ประมวลผลการเรียนรู้เชิงปฏิบัติการ (Action Learning) เรื่อง การประเมินประสิทธิภาพของการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ในระดับจังหวัด ระดับอำเภอ ระดับตำบลหมู่บ้าน ระดับกลุ่มอำเภอ ระดับกลุ่มตำบล ในพื้นที่จังหวัดระยอง (ปี 2563)

การเรยี นรู฾เชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รน฽ุ ท่ี 75

(2) โครงการที่เสนอโดยส฽วนราชการของอาเภอบ฾านฉางโดยตรงมี 1 โครงการ
(สง฽ เสรมิ การทองเที่ยว) ขณะที่โครงการส฽งเสริมการเย็บจักรอุตสาหกรรมเป็นการเสนอขอโครงการของนักงาน
พฒั นาชมุ ชนจังหวดั ระยองในภาพรวม

(3) โครงการขององคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ินในพื้นท่ีไม฽เสนอผ฽าน กบอ. แต฽ส฽งไปยัง
สานักงานส฽งเสริมการปกครองท฾องถิ่นจังหวัดระยองเพื่อรวบรวมเสนอต฽อ กบจ. ให฾ความเห็นชอบก฽อนเสนอ
กรมส฽งเสริมการปกครองท฾องถิ่นเพ่ือเสนอขอความเห็นชอบต฽อรัฐมนตรีว฽าการกระทรวงมหาด ไทยก฽อนเสนอ
สภาพฒั นาฯ พจิ ารณา

6. ข้อจากัดของการบรหิ าร
(1) ความไมพ฽ ร฾อมของส฽วนราชการระดับอาเภอในการเตรียมแผนงาน/โครงการ
(2) ปใจจัยทางข฾อกฎหมายและความไม฽ชัดเจนของข฾อส่ังการในกรณีท่ีเสนอแผนงาน/

โครงการขององคแกรปกรองส฽วนท฾องถ่ินที่ไม฽ผ฽านการพิจารณาของ กบอ. แต฽ส฽งตรงไปท่ีสานักงานส฽งเสริมการ
ปกครองทอ฾ งถน่ิ จงั หวัด ทาให฾ขาดการบูรณาการและเช่ือมตอ฽ ข฾อมลู ในระดับพน้ื ท่ี

7. ขอ้ เสนอแนะ

จากบทเรียนของกรณศี ึกษาน้ี จะเหน็ ว฽ามชี อ฽ งวา฽ งท่ีจะไม฽สนับสนุนการดาเนินการตามยุทธศาสตรแชาติ
20 ปี (6 ประเด็น) แผนแม฽บทตามยุทธศาสตรแชาติ(23 แผน) และนโยบายของรัฐบาลให฾บรรลุผลตาม
เปาู หมายในเรือ่ งของการบรู ณาการแผนงาน/โครงการท่ีผ฽าน กบอ.ขององคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ิน ซ่ึงเป็นการ
ป ฏิ บั ติ ลั ก ษ ณ ะ ค ล฾ า ย กั บ ก า ร ด า เ นิ น ก า ร ต า ม น โ ย บ า ย ข อ ง รั ฐ บ า ล ใ น เ รื่ อ ง ก า ร แ ก฾ ไ ข ปใ ญ ห า
ภัยแล฾ง (200 ล฾านบาท) และการเสนอขอตั้งงบประมาณรายจ฽ายประจาปีขององคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ิน
ท่ีผ฽านมา

จึงเห็นควรสร฾างความเชื่อมโยงของหน฽วยงานท่ีต฾องรับผิดชอบร฽วมกันในทุกมิติ โดยในขณะนี้มีความ
เชื่อมโยงท่ีชัดเจนในระดับจังหวัดขึ้นไปถึงระดับนโยบาย แต฽ในระดับปฏิบัติการในพ้ืนท่ียังไม฽มีความเชื่อมโยง
กันเท฽าท่ีควร โดยเฉพาะกับหน฽ายงานที่อย฽ูท่ีระดับท฾องที่และท฾องถ่ิน ได฾แก฽อาเภอที่มีนายอาเภอเป็นผ฾ูนา มี
ปลัดอาเภอ หน฽วยหน฾าส฽วนราชการประจาอาเภอ สมาชิกอาสารักษาอินแดน(อส.) กานัน ผ฾ูใหญ฽บ฾าน ผ฾ูช฽วย
ผ฾ูใหญ฽บ฾าน สารวัตกานันและแพทยแประจาตาบลเป็นลูกมือท่ีสาคัญที่ต฾องรับผิดชอบด฾านความเป็นอยู฽ของ
ประชาชนในท฾องที่ซึ่งเท฽ากับต฾องรับผิดชอบด฾านความม่ันคงและการพัฒนาท฾องท่ี ในขณะที่องคแปกปกครอง
สว฽ นท฾องถิ่นก็มีหนา฾ ท่ตี ามกฎหมายในด฾านการพัฒนาทอ฾ งถน่ิ ซ่ึงเปน็ สว฽ นหน่งึ ของท฾องที่ยังไม฽มีความเช่ือมโยงกัน
ในเรื่องของการพัฒนา และ/หรอื การสนับสนนุ การปฏบิ ตั ิดา฾ นความมั่นคงกันเท฽าที่ควร

จากข฾อมูลข฾างต฾น เป็นประเด็นที่ควรจะหยิบยกมาพิจารณาแก฾ไขโดยด฽วนที่สุดเพื่อให฾เกิดการ
ประสานงานการปฏิบัติกันได฾อย฽างเป็นรูปธรรม โดยในชั้นต฾นท่ีอย฽ูระหว฽างการดาเนินการแก฾ไขก็ควรจะมีการ
สั่งในลักษณะแนวปฏิบัติจากส่วนกลาง โดยกาหนดให฾ “ทุกแผนงาน/โครงการขององคแกรปกครองส฽วน
ทอ฾ งถ่ินทกุ ระดับท่ีจะมีการดาเนินการในเขตพื้นท่อี าเภอจะต฾องผ฽านการพิจารณาของคณะกรรมการบริหารงาน
อาเภอแบบบูรณาการ (กบอ.) ก฽อนท่ีจะเสนอขอรับการสนับสนุนงบประมาณหรือเข฾าดาเนินการเป็นลาดับ
ต฽อไป” เพอ่ื ให฾เกดิ การบูรณาการกนั ระหวา฽ งฝาุ ยปกครองทตี่ ฾องรบั ผิดชอบความเป็นอยู฽และความเดือดร฾อนของ
ประชาชนในพืน้ ท่ี กับองคกแ รปกครองส฽วนท฾องถน่ิ ทร่ี ับผิดชอบในด฾านของการพัฒนาพ้ืนท่ีที่จะไปช฽วยกันพัฒนา

98

การเรยี นรเ฾ู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) ร฽ุนที่ 75

พืน้ ท่/ี ชุมชนให฾เกดิ ผลสมั ฤทธิ์ต฽อโครงการท่ีดาเนินการในพ้ืนที่อย฽างเป็นรูปธรรมและเกิดประสิทธิผลสูงสุด อัน
เป็นฟในเฟืองสาคัญทจี่ ะสนบั สนนุ โครงการตามแผนยทุ ธศาสตรใแ ห฾บรรลุตามเปาู ประสงคทแ ่ดี ี

ภาพกจิ กรรมการศึกษาเรียนรู้เชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning)

ในระดบั อาเภอบ้านฉาง

99

การเรยี นรูเ฾ ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75

การประเมินประสทิ ธิภาพของการบริหารจัดการปูองกัน
ระงับยับยั้งการระบาดของโรคไวรสั โควดิ -19
ในระดับองค์การบรหิ ารส่วนจังหวัดระยอง

100

การเรยี นรเู฾ ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) ร฽นุ ท่ี 75

รายงานการเรียนร้เู ชงิ ปฏิบัตกิ าร (Action Learning)
การประเมินประสทิ ธภิ าพการฟนื้ ฟูเศรษฐกิจและสงั คม

จากผลกระทบของไวรสั โควิด-19
ในระดบั องค์การบริหารสว่ นจงั หวัด

จดั ทาโดย
กลมุ่ ปฏบิ ัติการที่ 3 (กป.3)

นางสาวปราณี วงศบ์ ุตร ผเู้ ช่ยี วชาญเฉพาะด้านยทุ ธศาสตร์ กล่มุ ยุทธศาสตรก์ าร
พัฒนาภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื
นางมาลินี ภาวไิ ล ผู้อานวยการกองการเจ้าหน้าท่ี สานักงานปลัดสานัก
นายกรัฐมนตรี
นายสันติพงษ์ สมศรี นายอาเภอเข่อื งใน จงั หวดั อบุ ลราชธานี
นายสุทธิพงษ์ พุทธจนั ทรา นายอาเภอบ้านคา จงั หวดั ราชบรุ ี
นายดลภาค เนตรใส นายอาเภอภูเพยี ง จังหวดั นา่ น
นายวิรัตน์ กล่นิ ขจร นายอาเภอหนองก่ี จังหวดั บรุ ีรัมย์
นายกิตตพิ นั ธ์ วุฒิวงศ์ หัวหน้าสานักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
จังหวัดสตูล
นายณรงค์ น้าผึ้ง โยธาธิการและผังเมือง จังหวดั เชยี งราย
นายธนวัฒน์ สนทิ ศักดิ์ดี ผอู้ านวยการสานักปัองกันและปราบปรามการทจุ รติ ใน
ภาครัฐ เขต ๑
นายเลิศชาย เลศิ วฒุ ิ สานักงานคณะกรรมการป้องกนั และปราบปรามการ
ทจุ ริตในภาครฐั
ผู้อานวยการกองพฒั นาศักยภาพผบู้ ริโภค
สานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา

คานา

101

การเรยี นร฾เู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) ร฽ุนท่ี 75

ดว้ ยในช่วงเวลาต้ังแต่ต้นปี ๒๕๖๓ จนถึงปัจจุบัน ทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย มีผู้ป่วยที่ติดเช้ือไวรัสโค
โรนา (COVID-19) อยู่เป็นจานวนหลายลา้ นคน แมว้ ่าปจั จุบันประเทศไทยจะไม่พบผู้ป่วยท่ีติดเช้ือไวรัสโคโรนา
(COVID-19) มาเป็นเวลาเกือบหน่ึงร้อยวันแล้ว แต่ในช่วงเวลาที่ผ่าน ไวรัสโคโรนา (COVID-19) ได้สร้าง
ผลกระทบที่รุนแรงต่อทุกประเทศทว่ั โลก รวมท้งั ประเทศไทยกไ็ มพ่ ้นทจี่ ะได้ผลกระทบอย่างรุนแรงเช่นเดียวกัน
ในระยะเวลานี้ประเทศไทย เริ่มเข้าสู่กระบวนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม มีการอัดฉีดงบประมาณภายใต้
กรอบวงเงิน ๔ แสนล้านบาท ตามพระราชกาหนดกู้เงิน ฯ ๑ ล้านล้านบาท (รอบท่ี ๑) เข้ามาช่วยเหลือ
ประชาชนท่ีได้รบั ผลกระทบจากไวรัสโคโรนา (COVID-19) ในทุกภาคส่วนของสังคมไทย ทางกลุ่มปฏิบัติการท่ี
(กป.) ๓ มีความสนใจที่จะศึกษาว่า องค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง ในฐานะผู้รับงบประมาณจากรัฐบาลไป
ใชใ้ นการดาเนนิ การฟื้นฟเู ศรษฐกิจและสงั คมในสว่ นท่ีรบั ผิดชอบตามบทบาทหน้าที่ของหน่วยงานปกครองส่วน
ท้องถิ่นในพื้นที่ สามารถนาเงินงบประมาณในส่วนดังกล่าวไปใช้ เกิดประสิทธิภาพ มีความครอบคลุมและมี
ความรวดเร็วในการนาโครงการลงสู่การปฏิบัติในพ้ืนที่เป้าหมาย สามารถสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ มี
การประสานความร่วมมือของประชาชนในการดาเนินการอย่างไร และสุดท้ายเกิดความยั่งยืนในการจัดการ
ปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคมด้วยตัวชุมชนเองอย่างไร ซึ่งจากผลศึกษาจะเป็นประโยชน์ในการนาไปใช้เป็น
ต้นแบบท่ีสามารถนาไปใช้เป็นแนวทางหน่ึงในการจัดการปัญหาและเยียวยาความเดือดร้อนของประชาชนใน
พน้ื ทขี่ องผ้ศู ึกษาตอ่ ไปในอนาคต

คณะผจู้ ดั ทา
นักศึกษาหลักสตู รนกั ปกครองระดับสูง ร่นุ ท่ี ๗๕

กลุ่มปฏบิ ตั ิการที่ (กป.) ๓

102

การเรยี นรูเ฾ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุ฽นที่ 75

ส่วนที่ ๑
ข้อมูลทวั่ ไปพ้นื ทก่ี ารศึกษา : องคก์ ารบริหารสว่ นจงั หวัดระยอง

1. ประวตั คิ วามเป็นมา

การจัดรูปแบบขององคแการบริหารส฽วนจังหวัดซึ่งเป็นการปกครองท฾องถ่ินรูปแบบ หน่ึงที่ใช฾อย฽ูใน
ปใจจุบันได฾มีการปรับปรุงแก฾ไขและ วิวัฒนาการมาตามลาดับ โดยจัดให฾สภาจังหวัดขึ้นเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ.
2476 ตามความในพระราชบัญญัติจัดระเบียบเทศบาล พ.ศ.2476 ฐานะของสภาจังหวัดขณะนั้นมีลักษณะ
เปน็ องคกแ ารแทนประชาชนทาหน฾าที่ ให฾คาปรึกษาหารือแนะนาแก฽คณะกรรมการจังหวัดยังมิได฾มีฐานะเป็นนิติ
บุคคลท่ี แยกต฽างหากจากราชการบริหารส฽วนภูมิภาคหรือเป็นหน฽วยการปกครองท฾องถิ่นตาม กฎหมายต฽อมา
ในปี พ.ศ. 2481 ได฾มีการตราพระราชบัญญัติสภาจังหวัด พ.ศ. 2481 ข้ึนโดยมีความประสงคแท่ีจะแยก
กฎหมายท่ีเก่ียวกับ สภาจังหวัด ไว฾โดยเฉพาะสาหรับสาระสาคัญของพระราชบัญญัติฯน้ันยังมิได฾มีการ
เปล่ียนแปลง ฐานะและบทบาทของสภาจังหวัดไปจากเดิม กล฽าวคือสภาจังหวัดยังคงทาหน฾าที่เป็นสภาที่
ปรึกษาของขณะกรรมการ จังหวัดเทา฽ นั้นจนกระท้ังไดม฾ ีการประกาศใช฾พระราชบัญญัติ ระเบียบบริหารราชการ
แผ฽นดิน พ.ศ. 2495 ซึ่งกาหนดให฾ผ฾ูว฽าราชการจังหวัดเป็นหัวหน฾าปกครองบังคับบัญชาข฾าราชการ และ
รับผดิ ชอบบรหิ ารราชการในส฽วนจังหวดั ของกระทรวง ทบวงกรมต฽าง ๆโดยตรงแทนคณะกรรมการจังหวัดเดิม
โดยผลแห฽งพระราชบัญญัติฯนี้ทาให฾สภาจังหวัดมีฐานะเป็นสภา ที่ปรึกษาของผู฾ว฽าราชการจังหวัดแต฽เน่ืองจาก
บทบาทและการดาเนินงานของสภา จังหวัดในฐานะที่ปรึกษา ซ่ึงคอยให฾คาแนะนาและควบคุมดูแลการ
ปฏิบัติงานของจังหวัดไม฽สู฾จะได฾ผลตาม ความมุ฽งหมายเท฽าใดนักจึงทาให฾เกิดแนวคิดท่ีจะปรับปรุงบทบาทของ
สภาจังหวัด ให฾มีประสิทธิภาพโดยให฾ประชาชนได฾เข฾ามามีส฽วนในการปกครองตนเองย่ิงขึ้นในปี พ.ศ. 2498
อนั มผี ลใหเ฾ กิด “องคแการบริหารส฽วนจังหวัด” ขึ้นตามภูมิภาคต฽อมา ได฾มีการประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับท่ี 218
ลงวันที่ 29 กันยายน 2515 ซ่ึงเป็นกฎหมายแม฽บทว฽าด฾วยการจัดระเบียบบริหารราชการแผ฽นดินกาหนดให฾
องคกแ ารบรหิ ารส฽วนจงั หวดั มีฐานะเป็นหน฽วยการปกครองทอ฾ งถิ่นรปู หน่งึ เมื่อสภา จังหวัดแปรสภาพมาเป็นสภา
การปกครองท฾องถิ่น จงึ มีบทบาทและอานาจหน฾าที่เพ่ิม ขึ้นอย฽างมากดังน้ันเพ่ือประโยชนแในการทาความเข฾าใจ
อานาจหน฾าท่ีและบทบาทของ สภาจังหวัดจากอดีตจนถึงปใจจุบนั

