146 ส�ำ นกั จัดการทดี่ ินของรฐั สำนักจดั กำรทดี่ ินของรฐั 142
ข้อ 20 ที่ดินของมิซซังโรมันคาธอลิคกรุงเทพฯ และมิซซังโรมันคาธอลิคหนองแสง ให้
เขียนข้างเคียงตามชื่อของมิซซังนั้นๆ โดยพิจารณาว่า ท่ีดินดังกล่าวอยู่ในประเภทใด เช่นสถานวัดบาทหลวง
หรือสถานพักสอนศาสนา หรือ ท่ีดินสาหรับทาประโยชน์ โดยเขียนต่อท้ายภายในวงเล็บไว้ เช่น มิซซัง
โรมนั คาธอลคิ กรุงเทพฯ (สถานวดั บาทหลวง)
การระวังชี้และลงชอื่ รับรองแนวเขตท่ีดิน เปน็ หนา้ ท่ีของประมุขมซิ ซังโรมนั คาธอลิคนนั้ ๆ
ข้อ 21 ทด่ี ินของมัสยิดอิสลาม ให้เขียนช่ือมัสยิดตามหลักฐานท่ีจดทะเบียน เช่น มัสยิด
ยะลาอุดดิน (บ้านซะเอยี น)
การระวังชแ้ี ละลงชือ่ รบั รองแนวเขตท่ีดิน เป็นหน้าท่ีของคณะกรรมการมสั ยิด
ขอ้ 22 ท่ีดินกุศลสถานชนิดศาลเจ้า ซึ่งอยู่ในความปกครองของกรมการปกครอง ให้
เขียนขา้ งเคียงวา่ กรมการปกครอง (ทศ่ี าลเจ้า...) แลว้ เติมช่ือศาลเจ้าตามหลกั ฐานที่ปรากฏ ถ้าเป็นท่ีดินซ่ึง
ใชป้ ระโยชน์เพือ่ ศาลนั้นให้เขียนว่า กรมการปกครอง (ทีท่ าประโยชน์ศาลเจา้ ...) แลว้ เตมิ ช่อื ศาลเจา้ นั้น
การระวังช้แี ละลงชือ่ รบั รองแนวเขตที่ดนิ เป็นหนา้ ทขี่ องอธิบดีกรมการปกครอง
สว่ นท่ี 5
ทำงหลวงประเภทตำ่ งๆ
ข้อ 23 ทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผ่นดิน ทางหลวงสัมปทาน ให้เขียนข้างเคียงตาม
ชื่อทางหลวงประเภทน้ันๆ โดยเขียนหมายเลขทางหลวงในวงเล็บต่อท้าย เช่น ทางหลวงแผ่นดินสาย
ขอนแก่น - ยางตลาด (209) สาหรับทางหลวงท่ีมีชื่อเฉพาะให้เขียนช่ือและหมายเลขทางหลวงในวงเล็บ
ต่อท้าย เช่น ถนนพหลโยธิน (1) ถนนเพชรเกษม (4)
การระวังชี้และลงช่ือรับรองแนวเขตท่ีดิน เป็นหน้าท่ีของอธิบดีกรมทางหลวง ซ่ึงเป็น
ผูอ้ านวยการทางหลวงนั้นๆ เว้นแต่ในกรณีที่รัฐมนตรีจะแต่งตั้งผู้อานวยการทางหลวงพิเศษ ผู้อานวยการ
ทางหลวงแผ่นดิน ผู้อานวยการทางหลวงสัมปทาน เป็นการเฉพาะสายใดสายหน่ึงตามมาตรา 14
แห่งพระราชบัญญตั ทิ างหลวง พ.ศ. 2535
ข้อ 24 ทางหลวงชนบท ให้เขียนข้างเคียงว่า ทางหลวงชนบท แล้วเขียนตาแหน่งท่ีทาง
หลวงชนบทเร่ิมต้นและสนิ้ สดุ ไว้ในวงเล็บดว้ ย เช่น ทางหลวงชนบท (สาย...)
การระวังช้ีและลงชื่อรับรองแนวเขตท่ีดิน เป็นหน้าท่ีของอธิบดีกรมทางหลวงชนบท ซึ่ง
เป็นผู้อานวยการทางหลวงน้ันๆ เว้นแต่ในกรณีรัฐมนตรีจะแต่งตั้งผู้อานวยการทางหลวงชนบท เป็นการ
เฉพาะท้องถิ่นใดท้องถ่ินหนึ่งหรือเฉพาะสายใดสายหน่ึงตามมาตรา 14 แห่งพระราชบัญญัติทางหลวง
พ.ศ. 2535
ข้อ 25 ทางหลวงท้องถ่ิน ซง่ึ มีชือ่ ถนน ซอย หรือ ตรอก ให้เขียนตามช่ือถนน ซอย หรือ
ตรอกนั้นๆ เช่น ถนนจรัญสนิทวงศ์ ซอยแสงพลอย หากทางหลวงท้องถิ่นสายใดไม่มีช่ือให้เขียนว่า ทาง
หลวงท้องถิน่
การระวังช้ีและลงช่ือรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าที่ของนายกองค์การบริหารส่วน
จงั หวดั นายกเทศมนตรี นายกองค์การบริหารส่วนตาบล ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร นายกเมืองพัทยา
หรือ ผู้บริหารสูงสุดขององค์การปกครองส่วนท้องถ่ิน ที่มีกฎหมายจัดต้ัง แล้วแต่กรณี เป็นผู้อานวยการ
ทางหลวงท้องถ่ินนั้นๆเว้นแต่ในกรณีรัฐมนตรีจะแต่งต้ังผู้อานวยการทางหลวงท้องถิ่น เป็นการเฉพาะ
ท้องถ่ินใดท้องถ่ินหน่ึง หรือเฉพาะสายใดสายหน่ึงตามมาตรา 14 แห่งพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ.
2535
สำ�นักสจำัดนกั าจรดั ทก่ีดำรินทขีด่ อนิ งขรอฐั งรัฐ114473
สว่ นที่ 6
ทดี่ นิ เพื่อกำรชลประทำน
ข้อ 26 ที่ดินท่ีใช้ประโยชน์สาหรับกิจการชลประทานตามโครงการต่าง ๆ นอกจากที่ใช้
เป็นคลองหรือคูระบายน้า การเขียนข้างเคยี งและการรบั รองแนวเขตทีด่ ินใหด้ าเนนิ การตามหมวด 3
คลองชลประทาน ให้เขียนชื่อตามที่ผู้ดูแลรักษาแจ้งให้ทราบ เช่น คลองชลประทานสาย
ใหญฝ่ ่ังขวา
การระวังชี้และลงช่ือรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าท่ีของธนารักษ์พ้ืนท่ี ร่วมกับ
ผอู้ านวยการโครงการชลประทานในเขตพ้ืนทน่ี นั้
ส่วนท่ี 7
ทรพั ยส์ ินฝ่ำยพระมหำกษัตริย์
ข้อ 27 ทีด่ ินซง่ึ เปน็ ทรพั ย์สินสว่ นสาธารณสมบตั ิของแผ่นดนิ เปน็ ต้นว่า พระราชวัง การ
เขียนขา้ งเคียงใหด้ าเนนิ การตามมาตรา 3
การระวงั ช้แี ละลงชอ่ื รบั รองแนวเขตทดี่ นิ เป็นหน้าที่ของเลขาธกิ ารพระราชวงั
ข้อ 28 ทีด่ นิ ซ่งึ เปน็ ทรพั ย์สนิ ส่วนพระองค์ การเขียนขา้ งเคยี งใหด้ าเนนิ การตามหมวด 1
การระวงั ชีแ้ ละลงชื่อรบั รอบแนวเขตท่ีดิน เปน็ หน้าที่ของผู้จัดการทรัพย์สนิ ส่วนพระองค์
ขอ้ 29 ท่ีดินซึ่งเป็นทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ การเขียนข้างเคียงให้ดาเนินการตาม
หมวด 1
การระวังชี้และลงชื่อรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าที่ของผู้อานวยการสานักงานทรัพย์สิน
สว่ นพระมหากษัตรยิ ์
ส่วนท่ี 8
ท่ดี นิ สำนกั งำนลูกเสอื แห่งชำติ
ขอ้ 30 ท่ีดินสานักงานลูกเสือแห่งชาติ หากมีหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินแล้ว การเขียน
ข้างเคยี งให้ดาเนินการเช่นเดียวกันกับข้างเคียงทม่ี หี นังสอื แสดงสิทธิในท่ดี ินตามหมวด 1 ถ้ายังไม่มีหนังสือ
แสดงสิทธใิ นที่ดิน ให้เขยี นขา้ งเคยี งว่าท่ดี ินสานกั งานลูกเสอื แหง่ ชาติ
การระวังชี้และลงช่ือรับรองแนวเขตท่ีดินสานักงานลูกเสือแห่งชาติ เป็นหน้าท่ีของ
เลขาธิการสานักงานลูกเสือแห่งชาติ
ส่วนท่ี 9
ท่ีดินของนิตบิ ุคคล
ขอ้ 31 ที่ดินของนิติบุคคล นอกจากที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว การเขียนข้างเคียงให้
ดาเนนิ การตามหมวด 1
การระวงั ช้แี ละลงช่ือรับรองแนวเขตท่ีดิน เป็นหน้าท่ีของผู้มีอานาจทาการแทนนิติบุคคล
น้นั
148 สำ�นกั จัดการทดี่ ินของรฐั สำนักจดั กำรที่ดนิ ของรัฐ 144
นิติบุคคลที่มีกฎหมายกาหนดไว้โดยเฉพาะ การระวังช้ีและลงช่ือรับรองแนวเขตท่ีดิน
เป็นหน้าที่ของผู้มีอานาจทาการแทนตามในกฎหมายนั้น เช่น ที่ดินสหกรณ์ เป็นหน้าที่คณะกรรมการ
สหกรณ์ หรือผู้แทนท่คี ณะกรรมการสหกรณม์ อบหมาย
สว่ นท่ี 10
ทีห่ วงหำ้ มเพ่ือจัดท่ีดนิ และปฏริ ปู ทีด่ ินเพ่อื เกษตรกรรม
ขอ้ 32 ข้างเคียงที่เป็นท่ีดินหวงห้ามเพื่อจัดท่ีดินตามพระราชบัญญัติจัดท่ีดินเพ่ือการ
ครองชีพ พ.ศ. 2511 หากที่ดินนั้นได้มีการจัดที่ดินในรูปนิคมสร้างตนเอง หรือนิคมสหกรณ์แล้ว ให้
เขียนข้างเคียงว่า นิคมสร้างตนเอง....หรือ นิคมสหกรณ์.... แลว้ เติมช่อื นคิ มต่อทา้ ย เช่น นิคมสร้างตนเอง
คน่ั กระได
การระวังชี้และลงช่ือรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าของผู้ปกครองนิคมสร้างตนเอง หรือ
ผอู้ านวยการนคิ มสหกรณ์
หากท่ีดินดังกล่าวยังมิได้ดาเนินการจัดที่ดินและจัดตั้งนิคม ให้เขียนข้างเคียงตาม
กฎหมายทห่ี วงหา้ ม
การระวังชแี้ ละลงชือ่ รบั รองแนวเขตท่ดี นิ เป็นหนา้ ทขี่ องผดู้ ูแลรบั ผดิ ชอบทีด่ นิ นั้น
ขอ้ 33 ข้างเคียงที่เป็นที่ดินซ่ึงได้จัดซื้อหรือเวนคืนตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดิน
เพ่ือเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 เพื่อประโยชน์ในการปฏิรูปที่ดิน หากมีหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินให้เขียน
ข้างเคียงเช่นเดียวกนั กบั ขา้ งเคียงทมี่ ีหนงั สอื แสงสิทธิในทีด่ ินตามหมวด 1 ยังไม่มีหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน
ใหเ้ ขยี นขา้ งเคียงว่า สานกั งานการปฏริ ปู ทด่ี ินเพอ่ื เกษตรกรรม
การระวังช้ีและลงชื่อรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าท่ีของเลขาธิการสานักงานการปฏิรูป
ที่ดนิ เพ่อื เกษตรกรรม
ขอ้ 34 กรณีข้างเคียงเป็นที่ดินในเขตพระราชกฤษฎีกากาหนดเขตปฏิรูปที่ดินฯ
และมีผู้ครอบครองและทาประโยชน์โดยไม่มีหลักฐานสาหรับที่ดิน การระวังชี้และลงชื่อรับรองแนวเขต
ที่ดินให้ดาเนินการตามบันทึกข้อตกลงระหว่างกรมที่ดินกับสานักงานปฏิรูปท่ีดินเพ่ือเกษตรกรรม (ส.ป.ก.)
เรือ่ ง วิธีปฏบิ ัติเกยี่ วกับการออกเอกสารสทิ ธใิ นท่ีดนิ ในเขตปฏิรปู ทีด่ นิ พ.ศ. 2541 ข้อ 4 ดังนี้
34.1 ถ้าที่ดินอยู่ในพื้นที่เขตดาเนินการปฏิรูปที่ดิน และปรากฏว่าที่ดิน
ข้างเคียงมผี ู้ครอบครองและทาประโยชนโ์ ดยไม่มีหลักฐานสาหรบั ทีด่ นิ ให้เขยี นข้างเคียงว่า “สานักงานการ
ปฏิรูปที่ดินเพ่ือเกษตรกรรม” และให้ปฏิรูปท่ีดินจังหวัดหรือผู้ได้รับมอบหมายเป็นผู้ระวังช้ีและลงช่ือ
รับรองแนวเขตร่วมกบั ผคู้ รอบครองและทาประโยชน์ในท่ดี ิน
34.2 ถ้าที่ดินอยู่ในพื้นท่ีนอกเขตดาเนินการ และปรากฏว่าท่ีดินข้างเคียงมี
ผู้ครอบครองและทาประโยชน์โดยไม่มีหลักฐานสาหรับท่ีดิน ให้เขียนข้างเคียงว่า “ท่ีมีการครอบครอง”
และให้ผคู้ รอบครองและทาประโยชน์ในทดี่ ินเป็นผลู้ งชอื่ รับรองแนวเขตที่ดนิ
ส่วนที่ 11
เขตป่ำไม้
ขอ้ 35 ป่าสงวนแห่งชาติ อทุ ยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ปา่ และเขตห้ามลา่ สัตว์ป่า
ให้เขยี นข้างเคยี งตามชอื่ ประเภทของปา่ ไม้น้นั เช่น ป่าสงวนแหง่ ชาติ..... แล้วเตมิ ชอื่ ตามหลักฐานที่ปรากฏ
ในกฎหมาย
สำ�นกั สจำดั นกักาจรัดทกี่ดำรนิ ทขี่ดอนิ งขรฐัองรัฐ114495
ป่าไม้ถาวรตามมติคณะรัฐมนตรี (ป่าที่คณะรัฐมนตรีมีมติให้รักษาไว้เป็นสมบัติของชาติ)
ให้เขยี นขา้ งเคียงวา่ ป่าไมถ้ าวร
ป่าชายเลนตามมติคณะรัฐมนตรี (ป่าท่ีคณะรัฐมนตรีมีมติให้รักษาไว้เป็นสมบัติของชาติ
เม่ือวันที่ 15 ธันวาคม 2530) ให้เขียนข้างเคียงวา่ ปา่ ชายเลน
35.1 การระวังชี้และลงชื่อรับรองแนวเขตที่ดินติดต่อกับเขตป่าสงวนแห่งชาติ
ป่าไม้ถาวรตามมติคณะรัฐมนตรี ป่าชายเลนตามมติคณะรัฐมนตรี (ป่าท่ีคณะรัฐมนตรีมีมติให้รักษาไว้เป็น
สมบัติของชาติ เม่ือวันที่ 15 ธันวาคม 2530) เฉพาะพ้ืนท่ีที่ไม่อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์
สัตว์ป่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เป็นหน้าท่ีของสานักงานจัดการทรัพยากรป่าไม้ท่ี 1 - 13 หรือสานักจัดการ
ทรัพยากรป่าไมส้ าขาท่รี บั ผดิ ชอบในพ้ืนที่ หรือผู้ซ่ึงสานักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 1 - 13 หรือผู้ซึ่งสานัก
จัดการทรัพยากรป่าไม้สาขาที่รับผิดชอบในพ้ืนที่มอบหมายซ่ึงดารงตาแหน่งตั้งแต่ระดับปฏิบัติการหรือ
ชานาญงานขึ้นไป
35.2 การระวังช้ีและลงชื่อรับรองแนวเขตที่ดินติดต่อกับเขตอุทยานแห่งชาติ
เขตรักษาพนั ธ์สุ ัตว์ป่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่า และป่าชายเลนตามมติคณะรัฐมนตรีเฉพาะพ้ืนที่ที่ถูกกาหนดให้
เป็นเขตอุทยานแหง่ ชาติ หรอื เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า หรือเขตห้ามล่าสัตว์ป่า เป็นหน้าท่ีของหัวหน้าอุทยาน
แห่งชาติ หัวหน้าเขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่า หัวหน้าเขตห้ามล่าสัตว์ป่า หรือผู้ท่ีได้รับมอบหมายซึ่งดารง
ตาแหนง่ ตั้งแตน่ กั วชิ าการปา่ ไม้ปฏบิ ตั กิ าร หรือเจ้าพนกั งานปา่ ไมช้ านาญงานขนึ้ ไป
ส่วนท่ี 12
ทเ่ี ขำ ที่ภูเขำ
ขอ้ 36 เขา ภูเขาใหเ้ ขยี นข้างเคียงวา่ ที่เขา ที่ภูเขา หากมีชื่อให้เขียนช่ือกากับไว้ เช่น ที่
เขามะขาม
การระวังชี้และลงชื่อรับรองแนวเขตท่ีดิน เป็นหน้าท่ีของผู้บริหารองค์กรปกครองส่วน
ทอ้ งถ่ินซ่ึงท่ีดนิ นัน้ ตงั้ อยู่
สว่ นท่ี 13
ที่สำธำรณประโยชน์
ขอ้ 37 ท่ีสาธารณประโยชน์ประเภท แม่น้า คลอง บึง อ่างเก็บน้า ทะเลสาบ และทะเล
ภายในน่านนา้ ไทย ใหเ้ ขียนสภาพที่สาธารณะนั้นแล้วเติมช่ือต่อท้าย เช่น แม่น้าบางปะกง คลองบางกอกน้อย
บึงสไี ฟ ทะเลสาบสงขลา
การระวังชี้และลงชื่อรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าท่ีของกรมเจ้าท่า หรือผู้ที่ได้รับ
มอบหมายร่วมกบั นายอาเภอท้องทีแ่ ละผูบ้ ริหารองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นซ่งึ ท่ดี ินนั้นตั้งอยู่
ขอ้ 38 ที่สาธารณประโยชน์ซึ่งได้มีการออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงแล้ว ให้เขียน
ข้างเคยี งเชน่ เดียวกับทีด่ นิ ทม่ี ีหนงั สือสาคัญสาหรับทหี่ ลวงตามหมวด 3 ถา้ ยังไม่มีหนังสือสาคัญดังกล่าวให้
เขียนตามสภาพที่ใช้แล้วเติมคาว่า สาธารณประโยชน์ต่อท้าย เช่น ป่าช้าสาธารณประโยชน์ ที่เล้ียงสัตว์
สาธารณประโยชน์ หากมีชื่อให้เขียนชื่อกากับไว้โดยไม่ต้องเติมคาว่า สาธารณประโยชน์ เช่น ป่าช้าบ้าน
พริก ที่เลยี้ งสตั ว์เขาไมห้ ลวง
ทีส่ าธารณประโยชนท์ ่มี สี ภาพตามธรรมชาติ เช่น หว้ ย หนอง ลาราง ฯลฯ หรือถนน ทาง
ท่ีใช้ประโยชน์ร่วมกันหรือโดยการอุทิศ ซ่ึงมิใช่ทางหลวงตามพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. 2535 ถ้า
150 สำ�นกั จัดการท่ีดนิ ของรฐั สำนกั จัดกำรท่ีดินของรฐั 146
เปน็ ท่ีสาธารณประโยชนท์ ่ีมีชื่อเรยี ก ใหเ้ ขยี นชื่อต่อท้ายสภาพที่สาธารณะน้ัน เช่น ห้วยแห้ง หนองละหาน
ถ้าไม่มชี ่ือใหเ้ ขยี นคาว่า สาธารณประโยชน์ตอ่ ทา้ ย เชน่ ทางสาธารณประโยชน์ หว้ ยสาธารณประโยชน์
การระวังช้ีและลงช่ือรับรองแนวเขตที่ดิน เป็นหน้าท่ีของนายอาเภอท้องท่ีร่วมกับ
ผบู้ ริหารองค์ปกครองส่วนทอ้ งถ่ินซงึ่ ท่ดี นิ นั้นตงั้ อยู่
. สาหรับทาง ลาราง เหมือง ฯลฯ ท่ีมีช่ือเรียกเหมือนกันและมีเขตติดต่อเป็นข้างเคียง
หลายด้านตอ่ เน่ืองกนั การเขยี นข้างเคยี งในเอกสารใหเ้ ขียนชือ่ เดียว และลงช่ือรบั รองเพียงครง้ั เดียว
กรณีทาง ลาราง เหมือง ฯลฯ ท่ีมีชื่อเรียกเหมือนกันและมีเขตติดต่อเป็นข้างเคียงหลาย
ด้านแต่ไม่ต่อเนื่องกัน การเขียนข้างเคียงในเอกสารให้เขียนช่ือและลงช่ือรับรองตามจานวนด้านท่ีมีเขต
ติดตอ่ ทกุ ด้าน
ประกาศ ณ วันที่ 10 มนี าคม พ.ศ. 2554
ลงชือ่ อนวุ ัฒน์ เมธีวิบลู วฒุ ิ
(นายอนวุ ฒั น์ เมธีวิบูลวุฒ)ิ
อธิบดีกรมท่ีดนิ
สำ�นกั สจำดั นกักาจรัดทกดี่ำรนิ ทข่ดี อินงขรัฐองรัฐ115417
ระเบียบกรมท่ดี นิ
ว่าดว้ ยการลงชือ่ เจ้าของท่ีดินในหนังสอื แสดงสิทธใิ นท่ีดนิ
พ.ศ. 2554
-----------------
โดยทเ่ี ปน็ การสมควร ปรบั ปรุงแก้ไขหลักเกณฑ์ และวธิ กี ารสาหรับการลงช่ือเจ้าของท่ีดิน
ในหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน ให้เหมาะสมกับสภาวการณ์ปัจจุบันซ่ึงกฎหมายซึ่งกาหนดให้ผู้ใดเป็นผู้ถือ
กรรมสิทธิ์หรือสิทธิครองครองในที่ดินบางประเภทเปลี่ยนแปลงไป และเพื่อให้สามารถแก้ไขปัญหา
ข้อขัดข้องเกี่ยวกับการลงชื่อเจ้าของทด่ี ินให้เปน็ ไปตามทก่ี ฎหมายกาหนดได้อย่างประสิทธภิ าพ
อาศัยอานาจตามความในมาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ
แผ่นดิน พ.ศ. 2535 แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ ๕) พ.ศ.
