คู่มือเล่มประกอบการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำ

บทท่ี 1

สถานภาพล่มุ น้ำ และขอบเขตพ้นื ท่ศี กึ ษา

1.1 นิยามของสถานภาพลุ่มนำ้

สถานภาพลุ่มน้ำ (Watershed Status) หมายถึง สภาพการคงอยู่ของโครงสร้าง (Structure)
และหน้าท่/ี การทำงาน (function) ของทกุ ส่ิงภายในระบบลุ่มนำ้ รวมทัง้ ระบบที่บ่งบอกถึงความสมบรู ณ์ ความ
เส่ือมโทรม และความแข็งแกร่ง โดยมีสาเหตุของการเกิดสภาพเช่นนั้นอย่างเป็นรูปธรรม หรือกล่าวได้ว่า
สถานภาพของระบบลุ่มน้ำ คือ สภาพน้ัน ๆ ที่ได้ทำการสำรวจและวิเคราะห์แล้ว พบว่า โครงสร้าง/
องคป์ ระกอบของระบบ มกี ารเปลีย่ นแปลง (เพ่ิมหรือลด) เกย่ี วกบั ชนิด/ความหลากชนิด (Species Diversity)
ปริมาณแต่ละชนิด สัดส่วนระหว่างชนิด และการกระจายของแต่ละชนิดเป็นไปตามธรรมชาติ หรือผิดไปจาก
ธรรมชาติอย่างไร ซึ่งจะก่อให้เกิดการเปล่ียนแปลง หรือการไม่ทำหน้าที่/การทำงานของระบบท่ีเคยเป็นมา
ซ่ึงหากวิเคราะห์แล้วว่าสรรพส่งิ ในระบบและตัวระบบเองนั้นเกิดการเปลี่ยนไปจากธรรมชาติ หรอื ค่ามาตรฐาน
สิ่งแวดล้อม จนทำให้การทำงาน/หน้าที่ของระบบบกพร่อง หรือมีประสิทธิภาพด้อยลงไปแล้ว ระบบจะอยู่ใน
สภาวะใด เช่น สมบูรณ์ หรือวิกฤต เป็นต้น เพื่อให้ทราบถึงสถานภาพของลุ่มน้ำว่าอยู่ในสภาวะหรือสถานภาพใด
จึงได้มีการประเมินสถานภาพของระบบลุ่มน้ำ โดยประยุกต์องค์ความรู้ด้านนิเวศวิทยาเป็นพื้นฐานเพื่อดู
โครงสร้าง/องค์ประกอบ และการทำงาน/หน้าที่ของระบบลุ่มน้ำ ความสมดุลทางด้านชนิด ปริมาณ สัดส่วน
และการกระจายของสรรพสิ่งภายในระบบลุ่มน้ำ ซึ่งจะส่งผลไปยังการทำงาน/หน้าที่ทสี่ มบูรณ์ของระบบลมุ่ น้ำ
(เกษม, 2539)

1.2 การกำหนดสถานภาพล่มุ น้ำ

ตามที่สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม ไดก้ ำหนดสถานภาพลมุ่ น้ำ
ไว้ 4 ระดบั โดยสอดคลอ้ งกับเกษม (2539) และนิพนธ์ (2540) ดังน้ี

1) สถานภาพสมดุล (Nature Stage) คือลุ่มน้ำท่ีมีองค์ประกอบ/โครงสร้าง (Structure)
ท้ังชนิดปริมาณ สัดส่วน และการกระจายของทรัพยากรด้านต่าง ๆ อยู่ในภาวะธรรมชาติ และสามารถทำหน้าท่ี
(Function) ได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ คือ ให้ผลผลติ น้ำ (Water Yield) ทด่ี ีในทุก ๆ ดา้ น

2) สถานภาพเตือนภัย (Warning Stage) คือ ลุ่มน้ำมีการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบ/
โครงสร้างไปจากเดิมเล็กน้อย เป็นการเปล่ียนแปลงไปในระยะส้ันจึงสามารถฟื้นคืนสภาพธรรมชาติเดิมได้ใน
เวลาไม่นานระบบยังสามารถทำหน้าที่ได้เป็นปกติ แต่มีผลทำให้ดินพังทลายมากข้ึน และมผี ลต่อคุณภาพน้ำใน
บางช่วงเวลาเป็นต้น

3) สถานภาพเสี่ยงภัย (Risky Stage) คือ ลมุ่ น้ำมีการเปล่ียนแปลงองค์ประกอบ/โครงสร้างไป
จากเดิมมาก ต้องใช้เวลานานในการฟื้นคืนสภาพของทรัพยากร ทำให้ระบบไม่สามารถทำหน้าท่ีได้เป็นปกติ
และมีผลทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ มากย่ิงขึ้น เช่น ปัญหาการพังทลายของดิน ปัญหาคุณภาพน้ำ เป็นต้น
ตลอดจนมผี ลตอ่ การเปลีย่ นแปลงสัดสว่ นของน้ำในช่วงฤดูฝนและฤดูแลง้ ทำใหเ้ กิดนำ้ ท่วมหรอื ภัยแลง้ ได้

4) สถานภาพวิกฤต (Critical Stage) คือ ลุ่มน้ำมีการเปล่ียนแปลงองค์ประกอบไปจากเดิม
มากจนไม่สามารถฟื้นคืนสภาพเดิมได้ ต้องใช้เทคโนโลยีเข้าช่วยจึงจะสามารถฟื้นคืนสภาพเดิมได้และต้องใช้
เวลานานมาก ทำให้ระบบลุ่มน้ำไม่สามารถทำหน้าท่ใี ห้ผลผลติ นำ้ เปน็ ปกติและอาจก่อให้เกิดภยั ธรรมชาติอยา่ ง
รนุ แรง เชน่ อุทกภัย ภยั แล้ง และดินถล่มเปน็ ประจำ เป็นตน้

โครงการเพ่มิ ประสทิ ธิภาพการบริหารจดั การช้ันคุณภาพลมุ่ นำ้ 1

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

นอกจากนั้น Upadhyay (1991) ได้ให้คำจำกัดความของคำว่า ลุ่มน้ำวิกฤต หมายถึง ลุ่มน้ำที่
ขาดดุลยภาพในการให้ผลผลิตด้านทรัพยากรน้ำในปริมาณที่สม่ำเสมอ (Sustainable Basis) ทั้งในช่วงของ
รอบปี (Annual Quantity) และคาบเวลาหน่ึง ๆ (Periodic Quantity) โดยพื้นท่ีมีความเสื่อมโทรมทางด้าน
ชีวภาพ (Biotic Degradation) และมีความเปราะบางตามธรรมชาติ (Natural Vulnerable Area) ซึง่ ลักษณะ
ดังกลา่ วเป็นการกำหนดขน้ึ ตามหลกั เกณฑท์ ่ตี กลงกันโดยผมู้ สี ว่ นได้ส่วนเสีย (Stakeholders) ทเี่ ก่ยี วขอ้ ง

1.3 ความสำคญั ในการกำหนดระดับวิกฤตหรือสถานภาพของลมุ่ นำ้

1) เพื่อให้แน่ใจว่ามีอุปทานของน้ำเพ่ือการบริโภคท่ีมีคุณภาพที่ดี (Supply of Good Quality
drinking water) อยา่ งย่งั ยนื ในสว่ นของเขตชมุ ชนชนบทและเขตเมอื ง

2) เพ่ือรักษาอุปทานน้ำ ทั้งด้านปริมาณและคุณภาพที่ดี (Supply of Good Quality and
Quantity of Water) การอุปโภค บริโภค และมีปริมาณน้ำสำหรับการชลประทานในชุมชน และปกป้องพื้นที่
จากการชะลา้ งพังทลายอยา่ งย่ังยืน

3) เพื่อให้แน่ใจว่ามีการผลิตในเรื่องอาหาร อาหารสัตว์ ไม้ฟืน และไม้ใช้สอยอ่ืน ๆ ให้แก่ชุมชน
ท้องถ่นิ อยา่ งยัง่ ยนื

4) เพื่อรักษาสถานภาพความหลากหลายทางชีวภาพ และปกป้องสภาพแวดล้อมท่ีเป็นถ่นิ อาศัย
ของสงิ่ มีชวี ติ ท่ีสำคัญ

5) เพ่อื ปอ้ งกันความเสียหายต่อถน่ิ ฐานของชุมชนท่ีอยูท่ า้ ยนำ้ จากนำ้ ท่วมและการกัดเซาะ

1.4 ขอบเขตพนื้ ทีศ่ ึกษา

ลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง ประกอบด้วย 5 ลุ่มน้ำหลัก 22 ลุ่มน้ำสาขา ได้แก่ ลุ่มน้ำแม่กลอง
ประกอบด้วย 11 ลุ่มน้ำสาขา ลุ่มน้ำเพชรบุรี ประกอบด้วย 3 ลุ่มน้ำสาขา ลุ่มน้ำท่าจีน ประกอบด้วย 2
ลุ่มน้ำสาขา ลุ่มน้ำสะแกกรัง ประกอบด้วย 4 ลุ่มน้ำสาขา ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ประกอบด้วย 2 ลุ่มน้ำสาขา
เป็นพื้นท่ีรวมทั้งสิ้น 75,254.90 ตารางกิโลเมตร หรือ 47,034,312.50 ไร่ ดังแสดงในตารางท่ี 1-1 และภาพที่ 1-1
ถงึ ภาพที่ 1-2

ตารางท่ี 1-1 ขอ้ มูลการจำแนกลุ่มนำ้ หลักและลุ่มน้ำสาขาในพน้ื ที่ลมุ่ นำ้ ภาคตะวนั ตกและภาคกลาง
ดว้ ยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

ลุ่มนำ้ หลกั ล่มุ น้ำสาขา ตร.กม. ไร่ ร้อยละ รวม (ตร.กม)
แมก่ ลอง ท่ีราบแมน่ ้ำแมก่ ลอง 3,800.04
ลำภาชี 2,574.74 2,375,025 5.05 30,180.72
ห้วยขาแขง้ 2,361.50
ห้วยตะเพิน 2,506.15 1,609,212.5 3.42
หว้ ยปลิ ๊อก 952.66
ห้วยแม่จนั 700.66 1,475,937.5 3.14
ห้วยแมล่ ะมุง 694.36
แม่น้ำแควนอ้ ยตอนบน 4,115.56 1,566,343.75 3.33

595,412.5 1.27

437,912.5 0.93

433,975 0.92

2,572,225 5.47

โครงการเพ่ิมประสทิ ธิภาพการบรหิ ารจดั การชัน้ คณุ ภาพลุ่มนำ้ 2

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

แมน่ ำ้ แควน้อยตอนลา่ ง 3,383.36 2,114,600 4.50
3,166,806.25 6.73
แมน่ ำ้ แควใหญ่ตอนบน 5,066.89 2,515,500 5.35
705,006.25 1.50
แมน่ ำ้ แควใหญต่ อนล่าง 4,024.80 2,205,243.75 4.69
1,002,350 2.13
เพชรบรุ ี ห้วยแมป่ ระจนั ต์ 1,128.01 7,226,112.50 15.35 6,260.16
1,206,156.25 2.56 13,491.63
แมน่ ้ำเพชรบุรตี อนบน 3,528.39 738,518.75 1.57 5,055.89
635,937.5 1.35
แมน่ ้ำเพชรบุรตี อนลา่ ง 1,603.76 0.99 20,266.50
463,825 2.81
ท่าจีน ที่ราบแม่น้ำทา่ จีน 11,561.78 1,321,650 21.10
9,921,962.50 5.84
หว้ ยกระเสยี ว 1,929.85 2,744,600.00 100.00
47,034,312.50
สะแกกรัง คลองโพธิ์ 1,181.63

นำ้ แมว่ ง 1,017.50

หว้ ยทับเสลา 742.12

แมน่ ้ำสะแกกรงั ตอนลา่ ง 2,114.64

เจา้ พระยา ท่ีราบแม่น้ำเจา้ พระยา 15,875.14

บึงบอระเพ็ด 4,391.36

รวม 75,254.90

ท่มี า : วเิ คราะหด์ ว้ ยระบบสารสนเทศภมู ศิ าสตร์, บริษทั ทีป่ รึกษา (2561)

โครงการเพิม่ ประสิทธภิ าพการบริหารจดั การชน้ั คุณภาพลมุ่ น้ำ 3

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

ภาพท่ี 1-1 สภาพภมู ปิ ระเทศของพนื้ ท่ีลมุ่ น้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง 4
ทีจ่ ำแนกเป็นลุ่มน้ำหลกั และลมุ่ นำ้ สาขา

โครงการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการบริหารจดั การช้นั คุณภาพล่มุ นำ้

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

ภาพที่ 1-2 แผนทจ่ี ำแนกลุ่มน้ำหลักและลุ่มนำ้ สาขาในพื้นทลี่ ่มุ นำ้ ภาคตะวันตกและภาคกลาง
ด้วยระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร์

บทท่ี 2 5

โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการบรหิ ารจดั การชน้ั คณุ ภาพลุ่มน้ำ

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ข้ันตอนการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำ

2.1 การศกึ ษาและรวบรวมข้อมลู พนื้ ฐาน

ดำเนินการศึกษาและรวบรวมข้อมูลจากงานวิจัย และโครงการต่าง ๆ ท่ีได้มีการดำเนินการศึกษา
เกี่ยวกับการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำท่ีผ่านมา และรวบรวมข้อมูลพ้ืนฐานในด้านอื่น ๆ ท้ังข้อมูลเชิงพื้นท่ี
(spatial data) และข้อมูลเชิงบรรยาย (non-spatial data) เช่น ข้อมูลการกำหนดชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ ข้อมูล
ด้านกายภาพ ไดแ้ ก่ ธรณวี ิทยา ปฐพีวิทยา อุตุนยิ มวิทยา และอุทกวทิ ยา ข้อมูลด้านชวี ภาพ ได้แก่ ขอ้ มลู สภาพ
ของพ้ืนท่ีป่า ข้อมูลด้านประชากร สังคม และเศรษฐกิจ ข้อมูลพ้ืนท่ีอนุรักษ์ในพื้นที่ช้ันคุณภาพลุ่มน้ำ ได้แก่
อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และป่าชุมชน เป็นต้น ข้อมูลกฎหมาย กฎระเบียบ มาตรการและการ
ดำเนินการท่ีเกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการพื้นที่ลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง รวมทั้งข้อมูลด้านองค์กร
และเครือข่ายภาครัฐ เอกชน และท้องถิ่น ท่ีเก่ียวข้องกับการดำเนินการบริหารจัดการพื้นท่ีลุ่มน้ำภาคตะวันตก
และภาคกลาง

