หลักสูตรกลมุ สาระการเรียนรู ภาษาไทย
ปก ารศกึ ษา 2565
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพนื้ ฐาน พ.ศ ๒๕๕๑
(ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.๒๕60)
โรงเรยี นเทศบาล 1 (บา นเกา )
สังกัดเทศบาลตำบลเมืองพาน อำเภอพาน จังหวดั เชยี งราย
กรมสงเสรมิ การปกครองทอ งถนิ่ กระทรวงมหาดไทย
คำนำ
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ไดประกาศใชหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดยกำหนดใหโรงเรียนตนแบบการใชหลักสูตรและโรงเรียนที่มีความพรอมเริ่มใช
หลักสตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ดงั นี้
โรงเรียนเทศบาล 1 (บา นเกา) สังกัดเทศบาลตำบลเมืองพาน ซงึ่ เปน โรงเรียนตนแบบการใชหลักสูตรได
ดำเนินการจดั ทำหลักสูตรสถานศึกษาโดยใชห ลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เปนแกน
หลกั เพอ่ื กำหนดการจัดทำโครงสรางและสาระหลกั สตู รสถานศึกษาและหลักสตู รทองถนิ่ ใหสอดคลองกับบริบทของ
สถานศึกษา ซึ่งในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาครั้งนี้ เปนการสรางหลักสูตรที่อาศัยการมีสวนรวมของนักเรียน
คณะครู ผูปกครองและชุมชน ทั้งนี้เพื่อใหส ามารถขับเคลื่อนไปสูการจดั การเรียนรูที่สงผลใหผ ูเรียนมีคณุ ภาพดาน
ความรูและทักษะที่จำเปนในการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงและแสวงหาความรูเพื่อพัฒนาตนเองอยาง
ตอ เนื่องตลอดชวี ิต ตามคำสั่งสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ท่ี ๓๐/๒๕๖๑ เรือ่ งใหเปลี่ยนมาตรฐานการ
เรียนรูและตัวชี้วัดกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร วิทยาศาสตร (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ และพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาเพื่อใหสอดคลองกับสภาพความเปนอยูของ
สังคมที่เปลี่ยนแปลงไป และมีความทันสมัย มุงผลประโยชนตอ ผูเ รยี นเปนสำคัญ และเพื่อใหเปนไปตามเจตนารมณ
ในการจัดการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาที่กำหนดในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
2551
ในปการศึกษา 256๕ นี้ทางกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ไดรวมกันจัดทำหลักสูตรการเรียนรู
ภาษาไทย โรงเรียนเทศบาล 1 (บานเกา) พุทธศักราช 2565 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา พุทธศักราช
2551 เพ่อื เปนกรอบทิศทางในการนำหลักสูตรไปใชอยางมีประสิทธภิ าพและเพื่อใหเกิดการพัฒนาคุณภาพผูเรยี น
ใหเปนคนดี มีปญญา มีคุณภาพชีวติ ที่ดีและมีศักยภาพความสามารถในการปรบั ตัวใหอยใู นสังคมไดอยางมีความสุข
ทัง้ ในสังคมไทยและสังคมโลกตอ ไป
ขอขอบคุณผูมีสวนเกีย่ วขอ งทุกภาคสวนที่ใหความรวมมอื และมีสว นรวมในการพัฒนาหลักสูตรฉบบั นี้ใหมี
ความสมบูรณแ ละเหมาะสมตามบรบิ ทตอการจดั การศึกษาในโรงเรียนเทศบาล 1 (บานเกา) ต้ังแต
ปการศกึ ษา 256๕ เปน ตนไป
กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย
ลงชอ่ื ..............................................
(นางสาวชลธิชา อนนั ตชยั พทั ธนา)
ครู วทิ ยฐานะครูชำนาญการพิเศษ
หวั หนากลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย
ลงชื่อ.................................................
(นายพิศาล ฟองนิ้ว)
ครู วทิ ยฐานะครชู ำนาญการพิเศษ
ปฏบิ ัติหนา ท่ี หวั หนาฝายบรหิ ารงานวิชาการ
ลงช่อื .........................................
(นางสาวปวชิ ญา ใจมาตุน )
รองผอู ำนวยการสถานศึกษา
โรงเรยี นเทศบาล 1 (บา นเกา)
ลงชอ่ื .........................................
(นายพรเทพ ศรีจักร)
ผูอำนวยการสถานศึกษา
โรงเรียนเทศบาล 1 (บา นเกา )
สารบญั หนา
๑
วสิ ยั ทัศนก ลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ๒
สมรรถนะสำคัญของผเู รียน ๓
คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค ๓
สมรรถนะสำคัญของผเู รยี นตามหลักสตู รบูรณาการทองถ่ิน 4
มาตรฐานการเรยี นรู ๔
คณุ ภาพผูเ รยี น ๖
ตวั ชวี้ ัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง ๖
สาระท่ี ๑ การอา น ๑๓
สาระท่ี ๒ การเขียน ๑9
สาระท่ี ๓ การฟง การดู และการพดู ๒5
สาระที่ ๔ หลักการใชภาษาไทย ๒๘
สาระท่ี ๕ วรรณคดีและวรรณกรรม ๓3
อภธิ านศพั ท 40
โครงสรางหลักสตู รกลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ๔1
คำอธบิ ายรายวชิ า ๔1
วชิ าพนื้ ฐานภาษาไทย ป. ๑ - ๓ / ป. ๔ - ๖ / ม. ๑ - ๓ ๕3
โครงสรา งรายวิชาและวางแผนการประเมิน ๕3
วชิ าพ้ืนฐานภาษาไทย ป. ๑ - ๓ / ป. ๔ - ๖ / ม. ๑ - ๓ ๑๘๓
คณะผูจดั ทำ
1
วสิ ัยทัศนหลกั สตู รกลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย
หลักสูตรโรงเรียนบาล 1 (บานเกา) พุทธศักราช 25๖๔ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรบั ปรุง พุทธศักราช 255๘) เปนหลักสูตรที่มุงพัฒนาผูเรียนทุกคนเปนบุคคลแหง
การเรยี นรสู มู าตรฐานสากลและเปนมนษุ ยท ่ีมคี วามสมดลุ ทั้งรางกาย ความรูค ูคณุ ธรรม มีความเปนผูนำของสังคม
มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและเปนพลโลกโดยใชห ลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงยดึ มั่นในการปกครอง
ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษตั ริยเปนประมุข มีความรูและทักษะพื้นฐานสามารถใชนวัตกรรมและ
เทคโนโลยรี วมทั้งเจตคติที่จำเปนตอการศึกษาในการประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชวี ิตโดยมุงเนนผูเรียนเปน
สำคญั บนพน้ื ฐานความเชือ่ วาทกุ คนสามารถเรียนรแู ละพฒั นาตนเองไดเ ตม็ ตามศักยภาพ
ภาษาไทยเปนเอกลักษณของชาติเปนสมบัติทางวัฒนธรรมอันกอใหเกิดความเปนเอกภาพและเสริมสราง
บุคลิกภาพของคนในชาติใหมีความเปนไทย เปนเครื่องมือในการติดตอสื่อสารเพื่อสรางความเขาใจและ
ความสัมพันธทดี่ ีตอกนั ทำใหส ามารถประกอบกจิ ธุระ การงาน และดำรงชีวติ รว มกนั ในสงั คมประชาธปิ ไตยไดอยาง
สันติสุข และเปนเครื่องมือในการแสวงหาความรู ประสบการณจากแหลงขอมูลสารสนเทศตางๆ เพื่อพัฒนาความรู
พัฒนากระบวนการคิดวิเคราะห วิจารณ และสรา งสรรคใ หท นั ตอ การเปล่ียนแปลงทางสังคม และความกา วหนาทาง
วิทยาศาสตร เทคโนโลยี ตลอดจนนำไปใชในการพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคงทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ยังเปนส่ือ
แสดงภูมิปญญาของบรรพบุรุษดานวัฒนธรรม ประเพณี และสุนทรียภาพ เปนสมบัติล้ำคาควรแกการเรียนรู
อนรุ ักษ และสืบสานใหค งอยคู ูช าติไทยตลอดไป
ภาษาไทยเปนทักษะที่ตองฝกฝนจนเกิดความชำนาญในการใชภาษาเพื่อการสื่อสาร การเรียนรูอยางมี
ประสิทธิภาพ และเพื่อนำไปใชในชีวิตจริง การอาน การอานออกเสียงคำ ประโยค การอานบทรอยแกว
คำประพันธชนิดตางๆ การอานในใจเพือ่ สรางความเขาใจ และการคิดวิเคราะห สังเคราะหความรูจากสิ่งที่อาน
เพื่อนำไป ปรับใชในชีวิตประจำวัน การเขียน การเขียนสะกดตามอักขรวิธี การเขียนสื่อสาร โดยใชถอยคำและ
รูปแบบตางๆ ของการเขียน ซึ่งรวมถึงการเขียนเรียงความ ยอความ รายงานชนิดตางๆ การเขียนตามจินตนาการ
วิเคราะหว ิจารณ และเขียนเชิงสรางสรรค การฟง การดู และการพดู การฟงและดูอยางมีวิจารณญาณ การพูด
แสดงความคิดเห็น ความรูสึก พูดลำดับเรื่องราวตางๆ อยางเปนเหตุเปนผล การพูดในโอกาสตางๆ ทั้งเปน
ทางการและไมเปนทางการ และการพูดเพื่อโนมนาวใจ หลักการใชภาษาไทย ธรรมชาติและกฎเกณฑของ
ภาษาไทย การใชภาษาใหถ ูกตองเหมาะสมกับโอกาสและบุคคล การแตงบทประพันธประเภทตา งๆ และอิทธิพล
ของภาษาตางประเทศในภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม วิเคราะหวรรณคดีและวรรณกรรมเพื่อศึกษาขอมูล
แนวความคิด คุณคาของงานประพันธ และความเพลิดเพลนิ การเรียนรูและทำความเขาใจบทเห บทรองเลนของ
เด็ก เพลงพื้นบานที่เปนภูมิปญญาที่มีคุณคาของไทย ซึ่งไดถายทอดความรูสึกนึกคิด คานิยม ขนบธรรมเนียม
ประเพณี เร่อื งราวของสังคมในอดีต และความงดงามของภาษา เพือ่ ใหเ กิดความซาบซง้ึ และภูมิใจ ในบรรพบุรุษท่ีได
ส่ังสมสืบทอดมาจนถงึ ปจจบุ นั
2
สมรรถนะสำคญั ของผเู รยี น
หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย โรงเรียนบาล 1 (บานเกา) พุทธศักราช 256๔ ตามหลักสูตร
แกนกลางการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พุทธศกั ราช 2558) มุงใหผ เู รียนเกดิ สมรรถนะ
สำคัญ 5 ประการ ดงั นี้
1. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใช
ภาษาถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารและ
ประสบการณอ ันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและลดปญหา
ความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใช
วิธกี ารส่ือสาร ทีม่ ีประสิทธิภาพโดยคำนงึ ถงึ ผลกระทบที่มีตอ ตนเองและสงั คม
2. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสงั เคราะห การคิดอยาง
สรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนำไปสูก ารสรางองคความรูหรือสารสนเทศเพ่ือ
การตัดสินใจเกี่ยวกบั ตนเองและสงั คมไดอ ยางเหมาะสม
3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ที่เผชิญ
ไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจความสัมพันธและการ
เปลี่ยนแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใชในการปองกันและแกไขปญหา
และมกี ารตัดสนิ ใจทีม่ ปี ระสทิ ธภิ าพโดยคำนึงถงึ ผลกระทบทเ่ี กิดขึ้นตอ ตนเอง สงั คมและสงิ่ แวดลอ ม
4. ความสามารถในการใชทักษะชวี ิต เปนความสามารถในการนำกระบวนการตาง ๆ ไปใชในการ
ดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเน่ือง การทำงาน และการอยูรวมกันในสังคมดว ย
การสรา งเสรมิ ความสมั พันธอนั ดรี ะหวางบคุ คล การจดั การปญหาและความขัดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรับตัว
ใหทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจักหลีกเลี่ยงพฤติกรรมไมพึงประสงคที่สงผล
กระทบตอตนเองและผอู ื่น
5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยีดานตาง ๆ
และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสื่อสาร การทำงาน
การแกป ญหาอยา งสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมคี ณุ ธรรม
3
คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค
หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูวิชาภาษาไทย โรงเรียนบาล 1 (บานเกา) พุทธศักราช 256๔ ตาม
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2558) มุงพัฒนา
ผูเรียนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปน
พลเมอื งไทยและพลโลก ดังน้ี
1. รักชาติ ศาสน กษัตริย
2. ซื่อสตั ยสุจรติ
3. มีวินัย
4. ใฝเรียนรู
5. อยอู ยางพอเพยี ง
6. มุงมนั่ ในการทำงาน
7. รักความเปน ไทย
8. มจี ติ สาธารณะ
สมรรถนะสำคัญของผูเรยี นตามหลักสูตรบรู ณาการทองถ่ิน
เพื่อใหผ ูเรียนเขาใจ รับรูบ ทบาท หนาท่ี และมงุ ใหเกิดความรักตอทองถิ่น จงึ กำหนดสมรรถนะสำคัญในสาระ
หลกั สตู รทอ งถิน่ ของสถานศึกษา 3 ประการดงั ตอ ไปน้ี
1. ความสามารถในการเขาใจและดำรงไวซึ่งความเปนทองถิ่นที่ดีงาม ความเปนตัวตน มีความภูมิใจในสิ่งที่ดี
งามของชุมชน ทองถน่ิ และรวมเปน สว นหนึ่งในการอนุรกั ษ ธำรงไวซึ่งความเปน ทองถ่ินที่ดีงามตอไปได
2. ความสามารถในการพัฒนาทองถิ่น เรียนรูความเปนทองถิ่นนำมาพัฒนา ตอยอด สงเสริม ใหทองถ่ิน
กา วหนา ในดา นตาง ๆ อยางเหมาะสม และดงี าม
3. ความสามารถในการมีสวนรวม และการบริหารจัดการทองถิ่น รูจ ักแสดงบทบาทผูนำ ผูตาม แสดงความ
คิดเห็น มีสว นรวมในกระบวนการบริหารจัดการทองถ่ินทั้งในขณะปจจุบัน และอนาคต
4
สาระและมาตรฐานการเรียนรู
สาระท่ี ๑ การอาน
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรูและความคิดเพื่อนำไปใชตัดสินใจ แกปญหาในการดำเนิน
ชีวติ และมนี สิ ยั รกั การอา น
สาระท่ี ๒ การเขยี น
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ยอความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบตางๆ
เขียนรายงานขอมลู สารสนเทศและรายงานการศกึ ษาคนควา อยา ง มีประสทิ ธิภาพ
สาระที่ ๓ การฟง การดู และการพูด
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลือกฟงและดูอยางมีวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู ความคิด และ ความรูสึกใน
โอกาสตา งๆ อยางมวี จิ ารณญาณและสรางสรรค
สาระที่ ๔ หลกั การใชภาษาไทย
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา
ภมู ิปญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไวเ ปน สมบตั ขิ องชาติ
สาระท่ี ๕ วรรณคดแี ละวรรณกรรม
