แผนการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์

37 ขั้นที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaborate) 1. ครูเขียนจำนวนคละบนกระดานประมาณ 20 จำนวน จากนั้นให้นักเรียนแข่งขันกันเปลี่ยนจำนวนคละ เป็นเศษเกินภายในเวลา 2 นาที ลงในสมุด แล้วร่วมกันเฉลย ครูกล่าวชื่นชมนักเรียนที่ทำได้ถูกต้องมากที่สุด และให้กำลังใจนักเรียนคนอื่น ๆ พร้อมทั้งเน้นย้ำวิธีการเปลี่ยนจำนวนคละให้เป็นเศษเกิน 2. ครูกล่าวกับนักเรียนว่า “การลบจำนวนคละนั้นต้องอาศัยความรู้เรื่อง การเปลี่ยนจำนวนคละให้เป็นเศษเกิน” จากนั้นครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน ร่วมกันศึกษาวิธีการลบจำนวนคละจากตัวอย่าง ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 20-21 แล้วร่วมกันอภิปรายจนได้ขั้นตอนการลบจำนวนคละ 3. ครูเขียนโจทย์การลบเศษส่วนบนกระดาน จากนั้นให้นักเรียนร่วมกันบอกขั้นตอนในการหาคำตอบ แล้วครูเขียนแสดงวิธีทำให้ดูบนกระดาน 4. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 คน เพื่อเล่นเกมวงล้อจำนวนคละ โดยครูอธิบายกติกาให้นักเรียนฟัง จากนั้นสุ่มนักเรียนออกมาหมุนวงล้อ 2 วง แล้วให้แต่ละกลุ่มแข่งขันกันลบจำนวนคละที่ได้แต่ละวง โดยเน้นย้ำว่าจำนวนคละที่มีค่ามากกว่าให้เป็นตัวตั้ง จำนวนคละที่มีค่าน้อยกว่าให้เป็นตัวลบ กลุ่มที่ลบได้ ถูกต้องตามเวลาที่กำหนดได้รับคะแนนสะสมข้อละ 5 คะแนน หมายเหตุ : ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม 3-4 รอบ แล้วสรุปกลุ่มที่ได้คะแนนสะสมสูงสุดเป็นกลุ่มที่ชนะ 5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปกิจกรรมและสรุปวิธีการลบจำนวนคละ 6. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 1 (ข้อ 4.-9.) และข้อ 2 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 23 เป็นการบ้าน 7. ครูและนักเรียนร่วมกันทบทวนความรู้เรื่องการลบเศษส่วนและจำนวนคละ 8. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน เพื่อให้นักเรียนเล่นเกมคิดไวได้แต้ม โดยให้นักเรียนหาคำตอบ จากกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 3 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 24 โดยครูเป็นผู้กำหนดเวลา ในการทำโจทย์แต่ละข้อ นักเรียนกลุ่มที่หาคำตอบได้ถูกต้องและรวดเร็วที่สุดได้คะแนนสะสมข้อละ 5 คะแนน 9. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเล่นเกม “บิงโกเศษส่วน” โดยครูแจกกระดาษตาราง 9 ช่อง ให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม ออกสำรวจโจทย์การลบเศษส่วนและจำนวนคละที่ติดไว้บริเวณสนามเด็กเล่นให้ครบทั้ง 9 ข้อ แล้วให้นักเรียนหาคำตอบ โดยเขียนคำตอบลงในตาราง 9 ช่อง ภายในเวลา 15 นาที 10. ครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยโจทย์การลบเศษส่วนและจำนวนคละพร้อมกันทีละข้อ กลุ่มที่บิงโกก่อนเป็นกลุ่ม ชนะ 11. ครูให้นักเรียนทำใบงานที่ 1.3 เรื่อง การลบเศษส่วนและจำนวนคละ เป็นการบ้าน ขั้นสรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluate) 1. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปว่า “การลบเศษส่วน ต้องทำตัวส่วนให้เท่ากันก่อน โดยคูณตัวเศษและตัวส่วนด้วย ชั ่วโมงที่ 3 ชั ่วโมงที่ 4

38 จำนวนเดียวกัน แล้วจึงนำมาลบกัน ส่วนการลบจำนวนคละ ให้ทำเป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงแสดงวิธีลบแบบ เดียวกับการลบเศษส่วน” ครูเน้นย้ำให้นักเรียนเขียนคำตอบให้อยู่ในรูปเศษส่วนอย่างต่ำหรือจำนวนคละ 2. ครูให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด ข้อ 1-4 ในแบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป. 5 เล่ม 1 หน้า 10-15 เป็นการบ้าน 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 ประเมินระหว่างการจัด กิจกรรมการเรียนรู้ 1) การลบเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 1.3 - ตรวจกิจกรรม ฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 1.3 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 4) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เศษส่วน และการบวก การลบเศษส่วน 2) แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เศษส่วน และการบวก การลบเศษส่วน 3) ใบงานที่1.3 เรื่อง การลบเศษส่วนและจำนวนคละ 4) ภาพเค้ก 5) กระดาษรูปวงกลม 6) วงล้อจำนวนคละ 7) ตาราง 9 ช่อง “เกมบิงโกเศษส่วน”

39 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องเรียน 2) สนามเด็กเล่น

40 ใบงานที่1.3 เรื่อง การลบเศษส่วนและจำนวนคละ ตอนที่ 1 คำชี้แจง : แสดงวิธีการลบเศษส่วนให้ถูกต้อง 1. 7 3- 9 5 = 2. 4 1 - 6 7 = 3. 1 1- 7 = ตอนที่ 2 คำชี้แจง : จับคู่คำตอบให้ถูกต้อง 4. 2 5 2 - 1 9 10 = 3 3 4 7 10 5 12 1 3 7 3 1 20 1 3 1 - 5 6 1 5- 14 3 1 2 - 2 4 3 1 4 - 1 7 2 1 2 - 1 5 4

41 ใบงานที่1.3 เฉลย เรื่อง การลบเศษส่วนและจำนวนคละ ตอนที่ 1 คำชี้แจง : แสดงวิธีการลบเศษส่วนให้ถูกต้อง 1. 7 3- 9 5 = วิธีทำ = = = 2. 4 1 - 6 7 = 3. 1 1- 7 = ตอนที่ 2 คำชี้แจง : จับคู่คำตอบให้ถูกต้อง 4. 2 5 2 - 1 9 10 = วิธีท ำ = = = = วิธีท ำ = วิธีท ำ = = = = = = 3 3 4 7 10 5 12 1 3 7 3 1 20 1 3 1 - 5 6 1 5- 14 3 1 2 - 2 4 3 1 4 - 1 7 2 1 2 - 1 5 4 7 3- 9 5 ( ) ( ) 7×5 3×9 - 9×5 5×9 35 27 - 45 45 8 45 4 1- 6 7 4×7 1×6 - 6×7 7×6 28 6 - 42 42 22 42 11 21 1 1- 7 7 1 1× - 7 7 7 1- 7 7 6 7 2 5 2 - 1 9 10 20 15 - 9 10 ( ) ( ) 20×10 15×9 - 9×10 10×9 200 135 - 90 90 13 18

42 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง 1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ค 1.1 ป.5/5 แสดงวิธีหาคำตอบของโจทย์ปัญหาการบวก การลบ การคูณ การหารเศษส่วน 2 ขั้นตอน 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) หาคำตอบของโจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ พร้อมทั้งตรวจสอบความสมเหตุสมผล ของคำตอบได้(K) 2) วิเคราะห์โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละที่กำหนดให้ได้ (K) 3) เขียนแสดงวิธีทำโจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละที่กำหนดให้ได้ (P) 4) รับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย (A) 3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น การแก้โจทย์ปัญหาเศษส่วนและจำนวนคละ พิจารณาตามหลักสูตรของสถานศึกษา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การแสดงวิธีทำและหาคำตอบของโจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ ต้องเริ่มจากการ วิเคราะห์โจทย์ปัญหา การวางแผนแก้โจทย์ปัญหา การแก้ปัญหาโดยเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ แสดงวิธีทำเป็น ลำดับขั้นตอน แล้วจึงหาคำตอบ พร้อมทั้งตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำตอบ 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการนำความรู้ไปใช้ 2) ทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน

43 6. กิจกรรมการเรียนรู้ แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ ขั้นนำ ขั้นที่ 1 นำเข้าสู่บทเรียน 1. ครูกล่าวทักทายนักเรียนและทบทวนความรู้เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบเศษส่วน และจำนวนที่เคยเรียนมาแล้วในชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จากนั้นครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายวิธีการแก้โจทย์ ปัญหาที่เคยเรียนมาแล้ว โดยครูเขียนคำตอบของนักเรียนบนกระดาน และสรุปขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหา ต่าง ๆ ดังนี้ - ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์โจทย์ปัญหา - ขั้นที่ 2 การวางแผนแก้โจทย์ปัญหา - ขั้นที่ 3 การแก้ปัญหา - ขั้นที่ 4 การตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำตอบ 2. ครูให้นักเรียนร่วมกันยกตัวอย่างโจทย์ปัญหาการบวกเศษส่วน โจทย์ปัญหาการลบเศษส่วน โจทย์ปัญหา การบวกจำนวนคละ และโจทย์ปัญหาการลบจำนวนคละ จากนั้นร่วมกันอภิปรายวิธีการวิเคราะห์โจทย์ และวิธีการแก้โจทย์ปัญหาต่าง ๆ ตามขั้นตอน ขั้นสอน ขั้นที่ 2 การจัดการเรียนรู้ 1. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน จากนั้นแจกโจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ ให้แต่ละกลุ่ม กลุ่มละ 1 ข้อ และแจกกระดาษฟลิปชาร์ทกลุ่มละ 1 แผ่น โดยโจทย์ปัญหา มีดังนี้ • แม่ซื้อไก่มา 15 35 กิโลกรัม ซื้อหมูมา 12 7 กิโลกรัม แม่ซื้อไก่และหมูมารวมทั้งหมดกี่กิโลกรัม • แก้วซื้อริบบิ้นสีขาวยาว 3 10 เมตร ซื้อริบบิ้นสีฟ้ายาว 8 30 เมตร แก้วซื้อริบบิ้นสีใดยาวกว่ากัน และยาวกว่าเท่าใด • เชือกเส้นแรกยาว 12 5 16 เมตร เชือกเส้นที่สองยาว 1 7 4 เมตร ถ้านำมาวางต่อกันจะได้เชือกยาวเท่าใด • แม่ใช้น้ำตาลทำขนม 18 2 24 กิโลกรัม ใช้แป้งมันทำขนม 5 6 8 กิโลกรัม แม่ใช้น้ำตาลหรือแป้งมันทำขนม มากกว่ากัน และมากกว่าเท่าใด 2. ครูให้นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และวางแผนการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้บาร์โมเดล พร้อมทั้งแสดงวิธีทำ และตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำตอบให้เรียบร้อย จากนั้นครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอ ผลงานหน้าชั้นเรียน โดยครูและนักเรียนร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง ชั ่วโมงที่ 1