พระราชบัญญัติองคแการบริหารส฽วนจังหวัด พ.ศ. 2540 ได฾ผ฽านการพิจารณาของรัฐสภาและ
ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเล฽ม 114 ตอนท่ี 62 ลงวันท่ี 31 ตุลาคม 2540 โดยใช฾บังคับตั้งแต฽วันท่ี 1
พฤศจิกายน 2540 เป็นต฾นมาพระราชบัญญัติดังกล฽าว เป็นกฎหมายที่กล฽าวถึงระเบียบวิธีการบริหารงานของ
องคกแ ารบริหารสว฽ นจงั หวัด ซง่ึ เปน็ หน฽วยการบริหารราชการส฽วนท฾องถิ่นแทนที่องคแการบริหารส฽วนบริหารส฽วน
จังหวัดตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการส฽วนจังหวัด พ.ศ. 2498 สาหรับเหตุผลของการ ใช฾
พระราชบัญญัติฉบับนี้อาจพิจารณาได฾จากบทบัญญัติของพระราชบัญญัติซึ่งระบุ ว฽า “โดยที่องคแการบริหาร
ส฽วนจังหวัดที่จัดต้ังข้ึนตาม พระราชบัญญัติ ระเบียบบริหารราชการส฽วนจังหวัดพ.ศ. 2498 เป็นองคแกร

103

การเรยี นร฾เู ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽นุ ท่ี 75

ปกครองท฾องถ่ินท่ีรับผิดชอบในพื้นท่ีท้ังจังหวัดท่ีอยู฽นอกเขต สุขาภิบาล และเทศบาลเม่ือได฾มีพระราชบัญญัติ
สภาตาบลและองคแการบริหารส฽วนตาบล ในการนี้สมควรปรับปรุงบทบาทและ อานาจหน฾าที่ ขององคแการ
บริหารสว฽ นจงั หวัดใหส฾ อดคลอ฾ งกันและปรับปรุงโครงสรา฾ งขององคแการบรหิ ารสว฽ น
จงั หวัด ใหเ฾ หมาะสมยง่ิ ขึน้ ”

นอกจากจะพิจารณาในเหตุผลของพระราชบัญญัติแล฾วจากบันทึกการประชุมคณะ กรรมาธิการ
วิสามัญ สภาผู฾แทนราษฎรซึ่งพิจารณาร฽างพระราชบัญญัติองคแการบริหารส฽วนจังหวัด พ.ศ. ……. คร้ังที่ 2 วันที่
13 มนี าคม 2540 ท่ปี ระชมุ ไดอ฾ ภปิ รายประเดน็ วตั ถปุ ระสงคแของการออกกฎหมายสรุปว฽า

1. เพื่อจัดระบบบริหารให฾มีประสิทธิภาพซ่ึงปใจจุบันมีปใญหาด฾านการบริหารการจัดการด฾าน
พื้นทแ่ี ละรายได฾ชา้ ซ฾อน

2. เพื่อเป็นการปรับเปลี่ยนตามการเปล่ียนแปลงของการเมืองการปกครองท฾องถ่ินที่มีการ
เปล่ยี นแปลงทางดา฾ นการขยายความเจริญเติบโตของแต฽ละท฾องถน่ิ

3. เพื่อเปน็ การถ฽ายโอนอานาจการปกครองสว฽ นภมู ภิ าคมาส฽ูท฾องถิ่นโดยใหอ฾ งคแการ บริหาร
ส฽วนจังหวดั ทาหนา฾ ทใ่ี นการประสานกบั องคแกรปกครองทอ฾ งถนิ่ การประสานกบั รฐั บาลและตวั แทนหน฽วยงาน
ของรฐั การถ฽ายโอนภารกิจและงบประมาณทเี่ คยอยูใ฽ น ภมู ภิ าคไปอยใู฽ นองคกแ ารบรหิ ารส฽วนจังหวดั

4. เพื่อเป็นการกระจายอานาจสู฽ท฾องถ่นิ ให฾มากยงิ่ ขน้ึ โดยจะเพิ่มอสิ ระให฾กับ องคกแ ารบรหิ าร
สว฽ นจงั หวดั มากข้นึ ดว฾ ย โดยการลดการกากับดูแลจากสว฽ นกลางลง

การจัดตั้งและฐานะ
พระราชบัญญัติองคแการบริหารส฽วนจังหวัด พ.ศ.2540 กาหนดให฾มีหน฽วยการบริหารราชการ

ส฽วนทอ฾ งถน่ิ รูปแบบ หน่ึงเรยี กว฽าองคแการบรหิ ารสว฽ นจังหวดั โดยมีอยูใ฽ นทุกจงั หวดั ๆ ละ 1 แห฽ง รวม 75 แห฽ง
มีฐานะเป็นนิติบุคคล และมีพื้นที่รับผิดชอบทั่วท้ังหวัดโดยทับซ฾อนกับพื้นที่ของหน฽วยการบริหารราชการ ส฽วน
ท฾องถ่ิน อื่น คือ เทศบาล สุขาภิบาล และองคแการบริหารส฽วนตาบลในจังหวัดน้ันความเป็นนิติบุคคลก฽อให฾เกิด
ความ สามารถในการทานิติกรรมความเป็นหน฽วยการบริหารราชการส฽วนท฾องถิ่นก฽อให฾เกิด อานาจ หน฾าท่ีและ
ขอบเขตพืน้ ที่ในการใชอ฾ านาจ

104

การเรยี นร฾เู ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) ร฽นุ ท่ี 75

นโยบายนายกองคก์ ารบรหิ ารส่วนจงั หวดั ระยอง

105

การเรยี นรู฾เชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75

โครงสร้าง องค์การบริหารส่วนจังหวดั ระยอง

106

การเรยี นรู฾เชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) ร฽ุนท่ี 75

วสิ ยั ทศั น์ พันธกิจ ยุทธศาสตร์

วิสัยทศั น์
ระยองเมืองน฽าอยู฽ เกษตรคณุ ภาพ ท฽องเทยี่ วอนรุ ักษแ อตุ สาหกรรมเป็นมิตร ภายใตแ฾ นวคิดเศรษฐกิจ

พอเพียง

พันธกิจ
1. สรา฾ งและพฒั นาคนใหม฾ ีคุณภาพชวี ติ ท่ดี ี มคี วามรอบรู฾ คูค฽ ุณธรรม
2. เสริมสร฾างและพัฒนาให฾มีสถานศึกษาในความรับผดิ ชอบขององคแการบรหิ ารส฽วนจงั หวดั ระยอง ท้ัง

รปู แบบของการรับถ฽ายโอนตามภารกจิ และจดั ต้ังข้ึนใหม฽
3. ส฽งเสรมิ และสนบั สนุนเกษตรกรรมในดา฾ นกระบวนการผลิต การตลาด และการสร฾างมูลคา฽ เพ่ิมของ

สินค฾า
4. สง฽ เสริม และสนบั สนุนการมีสว฽ นรว฽ มของประชาชนในการอนรุ ักษแทรัพยากรธรรมชาติ และ

ส่งิ แวดลอ฾ ม
5. ส฽งเสรมิ การทอ฽ งเที่ยว
6. สร฾างเสรมิ และพัฒนาตลาดกลางสนิ คา฾ เกษตร เพ่อื ส฽งเสรมิ การสง฽ ออกส฽ูประเทศในประชาคม

เศรษฐกจิ อาเซียน
7. เสรมิ สร฾างความแข็งแรงและภมู ิคุม฾ กนั ของสงั คม และชมุ ชนให฾อยร฽ู ฽วมกันอยา฽ งร฽มเยน็ เปน็ สุขภายใต฾

หลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง
8. พฒั นาระบบบรหิ ารจัดการทด่ี ี และเสริมสร฾างการมีส฽วนร฽วมในการพัฒนาทอ฾ งถิ่นจากทุกภาคสว฽ น

อานาจหน้าที่/บทบาท

ตาม พ.ร.บ. กาหนดแผนและข้ันตอนการกระจายอานาจให฾แก฽องคแกรปกครองส฽วนท฾องถิ่น พ.ศ.
๒๕๔๒ และประกาศคณะกรรมการการกระจายอานาจให฾แก฽องคแกรปกครองส฽วนท฾องถิ่น เร่ือง กาหนดอานาจ
และหน฾าทใ่ี นการจดั ระบบบริการสาธารณขององคแการบริหารส฽วนจังหวัด องคแการบริหารส฽วนจังหวัดระยอง
มีอานาจหน฾าทใ่ี นการจัดระบบบรกิ ารสาธารณะ เพือ่ ประโยชนแของประชาชนในทอ฾ งถนิ่ ของตนเอง ดังน้ี

1. การจดั ทาแผนพัฒนาทอ฾ งถน่ิ ของตนเองและประสานการจัดทาแผนพฒั นาจังหวดั ตามระเบยี บท่ี
คณะรัฐมนตรกี าหนด

2. การสนับสนนุ องคแกรปกครองสว฽ นท฾องถ่นิ อืน่ ในการพัฒนาท฾องถิ่น
3. การประสานและใหค฾ วามรว฽ มมือในการปฏิบัติหนา฾ ท่ขี ององคกแ รปกครองส฽วนทอ฾ งถน่ิ
4. การแบง฽ สรรเงินซึ่งตามกฎหมายจะต฾องแบ฽งให฾แกอ฽ งคกแ รปกครองสว฽ นทอ฾ งถนิ่ อื่น
5. การคม฾ุ ครอง ดูแล และบารงุ รักษาปุาไม฾ ท่ีดิน ทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ฾ ม
6. การจัดการศึกษา
7. การส฽งเสรมิ ประชาธปิ ไตย ความเสมอภาคและสิทธเิ สรีภาพของประชาชน
8. การส฽งเสรมิ การมีส฽วนร฽วมของราษฎรในการพัฒนาทอ฾ งถนิ่
9. การส฽งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยที ีเ่ หมาะสม
10. การจดั ตัง้ และดูแลระบบบาบัดนา้ เสยี รวม

107

การเรยี นร฾เู ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุ฽นท่ี 75

11. การกาจดั ขยะมูลฝอยและส่ิงปฏิกูลรวม
12. การจัดการสง่ิ แวดล฾อมและมลพิษต฽างๆ
13. การจัดการและดูแลสถานีขนสง฽ ทัง้ ทางบกและทางน้า
14. การส฽งเสริมการท฽องเท่ยี ว
15. การพาณิชยแ การส฽งเสริมการลงทุน และการทากิจการไม฽ว฽าจะดาเนินการเอง หรอื รว฽ มกับบคุ คล
อ่นื หรอื จากสหการ
16. การสร฾างและบารงุ รักษาทางบกและทางน้าท่ีเชอ่ื มต฽อระหว฽างองคแกรปกครองส฽วนท฾องถิน่
17. การจดั ตั้งและดแู ลตลาดกลาง การส฽งเสริมการกีฬา จารตี ประเพณีและวฒั นธรรมอันดงี ามของ
ท฾องถ่นิ
18. การจัดให฾มีโรงพยาบาลจงั หวัด การกั ษาพยาบาล การปูองกันและควบคมุ โรคติดตอ฽
19. การจัดให฾มีพพิ ิธภณั ฑแและหอจดหมายเหตุ
20. การขนสง฽ มวลชนและการวศิ วกรรมจราจร
21. การปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั
22. การจดั ให฾มรี ะบบรักษาความสงบเรยี บรอ฾ ยในจงั หวดั ระยอง
23. จัดทากจิ การใดอันเป็นอานาจและหน฾าทขี่ ององคแกรปกครองสว฽ นท฾องถ่นิ ทอ่ี ยใ฽ู นเขต และ
กิจการนนั้ เป็นการสมควรให฾องคกแ รปกครองสว฽ นทอ฾ งถน่ิ อ่ืนรว฽ มกันดาเนินการ หรือใหอ฾ งคกแ ารบรหิ ารส฽วน
จังหวัดจดั ทา ท้งั นี้ ตามทค่ี ณะกรรมการประกาศกาหนด
24. สนับสนุนหรือช฽วยเหลือสว฽ นราชการหรอื องคแกรปกครองสว฽ นท฾องถ่ินอน่ื ในการพัฒนาท฾องถิ่น
25. การใหบ฾ ริการแก฽เอกชน สว฽ นราชการ หนว฽ ยงานของรฐั รัฐวิสาหกจิ หรือองคกแ รปกครองสว฽ นทอ฾ งถ่นิ
26. การสงั คมสงเคราะหแ และการพฒั นาคุณภาพชีวติ เด็ก สตรี คนชรา และผดู฾ ฾อยโอกาส
27. จัดทากจิ การอื่นใดตามที่กาหนดไว฾ในพระราชบญั ญตั ินีห้ รอื กฎหมายอ่นื กาหนดให฾เปน็ อานาจ
และหนา฾ ทีข่ ององคกแ ารบริหารส฽วนจังหวดั

กิจการอื่นใดที่เป็นประโยชนแของประชาชนในท฾องถิ่นตามท่ีคณะกรรมการประกาศกาหนดอานาจ
หน฾าที่ขององคแการบริหารส฽วนจังหวัดข฾างต฾น เป็นการดาเนินการตาม “แผนปฏิบัติการกาหนดข้ันตอนการ
กระจายอานาจให฾แก฽องคแกรปกครองส฽วนท฾องถิ่น”ซ่ึงมีผลใช฾บังคับตั้งแต฽วันที่ ๑๔ มีนาคม ๒๕๕๕ เป็นต฾นไป
ลกั ษณะของการดาเนินงานขององคแการบริหารส฽วนจงั หวัด ในการใหบ฾ ริการสาธารณะ
ในเขตจงั หวดั มดี ังนี้

1. ดาเนินงานในโครงการที่มีขนาดใหญ฽ท่ีเกิดศักยภาพขององคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ินในเขตจังหวัด
2. เป็นการดาเนินงานท่ีปรากฏถึงกิจกรรมท่ีเป็นภาพรวมขององคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ินในจังหวัด
3. เขา฾ ไปดาเนินงานตามแผนงานหรอื โครงการในลักษณะท่ีมีความคาบเก่ียวต฽อเนื่อง หรือมีผ฾ูท่ีได฾รับ
ประโยชนใแ นองคกแ รปกครองส฽วนท฾องถิ่นมากกวา฽ 9 แห฽ง ข้นึ ไป

108

การเรยี นรเ฾ู ชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุน฽ ท่ี 75

2. ข้อมูลพ้ืนฐาน

ดา้ นการเมือง/การปกครอง

1. เขตการปกครอง แบ฽งเป็น 8 อาเภอ ได฾แก฽ อาเภอเมืองระยอง อาเภอแกลง อาเภอบ฾านค฽าย อาเภอ

ปลวกแดง อาเภอบ฾านฉาง อาเภอวงั จนั ทรแ อาเภอเขาชะเมา อาเภอนิคมพัฒนา ประกอบด฾วย 58 ตาบล 439

หมูบ฽ า฾ น 181 ชมุ ชน ด฾านการปกครองท฾องถิ่น ประกอบด฾วยองคแการบริหารส฽วนจังหวัด 1 แห฽ง เทศบาลนคร 1

แหง฽ เทศบาลเมือง 2 แห฽ง เทศบาลตาบล 27 แห฽ง และองคแการบริหารส฽วนตาบล 37 แหง฽ 2. การเลือกต้ัง การ

แบ฽งเขตเลือกต้ังสมาชิกสภาองคแการบริหารส฽วนจังหวัดระยอง คณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศแบ฽งเขต

เลือกต้ังสมาชิกสภาองคแการบริหารส฽วนจังหวัดระยอง ออกเป็น 30 เขตเลือกตั้ง โดยมีสมาชิกเขต