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดิ เห็น วิจารณวรรณคดแี ละวรรณกรรมไทยอยางเหน็ คณุ คาและนำมา
ประยกุ ตใ ชในชวี ิตจริง
คณุ ภาพผูเรยี น
จบชนั้ ประถมศึกษาปท่ี ๓
อานออกเสียงคำ คำคลองจอง ขอความ เรื่องสั้นๆ และบทรอยกรองงายๆ ไดถูกตองคลองแคลว
เขาใจความหมายของคำและขอ ความที่อา น ต้ังคำถามเชงิ เหตุผล ลำดับเหตกุ ารณ คาดคะเนเหตกุ ารณ สรุปความรู
ขอคิดจากเร่ืองท่อี า นปฏิบตั ิตามคำสั่ง คำอธบิ ายจากเรอ่ื งทีอ่ านได เขา ใจความหมายของขอมูลจากแผนภาพ แผนที่
และแผนภมู ิ อา นหนังสืออยางสมำ่ เสมอและมมี ารยาทในการอาน
มีทักษะในการคัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัด เขียนบรรยาย บันทึกประจำวัน เขียนจดหมายลาครู
เขยี นเร่อื งเก่ียวกับประสบการณ เขยี นเร่อื งตามจนิ ตนาการและมมี ารยาทในการเขียน
เลารายละเอียดและบอกสาระสำคัญ ตั้งคำถาม ตอบคำถาม รวมทั้งพูดแสดงความคิดความรูสึก
เกี่ยวกับเรื่องที่ฟงและดู พูดสื่อสารเลาประสบการณและพูดแนะนำหรือพูดเชิญชวนใหผูอื่นปฏิบัติตาม และมี
มารยาทในการฟง ดู และพูด
สะกดคำและเขาใจความหมายของคำ ความแตกตางของคำและพยางค หนาที่ของคำ ในประโยค
มีทักษะการใชพจนานุกรมในการคนหาความหมายของคำ แตงประโยคงายๆ แตงคำคลองจอง แตงคำขวัญ และ
เลือกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถิน่ ไดเหมาะสมกับกาลเทศะ
เขาใจและสามารถสรุปขอคิดที่ไดจากการอานวรรณคดีและวรรณกรรมเพื่อนำไปใชในชีวิตประจำวัน
แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดีที่อาน รูจักเพลงพื้นบาน เพลงกลอมเด็ก ซึ่งเปนวัฒนธรรมของทองถิน่ รองบทรอง
เลนสำหรบั เด็กในทองถน่ิ ทองจำบทอาขยานและบทรอยกรอง ทม่ี คี ุณคา ตามความสนใจได
จบชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๖
5
อานออกเสียงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำนองเสนาะไดถูกตอง อธิบายความหมายโดยตรงและ
ความหมายโดยนัยของคำ ประโยค ขอความ สำนวนโวหาร จากเรื่องที่อาน เขาใจคำแนะนำ คำอธิบายในคูมือตางๆ
แยกแยะขอคิดเห็นและขอเท็จจริง รวมทั้งจับใจความสำคัญของเรื่องที่อานและนำความรูความคิดจากเรื่องที่อานไป
ตัดสินใจแกป ญ หาในการดำเนินชวี ติ ได มมี ารยาทและมนี ิสัยรักการอา น และเหน็ คณุ คาส่งิ ทอ่ี า น
มีทักษะในการคัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัดและครึ่งบรรทัด เขียนสะกดคำ แตงประโยคและเขียนขอความ
ตลอดจนเขียนส่ือสารโดยใชถอยคำชัดเจนเหมาะสม ใชแผนภาพ โครงเรื่องและแผนภาพความคิด เพื่อพัฒนางานเขียน
เขยี นเรียงความ ยอ ความ จดหมายสว นตวั กรอกแบบรายการตา งๆ เขยี นแสดงความรสู ึกและความคิดเห็น เขยี นเรื่องตาม
จินตนาการอยา งสรา งสรรค และมีมารยาทในการเขยี น
พูดแสดงความรู ความคิดเกี่ยวกับเรือ่ งที่ฟงและดู เลาเรื่องยอหรือสรุปจากเรื่องที่ฟงและดู ตั้งคำถาม ตอบ
คำถามจากเรื่องที่ฟงและดู รวมทั้งประเมินความนาเชื่อถือจากการฟงและดูโฆษณาอยางมีเหตุผล พูดตามลำดับขั้นตอน
เรื่องตางๆ อยางชัดเจน พูดรายงานหรือประเด็นคนควาจาก การฟง การดู การสนทนา และพูดโนมนาวไดอยางมีเหตุผล
รวมท้งั มีมารยาทในการดูและพดู
สะกดคำและเขาใจความหมายของคำ สำนวน คำพังเพยและสภุ าษิต รูและเขาใจ ชนิดและหนาที่ของคำใน
ประโยค ชนิดของประโยคและคำภาษาตางประเทศในภาษาไทย ใชคำราชาศัพทและคำสุภาพไดอยางเหมาะสม แตง
ประโยค แตง บทรอ ยกรองประเภทกลอนส่ี กลอนสุภาพ และกาพยยานี ๑๑
เขาใจและเห็นคุณคาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อาน เลานิทานพื้นบาน รองเพลงพื้นบานของทองถิ่น นำ
ขอคิดเหน็ จากเรื่องทอี่ า นไปประยกุ ตใชใ นชวี ิตจริง และทอ งจำบทอาขยานตามท่ีกำหนดได
จบชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๓
อานออกเสียงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำนองเสนาะไดถูกตอง เขาใจความหมายโดยตรงและ
ความหมายโดยนัย จับใจความสำคัญและรายละเอียดของสิ่งที่อาน แสดงความคิดเห็นและขอโตแยงเกี่ยวกับเรื่องที่อาน
และเขียนกรอบแนวคิด ผังความคิด ยอความ เขียนรายงานจาก สิ่งที่อานได วิเคราะห วิจารณ อยางมีเหตุผล ลำดับ
ความอยา งมีข้ันตอนและความเปนไปไดข องเร่ืองท่ีอา น รวมท้ังประเมินความถกู ตอ งของขอ มูลท่ใี ชสนับสนนุ จากเรือ่ งทอ่ี า น
เขียนสื่อสารดวยลายมือที่อานงา ยชัดเจน ใชถอยคำไดถูกตองเหมาะสมตามระดับภาษาเขียนคำขวัญ คำคม
คำอวยพรในโอกาสตางๆ โฆษณา คติพจน สุนทรพจน ชีวประวัติ อัตชีวประวัติและประสบการณตางๆ เขียนยอความ
จดหมายกิจธุระ แบบกรอกสมัครงาน เขียนวิเคราะห วิจารณ และแสดงความรูความคิดหรือโตแยงอยางมีเหตุผล
ตลอดจนเขยี นรายงานการศึกษาคน ควาและเขยี นโครงงาน
พูดแสดงความคิดเห็น วิเคราะห วิจารณ ประเมินสิ่งที่ไดจากการฟงและดู นำขอคิดไปประยุกตใชใน
ชวี ิตประจำวนั พดู รายงานเร่อื งหรือประเดน็ ที่ไดจากการศกึ ษาคน ควาอยางเปนระบบ มศี ิลปะในการพดู พดู ในโอกาสตา งๆ ได
ตรงตามวตั ถุประสงค และพูดโนม นา วอยา งมีเหตผุ ลนา เชื่อถือ รวมทั้งมีมารยาทในการฟง ดู และพูด
เขาใจและใชคำราชาศัพท คำบาลีสันสกฤต คำภาษาตางประเทศอื่นๆ คำทับศัพท และศัพทบัญญัติใน
ภาษาไทย วิเคราะหความแตกตางในภาษาพูด ภาษาเขียน โครงสรางของประโยครวม ประโยคซอน ลักษณะภาษาที่เปน
ทางการ กงึ่ ทางการและไมเปนทางการ และแตงบทรอ ยกรองประเภทกลอนสภุ าพ กาพย และโคลงส่ีสุภาพ
สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อาน วิเคราะหตัวละครสำคัญ วิถีชีวิตไทย และคุณคาที่ไดรับจาก
วรรณคดวี รรณกรรมและบทอาขยาน พรอ มทง้ั สรปุ ความรูขอคิดเพอื่ นำไปประยุกตใชในชีวิตจริง
6
ตวั ชีว้ ัดและสาระการเรยี นรูแกนกลาง
สาระที่ ๑ การอา น
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก ระบวนการอานสรางความรแู ละความคิดเพื่อนำไปใชตัดสินใจ แกป ญหาในการดำเนนิ
ชีวติ และมีนิสยั รักการอา น
ชนั้ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. อา นออกเสยี งคำ คำคลองจอง และ การอานออกเสียงและบอกความหมายของคำ
ขอ ความสัน้ ๆ คำคลองจอง และขอความที่ประกอบดวย คำ
๒. บอกความหมายของคำ และขอความท่ี พ้ืนฐาน คือ คำทใ่ี ชในชวี ิตประจำวัน ไมน อยกวา
อา น ๖๐๐ คำ รวมท้ังคำท่ใี ชเ รียนรูใน กลุมสาระการ
เรยี นรูอืน่ ประกอบดว ย
- คำท่มี รี ปู วรรณยกุ ตและไมมีรูปวรรณยุกต
- คำที่มีตัวสะกดตรงตามมาตราและไมตรงตาม
มาตรา
- คำทมี่ ีพยัญชนะควบกลำ้
- คำท่ีมอี ักษรนำ
๓. ตอบคำถามเกีย่ วกับเรื่องที่อาน การอา นจบั ใจความจากส่ือตางๆ เชน
๔. เลาเรอ่ื งยอ จากเร่ืองที่อา น - นทิ าน
๕. คาดคะเนเหตุการณจ ากเรื่องที่อาน - เร่อื งสนั้ ๆ
- บทรอ งเลนและบทเพลง
- เรือ่ งราวจากบทเรียนในกลุมสาระการเรียนรู
ภาษาไทยและกลุมสาระการเรียนรูอ่ืน
ป.๑ ๖. อานหนงั สอื ตามความสนใจ การอา นหนงั สอื ตามความสนใจ เชน
อยา งสม่ำเสมอและนำเสนอเรื่องท่ีอา น - หนังสือท่ีนกั เรียนสนใจและเหมาะสมกบั วยั
- หนังสอื ทค่ี รูและนกั เรียนกำหนดรว มกนั
๗. บอกความหมายของเครื่องหมาย หรอื การอา นเคร่ืองหมายหรอื สญั ลกั ษณ
สัญลักษณส ำคัญทม่ี ักพบเห็นใน ประกอบดวย
ชวี ติ ประจำวัน - เคร่อื งหมายสัญลักษณต างๆ ท่ีพบเห็นใน
ชีวิตประจำวัน
๘. มีมารยาท ในการอา น - เคร่ืองหมายแสดงความปลอดภยั และแสดง
อันตราย
มารยาทในการอาน เชน
- ไมอานเสียงดงั รบกวนผูอื่น
- ไมเ ลนกนั ขณะท่อี าน
- ไมทำลายหนงั สอื
7
ชน้ั ตวั ชว้ี ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
ป.๒ ๑. อา นออกเสียงคำ คำคลองจอง ขอความ การอานออกเสยี งและการบอกวามหมายของคำ
และบทรอยกรองงายๆ ได คำคลองจอง ขอความ และบทรอยกรองงายๆ
ถกู ตอง ที่ประกอบดวยคำพื้นฐานเพิ่มจาก ป. ๑ ไมนอย
๒. อธิบายความหมายของคำและขอความ กวา ๘๐๐ คำ รวมทั้งคำที่ใชเรียนรูในกลุมสาระ
ทีอ่ า น การเรียนรูอ่ืน ประกอบดว ย
- คำที่มรี ูปวรรณยกุ ตและไมมีรูปวรรณยกุ ต
- คำที่มีตัวสะกดตรงตามมาตราและไมตรงตาม
มาตรา
- คำทมี่ ีพยัญชนะควบกล้ำ
- คำทม่ี อี ักษรนำ
- คำท่มี ีตวั การนั ต
- คำทมี่ ี รร
- คำทีม่ ีพยัญชนะและสระที่ไมอ อกเสยี ง
๓. ตง้ั คำถามและตอบคำถามเกีย่ วกับ การอา นจับใจความจากส่ือตางๆ เชน
เรือ่ งที่อา น - นทิ าน
๔. ระบใุ จความสำคัญและรายละเอียดจาก - เรอื่ งเลาสั้น ๆ
เรือ่ งที่อา น - บทเพลงและบทรอยกรองงา ยๆ
๕. แสดงความคิดเห็นและคาดคะเน - เรื่องราวจากบทเรียนในกลุมสาระการเรยี นรู
เหตุการณจ ากเรือ่ งที่อาน ภาษาไทย และกลุมสาระการเรียนรอู ่ืน
- ขาวและเหตกุ ารณประจำวัน
๖. อานหนงั สือตามความสนใจอยาง การอา นหนังสือตามความสนใจ เชน
สมำ่ เสมอและนำเสนอเรื่องท่ีอา น - หนงั สอื ท่นี กั เรยี นสนใจและเหมาะสมกบั วยั
- หนังสือทค่ี รแู ละนกั เรยี นกำหนดรวมกัน
๗. อา นขอเขยี นเชิงอธิบาย และปฏบิ ตั ิตาม การอานขอเขยี นเชงิ อธิบาย และปฏิบัตติ าม
คำสั่งหรอื ขอแนะนำ คำส่ังหรือขอแนะนำ
- การใชส ถานทีส่ าธารณะ
- คำแนะนำการใชเครื่องใชที่จำเปนในบา นและ
ในโรงเรียน
๘. มมี ารยาทในการอา น มารยาทในการอาน เชน
- ไมอ านเสยี งดังรบกวนผอู ่ืน
- ไมเ ลนกันขณะที่อาน
- ไมท ำลายหนังสอื
- ไมค วรแยง อานหรือชะโงกหนาไปอานขณะท่ี
ผอู ืน่ กำลังอานอยู
8
ชนั้ ตัวชวี้ ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง
ป.๓ ๑. อา นออกเสยี งคำ ขอความ เรื่องสน้ั ๆ การอานออกเสยี งและการบอกความหมายของ
และบทรอยกรองงา ยๆ ไดถูกตอง คำ คำคลองจอง ขอ ความ และบทรอยกรอง
คลองแคลว งา ยๆ ทป่ี ระกอบดวยคำพืน้ ฐานเพ่มิ จาก ป.๒
๒. อธิบายความหมายของคำและขอความ ไมนอยกวา ๑,๒๐๐ คำ รวมทั้งคำที่เรียนรูในกลุม
ที่อา น สาระการเรียนรูอนื่ ประกอบดวย
- คำทม่ี ตี วั การนั ต
- คำท่มี ี รร
- คำที่มีพยัญชนะและสระไมออกเสียง
- คำพอ ง
- คำพิเศษอืน่ ๆ เชน คำทใ่ี ช ฑ ฤ
๓. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชงิ เหตุผล การอา นจบั ใจความจากสื่อตางๆ เชน
เก่ียวกบั เรอ่ื งทอ่ี าน - นิทานหรือเรอ่ื งเกยี่ วกบั ทอ งถนิ่
๔. ลำดบั เหตกุ ารณและคาดคะเน - เรือ่ งเลาส้ันๆ
เหตกุ ารณจ ากเรือ่ งท่อี านโดยระบเุ หตผุ ล - บทเพลงและบทรอ ยกรอง
ประกอบ - บทเรียนในกลมุ สาระการเรียนรอู ่ืน
๕. สรุปความรแู ละขอ คดิ จากเรอ่ื งที่อา น - ขาวและเหตกุ ารณใ นชีวิตประจำวันในทอ งถ่นิ
เพอ่ื นำไปใชในชีวิตประจำวัน และชมุ ชน
๖. อานหนังสือตามความสนใจ การอานหนงั สอื ตามความสนใจ เชน
อยา งสมำ่ เสมอและนำเสนอเร่ืองท่ีอาน - หนังสือทนี่ กั เรยี นสนใจและเหมาะสมกบั วยั
- หนงั สอื ท่ีครแู ละนกั เรยี นกำหนดรว มกัน
๗. อา นขอเขียนเชงิ อธิบายและปฏิบัติตาม การอา นขอเขยี นเชิงอธิบาย และปฏบิ ตั ติ าม
คำสง่ั หรอื ขอแนะนำ คำส่งั หรือขอแนะนำ
- คำแนะนำตา งๆ ในชวี ิตประจำวัน
- ประกาศ ปา ยโฆษณา และคำขวญั
๘. อธบิ ายความหมายของขอมูลจาก การอา นขอมูลจากแผนภาพ แผนท่ี และ
แผนภาพ แผนที่ และแผนภูมิ แผนภูมิ
๙. มีมารยาทในการอา น มารยาทในการอาน เชน
- ไมอา นเสยี งดังรบกวนผูอ ื่น
- ไมเ ลน กนั ขณะที่อา น
- ไมทำลายหนังสอื
- ไมค วรแยง อานหรอื ชะโงกหนาไปอา นขณะที่
ผูอืน่ กำลังอาน
ป.๔ ๑. อานออกเสยี งบทรอยแกว และ การอา นออกเสยี งและการบอกความหมายของ
บทรอ ยกรองไดถูกตอง บทรอ ยแกว และบทรอยกรองท่ีประกอบดวย
- คำทีม่ ี ร ล เปนพยญั ชนะตน
9
๒. อธบิ ายความหมายของคำ ประโยค - คำที่มีพยัญชนะควบกลำ้
และสำนวนจากเรอื่ งท่ีอาน - คำทีม่ ีอักษรนำ - คำประสม
- อักษรยอและเครื่องหมายวรรคตอน
๓. อา นเร่ืองสนั้ ๆ ตามเวลาที่กำหนดและ - ประโยคที่มีสำนวนเปน คำพังเพย สภุ าษติ
ตอบคำถามจากเรือ่ งที่อา น
ปริศนาคำทาย และเคร่ืองหมายวรรคตอน
๔. แยกขอเท็จจริงและขอ คดิ เห็น การอานบทรอยกรองเปนทำนองเสนาะ
จากเรอื่ งทอี่ าน
การอานจับใจความจากส่ือตางๆ เชน
๕. คาดคะเนเหตุการณจากเรื่องท่ีอานโดย - เรอ่ื งส้ัน ๆ
ระบเุ หตุผลประกอบ - เรื่องเลาจากประสบการณ
- นทิ านชาดก
๖. สรปุ ความรูและขอ คดิ จากเรื่องท่ีอา น - บทความ
เพอ่ื นำไปใชในชีวติ ประจำวนั - บทโฆษณา
- งานเขียนประเภทโนม นา วใจ- ขาวและ
เหตุการณป ระจำวัน
- สารคดแี ละบนั เทงิ คดี
๗. อา นหนังสอื ที่มีคุณคาตามความสนใจ การอานหนงั สอื ตามความสนใจ เชน
อยา งสมำ่ เสมอและแสดงความคิดเห็น - หนังสอื ทน่ี ักเรยี นสนใจและเหมาะสมกับวยั
เกย่ี วกบั เรื่องที่อาน - หนงั สอื ท่ีครูและนกั เรียนกำหนดรวมกัน
๘. มมี ารยาทในการอาน มารยาทในการอา น
ป.๕ ๑. อานออกเสยี งบทรอยแกวและ การอานออกเสียงและการบอกความหมายของ
บทรอยกรองไดถูกตอ ง บทรอ ยแกวและบทรอยกรองที่ประกอบดว ย
๒. อธิบายความหมายของคำ ประโยคและ - คำทีม่ ีพยัญชนะควบกล้ำ
ขอ ความท่ีเปนการบรรยาย - คำที่มีอักษรนำ - คำทม่ี ีตัวการันต