44 หมายเหตุ : ครูให้นักเรียนใช้เวลาทำกิจกรรมกลุ่มละ 10 นาที 3. ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างที่ 16 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 30-31 จากนั้นครูให้นักเรียน ร่วมกันอภิปรายวิธีการแก้โจทย์ปัญหาตามขั้นตอนต่าง ๆ ดังนี้ ขั้นที่ 1การวิเคราะห์โจทย์ปัญหา ครูให้นักเรียนร่วมกันบอกสิ่งที่โจทย์กำหนดให้และสิ่งที่โจทย์ถาม โดยครูชี้ให้นักเรียนเห็นว่าสิ่งที่โจทย์กำหนดจะมี 3 ประเด็น ส่วนสิ่งที่โจทย์ถามมี 1 ประเด็น ขั้นที่ 2การวางแผนแก้โจทย์ปัญหา โดยครูขอตัวแทนนักเรียนออกมาสร้างแผนภาพบาร์โมเดล หน้าชั้นเรียน ขั้นที่ 3การแก้ปัญหา ครูสุ่มนักเรียนออกมาเขียนประโยคสัญลักษณ์ พร้อมกับแสดงวิธีทำ โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง ขั้นที่ 4การตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำตอบ ครูสุ่มตัวแทนนักเรียนออกมาอธิบายวิธีการ หาคำตอบหน้าชั้นเรียน และให้นักเรียนในชั้นเรียนร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง ขั้นสรุป ขั้นที่ 3 สรุปและนำหลักการไปประยุกต์ใช้ 1. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน จากนั้นครูแจกบัตรเศษส่วนและจำนวนคละให้นักเรียนกลุ่มละ 1 ชุด ดังนี้ กลุ่มที่ 1 ได้แก่ กลุ่มที่ 2 ได้แก่ 23 1 15 85 7 30 14 , 40 , , , 2 , 81 9 36 12 18 12 กลุ่มที่ 3 ได้แก่ 8 1 16 7 9 67 16 , 23 , , ,12 , 49 7 144 2 11 18 กลุ่มที่ 4 ได้แก่ 1 8 4 39 19 40 25 ,15 , , ,10 , 6 42 8 56 30 35 2. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันสร้างโจทย์ปัญหากลุ่มละ 2 ข้อ โดยข้อหนึ่งเป็นการบวกหรือการลบเศษส่วน สองขั้นตอน และอีกข้อหนึ่งเป็นการบวกหรือการลบจำนวนคละสองขั้นตอน โดยครูเน้นย้ำกับนักเรียนว่า ต้องสร้างโจทย์ปัญหาให้สอดคล้องกับหลักความเป็นจริง ซึ่งนักเรียนสามารถค้นคว้าหาข้อมูลได้จากแหล่ง การเรียนรู้ต่าง ๆ จากนั้นให้เขียนแสดงวิธีทำอย่างละเอียด เมื่อนักเรียนแต่ละกลุ่มทำเสร็จ ครูเดินตรวจสอบ ความถูกต้องของโจทย์ หากพบข้อผิดพลาด ครูแนะนำให้นักเรียนแก้ไขให้ถูกต้อง จากนั้นให้แต่ละกลุ่ม สลับโจทย์ปัญหากัน 3. ครูให้นักเรียนร่วมกันอ่านโจทย์ ทำความเข้าใจ และพิจารณาว่า โจทย์กำหนดอะไรมาให้บ้าง และสิ่งที่โจทย์ ถามคืออะไร แล้วครูให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมาวิเคราะห์โจทย์ปัญหาหน้าชั้นเรียน โดยอธิบายถึงการวางแผน แก้โจทย์ปัญหาตามประเด็นต่อไปนี้ ชั ่วโมงที่ 2

45 - สังเกตจากข้อความที่โจทย์กำหนดให้ - สังเกตสิ่งที่โจทย์ถาม - วางแผนหาคำตอบโดยใช้แผนภาพบาร์โมเดล 4. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันเขียนประโยคสัญลักษณ์ของโจทย์ปัญหาหลังจากที่เพื่อนนำเสนอเรียบร้อย แล้ว จากนั้นให้นักเรียนแต่ละคนเขียนแสดงวิธีทำโจทย์ปัญหาลงในสมุด แล้วนำส่งครูผู้สอนเพื่อตรวจสอบ ความถูกต้อง 5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปหลักการวิเคราะห์ วางแผน และแสดงวิธีทำโจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วน และจำนวนคละ 6. ครูให้นักเรียนร่วมกันบอกประโยชน์ของการเรียนเรื่องโจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน 7. ครูให้นักเรียนจับคู่ร่วมกันทำกิจกรรมฝึกทักษะ ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 33-34 เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบที่ถูกต้อง 8. ครูแจกใบงานที่ 1.4 เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ ให้นักเรียนแต่ละคนลงมือทำ จากนั้นครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 4 กลุ่ม ช่วยกันตรวจสอบความถูกต้องของประโยคสัญลักษณ์ที่เพื่อนเขียน หากมีเพื่อนคนใดทำไม่ถูกต้อง ให้ช่วยกันอธิบายจนเพื่อนเข้าใจ 9. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาจับฉลากเพื่อเลือกโจทย์ปัญหาในใบงาน จากนั้นครูแจกกระดาษสี ต่าง ๆ ฟิวเจอร์บอร์ด และปากกาเมจิกให้นักเรียนกลุ่มละ 1 ชุด แล้วให้นักเรียนร่วมกันเขียนวิธีการ แก้โจทย์ปัญหาที่จับฉลากได้ลงในฟิวเจอร์บอร์ด โดยให้นักเรียนนำเสนอการวางแผนแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้ แผนภาพบาร์โมเดล ด้วยกระดาษสีที่ครูแจกให้ 10. ครูตรวจสอบความถูกต้องของผลงานนักเรียน แล้วนำผลงานนักเรียนติดแสดงบริเวณรอบ ๆ ชั้นเรียนเพื่อใช้ เป็นแหล่งเรียนรู้ให้กับนักเรียน 11. ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เศษส่วน และการบวก การลบเศษส่วน 12. ครูให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด ข้อ 1-2 ในแบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 16-22 เป็นการบ้าน 13. ครูให้นักเรียนตอบคำถามท้าทายการคิดขั้นสูงและเชื่อมโยงสู่ชีวิตประจำวัน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 36 จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ ขั้นที่ 4 วัดและประเมินผล 1. ครูประเมินผลโดยการสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคลและการร่วมกันทำกิจกรรมกลุ่ม 2. ครูตรวจสอบผลจากการทำใบงานที่ 1.4 เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ 3. ครูตรวจสอบผลจากการทำกิจกรรมฝึกทักษะ ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 และทำแบบฝึกหัด ในแบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 ชั ่วโมงที่ 3

46 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 ประเมินระหว่างการจัด กิจกรรมการเรียนรู้ 1) โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 1.4 - ตรวจกิจกรรม ฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 1.4 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) การนำเสนอผลงาน/ ผลการทำกิจกรรม - ประเมินการนำเสนอ ผลงาน/ผลการทำ กิจกรรม - แบบประเมิน การนำเสนอผลงาน - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 4) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 5) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 7.2 การประเมินหลังเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เศษส่วน และการบวก การลบเศษส่วน - ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เศษส่วน และการบวก การลบเศษส่วน 2) แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เศษส่วน และการบวก การลบเศษส่วน 3) ใบงานที่1.4 เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ 4) กระดาษฟลิปชาร์ท 5) กระดาษสี 6) ปากกาเมจิก

47 7) บัตรเศษส่วนและจำนวนคละ 8) ฉลากโจทย์ปัญหาจากใบงานที่ 1.4 8.2 แหล่งการเรียนรู้ - ห้องเรียน