2.2 การประเมินการใชท้ ีด่ นิ ในพนื้ ทีล่ มุ่ นำ้

การประเมินสถานภาพของลุ่มน้ำที่เป็นปัจจุบันน้ัน จำเป็นต้องได้ข้อมูลการใช้ประโยชน์ท่ีดิน
ทเี่ ป็นปัจจบุ นั ซง่ึ การศกึ ษาการใช้ที่ดนิ ดำเนนิ การโดยการวเิ คราะห์ขอ้ มลู ดาวเทยี ม โดยมีข้นั ตอนดังนี้

1. ดำเนินการจำแนกรูปแบบการใช้ท่ีดินในพื้นที่ลุ่มน้ำตะวันตกและภาคกลาง ได้แก่
ลมุ่ น้ำแม่กลอง ลุ่มนำ้ เพชรบรุ ี ลุ่มน้ำท่าจนี ลุ่มน้ำสะแกกรัง และลุ่มน้ำเจ้าพระยา โดยใช้ข้อมูลการใช้ที่ดินท่ีได้
จากกรมพัฒนาที่ดิน ปี 2561 มาทำการจำแนกรูปแบบการใช้ท่ีดินเพ่ือให้ทราบรูปแบบการใช้ที่ดินในพ้ืนที่
ลุ่มน้ำตะวันตกและภาคกลาง เป็นข้อมลู พืน้ ฐานเบื้องตน้ (base map)

2. ข้ันตอนการตรวจสอบและปรับปรุงข้อมูลการจำแนกรูปแบบการใช้ท่ีดิน โดยทำการ
ตรวจสอบข้อมูลการจำแนกรูปแบบการใช้ท่ีดินปี 2561 ท่ีได้จากกรมพัฒนาที่ดิน กับภาพถ่ายดาวเทียมจาก
Google Earth ปีทเ่ี ป็นปัจจุบัน ร่วมกับการสำรวจข้อมูลภาคสนาม และปรบั ปรุงข้อมูลการจำแนกรูปแบบการ
ใชท้ ด่ี นิ ดงั กล่าวให้สอดคล้องกบั สภาพปัจจบุ ัน โดยดำเนินการตามข้ันตอนดงั นี้

1) การเตรียมข้อมูล (Data Preparation) ทำการจำแนกรูปแบบการใช้ที่ดินปี 2561 ที่
ได้จากกรมพัฒนาท่ีดิน เพื่อให้ทราบประเภทและขนาดพ้ืนที่ของการใช้ที่ดินในแต่ละประเภท และนำข้อมูล
ดังกล่าวมาทำการกำหนดจำนวนจุดสำรวจภาคสนาม โดยการสำรวจคร้ังน้ีใช้หลักการ Random Sampling
โดยจะเลือกสุ่มอย่างน้อย จำนวน 50 จุด และกำหนดให้มีจำนวนจุดตัวอย่างในแต่ละประเภทการใช้ท่ีดิน
ดว้ ยวธิ ี Stratified random sampling ซึ่งเปน็ การสุ่มจำนวนตวั อยา่ งตามสดั สว่ นขนาดของพน้ื ทกี่ ารใช้ทีด่ ิน

2) การจำแนกและวิเคราะห์ข้อมูล (Classification) แปลความหมายและตีความจาก
ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมจาก Google earth ปีท่ีเป็นปัจจุบัน ด้วยการแปลตีความด้วยสายตา (Visual
Interpretation) เพื่อจำแนกรูปแบบการใช้ที่ดินร่วมกับข้อมูลการจำแนกรูปแบบการใช้ที่ดินปี 2561 จาก
กรมพัฒนาท่ดี ินเป็นข้อมูลฐาน (Base Map) และจัดทำแผนทต่ี น้ ร่าง (Draft Map)

3) การสำรวจภาคสนาม (Ground Survey) สำรวจภาคสนามเพ่ือเก็บข้อมูลสภาพพ้ืนท่ี
และกำหนดพ้ืนท่ีตัวอย่าง (Training Area) ครอบคลุมทุกประเภทการใช้ที่ดินในพ้ืนท่ีลุ่มน้ำ โดยเลือกจุด
สำรวจจากพื้นที่ที่มีความอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลง อาทิ พ้ืนท่ีป่าไม้ท่ีอยู่ใกล้พื้นที่เกษตรกรรม พ้ืนที่
เกษตรกรรมที่อยู่ใกล้กับพ้ืนท่ีชุมชนและส่ิงปลูกสร้าง เป็นต้น โดยสามารถกำหนดตำแหน่งพิกัดการสำรวจ

โครงการเพิม่ ประสทิ ธิภาพการบริหารจดั การช้นั คุณภาพลมุ่ น้ำ 6

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ภาคสนาม จำนวน 50 จุด ครอบคลุมพื้นท่ีลุ่มน้ำภาคตะวันตกและกลาง ได้แก่ ลุ่มน้ำแม่กลอง ลุ่มน้ำเพชรบุรี
ลมุ่ น้ำทา่ จนี ลุ่มน้ำสะแกกรงั และลุ่มนำ้ เจา้ พระยา

4) การตรวจสอบความถูกต้อง (Accuracy Assessment) ตรวจสอบผลการแปลข้อมูล
ดาวเทียม และข้อมูลจากการสำรวจภาคสนาม ด้วยวิธี confusion matrix ซ่ึงในการศึกษาครั้งน้ีจะเป็นการ
ตรวจสอบการเปล่ยี นแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นทศี่ ึกษา และทำการปรบั ปรุงให้เป็นปัจจุบนั

5) การจัดทำแผนท่ีขั้นสุดท้าย (Final Mapping) จัดทำแผนท่ีการใช้ท่ีดินภายในพ้ืนที่
ศึกษาที่ผ่านการตรวจสอบ ปรับปรุง จากข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมที่เป็นปัจจุบันและข้อมูลจากการสำรวจ
ภาคสนาม จนมคี วามถูกต้องในระดับที่ยอมรับได้ ตามมาตรฐานการทำแผนท่ี

2.3 ขัน้ ตอนการเสนอ คัดเลอื กและให้คา่ ถ่วงนำ้ หนกั ตวั ชว้ี ัด

การคัดเลือกตัวชี้วัดและให้ค่าถ่วงน้ำหนักตัวช้ีวัด มีขั้นตอนการคัดเลือกหลัก ๆ 2 ส่วน ได้แก่
การคัดเลอื กโดยคณะทำงานดา้ นวิชาการ และการคัดเลอื กโดยการมสี ว่ นรว่ ม โดยมรี ายละเอียดดังน้ี

1) การคัดเลือกโดยคณะทำงานด้านวชิ าการ
โดยการนำผลการศึกษาของโครงการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำโดยการมีส่วนร่วม : ลุ่มน้ำ

ภาคเหนือในปี 2560 โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการชั้นคุณภาพลุ่มน้ำปี 2561 (ลุ่มน้ำภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ) แผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปี และการศึกษาวิจัยท่ีเก่ียวข้องมา
ทบทวนตัวชวี้ ัด ร่วมกับการพจิ ารณาข้อมลู พ้ืนฐานของลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง เพอื่ ใชใ้ นการนำเสนอ
ในการประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อตัวชี้วัดในการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำ บริษัทที่ปรึกษานำเสนอตัวชี้วัดที่
ผา่ นการรวบรวมจากการศึกษาในการศกึ ษาท่ีผ่านมา และสบื ค้นตัวชีว้ ัดทมี่ ีอทิ ธิพลในปัจจุบนั เสนอตอ่ ทป่ี ระชุม
เพอ่ื พจิ ารณา โดยตวั ชี้วดั ท่ีรวบรวมแบ่งเป็น 4 กล่มุ ไดแ้ ก่ ดังแสดงในตารางท่ี 2-1

(1) โครงสร้างล่มุ น้ำ ตวั ชว้ี ดั ทเ่ี กี่ยวขอ้ ง จำนวน 13 ตัวชี้วดั เลือกมา 9 ตวั ชีว้ ดั
(2) หน้าทลี่ ุม่ น้ำ ตวั ช้ีวัดทเ่ี ก่ียวข้อง จำนวน 6 ตวั ช้ีวัด เลอื กมา 4 ตวั ชว้ี ัด
(3) สงั คม-เศรษฐกจิ และการใช้ประโยชน์ลุ่มน้ำ ตวั ชว้ี ดั ท่ีเก่ียวข้อง จำนวน 11 ตัวช้ีวดั

เลอื กมา 6 ตัวชี้วดั
(4) การจดั การลมุ่ นำ้ ตัวช้วี ดั ทีเ่ กีย่ วขอ้ ง จำนวน 9 ตัวชว้ี ัด เลือกมา 5 ตวั ชี้วัด

โครงการเพิ่มประสทิ ธิภาพการบริหารจดั การช้ันคุณภาพลุ่มนำ้ 7

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

ตารางท่ี 2-1 เปรยี บเทียบตัวช้วี ดั ทนี่ ำม

ปจั จยั ดา้ น ชอ่ื ตัวช้ีวัด
ท่ี

1 พื้นทีป่ ่าไมป้ กคลุมปัจจุบันในพื้นที่ลมุ่ นำ้ min 0% (ว

2 ดชั นีพืชพรรณ NDVI ชว่ งค

3 ความหนาแน่นของการระบายนำ้ หนาแน่นน้อ

4 พ้นื ทเ่ี ส่ียงภยั ดนิ ถล่ม เส่ยี งสงู (วกิ

5 พืน้ ที่เส่ียงภยั นำ้ ท่วม เส่ียงสูง (วิก

6 โครงสร้าง พน้ื ที่เสี่ยงภยั แลง้ เสย่ี งสูง (วิก
7 ลุ่มนำ้ ความลาดชัน มาก (วิกฤต
8 การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ มาก (วิกฤต

9 เนอ้ื ดิน หยาบ (วิกฤ

10 พื้นทท่ี ีม่ ีสภาพปา่ ไมป้ กคลมุ ปจั จุบันในพื้นทล่ี ุ่มน้ำช้นั ท่ี 1 และ 2 นอ้ ย (วิกฤต

11 ปริมาณนำ้ ฝนเฉล่ยี รายปี 30 ปี (มลิ ลเิ มตร/ป)ี มากหรอื น้อ

12 อุณหภมู ิพนื้ ผวิ ดิน (องศาเซลเซียส) มาก (วิกฤต

13 พน้ื ท่เี สีย่ งภัยแผน่ ดินไหว มาก (วิกฤต

1 ปรมิ าณน้ำท่าตอ่ ปรมิ าณน้ำฝน น้อย (วกิ ฤต

2 คณุ ภาพน้ำผวิ ดิน นอ้ ย (วิกฤต

3 หน้าที่ลมุ่ น้ำ ระยะเวลาการไหลของน้ำ ไมส่ ม่ำเสมอ
4 ศกั ยภาพการให้น้ำของนำ้ ใตด้ ิน นอ้ ย (วิกฤต

5 รอ้ ยละปริมาณน้ำไหลในฤดูน้ำหลากตอ่ น้ำไหลในชว่ งฤดูน้ำแล้ง มาก (วกิ ฤต

6 อตั ราการซึมนำ้ ผ่านผิวดินของลุ่มน้ำ นอ้ ย (วกิ ฤต

ปจั จยั ด้าน ตารางที่ 2-1 เปรียบเทียบตัวชวี้ ัดที่นำมาใช
ท่ี
ช่อื ตัวช้ีวดั

โครงการเพม่ิ ประสิทธภิ าพการบริหารจดั การชนั้ คุณภาพลมุ่ น้ำ

มาใช้ในการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำ

เกณฑ์เบ้อื งต้น ลุม่ นำ้ ลุ่มน้ำภาค แผนแม่บท ลมุ่ น้ำ
ภาคเหนือ ตะวนั ออกเฉียงเหนอื ทรพั ยากรน้ำ ภาคตะวนั ตก
และภาคกลาง
วิกฤต) - max 65% (สมดุล) ✓  20 ปี
✓ ✓ ✓
คา่ -1(วกิ ฤต) ถึง +1(สมดุล)    ✓
✓  ✓
อย (วิกฤต) - หนาแน่นมาก (สมดลุ ) ✓ ✓  ✓
✓ ✓ ✓
กฤต) - เสี่ยงต่ำ (สมดุล) ✓ ✓ ✓ ✓
✓  ✓
กฤต) - เสยี่ งต่ำ (สมดุล) ✓ ✓ ✓ ✓
  ✓
กฤต) - เสย่ี งต่ำ (สมดุล) ✓ ✓  
✓  
ต) - น้อย (สมดุล)    
 
ต) - น้อย (สมดลุ ) ✓ 
 
ฤต) - ละเอยี ด (สมดลุ )  ✓
✓ ✓ ✓
ต) - มาก (สมดุล) ✓ ✓ ✓ ✓
✓  ✓
อยเกนิ ไป (วิกฤต) - พอดี (สมดลุ )   ✓ ✓
  
ต) - นอ้ ย (สมดลุ )   

ต) - นอ้ ย (สมดลุ ) ✓  

 แผนแม่บท ลมุ่ นำ้
ทรัพยากรน้ำ ภาคตะวนั ตก
ต) - มาก (สมดุล) ✓ และภาคกลาง
20 ปี
ต) - มาก (สมดลุ ) ✓

อ (วิกฤต) - สม่ำเสมอ (สมดลุ ) ✓

ต) - มาก (สมดลุ ) ✓

ต) - นอ้ ย (สมดลุ ) ✓

ต) - มาก (สมดุล) ✓



ชใ้ นการประเมินสถานภาพล่มุ นำ้ (ต่อ-1)

เกณฑ์เบือ้ งต้น ลมุ่ น้ำ ลมุ่ น้ำภาค
ภาคเหนือ ตะวันออกเฉยี งเหนอื

8

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

1 ร้อยละของพื้นที่ตัง้ ถน่ิ ฐานชมุ ชนในพน้ื ที่ลุม่ น้ำชนั้ ที่ 1 และ 2 มาก (วกิ ฤต

2 รอ้ ยละของพ้ืนทปี่ า่ อนรุ กั ษท์ ี่มีการเปลย่ี นแปลงการใชป้ ระโยชน์ มาก (วกิ ฤต

3 รอ้ ยละของการใช้ประโยชนท์ ดี่ ินแตล่ ะประเภท เมือง+อุตสา

4 สังคม การเปล่ียนแปลงพื้นที่ป่าไม้ มาก (วิกฤต

5 เศรษฐกิจ รายไดเ้ ฉลย่ี ครวั เรือน นอ้ ย (วิกฤต

6 และการใช้ ความถีใ่ นการเผชญิ ภัยธรรมชาติ มาก (วิกฤต

7 ประโยชน์ การมที ่ดี ินทำกินในระดับครวั เรือนในล่มุ นำ้ น้อย (วิกฤต
8 ที่ดนิ ชมุ ชนท่มี คี รวั เรอื นในชมุ ชนทม่ี นี ้ำใชพ้ อเพยี ง
นอ้ ย (วกิ ฤต

