แนวทางปฏิบัติในการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับที่สาธารณประโยชน์ (ปี 2561)

144

145

146

ประเดน็ ปญั หา 14. เทศบาลตาบลหนองไผ่ ขออนุญาตใช้ท่ีดินสาธารณประโยชน์เป็นการช่ัวคราว
ข้อเท็จจริง ตามมาตรา ๙ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน เพ่ือเป็นสถานที่ก่อสร้างบ้านม่ันคงชุมชน
วงั หกู วาง
ขอ้ กฎหมาย/
ระเบียบ/ โครงการขอใช้และขอถอนสภาพท่ีดินสาธารณประโยชน์ที่ดินตามข้อหารอื เป็นโครงการ
ของเทศบาลตาบลหนองไผ่ ร่วมกับสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(พอช.) กระทรวงพัฒนา
หนงั สอื เวยี น สังคมและความมั่นคงของมนุษย์ซ่ึงเป็นหน่วยงานเจ้าของงบประมาณ มีวัตถุประสงค์
ความเห็น เพ่ือใช้ท่ีดินสาธารณประโยชน์แปลง “หนองแปน”เป็นสถานที่ก่อสร้างบ้านม่ันคงชุมชน
กรมทดี่ นิ วังหูกวาง สาหรับการพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของประชาชน โดยให้
ประชาชนผู้ไม่มีที่ดินเป็นของตนเอง ผู้มีรายได้น้อย มีฐานะยากจน เป็นครอบครัวขยาย
ท่ผี ่านหลกั เกณฑ์ของคณะกรรมการให้เข้าอยู่อาศัยในบ้านมั่นคงชุมชนวังหูกวาง จานวน
๑๒๐ ครอบครัว ได้มีท่ีอยู่อาศัยเป็นของตนเอง โดยใช้งบประมาณของสถาบันพัฒนา
องค์กรชุมชน(พอช.) กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ในการดาเนินการ
ไม่ไดก้ าหนดคา่ ตอบแทนการเขา้ ใช้ประโยชน์ในทด่ี ิน

1. ประมวลกฎหมายทดี่ นิ มาตรา 8 , 9 , 9/1 และมาตรา 11
2. ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับการอนุญาตตามมาตรา

๙แห่งประมวลกฎหมายทด่ี นิ พ.ศ.๒๕๔๓

โครงการขอใช้และขอถอนสภาพที่ดินสาธารณประโยชน์ของเทศบาลหนองไผ่ดาเนินการในที่
สาธารณประโยชน์ แปลง “หนองแปน” ตามหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง เลขที่ 4980
หมู่ท่ี 4 ตาบลหนองไผ่ อาเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น ซ่ึงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน
ประเภทพลเมอื งใชร้ ่วมกัน มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อก่อสรา้ งบ้านมน่ั คงชมุ ชนวังหกู วาง ใหป้ ระชาชน
ผู้ไม่มีที่ดินเป็นของตนเองได้มีท่ีอยู่อาศัยเป็นของตนเอง โดยใช้งบประมาณของสถาบัน
พัฒนาองค์กรชุมชน(พอช.) กระทรวงพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์การดาเนินการ
ดังกล่าวมีลักษณะเป็นการให้ราษฎรท่ีผ่านหลักเกณฑ์เข้าไปยึดถือครอบครองท่ีดินของรัฐ
โดยไม่มีกาหนดระยะเวลา และไม่ได้กาหนดค่าตอบแทนในการเข้าใช้ประโยชน์ในท่ีดิน
แต่การขอใช้ท่ีดินของรัฐตามมาตรา ๙ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน จะต้องดาเนินการ
ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเก่ียวกับการอนุญาต
ตามมาตรา ๙ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๔๓ ซ่ึงได้กาหนดหลักเกณฑ์
การพิจารณาอนุญาตไว้ตาม ข้อ ๒๓ (๑) ว่าผู้ขอจะต้องประกอบกิจการด้วยตนเอง
และต้องเสียคา่ ตอบแทนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามมาตรา ๙/๑ แห่งประมวล
กฎหมายที่ดิน โดยมีกาหนดระยะเวลาการอนุญาตคราวละไมเ่ กนิ 5 ปี