และการพรรณนา - อักษรยอและเครื่องหมายวรรคตอน
๓. อธิบายความหมายโดยนัย จากเร่อื งท่ี - ขอ ความที่เปน การบรรยายและพรรณนา
อานอยา งหลากหลาย - ขอความที่มคี วามหมายโดยนัย
การอา นบทรอยกรองเปน ทำนองเสนาะ
๔. แยกขอ เทจ็ จรงิ และขอ คิดเหน็ จากเร่อื ง การอา นจับใจความจากสื่อตา งๆ เชน
ทีอ่ า น - วรรณคดใี นบทเรยี น
- บทความ
๕. วิเคราะหแ ละแสดงความคิดเห็น - บทโฆษณา
เกย่ี วกับเร่ืองทีอ่ านเพื่อนำไปใช ใน - งานเขยี นประเภทโนม นาวใจ
การดำเนินชวี ติ - ขา วและเหตุการณประจำวัน
๖. อา นงานเขยี นเชิงอธบิ าย คำส่ัง การอานงานเขียนเชิงอธิบาย คำสัง่ ขอ แนะนำ
ขอแนะนำ และปฏิบตั ิตาม และปฏิบัติตาม เชน
10
- การใชพจนานุกรม
- การใชวสั ดอุ ปุ กรณ
- การอา นฉลากยา
- คมู ือและเอกสารของโรงเรียนทีเ่ ก่ียวของกับ
นักเรียน
- ขา วสารทางราชการ
๗. อานหนงั สอื ทม่ี คี ุณคาตามความสนใจ การอา นหนังสือตามความสนใจ เชน
อยา งสม่ำเสมอและแสดงความคิดเห็น - หนังสือท่ีนักเรยี นสนใจและเหมาะสมกบั วัย
เกยี่ วกบั เร่อื งทีอ่ าน - หนังสือทค่ี รูและนักเรยี นกำหนดรว มกนั
๘. มมี ารยาทในการอาน มารยาทในการอาน
ป.๖ ๑. อานออกเสียงบทรอยแกว และ การอา นออกเสียงและการบอกความหมายของ
บทรอ ยกรองไดถ ูกตอ ง บทรอ ยแกว และบทรอยกรอง ประกอบดว ย
๒. อธบิ ายความหมายของคำ ประโยคและ - คำที่มพี ยัญชนะควบกลำ้
ขอ ความที่เปน โวหาร - คำทมี่ อี ักษรนำ
- คำทมี่ ีตัวการันต
- คำทม่ี าจากภาษาตา งประเทศ
- อกั ษรยอและเครือ่ งหมายวรรคตอน
- วนั เดอื น ปแ บบไทย
- ขอ ความที่เปน โวหารตางๆ
- สำนวนเปรยี บเทยี บ
การอานบทรอยกรองเปนทำนองเสนาะ
๓. อานเรอื่ งสัน้ ๆ อยางหลากหลาย โดย การอา นจบั ใจความจากส่ือตา งๆ เชน
จับเวลาแลว ถามเกย่ี วกบั เร่ืองทอ่ี า น - เร่ืองสน้ั ๆ
๔. แยกขอเทจ็ จริงและขอคดิ เหน็ จากเร่อื ง - นิทานและเพลงพ้ืนบาน
ทอ่ี าน - บทความ
๕. อธบิ ายการนำความรูและความคดิ จาก - พระบรมราโชวาท
เรอ่ื งท่ีอา นไปตัดสินใจแกปญ หา ในการ - สารคดี - เรอื่ งส้นั
ดำเนนิ ชวี ติ - งานเขียนประเภทโนม นา ว
- บทโฆษณา
- ขา ว และเหตกุ ารณส ำคัญ
การอา นเรว็
๖. อา นงานเขียนเชงิ อธิบาย คำส่งั การอานงานเขยี นเชิงอธิบาย คำสง่ั ขอ แนะนำ
ขอ แนะนำ และปฏบิ ตั ิตาม และปฏบิ ตั ิตาม
- การใชพจนานกุ รม
- การปฏบิ ตั ิตนในการอยูรวมกันในสงั คม
11
๗. อธิบายความหมายของขอมลู จากการ - ขอตกลงในการอยูรวมกนั ในโรงเรยี น และการ
อานแผนผงั แผนท่ี แผนภูมิ และกราฟ ใชส ถานทส่ี าธารณะในชมุ ชนและทอ งถน่ิ
การอานขอมลู จากแผนผงั แผนที่ แผนภมู ิ และ
กราฟ
๘. อานหนังสือตามความสนใจ และอธิบาย การอานหนงั สอื ตามความสนใจ เชน
คณุ คา ที่ไดร บั - หนังสอื ทีน่ กั เรยี นสนใจและเหมาะสมกบั วยั
- หนงั สืออา นท่ีครูและนักเรียนกำหนดรวมกัน
๙. มมี ารยาทในการอาน มารยาทในการอา น
ม.๑ ๑. อา นออกเสียงบทรอยแกว และ การอา นออกเสียง ประกอบดว ย
บทรอยกรองไดถูกตอ งเหมาะสมกบั เร่อื ง - บทรอยแกว ท่เี ปน บทบรรยาย
ท่ีอาน - บทรอ ยกรอง เชน กลอนสุภาพ กลอนสักวา
กาพยย านี ๑๑ กาพยฉ บัง ๑๖ กาพยส รุ างคนางค ๒๘
และโคลงสีส่ ุภาพ
๒. จบั ใจความสำคัญจากเรื่องที่อา น การอานจับใจความจากสื่อตา งๆ เชน
๓. ระบุเหตแุ ละผล และขอเท็จจริงกบั - เรือ่ งเลาจากประสบการณ
ขอ คิดเหน็ จากเรื่องท่ีอา น - เร่ืองสนั้ - บทสนทนา
๔. ระบแุ ละอธบิ ายคำเปรียบเทียบ และคำ - นิทานชาดก - วรรณคดใี นบทเรยี น
ทม่ี ีหลายความหมายในบริบทตางๆ จาก - งานเขยี นเชงิ สรางสรรค
การอาน - บทความ
๕. ตคี วามคำยากในเอกสารวชิ าการ โดย
พิจารณาจากบริบท
๖. ระบุขอ สังเกตและความสมเหตสุ มผล - สารคดี- บันเทิงคดี
ของงานเขยี นประเภทชักจงู โนม นา วใจ - เอกสารทางวิชาการที่มีคำ ประโยค และ
ขอความท่ตี องใชบริบทชว ยพิจารณา
ความหมาย
- งานเขยี นประเภทชกั จงู โนม นา วใจเชงิ
สรางสรรค
๗. ปฏบิ ัติตามคมู ือแนะนำวธิ ีการใชง าน การอานและปฏิบตั ิตามเอกสารคูมือ
ของเครื่องมอื หรือเคร่ืองใชในระดบั ที่
ยากข้ึน
๘. วเิ คราะหคณุ คาที่ไดรับจากการอา นงาน การอานหนังสือตามความสนใจ เชน
เขยี นอยางหลากหลายเพ่ือนำไปใช - หนังสือทน่ี ักเรยี นสนใจและเหมาะสมกับวยั
แกป ญ หาในชวี ิต - หนงั สืออา นท่ีครูและนักเรียนกำหนดรว มกัน
๙. มีมารยาทในการอา น มารยาทในการอา น
12
ม.๒ ๑. อานออกเสยี งบทรอยแกว และ การอานออกเสียง ประกอบดวย
บทรอ ยกรองไดถูกตอ ง - บทรอยแกวที่เปนบทบรรยายและบทพรรณนา
- บทรอ ยกรอง เชน กลอนบทละคร กลอน
นทิ าน กลอนเพลงยาว และกาพยหอ โคลง
๒. จบั ใจความสำคญั สรุปความ และ การอา นจับใจความจากส่ือตา งๆ เชน
อธิบายรายละเอยี ดจากเรื่องท่ีอา น - วรรณคดใี นบทเรียน
๓. เขียนผังความคิดเพื่อแสดงความเขาใจใน - บทความ
บทเรยี นตา งๆ ที่อาน - บันทึกเหตกุ ารณ
๔. อภิปรายแสดงความคดิ เห็น และ ขอ - บทสนทนา
โตแยงเกีย่ วกับเรื่องท่ีอา น - บทโฆษณา
๕. วเิ คราะหแ ละจำแนกขอเท็จจริง ขอ มูล - งานเขียนประเภทโนมนา วใจ
สนับสนุน และขอ คิดเหน็ จากบทความที่ - งานเขียนหรอื บทความแสดงขอเท็จจรงิ
อาน - เรื่องราวจากบทเรยี นในกลุมสาระการเรียนรู
๖. ระบุขอ สังเกตการชวนเชื่อ การ โนม ภาษาไทย และกลุม สาระการเรยี นรอู ่นื
นา ว หรือความสมเหตสุ มผลของงาน
เขียน
๗. อานหนงั สือ บทความ หรือคำประพนั ธ การอา นตามความสนใจ เชน
อยางหลากหลาย และประเมินคณุ คา - หนงั สอื อานนอกเวลา
หรอื แนวคดิ ที่ไดจ ากการอา น เพอ่ื - หนังสอื ทนี่ ักเรยี นสนใจและเหมาะสมกบั วัย
นำไปใชแ กป ญหาในชีวิต - หนังสืออานที่ครูและนักเรียนกำหนดรวมกัน
๘. มมี ารยาทในการอาน มารยาทในการอา น
ม.๓ ๑. อา นออกเสยี งบทรอยแกว และ การอานออกเสยี ง ประกอบดว ย
บทรอยกรองไดถ ูกตอ งและเหมาะสมกับ - บทรอ ยแกว ทเ่ี ปน บทความทวั่ ไปและบทความ
เร่ืองที่อาน ปกิณกะ
- บทรอยกรอง เชน กลอนบทละคร กลอนเสภา
กาพยยานี ๑๑ กาพยฉ บัง ๑๖ และโคลงสสี่ ภุ าพ
๒. ระบคุ วามแตกตางของคำท่ีมีความหมาย การอานจับใจความจากสื่อตา งๆ เชน
โดยตรงและความหมายโดยนัย - วรรณคดีในบทเรียน
๓. ระบุใจความสำคัญและรายละเอยี ดของ - ขาวและเหตุการณส ำคัญ
ขอ มลู ที่สนับสนนุ จากเร่อื งท่ีอาน - บทความ
๔. อานเรื่องตางๆ แลว เขยี นกรอบแนวคดิ - บนั เทงิ คดี
ผังความคิด บันทึก ยอ ความและ - สารคดี
รายงาน - สารคดีเชงิ ประวตั ิ
๕. วเิ คราะห วจิ ารณ และประเมินเร่ือง - ตำนาน
ท่อี านโดยใชกลวิธีการเปรยี บเทยี บ - งานเขียนเชงิ สรางสรรค
เพื่อใหผอู า นเขาใจไดด ขี ึ้น
13
๖. ประเมินความถูกตอ งของขอมูล - เร่ืองราวจากบทเรยี นในกลุมสาระการเรียนรู
ทใี่ ชสนบั สนุนในเร่อื งท่ีอา น ภาษาไทย และกลุม สาระการเรียนรูอน่ื
ม.๓ ๗. วิจารณความสมเหตสุ มผล การลำดบั
ความ และความเปน ไปไดข องเรอ่ื ง
๘. วเิ คราะหเ พอื่ แสดงความคิดเหน็ โตแ ยง
เกย่ี วกับเรื่องทอี่ าน
๙. ตีความและประเมินคุณคา และ การอา นตามความสนใจ เชน
แนวคดิ ที่ไดจ ากงานเขียนอยาง - หนงั สอื อา นนอกเวลา
หลากหลายเพอ่ื นำไปใชแ กปญหา ใน - หนังสืออานตามความสนใจและตามวยั ของ
ชีวิต นักเรียน
- หนังสืออา นท่ีครแู ละนักเรียนรวมกนั กำหนด
๑๐. มีมารยาทในการอาน มารยาทในการอาน
สาระที่ ๒ การเขียน
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชก ระบวนการเขียนเขยี นสอื่ สาร เขียนเรียงความ ยอความ และเขียนเรอ่ื งราวในรปู แบบ
ตา งๆ เขียนรายงานขอมลู สารสนเทศและรายงานการศกึ ษาคนควาอยา งมีประสทิ ธภิ าพ
ช้ัน ตวั ชีว้ ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. คัดลายมือตวั บรรจงเตม็ บรรทัด การคัดลายมือตวั บรรจงเต็มบรรทดั ตามรูปแบบ
การเขียนตัวอักษรไทย
๒. เขยี นสอ่ื สารดว ยคำและประโยคงา ยๆ การเขียนสื่อสาร
- คำทใ่ี ชในชวี ิตประจำวนั
- คำพ้นื ฐานในบทเรยี น
- คำคลองจอง
- ประโยคงายๆ
๓. มมี ารยาทในการเขียน มารยาทในการเขียน เชน
- เขยี นใหอานงาย สะอาด ไมขดี ฆา
- ไมข ดี เขยี นในทสี่ าธารณะ
- ใชภาษาเขียนเหมาะสมกบั เวลา สถานท่ี และ
บคุ คล
ป.๒ ๑. คัดลายมือตวั บรรจงเตม็ บรรทดั การคัดลายมือตวั บรรจงเต็มบรรทัดตามรูปแบบ
การเขียนตัวอักษรไทย
๒. เขยี นเรือ่ งสั้นๆ เกย่ี วกับประสบการณ การเขียนเร่อื งส้นั ๆ เกีย่ วกับประสบการณ
๓. เขยี นเร่ืองส้นั ๆ ตามจนิ ตนาการ การเขยี นเรอ่ื งสนั้ ๆ ตามจินตนาการ
๔. มีมารยาทในการเขียน มารยาทในการเขียน เชน
- เขียนใหอานงา ย สะอาด ไมขดี ฆา
14
ชน้ั ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
- ไมข ีดเขยี นในทส่ี าธารณะ
- ใชภาษาเขียนเหมาะสมกบั เวลา สถานท่ี และ
บคุ คล
- ไมเขียนลอเลียนผูอ่ืนหรอื ทำใหผ อู น่ื เสียหาย
ป.๓ ๑. คัดลายมอื ตวั บรรจงเต็มบรรทดั การคดั ลายมือตวั บรรจงเต็มบรรทัดตามรูปแบบ
การเขยี น ตัวอักษรไทย
๒ เขยี นบรรยายเก่ียวกับสิ่งใดสง่ิ หน่ึง ได การเขยี นบรรยายเกี่ยวกับลกั ษณะของ คน สัตว
อยา งชดั เจน สิง่ ของ สถานท่ี
๓. เขียนบันทึกประจำวัน การเขยี นบันทึกประจำวัน
๔. เขียนจดหมายลาครู การเขยี นจดหมายลาครู
๕. เขยี นเรือ่ งตามจินตนาการ การเขยี นเรอื่ งตามจินตนาการจากคำ ภาพ และ
หวั ขอทก่ี ำหนด
๖. มมี ารยาทในการเขียน มารยาทในการเขยี น เชน
- เขียนใหอ านงา ย สะอาด ไมขีดฆา
- ไมขดี เขียนในที่สาธารณะ
- ใชภาษาเขยี นเหมาะสมกบั เวลา สถานที่ และ
บุคคล
- ไมเ ขยี นลอเลียนผูอื่นหรือทำใหผูอ่ืนเสยี หาย
ป.๔ ๑. คัดลายมอื ตวั บรรจงเต็มบรรทัดและครึ่ง การคดั ลายมือตวั บรรจงเตม็ บรรทัดและครง่ึ บรรทัด
บรรทดั ตามรูปแบบการเขียนตัวอักษรไทย
๒. เขียนสือ่ สารโดยใชค ำไดถูกตอ งชดั เจน การเขยี นส่อื สาร เชน
และเหมาะสม - คำขวัญ
- คำแนะนำ
๓. เขียนแผนภาพโครงเรื่องและแผนภาพ การนำแผนภาพโครงเร่อื งและแผนภาพความคิด
ความคิดเพ่อื ใชพ ัฒนางานเขยี น ไปพัฒนางานเขียน
๔. เขยี นยอ ความจากเรือ่ งสั้นๆ การเขยี นยอความจากส่ือตา งๆ เชน นิทาน
ความเรยี งประเภทตา งๆ ประกาศ จดหมาย
๕. เขยี นจดหมายถึงเพื่อนและบดิ ามารดา คำสอน
๖. เขยี นบันทกึ และเขียนรายงานจาก
การเขียนจดหมายถงึ เพ่ือนและบิดามารดา
การศึกษาคนควา
การเขียนบนั ทึกและเขยี นรายงานจากการศึกษา
คนควา
๗. เขยี นเรอื่ งตามจินตนาการ การเขียนเรื่องตามจนิ ตนาการ
๘. มมี ารยาทในการเขียน มารยาทในการเขยี น
15
ช้ัน ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
ป.๕ ๑. คดั ลายมอื ตวั บรรจงเต็มบรรทัด และ การคัดลายมือตวั บรรจงเต็มบรรทดั และ
คร่งึ บรรทัด ครงึ่ บรรทัดตามรปู แบบการเขยี นตวั อักษรไทย
๒. เขียนสือ่ สารโดยใชคำไดถูกตอ งชัดเจน การเขยี นสื่อสาร เชน
และเหมาะสม - คำขวัญ
- คำอวยพร
- คำแนะนำและคำอธิบายแสดงขั้นตอน
๓. เขยี นแผนภาพโครงเรื่องและแผนภาพ การนำแผนภาพโครงเรื่องและแผนภาพความคิด
ความคดิ เพอ่ื ใชพ ฒั นางานเขียน ไปพฒั นางานเขยี น
๔. เขยี นยอความจากเรื่องที่อาน การเขยี นยอ ความจากส่ือตา งๆ เชน นทิ าน
ความเรียงประเภทตา งๆ ประกาศ แจงความ
แถลงการณ จดหมาย คำสอน โอวาท คำปราศรัย
๕. เขียนจดหมายถึงผปู กครองและญาติ การเขยี นจดหมายถึงผปู กครองและญาติ
๖. เขียนแสดงความรูสึกและความคิดเห็นได การเขียนแสดงความรูส ึกและความคิดเห็น
ตรงตามเจตนา
๗. กรอกแบบรายการตา งๆ การกรอกแบบรายการ
- ใบฝากเงนิ และใบถอนเงนิ
- ธนาณตั ิ
- แบบฝากสงพสั ดุไปรษณียภณั ฑ
๘. เขยี นเร่ืองตามจินตนาการ การเขยี นเรือ่ งตามจนิ ตนาการ
๙. มีมารยาทในการเขยี น มารยาทในการเขยี น
ป.๖ ๑. คัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทดั และ การคัดลายมือตวั บรรจงเต็มบรรทดั และ
คร่งึ บรรทดั คร่งึ บรรทดั ตามรูปแบบการเขยี นตวั อักษรไทย
๒. เขยี นสื่อสารโดยใชคำไดถูกตองชัดเจน การเขยี นสือ่ สาร เชน
และเหมาะสม - คำขวญั
- คำอวยพร
- ประกาศ
๓. เขยี นแผนภาพโครงเร่ืองและแผนภาพ การเขยี นแผนภาพโครงเร่ืองและแผนภาพ
ความคดิ เพ่ือใชพ ัฒนางานเขียน ความคดิ
๔. เขียนเรยี งความ การเขยี นเรียงความ
๕. เขียนยอความจากเรอื่ งท่ีอาน การเขียนยอความจากส่ือตางๆ เชน นิทาน
ความเรียงประเภทตางๆ ประกาศ แจงความ
แถลงการณ จดหมาย คำสอน โอวาท
คำปราศรัย สุนทรพจน รายงาน ระเบยี บ คำสงั่
๖. เขยี นจดหมายสวนตวั การเขียนจดหมายสวนตวั
- จดหมายขอโทษ
16
ช้นั ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
- จดหมายแสดงความขอบคุณ
- จดหมายแสดงความเหน็ ใจ
- จดหมายแสดงความยินดี
๗. กรอกแบบรายการตางๆ การกรอกแบบรายการ
- แบบคำรอ งตางๆ
- ใบสมัครศกึ ษาตอ
- แบบฝากสง พสั ดแุ ละไปรษณียภัณฑ
๘. เขยี นเรือ่ งตามจนิ ตนาการและ การเขียนเร่ืองตามจนิ ตนาการและสรา งสรรค
สรา งสรรค
๙. มมี ารยาทในการเขยี น มารยาทในการเขียน
ม.๑ ๑. คัดลายมือตัวบรรจงครึง่ บรรทดั การคัดลายมือตวั บรรจงครงึ่ บรรทดั ตามรปู แบบ
การเขียนตวั อักษรไทย
