4. SINIF 16. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Uygun olan kutucuğu boyayınız.
Cümleler Olumlu Olumsuz Soru
1 Bugün bize gelmeyecekmiş ✔
2 Ödevlerini yaptın mı ✔
3 Hava soğuk olduğu için gelmedi ✔
4 Düzenli çalıştığı için başarılı oldu ✔
5 Ahmet okula gelmedi ✔
6 Ne zaman gideceğiz ✔
7 Havalar çok sıcak geçiyor ✔
8 Sana bunu söylemekten dilimde tüy bitti ✔
9 Seni anlamış değilim ✔
10 Yağmur benimle oynamıyor ✔
11 Kitap okumayı çok severim ✔
12 Sen de bizimle oynar mısın ✔
101
YENİ NESİL SORU 16. HAFTA
1. Öğretmen; Adem, Pınar ve Funda’dan birer cümle oluşturmalarını istemiştir. Bu çalışma için
herhangi bir kural belirtmemiştir. Öğrencilerin oluşturdukları cümleler şu şekildedir:
✿ Hatırlıyor musun bana söylediğin son sözleri
✿ Köye yerleşip çiftlikte yaşamak en büyük hayalimdir
✿ Kaç gündür nasıl sabırsızlıkla beklediğimi anlatamam sana
Öğrencilerin kurdukları cümlelerle ilgili olarak bilinenler ise şunlardır:
• Funda’nın kurduğu cümlede “düş“ sözcüğünün eş anlamısı kullanılmıştır ve cümle kurallıdır.
• Adem kuralsız bir cümle kurmuştur.
• Pınar’ın kurduğu cümle kurallı bir cümle değildir.
Bu bilinenler doğrultusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur?
A. ✿ sembolü ile gösterilen cümleyi kuran öğrenci kızlardan birisidir.
B. ✿ sembolü ile gösterilen cümleyi Pınar kurmuştur.
C. En fazla sözcük sayısına sahip cümleyi kuran öğrenci Adem’dir.
D. ✿ sembolü ile gösterilen cümleyi Funda kurmuştur.
2. adalet zahmet yapay sergi yıldız
futbol güven bekçi korumak
Öğretmen Sevda Hanım öğrencilerinden birer sözcük seçmelerini ve ifade etmelerini istedi.
Rastgele dokuz öğrencisinin ifade ettiği sözcükleri yukarıdaki şekilde not etti. Daha sonra
yine öğrencilerinden bu sözcüklerden birini seçerek cümleler kurmalarını beklediğini ifade
etti. Sınıftaki öğrencilerden Banu, Oğuz ve Zeycan birer sözcüğü seçerek cümleler kurdu-
lar. Bu üç öğrencinin kurdukları cümlelerle ilgili şunlar bilinmektedir:
• Zeycan sözcükler arasından eylem bildiren sözcüğü seçmiş ve olumsuz bir cümle kurmuştur.
• Banu sözcükler arasından alfabede son sırada yer alan sözcüğü kullanarak bir soru
cümlesi kurmuştur.
• Oğuz alfabede sekizinci sırada yer alan harfle başlayan sözcüğü seçmiş ve bu sözcü-
ğün de içinde yer aldığı olumlu bir cümle kurmuştur.
Yukarıda verilen açıklamalara göre aşağıdaki cümlelerden hangisi bu üç öğrencinin
kurduğu cümlelerden birisi olamaz?
A. Hafta sonunda halı sahada futbol oynamak beni inanılmaz mutlu ediyor.
B. Ormanları korumak adına yapılanlar asla yeterli olmamaktadır.
C. Sana karşı duyduğum güveni sarsmayacağını umuyorum.
D. Çektiğimiz onca zahmete ve gösterdiğimiz gayrete değdi mi sence?
102
4. SINIF 17. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
BİR KITA
Dünya haritasına bakınca Antarktika’nın hemen üstünde kocaman bir
ada görülür. İşte bu adanın adı, Avustralya’dır. Avustralya bir kıtadır.
Okyanusun ortasında kocaman bir ada olduğu için içinde yaşayan çok sa-
yıda canlı türü vardır. Bu canlıların neredeyse tamamı koruma altındadır.
Bunların en önemlisi, koalalardır. Koalalar, yavaş hareket eden canlılar-
dır. Bu yüzden de orman yangınları sırasında kaçamazlar. Avustralya’da
çıkan yangınlar yüzünden koalaların nesli tükenmek üzeredir. Koalalar
kadar ilginç olan bir diğer canlı türü de kangurulardır. Avustralya, dün-
ya üzerindeki çok sayıda keseli türe ev sahipliği yapar. Bunların içinde
en büyükleri kangurulardır. Keseleri kocamandır. Keseleri içinde yavrularını beslerler. Kanguruların
içinde ağaç kangurusu olarak adlandırılan bir tür bulunur. Ağaç kanguruları sadece ormanda yaşa-
yabilir. Bu yüzden ormanların yok olması, onların da yok olması demektir.
Avustralya’nın orta kısımları çöllerle kaplıdır. Kıyı kesimlerinde de
kocaman ormanlar bulunur. Bu ormanlarda yüzlerce kuş türü yaşar. Bu
kuşların içinde kosivariler de bulunur. Kosivariler çok büyük olduklarından
uçamazlar. Orman içinde bulunan tohumlarla beslenirler. Kafalarının üs-
tünde kocaman bir boynuzları bulunur. Ormanların gittikçe azalmasıyla
onlar da tehlike altındaki türlerden biri olmuştur. Çünkü artık tohum sayısı
da azalmaktadır.
Avustralya’nın geniş çöllerinde çok sevimli bir hayvan daha yaşar.
Vombat denilen bu canlı, toprağa tüneller kazar. Sesleri, tıpkı bir
gülmeyi andırdığı için onlara gülen hayvanlar da denilmektedir. Vom-
batların en büyük sorunu yiyecek bulmaktır. Tüm gün çölde yiyecek
ararlar. Son yıllarda onlar da yiyecek bulamaz hâle gelmişlerdir.
Avustralya’da bulunan canlılar da diğer kıtalarda bulunan canlılar
da yaşamak için bazen insanların yardımına ihtiyaç duyar. Peki ama biz
ne yapabiliriz ki? Suyumuzu israf etmeyerek bir vombatı kurtarabiliriz.
Daha az çöp üreterek bir kosivariyi yaşatabiliriz. Ya da çok sayıda ağaç dikerek bir ağaç kangu-
rusuna yuva sağlayabiliriz. Hemen harekete geçelim! Doğayı korumak bizim elimizde...
103
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 17. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Soruları cevaplayınız.
1. Hangisi çok yavaş hareket ediyormuş? 1. Sizce suyu daha az kullanmak için neler
A. Vombat B. Kanguru yapabiliriz?
C. Koala D. Sincap
2. Keseleri içinde yavrularını besleyenler
kimlermiş?
A. Kuşlar
B. Kangurular
C. Koalalar 2. Nesli tükenmekte olan hayvanlardan bir-
D. Maymunlar kaçını yazabilir misiniz?
3. Hangisi kosivariler ile aynı türden olabi-
lir?
A. B.
3. Sizce hayvanların nesli neden tükenmek-
tedir? Kısaca yazar mısınız?
C. D.
4. Vombatlar, nerede yaşıyormuş?
A. Çölde 4. Metinde adı geçen hayvanlardan daha
B. Dağda önce adını duyduklarınızı yazar mısınız?
C. Denizde
D. Irmakta
5. Doğayı korumak için hangisini yapmalıyız? 5. Sizce ormanları korumak için neler yapa-
A. Çok su tüketmeliyiz. biliriz?
B. Çok sayıda ağaç dikmeliyiz.
C. Çok fazla yemek yemeliyiz.
D. Ormanlara gitmemeliyiz.
104
4. SINIF 17. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
SEBEP - SONUÇ CÜMLELERİ
Bir durumun ya da olayın gerçekleşmesinin bir nedene bağlı olduğu cümlelere sebep-sonuç
cümleleri denir. Bu cümlelerde “çünkü, için, dolayısıyla, bu nedenle, bunun sonucunda ...“ gibi ifa-
deler kullanılır.
Elektrik kesildiği için ödevimi yapamadım.
1. Aşağıdaki cümlelere uygun sonuç cümleleri yazınız.
dişleri çürümüş.
• Dişlerini düzenli fırçalamadığı için ..................................................................................................................................
kalın giysiler tercih etmeliyiz.
• Havalar soğudu bu nedenle ..................................................................................................................................
dolaşmaya çıktı.
• Canı sıkıldığı için ..........................................................................................................................................................
her yer yeşermeye başladı.
• İlkbahar geldi bunun sonucunda ..................................................................................................................................
tatile gidemiyorum.
• Param bittiği için .....................................................................................................................................................
2. Aşağıdaki cümleleri sebep - sonuç ilişkisi kurulacak şekilde tamamlayınız.
• .................................................................................................................................. için annem sofrayı hazırladı.
Yemekler piştiği
• .................................................................................................................................. bundan dolayı pencereyi açtık.
İçerisi çok sıcak oldu
Sular kesildi
• .................................................................................................................................. bu yüzden çamaşırları yıkayamadık.
• .................................................................................................................................. için sobayı yaktık.
Havalar soğuduğu
Sana verdiğim sözü tutamadım
• .................................................................................................................................. bu nedenle çok üzgünüm.
• .................................................................................................................................. için otobüsü kaçırdı.
Uyuya kaldığı
105
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 17. HAFTA
KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERİ
Kişi olay ve nesnelerin aralarındaki benzerlikleri veya farklılıkları belirtmeye karşılaştırma
denir. Karşılaştırma cümlelerinde “daha, gibi, benzer, farklı, kadar, aynısı“ gibi ifadeler kullanılır.
Emel, Ali gibi hızlı koşabiliyor.
1. Aşağıdaki cümlelerdeki boşluklara karşılaştırma bildiren sözcükler yazınız.
gibi
• Kuzenim de ablam ................................... üniversitede okuyor. daha
daha
• Sibel, Şeyma’dan ................................... komiktir. gibi
en
• Sınıfımızın ................................... çalışkan öğrencisi Ece’dir. gibi
daha
daha
• Uçak, otobüsten ................................... hızlı bir ulaşım aracıdır.
en
farklı olarak
• Eren, Emre’den ................................... resim yapmayı sevmez.
gibi
• Susmak da konuşmak ................................... önemlidir. kadar
farklı olarak
daha
• Roman, hikâyeden ................................... uzundur.
daha
kadar
• Emirhan, Yavuz ................................... yaramaz bir öğrencidir.
