร้า
๔ รกั ยาวใหบ้ ่นั รักสัน้ ให้ต่อ ใหพ้ ต่ี ายวายพะวงด้วยนงเยาว์ จะหลับตาลาเจ้าบรรลยั ลาญ
หมายถงึ รกั จะอยดู่ ้วยกนั
นาน ๆ ให้ตดั ความคดิ ๖. ใจความของคำาประพันธน์ มี้ จี ุดประสงค์เพื่ออะไร
อาฆาตพยาบาทออกไป ๑ ขอรอ้ ง ๒ แนะนาำ ๓ สง่ั สอน ๔ สัง่ เสยี
รักจะอยูก่ ันส้นั ๆ ให้คิด
อาฆาตพยาบาทเขา้ ไว้ ๗. ซมพลาพูดดว้ ยความรู้สกึ อย่างไร ๒ ความกังวลห่วงใย
๑ ความรบั ผิดชอบ
๓ ความเมตตาสงสาร ๔ ความสำานึกผดิ

๘. เหตใุ ดลาำ หับจงึ ฆา่ ตัวตายตามซมพลา
๑ เพอ่ื พิสจู น์รกั แท ้
๒ เพอ่ื หลีกเลย่ี งการกลบั ไปอย่กู บั ฮเนา
๓ เพ่อื ลบลา้ งความผิดของตน
๔ เพื่อหนกี ารถกู ลงโทษตามประเพณี

อ่านคาำ ประพนั ธต์ ่อไปน้ี แล้วตอบคาำ ถามข้อ ๙-๑๐

แม้นแต่เดมิ เรม่ิ รูค้ วามตระหนกั จะหา้ มหกั จติ ไว้ใหน้ ักหนา
ไม่ชงิ รักหักหาญดวงกานดา เพราะความแสนเสนหาหกั อาลัย

๙. ความคิดของฮเนาตามคาำ ประพนั ธต์ รงกบั ขอ้ ใด
๑ รักนักมักหนา่ ย ๒ รักแท้คอื การเสียสละ
๓ รักผู้หญงิ ต้องอิงผูใ้ หญ่ ๔ รกั ยาวใหบ้ นั่ รักส้นั ใหต้ ่อ

๑๐. การที่ฮเนาฆ่าตัวตายเพราะคิดว่าตนเป็นต้นเหตุแห่งการตายของคนท้ังสอง
ซ่ึงรกั กัน แสดงวา่ ฮเนารู้สึกเช่นไรในขณะน้นั
๑ เศร้าสลดใจ ๒ โกรธแค้น
๓ กลวั ความผิด ๔ หมดอาลัยในชวี ติ

164 ภาษาไทย ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 164

แบบประเมินผลสัมฤทธิ์การเรียนของนักเรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด
วรรณคดีและวรรณกรรม หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ บทละคร เรื่อง เงาะป่า

ตัวช้ีวัด มาตแรอฐล่าาะนนตหกัวนาชังรสี้วเือัดรเียรนียนรู้ อ่านคล่อง เขียนคแลบ่อบงฝึกหัดวิเคราะห์ค�ำตอบผคละสแัมBนฤraนทinเธต-ิ์กb็มาaรseเรdียนLคeขaะอrแnงนiนnนgักทเรี่ไียดน้

๑. อา่ นเรอื่ งสนั้ ๆ ตามเวลาทก่ี าำ หนด แบบฝึกหดั ข้อ ๑ ๑๐
และตอบคำาถามจากเร่อื งท่ีอา่ น แบบฝกึ หดั ข้อ ๒ ๒๕
(ท ๑.๑ ป. ๔/๓) แบบฝกึ หัดข้อ ๓ ๓๐

๒. สรปุ ความรูแ้ ละขอ้ คดิ จากเรอื่ ง แบบฝกึ หัดขอ้ ๔ ๑๐
ทอี่ ่านเพอื่ นำาไปใช้ในชวี ิตประจาำ วนั
(ท ๑.๑ ป. ๔/๖)

๓. อธิบายข้อคดิ จากการอา่ น
เพ่ือนาำ ไปใชใ้ นชวี ิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

๔. คาดคะเนเหตุการณจ์ ากเรอื่ ง แบบฝึกหดั ข้อ ๕ ๒๐
ทีอ่ า่ นโดยระบเุ หตผุ ลประกอบ แบบฝกึ หดั ข้อ ๖ ๑๐
(ท ๑.๑ ป. ๔/๕) แบบฝกึ หดั ข้อ ๗ ๑๕

๕. อา่ นหนงั สอื ทมี่ คี ณุ คา่ ตามความสนใจ
อยา่ งสมา่ำ เสมอและแสดงความคดิ เหน็
เก่ียวกบั เรือ่ งท่อี ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)

๖. ทอ่ งจำาบทอาขยานตามทีก่ ำาหนด แบบฝึกหดั ขอ้ ๘ ๑๐
และบทรอ้ ยกรองทีม่ ีคณุ ค่า
ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แบบทดสอบวัดผลการเรยี นรู้ ๑๐
ตามตวั ชี้วดั
๑๔๐
รวม ผลการประเมินนักเรียน
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑
เกณฑ์การประเมินผล
ระดับคะแนน ระดับผลการเรียน คุณภาพ
๑๑๒ - ๑๔๐ ๔ ดีเยี่ยม
๑๐๕ - ๑๑๑
๙๘ - ๑๐๔ ๓.๕ ดีมาก
๙๑ - ๙๗ ๓ ดี
๘๔ - ๙๐ ๒.๕
ค่อนข้างดี
๒ ปานกลาง
๗๗ - ๘๓ ๑.๕ พอใช้
๗๐ - ๗๖ ๑
๐ - ๖๙ ๐ ผ่านเกณฑ์ขั้นตำ่า

ตำ่ากว่าเกณฑ์

ลงชื่อ ผู้ประเมิน
วันที่ เดือน พ.ศ.

บทละคร เร่อื ง เงาะปา่ 165

165 สุดยอดคู่มือครู

ห ่นวย ๒การเรยี นรู้ที่ พระอภัยมณี ตอน ก�ำ เนิดสดุ ส�คร

ตัวชีว้ ดั เด็ก ๆ รู้หรอื ไม่

อ่านเร่ืองสั้นๆ ตามเวลาท่ีกำาหนดและตอบคำาถาม เร่ือง พระอภัยมณี เป็นนิทานคำากลอน
จากเร่อื งท่อี ่าน (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ทสี่ ุนทรภู่แตง่ ไดอ้ ยา่ งสนกุ สนาน เร่อื งราว
คาดคะเนเหตุการณ์จากเร่ืองที่อ่านโดยระบุเหตุผล การผจญภยั ลว้ นนา่ ตน่ื เตน้ ชวนใหต้ ดิ ตาม
ประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) และตืน่ ตาตน่ื ใจไปกบั จนิ ตนาการของกวี
สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้
ในชวี ิตประจำาวนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อ่ า น ห นั ง สื อ ที่ มี คุ ณ ค่ า ต า ม ค ว า ม ส น ใ จ อ ย่ า ง
สม่ำาเสมอและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องท่ีอ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพ่ือนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)
ท่องจำาบทอาขยานตามท่ีกำาหนดและบทร้อยกรอง
ที่มคี ุณค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แผนผังสาระการเรยี นรู้

ตัวละครสำ�คัญ พระอภัยมณี สถ�นที่
ข้อคิด ตอน ปัญห�

กำ�เนิดสุดส�คร

เหตุก�รณ์

สุดยอดคู่มือครู 166

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวช
ปร ว้ี ดั ตัวช้วี ัด

อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ป. ๔/๓

ท ๑.๑ ป. ๔/๓ อา่ นหนังสอื เรียน

๑. ให้นักเรียนใช้ดินสอระบายลงใน หน้าคำาตอบที่ถูกต้อง ให้นักเรยี นอ่านเรือ่ ง พระอภยั มณี
ให้เต็มวง (๕ คะแนน) ตอน ก�ำ เนดิ สดุ สาคร
อ่านคล่อง จากหนงั สอื เรยี น
วรรณคดแี ละวรรณกรรม
๑) ใครเปน็ ผู้แตง่ เรอ่ื ง พระอภยั มณี หนา้ ๓๑-๕๙

๑ สนุ ทรภู่ ๒ จมืน่ ศรีสุนทร Brain-based Learning

๓ พระยาสนุ ทรโวหาร ๔ พระยาศรสี นุ ทร ๑. ใหน้ กั เรยี นอา่ นเรอื่ ง พระอภยั มณี
ตอน ก�ำ เนิดสุดสาคร
๒) เร่ือง พระอภัยมณี แตง่ ด้วยคำาประพันธ์ประเภทใด
อยา่ งละเอยี ด
๑ ร้อยแกว้ ๒ กลอนหก ๒. ใหน้ ักเรยี นตั้งค�ำ ถามและ
ตอบคำ�ถามเกี่ยวกับเร่อื ง
๓ กลอนสุภาพ ๔ กาพยย์ านี ๑๑ พระอภยั มณี ตอน ก�ำ เนดิ สดุ สาคร

๓) เหตใุ ดนางเงือกจงึ ไม่สามารถเล้ียงดูสดุ สาครได้

๑ ไมม่ ีนมให้ลกู กนิ

๒ สุดสาครวา่ ยนา้ำ ไมเ่ ปน็

๓ สดุ สาครซกุ ซนและมกี ำาลังมากผิดมนุษย์

๔ สดุ สาครเปน็ มนษุ ยซ์ ่งึ ต่างจากมารดา

๔) ตัวละครใดไม่ใชต่ วั ละครในเร่ือง พระอภัยมณี

๑ สดุ สาคร ๒ ม้านลิ มังกร

๓ นางยกั ษ์พนั ธุรัต ๔ พระฤๅษี

๕) ข้อใดถูกตอ้ งเกยี่ วกับเรอ่ื ง พระอภัยมณี

๑ เป็นตาำ นานท่ีเลา่ สืบต่อกนั มา

๒ เป็นเร่อื งที่แต่งตามจินตนาการ

๓ เป็นนทิ านพนื้ บ้านของไทยท่มี ีมาแตส่ มัยอยธุ ยา

๔ ได้เค้าโครงเรือ่ งจากนทิ านชาดกเชน่ เดยี วกบั เรอ่ื งสังขท์ อง

พระอภัยมณี ตอน กำ�เนิดสุดส�คร 167

วเิ คราะหค์ ำ� ตอบ

๑) ๑ สนุ ทรภู่ เปน็ ผแู้ ตง่ เร่ือง พระอภัยมณี
๒) ๓ กลอนสภุ าพ แตล่ ะวรรคมี ๘-๙ ค�ำ
๓) ๔ สดุ สาครเป็นมนุษยซ์ ่งึ ตา่ งจากมารดา เพราะมารดาเป็นเงอื ก
๔) ๓ นางยักษพ์ ันธุรัต เปน็ ตัวละครจากวรรณคดเี ร่ือง สงั ข์ทอง

167 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

Brain-based Learning ๒. ให้นักเรียนหาคำาในเรื่อง พระอภัยมณี ตอน กำาเนิดสุดสาคร
ที่มีความหมายตรงกับคำาที่กำาหนด อย่างละ ๒ คำา (๑๐ คะแนน)
๓. ให้นักเรียนบนั ทึกค�ำ ที่ไมร่ ู้ เขียนคล่อง
ความหมาย (ตัวอย่างคำาตอบ)
๔. ให้นกั เรยี นศึกษาความหมายของ
คำ�ศัพทจ์ ากพจนานุกรม ใจ ๑) ฤทัย ๒) หัทยา

ฤๅษี ๑) สิทธา ๒) โยคี

พ่อ ๑) บิตุรงค์ ๒) บิตุเรศ

ม้า ๑) อาชา ๒) สินธพ

นำ้า ๑) วารี ๒) ชล

๓. ให้นักเรียนใส่หมายเลขหน้าข้อความเพื่อเรียงลำาดับขั้นตอน
การจับม้านิลมังกรของสุดสาครให้ถูกต้อง (๕ คะแนน)
คิดแบบเรียงลำาดวิธีับ

๓ กระโดดข้นึ ข่ีหลังม้า

๑ ดึงหนวดมา้ นิลมังกรรั้งเอาไว้

๔ ทอ่ งมนตร์คาถา ๗ คร้งั

๒ นำาวงหวายสายสิญจนส์ วมหวั มา้

๕ เสกเปา่ คาถาลงบนหวั ม้า ๖ คร้งั

168 ภ�ษ�ไทย ชนั้ ประถมศกึ ษ�ปีท่ี ๔

อา่ นคลอ่ ง เขยี นคล่อง

คำ�ไวพจน์ของค�ำ ว่า ใจ เชน่ ฤดี กมล มนัส หทัย
ค�ำ ไวพจนข์ องคำ�ว่า มา้ เชน่ อศั วะ แสะ พาชี อาชาไนย ดรุ งค์
ค�ำ ไวพจน์ของค�ำ ว่า นา้ํ เชน่ อุทก สาคร กระแสสินธุ์ ธารา

สุดยอดคู่มือครู 168

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวชปร ปร ปรว้ี ดั ว้ี ดั ว้ี ดั ตวั ช้ีวดั
ท ๑.๑ ป. ๔/๕
คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ
ตวั ช้วี ัด
ท ๑.๑ ป. ๔/๕ ท ๑.๑ ป. ๔/๗