๒. เขียนสือ่ สารโดยใชถ อยคำถูกตองชดั เจน การเขยี นส่อื สาร เชน
เหมาะสม และสละสลวย - การเขยี นแนะนำตนเอง
- การเขียนแนะนำสถานที่สำคญั ๆ
- การเขียนบนส่อื อเิ ล็กทรอนิกส
๓. เขียนบรรยายประสบการณโ ดยระบุ การบรรยายประสบการณ
สาระสำคัญและรายละเอียดสนบั สนนุ
๔. เขียนเรยี งความ การเขยี นเรียงความเชงิ พรรณนา
๕. เขยี นยอ ความจากเร่ืองท่ีอาน การเขยี นยอ ความจากส่ือตางๆ เชน เรือ่ งสน้ั
คำสอน โอวาท คำปราศรัย สุนทรพจน รายงาน
ระเบียบ คำสั่ง บทสนทนาเรื่องเลาประสบการณ
๖. เขียนแสดงความคดิ เหน็ เกี่ยวกบั สาระ การเขยี นแสดงความคิดเหน็ เกีย่ วกับสาระจาก
จากสอื่ ท่ีไดรับ สอ่ื ตา งๆ เชน
- บทความ
- หนังสอื อา นนอกเวลา
- ขา วและเหตกุ ารณป ระจำวัน
- เหตุการณส ำคญั ตางๆ
๗. เขียนจดหมายสวนตัวและจดหมาย การเขียนจดหมายสว นตัว
กิจธุระ - จดหมายขอความชว ยเหลอื
- จดหมายแนะนำ
การเขียนจดหมายกจิ ธรุ ะ
- จดหมายสอบถามขอมลู
๘. เขียนรายงานการศึกษาคนควา และ การเขียนรายงาน ไดแ ก
โครงงาน - การเขียนรายงานจากการศึกษาคนควา
17
ชน้ั ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
- การเขยี นรายงานโครงงาน
๙. มีมารยาทในการเขยี น มารยาทในการเขยี น
ม.๒ ๑. คัดลายมอื ตัวบรรจงครึ่งบรรทดั การคดั ลายมือตวั บรรจงคร่ึงบรรทัดตามรูปแบบ
การเขยี น ตวั อักษรไทย
๒. เขยี นบรรยายและพรรณนา การเขียนบรรยายและพรรณนา
๓. เขียนเรยี งความ การเขียนเรียงความเกีย่ วกบั ประสบการณ
๔. เขียนยอ ความ การเขียนยอ ความจากส่ือตางๆ เชน นิทาน
คำสอน บทความทางวิชาการ บันทึกเหตกุ ารณ
เรือ่ งราวในบทเรยี นในกลมุ สาระการเรยี นรูอนื่
นิทานชาดก
๕. เขียนรายงานการศึกษาคน ควา การเขียนรายงาน
- การเขียนรายงานจากการศึกษาคน ควา
- การเขยี นรายงานโครงงาน
๖. เขยี นจดหมายกจิ ธรุ ะ การเขยี นจดหมายกจิ ธุระ
- จดหมายเชญิ วทิ ยากร
- จดหมายขอความอนุเคราะห
๗. เขียนวเิ คราะห วจิ ารณ และแสดง การเขยี นวเิ คราะห วจิ ารณ และแสดงความรู
ความรู ความคิดเหน็ หรือโตแยง ความคดิ เหน็ หรอื โตแ ยง จากส่ือตา งๆ เชน
ในเรื่องท่ีอา นอยางมีเหตุผล - บทความ
- บทเพลง
- หนังสืออานนอกเวลา
- สารคดี
- บันเทิงคดี
๘. มมี ารยาทในการเขียน มารยาทในการเขียน
ม.๓ ๑. คดั ลายมอื ตวั บรรจงครึ่งบรรทดั การคัดลายมือตัวบรรจงครง่ึ บรรทดั ตามรปู แบบ
การเขยี นตัวอักษรไทย
๒. เขียนขอ ความโดยใชถอยคำไดถูกตอง การเขียนขอความตามสถานการณแ ละโอกาส
ตามระดบั ภาษา ตา งๆ เชน
- คำอวยพรในโอกาสตางๆ
- คำขวญั - คำคม
- โฆษณา
- คติพจน
- สุนทรพจน
18
ช้ัน ตวั ชว้ี ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
๓. เขียนชีวประวตั หิ รืออตั ชวี ประวัตโิ ดยเลา การเขียนอตั ชีวประวัติหรือชีวประวัติ
เหตุการณ ขอคิดเห็น และทศั นคตใิ น
เรื่องตา งๆ
๔. เขยี นยอ ความ การเขยี นยอความจากส่ือตา งๆ เชน นิทาน
ประวตั ิ ตำนาน สารคดที างวิชาการ พระราชดำรสั
พระบรมราโชวาท จดหมายราชการ
๕. เขยี นจดหมายกจิ ธุระ การเขยี นจดหมายกิจธรุ ะ
- จดหมายเชญิ วิทยากร
- จดหมายขอความอนเุ คราะห
- จดหมายแสดงความขอบคุณ
๖. เขยี นอธบิ าย ชแี้ จง แสดงความคิดเห็น การเขียนอธิบาย ชีแ้ จง แสดงความคิดเห็น และ
และโตแ ยงอยางมีเหตผุ ล โตแยงในเร่อื งตางๆ
๗. เขยี นวเิ คราะห วจิ ารณ และแสดง การเขยี นวเิ คราะห วจิ ารณ และแสดงความรู
ความรู ความคิดเห็น หรือโตแยง ความคดิ เหน็ หรือโตแ ยงจากสื่อตางๆ เชน
ในเร่อื งตา งๆ - บทโฆษณา
- บทความทางวิชาการ
๘. กรอกแบบสมัครงานพรอมเขยี น การกรอกแบบสมัครงาน
บรรยายเกย่ี วกบั ความรูและทักษะ
ของตนเองที่เหมาะสมกบั งาน
๙. เขียนรายงานการศึกษาคน ควา และ การเขยี นรายงาน ไดแก
โครงงาน - การเขยี นรายงานจากการศึกษาคน ควา
- การเขยี นรายงานโครงงาน
๑๐. มมี ารยาทในการเขยี น มารยาทในการเขียน
19
สาระที่ ๓ การฟง การดู และการพูด
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลือกฟง และดูอยา งมวี จิ ารณญาณ และพูดแสดงความรู ความคดิ และความรสู กึ
ในโอกาสตา งๆ อยางมีวิจารณญาณและสรา งสรรค
ชนั้ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. ฟง คำแนะนำ คำส่ังงา ยๆ และปฏิบตั ิตาม การฟง และปฏิบตั ติ ามคำแนะนำ คำสั่งงา ยๆ
๒. ตอบคำถามและเลาเร่ืองท่ีฟงและดู ท้ัง การจับใจความและพดู แสดงความคิดเห็น
ทเ่ี ปน ความรแู ละความบนั เทิง ความรูสกึ จากเรื่องท่ีฟงและดู ทั้งท่เี ปน ความรู
๓. พูดแสดงความคิดเหน็ และความรูส กึ จาก และความบนั เทิง เชน
เรอ่ื งท่ีฟง และดู - เร่อื งเลาและสารคดีสำหรบั เดก็
- นิทาน
- การตูน
- เรื่องขบขัน
๔. พูดสือ่ สารไดตามวัตถุประสงค การพดู สื่อสารในชวี ิตประจำวัน เชน
- การแนะนำตนเอง
- การขอความชว ยเหลอื
- การกลา วคำขอบคุณ
- การกลาวคำขอโทษ
๕. มีมารยาทในการฟง การดู และการพูด มารยาทในการฟง เชน
- ตงั้ ใจฟง ตามองผูพูด
- ไมร บกวนผอู ืน่ ขณะท่ีฟง
- ไมควรนำอาหารหรือเครื่องดื่มไปรับประทาน
ขณะท่ฟี ง
- ใหเกยี รตผิ พู ดู ดวยการปรบมอื
- ไมพดู สอดแทรกขณะทฟ่ี ง
มารยาทในการดู เชน
- ตั้งใจดู
- ไมส ง เสียงดังหรอื แสดงอาการรบกวนสมาธขิ อง
ผอู ื่น
มารยาทในการพูด เชน
- ใชถอยคำและกิริยาท่สี ภุ าพ เหมาะสมกบั
กาลเทศะ
- ใชน ำ้ เสยี งนุมนวล
- ไมพ ดู สอดแทรกในขณะที่ผูอน่ื กำลังพูด
20
ชั้น ตวั ชวี้ ดั สาระการเรียนรูแกนกลาง
ป.๒ ๑. ฟงคำแนะนำ คำสงั่ ท่ีซับซอน และ การฟง และปฏิบัติตามคำแนะนำ คำสั่งท่ีซบั ซอ น
ปฏบิ ัติตาม
๒. เลาเรอื่ งท่ฟี งและดูท้ังที่เปนความรูและ การจบั ใจความและพูดแสดงความคิดเห็น
ความบันเทงิ ความรสู กึ จากเรื่องท่ีฟง และดู ทงั้ ทเ่ี ปน ความรู
๓. บอกสาระสำคัญของเรือ่ งที่ฟงและดู และความบันเทิง เชน
๔. ตัง้ คำถามและตอบคำถามเก่ียวกบั เรื่อง - เรอ่ื งเลาและสารคดีสำหรับเดก็
ทฟี่ งและดู - นทิ าน การต นู และเร่ืองขบขัน
๕. พูดแสดงความคิดเห็นและความรูสกึ จาก - รายการสำหรับเด็ก
เร่ืองที่ฟงและดู - ขา วและเหตุการณป ระจำวัน
- เพลง
๖. พูดส่อื สารไดช ดั เจนตรงตาม การพดู สอื่ สารในชีวติ ประจำวัน เชน
วตั ถปุ ระสงค - การแนะนำตนเอง
- การขอความชวยเหลือ
- การกลา วคำขอบคุณ
- การกลาวคำขอโทษ
- การพดู ขอรองในโอกาสตา งๆ
- การเลาประสบการณในชีวิตประจำวนั
๗. มมี ารยาทในการฟง การดู และการพดู มารยาทในการฟง เชน
- ตงั้ ใจฟง ตามองผูพดู
- ไมรบกวนผอู ่ืนขณะท่ฟี ง
- ไมควรนำอาหารหรือเครื่องดม่ื ไปรบั ประทาน
ขณะที่ฟง
- ไมพ ูดสอดแทรกขณะทีฟ่ ง
มารยาทในการดู เชน
- ต้งั ใจดู
- ไมส งเสยี งดังหรือแสดงอาการรบกวนสมาธขิ อง
ผูอ่นื
มารยาทในการพูด เชน
- ใชถ อยคำและกิริยาทสี่ ภุ าพ เหมาะสมกับ
กาลเทศะ
- ใชนำ้ เสยี งนุมนวล
- ไมพ ดู สอดแทรกในขณะทผ่ี ูอืน่ กำลงั พูด
- ไมพดู ลอเลยี นใหผ อู น่ื ไดรับความอบั อายหรือ
เสยี หาย
21
ช้นั ตัวชีว้ ดั สาระการเรียนรูแ กนกลาง
ป.๓ ๑. เลา รายละเอียดเกีย่ วกบั เร่ืองที่ฟง และดู การจับใจความและพดู แสดงความคิดเหน็ และ
ทั้งท่ีเปน ความรูและความบันเทิง ความรสู กึ จากเร่ืองท่ีฟงและดูท้งั ที่เปนความรูแ ละ
๒. บอกสาระสำคัญจากการฟงและการดู ความบันเทิง เชน
๓. ตั้งคำถามและตอบคำถามเก่ยี วกบั เร่ือง - เร่อื งเลา และสารคดสี ำหรับเดก็
ทีฟ่ ง และดู - นิทาน การตูน เร่อื งขบขัน
๔. พดู แสดงความคิดเห็นและความรูส กึ จาก - รายการสำหรบั เด็ก
เรอื่ งที่ฟง และดู - ขา วและเหตกุ ารณใ นชีวิตประจำวนั
- เพลง
๕. พดู สือ่ สารไดชดั เจนตรงตาม การพดู ส่อื สารในชวี ิตประจำวนั เชน
วัตถุประสงค - การแนะนำตนเอง
- การแนะนำสถานท่ใี นโรงเรียนและในชุมชน
- การแนะนำ/เชญิ ชวนเกยี่ วกับการปฏิบัติตนใน
ดา นตางๆ เชน การรักษาความสะอาดของ
รา งกาย
- การเลาประสบการณในชีวติ ประจำวัน
- การพูดในโอกาสตา งๆ เชน การพดู ขอรอง การ
พูดทักทาย การกลา วขอบคุณและขอโทษ
การพูดปฏเิ สธ และการพดู ชักถาม
๖. มีมารยาทในการฟง การดู และการพดู มารยาทในการฟง เชน
- ตัง้ ใจฟง ตามองผูพูด
- ไมรบกวนผูอื่นขณะทฟ่ี ง
- ไมควรนำอาหารหรือเครื่องด่มื ไปรบั ประทาน
ขณะทฟี่ ง
- ไมแ สดงกิรยิ าท่ีไมเ หมาะสม เชน โห ฮา หาว
- ใหเ กียรตผิ พู ูดดวยการปรบมือ
- ไมพดู สอดแทรกขณะที่ฟง
มารยาทในการดู เชน
- ตงั้ ใจดู
- ไมส ง เสียงดงั หรือแสดงอาการรบกวนสมาธขิ อง
ผอู นื่
มารยาทในการพูด เชน
- ใชถอยคำและกริ ิยาท่ีสภุ าพ เหมาะสมกบั
กาลเทศะ
- ใชน้ำเสยี งนุมนวล
- ไมพูดสอดแทรกในขณะท่ีผูอ่นื กำลังพดู
22
ชัน้ ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรูแกนกลาง
- ไมพ ูดลอเลยี นใหผูอ่ืนไดรับความอบั อายหรอื
เสียหาย
ป.๔ ๑. จำแนกขอ เท็จจริงและขอคิดเหน็ จาก การจำแนกขอเทจ็ จริงและขอคิดเหน็ จากเรอื่ งท่ี
เร่ืองที่ฟงและดู ฟง และดู ในชวี ติ ประจำวัน
๒. พดู สรุปความจากการฟงและดู การจบั ใจความ และการพดู แสดงความรู
๓. พูดแสดงความรู ความคิดเห็น ความคดิ ในเรื่องที่ฟงและดู จากสอ่ื ตา งๆ เชน
และความรสู ึกเก่ยี วกับเรือ่ งที่ฟงและดู - เรอ่ื งเลา
๔. ตง้ั คำถามและตอบคำถามเชงิ เหตุผล - บทความส้ันๆ
จากเรอ่ื งท่ฟี ง และดู - ขาวและเหตกุ ารณประจำวัน
- โฆษณา
- สอ่ื อิเลก็ ทรอนิกส
- เรอ่ื งราวจากบทเรยี นกลมุ สาระการเรียนรู
ภาษาไทย และกลมุ สาระการเรยี นรูอน่ื
๕. รายงานเรื่องหรอื ประเด็นท่ศี กึ ษา การรายงาน เชน
คนควาจากการฟง การดู และการ - การพูดลำดับขัน้ ตอนการปฏิบัตงิ าน
สนทนา - การพูดลำดบั เหตุการณ
๖. มมี ารยาทในการฟง การดู และการพดู มารยาทในการฟง การดู และการพูด
ป.๕ ๑. พดู แสดงความรู ความคดิ เห็น และ การจับใจความ และการพดู แสดงความรู
ความรูส ึกจากเร่ืองท่ีฟงและดู ความคิดในเรื่องท่ีฟงและดู จากส่อื ตางๆ เชน
๒. ตง้ั คำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผล - เรอ่ื งเลา
จากเร่ืองทีฟ่ งและดู - บทความ
๓. วิเคราะหค วามนาเชอ่ื ถือจากเรอ่ื ง ท่ี - ขา วและเหตกุ ารณป ระจำวัน
ฟงและดอู ยางมเี หตผุ ล - โฆษณา
- ส่อื สอ่ื อเิ ล็กทรอนิกส
การวิเคราะหค วามนาเช่ือถือจากเร่อื งที่ฟงและดู
ในชวี ิตประจำวัน
๔. พดู รายงานเร่ืองหรือประเด็นที่ศึกษา การรายงาน เชน
คนควา จากการฟง การดู และการ - การพดู ลำดบั ข้นั ตอนการปฏิบตั ิงาน
สนทนา - การพดู ลำดับเหตุการณ
๕. มมี ารยาทในการฟง การดู และการพูด มารยาทในการฟง การดู และการพดู
ป.๖ ๑. พูดแสดงความรู ความเขา ใจ การพูดแสดงความรู ความเขา ใจในจุดประสงค
จดุ ประสงคข องเร่ืองที่ฟงและดู ของเร่ืองที่ฟง และดูจากสอื่ ตา งๆ ไดแก
๒. ตง้ั คำถามและตอบคำถามเชิงเหตผุ ล - สือ่ สงิ่ พมิ พ
จากเรือ่ งท่ีฟงและดู - สอื่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส
23
ชนั้ ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
๓. วเิ คราะหค วามนา เชื่อถือจากการฟงและ การวิเคราะหค วามนาเช่ือถือจากการฟงและดู
ดูส่อื โฆษณาอยา งมีเหตผุ ล สือ่ โฆษณา
๔. พดู รายงานเรอื่ งหรือประเดน็ ที่ศึกษา การรายงาน เชน
คน ควาจากการฟง การดู และการ - การพูดลำดับข้ันตอนการปฏิบตั งิ าน
สนทนา - การพดู ลำดบั เหตุการณ
๕. พดู โนม นาวอยางมีเหตผุ ล และ การพดู โนม นา วในสถานการณต า งๆ เชน
นาเชอื่ ถือ - การเลอื กตัง้ กรรมการนกั เรยี น
- การรณรงคด า นตางๆ
- การโตวาที
๖. มมี ารยาทในการฟง การดู และการพดู มารยาทในการฟง การดู และการพูด
ม.๑ ๑. พูดสรุปใจความสำคัญของเรื่องท่ีฟง และ การพูดสรุปความ พูดแสดงความรู ความคิด
ดู อยา งสรางสรรคจ ากเรอ่ื งทีฟ่ งและดู
๒. เลา เรอ่ื งยอจากเรื่องท่ีฟง และดู การพูดประเมนิ ความนาเชือ่ ถือของส่ือท่ีมี
๓. พดู แสดงความคิดเห็นอยางสรางสรรค เนอ้ื หาโนม นา ว
เก่ียวกับเร่อื งทีฟ่ งและดู
๔. ประเมินความนา เชอ่ื ถือของส่ือ
ทมี่ เี น้ือหาโนม นาวใจ
๕. พดู รายงานเร่ืองหรือประเด็นทศี่ กึ ษา การพูดรายงานการศึกษาคนควาจากแหลง
คน ควาจากการฟง การดู และการ เรียนรตู างๆ ในชมุ ชน และทองถน่ิ ของตน
สนทนา
๖. มีมารยาทในการฟง การดู และการพดู มารยาทในการฟง การดู และการพดู
ม.๒ ๑. พดู สรปุ ใจความสำคญั ของเรื่องที่ฟง และ การพดู สรุปความจากเร่อื งทีฟ่ ง และดู
ดู
๒. วเิ คราะหข อเทจ็ จรงิ ขอ คิดเหน็ และ การพดู วเิ คราะหแ ละวิจารณจากเรื่องท่ีฟงและดู
ความนาเชือ่ ถือของขา วสารจากส่อื ตา งๆ
๓. วิเคราะหแ ละวิจารณเ ร่อื งทฟ่ี ง และดู
อยางมีเหตุผลเพือ่ นำขอ คดิ มา
ประยุกตใ ชใ นการดำเนินชวี ิต
๔. พูดในโอกาสตา งๆ ไดต รงตาม การพูดในโอกาสตา งๆ เชน
วตั ถปุ ระสงค - การพดู อวยพร
- การพดู โนม นา ว
- การพูดโฆษณา
๕. พดู รายงานเร่ืองหรือประเด็นทศ่ี ึกษา การพูดรายงานการศึกษาคนควา จากแหลง
คน ควา เรียนรูต า งๆ
๖. มีมารยาทในการฟง การดู และการพูด มารยาทในการฟง การดู และการพดู
24