2. Aşağıdaki görsellerden yararlanarak karşılaştırma cümleleri yazınız.
Çilek karpuzdan daha küçüktür..
Motorsikletler de arabalar gibi trafik kurallarına uymak zorundadır.
Limonatayı çay kadar sevmiyorum.
106
4. SINIF 17. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Aşağıdaki cümlelerde boşluklara uygun olan karşılaştırma ifadelerini yazınız. Konumlarını
belirtiniz.
1 2
A gibi kadar
B daha en
B1
daha
1. Mert Ali’den..................................... hızlı koşuyor. .....................................................
A1
gibi
2. Emre de Mert..................................... hızlı koşuyor. .....................................................
3. Sınıfımızın ..................................... hızlı koşanı Beren’dir. .....................................................
B2
en
kadar
A2
4. Yiğit, Efe ..................................... hızlı koşamıyor. .....................................................
• Aşağıdaki cümlelerde uygun sonuç cümlelerini tablodan bulup yazınız. Konumunu belirti-
niz.
1 2
A uyuya kaldı. başarılı oldu.
B yapamadım. zayıf aldım.
başarılı oldu
A2
1. Tanem, düzenli çalıştığı için ...................................... .....................................................
uyuya kaldı
A1
2. Akşam geç yattığı için ...................................... .....................................................
zayıf aldım
B2
3. Ders çalışmadığım için ...................................... .....................................................
B1
yapamadım
4. Ödevimi bilmiyordum bu yüzden ...................................... .....................................................
107
YENİ NESİL SORU 17. HAFTA
1. Öğretmen 4/A sınıf öğrencilerinden Türkçe dersinde üzerinde çalıştıkları neden-so-
nuç cümlelerine birer örnek vermelerini istemiştir. Öğrencilerden bazılarının yazdık-
ları cümleler şunlardır:
H Annemle birlikte ektiğimiz çiçekler kurumasın diye her gün onları suluyorum.
Fabrikalardan çıkan zehirli gazlar ve kimyasal atıklar yaşadığımız çevreyi kir-
n
letmektedir.
l Okuduğum son hikâye kitabını öncekine göre daha çok beğendim.
Bilge tahtayı çok iyi göremediği için öğretmen onun öndeki sıraya oturmasını
s
sağladı.
Bu cümleleri sınıftan hangi öğrencilerin yazdıkları ile ilgili bilinenler ise şunlardır:
• Sedef öğretmenin istediği neden sonuç cümlesi yerine bir karşılaştırma cümlesi yazmıştır.
• Nilgün içerisinde arka sözcüğünün zıt anlamlısı bulunan bir neden-sonuç cümlesi yazmıştır.
• Alper’in yazdığı cümlede herhangi bir neden sonuç ifadesi yoktur.
• Mine öğretmeninin isteğine uygun diğer cümleyi yazan öğrencidir.
Bu bilgiler ışığında yukarıdaki cümleleri yazan öğrenciler hangi seçenekte doğru bi-
çimde gösterilmiştir?
H n l s
A. Mine Nilgün Sedef Alper
B. Mine Alper Sedef Nilgün
C. Alper Sedef Nilgün Mine
D. Nilgün Mine Sedef Alper
108
4. SINIF 18. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
TONLARCA SU
Efe, arkadaşlarına kapıyı açar açmaz konuşmaya başladı:
— Çocuklar, iyi ki de geldiniz. Bir misafirim var. Sizi de bu yüzden çağırdım. Misafirim çok üzgün.
Aysun hemen söze girdi:
— Peki ama neden üzgün?
— Çünkü evleri su altında
kaldı.
Çocukların hepsi çok şaşırdı.
İlk konuşan Yiğit oldu:
— Peki ama neden su altında
kalmış?
— Köylerini sel basmış. Çok
uzun süre yağmur yağınca sel
oluşmuş. Sel ile birlikte toprak
kayması da olunca evlerin içi su
ile dolmuş. Bazı evlerin içine top-
rak da dolmuş. Her yer çamur
içinde kalmış. Hadi, şimdi içeri geçelim.
Çocuklar içeri geçer geçmez Metin’i gördüler. Metin çok üzgündü. Çocuklarla konuşmaya baş-
layınca biraz olsun üzüntüsü azaldı. Oyun oynamaya başlayınca daha da mutlu oldu. Oyuna ara
verince hep birlikte keklerini yemeye başladılar. Metin çocuklara seslendi:
— İyi ki de geldiniz. Evimiz için çok üzülüyordum. Neyse ki biraz neşelendim.
Efe de hemen ona seslendi:
— Eviniz kısa sürede yeniden inşa edilecekmiş. Merak etme, kısa süre içinde yeniden evinize
kavuşacaksınız.
Metin bir süre düşündükten sonra konuşmaya başladı:
— Evimiz nehre çok yakın olduğu için sular altında kaldı. Eğer çok sayıda ağaç olsaydı. Böyle
olmazdı. Seli önlemenin en önemli yolu, ağaç dikmekmiş. Ağaçların kökleri toprağı tutarmış. Böylece
sel olsa bile toprak kayması olmazmış. Keşke bizim etrafımızda da çok sayıda ağaç olsaydı.
Çocuklar, Metin’i dinledikçe ağaçların ne kadar önemli olduğunu anladılar. Sonra da her bah-
çeye bir ağaç dikmek için anlaştılar.
109
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 18. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Kelimeleri, anlamlarıyla eşleştiriniz.
1. Kimin bir misafiri varmış? 1 Önlemek
A. Metin B. Aysun 2 Kök
C. Aysun ve Efe D. Efe 3 İnşa
4 Sel
2. Selin nedeni hangisiymiş? 5 Toprak
A. Çok uzun süren soğuk 6 Toprak kayması
B. Çok uzun süren yağmur
C. Çok uzun süren karanlık 5 Yer kabuğunun, toz durumuna gelmiş türlü
D. Çok uzun süren sıcak kütle kırıntılarıyla, çürümüş organik cisim-
lerden oluşan ve canlılara yaşama ortamı
3. Kimin evini sel basmış? sağlayan yüzey bölümü
A. Efe’nin B. Metin’in
C. Yiğit’in D. Aysun’un 4 Sürekli yağan yağmurdan veya eriyen
kardan oluşan, geçtiği yerlere zarar ve-
4. Metinlerin evi hangisine yakınmış? ren taşkın su, su taşkını
A. Nehire
B. Dağa 6 Yağışların etkisiyle toprağın alt tabaka-
C. Denize larının gevşemesi sonucu üst tabakanın
D. Ormana yerinden oynayarak hareket etmesi, kay-
şa, göçü, heyelan.
5. Ağaçların hangi kısmı toprağı tutarmış?
2 Bitkileri toprağa bağlayan, topraktaki
besi maddelerini emmesine yarayan klo-
rofilsiz bölüm.
3 Yapı kurma, yapı yapma
1 Bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel
A. B. C. D. olmak
110
4. SINIF 18. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
CÜMLEDE ANLATIM BOZUKLUKLARI
1. Eş anlamlı kelimeler cümlede bir arada kullanılırsa anlam bozukluğuna yol açar.
Yaşlı ve ihtiyar adam çok hastaymış.
2. Cümlede çelişen ifadeler kullanmak anlam bozukluğuna yol açar.
Büyük olasılıkla partiye kesin gelir.
3. Yazılış ve okunuş bakımından birbirine benzer sözcükleri karıştırıp birbirinin yerine kullanmak
anlatım bozukluğuna yol açar.
Dedem bahçemize fidan ekiyor. ➞ dikiyor.
4. Virgül eksikliği veya virgülün yanlış yerde kullanılması cümlede anlam belirsizliğine neden
olur.
Küçük masanın, altına saklandı.
5. Bir sözcüğün cümlede doğru yerde bulunmaması anlatım bozukluğuna neden olur.
İzinsiz inşaata girmek yasaktır.
1. Yukarıda 5 tane anlatım bozukluğu anlatılmıştır. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Yukarıda-
ki maddelere uygun olanların numaralarını yazınız.
Her sınava giren öğrenci bu stresi yaşar. 5
Kadın doktora danıştı. 4
Akşama denli ders çalıştık. 3
Aşağı yukarı tam bir yıldır bu konseri bekliyor. 2
Bu konuyla ilgili kısaca bildiklerimi anlatacağım. 5
Daha ödevlerimi bitiremedim henüz. 1
Çamaşır suyundan elleri tahrip oldu. 3
Galiba kesinlikle bu sınavı kazanacağım. 2
Genç ihtiyar adamın çantasını taşıdı. 4
Yaramazlık yapanları uyardı ve ikaz etti. 1
111
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 18. HAFTA
2. Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunu gidermek için hangi iki sözcükten birini çıkar-
mamız gerekiyor. Karşılarına yazınız.
• Teyzem neşeli, şen bir insandır. ➔ neşeli ya da şen
• Sorunlarımızın nedeni de sebebi de belli değil. ➔ neden ya da sebep
• Düşünceni ve fikrini açıkca söyleyebilirsin. ➔ düşünce ya da fikir
• Bu mahallede yaşayan insanlar hem yoksul hem fakir. ➔ yoksul ya da fakir
3. Aşağıdaki cümlelerdeki çelişkili ifadelerin altını çiziniz. Cümleyi düzelterek yeniden yazınız.
• Çorba sıcak değil bu yüzden dilimi yaktım.
• Çorba sıcak bu yüzden dilimi yaktım.
• Aralık, yaz mevsiminin en soğuk ayıdır.
• Aralık, kış mevsiminin en soğuk ayıdır.
• Kar yağdığı için hava çok sıcaktı.
• Kar yağdığı için hava çok soğuktu.
• Belki ben de kesin sınavı geçerim.
• Belki ben de sınavı geçerim.
4. Aşağıdaki cümlelerin akışına göre parantez içindeki sözcüklerden uygun olanını işaretle-
yiniz.
• Aldığım ayakkabının (fiyatı / ücreti) çok yüksek değildi.
Aldığım ayakkabının fiyatı çok yüksek değildi.
• Bu günden (sonra / beri) bir daha size gelmem.
Bu günden sonra bir daha size gelmem.
• Öğretmenler öğrenciler arasında (ayrıcalık / ayrım) yapmaz.
Öğretmenler öğrenciler arasında ayrım yapmaz.
• Mehtap’ın saçları iyice (uzamış / büyümüş).
Mehtap’ın saçları iyice uzamış.
