8_CP22402_การป้องกันปราบปราม

วิชา ปป. (CP) ๒๒๔๐๒

การป้องกนั และปราบปรามอาชญากรรม

ตําÃÒàÃÂÕ ¹

หลักสตู ร นกั เรยี นนายสบิ ตํารวจ

ÇªÔ Ò »». (CP) òòôðò ¡Òû͇ §¡Ñ¹áÅлÃÒº»ÃÒÁÍÒªÞÒ¡ÃÃÁ

เอกสารน้ี “໚¹¤ÇÒÁÅѺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡ÒÔ หามมิใหผูหนึ่งผูใดเผยแพร คัดลอก ถอดความ
หรอื แปลสว นหนง่ึ สว นใด หรอื ทง้ั หมดของเอกสารนเ้ี พอ่ื การอยา งอน่ื นอกจาก “à¾Í×è ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒͺÃÁ”
ของขาราชการตํารวจเทาน้ัน การเปดเผยขอความแกบุคคลอ่ืนที่ไมมีอํานาจหนาท่ีจะมีความผิดตาม
ประมวลกฎหมายอาญา

กองบญั ชาการศึกษา สํานกั งานตาํ รวจแหงชาติ
พ.ศ.๒๕๖๔

คาํ นํา

หลักสูตรนักเรียนนายสิบตาํ รวจ (นสต.) เปนหลักสูตรการศึกษาอบรมท่ีมีเปาหมาย
เพ่ือเสริมสรางใหบุคคลภายนอกผูมีวุฒิประกาศนียบัตรมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) หรือ
ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) หรือเทียบเทา ท่ีเขารับการฝกอบรมมีความรู ความสามารถ และ
ทักษะวิชาชีพตํารวจ รวมถึงพัฒนาบุคลิกภาพรางกายใหเหมาะสมสาํ หรับการปฏิบัติงานตํารวจ
ในกลุมสายงานปองกันปราบปราม ตลอดจนเตรียมความพรอมทางดานจิตใจและวุฒิภาวะใหมี
จติ สาํ นึกในการใหบ ริการเพ่ือบําบดั ทกุ ขบ าํ รุงสขุ ของประชาชนเปนสาํ คญั

กองบัญชาการศึกษา ไดรวมกับ ครู อาจารย และครูฝก ในสังกัดกองบังคับการ
ฝกอบรมตาํ รวจกลาง และกลุมงานอาจารย กองบญั ชาการศกึ ษา ศูนยฝก อบรมตํารวจภธู รภาค ๑ - ๙
และกองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน ตลอดจนผูทรงคุณวุฒิจากภายนอก จัดทาํ ตาํ ราเรียน
หลกั สตู รนกั เรยี นนายสบิ ตํารวจชดุ นี้ ซง่ึ ประกอบดว ยองคค วามรตู า งๆ ทจ่ี าํ เปน ตอ การพฒั นาศกั ยภาพ
ของนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจใหเ ปน ขา ราชการตํารวจทพ่ี งึ ประสงคข องประชาชน เพอ่ื ใชส าํ หรบั ประกอบ
การเรียนการสอนนักเรียนนายสิบตํารวจใหมีความพรอมทั้งดานความรู ความสามารถ กาํ ลังกาย
และจติ ใจ จนสามารถเปน ขา ราชการตํารวจทปี่ ฏบิ ตั งิ านใหบ รกิ ารสงั คมและประชาชนไดอ ยา งตรงตาม
ความตอ งการอยา งแทจ ริง และมคี วามพรอ มในการเขา สูป ระชาคมอาเซยี น

ขอขอบคุณครู อาจารย ครูฝก และผูทรงคุณวุฒิทุกทาน ท่ีไดรวมกันระดมความคิด
ใหคาํ ปรึกษา คําแนะนํา ประสบการณท่ีเปนประโยชน รวมถึงการถายทอดองคความรู
ที่เปนประโยชน จนทาํ ใหการจัดทาํ ตําราเรียนหลักสูตรนักเรียนนายสิบตาํ รวจสําเร็จลุลวงไดดวยดี
ซ่ึงกองบัญชาการศึกษาหวังเปนอยางยิ่งวาตําราเรียนชุดนี้คงเปนประโยชนตอการจัดการเรียน
การสอนและการจัดการฝกอบรมของครู อาจารย และครูฝก รวมตลอดถึงใชเปนคูมือการปฏิบัติงาน
ของขาราชการตํารวจ อันจะสงผลทําใหสํานักงานตํารวจแหงชาติสามารถสรางความเช่ือมั่น ศรัทธา
และความผาสกุ ใหแ กป ระชาชนไดอยางแทจรงิ

พลตาํ รวจโท
( อภิรัต นยิ มการ )
ผูบัญชาการศึกษา

สารบััญ หน้า้

๑
1
วิิชา การป้อ้ งกันั และปราบปรามอาชญากรรม 7
7
บทที่�่ 1 แนวคิดิ ในการป้้องกันั ปราบปรามอาชญากรรม 9
แนวคิิดใหม่่ในการป้้องกันั อาชญากรรม 10
ยุุทธศาสตร์ส์ ำ�ำ นัักงานตำำ�รวจแห่ง่ ชาติิ 13
ทฤษฎีแี ละหลักั การที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งกัับงานป้้องกัันอาชญากรรมสมัยั ใหม่ ่ 1๕
การปราบปรามในหน้า้ ที่่ข� องตำำ�รวจ 15
การตรวจท้อ้ งที่่� และงานสายตรวจ 18
การแก้้ไขปััญหาเชิิงกลยุทุ ธ์ ์ 21
41
บทที่่� 2 อำำ�นาจหน้้าที่�ข่ องตำ�ำ รวจสายตรวจ 51
อำ�ำ นาจหน้า้ ที่่ข� องตำำ�รวจสายตรวจ ๕๕
การกำ�ำ หนดหน้้าที่่�ของตำำ�แหน่ง่ ในงานป้อ้ งกันั และปราบปรามสถานีีตำำ�รวจ 55
การเตรียี มการก่่อนออกตรวจ (INPUT) 56
การปฏิบิ ััติิขณะออกตรวจ (PROCESS) 57
การปฏิบิ ััติิภายหลังั ออกตรวจ 68
๗๑
บทที่่� 3 ตู้้�ยาม จุดุ รัับแจ้้งเหตุ ุ จุุดสกััดจับั และการตั้้ง� จุดุ ตรวจค้น้ 71
ตู้�้ ยาม 72
จุุดรัับแจ้้งเหตุ ุ 73
จุดุ สกัดั จับั 73
การตั้�งจุดุ ตรวจค้้นย่่อย หรือื จุุดสกััด 74
78
บทที่่� 4 การป้้องกันั อาชญากรรมด้้วยเทคโนโลยีีสมัยั ใหม่่
เทคโนโลยีีสำ�ำ หรัับควบคุุมกำำ�กัับดููแล
เทคโนโลยีีสำำ�หรับั การสืบื ค้้นข้อ้ มููล
เทคโนโลยีีสำำ�หรัับการสื่�อสารข้อ้ มููล
เทคโนโลยีสี ำ�ำ หรับั การถ่่ายภาพและเก็บ็ ประวัตั ิิบุคุ คล
ระบบรัับแจ้ง้ เหตุฉุ ุกุ เฉินิ 191
Police I lert U Application

บทที่ �่ 5 การควบคุมุ และการปฏิิบัตั ิิงานสายตรวจ หน้า้
สายตรวจในสถานีีตำำ�รวจนครบาลและสายตรวจเขตเทศบาลหลักั ในสถานีีตำำ�รวจภููธร ๘๑
สายตรวจตำำ�บล 81
สายตรวจชุมุ ชนประจำำ�ตำ�ำ บล 84
บทที่�่ 6 ระดับั การใช้้กำ�ำ ลังั ของเจ้า้ หน้้าที่่�ตำ�ำ รวจเพื่�่อแก้ไ้ ขสถานการณ์์ (Use of Force) 85
ที่่�มาและความสำำ�คััญของระดับั การใช้้กำ�ำ ลังั ของเจ้้าหน้า้ ที่่ต� ำำ�รวจ ๘๙
การศึกึ ษาแบบระดับั การใช้ก้ ำ�ำ ลังั ของเจ้า้ หน้้าที่่ต� ำ�ำ รวจ ๘๙
คำำ�อธิบิ ายทั่่�วไปเกี่ย� วกับั การกระทำำ�ของผู้�้ ต้้องสงสััย/ผู้้�กระทำ�ำ ความผิิด ๙๐
คำำ�อธิิบายทั่่ว� ไปเกี่�ยวกัับการปฏิิบััติขิ องเจ้า้ หน้้าที่่�ตำำ�รวจ ๙๕
บทที่� ่ 7 การเผชิิญเหตุุ ๙๘
มาตรฐานการปฏิิบััติสิ ำ�ำ หรัับเจ้้าหน้า้ ที่่ต� ำำ�รวจผู้�เ้ ผชิิญเหตุคุ นแรก 1๐๓
ขั้น� ตอนการปฏิบิ ััติขิ องเจ้้าหน้้าที่่�ตำ�ำ รวจผู้้เ� ผชิญิ เหตุคุ นแรก ๑๐๓
อาวุธุ และอุปุ กรณ์เ์ ครืื่่�อ� งมืือทางยุุทธวิิธีีสำำ�หรัับเจ้า้ หน้้าที่่�ตำำ�รวจผู้้เ� ผชิิญเหตุคุ นแรก ๑๐๓
การปฏิบิ ััติิในขณะเผชิิญเหตุุลักั ษณะต่า่ งๆ ๑๐๕
บทที่่� 8 กฎหมายที่�เ่ กี่่�ยวข้้อง ๑๐๘
การจัับ ๑๑๗
การจับั กุมุ เด็็กหรือื เยาวชน 118
การค้น้ 121
บทที่� ่ 9 การสื่่�อสารในหน้า้ ที่่ต� ำ�ำ รวจ 123
หลักั การสื่อ� สารทั่่ว� ไป ๑๓๕
ความหมายของคำ�ำ ว่า่ สื่�อสาร ๑๓๕
ระเบียี บ ตร.ว่่าด้้วยเครื่่�องรัับ-ส่ง่ วิทิ ยุุของกรมตำ�ำ รวจ พ.ศ.2527 ๑๓๕
ประมวลลัับ ๑๓๖
การใช้้และการบำ�ำ รุุงรัักษาเครื่่อ� งมือื สื่�อสาร ๑๓๙
บทที่่� 10 การถวายความปลอดภัยั ๑๔๒
๑๔๙

หน้้า

ภาคผนวก 153
พ.ร.บ.การถายความปลอดภัยั พ.ศ.2560 156
ระเบียี บการตำำ�รวจไม่่เกี่ย� วกัับคดีี ลักั ษณะที่่� 25 เวรยาม สายตรวจ กองรักั ษาการณ์ ์ 206
หนังั สืือ ตร. ที่่� 0007.34/5578 เรื่อ� ง กำ�ำ ชับั มาตรการปฏิบิ ััติิเกี่ย� วกับั การตั้�งด่่านตรวจ
จุุดตรวจ และจุดุ สกััด

บรรณานุุกรม ๒๑๑

1

บทที่�่ 1

แนวคิดิ ในการป้้องกัันปราบปรามอาชญากรรม

วัตั ถุปุ ระสงค์์การเรีียนรู้�ป้ ระจำำ�บท
๑. เพื่อ�่ ให้น้ ักั เรียี นนายสิบิ ตำ�ำ รวจมีคี วามรู้เ�้ กี่ย� วกับั แนวคิดิ ในการป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรม
๒. เพื่อ่� ให้น้ ักั เรียี นนายสิบิ ตำำ�รวจมีคี วามเข้า้ ใจเกี่ย� วกับั แนวคิดิ ในการป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรม
๓. เพื่อ�่ ให้น้ ักั เรียี นนายสิบิ ตำ�ำ รวจนำำ�ความรู้เ�้ กี่ย� วกับั แนวคิดิ ในการป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรม
ไปปฏิิบััติใิ ช้ใ้ นหน้า้ ที่�่ราชการได้ถ้ ููกต้้อง และบรรลุุวััตถุปุ ระสงค์์ของทางราชการ
ส่ว่ นนำ�ำ
แนวคิิดทฤษฎีีเกี่�ยวกัับการป้้องกัันปราบปรามอาชญากรรม เพื่่�อนำำ�มาประยุุกต์์ปฏิิบััติิใช้้กัับงาน
ของตำำ�รวจมีีหลายทฤษฎีี แต่ล่ ะทฤษฎีีล้ว้ นมีปี ระโยชน์ต์ ่่องานป้้องกันั ปราบปรามอาชญากรรมงานของตำ�ำ รวจ
ในบทนี้้ไ� ด้น้ ำำ�แนวคิดิ ในการป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรมสมัยั ใหม่ ่ มาเพื่อ�่ ศึกึ ษาเป็น็ แนวทางปฏิบิ ัตั ิิ เพื่อ�่ จะได้้
นำำ�ไปปฏิิบััติิงานหรืือปรัับใช้้ให้้ถููกต้้องตามสภาพพื้้�นที่�่ เพื่่�อให้้บรรลุุวััตถุุประสงค์์ในการป้้องกัันปราบปราม
อาชญากรรม

แนวคิิดใหม่่ในการป้้องกัันอาชญากรรม
แนวคิิดใหม่่ในการป้อ้ งกัันอาชญากรรม
"การป้้องกัันและควบคุุมอาชญากรรมเป็็นหน้้าที่�่และความรัับผิิดชอบของตำ�ำ รวจแต่่ฝ่่ายเดีียว
โดยวิธิ ีบี ังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย ประชาชนมีสี ถานภาพเพียี งให้ก้ ารยอมรับั กับั ตำ�ำ รวจเท่า่ นั้้�น" เป็น็ แนวความคิดิ ที่ไ�่ ด้ร้ ับั
การปฏิบิ ััติมิ าช้้านานแล้ว้ ในช่่วง 10 ปีีที่่ผ� ่า่ นมาได้ม้ ีี "การปฏิวิ ัตั ิเิ งีียบทางแนวคิดิ " เกี่ย� วกับั บทบาทของตำ�ำ รวจ
และชุมุ ชนที่เ�่ รียี กกันั ว่า่ "ความเป็น็ หุ้้�นส่ว่ น" (partnership) ในการป้อ้ งกันั และควบคุมุ อาชญากรรม ซึ่ง�่ เชื่อ่� กันั ว่า่
"การป้อ้ งกันั อาชญากรรมที่ป่� ระสบผลสำำ�เร็จ็ ขึ้้น� อยู่่�กับั ชุมุ ชนมากกว่า่ ตำำ�รวจ" บทบาทของตำ�ำ รวจและประชาชน
ในการป้อ้ งกันั อาชญากรรมจึงึ เปลี่่ย� นไป จากแนวคิดิ เดิมิ ที่ว่� ่า่ ประชาชนช่ว่ ยเหลืือตำ�ำ รวจ มาเป็น็ ตำ�ำ รวจช่ว่ ยเหลืือ
ประชาชน ตำ�ำ รวจจึงึ มีบี ทบาทสำ�ำ คัญั ในการช่ว่ ยเหลืือชุมุ ชนให้เ้ ข้ม้ แข็ง็ สามารถพึ่่ง� ตนเองและใช้ม้ าตรการควบคุมุ
ทางสังั คม ในการป้อ้ งกัันและควบคุุมอาชญากรรมมากยิ่�งขึ้�น

บทบาทหน้้าที่่ข� องตำ�ำ รวจในการป้อ้ งกันั อาชญากรรม
ปุรุ ะชัยั เปี่่ย� มสมบููรณ์์ ได้้ให้้ความหมายหรืือคำำ�จำำ�กััดความของคำ�ำ ว่่า "การป้้องกันั อาชญากรรม"
โดยทั่่�วไปแล้ว้ การป้อ้ งกัันย่่อมหมายถึงึ การดำ�ำ เนิินการใด เพื่�อ่ ป้อ้ งกันั มิิให้้ส่ง่ ผลที่�จ่ ะเกิดิ ขึ้�น
แต่ใ่ นเรื่อ�่ งของการป้อ้ งกันั อาชญากรรมพื้้น� ฐาน มีปี ัญั หาว่า่ การลงโทษผู้ก้� ระทำำ� หรืือการสงเคราะห์์
ผู้�้ พ้น้ โทษเช่น่ นี้้เ� ป็น็ การป้อ้ งกันั อาชญากรรมพื้้น� ฐานหรืือไม่่ ซึ่ง่� การดำ�ำ เนินิ การนี้้� เกิดิ ขึ้น� ภายหลังั จากที่อ�่ าชญากรรม
เกิิดขึ้�นแล้้ว หรืืออีีกนััยหนึ่่�ง เป็็นการป้้องกัันอาชญากรรมพื้้�นฐานโดยการข่่มขวััญ ยัับยั้�งหรืือการช่่วยมิิให้้
ผู้้�พ้น้ โทษกลัับไปกระทำำ�ความผิิดขึ้�นอีีก ในบางกรณีีเพื่่�อที่่�จะหลีีกเลี่�ยงความสัับสนดัังกล่่าว จึึงมีีการหลีีกเลี่�ยง

2
ที่จ่� ะกล่า่ วถึงึ ความหมายหรืือคำ�ำ จำำ�กัดั ความโดยหันั ไปพิจิ ารณาถึงึ ระดับั หรืือขอบเขตของการป้อ้ งกันั อาชญากรรม
จึงึ ได้ป้ ระยุกุ ต์ร์ ะดับั ของการป้อ้ งกันั ของงานสาธารณสุขุ มาใช้ก้ ับั การป้อ้ งกันั อาชญากรรม โดยได้แ้ บ่ง่ ระบบของ
การป้้องกัันออกเป็็น 3 ระดัับ คืือ การป้อ้ งกันั ระดับั แรก ระดับั ที่�ส่ อง ระดับั ที่ส�่ าม ในการป้้องกันั ระดับั แรก
ในทางสาธารณสุุขหมายถึึง การป้้องกัันโรคติิดต่่อโดยเน้้นสุุขภาพอนามััย การปลููกฝีีฉีีดยา การระวัังเรื่่�อง
น้ำ��ำ ดื่่�มน้ำ��ำ ใช้้สำำ�หรัับทางอาชญาวิิทยา หมายถึึงการปรัับปรุงุ สภาพแวดล้้อมทางเศรษฐกิจิ และสัังคม โดยเฉพาะ
ของกลุ่่�มคนที่�่มีีปััญหา การป้้องกัันในระดัับที่�่สองเกี่�ยวข้้องกัับการคััดเลืือกผู้�้เริ่�มมีีอาการป่่วยออกจากผู้้�อื่�น
ในทางอาชญาวิทิ ยาเน้น้ ที่ก�่ ารแยกเด็ก็ หรืือผู้ใ้� หญ่ท่ ี่ม�่ ีแี นวโน้ม้ ที่จ่� ะกระทำ�ำ ผิดิ หรืือมีพี ฤติกิ รรมเบี่่ย� งเบนที่ไ�่ ม่ร่ ้า้ ยแรง
เพื่�่อให้้การเอาใจใส่่โดยเฉพาะการป้้องกััน ระดัับสาม งานสาธารณสุุขเน้้นในเรื่่�องการบำ�ำ บััดรัักษาผู้�้ ป่่วย
ในทางอาชญาวิทิ ยา เน้น้ ในเรื่อ�่ งการปฏิบิ ัตั ิติ ่อ่ ผู้ก้� ระทำ�ำ ผิดิ เพื่อ�่ มิใิ ห้ก้ ระทำำ�ผิดิ ซ้ำ�ำ� อีกี นอกจากนี้้ไ� ด้แ้ บ่ง่ การป้อ้ งกันั
อาชญากรรมพื้้�นฐาน ในแง่่ของการป้้องกัันที่่�สภาพแวดล้้อมหรืือที่�่ตััวอาชญากร หรืือในแง่่ของการป้้องกััน
ก่อ่ นที่จ�่ ะเกิดิ อาชญากรรมและหลังั จากเกิดิ อาชญากรรมแล้ว้ นอกจากนี้้ � ยังั ได้แ้ บ่ง่ ในแง่ก่ ารป้อ้ งกันั ทางตรงกับั
ทางอ้อ้ มในด้า้ นการฝึกึ อาชีพี การศึกึ ษา การจับั กุมุ ปราบปรามของตำ�ำ รวจ การคุมุ ประพฤติแิ ละการจำ�ำ คุกุ เป็น็ ต้น้
ยังั ได้ก้ ล่า่ วถึงึ ทฤษฎีวี ่า่ ด้ว้ ยการป้อ้ งกันั อาชญากรรมไว้ว้ ่า่ ในกิจิ การตำำ�รวจการป้อ้ งกันั อาชญากรรม
ถืือว่่าเป็็นเป้้าหมายหลัักที่�่กำ�ำ หนดขึ้�นเพื่่�อเป็็นภารกิิจของงานตำำ�รวจ นัับตั้�งแต่่สมััยของ เซอร์์โรเบิิร์์ต พีีล
(Sir Robertpeel) ผู้้ซ� ึ่ง�่ ได้้รับั การยกย่อ่ งว่า่ เป็็นบิดิ าของการตำำ�รวจยุุคใหม่่
ตำำ�รวจมีบี ทบาทสำ�ำ คัญั อย่า่ งยิ่ง� ในการรักั ษาความสงบเรียี บร้อ้ ยของสังั คม เพราะการที่ม่� นุษุ ย์จ์ ะอยู่�
ร่่วมกัันได้อ้ ย่า่ งสงบสุุขนั้้�น ย่่อมมีกี ารกำำ�หนดกฎเกณฑ์ส์ ำำ�หรับั ทุุกคนให้ย้ ึึดถืือปฏิบิ ัตั ิิโดยทั่่�วกััน ในการนี้้�จำ�ำ เป็น็
ต้อ้ งมีผี ู้�้ รักั ษากฎเกณฑ์ด์ ังั กล่า่ ว เพื่อ�่ มิใิ ห้ม้ ีผี ู้ล�้ ะเมิดิ หรืือหากละเมิดิ ก็ต็ ้อ้ งดำำ�เนินิ การไปตามอำำ�นาจหน้า้ ที่ท่� ี่ไ�่ ด้ร้ ับั
มอบหมาย ซึ่ง�่ เป็น็ การทำำ�หน้า้ ที่ข่� องตำ�ำ รวจนั่่น� เอง กล่า่ วคืือ ตำำ�รวจมีหี น้า้ ที่ใ�่ นการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย การป้อ้ งกันั
เหตุุร้้ายไม่่ให้้เกิิดขึ้�น การรัักษาความปลอดภััยในชีีวิิตและทรััพย์์สิินของประชาชน และการรัักษาความมั่่�นคง
ภายในของรััฐ ดัังนั้้�น การป้้องกัันอาชญากรรมจึึงนัับเป็น็ หนึ่่ง� ในกิจิ กรรมหลัักของตำ�ำ รวจที่่�จะลดอาชญากรรม
และก่อ่ ให้เ้ กิิดความสงบสุุขของประชาชน

แนวทฤษฎีกี ารป้้องกันั อาชญากรรมแบบเก่่า
แนวทฤษฎีีที่่�ใช้้ในการป้อ้ งกัันอาชญากรรมแบบเก่่า ได้้แก่่ ทฤษฎีีบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายและ "ทฤษฎีี
ชุุมชนสััมพันั ธ์์"
โดยแนวทางทฤษฎีบี ังั คับั ใช้ก้ ฎหมายมียี ุทุ ธวิธิ ีที ี่ต่� ำำ�รวจใช้ ้ คืือ การตรวจท้อ้ งที่่� เนื่อ่� งจากการปรากฏตัวั
ของตำำ�รวจย่อ่ มมีผี ลในการยับั ยั้ง� ผู้ท้� ี่ม�่ ีแี นวโน้ม้ จะประกอบอาชญากรรม เพราะความเกรงกลัวั การจับั กุมุ ฉะนั้้น�
เจ้้าหน้้าที่�่ตำ�ำ รวจสายตรวจจึึงต้้องแต่่งเครื่่�องแบบ และรถวิิทยุุสายตรวจจึึงควรมีีลัักษณะเด่่นชััดเห็็นได้้ง่่าย
เพื่อ่� เป็็นการข่ม่ ขวัญั ยับั ยั้ง� อาชญากร หรืือผู้ท�้ ี่จ่� ะประกอบอาชญากรรม นอกจากนั้้�น การตรวจท้้องที่�ส่ ม่ำ�ำ�เสมอ
ต่่อเนื่�่อง จะทำ�ำ ให้้สมาชิิกในชุุมชนเกิิดความรู้�้ สึึกว่่ามีีตำ�ำ รวจอยู่�ทั่�วไปทุุกแห่่ง ส่่วนแนวทฤษฎีีชุุมชนสััมพัันธ์์
เพื่่อ� ป้้องกัันอาชญากรรมนั้้�น คืือ การจััดสภาพทั่่ว� ไปไม่่ว่า่ จะในระดัับเมืือง ชุมุ ชน หรืือละแวกบ้้านในลักั ษณะ
เสริมิ สร้า้ งความสัมั พันั ธ์ร์ ะหว่า่ งบุคุ คล ง่า่ ยต่อ่ การควบคุมุ สังั เกตตรวจตรา รวมทั้้ง� มุ่�งสนับั สนุนุ ส่ง่ เสริมิ ให้ส้ มาชิกิ
ในชุมุ ชนมีสี ่ว่ นร่ว่ มในการป้อ้ งกันั ชีวี ิติ ร่า่ งกาย ทรัพั ย์ส์ ินิ ของตนเอง และผู้�้อื่น� ให้ป้ ลอดภัยั จากอาชญากรรม ทั้้ง� นี้้�
ควรได้้รับั ความร่ว่ มมืือจากประชาชนด้้วย ซึ่่ง� สามารถดำำ�เนินิ การได้ ้ 3 แนวทาง ประกอบกันั

3
1. การประชาสััมพัันธ์์ เพื่่อ� ให้ภ้ าพพจน์์ของตำำ�รวจที่่แ� สดงต่่อประชาชนกลุ่่�มเป้้าหมายต่า่ งๆ ทั้้ง�
หน่ว่ ยงานราชการและกลุ่่�มบุุคคล เช่น่ ข้้าราชการ นัักเรีียน นัักศึึกษา พ่่อค้า้ ประชาชนทั่่�วไป ปรากฏออกมาดีี
โดยตำ�ำ รวจจะต้อ้ งสร้า้ งความเข้า้ ใจให้ก้ ับั กลุ่่�มเป้า้ หมายเกี่ย� วกับั วัตั ถุปุ ระสงค์ ์ นโยบาย และระเบียี บวิธิ ีกี ารดำำ�เนินิ งาน
ของตำำ�รวจในการที่่�จะให้้บริิการประชาชน บัังคัับการใช้้กฎหมายให้้เป็็นไปตามหน้้าที่่�ของตำำ�รวจ และสร้้าง
ความมั่่�นใจว่่าตำำ�รวจจะรัักษากฎหมายอย่า่ งมีสี มรรถภาพด้ว้ ยความเที่ย�่ งธรรมเสมอภาค
2. การให้้บริกิ ารแก่ช่ ุมุ ชน สามารถดำ�ำ เนินิ การในรููปแบบการให้ค้ วามรู้แ้� ก่ป่ ระชาชนหรืือการจัดั
กิิจกรรมเพื่�่อพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตในชุุมชนนั้้�นๆ ได้้แก่่ โครงการอบรมเด็็กและเยาวชนเกี่�ยวกัับการป้้องกััน
อาชญากรรมต่า่ งๆ โครงการอาสาสมัคั รแจ้ง้ ข่า่ วอาชญากรรม โครงการตรวจเยี่ย� มประชาชน สอบถามปััญหา
ทุุกข์ ์ สุุข ของประชาชนที่�จ่ ะให้้ตำ�ำ รวจช่่วยเหลืือได้้
3. การเข้้ามีีส่ว่ นร่ว่ มในกิจิ กรรมต่า่ งๆ โดยเสริมิ สร้า้ งความสัมั พันั ธ์ใ์ นการทำำ�งานร่ว่ มกับั ประชาชน
สโมสร สมาคม หรืือองค์์กรสาธารณกุุศลต่่างๆ เพื่�่อให้้ประชาชนหัันมาให้้ความสนใจต่่อความเป็็นระเบีียบ
เรีียบร้้อยของชุุมชน หรืือช่่วยแก้้ไขปััญหาอาชญากรรมที่่�เกิิดขึ้ �นในชุุมชนใดชุุมชนหนึ่่�ง นอกจากนี้้� ยัังมีีแนว
ทฤษฎีีการควบคุุมอาชญากรรมจากสภาพแวดล้้อม ซึ่่�งเป็็นแนวความคิิดรวมระหว่่างทฤษฎีีบัังคัับใช้้กฎหมาย
และทฤษฎีชี ุมุ ชนสัมั พัันธ์์ โดยมีหี ลักั มุ่�งลดช่ว่ งโอกาสสำ�ำ หรัับการประกอบอาชญากรรม
นอกจากนี้้� แนวทฤษฎีีการป้้องกัันอาชญากรรม ยัังสามารถจำำ�แนกออกเป็็น 2 กลุ่่�มทฤษฎีี คืือ
กลุ่ม�่ ทฤษฎีกี ารลดช่อ่ งโอกาสในการกระทำ�ำ ผิดิ ของคนร้้ายและกลุ่ม�่ ทฤษฎีกี ารควบคุมุ ทางสังั คมแบบไม่เ่ ป็น็
ทางการ
1. กลุ่�่มทฤษฎีีการลดช่่องโอกาสในการกระทำ�ำ ผิิดของคนร้้าย การขจััดหรืือลดช่่องโอกาส
ในการกระทำำ�ผิดิ นั้้น� สามารถกระทำำ�ได้ด้ ้ว้ ยการสร้า้ งสิ่ง� กีดี ขวางมิใิ ห้ผ้ ู้ก�้ ระทำ�ำ ผิดิ เข้า้ ถึงึ บริเิ วณ สิ่่ง� ของ หรืือบุคุ คล
โดยการเปลี่่ย� นแปลงสภาพแวดล้อ้ มทางกายภาพและทางสังั คม ควบคู่�ไปกับั การเพิ่่ม� ความเสี่ย� งที่่ค� นร้า้ ยจะถูกู
ตรวจพบและจับั กุุมมากยิ่�งขึ้น� นอกจากนี้้� การลดช่อ่ งโอกาสของคนร้้ายยัังสามารถดำ�ำ เนินิ การได้้โดยหลีีกเลี่ย� ง
สถานการณ์ท์ ี่เ�่ สี่ย� งต่อ่ การตกเป็น็ เหยื่อ่� อาชญากรรม การเข้า้ ขัดั ขวางขณะคนร้า้ ยลงมืือกระทำ�ำ ผิดิ และการยับั ยั้ง�
การกระทำำ�ผิดิ ของคนร้า้ ยด้ว้ ยการเพิ่่ม� อัตั ราเสี่ย� งต่อ่ การถูกู จับั กุมุ และเมื่อ�่ ชุมุ ชนมีอี าชญากรรมลดลงประชาชน
ก็็ย่่อมรู้้�สึึกปลอดภัยั มากยิ่ง� ขึ้น�
2. กลุ่ม�่ ทฤษฎีกี ารควบคุมุ ทางสังั คมแบบไม่เ่ ป็น็ ทางการ ตั้้ง� อยู่�บนสมมุตุ ิฐิ านที่ว�่ ่า่ อาชญากรรม
มีสี าเหตุมุ าจากความอ่อ่ นแอของชุมุ ชนและความล้ม้ เหลวในการควบคุมุ ทางสังั คมของสถาบันั ครอบครัวั ศาสนา
โรงเรียี น และอื่น่� ๆ ส่ว่ นมาตรการในการให้ร้ างวัลั หรืือลงโทษทางสังั คมจากสมาชิกิ ของชุมุ ชน เป็น็ ไปเพื่อ่� ส่ง่ เสริมิ
ให้้มีกี ารปฏิบิ ััติติ ามวััฒนธรรมและประเพณีีท้อ้ งถิ่�น
การป้อ้ งกันั อาชญากรรม ตามทฤษฎีกี ารควบคุมุ ทางสังั คมแบบไม่เ่ ป็น็ ทางการ มีจี ุดุ เน้น้ ที่แ�่ ตกต่า่ งกันั
2 ประการ คืือ การป้้องกันั อาชญากรรมที่่เ� น้้นบุุคคล เป้้าหมาย (เหยื่�อ่ อาชญากรรม หรืืออาชญากร) และ
การป้อ้ งกันั อาชญากรรมที่เ�่ น้้นพื้น�้ ที่เ่� ป้า้ หมาย (ชุมุ ชน โรงเรียี น ธุรุ กิจิ หรืือหน่ว่ ยงานในกระบวนการยุตุ ิธิ รรม)
แนวทางการพิิจารณากำ�ำ หนดยุุทธศาสตร์์การป้้องกัันอาชญากรรมตามทฤษฎีีการควบคุุมทาง
สัังคมแบบไม่่เป็็นทางการนั้้�น จะต้้องพิิจารณาถึึงองค์์ประกอบที่่�สำ�ำ คััญของกิิจกรรมหรืือโครงการซึ่�่งผู้้�บริิหาร
ระดับั สถานีตี ำ�ำ รวจและผู้้แ� ทนชุมุ ชนพิิจารณาตกลงใจร่ว่ มกััน หรืือเป็น็ ที่ย�่ อมรัับด้้วยกันั ทั้้�งสองฝ่่าย ได้แ้ ก่่

4
1. ผู้้�รัับผิิดชอบหลัักในการนำำ�กิิจกรรมไปสู่่�การปฏิิบััติิคืือใคร เช่่น ประชาชนทั่่�วไป หรืือกลุ่่�ม
ผู้�้อยู่�อาศััยในชุุมชน ตำำ�รวจทุุกฝ่่ายทุุกคน หรืือเฉพาะชุุดปฏิิบััติิการที่�่รัับผิิดชอบโครงการ หน่่วยงานอื่่�น
ที่ป่� ฏิบิ ััติงิ านในพื้้�นที่�่ และ/หรืือสื่่�อมวลชนท้้องถิ่น�
2. วิิธีีดำ�ำ เนิินงานของกิิจกรรมหรืือโครงการคืืออะไร เช่่น สื่่�อสิ่�งพิิมพ์์ สื่่�ออิิเล็็กทรอนิิกส์์
การเยี่ย� มเยืือนด้ว้ ยวิธิ ีเี คาะประตููบ้า้ น การประชุมุ กลุ่่�มผู้แ�้ ทนชุมุ ชน การนำ�ำ เสนออย่า่ งเป็น็ ทางการในการประชุมุ
หรืือสััมมนา การจััดเจ้้าหน้้าที่�่ตำำ�รวจชุุมชนออกตรวจท้้องที่�่รัับผิิดชอบชุุมชน เป้้าหมาย ด้้วยวิิธีีการเดิินเท้้า
หรืือใช้ร้ ถจัักรยานเป็น็ ยานพาหนะ
3. ประเภทของการเปลี่่�ยนแปลงที่�่คาดหวัังคืืออะไร เช่่น การเปลี่่�ยนแปลงพฤติิกรรมทางสัังคม
การเปลี่่�ยนแปลงทางกายภาพของสิ่�งแวดล้อ้ ม