ช้ัน ตัวช้วี ัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง
ม.๓ ๑. แสดงความคดิ เห็นและประเมนิ เรื่องจาก การพดู แสดงความคดิ เห็น และประเมนิ เร่อื ง
การฟง และการดู จากการฟงและการดู
๒. วเิ คราะหแ ละวิจารณเ รื่องท่ีฟง และดู การพดู วเิ คราะหว ิจารณจ ากเร่อื งท่ีฟงและดู
เพอื่ นำขอคดิ มาประยุกตใชใ นการ
ดำเนินชวี ิต
๓. พูดรายงานเรอ่ื งหรือประเด็นท่ีศึกษา การพดู รายงานการศึกษาคนควาเก่ียวกบั
คนควา จากการฟง การดู และการ ภูมิปญ ญาทองถน่ิ
สนทนา
การพูดในโอกาสตา งๆ เชน
๔. พูดในโอกาสตา งๆ ไดต รงตาม - การพดู โตว าที
วตั ถุประสงค - การอภปิ ราย
- การพูดยอวาที
๕. พดู โนม นา วโดยนำเสนอหลกั ฐาน
ตามลำดบั เนอ้ื หาอยางมเี หตุผลและ การพูดโนมนาว
นา เชือ่ ถือ
มารยาทในการฟง การดู และการพดู
๖. มมี ารยาทในการฟง การดู และการพูด
สาระท่ี ๔ หลักการใชภาษาไทย
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขา ใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของ
ภาษา ภมู ปิ ญญาทางภาษา และรกั ษาภาษาไทยไวเ ปน สมบตั ิของชาติ
ช้นั ตวั ชีว้ ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. บอกและเขียนพยัญชนะ สระ วรรณยุกต พยัญชนะ สระ และวรรณยุกต
และเลขไทย เลขไทย
๒. เขยี นสะกดคำและบอกความหมาย ของ การสะกดคำ การแจกลกู และการอา นเปนคำ
คำ มาตราตวั สะกดท่ีตรงตามมาตราและไมต รงตาม
มาตรา
การผนั คำ
ความหมายของคำ
๓. เรียบเรียงคำเปน ประโยคงาย ๆ การแตง ประโยค
๔. ตอ คำคลองจองงายๆ คำคลองจอง
ป.๒ ๑. บอกและเขียนพยัญชนะ สระ วรรณยุกต พยัญชนะ สระ และวรรณยุกต
และเลขไทย เลขไทย
25
ช้นั ตวั ชว้ี ดั สาระการเรียนรูแ กนกลาง
๒. เขยี นสะกดคำและบอกความหมาย ของ การสะกดคำ การแจกลกู และการอานเปนคำ
คำ มาตราตวั สะกดท่ีตรงตามมาตราและไมต รงตาม
มาตรา
การผนั อักษรกลาง อักษรสูง และอักษรตำ่
คำท่ีมตี ัวการนั ต
คำทีม่ พี ยัญชนะควบกล้ำ
คำที่มีอักษรนำ
คำทม่ี คี วามหมายตรงขามกนั
คำที่มี รร
ความหมายของคำ
๓. เรยี บเรยี งคำเปนประโยคไดต รงตาม การแตง ประโยค
เจตนาของการสือ่ สาร การเรียบเรยี งประโยคเปน ขอ ความส้นั ๆ
๔. บอกลักษณะคำคลอ งจอง คำคลอ งจอง
๕. เลือกใชภ าษาไทยมาตรฐานและ ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาถ่ินไดเหมาะสมกับกาลเทศะ ภาษาถิ่น
ป.๓ ๑. เขยี นสะกดคำและบอกความหมา การสะกดคำ การแจกลูก และการอานเปนคำ
ของคำ มาตราตัวสะกดที่ตรงตามมาตราและไมต รงตาม
มาตรา
การผนั อักษรกลาง อักษรสูง และอักษรตำ่
คำทมี่ ีพยัญชนะควบกลำ้
คำทม่ี ีอักษรนำ
คำท่ีประวิสรรชนยี แ ละคำทไ่ี มประวิสรรชนีย
คำท่ีมี ฤ
คำทใ่ี ช บัน บรร
คำทใ่ี ช รร
คำท่มี ตี วั การนั ต
ความหมายของคำ
๓. ระบุชนิดและหนา ทข่ี องคำในประโยค ชนดิ ของคำ ไดแ ก
- คำนาม
- คำสรรพนาม
- คำกริยา
๔. ใชพ จนานกุ รมคนหาความหมายของคำ การใชพ จนานุกรม
๕. แตงประโยคงา ยๆ การแตง ประโยคเพ่ือการสอ่ื สาร ไดแก
- ประโยคบอกเลา
- ประโยคปฏเิ สธ
26
ชนั้ ตวั ช้วี ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง
๖. แตงคำคลอ งจองและคำขวัญ
- ประโยคคำถาม
- ประโยคขอรอง
- ประโยคคำส่ัง
คำคลอ งจอง
คำขวญั
๗. เลือกใชภาษาไทยมาตรฐานและ ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาถ่นิ ไดเหมาะสมกบั กาลเทศะ ภาษาถ่ิน
ป.๔ ๑. สะกดคำและบอกความหมายของคำใน คำในแม ก กา
บรบิ ทตา งๆ มาตราตัวสะกด
การผนั อกั ษร
คำเปนคำตาย
คำพอง
๒. ระบชุ นิดและหนาท่ีของคำในประโยค ชนิดของคำ ไดแก
- คำนาม
- คำสรรพนาม
- คำกริยา
- คำวเิ ศษณ
๓ ใชพจนานุกรมคนหาความหมายของคำ การใชพจนานกุ รม
๔. แตงประโยคไดถกู ตองตามหลักภาษา ประโยคสามัญ
- สว นประกอบของประโยค
- ประโยค ๒ สวน
- ประโยค ๓ สว น
๕. แตงบทรอยกรองและคำขวัญ กลอนสี่
คำขวัญ
๖. บอกความหมายของสำนวน สำนวนท่เี ปน คำพังเพยและสุภาษติ
๗. เปรยี บเทยี บภาษาไทยมาตรฐานกับ ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาถน่ิ ได ภาษาถ่ิน
ป.๕ ๑. ระบชุ นิดและหนา ที่ของคำในประโยค ชนิดของคำ ไดแ ก
- คำบุพบท
- คำสนั ธาน
- คำอทุ าน
๒. จำแนกสว นประกอบของประโยค ประโยคและสว นประกอบของประโยค
๓. เปรยี บเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับ ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาถน่ิ ภาษาถนิ่
27
ชนั้ ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง
๔. ใชค ำราชาศพั ท คำราชาศพั ท
๕. บอกคำภาษาตา งประเทศในภาษาไทย คำทมี่ าจากภาษาตางประเทศ
๖. แตงบทรอยกรอง กาพยย านี ๑๑
๗. ใชส ำนวนไดถ ูกตอ ง สำนวนท่ีเปนคำพังเพยและสภุ าษิต
ป.๖ ๑. วิเคราะหชนิดและหนา ที่ของคำใน ชนดิ ของคำ
ประโยค - คำนาม
- คำสรรพนาม
- คำกรยิ า
- คำวิเศษณ
- คำบุพบท
- คำเช่ือม
- คำอทุ าน
๒. ใชค ำไดเ หมาะสมกับกาลเทศะและ คำราชาศพั ท
บุคคล ระดบั ภาษา
ภาษาถิน่
๓. รวบรวมและบอกความหมายของ คำทีม่ าจากภาษาตา งประเทศ
คำภาษาตางประเทศท่ีใชใ นภาษาไทย
๔. ระบุลกั ษณะของประโยค กลุมคำหรือวลี
ประโยคสามญั
ประโยครวม
ประโยคซอ น
๕. แตง บทรอ ยกรอง กลอนสุภาพ
๖. วิเคราะหและเปรยี บเทียบสำนวนท่ีเปน สำนวนทเี่ ปน คำพังเพย และสุภาษิต
คำพงั เพย และสุภาษติ
ม.๑ ๑. อธิบายลกั ษณะของเสยี งในภาษาไทย เสยี งในภาษาไทย
๒. สรางคำในภาษาไทย การสรางคำ
- คำประสม คำซำ้ คำซอน
- คำพอ ง
๓. วเิ คราะหช นดิ และหนา ท่ขี องคำใน ชนดิ และหนา ทข่ี องคำ
ประโยค
๔. วิเคราะหค วามแตกตา งของภาษาพูด ภาษาพดู
และภาษาเขยี น ภาษาเขยี น
๕. แตงบทรอยกรอง กาพยยานี ๑๑
28
ชัน้ ตัวชวี้ ัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง
๖. จำแนกและใชสำนวนทเ่ี ปนคำพังเพย สำนวนท่ีเปนคำพังเพยและสุภาษติ
และสุภาษิต
ม.๒ ๑. สรางคำในภาษาไทย การสรา งคำสมาส
๒. วิเคราะหโครงสรางประโยคสามัญ ลกั ษณะของประโยคในภาษาไทย
ประโยครวม และประโยคซอน - ประโยคสามญั
- ประโยครวม
- ประโยคซอ น
๓. แตง บทรอ ยกรอง กลอนสภุ าพ
๔. ใชค ำราชาศพั ท คำราชาศพั ท
๕. รวบรวมและอธบิ ายความหมายของ คำท่มี าจากภาษาตา งประเทศ
คำภาษาตางประเทศทใี่ ชในภาษาไทย
ม.๓ ๑. จำแนกและใชค ำภาษาตางประเทศท่ีใช คำที่มาจากภาษาตางประเทศ
ในภาษาไทย
๒. วเิ คราะหโครงสรางประโยคซับซอ น ประโยคซบั ซอ น
๓. วเิ คราะหระดบั ภาษา ระดบั ภาษา
๔. ใชค ำทับศัพทและศัพทบ ัญญตั ิ คำทบั ศัพท
คำศพั ทบ ญั ญัติ
๕. อธิบายความหมายคำศัพททางวชิ าการ คำศัพททางวิชาการและวิชาชพี
และวิชาชีพ
๖. แตงบทรอ ยกรอง โคลงส่สี ุภาพ
สาระที่ ๕ วรรณคดแี ละวรรณกรรม
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขา ใจและแสดงความคิดเห็น วจิ ารณวรรณคดแี ละวรรณกรรมไทยอยา งเหน็ คุณคา
และนำมาประยกุ ตใ ชใ นชวี ิตจริง
ชัน้ ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. บอกขอคดิ ท่ีไดจากการอานหรอื การฟง วรรณกรรมรอยแกวและรอ ยกรองสำหรบั เดก็
วรรณกรรมรอ ยแกว และรอยกรอง เชน
สำหรบั เดก็ - นิทาน
- เรื่องสั้นงายๆ
- ปรศิ นาคำทาย
- บทรอ งเลน
- บทอาขยาน
- บทรอยกรอง
- วรรณคดีและวรรณกรรมในบทเรียน
29
ช้นั ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง
๒. ทอ งจำบทอาขยานตามที่กำหนด และ บทอาขยานและบทรอยกรอง
บทรอ ยกรองตามความสนใจ - บทอาขยานตามที่กำหนด
- บทรอยกรองตามความสนใจ
ป.๒ ๑. ระบุขอคดิ ทีไ่ ดจ ากการอา นหรอื การฟง วรรณกรรมรอยแกว และรอยกรองสำหรบั เดก็
วรรณกรรมสำหรับเด็ก เพื่อนำไปใชใ น เชน
ชีวติ ประจำวัน - นิทาน
- เรอื่ งสนั้ งา ยๆ
- ปรศิ นาคำทาย
- บทอาขยาน
- บทรอยกรอง
- วรรณคดแี ละวรรณกรรมในบทเรยี น
๒. รอ งบทรองเลนสำหรับเด็กในทองถิน่ บทรองเลน ทมี่ ีคณุ คา
- บทรองเลน ในทอ งถิ่น
- บทรอ งเลนในการละเลน ของเด็กไทย
๓. ทอ งจำบทอาขยานตามที่กำหนด และ บทอาขยานและบทรอยกรองทีม่ ีคณุ คา
บทรอ ยกรองที่มคี ุณคา ตามความสนใจ - บทอาขยานตามท่ีกำหนด
- บทรอ ยกรองตามความสนใจ
ป.๓ ๑. ระบุขอคิดท่ีไดจ ากการอา นวรรณกรรม วรรณคดี วรรณกรรม และเพลงพืน้ บาน
เพอ่ื นำไปใชใ นชีวิตประจำวนั - นทิ านหรอื เรือ่ งในทองถ่นิ
๒. รูจกั เพลงพ้ืนบานและเพลงกลอมเด็ก - เรอ่ื งสั้นงายๆ ปริศนาคำทาย
เพ่ือปลูกฝงความชื่นชมวัฒนธรรมทองถิน่ - บทรอยกรอง
๓. แสดงความคดิ เห็นเกี่ยวกบั วรรณคดี ที่ - เพลงพนื้ บา น
อา น - เพลงกลอ มเด็ก
- วรรณกรรมและวรรณคดีในบทเรียนและ ตาม
ความสนใจ
๔. ทอ งจำบทอาขยานตามทก่ี ำหนดและ บทอาขยานและบทรอยกรองที่มีคณุ คา
บทรอ ยกรองท่มี ีคุณคาตามความสนใจ - บทอาขยานตามท่ีกำหนด
- บทรอยกรองตามความสนใจ
ป.๔ ๑. ระบุขอคิดจากนิทานพื้นบานหรอื นทิ าน วรรณคดีและวรรณกรรม เชน
คตธิ รรม - นทิ านพนื้ บา น
๒. อธิบายขอคดิ จากการอา นเพอ่ื นำไปใช - นิทานคตธิ รรม
ในชวี ิตจรงิ - เพลงพน้ื บาน
- วรรณคดแี ละวรรณกรรมในบทเรยี นและตาม
ความสนใจ
๓. รองเพลงพน้ื บาน เพลงพ้นื บาน
30
ชั้น ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรูแ กนกลาง
๔. ทองจำบทอาขยานตามที่กำหนด และ บทอาขยานและบทรอยกรองที่มีคุณคา
บทรอยกรองที่มคี ุณคาตามความสนใจ - บทอาขยานตามที่กำหนด
- บทรอยกรองตามความสนใจ
ป.๕ ๑. สรปุ เรื่องจากวรรณคดีหรือวรรณกรรมที่ วรรณคดีและวรรณกรรม เชน
อา น - นิทานพ้ืนบา น
๒. ระบคุ วามรแู ละขอคิดจากการอาน - นทิ านคตธิ รรม
วรรณคดแี ละวรรณกรรมที่สามารถ - เพลงพื้นบาน
นำไปใชใ นชวี ติ จริง - วรรณคดแี ละวรรณกรรมในบทเรียนและตาม
๓. อธบิ ายคณุ คา ของวรรณคดีและ ความสนใจ
วรรณกรรม
๔. ทองจำบทอาขยานตามท่ีกำหนดและ บทอาขยานและบทรอยกรองทม่ี ีคุณคา
บทรอยกรองที่มีคุณคาตามความสนใจ - บทอาขยานตามท่ีกำหนด
- บทรอยกรองตามความสนใจ
ป.๖ ๑. แสดงความคิดเห็นจากวรรณคดี หรอื วรรณคดีและวรรณกรรม เชน
วรรณกรรมที่อา น - นิทานพืน้ บา นทองถน่ิ ตนเองและทองถ่นิ อน่ื
๒. เลา นิทานพื้นบานทองถน่ิ ตนเอง และ - นทิ านคตธิ รรม
นิทานพน้ื บานของทอ งถิน่ อื่น - เพลงพื้นบาน
๓. อธิบายคุณคา ของวรรณคดี และ - วรรณคดีและวรรณกรรมในบทเรียนและตาม
วรรณกรรมท่ีอา นและนำไป ประยกุ ตใ ช ความสนใจ
ในชีวติ จรงิ
๔. ทองจำบทอาขยานตามท่ีกำหนด และ บทอาขยานและบทรอยกรองทม่ี ีคณุ คา
บทรอยกรองที่มีคุณคา ตามความสนใจ - บทอาขยานตามท่ีกำหนด
- บทรอยกรองตามความสนใจ
ม.๑ ๑. สรุปเนือ้ หาวรรณคดแี ละวรรณกรรมท่ี วรรณคดีและวรรณกรรมเก่ียวกับ
อา น - ศาสนา
- ประเพณี
- พิธกี รรม
- สภุ าษติ คำสอน
- เหตกุ ารณป ระวัติศาสตร
- บนั เทิงคดี
- บนั ทึกการเดินทาง
- วรรณกรรมทองถ่ิน
๒. วิเคราะหว รรณคดแี ละวรรณกรรม ท่ี การวิเคราะหค ุณคาและขอคิดจากวรรณคดีและ
อานพรอมยกเหตผุ ลประกอบ วรรณกรรม
31
ชน้ั ตวั ช้วี ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง
๓. อธิบายคุณคา ของวรรณคดีและ
วรรณกรรมที่อาน
๔. สรุปความรแู ละขอ คิดจากการอานเพื่อ
ประยุกตใ ชใ นชีวิตจริง
๕. ทอ งจำบทอาขยานตามที่กำหนดและบท บทอาขยานและบทรอยกรองทมี่ ีคณุ คา
รอยกรองทม่ี ีคุณคา ตามความสนใจ - บทอาขยานตามท่ีกำหนด
- บทรอ ยกรองตามความสนใจ
ม.๒ ๑. สรุปเนอื้ หาวรรณคดแี ละวรรณกรรมท่ี วรรณคดแี ละวรรณกรรมเก่ียวกบั
อา นในระดบั ทยี่ ากขึ้น - ศาสนา
- ประเพณี
- พธิ ีกรรม
- สุภาษติ คำสอน
- เหตกุ ารณป ระวัติศาสตร
- บันเทิงคดี
- บันทึกการเดินทาง
๒. วิเคราะหแ ละวจิ ารณว รรณคดี การวิเคราะหคุณคา และขอคิดจากวรรณคดี
วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถิน่ ที่ วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถน่ิ
อา น พรอมยกเหตุผลประกอบ
๓. อธบิ ายคณุ คาของวรรณคดแี ละ
วรรณกรรมท่ีอา น
๔. สรุปความรแู ละขอคดิ จากการอา น ไป
ประยกุ ตใชใ นชวี ติ จริง
๕. ทองจำบทอาขยานตามที่กำหนดและ บทอาขยานและบทรอยกรองที่มีคุณคา
บทรอยกรองท่มี คี ุณคาตามความสนใจ - บทอาขยานตามที่กำหนด
- บทรอ ยกรองตามความสนใจ
ม.๓ ๑. สรุปเนอื้ หาวรรณคดี วรรณกรรมและ วรรณคดี วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถิน่
วรรณกรรมทอ งถ่นิ ในระดบั ทย่ี ากยิ่งขึ้น เกี่ยวกบั
- ศาสนา
- ประเพณี
- พิธกี รรม
- สภุ าษิตคำสอน
- เหตุการณในประวัตศิ าสตร
- บันเทงิ คดี
32
ชนั้ ตัวช้วี ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
๒. วเิ คราะหวิถีไทยและคุณคาจากวรรณคดี การวิเคราะหวิถีไทย และคณุ คา จากวรรณคดี
และวรรณกรรมทอ่ี า น และวรรณกรรม
๓. สรุปความรแู ละขอ คดิ จากการอาน
เพอ่ื นำไปประยุกตใชใ นชีวิตจรงิ
๔. ทอ งจำและบอกคณุ คาบทอาขยาน บทอาขยานและบทรอยกรองท่ีมีคุณคา
ตามทก่ี ำหนด และบทรอยกรองทีม่ ี - บทอาขยานตามที่กำหนด
คุณคาตามความสนใจและนำไปใช - บทรอยกรองตามความสนใจ
อางอิง
33
อภธิ านศพั ท
กระบวนการเขยี น
กระบวนการเขียนเปนการคิดเรื่องที่จะเขียนและรวบรวมความรูในการเขียน กระบวนการเขียน มี ๕ ขั้น