112
4. SINIF 18. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Verilen cümlelerde anlatım bozukluğunu gidermek için çıkarılması gereken sözcüğün üstü-
nü çiziniz. Tablodan bularak robotun izlemesi gereken yolu yazınız.
aşağı yukarı yaşlı süt simit sakallı ihtiyar
bilgisayar beyaz
sınavdan kesin tam
✗
1. Ak, beyaz sakallı adam, simit alıyordu.
............................................................................................................................................................................................................
1® 2ª 3® 2¯
✗
2. Galiba kimin yaptığını Mehmet kesin biliyordur.
............................................................................................................................................................................................................
1® 2ª 3® 2¯ 1¬
✗
3. Sınavdan aşağı yukarı tam 70 aldım.
............................................................................................................................................................................................................
1® 2ª 2¬
✗
4. Yaşlı ihtiyar amca, karşıya geçiyordu.
............................................................................................................................................................................................................
1® 2ª 1¬
113
YENİ NESİL SORU 18. HAFTA
1.
İçine kıyma konularak küçük, ufak bohçalar
biçiminde hazırlanan hamur parçalarına mantı
adı verilir. Ülkemizde çok sayıda farklı man-
tı çeşidi bulunmaktadır. Ben en fazla Kayseri
mantısını severim. Kayseri mantısının en önemli
özelliği oldukça küçük parçalar halinde hazır-
lanmasıdır. O kadar küçük hazırlanır ki “İyi bir Kayseri mantısı, bir kaşığa 40 tane
sığmasından anlaşılır.“ derler.
Kerem öğretmeninin istediği “en sevdiğiniz yemekle ilgili kısa bilgilendirici yazı“ çalışmasını
yukarıdaki şekilde hazırlamıştır. Daha sonra çalışmayı tekrar gözden geçirdiğinde bir cüm-
lede anlatım bozukluğu olduğu dikkatini çekmiştir.
Kerem aşağıdakilerden hangisini yaparsa söz konusu anlatım bozukluğunu gidermiş
olur?
A. Son cümlede kullandığım B. İlk cümlede kullandığım
küçük sözcüğü yerine ufak ufak sözcüğünü cümleden
sözcüğünü kullandığımda. çıkardığımda.
C. D.
İkinci cümlede kullandığım Dördüncü cümlede kul-
farklı sözcüğü yerine de- landığım en sözcüğünü
ğişik sözcüğünü kullandı- cümleden çıkardığımda.
ğımda.
114
4. SINIF 19. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
MUCİT MACİT: SÜPER ZİL
Macit, elindeki metale bir süre baktıktan sonra hemen Metin’e seslendi:
— Metin, Neşe nerede kaldı? Eğer aradığımız yazılımı bitiremezse robot yetişmeyecek.
— Merak etme, kısa sürede burada olacaktır. Üç gündür, bu yazılım için çalışıyor. Daha sabah
konuştuk. Akşam olunca yazılımın biteceğini söyledi.
Macit biraz olsun rahatlamıştı. Bu yüzden de elindeki işi kısa sürede bitirdi. Robotun tekerleklerini
de takınca yeniden Metin’e seslendi:
— Artık işim bitti. Süper zili taşıyan robotumuz hazır. Yazılımı da kurunca artık mahalledeki ke-
diler de köpekler de bize ulaşabilecekler.
Aslında bu icat, Neşe’nin fikriydi. Mahalledeki hayvanların ne zaman acıktığını merak etmişti.
Eğer hayvanlar acıktıkları zaman bir robot kendilerine haber verirse onlarda hemen hayvanlara
yiyecek ulaştırabilirlerdi. Bu yüzden bu fikrini Macit’e anlattı. O da hemen işe koyuldu. Şimdi de
son aşamaya gelmişti. Hava kararmıştı ki Neşe’nin de sesi duyuldu:
— Çocuklar! Yazılım hazır! Hemen kuralım.
Kısa süre içinde yazılımı kurunca da robot çalıştı. Üçü de çok sevindi. Artık mahalledeki canlıların
acıkınca çalacakları bir zili vardı. Hem de bu zil, bir robotun üstündeydi. Bu robot da durmadan
hareket eden bir robottu.
Robot çalışmaya başladıktan sonra mahallede hiç aç canlı kalmadı. Ne zaman acıksalar, çocuk-
lar zili duyup koştular. Teknolojiyi kullanarak çok güzel bir iş başardılar.
115
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 19. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. 5. Çocuklar, icadı kimler için yapmışlar?
A.
1. Robot için yazılımı kim hazırlayacakmış?
A. Metin B. Macit
C. Neşe D. Aysun B.
2. Neşe kaç gündür yazılım için çalışıyormuş?
A. Üç B. İki C.
C. Bir D. Dört
3. İcat, kimin fikriymiş?
A. Neşe B. Macit D.
C. Metin ve Macit D. Metin
4. Neşe, ne zaman arkadaşlarının yanına
gelmiş?
A. B. Bulmacadaki saklı kelimeleri bulunuz.
T Ğ R T F Ğ
E Ç O E Z A
B.
K V B K T Y
N C O E Ç A
C. O B T R F Z
L Z İ L İ I
O A Ç E K L
D.
J Z T K İ I
İ F B L R M
116
4. SINIF 19. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
DUYGUSAL VE ABARTILI CÜMLELER
Duygularımızı anlatan söcüklere duygusal ifadeler denir. Bir durumu olduğundan çok fazla
veya çok az gösteren sözler ise abartılı ifadelerdir.
1. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Duygusal ifadelerin başına “D“ harfi, abartılı ifadelerin
başına “A“ harfi yazınız.
D Ayla, üstün başarısıyla hepimizi şaşırttı.
A Annem, istediğim çantayı alınca havalara uçtum.
A Korkudan gözleri fal taşı gibi açılmıştı.
D Dayım geleceği için çok mutluyum.
D Sizinle tanıştığıma sevindim.
D Zavallı kuş çok üşümüş.
A Selim’in gözyaşları sel olup aktı.
2. Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları duygusal ifadelerle doldurunuz.
• Balkondaki çiçeğin açtığını görünce çok sevindim.
• Yazılıdan düşük not alan öğrenciler çok üzüldüler.
• Kardeşim oyuncağı kırılınca çok üzüldü.
• Onu birden karşısında görünce mutlu oldu.
117
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 19. HAFTA
BENZETME VE ÖRNEKLENDİRME CÜMLELERİ
Benzetme cümlelerinde ortak yönleri olan iki kavramdan zayıf olan güçlü olana benzetilir.
Benzetme cümlelerinde “gibi, kadar, çünkü, güya, meğer ki ...“ sözcükleri kullanılır.
Gözleri cam gibi parlıyordu. ➞ Bu cümlede benzeyen göz, benzetilen ise camdır.
Örneklendirme cümleleri, anlatılmak istenen bir düşünceyi anlaşılır hâle getirmek için başvuru-
lan bir anlatım tekniğidir.
Renklerin insan psikolojisi üzerinde etkileri vardır. Beyazın insanı dinlendirdiği, mavinin canlan-
dırdığı, koyu renklerin yorduğu bilinmektedir.
1. Aşağıdaki cümlelerde renkli yazılan sözcüklerin neye hangi yönüyle benzetildiğini yazınız.
• Yüzü bembeyaz dişleri inci gibiydi. ➔ Diş beyazlık bakımından inciye
• Anneannemin pamuk gibi elleri var. ➔ El yumuşaklık bakımından pamuğa
• Deniz bugün çarşaf gibi dümdüz. ➔ Deniz dalgasız olması bakımından çarşafa
• Kutu gibi bir evde yaşıyorlar. ➔ Ev şekil olarak kutuya
• Goller yağmur gibi yağıyordu. ➔ Gollerin çokluğunu belirtmek için yağmura
• Kardeşim keçi gibi inatçıdır. ➔ Kardeşinin inatçılığı keçiye
2. Aşağıdaki duygu ve düşünceleri daha etkili hâle getirecek cümlelerle tamamlayınız.
• Bazı derslerde başarılı olamıyorum.
• Bazı besinleri sık tüketirsek sağlığımıza zarar veririz.
• Sınıf kitaplığımızı üç bölüme ayırdık.
• Ay bir gök cismidir.
118
4. SINIF 19. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Verilen cümlelerde benzeyen varlıkları benzetene götürmek için izlemesi gereken yolu
belirtilen yönden başlayarak yazınız. Yazdığınız komutu örnekteki gibi çiziniz. Oluşan resmi
boyayınız.
biber bulut
Ahmet¯ altın su¯
® ®
saray buz aslan sucuk bulaşık¯
kalp
evª pamuk dağ İsmailª zehir
®
1. Damla’nın altın gibi kalbi vardı. kalp ➔ altın
Bu cümlede kalp altına benzetilmiştir. Kalp ® ok ile gösterildiğinden önce ® tarafa giderek
altına ulaşmalyız. 4® 2ª
2. Biberler zehir gibi acıymış.
Biber zehire benzetilmiştir. 8® 2¯
............................................................................................................................................................................................................
3. Bulutlar pamuk gibiydi.
Bulut pamuğa benzetilmiştir. 3® 2¯
............................................................................................................................................................................................................
4. Ahmet aslan gibi bir çocuktur.
Ahmet aslana benzetilmiştir. 1¯ 2¬
............................................................................................................................................................................................................
5. İsmail maçtan sonra sucuk gibi terlemişti.
............................................................................................................................................................................................................
İsmail sucuğa benzetilmiştir. 1ª 2¬
6. Maçtan sonra buz gibi su içtim.
............................................................................................................................................................................................................
Su buza benzetilmiştir. 1¯ 6¬
7. Saray gibi bir evde yaşıyorlar.
Ev saraya benzetilmiştir. 1ª 2¬
............................................................................................................................................................................................................
8. Bulaşıklar dağ gibi yığılmıştı.
Bulaşık dağa benzetilmiştir. 1¯
............................................................................................................................................................................................................
9. 3 kare sola 3 kare yukarı gidin.
119
YENİ NESİL SORU 19. HAFTA
1.
Benzetme Abartma Örneklendirme
Cümlenin anlamı- Genel anlamda bir Herhangi bir yar-
nı kuvvetlendirmek şeyi olduğundan gıyı örnek vererek
ve etkisini arttıra- üstün ya da farklı somutlamak için, o
bilmek için, farklı göstermek amacıy- yargı ile ilgili kişi,
yönlerde ilgisi bulu- la kullanılan ifade- eser ya da olayla-
nan iki şeyden zayıf lerdir. rın kullanıldığı cüm-
olanın kuvvetli ola- leler örneklendirme
na benzetilmesi. cümleleridir.