ยุทุ ธศาสตร์์การป้อ้ งกันั อาชญากรรม
ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารป้อ้ งกันั อาชญากรรมที่ผ�่ ู้บ�้ ริหิ ารระดับั สถานีตี ำ�ำ รวจสามารถนำ�ำ ไปประยุกุ ต์ใ์ ช้ใ้ นพื้้น� ที่�่
ได้ต้ ามความเหมาะสมนั้้น� มีีอยู่่�ด้้วยกััน 6 ด้้าน ได้้แก่่ การรณรงค์เ์ สริมิ สร้้างความร่่วมมืือของประชาชนในการ
ป้อ้ งกันั ตนเอง การสนับั สนุนุ การมีสี ่ว่ นร่ว่ มของประชาชนในการป้อ้ งกันั อาชญากรรม การควบคุมุ อาชญากรรม
จากสภาพแวดล้อ้ ม การใช้ส้ ื่�่อมวลชนและให้ค้ วามรู้�แ้ ก่่ประชาชน การป้อ้ งกันั อาชญากรรมภายในสถานศึึกษา
และการป้้องกันั อาชญากรรมในชุุมชนธุุรกิิจ
1. การรณรงค์์เสริิมสร้้างความร่่วมมืือของประชาชนในการป้้องกัันตนเอง คืือ การรณรงค์์
เผยแพร่ส่ ื่อ่� สิ่ง� พิมิ พ์ท์ั้้ง� เป็น็ แผ่น่ พับั หรืือใบปลิวิ รวมทั้้ง� การนำำ�เสนอต่อ่ ที่ป�่ ระชุมุ สัมั มนา เพื่อ่� ให้ค้ วามรู้แ�้ ก่ป่ ระชาชน
เกี่ �ยวกัับการหลีีกเลี่ �ยงสถานการณ์์ที่�่เสี่ �ยงต่่อการตกเป็็นเหยื่่�ออาชญากรรมและวิิธีีการป้้องกัันตนเอง หากต้้อง
เผชิิญกัับภััยอาชญากรรม ยุุทธศาสตร์์การรณรงค์์เสริิมสร้้างความร่่วมมืือในการป้้องกัันตนเองของประชาชน
ประกอบด้้วย การหลีีกเลี่�ยงสถานการณ์เ์ สี่�ยงภััย อาชญากรรมการต่่อสู้�้ ขััดขวางและการป้้องกันั ตนเอง การให้้
บริิการเหยื่่�ออาชญากรรมซึ่่�งมีีสาระสำำ�คััญสรุปุ ได้ด้ ัังนี้้�
- การหลีีกเลี่�ยงสถานการณ์์เสี่�ยงภััยอาชญากรรม (rick avoldance) ได้้มีีการวิิจััยพบว่่า
วิิถีีการดำ�ำ เนิินชีีวิิตและกิิจวััตรประจำ�ำ วัันของบุุคคลเป็็นปััจจััยหนึ่่�งที่�่บ่่งชี้�โอกาสความเสี่�ยงของการตกเป็็นเหยื่่�อ
อาชญากรรม หากได้ม้ ีกี ารทำ�ำ ความเข้า้ ใจกับั ประชาชนเพื่อ่� ให้เ้ รียี นรู้�้ ถึงึ สถานการณ์ล์ ่อ่ แหลมต่า่ งๆ ที่ค�่ วรหลีกี เลี่ย� ง
ประชาชนจะได้้หลีีกเลี่�ยงสถานการณ์์ที่�่เสี่�ยงต่่ออาชญากรรม อย่่างไรก็็ตาม พึึงระวัังด้้วยว่่าการรณรงค์์
ให้้ความรู้เ�้ กี่�ยวกับั อาชญากรรมที่่ค� วรหลีกี เลี่ย� ง ย่อ่ มทำ�ำ ให้เ้ กิดิ ความรู้�้ สึกึ หวาดกลััวมากยิ่ง� ขึ้�น
- การต่่อสู้้�ขััดขวางและการป้้องกัันตนเอง (resistance and self-defense activities)
การรณรงค์ใ์ ห้ค้ วามรู้เ้� กี่ย� วกับั การต่อ่ สู้�้ ขัดั ขวางและการป้อ้ งกันั ตนเองเป็น็ อีกี แนวทางหนึ่่ง� ที่ส่� ามารถนำำ�มาใช้ใ้ น
การป้อ้ งกันั อาชญากรรม ซึ่ง่� จะต้อ้ งดำ�ำ เนินิ การด้ว้ ยความระมัดั ระวังั เนื่อ�่ งจากการต่อ่ สู้้�ขัดั ขวางย่อ่ มช่ว่ ยให้ห้ ลุดุ รอด
จากการตกเป็น็ เหยื่อ�่ อาชญากรรมได้้ แต่ก่ ็ม็ ีโี อกาสได้ร้ ับั บาดเจ็บ็ เพิ่่ม� ขึ้้น� ด้ว้ ย การแนะนำ�ำ ประชาชนจึงึ ต้อ้ งคำำ�นึงึ ถึงึ
สถานการณ์์ที่่�แตกต่่างกััน หากคนร้้ายมีีอาวุุธประเภทใดควรปฏิิบััติิอย่่างไร เช่่น การร้้องขอความช่่วยเหลืือ
การพกนกหวีีดติิดตััวไว้้เป่่าขอความช่่วยเหลืือ การวิ่่�งหนีี เป็็นต้้น แม้้ว่่าตำำ�รวจไม่่มีีหน้้าที่�่จััดฝึึกอบรม
การต่่อสู้้�ป้้องกัันตััวให้้ประชาชน แต่่ก็็สามารถให้้คำำ�แนะนำำ�เกี่�ยวกัับการป้้องกัันตััวในสถานการณ์์ที่�่แตกต่่าง

5
โดยใช้้สื่�่อสิ่�งพิิมพ์์ต่่างๆ ได้้ นอกจากนี้้� การส่่งเสริิมให้้ประชาชนป้้องกัันตนเอง ควรคำำ�นึึงถึึงปััญหาต่่อเนื่่�อง
ซึ่่�งจะนำำ�ไปสู่่�การสะสมอาวุุธปืนื ไว้ป้ ้อ้ งกันั ตนเองของประชาชน
- การให้บ้ ริกิ ารเหยื่อ่� อาชญากรรม (victim service) การให้บ้ ริกิ ารเหยื่อ�่ อาชญากรรมเริ่ม� เป็น็
ที่�่ยอมรัับในประเทศสหรััฐอเมริิกาว่่ามีีความจำ�ำ เป็็นเพื่่�อให้้ความช่่วยเหลืือเหยื่่�ออาชญากรรมทั้้�งด้้านสวััสดิิการ
สัังคม การบริิการให้้คำ�ำ ปรึึกษา การให้้ความช่่วยเหลืือและบริิการเกี่�ยวกัับการให้้การหรืือเป็็นพยานในศาล
การให้ค้ วามรู้เ�้ กี่ย� วกับั การป้อ้ งกันั ตนเอง ซึ่ง�่ ในบางมลรัฐั ได้ม้ ีกี ารออกกฎหมายคุ้้�มครอง "สิทิ ธิผิ ู้เ้� สียี หาย" (victims
bills of rights) เพื่�่อเป็็นหลัักประกัันในการรัับบริิการขั้้�นพื้้�นฐาน การให้้บริิการเหยื่่�ออาชญากรรมสามารถ
ผสมผสานเข้า้ กับั โครงการสำ�ำ รวจความปลอดภััยของบ้า้ นเรืือนและโครงการเพื่�่อนบ้า้ นเดีียวกันั
2. การสนัับสนุุนการมีีส่ว่ นร่่วมของประชาชนในการป้้องกัันอาชญากรรม ปััจจุุบัันประชาชน
สามารถเข้้ามามีสี ่่วนร่ว่ มในการป้อ้ งกัันอาชญากรรมได้ห้ ลายวิิธีี แต่่คนไทยยัังไม่่ตื่�่นตัวั เข้า้ มามีีส่ว่ นร่่วมในการ
ป้้องกัันอาชญากรรมมากนััก ตำำ�รวจจึึงต้้องส่่งเสริิมสนัับสนุุนให้้ประชาชนเกิิดความตื่�่นตััวพร้้อมใจกัันเข้้ามา
มีีส่่วนร่่วมมากขึ้�น รููปแบบและวิิธีีการเข้้ามามีีส่่วนร่่วมในการป้้องกัันอาชญากรรม มีีอยู่่�ด้้วยกััน 4 ประการ
ดัังต่อ่ ไปนี้้�
- โครงการจััดตั้�งกลุ่่�มสมาชิิกเตืือนภััยและแจ้้งข่่าวอาชญากรรม (Watch programs)
การจัดั ตั้ง� กลุ่่�มสมาชิกิ เตืือนภัยั และแจ้ง้ ข่า่ วอาชญากรรม เป็น็ การเข้า้ มามีีส่ว่ นร่ว่ มของประชาชนในการป้อ้ งกันั
อาชญากรรมรููปแบบหนึ่่�งที่�ไ่ ด้ร้ ับั ความนิิยมโดยทั่่�วไป เช่น่ โครงการเพื่อ่� นบ้า้ นเตืือนภััย ซึ่�ง่ ในต่่างประเทศนิยิ ม
เรียี กชื่อ่� แตกต่า่ งกันั ไปตามลักั ษณะพื้้น� ที่�่ เช่น่ Neighborhood Watch หรืือ Block Watch (เพื่อ่� นบ้า้ นเตืือนภัยั )
Apartment Watch (อาคารห้้องเช่า่ เตืือนภััย) Business Watch (กลุ่่�มธุรุ กิจิ เตืือนภััย) Employees watch
(ลููกจ้้างเตืือนภััย) เป็็นต้้น โดยสมาชิิกกลุ่่�มช่่วยกัันสอดส่่องดููแลพฤติิการณ์์ความเคลื่�่อนไหวต่่างๆ ที่�่เกิิดขึ้�น
ในเขตพื้้�นที่ข�่ องสมาชิิก กลุ่่�มคอยเป็น็ หููเป็น็ ตาและแจ้้งข่า่ วเบาะแสต่า่ งๆ ให้ก้ ัับตำำ�รวจท้อ้ งที่่�ทราบและดำ�ำ เนิิน
การตรวจสอบ
- โครงการสายตรวจประชาชน (Citizen patrols) การมีสี ่ว่ นร่ว่ มของประชาชนในการป้อ้ งกันั
อาชญากรรมอีีกรููปแบบหนึ่่�ง คืือ การจััดสมาชิิกหรืืออาสาสมััครผลััดเปลี่่�ยนหมุุนเวีียนกัันออกตรวจท้้องที่�่
คอยระวังั ป้อ้ งกันั รักั ษาความปลอดภัยั ตามบริเิ วณต่า่ งๆ ที่ม�่ ีปี ัญั หาอาชญากรรมในชุมุ ชน โดยการออกตรวจด้ว้ ย
การเดิินเท้า้ จักั รยาน หรืือพาหนะอื่�น่ ๆ พร้อ้ มวิทิ ยุสุ ื่อ�่ สาร ได้ม้ ีกี ารนำ�ำ โครงการสายตรวจประชาชนมาใช้ใ้ นย่า่ น
ที่�่อยู่�อาศััยของชนชั้้�นกลาง ตามชานเมืือง อย่่างไรก็็ตาม ตำำ�รวจไม่่สนัับสนุุนให้้สายตรวจประชาชนเข้้าจัับกุุม
คนร้า้ ยหรืือเข้า้ ขัดั ขวางการกระทำ�ำ ผิดิ เมื่อ�่ ประสบเหตุซุ ึ่ง�่ หน้า้ เนื่อ�่ งจากมีปี ัญั หาข้อ้ กฎหมายบางประการเกี่ย� วกับั
การคุ้้�มครองประชาชนที่่�ปฏิิบััติิหน้้าที่�่ดัังกล่่าว และอาวุุธที่�่นำ�ำ มาใช้้ระหว่่างการออกตรวจท้้องที่�่ ซึ่่�งจะต้้อง
พิจิ ารณาด้ว้ ยความรอบคอบในเรื่อ่� งนี้้ว� ่า่ ประชาชนควรจะเข้า้ มามีบี ทบาทในการป้อ้ งกันั อาชญากรรมได้ถ้ ึงึ จุดุ ใด
- การเสริมิ สร้า้ ง "ความเป็น็ หุ้้�นส่ว่ น" กับั องค์ก์ รชุมุ ชน (Partnerships with neighborhood
organizations) การมีีส่่วนร่่วมและเพิ่่�มบทบาทของประชาชนในการป้้องกัันอาชญากรรมในระดัับท้้องถิ่�น
องค์ก์ รชุมุ ชนระดับั ท้อ้ งถิ่น� ที่ม่� ีบี ทบาทค่อ่ นข้า้ งมาก ได้แ้ ก่่ โรงเรียี น องค์ก์ รศาสนา ธุรุ กิจิ เอกชน สถาบันั ครอบครัวั
องค์์กรเอกชนสาธารณประโยชน์ต์ ่่างๆ และหน่่วยงานระดัับท้้องถิ่น� เช่่น องค์ก์ ารบริหิ ารส่่วนตำ�ำ บล สภาตำ�ำ บล
เทศบาล สุขุ าภิบิ าล องค์ก์ ารบริิหารส่ว่ นจัังหวัดั และสภาจัังหวััด เป็็นต้้น แต่่กับั ความเป็น็ จริงิ ของวัันนี้้�ตำำ�รวจ

6
ยังั ไม่ไ่ ด้ใ้ ช้ป้ ระโยชน์จ์ ากองค์ก์ รเหล่า่ นี้้ม� ากเท่า่ ที่ค่� วร ซึ่ง�่ ในบางกรณีตี ำ�ำ รวจกลับั มีที ัศั นคติใิ นทางลบเสียี มากกว่า่
โดยเห็็นว่่าคอยจัับผิิดพฤติิกรรมของตำ�ำ รจ หรืือเป็็นฝ่่ายตรงข้้าม แต่่ในบางกรณีีองค์์กรระดัับท้้องถิ่�นเหล่่านี้้�
ก็ม็ ีบี ทบาทในการสนัับสนุุนการป้อ้ งกัันอาชญากรรมอย่า่ งเปิดิ เผยชัดั เจน และพร้้อมที่�จ่ ะทำ�ำ งานร่ว่ มกัับตำ�ำ รวจ
อย่่างใกล้้ชิิดมากขึ้�น ดัังนั้้�นตำำ�รวจจึึงต้้องศึึกษาทำ�ำ ความเข้้าใจกัับองค์์กรชุุมชนระดัับท้้องถิ่�น เพื่�่อวางแนวทาง
ตำ�ำ รวจจึึงต้้องศึึกษาทำำ�ความเข้้าใจกัับองค์์กรชุุมชนระดัับท้้องถิ่�น เพื่�่อวางแผนทางการเข้้าถึึงและเสริิมสร้้าง
"ความเป็น็ หุ้้�นส่ว่ น" ในการป้้องกัันและควบคุุมอาชญากรรม
- คณะกรรมการประชาชน (Boards councils, and commissions) การจััดตั้้�ง
คณะกรรมการประชาชน เป็น็ อีกี วิธิ ีหี นึ่่ง� ที่ป�่ ระชาชนสามารถเข้า้ มีสี ่ว่ นร่ว่ มในกิจิ กรรมรณรงค์ต์ ่อ่ สู้�้ ภัยั อาชญากรรมได้้
โดยประชาชนมีสี ่ว่ นร่ว่ มทำำ�หน้า้ ที่เ�่ ป็น็ ผู้แ้� ทนหรืือสมาชิกิ ในคณะกรรมการ เพื่อ่� ดำ�ำ เนินิ กิจิ กรรมของกลุ่่�มและดููแล
พิทิ ักั ษ์ผ์ ลประโยชน์ข์ องกลุ่่�ม คณะกรรมการประชาชนมีีหลายระดับั ตั้้ง� แต่ร่ ะดับั หมู่่�บ้า้ นหรืือชุมุ ชน ระดับั ท้อ้ งถิ่น�
ระดับั จังั หวัดั ถึงึ ระดับั ชาติ ิ นอกจากนี้้�หน่ว่ ยงานตำ�ำ รวจยังั สามารถตั้้ง� คณะกรรมการที่�ป่ รึกึ ษาขึ้�นในระดับั ต่า่ งๆ
เพื่่อ� ให้้ประชาชนมีีส่ว่ นร่่วมรัับทราบ ให้ค้ ำำ�แนะนำ�ำ ปรึึกษา และตรวจสอบการทำ�ำ งานของตำ�ำ รวจได้้อย่า่ งใกล้ช้ ิดิ
ในประเทศสหรัฐั อเมริกิ า ได้ม้ ีีการตั้้�งคณะกรรมการที่�ป่ รึึกษา (citizen advisory committees)
ขึ้�นเป็น็ ครั้ง� แรก ในปีี ค.ศ.1955 ณ เมืืองเซนต์์หลุยุ ส์์ มลรัฐั มิสิ ซููรี่่� โดยมีคี ณะกรรมการที่�ป่ รึกึ ษาในระดับั ชุมุ ชน
มีวี ัตั ถุปุ ระสงค์เ์ พื่อ่� เสริมิ สร้า้ งความร่ว่ มมืือระหว่า่ งตำ�ำ รวจเมืืองเซนต์ห์ ลุยุ ส์ ์ กับั หน่ว่ ยงานชุมุ ชนต่า่ งๆ และให้ค้ วามรู้้�
แก่ป่ ระชาชนเกี่ย� วกับั การเคารพปฏิิบััติิตามกฎหมาย และการอยู่�ร่วมกันั อย่่างปกติสิ ุุข ต่่อมาในปีี ค.ศ.1962
ตำำ�รวจเมืืองซานฟรานซิสิ โก มลรัฐั แคลิฟิ อร์เ์ นียี ได้ต้ั้ง� คณะกรรมการที่ป�่ รึกึ ษาระดับั ชุมุ ชนขึ้้น� เพื่อ่� เป็น็ การแก้ไ้ ข
ปัญั หาการติดิ ต่อ่ สื่อ่� สารกันั ระหว่า่ งตำ�ำ รวจกับั ชุมุ ชนให้ค้ วามเข้า้ ใจและความสัมั พันั ธ์อ์ ันั ดีตี ่อ่ กันั คณะกรรมการ
ที่่�ปรึกึ ษาเหล่า่ นี้้�ส่่วนใหญ่่เป็น็ นักั ธุุรกิิจ ผู้�้ นำำ�องค์ก์ รท้อ้ งถิ่�น และบาทหลวง
ปัจั จุุบัันในประเทศสหรััฐอเมริิกา ได้้มีีการตั้้�งคณะกรรมการประชาชนระดับั ท้อ้ งถิ่น� เพื่อ�่ ควบคุมุ
ตรวจสอบการทำำ�งานของตำ�ำ รวจ ให้้คำำ�ปรึึกษาแนะนำำ�ด้้านนโยบายแก่่หน่่วยงานตำ�ำ รวจ รัับเรื่�่องราวร้้องทุุกข์์
เกี่ย� วกับั พฤติกิ รรมของตำำ�รวจ ตลอดจนติดิ ตามประเมินิ ผลและสะท้อ้ นความคิดิ เห็น็ เกี่ย� วกับั นโยบายป้อ้ งกันั และ
ปราบปรามอาชญากรรมของตำำ�รวจ ในบางท้้องที่ �่ ประสบผลสำ�ำ เร็จ็ ในการใช้้รููปแบบคณะกรรมการประชาชน
เพื่่�อแก้้ไขปััญหาอาชญากรรม (Crime commissions) และคณะกรรมการที่่�ปรึึกษา (advisor boards)
ในการเข้้ามีีส่่วนร่่วมแลกเปลี่่�ยนความคิิดเห็็น และให้้ข้้อเสนอแนะต่่างๆ ในกระบวนการวางแผนหรืือกำ�ำ หนด
นโยบายตำ�ำ รวจ
ในส่ว่ นการรวมตัวั กันั ระดับั เมืืองหรืือระดับั ประเทศ ก็ม็ ีกี ารจัดั ตั้ง� องค์ก์ รเอกชนสาธารณประโยชน์์
หลากหลายรููปแบบ เพื่�่อรณรงค์์ต่่อสู้้�ภััยอาชญากรรม เช่่น กลุ่่�มแนวร่่วมเพื่�่อความมั่่�นคงปลอดภััยชุุมชนแห่่ง
นครชิคิ าโก (The Chicago Allianos for Neighborhood Safety) กลุ่่�มต่อ่ ต้า้ นภัยั อาชญากรรมนานาชาติิ (The
Crime Prevention Coailition) สมััชชาป้้องกันั อาชญากรรมแห่ง่ ชาติิ (The crime Prevention Coalitton)
กลุ่่�มความร่ว่ มมืือป้อ้ งกัันอาชญากรรม (The Crime Prevention Coalltion) เป็็นต้้น

7
ยุุทธศาสตร์ส์ ำำ�นัักงานตำำ�รวจแห่่งชาติิ
พระราชบััญญััติิตำำ�รวจแห่่งชาติิ พ.ศ. 2547 มาตรา 6 กำ�ำ หนดให้้สำ�ำ นัักงานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิ
มีอี ำ�ำ นาจหน้า้ ที่ใ�่ นการรักั ษาความปลอดภัยั สำ�ำ หรับั องค์พ์ ระมหากษัตั ริยิ ์ ์ พระราชินิ ี ี พระรัชั ทายาท ผู้้�สำำ�เร็จ็ ราชการ
แทนพระองค์์ พระบรมวงศานุุวงศ์์ ผู้�้แทนพระองค์์ และพระราชอาคัันตุุกะ การดููแลควบคุุม และการกำ�ำ กัับ
การปฏิิบััติิงานของข้้าราชการตำ�ำ รวจซึ่�่งปฏิิบััติิการตามประมวลกฎหมายวิิธีีพิิจารณาความอาญา การป้้องกััน
และปราบปรามการกระทำำ�ความผิดิ ทางอาญา การรักั ษาความสงบเรียี บร้อ้ ย ความปลอดภัยั ของประชาชนและ
ความมั่่�นคงของราชอาณาจัักร การปฏิิบััติิการอื่่�นเพื่่�อส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการปฏิิบััติิงานตามอำ�ำ นาจหน้้าที่�่
อย่า่ งมีีประสิิทธิภิ าพ
สำำ�นัักงานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิ โดยผู้�้ บัังคัับบััญชาระดัับบริิหาร ข้้าราชการตำ�ำ รวจผู้�้เกี่�ยวข้้องทุุกฝ่่าย
ทั้้ง� ภาครัฐั และเอกชน ผู้�ม้ ีีส่ว่ นได้ส้ ่ว่ นเสียี ทั้้ง� ได้ร้ ่ว่ มกันั จัดั ทำ�ำ ยุทุ ธศาสตร์ส์ ำ�ำ นักั งานตำ�ำ รวจแห่ง่ ชาติ ิ พ.ศ. 2555-
2564 ขึ้้�น เพื่�่อให้้สำ�ำ นัักงานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิมีีทิิศทางการปฏิิบััติิราชการที่�่ชััดเจน สามารถใช้้เป็็นแนวทาง
การปฏิิบััติิหน้้าที่่�ให้้บรรลุุเป้้าหมายตามอำำ�นาจหน้้าที่่�ที่่�กำ�ำ หนด และผ่่านความเห็็นชอบจากคณะกรรมการ
นโยบายตำ�ำ รวจแห่่งชาติิ กำ�ำ หนดเป็็นนโยบายและกรอบแนวทางการปฏิบิ ััติิงานของสำำ�นัักงานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิ
ระหว่า่ งปีีงบประมาณ 2555-2564
ในยุทุ ธศาสตร์ส์ ำำ�นักั งานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิ พ.ศ. 2555-2564 มีียุทุ ธศาสตร์อ์ ยู่� 4 ด้้าน คืือ
ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่่� 1 ยกระดัับขีีดความสามารถในการปฏิิบััติิภารกิิจหลัักเพื่�่อตอบสนองนโยบาย
รััฐบาล
ยุุทธศาสตร์์ที่ �่ 2 พััฒนางานตำำ�รวจให้้โปร่่งใส มีมี าตรฐาน
ยุุทธศาสตร์์ที่� ่ 3 การมีีส่ว่ นร่่วมของประชาชนและเครืือข่่ายการปฏิบิ ัตั ิิงานของตำำ�รวจ
ยุุทธศาสตร์์ที่�่ 4 การสร้า้ งความเข้้มแข็ง็ ในการบริหิ าร
ในขณะที่�่กำ�ำ ลัังร่่างยุุทธศาสตร์์สำำ�นัักงานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิอยู่�นั้�น ได้้มีีการพยายามผลัักดัันแนวคิิด
การบริหิ ารงานป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรมสมัยั ใหม่ ่ ตามแนวทฤษฎีตี ำ�ำ รวจผู้�้ รับั ใช้ช้ ุมุ ชน เข้า้ ไปอยู่่�ยุทุ ธศาสตร์์
สำ�ำ นัักงานตำำ�รวจแห่่งชาติิจนประสบความสำ�ำ เร็็จ สำำ�นัักงานตำำ�รวจแห่่งชาติิเห็็นด้้วยกัับแนวความคิิดดัังกล่่าว
จึึงได้้บรรจุุแนวคิิดตำ�ำ รวจผู้้�รัับใช้้ชุุมชน (Community Policing) ไว้้ในยุุทธศาสตร์์สำำ�นัักงานตำำ�รวจแห่่งชาติิ
ยุุทธศาสตร์์ที่่� 3 เป้้าประสงค์์ 34 หน่่วยงานและบุุคลากรนำ�ำ แนวคิิดการมีสี ่่วนร่่วมของประชาชน เครืือข่่าย
ภาครััฐและภาคเอกชนมาใช้้ในการแก้้ไขปััญหาอาชญากรรม ปรัับเปลี่่�ยนกระบวนทััศน์์ของข้้าราชการตำำ�รวจ
และเป้า้ หมายการทำำ�งานของหน่ว่ ยงานทุกุ ระดับั ให้ย้ ึดึ ถืือการมีสี ่ว่ นร่ว่ มของประชาชนในการทำ�ำ งานตามแนวคิดิ
Community Policing
ทฤษฎีีและหลัักการที่เ�่ กี่�่ยวข้้องกัับงานป้้องกันั อาชญากรรมสมััยใหม่่
นับั แต่อ่ ดีตี จนถึงึ ปัจั จุบุ ันั ตำำ�รวจไทยใช้แ้ นวทางการทำำ�งานโดยมุ่�งเน้น้ การบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายเป็น็ หลักั
โดยพยายามระดมจัับกุุมผู้้�กระทำำ�ผิิดให้้ได้้จำำ�นวนมากๆ ให้้ตำำ�รวจตระเวนตรวจเพื่่�อหวัังผลในการป้้องกััน
อาชญากรรม แต่ว่ ิธิ ีกี ารดังั กล่า่ วไม่ส่ ามารถลดอาชญากรรมได้ ้ ต่อ่ มาตำ�ำ รวจเริ่ม� มองเห็น็ ความจริงิ ว่า่ การทำำ�งาน

8
เพียี งลำำ�พัังโดยปราศจากความร่่วมมืือจากประชาชน ไม่อ่ าจทำ�ำ ให้ง้ านตำ�ำ รวจประสบความสำ�ำ เร็จ็ ได้้ ต่อ่ มาในปีี
2531 จึงึ ได้ใ้ ช้แ้ นวทางการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย ควบคู่่�กับั ตำำ�รวจชุมุ ชนสัมั พันั ธ์์ แต่ก่ ็ย็ ังั ไม่ส่ ามารถทำำ�ให้อ้ าชญากรรม
ลดลงได้้ในทางตรงกัันข้้ามอาชญากรรมในประเทศไทยยัังคงสููงอย่่างต่่อเนื่�่อง อีีกทั้้�งภาพลัักษณ์์ของตำ�ำ รวจใน
สายตาประชาชนยังั ไม่่ดีี ตำ�ำ รวจยังั คงมีีต้้นทุุนทางสัังคมต่ำ��ำ สะท้อ้ นให้เ้ ห็็นว่่าทิศิ ทางการทำำ�งานของตำำ�รวจไทย
กำำ�ลังั เดินิ ไปในทางที่ไ�่ ม่ถ่ ูกู ต้อ้ ง ตำำ�รวจกำ�ำ ลังั เดินิ ออกห่า่ งจากประชาชนออกไปทุกุ ทีๆี อย่า่ งไรก็ด็ ีตี ำ�ำ รวจไทยไม่ใ่ ช่่
เป็น็ ตำำ�รวจประเทศเดียี วที่ป่� ระสบปัญั หา "ประชาชนไม่ร่ ักั อาชญากรรมไม่ล่ ด" แต่ต่ ำ�ำ รวจในประเทศที่ใ่� ช้แ้ นวทาง
การทำำ�งานที่�มุ่่�งเน้้นการบัังคัับใช้้กฎหมายเป็น็ หลักั จะประสบปัญั หาเช่น่ เดีียวกัับตำ�ำ รวจไทย
ต่อ่ มาได้ม้ ีกี ารศึกึ ษาวิจิ ัยั เพื่อ�่ หาแนวทางการทำ�ำ งานใหม่ท่ ี่ม่� ีปี ระสิทิ ธิภิ าพจนกระทั่่ง� ค้น้ พบ "ทฤษฎีี
ตำ�ำ รวจผู้�้ รับั ใช้ช้ ุมุ ชน" ซึ่ง�่ เป็น็ ทฤษฎีที ี่พ่� ลิกิ โฉมหน้า้ วงการตำ�ำ รวจโลก โดยใช้ต้ ำำ�รวจเปลี่่ย� นทิศิ ทางการทำ�ำ งานจาก
การเป็็นผู้ใ�้ ช้อ้ ำำ�นาจบัังคัับใช้้กฎหมายกัับประชาชน เป็็นการหัันหน้้าเข้้าหาประชาชน ทำำ�หน้้าที่่�ปกป้้องและให้้
บริิการ สร้้างความคุ้้�นเคยด้้วยความจริิงใจ เมื่่�อประชาชนไว้้วางใจก็็จะให้้ข้้อมููลให้้ข่่าว บอกปััญหาและความ
ต้้องการให้้ทราบ จากนั้้�นตำ�ำ รวจกัับประชาชนก็็จะร่่วมมืือกัันแก้้ปััญหาให้้ตรงตามความต้้องการทฤษฎีีตำ�ำ รวจ
ผู้้�รับั ใช้ช้ ุุมชน
ดัังนั้้�นจึงึ เปรีียบเสมืือน "ทางสองแพร่ง่ " ที่่ต� ำำ�รวจในยุุคปััจจุบุ ัันต้อ้ งเลืือกระหว่่างการทำ�ำ งานแบบ
เดิิมๆ ที่ย�่ ัังคงใช้ก้ ารบังั คับั ใช้้กฎหมายเพียี งอย่่างเดียี ว หรืือการทำ�ำ ทฤษฎีดี ัังกล่า่ วมาปรัับใช้้ควบคู่่�กัับการบัังคัับ
ใช้ก้ ฎหมาย ได้ม้ ีกี ารนำ�ำ "ทฤษฎีตี ำำ�รวจผู้้�รับั ใช้ช้ ุมุ ชน" มาใช้ก้ ับั ทุกุ หน่ว่ ยงานของ บช.ก. ซึ่ง�่ ก็ไ็ ด้พ้ ิสิ ููจน์ใ์ ห้เ้ ห็น็ แล้ว้
จากโครงการทดลองหลายๆ แห่่ง ที่่�ส่่งตำำ�รวจผู้�้ รัับใช้้ชุุมชนเข้้าไปปฏิิบััติิหน้้าที่่� เช่่น ชุุมชนวััดเชิิงหวาย
เขตเตาปููน ชุมุ ชนริิมคลองมหาสวััสดิ์์� อ.พุทุ ธมณฑล จ.นครปฐม ฯลฯ ซึ่ง�่ ทุกุ แห่่งประสบความสำ�ำ เร็็จอย่่างดีียิ่�ง
ได้ร้ ัับเสียี งตอบรับั และความร่ว่ มมืือจากประชาชน สามารถลดอาชญากรรมและยาเสพติิดในชุุมชนได้้ ผลลััพธ์์
คืือ "ประชาชนรััก อาชญากรรมลด ยาเสพติดิ หมดไป"
การสื่อ�่ ให้เ้ ห็็นระหว่่างตำำ�รวจยุุคเก่า่ กับั ตำ�ำ รวจยุคุ ใหม่่ มีีตำ�ำ รวจกำำ�ลังั ยืืนมองตำ�ำ รวจรุ่่�นก่อ่ น ที่่เ� ดิิน
ล่ว่ งหน้า้ ไปก่อ่ น ตำำ�รวจที่เ�่ ดินิ บนเส้น้ ทางตำ�ำ รวจยุคุ เก่า่ ซึ่ง่� เน้น้ การบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายกับั ตำ�ำ รวจชุมุ ชนสัมั พันั ธ์ต์ ้อ้ ง
พบกัับปััญหาอุุปสรรคตลอดเส้้นทางและไม่่อาจไปถึึงเป้้าหมายที่�่ต้้องการ ส่่วนตำำ�รวจที่่�เดิินบนเส้้นทางตำ�ำ รวจ
ยุคุ ใหม่่ ซึ่ง�่ ทำำ�ทั้้�ง "5 ทฤษฎี ี กัับอีีก 1 หลัักการ" โดยมีเี ป้้าหมายเพื่อ่� ลดความหวาดระแวงภัยั ของประชาชน
สามารถเข้้าเส้น้ ชััยได้พ้ ร้้อมกัับความสำำ�เร็จ็

แนวทฤษฎีกี ารป้อ้ งกันั อาชญากรรมสมััยใหม่่ "5 ทฤษฎีี 1 หลักั การ" คืือ
1. ทฤษฎีบี ังั คับั ใช้้กฎหมาย (Law Enforcement) การทำ�ำ หน้า้ ที่จ�่ ัับผู้้�ร้้าย
2. ทฤษฎีีตำ�ำ รวจชุุมชนสััมพัันธ์์ (Police Community Relation) ทำ�ำ หน้้าที่เ�่ ป็น็ เพื่�อ่ นของชุมุ ชน
ช่่วยลดความขััดแย้้งและเพิ่่ม� ช่่องทางการสื่่�อสารระหว่า่ งตำ�ำ รวจกับั ประชาชน
3. ทฤษฎีีตำ�ำ รวจผู้�้ รับั ใช้ช้ ุมุ ชน (Community Policing) ทำำ�หน้า้ ที่�เ่ ป็็นผู้ใ้� ห้้บริิการ
4. ทฤษฎีกี ารป้อ้ งกันั อาชญากรรมโดยการออกแบบสภาพแวดล้อ้ ม (Crime Prevention Through
Environmental Design) ทำำ�หน้้าที่่เ� ป็็นนัักวางแผนป้อ้ งกันั

9
5. ทฤษฎีีหน้า้ ต่า่ งแตก (Broken Windows) ทำ�ำ หน้้าที่เ�่ ป็็นผู้้�ตรวจตราความเรียี บร้้อย เมื่่อ� พบ
ปััญหา ให้้รีีบแก้ไ้ ขทันั ทีี ก่อ่ นที่ป�่ ััญหาเล็็กๆ จะลุุกลามกลายเป็น็ เรื่่�องใหญ่่ ในส่ว่ นของ 1 หลัักการ คืือ
6. หลักั การพััฒนาและแก้้ปัญั หาที่�พ่ ลิกิ ผัันไปตามแนวทางของชุมุ ชน (Community Oriented
Policing and Problem Solving : COPPS) ทำำ�หน้า้ ที่�เ่ ป็น็ นักั วิเิ คราะห์แ์ ละแก้ป้ ััญหา
ตำำ�รวจคนแรก
แนวคิดิ ในการป้อ้ งกัันอาชญากรรมในชุมุ ชนหรืือสัังคมที่�่สำ�ำ คััญ คืือ ตำ�ำ รวจคนแรก ก็็คืือประชาชน
นั่่น� เอง เนื่อ�่ งจากในขณะที่ร�่ ะบบสังั คมยังั ไม่ซ่ ับั ซ้อ้ น การดููแลความปลอดภัยั ในสังั คม ประชาชนก็จ็ ะดููแลกันั เอง
ต่่อมาเมื่�่อสัังคมมีีความซัับซ้้อนมากยิ่ �งขึ้ �น จึึงมีีการแบ่่งมอบหน้้าที่่�การดููแลความปลอดภััยให้้กัับกลุ่่�มบุุคคล
ที่เ�่ รียี กว่า่ "ตำ�ำ รวจ" และมีกี ารจัดั ตั้ง� กองตำ�ำ รวจขึ้น� ในเวลาต่อ่ มา ถึงึ แม้ว้ ่า่ จะมีกี ารจัดั ตั้ง� กองตำ�ำ รวจต่า่ งๆ ขึ้้น� มาดููแล
ความปลอดภัยั ในสังั คมแล้ว้ ก็ต็ าม แต่ห่ น้า้ ที่ห่� ลักั ในการดููแลความปลอดภัยั ในชีวี ิติ และทรัพั ย์ส์ ินิ ของสังั คมหรืือชุมุ ชน
ยัังคงต้้องเป็็นหน้้าที่�่ของคนในชุุมชนเองด้้วยที่�่ต้้องดููแลซึ่�่งกัันและกััน จึึงจะทำำ�ให้้เกิิดความสงบสุุขและความ
ปลอดภััยของคนในชุุมชนอย่่างแท้จ้ ริงิ ดัังที่่ � พล.ต.อ.โกวิิท วัฒั นะ ผบ.ตร. ได้เ้ คยส่ง่ สารถึึงข้า้ ราชการตำ�ำ รวจ
เนื่่�องใน "วัันตำ�ำ รวจ" 13 ตุุลาคม 2548 ความส่่วนหนึ่่�งว่่า "ประชาชนคืือตำำ�รวจคนแรก ที่�่รู้้�เห็็นเหตุุการณ์์
รู้�้ข้้อมููลในพื้้�นที่่� ตำำ�รวจก็็คืือประชาชนคนหนึ่่�ง ที่�่ถููกตั้�งให้้มาจััดการความขััดแย้้งของสัังคม ประชาชนยัังคงมีี
ภาระหน้า้ ที่ช�่ ่ว่ ยเป็น็ หููเป็น็ ตาในการแจ้ง้ ข่า่ วสาร ด้ว้ ยหวังั ว่า่ ตำ�ำ รวจและประชาชนจะเดินิ คู่่�กันั ไปด้ว้ ยความเข้า้ ใจ
ตำำ�รวจแต่่ละนายต้้องปรัับปรุุงวััฒนธรรมปรัับเปลี่่�ยนพฤติิกรรมพััฒนาวิิสััยทััศน์์และทััศนคติิ ยกระดัับจิิตใจ
ไปในทางเสียี สละมีคี ุุณธรรม เพื่อ�่ กระทำ�ำ ตัวั เป็น็ ตัวั อย่า่ งที่�ด่ ีเี รื่อ�่ งต่า่ งๆ เหล่า่ นี้้ต� ้อ้ งหมั่่น� ฝึกึ ฝนอบรมจิติ ใจตนเอง
อยู่�เสมอ โดยเฉพาะหััวหน้้าหน่่วยทุุกระดัับต้้องทุ่่�มเทสติิปััญญา ใส่่ใจในหน้้าที่�่ทั้้�งในและนอกเวลาราชการ
ต้อ้ งคลุุกคลีีเกาะติิดปัญั หาอยู่่�กับั ผู้้�ใต้้บังั คับั บััญชาเสมอ"
แนวคิดิ ตำ�ำ รวจคนแรกคืือประชาชน ก็ส็ อดคล้อ้ งกับั หลักั การที่เ�่ ซอร์โ์ รเบิริ ์ต์ พีลี บิดิ าแห่ง่ การตำ�ำ รวจ
สมัยั ใหม่่ เคยให้้ไว้ค้ ืือ "ตำ�ำ รวจคืือประชาชน ประชาชนก็็คืือตำ�ำ รวจ" นั่่�นเอง