48 ใบงานที่1.4 เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : เขียนประโยคสัญลักษณ์และคำตอบลงในช่องว่าง 1. ไม้ไผ่ยาว 8 เมตร ปักไว้กลางบ่อปลา ไม้ไผ่จมอยู่ในโคลน 7 2 8 เมตร อยู่เหนือน้ำ 5 1 6 เมตร จงหาว่าระดับน้ำ ในบ่อปลาสูงกี่เมตร 2. แก้วซื้อริบบิ้นสีขาวยาว 3 10 เมตร ซื้อริบบิ้นสีฟ้ายาว 8 30 เมตร และซื้อริบบิ้นสีแดงซึ่งยาวกว่าริบบิ้นสีขาว และริบบิ้นสีฟ้ารวมกันอยู่ 1 5 เมตร แก้วซื้อริบบิ้นสีแดงยาวเท่าใด 3. นทีซื้อต้นกุหลาบหนูสูง 1 6 2 เซนติเมตร สัปดาห์แรกต้นกุหลาบหนูสูงขึ้น 2 1 5 เซนติเมตร สัปดาห์ที่สองสูง ขึ้นอีก 1 1 7 เซนติเมตร ในเวลาสองสัปดาห์ต้นกุหลาบหนูสูงเท่าใด 4. ธารน้ำเทนมสดที่ปั่นเสร็จแล้วใส่เหยือก 1 6502 มิลลิลิตร รินใส่แก้วให้พ่อดื่ม 2 2303 มิลลิลิตร และรินใส่แก้ว ดื่มเอง 4 1405 มิลลิลิตร ธารน้ำเหลือนมสดกี่มิลลิลิตร ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ

49 ใบงานที่1.4 เฉลย เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก การลบเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : เขียนประโยคสัญลักษณ์และคำตอบลงในช่องว่าง 1. ไม้ไผ่ยาว 8 เมตร ปักไว้กลางบ่อปลา ไม้ไผ่จมอยู่ในโคลน 7 2 8 เมตร อยู่เหนือน้ำ 5 1 6 เมตร จงหาว่าระดับน้ำ ในบ่อปลาสูงกี่เมตร 2. แก้วซื้อริบบิ้นสีขาวยาว 3 10 เมตร ซื้อริบบิ้นสีฟ้ายาว 8 30 เมตร และซื้อริบบิ้นสีแดงซึ่งยาวกว่าริบบิ้นสีขาว และริบบิ้นสีฟ้ารวมกันอยู่ 1 5 เมตร แก้วซื้อริบบิ้นสีแดงยาวเท่าใด 3. นทีซื้อต้นกุหลาบหนูสูง 1 6 2 เซนติเมตร สัปดาห์แรกต้นกุหลาบหนูสูงขึ้น 2 1 5 เซนติเมตร สัปดาห์ที่สองสูง ขึ้นอีก 1 1 7 เซนติเมตร ในเวลาสองสัปดาห์ต้นกุหลาบหนูสูงเท่าใด 4. ธารน้ำเทนมสดที่ปั่นเสร็จแล้วใส่เหยือก 1 6502 มิลลิลิตร รินใส่แก้วให้พ่อดื่ม 2 2303 มิลลิลิตร และรินใส่แก้ว ดื่มเอง 4 1405 มิลลิลิตร ธารน้ำเหลือนมสดกี่มิลลิลิตร ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ ประโยคสัญลักษณ์ ตอบ 7 5 (8- 2 ) - 1 = 8 6 ระดับน ้ำในบ่อปลำสูง ๗ ๓ ๒๔ เมตร 3 8 1 + + 10 30 5 แก้วซื้อริบบิ้นสีแดงยำว ๒๓ ๓๐ เมตร = 1 2 1 6 +1 +1 2 5 7 = ในเวลำสองสัปดำห์ต้นกุหลำบหนูสูง ๓ ๙ ๗๐ เซนติเมตร 1 2 4 650 - 230 - 140 2 3 5 = ธำรน ้ำเหลือนมสด ๑ ๒๗๙ ๓๐ มิลลิลิตร

50 หน่วยการเรียนรู้ที่2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน เวลา 16 ชั่วโมง 1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจำนวน ระบบจำนวน การดำเนินการของจำนวน ผลที่เกิดขึ้น จากการดำเนินการ สมบัติของการดำเนินการ และนำไปใช้ ค 1.1 ป.5/4 หาผลคูณ ผลหารของเศษส่วนและจำนวนคละ ป.5/5 แสดงวิธีหาคำตอบของโจทย์ปัญหาการบวก การลบ การคูณ การหารเศษส่วน 2 ขั้นตอน 2. สาระการเรียนรู้ 2.1 สาระการเรียนรู้แกนกลาง 1) การคูณ การหารของเศษส่วนและจำนวนคละ 2) การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ 3) การแก้โจทย์ปัญหาเศษส่วนและจำนวนคละ 2.2 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น (พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา) 3. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การคูณจำนวนนับกับเศษส่วน ให้นำจำนวนนับคูณกับตัวเศษ โดยตัวส่วนคงเดิม การคูณเศษส่วนกับเศษส่วน ให้นำตัวเศษคูณกับตัวเศษและตัวส่วนคูณกับตัวส่วน การคูณจำนวนคละ ให้เขียนจำนวนคละเป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงหาผลคูณ ผลคูณที่ได้ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ จำนวนคละ หรือจำนวนนับ ส่วนการหารเศษส่วนด้วย จำนวนนับ หาผลหารโดยคูณเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งกับส่วนกลับของจำนวนนับนั้น และการหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน หาผลหารโดยคูณเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร ส่วนการหารจำนวนคละต้องทำ จำนวนคละให้เป็นเศษเกินก่อนแล้วจึงทำเหมือนการหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน การหาผลลัพธ์ของการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ ถ้ามีวงเล็บให้หาผลลัพธ์ในวงเล็บก่อน แต่ถ้าไม่มีวงเล็บและมีการ ดำเนินการทั้งการบวก ลบ คูณ และหาร ให้หาผลคูณหรือผลหารจากซ้ายไปขวาก่อน แล้วจึงหาผลบวกหรือผลลบ จากซ้ายไปขวา การแก้โจทย์ปัญหาการคูณ การหารเศษส่วนและจำนวนคละ ต้องเริ่มจากการวิเคราะห์โจทย์ ปัญหา การวางแผนแก้โจทย์ปัญหา การแก้ปัญหาโดยเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ แสดงวิธีทำเป็นลำดับขั้นตอน แล้วจึงหาคำตอบ พร้อมทั้งตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำตอบ การแก้โจทย์ปัญหาการบวกลบ คูณ หาร

51 ระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ มีหลักการเช่นเดียวกันกับการแก้โจทย์ปัญหาการคูณ การหารเศษส่วนและ จำนวนคละ 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการแปลความ 2) ทักษะการเชื่อมโยง 3) ทักษะการนำความรู้ไปใช้ 4) ทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน 5. ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) - สมุดเล่มเล็ก เรื่อง การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 6. การวัดและการประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 6.1 การประเมินชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) - ตรวจชิ้นงาน สมุดเล่มเล็ก เรื่อง การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน - แบบประเมินชิ้นงาน/ ภาระงาน - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 6.2 การประเมิน ก่อนเรียน - แบบทดสอบ ก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคน ของเศษส่วน - ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน - แบบทดสอบก่อนเรียน - ประเมินตามสภาพจริง

52 รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 6.3 ประเมินระหว่าง การจัดกิจกรรม การเรียนรู้ 1) การคูณเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.1 - ตรวจกิจกรรมฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.1 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) การหารเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.2 - ตรวจกิจกรรมฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.2 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 3) การบวก ลบ คูณ หารระคนของ เศษส่วนและ จำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.3 - ตรวจกิจกรรมฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.3 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 4) โจทย์ปัญหา การคูณ การหาร เศษส่วนและ จำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.4 - ตรวจกิจกรรมฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.4 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 5) โจทย์ปัญหา การบวก ลบ คูณ หารระคนของ เศษส่วนและ จำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.5 - ตรวจกิจกรรมฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.5 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 6) พฤติกรรม การทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 7) พฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 6.4 การประเมิน

53 รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน หลังเรียน - แบบทดสอบ หลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคน ของเศษส่วน - ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 7. กิจกรรมการเรียนรู้ • เรื่องที่ 1 : การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 4 ชั่วโมง แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : ค้นพบ (Discovery Method) • เรื่องที่ 2 : การหารเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : เทคนิคการเรียนร่วมกัน • เรื่องที่ 3 : การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : โมเดลซิปปา (CIPPA Model) • เรื่องที่ 4 : โจทย์ปัญหาการคูณ การหารเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ • เรื่องที่ 5 : โจทย์ปัญหาการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : โมเดลซิปปา (CIPPA Model) (รวมเวลา 16 ชั่วโมง) 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 2) แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 3) ใบงานที่ 2.1 เรื่อง การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ 4) ใบงานที่2.2 เรื่อง การหารเศษส่วนและจำนวนคละ 5) ใบงานที่2.3 เรื่อง การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ 6) ใบงานที่ 2.4 เรื่อง โจทย์ปัญหาการคูณ การหารเศษส่วนและจำนวนคละ 7) ใบงานที่ 2.5 เรื่อง โจทย์ปัญหาการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ

54 8) วงล้อเศษส่วน 9) บัตรตัวเลขแสดงจำนวนคละ 10) บัตรตัวเลขแสดงเศษส่วน 11) แผนภาพ 12) สลากโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ 13) กระดาษ Post it 14) ใบบันทึกข้อมูลกิจกรรม “โจทย์ปัญหา กริ๊ง กริ๊ง” 15) บัตรข้อความโจทย์ปัญหา 16) กระดาษสี 17) ปากกาเมจิก 18) ฟิวเจอร์บอร์ด 19) กระดาษสีขนาด 5 × 10 เซนติเมตร 20) บัตรโจทย์ปัญหาการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ - ห้องเรียน