9 การมสี ว่ นรว่ มของชุมชน น้อย (วกิ ฤต

10 ชมุ ชนท่มี ีพนื้ ท่ีอยูใ่ นพื้นทีป่ ่าไม้ มาก (วกิ ฤต

11 พน้ื ทเี่ กิดไฟปา่ มาก (วิกฤต

1 การประกาศเขตพ้นื ท่ีอนรุ ักษท์ รัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม นอ้ ย (วิกฤต
ไมด่ ี (วกิ ฤต
2 การจดั การและควบคุมการใชป้ ระโยชน์ท่ดี นิ เพ่ือคุ้มครองสง่ิ แวดลอ้ ม นอ้ ย (วกิ ฤต
นอ้ ย (วิกฤต
3 ระบบบำบัดน้ำเสีย ไม่เหมาะสม
น้อย (วิกฤต
4 การจดั การ ป่าชุมชน น้อย (วกิ ฤต
5 ลุ่มน้ำ เขตการใช้ประโยชน์ท่ดี นิ ปา่ ไม้ na
6 พน้ื ทีอ่ นรุ กั ษ์ตามกฎหมายในพน้ื ทล่ี ุม่ น้ำชั้นท่ี 1 และ 2 น้อย (วกิ ฤต

7 การมีสว่ นรว่ มของชมุ ชน (รายตำบล)

8 การสงวนและอนุรักษ์ป่าไม้ พชื พรรณ และสัตว์ป่าตามกฎหมาย

9 การบริหารจดั การน้ำ

ทีม่ า : วเิ คราะห์ดว้ ยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์, บริษัทท่ีปรกึ ษา (2562)

โครงการเพ่มิ ประสิทธิภาพการบริหารจดั การชนั้ คุณภาพลุม่ น้ำ

ต) - น้อย (สมดลุ ) ✓ ✓ ✓
ต) - น้อย (สมดลุ )  ✓ ✓
าหกรรม (วกิ ฤต) พื้นทส่ี เี ขียว (สมดลุ )  ✓ ✓
ต) - น้อย (สมดุล)  ✓ ✓
ต) - มาก (สมดลุ )   ✓
ต) - น้อย (สมดุล)  ✓ ✓
ต) - มาก (สมดุล) ✓  
ต) - มาก (สมดุล) ✓  
ต) - มาก (สมดลุ ) ✓  
ต) - น้อย (สมดลุ ) ✓  
ต) - นอ้ ย (สมดลุ ) ✓  

ต) - มาก (สมดลุ )   
ต) - ดี (สมดลุ )
ต) - มาก (สมดุล) ✓  ✓
ต) - มาก (สมดุล)   ✓✓
ม (วกิ ฤต) - เหมาะสม (สมดลุ ) ✓  ✓✓
ต) - มาก (สมดุล)  ✓ ✓
ต) - มาก (สมดลุ )   ✓
 ✓ 
ต) - มาก (สมดุล)  ✓ 
✓  
✓  ✓

9

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

2) การคัดเลอื กตวั ชว้ี ัดโดยการมสี ่วนร่วม
เป็นการคัดเลือกตัวชี้วัด โดยการจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อตัวชี้วัดในการประเมิน

สถานภาพลุ่มน้ำ ท่ีปรึกษาจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อตัวช้ีวัดและแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ที่จะใช้
ประเมินสถานภาพลุ่มน้ำ จากภาคส่วนที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง 5 ลุ่มน้ำ โดยแยก
จัดในทุกลุ่มน้ำหลัก ลุ่มน้ำละ 100 คน รวมไม่น้อยกว่า 500 คน ในระหว่างวันที่ 11-15 กุมภาพันธ์ 2562
โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย ผู้เช่ียวชาญเฉพาะด้าน ผู้แทนจากสถาบันการศึกษา หน่วยงานราชการ
ภาคเอกชน และภาคประชาชนท่ีเกี่ยวข้องกับการจัดการพ้ืนที่ลุ่มน้ำ จำนวนทั้งสิ้น 610 คน มีวัตถุประสงค์
เพอ่ื ให้คะแนนตัวช้ีวดั ทใ่ี ช้ในการประเมิน ซึ่งเปน็ ตัวชี้วัดที่มาจากการคดั เลอื กโดยคณะทำงานดา้ นวิชาการในเบ้อื งต้น
และเพ่อื ให้ผ้มู ีสว่ นเกยี่ วข้องเสนอหรอื ใหค้ ำแนะนำตัวช้ีวดั เพ่ิมเติมอีกทางหนึ่งด้วย ดงั แสดงในตารางที่ 2-2

ตารางท่ี 2-2 การประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อตวั ช้ีวดั และแบบจำลองทางคณิตศาสตร์

วนั /เวลา ลุ่มน้ำหลกั สถานที่ จำนวนผูเ้ ขา้ ร่วมประชมุ
(คน)
วนั ท่ี 11 กุมภาพนั ธ์ 2562 เพชรบรุ ี ณ โรงแรมรอยลั ไดมอนด์ 112
เวลา 8.30- 12.00 น. อำเภอเมือง จงั หวดั เพชรบรุ ี
วันที่ 12 กุมภาพนั ธ์ 2562 134
เวลา 8.30- 12.00 น. แม่กลอง ณ โรงแรม RS HOTEL
วนั ท่ี 13 กุมภาพันธ์ 2562 อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี 98
เวลา 8.30- 12.00 น.
วันท่ี 14 กุมภาพนั ธ์ 2562 ทา่ จนี ณ โรงแรมศรอี ูท่ องแกรนด์ 107
เวลา 8.30-12.00 น. อำเภอเมอื ง จังหวดั สพุ รรณบรุ ี
วนั ที่ 15 กุมภาพนั ธ์ 2562 159
เวลา 8.30-12.00 น. สะแกกรงั ณ โรงแรมหว้ ยขาแขง้ เชษฐศิลป์
อำเภอเมือง จังหวัดอุทยั ธานี 610

เจา้ พระยา ณ โรงแรมกรุงศรรี เิ วอร์
อำเภอเมอื ง จงั หวัดพระนครศรีอยธุ ยา

รวม

ผู้เข้าร่วมประชุมทุกคนมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น ข้อเสนอแนะ รวมท้ังคัดเลือกตัวชี้วัด
และจัดลำดับความสำคญั ตัวช้ีวดั ในการประเมนิ สถานภาพลุ่มน้ำ โดยสรปุ ผลการคัดเลือกตวั ชี้วัดในการประเมิน
สถานภาพลุ่มน้ำ การเสนอคัดเลือกและค่าถ่วงน้ำหนักตัวชี้วัดในแต่ละลุ่มน้ำหลัก มีรูปแบบและลำดับข้ันตอน
การปฏิบตั ิ ดงั น้ี

1) บริษัทท่ีปรึกษานำเสนอตัวช้ีวัดที่ผ่านการรวบรวมจากการศึกษาในการศึกษาท่ีผ่านมา และ
สืบค้นตัวชี้วัดท่ีมีอิทธิพลในปัจจุบันเสนอต่อที่ประชุมเพื่อพิจารณา โดยตัวช้ีวัดท่ีรวบรวมแบ่งเป็น 4 กลุ่ม
ดังแสดงในตารางที่ 2-3 ได้แก่

(1) โครงสร้างลมุ่ น้ำ 9 ตัวชวี้ ัด
(2) หนา้ ทลี่ ่มุ นำ้ 4 ตวั ชีว้ ดั
(3) สังคมเศรษฐกจิ และการใช้ประโยชนล์ มุ่ น้ำ 6 ตวั ชีว้ ัด
(4) การจัดการลุม่ น้ำ 5 ตวั ชว้ี ัด

ตารางท่ี 2-3 ตัวช้ีวัดท่ีเสนอในเบือ้ งต้น

โครงการเพ่มิ ประสิทธิภาพการบริหารจดั การชัน้ คณุ ภาพล่มุ น้ำ 10

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ตวั ชว้ี ดั ความสำคัญของตวั ช้วี ัดที่เกย่ี วขอ้ งกบั สถานภาพลุ่มนำ้
ดา้ นโครงสร้างลุม่ น้ำ
1. พ้นื ท่ที ม่ี สี ภาพปา่ ไมป้ กคลมุ พนื้ ที่ลุ่มนำ้ ท้ังหมดโดยรวมควรมีปา่ ปกคลุมไม่น้อยกว่าร้อยละ 65 ตามหลักการจดั การ
ปัจจุบันในพ้นื ท่ีลมุ่ นำ้ แตล่ ะ ลุ่มนำ้
ช้นั คุณภาพลมุ่ นำ้
2. ดชั นีพืชพรรณ ดัชนีพชื พรรณบ่งบอกถงึ ความอดุ มสมบรู ณข์ องดิน น้ำ และความชมุ่ ช้ืนของดิน และ
พืชพรรณท่ีกัน้ แรงกระแทกของเม็ดฝน (Raindrop impact) ทมี่ ีตอ่ ผิวดินทำใหก้ ารสญู เสยี
3. ความหนาแนน่ ของการระบายนำ้ ดนิ ลดลง
(Drainage density; Dd) เป็นความสามารถในการระบายน้ำว่ามีปริมาณทางระบายน้ำเป็นระยะทางเท่าใดต่อ
พ้ืนท่ีระบายน้ำ โดยทั่วไปพื้นท่ีลุ่มน้ำที่มีความยาวลำน้ำมากจะมีการระบายน้ำที่ดีกว่า
4. พน้ื ที่เสยี่ งภัยดินถลม่ พื้นท่ีลุ่มน้ำที่มีการระบายน้ำส้ัน และลุ่มน้ำที่ดีจะมีค่า Dd > 3 แสดงศักยภาพการ
ระบายน้ำดมี าก (ภาควิชาอนุรักษวิทยา, 2559)
5. พืน้ ทเี่ ส่ยี งภยั น้ำท่วม พื้นที่ต้นน้ำลำธารท่ีเป็นภูเขาสูงชันควรมีป่าไม้ปกคลุมพ้ืนท่ี เพ่ือลดความเสี่ยงดินถล่ม
ดงั นน้ั ลุ่มน้ำทด่ี คี วรมีพื้นท่เี สีย่ งภัยดินถล่มนอ้ ย
6. พนื้ ท่เี สย่ี งภยั แล้ง ลุ่มน้ำท่ีดี ดินต้องมีอัตราการซึมน้ำสูง น้ำไหลบ่าหน้าดินมีน้อยและมีน้ำเก็บกักไว้ในดิน
จึงสามารถชว่ ยลดอทุ กภยั และมีพื้นที่เสย่ี งภัยน้ำท่วมน้อย
7. ความลาดชนั ลมุ่ น้ำท่ีดีมีศักยภาพใหน้ ้ำทา่ สูง มีสัดส่วนน้ำท่าฤดูแล้งเพียงพอตอ่ ความต้องการจะช่วย
8. การกดั เซาะ ลดพื้นท่ีเสย่ี งภยั แลง้ ลงได้ แตท่ ้ังนี้ขนึ้ กับปริมาณความตอ้ งการใช้น้ำของประชาชนด้วย
ความลาดชนั เป็นปจั จัยทมี่ คี วามสำคญั ตอ่ การชะล้างพงั ทลายของดนิ
9. เนอื้ ดนิ โดยเฉพาะในเขตท่ีราบภาคกลาง ได้แก่ บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำตอนกลางและตอนล่าง
ด้านหน้าที่ล่มุ น้ำ ทัง้ หมด ซ่ึงประกอบด้วยแม่น้ำเจา้ พระยาและสาขาท่ีไหลมาจากที่สูงโดยรอบแล้วไหลลง
1. ร้อยละนำ้ ทา่ /นำ้ ฝน สู่อ่าวไทยท่ีอยู่ตอนใต้ของภาค ที่ราบภาคกลางในอดีตเคยอยู่ใต้ระดับน้ำทะเล ต่อมา
ระดับน้ำทะเลลดต่ำลง ประกอบกับพ้ืนดินยกสูงข้ึน รวมทั้งการกระทำของแม่น้ำหลาย
สายซง่ึ มที ัง้ การกัดเซาะ สึกกรอ่ นและทบั ถม พอก
เนอื้ ดินมีผลต่อการอมุ้ นำ้ และการระบายนำ้ ของดิน

รอ้ ยละน้ำท่า/น้ำฝน ส่งผลต่อศักยภาพการให้น้ำท่าของพื้นท่ีลุ่มน้ำ ศักยภาพของพื้นท่ี
ลุ่มน้ำท่ีสมบูรณ์มีป่าไม้ปกคลุมตามพื้นท่ีภูเขา จะมีการตอบสนองต่อลักษณะทางอุทก
วิทยา คอื มีศักยภาพการใหน้ ้ำท่าดี โดยค่าน้ำท่ามากกว่าร้อยละ 40 ของปริมาณน้ำฝน
ทงั้ หมด (ภาควิชาอนรุ ักษวิทยา, 2559)

ตัวชีว้ ัด ตารางท่ี 2-3 ตัวช้ีวดั ทเี่ สนอในเบ้ืองตน้ (ต่อ-2)
2. คุณภาพนำ้ ผวิ ดนิ
ความสำคญั ของตวั ชีว้ ัดท่ีเกี่ยวขอ้ งกับสถานภาพลุ่มนำ้
3. ระยะเวลาการไหลของนำ้ ดัชนีคุณภาพน้ำทั้งทางกายภาพ เคมี และชีวภาพ เป็นความเหมาะสมของน้ำเพ่ือใช้ใน
กิจกรรมเฉพาะของมนุษย์ โดยจะเปล่ียนแปลงมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับปัจจัยของ
สภาพแวดล้อม ได้แก่ สภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ลักษณะทางธรณีวิทยา พืชพรรณ
รวมท้ังกิจกรรมของมนุษย์และส่ิงมีชีวิตอ่ืน ๆ ท้ังน้ี คุณภาพน้ำต้องไม่เกินเกณฑ์
มาตรฐานคุณภาพน้ำผิวดินของกรมควบคุมมลพิษ (2537) หากคุณภาพน้ำเกิดการ
เปลย่ี นแปลงไปหรือมีค่าเกินมาตรฐาน คุณภาพน้ำผิวดินจะสง่ ผลต่อส่งิ มชี ีวิตและระบบ
นเิ วศของลุ่มน้ำได้
ดัชนีระยะเวลาการไหลของน้ำท่า ส่งผลต่อศักยภาพการให้น้ำท่าของพ้ืนที่ลุ่มน้ำ
โดยลุ่มน้ำท่ีดีในลำธารสายหลักควรมีน้ำไหลในลำธารสม่ำเสมอตลอดทั้งปี (ภาควิชา