เลือกตั้งละหน่ึงคน ประกอบด฾วย อาเภอเมืองระยอง จานวน 12 เขตเลือกต้ัง อาเภอแกลง จานวน 6 เขต

เลือกตัง้ อาเภอบ฾านคา฽ ย จานวน 3 เขตเลอื กตั้ง อาเภอบ฾านฉาง จานวน 3 เขตเลือกตั้ง อาเภอปลวกแดง จานวน 2

เขตเลือกตั้ง อาเภอนิคมพัฒนา จานวน 2 เขตเลือกตั้ง อาเภอวังจันทรแ จานวน 1 เขตเลือกตั้ง อาเภอเขาชะเมา

จานวน 1 เขตเลือกตั้ง ประกาศ ณ วันท่ี 28 สิงหาคม 2555 โดยนายอภิชาต สุขัคคานนทแ ประธาน

กรรมการการเลือกตงั้

ข้อมูลเกีย่ วกับจานวนประชากร

ปี 2559 มีจานวนประชากร 694,852 คน ปี 2560 มีจานวนประชากร 705,954 คน
ปี 2561 มีจานวนประชากร 717,349 คน ปี 2560 มีจานวนประชากรเพิ่มข้ึนจากปี 2559 ร฾อยละ 2.34
ปี 2561 มีจานวนประชากรเพิ่มขึ้นจากปี 2560 ร฾อยละ 1.54 คาดว฽าในปี 2562 จะมีจานวนประชากร
เพ่ิมข้นึ รอ฾ ยละ 1.54 - 2.34 และจะเพิม่ มากขนึ้ ทกุ ปี

ชว่ งอายุและจานวนประชากร
มีชาวซองเปน็ ชาวพนื้ เมือง ประชากรสว฽ นใหญ฽ยงั คงประกอบอาชีพเกษตรกรรม

กระจายอยท฽ู ั่วไปในชนบท มีประชากรท้ังสนิ้ 717,349 คน ชาย จานวน 352,566 คน หญงิ จานวน
364,783 คนชว฽ งอายุทีม่ ีจานวนประชากรมากทส่ี ดุ คือ อายุระหวา฽ ง 35-39 ปี จานวน 63,736 คน ช฽วง
อายุทมี่ จี านวนประชากรน฾อยทสี่ ุด คือ อายุ 100 ปีขนึ้ ไป จานวน 115 คน

ทม่ี า : ทะเบยี นราษฎรจแ งั หวดั ระยอง ขอ฾ มลู ณ วันท่ี 1 กรกฎาคม 2561

ขอ้ มูลเชงิ สถติ ิท่สี าคญั ในพ้นื ท่ี ผลการจดั เก็บข฾อมลู ความจาเปน็ พืน้ ฐาน (จปฐ.) ปี
2561 เปูาหมาย 152,595 ครัวเรือน 54 ตาบล 434 หม฽ูบา฾ น 167 ชมุ ชน

ที่มา : สานกั งานพัฒนาชุมชนจงั หวัดระยอง

3. สภาพทางสงั คม
การศกึ ษา การจัดการศกึ ษาของจังหวดั ระยอง ตามพระราชบญั ญตั กิ ารศึกษาแหง฽ ชาติ พ.ศ.

2542 และตามโครงสรา฾ งใหม฽ของการปฏิรปู กระทรวงศึกษา พ.ศ. 2546 มีการจัดการศึกษา แบ฽งออกเปน็ 3
รปู แบบ คือ การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศยั ซง่ึ จังหวดั ระยอง มจี านวน
หนว฽ ยงานทางการศึกษา ทงั้ หมด 555 แห฽ง ประกอบด฾วย

1) กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ศธ.) จานวน 355 แหง฽
2) กระทรวงมหาดไทย องคกแ รปกครองสว฽ นทอ฾ งถิ่น (อปท.) จานวน 156 แหง฽
3) สานกั นายกรฐั มนตรี สานกั งานพระพุทธศาสนาแห฽งชาติ (พศ.)จานวน4แห฽ง
4) กระทรวงพฒั นาสังคมและความม่ันคงของมนษุ ยแ (พม.) จานวน 39 แห฽ง

109

การเรยี นรู฾เชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รน฽ุ ท่ี 75

5) กระทรวงกลาโหม กองทัพเรือ (ทร.) จานวน 1 แห฽ง

ทมี่ า : สานักงานศกึ ษาธิการจังหวดั ระยอง ขอ฾ มลู ณ เดอื นกันยายน 2561

โรงเรยี นในสงั กดั องคก์ ารบริหารส่วนจังหวัดระยอง มีจานวน 3 แห่ง และวิทยาลัยเทคโนโลยี
และอาชีวศกึ ษาตากสินระยอง 1 แห่ง ไดแ้ ก่

1) โรงเรียนมัธยมตากสินระยอง มีจานวนนักเรียน 3,295 คน มีครูและบุคลากรทางการ
ศกึ ษา จานวน 246 คน

2) โรงเรียนอนุบาลนานาชาติตากสนิ ระยอง มีจานวนนักเรียน 3,016 คน มีครูและบุคลากร
ทางการศกึ ษา จานวน 333 คน

3) โรงเรียนอนบุ าลนานาชาตติ ากสินบา฾ นค฽าย (วัดหวายกรอง) มจี านวนนักเรียน 1,971 คน
มคี รแู ละบุคลากรทางการศึกษา จานวน 162 คน

4) วิทยาลัยเทคโนโลยีและอาชีวศึกษาตากสินระยอง มีจานวนนักศึกษา 162 คน มีครูและ
บุคลากรทางการศึกษา จานวน 20 คน

ทม่ี า : กองการศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม องคกแ ารบรหิ ารสว฽ นจงั หวัดระยอง ขอ฾ มลู ณ เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2562

สาธารณสุขจังหวัดระยอง จังหวัดระยอง มีโรงพยาบาลศูนยแ 1 แห฽ง จานวน 597 เตียง
โรงพยาบาลทัว่ ไป 2 แหง฽ จานวน 362 เตียง โรงพยาบาลชุมชน 6 แห฽ง จานวน 273 เตียง โรงพยาบาลส฽งเสริม
สุขภาพประจาตาบล 95 แห฽ง โรงพยาบาลเอกชน 5 แห฽ง จานวน 395 เตียง คลินิก จานวน 382 แห฽ง มี
จานวนแพทยแ 148 คน ทันตแพทยแ 54 คน เภสัชกร 100 คน พยาบาล 1,645 คน พยาบาลเทคนิค 31 คน
ผู฾ปุวยที่เข฾ารับการรักษาด฾วย 5 โรคสาคัญ ได฾แก฽ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจขาดเลือด โรค
หลอดเลอื ดสมอง และโรคมะเร็ง

ท่มี า : ศนู ยแขอ฾ มลู ข฽าวสารสานักงานสาธารณสขุ จังหวดั ระยอง ขอ฾ มลู ณ วันท่ี 31 กรกฎาคม 2561

4. อาชญากรรม คดอี าชญากรรม ได฾แก฽ คดปี ระทษุ รา฾ ยต฽อทรัพยแ โจรกรรม รถจักรยานยนตแ โจรกรรมรถยนตแ
ฉอ฾ โกง และยกั ยอก พบว฽าจงั หวดั ระยองมจี านวนคดีประเภทนีส้ ูง ซงึ่ จะสังเกตได฾ว฽าคดีประเภทนี้ จะเกิดมากใน
พื้นที่ท่ีมีโรงงานอุตสาหกรรมหนาแน฽น และอาจมีคนต฽างถ่ินเข฾ามา รายงานฐานความผิดคดีอาญาท่ีสาคัญของ
ตารวจภูธรจังหวัดระยองปี 2560 มีคดีความผิดเกี่ยวกับชีวิต ร฽างกาย และเพศ 491 คดี, คดีความผิด
เกี่ยวกับทรัพยแ 1,010 คด,ี คดีทน่ี า฽ สนใจ 451 คดี และคดที ีร่ ฐั เป็นผ฾เู สียหาย 9,059 คดี

ยาเสพติด สถานการณแยาเสพติดของจังหวัดระยองอย฽ูในระดับไม฽รุนแรงไม฽พบการผลิตใน
พ้ืนท่ีมีผ฾ูเสพ/ผู฾ติดยาเสพติดกระจายตัวอย฽ูในทุกพื้นท่ีของอาเภอ สถานการณแการแพร฽ระบาดของยาเสพติดสามารถ
ควบคุมได฾โดยไม฽ส฽งผลกระทบต฽อการดารงชีวิตโดยปกติสุขของประชาชน แต฽เนื่องจากปใญหายาเสพติดมี
การเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาจาเป็นต฾องมีการดาเนินการอย฽างต฽อเนื่อง เพื่อไม฽ให฾ปใญหายาเสพติดขยายตัว
มากขึ้นประกอบกับสถานการณแยาเสพติดในปใจจุบันเร่ิมปรากฏปใญหาเพิ่มมากข้ึน ยังคงมีบางพ้ืนที่ท่ีควรให฾
ความสนใจเปน็ พเิ ศษและต฾องเร฽งรัดดาเนินการแก฾ไขปใญหาพื้นท่ีเส่ียงต฽อการแพร฽ระบาดและแหล฽งม่ัวสุม พื้นท่ี
แพร฽ระบาด ได฾แก฽ อาเภอเมืองระยอง อาเภอแกลง อาเภอนิคมพัฒนา อาเภอปลวกแดง และมาบตาพุด
เครือข฽ายกล฽มุ การค฾า ได฾แก฽ เครือข฽ายกลุ฽มผู฾ต฾องหาพ฾นโทษ หรือได฾รับการพักการลงโทษแล฾วมาจับกล฽ุมรวมกัน
ค฾ายาเสพตดิ

110

การเรยี นร฾เู ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽ุนท่ี 75

การสงั คมสงเคราะห์
การดาเนนิ การด้านสงั คมสงเคราะหข์ องจังหวัดระยอง เชน฽ ส า นั ก ง า น พั ฒ น า

สังคมและความมนั่ คงของมนุษยจแ งั หวดั ระยอง ได฾ให฾การช฽วยเหลือเป็นเงินสงเคราะหแผู฾ประสบปใญหาทางสังคม
กรณีฉุกเฉิน บ฾านพักเด็กและครอบครัวจังหวัดระยอง ได฾ให฾การช฽วยเหลือเป็นเงินสงเคราะหแเด็กในครอบครัว
ยากจน ศูนยแคุ฾มครองคนไร฾ท่ีพ่ึงจังหวัดระยอง ได฾ให฾การช฽วยเหลือเป็นเงินสงเคราะหแครอบครัวผู฾มีรายได฾น฾อย
และไรท฾ ่พี ง่ึ นคิ มสรา฾ งตนเองจังหวดั ระยอง ให฾การช฽วยเหลือเป็นเคร่ืองอุปโภคบริโภคและผ฾าห฽มกันหนาว ท้ังน้ี
จังหวัดระยอง ยังมีสถานสงเคราะหแค฾ุมครองสวัสดิภาพเด็กในสถานแรกรับ (รับเด็กอายุ 6 - 18 ปี) มีอานาจ
หน฾าทต่ี ามพระราชบญั ญตั ิคม฾ุ ครองเดก็ พ.ศ. ๒๕๔๖

ปใจจุบัน องคแการบริหารส฽วนจังหวัดระยอง อย฽ูระหว฽างดาเนินการถมที่และปรับปรุงภูมิ
ทัศนแ เพื่อใชใ฾ นการก฽อสร฾างศูนยแฟ้ืนฟูสมรรถภาพและคุณภาพชีวิตของผ฾ูสูงอายุจังหวัดระยอง เพ่ือให฾เหมาะสม
และเพียงพอต฽อความต฾องการของประชาชน มีการให฾บริการด฾านการแพทยแและสาธารณสุขท่ีสะดวก รวดเร็ว
ทันสมัยและมีมาตรฐานสากล รองรับการพัฒนาและมีเครือข฽ายการส฽งต฽อผู฾ปุวยที่ต฾องการรักษาเฉพาะ
ทางได฾อย฽างมีประสทิ ธิภาพ (พ้ืนที่กอ฽ สร฾างบรเิ วณหลังสวนสน ตาบลแกลง อาเภอเมืองระยอง จงั หวดั ระยอง)

ประชากรแฝง จากการสารวจจานวนประชากรแฝงโดยสานักงานคณะกรรมการพัฒนาการ
เศรษฐกิจและสังคมแห฽งชาติพบว฽าเมื่อปี พ.ศ. 2552 มีประชากรแฝงจานวน 455,138 คาดการณแแนวโน฾ม
ประชากรแฝงจังหวัดระยองในระยะข฾างหน฾าคาดว฽าประชากรแฝงจังหวัดระยองจะมีจา นวนเพ่ิมขึ้นเป็น
796,510 คน เปน็ อยา฽ งนอ฾ ยในปี 2560 ซงึ่ ขณะน้ีจังหวัดระยองได฾แต฽งต้ังคณะกรรมการและคณะทางานขึ้น
เพื่อสารวจข฾อมูลเกี่ยวกับประชากรแฝง เพอ่ื ดาเนินการแก฾ไขปใญหาต฽อไป

แรงงาน เดือนธันวาคม 2560 ผ฾ูอยู฽ในกาลังแรงงาน จานวน 549,850 คน แยกเป็นผู฾มี
งานทา 540,442 คน ผ฾ูว฽างงาน 7,585 คน ผู฾ รอคอยฤดูกาล 1,822 คน ผ฾ูไม฽อยู฽ในกาลังแรงงงาน 190,466
คน และผู฾อายุต่ากว฽า 15 ปี มีจานวน 159,857 คน ประชากรของจังหวัดระยองว฽างงานท้ังส้ิน 7,858 คน
แรงงานต฽างด฾าวรวมทุกประเภท จานวน 95,594 คน สถานประกอบการท่ีข้ึนทะเบียนประกันสังคม จานวน
8,744 แหง฽

111

การเรยี นรู฾เชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รน฽ุ ที่ 75

ส่วนที่ 2
การประเมินประสทิ ธิภาพของการบริหารจดั การปูองกัน

ระงบั ยับยง้ั การระบาดของโรคไวรสั โควดิ -19
ในสว่ นขององค์การบรหิ ารส่วนจังหวดั ระยอง

แนวทางการดาเนินงาน
๑. แนวทาง กลไก กระบวนการและการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจ

และสงั คม จากผลกระทบของโรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ภายใต้กรอบวงเงิน ๔ แสนล้านบาท
ตาม พ.ร.ก กู้เงิน ฯ ๑ ล้านล้านบาท (รอบท่ี ๑) โดยมีอัตรากาลังขององคแการบริหารส฽วนจังหวัดระยอง

จานวนทัง้ ส้ิน ๑,๖๔๒ คน
๒. แผนการฟ้นื ฟเู ศรษฐกจิ และสงั คมจากผลกระทบของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา๒๐๑๙ (COVID-๑๙)

ภายใต฾กรอบวงเงิน ๔ แสนลา฾ นบาท ตาม พ.ร.ก.กเู฾ งินฯ ๑ล฾านลา฾ นบาท(รอบท่ี๑/๒/๓) และแผนงานอ่นื ๆ
แผนการฟืน้ ฟูเศรษฐกจิ และสังคมจากผลกระทบของโรคตดิ เชอ้ื ไวรัสโคโรนา๒๐๑๙ (COVID-

๑๙) ภายใต฾กรอบวงเงิน ๔ แสนล฾านบาท ตาม พ.ร.ก.กู฾เงนิ ฯ ๑ลา฾ นลา฾ นบาท ท่ี องคแการบริหารส฽วนจังหวัด
ระยอง เสนอขอ แตย฽ งั ไม฽ได฾รับการอนุมัติ รวม ๑๗ โครงการ คอื

ลาดบั แผนงาน/โครงการ งบประมาณ
296,000,000
1 โครงการปรับปรุงทา฽ เรอื เพ ตาบลเพ อาเภอเมือง จังหวดั ระยอง 82,000,000

2 โครงการปุาชายเลนในเมืองจังหวดั ระยอง ปุาชายเลนพระเจดยี แ 80,000,000
กลางน้า อัญมณหี นงึ่ เดยี วในระยอง ระยะที่ 3 52,000,000

