โครงการอบรมหลักสูตรนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุน่ ที่ 75
ประจาปีงบประมาณ 2563
สถาบันดารงราชานุภาพ กระทรวงมหาดไทย รว่ มกับ
คณะพัฒนาทรพั ยากรมนุษย์ สถาบนั บัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
การเรยี นรู้เชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) ร่นุ ท่ี 75
คานา
ประมวลผลการเรียนรู้เชิงปฏิบัติการ (Action Learning) ฉบับน้ี เป็นรายงานสรุปผลการศึกษา
การเรียนรู้เชิงปฏิบัติการ (Action Learning) ในพ้ืนท่ีจังหวัดระยองของนักศึกษาหลักสูตรนักปกครอง
ระดบั สงู (นปส.) ร่นุ ท่ี 75 ระหวา่ งวนั ท่ี 20 – 24 สงิ หาคม 2563
การเรียนรู้เชิงปฏิบัติการ (Action Learning) ในคร้ังน้ี เป็นส่วนหน่ึงของหลักสูตรนักปกครอง
ระดับสงู (นปส.) ร่นุ ท่ี ๗5 โดยมวี ตั ถุประสงค์เพื่อนาบทเรียนและประสบการณ์จากการมีส่วนร่วมใน
การแก้ปัญหาในพ้ืนที่จริงไปใช้ในการบริหารราชการและสร้างมูลค่าเพิ่มสาหรับประสบการณ์การบริหาร
ราชการให้แก่ผู้เข้าอบรมสามารถนาไปประยุกต์ใช้ในการบริหารงานได้กว้างขว้างมากขึ้น และมุ่งหวังให้
นักศึกษามีการแลกเปล่ียนประสบการณ์ระหว่างผู้เข้าอบรมหลักสูตร และบุคลากรในพื้นที่ ทั้งในส่วนของ
เจ้าหน้าที่ภาครัฐ และประชาชนในพ้ืนที่ เพื่อนาไปสู่การวิเคราะห์สภาพปัญหาจากพื้นท่ีจริง และนาเสนอ
แนวทางการแก้ไขในเชิงนโยบาย และการได้ร่วมกันทางานเป็นทีม ซึ่งจาเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจาก
ทุกภาคส่วน ท้ังภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ถือเป็นกิจกรรมที่สาคัญที่ทาให้หน่วยงานภาครัฐ
และทุกภาคส่วนได้มาแสดงความคิดเห็นและแลกเปล่ียนข้อมูลร่วมกัน เพื่อร่วมกันขับเคล่ือนนโยบาย
แผนงาน และโครงการต่าง ๆ นาไปสู่การปฏิบัติให้เกิดผลสาเร็จอย่างเป็นรูปธรรม เกิดประโยชน์สุขแก่
ประชาชนอย่างยงั่ ยืน ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
ในการดาเนินกิจกรรมคร้ังน้ี ได้รับความร่วมมืออย่างดีย่ิงจากทั้งทุกภาคส่วนในพื้นท่ี
โดยเฉพาะอย่างย่ิงจากท่านผู้ว่าราชการจังหวัดระยอง รองผู้ว่าราชการจังหวัดระยอง นายอาเภอวังจันทร์
นายอาเภอแกลง นายอาเภอบ้านฉาง นายอาเภอบ้านค่าย นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง และ
ทุก ๆ คนท่ีมีส่วนเกี่ยวข้อง ที่เปิดโอกาสให้คณะนักศึกษาแต่ละกลุ่มได้เข้าพบ และพูดคุยในประเด็นต่าง ๆ
ได้ดาเนินการลุล่วงเป็นไปอย่างดียิ่ง รวมถึงคณะอาจารย์ที่ปรึกษาหลักสูตรทุก ๆ ท่าน ที่สละเวลามาร่วม
กิจกรรมเพื่อให้คาแนะนากับนักศึกษาตามภารกิจท่ีได้รับมอบหมาย คณะผู้จัดทาขอขอบพระคุณทุก ๆ
ทา่ นเป็นอยา่ งสูง และหวงั เปน็ อย่างย่งิ วา่ รายงานสรุปผลการเรียนรู้เชงิ ปฏบิ ัตกิ าร (Action Learning) ฉบับ
นี้จะเป็นประโยชนต์ อ่ ไป
คณะพัฒนาทรัพยากรมนษุ ย์
สถาบนั บัณฑติ พฒั นบริหารศาสตร์
การเรยี นรู้เชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ่นท่ี 75
สารบัญ
การเรยี นรูเ้ ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หน้า
1. โครงการศึกษาอบรมหลักสตู รฝกึ อบรมนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ่ ท่ี 75 1
2. กรอบการเรียนรเู้ ชิงปฏบิ ัติการ 5
3. การบรหิ ารจัดการการฟน้ื ฟูเศรษฐกิจและสงั คมจากผลกระทบของไวรัสโควดิ -19 13
ในระดบั จังหวัดของจงั หวัดระยอง
4. การบริหารจัดการการฟน้ื ฟูเศรษฐกจิ และสงั คมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19 46
ในระดับอาเภอของอาเภอ
5. การบริหารจดั การการฟน้ื ฟเู ศรษฐกจิ และสังคมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19 100
ขององค์การบรหิ ารส่วนจงั หวดั ระยอง
6. การบริหารจัดการการฟื้นฟเู ศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19 122
ในระดับหมบู่ า้ น
7. บทวิเคราะห์การเรียนรู้เชงิ ปฏบิ ตั กิ ารจากอาจารยท์ ีป่ รึกษาหลักสูตร 185
8. ภาพกจิ กรรมสรุปบทเรียนการเรียนรู้เชิงปฏบิ ัติการ (Action Learning) 192
นปส. รุ่นที่ 75
การเรยี นรูเ ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
โครงการศึกษาอบรมหลกั สตู รฝกึ อบรมนักปกครองระดบั สงู (นปส.) ของกระทรวงมหาดไทย
รนุ่ ที่ ๗5 ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓
---------------------------------
๑. หลักการและเหตผุ ล
๑. การบริหารราชการแผนดินในปใจจุบันมีกรอบการดาเนินงานภายใตบทบัญญัติแหงกฎหมาย และ
แผน ที่สาคัญ ไดแกบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ ยุทธศาสตรแชาติ ๒๐ ปี
(พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๗๙) การปฏิรูปประเทศ ๑๑ ดาน ยุทธศาสตรแชาติและการสรางความสามัคคีปรองดอง
(ป.ย.ป.) แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) นโยบายไทยแลนดแ ๔.๐
รัฐบาล ๔.๐ แผนพัฒนาภาค (๖ ภาค) แผนพัฒนากลุมจังหวัด (๑๘ กลุมจังหวัด) แผนพัฒนาจังหวัด
(๗๖ จังหวัด) เขตเศรษฐกิจพิเศษ (๑๐ เขตพื้นที่) ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง
และเมืองพทั ยา) ตลอดจนระเบียงเศรษฐกจิ ตาง ๆ ท่ีเกีย่ วขอ งกบั การพัฒนาพ้ืนที่
๒. รฐั บาลชุดปใจจบุ ันภายใตการนาของพลเอกประยุทธแ จันทรแโอชา นายกรัฐมนตรี ไดแถลง นโยบาย
ของคณะรัฐมนตรีตอรัฐสภา เม่ือวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๖๒ โดยนโยบายฯ ดังกลาว ประกอบดวยนโยบาย
หลกั ๑๒ ดา น และนโยบายเรงดว น ๑๒ เรอ่ื ง
การปฏิบัติราชการตามภารกิจของสวนราชการตาง ๆ ตามขอ ๑ และขอ ๒ จาเป็นตองอาศัยความรวมมือ
จากทุกภาคสวน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนในการรวมขับเคลื่อนนโยบาย แผนงาน และ
โครงการตา ง ๆ ไปสกู ารปฏิบัติใหบ งั เกิดผลสาเร็จอยา งเป็นรปู ธรรม เกิดประโยชนแสุขแกประชาชน อยางย่ังยืน
ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
๓. กระทรวงมหาดไทยมีภารกิจในการบาบัดทุกขแ บารุงสุขของประชานในดานตาง ๆ อยาง
กวางขวาง เก่ียวของกับการบริหารราชการสวนภูมิภาค การพัฒนาจังหวัด/กลุมจังหวัด และการพัฒนาภาค
และเชื่อมโยงกับการปกครองสวนทองถ่ิน จึงมีความจาเป็นท่ีจะตองพัฒนาบุคลากรทุกประเภทและทุกระดับ
ใหมีความพรอมในการปฏิบัติราชการใหสาเร็จตามเปูาหมายท่ีกาหนด ท้ังน้ี การพัฒนาขาราชการเพื่อใหมี
ความพรอมสาหรับการกาวข้ึนไปสูตาแหนงระดับบริหารของสวนราชการนับวามีความสาคัญ อยางย่ิง โดย
กระทรวงมหาดไทยไดจัดโครงการศึกษาอบรมหลักสูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) มาตั้งแตปี พ.ศ.๒๕๑๖
และไดปรับปรุงหลักสูตรใหสอดคลองกับสภาพเศรษฐกิจ การเมือง การปกครอง ความมั่นคงของชาติ สังคม
วฒั นธรรม สงิ่ แวดลอ ม และพัฒนาการทางดา นเทคโนโลยีสารสนเทศตาง ๆ ที่มกี ารเปล่ียนแปลงอยูตลอดเวลา
ท้ังน้ีเป็นไปตามกรอบมาตรฐานหลักสูตรการฝึกอบรมนักบริหารระดับสูงของ ก.พ. เพื่อใหหลักสูตร ฝึกอบรม
นักปกครองระดับสูงของกระทรวงมหาดไทยไดรับการรับรองจากคณะกรรมการขาราชการพลเรือน (ก.พ.)
และสามารถพัฒนานกั ปกครองและนกั บรหิ ารระดับสูงรองรับภารกจิ ของสว นราชการในสังกัดและสวนราชการ
ตา ง ๆ ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพและประสทิ ธิผล
๔. ภายใตยุทธศาสตรแชาติ ยุทธศาสตรแท่ี ๖ ดานการปรับสมดุลและพัฒนาระบบการบริหารจัดการ
ภาครัฐ (ประเด็นหลักการพัฒนาที่ ๖.๔ การพัฒนาบุคลากรภาครัฐ) ยุทธศาสตรแกระทรวงมหาดไทย พ.ศ.
๒๕๖๐ - ๒๕๖๔ (ประเด็นยทุ ธศาสตรแท่ี ๔ การวางรากฐานการพัฒนาองคแกรอยางสมดุล) และยุทธศาสตรแการ
พัฒนาบุคลากรของกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔ (ประเด็นยุทธศาสตรแที่ ๑ การพัฒนาระบบและ
บุคลากรท่ีเป็นเลิศ ยุทธศาสตรแที่ ๑.๓ การพัฒนาบุคลากรพรอมรับการเปลี่ยนแปลง) กระทรวงมหาดไทยจึง
กาหนดหลักสูตรฝึกอบรมนักปกครองระดับสูง (นปส.) ของกระทรวงมหาดไทย ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓
โดยกาหนดเปูาหมายการพัฒนาผูเขาอบรมหลักสูตรฝึกอบรมนักปกครองระดับสูง (นปส.) ของ
1
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุนท่ี 75
กระทรวงมหาดไทยใหเป็น “นักบริหารที่มีภาวะผูนาเชิงวิสัยทัศนแและคุณธรรม (visionary and ethical
leadership) ภาวะผูนาแบบบริหารรวมกัน (collaborative leadership) ภาวะผูนาดานดิจิทัล (digital
leadership) และภาวะผูนาที่ยั่งยืน (sustainable leadership) รวมท้ังเป็นผูนาการเปล่ียนแปลง (change
leaders) ท่ีมีความรู ทักษะ และสมรรถนะในการบริหารจัดการการพัฒนาในระดับพ้ืนท่ี (area-based
development) พรอ มท่จี ะกาวขนึ้ ไปปฏิบัตหิ นาทใี่ นตาแหนงรองผวู าราชการจังหวดั หรอื เทยี บเทา ”
๒. ปรัชญาและแนวคดิ ของหลักสูตร
๒.๑ ปรชั ญาของหลักสตู ร
เปน็ หลักสตู รทมี่ งุ พัฒนานักปกครองและนักบริหารระดับสูงดวยกระบวนการเรียนรู เพ่ือใหผู
ที่เขารับการฝึกอบรมไดรับการพัฒนาภาวะผูนาเชิงวิสัยทัศนแและคุณธรรม (visionary and ethical
leadership) ภาวะผูนาแบบบริหารรวมกัน (collaborative leadership) ภาวะผูนาดานดิจิทัล (digital
leadership) และภาวะผูนาท่ียั่งยืน (sustainable leadership) มีคุณภาพชีวิตที่ดีในสภาพ แวดลอมท่ี
เปลี่ยนแปลง มีความสามารถในการเป็นผูนาในการบริหารการเปล่ียนแปลง (change leaders) การขับเคลื่อน
การบริหารเชิงยุทธศาสตรแและเชิงบูรณาการในระดับพื้นที่ การสงเสริมการสรางนวัตกรรมที่เกี่ยวของกับ
การแกปใญหาและพัฒนาพ้ืนที่ เพ่ือใหสามารถบริหารจัดการการขับเคล่ือนนโยบายของรัฐบาลไปสูการปฏิบัติ
ใหเกิดสัมฤทธิผลและเป็นไปอยางถูกตอง เกิดประโยชนแตอประเทศชาติและประชาชนอยางย่ังยืน ตามหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและศาสตรแพระราชา ซึ่งจะนาไปสูการไดรับการยอมรับ ความเชื่อม่ัน และ
ความศรทั ธา (trust and confidence) จากผรู บั บริการ ผมู สี ว นไดสว นเสีย และจาก ทุกภาคสว นที่เกี่ยวของ
๒.๒ แนวคิดของหลักสูตร
๑. พัฒนาผูเขารับการศกึ ษาอบรมใหมภี าวะผูนาและความสามารถในการบริหารจัดการ ตาม
บทบาทและหนาที่สาหรับศตวรรษท่ี ๒๑ (leadership and management roles and functions in the
21st century) ไดอยางเหมาะสมในบริบททางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยีและส่ิงแวดลอมท่ีมีความ
ผันผวน (volatility) ความไมแนนอน (uncertainty) ความซับซอน (complexity) และความคลุมเครือ
(ambiquity) (ในทางการบริหารจัดการใชคายอวา VUCA) และสามารถปฏิบัติหนาที่ในมิติตาง ๆ ท่ีมีความ
เช่ือมโยงสัมพันธแกัน ไดแก การบริหารตนและการบริหารคน การบริหารเปูาหมายทิศทาง การบริหารการ
เปล่ียนแปลง การบริหารทรัพยากรและเทคโนโลยีตาง ๆ ที่เก่ียวของ ซ่ึงรวมถึงเทคโนโลยีดิจิทัล (digital
technology) และการบริหารผลลัพธแ โดยเนนการพัฒนาท้ังสมรรถนะท่ีเป็นสากลและสมรรถนะท่ีจาเป็น
สาหรบั บรบิ ทราชการไทย
๒. มุงเนนการพัฒนาผูเขารับการศึกษาอบรมใหมีทักษะและสมรรถนะในการบริหารจัดการ
เพ่ือการบูรณาการการทางานในระดับพ้ืนท่ี (area-based approach) โดยเนนกรอบแนวคิดรัฐบาล ๔.๐
ซึ่งมีองคแประกอบ ๓ ประการ ไดแก ๑. การเปิดกวางและเช่ือมโยงกัน ๒.การยึดประชาชนเป็นศูนยแกลาง
๓. การเป็นสวนราชการท่ีมีขีดสมรรถนะสูงและทันสมัย ทั้งน้ีการทางานในระดับพื้นที่จาเป็นตองอาศัย
การประสานความรวมมือ (collaboration) กับทุกภาคสวน และสงเสริมการมีสวนรวม (participation) ของ
ประชาชน ผูมีสวนไดสวนเสียในการแกไขปใญหาและการพัฒนาในระดับพื้นที่ เพ่ือใหสามารถนานโยบาย
ยุทธศาสตรแและแผนงาน และโครงการตาง ๆ ของรัฐบาลไปสูการปฏิบัติใหประสบผลสาเร็จอยางย่ังยืน
เกดิ ประโยชนสแ ขุ แกป ระชาชนบนพ้ืนฐานของหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและศาสตรพแ ระราชา
๓. พัฒนาผูเขารับการศึกษาอบรมใหมีการเรียนรูไดอยางครบถวนสมดุลในทุกมิติ ไดแก
การเรยี นเพ่ือใหเ กิดการเรียนรู และการเรียนรูเพ่ือใหรู (learning to learn and learning to know) การเรียนรู
2
การเรยี นรเู ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุน ที่ 75
เพ่ือการปฏิบัติตามรูปแบบภาวะผูนา และการบริหารจัดการของตนในสถานการณแตาง ๆ (learning to do)
การเรียนรูเพื่อคุณภาพชีวิตในสภาพแวดลอมที่เปลี่ยนแปลง (learning to be) และ การเรียนรูเพื่อการอยู
รวมกันบนความแตกตางและความหลากหลายของบุคคลและสังคม (learning to live with others) เพ่ือให
นักบริหารระดับสูงไดพัฒนาท้ังในดานความรู การปฏิบัติ การปรับเปล่ียนพฤติกรรม การมีคุณภาพชีวิต และ
การทางานที่ดีในสภาพแวดลอมที่เปลี่ยนแปลง มีภาวะผูนาและความสามารถในการบริหารจัดการไดอยาง
เหมาะสมในสภาพสงั คมทมี่ คี วามแตกตา งหลากหลาย
๔. ใหความสาคัญกับการพัฒนาตนเอง (personal development) และการมีสวนรวมใน
การพัฒนาผูอ่ืนดวยกระบวนการกลุม โดยมีการจัดรูปแบบการเรียนรูท่ีสามารถตอบสนองความจาเป็น
(learning needs) ในการพัฒนาภาวะผูนาและสมรรถนะดานการบริหารจัดการ โดยมีเครื่องมือและ
กระบวนการประเมินสมรรถนะเพื่อการพัฒนา (formative assessment) การบริหารแผนการพัฒนาเฉพาะ
ตน (Individual development Plan: IDP) ที่เช่ือมโยงกับแผนการพัฒนาทรัพยากรบุคคลของสวนราชการ
(Organizational Human Resource Development Plan)
๓. วตั ถปุ ระสงคข์ องหลักสตู ร
๑. เพ่ือพัฒนานักปกครองและนักบริหารระดับสูง ใหมีคุณลักษณะที่จะนาไปสูการไดรับการยอมรับ
ความเช่อื ถือและไววางใจจากผูมสี ว นไดสว นเสีย และทุกภาคสว นท่เี ก่ยี วขอ ง ดังตอไปนี้
๑.๑ เป็นผมู ีภาวะผนู าเชงิ วิสยั ทัศนแและคุณธรรม (visionary and ethical leadership) เป็น
แบบอยางทด่ี ีของขาราชการ ซึง่ ตองปฏิบตั ิงานโดยยดึ ผลประโยชนแของประเทศชาติและประชาชนเป็นทตี่ ง้ั
๑.๒ เป็นผูมีภาวะผูนาแบบบริหารรวมกัน (collaborative leadership) ภาวะผูนาดิจิทัล
(digital leadership) และภาวะผูนาท่ียั่งยืน (sustainable leadership) มีสมรรถนะทางการบริหารและขีด
ความสามารถพรอมท่ีจะเป็นรวมขับเคล่ือนกลไกของรัฐในการขับเคล่ือนการดา เนินงานตามภารกิจของ
องคแการใหบ รรลผุ ลสัมฤทธ์ิอยา งยงั่ ยืน และมีคณุ ภาพชวี ติ ทีด่ ภี ายใตสภาวะแวดลอมท่ีเปล่ยี นแปลง
๑.๓ เป็นผูนาการเปลี่ยนแปลง (change leaders) มีความพรอมดานการบริหารจัดการเชิง
บรู ณาการ เพื่อบาบัดทกุ ขแ บารุงสขุ ของประชาชนในพื้นทีไ่ ดอ ยางมีประสิทธภิ าพและประสิทธผิ ล
๒. เพ่ือเตรียมความพรอมใหแกผูดารงตาแหนงประเภทอานวยการหรือเทียบเทาในการเขาสู
ตาแหนงประเภทบริหาร เพ่ือใหสามารถปฏิบัติหนาที่ในตาแหนงดังกลาวไดอยางมีประสิทธิภาพไดรับ
ความเชื่อถือไววางใจ ความเชื่อมั่นและความศรัทธาจากผูท่ีเกี่ยวของ โดยจัดการเรียนรูในรูปแบบตาง ๆ ให
ผูเขา รับการฝกึ อบรมไดเรียนรแู ละพัฒนาตนเอง มสี วนรว มในการพัฒนาผูอ ่ืนตามบทบาทหนาที่ทางการบริหาร
และการมีภาวะผนู าและความสามารถทางการบริหารจัดการในการทางานและเพ่ือการใชชีวิตในบริบทสภาวะ
แวดลอ มทเี่ ปล่ียนแปลงในมติ ิตา ง ๆ ครอบคลมุ เนอื้ หา ๖ หมวดวชิ า ดังน้ี
๑) ภาวะผูนาและการบรหิ ารราชการกบั บริบทการเปล่ียนแปลงในศตวรรษท่ี ๒๑
๒) บทบาทและหนาทีข่ องนักปกครองระดับสงู ดานการบริหารทิศทางนโยบาย และการบริหาร
การเปลยี่ นแปลง
๓) บทบาทและหนาที่ของนักปกครองระดับสูงดานการบริหารผลงานกับการบริหารจัดการ
ดานทรัพยากรและเทคโนโลยี
๔) บทบาทและหนา ท่ีของนักปกครองระดบั สงู ดา นการบริหารตน และการบริหารคน
3
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
๕) ศาสตรแพระราชา และการประยกุ ตใแ ชในการบริหารการพัฒนาพนื้ ที่
๖) บทบาทของนักปกครองและนกั บริหารระดับสูงในการบรหิ ารการพฒั นาเชิงพ้นื ที่