2545 ประกอบกับข้อ 2 (1 ) (4) ข้อ 20 (1) แห่งกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมท่ีดิน กระทรวงมหาดไทย
พ.ศ. 2553 อธิบดกี รมทดี่ นิ จึงวางระเบยี บไว้ดังน้ี
ข้อ 1 ระเบยี บน้เี รยี กว่า “ระเบยี บกรมที่ดินว่าดว้ ยการลงชอื่ เจา้ ของท่ีดินในหนังสือแสดงสิทธิ
ในทด่ี นิ พ.ศ. 2554”
ข้อ 2 ระเบียบนีใ้ หใ้ ชบ้ ังคบั ต้ังแตบ่ ดั น้ีเปน็ ตน้ ไป
ข้อ 3 ให้ยกเลิกระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการลงชื่อเจ้าของที่ดินในหนังสือแสดงสิทธิใน
ที่ดิน พ.ศ. 2529
บรรดาระเบียบ ข้อบังคับ และคาสั่งอ่ืนใด ในส่วนที่กาหนดไว้แล้วในระเบียบนี้ หรือซึ่ง
ขดั หรือแยง้ กบั ระเบยี บนี้ให้ใชร้ ะเบยี บนีแ้ ทน
ขอ้ 4 ในระเบยี บนี้
“เจ้าของที่ดิน” หมายความว่า ผู้ถือกรรมสิทธ์ิและให้หมายความรวมถึงผู้เป็นเจ้าของ
ทด่ี ินในฐานะผู้มีสทิ ธิครอบครองทดี่ ินดว้ ย
“หนังสือแสดงสิทธิในท่ีดิน” หมายความว่า โฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง ตราจองที่ตรา
ว่า “ได้ทาประโยชนแ์ ลว้ ”โฉนดทด่ี ิน หรอื หนังสอื รับรองการทาประโยชน์ และใบจอง
ขอ้ 5 ใหผ้ อู้ านวยการสานักมาตรฐานการออกหนังสอื สาคัญ รกั ษาการตามระเบียบน้ี
หมวด 1
บคุ คลธรรมดำ
ข้อ 6 การเขียนช่อื เจ้าของท่ีดินที่เป็นบคุ คลธรรมดา ใหเ้ ขียนดังนี้
6.1 ให้เขยี นชอื่ ตวั ช่อื สกุล ถา้ มบี รรดาศักดแ์ิ ละราชทนิ นาม ให้เขียนบรรดาศักดิ์
และราชทนิ นาม แลว้ เขยี นช่ือตัว ชอื่ สกลุ ไว้ตอ่ ท้ายภายในวงเล็บ
6.2 ผมู้ ยี ศให้ระบเุ ป็นคานาหน้านาม เชน่ “ร้อยตารวจตรี” “รอ้ ยตรีหญงิ ” ฯลฯ
6.3 ผู้มีอายุต่ากว่าสิบห้าปี ให้ใช้คานาหน้านามว่า “เด็กชาย” หรือ “เด็กหญิง”
หากมีอายุสิบห้าปีบริบูรณ์ข้ึนไปให้ใช้คานาหน้านามว่า “นาย” หรือ “นางสาว” และหากหญิงสมรสแล้ว ให้
ใชค้ านาหนา้ นามวา่ “นาง” หรือ “นางสาว” ตามทปี่ รากฏในหนงั สอื สาคัญการจดทะเบยี นครอบครัว
152 ส�ำ นกั จัดการที่ดินของรัฐ สำนักจดั กำรทีด่ นิ ของรัฐ 148
6.4 พระภิกษุ ใหล้ งชือ่ เปน็ พระภิกษุ (หากมีสมณศกั ดใิ์ หร้ ะบุด้วย)
6.5 ผู้จัดการมรดก ให้ลงชื่อตัว ชื่อสกุล ของผู้จัดการมรดก และระบุคาว่า
ผูจ้ ดั การมรดกของผ้ใู ดตอ่ ท้ายไวด้ ้วย เชน่ “นายแดง ชอบดี ผู้จดั การมรดก นายคา ชอบดี” ฯลฯ
หมวด 2
ทีร่ ำชพสั ดุ
ข้อ 7 ท่ีราชพัสดุซ่ึงมิได้ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ และออกหนังสือแสดง
สทิ ธใิ นท่ีดนิ เปน็ โฉนดทด่ี ิน หรอื หนังสือรับรองการทาประโยชน์ให้ลงชื่อ “กระทรวงการคลัง” เป็นเจ้าของทีด่ ิน
ผู้มอี านาจจดั การแทนกระทรวงการคลัง คือ อธิบดีกรมธนารักษ์ หรือ ผู้ที่อธิบดีกรมธนารักษ์
มอบหมาย
หมวด 3
ท่ีดินองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน
ขอ้ 8 ท่ดี ินอนั เป็นทรัพยส์ ินสว่ นจังหวดั ให้ลงช่อื “องค์การบริหารส่วนจังหวัด” แล้วเติม
ชื่อจังหวัด น้ัน ๆ ต่อท้าย เชน่ “องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจังหวดั พิษณุโลก” ฯลฯ
ผูม้ อี านาจจดั การแทนองค์การบริหารส่วนจังหวดั คือ นายกองค์การบริหารส่วนจงั หวัด
ขอ้ 9 ที่ดินของเทศบาลนคร เทศบาลเมือง และเทศบาลตาบล ให้ลงชื่อตามประเภท
ของเทศบาล แล้วต่อทา้ ยด้วยชือ่ เทศบาล นัน้ เชน่ “เทศบาลนครเชียงใหม่” “เทศบาลเมืองชลบุรี”“เทศบาล
ตาบลโชคชยั ” ฯลฯ
ผมู้ อี านาจจัดการแทนเทศบาลแต่ละประเภท คอื นายกเทศมนตรีของเทศบาลนน้ั
ขอ้ 10 ทด่ี นิ ขององค์กรบรหิ ารส่วนตาบลใหล้ งช่ือองค์การบริหารส่วนตาบลและต่อท้าย
ด้วยชอ่ื ขององคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบล นนั้ เช่น “องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบลทา่ พรกิ ”
ผู้มีอานาจจัดการแทนองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบล คอื นายกองคก์ ารบริหารส่วนตาบล
ข้อ 11 ที่ดินอันเป็นทรพั ยส์ ินของกรงุ เทพมหานคร ใหล้ งชื่อ “กรุงเทพมหานคร”
ผู้มอี านาจหน้าทจ่ี ัดการแทน คอื ผู้ว่าราชการกรงุ เทพมหานคร
ขอ้ 12 ทด่ี นิ อันเปน็ ทรัพยส์ นิ ของเมืองพทั ยา ให้ลงช่อื “เมืองพัทยา”
ผู้มอี านาจจัดการแทน คอื นายกเมอื งพัทยา
ข้อ 13 ที่ดินอันเป็นทรัพย์สินขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินอื่น ที่มีกฎหมายจัดต้ัง การ
ลงชอ่ื และผมู้ อี านาจจดั การแทนใหเ้ ปน็ ไปตามกฎหมายจัดตัง้ น้ัน
หมวด 4
ท่ดี ินของรัฐวิสำหกิจ
ข้อ 14 ทด่ี ินของรฐั วิสาหกิจใด ซง่ึ กฎหมายกาหนดใหเ้ ปน็ นติ ิบุคคล ให้ลงชื่อรัฐวิสาหกิจ
นั้น เช่น “การไฟฟ้านครหลวง” “การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค” “การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย” “การ
รถไฟแห่งประเทศไทย” “การประปานครหลวง” “การประปาสว่ นภูมภิ าค”ฯลฯ
ผู้มีอานาจจัดการแทน คือ ผู้บริหารรัฐวิสาหกิจท่ีมีชื่อตามกฎหมาย เช่น ผู้ว่าการการ
ไฟฟา้ นครหลวง ผ้วู า่ การการไฟฟ้าสว่ นภมู ภิ าค ฯลฯ
ส�ำ นกั สจำัดนกกั าจรดั ทกดี่ำรินทขี่ดอินงขรัฐองรฐั115439
หมวด 5
ทีด่ ินเพอ่ื กำรศำสนำ
ขอ้ 15 ทีด่ ินของวดั ในพระพทุ ธศาสนาใหล้ งชอ่ื ดังน้ี
15.1 ท่ีดินซ่ึงใช้เป็นท่ีต้ังวัดมีพระสงฆ์และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาแล้ว
ให้เขยี นวา่ “วัด...” โดยลงช่อื วดั ต่อท้าย เช่น “วัดพระเชตพุ นวิมลมังคลาราม” ฯลฯ
15.2 ท่ีดนิ ซ่งึ ใชเ้ ป็นท่ธี รณสี งฆ์ของวัด ใหเ้ ขยี นวา่ “วดั ”…….(ทธ่ี รณีสงฆ์)”
15.3 ท่ีดนิ ซง่ึ ใช้เปน็ ทตี่ ัง้ สานักสงฆ์ ใหเ้ ขยี นว่า”วดั ……(ทสี่ านกั สงฆ์)”
15.4 ที่ดินซึ่งใช้เป็นที่ธรณีสงฆ์ของสานักสงฆ์ ให้เขียนว่า “วัด.. (ที่ธรณีสงฆ์
ของสานักสงฆ์)”
ผู้มีอานาจจัดการเกี่ยวกับที่ดินของวัดในเร่ืองการขอรังวัดรับโฉนดที่ดิน การขอสอบเขต
การขอแบ่งแยก และการขอรับรองเขตท่ีดิน หรือกิจการอ่ืนใดท่ีเกี่ยวข้องกับท่ีดินเรียกชื่อต่างออกไปบ้าง
แต่มีลักษณะใกล้เคียงทานองเดียวกับกิจการ 4 ประการท่ีกล่าวข้างต้น ให้เป็นไปตามมติของมหาเถร
สมาคมครงั้ ที่ 16/2528 เมอ่ื วนั ท่ี 20 มถิ นุ ายน 2528 คือ
วัดท่ีต้ังอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร เขตเทศบาล ให้เจ้าอาวาสมอบฉันทะให้สานักงาน
พระพุทธศาสนาแห่งชาติหรือตัวแทนของสานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติเป็นผู้ดาเนินการแทน
(ผ้อู านวยการสานกั งานพระพทุ ธศาสนาจงั หวัดเป็นตัวแทนของสานักงานพระพทุ ธศาสนาแห่งชาติ)
วัดที่ตั้งอยู่นอกเขตที่กล่าวแล้วในวรรคสาม ให้เจ้าอาวาสพิจารณาคัดเลือกทายกทายิกา
แหง่ วดั น้นั อนั เปน็ ในฐานะที่ควรแกก่ ารเชอ่ื ถือมจี านวน 2 หรอื 3 คน เป็นผู้ดาเนินการแทนเจ้าอาวาส แต่
ขอ้ ตกลงใด ๆ ในการดาเนินการดงั กลา่ วต้องได้รับความเห็นชอบจากเจา้ อาวาสก่อน
ให้ผู้แทนวัดส่งหลักฐานการได้รับอนุญาตให้ต้ังวัด หลักฐานการได้รับพระราชทาน
วิสงุ คามสมี า (ถ้ามี) ตราตั้งเจ้าอาวาส และหลักฐานอนื่ ที่เห็นสมควรประกอบเรื่อง
ข้อ 16 ที่ดินของวัดบวรนิเวศวิหาร วัดเบญจมบพิตร วัดเทพศิรินทราวาส วัดราชบพิธ
วัดราชประดิษฐ์ และวัดนิเวศน์ธรรมประวัติ การเขียนช่ือวัดให้นาความในข้อ 15 อนุ 15.1 และ 15.2
มาใชบ้ ังคับโดยอนุโลม
ผู้มีอานาจจัดการเกี่ยวกบั ทด่ี ินของวดั ตามวรรคแรก เป็นหน้าท่ีของผู้อานวยการพระคลัง
ข้างทใี่ นฐานะมรรคนายกในพระปรมาภไิ ธยของวดั
ข้อ 17 ทดี่ ินของวัดร้างใหล้ งชอื่ ดังนี้
17.1 ทีด่ ินซึ่งเคยเป็นที่ต้ังวดั มากอ่ นและกลายเป็นวัดร้างไม่มีพระสงฆ์ ให้เขียน
ว่า “วัด......(รา้ ง)”
17.2 ที่ดินซึ่งเคยเป็นที่ธรณีสงฆ์ของวัด และวัดนั้นกลายเป็นวัดร้าง ให้
เขียนว่า “วัด...........(ท่ีธรณสี งฆ์รา้ ง)”
ผู้มีอานาจจัดการเกี่ยวกับที่ดินของวัดร้าง คือ สานักงานพระพุทธศาสนาแ ห่งชาติ
หรือผู้ท่ีสานักงานพระพุทธศาสนาแหง่ ชาติมอบหมาย
ข้อ 18 ที่ดินของมิซซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพ และมิซซังโรมันคาทอลิกหนองแสง แยก
ได้เป็น 3 ประเภท คอื สถานวัดบาทหลวง สถานพักสอนศาสนา และท่ีดินสาหรับทาประโยชน์ การลงชื่อ
เจ้าของที่ดินให้เขียนช่ือมิซซังโรมันคาทอลิก น้ัน แล้วเขียนประเภทของที่ดินต่อท้ายภายในวงเล็บ เช่น
“มิซซังโรมันคาทอลกิ กรงุ ทพ (สถานวดั บาทหลวง)” ฯลฯ
ผูม้ อี านาจจดั การเก่ยี วกบั การที่ดินของมซิ ซงั โรมันคาทอลิก คอื ประมขุ ของมซิ ซงั นนั้
154 ส�ำ นกั จัดการท่ีดินของรัฐ สำนกั จัดกำรทีด่ นิ ของรัฐ 150
ข้อ 19 ที่ดินของมัสยิดอิสลาม ให้ลงชื่อมัสยิดแล้วต่อท้ายชื่อของมัสยิดที่ได้จดทะเบียน
ไว้ เชน่ “มัสยดิ ยะลาอดุ ดนิ (บา้ นซะเอยี น)”ฯลฯ
ผู้มีอานาจจัดการเกี่ยวกับท่ีดินของมัสยิด คือ คณะกรรมการของมัสยิด น้ัน หรือผู้ที่
คณะกรรมการมสั ยิดมอบหมาย
หมวด 6
ท่ีกุศลสถำน
ข้อ 20 ที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้าและอยู่ในปกครองของทางราชการ ให้ลงช่ือกรมการ
ปกครองแล้วระบชุ ่ือศาลเจ้าต่อท้ายภายในวงเลบ็ เชน่ “กรมการปกครอง (ศาลเจา้ คลองตน้ ไทร)” ฯลฯ
ถ้าเป็นที่ทาประโยชน์ของศาลเจ้า ให้เขียนว่า กรมการปกครอง แล้วระบุว่าเป็นท่ีทา
ประโยชน์ของศาลเจ้าใด เชน่ “กรมการปกครอง (ทที่ าประโยชน์ของศาลเจ้าคลองต้นไทร)” ฯลฯ
ผ้มู ีอานาจจัดการเกยี่ วกับท่ีดนิ ของศาลเจา้ เป็นหนา้ ท่ีของอธิบดีกรมการปกครอง
หมวด 7
ทด่ี ินสภำกำชำดไทย
ข้อ 21 ที่ดินของสภากาชาดไทย ไม่วา่ จะเป็นที่ต้ังโรงพยาบาล สถานีกาชาดไทย หรือใช้
ประโยชน์อื่นใหล้ งช่ือ “สภากาชาดไทย”
ผู้มีอานาจจดั การเกี่ยวกับทด่ี นิ ของสภากาชาดไทย คือ อุปนายกผู้อานวยการสภากาชาด
ไทยหรอื ผู้ท่ีไดร้ ับมอบหมาย
หมวด 8
ทรัพยส์ นิ ส่วนพระมหำกษตั ริย์
ข้อ 22 ทด่ี นิ อันเปน็ ทรพั ย์สินส่วนพระมหากษัตรยิ ์ แยกพิจารณา ดงั น้ี
22.1 ที่ดินอันเป็นทรัพย์สินส่วนพระองค์ ให้ลงชื่อ พระบาทสมเด็จพระ
เจ้าอยหู่ ัว หรือพระบรมราชินี โดยไม่ต้องกรอกข้อความในช่องบิดามารดา
ผูม้ ีอานาจจัดการเปน็ หนา้ ท่ขี องผจู้ ดั การทรพั ยส์ นิ ส่วนพระองค์ ซึ่งประกาศแต่งต้ังในราช
กจิ จานบุ กษา
สาหรับทรัพย์สินส่วนพระองค์ ของพระราชโอรส พระราชธิดา ในพระบาทสมเด็จพระ
เจา้ อย่หู ัวรชั กาลใด ให้เขียนพระนาม นั้น และเขยี นขอ้ ความตอ่ ทา้ ยพระนามว่า “ในรชั กาลท่.ี ....”
พระราชวงศ์ นอกจากน้ี ให้เขียนพระนามแล้วกรอกข้อความในช่องบิดามารดา ว่า “ใน
........” (ลงพระราชอิสริยศักด์ิ และพระนามพระชนนีท่ีทรงกรม ลงพระนามกรม และพระนามพระชนนีหรือ
หม่อมห้าม)
22.2 ท่ีดินอันเป็นทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ให้ลงช่ือ “ทรัพย์สินส่วน
พระมหากษตั รยิ ์”
ผู้มีอานาจจัดการเก่ียวกับทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ คือ ผู้อานวยการสานักงาน
ทรพั ย์สนิ สว่ นพระมหากษตั ริย์
ส�ำ นกั สจำดันกกั าจรัดทกี่ดำรนิ ทขด่ี อนิ งขรอัฐงรฐั115551
หมวด 9
ทด่ี นิ สำนกั งำนลกู เสอื แห่งชำติ
ขอ้ 23 ท่ีดินสานักงานลูกเสือแห่งชาติ ซ่ึงได้มาโดยมีผู้อุทิศให้หรือได้มาจากการให้ ซ้ือ
ด้วยเงินรายได้ของสานักงาน หรือแลกเปล่ียนกับทรัพย์สินของสานักงานลูกเสือแห่งชาติ หรือโดยวิธีอื่น
ใหล้ งชื่อ “ สานกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ”
ผู้มอี านาจจัดการท่ดี ินของสานกั งานลูกเสอื แห่งชาติ คือ เลขาธิการสานักงานลกู เสอื แห่งชาติ
หมวด 10
ที่ดินสำนักงำนกำรปฏริ ูปท่ดี นิ เพอื่ เกษตรกรรม
ขอ้ 24 ทีด่ นิ ซง่ึ ไดจ้ ัดซ้อื หรือเวนคืน เพื่อใช้ประโยชน์ในการปฏิรูปที่ดินเพ่ือเกษตรกรรม
ใหล้ งชือ่ “สานักงานการปฏริ ปู ท่ีดนิ เพือ่ เกษตรกรรม”
ผู้มีอานาจจัดการที่ดินของสานักงานการปฏิรูปที่ดินเพ่ือเกษตรกรรม คือ เลขาธิการ
สานกั งานการปฏิรูปทดี่ นิ เพอ่ื เกษตรกรรม
หมวด 11
ทดี่ ินสหกรณ์
ข้อ 25 ท่ีดินของสหกรณ์ให้ลงชื่อ “ สหกรณ์” แล้วเติมช่ือสหกรณ์ต่อท้าย เช่น “สหกรณ์
การเกษตรเมอื งราชบุรี จากัด” ฯลฯ
ผู้มีอานาจจัดการท่ีดินของสหกรณ์ คือ คณะกรรมการสหกรณ์ นั้น หรือกรรมการคนใดคน
หนึง่ ท่คี ณะกรรมการสหกรณม์ อบหมาย
หมวด 12
ทด่ี นิ นิตบิ ุคคลอน่ื
ข้อ 26 ท่ีดินของบริษัทจากัด ห้างหุ้นส่วนท่ีจดทะเบียน สมาคม และมูลนิธิที่ได้รับ
อนุญาตแลว้ หรือ นิตบิ ุคคลอ่นื ใหล้ งชื่อตามหลกั ฐานที่ปรากฏในหนังสอื สาคัญการจดทะเบียนสาหรับการ
ถือที่ดินน้ัน หากการได้มาเป็นการจาเป็นโดยตรงเพ่ือดาเนินการตามวัตถุประสงค์ของนิติบุคคลแล้ว ย่อม
ถอื ทด่ี นิ ไดโ้ ดยให้เรียกหลกั ฐานเหลา่ น้เี พื่อตรวจสอบและรวมเรอ่ื ง คอื
26.1 หนังสือสาคัญการจดทะเบียนก่อต้ังนติ ิบุคคล
26.2 หนงั สือบริคณหส์ นธิ ข้อบงั คบั หรอื ตราสารจดั ตัง้
26.3 หนงั สอื รับรองรายชอ่ื และสญั ชาติของผูถ้ อื หุน้
26.4 หลกั ฐานแสดงว่าเปน็ ผู้มีอานาจจัดการแทนนติ บิ คุ คล
ผูม้ ีอานาจจดั การแทนบรษิ ัทจากัด หา้ งห้นุ สว่ นที่จดทะเบียน สมาคม และมูลนิธิ หรือนิติ
บคุ คลอื่น คอื กรรมการผู้จัดการ ผู้จัดการ ประธานกรรมการ หรือผู้มีอานาจจัดการตามหลักฐานที่ปรากฏ
ในเอกสารแล้วแต่กรณี
ประกาศ ณ วนั ท่ี 10 มนี าคม พ.ศ. 2554
อนุวัฒน์ เมธวี บิ ูลวฒุ ิ
(นายอนวุ ฒั น์ เมธีวิบลู วฒุ )ิ
อธบิ ดกี รมท่ีดิน
156 สำ�นกั จดั การทีด่ นิ ของรัฐ สำนกั จัดกำรทดี่ ินของรฐั 152
คาสัง่ ที่ 158/2501
เรอ่ื ง ระเบียบปฏบิ ตั ิในการรังวัดทาแผนที่และการระวงั แนวเขตทดี่ นิ อนั เป็นสาธารณสมบัติ
ของแผ่นดนิ สาหรับพลเมืองใช้รว่ มกนั ซงึ่ เกดิ ขนึ้ โดยสภาพ
-------------------------
โดยท่ีไดพ้ ิจารณาเห็นสมควรวางระเบียบปฏิบัติในการรังวัดทาแผนท่ีและการระวังแนวเขต
เก่ียวกับท่ีหนอง คลอง บึง บาง หรือที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสาหรับพลเมืองใช้ประโยชน์
ร่วมกัน ซึ่งเกิดข้ึนโดยสภาพ เฉพาะในบางกรณีท่ีมีปัญหาเก่ียวกับแนวเขตไม่ปรากฏแน่ว่าอยู่ท่ีใดให้เป็น
การเรียบรอ้ ย กระทรวงมหาดไทยจึงไดว้ างระเบยี บปฏบิ ัตไิ ว้ ดงั ตอ่ ไปนี้
ข้อ 1 ถ้าท่ีดนิ ทมี่ กี ารรังวัดนั้นมีระวางแผนที่สาหรับออกโฉนดที่ดินอยู่แล้ว ให้ช่างแผนท่ี
ยึดระวางแผนที่หรือหลักฐานการแผนที่เป็นหลักในการรังวัดตรวจสอบ โดยจัดการคัดหรือจาลองแผนท่ีไปให้
ละเอียดด้วยในชั้นต้นให้รังวัดตรวจสอบว่าท่ีสาธารณประโยชน์ซ่ึงปรากฏในระวางแผนที่นั้นมีอาณาเขต
กว้างยาวเท่าใด แล้วรังวัดตรวจสอบจากสภาพพ้ืนที่ดินตามที่เป็นอยู่ว่าคลาดเคลื่อนเปล่ียนแปลงไปจาก
ระวางแผนทเี่ พียงใดประการใดหรือไม่
ข้อ 2 หากปรากฏว่าสภาพพ้ืนที่ดินคลาดเคล่ือนเปลี่ยนแปลงไปจากระวางแผนท่ีหรือ
หลักฐานการแผนท่ีเดิม ให้ช่างแผนที่หาหลักฐานเดิมโดยรอบคอบ เป็นต้นว่าหลักหมายเขตท่ีดิน หมุด
หลกั ฐานแผนที่ ตน้ ไมห้ รอื วตั ถพุ ยานอยา่ งใดอย่างหน่งึ ซ่ึงอาจใชเ้ ป็นหลักฐานพยานยืนยันได้ แล้วจึงรังวัด
ตรวจสอบว่าอาณาเขตท่ีสาธารณประโยชน์ที่ถูกต้องอยู่ที่ใด คลาดเคล่ือนเปล่ียนแปลงเพราะเหตุใด และ
ให้ชแี้ จงเจา้ พนกั งานฝ่ายปกครองหรือผมู้ ีหนา้ ทดี่ แู ลรักษา คุ้มครองป้องกันท่ีดินอันเป็นสาธารณสมบัติของ
แผ่นดนิ ซ่งึ ไประวังแนวเขตท่ีดนิ สาธารณประโยชน์ทราบและรว่ มกนั พจิ ารณาเขตทด่ี ินน้ันต่อไป
ขอ้ 3 ในการพิจารณาว่าอาณาเขตท่ีดินสาธารณประโยชน์ท่ีแท้จริงอยู่ที่ใด ประการใด
ให้พิจารณาจากหลักฐานการรังวัดตรวจสอบตามข้อ 1 และข้อ 2 ประกอบกับเอกสารของทางราชการ
เช่น ทะเบียนท่ีดินสาธารณประโยชน์แปลงน้ัน ถ้าจาเป็นจะต้องสอบสวนพยานบุคคล ก็ให้เจ้าพนักงาน
ฝ่ายปกครองหรือผู้มีหน้าที่ดูแลรักษา คุ้มครองป้องกันดาเนินการสอบสวน เสร็จแล้วจึงร่วมกันพิจารณา
กับช่างแผนท่ี เม่ือเจ้าหน้าท่ีท้ังสองฝ่ายพิจารณาร่วมกันเห็นว่า หลักฐานตามท่ีรังวัดตรวจสอบและ
สอบสวนเป็นที่เช่อื ถอื และพอจะดาเนนิ การต่อไปได้ ก็ให้ชีแ้ จงยืนยนั ไวโ้ ดยละเอียด
ข้อ 4 ถ้าที่ดินน้ันยังไม่มีระวางแผนที่ที่จะตรวจสอบได้ก็ดี หรือมีระวางแผนที่ที่จะ
ตรวจสอบไดแ้ ตค่ ลาดเคล่อื นกับสภาพท่ีดินที่เป็นอยู่ก็ดี หรือหาหลักฐานตามข้อ 2 ไม่ได้ก็ดี ซ่ึงเป็นเหตุให้
ไมส่ ามารถสอบสวนหาหลักฐานที่จะยืนยันให้ทราบได้ว่าอาณาเขตที่ดินสาธารณประโยชน์ที่แน่นอนว่าอยู่
เพียงใดให้เป็นหน้าที่ของเจ้าพนักงานฝ่ายปกครอง หรือผู้มีหน้าที่ดูแลรักษาแลคุ้มครองป้องกันท่ีดินอัน
เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน หาทางทาความตกลงปรองดองกับผู้มีสิทธิในท่ีดินนั้นเท่าที่สามารถจะ
ดาเนินการไปไดเ้ พอ่ื ใหป้ ระชาชนไดใ้ ชป้ ระโยชนร์ ่วมกันตามสมควร
ข้อ 5 ในการทาความตกลงปรองดองกับผู้มีสิทธิในที่ดินน้ัน ให้เจ้าพนักงานฝ่ายปกครอง
หรือผู้มีหน้าที่ดูแลรักษาและคุ้มครองท่ีดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินพิ จารณาโดยรอบคอบว่า
แนวเขตที่สาธารณประโยชน์แปลงน้ัน มีความสัมพันธ์ต่อเนื่องกันมากับที่ดินสาธารณประโยชน์ในท่ีดิน
สาธารณประโยชนแ์ ห่งอื่นอย่างใด ความจาเปน็ ของประชาชนทตี่ ้องใช้ประโยชนใ์ นท่ีดนิ สาธารณประโยชน์
ส�ำ นกั สจำัดนกกั าจรดั ทก่ดีำรนิ ทขดี่ อินงขรอัฐงรัฐ115573
แปลงน้ันมีอยู่อย่างใดและในอนาคตจะมีความจาเป็นต้องใช้ประโยชน์ร่วมกันอย่างใด หากเห็นเป็นการ
สมควรจะให้มีการประชุมฟังความเห็นจากประชาชนในบริเวณท่ีเกี่ยวข้องนั้นด้วยก็ได้ เมื่อได้พิจารณาถึง
ความจาเปน็ ตา่ งๆ เหล่านแ้ี ลว้ เหน็ ว่าการตกลงประนีประนอมจะไม่เป็นผลเสียหายและเป็นการเดือดร้อน
แกป่ ระชาชนสว่ นรวมแลว้ ก็ควรดาเนินการทาความตกลงกาหนดอาณาเขตที่ดินสาธารณประโยชน์น้ันไป
ได้และถ้าแนวเขตที่ดินสาธารณประโยชน์ต่อเน่ืองกับผู้มีสิทธิในท่ีดินรายอื่น ก็ให้ทาความตกลง
ประนปี ระนอมกับผู้มีสิทธิในท่ีดินรายอ่ืนตลอดแนวเขตน้ัน เพ่ือความเป็นระเบียบเรียบร้อยด้วย แต่ถ้าทา
ความตกลงกันไม่ได้ หรือการดาเนินงานเรื่องนั้นต่อไปจะเป็นผลเสียหายแก่ราษฎรส่วนรวม ก็ให้งดการ
ดาเนนิ งานในเรอ่ื งน้ันไว้และรายงานตอ่ ไปโดยอนโุ ลมตามความในข้อ 7
ขอ้ 6 ในกรณีที่ช่างแผนที่ได้ไปดาเนินการรังวัดตรวจสอบช้ันต้นแล้ว ถ้าช่างแผนที่ไม่
สามารถหาหลักฐานท่ีจะยืนยันได้ว่าอาณาเขตที่ดินสาธารณประโยชน์น้ันมีอยู่เพียงใด หรือมีปัญหา
เกย่ี วกบั การรงั วดั ตรวจสอบประการใด ใหร้ ายงานให้ผู้บังคบั บญั ชาทราบทกุ ระยะ และให้ให้ผู้บังคับบัญชา
พิจารณาแก้ไขปัญหาท่ีเกิดขึ้นน้ันตามสมควรแก่กรณี เช่น จัดช่างแผนที่ชั้นผู้ใหญ่ไปดาเนินการหรือ
ผู้บงั คบั บญั ชาไปดาเนินการเอง
ข้อ 7 ถา้ การพจิ ารณารว่ มกันระหว่างช่างแผนท่ีกับเจ้าพนักงานผู้ปกครองท้องที่หรือผู้มี
หน้าที่ดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันท่ีดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินไม่เป็นท่ีตกลง ให้ช่างแผนที่
ชแี้ จงขอ้ เท็จจริงพรอ้ มกบั สง่ หลักฐานต่างๆ และเสนอความเหน็ ไปตามลาดับจนถึงกรมท่ีดิน เฉพาะในส่วน
ภูมิภาคให้จงั หวัดรวบรวมพจิ ารณาเสนอไปยงั กรมท่ีดนิ เพือ่ วนิ จิ ฉัยต่อไป
ขอ้ 8 ให้ยกเลิกคาส่งั อ่นื ท่ีมขี ้อความอย่างเดียวกับคาสั่งน้หี รือซึง่ แยง้ หรือขัดตอ่ คาสง่ั นี้
ท้งั น้ี ให้เจ้าหน้าทถ่ี ือเป็นทางปฏิบัติโดยเคร่งครดั ตั้งแต่บดั นี้เปน็ ต้นไป
กระทรวงมหาดไทย
สง่ั ณ วนั ที่ 3 มนี าคม 2501
(ลงชื่อ) ทวี แรงขา
(นายทวี แรงขา)
รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงมหาดไทย
158 สำ�นักจดั การที่ดนิ ของรฐั สำนกั จดั กำรทด่ี นิ ของรัฐ 154
คาสง่ั กระทรวงมหาดไทย
ท่ี 948/2516
เร่อื ง มอบหมายการดาเนนิ การขอออกหนังสอื สาคัญสาหรับท่หี ลวงในทดี่ นิ อนั เป็นสาธารณสมบัติ
ของแผน่ ดินสาหรับพลเมืองใชร้ ่วมกัน
--------------------------------------
เนื่องจากได้มีกฎกระทรวงฉบับที่ 26 (พ.ศ. 2516) ลงวันท่ี 3 สิงหาคม 2516 ออก
ตามความในพระราชบญั ญตั ิใหใ้ ช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ข้อ 1 กาหนดให้ทบวงการเมืองผู้มี
อานาจหน้าที่ดูแลรักษาท่ีดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน เป็นผู้แสดงความประสงค์ต่ออธิบดีกรมท่ีดิน
ในการขอให้มีหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง และโดยมีกระทรวงมหาดไทยเป็นผู้มีหน้าที่ดูแลรักษาท่ีดินอัน
เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการดูแลรักษาที่ดินอันเป็นสา
ธารณสมบตั ขิ องแผ่นดิน พ.ศ. 2515 ขอ้ 4
ฉะน้ัน เพื่อให้การดาเนินการในเร่ืองนี้ได้เป็นไปโดยความสะดวกและรวดเร็ว ในกรณี
เกยี่ วกบั การขอออกหนังสอื สาคัญสาหรบั ที่หลวงในทด่ี นิ อนั เปน็ สาธารณสมบัติของแผ่นดินสาหรับพลเมือง
ใช้ร่วมกัน กระทรวงมหาดไทยขอมอบหมายให้นายอาเภอซึ่งท่ีดินดังกล่าวตั้งอยู่เป็นผู้มีอานาจดาเนินการ
แทน
ท้งั นี้ ตัง้ แต่บัดนีเ้ ปน็ ตน้ ไป
ส่ัง ณ วนั ที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2516
(ลงชอื่ ) กมล วรรณประภา
(นายกมล วรรณประภา)
รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงมหาดไทย
สำ�นักสจำัดนกกั าจรัดทกีด่ ำนิรทข่ีดอินงรขฐั องร1ัฐ51595
คาสั่งกรมทด่ี ิน
ที่ 853/2535
เร่อื ง มอบอานาจของอธบิ ดีกรมทดี่ ิน ให้ผู้วา่ ราชการจงั หวัดปฏิบัติราชการแทน
--------------------------------------
เพื่อให้การปฏิบัติราชการเกี่ยวกับการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง ตามความใน
มาตรา 8 ตรี แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน ดาเนินไปด้วยความสะดวก รวดเร็ว บังเกิดผลดีแก่ทางราชการ
และประชาชน
อาศัยอานาจตามความในมาตรา 38 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ
แผ่นดนิ พ.ศ. 2534 อธบิ ดีกรมท่ดี ินจึงมอบอานาจใหผ้ ูว้ ่าราชการจังหวัดเปน็ ผปู้ ฏิบัติราชการแทนสาหรับ
การออกหนังสือสาคัญสาหรับทีห่ ลวงในเขตจงั หวดั นั้นๆ
ทัง้ น้ี ต้ังแต่วนั ที่ 15 พฤษภาคม 2535 เปน็ ต้นไป
สั่ง ณ วนั ท่ี 11 พฤษภาคม 2535
(ลงช่ือ) ผัน จนั ทรปาน
(นายผนั จนั ทรปาน)
อธบิ ดกี รมท่ดี ิน
160 ส�ำ นกั จดั การทด่ี ินของรฐั สำนักจัดกำรทด่ี ินของรฐั 156
คาสัง่ กรมทด่ี นิ
ท่ี 2992/2542
เรื่อง มอบอานาจของอธิบดกี รมทีด่ ิน ใหผ้ วู้ ่าราชการจังหวดั ปฏบิ ัติราชการแทน
--------------------------------------
เพ่ือให้การปฏิบัติราชการเก่ียวกับการเพิกถอนหรือแก้ไขหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง
ตามระเบยี บกรมที่ดิน ว่าด้วยการเพิกถอนหรือแก้ไขหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง พ.ศ. 2529 ดาเนินไป
ดว้ ยความสะดวกรวดเรว็ บงั เกดิ ผลดแี ก่ทางราชการและประชาชน
อาศัยอานาจตามความในมาตรา 38 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน
พ.ศ. 2534 อธิบดีกรมท่ีดินจึงมอบอานาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้ปฏิบัติราชการแทนสาหรับการ
เพกิ ถอนหรอื แกไ้ ขหนังสอื สาคัญสาหรับท่หี ลวง ในเขตจังหวดั น้นั ๆ
ท้ังน้ี ต้ังแตว่ ันที่ 1 พฤศจกิ ายน 2542 เป็นตน้ ไป
สั่ง ณ วนั ที่ 1 พฤศจิกายน 2542
(ลงชอ่ื ) วเิ ชียร รัตนะพีระพงศ์
(นายวิเชียร รตั นะพรี ะพงศ์)
อธิบดกี รมที่ดิน
สำ�นกั สจำัดนกกั าจรัดทกดี่ำรินทข่ีดอนิ งขรอฐั งรฐั 116517
คาสัง่ กรมทด่ี นิ
ท่ี 2185/2546
เรอื่ ง มอบอานาจของอธิบดีกรมทด่ี นิ ให้ผู้วา่ ราชการจงั หวดั แบบบูรณาการปฏิบัติราชการแทน
--------------------------------------
ตามที่คณะรัฐมนตรี ได้มีมติเม่ือวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒5๔๖ เห็นชอบเร่ืองการมอบ
อานาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัดแบบบรู ณาการ เพ่ือใหก้ ารบรหิ ารงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ต้ังแต่วันท่ี
๑ ตุลาคม ๒5๔๖ เป็นต้นไป ตามข้อเสนอของสานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.)
ได้แก่ เรื่องการมอบอานาจ ด้านการส่ังการ การอนุญาต การอนุมัติ และการปฏิบัติราชการ หรือการ
ดาเนนิ การอนื่ ๆ ดา้ นการบรหิ ารงานบคุ คล และด้านการบรหิ ารงบประมาณ น้นั
เพื่อใหก้ ารบริหารงานแบบบรู ณาการของผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
คล่องตัว รวดเร็ว สามารถบริหารงานแก้ไขปัญหาและพัฒนาพ้ืนท่ีได้อย่างมีประสิทธิภาพ และตอบสนอง
ความต้องการของประชาชน อาศัยอานาจตามความในมาตรา 38 (7) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบ
บรหิ ารราชการแผน่ ดิน พ.ศ. 2534 และทแ่ี ก้ไขเพิ่มเติม และหนงั สอื สานักงาน ก.พ.ร. ท่ี นร 1203/ว ๒
ลงวันท่ี ๒๒ กันยายน ๒5๔๖ จึงให้ยกเลิกคาส่ังกรมที่ดิน ท่ี ๑๗๙๖/๒5๔๔ ลงวันที่ ๑5 ตุลาคม 2544
และที่ 1991/2544 ลงวันท่ี 16 พฤศจิกายน ๒๕๔๔ เร่ืองการมอบอานาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัดใน
จังหวัดทดลองจัดระบบบริหารราชการจังหวัดแบบบูรณาการเพื่อการพัฒนา และมอบอานาจให้ผู้ว่าราชการ
จังหวัดทุกจังหวัดปฏิบัติราชการแทนอธิบดีกรมท่ีดิน ตามบัญชีการมอบอานาจแนบท้ายคาส่ังนี้ บรรดา
คาสั่งอื่นใด ในสว่ นทีก่ าหนดไวแ้ ล้วในคาสัง่ นี้ หรอื ซึ่งขดั หรือแยง้ กับคาสั่งนีใ้ ห้ใช้คาสัง่ นี้แทน
ท้ังนี้ ตั้งแตบ่ ดั นเ้ี ป็นต้นไป
สง่ั ณ วนั ที่ 24 ตลุ าคม พ.ศ. 2546
(ลงชอ่ื ) บญั ญัติ จันทนเ์ สนะ
(นายบญั ญตั ิ จันทน์เสนะ)
อธิบดกี รมทด่ี นิ
สำนกั จัดกำรที่ดนิ ของรฐั 158
162 สำ�นกั จัดการที่ดนิ ของรฐั
สำ�นกั สจำดั นกกั าจรัดทก่ดี ำนิรทข่ีดอินงรขฐั องรัฐ161539
บันทึกขอ้ ตกลงระหวา่ งกรมทด่ี ินและกรมป่าไม้ วา่ ดว้ ยการตรวจพิสจู น์
เพือ่ ออกโฉนดท่ดี ิน หรอื หนังสอื รับรองการทาประโยชน์ซ่ึงเกี่ยวกับเขตป่าไม้
พ.ศ. 2534
---------------------------
ตามที่กรมทดี่ นิ และกรมป่าไมก้ าหนดข้อตกลงร่วมกัน ว่าด้วยการตรวจพิสูจน์ เพ่ือออก
โฉนดทด่ี ินหรือหนังสือรับรองการทาประโยชนซ์ ึ่งเก่ียวกับเขตป่าไม้ ตามบนั ทึกข้อตกลงระหว่างกรมท่ีดิน
และกรมปา่ ไม้ พ.ศ. 2524 ไวแ้ ล้วน้ัน บดั น้ี คณะรัฐมนตรไี ดม้ ีมติเม่ือวันที่ 12 เมษายน 2531 เห็นชอบ
กบั แนวทางดาเนนิ การขดี แนวเขตปา่ ไมล้ งในระวางรูปถา่ ยทางอากาศ และใหก้ รมพฒั นาท่ดี นิ มีส่วนรว่ มใน
การตรวจสอบและลงนามรบั รองการขดี แนวเขตปา่ ไม้ถาวรดว้ ย ประกอบกบั มเี รอ่ื งอ่นื ๆ ในบันทกึ ขอ้ ตกลง
ดังกลา่ ว ควรมกี ารปรบั ปรงุ เพอ่ื ใหเ้ หมาะสมกับสถานการณป์ ัจจุบนั จึงใหย้ กเลกิ บนั ทึกข้อตกลงว่าดว้ ยการ
พิสูจนฯ์ พ.ศ. 2524 และให้ใช้ขอ้ ตกลงระหวา่ งกรมทด่ี ินและกรมป่าไม้ ว่าด้วยการพิสูจน์เพื่อออกโฉนด
ท่ีดิน หรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ซึ่งเก่ียวกับเขตป่าไม้ พ.ศ. 2534 แทน ต้ังแต่วันที่ 1 เดือน
มกราคม พ.ศ. 2535 ดงั ต่อไปนี้
ข้อ 1 ในข้อตกลงนี้
“เขตป่าไม้” หมายความว่า เขตป่าสงวนแห่งชาติ เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่า เขต
อทุ ยานแหง่ ชาติ เขตวนอทุ ยาน และให้หมายความรวมถึงเขตป่าไมถ้ าวร (ปา่ ทค่ี ณะรัฐมนตรีมีมติให้รักษา
ไว้เปน็ สมบัติของชาติ) ด้วย
“เขตป่า” หมายความว่า เขตป่าไม้ตามบันทึกข้อตกลงน้ี ยกเว้นเขตป่าไม้ถาวร
(ปา่ ท่คี ณะรฐั มนตรีมมี ตใิ ห้รกั ษาไว้เป็นสมบัติของชาต)ิ
“ระวาง” หมายความว่า ระวางแผนท่รี ูปถ่ายทางอากาศ และใหร้ วมถึงระวางรปู ถ่าย
ทางอากาศท่ใี ชใ้ นราชการกรมท่ีดินด้วย
ข้อ 2 การตรวจสอบและการลงท่ีหมายหรอื การถา่ ยทอดแนวเขตป่าในแผนท่รี ะวางท่ีใช้
ในราชการกรมท่ดี ิน ใหด้ าเนนิ การดงั น้ี
2.1 เขตป่าสงวนแหง่ ชาติ เขตรกั ษาพันธุส์ ตั ว์ปา่ เขตอุทยานแห่งชาติ และเขตวน
อุทยาน ซึ่งกรมป่าไม้มีหลักฐานการรังวัดทาแผนที่กาหนดขอบเขตท่ีแน่นอนแล้ว ในกรณีที่เขตป่าไม้
ดังกล่าวใหญก่ ว่าเขตป่าไม้ถาวร กรมทีด่ ินหรอื เจา้ หนา้ ทผ่ี ้เู ก่ยี วขอ้ งจะจัดส่งระวางให้กรมป่าไม้หรือป่าไม้
เขตทอ้ งที่ แลว้ แตก่ รณี ดาเนนิ การลงที่หมาย หรือถ่ายทอดแนวเขตป่าลงในระวาง และแผ่นทาบระวาง
ให้ถูกต้องตรงกัน โดยให้ลงที่หมายตาแหน่งหลักเขตตามแผนที่ท้ายพระราชกฤษฎีกาหรือแผนท่ีท้าย
กฎกระทรวง หรือแผนทป่ี ระกาศกรมป่าไม้ แลว้ แตก่ รณีด้วยวงกลมสีแดงเส้นผา่ ศูนย์กลาง 3 ม.ม. ขีดรอบ
ด้วยสเี่ หล่ียมจตั รุ ัส และเขียนหมายเลขประจาหลักเขตน้ันๆ เช่น 2 ขีดแนวเขตระหว่างหลักต่อหลัก
ดว้ ยหมกึ สแี ดง พรอ้ มทัง้ เขียนชอื่ ป่าสงวนแหง่ ชาติ เขตรกั ษาพนั ธ์ุสตั ว์ปา่ เขตอทุ ยานแหง่ ชาติ หรือเขตวน
อทุ ยาน แล้วแต่กรณี ลงตามแนวเขตป่าน้นั
เขตปา่ ที่ได้มีการรังวัดแนวเขตปา่ เสรจ็ กอ่ นขอ้ ตกลงนี้ และยังมิไดม้ กี ารลงที่หมาย
หรือถา่ ยทอดแนวเขตป่าในระวาง ให้กรมท่ีดินหรือเจ้าหน้าท่ีผู้เก่ียวข้องประสานงานกับกรมป่าไม้หรือ
ปา่ ไม้เขตท้องที่แลว้ แตก่ รณี เพือ่ ใหเ้ จา้ หน้าท่ีป่าไม้ดาเนินการลงท่ีหมายหรือถ่ายทอดแนวเขตป่าไม้และ
รบั รองเขตป่าตอ่ ไป
2.2 วิธีจดั ส่งระวางดังกล่าว ใหเ้ จ้าหนา้ ท่กี รมทด่ี ินจัดทาบัญชีระวางที่จะมอบให้
เจ้าหน้าทปี่ า่ ไม้ไปดาเนินการตามขอ้ ตกลงน้ี โดยให้มีช่ือ........หมายเลข.........แผ่นที่........ของระวางตาม
164 ส�ำ นกั จัดการท่ดี นิ ของรฐั สำนักจัดกำรท่ีดินของรฐั 160
จานวนที่ส่งมอบแต่ละคราว แล้วให้ผู้ส่งมอบและผู้รับมอบลงลายมือชื่อไว้ในบัญชีทุกครั้ง เม่ือเจ้าหน้าท่ี
กรมท่ีดินรับคืนเม่ือใด ให้ลงวันท่ี เดือน ปี ท่ีรับคืน พร้อมท้ังลงลายมือช่ือผู้ส่งคืนและผู้รับคืนไว้เป็น
หลักฐานในบัญชที ุกครั้ง
การดาเนนิ การของเจ้าหน้าท่ีป่าไม้ดังกล่าว จะต้องดาเนินการให้แล้วเสร็จโดยเร็ว
นบั แตว่ นั ที่ได้รับระวาง
ข้อ 3 การรบั รองเขตปา่ ในระวาง
3.1 ให้เจ้าหน้าท่ีผู้ดาเนินการลงท่ีหมายหรือถ่ายทอดแนวเขตป่าตามข้อ 2 ลง
ลายมือชื่อไว้ตรงแนวเขตป่าท่ีจดขอบระวางทุกด้าน หรือท่ีจุดตัดกับเขตป่าไม้ ทุกด้านพร้อมท้ังวงเล็บช่ือ
เต็ม และ วัน เดือน ปี ไว้ดว้ ย
3.2 เม่ือได้ดาเนนิ การตามนัยดงั กล่าวแล้ว ให้เจ้าหน้าทีป่ ่าไม้เขยี นข้อความไว้ในท่ี
ว่างด้านบนขวาของขอบระวางและแผ่นทาบระวางแผ่นน้ันๆ ว่า “ได้ตรวจสอบและลงแนวเขตป่า ใน
ระวางถกู ตอ้ งแล้ว เม่ือวนั ที.่ ......เดอื น.........พ.ศ..........” แล้วให้ลงลายมือชือ่ พร้อมตาแหน่งกากับไวด้ ว้ ย
ขอ้ 4 เมื่อได้มีการขีดเขตป่าลงในระวางแล้ว หากเจ้าหน้าที่ป่าไม้และเจ้าหน้าท่ีท่ีดินได้
ร่วมกันตรวจสอบ ปรากฏว่าที่ดินแปลงใดได้เดินสารวจออกโฉนดท่ีดิน หรือหนังสือรับรองการทา
ประโยชน์อยู่ในเขตป่าทั้งแปลงหรือบางส่วน ก็ให้เจ้าหน้าท่ีที่ดินดาเนินการตรวจสอบต่อไปว่าการออก
หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินดังกล่าวชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ หากปรากฏว่าเป็นการออกโดยไม่ชอบ ก็ให้
แจ้งผู้ว่าราชการจังหวัดพิจารณาดาเนินการตามมาตรา 61 (2) แห่งประมวลกฎหมายที่ดินต่อไป ถ้า
หนังสอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี ินแปลงนัน้ ยังมไิ ดแ้ จกให้ราษฎร กรมทีด่ นิ จะได้ดาเนนิ การตามอานาจหน้าทต่ี ่อไป
ขอ้ 5 การดาเนินการออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์เป็นการเฉพาะ
รายตามมาตรา 59 แห่งประมวลกฎหมายท่ีดินในเขตป่าไม้ซ่ึงมีหลักฐาน ส.ค.1 หรือใบจอง หรือใบ
เหยยี บย่า หรอื ตราจอง ให้ปฏบิ ตั ดิ ังน้ี
5.1 การออกโฉนดที่ดิน ให้จังหวัดแต่งตั้งคณะกรรมการไม่น้อยกว่า 3 คน
ประกอบด้วย ป่าไม้จังหวัดหรือผู้แทน เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดหรือผู้แทน นายอาเภอท้องที่หรือผู้แทน
และกรรมการอน่ื ตามท่เี หน็ สมควร ร่วมกนั ออกไปตรวจพสิ จู น์ท่ดี ิน
5.2 การออกหนงั สอื รับรองการทาประโยชน์ ให้นายอาเภอหรือปลัดอาเภอผู้เป็น
หวั หนา้ ประจาก่งิ อาเภอ แล้วแต่กรณี แต่งต้ังคณะกรรมการไม่น้อยกว่า 3 คน ประกอบด้วย ป่าไม้อาเภอ
หรือผู้ที่ป่าไม้จังหวัดมอบหมายสาหรับท้องท่ีท่ีไม่มีป่าไม้อาเภอ เจ้าหน้าที่บริหารงานท่ีดินอาเภอ
ปลดั อาเภอ (เจ้าพนักงานปกครอง) และคณะกรรมการอื่นตามท่ีเหน็ สมควรรว่ มกันออกไปตรวจพสิ จู น์ท่ีดนิ
5.3 การออกหนังสือรับรองการทาประโยชน์ในท้องที่ที่ได้มีการประกาศยกเลิก
อานาจหน้าที่ของนายอาเภอเกี่ยวกับการปฏิบัติตามประมวลกฎหมายที่ดินแล้วให้นาความในข้อ 5.1 มา
ใชบ้ ังคบั โดยอนโุ ลม
5.4 ในการตรวจพสิ ูจนก์ ารครอบครองและทาประโยชน์ในที่ดินให้คณะกรรมการ
ดาเนนิ การดังนี้
5.4.1 ให้ตรวจพิสูจน์ว่ามีการปลูกสร้างบ้านเรือน ปลูกไม้ยืนต้น ทานา
ทาไร่ หรือทาประโยชน์อย่างอ่ืนจริงตามสมควรแก่สภาพของท่ีดินในท้องถิ่น ตลอดจนสภาพของกิจการท่ี
ได้ทาประโยชน์
5.4.2 ให้นาหลักฐานอื่นๆ เช่น รูปถ่ายทางอากาศ (ถ้ามี) ท่ีคณะกรรมการ
เห็นสมควรเพอื่ ประกอบการพิจารณาดว้ ย
ส�ำ นกั สจำัดนกั จาัดรทกำดี่ รินทขดี่ อินงขรอฐั งรฐั 116651
เม่ือคณะกรรมการไดด้ าเนินการตามข้อ 5.4 แล้วใหส้ รุปขอ้ เท็จจรงิ พร้อมความเห็นเสนอ
ต่อผู้ว่าราชการจังหวัด หรือนายอาเภอ หรือปลัดอาเภอผู้เป็นหัวหน้าประจาก่ิงอาเภอแล้วแต่กรณี ว่า
สมควรออกโฉนดท่ีดินหรือหนงั สอื รบั รองการทาประโยชน์ใหไ้ ดห้ รอื ไม่เพยี งใด
การแต่งตั้งคณะกรรมการตามข้อ 5.1, 5.2 และข้อ 5.3 กรณีท่ีดินอยู่ในเขตอุทยาน
แหง่ ชาติ หรอื เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ให้หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ หรือหัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าหรือผู้ท่ี
ทาหน้าท่ีในตาแหนง่ ดังกลา่ วนั้นร่วมเปน็ กรรมการด้วย
ในกรณีท่ีผู้ว่าราชการจังหวัด หรือนายอาเภอ หรือปลัดอาเภอผู้เป็นหัวหน้าประจาก่ิง
อาเภอแลว้ แต่กรณี เห็นว่าทีด่ ินดงั กลา่ วไม่สมควรออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ ก็ให้
พจิ ารณาส่งั การตามอานาจหนา้ ทต่ี ่อไป
ข้อ 6 การประสานงานในการระวางช้ีแนวเขตป่าไม้เกี่ยวกับโฉนดที่ดิน หรือหนังสือ
รับรองการทาประโยชน์ ใหด้ าเนนิ การดงั นี้
6.1 เม่ือกรมที่ดินได้กาหนดแผนดาเนินการเดินสารวจออกโฉนดที่ดิน หรือ
หนังสือรับรองการทาประโยชน์ ในท้องที่อาเภอและจังหวัดใด ให้ส่งแผนดาเนินงานให้กรมป่าไม้ทราบ
ลว่ งหน้ากอ่ นวันเร่มิ ตน้ ปงี บประมาณไมน่ อ้ ยกวา่ 3 เดือน หรอื ทันทที ี่ได้รับทราบวงเงินงบประมาณที่ได้รับ
อนุมัติ
6.2 เม่ือกรมป่าไม้รับแผนดาเนินการเดินสารวจออกโฉนดท่ีดินหรือหนังสือ
รับรองการทาประโยชน์ ตามข้อ 6.1 แล้ว กรมป่าไม้จะแจ้งแผนการเดินสารวจดังกล่าวให้ป่าไม้เขตและ
ป่าไม้จังหวัดท้องท่ีทราบ ให้ฝ่ายที่ดินประสานงานกับป่าไม้เขต และป่าไม้จังหวัดท้องที่ ก่อนท่ีจะทาการ
เดนิ สารวจบริเวณทใ่ี กล้เคียงกับเขตป่าไม้ เพ่ือดาเนนิ การตามขอ้ ตกลงนี้ต่อไป
6.3 ในการเดินสารวจออกโฉนดท่ีดิน หรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ที่มี
แนวเขตติดตอ่ กบั เขตป่า ซ่ึงอยูใ่ นความรับผดิ ชอบของกรมปา่ ไม้ กรมป่าไม้จะมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ป่าไม้
ทเ่ี ป็นขา้ ราชการระดับ 2 ขึน้ ไป ออกไประวังช้ีและลงช่ือรับรองแนวเขตป่าแทน เมื่อได้ลงชื่อรับรองแนวเขต
แล้วใหเ้ จ้าหนา้ ทท่ี ีด่ นิ สาเนาระวางดังกล่าว พร้อมทัง้ ลงรายละเอยี ดชื่อเจ้าของที่ดินและจานวนเน้ือท่ี มอบ
ใหเ้ จ้าหน้าทป่ี ่าไม้ไวเ้ ป็นหลกั ฐาน
6.4 การรังวัดทาแผนที่เพื่อออกโฉนดท่ีดินเฉพาะราย สอบเขต แบ่งแยก และ
รวมโฉนดที่ดิน ซึ่งมีแนวเขตติดต่อกับเขตป่าไม้ กรมป่าไม้ขอมอบหมายให้ป่าไม้จังหวัดหรือผู้ท่ีป่าไม้
จังหวดั มอบหมาย ซง่ึ จะต้องเป็นข้าราชการระดบั 2 ขึ้นไป ออกไประวงั ช้แี ละลงช่อื รับรองแนวเขตป่าไม้แทน
6.5 การตรวจพิสูจน์ที่ดินเพื่อออกหนังสือรับรองการทาประโยชน์เฉพาะราย
ตรวจสอบเน้ือท่ี แบ่งแยก และรวมหนังสือรับรองการทาประโยชน์ ซึ่งมีแนวเขตติดต่อกับเขตป่าไม้
กรมป่าไม้ขอมอบหมายให้ป่าไม้อาเภอ หรือผู้ที่ป่าไม้อาเภอมอบหมาย หรือผู้ที่ป่าไม้จังหวัดมอบหมาย
สาหรับท้องที่ที่ไม่มีป่าไม้อาเภอ เจ้าหน้าท่ีผู้ท่ีได้รับมอบหมายจะต้องเป็นข้าราชการระดับ 2 ข้ึนไป ออกไป
ระวังชแ้ี ละลงชื่อรับรองแนวเขตป่าไม้แทน
6.6 เพ่ือประโยชน์ในการตรวจพิสูจน์ที่ดิน และลงช่ือรับรองเขตที่ดินท่ีติดต่อกับ
เขตป่าไม้ ให้เจ้าพนักงานท่ีดินจังหวัดหรือเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา หรือเจ้าหน้าที่บริหารงานที่ดิน
อาเภอ อานวยความสะดวกให้แก่เจ้าหน้าที่ป่าไม้ในการขอดู ขอยืม หรือคัดระวางแผนท่ีที่เก่ียวข้อง ท้ังน้ี
ใหถ้ อื ปฏิบัตติ าม ขอ้ 2.2 โดยอนโุ ลม
6.7 กรณีข้อ 6.3, 6.4 หรือ ข้อ 6.5 หากมีแนวเขตท่ีดินติดต่อกับเขตอุทยาน
แห่งชาติ หรือเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า กรมป่าไม้ขอมอบหมายให้หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ หรือหัวหน้าเขต
รักษาพันธ์ุสัตว์ป่า หรือผู้ที่ทาหน้าที่ในตาแหน่งดังกล่าว หรือผู้ท่ีหัวหน้าอุทยานแห่งชาติ หรือหัวหน้าเขต
166 สำ�นักจัดการที่ดนิ ของรฐั สำนกั จัดกำรทีด่ นิ ของรฐั 162
รักษาพันธ์ุสัตว์ป่า หรือผู้ที่ทาหน้าท่ีในตาแหน่งดังกล่าวมอบหมาย ซึ่งจะต้องเป็นข้าราชการระดับ 2 ขึ้น
ไป ออกไประวังชแี้ ละลงชือ่ รบั รองแนวเขตแทน
ข้อ 7 ค่าใชจ้ า่ ยในการเดินทางไปราชการของคณะกรรมการ หรอื เจ้าหน้าที่ที่ต้องออกไป
ดาเนินการตามข้อตกลงนี้ ใหเ้ บกิ จ่ายจากเงินงบประมาณของส่วนราชการทเ่ี จา้ หนา้ ทนี่ น้ั สงั กัด
บันทกึ ขอ้ ตกลงนี้ทาเม่ือวนั ท่ี 30 ธนั วาคม 2534
(ลงชอ่ื ) ทิวา สรรพกิจ (ลงชอื่ ) ผัน จนั ทรปาน
(นายทิวา สรรพกจิ ) (นายผัน จันทรปาน)
อธบิ ดกี รมป่าไม้ อธบิ ดกี รมที่ดิน
ส�ำ นักสจำัดนกั าจรัดทก่ดีำรนิ ทขดี่ อนิ งขรอฐั งรัฐ116673
บนั ทึกข้อตกลงระหว่ำงกรมที่ดินกบั กรมธนำรกั ษ์
เรื่อง กำรรงั วัดออกหนงั สือสำคญั สำหรับท่ีหลวง
กำรระวังช้ีแนวเขตและลงนำมรับรองแนวเขตทีร่ ำชพัสดุ พ.ศ. ๒๕43
ตามที่กรมท่ีดินและกรมธนารักษ์ได้กาหนดข้อตกลงร่วมกัน เรื่อง ความร่วมมือในการออก
หนังสือสาคัญสาหรับที่ดินราชพัสดุ พ.ศ. 2527 ไวแ้ ล้วนัน้ บัดนี้ กรมท่ีดินและกรมธนารักษ์เห็นว่า ควรมี
การปรบั ปรุงเพอื่ ใหเ้ หมาะสมกับสถานการณ์ปจั จุบัน และควรกาหนด เร่ืองการระวังชี้แนวเขตและลงนาม
รบั รองแนวเขตที่ราชพัสดุ ในกรณีที่ราษฎรขอรังรัดที่ดินด้วยเพื่อเป็นการสนองนโยบายด้านการให้บริการ
ประชาชน จึงให้ยกเลิกบันทึกข้อตกลง เร่ือง ความร่วมมือในการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่ดินราชพัสดุ
พ.ศ. 2527 และให้ใชข้ อ้ ตกลงระหวา่ งกรมท่ีดินกับกรมธนารกั ษ์ฉบับนแี้ ทน ต้ังแต่วันท่ี 3 เมษายน พ.ศ.