3 โครงการปุาชายเลนในเมืองจังหวัดระยอง ปาุ ชายเลนพระเจดียแ กลาง 96,000,000
น้า อญั มณีหน่ึงเดยี วในระยอง ระยะที่ 4 46,900,000
55,300,000
4 โครงการพัฒนาแหล฽งท฽องเที่ยวเชงิ อนรุ กั ษแปาุ ชายเลนในพื้นที่ 18,482,000
แนวถนนเฉลมิ บูรพาชลทติ สู฽การพฒั นาเป็นศูนยแการเรยี นรเู฾ ชงิ นเิ วศอยา฽ ง
ยัง่ ยืน และพฒั นาเป็นแหลง฽ เรียนรท฾ู างธรรมชาติ

5 โครงการจดั ตัง้ ศนู ยศแ กึ ษาธรรมชาตสิ วนพฤกษศาสตรบแ า฾ นเพ ตาบล
แกลง อาเภอเมืองระยอง จงั หวดั ระยอง

6 โครงการปรับปรงุ ภมู ทิ ัศนภแ ายในศูนยบแ รกิ ารการพฒั นาปลวกแดงตาม
พระราชดาริจังหวดั ระยอง (ระยะที่ 2)

7 โครงการปรับปรงุ ภมู ทิ ัศนแภายในศูนยบแ ริการการพัฒนาปลวกแดงตาม
พระราชดาริจังหวัดระยอง (ระยะท่ี 3)

8 โครงการพัฒนาและปรบั ปรงุ แหล฽งน้าในพ้ืนที่จังหวดั ระยอง โดย

ทาการวางท฽อนา้ ประปาพน้ื ท่ีตาบลชมุ แสงและตาบลปุายุบใน อาเภอ

วงั จันทรแ จังหวัดระยอง

112

การเรยี นรู฾เชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75

ลาดับ แผนงาน/โครงการ งบประมาณ
274,000,000
9 โครงการก฽อสรา฾ งศูนยแฟนื้ ฟสู มรรถภาพและคณุ ภาพชวี ิตของผูส฾ งู อายุ 367,600,000
จังหวัดระยอง ช฽วงที่ 1 224,000,000
57,576,000
10 โครงการก฽อสรา฾ งศูนยแฟืน้ ฟสู มรรถภาพและคุณภาพชวี ติ ของผ฾ูสงู อายุ 122,967,000
จงั หวดั ระยอง ช฽วงที่ 2 325,710,000

11 ก฽อสรา฾ งอาคารเรียน ภายในพ้ืนทว่ี ทิ ยาลยั เทคโนโลยีและอาชีวศึกษา ตาก 366,332,000
สนิ ระยอง
14,473,000
12 กอ฽ สรา฾ งปรับปรุงถนนรย.ถ.10010 สายบา฾ นยายจน่ั -บ฾านสังขฤกษแ 23,300,000
อาเภอเมืองระยอง จังหวดั ระยอง

1๓ กอ฽ สรา฾ งปรับปรุงถนน รย.ถ.10017 สายตอนตอ฽ ทางเทศบาลตาบลแก
ลงกะเฉดควบคุม – หาดใหญ฽ อาเภอเมืองระยอง จงั หวดั ระยอง

1๔ กอ฽ สรา฾ งปรับปรงุ ถนน รย.ถ.10036 สายตอนแยกทางหลวง หมายเลข
3 (เขาดนิ ) – หนองเสม็ด อาเภอแกลง,อาเภอเขาชะเมาจงั หวัดระยอง
(ระยะที่ 1)

1๕ กอ฽ สร฾างปรับปรงุ ถนน รย.ถ.10036 สายตอนแยกทางหลวง หมายเลข
3 (เขาดนิ ) – หนองเสมด็ อาเภอแกลง,อาเภอเขาชะเมาจงั หวัดระยอง
(ระยะที่ 2)

16 ปรบั ปรงุ ถนน อบจ.รย.0203 สายบ฾านเนินอทู฽ อง – บา฾ นชาฆอ฾ อาเภอ
แกลง, อาเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง

17 ก฽อสร฾างปรบั ปรุงถนนคอนกรีตเสรมิ เหลก็ สายซอยเทศบาล 11

รวมงบประมาณ ๒,๕๐๒,๖๔๐,๐๐๐

แตย฽ ังไม฽ได฾รับงบประมาณ จงึ ไดค฾ ัดเลือกเสนอคณะรฐั มนตรีสญั จร ระหว฽างวันท่ี ๒๔ ถึง ๒๕ สงิ หาคม ๒๕๖๓

ลาดบั แผนงาน/โครงการ (ด้านการพฒั นาคุณภาพชีวิต) งบประมาณ

๑ กอ฽ สรา฾ งศูนยแฟน้ื ฟูสมรรถภาพและคณุ ภาพชวี ิตของผู฾สูงอายุจงั หวดั ระยอง ๖๔๑,000,000

๒ ก฽อสร฾างอาคารเรยี นภายในพ้ืนทวี่ ิทยาลัยเทคโนโลยีและอาชีวศกึ ษาตาก ๒๒๔,000,000

สินระยอง

๓ ก่อสร้างโรงเรียนนานาชาติตากสินแกลง(ระดบั ประถมศึกษา) ๒๑๐,๔๐๐,๐๐๐

๔ โครงการป่าชายเลนในเมืองจังหวดั ระยอง ๑๖๒,๐๐๐,๐๐๐

ป่าชายเลนพระเจดยี ์กลางน้า อัญมณีหนึง่ เดยี วในระยอง

๕ โครงการปรบั ปรงุ ภูมิทัศนภ์ ายในศูนยบ์ ริการการพัฒนาปลวกแดงตาม ๑๑๒,๒๐๐,๐๐๐

พระราชดาริ

รวมงบประมาณ ๑,๓๕๐,๒๐๐,๐๐๐

113

การเรยี นรเ฾ู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รน฽ุ ที่ 75

กลไก กระบวนการและการบริหารจัดการแผนงาน โครงการ ตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม
จากผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (Covid – 19) ภายใต้กรอบวงเงิน ๔ แสนล้านบาท ตาม
พระราชบญั ญัติเงนิ กู้ฯ ๑ ล้านลา้ นบาท (รอบท่ี ๑)

สถานการณเ์ ศรษฐกิจของจังหวัดระยอง
จังหวดั ระยองมีฐานเศรษฐกจิ หลัก ๓ ประเภท ประกอบดว้ ย
๑. ด้านอตุ สาหกรรม ซงึ่ เปน็ ฐานเศรษฐกิจหลกั ประมาณรอ้ ยละ ๗๐-๘๐
๒. ดา้ นการทอ่ งเที่ยว
๓. ด้านการเกษตร และประมง
ในการน้ี ฐานเศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยว ได้รับผลกระทบมากท่ีสุดจากสถานการณ์การแพร่ระบาด
ของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (Covid – 19) ในขณะท่ี ด้านการเกษตร และอุตสาหกรรมยังสามารถ
ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของจังหวัดระยองได้ในระดับที่ดีอยู่ ดังนั้น องค์การบริหารส่วนจังหวัดระยองจึงให้
ความสาคัญกับการฟื้นฟูเศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวซ่ึงจะช่วยให้เกิดการจ้างงาน การประกอบธุรกิจต่อเนื่อง
และสร้างรายได้ เปน็ ลาดบั แรก โดยได้กาหนดแผนงาน โครงการซง่ึ กอ่ ให้เกดิ ประโยชน์ท้ังทางตรงและทางอ้อม
เพื่อนาไปสู่เปา้ หมายดงั กล่าว จานวน ๑๗ โครงการ โดยขอรับการสนับสนุนงบประมาณภายใต้กรอบวงเงิน ๔
แสนลา้ นบาท ตามพระราชกฤษฎีกากูเ้ งิน ๑ ล้านลา้ นบาท ประกอบด้วย
๑. โครงการปรับปรุงท่าเรือเพ ตาบลเพ อาเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง งบประมาณ
๒๙๖,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือก่อสร้างและปรับปรุงท่าเรือเพ ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้ และสร้าง
ภาพลกั ษณ์การทอ่ งเทย่ี วที่ดีของจังหวดั ระยอง รวมทั้งเพื่อพัฒนาและปรับปรุงแหล่งท่องเที่ยวให้มีประสิทธิภาพและ
สามารถพฒั นาศักยภาพดา้ นการท่องเทีย่ วของจงั หวัดระยอง
๒. โครงการโครงการปา่ ชายเลนในเมืองจังหวัดระยอง ป่าชายเลนพระเจดีย์กลางน้าอัญมณีหนึ่งเดียว
ในระยอง ระยะท่ี ๓ งบประมาณ ๘๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์ เพ่ือเป็นการสงวน อนุรักษ์ และ
ฟน้ื ฟทู รัพยากรป่าชายเลนใหค้ งความสมบูรณ์ กบั เพื่อพัฒนาเป็นแหลง่ เรียนรู้ และทอ่ งเทีย่ วเชิงนิเวศทรัพยากร
ป่าชายเลน รวมท้ังเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจและสังคม รองรับการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EEC)
ให้กบั ประชาชนจงั หวดั ระยอง และประเทศไทย
๓. โครงการป่าชายเลนในเมืองจงั หวัดระยอง ป่าชายเลนพระเจดีย์กลางน้าอัญมณีหน่ึงเดียวในระยอง
ระยะท่ี ๔ งบประมาณ ๘๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือเป็นการสงวน อนุรักษ์ และฟื้นฟูทรัพยากร
ป่าชายเลนให้คงความสมบูรณ์ กับเพ่ือพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ และท่องเท่ียวเชิงนิเวศทรัพยากรป่าชายเลน
รวมท้ังเพ่ือส่งเสริมเศรษฐกิจและสังคม รองรับการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EEC) ให้กับ
ประชาชนจังหวดั ระยอง และประเทศไทย
๔. โครงการพัฒนาแหล่งท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์ป่าชายเลนในพื้นที่แนวถนนเฉลิมบูรพาชลทิตสู่การ
พัฒนาเป็นศูนย์การเรียนรู้เชิงนิเวศอย่างยั่งยืนและพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติ งบประมาณ
๕๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการท่องเท่ียว พัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ใหม่
ซ่ึงเชื่อมโยงแหล่งท่องเท่ียวในพื้นท่ี และพัฒนาพื้นท่ีแหล่งท่องเที่ยวโดยอนุรักษ์ป่าชายเลนในพื้นที่จังหวัดระยอง
ให้เหมาะสมและสอดคล้องกับสภาพแวดล้อมในพ้ืนที่ อนุรักษ์ป่าชายเลน พันธ์ุไม้หายาก ซึ่งเป็นแหล่งกาเนิด
สัตวน์ า้
๕. โครงการ จัดตั้งศูนย์ศึกษาธรรมชาติสวนพฤกษศาสตร์บ้านเพ ตาบลแกลง อาเภอเมืองระยอง จังหวัด
ระยอง งบประมาณ : ๙๖,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงคแเพ่ือพัฒนาศักยภาพและโอกาสในการใช้ที่ดินของ

114

การเรยี นรูเ฾ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสูง (นปส.) รนุ฽ ท่ี 75

สวนพฤกษศาสตร์บ้านเพ ให้มีความสอดคล้องเชื่อมโยงกับศูนย์ฟ้ืนฟูผู้สูงอายุขององค์การบริหารส่วนจังหวัด
ระยอง เพ่ือทากิจกรรมสันทนาการและการท่องเท่ียว เชิงอนุรักษ์ กับเพ่ือเป็นแนวทางการพัฒนาพื้นที่สวน
พฤกษศาสตร์บ้านเพให้เป็นศูนย์ศึกษาธรรมชาติสวนพฤกษศาสตร์ รวมท้ังเพ่ือพัฒนาเป็นแหล่งท่องเท่ียวทาง
ธรรมชาติสาหรบั ประชาชน นักทอ่ งเทีย่ ว และเป็นแหล่งเรียนรทู้ างธรรมชาตขิ องเด็กและเยาวชน

๖. โครงการปรับปรุงภูมิทัศน์ภายในศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดาริจังหวัดระยอง
(ระยะที่ ๒) งบประมาณ ๔๖,๙๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพือ่ เผยแพร่พระราชประวัติและพระราชกรณีย
กิจรวมทั้งโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุยเดช
มหาราช บรมนาถบพติ ร และ เพอื่ พฒั นาเปน็ แหลง่ ท่องเท่ียวแหง่ ใหม่ของจังหวดั ระยอง

๗. โครงการปรับปรุงภูมิทัศน์ภายในศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดาริจังหวัดระยอง
(ระยะท่ี ๓) งบประมาณ ๕๕,๓๐๐,๐๐๐ บาท โดยมวี ตั ถปุ ระสงคแเพื่อเผยแพร่พระราชประวัติและพระราชกรณีย
กิจรวมทั้งโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุยเดช
มหาราช บรมนาถบพติ ร และเพ่ือพัฒนาเปน็ แหล่งท่องเท่ยี วแห่งใหมข่ องจงั หวดั ระยอง

๘. โครงการพัฒนาและปรับปรุงแหล่งน้าในพ้ืนท่ีจังหวัดระยองโดยทาการวางท่อจ่ายน้าประปาใน
พื้นท่ีตาบลชุมแสงและตาบลป่ายุบใน อาเภอวังจันทร์ จังหวัดระยอง งบประมาณ ๑๘,๔๘๒,๐๐๐ บาท โดยมี
วัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้าสาหรับอุปโภค – บริโภค และการเกษตร และเพื่อรองรับการ
เจริญเติบโตจากโครงการพัฒนาพ้ืนทว่ี ังจนั ทร์วัลเลยซ์ ่ึงต้ังอย่ใู นพ้ืนที่อาเภอวังจนั ทร์

๙. โครงการกอ่ สรา้ งศนู ยฟ์ ื้นฟูสมรรถภาพและคณุ ภาพชวี ติ ของผ้สู ูงอายจุ ังหวดั ระยอง ช่วงที่ ๑
งบประมาณ ๒๗,๔๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อก่อสร้างศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพและคุณภาพชีวิตของ
ผู้สูงอายุท่เี หมาะสมและเพยี งพอต่อความตอ้ งการของประชาชน และเพื่อให้จังหวัดระยอง มีการให้บริการด้าน
การแพทยแ์ ละสาธารณสุขที่สะดวก รวดเรว็ ทันสมยั และมมี าตรฐานสากล

๑๐. โครงการกอ่ สรา้ งศนู ยฟ์ ืน้ ฟูสมรรถภาพและคณุ ภาพชีวติ ของผสู้ ูงอายจุ ังหวัดระยอง ช่วงที่ ๒
งบประมาณ ๓๖๗,๖๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือก่อสร้างศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพและคุณภาพชีวิตของ
ผู้สงู อายทุ เี่ หมาะสมและเพียงพอต่อความต้องการของประชาชน กับเพ่ือให้จังหวัดระยอง มีการให้บริการด้าน
การแพทยแ์ ละสาธารณสุขทีส่ ะดวก รวดเร็ว ทันสมยั และมมี าตรฐานสากล

๑๑. โครงการก่อสร้างอาคารเรียน ภายในพ้ืนท่ีวิทยาลัยเทคโนโลยีและอาชีวศึกษาตากสินระยอง
งบประมาณ ๒๒๔,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการศึกษาเพื่อผลิตกาลังคนด้านอาชีวศึกษาให้ตอบ
รับกับความต้องการกาลังคนตามนโยบายพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก หรือ Eastern Economic
Corridor Development และ Thailand 4.0 ในกลุ่มอุตสาหกรรม New Engine of Growth ซึ่งประกอบด้วย
อุตสาหกรรมกลุ่ม First S-curve & New S-curve

๑๒. โครงการก่อสร้างปรบั ปรุงถนน รย.ถ.๑๐๐๑๐ สายบ้านยายจัน่ -บา้ นสังขฤกษ์ อาเภอเมืองระยอง
จังหวัดระยอง งบประมาณ ๕๗,๕๗๖,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนและแก้ไขปัญหา
การจราจรแกร่ าษฎรผ้ใู ช้เส้นทางในการสัญจร โดยเฉพาะรถบรรทุกขนาดใหญ่ทีม่ จี านวนเพิ่มมากขึน้