การปราบปรามในหน้้าที่่�ของตำำ�รวจ
การบัังคัับใช้้กฎหมายในหน้้าที่่�ของตำ�ำ รวจ

แนวทางการป้อ้ งกันั อาชญากรรมโดยการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายเกิดิ ขึ้�นตามความเชื่อ่� ของสำ�ำ นักั ดั้ง� เดิมิ
(Classical School) ที่ม�่ ีคี วามเชื่อ�่ ว่่า อาชญากรรมเกิิดขึ้น� เนื่อ�่ งจากมนุุษย์์มีเี จตจำ�ำ นงอิิสระ (Free Will) ติดิ ตัวั
มาตั้ง� แต่ก่ ำำ�เนิดิ มนุษุ ย์์มักั จะทำ�ำ ในสิ่่ง� ที่เ่� กิดิ ประโยชน์ท์ ี่ไ�่ ด้ร้ ับั มนุษุ ย์ก์ ็จ็ ะเลี่ย� งไม่ก่ ระทำ�ำ ในสิ่่ง� ดังั กล่า่ ว และการที่�่
เกิดิ อาชญากรรมขึ้้น� เนื่อ่� งจากมนุษุ ย์พ์ ิจิ ารณาแล้ว้ ว่า่ การประกอบอาชญากรรมเกิดิ ประโยชน์ม์ ากกว่า่ โทษที่จ่� ะได้้
รับั ต่อ่ ไป ไม่เ่ กรงกลัวั ต่อ่ กฎหมายหรืือบทลงโทษ รวมทั้้ง� บทลงโทษที่ไ่� ด้ร้ ับั ไม่ม่ ีคี วามรุนุ แรงจึงึ ไม่ม่ ีคี วามเกรงกลัวั
ดัังนั้้�น แนวทางการป้้องกัันอาชญากรรมวิิธีีนี้้� จึึงมุ่�งเน้้นการบัังคัับใช้้กฎหมายให้้มีีประสิิทธิิภาพ
สููงสุดุ เพื่อ�่ เป็น็ การป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรมทำ�ำ ให้ค้ นในสังั คมมีคี วามเกรงกลัวั ต่อ่ กฎหมายและบทลงโทษ
เป็น็ สำ�ำ คััญ ทำำ�ให้้ตััดมููลเหตุุจููงใจในการกระทำำ�ผิดิ
การบัังคัับใช้้กฎหมาย ส่่วนใหญ่่เป็็นหน้้าที่่�เจ้้าพนัักงานตำำ�รวจ เช่่น บัังคัับใช้้กฎหมายอาญา
และ พ.ร.บ. ที่ม�่ ีีโทษทางอาญาต่่างๆ นอกจากนี้้� ยังั มีีเจ้า้ พนัักงานของรัฐั ที่�ม่ ีหี น้า้ ที่�บ่ ัังคัับใช้ก้ ฎหมายเฉพาะ เช่่น

10
เจ้า้ พนักั งานฝ่า่ ยปกครอง เจ้า้ พนักั งานศุลุ กากร เจ้า้ พนักั งานสรรพสามิติ เจ้า้ พนักั งาน ปปง. เจ้า้ พนักั งาน ป.ป.ส.
เป็็นต้น้
สำ�ำ หรับั การบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายในหน้า้ ที่ข่� องตำ�ำ รวจที่ม�่ ีปี ระสิทิ ธิภิ าพควรประกอบด้ว้ ยแนวทาง ดังั นี้้�
1. ความแน่น่ อน กฎหมายที่ใ�่ ช้บ้ ังั คับั คนในสังั คมจะต้อ้ งมีบี ทลงโทษที่ม�่ ีคี วามแน่น่ อน หากกระทำำ�ผิดิ
ในลัักษณะคดีีประเภทเดีียวกัันจะต้้องได้้รัับการลงโทษอย่่างแน่่นอน
2. ความเสมอภาค กฎหมายที่่�ใช้้บังั คัับจะต้อ้ งใช้้บัังคับั กัับทุกุ คนในสัังคมอย่า่ งเท่า่ เทีียมกันั ไม่่มีี
การเลืือกปฏิิบััติิระหว่่างคนรวยกัันคนจน หรืือคนที่�ม่ ีีอำำ�นาจกับั คนที่�่ด้้อยโอกาสทางสัังคม
3. ความรวดเร็ว็ กฎหมายที่ใ่� ช้บ้ ังั คับั จะต้อ้ งมีบี ทลงโทษคนกระทำำ�ผิดิ ที่ม่� ีคี วามรวดเร็ว็ เพื่อ่� เป็น็ การ
ป้้องปรามและข่่มขวััญยัับยั้�งคนในสัังคมที่่�คิิดจะกระทำ�ำ ความผิิดให้้เกิิดความเกรงกลััวไม่่ต้้องการประกอบ
อาชญากรรม
4. บทลงโทษที่เ�่ หมาะสม กฎหมายที่ใ่� ช้บ้ ังั คับั ในการลงโทษผู้ก้� ระทำ�ำ ผิดิ จะต้อ้ งมีบี ทลงโทษที่เ�่ หมาะสม
กัับความผิิดไม่่น้้อยเกิินไปเพราะจะทำำ�ให้้คนในสัังคมที่�่คิิดจะกระทำำ�ผิิดไม่่เกิิดความเกรงกลััวต่่อโทษ
ในขณะเดีียวกัันโทษที่่�ได้้รัับจะต้้องไม่่มีีความรุุนแรงมากเกิินไป เพราะอาจทำำ�ให้้ผู้�ก้ ระทำำ�ความผิิดบางรายอาจ
ต้้องการเสี่�ยงในการกระทำำ�ผิิด เพราะอาจได้้รัับประโยชน์์ที่�่คุ้้�มค่่าจากการประกอบอาชญากรรม นอกจากนี้้�
บทลงโทษผู้้�กระทำ�ำ ผิิดที่่�มีีความรุุนแรงมากเกิินไป อาจเป็็นช่่องทางในการกลั่�นแกล้้งบุุคคลผู้้�บริิสุุทธิ์์�ให้้ต้้องตก
เป็็นอาชญากรทั้้ง� ที่ไ่� ม่่ได้้ทำำ�ผิิด
สำ�ำ หรับั การป้อ้ งกันั อาชญากรรมด้ว้ ยวิธิ ีกี ารบังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย จะเห็น็ ได้ใ้ นกระบวนการยุตุ ิธิ รรมที่ม�่ ีี
ลัักษณะเน้้นการป้อ้ งกัันปราบปรามอาชญากรรม (Crime Control) หากประเทศใดที่น�่ ำ�ำ แนวทางการป้อ้ งกััน
อาชญากรรมวิธิ ีนี ี้้ม� าใช้้ จะมีกี ารกำำ�หนดบทลงโทษทางกฎหมายต่่อผู้ก�้ ระทำ�ำ ผิดิ ที่ม่� ีคี วามรุนุ แรง
ข้อ้ ดี ี ของการป้อ้ งกันั อาชญากรรมด้ว้ ยการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย คืือ เห็น็ ผลลัพั ธ์ไ์ ด้อ้ ย่า่ งรวดเร็ว็ ในการ
ป้้องกันั อาชญากรรม แต่่ก็ม็ ีีข้้อเสีีย คืือ เป็็นการแก้้ไขปัญั หาที่�ป่ ลายเหตุุ อาจไม่่ใช่เ่ ป็น็ การป้้องกันั อาชญากรรม
ที่�ม่ ีปี ระสิิทธิิภาพ
การตรวจท้้องที่่� และงานสายตรวจ
การตรวจท้้องที่่�ถืือเป็็นกระดููกสัันหลัังของงานตำ�ำ รวจ เพราะไม่่เพีียงแต่่จะเป็็นรููปแบบในการจััด
เจ้า้ หน้า้ ที่�ต่ ำ�ำ รวจสายตรวจออกปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่่ต� รวจรัักษาความสงบเรีียบร้้อย ระงัับเหตุุร้้าย และบริกิ ารให้้ความ
ช่่วยเหลืือแก่่ประชาชนในท้้องที่่� การจััดสายตรวจยัังเป็็นยุุทธวิิธีีตำ�ำ รวจที่�่นำำ�มาใช้้ในการป้้องกัันและควบคุุม
อาชญากรรม และเสริมิ สร้า้ งความรู้�้ สึกึ มั่น� คงปลอดภัยั อบอุ่่�นใจแก่ป่ ระชาชน ไม่ว่ ่า่ รููปแบบในการจัดั สายตรวจ
หรืือแนวความคิิดเกี่�ยวกัับการจััดระบบงานของสายตรวจจะเปลี่่�ยนแปลงไปตามยุุคสมััย แต่่เจ้้าหน้้าที่่�ตำำ�รวจ
สายตรวจมีีหน้้าที่่�ทั้้�งในการตรวจตราป้้องกัันเพื่่�อลดช่่องโอกาสในการกระทำ�ำ ผิิด ดููแลความสงบเรีียบร้้อย
ในโอกาสพิิเศษ ระงัับเหตุุร้้ายและให้้บริิการความช่่วยเหลืือประชาชนตามความจำ�ำ เป็็นจัับกุุมผู้้�กระทำำ�ผิิด
ซึ่�่งหน้้าหรืือเมื่่�อมีีหมายจัับ สืืบสวนเกี่�ยวกัับการกระทำ�ำ ผิิดอาญา รัักษาพยานหลัักฐานในที่่�เกิิดเหตุุ ตลอดจน
พบปะเยี่ย� มเยีียนประชาชนหรืือผู้เ�้ คยตกเป็็นเหยื่�่ออาชญากรรม

11
การตรวจท้้องที่่� เป็็นงานหลัักของตำ�ำ รวจที่�่เกี่�ยวข้้องกัับการป้้องกัันและปราบปรามอาชญากรรม
โดยตรง ซึ่�่งโดยลัักษณะงานที่่�เห็็นภาพเด่่นชััด คืือ งานสายตรวจในส่่วนของฝ่่ายป้้องกัันและปราบปราม
การปฏิบิ ัตั ิงิ านคืือ การจัดั เจ้า้ หน้า้ ที่ต�่ ำำ�รวจออกตรวจลาดตระเวนในเขตพื้้น� ที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบเพื่อ่� ปกป้อ้ งคุ้้�มครองดููแล
ชีีวิิตและทรััพย์์สิินของประชาชน เป็็นการให้้บริิการประชาชนในทุุกรููปแบบตามอำำ�นาจหน้้าที่่�ของสายตรวจ
และตามที่่�ประชาชนร้้องขอหรืือได้้รัับความเดืือดร้อ้ น
มักั จะมีคี ำ�ำ กล่า่ วให้ไ้ ด้ย้ ินิ อยู่�เสมอว่า่ "งานสายตรวจเป็น็ กระดููกสันั หลังั ของสำำ�นักั งานตำ�ำ รวจแห่ง่ ชาติ"ิ
ทั้้ง� นี้้เ� พราะการปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ส�่ ายตรวจเป็น็ รููปแบบการให้บ้ ริกิ ารประชาชนที่เ�่ ก่า่ แก่ท่ ี่ส�่ ุดุ ขององค์ก์ รตำำ�รวจทั่่ว� ไป
ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ องค์ก์ รตำ�ำ รวจเล็ก็ ๆ ในลักั ษณะตำ�ำ รวจท้อ้ งถิ่น� หรืือเป็น็ องค์ก์ รตำ�ำ รวจใหญ่ๆ่ ในลักั ษณะตำ�ำ รวจแห่ง่ ชาติิ
ต่่างก็็ต้้องมีีหน่่วยสายตรวจด้้วยกัันทั้้�งสิ้�น ประชาชนต้้องการและจะเรีียกหาตำ�ำ รวจสายตรวจ ตั้้�งแต่่เมื่่�อเกิิด
ความรู้�้ สึึกหวาดระแวงภััยจากอาชญากรรม จนถึึงการถููกคุุกคามให้้ได้้รัับความเดืือดร้้อน ตำ�ำ รวจสายตรวจ
เป็น็ หน่ว่ ยหนึ่่�งของตำำ�รวจที่�่จำ�ำ เป็็นต้อ้ งทำ�ำ งานตลอด 24 ชั่่�วโมงในหนึ่่ง� วันั และ 7 วัันในหนึ่่ง� สััปดาห์์

แนวคิิดในการจัดั สายตรวจแบบดั้้�งเดิิม
ปััจจุุบัันนัักบริิหารงานตำ�ำ รวจเริ่�มตั้้�งคำ�ำ ถามเกี่�ยวกัับประสิิทธิิผลในการจััดสายตรวจให้้บัังเกิิดผล
ทางด้า้ นการป้อ้ งกันั อาชญากรรม ในช่ว่ งปีี ค.ศ. 1970 เป็น็ ต้น้ มา ได้ม้ ีกี ารทำำ�วิจิ ัยั เกี่ย� วกับั การจัดั สายตรวจแบบ
ระวังั ป้อ้ งกันั (random preventive patrol) พบว่า่ มีคี ่า่ ใช้จ้ ่า่ ยสููง แต่โ่ อกาสที่จ่� ะประสบเหตุซุ ึ่ง�่ หน้า้ ขณะคนร้า้ ย
ลงมืือกระทำ�ำ ผิดิ มีีค่อ่ นข้้างน้้อย และไม่่อาจยืืนยันั ได้้ว่า่ มีีผลต่่อการยัับยั้�งการกระทำ�ำ ผิิดของคนร้้าย นอกจากนี้้�
การไปถึึงที่�เ่ กิิดเหตุุอย่า่ งรวดเร็ว็ ไม่ม่ ีีผลช่่วยให้้ตำ�ำ รวจจับั กุมุ คนร้้ายได้ม้ ากขึ้น� แต่่อย่า่ งใด
การระงัับเหตุุร้้ายซึ่่�งหน้้า (interception) ตำำ�รวจสายตรวจมีีโอกาสประสบเหตุุซึ่�่งหน้้า
ขณะคนร้า้ ยกำำ�ลังั ลงมืือกระทำำ�ความผิดิ น้อ้ ยมาก จากผลการวิจิ ัยั ในต่า่ งประเทศพบว่า่ อาชญากรรมส่ว่ นใหญ่่ เช่น่
คดีีฆาตกรรม คดีีข่่มขืืน ตลอดจนการทำำ�ร้้ายร่่างกายผู้้�อื่�นบาดเจ็็บสาหััส มัักเกิิดขึ้�นภายในบ้้าน ซึ่�่งสายตรวจ
ไม่ส่ ามารถเห็น็ เหตุกุ ารณ์ภ์ ายในบ้า้ นได้ ้ นอกจากนั้้น� คดีปี ล้น้ ทรัพั ย์จ์ ะเกิดิ ขึ้น� อย่า่ งรวดเร็ว็ ภายในเวลาประมาณ
60-90 วินิ าทีเี ท่า่ นั้้น� คดีโี จรกรรมมักั จะเกิดิ ขึ้น� ทางประตููหรืือหน้า้ ต่า่ งด้า้ นหลังั ทำำ�ให้ส้ ายตรวจมีโี อกาสตรวจพบ
ได้้น้อ้ ยมาก เช่น่ สายตรวจในเมืืองลอสแอนเจลิสิ มลรััฐแคลิิฟอร์เ์ นียี ตรวจพบคดีปี ล้น้ ทรัพั ย์์ขณะคนร้้ายกำำ�ลััง
ลงมืือปฏิบิ ัตั ิกิ ารเพียี งครั้ง� เดียี วในรอบ 17 ปีี จากสถิติ ิกิ ารทำ�ำ งานของสายตรวจในเมืืองซีรี าคิวิ ส์ ์ มลรัฐั นิวิ ยอร์ก์
เมืืองซานดิิเอโก้้ มลรัฐั แคลิิฟอร์์เนีีย และเมืืองบอสตััน มลรัฐั แมสซาชููเซตส์ ์ ปรากฏว่า่ พบเหตุุซึ่่�งหน้้าขณะเกิิด
คดีีอาชญากรรมพื้้�นฐานต่า่ งๆ น้อ้ ยกว่า่ ร้้อยละ 1 ซึ่ง�่ ส่่วนใหญ่จ่ ะเป็น็ คดีีเล็ก็ ๆ น้อ้ ยๆ เท่า่ นั้้น�
การยัับยั้ง� การกระทำำ�ผิดิ ของคนร้้าย (deterrence) ในปีี ค.ศ. 1972 ได้ม้ ีกี ารทดลองการจััด
สายตรวจของตำำ�รวจเมืืองแคนซััสซิิตี้� ปรากฏว่่าในเขตที่�่เพิ่่�มความเข้้มงวดในการตรวจท้้องที่่� ไม่่พบว่่า
สถิิติิอาชญากรรมที่่�เกิดิ ขึ้�นลดลงแต่่อย่่างใด และในปีี ค.ศ. 1977 ตำำ�รวจเมืืองแนชวิิลล์์ ได้ท้ ดลองเพิ่่ม� ปริมิ าณ
สายตรวจขึ้น� 30 เท่า่ ในเขตใจกลางเมืือง ผลปรากฏว่า่ สถิติ ิอิ าชญากรรมที่เ�่ กิดิ ขึ้น� ในเวลากลางคืืนลดลงแต่เ่ พียี ง
เล็ก็ น้อ้ ยเท่า่ นั้้�น
การไปถึึงที่เ่� กิดิ เหตุุอย่่างรวดเร็ว็ (rapid response) ปััจจุบุ ันั นอกจากจะมีวี ิทิ ยุุสื่่�อสารตำำ�รวจ
ติิดตั้ �งภายในรถยนต์์และรถจัักรยานยนต์์สายตรวจในต่่างประเทศแล้้ว ยัังมีีการติิดตั้ �งระบบโทรศััพท์์ฉุุกเฉิิน

12
หมายเลข 911 พร้้อมระบบรัับแจ้้งเหตุุคอมพิิวเตอร์์ (computer-aided dispatching system-CAD)
บางเมืืองมีกี ารติดิ ตั้ง� ระบบบอกตำำ�แหน่ง่ สายตรวจอัตั โนมัตั ิิ (automated vehicle locationing system-AVL)
โดยมีวี ัตั ถุปุ ระสงค์เ์ พื่อ�่ ลดระยะเวลาในการเดินิ ทางไปยังั ที่เ�่ กิดิ เหตุใุ ห้ร้ วดเร็ว็ ที่ส่� ุดุ เพิ่่ม� สถิติ ิกิ ารจับั กุมุ คนร้า้ ยหรืือ
ผู้้�ต้อ้ งสงสัยั ในบริเิ วณใกล้เ้ คียี งกับั สถานที่เ�่ กิดิ เหตุุ และยกระดับั ความรู้�้ สึกึ พึงึ พอใจของประชาชน จากผลการวิจิ ัยั
พบว่า่ สถิติ ิกิ ารรับั แจ้ง้ เหตุขุ องตำำ�รวจสายตรวจที่ศ�่ ููนย์ว์ ิทิ ยุสุ ื่อ�่ สารตำ�ำ รวจสั่ง� การเป็น็ เรื่อ่� งที่เ�่ กี่ย� วข้อ้ งกับั การกระทำ�ำ ผิดิ
ทางอาญาเพีียงร้้อยละ 20 ส่่วนใหญ่่เป็็นการรัับแจ้้งเหตุุอุบุ ัตั ิิเหตุุจราจร เหตุุก่่อความเดืือดร้้อนรำำ�คาญ และ
เหตุทุ ะเลาะวิิวาทภายในครอบครััว นอกจากนั้้�นยังั พบว่า่ การแจ้ง้ เหตุอุ าชญากรรมทางศููนย์์วิทิ ยุสุ ื่อ่� สารตำำ�รวจ
นั้้�น ส่ว่ นใหญ่่เกืือบร้้อยละ 75 ของคดีีอาญาที่�ไ่ ด้้รับั แจ้้ง ไม่ใ่ ช่ก่ รณีฉี ุกุ เฉินิ เพราะว่า่ คนร้า้ ยได้ห้ ลบหนีีไปแล้ว้
สำำ�หรับั คดีีที่พ�่ ยานพบเห็็นเหตุกุ ารณ์จ์ ะสามารถแจ้้งเหตุไุ ด้้ไม่่น้อ้ ยกว่่า 5 นาทีี จากสถิิติิการจัับกุมุ ในที่่�เกิดิ เหตุุ
เนื่่�องจากสายตรวจไปถึึงที่�่เกิิดเหตุอุ ย่า่ งรวดเร็ว็ มีเี พีียงร้อ้ ยละ 4 ของคดีีที่แ�่ จ้ง้ ทั้้ง� หมด ซึ่�ง่ สรุุปได้้ว่่า ระยะเวลา
การเดินิ ทางของสายตรวจไปยังั จุดุ รัับแจ้้งเหตุุไม่ม่ ีีความสัมั พันั ธ์ก์ ับั สถิิติิการจับั กุมุ แต่อ่ ย่า่ งใด
งานสายตรวจหรืือการตรวจท้้องที่�่แบบใหม่่
ในช่่วงทศวรรษที่�่ 1970 หรืือประมาณ 25 ปีที ี่่ผ� ่่านมา โครงการวิิจััยเพื่�อ่ พัฒั นารููปแบบการจัดั
สายตรวจรถยนต์์ของตำ�ำ รวจเมืืองแคนซััสซิติี้ � มลรััฐมิิสซููรีี ประเทศสหรัฐั อเมริิกา ที่ห�่ วัังผลทางด้า้ นการป้้องกััน
อาชญากรรมและยกระดัับความพึึงพอใจของประชาชนต่่อการปฏิิบััติิงานของสายตรวจในการไปถึึงที่�่เกิิดเหตุุ
อย่่างรวดเร็็ว เมื่�่อได้้รัับแจ้้งเหตุุด่่วนเหตุุร้้าย ถืือได้้ว่่าเป็็นจุุดเริ่�มต้้นของการศึึกษาวิิจััยเพื่�่อพััฒนาระบบงาน
สายตรวจอย่า่ งจริงิ จังั ได้ม้ ีกี ารนำ�ำ ข้อ้ มููลผลวิเิ คราะห์อ์ าชญากรรมมาใช้ใ้ นการตรวจท้อ้ งที่�่ การวิเิ คราะห์ท์ บทวน
การทำ�ำ งานของศููนย์ร์ วมข่า่ ววิทิ ยุสุ ื่อ่� สารตำำ�รวจในการแจ้ง้ ข่า่ วเหตุดุ ่ว่ นเหตุรุ ้า้ ยและสั่ง� การให้ส้ ายตรวจไปรับั แจ้ง้ เหตุุ
การจััดลำำ�ดัับความเร่่งด่่วนของข่่าวอาชญากรรมที่�่ได้้รัับแจ้้งเข้้ามา การตรวจท้้องที่�่ในลัักษณะที่�่เรีียกว่่า
ทีีมสายตรวจ (team policing) ตลอดจนการตรวจท้้องที่ท�่ ี่่ม�ุ่�งเน้น้ ปัญั หาความเดืือดร้้อนของชุุมชนหรืือละแวก
บ้้านย่่านที่อ�่ ยู่�อาศัยั ซึ่่ง� ปรากฏว่่าแนวคิิดเหล่า่ นี้้เ� ริ่ม� ได้้รับั ความสนใจตั้�งแต่ท่ ศวรรษที่่� 1980 เป็็นต้้นมา
ในระบอบประชาธิิปไตย ตำำ�รวจกัับชุมุ ชนต้อ้ งพึ่่�งพาอาศััยซึ่ง�่ กัันและกันั ชุมุ ชนต้้องการให้ต้ ำ�ำ รวจ
รักั ษาความสงบเรียี บร้อ้ ยและคุ้้�มครองสิทิ ธิเิ สรีภี าพของประชาชน ในขณะที่ต�่ ำำ�รวจขอความช่ว่ ยเหลืือให้ช้ ุมุ ชน
แจ้้งเหตุุและข้้อมููลต่่างๆ ในการสืืบสวนสอบสวนอาชญากรรม การทำำ�งานร่่วมกัันระหว่่างตำำ�รวจกัับชุุมชนนั้้น�
จำ�ำ เป็็นอย่่างยิ่�งที่่�จะต้้องวางรากฐานไว้้อย่่างมั่่�นคง เพื่่�อให้้เกิิดความเชื่�่อมั่่�นไว้้วางใจต่่อกััน ชุุมชนเข้้ามาร่่วม
รัับผิิดชอบในการป้้องกัันตนเองมากขึ้�น และร่่วมกัับหน่่วยงานอื่�่นๆ ที่่�เกี่�ยวข้้องให้้ความช่่วยเหลืือแก่่ตำ�ำ รวจ
ในการแก้้ไขปััญหาความเดืือดร้้อนของชุุมชน ด้้วยเหตุุนี้้�ตำ�ำ รวจสายตรวจ ซึ่่�งจะต้้องสััมผััสกัับชุุมชนโดยตรง
อย่่างใกล้้ชิิดสม่ำ��ำ เสมอ จึึงมีีภาระหน้้าที่�่รัับผิิดชอบเพิ่่�มมากขึ้�น โดยจะต้้องปฏิิบััติิภารกิิจสำำ�คััญพร้้อมๆ กััน
3 ประการกล่่าวคืือ ประการแรก ตำำ�รวจสายตรวจจะต้้องปฏิิบััติิหน้้าที่่�ให้้บริิการรัับแจ้้งเหตุุด่่วนเหตุุร้้าย
ที่่�ประชาชนแจ้้งขอความช่่วยเหลืือ ประการที่่�สอง ตำ�ำ รวจสายตรวจจะต้้องปฏิิบััติิการตอบโต้้ทางยุุทธวิิธีี
และสืืบสวนสอบสวนปราบปรามคนร้า้ ย และประการที่ส�่ าม ตำำ�รวจสายตรวจจะต้อ้ งเข้า้ ไปเกี่ย� วพันั กับั การแก้ไ้ ข
ปััญหาที่เ�่ ป็น็ สาเหตุุของอาชญากรรม

13
การแก้้ไขปัญั หาเชิงิ กลยุทุ ธ์์ (Strategic problem solving)
การตรวจท้้องที่่�จะต้้องคำ�ำ นึึงถึึงปััญหาความเดืือดร้้อนของชุุมชน ซึ่่�งจะต้้องแก้้ไขโดยขจััดปััจจััย
ที่�เ่ ป็น็ สาเหตุุของอาชญากรรม คำำ�ว่่า "ปััญหา" หมายถึงึ "เหตุกุ ารณ์ท์ ี่�เ่ กิดิ ขึ้�นซ้ำ�ำ� ๆ ในชุุมชนซึ่่�งเกี่�ยวข้อ้ งและเป็น็
ที่่�ห่่วงใยของประชาชนและตำ�ำ รวจ" ซึ่�่งมิิได้้หมายความว่่า ประชาชนทุุกคนในชุุมชนมีีส่่วนร่่วมในทุุกประเด็็น
ปััญหา สำำ�หรัับกระบวนการแก้ไ้ ขปััญหานั้้�น มีีอยู่่�ด้ว้ ยกััน 4 ขั้้�นตอน คืือ
1. การสำ�ำ รวจข้้อมููล ใช้้ข้้อมููลจากผลวิิเคราะห์์อาชญากรรม การวิิเคราะห์์การปฏิิบััติิการและ
การวางแผน ตลอดจนข้้อมููลทางด้้านการข่่าวกรองตำ�ำ รวจ เพื่่�อระบุุปััญหา ขอบเขต และลำ�ำ ดัับความสำำ�คััญ
เร่ง่ ด่่วนของปัญั หาในชุุมชน
2. การวิเิ คราะห์์ รวบรวมและวิเิ คราะห์ข์ ้อ้ มููลทั้้ง� ในส่ว่ นของตำำ�รวจ และสำ�ำ รวจข้อ้ มููลความคิดิ เห็น็
ต่า่ งๆ จากหน่่วยงานที่่เ� กี่ย� วข้้องทั้้�งภาครััฐ ภาคเอกชนและองค์์กรชุมุ ชนต่า่ งๆ
3. การลงมืือปฏิิบััติิ ทำำ�งานร่่วมกัับประชาชน และหน่่วยงานที่่�เกี่�ยวข้้องต่่างๆ ในการวางแผน
และกำำ�หนดแนวทางปฏิบิ ััติทิ ี่�เ่ หมาะสมและสอดคล้้องกัับสภาพปัญั หานั้้น� ๆ ของแต่ล่ ะชุุมชน
4. การประเมินิ ผล ติดิ ตามประเมินิ ผลการทำ�ำ งานว่า่ สามารถแก้ไ้ ขหรืือคลี่ค� ลายปัญั หาให้บ้ รรเทา
เบาบางลงได้้มากน้้อยเพีียงใด
ผลการวิิจัยั โครงการทดลองของตำ�ำ รวจเมืืองนิิวพอร์์ทนิวิ ส์์ มลรัฐั เวอร์จ์ ิเิ นีีย ได้้ข้้อสรุุปว่า่ ตำ�ำ รวจ
ต้้องพึ่่�งพาผู้้�อื่�นช่่วยเหลืือในการระบุุปััญหา การด่่วนสรุุปประเด็็นปััญหาโดยไม่่วิิเคราะห์์ข้้อมููลและให้้เหตุุผล
อย่า่ งรอบคอบเป็น็ สิ่่ง� ที่พ�่ ึงึ หลีกี เลี่ย� ง เมื่อ�่ ทราบสาเหตุขุ องปัญั หาแล้ว้ ตำำ�รวจจะต้อ้ งเข้า้ ไปแก้ป้ ัญั หาอย่า่ งจริงิ จังั
แม้้ว่่าการจัับกุุมดำ�ำ เนิินคดีีตามหลัักการบัังคัับใช้้กฎหมายเป็็นหนทางหนึ่่�งเท่่านั้้�น แต่่มิิใช่่หนทางเดีียวที่่�มีีอยู่�
ซึ่�ง่ เมื่�่อได้้ดำำ�เนินิ การอย่่างหนึ่่�งอย่่างใดแล้ว้ จะต้อ้ งติิดตามผลอย่า่ งใกล้้ชิิดว่า่ ประสบผลสำำ�เร็จ็ หรืือไม่เ่ พีียงใด
สรุปุ
ปััจจุุบััน สัังคมไทยถืือได้้ว่่า ปััญหาอาชญากรรมและยาเสพติิดเป็็นปััญหาของสัังคมที่�่สำ�ำ คััญ
ที่่�มีีความรุุนแรง มีีการเปลี่่�ยนแปลงไปอย่่างรวดเร็็วและซัับซ้้อนมากยิ่�งขึ้�นตามกระแสโลกาภิิวััตน์์ ก่่อให้้เกิิด
ผลกระทบต่่อความเป็็นปกติิสุุขในสัังคม อีีกทั้้�งปััญหาอาชญากรรมต่่างๆ เมื่่�อเกิิดขึ้�นแล้้วจะส่่งผลกระทบต่่อ
ความรู้�้ สึกึ มั่น� ใจในความปลอดภัยั ของตนเองและรู้้�สึกึ หวาดกลัวั ภัยั อาชญากรรมมากยิ่ง� ขึ้น� จะเห็น็ ได้ว้ ่า่ ในปัจั จุบุ ันั
กระแสความเปลี่่�ยนแปลงจากสภาพแวดล้้อมภายนอก จากการเปลี่่�ยนแปลงทางเศรษฐกิิจ สัังคม การเมืือง
วััฒนธรรมและเทคโนโลยีีอย่่างรวดเร็็วกดดัันให้้การบริิการจััดการตำ�ำ รวจต้้องปรัับตััวเปลี่่�ยนแปลงไปด้้วย
หน่ว่ ยงานทั้้ง� ภาครัฐั และภาคเอกชนต่า่ งๆ ก็ม็ ีกี ารนำำ�หลักั การบริหิ ารจัดั การสมัยั ใหม่ม่ าประยุกุ ต์ใ์ ช้เ้ ป็น็ แนวทาง
ทำ�ำ งานหรืือบริกิ ารที่่�มุ่�งตอบสนองต่อ่ ความต้้องการของประชาชนหรืือชุุมชนมากขึ้�น ในด้้านความก้า้ วหน้้าทาง
เทคโนโลยีี มีกี ารพัฒั นาจากยุคุ เทคโนโลยีสี ารสนเทศ (Information Technology) ไปสู่่�ยุคุ เทคโนโลยีเี ครืือข่า่ ย
ทางสังั คม (Social Networking Technology) ในอนาคตทั้้ง� บุคุ คลและวััตถุสุิ่ง� ของต่า่ งๆ จะเชื่�อ่ มโยงกัันเป็น็
เครืือข่่ายขนาดใหญ่่ซึ่�ง่ เรีียกว่า่ Wed 4.0 หรืือ Intemet of Thing
การป้้องกัันและแก้้ไขปััญหาอาชญากรรมและยาเสพติิดตามหลัักการตำ�ำ รวจสมััยใหม่่นี้้� เป็็นการ
มุ่�งเน้น้ การปฏิบิ ััติงิ านโดยให้้ "ชุุมชนเป็็นศููนย์์กลาง" ของการแก้้ไขปััญหา และร่ว่ มกัันพััฒนาและแก้ไ้ ขปัญั หา

14
ชุุมชนโดยพลิิกผัันไปตามความต้้องการของแต่่ละชุุมชน โดยทำ�ำ งานร่่วมใจ ร่่วมคิิด และร่่วมทำำ�ในลัักษณะ
เป็็นหุ้้�นส่่วน ซึ่�่งแนวทางนี้้ � ถืือเป็็นแนวทางของ "งานตำำ�รวจเชิิงรุุก" (Proactive Policint) และเป็็นแนวทาง
"งานตำำ�รวจที่�จ่ ัับต้้องได้"้ (Realistic Policing) ที่�่มีีการประยุุกต์ใ์ ช้้โดยหน่ว่ ยงานบังั คัับใช้้กฎหมายทั่่ว� โลก และ
ถืือเป็็นการเปลี่่�ยนแปลงแบบหน้้ามืือเป็็นหลัังมืือ หรืือ "กลัับหลัังหััน (Turn Around)" แนวทางการปฏิิบััติิ
งานใหม่น่ ี้้ส� อดคล้อ้ งกับั กระแสเปลี่่ย� นแปลงของการบริหิ ารจัดั การภาครัฐั และเอกชนที่เ�่ น้น้ ชุมุ ชน และการเป็น็
หุ้้�นส่่วนมากขึ้�นเรื่่�อยๆ นอกจากนี้้� ยัังสอดคล้้องกัับการปฏิบิ ััติิงานตามแนวพระราชดำ�ำ รััสของพระบาทสมเด็็จ
พระจุุลจอมเกล้้าเจ้้าอยู่่�หััวฯ ที่่�มุ่�งเน้้นเรื่่�องการปกครองป้้องกัันไม่่ให้้เกิิดเหตุุอาชญากรรมมากกว่่าการสืืบสวน
ปราบปรามอาชญากรรมหลัังเกิิดเหตุุแล้้ว อีีกทั้้�งยัังสอดคล้้องกัับแนวทางแก้้ไขปััญหาตามแนวพระราชดำ�ำ ริิ
"เข้า้ ใจ เข้้าถึงึ พัฒั นา" ของพระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวภููมิพิ ลอดุลุ ยเดชฯ อีกี ด้ว้ ย

