4. SINIF 8. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
GERÇEK, MECAZ VE TERİM ANLAMLI SÖZCÜKLER
Bir sözcüğün akla gelen ilk anlamına gerçek anlam denir. (kedi, tatlı, soğuk, çanta, göz ...)
Bir sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlama mecaz anlam
denir.(Bana soğuk davranıyordu.)
1. Aşağıda verilen sözcükleri gerçek ve mecaz anlamlarda olacak şekilde cümlede kullanı-
nız.
Hava bugün günlük güneşlik.
hava
Arkadaşım çok havalı.
ince Kışın üstümüze ince kıyafetler giymemeliyiz.
Ahmet çok ince biridir.
bayılmak Sabah kahvaltı yapmadım, açlıktan bayılmak üzereyim.
Öyle bir sesi var ki, bayıldım.
soğuk Hava bugün çok soğuk.
Ali bana bugünlerde soğuk davranıyor.
2. Aşağıdaki cümlelerde renkli yazılan sözcüklerden gerçek anlamlı olanları “G“, mecaz an-
lamlı olanları “M“ kutusuna yazınız.
• Vazoya çarpınca malesef kırıldı. G M
• Aydın gibi dişli bir rakip görmedim.
kırıldı dişli
• Sıcak bakışları içimi ısıttı.
tatlı sıcak
• Bahçedeki erikler çok tatlıydı.
• Hava çok soğuk olduğu için üşüdüm. soğuk boş
• Ağacın dalları da kırılmış. dal bozulmuş
• Boş konuşmalarıyla herkesi yordu.
• Poşetteki ekmek bozulmuş.
51
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 8. HAFTA
GERÇEK, MECAZ VE TERİM ANLAMLI SÖZCÜKLER
Bilim, sanat ve çeşitli meslek dallarında kullanılan sözcüklere terim anlamlı sözcükler denir.
(özne, penaltı, kostüm...)
1. Aşağıdaki terim anlamlı sözcükleri ilgili oldukları kutulara yazınız.
nota özne çarpma kare beste
akort bölme keman adıl solfej
yüklem kesir sıfat hikâye grafik
Matematik Türkçe Müzik
çarpma özne nota
kare adıl beste
bölme yüklem akort
kesir sıfat keman
grafik hikâye solfej
2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangi anlamda (gerçek, mecaz ya da terim
anlamda) kullanıldığını işaretleyiniz.
• Ağzındaki yaralar için doktora gitti. ✗ gerçek mecaz terim
• Üçgenin iç açıları toplamı 180°’dir. gerçek mecaz ✗ terim
• Arkamda dağ gibi babam var. gerçek ✗ mecaz terim
• Attığı şut sonunda gol oldu. gerçek mecaz ✗ terim
• Arkadaşlarına çok sıcak davranıyor. gerçek ✗ mecaz terim
52
4. SINIF 8. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Cümlelerdeki renkli yazılan sözcüklerden gerçek anlamlı olanları yeşile, mecaz anlamlı
olanları mora, terim anlamlı olanları sarıya boyayınız.
Yarın matematik Hakem bu sert
Havalar birden çok Tatlı bebek herkese
dersinde açı konusuna harekete penaltı
soğudu. gülümsüyor.
geçeceğiz. verdi.
Süt çok sıcak olduğu Bana çok ağır Salondaki perdeyi Sanırım onu kırdığımız
için dilim yandı. konuştu. takar mısın? için soğuk davranıyor.
Henüz notaları En sevdiği tatlı Çok ince Oyun iki perdeden
öğrenemedim. sütlaçtır. düşünüyorsun. oluşuyor.
Koli çok ağır beraber İp çok ince olduğu Gözüne sanki perde Bizi çok sıcak
kaldıralım. için koptu. inmiş. karşıladı.
• Tabloda boyadığınız renklere uygun olarak aşağıdaki kutuyu boyayınız. Örnekteki gibi
kodlarını yazınız.
KODU: 2K 1Y 1K 1Y
1Y 1S 1M 1S
1Y 1M 1Y 1M
1S 1Y 1M 1S
2Y 2M
53
YENİ NESİL SORU 8. HAFTA
1.
• Müsabaka: Bir şeyde derece almak için iki veya daha çok şahıs
ya da takım arasında bazı şartlarda yapılan karşılıklı yarışma.
• Cemre: İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla; önce havada
sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı.
• Basamak: Bir sayının sağdan sola doğru rakamlarının dereceleri-
ne göre her birinin bulunduğu yer , hane.
• Derece : Bir çemberin 360’ta birine karşılık gelen açı birimidir.
Fulya Öğretmen anlattığı terim anlamlı sözcükler konusuyla ilgili olarak tahtaya yukarıdaki
terim anlamlı 4 sözcüğü yazmış ve açıklamıştır. Daha sonra öğrencilerinden bu sözcükleri
belirtilen anlamlarıyla birer cümle içerisinde kullanmalarını istemiştir.
Hasan, Kubilay, Demet ve Azra öğretmenin isteği doğrultusunda şu cümleleri kurmuşlardır:
Bana karşı neden böyle Yüzler basamağında yer
davrandığını bir derece- alan 7 rakamının değerini
Hasan Kubilay
ye kadar anlayabiliyorum. yanlış ifade etti.
Okulumuzda yapılan koşu Üçüncü cemre bu sene
müsabakasında birinci 5 - 6 Mart tarihlerinde
Demet Azra
olan arkadaşımı tebrik toprağa düşecekmiş.
ettim.
Hangi öğrenci kurduğu cümlede, Fulya Öğretmen’in ifade ettiği sözcüğü istenilen
anlamıyla kullanmamıştır?
A. Hasan B. Kubilay
C. Demet D. Azra
54
4. SINIF 9. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
LAMBANIN ATEŞİ
Edison, yaşı küçük olmasına rağmen sürekli çalışırdı. Başladığı bir işi asla yarıda bırakamazdı. O
dönemde aydınlanma için mum ışığı ya da gaz lambası kullanılıyordu. Tabii ki bu ışık kaynaklarının
hem ışığı az hem de kullanımı tehlikeliydi. Bir mum düştüğünde bütün evi yakabiliyordu. Edison yeni
bir ışık kaynağı bulmuştu. Elektrik ile çalışan bu lambalar, sürekli olarak ışık verebiliyordu. Ancak bir
sorun vardı. Lambanın içindeki madde, kısa süre içinde çok ısınıyordu. Bu yüzden de lambalar çok
çabuk patlıyordu. Edison bu sorun üzerine çok düşündü. Uzun süre yanan bir lamba yapabileceğine
karar verdi. Bu iş için uzun yıllar çalıştı. Binlerce kez deneme yaptı. Nihayet bambu bitkisinden elde
edilen bir maddeyi lambanın içine yerleştirdi.
Herkes ne olacağını merak ediyordu. Edison’un yanında onlarca kişi vardı. Acaba bu bam-
bu içeren lamba ne kadar süre yanacaktı? Birçok kişi elinde saat ile lambaya bakıyordu. Edison,
elektriği açınca lamba hemen yandı. Sonra da beklemeye başladı. Onun gibi herkes de dört gözle
bekliyordu. Aradan dakikalar geçti, lamba yanmaya devam etti. Aradan saatler geçti, lamba hâlâ
yanmaya devam etti. Nihayet lamba patladığında aradan günler geçmişti. Edison başarmıştı. İlk
defa bu kadar uzun süre yanan bir lamba icat etmişti.
İcadını geliştirmek için çalışmaya devam etti. Hiçbir zaman denemekten yorulmadı. Bir hâlâ sonra
lambalar artık onun adı ile anılmaya başlandı. Edison, bu icadını tüm dünyaya tanıttı. O günden beri
aydınlanma aracı olarak bu lambaları kullanıyoruz. Edison gibi yılmadan deneyen kişiler, yaşamımıza
yenilikler katmaya devam edecektir. Tek yapmamız gereken, asla vazgeçmemektir.
55
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 9. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Kelimeleri, anlamlarıyla eşleştiriniz.
1. Sizce metnin ana fikri hangisi olabilir? 1 Işık
A. Dostluk B. Dayanışma 2 Elektrik
C. Yardımlaşma D. Azim 3 Bambu
4 Mum
2. Hangisi, eskiden kullanılan ışık kaynakları- 5 Lamba
nın sorunlarından biridir? 6 Gaz lambası
A. Az bulunuyor olması
B. Çok pahalı olması 5 Petrol gibi yanıcı bir madde yakarak veya
C. Işığının az olması elektrik akımıyla içindeki teller akkor du-
D. Güzel olmaları rumuna geçerek ışık veren alet
3. Edison, hangisi üzerinde çalışma yapmış? 4 Bir fitilin etrafına erimiş bal mumu, içyağı,
A. B. stearik asit veya parafin dökülerek ge-
nellikle silindir biçiminde dondurulan ince,
uzun aydınlatma aracı.
C. D.
6 İçine konan gaz yağını bir fitil yardımıyla
yakan, şişeli, türlü biçimlerde lamba.
4. Edison’un icat ettiği lamba, ne kadar süre 1 Cisimleri görmeyi, renkleri ayırt etmeyi
yanmaya devam etmiş? sağlayan fiziksel enerji,
A. Dakikalarca B. Saatlerce
C. Günlerce D. Aylarca 3 Buğdaygillerden, sıcak ülkelerde yetişen,
boyu 25 metre kadar olabilen, mobilya,
5. Edison’un icadının en önemli özelliği han- merdiven, baston vb. birçok eşyanın yapı-
gisiymiş? mında kullanılan bir tür kamış,
A. Hemen patlaması
B. Uzun süre yanması 2 Maddenin elektron, pozitron, proton vb.
C. Mumdan ucuz olması parçacıklarının hareketleriyle ortaya çı-
D. Kısa süre yanması kan enerji türü.
56
4. SINIF 9. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
İSİM (AD) BİLGİSİ
Adlar, canlı veya cansız varlıkları karşılayan sözcüklerdir.
kalem, kapı, okul, insan, yemek ...