๑๓. โครงการก่อสร้างปรับปรุงถนน รย.ถ.๑๐๐๑๗ สายตอนต่อทางเทศบาลตาบลแกลงกะเฉด
ควบคุม – หาดใหญ่ อาเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง งบประมาณ ๑๒๒,๙๖๗,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์
เพ่ือบรรเทาความเดือนร้อนและแก้ไขปัญหาการจราจรให้แก่ราษฎรผู้ ใช้เส้นทางในการสัญจรโดยเฉพาะ
รถบรรทุกขนาดใหญ่ท่ีมีจานวนเพิ่มมากข้ึน และเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินของราษฎร
ผสู้ ญั จร

115

การเรยี นร฾เู ชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽ุนที่ 75

๑๔. โครงการก่อสร้างปรับปรุงถนน รย.ถ.๑๐๐๓๖ สายตอนแยกทางหลวงหมายเลข ๓ (เขาดิน) –
หนองเสม็ด อาเภอแกลง อาเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง (ระยะที่ ๑) งบประมาณ ๓๒๕,๗๑๐,๐๐๐ บาท โดยมี
วัตถุประสงค์เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนและแก้ไขปัญหาการจราจรแก่ราษฎรผู้ใช้เส้นทางในการสัญจร
โดยเฉพาะรถบรรทุกขนาดใหญ่ท่ีมีจานวนเพ่ิมมากข้ึน รวมท้ังเพื่อส่งเสริมแหล่งท่องเท่ียวในอาเภอเขาชะเมา

๑๕. โครงการก่อสร้างปรับปรุงถนน รย.ถ.๑๐๐๓๖ สายตอนแยกทางหลวงหมายเลข ๓ (เขาดิน) –
หนองเสมด็ อาเภอแกลง อาเภอเขาชะเมา จงั หวัดระยอง (ระยะท่ี ๒) งบประมาณ ๓๖๖,๓๓๒,๐๐๐ บาท โดยมี
วัตถุประสงค์เพ่ือบรรเทาความเดือดร้อนและแก้ไขปัญหาการจราจรแก่ราษฎรผู้ใช้เส้นทางในการสัญจร
โดยเฉพาะรถบรรทกุ ขนาดใหญ่ ท่ีมจี านวนเพิ่มมากขึ้น และเพอื่ สง่ เสรมิ แหล่งทอ่ งเท่ยี วในอาเภอเขาชะเมา

๑๖. โครงการปรับปรุงถนน อบจ.รย.๐๒๐๓ สายบ้านเนินอู่ทอง – บ้านชาฆ้อ อาเภอแกลง
อาเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง งบประมาณ ๑๔,๔๗๓.๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบรรเทาความเดือดร้อน
และแก้ไขปัญหาการจราจรแก่ราษฎรผู้ใช้เส้นทางในการสัญจร โดยเฉพาะรถบรรทุกขนาดใหญ่ ท่ีมีจานวนเพิ่ม
มากขึ้น และราษฎรในพื้นที่ใช้เป็นเส้นทางสัญจร รวมท้ังขนส่งสินค้าทางการเกษตรเข้าสู่ตัวเมืองระยอง และ
จากตัวเมอื งระยองไปยงั อาเภอบ้านคา่ ยไดร้ ับความสะดวกรวดเรว็

๑๗. โครงการปรับปรุงถนนคอนกรีตเสริมเหล็กสาย ซอยเทศบาล ๑๑ หมู่ที่ ๕ เทศบาลตาบล
สานกั ท้อน อาเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง งบประมาณ ๒๓,๓๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบรรเทา
ความเดือดร้อนและแก้ไขปญั หาการจราจรแก่ราษฎรผู้ใช้เส้นทางในการสัญจร โดยเฉพาะรถบรรทุกขนาดใหญ่
ทีม่ จี านวนเพ่ิมมากขึ้น รวมทั้งเพื่อให้ราษฎรในพื้นท่ีใช้เป็นเส้นทางสัญจร และขนส่งสินค้าทางการเกษตรเข้าสู่
ตวั เมืองระยอง กบั จากตัวเมืองระยองไปยังอาเภอบ้านคา่ ยได้รบั ความสะดวกรวดเร็ว

ทั้งน้ี โครงการดังกล่าวองค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง คาดหวังผลสาเร็จในอนาคตอันใกล้เพื่อการ
กระตุ้นเศรษฐกิจ จึงประสงค์จะทาโครงสร้างพ้ืนฐานขนาดใหญ่ท่ีสามารถสนับสนุนทั้งการท่องเที่ยว การค้า
การลงทุน เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจให้กับจังหวัด แต่การขอรับการจัดสรรงบจัดสรรงบประมาณ
ดังกลา่ วยังไมร่ บั การพิจารณาอนุมัติ ซงึ่ ในเบ้ืองตน้ สานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติมีแนว
ทางการอนุมัติโครงการ ในลักษณะการกระตุ้นเศรษฐกิจฐานรากเพื่อสร้างความเข้มแข็งภายในก่อน จึง
พิจารณาอนุมัติโครงการประเภทสร้างอาชีพสร้างรายได้ให้กับชุมชน เช่น โครงการเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิต
ภาคการเกษตร โครงการเกีย่ วกับการแปรรปู เพ่ือสร้างมูลคา่ และโครงการในลักษณะส่งเสริมการสร้างอาชีพใน
ชุมชนเป็นส่วนใหญ่ สาหรับโครงการโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ยังไม่ได้รับการพิจารณาแต่อย่างใด ทั้งนี้
องค์การบริหารส่วนจังหวัดระยองได้ใช้โอกาสในคราวท่ีจะมีการประชุมคณะรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการนอก
สถานที่ ท่ีจังหวัดระยอง ในวันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๖๓ เพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณดาเนินโครงการ
ดงั กล่าว

สาหรับการแก้ไขปัญหาระยะส้ัน เพื่อไม่ให้เกิดความซ้าซ้อนในการปฏิบัติงาน องค์การบริหารส่วน
จงั หวัดระยอง ได้บูรณาการกับส่วนราชการในพ้ืนที่ท่ีมีอานาจหน้าที่โดยตรงในการช่วยเหลือกลุ่มแรงงานท่ีถูก
เลิกจ้าง และผู้ยากจนท่ัวไป โดยให้การสนับสนุนงบประมาณในการส่งเสริมการสร้างงาน สร้างอาชีพตาม
แนวทางปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

บุคลากรตาแหน฽งในขององคแการบริหารส฽วนจังหวัดระยองที่มีหน฾าที่เกี่ยวข฾องกับการนาแผนงาน
โครงการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมฯท่ีสมควรได฾รับเพ่ิมพูนความรู฾ความเชี่ยวชาญให฾สามารถปฏิบัติงานได฾ดีขึ้น
และในเรือ่ งตา฽ งๆ ดงั นี้

116

การเรยี นรูเ฾ ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) ร฽ุนท่ี 75

แนวคดิ ทกั ษะที่โลกต้องการหลงั ยุคโควิด-19
๑. ชารแลสแ ดารแวิน (Charles Darwin) ทฤษฎีววิ ฒั นาการ “ไม฽ใช฽คนแข็งแรงท่ีสดุ หรือคนฉลาดท่จี ะ

อยรู฽ อด แต฽เป็นคนทส่ี ามารถปรับตัวไดด฾ ีท่สี ุดต฽างหาก
๒. การรวมรวบจากความร฾คู ณบดีวิทยาลยั นานาชาติ มาหวิทยาลัยในงาน MUIC VIRTUAL OPEN DAYS

๒๐๒๐ ศาสตราจารยแ แพทยแหญิงจฬุ ธดิ า โฉมฉาย และคุณพัชรี รักษาวงศแ กลา฽ ววา฽ ทกั ษะทจ่ี าเป็น ๔ดา฾ น
๒.๑ ทักษะในการมองภาพรวมของปญใ หา
๒.๒ ทกั ษะการคิดวิเคราะหอแ ยา฽ งเปน็ ระบบ
๒.๓ ทักษะการสื่อสารเชงิ บวก
๒.๔ ทกั ษะภาษาท่ี ๔ ภาษา Coding การเขียนโปรแกรม

๓. คณุ มัณฑติ า จินดา จากคากล฽าวของ Alvin Toffler วา฽ “คนไมม฽ ีการศกึ ษาในศตวรรษท่ี ๒๑ ไม฽ใช฽
คนอ฽านไม฽ออก เขยี นไมไ฽ ด฾ แต฽เป็นคนที่ไมส฽ ามารถทจ่ี ะเรียนร฾ู หรือลบสงิ่ ทีเ่ รียนรเ฾ู ดิมออกไป เพ่ือมาเรียนรู฾สงิ่
ใหม”฽ หลงั โควิด ต฾องเปลี่ยนวิธคี ิด ปรับทศั นคติ และพัฒนาทกั ษะ ดงั น่ี

๓.๑ Unlearn ละทงิ้ ทักษะเดิม
๓.๒ Relearn ทกั ษะทีต่ ฾องเรียนรู฾เพิม่ เตมิ อีก

๓.๒.๑ Digital Skill ทกั ษะดา฾ นดจิ ิทัล Data เพอื่ ทาความเขา฾ ใจลูกค฾า และเรียนร฾ู
Platform ออนไลนตแ ฽าง ๆ

๓.๒.๒ Soft Skill อนาคตหุ฽นยนตแจะเขา฾ มาทางานแทนทมี่ นษุ ยโแ ดยเฉพาะงานท่ีทาซ้า
หรืองานอันตราย

๓.๓ Learn ทักษะที่ต฾องเรยี นรใู฾ หม฽
๓.๒.๑ Digital Skill Soft Skill ทกั ษะด฾านดจิ ิทลั เชน฽ หากธรุ กจิ ไม฽มี Digital Asse

ต฾องสร฾างขนึ้ มา หรือปรับทักษะท่เี หมือนกับการเรยี นร฾ูใหม฽
๓.๒.๒ Soft Skill ได฾แก฽ Empathy ต฾องทา ความเข฾าใจลกู ค฾า

๔. นายพัฒนชยั กุลสริ สิ วสั ด์ิ กรรมการผ฾ูจดั การใหญ฽ กลมุ฽ บรษิ ัทชัยบรู ณแ บราเดอรสแ จากัด กลา฽ วใน
การบรรยายหลักสตู รนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุน฽ ที่ ๗๕ เม่ือวันที่ ๑๓ สงิ หาคม ๒๕๖๓

เราจะเป็นผเ฾ู ปลี่ยนหรือผถู฾ ูกเปลี่ยน โดยพิจารณาจาก
๔.๑ ไวตอ฽ การรับร฾ูของการเปลีย่ นแปลง
๔.๒ ไวตอ฽ การปรบั ปรงุ และพฒั นา
ผูน฾ าต฾องคดิ เสนอว฽า การปรบั ปรุงพัฒนา (นวัตกรรม) คอื หวั ใจของการทาให฾องคกแ ารยัง่ ยืน

จากแนวคิดดงั กลา฽ ว องคแการบริหารสว฽ นจงั หวดั ระยอง ได฾ให฾ขอ฾ มลู ว฽า ได฾เตรยี มบคุ ลากรด฾านการ
ปรบั ตวั รองรับสถานการณแ โดยเพมิ่ ทักษะด฾านเทคโนโลยี แกบ฽ ุคลากร โดยเฉพาะกองแผนและงบประมาณ
กองชา฽ ง กองการศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม กองคลงั โรงเรยี นในสงั กดั

แต฽มขี ฾อเสนอจากการสนทนา ควรมกี ารวางระบบพัฒนาบุคลากรทั้งระบบ โดย
๑. พฒั นาทักษะพื้นฐานทัง้ องคกแ ร ควรพัฒนา ทักษะในการมองภาพรวมของปญใ หา ทักษะการคิด
วิเคราะหแอยา฽ งเป็นระบบ ทกั ษะการเรียนร฾ู ทกั ษะดา฾ นดิจิทัล และทักษะความฉลาดทางอารมณแ
๒. พฒั นาทักษะ ผ฾บู รหิ าร หวั หน฾า ท่คี วรมีทักษะเพมิ่ ทกั ษะการส่ือสารเชิงบวก ทกั ษะการแกป฾ ญใ หา
ทกั ษะการคดิ วเิ คราะหเแ ชิงกลยทุ ธแ ทกั ษะความคิดสรา฾ งสรรคแ และทักษะการสอนงาน

117

การเรยี นรู฾เชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽ุนที่ 75

ผลการดาเนนิ งาน (ตง้ั แต่ตน้ เดือนกรกฎาคม ๒๕๖๓ จนถงึ เวลาท่ีทาการศกึ ษา)

1. มีมาตรการและกิจกรรมที่องค์การบรหิ ารสว่ นจงั หวดั ดาเนินการภายใตก้ ฎระเบยี บท่ีเกยี่ วขอ้ งมดี ังนี้

1) องคก์ ารบริหารสว่ นจงั หวดั ได้ปรับแผนและเกลย่ี งบประมาณประจาปี ๒๕๖๓ จานวน ๓๐,๐๐๐,๐๐๐
บาท เพอ่ื นาไปใช้ในการกระตุ้นและเยียวยาเศรษฐกิจสงั คมของระยองในระยะเร่งดว่ น

2) นาเสนอโครงการขนาดใหญจ่ านวน ๑๗ โครงการท่ีช่วยเยยี วยาและฟื้นฟเู ศรษฐกิจ โดยใช้งบประมาณ
ในวงเงนิ ๒,๕๐๐ ลา้ นบาท

3) เพิ่มรายได้ในมาตรการการจัดเก็บภาษี เช่น การเก็บภาษีล้อเล่ือน ให้คนระยองปรับมาใช้ทะเบียนรถ
ในจังหวัดระยอง

4) ขอความรว่ มมอื ภาครฐั ทัว่ ประเทศใหม้ าจดั ประชมุ สัมมนาทีจ่ ังหวดั ระยอง
5) จดั งานแสดงและขายสนิ คา้ โอทอป ตลอดจนสินค้าอุปโภคบริโภคเพ่ือลดภาระค่าใช้จ่ายของประชาชน
ในพ้นื ท่ี และสง่ เสริมวิสาหกิจชุมชน
6) จัดกิจกรรมส่งเสรมิ การท่องเทย่ี วเชิงสุขภาพ เช่น จดั กิจกรรมขีจ่ กั รยาน จดั งานวิ่ง จัดแขง่ กฬี าทางนา้
7) ใช้งบประมาณทีม่ อี ยอู่ ย่างจากดั จดั ซอื้ ผลิตภัณฑ์ปอั งกนั โควิด ๑๙ เช่น เจลแอลกอฮอล์ เพื่อให้ชุมชน
เกิดความปลอดภยั
8) ใช้สถานท่ีภายในอาคารขององค์การบริหารส่วนจังหวัดเพ่ือสอนประชาชนหรือชุมชนในพ้ืนที่จัดทา
หนา้ กากอนามัยในการปอ้ งกนั ตนเอง
9) จัดกิจกรรมสร้างความเช่ือมั่นในการต่อสู้กับโควิด ๑๙ เช่น จัดงานแสดงสินค้า และกรณีท่ีเกิดเหตุ
อยี ปิ ต์ ได้สรา้ งความเช่อื มน่ั ต่อประชาชนท้ังประเทศในการมาท่องเท่ียวที่จังหวัดระยอง โดยให้เงินทันทีหากมา
เท่ียวระยองแลว้ ติดโรคโควิด ๑๙
10)ร่วมกบั กระทรวงการท่องเท่ียวและกฬี าในการจดั กจิ กรรมเพ่ือสง่ เสริมการท่องเท่ียวและสรา้ งความ
เช่ือมนั่ ในจงั หวัดระยอง เชน่ ถา่ ยภาพยนตร์

ปญั หาอปุ สรรคในการดาเนินงาน แนวทางแก้ไข
๑. ปญั หาอปุ สรรคในการดาเนนิ งาน
1) งบประมาณรอบท่ี 1 ตามแผนในการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมท่ีได฾รับผลกระทบจากการระบาด

ของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 องคกแ ารบริหารส฽วนจังหวดั ระยอง ไมไ฽ ด฾รับการสนบั สนุนตามแผนงานและ
โครงการทเี่ สนอขอไปยังรฐั บาล

2) การดาเนินงานขององคแการบริหารส฽วนจังหวัดไม฽สามารถดาเนินการนอกเหนือจากภารกิจท่ี
กาหนดได฾ ทาให฾การทางานเยียวยาและแก฾ไขปใญหาความเดือดร฾อนของประชาชนไม฽ได฾รับการแก฾ไข ส฽วน
ใ ห ญ฽ เ ป็ น ภ า ร กิ จ ข อ ง ห น฽ ว ย ง า น ร า ช ก า ร ส฽ ว น ภู มิ ภ า ค แ ล ะ ห น฽ ว ย ง า น ป ก ค ร อ ง ท฾ อ ง ถิ่ น อ่ื น