โครงการเพิม่ ประสิทธภิ าพการบรหิ ารจดั การช้ันคณุ ภาพลุม่ นำ้ 11

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ตัวชวี้ ดั ความสำคญั ของตวั ชี้วดั ที่เกย่ี วขอ้ งกบั สถานภาพลมุ่ นำ้

อนรุ กั ษวทิ ยา, 2559)

4. ศักยภาพการใหน้ ้ำของน้ำใตด้ ิน นำ้ ใต้ดนิ เปน็ บรเิ วณท่มี นี ้ำบาดาลสะสมตวั อยเู่ ปน็ ปริมาณมาก ซึ่งหากในพ้ืนท่ีล่มุ น้ำมนี ้ำ

ใต้ดินท่ีมศี ักยภาพดี สามารถนำมาใชไ้ ด้ เป็นการสะท้อนถึงความม่ันคงของการใช้น้ำใน

พ้ืนที่ลมุ่ นำ้

ด้านสงั คม-เศรษฐกจิ และการใชป้ ระโยชน์ลมุ่ นำ้

1. ร้อยละของพ้ืนท่ีต้ังถิ่นฐานชมุ ชน พื้นท่ีลุ่มน้ำช้ันที่ 1 เป็นพื้นท่ีลุ่มน้ำที่ควรสงวนไว้เป็นพ้ืนท่ีต้นน้ำลำธารโดยเฉพาะ

ในพ้ืนท่ีลุ่มนำ้ ชั้นที่ 1 และ 2 เนื่องจากว่าอาจมผี ลกระทบต่อส่ิงแวดล้อมจากการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินได้งา่ ยและ

รนุ แรง การต้งั ถนิ่ ฐานในพน้ื ท่ีต้นนำ้ ลำธารอาจจะสง่ ผลต่อสถานภาพลุ่มน้ำ

2. ร้อยละของพน้ื ท่ีป่าอนรุ กั ษท์ มี่ ี พนื้ ทีป่ า่ อนุรักษ์ เปน็ พ้ืนที่ปา่ ท่ีประกาศเป็นพ้ืนที่ค้มุ ครองป่าไม้ ทัศนียภาพตามกฎหมาย

การเปลยี่ นแปลงการใช้ประโยชน์ (พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ, พ.ร.บ.เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่า) ห้ามบุคคลเข้าไปใช้ประโยชน์

โดยไม่ได้รับอนุญาต โดยพื้นท่ีป่าไม้เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญ หากมีการ

เปล่ยี นแปลงการใชป้ ระโยชน์จะมผี ลกระทบต่อระบบนิเวศลมุ่ น้ำ

3. รอ้ ยละของการใช้ประโยชน์ท่ดี นิ การใชป้ ระโยชน์ที่ดินในพ้ืนทีล่ ุ่มน้ำ มีผลต่อการทำหน้าท่ีของลุ่มน้ำในด้านต่าง ๆ สง่ ผล

แต่ละประเภท ตอ่ การเปลยี่ นแปลงสถานภาพลุ่มน้ำ

4. การเปล่ยี นแปลงพื้นที่ป่าไม้ การเปลยี่ นแปลงของพน้ื ที่ปา่ ไมม้ ผี ลตอ่ การทำหนา้ ทขี่ องลุ่มนำ้ ในดา้ นตา่ ง ๆ สง่ ผลตอ่

การเปลย่ี นแปลงสถานภาพลุ่มน้ำ

5. รายไดเ้ ฉลยี่ ครัวเรือน รายได้เฉล่ียครัวเรือนมผี ลต่อสถานภาพลุม่ น้ำ โดยรายได้ต่ำมโี อกาสเกิดวกิ ฤตลุ่มนำ้ สงู

กว่ารายได้สงู

6. ความถ่ีในการเผชญิ ภัยธรรมชาติ ความถ่ใี นการเผชิญภัยธรรมชาติ บ่งช้ีถึงการเผชิญความเส่ียงต่อภัยธรรมชาติในรปู แบบ

ต่าง ๆ เช่น อุทกภัย ภัยแล้ง วาตภัย ดินโคลนถล่ม คลื่นความร้อน ภัยหนาว หรือภัย

ธรรมชาติอ่ืนใดท่ีส่งผลต่อความเสียหายต่อระบบนิเวศ เศรษฐกิจ สังคม และชีวิต

ทรัพย์สิน ที่อาจส่งผลต่อความเสี่ยงในการเผชิญกับภัยธรรมชาติ การวางระบบ

มาตรการต่อการรับมือ ต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ การเงิน การคลังที่ใช้ในการฟ้ืนฟู

เยยี วยา รวมถงึ บ่งบอกถึงรูปแบบการใชป้ ระโยชน์การใชท้ รัพยากรในล่มุ น้ำ

ตารางท่ี 2-3 ตัวช้ีวดั ทีเ่ สนอในเบื้องตน้ (ต่อ-3)

ตวั ชว้ี ดั ความสำคัญของตวั ชวี้ ัดท่ีเกีย่ วขอ้ งกับสถานภาพลมุ่ น้ำ

ด้านการจดั การลุ่มน้ำ

1. การประกาศเขตพืน้ ทอ่ี นุรกั ษ์ หากมีการประกาศเขตพ้ืนที่อนุรักษ์ ครอบคลุมพื้นท่ีป่าปกคลุมที่เหลืออยู่ได้ท้ังหมด

ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ ม กจ็ ะช่วยปอ้ งกันรกั ษาลมุ่ นำ้ ไว้ไดด้ ี

2. การจดั การและควบคมุ การใช้ หากมีการใช้ประโยชน์ที่ดินให้สอดคล้องกับมาตรการการใช้ที่ดินท่ีกำหนดไว้

ประโยชนท์ ด่ี ินเพื่อคมุ้ ครอง ตามช้นั คณุ ภาพล่มุ นำ้ และตามกฎหมายตา่ ง ๆ ไดแ้ ลว้ ยอ่ มส่งผลดีตอ่ สถานภาพลุม่ นำ้

สิง่ แวดลอ้ ม

3. ระบบบำบดั น้ำเสีย จำนวนของระบบบำบัดน้ำเสียท่ีมีการติดต้ังสำหรับในเขตเทศบาลหรือชุมชน ซึ่งส่งผล

ต่อการรวบรวมน้ำทิ้ง การระบายน้ำจากกิจกรรมต่าง ๆ ในชุมชน และมีการควบคุม

บำบดั นำ้ เสียกอ่ นระบายสแู่ หล่งน้ำสาธารณะและแหลง่ น้ำธรรมชาติ

4. ป่าชมุ ชน บริเวณทม่ี ปี ่าชุมชน ส่งผลต่อชวี ติ ความเป็นอย่ขู องประชากรลุ่มนำ้ และส่งผลต่อการ

เปล่ยี นแปลงของระบบนเิ วศลุ่มนำ้

5. เขตการใช้ประโยชน์ทด่ี ินปา่ ไม้ ควรมกี ารกำหนดเขตการใชท้ ี่ดนิ ปา่ ไม้ใหเ้ หมาะสมกับสภาพพื้นท่ี

ที่มา : วิเคราะห์ด้วยระบบสารสนเทศภมู ิศาสตร์, บริษทั ที่ปรกึ ษา (2562)

โครงการเพิม่ ประสทิ ธิภาพการบรหิ ารจดั การชัน้ คณุ ภาพลมุ่ นำ้ 12

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

2) แบ่งกลุ่มผู้เข้าร่วมประชุมเพื่อจัดประชุมกลุ่มย่อย (ไม่เกิน 25 คนต่อกลุ่ม) โดยมีองค์ประกอบ
ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียครบทุกภาคส่วนในแต่ละกลุ่ม และกำหนดกลุ่มเบ้ืองต้นตามขอบเขตการใช้ประโยชน์
ลุ่มน้ำ เช่น กลุ่มต้นน้ำ กลุ่มกลางน้ำ และกลุ่มท้ายน้ำ เป็นต้น กำหนดให้มีประธาน และเลขาการประชุม
โดยเลือกจากสมาชิกในกลุ่ม และให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกคน วิเคราะห์ตัวชี้วัดท่ีบริษัทนำเสนอ โดยสามารถ
เพมิ่ หรือลดตัวชว้ี ัดผ่านมติทปี่ ระชุมกล่มุ ยอ่ ยไดอ้ ย่างอสิ ระ พร้อมทัง้ ร่วมเสนอมาตรการที่จำเป็นแก่ท่ปี ระชมุ ได้
หลังจากนั้นให้เสนอตัวแทนนำเสนอผลการประชุมกลุ่มย่อยแก่ท่ีประชุมหลักจนครบทุกกลุ่ม ดังแสดงใน
ภาพท่ี 2-1

3) คดั เลือกตัวชี้วัด บริษัทที่ปรึกษารวบรวมตัวชี้วัดท่ีเพิ่ม-ลด จากผลการประชุมกลุ่มย่อย และ
รวบรวมเข้าระบบ Google Form เพื่อให้ผู้เข้าร่วมประชุมทุกคนเลือกตัวช้ีวัดท่ีเก่ียวข้องกับการประเมิน
สถานภาพลุ่มน้ำด้วยตนเองผ่านโทรศัพท์มือถือ โดยกำหนดให้ผู้เข้าประชุม 1 คน แสดงความคิดเห็นได้เพียง 1 คร้ัง
โดยตัวช้ีวดั ที่มีผู้เขา้ รว่ มประชมุ เลือกมากกวา่ ร้อยละ 50 จะได้รบั คดั เลอื กเป็นตัวช้ีวดั ในการพิจารณาสถานภาพ
ล่มุ นำ้ ตอ่ ไป

4) กำหนดค่าถ่วงน้ำหนักตัวช้ีวัด เมื่อได้ตัวชี้วัดจากข้อ 3 แล้วบริษัทท่ีปรึกษานำเสนอตัวช้ีวัด
ทั้งหมดเพื่อให้ผู้เข้าร่วมประชุมทุกคนร่วมกำหนดค่าถ่วงน้ำหนักกลุ่มตัวช้ีวัด และค่าถ่วงน้ำหนักแต่ละตัวชี้วัด
ผ่านระบบ Google Form โดยผู้เข้าร่วมประชุมใช้วิธีการจัดลำดับความสำคัญจากมากไปน้อย และบริษัทที่ปรึกษา
นำเสนอผลการศกึ ษาและขอ้ สรุปท่ีได้ทนั ที (Real Time)

โครงการเพม่ิ ประสิทธิภาพการบรหิ ารจดั การช้ันคณุ ภาพลุ่มนำ้ 13

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

ภาพท่ี 2-1 บรรยากาศการประชุมลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ภาพท่ี 2-1 บรรยากาศการประชมุ ลุ่มนำ้ ภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ต่อ) 14

โครงการเพมิ่ ประสิทธิภาพการบริหารจดั การชน้ั คุณภาพลุ่มนำ้

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

2.4 การปรบั ปรุงตัวชี้วัด ตรวจสอบและสำรวจขอ้ มลู ในภาคสนาม

โดยนำผลจากการประชุมรบั ฟังความคิดเห็น มาวิเคราะห์ ตรวจสอบเพ่ือเตรียมใช้ในการประเมิน
สถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง หลังจากน้ันจัดทำการเก็บรวบรวมข้อมูลในภาคสนามเพิ่มเติม
ในวันท่ี 26 พฤษภาคม – 31 พฤษภาคม 2562 สำหรบั ตัวชี้วัดด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน และข้อมูลที่มีข้อมูล
ไมเ่ พียงพอ ดังแสดงในภาพที่ 2-2

จากการเก็บรวบรวมข้อมูลตวั ชี้วัดท่ีผ่านกระบวนการมสี ่วนรว่ มเพิ่มเติมแล้วพบว่า ตัวช้ีวัดบางตัว

มีข้อมูลไม่เพียงพอ เน่ืองจากไม่มีหน่วยงานที่ได้จัดเก็บรวบรวม หรือข้อมูลไม่มีความน่าเชื่อถือและนำมาแทน

ค่าได้ จึงทำให้ไม่สามารถนำมาใช้เป็นตัวช้ีวัดในการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลางได้

ที่ปรึกษาจึงได้มีการปรับปรุงและตัดตัวชี้วัดในบางรายการออก ซึ่งมีตัวช้ีวัดท่ียังคงอยู่เพ่ือใช้ในการประเมิน

สถานภาพลมุ่ นำ้ ภาคตะวันตกและภาคกลาง ดงั แสดงในตารางที่ 2-4

ลมุ่ น้ำแม่กลอง ตัวชี้วัด จำนวน 30 ตวั

ลมุ่ น้ำเพชรบุรี ตัวชว้ี ดั จำนวน 36 ตวั

ลุ่มนำ้ ทา่ จนี ตวั ชี้วัด จำนวน 29 ตวั

ลมุ่ น้ำสะแกกรงั ตวั ชว้ี ัด จำนวน 31 ตวั

ลุ่มนำ้ เจา้ พระยา ตวั ช้วี ัด จำนวน 23 ตวั

โครงการเพิม่ ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การช้นั คณุ ภาพล่มุ น้ำ 15

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

ภาพท่ี 2-2 การเก็บสำรวจข้อมลู ในภาคสนามเพ่ิมเติมในวนั ที่ 26 พฤษภาคม – 31 พฤษภาคม 2562

โครงการเพม่ิ ประสทิ ธิภาพการบรหิ ารจดั การชนั้ คณุ ภาพลุม่ น้ำ 16

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ตารางท่ี 2-4 สรุปตวั ชว้ี ดั ทใ่ี ช้ในการป

แมก่ ลอง (MK) เพชรบรุ ี (PC) ท่าจนี (
ตวั ช้วี ดั ดา้ นโ
1. พน้ื ท่ีปา่ ไม้ปกคลุมปจั จบุ ันในพืน้ ท่ี 1. พืน้ ทปี่ ่าไม้ปกคลมุ ปัจจุบนั ในพนื้ ท่ี 1. พน้ื ทีป่ า่ ไม้ปกคลุม
ล่มุ นำ้ (0.081)
ลมุ่ น้ำ (0.087) ลุม่ นำ้ (0.086) 2. ดัชนีพืชพรรณ (0.
3. ความหนาแน่นขอ
2. ดัชนีพชื พรรณ (0.054) 2. ดชั นพี ืชพรรณ (0.055) (0.065)
4. พื้นท่ีเสยี่ งภยั นำ้ ท
3. ความหนาแนน่ ของการระบายนำ้ 3. ความหนาแนน่ ของการระบายนำ้ 5. พื้นทเ่ี ส่ียงภัยแล้ง