1. Aşağıdaki sözcüklerden ad olan sözcüklerin olduğu kutuları boyayınız.
sinek veya karpuz otlar
tahta ayakkabı ile masa
çünkü telefon arkadaş gibi
kulaklık göre fakat şeker
2. Aşağıdaki cümlelerde ad (isim) olan sözcüklerin altını çiziniz. Karşılarına yazınız.
• Bu yıl sınıfımıza üç yeni arkadaş katıldı. ➔ yıl, sınıf, üç, arkadaş
• Bilgisayarıma yeni oyunlar yükledim. ➔ Bilgisayar, oyun
• Evin bahçesindeki havuza su doldurdu. ➔ Ev, bahçe, havuz, su
• Her akşam Minnoş sobanın başında uyur. ➔ akşam, Minnoş, soba
• İstanbul, bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. ➔ İstanbul, uygarlık, ev
• Ayakkabılarını bağlayıp koşmaya başladı. ➔ Ayakkabı
• Çalışkan öğrenciler ödevlerini zamanında yapar. ➔ öğrenci, ödev, zaman
• Bu sabah annem beni okula götürdü. ➔ sabah, anne, okul
57
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 9. HAFTA
ÖZEL ADLAR VE TÜR ADLARI
Adlar, varlıklara verilişlerine göre ikiye ayrılır. Özel adlar ve tür adları.
Özel adlar: Eşi, benzeri olmayan varlıkları karşılayan adlardır. (Kemal, Ali, Eskişehir, Türkiye...)
Tür adları: Aynı türden olan varlıkları veya kavramları karşılayan adlardır. (silgi, masa, bitki,
harita, yağmur, tuz ...)
1. Aşağıdaki cümlelerde geçen özel adların altını çizip, karşısına yazınız.
• Okulumuza yeni İngilizce öğretmeni gelecek. ➔ İngilizce
• Bodrum’dan sonra Antalya’ya gideceğiz. ➔ Bodrum’dan, Antalya’ya
• Arkadaşım Cumhuriyet Caddesi’nde oturuyormuş. ➔ Cumhuriyet Caddesi’nde
• Ceren ile Ceyda sinemaya gittiler. ➔ Ceren, Ceyda
2. Aşağıdaki tablolarda belirtilen tür adlarına üçer örnek yazınız.
Çiçek Adları Meyve Adları Eşya Adları Hayvan Adları
• Gül • Elma • Telefon • Köpek
• Lale • Muz • Kalem • Kedi
• Papatya • Nar • Kitap • Kanarya
Yemek Adları Ağaç Adları Gün Adları Sebze Adları
• Mantı • Gürgen • Çarşamba • Kabak
• Çorba • Çam • Pazar • Patlıcan
• Dolma • Ihlamur • Salı • Ispanak
3. Aşağıdaki cümlelerde renkli yazılan sözcüklerin özel ad veya tür adı mı olduğunu işaret-
leyiniz.
Cümleler Özel Ad Tür Adı
Yağmur ödevini yapmayı unutmuş. ✔
Bu yıl temmuz ayında tatile gideceğiz. ✔
Salondaki koltuk çok güzelmiş. ✔
Antarktika en soğuk kıtadır. ✔
Kardeşim yüzmeyi havuzda öğreniyor. ✔
58
4. SINIF 9. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Özel isimleri sarıya, tür isimlerini kırmızıya boyayınız.
1 2 3 4
A Pazartesi Kedim Orman Türkçe
B Tuz İstanbul Ağaç Çiçek
C Bursa Ahmet Güzel Sokak Hayvan
D Türkiye Bakkal Kuş Kaşık
E Mart Ersan Hızlı İzmir
• Özel isimlerin ve tür isimlerinin konumlarını yazınız.
A4, B2, C1, C2, C,3, D1, E2, E4
Özel İsimler: ............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................
A1, A2, A3, B1, B,3, B4, C4, D2, D3, D4, E1, E3
Tür İsimler: ................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
59
YENİ NESİL SORU 9. HAFTA
1. Metin, arkadaşlarıyla sohbet ederken, kurdukları cümlelerde yer alan özel adlar ve tür
adları hakkında fikir yürüttü. Metin daha sonra arkadaşlarının kurdukları cümleleri yazıya
dökerek bazı sözcüklerin altını çizdi. Arkadaşlarının kurdukları cümleler ve Metin’in altını
çizdiği sözcükler şu şekildeydi:
Amasya uzun zamandır Yıldız, gördüğü küçük ke-
merak ettiğim ve görmeyi diyi beslemek için su ve
Şeyda Murat
istediğim bir şehir. mama almaya gitti.
Dayım ve yengem tatilde Mühendis olan ablam ya-
bir haftalığına bize gele- rın bir firmada işe başla-
Aslı Erol
cekler. yacak.
Metin arkadaşlarının kurduğu cümlelerde altını çizdiği sözcükleri özel-tür ad olmaları
bakımından değerlendirdiği bir tablo hazırlamıştır. Buna göre Metin hangi seçenekte-
ki tabloyu hazırlamıştır?
A. B.
Ö T Ö T
Şeyda ✔ Şeyda ✔
Aslı ✔ Aslı ✔
Murat ✔ Murat ✔
Erol ✔ Erol ✔
C. D.
Ö T Ö T
Şeyda ✔ Şeyda ✔
Aslı ✔ Aslı ✔
Murat ✔ Murat ✔
Erol ✔ Erol ✔
60
4. SINIF 10. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
HAVLAYAN KEDİ
Doruk, okuduğu kitaba bakıp bakıp gülüyor-
du. Onun bu halini gören Hakan hemen ona ses-
lendi:
— Doruk, nedir bu kadar komik olan?
Doruk kitabı bir kenara bırakıp arkadaşına
seslendi:
— Kitaptaki kahramanlardan bir tanesi hav-
lıyor.
Bu arada konuşmayı duyan Nehir söze girdi:
— Bunda ne var ki? Köpekler havlar...
— Öyle ama bu bir köpek değil. Kitaptaki
kahramanların hepsi de kedi...
Hakan, hâlâ ne olduğunu anlamamıştı:
— Peki ama kediler niye havlıyor ki?
— Kedilerden bir tanesi, eğer doğruyu söylemezseniz havlıyor. Doğruyu söyleyene kadar da
havlamaya devam ediyor. Okuduğum kısımda, bir hayvana yol soruyorlar. Hayvan da onlara doğru
yolu söylemiyor. Bizim kedi hemen onun doğruyu söylemediğini anlıyor. Bu yüzden de havlıyor. De-
minden beri buna gülüyorum.
Nehir de kitabı merak etmişti:
— Ne kadar da güzel bir hikâyeymiş. Hemen ben de okumalıyım. Böyle bir masal duymuştum. Bir
çoban hep yalan söylüyormuş. Bir gün evinde yangın çıkmış. O da koşup köylülere söylemiş. Köylüler
ona inanmamışlar. Çünkü adı yalancı çobana çıkmış. Kısa sürede bütün ev yanmış. Yalancı çoban o
günden sonra hiç yalan söylememiş.
Hakan da konuşmaya katıldı:
— Zaten insanlar yalan söylememeli. Her zaman dürüst olmak gerekir. Yoksa dünyada yaşamak
çok zor olur. Keşke bizim de, o kedi gibi bir yeteneğimiz olsaydı. Ne yazık ki yok...
Çocuklar konuşmalarını bitirmişti ki içeriye öğretmen girdi. Hemen derse başladılar. Dersin ko-
nusu ne miydi? Dürüstlük...
61
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 10. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Soruları cevaplayınız.
1. Metnin ana fikri hangisi olamaz? 1. Sizce, dürüst olmak neden önemlidir?
A. Dürüstlük
B. Yalan söylememe
C. Cömertlik
D. Yardımlaşma
2. Kim, havlayan kedi ile ilgili bir hikâye oku-
yormuş?
A. Doruk ve Nehir B. Hakan 2. Yalan söyleyen bir arkadaşınız olsaydı
C. Nehir D. Doruk ona ne demek isterdiniz?
3. Çocuklar, nerede konuşuyorlarmış?
A. B.
3. Sizce, dürüst olmak bize ne kazandırır?
C. D.
4. Sizce, masalda geçen çobana neden inan-
mamışlar?
4. Köylüler çobana neden inanmamışlar?
A. Çoban çok dürüst olduğu için
B. Çoban sürekli yalan söylediği için
C. Çobanın evi uzakta olduğu için 5. Sizin de çok güldüğünüz bir hikâye kahra-
D. Çobanı kimse sevmediği için manı var mı? Varsa özelliğini yazar mısı-
nız?
5. Hangi hikâye kahramanı havlıyormuş?
A. Kedi
B. Köpek
C. Çoban
D. Eşek
62
4. SINIF 10. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
TEKİL, ÇOĞUL, TOPLULUK ADLARI
Adlar, varlıkların sayılarına göre üçe ayrılır. Tekil adlar, çoğul adlar ve topluluk adları.
Tekil adlar: Tek bir varlığı belirten isimlere denir. (çanta, elbise, cetvel, ev, ağaç, çiçek ...)
Çoğul adlar: Birden çok varlığı belirten isimlere denir. Tekil adlara -lar, -ler eklerinden biri
getirilerek çoğul ad yapılır. (kalemler, silgiler, çiçekler)
Topluluk adları: Birden çok varlığı belirtirken -lar, -ler (çoğul eki) eklerini almayan adlardır.
(sürü, orman, deste ...)