2543 ดังต่อไปนี้
หมวดที่ 1
หลักเกณฑก์ ำรออกหนังสือสำคัญสำหรบั ทีห่ ลวงในทร่ี ำชพสั ดุ
ข้อ 1 คาว่า “ท่ีราชพัสดุตามบันทึกข้อตกลง” หมายถึง ท่ีดินท่ีเป็นสาธารณสมบัติของ
แผ่นดินท่ีใชเ้ พอื่ ประโยชนข์ องแผ่นดนิ โดยเฉพาะ และทีด่ ินทเี่ ปน็ ทรัพย์สินของแผน่ ดนิ ธรรมดา
ที่ราชพัสดุประเภทที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินท่ีใช้เพ่ือประโยชน์ของ
แผน่ ดนิ โดยเฉพาะ หรือเคยใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะมาก่อนต่อมาได้เปล่ียนไปใช้ประโยชน์
อย่างอ่ืน เช่น เปล่ียนไปใช้เป็นท่ีต้ังบ้านพักข้าราชการ หรือที่จัดหาผลประโยชน์ และยังไม่ได้ถอนสภาพ
จากการเป็นท่ีสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ หากกรมธนารักษ์
ประสงค์จะใหอ้ อกหนงั สือสาคัญสาหรบั ทีห่ ลวงกใ็ ห้กรมทด่ี ินดาเนนิ การให้
ท่ีราชพัสดุประเภทที่เป็นทรัพย์สินของแผ่นดินธรรมดา เช่น ท่ีตั้งบ้านพัก
ขา้ ราชการ หรอื ทจี่ ัดหาผลประโยชน์ ไม่อยูใ่ นหลกั เกณฑท์ ีจ่ ะออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงให้พิจารณา
ออกเปน็ หนงั สอื แสดงสิทธใิ นทด่ี ิน เชน่ โฉนดทีด่ ินหรอื หนังสอื รับรองการทาประโยชน์แล้วแตก่ รณี
ข้อ 2 ก่อนแจ้งความประสงค์ขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง ให้กรมธนารักษ์หรือ
ธนารักษ์จังหวัดตรวจสอบประวัติความเป็นมาของที่ราชพัสดุแปลงท่ีนามาขอออกหนังสือสาคัญสาหรับ
ท่ีหลวงให้เปน็ ที่แน่ชัดกอ่ นวา่ มีหลกั ฐานเดมิ อยา่ งไร ได้มาตั้งแต่เมื่อใด ปัจจุบันใช้ประโยชน์อะไร ใครเป็น
ผู้ใช้โดยให้นาหลักฐานดังกล่าวมาประกอบการแจ้งความประสงค์ขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงต่อ
เจา้ พนกั งานท่ดี นิ จงั หวดั หรอื สาขาแหง่ ทอ้ งทซ่ี ึ่งทีด่ นิ น้ันตัง้ อยู่
การแจ้งความประสงค์ขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงเป็นการเฉพาะแปลงต้อง
วางเงนิ มดั จารังวัด ตามท่สี านกั งานทีด่ ินจงั หวัดหรือสาขาประมาณการ และใหเ้ บกิ จ่ายตามท่ีได้จา่ ยไปจริง
ข้อ 3 ท่ีราชพัสดุท่ีมีหลักฐาน ส.ค. 1 หนังสือรับรองการทาประโยชน์ ให้กรมธนารักษ์
หรือธนารักษ์จังหวัดส่งเอกสารดังกล่าวให้สานักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขา หากเอกสารสูญหายก่อนออก
หนงั สือสาคัญสาหรบั ที่หลวงใหใ้ ชส้ าเนาหนังสอื ดังกล่าวมาประกอบการพจิ ารณา และให้เจ้าพนักงานท่ีดิน
จังหวัดหรือสาขา บันทกึ ถ้อยคาบุคคลทเี่ กยี่ วข้องไวเ้ ปน็ หลักฐานแล้วดาเนนิ การต่อไป
กรณที ีไ่ ด้มพี ระราชบญั ญัติโอนกิจการของหน่วยงานอื่นมาเป็นของกระทรวงการคลัง
ให้นาเอกสารดังกล่าวมาประกอบการขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงได้ โดยไม่ต้องดาเนินการ
168 สำ�นักจดั การที่ดินของรฐั สำนักจดั กำรทด่ี ินของรัฐ 164
จดทะเบียนโอนเปล่ียนนามมาเป็นชื่อของกระทรวงการคลังก่อน ส่วนกรณีอื่นให้ดาเนินการจดทะเบียน
โอนมาเป็นชอ่ื ของกระทรวงการคลังก่อน แลว้ จึงนามาประกอบการออกหนังสอื สาคัญสาหรับทีห่ ลวง
ข้อ 4 ก่อนวันทาการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง ให้ธนารักษ์จังหวัดหรือ
ผู้แทน ไปทาการสารวจปักหลักหมายเขตตามมุมเขตท่ีราชพัสดุ เพ่ือให้ทราบขอบเขตของที่ดินราชพัสดุที่
จะทาการรงั วัดออกหนังสือสาคัญสาหรับทีห่ ลวง ท้ังน้ี เพือ่ มใิ หเ้ กิดปัญหาในวันทาการรังวัด
ข้อ 5 กรณีที่ทาการรังวัดแล้วได้เนื้อที่น้อยกว่าหลักฐานเดิมหรือน้อยกว่าเน้ือที่ตาม
ทะเบียนที่ราชพัสดุ ให้สานักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขาแจ้งกรมธนารักษ์หรือธนารักษ์จังหวัดแล้วแต่กรณี
ทราบ ถ้ายืนยนั ว่าไมม่ ีขอ้ ขดั ขอ้ ง ให้ดาเนินการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงต่อไปได้ หากมีข้อขัดข้อง
ให้กรมธนารักษห์ รอื ธนารักษจ์ ังหวัดมีหนังสือแจ้งข้อขัดข้องให้สานักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขาทราบ หาก
ไมแ่ จ้งหรอื ยนื ยันใหท้ ราบภายในกาหนด 60 วัน นับแตว่ ันที่ไดร้ ับแจง้ ใหถ้ อื ว่า ไม่ประสงค์จะออกหนังสือ
สาคัญสาหรับท่ีหลวงแปลงน้ัน ให้สานักงานท่ีดินจังหวัดหรือสาขายกเลิกเร่ืองราวการรังวัดออกหนังสือ
สาคญั สาหรบั ทห่ี ลวงต่อไป
ข้อ 6 การออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงแปลงใดที่มีอุปสรรคขัดข้องในการรังวัด ให้
ธนารักษ์จังหวัดหรือผู้แทนกับช่างรังวัดร่วมกันพิจารณา ถ้าไม่สามารถดาเนินการรังวัดต่อไปได้ให้ช้ีแจง
เหตุผลไว้ในเร่ือง และลงชื่อรับรองไว้ในบันทึก สาหรับค่าใช้จ่ายในการรังวัดท่ีดินแปลงน้ันที่จ่ายไปแล้วให้
เบกิ ได้ตามระเบยี บ
ข้อ 7 ในการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง ถ้ามีการคัดค้านแนวเขตให้ช่างผู้ทา
การรังวัด แสดงเขตท่ีคัดค้านเป็นเส้นประและเนื้อที่ท่ีมีการคัดค้านแต่ละรายไว้ในแผนท่ีต้นร่างและ
กระดาษบาง โดยให้จดแจ้งข้อความไว้ในแปลงท่ีมีการคัดค้านว่า (ช่ือผู้คัดค้าน) คัดค้าน การรับรองเขต
ดา้ นที่มกี ารคดั ค้าน ให้บันทึกถ้อยคาผู้นาทาการรังวัด หรือผู้ชี้เขตและผู้คัดค้านไว้เป็นหลักฐาน หากมีการ
บุกรุกแต่ไม่คัดค้าน หรือยอมรับว่าเป็นท่ีราชพัสดุให้บันทึกถ้อยคาผู้บุกรุกว่า ได้เข้าทาประโยชน์อะไร แต่
เมื่อใด เป็นจานวนเนื้อท่ีเท่าใด โดยไม่ต้องรังวัดแสดงรายละเอียดเช่น กรณีมีการคัดค้านแล้วแจ้งให้ธนา
รกั ษจ์ งั หวดั ทราบ พร้อมท้ังดาเนินการเรอื่ งออกหนังสือสาคญั สาหรับท่หี ลวงต่อไป
ข้อ 8 ในกรณีที่มีทางสาธารณประโยชน์ท่ีรถยนต์เดินไม่ได้ หรือมีห้วย ลาราง ซึ่งอยู่ใน
ความดูแลรักษาของนายอาเภอ อย่ใู นบรเิ วณที่ราชพสั ดทุ ่ีขอออกหนังสอื สาคัญสาหรับที่หลวง จะพิจารณา
ออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงเป็นแปลงเดียวกันก็ได้ ท้ังน้ี ต้องบันทึกคายินยอมของผู้ดูแลรักษาที่ดิน
สาธารณประโยชนน์ นั้ ๆ ไว้ และบันทึกคารบั รองของผ้ขู อออกหนงั สอื สาคัญสาหรบั ทหี่ ลวงไว้ด้วยว่า จะไม่
ทาใหเ้ สยี หายแก่การใชท้ ่สี าธารณประโยชน์น้ัน ๆ และให้แสดงเขตทาง หรอื หว้ ย ลาราง นน้ั ๆ เปน็ เส้นประ
ไวใ้ นรูปแผนท่ี
ถ้ามีทางหลวง ทางสาธารณประโยชน์ หรือแม่น้า ลาคลองสาธารณประโยชน์อยู่
ในบริเวณท่ีดินท่ีขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง และเป็นกรณีที่มีอยู่ก่อนการเป็นท่ีราชพัสดุก็ให้กัน
เขตทางหลวง ทางสาธารณประโยชน์ หรือแม่น้า ลาคลองสาธารณประโยชน์ออก และออกหนังสือสาคัญ
สาหรับที่หลวงเป็นแปลง ๆ แต่ถ้าเป็นกรณีที่เกิดขึ้นภายหลังการเป็นที่ราชพัสดุ ให้ออกหนังสือสาคัญ
สาหรับท่ีหลวงเป็นแปลงเดียวกัน โดยให้บันทึกคายินยอมของผู้ดูแลรักษา และบันทึกคารับรองของผู้ขอ
ออกหนงั สือสาคญั สาหรบั ทีห่ ลวงไวด้ ้วยวา่ จะไมท่ าให้เสยี หายแก่การใช้ประโยชนร์ ่วมกัน และให้แสดงเขต
ทางหลวง ทางสาธารณประโยชน์ หรือ แม่น้า ลาคลองสาธารณประโยชน์ นั้น ๆ เป็นเส้นประไว้ในรูปแผนที่
ด้วย
ส�ำ นักสจำดันกั าจรดั ทกดี่ำรนิ ทข่ีดอนิ งขรอัฐงรฐั 116695
หมวดท่ี 2
กำรดำเนนิ กำรตำมโครงกำรรังวดั ออกหนังสือสำคัญ
สำหรับท่ีหลวงในท่ีรำชพัสดุ
ข้อ 9 กรมที่ดินจะจัดส่งช่างรังวัดพร้อมเคร่ืองมือเครื่องใช้จากส่วนกลางไปดาเนินการ
รังวัดออกหนงั สือสาคัญสาหรับที่หลวงให้กรมธนารักษ์ ประมาณปีละ 500 แปลง โดยใช้เงินงบประมาณ
ของกรมธนารักษ์ ซึง่ โอนใหก้ รมที่ดิน
ขอ้ 10 ในเดือนตลุ าคมของทกุ ปี กรมธนารักษ์จะส่งแผนงานที่จะดาเนินการตาม ข้อ 9
ให้กรมที่ดินประมาณค่าใช้จ่ายเฉพาะที่เกี่ยวกับการรังวัด เพ่ือขอเงินงบประมาณสาหรับปีงบประมาณ
ถัดไป และเมื่อได้รับอนุมัติแล้ว กรมธนารักษ์จะโอนให้กรมที่ดินอย่างช้าภายในเดือนธันวาคม เพ่ือเป็น
ค่าใชจ้ า่ ยในการดาเนินการรังวัดออกหนงั สอื สาคัญสาหรับทหี่ ลวง
ถ้าเงินงบประมาณดังกล่าวไม่เป็นไปตามที่ขอ กรมธนารักษ์จะแจ้งแผนงานท่ี
เหมาะสม กบั จานวนเงินงบประมาณใหก้ รมที่ดินทราบพรอ้ มกับการโอนเงิน
ข้อ 11 กรมท่ีดินจะจัดช่างรังวัดจากส่วนกลาง ให้เพียงพอที่จะไปดาเนินการรังวัดออก
หนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงตามท่ีแจ้งไว้ในแผนงาน รวมทั้งผู้ควบคุมและตรวจสอบงานตามควา ม
เหมาะสม
ขอ้ 12 ถ้าอัตราช่างรงั วดั ของกรมท่ีดิน ตามข้อ 11 ไม่เพียงพอ กรมธนารักษ์อาจจัดส่ง
ช่างสารวจของกรมธนารักษ์ ซึ่งมีคุณวุฒิเช่นเดียวกับช่างรังวัดของกรมท่ีดิน ไปช่วยปฏิบัติราชการกรม
ท่ีดนิ โดยอยู่ภายใตร้ ะเบียบคาส่ังของกรมที่ดินก็ได้ แต่ต้องได้รับการแต่งต้ังให้เป็นพนักงานเจ้าหน้าท่ีตาม
ประมวลกฎหมายทดี่ นิ กอ่ น
ข้อ 13 กรมธนารักษ์จะใหธ้ นารกั ษ์จงั หวดั หรอื ผู้แทน แจง้ ความประสงค์ขอออกหนังสือ
สาคญั สาหรบั ท่หี ลวง ตามแผนงาน ณ สานักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขาแห่งท้องท่ี ซ่ึงที่ดินนั้นตั้งอยู่ภายใน
เดือนตุลาคมของปีงบประมาณท่ีจะทาการ เพ่ือให้สานักงานที่ดินได้ตรวจสอบหลักฐาน ถ้าไม่ขัดข้อง ให้
เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขารับเป็นคาขอตามระเบียบเตรียมไว้ให้ช่างรังวัด ตามข้อ 11 หรือ ข้อ
12 ดาเนนิ การต่อไป
ข้อ 14 กรมธนารักษ์จะให้ธนารักษ์จังหวัดหรือผู้แทนไปนาชี้เขต ตลอดจนส่งหนังสือ
เรียกหรือติดตามเจ้าของท่ีดินข้างเคียงมาระวังช้ีและรับรองแนวเขต พร้อมท้ังให้ถ้อยคาและเพ่ือให้การ
รังวัดเป็นไปโดยสะดวกและรวดเร็ว ควรจดั ไว้ 1 คน ต่อช่างรงั วดั 1 คน
ข้อ 15 เม่ือได้ทาการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงเสร็จส้ินแล้ว ให้ช่างรังวัด
ทยอยส่งเรื่องรังวัด ผ่านผู้ควบคุมเพ่ือตรวจสอบและส่งให้สานักงานท่ีดินจังหวัดหรือสาขาพิจารณา
ดาเนนิ การออกหนงั สือสาคญั สาหรับที่หลวงใหแ้ ล้วเสรจ็ โดยเร็ว ถ้าขดั ขอ้ งประการใดกใ็ หแ้ จ้งกรมธนารักษ์
หรือธนารกั ษ์จังหวัดทราบ
ข้อ 16 เม่ือรังวัดเสร็จส้ินในเดือนหนึ่ง ๆ ให้ช่างรังวัดและผู้ควบคุมจัดทาใบสาคัญ
ค่าใชจ้ า่ ยผ่านเจ้าพนกั งานทด่ี ินจังหวดั หรอื สาขา พร้อมทั้งรายการแสดงผลงาน จานวน 4 ชุด ภายในวันท่ี
5 ของเดือนถัดไป ยกเว้นเดือนกันยายนจะต้องส่งก่อนส้ินปีงบประมาณไม่น้อยกว่า 10 วัน แล้วให้
สานักงานท่ดี นิ จังหวดั หรือสาขาเกบ็ ไว้ 1 ชดุ ส่งธนารักษ์จงั หวดั 2 ชดุ กรมท่ดี ิน 1 ชุด
ขอ้ 17 ให้กองสารวจและควบคุมท่ีดินของรัฐ กรมที่ดิน และสานักบริหารท่ีราชพัสดุ
กรมธนารกั ษ์ เปน็ ผปู้ ระสานงานเพือ่ ให้การดาเนินการเปน็ ไปตามวัตถุประสงค์ หรอื แผนงานในแต่ละปี
170 ส�ำ นักจัดการที่ดนิ ของรัฐ สำนักจดั กำรทีด่ ินของรฐั 166
ขอ้ 18 รายละเอียดอืน่ ๆ นอกจากที่ระบุไว้ในข้อตกลงน้ี ถ้ามีความจาเป็นจะจัดทา ให้
เจ้าหน้าท่ีระดับฝ่ายท่ีเกี่ยวข้องพิจารณาดาเนินการ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์แล้วรายงานให้หน่วยเหนือ
ทราบ
หมวดที่ 3
กำรออกหนังสือสำคญั สำหรับทหี่ ลวงตำมโครงกำรเดนิ สำรวจ
ออกโฉนดทดี่ นิ ของกรมท่ดี ิน
ข้อ 19 เมื่อกรมท่ีดินได้กาหนดแผนดาเนินการเดินสารวจออกโฉนดที่ดินในท้องที่
อาเภอและจังหวัดใด ในปีใดแล้ว ให้ส่งแผนดาเนินการดังกล่าวให้กรมธนารักษ์ทราบ และเมื่อกรมธนารักษ์
ได้รบั แผนดาเนินการเดินสารวจออกโฉนดที่ดินจากกรมท่ีดินแล้ว ให้กรมธนารักษ์แจ้งแผนดังกล่าวให้ธนารักษ์
จงั หวดั ทีม่ กี ารเดนิ สารวจออกโฉนดทด่ี นิ ทราบ
ขอ้ 20 เมอ่ื กรมทด่ี นิ ได้ส่งเจา้ หนา้ ที่ออกไปทาการเดินสารวจออกโฉนดที่ดินในท้องที่ใด
แล้ว ให้ผู้อานวยการศูนย์เดินสารวจออกโฉนดที่ดินแจ้งแผนการเดินสารวจออกโฉนดท่ีดินให้ธนารักษ์
จังหวัดทราบล่วงหน้าก่อนวันเร่ิมต้นทาการเดินสารวจออกโฉนดที่ดินไม่น้อยกว่า 15 วัน โดยให้แจ้งด้วย
วา่ จะเข้าดาเนนิ การในพน้ื ทตี่ าบลใดและเมื่อใด พรอ้ มทงั้ ใหธ้ นารักษ์จังหวดั หรอื ผู้แทนนาชี้แนวเขต ระวังชี้
และรับรองแนวเขตท่ีดนิ
ข้อ 21 เม่ือธนารักษ์จังหวัดได้รับแผนการปฏิบัติงานจากผู้อานวยศูนย์เดินสารวจออก
โฉนดท่ีดินแล้ว และประสงค์จะออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงในบริเวณพ้ืนท่ีท่ีมีการเดินสารวจออก
โฉนดที่ดินดงั กล่าว ให้แสดงความประสงค์เป็นหนังสือพร้อมทั้งรายละเอียดเกี่ยวกับที่ดินท่ีจะออกหนังสือ
สาคัญสาหรับท่ีหลวง ตามข้อ 2 วรรคแรก ถึงอธิบดีกรมที่ดิน โดยผ่านผู้อานวยการศูนย์เดินสารวจออก
โฉนดที่ดินภายใน 30 วัน นับแต่ได้รับหนังสือ และให้ธนารักษ์จังหวัดแจ้งให้หัวหน้าหน่วยงานซ่ึงเป็น
ผูป้ กครองดูแลหรือใชป้ ระโยชน์ในท่ีดินทราบโดยดว่ น
ขอ้ 22 ท่ีดนิ ท่จี ะขอออกหนงั สือสาคญั สาหรบั ทีห่ ลวงได้นั้น จะตอ้ งเป็นกรณีท่ีมีการเดิน
สารวจออกโฉนดที่ดินล้อมรอบท่ีดินท่ีมีการขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงแปลงนั้นในคราวเดียวกัน
และเป็นกรณีทไ่ี มม่ กี ารคดั ค้าน
สาหรับที่ราชพัสดุท่ีมีเนื้อที่ไม่เกิน 50 ไร่ หากกรมธนารักษ์มีความประสงค์จะ
ให้เจ้าหน้าทีน่ าเดินสารวจออกโฉนดทด่ี ิน กใ็ หเ้ จ้าหน้าทขี่ องกรมที่ดนิ ดาเนินการออกโฉนดท่ีดินให้
ขอ้ 23 กอ่ นวนั ทาการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงแปลงใด ให้เจ้าหน้าที่เดิน
สารวจปักหลักเขตรายงานผู้อานวยการศูนย์เดินสารวจออกโฉนดท่ีดินทราบ เพ่ือแจ้งให้ธนารักษ์จังหวัด
ประสานกับส่วนราชการผู้ปกครองดแู ลหรือใชป้ ระโยชน์ในท่รี าชพัสดุ ทราบล่วงหน้าไม่นอ้ ยกวา่ 7 วัน
ข้อ 24 ในกรณีท่ีที่ดินจะขอออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงมีหลักฐานที่ดินเดิมให้ส่ง
ให้เจา้ หน้าทีใ่ นวนั ทาการรังวดั เวน้ แตก่ รณีทีส่ ญู หาย ให้อนโุ ลมปฏบิ ตั ติ ามขอ้ 3
หมวดท่ี 4
กำรระวงั ชี้แนวเขตและรบั รองแนวเขตทร่ี ำชพัสดุ
ข้อ 25 เม่ือผู้มีสิทธิในท่ีดินขอทาการรังวัดที่ดิน ซ่ึงมีแนวเขตติดต่อกับที่ราชพัสดุ
สานักงานที่ดิน จะแจ้งเป็นหนังสือให้กรมธนารักษ์หรือธนารักษ์จังหวัดทราบ ก่อนวันทาการรังวัดไม่น้อย
ส�ำ นักสจำัดนกักาจรดั ทก่ีดำรินทขีด่ อินงรขัฐองรฐั171617
กว่า 15 วัน โดยให้ผู้ขอทาการรังวัดหรือตัวแทนเป็นผู้นาส่งหนังสือด้วยตนเอง เพื่อนัดหมายเรื่องการ
เดินทางไประวังชี้แนวเขตกับเจ้าหนา้ ที่กรมธนารกั ษ์
กรมธนารักษ์หรือธนารักษ์จังหวัดจะต้องเป็นผู้ประสานงานให้ส่วนราชการ
ผู้ปกครองดูแลหรอื ใชป้ ระโยชนใ์ นทร่ี าชพสั ดุ ไปรว่ มระวังช้ีแนวเขตท่ีดินและลงนามรับรองแนวเขตที่ดินใน
วันทาการรังวัด และหากสานักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขา ทราบว่ามีส่วนราชการผู้ปกครองดูแลหรือใช้