15

บทที่�่ ๒

อำ�ำ นาจหน้้าที่่ข� องตำำ�รวจสายตรวจ

วััตถุปุ ระสงค์์การเรีียนรู้้�ประจำำ�บท
๑. เพื่�่อให้้นักั เรียี นนายสิิบตำำ�รวจมีีความรู้เ�้ กี่ย� วกับั อำ�ำ นาจและหน้า้ ที่ข�่ องตำำ�รวจสายตรวจ
๒. เพื่�อ่ ให้้นัักเรีียนนายสิบิ ตำำ�รวจมีีความเข้า้ ใจเกี่ย� วกับั อำ�ำ นาจและหน้า้ ที่ข�่ องตำำ�รวจสายตรวจ
๓. เพื่่�อให้้นัักเรีียนนายสิิบตำ�ำ รวจนำำ�ความรู้�้ไปปฏิิบััติิใช้้ได้้ถููกต้้อง บรรลุุวััตถุุประสงค์์ของทาง
ราชการ
ส่ว่ นนำำ�
การปฏิบิ ัตั ิงิ านในหน้า้ ที่ข�่ องตำ�ำ รวจสายตรวจ จะปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ไ�่ ด้ถ้ ูกู ต้อ้ งตามกฎหมายนั้้น� ในเบื้้อ� งต้น้
จะต้อ้ งมีคี วามรู้ค้� วามเข้า้ ใจเกี่ย� วกับั ความหมายของคำ�ำ ว่า่ อำำ�นาจและหน้า้ ที่ข่� องตำ�ำ รวจก่อ่ นว่า่ ตนเองเป็น็ ตำ�ำ รวจ
มีีอำำ�นาจและหน้้าที่�่ตามกฎหมายมากน้้อยเพีียงใด ตามกฎหมายที่�่กำำ�หนด การทำำ�งานจึึงจะถููกต้้อง ไม่่เป็็น
การละเมิิดหรืือละเว้น้ การปฏิิบััติติ ่่อบุุคคลอื่�่น การปฏิบิ ัตั ิิจึงึ จะชอบธรรมและเกิดิ ผลดีตี ่่อทางราชการ
อำ�ำ นาจหน้้าที่่�ของตำำ�รวจสายตรวจ
ตามพระราชบััญญััติิตำ�ำ รวจแห่ง่ ชาติ ิ พ.ศ. 2547 กำ�ำ หนดให้ส้ ำำ�นักั งานตำ�ำ รวจแห่่งชาติิ มีีอำ�ำ นาจ
หน้า้ ที่ร่� ักั ษาความปลอดภัยั สำำ�หรับั องค์พ์ ระมหากษัตั ริยิ ์ ์ พระราชินิ ี ี พระรัชั ทายาท ผู้้�สำำ�เร็จ็ ราชการแทนพระองค์์
พระบรมวงศานุุวงศ์์ ผู้้�แทนพระองค์์ และพระราชอาคัันตุุกะ ป้้องกัันและปราบปรามการกระทำ�ำ ความผิิด
ทางอาญา รัักษาความสงบเรีียบร้้อย ความปลอดภััยของประชาชน และความมั่่�นคงของราชอาณาจัักร
และปฏิิบััติิตามที่ก่� ฎหมายกำำ�หนดให้้เป็น็ อำ�ำ นาจหน้้าที่�ข่ องตำำ�รวจ
กล่่าวโดยสรุปุ สามารถให้้คำำ�นิยิ ามได้้ ดังั นี้้�
ตำ�ำ รวจ หมายถึึง “เจ้้าหน้้าที่�่ของรััฐที่�่มีีหน้้าที่�่ตรวจตรารัักษาความสงบ จัับกุุม และปราบปราม
ผู้�้กระทำำ�ผิิดกฎหมาย”
ตำ�ำ รวจสายตรวจ หมายถึงึ “ข้า้ ราชการตำ�ำ รวจที่ไ่� ด้ร้ ับั คำ�ำ สั่่ง� จากทางราชการ ให้ท้ ำำ�หน้า้ ที่อ�่ อกตรวจตรา
เพื่�่อป้อ้ งกัันปราบปรามอาชญากรรม ดููแลความสงบเรีียบร้้อยของประชาชน”
การปฏิิบัตั ิหิ น้า้ ที่ข่� องตำำ�รวจสายตรวจ ในการรักั ษาความสงบเรียี บร้อ้ ย หรืือการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมาย
โดยหลัักตำ�ำ รวจจะกระทำำ�การอัันเป็็นการละเมิิดสิิทธิิและเสรีีภาพของประชาชนไม่่ได้้ เว้้นแต่่ว่่าจะมีีกฎหมาย
บััญญััติิ และตำ�ำ รวจจะต้้องกระทำำ�การไปตามเงื่�อนไขตามกฎหมายที่�่กำำ�หนด ซึ่่�งการปฏิิบััติิหน้้าที่่�ของตำ�ำ รวจ
สายตรวจ มีคี วามเกี่�ยวพัันกัับงานด้า้ นต่่าง ๆ ดังั นี้้�
สายตรวจกัับการสืืบสวน
การสืืบสวน หมายถึงึ การแสวงหาข้อ้ เท็จ็ จริงิ และหลักั ฐาน ซึ่ง�่ พนักั งานฝ่า่ ยปกครองหรืือตำ�ำ รวจได้้
ปฏิบิ ัตั ิไิ ปตามอำำ�นาจหน้า้ ที่�่ เพื่อ�่ รักั ษาความสงบเรียี บร้อ้ ยของประชาชน และเพื่อ�่ ทราบรายละเอียี ดแห่ง่ ความผิดิ
(ป.วิอิ าญา มาตรา 2(10))

16

ตำำ�รวจสายตรวจมีีอำ�ำ นาจในการสืืบสวนทั่่�วราชอาณาจัักร โดยเฉพาะในขณะปฏิิบััติิหน้้าที่�่
ออกตรวจตราป้้องกัันเหตุุในพื้้�นที่่�เขตตรวจที่�่ได้้รัับมอบหมาย สามารถแสวงหาข้้อเท็็จจริิงและหลัักฐาน
สำำ�หรัับการรักั ษาความสงบเรีียบร้อ้ ยของประชาชน ในส่่วนนี้้�เรีียกว่่าการสืืบสวนก่่อนเกิดิ เหตุุ ในขณะเดีียวกััน
เมื่อ�่ มีเี หตุเุ กิดิ ขึ้น� สายตรวจจะต้อ้ งรีบี เดินิ ทางไปยังั สถานที่เ�่ กิดิ เหตุุ เพื่อ�่ หารายละเอียี ดของเหตุทุ ี่เ่� กิดิ ข้อ้ เท็จ็ จริงิ
และหลักั ฐาน เพื่อ่� ทราบรายละเอีียดแห่่งการกระทำำ�ผิดิ ในส่่วนนี้้�เรียี กว่่าการสืืบสวนหลัังเกิิดเหตุุ
สายตรวจกัับการสอบสวน
การสอบสวน หมายถึงึ การรวบรวมพยานหลักั ฐานและการดำ�ำ เนินิ การทั้้ง� หลายอื่น�่ ตามบทบัญั ญัตั ิิ
แห่่งประมวลกฎหมายนี้้� ซึ่�่งพนัักงานสอบสวนได้้ทำ�ำ ไปเกี่�ยวกัับความผิิดที่�่กล่่าวหา เพื่�่อที่่�จะทราบข้้อเท็็จจริิง
หรืือพิิสููจน์ค์ วามผิิด และเพื่อ�่ จะเอาตััวผู้้ก� ระทำ�ำ ผิิดมาฟ้อ้ งลงโทษ (ป.วิิ อาญา ม.2(11))
หน้า้ ที่ข�่ องสายตรวจมีคี วามเกี่ย� วข้อ้ งกับั การสอบสวนอย่า่ งยิ่ง� คืือ เมื่อ่� สายตรวจได้ร้ ับั แจ้ง้ เหตุแุ ล้ว้
สายตรวจจะต้้องรีีบไปยัังสถานที่่�เกิิดเหตุุ และหารายละเอีียดของเหตุุการณ์์ที่่�เกิิดขึ้�น รวมทั้้�งรัักษา
สถานที่�่เกิิดเหตุุ ติิดตามหาพยานบุุคคลที่�่รู้้�เห็็นเหตุุการณ์์ เก็็บรัักษาวััตถุุพยานในที่�่เกิิดเหตุุเพื่่�อส่่งมอบให้้กัับ
พนัักงานสอบสวน และต้้องทำ�ำ หน้้าที่ต�่ ิิดตามพยาน ส่่งหมายเรีียกพยาน ให้้ความคุ้้�มครองพยาน และร่่วมกัับ
เจ้้าหน้า้ ที่�ใ่ นการตรวจค้้นหาพยานหลัักฐาน และหรืือจัับกุุมผู้ก�้ ระทำำ�ผิดิ
สายตรวจกัับการป้้องกันั อาชญากรรม
หลัักการของการป้้องกััน คืือ
1. ป้อ้ งกันั มิใิ ห้ม้ ีอี าชญากรรมเกิดิ ขึ้น� ในท้อ้ งที่ท่� ี่ร�่ ับั ผิดิ ชอบ โดยมีวี ิธิ ีกี ารป้อ้ งกันั เช่น่ การแสดงตัวั
การปรากฏตัวั การตรวจค้้น การแสวงหาความร่่วมมืือจากประชาชน การสร้้างแหล่่งข้อ้ มููล การนำำ�ข้้อมููลมาใช้้
การวางแผน เป็็นต้้น
2. หากมีีเหตุุเกิิดขึ้�น จะต้้องรีีบไปที่่�เกิิดเหตุุ ใช้้ยุุทธวิิธีีระงัับยัับยั้�งไม่่ให้้เหตุุมีีความรุุนแรง
เกิิดความเสีียหายต่่อชีีวิิตและทรััพย์์สิินของประชาชนน้้อยที่�่สุุด และให้้สถานการณ์์กลัับคืืนสู่่�ภาวะปกติิ
โดยเร็็วที่่�สุุด
สายตรวจกัับการปราบปราม
เมื่่�อมีีอาชญากรรมหรืือมีีเหตุุเกิิดขึ้�น ตำำ�รวจสายตรวจจะต้้องรีีบเดิินทางไปที่�่เกิิดเหตุุ ใช้้อำำ�นาจ
หน้้าที่�่ในการรัักษาความสงบเรีียบร้้อยตามกฎหมาย ไม่่ว่่าจะเป็็นการค้้นตััวบุุคคล ยานพาหนะ การจัับกุุม
การควบคุุมตัวั ผู้�้ถููกจับั และส่่งไปยังั ที่�ท่ ำ�ำ การของพนัักงานสอบสวน การยึดึ ไว้้ซึ่่�งทรัพั ย์ท์ ี่ม�่ ีีไว้้ ได้้ใช้้หรืือได้ม้ าจาก
การกระทำ�ำ ผิิดหรืือสิ่�งของต่า่ ง ๆ ที่อ�่ าจใช้้เป็็นพยานหลัักฐานได้้ การรัับแจ้ง้ เหตุุ การรับั คำ�ำ ร้้องทุกุ ข์์

17

เจ้้าหน้้าที่่�ตำ�ำ รวจสายตรวจ จะต้อ้ งไปที่เ�่ กิดิ เหตุุในทันั ทีีที่�ไ่ ด้้รัับแจ้้งว่า่ มีีเหตุุเกิดิ
สายตรวจกับั การให้้บริกิ าร
การให้้บริิการกัับประชาชนเป็็นส่่วนหนึ่่�งของการรัักษาความสงบเรีียบร้้อย สายตรวจจึึงมีีหน้้าที่�่
ในการให้้บริิการประชาชนด้้วย แต่่การให้้บริิการกัับประชาชนนั้้�นจะต้้องไม่่กระทบต่่อการปฏิิบััติิหน้้าที่่�รัักษา
ความสงบเรีียบร้อ้ ยอันั เป็็นภารกิิจหลััก

การให้บ้ ริกิ ารประชาชน เป็็นหัวั ใจสำำ�คัญั ในการสร้า้ งภาพลัักษณ์ต์ ำ�ำ รวจที่�่ดีใี ห้้กัับประชาชน
สายตรวจกัับศููนย์์รัับแจ้้งเหตุุฉุุกเฉิิน 191
สำ�ำ นักั งานตำ�ำ รวจแห่ง่ ชาติไิ ด้จ้ ัดั ให้ม้ ีโี ทรศัพั ท์ห์ มายเลข 191 เป็น็ หมายเลขสำำ�หรับั การรับั แจ้ง้ เหตุุ
ฉุกุ เฉินิ จากประชาชน หมายเลขเดียี วกันั ทั่่ว� ทั้้ง� ประเทศ ซึ่ง�่ หลังั จากที่ศ่� ููนย์์ 191 ได้ร้ ับั แจ้ง้ แล้ว้ จะประสานสั่่ง� การ
ไปยัังสายตรวจที่�่อยู่ �ใกล้้ หรืือรัับผิิดชอบพื้้�นที่่�ที่�่เกิิดเหตุุ สายตรวจจึึงมีีหน้้าที่�่ไประงัับเหตุุตามที่�่ได้้รัับแจ้้ง
จากศููนย์์รับั แจ้้งเหตุุฉุุกเฉิิน 191

18

ศููนย์ว์ ิทิ ยุเุ ป็็นหัวั ใจในการขับั เคลื่่�อนงานป้้องกันั ปราบปรามอาชญากรรม ระดัับสถานีีตำ�ำ รวจ

การนำำ�เทคโนโลยีีมาปรัับใช้้ในการเพิ่่�มประสิิทธิภิ าพในการป้้องกันั เหตุุ
การกำำ�หนดหน้้าที่�ข่ องตำำ�แหน่ง่ ในงานป้อ้ งกัันปราบปรามสถานีีตำ�ำ รวจ
ตามคำ�ำ สั่่ง� สำ�ำ นักั งานตำำ�รวจแห่ง่ ชาติทิ ี่�่ 537/2555 ลง 27 กันั ยายน 2555 ได้ก้ ำ�ำ หนดหน้า้ ที่ข่� อง
ตำำ�แหน่ง่ ในงานป้อ้ งกัันปราบปรามอาชญากรรมสถานีตี ำำ�รวจ เฉพาะในส่ว่ นของผู้้�ปฏิบิ ัตั ิงิ านสายตรวจ ดัังนี้้�
1. หน้้าที่ก�่ ารงานของรองสารวััตรป้อ้ งกันั ปราบปราม
1.1 ปฏิิบััติิงานตามที่่�หััวหน้้างานป้้องกัันปราบปราม หรืือสารวััตรป้้องกัันปราบปราม
มอบหมาย
1.2 ปฏิิบััติิงานที่�่กำ�ำ หนดไว้้ในหน้้าที่�่การงานของหััวหน้้างานป้้องกัันปราบปรามและของ
สารวััตรป้อ้ งกัันปราบปราม ได้้แก่่
1) งานการข่า่ ว
2) งานจััดทำำ�แผนที่�่ ระบบข้้อมููลอาชญากรรม รวมทั้้�งการจััดระบบข้้อมููลเป้้าหมาย
ที่อ่� าจเกิดิ อาชญากรรม และระบบข้อ้ มููลทางสังั คมที่เ�่ ป็น็ ประโยชน์ต์ ่อ่ การป้อ้ งกันั ระงับั ปราบปรามอาชญากรรม
3) งานควบคุมุ ผู้�้ ต้้องหาและผู้ถ�้ ููกกักั ขังั
4) งานควบคุุมศููนย์ว์ ิทิ ยุุหรืือการรัับ-ส่ง่ วิทิ ยุุของสถานีีตำำ�รวจ
5) งานจัดั ตั้ง� จุดุ รับั แจ้ง้ เหตุ ุ จุดุ ตรวจ จุดุ สกัดั และกำ�ำ หนดมาตรการต่า่ ง ๆ ในการป้อ้ งกันั
และปราบปรามมิิให้อ้ าชญากรรมเกิดิ ขึ้น�

19
6) งานจััดสายตรวจทุกุ ประเภท
7) งานควบคุุมแหล่ง่ อบายมุุขและการจััดระเบีียบสังั คม
8) งานปราบปรามการกระทำ�ำ ความผิดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบัญั ญัตั ิิ
ต่่าง ๆ ที่�ม่ ีีโทษทางอาญาทุกุ ฉบับั
9) งานปราบปรามผู้้ม� ีีอิทิ ธิิพลและมืือปืนื รัับจ้้าง
10) งานพิิทัักษ์์เด็็ก เยาวชน และสตรีี
11) งานปราบปรามผู้ม้� ีอี ิทิ ธิพิ ลเกี่ย� วกับั บ่อ่ นการพนันั สถานบริกิ าร และแหล่ง่ อบายมุขุ
12) งานปราบปรามผู้้�มีีอิิทธิิพลในการฮั้�้วประมููลและขััดขวางการเสนอแข่่งขัันราคา
ในการประมููล
13) งานที่่�ปฏิิบััติติ ามประมวลกฎหมายวิิธีีพิิจารณาความอาญา
14) งานตามกฎหมายว่่าด้้วยการจำำ�หน่่ายสุุรา สถานบริิการ โรงแรม ภาพยนตร์์
โรงรัับจำ�ำ นำ�ำ อาวุุธปืืน การพนััน ค้้าของเก่่า การเรี่�ยไร รวมทั้้�งงานอื่�่น ๆ ที่�่เกี่�ยวข้้องตามที่่�กฎหมายบััญญััติิ
ให้อ้ ำำ�นาจไว้้
15) การฝึกึ อบรมประชาชน อาสาสมัคั ร เด็ก็ เยาวชน นักั เรียี น นิสิ ิติ นักั ศึกึ ษา พนักั งาน
รัักษาความปลอดภัยั ลููกเสืือชาวบ้า้ น สมาชิิกไทยอาสาป้้องกัันชาติิ ฯลฯ ที่�่เกี่ย� วกับั การป้อ้ งกันั อาชญากรรม
และรัักษาความปลอดภััยเพื่่�อช่ว่ ยเหลืือกิิจการตำ�ำ รวจ
16) งานคณะกรรมการตรวจสอบและติิดตามการบริิหารงานตำ�ำ รวจ (กต.ตร.) ระดัับ
สถานีตี ำำ�รวจ
17) งานประชาสััมพัันธ์์ชุมุ ชนสััมพัันธ์์ เพื่�อ่ แสวงหาความร่่วมมืือจากหน่่วยงานภาครััฐ
เอกชน ประชาชน ตลอดจนสร้้างเครืือข่่ายการป้อ้ งกันั อาชญากรรมในชุุมชนและทุุกภาคส่่วนของสัังคมในเขต
พื้้น� ที่ข�่ องสถานีตี ำำ�รวจ
18) งานพััฒนากำ�ำ ลัังพล งบประมาณ วััสดุุอุุปกรณ์์ เทคโนโลยีี เพื่�่อใช้้ในการป้้องกััน
ปราบปรามอาชญากรรม
19) งานระบบงบประมาณที่่เ� กี่ย� วกัับงานป้อ้ งกันั ปราบปราม
20) ตรวจสอบและประเมิินผลวิิจััย และพััฒนาการปฏิิบััติิตามนโยบายยุุทธศาสตร์์
แผนงานและโครงการต่า่ ง ๆ ในการป้้องกัันปราบปรามอาชญากรรม
21) กรณีีการกระทำำ�ความผิิดให้้พิิจารณาสั่�งการให้้ผู้้�ปฏิิบััติิงานป้้องกัันปราบปราม
ดำำ�เนินิ การจัับกุุมหรืือดำ�ำ เนิินการจับั กุุมด้้วยตนเอง
22) งานการจัดั กำำ�ลังั ร่ว่ มในการถวายความปลอดภัยั แด่อ่ งค์พ์ ระมหากษัตั ริยิ ์ ์ พระราชินิ ีี
และพระบรมวงศานุวุ งศ์์ ที่�่เสด็็จพระราชดำ�ำ เนินิ เข้า้ มาในพื้้น� ที่่ข� องสถานีีตำำ�รวจ
23) การควบคุมุ ความสงบเรียี บร้อ้ ยกรณีมี ีเี หตุพุ ิเิ ศษต่า่ ง ๆ เช่น่ การจัดั งานตามประเพณีี
การชุุมนุมุ ประชุมุ และอื่่น� ๆ
1.3 กรณีีมีีการกระทำำ�ความผิิดเกิิดขึ้�นให้้ดำ�ำ เนิินการจัับกุุม โดยพิิจารณาใช้้กำำ�ลัังตาม
ความเหมาะสม แล้้วรายงานหัวั หน้้างานป้อ้ งกัันปราบปราม หรืือสารวัตั รป้้องกัันปราบปรามทราบ
1.4 ปฏิิบััติหิ น้้าที่น�่ ายร้อ้ ยตำำ�รวจเวร

20
1.5 ปฏิิบััติิหน้า้ ที่ห่� ัวั หน้า้ สายตรวจ
1.6 ขณะปฏิิบััติหิ น้า้ ที่่น� ายร้้อยตำ�ำ รวจเวร และหัวั หน้้าสายตรวจในคราวเดีียวกััน ให้้ปฏิบิ ัตั ิิ
หน้า้ ที่ใ่� นด้า้ นการป้อ้ งกันั เป็น็ หลักั ส่ว่ นการปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ใ่� นด้า้ นระงับั ปราบปราม ให้เ้ ป็น็ ไปตามแผนที่ก�่ ำ�ำ หนดไว้้
หรืือตามความเหมาะสม
1.7 ควบคุุม ตรวจสอบการปฏิิบััติิงานของข้้าราชการตำำ�รวจ ทั้้�งในด้้านการปฏิิบััติิงาน
ความประพฤติิและระเบียี บวินิ ััย
1.8 การปฏิิบััติิหน้้าที่�่หากมีีเหตุุจำำ�เป็็นเร่่งด่่วน ให้้มีีอำำ�นาจมอบหมายให้้ผู้�้ใต้้บัังคัับบััญชา
ปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่อ�่ ื่�่นได้้ตามความเหมาะสม แต่่ทั้้�งนี้้ต� ้อ้ งไม่เ่ สีียหายต่่อหน้้าที่�่
1.9 ปฏิบิ ััติิงานอื่น�่ ๆ ที่เ่� กี่�ยวข้้องกัับงานป้อ้ งกันั ปราบปราม
1.10 ปฏิิบััติงิ านอื่�่น ๆ ตามที่่�ผู้้�บังั คับั บััญชามอบหมาย
2. หน้้าที่ก่� ารงานของรองสารวัตั ร (ตำำ�แหน่ง่ ควบผู้บ้� ังั คับั หมู่�ถึงรองสารวัตั ร) ป้อ้ งกันั ปราบปราม
2.1 ปฏิิบััติิงานในหน้้าที่�่และความรัับผิิดชอบของตำ�ำ แหน่่งระดัับผู้้�บัังคัับหมู่่�ที่่�ปฏิิบััติิอยู่�เดิิม
โดยปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่่�ในสายงานป้้องกัันปราบปรามภายใต้้การกำ�ำ กัับตรวจสอบโดยทั่่�วไป และอาจได้้รัับมอบหมาย
ให้ค้ วบคุมุ ตรวจสอบการปฏิิบััติิงานของข้้าราชการตำำ�รวจจำำ�นวนหนึ่่ง�
2.2 ตััดสิินใจ วินิ ิิจฉัยั สั่ง� การ แก้ไ้ ขปััญหาในงานที่่�รัับผิดิ ชอบให้เ้ สร็็จสิ้น� ณ จุดุ เดีียว
2.3 ปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ร�่ ้อ้ ยเวรบริกิ ารบนสถานีตี ำ�ำ รวจ หัวั หน้า้ สายตรวจ หัวั หน้า้ ชุดุ มวลชนสัมั พันั ธ์์
หััวหน้า้ ชุุดปฏิบิ ััติกิ ารชายแดน หัวั หน้้าชุุดข่่าว หัวั หน้า้ ชุดุ ปราบปรามยาเสพติดิ เป็น็ ต้้น
2.4 ปฏิิบััติิงานด้้วยตนเองในลัักษณะของผู้้�มีีประสบการณ์์ในงานด้้านป้้องกัันปราบปราม
ของหน่ว่ ยงานนั้้�น ๆ เป็็นต้้น
2.5 ช่ว่ ยเหลืืองานของข้้าราชการตำำ�รวจระดัับตำ�ำ แหน่่งสารวัตั รหรืือเทียี บเท่่า
2.6 ปฏิิบััติิหน้้าที่อ่� ื่น่� ที่่�เกี่ย� วข้อ้ งหรืือตามที่ไ�่ ด้้รับั มอบหมายจากผู้�้ บังั คัับบัญั ชา
3. หน้้าที่ก่� ารงานของผู้บ�้ ังั คับั หมู่�ป้อ้ งกันั ปราบปราม เฉพาะผู้ท�้ ี่ท�่ ำ�ำ หน้า้ ที่ป่� ฏิบิ ัตั ิกิ ารป้อ้ งกันั ปราบปราม
มีหี น้า้ ที่�ด่ ังั นี้้�
3.1 เก็บ็ รวบรวมสถิติ ิขิ ้อ้ มููลเกี่ย� วกับั การป้อ้ งกันั และปราบปรามตามที่ผ่� ู้�้ บังั คับั บัญั ชามอบหมาย
และสั่ง� การเกี่ย� วกับั คดีอี าญาทุกุ ประเภท และคดีตี ามพระราชบััญญัตั ิติ ่่าง ๆ ที่่ม� ีโี ทษทางอาญาทุกุ ฉบับั โดยให้้
เก็บ็ และรายงานตามที่่�สำ�ำ นักั งานตำำ�รวจแห่่งชาติกิ ำำ�หนด
3.2 ป้อ้ งกันั เหตุุ โดยการตรวจตราทั่่ว� ไป หากต้อ้ งใช้้กำ�ำ ลังั ตำ�ำ รวจไปทำ�ำ การระงับั ปราบปราม
เมื่อ่� พบเหตุทุ ี่ต�่ ้อ้ งระงับั ปราบปราม ต้อ้ งดำำ�เนินิ การด้ว้ ยตนเอง หรืือแจ้ง้ สั่ง� ให้ใ้ ช้ก้ ำ�ำ ลังั ตำ�ำ รวจตามความเหมาะสม
หรืือตามแผนที่่ก� ำำ�หนดไว้้
3.3 การปฏิิบัตั ิิตามประมวลกฎหมายวิธิ ีีพิิจารณาความอาญา
3.4 ปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ถ่� วายความปลอดภัยั แด่อ่ งค์พ์ ระมหากษัตั ริยิ ์ ์ พระราชินิ ีี และพระบรมวงศานุวุ งศ์์
ที่่�เสด็็จพระราชดำำ�เนิินเข้้ามาในพื้้น� ที่ข�่ องสถานีตี ำ�ำ รวจ

21

3.5 ควบคุุมความสงบเรีียบร้้อยกรณีีมีีเหตุุพิิเศษต่่าง ๆ เช่่น การจััดงานตามประเพณีี
การชุมุ นุุมประท้ว้ ง และอื่�่น ๆ
3.6 ปฏิิบััติิหน้้าที่่�สิิบเวรประจำำ�สถานีีตำำ�รวจ ควบคุุมการปฏิบิ ััติิหน้้าที่่�ของยามสถานีีตำำ�รวจ
ประชาสััมพัันธ์์ ควบคุุมผู้�้ ต้อ้ งหา พิิมพ์ล์ ายนิ้้ว� มืือ
3.7 ปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ย่� ามสถานีตี ำ�ำ รวจ รักั ษาการณ์์ รักั ษาความสงบเรียี บร้อ้ ย ความสะอาด พัสั ดุุ
ของหลวง สิ่่ง� ของที่�ย่ ึดึ มาประกอบคดีี ตลอดจนช่่วยเหลืือควบคุุมดููแลผู้้�ต้อ้ งหาและผู้้�ต้อ้ งขังั
3.8 ปฏิบิ ัตั ิงิ านชุมุ ชนสัมั พันั ธ์์ เพื่อ�่ แสวงหาความร่ว่ มมืือจากหน่ว่ ยงานภาครัฐั เอกชน ประชาชน
ตลอดจนสร้า้ งเครืือข่า่ ยการป้อ้ งกันั อาชญากรรมในชุมุ ชนและทุกุ ภาคส่ว่ นของสังั คมในเขตพื้้น� ที่ข่� องสถานีตี ำำ�รวจ
3.9 ปฏิิบััติิงานอื่่�น ๆ ที่เ�่ กี่�ยวข้้องกัับงานป้อ้ งกันั ปราบปราม
3.10 ปฏิิบััติงิ านอื่น�่ ๆ ตามที่�่ผู้�้ บัังคับั บััญชามอบหมาย
คุุณลักั ษณะของตำ�ำ รวจสายตรวจที่่�ดีี ได้แ้ ก่่
1. มีอี ายุุระหว่า่ ง 18 - 45 ปีี
2. มีีสมรรถภาพทางร่่างกายอยู่�ในเกณฑ์์ดีี
3. มีีความซื่�่อสััตย์์สุจุ ริติ และมีจี ิิตอาสา
4. มีีมนุษุ ย์์สัมั พัันธ์์ดีี เข้้ากัับประชาชนในท้อ้ งที่ไ่� ด้้
5. ต้อ้ งเป็็นผู้้ม� ีีความรู้้ใ� นตััวบทกฎหมายและยุุทธวิธิ ีีตำำ�รวจสำ�ำ หรัับการปฏิบิ ัตั ิิหน้า้ ที่�่
6. ต้อ้ งเป็็นผู้้�มีีระเบีียบวิินัยั และมีคี วามเสีียสละเพื่อ่� ส่่วนรวม
7. ผ่่านการฝึกึ อบรมหลัักสููตรการปฏิบิ ัตั ิิหน้า้ ที่�ส่ ายตรวจ
8. มีีคุุณสมบััติคิ รบตามคุุณสมบััติิเฉพาะตำ�ำ แหน่ง่ สายตรวจที่่� ก.ตร. กำ�ำ หนดไว้้
9. เป็็นผู้้�มีีปฏิภิ าณไหวพริบิ และมีีวุุฒิิภาวะทางอารมณ์์
10. มีที ักั ษะในการใช้้อาวุธุ ปืืนทางยุุทธวิิธีี
11. มีคี วามรู้ค�้ วามสามารถในการใช้เ้ ทคโนโลยีี
การเตรีียมการก่่อนออกตรวจ (INPUT)
ในส่่วนของการบริิหารทรััพยากรของงานสายตรวจและแผนปฏิิบััติิงานสายตรวจนี้้�ถืือว่่าเป็็น
ส่่วนสำำ�คััญอัันดัับแรกที่่�จะละเลยเสีียไม่่ได้้ ทั้้�งนี้้�เพราะหากทั้้�งทรััพยากรบริิหารที่�่นำ�ำ ใส่่กระบวนการไม่่ดีี
หรืือแผนปฏิิบััติิไม่่ดีี หรืือทั้้�งสองส่่วนไม่่ดีี ก็็ย่่อมไม่่สามารถทำ�ำ ให้้กระบวนการปฏิิบััติิดำ�ำ เนิินไปได้้ดีีและมีีผล
การปฏิบิ ััติทิ ี่ด่� ีไี ด้้
การเตรีียมการก่่อนออกตรวจ มีีดัังนี้้�
1. การแบ่ง่ เขตตรวจ
การแบ่ง่ เขตสายตรวจ เป็็นไปตามแนวคิดิ ที่ว�่ ่า่ แบ่ง่ พื้้น� ที่�่ให้ม้ ีขี นาดเหมาะสมเพื่อ่� ให้ส้ ายตรวจ
รถจักั รยานยนต์์ 1 คันั สามารถเดินิ ทางไปปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ท�่ ั้้ง� ด้า้ นการบริกิ าร และป้อ้ งกันั เหตุไุ ด้อ้ ย่า่ งมีปี ระสิทิ ธิภิ าพ
โดยปัจั จััยสำำ�คัญั ที่�่นำำ�มาพิิจารณาการแบ่ง่ เขตตรวจ ดังั นี้้�
1.1 เป้า้ หมายในการปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ข่� องตำ�ำ รวจสายตรวจ เรียี กว่า่ ระดับั การให้บ้ ริกิ าร ซึ่ง�่ นับั เป็น็
เวลาในการเดิินทางของตำำ�รวจสายตรวจรถจัักรยานยนต์์ (เช่่น โครงการสายตรวจ 3 นาทีี ถึึงที่่เ� กิดิ เหตุ)ุ

22

ระดัับการให้้บริิการ โดยวััดเป็็นระยะเวลาที่�่เจ้้าหน้้าที่�่ตำำ�รวจจะสามารถเดิินทางไปถึึง
ที่�่เกิิดเหตุุหรืือจุุดใดก็็ตามที่่�จะต้้องไปปฏิิบััติิหน้้าที่่� ณ จุุดที่่�ไกลสุุดของเขตตรวจ เช่่น ต้้องการให้้สายตรวจ
เดิินทางไปถึงึ ที่เ่� กิดิ เหตุุภายในเวลา 5 นาที ี สำ�ำ หรับั ย่า่ นชุมุ ชนหนาแน่น่ และในเวลา 10 นาทีี สำ�ำ หรัับพื้้�นที่�่
ห่่างไกล หรืือนอกชุุมชน ระดัับการให้้บริิการเช่่นนี้้� จะส่่งผลให้้ขนาดของเขตตรวจต้้องอยู่�ในความเป็็นไปได้้
ในการเดิินทางเพื่่�อสนองตอบความต้้องการในระดัับของการบริิการด้้วย และหากตััวเลขนั้้�นเปลี่่�ยนแปลง
ขนาดและจำำ�นวนเขตตรวจจะเปลี่่�ยนแปลงตาม รวมทั้้ง� กำ�ำ ลัังพล วััสดุุอุปุ กรณ์์ เครื่่�องมืือ เครื่่อ� งใช้้ ยานพาหนะ
ก็็จะเปลี่่ย� นแปลงตามไปด้ว้ ย
ระดัับการให้้บริิการนี้้� เป็็นเรื่่�องสำ�ำ คััญที่�่ฝ่่ายกำ�ำ หนดนโยบายจะต้้องตััดสิินใจเพื่่�อเป็็น
แนวทางในการให้้บริิการกัับประชาชนในด้้านความปลอดภััยในชีีวิิตและทรััพย์์สิิน อัันเป็็นภาระหน้้าที่�่ของ
เจ้้าหน้้าที่ต�่ ำ�ำ รวจอยู่�แล้ว้ แนวคิิดในการให้บ้ ริิการควรจะพิิจารณาตามแนวทางดังั นี้้�
- ย่่านธุุรกิจิ ระดัับการให้บ้ ริกิ าร 3-5 นาทีี
- ย่่านพัักอาศััย ” 5-7 ”
- ย่า่ นเกษตรกรรม ” 7-10 ”
- ย่่านอุุตสาหกรรม ” 10-15 ”
- ย่่านชุุมชนไม่่หนาแน่่น เช่่น ต่่างจัังหวััด พื้้�นที่่�ห่่างไกล อาจจะกำำ�หนดเวลาไว้้
ไม่เ่ กิินกว่า่ 20 นาทีี เช่น่ นี้้� เป็็นต้้น
ในกรณีีเช่่นนี้้� อาจมีีปััญหาอยู่่�บ้้างสำำ�หรัับความรวดเร็็วในการให้้บริิการที่�่แตกต่่างกััน
ออกไปในแต่่ละชุุมชนก็็ได้้ อย่่างไรก็็ตามน่่าจะมีีคำำ�อธิิบายสำ�ำ หรัับกรณีีเช่่นนี้้�ได้้ กล่่าวคืือ ระดัับการบริิการ
ที่ร่� วดเร็ว็ เพียี ง 3 นาที ี ก็จ็ ริงิ แต่เ่ ป็น็ ระดับั ที่ม่� ีผี ู้ใ้� ช้บ้ ริกิ ารจำ�ำ นวนมาก อาจจะเป็น็ ประชาชนมากกว่า่ 10,000 คน
ส่ว่ นในเวลา 20 นาทีนี ั้้�น อาจจะสำ�ำ หรัับประชาชนในพื้้น� ที่่�ห่่างไกลเพีียง 200 คน เท่า่ นั้้น� เป็็นต้น้
1.2 ปััจจัยั อื่น่� ๆ เช่น่ ข้อ้ มููลท้้องถิ่น� สภาพอาชญากรรม เส้้นทางคมนาคม เป็็นต้้น จะส่ง่ ผล
ต่่อขนาด ลักั ษณะพื้้�นที่่�เขตตรวจ ตลอดจนรููปทรงเขตตรวจ เพื่อ�่ ให้เ้ หมาะสม ดัังนี้้�
1.2.1 ข้้อมููลท้้องถิ่�น ได้้แก่่ ข้้อมููลที่่�เกี่�ยวข้้องในการปฏิิบััติิงาน จััดทำ�ำ ข้้อมููลเป็็น
2 ประเภทใหญ่่ ๆ ได้้แก่่
1.2.1.1 ข้้อมููลสถานที่่�ที่อ่� ยู่�ในความรัับผิิดชอบ
1) สถานที่�่ทั่่�วไป เช่่น วััด โรงเรีียน สถานที่�่ราชการ โรงพยาบาล
โรงแรม ที่�่พััก โรงงาน ฯลฯ
2) สถานที่�่ที่�่น่่าสนใจเป็็นพิิเศษ และสถานที่�่ที่�่ล่่อแหลมต่่อการเกิิด
อาชญากรรม เช่่น สถานทููต บ้้านพัักบุุคคลสำ�ำ คััญ (ส.ว. ส.ส. ผู้้�นำำ�ท้้องถิ่�น ผู้้�นำ�ำ ทางศาสนา ฯลฯ) สถานที่�่
ท่่องเที่�่ยวสำำ�คััญที่่�มีีผู้�้คนเข้้ามารวมกัันเป็็นจำ�ำ นวนมาก สถานบัันเทิิง สถานบริิการ สวนสาธารณะ ที่่�เปลี่่�ยว
ที่ล�่ ่่อแหลมต่่อการเกิิดอาชญากรรม เป็็นต้น้
1.2.1.2 ข้อ้ มููลบุคุ คล
1) บุคุ คลสำ�ำ คัญั ในพื้้น� ที่ท่� ี่ไ่� ม่เ่ กี่ย� วข้อ้ งกับั อาชญากรรม เช่น่ ส.ว., ส.ส.,
นายก อบจ., หน.ส่ว่ นราชการในพื้้น� ที่่�, ผู้�้ นำำ�ทางศาสนา, ผู้้�นำำ�ท้อ้ งถิ่�นชุุมชนที่�ส่ ำำ�คัญั ฯลฯ