ดงั นี้
๑. การเตรียมการเขียน เปนขั้นเตรียมพรอมที่จะเขียนโดยเลือกหัวขอเรื่องที่จะเขียน บนพื้นฐานของ
ประสบการณ กำหนดรูปแบบการเขียน รวบรวมความคิดในการเขียน อาจใชวิธีการอานหนังสือ สนทนา จัด
หมวดหมูค วามคิด โดยเขยี นเปนแผนภาพความคดิ จดบนั ทกึ ความคิดท่ีจะเขียนเปนรูปหวั ขอเรื่องใหญ หัวขอยอย
และรายละเอียดคราวๆ
๒. การยกรางขอเขียน เมื่อเตรยี มหัวขอเรื่องและความคดิ รูปแบบการเขยี นแลว ใหนำความคิดมาเขยี น
ตามรปู แบบทีก่ ำหนดเปนการยกรา งขอเขียน โดยคำนึงถงึ วา จะเขียนใหใครอาน จะใชภาษาอยางไรใหเหมาะสมกับ
เรื่องและเหมาะกับผูอื่น จะเริ่มตนเขียนอยางไร มีหัวขอเรื่องอยางไร ลำดับความคิดอยางไร เชื่อมโยงความคิด
อยางไร
๓. การปรับปรุงขอเขียน เมื่อเขียนยกรางแลวอานทบทวนเรื่องที่เขียน ปรับปรุงเรื่องที่เขียนเพิ่มเติม
ความคิดใหส มบรู ณ แกไขภาษา สำนวนโวหาร นำไปใหเ พื่อนหรือผูอนื่ อาน นำขอเสนอแนะมาปรบั ปรุงอีกคร้งั
๔. การบรรณาธิการกิจ นำขอเขียนที่ปรับปรุงแลวมาตรวจทานคำผิด แกไขใหถูกตอง แลวอาน
ตรวจทานแกไ ขขอ เขียนอกี ครัง้ แกไขขอ ผิดพลาดท้ังภาษา ความคดิ และการเวน วรรคตอน
๕. การเขียนใหสมบูรณ นำเรื่องที่แกไขปรับปรุงแลวมาเขียนเรื่องใหสมบูรณ จัดพิมพ วาดรปู ประกอบ
เขียนใหสมบูรณดว ยลายมือท่ีสวยงามเปนระเบียบ เมื่อพิมพหรือเขียนแลว ตรวจทานอีกคร้ังใหสมบูรณกอนจัดทำ
รูปเลม
กระบวนการคิด
การฟง การพูด การอา น และการเขียน เปนกระบวนการคดิ คนทจี่ ะคิดไดดีตองเปนผฟู ง ผูพูด ผูอาน และ
ผูเขียนที่ดี บุคคลที่จะคิดไดดีจะตองมีความรูและประสบการณพื้นฐานในการคิด บุคคลจะมีความสามารถในการ
รวบรวมขอมูล ขอเท็จจริง วิเคราะห สังเคราะห และประเมินคา จะตองมีความรูและประสบการณพ้ืนฐานที่
นำมาชวยในการคิดทั้งสิ้น การสอนใหคิดควรใหผูเรียนรูจักคัดเลือกขอ มูล ถายทอด รวบรวม และจำขอมูลตางๆ
สมองของมนุษยจะเปนผูบริโภคขอมูลขาวสาร และสามารถแปลความขอมูลขาวสาร และสามารถนำมาใชอางอิง
การเปนผูฟง ผูพูด ผูอาน และผูเขียนที่ดี จะตองสอนใหเปนผูบริโภคขอมูลขาวสารที่ดีและเปนนักคิดที่ดีดวย
กระบวนการสอนภาษาจึงตอ งสอนใหผ ูเรยี นเปน ผูรับรูขอมูลขาวสารและมที ักษะการคิด นำขอมูลขาวสารที่ไดจาก
การฟงและการอานนำมาสูการฝกทักษะการคิด นำการฟง การพูด การอาน และการเขียน มาสอนในรูปแบบ
บรู ณาการทกั ษะ ตวั อยาง เชน การเขยี นเปนกระบวนการคิดในการวิเคราะห การแยกแยะ การสังเคราะห การประเมิน
คา การสรา งสรรค ผูเ ขยี นจะนำความรแู ละประสบการณส ูการคิดและแสดงออกตามความคิดของตนเสมอ ตองเปน
ผูอา นและผูฟงเพ่อื รบั รูขาวสารทจี่ ะนำมาวิเคราะหแ ละสามารถแสดงทรรศนะได
กระบวนการอา น
การอานเปนกระบวนการซึ่งผูอานสรางความหมายหรือพัฒนา การตีความระหวางการอานผูอานจะตองรู
หัวขอเรื่อง รูจุดประสงคของการอาน มีความรูทางภาษาที่ใกลเคียงกับภาษาที่ใชในหนังสือที่อาน โดยใช
ประสบการณเ ดิมเปน ประสบการณท ำความเขาใจกับเรื่องทีอ่ าน กระบวนการอา นมดี งั นี้
34
๑. การเตรียมการอาน ผูอานจะตองอานชื่อเรื่อง หัวขอยอยจากสารบัญเรื่อง อานคำนำ ใหทราบ
จุดมุงหมายของหนังสือ ตั้งจุดประสงคของการอานจะอานเพื่อความเพลิดเพลินหรืออานเพื่อหาความรู วาง
แผนการอานโดยอานหนงั สือตอนใดตอนหนง่ึ วาความยากงายอยางไร หนังสอื มีความยากมากนอยเพียงใด รปู แบบ
ของหนังสือเปนอยางไร เหมาะกับผูอานประเภทใด เดาความวาเปนเรื่องเกี่ยวกับอะไร เตรียมสมุด ดินสอ
สำหรับจดบันทึกขอความหรอื เนือ้ เร่อื งทสี่ ำคัญขณะอาน
๒. การอาน ผูอานจะอานหนังสือใหตลอดเลมหรือเฉพาะตอนที่ตองการอาน ขณะอานผูอานจะใช
ความรจู ากการอานคำ ความหมายของคำมาใชใ นการอาน รวมทง้ั การรจู กั แบงวรรคตอนดวย การอา นเร็วจะมีสวน
ชวยใหผ ูอานเขาใจเรื่องไดดีกวาผูอานชา ซึ่งจะสะกดคำอานหรืออานยอนไปยอนมา ผูอานจะใชบริบทหรือคำ
แวดลอ มชว ยในการตีความหมายของคำเพอ่ื ทำความเขาใจเรือ่ งทีอ่ าน
๓. การแสดงความคิดเห็น ผูอานจะจดบันทึกขอความที่มีความสำคัญหรือเขียนแสดง ความคิดเห็น
ตีความขอความที่อาน อานซ้ำในตอนที่ไมเขาใจเพ่ือทำความเขาใจใหถูกตอง ขยายความคิดจากการอา น จับคูกับ
เพ่ือนสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ตั้งขอสังเกตจากเรื่องที่อาน ถาเปนการอานบทกลอนจะตองอานทำนอง
เสนาะดงั ๆ เพ่อื ฟงเสียงการอา นและเกดิ จินตนาการ
๔. การอา นสำรวจ ผอู านจะอานซำ้ โดยเลือกอานตอนใดตอนหนงึ่ ตรวจสอบคำและภาษา ที่ใช สำรวจ
โครงเร่อื งของหนงั สือเปรียบเทียบหนังสอื ท่ีอานกับหนังสือท่ีเคยอาน สำรวจและเชื่อมโยงเหตกุ ารณในเรื่องและการ
ลำดับเรอ่ื ง และสำรวจคำสำคญั ที่ใชใ นหนังสือ
๕. การขยายความคิด ผูอานจะสะทอนความเขาใจในการอาน บันทึกขอคิดเห็น คุณคาของเรื่อง
เช่ือมโยงเรื่องราวในเรื่องกับชีวิตจริง ความรูสึกจากการอาน จัดทำโครงงานหลักการอาน เชน วาดภาพ เขียน
บทละคร เขียนบนั ทึกรายงานการอาน อานเร่ืองอ่ืนๆ ท่ีผูเ ขียนคนเดียวกันแตง อานเรื่องเพิ่มเติม เร่ืองท่ีเก่ียวโยง
กับเรื่องทีอ่ าน เพอื่ ใหไดค วามรทู ่ีชัดเจนและกวา งขวางข้นึ
การเขียนเชิงสรา งสรรค
การเขียนเชิงสรางสรรคเปนการเขียนโดยใชความรู ประสบการณ และจินตนาการในการเขียน เชน การ
เขียนเรียงความ นิทาน เรื่องสั้น นวนิยาย และบทรอยกรอง การเขียนเชิงสรางสรรคผูเขียนจะตองมีความคิดดี
มีจินตนาการดี มีคลังคำอยางหลากหลาย สามารถนำคำมาใช ในการเขียน ตองใชเทคนิคการเขียน และใช
ถอยคำอยา งสละสลวย
การดู
การดูเปนการรับสารจากสื่อภาพและเสียง และแสดงทรรศนะไดจากการรับรูสาร ตีความ แปลความ
วิเคราะห และประเมินคณุ คา สารจากสือ่ เชน การดูโทรทศั น การดคู อมพวิ เตอร การดลู ะคร การดูภาพยนตร การดู
หนังสือการตูน (แมไมมีเสียงแตมีถอยคำอานแทนเสียงพูด) ผูดูจะตองรับรูสาร จากการดูและนำมาวิเคราะห
ตีความ และประเมินคุณคาของสารที่เปนเน้ือเรื่องโดยใชหลักการพิจารณาวรรณคดีหรือการวิเคราะหวรรณคดี
เบื้องตน เชน แนวคิดของเรื่อง ฉากที่ประกอบเรื่องสมเหตุสมผล กิริยาทาทาง และการแสดงออกของตัวละครมี
ความสมจริงกับบทบาท โครงเรื่อง เพลง แสง สี เสียง ที่ใชประกอบการแสดงใหอารมณแกผูดูสมจริงและ
สอดคลองกับยุคสมัยของเหตุการณที่จำลองสูบทละคร คุณคาทางจริยธรรม คุณธรรม และคุณคาทางสังคมที่มี
อิทธิพลตอผูดูหรือผูชม ถาเปนการดูขาวและเหตุการณ หรือการอภิปราย การใชความรูหรือเรื่องที่เปนสารคดี
การโฆษณาทางส่ือจะตองพจิ ารณาเนื้อหาสาระวา สมควรเชื่อถือไดหรือไม เปน การโฆษณาชวนเช่ือหรือไม ความคิด
35
สำคัญและมอี ิทธิพลตอการเรียนรูมาก และการดลู ะครเวที ละครโทรทศั น ดูขาวทางโทรทัศนจะเปนประโยชนไดรับ
ความสนุกสนาน ตอ งดแู ละวเิ คราะห ประเมินคา สามารถแสดงทรรศนะของตนไดอยางมีเหตผุ ล
การตคี วาม
การตีความเปนการใชความรูและประสบการณของผูอานและการใชบริบท ไดแก คำที่แวดลอมขอความ
ทำความเขา ใจขอ ความหรอื กำหนดความหมายของคำใหถกู ตอง
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ใหค วามหมายวา การตีความหมาย ชีห้ รอื กำหนดความหมาย
ใหความหมายหรอื อธบิ าย ใชห รือปรบั ใหเขาใจเจตนา และความมงุ หมายเพอ่ื ความถกู ตอง
การเปล่ยี นแปลงของภาษา
ภาษายอมมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา คำคำหนึ่งในสมัยหนึ่งเขียนอยางหนึ่ง อีกสมัยหนึ่งเขียนอีก
อยา งหนึง่ คำวา ประเทศ แตเดมิ เขียน ประเทษ คำวา ปก ษใ ต แตเ ดมิ เขียน ปกใต ในปจจบุ ันเขยี น ปกษใ ต คำ
วา ลุมลึก แตกอนเขียน ลุมฦก ภาษาจึงมีการเปลี่ยนแปลง ทั้งความหมายและการเขียน บางครั้งคำบางคำ เชน
คำวา หลอน เปนคำสรรพนามแสดงถึงคำพูด สรรพนามบุรุษที่ ๓ ที่เปนคำสุภาพ แตเดี๋ยวนี้คำวา หลอน
มีความหมายในเชงิ ดูแคลน เปนตน
การสรางสรรค
การสรางสรรค คือ การรูจักเลือกความรู ประสบการณที่มีอยูเดิมมาเปนพื้นฐานในการสรางความรู
ความคิดใหม หรือสิ่งแปลกใหมที่มีคุณภาพและมีประสิทธิภาพสูงกวาเดิม บุคคลที่จะมีความสามารถในการ
สรางสรรคจะตองเปนบุคคลที่มีความคิดอิสระอยูเสมอ มีความเชื่อมั่นในตนเอง มองโลกในแงดี คิดไตรตรอง ไม
ตัดสนิ ใจสิง่ ใดงายๆ การสรางสรรคของมนุษยจะเก่ียวเนื่องกนั กับความคิด การพดู การเขียน และการกระทำเชิง
สรางสรรค ซ่ึงจะตอ งมีการคดิ เชงิ สรา งสรรคเปน พ้ืนฐาน
ความคิดเชิงสรางสรรคเปนความคิดท่ีพัฒนามาจากความรูและประสบการณเ ดิม ซ่ึงเปนปจจัยพ้ืนฐานของ
การพูด การเขียน และการกระทำเชงิ สรางสรรค
การพูดและการเขียนเชิงสรางสรรคเปนการแสดงออกทางภาษาที่ใชภาษาขัดเกลาใหไพเราะ งดงาม
เหมาะสม ถูกตองตามเนอ้ื หาทพ่ี ูดและเขียน
การกระทำเชิงสรางสรรคเปนการกระทำที่ไมซ้ำแบบเดิมและคิดคนใหมแปลกไปจากเดิม และเปน
ประโยชนทีส่ ูงข้ึน
ขอ มูลสารสนเทศ
ขอมูลสารสนเทศ หมายถึง เรื่องราว ขอเท็จจริง ขอมูล หรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่สามารถ สื่อความหมายดวย
การพูดบอกเลา บันทึกเปนเอกสาร รายงาน หนังสือ แผนที่ แผนภาพ ภาพถาย บันทึกดวยเสียงและภาพ
บนั ทกึ ดวยเครือ่ งคอมพิวเตอร เปน การเก็บเร่ืองราวตางๆ บันทึกไวเ ปน หลกั ฐานดว ยวิธีตา งๆ
ความหมายของคำ
คำที่ใชในการตดิ ตอสื่อสารมีความหมายแบงไดเ ปน ๓ ลักษณะ คือ
๑. ความหมายโดยตรง เปน ความหมายที่ใชพดู จากันตรงตามความหมาย คำหนึ่งๆ นัน้ อาจมคี วามหมาย
ไดห ลายความหมาย เชน คำวา กา อาจมคี วามหมายถึง ภาชนะใสนำ้ หรอื อาจหมายถงึ นกชนดิ หน่งึ ตัวสดี ำ รอง
กา กา เปน ความหมายโดยตรง
36
๒. ความหมายแฝง คำอาจมีความหมายแฝงเพิ่มจากความหมายโดยตรง มักเปนความหมายเกี่ยวกับ
ความรูสึก เชน คำวา ขี้เหนียว กับ ประหยัด หมายถึง ไมใชจายอยางสุรุยสุราย เปนความหมายตรง แต
ความรสู ึกตางกัน ประหยัดเปน สง่ิ ดี แตข ้ีเหนียวเปน สิ่งไมด ี
๓. ความหมายในบริบท คำบางคำมีความหมายตรง เมื่อรวมกับคำอื่นจะมีความหมายเพิ่มเติมกวางขึ้น
หรือแคบลงได เชน คำวา ดี เด็กดี หมายถึง วา นอนสอนงาย เสยี งดี หมายถงึ ไพเราะ ดินสอดี หมายถึง เขียนได
ดี สุขภาพดี หมายถงึ ไมมโี รค ความหมายบริบทเปนความหมายเชน เดยี วกับความหมายแฝง
คณุ คา ของงานประพนั ธ
เมื่อผูอานอานวรรณคดีหรือวรรณกรรมแลวจะตองประเมินงานประพันธ ใหเห็นคุณคาของงานประพันธ
ทำใหผูอานอานอยางสนุก และไดรับประโยชนจาการอานงานประพันธ คุณคาของงานประพันธแบงไดเปน ๒
ประการ คือ
๑. คุณคา ดานวรรณศิลป ถา อา นบทรอยกรองก็จะพิจารณากลวิธีการแตง การเลอื กเฟน ถอยคำมาใชได
ไพเราะ มีความคดิ สรา งสรรค และใหความสะเทือนอารมณ ถา เปนบทรอ ยแกว ประเภทสารคดี รปู แบบการเขียน
จะเหมาะสมกับเน้ือเรื่อง วิธีการนำเสนอนา สนใจ เน้อื หามีความถูกตอง ใชภ าษาสละสลวยชัดเจน การนำเสนอมี
ความคดิ สรา งสรรค ถาเปนรอยแกวประเภทบันเทิงคดี องคประกอบของเรื่องไมว าเร่ืองส้นั นวนิยาย นทิ าน จะ
มีแกนเรื่อง โครงเร่ือง ตัวละครมีความสัมพันธกัน กลวิธีการแตงแปลกใหม นาสนใจ ปมขัดแยงในการแตง
สรางความสะเทือนอารมณ การใชถอยคำสรางภาพไดชัดเจน คำพูดในเรื่องเหมาะสมกับบุคลิกของตัวละครมี
ความคิดสรางสรรคเกี่ยวกบั ชีวติ และสังคม
๒. คุณคาดานสังคม เปนคุณคาทางดานวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ศลิ ปะ ชีวิตความเปนอยู
ของมนุษย และคุณคาทางจริยธรรม คุณคาดานสังคม เปนคุณคาที่ผูอานจะเขาใจชีวิตท้ังในโลกทัศนและชวี ทศั น
เขาใจการดำเนินชีวิตและเขาใจเพื่อนมนุษยดีขึ้น เนื้อหายอมเกี่ยวของกับการชวยจรรโลงใจแกผูอาน ชวยพัฒนา
สงั คม ชวยอนรุ กั ษส ิ่งมีคณุ คาของชาติบานเมอื ง และสนับสนนุ คา นยิ มอนั ดีงาม
โครงงาน
โครงงานเปน การจัดการเรียนรูว ิธีหน่ึงที่สงเสริมใหผ ูเรียนเรียนดวยการคนควา ลงมอื ปฏิบัติจริง ในลักษณะ
ของการสำรวจ คนควา ทดลอง ประดิษฐคิดคน ผูเรียนจะรวบรวมขอมูล นำมาวิเคราะห ทดสอบเพื่อแกป ญ หา
ของใจ ผูเรียนจะนำความรูจากชั้นเรียนมาบูรณาการในการแกปญหา คนหาคำตอบ เปนกระบวนการคนพบ
นำไปสูการเรยี นรู ผูเรยี นจะเกดิ ทักษะการทำงานรว มกับผูอ่ืน ทักษะการจดั การ ผสู อนจะเขา ใจผูเรียน เห็นรูปแบบ
การเรียนรู การคดิ วธิ กี ารทำงานของผูเ รยี น จากการสงั เกตการทำงานของผเู รียน
การเรียนแบบโครงงานเปนการเรียนแบบศึกษาคนควาวิธีการหนึ่ง แตเปนการศึกษาคนควาที่ใช
กระบวนการทางวทิ ยาศาสตรมาใชในการแกปญหา เปน การพฒั นาผูเรียนใหเปน คนมเี หตผุ ล สรุปเรอ่ื งราวอยางมี
กฎเกณฑ ทำงานอยางมีระบบ การเรียนแบบโครงงานไมใชก ารศกึ ษาคนควา จดั ทำรายงานเพียงอยา งเดยี ว ตอ งมี
การวิเคราะหขอ มูลและมีการสรุปผล
ทักษะการส่ือสาร
ทักษะการสื่อสาร ไดแก ทักษะการพูด การฟง การอาน และการเขียน ซึ่งเปน เครื่องมอื ของการสงสาร
และการรับสาร การสงสาร ไดแก การสงความรู ความเชื่อ ความคิด ความรูสึกดวยการพูด และการเขียน สวน
การรบั สาร ไดแ ก การรับความรู ความเชอื่ ความคิด ดว ยการอานและการฟง การฝก ทักษะการส่ือสารจงึ เปน