3) งบประมาณในส฽วนขององคแการบริหารส฽วนจังหวัดมีไม฽เพียงพอในการแก฾ไขปใญหาความเดือดร฾อน
ของประชาชนในพ้ืนที่

2. แนวทางแกไ้ ข
1) บูรณาการงบประมาณตามโครงการเดิมท่ีได฾รบั การจดั สรรงบประมาณไปแล฾ว
2) จัดความสาคัญของโครงการในการแก฾ไขปใญหาความเดือดร฾อน
๓) ปรับลดงบประมาณของสานัก/กอง ทดี่ วู า฽ ยังไม฽มีความจาเป็นเร฽งรัด เชน฽ โครงการศกึ ษาดงู าน

โครงการอบรมพฒั นาบุคลากร เป็นต฾น

118

การเรยี นรเู฾ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75

4) ศึกษาและเตรียมความพร฾อมในการดาเนินการตามแผนงานโครงการทจี่ ะของบประมาณรว฽ มกบั
หน฽วยงานราชการท่เี กยี่ วข฾อง เน่ืองจากเวลาของบประมาณจากสว฽ นกลาง โครงการท่ีไดร฾ ับอนมุ ตั จิ ะเป็น
โครงการท่ีพรอ฾ มดาเนนิ การ ไมใ฽ ชโ฽ ครงการศึกษาความพร฾อม

5) จัดหามาตรการเพม่ิ รายได฾ขององคแการบรหิ ารสว฽ นจังหวัด เช฽น มาตรการทางภาษี
6) ส฽งเสริมระบบเศรษฐกิจที่สมดลุ และให฾ประชาชนสามารถดูแลตัวเองไดบ฾ นพ้ืนฐานของปรชั ญาของ
เศรษฐกจิ พอเพียง
7) อบรมเตรยี มความพรอ฾ มให฾กบั คนที่ตกงาน เพ่ือรองรับเศรษฐกจิ ท่ีกาลงั จะฟนื้ ตัว
๘) พัฒนาศักยภาพภาคการเกษตร โดยให฾เป็น Smart Farmer เพ่อื ให฾คนรุน฽ ใหมเ฽ ข฾ามาพัฒนาการ
เกษตรในพื้นทีต่ ฽อจากบรรพบุรษุ โดยใช฾เทคโนโลยีมาช฽วย
๙) กาหนดเปูาหมายในการพัฒนาใหจ฾ ังหวัดระยองเป็น จังหวัดครัวอาหารของโลก โดยเฉพาะดา฾ น
ผลไมแ฾ ละประมง

ประโยชนท์ ป่ี ระชาชนได้รับ
๑) ประชาชนมีงานทา สามารถผลิตสนิ คา฾ ประกอบการค฾าขายและใหบ฾ ริการไดโ฾ ดย ณ ปใจจบุ นั เม่ือ

เทียบกบั ก฽อนเกิดเหตุการณโแ ควดิ 19 ถือวา฽ ฟ้ืนตัวในภาพรวมได฾ประมาณ 80 %
2) ผท฾ู เ่ี ลกิ จา฾ ง ไดร฾ บั การอบรมฟ้ืนฟูและเตรยี มการรองรับการจ฾างงานในกรณีทีม่ กี ารฟนื้ ตัวอยา฽ ง

สมบูรณแ

ทศั นคติของภาคส่วนตา่ งๆ ท้ังภาครฐั ภาคทอ้ งถ่นิ ภาคประชาชนและผไู้ ดร้ ับผลกระทบ

ได้รับความเป็นอย่างดีจากภาคส่วนต่าง ๆ ในการช่วยกันแก้ไขปัญหา ต้ังแต่มิติเครือข่ายขององค์การ
ปกครองท้องถิน่ ภาคประชาสังคม เช่น หอการค้า สภาอุตสาหกรรม หน่วยงานส่วนราชการมีการแลกเปลี่ยน
ขอ้ มูลในการดาเนนิ การร่วมกัน รวมท้งั ภาคประชาชนมีความร่วมมอื ในการทางานอย่างเข้มแข็ง

ปัจจยั แห่งความสาเร็จในการปฏิบตั งิ าน
๑) วสิ ัยทศั น์และภาวะผูน้ าของผ้บู รหิ ารในการจัดการความเส่ยี ง
๒) การประสานงานกับหนว่ ยงานราชการในส่วนจังหวัดเปน็ ไปดว้ ยความเรียบร้อยและไร้รอยตอ่ ทางาน

แกไ้ ขปัญหาของประชาชนไดเ้ ปน็ อย่างดี
๓) ความเขม้ แข็งของทีมเครือขา่ ยทั้งในภาครฐั ภาคเอกชนภาคประชาสงั คมในพน้ื ท่ี มคี วามเป็นเอกภาพ
๔) ประชาชนมีความศรัทธาและเชอ่ื มัน่ ในการทางานขององค์การบริหารส่วนจังหวดั ทาให้การขบั เคล่ือน

ได้รบั การยอมรบั และใหค้ วามร่วมมือเปน็ อย่างดี
๕) ขบั เคล่ือนใช้ศาสตร์ที่เหมาะสมกับภมู ิประเทศ ศาสตร์พระราชา
๖) การบริหารโดยธรรมาภิบาล บนฐานขอ้ มลู สรา้ งเครือขา่ ย
๗) นาเทคโนโลยมี าใช้แก้ไขปัญหา ทันกับสถานการณ์

บทเรยี นทางการบริหารราชการทไ่ี ดร้ ับจากการดาเนนิ งาน
๑) การบรหิ ารจดั การในภาวะวิกฤตเป็นหัวใจของผู้บริหาร การทางานเชงิ รุกเข้าถึงปญั หาอย่างรวดเรว็
๒) การบรู ณาการทางานระหว่างภาคส่วนเป็นส่งิ ทจ่ี ะช่วยใหเ้ กิดความสาเร็จ

119

การเรยี นร฾เู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75

๓) การมองไปขา้ งหน้าของผบู้ ริหารเปน็ สิง่ สาคัญย่ิง
๔) การตอ่ ยอด ขยายโอกาส ไม่จมอยู่กับของเดิม
๕) การสรา้ งการมสี ่วนร่วมของประชาชน
๖) ปญั หาไมใ่ ช่อปุ สรรค แต่ปัญหาคอื แหล่งเรียนรูแ้ ละโอกาส
๑๐) ข้อเสนอแนะต่อการปรับปรุงประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ลของการบรหิ ารจดั การฟน้ื ฟู
ผลกระทบทางเศรษฐกจิ และสงั คมการระบาดของโรคตดิ เชื้อไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-๑๙)
๑) การคงระบบเฝา้ ระวัง ดแู ล ควบคมุ ที่ดี แบบ new normal เพราะพ้นื ฐานของการฟนื้ ฟู จะต้องมี
ระบบการเฝา้ ระวงั ดแู ล ควบคุมที่ดี ท้ังสถานการณไ์ มม่ ีผตู้ ิดเชอ้ื ในประเทศ และสถานการณม์ ีผตู้ ดิ เช้ือแบบ
ควบคมุ ไดร้ วดเร็ว คงอนั ดับเป็นเบอรต์ ้นๆของโลก จะเป็นรากฐานทีด่ ีเลิศในการพื้นฟู
๒) การฟนื้ ฟรู ะยะเรง่ ดว่ น ต้องสร้างกาลงั ซ้ือ และกิจกรรมทางเศรษฐกิจทเ่ี หมาะสม เช่น ไทยรวย
เที่ยวไทย และเปดิ รบั เศรษฐตี ่างชาติเขา้ ไทยในกิจกรรมท่ีเหมาะสม นอกจากสรา้ งกาลงั ซื้อ ยังสร้างภาพลักษณ์
ประเทศ
๓) การฟื้นฟูระยะต่อไป ใช้งบลงทนุ สร้างเครอื่ งยนต์เศรษฐกจิ ใหม่รับ new normal เชน่ การ
ทอ่ งเทีย่ วรูปแบบใหม่ อุตสาหกรรมการคา้ ใหม่ เกษตรใหม่

120

การเรยี นรู฾เชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รุ฽นท่ี 75

ภาพกิจกรรมการศกึ ษาเรียนรู้เชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning)
ณ องคก์ ารบรหิ ารจงั หวัดระยอง และท่าเรือบ้านเพ

121

การเรยี นรูเ฾ ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รนุ฽ ที่ 75

การประเมินประสิทธภิ าพของการบริหารจัดการปูองกัน
ระงับยับยง้ั การระบาดของโรคไวรัสโควิด-19
ในระดับหมบู่ ้าน

122

การเรยี นรเู฾ ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รุน฽ ท่ี 75

รายงานการเรียนรเู้ ชิงปฏิบัตกิ าร (Action Learning)

การประเมินประสทิ ธิภาพการฟื้นฟูเศรษฐกจิ และสังคม

จากผลกระทบของไวรสั โควดิ -19 ในระดบั หมบู่ ้าน
บ้านสระแก้ว หมทู่ ี่ 3 ตาบลสานกั ท้อน อาเภอบ้านฉาง จังหวดั ระยอง

จดั ทาโดย

กลมุ่ ปฏบิ ัติการที่ 9 (ก.ป.9)

นางสาวอรอาภา โลห่ ว์ รี ะ ผ้อู านวยการสถาบันพฒั นาบุคลากร
ดา้ นการพฒั นาเมือง
นายอภิชาติ สาราบรรณ์ กรมโยธาธิการและผังเมือง
นายวรศษิ ย์ พฒุ จีบ หวั หน้าสานกั งานจังหวดั พัทลุง
นายวิรุฬห์ สทิ ธิวงศ์
นายสทุ ธิโรจน์ เจริญธนะศกั ดิ์ นายอาเภอจตั รุ สั จงั หวัดชัยภมู ิ
นายนิรนั ดร์ ปราบอกั ษร
นายอธิราช กนกเวชยนั ต์ นายอาเภอภูซาง จงั หวัดพะเยา
นายกฤษฏิ์ พนู เกษม
นายอาเภอคเู มือง จังหวดั บุรรี มั ย์
นายธเนศ ม่ันนอ้ ย
นายอาเภอเขาพนม จงั หวดั กระบี่
พ.ต.อ.หฤษฎ์ เอกอุรุ
โยธาธิการและผังเมอื งจงั หวดั อ่างทอง

หวั หน้าสานักงานปูองกนั และบรรเทาสาธารณภยั
จังหวดั อานาจเจรญิ
เลขานุการกรมทรพั ยากรทางทะเลและชายฝงั่
กรมทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ัง
ผกู้ ากับการ 3 กองบงั คบั การสืบสวนสอบสวน
สานกั งานตรวจคนเข้าเมอื ง

123

การเรยี นรเ฾ู ชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) ร฽นุ ท่ี 75

คานา
การศึกษาเรียนรู฾เชิงปฏิบัติการ (Action Learning) เป็นส฽วนหน่ึงของการศึกษาอบรมหลักสูตร
“นักปกครองระดับสูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75” ของสถาบันดารงราชานุภาพ กระทรวงมหาดไทย ประจาปีงบประมาณ
2563 โดยมวี ัตถปุ ระสงคแ เพือ่ นาบทเรยี น และประสบการณแจากการมีส฽วนร฽วมในพ้ืนที่จริงนาไปใช฾ในการบริหาร
ราชการ และสรา฾ งมลู คา฽ เพม่ิ สาหรบั ประสบการณแ การบรหิ ารราชการให฾แก฽ผ฾ูเข฾าอบรมสามารถนาไปประยุกตแใช฾ใน
การบริหารงานได฾กว฾างขวางมากขึ้น โดยกาหนดพื้นที่การเรียนรู฾เชิงปฏิบัติการ ณ จังหวัดระยอง ในประเด็น
หัวข฾อ “การประเมินประสิทธิภาพของการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา
2019 (COVID 19) ในระดับหม฽ูบ฾าน บ฾านสระแก฾ว หม฽ูท่ี 3 ตาบลสานักท฾อน อาเภอบ฾านฉาง จังหวัดระยอง”
ระหว฽างวันท่ี 20 - 24 สิงหาคม 2563 เพื่อศึกษาการประเมินประสิทธิภาพของการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม
จากผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนา 2019 (COVID 19)
ท้ังน้ีคณะผู฾จัดทาได฾รับความร฽วมมืออย฽างดีจากทุกภาคส฽วนหวังว฽าการศึกษาดูงาน
“การศึกษาเรียนรู฾เชิงปฏิบัติการ (Action Learming)” ในเร่ืองน้ีจะเป็นประโยชนแสาหรับหน฽วยราชการทั้ง
ท฾องท่ี ท฾องถ่ิน ทั้งภาคเอกชน ประชาชนในพื้นที่สามารถนาไปใช฾ประยุกตแในการบริหารงานได฾กว฾างขวางมาก
ขน้ึ และขอบคณุ ผม฾ู สี ฽วนช฽วยเหลือในรายงานเลม฽ นส้ี าเร็จมา ณ โอกาสนีด้ ว฾ ย

คณะผจู้ ัดทา
นกั ศกึ ษาหลักสูตรนกั ปกครองระดบั สงู ร่นุ ที่ 75

กลุม่ ปฏบิ ัติการท่ี (กป.) 9

124

การเรยี นรเู฾ ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุน฽ ที่ 75

กรอบการเรียนรเู้ ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learming)
หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) ร่นุ ที่ 75
ประเดน็ หวั ข้อ

“การประเมินประสิทธิภาพของการฟน้ื ฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
(COVID 19) ในระดับหมู่บา้ น บา้ นสระแก้ว หมูท่ ี่ 3 ตาบลสานกั ท้อน อาเภอบา้ นฉาง
ในพ้ืนทีจ่ งั หวดั ระยอง”

1. ความเป็นมา

1.1 ประวตั คิ วามเปน็ มาและสถานการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและการเมืองของพ้ืนที่ที่
ทาการศกึ ษา

- ประวตั ิและความเป็นมาของหมูบ่ ้าน

บ฾านสระแก฾วก฽อตงั้ ข้นึ เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2400 เป็นหม฽ูบ฾านด้ังเดิม สภาพพื้นที่เหมาะแก฽การ

ทาการเกษตร แรกเริ่มมีผู฾อาศัยประมาณ 20 – 30 ครอบครัว บ฾านสระแก฾วเร่ิมแรกมีชื่อว฽าบ฾านหนองสระ

ต฽อมาหลวงพ฽อจารัสได฾ตั้งวัดขึ้น และหลังวัดมีสระน้าท่ีมีน้าใสสะอาดเหมือนแก฾ว ชาวบ฾านจึงเรียกว฽า

“สระแก฾ว” ตอ฽ มาจงึ เปลย่ี นชอื่ หมู฽บ฾านหนองสระเป็น “บา฾ นสระแก฾ว” ปจใ จุบันบา฾ นสระแก฾วมีเขตพ้ืนที่แบ฽งเป็น

หมทู฽ ี่ ๓ บา฾ นสระแก฾ว ชุมชนสระแก฾ว ๑ และชุมชนสระแกว฾ ๒

- ที่ตั้งและอาณาเขต

ทิศเหนือ ตดิ ต฽อกบั หมทู฽ ี่ 6 ตาบลสานกั ท฾อน อาเภอบา฾ นฉาง จังหวดั ระยอง

และอาเภอสตั หบี จงั หวดั ชลบุรี

ทิศใต฾ ตดิ ตอ฽ กบั หม฽ูที่ 4 ตาบลสานกั ทอ฾ น อาเภอบา฾ นฉาง จังหวดั ระยอง

ทศิ ตะวนั ออก ติดต฽อกับ หมูท฽ ี่ 8 ตาบลสานักท฾อน อาเภอบา฾ นฉาง จังหวดั ระยอง

ทศิ ตะวันตก ติดต฽อกับ อาเภอสตั หีบ จังหวดั ชลบุรี

พน้ื ทที่ ่ที าการศกึ ษา

- ลักษณะภูมิประเทศ/ภมู ิอากาศ

125

การเรยี นรเ฾ู ชงิ ปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) รุน฽ ที่ 75