ทง้ั น้ีใน ๖ หมวดวิชา ขางตน มีเน้ือหาครอบคลุมความรู ทักษะและสมรรถนะตาง ๆ ท่ีจาเป็นสาหรับ
นักปกครอง/ นักบริหารระดับสูง ไดแก การตัดสินใจ การส่ือสาร การประสานงาน การประสานสัมพันธแ
การปรับตัวและความยดื หยุน จติ มงุ บรกิ ารและการบรหิ ารทรัพยากร
๓. เพ่ือสรางเครือขายผูนา ซึ่งสามารถแลกเปลี่ยนประสบการณแการทางานใหขอคิดเห็นและ
ขอ เสนอแนะตา ง ๆ ท่เี กยี่ วของกับการบริหารราชการของประเทศตามสถานการณแได
4
การเรยี นรูเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุน ที่ 75
กรอบการเรยี นรเู้ ชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) ในพ้นื ที่จงั หวดั ชลบุรี
เร่ือง
การประเมินประสทิ ธิภาพของการฟืน้ ฟเู ศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดับจังหวัด ระดบั อาเภอ ระดับตาบลหมบู่ า้ น ระดบั กลมุ่ อาเภอ ระดบั กลุ่มตาบล
ในพื้นทจี่ ังหวดั ระยอง
1. ความเปน็ มา
1.1 ประวัตคิ วามเป็นมาและสถานการณแทางเศรษฐกจิ สังคม วัฒนธรรมและการเมืองของพน้ื ท่ี
ท่ีทาการศกึ ษา
1.2 สภาพของผลกระทบทางเศรษฐกจิ และสังคมทีเ่ กิดข้ึนในพ้นื ทท่ี ี่ศึกษา
1.3 รูปแบบของการฟ้ืนฟใู นพน้ื ทท่ี ี่ศกึ ษา
1.4 ความคาดหวังของประชาชนและผปู ฏบิ ตั ิงาน
2. เปาู หมายหรือผลลัพธแทต่ี องการ
2.1 ราษฎรมีงานทา สามารถผลติ สนิ คา ประกอบการคาขายและใหบ ริการตามปกติสขุ
2.2 ผูท ่ีถูกเลกิ จางและกลับมาอาศัยในพืน้ ทสี่ ามารถประกอบอาชีพไดในพื้นท่ี
3. แนวทางการดาเนินงาน
3.1 แนวทาง กลไก กระบวนการและการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟ้ืนฟู
เศรษฐกจิ และสงั คม จากผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ภายใตกรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท
ตามพ.ร.ก.กเู งินฯ 1 ลานลา นบาท (รอบที่ 1)
3.2 การประยกุ ตใแ หเหมาะสมกับบริบทและความตอ งการของประชาชนในแตล ะพน้ื ท่ี
4. ผลการดาเนนิ งาน (ตัง้ แตต น เดือนกรกฎาคม 2563 จนถึงเวลาที่ทาการศึกษา)
5. ปญใ หา อุปสรรคในการดาเนนิ งาน แนวทางแกไข
6. ประโยชนแทป่ี ระชาชนไดรบั
7. ทศั นคตขิ องภาคสวนตา ง ๆ ทั้งภาครฐั ภาคทองถิ่น ภาคประชาชนและผูไดร บั ผลกระทบ
8. ปใจจยั แหง ความสาเรจ็ ในการปฏบิ ัตงิ าน
9. บทเรียนทางการบริหารราชการทีไ่ ดรับจากการดาเนนิ งาน
10. ขอ เสนอแนะตอ การปรับปรงุ ประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการบริหารจดั การฟนื้ ฟูผลกระทบ
ทางเศรษฐกิจและสงั คมการระบาดของไวรัสโควิด-19
5
การเรยี นรูเชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุน ที่ 75
กรอบการเรียนรู้ในระดับจังหวดั ของจงั หวัดระยอง
1. กระบวนการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจาก
ผลกระทบของไวรัสโควดิ -19 ภายใตกรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก. กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบท่ี 1)
ตามท่ีรัฐบาลกาหนดมีความชัดเจนและยืดหยุนพอท่ีผูวาราชการจังหวัดและคณะทางานสนับสนุนการปูองกัน
โรคติดตอระดับจังหวัดจะประยุกตแกาหนดใหสามารถปฏิบัติไดผลดีในบริบทของอาเภอและตาบลหมูบานท่ี
แตกตางกนั
2. บุคลากรของหนวยงานราชการและองคแกรปกครองสวนทองถิ่นท่ีมีหนาที่รับผิดชอบนา
แผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ภายใตกรอบวงเงิน
4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก.กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบท่ี 1) ไปปฏิบัติ มีความรูความสามารถท่ีดีใน
การปฏิบัตงิ านเพยี งใด
3. บุคลากรตาแหนงใดของสวนราชการระดับจังหวัดระยองใดบางในคณะกรรมการ
บริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการท่ีสมควรไดรับเพ่ิมพูนความรูความเช่ียวชาญใหสามารถปฏิบัติงานไดดีขึ้น
และในเร่อื งใด
4. ในการบรหิ ารงานตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19
ภายใตกรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก.กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบที่ 1) ควรใหความสาคัญแกงาน
หรือกิจกรรมใดเพ่ิมมากขึ้น เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน ควรจัดลาดับความสาคัญของงานใน
ลกั ษณะอยา งไร
5. ในภาพรวม ผูวาราชการจังหวัดระยองและคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ
ของจังหวัดระยองไดประเมินความสาเร็จของการบริหารจัดการแผนฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ วามี
ประสิทธิภาพในระดับใด ดวยเกณฑแการประเมินอะไร อะไรคือปใจจัยความสาเร็จ อะไรคือขอจากัดทางการ
บริหารท่ีสาคัญ บทเรียนและประสบการณแการทางานท่ีสาคัญ ที่ผูวาราชการจังหวัดและคณะกรรมการ
บริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการของจังหวัดระยองตองการแบงปในใหสาธารณะชน และสวนราชการใน
สวนกลาง สวนภมู ิภาค และทอ งถนิ่ ทราบ
เกณฑแในการประเมิน เชน
- การประเมินประสทิ ธิภาพ ความครอบคลมุ และความรวดเร็วในการนาโครงการลงไปปฏิบัติใน
พืน้ ทเี่ ปูาหมาย
- การประเมินประสิทธผิ ลในการบรรลเุ ปาู หมายในการสรางงาน สรางอาชีพ สรา งรายได
- ความรว มมือของประชาชนในการดาเนินโครงการ
- ความพงึ พอใจของประชาชนตอ การปฏิบตั ิงานขา ราชการ
- การประเมนิ ความย่ังยืนในการจดั การปใญหาทางเศรษฐกิจและสงั คมดวยตัวของชมุ ชนเอง
6
การเรยี นรูเชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
กรอบการเรยี นร้ใู นระดบั อาเภอทท่ี าการศึกษา
1. กระบวนการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมจาก
ผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ภายใตกรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก.กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบที่ 1)
ตามท่ีรัฐบาลกาหนดและการสั่งการของผูวาราชการจังหวัดและคณะกรรมการบริหารงานจังหวัด แบบบูรณา
การ (กบจ.) มคี วามชัดเจนและยดื หยนุ พอที่นายอาเภอและคณะกรรมการบริหารงานอาเภอแบบบูรณาการจะ
ประยุกตก์ าหนดให้สามารถปฏบิ ตั ิได้ผลดใี นบริบทของอาเภอและตาบลหมบู่ ้านท่ีแตกต่างกัน
2. บุคลากรของหนวยงานราชการและองคแกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีมีหนาที่รับผิดชอบนา
แผนงานโครงการตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ภายใตกรอบวงเงิน
4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก.กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบที่ 1) ไปปฏิบัติ มีความรูความสามารถที่ดีใน
การปฏิบัตงิ านเพียงใด
3. บุคลากรตาแหนงใดของสวนราชการระดับอาเภอใดบางในคณะกรรมการบริหารงาน
อาเภอแบบบรู ณาการท่สี มควรไดร ับเพ่ิมพนู ความรูความเชีย่ วชาญใหสามารถปฏบิ ัติงานไดดีขึน้ และในเรือ่ งใด
4. ในการบรหิ ารงานตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19
ภายใต้กรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก.กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบท่ี 1) คณะกรรมการบริหารงาน
อาเภอแบบบูรณาการควรใหความสาคัญแกงานหรือกิจกรรมใดเพ่ิมมากข้ึน เพ่ือเพิ่มประสิทธิภาพใน
การปฏิบัตงิ าน ควรจดั ลาดบั ความสาคัญของงานในลักษณะอยา งไร
6. ในภาพรวม นายอาเภอและคณะกรรมการบริหารงานอาเภอแบบบูรณาการของอาเภอท่ี
ทาการศกึ ษาไดป ระเมนิ ความสาเร็จของการบริหารจัดการแผนฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯวา มีประสิทธิภาพใน
ระดับใด ดวยเกณฑแการประเมินอะไร อะไรคือปใจจัยความสาเร็จ อะไรคือขอจากัดทางการบริหารที่สาคัญ
บทเรยี นและประสบการณกแ ารทางานทส่ี าคญั ท่ีนายอาเภอและคณะกรรมการบริหารงานอาเภอแบบบูรณาการ
ของอาเภอท่ีทาการศึกษาตองการแบงปในใหสาธารณะชน และสวนราชการในสวนกลาง สวนภูมิภาค และ
ทอ งถิ่นทราบ
เกณฑแในการประเมนิ เชน
- การประเมินประสิทธิภาพ ความครอบคลุมและความรวดเรว็ ในการนาโครงการลงไปปฏิบัติใน
พ้นื ทเี่ ปูาหมาย
- การประเมนิ ประสทิ ธิผลในการบรรลเุ ปูาหมายในการสรางงาน สรางอาชีพ สรางรายได
- ความรวมมือของประชาชนในการดาเนนิ โครงการ
- ความพึงพอใจของประชาชนตอ การปฏบิ ัตงิ านขาราชการ
- การประเมนิ ความยงั่ ยนื ในการจัดการปญใ หาทางเศรษฐกจิ และสังคมดวยตวั ของชุมชนเอง
7
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
กรอบการเรยี นรใู้ นระดับหมูบ่ ้านท่ีทาการศกึ ษา
1. ผูใหญบานและคณะกรรมการหมูบานในหมูบานและกลุมคนในชุมชนหมูบานท่ี
ทาการศึกษาไดทาโครงการอะไรบางที่เป็นการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโรคไวรัสโควิด -19
และไดผลดหี รอื ไมเ พยี งใด
2. บุคลากรของสวนราชการระดับอาเภอท่ีปฏิบัติงานในระดับตาบลหมูบาน และบุคลากร
ขององคแกรปกครองสวนทองถ่ินรวมท้ังคณะกรรมการหมูบาน และอาสาสมัครในระดับหมูบาน มีความรู
ความสามารถที่ดีในการสนับสนุนชวยเหลือการทาโครงการกิจกรรมฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ ของหมูบานท่ี
ทาการศึกษาเพียงใด
3. บคุ ลากรตาแหนงใดทีป่ ฏบิ ัตงิ านในระดับตาบลหมูบานที่สมควรไดรับเพิ่มพูนความรูความ
เชีย่ วชาญใหส ามารถปฏิบตั ิงานไดด ีขึ้นและในเรอื่ งใด
4. ในภาพรวม คณะกรรมการหมูบานและกลุมคนในหมูบานไดประเมินความสาเร็จในเชิง
ประสิทธิภาพของการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมในหมูบานของตนระดับใด ดวยเกณฑแการประเมินอะไร อะไร
คอื ปจใ จยั ความสาเร็จ อะไรคือขอ จากดั ที่สาคัญในการปฏิบัติงาน ประเด็นที่เป็นบทเรียนและประสบการณแการ
ทางานทีส่ าคัญ และอะไรคอื สิ่งสาคัญท่ีคณะกรรมการหมูบานและชุมชนทองถิ่นตองการแบงปในใหสาธารณชน
และสว นราชการในสวนกลาง สวนภูมภิ าค และทองถิน่ รว มเรียนรู
เกณฑแในการประเมนิ เชน
- การประเมินประสิทธภิ าพ ความครอบคลมุ และความรวดเร็วในการนาโครงการลงไปปฏิบตั ใิ น
พนื้ ที่เปูาหมาย
- การประเมินประสทิ ธิผลในการบรรลเุ ปาู หมายในการสรางงาน สรา งอาชพี สรางรายได
- ความรว มมอื ของประชาชนในการดาเนนิ โครงการ
- ความพึงพอใจของประชาชนตอ การปฏบิ ตั ิงานขาราชการ
- การประเมนิ ความย่ังยนื ในการจัดการปญใ หาทางเศรษฐกจิ และสงั คมดวยตัวของชุมชนเอง
8
การเรยี นรเู ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รุนที่ 75
กรอบการเรยี นรูข้ ององค์การบรหิ ารสว่ นจงั หวัดระยอง
1. กระบวนการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจาก
ผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ภายใตกรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท ตามพ.ร.ก.กูเงินฯ 1 ลานลานบาท (รอบ ที่ 1)
ตามที่รัฐบาลกาหนดและการส่งั การของผูวาราชการจังหวัดและคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ
(กบจ.) มีความชัดเจนและยืดหยุนพอที่นายกองคแการบริหารสวนจังหวัดระยองและบุคลากรที่มีหนาที่
รบั ผดิ ชอบ นาแผนงานโครงการไปปฏบิ ตั ิจะประยกุ ตไแ ปปฏิบตั ิสนับสนนุ การปฏิบตั ิงานขององคแกรปกครองสวน
ทอ งถิน่ ในจังหวัดระยองทม่ี ีบริบทภูมสิ ังคมแตกตา งกันไดดเี พยี งใด
2. บุคลากรตาแหนงใดขององคแกรบริหารสวนจังหวัดระยองท่ีมีหนาท่ีเก่ียวของกับการนา
แผนงานโครงการฟนื้ ฟเู ศรษฐกิจและสังคมฯ ทส่ี มควรไดรบั เพ่ิมพูนความรูความเชีย่ วชาญใหส ามารถปฏิบัติงาน
ไดดขี ้ึน และในเร่ืองใด
3. ในการปฏิบัติงานตามแผนงานโครงการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ องคแกรบริหารสวน
จังหวัดระยองควรใหค วามสาคญั แกง าน หรอื กจิ กรรมใดเพมิ่ มากขน้ึ เพอ่ื เพ่ิมประสทิ ธิภาพในการปฏิบัติงาน ควร
จัดลาดับความสาคัญของงานในลกั ษณะอยา งไร
4. ในภาพรวม นายกองคแการบริหารสวนจังหวัดระยองไดประเมินความสาเร็จของการบริหาร
จัดการแผนงานโครงการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ วามีประสิทธิภาพในระดับใด ดวยเกณฑแการประเมินอะไร
อะไรคือปใจจยั ความสาเรจ็ อะไรคือขอ จากดั ทางการบริหารท่ีสาคัญ บทเรียนและประสบการณแการทางานที่สาคัญ
สง่ิ สาคญั ที่นายกองคแการบริหารสว นจงั หวัดระยองตองการแบงปนใ ใหส าธารณะชน และสวนราชการในสวนกลาง
สว นภมู ิภาค และทองถ่ินทราบ
เกณฑแในการประเมิน เชน
- การประเมนิ ประสทิ ธภิ าพ ความครอบคลุมและความรวดเร็วในการนาโครงการลงไปปฏิบัติใน
พื้นท่ีเปาู หมาย
- การประเมินประสทิ ธิผลในการบรรลุเปูาหมายในการสรางงาน สรา งอาชีพ สรา งรายได
- ความรว มมอื ของประชาชนในการดาเนินโครงการ
- ความพึงพอใจของประชาชนตอการปฏิบตั งิ านขาราชการ
- การประเมินความย่งั ยนื ในการจัดการปญใ หาทางเศรษฐกิจและสังคมดว ยตัวของชมุ ชนเอง
9
การเรยี นรูเ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
พืน้ ที่ปฏิบตั ิการการเรยี นรเู้ ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning)
หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ่ ที่ 75
ประเด็นการศกึ ษาเรียนรเู้ ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) มดี ังน้ี
1. การบรหิ ารจัดการการฟ้ืนฟเู ศรษฐกจิ และสังคมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดบั จังหวัดของจังหวดั ระยอง (กป. 2)
2. การบรหิ ารจัดการการฟ้ืนฟเู ศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรสั โควิด-19
ในระดบั อาเภอของอาเภอวงั จนั ทร์ (กป. 7)
3. การบริหารจดั การการฟ้ืนฟเู ศรษฐกจิ และสงั คมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดับอาเภอของอาเภอแกลง (กป. 4)
4. การบรหิ ารจัดการการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสงั คมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดับอาเภอของอาเภอบ้านฉาง (กป. 5)
5. การบริหารจัดการการฟื้นฟเู ศรษฐกจิ และสงั คมจากผลกระทบของไวรสั โควิด-19
ขององค์การบริหารส่วนจังหวดั ระยอง (กป. 3)
6. การบรหิ ารจัดการการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควดิ -19
ในระดับหมบู่ า้ น บ้านสระแก้ว หมู่ท่ี 3 ตาบลสานักทอ้ น อาเภอบา้ นฉาง (กป. 9)
7. การบรหิ ารจดั การการฟื้นฟูเศรษฐกจิ และสังคมจากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดบั หมู่บ้าน บ้านหนองละลอก หมู่ท่ี 3 ตาบลหนองละลอก อาเภอบ้านค่าย (กป. 10)
8. การบรหิ ารจัดการการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19
ในระดับหมูบ่ ้าน บา้ นคลองอา่ ง หมู่ท่ี 6 ตาบลพลงตาเอ่ียม อาเภอวังจันทร์ (กป. 6)
9. การบริหารจดั การการฟื้นฟูเศรษฐกจิ และสงั คมจากผลกระทบของไวรัสโควดิ -19
ในระดบั หมู่บา้ น บ้านท่าเสา หมทู่ ี่ 8 ตาบลปาุ ยุบใน อาเภอวงั จันทร์ (กป. 1)
10. การบริหารจัดการการฟื้นฟเู ศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควดิ -19
ในระดบั หม่บู ้าน บา้ นจารงุ หมทู่ ่ี 7 ตาบลเนินฆ้อ อาเภอแกลง (กป. 8)
10
การเรยี นรูเชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รุนท่ี 75
การประเมินประสทิ ธภิ าพของการบริหารจัดการปอู งกนั
ระงบั ยับยั้งการระบาดของโรคไวรัสโควดิ -19
ในระดับจังหวัดระยอง
11
การเรยี นรูเชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุนท่ี 75
รายงานการเรียนรู้เชงิ ปฏบิ ัติการ (Action Learning)
การบริหารจดั การการฟ้นื ฟเู ศรษฐกจิ และสังคม
จากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดับจงั หวดั ระยอง
จดั ทาโดย
กล่มุ ปฏบิ ัติการท่ี 2 (กป.2)
นางสาวคณาธิป สขุ เจริญ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านการบริหารงานบคุ คลส่วนทอ้ งถิ่น
สานกั งานคณะกรรมการมาตรฐานการบริหารงานบคุ คล
นางวัญญา ประคาทอง สว่ นทอ้ งถิน่
ผอู้ านวยการศูนย์เทคโนโลยสี ารสนเทศมรดกศิลปวฒั นธรรม
ว่าที่ ร.ต. ภมู ศิ กั ด์ิ ขาปู่
นายอาเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม
นายวนั ชยั ศรีวงษญ์ าตดิ ี
นายอาเภอบอ่ พลอย จงั หวดั กาญจนบุรี
นายสิทธิ์ วงศ์มา่ น
นายอาเภอป่าแดด จังหวดั เชียงราย
นายชัยเดช ปาละวงศ์
นายอาเภอนาทวี จังหวดั สงขลา
นายนกิ ลู ธนวรเมธ
เจา้ พนักงานท่ดี ินจงั หวัดระยอง
นายภพ ภูสมปอง
โยธาธิการและผังเมืองจงั หวดั อบุ ลราชธานี
นายสมชาย ลหี ลา้ นอ้ ย หัวหนา้ สานกั งานปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั
จงั หวดั ปทุมธานี
นายโกเมศ พทุ ธสอน ผอู้ านวยการสานักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม
จงั หวดั ปทมุ ธานี
12
การเรยี นรเู ชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุนที่ 75
คานา
รายงานการเรียนรูเชิงปฏิบัติการ (Action Learning) เร่ือง การประเมินประสิทธิภาพของการฟ้ืนฟู
เศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) จังหวัดระยองฉบับน้ีเป็นสวน
หน่ึงของการศึกษาอบรมหลักสูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุนท่ี ๗๕ สถาบันดารงราชานุภาพ
กระทรวงมหาดไทย โดยมีวัตถุประสงคแเพ่ือศึกษากระบวนการบริหารจัดการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม
จากผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ของจังหวัดระยอง เพ่ือนาไปสู่ข้อเสนอแนะต่อ
การปรับปรุงประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการบริหารจัดการฟ้ืนฟูผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมของ
จังหวัดระยองตอ่ ไป
อนึ่ง คณะผูจัดทาขอขอบพระคุณทานผูวาราชการจังหวัดระยอง รองผูวาราชการจังหวัดระยอง
ผูจัดการกองทุนพัฒนาไฟฟูานิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดจังหวัดระยองและเจาหนาที่สานักงานกองทุนฯ
หัวหนาสานกั งานจงั หวัดระยองและเจาหนาที่สานักงานจังหวัดระยอง อาจารยแท่ีปรึกษาและคณาจารยแประจา
หลักสตู รนักปกครองระดบั สงู รนุ ที่ ๗๕ ผอู านวยการวทิ ยาลัยมหาดไทย และเจา หนาท่ีทกุ ทา นท่ีใหการสนับสนุน
ขอมูล และคาแนะนาตาง ๆ จนการจัดทารายงานคร้ังน้ีสาเร็จลุลวงดวยดี หวังเป็นอยางย่ิงวารายงาน
การเรียนรูเชิงปฏิบัติการฉบับนี้จะเป็นประโยชนแสาหรับผูที่สนใจนาไปประยุกตแใชในการปฏิบัติงานใหเกิด
ผลสัมฤทธิ์ยิง่ ขึ้นตอไป
คณะผ้จู ัดทา
นกั ศึกษาหลกั สูตรนักปกครองระดบั สูง รนุ่ ที่ 75
กลุ่มปฏิบตั ิการท่ี 2 (กป.2)
13
การเรยี นรูเชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุนที่ 75
การประเมินประสิทธิภาพของการบริหารจัดการปอู งกัน
ระงับยบั ย้ังการระบาดของโรคไวรัสโควดิ -19
ในระดบั จงั หวดั ระยอง
1. ความเป็นมา
1.1 ประวตั คิ วามเป็นมา และสถานการณท์ างเศรษฐกิจ สงั คม วฒั นธรรม และการเมืองของพื้นที่
ตราประจาจังหวัดระยอง
เกาะในภาพ คือ เกาะเสม็ด ซ่ึงอยูนอกชายฝใ่งของตาบลเพ อาเภอเมืองระยอง เป็นเกาะท่ีมี
มะพรา วจานวนมาก และมีหาดทรายขาวสะอาดเหมือนนา้ ตาลทราย
พลบั พลาในภาพ หมายถึง พลบั พลาทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหวั โปรดเกลา ฯ ใหส รา งไวเ ป็น
ทป่ี ระทับระหวา งเสด็จประพาสเกาะน้ี
คาขวัญประจาจังหวัดระยอง
“ผลไมร สลา้ อตุ สาหกรรมกาวหนา นา้ ปลารสเดด็ เกาะเสมด็ สวยหรู สนุ ทรภูกวเี อก”
๑) ขอ้ มูลสภาพท่ัวไป
(๑) ท่ีตั้ง อยูทิศตะวันออกของประเทศไทยระหวางเสนรุงที่ ๑๒ – ๑๓ องศาเหนือ และ เสน
แวงที่ ๑๐๑ – ๑๐๓ องศาตะวันออก มีพ้ืนท่ีประมาณ ๓,๕๕๒ ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ ๒,๒๒๐,๐๐๐ ไร
หา งจากรุงเทพฯ ไปทางทศิ ตะวันออกประมาณ ๑๗๙ กิโลเมตร
(๒) อาณาเขต
ทิศเหนอื ตดิ ตอ อาเภอหนองใหญ อาเภอบอทอง อาเภอศรรี าชา จังหวดั ชลบุรี
ทิศใต ติดชายฝง่ใ อาวไทย ยาวประมาณ ๑๐๐ กโิ ลเมตร
ทศิ ตะวันออก ตดิ ตอ เขตอาเภอนายายอาม อาเภอแกงหางแมว จงั หวดั จันทบรุ ี
ทศิ ตะวนั ตก ติดตอเขตอาเภอสัตหบี อาเภอบางละมุง จังหวดั ชลบุรี
(๓) ลักษณะภูมิประเทศ
เป็นที่ราบชายฝใ่งท่ีเกิดจากการทับถมของตะกอนบริเวณ แองลุมน้าระยองและที่ลาด
สลับเนินเขาและภูเขา มีลักษณะเป็นลอนลูกคล่ืนสูงต่าสลับกันไป โดยมีพ้ืนที่ทิวเขา ๒ แนว คือ ทิวเขาชะเมา
ทางทิศตะวนั ออก สงู จากระดบั นา้ ทะเล ๑,๐๓๕ เมตร และทวิ เขาทอ่ี ยูประมาณกึ่งกลางของตัวจังหวัดเป็นแนว
ยาวจากอาเภอเมอื งระยองขึน้ ไปทางเหนือจนสดุ เขตจังหวดั มแี มนา้ สายส้ัน ๆ ซึ่งเกิดจากเทือกเขาจันทบุรีและ
เทือกเขาบรรทัดไหลลงสูอาวไทย แมน้าที่สาคัญ ไดแก แมน้าบางประกง แมน้าจันทบุรี แมน้าระยอง เป็นตน
ลักษณะชายฝ่ใงทะเลมีหาดทรายสวยงามและมีเกาะใหญนอยเรียงรายเลียบตามแนวชายฝ่ใงนับเป็นทรัพยากร
การทอ งเทย่ี วทีส่ าคญั ของประเทศ
14
การเรยี นรูเ ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
(๔) ลกั ษณะภมู ิอากาศ
ภายใตอิทธิพลของมรสุมท่ีพัดปกคลุมประเทศไทย ๒ ชนิด คือ มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ
กับมรสุมตะวันตกเฉียงใต ลักษณะภูมิอากาศแบบมรสุมเขตรอนลมทะเลพัดผานตลอดปี อากาศอบอุนไมรอนจัด
บริเวณชายฝใ่งทะเลเย็นสบาย ฤดูฝนจะมีฝนตกชุกระหวางเดือนพฤษภาคมถึงตุลาคมของทุกปี อากาศไมรอน
อบอาวมากนักในฤดรู อน และฤดูหนาวอากาศกไ็ มห นาวจัด
๒) ข้อมูลการปกครองและประชากร
(๑) การปกครอง แบงการปกครองเป็น ๘ อาเภอ ไดแก อาเภอเมืองระยอง อาเภอแกลง
อาเภอบานคาย อาเภอปลวกแดง อาเภอบานฉาง อาเภอวังจันทรแ อาเภอเขาชะเมา และอาเภอนิคมพัฒนา
ประกอบดวย ๕๔ ตาบล ๔๓๙ หมูบาน ๑๘๑ ชุมชน มีองคแกรปกครองสวนทองถิ่น รวม ๖๘ แหง
ประกอบดวย องคแการบริหารสวนจังหวัด ๑ แหง เทศบาลนคร ๑ แหง เทศบาลเมือง ๒ แหง เทศบาลตาบล ๒๗
แหง และองคแการบรหิ ารสว นตาบล ๓๗ แหง
(2) โครงสร้างประชากร ขอมูลจากกรมการปกครอง ณ วันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๖๒ จังหวัด
ระยอง มีประชากรตามทะเบียนราษฎรแ รวมทั้งส้ิน ๗๓๔,๗๕๓ คน โดยเป็นสัญชาติไทย ๗๒๗,๔๒๙ คน
แบงเป็น ชาย ๓๕๖,๙๐๐ คน และหญิง ๓๗๐,๕๒๙ คน และ ไมใชสัญชาติไทย ๗,๓๒๔ คน แบงเป็น
ชาย ๔,๒๐๙ คน และหญิง ๓,๑๑๕ คน ทั้งน้ี จากการสารวจขอมูลประชากรแฝงเบื้องตน คาดวามีประมาณ
๕๐๐,๐๐๐ – ๖๐๐,๐๐๐ คน
๓) การเลือกตั้ง แบ่งเป็น ๔ เขต ประกอบด้วย
· เขตเลือกต้ังที่ ๑ : อาเภอเมืองระยอง [ยกเวนตาบลหวยโปุง ตาบลมาบตาพุด ตาบลทับมา และ
ตาบลเนนิ พระ (นอกเขตเทศบาลนครระยอง)
· เขตเลอื กตั้งที่ ๒ : อาเภอแกลง อาเภอเขาชะเมา และอาเภอวังจนั ทรแ
· เขตเลือกตั้งท่ี ๓ : อาเภอบานคา ย อาเภอปลวกแดง และอาเภอนิคมพัฒนา [ยกเวนตาบลมาบขา
(ในเขตเทศบาลเมืองมาบตาพดุ )]
· เขตเลือกต้ังท่ี ๔ : อาเภอบานฉาง อาเภอเมืองระยอง [เฉพาะตาบลหวยโปุง ตาบลมาบตา
พดุ ตาบลทบั มา และตาบลเนินพระ (นอกเขตเทศบาลนครระยอง)] และอาเภอนคิ มพัฒนา [เฉพาะตาบลมาบขา
(ในเขตเทศบาลเมอื งมาบตาพดุ )]
๔) การใชป้ ระโยชน์ท่ดี ินและลักษณะการตั้งถนิ่ ฐาน มีการขยายตัวของเมืองอย่างรวดเร็ว
กาหนดแนวทางการพฒั นาพ้ืนทไ่ี ดแ บงพ้นื ที่ตามศักยภาพออกเปน็ ๔ บริเวณ ไดแ ก
(๑) พ้ืนที่ดานตะวันออกและตะวันตก กาหนดใหเป็นพื้นที่เพ่ือการเกษตรกรรมเป็นศูนยแกลาง
อตุ สาหกรรมตอเน่ืองทางการเกษตร
(๒) พน้ื ที่ดานตะวนั ตกเฉยี งใตกาหนดใหเป็นศูนยแกลางอตุ สาหกรรมหลักของภาคและประเทศ
(๓) พื้นที่บริเวณชายฝ่ใงทะเลตะวันออก ตั้งแตชายหาดแมราพึง ไปทางดานตะวันออก
กาหนดใหเป็นเขตพัฒนาเพ่อื การทอ งเทีย่ ว
(๔) พ้นื ท่ีดา นตะวนั ออกบริเวณชายฝใ่งทะเล กาหนดใหเป็นเขตเพาะเลย้ี งประมงชายฝ่ใง
15
การเรยี นรเู ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
๕) โครงสรา้ งพื้นฐานท่ีสาคัญ
(๑) การไฟฟูาสวนภูมิภาคจังหวัดระยองรับผิดชอบในการจายกระแสไฟฟูาใหจานวน
๘ อาเภอ สถิติในปี ๒๕๕๙ มกี ารไฟฟาู ในสงั กดั ๕ หนวยงาน ขอมูลปี ๒๕๖๐ มผี ใู ชไ ฟฟูารวม ๓๗๗,๐๘๖ ราย
ใชไฟฟาู รวม ๑๐,๘๒๒.๙๐๑ ลานกิโลวัตตแ/ชว่ั โมง
(๒) ประปา มีการประปาจานวน ๖ แหง คือ การประปาสวนภูมิภาค ๔ แหง ประปา
เทศบาล ๒ แหง คือ เทศบาลตาบลเมืองแกลงและการประปาเทศบาลตาบลปลวกแดง ปี ๒๕๖๐ มีจานวนผูใช
น้ารวม ๑๑๙,๘๘๒ ราย กาลังผลิต รวม ๓๒,๔๒๑,๓๐๐ ลูกบาศกแเมตร ปริมาณน้าท่ีผลิตไดจานวน
๔๖,๒๑๒,๗๐๑ ลูกบาศกแเมตร
๖) การสอ่ื สาร การส่ือสารหลักยังคงเป็นโทรศัพทแพื้นฐาน โดยมีผูสัมปทานหลัก คือ บริษัททีโอที
จากัด (มหาชน) มีเลขหมายโทรศัพทแรวม ๑๒๒,๒๗๒ เลขหมาย การใชคอมพิวเตอรแ อินเทอรแเน็ตและ
โทรศัพทแมือถือมีปริมาณเพ่ิมข้ึนอยางรวดเร็วการใชอินเทอรแเน็ตเพ่ิมขึ้นเป็น รอยละ ๖๕.๑๓ สวนโทรศัพทแมี
ผูใช รอยละ ๘๗.๖๔
๗) การคมนาคมขนส่ง
(๑) ทางบก ระบบการคมนาคมทางบกเปน็ ระบบท่ีสาคญั ทีส่ ดุ ของจังหวดั โดยเฉพาะในพ้ืนท่ี
อุตสาหกรรม เพราะเป็นตัวเช่ือมการติดตอท้ังทางเรือและทางรถไฟ มีการตัดถนนเชื่อมระหวางจังหวัดเขาสูอาเภอ
ตาบล และหมูบานทาใหการสัญจรและการขนสงสินคามีความสะดวกรวดเร็วมากย่ิงข้ึน ถนนสาคัญที่สามารถ
เดินทางเขา สจู ังหวดั ระยอง ไดแก
- ทางหลวงแผนดินหมายเลข ๓ (สายเกา) ผิวจราจร ๔ ชองทาง เป็นเสนทางจา
กรุงเทพฯ ผานอาเภอบางปู-อาเภอบางปะกง-บางแสน ศรีราชา-พัทยา-หาดจอมเทียม-สัตหีบ-บานฉาง จนถึง
อาเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง รวมระยะทางท้ังสิ้น ๒๒๐ กิโลเมตร เป็นเสนทางขนสงสินคาและวัตถุดิบ
จากภาคตางๆ ท่จี ะมายงั จังหวดั ระยอง ปจใ จุบนั สภาพการจราจรแออดั
- ทางหลวงแผนดินหมายเลข ๓ (ถนนบางนา-ตราด) เป็นเสนทางที่มีผูใชเป็นจานวน
มาก ทางหลวงสายน้ีจะเริ่มตนตรงจุดทางดวนดานเฉลิมนคร บางนาผานบางพลี-บางบอ จังหวัด
สมุทรปราการและเชื่อมทางหลวงหมายเลข ๓ ที่ กม.ท่ี ๗๐ อาเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา จากน้ันผูใช
รถจะผานเสน ทางเดียวกบั เสน ทางที่ ๑ รวมระยะทาง ๒๒๐ กโิ ลเมตร ผวิ จราจร ๔ ชอ งทาง
- ทางหลวงแผนดินหมายเลข ๓๖ (บายพาส ๓๖) เร่ิมตนท่ี กม.๑๔๐ อาเภอบางละมุง
จังหวัดชลบุรีตอไปยังจังหวัดระยองดวยระยะทางเพียง 70 กิโลเมตร รวมระยะทางทั้งส้ิน ๒๑๐ กิโลเมตร
ผวิ จราจร ๔ ชองทาง และอยรู ะหวางขยายเปน็ ๖ ชอ งทางจราจรในปใจจุบนั
- ทางหลวงจงั หวัดระยองหมายเลข ๓๔๔ (สายบา นบงึ -แกลง) จุดเร่ิมตนที่จังหวัดชลบุรี
ผานอาเภอบานบึง-หนองใหญ-อาเภอวังจันทรแและส้ินสุดที่อาเภอแกลง ระยะทาง ๑๐๐ กิโลเมตร ผิวจราจร
๔ ชองทาง เหมาะสาหรบั ผทู ่ีจะเดนิ ทางมายังอาเภอแกลงหรอื เดินทางไปยงั จังหวัดจนั ทบรุ ีหรอื จงั หวัดตราด
- ทางหลวงหมายเลข ๗ (มอเตอรแเวยแ) เริ่มตนที่ถนนพัฒนาการ เขตประเวศ กรุงเทพฯ
สิ้นสุดทต่ี าบลโปุง อาเภอบางละมุง ระยะทาง ๑๓๕ กิโลเมตร จากนั้นใชทางหลวงหมายเลข ๓๖ ระยะทางอีก
16
การเรยี นรูเชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
๔๐ กิโลเมตร จะถึงอาเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง รวมระยะทาง ๑๗๕ กิโลเมตร ในปี ๒๕๖๒ จะมี
การเปดิ ใชชว งตอ จากพทั ยามายังที่อาเภอบา นฉาง จะทาใหก ารเดนิ ทางสะดวกข้นึ
(๒) ทางรถไฟ เสน ทางรถไฟจากกรุงเทพฯ ผานจังหวัดฉะเชิงเทรา นิคมอุตสาหกรรมแหลม
ฉบังถึงนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด เป็นเสนทางท่ีใชขนสงวัตถุดิบ ผลิตภัณฑแและสินคาของโรงงานในบริเวณ
นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดและนิคมอุตสาหกรรมแหลมฉบัง แตไมนิยมใชบริการเน่ืองจากมีคาใชจายสูงและ
ระยะทางไมไ กลในอนาคตจะเปลี่ยนสภาพเป็นรถไฟความเรว็ สูงและรถไฟทางคู
(๓) ทางอากาศ สนามบินอูตะเภา ภายในมีทาอากาศยานนานาชาติอูตะเภา ระยอง พัทยา
ท่ีรัฐบาลพัฒนาเป็นสนามบิน แหงท่ี ๓ ตั้งอยูพื้นท่ีตาบลพลา อาเภอบานฉาง จังหวัดระยอง มีสายการบินที่
เปิดบรกิ ารหลกั คือ ไทยแอรเแ อเชีย และบางกอกแอรแเวยแ
(๔) ทางน้ามีทาเรือน้าลึกท่ีนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุดเพื่อรองรับการพัฒนาดาน
อุตสาหกรรมและการขนสงท่ีเกิดข้ึนตามแผนพัฒนาพ้ืนท่ีบริเวณชายฝ่ใงทะเลตะวันออเป็นทาเรือท่ีสาคั ญท่ีสุด
เปิดบริการ ใหแ ก ผปู ระกอบการทง้ั ในนคิ มอุตสาหกรรมมาบตาพุดและนิคมอุตสาหกรรมอ่นื ๆ
๑) ทา่ เทียบเรือสาธารณะ
(๑) ทาเทียบเรือท่ัวไป คือ บริษัท ไทยพรอสเพอริตี้ เทอรแมินอล จากัด (TPT) มี
พ้ืนที่ระยะที่ ๑ ทั้งหมด ๔๙-๓-๗๐ ไร มีความยาวหนาทา ๓๓๐ เมตร รับสินคาได ๒๐,๐๐๐ ตัน/ลาเรือและ
๑๕๐ เมตร สาหรบั เรอื เล็ก
(๒) ทาเทียบเรือสินคาเหลว คือ บริษัท ไทยแทงคแเทอรแมินัลจากัด (TTT) มีพ้ืนท่ี
ระยะท่ี ๑ ทง้ั หมด ๑๘๑-๒-๘๗.๗ ไร มีความยาวหนาทา ๖๘๐ เมตร รับสินคาได ๔๕,๐๐๐ ตัน/ลาเรอื
๒) ทา่ เรือเฉพาะกจิ ผูล้ งทนุ ท่าเทยี บเรือเฉพาะกจิ มที ้งั สนิ ๑๐ ราย ประกอบดว้ ย
(๑) บรษิ ัท ปยุ เอ็นเอฟซี จากัด National Fertilizer Co., Ltd (NFC
(๒) ทาเรอื อตุ สาหกรรมมาบตาพดุ Maptaphut Industrial Terminal (MIT)
(๓) บริษัท สตารแ ปโิ ตรเลยี ม รีไฟนนแ งิ่ จากดั (มหาชน)
(๔) บริษัท พที ีที โกลบอล เคมิคอล จากดั (มหาชน)
(๕) บริษทั มาบตาพดุ แทงคแ เทอรมแ นิ ลั จากัด
(๖) บรษิ ทั โกลวแเอสพพี 3ี จากดั
(๗) บรษิ ัท บแี อลซพี ี เพาเวอรแ จากดั
(๘) บริษัท พีทีที แอลเอ็นจี จากัด
(๙) บริษัท พีทที ี แทงคแ เทอรมแ นิ ัล จากัด
(๑๐) บรษิ ัท ระยองเทอรมแ ินัล จากดั
๓) ท่าเรือไออาร์พีซีให้บริการเทียบเรือเพื่อขนถ่ายสินค้า พร้อมส่ิงอานวยความ
สะดวก ความยาวประมาณ ๑,๖๒๓ เมตร ประกอบดว ย ทา เทียบเรือขนาดใหญ ๖ ทา สามารถรับเรือไดตั้งแต
ขนาด ๑,๐๐๐ – ๒๕๐,๐๐๐ ตัน ในสว นของทา เรือเพอ่ื การทองเท่ียว เป็นทาเรือขนาดเล็ก อยูในเขตเทศบาล
ตาบลเพ เชน ทาเรือนวลทิพยแทาเรือศรีบานเพ ทาเรือเทศบาลตาบลเพ ทาเรือโชคกฤษดา ทาเรืออุทยาน -
แหงชาตเิ ขาแหลมหญา–หมเู กาะเสม็ด เปน็ ตน
17
การเรยี นรเู ชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รุนที่ 75
๓) ข้อมลู ทางด้านเศรษฐกิจ
ขอ มลู ภาพรวมจากสานกั งานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาตปิ ี ๒๕๖๑
- ผลิตภัณฑแมวลรวมจังหวัด (Gross Provincial Product : GPP) มีมูลคา ๑1๐๔๕,๖๙๗
ลานบาท โดยมาจากภาคเกษตรกรรม ๒๐,๒๓๖ ลานบาท และจากสาขาการผลิตนอกภาคเกษตรกรรม
มมี ูลคา รวมสูง ๘๗๖,๘๘๐ ลา นบาท
- มูลคาผลิตภณั ฑเแ ฉลย่ี ตอหัวประชากร (GPP per Capita) เทากบั ๑,๐๖๗,๔๔๙ บาท/
คน/ปี ถือเป็นลาดบั ท่ี ๑ ของประเทศ
สาขาเศรษฐกิจหลกั ท่สี าคญั ของจังหวดั ระยองมี ๓ สาขา ดังน้ี
(๑) สาขาเกษตรกรรม ปศุสัตว์ และประมง จากการที่จังหวัดระยองมีสภาพภูมิประเทศ
และภูมิอากาศที่เหมาะสมตอการทาเกษตรกรรม จึงมีพ้ืนท่ีทางการเกษตรกวา ๑,๓๐๖,๘๓๗ ไร พืชเศรษฐกิจที่
สาคัญ เชน ยางพารา มันสาปะหลัง สับปะรด ทุเรียน เงาะ มังคุด และขาว สวนสาขาปศุสัตวแเกษตรกรมีการ
เล้ียงสัตวแเพ่ือการคาในภาพรวมเพ่ิมข้ึน โดยเฉพาะไกและเป็ด และสวนสาขาการประมง ซ่ึงจังหวัดระยองมี
ชายฝ่ใงทะเลยาวกวา ๑๐๐ กิโลเมตร ทาใหอาชีพประมงน้าเค็มจึงเป็นอาชีพที่สาคัญ มีการทาประมงเชิงพาณิชยแ
ประมงพ้ืนบา น ประมงเรอื เล็กตามแนวชายฝใง่ ท่วั ไป
(๒) สาขาอุตสาหกรรม ขอมูล ณ วันท่ี ๓๑ มีนาคม ๒๕๖๓ จังหวัดระยองมีนิคม
อุตสาหกรรมและนิคมอุตสาหกรรมที่รวมดาเนินการกับเอกชน เขตประกอบการอุตสาหกรรม ชุมชน
อตุ สาหกรรม รวมทั้งสวนอุตสาหกรรม รวมทั้งส้ินประมาณ ๒๔ แหง โดยเป็นพื้นที่โรงงาน ๑๔๕.๒๕๘ ตาราง
กิโลเมตร (๔.๐๙ % ของพืน้ ที่จังหวัด) เป็นพืน้ ท่ีอาคารโรงงาน ๕๒.๕๔๙ ตารางกิโลเมตร (๑.๔๘ % ของพ้ืนท่ี
จงั หวดั ) มีจานวนคนงานประมาณ ๑๘๑,๗๔๕ คน ทั้งน้ี อุตสาหกรรมของจังหวัดระยองมีหลากหลายประเภท เชน
การผลิตรถยนตแ ชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสแ แปรรูป สินคาเกษตร การผลิตไฟฟูา การผลิตสารเคมีโรงงาน