141747

148

149

150

151

152

153

154

155

156

157

158

159

160

161

162

163

164

165

166

167

168

169

170

171

172

173

174

175

176

177

178

179

180

181

182

183

184

185

ประเด็นปัญหา 15. การขอต่ออายุใบอนุญาตให้ใช้ประโยชน์ในท่ีดินของรัฐตามความในมาตรา 9
ขอ้ เท็จจริง แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน จะต้องดาเนินการขออนุญาตแผ้วถางป่าต่อพนักงาน
เจา้ หนา้ ทีต่ ามมาตรา 54 แห่งพระราชบญั ญัติป่าไม้ พทุ ธศกั ราช 2484 หรือไม่
ขอ้ กฎหมาย/
ระเบียบ/ ในปี พ.ศ. 2550 สานักราชเลขาธิการได้รับอนุญาตให้ใช้ประโยชน์ในที่ดินของรัฐ
ตามความในมาตรา 9 แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน แต่ไม่ได้ดาเนินการขออนุญาต
หนังสือเวยี น แผ้วถางป่าตามมาตรา 54 แห่งพระราชบัญญัติป่าไม้ฯ ต่อมาสานักราชเลขาธิการ
ความเห็น ประสงคข์ อต่ออายุใบอนญุ าต จังหวัดอา่ งทองพิจารณาแลว้ เหน็ ว่า เมื่อกระทรวงมหาดไทย
กรมทดี่ ิน ได้กาหนดแนวทางปฏิบัติในการขออนุญาตใช้ประโยชน์ในที่ดินของรัฐตามมาตรา 9
แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน ให้ผู้ได้รับอนุญาตให้เข้าทาประโยชน์ ในท่ีดินของรัฐ
จะต้องขออนุญาตแผ้วถางป่า ดังนั้น การพิจารณาอนุญาตการขอต่ออายุใบอนุญาตนี้
สานักราชเลขาธกิ ารก็จะต้องขออนุญาตแผว้ ถางป่าต่อพนกั งานเจา้ หนา้ ท่ีตาม ข้อกาหนด
ของระเบียบกระทรวงมหาดไทยดังกลา่ วด้วย

หนังสือกระทรวงมหาดไทย ท่ี มท 0511.3/ว 0688 ลงวันท่ี 3 กุมภาพันธ์ 2559
เรื่อง แนวทางปฏิบัติเก่ียวกับการขุดลอกแหล่งน้าสาธารณประโยชน์ท่ีต้ืนเขิน การขอ
อนุญาตใช้ประโยชน์ในท่ีดินของรัฐตามมาตรา 9 และการขอสัมปทานตามมาตรา 12
แหง่ ประมวลกฎหมายทดี่ นิ

หนังสือกระทรวงมหาดไทย ที่ มท 0511.3/ว 0688 ลงวันท่ี 3 กุมภาพันธ์ 2559
เป็นการแจ้งความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จท่ี 921/2558 ว่าที่ดิน
สาธารณประโยชน์ท่ียังมิได้มีบุคคลใดได้มาตามประมวลกฎหมายท่ีดิน ซึ่งทบวงการเมือง
จะขอใช้ประโยชน์ตามมาตรา 9 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน และที่ดินของรัฐที่มิได้มี
บุคคลใดมีสิทธิครอบครอง ซึ่งรัฐมนตรีมีอานาจให้สัมปทาน หรือให้ใช้ในระยะเวลา
อันจากัดตามมาตรา 12 แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน อยู่ในความหมายของคาว่า “ป่า”
ตามมาตรา 4 (1) แห่งพระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 ที่ดินดังกล่าวยังอยู่
ภายใต้ความคุ้มครองของกฎหมายว่าด้วยป่าไม้ ผู้ได้รับอนุญาตให้เข้าทาประโยชน์
ในที่ดินของรัฐ หรือผู้ได้รับสัมปทานในท่ีดินของรัฐ จะต้องขออนุญาตแผ้วถางป่า
ตามมาตรา 54 แห่งพระราชบัญญัติป่าไม้พุทธศักราช 2484 นอกเหนือจากการ
ขออนุญาตตามกฎหมายเฉพาะว่าด้วยการนั้น เม่ือข้อเท็จจริงที่จังหวัดหารือปรากฏว่า
ผู้ขอได้รับใบอนุญาตตามประมวลกฎหมายท่ีดินแล้ว แต่ผู้ขอยังไม่ทราบว่าจะต้องไป
ดาเนินการขออนุญาตตามกฎหมายป่าไม้ด้วย ในการต่อใบอนุญาตจังหวัดจึงมีหน้าที่
ต้องแจ้งให้ผู้ขอทราบว่า จะต้องไปดาเนินการขออนุญาต แผ้วถางป่าต่อพนักงาน
เจ้าหน้าท่ีตามมาตรา 54 แห่งพระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 นอกเหนือจาก

186
186

การขออนุญาตตามประมวลกฎหมายท่ดี ิน ตามท่กี ระทรวงมหาดไทยไดว้ างแนวทางปฏิบัติไว้
ความเห็นของจังหวัดถูกต้องแล้วตอบข้อหารือจังหวัดอ่างทอง ตามหนังสือกรมท่ีดิน
ท่ี มท 511.3/30978 ลว. 1 ธนั วาคม 2559

187

187

188

189

190

191

192

193