Sevtap Öğretmen 4-B sınıfında benzetme, abartma ve örneklendirme içeren cümlelerle
ilgili yukarıdaki tanımlamaları yapmış ve konu ile ilgili anlatımlara dersinde yer vermiştir.
Daha sonra öğrencilerinden bu konu başlıklarına uygun örnek cümleler vermelerini istemiş-
tir.
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin cümlesi tahtada açıklaması yapılan konulara ör-
nek teşkil etmez?
A.
Onu ne çok sevdiğimi anlatamadığım için çok üzgünüm.
B.
Akşam yemeği o kadar güzeldi ki, parmaklarımı yedim.
C.
Kendimizi geliştirmek için pek çok şey yapabiliriz: kitap okumak,
hobi edinmek, bir sporla ilgilenmek...
D.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner aşarım.
120
4. SINIF 20. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
KOCAMAN DÜNYA
Efe ile Metin bir konu hakkında uzun sü-
redir konuşuyordu. Onları gören Neşe de
aralarına katıldı:
— Çocuklar, uzun süredir konuşuyorsu-
nuz. Peki ama nedir bu kadar önemli olan
konu?
Bu soruya cevap Efe’den geldi:
— Mars’ta da yaşayabiliriz, diyorum
ama Metin olmaz diyor. Neden olmasın ki? Eğer oksijen sağlarsak Mars’ta da Jüpiter’de de ya-
şayabiliriz.
Metin bunu duyunca durur mu? Hemen konuşmaya başladı:
— Sadece oksijen yetmez. Sebze ve meyve de üretmeliyiz. Ayrıca hasta olsak ilaç da gerekir.
İlaç da üretmeliyiz. Yoksa her acıktığımızda Dünya’ya dönemeyiz. Öyle değil mi?
Neşe de söze girdi:
— Metin haklı... Eğer başka bir gezegende yaşayacaksak tıpkı Dünya gibi bir yer olmalı. Sade-
ce oksijen üreterek yaşayamayız. Dünya’daki gibi yer çekiminin de olması gerekir. Yoksa bina inşa
edemeyiz. Ayrıca su da olması gerekir. Eğer su olmazsa bir gün bile yaşayamayız. Siz, en iyisi başka
gezegende yaşamayı değil, kendi gezegenimizi korumayı konuşun.
Çocuklar, Neşe’nin konuşmasından sonra bir süre düşündüler. Çok geçmeden de ilk konuşan
Metin oldu:
— Neşe çok haklı. Önce kendi gezegenimizi korumanın yollarını bulmalıyız. Gezegenimiz bizim
için her türlü imkânı sağlıyor. Su, hava, yiyecek, barınak gibi pek çok özellik sunuyor. Ayrıca Güneş’e
uzaklığı da insanların yaşaması için çok uygun.
Efe de konuşmaya katıldı:
— O zaman, yarın da gezegenimizi korumanın yollarını tartışalım. Belki biz yeni bir yöntem bu-
luruz. Ne dersiniz?
Çocukların hepsi de ertesi gün buluşmak için sözleştiler. Üçü de konuşacakları konu için araştırma
yaptı. Kitaplar okudu. Dünya’yı korumak için çeşitli yöntemler ürettiler. Ertesi gün de gün boyunca
bu konuyu düşündüler. Dünya’yı korumak için bir günlerini ayırmışlardı. Bu onları çok mutlu etti.
121
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 20. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Doğruysa
“D“ harfinin altındaki kutuyu, yanlışsa “Y“
1. Kimler bir konu hakkında konuşuyormuş? harfinin altındaki kutuyu işaretleyelim.
A. Efe - Neşe
B. Metin - Neşe
C. Efe - Metin D Y Cümle
D. Efe - Metin - Neşe
Metin ile Neşe uzun süre bir konu
✔
2. Kime göre, oksijen olursa Mars’ta yaşa- hakkında konuşmuşlar.
nabilirmiş? Neşe de arkadaşlarının arasında
A. Neşe ✔ katılmış.
B. Metin
Metin, Efe’nin dediklerine olmaz
C. Efe ✔
diyormuş.
D. Metin ve Efe
Efe’ye göre, Mars’ta yaşamak im-
✔
3. Metin’e göre, Mars’ta yaşamak için han- kânsızmış.
gilerini üretmeliyiz? Metin’e göre, oksijen üreterek
✔
A. Ev başka gezegende yaşayabilirmişiz.
B. Arabalar Neşe, başka gezegende yaşamak
C. Gemiler ✔ yerine kendi gezegenimizi korumayı
D. Sebze ve meyveler önermiş.
Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı
4. Neşe’ye göre hangisi olmazsa bir gün bile ✔ bile yaşamak için çok uygunmuş.
yaşayamayız?
Çocuklar, ertesi gün Ay’da yaşa-
A. Oksijen (Hava) B. Su ✔
manın yöntemlerini konuşmuşlar.
C. Araba D. Yemek
Üçü de konuşacakları konu için
✔
5. Çocuklar, ertesi gün hangisini korumanın araştırma yapıp kitaplar okumuş.
yöntemlerini düşünmüşler? Gezegeni korumak için bir gün-
A. Güneş B. Ay ✔ lerini ayırdıkları için de çok mutlu
C. Dünya D. Mars olmuşlar.
122
4. SINIF 20. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
ÖZNEL VE NESNEL CÜMLELER
Herkes tarafından kabul edilen, kanıtlanabilir yargılara nesnel ifadeler, kişiden kişiye değişen
kanıtlanamayan yargılara da öznel ifadeler denir.
1. Aşağıdaki nesnel ifadelerin başına “N“, öznel ifadelerin başına da “Ö“ harfi yazınız.
N Türkiye yedi bölgeden oluşmuştur.
Ö Annem çok güzel yemek yapıyor.
Ö Bu mağazada zarif kıyafetler satılıyor.
N Yeşil ışıkta geçeriz.
N Ay, Dünya’nın uydusudur.
Ö Denizi seyretmek çok zevklidir.
N Güneş doğudan doğar.
Ö Mavi en güzel renktir.
2. Aşağıdaki cümleleri öznel cümle olacak şekilde tamamlayınız.
• Bana aldığın hediye hediyelerin en güzeli.
• En iyi tatil tek başına yapılan tatildir.
• En lezzetli meyve şeftalidir.
• Sinema, tiyatrodan daha eğlencelidir.
• Benim babam dünyanın en iyi babasıdır.
• Bana şaka yapılmasını sevmem.
123
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 20. HAFTA
“-DE” VE “-Kİ” EKLERİNİN YAZIMI
“-de“ eki sözcüğe bitişik yazılır. Eklendiği sözcüğe bulunma anlamı katar.
evde, okulda, masada ...
“de“ bağlacı bile, dahi anlamına gelir. Sözcükten ayrı yazılır. “-de“ bağlacını cümleden çıkarır-
sak, cümlenin anlamı bozulmaz.
Okumadığım kitaplar da var.
“-ki“ bağlacı sözcüğe bitişik yazılır. Eklendiği sözcüğe bulunma anlamı katar ya da bir varlığın
adının yerini tutar.
Duvardaki tablo güzelmiş. Benim kitabım seninkinden akıcı.
“-ki“ bağlacı cümlede şüphe ve pekiştirme amaçlı kullanılır. Sözcükten ayrı yazılır.
Söyle ki biz de bilelim.
1. Aşağıdaki boş bırakılan yerleri “-de“ eki veya “de“ bağlacından uygun olanı ile tamamla-
yınız.
da
• Amcamlar Konya.............. oturuyorlar.
• Kahvaltı.............. zeytin.............. yedim.
de
da
de
• Tatil.............. Bodrum’a gideceğiz.
da
• Sonun.............. istediğim oldu.
de
da
• Senin yerin.............. olsam bunu.............. alırdım.
de
de
• Evin.............. köpek.............. besliyormuş.
de
• Kalemimi ev.............. unutmuşum.
2. Aşağıdaki cümlelerde “-ki“ eki ve “ki“ bağlacının yazımı doğruysa “D“, yanlışsa “Y“ harfi
yazınız.
Y Masada ki kitabı okudun mu?
D Çantanı akşamdan hazırla ki okula geç kalma.
Y Telefonda ki sesi tanımıyorum.
D Sabahki dersi kaçırdım.
Y Paranı harcamaki biriksin.
D Yarınki sınava çok çalıştım.
Y Bizim ki ödevini yapıyor.
124
4. SINIF 20. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Aşağıdaki cümlelerde “-de ve - ki“ eki ile “de ve ki“ bağlacının yazımlarının doğru ve
yanlış olma durumlarına göre uygun kutuyu boyayınız.
Cümleler D Y
1 Ahmet de okula geç kaldı.
2 Sende gelecek misin?
3 Yarın evde oturacağım.
4 Öğle yemeğin de çorba içtim.
5 Dayımlar İstanbul da oturuyor.
6 Akşamki filmi izledin mi?
7 Kuşlar çatıda ki bacaya yuva yapmış.
8 Sınıftaki kitabı alır mısın?
9 Çantamda ki kalemimi bulamıyorum.
10 Bize neden gelmedi ki?
• Tabloya uygun olarak boyayınız. Örnekteki gibi kodunu yazınız.
KODU: 2K 1Y 1K 1Y
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D
Y
1P 1B 1P 4B 1P 1B 1P / 1B 1P 1B 4P 1B 1P 1B
• .....................................................................................................................................................................................................................
125
YENİ NESİL SORU 20. HAFTA
1.
1 Dışarı da öyle güzel yağmur yağıyorduki anlatmam mümkün değil.
2 Evimizin bahçesinde ki elma ağaçları meyve vermeye başladı.
3 Yarınki gireceğim sınavda son derece zorlu olacaktır.
4 Ben de onunla birlikte gideyim ki kendini yalnız hissetmesin.
Türkçe dersinde öğrenilen “-de“ ve “-ki“ eklerinin yazımı ile ilgili olarak çalışma yapan Ferit,
Halit, Kayhan ve Sümeyye yukarıdaki cümleleri defterlerine yazıyorlar.
Öğrencilerin defterlerine yazdıkları cümlelerle ilgili bilinenler şunlardır:
• Halit “-de“ ve “-ki“nin ikisini de yanlış yazmıştır.
• Sümeyye “-de“ ve “-ki“nin ikisini de doğru yazmıştır.
• Kayhan kurduğu cümlede “-de“ yi doğru kullanmış, “-ki“ yi yanlış yazmıştır.
• “-ki“nin doğru kullanıldığı, “-de“nin yanlış yazıldığı cümle Ferit’e aittir.