อุตสาหกรรมรวมทั้งสิ้น ๓,๑๐๘ แหง และเขตสงเสริมตามนโยบายการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาค
ตะวันออก (Eastern Economic Corridor : EEC) จานวน ๑๐ แหง
(๓) สาขาการท่องเท่ียวและการบริการ ดวยมีความหลากหลายดานการทองเที่ยว ท้ังหาด
ทราย ทะเล เกาะ ภูเขา น้าตก สวนผลไม รวมทั้งอาหารทะเลท่ีสด สะอาด มีเกาะเสม็ดซ่ึงถือเป็นแหลง
ทองเที่ยวที่ไดรับความนิยมอยางสูง นักทองเท่ียวสามารถเดินทางมาจังหวัดระยองไดอยางสะดวกสบายทั้งทางน้า
ทางบกและทางอากาศ อยูหางจากกรุงเทพฯ เพียง ๑๗๙ กิโลเมตร โดยในรอบปี พ.ศ. ๒๕๖๒ ขอมูลจาก
กระทรวงการทองเท่ียวและกีฬา มีจานวนนักทองเท่ียว ๗,๗๖๒,๓๐๓ คน แบงเป็นชาวไทย ๖,๗๙๒,๗๓๒ คน
ชาวตางประเทศ ๕๒๗,๒๑๖ คน ซ่ึงสามารถสรางรายไดกวา ๓๓,๘๑๑.๓๖ ลานบาท นักทองเที่ยวตางชาติ
สวนใหญจะมาจากประเทศจีน สหรัฐอเมริกา ญี่ปุน เกาหลี และสหราชอาณาจักร มีจานวนหองพักกวา
๑๕๔,๒๔๕ หอง นอกจากน้ี มที า เรือนา้ ลึก ๑๓ แหง และสนามบินนานาชาตอิ ตู ะเภา ๑ แหง
๔) ข้อมูลดา้ นสงั คมและความมนั่ คง
(๑) ศาสนา ประชาชน รอยละ ๙๕ นับถือศาสนาพุทธ รองลงมาคือ ศาสนาอิสลาม รอยละ ๔
และศาสนาคริสตแ รอ ยละ ๑ ตามลาดบั มีวดั ๒๗๔ แหง สานักสงฆแ ๒๙ แหง โบสถแคริสตแ ๒ แหง และมัสยิด ๙ แหง
(๒) ดา้ นสขุ ภาพและสาธารณสขุ มีโรงพยาบาลของรัฐ ๙ แหง โรงพยาบาลเอกชน ๔ แหง
โรงพยาบาลสง เสริมสุขภาพตาบล ๙๕ แหง และมคี ลนิ ิกแพทยแ ๓๖๐ แหง ท้ังนี้ มีผูปุวยท่ีเขารับการรักษาดวย
๕ โรคสาคญั ไดแก โรคเบาหวาน โรคความดนั โลหติ สูง โรคหวั ใจขาดเลอื ด โรคหลอดเลอื ดสมอง และโรคมะเร็ง
18
การเรยี นรูเชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
(๓) ด้านการศกึ ษา มสี ถานศกึ ษา ๒๘๑ แหง แบง เปน็ การศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน ๒๒๑ แหง และ
การศึกษาระดับอาชีวศึกษา/เอกชน ๓๒ แหง ซึ่งอยูในการดูแลของกรมสงเสริมการปกครองทองถ่ิน ๒๓ แหง
อน่ื ๆ ๔ แหง และมรี ะดบั อุดมศึกษา (มหาวทิ ยาลัย) ๑ แหง มีจานวนหองเรยี นท้งั สิ้น ๔,๔๙๕ หอ งเรยี น
(๔) โบราณสถานโบราณวัตถุ มีการขุดพบหลักฐานทางประวัติศาสตรแมาเป็นเวลาหลาย
พันปี โบราณสถานทสี่ าคัญและกรมศลิ ปกรไดข น้ึ ทะเบยี นแลว จานวน ๑๑ แหง ไดแ ก วดั บานคาย อาเภอบาน
คาย วัดบานเกา อาเภอบานคาย วัดปุาประดู อาเภอเมือง วัดลุม (พระอารามหลวง) อาเภอเมืองระยอง
อุโบสถเกาวัดโขด (ทิมธาราม) อาเภอเมืองระยอง วัดราชบัลลังกแ อาเภอแกลง วัดนาตาขวัญ อาเภอเมือง
ระยอง วดั สมมตเิ ทพฐาปนาราม อาเภอแกลง วัดอุดมธัญญาวาส อาเภอแกลง วัดตะพงใน อาเภอเมืองระยอง
และวัดเกเง (เป็นเจดียแเกา) ปใจจุบันต้ังอยูในเขตโรงพยาบาลระยอง อาเภอเมืองระยอง ซ่ึงในแตละแหงจะมี
วหิ าร โบสถแแ ละสถานที่สาคัญทางประวตั ิศาสตรแจานวนมาก
๕) ภาษาและวรรณกรรม
คนระยองมีเสียงพูดและความหมายของคาพูดท่ีแปลกไปจากจังหวัดอื่นอยูมาก ถือวาเป็น
เอกลักษณทแ างวัฒนธรรมของชาวระยองแมแตน กั แสดงก็พยายามจะนาไปเผยแพรเลียนแบบสาเนียง และคาที่
ใชในชนบทแตก็ยากท่ีจะเหมือนชาวจังหวัดระยองที่ใชภาษาถิ่นของชาวระยองสวนใหญจะอาศัยอยูในเขต
อาเภอบานคา ย อาเภอแกลงและอาเภอเมอื งบางสว น
๖) ขนบธรรมเนยี มประเพณี
มีขนบธรรมเนียมประเพณีท่ีคลายกับจังหวัดอ่ืนๆ ในภาคกลางและยังมีธรรมเนียมประเพณี
ทองถ่ินท่ียังคงถือปฏิบัติกันอยูในบางพ้ืนท่ี เชน ประเพณีแหนางแมว ประเพณีแขงเรือยาวประเพณีปใกเฉลว
หรือการบูชาแมโพสพ การท าบญุ ลาน ประเพณแี หเทยี นพรรษา ประเพณีว่ิงควาย ประเพณีเทศกาลผลไมและ
ของดีเมอื งระยอง ฯลฯ และมีประเพณีทถ่ี ือไดว า มีเพียงแหงเดยี วในประเทศไทยคือประเพณีทอดผาปุากลางน้า
ทปี่ ากนา้ ประแสรแ อาเภอแกลง
๗) ศลิ ปะการแสดงทอ้ งถิ่น
ท่ียังคงอนุรักษแไวและสามารถแสดงในงานตางๆ ได เชน การราโทน ลาตัด ลิเกของ
ชาวอาเภอแกลง การแสดงหนังใหญวัดบานดอนและยังมีศิลปะการแสดงประยุกตแที่มีแหงเดียวในประเทศไทย
ไดแ ก การแสดงหนังตะลงุ คนของชาวอาเภอบา นคาย ขณะน้ีการแสดงของจังหวัดระยองไดเป็นท่ีรูจักโดยทั่วไป
เชน การแสดงหนงั ใหญว ดั บา นดอน การแสดงลาตัด การแสดงหนังตะลงุ คน
๘) ขอ้ มูลดา้ นทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม
(๑) แร่ธาตุ โดยแรธาตุท่ีมีปริมาณมากท่ีสุดคือ แรทรายแกว แรหินอุตสาหกรรมชนิด
หินแกรนิตเพ่ือการกอสราง แรหินประดับชนิดหินแกรนิต แรหินประดับชนิดหินไนสแ แรหินอุตสาหกรรมชนิด
หนิ ไนสแเพ่ือการกอ สรา ง แรห ินอตุ สาหกรรมชนิดหินปูนเพ่ือการกอสราง แรอุตสาหกรรมและแรเศรษฐกิจอ่ืน ๆ ท่ี
สารวจพบไดแ ก แรดนิ ขาว แรเฟลดสแ ปารแ แรวอรทแ ชแ แรทองคา
(๒) ปุาไม้ มีเน้ือที่ปุา ๑๘๒,๒๗๖ ไร คิดเป็นรอยละ ๗.๙๖ ของพื้นท่ีจังหวัด พ้ืนที่ตาม
พระราชกฤษฎีกากาหนดเขตอุทยานแหงชาติ โดยแยกเป็นปุาสงวนแหงชาติ ๘ แหง เน้ือที่ ๘๒๑.๙๙ ตาราง
กิโลเมตร หรือประมาณ ๕๑๓,๗๔๓ ไร มีอุทยานแหงชาติ ๒ แหง คือ อุทยานแหงชาติเขาแหลมหญา-หมูเกาะ
เสม็ด พื้นท่ี ๘๑,๘๗๕ ไรและอุทยานแหงชาติเขาชะเมา - เขาวง พ้ืนที่ ๔๒,๔๐๐ ไร มีเขตรักษาพันธุแสัตวแปุา
19
การเรยี นรูเชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
๑1 แหง คือ เขตรักษาพนั ธุแสตั วแปุาเขาอางฤาไน พ้ืนที่ ๓๒,๘๗๕ ไร มีสวนรุกขชาติ ๒ แหง คือ สวนรุกขชาติเพ
และสวนรกุ ขชาติหนองสนม ท้งั นี้ ปุาสว นใหญเ ป็นปาุ ดิบแลง
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ใง ไดสารวจสถานภาพการใชประโยชนแที่ดินปุาชายเลน
ในเขตปาุ สงวนแหง ชาติและนอกเขตปุาสงวนแหง ชาติ พบวา มีพื้นท่ีปุาชายเลนท้ังหมด ๓๑,๗๔๙.๐๒ ไร มีพ้ืนท่ี
ปุาชายเลนในเขตปาุ สงวนแหง ชาติ ๙,๘๙๘.๘๐ ไร การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปุาชายเลนในจังหวัดระยอง เกิดจาก
การใชประโยชนแ ๑๑,๒๘๓.๕๗ ไร
(๓) แหล่งนา้ และการชลประทาน
(๓.๑) มีแมน้าท่ีสาคัญ ๓ สาย ไดแก แมน้าระยองหรือคลองใหญมีความยาวประมาณ
๕๐ กิโลเมตร แมน ้าประแสรแ มคี วามยาวประมาณ ๑๒๐ กิโลเมตร มีตนกาเนิดจากเขาใหญ เขาอางฤกไน เขาหินโรง
เขาอา งกระเด็น ไหลมาตามหว ยและคลองตาง ๆ หลายสาย และแมน า้ พงั ราดในเขตอาเภอแกลง จงั หวัดระยอง
(๓.๒) การชลประทาน จังหวัดระยองมีการพัฒนาแหลงน้าเพ่ือใชสาหรับการ
เกษตรกรรม การอุปโภคบริโภค และการอุตสาหกรรม มีโครงการขนาดใหญและขนาดกลาง จานวน ๕ โครงการ
โดยสามารถเก็บกักน้าได ๕๔๒.๖๕ ลานลูกบาศกแเมตร และมีพ้ืนที่ชลประทานไดรับประโยชนแกวา ๒๐๑,๗๐๐
ไร แบง เป็น ๓ ประเภทหลัก ๆ ตามวตั ถปุ ระสงคแ ดังนี้
- โครงการชลประทานเพอ่ื การอตุ สาหกรรมมีจานวน ๒ โครงการ คอื โครงการ
อางเก็บนา้ หนองปลาไหลและอางเก็บนา้ ดอกกราย
- โครงการชลประทานเพือ่ ปูองกนั นา้ เค็มและอุทกภัยและเก็บกักนา้ ๖ โครงการ
คอื โครงการปอู งกันอุทกภยั ระยอง บา นคา ย อางเกบ็ นา้ ดอกกราย อางเกบ็ น้าหนองปลาไหล อา งเกบ็ น้าคลอง
กระโอก และโครงการปูองกนั นา้ เค็มลมุ แมน ้าประแสรแ
- โครงการชลประทานเพื่อการเกษตรจังหวัดระยอง ๕ โครงการ คือ โครงการปูองกัน
อุทกภยั บานคา ย อา งเก็บน้าหนองปลาไหล อางเก็บน้าคลองระโอก และโครงการปูองกนั นา้ เค็มลุม แมน้าประแสรแ
๙) ข้อมลู การพัฒนาจังหวัด
(๑) แผนพัฒนาพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) พื้นที่ ๓ จังหวัดภาคตะวันออก
ไดแก จังหวัดชลบุรี ระยอง และฉะเชิงเทราเป็นฐานการผลิตอุตสาหกรรมหลักที่สาคัญของประเทศ มีแนวทางการ
พฒั นา ๕ แนวทาง คือ
(๑.๑) พัฒนาอุตสาหกรรมเปูาหมายที่ใชเทคโนโลยีข้ันสูง เป็นมิตรกับสิ่งแวดลอมและ
สอดคลองกับศักยภาพของ
(๑.๒) พัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานการขนสงเชื่อมโยงพ้ืนท่ีเศรษฐกิจที่มีศักยภาพรองรับกลุม
อตุ สาหกรรมเปูาหมายและเชือ่ มโยงสตู ลาดโลก
(๑.๓) พัฒนาระบบสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ โครงสรางพ้ืนฐานและบริการทางสังคม
และส่ิงแวดลอมท่ีไดม าตรฐาน
(๑.๔) พฒั นาสภาพแวดลอม เมอื งสาคัญของจงั หวดั ใหเ ป็นเมืองนาอยู
(๑.๕) ใหสิทธปิ ระโยชนแแ ละการอานวยความสะดวกเพื่อดึงดูดอุตสาหกรรมเปูาหมาย
(๒) ทิศทางการพัฒนาภาคตะวันออก ภาคตะวันออกกาหนดทิศทางการพัฒนาภาคตะวันออก
“ฐานเศรษฐกจิ ชนั้ นาของอาเซยี น” โดยไดกาหนดยทุ ธศาสตรแการพัฒนาภาคตะวันออกจานวน ๕ ยุทธศาสตรแ ดงั นี้
20
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุน ที่ 75
(๒.๑) พัฒนาพ้ืนที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกใหเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษที่ดีและทันสมัย
ท่ีสดุ ในภมู ภิ าคอาเซียน
(๒.๒) พัฒนาภาคตะวันออกใหเป็นแหลงผลิตอาหารทีม่ คี ุณภาพและไดมาตรฐานสากล
(๒.๓) ปรบั ปรงุ มาตรฐานสินคา และธุรกจิ บริการดานการทองเท่ียว
(๒.๔) พัฒนาพ้ืนท่ีเศรษฐกิจชายแดนใหเป็นประตูเศรษฐกิจเชื่อมโยงกับประเทศเพ่ือนบาน
และเจริญเตบิ โตอยางย่ังยนื
(๒.๕) เรงแกไขปใญหาทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีความวิกฤติและจัดระบบการบริหารจัดการ
มลพิษใหมีประสทิ ธภิ าพเพิ่มข้ึน
(๓) ทิศทางการพฒั นากลุ่มจังหวัดภาคตะวันออก ๑ (ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง) พ.ศ. ๒๕๖๑ –
พ.ศ. ๒๕๖๕ กาหนดประเดน็ ยุทธศาสตรแการพัฒนา
ยุทธศาสตรแท่ี ๑ พัฒนาความพรอมของพื้นที่ สรางบรรยากาศเพื่อสงเสริมการคา การ
ลงทุนอตุ สาหกรรมเพ่อื มงุ สเู ขตเศรษฐกิจพเิ ศษท่ีดแี ละทนั สมยั ทส่ี ุดในภมู ภิ าคอาเซยี น
ยุทธศาสตรแที่ ๒ พัฒนาภาคตะวันออกใหเป็นแหลงผลิตอาหารที่มีคุณภาพและ
มาตรฐานสากล
ยทุ ธศาสตรทแ ่ี ๓ ปรับปรงุ มาตรฐานสนิ คาและธุรกิจบรกิ ารดานการทองเทยี่ ว
ยุทธศาสตรแที่ ๔ เรงแกไขปใญหาวิกฤติมลพิษและพัฒนาระบบบริหารจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติใหม ีประสทิ ธิภาพเพม่ิ ขึน้
(๔) ทิศทางการพฒั นาจังหวัดระยอง
วสิ ัยทัศน์ “เมืองนวตั กรรมกา้ วหน้า พัฒนาอย่างสมดุล บนพื้นฐานความพอเพียง”
ประเด็นการพฒั นาจงั หวดั จานวน ๖ ประเด็น มีดังนี้
๑) ประเด็นการพัฒนาท่ี ๑ : พัฒนาคุณภาพสินคาและผลิตภัณฑแดวยนวัตกรรม
ดานการเกษตร ประมง ปศุสัตวใแ หเป็นไปตามมาตรฐานสากล ควบคูกบั การพัฒนาไปสูเกษตรอุตสาหกรรมและ
เพอื่ การทองเทย่ี ว
๒) ประเด็นการพัฒนาท่ี ๒ : พัฒนาศักยภาพการทองเที่ยวใหเติบโตควบคูกับภาค
การเกษตรและอุตสาหกรรมอยา งมีคุณภาพและยั่งยนื
๓) ประเด็นการพัฒนาท่ี ๓ : พัฒนาภาคอุตสาหกรรมเขาสูอุตสาหกรรมเชิงนิเวศนแ
สนับสนุนการดาเนินการท่ีมีความรับผิดชอบตอสังคม และการสรางนวัตกรรมอยางสรางสรรคแ รองรับเขต
พฒั นาพิเศษภาคตะวันออก
๔) ประเด็นการพัฒนาท่ี ๔ : อนุรักษแ ฟื้นฟู เพิ่มการพัฒนาและควบคุมการใช
ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละรกั ษาสิง่ แวดลอมบนพนื้ ฐานของการมสี ว นรวม
๕) ประเดน็ ยทุ ธศาสตร์ที่ ๕ : เสรมิ สรางมาตรฐานการดารงชวี ติ และการมีสวนรวม
ของประชาชนตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
๖) ประเด็นยุทธศาสตร์ท่ี ๖ : สรางความเขมแข็ง และเพ่ิมขีดความสามารถใน
การแขง ขนั ภาคพาณิชยกรรม และภาคบรกิ ารสูสากล
21
การเรยี นรเู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุน ที่ 75
1.2 สภาพผลกระทบทางเศรษฐกจิ และสังคม ท่ีเกิดขึ้นในพ้นื ทท่ี ี่ศกึ ษา
ดวยมีการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ซ่ึงเป็นโรคติดตออุบัติใหม
และระบาดอยูห ลายประเทศท่ัวโลกรวมถึงในประเทศไทย เมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๓ องคแการอนามัยโลก
ไดประกาศเป็นภาวะฉุกเฉินดานสาธารณสุข (Public Health Emergency of International Concern :
PHEIC) เพอ่ื ใหประเทศสมาชกิ เฝูาระวัง ปูองกนั และควบคมุ โรคใหเป็นไปอยางมีประสิทธิภาพ เกิดความรวมมือ
ระหวางประเทศ โดยในประเทศไทยไดปรากฏการแพรระบาดของโรคอันเนื่อง มาจากผูปุวยท่ีเดินทางมาจาก
ประเทศที่มีการระบาดของโรค ทาใหกระทรวงสาธารณสุขไดประกาศใหโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ หรือ
โรคโควิด ๑๙ เป็นโรคติดตออันตรายตามพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ อีกท้ัง ยังไดมีประกาศ
กาหนดใหท องท่ีนอกราชอาณาจักรท่ีเกิดการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ เป็นเขตติดโรคติดตอ
อันตราย โดย ณ วันที่ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๖๓ ประเทศไทยมีผูปุวยยืนยันสะสม รวม ๓,๓๙๕ ราย ในจานวนน้ี
เป็นผูตรวจพบเช้ือในจังหวัดระยอง ๗ ราย ซึ่งปใจจุบันรักษาหายแลว ๖ ราย และกลับตางประเทศ ๑ ราย
(ทหารอียปิ ตแ)
ต้ังแตมีสถานการณแของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ในประเทศไทย ซึ่งไดทวี
ความรุนแรงข้ึนเป็นลาดับ สงผลใหรัฐบาลตองใชมาตรการท่ีเขมขนเพ่ือควบคุมการแพรระบาด โดยไดเร่ิมใช
มาตรการล็อกดาวนแต้ังแตในชวงเดือนมีนาคมท่ีผานมา ปใจจุบันสถานการณแไดดีขึ้น จึงไดมีมาตรการผอนปรน
ออกตามลาดับ ท้งั นี้ ผลจากการแพรระบาดและดาเนินมาตรการของรัฐบาลขางตน สงผลใหเกิดผลกระทบใน
หลาย ๆ ดานทุกภาคสวนตามมาดวยเชนกัน ไมวาจะเป็นภาคระบบเศรษฐกิจท่ีเกิดการหดตัวลงอยางรุนแรง
และรวดเร็ว ภาคการทองเท่ียวที่ไดรับผลกระทบเป็นอยางมาก นักทองเที่ยวและรายไดจากการทองเท่ียวลด
นอ ยลง และทส่ี าคัญ คอื สงผลกระทบตอประชาชนทุกสาขาอาชีพในวงกวาง ที่ผา นมารัฐบาลไดใชงบประมาณ
แผนดินที่มีอยูเพ่ือดาเนินมาตรการและวิธีการตาง ๆ เพ่ือหยุดย้ังควบคุมการระบาดของโรคและชวยเหลือ
เยยี วยาผไู ดร บั ผลกระทบ แตก ็ยงั ไมเ พยี งพออันที่จะยุติการระบาดของโรคและชวยเหลือเยียวยาประชาชน ซึ่ง
ไดร บั ผลกระทบในทุกภาคสวน แมจ ะไดม กี ารปรับแผนการใชจ ายงบประมาณมาเพ่ือใชจา ยในการแกไขแลว
ข้อมูลการลงทะเบียนและการช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบจากมาตรการ COVID-19
ในระบบ ThaiQM และ Google Form จังหวดั ระยอง
ลาดับ อาเภอ ลงทะเบียน(ราย) ได้รับการช่วยเหลือแลว้ ยังไมไ่ ดร้ ับ
(ราย) การช่วยเหลือ (ราย)
๑ เมืองระยอง 6,542 1,905
๒ แกลง 6,822 3,289 4,637
๓ บานคา ย 2,531 1,525 3,533
๔ บา นฉาง 1,705 644 1,006
๕ ปลวกแดง 1,730 1,267 1,061
๖ วงั จันทรแ 2,068 303 463
๗ เขาชะเมา 1,633 594 1,765
๘ นคิ มพฒั นา 1,364 540 1,039
24,395 10,067 824
รวม 14,328
22
การเรยี นรูเ ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุน ที่ 75
หมายเหตุ
: ขอมูล ณ วนั ท่ี ๒๑ สงิ หาคม ๒๕๖๓ โดย ท่ีทาการปกครองจังหวัดระยอง
: การชวยเหลือ ไดแ ก ไดร ับเงนิ กาชาด/ ไดรับเงิน พมจ. เงนิ เราไมท ิ้งกนั ของกระทรวงการคลงั / เงินเยยี วยาราชการ/เงนิ
ประกนั สงั คม/ไดร บั ถงุ ยงั ชีพกาชาด/ถงุ ยังชพี เมืองไทย/ถุงยังชพี เอกชน/ถุงยงั ชพี อปท./ฝกึ อาชพี /ใหไ ก/ ใหพ ันธพุแ ืช/จา งงาน
ระยะสน้ั /ชว ยเหลือกลมุ เปราะบาง(พกิ าร)/กลมุ เปราะบาง(สงู อายุ)/ บตั รสวสั ดิการแหง รฐั
1.3 รูปแบบของการฟืน้ ฟใู นพื้นท่ที ่ีศึกษาในระดบั จังหวดั ของจังหวดั ระยอง
เพ่ือแกไขและบรรเทาสถานการณแภายใตประเทศท่ีไดรับผลกระทบฯ ขางตน ทาใหรัฐบาลมี
ความจาเป็นอยา งรีบดว นที่จะตองใชจายเงินเพื่อแกไขปใญหา เยียวยา และฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม ซ่ึงไมอาจ
ดาเนนิ การใหไ ดมาโดยวิธงี บประมาณตามปกติ จึงเปน็ กรณีฉกุ เฉนิ ที่มคี วามจาเปน็ รบี ดว นอันมิอาจจะหลีกเล่ียง
ได เพื่อประโยชนแในอันที่จะรักษาความปลอดภัยสาธารณะ ความม่ันคงในทางเศรษฐกิจของประเทศและปูอง
ปใดภัยพิบัติสาธารณะ จึงไดอนุมัติพระราชกาหนดใหอานาจกระทรวงการคลังกูเงินเพ่ือแกไขปใญหา เยียวยา
และฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม ท่ีไดรับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ.ศ.