เป็นที่ราบสลับเนินดิน พื้นท่ดี ฾านทิศเหนือและทิศตะวันออกมีระดบั สูง มีลาธารและคลองสาธารณะ

กระจายตามพนื้ ทท่ี ่ัวไป ทิศทางไหลของน้าจากทิศเหนือและทศิ ตะวนั ออกลงไปทางทิศตะวันตกและทิศใต฾

- ประชากร

หมทู่ ่ี 3 บ้านสระแก้ว ชุมชนสระแก้ว 1 ชมุ ชนสระแก้ว 2

จานวนครัวเรือน 359 ครัวเรือน 315 ครัวเรือน 993 ครัวเรือน

จานวนประชากร 790 คน 463 คน 1,620 คน

- ชาย 394 คน 237 คน 781 คน

- หญงิ 396 คน 226 คน 839 คน

ท้ังนี้การปกครองดูแลใน ๑ หมู฽บ฾าน มี ๒ องคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ินดูแลในพ้ืนที่ โดยเทศบาลตาบล

สานักทอ฾ น ดแู ลพืน้ ที่ ชุมชนสระแก฾ว 1 และชุมชนสระแก฾ว 2 ส฽วนองคแการบริหารส฽วนตาบลสานักท฾อนดูแลพื้นท่ี
หมท฽ู ่ี ๓ บา฾ นสระแกว฾ ซงึ่ เปน็ พนื้ ท่ีนอกเขตเทศบาล

ชมุ ชนสระแก้ว 1

หมู่ท่ี ๓ บา้ นสระแกว้

ชมุ ชนสระแก้ว 2

- สภาพทางเศรษฐกิจ
ประชาชนในพ้ืนที่ส฽วนใหญ฽ประกอบอาชีพรับจ฾าง พนักงานบริษัท โรงงานอุตสาหกรรม เน่ืองจากอย฽ู

ใกล฾โรงงานอุตสาหกรรม ประชากรแฝงจานวนมาก ทาให฾มีเงินหมุนเวียนจานวนมาก ค฽าครองชีพค฽อนข฾างสูง
ประชากรบางส฽วนยังคงประกอบอาชีพการเกษตร ซึ่งเป็นอาชีพด้ังเดิมของคนในพื้นท่ี รายได฾เฉลี่ยต฽อหัวประชากร
ในพืน้ ที่ บ฾านสระแก฾ว เท฽ากับ 1,067,449 บาท/คน/ปี

หน฽วยธุรกิจในพื้นที่ ได฾แก฽ โรงงานอุตสาหกรรมขนาดเล็ก 2 แห฽ง เป็นโรงงานทาฝูา และโรงงานไก฽
บริษัท จานวน ๖ บริษทั รา฾ นสะดวกซือ้ 2 แห฽ง และตลาดนัดสระแกว฾

126

การเรยี นร฾ูเชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽ุนที่ 75

- สภาพทางสงั คม
1. การศึกษา
บ฾านสระแก฾ว มโี รงเรยี นในเขตหมู฽บา฾ น คือ โรงเรยี นวัดสระแก฾ว
2. ศาสนา/ศลิ ปวัฒนธรรม/ประเพณีที่สาคัญ
- วัดท่ีสาคัญในหมบ฽ู ฾าน คือ วัดสระแกว฾
- ประชากรส฽วนใหญ฽ของหมู฽บ฾านนับถือศาสนาพุทธ ประเพณี วัฒนธรรม และวิถีชุมชนท่ีปฏิบัติ

สืบทอดต฽อกันมา ได฾แก฽ การทาความเคารพผู฾ใหญ฽ การปฏิบัติกิจกรรมในวันสาคัญต฽างๆ ทางศาสนาและกิจกรรมท่ี
สาคัญของหม฽ูบ฾าน

- ประเพณีบุญข฾าวหลาม จะจดั ในวันขนึ้ 2 ค่า เดือน 3 ของทุกปี โดยทุกบ฾านจะมีการเผาข฾าว
หลาม และนาข฾าวหลามมารว฽ มทาบุญตักบาตรข฾าวหลาม เนื่องในอดีตประชาชนประกอบอาชีพเผาขา฾ วหลามขาย

3. สาธารณสุข
บ฾านสระแก฾ว มีสถานพยาบาลให฾บริการด฾านสาธารณสุขแก฽ประชาชน คือ โรงพยาบาลส฽งเสริม

สุขภาพตาบลบ฾านสระแก฾ว สามารถให฾การปฐมพยาบาลและตรวจรักษาโรคท่ีไม฽ซับซ฾อน นอกจากนี้ยังมีอาสาสมัคร
สาธารณสุขประจาหมู฽บ฾าน (อสม.) ได฾รับการคัดเลือกจากประชาชนในหมู฽บ฾านเข฾ารับการอบรมด฾านสาธารณสุขมูล
ฐานด฾วย

4. จุดเด฽นของชมุ ชน
บ฾านสระแก฾วมแี หลง฽ เรยี นร฾ทู เี่ ป็นจดุ เดน฽ ของชุมชน คือ ศูนยแพัฒนาคุณภาพชีวิตผ฾ูสูงอายุและโรงเรียน

ผู฾สูงอายุองคแการบริหารส฽วนตาบลสานักท฾อน เป็นแหล฽งเรียนรู฾ ศึกษาดูงานท่ีสาคัญของหม฽ูบ฾าน มีการจัดต้ังชมรม
ผส฾ู ูงอายตุ ามโครงการโรงเรยี นผ฾ูสูงอายุตาบลสานักท฾อน ในปี ๒๕๕๗ เป็นแกนหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรมภายใน
ศูนยแพัฒนาคุณภาพชีวิตผ฾ูสูงอายุและโรงเรียนผ฾ูสูงอายุ มีประธานชมรม คือ นายประเสริฐ ภัทราวัฒนกุล มีสมาชิก
ชมรมและเป็นนักเรียนในโรงเรียนผ฾ูสูงอายุจากพ้ืนท่ี 8 หม฽ูบ฾าน จานวน ๑๐๒ คน จุดเด฽นของโรงเรียนผู฾สูงอายุ คือ
มีหลักสูตร การเรียนการสอน แผนงาน ตารางเรียนตั้งแต฽เดือนมกราคม – กันยายน ตลอดหลักสูตรครอบคลุม
ความร฾ู ๕ ด฾าน ได฾แก฽ ด฾านสุขภาพร฽างกาย ด฾านจิตใจ ด฾านสังคม ด฾านจิตปใญญา และด฾านเศรษฐกิจ กิจกรรมเด฽น
ภายในศูนยแได฾แก฽ โครงการผ฾าปุาขยะ หลักสูตรวิชาอิสระปลูกพืชผักเพื่อจาหน฽าย งานวันผ฾ูสูงอายุ การมอบเกียรติ
บตั รแกผ฽ ฾ูสงู อายุ เป็นตน฾ ใชเ้ ปน็ สถานทใี่ นการแลกเปลยี่ นเรียนรขู้ องคณะศึกษาดูงานจากหน่วยงานภาครัฐ และ
หนว่ ยงานท่ีเกยี่ วขอ้ ง

งบประมาณในการจัดโครงการต฽างๆได฾รับสนับสนุนงบประมาณด฾านค฽าอาหารกลางวัน อาหารว฽าง
และเครื่องด่ืม จากองคแการบริหารส฽วนตาบลสานักท฾อน มีการสนับสนุนวิทยากรบรรยายให฾ความรู฾จากหน่วยงาน
ภาครัฐและเอกชน เช่น สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบ้านฉาง บริษัทดาว
เคมิคอล เป็นต้น ช่วยให้ผู้สูงอายุท่ีเข้าร่วมโครงการได้รับความรู้สามารถนาไปปรับใช้ในชีวิตประจาวันของตน
ได้ และบอกต่อกบั บตุ รหลานของตนเองได้อีกทางหน่ึง

๕. ปจใ จัยสาคัญของความสาเรจ็ และปใญหาในชุมชน
บ฾านสระแก฾วมีสภาพสังคมเป็นกึ่งเมืองก่ึงชนบทมีอาชีพดั้งเดิมคือเกษตรกรรม และมี

ภาคอุตสาหกรรมที่เป็นรายได฾หลักของชุมชนควบคู฽กัน จึงมีวิถีชีวิตที่อย฽ูร฽วมกันได฾อย฽างสอดคล฾อง มีแหล฽งเรียนรู฾
ศกึ ษาดูงานเป็นจุดเด฽นของชุมชน โดยมีการรวมกลุ฽มของผู฾สูงอายุที่เข฾มแข็ง ซ่ึงเป็นปใจจัยความสาเร็จของชุมชน แต฽
ทั้งน้ีพ้ืนท่ีบ฾านสระแก฾วถูกกาหนดอย฽ูในพ้ืนท่ีเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก จึงทาให฾เกิดการพัฒนาพื้นที่ให฾
เตรียมพร฾อมรองรับการพัฒนาต฽างๆ เช฽น รถไฟความเร็วสูงเชื่อมสนามบิน ทางด฽วนพิเศษมอเตอรแเวยแ ทาให฾เกิดการ

127

การเรยี นร฾เู ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽นุ ท่ี 75

พัฒนาด฾านเศรษฐกิจให฾แก฽คนในชุมชน แต฽เป็นปใจจัยท่ีทาให฾เกิดปใญหามีผลกระทบด฾านมลภาวะและสังคม ได฾แก฽
ปญใ หามลภาวะทางเสียงจากสนามบิน การเคลื่อนย฾ายของประชากรแฝง ประชาชนในพื้นที่เร่ิมละทิ้งอาชีพดั้งเดิม มี
พ้ืนท่ีปาุ ทปี่ ระชาชนไม฽สามารถเข฾าถึงและทาประโยชนแได฾อย฽างถูกกฎหมาย

- การเมอื งในพืน้ ท่ี

บ฾านสระแกว฾ มีองคแกรปกครองสว฽ นท฾องถน่ิ แบ฽งเขตพน้ื ท่รี บั ผิดชอบดูแล 2 เขต คือ

- องคแการบริหารส฽วนตาบลสานักท฾อนรับผิดชอบดูแลพ้ืนที่หมู฽ท่ี ๓ บ฾านสระแก฾วที่อย฽ูนอกเขต

เทศบาลมีเขตการเลือกต้ังนายกองค์การบริหารส่วนตาบลเป็นการเลือกต้ังโดยตรง และเลือกตั้งสมาชิกสภาองค์การ

บริหารส่วนตาบล ๒ คน มีผู้ใหญ่บ้าน หมู่ท่ี ๓ และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน คณะกรรมการหม฽ูบ฾าน หมู฽ท่ี 3 บ฾านสระแก฾ว

มีดงั นี้

1. นายญาณชาติ สาราญจติ รแ ประธานกรรมการชมุ ชน

2. นายธนพล จันทรตแ รียแ รองประธานกรรมการชมุ ชน

3. นางสาวอาทติ ยา บุญกลนั่ รอง รองประธานกรรมการชุมชน

4. นายวินยั ทองตระกูล กรรมการ

5. นางสมคิด เปรมเจรญิ กรรมการ

6. นางไพบูลยแ แสงสังขแ กรรมการ

7. นายประเสรฐิ นามวัย กรรมการ

8. นายเกษม ปานตน฾ กรรมการ

9. นางกันยาวรี แ แสงกระจ฽าง กรรมการ

10. นางสาเภา บุญจิตตแ กรรมการ

11.นายบญุ ธรรม แสงกระจ฽าง กรรมการ

12. นางสาวอาพนั วงษสแ ุวรรณแ กรรมการ

13. นางมะลิ เช้ือขา กรรมการ

14. นางธนั ยาภัทรแ จันทรอแ นิ ทรแ กรรมการ

15. นางผอ฽ งศรี ผ฽องศรี กรรมการ

16. นายบรรเทา ภญิ โญ กรรมการ

- เทศบาลตาบลสานักท้อนรับผิดชอบดูแลพ้ืนท่ี ๒ ชุมชน คือ ชุมชนสระแก้ว ๑ และชุมชนสระแก้ว

๒ มเี ขตการเลอื กตง้ั นายกเทศมนตรีตาบลเปน็ การเลอื กตัง้ โดยตรง และการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลตาบล

๑ คน มผี ู้ใหญ่บา้ น หมูท่ ่ี ๓ และประธานชุมชน ชมุ ชนสระแกว้ ๑ มคี ณะกรรมการชมุ ชน ดังน้ี

1. นางสมคดิ เปรมเจรญิ ประธานกรรมการชมุ ชน

2. นางสมบูรณแ ร้ิวงาม รองประธานกรรมการชมุ ชน

3. นางวาสนา กวา฾ งใหญ฽ เลขานกุ าร

4. นางสาวพณนกร บญุ แก฾ว หัวหน฾าฝาุ ยการคลัง

5. นางสาวนวพร บารงุ ยา หัวหนา฾ ฝุายสวสั ดิการสงั คม

6. นางทวิ า ช฾างจนั ทรแ หัวหน฾าฝุายสาธารณสขุ และสง่ิ แวดลอ฾ ม

7. นางมยุรี ไตรลักษณแ หัวหน฾าฝาุ ยศกึ ษา ศาสนา วัฒนธรรม กฬี า และ

นนั ทนาการ

128

การเรยี นร฾ูเชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นที่ 75

8. นายชชู พี ม฾ยุ ทองค฾ุง ที่ปรึกษา

9. นางโศภิษฐา เรืองวงศแนาม ทปี่ รึกษา

10. นางจาแลง กว฾างใหญ฽ ที่ปรกึ ษา

- ชมุ ชนสระแก฾ว ๒ มคี ณะกรรมการชุมชน ดงั น้ี

1. นางกันยาวีรแ แสงกระจ฽าง ประธานกรรมการชุมชน

2. นางรัตนาภรณแ อรณุ สวสั ดิ์ รองประธานกรรมการชุมชน

3. นางสาวลัดดา กลน่ิ สุคนธแ เลขานุการ

4. นางจารัส จาดฉา หัวหน฾าฝุายการคลัง

5. นางจฬุ า ภญิ โญ หวั หนา฾ ฝาุ ยสวสั ดกิ ารสงั คม

6. นางจรูญ ขยายแสง หัวหนา฾ ฝาุ ยสาธารณสขุ และสง่ิ แวดล฾อม

7. นางเจียง ผอ฽ งใส หวั หน฾าฝาุ ยศึกษา ศาสนา วฒั นธรรม กฬี า และ

นนั ทนาการ

8. นายสาเนา สาราญจิตรแ ที่ปรกึ ษา

9. นายบุญธรรม แสงกระจา฽ ง ที่ปรึกษา

10. นายวิเชยี ร กลิ่นสุคนธแ ทปี่ รึกษา

1.2 สภาพของผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมที่เกิดข้ึนในพืน้ ท่ีที่ศึกษา
ประชาชนในพ้ืนที่หมู่ที่ ๓ บ้านสระแก้วได้รับผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID

19) ค่อนข้างน้อย เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจและสังคมของจังหวัดระยองมีความมั่นคง มีเงินหมุนเวียนจานวนมาก
ประชาชนในพื้นที่ส่วนใหญ่ยังสามารถหางานและประกอบอาชีพหารายได้ในการดารงชีพได้เป็นอย่างดี และพบ
ปัญหาประชาชนชว่ งวัยทางานเลอื กการทางานที่หลายหลาย ไม่สืบทอดงานดั้งเดิมหรือธุรกิจของครอบครัว เม่ือเกิด
สถานการณ์โรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ทาให้ประชาชนเร่ิมขายที่ดินท่ีใช้ประกอบเกษตรกรรมของ
ตนเอง แล้วหันไปประกอบอาชีพรบั จ้างแทน สามารถสรุปผลกระทบได้ ๓ ดา้ น ดังน้ี

๑) ด้านเศรษฐกิจ รายได้ลดลง มีรายจ่ายเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะราคาสินค้าอุปโภคบริโภค ค่าเช่า
บ้านไมส่ อดคลอ้ งกบั รายได้ที่ได้รับ

๒) ด้านสังคม ความเป็นอยู่ของประชาชนมีความลาบากมากขึ้น เช่น ต้องดาเนินการตามมาตรการ
ของสาธารณสุข

๓) ด้านวัฒนธรรมและการเมือง ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตชาวบ้าน ต้องยกเลิกหรือชะลอการจัดงาน
ประเพณีท่ีสาคัญในชุมชน