ประโยชนใ์ นทีร่ าชพสั ดุนั้น ก็ใหแ้ จ้งสว่ นราชการผู้ปกครองดูแลหรอื ใช้ประโยชนใ์ นท่ีราชพัสดุไปร่วมระวังชี้
แนวเขตทดี่ ินและลงนามรับรองแนวเขตทดี่ ินในวนั ทาการรังวดั อีกทางหน่ึงด้วย
ข้อ 26 ในการระวังชีแ้ นวเขตทีด่ ินและลงนามรบั รองแนวเขตที่ดิน ให้ดาเนินการให้แล้ว
เสร็จในวันทาการรังวัด หากมีการมอบอานาจใหเ้ จา้ หน้าทีผ่ รู้ ับมอบมอบหนังสือมอบอานาจแก่ช่างรังวัดใน
วันทาการรังวัดดว้ ย
กรณีท่ีดินที่ขอรังวัดมีหลักฐานการรังวัด ให้ช่างรังวัดสานักงานท่ีดินฯ ถ่ายต้น
ร่างแผนที่ เฉพาะด้านท่ตี ดิ กับที่ราชพสั ดุมอบให้แกเ่ จ้าหน้าทกี่ รมธนารักษ์ในวันรังวัดด้วย
ข้อ 27 ชา่ งผทู้ าการรังวัด จะต้องจัดทาบันทึกการรับรองแนวเขตท่ีราชพัสดุ จานวน 2
ฉบับ ให้ผู้ขอรังวัด เจ้าหน้าที่กรมธนารักษ์ผู้รับมอบอานาจ ผู้ใช้ประโยชน์ในที่ราชพัสดุและช่างผู้ทาการ
รงั วัด ลงนามรับรองร่วมกัน มอบให้เจ้าหน้าท่ีกรมธนารักษ์ 1 ฉบับ และเกบ็ เข้าเร่ืองรงั วดั 1 ฉบับ
แบบบันทึกประกอบการรบั รองแนวเขตท่ีราชพสั ดุ ให้ใช้แบบท่ีกาหนดแนบท้าย
บนั ทึกข้อตกลงนี้
ข้อ 28 กรณีที่กรมธนารักษ์หรือธนารักษ์จังหวัด มิได้มอบหมายให้เจ้าหน้าท่ีไประวังช้ี
แนวเขตและลงนามรบั รองแนวเขตทร่ี าชพัสดุ หรือกรณที ่ีไดม้ อบหมายแล้ว แต่เจ้าหน้าท่ีกรมธนารักษ์ผู้รับ
มอบอานาจมิได้ไประวังช้ีและรับรองแนวเขตท่ีดินในวันทาการรังวัด หรือไปในวันทาการรังวัด แต่ไม่ยอม
ลงนามรับรองแนวเขตทดี่ นิ โดยไม่คดั คา้ นการรงั วัด ใหช้ า่ งผู้ทาการรังวัดท่ีดินดาเนินการ ดงั น้ี
28.1 การรังวัดแบ่งแยก รวม หรือสอบเขตโฉนดที่ดินและการแบ่งแยกรวม
หรือตรวจสอบเน้ือที่หนังสือรับรองการทาประโยชน์ ให้ถือปฏิบัติตามมาตรา 69 ทวิ วรรคสาม แห่ง
ประมวลกฎหมายที่ดิน กฎกระทรวง ฉบับท่ี 30 (พ.ศ. 2520) ออกตามความในพระราชบัญญัติให้ใช้
ประมวลกฎหมายท่ีดิน พ.ศ. 2497 และระเบียบกรมท่ีดินว่าด้วยการติดต่อหรือการแจ้งผู้มีสิทธิในที่ดิน
ข้างเคียงให้มาลงชื่อรับรองแนวเขตหรือคัดค้านการรังวัด พ.ศ. 2521 หากกรมธนารักษ์หรือธนารักษ์
จังหวดั มีข้อขดั ข้องใหแ้ จง้ สานักงานทดี่ ินจงั หวัดหรอื สาขาทราบ
28.2 การออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ตามมาตรา 59
ตรี แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน โดยมีหลักฐาน ส.ค. 1 และปรากฏว่า เนื้อที่ที่ทาการรังวัดใหม่แตกต่างไป
จากเน้ือท่ีตาม ส.ค. 1 ให้ปฏิบัติตามระเบียบของคณะกรรมการจัดท่ีดินแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.
2532) วา่ ด้วยเงือ่ นไขการออกโฉนดท่ดี นิ หรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ ข้อ 9
28.3 การออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ นอกเหนือจาก
ขอ้ 28.2
(1) ถ้าเจ้าหน้าท่ีกรมธนารักษ์ไม่มาชี้และรับรองแนวเขตท่ีราชพัสดุใน
วันทาการรงั วัดทาแผนที่หรอื พสิ จู นส์ อบสวนการทาประโยชน์ หรอื มาแต่ไม่ยอมลงนามรับรองแนวเขตโดย
ไม่คัดค้านการรังวัด ให้ช่างผู้ทาการรังวัดมีหนังสือแจ้งไปอีกครั้งหน่ึงภายใน 7 วัน นับแต่วันทาการรังวัด
ทาแผนทีห่ รือพิสจู นส์ อบสวนการทาประโยชน์เสร็จ โดยส่งหนังสือทางไปรษณยี ล์ งทะเบียนตอบรับ เพ่ือให้
เจ้าหน้าที่กรมธนารักษ์น้ัน ไปตรวจสอบแนวเขต และหลักเขตท่ีปักไว้ว่ารุกล้าที่ดินที่ราชพัสดุหรือไม่ โดย
ขอให้ตอบให้ทราบภายใน 30 วัน นับแต่วันที่ได้รับหนังสือแจ้งกับให้แจ้งไปด้วยว่า ถ้าไม่ตอบภายใน
172 สำ�นักจดั การทีด่ ินของรัฐ สำนักจดั กำรทีด่ ินของรัฐ 168
กาหนด ให้ถือว่าไม่ประสงค์จะคัดค้านแนวเขตและการปักหลักเขตที่ดินรายนั้น ก็ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ี
ดาเนินการออกหนังสอื แสดงสิทธใิ นทด่ี นิ โดยไม่ต้องมีการรบั รองแนวเขตต่อไป
(2) ถา้ กรมธนารักษห์ รือธนารักษ์จังหวัดมีข้อขัดข้อง ให้แจ้งสานักงาน
ที่ดินจังหวัดหรือสาขาทราบ ถ้าไม่แจ้งข้อขัดข้องและ ไม่ตอบให้ทราบภายในกาหนด 30 วัน นับแต่วันที่
ได้รับหนังสือแจ้งให้เจ้าของท่ีดินรับรองว่า มิได้นารังวัดรุกล้าเขตที่ราชพัสดุแล้วให้ดาเนินการออกโฉนด
ที่ดินหรือหนังสอื รบั รองการทาประโยชน์ตอ่ ไปได้
หมวดท่ี 5
อนื่ ๆ
ขอ้ 29 การดาเนินการตามบันทึกข้อตกลงนี้ ถ้ากรมธนารักษ์หรือธนารักษ์จังหวัด หรือ
ผู้แทนแจ้งความประสงค์ จะขอคัดหรือถ่ายเอกสารหลักฐานการรังวัดที่ดิน และหลักฐานอ่ืน ๆ เกี่ยวกับ
ทด่ี นิ ราชพสั ดุ หรือท่ดี นิ แปลงทีต่ ดิ ตอ่ กับท่รี าชพสั ดุ กรมธนารกั ษห์ รอื ธนารักษ์จังหวัดหรือผู้แทนจะต้องส่ง
เจ้าหน้าท่ีไปดาเนินการเอง ในการน้ีให้สานักงานที่ดินจังหวัดหรือสาขาอานวยความสะดวกตามสมควร
และรบั รองภาพถา่ ยเอกสารดังกลา่ วดว้ ย
ข้อ 30 กรณีกรมธนารักษ์หรือธนารักษ์จังหวัดหรือผู้แทน ขอดาเนินการตามประมวล
กฎหมายที่ดนิ หากประสงค์จะใหม้ พี ยานประกอบคาขอกใ็ ห้ระบไุ วใ้ นคาขอดว้ ย
บนั ทกึ ขอ้ ตกลงนีท้ าเมอื่ วันท่ี 3 เมษายน 2543
ลงชอ่ื ยงยทุ ธ วชิ ัยดษิ ฐ . ลงชื่อ มานิต วิทยาเต็ม .
(นายยงยุทธ วิชัยดษิ ฐ) (นายมานิต วิทยาเต็ม)
อธบิ ดีกรมที่ดนิ อธบิ ดกี รมธนารกั ษ์
ลงชือ่ นกิ ร เวชภตู ิ พยาน ลงช่อื ยืนยง ทัศนศรี พยาน
(นายนกิ ร เวชภูติ) (นายยนื ยง ทัศนศรี)
รองอธบิ ดกี รมทดี่ นิ ผู้อานวยการสานักบริหารทีร่ าชพัสดุ 2
กรมธนารกั ษ์
ส�ำ นกั สจำดันกั จาัดรทกำดี่ รินทขด่ี อนิ งขรอฐั งรัฐ117639
บนั ทึกประกอบการรับรองแนวเขตทีร่ าชพัสดุ
เขียนท.่ี .......................................
วันท่.ี .........เดือน...............................พ.ศ. .............
ข้าพเจา้ ........................................................อาย.ุ .............ปี อยูท่ .่ี ...................................................
ตาบล.................................อาเภอ...............................จังหวดั .....................................ผูข้ อทาการรงั วัดที่ดิน
ตามหลกั ฐาน..................เลขท่.ี ..................ระวาง.........................เลขทด่ี ิน.............หน้าสารวจ.....................
ตาบล................................อาเภอ...............................จงั หวัด................................รว่ มกับ.............................
ตาแหน่ง......................................ผแู้ ทนกรมธนารักษ์ ตามหนังสอื มอบอานาจลงวนั ท.ี่ ................................
และ..............................................ตาแหน่ง.....................................หน่วยงาน..............................................
ผใู้ ชป้ ระโยชนใ์ นท่ีดนิ ราชพัสดุ ตามหลกั ฐาน..................เลขที.่ .............ระวาง....................เลขทดี่ นิ .............
หนา้ สารวจ.......................ตาบล..............................อาเภอ...........................จังหวดั .....................................
นาช้ีแนวเขต และปักหลักเขตทีด่ นิ ด้านทิศ...............................ซ่งึ ตดิ ตอ่ กบั ที่ดินราชพสั ดุ
แปลงดงั กล่าวขา้ งต้น จานวน......................หลัก ตามรายละเอียดดังต่อไปนี้
1. หลกั เขตหมายเลข..................ถึง หลักเขตหมายเลข................ระยะ...................เมตร
2. หลักเขตหมายเลข..................ถึง หลักเขตหมายเลข.................ระยะ..................เมตร
3. หลักเขตหมายเลข..................ถึง หลกั เขตหมายเลข.................ระยะ...................เมตร
รูปแผนท่ีสังเขป
แสดงระยะและรายการโยงยึดหลกั เขตทีด่ ินกับหมดุ หลักฐานแผนทแี่ ละหรือถาวรวตั ถุ
ขอรบั รองวา่ แนวเขตและหลกั เขตที่ดินทน่ี าชีแ้ ละปักไว้ ตามรายละเอียดและรูปแผนท่ีสงั เขป
ขา้ งตน้ น้ถี ูกตอ้ งแลว้ ทกุ ประการ
ลงชื่อ..............................................เจา้ ของทด่ี นิ ผูข้ อทาการรงั วัด
ลงชื่อ..............................................ผแู้ ทนกรมธนารักษ์
ลงชอื่ ..............................................ผใู้ ช้ประโยชน์ทรี่ าชพสั ดุ
ลงชอื่ ..............................................ชา่ งรังวัดผู้ทาการรงั วัด
ลงชื่อ..............................................ช่างพยาน ผ้ปู กครองท้องที่ (หากมี)
ลงช่ือ.....................................................พยาน
174 สำ�นกั จัดการท่ดี ินของรัฐ สำนักจัดกำรทีด่ ินของรัฐ 170
บันทกึ ขอ้ ตกลง
ระหว่ำง
กรมท่ีดนิ กับสำนักงำนกำรปฏริ ูปที่ดนิ เพ่อื กำรเกษตรกรรม (ส.ป.ก.)
เรอื่ ง วิธปี ฏิบัติเกี่ยวกับกำรออกหนงั สือแสดงสิทธใิ นท่ีดนิ ในเขตปฏริ ูปท่ีดนิ
พ.ศ. 2558
---------------------
ตามท่ีได้มีการจัดทาบันทึกข้อตกลงระหว่างกรมท่ีดินกับสานักงานการปฏิรูปท่ีดินเพื่อ
การเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เร่ือง วิธีปฏิบัติเก่ียวกับการออกเอกสารแสดงสิทธิในที่ดินในเขตปฏิรูปท่ีดิน
พ.ศ. 2541 นั้น ข้อเท็จจริงปรากฏว่า รัฐบาลมีนโยบายเร่งรัดการดาเนินการออกหนังสือแสดงสิทธิใน
ที่ดินให้แก่ราษฎร เพ่ือให้ระบบของข้อมูลที่ดินเอกชน และที่ดินของรัฐมีความชัดเจนสามารถใช้ในการ
วางแผนท้ังเร่ืองการจัดเกบ็ รายไดก้ ารบริหารจดั การท่ดี ินของรฐั ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น เพื่อ
เป็นการสนองต่อนโยบายดังกล่าว จึงควรปรับปรุงวิธีปฏิบัติงานร่วมกัน เนื่องจากในปัจจุบันมีราษฎรนา
หลักฐานมาย่ืนคาขอออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินในเขตปฏิรูปที่ดินเป็นจานวนมากทาให้มีข้อขัดข้อง
ในทางปฏิบัติหลายประการ และบางเรื่องเป็นการจากัดสิทธิของประชาชนเพ่ือให้การปฏิบัติงานของ
เจ้าหนา้ ท่ีเป็นไปในแนวทางเดยี วกัน และมีความสะดวกรวดเร็วในการออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินให้แก่
ประชาชนได้ตามสิทธิอันจะพึงมีตามกฎหมาย ซึ่งเป็นการสนองตอบต่อนโยบายของรัฐในการให้บริการ
ประชาชน กรมที่ดินและส.ป.ก. จึงไดก้ าหนดวธิ ีปฏิบัตริ ่วมกัน ดงั นี้
ข้อ 1 ให้ยกเลิกบันทึกข้อตกลงระหว่างกรมที่ดินกับสานักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อ
เกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เรื่อง วิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินในเขตปฏิรูปท่ีดิน พ.ศ.
2541 และใช้บันทึกขอ้ ตกลงฉบับนี้แทน
ขอ้ 2 ในขอ้ ตกลงน้ี
“เขตปฏิรูปท่ีดิน” หมายความว่า เขตที่ดินที่พระราชกฤษฎีกากาหนดเป็นเขต
ปฏิรปู ทีด่ ินเพ่อื เกษตรกรรม
“พ้ืนท่ีเขตดาเนนิ การ” หมายความว่า พ้ืนท่ีในเขตปฏิรูปที่ดินบริเวณท่ี ส.ป.ก. ได้
นามาดาเนินการปฏิรูปท่ดี ินเพ่ือเกษตรกรรม
“หนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน” หมายความว่า โฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทา
ประโยชน์
ขอ้ 3 ใหส้ านักงานที่ดินท้องท่ีหรือศูนย์อานวยการเดินสารวจออกโฉนดท่ีดินประสานงาน
กับสานักงานการปฏิรูปท่ีดินจังหวัด (ส.ป.ก.จังหวัด) ในการขอรับข้อมูลพ้ืนท่ีเขตปฏิรูปท่ีดินพื้นที่เขต
ดาเนินการที่แสดงไว้ในแผนที่ภูมิประเทศ มาตราส่วน 1 : 50,000 ลาดับชุด L 7017 หรือข้อมูลท่ีอยู่ใน
รูปแบบข้อมูลดจิ ิทัล โดยมีบนั ทึกการลงนามของผู้ท่ีได้รับมอบหมายจากท้ังสองหน่วยงาน พร้อม วัน เดือน
ปี ท่มี ีการสง่ มอบขอ้ มูล
ขอ้ 4 การออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดิน ตามมาตรา 58 และมาตรา 58 ทวิ แห่ง
ประมวลกฎหมายทีด่ นิ ให้ดาเนนิ การ ดงั น้ี
4.1 เม่ือกรมท่ดี นิ ไดก้ าหนดแผนงานโครงการเดินสารวจออกหนังสือแสดงสิทธิใน
ท่ดี นิ ในทอ้ งที่อาเภอและจงั หวดั ใดแลว้ ให้สง่ แผนงานโครงการเดนิ สารวจดงั กลา่ วให้ ส.ป.ก. ทราบ และให้
ส.ป.ก. แจง้ แผนงานโครงการเดินสารวจดงั กล่าวให้ ส.ป.ก. จงั หวัด ทราบด้วย
ส�ำ นกั สจำัดนกักาจรดั ทกี่ดำรินทข่ดี อินงขรฐัองรฐั171751
4.2 กรณีเป็นพ้ืนที่นอกเขตดาเนินการท่ีไม่มีแนวเขตติดต่อกับพื้นที่เขต
ดาเนินการให้เจ้าหน้าที่กรมที่ดินดาเนินการไปตามกฎหมายและระเบียบของกรมท่ีดิน โดยไม่ต้องแจ้งให้
ส.ป.ก. จังหวดั ร่วมระวังชแี้ ละลงชือ่ รบั รองแนวเขต
4.3 กรณีไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าที่ดินที่นาเดินสารวจอยู่ในพ้ืนที่เขต
ดาเนินการหรือไม่ หรือกรณีท่ีดินท่ีนาเดินสารวจอยู่ในพ้ืนท่ีเขตดาเนินการ เม่ือเจ้าหน้าที่กรมท่ีดินได้
ดาเนินการสารวจรังวัดทาแผนที่ตามกฎหมายและระเบียบของกรมที่ดินเสร็จแล้ว ให้ศูนย์อานวยการเดิน
สารวจออกโฉนดที่ดินมีหนังสือสอบถาม ส.ป.ก. จังหวัด โดยจัดส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับหรือ
การประสานงานจดั ส่งให้ ส.ป.ก. จังหวัดโดยตรง พรอ้ มสาเนาเอกสาร ดังนี้
(1) หลักฐานเกี่ยวกับท่ีดิน เช่น หลักฐานการแจ้งการครอบครองที่ดิน (ส.ค.
1) ใบจอง ใบเหยยี บย่า หนังสือรับรองการทาประโยชน์ (น.ส. 3, น.ส. 3ก., น.ส. 3ข.) หนังสือแสดงการ
ทาประโยชน์ (น.ค. 3, กสน. 5) ตามกฎหมายว่าด้วยการจัดที่ดินเพื่อการครองชีพก่อนการประกาศเขต
ปฏิรูปที่ดิน เอกสารหรือหลักฐานอื่นที่แสดงว่าเป็นผู้ซ่ึงปฏิบัติตามมาตรา 27 ตรี แห่งประมวลกฎหมาย
ท่ีดิน เช่น แบบแจ้งความประสงค์จะได้สิทธิในท่ีดิน (ส.ค. 2, ส.ค. 3) ใบไต่สวน (น.ส. 5) แบบพิสูจน์
สอบสวนการทาประโยชนเ์ พอ่ื ออกหนังสือรับรองการทาประโยชน์ (น.ส. 1ก) ก่อนการประกาศเขตปฏิรูป
ท่ีดิน เป็นต้น พร้อมรายละเอียดเก่ียวกับการออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินในพ้ืนที่เขตดาเนินการ (ตาม
แบบแนบท้าย)
(2) สาเนาระวางแผนทเี่ ฉพาะบรเิ วณตาแหน่งแปลงที่ดินที่มีการนารังวัดเดิน
สารวจไว้ โดยระบุคา่ พิกดั ฉาก ยู ที เอ็ม ของจดุ ตดั เสน้ กริดมมุ ลา่ งด้านซ้ายและมุมบนด้านขวาท่ีครอบคลุม
บริเวณแปลงท่ดี นิ ดังกลา่ วพรอ้ มชือ่ ระวางแผนทแี่ ละโซนแผนที่ (ตามตัวอยา่ งทา้ ยบันทึกข้อตกลงฯ)
ทั้งนี้ เอกสารตาม (1) และ (2) เป็นหน้าท่ีของเจ้าพนักงานที่ดินท่ีจะต้อง
ตรวจสอบและรับรองวา่ เปน็ เอกสารท่ีชอบด้วยระเบียบและกฎหมาย และท่ีตั้งท่ีดินตรงตามตาแหน่งท่ีดิน
ในระวางแผนท่ีสามารถใช้เป็นหลักฐานในการพิจารณาออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินตามประมวล
กฎหมายท่ีดนิ ได้
4.4 เมื่อ ส.ป.ก. จังหวัด ได้รับหนังสือสอบถามตามข้อ 4.3 แล้ว ให้ ส.ป.ก.