2563 ซง่ึ ราชกจิ จานุเบกษาไดเผยแพรเม่ือวันที่ 19 เมษายน 2563 โดยใหกระทรวงการคลังโดยอนุมัติของ
คณะรัฐมนตรีมีอานาจกูเงินบาทหรือเงินตราตางประเทศ หรือออกตราสารหนี้ ในนามรัฐบาลแหง
ราชอาณาจักรไทย มีมูลคารวมกันไมเกินหน่ึงลานลานบาท เพื่อแกไขปใญหาการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส
โคโรนา 2019 การชวยเหลอื เยยี วยา ชดเชย และฟน้ื ฟูเศรษฐกจิ และสงั คม
ตามบัญชีแนบทายของพระราชกาหนดฯ ดังกลาว ประกอบดวย 3 แผนงานโครงการ
มรี ายละเอียด ดังน้ี
๑) แผนงานหรือโครงการที่มวี ัตถปุ ระสงคท์ างการแพทย์และสาธารณสุข เพ่ือแก้ไขปัญหา
การระบาดของโรคตดิ เชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑9 วงเงินงบประมาณ 45,000 ลา้ นบาท ประกอบดวย
๑.๑ แผนงานหรือโครงการเพื่อรองรับคาใชจาย คาเยียวยา คาชดเชย และคาเส่ียงภัย
สาหรับบุคลากรทางการแพทยแและสาธารณสุข รวมถึงผูมีหนาที่เก่ียวของ ตลอดจนคาใชจาย ในการจัดหา
ผชู านาญการทง้ั ในประเทศและตางประเทศ
๑.๒ แผนงานหรอื โครงการเพื่อจดั ซอื้ จดั หาอปุ กรณทแ างการแพทยแและสาธารณสุข ยารักษาโรค
วคั ซนี ปูองกันโรค และหอ งปฏิบัตกิ ารทางการแพทยแ
๑.๓ แผนงานหรอื โครงการเพ่อื รองรับคา ใชจา ยทีจ่ าเป็นตอการบาบัดรักษา ปูองกัน ควบคุมโรค
รวมท้งั การวจิ ัยพัฒนาทางการแพทยแและสาธารณสขุ เพ่ือการฟื้นฟู ดา นสาธารณสขุ ของประเทศ
๑.๔ แผนงานหรือโครงการเพ่ือการเตรียมความพรอมดานสถานพยาบาล และคาใชจาย
ในการรกั ษาพยาบาล และคา ใชจ ายในการกกั ตัวผูมีความเสย่ี งในการตดิ เชือ้ ไวรสั โคโรนา ๒o๑๙
๑.๕ แผนงานหรือโครงการดานสาธารณสุขเพ่ือรับมือสถานการณแฉุกเฉิน อันเนื่องมาจาก
การระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙
๒) แผนงานหรือโครงการที่มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือ เยียวยา และชดเชยให้กับ
ภาคประชาชน เกษตรกร และผู้ประกอบการ ซึ่งได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ การระบาดของโรคติด
เชอื้ ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ วงเงนิ งบประมาณ 555,000 ล้านบาท ประกอบดว ย
๒.๑ แผนงานหรือโครงการเพ่ือชวยเหลือ เยียวยา และชดเขย ใหแกประชาชนซึ่งไดรับ
ผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙
23
การเรยี นรูเชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
๒.๒ แผนงานหรือโครงการเพ่ือชวยเหลือ เยียวยา และชดเชย ใหแกเกษตรกรซ่ึงไดรับ
ผลกระทบจากการระบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙
๒.๓ แผนงานหรือโครงการเพ่ือชว ยเหลือ เยียวยา และชดเชย ใหแ กผ ปู ระกอบการซ่ึงไดร ับ
ผลกระทบจากการระบาดของโรคตดิ เชือ้ ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙
๒.๔ แผนงานหรอื โครงการเพื่อแกไขปใญหา เยยี วยา และชดเชยประชาชน เกษตรกร และ
ผปู ระกอบการ เพือ่ รับมอื สถานการณฉแ ุกเฉิน อนั เน่ืองมาจากการระบาดของโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙
3) แผนงานหรือโครงการท่ีมีวัตถุประสงค์เพ่ือฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมที่ได้รับผลกระทบ
จากการระบาดของโรคติดเชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 วงเงนิ งบประมาณ 400,000 ล้านบาท ประกอบดวย
3.1 แผนงานหรือโครงการลงทุนและกิจกรรมการพัฒนาที่สามารถ พลิกฟ้ืนกิจกรรมทาง
เศรษฐกิจ เพิ่มศักยภาพ และยกระดับการคาการผลิต และการบริการในสาขาเศรษฐกิจท่ีสาคัญของประเทศ
โดยครอบคลมุ ภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การคาและการลงทุน ทองเทีย่ วและบริการ
3.2 แผนงานฟ้นื ฟเู ศรษฐกิจทอ งถน่ิ และชุมชน ผานการดาเนนิ โครงการหรือกิจกรรม เพ่ือ
สรางงาน สรางอาชีพ โดยการสงเสริมตลาดสาหรับผลผลิต และผลิตภัณฑแของธุรกิจชุมชนที่เชื่อมโยงกับการ
ทองเท่ียวหรือภาคบริการอื่น การพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานในชุมชน การจัดหาปใจจัยการผลิตและส่ิงอานวย
ความสะดวกที่จาเป็นสาหรับการพัฒนาผลิตภัณฑแทองถ่ิน และชุมชน รวมทั้งการสรางการเขาถึงชองทาง
การตลาด พรอมท้งั ยกระดบั มาตรฐานคุณภาพ และมูลคาเพิ่มของสนิ คา และผลิตภัณฑแทองถนิ่ และชุมชน
3.3 แผนงานหรือโครงการเพ่ือสงเสริมและกระตุนการบริโภคภาคครัวเรือนและเอกชน
รวมถึงการลงทุนของภาคเอกชน เพอ่ื ใหส ภาวะการบรโิ ภคและการลงทุนกลับเขาสูร ะดบั ปกตไิ ดโดยเรว็
3.4 แผนงานพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานผานการดาเนินโครงการหรือกิจกรรมเพ่ือสราง
ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ยกระดับโครงสรางพื้นฐานและสนับสนุนกระบวนการผลิต เพื่อการพัฒนาประเทศใน
ระยะตอไป
ท้ังนี้ ในสวนของจังหวัดจะเกี่ยวของกับแผนงานฟื้นฟูเศรษฐกิจทองถิ่นและชุมชนฯ ตาม
แผนงานท่ี 3.2
กรอบแผนงาน/โครงการภายใตบ้ ญั ชที ้ายพระราชกาหนด (1 ล้านล้านบาท)
กรอบนโยบายการฟ้ืนฟเู ศรษฐกจิ และสังคมของประเทศในด้านตา่ ง ๆ
24
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
ท่ีไดร้ บั ผลกระทบจากการระบาดของโรคติดตอ่ เชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙
(แผนงาน/โครงการท่ี 3 : ๔๐๐,๐๐๐ ล้านบาท)
1.4 ความคาดหวงั ของประชาชนและผู้ปฏิบัติงาน
ประชาชนในพ้ืนท่ีมีความคาดหวังที่โครงการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม ท่ีรัฐบาลไดเสนอขอกูเงิน จานวน
1 ลานลานบาท ตามพระราชกาหนดใหอานาจกระทรวงการคลังใหอานาจกระทรวงการคลังกูเงิน เพ่ือแกไข
ปใญหา เยียวยาและฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม ที่ไดรับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัส-โคโรนา
2019 พ.ศ. 2563 (พ.ร.ก. เงินกู วงเงิน 1 ลานลานบาท) โดยเป็นแผนงานหรือโครงการท่ีมีวัตถุประสงคแ
เพ่ือฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมท่ีไดรับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ วงเงิน
งบประมาณ ๔๐๐,๐๐๐ ลานบาท โดยประชาชนคาดหวังวาจะเป็นโอกาสในการแกไขปใญหาความเดือดรอน
ผลกระทบดา นเศรษฐกิจ อาทิ การถูกเลกิ จา ง หรอื สนิ คาบรกิ ารไมส ามารถจาหนา ยได เปน็ ตน
1. จังหวัดระยองปลอดจากการติดเชอื้ และไมเกิดเกิดการระบาดรอบสอง
2. ประชาชนตอ งการไดร ับการจางงานแบบเดมิ /ดีกวาเดิม
3. ประชาชนตองการไดรบั การชว ยเหลือดานการเงนิ
4. ประชาชนตองการไดร บั บริการดา นสาธารณสขุ อยา งทั่วถงึ และเสมอภาค
5. ประชาชนไดร ับการตรวจวิเคราะหแการตดิ เช้อื ฟรที กุ คน
6. เพิม่ บุคลากรทางการแพทยแแ ละคาตอบแทนพิเศษจากความเส่ียงในการปฏิบตั ิหนาท่ี
2. เปูาหมาย หรอื ผลลพั ธ์ท่ตี ้องการ
2.1 หลักเกณฑ์และแนวทาง ภายใต้แผนงานหรอื โครงการท่ีมวี ตั ถุประสงค์เพื่อฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและ
สงั คมทไ่ี ด้รบั ผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ วงเงินงบประมาณ ๔๐๐,๐๐๐
ลา้ นบาท
25
การเรยี นรูเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุนท่ี 75
จากสถานการณแการระบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ ไดกาหนดหลักเกณฑแแนวทางดังน้ี
1) มุงเนนการฟื้นฟูและสรางเศรษฐกิจภายในประเทศเป็นหลัก โดยใหความสาคัญตอสาขา
เศรษฐกิจของประเทศท่ียังคงมีความไดเปรียบและมีโอกาสที่จะสรางการเติบโตใหกับประเทศในชวงหลังการ
ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เชน เกษตรอัจฉริยะ เกษตรมูลค่าสูง เกษตรแปรรูป อุตสาหกรรม
อาหาร Bio-Economy การทองเท่ียวท่ีเนนคุณภาพและความยั่งยืน อุตสาหกรรมการใหบริการ (Hospitality
Industry)เศรษฐกจิ สรา งสรรคแ รวมทงั้ ใหค วามสาคัญตอกิจกรรมและธุรกิจชุมชนที่มีศักยภาพและโอกาส เปน็ ตน
2) มุง เนนกจิ กรรมทก่ี อใหเ กิดการสรางงานและสรางอาชีพสามารถรองรับแรงงานสวนเกินท่ี
อพยพกลับทอ งถนิ่ และชมุ ชน
3) มุง เนนการบูรณาการระหวางหนวยงาน ทั้งในดานกาลังคน แผนงานโครงการและการลงทุน
4) มุงเนนการมีสวนรวมของภาคประชาชนในพื้นที่และภาคสวนอื่น ๆ ในสังคม เชน
ภาคเอกชน มูลนธิ ิ และภาควชิ าการ เป็นตน
2.๒ เปาู หมายหรือผลลัพธ์ท่ีตอ้ งการของจังหวดั ระยอง
ในการดาเนินงานของจังหวัดระยอง จะเกี่ยวของกับแผนงานยอยภายใตแผนงานท่ี ๓ วงเงิน
๔00,000 ลานบาท คือแผนงานที่ 3.2 แผนงานฟื้นฟูเศรษฐกิจทองถิ่นและชุมชน ผานการดาเนินโครงการ
หรือกิจกรรมเพ่ือสรางงาน สรางอาชีพ โดยการสงเสริมตลาดสาหรับผลผลิต และผลิตภัณฑแของธุรกิจชุมชนท่ี
เช่ือมโยงกับการทองเท่ียวหรือภาคบริการอ่ืน การพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานในชุมชน การจัดหาปใจจัยการผลิต
และสง่ิ อานวยความสะดวกท่ีจาเป็นสาหรับการพัฒนาผลิตภัณฑแทองถ่ินและชุมชน รวมท้ังการสรางการเขาถึง
ชองทางการตลาด พรอมทั้งยกระดับมาตรฐานคุณภาพและมูลคาเพ่ิมของสินคาและผลิตภัณฑแทองถ่ินและ
ชมุ ชน โดยมเี ปูาหมายหรอื ผลลัพธแ ดงั น้ี
1) พัฒนาสินคา และบริการของชุมชน เพื่อสรางความม่ันคงใหกับเกษตรกรรายยอย ไดแก
การปรับปรุงสงเสริมเกษตรกรรมตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง/เกษตรผสมผสาน เพ่ือสรางความม่ันคงใหกับ
เกษตรกรรายยอย และพัฒนาสินค้าชุมชน (OTOP) การทองเท่ียวชุมชน และบริการที่เก่ียวเน่ืองบนแนวคิด
เศรษฐกจิ สรา งสรรคแ
2) พัฒนาการตลาดและสิง่ อานวยความสะดวก โดยสง เสรมิ พฒั นาการตลาดตามแนวทาง
ความปกติใหม (New Normal) และสงเสริมการเปิดตลาดสูภายนอกโดยใชระบบการตลาดออนไลนแ รวมทั้ง
การพัฒนาส่ิงอานวยความสะดวกท่ีจาเป็นเพ่ือสงเสริมกิจกรรมทางเศรษฐกิจของชุมชนและเศรษฐกิจแบบ
แบง ปใน (Sharing Economy)
3) พัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานและสงเสริมสาธารณประโยชนแระดับชุมชน ไดแก การพัฒนา
โครงสรางพื้นฐานในชุมชนเพื่อสนับสนุนกิจกรรมทางเศรษฐกิจและยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน
รวมท้งั เป็นแหลงจางแรงงาน
4) สง เสรมิ และพัฒนาทกั ษะฝีมือแรงงาน โดยใหหนวยงาน องคกแ ร และสถาบนั การศกึ ษา
สนับสนนุ การถา ยทอดองคแความรูและเทคโนโลยที ่ีเหมาะสมกับกลุมเปูาหมายและชุมชน
5) เกดิ การฟน้ื ฟแู ละพัฒนาทองถ่ินของตนเอง โดยดึงดูดคนรุนใหม ผูประกอบการที่มีความรู
และศกั ยภาพกลับคืนถิน่ เพ่ือไปประกอบกจิ การในทองถิ่นของตนเอง
ทั้งน้ี การดาเนินโครงการภายใตแผนงานหรือโครงการฟื้นฟูเศรษฐกิจทองถิ่นและชุมชน
ควรใหความสาคัญกับการดาเนินโครงการที่จะกอใหเกิดการสรางงานและสรางอาชีพในทองถิ่นและชุมชนใน
26
การเรยี นรูเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
ระยะยาว โดยเฉพาะผูจบการศึกษาท่ีจะเขาสูตลาดแรงงาน เพื่อเพิ่มความเขมแข็งของเศรษฐกิจระดับชุมชน
และกอ ใหเ กิดการกระจายความเจริญสชู นบทไดอยา งยั่งยนื
กลุมเปาู หมาย คอื ประชาชน เกษตรกร/สถาบนั เกษตรกร สหกรณแ ชมุ ชน/วสิ าหกิจชุมชน
ผูประกอบการ แรงงานที่ไดรับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 นิสิตนักศึกษาที่
อยูระหวางการเรียนและผูที่จบการศึกษาท่ีจะเขาสูตลาดแรงงาน แรงงานในระบบและนอกระบบ และผู
วา งงาน
3. แนวทางการดาเนินงาน
3.1 แนวทางกลไก กระบวนการ และการบริหารจดั การแผนงาน โครงการตามแผนการฟ้ืนฟู
เศรษฐกิจและสังคม
ข้นั ตอนการเสนอโครงการ
จากผลกระทบของโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ภายใตกรอบวงเงิน 4 แสนลานบาท
ตามพระราชกาหนดกูเงินฯ 1 ลานลานบาท(ระยะที่ 1) ในสวนผลจังหวัดระยองเป็นไปตามแนวทางท่ี
สานกั งานสภาพัฒนาการเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ (สศช.) กาหนด มีดังนี้
27
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รนุ ที่ 75
3.1.1 แนวทางกลไก กระบวนการและการบริหารจดั การแผนงานโครงการตามแผนการฟืน้ ฟู
เศรษฐกิจและสงั คม
3.1.2 หลกั เกณฑ์การพจิ ารณาโครงการ ดังนี้
หลักเกณฑแเพ่ิมเติมของแผนงาน/โครงการที่ 3 ตามกรอบนโยบายการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและ
สังคมของประเทศในดานตาง ๆ ที่ไดรับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดตอเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙
(แผนงาน/โครงการที่ 3 : ๔๐๐,๐๐๐ ลา นบาท) เป็นโครงการท่ตี อ งมลี ักษณะ ดังนี้
(๑) ลกั ษณะโครงการโดยทัว่ ไป
(1.1) เป็นโครงการที่มีความสอดคลองกับกรอบนโยบายการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม
ของประเทศ
(1.2) เป็นโครงการท่ีมวี ัตถปุ ระสงคแทีช่ ัดเจน อยางใดอยางหน่ึง ดงั นี้
- เป็นโครงการท่ีมีวัตถุประสงคแเพ่ือเพ่ิมรายไดใหกับกลุมเปูาหมายท่ีไดรับ
ประโยชนแโดยตรงจากการดาเนนิ โครงการ หรือสรางโอกาสในการประกอบธุรกิจ เพ่ือใหสามารถตอบสนองตอ
การเปล่ียนแปลงที่จะนาไปสคู วามปกติใหม (New Normal) หรือการปรบั โครงสรางเศรษฐกจิ
- เป็นโครงการท่ีมีวัตถุประสงคแเพ่ือลดรายจายใหกับกลุมเปูาหมายที่ไดรับ
