4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 151 OYUN ZAMANI Metin de Cem de çok yorulmuştu. Sabahtan beri antrenman yapıyorlardı. Yakında şampiyonluk maçı vardı. Bu yüzden ikisi de çok çalışıyordu. Ara vermeye karar verdiklerinde, Aysun’un sesini duydular: — Çocuklar! Nasılsınız? İlk cevap veren Cem oldu: — İyiyiz ama biraz yorulduk. — Ben de bu yüzden geldim. Artık dinlenme zamanı geldi. Hem bir kitapta okumuştum. Vücudun dinlenmeye de ihtiyacı var. Bu kez Metin konuştu: — Haklısın. Hemen gidip soğuk içecek alayım. Aysun birden söze girdi: — Soğuk içecek mi? Sakın gazlı içeceklerden alacağını söyleme! Ben sizin için mis gibi limonata hazırladım. Hem yanına da çok güzel kek yaptım. Şampiyonluk maçından önce asla abur cubur yemek yok. Ayrıca gazlı içecekler de yasak. Şekerli gıdalar da yememelisiniz. Okuduğum kitapta sporcuların çok iyi beslenmesi gerektiği yazıyordu. Bu yüzden bugünden itibaren yediğinize içtiğinize dikkat etmelisiniz. Metin bir kez daha konuştu: — Aslında haklısın. O zaman mutfağa gidip yiyecekleri ayıralım. Bundan sonra da abur cubur almayalım. Çocuklar hızla mutfağa koştular. Mutfaktaki gazlı içecekleri, çikolataları, gofretleri bir kenara ayırdılar. Bunların yerine de yoğurt, havuç, limonata koydular. Artık sporcuların yiyecekleri de hazırdı. O günden sonra çocuklar beslenme alışkanlıklarını değiştirdiler. Maç günü geldiğinde de üç gol atarak takımlarını şampiyon yaptılar. Aysun da arkadaşlarının başarılarını görünce çok mutlu oldu. 25. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 152 A. Metne göre soruları cevaplayalım. 1. Sizce neden abur cubur yememeliyiz? 2. Aklınıza gelen sağlıklı yiyeceklerden üç tanesini yazar mısınız? 3. Çok yediğimizde bize zarar verecek abur cubur yiyeceklerden birkaçını yazar mısınız? 4. Sizce gazlı içecekler yerine, hangi içecekleri içmeliyiz? 5. En sevdiğiniz yemeği yazar mısınız? B. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Metin ile Cem neden çok çalışıyormuş? A. Şampiyonluk maçı için B. Karınları acıktığı için C. Antrenman yapmak için D. Takıma griebilmek için 2. Kim beslenme ile ilgili bir kitap okumuş? A. Aysun B. Metin C. Cem ve Metin D. Cem 3. Aysun, çocuklar için hangi içeçeği hazırlamış? A. Kola B. Gazoz C. Ayran D. Limonata 4. Metin ve Cem abur cuburların yerine hangisini koymuş olabilirler? A. B. C. D. 5. Şampiyonluk maçında kaç tane gol atmışlar? A. Üç B. İki C. Bir D. Dört 25. HAFTA
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 153 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. • Aşağıdaki cümlelerde kullanılan kısa çizginin hangi amaçla kullanıldığını yukarıdaki sayılarla eşleştiriniz. 25. HAFTA 1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi (-) konur. 2. Kelimeleri hecelerine ayırırken hecelerin arasına kısa çizgi (-) konur. 3. Eklerin başına kısa çizgi (-) konur. 4. “arada, ve, ile, ...den, ...-e“ anlamı vermek için sözcükler ve sayılar arasına kısa çizgi konur. 5. Matematikte çıkarma işareti olarak kısa çizgi (-) kullanılır. 6. Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kısa çizgi (-) kullanılır. KISA ÇİZGİNİN KULLANILDIĞI YERLER “Kelebek“ sözcüğü “ke - le - bek“ şeklinde hecelenir. Bugün hava -12°C olacakmış. İstanbul - Ankara arası 450 km’dir. Bu evin insanları güler yüzlü, sevimli, yardımsever ve çalışkan insanlardır. 32 - 6 işleminin sonucu 26’dır. “-lar, -ler“ çoğul ekleridir. Ülkemizin adı “Tür - ki - ye“ şeklinde hecelenir.
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 154 1. Aşağıdaki metinlerdeki ayraçların içine uygun noktalama işaretlerini koyunuz. Karşılıklı konuşmalarda konuşmanın ve konuşmacının değiştiğini belirtmek için cümlelerin başında uzun çizgi (—) kullanılır. Uzun çizgiye konuşma çizgisi de denir. ( ) Aaaa merhaba ( ) ( ) Merhaba, nasılsın ( ) ( ) İyiyim, seni gördüğüme çok sevindim ( ) ( ) Ben de, uzun zamandır görüşemiyorduk ( ) ( )Evet, tatil için memlekete gitmiştim ( ) ( ) Daha sık görüşelim olur mu ( ) ( ) Tabi, neden olmasın ( ) Sabah kahvaltısında Mustafa Kemal Paşa ( ) ( ) Bugün İzmir’e gireceğiz, dedi ( ) Ben de dedim ki ( ) ( ) Bir zafer alayında gitmek istemem, teşekkür ederim ( ) Ben sonra yalnız başıma gelirim ( ) O amir sesiyle ( ) ( ) Geleceksiniz hanımefendi, dedi ( ) Öğle vakti zeytin dallarıyla süslenmiş beş otomobille İzmir’e hareket ettik ( ) Halide Edip Adıvar UZUN ÇİZGİ (KONUŞMA ÇİZGİSİ) 25. HAFTA ELİT BİLGİ
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 155 CEVAP Ağzı var konuşmaz, Yatağı var, uyumaz. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalda kısa çizgilerin kullanıldığı cümlelerin numaralarını sarıya, uzun çizgilerin kullanıldığı cümleleri maviye boyayınız. • Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizgi masaldakinden farklı bir amaçla kullanılmıştır? Annemin köyü Se-fe-ri-ler-dir. -16 derece üşümüyor musun? 12 - 6 = ? işlemini kim yapacak. KIRMIZI KÖY Masal masal içinde, kalbur saman içinde kırmızı bir köy varmış. Bu köyde her yer, her şey kırmızıymış. Bu köye ilk kez gelenler şaşkınlıktan donakalırmış. Ne söyleyeceklerini şaşırırlarmış. Böyle durumlarda köyün yaşlı, bilgin hocası Numan Hoca devreye girermiş: — Sevgili misafirler köyümüze hoş geldiniz, sefalar getirdiniz. Bilirim merak edersiniz neden her yer kırmızıdır, diye. Ama durun bir düşünün hele kır-mı-zı neden kırmızı. Hoca konuşur da konuşur, sorar da sorarmış. Misafirler sabırla dinlerken hocayı, gözleri de etrafı seyreder dururmuş. Hoca bunu fark edince hemen: — “Eee ne diyorduk, diye dikkati toplarmış. Hava -1bile olmaz burda. Hep sıcaktır buralar kışın görelim bir de demeyin, kışın da soğuk olmaz. KIP-KIR-MI-ZI’dır köyümüzün adı. Seferi-Uzunlar arasında kalır.“ diye konudan konuya atlar sadete gelmezmiş bir türlü. 25. HAFTA
EĞLENCE ZAMANI 156 • Tabloda kısa ve uzun çizginin kullanıldığı cümlelere yer verilmiştir. Hangi amaçla kullanıldığını belirleyerek eşleşen renk ile tabloyu boyayınız. Kitap okumayı çok seviyorum Bursa - Konya arası 485 km’dir. İsmin -i hâli belirtme durum ekidir. “Hanımeli“ kelimesi ha-nı-me-li olarak hecelenir. Başkentimiz An-kara şeklinde hecelenir Tekirdağ - İstanbul 2 saat sürüyor. Satır sonuna sığmayan kelimeler kısa çizgi ile ayrılır. -de eki bazen bağlaç olarak kullanılır. Hecelerine ayırmak için kısa çizgi kullanılır. Öğretmen: — Günaydın çocuklar, dedi. — Merhaba, Nasılsın? -ler, -lar çoğul ekleridir. 1. Satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için kısa çizgi kullanılır. 2. Eklerin başına kısa çizgi konur. 3. Uzun çizgi konuşma çizgisi olarak kullanılır. 4. Kelimeleri hecelerken hecelerin arasına kısa çizgi kullanılır. 5. “arada, ve, ile, ...den, ...e“ anlamı vermek için kısa çizgi kullanılır. • Tabloda boyadığınız renklere uygun olarak aşağıdaki kutuyu boyayınız. Örnekteki gibi kodlarını yazınız. KODU: 2K 1Y 1K 1Y 25. HAFTA