๔. ถ้าพระฤๅษีไม่มาช่วยสุดสาครขึ้นจากเหว นักเรียนคิดว่าเหตุการณ์ในเรื่อง ตัวชว้ี ัด
จะดำาเนินต่อไปอย่างไร โดยที่สุดสาครยังมีชีวิตอยู่ (๑๐ คะแนน) ท ๑.๑ ป. ๔/๖
ท ๕.๑ ป. ๔/๒
(ตัวอย่างคำาตอบ) ชาวบ้านคนหนึ่งมาพบสุดสาครสลบอยู่ จึงอุ้มไปรักษา
ที่บ้านจนหาย สุดสาครซ้อนแผนหลอกเอาไม้เท้าจากชีเปลือยคืนมาได้ ตวั ชี้วดั
และออกตามหาพระอภัยมณีต่อไป ท ๕.๑ ป. ๔/๔

ะเมนิ ผลตัวช Brain-based Learning
๕. ใหน้ กั เรียนร่วมกนั อภิปรายและแสดง
อ่านหนังสือที่มีคุณค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็น ความคดิ เหน็ เกยี่ วกบั ปมปญั หาของเรอื่ ง
เกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน เพือ่ เช่อื มโยงไปสกู่ ารด�ำ เนินชีวิต
ท ๑.๑ ป. ๔/๗ ของนักเรยี น
๖. ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรยี นเหน็ ความกตญั ญ-ู
๕. สุดสาครควรเดินทางออกตามหาพระอภัยมณีหรือไม่ เพราะเหตุใด
กตเวทขี องสุดสาครทมี่ ตี ่อพ่อแม่
(๑๐ คะแนน) ซึ่งเปน็ คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
ดา้ นรักความเปน็ ไทย
(ตัวอย่างคำาตอบ) ไม่ควร เพราะยังเด็กเกินไป การเดินทางอันตราย
และคนภายนอกไม่น่าไว้วางใจ ควรรอให้เติบโตขึ้นอีกหน่อย (ปลกู ฝงั คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
ดา้ นรกั ความเป็นไทย)
ะเมนิ ผลตัวช

สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตประจำาวัน
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
ท ๑.๑ ป. ๔/๖
ท ๕.๑ ป. ๔/๒

๖. ให้นักเรียนสรุปข้อคิดจากเรื่องพระอภัยมณีที่สามารถนำาไปใช้
ในชีวิตประจำาวัน ๒ ประการ พร้อมอธิบายหรือยกตัวอย่าง
ให้เห็นจริง (๑๐ คะแนน) (ตัวอย่างคำาตอบ) ารคิดสังเคราะห
ก ์ ใบงาน

๑) ลูกต้องกตัญญูต่อพ่อแม่ เห็นพ่อแม่ลำาบากหรือมีทุกข์ต้องรีบช่วย

เท่าที่จะสามารถทำาได้ เห็นได้จากที่สุดสาครตั้งใจออกตามหา
พระอภัยมณี โดยไม่กลัวอันตราย

๒) ความตั้งใจในการทำาสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ประสบความสำาเร็จ ใช้ได้ทั้งในเรื่อง

การเรียน และการทำางานต่าง ๆ เห็นได้จากที่สุดสาครไล่จับม้านิลมังกร
เพื่อใช้เป็นพาหนะในการเดินทางตามหาพระอภัยมณี

ะเมนิ ผลตัวช
ปร ว้ี ดั

ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ

ท ๕.๑ ป. ๔/๔

๗. ให้นักเรียนท่องจำาคำากลอนตอนที่ชอบ ๓ บท แล้วผลัดกันท่องให้เพื่อนฟัง
(๑๐ คะแนน)

พระอภัยมณี ตอน กำ�เนิดสดุ ส�คร 16๙

๗. ใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั บอกข้อคดิ ที่ไดร้ บั จากการอ่านเรอ่ื ง พระอภัยมณี ตอน
ก�ำ เนดิ สดุ สาคร พร้อมทงั้ อธิบายแนวทางการนำ�ข้อคิดไปใชใ้ นชวี ติ ประจำ�วัน
๘. ใหน้ ักเรียนแบง่ กลุม่ และเลอื กท่องจำ�คำ�กลอนตอนทีป่ ระทบั ใจกลมุ่ ละ
๓ บท
๙. ให้นักเรยี นแตล่ ะกล่มุ ออกมาทอ่ งคำ�กลอนให้ครูและเพือ่ นฟังหน้าชัน้ เรียน

169 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

แบบทดสอบวดั ผลการเร
ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบ ยี นรู้
ด้วยตนเองเมื่อจบการเรียนรู้
เพ่ือทบทวนความรู้และทักษะ ตามตัวชี้วัด แบบทดสอบวัดผลก�รเรียนรู้ต�มตัวชี้วัด
ตามตวั ช้วี ัด
ตัวชว้ี ดั อ่านเร่อื งสน้ั ๆ ตามเวลาท่กี าำ หนดและตอบคำาถามจากเร่อื งทอี่ า่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ได้ คะแนน
วิเคราะหค์ �ำตอบ คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน
คาดคะเนเหตกุ ารณจ์ ากเรือ่ งทอี่ ่านโดยระบุเหตผุ ลประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕)
๑. การรจู้ ักเวลา เพราะสุดสาคร
รีบกลบั ไปหาปู่ เพราะเห็นวา่ สรุปความรู้และข้อคดิ จากเรื่องทอ่ี า่ นเพื่อนำาไปใช้ในชวี ิตประจาำ วนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
เป็นเวลามดื คํ่าแล้ว
๒. การเล่าเรอื่ งให้ผใู้ หญ่รับทราบ อ่านหนงั สือทม่ี คี ุณคา่ ตามความสนใจอย่างสม่าำ เสมอและแสดงความคิดเหน็ เกี่ยวกบั เร่ืองท่อี ่าน
สังเกตจากค�ำ ประพนั ธว์ ่า
บอกเจ้าตาตามจรงิ ทุกสิง่ อนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
ซงึ่ แสดงถึง การพูดความจรงิ
๓. ความเอาใจใส่พากเพยี ร อธิบายขอ้ คิดจากการอา่ นเพอื่ นำาไปใชใ้ นชวี ิตจรงิ (ท ๕.๑ ป. ๔/๒)
เพราะสุดสาครมีความตงั้ ใจ
ในการทอ่ งมนตร์ ทอ่ งจำาบทอาขยานตามท่กี ำาหนดและบทรอ้ ยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)
๔. ความกลา้ หาญเด็ดเดยี่ ว
แสดงถึงความกลา้ หาญ ให้นักเรียนเลือกข้อความที่กำาหนดเติมให้ตรงกับความหมายหรือข้อคิด
ของสุดสาครทพ่ี ร้อมจะ จากคำาประพันธ์ในแต่ละข้อ
เผชิญอันตราย
ระหว่างการเดินทาง ความกตัญญกู ตเวที ความกังวลห่วงใย

ความเอาใจใสพ่ ากเพยี ร ความเจา้ เลห่ เ์ พทุบาย

ความกล้าหาญเดด็ เดี่ยว การร้จู ักเวลา

ตนเปน็ ทพ่ี ึง่ แห่งตน น้ำาลกึ หย่งั ได้ น้ำาใจหยัง่ ยาก

ความรูเ้ ทา่ ไม่ถึงการณ์ การเลา่ เรอ่ื งใหผ้ ใู้ หญ่รับทราบ

แต่มืดมวั กลัวปู่ไมอ่ ยรู่ บ แฉลบหลบขึ้นตล่งิ วงิ่ ถลา
๑. การรู้จักเวลา

ถงึ โยคดี ใี จไหว้วันทา บอกเจา้ ตาตามจรงิ ทกุ ส่งิ อัน

๒. การเล่าเรื่องให้ผู้ใหญ่รับทราบ

สดุ สาครนอนบ่นมนตร์สำาคัญ ได้แมน่ ม่นั เหมือนหนึ่งจติ ไมผ่ ิดเพ้ยี น
๓. ความเอาใจใส่พากเพียร

ถึงยงั เดก็ เหลก็ เพชรไมเ่ ขด็ ขอน จะเจาะชอนเชิงลาำ เนาภเู ขาขนุ
๔. ความกล้าหาญเด็ดเดี่ยว

170 ภ�ษ�ไทย ชั้นประถมศกึ ษ�ปีที่ ๔

สุดยอดคู่มือครู 170

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

เป็นลกู ท่านทิง้ บดิ าก็นา่ อาย ถึงเปน็ ตายฉนั จะลาเจา้ ตาตาม วเิ คราะห์คำ� ตอบ
พระบดิ รอย่ตู ำาบลแห่งหนไหน คงจะไปตามเสด็จไมเ่ ข็ดขาม
๕. ความกตัญญูกตเวที ๕. ความกตัญญกู ตเวที
แสดงถึงความกตญั ญูของสุดสาคร
มนษุ ย์นท้ี ี่รกั อยู่สองสถาน บิดามารดารกั มักเปน็ ผล ในการออกตามหาพ่อ
ทพ่ี ึ่งหนง่ึ พึ่งไดแ้ ตก่ ายตน เกดิ เปน็ คนคดิ เห็นจึงเจรจา ๖. ตนเปน็ ที่พึ่งแหง่ ตน
๖. ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน หมายถงึ การจะทำ�ส่งิ ใดควรใช้
ความสามารถของตนเอง
ทัง้ ย่อมเยาวเ์ บาความได้สามปี เลก็ เทา่ นนี้ จ่ี ะไปกระไรเลย อยา่ รอความชว่ ยเหลอื จากคนอนื่
ตอ้ งลมแดดแผดเผาจะเศรา้ สร้อย ท้งั กลว้ ยออ้ ยพอ่ จะไดไ้ หนเสวย ๗. ความกงั วลห่วงใย
๗. ความกังวลห่วงใย แสดงถงึ ความหว่ งใยของแมท่ มี่ ตี อ่ ลกู
๘. ความเจา้ เลห่ เ์ พทุบาย
สว่ นชเี ปลอื ยเฉ่อื ยช้าหลบั ตาคิด มนั เรอื งฤทธ์ิรู้เวทวิเศษไฉน สงั เกตจากค�ำ ประพันธว์ า่
จ�ำ จะลวงหนว่ งถามถึงความใน
จำาจะลวงหนว่ งถามถึงความใน เหน็ จะได้ดอกเดก็ เล็กเท่านี้ ซึ่งแสดงถงึ ความเจา้ เล่ห์
๘. ความเจ้าเล่ห์เพทุบาย ๙. ความรูเ้ ท่าไม่ถงึ การณ์
สงั เกตจากค�ำ ประพันธ์ว่า
สดุ สาครออ่ นศกั ดไิ์ มห่ นกั หนว่ ง ถกู ลมลวงเล่าแจ้งแถลงไข ถกู ลมลวงเลา่ แจ้งแถลงไข
ซึ่งหมายถงึ การถูกหลอกให้พูด
ทคี่ วามรู้ครูสอนแต่ก่อนไร ราำ พนั ใหแ้ จง้ จิตไม่ปดิ บงั ความจรงิ แสดงว่าผูพ้ ูดพดู ออกไป
๙. ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ โดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์
๑๐. นํ้าลึกหย่ังได้ นํา้ ใจหยั่งยาก
แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนษุ ย์ มนั แสนสุดลกึ ลา้ำ เหลือกาำ หนด หมายถงึ นํ้าลกึ ยงั สามารถวดั ได้
ถึงเถาวลั ยพ์ นั เกีย่ วทเ่ี ลยี้ วลด ก็ไมค่ ดเหมอื นหนง่ึ ในนำ้าใจคน แต่นาํ้ ใจหรอื จติ ใจคนวัดได้ยาก
๑๐. นำ้าลึกหยั่งได้ นำ้าใจหยั่งยาก ดังน้ัน จงึ ไม่ควรไวว้ างใจใครง่าย ๆ

พระอภัยมณี ตอน กำ�เนดิ สุดส�คร 171

171 สุดยอดคู่มือครู

แบบประเมินผลสัมฤทธิ์ก�รเรียนของนักเรียนต�มม�ตรฐ�นก�รเรียนรู้และตัวชี้วัด

วรรณคดีและวรรณกรรม หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ พระอภัยมณี ตอน กำาเนิดสุดสาคร
ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning
มาตรฐานการเรียนรู้ ผลสัมฤทธิ์การเรียนของนักเรียน
และตัวชี้วัด แบบฝึกหัด คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้

๑. อ่านเร่ืองสั้น ๆ ตามเวลาทีก่ ำาหนด แบบฝึกหัดข้อ ๑ ๕
และตอบคาำ ถามจากเรอ่ื งทีอ่ า่ น แบบฝกึ หัดขอ้ ๒ ๑๐
(ท ๑.๑ ป. ๔/๓) แบบฝกึ หดั ขอ้ ๓ ๕

๒. คาดคะเนเหตกุ ารณ์จากเร่ือง แบบฝกึ หัดขอ้ ๔ ๑๐
ทอ่ี ่านโดยระบเุ หตผุ ลประกอบ
(ท ๑.๑ ป. ๔/๕)

๓. อา่ นหนังสอื ท่มี คี ุณค่าตามความสนใจ แบบฝกึ หดั ขอ้ ๕ ๑๐
อยา่ งสมา่ำ เสมอและแสดงความคดิ เหน็ ๑๐
เกย่ี วกับเรอ่ื งที่อา่ น
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)

๔. สรปุ ความรู้และขอ้ คิดจากเรือ่ ง แบบฝกึ หดั ข้อ ๖
ทีอ่ ่านเพ่ือนำาไปใชใ้ นชีวิตประจาำ วนั
(ท ๑.๑ ป. ๔/๖)

๕. อธิบายข้อคดิ จากการอา่ น
เพอื่ นาำ ไปใช้ในชีวิตจรงิ
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

๖. ท่องจำาบทอาขยานตามท่กี าำ หนด แบบฝึกหดั ข้อ ๗ ๑๐
และบทรอ้ ยกรองที่มีคณุ คา่
ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แบบทดสอบวดั ผลการเรยี นรู้ ๑๐
ตามตัวชว้ี ัด
๗๐
รวม ผลการประเมินนักเรียน
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒
เกณฑ์การประเมินผล
ระดับคะแนน ระดับผลการเรียน คุณภาพ
๕๖ - ๗๐ ๔ ดีเยี่ยม
๕๒ - ๕๕
๔๙ - ๕๑ ๓.๕ ดีมาก

๔๕ - ๔๘ ๓ ดี

๔๒ - ๔๔ ๒.๕ ค่อนข้างดี

๓๘ - ๔๑ ๒ ปานกลาง

๓๕ - ๓๗ ๑.๕ พอใช้

๐ - ๓๔ ๑ ผ่านเกณฑ์ขั้นตำ่า

๐ ตำ่ากว่าเกณฑ์

172 ภ�ษ�ไทย ช้นั ประถมศกึ ษ�ปีที่ ๔ ลงชื่อ ผู้ประเมิน
วันที่ เดือน พ.ศ.