1. Aşağıdaki tabloda verilen adları türüne uygun olarak işaretleyiniz.
Adlar Tekil Ad Çoğul Ad Topluluk Adı
palyaço ✔
kapılar ✔
düzine ✔
leylekler ✔
bardak ✔
simit ✔
kuş ✔
kitaplar ✔
laleler ✔
orman ✔
2. Aşağıdaki tekil adları çoğul, çoğul adları da tekil ad yaparak yazınız.
kelimeler ➔ kelime kalp ➔ kalpler
erikler ➔ erik yazı ➔ yazılar
tabaklar ➔ tabak taş ➔ taşlar
ödevler ➔ ödev çilek ➔ çilekler
kuzular ➔ kuzu bavul ➔ bavullar
perdeler ➔ perde hikâye ➔ hikâyeler
ziller ➔ zil martı ➔ martılar
63
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 10. HAFTA
3. Aşağıdaki adlardan çoğul ad olmayanların kutucuğunu boyayınız.
sandalyeler insanlar fular günler
solar dolar dersler kızlar
muzlar kâğıtlar parmaklar kiler
diler hisler yular duyular
4. Aşağıdaki tabloda verilen adların özelliklerini işaretleyiniz.
Adlar Özel Ad Tür Adı Tekil Ad Çoğul Ad Topluluk Adı
ekmek ✔ ✔
millet ✔ ✔
kuzular ✔ ✔
kitap ✔ ✔
araba ✔ ✔
Engin ✔ ✔
çocuk ✔ ✔
deste ✔ ✔
çiçekler ✔ ✔
horoz ✔ ✔
yolcu ✔ ✔
meclis ✔ ✔
kayısı ✔ ✔
Atatürk ✔ ✔
Eskişehir ✔ ✔
arılar ✔ ✔
düşman ✔ ✔
64
4. SINIF 10. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Aşağıdaki tabloda topluluk adlarını yeşile, tekil adları maviye, çoğul adları pembeye
boyayınız.
Deniz Koyunlar Kiler Çocuklar Deste İşçiler
Silgiler Toplar Ağaçlar Yular Armut Dersler
Öğrenci Öğretmenler Kedi Televizyon Kitaplar Erkekler
Kitaplık Orman Ordu Ağaç Fular Demet
Tabletler Bahçe Köpekler Düzine Kalem Karpuz
Takım Dolar Elma Kuzular Uçurtmalar Sürü
• Tabloda boyadığınız renklere uygun olarak aşağıdaki kutuyu boyayınız. Örnekteki gibi
kodlarını yazınız.
KODU: 2K 1Y 1K 1Y
1M 1P 1M 1P 1Y 1P
3P 2M 1P
1M 1P 2M 2P
1M 2Y 2M 1Y
1P 1M 1P 1Y 2M
1Y 2M 2P 1Y
65
YENİ NESİL SORU 10. HAFTA
1. Bir internet sitesinde yeni bir eğitici oyun keşfeden Özgür
bu oyunun nasıl oynandığını arkadaşı Eda’ya anlattı. Oyun
Türkçede yer alan tekil, çoğul ve topluluk adlarını kavrama
üzerine hazırlanmıştı. Oyundaki ekrana bir cümle yazıldığında
belirli esaslara göre bir puanlama yapılıyor ve toplamda kaç
puan kazanıldığı bir süre sonra ekrana yansıtılıyordu.
Oyunda ilgili alanlara yazılan üç cümlede yer alan her bir
tekil ad için 10, çoğul ad için 20 ve topluluk adı için 30 puan verilmekteydi.
Özgür Eda’dan ekrana üç cümle yazmasını istedi. Cümlelerin içerisinde tekil, çoğul ve top-
luluk adları bulunmasına özen göstermesini istedi. Eda şu 3 cümleyi oyundaki ekrana yazdı:
• Meclisteki milletvekilleri sırayla kürsüye çıkıp konuşuyorlardı.
• Ormandaki yaşlı ağacın altında keyifle oyunlar oynadık.
• Günler hızlıca geçsin ve tatil başlasın istiyorum.
Eda bu cümleleri oyundaki ekrana yazdı ve Özgür de Eda’nın alacağı puanı kendince
hesapladı. Ancak Özgür, Eda’nın gerçekte aldığı puandan 10 puan eksik hesaplama
yaptı. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Özgür’ün yaptığı hesaplamaya göre Eda’nın
aldığı puandır?
A. B.
130 140
C. D.
150 160
66
4. SINIF 11. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
ESKİ BİR MASAL
Çok uzun yıllar önce bir çoban varmış. Koyunlarına
çok iyi bakarmış. Her gün onlarla yola düşermiş. Koyun-
ları taze ot bulsun diye dere tepe gezermiş. Yine böyle
bir günde koyunlarını otlatmak için yola çıkmış. Yayladan
yaylaya gezmiş. Hiçbir yerde taze ot kalmamış. Peki ama
bu kadar koyun ne yiyecek? Çoban, koyunları aç kalmasın
diye, Kara Yayla’ya çıkmaya karar vermiş. Bu yaylada
her zaman taze ot olurmuş. Sadece yaylaya ulaşım çok
zormuş. Derin kayalıklarla dolu yollardan geçmek gereki-
yormuş. Çobanın, Kara Yayla’ya gideceğini duyanlar çok
şaşırmış. Arkadaşlarından olan Boğaç, hemen ona seslen-
miş:
— Kara Yayla’nın yolu çok tehlikelidir. Gitmeden önce
bir daha düşün. İstersen köyümüzde zengin biri var. Çok fazla ot toplamıştır. Ondan gidip biraz ot
isteyelim.
Çoban, arkadaşı ile gidip zengin kişiden biraz ot istemiş. Zengin kişi, bir tane bile ot vermemiş.
Otlarımı da diğer mallarımı da kimseyle paylaşmam demiş. Çare yok, çoban düşmüş Kara Yayla’nın
yoluna...
Zorlukları aşıp Kara Yayla’ya varmış. Hem koyunları doymuş hem de yanında üç ay yetecek
kadar ot getirmiş. Günler böyle geçerken kuraklık başlamış. Hiç taze ot kalmamış. Bu yüzden herkes
elindeki otları paylamış. Çoban da herkese yardım etmiş. Bir sabah kapısını zengin kişi de çalmış:
— Koyunlarım çok aç! Hiç otum kalmadı. Mallarım da fayda etmiyor. Benimle otlarını paylaşır
mısın?
Çoban onunla otlarını paylaşmış. Böylece köydeki koyunların hepsi de doymuş. Çok geçmeden
de etraf yeniden yeşillenmiş. Kuraklık sona ermiş. Taze otlar her yanda bitmiş. Yeniden bolluk be-
reket gelmiş. Hem köylüler hem de koyunlar çok sevinmiş.
Peki zengin kişi o günden sonra ne mi yapmış? Elinde ne varsa köylü ile paylaşmış. Cimriliği
bırakmış. Paylaşmayı öğrenmiş. Bir daha da hiç cimrilik yapmamış.
67
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 11. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Olayları oluş sırasına göre numaralandı-
rarak sıralayınız.
1. Sizce metnin ana fikri hangisi olamaz?
A. Cömertlik 8 Kuraklığın başlaması.
B. Paylaşma
C. Kararlılık 4 Boğaç’ın çobanla konuşması.
D. Dürüstlük
2. Kara Yayla’da her zaman ne olurmuş? 10 Kuraklık bittikten sonra zengin kişinin cim-
A. Uzun ağaç rilikten vazgeçmesi.
B. Taze ot
C. Bol su
1
D. Hiç batmayan güneş Çobanın yayladan yaylaya gezmesi.
3. Çoban, Kara Yayla’dan dönüşte kaç ay
yetecek ot getirmiş? 9 Zengin kişinin çobandan yardım istemesi
A. Üç gün B. Üç yıl
C. Üç ay D. Üç saat
6 Çobanın Kara Yayla’ya çıkması.
4. Kuraklık başladığında ne olmuş?
A. Koyunlar sevinmiş
B. Zengin kişi daha da zengin olmuş 7 Çobanın yanında üç ay yetecek kadar ot
C. Hiç taze ot kalmamış getirmesi.
D. Herkes o yeri terk etmiş
2
5. Zengin kişi, çobandan yardım aldıktan Çobanın hiç taze ot bulamaması.
sonra hangisini bir daha yapmamış?
A. Cömertliği
B. Paylaşmayı 5 Çobanın zengin kişiden yardım istemesi.
C. Cimriliği
D. Yardımseverliği 3 Çobanın Kara Yayla’ya çıkmaya karar
vermesi.
68
4. SINIF 11. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
SOMUT VE SOYUT ADLAR
Varlıkların oluşlarına göre adlar ikiye ayrılır. Somut ad, soyut ad.
Somut ad: Uzayda bir yer kaplayan, elle tutulan, gözle görülen kısacası duyu organlarımızın
herhangi biriyle varlığını hissettiğimiz varlıkların adlarıdır. ( kedi, elma, bisküvi, defter...)
Soyut ad: Uzayda bir yer kaplamayan, duyu organlarımızla hissedemediğimiz ama varlığını
kabul ettiğimiz adlardır. (heyecan, korku, zeka, dostluk, sevgi ...)
1. Aşağıda cümlelerde altı çizili sözcüklerin somut veya soyut ad olup olmadığını belirtiniz.
• İlişkilerimizde güven duygusu önemlidir. ➔ soyut
• Hava soğuyunca hırkamı giydim.➔ somut
• İçimdeki şüphe beni kahrediyor. ➔ soyut
• Sağlıklı olmak için süt içmeli miyiz? ➔ somut
• Bu saç yüzüne çok yakışıyor. ➔ somut
• Uçak yolculuğunu çok seviyorum. ➔ somut
2. Aşağıdaki adların (somut - soyut) türünü işaretleyiniz.
Adlar Somut Soyut Adlar Somut Soyut
sevgi ✔ saygı ✔
şeker ✔ anne ✔
nefret ✔ hüzün ✔
pasta ✔ kin ✔
kardeş ✔ martı ✔
69
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 11. HAFTA
ADIN DURUMLARI
Adlar cümlede beş durumda bulunur. Adın cümledeki görevlerine göre girdiği biçimlere adın
durumları denir.
Yalın durumu: ➔ ev, ağaç ...
Belirtme durumu: (-i hâli) ➔ evi, ağacı ...