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 157 UYKUNDAN OLMA Metin her akşam yaptığı gibi bilgisayar oyununa başlamıştı. Saatin ne kadar geç olduğunu fark etmeden oyuna devam etti. Annesi de babası da onu birkaç kez uyardı. Oysaki Metin, onları hiç dinlemedi. Uyuyormuş gibi yapıp oyuna devam etti. Ertesi gün okula gitmek için uyanamadı. Okula gittiğinde de uykulu gözlerle dersi dinlemek zorunda kaldı. Arkadaşları onun bu halini fark etmişti. İlk konuşan Aysun oldu: — Metin birkaç gündür hep uykulusun. Yoksa yine oyuna mı daldın? — Oyun oynuyorum ama çok değil. Merak etme, uykumu da alıyorum. Hakan da söze girdi: — Üç gün sonra bilgi yarışması var. Uykumuzu iyi almalıyız. Uyku, vücudumuz için çok önemlidir. Ne kadar çok bilgiye sahip olsak da bedenimiz sağlıklı değilse başarılı olamayız. Hem sana o yarışmada çok ihtiyacımız var. Fen bilimleri dersinde en başarılı kişi sensin. — Merak etmeyin, yarışmayı da kazanacağız. Aradan geçen günlerde Metin oyun oynamaya devam etti. Uykusuz kaldı. Nihayet yarışma başladığında Metin’in gözünden neredeyse uyku akıyordu. O kadar uykusuz kalmıştı ki hiçbir soruyu bilemedi. Hatta bir ara gözlerini bile kapadı. Sonuçta yarışmadan yenilerek ayrıldılar. Aysun da Hakan da tüm soruları bilmişti. Metin de bilseydi şampiyon olacaklardı. Yarışma sonunda arkadaşları Metin’e çok kızdılar. Metin de çok üzüldü. Bir ay sonraki yarışmaya hazırlanmak için çok çalışmaya karar verdi. Uykusuna da dikkat etti. Akşamları oyun oynamaktan da vazgeçti. Peki sonra ne mi oldu? Metinlerin takımı şampiyon oldu. Metin, bir daha sorumluluklarını unutmadı. 26. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 158 A. Metne göre soruları cevaplayalım. 1. Metin her akşam ne yapıyormuş? 2. Metin’in annesi ve babası Metin’i niçin uyarmışlar? 3. Aysun Metin’e ne demiş? 4. Sizler de bilgisayarlarla veya cep telefonlarıyla oyun oynuyor musunuz? Oynuyorsanız oyun süresini nasıl planlıyorsunuz? 5. Uyku neden önemlidir? B. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Kim her akşam bilgisayar oyunu oynuyormuş? A. Hakan ve Metin B. Metin C. Aysun D. Hakan 2. Metin yarışmada kaç tane soruya cevap vermiş? A. Bir B. Altı C. Sıfır D. Üç 3. Metin neden yarışmadaki hiçbir soruyu bilememiş? A. Çok yemek yediği için B. Oyunlar çok güzel olduğu için C. Yarışmayı önemsemediği için D. Uykusunu alamadığı için 4. Bir sonraki yarışma ne zaman yapılmış? A. Bir gün sonra B. On beş gün sonra C. Bir ay sonra D. Yedi gün sonra 5. Metin, neyden vazgeçince yarışmada başarılı olabilmiş? A. Çok uyumaktan B. Oyun oynamaktan C. Bilgi öğrenmekten D. Çok konuşmaktan 26. HAFTA
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 159 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. • Aşağıdaki cümleleri okuyup uygun yerlere tırnak işareti (“ “) koyunuz. • Atatürk, Hiç bir zafere çiçekli yollardan gidilmez. demiş. • Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı kitabı gezi türüne örnektir. • Emel arkadaşına, Ekin seni çağırıyorlar. dedi. • Kenar uzunlukları ve açıları birbirine eşit olan dörtgenlere kare denir. • Bayrak bir ulusun bağımsızlık sembolüdür. • Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayların anlatıldığı yazılara hikâye denir. • Atatürk İstikbal göklerdedir. dedi. • Halide Edip Adıvar’ın Sinekli Bakkal romanını çok sevdim. • Öğretmen Sizlerden ayrılmak çok zor gelecek. dedi. • Annem Kim o? diye bağırdı. • Beni de götürün. diye bağırdı çocuk. • Atatürk’ün Nutuk kitabını okuyacağım. 26. HAFTA 1. Başka bir kişiden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır. 2. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır. 3. Cümlede geçen eser ve yazı adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır. ELİT BİLGİ TIRNAK İŞARETİNİN KULLANILDIĞI YERLER
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 160 • Yukarıda yay ayracın kullanıldığı yerler numaralandırılmıştır. Aşağıdaki cümlelerde kullanılan yay ayracın kullanım amaçları ile eşleştiriniz. 1. Cümle içindeki açıklamaları belirtmede yay ayraç ( ) kullanılır. 2. Bir sözcüğün eş veya zıt anlamlısını göstermek için yay ayraç ( ) kullanılır. 3. Bir kişiden söz edilirken doğum ve ölüm tarihlerini göstermek için yay ayraç ( ) kullanılır. 4. Bir sözün kime ait olduğunu belirtmek için yay ayraç ( ) kullanılır. YAY AYRAÇ ( ) NEREDE KULLANILIR? 26. HAFTA İzmir ve çevresi (Ege) turizm bölgelerimizdendir. Kurtuluş Savaşı’nı (1919 - 1922) dayanışma ile kazandık. Ablam astronomiye (gökbilim) ilgi duyuyor. Ailemin evlendiği yıllarda (savaş yılları) hayat çok zormuş. Ne mutlu Türk’üm diyene! (Atatürk) John Steinhack’in (Con Şıtaynbek) ünlü romanını okudum. Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938) yurdumuza çok büyük hizmetler yapmıştır. ELİT BİLGİ
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 161 CEVAP Dört tekerleğim ve bol bol sineklerim var. 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalın yedinci cümlesinde kullanılan tırnak işareti aşağıdaki cümlelerin hangisinde aynı amaçla kullanılmıştır? Öğretmenimiz hep “Çok çalışan, çok kazanır.“ dedi. Annem “Okula giderken sıkı giyin hava çok soğuk.“ dedi. Atatürk’ün “Nutuk“ kitabını mutlaka okumalısın. • Masalda son cümlede kullanılan yay ayraç aşağıdaki cümlelerden hangisinde aynı amaçla kullanılmıştır? Okulumuzda düzenlenen etkinlik (kermes) bugün bitiyor. Güzel yaşam (sağlık) için koşacağız. Çok değerli hocamız Doğan Cüceloğlu’nu (1938-2021) rahmetle anıyoruz. SIR TUTAMAYAN EDA Masal masal içinde, kalbur saman içinde sır tutamayan bir Eda varmış. Eda çok akıllı, çok çalışkan ve çok saygılı bir öğrenciymiş. Eda arkadaşlarıyla çok iyi geçinir, herkesi sever herkes de onu severmiş. Günlerden bir gün Eda’nın okulunda kermes düzenlenmiş. Kermeste kitaplar, giysiler yiyecekler... ne arasanız varmış. Eda kermese ailesi ile katılacakmış. En yakın arkadaşı Eda’ya günler önce bir sırrını vermiş. “Sakın kimseye anlatma“ diye de ısrarla tembihlemiş. Eda söz vermiş ve kimseye anlatmamış ama gel zaman git zaman bu sır onu rahatsız etmeye başlamış. Kermes günü gelmiş çatmış. Ömer Seyfettin’in “Kaşağı“ adlı kitabını alan Eda, arkadaşı için de Ahmet Rasim’in “Falaka“ kitabını almış. Öğretmenleri Eda ve ailesini fark edince yanlarına gelmiş. “Sınıf kütüphanemize (kitaplık) de burdan bir şeyler alıyoruz.“ demiş. Rıfat Ilgaz’ın da (1911-1993) kitaplarından seçtim, gelin bakalım.“ demiş. 26. HAFTA
EĞLENCE ZAMANI 162 26. HAFTA • Cümlelerde yay ayraç ( ) ile gösterilen yere kullanılması gereken noktalama işaretini bulmacadaki yerine yazınız. 1. Oley ( ) başardım! 2. Nasıl yapacağım, bilemiyorum( ) 3. Bugün bize gelecek misin ( ) 4. Atatürk, ( )Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!( ) dedi. 5. Vah vah, çok üzüldüm ( ) 2 1 4 3 5