สุดยอดคู่มือครู 172

ห ่นวย ๓การเรยี นรู้ที่ นทิ านเทียบสุภาษติ
เรื่อง น้าํ ผ้ึงหยดเดยี วก่อเหตุ

ตวั ชี้วัด เด็ก ๆ รหู้ รือไม่

อ่านเร่ืองส้ันๆ ตามเวลาท่ีกำาหนดและตอบคำาถาม นทิ านเทียบสภุ าษติ เรอื่ ง นา้ำ ผึ้งหยดเดียว
จากเรือ่ งท่ีอา่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ก่อเหตุ แสดงถึงสาเหตุเพียงเล็กน้อย
คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผล ทีท่ ำาใหเ้ กิดเรอ่ื งราวใหญโ่ ตเพราะ
ประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) ความขาดสติย้ังคดิ
สรุปความรู้และข้อคิดจากเร่ืองท่ีอ่านเพ่ือนำาไปใช้
ในชีวติ ประจาำ วัน (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อา่ นหนงั สอื ทม่ี คี ณุ คา่ ตามความสนใจอยา่ งสมา่ำ เสมอ
และแสดงความคิดเห็นเกยี่ วกับเรื่องทอ่ี า่ น
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
ระบุข้อคิดจากนิทานพื้นบ้านหรือนิทานคติธรรม
(ท ๕.๑ ป. ๔/๑)
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพ่ือนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

แผนผังสาระการเรยี นรู้

ตัวละครสำ�คัญ นํ้าผึ้งหยดเดียว สถ�นที่
ข้อคิด ก่อเหตุ ปัญห�

เหตุก�รณ์

173 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตวั ชวี้ ดั ะเมนิ ผลตัวช
ก
ท ๑.๑ ป. ๔/๓
ตา
อ่านหนังสือเรยี น
ใหน้ กั เรียนอ่านนทิ านเทียบสภุ าษิต ว้ี ดั
เรอื่ ง นํา้ ผึง้ หยดเดียวก่อเหตุ ปร อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน
จากหนงั สือเรยี น
วรรณคดแี ละวรรณกรรม ียงท ๑.๑ ป. ๔/๓
หนา้ ๖๐-๗๑
์
Brain-based Learning ๑. ให้นักเรียนอ่านนิทานเทียบสุภาษิต เรื่อง นํ้าผึ้งหยดเดียวก่อเหตุ
ย่อหน้าที่ ๑ และ ๒ ภายในเวลา ๕ นาที
๑. ใหน้ ักเรยี นอ่านนิทานเทยี บสุภาษิต แล้วตอบคําถาม (๑๐ คะแนน)
เรอื่ ง นาํ้ ผึง้ หยดเดียวกอ่ เหตุ อ่านคล่อง มหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพ ใบงาน
แล้วบันทกึ ค�ำ ทไ่ี มร่ ู้ความหมาย
๒. ใหน้ กั เรียนศกึ ษาความหมายของ ด้านสังคม
คำ�ศัพท์จากพจนานุกรม
๓. ใหน้ ักเรยี นตัง้ คำ�ถามและ ๑) เหตุการณ์ใดเกิดขึ้นเป็นอันดับแรก
ตอบคำ�ถามเกีย่ วกับนทิ าน เด็กคนหนึ่งที่ถือขวดนำ้าผึ้งสะดุดหกล้ม นำ้าผึ้งจึงหก
เทียบสุภาษิต เรือ่ ง ๒) เหตุการณ์ต่อมาที่เป็นสาเหตุให้คนทะเลาะวิวาทกันคือ เหตุการณ์ใด
นํ้าผง้ึ หยดเดียวกอ่ เหตุ หมากัดแมวที่มาคอยกินจิ้งจก

๓) ใครได้รับบาดเจ็บมากที่สุดจากเหตุการณ์นี้
พ่อของเด็กเจ้าของหมา เพราะถูกดาบฟันที่แขน

๒. ให้นักเรียนเลือกกลุ่มคําที่กําหนดเติมให้ตรงกับความหมาย
ของข้อความต่อไปนี้ (๕ คะแนน)
ารคิดวิเคราะห

ไร้เดียงสา เรื่องไร้สาระ ความถือตัว
ด่วนทำาด้วยความโกรธ ไม่คิดถึงเหตุถึงผล
๑) ต่างคนก็ต่างมีมานะเข้าหากัน
มีความหมายว่า ความถือตัว
๒) ต่างหลับหูหลับตาเข้าต่อสู้กัน
มีความหมายว่า ไม่คิดถึงเหตุถึงผล
๓) ไม่ใช่เด็ก ๆ จะได้ว่ายังไม่รู้ผิดและชอบ
มีความหมายว่า ไร้เดียงสา
๔) ด้วยเรื่องแมวกับหมาอันเป็นเรื่องไม่ควรจะเป็น
มีความหมายว่า เรื่องไร้สาระ
๕) เราไม่ควรจะทำาให้เป็นคนหุนหันพลันแล่นให้ได้รับ
ความเดือดร้อนเช่นนี้
มีความหมายว่า ด่วนทำาด้วยความโกรธ

174 ภาษาไทย ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 174 ๔. ครูช้ใี หน้ ักเรยี นเหน็ พฤตกิ รรมของเดก็ ท่ีไมต่ งั้ ใจท�ำ งาน แหงนดูวา่ ว
จนเดินสะดุด ท�ำ ให้น้าํ ผ้ึงหก จากน้ันอธบิ ายเสรมิ ว่า เมอื่ นกั เรยี น
ก�ำ ลงั ท�ำ งานใด ควรมีความตัง้ ใจและรับผิดชอบในการท�ำ หนา้ ทนี่ นั้
ทำ�งานดว้ ยความพยายามและอดทนจนกว่างานจะส�ำ เรจ็ นกั เรยี นกจ็ ะ
เกดิ ความภาคภมู ใิ จ

(ปลกู ฝังคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงคด์ า้ นมุ่งมัน่ ในการทำ�งาน)

๕. ให้นกั เรยี นท�ำ ใบงานด้วยตนเองเป็นรายบคุ คล เพ่ือประเมนิ ผล
ตามตวั ชวี้ ดั

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวช อ่านหนังสือที่มีคุณค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็น ตวั ชี้วดั
เกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน
ท ๑.๑ ป. ๔/๗
ท ๑.๑ ป. ๔/๗
ก ตวั ช้ีวดั
ว้ี ดั ว้ี ดั
๓. ปร ปร ท ๑.๑ ป. ๔/๕
์
นักเรียนคิดว่าใครเป็นสาเหตุสําคัญที่ทําให้เกิดการวิวาท เพราะเหตุใด

(๕ คะแนน)

(ตัวอย่างคําตอบ) พ่อของเด็กเจ้าของแมว เพราะเป็นผู้ใหญ่คนแรก ารคิดวิเคราะห
ที่เข้ามาเกี่ยวข้องในเหตุการณ์โดยไม่พิจารณาสาเหตุให้ถี่ถ้วน

ะเมนิ ผลตัวช คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ Brain-based Learning
ท ๑.๑ ป. ๔/๕
๖. ให้นกั เรยี นรว่ มกันอภปิ ราย
๔. ถ้าไม่มีกํานัน อําเภอ ผู้ใหญ่บ้านมาห้ามปราม นักเรียนคิดว่าเหตุการณ ์ และแสดงความคิดเหน็ เกย่ี วกบั
จะดําเนินต่อไปอย่างไร (๕ คะแนน) ปมปญั หาของเรื่อง เพ่ือเชอ่ื มโยง
ไปสกู่ ารด�ำ เนินชวี ติ ของนักเรียน
(ตัวอย่างคําตอบ) ทั้งสองฝ่ายคงต่อสู้กันชุลมุนต่อไป จนมีผู้บาดเจ็บสาหัส ๗. ครชู ใี้ หน้ ักเรียนเหน็ ถงึ
และอาจถึงขั้นเสียชีวิต เนื่องจากตามเหตุการณ์ในเรื่องไม่มีใครฟังใคร ความไม่ไตรต่ รอง ไมใ่ ช้เหตุผล
มีแต่คนช่วยกันซำ้าเติม แต่ไม่มีใครคอยห้ามปราม ซงึ่ ขดั กบั หลกั การอยอู่ ยา่ งพอเพยี ง

นิทานเทยี บสุภาษติ เร่อื ง นา้ํ ผงึ้ หยดเดียวก่อเหตุ 175 เพราะการอยู่อยา่ งพอเพียงนน้ั
ตอ้ งมเี หตุผล รอบคอบ
ระมัดระวังในการอยรู่ ่วมกนั
และไม่เบยี ดเบยี นกัน

(ปลูกฝงั คุณลกั ษณะ
อันพึงประสงค์
การมีสติรู้ตัว รคู้ ิด รู้ทำ�)

175 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตัวชี้วดั ประเมนิ ผลตัวชว้ี ดัสรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตประจำาวัน
ท ๑.๑ ป. ๔/๖ ระบุข้อคิดจากนิทานพื้นบ้านหรือนิทานคติธรรม
ท ๑.๑ ป. ๔/๖ ท ๕.๑ ป. ๔/๑ อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
ท ๕.๑ ป. ๔/๑ ท ๕.๑ ป. ๔/๒
ท ๕.๑ ป. ๔/๒
๕. ให้นักเรียนเขียนแผนภาพโครงเรื่อง เรื่อง นํ้าผึ้งหยดเดียวก่อเหตุ
Brain-based Learning บอกข้อคิดและการนําไปใช้ให้เกิดประโยชน์
ในชีวิตประจําวัน (๑๐ คะแนน)
๘. ให้นกั เรียนร่วมกันวเิ คราะห์ เขียนคล่อง ใบงาน
เนื้อเรอ่ื ง โดยพจิ ารณาตัวละคร
(ตัวอย่างคําตอบ)
สถานที่ เหตกุ ารณ์ ข้อคิด
และการนำ�ข้อคดิ ไปใช้ใหเ้ กิด ตัวละคร แมว หมา ฝ่ายพวกเจ้าของแมว ฝ่ายพวกเจ้าของหมา
ประโยชนใ์ นชวี ิตประจ�ำ วัน สถานที่ หมู่บ้านแห่งหนึ่ง
๙. ใหน้ ักเรียนเขยี นแผนภาพ- เหตุการณ์ที่ ๑ เด็กคนหนึ่งทำานำ้าผึ้งหก จึงมีมดและแมลงวัน
โครงเรอื่ งของนทิ านเทยี บสภุ าษติ
มากินนำ้าผึ้ง จิ้งจกมากินแมลงวัน และแมวมากินจิ้งจก หมาจึงมากัดแมว
เรอ่ื ง นาํ้ ผ้ึงหยดเดยี วกอ่ เหตุ
๑๐. ให้นักเรียนทำ�ใบงานด้วยตนเอง เหตุการณ์ที่ ๒ เด็กเจ้าของแมวตีหมาขาหัก เด็กเจ้าของหมาจึงเอาไม้

เป็นรายบุคคล เพอื่ ประเมินผล มาตีเด็กเจ้าของแมว
ตามตัวช้วี ัด
เหตุการณ์ที่ ๓ ฝ่ายผู้ใหญ่ของเด็กเจ้าของแมวและเจ้าของหมา

จึงต่างมาทะเลาะวิวาทตีฟันกัน

ผลสุดท้าย บาดเจ็บด้วยกันทั้งสองฝ่าย จนผู้ใหญ่บ้านมาห้าม

เหตุการณ์จึงสงบลง

ข้อคิดจากเรื่อง เมื่อประสบปัญหาหรือเหตุการณ์ต่าง ๆ ต้องมีสต ิ

ไม่ใจร้อนวู่วาม หรือตัดสินใจอย่างไม่มีเหตุผล

การนำาไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำาวัน อยู่ร่วมกับเพื่อน ๆ