(0.052) (0.043) 6. เขื่อนปอ้ งกนั ตลง่ิ ห
(0.042)
4. พน้ื ทเ่ี ส่ียงภยั นำ้ ท่วม (0.035) 4. พื้นท่ีเสี่ยงภยั นำ้ ทว่ ม (0.031)

5. พน้ื ทเ่ี สย่ี งภัยแล้ง (0.032) 5. พน้ื ทเ่ี สีย่ งภัยแล้ง (0.025)

6. พื้นที่เส่ียงภัยดินถลม่ (0.029) 6. พ้นื ทเ่ี สี่ยงภัยดนิ ถลม่ (0.031)

7. การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ (0.030) 7. การชะลา้ งพงั ทลายของดิน
(0.024)

8. ความลาดชัน (0.027) 8. ความลาดชนั (0.024)
9. เน้ือดิน (0.023) 9. เนือ้ ดนิ (0.018)
10. การเปล่ียนแปลงแนวชายฝ่ัง
(0.015)
11. ลกั ษณะทางธรณีวทิ ยา (0.014)

ตารางที่ 2-4 สรปุ ตวั ชว้ี ัดทีใ่ ชใ้ นการประเม

โครงการเพิม่ ประสทิ ธิภาพการบรหิ ารจดั การช้นั คุณภาพลุ่มนำ้

ประเมนิ สถานภาพลุ่มนำ้ ภาคตะวันตกและภาคกลาง

(TC) สะแกกรงั (SA) เจา้ พระยา (CH)
โครงสรา้ ง 1. พน้ื ที่ป่าไมป้ กคลุมปจั จบุ นั ในพืน้ ท่ี
มปัจจบุ นั ในพ้นื ที่ 1. พน้ื ที่ปา่ ไมป้ กคลมุ ปัจจบุ นั ในพื้นท่ี ลุม่ น้ำ (0.083)
ลุ่มนำ้ (0.120)
.064) 2. พื้นทเ่ี ส่ียงภยั น้ำท่วม (0.112)
องการระบายนำ้ 2. ความหนาแน่นของการระบายนำ้ 3. พ้ืนทเ่ี ส่ยี งภยั แลง้ (0.076)
(0.084)
ทว่ ม (0.070) 3. พน้ื ที่เส่ียงภัยน้ำทว่ ม (0.058)
(0.044) 4. พนื้ ท่ีเสย่ี งภยั แล้ง (0.042)

4. การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ (0.057)

หรือผนังก้ันน้ำ

5. การเปล่ียนแปลงสภาพภมู อิ ากาศ
(0.059)

มนิ สถานภาพลมุ่ นำ้ ภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ต่อ-1)

17

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

แมก่ ลอง (MK) เพชรบุรี (PC) ท่าจีน (
12. พนื้ ทท่ี ่มี ีสภาพปา่ ไม้ปกคลมุ
1. ปรมิ าณนำ้ ทา่ ตอ่ ปรมิ าณนำ้ ฝน ปจั จบุ ันในพื้นทล่ี มุ่ น้ำชนั้ ที่ 1 และ 2 ตัวชี้วดั ดา้ นหน
(0.075) (0.013) 1. ปรมิ าณน้ำท่าตอ่ ป
2. คุณภาพน้ำผิวดิน (0.066) 13. น้ำทะเลหนุน (0.008) (0.067)
3. ระยะเวลาการไหลของนำ้ (0.047) 2. คณุ ภาพนำ้ ผิวดิน
4. ศักยภาพการให้นำ้ ของนำ้ ใตด้ ิน 1. ปริมาณน้ำท่าตอ่ ปริมาณนำ้ ฝน 3. ระยะเวลาการไหล
(0.029) (0.068) 4.ศกั ยภาพการใหน้ ำ้
2. คุณภาพน้ำผวิ ดนิ (0.044) (0.030)

3. ระยะเวลาการไหลของนำ้ (0.038)

4. ศกั ยภาพการใหน้ ้ำของนำ้ ใต้ดิน
(0.025)

5. โครงการพัฒนาแหลง่ นำ้ /แหล่งนำ้
กักเก็บ (0.028)

ตารางท่ี 2-4 สรุปตวั ชี้วัดท่ใี ชใ้ นการประเม

แมก่ ลอง (MK) เพชรบุรี (PC) ทา่ จนี (

ตัวชว้ี ดั ดา้ นเศรษฐกจิ สงั คม

โครงการเพิม่ ประสิทธิภาพการบริหารจดั การชน้ั คณุ ภาพล่มุ น้ำ

(TC) สะแกกรัง (SA) เจา้ พระยา (CH)

นา้ ทีล่ มุ่ นำ้ 1. ปรมิ าณน้ำท่าตอ่ ปริมาณน้ำฝน 1. ปรมิ าณนำ้ ท่าตอ่ ปริมาณน้ำฝน
ปรมิ าณน้ำฝน (0.059) (0.048)
2. คณุ ภาพน้ำผวิ ดนิ (0.036) 2. คณุ ภาพน้ำผวิ ดนิ (0.034)
(0.054) 3. ระยะเวลาการไหลของนำ้ (0.044)
ลของนำ้ (0.043) 4. ศักยภาพการใหน้ ้ำของน้ำใตด้ นิ 3. ระยะเวลาการไหลของนำ้ (0.037)
ำของนำ้ ใตด้ ิน (0.024)
4. ศักยภาพการใหน้ ำ้ ของนำ้ ใตด้ ิน
5. อัตราการซมึ ผา่ นน้ำผา่ นผิวดิน (0.023)
(0.024) 5. ศกั ยภาพการกักเกบ็ น้ำไว้ใชใ้ น
6. คุณภาพนำ้ ใต้ดิน (0.014) ฤดูแล้ง (0.042)
6.สมดลุ การใชน้ ้ำ (0.035)

7.ประสทิ ธภิ าพในการระบายน้ำ
(0.040)

มินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง (ต่อ-2)

(TC) สะแกกรัง (SA) เจ้าพระยา (CH)
และการใช้ประโยชน์ทดี่ ิน

18

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

แมก่ ลอง (MK) เพชรบุรี (PC) ทา่ จนี (

1. ร้อยละของพื้นที่ต้งั ถน่ิ ฐานชมุ ชน 1. ร้อยละของพ้ืนที่ตงั้ ถ่ินฐานชุมชน 1. ร้อยละของพื้นทีต่

ในพน้ื ทีล่ ุ่มนำ้ ช้นั ท่ี 1 และ 2 (0.051) ในพ้นื ทล่ี มุ่ นำ้ ชัน้ ท่ี 1 และ 2 (0.048) ในพน้ื ทลี่ ุ่มนำ้ ชน้ั ที่ 1

2. ร้อยละของพ้นื ทีป่ ่าอนรุ กั ษท์ ่ีมกี าร 2. รอ้ ยละของพน้ื ที่ป่าอนุรกั ษท์ ม่ี ีการ

เปลยี่ นแปลงการใช้ประโยชน์ เปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์

(0.040) (0.041)

3. ร้อยละของการใช้ประโยชน์ทีด่ ิน 3. รอ้ ยละของการใช้ประโยชน์ทดี่ ิน 2. รอ้ ยละของการใช

ชมุ ชน และสิง่ กอ่ สร้าง (0.031) ชุมชน สงิ่ กอ่ กสร้าง (0.034) ชมุ ชน และสง่ิ กอ่ สรา้

4. การเปลยี่ นแปลงพ้ืนทปี่ า่ ไม้ 4. การเปล่ยี นแปลงพื้นทปี่ ่าไม้ 3. การเปลยี่ นแปลงพ

(0.026) (0.029) (0.026)

5. ความถ่ใี นการเผชญิ ภัยธรรมชาติ 4. ความถใ่ี นการเผช

(0.018) (0.017)

6. แหล่งกำเนิดขยะอันตราย (0.022) 5. การรกุ ลำ้ ลำน้ำ (0
7. การรุกลำ้ ลำนำ้ (0.015)

8. จำนวนและความหนาแน่นของ 6. จำนวนและความห
โรงงานอุตสาหกรรม (0.020) โรงงานอตุ สาหกรรม

แม่กลอง (MK) 7. ความถ่กี ารเกิดวกิ
(0.016)

ตารางท่ี 2-4 สรุปตวั ช้วี ัดที่ใชใ้ นการประเม

เพชรบรุ ี (PC) ทา่ จีน (

8. ความหนาแนน่ ขอ
พ้นื ที่ล่มุ นำ้ (0.014)

โครงการเพ่ิมประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การชน้ั คณุ ภาพลุ่มนำ้

(TC) สะแกกรัง (SA) เจา้ พระยา (CH)
ตง้ั ถน่ิ ฐานชมุ ชน 1. ร้อยละของพ้นื ท่ตี งั้ ถิ่นฐานชุมชน
1 และ 2 (0.033) 1. รอ้ ยละของพ้ืนที่ตงั้ ถนิ่ ฐานชมุ ชน ในพื้นทลี่ มุ่ นำ้ ชน้ั ที่ 1 และ 2 (0.039)
ในพืน้ ท่ีลุ่มนำ้ ชั้นท่ี 1 และ 2 (0.041) 2. รอ้ ยละของพน้ื ท่ปี ่าอนุรกั ษท์ ีม่ ีการ
ช้ประโยชนท์ ี่ดิน เปลยี่ นแปลงการใช้ประโยชน์
าง (0.029) 2. ร้อยละของพ้นื ทปี่ า่ อนรุ กั ษ์ท่มี ีการ (0.032)
พน้ื ท่ีปา่ ไม้ เปลย่ี นแปลงการใช้ประโยชน์ 3. รอ้ ยละของการใชป้ ระโยชนท์ ่ีดนิ
(0.035) ชมุ ชน และสิ่งกอ่ สรา้ ง (0.029)
ชญิ ภัยธรรมชาติ 3. รอ้ ยละของการใชป้ ระโยชนท์ ดี่ นิ
ชุมชน และส่ิงกอ่ สรา้ ง (0.025) 4. ความถี่ในการเผชิญภัยธรรมชาติ
(0.030)
4. การเปล่ียนแปลงพื้นท่ีป่าไม้ 5. การมสี ว่ นร่วมของชุมชน (0.025)
(0.024)
5. ความถใี่ นการเผชิญภยั ธรรมชาติ
(0.015)
6. การมีสว่ นรว่ มของชุมชน (0.025)

0.021) 7. การรกุ ล้ำลำน้ำ (0.018) 6. การรกุ ลำ้ ลำนำ้ (0.020)

หนาแน่นของ 7. กิจกรรมการใช้ประโยชน์ในลำน้ำ
ม (0.018) (เช่น การดดู ทราย) (0.020)
กฤตคณุ ภาพน้ำ

มนิ สถานภาพล่มุ น้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ต่อ-3)

(TC) สะแกกรัง (SA) เจา้ พระยา (CH)
องประชากรใน

19

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

แม่กลอง (MK) เพชรบุรี (PC) ท่าจนี (

6. จำนวนประชากรที่มพี ืน้ ท่อี ยู่ใน
พื้นท่ีป่าไม้ (0.016)

7. รายได้เฉล่ยี ครัวเรือน (0.017)

1. การประกาศเขตพนื้ ที่อนรุ ักษ์ 8. พน้ื ท่ีเกดิ ไฟปา่ (0.014) ตวั ชี้วดั ดา้ นก
ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม
(0.039) 1. การประกาศเขตพื้นทอ่ี นุรกั ษ์ 1. การประกาศเขตพ
2. การจัดการและควบคมุ การใช้ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ ม ทรพั ยากรธรรมชาตแิ
ประโยชน์ท่ดี ินเพือ่ คมุ้ ครอง (0.041) (0.047)
สง่ิ แวดลอ้ ม (0.034) 2. การจดั การและควบคมุ การใช้ 2. การจดั การและคว
3. ระบบบำบดั น้ำเสีย (0.024) ประโยชน์ท่ดี นิ เพอื่ คุ้มครอง ประโยชน์ที่ดนิ เพอื่ ค
สิ่งแวดลอ้ ม (0.031) สง่ิ แวดลอ้ ม (0.037)
4. ป่าชุมชน (0.019) 3. ระบบบำบัดนำ้ เสีย (0.021) 3. ระบบบำบัดนำ้ เสยี

5.เขตการใชป้ ระโยชน์ทด่ี ินปา่ ไม้ 4. ปา่ ชุมชน (0.019) 4. ปา่ ชมุ ชน (0.019)
(0.020)
6. การมีสว่ นร่วมของชุมชน (0.014) 5.เขตการใช้ประโยชน์ที่ดนิ ปา่ ไม้ 5.เขตการใช้ประโยช
(0.017) (0.022)
6. การมีส่วนร่วมของชุมชน (0.013) 6. การมสี ว่ นรว่ มของ

ตารางท่ี 2-4 สรปุ ตวั ชว้ี ดั ทใี่ ช้ในการประเม

แมก่ ลอง (MK) เพชรบรุ ี (PC) ทา่ จีน (

7. การจัดการขยะและวัชพืชในลำนำ้ 7. การจัดการขยะและวชั พืชใน 7. การจดั การขยะแล
(0.026)
(0.017) ลำนำ้ (0.012) 8. การเพาะเล้ียงสตั ว
(0.012)

โครงการเพ่มิ ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การชั้นคุณภาพล่มุ นำ้

(TC) สะแกกรงั (SA) เจา้ พระยา (CH)

8. รายได้เฉลี่ยครัวเรอื น (0.016)

9. การใช้ท่ดี นิ ท่สี ่งผลตอ่ การ
พงั ทลายดิน (0.016)

การจดั การ 1. การประกาศเขตพื้นท่ีอนุรักษ์ 1. การประกาศเขตพนื้ ที่อนรุ กั ษ์
พน้ื ที่อนรุ กั ษ์ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม
และสิง่ แวดลอ้ ม (0.030) (0.055)
2. การจดั การและควบคุมการใช้ 2. การจดั การและควบคมุ การใช้
วบคมุ การใช้ ประโยชน์ทดี่ ินเพอ่ื คมุ้ ครอง ประโยชนท์ ด่ี นิ เพอ่ื คมุ้ ครอง
คุ้มครอง สงิ่ แวดลอ้ ม (0.026) สิง่ แวดลอ้ ม (0.050)
3. ระบบบำบดั นำ้ เสีย (0.025) 3. ระบบบำบดั น้ำเสยี (0.047)
ย (0.026)
) 4. ปา่ ชมุ ชน (0.016) 4. ปา่ ชมุ ชน (0.030)
ชนท์ ่ดี ินปา่ ไม้
5.เขตการใช้ประโยชน์ทดี่ นิ ปา่ ไม้
งชมุ ชน (0.019) (0.020)

มินสถานภาพล่มุ นำ้ ภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ต่อ-4)