23
2) บุคุ คลที่เ่� กี่�ยวข้้องกับั อาชญากรรม
(1) บุุคคลที่ม่� ีีหมายจับั ของตำำ�รวจ ศาล ที่ย�่ ังั หลบหนีีการจัับกุมุ
(2) บุคุ คลพ้้นโทษ ที่่เ� ข้้ามาอยู่�ในพื้้น� ที่�่
(3) บุุคคลที่่�เกี่�ยวข้้องกัับการก่่อคดีีอาชญากรรมที่่�มีีประวััติิ
อยู่ �ในพื้้�นที่่�
(4) ผู้�้มีีอิิทธิิพล/ผู้้�ให้้การสนัับสนุุนบุุคคลตามข้้อ (1) – (3)
(จััดทำำ�เป็น็ เอกสารลัับมาก)
1.2.1.3 ข้้อมููลกล้้องวงจรปิดิ ในพื้้น� ที่่�รับั ผิิดชอบทั้้ง� หมดด้้วยการสำำ�รวจทั้้ง� ของ
เอกชนและของทางราชการหรืือของท้อ้ งถิ่น� นำ�ำ มาลงในแผนที่�พ่ ื้้น� ที่�ร่ ับั ผิดิ ชอบทั้้ง� หมด โดยปรากฏรายละเอียี ด
ดังั นี้้�
1) กล้้องวงจรปิิด ยี่่�ห้้อใด ติิดตั้�งโดยใคร ระบบใด สามารถบัันทึึก
ความจำำ�ได้ก้ี่ว� ััน เริ่�มติิดตั้ง� ตั้้�งแต่ ่ วันั เดืือน ปีี ใด
2) หากจะดููข้อ้ มููลที่บ�่ ันั ทึกึ ในกล้อ้ ง ผู้�้ รับั ผิดิ ชอบที่ส�่ ามารถเปิดิ กล้อ้ ง
ให้ต้ รวจดููเป็็นผู้้ใ� ด หมายเลขโทรศัพั ท์์ติิดต่อ่ และสามารถตรวจดููได้ท้ ี่่ใ� ดบ้้าง
3) นำ�ำ ข้้อมููลในข้อ้ 1) และ 2) ลงในแผนที่่�เขตรัับผิดิ ชอบและบันั ทึกึ
ข้อ้ มููลด้้วยคอมพิิวเตอร์์สามารถค้้นหาได้้ง่่าย โดยให้้สำำ�รวจอย่า่ งน้้อยเดืือนละ 1 ครั้ง� หากมีีการเปลี่่ย� นแปลง
เช่น่ เครื่�่องบัันทึึกกล้้องตััวใดเสียี และกำำ�ลัังซ่อ่ มอยู่� จะซ่อ่ มเสร็จ็ ใช้้การได้้เมื่�่อใด หมายเลขโทรศัพั ท์์คนดููกล้้อง
เปลี่่ย� นหรืือย้า้ ยที่ท่� ำำ�การหรืือไม่ ่ หากย้า้ ยไปแล้ว้ ผู้ใ้� ดเป็น็ ผู้�้ รับั ผิดิ ชอบแทน โดยให้ร้ ายงานต่อ่ หัวั หน้า้ งานป้อ้ งกันั
ปราบปราม และหััวหน้า้ สถานีีตำำ�รวจ เป็็นปััจจุบุ ััน ทุุกเดืือน
1.2.2 ความหนาแน่่นของประชากร บางพื้้�นที่�่มีีอาณาบริิเวณกว้้างไกล แต่่มีีจำำ�นวน
ประชากรเพีียงเล็็กน้้อย ซึ่่�งสามารถพบได้้ในเขตพื้้�นที่่�ชานเมืือง บางพื้้�นที่�่มีีอาณาบริิเวณเพีียงไม่่ถึึง 1 ตาราง
กิโิ ลเมตร แต่่กลับั มีีจำ�ำ นวนประชากรพักั อาศัยั และประกอบกิจิ การจำ�ำ นวนเป็น็ แสนคน เป็็นต้น้
1.2.3 สภาพของชุมุ ชน เช่น่ ในบางพื้้น� ที่อ�่ าจเป็น็ ย่า่ นที่พ่� ักั อาศัยั จำำ�นวนหมู่่�บ้า้ นจัดั สรร
เป็็นจำ�ำ นวนมาก จะมีีประชาชนซึ่�่งเป็็นชุุมชนกลุ่่�มผู้�้ พัักอาศััยอยู่�ในเขตพื้้�นที่�่เท่่านั้้�น แต่่ในบางพื้้�นที่�่อาจเป็็น
ย่่านธุุรกิิจการค้้า ย่่านสถานเริิงรมย์์ ก็็จะมีีจำำ�นวนประชากรทั้้�งเป็็นชุุมชนกลุ่่�มผู้�้ พัักอาศััย ผู้�้ ประกอบการงาน
ผู้�้ ติิดต่่อการค้้า ผู้้�เที่�่ยวเตร่่ ฯลฯ เป็็นจำำ�นวนมาก ซึ่�่งลัักษณะหลัังนี้้�เป็็นชุุมชนที่�่มีีความวุ่่�นวายซัับซ้้อนกว่่า
ชุุมชนกลุ่่�มแรกอย่า่ งเห็็นได้้ชััด เป็็นต้น้
1.2.4 สภาพพื้้�นที่่�รัับผิิดชอบ เช่่น ในบางพื้้�นที่่�อาจมีีสภาพเป็็นย่่านธุุรกิิจการค้้า
เป็็นส่่วนใหญ่่ แต่่ในบางพื้้�นที่�่ยัังมีีสภาพเป็็นส่่วนเกษตรกรรม หรืือพื้้�นที่�่ซึ่่�งกำ�ำ ลัังพััฒนาเป็็นส่่วนใหญ่่ เป็็นต้้น
รวมถึงึ จะต้้องพิจิ ารณาพื้้น� ที่ท�่ างดิ่�ง เช่น่ อาคารสููง ๆ กรณีตี ึึกหรืือคอนโดมิิเนียี ม ซึ่ง่� มีีชั้�นที่�พ่ ัักหลายชั้�น เป็น็ ต้น้
ก็ต็ ้้องเพิ่่�มอัตั รากำำ�ลัังในการตรวจตราดููแล
1.2.5 เส้้นทางคมนาคม เช่่น ในบางพื้้�นที่�่อาจมีีเส้้นทางคมนาคมสะดวก มีีถนน
ทางสัญั จรที่ส�่ ามารถเดินิ ทางไปยังั สถานที่ต�่ ่า่ ง ๆ ได้อ้ ย่า่ งรวดเร็ว็ แต่ใ่ นบางพื้้น� ที่ย่� ังั ไม่ม่ ีถี นนหรืือเส้น้ ทางตัดั ผ่า่ น
โดยสะดวก บางครั้ง� อาจต้้องใช้้เส้้นทางน้ำำ�� ลำำ�คลอง เป็น็ เส้น้ ทางหลัักในการคมนาคม เป็น็ ต้้น

24
1.2.6 สถานภาพอาชญากรรม ในแต่ล่ ะพื้้�นที่่ย� ่อ่ มมีลี ักั ษณะของอาชญากรรมที่เ�่ กิดิ ขึ้�น
แตกต่่างกัันไป เช่่น ในพื้้�นที่�่ที่�่เป็็นย่่านธุุรกิิจการค้้า ก็็มัักจะมีีคดีีประเภทลัักทรััพย์์ในศููนย์์การค้้า ชิิงทรััพย์์
วิ่ง� ราวทรััพย์์ โดยใช้ร้ ถจักั รยานยนต์เ์ ป็็นพาหนะสููง แต่่ในพื้้�นที่�่ที่่�เป็น็ ย่า่ นหมู่่�บ้า้ นจัดั สรร ก็ม็ ักั จะมีีคดีปี ระเภท
ลัักทรััพย์์ในเคหสถาน จำ�ำ พวกตีีนแมว ย่อ่ งเบา เกิิดขึ้น� เป็น็ ประจำ�ำ เป็น็ ต้้น
1.3 ความสััมพัันธ์ร์ ะหว่า่ งกำำ�ลัังพลและการแบ่ง่ เขตตรวจ ทุุกสถานีีตำ�ำ รวจจะต้้องตรวจสอบ
กำำ�ลังั พลเจ้า้ หน้า้ ที่ต�่ ำำ�รวจในปกครองว่า่ จะสามารถนำ�ำ กำ�ำ ลังั พลผู้ใ�้ ดมาเป็น็ เจ้า้ หน้า้ ที่ต่� ำำ�รวจสายตรวจ และกำำ�ลังั พล
ที่่�ได้้รัับการแต่่งตั้�งมาแล้้วนั้้�นจะมีีจำ�ำ นวนเพีียงพอหรืือไม่่ ในการที่่�จะจััดระบบการตรวจให้้ครอบคลุุมพื้้�นที่�่
และสามารถปฏิบิ ัตั ิงิ านด้า้ นการป้อ้ งกันั ปราบปรามอาชญากรรมในเขตรับั ผิดิ ชอบของตนให้ไ้ ด้ผ้ ล อย่า่ งไรก็ต็ าม
ในการพิจิ ารณาประเด็น็ ความสัมั พันั ธ์ก์ ับั กำำ�ลังั พลนี้้จ� ะใช้ไ้ ด้อ้ ย่า่ งเหมาะสมในช่ว่ งเวลาสั้น� ๆ หรืือกรณีที ี่ม�่ ีกี ำำ�ลังั พล
มากพอเท่่านั้้�น จะใช้้ข้้อพิิจารณาตามจำำ�นวนกำ�ำ ลัังพลนี้้�ไปเป็็นงานประจำำ�ไม่่ได้้ เพราะจะเป็็นข้้อจำ�ำ กััดในการ
พิจิ ารณาเพิ่่ม� อัตั รากำ�ำ ลังั เพราะไม่อ่ าจตอบคำ�ำ ถามเกี่ย� วกับั ความเพียี งพอของกำำ�ลังั พลสายตรวจได้อ้ ย่า่ งชัดั เจน
และยิ่�งกว่่านั้้�นยัังเป็็นการไม่่พิิจารณาตามความเหมาะสมในประเด็็นอื่่�น ๆ ที่่�กล่่าวมาแล้้วใน 1 – 2 ซึ่�่งเป็็น
การมองข้้ามสาระสำ�ำ คัญั ของการแบ่่งเขตตรวจ
รููปแบบในการจัดั แบ่ง่ เขตตรวจ
1. การใช้้กำำ�ลัังพลเป็็นหลักั ในการแบ่่งเขตตรวจ หมายถึงึ การสำำ�รวจจำำ�นวนกำ�ำ ลัังพลสายตรวจ
ที่�่มีีอยู่�ในแต่่ละ สน. แล้้วนำ�ำ มาจััดสรรแบ่่งเป็็นชุุด ๆ โดยแต่่ละชุุดจะปฏิิบััติิหน้้าที่่�ในแต่่ละผลััดให้้ครอบคลุุม
พื้้�นที่�ท่ ั้้�งหมด ตััวอย่่างการแบ่่งเขตตรวจเฉพาะสายตรวจจัักรยานยนต์์ ก็็จะเป็น็ ดังั นี้้�
สถานีตี ำ�ำ รวจ ก. มีกี ำ�ำ ลังั สายตรวจทั้้ง� สิ้น� 24 คน ต้อ้ งการจัดั เป็น็ ชุดุ ตรวจ 4 ชุดุ จะได้ช้ ุดุ ตรวจละ
6 คน และสายตรวจจำำ�นวน 6 คนในแต่่ละชุุดนี้้� ก็็จะนำ�ำ มาจััดเป็็นสายตรวจจัักรยานยนต์์ได้้ 3 คััน ฉะนั้้�น
จะแบ่่งเขตตรวจให้้มีีจัักรยานยนต์์รัับผิิดชอบเขตละ 1 คััน ได้้ 3 เขตตรวจ
การจัดั แบ่่งเขตตรวจแบบนี้้�จะมีขี ้้อเสีียดัังนี้้�
1) จำ�ำ นวนเขตตรวจจะขึ้�นกับั จำ�ำ นวนสายตรวจที่�ม่ ีอี ยู่�ในแต่่ละ สน. นั้้น�
2) ไม่่สามารถกำำ�หนดได้้อย่่างชััดเจนว่่า จำ�ำ นวนสายตรวจที่�่ปฏิิบััติิหน้้าที่่�อยู่�นั้�นเพีียงพอ
หรืือไม่่ และไม่่สามารถกำำ�หนดจำำ�นวนสายตรวจที่่เ� หมาะสมตามสภาพความเป็น็ จริงิ ได้้ในแต่่ละ สน.
3) การแบ่ง่ เขตตรวจไม่ไ่ ด้ส้ ัมั พันั ธ์ก์ ับั ข้อ้ มููลที่เ่� กี่ย� วข้อ้ งอื่น่� ๆ (ตามข้อ้ 1 – 2 ข้า้ งต้น้ ) ในข้อ้ เสียี
ทั้้ง� 3 ที่ไ�่ ด้ก้ ล่า่ วนี้้� ได้อ้ ธิบิ ายถึงึ เหตุผุ ลและโอกาสที่จ่� ะนำ�ำ ไปใช้อ้ ีกี ส่ว่ นหนึ่่ง� แล้ว้ ในท้า้ ยข้อ้ 3 เกี่ย� วกับั ความสัมั พันั ธ์์
ระหว่่างกำำ�ลัังพลและการแบ่่งเขตตรวจ ซึ่�่งในประเด็็นนี้้�ถืือเป็็นข้้อเน้้นย้ำ��ำ ที่่�จะต้้องหลีีกเลี่�ยง เพราะการ
ปฏิิบััติิเช่่นนี้้�เป็็นวิิธีีการที่่�ถืือปฏิิบััติิกัันมาในอดีีต และกลายเป็็นการปิิดกั้�นการพััฒนาด้้านกำำ�ลัังพลสายตรวจ
มาโดยตลอด เพราะนอกจากจะไม่่เหมาะสมในตััวของมัันเองในการปฏิิบััติิที่่�ถููกต้้องปฏิิบััติิอย่่างต่่อเนื่�่อง
เป็น็ เวลานานแล้ว้ การกำำ�หนดจำ�ำ นวนชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารสายตรวจเป็น็ 3 ชุดุ ก็ย็ ังั เป็น็ ข้อ้ ขัดั ข้อ้ งอันั เป็น็ การผิดิ พลาด
ที่�่ได้้ปฏิิบััติิกัันอยู่�ในปััจจุุบัันเป็็นอย่่างยิ่�ง ซึ่�่งจะได้้กล่่าวถึึงต่่อไปในหััวข้้อเกี่�ยวกัับประสิิทธิิภาพของสายตรวจ
และระบบการจัดั สายตรวจ
2. การใช้้ปััจจััยที่�่เกี่�ยวข้้องอื่�่น ๆ (ตามข้้อ 1 – 2 ข้้างต้้น) เป็็นหลัักในการแบ่่งเขตตรวจ
หมายถึงึ การใช้ป้ ัจั จัยั ทั้้ง� หมดมากำำ�หนดเขตตรวจขึ้น� ก่อ่ นว่า่ ควรจะมีกีี่เ� ขตตรวจ โดยไม่ค่ ำำ�นึงึ ถึงึ จำำ�นวนกำ�ำ ลังั พล
สายตรวจที่่ม� ีีอยู่�ใน สน. นั้้�น ตัวั อย่่างการแบ่่งเขตตรวจเฉพาะสายตรวจจักั รยานยนต์์ เป็็นดังั นี้้�

25
สถานีีตำ�ำ รวจ ข. เมื่่�อใช้้ปััจจััยตามข้้อ 1 – 2 ข้้างต้้นสามารถแบ่่งเขตตรวจที่�่เหมาะสมได้้
10 เขต (สน. ข. มีีกำำ�ลังั พลสายตรวจจำำ�นวน 24 คน เช่น่ เดียี วกัับ สน. ก.) ซึ่�่งควรจะมีจี ัักรยานยนต์ต์ รวจทั้้�งสิ้�น
10 คันั (เขตละ 1 คันั ) ในแต่ล่ ะผลัดั ดังั นั้้น� จำำ�นวนสายตรวจที่ค่� วรจะปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่จ่� ริงิ จะเป็น็ 20 คนใน 1 ผลัดั
และหากมี ี 3 ผลััดจะต้อ้ งใช้ก้ ำำ�ลัังพลสายตรวจจักั รยานยนต์ท์ ั้้�งสิ้�น 60 คน ซึ่ง�่ แสดงให้เ้ ห็็นว่่า จำ�ำ นวนสายตรวจ
ที่ม่� ีอี ยู่�จริงิ เพียี ง 24 คน ยังั ไม่พ่ อเพียี งต้อ้ งการเพิ่่ม� อีกี 36 คน เพื่อ่� ที่จ�่ ะให้ก้ ารจัดั สายตรวจจักั รยานยนต์ม์ ีจี ำำ�นวน
1 คัันครบทุกุ เขตทุุกผลััด และโดยหลักั การแล้้วสายตรวจจำำ�เป็น็ อย่า่ งยิ่ง� ที่่�จะต้้องมีถี ึงึ 4 ชุดุ ทั้้ง� นี้้�เนื่�่องจากใน
1 วััน ใช้้จำำ�นวน 3 ชุุด (3 ผลัดั ๆ ละชุดุ ตรวจ) ซึ่ง�่ จะต้อ้ งให้ช้ ุุดตรวจอีกี ชุุดหนึ่่ง� ที่�เ่ หลืือหยุดุ พััก
การจััดแบ่ง่ เขตตรวจแบบนี้้�จะมีีข้้อดีีดัังนี้้�
1) การแบ่่งเขตตรวจจะถูกู ต้้องสมบููรณ์ต์ ามหลัักการ
2) สามารถกำำ�หนดได้แ้ น่ช่ ััดว่า่ ต้อ้ งการกำำ�ลังั พลสายตรวจเพิ่่�มเติมิ อีกี จำ�ำ นวนเท่า่ ใด
3) สามารถตรวจครอบคลุุมพื้้น� ที่ไ�่ ด้้อย่่างมีปี ระสิทิ ธิภิ าพ (หากจัดั กำ�ำ ลัังได้ค้ รบทุุกเขตตรวจ)
4) สามารถวางแผนการตรวจและการจััดกำำ�ลัังสายตรวจได้้อย่า่ งมีีระบบ
อนึ่่�ง จำำ�นวนเขตตรวจเมื่่�อแบ่่งแล้้วจะทำ�ำ ให้้เกิิดความสััมพัันธ์์โดยตรงกัับจำ�ำ นวนกำ�ำ ลัังพลของ
สายตรวจยานพาหนะที่่ใ� ช้ต้ รวจ ตลอดจนอุปุ กรณ์ต์ ่่าง ๆ ด้้วย เช่่น หากแบ่่งเขตตรวจโดยรถจักั รยานยนต์เ์ ป็น็
10 เขต ก็็จำำ�เป็็นต้อ้ งใช้ก้ ำำ�ลัังพลอย่า่ งน้อ้ ย 20 นายต่่อหนึ่่�งผลัดั และจำำ�นวนรถจัักรยานยนต์ก์ ็็จะเป็น็ 10 คััน
ตามเขตตรวจดัังกล่า่ ว เป็น็ ต้้น
อย่า่ งไรก็็ตาม การแบ่ง่ เขตตรวจโดยใช้ป้ ััจจัยั ที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งเป็น็ หลักั นี้้� ในทางปฏิิบัตั ิิไม่่สามารถใช้ไ้ ด้้
อย่่างสมบููรณ์์เต็็มที่�่เนื่�่องจากปััญหาด้้านกำำ�ลัังพล ดัังนั้้�นผู้�้บริิหารงานสายตรวจอาจใช้้วิิธีีการจััดกำ�ำ ลัังพลอื่�่น ๆ
มาช่่วย หรืือการให้้สายตรวจตรวจเป็น็ พื้้�นที่่ก� ว้า้ ง ๆ ก่่อน เช่น่ รถจักั รยานยนต์์ 1 คััน อาจตรวจ 2 เขตตรวจ
ก็็ได้้ และผู้้�บริิหารงานสายตรวจควรจััดทำำ�บัันทึึกรายงานข้้อขััดข้้อง ปััญหาในการแบ่่งเขตตรวจเสนอ
ผู้�้ บัังคัับบััญชา เพื่�อ่ พิจิ ารณาแก้้ไขต่่อไป
2. การจัดั รููปแบบสายตรวจ
เนื่�่องจากลัักษณะทางภููมิิศาสตร์์ของแต่่ละสถานีีตำ�ำ รวจนั้้�น มีีสภาพแตกต่่างกัันไปตามธรรมชาติิ
บางท้้องที่�่อาจจะมีีแม่่น้ำ�ำ� ลำ�ำ คลองมาก บางท้้องที่�่เต็็มไปด้้วยทุ่�งนา บางท้้องที่�่มีีความเจริิญมีีถนนหนทางมาก
ด้ว้ ยเหตุนุ ี้้จ� ึงึ ต้้องมีสี ายตรวจเข้า้ ปฏิบิ ัตั ิงิ านให้ส้ อดคล้อ้ งกับั สภาพท้อ้ งที่แ�่ ละสถานภาพอาชญากรรม จึงึ จำ�ำ แนก
สายตรวจและขีดี ความสามารถของสายตรวจไว้้ดัังต่่อไปนี้้�
1) สายตรวจรถยนต์์ (Mobile Patrol) การประกอบกำ�ำ ลังั ควรมีีกำำ�ลังั พลอย่า่ งน้อ้ ย 3 นาย คืือ
พลขับั ผู้้�บังั คับั รถ และพลประจำำ�รถ สายตรวจประเภทนี้้ส� ามารถตรวจตราพื้้น� ที่ไ่� ด้ก้ ว้า้ งขวาง มีคี วามคล่อ่ งตัวั ใน
การเคลื่อ่� นที่ส่� ููง สามารถก้า้ วสกัดั จับั คนร้า้ ยได้ท้ ันั เหตุกุ ารณ์แ์ ละปลอดภัยั กว่า่ ประเภทอื่น�่ นอกจากนี้้ � ยังั ออกตรวจ
ได้้ทุุกสภาพดิินฟ้้าอากาศทั้้�งสามารถใช้้เครื่�่องอุุปกรณ์์การตรวจได้้ดีี เช่่น เครื่�่องมืือสื่�่อสาร เครื่�่องดัับเพลิิง
อาวุุธปืนื ขนาดต่่าง ๆ ตลอดจนเครื่่�องปฐมพยาบาลได้้เป็น็ อย่่างดีี
2) สายตรวจรถจักั รยานยนต์์ (Motorcycle Patrol) การประกอบกำำ�ลังั ใช้ ้ 2 นาย คืือ เป็น็ พลขับั
1 นาย และพลประจำ�ำ รถ 1 นาย สายตรวจประเภทนี้้� นัับว่่าเป็น็ สายตรวจที่เ�่ หมาะสมแก่ก่ ารใช้้งานในสภาพ
เหตุุการณ์์ปััจจุุบัันมากที่่�สุุด เนื่่�องจากขณะนี้้�สภาพท้้องที่่�ส่่วนมากในนครบาลและตััวเมืืองใหญ่่ในต่่างจัังหวััด

26
มีกี ารคมนาคมสะดวก สามารถเชื่อ่� มโยงไปถึงึ กันั ได้โ้ ดยง่า่ ย ในเวลาอันั รวดเร็ว็ นอกจากนี้้� บางท้อ้ งที่ย�่ ังั มีสี ภาพ
เป็็นตรอก ซอก ซอย โดยทั่่�วไป และความเจริญิ ได้ข้ ยายตััวขึ้�นอย่่างรวดเร็็ว โดยที่่�สายตรวจรถจักั รยานยนต์์
เป็น็ สายตรวจที่่ม� ีีความคล่่องตัวั ต่อ่ การเคลื่�่อนที่่�สููง สามารถเข้า้ ตรอก ซอก ซอย ต่่าง ๆ ได้ด้ ีีกว่่ารถยนต์์ ดัังนั้้น�
การจับั กุุมผู้้ก� ระทำ�ำ ผิดิ และการก้้าวสกัดั จัับคนร้้ายจึึงประสบผลสำำ�เร็จ็ อย่า่ งมาก
3) สายตรวจเดิินเท้้า (Foot Patrol) ใช้้กำ�ำ ลัังพลสายละ 2 นาย มีีขีีดความสามารถจำำ�กััด
เฉพาะพื้้น� ที่่�ปฏิบิ ัตั ิกิ ารเพียี งพื้้น� ที่เ่� ล็ก็ ๆ แต่พ่ ื้้น� ที่่�นั้้น� เป็น็ ที่่�ชุุมชนหนาแน่น่ ทั้้ง� นี้้เ� พราะจะสามารถใช้ค้ วามสังั เกต
ได้้ละเอีียดและได้้ผลในทางจิิตวิิทยา ในด้้านการปรามคนร้้ายและเป็็นที่่�อุ่่�นใจแก่่พลเมืืองดีี เช่่น ย่่านธุุรกิิจ
ศููนย์์การค้้าต่า่ ง ๆ ตามป้า้ ยรถประจำำ�ทางที่่ม� ีปี ระชาชนจำำ�นวนมาก เป็น็ ต้้น
4) สายตรวจเรืือยนต์์ (Boat Patrol) การประกอบกำ�ำ ลังั ใช้ ้ 3 นาย เช่น่ เดียี วกับั รถยนต์์ เนื่อ่� งจาก
เขตพื้้น� ที่ป�่ กครองของบางสถานีตี ำำ�รวจเป็็นเส้้นทางคมนาคมทางน้ำ�ำ� และไม่่สามารถใช้้สายตรวจประเภทอื่น�่ ๆ
ได้้ จึึงมีีความจำำ�เป็็นต้้องมีีสายตรวจประเภทนี้้�ขึ้�น เพื่�่อใช้้ในด้้านการป้้องกัันปราบปรามอาชญากรรมทางน้ำ��ำ
ในบางโอกาสยัังสามารถใช้้ในการบริิการประชาชนอีีกด้้วย เช่่น กรณีีเรืือประสบอุุบััติิเหตุุล่่มจมในแม่่น้ำ��ำ
ในกรณีีโป๊ะ๊ น้ำ�ำ�ท่่าเรืือล่ม่ ในกรณีีค้น้ หาผู้�้ ประสบภััยต่่าง ๆ
5) สายตรวจจัักรยาน (Bicycle Patrol) เป็็นสายตรวจที่�่วิิวััฒนาการมาจากสายตรวจเดิินเท้้า
มีีข้้อดีคี ืือประหยััดค่า่ ใช้จ้ ่า่ ย ไม่่มีีเสีียงดััง ไม่่ทำ�ำ ให้อ้ าชญากรรู้�้ ตัวั หลบหนีีไปก่อ่ น สายตรวจจัักรยานมีคี วามเร็ว็
กว่่าสายตรวจเดิินเท้้า สามารถบรรทุุกอุุปกรณ์์สนัับสนุุนการตรวจได้้หลายอย่่าง พื้้�นที่�่ที่�่เหมาะสมสำำ�หรัับ
สายตรวจประเภทนี้้ค� ืือ หมู่่�บ้า้ นจัดั สรร สวนสาธารณะ แหล่ง่ ท่อ่ งเที่ย่� ว ฯลฯ สายตรวจจักั รยานมีคี วามคล่อ่ งตัวั
ในการหยุุดเมื่�่อเกิิดความสงสััยและสามารถประชาสััมพัันธ์์กัับประชาชนได้้ดีี การเคลื่่�อนย้้ายสามารถทำำ�ได้้
สะดวกเพราะมีีน้ำ�ำ�หนัักเบา
6) สายตรวจตำ�ำ บล เป็็นสายตรวจที่ใ�่ ช้ก้ ับั พื้้น� ที่ช่� นบทที่ม�่ ีีประชากรอาศัยั อยู่�เบาบาง มีที ี่่�พักั อาศัยั
อยู่่�ห่่างกััน หรืือรวมกัันอยู่�เป็็นหย่่อม ๆ แต่่ละหย่่อมอยู่่�ห่่างกััน และอาจจััดให้้มีีที่่�พัักสายตรวจด้้วยก็็ได้้
สายตรวจตำ�ำ รวจควรใช้้รถยนต์์ที่�่มีีคุุณลัักษณะวิ่�งบนทางที่�่มีีน้ำำ��มีีโคลนได้้ การจััดเจ้้าหน้้าที่่�ตำำ�รวจและ
การใช้ร้ ะยะเวลาการออกตรวจตามความเหมาะสม การพัักแรมในหมู่่�บ้า้ น เช่่น วััด หรืือที่่พ� ัักสายตรวจ
7) สายตรวจประเภทยามจุดุ คืือ เจ้า้ หน้า้ ที่�ต่ ำ�ำ รวจสายตรวจที่่ถ� ูกู จัดั ให้้หยุดุ ประจำำ�บริเิ วณ หรืือ
สถานที่เ�่ พื่�่อรัักษาการณ์ต์ ามบริิเวณสถานที่่ส� ำ�ำ คัญั ๆ และสถานที่�่อาจเกิดิ อาชญากรรมได้้ง่่าย เช่่น ศููนย์ก์ ารค้า้
ตลาด สถานที่่ร� าชการ ธนาคาร ร้า้ นค้า้ ทอง ร้า้ นค้้าเพชรพลอย เป็็นต้น้
8) สายตรวจประเภทตู้�้ยาม จุุดสกััด จุุดพัักสายตรวจตำำ�บล โดยจััดตั้�งตามจุุดต่่าง ๆ แล้้วให้้
เจ้า้ หน้้าที่ต�่ ำ�ำ รวจเฝ้า้ ประจำำ� ให้้เป็น็ เสมืือนหนึ่่�งสถานีตี ำำ�รวจย่อ่ ยบริิการประชาชนตลอด 24 ชั่่�วโมง โดยปกติิ
จะจััดตั้�งสายตรวจประเภทนี้้�ไว้้ในบริิเวณที่่�เป็็นย่่านชุุมชนหนาแน่่น เส้้นทางคมนาคมสำำ�คััญ ตำำ�บล หมู่่�บ้้าน
ที่่�ล่่อแหลมต่อ่ การเกิดิ อาชญากรรม
9) สายตรวจอื่น�่ ๆ เช่น่ สายตรวจตำ�ำ รวจม้า้ สายตรวจสุนุ ัขั ตำ�ำ รวจ สายตรวจทางอากาศ เป็น็ สายตรวจ
ที่จ่� ััดขึ้น� เป็น็ พิเิ ศษ โดยอาจจัดั เป็น็ ครั้ง� คราวตามที่�เ่ ห็็นสมควร
ผู้้�บริิหารงานสายตรวจจะต้้องใช้้ความสามารถในการวิิเคราะห์์ และคััดเลืือกจััดรููปแบบของ
สายตรวจประเภทต่่าง ๆ ข้้างต้้น โดยสอดคล้้องต้้องกัันกัับข้้อมููลต่่าง ๆ ด้้านการแบ่่งเขตตรวจตามข้้อ 4
เพื่�่อที่่�จะจัดั สายตรวจในแต่่ละเขตตรวจย่่อยให้้เหมาะสมและมีปี ระสิทิ ธิิภาพในการปฏิบิ ัตั ิอิ ย่า่ งเต็ม็ ที่�่

27
3. กำ�ำ ลัังพลสายตรวจ
ตำ�ำ รวจสายตรวจจำำ�เป็็นที่่�จะต้้องมีีการคััดเลืือกและพิิจารณาอย่่างละเอีียดถี่�ถ้้วน ทั้้�งนี้้�เนื่�่องจาก
ตำ�ำ รวจสายตรวจเหล่่านี้้�ทำ�ำ งานสััมผััสกัับประชาชนอย่่างใกล้้ชิิด ซึ่�่งอาจส่่งผลต่่อภาพพจน์์ของตำำ�รวจ
โดยส่่วนรวมได้้ การพิิจารณาบุุคลากรมาเป็็นตำำ�รวจสายตรวจนั้้�น ผู้�้บริิหารควรคำ�ำ นึึงถึึงคุุณภาพ ตลอดจน
ความพร้้อมทั้้�งด้้านสภาพร่่างกาย จิิตใจ ความรู้้� ความสามารถ และการตััดสิินใจใช้้วิิจารณญาณดำ�ำ เนิินการ
ต่่อสถานการณ์์ใดสถานการณ์์หนึ่่�งให้้ได้้ผลอย่่างถููกต้้องและทัันท่่วงทีี จากการศึึกษาของนัักวิิชาการตำ�ำ รวจ
พบว่่า เจ้้าหน้้าที่�่ตำำ�รวจที่่�ควรได้้รัับการคััดเลืือกให้้เป็็นตำำ�รวจสายตรวจนั้้�นควรมีีอายุุระหว่่าง 20-35 ปีี
ควรมีปี ระสบการณ์์ในการปฏิบิ ััติิงาน นอกจากนั้้น� ยัังควรผ่่านการปฐมนิิเทศ และการฝึึกอบรมเพิ่่ม� พููนความรู้�้
ด้า้ นงานสายตรวจมาอย่า่ งต่อ่ เนื่อ�่ ง
กรมตำำ�รวจของเมืืองเบอร์์กเล่่ย์์ (Berkley Police Department) ได้้กำำ�หนดคุุณลัักษณะของ
สายตรวจไว้ด้ ังั นี้้�
- เป็น็ ผู้้ม� ีคี วามคิิดริเิ ริ่ม�
- มีคี วามสามารถที่�จ่ ะรัับผิิดชอบในระดับั สููง สามารถผจญภััยในสถานการณ์์ฉุุกเฉินิ ยากลำำ�บาก
ได้้ตามลำ�ำ พััง
- มีีทัักษะ มีีมนุุษยสััมพัันธ์์ในการติิดต่่อกัับคนในชนชั้้�นที่�่แตกต่่างกัันทางวััฒนธรรม เศรษฐกิิจ
และเชื้ �อชาติิ
- มีคี วามพร้้อมทางจิติ ใจที่่จ� ะเรียี นรู้้�สาขาวิิชาหลายประเภทได้้ถูกู ต้อ้ งและรวดเร็็ว
- มีีความพยายามและความสามารถที่�่จะปรัับแนวความคิิดให้้สอดคล้้องกัับการเปลี่่�ยนแปลง
ทางเทคโนโลยีีและสัังคม
- มีคี วามเข้้าใจในมนุษุ ย์แ์ ละปรารถนาที่จ�่ ะช่่วยผู้้�อื่น� ในเวลาอันั จำำ�เป็น็
- มีีสุุขภาพอารมณ์์มั่่�นคง เป็็นกลาง สามารถเป็็นผู้้�นำ�ำ ภายใต้้สถานการณ์์ที่�่ตึึงเครีียด
ทางอารมณ์์
- มีคี วามแข็็งแรงและทนทานทางร่่างกายที่�จ่ ะปฏิบิ ััติิหน้า้ ที่ท�่ ี่่�ได้้รับั มอบหมาย
- เป็น็ บุุคคลที่่�มีีความกล้้าหาญ หนัักแน่่น ปราศจากอคติ ิ ลำ�ำ เอีียงและพร้อ้ มที่จ�่ ะปฏิบิ ัตั ิิงาน
นอกจากความมีคี ุุณภาพและความพร้้อมในการปฏิิบััติิงานแล้้ว ผู้้�บริิหารงานจะต้้องคำำ�นึึงถึึง
ความเพีียงพอของกำ�ำ ลัังพลสายตรวจ อาณาเขต และสภาพข้้อมููลที่�่เกี่�ยวข้้องของเขตตรวจย่่อยต่่าง ๆ ที่�่จะ
กำำ�หนดให้ส้ ายตรวจประเภทต่า่ ง ๆ เข้า้ ไปปฏิบิ ัตั ิงิ านในเขตพื้้น� ที่น�่ ั้้น� ๆ เช่น่ ในบางเขตตรวจอาจมีคี วามเหมาะสม
เพีียงให้้มีีสายตรวจจัักรยานยนต์์เพีียง 1 สาย เสริิมด้้วยสายตรวจเดิินเท้้าอีีก 2 สาย แต่่ในบางเขตตรวจ
ต้้องกำำ�หนดให้้มีสี ายตรวจรถจัักรยานยนต์์หลายสาย หรืือมีีสายตรวจประเภทอื่น�่ ๆ เสริิมก็็ได้้ เป็็นต้้น
กล่า่ วโดยสรุปุ ปัจั จััยที่จ�่ ะต้อ้ งคำ�ำ นึึงถึึงในการบริหิ ารงานกำ�ำ ลังั พลสายตรวจ คืือ การคััดเลืือก
การฝึึกอบรมทบทวนความรู้้�การป้้องกัันปราบปราม กฎหมาย ยุุทธวิิธีีตำำ�รวจ ตลอดจนเทคโนโลยีีสมััยใหม่่
การส่่งเสริิมคุุณธรรมจริิยธรรม เป็็นต้น้
ตำำ�รวจสายตรวจที่่�มีีประสิิทธิิภาพ ควรกำ�ำ หนดคุุณสมบัตั ิิดังั นี้้�
1. มีอี ายุรุ ะหว่่าง 18 - 45 ปีี
2. มีีสมรรถภาพทางร่่างกายอยู่�ในเกณฑ์ด์ ีี