ประโยชนแโดยตรงจากการดาเนนิ โครงการ
- เป็นโครงการที่มีวัตถุประสงคแเพ่ือลดตนทุนการดาเนินงานใหกับ
กลุมเปูาหมายทไี่ ดรับประโยชนโแ ดยตรงจากการดาเนนิ โครงการ
- เปน็ โครงการท่ีมวี ัตถุประสงคแเพือ่ เพ่ิมการจางงานหรือรักษาระดับการจางงาน
ใหกบั กลุมเปูาหมายทไ่ี ดรับประโยชนแโดยตรงจากการดาเนนิ โครงการ
(2) การดาเนนิ โครงการที่ยดึ หลักธรรมาภบิ าลของการบรหิ ารกจิ การบ้านเมอื งทด่ี ี
โดยคานึงถึงประสิทธิภาพ (Effectiveness) ประสิทธิผล (Efficiency) การตอบสนอง
ความตองการ (Responsiveness) ของประชาชนและชุมชนในพื้นที่ การกระจายทรัพยากรอยางท่ัวถึงและ
เป็นธรรม ท้งั ในระดับพ้ืนท่ีและกลมุ เปูาหมาย (Equity) ความยั่งยืนของการดาเนินการ (sustainability) ความ
โปรงใส (Transparency) การปอู งกนั การทุจริตคอรแรัปชันและการตรวจสอบได (Accountability) โดยจะตอง
มกี ารรายงานผลการดาเนินงานท่เี ปิดเผยตอสาธารณะอยา งตอเนอื่ ง
(๓) เปน็ โครงการทส่ี ามารถดาเนินการแล้วเสร็จภายในปี 2564
(๔) เป็นโครงการท่ีหน่วยงานรับผิดชอบยืนยันว่าสามารถดาเนินการได้ตามเปูาหมายท่ี
กาหนดไว้ภายใต้สถานการณ์การระบาดของโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019
3.1.3 หลักเกณฑก์ ารพิจารณาลาดบั โครงการ ดังน้ี
(๑) เป็นโครงการทเี่ นนการฟนื้ ฟู/สรา งเศรษฐกจิ ในจังหวัด และสงผลกระทบตอภาพรวมของ
ประเทศ
(๒) เป็นโครงการบูรณาการระหวางหนว ยงานในลักษณะชุดโครงการ (Value Chain)
(๓) กิจกรรมภายใตโครงการกอใหเกิดการจางงาน/สรางอาชีพ เกิดรายไดกับกลุมที่ไดรับ
ผลกระทบจากโควิด-19
(๔) ผลลพั ธแโครงการสง ผลกระทบ/เกิดประโยชนแกับผไู ดร บั ผลกระทบจากโควิด-19 จานวนมาก
28
การเรยี นรูเ ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
สรุปหลกั เกณฑ์การจัดทาโครงการ
3.2 การประยุกต์ใช้แนวทางกลไก กระบวนการ และการบริหารจัดการแผนงาน/โครงการ ตาม
แผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ ของจังหวัดให้เหมาะสมกับบริบทและความต้องการของประชาชนใน
แตล่ ะพนื้ ท่ี
เนื่องจากระยองถูกกาหนดใหเป็นพื้นท่ีเขตพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (Eastern
Economic Corridor : EEC) จากการศึกษาพบวา จังหวัดระยองไดประยุกตแใชกรอบนโยบายในการฟ้ืนฟู
เศรษฐกจิ และสังคมของประเทศในดานตา ง ๆ ไดแก
แผนงาน 3.1 การเตบิ โตอยา งยั่งยืน (Future Sustainable Growth)
แผนงาน 3.2 เศรษฐกิจฐานราก เศรษฐกิจชุมชน (เกษตรพอเพียง/เกษตรผสมผสาน สินคาและ
บรกิ ารชุมชน/OTOP/ทองเทีย่ วชมุ ชน)
แผนงาน 3.3 การกระตุน การบริโภคภาคครัวเรือนและเอกชน
แผนงาน 3.4 การสรางความม่ันคงทางเศรษฐกิจ และยกระดับโครงสรางพื้นฐาน และสนับสนุน
กระบวนการผลติ
โดยจังหวัดระยองไดใหหนวยงานที่เกี่ยวของในการพิจารณาแผนงานโครงการ และหนวยงานท่ีเสนอ
โครงการ ควรใหความสาคัญกับหลักเกณฑแหรือแนวทางในการจัดทาขอเสนอโครงการ ซึ่งตามแนวทางและ
เจตนารมณแของแผนงานที่ 3.2 ดานฟื้นฟูเศรษฐกิจทองถ่ินและชุมชน จะเนนโครงการหรือกิจกรรม เพ่ือสรางงาน
สรางอาชีพ สงเสริมตลาดสาหรับผลผลิตและผลิตภัณฑแของธุรกิจชุมชนท่ีเชื่อมโยงกับการทองเที่ยวหรือภาค
บริการอื่นเป็นหลัก การจัดหาปใจจัยการผลิตและสิ่งอานวยความสะดวกที่จาเป็นสาหรับการพัฒนาผลิตภัณฑแ
ทองถิ่นและชุมชน รวมทั้งการสรางการเขาถึงชองทางการตลาด พรอมท้ังยกระดับมาตรฐานคุณภาพ และ
มูลคาเพิ่มของสินคาและผลิตภัณฑแทองถ่ินและชุมชน สวนในดานการพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานในชุมชน ถนน
หนทางตางๆ เป็นสวนรองลงมา ควรมีการพิจารณาจัดลาดับความสาคัญของโครงการใหสอดคลองกับหลักเกณฑแ
โดยเฉพาะโครงการประเภทสรางงาน สรางอาชีพ พัฒนาชุมชน ซึ่งเป็นการชวยเหลือและบรรเทาผลกระทบใหแก
ประชาชนทีผ่ ลกระทบจากสถานการณโแ รคโควดิ 19 ตอ ไป
29
การเรยี นรเู ชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รนุ ท่ี 75
4. ผลการดาเนินงานในการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมของจังหวดั ระยอง
4.1 ในการกลน่ั กรองแผนงานโครงการตามแผนงานฟน้ื ฟเู ศรษฐกิจและสังคม
ที่หนวยงานท่ีเก่ียวของไดเสนอโครงการเพื่อใหจังหวัดระยองพิจารณา โดย
คณะกรรมการบริหารงานจงั หวัดแบบบูรณาการจงั หวดั ระยอง (ก.บ.จ.รย.) ซ่ึงไดต้ังคณะทางานในดานตางๆ ท่ี
เกี่ยวของ ไดแก ดานการเกษตร ดานการทองเท่ียว ดานผลิตภัณฑแชุมชน เป็นตน เพ่ือพิจารณากลั่นกรอง
โครงการเบ้ืองตน เพื่อนาเสนอในคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการจังหวัดระยอง (ก.บ.จ.รย.)
พิจารณาเห็นชอบเพื่อเสนอตอใหกระทรวง แลวสงให สศช.พิจารณาเสนอใหคณะรัฐมนตรีเห็นชอบอนุมัติ
โครงการ เพ่อื ดาเนินการโครงการตอ ไป
๔.๒ ในการพิจารณาแผนงานโครงการตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯของคณะกรรมการ
บรหิ ารงานจังหวัดแบบบูรณาการจังหวดั ระยอง (ก.บ.จ.รย.)
คณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการจังหวัดระยอง (ก.บ.จ.รย.) ซึ่งได
แตงตั้งเพ่ือใหเป็นไปตามพระราชกฤษฎีกาวาดวยการบริหารงานจังหวัดและกลุมจังหวัดแบบบูรณาการ พ.ศ.
2551 มาตรา 10 ประกอบดวยประธานกรรมการ คือ ผูวาราชการจังหวัดระยอง มีกรรมการ จานวน 37
คน และมหี วั หนาสานกั งานจังหวัดระยอง เป็นเลขานกุ าร รวมทั้งคณะจานวน 39 คน เพื่อทาหนาท่ีในการวาง
แนวทางปฏิบัติและอานวยการใหการบริหารงานจังหวัดเป็นไปตามหลักการ นโยบาย และระบบที่เก่ียวของ
การจัดทาแผนพัฒนาจังหวัด การสงเสริม ประสานความรวมมือการพัฒนาระหวางภาครัฐ ภาคประชาสังคม
และภาคธรุ กจิ เอกชน เพ่ือสรา งบรรยากาศใหเ อื้ออานวยตอการลงทนุ และชักชวนภาคธุรกิจเอกชนมาลงทุนใน
จังหวัด เพื่อใหมีการพัฒนาใหเป็นไปตามแผนพัฒนาจังหวัดและแผนปฏิบัติราชการประจาปีของจังหวัดอยาง
ยงั่ ยืน รวมท้ัง หนาทอ่ี ืน่ ๆ ตามที่คณะกรรมการนโยบายการบริหารงานจังหวัดและกลุมจังหวัดแบบบูรณาการ
หรอื คณะรัฐมนตรีมอบหมาย
สาหรับกรอบและบุคคลในการแตงตั้งคณะกรรมการกาหนดโดยสานักงานคณะกรรมการ
พัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ในฐานะฝุายเลขานุการของคณะกรรมการนโยบายการบริหารงานจังหวัดและ
กลมุ จงั หวัดแบบบูรณาการ (ก.น.จ.) โดยในสวนของกรรมการประกอบไปดว ยผูแ ทนจากหลาย ๆ ภาคสว นดังนี้
1) รองผูว าราชการจังหวัดระยอง (ท้งั 3 ทาน)
30
การเรยี นรูเ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รุนท่ี 75
2) ผูแทนหัวหนาสวนราชการท่ีมีสานักงานตั้งอยูในจังหวัดไมวาจะมีฐานะเป็นราชการ
สวนภูมิภาคหรือสวนกลาง (กรอบแตงตั้งจานวนอยางนอย 4 คน แตไมเกิน 12 คน) ประกอบดวย ปลัดจังหวัด
ระยอง นายแพทยแสาธารณสุขจังหวัดระยอง อุตสาหกรรมจังหวัดระยอง เกษตรและสหกรณแจังหวัดระยอง
พาณิชยแจังหวัดระยอง คลังจังหวัดระยอง แรงงานจังหวัดระยอง พัฒนาสงั คมและความมัน่ คงของมนุษยแจังหวัด
ระยอง ผูอานวยการสานักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมจังหวัดระยอง ทองเท่ียวและกีฬาจังหวัด
ระยอง วัฒนธรรมจังหวัดระยอง และเกษตรจังหวัดระยอง
3) ผูแทนรัฐวิสาหกิจที่ดาเนินการอยูในจังหวัด (กรอบแตงตั้งจานวนไมเกิน 4 คน)
ประกอบดว ย ผอู านวยการ ททท. สานักงานระยอง ผจู ัดการการประปาสว นภมู ภิ าค สาขาระยอง และผูจัดการ
การไฟฟูาสวนภมู ภิ าคจงั หวดั ระยอง
4) ผูแทนหัวหนาหนวยงานอื่นของรัฐที่มีสานักงานอยูในจังหวัด (กรอบแตงตั้งจานวนไมเกิน
4 คน) ประกอบดว ย ผูบังคับการตารวจภูธรจงั หวัดระยอง และรอง ผอ.รมน.จังหวดั ร.ย. (ท.)
5) ผูแทนผูบริหารองคแกรปกครองสวนทองถ่ิน (กรอบแตงตั้งจานวนอยางนอย 4 คน แต
ไมเกิน 8 คน) ประกอบดวย นายกองคแการบริหารสวนจังหวัดระยอง นายกเทศมนตรีนครระยอง นายกเทศมนตรี
เมืองมาบตาพดุ นายกเทศมนตรเี มืองบา นฉาง ประธานสันนบิ าตเทศบาลจังหวัดระยอง (นายกเทศมนตรีตาบล
นา้ คอก) และประธานชมรมนายกองคแการบรหิ ารสวนตาบล จังหวดั ระยอง (นายกองคกแ ารบริหารสวนตาบลตะพง)
6) ผูแทนภาคประชาสังคม (กรอบแตงตั้งจานวนอยางนอย 4 คน แตไมเกิน 12 คน)
ประกอบดวย รองประธานคณะกรรมการธรรมาภิบาลจังหวัดระยอง ประธานสภาอุตสาหกรรมทองเที่ยว
จังหวัดระยอง ผูแทนภูมิปใญญาดานเกษตรกรรม ผูแทนภูมิปใญญาดานการมีสวนรวม จานวน 2 คน ผูแทนภาค
ประชาสงั คม จานวน 2 คน
7) ผูแทนตามกรอบการแตงตั้งท่ีสานักงาน ก.พ.ร. กาหนด คือ ประธานหอการคาจังหวัด
ระยอง และประธานสภาอุตสาหกรรมจงั หวัดระยอง
8) ผูแทนจากหนวยงานหรอื องคแกรที่ไดแ จงความประสงคแเป็นหนังสือทางการมาท่ีจังหวัด
ระยองเพื่อเขา รวมเปน็ กรรมการใน ก.บ.จ.รย. ประกอบดวยมณฑลทหารบกท่ี ๑๔และทัพเรือภาคท่ี 1
จากรายนามตาแหนง ของหวั หนา สว นราชการหรือหนวยงานระดับจังหวัดในคณะกรรมการ
บริหารงานจงั หวดั แบบบูรณาการจงั หวดั ระยอง (ก.บ.จ.รย.) จะเห็นไดวา ประกอบไปดวยหัวหนาสวนราชการ
หลัก ๆ ท่ีมีภารกิจหรืออานาจหนาท่ีสาคัญ มีความรู ความเชี่ยวชาญ และประสบการณแทั้งการดาเนินงานใน
เชิงนโยบายและการปฏิบตั ิงานในพน้ื ทใ่ี นการขับเคลื่อนงานพฒั นาจงั หวัด หรอื แกไขปใญหาความเดือนรอนของ
ประชาชน ไมวาจะเป็นดานการเกษตร การทองเที่ยวและบริการ อุตสาหกรรม ดานทรัพยากรธรรมชาติและ
ส่ิงแวดลอม ดานสังคมและคุณภาพชีวิต และดานพาณิชยกรรม โดยเฉพาะในชวงสถานการณแการแพรระบาด
โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ทุกทานมีสวนสาคัญอยางย่ิงแกไขปใญหาในระดับจังหวัด อีกท้ัง ใน
เร่ืองการพิจารณาขอเสนอโครงการภายใตกรอบนโยบายการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ (แผนงาน 3.2)
คณะกรรมการทุกทานไดพิจารณากันอยางละเอียดรอบคอบ และตรวจสอบความพรอมกันอยางถี่ถวน เพ่ือให
การเสนอแผนงานโครงการเป็นไปดวยความเรียบรอย หากเม่ือไดรับการจัดสรรงบประมาณ ก็จะสามารถเกิด
ประโยชนแตอประชาชนในพ้ืนท่ีมากท่ีสุด ดังน้ัน หากพิจารณาแลวตาแหนงสวนหนาสวนราชการมีองคแวามรู
ความเช่ยี วชาญ และประสบการณกแ ารปฏิบตั งิ านแลว แตห ากควรจะเปน็ การสรางความเขาใจในการขับเคลื่อน
งานนโยบายท่ีรัฐบาลไดใหความสาคัญ เพ่ือจะไดกาหนดทิศทางในพื้นท่ีใหเป็นไปตามเจตนารมณแของโยบาย
31
การเรยี นรูเชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) รนุ ที่ 75
นั้น รวมถึง การเพ่ิมองคแความรูถึงแนวโนม ปใญหาและส่ิงทาทายตาง ๆ ในการขับเคลื่อนการบริหารราชการ
ภาครฐั และการพัฒนาพน้ื ที่
เม่ือคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการจังหวัดระยอง ไดพิจารณาเห็นชอบ
แผนงาน โครงการตามแผนฟน้ื ฟูเศรษฐกิจและสังคม
จากนน้ั จังหวดั ระยองไดเ สนอแผนงานโครงการดังกลา วไปใหสานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและ
สังคมแหง ชาติ (สศช.) พจิ ารณาท้ังส้นิ จานวน 179 โครงการ วงเงนิ รวม 4,524.3590 ลา้ นบาท โดยแยกเปน็
- โครงการของสวนราชการ/หนว ยงาน จานวน 36 โครงการ วงเงนิ รวม 436.6 ลานบาท
- โครงการของ อปท. จานวน 143 โครงการ วงเงนิ รวม 4,087.8 ลา นบาท
ที่ ด้าน จานวนโครงการ งบประมาณรวม (บาท)
1 ดา นการเกษตร 8 179,515,100
2 ผลติ ภณั ฑชแ มุ ชน 9 12,710,400
3 ดานแหลง ทองเท่ียว 34 1,006,904,900
4 ดานแหลง น้าชมุ ชน 21 243,307,900
5 ดา นโครงสรา งพนื้ ฐานชุมชน 107 3,081,920,700.00
รวมท้ังสิ้น 179 4,524,359,000.00
จากผลการประเมนิ เบ้อื งตน จากสานกั งานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สศช.) ในรอบ
ที่ 1 โครงการของจังหวัดระยองไดผานการประเมินเบื้องตน จานวน 11 โครงการ วงเงินรวมท้ังสิ้น
65.1410 ลานบาท คิดเป็นรอยละ 1.44 ของวงเงินทั้งหมดที่เสนอ (4,524.3590 ลานบาท) และคิดเป็น
รอ ยละ 14.92 ของวงเงินทเี่ สนอเฉพาะสว นราชการ/หนวยงาน (436.5670 ลา นบาท) ดังน้ี
ที่ ด้าน จานวนโครงการ งบประมาณรวม (บาท)
1 ดา นการเกษตร 2 18,072,800
2 ผลิตภัณฑชแ มุ ชน 5 6,069,000
3 ดานแหลงทองเที่ยว 2 23,500,000
4 ดานแหลง น้าชุมชน 1 9,500,000
5 ดา นโครงสรา งพ้นื ฐานชุมชน 1 8,000,000
11 65,141,800.00
รวมทั้งสิ้น
จากผลการประเมินแผนงานโครงการเบ้ืองตนจากสานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม
แหงชาติ (สศช.) พบวา โครงการสวนใหญท่ีจังหวัดระยองไดเสนอ คือ โครงการประเภทโครงสรางพ้ืนฐาน
ชุมชน หรือถนนสายทางตาง ๆ ในชุมชน คิดเป็นรอยละ 68.12 ของวงเงินท่ีเสนอทั้งหมด และรองลงมาคือ
โครงการประเภทพัฒนาแหลงทองเทย่ี ว คดิ เปน็ รอ ยละ 22.26 ของวงเงินท่ีเสนอทั้งหมด แตเม่ือ สศช. ไดแจง
ผลการพิจารณาแลว กลบั พบวา โครงการทไี่ ดส ว นใหญจะเปน็ ดานเกษตร ผลิตภัณฑแชุมชน และทองเท่ียวชุมชน
ดังน้ัน จะเห็นไดวา การเสนอโครงการขา งตน อาจไมสอดคลองกับหลักเกณฑแตามทห่ี นวยงานสว นกลางกาหนด
32
การเรยี นรูเ ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุนที่ 75
รายละเอยี ดแผนงานโครงการตามแผนฟ้นื ฟูเศรษฐกจิ และสังคมที่ ก.บ.จ.รย. เหน็ ชอบและเสนอ ดังนี้