55 แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่2 คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ผลคูณในข้อใดมีค่ามากกว่า 1 และน้อยกว่า 3 ก. 5 6 × = 6 15 ข. 7 6 ของ 18 21 ค. 11×3= 12 ง. 5 2 4 ×1 = 6 4 2. ผลคูณของ 5 10 × 10 100 มีค่ามากกว่าหรือน้อยกว่า 12 15 ของ 3 4 อยู่เท่าใด ก. มากกว่าอยู่ 15 30 ข. มากกว่าอยู่ 11 20 ค. น้อยกว่าอยู่ 15 30 ง. น้อยกว่าอยู่ 11 20 3. (1) 28 14 2 ÷ = 35 7 5 (2) 1 3 13 9 ÷ 2 =3 3 4 33 (3) 3 2 5 5 ÷ =7 4 3 8 จากประโยคสัญลักษณ์ข้างต้น ข้อใดถูกต้อง ก. (1) และ (2) ถูกต้อง ข. (1) และ (3) ถูกต้อง ค. (2) และ (3) ถูกต้อง ง. ถูกทั้ง (1), (2) และ (3) 4. (1) 5 2 1 + ÷ = 6 3 4 (2) 2 1 2 + × = 7 14 3 ข้อใดมีค่าเท่ากับ (1) + (2) ก. 2 3 21 ข. 5 3 21 ค. 2 6 21 ง. 5 6 21 9. มีน้ำมะนาว 7 5 2 ลิตร เติมน้ำเชื่อม 2 10 ลิตร 5. 17 10 3 + × 4 3 4 9 13 17 - × 4 8 3 ควรเติมเครื่องหมายใดลงใน จึงจะถูกต้อง ก. ข. ค. = ง. ไม่มีข้อใดถูกต้อง 6. ลวดเส้นหนึ่งยาว 4 335 เซนติเมตร ตัดออกเป็น 13 เส้น เส้นละเท่า ๆ กัน ลวดแต่ละเส้นยาวกี่เซนติเมตร ก. 1 4 5 เซนติเมตร ข. 4 3 5 เซนติเมตร ค. 3 2 5 เซนติเมตร ง. 2 1 5 เซนติเมตร 7. วันแรกก้องวิ่งออกกำลังกายได้ 6 4 7 กิโลเมตร วันที่สอง วิ่งได้ 1 2 3 ของระยะทางที่วิ่งได้ในวันแรก วันที่สองก้อง วิ่งได้ระยะทางกี่กิโลเมตร ก. 1 103 กิโลเมตร ข. 2 103 กิโลเมตร ค. 1 113 กิโลเมตร ง. 2 113 กิโลเมตร 8. แม่ซื้อไหมพรมยาว 65 เมตร ตัดไปใช้ 2 3 เมตร ไหมพรมที่เหลือ นำไปถักผ้าพันคอ 9 ผืน โดยแต่ละผืน ใช้ไหมพรมยาวเท่า ๆ กัน ผ้าพันคอแต่ละผืนใช้ไหมพรม ยาวเท่าใด ก. 4 7 28 เมตร ข. 4 7 27 เมตร ค. 5 7 28 เมตร ง. 5 7 27 เมตร 10. แพรวมีนมสดอยู่ 3 2 5 ลิตร นำไปทำนมปั่น 1 2 ลิตร

56 แล้วแบ่งใส่ขวดขนาด 1 4 ลิตร จะแบ่งได้กี่ขวด ตรงกับประโยคสัญลักษณ์ในข้อใด ก. 7 2 1 5 + ÷ = 2 10 4 ข. 7 2 1 5 - ÷ = 2 10 4 ค. 7 2 1 5 + × = 2 10 4 ง. 7 2 1 5 - × = 2 10 4 และนำไปทำนมเย็น 2 5 ของนมที่มีอยู่ แพรวเหลือ นมสดกี่ลิตร ก. 7 3 10 ลิตร ข. 7 2 10 ลิตร ค. 7 1 10 ลิตร ง. 7 10 ลิตร เฉลย 1. ค 2. ง 3. ก 4. ง 5. ข 6. ค 7. ค 8. ข 9. ก 10. ค

57 แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่2 คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ผลคูณในข้อใดมีค่ามากกว่า 7 และน้อยกว่า 9 ก. 7 18 × = 6 14 ข. 4 5 ของ 30 16 ค. 11×2= 12 ง. 7 2 4 ×1 = 6 4 2. ผลคูณของ 3 16 × 12 10 มีค่ามากกว่าหรือน้อยกว่า 12 18 ของ 3 4 อยู่เท่าใด ก. มากกว่าอยู่ 1 5 ข. มากกว่าอยู่ 1 10 ค. น้อยกว่าอยู่ 1 5 ง. น้อยกว่าอยู่ 1 10 3. (1) 5 21 4 ÷ = 35 7 5 (2) 1 3 13 9 ÷ 2 =3 3 4 33 (3) 3 3 2 5 ÷ =7 4 4 3 จากประโยคสัญลักษณ์ข้างต้น ข้อใดถูกต้อง ก. (1) และ (2) ถูกต้อง ข. (1) และ (3) ถูกต้อง ค. (2) และ (3) ถูกต้อง ง. ถูกทั้ง (1), (2) และ (3) 4. (1) 4 1 1 + ÷ = 5 6 7 (2) 3 1 + ×3= 5 6 ข้อใดมีค่าเท่ากับ (1) + (2) ก. 2 9 15 ข. 1 9 15 ค. 2 1015 ง. 1 1015 9. พ่อค้าขายพริกแกงกิโลกรัมละ 50 บาท ถ้านิ่มซื้อ 5. 2 8 3 + × 5 9 4 1 3 3 - ×5 2 8 4 ควรเติมเครื่องหมายใดลงใน จึงจะถูกต้อง ก. ข. ค. = ง. ไม่มีข้อใดถูกต้อง 6. ฟ้าใสเดินทางได้ 3 7 ของระยะทางทั้งหมด ถ้าในการ เดินทางครั้งนี้มีระยะทางทั้งสิ้น 91 กิโลเมตร ฟ้าใส เดินทางได้ระยะทางเท่าใด ก. 37 กิโลเมตร ข. 38 กิโลเมตร ค. 39 กิโลเมตร ง. 40 กิโลเมตร 7. เชือกฟางเส้นหนึ่งยาว 4 285 เมตร ตัดออกเป็น 12 เส้น เส้นละเท่า ๆ กัน เชือกฟางแต่ละเส้นยาวกี่เมตร ก. 2 2 5 เมตร ข. 3 2 5 เมตร ค. 1 5 2 เมตร ง. 2 5 3 เมตร 8. พ่อซื้อลวดยาว 95 เมตร ตัดไปใช้ 4 5 เมตร ลวดที่เหลือ นำไปล้อมแปลงผัก 3 แปลง โดยแต่ละแปลงใช้ลวดยาว เท่า ๆ กัน แปลงผักแต่ละแปลงใช้ลวดยาวเท่าใด ก. 1 315 เมตร ข. 2 315 เมตร ค. 1 325 เมตร ง. 2 325 เมตร 10. แม่ทำน้ำส้มโดยใช้น้ำส้มคั้น 4 7805 มิลลิลิตร

58 พริกแกง 6 10 กิโลกรัม แล้วให้ธนบัตรห้าสิบบาท 1 ฉบับ นิ่มจะได้เงินทอนกี่บาท ตรงกับประโยค สัญลักษณ์ในข้อใด ก. 6 50+ 50× = 10 ข. 6 50+ ÷ 50 = 10 ค. 6 50- +50 = 10 ง. 6 50- 50× = 10 และน้ำเชื่อม 1 1202 มิลลิลิตร ผสมลงในเหยือก ถ้าแบ่งใส่แก้ว 3 ใบ ใบละเท่า ๆ กัน แก้วแต่ละใบ จะมีน้ำส้มกี่มิลลิลิตร ก. 13 40030 มิลลิลิตร ข. 13 35030 มิลลิลิตร ค. 13 30030 มิลลิลิตร ง. 13 25030 มิลลิลิตร เฉลย 1. ง 2. ง 3. ค 4. ข 5. ก 6. ค 7. ก 8. ข 9. ง 10. ค

59 การประเมินชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) (แผนฯ ที่ 5) แบบประเมินชิ้นงาน สมุดเล่มเล็ก เรื่อง การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 (ดี) 2 (พอใช้) 1 (ปรับปรุง) 1 รูปเล่ม/การสร้างผลงาน 2 ความคิดสร้างสรรค์ 3 ความถูกต้องของเนื้อหา 4 กำหนดเวลาส่งงาน รวม ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน .............../.................../..............

60 เกณฑ์การประเมินชิ้นงาน สมุดเล่มเล็ก เรื่อง การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน (แผนฯ ที่ 5) รายการประเมิน คำอธิบายระดับคุณภาพ/ระดับคะแนน ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรุง (1) 1. รูปเล่ม/การสร้าง ผลงาน ตกแต่งผลงานได้สวยงาม มีความคิดสร้างสรรค์ดีมาก ทำงานสะอาดและ เรียบร้อยดีมาก ตกแต่งผลงานได้สวยงาม มีความคิดสร้างสรรค์ดี ทำงานสะอาดและ เรียบร้อยดี ตกแต่งผลงานได้ค่อนข้าง สวยงามและมีความคิด สร้างสรรค์ แต่ทำงาน ไม่ค่อยสะอาด 2. ความคิดสร้างสรรค์ ผลงานแสดงออกถึง ความคิดสร้างสรรค์ แปลกใหม่ และเป็นระบบ ผลงานมีแนวคิด แปลกใหม่ แต่ยัง ไม่เป็นระบบ ผลงานมีความน่าสนใจ แต่ยังไม่มีแนวคิด แปลกใหม่ 3. ความถูกต้องของ เนื้อหา เนื้อหาสาระของผลงาน ถูกต้อง ครบถ้วน เนื้อหาสาระของผลงาน ถูกต้องเป็นส่วนใหญ่ เนื้อหาสาระของผลงาน ถูกต้องบางประเด็น 4. กำหนดเวลาส่งงาน ส่งชิ้นงานภายในเวลาที่ กำหนด ส่งชิ้นงานช้ากว่ากำหนด 1-2 วัน ส่งชิ้นงานช้ากว่ากำหนด เกิน 3 วันขึ้นไป เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 11-12 ดีมาก 9-10 ดี 6-8 พอใช้ ต่ำกว่า 6 ปรับปรุง