จังหวดั ดาเนินการตรวจสอบเขตพืน้ ท่ีรับผิดชอบและมีหนงั สอื แจ้งผลการตรวจสอบให้ศูนย์อานวยการเดิน
สารวจออกโฉนดที่ดิน ทราบภายใน 15 วันนับแต่วันท่ีได้รับหนังสือสอบถามจากศูนย์อานวยการเดิน
สารวจออกโฉนดที่ดิน เม่ือครบกาหนดแล้วหาก ส.ป.ก. จังหวัดยังไม่ได้แจ้งผลการตรวจสอบให้ทราบ ให้
ศูนย์อานวยการเดินสารวจออกโฉนดทด่ี ินมีหนงั สือสอบถามโดยการจัดส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับ
ไปอีกครงั้ มกี าหนดสามสิบวันพรอ้ มแจ้งใหท้ ราบว่า “ขอใหต้ อบให้ทราบภายในสามสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับ
หนงั สือ ถา้ ไม่ตอบภายในกาหนดใหถ้ ือว่า ส.ป.ก. จังหวัด ไม่ประสงค์จะคัดค้าน” และเม่ือครบกาหนดแล้ว
ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ที่ดาเนินการออกหนงั สือแสดงสิทธิในท่ดี ินโดยไมต่ ้องมีการรับรองแนวเขตตอ่ ไป
ขอ้ 5 การออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินตามมาตรา 59 และมาตรา 59 ทวิ แห่ง
ประมวลกฎหมายที่ดิน ใหต้ รวจสอบพนื้ ท่จี ากขอ้ มูล ตามข้อ 3 แลว้ ดาเนินการ ดังน้ี
5.1 กรณีเป็นคาขอออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินในพื้นท่ีนอกเขตดาเนินการที่ไม่มี
แนวเขตติดต่อกับพื้นที่เขตดาเนินการ ให้เจ้าหน้าที่กรมท่ีดินดาเนินการไปตามกฎหมายและระเบียบของ
กรมทดี่ ิน โดย ไมต่ ้องให้ ส.ป.ก. จงั หวดั รว่ มในการระวังช้แี ละลงชือ่ รับรองแนวเขต
5.2 กรณีไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าท่ีดินที่ขอออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินอยู่
ในพน้ื ทเี่ ขตดาเนนิ การหรอื ไม่ หรือกรณที ่ดี ินทีข่ อออกหนังสือแสดงสทิ ธใิ นท่ดี ินอยใู่ นพน้ื ที่เขตดาเนินการให้
176 ส�ำ นกั จัดการท่ีดินของรฐั สำนักจดั กำรทีด่ ินของรัฐ 172
สานักงานที่ดินท้องที่มีหนังสือแจ้งเรื่องการรังวัดและระวังช้ีแนวเขตไปยัง ส.ป.ก. จังหวัด พร้อมเอกสาร
เก่ียวกับการขอออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินให้ ส.ป.ก. จังหวัด ใช้ประกอบการพิจารณาในวันทาการ
รงั วัด ดงั น้ี
(1) คาขอออกหนังสอื แสดงสทิ ธิในท่ีดิน
(2) หลักฐานเกี่ยวกับท่ีดิน เช่น หลักฐานการแจ้งการครอบครองท่ีดิน (ส.ค. 1)
ใบจอง ใบเหยียบย่า หนังสือรับรองการทาประโยชน์ (น.ส. 3, น.ส. 3ก., น.ส. 3ข.) หนังสือแสดงการทา
ประโยชน์ (น.ค. 3, กสน. 5) ตามกฎหมายวา่ ด้วยการจัดท่ีดินเพื่อการครองชีพ ก่อนการประกาศเขตปฏิรูป
ทดี่ ินเอกสารหรือหลกั ฐานอ่ืนท่แี สดงว่าเปน็ ผซู้ งึ่ ปฏิบัตติ ามมาตรา 27 ตรี แหง่ ประมวลกฎหมายท่ีดิน เช่น
แบบแจ้งความประสงค์จะได้สิทธิในท่ีดิน (ส.ค. 2, ส.ค. 3) ใบไต่สวน (น.ส. 5) บันทึกการสอบสวนสิทธิ
และพิสูจน์การทาประโยชน์ เพ่ือออกหนังสือรับรองการทาประโยชน์ (น.ส. 1ก.) ก่อนการประกาศเขต
ปฏริ ปู ทด่ี ิน เป็นตน้
(3) รูปแผนที่สังเขปประกอบคาขอออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินตามบันทึก
คาช้ีแจงเรื่องตรวจและชี้ตาแหน่งในแผนที่ระวาง (ร.ว. 10) ที่มีชื่อระวางแผนท่ีและโซนของแผนท่ีพร้อม
การระบุ ค่าพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม ของจุดตัดเส้นกริตมุมล่างด้านซ้ายและมุมบนขวาท่ีครอบคลุมบริเวณ
ดังกล่าว (ตามตวั อย่างแนบท้ายบนั ทกึ ขอ้ ตกลงฯ)
ทั้งน้ี เอกสารตาม (1) (2) และ (3) เป็นหนา้ ที่ของเจา้ พนกั งานที่ดินท่ีจะต้อง
ตรวจสอบและรับรองว่าเปน็ เอกสารท่ีชอบด้วยระเบียบและกฎหมาย และที่ตั้งท่ีดินตรงตามตาแหน่งท่ีดิน
ในระวางแผนท่ีสามารถใช้เป็นหลักฐานในการพิจารณาออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินตามประมวล
กฎหมายทด่ี ินได้
5.3 กรณีท่สี านกั งานท่ีดินท้องทีม่ ีหนังสือแจ้งเร่ืองการรังวัดและระวังช้ีแนวเขตไปยัง
ส.ป.ก. จังหวัด แล้วปรากฏว่าในวันทาการรังวัด ส.ป.ก. จังหวัด หรือผู้ซ่ึงได้รับมอบหมายไม่ไปร่วมระวังชี้และ
รบั รองแนวเขต หรือไปแตไ่ มร่ บั รองแนวเขตโดยไมม่ กี ารคัดค้านให้ดาเนินการ ดังนี้
(1) ให้สานักงานท่ีดินมีหนังสือสอบถาม ส.ป.ก. จังหวัด ทางไปรษณีย์
ลงทะเบยี นตอบรบั ภายใน 7 วันนบั จากวันทาการรงั วดั เพือ่ ให้ ส.ป.ก. จังหวัด ตรวจสอบว่า ท่ีดินที่ขอออก
หนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินอยู่ในเขตพ้ืนที่รับผิดชอบของ ส.ป.ก. หรือไม่ และให้แจ้งด้วยว่า “ขอให้ตอบให้
ทราบภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ได้รับหนังสือ ถ้าไม่ตอบภายในกาหนดให้ถือว่า ส.ป.ก. จังหวัด ไม่
ประสงค์จะคัดค้าน” พร้อมส่งรายละเอียดเก่ียวกับการออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินในพื้นที่เขต
ดาเนินการ (ตามแบบแนบท้าย) และสาเนาข้อมูลที่ได้ตรวจสอบและรับรองแล้วให้ ส.ป.ก. เพ่ือ
ประกอบการพิจารณา ดงั นี้
(1.1) ใบไต่สวน (น.ส. 5) หรือบันทึกการสอบสวนสิทธิและพิสูจน์การ
ทาประโยชนเ์ พ่ือออกหนังสอื รบั รองการทาประโยชน์เฉพาะราย (น.ส. 1ค.)
(1.2) รายงานผลการรังวัด (ร.ว. 3) พร้อมการสรุปรายละเอียด
เก่ยี วกบั การออกหนงั สอื แสดงสิทธใิ นท่ีดินในพืน้ ทเ่ี ขตดาเนนิ การ (ตามแบบแนบทา้ ย)
(1.3) ข้อมูลตาแหน่งแปลงที่ดินที่ทาการรังวัดกรณีรังวัดโดยวิธีแผนท่ี
ข้ัน 1 ใหส้ ่งค่าพกิ ัดฉากในระบบ ยู ที เอ็ม ตามแบบคานวณเน้ือที่ (ร.ว. 25 จ.) หรือกรณีเป็นการรังวัดโดยวิธี
แผนท่ีช้ัน 2 ให้ส่งรูปแผนท่ีสาหรับการลงระวางแผนที่ (ร.ว. 9) ที่มีช่ือระวางแผนท่ีและโซนของแผนที่
พร้อมการแสดงค่าพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม ของจุดตัดเส้นกริดมุมล่างด้านซ้ายและมุมบนด้านขวาท่ีครอบคลุม
บรเิ วณตาแหนง่ รปู แปลงทดี่ นิ (ตามตวั อย่างแนบทา้ ยบันทึกตกลงฯ)
ส�ำ นกั สจำดั นกกั าจรดั ทกีด่ำรินทขีด่ อินงขรฐัองรัฐ171773
(2) ให้ ส.ป.ก. จังหวัด แจ้งผลการตรวจสอบให้สานักงานที่ดินท้องท่ีทราบ
ภายใน 30 วนั นับแต่วันทไี่ ดร้ ับหนงั สือสอบถาม และเมือ่ ครบกาหนดแลว้ ให้พนกั งานเจ้าหน้าที่ดาเนินการ
ออกหนงั สือแสดงสิทธใิ นทดี่ ินโดยไมต่ อ้ งมีการรบั รองแนวเขตต่อไป
5.4 กรณีตาแหน่งแปลงท่ีดินตามผลการรังวัดของกรมท่ีดินทับซ้อนกับตาแหน่ง
แปลงทีด่ ินที่มกี ารออกเอกสารสทิ ธขิ อง ส.ป.ก. ไว้แล้ว หาก ส.ป.ก. มิได้คัดค้านการออกหนังสือแสดงสิทธิ
ในทด่ี ินใหก้ รมทดี่ นิ ออกหนงั สือแสดงสทิ ธใิ นท่ดี นิ ไปตามกฎหมาย โดยเม่ือดาเนินการเสรจ็ เรียบร้อยแล้วให้
ส่งรายละเอียดรูปแผนท่ีและเน้ือที่ให้ ส.ป.ก. ทราบภายใน 30 วันนับแต่วันที่กรมที่ดินได้ออกหนังสือ
แสดงสิทธิในท่ีดิน เพื่อให้ ส.ป.ก. ดาเนินการยกเลิกเอกสารสิทธิของเกษตรกรท่ีได้รับสิทธิจาก ส.ป.ก. ใน
สว่ นทีท่ ับซ้อนตอ่ ไป
5.5 กรณีตาแหนง่ ทด่ี ินตามผลการรังวัดของกรมทด่ี นิ ทับซ้อนกับเอกสารสิทธิของ
ส.ป.ก. ซ่ึงอยู่ในพื้นท่ีนอกเขตดาเนินการ ให้กรมท่ีดินดาเนินการออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินไปตาม
กฎหมาย และ ส.ป.ก. จะดาเนินการยกเลกิ เอกสารสทิ ธใิ นส่วนทท่ี ับซ้อนดงั กลา่ ว
ข้อ 6 สาหรับเรอื่ งการรังวดั ออกหนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นท่ดี ินที่อยู่ระหว่างการดาเนินการให้
อนุโลมพิจารณาดาเนินการตามบันทึกข้อตกลงฉบับนี้โดยให้ท้ังสองหน่วยงานไปกาหนดระยะเวลา
ดาเนนิ การให้เป็นไปตามลาดบั ซง่ึ ได้เห็นชอบรว่ มกันแล้ว
ข้อ 7 หนังสอื ส่ังการใดๆ ของกรมท่ดี นิ และ ส.ป.ก. ทขี่ ดั หรือแย้งกับบันทึกตกลงนี้เป็นอัน
ยกเลกิ
ขอ้ 8 ในกรณีทมี่ ีปญั หาการปฏบิ ตั ิตามบนั ทึกข้อตกลงนี้ ใหก้ รมที่ดินและ ส.ป.ก. แต่งต้ัง
เจ้าหนา้ ทีเ่ พ่อื พจิ ารณาแก้ไขปัญหารว่ มกันให้ได้ขอ้ ยุตโิ ดยเรว็
ข้อ 9 บนั ทกึ ขอ้ ตกลงนี้ให้มีผลใชบ้ งั คบั ตั้งแต่วนั ที่ 24 กนั ยายน 2558
ลงนาม สรรเสริญ อัจจตุ มานัส . ลงนาม ศริ ิพงษ์ หา่ นตระกูล .
(นายสรรเสรญิ อัจจุตมานัส) (นายศิรพิ งษ์ ห่านตระกูล)
เลขาธิการสานักงานการปฏริ ูปทด่ี ินเพอ่ื เกษตรกรรม อธิบดีกรมที่ดิน
ลงนาม เปรมจติ สังขพงษ์ ลงนาม ถวัลย์ ทิมาสาร .
(นางเปรมจิต สังขพงษ)์ (นายถวลั ย์ ทิมาสาร)
รองเลขาธกิ ารสานักงานการปฏริ ูปท่ีดนิ เพือ่ เกษตรกรรม รองอธิบดีกรมทด่ี ิน
178 ส�ำ นกั จัดการทีด่ นิ ของรฐั สำนกั จัดกำรท่ีดินของรัฐ 174
ที่ 1198/2495 กรมทด่ี ิน
13 มีนาคม 2495
เรอื่ ง การออกหนังสอื สาคัญสาหรับท่ีหลวง
แจ้งความมายัง เจ้าพนักงานท่ดี ินจงั หวัดสงขลา
หนังสือ ที่ 461/2494 ลงวันท่ี 29 ตุลาคม 2494 ว่า ทางจังหวัดมีความประสงค์จะ
ให้ทางหอทะเบียนท่ีดินออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงในท่ีดินอันท่ีเป็นที่หลวงหวงห้าม จึงขอให้
กรมที่ดนิ แนะนาวิธดี าเนินการออกหนังสอื สาคัญสาหรับทห่ี ลวง นนั้
เรอื่ งนี้ กรมทดี่ ินได้พิจารณาแล้ว การออกหนังสือสาคัญสาหรบั ที่หลวง ใหป้ ฏบิ ัติดังน้ี คือ
1. การขอรับหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง ให้เจ้าหน้าท่ีผู้มีหน้าที่ดูแลอารักขาที่ดินนั้นมี
คาขอเป็นหนังสือราชการติดต่อมายังเจ้าพนักงานที่ดินแจ้งความประสงค์ท่ีจะขอรับหนังสือสาคัญสาหรับ
ที่หลวงแปลงใด เพอื่ แสดงว่าทดี่ ินแปลงนั้นเป็นทดี่ ินอันเป็นสาธารณสมบตั ิของแผ่นดินประเภทท่หี ลวงหวงหา้ ม
2. เมื่อรับคาขอแล้วให้ดาเนินการนัดรังวัดต่อไป โดยอนุโลมตามระเบียบและวิธีการ
อยา่ งเรือ่ งรังวัดรบั โฉนดท่ีดนิ ตกค้าง ตลอดจนแบบพมิ พต์ า่ งๆ ที่ตอ้ งใช้ในการน้ี
3. ค่าธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายต่างๆ ในการออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงที่ขอรังวัด
เฉพาะแปลง เรียกเก็บอนุโลมอย่างเรื่องการรังวัดออกโฉนดที่ดินตกค้าง โดยเรียกเฉพาะค่าคาขอ ค่าหลักเขต
คา่ รงั วัด (ค่ารงั วดั เรยี กตามกฎกระทรวงฯ ลงวันที่ 1 มกราคม 2486 ข้อ 4) ค่าโฆษณา (ถ้ามีการมอบฉันทะ
มาต้องเรียกค่ามอบดว้ ย) ค่าพาหนะ คา่ จ้างคนงาน สว่ นค่าธรรมเนยี มช้ันแจกหนงั สอื สาคัญไม่เรียกอยา่ งใด
4. การลงนามในใบไต่สวนและหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงนั้น เน่ืองจากหนังสือสาคัญ
ชนิดนม้ี ิใชห่ นงั สอื สาคญั แสดงกรรมสทิ ธิท์ ี่ดนิ จงึ ให้ลงเพียงว่า “สาหรับใช้ราชการ..........” (ลงชื่อกรมหรือ
กระทรวงและสภาพของที่ดินที่ใช้ประโยชน์ในราชการอยู่) ตัวอย่างเช่น “สาหรับใช้ในราชการกรมศิลปากร
(ท่ีโบราณสถาน)”
5. เม่อื ทาการรังวัดแลว้ ให้ประกาศโฆษณาอนุโลมอย่างเรื่องประกาศแจกโฉนดท่ีดิน ถ้า
มีการคัดค้าน เจ้าพนักงานท่ีดินไม่มีหน้าที่สอบสวนเปรียบเทียบ เป็นหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ - ผู้ขอรับหนังสือ
สาคัญกบั ผู้คัดค้านทีจ่ ะจัดการกันเอง
6. เมื่อประกาศโฆษณาครบกาหนดแล้ว และไม่มีผู้คัดค้าน ให้ขอเบิกแบบพิมพ์หนังสือ
สาคญั สาหรบั ทีห่ ลวงจากกรมทีด่ นิ และดาเนินการสร้างหนงั สือสาคัญสาหรับที่หลวง 3 ฉบับ เพ่ือเก็บไว้ท่ี
หอทะเบียนที่ดิน 1 ฉบับ เก็บไว้ทางกรมที่ดิน 1 ฉบับ และมอบให้เจ้าหน้าท่ีผู้มีหน้าท่ีซึ่งขอรับหนังสือ
สาคัญสาหรับที่หลวง 1 ฉบบั
7. การลงนามและประทบั ตราในหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง ให้เจ้าพนักงานท่ีดินลงนาม
และประทับตราตาแหนง่ เจ้าพนักงานที่ดินในหนงั สอื สาคัญสาหรับท่ีหลวง แล้วส่งเร่ืองทั้งหมดไปกรมท่ีดิน
เพื่อต่อเลขหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง และลงนามประทับตราอธิบดีกรมที่ดินในฐานะเจ้าพนักงาน
กระทรวงมหาดไทยต่อไป การลง วัน เดือน ปี ในหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงเจ้าหน้าท่ีกรมท่ีดินจะลงให้
ในวันตอ่ เลขหนังสือสาคัญ ส่วนวนั เดือน ปี ท่แี จกหนังสือสาคญั ใหล้ งในใบไตส่ วนและแจกใบไต่สวนเช่นเดยี ว
สำ�นักสจำนัดักจาัดรทกำดี่ รินทข่ีดอนิ งขรอฐั งรัฐ117795
กับการแจกโฉนดที่ดิน เมื่อแจกเสร็จแล้วต้องส่งใบไต่สวน แผนที่ และหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงอย่างละ
1 ฉบับ ไปเพอื่ เก็บทางกรมทีด่ ินด้วย
8. ถ้าที่ดินที่ออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงอยู่ในระวางแผนที่การออกโฉนดแผนที่
หรอื ตราจองฯ ใหล้ งเลขทด่ี นิ และลงสารบัญท่ีดินรวมกับโฉนดหรือตราจองฯ ด้วย โดยหมายเหตุให้ทราบ
วา่ เปน็ หนังสือสาคัญสาหรบั ท่ีหลวงเลขทีเ่ ทา่ ใด
9. การเก็บเอกสารที่ออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงที่ออกไปแล้ว ให้เก็บแยกไว้เป็น
ส่วนหนง่ึ โดยใชป้ กเปน็ สารบบหนงั สอื สาคัญเก็บเป็นเลม่ เรียงตามลาดับเลขหนงั สอื สาคญั เทา่ ทม่ี ีอยู่นั้น
ขอแสดงความนบั ถือ
(ลงชือ่ ) นิตเิ กษตรสุนทร
(พระนิติเกษตรสนุ ทร)
อธบิ ดกี รมที่ดิน
180 ส�ำ นกั จัดการทด่ี ินของรฐั สำนักจัดกำรท่ีดนิ ของรฐั 176
ที่ มท 0606/8189 กรมท่ดี ิน
7 ตุลาคม 2509
เรอื่ ง หนังสอื สาคัญสาหรับทหี่ ลวงคา้ งแจกเกนิ 10 ปี
เรยี น ผู้ว่าราชการจงั หวัดสโุ ขทัย
อา้ งถึง หนังสอื จงั หวดั ที่ สท 15/5355 ลงวันท่ี 4 เมษายน 2509
ส่งิ ทสี่ ง่ มาดว้ ย แบบพิมพห์ นงั สือสาคัญสาหรบั ที่หลวง 6 ชุด (18 ฉบบั ) ใบไต่สวน 6 คู่ และเอกสาร
ประกอบ เรอื่ งอกี 47 ฉบบั
ตามทีแ่ จ้งไปว่า แผนกสรรพากรไดน้ าสารวจทดี่ นิ ราชพสั ดุ เพ่ือออกหนังสือสาคัญสาหรับ
ท่ีหลวง ที่ดินตาบลธานี อาเภอเมืองสุโขทัย ไว้เมื่อ พ.ศ. 2498 รวม 6 แปลง กรมท่ีดินได้ต่อเลข ลงชื่อ
และประทับตราตาแหน่งในแบบพิมพ์หนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงแล้ว แต่ยังไม่ได้แจกหนังสือสาคัญฯ
เป็นเวลาเกนิ 10 ปแี ล้ว จงึ ส่งเรอื่ งไปเพื่อขอใหพ้ จิ ารณาอนุมัติการแจก นนั้
กรมท่ีดินพิจารณาแล้วเห็นว่า หนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงเป็นหลักฐานแสดงเขตและ
ท่ีตั้งของทีด่ ินอนั เป็นสาธารณสมบตั ิของแผ่นดินซึง่ มกี ฎหมายคุ้มครองอยู่แลว้ และบุคคลไม่อาจยกเอาอายุ
ความข้ึนต่อสู้ได้ ต่างกับการออกโฉนดที่ดิน ฉะน้ัน ให้เจ้าหน้าท่ีตรวจสอบหลักฐานการรังวัดเสียก่อนว่า
มีการเปลี่ยนแปลงประการใดหรือไม่ ถ้าปรากฏว่าหลักฐานการรังวัดไม่เปล่ียนแปลงก็ให้ดาเนินการแจก
หนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงได้
อนึ่ง การลงชื่อไว้ในหนงั สือสาคัญสาหรับที่หลวงทั้ง 6 แปลง ยังไมถ่ กู ตอ้ ง ถ้าเป็นท่ีราชพัสดุ
ควรลงชอื่ ว่า “สาหรับใชใ้ นราชการกระทรวงการคลงั (..........................)” แล้วเขียนสภาพที่ใช้ไว้ในวงเล็บ
ถ้าจะลงช่ือให้ต่างไปจากน้ีก็ต้องทาความตกลงกับกระทรวงการคลังก่อน ขอให้พิจารณาแก้ไขให้ถูกต้อง
แต่ถ้าการแก้ไขนั้นทาให้มีรอยขีดฆ่าไม่สมกับที่เป็นเอกสารสาคัญแล้ว ก็ควรทาเสียใหม่ แล้วส่งไปต่อเลข
ลงช่ือ ประทบั ตราตามระเบียบ ไดส้ ่งเร่ืองทงั้ หมดคนื มาดว้ ยแลว้
ขอแสดงความนบั ถือ
(ลงชอื่ ) แสวง เป่ยี มศรี
(นายแสวง เปยี่ มศรี)
รองอธบิ ดี ทาการแทน
อธบิ ดกี รมท่ีดนิ
สว่ นควบคุมสทิ ธใิ นท่ดี ิน
ส�ำ นักสจำดั นกักาจรดั ทกีด่ ำรินทข่ีดอนิ งรขัฐองรฐั118717
ท่ี มท 0606/ว. 11084 กรมทีด่ นิ
เรอื่ ง การออกหนังสือสาคญั สาหรบั ทีห่ ลวง 27 ธนั วาคม 2511
เรียน ผูว้ ่าราชการจังหวัด ทุกจงั หวดั
ด้วยปรากฏว่า เรื่องการออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงที่จังหวัดต่างๆ ส่งไปต่อเลข
ลงช่ือ และประทับตราประจาตาแหน่งในหนังสือสาคัญมีข้อบกพร่องอยู่เสมอ ทาให้ต้องเสียเวลาทักท้วง
แก้ไขกันเนืองๆ อันเป็นเหตุหนึ่งที่ทาให้การออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงต้องล่าช้าเสียเวลาไปกว่าที่
ควร ฉะน้ัน เพื่อความเรียบร้อยและรวดเร็ว กรมที่ดินจึงใคร่ขอซ้อมความเข้าใจในทางปฏิบัติและชี้แจง
ข้อบกพร่องเท่าท่ีเคยมีมา เพ่ือขอได้โปรดส่ังกาชับเจ้าหน้าที่ให้พิจารณาปฏิบัติเสียให้เป็นการถูกต้อง
กอ่ นทส่ี ง่ เรอ่ื งไปยังกรมท่ดี ิน ดงั ตอ่ ไปน้ี
1. การออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง กรมท่ีดินได้วางระเบียบปฏิบัติไว้แล้วตาม
หนังสือกรมท่ีดินถึงจังหวัดสงขลา ท่ี 1198/2495 ลงวันที่ 13 มีนาคม 2495 ซ่ึงได้เรียนมาให้ทราบ
และถือปฏบิ ตั ิแลว้ โดยหนังสอื ท่ี 1226/2495 ลงวนั ที่ 13 มนี าคม 2495 ซึ่งมีระเบียบให้ปฏิบัติหลาย
ประการ เช่น ให้เจ้าพนักงานที่ดินลงช่ือและประทับตราประจาตาแหน่งเสียก่อนแล้วจึงส่งเร่ืองไปต่อเลข
แต่ก็ปรากฏว่ามีหลายจังหวัดมิได้ลงช่ือหรือประทับตราในหนังสือสาคัญเสียก่อน ขอได้โปรดกาชับ
เจ้าหนา้ ทใ่ี หต้ รวจสอบและดาเนนิ การตามนัยหนงั สอื ดงั กลา่ วดว้ ย