การฝก ทกั ษะการพดู การฟง การอา น และการเขียน ใหสามารถรบั สารและสง สารอยา งมปี ระสิทธิภาพ
37
ธรรมชาตขิ องภาษา
ธรรมชาติของภาษาเปนคุณสมบัติของภาษาที่สำคัญ มีคุณสมบัติพอสรุปได คือ ประการที่หนึ่ง ทุก
ภาษาจะประกอบดวยเสยี งและความหมาย โดยมีระเบียบแบบแผนหรือกฎเกณฑในการใช อยางเปนระบบ ประการ
ที่สอง ภาษามีพลังในการงอกงามมิรูสิ้นสุด หมายถึง มนุษยสามารถใชภาษา สื่อความหมายไดโดยไมสิ้นสุด
ประการที่สาม ภาษาเปนเรื่องของการใชสัญลักษณรวมกันหรอื สมมติรวมกัน และมีการรับรูสัญลักษณหรือสมมติ
รว มกนั เพ่อื สรา งความเขาใจตรงกัน ประการทส่ี ี่ ภาษาสามารถใชภาษาพูดในการติดตอส่ือสาร ไมจำกัดเพศของ
ผูสงสาร ไมวาหญิง ชาย เด็ก ผูใหญ สามารถผลัดกันในการสงสารและรับสารได ประการที่หา ภาษาพูดยอม
ใชไดท ั้งในปจจุบัน อดีต และอนาคต ไมจำกัดเวลาและสถานที่ ประการที่หก ภาษาเปนเครื่องมือการถายทอด
วฒั นธรรม และวิชาความรนู านาประการ ทำใหเกิดการเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมและการสรา งสรรคส่ิงใหม
แนวคดิ ในวรรณกรรม
แนวคดิ ในวรรณกรรมหรือแนวเร่ืองในวรรณกรรมเปน ความคิดสำคัญในการผูกเร่ืองให ดำเนนิ เรื่องไปตาม
แนวคิด หรือเปนความคิดที่สอดแทรกในเรื่องใหญ แนวคิดยอมเกี่ยวของกับมนุษยและสังคม เปนสารที่ผูเขียนสง
ใหผ อู า น เชน ความดียอ มชนะความช่วั ทำดีไดด ที ำชั่วไดชวั่ ความยุติธรรมทำใหโ ลกสันติสุข คนเราพนความตาย
ไปไมได เปนตน ฉะนั้นแนวคิดเปนสารที่ผูเ ขียนตอ งการสงใหผ ูอื่นทราบ เชน ความดี ความยุติธรรม ความรกั
เปนตน
บรบิ ท
บริบทเปนคำทีแ่ วดลอมขอความท่ีอาน ผูอานจะใชความรูสึกและประสบการณมากำหนดความหมายหรอื
ความเขา ใจ โดยนำคำแวดลอมมาชว ยประกอบความรูแ ละประสบการณ เพอื่ ทำความเขา ใจหรอื ความหมายของคำ
พลังของภาษา
ภาษาเปนเครื่องมือในการดำรงชีวิตของมนุษย มนุษยจึงสามารถเรียนรูภาษาเพื่อการดำรงชีวิต เปน
เครื่องมือของการสื่อสารและสามารถพัฒนาภาษาของตนได ภาษาชวยใหคนรูจักคิดและแสดงออกของความคิด
ดวยการพูด การเขียนและการกระทำซึ่งเปนผลจากการคิด ถาไมมีภาษา คนจะคิดไมได ถาคนมีภาษานอย มี
คำศัพทนอย ความคิดของคนก็จะแคบไมกวางไกล คนท่ีใชภาษาไดดีจะมีความคิดดีดวย คนจะใชความคิดและ
แสดงออกทางความคิดเปนภาษา ซง่ึ สงผลไปสูการกระทำ ผลของการกระทำสงผลไปสูความคิด ซ่งึ เปนพลังของ
ภาษา ภาษาจึงมีบทบาทสำคัญตอมนุษย ชวยใหมนุษยพัฒนาความคิด ชวยดำรงสังคมใหมนุษยอยูรวมกันใน
สังคมอยางสงบสุข มีไมตรีตอกัน ชวยเหลือกันดวยการใชภาษาติดตอสื่อสารกัน ชวยใหคนปฏิบัติตนตาม
กฎเกณฑข องสงั คม ภาษาชวยใหมนุษยเ กิดการพัฒนา ใชภาษาในการแลกเปล่ียนความคิดเห็น การอภิปรายโตแยง
เพื่อนำไปสูผลสรุป มนุษยใชภาษาในการเรียนรู จดบันทึกความรู แสวงหาความรู และชวยจรรโลงใจ ดวยการ
อานบทกลอน รองเพลง ภาษายงั มพี ลงั ในตวั ของมันเอง เพราะภาพยอมประกอบดวยเสยี งและความหมาย การใช
ภาษาใชถอยคำทำใหเกิดความรสู ึกตอผรู ับสาร ใหเ กิดความจงเกลียดจงชังหรือเกิด ความช่ืนชอบ ความรักยอมเกิด
จากภาษาทัง้ สนิ้ ที่นำไปสผู ลสรปุ ท่มี ีประสิทธภิ าพ
ภาษาถิ่น
ภาษาถิ่นเปนภาษาพื้นเมืองหรือภาษาที่ใชในทองถิ่น ซึ่งเปนภาษาดั้งเดิมของชาวพื้นบานที่ใชพูดจากันใน
หมูเหลาของตน บางครั้งจะใชคำท่ีมีความหมายตางกันไปเฉพาะถิ่น บางครั้งคำที่ใชพูดจากันเปนคำเดียว
ความหมายตางกันแลวยังใชสำเนียงที่ตางกัน จึงมีคำกลาวที่วา “สำเนียงบอกภาษา” สำเนียงจะบอกวาเปน
38
ภาษาอะไร และผูพดู เปนคนถ่นิ ใด อยา งไรกต็ ามภาษาถน่ิ ในประเทศไทยไมวาจะเปน ภาษาถิ่นเหนือ ถน่ิ อสี าน ถน่ิ ใต
สามารถส่ือสารเขา ใจกนั ได เพียงแตส ำเนียงแตกตางกนั ไปเทา นั้น
ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาไทยมาตรฐานหรือบางทีเรียกวา ภาษาไทยกลางหรือภาษาราชการ เปนภาษาที่ใช ส่ือสารกันท่ัว
ประเทศและเปนภาษาที่ใชในการเรียนการสอน เพื่อใหคนไทยสามารถใชภาษาราชการในการติดตอสื่อสารสรางความ
เปน ชาติไทย ภาษาไทยมาตรฐานก็คือภาษาที่ใชก ันในเมืองหลวง ทีใ่ ชต ดิ ตอกันทัง้ ประเทศ มคี ำและสำเนียงภาษาที่
เปนมาตรฐาน ตองพูดใหชัดถอยชัดคำไดตามมาตรฐานของภาษาไทย ภาษากลางหรือภาษาไทยมาตรฐานมี
ความสำคัญในการสรางความเปนปก แผน วรรณคดีมีการถายทอดกันมาเปนวรรณคดีประจำชาตจิ ะใชภาษาที่เปน
ภาษาไทยมาตรฐานในการสรา งสรรคง านประพนั ธ ทำใหวรรณคดเี ปนเคร่อื งมอื ในการศึกษาภาษาไทยมาตรฐานได
ภาษาพูดกับภาษาเขยี น
ภาษาพูดเปนภาษาที่ใชพูดจากัน ไมเปนแบบแผนภาษา ไมพิถีพิถันในการใชแตใชสื่อสารกันไดดี สราง
ความรูสึกท่ีเปนกันเอง ใชในหมูเพื่อนฝงู ในครอบครัว และติดตอสื่อสารกันอยางไมเปนทางการ การใชภาษาพูด
จะใชภาษาที่เปน กันเองและสภุ าพ ขณะเดียวกันก็คำนึงวาพูดกับบุคคลทมี่ ีฐานะตางกัน การใชถอยคำก็ตางกันไป
ดวย ไมคำนงึ ถึงหลักภาษาหรือระเบยี บแบบแผนการใชภาษามากนัก
สวนภาษาเขียนเปนภาษาที่ใชเครงครัดตอการใชถอยคำ และคำนึงถึงหลักภาษา เพื่อใชในการสื่อสารให
ถูกตองและใชใ นการเขียนมากกวาพูด ตองใชถอ ยคำท่ีสภุ าพ เขียนใหเปน ประโยค เลือกใชถอยคำท่ีเหมาะสมกับ
สถานการณในการสื่อสาร เปนภาษาทใี่ ชในพิธีการตา งๆ เชน การกลา วรายงาน กลา วปราศรัย กลา วสดุดี การ
ประชุมอภปิ ราย การปาฐกถา จะระมัดระวงั การใชค ำที่ไมจ ำเปนหรือ คำฟุมเฟอย หรือการเลนคำจนกลายเปน การ
พูดหรอื เขยี นเลน ๆ
ภูมิปญ ญาทองถิ่น
ภูมิปญ ญาทองถิ่น (Local Wisdom) บางครั้งเรียกวา ภูมิปญญาชาวบาน เปนกระบวนทัศน (Paradigm)
ของคนในทองถิ่นที่มีความสัมพันธระหวางคนกับคน คนกับธรรมชาติ เพื่อความอยูรอด แตคนในทองถิ่นจะสราง
ความรูจากประสบการณและจากการปฏิบัติ เปนความรู ความคิด ที่นำมาใชในทองถิ่นของตนเพื่อการดำรงชีวิตที่
เหมาะสมและสอดคลองกับธรรมชาติ ผูรูจึงกลายเปนปราชญชาวบานที่มีความรูเกี่ยวกับภาษา ยารักษาโรคและ
การดำเนนิ ชวี ติ ในหมูบา นอยา งสงบสุข
ภมู ปิ ญญาทางภาษา
ภูมิปญญาทางภาษาเปนความรูทางภาษา วรรณกรรมทองถิ่น บทเพลง สุภาษิต คำพังเพยในแตละ
ทองถิ่น ที่ไดใชภาษาในการสรางสรรคผลงานตางๆ เพื่อใชประโยชนในกิจกรรมทางสังคมที่ตางกัน โดยนำภูมิ
ปญญาทางภาษาในการสั่งสอนอบรมพิธีการตางๆ การบนั เทงิ หรือการละเลน มีการแตง เปน คำประพันธในรูปแบบ
ตางๆ ทั้งนิทาน นิทานปรัมปรา ตำนาน บทเพลง บทรองเลน บทเหกลอม บทสวดตางๆ บททำขวัญ เพ่ือ
ประโยชนทางสงั คมและเปน สวนหน่ึงของวัฒนธรรมประจำถ่นิ
ระดบั ภาษา
ภาษาเปนวัฒนธรรมทีค่ นในสังคมจะตองใชภาษาใหถูกตองกับสถานการณและโอกาสที่ใชภาษา บุคคล
และประชุมชน การใชภาษาจึงแบงออกเปนระดับของการใชภาษาไดหลายรูปแบบ ตำราแตละเลมจะแบงระดับ
ภาษาแตกตางกนั ตามลกั ษณะของสัมพันธภาพของบคุ คลและสถานการณ
การแบง ระดบั ภาษาประมวลไดด ังนี้
39
๑. การแบงระดบั ภาษาที่เปน ทางการและไมเปนทางการ
๑.๑ ภาษาที่ไมเปนทางการหรือภาษาที่เปนแบบแผน เชน การใชภาษาในการประชุม ในการกลาวสุนทร
พจน เปน ตน
๑.๒ ภาษาที่ไมเ ปนทางการหรือภาษาท่ีไมเ ปนแบบแผน เชน การใชภ าษาในการสนทนา การใชภ าษา
ในการเขียนจดหมายถึงผูค ุนเคย การใชภ าษาในการเลา เร่ืองหรือประสบการณ เปนตน
๒. การแบงระดับภาษาที่เปนพิธีการกับระดับภาษาที่ไมเปนพิธีการ การแบงภาษาแบบนี้เปนการแบง
ภาษาตามความสมั พันธระหวางบุคคลเปนระดบั ดงั นี้
๒.๑ ภาษาระดบั พิธกี าร เปนภาษาแบบแผน
๒.๒ ภาษาระดบั กง่ึ พธิ ีการ เปน ภาษาก่งึ แบบแผน
๒.๓ ภาษาระดับท่ีไมเ ปน พิธีการ เปน ภาษาไมเปนแบบแผน
๓. การแบงระดับภาษาตามสภาพแวดลอม โดยแบง ระดบั ภาษาในระดับยอยเปน ๕ ระดับ คอื
๓.๑ ภาษาระดับพธิ กี าร เชน การกลา วปราศรัย การกลาวเปด งาน
๓.๒ ภาษาระดับทางการ เชน การรายงาน การอภิปราย
๓.๓ ภาษาระดบั กึ่งทางการ เชน การประชมุ อภปิ ราย การปาฐกถา
๓.๔ ภาษาระดบั การสนทนา เชน การสนทนากบั บคุ คลอยางเปนทางการ
๓.๕ ภาษาระดับกันเอง เชน การสนทนาพดู คยุ ในหมเู พ่อื นฝูงในครอบครวั
วจิ ารณญาณ
วิจารณญาณ หมายถึง การใชความรู ความคิด ทำความเขาใจเรื่องใดเรื่องหนึ่งอยางมีเหตุผล การมี
วิจารณญาณตองอาศัยประสบการณใ นการพจิ ารณาตดั สนิ สารดวยความรอบคอบ และอยา งชาญฉลาดเปน เหตุเปนผล
40
โครงสรางหลกั สตู รกลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย
ระดบั ช้ันประถมศึกษาปที่ ๑ – ๓
รหสั วิชา รายวชิ า จำนวนชวั่ โมง หนวยการเรยี น ชัน้ ปท ่เี รยี น
รายวิชาพน้ื ฐาน
ท ๑๑๑๐๑ ภาษาไทย ประถมศึกษาปท่ี ๑
ท ๑๒๑๐๑ ภาษาไทย ๒๐๐ 5 ประถมศึกษาปท ี่ ๒
ท ๑๓๑๐๑ ภาษาไทย ๒๐๐ 5 ประถมศึกษาปท ่ี ๓
๒๐๐ 5
ระดบั ชนั้ ประถมศึกษาปที่ ๔ – ๖
รหัสวชิ า รายวิชา จำนวนชั่วโมง หนวยการเรียน ช้นั ปท เี่ รียน
รายวชิ าพื้นฐาน
ท ๑๔๑๐๑ ภาษาไทย
ท ๑๕๑๐๑ ภาษาไทย ๑๖๐ 4 ประถมศึกษาปท่ี ๔
ท ๑๖๑๐๑ ภาษาไทย ๑๖๐ 4 ประถมศึกษาปที่ ๕
๑๖๐ 4 ประถมศกึ ษาปท ่ี ๖
ระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปท ี่ ๑ – ๓
รหสั วชิ า รายวิชา จำนวนชว่ั โมง หนวยการเรยี น ช้ันปทเี่ รยี น
รายวิชาพื้นฐาน
ท 2๑๑๐๑ ภาษาไทย ชน้ั มัธยมศึกษาปท่ี ๑
ท 2๑๑๐๒ ภาษาไทย ๖๐ ๑.๕ ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี ๑
ท 2๒๑๐๑ ภาษาไทย ๖๐ ๑.๕ ช้นั มธั ยมศึกษาปท่ี ๒
ท 2๒๑๐๒ ภาษาไทย ๖๐ ๑.๕ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๒
ท 2๓๑๐๑ ภาษาไทย ๖๐ ๑.๕ ชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี ๓
ท 2๓๑๐๒ ภาษาไทย ๖๐ ๑.๕ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี ๓
๖๐ ๑.๕
41
คำอธิบายรายวิชาพื้นฐาน
รหสั วชิ า ท ๑1๑๐๑ กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย
ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ 1 เวลา 200 ชั่วโมง
ฝกอานออกเสียงรอยแกวและรอยกรอง ความหมายของคำ การอานเรื่อง การอานจับใจความตาม
กระบวนการอานจับใจความ การอานเครื่องหมายหรือสัญลักษณ การเขียนตัวอักษรไทยและเลขไทย การเขียน
สื่อสาร ฟงคำแนะนำ คำสั่งงายๆ รูจักการตั้งคำถามและตอบคำถาม การพูดแสดงความคิดเห็นและความรูสึก รูจัก
ลักษณะของประโยค คำคลอ งจอง บทอาขยานและบทรอยกรอง
สามารถอานออกเสียงรอยแกวและรอยกรอง อานออกเสียงคำสมาชิกในครอบครัวของฉันและบอก
ความหมายของคำ อานเรื่องสั้นๆ และตอบคำถามจากเรื่อง สามารถเลาเรื่องยอและสามารถวิเคราะหเหตุการณ
จากเรื่องที่อาน สรุปความและขอคิดจากการอานเรื่อง อานเครื่องหมายหรือสัญลักษณ คัดลายมือตัวบรรจงเต็ม
บรรทัด คัดลายมือคำสมาชิกในครอบครัวของฉัน เขียนคำและประโยคตางๆ สามารถปฏิบัติตามคำแนะนำ คำสั่ง
งายๆ ตั้งคำถามและตอบคำถามจากเรื่องที่อาน สามารถพูดแสดงความคิดเห็นและความรูสึกสามารถพูดแนะนำ
สมาชิกในครอบครัวของฉัน และการพูด-เขียน พยัญชนะ สระ วรรณยุกตและเลขไทย เขียนสะกดคำและบอก
ความหมายของคำ สามารถแตงประโยคทั่วไป แตงประโยคคำสมาชิกในครอบครัว สามารถตอคำคลองจอง บอก
ขอ คิดเรอื่ งทอี่ าน บอกขอ คิดจากการฟง บทความสมาชิกในครอบครัว สามารถทองจำบทอาขยานและบทรอยกรอง
มมี ารยาทในการอา น มนี ิสัยรกั การอาน มวี นิ ยั ใฝเรยี นรู มงุ ม่นั ในการทำงาน มีมารยาทในการเขยี น
มีนสิ ัยรกั การเขยี น รกั ชาติ ศาสน กษตั รยิ รกั ความเปนไทย มมี ารยาทในการฟง การดู และการพดู ซ่ือสัตยส ุจริต
และเห็นคุณคา ของเรื่องที่อาน อยอู ยา งพอเพยี งและมจี ิตสาธารณะ
รหัสตวั ชี้วัด
ท 1.1 ป.1/1, ป.1/2, ป.1/3, ป.1/4, ป.1/5, ป.1/6, ป.1/7, ป.1/8
ท 2.1 ป.1/1, ป.1/2, ป.1/3
ท 3.1 ป.1/1, ป.1/2, ป.1/3, ป.1/4, ป.1/5
ท 4.1 ป.1/1, ป.1/2, ป.1/3, ป.1/4
ท 5.1 ป.1/1, ป.1/2
รวมทั้งหมด 22 ตัวชี้วัด
คำอธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน 42
รหัสวิชา ท ๑2๑๐๑ กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย
ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี 2 เวลา 200 ช่ัวโมง
ศึกษาหลักการอานออกเสียงรอยแกวและรอยกรอง นิยามความหมายของคำ หลักการอาน การเลา
เรื่อง การคาดคะเนเหตุการณ หลักการอานจับใจความ การอานเครื่องหมายหรือสัญลักษณ มารยาทในการอาน
หลักการเขียนตัวอักษรไทยและเลขไทยการเขียนสื่อสาร-มารยาทในการเขียน การฟงคำแนะนำ คำสั่งงายๆ
หลกั การต้งั คำถามและตอบคำถาม หลกั การพูดแสดงความคิดเหน็ และความรูสึก การพดู สื่อสาร มารยาทในการฟง
การดู และการพูด ชื่อและการเขียนตัวอักษรไทยและเลขไทย หลักการเขียนสะกดคำ ลักษณะของประโยค คำ
คลองจอง การจบั ใจความสำคญั บทอาขยาน บทรอ ยกรอง
สามารถอานออกเสียงคำ คำคลองจอง ขอความ และบทความและรอยกรองงายๆ ไดถูกตอง อานออก
เสียงคำโรงเรียนของฉัน ฝกการอานเรื่องสั้นๆ และตอบคำถามจากเรื่อง ฝกทักษะการเลาเรื่อง การคาดคะเน
เหตุการณ สรุปความและขอคิดจากการอานเรื่อง ฝกอานเครื่องหมายหรือสัญลักษณ คัดลายมือตัวบรรจงเต็ม