61 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1 การแสดงความคิดเห็น 2 การยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 3 การทำงานตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4 ความมีน้ำใจ 5 การตรงต่อเวลา รวม ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../.............. เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

62 คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน ลำดับที่ ชื่อ – สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การทำงาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ำใจ การมีส่วน ร่วมในการ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../.............. เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12 - 15 ดี 8 - 11 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง

63 แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคี ปรองดอง และเป็น ป ร ะ โ ย ช น์ ต่ อ โรงเรียน 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่ โรงเรียนจัดขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้อง และเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของ ครอบครัว มีความตรงต่อเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ใน ชีวิตประจำวัน 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา - มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่างพอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6 . มุ่ ง มั่ น ใน ก า ร ทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแลรักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อมของห้องเรียน และโรงเรียน

64 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ................/.............../................ เกณฑ์การให้คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 51-60 ดีมาก 41-50 ดี 30-40 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง

65 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 4 ชั่วโมง 1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ค 1.1 ป.5/4 หาผลคูณ ผลหารของเศษส่วนและจำนวนคละ 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) เข้าใจวิธีการคูณเศษส่วนและจำนวนคละ (K) 2) หาผลคูณของเศษส่วนและจำนวนคละได้ (K) 3) เขียนขั้นตอนแสดงการคูณเศษส่วนและจำนวนคละที่กำหนดให้ได้ (P) 4) รับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย (A) 3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น การคูณ การหารของเศษส่วนและจำนวนคละ พิจารณาตามหลักสูตรของสถานศึกษา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การคูณจำนวนนับกับเศษส่วน ให้นำจำนวนนับคูณกับตัวเศษ โดยตัวส่วนคงเดิม การคูณเศษส่วนกับเศษส่วน ให้นำตัวเศษคูณกับตัวเศษและตัวส่วนคูณกับตัวส่วน การคูณจำนวนคละ ให้เขียนจำนวนคละเป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงหาผลคูณ ผลคูณที่ได้ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ จำนวนคละ หรือจำนวนนับ 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการแปลความ 2) ทักษะการเชื่อมโยง 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน

66 6. กิจกรรมการเรียนรู้ แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : ค้นพบ (Discovery Method) นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคน ของเศษส่วน ขั้นนำ ขั้นที่ 1 นำเข้าสู่บทเรียน 1. ครูเขียนโจทย์การคูณจำนวนนับ เช่น 9 x 3 = จากนั้นให้นักเรียนเขียนเป็นประโยคการบวก แล้วครูอธิบายเชื่อมโยงว่าจำนวนนับสามารถนำมาคูณกับเศษส่วนได้และยังเขียนในรูปประโยคการบวกได้ เช่นกัน 2. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • 9 + 9 + 9 + 9 + 9 + 9 เขียนในรูปการคูณได้อย่างไร (แนวตอบ 6 x 9 = ) • 2 3× 3 เขียนในรูปการบวกได้อย่างไร (แนวตอบ 2 2 2 2 3× = + + 3 3 3 3 ) ขั้นสอน ขั้นที่ 2 สอน 1. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาเรื่อง การคูณจำนวนนับกับเศษส่วน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 40 แล้วอภิปรายแลกเปลี่ยนความรู้ความเข้าใจภายในกลุ่ม 2. ครูยกตัวอย่างโจทย์การคูณจำนวนนับกับเศษส่วน 3-5 ตัวอย่าง โดยครูอาจวาดภาพประกอบ และใช้การเขียน โจทย์การคูณเป็นประโยคการบวกเพื่อให้นักเรียนเข้าใจง่ายขึ้น 3. ครูให้นักเรียนแข่งขันกันคูณจำนวนนับกับเศษส่วน โดยแบ่งนักเรียนออกเป็น 2 ฝ่าย (ชาย-หญิง) ให้นักเรียน ชายคิดจำนวนเต็มคนละ 1 จำนวน นักเรียนหญิงคิดเศษส่วนคนละ 1 จำนวน ครูสุ่มนักเรียนบอกจำนวนนับ และเศษส่วน แล้วครูนำจำนวนที่นักเรียนบอกเขียนเป็นโจทย์การคูณจำนวนนับกับเศษส่วนบนกระดาน แล้วให้นักเรียนแข่งขันกันหาคำตอบ สมาชิกฝ่ายที่สามารถหาคำตอบได้ถูกต้องตามเวลาที่กำหนด ได้รับคะแนนสะสมคนละ 1 คะแนน หมายเหตุ : ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม 4-5 รอบ ฝ่ายที่ได้คะแนนสะสมมากที่สุดเป็นฝ่ายชนะ 4. ครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับการคูณจำนวนนับกับเศษส่วนว่า “ให้นำจำนวนนับคูณกับตัวเศษ และตัวส่วนยังคงเท่าเดิม ผลคูณที่ได้จากการคูณเศษส่วนกับจำนวนนับ ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ จำนวนคละ หรือจำนวนนับ” 5. ครูให้นักเรียนจับคู่ทำกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 43 ลงในสมุด ชั ่วโมงที่ 1

67 เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ 6. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • 1 3 ของขนม 9 ชิ้น มากกว่าหรือน้อยกว่า 1 3 ของขนม 3 ชิ้น (แนวตอบ มากกว่า เพราะ 1 3 ของ 9 เท่ากับ 3 แต่ 1 3 ของ 3 เท่ากับ 1) 7. ครูเขียนโจทย์เศษส่วนของจำนวนนับบนกระดาน แล้วให้นักเรียนทุกคนช่วยกันหาคำตอบ 8. ครูแบ่งนักเรียนตามกลุ่มเดิมจากชั่วโมงที่แล้ว โดยให้นักเรียนร่วมกันศึกษาเรื่อง การคูณเศษส่วนกับเศษส่วน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 43 จากนั้นครูให้สมาชิกภายในกลุ่มจับคู่กันแล้วผลัดกัน อภิปรายความรู้จนเข้าใจตรงกัน 9. ครูสุ่มนักเรียน 2-3 คน ออกมาอธิบายเกี่ยวกับการคูณเศษส่วนกับเศษส่วนหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบ ความถูกต้อง 10. ครูยกตัวอย่างการคูณเศษส่วนกับเศษส่วน โดยครูเขียนแผนภาพประกอบ พร้อมทั้งอธิบายและใช้วิธีถาม-ตอบ 3-5 ตัวอย่าง โดยครูแนะนำเพิ่มเติมว่า เมื่อนักเรียนเจอโจทย์การคูณเศษส่วนกับเศษส่วน ที่มีคำว่า ของ ปรากฏอยู่นั้น ให้นักเรียนเปลี่ยนจากคำว่า ของ เป็นเครื่องหมายคูณ (×) เช่น 2 7 ของ 2 5 เปลี่ยนเป็น 2 2 × 7 5 แล้วหาผลคูณ 11. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • การคูณเศษส่วนกับเศษส่วนทำได้อย่างไร (แนวตอบ ให้เขียนในรูปการคูณ โดยนำตัวเศษคูณกับตัวเศษ และตัวส่วนคูณกับตัวส่วน) • ถ้านักเรียนคูณจำนวนไม่ถูกต้อง จะหาผลลัพธ์ของการคูณเศษส่วนกับเศษส่วนได้หรือไม่ จงอธิบาย (แนวตอบ นักเรียนสามารถตอบได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น สามารถหาผลลัพธ์ได้ แต่ผลลัพธ์ที่ได้นั้นจะไม่ถูกต้อง) 12. ครูให้นักเรียนจับคู่ทำกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 45 ลงในสมุด เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ 13. ครูติดบัตรตัวเลขแสดงจำนวนคละ 20 แผ่นบนกระดาน แล้วแบ่งนักเรียนออกเป็น 2 กลุ่ม (ชาย-หญิง) แข่งขันกันเขียนจำนวนคละให้อยู่ในรูปเศษเกิน ภายในเวลา 1 นาที กลุ่มที่สามารถเขียนจำนวนคละให้อยู่ใน รูปเศษเกินได้มากที่สุดเป็นฝ่ายชนะ 14. ครูเขียนโจทย์การคูณจำนวนคละบนกระดาน จากนั้นครูให้นักเรียนร่วมกันอธิบายวิธีการหาคำตอบ ตามความเข้าใจของตนเอง 15. ครูแสดงวิธีทำบนกระดานจนเสร็จโดยไม่อธิบายวิธีทำ จากนั้นครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ ชั ่วโมงที่ 2 ชั ่วโมงที่ 3