Buna göre cümleler ve onları yazan öğrenciler hangi seçenekte doğru biçimde gös-
terilmiştir?
1 2 3 4
A. Halit Kayhan Ferit Sümeyye
B. Kayhan Sümeyye Halit Ferit
C. Ferit Halit Sümeyye Kayhan
D. Sümeyye Ferit Kayhan Halit
126
4. SINIF 21. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
TRUVA
Neşe, erkenden kalkmıştı. Evin içinde bir o yana
bir bu yana dolanıyordu. Onu gören annesi hemen
ona seslendi:
— Neden bu kadar telaşlısın? Neler oluyor?
— Anne dün okuduğum kitabı bulamıyorum. Tru-
va’yı gezerken yanımda olması gerekiyor.
Neşe konuşmasını bitirmişti ki birden zil çaldı. Ka-
pıyı açan Neşe, arkadaşlarını gördü. İlk konuşan da
Neşe oldu:
— Çocuklar, hoş geldiniz. İyi ki de geldiniz. Kitabım kayıp!
Tam bu anda Nihal elindeki kitabı gösterip konuştu:
— Kitabın bizde kalmış. Çok güzel bir kitapmış.
Çocuklar içeri girince bu kez de Aysun konuşmaya başladı:
— Bugün Truva’yı gezmek için Çanakkale’ye gideceğiz. Hem müzeyi hem de eski şehri görece-
ğiz. Çok heyecanlıyım. Biliyor musunuz? Truva beş ayrı şehirden oluşuyormuş. Şehirler üst üsteymiş.
Her şehir yıkıldığında üstüne yenisi yapılmış.
Neşe de söze girdi:
— Ben de kitapta böyle okudum. Ne kadar ilginç değil mi? Aslında Truva ile ilgili pek çok yeni
bilgi öğrenebilirdik. Tabii şehri bulan ilk kişi, şehre zarar vermeseydi...
Aysun birden konuşmaya başladı:
— Peki ama neden şehre zarar vermiş?
— Altın için tabii ki... Truva şehrinin hazinelerini bulmak için şehrin her yanını kazmış. Birçok esere
de zarar vermiş. Şehre gittiğimizde ne yaptığını göreceğiz. Tahrip edilen yerleri de gösteriyorlar.
Nihal biraz da kızgın bir ses tonuyla konuşmaya katıldı:
— İşte ben de bu yüzden arkeolog olmak istiyorum. Ülkemizdeki pek çok yerde kazılar yapıp
tarihi ortaya çıkarmak istiyorum. Truva’ya verilen zararı gidermek için çalışmalar yapmak istiyorum.
Bir daha kimse gelip ülkemizdeki tarihi eserlere zarar vermesin diye çalışmak istiyorum.
Çocuklar konuşmalarını bitirdikten sonra Truva’ya doğru yola çıktı. Binlerce yıllık tarihin izinde
bir gezi daha başlamak üzereydi...
127
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 21. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Soruları cevaplayınız.
1. Kimin kitabı kayıpmış? 1. Ülkemizde görmek istediğiniz tarihi yer-
A. Neşe ve Aysun B. Aysun lerden birkaçını yazar mısınız?
C. Nihal D. Neşe
2. Kitap, kimin evinde kalmış?
A. Aysun ve Neşe B. Aysun
C. Nihal D. Neşe
2. Truva gibi zarar gören tarihi eserleri ko-
3. Truva’ya zarar verilmesinin nedeni hangi rumak için neler yapabiliriz?
eşya ile ilgili olabilir?
A. B.
3. Siz, hangi mesleği seçmek isterdiniz? Seç-
C. D. tiğiniz meslek ile ilgili bir hayalinizi yazar
mısınız?
4. Truva, kaç ayrı şehirden oluşuyormuş?
A. Beş
B. Altı 4. Bir tarihi eseri gezmeden önce nasıl hazır-
C. Üç lık yapmalıyız?
D. Dört
5. Nihal’in arkeolog olmak istemesinin ne-
denleri arasında hangisi yoktur? 5. Sizce, tarihi eserleri gezmek neden önem-
A. Kazılar yapıp tarihi ortaya çıkarmak lidir?
B. Truva gibi zarar gören yerleri korumak
C. Hazineleri keşfedip altınları bulmak
D. Eski medeniyetler ortaya çıkarmak
128
4. SINIF 21. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
İŞ, EYLEM VE OLUŞ BİLDİREN SÖZCÜKLER
Eylemler, varlıkların yaptıkları işi, oluşu veya hareketi bildiren sözcüklerdir. Kurallı cümlelerde
eylemler cümlenin sonunda bulunur.
Bir sözcüğün eylem olup olmadığını anlamak için sözcüğe (-mek, -mak) mastar eki getirilir.
gezmek, görmek ...
1. Tabloda verilen sözcüklere -mek, -mak ekinden uygun olanını getirerek eylem olup olma-
dığını işaretleyiniz.
Eylem Eylem
Sözcük -mek / -mak Eylem Sözcük -mek / -mak Eylem
Değil Değil
araba arabamak ✔ yürümüş yürümek ✔
gördüm görmek ✔ yıkadım yıkamak ✔
yapıyor yapmak ✔ kelebek kelebekmek ✔
zaman zamanmak ✔ okuyor okumak ✔
geziyor gezmek ✔ yürür yürümek ✔
şiir şiirmek ✔ çanta çantamak ✔
verdim vermek ✔ okudum okumak ✔
2. Aşağıdaki cümlelere anlamını tamamlayacak eylemler yazınız.
• Denizdeki dev dalgaları gördüm.
• Denizdeki dev dalgalar gemiyi batırdı.
• Semih tahtadaki yazıları sildi.
• Çaydanlıkta hiç su kalmamış.
• İşleyen demir pas tutmaz.
129
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 21. HAFTA
3. Aşağıdaki eylemlerle anlamlı ve kurallı cümleler yazınız.
konuşmak ➔ Dün kardeşimle konuştuk.
yazmak ➔ Arkadaşıma bir mektup yazdım.
saymak ➔ Sınıftaki arkadaşlarla kitapları saydık.
başlamak ➔ Ödevlerimi yapmaya başladım.
oynamak ➔ Dokuztaş oynuyoruz.
korkmak ➔ Filmden çok korktum.
duymamak ➔ Annemin beni çağırdığını duymadım.
gelmek ➔ Amcamlar tatil için bize geldiler.
4. Aşağıdaki eylemlerin kişisini (adılını) yazınız.
Ben Siz Sen O Onlar Biz
Topladı. ➔ O Yüzdük. ➔ Biz
Gelecekler. ➔ Onlar Pişirdim. ➔ Ben
Yazıyorum. ➔ Ben Yemiş. ➔ O
Bilmiyorsun. ➔ Sen Kokluyorsun. ➔ Sen
Oynadınız. ➔ Siz Yıkayacağız. ➔ Biz
Uçtu. ➔ O Seviyorsunuz. ➔ Siz
130
4. SINIF 21. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Tabloda verilen kelimelerden eylem olanları kırmızıya, eylem olmayanları yeşile boyayı-
nız.
bitirmiş çalıştım saç kol koştum
kitap satıyor defter istedim aldım
geldi kuş tavşan gideceğim oldu
uçak almış uçuyor yazdım silgi
görmüş okul sınıf gelmedi hızlı
• Tabloda boyadığınız renklere uygun olarak aşağıdaki kutuyu boyayınız. Örnekteki gibi
kodlarını yazınız.
KODU: 2K 1Y 1K 1Y
2K 2Y 1K
1Y 1K 1Y 2K
1K 2Y 2K
1Y 3K 1Y
1K 2Y 1K 1Y
131
YENİ NESİL SORU 21. HAFTA
1.
Türkçede eylem bildiren sözcükleri, anlamlarına göre sınıflandır-
mak mümkündür. Bazı eylemler bir iş (kılış) bildirirken, bazıları bir
durum, bazıları ise bir oluş bildirirler.
Ayten Öğretmen sınıfta eylem bildiren sözcükleri anlatırken yukarıdaki açıklamayı yaptıktan
sonra örnek cümlelerle konuyu pekiştirdi. Ardından anlamlarına göre eylem bildiren sözcük-
leri birer renkle şu şekilde gösterdi:
İş (kılış) bildiren eylemler Durum bildiren eylemler Oluş bildiren eylemler
Öğrencilerinden tahtaya yazdığı şu cümlelerde yer alan eylem bildiren sözcükleri an-
lamlarına göre değerlendirmelerini ve cümlelerin başlarında yer alan kutucukları bu renk
sınıflamasına göre boyamalarını istedi:
Masada açıkta unutulan ekmekler bayatlamıştı.
Orçun sokakta gördüğü annesiz kalan yavruları elleriyle besledi.
Uzun süre etkisinde kaldığım o harika filmi dün akşam tekrar seyrettim.
Ateşi yükselen bebek gece boyunca hiç durmadan ağladı.
Öğrencilerden Sema bu cümlelerde yer alan eylemleri anlamlarına göre doğru bi-
çimde değerlendirdi ve kutucukları uygun renklerle boyadı. Buna göre aşağıdaki
seçeneklerden hangisi Sema’nın yaptığı değerlendirmeye ve boyamaya aittir?
A. B. C. D.
132
4. SINIF 22. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
MİMAR SİNAN
Mimar Sinan, Kayseri’nin küçük bir ilçesi olan Ağırnas’ta
doğdu. Ağırnas taş işçiliği ile ünlü bir yerdi. Burada yetişen
taş ustaları, ülkenin her yanında taştan binalar yapardı. Bu
ustaların ünü o kadar ileri gitmişti ki başka ülkelerden bile
onları çağırır olmuşlardı. İşte küçük Sinan da böyle bir yerde
doğduğu için çocukluğu boyunca taş ustalarından dersler
aldı. Zaten kendi evi de taştandı. Üstelik de evinin hemen
altında bir mağara vardı. Sonradan anlaşıldı ki bu mağara,
aslında bir yer altı şehriydi.