ลาดับ ชื่อโครงการ วงเงนิ (บาท) กจิ กรรมโดยย่อ หน่วยงาน
ผ้รู ับผดิ ชอบ
เกษตร
1 โครงการสงเสรมิ การปลูก 8,559,200 1. สงเสรมิ การปลกู พชื ผักสวนครวั สานักงานเกษตร
พชื ผักสวนครัวเพื่อสราง แกเ กษตรกรจานวน 439 หมูบ าน จงั หวัดระยอง
อาหารปลอดภัยและความ ๆ ละ 30 ครวั เรือน รวม 13,170
มน่ั คงทางอาหารจังหวัด ครัวเรือน
ระยอง 2. สง เสริมการปลูกผักยกแครแก
เกษตรกรจานวน 105 ราย
3. สง เสริมการเกษตรแมนยา
โรงเรือนปลกู ผักอจั ฉรยิ ะ เพ่ือลด
ตน ทนุ การผลติ และเพม่ิ คณุ ภาพ
ผลผลติ จานวน 120 ราย
2 โครงการสงเสรมิ การผลิตปุย 9,513,600 1. อบรมสง เสรมิ การผลติ ปุยหมกั สานกั งานเกษตร
เพอื่ ลดตน ทนุ การผลติ เพ่ือฟืน้ ฟูบารุงดนิ ลดตนทุนการ จังหวัดระยอง
จังหวดั ระยอง ผลิต และสรา งความปลอดภยั ทาง
อาหารจังหวดั ระยอง แกเกษตรกร
จานวน 811 ราย จานวน 16
แหลง
2. สงเสริมการผลติ ปยุ ส่งั ตดั เพอ่ื
ลดตน ทนุ การผลติ จังหวัดระยอง
จานวน 3 แหลง เกษตรกร 146
ราย
รวม 2 โครงการ วงเงนิ รวม 18,072,800
ผลติ ภณั ฑ์ชุมชน 320,000 อบรมผปู ระกอบการธรุ กจิ SMEs/ สานกั งาน
กลมุ Biz Club/OTOP เกษตรกร พาณชิ ยแจังหวดั
1 โครงการสงเสริมการคา เพ่ือพฒั นาศักยภาพเขา รับการ ระยอง
ตลาดออนไลนแ (online) ฝึกอบรม จานวน 2 รุนๆ ละ 1 วัน
เปูาหมายรวม 80 คน
33
การเรยี นรเู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ที่ 75
2 โครงการมหกรรมเทศกาล 2,990,000 1. ประสานงานผูป ระกอบการ สานกั งาน
อาหารเดนจงั หวดั ระยอง OTOP SMEs วิสาหกิจชุมชน พาณิชยจแ งั หวัด
ประจาปี 2564 รา นอาหาร และผลติ ภณั ฑใแ น ระยอง
จงั หวัดระยอง จานวน 150 ราย
3 โครงการสง เสริมการเพ่มิ เพ่อื จดั งานมหกรรมเทศกาลอาหาร
มลู คา สนิ คา เกษตรจังหวดั เดน จังหวดั ระยอง จานวน 1 ครั้ง
ระยอง 2. จดั ทาสือ่ คมู ือรานอาหารอรอ ย
จังหวัดระยอง จานวน 1,000 เลม
4 โครงการสงเสริมการเพม่ิ
ประสิทธิภาพการผลติ 1,000,000 1. สนบั สนุนบรรจุภัณฑเแ พ่ือเพิม่ สานกั งานเกษตร
มะพราวตลอดหวงโซ มลู คา สินคา เกษตรจงั หวดั ระยอง จังหวดั ระยอง
อุปทาน อาเภอบานฉาง ออกแบบและจัดทาบรรจุภัณฑแ
จังหวัดระยอง ผลไมรวมจังหวดั ระยอง จานวน
1 รูปแบบ ใหแกเกษตรกรจานวน
63 แหลง 1,089 ราย
2. สนบั สนนุ บรรจภุ ณั ฑแขา วพรอม
แบบพิมพแแ กแ ปลงใหญขา ว อาเภอ
บานคายจังหวัดระยองจานวน 52
ราย จานวน 2 รปู แบบ
309,000 1. สงเสรมิ การเพ่ิมประสิทธภิ าพการ สานักงานเกษตร
ผลิตมะพราว จงั หวดั ระยอง
1.1 การปูองกันและกาจดั ศัตรู
มะพราว แกกลมุ เกษตรกรแปลงใหญ
มะพรา ว อาเภอบา นฉาง จานวน
35 ราย
1.2 สงเสรมิ การผลิตมะพราวสับ
แกก ลุมวสิ าหกิจชมุ ชนแปลงใหญ
มะพรา วอาเภอบานฉาง จานวน
35 ราย
2. สงเสริมการแปรรปู มะพรา วเพื่อ
เพ่ิมมูลคา ผลผลติ
2.1 แปรรปู นา้ มนั มะพราวสกัด
เย็นแกก ลมุ วสิ าหกิจชุมชนเพียงพอดี
จานวน 10 ราย
2.2 แปรรูปไมกวาดทางมะพรา ว
แกก ลมุ วิสาหกจิ ชมุ ชนกลุมแมบาน
34
การเรยี นรเู ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) รนุ ที่ 75
เกษตรกรหนองตะเคยี น จานวน
20 ราย
2.3 แปรรูปเครือ่ งสาอาง (สบ/ู
แชมพู/โลชน่ั ) แกเกษตรกรวิสาหกจิ
ชุมชนบานเทวนิ ทรแ จานวน 10 ราย
3. สง เสรมิ ตลาดโซเชียลให
คาแนะนาในการสรางตลาดโซเชียล
(FACE BOOK, LINE และอน่ื ๆ)
เพอื่ ประชาสัมพันธแสินคาเพม่ิ ชอง
ทางการตลาด
5 โครงการสงเสรมิ การปลูก 1,450,000.00 1. จดั อบรมการมสี ว นรวมกับผูแทน สานักงาน
พชื สมนุ ไพรและพชื อาหาร
ปลอดภยั ตา นไวรัสโควิด - เครอื ขายปุาชุมชน และสภาองคแกร ทรัพยากรธรรมช
19
ชมุ ชนรกั สุขภาพ ดานอาหาร าติและ
รวม 5 โครงการ วงเงินรวม ปลอดภัย จานวน 3 ครั้ง สิ่งแวดลอม
ท่องเท่ียวชมุ ชน
2. สง เสรมิ การเพาะขยายพันธุแแ ละ จังหวัดระยอง/
1 โครงการเชื่อมโยงทองเท่ยี ว
ชมุ ชนระยอง การปลูกพืชสมนุ ไพรและพชื อาหาร สวน
ตอ งลองของดที ่ีเมอื งระยอง
จานวน 60,000 กลา พฤกษศาสตรแ
2 โครงการสง เสรมิ และ
ยกระดับการทองเท่ยี วโดย 3. สง เสริมการปลกู พืชสมุนไพร ระยอง
และพชื อาหาร ใหกบั เครอื ขาย
ชมุ ชน จานวน 20 เครอื ขา ย
4. จดั เตรียมสถานทจี่ าหนา ยสินคา
รองรบั ผลิตภัณฑแการเพาะขยายพชื
สมนุ ไพรและพืชอาหาร จานวน
1 แหง
6,069,000.00
4,500,000.00 1. พัฒนาสินคาชุมชน สูการสรา ง สานักงานพฒั นา
อัตลกั ษณแทองถ่นิ ชุมชนจังหวดั
2. พัฒนาแหลงทองเทยี่ วชุมชน ท้งั ระยอง
8 อาเภอ
3. เชื่อมโยงเสน ทางการทองเท่ียว
ชุมชนของจังหวัดระยอง
19,000,000 1. อบรมพฒั นาบคุ ลากรเครือขา ย สานกั งานการ
ดานการทองเทย่ี วชมุ ชนเพ่ือการ ทอ งเท่ยี วและ
35
การเรยี นรเู ชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
ชมุ ชนจังหวัดจงั หวดั ระยอง สรา งชอ งการจาหนายสินคาและบรกิ าร กฬี าจงั หวัด
ของชุมชนทางออนไลนแ ระยอง
(500,000 บาท)
2. ฝึกอบรมพัฒนาบุคลากรเครือขาย
ดา นการทองเทีย่ วชมุ ชนเพื่อยกระดบั
บริการการทองเที่ยวชมุ ชนสู
มาตรฐานการทองเที่ยวไทย เชน
มาตรฐานโฮมสเตยแ มาตรการ
ทองเทย่ี วโดยชุมชน มาตรฐานดา น
ความปลอดภัยของนักทอ งเที่ยวท่ีเขา
มาทองเท่ยี วในชมุ ชนทองเทย่ี ว
(500,000 บาท)
3. อบรมใหค วามรบู คุ ลากรดานการ
ทอ งเทีย่ วในชุมชนในการสือ่ เทคโนโลยี
สารสนเทศกับการจดั การทองเทย่ี ว
โดยชมุ ชน (500,000 บาท)
4. จัดงานฟื้นฟูการทอ งเทีย่ วเชงิ
สรา งสรรคแ เพอ่ื กระตุนเศรษฐกจิ ฐาน
ราก จังหวัดระยอง สง เสริมการ
ทอ งเทยี่ วโดยชมุ ชน
(3,000,000 บาท)
5. จัดงานสง เสรมิ การทองเที่ยว
เพ่อื สรางมูลคาเพ่ิมทางการ
ทอ งเทย่ี วโดยชุมชนจังหวดั ระยอง
Familiarization (FAM Trip)
นาผปู ระกอบการดานการทองเทีย่ ว
เดินทางมาสารวจเสน ทางการ
ทอ งเที่ยว (3,000,000 บาท)
6. จดั งานสง เสรมิ ขายสนิ คา การ
ทอ งเท่ยี วโดยชุมชนจงั หวัดระยอง
(Road Show) โดยนาชุมชน
ทองเทีย่ วของจังหวัดระยอง ไป
นาเสนอสนิ คา ทางการทอ งเที่ยวโดย
ชุมชน เพ่ือสรา งการรับรสู ู
ผปู ระกอบการดา นการทองเที่ยวใน
พื้นท่ีกลุมคณุ ภาพในกรงุ เทพฯ
นครราชสีมา (5,000,000 บาท)
36
การเรยี นรูเชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
รวม 2 โครงการ วงเงิน 7. จัดงานสงเสรมิ การทอ งเที่ยวโดย
ชุมชนเพ่ือการทอ งเท่ยี วอยางยั่งยนื
วิเคราะหแอัตลักษณทแ องเที่ยวชมุ ชน
พัฒนารปู แบบกิจกรรมการทองเทีย่ ว
เพ่อื รองรบั กลมุ ทองเท่ยี วคุณภาพ/
ผมู ีกาลังซือ้ (3,000,000 บาท)
8. จดั งานสง เสริมการทองเท่ียวโดย
ชมุ ชนจังหวดั ระยองนาเสนอการ
ทองเทีย่ วชมุ ชนในจังหวดั ระยองใน
ภาพของการจดั งานสง เสรมิ เศรษฐกจิ
ฐานราก และสงเสริมการทองเท่ียว
จงั หวัดระยอง (3,500,000 บาท)
23,500,000
แหล่งนา้ ชุมชน
1 โครงการขุดแหลง น้าในพนื้ ที่ 9,500,000 ขุดแหลงน้าในพ้ืนท่ีอางเกบ็ น้าประ โครงการสง นา้
อางเก็บน้าประแสรแ จุดที่ 2 แสรแ กวา ง 150 เมตร ยาว 340 และบารุงรกั ษา
เมตร ลกึ 5 เมตร ความจปุ ระมาณ ประแสรแ
200,000 ลูกบาศกแเมตร
รวม 1 โครงการ วงเงนิ รวม 9,500,000
โครงสรา้ งพน้ื ฐานชมุ ชน
1 โครงการซอมแซมคลองสง 8,000,000.00 1. กอสรา งดาดคอนกรตี ความ โครงการชลประทาน
น้าคลองใหญ ยาวไมนอยกวา 300 เมตร ระยอง
2. ถมบดอัดถนนคันคลองผวิ
ทางลูกรัง ความยาวไมนอยกวา
15 กโิ ลเมตร
รวม 1 โครงการ วงเงนิ รวม 8,000,000.00
รวมท้ังส้นิ 11 โครงการ 65,141,800.00
เปน็ วงเงินทง้ั สิ้น
ข้อสงั เกต : 3 ลาดบั แรกโครงการสว นใหญข องจังหวดั ระยองที่เสนอจะเปน็ ประเภทดา นโครงสรา งพื้นฐาน
ชุมชน คิดเปน็ รอยละ 68.12 ของวงเงนิ ทีเ่ สนอทง้ั หมด รองลงมาคอื ดานแหลง ทองเทยี่ ว คิดเป็นรอ ยละ 22.26 ของวงเงนิ ทเี่ สนอท้งั หมด และลาดบั ท่ี 3 คอื
ดานแหลงนา้ ชุมชน คดิ เปน็ รอยละ 5.38 ของวงเงินท่เี สนอท้ังหมด
แต่ทง้ั นี้ : เมอื่ สศช. แจง ผลการพจิ ารณาโครงการเบอื้ งตน พบวา โครงการท่ไี ดส วนใหญจ ะเป็นดานเกษตร ผลติ ภณั ฑชแ มุ ชน และทองเทีย่ วชุมชน
๕. ปัญหา อปุ สรรค ในการดาเนนิ งาน แนวทางแกไ้ ข
ในการดาเนินการพัฒนาเสนอ แผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม ของ
จังหวดั ระยองในภาพรวมมปี ใญหา อุปสรรคแ และแนวทางการแกไข ดงั นี้
37
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
5.1 แนวทางการดาเนินงานของจังหวัดระยอง ตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม
ของรัฐบาล
หลักเกณฑ์และแนวทางลักษณะสาคัญของโครงการภายใต้แผนงานท่ี 3.2
(เศรษฐกิจฐานราก เศรษฐกิจชมุ ชน) มดี งั นี้
(1) สนับสนุนใหเ กิดการสรางงานและสรา งรายไดในทองถ่ินและชุมชนทั้งในระยะส้ัน
และระยะยาวโดยใหความสาคัญกับการพัฒนาทักษะอาชีพดานเกษตรและอาหาร ดานการจัดการน้าชุมชน
ดานเศรษฐกิจสรางสรรคแและการทองเที่ยวชุมชน และดานการจัดการขอมูลชุมชนขนาดใหญ รวมถึงการ
พัฒนาทกั ษะอาชพี เพอ่ื รองรบั สังคมในอนาคต
(2) สนับสนุนการนาแนวคิดเศรษฐกิจสรางสรรคแและการทองเที่ยวชุมชนมาใชในการ
พัฒนาผลิตภัณฑแและบริการของชุมชนบนฐานศักยภาพของพ้ืนท่ี โดยการใชความรูทางวิชาการ เทคโนโลยี
นวัตกรรม ภูมปิ ใญญาและความคดิ สรางสรรคแ เพอื่ เพ่ิมประสิทธภิ าพการผลิต การแปรรูป สรางมูลคาเพิ่มใหกับ
สินคาและบริการ หรอื ยกระดับผลติ ภณั ฑชแ ุมชน OTOP และการทองเที่ยวชุมชน รวมถึงการพัฒนาดานการตลาด
ใหทนั สมยั
(3) สนับสนุนชุมชนทอ งเทย่ี วใหม คี วามพรอ มในการปรับตัวเพ่ือรองรับการทองเท่ียว
ตามวิถีใหม (New Normal) ท้ังการปรับปรุงสถานที่ทองเท่ียว ที่พัก และการใหบริการตาง ๆ ที่คานึงถึง
มาตรฐานแหลงทองเท่ียวท่ีมีคุณภาพความปลอดภัย ความสะอาดและมาตรฐานดานสาธารณสุข โดยคานึงถึง
ศักยภาพของทอ งถนิ่ สนับสนุนและสรางความเขมแขง็ ใหกับธุรกจิ SMEs สหกรณแ วิสาหกิจชุมชน และสถาบัน
เกษตรกรในทองถิน่ และชมุ ชน ซึง่ จะชว ยใหเ กิดความม่นั คงของเศรษฐกจิ ฐานราก
(4) สอดคลองกับการแกปใญหาและความตองการของประชาชนในพ้ืนท่ี รวมทั้ง
ประสานการดาเนินงานและบริหารจัดการรวมกันเพื่อใหเกิดความย่ังยืน โดยใหความสาคัญกับการมีสวนรวม
ของภาคีการพัฒนา ไดแก ภาคเอกชน ภาควิชาการ องคแกรปกครองสวนทองถิ่น องคแกร/สถาบัน/กลุม
เกษตรกร องคกแ รไมแสวงหากาไร และภาคประชาชน
(5) ใหความสาคัญกับการดาเนินกิจกรรมเพ่ือลดชองวางหรือสรางมูลค่าเพ่ิมในหวงโซ
คุณคา เชน การเพิ่มประสทิ ธภิ าพการผลิต การบรหิ ารจัดการดานโลจิสตกิ สแ การแปรรปู การตลาดเปน็ ตน
จากหลักเกณฑแและแนวทางตามท่ีสานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม
แหงชาติ (สศช.) ไดก าหนดขา งตน จะเห็นไดว า เป็นแนวทางที่คอ นขา งกวาง ไมเฉพาะเจาะวาจังหวัดควรจะเสนอ
โครงการประเภทใด ทาใหเกิดปใญหาการเสี่ยงโครงการที่ซ้าซอนกันระหวางหนวยงาน ขณะเดียวกันการจัดทา
โครงการที่เสนอมีลกั ษณะกระจัดกระจาย ไมเป็นไปในทิศทางเดียวกัน กับโครงการท่ีเสนอแกปใญหาในเรื่องใด
อาทิ ในเร่ืองรายได หรือการผลิต สงผลทาใหโครงการท่ีจัดทาไมตอบสนอง หรือแกไขปใญหาความเดือดรอน
ของประชาชน
แนวทางการแกไข ควรมีการศึกษาหลักเกณฑแแนวทางในการพิจารณา ใหนา
แผนงาน โครงการตามแผนการฟ้ืนฟเู ศรษฐกจิ และสงั คม(แผนงานท่ี 3.2 : เศรษฐกิจฐานราก เศรษฐกิจชุมชน)
ใหชัดเจน ทั้งนี้ เพื่อใหหนวยงานท่ีเสนอโครงการตรงกับภารกิจหนาท่ีของหนวยงาน ไมซ้าซอนกันระหวาง
หนว ยงานและเปน็ ไปในทิศทางเดยี วกนั ในการตอบสนองการแกไขปใญหาของประชาชน
ท้ังนี้ เน่ืองจากการเสนอโครงการของจังหวัดระยองเป็นโครงการท่ีเสนอขอ
งบประมาณดานโครงสรางพ้นื ฐานชมุ ชน ซงึ่ ไมตรงกบั กรอบวตั ถุประสงคขแ องกรอบแผนงานฯ ตามทีร่ ัฐบาลกาหนด
ปัญหาอุปสรรคฯ
38
การเรยี นรเู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
คือ ความไมชัดเจนในหลักเกณฑแ และแนวทางการพิจารณาแผนงานโครงการตาม
แผนการฟื้นฟเู ศรษฐกิจและสังคม (แผนงาน 3.2 : เศรษฐกจิ ฐานราก เศรษฐกจิ ชมุ ชน)
๕.๒ แนวทางการดาเนินงานฟน้ื ฟูเศรษฐกิจและสงั คมตามแนวทางของจังหวัดระยอง
ถึงแมวาจังหวัดระยองมิไดรับการจัดสรรงบประมาณตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและ
สังคมของรัฐบาล แตดวยความเขมแข็งของภาคสวนตาง ๆ โดยเฉพาะภาคเอกชน ซ่ึงมีภูมิคุมกันตนเองท่ีดี
จังหวัดระยองจึงมีแนวทางการดาเนินงานฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม โดยการบูรณาการความรวมมือกับ
หนวยงานตาง ๆ อาทิ องคแกรปกครองสวนทองถิ่น องคแกรภาคเอกชน องคแกรภาคประชาชน/อาสาสมัคร
(จติ อาสาฯ /อสม./อปพร.) และภาคราชการ ดังน้ี
1) การบูรณาการหน่วยงาน
2) การบูรณาการดา้ นงบประมาณ (ในการฟื้นฟูฯ)
2.1) กระทรวง กรม ทีเ่ ก่ียวของ (Function) (โครงการขนาดใหญ หรือ
เกนิ ศกั ยภาพของจังหวดั )
2.2) งบยทุ ธศาสตรกแ ารพฒั นาจังหวัด : ปีละประมาณ 370 ลานบาท
2.3) งบยุทธศาสตรแกลมุ จงั หวัดภาคตะวนั ออก : ปลี ะประมาณ670 ลานบาท
2.4) งบประมาณตามแผนพัฒนาภาคตะวันออก 8 จงั หวดั
2.5) งบองคแกรปกครองสว นทองถนิ่ (อบจ. เทศบาล อบต.)