2. การขอและการลงชอ่ื ในหนงั สือสาคญั สาหรับท่ีหลวง ตามระเบียบในหนังสือกรมที่ดิน
ที่ 1198/2495 ลงวันท่ี 13 มีนาคม 2495 ถึงเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดสงขลา ข้อ 1 ท่ีว่า “ให้
เจ้าหน้าที่ผู้มีหน้าที่ดูแลอารักขาท่ีดินน้ันมีคาขอเป็นหนังสือราชการติดต่อมา” น้ัน มีผู้เข้าใจผิดว่า
เจา้ หน้าทีผ่ ้มู หี น้าทด่ี แู ลอารักขาก็อาจลงชื่อในหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงได้ เรื่องนี้กรมท่ีดินได้มีหนังสือ
ท่ี มท 0606/9492 ลงวันท่ี 23 พฤศจิกายน 2509 ถึงผู้ว่าราชการจังหวัดสุพรรณบุรี และได้เวียนมา
ให้ทราบท่ัวกันโดยหนังสือ ที่ มท 0606/ว 9557 ลงวันท่ี 25 พฤศจิกายน 2509 แล้วว่า หมายถึง
เจ้าหน้าทผ่ี ู้มหี น้าที่ดูแลอารักขาท่ีดินซ่ึงอาจเป็นผู้ลงชื่อในหนังสือสาคัญได้ด้วย หรือการที่มีระเบียบให้ผู้มี
คาขอเป็นหนังสือราชการนั้นก็โดยอาศัยหลักการเดินสารวจออกโฉนดท่ีดินทั้งตาบล แต่ถ้าเจ้าหน้าที่ผู้มี
หน้าท่ีดแู ลอารกั ขาที่ดนิ น้นั จะมาย่นื คาขอดว้ ยตนเองหรอื มอบอานาจใหม้ ีผู้มาย่ืนคาขอก็ได้ทั้งสองประการ
นอกจากนย้ี งั ม่ีเร่ืองบกพรอ่ งต่างๆ ซึง่ มีอยูบ่ ่อยๆ ซ่ึงเหน็ ควร สั่งกาชบั เจ้าหน้าทีด่ ้วย คอื
3. การเขียนใบไต่สวน ควรจัดการเขียนเสียให้เรียบร้อยครบถ้วนทุกรายการหลักฐาน
การได้มาควรเขียนให้ชัดเจนว่า ได้มาอย่างไร แต่เม่ือใด มีการนาที่ดินข้ึนทะเบียนไว้หรือไม่ ตรงกับเลข
ทะเบียนเท่าใด ข้างเคียงในใบไต่สวนควรตรวจสอบให้ถูกต้องกับแผนท่ี ถ้ามีการมอบอานาจก็ให้จัดการ
หมายเหตุด้วยหมึกแดง ใหถ้ กู ตอ้ งครบถว้ นตามระเบียบ
4. การชี้ระวางและการเขียนข้างเคียง ก่อนทาการรังวัดให้มีการชี้ระวางตามระเบียบ
เพื่อประโยชนใ์ นการออกหนังสือแจ้งเจ้าของท่ีดินข้างเคียง แล้วให้นาหลักฐานการช้ีระวางเก็บรวมเรื่องไว้
ตามระเบียบ ข้างเคียงควรตรวจสอบให้ตรงกับรูปแผนท่ีและเขียนให้ถูกต้อง การลงชื่อรับรองเขตแม้จะ
เปน็ ท่ดี ินซ่ึงเจา้ ของที่ดินหรือผู้ปกครองท้องท่ีจะต้องลงช่ือรับรองด้วยกัน ก็ไม่ควรให้รับรองทีเดียวหลายๆ
แปลง ให้ลงช่ือรับรองแยกเป็นแปลงๆ หรือแยกเป็นท่ีสาธารณะแต่ละอย่าง ทั้งน้ี เพื่อป้องกันมิให้เกิด
ปญั หาวา่ ได้ลงช่อื รับรองทด่ี นิ แปลงใดบา้ ง
182 ส�ำ นกั จัดการทดี่ นิ ของรฐั สำนกั จดั กำรที่ดนิ ของรัฐ 178
5. การปักหลักเขตหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง จะต้องใช้หลักเขตท่ีดินตามคาสั่ง
กระทรวงมหาดไทย ที่ 1222/2498 ลงวันท่ี 9 พฤศจิกายน 2498 ปักเขตทุกมุมท่ี ถ้าเป็นท่ี
สาธารณประโยชนม์ รี ะเบยี บใหใ้ ชห้ ลักเขตท่ีสาธารณประโยชน์ปักคู่ในมุมที่สาคัญๆ ด้วย ตามนัยที่ได้ชี้แจงมา
โดยหนงั สือกรมที่ดิน ท่ี มท 0608/ว 8145 ลงวันที่ 2 ตุลาคม 2510 แลว้
6. การออกหนงั สือสาคัญสาหรับทีห่ ลวงรวมเอาทางสาธารณประโยชนไ์ ปด้วย มีระเบียบ
ให้ทาได้โดยให้มีคายินยอมของผู้มีหน้าที่ดูแลรักษาและดาเนินการคุ้มครองป้องกันทางสาธารณประโยชน์นั้น
กับให้ส่วนราชการที่ขอรับหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงให้การรับรองว่าจะไม่ทาให้เสียสาธารณประโยชน์
และต้องแสดงเขตทางไว้ในรูปแผนท่ีด้วย ตามนัยหนังสือกรมท่ีดิน ที่ 1575/2505 ลงวันท่ี 26
กุมภาพันธ์ 2505 ถึงจังหวัดอุทัยธานีซึ่งเวียนมาให้ทราบโดยหนังสือ ที่ 2604/2505 ลงวันที่ 5
เมษายน 2505 เม่อื มีกรณเี ชน่ นี้ควรพิจารณาจัดทาให้ครบถว้ นตามระเบยี บ
7. การรายงานส่งเรื่องของช่างแผนท่ี (ร.ว.3) ขอได้เขียนรายงานให้ชัดเจนถูกต้องตรงกับ
ความจริง และใหม้ ีการเสนอผ่านเจ้าหน้าที่ตามลาดับ และให้เจ้าหน้าท่ีผู้มีหน้าท่ีบันทึกเสนอหรือสั่งการไว้
เปน็ หลักฐานทกุ เร่อื ง ถ้าเป็นเรอ่ื งหลกั เขตทใี่ ชโ้ ดยไม่ต้องเรยี กเก็บค่าธรรมเนียมก็ให้แสดงไวด้ ้วย
8. การปิดประกาศและหลักฐานปิดประกาศ ให้ตรวจสอบให้ตรงกัน เฉพาะการปิด
ประกาศและหลักฐานการปิด ณ สานักงานที่ดินจังหวัด ส่วนมากไม่ได้ทาหลักฐานไว้ ขอได้โปรดกาชับ
เจา้ หน้าทใี่ หท้ าหลกั ฐานประกอบเร่อื งไว้ด้วย
9. รูปแผนที่กระดาษบาง หลักเขตที่ดิน เลขท่ีดิน ควรเขียนให้ตรงกัน ถ้าข้างเคียงมี
หลายเจ้าของควรขีดเส้นแบ่งระหว่างท่ีดินให้เรียบร้อย และให้ผู้จาลอง ผู้ตรวจ ลงช่ือ วัน เดือน ปี กากับ
ไวใ้ หเ้ รยี บร้อยทกุ ครงั้
10. ก่อนส่งเรื่องไปให้ต่อเลขหนังสือสาคัญและลงชื่อประทับตราประจาตาแหน่งใน
หนังสือสาคัญ ขอให้เจ้าหน้าที่ผู้มีหน้าท่ีทาการตรวจสอบเอกสารและความเรียบร้อยต่างๆ ให้ถูกต้อง
เสยี กอ่ นจึงค่อยส่งไป หากมีเรื่องใดท่ีกรมที่ดินทักท้วงมา คราวต่อไปก็ขอให้ระมัดระวังอย่าให้เร่ืองท่ีส่งไป
นั้นมีข้อบกพรอ่ งอย่างเดมิ อีก
ขอแสดงความนบั ถือ
(ลงช่อื ) โชติ เศวตรนุ ทร์
(นายโชติ เศวตรุนทร์)
รองอธบิ ดี ทาการแทน
อธบิ ดีกรมท่ีดิน
กองหนังสือสาคญั
สำ�นกั สจำดั นกกั าจรัดทก่ีดำรินทขี่ดอนิ งขรฐัองรัฐ118739
ท่ี มท 0604/ว 315 กระทรวงมหาดไทย
23 มถิ ุนายน 2512
เรอ่ื ง การจัดทาหนงั สือสาคัญสาหรบั ทีห่ ลวงในทด่ี นิ สาธารณประโยชน์
เรียน ผ้วู า่ ราชการจงั หวดั ทุกจงั หวดั
อา้ งถึง หนังสอื กระทรวงมหาดไทย ท่ี 19519/2498 ลงวนั ที่ 23 กนั ยายน 2498 และ
ที่ 1486/2502 ลงวันที่ 26 มกราคม 2502
ส่งิ ท่ีสง่ มาด้วย ขอ้ แนะนาทางปฏิบตั ิเกีย่ วกับการจัดทาหนังสือสาคัญสาหรับทหี่ ลวงในทีด่ นิ สาธารณประโยชน์
ตามทกี่ ระทรวงมหาดไทยได้ชแ้ี จงทางปฏิบัติเกี่ยวกับการดูแลรักษาและดาเนินการคุ้มครอง
ป้องกนั ที่ดินอนั เป็นสาธารณสมบตั ขิ องแผ่นดิน ซึ่งประชาชนใช้ประโยชน์ร่วมกัน มาเพ่ือขอให้จังหวัด เทศบาล
และสุขาภบิ าล ดาเนนิ การจัดทาหนังสอื สาคญั สาหรบั ที่หลวงไวเ้ ป็นหลักฐาน นัน้
บัดน้ี กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาเห็นว่า ท่ีดินสาธารณประโยชน์ เช่น ที่หนองน้า
ท่เี ลี้ยงสัตว์ และท่ีปา่ ชา้ สาธารณะ ในท้องท่ีจงั หวดั ตา่ งๆ มีอยเู่ ปน็ จานวนมาก และมปี ญั หาเก่ียวกับผู้บุกรุก
อย่เู สมอ ถา้ ไม่รีบดาเนินการสารวจรังวัดปักหลักเขต ทาแผ่นป้ายและออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงไว้
เป็นหลักฐานเสียโดยเรว็ นับวันแตจ่ ะทาให้ย่งุ ยากแกเ่ จา้ หน้าท่ีในการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันยิ่งข้ึน
ทกุ ที ราษฎรในท้องถิ่นจะได้รบั ความเดือดร้อนไมม่ ีท่ีดินสาธารณะสาหรบั ใช้สอยรว่ มกัน ก่อให้เกิดความไม่
สงบเรียบร้อยแก่ท้องถ่ินมากข้ึนตามลาดับ แต่การจัดทาหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงจะอาศัยเงิน
งบประมาณแผ่นดิน ซ่ึงกรมท่ีดินได้รับและเฉลี่ยส่งมาให้จังหวัดเป็นปีๆ อย่างเช่นทุกวันน้ีเพียงทางเดียว
ต้องใช้เวลาอีกหลายสิบปีจึงจะดาเนินการได้เสร็จ จังหวัด เทศบาล และสุขาภิบาล ซ่ึงเป็นเจ้าหน้าท่ีดูแล
รักษาและดาเนินการคุ้มครองป้องกันตามท่ีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย ควรพิจารณา
จัดตั้งงบประมาณประจาปี สาหรับงานนี้สมทบกับเงินงบประมาณ ที่กรมท่ีดินจัดสรรมาให้อีกทางหน่ึง
ที่ดินสาธารณประโยชน์ในท้องที่จังหวัดนี้ก็จะมีหลักฐานหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงครบถ้วนเร็วข้ึน อัน
จะเป็นประโยชน์ในการควบคุมดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกัน ทั้งประชาชนในท้องถิ่นก็ได้ใช้ประโยชน์
ร่วมกนั โดยปกตสิ ขุ สืบไป ฉะนั้น ขอใหจ้ ังหวดั เทศบาล และสขุ าภบิ าล ดาเนินการดงั น้ี
1. ก่อนท่ีจังหวัด เทศบาล และสุขาภิบาล จะมีการพิจารณางบประมาณประจาปีของปี
ถดั ไป ทุกๆ ปี ขอให้จังหวัดส่ังเจ้าหน้าท่ีสารวจตรวจสอบว่า จะควรจัดทาหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงใน
ที่ดินสาธารณประโยชน์แปลงใด เน้ือที่เท่าใด ต้องใช้ค่าใช้ค่าใช้จ่ายเป็นค่าอะไร เท่าใด ตามแบบบัญชี
ประมาณการ แล้วเสนอให้จังหวัด เทศบาล หรือสุขาภิบาล แล้วแต่กรณี พิจารณาอีกคร้ัง หน่ึงว่า จะจัดทา
หนงั สือสาคญั สาหรับทห่ี ลวงในทด่ี ินสาธารณประโยชนแ์ ปลงใดบ้าง และใช้เงินงบประมาณประเภทใด เทา่ ใด
2. เมื่อจังหวัด เทศบาล และสุขาภิบาล ได้กาหนดแผนงานจัดทาหนังสือสาคัญสาหรับ
ท่ีหลวง ในท่ีดินสาธารณประโยชน์ตามข้อ 1 แล้ว ขอให้พิจารณาจัดต้ังงบประมาณประจาปีของส่วน
จังหวัด เทศบาล และสุขาภิบาล อย่างน้อยควรสักครึ่งหน่ึงของยอดเงินค่าใช้จ่ายท้ังหมด เพื่อร่วมสมทบ
กบั เงนิ งบประมาณแผน่ ดนิ เสรจ็ แลว้ ขอใหจ้ ังหวัดรวบรวมและชี้แจงพร้อมกับส่งบัญชปี ระมาณการจัดทาไป
184 สำ�นกั จดั การที่ดนิ ของรฐั สำนักจดั กำรที่ดินของรฐั 180
ยังกรมที่ดินภายในเดือนสิงหาคมของทุกปี เพื่อกรมท่ีดินจะได้พิจารณาจัดสรรเงินส่วนที่ยังขาดอยู่มาให้
จงั หวดั ดาเนินการตอ่ ไป
อนึ่ง ขอเรียนซ้อมความเข้าใจว่า การรังวัดปักหลักเขตแผ่นป้ายและออกหนังสือสาคัญ
สาหรับที่หลวงในที่ดินสาธารณประโยชน์น้ัน ขอให้จังหวัดถือเป็นนโยบายสาคัญอย่างหน่ึงเก่ียวกับการ
ควบคุมดแู ลรักษาและคมุ้ ครองป้องกนั ทด่ี ินสาธารณประโยชน์ หากปรากฏว่าเจ้าหน้าท่ีไม่เอาใจใส่ในเรื่อง
นี้ หรือไม่มีผลงานจัดทาหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวงโดยไม่มีเหตุผลอันสมควรก็ขอให้จังหวัดถือเป็น
ขอ้ สังเกตในการพิจารณาบาเหน็จความชอบประจาปดี ว้ ย
ทง้ั นี้ ขอให้ส่งั เจ้าหนา้ ทีถ่ ือปฏิบัติต้งั แตป่ งี บประมาณ 2513 เปน็ ต้นไป
ขอแสดงความนับถืออย่างสงู
(ลงชือ่ ) วทิ รู จักกะพาก
(นายวิทรู จักกะพาก)
รองปลัดกระทรวง สั่งราชการแทน
ปลัดกระทรวงมหาดไทย
สำนักจดั กำรท่ีดนิ ของรฐั 181
ส�ำ นักจัดการท่ีดินของรฐั 185
ท่ี มท 0604/ว 6533 กรมที่ดนิ
23 กมุ ภาพนั ธ์ 2515
เรอื่ ง ชา่ งแผนท่ีนาเรือ่ งการรังวัดออกหนังสือสาคญั สาหรบั ทหี่ ลวงฯ ไปดาเนนิ การต่อ
เรยี น ผวู้ ่าราชการจังหวัด ทุกจงั หวัด
ด้วยกรมที่ดินได้พิจารณาเห็นว่า ในกรณีช่างแผนท่ีประจาสานักงานท่ีดินได้รับแต่งต้ังให้
ไปดารงตาแหน่งใหม่ ไดน้ าเรื่องการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับทหี่ ลวงในที่ดินสาธารณประโยชน์ติดตัว
ไปดาเนินการต่อยังจังหวัดที่ตนได้รับแต่งตั้ง เพราะยังดาเนินการไม่แล้วเสร็จ แต่ได้เบิกเงินค่าใช้จ่ายไป
หมดแล้ว บางรายไม่ยอมส่งเรื่องคืนจังหวัดเจ้าของเร่ืองโดยไม่ทราบเหตุผล ทั้งท่ีได้ติดตามทวงถามไป
หลายคร้ัง การกระทาเช่นนี้ย่อมไม่ชอบด้วยระเบียบปฏิบัติ ท้ังน้ีอาจเกิดการเสียหายแก่ราชการได้ และ
เปน็ เหตุหนง่ึ ท่ที าใหม้ ีงานค้างอยู่เปน็ จานวนมาก
ฉะนั้น จึงเรียนมาเพ่ือโปรดส่ังเจ้าพนักงานท่ีดินจังหวัดถือเป็นทางปฏิบัติว่า ต่อไปเมื่อ
ช่างแผนท่คี นใดไดร้ ับแต่งตง้ั ใหไ้ ปดารงตาแหนง่ ใหม่ ขอใหต้ รวจสอบว่า มีเร่ืองการรังวัดออกหนังสือสาคัญ
สาหรับท่ีหลวงฯ ท่ีได้รับมอบหมายให้ช่างแผนท่ีผู้นั้นปฏิบัติ ค้างอยู่บ้างหรือไม่ หากมีขอได้ส่ังให้รีบ
ดาเนินการให้แล้วเสรจ็ และตรวจสอบความถกู ตอ้ งให้เรยี บร้อยก่อนเดินทาง แล้วส่งมอบเร่ืองไว้กับหัวหน้า
ช่างแผนที่หรือผู้ที่มาดารงตาแหน่งแทน ห้ามไม่ให้นาเรื่องติดตัวไปดาเนินการต่อโดยเด็ดขาด โปรดส่ัง
เจา้ หนา้ ทที่ ดี่ ินถอื ปฏบิ ัติโดยเคร่งครดั ต่อไปดว้ ย
ขอแสดงความนบั ถืออยา่ งสูง
(ลงช่ือ) อรรถ วิสูตรโยธาภิบาล
(นายอรรถ วสิ ูตรโยธาภิบาล)
อธิบดกี รมทีด่ ิน
กองควบคมุ ที่ดนิ สาธารณสมบัติ
186 สำ�นักจัดการทดี่ ินของรัฐ สำนกั จดั กำรที่ดนิ ของรฐั 182
ท่ี มท 0604/ว.4438 กรมท่ดี นิ
11 มนี าคม 2517
เร่ือง อานาจหนา้ ทีด่ ูแลรกั ษาทีด่ ินอันเป็นสาธารณสมบัตขิ องแผน่ ดนิ สาหรับพลเมืองใชร้ ่วมกนั
เรยี น ผ้วู ่าราชการจงั หวัดแพร่
อา้ งถึง หนังสอื จังหวดั ด่วนมาก ท่ี พร 15/871 ลงวนั ที่ 23 มกราคม 2517
ตามหนังสือท่ีอ้างถึง จังหวัดมีปัญหาข้อสงสัยเกี่ยวกับการเขียนชื่อผู้มีอานาจหน้าท่ีดูแล
รักษาท่ีดนิ สาธารณประโยชน์ลงในหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง (ส.ธ.1) สาหรับที่ดินตั้งอยู่ในเขตเทศบาล
และนอกเขตเทศบาลวา่ จะใหเ้ ขียนชอื่ ผใู้ ด และเขยี นชอื่ อยา่ งไร เพราะยงั ไมม่ ตี วั อยา่ งให้เขียน
กรมที่ดนิ พจิ ารณาแลว้ ขอให้เขียนวา่ “กระทรวงมหาดไทย (ช่ือที่สาธารณะ)” จึงเรียนมา
เพ่อื โปรดทราบ
ขอแสดงความนบั ถืออยา่ งสูง
(ลงชื่อ) โชติ เศวตรนุ ทร์
(นายโชติ เศวตรนุ ทร์)
รองอธบิ ดี รักษาราชการแทน
อธบิ ดกี รมทดี่ นิ
กองควบคมุ ท่ีดินสาธารณสมบตั ิ
ส�ำ นักสจำัดนกักาจรัดทกด่ีำรินทขี่ดอินงขรอฐั งรฐั 118873
ที่ มท 0617/ว 11310 กรมทด่ี นิ
6 มถิ นุ ายน 2520
เรอ่ื ง การออกหนงั สือสาคัญสาหรบั ทห่ี ลวง
เรียน ผู้ว่าราชการจงั หวดั ทุกจงั หวดั (เวน้ กรุงเทพมหานคร)
อา้ งถึง หนังสอื กระทรวงมหาดไทย ด่วนมาก ท่ี มท 0607/ว 303 ลงวนั ท่ี 9 มนี าคม 2519
ตามท่ีกระทรวงมหาดไทยไดส้ ง่ ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการมอบหมายให้สภาตาบล
มีส่วนช่วยเหลือควบคุมการดาเนินการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง พ.ศ. 2519 เพื่อให้เจ้าหน้าท่ี
ทราบและถอื เป็นทางปฏิบัติในการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง นั้น ปรากฏว่า บางจังหวัดได้ส่งเรื่อง
ใหส้ ภาตาบลพิจารณาทุกรายก่อนส่งไปตอ่ เลขทางกรมที่ดนิ เป็นเหตุใหเ้ สียเวลาโดยไมจ่ าเปน็
กรมที่ดนิ จึงขอเรียนซ้อมความเข้าใจว่า การที่ได้มีระเบียบดังกล่าวเพ่ือเป็นการแก้ข้อขัดข้อง
ในกรณีทม่ี ีปญั หาเก่ียวกับเขตและเนือ้ ที่ในการรังวัดออกหนงั สือสาคัญสาหรบั ที่หลวง ฉะนน้ั หากการรังวัด
รายใดไม่มีปัญหาเรื่องเขตหรือเนื้อท่ี หรือได้เนื้อท่ีน้อยกว่าเดิมไม่มากนักก็ไม่จาเป็นต้องแจ้งให้สภาตาบล
รว่ มพจิ ารณา ท้ังนี้ ใหอ้ ยใู่ นดุลยพนิ ิจของจังหวัดเป็นรายๆ ไป
นอกจากนั้นการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงที่ได้ทาการรังวัด มาก่อนระเบียบ
ดงั กล่าว แตไ่ มส่ ามารถดาเนินการต่อไปได้ เพราะมีปัญหาเร่ืองเขตหรือเนื้อที่ หรือเร่ืองที่กรมท่ีดินได้สั่งให้
สอบสวน หรือต้ังกรรมการขึ้นพิจารณาเก่ียวกับการเปล่ียนแปลงของเขตหรือเนื้อที่ก่อนมีระเบียบนี้ หาก
ยังไม่ได้ดาเนินการหรือยังดาเนินการไม่เสร็จ ขอให้ส่งเรื่องให้สภาตาบลพิจารณาตามระเบียบดังกล่าวได้
โดยไม่ต้องปฏิบัติตามหนังสือที่ได้ส่ังการไว้เดิม สาหรับรายที่ค้างดาเนินการเน่ืองจากมีคัดค้านบางส่วน
ขอให้พิจารณาดาเนินการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงเฉพาะส่วนที่ไม่มีการคัดค้านไปก่อน ตาม
ระเบียบกรมท่ีดิน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2520) ว่าด้วยการออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง เพื่อให้งานท่ีคั่ง
คา้ งและปัญหาต่างๆ จะได้เสรจ็ สิ้นลงโดยรวดเร็วขึน้
จึงเรยี นมาเพอื่ โปรดทราบ และโปรดสั่งให้เจา้ หนา้ ทถ่ี อื ปฏบิ ัตติ ่อไป
ขอแสดงความนบั ถืออย่างสูง
(ลงช่อื ) ระดม มหาศรานนท์
(ร.ต.ท.ระดม มหาศรานนท์)
อธิบดกี รมท่ีดิน
กองสารวจและควบคมุ ทีด่ นิ ของรัฐ
โทร. 2226131 ตอ่ 250
188 สำ�นกั จัดการทด่ี ินของรัฐ สำนกั จัดกำรที่ดินของรฐั 184
ท่ี มท 0607/ว. 19880 กรมที่ดิน
26 กันยายน 2520
เรื่อง การรงั วัดออกหนงั สอื สาคญั สาหรบั ทีห่ ลวง
เรยี น ผวู้ ่าราชการจังหวดั ทุกจังหวัด (เว้นกรงุ เทพมหานคร)
ด้วยปรากฏว่า การรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวงในจังหวัดต่างๆ ช่างรังวัดได้
ออกไปทาการรงั วดั ออกหนงั สือสาคญั สาหรับท่หี ลวง บางแปลงไม่ได้ทาการปักหลักเขตท่ีดิน หลักเขตและ
แผ่นป้ายบอกช่ือท่ีสาธารณประโยชน์ ในขณะทาการรังวัด แต่ได้ใช้ไม้แก่นปักไว้ และภายหลังเป็นระยะ
เวลานานๆ จึงได้นาหลักเขตทีด่ นิ หลักเขตทส่ี าธารณะและแผ่นป้ายบอกช่ือที่สาธารณประโยชน์ไปปัก หรือ
มอบหมายให้ผู้อ่ืนไปปักแทน การปฏิบัติเช่นน้ี ย่อมทาให้การปักหลักเขตคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง
เพราะหลักไม้ที่ปักไว้อาจหลุดหายหรือชารุด หลักเขตท่ีปักในภายหลังจึงไม่ตรงกับตาแหน่งที่แท้จริง
ยอ่ มจะก่อใหเ้ กดิ ปญั หายุ่งยากข้นึ ภายหลังและทาใหผ้ อู้ ่นื มองไปในแงไ่ มส่ ุจริตได้
ฉะน้ัน จึงเรียนมาเพ่ือโปรดกาชับเจ้าหน้าท่ีผู้ทาการรังวัดให้ปักหลักเขตที่ดิน หลักเขต
และแผน่ ป้ายบอกชอ่ื ทส่ี าธารณประโยชน์ ในขณะทาการรังวดั โดยเครง่ ครดั
ขอแสดงความนับถืออย่างสูง
(ลงชอื่ ) ระดม มหาศรานนท์
(ร.ต.ท.ระดม มหาศรานนท์)
อธิบดกี รมท่ีดนิ
กองสารวจและควบคุมท่ีดนิ ของรฐั
โทร. 2226131 ตอ่ 250
สำนักจดั กำรท่ีดินของรัฐ 185
ส�ำ นักจัดการที่ดินของรัฐ 189
บันทกึ ขอ้ ความ .