Sinan, büyüyünce İstanbul’a gitti. Burada yeniçeri ocağına
kaydoldu. Artık ordunun içinde hem asker hem de mimar
olarak eğitim alacaktı. İstanbul’a ilk geldiğinde Ayasofya’yı
gördü. Buradan o kadar etkilendi ki ileride onun kadar güzel bir bina yapmayı kafasına koydu. Ordu
ile sefere giderken yol boyu her tarihi eseri inceleme imkânı buldu. Bu yüzden de kendini sürekli
olarak geliştirdi. Mısır’da bulunan piramitlerden, Roma su kanallarına kadar her medeniyetin izlerini
takip etti. Hiç durmadan defterine notlar aldı. Her incelediği eserin özelliklerini kaydetti. Bir süre
sonra ordu için yapılan köprülerin yapımında çalışmaya başladı. Artık bilgisi de tecrübesi de art-
mıştı. Nihayet Sultan Süleyman Han’ın bir seferi sırasında kendisine görev verildi. Ordunun geçmesi
için bir köprü gerekiyordu. Kimse bu köprüyü yapamamıştı. Sinan kısa süre içinde köprüyü yaptı. Bu
başarısından sonra mimarlar arasına alındı. Sinan’ın başarıları devam ederken Sultan Süleyman Han,
onu mimarbaşı yaptı. Artık ülkedeki tüm binalardan o sorumluydu. Mimar Sinan o günden sonra çok
sayıda eserin yapımına başladı. Bunlar içinde külliye, han, hamam, cami, saray, su kanalları, köprüler,
yollar bulunmaktadır. Mimar Sinan doksan yıllık ömrü boyunca yüzlerce eser ortaya çıkardı. Bugün
bile onun eserlerini kullanıyoruz. Yaptığı eserlerini görmek için dünyanın farklı ülkelerinden ziyaret-
çiler gelmektedir. Yaptığı bazı binaların bugün bile yapılması çok zordur. Mimar Sinan’ın hayatını
öğrendikçe daha fazla bilgi edineceğiz. Böylece bu eserleri nasıl yapabildiğini de öğrenmiş olaca-
ğız. Kim bilir, belki de sizlerden biri Mimar Sinan’ın sırlarını ortaya çıkarabilir?
133
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 22. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. 5. Mimar Sinan, ne zaman çok sayıda eserin
yapımına başlamış?
1. Mimar Sinan’ın doğduğu yer, hangisinin A. Ordu için köprü yaptıktan sonra
ustaları ile ünlüymüş? B. İstanbul’da Ayasofya’yı gördükten sonra
A. Tahta C. Mimarbaşı olunca
B. Cam D. Yeniçeri Ocağına yazılınca
C. Taş B. Mimar Sinan’ın hayatı ile ilgili olayları met-
D. Çini ne göre birden başlayarak sıralar mısınız?
2. Mimar Sinan hangi ilde doğmuştur? 9 Mimar Sinan’ın ülkedeki tüm binalardan
A. İstanbul sorumlu olması.
B. Ankara
C. Edirne 5 Sinan’ın ordu ile seferlere katılması.
D. Kayseri
3 Sinan’ın İstanbul’a gidip yeniçeri ocağına
3. Sinan, İstanbul’a ilk geldiğinde hangisini kaydolması.
görmüş?
A. B. 6 Sinan’ın ordu için bir köprü yapması.
1 Sinan’ın Kayseri’de doğması.
C. D. 7 Sinan’ın mimarlar arasına alınması.
10 Mimarbaşı olduktan sonra çok sayıda
eser yapması.
4. Sinan, hangisini yaptıktan sonra mimarlar
arasına alınmış? 4 Sinan’ın Ayasofya’yı ilk defa görmesi.
A. Köprü
2
B. Han Sinan’ın taş ustalarından dersler alması.
C. Saray
8
D. Cami Sultan Süleyman Han’ın onu mimarbaşı
yapması.
134
4. SINIF 22. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
NOKTANIN KULLANILDIĞI YERLER
1. Tamamlanmış cümlelerin sonuna nokta konur.
2. Nokta, bazı kısaltmalarda kullanılır.
3. Saat ve dakikayı gösteren sayıların arasına nokta konur.
4. İnternet adreslerinde kullanılır.
5. Sayılardan sonra sıra bildirmek için nokta konur.
6. Tarih yazarken gün, ay ve yılı gösteren sayıların arasına nokta konur.
7. Virgülle ayrılan sıralı olarak verilen sayıların sonuncusuna nokta konur.
8. Yazıların maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra nokta konur.
9. Dört veya daha fazla basamaklı sayılarda basamakları ayırırken nokta konur.
10. Matematikte çarpma işareti yerine nokta konur.
Yukarıda noktanın kullanıldığı yerler numaralandırılmıştır. Aşağıdaki örneklerin kaçıncı açıkla-
maya uygun olduğunu açıklamanın numarasını yazarak eşleştiriniz.
...... 10 2 . 3 = 6 işleminde 2 rakamı çar- ...... 9 1.165 ve 18.362 sayıları dört ve
pandır. beş basamaklıdır.
...... 8 1.a 2.b 3.c ...... 6 25.07.2022 tarihinde ablamın
düğünü var.
...... 2 Dr. Alp Bey çok çalışıyor. ...... 7 Kitabın 16, 17 ve 18. sayfalarını
okudum.
Atatürk saat 09.05’te hayata göz- www.elitkitap.com adresinden bize
...... 3 ...... 4
lerini yumdu. ulaşabilirsiniz.
...... 5 Sınavdaki 8. soruyu çözemedim. ...... 1 Okuldan eve geldi. Mutfağa girip
yemek yedi.
...... 9 Televizyonu 2.750 liraya aldık. ...... 3 Cumartesi günü saat 17.30’da ke-
man kursum var.
135
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 22. HAFTA
VİRGÜLÜN KULLANILDIĞI YERLER
• Birbiri ardınca sıralanan eş görevli sözcük ve sözcük gruplarının arasına virgül konur.
• Hitap için kullanılan sözlerden sonra virgül konur.
• Uzun cümlelerdeki kişi ve varlıkları belirtmek için virgül konur.
• Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için virgül konur.
• Cümlelerde anlam karışıklığını gidermek için virgül konur.
1. Aşağıdaki cümleleri okuyup, uygun yerlere virgül koyunuz. Virgülden önceki kelimeyi yay
ayracın içine yazınız.
• Bir hafta bekledi kargosu yine gelmedi. ( )
,
bekledi
• Sandalyeye oturmuş denizi seyrediyordu. ( )
oturmuş
,
• Muayene oldu hastaneden ayrıldı. ( )
,
oldu
eğildi
• Çocuğa doğru eğildi konuşmaya başladı. ( )
,
,
• Kapıyı kilitledi uyumaya gitti. ( )
kilitledi
2. Aşağıdaki cümlelerdeki anlam karışıklığını gidermek için uygun yerlerine virgül koyunuz.
• Dün akşama kadar odamı temizledim.
,
• Küçük salıncaktan inip ağlamaya başladı.
,
,
• Genç doktoru dikkatle dinledi.
,
• Müdür odasından sinirle çıktı.
• Ahmet dedesini çok seviyor.
,
• Okul uygarlığın geliştiği yerdir.
,
136
4. SINIF 22. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Noktanın kullanıldığı bazı yerler numaralandırılmıştır. Tablodaki cümleleri uygun olduğu
açıklama numarasının rengine boyayınız.
25.09.2015 tarihin- 4. dersimiz matematik 12.35’te olan otobü-
4. sınıfa mı geçtin?
de mi doğdun? mi? se yetişebilir miyiz?
Tamamlanmış cümle- Av. Ahmet Bey gele- Yarın okula gidece-
4. sınıfta mı geçtin?
lere nokta konur. cek mi? ğim.
Pikniğe beraber gide- Maç 19.30’da mı Dr. Mine’den randevu
4. sınıfta mı geçtin?
lim. başlayacak? aldın mı?
Kitap okumayı çok se- Eyvah saat 9.15 ol- Okullar 06.09.2021
4. sınıfta mı geçtin?
viyorum. muş! de mi açılacak?
1. Tarih yazarken gün, ay ve yılı gösteren sayıların arasına nokta konur.
2. Saat ve dakikayı gösteren sayıların arasına nokta konur.
3. Sıra bildiren sayılardan sonra nokta konur.
4. Bazı kısaltmalardan sonra kullanılır.
5. Tamamlanmış cümlelerin sonuna nokta konur.
• Tabloda boyadığınız renklere uygun olarak aşağıdaki kutuyu boyayınız. Örnekteki gibi
kodlarını yazınız.
KODU: 2K 1Y 1K 1Y
1T 1M 1P 1M
1MV1K1MV1M
1M1MV1P1K
1MV1M1P1T
137
YENİ NESİL SORU 22. HAFTA
1.
Evde yapılması gereken o kadar çok iş vardır ki bu işlerin çoğunu
bir kişi üstlenmiştir. O da annemdir. Annem, her sabah erkenden
kalkıp kahvaltımızı hazırlar. O, dünyanın en fedakar insanıdır ve
sıcacık bir kalbi vardır. Bir gün annem, sürekli aynı işleri yapmaktan
sıkıldım artık, dedi. Kalktı, banyoya gitti , elini yüzünü yıkadı, giyinip
dışarı çıktı.
Neslihan Öğretmen Türkçe dersinde virgülün kullanıldığı yerleri anlatmaktadır. Tahtaya
virgülün kullanım alanlarından bazılarına örnek olacak şekilde cümleler içeren kısa bir metin
yazmıştır. Öğrencilerinden bu metinde yer alan cümlelerde virgülün kullanım alanlarından
hangilerine yer verildiğini tespit etmelerini istemiştir. Öğrencilerinden Kaan, Miraçi, Feride
ve Aysun şu ifadelerde bulunmuşlardır:
Anlam karışıklığının önüne geçmek için “bu, şu, o“ keli-
melerinden sonra kullanılmıştır.
Uzun cümlede kişiyi, yeri veya zamanı belirtmek için
kullanılmıştır.
Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelimelerin arasın-
da kullanılmıştır.
Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak amacıyla kullanıl-
mıştır.
Bu açıklamalara göre yukarıdaki öğrencilerden hangisinin, tahtadaki metinde yer
alan vigüllerin kullanım amaçlarından birisini doğru ifade etmediği söylenebilir?
A. B. C. D.
138
4. SINIF 23. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
23 NİSAN
Neşe, arkadaşlarını bulmak için kafasını
bir o tarafa bir bu tarafa çeviriyordu. Etraf
o kadar kalabalıktı ki hiçbir arkadaşını bu-
lamadı. Bir süre kalabalığın içinde yürümeye
devam etti. Çok geçmeden kolundan tutan
Aysun’u fark etti. Tam da bu anda Nihal’in
sesi duyuldu:
— Bu tarafa! Beni takip edin!
Hep birlikte Nihal’in gösterdiği yoldan ilerlediler. Bir kapının önüne gelince de durdular. Nihal
hemen konuşmaya başladı:
— İşte burada çalışabiliriz. Bu oda, etkinlikte görev alacak öğrenciler için ayrılmış. Ben şiirimi
çalışacağım. Siz de kendi etkinliklerinizi çalışırsınız. Epeyce vaktimiz var. Tören üç saat sonra baş-
lıyor.