Yönelme durumu: (-e hâli) ➔ eve, ağaca ...
Bulunma durumu: (-de hâli) ➔ evde, ağaçta ...
Ayrılma durumu: (-den hâli ) ➔ evden, ağaçtan ...
Aşağıddaki yalın adları, adın durumlarına göre yazınız.
Yalın Durumu Belirtme Durumu Yönelme Durumu Bulunma Durumu Ayrılma Durumu
öğretmen öğretmeni öğretmene öğretmende öğretmenden
sınıf sınıfı sınıfa sınıfta sınıftan
okul okulu okula okulda okuldan
çay çayı çaya çayda çaydan
silgi silgiyi silgiye silgide silgiden
çiçek çiçeği çiçeğe çiçekte çiçekten
gül gülü güle gülde gülden
duvar duvarı duvara duvarda duvardan
otobüs otobüsü otobüse otobüste otobüsten
taş taşı taşa taşta taştan
Kerem Kerem’i Kerem’e Kerem’de Kerem’den
Türkiye Türkiye’yi Türkiye’ye Türkiye’de Türkiye’den
oyuncak oyuncağı oyuncağa oyuncakta oyuncak’tan
kalem kalemi kaleme kalemde kalemden
Ahmet Ahmet’i Ahmet’e Ahmet’te Ahmet’ten
telefon telefonu telefona telefonda telefondan
70
4. SINIF 11. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Tabloda verilen isimleri, istenilen hâl eklerini ekleyerek örnekteki gibi belirtilen konuma
yazınız.
1 2 3 4 5
A Okulu Ali’den Arabada Öğrenciyi Okuldan
B Evi Evden Okulda Arabadan Ali’yi
C Ali’de Arabayı Öğrenciden Evde Öğrenciye
D Öğrencide Eve Arabaya Okula Ali’ye
Belirtme Hâli Bulunma Hâli Yönelme Hâli Ayrılma Hâli
Okul A1 B3 D4 A5
Ali B5 C1 D5 A2
Ev B1 C4 D2 B2
Öğrenci A4 D1 C5 C3
Araba C2 A3 D3 B4
71
YENİ NESİL SORU 11. HAFTA
1.
Güneş Yolculuk Yerçekimi
Keder Mars Zaman
Gezegen Uzay Kafile
Nilay, Ayşe, Yiğit ve Hale okudukları kitapta geçen bazı sözcükleri bir kağıda not ettiler.
Not ettikleri bu sözcüklerin her birinin anlamı üzerinde ayrı ayrı konuştular. Daha sonra
her biri bir sözcüğü seçerek adın durumlarına göre çekimleyerek ifade ettiler. Çocukların
seçtikleri ve çekimledikleri sözcükler şu şekilde ifade edilmiştir:
• Nilay tablodaki birleşik sözcüğü seçmiş ve adın durumlarına göre hal eklerini getirerek
doğru biçimde çekimlemiştir.
• Tablodaki soyut sözcükler arasından alfabe sırasına göre sonda yer alan sözcüğü Ayşe
seçmiş ve bu sözcüğü adın durumlarına göre hâl eklerini getirerek doğru biçimde çekim-
lemiştir.
• Yiğit tek heceli ve özel isim olan sözcüğü seçmiş fakat sözcüğü adın durumlarına göre
hâl eklerini uygun biçimde getirerek doğru biçimde çekimleyememiştir.
• Hale tablodaki sözcüklerden alfabedeki 8. Sırada yer alan harfle başlayan ve üç heceli
sözcüğü seçmiş ve adın durumlarına göre hâl eklerini getirerek doğru biçimde çekimlemiştir.
Verilen bu açıklamalara göre hangi seçenekteki öğrencinin seçtiği sözcük ve yaptığı
çekimleme doğru biçimde gösterilmiştir?
A. B.
NİLAY AYŞE
Yalın Durumu Yerçekimi Yalın Durumu Keder
Belirtme Durumu Yerçekimini Belirtme Durumu Kederi
Yönelme Durumu Yerçekimine Yönelme Durumu Kedere
Bulunma Durumu Yerçekiminden Bulunma Durumu Kederde
Ayrılma Durumu Yerçekiminde Ayrılma Durumu Kederden
C. YİĞİT D. HALE
Yalın Durumu Mars Yalın Durumu Kafile
Belirtme Durumu Mars’a Belirtme Durumu Kafileyi
Yönelme Durumu Mars’ı Yönelme Durumu Kafileye
Bulunma Durumu Mars’ta Bulunma Durumu Kafilede
Ayrılma Durumu Mars’tan Ayrılma Durumu Kafileden
72
4. SINIF 12. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
HER ZORLUĞU YENERİZ
Nehir’in canı çok sıkılmıştı. Bütün gün hiç sesi
çıkmamıştı. Bu durumu gören Hakan hemen ona
seslendi:
— Nehir, neden bu kadar sessizsin? Yoksa
bir sorun mu var?
— Aslında bir sorun var.
Bu sırada Gökhan da konuşmaya katıldı:
— Peki nedir? Anlatır mısın?
— Peki anlatayım. Annemin doğum günü
yaklaşıyor. Ona bir sürpriz yapmak istiyorum.
Hakan hemen söze girdi:
— Ne güzel! İyi de, neden böyle kara kara düşünüyorsun?
— Annem, uzun süredir çitlerin boyanmasını istiyor. Bir türlü boyamak için fırsatım olmadı. Ben de
annemin bu isteğini yerine getirmek istiyorum. Boya almak için nalbura gittiğimde paramın yetme-
diğini gördüm. Üstelik de vaktim azaldı. Doğum gününe iki gün kaldı. Boyaları alsam bile boyamayı
tek başıma yetiştiremem.
Gökhan hemen söze girdi:
— Tabii ki tek başına yetiştiremezsin. Üç kişi olunca yetiştirebilirsin.
Hakan da konuştu:
— Ayrıca tek başına paran tabii ki yetmez. Üçümüzün parası birleşirse yeter.
Nehir arkadaşlarına baktı. Sonra da konuşmaya başladı:
— Çocuklar sizden böyle bir şey isteyemem.
Hakan hemen cevap verdi:
— İtiraz kabul etmiyoruz. Önce nalbura, sonra da bahçeye...
Üçü de nalbura gidip fırça, boya, kova, süpürge aldılar. Sonra da bahçeye koştular. Hemen
boyamaya başladılar. Çiti, rengarenk boyadılar. Kırmızı, yeşil, mavi, pembe renkleri kullandılar.
Akşama kadar çalışıp işlerini bitirdiler.
Peki sonra ne mi oldu? Nehir’in annesi çitleri görünce çok sevindi. Tabii Nehir de böyle arkadaş-
ları olduğu için çok mutlu oldu. Hem çitler hem de dünya rengarenk bir hâl aldı.
73
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 12. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. 4. Ne zamana kadar çalışıp işlerini bitirmiş-
ler?
1. Kimin annesinin doğum günü yaklaşıyor- A. Ertesi güne kadar
muş? B. Akşama kadar
A. Gökhan C. Sabah kadar
B. Hakan D. Öğlene kadar
C. Nehir
D. Hakan ve Nehir 5. Çiti boyarken hangi rengi kullanmamış-
lar?
2. Nehir’in parası hangisini almaya yetmiyor- A. B.
muş?
A.
C. D.
B.
B. Bulmacada saklanmış sözcükleri bulunuz.
N A L B U R
C. Ğ K K O V A
Ö I Ğ Y K O
D.
Ğ R P A R A
O M T Z Ğ O
F I R Ç A Ç
3. Çocuklar, önce nereye gitmişler?
Ö Z F İ C Ğ
A. Bahçeye
B. Okula Z I L T Ç B
C. Nalbura
K T V Ö O A
D. Sınıfa
74
4. SINIF 12. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
ADIN YERİNE KULLANILAN SÖZCÜKLER
Kendisi ad olmadığı hâlde bir adın yerine kullanılan bu, şu, o, ben, biz, siz, onlar, bunlar, şunlar
gibi sözcüklere adıl (zamir) denir.
Adıllarda tıpkı adlar gibi durum ekleri alırlar.
Ben - beni - bana - bende -benden
1. Aşağıdaki cümlelerde kişi adı yerine kullanılan sözcükleri (adılları) bulup karşılarına yazınız.
• Siz bu yoldan giderken, biz dönüyorduk. ➔ siz, biz
• Sen çok hızlı okuyorsun. ➔ sen
• Onlar bahçede top oynuyorlar. ➔ onlar
• Tiyatroya ben de geleyim mi? ➔ ben
• Sizinle biz aynı okulda okumuşuz. ➔ biz, siz
2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun adılı yazınız.
ben
• Balonu ...................................... patlattım. ben sen o
sen
• ...................................... de sinemaya gelecek misin? siz ben sen
bizler sizler onlar
onlar
• ...................................... bu maçı yürekleriyle kazandılar.
siz ben onlar
ben
• ..................................... pişirdim, beğendiniz mi?
biz
• ...................................... o işi tamamlamalıyız. biz siz o
• ...................................... bu kitabı ne zaman okudun? siz ben sen
sen
75
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 12. HAFTA
3. Aşağıdaki cümlelerde adıl olan sözcüklerin altını çizip, cümleyi işaretleyiniz.
✔ Olanları onlara anlatamadım.
✔ Bilgi yarışmasını biz kazandık.
✔ Sen pasta yapmaktan ne anlarsın?
✔ O da yaz okuluna başlayacakmış.
Bu filmi çok beğendim.
✔ Siz, her zaman kibarsınız.
Şu kitabı okuyamadım.
✔ Biz, her yaz Antalya’ya gideriz.
4. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun adılları yazınız.
ben
• ...................................... dişlerimi fırçalamadan uyumam.
onlar
sen
• ...................................... bizimle sinemaya gelmek ister misin? siz
sen
onlar
• Bence ...................................... sizden daha güzel oynuyorlar. ben
onu
onu
• Arkadaşlar, bence ...................................... da takıma almalıyız.
seni
seni
• Cenk, ...................................... nerede görmüş?
siz
• Biletleri ...................................... alın.