หรือบุคคลอื่นอย่างพึ่งพาอาศัยกัน หากมีเรื่องไม่เข้าใจกันต้องพูดจา
ด้วยเหตุผล ไม่ใช้อารมณ์ ไม่ใช้กำาลังรุนแรง

176 ภาษาไทย ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 176

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

แบบทดสอบวดั ผลการเร
ยี นรู้ ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบด้วยตนเอง
เมื่อจบการเรยี นรู้ เพ่ือทบทวนความรู้
ตามตัวชี้วัด แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ตามตัวชี้วัด และทักษะตามตัวชีว้ ัด

ตัวช้วี ัด อา่ นเรอื่ งสนั้ ๆ ตามเวลาท่ีกำาหนดและตอบคาำ ถามจากเรือ่ งท่อี า่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ได้ คะแนน วิเคราะหค์ �ำตอบ
คาดคะเนเหตกุ ารณจ์ ากเร่ืองท่ีอ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน ๑. ๒ นิทาน เป็นนทิ านเทยี บสุภาษติ
คอื ช่ือเรือ่ งจะต้ังตามสภุ าษติ
สรุปความรแู้ ละขอ้ คิดจากเรือ่ งท่อี า่ นเพื่อนำาไปใชใ้ นชวี ติ ประจำาวัน (ท ๑.๑ ป. ๔/๖) ค�ำ พังเพย
๒. ๔ โคลงสี่สภุ าพ
อ่านหนังสือทีม่ คี ณุ คา่ ตามความสนใจอยา่ งสม่าำ เสมอและแสดงความคดิ เหน็ เกย่ี วกบั เรอ่ื งทอ่ี า่ น ๑ บท มี ๔ บาท
วรรคหน้ามี ๕ ค�ำ
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗) วรรคหลังมี ๒ คำ�
วรรคหลังของบาทสุดทา้ ย
ระบขุ อ้ คดิ จากนิทานพน้ื บา้ นหรือนทิ านคติธรรม (ท ๕.๑ ป. ๔/๑) มี ๔ คำ�
๑ กลอนสี่
อธบิ ายขอ้ คดิ จากการอ่านเพอ่ื นาำ ไปใชใ้ นชีวติ จริง (ท ๕.๑ ป. ๔/๒) แต่ละวรรคมี ๔ ค�ำ
๒ กลอนหก
ให้นักเรียนใช้ดินสอระบายลงใน หน้าคําตอบที่ถูกต้องให้เต็มวง แตล่ ะวรรคมี ๖ ค�ำ
๓ กาพยย์ านี ๑๑
๑. เรือ่ ง นำ้าผงึ้ หยดเดยี วก่อเหต ุ เป็นเร่อื งประเภทใด วรรคหน้ามี ๕ ค�ำ
วรรคหลังมี ๖ ค�ำ
๑ ละคร ๒ นทิ าน
177 สุดยอดคู่มือครู
๓ เรื่องเล่า ๔ เร่ืองสน้ั

๒. คำาประพันธ์ท่ใี ชเ้ ป็นบทนำาเร่อื งเป็นคาำ ประพนั ธป์ ระเภทใด

๑ กลอนสี่ ๒ กลอนหก

๓ กาพยย์ านี ๑๑ ๔ โคลงสสี่ ุภาพ

๓. “นาำ้ ผง้ึ หยดเดียว” มคี วามหมายถึงสาเหตทุ เี่ กิดจากเรื่องใด

๑ ความโลภ ๒ ความประมาท

๓ การทะเลาะวิวาท ๔ เรื่องเพยี งเลก็ นอ้ ย

๔. “นา้ำ ผง้ึ หยดเดียว” ใกลเ้ คยี งกับสาำ นวนใดมากท่สี ดุ

๑ แกวง่ เทา้ หาเสยี้ น ๒ ข้แี พ้ชวนตี

๓ ขห้ี มูรา ขห้ี มาแห้ง ๔ เสยี น้อยเสยี ยาก เสียมากเสยี ง่าย

๕. ใครเปน็ ผู้ไขปรศิ นาแหง่ การทะเลาะวิวาท

๑ นายอาำ เภอ ๒ เดก็ เจา้ ของแมว

๓ เดก็ เจา้ ของหมา ๔ เดก็ เจ้าของขวดนา้ำ ผ้ึง

นิทานเทียบสภุ าษติ เรือ่ ง นํ้าผง้ึ หยดเดียวกอ่ เหตุ 177

๔. ๓ ขหี้ มรู า ขห้ี มาแหง้ หมายถึง เรอ่ื งเล็กน้อยไม่ควรถอื
เป็นเรือ่ งใหญ่
๑ แกวง่ เทา้ หาเส้ยี น หมายถึง รนหาเรือ่ งเดือดรอ้ น
๒ ขแี้ พช้ วนตี หมายถงึ แพ้แล้วพาล
๔ เสยี น้อยเสียยาก เสยี มากเสยี ง่าย หมายถึง
เสยี เงินเพียงเลก็ น้อยไมย่ อมเสยี ท�ำ ให้ตอ้ งเสยี มากกวา่ เดมิ

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

วเิ คราะหค์ �ำตอบ ๖. “เด็กคนหน่ึงเดินถือขวดน้าำ ผง้ึ มาตามถนน แตต่ านน้ั ไดแ้ หงนดวู ่าวเพลนิ ไป
เทา้ จึงไดไ้ ปสะดดุ ล้มลง” อาการของเด็กคนน้ตี รงกับข้อใด
๖. ๔ เผอเรอ หมายถึง ๑ เผลอตวั ๒ เผลอใจ
ขาดความเอาใจใส่ ๓ เผลอไผล ๔ เผอเรอ
ในสง่ิ ทตี่ อ้ งท�ำ
๓ เผลอไผล หมายถึง ๗. “ศกึ กลางเมอื ง” มคี วามหมายตรงกับข้อใด
หลง ๆ ลมื ๆ ๑ การส้รู บของคนชาติเดยี วกนั
๘. ๑ เทย่ี งธรรม หมายถึง ๒ การสู้รบทีเ่ กิดขน้ึ กลางถนน
ตั้งตรงดว้ ยความเปน็ ธรรม ๓ การสู้รบท่เี กดิ ข้นึ ในย่านชุมชน
๙. ๔ ฟังไม่ไดศ้ ัพทจ์ ับไปกระเดยี ด ๔ การสู้รบทีเ่ กิดขน้ึ ในเมืองหลวง
หมายถงึ ฟงั ไมไ่ ดค้ วามแจม่ ชดั
แลว้ เอาไปพดู ตอ่ ๘. “ครัน้ แลว้ อำาเภอก็ไดไ้ ตส่ วนตอ่ ไป จึงไดไ้ ปเรียกมาทง้ั สองฝ่าย มาไต่สวน
หรอื ท�ำ ผดิ ๆ พลาด ๆ เพือ่ จะใหไ้ ด้ความวา่ ตน้ สายปลายเหตมุ นั เปน็ อย่างไรกนั ขนึ้ ”
๑๐. ๓ ความประนปี ระนอม คอื ขอ้ ใดคือลกั ษณะนสิ ัยของนายอำาเภอทว่ี เิ คราะหไ์ ดจ้ ากข้อความข้างตน้
ผอ่ นหนัก ผอ่ นเบาใหแ้ กก่ นั ๑ เทย่ี งธรรม ๒ เมตตา
ปรองดองกัน ซง่ึ สอดคลอ้ งกับ ๓ รอบคอบ ๔ วางอำานาจ
ความรอร้ังในขอ้ ความ
หมายถึง ยงั้ เหน่ยี วไว้ ๙. “ต่างคนต่างบอกไม่ทราบว่าตน้ สายปลายเหตมุ นั เป็นอยา่ งไรกนั ”
ขอ้ คดิ จากขอ้ ความนี้ตรงกบั สำานวนใด
๑ ฟงั ไมข่ ้ึน ๒ ฟงั หไู ว้หู
๓ ฟงั ความข้างเดียว ๔ ฟังไมไ่ ด้ศพั ทจ์ ับไปกระเดียด

๑๐. “เราเป็นคนอยู่บา้ นใกล้เรือนเคยี งกนั ควรจะมีความรอร้งั ซง่ึ กันและกนั ”
ใจความสาำ คัญของขอ้ ความนีค้ อื เรื่องใด
๑ ความรกั ใครห่ ่วงใย ๒ ความรว่ มแรงรว่ มใจ
๓ ความประนีประนอม ๔ ความเอือ้ เฟอื้ เผ่อื แผ่

178 ภาษาไทย ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 178

แบบประเมินผลสัมฤทธิ์การเรียนของนักเรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด

วรรณคดีและวรรณกรรม หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ นิทานเทียบสุภาษิต เรื่อง นํ้าผึ้งหยดเดียวก่อเหตุ

ตัวชี้วัดมาตแรอฐล่าาะนนตหกัวนาชังรสี้วเือัดรเียรนียนรู้ อ่านคล่อง เขียนคแลบ่อบงฝึกหัดวิเคราะห์ค�ำตอบผคละสแัมBนฤraนทinเธต-ิ์กb็มาaรseเรdียนLคeขaะอrแnงนiนnนgักทเรี่ไียดน้

๑. อา่ นเรอื่ งสน้ั ๆ ตามเวลาทีก่ ำาหนด แบบฝึกหัดข้อ ๑ ๑๐
และตอบคาำ ถามจากเรื่องทีอ่ า่ น แบบฝึกหดั ข้อ ๒ ๕
(ท ๑.๑ ป. ๔/๓)

๒. อา่ นหนงั สอื ทม่ี คี ณุ คา่ ตามความสนใจ แบบฝกึ หัดขอ้ ๓ ๕
อยา่ งสมาำ่ เสมอและแสดงความคดิ เหน็
เกย่ี วกบั เรอื่ งทีอ่ ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)

๓. คาดคะเนเหตกุ ารณ์จากเรื่อง แบบฝึกหัดข้อ ๔ ๕
ทอี่ ่านโดยระบเุ หตุผลประกอบ ๑๐
(ท ๑.๑ ป. ๔/๕)

๔. สรปุ ความรแู้ ละข้อคิดจากเร่ือง แบบฝกึ หัดข้อ ๕
ทอี่ ่านเพอ่ื นำาไปใชใ้ นชวี ติ ประจำาวนั
(ท ๑.๑ ป. ๔/๖)

๕. ระบุขอ้ คดิ จากนิทานพื้นบ้าน
หรือนทิ านคติธรรม
(ท ๕.๑ ป. ๔/๑)

๖. อธบิ ายข้อคดิ จากการอ่าน
เพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

แบบทดสอบวดั ผลการเรยี นรู้ ๑๐
ตามตวั ชีว้ ดั ๔๕

รวม

เกณฑ์การประเมินผล ผลการประเมินนักเรียน
ระดับคะแนน ระดับผลการเรียน คุณภาพ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓
๓๖ - ๔๕ ๔
ดีเยี่ยม
๓๓ - ๓๕ ๓.๕ ดีมาก
๓๑ - ๓๒ ๓ ดี
๒๙ - ๓๐ ๒.๕
๒๗ - ๒๘ ๒ ค่อนข้างดี

ปานกลาง
๒๔ - ๒๖ ๑.๕ พอใช้
๒๒ - ๒๓ ๑
๐ - ๒๑ ๐ ผ่านเกณฑ์ขั้นตำ่า

ตำ่ากว่าเกณฑ์

ลงชื่อ ผู้ประเมิน
วันที่ เดือน พ.ศ.