2.6) งบกลางตามมตคิ ณะรฐั มนตรี
2.7) งบประมาณจากกองทุนพัฒนาไฟฟาู เขตนคิ มอุตสาหกรรมมาบตาพดุ
จังหวดั ระยอง
2.8) งบประมาณเพอ่ื แกไ ขปญใ หาเฉพาะในพ้ืนท่ี เชน
2.9) งบประมาณตามแผนการแกไขปญใ หามาบตาพดุ อยางครบวงจร
2.10) งบประมาณบณู รณาการเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก
2.11) งบประมาณจากภาคเอกชน (CSR) (ปตท. SCG สมาคม ฯลฯ)
39
การเรยี นรเู ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุนที่ 75
3) การจัดตัง้ ศนู ย์ และแต่งตงั้ คณะทางานฯ ดงั นี้
(1) จัดต้งั ศนู ยแบรหิ ารและประสานการปฏบิ ตั ิเพือ่ เฝูาระวัง ปูองกันและควบคุมการ
แพรร ะบาดของโรคติดเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 และแตงต้ังคณะกรรมการบริหารศูนยแบริหารและประสานการ
ปฏิบตั เิ พอ่ื เฝาู ระวงั ปอู งกันและควบคุมการแพรร ะบาดโรคติดเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 จงั หวัดระยอง
(2) คณะทางานควบคุมการกักตุนสินคาในสถานการณแการแพรระบาดของโรคติด
เชื้อไวรสั โคโรนา 2019 จงั หวัดระยอง
(3) คณะทางานจัดระบบการขนสงสินคาเครื่องอุปโภคบริโภค ส่ิงของจาเป็นตอ
การดารงชีวิตประจาวนั ในสถานการณแการแพรระบาดของโรคไวรสั โคโรนา 2019
(4) คณะทางานศูนยแปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน (EOC) กรณีโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา
2019 เพอ่ื สนับสนนุ ศนู ยปแ ฏบิ ัติการภาวะฉุกเฉนิ ดานการแพทยแและสาธารณสขุ ทา อากาศยานอตู ะเภาจังหวดั ระยอง
(5) คณะทางานขับเคล่ือนการดาเนินงานศูนยแบริหารและประสานการปฏิบัติเพื่อ
เฝูาระวัง ปอู งกันและควบคุมการแพรร ะบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จงั หวดั ระยอง
(6) ชุดปฏิบัติการขับเคล่ือนการดาเนินงานดานติดตามผูไดรับผลกระทบและ
การเยยี วยา
4) กจิ กรรมในการดาเนินการฟ้ืนฟูฯ ของจังหวดั ระยองดาเนนิ การ ดังนี้
(1) จัดกิจกรรมโดยภาครัฐและเอกชน เชน จัดวิ่งการกุศล แสดงดนตรี มหกรรม
สินคา ฯลฯ ทกุ วนั เสารแอาทติ ยถแ งึ สน้ิ เดือน ก.ย. 2563 (เพือ่ ใหค นจากตางจังหวดั เขามารว มกจิ กรรม)
(2) การพัฒนาอาชีพ และการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานใหกับหมูบานชุมชน
โดยกองทุนพัฒนาไฟฟูาเขตนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด อาทิ การสงเสริมเล้ียงไก โครงการสราง
อาชพี สรา งรายไดสูชมุ ชน
5) ปญั หาอปุ สรรค
ด้านการบรหิ ารจดั การ
- ไมมีระบบฐานขอมูลที่เป็นปใจจุบัน และไมมีระบบขอมูลสาหรับประกอบการ
ตัดสนิ ใจของผบู รหิ าร อาทิ จานวนแรงงานตางดาวที่ถูกตองตามกฎหมาย/แฝงท่ีกลับภูมิลาเนา และที่กลับเขา
มาทางานหลงั สถานการณแโควิด-19 คลี่คลาย
- ไมม กี ารกาหนดแผนงานและเปูาหมายในการดาเนนิ งาน
- ไมมกี ารบูรณาการดานขอมูลระหวา งหนวยงาน
- ไมมีการติดตามผลการดาเนินกิจกรรมโครงการเพื่อนามาใชในการปรับปรุง
และพฒั นาการดาเนนิ งาน
- ขาดการรวบรวมขอมลู ในการวิเคราะหแสถานการณแ
- ไมไดรวบรวมขอมูลในการฟื้นฟูทั้งหนวยราชการ และ อปท. ภาคเอกชน
มูลนธิ ิตา งๆ
- ไมไดจัดทาแผนการฟน้ื ฟใู หเป็นระบบ
40
การเรยี นรูเชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
ด้านงบประมาณ
- ไมมีปใญหา เนื่องจากไดรับงบประมาณจาก อปท. และกองทุนพัฒนาไฟฟูา
เขตนคิ มอุตสาหกรรมมาบตาพุด
ด้านบุคลากร
- บุคลากรภาครัฐ และ อปท. ไมกลาท่ีจะดาเนินงานโครงการฯ อยางเต็มที่
เนือ่ งจากกลวั เรือ่ งกระบวนการตรวจสอบจาก ป.ป.ช. และ สตง.
มาตรการการควบคมุ ของรฐั บาล
- ไมส ามารถดาเนนิ กิจกรรมไดตามที่ตองการ
๖. ประโยชนท์ ี่ประชาชนได้รบั
จากแนวทางการดาเนินงานฟนื้ ฟเู ศรษฐกจิ และสงั คมตามแนวทางของจงั หวัดระยอง ดงั นี้
1) ประชาชนไดรบั ถุงยงั ชีพและเงนิ สนับสนนุ ในการดารงชวี ิต
2) ประชาชนมีความเช่ือมนั่ ดานความปลอดภัยเพิ่มขึน้
3) ประชาชนไดรับประโยชนแจากการพักชาระหน้ีของสถาบันการเงิน และการลดคาใชจายดาน
สาธารณปู โภค และไดรบั บัตรสวสั ดกิ ารแหง รัฐ
๗. ทศั นคติของภาคสว่ นตา่ ง ๆ ทงั้ ภาครัฐ ภาคท้องถิ่น ภาคประชาชน ผู้ได้รับผลกระทบ
จากการศึกษาโดยสอบถามผูแทนที่เก่ียวของของจังหวัดระยอง ในประเด็นทัศนคติของ
กลุมตาง ๆ เก่ียวกบั ความคิดเหน็ การจดั ทาแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ (แผนงาน
๓.๒ : เศรษฐกจิ ฐานราก เศรษฐกิจชุมชน มดี งั นี้
๑) กลุมภาคราชการ พบวาหนวยงานท่ีเกี่ยวของโดยภาคสวนจะเสนอโครงการโครงสราง
พื้นฐาน ไดแก การสรางระบบแหลงน้า เป็นตน ไมสอดคลองกับหลักเกณฑแท่ีรัฐบาลกาหนด ทาใหโครงการท่ี
เสนอไปไมผานในการพิจารณาเบื้องตน เนื่องจากโครงการที่เสนอขอโครงการไมตอบการแกไขปใญหาความ
เดอื ดรอ นของประชาชนในสภาพการแพรระบาดของโรคติดตอ ไวรสั โคโรนาฯ
๒) กลุมองคแกรปกครองสวนทองถ่ิน จะมีลักษณะเชนเดียวกับกลุมภาคราชการที่สวนใหญ
เสนอโครงการ โครงสรา งพื้นฐาน ไดแก การสรางถนน แหลงน้า ซ่งึ ไมส อดคลอ งกับหลักเกณฑแที่รัฐบาลกาหนด
ทาใหโครงการไมผานการพิจารณาเบื้องตน ไมตอบสนองการแกไขปใญหาความเดือดรอนของประชาชนใน
สถานการณแการแพรระบาดของโรคตดิ เชือ้ ไวรัสโคโรนาฯ
๓) ภาคประชาชน โดยภาพรวมยังเห็นวาโครงการท่ีภาครัฐและองคแกรปกครองทองถ่ินเสนอ
ขอโครงการยังไมใชโครงการที่แกไขปใญหาความเดือดรอนของประชาชนในสถานการณแการแพรระบาดเช้ือ
ไวรสั โคโรนาฯ
๘. ปจั จัยแหง่ ความสาเร็จในการปฏบิ ตั ิงาน
จากการศึกษาพบวา ผูวาราชการจังหวัดระยองและคณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ
ของจังหวัดระยอง ไมไดประเมินความสาเร็จของการบริหารจัดการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ อยางไรก็ดี คณะ
41
การเรยี นรูเชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
นักศึกษาไดวิเคราะหแปใจจัยความสาเร็จ ขอจากัดทางการบริหาร บทเรียนและประสบการณแการทางานที่สาคัญ
ดังน้ี
๑.ผนู ามวี สิ ัยทศั นแในการบรหิ ารจัดการ กลาคดิ กลาทา
๒.หนวยงานทกุ ภาคสวน รวมทั้งประชาชนของจังหวดั ระยอง มคี วามเขมแขง็
๓.การสรางการรับรูความเขาใจแกผูมีหนาที่รับผิดชอบและหนวยงานท่ีเกี่ยวของ เก่ียวกับ
สถานการณแ ผูไดรับผลกระทบ แหลงงบประมาณ และแนวทางการขอรับงบประมาณเพ่ือการดาเนินงานตาม
โครงการฟนื้ ฟูเศรษฐกจิ และสงั คมฯ
๔.การมีสวนรวมของหนวยงานท่ีเกี่ยวของ โดยเปิดโอกาสใหเสนอแนะ ตัดสินใจทางเลือก
รว มลงมอื ปฏบิ ตั ิ และรว มรับผิดชอบตอ แผนงาน โครงการ
๕.หนวยงานทกุ ภาคสวนมกี ารบรู ณาการ ประสานงานกันไดเ ปน็ อยางดี
๖.ประชาชนมีความเชื่อมนั่ ในองคแกรทาใหการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ ดาเนินการไปอยาง
มีประทธภิ าพ
๙. บทเรยี นทางการบรหิ ารราชการที่ไดร้ ับจากการดาเนินงาน
ในการจัดทาขอเขียนโครงการตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ ของจังหวัดระยองมี
บทเรยี นทางการบริหารราชการ ดงั น้ี
๙.๑ การมสี ่วนรว่ มของทุกภาคสว่ น
จังหวัดระยองโดยผูวาราชการจังหวัดทราบวาจะมีการดาเนินการในการจัดทาขอเสนอ
โครงการตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ จึงไดเชิญหนวยงานท่ีเกี่ยวของมารวมประชุมซักซอมและ
มอบนโยบายการดาเนินงาน มีการแตงต้ังคณะกรรมการการขึ้นมาเพื่อพิจารณากล่ันกรองโครงการซึ่ง
ประกอบดวยหนวยงานระดับจังหวัดที่มีความรูและความเช่ียวชาญในการพิจารณาโครงการ รวมทั้งมีผูแทน
จากภาคเอกชน และประชาชนเขารวมดว ย ซึ่งทาใหการเสนอโรงการผานความเห็นชอบจากตัวแทนทกุ ภาคสวน
๙.๒ การประสานหนว่ ยงานทร่ี ับผดิ ชอบเพอื่ จดั เตรียมเสนอโครงการ
เนื่องจากขอจากัดท่ีสาคัญของการดาเนินเสนอโครงการ คือเรื่อง ระยะเวลาท่ีคอนขาง
จากดั มีเวลาใหห นว ยงานสวนกลางพจิ ารณา ทั้งนี้ จังหวัดระยองจึงไดแจงใหหนวยงานพิจารณาโครงการที่อยู
ในแผนพฒั นา หรือบรรจใุ นแผนของหนว ยงานไดแลว เพอ่ื ความรวดเรว็ ในการเสนอ เป็นตน
๙.๓ การส่งเสรมิ สนบั สนนุ บทบาทภาคเอกชน กองทุน
ในการเขามามีสวนรวมในการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมอันเน่ืองมาจากการแพรระบาด
ของโรคติดตอเช้อื ไวรัสโคโรนาฯ ในพนื้ ท่ีจังหวัดระยอง
42
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
ในสถานการณกแ ารแพรร ะบาดของโรคติดตอเชอื้ ไวรัสโคโรนาฯ ทาใหเกิดผลกระทบดาน
เศรษฐกิจของประชาชนในพื้นที่จังหวัดระยอง จังหวัดระยองไดมีการประสานของความรวมมือภาคเอกชน
กองทุน เขามามีสวนรวมในการแกไขปใญหาดังกลาว ไดแก การประสานสานักงานกองทุนพัฒนาไฟฟูาเทคนิค
อุตสาหกรรมมาบตาพุดจังหวัดระยอง ใหมามีบทบาทชวยเหลือแกไขปใญหาความเดือดรอนของประชาชนใน
พ้ืนทข่ี องจงั หวัดระยอง ซ่ึงสานักงานคณะกรรมการกากับกิจการพลังงาน( กก.) ไดแจงวาคณะกรรมการกากับ
กิจการพลังงาน (กกพ.) ในการประชุมคร้ังที่ ๑๗/๒๕๖๓ (ครั้งที่ ๖๖๐) เม่ือวันที่ ๖ มีนาคม ๒๕๖๓ ได
พิจารณาแนวทางการดาเนินงานของกองทุนพัฒนาไฟฟูาในพื้นท่ีประกาศ(กองทุนฯ) ตามนโยบายภาครัฐ
ดังกลาว และมีมติใหกองทนุ ฯ ดาเนนิ การ ดังนี้
๑) กองทุนฯ เรงดาเนินการเบิกจายงบประมาณที่ไดรับอนุมัติจาก กกพ. ประจาปี
งบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓ ตามแผนงานประจาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓ ใหเป็นไปตามเปูาหมายที่กาหนด
เพ่อื สนับสนุนการขยายตัวทางเศรษฐกจิ ของประเทศใหมีประสทิ ธิภาพ
๒) ใหก องทนุ ฯ พจิ ารณาทบทวนการดาเนินโครงการชุมชนที่ไดรับอนุมัติตามแผนงาน
ประจาปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๓ ในกรณีท่ยี ังไมไ ดดาเนินการ โดยใหพจิ ารณาทบทวนเพอื่ ดาเนินโครงการดาน
การบริหารจัดการน้าเพ่ือรับมือสถานการณแภัยแลงในพ้ืนท่ี เพื่อบรรเทาความเดือดรอนของประชาชนใน
ภาพรวม และโครงการที่สงเสริมใหเกิดการจางงาน การใชวัสดุอุปกรณแ และการใชผูประกอบการในทองถิ่น
ดาเนนิ งานเพอื่ ใหเกิดการหมุนเวียนเงินทุนในทองถ่ินเพ่ือกระตุนเศรษฐกิจอันเน่ืองมาจากสถานการณแการแพร
ระบาดของโรคตดิ ตอเช้ือไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ (COVID 2019)
สดั ส่วนงบประมาณโครงการชุมชน ประจาปี พ.ศ.๒๕๖๓ ที่ กกพ. กาหนด
สัดสว่ นงบประมาณโครงการชมุ ชน กองทนุ พฒั นาไฟฟาู ประเภท ก
โครงการขนาดใหญ่ ตามนโยบาย กกพ. ดานสุขภาพ การศึกษา รอยละ ๒๐
และการพัฒนาอาชีพ
โครงการชมุ ชน (งบประมาณสงู กวา ๓ แสน ไมนอ ยกวา รอยละ ๕๐
บาทตอโครงการ)
โครงการขนาดเลก็ โครงการชมุ ชน (งบประมาณไมเ กนิ ๓ แสน ไมเ กิน รอยละ ๓๐
บาทตอโครงการ)
แนวทางการจดั สรรงบประมาณประจาปี พ.ศ.๒๕๖๓ ดังนี้
โครงการชุมชน สัดสว่ นที่ งบประมาณตาม กรอบจัดสรรของ คพรฟ. สดั งบประมาณ
กกพ.กาหนด สดั ส่วน(บาท) สว่ น
โครงการตามนโยบาย ๒๐ % 84,250,000 ๑.ดานสุขภาพ
ดานสุขภาพ ๒.ดานการศึกษา
การศึกษา และ ๓.ดานการพัฒนาอาชีพ
การพัฒนาอาชีพ
โครงการชมุ ชน ๕๐ % 210,625,000 ๑.งบฉุกเฉนิ ๕,๐๐๐,๐๐๐
งบประมาณสูงกวา ๒.ภาครัฐ(โครงการขนาดใหญ) ๑๐๒,๘๑๒,๕๐๐
๓๐๐,๐๐๐ บาท ๓.โครงการชมุ ชน(สงู กวา ๓ ๑๐๒,๘๑๒,๕๐๐
43
การเรยี นรเู ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุนที่ 75
โครงการชุมชน สัดสว่ นท่ี งบประมาณตาม กรอบจดั สรรของ คพรฟ. สดั งบประมาณ
กกพ.กาหนด สัดส่วน(บาท) สว่ น
แสน
โครงการชุมชน ๓๐ % ๑๒๖,๓๗๕,๐๐๐ ๑.โครงการฌาปณกิจ ๖,๐๐๐,๐๐๐
งบประมาณไมเกนิ ๒.โครงการจดั สรรพนื้ ที่ ๑๒๐,๓๗๕,๐๐๐
๓๐๐,๐๐๐ บาท ประกาศ
เทศบาลเมอื งมาบตาพุด 55 % 66,206,250
เทศบาลเมอื งตาบลบานฉาง 11 % 13,241,250
เทศบาลเมืองบา นฉาง 9 % 10,833,750
เนินพระ 9 % 10,833,750
ทบั มา 8 % 9,630,000
มาบขา 8 % 9,630,000
100 % 421,250,000
หมายเหตุ โครงการชุมชนขนาดเลก็ (งบประมาณไมเ กนิ ๓,๐๐๐,๐๐๐ บาทตอโครงการ) รวมท้ังส้นิ ไมเกนิ 106,043,798 บาท
๑๐. ข้อเสนอแนะของการปรบั ปรุงประสิทธิภาพและประสทิ ธิผลของการบริหารจัดการฟื้นฟูผลกระทบทาง
เศรษฐกจิ และสังคม ของการระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ (COVID 2019)
มดี ังน้ี
๑) จังหวัดตองมีการวางแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ ที่ชัดเจน พรอมท้ังกาหนดแผนงาน
และเปูาหมายในการดาเนินการ โดยสื่อสารและประชาสัมพันธแใหทุกภาคสวนไดรับทราบอยางทั่วถึงและ
ถูกตองตรงกัน พรอมทั้งมีการติดตามและประเมินผลเพื่อนามาใชในการปรับปรุงและพัฒนาแนวทางดาเนินการได
ทันการณแ
๒) จังหวัดตองมรี ะบบฐานขอมลู ท่ีสามารถใชป ระกอบการตัดสนิ ใจของผบู รหิ าร
3) เนื่องจากแผนฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมฯ ใหความสาคัญกับแผนงานโครงการพัฒนาคุณภาพ
ชีวิต ซึ่งเจาหนาท่ีผูปฏิบัติจะตองมีความรู ความสามารถในการจัดซ้ือจัดจาง เพื่อไมใหเกิดขอผิดพลาดและ
เสียหายตอราชการ เห็นควรใหมีการจัดอบรมเจาหนาท่ีเก่ียวกับการจัดซื้อจัดจาง ใหมีความรูที่สามารถ
ปฏบิ ัตงิ านใหถกู ตองตามกฎและระเบยี บการจดั ซื้อจดั จาง
4) ขณะที่เหตุการณแการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ยังมีการ
แพรระบาดอยู เพ่ือไมประมาทจึงยังตองติดตามเฝูาระวังและใชมาตรการการปูองกันในเร่ืองตาง ๆ ในพ้ืนท่ี
อยางเขม งวด
5) ควรจัดตง้ั ศูนยปแ ฏิบตั ิการฟ้นื ฟเู ศรษฐกิจและสงั คมฯ ประกอบดวย
- ฝุายขอมูลและสารสนเทศ ทาหนาท่ีรวบรวมขอมูลของหนวยงานดานตาง ๆ ที่เก่ียวของ
จัดทาฐานขอมูลดานตาง ๆ ใหครอบคลุมทุกดาน รวมทั้งบูรณาการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนฐานขอมูลระหวาง
หนวยงานและสุดทายทาระบบ Big Data หรือระบบบริหารจัดการขอมูลขนาดใหญของจังหวัดระยอง
44
การเรยี นรเู ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดับสงู (นปส.) รนุ ท่ี 75
เพื่อวิเคราะหแสถานการณแและสามารถแกไขปใญหาไดทันที รวมท้ังสามารถชวยในการวางแผนวิเคราะหแเรื่องอื่น ๆ
ในอนาคต
- ฝุายแผนงาน โครงการ ทาหนาท่ีจัดทาแผนงาน โครงการ รวมทั้งวิเคราะหแแผนงาน
โครงการของหนวยงานที่เก่ียวของโดยอาศัยขอมูลสารสนเทศท่ีไดจากฝุายขอมูลสารสนเทศในการพิจารณา
ความเหมาะสมและคมุ คา เพ่ือเสนอผูบรหิ ารตอไป
- ฝุายติดตามและประเมินผล หนาทตี่ ดิ ตาม ประเมินผลการดาเนนิ งานของแผนงาน
โครงการ ชว ยใหค าแนะนา แกไขปใญหา และรายงานใหผ บู ริหารทราบ
ภาพกจิ กรรมการศึกษาเรียนรู้เชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning)
ในระดบั จงั หวดั ระยอง
45
การเรยี นรเู ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุนท่ี 75
การประเมินประสทิ ธิภาพการฟื้นฟเู ศรษฐกจิ และสงั คม
จากผลกระทบของไวรสั โควิด-19
ในระดับอาเภอ
46
การเรยี นรูเชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุน ท่ี 75
รายงานการเรียนรเู้ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning)
การประเมนิ ประสทิ ธิภาพการฟนื้ ฟูเศรษฐกจิ และสังคม
จากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19
ในระดบั อาเภอวังจันทร์
จัดทาโดย
กลุ่มปฏบิ ัติการที่ 7 (กป.7)
นางยุพนิ เศรษฐศกั ดาศริ ิ พัฒนาการจงั หวดั ประจวบคีรขี ันธ์
นายวีรพงศ์
นายพัชระ ฤทธริ์ อด หวั หน้าสานกั งานจังหวัดน่าน
นายวรี วิทย์ สิมะเสถยี ร นายอาเภอปรางค์กู่ จงั หวัดศรีสะเกษ
นายวสิ ตู ร
นายวรัตม์ ช่วยราชการสานกั กิจการความมน่ั คงภายใน
นายกิจชัย
โพธ์ิเขยี ว นายอาเภอหนองแซง จงั หวัดสระบรุ ี
นายสวุ ชิ ยั
นายเกยี รตศิ กั ดิ์ พฤกษสุวรรณ นายอาเภอเหนือคลอง จังหวดั กระบี่
นายปราณพงษ์
มาประณีต นายอาเภอแสวงหา จงั หวัดอ่างทอง
กลุ สัมฤทธ์ิ ท้องถิ่นจงั หวัดฉะเชิงเทรา
ชว่ ยราชการสถาบันพัฒนาบุคลากรท้องถนิ่
สินบงั เกดิ เจา้ พนกั งานที่ดนิ จังหวัดนนทบุรี
หนแู ก้ว ผู้อานวยการสานกั งานชลประทานที่ ๘
ติลภทั ร อัยการจังหวดั ประจาสานักงานอยั การสูงสุด
47