68 • การคูณจำนวนคละทำได้อย่างไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถตอบได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น การคูณจำนวนคละ ให้เขียนจำนวนคละเป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงหาผลคูณ และผลคูณที่ได้ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างตํ่า จำนวนนับ หรือจำนวนคละ) 16. ครูให้นักเรียนจับคู่แล้วร่วมกันศึกษาตัวอย่างที่ 7 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 47 แล้วแลกเปลี่ยนความรู้กับคู่ของตนเอง สนทนาซักถามจนเป็นที่เข้าใจร่วมกัน 17. ครูให้นักเรียนคู่เดิมทำกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 48 ลงในสมุด เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ ขั้นที่ 3 ฝึกทักษะ 1. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 1-2 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 49 เมื่อทำเสร็จแล้ว ครูสุ่มนักเรียนออกมานำเสนอคำตอบหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง 2. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละเท่า ๆ กัน ให้นักเรียนเล่นเกม “วงล้อการคูณ” โดยครูสุ่มตัวแทน ออกมาหมุนวงล้อ แล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันนำจำนวนที่ได้มาคูณกัน กลุ่มที่คูณได้ถูกต้อง ได้รับคะแนนสะสมข้อละ 5 คะแนน หมายเหตุ : ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม 3-4 รอบ เพื่อให้นักเรียนเข้าใจในหลักการคิดมากขึ้น กลุ่มที่ได้คะแนน มากที่สุดเป็นฝ่ายชนะ 3. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน เพื่อทบทวนสมบัติของการคูณ โดยให้นักเรียนทุกคนตอบคำถาม ถ้าคิดว่าประโยคที่ครูพูดเป็นจริงให้นักเรียนยืนขึ้น แต่หากประโยคที่ครูพูดเป็นเท็จให้นักเรียนนั่งลง • การคูณมีสมบัติการสลับที่ ดังนั้นการคูณเศษส่วนก็มีสมบัติการสลับที่เช่นกัน () • ตัวคูณมากขึ้นจะมีคำตอบน้อยลง () • 1 3×23 มีค่ามากกว่า 2 1 ×3 3 () • 2 5 ของเงิน 100 บาท เท่ากับ 2 ×100 5 () • 9 10 ของคะแนนเต็ม 200 คะแนน เท่ากับ 190 คะแนน () 4. ครูแจกใบงานที่ 2.1 เรื่อง การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันหาคำตอบ จากนั้นครูขออาสาสมัครออกมาเขียนวิธีการหาคำตอบอย่างละเอียดบนกระดาน โดยครูตรวจสอบ ความถูกต้อง 5. ครูให้นักเรียนจับคู่ทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 3-5 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 49-50 จากนั้นให้นักเรียนแลกเปลี่ยนคำตอบกับคู่ของตนเอง สนทนาซักถามซึ่งกันและกัน จนเป็นที่เข้าใจร่วมกัน 6. ครูให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด ข้อ 1-6 ในแบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 30-36 เป็นการบ้าน ขั้นสรุป ชั ่วโมงที่ 4

69 ขั้นที่ 4 สรุป ครูถามคำถามเพื่อสรุปความรู้รวบยอดของนักเรียน ดังนี้ • การคูณจำนวนนับกับเศษส่วนทำได้อย่างไร (แนวตอบ การคูณจำนวนนับกับเศษส่วน ให้นำจำนวนนับคูณกับตัวเศษและตัวส่วนยังคงเท่าเดิม) • ผลคูณที่ได้จากการคูณเศษส่วนกับจำนวนนับเป็นอย่างไร (แนวตอบ ผลคูณที่ได้จากการคูณเศษส่วนกับจำนวนนับ ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ จำนวนคละ หรือ จำนวนนับ) • การคูณเศษส่วนกับเศษส่วนทำได้อย่างไร (แนวตอบ การคูณเศษส่วนกับเศษส่วน ให้นำตัวเศษคูณกับตัวเศษและตัวส่วนคูณกับตัวส่วน) • ผลคูณที่ได้จากการคูณเศษส่วนกับเศษส่วนเป็นอย่างไร (แนวตอบ ผลคูณที่ได้จากการคูณเศษส่วนกับเศษส่วน ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ) • การคูณจำนวนคละทำได้อย่างไร (แนวตอบ การคูณจำนวนคละ ให้เขียนจำนวนคละให้อยู่ในรูปเศษเกินก่อน แล้วจึงหาผลคูณ) • ผลคูณที่ได้จากการคูณจำนวนคละเป็นอย่างไร (แนวตอบ ผลคูณที่ได้จากการคูณจำนวนคละ ควรทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ จำนวนนับ หรือจำนวนคละ) 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 การประเมินก่อนเรียน - แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน - ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน - แบบทดสอบก่อนเรียน - ประเมินตามสภาพจริง 7.2 ประเมินระหว่าง การจัดกิจกรรม การเรียนรู้ 1) การคูณเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.1 - ตรวจกิจกรรม ฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.1 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน - สังเกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรม - ระดับคุณภาพ 2

70 รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน กลุ่ม การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม ผ่านเกณฑ์ 4) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 2) แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 3) ใบงานที่ 2.1 เรื่อง การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ 4) วงล้อเศษส่วน 5) บัตรตัวเลขแสดงจำนวนคละ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ - ห้องเรียน

71 ใบงานที่2.1 เรื่อง การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : ให้นักเรียนแสดงวิธีการคูณเศษส่วนให้ถูกต้อง 1) 3 ×9= 7 2) 11×3= 12 3) 5 6 × = 6 15 4) 5 10 × = 10 100 5) 12 15 ของ 3 4 เท่ากับเท่าใด 6) 7 18 ของ 6 21 เท่ากับเท่าใด 7) 11 228 × = 24 121 8) 5 2 4 ×1 = 6 4

72 ใบงานที่2.1 เฉลย เรื่อง การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : ให้นักเรียนแสดงวิธีการคูณเศษส่วนให้ถูกต้อง 1) 3 ×9= 7 2) 11×3= 12 3) 5 6 × = 6 15 4) 5 10 × = 10 100 5) 12 15 ของ 3 4 เท่ากับเท่าใด 6) 7 18 ของ 6 21 เท่ากับเท่าใด 7) 11 228 × = 24 121 8) 5 2 4 ×1 = 6 4 วิธีท ำ 3 ×9 7 = 3×9 7 = 27 7 = 6 3 7 ตอบ ๖ ๓ ๗ วิธีท ำ 5 6 × 6 15 = 5×6 6×15 = 1×1 1×3 = 1 3 ตอบ ๑ ๓ วิธีท ำ ขอ ง = 12×3 15×4 = 3×1 5×1 = 3 5 ตอบ ๓ ๕ 12 15 3 4 วิธีท ำ 11 228 × 24 121 = 11×228 24×121 = 1×19 2×11 = 19 22 ตอบ ๑๙ ๒๒ วิธีท ำ 11×3 12 = 11×3 12 = 11 4 = 3 2 4 ตอบ ๓๒ ๔ วิธีท ำ 5 10 × 10 100 = 5×10 10×100 = 1×1 2×10 = 1 20 ตอบ ๑ ๒๐ วิธีท ำ 7 18 ขอ ง 6 21 = 7×6 18×21 = 1×1 3×3 = 1 9 ตอบ ๑ ๙ วิธีท ำ 5 2 4 ×1 6 4 = 29×6 6×4 = 29 4 = 1 7 4 ตอบ ๑๗ ๔ 1 4 1 1 1 3 1 2 1 10 1 3 1 5 1 1 3 3 3 1 11 1 2 19 1 1 1

73 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 การหารเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง 1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ค 1.1 ป.5/4 หาผลคูณ ผลหารของเศษส่วนและจำนวนคละ 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) เข้าใจวิธีการหารเศษส่วนและจำนวนคละ (K) 2) หาผลหารของเศษส่วนและจำนวนคละได้ (K) 3) เขียนขั้นตอนแสดงการหารเศษส่วนและจำนวนคละที่กำหนดให้ได้ (P) 4) รับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย (A) 3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น การคูณ การหารของเศษส่วนและจำนวนคละ พิจารณาตามหลักสูตรของสถานศึกษา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การหารเศษส่วนด้วยจำนวนนับ หาผลหารได้โดยนำเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งคูณกับส่วนกลับของจำนวนนับนั้น และการหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน หาผลหารได้โดยนำเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งคูณกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็น ตัวหาร ส่วนการหารจำนวนคละต้องทำจำนวนคละให้เป็นเศษเกินก่อนแล้วจึงทำเหมือนการหารเศษส่วนด้วย เศษส่วน 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการแปลความ 2) ทักษะการเชื่อมโยง 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน

74 6. กิจกรรมการเรียนรู้ แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : เทคนิคการเรียนร่วมกัน ขั้นนำ 1. ครูทบทวนความรู้เรื่อง การคูณเศษส่วนและจำนวนคละ โดยถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • นักเรียนมีวิธีการคิดหาคำตอบของ 2 18 × = 18 2 ได้อย่างไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถตอบได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น นำตัวเศษคูณกับ ตัวเศษและตัวส่วนคูณกับตัวส่วน) 2. ครูเขียนโจทย์การคูณเศษส่วนกับเศษส่วนบนกระดาน จากนั้นครูให้นักเรียนสังเกตและตอบคำถาม ดังนี้ • ผลคูณของ 2 5 กับ 5 2 มีค่าเท่ากับเท่าใด (แนวตอบ 2 5 × =1 5 2 ) • ผลคูณของ 5 2 กับ 2 5 มีค่าเท่ากับเท่าใด (แนวตอบ 5 2 × =1 2 5 ) 3. ครูยกตัวอย่างโจทย์ทำนองเดียวกันนี้หลาย ๆ ข้อ แล้วให้นักเรียนสังเกตผลคูณของโจทย์แต่ละคู่ว่ามีค่าเท่าใด จากนั้นครูอธิบายเพิ่มเติมว่า “เศษส่วนสองจำนวนที่คูณกันได้ผลคูณเป็น 1 เรียกเศษส่วนทั้งสองว่าเป็น ส่วนกลับของกันและกัน” ขั้นสอน 1. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ร่วมกันอภิปรายว่า โจทย์แต่ละคู่ที่ครูยกตัวอย่างนั้นตัวตั้ง กับตัวคูณแตกต่างกันอย่างไร แล้วบันทึกผล 2. ครูขออาสาสมัครของแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลที่ได้บันทึกไว้ที่หน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง จากนั้นครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • ถ้าต้องการให้ผลลัพธ์ของ 2 7 มีค่าเท่ากับ 1 นักเรียนจะนำเศษส่วนใดมาคูณ เพราะเหตุใด (แนวตอบ นำ 7 2 มาคูณ 2 7 จะได้ผลลัพธ์ที่มีค่าเท่ากับ 1 เพราะเศษส่วนทั้งสองเป็นส่วนกลับของกัน และกัน) 3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเปรียบเทียบข้อมูลที่ได้จากการศึกษาและสังเกตว่า โจทย์แต่ละคู่ที่ครูยกตัวอย่างนั้น ชั ่วโมงที่ 1