76
4. SINIF 12. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Altı çizili olan isimlerin yerine uygun olan adılları bularak tabloda eşleşen renge boyayı-
nız.
1. Mehmet okula gitti.
Biz
2. Kerem ve Ayşe oyun oynuyorlar.
Onlar
3. Ben ve ablam yemek yiyeceğiz. Bu
4. Kalemi ve defteri getirir misin? Bunları
5. Kalem çok güzel. O
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1
1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1
1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1
1 1 2 2 2 5 2 2 2 5 2 2 2 1 1
1 2 2 2 5 2 5 2 5 2 5 2 2 2 1
1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1
1 2 3 3 2 2 2 2 2 2 2 3 3 2 1
1 2 3 3 2 2 2 2 2 2 2 3 3 2 1
1 2 2 2 4 2 2 2 2 2 4 2 2 2 1
1 1 2 2 2 4 2 2 2 4 2 2 2 1 1
1 1 2 2 2 2 4 4 4 2 2 2 2 1 1
1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1
1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
77
YENİ NESİL SORU 12. HAFTA
1. Didem öğretmen Türkçe dersinde tahtaya dört cümle yazdı. Bu cümelerdeki bazı sözcük-
lerin altını çizdi. Bu sözcükleri adın yerine kullanılan sözcükler olup olmamaları yönünden
incelemelerini istedi. Öğrenciler, eğer bu sözcükler adın yerine kullanılan sözcük göreviyle
cümlede kullanılmışsa “+“ , değilse “-“ işaretiyle cümleleri değerlendirdiler.
Öğrencilerin değerlendirdikleri cümleler ve sözcükler şu şekildeydi:
• Bazı şeylerin her yerde anlatılmaması daha doğrudur. ( )
• Burada yaz ayları oldukça fazla turist görmek mümkündür. ( )
• Arkadaşlarımı çok severim, onlara küçük sürprizler yapmaktan hoşlanırım. ( )
• Çantamdaki şu defteri bana uzatabilir misin? ( )
Buna göre öğrencilerin yapacakları değerlendime sırasıyla nasıl olmalıdır?
A. ( + ) ( + ) ( - ) ( + ) B. ( - ) ( - ) ( - ) ( + )
C. ( - ) ( - ) ( + ) ( + ) D. ( - ) ( + ) ( + ) ( - )
2.
Aliye, gazetedeki haberlerden birinin başlığını okuyunca anne ve babası
şaşkın şaşkın bakıştılar:
— İşittin mi? Gazeteyi okudu.
— İşittim ama onun okumuş olabileceğine ihtimal vermiyorum.
— İyi de ses onun sesiydi.
O sırada onlar konuşurken Aliye başka bir yazıyı okudu. Annesi:
— Aliye kızım sen okumayı kimden öğrendin?
Bu soruya karşılık babasından geldi:
— Kendisi öğrenmiş olmalı.
— Sen de çok hoşsun Sedat. Kendisi nasıl öğrenebilir okumayı?
Nurettin İĞCİ
Öğretmen, Nurettin İğci’nin “Masalımsı Dünya“ kitabından yukarıdaki bölümü öğren-
cilerine okudu. Okurken öğrencilerinden dinledikleri kısa metinde geçen adılları (adın
yerine geçen sözcükleri) tespit etmelerini istedi. Hangi öğrenci metinde yer alan
adılların sayısını doğru biçimde tespit etmiştir?
A. B. C. D.
6 8 7 9
78
4. SINIF 13. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
MUCİT MACİT: ROBOT AYAKKABI
Macit, bahçede yerinde duramıyordu. Kendi
kendine birden bağırdı:
— Yaşasın! Sonunda buldum!
Onu duyan Hakan hemen bahçeye koştu. Bu
sırada Doruk da gelmişti. İkisi de neler olduğunu
anlamak için Macit’e seslenecekti ki birden onun
sesi duyuldu:
— Çocuklar! Aylardır çalıştığım robotu bitir-
dim. Sadece çok küçük bir kısmı kaldı. Bana yar-
dım ederseniz, o kısmını da bitirebilirim.
Arkadaşları Macit’e yardım ettiler. Robot da sonunda ortaya çıktı. Bu bir robot ayakkabıydı.
Macit, robotun ne işe yaradığını anlatmak için arkadaşlarına seslendi:
— Bu robot ayakkabı ile daha hızlı koşacağız. İsterseniz, bir yerden bir yere giderken taşıma
aracı da olabiliyor. Altına gizli tekerlekler koydum. Bir bisiklet kadar hızlı gidebiliyor.
Hakan, robot ayakkabıya bakıp birden bağırdı:
— İlk ben deneyeceğim. Geçen sefer yaptığın icadı Doruk denemişti. O da bir robot eldivendi.
Bu kez sıra benim...
Macit son ayarlamaları da yapıp Hakan’a ayakkabıları uzattı. Hakan ayakkabıları giyince birden
ışıklar yanmaya başladı. Ayakkabı hareket etti. Hakan, ne olduğunu anlamadığı için hemen Macit’e
seslendi:
— Macit neler oluyor? Duramıyorum. Ayakkabı kendi kendine hareket ediyor.
— Şimdi neler olduğunu anlarız. Programdan takip edeceğim.
Macit ekrana bakınca taşıt seçeneğinin açık olduğunu gördü. Hemen kapattı. Bu sırada Hakan
ona seslendi:
— Nihayet durdu. Neyse ki çok ileri gitmedi. Gerçekten de çok iyi bir icatmış. Tıpkı bir taşıt gibi
hareket etti. Üstelik de ben hiç kıpırdamadım. Peki ama bu robotu nerede kullanabiliriz ki?
— Aslında bu robotu ayaklarını kullanamayanlar için düşünmüştüm. Sonra birkaç işlev daha ek-
ledim. Artık pek çok alanda kullanılabilir. Umarım insanlığa faydalı olur. Bundan sonraki icadım da
robot şapka olacak.
79
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 13. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Soruları cevaplayınız.
1. Kim, kendi kendine birden bağırmış? 1. Siz bir robot yapsaydınız, hangi işe yara-
A. Macit B. Hakan masını isterdiniz?
C. Mete ve Macit D. Doruk
2. Macit hangi robot için arkadaşlarından
yardım istemiş?
A. Robot ayakkabı
B. Robot şapka
C. Robot eldiven 2. Bir robot, neden insanlığa faydalı olmalı-
D. Robot el dır?
3. Robot ayakkabı, hangisi kadar hızlı gide-
biliyormuş?
A. B. 3. Robotların yapamayacağı işlerden birini
yazar mısınız?
C. D.
4. Sizce robotlar, insanlardan komut alma-
4. Hakan, hangi robotu ilk olarak denemiş? dan hareket edebilir mi?
A. Robot şapka
B. Robot eldiven
C. Robot ayakkabı
D. Robot el 5. Robotların, insanlardan çok daha hızlı
yaptığı bir işi yazar mısınız?
5. Macit’in bir sonraki icadı hangisi ile ilgiliy-
miş?
A. B.
C. D.
80
4. SINIF 13. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
VARLIKLARIN NİTELİKLERİNİ BİLDİREN SÖZCÜKLER
Varlıkların özelliklerini belirten sözcükler; varlıkların biçim, durum, renk veya sayısını belirtir. Bu
sözcükler adların önünde bulunur.
Varlıkların niteliklerini bildiren sözcükleri bulmak için; ad olan sözcüğe “Nasıl?, Hangi?, Kaç? ...“
gibi sorulardan birini sorarız. (Kırmızı elma yedim. ➔ Nasıl elma?)
1. Boşluklara varlıkların özelliklerini belirten sözcükler yazınız.
büyük
kırmızı
kırmızı
kısa
.............................. ev .............................. kalem .............................. elbise .............................. bavul
pembe
uzun
kısa
küçük
.............................. çocuk .............................. silgi .............................. adam .............................. etek
yuvarlak
sert
çalışkan
taze
.............................. öğrenci .............................. balık .............................. masa .............................. taş
üç
mavi
kırık
kısa
.............................. saç .............................. çanta .............................. kiraz .............................. fincan
üç
iki
soğuk
hızlı
.............................. su .............................. kız .............................. araba .............................. kapı
beş
beyaz
......................... dondurma .............................. inek .............................. yıldız .............................. göz
yeşil
parlak
2. Aşağıda varlıkların özelliklerini belirten sözcükler verilmiştir. Uygun varlıkların adlarını boş-
luklara yazınız.
ayakkabı
çanta
mavi .............................. eski ..............................
elma
çocuk
yakışıklı .............................. iki ..............................
tren
öğrenci
çalışkan .............................. hızlı ..............................
saç
tahta
uzun .............................. kalın ..............................
araba
pasta
yeni .............................. yarım ..............................
insanlar
ekmek
taze .............................. bazı ..............................
ayna
ışık
kırık .............................. parlak ..............................
yuvarlak .............................. büyük ..............................
bavul
top
81
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 13. HAFTA
3. Aşağıdaki kutulardaki sözcükleri bir araya getirip ortadaki sütuna yazınız.
beş beş taş bıçak
keskin keskin bıçak biber
taze taze ekmek taş
sivri sivri biber ekmek
kara kara bulut bulut
acı acı çikolata kadın
bu bu kadın ev
sarı sarı saç çikolata
sıcak sıcak ev hava
güzel güzel hava saç
4. Aşağıdaki cümlelerde varlıkların özelliklerini belirten sözcüklerin altını çiziniz.
• Hikâyelerimi yüksek sesle okumayı severim.
• Canım soğuk limonata içmek istiyor.
• Pamuk, ekşi yoğurt yemiş gibi bakıyordu.
• Arkadaşıma beş tane kalem verdim.
• Bu masada akşam yemeği yiyeceğiz.
• Ela ve ailesi küçük evde oturuyormuş.