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 163 MUCİT MACİT: SAĞLIKLI BİR ROBOT Aysun, yazılımın son halini bitirmek için canla başla çalışıyordu. Macit de elindeki mekanik kısmı birbirine yapıştırmakla meşguldü. İkisi de son projeleri olan sağlıklı yaşam robotu üzerinde çalışıyordu. Aslında işleri bitmek üzereydi. Sadece yeni bir eklenti için Hakan’ın gelmesini bekliyorlardı. Hakan, robota bir koku alma alıcısı takmak istemişti. Bu alıcıyı yapmak için çeşitli malzemeler gerekiyordu. Hakan da bu malzemeleri almak için gitmişti. — İşte geldim! Tüm malzemeleri aldım. Üstelik hepsi de istediğimiz gibi... Bu duruma en çok sevinen Aysun oldu: — Benim de işim bitti. Koku alıcısını takıp robotu çalıştıralım. Hakan koku alıcısını dikkatle taktı. Sonra da Aysun robotu çalıştırdı. Bu bir sağlıklı yaşam robotuydu. Spordan beslenmeye kadar, her konuda bilgi sahibi olacaktı. İnsanlara sağlıklı yaşam için öneriler sunacaktı. Robotun çalışıp çalışmadığını öğrenmek için ilk soruyu Macit sordu: — Söyle bakalım, sağlıklı yaşam için en önemli üç kural nedir? — Hareket etmek! Sağlıklı gıda tüketmek! İyi uyumak! Macit de diğerleri de cevaptan çok memnun oldular. Bir sonraki soruyu da Hakan sordu: — Söyle bakalım, masadaki yiyeceklerin hangisi daha sağlıklı? Robot hemen koku alıcısını çalıştırdı. Sonra da birden konuştu: — Gazoz! Sağlıklı bir içecek değil! Cips! Sağlıklı bir yiyecek değil! Havuç! Çok sağlıklı bir yiyecek! Herkes havuç yemeli! Robotun doğru tercihleri çocukları çok sevindirdi. Çok çalışmanın sonucunda başarılı olmuşlardı. Bu sırada içeriye Macit’in annesi girdi. Elinde bir tepsi vardı. Tepsinin içinde de yiyecek ve içecekler vardı. Robot birden koku alıcısını çalıştırıp konuşmaya başladı: — Limonata! Çok sağlıklı! Salata! Sağlıklı! Ayran! Sağlıklı! Muz! Sağlıklı! Robot konuşmasını bitirince hep birlikte afiyetle yemeklerini yediler. Sonra da yeni projeleri için konuşmaya başladılar. 27. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 164 27. HAFTA A. Metne göre soruları cevaplayalım. 1. Aysun canla başla ne için çalışıyormuş? 2. Yeni bir eklenti için kimin gelmesi gerekiyormuş? 3. Robotu çalıştırmadan önce robota hangi parça takılmış? 4. Hakan robota hangi soruyu sormuş? 5. Sizler kola, gazoz, cips gibi sağlıksız yiyecekler yiyip, sağlıksız içecekleri içiyor musunuz? B. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Robotun yazılım işini kim yapıyormuş? A. Macit B. Aysun C. Hakan ve Aysun D. Hakan 2. Robot, insanlara hangi konuda öneriler sunacakmış? A. Kokular B. Sağlıklı yaşam C. Yazılım D. Donanım 3. Aysun neyi açınca robotu çalıştırmışlar? A. Yazılımı B. Programı C. Dış yüzeyi D. Koku alıcısını 4. Robota göre, sağlıklı yaşamın üç kuralından biri hangisidir? A. Az uyku B. Çok yemek C. Hareket etmek D. Çok su açmak 5. Macit’in annesinin getirdiği tepside hangisi yokmuş? A. Ayran B. Limonata C. Kola D. Muz
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 165 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 2. Aşağıdaki tarihlerde uygun yerlere eğik çizgi koyunuz. • Ablam 02...04....2006 doğumludur. • Bu yıl okullar 18...06...2020’de kapanacakmış. • TBMM 23...04...1920 tarihinde açıldı. • Atatürk 19...03...1919’da Samsun’a gitti. 3. Aşağıda verilen adreslerde uygun yerlere eğik çizgi koyunuz. • Güzelbahçe Mah. Menekşe Sok. No: 7....3 Şişli .... İstanbul • Selvilik Mah. Mantar Sok. Barış Apt. No: 5.....14 Ümraniye .... İstanbul 1. Aşağıya İstiklal Marşı’nın birinci dörtlüğünü yan yana yazıp, dizeleri ayırmak için eğik çizgi (/) kullanınız. Korkma! Sönmez • Dizeler yan yana yazıldığında araya eğik çizgi (/) konulur. • Adres yazarken apartman ve daire, semt ile şehir adlarının arasına eğik çizgi (/) konur. • Tarihlerde gün, ay, yılı gösteren sayıların arasına eğik çizgi (/) konulur. • İnternet adreslerinde eğik çizgi (/) kullanılır. EĞİK ÇİZGİNİN KULLANILDIĞI YERLER 27. HAFTA
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 166 • Tablodaki boş bırakılan kutulara gelmesi gereken noktalama işaretlerini işaretleyiniz. NOKTALAMA İŞARETLERİ 27. HAFTA Cümle “ “ Tırnak İşareti ( ) Yay Ayraç / Eğik Çizgi ‘ Kesme İşareti http: tdk.gov.tr adresine girelim Albert Einstein AlbertAnştayn ünlü bir fizikçidir. Sevim Ak ın bütün kitaplarını okudum. Barış Ap. No:16 8 adresinde yaşıyorum. Ne güzel söylemiş şair Gez, gör, öğren. Bu kitapta A dan Z ye her türlü bilgi var. Arkasından Mektup yazmayı unutma. diye seslendi. Eğitim ve Teknoloji adlı kitabı okumalıyız. Ben 29 09 1986’da doğmuşum. THY nin uçakseferleri sisten dolayı iptal edildi. Antalya ve çevresi Akdeniz turizm bölgelerimizdendir.
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 167 CEVAP Kızdırırsan yok olur, Soğutursan taş olur. 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalda boş bırakılan yerlere hangi işaret gelmelidir. ( ) Yay ayraç / Eğik çizgi “ “ Tırnak işareti : İki nokta • Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini yerleştiriniz. • Gökkuşağı .... diğerlerinden farklıymış.... • Gökkuşağı .... rengi herkesten mi gizlemiş.... • Eyvah .... gökkuşağı kaybolmuş.... • Gökkuşağı Bornova....İzmir’e gitmiş.... • Beyoğlu .... İstanbul’a yıldızlar gitmiş.... GİZEMLİ GÖKKUŞAĞI Masal masal içinde, kalbur saman içinde güzeller güzeli bir gökkuşağı varmış. Gökkuşağı, diğerlerinden farklıymış, bir rengi gizliymiş. Herkes onu görebilmek için yakından bakmaya çalışırmış. Gökkuşağı o rengini öyle bir gizlemiş ki kimseler göremezmiş. Günlerden bir gün yıldızlar ve bulutlar aralarında anlaşma yapmışlar, gökkuşağına haber vermemişler. Davetiye adresi Bornova.....İzmir yazarken onlar Beyoğlu.....İstanbul olarak değişiklik yapmışlar. Yıldızlar ve bulutlar törende yerini alırken gökkuşağı ortalarda yokmuş. Meğer tarih olarak da 24.....06.....2033 yazacakken 26.....06.....2033 yazmışlar. Gökkuşağı kendine oynanan oyunu anlamış ve onlara bir ders vermek için töreni farklı bir tarihe ertelemiş. Onlar yeri yanlış söylerken o da tarihi değiştirmiş. Gökkuşağı sakladığı renginden vazgeçip normal bir gökkuşağı olmaya karar vermiş. 27. HAFTA
EĞLENCE ZAMANI 168 27. HAFTA • Tablodaki cümlelerde bulunan yay ayraçların ( ) içerisine gelmesi gereken noktalama işaretlerini yazınız. Kutuları boyayınız. Cümle . , ‘ ? / ! - — Cumhuriyet Mah ( ) No( )3 Yeşil ( ) Bur( ) sa adresinde mi oturuyorsun( ) Mehmet ( ) ( ) Dr( )Selim Bey( )den randevu aldı( ) nız mı( ) diye sordu ( ) Markette tüm meyveler vardı( ) Elma ( ) erik( ) kiraz... Antalya( )Alanya arasını Av( ) İsmail ile birlikte seyahat ettik( ) • Tabloda boyadığınız renklere uygun olarak aşağıdaki kutuyu boyayınız. Örnekteki gibi kodlarını yazınız. KODU: 2K 1Y 1K 1Y