สว่ นราชการ กองสารวจและควบคมุ ที่ดนิ ของรัฐ
ที่ มท 0607/7295 วนั ท่ี 24 เมษายน 2521 .
เรอ่ื ง การพจิ ารณาลักษณะศาลเจา้ ของอาเภอหัวหิน จงั หวดั ประจวบครี ขี ันธ์ .
........................................................................................................................................................................
..เ.ส...น..อ........อ..ธบิ ดกี รมการปกครอง
……………………………ต…า…ม…ห…น…ังส…ือ…ก…ร…ม…ก…าร…ป…ก…ค…ร…อ…ง…ท…ี่ ม…ท……0…3…1…3…/…1…0…8…6…6…4…ล…ง…วั…นท…่ี…2…6……ธัน…ว…า…ค…ม…2…5. 20
เท..รเขอ.่ี…ป.ือ่ .าอ.ง…น็.เท.ภ.ผ….ร.อ.้ดู…า.ห.า.บ….วัเ.กน.…ห..านิ.…ิน.ร.ก.…อ.จ.า.…อ.รัง..กหใ….น.โ.ว….ฉข.ดั .….นั้นป..…ตด.ร..…น้หะ...จ…ร..วือ.น….บ.ห้ัน.….ค.น.….ีรั.ง….ีข.ส.นั….ือ..ธ….ส.์.…า.ว..ค่า…..คัญ.....วว.ส.รัน.า.ด.ทห.า..ี่ รเ..นั.บ.ิน..ท.ก.่ีห..า.ล.ร..วต..ง.า..ม.ท..แ.ี่ต.บ.้ัง..บศ...า.หลลเจัก้าเกพณ่อสฑม์ วบิธูรีกณาร์แเลชะ่นศใาดลแเจล้าะแจมะ่ทใหับ้ผทู้ใิมด
....กร....า..ร.ช.ม..ก.ท..า.ี่ด.ร..ินโ..ด.จ.ย.ะ..เ.อฉ..อ.พ..ก.า..กโะ..ฉร.แ.น.มล..ด.ทะ..ใท่ี.ด.ห.่ีิสน..้ .าพ.ส.ธ.่ิวจ.า..นาร..ร.หณ..ณ.นป..าั.งร.แ.สะ..ลือ.โ.ย.้วส..ชข.า..นอค..์.เเัญ.ทร..ียส.่า..นนา..ห.้ันว..่รา..ส.ับ.ก.า.ท.าห..่ีหร.ร..อลับ..อ.วป..งก.ัญ.จ.ห..ะห.น.อ.าั.ง.อท.ส..กี่กื.อ.ใ.รส.ห.ม.า.้เ.กค.ฉ.า.ัญพ.ร..า.ปส..ะ.กา.ท.หค..่ีด.รร..ิัอนบ...งทท..ข.ี่่ีใด.อ.ช.ิน.ใ้.เ.หใพ..ห้พ.่ือ.้.แิจ.ป.ก.า.ร.่ศร.ะ.ณ.า.โ.ลย.า..เชน.จ..นั้น.้า.์.
หากข้อเทจ็ จริงปรากฏว่าท่ีดินท่ีตั้งศาลเจ้าเป็นท่ีรกร้างว่างเปล่า และศาลเจ้าได้ท่ีดินมาโดยชอบ กรมการ
ปกครองยอ่ มขอออกโฉนดในนามของกรมการปกครองได้ตามกฎเสนาบดีฯ ข้อ 4, แต่ถ้าที่ดินที่ต้ังศาลเจ้า
เป็นที่สาธารณประโยชน์ย่อมออกโฉนดให้ไม่ได้ ท้ังนี้ ตามกฎกระทรวงฉบับท่ี 5 (พ.ศ. 2497) ออกตาม
ความในประมวลกฎหมายทีด่ นิ หมวด 3 มาตรา 56 (1)
จึงเรียนมาเพ่ือโปรดทราบ
(ลงชอ่ื ) จิตต์ ณ ตะก่ัวท่งุ
(นายจิตต์ ณ ตะกว่ั ทงุ่ )
รองอธบิ ดี ปฏบิ ัตริ าชการแทน
อธิบดกี รมท่ีดนิ
190 สำ�นักจดั การทด่ี นิ ของรัฐ สำนกั จัดกำรที่ดินของรัฐ 186
ที่ กค 0406/0161 กรมธนารักษ์
12 มิถนุ ายน 2522
เร่ือง มอบอานาจให้ดาเนินการขอออกหนงั สือสาคญั สาหรับทีห่ ลวง
เรียน อธิบดีกรมท่ีดิน
ด้วยกระทรวงกลาโหมได้ขอให้กรมธนารักษ์ พิจารณามอบอานาจให้ปลัดกระทรวง
กลาโหม ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือ หรือผู้บัญชาการทหาร
อากาศแล้วแต่กรณี แต่งตั้งผู้แทนไปดาเนินการขอออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีราชพัสดุได้เองในนาม
กระทรวงการคลงั
กรมธนารักษ์ได้พิจารณาแล้วเห็นว่า เพื่อความสะดวกรวดเร็ว จึงอาศัยอานาจตาม
กฎกระทรวง (พ.ศ. 2519) ออกตามความในพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518 ข้อ 5 ขอมอบ
อานาจให้ปลัดกระทรวงกลาโหม ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือ
ผู้บัญชาการทหารอากาศ หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากผู้ท่ีดารงตาแหน่งข้างต้นแล้วแต่กรณีเป็น
ผ้ดู าเนนิ การขอออกหนังสือสาคญั สาหรับทห่ี ลวงหรือดาเนินการในเร่ืองอ่ืนๆ เพ่ือให้ได้มาซ่ึงหนังสือสาคัญ
สาหรับทห่ี ลวง สาหรับท่รี าชพสั ดใุ นความปกครองดแู ลของกระทรวงกลาโหมได้
จึงเรยี นมาเพอื่ ทราบและขอไดแ้ จ้งให้สานกั งานทดี่ นิ ในจงั หวัดต่างๆ ได้ทราบด้วย ท้ังน้ีได้
แจง้ ใหก้ ระทรวงกลาโหมทราบแล้ว
ขอแสดงความนับถืออยา่ งสูง
(ลงชอ่ื ) สุนทร เสถยี รไทย
(นายสุนทร เสถียรไทย)
อธบิ ดกี รมธนารกั ษ์
กองนิติการ โทร. 2828496
สส�ำ ำนนักักจจัดัดกกำารรทท่ีดีด่ ินินขขอองงรรฐั ัฐ187191
ที่ มท 0607/12548 กรมทดี่ ิน
25 มิถุนายน 2522
เรอื่ ง มอบอานาจให้ดาเนนิ การขอออกหนังสือสาคัญสาหรับทหี่ ลวง
เรยี น ผูว้ า่ ราชการจงั หวดั ทกุ จงั หวัด (เว้นกรุงเทพมหานคร)
ส่ิงที่สง่ มาด้วย สาเนาหนังสือกรมธนารกั ษ์ ที่ กค 0406/0161 ลงวนั ที่ 12 มิถนุ ายน 2522
ด้วยกรมท่ีดินได้รับแจ้งจากกรมธนารักษ์ว่า ได้มอบอานาจให้ปลัดกระทรวงกลาโหม
ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือ ผู้บัญชาการทหารอากาศ หรือผู้ท่ี
ได้รับมอบหมายจากผู้ที่ดารงตาแหน่งข้างต้นแล้วแต่กรณี เป็นผู้ดาเนินการขอออกหนังสือสาคัญ
สาหรับท่ีหลวง หรือดาเนินการในเรอื่ งอนื่ ๆ เพ่อื ใหไ้ ดม้ าซึ่งหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง สาหรับท่ีราชพัสดุ
ในความปกครองดแู ลของกระทรวง กลาโหมได้
ฉะน้ัน จึงขอส่งสาเนาหนังสือดังกล่าวมาเพ่ือโปรดแจ้งให้เจ้าหน้าท่ีท่ีดินทราบและถือ
ปฏิบตั ิต่อไปดว้ ย
ขอแสดงความนบั ถืออย่างสงู
(ลงชือ่ ) ระดม มหาศรานนท์
(ร.ต.ท. ระดม มหาศรานนท์)
อธบิ ดีกรมท่ดี นิ
กองสารวจและควบคมุ ที่ดินของรฐั
โทร. 2226131 ต่อ 250
192 ส�ำ นักจัดการที่ดินของรฐั สำนักจัดกำรที่ดนิ ของรฐั 188
ที่ มท 0617/ว 22310 กรมท่ีดนิ
24 ตลุ าคม 2523
เรือ่ ง การรังวัดออกหนงั สอื สาคญั สาหรบั ที่หลวงในบรเิ วณทม่ี รี ะวางรปู ถ่ายทางอากาศ (น.ส.3ก)
เรยี น ผู้วา่ ราชการจังหวัดทุกจงั หวัด (เวน้ กรงุ เทพมหานคร)
ตามที่กรมท่ีดินได้ส่งช่างรังวัดมาทาการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหล วงในท้องท่ี
จงั หวดั ตา่ งๆ ปรากฏวา่ บางจังหวัดมีปัญหาในทางปฏิบัติเกี่ยวกับการนารูปแผนท่ีรังวัดออกหนังสือสาคัญ
สาหรับที่หลวง ลงระวางรูปถ่ายทางอากาศ สาหรับออก น.ส.3 ก ท่ีใช้ปฏิบัติงานอยู่ทางอาเภอจะกระทา
ในลักษณะอยา่ งไร ในเม่อื มาตรฐานแผนทแ่ี ละมาตราสว่ นต่างกนั และจะต้องนาเครื่องหมาย ระวาง เลขท่ีดิน
มาใช้ด้วยหรือไม่
กรมท่ีดินพิจารณาแล้ว ขอซ้อมความเข้าใจว่า ตามระเบียบกรมท่ีดิน ฉบับท่ี 3 (พ.ศ.
2520) ว่าด้วยการออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง ข้อ 6.6 ได้กาหนดว่า “ในกรณีมีระวางรูปถ่ายทาง
อากาศเพื่อออก น.ส.3 ก ใช้อยู่ที่อาเภอน้ันๆ ให้นารูปแผนท่ีการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง
ลงระวางรูปถ่ายทางอากาศด้วย” น้ัน ความมุ่งหมายก็เพื่อจะให้อาเภอเจ้าของท้องที่ทราบว่าหนังสือ
สาคัญสาหรับท่ีหลวงที่ออกไปแล้วนั้น อยู่ท่ีใด มีอาณาเขตติดต่ออย่างไร ส่วนการลงท่ีหมายในระวาง
รูปถ่ายทางอากาศจะลงให้ถูกต้องย่อมไม่ได้ เพราะระวางรูปถ่ายทางอากาศมีมาตราส่วนโดยประมาณ
กรมที่ดินจึงวางแนวทางปฏิบัติเก่ียวกับการรังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง ในบริเวณท่ีมีระวาง
รูปถ่ายทางอากาศสาหรับออก น.ส. 3 ก ไว้ดังน้ี
การนารูปแผนที่รังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง ลงระวางรูปถ่ายทางอากาศสาหรับ
ออก น.ส.3 ก ให้ลงท่ีหมายโดยอาศัยรายละเอียดจากลวดลายภูมิประเทศและระวางรูปถ่ายทางอากาศ
เปน็ หลกั ตามหลกั เกณฑแ์ ละวิธกี ารตอ่ ไปน้ี
1. ถา้ สามารถมองเห็นลวดลายในระวางรูปถ่ายทางอากาศได้ชัดเจน และตรวจสอบเชื่อ
ไดว้ ่ามตี าแหนง่ ถูกต้องหรือใกล้เคียงกันกับรูปแผนที่รังวัดออกหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง ก็ให้ลงท่ีหมาย
ตามลวดลายทป่ี รากฏในระวางรปู ถ่ายทางอากาศ
2. ถ้ามุมเขตด้านหนึ่งด้านใด ไม่ปรากฏลวดลายในระวางรูปถ่ายทางอากาศให้วัดระยะ
สกดั จากจดุ ทม่ี องเหน็ ลวดลายในระวางรูปถ่ายทางอากาศ หรือจากจุดที่หมายในระวางรูปถ่ายทางอากาศ
ไวแ้ ลว้ ไม่น้อยกว่า 2 จุด เป็นหลักฐานสาหรบั โยงยึดลงระวางรูปถ่ายทางอากาศ
3. ถ้าบริเวณทที่ าการรังวดั ไม่ปรากฏลวดลายในระวางรูปถ่ายทางอากาศตาม 1 และ 2
ก็ให้หมายเหตุไว้ในระวางรูปถ่ายทางอากาศบริเวณนั้นว่า “ท่ีดินบริเวณน้ีได้รังวัดออกหนังสือสาคัญ
สาหรับที่หลวงแลว้ ”
4. ถ้าเขยี นหมุดหลกั เขตทด่ี ิน ใหว้ งหมุดหลกั เขตมีรศั มี 1 มม. และขีดเขตที่ดินด้วยหมึก
สีดา ถ้าแนวเขตด้านใดมีบางส่วนหรือตลอดแนวเขตได้ลงท่ีหมายในระวางรูปถ่ายทางอากาศแล้วให้ถือ
แนวเขตตามรูปเดิม
ส�ำ นกั สจำัดนกกั าจรดั ทกด่ีำรนิ ทข่ีดอนิ งขรัฐองรัฐ119839
5. เมื่อลงท่ีหมายในระวางรูปถ่ายทางอากาศแล้ว ให้จาลองรูปแผนที่จากระวางรูปถ่าย
ทางอากาศ พร้อมที่ดินข้างเคียงประกอบเร่ือง 1 ฉบับ เพื่อลงแผ่นพิมพ์เขียวสาเนาระวางรูปถ่ายทาง
อากาศสานกั งานทีด่ นิ จงั หวดั
6. การลงท่ีหมายในระวางรูปถ่ายทางอากาศกรณีน้ี ไม่ต้องต่อเลขที่ดิน ให้เขียนชื่อที่
สาธารณประโยชน์แปลงนนั้ ลงไวใ้ นระวางรปู ถ่ายทางอากาศแทนเลขที่ดนิ
7. การเขียนบนแผ่นทาบระวาง (Over Lay) ให้ขีดเขตที่ดินจากหลักเขตรอบแปลง
ที่ดินให้ตรงกบั เขตท่ดี นิ ตามระวางรปู ถ่ายทางอากาศโดยไม่ตอ้ งวงหมุดหลักเขตและให้เขียนระยะจากหลัก
ถึงหลกั ตามที่วดั ไดใ้ นทด่ี ินเปน็ เมตร เศษของเมตรใช้ทศนิยม 2 ตาแหน่ง พร้อมทั้งเขียนช่ือที่สาธารณประโยชน์
ไวใ้ นแปลง เช่นเดียวกับการเขยี นในระวางรูปถา่ ยทางอากาศ โดยไมต่ ้องเขยี นเน้ือทล่ี งไว้
8. การเขยี นขา้ งเคยี งในแผนที่หนงั สอื สาคญั สาหรบั ทหี่ ลวง ถ้าเป็นข้างเคียงแปลงที่ยังไม่
มีหนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ ให้เขียนข้างเคียงตามระเบียบในการรังวัดออกโฉนดที่ดินโดยอนุโลม แต่ถ้า
ข้างเคียงเป็นที่ที่มีหนังสือรับรองการทาประโยชน์ (น.ส.3 ก) ให้เขียนเลขของที่ดินของหนังสือรับรองการ
ทาประโยชน์ (น.ส.3 ก) ตอ่ ท้ายไว้ในวงเล็บด้วย เชน่ “ทมี่ ีการครอบครอง (19)” เป็นตน้
9. ให้เขียนช่ือระวางรูปถ่ายทางอากาศลงในแบบพิมพ์หนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง
(ส.ธ.1) แบบบันทึกการสอบสวนเพ่ือออกหนังสือสาคัญสาหรับท่ีหลวง (ส.ธ.2) ต้นร่างแผนที่และแผนที่
ประกอบเรื่องพรอ้ มท้ังหมายเหตดุ ว้ ยหมกึ สีแดงในต้นรา่ งแผนที่ว่า “ลงระวางรูปถ่ายทางอากาศ (น.ส.3ก)
แลว้ ” ลงชอ่ื พร้อมวนั เดอื นปกี ากับไวด้ ้วย
จึงเรยี นมาเพือ่ โปรดส่ังเจา้ หนา้ ทถี่ ือเป็นทางปฏิบัติตอ่ ไป
ขอแสดงความนบั ถืออย่างสูง
(ลงช่ือ) สนทิ วิเศษโกสนิ
(นายสนิท วเิ ศษโกสนิ )
รกั ษาการในตาแหนง่ อธบิ ดกี รมท่ีดนิ
กองสารวจและควบคมุ ท่ีดินของรฐั
โทร. 2226131 ตอ่ 250
194 ส�ำ นกั จัดการที่ดนิ ของรัฐ สำนกั จดั กำรที่ดนิ ของรฐั 190
ท่ี มท 0611/ว 14077 กรมท่ีดนิ
30 มิถุนายน 2524
เรือ่ ง การเรยี งเอกสารเร่ืองรังวัดท่ดี นิ เฉพาะราย
เรียน ผวู้ า่ ราชการจงั หวัดทุกจงั หวัด (เวน้ กรุงเทพมหานคร)
ด้วยปรากฏว่า เรื่องรังวัดที่ดินเฉพาะรายที่จังหวัดต่างๆ ส่งไปหารือกรมท่ีดินก็ดี หรือ
ส่งไปให้กรมท่ีดินพิจารณาสั่งแก้ไขตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ก็ดี ได้เรียงเอกสารไม่เป็น
ระเบียบเดยี วกนั ทาให้ต้องเสยี เวลาในการค้นหาเอกสาร บางคร้ังคน้ หาไม่พบ ทาให้การพิจารณาไม่ถูกต้องกับ
ขอ้ เทจ็ จรงิ อาจทาใหเ้ สียหายได้
กรมท่ดี ินพิจารณาแลว้ เห็นวา่ เพื่อเปน็ การประหยดั เวลาในการทางาน จึงให้เรียงเอกสาร
เกยี่ วกบั เร่ืองรังวัดทีด่ นิ เฉพาะรายทุกประเภท เรยี งตามลาดับจากขา้ งบนไปหาข้างลา่ ง ดังนี้
1. รายการค่าธรรมเนียมและคา่ ใช้จา่ ยในการรังวดั
2. บนั ทกึ หน้าเรอ่ื งการรังวดั ท่ีดนิ (ท.ด.82)
3. คาขอ (ท.ด.9 หรือ ท.ด.16)
4. หนังสือมอบอานาจ (ท.ด.21)
5. หนังสือสาคัญเดิม เชน่ ส.ค.1 น.ส.2 หรือ น.ส.3 เปน็ ตน้
6. บนั ทึกถ้อยคา (ท.ด.16) ประกอบคาขอ เช่น รังวัดออกโฉนดที่ดินเฉพาะรายในกรณี
ทม่ี ิได้แจ้งการครอบครอง เป็นตน้
7. บนั ทกึ คาช้ีแจงเรื่องตรวจและชแ้ี ผนที่ระวาง (ร.ว.10) ในกรณีขอออกโฉนดที่ดินหรือ
แผนทก่ี ระดาษบาง (ร.ว.9) ประกอบคาขอทีจ่ าลองจากรูปแผนที่หลงั โฉนดท่ดี นิ
8. ใบนดั ทาการรงั วัด (ท.ด.2)
9. สาเนาหนังสือถึงผู้ปกครองท้องท่ีให้มาร่วมเป็นพยานและตรวจสอบท่ีดิน ตามหนังสือ
กระทรวงมหาดไทย ท่ี 7748/2497 ลงวันที่ 3 เมษายน 2497 ในกรณีขอออกโฉนดที่ดนิ เฉพาะราย
10. สาเนาหนงั สอื ถงึ หนว่ ยราชการต่างๆ ให้มาระวงั ช้ีแนวเขตและลงช่อื รบั รองเขตท่ีดนิ
11. สาเนาหนังสือถึงเจ้าของท่ีดินข้างเคียงให้มาระวังช้ีแนวเขตและลงชื่อรับรองเขต
ทดี่ นิ (ท.ด.38)
12. รายงานการรงั วดั (ร.ว.3)
13. ใบไตส่ วน (น.ส.5) ในกรณรี งั วดั ออกโฉนดท่ีดนิ
14. ใบรับรองเขตตดิ ต่อของเจา้ ของที่ดนิ และเจ้าของที่ดินข้างเคยี ง (ท.ด.34)
15. บันทกึ ไม่สมยอมเขตท่ีดิน (ท.ด.16) ในกรณีท่ดี นิ แปลงขอรังวดั เป็นรูปแผนท่อี ย่างเก่า
16. บันทึกถ้อยคาต่างๆ (ท.ด.16) ท่ีช่างรังวัดได้ดาเนินการเรียงตามลาดับเหตุการณ์
ทรี่ ายงานไวใ้ น ร.ว.3
17. ใบมอบอานาจของเจ้าของที่ดินข้างเคียง ท่ีมอบให้ผู้อ่ืนมาระวังชี้แนวเขตและลงชื่อ
รับรองเขตที่ดินแทน
ส�ำ นักสจำัดนกกั าจรดั ทกีด่ ำรนิ ทขี่ดอนิงรขฐัองร1ฐั 91951
18. เอกสารอย่างอ่ืนที่เจ้าของที่ดินผู้ขอรังวัดหรือเจ้าของที่ดินข้างเคียงมอบให้แก่ช่าง
รงั วดั ในวนั ทาการรังวัด
19. รูปแผนท่ีลงระวางแผนท่ี (ร.ว.9)
20. รูปแผนท่ีแก้เขตเนื่องจากการรังวัดใหม่คร้งั น้ี (ร.ว.9 หรือ ร.ว.16)
21. รปู แผนทีแ่ สดงการแบ่งแยก (ร.ว.9 หรือ ร.ว.16)
22. รปู แผนที่ (ใบตอ่ ) หรือรูปแผนท่ปี ดิ ปะหลังโฉนดทดี่ ิน ในกรณีแกร้ ปู แผนที่
23. สาเนาหนงั สอื สอบถามเจ้าของทีด่ ินข้างเคียงครั้งที่ 1 ในกรณีที่ไม่มาระวังช้ีแนวเขต
ในวนั ทาการรังวดั (ถ้าม)ี
24. ต้นร่างแผนท่ี
25. รายการรงั วดั (ร.ว.67)
26. รายการรังวดั มมุ (ร.ว.31) ในกรณที าการรังวัดดว้ ยกลอ้ งธโี อโดไลท์
27. รายการคานวณพิกัดฉาก (ร.ว.25 ก.)
28. รายการคานวณเนอื้ ที่ (ร.ว.25 ข. หรอื ร.ว.69 หรอื ร.ว.69 ก.)
29. ใบสาคญั เบิกเงนิ ค่าใช้จา่ ย
เมื่อช่างรังวัดไดร้ บั เงนิ คา่ ใช้จา่ ยแลว้ ใหเ้ จ้าหน้าที่การเงินเก็บใบสาคัญตาม 29 ไว้เพื่อให้
เจ้าหน้าที่ตรวจสอบ
เม่ืองานรังวดั สง่ เรอื่ งใหง้ านทะเบียนดาเนินการต่อไป ให้งานรังวัดแยกเอกสารต้ังแต่ 24
ถึง 28 ไว้ เพื่อเก็บเป็นหลักฐานตามระเบียบกรมท่ีดินว่าด้วยการควบคุมต้นร่างแผนท่ี รายการรังวัด
รายการคานวณ และระวางแผนที่ในสานักงานท่ีดิน พ.ศ. 2523 แล้วจึงส่งเร่ืองรังวัดให้งานทะเบียน
ดาเนนิ การตอ่ ไป
เมอื่ งานทะเบยี นได้รบั เร่อื งจากงานรงั วัดแล้ว ใหเ้ รียงเอกสารที่งานทะเบียนจัดทาข้ึนใหม่
ตามวันท่แี กอ่ ่อนตอ่ ไปจากลาดับท่ี 20 โดยให้วันออ่ นเรยี งไว้ดา้ นลา่ ง
เม่ือได้ดาเนินการจดทะเบียนแบ่งแยกเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้ส่งเก็บเข้าสารบบที่ดินโดย
ไม่ตอ้ งเรียงเอกสารใหม่ตามวันอ่อนแก่ ตามนัยคาสั่งกรมที่ดิน 3/2502 ลงวันท่ี 25 พฤษภาคม 2502
เร่ือง การเก็บเอกสารเก่ียวกับที่ดิน ข้อ 4. แต่ถ้าเป็นเรื่องออกโฉนดท่ีดินเฉพาะราย เม่ือได้แจกโฉนดที่ดิน
แล้ว ให้เก็บเข้าสารบบที่ดินโดยนาใบไต่สวน (น.ส.5) ฉบับเจ้าของท่ีดินมาไว้หน้าคาขอ (ท.ด.9) ส่วน
เอกสารอย่างอืน่ ให้เกบ็ ไวอ้ ย่างเดมิ
ฉะนัน้ จงึ เรียนมาเพื่อโปรดสง่ั เจา้ หน้าทท่ี ่ดี นิ ทราบ และถือปฏบิ ตั ิตอ่ ไป
ขอแสดงความนับถืออยา่ งสงู
(ลงชอื่ ) สนิท วิเศษโกสิน
(นายสนทิ วเิ ศษโกสนิ )
อธิบดีกรมท่ีดนิ
กองควบคุมแผนที่
โทร.2226131 ต่อ 227
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
สำนักจัดการที่ดินของรัฐ
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search