28
3. มีคี วามซื่่อ� สััตย์ส์ ุจุ ริติ และมีจี ิิตอาสา
4. มีมี นุุษย์ส์ ัมั พัันธ์์ดีี เข้า้ กัับประชาชนในท้อ้ งที่�่ได้้
5. ต้อ้ งเป็็นผู้ม�้ ีคี วามรู้้�ในยุุทธวิธิ ีตี ำ�ำ รวจและตััวบทกฎหมายสำำ�หรับั การปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่�่
6. ต้้องเป็็นผู้�้มีีระเบีียบวินิ ััย และมีคี วามเสีียสละเพื่�่อส่่วนรวม
7. ผ่่านการฝึกึ อบรมหลัักสููตรการปฏิิบััติิหน้้าที่�ส่ ายตรวจ
8. มีคี ุณุ สมบััติิครบตามคุุณสมบััติิเฉพาะตำ�ำ แหน่่งสายตรวจที่�่ ก.ตร.กำำ�หนดไว้้
4. อุุปกรณ์์ประจำำ�ตััว อุุปกรณ์์ประจำำ�รถสายตรวจ เครื่่�องมืือสื่�อสาร ยานพาหนะ อาวุุธ สำ�ำ หรัับ
งานสายตรวจ
อุุปกรณ์์เครื่�่องมืือ ยานพาหนะ อาวุุธ สำำ�หรัับสายตรวจที่่�ทัันสมััยและครบครััน ทำำ�ให้้สายตรวจ
เกิดิ ความรู้�้ สึกึ เชื่อ่� มั่น� อบอุ่่�นใจ และปลอดภัยั ในขณะปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ �่ นั่่น� หมายถึงึ ความสำำ�เร็จ็ ตลอดจนประสิทิ ธิภิ าพ
ของงานสายตรวจก็จ็ ะสามารถบรรลุุวััตถุุประสงค์์และเป้้าหมายตามที่�่กำำ�หนดไว้้
อุปุ กรณ์ป์ ระจำ�ำ ตััว อุปุ กรณ์์ประจำำ�รถสายตรวจ เครื่่อ� งมืือสื่อ� สาร ยานพาหนะ อาวุธุ สำ�ำ หรัับ
งานสายตรวจที่จ�่ ำ�ำ เป็็นสำ�ำ หรัับการปฏิิบััติหิ น้้าที่�ส่ ายตรวจ มีีดังั นี้้�
1. อาวุุธปืืน เป็็นอุุปกรณ์์ที่่�จำำ�เป็็นเพื่�่อป้้องกัันและสร้้างความเชื่่�อมั่่�นให้้กัับตนเอง เนื่่�องจาก
ขณะปฏิิบััติิหน้้าที่�่ไม่่มีีทางทราบได้้ว่่าเหตุุการณ์์จะเป็็นเช่่นไร อาชญากรอาจมีีการต่่อสู้้�ขััดขวางการจัับกุุม
เพื่อ่� เอาตัวั รอดโดยใช้ก้ ำำ�ลังั การใช้อ้ าวุธุ ปืนื ของสายตรวจนั้้�น แตกต่า่ งจากอาชญากร คืือ อาชญากรนั้้�นสามารถ
ใช้้อาวุุธได้้โดยไม่่มีีข้้อจำ�ำ กััดว่่าสถานการณ์์และสภาพแวดล้้อมจะเป็็นเช่่นไร แต่่สำำ�หรัับเจ้้าหน้้าที่�่สายตรวจ
การที่่�จะใช้้อาวุุธปืืนแต่่ละครั้�งจะต้้องเลืือกใช้้เฉพาะเมื่�่อถึึงเวลาจำ�ำ เป็็นเท่่านั้้�น โดยเลืือกให้้เหมาะสมกัับ
ศัักยภาพของอาวุุธที่่�อาชญากรใช้้ และยัังต้้องคำำ�นึงึ ถึงึ สภาพแวดล้้อมต่า่ ง ๆ ในบริเิ วณที่�เ่ กิิดเหตุปุ ระกอบด้ว้ ย
เพราะอาวุุธปืืนเป็็นอาวุุธที่่�มีีอานุุภาพร้้ายแรง มีีอำำ�นาจทะลุุทะลวง อาจพลาดไปทำำ�อัันตรายแก่่ประชาชน
ผู้้�บริิสุุทธิ์์ไ� ด้้ อาวุธุ ปืืนเป็็นที่่น� ิยิ มใช้ใ้ นการปฏิิบัตั ิหิ น้า้ ที่�่ของตำำ�รวจสายตรวจมีีอยู่่� 2 ประเภท
1.1 อาวุุธปืืนพกสั้้�น เป็็นอาวุุธปืืนที่่�เจ้้าหน้้าที่่�ตำำ�รวจสายตรวจพกพาติิดตััวในขณะ
ออกปฏิิบััติิหน้้าที่�่ เนื่่�องจากมีีขนาดเล็็กกะทััดรััด สามารถพกพาไปได้้สะดวก ไม่่เป็็นอุุปสรรคในขณะพกพา
อาวุุธปืนื พกสั้น� ที่�น่ ิยิ มใช้ใ้ นงานสายตรวจ มีี 2 แบบ คืือ อาวุธุ ปืนื พกสั้�นแบบรีีวอลเวอร์์ และอาวุุธปืนื พกสั้�น
แบบออโตเมติิก
1.2 อาวุธุ ปืนื ยาว เป็น็ อาวุธุ ปืนื ที่ม�่ ีปี ระสิทิ ธิภิ าพในการทะลุทุ ะลวงสููง มีรี ะยะหวังั ผลไกลกว่า่
อาวุุธปืืนพกสั้�น และยัังสามารถยิิงกระสุุนปืืนออกมาได้้ครั้�งละหลายนััดติิดต่่อกััน มีีขนาดใหญ่่ น้ำ��ำ หนัักมาก
ไม่่สะดวกต่่อการพกพา การใช้้อาวุุธปืืนชนิิดนี้้�ไม่่สมควรใช้้ในที่�่ที่่�มีีประชาชนหนาแน่่นหรืือในเมืือง
เพราะมีีอัตั ราเสี่�ยงต่อ่ การพลาดเป้้าไปถููกผู้้�อื่น� ได้้ง่า่ ย
2. ยานพาหนะ ได้้แก่่ รถยนต์์ รถจักั รยานยนต์์ จักั รยาน เรืือ เครื่อ�่ งบินิ เป็็นต้น้ ยานพาหนะ
ดัังกล่า่ ว จะต้้องมีีสัญั ลัักษณ์์อันั เป็็นเครื่อ�่ งหมายของหน่่วยงานตำ�ำ รวจ เช่่น รถยนต์์สายตรวจ ต้อ้ งติิดชื่่อ� สถานีี
ตำ�ำ รวจ หมายเลขโทรศััพท์์ของสถานีีตำำ�รวจ หมายเลขโทรศััพท์์ฉุุกเฉิินสำำ�หรัับแจ้้งเหตุุ และสััญลัักษณ์์ตรารููป
“โล่่เขน” ซึ่�่งเป็็นแบบที่่�ทางราชการกำำ�หนดให้้มีีไว้้ ส่่วนรถจัักรยานยนต์์สายตรวจควรมีีการติิดตั้�งกะบัังลม
ด้า้ นหน้า้ เพื่่�อบังั ลม และให้้มีีพื้้น� ที่�่ที่�่จะติิดสัังกัดั ของหน่่วยงาน เช่่น ชื่อ่� สถานีีตำำ�รวจและหมายเลขประจำ�ำ รถ

29
3. เครื่่�องมืือสื่อ� สาร เป็็นอุุปกรณ์ท์ ี่จ�่ ำำ�เป็น็ สำำ�หรับั งานสายตรวจ เครื่อ�่ งมืือสื่�อ่ สารใช้้ในการติิดต่่อ
สื่อ�่ สารระหว่า่ งกััน เช่่น การส่่งข้้อความ รับั คำ�ำ สั่่�ง หรืือสั่�งการระหว่่างผู้�้ บังั คัับบัญั ชากับั สายตรวจ หรืือระหว่่าง
สายตรวจกัับสายตรวจด้้วยกััน ไม่่ว่่าจะเป็็นการติิดต่่อโดยผ่่านศููนย์ว์ ิิทยุุแม่่ข่่าย หรืือติิดต่่อกัันระหว่่างลููกข่่าย
ด้้วยกันั เอง ทำำ�ให้้สายตรวจไม่เ่ กิดิ ความรู้้�สึกึ โดดเดี่�ยวในขณะออกตรวจ หรืือกำำ�ลังั เผชิิญเหตุรุ ้้ายอยู่�เพียี งลำำ�พััง
สามารถเรีียกกำ�ำ ลัังสนัับสนุุน หรืือขอความช่่วยเหลืือในรููปแบบต่่าง ๆ ได้้เมื่่�อจำำ�เป็็น การติิดต่่อสื่่�อสารที่่�ดีี
มีีเครื่�อ่ งมืือสื่อ�่ สารที่ท�่ ันั สมััย และมีปี ริิมาณที่ส�่ มดุุลกับั กำ�ำ ลัังเจ้า้ หน้า้ ที่ส�่ ายตรวจที่่�ปฏิบิ ััติิหน้า้ ที่�ท่ ำ�ำ ให้้การปฏิิบััติิ
หน้้าที่ข�่ องสายตรวจเป็็นไปด้้วยความรวดเร็็วและทัันต่อ่ เหตุุการณ์์
เครื่่อ� งมืือสื่�อสารที่่�ใช้้ในกิจิ การของตำำ�รวจ ได้แ้ ก่่
3.1 วิิทยุุรัับ – ส่่ง ที่ใ่� ช้อ้ ยู่�ในกิิจการตำำ�รวจมีีอยู่่�ด้้วยกัันหลายแบบ เช่น่
3.1.1 วิทิ ยุแุ บบมืือถืือ (Walky Talky)
3.1.2 วิิทยุุแบบติิดรถยนต์์ หรืือรถจัักรยานยนต์์ (Mobile) วิิทยุุแบบนี้้�มีขี นาดกลาง
ที่่�มีีกำ�ำ ลัังส่่งได้ใ้ นรััศมีีประมาณ 40 – 50 กิโิ ลเมตร นิยิ มติดิ ตั้ง� ประจำำ�ในรถยนต์์สายตรวจหรืือรถจักั รยานยนต์์
3.1.3 วิิทยุุแบบติิดตั้�งประจำ�ำ ที่�่ (Station) วิิทยุุแบบนี้้�มีีขนาดใหญ่่มีีกำ�ำ ลัังส่่งได้้ใน
รัศั มีไี กลหลายกิโิ ลเมตร ติดิ ตั้ง� ไว้ป้ ระจำำ�ที่ �่ ณ สถานีตี ำ�ำ รวจ หรืือศููนย์ก์ ลางปฏิบิ ัตั ิงิ าน เรียี กชื่อ�่ ว่า่ “ศููนย์ห์ รืือแม่ข่ ่า่ ย”
ใช้้ในการติิดต่อ่ ประสานงานกัับหน่่วยเหนืือ หน่ว่ ยข้า้ งเคียี งและลููกข่่าย
3.2 วิิทยุุมืือถืือระบบทรั้�งค์์ (Trunk) วิิทยุุมืือถืือแบบนี้้�ใช้้ช่่วงความถี่่�ของคลื่่�นในย่่าน
800 MHz สามารถใช้้งานได้ท้ ั้้ง� การติดิ ต่อ่ แบบวิิทยุรุ ับั – ส่ง่ และการติิดต่่อด้ว้ ยโทรศััพท์์ในตัวั เครื่่�องเดีียวกััน
วิิทยุุแบบนี้้�ใช้้ติิดต่่อรัับ – ส่่งข้้อความข่่าวสารสำำ�หรัับการติิดต่่อกัันเป็็นกลุ่่�ม ๆ เครื่�่องรัับแต่่ละเครื่่�องในกลุ่่�ม
จะสามารถรัับข้้อความที่�่ส่่งเข้้าในความถี่่�ที่่�ตั้�งไว้้สำ�ำ หรัับเครื่�่องรัับในกลุ่่�มของตนเองเท่่านั้้�น โดยกลุ่่�มอื่่�นมิิอาจ
ล่ว่ งรู้้ก� ารติดิ ต่่อของเครื่่อ� งรัับภายนอกกลุ่่�มของตนเอง
3.3 โทรศัพั ท์เ์ คลื่่อ� นที่�่ (Mobile Telephone) ปัจั จุบุ ันั มีกี ารใช้อ้ ย่า่ งแพร่ห่ ลาย และมีบี าง
โปรแกรมสามารถทำำ�ให้ม้ ีกี ารติดิ ต่อ่ สื่อ่� สารกันั ได้อ้ ย่า่ งรวดเร็ว็ กว้า้ งขวาง เป็น็ เครืือข่า่ ย เช่น่ FACEBOOK, LINE,
Police I Lert U เป็็นต้้น

การนำำ�แอปพลิิเคชั่�น Police I Lert U มาเพิ่่ม� ช่่องทางการขอความช่ว่ ยเหลืือในกรณีีเหตุดุ ่่วน เหตุรุ ้า้ ย

30
4. เครื่่อ� งพันั ธนาการ (Handcuff) ในการจับั กุมุ และควบคุมุ ตัวั ผู้้�ต้อ้ งหานั้้น� เจ้า้ หน้า้ ที่ส่� ายตรวจ
มีคี วามจำำ�เป็น็ ต้้องใช้เ้ ครื่�อ่ งพัันธนาการ สำ�ำ หรับั ผู้้�ต้อ้ งหาเพื่�อ่ ป้อ้ งกันั มิใิ ห้้มีีการต่อ่ สู้�้ ขัดั ขวางทำำ�ร้า้ ยเจ้า้ พนัักงาน
ขณะทำ�ำ การจัับกุุม หรืือหลบหนีีขณะนำ�ำ ตััวส่่งสถานีีตำำ�รวจ การใช้้เครื่�่องพัันธนาการกัับผู้�้ ต้้องหาเป็็นสิ่่�งที่�่
เจ้้าหน้้าที่่�ตำ�ำ รวจจะกระทำำ�ได้้ตามความจำำ�เป็็นภายในขอบเขตของกฎหมายเท่่านั้้�น เครื่่�องพัันธนาการที่�่นิิยม
ใช้้ในงานตำำ�รวจเรีียกว่่า “กุุญแจมืือ”
5. อุุปกรณ์์ส่่องสว่่าง การปฏิิบััติิหน้้าที่�่ของเจ้้าหน้้าที่่�ตำำ�รวจสายตรวจทั้้�งเวลากลางวััน
และกลางคืืนไม่ว่ ่า่ จะเป็็นการออกตรวจตระเวนไปตามพื้้น� ที่ต่� ่า่ ง ๆ เช่น่ ตามถนน ตรอก ซอย อาคารบ้้านเรืือน
การตรวจค้้นตััวบุุคคล การตั้้�งด่่านตรวจ จุุดตรวจ จุุดสกััด ในการปฏิิบััติิหน้้าที่่�ดัังกล่่าว มีีความจำ�ำ เป็็นต้้องมีี
อุุปกรณ์์ส่่องสว่า่ งประจำำ�ตััวหรืือยานพาหนะเพื่อ�่ สร้า้ งทัศั นวิิสััยให้ไ้ ด้เ้ ปรีียบ ซึ่ง�่ จะทำ�ำ ให้้การปฏิบิ ัตั ิงิ านสามารถ
กระทำ�ำ ได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ เช่น่ ไฟฉาย สปอตไลท์์ เป็็นต้้น
6. สมุดุ พกประจำำ�ตัวั สายตรวจ การปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ข�่ องตำำ�รวจสายตรวจจะต้อ้ งมีสี มุดุ พกประจำ�ำ ตัวั
ตำ�ำ รวจสายตรวจตลอดเวลาขณะปฏิิบััติิหน้้าที่่�ออกตรวจ เพื่�่อเป็็นการบัันทึึกเตืือนความทรงจำ�ำ และสามารถ
กล่า่ วอ้า้ งเป็น็ พยานหลักั ฐานได้อ้ ย่า่ งถูกู ต้อ้ งแม่น่ ยำ�ำ ได้เ้ ป็น็ อย่า่ งดี ี สมุดุ พกดังั กล่า่ วมีกี ารบันั ทึกึ ตั้ง� แต่ก่ ่อ่ นออกตรวจ
เช่น่ จดบันั ทึกึ คำ�ำ สั่่ง� ของผู้้�บังั คับั บัญั ชา ซึ่ง่� สั่ง� การก่อ่ นออกปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่่ส� ายตรวจว่า่ ให้ส้ อดส่อ่ ง ดููแลหรืือปฏิบิ ัตั ิิ
หน้้าที่�่เป็็นพิิเศษนอกจากหน้้าที่�่ปกติิ ตลอดจนบัันทึึกรููปพรรณคนร้้ายที่่�กำำ�ลัังต้้องการตััวในขณะนั้้�น เป็็นต้้น
และมีีการบัันทึึกในช่่วงเวลาขณะออกตรวจ เช่่น เมื่�่อมีีการร้้องทุุกข์์ในกรณีีที่่�การร้้องทุุกข์์นั้้�นยัังมิิได้้ทำ�ำ กััน
ณ สถานีตี ำำ�รวจ ให้ส้ ายตรวจจดชื่่อ� นามสกุลุ และที่อ�่ ยู่่�ของผู้�้ ร้อ้ งทุุกข์์กับั ข้อ้ กล่่าวหานั้้น� โดยย่่อเมื่�่อเกิดิ คดีหี รืือ
อุบุ ัตั ิเิ หตุตุ ่า่ ง ๆ หรืือเหตุกุ ารณ์ใ์ ด ๆ หรืือพบของกลางอันั เป็น็ หลักั ฐานในทางคดีที ี่ต่� ำ�ำ รวจมีหี น้า้ ที่จ�่ ัดั การให้บ้ ันั ทึกึ
สาเหตุุหรืือเรื่่�องราวหรืือหััวข้้อสำำ�คััญไว้้เป็็นประโยชน์์ โดยเฉพาะในกรณีีที่่�จดบัันทึึกปากคำำ�บุุคคลใกล้้จะตาย
ต้้องกระทำำ�โดยทัันทีี การจดข้้อความในสมุุดพกให้้กระทำำ�โดยย่่อเพื่่�อรื้�อฟื้้�นความทรงจำำ�ของเรื่่�องเท่่านั้้�น
ให้ผ้ ู้�้ บังั คับั บัญั ชาระดับั รองผู้้�กำำ�กับั การป้อ้ งกันั และปราบปราม สารวัตั รป้อ้ งกันั ปราบปราม (สวป.) หรืือรองสารวัตั ร
ป้อ้ งกันั ปราบปราม (รอง สวป.) เรียี กสมุดุ พกประจำ�ำ ตัวั สายตรวจจากเจ้า้ หน้า้ ที่ส่� ายตรวจในบังั คับั บัญั ชามาตรวจ
เพื่�่อจะได้้ทราบว่่าที่่�สายตรวจได้้บัันทึึกไว้้นั้้�นเป็็นไปตามวััตถุุประสงค์์ในการใช้้สมุุดหรืือไม่่ หากมีีข้้อบกพร่่อง
ก็ต็ ้อ้ งชี้�แจงให้เ้ ข้า้ ใจและให้้แก้้ไขใหม่ใ่ ห้้ถูกู ต้อ้ ง ลงชื่�่อตรวจไว้้ทุุกครั้ง�
7. เสื้อ้� เกราะป้อ้ งกันั กระสุนุ (Bulletproof) ในการปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ข่� องตำ�ำ รวจสายตรวจ ต้อ้ งเสี่ย� งภัยั
เผชิิญกัับอาชญากรต่่าง ๆ ในหลายรููปแบบ และไม่่อาจทราบได้้ว่่าเหตุุการณ์์จะเป็็นอย่่างไร อาชญากรอาจมีี
การต่่อสู้้�ขััดขวางการจัับกุุมเพื่�่อเอาตััวรอด โดยใช้้อาวุุธที่่�มีีอานุุภาพร้้ายแรง เช่่น มีีด อาวุุธปืืน วััตถุุระเบิิด
ประทุุษร้้ายต่่อเจ้้าหน้้าที่่�สายตรวจขณะที่่�เข้้าไประงัับเหตุุหรืือจัับกุุม อาจทำ�ำ ให้้ได้้รัับอัันตรายต่่อชีีวิิต
หรืือร่า่ งกายได้ใ้ นยามคับั ขันั หรืือวิกิ ฤตของเหตุกุ ารณ์ต์ ำ�ำ รวจสายตรวจสามารถป้อ้ งกันั ภัยั อันั ตรายที่อ่� าจเกิดิ ขึ้น� ได้้
โดยการสวมใส่เ่ สื้อ� เกราะด้้วยการจััดหาและใช้้อย่่างเหมาะสม โดย รอง ผกก.ป. เป็น็ ผู้้�ดำำ�เนิินการ
8. เสื้้�อกัันฝน จัดั เตรีียมใช้ง้ านในฤดููฝน
9. สเปรย์์แก๊๊สน้ำำ��ตา เป็็นอุุปกรณ์์ที่่�ใช้้เคมีีวััตถุุบรรจุุอััดแรงดัันไว้้ในกระบอกฉีีด การฉีีดสเปรย์์
จะมีรี ะยะหวัังผลไม่่เกินิ 12 ฟุตุ ระยะที่ไ�่ ด้้ผลดีีที่่�สุดุ คืือ ระยะ 5 – 7 ฟุตุ การฟุ้้�งกระจายของเคมีีวััตถุุซึ่ง�่ บรรจุุ
ในอุปุ กรณ์์สเปรย์แ์ ก๊ส๊ น้ำ�ำ� ตาที่ไ่� ปสัมั ผัสั บริเิ วณใบหน้า้ หรืือลำำ�ตัวั ของผู้้�ต้อ้ งหาจะมีผี ลก่อ่ ให้เ้ กิดิ ความระคายเคืือง
ต่อ่ ผิวิ หน้า้ และดวงตา ตำ�ำ รวจสายตรวจสามารถมีไี ว้ใ้ ช้ใ้ นขณะปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ไ�่ ด้ใ้ นสถานการณ์เ์ สี่ย� งภัยั ที่ส�่ ่อ่ เค้า้ ว่า่
อาจจะเกิิดอันั ตรายจากคนร้้าย

31
10. อุุปกรณ์์ดัับเพลิิง และเครื่่�องมืือกู้้�ภััยเบื้�้องต้้น เป็็นอุุปกรณ์์ที่�่ใช้้ช่่วยหยุุดยั้�งหรืือบรรเทา
ภัยั วิิบัตั ิทิ ี่่เ� กิดิ จากอุบุ ััติเิ หตุตุ ่า่ ง ๆ เช่่น เกิดิ จากอุบุ ัตั ิเิ หตุจุ ราจรบนท้อ้ งถนน หรืือเกิดิ ในอาคารบ้า้ นเรืือน เป็น็ ต้น้
นิิยมใช้้เป็็นอุุปกรณ์์ประจำำ�รถยนต์์สายตรวจ ตำ�ำ รวจสายตรวจจะต้้องเรีียนรู้้�วิิธีีการใช้้และได้้รัับการฝึึกให้้เกิิด
ความชำำ�นาญ หากมีีเหตุเุ กิิดขึ้�นสามารถแก้ไ้ ขปััญหาเฉพาะหน้้าได้อ้ ย่า่ งรวดเร็็วและมีปี ระสิทิ ธิภิ าพ
11. อุุปกรณ์์ปฐมพยาบาล เป็็นอุุปกรณ์์สำำ�หรัับช่่วยเหลืือผู้้�บาดเจ็็บ นิิยมใช้้เป็็นอุุปกรณ์์
ประจำำ�รถยนต์์สายตรวจ ซึ่่�งใช้้เป็็นยานพาหนะในการเคลื่�่อนย้้ายผู้�้บาดเจ็็บจากที่่�เกิิดเหตุุไปยัังสถานพยาบาล
หรืือในการช่่วยเหลืือผู้้�ประสบเหตุุ ตำำ�รวจสายตรวจจึึงควรได้้รัับการฝึึกอบรมการใช้้อุุปกรณ์์ปฐมพยาบาล
และวิิธีกี ารปฐมพยาบาลเบื้้�องต้้นจากผู้้ท� ี่ม�่ ีีความรู้ค�้ วามชำำ�นาญอย่า่ งถููกวิธิ ีี เพื่อ�่ พอให้ผ้ ู้บ้� าดเจ็็บพ้น้ ขีดี อัันตราย
เพราะการช่ว่ ยเหลืือเคลื่อ�่ นย้า้ ยผู้บ้� าดเจ็บ็ ที่ไ่� ม่ถ่ ูกู วิธิ ีหี รืือความรู้เ�้ ท่า่ ไม่ถ่ ึงึ การณ์อ์ าจทำ�ำ ให้ผ้ ู้บ้� าดเจ็บ็ ต้อ้ งเสียี ชีวี ิติ
หรืือกลายเป็็นคนพิกิ ารไปตลอดชีีวิติ ได้้
12. กล้้องส่่องทางไกล เป็็นอุุปกรณ์์ช่่วยในการมองเห็็นในระยะไกล โดยใช้้อุุปกรณ์์ดัังกล่่าว
ส่่องดููการกระทำ�ำ และติิดตามพฤติิกรรมของคนร้้ายหรืือผู้�้ ต้้องสงสััยได้้ในระยะไกล โดยไม่่ทำ�ำ ให้้คนร้้าย
หรืือผู้้�ต้้องสงสััยรู้�้ ตัวั
13. เสื้้�อสะท้้อนแสง ใช้้สำำ�หรัับเจ้้าหน้้าที่�่สายตรวจรถจัักรยานยนต์์ ในกรณีีออกปฏิิบััติิหน้้าที่่�
ในเวลากลางคืืน หรืือช่่วงที่ท�่ ััศนวิิสััยไม่ด่ ีี ให้ส้ วมใส่เ่ สื้�อสะท้้อนแสงทับั เสื้�อเครื่อ�่ งแบบเพื่อ่� ป้้องกันั อุบุ ััติิเหตุุ
14. ไม้้ง่า่ ม ขอเกี่ย�่ ว
5. การจัดั ทำำ�ห้้องปฏิิบััติิการสายตรวจ
ในห้อ้ งปฏิิบััติิการสายตรวจของสถานีี จะต้้องจัดั ทำำ�ข้อ้ มููล ดัังนี้้�
5.1 จััดทำำ�ตารางสถิิติติ ่า่ ง ๆ
5.1.1 สถิิติิเป็็นตััวเลขและแผนภููมิิแสดงการเกิิดและจัับกุุมคดีีทั้้�ง 4 กลุ่่�ม โดยให้้ปรากฏ
ข้อ้ มููลเปรีียบเทีียบเป็็นรายเดืือน ระหว่่างปีปี ัจั จุุบันั กัับ 2 ปีีที่่ผ� ่่านมา เพื่�่อใช้้ประกอบการประชุมุ ชี้้�แจง
5.1.2 สถิิติเิ ปรียี บเทีียบผลการปฏิบิ ัตั ิหิ น้้าที่ข�่ องแต่่ละชุุดปฏิิบััติิการ เพื่อ่� เร่่งรััดการปฏิิบัตั ิิ
ได้้อย่่างตรงต่่อสภาพปัญั หาและจููงใจให้้เกิิดการแข่ง่ ขัันกันั ปฏิบิ ัตั ิิงาน
5.2 แผนที่แ�่ สดงเขตรับั ผิดิ ชอบและการแบ่ง่ เขตตรวจ ให้ป้ รากฏข้อ้ มููลเกี่ย� วกับั สถานที่ส�่ ำำ�คัญั เช่น่
สถานที่ร�่ าชการ ธนาคาร ร้้านทอง จุุดตรวจตู้้แ� ดง ตู้้�ยาม จุุดรัับแจ้ง้ เหตุุ ฯลฯ แต่่ละเขตตรวจควรใช้้สีีต่่างกััน
5.3 นาฬิิกาอาชญากรรม ให้้จััดนาฬิิกาอาชญากรรมตามตััวอย่่างขึ้น� 2 เรืือน โดยใช้้ประกอบ
แผนที่่ต� ามข้อ้ 2 เพื่�่อจะได้ท้ ราบถึึงสถานภาพอาชญากรรมที่เ่� กิดิ ขึ้น� ตามความเป็น็ จริงิ ซึ่�ง่ จะได้้นำำ�ไปพิิจารณา
แนวโน้้มการเกิิดอาชญากรรมสำ�ำ หรับั การวางแผนการตรวจต่่อไป โดยให้้จััดทำ�ำ ดังั นี้้�
5.3.1 กำำ�หนดวงแหวนตามจำ�ำ นวนของเขตตรวจ ให้้เขตที่�่มีีสถิิติิการเกิิดคดีีมากอยู่�วงนอก
เพื่อ�่ จะได้ม้ ีีพื้้�นที่่�มากพอ แต่ล่ ะวงใช้ส้ ีตี ่า่ งกััน และให้้ตรงกับั สีีของเขตตรวจในข้อ้ 2
5.3.2 การกำำ�หนดเวลาในนาฬิิกาอาชญากรรม ให้้ช่่วงเวลากลางคืืนอยู่�ครึ่�งวงกลมด้้านบน
เวลากลางวัันอยู่�ครึ่�งวงกลมด้า้ นล่า่ ง

32

5.3.3 ใช้้หมุดุ สีีแทนประเภทและจำำ�นวนคดีีที่�เ่ กิิดขึ้น� 1 หมุดุ ต่อ่ 1 คดีี เช่่น
คดีฆี ่่า - ใช้้สีแี ดง
คดีที ำำ�ร้้ายร่า่ งกาย - ใช้้สีเี หลืือง
คดีปี ล้้นทรััพย์์ - ใช้้สีีน้ำ��ำ เงินิ
คดีชี ิิงทรัพั ย์ ์ - ใช้้สีเี หลืืองแก่่
คดีวีิ่ง� ราวทรััพย์์ - ใช้้สีีเขียี วอ่อ่ น
คดีลี ักั รถยนต์ ์ - ใช้้สีดี ำ�ำ
คดีลี ักั รถจัักรยานยนต์ ์ - ใช้้สีีเทา
คดีลี ักั ทรััพย์์อื่น่� ๆ - ใช้้สีีน้ำำ��ตาล
หรืืออาจกำ�ำ หนดเพิ่่�มขึ้้�นอีีกตามสภาพของอาชญากรรมในแต่่ละท้้องที่่�ให้้ละเอีียด
ลงไปอีีกก็ไ็ ด้้ เช่น่ ลัักทรััพย์์ในเคหสถาน ชิงิ ทรััพย์์รถแท็็กซี่� เป็น็ ต้น้
5.3.4 ให้้ปัักหมุุดสีีลงในนาฬิิกาอาชญากรรมและแผนที่่�อาชญากรรม เพื่่�อเป็็นสััญลัักษณ์์
แทนประเภทคดี ี สถานที่�่ และเวลาสถานที่่�เกิิดเหตุ ุ จำ�ำ นวน 1 หมุดุ ต่อ่ 1 คดีี เพื่่�อนำ�ำ มาเป็น็ ข้อ้ มููลประกอบ
การวางแผนการตรวจ
5.3.5 คดีไี หนที่่�จัับกุุมได้้ให้้ใช้้สีีขาวแต้้มที่ห�่ มุดุ อันั นั้้น� เพื่อ�่ แสดงว่า่ จับั กุมุ ได้้แล้ว้
5.3.6 เมื่่�อปัักหมุดุ สีีครบ 1 เดืือน ในนาฬิิกาอาชญากรรมเรืือนแรกแล้ว้ ให้้เริ่ม� ปัักหมุุดสีี
เดืือนที่่� 2 ในนาฬิิกาอาชญากรรมเดืือนที่่� 2 จนครบเดืือน แล้้วจึึงปลดข้้อมููลอาชญากรรมของเดืือนแรก
เพื่่�อปัักหมุดุ สีีของเดืือนที่่ � 3 โดยให้จ้ ัดั ทำ�ำ สลับั กันั เช่น่ นี้้�เรื่่อ� ยไป
5.3.7 นาฬิิกาอาชญากรรมนี้้� ทำ�ำ เพื่่�อใช้้ในการวางแผนป้้องกัันการเกิิดของคดีี ดัังนั้้�น
คดีใี นกลุ่่�มที่�่ 4 นั้้น� ไม่จ่ ำ�ำ เป็น็ ต้อ้ งปักั หมุดุ และประเภทคดีที ี่จ�่ ะกำ�ำ หนดให้ป้ ักั หมุดุ นั้้น� แต่ล่ ะสถานีตี ำำ�รวจกำ�ำ หนด
เพิ่่�มขึ้้น� เองได้้ หรืืออาจแยกประเภทของคดีีให้ล้ ะเอีียดลงไปอีีก เช่่น คดีลี ักั ทรััพย์์ในศููนย์์การค้้า คดีีลักั ทรัพั ย์์
ในเคหสถาน ฯลฯ ตามแต่่ประเภทคดีีที่่�เกิิดขึ้�นบ่อ่ ย และสภาพของแต่ล่ ะพื้้น� ที่่�
อนึ่่ง� แผนที่ส�่ ังั เขปแสดงเขตพื้้น� ที่ร่� ับั ผิดิ ชอบ ตารางแสดงสถิติ ิคิ ดีอี าญา และนาฬิกิ าอาชญากรรม
ควรมีกี ารจัดั ทำำ�ไว้ใ้ นทุกุ ระดับั เช่น่ บช./ภ., บก./ภ.จว. และสน./สภ. ทั้้ง� นี้้เ� พื่อ่� ประโยชน์ใ์ นการวิเิ คราะห์ส์ ถานภาพ
อาชญากรรมในภาพรวม และเพื่อ�่ สะดวกในการสั่่�งการ อาทิเิ ช่น่
1) ระดับั บช./ภ. จัดั ทำำ�แผนที่่ส� ัังเขปแสดงเขตพื้้น� ที่�่รัับผิดิ ชอบ ตารางแสดงสถิิติคิ ดีอี าญา
4 กลุ่่�ม และนาฬิกิ าอาชญากรรม เพื่อ่� แสดงให้เ้ ห็น็ ถึงึ ภาพรวมของพื้้น� ที่ท่� ุกุ บก./ภ.จว. ที่ร่� ับั ผิดิ ชอบโดยเจ้า้ หน้า้ ที่่�
มีีการปักั หมุุดสีีแสดงคดีีที่�เ่ กิดิ ขึ้น� บนแผนที่่� และนาฬิิกาอาชญากรรม ผู้บ�้ ริิหารระดัับ บช./ภ. ควรเฝ้า้ ดููกลุ่่�มคดีี
ที่�่เกิิดขึ้�นว่่าคดีีเกิิดขึ้�นมากบริิเวณพื้้�นที่�่ใด ถนนสายใด ห้้วงเวลาใดมากที่�่สุุด และพิิจารณาสั่�งการให้้รถยนต์์
สายตรวจของ บก./ภ.จว. ออกตรวจเสริิมหรืือสนับั สนุุนพื้้น� ที่�ท่ ี่ม�่ ีเี หตุเุ กิิดขึ้น� มากดัังกล่า่ ว
2) ระดัับ บก./ภ.จว. จััดทำ�ำ แผนที่่�สัังเขปแสดงเขตพื้้�นที่่�รัับผิิดชอบ ตารางแสดงสถิิติิ
คดีอี าญา และนาฬิกิ าอาชญากรรม เพื่อ่� แสดงภาพรวมของพื้้น� ที่ส่� ถานีที ี่ร่� ับั ผิดิ ชอบโดยเจ้า้ หน้า้ ที่ม่� ีกี ารปักั หมุดุ สีี
แสดงคดีที ี่เ�่ กิดิ ขึ้น� บนแผนที่่� และนาฬิกิ าอาชญากรรม ผู้บ�้ ริหิ ารระดับั บก./ภ.จว. สามารถเฝ้า้ ดููกลุ่่�มคดีที ี่เ่� กิดิ ขึ้น� ว่า่
คดีีเกิิดขึ้�นมากบริิเวณพื้้�นที่่�ใด บริิเวณใด ถนนสายใด ห้้วงเวลาใดมากที่่�สุุด และพิิจารณาสั่�งการให้้มาตรการ
ลงไปเพื่อ�่ ให้ผ้ ู้�้ ปฏิบิ ัตั ิิระดับั สถานีรี ับั ไปดำ�ำ เนินิ การ และควรมีกี ารตรวจสอบโดยมีกี ารจัดั ประชุมุ ชี้้แ� จงสถานภาพ