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 169 HAREKET OYUNU Hakan da arkadaşları da ne yapacaklarını düşünüyordu. Neredeyse bir saattir hiç kıpırdamadan oturuyorlardı. Hiçbiri de hareket etmek istemiyordu. Havanın da sıcak olması onları iyice miskinleştirmişti. Bir süre sonra ilk konuşan Aysun oldu: — Çocuklar! Bu kadar hareketsiz kalmak vücudumuz için hiç de iyi değil. Neşe de söze girdi: — Peki ama ne yapalım? Bildiğimiz her oyunu oynadık. Üstelik hava da çok sıcak! Canım hiç hareket etmek istemiyor. Aysun bir kez daha konuşmaya başladı: — O zaman biz de oturduğumuz yerden oyun oynarız. Adına da hareket oyunu deriz. Oyun çok kolay! Tek yapmamız gereken ayağa kalkmadan hareket etmek. En uzun süre hareket eden oyunu kazanır. Çocuklar oyunu çok beğenmişlerdi. Oyun başlar başlamaz Aysun boynunu bir sağa bir sola yavaşça çevirmeye başladı. Hakan da iki kolunu açıp kapamaya başladı. Neşe, arkadaşlarına bir süre baktıktan sonra oturduğu yerde bir sol ayağını, bir sağ ayağını hareket ettirmeye başladı. Nihayet bir süre sonra ilk yorulan Hakan oldu. Sonra da Neşe durdu. Oyunu böylece Aysun kazanmış oldu. Çocuklar birkaç kez daha oyunu oynamaya devam ettiler. Vaktin de nasıl geçtiğini anlamadılar. Onları gören arkadaşları da aynı oyunu oynamaya başlayınca, oyun dilden dile dolaşır oldu. Artık okulda da mahallede de hareket oyunu oynanıyordu. Çocuklar bir süre sonra aynı oyunun turnuvasını yapmaya karar verdiler. Artık hakemleri bile vardı. Her seferinde başka bir takım, oyunu kazandığı için herkes de çok mutlu oluyordu. Aradan geçen günler sonunda Aysun yeniden arkadaşlarına seslendi: — Çocuklar! Ne dersiniz, başka bir oyun daha bulalım mı? Bu kez de ayaktayken hareket edelim. Yerimizden kıpırdamadan hareket edeceğiz. Hazır mısınız? 28. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 170 28. HAFTA A. Metne göre soruları cevaplayalım. 1. Çocukları iyice miskinleştiren neymiş? 2. Aysun arkadaşlarına ne söylemiş? 3. Oyunu kim kazanmış? 4. Herkes tarafından duyulan hareket oyunu nerelerde oynanmaya başlamış? 5. Sizlerde arkadaşlarınızla oyun oynuyor musunuz? Oynuyorsanız hangi oyunları oynuyorsunuz? A. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Çocuklar kaç saattir oturuyormuş? A. Bir B. İki C. Üç D. Dört 2. Çocuklar buldukları oyuna ne ad vermişler? A. Oturma B. Hareket C. Miskinlik D. Zıplama 3. Oyunda ilk yorulan kim olmuş? A. Aysun B. Hakan ve Aysun C. Neşe D. Hakan 4. Neşe, oyunda hangi hareketi yapmış? A. Boynunu oynatmış B. Kollarını oynatmış C. Ayaklarını oynatmış D. Gözlerini oynatmış 5. İlk oyunu kim kazanmış? A. Hakan B. Aysun C. Neşe D. Hakan ve Neşe
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 171 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 1. Aşağıda büyük harflerin kullanıldığı yerler ile ilgili bazı kurallar verilmiştir. Bu kurallları uygun cümleler ile eşleştiriniz. BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER Büyük Harflerin Kullandığı Yerler 1 Cümle büyük harfle başlar. 7 Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar. 2 Dizeler büyük harfle başlar. 8 Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar. 3 Dil adları büyük harfle başlar. 9 Saray, köşk, han, kale adları büyük harfle başlar. 4 Millet adları büyük harfle başlar. 10 Yer adları (kıta, bölge, il, köy vb) büyük harfle başlar. 5 Devlet adları büyük harfle başlar. 11 Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar büyük harfle başlar. 6 Kişi ad ve soyadları büyük harfle başlar. 12 Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adları büyük harfle başlar. Cümleler Okulumuzda Almanca kursu açıldı Ay, Dünya ile birlikte Güneş’in etrafında döner. Kedim Pamuk minderinde uyuyor. Mimar Sinan Mahallesi çok güzel. Dr. Kemal Bey çok güleryüzlüdür. İzmir Ege Bölgesi’ndedir. Annemi de babamı da çok özledim. Yarın sinemaya gidelim mi? Bugün Dolmabahçe Sarayı’nı gezdik. Maviş kafesinin kapısını açabiliyor. Ülkemize Japon turistler de geliyor. Topkapı Sarayı’nı görmeyi çok istiyorum. Gaziantep’e uçakla gideceğiz. Atatürk Bulvarı’ndaki evler çok pahalı. Ağaç demek, nefes demek. Mis gibi hava demek. Sofradaki yemek demek. Gelin ağaç dikelim. Millet meclisi kurduk. Düşmanı yurttan kovduk. Özgürlüğe kavuştuk. Yaşasın 23 Nisan. 28. HAFTA
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 172 2. Aşağıdaki cümlelerde yazım yanlışı yapılan sözcüklerin altını çizip doğru biçimlerini yazınız. • Anneannem 1958 Yılında doğmuş. • • Babam anneme: “yarın tiyatroya gidelim.“ dedi. • • Engin, sudeyi bahçeye çağırdı. • • kızılırmağın, karadeniz’e döküldüğü yerde yaşıyordu. • • Minnoş ve tekir sürekli oynuyorlar. • • İç anadoluda buğday yetiştiriliyor. • • Almanlar ve ingilizler İstanbul’a gelip geziyorlar. • • En uzun padişahlık yapan Kanuni sultan süleyman’dır. • • Dünya güneşin etrafında dönüyor. • • Türkçe ingilizce sözlük kullanıyorum. • 3. Aşağıda yazım yanlışı yapılan sözcüklerin doğru yazılışlarını yazınız. 28. HAFTA Çankaya köşkü ➔ Ziya Gökalp caddesi ➔ 29 ekim 1923 ➔ Ali, mehmet, Can ➔ Ağrı dağı ➔ Marmara denizi ➔
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 173 CEVAP 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalda geçen sesli harflerin söylediği yazım yanlışlarını düzelterek yazınız. • Masalda geçen sessiz harflerin söylediği yazım yanlışlarını düzelterek yazınız. 2. Aşağıda verilen cümlelerde yazım yanlışı olanlara Y, olmayanlara D yazınız. Semih, abisinin okulu olan Aydın ünivesitesine gitti. Yalı mahallesinin muhtarı bizim mahalleyi ziyarete geldi. En büyük gezegen Jüpiteridir. Ablam almanca derslerine katılıyor. Soğuk adamın burnuyum, Toprağın altıdır yurdum. HARFLERİN SAVAŞI Masal masal içinde, kalbur saman içinde mutlu mutlu geçinen harflerin köyünde bir tartışma çıkmış. Yıllardır bir arada gül gibi geçinen sesli harfler ile sessiz harfler arasında bir uyuşmazlık yaşanmış. İki tarafta kendilerini haklı buluyormuş. Tartışma konusu ise özel isimlerin ilk harflerinin çoğunlukla sessiz harfle mi yoksa sesli harfle mi başladığıymış. Sesli harfler başlamış örneklere; Ağrı dağı - Emre gölü - uranüs - ingilizce - atatürk - Almanya - avrupa Sessiz harfler durur mu onlar da aynı anda başlamışlar örneklere; van gölü - süphan dağı - Merkür - fransızca - paris - macaristan - Mustafa kemal Bu tartışma böyle uzayıp devam etmiş. Köyün 29 kişiden oluşan halkı 21’e karşı 8 olarak bir oyun oynamaya karar vermişler. En çok kelime yazan kazanacakmış. 28. HAFTA
EĞLENCE ZAMANI 174 28. HAFTA • Aşağıda büyük harflerin kullanıldığı yerler ile ilgili bazı kurallar verilmiştir. Verilen cümlelerde büyük harflerin kullanımı ile ilgili yanlışlıklar yapılmıştır. Yapılan hatalar ile kuralları eşleştirerek tabloyu boyayınız. 1. Cümle büyük harfle başlar. 4. Kişi adları büyük harfle başlar. 2. Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar. 5. Yer adları büyük harfle başlar. 3. Kişi adlarından önce ve sonra gelen ünvanlar büyük harfle başlar. 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 1 1 4 4 4 4 4 1 1 3 3 3 3 3 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1 3 3 3 3 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1 3 3 3 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 3 1 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 1 3 3 1 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 1 3 3 1 4 5 5 5 4 4 4 5 5 5 4 1 3 3 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1 3 3 3 1 4 2 4 4 4 4 4 2 4 1 3 3 3 3 1 4 4 2 2 2 2 2 4 4 1 3 3 3 3 3 1 1 4 4 4 4 4 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 Yaz tatiline antalya’ya gideceğiz. Komşumuz Ahmet bey öğretmendir. Kuşum boncuk çok güzel ötüyor. Bizim takımda Rıdvan, Sergen ve Volkan var. kitap okumayı çok seviyorum.