บรรทดั ฝกทกั ษะการเขียนคำและประโยค เขียนเรอ่ื งเกี่ยวกบั โรงเรียนของฉัน ฝก มารยาทในการเขียน อาน และฟง
คำแนะนำ คำส่ังงา ยๆ และปฏิบตั ิตาม ฝกการต้งั คำถามและตอบคำถาม ฝก การพดู ความคดิ เห็นและความรสู ึก การ
พูดสื่อสาร การพูดแนะนำโรงเรียนของฉัน สามารถบอกและเขียนพยัญชนะ สระ วรรณยุกต และเลขไทยได
สามารถเรียบเรียงคำเปนประโยคไดตรงตามเจตนาของการสื่อสาร เรียงประโยคเกี่ยวกับโรงเรียนของฉัน บอก
ลักษณะของคำคลองจอง เลือกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถิ่นไดเหมาะกับกาลเทศะ เขียนและสะกดคำและ
บอกความหมายของคำที่กำหนดใหได ระบุขอคิดที่ไดจากการอานหรือการฟงวรรณกรรมสำหรับเด็กเพื่อนำไปใชใน
ชีวิตประจำวัน บอกขอคิดจากบทความโรงเรียนของฉัน สามารถรองบทรองเลนสำหรับเด็กในทองถิ่น ทองจำบท
อาขยานตามที่กำหนดและบทรอยกรองที่มีคณุ คา ตามความสนใจ
มีมารยาทในการอาน เขียน มีนิสัยรักการเขียนและอาน มีวินัย ใฝเรียนรู มุงมั่นในการทำงาน ตระหนักใน
วฒั นธรรมการใชภ าษาไทย ภมู ิใจในวรรณคดี วรรณกรรม ซึง่ เปน ภูมปิ ญ ญาของคนไทย สามารถนำทักษะทางภาษา
มาประยุกตใ ชใ นชีวิตประจำวันอยางมปี ระสทิ ธภิ าพเหมาะกาลเทศะและบุคคล
รหสั ตวั ชี้วดั
ท 1.1 ป.2/1,ป.2/2, ป.2/3, ป.2/4, ป.2/5, ป.2/6, ป.2/7, ป.2/8
ท 2.1 ป.2/1,ป.2/2, ป.2/3, ป.2/4
ท 3.1 ป.2/1,ป.2/2, ป.2/3, ป.2/4, ป.2/5, ป.2/6, ป.2/7
ท 4.1 ป.2/1,ป.2/2, ป.2/3, ป.2/4, ป.2/5
ท 5.1 ป.2/1,ป.2/2, ป.2/3
รวมทั้งหมด 27 ตวั ช้ีวัด
คำอธบิ ายรายวิชาพื้นฐาน 43
รหัสวชิ า ท ๑3๑๐๑ กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปที่ 3 เวลา 200 ช่ัวโมง
ศึกษาหลักการอานออกเสียงรอยแกวและรอยกรอง นิยามความหมายของคำ หลักการอาน การเลาเรื่อง
การคาดคะเนเหตกุ ารณ หลักการอา นจับใจความ การอานเคร่อื งหมายหรอื สัญลกั ษณ มารยาทในการอา น หลกั การ
เขียนตัวอักษรไทยและเลขไทยการเขียนสื่อสาร-มารยาทในการเขียน การฟงคำแนะนำ คำสั่งงายๆ หลักการตั้ง
คำถามและตอบคำถาม หลกั การพูดแสดงความคิดเห็นและความรูสึก การพดู สอ่ื สาร มารยาทในการฟง การดู และ
การพูด ชื่อและการเขยี นตัวอักษรไทยและเลขไทย หลักการเขียนสะกดคำ ลักษณะของประโยค คำคลองจอง การ
จับใจความสำคัญ บทอาขยาน บทรอยกรอง
ฝกอา นออกเสียงรอยแกวและรอยกรอง อานออกเสยี งเร่ืองสนั้ เกี่ยวกบั ชมุ ชนของฉนั ฝกทักษะการอธิบาย
ความหมายของคำ ฝกการอานเรื่องสั้นๆ และตอบคำถามจากเรื่อง ฝกทักษะการเลาเรื่อง ฝกการคาดคะเน
เหตุการณ ฝกสรุปความและขอคิดจากการอานเรื่อง ฝกอานเครื่องหมายหรือสัญลักษณ ฝกทักษะคัดลายมือตัว
บรรจงเต็มบรรทัด ฝก ทกั ษะการเขียนคำและประโยค เขยี นบันทึกเร่อื งราวในชมุ ชนของฉนั ฝก มารยาทในการเขียน
ฝกมารยาทในการอาน ฝกทกั ษะการฟง คำแนะนำ คำส่งั งา ยๆ และปฏบิ ตั ติ าม ฝก การตง้ั คำถามและตอบคำถาม ฝก
การพูดความคิดเห็นและความรูสึก ฝกพูดสื่อสาร สามารถพูดเลาเรื่องชุมขนของฉัน ฝกมารยาทในการฟง การดู
และการพูด ฝก ทักษะการเขียน พยัญชนะ สระ วรรณยุกตและเลขไทย ฝกการสะกดคำและบอกความหมายของคำ
ฝก แตง ประโยค แตงคำคลอ งจองชุมชนของฉัน ฝก ตอคำคลองจอง ฝกจับใจความสำคัญและขอคดิ บอกขอคิดเรื่อง
สนั้ ชุมชนของฉัน ทองจำบทอาขยานและบทรอยกรอง
มีมารยาทในการอาน การเขียน นิสัยรักการอาน มีวินัย ใฝเรียนรู มุงมั่นในการทำงาน ตระหนักใน
วฒั นธรรมการใชภ าษาไทย ภูมิใจในวรรณคดี วรรณกรรม ซ่ึงเปน ภูมปิ ญญาของคนไทย สามารถนาทักษะทางภาษา
มาประยกุ ตใ ชใ นชีวิตประจาวันอยางมปี ระสิทธภิ าพเหมาะกาลเทศะและบุคคล มมี ารยาทในการฟง การดู และการ
พดู มคี วามซ่ือสัตยส จุ ริต เหน็ คณุ คา ของเรอื่ งที่อา น รักความเปนไทย รกั ชาติ ศาสน กษตั รยิ อยอู ยางพอเพียง มีจิต
สาธารณะ
รหัสตัวช้ีวดั
ท 1.1 ป.3/1, ป.3/2, ป.3/3, ป.3/4, ป.3/5, ป.3/6, ป.3/7, ป.3/8, ป.3/9
ท 2.1 ป.3/1, ป.3/2, ป.3/3, ป.3/4, ป.3/5, ป.3/6
ท 3.1 ป.3/1, ป.3/2, ป.3/3, ป.3/4, ป.3/5, ป.3/6
ท 4.1 ป.3/1, ป.3/2, ป.3/3, ป.3/4, ป.3/5, ป.3/6
ท 5.1 ป.3/1, ป.3/2, ป.3/3, ป.3/4
รวมทัง้ หมด 31 ตัวชี้วดั
คำอธิบายรายวชิ าพ้ืนฐาน 44
รหัสวิชา ท ๑๔๑๐๑ กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย
ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๔ เวลา ๑๖๐ ชัว่ โมง
ศึกษาและฝกปฏิบตั เิ กยี่ วกบั การอา นออกเสยี งบทรอ ยแกว และบทรอยกรอง พรอมอธิบายความหมายของ
คำ ประโยค และสำนวน อานเรื่องสั้นๆ ตามเวลาที่กำหนด ตอบคำถาม แยกขอเท็จจริง และขอคิดเห็น คาดคะเน
เหตุการณ อานสรุปความรูและขอ คิดจากเรือ่ ง“เชิญเท่ียวเมืองพาน”(น้ำตกปูแกง) คัดลายมือตวั บรรจงครึ่งบรรทัด
เขียนสื่อสารดวยแผนภาพโครงเรื่อง และแผนภาพความคิด เขียนยอความ เขียนจดหมาย เขียนบันทึก และเขยี น
รายงาน เขียนเรอื่ งตามจินตนาการ“เชิญเทยี่ วเมืองพาน” (นำ้ ตกปูแกง) จำแนกขอเท็จจริง และขอ คิดเห็น พูดสรุป
ความ พดู แสดงความรู ความคิดเห็น“เชิญเที่ยวเมืองพาน”(น้ำตกปูแกง) ตัง้ คำถามและตอบคำถาม พูดรายงานเร่ือง
ทีศ่ ึกษาจากการฟง และดูอยางมีมารยาท สะกดคำและบอกความหมายของคำ ระบุชนิด หนาที่ของคำในประโยค
แตงประโยค บทรอยกรองและแตง คำขวัญ“เชญิ เที่ยวเมืองพาน”(น้ำตกปูแกง) บอกความหมายของสำนวน การใช
พจนานุกรม เปรียบเทียบภาษาไทยกับภาษาถิ่น รองเพลงพื้นบาน ทองจำบทอาขยาน และบทรอยกรองที่มีคุณคา
ตามความสนใจ ศึกษาและวิเคราะหว รรณกรรมรอ ยแกวและรอยกรองสำหรบั เด็กเรื่อง ไมอยากเปน ควาย สิงโตเจา
ปญญา เลนกลางแจง ตนไม เรื่องของมาเหมี่ยว บานพิลึก โทรทัศนเปนเหตุ และนางในวรรณคดี เพื่อระบุและ
อธิบายขอคดิ ทไ่ี ดจากการอา น“เชิญเทีย่ วเมอื งพาน”(น้ำตกปูแกง) ไปปรบั ใชใ นชีวติ จริง
โดยใชการฝกทักษะกระบวนการทางภาษา ทั้งในดานการฟง การพูด การอาน และการเขียน กระบวน
การคิด กระบวนการปฏบิ ตั ิ กระบวนการกลมุ
เพื่อใหเกิดเจตคติที่ดีตอการเรียนวิชาภาษาไทย ตั้งใจเรียนและมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียน คนควาหา
ความรู จากแหลงการเรียนรูตางๆ อยางสม่ำเสมอ ซักถามและสืบคนเพื่อหาขอมูล มีความรอบคอบในการทำงาน
ใชภาษาไทยไดอยางถูกตอง เหมาะสม มีมารยาทในการพดู การอาน
การเขยี น และการฟง นำความรทู ไี่ ดจากการศกึ ษาไปประยุกตใชในชีวติ จริง
ตวั ช้ีวัด
ท 1.1 ป.4/1 ป.4/2 ป.4/3 ป.4/4 ป.4/5 ป.4/6 ป.4/7 ป.4/8
ท 2.1 ป.4/1 ป.4/2 ป.4/3 ป.4/4 ป.4/5 ป.4/6 ป.4/7 ป.4/8
ท 3.1 ป.4/1 ป.4/2 ป.4/3 ป.4/4 ป.4/5 ป.4/6
ท 4.1 ป.4/1 ป.4/2 ป.4/3 ป.4/4 ป.4/5 ป.4/6 ป.4/7
ท 5.1 ป.4/1 ป.4/2 ป.4/3 ป.4/4
รวม 33 ตัวช้ีวัด
คำอธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน 45
รหสั วชิ า ท ๑๕๑๐๑ กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย
ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๕ เวลา ๑๖๐ ช่ัวโมง
ศกึ ษาและฝกปฏิบัติเกย่ี วกับการอานออกเสยี งบทรอยแกวและบทรอยกรอง พรอมอธิบายความหมายของ
คำ ประโยค และขอความที่เปนการบรรยายและการพรรณนา อานงานเขียนเชิงอธิบาย และปฏิบัติตามคำสั่งหรือ
ขอแนะนำ อานหนังสือที่มีคุณคาตามความสนใจอยางสม่ำเสมอและแสดงความคิดเห็นเรื่อง“เชญิ เที่ยวเมืองพาน”
(พระธาตจุ อมแว) อธบิ ายความหมายโดยนัย การเขียนแผนภาพโครงเรอื่ งและแผนภาพความคดิ การเขยี นยอความ
การเขียนจดหมายการเขียนเร่ืองตามจินตนาการ การเขียนแสดงความรูสึกและความคิดเห็น เรื่อง“เชิญเที่ยวเมือง
พาน” (พระธาตุจอมแว) การกรอกแบบรายการตางๆ คัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัดและครึ่งบรรทัด พูดแสดง
ความคิดเห็นและความรูสึกจากเร่ืองทีฟ่ งและดู ฝกตั้งคำถามและตอบคำถามเร่ือง“เชิญเท่ียวเมอื งพาน” (พระธาตุ
จอมแว) พูดรายงานเรื่องหรือประเด็นท่ีศึกษาคนควาจากการฟงและดูไดอยางมีมารยาท การระบุชนิดและหนาท่ี
ของคำและการจำแนกสวนประกอบของประโยค การเปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิ่น ทองจำบท
อาขยานตามทก่ี ำหนดและแตง กลอน ๔ “เชิญเทยี่ วเมืองพาน” (พระธาตุจอมแว) บทรอ ยกรองท่ีมีคณุ คาตามความ
สนใจ ศึกษาและวิเคราะหวรรณกรรมรอยแกวและรอยกรองสำหรับเด็กเรื่อง นิทานพื้นบานไทย นอมรำลึก พระ
คุณครู เพลินอานงานพระราชนิพนธ กระเชาใบนอยของนางสีดา แมโพสพ มิตรแท พระสังขพบพระบิดา พระ
มารดา และบัวนอยคอยคลี่บาน เพื่อระบุขอคิดที่ไดจากการอานเรื่อง“เชิญเที่ยวเมืองพาน”(พระธาตุจอมแว)
ไปปรับใชในชีวิตประจำวัน
โดยใชการฝกทักษะกระบวนการทางภาษา ทั้งในดานการฟง การพูด การอาน และการเขียน กระบวน
การคดิ กระบวนการปฏบิ ัติ กระบวนการกลุม
เพื่อใหเกิดเจตคติที่ดีตอการเรียนวิชาภาษาไทย ตั้งใจเรียนและมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียน คนควาหา
ความรูจากแหลงการเรียนรูต างๆ อยางสม่ำเสมอ ซักถามและสืบคนเพื่อหาขอมูล มีความรอบคอบในการทำงาน
ใชภาษาไทยไดอยางถูกตอง เหมาะสม มีมารยาทในการพูด การอาน การเขียน และการฟง นำความรูที่ไดจาก
การศึกษาไปประยกุ ตใชในชวี ติ จรงิ
ตวั ช้ีวัด
ท 1.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4 ป.5/5 ป.5/6 ป.5/7 ป.5/8
ท 2.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4 ป.5/5 ป.5/6 ป.5/7 ป.5/8 ป.5/9
ท 3.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4 ป.5/5
ท 4.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4 ป.5/5 ป.5/6 ป.5/7
ท 5.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4
รวม 33 ตัวชว้ี ดั
คำอธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน 46
รหัสวชิ า ท ๑๖๑๐๑ กลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย
ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๖ เวลา ๑๖๐ ช่วั โมง
ศึกษาและฝกปฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั การอา นออกเสียง คำ คำคลองจอง ขอ ความ และบทรอยกรองงายๆ วรรณคดี
และวรรณกรรม พรอมอธิบายความหมายของคำ ประโยค และขอความที่เปนโวหาร อานขอเขียนเชิงอธิบาย และ
ปฏิบัติตามคำสั่งหรือขอแนะนำการอาน แยกขอเท็จจริงและขอคิดเห็นจากเรื่อง“เชิญเที่ยวเมืองพาน”(ถ้ำผาโขง)
อานหนังสือตามความสนใจอยางสม่ำเสมอและนำเสนอเรื่องที่อาน สามารถอธิบายความหมายของขอมูลจากการ
อานแผนผัง แผนที่ แผนภูมิ และกราฟ การเขียนแผนภาพโครงเรื่องในการเขียนตามจินตนาการ การเขียน
เรียงความ เขียนบรรยาย“เชิญเที่ยวเมืองพาน”(ถ้ำผาโขง) การเขียนจดหมาย การกรอกแบบรายการตางๆ คัด
ลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัดและครึ่งบรรทัด และสามารถเลอื กใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถิน่ ไดเหมาะสมกับ
กาลเทศะ ทองจำบทอาขยานตามที่กำหนด และบทรอยกรองที่มีคุณคาตามความสนใจ พูดสื่อสารไดชัดเจนตรง
ตามวัตถุประสงค พูดโนมนาวเรือ่ ง“เชิญเที่ยวเมืองพาน” (ถ้ำผาโขง) อยางมีเหตุผลและนา เช่ือถอื พูดรายงานเรื่อง
หรือประเด็นที่ศึกษา แสดงความคิดเห็นและความรูสึกจากเรื่องที่ฟงและดู ฟงคำแนะนำ และปฏิบัติตามอยางมี
มารยาท พรอมบอกสาระสำคัญของเร่ืองท่ีฟงและดู และฝก ต้ังคำถามและตอบคำถามเกย่ี วกับเรื่องทีอ่ าน หลกั การ
วิเคราะหชนิดและหนา ท่ีของคำในประโยค ใชคำไดเ หมาะสมกบั กาลเทศะและบุคคล รวบรวมและบอกความหมาย
ของ คำภาษาตางประเทศที่ใชในภาษาไทย ระบุลักษณะของประโยค การแตงบทรอยกรอง การวิเคราะหและ
เปรียบเทียบสำนวนที่เปนคำพงั เพย และสภุ าษติ แตงกลอน ๖“เชิญเทีย่ วเมอื งพาน”(ถ้ำผาโขง) ศึกษาและวิเคราะห
วรรณกรรมรอยแกวและรอยกรองสำหรับเด็กเรือ่ ง เหจับระบำ การเดินทางของพลายงาม จดแลวจำ นักสืบ ทอง
อิน ศึกไมยราพ สุภาษิตสอนจิตเตือนใจ กำเนิดมะกะโท และอำลา อาลัย เพื่อระบุขอคิดที่ใหจากการอานเรื่อง
“เชญิ เทยี่ วเมืองพาน”(ถ้ำผาโขง) ทำใหปรับใชใ นชวี ิตประจำวัน
โดยใชก ารฝก ทักษะกระบวนการทางภาษา ทงั้ ในดา นการฟง การพูด การอา น และการเขยี น กระบวนการ
คดิ กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการกลุม
เพื่อใหเกิดเจตคติที่ดีตอการเรียนวิชาภาษาไทย ตั้งใจเรียนและมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียน คนควาหา
ความรูจากแหลง การเรียนรูตางๆ อยางสม่ำเสมอ ซกั ถามและสบื คนเพ่ือหาขอมูล มีความรอบคอบในการทำงาน ใช
ภาษาไทยไดอยางถูกตอง เหมาะสม มีมารยาทในการพูด การอาน การเขียน และการฟง นำความรูที่ใหจาก
การศึกษาไปประยุกตใ ชในชวี ติ จรงิ
ตัวชีว้ ัด
ท 1.1 ป.6/1 ป.6/2 ป.6/3 ป.6/4 ป.6/5 ป.6/6 ป.6/7 ป.6/8 ป.6/9
ท 2.1 ป.6/1 ป.6/2 ป.6/3 ป.6/4 ป.6/5 ป.6/6 ป.6/7 ป.6/8 ป.6/9
ท 3.1 ป.6/1 ป.6/2 ป.6/3 ป.6/4 ป.6/5 ป.6/6
ท 4.1 ป.6/1 ป.6/2 ป.6/3 ป.6/4 ป.6/5 ป.6/6
ท 5.1 ป.6/1 ป.6/2 ป.6/3 ป.6/4
รวม 34 ตัวช้ีวัด