33
อาชญากรรมทุุกเดืือน หรืือเดืือนละ 2 ครั้�ง เพื่่�อตรวจสอบว่่าผู้�้ ปฏิบิ ัตั ิริ ะดับั สถานีีทำ�ำ ตามมาตรการที่�ส่ั่�งการไป
หรืือไม่่ ได้ผ้ ลเพียี งใด
3) สน./สภ. จัดั ทำำ�แผนที่่�สังั เขปแสดงเขตพื้้�นที่ร่� ัับผิดิ ชอบ ตารางแสดงสถิิติิคดีีอาญา และ
นาฬิิกาอาชญากรรม เพื่อ่� แสดงให้้เห็็นถึงึ ภาพรวมของพื้้น� ที่่ส� ถานีีที่ร�่ ับั ผิดิ ชอบโดยเจ้้าหน้า้ ที่�ป่ ัักหมุดุ สีีแสดงคดีี
ที่เ่� กิดิ ขึ้น� บนแผนที่�่ และนาฬิกิ าอาชญากรรม ผู้บ้� ริหิ ารระดับั สถานีจี ะต้อ้ งเฝ้า้ ดููกลุ่่�มคดีที ี่เ�่ กิดิ ว่า่ เกิดิ มากบริเิ วณใด
และห้้วงเวลาใดโดยให้้สายตรวจนำำ�มาตรการต่่าง ๆ มาใช้้ รวมทั้้�งให้้ตำำ�รวจชุุมชนสััมพัันธ์์ร่่วมปฏิิบััติิในการ
แจกใบปลิิว แผ่่นพับั ประชาสัมั พัันธ์์ เพื่อ�่ ป้อ้ งกัันเหตุุ และให้น้ ำำ�ข้อ้ มููลต่่าง ๆ เช่่น พื้้�นที่่ล� ่อ่ แหลมที่ป�่ ระชาชน
มีีความหวาดกลัวั อาชญากรรม มาประกอบการวิเิ คราะห์์สถานภาพอาชญากรรม เพื่อ่� นำ�ำ ไปปรับั แผนการตรวจ
ของสายตรวจต่่อไป
5.4 แผนผัังแสดงการประเมิินผลงานของสายตรวจ โดยใช้้ระบบการให้้คะแนน
5.5 แฟ้้มแผนการตรวจ
5.6 แฟ้้มรายงานผลการปฏิิบัตั ิงิ านของสายตรวจ
5.7 แฟ้้มรายงานเหตุกุ ารณ์์ประจำำ�วััน
5.8 แฟ้้มรวบรวมนโยบาย ระเบีียบ คำ�ำ สั่่ง� ข้อ้ บัังคับั ต่า่ ง ๆ
5.9 สมุดุ ควบคุุมการปฏิิบัตั ิิหน้า้ ที่ข�่ องสายตรวจ
5.10 สมุุดส่่งมอบของร้อ้ ยเวร 20
5.11 สมุดุ รวบรวมข้้อมููลข่่าวสารอาชญากรรมของสายตรวจ
5.12 สมุุดบัันทึึกการตรวจยึดึ รถต้อ้ งสงสััย
5.13 บอร์ด์ ติิดประกาศ แจ้้งข่่าวสาร คำำ�สั่่�งระดม แผนการรับั เสด็็จ ฯลฯ
5.14 ข้้อมููลอิิเล็็กทรอนิิกส์์ที่�่เป็็นประโยชน์์ต่่องานสายตรวจ เช่่น กฎหมาย ความรู้�้ทั่�วไป
แผนประทุษุ กรรมคนร้้าย ยุุทธวิิธีสี ายตรวจ ฯลฯ
5.15 จััดทำ�ำ ข้้อมููลหมายจัับและบุุคคลพ้้นโทษ และบุุคคลที่�่เกี่�ยวข้้องกัับอาชญากรรมให้้เป็็น
ปัจั จุุบันั อยู่่�ตลอดเวลา
5.16 อื่�่น ๆ ที่เ่� ห็็นสมควรและเป็น็ ประโยชน์์ต่อ่ การปฏิบิ ััติงิ านสายตรวจ เช่่น ภาพแสดงผลงาน
กระจกเงาสำำ�หรัับตรวจความเรีียบร้้อยของเครื่่�องแต่่งกาย
6. การวางแผนสายตรวจและแผนการตรวจ
ลักั ษณะของแผนปฏิิบัตั ิิงานสายตรวจที่่ด� ีีควรประกอบด้้วยดัังนี้้�
ก. มีกี ารวิเิ คราะห์ข์ ้อ้ มููลสถานภาพอาชญากรรมอย่่างแม่น่ ยำ�ำ
ข. วิเิ คราะห์ข์ ้้อมููลจากสถิติ ิคิ ดีอี าญา ให้้ทราบถึงึ ความถี่่ � ช่่วงเวลา สถานที่่�เกิิดเหตุ ุ พฤติิการณ์์
แห่ง่ คดีแี ต่่ละประเภท
ค. วิิเคราะห์ข์ ้อ้ มููลเชิิงรุุก
- โดยรัับข้อ้ มููลความหวาดกลััวอาชญากรรมจากประชาชน
- ข้้อมููลที่�ต่ ำ�ำ รวจพบจุุดล่่อแหลม จุุดเสี่ย� งต่่อการเกิดิ อาชญากรรม
- ข้้อมููลจากสื่อ่� ต่่าง ๆ

34

ง. วิิเคราะห์์ปััจจััยแวดล้้อมในการเกิิดอาชญากรรม เช่่น ความหนาแน่่นประชากร กลุ่่�มบุุคคล
ต่่าง ๆ ที่่อ� าจตกเป็น็ เหยื่อ่� แหล่่งท่อ่ งเที่�ย่ ว สถานบริกิ าร สถาบัันการเงินิ ศููนย์ก์ ารค้า้ ฯลฯ
จ. มีกี ารกำำ�หนดเป้า้ หมายการปฏิิบัตั ิชิ ัดั เจนเป็็นรููปธรรมมากที่�ส่ ุดุ
- เป้้าหมายด้้านการควบคุุมการเกิดิ ของคดีีอาญาประเภทต่า่ ง ๆ
- เป้้าหมายด้า้ นการบริกิ ารให้้แก่่ประชาชน
- เป้้าหมายด้้านการสร้้างความปลอดภััยในชีีวิิตและทรััพย์์สิินของประชาชน และลด
ความหวาดกลัวั ต่่ออาชญากรรมของประชาชน
- เป้้าหมายด้้านการประชาสััมพันั ธ์์และความเข้า้ ใจอันั ดีรี ะหว่า่ งประชาชนกับั สายตรวจ
ฉ. มีีการกำำ�หนดวิธิ ีีปฏิิบัตั ิิตามแผนอย่า่ งชััดเจนและสัมั พันั ธ์์กัับสถานการณ์์
ช. มีกี ารกำำ�หนดวิธิ ีีการประเมินิ ผลในแต่่ละแผนปฏิบิ ััติิ
การวางแผนปฏิิบััติิงานสายตรวจ
สำ�ำ หรัับขั้น� ตอนต่่าง ๆ ของกระบวนการวางแผนงานสายตรวจควรมีดี ังั นี้้�
- การกำำ�หนดวััตถุุประสงค์์ จุุดมุ่�งหมาย และเป้า้ หมาย
- การประเมิินสถานการณ์์ปัจั จุุบันั
- การรวบรวมและวิเิ คราะห์์ข้อ้ มููล
- การวางแผนการตรวจ
- การปฏิิบัตั ิติ ามแผน
- การติิดตามผลการปฏิิบััติแิ ละแก้้ปัญั หา
- การติิดตามและประเมิินผล
6.1 การกำำ�หนดวััตถุุประสงค์์ และเป้า้ หมายของแผนปฏิบิ ัตั ิิงานสายตรวจ
ในการวางแผนนั้้�นสิ่่�งที่�่สำ�ำ คััญเป็็นอย่่างยิ่�งก็็คืือ วััตถุุประสงค์์และเป้้าหมาย ดัังนั้้�นจึึงจะขอ
กล่า่ วถึึงวััตถุุประสงค์์และเป้้าหมายของแผนปฏิิบัตั ิิพอสัังเขป ดังั นี้้�
วัตั ถุปุ ระสงค์ข์ องแผนปฏิบิ ัตั ินิ ั้้น� หมายถึงึ การจัดั กรอบความต้อ้ งการให้ช้ ัดั เจน และกำำ�หนด
เป้า้ หมายเป็น็ รููปธรรมที่ส่� ามารถวััดและประเมินิ ผลได้้ การกำำ�หนดเป้า้ หมายจะต้อ้ งเหมาะสมไม่ต่ั้�งไว้้สููงเกินิ ไป
จนผู้้�ปฏิบิ ััติิมองไม่่เห็็นทางว่่าจะสามารถปฏิิบัตั ิิให้บ้ รรลุุเป้้าหมายได้ ้ หรืือตั้ง� เป้้าหมายไว้้ต่ำ�ำ�เกินิ ไป จนผู้้�ปฏิิบัตั ิิ
เห็น็ ว่่าไม่ท่ ้า้ ทายหรืือจููงใจให้้ปฏิิบัตั ิิ
ในปััจจุุบัันหน่่วยงานสายตรวจบางหน่่วยกำำ�ลัังประสบปััญหาอย่่างหนัักเกี่�ยวกัับบทบาท
ขัดั แย้ง้ อันั สืืบเนื่อ่� งจากการขาดวัตั ถุปุ ระสงค์ท์ ี่ช�่ ัดั เจนเฉพาะเจาะจงและเป้า้ หมายที่ว�่ ัดั ได้้ เช่น่ กำำ�หนดแผนปฏิบิ ัตั ิิ
มีีวััตถุุประสงค์์ในการป้้องกัันการเกิิดขึ้�นของอาชญากรรม แต่่พอประเมิินผลการปฏิิบััติิกลัับให้้คะแนน
การปฏิิบััติใิ นทางสืืบสวนจับั กุุมเป็็นหลััก เป็็นต้น้ ทั้้ง� ๆ ที่แ�่ นวทางปฏิบิ ัตั ิกิ ารตรวจป้้องกันั เหตุกุ ับั การสืืบสวน
จับั กุุมจะขััดแย้ง้ กััน
ดังั นั้้�น การวางแผนการตรวจจะต้้องคำ�ำ นึงึ ถึึงวััตถุุประสงค์ข์ องสายตรวจ ดัังต่่อไปนี้้�
1) เพื่�่อควบคุุมอาชญากรรมให้้เกิิดขึ้�นน้้อยที่่�สุุดและลดความหวาดกลััวต่่ออาชญากรรม
ของประชาชน

35

2) เพื่�่อสร้้างภาพพจน์์และศรััทธาจากประชาชนให้้มีีความรู้้�สึึกว่่าได้้รัับความคุ้้�มครอง
จากเจ้า้ หน้้าที่่�สายตรวจให้ป้ ลอดภัยั ในชีวี ิติ และทรััพย์ส์ ิินแล้ว้ อย่่างเต็ม็ ที่�่
3) เพื่�อ่ สร้้างความมั่่�นใจในการปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่ข�่ องสายตรวจ
4) เพื่่�อสร้า้ งความสััมพันั ธ์์และความเข้้าใจอันั ดีีระหว่า่ งสายตรวจและประชาชน
เป้้าหมายของแผนปฏิบิ ัตั ิิงานสายตรวจระดัับสถานีตี ำ�ำ รวจควรเป็็นดังั นี้้�
- ลดสถิติ ิกิ ารเกิดิ คดีอี าญาโดยเฉพาะประเภทที่ส�่ ามารถป้อ้ งกันั ได้ใ้ ห้อ้ ยู่�ในระดับั ใกล้เ้ คียี ง
เป้้าหมายของหน่่วยเหนืือ
- ลดความหวาดกลััวอาชญากรรมของประชาชน
- สามารถให้้บริกิ ารแก่่ประชาชนได้ท้ ุุกรููปแบบและต่่อเนื่อ�่ ง
- มีีความสม่ำำ��เสมอในการพบปะประชาชน
- การประชาสััมพัันธ์ก์ ับั ประชาชนทั่่�วไปได้้อย่่างทั่่ว� ถึึง
6.2 การประเมิินสถานการณ์์ปัจั จุุบััน
ผู้บ้� ริหิ ารงานสายตรวจจะต้อ้ งทราบถึงึ สถานภาพอาชญากรรมและวิเิ คราะห์ถ์ ึงึ ความถี่่ต� ่า่ ง ๆ
เช่น่ ลักั ษณะคดีี ข้อ้ หา สาเหตุกุ ารเกิดิ คดี ี จุดุ ที่เ�่ กิดิ เหตุ ุ ช่ว่ งวันั เวลา ตลอดจนแผนประทุษุ กรรมคนร้า้ ย และอื่น่� ๆ
ที่�่เห็็นว่่าเป็็นประโยชน์์ ฯลฯ ได้้อย่่างชััดเจน ครบถ้้วน เพื่�่อเป็็นประโยชน์์ในการนำำ�มากำำ�หนดเป้้าหมาย
และสามารถสำำ�รวจความรู้้�สึกึ ทัศั นคติ ิ ของประชาชนในการที่จ�่ ะได้ร้ ับั ความคุ้้�มครองให้ป้ ลอดภัยั จากอาชญากรรม
ในแต่ล่ ะเขตพื้้น� ที่ด�่ ้ว้ ย นอกจากนี้้ผ� ู้บ�้ ริหิ ารจำ�ำ เป็น็ อย่า่ งยิ่ง� ที่จ่� ะต้อ้ งรู้แ�้ ละเข้า้ ใจถึงึ ลักั ษณะ และปริมิ าณทรัพั ยากร
ทางการบริหิ าร อัันได้แ้ ก่่ บุคุ ลากรสายตรวจ อุุปกรณ์์เครื่�่องมืือเครื่อ�่ งใช้้ของสายตรวจเป็็นอย่า่ งดีีด้้วย เพื่่อ� จัดั
สายตรวจและแบ่ง่ เขตพื้้น� ที่ต�่ รวจให้้สอดคล้อ้ งกับั สถานการณ์์ด้า้ นคดีอี าญาและด้า้ นความรู้�้ สึกึ ปลอดภัยั ในชีวี ิติ
และทรััพย์ส์ ินิ ของประชาชนในแต่ล่ ะเขตพื้้น� ที่�่
นอกจากนี้้�แล้้วยัังต้้องประเมิินสถานภาพอาชญากรรมเชิิงรุุกเพื่�่อพยากรณ์์ว่่าน่่าจะเกิิด
อาชญากรรมในพื้้น� ที่่�ใดอีีกด้ว้ ย
6.3 ขั้้น� ตอนการรวบรวม และวิเิ คราะห์์ข้้อมููล
ขั้น� ตอนการรวบรวมข้อ้ มููลข่า่ วสารต่า่ ง ๆ ที่เ�่ กี่ย� วข้อ้ งอย่า่ งมีรี ะบบและเป็น็ มาตรฐาน ถืือเป็น็
เทคนิคิ สำ�ำ คัญั ประการหนึ่่ง� ซึ่่ง� จะสามารถทำ�ำ ให้ข้ั้�นตอนต่า่ ง ๆ ดำำ�เนินิ ไปด้ว้ ยความถูกู ต้อ้ ง ประหยัดั และรวดเร็ว็
แล้้วนำำ�ข้อ้ มููลดังั กล่า่ วนั้้น� มาวิเิ คราะห์์ปรับั ใช้้ในการวางแผนป้อ้ งกันั อาชญากรรมอย่า่ งรอบคอบ รััดกุมุ ซึ่่ง� อาจ
สรุุปข้้อมููลที่่เ� ป็็นประโยชน์์ได้้ดัังนี้้�
6.3.1 สถิิติิคดีีที่่�พนัักงานสอบสวนได้้รัับการร้้องทุุกข์์จากประชาชน โดยนำำ�ข้้อมููลนี้้�
มาทำำ�การวิเิ คราะห์์ แล้ว้ ทำ�ำ การเปรียี บเทียี บประเภทคดีี การเพิ่่ม� ลดของคดี ี อัตั ราส่ว่ นร้อ้ ยละต่า่ ง ๆ ด้ว้ ยกรรมวิธิ ีี
ทางสถิิติิศาสตร์์ เพื่�่อให้้ทราบถึึงสถานภาพอาชญากรรมในเขตพื้้�นที่�่รัับผิิดชอบว่่าหน่่วยสามารถดำ�ำ เนิินการ
ให้บ้ รรลุเุ ป้า้ หมายได้ห้ รืือไม่่ การวิเิ คราะห์เ์ ปรียี บเทียี บนี้้จ� ะต้อ้ งดำำ�เนินิ การให้ท้ ันั สมัยั ทันั ต่อ่ เหตุกุ ารณ์อ์ ยู่�เสมอ
อาจแบ่ง่ เป็็นช่ว่ งเวลาได้้ดังั นี้้�

36
6.3.1.1 การวิิเคราะห์เ์ ปรีียบเทีียบคดีี (ทุกุ 10 วััน นับั แต่่วันั ที่�่ 1 ของทุุกเดืือน)
6.3.1.2 การวิิเคราะห์เ์ ปรียี บเทีียบคดีรี ะหว่่างเดืือนต่อ่ เดืือน
6.3.1.3 การวิิเคราะห์์เปรียี บเทียี บคดีรี ะหว่่างปีตี ่่อปีี
โดยสรุุปแล้้วการวิิเคราะห์ส์ ามารถแบ่ง่ ตามวัตั ถุุประสงค์์ได้ ้ 3 แนวทาง คืือ
1) การวิิเคราะห์์เพื่่�อทราบแนวโน้้มของคดีีที่�่เกิิดขึ้�น ซึ่่�งเป็็นการเปรีียบเทีียบ
ในช่่วงเวลาที่�่ต่่อเนื่่�องใกล้้เคีียงกััน เช่่น สถิิติิการเกิิดเดืือนมกราคม 2561 เปรีียบเทีียบกัับเดืือนกุุมภาพัันธ์์
2561 หรืือไตรมาสสุดุ ท้า้ ยของปี ี 2560 เปรียี บเทียี บกับั ไตรมาสแรกของปี ี 2561 เพื่อ่� ทราบว่า่ คดีมี ีแี นวโน้ม้
ที่่�ลดลงหรืือเพิ่่�มขึ้้�นอย่่างไร
2) การวิิเคราะห์์เพื่่�อเปรีียบเทีียบกัับเป้้าหมายที่่�ตั้�งไว้้ ได้้แก่่ การเปรีียบเทีียบ
ด้า้ นการเกิิดและการจัับกุุมของกลุ่่�มคดีตี ่่าง ๆ ตามที่่�หน่ว่ ยเหนืือได้้กำ�ำ หนดไว้้
3) การวิิเคราะห์์เพื่�่อการวางแผนในการป้้องกัันรายคดีี ซึ่�่งหมายถึึงการวิิเคราะห์์
รููปแบบ/แบบแผนประทุุษกรรมคนร้้ายเป็็นคดีี ๆ ไป เช่่น วิิเคราะห์์คดีีฆ่่า, คดีีลัักทรััพย์์, คดีีลัักยานพาหนะ
เป็น็ ต้น้ เพื่อ่� ให้ท้ ราบถึงึ ลักั ษณะย่อ่ ย เช่น่ ผลที่เ�่ กิดิ กับั ผู้เ้� สียี หาย ประเภทคนร้า้ ย ลักั ษณะ/ตำำ�หนิริ ููปพรรณคนร้า้ ย
ยานพาหนะที่ค�่ นร้า้ ยใช้้ อาวุธุ ที่ใ่� ช้ ้ ทรัพั ย์ส์ ินิ ที่เ่� สียี หาย เป็น็ ต้น้ และวิเิ คราะห์เ์ พื่อ�่ ทราบความถี่่ท� ี่เ่� กิดิ ขึ้น� ในแต่ล่ ะ
สถานที่ �่ ช่ว่ งเวลา ซึ่่�งจะนำำ�มาวางแผนป้้องกัันคดีีให้้เกิิดประสิิทธิิภาพมากที่�ส่ ุุด
6.3.2 ข้้อมููลข่่าวสารอื่่�น ๆ
6.3.2.1 ข้้อมููลข่่าวสารโดยตรง ได้้แก่่ ข้้อมููลข่่าวสารที่�่ได้้รัับแจ้้งโดยตรงจาก
สื่อ�่ ข้อ้ มููล หรืือแหล่ง่ ข้อ้ มููลโดยตรง เช่น่ ข้อ้ มููลที่ไ�่ ด้ร้ ับั จากการร้อ้ งเรียี นของประชาชนทั้้ง� จากโทรศัพั ท์์ เอกสาร หรืือ
มาร้อ้ งเรียี นกับั เจ้า้ หน้า้ ที่ต่� ำ�ำ รวจด้ว้ ยตนเอง ข้อ้ มููลที่ไ่� ด้ร้ ับั จากการซักั ถามขยายผลจากผู้�้ ต้อ้ งหา หรืือผู้้�ต้อ้ งสงสัยั
ข้้อมููลที่�ไ่ ด้ร้ ับั จากการไปเยี่�ยมเยีียนประชาชน ฯลฯ เป็็นต้้น
6.3.2.2 ข้้อมููลข่่าวสารโดยอ้้อม ได้้แก่่ ข้้อมููลข่่าวสารที่่�ได้้รัับแจ้้งจากสื่�่อข้้อมููล
หรืือแหล่่งข้้อมููลโดยอ้้อม เช่่น ข้้อมููลแลกเปลี่่�ยนข่่าวสารที่่�ได้้ลงตีีพิิมพ์์ในหนัังสืือพิิมพ์์ ข้้อมููลทางรายการ
วิทิ ยุุกระจายเสีียง ข้้อมููลแลกเปลี่่�ยนข่่าวสารอาชญากรรมระหว่่างท้้องที่่�ต่่าง ๆ ข้้อมููลทาง social network
เป็็นต้น้
6.3.2.3 ข้อ้ มููลได้จ้ ากการตรวจสังั เกตของตำำ�รวจที่พ่� ิจิ ารณาเห็น็ ว่า่ พื้้น� ที่ใ�่ ดเป็น็ พื้้น� ที่�่
ล่่อแหลมต่อ่ การเกิดิ อาชญากรรม รวมทั้้�งข้อ้ มููลจากประชาชนที่�แ่ จ้้งความหวาดกลััวภัยั อาชญากรรม ณ จุุดใด
6.3.3 นาฬิกิ าอาชญากรรม โดยนำำ�ข้อ้ มููลด้า้ นสถิติ ิคิ ดีตี ่า่ ง ๆ มากำ�ำ หนดเป็น็ จุดุ ด้ว้ ยเครื่อ�่ งหมาย
ต่่าง ๆ บนนาฬิิกาจำ�ำ ลอง ซึ่่�งได้้จััดทำ�ำ ขึ้้�นเพื่่�อจะได้้ให้้ผู้�้ ปฏิิบััติิรู้�้ ช่่วงเวลาที่่�คดีีเกิิดขึ้�น รููปประเภทคดีีที่่�เกิิดขึ้�น
ในช่่วงเวลานั้้น� ๆ รู้�้ ว่่าในเขตตรวจใดมีีคดีีปัญั หาใดเกิดิ ขึ้�น ความถี่่�ของช่ว่ งเวลาที่เ�่ กิิดเหตุุ
6.3.4 แผนที่่�สัังเขป แสดงเขตพื้้�นที่่�รัับผิิดชอบของหน่่วย จััดแบ่่งเขตตรวจย่่อยในพื้้�นที่่�
ตลอดจนผู้้�รัับผิิดชอบในเขตตรวจย่่อยนั้้น� ๆ โดยกำ�ำ หนดด้ว้ ยเครื่อ�่ งหมายคดีตี ่า่ ง ๆ เพื่อ�่ จะได้ท้ ราบถึงึ บริเิ วณ
และสภาพสถานที่่�เกิิดเหตุุ ความถี่่�ของการตรวจบริเิ วณที่เ�่ กิิดเหตุุ
6.3.5 ข้้อมููลคดีีที่่�เป็็นปััญหาเฉพาะพื้้น� ที่่� เพื่�่อนำำ�มาเป็็นข้้อมููลในการป้้องกัันอาชญากรรม
ตามสถานการณ์์ (Situational Crime Prevention)

37
6.3.6 ข้้อมููลท้้องถิ่�น ได้้แก่่ ข้้อมููลที่�่เกี่�ยวข้้องในการปฏิิบััติิงาน เช่่น ร้้านค้้าทอง
สถานบริิการ ร้า้ นเสริมิ สวย โรงเรียี น หมู่่�บ้า้ นจััดสรร ธนาคาร บ้้านพักั บุคุ คลสำำ�คััญ ย่า่ นธุรุ กิจิ ชุมุ ชนแออััด
โรงรับั จำำ�นำำ� โรงพยาบาล คลิินิิก สถานที่่ท� ำำ�การของรััฐ หรืือรัฐั วิสิ าหกิจิ ฯลฯ ว่่ามีคี วามล่่อแหลมต่่อการเกิดิ
ปััญหาอาชญากรรมอย่่างไร เพื่�่อประโยชน์์ในการพิิจารณาวางแผนการตรวจและเป็็นข้้อมููลให้้สายตรวจ
เข้า้ ดำำ�เนิินการควบคุุมอาชญากรรมโดยเฉพาะสถานที่ท่� ี่่�มีีความล่อ่ แหลมต่อ่ อาชญากรรมสููงต่อ่ ไป
6.3.7 ระเบีียบ นโยบาย หรืือคำำ�สั่่�งของผู้�้ บัังคัับบััญชาในส่่วนที่่�เกี่�ยวข้้องกัับสายตรวจ
ซึ่ง�่ ผู้้บ� ริิหารจะต้อ้ งดำำ�เนินิ การรวบรวม และสามารถนำ�ำ ออกมาใช้ป้ ระชุมุ ชี้้�แจงให้ก้ ับั เจ้้าหน้า้ ที่�ต่ ำำ�รวจสายตรวจ
ได้้รัับทราบและถืือปฏิิบััติิโดยเคร่่งครััด โดยอาจจััดทำำ�เป็็นบอร์์ดปิิดไว้้ในห้้องปฏิิบััติิการสายตรวจ และเก็็บ
รัักษาต้น้ ฉบัับไว้ใ้ นตู้้�เก็็บเอกสาร ซึ่่ง� หากจะต้้องนำำ�มาอ้้างอิงิ การดำ�ำ เนิินการใด ๆ ก็็อาจสามารถนำ�ำ ออกมาใช้้ได้้
อย่า่ งทัันท่่วงทีี
6.3.8 ข้อ้ มููลอื่่�น ๆ ที่่เ� กี่�ยวข้้องอันั ได้แ้ ก่่ ข้อ้ มููลที่่ไ� ด้้จากการวิเิ คราะห์์โครงการเฉพาะเรื่อ่� ง
เกี่ย� วข้อ้ ง เช่่น จากโครงการศึึกษาวิจิ ัยั ของนักั ศึึกษา ภาคเอกชน หรืือหน่ว่ ยงานของรัฐั ที่เ�่ กี่ย� วข้อ้ งกับั สายตรวจ
ข้้อมููลเกี่ย� วกัับอาชญากรรม แฟ้้มบุุคคลที่่�มีพี ฤติิการณ์์น่า่ ติดิ ตาม
6.4 การพยากรณ์์เหตุกุ ารณ์อ์ าชญากรรม
ในการวางแผนควบคุมุ อาชญากรรมจะต้อ้ งให้ค้ วามสำ�ำ คัญั เกี่ย� วกับั อาชญากรรม ซึ่ง่� เกี่ย� วพันั กับั
พื้้�นฐานการดำำ�รงชีีวิิตของประชาชนเป็็นสำ�ำ คััญ ซึ่�่งนอกจากจะส่่งผลถึึงความหวาดกลััวและหวาดระแวงภััย
ต่อ่ อาชญากรรมแล้ว้ ยังั เป็น็ ความรู้้�สึกึ ขมขื่น�่ สููญเสียี หมดหวังั และท้อ้ แท้้ และร้า้ ยที่ส่� ุดุ คืืออาจหมดความเชื่อ�่ มั่น�
ต่อ่ ประสิิทธิิภาพการปฏิิบััติิงานของเจ้้าหน้้าที่ต�่ ำ�ำ รวจ
การวางแผนจะต้้องวิิเคราะห์์สถานภาพอาชญากรรมเชิิงรุุกและการพยากรณ์์เหตุุการณ์์
สถานภาพอาชญากรรม เช่น่ การคาดการณ์ว์ ่า่ ในวันั ต่อ่ ไป สัปั ดาห์ห์ น้า้ เดืือนหน้า้ หรืือปีหี น้า้ น่า่ จะมีคี ดีปี ระเภทใด
เกิิดขึ้�นบ้้าง เกิิดที่�่ใด เวลาใด กลุ่่�มคนร้้ายน่่าจะเป็็นใคร วิิธีีการและมููลเหตุุเป็็นอย่่างไร และบุุคคลกลุ่่�มใด
น่า่ จะตกเป็น็ เหยื่อ่� ของอาชญากรรมที่ค�่ าดว่า่ น่า่ จะเกิดิ ขึ้น� ซึ่ง่� ข้อ้ มููลเหล่า่ นี้้ถ� ืือเป็น็ ข้อ้ มููลที่ส�่ ำ�ำ คัญั ยิ่ง� ต่อ่ การระดม
สรรพกำ�ำ ลังั การวางแผน การจัดั สายตรวจการกำ�ำ หนดมาตรการที่เ�่ หมาะสม รวมทั้้ง� การประชาสัมั พันั ธ์ใ์ ห้ป้ ระชาชน
กลุ่่�มที่น�่ ่า่ จะตกเป็น็ เหยื่อ่� อาชญากรรม (Crime Victim) ได้ท้ ราบถึงึ แนวโน้ม้ ดังั กล่า่ วเพื่อ�่ หลีกี เลี่ย� งอาชญากรรม
เช่่นขณะนี้้�เป็็นวัันที่่� 10 มีี.ค. 2561 ซึ่�่งการวิิเคราะห์์สถานภาพอาชญากรรมในระหว่่าง
วัันที่�่ 16-31 มีี.ค. 2561 ปรากฏว่่าคดีีประเภทลัักทรััพย์์รถยนต์์และรถจัักรยานยนต์์เกิิดขึ้�นค่่อนข้้างสููง
(โดยมีีรายละเอีียดทั้้ง� สถานที่�แ่ ละช่่วงเวลาที่�่เกิดิ เหตุ)ุ ฉะนั้้น� การวางแผนการตรวจในช่ว่ ง 16-31 มีี.ค. 2561
ผู้�้บริิหารงานสายตรวจก็็จะต้้องพยากรณ์์ว่่าน่่าจะมีีคดีีประเภทดัังกล่่าวสููงขึ้ �น จึึงต้้องวางแผนและจััดกำำ�ลััง
สายตรวจออกลาดตระเวนตรวจตราบ่อ่ ยครั้ง� และถี่ข�ึ้�น ทั้้ง� ยังั ต้้องประชาสัมั พันั ธ์ใ์ ห้ผ้ ู้ใ้� ช้้รถเพิ่่�มความระมััดระวััง
ในการดููแลรักั ษายานพาหนะ
อย่า่ งไรก็ต็ ามจะเห็น็ ว่า่ การวิเิ คราะห์ส์ ถานภาพอาชญากรรมเชิงิ รุกุ และการพยากรณ์อ์ าชญากรรม
เป็็นหลัักการที่�่ยอมรัับได้้ เป็็นการดำ�ำ เนิินการทางสถิิติิอย่่างมีีเหตุุผล ซึ่�่งถ้้ากระทำำ�โดยอาศััยเทคโนโลยีีใหม่่
ช่ว่ ยด้้วยแล้ว้ ก็็ย่อ่ มทำำ�ให้้เกิดิ ประสิิทธิิภาพยิ่่�ง

38

7. การจัดั ผลััดสายตรวจ
เป็น็ การกล่า่ วถึงึ ความสัมั พันั ธ์ร์ ะหว่า่ งชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารสายตรวจ ระยะเวลาในการตรวจ การจัดั สายตรวจ
ประจำ�ำ เขตตรวจ และการพััฒนางานสายตรวจ เฉพาะที่�เ่ กี่�ยวข้อ้ งกับั ความสัมั พันั ธ์ข์ องชุุดปฏิบิ ััติกิ ารสายตรวจ
ระยะเวลาในการตรวจ และการจััดสายตรวจประจำำ�เขตตรวจ
การจัดั สายตรวจเพื่อ�่ ให้ท้ ำ�ำ งานได้เ้ ต็ม็ ประสิทิ ธิภิ าพ ควรคำ�ำ นึงึ ถึงึ ชั่ว� โมงการทำำ�งาน โดยเทียี บเคียี งกับั
มาตรฐานของ กพ. และกฎหมายแรงงาน
มาตรฐานของ กพ. เวลามาตรฐานของเจ้า้ หน้้าที่ห�่ นึ่่ง� อััตราต่่อการทำ�ำ งานหนึ่่�งปีี
- เท่่ากัับ 230 วันั /ปีี X 6 ชั่่ว� โมง/วััน = 1,380 ชั่่ว� โมง/ปีี
มาตรฐานของกฎหมายแรงงาน สััปดาห์ล์ ะไม่เ่ กินิ 48 ชั่่�วโมง
- เท่่ากัับ 192 ชั่่�วโมง/เดืือน เท่่ากัับ 2,304 ชั่่�วโมง/ปีี
ในปัจั จุบุ ัันมีีการจััดชุดุ ปฏิบิ ััติกิ ารสายตรวจทั้้ง� ระบบ 2 ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ าร 3 ชุุดปฏิบิ ัตั ิกิ าร และ 4 ชุดุ
ปฏิิบััติกิ าร ตามตััวอย่่างการจััดเวรเจ้า้ หน้า้ ที่่�สายตรวจดังั นี้้�

ตารางที่่� 1
การจัดั หน้้าที่�่สายตรวจแบบ 2 ชุุดปฏิบิ ััติกิ าร

วันั ที่ป�่ ฏิิบััติิ ผลััดดึึก ผลััดเช้้า ผลััดเย็น็ พักั
00.01-08.00 น. 08.01-16.00 น. 16.00-24.00 น.
1,5 สลับั กันั พักั
2,6 ชุุดที่่� 1 ชุุดที่่� 1 ชุุดที่�่ 1 วันั เว้้นวััน
3,7 ชุุดที่�่ 2 ชุุดที่�่ 2 ชุุดที่�่ 2
4,8 ชุุดที่�่ 1 ชุดุ ที่่� 1 ชุดุ ที่่� 1
ชุดุ ที่�่ 2 ชุุดที่�่ 2 ชุุดที่�่ 2