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 175 HAYALİMDEKİ FİLM Efe telefonu sürekli olarak çeviriyordu. Arkadaşları onun ne yaptığını anlamaya çalışırken Efe birden durdu. Durduğu yerin tam arkasında kocaman bir ağaç vardı. Efe aniden dönüp ağacı çekmeye başladı. Tam da bu anda Aysun ona seslendi: — Efe neler oluyor? — Hayalimdeki film için çalışmalara başladım. Metin iyice meraklanmıştı: — Film mi? Daha önce hiç bahsetmedin. Peki bu film hangi konu ile ilgili olacak? Efe bir süre düşündü. Sonra da arkadaşlarına seslendi: — Ağaçlar ile ilgili olacak. Bir ağacın tohumdan fidana kadar olan öyküsünü film olarak çekmek istiyorum. Sonra da fidandan ağaca kadar olan öyküsünü çekeceğim. Aslında bir kameram olsaydı, daha iyi olurdu. Telefon ile çekim yapmak epey zor oluyor. Aysun hemen söze girdi: — Bizim yönetmen şimdiden sorunlarını anlatmaya başladı. Aslında film çekmek için çok iyi kameraya sahip olmak gerekmiyor. Önemli olan filmin konusu ile yönetmenin başarısı... Metin de konuştu: — Aysun haklı. Sen ileride başarılı bir yönetmen olabilirsin. Biraz daha çalışman gerekiyor. Mademki ağaçlar ile ilgili film çekmek istiyorsun, o zaman fidanlığa gidelim. Hep birlikte fidanlığa koştular. Fidanlığın sahibi bir arkadaşlarının babasıydı. Burada toplanıp oyunlar bile oynarlardı. Şimdi de bir film için gelmişlerdi. Efe gelir gelmez hemen çekimlere başladı. Ona yardım etmek için arkadaşları ellerinden geleni yaptı. Uzun süren çekimler sonunda film de bitmiş oldu. Film biter bitmez Efe ile arkadaşları okulda bir gösteri düzenlediler. Okulun sinema salonunda gösterilen filmi herkes çok beğendi. Alkışı hak eden Efe de çok mutlu oldu. Hayalindeki filmi çekmişti. 29. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 176 A. Metne göre soruları cevaplayalım. 1. Siz bir sinema filmi çekseydiniz, konusu ne olurdu? 2. Sanatın hangi dalları ile ilgilenmek isterdiniz? 3. İleride bir sanatçı olsaydınız, ne yapmak isterdiniz? 4. Sevdiğiniz filmlerden birinin adını yazar mısınız? 5. Sinema deyince aklınıza gelen ilk kelimeyi yazar mısınız? B. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Efe filmi hangisi ile çekmeye çalışıyormuş? A. B. C. D. 2. Efe’nin hayalindeki film hangisi ile ilgiliymiş? A. Ağaç B. Kamera C. Telefon D. Deniz 3. Kime göre, film çekmek için iyi bir kameraya sahip olmak gerekmiyormuş? A. Efe B. Metin C. Aysun ve Efe D. Aysun 4. Fidanlığa neden gitmişler? A. Oyun oynamak için B. Film çekmek için C. Ağaçlardan meyve toplamak için D. Fidan satın almak için 5. Film bitince nerede gösterime girmiş? A. Fidanlıkta B. Okulun sinema salonunda C. Efelerin evinde D. Okulun bahçesinde 29. HAFTA
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 177 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. • Aşağıdaki kısaltmaları açılımlarıyla eşleştiriniz. • Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır. TBMM • Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır. THY’nin, TRT’de • Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır. Bu kısaltmalar küçük harfle yazılır. Sonuna nokta konmaz. kg, m, km • Küçük harflere yapılan kısaltmalara getirilen eklerde sözcüğün okunuşu esas alınır. cm’yi ➞ santimetreyi • Kuruluş, kitap, dergi, yön adları ve ölçülerin dışında kalan sözcük veya söz gruplarının kısaltmasında, ilk harfle birlikte sözcüğü oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltmalar özel ad, unvan ve rütbe ise büyük harfle, diğerleri küçük harfle başlar. Almanya ➞ Alm. Profesör ➞ Prof. Hazırlayan ➞ haz. Uyarı: Gelenekselleşmiş olan T.C. ( Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmaların dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz. KISALTMALAR 29. HAFTA 1 MEB ..... Türk Lirası ..... Türkiye Cumhuriyeti ..... Mahalle ..... Türk Silahlı Kuvvetleri ..... Eczacı ..... Millî Eğitim Bakanlığı ..... Avukat ..... Devlet Su İşleri 5 Ecz. 3 Mah. 7 TL 2 Av. 6 DSİ 4 T.C. 8 TSK ELİT BİLGİ
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 178 1. Aşağıdaki bazı cümlelerdeki soru eklerinde yanlışlık yapılmıştır. Yanlışlıkları düzeltip yeniden yazınız. • Sinemaya bugünmü gideceğiz? • • Yavaşmı yoksa hızlımı gidiyordu? • • Bursa’ya annenlemi gideceksin? • • Matematik kitabımı senmi aldın? • 2. Aşağıdaki cümlelere uygun soru eki (-mı, -mi, -mu, -mü) getirerek soru cümlesi yapınız. • Akşamki maçta iki penaltı kararı verildi. • • Kardeşin okuldan geldi. • • Bu konu herkes tarafından biliniyor. • Kendisinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır. Sen mi çağırdın? Yemek yedin mi? Kendisinden sonra gelen ekler -mi soru ekine bitişik yazılır. Bize gelir misiniz? Yemek yemiş miydin? 29. HAFTA ELİT BİLGİ “-Mİ” SORU EKİNİN YAZIMI
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 179 CEVAP 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalda geçen kısaltmaların uzun hâllerini yazınız. • Aşağıdakilerden hangilerinin kısaltmaları kullanılmıştır? İşaretleyiniz. 2. Aşağıdaki cümlelerde yanlış yazılan soru eklerini düzeltip tekrar yazınız. • Senmi okuyacaksın haberi? ➡ ............................................................................................................................................... • Sen sunmayacakmı sın? ➡ ........................................................................................................................................................ • Bu haber seninmi yoksa benimmi? ➡ ................................................................................................................................. Başında saç yok İçinde tat yok. HABER SAATİ Masal masal içinde, kalbur saman içinde bir haber programı varmış. Akşam canlı olarak yayınlanan program en çok izlenen haber programıymış. Sunucusu tatlı mı tatlı Eda ile genç beyefendi Erdemmiş. Uyumlu sunucular programı, büyük bir keyifle ve içtenlikle sunarlarmış. Günlerden bir gün Üni’de Prof. olan Haşim beyle ilgili bir haber sunacaklarmış. Haberi haz. ekip kim. Prof. olan beyle ilgili detaylı araştırmalar yapmışlar. T.C’de Dr. olan Nilan hanıma ilgili haberleri de arka arkaya vereceklermiş. O arada bir karışıklık çıkmış. Eda, Erdem’e “Sen mi sunacaksın bu haberi?“ derken Erdem “Sen sunmayacak mısın?“ diye ona soruyormuş. Sen ben derken programın saati gelmiş, çatmış... 29. HAFTA Profesör Doktor Albay Türkiye Cumhuriyeti Türkiye Büyük Millet Meclisi İngilizce Fizik Kimya
EĞLENCE ZAMANI 180 29. HAFTA • Açılımı verilen sözcüklerin kısaltmalarına ulaşması için izlemesi gereken komutu yazınız. Konumlarını belirtiniz. 1 2 3 A MEB T.C. Av. B kg Dr. Ecz. C TL Kr. Mah. Açılım Konum İzlemesi Gereken Yol Türk Lirası Mahalle Millî Eğitim Bakanlığı Doktor Türkiye Cumhuriyeti Avukat Kuruş Eczacı
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 181 MUCİT MACİT: SANAT ROBOTU Macit ekrandaki görüntüyü görünce birden bağırdı: — Olamaz! Çalışmıyor! Hatalı görüntü! Neşe! Aysun! Macit’in sesini duyan Aysun hemen onun yanına koştu: — Macit, neler oluyor? Neden bağırdın? — Program çalışmıyor. Sürekli hatalı görüntüler çıkıyor. Oysaki ekranda afişlerin çıkması gerekiyordu. Her sanat dalı için ayrı afiş tasarımı yapması gerekiyordu. Bu sırada Neşe’nin de sesi duyuldu: — Çocuklar sakin olun! Sorunun çözümü için yeni bir kod yazdım. Şimdi programı yeniden başlatıyorum. Neşe programı yeniden başlatınca robotun ışıkları birkaç kez yanıp söndü. Sonra da hareket etmeye başladı. Bu sırada çocuklar da robotu takip ettiler. Robot birden mahalleye çıktı. Ardından da sinema salonunun önüne geldi. Hemen ekranda görüntüler oluştu. Bu sırada Macit’in sesi duyuldu: — İşte oldu! Çalışıyor! Bakın, filmin afişini gördü. Şimdi de film ile ilgili yeni bir afiş hazırlıyor. Neşe de konuşmaya katıldı: — Tam da istediğimiz gibi oldu. Artık her sanat dalı için afiş tasarlayacak bir robotumuz var. Sadece programa verilerin girilmesi yeterli oluyor. Hadi gidip deneyelim. Robot geri geldiğinde, bu kez çocuklar veri girmeye başladılar. İlk konuşan Macit oldu: — Şimdi ilk olarak müzik konseri için bilgiler girelim. Konser bir piyano konseri olsun. İki saat sürecek. Çalınacak eserleri de giriyorum. Tarihi de girdik mi, tamamdır. Şimdi bekleyeceğiz... Henüz on saniye geçmişti ki robotun ekranında bir afiş belirdi. Gerçekten de konser için çok güzel bir afiş tasarlamıştı. Bu sırada Aysun da konuştu: — Çocuklar, programa bir özellik daha ekledim. İstersek, otomatik olarak afişi sosyal medyadan paylaşabileceğiz. Çocuklar o günden sonra sanat etkinliklerinin afişlerini robot ile tasarladılar. Okulda yaptıkları resim ve heykel sergilerinin, tiyatro ve sinema gösterilerinin afişlerini robotları ile kısa sürede tamamladılar. 30. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 182 30. HAFTA A. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Robot hangi alanda kullanılacakmış? A. Sanat B. İnşaat C. Spor D. Ödev 2. Robot, insanlara hangi konuda öneriler sunacakmış? A. B. C. D. 3. Robot mahalleye çıkınca nereye gitmiş? A. Sinema salonuna B. Okula C. Macitlerin evine D. Sınıfa 4. Hangisi, robotun programına girdikleri bir veri değildir? A. Konserin tarihi B. Konserin süresi C. Konsere katılacak kişi sayısı D. Çalınacak eserler 5. Kim, programa yeni bir özellik eklemiş? A. Aysun ve Neşe B. Neşe C. Macit D. Aysun B. Kelimeleri, anlamlarıyla eşleştiriniz. Konser Afiş Sinema Tiyatro Resim Heykel Film göstermeye yarayan özel bir makineyle görüntülerin beyaz perdeye yansıtıldığı salon veya yapı. Dram, komedi, vodvil vb. edebiyat türlerinin oynandığı yer. Sanatçıların müzik eserlerini bir topluluk önünde çalması veya söylemesi. Varlıkların, doğadaki görünüşlerinin kalem, fırça gibi araçlarla kâğıt, bez vb. üzerinde yapılan biçimleri. Bir şeyi duyurmak veya tanıtmak için hazırlanan, kalabalığın görebileceği yere asılmış, genellikle resimli duvar ilanı. Taş, tunç, bakır, kil, alçı vb. maddelerden yontularak, kalıba dökülerek veya yoğrulup pişirilerek biçimlendirilen eser. 1 2 3 4 5 6 4.SINIF #problemuzmanı problem uzmanı akıllı tahta uyumlu işleme hazırlık ifade hazırlığı problem çözüyorum dikkat problemleri problem kurma görsel destekli problemler Yunus KÜLCÜ
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 183 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 1. Aşağıdaki metinleri okuyup, konusunu yazınız. Metne uygun başlık bulup yazınız. Konu: Bir metinde sözü edilen duygu, düşünce, kavram, nesne ya da olaydır. Konu bir metnin bütününü kapsar. Metnin konusunu bulmak için; “Bu metinde neyden söz edilmektedir? ve Metin ne hakkında yazılmıştır?“ sorularını sorarız. Başlık: Metinde anlatılanların bir ya da birkaç sözcükle belirtildiği söz veya sözcük öbeğine başlık denir. Metne başlık koymadan önce metnin konusunu belirlemeliyiz. METİNDE BAŞLIK VE KONU 30. HAFTA ................................................................................................................... İnsanlar, genellikle olduklarına inandıkları kişi hâline gelirler. Eğer bir işi yapamayacağıma inanırsam bu inanç onu yapma gücümü elimden alır. Yapabileceğime inanırsam başlangıçta sahip olmasam bile, onu yapacak gücü kendimde bulurum. Konu: ............................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................... Benim için çocukken yaz tatili demek, bütün gün sokakta oynamanın dışında bolca kitap okumak da demekti. Öğle saatlerinde evdeysem en sevdiğim şey sandviç yapıp evin bir köşesine çekilip kitap okumaktı. Konu: ............................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................... Konu: ............................................................................................................................................................................................ Yangın, deprem olunca, Evlere su dolunca, Engelleri aşarsın. Yardımlara koşarsın. Genç, ihtiyar hepimiz, Seninleyiz Kızılay. Seninledir kalbimiz, Bizi de yanında say. Hasan Sarp ELİT BİLGİ
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 184 2. Aşağıdaki başlığa uygun bir metin yazınız. ORMAN 30. HAFTA ................................................................................................................... Havalar iyice ısındı. Bugün tek bir bulut bile görmedim. Güneş de pırıl pırıldı. Gökyüzünün böyle açık hâlini ağaçların yeşermesini ve etrafta açan rengarenk çiçekleri seviyorum. Ama şöyle esintili, serin havaları da özlemiyor değilim. Konu: ...................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... Elif hikâye kitabının bir kısmını okuduktan sonra dışarı çıktı. Bahçede dolaşırken bir ses duydu. Sesin geldiği yöne baktı ki ne görsün, kanadı kırık bir kuş. Kuşu aldı ve hemen eve götürdü. Annesiyle birlikte kuşun kanadındaki yarayı temizleyip sardılar. Birkaç gün sonra kuş iyileşince onu doğaya bıraktılar. Konu: .....................................................................................................................................................................................................
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 185 CEVAP 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalın konusu aşağıdakilerden hangisi olabilir? İşaretleyiniz. Çocuğun amcasının yurt dışı maceraları Bisiklet tamircisinin çocukluğu Bisiklet tamircisinin bisikletli çocuklarla yaşadıkları • Masalın başlığı aşağıdakilerden hangisi olabilir? İşaretleyiniz. Bisiklet Tamircisi Çocuğun Mavi Bisikleti Amcanın Hediyesi Tarlada biter makine biçer, Sabah akşam elimizi, yüzümüzü öper ................................................................................ Masal masal içinde, kalbur saman içinde yaşlı bir bisiklet tamircisi varmış. Küçük dükkânında bütün gün eski bisikletleri tamir eder, bozulanları onarır uğraşır dururmuş. O gün daha önce hiç dükkânına gelmeyen, hiç karşılaşmadığı çok değişik bir bisiklet gelmiş. Onu getiren mavi gözlü kısa saçlı çocuk “Amca bisikletimi hemen tamir edebilir misin?“ diye ügün üzgün ona bakmış. Yaşlı bisiklet tamircisi bir bisiklete bakmış bir çocuğa “Tabi ki yaparız, yapılacak bir şey ise neden yapmayalım, yavrucuğum.“ demiş. Gel gör ki bu bisiklet daha önce tamir ettiği hiçbir bisiklete benzemiyormuş. Altını üstünü çevirmiş, ellemiş, bakmış derken bir türlü çözememiş bisikletin sistemini. Dayanamamış: — Yavrucuğum bu bisikleti nereden aldınız acaba? diye sormuş. Çocuk başlamış anlatmaya: — Efendim benim amcam okumak için yurt dışına gitmiş. Sonra da oraya yerleşmiş. Uzun zamandır orada yaşıyor. Geçen yaz bizi ziyarete gelirken bana da bu güzel bisikleti getirdi. Yaşlı adam “Hee şimdi oldu yavrucuğum, ben bunun dilinden anlamam ki.“ demiş çocuğa. 30. HAFTA
EĞLENCE ZAMANI 186 30. HAFTA 6 3 4 10 9 7 5 1 8 2 • Verilen sözcüklerin zıt anlamlısını yazınız. Şifreyi çözünüz. 1 2 3 4 5 6 7 4 8 6 9 4 10 ŞİFRE 1 Gece 5 Korkak 9 Çürük 12 Öz 12 11 13 3 Cömert 7 Şişman 6 9 7 3 5 8 4 2 10 1 2 Eksi 6 Yanlış 10 Bayat 13 Hızlı 4 İniş 8 Üretici 11 Kuru
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 187 KELİME AVCISI Tuna’nın en büyük hayali yazar olmaktı. Bu yüzden durmadan kitap okuyordu. Kitap okumadığı zamanlarda da yazıyordu. Bir gün bir yazarın söyleşisine katılmıştı. Yazar şöyle demişti: Eğer yazar olmak istiyorsanız, Türkçeyi çok iyi bilmelisiniz. Tuna bu yüzden, Türkçe dersini çok seviyordu. En sevdiği uğraşlardan biri de yeni kelimeler öğrenmekti. Öğrendiği kelimeleri küçük kâğıtlara yazıp saklıyordu. Arada bir de bu kâğıtları yeniden okuyordu. Böylece öğrendiği kelimeleri yeniden tekrar edebiliyordu. Tuna bir gün yeni bir kitap aldı. Sonra da okula gitti. Arkadaşları onu görünce hemen yanına geldi. İlk konuşan Zuhal oldu: — Yeni bir kitap almışsın. Peki konusu nedir? — Yazarlık ile ilgili kelimeleri öğretiyor. Bu yüzden kelimeleri küçük kâğıtlara yazmaya başladım. Hepsini öğrenmem gerekiyor. Bu sırada Nihal de konuşmaya başladı: — O zaman birlikte yeni bir oyun oynayalım. Kâğıtlara kelimeleri yazalım. Sonra da bir kutuya koyup çekiliş yapalım. Çıkan kelimelerin anlamını en çok bilen kazanır. İlk çekilişi Nihal yaptı. Çıkan kelime, yayın oldu. Tabii ki Tuna hemen kelimenin anlamını bildi. Bu kez çekiliş sırası Tuna’ya geçti. Çıkan kelime, matbaa oldu. Bu kez de ilk bilen Zuhal oldu. Çok geçmeden hepsi de sırayla onlarca kelime çektiler. Hepsini de bildiler. Oyunun sonunda kazanan Tuna oldu. Toplam kırk iki kelimenin yirmi iki tanesini bildi. Oyun bitince öğrendikleri kelimeleri bir kez daha tekrar ettiler. Tuna eve gidince öğrendiği kelimeleri tek tek defterine yazdı. O kadar çok kelime vardı ki onları yeniden tekrar etmesi gerekiyordu. O da uyumadan önce kelimeleri okumaya başladı. — Yayıncı! Baskı! Paragraf! Düzenleme! Kapak! Tasarım! Başlık! Hikâye! Roman! Öykü! Telif... Tuna, kelimeleri okuya okuya uykuya daldı. O günden sonra sık sık kelime avcılığı oyunu oynayan Tuna, yeni birçok kelime öğrendi. 31. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 188 A. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Kim, yazar olmak istiyormuş? A. Tuna B. Zuhal C. Nihal D. Tuna ve Nihal 2. Tuna’nın en sevdiği uğraş hangisiymiş? A. Yazar söyleşisine katılmak B. Kitap okumak C. Kelimeleri küçük kâğıtlara yazmak D. Bilgisayarda oynamak 3. Tuna’nın aldığı kitap hangi meslek ile ilgili kelimeleri öğretiyormuş? A. Mimar B. Yazar C. Öğretmen D. Doktor 4. Tuna’nın çektiği kâğıtta hangi kelime çıkmış? A. Matbaa B. Yayın C. Telif D. Yazar 5. Hangisi Tuna’nın öğrenmeye çalıştığı kelimelerden değildir? A. Öykü B. Baskı C. Söyleşi D. Tasarım B. Bulmacadaki saklanmış kelimeleri bulunuz. C. Bulmacada bulduğunuz kelimelerin geçtiği kısa bir metin yazınız. 31. HAFTA Y A Y I N Ğ H A L Ç Z T Ö İ Y B A Ş L I K I A Ç P R Ö A N S O Ü C Y Y C K A P A K E I I Z Ğ B Ü Ğ A B T E L İ F Ç M D L Ç Z Ç