(TC) สะแกกรัง (SA) เจา้ พระยา (CH)
ละวชั พชื ในลำนำ้
6. การจัดการขยะและวชั พืชในลำนำ้
ว์น้ำในแหล่งนำ้ (0.015)

20

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

แมก่ ลอง (MK) เพชรบุรี (PC) ท่าจนี (
8. การบริหารจัดการน้ำ (0.016) 9. การบรหิ ารจัดการ
8. เขตผงั เมืองรวมระดบั ลมุ่ น้ำ 10. เขตผังเมอื งรวมร
(0.015) 9. การขุดลอกลำน้ำ (0.011) (0.011)

11. การสร้างจิตสำน

9. จำนวนโครงการพัฒนาแหล่งน้ำ/
ชลประทาน (0.014)

10. งบประมาณรฐั เพ่อื การฟืน้ ฟู
ทรัพยากรธรรมชาติ (0.016)

10. การจดั การชายฝั่ง (0.011)

รวม 30 ตวั ช้วี ัด รวม 36 ตัวชีว้ ัด รวม 29 ต

ทีม่ า : วเิ คราะหด์ ้วยระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร์, บริษัทที่ปรกึ ษา (2562)

โครงการเพ่มิ ประสิทธิภาพการบรหิ ารจดั การช้นั คณุ ภาพลุ่มนำ้

(TC) สะแกกรัง (SA) เจา้ พระยา (CH)
รน้ำ (0.023) 7. การบริหารจดั การนำ้ (0.019)

ระดบั ล่มุ นำ้

นกึ (0.024) 5. การสรา้ งจติ สำนึก (0.040)

8. จำนวนโครงการพัฒนาแหล่งนำ้ /
ชลประทาน (0.021)

ตวั ช้วี ัด 9. การจัดการพื้นท่ีลมุ่ ตำ่ /แก้มลงิ รวม 23 ตัวช้ีวัด
(0.019)
10.การจดั หาแหลง่ นำ้ ใตด้ นิ เพอื่
การเกษตร (0.011)

11. สมดลุ การใช้นำ้ (0.019)

รวม 31 ตวั ชี้วัด

21

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

บทท่ี 3
การประเมินสถานภาพลมุ่ นำ้

การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำ ประเมินจากตัวช้ีวัดที่สรุปและรวบรวมนำมาปรับให้เป็นข้อมูลเชิง
พ้ืนท่ีในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ พร้อมกำหนดค่าถ่วงน้ำหนักท่ีได้จากการประชุม นำตัวชี้วัดทั้งหมดมาจัด
ช่วงช้ันเพื่อกำหนดค่าคะแนนที่สอดคล้องกับการประเมินสถานภาพฯ โดยมีค่าตั้งแต่ 0-100 คะแนน แล้วนำ
ตัวชี้วดั ทง้ั หมดมาซ้อนทับรวมกนั โดยการวเิ คราะห์ข้อมูลแบบหลายตวั ช้วี ัด ผลการวิเคราะหข์ ้อมูลนำมาจัดชว่ ง
ค่าคะแนนสุดท้ายตามมาตรฐานการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำท้ัง 4 ระดับ ได้แก่ วิกฤต เส่ียงภัย เตือนภัยและ
สมดุล ตามลำดับ ข้อมูลสถานภาพลุม่ น้ำท่ไี ด้นำมาจำแนกรายลมุ่ น้ำสาขา เพื่อสรุปพื้นที่เป้าหมายในการแก้ไข
ปัญหาหรือส่งเสริมมาตรการจัดการตามสถานภาพลุ่มน้ำท่ีโดดเด่นหรือมีประเด็นที่น่าสนใจ เพื่อจัดโครงการ
นำร่องในการเพม่ิ สมรรถภาพของล่มุ นำ้ ตามมาตรการทเี่ หมาะสมต่อไป โดยมีรายละเอยี ดดังน้ี

3.1 การประเมนิ สถานภาพลุม่ นำ้ ด้วยแบบจำลองทางคณติ ศาสตร์
การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำในเขตลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลางเลือกใช้ตัวช้ีวัด 4 กลุ่ม

ได้แก่ 1) โครงสร้างลุ่มน้ำ 2) หน้าที่ของลุ่มน้ำ 3) สังคม เศรษฐกิจ และการใช้ประโยชน์ลุ่มน้ำ และ 4) การ
จัดการลุ่มน้ำ ทั้ง 4 กลุ่ม มีค่าความสำคัญของกลุ่มท่ีได้จากการรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
ท้ังหมด เช่น เจ้าหน้าท่ีรัฐท้ังผู้ปฏิบัติและผู้กำหนดนโยบาย นักวิชาการในพื้นที่ ผู้นำชุมชน และประชาชนผู้มี
ส่วนเกี่ยวข้องในลุ่มน้ำ ร่วมกันแสดงความคิดเห็นและให้ค่าถ่วงน้ำหนักกลุ่มตัวช้ีวัดหลัก โดยวิธีการวิเคราะห์
แบบหลายปจั จัย Multi-Criteria Analysis (MCA)

3.2 วธิ กี ารวเิ คราะห์แบบหลายปัจจยั Multi-Criteria Analysis (MCA)
การวิเคราะห์แบบหลายปัจจัย (Multi Criteria Analysis: MCA) เพ่ือเปรียบเทียบความสำคัญ

ของตัวช้ีวัดที่มีผลต่อสถานภาพลุ่มน้ำ เป็นวิธีการหนึ่งที่นิยมใช้ในการวิเคราะห์เพื่อตัดสินใจเลือกมาตรการใน
การดำเนินการใด ๆ หรือเพื่อการแก้ไขปัญหาภายใต้เง่ือนไขการตัดสินใจท่ีมากกว่าหนึ่งเง่ือนไข โดยคำนึงถึง
ศกั ยภาพและลำดบั ความสำคัญของมาตรการท่ีกำหนด

3.3 ขนั้ ตอนการวิเคราะหแ์ บบหลายปัจจยั Multi-Criteria Analysis (MCA)
1. นำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่ในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) เพ่ือจัดเก็บเป็นฐานข้อมูล

ภมู ศิ าสตร์ (Geodatabase) โดยมกี ารปรับปรุงขอ้ มลู ให้เหมาะสมและอยใู่ นระบบพิกดั อา้ งองิ WGS-84
2. กำหนดตัวชี้วัด ท่ีเกี่ยวข้องกับการประเมินสถานลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง ท่ีได้จาก

การประชุมรับฟังความคิดเห็นและผ่านการปรับปรุง ตรวจสอบข้อมูลของตัวชี้วัดเรียบร้อยแล้ว หลังจากน้ันจึง
กำหนดระดบั คะแนนในแตล่ ะตวั ชีว้ ดั

3. กำหนดค่าน้ำหนักของแต่ละตัวชี้วัดที่ได้จากการประชุมกลุ่มย่อยในแต่ละลุ่มน้ำ โดยผู้มีส่วน
ได้ส่วนเสียร่วมกันพิจารณาจัดลำดับและใช้เทคนิค Rank-order Centroid (ROC) เพื่อคำนวนค่าถ่วงน้ำหนัก
และใช้วธิ กี ารเปรียบเทยี บความสำคัญของตวั ชวี้ ัดโดยวธิ กี ารวเิ คราะห์ทางเลือกแบบหลายปจั จยั (MCA)

โดยเทคนิค ROC ประมาณความคลาดเคลื่อนจากค่าถ่วงน้ำหนักสูงสุดและต่ำสุด โดยกำหนดค่า

กลาง (Centroid) ท่อี าจจะเกิดขึน้ จากการเรยี งลำดบั ที่ได้ ROC มสี มการดังนี้
1 1
( ) = ∑

=

โครงการเพมิ่ ประสิทธิภาพการบรหิ ารจดั การชน้ั คุณภาพลุ่มนำ้ 22

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

เมอื่ Wi คอื คา่ ถว่ งนำ้ หนักกลุ่มตัวชี้วัด
n คอื จำนวนตัวชี้วดั
r คอื ลำดบั ของตวั ชีว้ ดั j โดยที่ j=1,2,…,n

เมื่อกำหนดค่าถ่วงน้ำหนักของกลุ่มได้ จึงเร่ิมกำหนดค่าถ่วงน้ำหนักของตัวช้ีวัดด้วยเทคนิค
เดียวกนั โดยผ้มู สี ่วนได้สว่ นเสียกลุ่มเดียวกันเป็นผกู้ ำหนด ค่าถว่ งน้ำหนักทีไ่ ด้ท้งั หมดนำมาหาคา่ เฉลี่ยและปรับ
ค่าผลรวมให้เท่ากับ 1 (normalization) กลุ่ม ดังแสดงในตารางที่ 3-1 การกำหนดค่าคะแนน กำหนดช่วงค่า
โดยผู้เช่ียวชาญ โดยการกำหนดความสำคัญของคะแนนตามลำดับ และคิดค่าคะแนนตามความสำคัญโดยค่า
คะแนนมีค่าต้ังแต่ 0-100 คะแนน โดยค่าคะแนนมากส่งผลให้สถานภาพลุ่มน้ำไม่ดี และค่าคะแนนต่ำแสดง
สถานภาพล่มุ นำ้ ทด่ี ี

ตารางท่ี 3-1 ตัวอย่างการจัดลำดบั ความสำคัญของตัวช้ีวัดกลมุ่ การจดั การลุ่มนำ้

กลมุ่ ลำดับ ลำดับ คา่ ถว่ งนำ้ หนกั คา่ ถ่วงน้ำหนัก คา่ ถ่วงน้ำหนกั
กลมุ่ ตวั ชวี้ ดั กลุม่ ตัวชว้ี ัด รวม

พื้นที่อนรุ กั ษ์ 1 0.61

- เขตรกั ษาพนั ธส์ุ ัตวป์ า่ 1 0.61 0.37

- อทุ ยานแห่งชาติ 2 0.28 0.17

- ไมม่ ี 3 0.11 0.07

การบำบดั นำ้ เสยี 3 0.11

- มี 1 0.75 0.08

- ไมม่ ี 2 0.25 0.03

ปา่ ชมุ ชน 2 0.28

- มี 1 0.75 0.21

- ไมม่ ี 2 0.25 0.07

รวม 1.00 3.00 1.00

ท่มี า : วิเคราะห์ดว้ ยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร,์ บริษทั ทีป่ รึกษา (2562)

จากตารางที่ 3-1 พบวา่ กลุ่มที่มีความสำคัญมากท่ีสุด คือ พื้นที่อนุรักษ์ โดยมีตัวช้ีวัดเขตรักษา

พันธ์ุสัตว์ป่า มีค่าถ่วงน้ำหนักรวมสูงที่สุดเท่ากับ 0.37 ตัวชี้วัดท่ีมีค่าถ่วงน้ำหนักน้อยท่ีสุด ได้แก่ ตัวชี้วัดไม่มี

พ้ืนที่บำบดั นำ้ เสยี มคี ่าถ่วงนำ้ หนกั รวมเท่ากบั 0.03

4. การจำแนกระดับสถานภาพลุ่มน้ำ โดยการวิเคราะห์แบบซ้อนทับ (Overlay Analysis) จาก

ผลคูณระหว่างค่าน้ำหนักและค่าคะแนนในแต่ละตัวชี้วัด จำแนกระดับสถานภาพลุ่มน้ำออกเป็น 4 ระดับ คือ

สมดุล เตือนภัย เสี่ยงภัย และวิกฤต และทำการแบ่งช่วงข้อมูลโดยให้แต่ละช่วงมีระยะห่างเท่ากัน (Equal

Interval)

3.4 การแบ่งระดบั สถานภาพลุม่ น้ำ
โดยการแบ่งจะนำค่าคะแนนดิบ WS มาทำการปรบั ช่วงใหม้ ีคะแนนเปน็ มาตรฐานเดยี วกัน ดว้ ยวธิ ี

Min-Max Normalization ซึง่ มรี ปู แบบดังสมการที่ 4

WS’ = WSi – WSmin (4)

WSmax – WSmin

โครงการเพ่มิ ประสทิ ธภิ าพการบริหารจดั การชน้ั คณุ ภาพลุ่มนำ้ 23

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

โดย WS’ = ค่าคะแนน WS ใหมท่ ไ่ี ดจ้ ากการทำ Min-max normalization
WSi = คา่ คะแนนทตี่ ้องการทำ normalization
WSmin = ค่าคะแนนตำ่ สุด
WSmax = ค่าคะแนนสงู สุด

โดยค่าที่ได้จะมีคะแนนใหม่เป็น 100% ซึ่งการแบ่งสถานภาพจะสอดคล้องกับโครงการประเมิน

สถานภาพลมุ่ นำ้ ภาคเหนอื พ.ศ. 2560 โดยมกี ารแบง่ ดงั นี้

1) สถานภาพสมดุล มชี ว่ งคะแนน 0 - 25.00

2) สถานภาพเตือนภัย มชี ่วงคะแนน 25.01 – 50.00

3) สถานภาพเส่ียงภยั มชี ว่ งคะแนน 50.01 – 75.00

4) สถานภาพวกิ ฤติ มีช่วงคะแนน 75.01 – 100.00

โครงการเพมิ่ ประสิทธิภาพการบริหารจดั การชั้นคณุ ภาพลุ่มน้ำ 24

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

บทท่ี 4
เกณฑช์ ว้ี ดั เพื่อประเมินสถานภาพลุ่มนำ้

4.1 ตัวชวี้ ัดกลุ่มและคา่ ถว่ งน้ำหนัก

จากการจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อเกณฑ์ช้ีวัด และแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ท่ีใช้ใน
การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำหลักท้ัง 5 ลุ่มน้ำ การกำหนดค่าถ่วงน้ำหนักใช้วิธีการจัดลำดับความสำคัญ
(Rank Sum) โดยเทคนิค Rank-Oder Centroid Weight Method (ROC) เป็นวิธีให้ค่าถ่วงน้ำหนักโดยการ
เรยี งลำดับทีม่ ีความนา่ เชือ่ ถอื ผกู้ ำหนดค่าถว่ งน้ำหนักมคี วามเชือ่ มนั่ และตัดสินใจง่าย

การกำหนดค่าคะแนน กำหนดช่วงค่าโดยการมีส่วนร่วมของผู้เข้าร่วมประชุมกลุ่มย่อยรายลุ่มน้ำ
ท่ีมีองค์ประกอบท้ังส่วนประชาชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ส่วนราชการและนักวิชาการท่ีเกี่ยวข้องและ
เป็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในลุ่มน้ำน้ัน ๆ โดยการกำหนดความสำคัญของคะแนนตามลำดับ และคิดค่าคะแนน
ตามความสำคญั ที่มคี ่าคะแนนรวมเท่ากบั 1 ไดค้ า่ ถ่วงน้ำหนกั ของตัวชี้วดั กลุ่มดงั แสดงในตารางท่ี 4-1