• Kardeşim dağınık odasını toplamaya çalışıyor.
• Öğle yemeğinde çeyrek pizza yedim.
82
4. SINIF 13. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Aşağıda durum, renk, şekil ve sayı belirten görseller kullanılmıştır. Görsellere uygun olan
sözcüklerin konumunu belirtiniz.
A B C D E F
1 yeşil yeni mor kırık beyaz dört
2 kare üçgen kırmızı yuvarlak üç dikdörtgen
3 mavi kirli iki turuncu yırtık bir
Varlıkların Durumu Varlıkların Rengini
Sözcük Görsel Konum Sözcük Görsel Konum
ayna D1 elma A1
şort B3 çanta D3
kitap E3 kalem C2
araba B1 ayakkabı E1
Varlıkların Şeklini Varlıkların Sayısını
Sözcük Görsel Konum Sözcük Görsel Konum
halı A2 kalem E2
top D2 ekmek F3
masa F2 çilek F1
çadır B2 kuş C3
83
YENİ NESİL SORU 13. HAFTA
1.
1 Özge yarışmayı ikinci sırada bitirdi.
2 Masanın kırık ayağını tamir etmeye çalışacağım.
3 Kocaman gözlerini açmış bana bakıyordu.
4 O duvarı kırmızıya boyamak güzel olabilir.
Öğretmen öğrencilerinden tablodaki cümleleri ön adları dikkate alarak değerlendirmelerini
istemiştir.
Öğrencilerden bazılarının yaptıkları değerlendirmeler şu şekildedir:
Birinci cümlede sayı bildi- İkinci cümlede kullanılan kırık
ren bir ön ad kullanılmış- sözcüğü varlığı durum yö-
tır. nünden nitelemektedir.
Üçüncü cümlede, koca- Son cümlede yer alan o söz-
man sözcüğü ön ad gö- cüğü adıl, kırmızı sözcüğü ise
revindedir. ön ad görevindedir.
Çocukların tabloda yer alan cümlelerle ilgili yaptıkları değerlendirmelerden kaç
tanesi doğrudur?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
2.
Önüne çıkan iki yoldan sağdakini seç. Rastladığın yaşlı ağaçlardan birer meyve
kopar ve afiyetle ye. Koca çınarın altına gelince bağırarak bana seslen. Seni
mutlaka duyarım.
İki yakın arkadaş Kıkırdak ile Şıpırdak için oyun vaktiydi. Şıpırdak ormandaki ağaçlardan
birisinin en uç dalına saklandı ve Kıkırdak’tan kendisini bulmasını istiyor. Kıkırdak, Şıpırdak’ı
bulabilmek için şöyle bir yol izlemeli: Kıkırdak, Şıpırdak’ın kendisine bıraktığı notu okumalı,
notta yazan talimatları eksiksiz biçimde yerine getirmeli, hedefe ulaştığında ise ona bıraktığı
notta yazan cümlelerde yer alan ön adları sırasıyla yüksek sesle seslendirmelidir. Kıkırdak
bu sözcükleri doğru biçimde seslendirdiğinde Şıpırdak ağaçtan inecek ve görünür olacaktır.
Buna göre Kıkırdak sırasıyla hangi sözcükleri söylemelidir?
A. iki-sağdakini-koca-mutlaka B. yoldan-yaşlı-afiyetle-çınarın
C. iki-yaşlı-birer-koca D. sağdakini-afiyetle-koca-seni
84
4. SINIF 14. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
BU İCAT KİMİN?
Hakan, radyonun sesini açınca müzik arabanın her yanında çınlamaya
başladı. Bu şarkı, çocukların en sevdiği kişiye aitti. Hep birlikte müziği
dinlediler. Nihayet şarkı bitince de Hakan radyonun sesini kıstı. Tam da
bu anda Gökhan konuştu:
— Çocuklar, radyo ne kadar gizemli bir icat, öyle değil mi?
İlhan hemen ona cevap verdi:
— Bence en gizemli icat denizaltıdır. Düşünsenize, denizin altından her yere gidebiliyorsunuz.
Hakan da söze girdi:
— Çocuklar, acaba radyoyu bulan kişi de icadının gizemli olduğunu düşünmüş müdür? Markoni
adında biri radyoyu bulmuş. Acaba Markoni de bizim gibi düşünmüş müdür?
İlhan aniden konuştu:
— Markoni mi? Bu yanlış bir bilgi. Radyoyu Tesla bulmuş-
tur. Markoni, Tesla’nın patentlerinden birini kullanarak radyoyu
geliştirmiştir. Tesla, hayatı boyunca yüzlerce patent aldı. Bun-
lardan biri de radyoydu. Uzaktan kumandayı bile Tesla buldu.
Gökhan’ın biraz kafası karışmıştı:
— Patent, bu kadar önemli demek ki...
İlhan hemen cevap verdi:
— Tabii ki önemli. İcadı sen yapsan bile patent sana ait
değilse kullanamazsın. Bu yüzden bir icadın olduğunda hemen patent kurumuna başvuru yapmalısın.
Tıpkı Tesla’nın yaptığı gibi...
Bu sırada Hakan da konuşmaya katıldı:
— Tesla’nın radyoyu bulduğunu bilmiyordum. Peki ama yıllar sonra radyoyu Tesla’nın bulduğu
nasıl anlaşılmış?
İlhan bir süre düşündükten sonra konuşmaya başladı:
— Tesla, patent kurumuna başvuru yapmış. Patent kurumu da yıllar önce yapılan patent belgesini
ortaya çıkarmış. Böylece radyonun mucidinin Tesla olduğu yıllar sonra ortaya çıkmış. Uzun yıllar
Edison da Tesla’nın icatlarını kullanmış. Pek çok bilim insanı Tesla’nın aldığı patentleri kullanarak yeni
buluşlar yapmışlar.
85
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 14. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. 5. Tesla, hangisinin mucidiymiş?
A. B.
1. Çocuklar müziği nerede dinlemişler?
A. B.
C. OKUL D. C. D.
2. Radyoyu icat eden kimmiş?
A. Tesla B. Bulmacada saklanmış sözcükleri bulunuz.
B. Markoni
C. Edison
D. Galileo R A D Y O D
P Ğ T Z Ç E
3. Kime göre, en gizemli icat denizaltıymış? A Ö E M B N
A. Hakan
T A S U V İ
B. Gökhan
C. İlhan
E Ğ L P T Z
D. Hakan ve İlhan
N C A G H A
T O Ö İ Ç L
4. Bir icadın olduğunda hemen ne yapılması
gerekiyormuş? Ü M U C İ T
A. Patent kurumuna başvurmak
B. İcadını herkes anlatmak L B F A Ğ I
C. Başkasının patentini kullanmak
P V Z T Ç G
D. İcadını kimseyle paylaşmamak
86
4. SINIF 14. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
DEYİMLER
Deyimler, genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan kalıplaşmış
sözcük gruplarıdır. (kafa patlatmak, turnayı gözünden vurmak, yaka silkmek ...)
Deyimlerin Özellikleri
• Deyimlerin ilk söyleyeni belli değildir. Halkın ortak malıdır.
• Deyimler kalıplaşmış sözcüklerdir. Deyimi oluşturan sözcüklerin yerleri değiştirilemez.
• Deyimler, en az iki sözcükten oluşur.
• Deyimler, anlatımlarımızı güçlendirir, güzelleştirir.
1. Aşağıda verilen deyimleri eşleştirerek kutucuklara yazını.
etekleri tutuşmak 1 a Korumak, bakmak.
göz kulak olmak 2 b Verdiği sözden dönmemek.
Çok telaşlanmak, heyecan-
karnı zil çalmak 3 c
lanmak.
Açıkça söylemekten kaçınılan
burnundan solumak 4 d bir konuyu sonunda açıkla-
mak.
tükürdüğünü yalamamak 5
e Çok sinirli olma durumu.
baklayı ağzından çıkarmak 6
f Çok acıktığını belirtmek.
1 c 2 a 3 f 4 e 5 b 6 d
87
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 14. HAFTA
3. Aşağıdaki durumlarda kullanacağımız deyimleri seçerek tabloya yazınız.
kulak asmıyor çenesi düştü taş yürekli
tabanları yağladı başımın etini yedi canıma tak etti
burun kıvırdı ateş püskürdüm ağzını aradım
Cümle Deyim
Birini konuşturarak merak ettiklerimizi öğren-
ağzını aradım
meye çalıştığımızda söyleriz.
Artık dayanamayacağımızı belirtmek için
canıma tak etti
söyleriz.
Çok kızdığımızı, bağırıp çağırdığımızı anlat-
ateş püskürdüm
mak için söyleriz.
Çok ve gereksiz şeyler konuşan susmak bil-
çenesi düştü
meyen kişiler için söyleriz.
Hızla koşarak uzaklaşan birisi için söyleriz. tabanları yağladı
Çok acımasız ve insafsız kişiler için söyleriz. taş yürekli
Anlattıklarımızı dinlemeyen, önemsemeyenler
kulak asmıyor
için söyleriz.
Bir şeyi beğenmeyip, küçümseyenlere söyle-
burun kıvırdı
riz.
Birisinin sürekli söylenip bizi rahatsız ettiğini
başımın etini yedi
anlatmak için söyleriz.
88
4. SINIF 14. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Deyimler ile anlamlarını eşleştiriniz. Tabloyu eşleşmeye uygun renklere boyayınız.
Yakınları için çok özveride bu-
1. Etekleri zil çalmak.
lunmak, çalışmak.
Büyük sevinç yaşamak, çok se-
2. Köşeyi dönmek.
vinmek.
Çok sık söylemekten bıkmak,
3. Saçını süpürge etmek.
usanmak.
Hiç çaba göstermeksizin kısa sü-
4. Göze girmek.
rede zengin olmak.
Şurdan burdan konuşarak vakit
5. Çene çalmak.
geçirmek .