ตารางที่่� 2
การจัดั หน้้าที่ส่� ายตรวจแบบ 3 ชุุดปฏิบิ ัตั ิิการ

วัันที่ป�่ ฏิิบััติิ ผลััดดึึก ผลัดั เช้้า ผลััดเย็น็ พััก
00.01-08.00 น. 08.01-16.00 น. 16.00-24.00 น.
1,5 พััก
2,6 ชุุดที่่� 1 ชุุดที่่� 2 ชุดุ ที่�่ 3 ชุุดละ 16 ชั่่ว� โมง
3,7 ชุุดที่่� 1 ชุดุ ที่่� 2 ชุุดที่�่ 3
4,8 ชุุดที่�่ 1 ชุุดที่่� 2 ชุดุ ที่่� 3
ชุดุ ที่�่ 1 ชุุดที่่� 2 ชุุดที่่� 3

39

ตารางที่่� 3
การจััดหน้้าที่�ส่ ายตรวจแบบ 4 ชุุดปฏิบิ ัตั ิิการ

วันั ที่ป�่ ฏิิบััติิ ผลััดดึึก ผลัดั เช้้า ผลัดั เย็น็ พักั
00.01-08.00 น. 08.01-16.00 น. 16.00-24.00 น. ชุุดละ 24 ชั่่�วโมง
1,5
2,6 ชุุดที่่� 1 ชุุดที่่� 2 ชุดุ ที่่� 3 ชุุดที่�่ 4
3,7 ชุุดที่่� 4 ชุดุ ที่�่ 1 ชุดุ ที่�่ 2
4,8 ชุุดที่�่ 3 ชุดุ ที่่� 4 ชุดุ ที่�่ 1 ชุุดที่่� 3
ชุดุ ที่่� 2 ชุุดที่่� 3 ชุุดที่่� 4
ชุดุ ที่่� 2

ชุดุ ที่�่ 1

เมื่อ่� นำำ�การจัดั เจ้้าหน้้าที่�่สายตรวจรููปแบบต่า่ ง ๆ มาคำำ�นวณหาชั่�วโมงการทำ�ำ งาน จะได้ข้ ้้อมููลดัังนี้้�
ตารางเปรีียบเทีียบชั่่ว� โมงการทำำ�งานของผู้้ป� ฏิิบัตั ิงิ านสายตรวจ

หน้้าที่�่/การจััดเวร ชั่่ว� โมงการทำำ�งาน (เฉลี่่�ย)
งานธุุรการ 176 ชม./เดืือน
192 ชม./เดืือน
เวร 4 ชุุดปฏิิบััติิการ เข้้าเวร 8 ชม. พััก 24 ชม. 248 ชม./เดืือน
เวร 3 ชุุดปฏิิบัตั ิกิ าร เข้า้ เวร 8 ชม. พััก 16 ชม. 360 ชม./เดืือน

เวร 2 ชุดุ ปฏิบิ ััติกิ าร เข้า้ เวรวันั เว้น้ วันั

ดังั นั้้น� การจัดั ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารและชั่ว� โมงการทำ�ำ งานที่เ�่ หมาะสม คืือ จัดั 4 ชุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ าร ปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่่�
ผลัดั ละ 8 ชั่่ว� โมง
8. ขั้้น� ตอนการปฏิบิ ััติกิ ่่อนออกตรวจ
ก่่อนที่�่นำำ�ไปสู่่�ขั้้�นตอนในการปฏิิบััติิ หััวหน้้างานป้้องกัันปราบปราม สวป. และ รอง สวป.
(ที่ท่� ำำ�หน้า้ ที่ห่� ัวั หน้า้ สายตรวจ) จะต้อ้ งดำ�ำ เนินิ กรรมวิธิ ีเี ตรียี มการให้แ้ ก่เ่ จ้า้ หน้า้ ที่ต�่ ำำ�รวจสายตรวจก่อ่ นออกปฏิบิ ัตั ิิ
หน้า้ ที่ใ�่ ห้เ้ รียี บร้อ้ ย ทั้้ง� นี้้เ� พื่อ�่ สร้า้ งความพร้อ้ ม ความกระตืือรืือร้น้ ในการปฏิบิ ััติงิ าน และสร้า้ งความสัมั พันั ธ์อ์ ัันดีี
ระหว่า่ งผู้้�บัังคับั บัญั ชากับั ผู้้ใ� ต้้บัังคับั บััญชา สำ�ำ หรัับการเตรีียมการจะแบ่่งออกเป็น็ 2 ลักั ษณะคืือ
8.1 การตรวจความพร้อ้ มนอกห้อ้ งปฏิบิ ัตั ิกิ ารสายตรวจ
ตำ�ำ รวจสายตรวจจะต้้องมาพร้้อมกัันที่�่สถานีีตำำ�รวจก่่อนเวลาปฏิิบััติิ อย่่างน้้อย 15 นาทีี
เพื่�อ่

40
8.1.1 ตรวจสอบจำำ�นวนเจ้า้ หน้า้ ที่ต�่ ำำ�รวจผู้้�ปฏิบิ ัตั ิิ เพื่อ�่ ให้ท้ ราบว่า่ มาปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่ค่� รบหรืือไม่่
ถ้า้ ไม่ค่ รบ หัวั หน้า้ สายตรวจ หรืือ สวป. จะได้พ้ ิจิ ารณาจัดั กำ�ำ ลังั ให้เ้ หมาะสมแก่ก่ ารออกปฏิบิ ัตั ิิ และจะได้พ้ ิจิ ารณา
ข้้อบกพร่่องผู้ท�้ ี่่�ไม่่มาปฏิิบัตั ิหิ น้า้ ที่่�
8.1.2 ตรวจสอบและเตรีียมอุปุ กรณ์ต์ ่า่ ง ๆ ทั้้ง� ของส่่วนตััวและส่่วนรวม เช่่น อาวุุธ วิทิ ยุุ
สื่�่อสาร ยานพาหนะ ไฟฉาย กุญุ แจมืือ ฯลฯ ตลอดจนความเรีียบร้อ้ ยของเครื่่�องแต่ง่ กาย และความเรียี บร้อ้ ย
ของร่า่ งกายด้ว้ ย เช่่น ทรงผม หนวด เครา เป็็นต้้น
8.2 การบรรยายสรุุปในห้อ้ งปฏิิบัตั ิกิ ารสายตรวจ
เมื่�อ่ ดำ�ำ เนินิ การตามข้้อ 1 เรีียบร้้อยแล้ว้ หััวหน้า้ สายตรวจจะต้อ้ งให้้มีีการดำำ�เนินิ การดัังนี้้�
8.2.1 ตรวจสอบรายละเอีียดของแผนการตรวจ แผนการปฏิิบัตั ิพิ ิิเศษต่่าง ๆ
8.2.2 ตรวจรัับเอกสารทุุกประเภทที่่�จะต้้องนำ�ำ มาติิดตััวขณะออกตรวจ เช่่น แบบฟอร์์ม
การเยี่ย� มเยีียนประชาชน แผนการตรวจ แผนการปฏิบิ ััติพิ ิเิ ศษ สมุดุ พกประจำำ�ตัวั เป็น็ ต้้น
8.2.3 หัวั หน้า้ สายตรวจจะประชุมุ ชี้้�แจงในสิ่่ง� ต่อ่ ไปนี้้�
1) สถานภาพอาชญากรรมในรอบ 24 ชม. ที่่�เกิิดขึ้�นภายในเขตท้้องที่�่รวมทั้้�ง
ท้้องที่�่อื่่�น ๆ ที่่�ติิดต่่อหรืือใกล้้กััน เพื่�่อสายตรวจจะได้้รัับทราบความเป็็นไปเกี่�ยวกัับอาชญากรรมรอบ ๆ ตััว
ก่่อนออกปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่�่
2) เน้น้ ย้ำ�ำ�การปฏิิบัตั ิติ ามแผนการตรวจ เพื่อ่� ให้ส้ ายตรวจปฏิิบัตั ิติ ามแผนให้ถ้ ูกู ต้อ้ ง
ซึ่ง�่ ในการเน้น้ ย้ำ�ำ�นี้้� หากมีภี ารกิจิ พิเิ ศษที่�ต่ ้อ้ งให้ส้ ายตรวจปฏิบิ ัตั ิจิ ะได้ส้ั่ง� การให้ส้ ายตรวจเขียี นหมายเหตุลุ งไว้ใ้ น
แผนการตรวจนั้้น� และนอกจากนี้้ย� ังั สามารถเน้น้ ย้ำ��ำ สิ่่ง� ที่น�่ ่า่ สนใจเป็น็ พิเิ ศษ เพื่อ่� ให้ส้ ายตรวจสนใจขณะออกตรวจ
ไปในเขตรับั ผิดิ ชอบ เช่น่ ให้ส้ ายตรวจหารถแท็ก็ ซี่ห� มายเลขทะเบียี น 6ท-2267 ซึ่ง�่ ถูกู คนร้า้ ยชิงิ ไปเมื่อ�่ คืืนที่แ่� ล้ว้
และคาดว่่าคนร้้ายคงนำำ�มาจอดทิ้้ง� ไว้ท้ ี่ใ�่ ดที่�ห่ นึ่่�ง เพื่่�อสายตรวจรับั ทราบที่�จ่ ะออกตรวจสัังเกตขณะปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่�่
เป็น็ ต้น้
3) ตรวจสอบข่่าวต่่าง ๆ จากสมุุดรัับคำำ�ร้้องเรีียน เพื่�่อดููว่่ามีีข่่าวใดน่่าสนใจ
และเป็็นการเร่่งด่ว่ นที่�่จะต้อ้ งให้้สายตรวจไปตรวจสอบหรืือไปดำ�ำ เนิินการ ก็ส็ั่ง� การไป
4) ให้้ความรู้�้เกี่�ยวกัับยุุทธวิิธีีตำ�ำ รวจใหม่่ที่�่น่่ารู้้� รวมทั้้�งความรู้้�รอบตััวที่่�จำำ�เป็็น
แก่ส่ ายตรวจ
5) สอบถามปััญหาข้้อขััดข้้องในการปฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่�่ต่า่ ง ๆ
สิ่ง� จำำ�เป็็นที่�ใ่ ช้้เป็น็ ข้อ้ มููลในการอบรมชี้้แ� จงสายตรวจดัังกล่า่ วข้้างต้้น ได้้แก่่
- รายงานเหตุุการณ์์ประจำำ�วันั
- สมุุดรับั คำำ�ร้อ้ งเรีียน
- คำ�ำ สั่่ง� ข่า่ วสาร ที่่ส� ายตรวจควรทราบ
นอกจากการอบรมชี้้แ� จงแล้ว้ หัวั หน้า้ สายตรวจยังั ต้อ้ งตรวจสอบสมุดุ พกประจำำ�ตัวั สายตรวจ
ซึ่ง�่ มีคี วามจำำ�เป็น็ ต้อ้ งมีตี ิดิ ตัวั ตลอดเวลา เพื่อ่� ใช้จ้ ดบันั ทึกึ เหตุกุ ารณ์แ์ ละคำำ�สั่่ง� ต่า่ ง ๆ ของผู้�้ บังั คับั บัญั ชา และควร
ตรวจสอบความพร้อ้ มของอาวุธุ ที่จ่� ะใช้ใ้ นการปฏิบิ ัตั ิวิ ่า่ พร้อ้ มหรืือไม่่ เมื่อ�่ ทุกุ อย่า่ งเรียี บร้อ้ ยก็ป็ ล่อ่ ยให้ส้ ายตรวจ
ออกปฏิบิ ััติิหน้้าที่ไ�่ ด้้

41
การปฏิบิ ััติขิ ณะออกตรวจ (PROCESS)
1. รููปแบบของการออกตรวจ
1.1 การจัดั สายตรวจเข้า้ ปฏิบิ ัตั ิงิ านให้ต้ รงกับั ขีดี ความสามารถ ดังั ได้ก้ ล่า่ วมาแล้ว้ ว่า่ ภารกิจิ นี้้�
คืือ งานสายตรวจ การพิิจารณาว่่าสมควรจะจััดสายตรวจประเภทใด เช่่น สายตรวจรถยนต์์ สายตรวจ
รถจัักรยานยนต์์ สายตรวจเดิินเท้้า สายตรวจเรืือยนต์์ หรืือสายตรวจจักั รยาน ฯลฯ เข้้าปฏิบิ ััติหิ น้า้ ที่ �่ ณ จุุดใด
เวลาใดนั้้�นจะต้้องพิิจารณาทั้้�งสภาพท้้องที่�่ สถานภาพทางอาชญากรรม และขีีดความสามารถของสายตรวจ
ประเภทนั้้�น ๆ ประกอบกัันเป็็นสำำ�คััญ ซึ่�่งถ้้าจััดสายตรวจเข้้าปฏิิบััติิงานไม่่ถููกประเภทและไม่่สอดคล้้องกัับ
สภาพท้้องที่�่แล้้วก็็คงจะมีีแต่่การสููญเปล่า่ ซ้ำำ��ร้า้ ยอาจได้้รับั ความเสียี หายเกิดิ อัันตรายแก่ส่ ายตรวจนั้้�นเองด้ว้ ย
สำำ�หรับั ข้้อควรพิิจารณาของสายตรวจแต่่ละประเภทโดยเฉพาะจุุดอ่่อน จุดุ แข็ง็
1.2 การจัดั รููปแบบออกตรวจ
ในการกำ�ำ หนดแผนให้ส้ ายตรวจออกตรวจตราป้อ้ งกันั เหตุนุ ั้้น� อาจกำำ�หนดรููปแบบในการ
ออกตรวจได้้หลายแบบ ทั้้�งนี้้�ขึ้�นอยู่่�กัับสภาพแวดล้้อม กำ�ำ ลัังพล เครื่�่องอุุปกรณ์์ ยานพาหนะ และสถานภาพ
อาชญากรรม รููปแบบดัังกล่่าวได้แ้ ก่่
1.2.1 การตรวจประจำำ�เขต คืือ การจััดสายตรวจ ตรวจตรารัับผิิดชอบประจำำ�ในเขต
ตรวจใดเขตตรวจหนึ่่�งตลอดเวลาการปฏิิบัตั ิหิ น้้าที่�่ การตรวจแบบนี้้ � สายตรวจสามารถตรวจตราได้้อย่า่ งทั่่�วถึงึ
เพราะประจำำ�อยู่�ในเขตตรวจเป็็นเวลานาน และสามารถสร้้างความคุ้้�นเคยกัับประชาชนในพื้้�นที่่�ได้้เป็็นอย่่างดีี
แต่่อย่่างไรก็็ตามการตรวจประจำ�ำ เขตอาจมีีข้้อเสีีย กล่่าวคืือ ทำ�ำ ให้้สายตรวจเกิิดความเบื่�่อหน่่าย เพราะต้้อง
ตรวจตราในเขตแคบ ๆ อย่า่ งจำำ�กัดั ตลอดเวลา นอกจากนี้้ห� ากมีเี หตุรุ ้า้ ยในเขตตรวจอื่น�่ ซึ่ง�่ สายตรวจต้อ้ งไปรวม
กำำ�ลังั ช่ว่ ยเหลืือ ขาดความรู้�้ ความชำ�ำ นาญพื้้�นที่ใ่� นเขตตรวจนั้้�นซึ่ง่� ไม่เ่ คยตรวจตรา ย่่อมทำ�ำ ให้ก้ ารเดินิ ทางไปยััง
ที่่เ� กิิดเหตุลุ ่า่ ช้้า และขีีดความสามารถการปฏิิบัตั ิิการในบริิเวณที่�เ่ กิิดเหตุุไม่่เพีียงพอ และประการสุดุ ท้้ายได้แ้ ก่่
การที่ส่� ายตรวจประจำำ�เขตมีคี วามคุ้้�นเคยกับั ประชาชนอย่า่ งแน่น่ แฟ้น้ อาจทำำ�ให้ก้ ารออกตรวจลาดตระเวนมีนี ้อ้ ย
เนื่่�องจากอาจใช้้เวลาส่่วนใหญ่่พููดคุุยสัังสรรค์์กัับประชาชนและการปราบปรามอาจได้้ผลน้้อยอัันเนื่�่องมาจาก
ความเกรงใจกัันและกันั ก็ไ็ ด้้
แต่อ่ ย่า่ งไรก็ต็ ามการตรวจประจำ�ำ เขตจะทำ�ำ ให้ง้ านตำำ�รวจชุมุ ชนสัมั พันั ธ์ไ์ ด้ผ้ ลดีี ข้อ้ ขัดั ข้อ้ ง
ต่่าง ๆ เป็็นสิ่่ง� ที่ต�่ ้้องใช้้มาตรการอื่น่� ในการควบคุุมเข้า้ มาแก้้ไข
1.2.2 การตรวจหมุนุ เขต คืือ การตรวจที่�ต่ รงกัันข้้ามกับั การตรวจประจำำ�เขต กล่า่ วคืือ
เป็็นการจััดสายตรวจให้้ตรวจตรารัับผิิดชอบอยู่�ในเขตตรวจใดเขตตรวจหนึ่่�งในช่่วงเวลาจำ�ำ กััด เช่่น 1 ชั่่�วโมง
2 ชั่่�วโมง เป็็นต้้น แล้ว้ ให้ห้ มุุนเวียี นไปตรวจเขตใกล้้เคีียง โดยมีสี ายตรวจอื่่�นเข้า้ ไปตรวจแทนที่�่หมุนุ เวีียนกันั ไป
จนเสร็็จสิ้น� การปฏิิบััติหิ น้้าที่�่ ยกตััวอย่่างเช่น่ สถานีีมีีสายตรวจ 4 คันั มีีเขตตรวจ 4 เขต ในช่ว่ ง 2 ชั่่ว� โมงแรก
สายตรวจคัันที่�่ 1 ตรวจประจำำ�เขตตรวจที่่� 1, สายตรวจคัันที่่� 2 ประจำำ�เขตตรวจที่่� 2, สายตรวจคัันที่�่ 3
ประจำำ�เขตตรวจที่� ่ 3, สายตรวจคัันที่่� 4 ประจำ�ำ เขตตรวจที่่� 4, 2 ชั่่�วโมงต่่อมา สายตรวจคัันที่�่ 1 จะหมุุนไป
ตรวจเขตตรวจที่�่ 4, สายตรวจคัันที่�่ 2 จะหมุุนไปตรวจเขตตรวจที่่� 1, สายตรวจคัันที่�่ 3 จะหมุุนไปตรวจ
เขตตรวจที่่ � 2 และสายตรวจคัันที่่� 4 จะหมุนุ ไปตรวจเขตตรวจที่่� 3 หมุนุ เวีียนกันั ไปเช่่นนี้้�
ผลดีีของการใช้้รููปแบบนี้้� ทำ�ำ ให้้สายตรวจทุุกคัันมีีความรู้�้ความชำำ�นาญในพื้้�นที่่�ทั่่�วถึึง
และครอบคลุุม มีีขีดี ความสามารถในการปฏิิบัตั ิงิ านได้ท้ ุุกเขตตรวจ ไม่เ่ กิิดความจำ�ำ เจ เบื่่�อหน่า่ ย เนื่อ่� งจากได้้มีี

42
การเปลี่่ย� นหมุนุ เวียี นไปในพื้้น� ที่ต�่ ่า่ ง ๆ ตลอดเวลา ประการสำ�ำ คัญั คืือ สามารถควบคุมุ ตรวจสอบได้ง้ ่า่ ยกว่า่ แบบที่�่ 1
โดยเฉพาะการตรวจสอบการลงเวลาบัันทึึกลงในจุุดตรวจ เพราะว่่าสายตรวจจำำ�เป็็นต้้องลงชื่�่อ เวลาตาม
จุุดตรวจได้้ในเวลาจำำ�กััด เมื่่�อหมุุนไปอยู่�เขตอื่�่นก็็ไม่่มีีเวลากลัับมาลงเวลาตรวจ (ในกรณีีไม่่ได้้ตรวจตามแผน)
รายละเอีียดให้้ดููในเรื่่�องการควบคุุมสายตรวจ ข้้อจำ�ำ กััดก็็ได้้แก่่ การที่�่ต้้องตรวจตราไปทุุกเขต อาจทำำ�ให้้
ความชำ�ำ นาญ การคุ้้�นเคยกัับพื้้�นที่่ห� รืือประชาชนมีีน้อ้ ยกว่า่ แบบที่�่ 1 แต่่ถ้า้ ระยะเวลาปฏิบิ ัตั ินิ าน ๆ สายตรวจ
ก็ย็ ่อ่ มพัฒั นาความรู้้�ความชำำ�นาญในเรื่�อ่ งนี้้�ได้เ้ ช่่นกััน
1.2.3 การตรวจข้้ามสถานีี เป็็นที่�่ทราบกัันโดยทั่่�วไปว่่าในรอยตะเข็็บหรืือเขตติิดต่่อ
ระหว่า่ งสถานีตี ำำ�รวจมักั จะเป็็นจุุดที่�ค่ นร้า้ ยกระทำำ�ผิดิ หรืือซ่่อนตัวั อยู่� เนื่อ่� งจากบริเิ วณดังั กล่่าวสายตรวจมักั ไป
ตรวจไม่่ถึึงเพราะเป็็นพื้้�นที่�่ที่่�อยู่่�ห่่างไกล ประชาชนมัักไม่่ได้้ความอบอุ่่�นใจด้้วย ดัังนั้้�นเพื่�่อแก้้ปััญหาดัังกล่่าว
ประกอบกับั ยุทุ ธวิธิ ีกี ารทำำ�กำำ�ลังั น้อ้ ยให้เ้ ป็น็ กำำ�ลังั มาก อาจจัดั รููปแบบการตรวจข้า้ มเขตสถานีตี ำ�ำ รวจตรงบริเิ วณ
รอยต่่อตะเข็็บของสถานีีใกล้้เคีียง โดยการกำำ�หนดจุุดตรวจของสถานีีหนึ่่�งให้ล้ ่่วงล้ำำ��ไปในเขตของอีีกสถานีีหนึ่่�ง
ที่่�มีีเขตติิดต่่อกััน และกำำ�หนดให้้สายตรวจที่�่รัับผิิดชอบเขตตรวจติิดต่่อ ตรวจข้้ามเขตเข้้าไปตรวจในเขตตรวจ
ของอีีกสถานีีหนึ่่�งด้้วย การกระทำ�ำ เช่่นนี้้�เท่่ากัับเป็็นการอุุดช่่องโหว่่ และทำ�ำ ให้้ตามรอยต่่อของแต่่ละสถานีี
มีีตำ�ำ รวจเข้้าไปตรวจตราอยู่�เสมอ
1.2.4 การตรวจกระจายกำำ�ลััง ได้้แก่่ การตรวจแบบนำ�ำ กำ�ำ ลัังตำำ�รวจไปปล่่อยลงตาม
จุุดต่่าง ๆ แล้้วให้้กำำ�ลัังออกตรวจตราในรััศมีีใกล้้เคีียง และเมื่่�อตรวจได้้ในระยะหนึ่่�งก็็รัับกำำ�ลัังไปปล่่อยตรวจ
ในจุดุ อื่น่� ต่อ่ ไป การตรวจแบบนี้้ม� ักั จะใช้ก้ ับั การตรวจย่า่ นชุมุ ชนหรืือหมู่่�บ้า้ นที่แ่� ต่ล่ ะจุดุ อยู่่�ห่า่ งไกลกันั และจำ�ำ เป็น็
ต้้องเตรีียมรถยนต์์บรรทุุกกำ�ำ ลัังไปปล่อ่ ยตามจุุด
รููปแบบการตรวจที่่�กล่่าวมาทั้้�ง 4 แบบนี้้� ในการปฏิิบััติิของสถานีีอาจเลืือกรููปแบบใด
รููปแบบหนึ่่ง� หรืืออาจใช้ห้ ลายรููปแบบผสมผสานกันั ไป เพื่อ่� ให้เ้ กิดิ ความเหมาะสมและประสิทิ ธิภิ าพสููงสุดุ สำ�ำ หรับั
การป้้องกันั ปราบปรามอาชญากรรมต่่อไป
แผนการตรวจที่�จ่ ัดั ทำำ�ไว้้ ควรจััดทำำ�ขึ้้�น 4 ชุดุ เพื่อ�่ แจกจ่่ายดังั นี้้�
1) ประจำำ�ตัวั เจ้า้ หน้า้ ที่�่สายตรวจ สายละ 1 ชุดุ (เฉพาะในเขตที่่�รับั ผิิดชอบ)
2) ประจำำ�ตััวหััวหน้า้ สายตรวจที่่�คุุมในผลัดั นั้้�น ๆ
3) เก็็บไว้้ที่ส่� มุดุ ตรวจนายตำ�ำ รวจชั้�นผู้้�ใหญ่่ สน.
4) เก็็บไว้้ที่่ � สวป. เพื่อ�่ ตรวจสอบและปรับั ปรุงุ แผนในครั้�งต่่อไป
2. หน้้าที่�่ ภารกิิจ ขณะออกตรวจ
รอง ผกก.ป. และ/หรืือ สวป. ซึ่�ง่ ถืือว่า่ เป็น็ ผู้บ�้ ริหิ ารงานสายตรวจจะต้้องดำ�ำ เนิินการดัังนี้้�
2.1 การเตรียี มข้้อมููลพร้้อมวิิเคราะห์ส์ ภาพอาชญากรรม เพื่่อ� การวางแผน
2.1.1 เตรียี มข้อ้ มููลและการวิเิ คราะห์ใ์ นการวางแผน และปรับั แผนเพื่อ�่ ให้ส้ อดคล้อ้ งกับั
สถานภาพอาชญากรรมในเขตพื้้�นที่�่รัับผิิดชอบ และพื้้�นที่่�ต่่อเนื่่�องโดยมีีการประชุุมร่่วมกัับ รอง ผกก.สส.,
สว.สส., สายตรวจ และหััวหน้้าสายตรวจ เพื่่�อรัับฟัังแนวความคิิดเห็็นต่่าง ๆ เกี่�ยวกัับปััญหาอาชญากรรม
นำ�ำ มาเป็น็ ข้้อมููลในการวางแผนการตรวจให้้เหมาะสม และทันั ต่อ่ เหตุุการณ์ต์ ลอดเวลา
2.1.2 วางแผนการตรวจ โดยร่่วมปรึกึ ษาหารืือกัับหััวหน้า้ สายตรวจทุกุ ผลัดั

43
2.2 การทำำ�แผน
2.2.1 จััดทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารสายตรวจและแผนการตรวจของสายตรวจประจำ�ำ วััน
2.2.2 จัดั ทำ�ำ ภารกิิจของหัวั หน้้าสายตรวจประจำำ�วันั
2.2.3 จััดทำ�ำ แผนการตรวจสััมพัันธ์์
2.2.4 จัดั ทำ�ำ แผนการตรวจการตั้้�งจุดุ ตรวจ
2.3 การตรวจสอบ
2.3.1 ตรวจสอบรายงานต่า่ ง ๆ ของสายตรวจ และหััวหน้า้ สายตรวจ
2.3.2 ตรวจสอบรายงานการตรวจสัมั พันั ธ์์
2.3.3 ตรวจสอบและควบคุมุ การตั้้�งจุดุ ตรวจของหัวั หน้้าสายตรวจ
2.3.4 ตรวจสอบการตรวจจุุดตู้้ย� ามต่า่ ง ๆ
2.3.5 ตรวจสอบการตรวจของสายตรวจ ทั้้ง� การที่ใ�่ ห้้ ว.4 และ ว.10 ตามแผน
2.3.6 ตรวจสอบจุดุ สกัดั
2.3.7 ตรวจสััมพัันธ์์กับั จุดุ ตรวจต่า่ ง ๆ เช่่น ตู้้�ยาม ร้้านค้้าทอง ธนาคาร ฯลฯ
2.3.8 ตรวจสอบดููแลยานพาหนะ เครื่�่องมืือสื่�่อสาร อาวุุธยุุทโธปกรณ์์ต่่าง ๆ ตาม
ความจำำ�เป็น็ สำ�ำ หรับั งานสายตรวจให้พ้ ร้อ้ มและมีปี ระสิิทธิภิ าพเสมอ
2.4 การประเมิินผลการปฏิบิ ััติิ
2.4.1 การประเมินิ ผล
2.4.2 การประเมินิ ผลการปฏิิบัตั ิิตามแผนตรวจของตำำ�รวจสายตรวจผู้้�ปฏิบิ ัตั ิิ
2.4.3 ตัวั ตำำ�รวจสายตรวจผู้้�ปฏิบิ ัตั ิิ
2.4.4 อุปุ กรณ์์เครื่่�องมืือ เครื่่อ� งใช้ใ้ นการปฏิิบัตั ิิ
2.4.5 ผลงานที่ไ�่ ด้จ้ ากการปฏิบิ ััติติ ามแผน
3. ศููนย์์รับั แจ้้งเหตุุ-ศููนย์์วิทิ ยุุ
3.1 หมายเลขโทรศััพท์์ฉุกุ เฉิิน
กำำ�หนดให้ใ้ ช้ห้ มายเลขโทรศัพั ท์์ 191 เป็น็ หมายเลขฉุกุ เฉินิ หลักั ของสำ�ำ นักั งานตำำ�รวจแห่ง่ ชาติิ
ในการรัับแจ้้งเหตุุด่่วนเหตุุร้้าย และให้้บริิการประชาชนทางโทรศััพท์์หมายเลขเดีียวกัันทั่่�วทั้้�งประเทศ
ในลักั ษณะของหมายเลขฉุุกเฉิินแห่่งชาติิ (National Emergency Telephone Number)
3.2 การจัดั ตั้้�งศููนย์์รับั แจ้้งเหตุุ
ให้ม้ ีกี ารจัดั ตั้ง� และพัฒั นาศููนย์ร์ ับั แจ้ง้ เหตุุ เพื่อ�่ ทำ�ำ หน้า้ ที่ร่� ับั แจ้ง้ เหตุฉุ ุกุ เฉินิ และให้บ้ ริกิ าร
ทางโทรศััพท์์ ประสานสั่่�งการสายตรวจ และ/หรืือผู้้�รัับผิิดชอบให้้เดิินทางไปที่�่เกิิดเหตุุ จััดการเหตุุ ในระดัับ
ต่่าง ๆ ดัังนี้้�
3.2.1 ศููนย์์รับั แจ้้งเหตุุ 191 ระดับั จังั หวััด
1) กองบัญั ชาการตำำ�รวจนครบาล ใช้ก้ องกำ�ำ กับั การศููนย์ร์ วมข่า่ ว กองบังั คับั การ
สายตรวจและปฏิิบััติิการพิเิ ศษ เป็็นศููนย์ร์ ับั แจ้ง้ เหตุหุ ลัักของกรุุงเทพมหานคร

44
2) ตำ�ำ รวจภููธรจังั หวัดั ให้แ้ ต่ล่ ะตำำ�รวจภููธรจังั หวัดั จัดั ตั้ง� ศููนย์ร์ ับั แจ้ง้ เหตุฉุ ุกุ เฉินิ
191 ของตำ�ำ รวจภููธรจังั หวัดั อย่า่ งน้้อยจังั หวััดละ 1 ศููนย์์ และระหว่่างที่ย�่ ังั ไม่่มีกี ารวิเิ คราะห์ก์ ำำ�หนดตำ�ำ แหน่่ง
ในศููนย์์รัับแจ้ง้ เหตุเุ ป็็นการเฉพาะ ให้้จััดกำ�ำ ลัังประจำำ�ศููนย์ ์ ดัังนี้้�
(1) จัดั ข้า้ ราชการตำำ�รวจระดับั รองสารวัตั ร 1 นาย ที่ม่� ีคี วามรู้ค�้ วามสามารถ
หรืือมีคี วามสนใจในงานศููนย์ร์ ัับแจ้ง้ เหตุุ ทำำ�หน้า้ ที่่เ� ป็น็ หัวั หน้้าศููนย์ฯ์
(2) จััดกำ�ำ ลังั ตำ�ำ รวจชั้�นประทวน เป็็นชุุดปฏิิบััติกิ าร 3-5 นาย (ขึ้น� อยู่่�กับั
ปริิมาณงาน) จำ�ำ นวน 4 ชุดุ ทำำ�หน้า้ ที่่เ� วรรับั แจ้้งเหตุแุ ละพนักั งานวิิทยุุ หรืือหากจัังหวััดใดมีขี ีดี ความสามารถ
จะจััดจ้้างบุคุ คลภายนอก (Outsource) ทำ�ำ หน้า้ ที่่ร� ัับโทรศัพั ท์์ก็็สามารถทำ�ำ ได้้
(3) ให้ฝ้ ่า่ ยอำำ�นวยการ 2 กองกำ�ำ กับั การฝ่า่ ยอำ�ำ นวยการของแต่ล่ ะตำำ�รวจภููธร
จังั หวััด ทำ�ำ หน้้าที่�ธ่ ุุรการของศููนย์์ และให้ส้ ารวััตรฝ่า่ ยอำ�ำ นวยการ 2 ทำำ�หน้า้ ที่�ก่ ำ�ำ กัับดููแลการปฏิบิ ััติิ
3) ศููนย์์รัับแจ้้งเหตุขุ องสถานีีตำำ�รวจ
(1) ให้ส้ ถานีตี ำ�ำ รวจนครบาล สถานีตี ำ�ำ รวจภููธร แต่ล่ ะสถานี ี จัดั ให้ศ้ ููนย์ว์ ิทิ ยุุ
ทำ�ำ หน้า้ ที่เ�่ ป็น็ ศููนย์์รับั แจ้ง้ เหตุขุ องสถานีโี ดยกำำ�หนดหมายเลขโทรศัพั ท์ส์ ำ�ำ หรับั ใช้ใ้ นการรับั แจ้ง้ เหตุปุ ระจำ�ำ สถานีี
เป็็นการเฉพาะ
(2) จัดั กำำ�ลังั พลอย่า่ งน้อ้ ย 1 นาย (ขึ้น� อยู่่�กับั ปริมิ าณงาน) ปฏิิบัตั ิหิ น้า้ ที่ใ่� น
ศููนย์์รับั แจ้้งเหตุุ
(3) มอบหมายสารวััตรป้้องกัันปราบปราม 1 นาย ทำ�ำ หน้้าที่่�กำำ�กัับดููแล
การปฏิิบัตั ิิ
3.3 การจัดั การระบบโทรศัพั ท์์ 191
ให้้กองกำำ�กัับการศููนย์์รวมข่่าว กองบัังคัับการสายตรวจและปฏิิบััติิการพิิเศษ และ
ศููนย์์รัับแจ้ง้ เหตุุของแต่่ละตำำ�รวจภููธรจัังหวัดั
3.3.1 จััดเจ้้าหน้้าที่่�สำ�ำ รวจทดสอบการโทร 191 จากโทรศััพท์์ทุุกระบบ ทุุกพื้้�นที่่�
รับั ผิดิ ชอบ หากพบว่า่ โทร 191 แล้ว้ ไปติดิ นอกพื้้น� ที่ ่� หรืือไม่ม่ ีสี ัญั ญาณตอบรับั หรืือหน้า้ จอโทรศัพั ท์ม์ ีขี ้อ้ ความว่า่
Net Fail, Number error, Call fail ให้้ประสานงานกัับผู้�้ให้้บริิการโทรศััพท์์ระบบที่่�ขััดข้้องทำำ�การแก้้ไข
แล้ว้ เก็บ็ หลัักฐานไว้้
3.3.2 ให้ป้ ระสานกัับบริิษััท ทีีโอที ี จำำ�กััด และกองตำ�ำ รวจสื่อ�่ สาร กำำ�หนดคู่่�สาย 191
ให้้เพีียงพอต่่อปริิมาณการโทรเข้้า พร้้อมจััดคู่่�สายสำำ�รอง (Backup) ในกรณีีที่่�สามารถทำ�ำ ได้้ กรณีีที่่�คู่่�สาย
ทางใดทางหนึ่่�งขัดั ข้อ้ งจะมีีคู่่�สายสำำ�รองใช้้การได้้โดยต่อ่ เนื่อ�่ ง
3.3.3 ตรวจสอบคู่่�สาย 191 ให้ใ้ ช้ก้ ารได้โ้ ดยสมบููรณ์ท์ ุกุ คู่่�สาย โดยกำ�ำ หนดเป็น็ ระเบียี บ
ปฏิิบััติิประจำำ� แล้้วลงสมุุดบัันทึึกผลการตรวจสอบไว้้ กรณีีพบว่่ามีีคู่่�สายขััดข้้องให้้ประสานงานกัับบริิษััท
ทีโี อทีฯี ทำ�ำ การแก้ไ้ ขทันั ที ี หากการแก้ไ้ ขใช้เ้ วลานานให้ร้ ้อ้ งขอฝ่า่ ยเทคนิคิ ให้ป้ ิดิ ซอฟต์แ์ วร์ส์ ำ�ำ หรับั คู่่�สายที่ข�่ ัดั ข้อ้ ง
และหากคู่่�สายเสีียทั้้ง� ระบบให้้ประสานกัับสื่�อ่ มวลชนแจ้้งให้้ประชาชนทราบ
3.4 การจััดการระบบโทรศััพท์์ของสถานีีตำ�ำ รวจ ถืือปฏิิบััติิเช่่นเดีียวกัับการจััดการระบบ
โทรศัพั ท์์ 191 โดยอนุโุ ลม