75 มีสิ่งใดบ้างที่เหมือนกัน 4. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายข้อมูลที่ได้จากการทำกิจกรรมที่ผ่านมา จนสรุปได้ว่า “ส่วนกลับของ เศษส่วนแต่ละจำนวน เมื่อนำมาคูณกันจะมีค่าเท่ากับ 1 เสมอ” 5. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 2 ฝ่าย (ชาย-หญิง) โดยให้ตัวแทนฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งออกมาเขียนเศษส่วนบนกระดาน และให้อีกฝ่ายออกมาเขียนส่วนกลับของเศษส่วนดังกล่าว แล้วแสดงวิธีการตรวจสอบว่าผลคูณของเศษส่วน และส่วนกลับมีค่าเท่ากับ 1 จริง หมายเหตุ : ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมดังกล่าว 4-5 รอบ 6. ครูให้นักเรียนจับคู่ทำกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 51 ลงในสมุด เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ 7. ครูติดบัตรภาพต่อไปนี้บนกระดาน จากนั้นครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • จากภาพพิซซาเขียนเป็นเศษส่วนได้อย่างไร (แนวตอบ 1 2 ) • ถ้าครูแบ่งพิซซ่าออกเป็น 2 ส่วน ส่วนละเท่า ๆ กัน นักเรียนเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ได้อย่างไร (แนวตอบ 1 ÷ 2= 2 ) • จากประโยคสัญลักษณ์จะได้พิซซาที่แบ่งแล้วเป็นอย่างไร (ครูขออาสาสมัครออกมาวาดภาพบนกระดาน) • พิซซาที่ถูกแบ่งเขียนเป็นเศษส่วนได้อย่างไร (แนวตอบ 1 4 ) ชั ่วโมงที่ 2

76 • 1 ÷ 2= 2 มีค่าเท่ากับเท่าใด (แนวตอบ 1 4 ) 8. ครูเขียนโจทย์การหารเศษส่วน 3 ข้อ บนกระดาน จากนั้นครูสุ่มนักเรียนออกมาเขียนแสดงวิธีทำอย่างละเอียด โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง 1) 10 ÷5 2 2) 5 2÷ 8 3) 18 9 ÷ 8 4 9. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 3 กลุ่ม โดยให้แต่ละกลุ่มศึกษาการหารเศษส่วน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 52-53 แล้วให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอวิธีการหาคำตอบหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง 10. ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายจากตัวอย่างที่เพื่อนออกมานำเสนอหน้าชั้นเรียนว่า “การหารเศษส่วนด้วย จำนวนนับ หาผลหารได้จากการคูณเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งกับส่วนกลับของจำนวนนับนั้น การหารจำนวนนับ ด้วยเศษส่วน หาผลหารได้จากการคูณจำนวนนับที่เป็นตัวตั้งกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร การหาร เศษส่วนด้วยเศษส่วน หาผลหารได้จากการคูณเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร” 11. ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างที่ 8-11 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 54 12. ครูให้นักเรียนจับคู่ทำกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 55 ลงในสมุด เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ 13. ครูและนักเรียนร่วมกันทบทวนความรู้เรื่อง การหารเศษส่วน โดยครูเขียนโจทย์การหารเศษส่วนบนกระดาน แล้วขออาสาสมัครออกมาเขียนแสดงวิธีทำพร้อมกับอธิบายวิธีการหาคำตอบให้เพื่อนฟัง เมื่อนักเรียนทำเสร็จ ครูกล่าวชื่นชมและอธิบายเพิ่มเติม 14. ครูเขียนโจทย์การหารจำนวนคละบนกระดาน แล้วให้นักเรียนศึกษาวิธีการหาคำตอบของโจทย์ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 55 จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายวิธีการหาคำตอบของการหาร จำนวนคละ จนได้ข้อสรุปว่า “การหารจำนวนคละ ให้เขียนจำนวนคละเป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงนำมาหา ผลหาร” 15. ครูยกตัวอย่างเพิ่มเติมบนกระดาน จากนั้นสุ่มนักเรียนออกมาเขียนแสดงวิธีทำอย่างละเอียด โดยครูตรวจสอบ ความถูกต้อง 16. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม “ลมเพลมพัด” โดยนักเรียนนั่งเป็นวงกลม แล้วครูแจกบัตรตัวเลขแสดงเศษส่วน ให้นักเรียน โดยบัตรจะมีสีที่แตกต่างกัน และให้นักเรียนร้องเพลง ลมเพลมพัด แล้วส่งบัตรต่อไปเรื่อย ๆ เป็นวงกลม เมื่อจบท่อนที่ว่า “พัดบัตรสีเดียวกันไปหารกัน” ให้นักเรียนจับคู่กับเพื่อนที่มีบัตรสีเดียวกัน แล้วร่วมกันเขียนโจทย์การหารเศษส่วนและแสดงวิธีการหารลงในสมุด โดยครูสังเกตนักเรียนอย่างใกล้ชิด หากพบข้อผิดพลาดครูอธิบายเพิ่มเติม เพลง ลมเพลมพัด ชั ่วโมงที่ 3

77 ลมเพลมพัด โบกสะบัดพัดมาไว ๆ (ซ้ำ) ลมเพลมพัดอะไร (ซ้ำ) ฉันจะบอกให้ พัดบัตรสีเดียวกันไปหารกัน หมายเหตุ : ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม 4-5 รอบ เพื่อฝึกฝนการหารจำนวนคละจนเกิดความชำนาญ 17. ครูให้นักเรียนทำใบงานที่ 2.2 เรื่อง การหารเศษส่วนและจำนวนคละ เมื่อทำเสร็จแล้วครูสุ่มนักเรียนออกมา นำเสนอคำตอบหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง 18. ครูให้นักเรียนจับคู่ทำกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 57 ลงในสมุด เมื่อทำเสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ 19. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 1-2 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 58-59 เมื่อทำเสร็จแล้วครูสุ่มนักเรียนออกมานำเสนอคำตอบหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง ขั้นสรุป 1. ครูถามคำถามเพื่อสรุปความรู้รวบยอดของนักเรียน ดังนี้ • กวีหาผลหารของ 2 1 2 ÷ 3 3 ได้ผลหารเท่ากับ 8 9 โดยทำจำนวนคละให้เป็นเศษเกินก่อน จากนั้นเปลี่ยน เครื่องหมายหารเป็นเครื่องหมายคูณ แล้วหาผลคูณโดยนำตัวเศษคูณกับตัวเศษ และตัวส่วนคูณกับตัวส่วน วิธีการหาผลหารของกวีถูกต้องหรือไม่อย่างไร (แนวตอบ ไม่ถูกต้อง เพราะการหารจำนวนคละที่ถูกต้องนั้น ต้องเขียนจำนวนคละเป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงนำมาหาผลหาร โดยผลหารของการหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน หาได้จากการคูณเศษส่วนที่เป็นตัวตั้ง กับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร ดังนั้นคำตอบที่ถูกต้องคือ 8) 2. ครูให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด ข้อ 1-3 ในแบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 37-40 เป็นการบ้าน 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 ประเมินระหว่าง การจัดกิจกรรม การเรียนรู้ 1) การหารเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.2 - ตรวจกิจกรรม ฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.2 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์

78 รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 4) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 2) แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 3) ใบงานที่ 2.2 เรื่อง การหารเศษส่วนและจำนวนคละ 4) บัตรตัวเลขแสดงเศษส่วน 5) แผนภาพ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ - ห้องเรียน

79 ใบงานที่2.2 เรื่อง การหารเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : ให้นักเรียนแสดงวิธีหาผลหารต่อไปนี้ 1) 3 ÷ 6= 12 2) 9 ÷ 5= 25 3) 1 4÷ =3 4) 2 5÷ =3 5) 21 7 ÷ = 25 15 6) 28 14 ÷ = 35 7 7) 3 2 5 ÷ = 4 3 8) 1 3 9 ÷ 2 = 3 4

80 ใบงานที่2.2 เฉลย เรื่อง การหารเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : ให้นักเรียนแสดงวิธีหาผลหารต่อไปนี้ 1) 3 ÷ 6= 12 2) 9 ÷ 5= 25 3) 1 4÷ =3 4) 2 5÷ =3 5) 21 7 ÷ = 25 15 6) 28 14 ÷ = 35 7 7) 3 2 5 ÷ = 4 3 8) 1 3 9 ÷ 2 = 3 4 วิธีท ำ 3 ÷6 12 = 3 1 × 12 6 3×1 12×6 = ตอบ ๑ ๒๔ วิธีท ำ 1 4÷ 3 = 3 4× 1 = 4×3 1 = 12 ตอบ ๑๒ วิธีท ำ = 21 15 × 25 7 = 21×15 25×7 = 4 1 5 ตอบ ๔ ๑ ๕ 21 7 ÷ 25 15 วิธีท ำ 3 2 5 ÷ 4 3 = 23 2 ÷ 4 3 = 69 8 = 58 8 ตอบ ๕๘ ๘ วิธีท ำ 9 ÷5 25 = 9 1 × 25 5 = 9 125 = 9×1 25×5 ตอบ ๙ ๑๒๕ วิธีท ำ 2 5÷ 3 = 3 5× 2 = 5×3 2 = 15 2 = 1 7 2 ตอบ ๑๗ ๒ วิธีท ำ = 28 7 × 35 14 = 28×7 35×14 = 2 5 ตอบ ๒ ๕ วิธีท ำ 1 3 9 ÷ 2 3 4 = 28 4 × 3 11 = 112 33 = 13 3 33 ตอบ ๑๓ ๓ ๓๓ = 1 24 = 9 5 = 23 3 × 4 2 28 14 ÷ 35 7 28 11 ÷ 3 4 = 1 2 1 3 3 5 1 1 2 5