6. Dilinde tüy bitmek. Davranışları ya da yetenekleriy-
le sevgi ve güven kazanmak.
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
6 6 6 6 6 2 2 2 2 2 6 6 6 6 6
6 6 6 2 2 1 1 1 1 1 2 2 6 6 6
6 6 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 6 6
6 6 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 6 6
6 2 3 3 3 3 3 1 3 3 3 3 3 2 6
6 3 3 1 1 1 3 3 3 1 1 1 3 3 6
6 2 3 1 4 1 3 1 3 1 4 1 3 2 6
6 2 1 3 3 3 1 1 1 3 3 3 1 2 6
6 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 6
6 6 2 1 5 1 1 1 1 1 5 1 2 6 6
6 6 2 1 1 5 5 5 5 5 1 1 2 6 6
6 6 6 2 2 1 1 1 1 1 2 2 6 6 6
6 6 6 6 6 2 2 2 2 2 6 6 6 6 6
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
89
YENİ NESİL SORU 14. HAFTA
1. Suzan Öğretmen Türkçe dersinde deyimler konusunu anlatırken, Türkçede sıkça kullanılan
bazı deyimlerin duyu organları ile doğrudan alakalı olduğunu özellikle vurguladı. Daha
sonra görme duyusu organı olan gözümüzle ilgili bazı deyimleri ve anlamlarını aşağıdaki
şekilde tahtaya not etti.
1 Göz ardı etmek. Ağlayacak gibi olmak, göz pınarlarına yaş yürümek.
2 Göz boyamak. İyi olmayan bir şeyi iyi gibi göstererek aldatmak.
3 Gözleri dolmak. Gereken önemi vermemek.
4 Göz kulak olmak. Koruyup kollamak ve sahip çıkmak.
Suzan Öğretmen öğrencilerinden tahtaya not ettiği bu deyimleri ve anlamlarını uy-
gun biçimde eşleştirmelerini istedi. Hangi seçenekte deyimler, anlamların yazılı oldu-
ğu renge uygun biçimde boyanmış ve doğru biçimde eşleştirme yapılmıştır?
A. B. C. D.
1 1 1 1
2 2 2 2
3 3 3 3
4 4 4 4
2. Sedef ve Sarp deyimlerle ilgili bir çalışma yapmaktadırlar. Öncelikle her ikisi de birer
kavram ve konu belirlemişlerdir. Daha sonra bu kavram ya da konu ile ilgili olarak akıllarına
gelen beşer tane deyimi ifade etmişlerdir. Belirledikleri kavramlarla ilgili ifade ettikleri
deyimler şunlardır:
Kuşku duymak. Pişmanlık duymak.
Şüpheye kapılmak. Düşman çatlatmak
Yüreğine kurt düşmek. Başını taştan taşa vurmak.
Kulaklarına inanamamak. Bin pişman olmak
Eli ayağı titremek. Burnundan (fitil fitil) gelmek.
Şüphe uyandırmak. Dizini dövmek.
Sedef ve Sarp’ın, her ikisinin de, ifade ettikleri deyimlerden birer tanesi, belirledik-
leri kavramlarla örtüşmemektedir. Bu kavramlarla örtüşmeyen deyimler hangi renkli
kutucuklarda yer almaktadır?
A. B. C. D.
90
4. SINIF 15. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
MÜZİK KİTABI
Hakan, arkadaşları ile müzik dinliyordu. Sık sık bir
araya gelip müzik çalışması yapan üç arkadaş, ileride
müzik ile ilgilenmek istiyordu. Aslında her birinin farklı
mesleklere ilgisi vardı. Yine de müzikten vazgeçemi-
yorlardı. Gökhan, müziğin sesini birden açınca Hakan
hemen ona seslendi:
— Ses çok yüksek!
Gökhan, arkadaşının sesini duymadığı için cevap veremedi. Bu sırada İlhan da bağırdı. Gökhan
ikisini de duymuyordu. Çok geçmeden Hakan müziğin sesini kısınca Gökhan da onu duymaya başladı:
— Ne kadar yüksek ses! Biraz daha kısık seste dinleyebilir miyiz? Bazı müzikleri kısık sesle din-
lemek daha iyi olur.
Gökhan bu kez cevap verdi:
— Çok güzel dedin!
— Aslında ben demedim. Farabi demiş.
Bu kez İlhan konuşmaya katıldı:
— Farabi mi? O da kim?
— Farabi, bundan 1000 yıl önce yaşamış bir bilim insanıdır. Bilimin her alanı ile ilgilenmiş. Bir
müzik kitabı bile yazmış.
Bu kez şaşırma sırası Gökhan’a geçti:
— Müzik kitabı mı? Peki ama müziğin bilimle ne ilgisi var ki?
— Farabi’ye göre, müzik ile matematik aynı bilim sayılırmış. İyi matematik bilmek için iyi de müzik
bilmek gerekiyormuş.
İlhan hemen konuşmaya başladı:
— Ne kadar da ilginç? Adı da çok ilginçmiş.
— Farabi adında bir yerde doğduğu için ona Farabi demişler. Pek çok bilim dalı ile uğraşmış.
Felsefe, Tarih, Matematik, Astronomi, Edebiyat ile ilgilenmiş. Tabii ki müzik de ilgi alanlarından
biriymiş.
Çocuklar konuşmaları bitince yeniden müzik dinlemeye devam ettiler. Tabii ki konuştuklarını da
düşünmeye başladılar.
91
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 15. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Kelimeleri, anlamlarıyla eşleştiriniz.
1. Kim, arkadaşlarını duyamamış? 1 Müzik
A. Gökhan 2 Astronomi
B. Hakan 3 Bilim
C. İlhan 4 Felsefe
D. Hakan ve İlhan 5 Kısık
6 Ses
2. Müziğin sesini kim kısmış? 7 Edebiyat
A. Hakan
B. Gökhan 6 Kulağın duyabildiği titreşim, seda, ün
C. İlhan
D. Gökhan ve İlhan 3 Evrenin veya olayların bir bölümünü konu
olarak seçen, deneye dayanan yöntemler
3. Farabi’nin adı, nereden geliyormuş? ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkar-
A. Müzikten maya çalışan düzenli bilgi, ilim
B. Yaşından
C. Yaşadığı yerden 1 Birtakım duygu ve düşünceleri belli kural-
D. Babasının adından lar çerçevesinde uyumlu seslerle anlatma
sanatı, musiki
4. Farabi, kaç yıl önce yaşamış?
A. Yüz yıl 5 Boğuk, güçlükle çıkan ses
B. Bin yıl
C. On yıl 2 Gök bilimi
D. Beş yıl
7 Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil
5. Farabi’ye göre, müzik ile hangisi aynı bilim aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak bi-
sayılırmış? çimlendirilmesi sanatı, yazın
A. Tarih
B. Astronomi 4 Varlığın ve bilginin bilimsel olarak araştı-
C. Matematik rılması
D. Felsefe
92
4. SINIF 15. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
ATASÖZLERİ
Atalarımızın yaşantı ve deneyimleri sonucunda söyledikleri, bizlere bilgi ve öğüt veren, özlü
sözlere atasözü denir. (Akıl akıldan üstündür. Ne ekersen, onu biçersin...)
Atasözlerinin Özellikleri
• Söyleyeni belli değildir. Halkın ortak malıdır.
• Atasözleri kalıplaşmış sözcüklerdir. Sözcüklerin yerleri değiştirilemez.
• Atasözleri genellikle mecaz anlamlıdır.
• Anlatımlarımızı güçlendirir, güzelleştirir.
• Atasözleri öğüt verici ve yol göstericidir.
1. Aşağıdaki atasözlerini anlamlarıyla eşleştiriniz.
Tutumlu olmak gerekir. Küçük biri-
a
Sabrın sonu selamettir. 1 kimler büyük varlıklar oluşturur.
Karşılaştığı güçlükleri sabırla yen-
b meye çalışan kimse, sonunda ba-
Ağaç yaş iken eğilir. 2
şarıya ulaşır.
Yalancının mumu yatsıya kadar Çocuklar küçük yaşta kolay eği-
3 c
yanar. tilir. Büyük insan kolay eğitilemez.
Harcamalarımızda ölçülü olmalı-
Bakarsan bağ, bakmazsan dağ
4 d yız. Gelirimizden fazla harcama-
olur.
malıyız.
Baş dille tartılır. 5 e Kişinin aklı, söylediği sözlerle öl-
çülür.
Bir kimsenin söylediği söz yalan ise
Ayağını yorganına göre uzat 6 f
bu durum çok geçmeden anlaşılır.
Bakılıp onarılan şeyler yararlanı-
Damlaya damlaya göl olur. 7
g lacak duruma gelir. Bakımsız bırakı-
lan şeyler ise işe yaramaz.
1 b 2 c 3 f 4 g 5 e 6 d 7 a
93
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 15. HAFTA
2. Aşağıdaki söz gruplarını okuyunuz. Deyim veya atasözü olup olmadıklarını işaretleyiniz.
Söz Grupları Deyim Atsözü
Saman altından su yürütmek. ✔
Üzüm üzüme baka baka kararır. ✔
Suya sabuna dokunmamak. ✔
Kulağına küpe olmak. ✔
Bire bin katmak. ✔
Gülü seven dikenine katlanır. ✔
Eli ayağına dolaşmak. ✔
İşleyen demir ışıldar. ✔
Dilinde tüy bitmek. ✔
Taşıma suyla değirmen dönmez. ✔
Dört gözle beklemek. ✔
Körle yatan şaşı kalkar. ✔
İğne ipliğe dönmek. ✔
Söz gümüşse, sükut altındır. ✔
Askıya almak. ✔
94
4. SINIF 15. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Anlamları ile atasözlerini eşleştirin. Tabloyu eşleşmeye göre boyayın.
1. Zaman para gibi değerlidir. Boşa geçirilmemesi gerekir. Emek olmadan yemek olmaz.
2. Geçinmek için çalışıp kazanmak gerekir. Rüzgâr eken fırtına biçer.
3. Yapacağım demekle yapılması gereken iş yapılmaz. İşi
Üzüm üzüme baka baka kararır.
yapmak gerekir.