นิทานเทยี บสภุ าษิต เรอื่ ง นํา้ ผ้งึ หยดเดียวกอ่ เหตุ 17๙

179 สุดยอดคู่มือครู

ห ่นวย ๔การเรยี นรู้ที่ บทเหก่ ล่อมพระบรรทม
เห่เรือ่ ง จบั ระบำ�

ตัวชีว้ ดั เดก็ ๆ รู้หรอื ไม่

อ่านเรื่องส้ันๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถาม บทเห่กลอ่ มพระบรรทม เห่เรอื่ ง จบั ระบาำ
จากเรอ่ื งที่อ่าน (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) เปน็ ผลงานประพันธ์ของสนุ ทรภู่ เน้อื เร่อื ง
คาดคะเนเหตุการณ์จากเร่ืองท่ีอ่านโดยระบุเหตุผล กล่าวถึงนางเมขลากับรามสูร ซ่ึงเป็น
ประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) ตาำ นานการเกดิ ฟ้าแลบ ฟ้าร้อง และฟา้ ผ่า
สรุปความรู้และข้อคิดจากเร่ืองท่ีอ่านเพื่อนำาไปใช้ ตามความเช่อื ของไทย
ในชวี ิตประจำาวนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อา่ นหนงั สอื ทมี่ คี ณุ คา่ ตามความสนใจอยา่ งสมา่ำ เสมอ
และแสดงความคดิ เหน็ เกี่ยวกับเรือ่ งทอ่ี ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
ระบุข้อคิดจากนิทานพ้ืนบ้านหรือนิทานคติธรรม
(ท ๕.๑ ป. ๔/๑)
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)
ท่องจำาบทอาขยานตามท่ีกำาหนดและบทร้อยกรอง
ที่มีคุณคา่ ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แผนผงั สาระการเรียนรู้

ตัวละครสำ�คัญ สถ�นที่

เห่เรื่อง
จับระบำ�
ข้อคิด ปัญห�

เหตุก�รณ์

สุดยอดคู่มือครู 180

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวชปร ปร ปรว้ี ดั วี้ ดั ว้ี ดั อ่านคล่อง ตวั ชี้วัด

อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ป. ๔/๓

ท ๑.๑ ป. ๔/๓ อ่านหนังสอื เรียน

๑. ให้นักเรียนอ่านบทเห่กล่อมพระบรรทม เห่เรื่อง จับระบำา ให้นักเรียนอา่ นบทเหก่ ล่อม
แล้วบอกความรู้เกี่ยวกับนางเมขลาและรามสูร (๑๐ คะแนน) พระบรรทม เห่เรือ่ ง จบั ระบำ�
จากหนังสือเรียน
ความรู้เกี่ยวกับนางเมขลา (ตัวอย่างคำาตอบ) วรรณคดแี ละวรรณกรรม
หนา้ ๗๒-๘๒
๑) เป็นธิดาพญามังกร และเป็นสนมของพระอินทร์
๒) มีหน้าที่ดูแลมหาสมุทร คอยช่วยเหลือคนดีที่ประสบภัยในทะเล Brain-based Learning

ความรู้เกี่ยวกับรามสูร ๑. ใหน้ กั เรียนอ่านบทเห่กลอ่ ม-
พระบรรทม เหเ่ ร่อื ง จบั ระบ�ำ
๑) เป็นยักษ์มีกายสีเขียว มีขวานเพชรเป็นอาวุธ แลว้ บนั ทึกคำ�ท่ไี มร่ ูค้ วามหมาย
๒) เป็นเพื่อนกับราหู ๒. ให้นกั เรียนศึกษาความหมาย
ของคำ�ศพั ท์จากพจนานกุ รม
ะเมนิ ผลตัวช ๓. ใหน้ ักเรียนตั้งค�ำ ถามและ
ตอบค�ำ ถามเก่ยี วกับบทเหก่ ล่อม-
คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ พระบรรทม เห่เรอ่ื ง จบั ระบำ�

ท ๑.๑ ป. ๔/๕

๒. นางเมขลาจะถูกรามสูรจับได้ในสักวันหนึ่งหรือไม่ เพราะเหตุใด
(๕ คะแนน)

(ตัวอย่างคำาตอบ) น่าจะถูกจับได้ เพราะนางเมขลามีความประมาท

ะเมนิ ผลตัวช อ่านหนังสือที่มีคุณค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็น
ท ๑.๑ ป. ๔/๗ เกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน

๓. รามสูรทำาถูกหรือไม่ที่คิดจะจับนางเมขลาซึ่งหนีออกมาเที่ยว
ไปส่งให้พระอินทร์ เพื่อจะได้ขอให้พระอินทร์ช่วยราหูเพื่อนของตน
อธิบายพร้อมแสดงเหตุผลประกอบ (๕ คะแนน)

(ตัวอย่างคำาตอบ) ไม่ถูกต้อง เพราะรามสูรไม่ควรทำาให้นางเมขลาเดือดร้อน
ถึงแม้จะทำาไปเพื่อช่วยเหลือเพื่อนของตนเองก็ตาม

บทเหก่ ล่อมพระบรรทม เหเ่ ร่ือง จับระบำ� 181

ตัวชีว้ ัด ตัวชวี้ ัด

ท ๑.๑ ป. ๔/๗ ท ๑.๑ ป. ๔/๕

181 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตวั ช้วี ดั ะเมนิ ผลตัวช สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตประจำาวัน
ท ๑.๑ ป. ๔/๖ ระบุข้อคิดจากนิทานพื้นบ้านหรือนิทานคติธรรม
ท ๑.๑ ป. ๔/๖ ท ๕.๑ ป. ๔/๑ อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
ท ๕.๑ ป. ๔/๑ ท ๕.๑ ป. ๔/๒ ก
ท ๕.๑ ป. ๔/๒ ก

Brain-based Learning ว้ี ดั
ปร๔. ให้นักเรียนวิเคราะห์ลักษณะนิสัยของตัวละคร
๔. ใหต้ ัวแทนนกั เรยี นออกมาแสดง ์ ตามหัวข้อที่กำาหนด (๑๐ คะแนน)
บทบาทสมมตุ ทิ ีส่ ะท้อนให้เห็น ารารคิดวิเคราะหารคิดสังเคราะหใบงาน
ลกั ษณะนิสัยของนางเมขลาและ ์(ตัวอย่างคำาตอบ)
รามสูร ๑) ลักษณะนิสัยที่ดีของนางเมขลา คือ มีเมตตา กล้าหาญ
๕. ให้นกั เรยี นรว่ มกนั วเิ คราะห์
ลักษณะนิสยั ของตวั ละคร สามารถนำาแบบอย่างนี้ไปใช้ในชีวิตประจำาวันได้ คือ
๖. ใหน้ ักเรียนชว่ ยกันบอกข้อคดิ ช่วยเหลือผู้ที่อ่อนแอกว่าและผู้ที่กำาลังเดือดร้อนเท่าที่จะช่วยได้
ท่ีได้รบั จากการอ่านบทเหก่ ลอ่ ม- ๒) ลักษณะนิสัยที่ดีของรามสูร คือ รักเพื่อน
พระบรรทม เหเ่ ร่อื ง จับระบำ�
พรอ้ มท้ังอธิบายแนวทาง สามารถนำาแบบอย่างนี้ไปใช้ในชีวิตประจำาวันได้ คือ
การน�ำ ขอ้ คดิ ไปใชใ้ นชวี ติ ประจ�ำ วนั แบ่งปันสิ่งของให้เพื่อน มีนำ้าใจ ช่วยเหลือ แนะนำาในสิ่งที่ถูกต้อง
๗. ให้นกั เรยี นท�ำ ใบงานดว้ ยตนเอง
เป็นรายบุคคล เพื่อประเมินผล ๕. ให้นักเรียนค้นหาสาเหตุที่แท้จริงของปรากฏการณ์ธรรมชาติ
ตามตวั ชี้วดั ตามหัวข้อที่กำาหนด (๑๕ คะแนน) (ตัวอย่างคำาตอบ)
กิจ
กรรมบูรณาก
๑) การเกิดฟ้าแลบ
ฟ้าแลบเกิดจากการแลกเปลี่ยนประจุไฟฟ้า
ภายในก้อนเมฆหรือระหว่างก้อนเมฆที่อยู่ติดกัน

๒) การเกิดฟ้าผ่า ฟ้าผ่าเกิดจากการเคลื่อนที่ของประจุไฟฟ้า
ระหว่างก้อนเมฆกับพื้นโลก

๓) การเกิดฟ้าร้อง ขณะเกิดฟ้าแลบหรือฟ้าผ่า อากาศโดยรอบ
จะมีอุณหภูมิสูงประมาณ ๓๐,๐๐๐ องศาเซลเซียส ทำาให้อากาศ
ขยายตัวอย่างรวดเร็ว จนเกิดเป็นเสียงดังมาก

182 ภ�ษ�ไทย ช้นั ประถมศกึ ษ�ปีท่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 182

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวชปร ยี นรู้ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ Brain-based Learning
ท ๕.๑ ป. ๔/๔
แบบว้ี ดั ๘. ให้นกั เรยี นแบง่ กลุ่มและเลือก
๖. ให้นักเรียนท่องจำาบทเห่กล่อมตอนที่ชอบ ๓ บท แล้วผลัดกันท่อง ทอ่ งจ�ำ บทเหก่ ลอ่ มตอนทปี่ ระทบั ใจ
ให้เพื่อนฟัง (๑๐ คะแนน) กลมุ่ ละ ๓ บท
๙. ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลุ่มออกมา
ทดสอบวดั ผลการเร ท่องบทเหก่ ลอ่ มใหค้ รแู ละเพ่อื น
ฟังหน้าช้ันเรียน
แบบทดสอบวัดผลก�รเรียนรู้ต�มตัวชี้วัด
ตามตัวชี้วัด ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบ
ตวั ชวี้ ดั ได้ คะแนน ด้วยตนเองเมื่อจบการเรียนรู้
อา่ นเรอื่ งสนั้ ๆ ตามเวลาท่ีกำาหนดและตอบคำาถามจากเรอื่ งทอี่ า่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เพื่อทบทวนความรู้และทักษะ
คาดคะเนเหตุการณจ์ ากเรื่องที่อ่านโดยระบเุ หตผุ ลประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕) ตามตวั ชี้วัด
สรปุ ความรู้และขอ้ คดิ จากเรอ่ื งที่อา่ นเพอื่ นำาไปใช้ในชีวติ ประจำาวนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อ่านหนังสือทมี่ ีคณุ คา่ ตามความสนใจอย่างสม่าำ เสมอและแสดงความคดิ เห็นเกยี่ วกับเรื่องท่อี ่าน วิเคราะหค์ �ำตอบ
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
ระบุข้อคิดจากนทิ านพื้นบ้านหรอื นทิ านคติธรรม (ท ๕.๑ ป. ๔/๑) ๔. ๒ อยู่วิมานมณนี ิล
อธิบายขอ้ คิดจากการอ่านเพ่ือนาำ ไปใชใ้ นชีวิตจรงิ (ท ๕.๑ ป. ๔/๒) เปน็ วมิ านแก้ว ซงึ่ แตกต่าง
ทอ่ งจาำ บทอาขยานตามท่กี ำาหนดและบทร้อยกรองทีม่ คี ณุ คา่ ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔) จากตวั เลือกอน่ื
ทมี่ ีความหมายวา่ ดวงแก้ว
ให้นักเรียนใช้ดินสอระบายลงใน หน้าคำาตอบที่ถูกต้องให้เต็มวง
๑. ตำานานมีความหมายตรงกับข้อใดมากที่สุด
๑ เรื่องจริงที่เกิดขึ้นเมื่อนานมาแล้ว ๒ เรื่องราวนมนานที่เล่าสืบต่อกันมา
๓ เรื่องเร้นลับที่หาข้อพิสูจน์ไม่ได้
๔ เรื่องแต่งเพื่อเป็นเหตุผลให้สอดคล้องกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

๒. อำานาจของดวงแก้วมณีจะทำาให้ผู้เป็นเจ้าของเป็นเช่นไร
๑ ได้ทุกสิ่งที่ปรารถนา ๒ เป็นอมตะไม่แก่ชรา
๓ พ้นจากภัยอันตราย ๔ เหาะเหินเดินอากาศได้

๓. ข้อใดไม่เกี่ยวกับนางเมขลา
๑ ทำาให้เกิดฟ้าแลบ ๒ ทำาให้เกิดฝนตก
๓ คอยรักษามหาสมุทร ๔ ช่วยเหลือผู้คนจากเรือแตก

๔. คำาที่ขีดเส้นใต้คำาใดสื่อความหมายแตกต่างจากคำาอื่น
๑ ชูช่วงดวงมณี ๒ อยู่วิมานมณีนิล
๓ นางก็โยนวิเชียร ๔ ถือจินด�ดังดวงดาว

บทเห่กล่อมพระบรรทม เห่เรื่อง จบั ระบ�ำ 183

183 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

วเิ คราะห์ค�ำตอบ ๕. ขอ้ ใดถกู ตอ้ งตามเนือ้ เรื่อง
๑ รามสรู มีขวานเพชรเป็นอาวธุ
๘. ๓ เดือนพฤษภาคม ๒ รามสรู ต้องการจับนางเมขลาไปเปน็ ชายา
อยู่ในชว่ งฤดูฝน ๓ นางเมขลาเปน็ ธิดาของพระอินทร์
คอื วสนั ตฤดู ๔ นางเมขลาแยง่ ดวงแกว้ มณมี าจากรามสูร
๑ เดือนมกราคม
อยู่ในช่วงฤดหู นาว ๖. ข้อใดไม่ใชต่ ัวละครในเรื่องน้ี
คอื เหมนั ต์ ๑ ยกั ษ ์ ๒ พญามงั กร ๓ ภตู ผปี ีศาจ ๔ เทวดานางฟ้า
๒ เดอื นเมษายน
อยใู่ นชว่ งฤดูรอ้ น ๗. ตำานานเมขลากับรามสูรปรากฏในวรรณคดเี ร่ืองใด
คือ คมิ หนั ต์
๔ เดือนพฤศจกิ ายน ๑ กาพย์เห่เรือ ๒ บทเหก่ ล่อมพระบรรทม
อยู่ในชว่ งฤดหู นาว
คอื เหมนั ต์ ๓ พระอภัยมณี ๔ รามเกียรต์ิ
๙. ๑ พาลเกเร หมายถึง
ชอบรงั แกผู้อ่นื หาเร่ืองท�ำ ให้ ๘. ครน้ั ปจั ฉิมคิมหนั ต์ ถึงวสนั ตฤดู
เดือดร้อน ซึ่งตรงกับ ฟา้ คาำ รนฝนฟ ู เสยี งซู่ซ่สู าดเซ็น
พฤตกิ รรมของรามสรู
ท่อี ยากไดแ้ กว้ จงึ ขวา้ งขวาน คาำ ประพนั ธข์ า้ งตน้ ควรจะหมายความถงึ เดอื นใด
ใสน่ างเมขลา
๑ เดือนมกราคม ๒ เดือนเมษายน