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 189 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 1. Aşağıdaki metinlere uygun başlık yazıp, ana fikrini bulunuz. Yazarın okura vermek istediği mesaja, metni yazma amacına ana fikir denir. Ana fikir metnin ilk ya da son cümlesinde olabileceği gibi metnin bütününe de yayılmış olabilir. ANA FİKİR 31. HAFTA ................................................................................................................... Hayatın her mevsiminin tadını çıkar. Kışın beyaz güzelliğinin de yazın sıcak ve nemli günlerinin de zevkine var. Her mevsim, her gün, her an gelir geçer ve hiçbiri asla birbirinin aynı ya da tekrarı değildir. Kış soğununun ortasında yazı, yazın bunaltıcı sıcağında kışı özlemek yerine, her mevsimi kendi güzelliğiyle kabul et. Dan Millman Ana fikir: ......................................................................................................................................................................................... .................................................................................. Özgür, denizden çıktı. Kumsalda yürümeye başladı. Yan yan giden bir yengeç geçti önünden. Denizin yükselerek dere yatağını doldurması, çocukların ilgisini çekmişti. Dere ağzı bir anda çocuklarla doldu. Özgür’ün canı sıkıldı. Her gün böyle kumsalda yalnız dolaşıyordu. Arkadaşsız tatilin tadı yoktu. Eve doğru yürüdü. Ana fikir: ......................................................................................................................................................................................... .................................................................................. Bazı insanlar birçok şeyi yapabilecek yetenektedir. Fakat yeteneklerini gün ışığına çıkaracak olanak bulamadıkları için yetenekleri saklı kalır. Bu nedenle yeteneklerimizi fark edip olumlu yönde kullanıp hayatımızı güzelleştirmeliyiz. Ana fikir: ................................................................................................................................................................................ ELİT BİLGİ
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 190 Aşağıdaki şiirlerin konusunu ve ana duygusunu yazınız. Şiirde özellikle verilmek istenen duyguya ana duygu denir. ANA DUYGU 31. HAFTA Bayrağım Dalgalan şanlı bayrak, Vatanın yüzü gülsün. Dalgalan şahlanarak, Varım, yoğum, ülkümsün İ. Hakkı TALAS Konu: ............................................................................... Ana duygu: ................................................................. Anne Kulağımda tatlı sesin, Ninni yavrum uyu dersin. Sevgi bağın eksilmesin, Anneciğim, biriciğim. Mevlüt KAPLAN Konu: ............................................................................... Ana duygu: ................................................................. Öğretmenim Karanlık dünyama, Işıksın öğretmenim. Bilginin elçisi, Canımsın öğretmenim Senem ŞENGÜN Konu: ............................................................................... Ana duygu: ................................................................. Kitaplarım Bilgiden derme çiçek, Ümit dolu gelecek, Hayalden doğma gerçek, Kitaplarımdır benim. M. İhsan BULUR Konu: ............................................................................... Ana duygu: ................................................................. ELİT BİLGİ
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 191 CEVAP 2. Aşağıya konusu arkadaşlık , ana duygusu sevgi olan bir şiir yazınız. ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... 1. Aşağıdaki şiirlerden hangisi masalda bahsedilen şiirlerden biri değildir? Gökten yağar, kar değil Ses çıkarır, taş değil KAYBOLAN GÖKKUŞAĞI Masal masal içinde, kalbur saman içinde sessiz, sakin huzur dolu bir kütüphane varmış. Her rafında ayrı konular olan kitaplarla düzenlenmiş bu büyük kütüphanede, bir görevli varmış. Girişte ilk karşımıza çıkan bölümün rafında doğayı anlatan romanlar varmış. İkinci rafta kaşifleri anlatan kitaplar, üçüncü rafında geleneksel yemekleri anlatan kitaplar... Her rafta ayrı bir renk her rafta ayrı bir tat varmış. İçeri girer girmez, insanı büyüleyen ve kendi içine çeken bir yermiş. Biraz ilerleyince sizi şiir kitaplarının olduğu bölüm karşılıyor. Konusu ormanlar olan, ana duygusu sevgi olan şiirler, konusu adalet, ana duygusu saygı olan şiirler... Hepsi ayrı ayrı özel ve okunması keyifli şiirlermiş. 31. HAFTA Yakmayın bu güzellikleri Kirletmeyin atmayın çöpleri Bizim bu ağaçlar bizim, Bu ormanlar bizim Canım annem, Biriciğim benim. Sen olmazsan, Ben bir hiçim. Kim kime karışabilir, Özgürlük varsa dünyada Sen, ben deriz ama Biz olmalıyız hayatta.
EĞLENCE ZAMANI 192 31. HAFTA • Verilen sözcüklerin eş anlamlılarını bulmacaya yazarak şifreyi çözünüz. 4 6 7 2 5 3 1 8 1 Cevap 10 4 7 9 5 2 11 6 13 1 12 8 3 5 Us 9 Zengin 12 Cümle 3 Yaşlı 7 Anı 2 Vakit 6 Fakir 10 Hediye 13 Kuvvet 4 Kalp 8 Misafir 11 Tabiat 1 2 3 4 5 6 7 8 ŞİFRE
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 193 YOLDAKİ HEYKEL Tuna, anneannesine giderken otobüsün cam kenarına otururdu. Anneannesinin evi, İstanbul’un karşı kıyısındaydı. Bu yüzden otobüs yolculuğu uzun sürüyordu. Tuna’nın cam kenarına oturmasının bir nedeni vardı. Bir gün arkadaşları da onunla otobüse bindiler. Tuna’nın bu kadar ısrarcı olduğunu hiç görmemişlerdi. Daha otobüse binmeden, arkadaşlarına cam kenarına oturacağını söylemişti. Bu duruma çok şaşıran Aysun, hemen ona seslendi: — Sen hiçbir konuda bu kadar ısrar etmezdin. Neden cam kenarında oturmak için bu kadar ısrar ediyorsun? — Çünkü en sevdiğim heykeli sadece cam kenarından görebiliyorum. Aysun da Burak da çok şaşırmıştı. İkisi de heykeli çok merak etmişti. Yolculuk başlayınca heykeli görmek için gözlerini etraftan ayırmadılar. Nihayet bir köşeden dönünce birden Tuna’nın sesini duydular: — İşte orada! Bakın tam bankanın önünde! Ne kadar da güzel! Çocuklar da heykeli görünce çok beğendiler. Bembeyaz bir heykeldi. Ellerini iki yana açmış bir insan gibi duruyordu. Otobüs ilerledikçe Aysun bir durumu fark etti: — Heykelin içi boş mu? Nasıl oluyor da öyle duruyor ki? Tabii ki cevap Tuna’dan geldi: — Heykeli yapan heykeltıraş çok başarılı bir sanatçıymış. Heykele önden bakınca tek parça gibi duruyor. Oysaki biraz ilerleyince içinin boş olduğunu görüyorsunuz. Bu heykeli gördüğüm günden beri sanatçı olmak istiyorum. Ne zaman anneanneme gitsem hep bu heykeli görüyorum. Bir kez de yanına gittim. Yakından daha da güzel duruyor. Bu sırada Burak da söze girdi: — O zaman biz de gidelim. Biz de yakından görelim. Aysun da Tuna da Burak’ın teklifini kabul ettiler. Birkaç gün sonra heykelin olduğu yere gittiklerinde heykeli bulamadılar. Bu duruma en çok Tuna üzüldü. Arkadaşları heykelin nerede olduğunu öğrenmek için etrafa sormaya başladı. Kimse heykelin nerede olduğunu bilmiyordu. Peki ama heykel neredeydi? Yıllar sonra Tuna, heykeli İstanbul’un başka bir ilçesinde gördü. Tabii ki çok mutlu oldu. Hemen arkadaşlarına haber verdi. Onlar da gelip heykeli gördüler. 32. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 194 32. HAFTA A. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Kimin anneannesi İstanbul’un karşı kıyısında oturuyormuş? A. Tuna’nın B. Aysun’un C. Burak’ın D. Tuna’nın ve Burak’ın 2. Tuna’nın cam kenarına oturmasının nedeni neymiş? A. Israrcı olması B. Uyumak istemesi C. Heykeli görmek istemesi D. Dışarıyı seyretmek istemesi 3. Heykelin rengi hangisiymiş? A. B. C. D. 4. Heykele hangi taraftan bakınca tek parça görünüyormuş? A. Ön B. Arka C. Üst D. Yan 5. Kim heykeli ikinci kez görmüş? A. Tuna B. Burak C. Efe D. Aysun B. Olayları oluş sırasına göre birden başlayarak sıralar mısınız? Tuna’nın yıllar sonra heykeli başka bir yerde görmesi. Bir köşeden dönünce heykelin görünmesi. Tuna’nın arkadaşlarına heykel ile ilgili bilgi vermesi. Arkadaşlarının Tuna’nın ısrarcı haline şaşırması. Çocukların heykelin yanına gittiklerinde heykelin yerinde olmadığını görmeleri. Tuna’nın arkadaşlarına cam kenarında oturacağını söylemesi. Arkadaşlarının da gelip heykeli görmesi. Çocukların heykeli çok beğenmesi. Yolculuk başladığında çocukların gözlerini etraftan ayırmaması. Çocukların heykelin yanına gitmek için sözleşmeleri.