4. Nasıl davranırsan öyle karşılık görürsün. Ne ekersen onu biçersin.
5. Etrafındaki insanlara her zaman kötülük yapan mutlaka
Lafla peynir gemisi yürümez.
sonunda büyük kötülükle karşılaşır.
6. Her zaman bir arada bulunan kişiler birbirlerine ben-
Vakit nakittir.
zerler.
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3
3 3 3 4 4 5 5 5 5 5 4 4 3 3 3
3 3 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 3 3
3 3 4 5 5 2 5 5 5 2 5 5 4 3 3
3 4 5 5 2 2 2 5 2 2 2 5 5 4 3
3 4 5 5 2 5 2 5 2 5 2 5 5 4 3
3 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 3
3 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 3
3 4 5 5 1 6 6 6 6 6 1 5 5 4 3
3 3 4 5 5 1 1 1 1 1 5 5 4 3 3
3 3 4 5 5 5 1 1 1 5 5 5 4 3 3
3 3 3 4 4 5 5 5 5 5 4 4 3 3 3
3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
95
YENİ NESİL SORU 15. HAFTA
1. Öfke ile aldığın kararlar Zorluk görmüş kişiler her İyi insanlar önlerine kötü
doğru olmayıp sonuçları türlü problemin üstesinden durumlar çıksa da olayları
sana zarar verebilir. Öfke gelebilir. Güçlüklerle sına- güzellikle çözer. İyi niyetle
ile söz söylenen, hareket nan kişiler zamanla daha yapılan işler kötü sonuçlar
edilen anlarda dikkatli dayanıklı hale gelirler. doğursa bile bu kabul edi-
olunmalıdır. lebilir.
1 2 3
Baca eğri olsa da Keskin sirke küpüne Acı patlıcanı kırağı
dumanı doğru çıkar. zarardır çalmaz.
Yukarıdaki öğrenciler birer atasözü seçmişler ve açıklamalarını da bir kağıda yazmış-
lardır. Hangi atasözü açıklaması hangi öğrenciye aittir?
A. B.
3 1 2 2 1 3
C. D.
1 3 2 2 3 1
2.
Türkçede sıkça kullandığımız atasözlerinden bazıları anlam bakımından birbiriyle
tezatlık oluşturur. Birbiriyle zıtlık ifade eden veya birbirini tutmayan sözlerin,
davranışların yer aldığı böyle çelişkili atasözlerine rastlamak mümkündür.
Öğretmenin yukarıdaki açıklaması dikkate alındığında aşağıdaki öğrencilerden hangi-
sinin birbiriyle çelişen anlama sahip atasözlerine doğru örnekler verdiği söylenemez?
A. Perşembenin gelişi çarşamba- B. Kurunun yanında yaş da yanar.
dan bellidir. Her koyun kendi bacağından
Gün doğmadan neler doğar. asılır.
C. Düşenin dostu olmaz. D. Akıl akıldan üstündür.
Dost kara günde belli olur. Öfke ile kalkan zararla oturur.
96
4. SINIF 16. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
HAVADAKİ TREN
Hakan’ın elinde kocaman bir afiş vardı. Ar-
kadaşları afişte ne olduğunu merak ediyordu.
İlk konuşan Nehir oldu:
— Hakan, afişte ne olduğunu merak ettik.
— Bu havada giden bir tren afişidir. Geçen
gün bir belgesel izledim. Bir trenin nasıl havada
gittiğini anlatıyordu. Ben de bu durumla ilgili bir
çizim yaptım. Sonra da çizimi afiş haline getir-
dim. Odamın duvarına asacağım.
İlhan da söze girdi:
— Peki ama bu tren nasıl havada gidiyormuş?
— Aslında havada değil de mıknatıs üstünde gidiyor. Treni daha hızlı gitmesi için tasarlamışlar.
Trenin hızlı gitmesini engelleyen en önemli sorun raylarmış. Eğer tren raylara değerse çok hızlı
gidemezmiş. Bu yüzden de ray yerine çok güçlü mıknatıslar dizmişler. Trenin altına da mıknatıslar
koymuşlar. Böylece tren hareket eder etmez, mıknatıslar birbirini itmeye başlıyormuş.
Bu sırada İlhan yeniden konuştu:
— Tıpkı fen bilimleri dersinde gördüğümüz gibi... Peki ama bu kadar hızlı bir treni nasıl durdu-
ruyorlar?
— Bu tren için özel fren sistemleri geliştirmişler. Neredeyse bir uçak kadar hızlı gittikleri için
özel frenler gerekiyormuş.
Nehir bir süre düşündükten sonra konuşmaya başladı:
— Belki bir gün içimizden birisi böyle bir tren yapar. Bunun için çok çalışmak gerekiyor. Bu yüz-
den hemen sınıfa girelim.
Çocuklar sınıfa girip derse başladılar. Derste de mıknatıslarla ilgili çalışma yaptılar. Bir gün
uçaktan daha hızlı giden bir tren yapabilmek için düşünmeye başladılar. Zaten bir işe başlamadan
önce düşünmek gerekir. Önce düşünmek, sonra da tasarlamak...
97
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 16. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. 5. Çocuklar, konuştuktan sonra nereye git-
mişler?
1. Kimin elinde bir afiş varmış? A. Eve
A. Hakan B. Sınıfa
B. Nehir C. Bahçeye
C. İlhan D. Dışarıya
D. Nehir ve İlhan
B. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Doğruy-
sa “D“ harfinin altındaki kutuyu, yanlışsa
2. Afiş, hangi taşıt ile ilgiliymiş? “Y“ harfinin altındaki kutuyu işaretleyelim.
A. B. Şifreyi bulalım.
D Y Cümle
İlhan’ın elinde kocaman bir afiş
✔
varmış.
C. D. ✔ İlk konuşan Hakan olmuş.
Hakan geçen gün bir belgesel iz-
✔
lemiş.
Hakan afişi odasının duvarına asa-
✔
cakmış.
3. Trenin altında ne varmış? Tren havada değil, mıknatıs üstün-
A. Ray ✔
de gidiyormuş.
B. Mıknatıs
C. Taş ✔ Trenin üstünde mıknatıslar varmış.
D. Tekerlek Tren hareket eder etmez, mıknatıs-
✔
lar birbirini itmeye başlıyormuş.
✔ Tren, bir gemi kadar hızlıymış.
4. Tren, hangisi kadar hızlıymış?
A. Uçak Tren çok hızlı olduğu için özel fren
✔
B. Araba sistemleri gerekiyormuş.
Çocuklar derste mıknatıslar ile ilgili
C. Gemi ✔
D. Motosiklet çalışmalar yapmışlar.
98
4. SINIF 16. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
ANLAMLI VE KURALLI CÜMLE OLUŞTURMA
Anlamlı cümle: Sözcüklerin yan yana gelerek bir duyguyu, bir düşünceyi, bir isteği, bir işi, bir
haberi, bir yargıyı tam olarak anlatabilir duruma gelmesidir.
Kurallı cümle: İşi, oluşu hareketi bildiren sözcüğün cümlenin sonunda yer aldığı cümlelerdir.
1. Aşağıdaki cümlelerden kurallı cümleleri işaretleyiniz.
✔ Yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle uçak iniş yapamadı.
Kendimi çok mutlu hissediyorum kitap okurken.
✔ Mehmet, yarın memleketine dönecekmiş.
✔ Annemi her şeyden çok seviyorum.
Oyun oynayalım birlikte topunu al gel.
2. Aşağıda karışık olarak verilen sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturup yazınız.
• yere / bebeğin / düştü / emziği / eyvah
• Eyvah! Bebeğin emziği yere düştü.
• hastaneye / kardeşini / Alya / küçük / götürdü
• Alya küçük kardeşini hastaneye götürdü.
• sahip / olamaz / anlamadığı / şeye / insan
• İnsan anlamadığı şeye sahip olamaz.
• olmalıyız / kibar / arkadaşlarımıza / karşı
• Arkadaşlarımıza karşı kibar olmalıyız.
99
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 16. HAFTA
OLUMLU, OLUMSUZ VE SORU CÜMLELERİ
Olumlu cümle: İşin, hareketin, durumun yapıldığını veya yapılacağını bildiren cümlelerdir. (Acı-
kınca yemek yedim.)
Olumsuz cümle: Olumlu cümleler “-me, -sız“ eklerini veya “yok, değil“ sözcüklerini alarak olum-
suz hâle gelir. (Yoğun sisten yol görünmüyor.)
Soru cümlesi: Bir konuda bilgi edinmek, şüpheleri gidermek ve düşünceleri onaylatmak için
oluşturulan cümlelerdir. (Senin adın ne?)
1. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Olumlu cümlelere “✔“ işaretini, olumsuz cümlelere “✘“ işa-
reti koyunuz.
✔ Ayşe’nin karnı açıkmış. ✔ Zaman su gibi akıp gidiyor.
✗ Ödevlerimi hâlâ bitiremedim. ✗ Yaz bir türlü gelmedi.
✔ Yarın sinemaya gideceğiz. ✔ Arabamı park ediyorum.
✔ Yorulduğu için dinlendi. ✗ Anneme hediye alamadım.
✔ Babam bankada çalışıyor. ✗ Ali benimle oynamıyor.
2. Aşağıda karışık olarak verilen sözcüklerle anlamlı veya kurallı cümleler yazınız. Cümle
olumlu ise kutusunu maviye, olumsuz ise kırmızıya boyayınız.
• için / gerekir / konuşmak / bilmek
• Konuşmak için bilmek gerekir.
• okula / Beren / bugün / gelmedi
• Beren bugün okula gelmedi.
• çilektir / meyve / en / güzel
• En güzel meyve çilektir.
• seni / beni / görmek / etti / mutlu
• Seni görmek beni mutlu etti.
100
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search