๓ เดอื นพฤษภาคม ๔ เดือนพฤศจิกายน

๙. คิดจะใครไ่ ดแ้ กว้ เลศิ แลว้ แววไว

แกว่งขวานชาญชัย โลดไล่เทวา

พฤตกิ รรมขา้ งตน้ ของรามสรู ตรงกบั ข้อใด
๑ พาลเกเร ๒ โลภมาก ๓ เหยี้ มโหด ๔ อารมณ์ร้อน

๑๐. ยักษ์โถมโจมโจน นางกโ็ ยนวิเชียร
หลกี ลัดฉวัดเฉวยี น ล่อเวยี นวงวน

ข้อใดคอื ลกั ษณะนสิ ยั ของนางเมขลาดังคาำ ประพันธข์ ้างตน้
๑ กลา้ หาญ ๒ เสยี สละ ๓ รื่นเรงิ ๔ เฉลียวฉลาด

184 ภ�ษ�ไทย ชั้นประถมศึกษ�ปที ี่ ๔

สุดยอดคู่มือครู 184

แบบประเมินผลสัมฤทธิ์ก�รเรียนของนักเรียนต�มม�ตรฐ�นก�รเรียนรู้และตัวชี้วัด

วรรณคดีและวรรณกรรม หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ บทเห่กล่อมพระบรรทม เห่เรื่อง จับระบำา

ตัวชี้วัดมาตแรอฐล่าาะนนตหกัวนาชังรสี้วเือัดรเียรนียนรู้ อ่านคล่อง เขียนคแลบ่อบงฝึกหัดวิเคราะห์ค�ำตอบผคละสแัมBนฤraนทinเธต-ิ์กb็มาaรseเรdียนLคeขaะอrแnงนiนnนgักทเรี่ไียดน้

๑. อา่ นเร่อื งสัน้ ๆ ตามเวลาทก่ี าำ หนด แบบฝึกหดั ขอ้ ๑ ๑๐
และตอบคาำ ถามจากเรือ่ งทอ่ี า่ น
(ท ๑.๑ ป. ๔/๓)

๒. คาดคะเนเหตกุ ารณจ์ ากเร่ืองท่อี ่าน แบบฝกึ หดั ข้อ ๒ ๕
โดยระบุเหตผุ ลประกอบ
(ท ๑.๑ ป. ๔/๕)

๓. อ่านหนงั สอื ทมี่ ีคณุ ค่าตามความสนใจ แบบฝึกหัดข้อ ๓ ๕
อยา่ งสมา่ำ เสมอและแสดงความคดิ เหน็
เก่ียวกบั เรอื่ งทอ่ี ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)

๔. สรปุ ความรแู้ ละขอ้ คิดจากเรื่องที่อ่าน แบบฝึกหดั ข้อ ๔ ๑๐
เพ่อื นาำ ไปใชใ้ นชีวิตประจำาวนั แบบฝกึ หดั ข้อ ๕ ๑๕
(ท ๑.๑ ป. ๔/๖)

๕. ระบุขอ้ คิดจากนิทานพ้ืนบ้าน
หรอื นทิ านคติธรรม
(ท ๕.๑ ป. ๔/๑)

๖. อธบิ ายขอ้ คิดจากการอ่านเพอื่ นำาไป
ใช้ในชวี ติ จริง (ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

๗. ท่องจาำ บทอาขยานตามทีก่ าำ หนด แบบฝึกหดั ขอ้ ๖ ๑๐
และบทร้อยกรองท่มี คี ุณค่า
ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แบบทดสอบวดั ผลการเรยี นรตู้ ามตวั ชวี้ ดั ๑๐
รวม ๖๕

เกณฑ์การประเมินผล ผลการประเมินนักเรียน
ระดับคะแนน ระดับผลการเรียน คุณภาพ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔

๕๒ - ๖๕ ๔ ดีเยี่ยม
๔๘ - ๕๑ ๓.๕ ดีมาก
๔๕ - ๔๗ ๓ ดี
๔๒ - ๔๔ ๒.๕
๓๙ - ๔๑ ๒ ค่อนข้างดี

ปานกลาง
๓๕ - ๓๘ ๑.๕ พอใช้
๓๒ - ๓๔ ๑
๐ - ๓๑ ๐ ผ่านเกณฑ์ขั้นตำ่า

ตำ่ากว่าเกณฑ์

ลงชื่อ ผู้ประเมิน

วันที่ เดือน พ.ศ.

บทเหก่ ล่อมพระบรรทม เหเ่ ร่อื ง จบั ระบำ� 185

185 สุดยอดคู่มือครู

ห ่นวย ๕การเรยี นรู้ที่ นริ าศเดือน

ตวั ชวี้ ดั เดก็ ๆ รหู้ รอื ไม่

อ่านเรื่องสั้นๆ ตามเวลาท่ีกำาหนดและตอบคำาถาม นิราศเดือนของนายมี เป็นวรรณคดีที่
จากเรื่องทอ่ี ่าน (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) กล่าวถึงประเพณีไทยท้ัง ๑๒ เดือน โดย
คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องท่ีอ่านโดยระบุเหตุผล บรรยายใหเ้ หน็ ถงึ วถิ ชี วี ติ และความเปน็ ไทย
ประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕)
สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้
ในชีวิตประจำาวนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อา่ นหนงั สอื ทม่ี คี ณุ คา่ ตามความสนใจอยา่ งสมาำ่ เสมอ
และแสดงความคิดเหน็ เกีย่ วกับเรอื่ งทอี่ ่าน
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)
ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรอง
ท่ีมคี ณุ ค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แผนผังสาระการเรียนรู้

เดือนห้า นิราศเดือน เดือนเจ็ด
เดือนสิบสอง เดือนแปด

เดือนสิบเอ็ด เดือนสิบ

สุดยอดคู่มือครู 186

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวช ก
ท ๑.๑ ป. ๔/๓ว้ี ดั
ปร ตัวชวี้ ัด
์
อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ป. ๔/๓

๑. ให้นักเรียนสรุปสิ่งที่คนไทยนิยมปฏิบัติในประเพณีต่าง ๆ อ่านหนงั สอื เรยี น
จากเนื้อเรื่องที่อ่าน ประเพณีละ ๒ ข้อ (๓๐ คะแนน) ารคิดสังเคราะห
ให้นกั เรยี นอ่านเรอ่ื ง นริ าศเดอื น
ประเพณีสงกรานต์ (ตัวอย่างคำาตอบ) จากหนังสือเรยี น
วรรณคดีและวรรณกรรม
๑) ทำาบุญตักบาตร ไหว้พระ หนา้ ๘๓-๙๖
๒) ไปไหว้ขอพรญาติผู้ใหญ่
Brain-based Learning
ประเพณีสลากภัต
๑. ใหต้ วั แทนนกั เรยี นออกมาแสดง
๑) จัดเตรียมสิ่งของที่จะนำาไปทำาบุญ และตกแต่งอย่างสวยงาม บทบาทสมมุติในสง่ิ ท่ีคนไทย
๒) นำาสิ่งของถวายพระด้วยวิธีจับฉลาก นยิ มปฏบิ ัตใิ นประเพณีตา่ ง ๆ
แล้วใหเ้ พื่อนทายว่าคือประเพณี
ประเพณีเข้าพรรษา อะไร
๒. ใหน้ กั เรียนอ่านเร่ือง นริ าศเดือน
๑) หล่อเทียน และประดับตกแต่งเทียนให้สวยงาม แล้วบนั ทึกคำ�ทไ่ี ม่รคู้ วามหมาย
๒) แห่เทียนไปถวายวัด ๓. ใหน้ กั เรยี นศกึ ษาความหมาย
ของ ค�ำ ศัพท์จากพจนานกุ รม
ประเพณีสารท ๔. ใหน้ กั เรยี นตง้ั ค�ำ ถามและ
ตอบค�ำ ถามเกี่ยวกบั เร่ือง
๑) ทำาขนมกระยาสารท นิราศเดือน
๒) ทำาบุญตักบาตร ๕. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั สรปุ สาระส�ำ คญั

ประเพณีทอดกฐิน ของเรอื่ ง นริ าศเดอื น

๑) ทอดกฐิน
๒) แข่งเรือ

ประเพณีลอยกระทง

๑) ลอยกระทง เล่นดอกไม้ไฟ
๒) ทอดผ้าป่า

นริ าศเดอื น 187

187 สุดยอดคู่มือครู

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

๒. ใหน้ กั เรยี นเขยี นคาำ ทใี่ ชเ้ ปรยี บเทยี บถงึ เรือ่ งตา่ ง ๆ ใหถ้ กู ตอ้ งตามเนือ้ เรอื่ ง
(๕ คะแนน)

ตัวอย่าง หนักกว่า ภูเขา
เจ็บกว่า เจ็บกาย
ความรัก ขมกว่า สิ่งอื่นใดในโลก
๑) เจ็บใจ คมกว่า คมดาบ
๒) บอระเพ็ด แรงกว่า แรงลม
๓) คำาพูด เมากว่า สิ่งมึนเมาใด ๆ
๔) ลมปาก
๕) เมารัก

ตัวชว้ี ัด ะเมนิ ผลตัวช คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ
ปร ว้ี ดั อ่านหนังสือที่มีคุณค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็น
ท ๑.๑ ป. ๔/๕
ท ๑.๑ ป. ๔/๗ ท ๑.๑ ป. ๔/๕ เกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน
ท ๑.๑ ป. ๔/๗
Brain-based Learning
๓. ให้นักเรียนตอบคำาถามและแสดงความคิดเห็น (๑๐ คะแนน)
๖. ใหน้ กั เรยี นแบง่ กล่มุ และออกมา
พดู แสดงความคิดเห็นเกยี่ วกบั (ตัวอย่างคำาตอบ)
ประเพณีไทยในอนาคต
หน้าช้นั เรียน ๑) การที่คนรุ่นใหม่มักจะดัดแปลงกิจกรรมในประเพณีไทย
๗. นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุป ไปตามยุคสมัย นักเรียนคิดว่าดีหรือไม่ เพราะเหตุใด
ให้มคี วามเข้าใจตรงกนั
ไม่ดี เพราะการดัดแปลงกิจกรรมอาจทำาให้ประเพณีดั้งเดิม
สูญหายไป

๒) หากประเพณีต่าง ๆ ของไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ
นักเรียนคิดว่าจะเกิดอะไรขึ้นในอนาคต

ประเพณีไทยลบเลือนไป เกิดประเพณีใหม่ ๆ ขึ้น
ซึ่งไม่มีความเป็นไทยหลงเหลืออยู่

188 ภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๔

สุดยอดคู่มือครู 188

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ะเมนิ ผลตัวช ตัวชว้ี ดั
ปร ปร กิจ
อเพียง สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตประจำาวัน ท ๑.๑ ป. ๔/๖
าร ตามห อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริงท ๕.๑ ป. ๔/๒
ท ๑.๑ ป. ๔/๖
ท ๕.๑ ป. ๔/๒ ว้ี ดั วี้ ดั Brain-based Learning

๔. หากนักเรียนได้เข้าร่วมประเพณีสงกรานต์ นักเรียนจะปฏิบัติตน ๘. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั อภปิ รายเกยี่ วกบั
ให้ถูกต้องตามประเพณีไทยได้อย่างไรบ้าง ประเพณีไทย เพือ่ เช่อื มโยงไปสู่
เขียนสิ่งที่นักเรียนจะปฏิบัติแยกเป็นข้อ ๆ การดำ�เนินชวี ติ ของนักเรียน
และอธิบายให้ชัดเจน (๒๐ คะแนน) ลักปรัชญาของเศรษฐกิจพ ใบงาน ๙. ครอู ธบิ ายใหน้ ักเรยี นเขา้ ใจวา่
ในชว่ งเทศกาลสงกรานต์ ลูกหลาน
ด้านวัฒนธรรม จะไปรดน้ําด�ำ หวั เพือ่ ขอพรบดิ า
มารดาและญาตผิ ้ใู หญ่ ซงึ่ เป็น
(ตัวอย่างคำาตอบ) ประเพณีอนั ดงี ามทีแ่ สดงถงึ
๑) ทำาบุญตักบาตร ความกตญั ญกู ตเวที และการเลน่
สาดนํ้าก็ควรเลน่ กันอย่างสภุ าพ
๒) รดนำ้าขอพรผู้ใหญ่ ไมข่ ว้างปานา้ํ แขง็ ไม่กีดขวาง
การจราจร เพราะท�ำ ใหเ้ กดิ อนั ตราย
๓) ก่อเจดีย์ทราย สรงนำ้าพระ และอุบัติเหตุได้

๔) เล่นสาดนำ้า ประแป้งอย่างสุภาพ (ปลกู ฝังคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์
๕. ให้นักเรียนเขียนบรรยายสิ่งที่ชาวบ้านปฏิบัติหรือเหตุการณ์ที่ประทับใจ ด้านรกั ความเป็นไทย)
ในวันสำาคัญทางประเพณี ๑ เรื่อง ความยาวประมาณ
๒-๓ บรรทัด (๑๐ คะแนน) (ตัวอย่างคำาตอบ) ๑๐. ใหน้ กั เรียนท�ำ ใบงานด้วยตนเอง
กรรมบูรณาก เขียนคล่อง เป็นรายบคุ คล เพื่อประเมนิ ผล
ตามตัวชีว้ ดั
ประเพณี สงกรานต์
ตวั ช้ีวดั
ชาวบ้านส่วนใหญ่จะนำาอาหารไปร่วมกันทำาบุญที่วัดแล้วสรงนำ้าพระ จากนั้นก็
ไปรดนำ้าขอพรพ่อแม่และญาติผู้ใหญ่ที่นับถือ แล้วจึงเล่นสาดนำ้ากัน บ้างก็ ท ๕.๑ ป. ๔/๔
ก่อเจดีย์ทราย ทั้งหมดนี้เป็นภาพความสนุกสนานและความอบอุ่นที่น่าประทับใจ
189 สุดยอดคู่มือครู
ะเมนิ ผลตัวช

ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ

ท ๕.๑ ป. ๔/๔

๖. ใหน้ กั เรยี นทอ่ งจาำ คาำ ประพนั ธบ์ ททีช่ อบ ๓ บท แลว้ ผลดั กนั ทอ่ งใหเ้ พือ่ นฟงั
(๑๐ คะแนน)

นิราศเดือน ๑๘๙

Brain-based Learning

๑๑. ให้นักเรยี นแบ่งกลุม่ และเลอื กทอ่ งจำ�ค�ำ ประพนั ธ์บทท่ปี ระทับใจ
กล่มุ ละ ๓ บท
๑๒. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาท่องคำ�ประพันธ์ให้ครูและเพ่ือนฟัง

หนา้ ชนั้ เรยี น

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ให้นักเรียนทำ�แบบทดสอบ แบบทดสอบวดั ผลการเร
ด้วยตนเองเม่ือจบการเรียนรู้ ยี นรู้
เพ่ือทบทวนความรู้และทักษะ
ตามตวั ชวี้ ัด แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ตามตัวชี้วัด

วิเคราะหค์ �ำตอบ ตามตัวชี้วัด

๒. ๔ รตั นโกสนิ ทร์ตอนต้น ตัวชี้วดั อ่านเร่อื งสนั้ ๆ ตามเวลาที่กาำ หนดและตอบคำาถามจากเรื่องท่ีอา่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) ได้ คะแนน
เพราะผแู้ ตง่ คอื นายมี คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน
หรือหมื่นพรหมสมพัตสร คาดคะเนเหตกุ ารณ์จากเร่อื งที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕)
เกดิ ในสมัยรัชกาลท่ี ๑
และเปน็ ศิษย์ของสุนทรภู่ สรุปความรู้และข้อคิดจากเรอื่ งทอี่ า่ นเพอ่ื นำาไปใช้ในชีวิตประจาำ วนั (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
๓. ๑ ประเพณไี ทยในเดอื นต่าง ๆ
เพราะนิราศเดือน อ่านหนงั สอื ทีม่ คี ุณคา่ ตามความสนใจอย่างสมาำ่ เสมอและแสดงความคิดเหน็ เก่ยี วกบั เรือ่ งที่อ่าน
มเี น้ือหารำ�พนั ถงึ ความรัก
และบรรยายเหตกุ ารณ์ (ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
ที่เกดิ ขึน้ ของประเพณไี ทย
ในแตล่ ะเดือนทงั้ ๑๒ เดอื น อธบิ ายข้อคิดจากการอ่านเพือ่ นาำ ไปใช้ในชวี ิตจรงิ (ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

ท่องจาำ บทอาขยานตามท่ีกาำ หนดและบทรอ้ ยกรองที่มคี ณุ ค่าตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

ให้นกั เรียนใชด้ นิ สอระบายลงใน หนา้ คำาตอบทีถ่ ูกต้องใหเ้ ต็มวง
๑. คำาว่า “เดือน” ในนิราศเดือน หมายถึงข้อใด

๑ ชื่อหญิงสาว ๒ ชื่อผู้ประพันธ์

๓ ดวงจันทร์ ๔ ส่วนของปี

๒. นิราศเดอื นแตง่ ในสมยั ใด

๑ อยธุ ยาตอนตน้ ๒ อยุธยาตอนปลาย

๓ ธนบุรี ๔ รตั นโกสินทร์ตอนตน้

๓. นิราศเดอื นมีเนอ้ื หาสำาคญั เกีย่ วกับเรื่องใด

๑ ประเพณีไทยในเดือนตา่ ง ๆ

๒ ชวี ิตและความเปน็ อยขู่ องคนไทยในสมยั น้นั

๓ สถานทส่ี ำาคัญของเมอื งไทยในอดีต

๔ ความเศร้าเสียใจทตี่ อ้ งพลัดพรากจากคนรกั ของผู้ประพนั ธ์

พจิ ารณาคำาประพันธต์ ่อไปนี้ แลว้ ตอบคาำ ถามขอ้ ๔-๕

พวกมนษุ ยส์ ดุ สุขสนกุ ครัน โอฤ้ ดูเดอื นห้าหนา้ คิมหันต์
ไดด้ กู ันพิศวงเม่ือสงกรานต์

1๙๐ ภาษาไทย ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๔

สุดยอดคู่มือครู 190

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

๔. “คมิ หันต”์ หมายถึงฤดใู ด วิเคราะหค์ �ำตอบ

๑ ฤดรู อ้ น ๒ ฤดฝู น ๕. ๒ เมษายน
การนับเดือนทางจนั ทรคติ
๓ ฤดูหนาว ๔ ฤดูท่ีมีงานสนกุ รื่นเรงิ เปน็ การนับเดือนโดยใช้
การโคจรของดวงจันทร์
๕. “เดอื นหา้ ” คือเดอื นใด โดยเรมิ่ ตน้ นบั เดอื นธนั วาคม
เปน็ เดอื นท่ี ๑ แลว้ ต่อดว้ ย
๑ มกราคม ๒ เมษายน เดือน ๒ เดือน ๓
เดือน ๔ และเดอื น ๕
๓ พฤษภาคม ๔ ธันวาคม คือเดอื นเมษายน
๖. ๑ กล้วยไข่
๖. ผลไมช้ นิดใดทีน่ ยิ มรับประทานพรอ้ มขนมกระยาสารท เห็นได้จากคำ�ประพนั ธว์ ่า
กระยาสารทกลว้ ยไข่-
๑ กล้วยไข่ ๒ กล้วยหอม ใส่โตกพาน
พวกชาวบ้านถ้วนหนา้ -
๓ กล้วยน้าำ ว้า ๔ กลว้ ยเล็บมอื นาง มาธารณะ
๗. ๓ บง้ั ไฟพญานาค
๗. ข้อใดไม่ใชป่ ระเพณไี ทย เปน็ ปรากฏการณ์ที่เกิดขนึ้
๑๐. ๒ กงุ้ ชว่ ยคณุ แมท่ �ำ ขนม
๑ วงิ่ ควาย ๒ บุญบั้งไฟ กระยาสารทเพอ่ื ตกั บาตร
เพราะการอนุรักษ์ คอื
๓ บัง้ ไฟพญานาค ๔ รดนา้ำ ดาำ หวั การรักษาใหค้ งเดิม
การท�ำ ขนมใส่บาตร
๘. ข้อใดคอื ส่งิ ท่ีไม่มใี นงานเทศกาลปจั จุบัน จงึ เปน็ การอนุรกั ษ์
ประเพณไี ทยที่ดีที่สดุ
๑ การมอบของขวัญ ๒ การทาำ บุญตามประเพณี

๓ การยงิ ปืนใหญ่ ๔ ความรืน่ เริงสนกุ สนาน

๙. คนไทยมกั จะปฏบิ ัตสิ ่ิงใดในงานประเพณีตา่ ง ๆ

๑ เล่นดอกไมไ้ ฟ ๒ ทำาบุญตักบาตร

๓ รดนาำ้ ดาำ หัว ๔ แข่งเรอื

๑๐. ผ้ใู ดอนุรกั ษป์ ระเพณีไทยไดด้ ที ่ีสดุ

๑ แก้มแตง่ กายสวยงามในทุกเทศกาล

๒ กงุ้ ชว่ ยคุณแม่ทาำ ขนมกระยาสารทเพ่อื ตกั บาตร

๓ กอ้ ยขอพรจากคุณพอ่ คุณแมใ่ นวนั เกิด

๔ แกน่ ใชป้ ืนฉีดน้ำาแทนการใช้ขนั ในวนั สงกรานต์

นริ าศเดือน 1๙1

191 สุดยอดคู่มือครู

แบบประเมินผลสัมฤทธิ์การเรียนของนักเรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด

วรรณคดีและวรรณกรรม หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ นิราศเดือน

ตัวชี้วัด มาตรอฐ่าานนหกนาังรสเือรเียรนียนรู้ อ่านคล่อง เขียนคแลบ่อบงฝึกหัดวิเคราะห์ค�ำตอบผคละสแัมBนฤraนทinเธต-ิ์กb็มาaรseเรdียนLeคขaะอrแnงนiนnนgักทเรี่ไียดน้
และตัวชี้วัด

๑. อา่ นเรอื่ งสั้น ๆ ตามเวลาท่กี ำาหนด แบบฝึกหดั ข้อ ๑ ๓๐
และตอบคำาถามจากเรอ่ื งทอี่ า่ น แบบฝกึ หัดขอ้ ๒ ๕
(ท ๑.๑ ป. ๔/๓)

๒. คาดคะเนเหตุการณจ์ ากเรอื่ ง แบบฝึกหัดขอ้ ๓ ๑๐
ทอ่ี า่ นโดยระบุเหตผุ ลประกอบ
(ท ๑.๑ ป. ๔/๕)

๓. อา่ นหนงั สอื ทมี่ คี ณุ คา่ ตามความสนใจ
อยา่ งสมา่ำ เสมอและแสดงความคดิ เหน็
เกยี่ วกบั เรอ่ื งทอี่ า่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๗)

๔. สรปุ ความรู้และข้อคิดจากเร่อื ง แบบฝกึ หดั ข้อ ๔ ๒๐
ที่อา่ นเพ่อื นำาไปใช้ในชีวติ ประจำาวนั แบบฝกึ หดั ข้อ ๕ ๑๐
(ท ๑.๑ ป. ๔/๖) ๑๐

๕. อธบิ ายข้อคดิ จากการอา่ น
เพื่อนำาไปใชใ้ นชวี ติ จริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)

๖. ทอ่ งจำาบทอาขยานตามทกี่ ำาหนด แบบฝกึ หดั ขอ้ ๖
และบทร้อยกรองท่มี ีคณุ ค่า
ตามความสนใจ
(ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แบบทดสอบวดั ผลการเรยี นรู้ ๑๐
ตามตัวชว้ี ดั ๙๕

รวม

เกณฑ์การประเมินผล ผลการประเมินนักเรียน
ระดับคะแนน ระดับผลการเรียน คุณภาพ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕
๗๖ - ๙๕
๗๑ - ๗๕ ๔ ดีเยี่ยม

๖๖ - ๗๐ ๓.๕ ดีมาก

๖๑ - ๖๕ ๓ ดี
๕๗ - ๖๐
๕๒ - ๕๖ ๒.๕ ค่อนข้างดี
๒ ปานกลาง
๑.๕ พอใช้
๔๗ - ๕๑
๐ - ๔๖ ๑ ผ่านเกณฑ์ขั้นตำ่า

๐ ตำ่ากว่าเกณฑ์

ลงชื่อ ผู้ประเมิน
วันที่ เดือน พ.ศ.

1๙๒ ภาษาไทย ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 192

ห ่นวย ๖การเรยี นรู้ท่ี คำ�ประพันธส์ ภุ �ษิต
ใหข้ อ้ คิดสอนใจ

ตัวชี้วดั เดก็ ๆ รหู้ รือไม่

อ่านเร่ืองสั้นๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถาม ความดีท่ีเรากระทำาไว้ จะทำาให้ผู้อ่ืนจดจำา
จากเรอ่ื งท่ีอา่ น (ท ๑.๑ ป. ๔/๓) เราตลอดไป
คาดคะเนเหตุการณ์จากเร่ืองที่อ่านโดยระบุเหตุผล
ประกอบ (ท ๑.๑ ป. ๔/๕)
สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพ่ือนำาไปใช้
ในชวี ิตประจาำ วัน (ท ๑.๑ ป. ๔/๖)
อา่ นหนงั สอื ทม่ี คี ณุ คา่ ตามความสนใจอยา่ งสมาำ่ เสมอ
และแสดงความคิดเห็นเกยี่ วกับเร่ืองทอี่ า่ น
(ท ๑.๑ ป. ๔/๗)
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพ่ือนำาไปใช้ในชีวิตจริง
(ท ๕.๑ ป. ๔/๒)
ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรอง
ท่มี ีคณุ คา่ ตามความสนใจ (ท ๕.๑ ป. ๔/๔)

แผนผังสาระการเรยี นรู้

คำ�ประพันธ์สุภ�ษิต พฤษภกาสร
ปากเป็นเอก เลขเป็นโท
หนังสือเป็นตรี ชั่วดีเป็นตรา

193 สุดยอดคู่มือครู

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตัวช้วี ดั ปรพฤษภก�สระเมนิ ผลตัวชว้ี ดั