Bu sırada Neşe elindeki kağıda baktı. Sonra da arkadaşlarına seslendi:
— Ben bir metin okuyacağım. 23 Nisan’ın ne anlama geldiğini anlatacağım. Bu metni hazırlarken
çok sayıda kitap okudum. Mustafa Kemal Atatürk’ün neden bir meclis açmak istediğini öğrendim.
TBMM açılınca ne kadar çok çalışıldığını öğrendim. Meclis sayesinde çok sayıda sorunun çözüldü-
ğünü öğrendim. Ayrıca toplanan ordu için Meclis’in almış olduğu kararları da bu metinde anlata-
cağım.
Aysun da konuşmaya katıldı:
— Ben de koroda olduğum için marşları çalışacağım. Ben de çok sayıda kitap okudum. Şimdi
anlıyorum ki Meclis’in açıldığı günün bayram ilan edilmesi çok doğru bir karar olmuş. Çocuklar, bu
bayram ile hem tarihini hem de tarihte yaşananları öğrenmiş oluyor. Ayrıca bu bayramda çocukların
yüzleri de gülüyor. İyi ki böyle bir bayram var.
Çocuklar odaya geçip çalışmaya başladılar. Üçü de törende başarılı olmak istiyordu. Zaten öyle
de oldu. Tören başlayınca önce Aysun koro ile marşlar söyledi. Sonra da Nihal, şiirini okudu. Son
olarak da Neşe, hazırladığı metni okumaya başladı. Üçü de çok alkışlandı. Tören bittiğinde hepsi
de çok mutluydu.
139
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 23. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. 5. Törende görev alan Neşe, ne yapmış?
A. Şiir okumuş
1. Neşe arkadaşlarını neden bulamamış? B. Metin okumuş
A. Çünkü hava çok soğukmuş. C. Marş söylemiş
B. Çünkü etrafta kimse yokmuş. D. Konuşma yapmış
C. Çünkü çok sayıda insan varmış.
D. Yanlış yöne gitmiş.
6. Millî bayramlarda çocuklar aşağıdakiler-
den hangisini öğrenmez?
A. Tarihte yaşananları
B. Kurtuluş Savaşı’nı
2. Odanın yerini kim biliyormuş? C. İleride yaşanacakları
A. Nihal D. Millî değerlerini
B. Aysun
C. Neşe
D. Nihal ve Neşe
B. Bulmacadaki saklanmış kelimeleri bulunuz.
M E T İ N M
3. Aysun, törende hangisini okuyacakmış? A Ç Ğ T İ E
A. Şiir
B. Marş R Z B Ö S C
C. Metin
Ş İ İ R A L
D. Şarkı
Ç A Ğ E N İ
Z B C N T S
4. Törende kim şiir okuyacakmış?
B K O R O Ç
A. Nihal
B. Neşe Ğ Ö L B Ğ A
C. Aysun
Ç E R Z T G
D. Neşe ve Aysun
140
4. SINIF 23. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
SORU İŞARETİNİN KULLANILDIĞI YERLER
Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti (?) konur.
Yemek yediniz mi?
Kesinlik taşımayan, bilinmeyen veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için soru işareti
(?) kullanılır.
Nasrettin Hoca (? - 1284
1. Aşağıdaki cümlelerden, soru cümleleri olanların sonuna soru işareti koyup işaretleyiniz.
?
✔ Cihan tatilde nereye gidecekmiş ( )
.
Siz ne kadar iyi bir insansınız ( )
✔ O gürültünün sebebi neydi ( )
?
✔ Benim yaptığımı mı düşünüyorsun ( )
?
.
Kırmızı mı kırmızı bir top almak isityorum ( )
?
✔ Soruyu hangi öğrenci doğru cevapladı ( )
Olayın nasıl olduğunu hatırlamıyorum ( )
.
Gitti mi gelmek bilmiyor ( ) .
2. Aşağıdaki cümleleri, verilen soru ifadeleri ile soru cümlesi hâline getirip, yazınız.
• Çocuk okula gideceğini bilmiyor. (Ne zaman?)
• Çocuk ne zaman okula gideceğini bilmiyor?
• Denizde yüzerken yoruldun. (Ne kadar?)
• Denizde yüzerken ne kadar yoruldun?
• Bu yemeği yemek istemiyor. (Neden?)
• Bu yemeği neden yemek istemiyor?
• Seninle oynamyı istiyor. (Ne?)
• Seninle ne oynamayı istiyor?
• Beni yüzerken, takla atarken gördün (mi)
• Beni yüzerken, takla atarken dördün mü?
• Bu çiçekleri ve ağaçları suladı (Kim?)
• Bu çiçekleri ve ağaçları kim suladı?
141
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 23. HAFTA
ÜNLEM İŞARETNİN KULLANILDIĞI YERLER
Korku, sevinç, heyecan, şaşma veya acıma gibi duyguları anlatan cümle veya ifadelerin sonuna
ünlem işareti (!) konur.
Hitap, seslenme ve uyarı sözlerinden sonra ünlem işareti (!) konur.
Alay, küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç İçinde ünlem
işareti konulur.
1. Aşağıdaki cümlelerde ünlemin kullanım amaçlarını yandaki sütunda uygun olan gerekçeye
göre işaretleyiniz.
Cümle Acıma Sevinç Korku Seslenme
Vah, vah! Annesi de hasta imiş. ✔
Eyvah, annem vazoyu kırdığımı görecek! ✔
Hey! Bana bir baksana. ✔
Ah! Galiba kolum kırıldı. ✔
Çok güzel! Ödevlerini beğendim. ✔
Yaşasın! Tatile çıkıyoruz. ✔
2. Aşağıdaki cümlelerde parantez içlerine uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
• İmdat ( ) Galiba çocuk boğuluyor.
!
?
!
• Canım annem ( ) Beni parka götürür müsün ( )
• Kadın pencereden “Yetişin ( )“ diye bağırıyordu ( )
!
.
.
• Lütfen ( ) Çöpleri yere atmayınız ( )
!
• Harika ( ) Nereden aldın bu ebiseyi ( )
!
?
• Ayy ( ) Canım çok acıyor ( )
!
.
142
4. SINIF 23. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Sayfa 139’daki “23 Nisan“ metninden konumda bulunan sözcüklerin cevap olacağı soru
yazınız. Örnekteki gibi yanıtlayınız.
1 2 3 4
A Neşe üç saat sonra kolundan tuttu Nihal
B koroya katıldı metni okudu TBMM 23 Nisan
Örnek: A1 ➔ Neşe
Soru: Kim arkadaşlarını bulmak için uğraşıyordu?
Cevap: Neşe, arkadaşlarını bulmak için uğraşıyordu.
Kolundan tuttu
A3 ➔ ...............................................
Aysun, Neşe’nin neresinden tuttu?
Soru: ....................................................................................................................................................................................................
Aysun, Neşe’nin kolundan tuttu?
Cevap:....................................................................................................................................................................................................
B4 ➔ ...............................................
23 Nisan
Metnin başlığı nedir?
Soru: ....................................................................................................................................................................................................
Metnin başlığı 23 Nisan’dır.
Cevap:....................................................................................................................................................................................................
Koroya katıldı
B1 ➔ ...............................................
Aysun hangi etkinliğe katıldı?
Soru: ....................................................................................................................................................................................................
Aysun koroya katıldı.
Cevap:....................................................................................................................................................................................................
Nihal
A4 ➔ ...............................................
Soru: ....................................................................................................................................................................................................
23 Nisan’da kim şiir okuyacakmış?
Cevap:....................................................................................................................................................................................................
23 Nisan’da Nihal şiir okuyacakmış.
143
YENİ NESİL SORU 23. HAFTA
1. ✿ eşyayı - kadar - almaya - yeter - mi - para - bu
✿ zamanda - gelmeyi - buraya - yakın - musunuz - düşünüyor
✿ nereden - gittiğini - bize - nereye - söylemedi - gelip
✿ gruplar - gideceğimizi - kaçar - kişilik - bildirmeliyiz - halinde
✿ ay - geçtiğimiz - kaç - okudun - boyunca - kitap
Cümle uzmanı kurnaz tilkiyi zorlu bir görev bekliyor. Tilki, dostu karganın ağzındaki peyniri
alabilmek için tablodaki doğru renkteki çiçekleri seçmek zorunda. Bunun için önce tablodaki
kelimeleri sıraya koymalı ve anlamlı cümleler oluşturmalı, ardından hangi cümlelerin sonuna
soru işareti (?) konacağını belirlemelidir.
Tilki hangi renkteki çiçekleri seçerse ve ifade ederse doğru seçimler yapmış olur ve
karganın ağzından peyniri alabilir?
A. ✿ ✿ ✿ B. ✿ ✿ ✿ C. ✿ ✿ ✿ D. ✿ ✿ ✿
2.
nokta 10 puan ünlem 20 puan
virgül 10 puan soru işareti 10 puan
Öğretmen önce tahtaya yukarıdaki noktalama işaretleri ve bu işaretlere ait puanlama tab-
losunu asmıştır. Bu tabloda her noktalama işaretinin cümle içinde kullanıldığında kaç puan
değerinde olacağı belirtilmiştir. Daha sonra aşağıdaki cümleleri öğrencilerinden defter-
lerine not etmelerini ve cümlelere uygun noktalama işaretlerini de eklemelerini istemiştir.
Öğretmenin ifade ettiği cümleler şunlardır:
• Küçük kardeşim Yasin bu sene 4 sınıfı bitirecek
• Kitabı açtı birkaç sayfa çevirdi yüksek sesle okumaya başladı
• Eh hayırlısı ne ise o olsun
• Böyle bir hatayı nasıl yaparsın
Öğrencilerden Ela yukarıdaki cümleleri doğru biçimde defterine yazmış ve nokta-
lama işaretlerini de yerli yerinde, eksiksiz kullanmıştır. Ela yazdığı bu cümleler ve
kullandığı noktalama işaretleri sayesinde toplam kaç puan kazanmıştır?
A. 80 B. 85 C. 90 D. 100
144
4. SINIF 24. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE OKUMA ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
MUCİT MACİT: ŞEHİR ROBOTU
Macit ekrana bakıp deftere çizimler yapıyordu. Onu gören Aysun hemen
ona seslendi:
— Macit işin hâlâ bitmedi mi? Ben robotun yazılımını tamamladım. Neşe
de neredeyse gelir. O da robotun dış yüzeyini bitirdi. Herkes seni bekliyor.