ตารางที่ 4-1 คา่ น้ำหนกั ของตัวช้วี ดั กล่มุ หลักในแต่ละลุ่มน้ำ

ตัวชี้วัดกลุม่ ล่มุ นำ้ ลุ่มนำ้ ค่าถ่วงน้ำหนัก ลุม่ นำ้
ลุม่ นำ้ ลุ่มนำ้ เจ้าพระยา
แมก่ ลอง เพชรบรุ ี ท่าจนี สะแกกรัง
0.365 0.362 0.328
ดา้ นโครงสร้างลมุ่ นำ้ 0.370 0.388 0.194 0.201 0.257
0.175 0.216 0.194
ด้านหนา้ ทีล่ มุ่ นำ้ 0.216 0.203 0.266 0.221 0.221

ดา้ นสังคม เศรษฐกิจและการใช้ประโยชนล์ ุ่มน้ำ 0.204 0.216

ด้านการจดั การ 0.210 0.193

ทม่ี า : วเิ คราะห์ดว้ ยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์, บรษิ ัทที่ปรกึ ษา (2562)

4.2 ตัวช้วี ดั ค่าถว่ งน้ำหนกั และค่าคะแนนความสำคัญ

เมื่อกำหนดค่าถ่วงน้ำหนักของตัวชี้วัดกลุ่มได้ จึงเริม่ กำหนดค่าถ่วงน้ำหนักของตัวชีว้ ัดดว้ ยเทคนิค
เดียวกนั โดยผ้มู ีส่วนได้ส่วนเสียกลุ่มเดียวกันเป็นผู้กำหนด ค่าถ่วงน้ำหนักทไ่ี ด้ทงั้ หมดนำมาหาค่าเฉล่ยี และปรับ
คา่ ผลรวมให้เทา่ กับ 1 (normalization)

การกำหนดค่าคะแนน กำหนดช่วงค่าโดยผู้เช่ียวชาญ โดยการกำหนดความสำคัญของคะแนน
ตามลำดับ และคิดค่าคะแนนตามความสำคัญโดยกำหนดช่วงค่าคะแนนต้ังแต่ 0-100 คะแนน ในทุกตัวช้ีวัด
เพอื่ ให้สอดคล้องกับชว่ งคา่ คะแนนในการประเมนิ สถานภาพลุ่มน้ำ ค่าคะแนนท่ีมีค่านอ้ ยแสดงสถานภาพสมดุล
และค่าคะแนนมากท่ีสุดแสดงสถานภาพวิกฤต โดยในช่วงกลางแบ่งระดับคะแนนตามลักษณะข้อมูลเฉลี่ย
เท่ากันเป็น 2 ช่วง ได้แก่สถานภาพเตือนภัยและเส่ียงภัยตามลำดับ ค่าคะแนน เกณฑ์การพิจารณาและค่าถ่วง
นำ้ หนักท้ังหมดที่ใช้ในการประเมินสถานภาพลมุ่ น้ำแสดงในตารางที่ 4-2

โครงการเพ่มิ ประสิทธภิ าพการบรหิ ารจดั การชัน้ คุณภาพลมุ่ นำ้ 25

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

ตารางท่ี 4-2 แสดงเกณฑต์ ัวช้ีวดั ทใ่ี ช้ในการประ

เกณฑ์ คา่ ถ่วงน้ำหนกั (Weighting)

1.1) พ้ืนท่ีป่าไม้ปกคลมุ ปัจจบุ ันใน (CH) (TC) (MK) (SA) (PC)
พื้นทีล่ มุ่ นำ้
0.328 0.365 0.370 0.362 0.388
1.2) ดชั นพี ืชพรรณ
0.083 0.081 0.087 0.120 0.086 • <0 : ไม่มีพ
1.3) ความหนาแนน่ ของการ
ระบายนำ้ • >0 : มีพ้ืน

0.064 0.054 0.055 • <0 : ไม่มีพ

• 0 - 0.2 :

• >0.2 - 0.

• >0.5 : พชื

0.065 0.052 0.084 0.043 • แบ่งเป็นช

1.4) พ้ืนทเ่ี สย่ี งภยั น้ำท่วม 0.112 0.070 0.035 0.058 0.031 • ความถ่ีใน
1.5) พื้นทเ่ี ส่ียงภัยแลง้ • ความถี่ใน
• ความถี่ใน
• ไม่เกดิ

0.076 0.044 0.032 0.042 0.025 • ความถ่ีใน
• ความถ่ีใน
• ความถ่ีใน
• ไม่เกดิ

ตารางที่ 4-2 แสดงเกณฑ์ตัวชี้วดั ทใ่ี ช้ในการประเมิน

เกณฑ์ คา่ ถว่ งนำ้ หนัก (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

โครงการเพ่ิมประสทิ ธภิ าพการบริหารจดั การชัน้ คุณภาพล่มุ นำ้

ะเมินสถานภาพล่มุ นำ้ ภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

รายละเอียด คา่ คะแนน แหล่งท่ีมา
(Rating) 1.ด้านโครงสรา้ ง
พ้ืนทป่ี ่าไม้ปกคลมุ
นทปี่ ่าไม้ปกคลุม 100.00 สำนกั จัดการท่ีดินปา่ ไม้, กรมปา่ ไม้, 2562
พชื พรรณ 0.00
พชื พรรณปกคลุมเป็นหย่อม LANDSAT 8 ช่วงคลื่น Near-Infrared
.5 : พืชพรรณเปดิ โล่ง 100.00 และ Red, 2562
ชพรรณปกคลุมหนาแน่น 66.66
ช่วงตามความหนาแนน่ จากมากถงึ น้อย 33.33 ข้อมลู ความสูงของภูมิประเทศ (DEM)
0.00 กรมพัฒนาท่ีดิน, 2545 วิเคราะห์
นการเกดิ ซำ้ (9ปี) 7-9 คร้งั 0.00 - 100.00 เสน้ ทางนำ้ ดว้ ยเทคนิค line density
นการเกดิ ซำ้ (9ปี) 4-6 คร้งั
นการเกดิ ซ้ำ (9ปี) 1-3 คร้ัง 100.00 สำนกั งานเทคโนโลยีอวกาศและ
66.66 ภูมสิ ารสนเทศ (องคก์ ารมหาชน), 2559
นการเกดิ ซำ้ (9ปี) 7-9 ครัง้ 33.33
นการเกิดซำ้ (9ปี) 4-6 ครั้ง 0.00 สำนกั งานเทคโนโลยอี วกาศและ
นการเกิดซ้ำ (9ป)ี 1-3 ครั้ง 100.00 ภมู สิ ารสนเทศ (องค์การมหาชน), 2559
66.66
33.33
0.00

นสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ต่อ-1)

รายละเอยี ด ค่าคะแนน แหลง่ ที่มา
(Rating)

26

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

เกณฑ์ คา่ ถว่ งน้ำหนกั (Weighting)
1.6) พ้ืนท่ีเสย่ี งภยั ดินถล่ม (CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

1.7) การชะลา้ งพงั ทลายของดิน 0.029 0.031 • จำนวนห
(ตนั /ไร/่ ป)ี 50 ของพ

1.8) เขอ่ื นป้องกันตลิง่ หรอื ผนัง • จำนวนห
กัน้ น้ำ 50 ของพ

1.9) การเปลย่ี นแปลงสภาพ • พ้นื ทไ่ี ม่เ
ภูมอิ ากาศ 0.057 0.030 0.024 • >20

1.10) ความลาดชนั (%) • 15 - 20

• 5 - 15

• 2-5

• 0-2
0.042 • ระยะห่า

(ใกล้ดี ไก
0.059 • มกี ารเปล

• ไม่มีการเ
0.027 0.024 • 0-12

• >12-33

• >33-58

• >58

เกณฑ์ ตารางท่ี 4-2 แสดงเกณฑ์ตัวช้ีวัดทีใ่ ชใ้ นการประเมนิ
1.11) เนื้อดิน
ค่าถว่ งน้ำหนกั (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

0.023 0.018 • ดนิ ทราย
• ดนิ รว่ น,

โครงการเพ่มิ ประสิทธิภาพการบรหิ ารจดั การชน้ั คณุ ภาพลุ่มน้ำ

รายละเอยี ด คา่ คะแนน แหลง่ ที่มา
หมู่บา้ นท่ไี ดร้ ับผลกระทบมากกว่ารอ้ ยละ (Rating)
พืน้ ท่ี
หมู่บ้านทีไ่ ด้รับผลกระทบน้อยกว่าร้อยละ 100.00
พ้ืนท่ี
เส่ียงภยั สำนกั ธรณีวิทยาสิง่ แวดล้อม
50.00 กรมทรัพยากรธรณี, 2561
างจากเขอื่ นปอ้ งกันตล่งิ หรือผนังกั้นนำ้
กลไมด่ )ี ด้วยเทคนิค Euclidean Distance 0.00
ล่ียนแปลง
เปลี่ยนแปลง 100.00
75.00
50.00 กรมพฒั นาที่ดนิ , 2562
25.00
0.00

0.00-100.00 กรมโยธาธิการและผังเมือง, 2562

100.00 กรมอตุ ุนยิ มวิทยา, 2562
0.00
0.00 ASTER GLOBAL DEM VERSION 2,
33.33 USGS NASA, 2554
66.66

100.00

นสถานภาพลุม่ น้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง (ต่อ-2)

รายละเอียด คา่ คะแนน แหล่งที่มา
(Rating)
ย, ดินทรายร่วน, หิน ดัดแปลงจากข้อมูลชุดดิน
ดนิ ร่วนปนทราย, ดินร่วนปนทรายแป้ง, 100.00 กรมพัฒนาท่ีดิน, 2547
50.00

27

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

เกณฑ์ คา่ ถว่ งนำ้ หนัก (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

ดนิ รว่ นเห

• ดนิ เหนีย
เชงิ ซอ้ น

1.12) การเปลีย่ นแปลงแนวชายฝ่งั 0.015 • การกัดเซ

• การกดั เซ

• การกดั เซ

• การกัดเซ

• การกัดเซ

• ไม่มกี ารก

1.13) ลกั ษณะทางธรณวี ิทยา 0.014 • เสถยี รตำ่

• เสถียรปา

• เสถยี รสูง

1.14) พ้นื ทที่ ี่มีสภาพป่าไมป้ กคลุม 0.013 • พื้นทลี่ ุ่มน
ปจั จุบันในพื้นท่ีลุ่มน้ำชน้ั ที่ • พน้ื ทลี่ ่มุ น
1 และ 2 • พืน้ ท่ีลุม่ น

1.15) น้ำทะเลหนุน 0.008 • ไดร้ ับผลก

• ไม่ไดร้ ับผ

โครงการเพม่ิ ประสทิ ธิภาพการบริหารจดั การช้นั คณุ ภาพล่มุ น้ำ

รายละเอียด คา่ คะแนน แหล่งท่ีมา
(Rating)
หนยี ว
ยว, ดนิ เหนยี วปนทรายแป้ง, ลาดชัน 0.00 กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝงั่ ,
100.00 2562
ซาะสงู มาก 80.00
ซาะสูง 60.00 ดดั แปลงจากข้อมลู ชดุ ดิน
ซาะปานกลาง 40.00 กรมพัฒนาที่ดิน, 2547
ซาะตำ่ 20.00
ซาะตำ่ มาก กรมพฒั นาท่ีดนิ และกรมป่าไม้, 2562
กดั เซาะ 0.00 วิเคราะหด์ ้วย overlay analysis
ำ 100.00 คา่ ความเคม็ ของน้ำ
านกลาง 50.00 กรมควบคุมมลพิษ, 2562
ง
น้ำชั้นท่ี 1 และ 2 มีปา่ ปกคลมุ 0.00
น้ำชั้นท่ี 1 และ 2 ไมม่ ปี ่าปกคลุม 0.00
นำ้ ช้ันที่ 3-5 50.00
กระทบ 100.00
ผลกระทบ 100.00
0.00

28

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

เกณฑ์ ตารางที่ 4-2 แสดงเกณฑ์ตัวชีว้ ดั ทใ่ี ชใ้ นการประเมิน
2.1) ปริมาณนำ้ ท่าต่อปริมาณ
คา่ ถว่ งนำ้ หนกั (Weighting)
นำ้ ฝน (%) (CH) (TC) (MK) (SA) (PC)
2.2) คณุ ภาพน้ำผิวดนิ 0.257 0.194 0.216 0.201 0.203
0.048 0.067 0.075 0.059 0.068 • <20
2.3) ระยะเวลาการไหลของน้ำ
• 20-40
2.4) ศักยภาพการให้นำ้ ของ • >40
น้ำใต้ดิน 0.034 0.054 0.066 0.036 0.044 • เสอื่ มโทร
• พอใช้
2.5) ศกั ยภาพการกักเกบ็ น้ำไว้ใช้ • ดี
ในฤดแู ล้ง • ดมี าก
0.037 0.043 0.047 0.044 0.038 • อตั ราการ
• อัตราการ
• อัตราการ
0.023 0.030 0.029 0.024 0.025 • <2
• 2 - 10
• 10 - 20
• >20
0.042 0.024 • มีโครงกา
• มีโครงกา
• มโี ครงกา

ตารางที่ 4-2 แสดงเกณฑต์ ัวช้ีวดั ทีใ่ ช้ในการประเมนิ

เกณฑ์ ค่าถ่วงน้ำหนัก (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

โครงการเพ่มิ ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การชน้ั คุณภาพลมุ่ นำ้

นสถานภาพลุม่ นำ้ ภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ตอ่ -3)

รายละเอยี ด คา่ คะแนน แหล่งท่ีมา
(Rating) 2. ดา้ นหน้าท่ี
รม
100.00 ขอ้ มลู น้ำฝน 30 ปี (พ.ศ. 2531 -2560)
รไหลต่ำ (ไหลไมต่ ลอดทั้งป)ี 50.00 และข้อมลู ปริมาณน้ำท่าคำนวณ
รไหลปานกลาง 0.00 โดยท่ปี รึกษา
รไหลสูง (ไหลตลอดทัง้ ป)ี 100.00
66.66 สำนักจัดการคณุ ภาพน้ำ
ารน้อย 33.33 กรมควบคุมมลพิษ, 2562
ารปานกลาง 0.00
ารมาก 100.00 เทยี บสัดส่วนทางน้ำไหลตลอดทั้งปีต่อ
50.00 ทางน้ำไหลไม่ตลอดท้ังปตี ่อ 1 หน่วย
0.00 พ้ืนท่ี, 2562
100.00
66.66 กรมทรพั ยากรนำ้ บาดาล, 2562
33.33
0.00 จำนวนโครงการพัฒนาแหลง่ น้ำต่อ 1
100.00 หน่วยพ้ืนท่ี กรมชลประทาน, 2562
50.00
0.00