ท ๑.๑ ป. ๔/๓ อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน อ่านคล่อง

อา่ นหนงั สือเรยี น ท ๑.๑ ป. ๔/๓

ใหน้ กั เรียนอ่านเรอ่ื ง ค�ำ ประพนั ธ์ ๑. ให้นักเรียนเขียนคำ�อ่�นของคำ�ต่อไปนี้ (๕ คะแนน)
สภุ าษติ ให้ขอ้ คิดสอนใจ กุญชร อ่านว่า กุน - ชอน
จากหนังสอื เรียน เสน่ง อ่านว่า สะ - เหฺน่ง
วรรณคดแี ละวรรณกรรม มลาย อ่านว่า มะ - ลาย
หน้า ๙๗-๑๐๔ พฤษภกาสร อ่านวา่ พฺรึ - สบ - พะ - กา - สอน
นรชาตวิ างวาย อ่านว่า นอ - ระ - ชาด - ติ - วาง - วาย
Brain-based Learning
๒. ใหน้ ักเรยี นเลือกคำ�ทีก่ ำ�หนดม�เตมิ ในชอ่ งว�่ งให้ถกู ต้อง (๑๐ คะแนน)
๑. ให้นักเรียนอ่านออกเสียง
บทรอ้ ยกรอง เรื่อง พฤษภกาสร กาสร พฤษภ กญุ ชร ทนต์
พรอ้ มกัน แล้วบันทึก หมายถึง หมายถึง
ค�ำ ท่ไี มร่ คู้ วามหมาย หมายถึง หมายถงึ
๒. ให้นักเรียนศึกษาความหมาย ควาย ฟันหรืองา
ของ ค�ำ ศพั ท์จากพจนานกุ รม วัว ช้าง
ปลดปลง วางวาย อินทรีย์
หมายถึง ตาย คชา้นงโเลขกาสตัอคยวว์วู่ าัวฟยนั หรตรา่ ือางยงกาาย หมายถงึ

ร่างกาย

สถิต เสน่ง นรชาติ โลกา

หมายถึง หมายถึง หมายถึง หมายถงึ

อยู่ เขาสัตว์ คน โลก

๑๙๔ ภาษาไทย ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔

สุดยอดคู่มือครู 194

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

๓ . ให้นักเรียนเขียนตัวเลขหน้�ข้อคว�มที่กำ�หนด เพื่อเรียงลำ�ดับข้อคว�ม
ต�มคว�มหม�ยของค�ำ ประพนั ธ ์ แลว้ เขยี นเรยี บเรยี งใหมใ่ หเ้ ปน็ ขอ้ คว�ม
เดียวกัน (๑๐ คะแนน)

๕ คงอยู่แต่ความชั่วและความดีเท่านั้น เขียนคล่อง
๖ ที่จะปรากฏอยู่ในโลก
๔ ร่างกายก็สูญสิ้นไป
๑ วัว ควาย และช้างที่ตายแล้ว
๓ แต่คนเราเมื่อตายแล้ว
๒ ยังมีงาและเขาสัตว์

เขียนเรียบเรียงข้อความใหม่

วัว ควาย และช้างที่ตายแล้ว ยังมีงาและเขาสัตว์ แต่คนเราเมื่อตายแล้ว
ร่างกายก็สูญสิ้นไป คงอยู่แต่ความชั่วและความดีเท่านั้นที่จะปรากฏอยู่ในโลก

ะเมนิ ผลตัวช ก ตัวชีว้ ดั
ท ๑.๑ ป. ๔/๖ว้ี ดั
ปรท ๕.๑ ป. ๔/๒ ท ๑.๑ ป. ๔/๖
์ ท ๕.๑ ป. ๔/๒
สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตประจำาวัน
อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพื่อนำาไปใช้ในชีวิตจริง Brain-based Learning

๔. ให้นักเรียนอธิบ�ยข้อคิดและสิ่งที่จะปฏิบัติ ารคิดสังเคราะห ใบงาน ๓. ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั วเิ คราะหข์ อ้ คดิ
จ�กข้อคิดดังกล่�ว (๑๐ คะแนน) (ตัวอย่�งคำ�ตอบ) ที่ได้รับจากการอ่านบทร้อยกรอง
เรอ่ื ง พฤษภกาสร
๑) ข้อคิดจากคำาประพันธ์ พฤษภกาสร คือ
๔. ให้นกั เรียน ๒-๓ คน ออกมา
ควรทำาความดีอยู่เสมอ อธิบายแนวทางการน�ำ ข้อคิด
ไปใช้ในชีวิตประจำ�วัน
๒) สิ่งที่จะปฏิบัติจากข้อคิดข้างต้น คือ เชื่อฟังผู้ปกครอง ครู
195 สุดยอดคู่มือครู
มีนำ้าใจกับญาติพี่น้องและเพื่อน ช่วยเหลือผู้อื่นตามกำาลังความสามารถ

๓) การปฏิบัติดังกล่าวจะเกิดประโยชน์ต่อผู้อื่น คือ

คนที่อยู่รอบข้างเราจะเป็นสุขใจ

คาำ ประพนั ธ์สุภาษติ ให้ขอ้ คิดสอนใจ ๑๙๕

๕. ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจว่าคำ�ประพันธ์ พฤษภกาสร
ตอ้ งการสอนให้เราเปน็ ผใู้ ห้ และท�ำ ความดี ช่วยเหลือผู้อืน่

ทำ�ประโยชน์แกส่ ว่ นรวม

(ปลูกฝงั คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ด้านมีจติ สาธารณะ)

๖. ใหน้ ักเรียนทำ�ใบงานด้วยตนเองเป็นรายบคุ คล
เพอ่ื ประเมินผลตามตัวชวี้ ัด

ตัวช้ีวัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

ตัวชี้วดั ะเมนิ ผลตัวชปร ปรว้ี ดั ว้ี ดั

ท ๕.๑ ป. ๔/๔ ท่องจำาบทอาขยานตามที่กำาหนดและบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ

Brain-based Learning ท ๕.๑ ป. ๔/๔

๗. ใหน้ กั เรียนแบง่ กล่มุ ๕. ให้นักเรียนท่องจำ�บทร้อยกรอง “พฤษภก�สร” แล้วผลัดกันท่อง
และฝกึ ท่องจ�ำ บทรอ้ ยกรอง
“พฤษภกาสร” เป็นทำ�นองเสนาะ ให้เพื่อนฟัง (๑๐ คะแนน)
ให้ไพเราะที่สดุ
๘. ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลมุ่ ออกมา ป�กเปน็ เอก เลขเปน็ โท หนงั สือเป็นตรี ช่ัวดเี ปน็ ตร�
ท่องบทร้อยกรองให้ครูและเพื่อน
ะเมนิ ผลตัวช
ฟงั หน้าชนั้ เรียน
อ่านเรื่องสั้น ๆ ตามเวลาที่กำาหนดและตอบคำาถามจากเรื่องที่อ่าน
ตัวชีว้ ดั
ท ๑.๑ ป. ๔/๓
ท ๑.๑ ป. ๔/๓
๑. ให้นักเรียนนำ�ตัวอักษรหน้�ข้อคว�มท�งขว�มือไปเติมหน้�คำ�ท�งซ้�ยมือ
Brain-based Learning ให้สัมพันธ์กัน (๗ คะแนน)

๑. ให้นักเรียนอ่านออกเสียง ฉ มนตร์ ก. ห่วงใย อาลัย คิดกังวลถึง
บทรอ้ ยกรอง เรื่อง ปากเป็นเอก ซ วิโยค ข. ความระวัง ความป้องกัน
เลขเป็นโท หนังสือเป็นตรี ข สังวร ค. การรอดพ้นจากภัยอันตราย
ชัว่ ดเี ปน็ ตรา พรอ้ มกนั ง คำาพูด ง. แสดงถึงความเฉลียวฉลาดและไหวพริบ
แล้วบันทกึ ค�ำ ที่ไมร่ คู้ วามหมาย จ การเรียน
๒. ให้นกั เรยี นศกึ ษาความหมาย ฌ การคำานวณ ของแต่ละคน
ของคำ�ศัพท์จากพจนานุกรม ช การทำาความดี จ. เป็นเครื่องมือในการประกอบอาชีพ

สุดยอดคู่มือครู 196 ความชั่ว ในอนาคต
ฉ. คำาศักดิ์สิทธิ์ คำาสำาหรับเสกเป่า
ช. เป็นสิ่งที่ผู้คนกล่าวขวัญถึง

แม้เราจะจากโลกนี้ไปแล้ว
ซ. การจากไป การพลัดพราก
ฌ. เป็นคุณสมบัติสำาคัญทำาให้รู้ทันคน

๑๙๖ ภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔

ตัวชี้วัด อ่านหนังสือเรียน อ่านคล่อง เขียนคล่อง วิเคราะห์ค�ำตอบ Brain-based Learning

๒. ให้นักเรียนเลือกสำ�นวนที่กำ�หนดไปเขียนให้ตรงกับคำ�ประพันธ์ Brain-based Learning
ซึ่งมีคว�มหม�ยสอดคล้องหรือใกล้เคียงกัน (๘ คะแนน)
การคิดวิเคราะห ๓. ครนู �ำ บตั รค�ำ ส�ำ นวนทม่ี คี วามหมาย
ปร ว้ี ดั สอดคล้องกบั คำ�ประพันธท์ ั้ง
์มีความรู้อยู่กับตัวกลัวอะไร ถึงตัวตายแต่ชั่วดีไม่มีสูญ
พูดดีเป็นศรีแก่ตัว มวี ชิ าเหมอื นมที รพั ยอ์ ยนู่ บั แสน ๔ บท ไปติดบนกระดาน
๔. ใหต้ ัวแทนนักเรียนออกมา
๑) ปากเปน็ เอกเหมอื นเสกมนตรใ์ ห้คนเชอ่ื ฉลาดเหลือวาจาปรชี าฉาน อ่านค�ำ ประพนั ธท์ ลี ะบท
หนา้ ชั้นเรยี น
จะกล่าวถ้อยร้อยคำาไม่ราำ คาญ เปน็ รากฐานเทดิ ตนพน้ ลำาเคญ็ ๕. ให้นกั เรยี นชว่ ยกนั เลือกบัตรค�ำ
ตรงกับสำานวน พูดดีเป็นศรีแก่ตัว ส�ำ นวนท่ตี ิดอยูบ่ นกระดาน
ให้ตรงกับคำ�ประพันธ์ท่ีเพื่อนอ่าน
๒) เลขเป็นโทโบราณท่านสงั่ สอน เรง่ สงั วรเว่ียไวใ้ ช่ว่าเล่น
จากนัน้ ครูเฉลยคำ�ตอบทถ่ี กู ตอ้ ง
การคำานวณควรชาำ นาญคูณหารเป็น ช่วยให้เด่นดีนักหนารู้ทา่ คน ๖. ครอู ธิบายให้นกั เรียนเข้าใจว่า
ตรงกบั สำานวน มีความรู้อยู่กับตัวกลัวอะไร แหล่งการเรยี นรมู้ ีอยรู่ อบตัวเรา
การเรยี นรูส้ ามารถเกิดขนึ้ ได้
๓) หนงั สอื เป็นตรีวิชาปญั ญาเลิศ เรียนไปเถดิ รู้ไวไ้ ม่ไร้ผล ตลอดชวี ิต การศึกษาทำ�ใหเ้ รา
เกดิ ปญั ญา ยิง่ ศกึ ษามาก
ยามยากแสนแคน้ คับไมอ่ บั จน ไดเ้ ลี้ยงตนดว้ ยวชิ าหาทรพั ย์ทวี เรียนรูม้ ากกจ็ ะย่งิ มีสตปิ ญั ญา
ตรงกับสำานวน มีวิชาเหมือนมีทรัพย์อยู่นับแสน หลกั แหลม สามารถนำ�มาใช้
ในการดำ�เนินชวี ิต การท�ำ งาน
๔) ชว่ั ดีเป็นตราประทบั ไวก้ บั โลก ยามวิโยคชพี ยบั ลบั ร่างหนี สามารถพัฒนาตนเองและ
พัฒนาสงั คม ประเทศชาติได้
ทศ่ี ูนย์แทก้ ็แตต่ ัวสว่ นช่วั ดี คงเป็นที่ลอื ทวั่ ชวั่ ฟ้าดิน
(ปลกู ฝงั คุณลกั ษณะ
ตรงกับสาำ นวน ถึงตัวตายแต่ชั่วดีไม่มีสูญ อันพงึ ประสงค์
ด้านใฝเ่ รียนรู้)
ะเมนิ ผลตัวช อ่านหนังสือที่มีคุณค่าตามความสนใจอย่างสมำ่าเสมอและแสดงความคิดเห็น

ท ๑.๑ ป. ๔/๗ เกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน

๓. นักเรียนเห็นด้วยหรือไม่กับคำ�กล่�วที่ว่� “ป�กเป็นเอก”

อธิบ�ยพร้อมแสดงเหตุผลให้ชัดเจน (๕ คะแนน)
(ตัวอย่�งคำ�ตอบ) เห็นด้วย เพราะคำาพูดสามารถทำาให้ผู้ที่ได้ฟังรักหรือเกลียด
เราได้ หากเราพูดดี พูดแต่สิ่งที่ดี ย่อมเป็นที่รักและนับถือ แต่ถ้าเราพูดไม่ดี

อาจนำาภัยมาสู่ตัวได้ ดังนั้น คำาพูดจึงเป็นสิ่งสำาคัญอันดับหนึ่ง

คำาประพนั ธ์สภุ าษิต ให้ขอ้ คดิ สอนใจ ๑๙๗

ตวั ชีว้ ดั

ท ๑.๑ ป. ๔/๗

197 สุดยอดคู่มือครู