4. SINIF TÜRKÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 195 Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. YALANCI ÇOBAN Koyun sürüsünü gütmekte olan küçük çoban, bir kurt görmüş gibi bağırmaya başladı: — Yetişin! Yetişin ! Kurt var! Çobanlar hemen koşup yetiştiler ama küçük çobanın yalan söylediğini anladılar. Küçük çoban aynı şeyi birkaç kez daha yaptı. Kurt geldi diye herkesi başına topladı. Derken günün birinde kurt gerçekten çıkageldi. Küçük çoban yine: — Yetişin! Yetişin ! Kurt var! diye bağırdı. Ne yazık ki çobanlar onun yine yalandan bağırdığını sanıp yanına gitmediler. Kurt da korkacak kimse olmadığını görüp koyunları kovalamaya başladı. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız. a. Metnin konusu nedir? b. Metnin ana fikri nedir? c. Çoban ne görmüş gibi bağırmış? d. Çobanlar, küçük çobanın yanına neden gitmemişler? e. Metnin son cümlesi kaç hecelidir? METİNLE İLGİLİ SORULAR 32. HAFTA
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 196 32. HAFTA ÇİFTÇİ VE OĞULLARI Zengin ve yaşlı bir çiftçi ölümünün iyice yaklaşmakta olduğunu anlamış. Çocuklarını yanına çağırıp onlarla konuşmuş. “Sevgili çocuklarım bize atalarımızdan kalan topraklarımızı sakın satmayın. Bu topraklarda bir gömü saklı. Gömünün yerini bilmiyorum ama hiç yılmadan arasanız bulursunuz. Bundan sonra hiç kuşkunuz olmasın. Harmanı kaldırır kaldırmaz sürün tarlanızı.“ demiş. Çocukları da: “Tamam babacığım.“ diye yanıtlamışlar. Adamcağız çok geçmeden ölmüş. Çocukları da babalarının öğüdüne uyarak topraklarını sürmüş, kazmış, kazmış, el değmedik yer bırakmamışlar. Bunun sonucu olarak da mevsim sonunda eskisinden çok daha fazla ürün almışlar. Gömüye gelince, öyle bir şeye rastlamamışlar. Ama babaları bilge adammış, oğullarına çalışmanın da bir gömü olduğunu anlatmak istemiş. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız. a. Metnin konusu nedir? b. Metnin ana fikri nedir? c. Atalarından kalan topraklarda ne varmış? d. Yaşlı çiftçi çocuklarından ne istemiş? e. Çocuklar tarladaki gömüyü buldular mı? Neden?
4. SINIF TÜRKÇE MASAL İÇİNDE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 197 CEVAP 1. Aşağıdaki soruları masala göre cevaplayınız. • Masalın konusu nedir? ....................................................................................................................................................................................................................... • Masalın ana fikri nedir? ....................................................................................................................................................................................................................... • Çocuklar niçin çok şaşırmışlar? ....................................................................................................................................................................................................................... • Çocuklar kimden yardım istemişler? ....................................................................................................................................................................................................................... 2. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı masalda yoktur? Masalın kahramanları kimlerdir? Masaldaki olay nerede geçmektedir? Masaldaki olay ne zaman olmuştur? Şekere benzer, tadı yok Gökte gezer, kanadı yok. KÖR KUYU Masal masal içinde, kalbur saman içinde köy meydanının ortasında kocaman bir kuyu varmış. Herkes yanından gelip geçer ama kimse içine bakmazmış. Yıllar önce kuyunun kuruduğu ve içinde su olmadığı için kullanılmadığı kulaktan kulağa yayılmış. Bunu duyan hiç kimse de merak edip bakmamış. Günlerden bir gün çocuklar kuyunun etrafında top oynarken, kuyunun kapağı kayıp boşluk oluştuğunu fark etmedikleri için topları kuyunun içine düşmüş. Çok şaşırmışlar ve ne yapacaklarını bilememişler. Çünkü o kuyu yıllardır orada olmasına rağmen yok gibiymiş. Çocuklardan biri koşup kuyunun içine doğru sarkmış, öyle karanlıkmış ki içerisi, hiçbir şey görünmüyormuş. Çocukların hepsi sırayla kuyunun içine bakmışlar ama ne fayda sonuç değişmemiş.Sonra gidip köy kahvesinde oturan amcalardan yardım istemişler. Onlardan biri gelip kapağı açmaya çalışmış ama kapak öyle ağırmış ki açmak mümkün değilmiş. Çocuklar da toptan umudu kesmişler, bir daha da o kuyunun etrafında oyun oynamamışlar. 32. HAFTA
EĞLENCE ZAMANI 198 • Tabloda kelimeler renklendirilmiştir. Robotun ulaştığı kelimeleri cümle içerisinde kullanınız. Ulaşılan renk yeşil ise zıt anlamlısıyla, mavi ise eş anlamlasıyla, pembe ise eş sesli iki farklı anlamı ile cümle kurunuz. 1. 2¯ 2® 2ª 2® kelime: 1. cümle: 2. cümle: 2. 2¯ 2® 2ª 2®2¯ kelime: 1. cümle: 2. cümle: 3. 2¯ 2® 2ª 1® kelime: 1. cümle: 2. cümle: 4. 2¯ 2® kelime: 1. cümle: 2. cümle: bin ağır hızlı dal yüz yaşlı faydalı büyük düş çay 32. HAFTA
4. SINIF TÜRKÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Adı: ......................................... Soyadı: ................................ Sınıfı: .................................. 199 MUCİT MACİT: SEYAHAT ROBOTU Macit işini bitirince hemen Aysun’a seslendi: — Buradaki işim bitti. Yazılımı bitirebildin mi? — Aslında bitmişti. Son anda bir sorun çıktı. Bu yüzden de Nihal’den yardım istedim. Ana bilgisayara bağlanıp sorunu çözecek. Tam da bu anda Nihal’in sesi duyuldu: — Geldim! Hem de sorunu da çözdüm. Tek yapmamız gereken şu programı robota yüklemek. Sonra çalıştırabiliriz. Aysun, uzaktan bağlantı ile programı hızla indirince Macit birden bağırdı: — Oldu! Başardık! Çalışıyor! Şimdi açıyorum. Macit, robotun üstündeki bir düğmeye basınca birden ışıklar yanıp sönmeye başladı. Bu sırada bilgisayarda açılan program ve veriler göründü. İşte bu anda Nihal konuştu: — Başardık! Seyahat robotumuz hazır. Şimdi denemek için bu yaz nereye gitmek istediğinizi söyleyin. İlk olarak ben başlıyorum: Göbeklitepe! Robot birden konuşmaya başladı: — Göbeklitepe, Şanlıurfa ilindedir. Buradan çıkan eserlerin çoğu da Şanlıurfa Müzesi’nde sergilenmektedir. Yaklaşık 10.000 yıl önce yapılmıştır. Tarihte bulunmuş en eski eserdir. Macit birden araya girdi: — Sıra bende! Truva! — Truva, yaklaşık 2500 yıllık bir yapıdır. Üst üste beş şehir bulunmaktadır. Bunların en eskisinin yaşı binlerce yıllıktır. Truva, Çanakkale ilimizdedir. Şehrin gezildiği bir açık hava müzesi bulunmaktadır. Ayrıca bir de kapalı müze vardır. Sıra Aysun’a gelmişti: — Pamukkale! — Pamukkale, Denizli ilindedir. Doğal bir oluşumdur. Suyun, kayaların arasından geçerken kayalara şekil vermesiyle oluşmuştur. Kayalar, beyaz rengi hava ile temas sonucu alırlar. Yerin altından çıkan sular, bembeyaz kayaların arasından akar. Bu kayalara traverten de denilmektedir. Seyahat robotu tüm sorulara cevap vermişti. Macit de diğer çocuklar da çok mutlu oldular. 33. HAFTA
ANLAMA - YORUMLAMA ETKİNLİĞİM 200 33. HAFTA A. Soruları metne göre cevaplayınız. 1. Kim yazılım ile ilgili sorunu çözmüş? A. Macit B. Aysun C. Nihal ve Aysun D. Nihal 2. Robotu kim açmış? A. Macit B. Nihal C. Aysun D. Macit ve Nihal 3. Nihal nereye gitmek istiyormuş? A. Göbeklitepe B. Truva C. Pamukkale D. Hasankeyf 4. Göbeklitepe, hangi ildeymiş? A. Denizli B. Şanlıurfa C. Çanakkale D. Adıyaman 5. Hangisi doğal bir oluşumdur? A. Göbeklitepe B. Pamukkale C. Truva D. Truva ve Pamukkale B. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Doğruysa “D“ harfinin altındaki kutuyu, yanlışsa “Y“ harfinin altındaki kutuyu işaretleyelim. D Y Cümle Robotun yazılım işi ile Nihal ilgileniyormuş. Robotun yazılım sorununu Macit çözmüş. Robotu çalıştıran Macit olmuş. Robota ilk soruyu soran Macit’miş. Göbeklitepe, doğal bir oluşummuş. Truva, Çanakkale ilindeymiş. Denizli’de bulunan tarihi eserin adı Pamukkale imiş. Şanılurfa’da Göbeklitepe adında bir eser varmış. Pamukkale de hem açık hem de kapalı müze varmış. Macit, Truva’ya gitmek istiyormuş.