นสถานภาพลุม่ นำ้ ภาคตะวันตกและภาคกลาง (ต่อ-4)

รายละเอียด คา่ คะแนน แหล่งที่มา
(Rating)

29

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

เกณฑ์ คา่ ถ่วงนำ้ หนัก (Weighting)
2.6) สมดุลการใช้น้ำ (CH) (TC) (MK) (SA) (PC)
0.035 • ไม่สมดลุ ม
2.7) ประสิทธภิ าพใน
การระบายนำ้ • ไม่สมดุล

2.8) อัตราการซึมผา่ นน้ำผ่าน • สมดลุ
ผิวดิน
• เกนิ สมดุล
2.9) คุณภาพนำ้ ใต้ดิน • เกนิ สมดุล
0.040 • การระบาย
2.10) โครงการพฒั นาแหลง่ นำ้ / • การระบาย
แหลง่ น้ำกักเก็บ • การระบาย
• การระบาย
0.024 • เร็ว
• ชา้
0.014 • คณุ ภาพน
• คณุ ภาพน
• คุณภาพน
• คุณภาพน
• มโี ครงการ
0.028 • มีโครงการ
• มีโครงการ

ตารางท่ี 4-2 แสดงเกณฑต์ ัวชวี้ ัดทใี่ ชใ้ นการประเมิน

เกณฑ์ คา่ ถ่วงน้ำหนัก (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

0.194 0.175 0.204 0.216 0.216

โครงการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการบริหารจดั การชน้ั คณุ ภาพลุ่มนำ้

รายละเอียด คา่ คะแนน แหล่งท่ีมา
(Rating)
มาก
100.00 ข้อมูลการใช้ประโยชน์ท่ีดนิ จากกรมพฒั นา
ล 75.00 ทีด่ นิ , 2562 และกรมชลประทาน, 2562
ลมาก 50.00 วเิ คราะหโ์ ดยบริษัทที่ปรึกษาจากปริมาณ
ยนำ้ เลว 25.00 ความต้องการใชน้ ้ำจากครวั เรือน
ยนำ้ ค่อนข้างเลว 10.00 การเกษตรและอตุ สาหกรรมต่อปริมาณ
ยนำ้ คอ่ นข้างดี นำ้ ท่า
ยน้ำดี
100.00
นำ้ ไมด่ ี
น้ำปานกลาง 66.66 กรมพฒั นาท่ีดิน, 2562
น้ำดี 33.33
นำ้ ดีมาก
รฯนอ้ ย (<2) 0.00
รฯ (2-5)
รฯมาก (>5) 100.00 กรมพัฒนาท่ีดนิ , 2562
0.00

100.00

66.66 กรมทรัพยากรนำ้ บาดาล, 2562
33.33

0.00

100.00

50.00 กรมชลประทาน, 2562

0.00

นสถานภาพลุม่ น้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง (ตอ่ -5)

รายละเอียด ค่าคะแนน แหล่งท่ีมา
(Rating)

3. ด้านสังคม เศรษฐกิจ และการใช้ประโยชน์ลมุ่ นำ้

30

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

เกณฑ์ คา่ ถว่ งน้ำหนกั (Weighting) • มชี มุ ชนม
3.1) ร้อยละการตงั้ ถิ่นฐานชมุ ชน (CH) (TC) (MK) (SA) (PC) • มชี มุ ชนป
0.039 0.033 0.051 0.041 0.048 • มีชมุ ชนน
ในพ้ืนท่ีลมุ่ น้ำช้ันที่ 1 และ 2 0.032 0.040 0.035 0.041 • บกุ รุกลด
• บกุ รุกลด
3.2) ร้อยละของพื้นทปี่ า่ อนรุ กั ษ์ท่ี 0.029 0.029 0.031 0.025 0.034 • บุกรุกลด
มีการเปลี่ยนแปลงการใช้ • บุกรกุ ลด
ประโยชน์ 0.026 0.026 0.024 0.029 • บกุ รกุ ลด
• มกี ารใชป้
3.3) รอ้ ยละของการใช้ประโยชน์ • มกี ารใช้ป
ทีด่ ิน ชมุ ชน และ • มีการใช้ป
สงิ่ ปลูกสรา้ ง • มีการใช้ป
• มกี ารใช้ป
3.4) การเปลี่ยนแปลงพ้ืนท่ีป่าไม้ • ลดลง
พ.ศ. 2547-2561 • พนื้ ที่คงเด
• เพิม่ ขึ้น

โครงการเพม่ิ ประสิทธภิ าพการบริหารจดั การชน้ั คุณภาพลุ่มน้ำ

รายละเอียด ค่าคะแนน แหลง่ ท่ีมา
(Rating)
มาก ที่ต้ังหมู่บา้ นของ
ปานกลาง 100.00 กรมการปกครองตอ่ พ้ืนที่ 1 หนว่ ย
นอ้ ย 50.00 กรมการปกครอง, 2562
ดลงน้อยท่ีสุด 0.00 กรมปา่ ไม,้ 2562
ดลงนอ้ ย 100.00 กรมพัฒนาที่ดิน, 2562
ดลงปานกลาง 75.00 บริษัทที่ปรกึ ษาวิเคราะห์สดั ส่วน
ดลงมาก 50.00 การเปล่ียนแปลง
ดลงมากทสี่ ุด 25.00
ประโยชนท์ ่ีดนิ มากทสี่ ุด 0.00 กรมพฒั นาท่ีดิน, 2562
ประโยชนท์ ี่ดินมาก 100.00 บรษิ ัทที่ปรกึ ษาวิเคราะห์
ประโยชน์ที่ดนิ ปานกลาง 75.00
ประโยชนท์ ่ีดนิ นอ้ ย 50.00 กรมปา่ ไม,้ 2562
ประโยชน์ท่ีดนิ นอ้ ยทส่ี ุด 25.00 บรษิ ัททีป่ รึกษาวิเคราะห์
0.00
ดิม 100.00
50.00
0.00

31

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง

ตารางท่ี 4-2 แสดงเกณฑ์ตัวชี้วัดที่ใชใ้ นการประเมนิ

เกณฑ์ คา่ ถว่ งนำ้ หนัก (Weighting)
3.5) ความถ่ีในการเผชิญภยั
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)
ธรรมชาติ
0.030 0.017 0.015 0.018 • มากท่ีสุด
3.6) การมีสว่ นร่วมของชมุ ชน
(รายตำบล) • มาก

3.7) แหล่งกำเนิดขยะอันตราย • ปานกลา

3.8) การรุกล้ำลำน้ำ • น้อย
3.9) กิจกรรมการใชป้ ระโยชน์ใน
• นอ้ ยท่สี ดุ
ลำนำ้ (เชน่ การดดู ทราย)
3.10) จำนวนและความหนาแน่น 0.025 0.025 • คะแนน

ของโรงงานอตุ สาหกรรม เคยร่วมท

เกณฑ์ • คะแนน

ทง้ั หมดเ

• คะแนน

เคยร่วมท

0.022 • มาก

• ปานกลา

• นอ้ ย

0.020 0.021 0.015 0.018 • ระยะห่า

ดว้ ยเทค

0.020 • ระยะหา่

ดว้ ยเทค

0.018 0.020 • ระยะห่า

ไกลด)ี ด

ตารางท่ี 4-2 แสดงเกณฑ์ตัวช้ีวดั ทใ่ี ชใ้ นการประเมิน

ค่าถ่วงน้ำหนัก (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

โครงการเพิ่มประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การชั้นคณุ ภาพลมุ่ น้ำ

นสถานภาพลุม่ น้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง (ต่อ-6)

รายละเอยี ด คา่ คะแนน แหลง่ ท่ีมา
(Rating)

ด 100.00

75.00 กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย,

าง 50.00 2562, สำนกั งานเทคโนโลยีอวกาศและ
25.00 ภมู สิ ารสนเทศ, 2562

ด 0.00

= 1: น้อยกวา่ 70% ของครัวเรอื นทัง้ หมด 100.00
ทำกิจกรรมชุมชน

= 2: ระหว่าง 70%-95% ของครัวเรอื น 50.00 ข้อมลู กชช. 2ค
เคยรว่ มทำกิจกรรม กรมการพัฒนาชมุ ชน, 2560

= 3: มากกวา่ 95% ของครัวเรอื นท้ังหมด 0.00
ทำกจิ กรรมชุมชน

าง 100.00 กรมควบคมุ มลพิษ, 2562
50.00 กรมโรงงานอตุ สาหกรรม, 2562
0.00

างจากส่ิงรกุ ล้ำลำนำ้ (ใกลไ้ ม่ดี ไกลด)ี 100.00-0.00 แปลจากภาพถ่ายดาวเทยี ม google
คนิค Euclidean distance earth บรษิ ัททป่ี รึกษาวเิ คราะห์, 2562

างจากกิจกรรมฯ (ใกล้ไมด่ ี ไกลด)ี 100.00-0.00 กรมโรงงานอตุ สาหกรรม, 2562
คนิค Euclidean distance บรษิ ทั ที่ปรกึ ษาวเิ คราะห์

างจากที่ตง้ั โรงงานอุตสาหกรรม (ใกลไ้ ม่ดี 100.00-0.00 กรมโรงงานอตุ สาหกรรม, 2562
ด้วยเทคนิค Euclidean distance

นสถานภาพล่มุ น้ำภาคตะวันตกและภาคกลาง (ต่อ-7)

รายละเอียด คา่ คะแนน แหล่งท่ีมา
(Rating)

32

คมู่ ือการประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

เกณฑ์ คา่ ถว่ งนำ้ หนัก (Weighting)
3.11) ความถี่การเกิดวิกฤต (CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

คณุ ภาพนำ้ 0.016 • มาก

3.12) ความหนาแน่นของ • ปานกล
ประชากรในพ้ืนที่ลมุ่ น้ำ
• นอ้ ย
3.13) จำนวนประชากรทมี่ ีพ้ืนที่
อยูใ่ นพ้ืนท่ปี ่าไม้ • ไมม่ ีวกิ
0.014 • มากที่ส
3.14) รายได้เฉล่ยี ครัวเรือน
• มาก
3.15) การใช้ทด่ี ินทส่ี ง่ ผลต่อการ
พังทลายดิน • ปานกล

• น้อย

• น้อยทีส่

• มี
0.016

• ไมม่ ี
0.016 0.017 • รายไดต้

• รายได้ป

• รายได้ส

• รายได้ส
0.016 • มกี ารพ

• ไมม่ ีกา

เกณฑ์ ตารางท่ี 4-2 แสดงเกณฑต์ ัวชีว้ ัดทใี่ ชใ้ นการประเมิน
3.16) พนื้ ท่ีเกิดไฟปา่
ค่าถว่ งนำ้ หนกั (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

0.014 • เกดิ ซ้ำม

โครงการเพมิ่ ประสิทธิภาพการบริหารจดั การช้นั คณุ ภาพลุม่ นำ้

รายละเอียด ค่าคะแนน แหลง่ ที่มา
(Rating)
ลาง
100.00
กฤต
สุด 66.66 กรมควบคมุ มลพิษ, 2562
33.33
ลาง
0.00
สุด
100.00
ต่ำ
ปานกลาง 75.00 วิเคราะห์ความหนาแน่นตอ่ 1
สงู 50.00 หนว่ ยพื้นทจี่ ากข้อมูลประชากร
สูงมาก 25.00 กรมการปกครอง, 2562
พังทลาย
ารพงั ทลาย 0.00

100.00 วเิ คราะหก์ ารใช้ประโยชน์ทด่ี ิน
ในพ้ืนท่ีป่าไม้ กรมป่าไม้, 2562
0.00 กรมพัฒนาที่ดนิ , 2562

100.00

66.66 สำนกั งานสถิตแิ หง่ ชาติ, 2562
33.33 จำแนกรายตำบล

0.00

100.00 ข้อมลู การใช้ประโยชนท์ ี่ดิน 2562,
0.00 กรมพัฒนาที่ดิน

นสถานภาพล่มุ นำ้ ภาคตะวันตกและภาคกลาง (ตอ่ -8)

รายละเอยี ด ค่าคะแนน แหลง่ ที่มา
มากทีส่ ุด (Rating)

100.00 สำนักงานเทคโนโลยอี วกาศและภมู ิ

33

คมู่ อื การประเมินสถานภาพลุ่มน้ำภาคตะวนั ตกและภาคกลาง

เกณฑ์ ค่าถว่ งน้ำหนกั (Weighting)
(CH) (TC) (MK) (SA) (PC)

• เกิดซำ้ ม

• เกิดซ้ำน

• เกิดซ้ำ

0.221 0.266 0.210 0.221 0.193

4.1) การประกาศเขตพ้ืนท่อี นุรักษ์ 0.055 0.047 0.039 0.030 0.041 • ไมม่ กี าร
ทรัพยากรธรรมชาติและ
• มีการปร
สิ่งแวดลอ้ ม

4.2) การจัดการและควบคมุ การใช้ 0.050 0.037 0.034 0.026 0.031 • ไมม่ ี
ประโยชนท์ ่ดี นิ เพื่อคุ้มครอง
• มี
สิ่งแวดล้อม

4.3) ระบบบำบัดน้ำเสยี 0.047 0.026 0.024 0.025 0.021 • ไม่มี : ต

• มี : ตำบ

4.4) ป่าชุมชน 0.030 0.019 0.019 0.016 0.019 • ไมม่ ี : ต

• มี : ตำบ

4.5) เขตการใช้ประโยชน์ท่ดี ิน 0.022 0.020 0.020 0.017 • พ้นื ที่เกษ
ป่าไม้ • พน้ื ท่ีป่า

• พ้ืนทปี่ า่

โครงการเพ่ิมประสทิ ธิภาพการบริหารจดั การชั้นคณุ ภาพลมุ่ นำ้

รายละเอยี ด ค่าคะแนน แหล่งที่มา
มาก (Rating) สารสนเทศ (องค์การมหาชน), 2561
นอ้ ย
66.66 4. ด้านการจดั การ
รประกาศเขตฯ 33.33
ระกาศเขตฯ 0.00

ตำบล 100.00 กรมอุทยานแหง่ ชาติ สัตวป์ ่า และ
บล 0.00 พนั ธ์ุพืช, 2562
ตำบล
บล 100.00 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และ
ษตรกรรม Zone A 0.00 พันธุ์พชื , 2562
าเศรษฐกจิ Zone E
าอนรุ ักษ์ Zone C 100.00 กรมควบคุมมลพิษ, 2562
0.00
กรมปา่ ไม,้ 2562
100.00
0.00 สำนักจดั การที่ดินป่าไม้, กรมป่าไม้,
2562
100.00
50.00
0.00

34