Macit biraz düşündükten sonra cevap verdi:
— Çok az kaldı. Robotun gerekli bilgileri alması için internet bağlantısı
olması gerekiyor. Bu yüzden de ağ bağlantısı yapıyorum.
Macit konuşmasına devam ediyordu ki birden Neşe’nin sesi duyuldu:
— Çocuklar! Artık işim bitti! İşte size yepyeni bir dış yüzey...
Neşe elinde tuttuğu ince metali hemen robotun dış yüzeyine yapıştırdı.
Sonra da konuşmaya başladı:
— İşte şehir robotu karşınızda. Herkes hazırsa çalıştıralım.
Aysun, programı açınca robot da çalıştı. Bu durumu gören Macit, hemen konuşmaya başladı:
— Şehirler ile ilgili bilgileri öğrenmek için yaptığımız robot tamamlandı. İlk soruyu ben soruyorum:
Şanlıurfa’da bulunan en eski tarihi eser hangisidir?
Robotun ışıkları birden yanıp söndü. Sonra da sesi duyuldu:
— Göbeklitepe! Göbeklitepe. Hem Şanlıurfa’nın hem de dünyanın en eski tarihi eseridir.
Bu kez de Aysun konuştu:
— Peki Şanlıurfa’nın en meşhur yemeği hangisidir?
— Kebap! Urfa kebabı!
Sıra Neşe’ye geldi:
— Peki söyle bakalım, Şanlıurfa’nın şanlı unvanı nere-
den geliyor?
— Urfa, Millî Mücadele döneminde şehri savunmak
için mücadele etmiştir. Pek çok şehit verilerek Urfa’dan düşmanlar atılmıştır. Çocuklar bile bu mü-
cadeleye katılmıştır. Sonunda düşman Urfa’dan kaçmak zorunda kalmıştır. İşte bu yüzden Urfa’ya,
Şanlıurfa adı verilmiştir.
Çocuklar robota diğer şehirler ile ilgili de sorular sordular. Robot hepsini bildi. Şehir robotunu
herkes çok sevdi.
145
ANL AMA - YORUML AMA ETKİNLİĞİM 24. HAFTA
A. Soruları metne göre cevaplayınız. B. Kelimeleri, anlamlarıyla eşleştiriniz.
1. Robotun dış yüzeyini kim yapıyormuş? 1 Robot
A. Macit 2 Yazılım
B. Neşe 3 Program
C. Aysun 4 Mucit
D. Macit ve Neşe 5 İnternet
6 Tarihi Eser
2. Aysun, robotun hangi kısmını tamamlamış?
A. Dış yüzey 5 Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması
B. Ana gövde sonucu ortaya çıkan, herhangi bir sınır-
C. Yazılım laması ve yöneticisi olmayan uluslararası
D. Program bilgi iletişim ağı
3. Aysun neyi açınca robot çalışmış? 6 Uzun zaman önce meydana getirilmiş ve
A. Yazılım tarihî değeri olan eser
B. Program
C. Dış yüzey 4 Yeni bir buluş ortaya koyan, icat eden
D. Donanım kimse
4. Aysun, robota hangi soruyu sormuş? 2 Bir bilgisayarda donanıma hayat veren ve
A. Şanlıurfa’nın en meşhur yemeği hangisi- bilgi işlemde kullanılan programlar, yor-
dir? damlar, programlama dilleri ve belgele-
B. Şanlıurfa’nın şanlı unvanı nereden gelir? melerin tümü
C. Şanlıurfa’nın en eski tarihi eseri hangisidir?
D. Şanlıurfa’ya nasıl gidilir? 1 Belirli bir işi yerine getirmek için manye-
tizma ile kendisine çeşitli işler yaptırılabi-
5. Robota ilk soruyu kim sormuş? len otomatik araç
A. Aysun
B. Neşe 3 Bilgisayara bir işlemi yaptırmak için yazı-
C. Macit lan komutlar dizisi
D. Aysun ve Neşe
146
4. SINIF 24. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM Sınıfı: ..................................
KESME İŞARETİNİN KULLANILDIĞI YERLER
1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
2. Kişi adından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine gelen ekleri ayırmak için kesme işareti
kullanılır.
3. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır.
4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır.
5. Belirli bir tarih bildiren ay, gün ve yıla gelen ekleri ayırmak için işareti kullanılır.
• Aşağıdaki cümlelerdeki kesme işaretlerinin kullanım amaçlarını yukarıdaki açıklamalarla
eşleştiriniz.
4 25’ten sonra beşer ritmik sayalım. 1 Uçak İzmir’den geç kalktı.
2 Emel Hanım’ın kedileri çok miyavlıyor. 3 TDK’nin sözlüğünü kullanıyoruz.
5 Kardeşim 16.02.2016’da doğdu. 1 Emre’nin boyu Ali’den daha uzun.
4 Bu sabah 07.30’da uyandım. 4 Mart ayının 14’üncü günü doğmuşum.
3 Ayakkabısını 215 TL’ye almış. 5 Deprem 1999’da olmuştu.
1 Sakarya’da beş gün kalacaklar. 4 100’den geriye ikişer ritmik sayamıyorum.
2 Ahmet Bey’e söyledim. 1 Atatürk’ün gittiği okulları sayabilirim.
4 Ela 3’üncü katta oturuyor. 1 Adana’da kebap yenir.
3 TBMM’nin bahçesi çok bakımlıdır. 4 8‘den sonra 9 gelir.
5 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edildi. 1 Esra’nın yerini bilen var mı?
2 Zeki Bey’in arabası bozuldu. 1 Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.
147
DİLBİLGİSİ ETKİNLİĞİM 24. HAFTA
İKİ NOKTANIN VE ÜÇ NOKTANIN KULLANILDIĞI YERLER
İki nokta (:)
• Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur.
• Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna iki nokta konur.
• Karşılıklı konuşmalarda, konuşanı belirten sözlerden sonra iki nokta konur.
• Matematikte bölme işareti olarak iki nokta (:) kullanılır.
Üç nokta (...)
• Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna üç nokta konur.
• Bir takım örnekler sayıldıktan sonra “vb“ anlamında üç nokta kullanılır.
• Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için üç nokta konur.
• Aşağıdaki cümlelerdeki parantezlerin içine gelmesi gereken noktalama işaretlerini işaret-
leyiniz.
Cümle İki nokta (:) Üç Nokta (...)
Pazarda her şey yan yana dizilmişti ( ) Elma, armut, kayısı, üzüm ( ) ✔ ✔
Birçok bakımdan iyiydi ama bir yanı ( ) ✔
Bu markette ne arasan var( ) gıda, giyim, elektronik ( ) ✔ ✔
Maddenin hâllerini sıralayalım ( ) katı, sıvı ve gaz. ✔
Öğretmen( ) ✔
— Suat dün okula neden gelmedi?
Bence şiir şudur ( ) Sözden çok müziğe yakın sözler bütünüdür. ✔
Her şey rengarenkti ( ) kitaplar, kalemler, defterler ( ) ✔ ✔
36 ( ) 6 = 6 bölme işleminde kalan yoktur. ✔
Tepeden seslenen Hüseyin ( ) ✔
— Ali Bey ( ) Ali Bey!
148
4. SINIF 24. HAFTA Adı: .........................................
Soyadı: ................................
TÜRK ÇE YENİ NESİLE HAZIRLIK Sınıfı: ..................................
• Verilen cümleleri yay ayraç ( ) içerisine gelmesi gereken noktalama işaretleriyle eşleş-
tirin. Tabloda, cümlenin numarasını noktalama işaretinin rengine boyayın.
1. Bursa( )ya gelecek misin?
Virgül
2. Nereden gideceğimi bilmiyorum( )
Ünlem
3. Eyvah( ) geç kaldım!
Nokta
4. Yaşasın, kazanmışım( )
Soru İşreti
5. Nereden geliyorsun( )
Üç nokta
6. Pazarda çeşit çeşit meyve vardı: erik, kiraz, çilek( )
Kesme işareti
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
6 6 6 6 6 1 1 1 1 1 6 6 6 6 6
6 6 6 1 1 4 4 4 4 4 1 1 6 6 6
6 6 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1 6 6
6 6 1 4 2 4 4 4 2 2 2 4 1 6 6
6 1 4 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1 6
6 1 4 4 2 2 4 4 2 2 4 4 4 1 6
6 1 4 4 2 2 4 4 4 4 4 4 4 1 6
6 1 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 4 1 6
6 1 4 4 4 4 4 3 3 4 5 5 5 1 6
6 6 1 4 4 4 4 4 4 3 5 5 5 6 6
6 6 1 4 4 4 4 3 3 4 4 4 1 6 6
6 6 6 1 1 4 4 4 4 4 1 1 6 6 6
6 6 6 6 6 1 1 1 1 1 6 6 6 6 6
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
149
YENİ NESİL SORU 24. HAFTA
1. Millî Eğitim Bakanlığı’na Radyo Televizyon Üst Kurulu’na
Ankara’lı İstanbullu’lar
TV’deki Barışyolu Caddesi’ne
15 Mayıs Perşembe’ye Zafer Bayramı’nda
Ahmet’ler Adana’lılar
Mostar Köprüsü’nden Orta Çağ’dan
Resmi Gazete’de 20 Ocak’ta
İngilizce’nin Gülsüm’lerin
Müslüman’lık Atatürk İlkokulu’ndan
Okul’lar Bakanlar Kurulu’nun
Reyhan Hanım kesme işaretinin doğru kullanımını kavratmaya dönük bir etkinlik hazırladı. Bir
tablo üzerinde kesme işaretinin doğru ve yanlış kullanımına ilişkin örneklere yer verdi. Daha
sonra öğrencilerinden bu örneklerden hangilerinin doğru hangilerinin yanlış olduğunu tablo
üzerinde işaretlemelerini istedi ve öğrencilerine tabloda toplam kaç doğru kaç yanlış örne-
ğin yer aldığı sorusunu sordu. Öğrencilerden bazılarının verdikleri cevaplar şu şekildeydi:
12 doğru 11 doğru
8 yanlış 9 yanlış
Suat Neva
10 doğru 7 doğru
10 yanlış 13 yanlış
Aytuğ Ebrar
Öğrencilerin verdikleri cevaplar dikkate alındığında hangi öğrencinin en doğru/en
yakın sonucu ifade ettiği söylenebilir?
A. Ebrar B. Aytuğ C. Neva D. Suat
150
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search