81 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ เวลา 3 ชั่วโมง 1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ค 1.1 ป.5/4 หาผลคูณ ผลหารของเศษส่วนและจำนวนคละ 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1) เข้าใจวิธีการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ (K) 2) เขียนขั้นตอนแสดงการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละที่กำหนดให้ได้ (P) 3) รับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย (A) 3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ พิจารณาตามหลักสูตรของสถานศึกษา 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การหาผลลัพธ์ของโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนใช้หลักการเดียวกับการหาผลลัพธ์ของโจทย์ การบวก ลบ คูณ หารระคนของจำนวนนับ โดยถ้าโจทย์มีวงเล็บให้หาผลลัพธ์ในวงเล็บก่อน ถ้าโจทย์ไม่มีวงเล็บและ มีการดำเนินการทั้งบวก ลบ คูณ และหาร ให้หาผลคูณหรือผลหารจากซ้ายไปขวาก่อน แล้วจึงหาผลบวกหรือผล ลบจากซ้ายไปขวา 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการแปลความ 2) ทักษะการเชื่อมโยง 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน

82 6. กิจกรรมการเรียนรู้ แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : โมเดลซิปปา (CIPPA Model) ขั้นนำ ขั้นที่ 1 การทบทวนความรู้ 1. ครูทบทวนความรู้เรื่อง การบวก การลบ การคูณ และการหารเศษส่วน โดยให้นักเรียนแข่งขันกันคิดเลขเร็วตาม โจทย์ที่ครูกำหนด เมื่อหมดเวลานักเรียนคนใดทำได้ถูกต้องมากที่สุดจะเป็นผู้ชนะ 2. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • การบวก ลบ คูณ หารระคนของจำนวนนับมีวิธีการอย่างไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถตอบได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น ให้คำนวณหาผลลัพธ์ ในวงเล็บก่อน แล้วจึงนำมาดำเนินการทางคณิตศาสตร์กับจำนวนที่เหลือ) • 213 × 14 – 9 จากโจทย์มีลำดับการหาคำตอบอย่างไร (แนวตอบ หาผลคูณของ 213 × 14 ก่อน จากนั้นจึงนำผลคูณที่ได้ลบด้วย 9) ขั้นสอน ขั้นที่ 2 การแสวงหาความรู้ใหม่ 1. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ร่วมกันศึกษาการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน และจำนวนคละ ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 60 จากนั้นครูถามคำถามกระตุ้นความคิด ของนักเรียน ดังนี้ • การหาผลลัพธ์ของโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนมีลักษณะอย่างไร (แนวตอบ การหาผลลัพธ์ของโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนใช้หลักการเดียวกับการหา ผลลัพธ์ของโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของจำนวนนับ โดยถ้าโจทย์มีวงเล็บให้หาผลลัพธ์ในวงเล็บ ก่อน ถ้าโจทย์ไม่มีวงเล็บและมีการดำเนินการทั้งบวก ลบ คูณ และหาร ให้หาผลคูณหรือผลหารจากซ้ายไป ขวาก่อน แล้วจึงหาผลบวกหรือผลลบจากซ้ายไปขวา) 2. ครูยกตัวอย่างเพิ่มเติมบนกระดาน จากนั้นครูสุ่มนักเรียนออกมาเขียนแสดงวิธีทำอย่างละเอียด โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง 3. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัย ขั้นที่ 3 การศึกษาทำความเข้าใจข้อมูล/ความรู้ใหม่ และเชื่อมโยงความรู้ใหม่กับความรู้เดิม 1. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 2 (ข้อ 1.-5.) ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 66 2. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียน ดังนี้ • การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน มีขั้นตอนการหาคำตอบเหมือนกับการบวก ลบ คูณ หารระคน ของจำนวนนับหรือไม่ จงอธิบาย ชั ่วโมงที่ 1

83 (แนวตอบ นักเรียนสามารถตอบได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น เหมือนกัน โดยต้องหา คำตอบในวงเล็บก่อน) 3. ครูขออาสาสมัครของแต่ละกลุ่ม ออกมานำเสนอคำตอบจากการทำกิจกรรมฝึกทักษะหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง และอธิบายเพิ่มเติม ขั้นที่ 4 การแลกเปลี่ยนความรู้ความเข้าใจกับกลุ่ม 1. ครูเขียนโจทย์ต่อไปนี้ บนกระดาน 2×5+3 10- 4÷2 15×5- 20÷5 2. ครูขออาสาสมัครออกมาบอกขั้นตอนในการแสดงวิธีคิดเพื่อหาคำตอบ แล้วครูอธิบายเพิ่มเติมในจุดที่บกพร่อง 3. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายวิธีคิดของโจทย์ที่ไม่มีวงเล็บและมีการดำเนินการทั้งบวก ลบ คูณ และหาร จนได้ข้อสรุปว่า “ให้หาผลคูณหรือผลหารจากซ้ายไปขวาก่อน แล้วจึงหาผลบวกหรือผลลบจากซ้ายไปขวา โดยแสดงวิธีคิดเหมือนการบวก การลบ การคูณ และการหารเศษส่วน” 4. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน (กลุ่มเดิมจากชั่วโมงที่แล้ว) จากนั้นให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทน ออกมาจับสลากโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละที่หน้าชั้นเรียน แล้วให้แต่ละ กลุ่มร่วมกันแสดงวิธีทำลงในกระดาษฟลิปชาร์ทที่ครูแจกให้ 5. ครูให้แต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายวิธีการหาคำตอบภายในกลุ่ม พร้อมกับตรวจสอบความถูกต้อง จากนั้นให้แต่ละ กลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอคำตอบหน้าห้องเรียน ครูกล่าวชื่นชมนักเรียนที่ออกมานำเสนอ แล้วอธิบาย เพิ่มเติมในจุดที่บกพร่อง 6. ครูยกตัวอย่างเพิ่มเติมเกี่ยวกับการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละที่ไม่มีวงเล็บ ให้นักเรียนดู พร้อมทั้งอธิบายวิธีการหาคำตอบอย่างละเอียด 7. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 3 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ป.5 เล่ม 1 หน้า 67 เป็นการบ้าน ขั้นที่ 5 การสรุปและจัดระเบียบความรู้ 1. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ ข้อ 1 ในหนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 66 โดยให้นักเรียน บอกลำดับการดำเนินการและหาผลลัพธ์ของโจทย์ แล้วครูเฉลยพร้อมอธิบายเพิ่มเติม 2. ครูและนักเรียนร่วมกันทบทวนเกี่ยวกับการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละว่า “การหาคำตอบของโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ ต้องหาผลลัพธ์ในวงเล็บ ก่อนเสมอ แต่หากโจทย์ไม่มีวงเล็บและมีการดำเนินการทั้งบวก ลบ คูณ และหาร ให้หาผลคูณหรือผลหาร จากซ้ายไปขวาก่อน แล้วจึงหาผลบวกหรือผลลบจากซ้ายไปขวา” ชั ่วโมงที่ 2 ชั ่วโมงที่ 3

84 3. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน แล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทำกิจกรรม “กุญแจไขคำตอบ” โดยครูติดโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละไว้ในแม่กุญแจ จากนั้นให้นักเรียน แต่ละกลุ่มออกมาหยิบแม่กุญแจทีละชุด แล้วช่วยกันหาคำตอบ เมื่อได้คำตอบให้นำลูกกุญแจที่มีคำตอบติดอยู่ มาไขแม่กุญแจ หากไขได้จึงจะมีสิทธิ์หยิบแม่กุญแจชุดถัดไป กลุ่มที่สามารถไขแม่กุญแจได้ถูกต้องมากที่สุด เป็นกลุ่มที่ชนะ ขั้นที่ 6 การปฏิบัติ และ/หรือการแสดงผลงาน ครูแจกใบงานที่ 2.3 เรื่อง การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ ให้นักเรียนทำ เมื่อนักเรียน แต่ละคนในกลุ่มคิดหาคำตอบเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้จับคู่กับเพื่อนในกลุ่มผลัดกันอธิบายคำตอบที่ตนคิดไว้ จากนั้นครูสุ่มตัวแทนของแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอคำตอบหน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้อง ขั้นสรุป ขั้นที่ 7 การประยุกต์ใช้ความรู้ ครูให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด ข้อ 1 ในแบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป.5 เล่ม 1 หน้า 41-44 เป็นการบ้าน 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 ประเมินระหว่าง การจัดกิจกรรม การเรียนรู้ 1) การบวก ลบ คูณ หารระคน ของเศษส่วน และจำนวนคละ - ตรวจใบงานที่ 2.3 - ตรวจกิจกรรม ฝึกทักษะ - ตรวจแบบฝึกหัด - ใบงานที่ 2.3 - กิจกรรมฝึกทักษะ - แบบฝึกหัด - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ - ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 4) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน

85 2) แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่ม 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การคูณ การหาร และการบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วน 3) ใบงานที่ 2.3 เรื่อง การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ 4) สลากโจทย์การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ - ห้องเรียน

86 ใบงานที่2.3 เรื่อง การบวก ลบ คูณ หารระคนของเศษส่วนและจำนวนคละ คำชี้แจง : ให้นักเรียนแสดงวิธีหาผลลัพธ์ของโจทย์ต่อไปนี้ 1) 7 2 7 - + = 9 3 18 2) 3 2 ×20+ = 9 3 3) 2 1 5× - = 5 15 4) 17 11 4 - - = 24 12 6 5) 9 3 1 - × = 12 6 2 6) 1 3 2 + × ÷ 4 = 6 12 3