1.3 รูปแบบของการฟืน้ ฟูในพน้ื ที่ท่ีศึกษา
จากผลกระทบดังกล่าวข้างต้นที่มีผลต่อประชาชนในพื้นท่ีค่อนข้างน้อยทาให้ยังไม่มีการกาหนด

รูปแบบหรือแผนการฟ้ืนฟูผู้ได้รับผลกระทบของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) หน่วยงานในพ้ืนท่ีได้
ดาเนินการเพียงการช่วยเหลือเยียวยาในเบ้ืองต้น เช่น มอบเงินช่วยเหลือ มอบสิ่งของเครื่องอุปโภคบริโภค
ประชาสัมพันธ์ข่าวสาร ข้อมูล ความรู้และมาตรการต่างๆในการป้องกันโรค การขอรับการสนับสนุนจากกองทุน
ต่างๆ และการรวมกลุ่มของประชาชนในพ้ืนท่ี เช่น กลุ่มผลิตหน้ากากอนามัย กลุ่มอาชีพ กลุ่มตลาดออนไลน์ กลุ่ม
ผสู้ งู อายุ เป็นตน้

129

การเรยี นร฾ูเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุ฽นท่ี 75

1.4 ความคาดหวังของประชาชนและผู้ปฏิบตั ิงาน
ประชาชนมีความคาดหวังได้รับความช่วยเหลือแก้ไขปัญหาด้านเศรษฐกิจ ลดภาระหน้ีสิน ได้รับเงิน

เยียวยาจากรัฐบาลอย่างรวดเร็ว และทันต่อเหตุการณ์ ผู้ปฏิบัติงานมีความคาดหวังให้ประชาชนสามารถพึ่งพา
ตนเองได้อยา่ งปกติสุข

2. เปาู หมายหรือผลลัพธท์ ่ีต้องการ

2.1 ราษฎรมีงานทาสามารถผลติ สนิ คา้ ประกอบการคา้ ขายและให้บริการตามปกติสุข
ในช่วงเกิดผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ทาให้เกิดผลกระทบต่อกลุ่ม

วิสาหกิจต่างๆ ร้านค้าในชุมชน กลุ่มที่ผลิตสินค้าไม่สามารถจาหน่ายสินค้าได้ เน่ืองจากร้านค้าถูกปิด เกิดปัญหา
ด้านรายได้ในช่วงขณะหน่ึง จึงเกิดข้อเสนอแนะแนวคิดการทาตลาดออนไลน์ เป็นการจัดจาหน่ายสินค้าผ่านทาง
ออนไลน์ เน่ืองจากตลาดสดและตลาดนัดเร่ิมหาซ้ือสินค้าได้ยากขึ้น มีการกักตุนสินค้า ทาให้เกิดสินค้าขาดตลาด
รวมทงั้ ผลกระทบจากการถูกเลิกจ้างทาใหป้ ระชาชนไม่มีกาลงั ในการซื้อสินคา้ ได้

2.2 ผทู้ ถ่ี ูกเลิกจ้างและกลับมาอาศัยในพ้ืนที่สามารถประกอบอาชพี ได้ในพ้ืนที่
มีสมาชิกครอบครวั บางคนประกอบอาชีพในพ้ืนทอ่ี ่ืนแต฽ไดร฾ ับผลกระทบทาให฾ต฾องตกงานจึงเดนิ ทาง

กลบั ภูมลิ าเนามาประกอบอาชีพในพื้นที่ หรือสบื ทอดงานผลติ ภณั ฑแสนิ ค฾าในชมุ ชนมาเปน็ อาชีพหลักหารายได฾ใน
ครอบครัว

3. แนวทางการดาเนนิ งาน

๓.๑ แนวทาง กลไก กระบวนการและการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจ
และสังคมจากผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ภายใต้กรอบวงเงิน ๔ แสนล้านบาท
ตาม พ.ร.ก.ก้เู งินฯ ๑ ลา้ นล้านบาท (รอบท่ี ๑)

มีหน่วยงานพฒั นาชุมชนอาเภอบ้านฉางได้เสนอโครงการฟื้นฟูและพัฒนาเศรษฐกิจเส้นทางท่องเท่ียว
ในตาบลบ้านฉางและตาบลพลาเพื่อขอรับงบประมาณสนับสนุนจากโครงการตามแผนการฟ้ืนฟูเศรษฐกิจและสังคม
จากผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ภายใต้กรอบวงเงิน ๔ แสนล้านบาทดังกล่าว แต่ไม่ได้
กาหนดให้มีพ้ืนท่ีหมู่ที่ ๓ ตาบลสานักท้อนอยู่ในแผนโครงการดังกล่าว ท้ังน้ีมีการเสนอแผนงานโครงการในการ
พฒั นาชุมชนบา้ นสระแกว้ โดยการทาแผนพัฒนารายอาเภอ คือ โครงการเชื่อมโยงเส้นทางท่องเท่ียวระหว่าง ๓
ตาบล และการพัฒนาอาชีพเชิงอุตสาหกรรม งบประมาณส่วนหนึ่งได้มากจากการสนับสนุนจากงบประมาณ
กองทนุ ต่าง ๆ

3.2 การประยุกต์ใหเ้ หมาะสมกบั บริบทและความต้องการของประชาชนในแต่ละพ้นื ที่
ในชุมชนยังไม฽มีจุดเด฽นของชุมชนที่ชัดเจน แต฽จะมีจุดแข็งของชุมชนในเรื่องมีศูนยแพัฒนาคุณภาพชีวิต

ผู฾สูงอายอุ งคกแ ารบรหิ ารสว฽ นตาบลสานกั ทอ฾ นและโรงเรียนผูส฾ งู อายเุ ปน็ แหล฽งศกึ ษาเรยี นร฾ูงานและกิจกรรมของผสู฾ งู อายุ
ในเขตพืน้ ที่ 8 หม฽บู า฾ นในตาบลสานักท฾อน เพอื่ ให้หนว่ ยงานท่ีสนใจเข้ามาศึกษาดูงาน การผลิตสินค้าในชุมชนเพื่อการ
จาหนา่ ย ทาให้คนในชุมชนเกิดรายได้ มีการซ้ือขาย การท่องเที่ยวในสถานท่ีต่างๆ ทาให้เกิดรายได้ให้กับประชาชนใน
พนื้ ที่

130

การเรยี นร฾ูเชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุน฽ ท่ี 75

4. ผลการดาเนนิ งาน (ต้ังแต่ตน้ เดือนกรกฎาคม 2563 จนถึงเวลาที่ทาการศึกษา)

ผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการหมู่บ้านและผู้นาชุมชน ได้ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตาบลสานักท้อน
จัดทาโครงการช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบ เช่น ต้องหยุดประกอบอาชีพ ถูกเลิกจ้าง และการปิดกิจการ
ต่างๆ โดยทาการสารวจและร่วมคัดเลือกครัวเรือนท่ีมีสมาชิกได้รับผลกระทบจริง คร้ังที่ ๑ จานวน ๕๔ ครัวเรือน
ครั้งท่ี ๒ จานวน ๑๔ ครัวเรือน ได้รับเงินช่วยเหลือครัวเรือนละ ๕๐๐.-บาท รวมเป็นเงินช่วยเหลือท้ังสิ้น ๒๗,๐๐๐
บาท และเทศบาลตาบลสานักท้อนได้จัดโครงการให้ความช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบในพ้ืนที่ชุมชน
สระแก้ว ๑ และสระแก้ว ๒ โดยมอบถุงยังชีพ จานวน ๑๕ ครัวเรือนและแจกหน้ากากอนามัย ๓๐๐ ครัวเรือน ช่วย
แก้ไขปญั หาขาดแคลนส่งิ ของอุปโภคบรโิ ภคเป็นการเฉพาะหนา้

5. ปัญหา อุปสรรคในการดาเนินงาน แนวทางแกไ้ ข

๑) พ้ืนที่มีการแบ่งเขตดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ๒ แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนตาบลสานัก
ทอ้ น ดูแลพนื้ ที่ หมู่ที่ ๓ บ้านสระแก้ว จานวน ๓๕๙ ครัวเรือน และเทศบาลสานักท้อน ดูแลพ้ืนที่ชุมชนสระแก้ว ๑
จานวน ๓๑๕ ครัวเรือน และชุมชนสระแก้ว ๒ จานวน ๙๙๓ ครัวเรือน ทาให้เกิดความสับสนไม่ชัดเจน มีความ
ซ้าซอ้ นในการชว่ ยเหลือประชาชนในพ้ืนท่ี

๒) ประชาชนในพื้นที่ไม่ทราบว่าอยู่ในเขตความดูแลพ้ืนที่ไหนจึงเกิดความสับสนในการติดต่อราชการและ
ขอความชว่ ยเหลือจากองค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่นในเขตพื้นท่ี

6. ประโยชนท์ ี่ประชาชนไดร้ ับ
ประชาชนในพ้ืนท่ีได้รับความช่วยเหลือเยียวยาตามมาตรการของรัฐบาลอย่างท่ัวถึงและรวดเร็วตามสิทธิท่ี

ได้รับ แต่ยังไม่ได้รับแผนการช่วยเหลือแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของ
โรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ภายใต้กรอบวงเงิน ๔ แสนล้านบาท ซึ่งในชุมชนมีการสร้างสังคม New
Normal มีการแลกเปลี่ยนซ้ือขายสินค้าทางออนไลน์เพ่ิมมากข้ึน โดยประชาชนไม่ต้องเดินทางออกจากบ้านไปซ้ือ
สนิ คา้ มากขนึ้

7. ทศั นคติของภาคส่วนต่างๆ ท้ังภาครัฐ ภาคท้องถิ่น ภาคประชาชนและผไู้ ด้รับผลกระทบ
ประชาชนในพ้ืนที่มองว่าตนเองได้รับผลกระทบของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ค่อนข้าง

นอ้ ย เพราะในจังหวัดระยองไม่มีปัญหาการจ้างงาน สามารถหางานได้ง่าย และในสังคมมีอาชีพด้ังเดิมเป็นเกษตรกร
เนน้ การปลูกพืชผักเพื่อการบริโภคในครัวเรือน มีการแลกเปล่ียนสินค้าภายในชุมชน จึงไม่เกิดผลกระทบของโรคติด
เช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) แต่จะได้รับผลกระทบจากมลภาวะท่ีเกิดจากการพัฒนาของภาครัฐ เช่น
มลภาวะทางเสียงจากเคร่ืองบินในสนามบินนานาชาติอู่ตะเภา มลพิษจากทางหลวงพิเศษมอเตอร์เวย์ และเส้นทาง
รถไฟความเร็วสงู ท่ปี ระชาชนไม่สามารถใชป้ ระโยชน์จากการพัฒนาดงั กล่าว

8. ปจั จัยแห่งความสาเรจ็ ในการปฏิบัติงาน
ผู฾ปฏิบัติงานมีความร฾ูข฾อมูลพ้ืนฐาน บริบททางสังคม วัฒนธรรมของประชาชนในพ้ืนที่ ซึ่งชุมชมมีความ

เข฾มแขง็ ในการรวมกลม฽ุ ผู฾สูงอายุสามารถต฽อยอดการพฒั นา โดยมีการจัดตั้งศูนยแพัฒนาคุณภาพชีวิตผู฾สูงอายุองคแการ
บริหารส฽วนตาบลสานักท฾อนและโรงเรียนผ฾ูสูงอายุเป็นแหล฽งศึกษาเรียนร฾ูงานและกิจกรรมของผ฾ูสูงอายุในพื้นที่ 8

131

การเรยี นร฾ูเชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนกั ปกครองระดบั สงู (นปส.) รุ฽นที่ 75

หม฽ูบ฾านในตาบลสานักท฾อน แต฽ประชาชนในพื้นที่ไม฽ค฽อยให฾ความสนใจในโครงการอบรมต฽างๆ เช฽น การฝึกอาชีพ
ความร฾ูด฾านการเกษตรที่เป็นการต฽อยอดในระยะยาว การรวมกล฽ุมของคนในชุมชนค฽อนข฾างน฾อย จึงไม฽ได฾รับความ
ร฽วมมือในการทากิจกรรมต฽างๆท่ีภาครัฐจัดข้ึน ซง่ึ ประชาชนในพน้ื ท่ีสามารถพง่ึ ตนเองได฾ในระดับหน่ึง

9. บทเรียนทางการบริหารราชการทีไ่ ด้รบั จากการดาเนนิ งาน
ควรมีการส฽งเสริมธุรกิจหรืออาชีพที่มีอยู฽ดั้งเดิมในชุมชน เช฽น ไม฾ดอกไม฾ประดับ ข฾าวหลาม ผัดไท เป็นต฾น

เพ่ือพัฒนาผลิตภัณฑแที่มีจุดเด฽น น฽าสนใจ น฽าดึงดูดผ฾ูพบเห็น เป็นสัญลักษณแประจาพ้ืนท่ี (Landmark) ซึ่งเป็น
จุดเด฽นของชมุ ชน เปน็ การตอ฽ ยอดจากสงิ่ ทม่ี ีอย฽ูในชุมชนให฾เกิดการพัฒนาและขยายการรวมกล฽ุมให฾เพ่ิมมากข้ึน และ
มีการพัฒนาต฽อยอดศูนยแพัฒนาคุณภาพชีวิตผู฾สูงอายุองคแการบริหารส฽วนตาบลสานักท฾อนและโรงเรียนผู฾สูงอายุ
เพ่ือเป็นแหล฽งเรียนรู฾ท่ีครบวงจร เป็นแหล฽งสร฾างรายได฾ให฾กับชุมชน โดยมีกลุ฽มผู฾สูงอายุเป็นผ฾ูขับเคลื่อนการ
ดาเนินงาน

10. ข้อเสนอแนะต่อการปรับปรุงประสิทธภิ าพและประสิทธผิ ลของการบริหารจดั การฟ้ืนฟูผลกระทบทาง
เศรษฐกิจและสังคมการระบาดของโรคตดิ เช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19)

๑) คานึงถึงจุดแข็งของชุมชนมากกว฽าการพัฒนาจากบนลงล฽าง (Top Down) เน่ืองจากนโยบายจากภาครัฐไม฽
สามารถฟื้นฟูและพัฒนาในพ้ืนที่ได฾เหมาะสม การวางแผนโครงการควรทราบบริบทของพื้นท่ีหรือเป็นการเสนอ
ความต฾องการจากพื้นที่ มากกว฽าภาครัฐเป็นผ฾ูเสนอโครงการ จึงควรให฾พ้ืนที่กาหนดความต฾องการมากกว฽าให฾ภาครัฐ
เป็นผก฾ู าหนดโครงการ

๒) รัฐควรมีการค฾นหาผู฾นาทางสังคมท่ีสามารถขับเคล่ือนงานให฾ประสบความสาเร็จ เกิดประโยชนแต฽อพ้ืนที่
ชุมชน เนอ่ื งจากสภาพพ้นื ที่เป็นกง่ึ เมือง กึ่งชนบท จึงมักขาดความร฽วมมือจากประชาชนในการจัดประชาคมหม฽ูบ฾าน
การมีผ฾ูนาท่ีเข฾มแข็งจะช฽วยเป็นจุดศูนยแรวมหลักให฾กับสมาชิกกล฽ุมได฾เป็นอย฽างดี ส฽วนท฾องถิ่นสามารถเป็นแกนหลัก
ในการสร฾างผู฾นาทางสังคมทชี่ ว฽ ยให฾เกิดความเข฾มแข็งของหม฽บู ฾าน

๓) หน฽วยงานส฽วนภูมิภาคระดับตาบลมีความจาเป็นต฾องยึดศาสตรแพระราชา เข฾าใจ เข฾าถึง พัฒนาในพื้นท่ี
เพ่ือทราบความต฾องการของชุมชนโดยตรง มีเครือข฽ายที่เข฾มแข็ง ช฽วยให฾เข฾าใจบริบทและปใญหาที่เกิดข้ึนในพื้นที่
นาไปวางแนวทางในการพัฒนาและฟน้ื ฟูได฾อย฽างเหมาะสม ตรงกับความต฾องการของประชาชนในพ้นื ที่

๔) ควรส฽งเสริมการเกษตรแบบผสมผสาน เชน฽ เมืองผลไม฾ เพื่อเชอื่ มโยงกับภาคการท฽องเท่ียว พัฒนาคณุ ภาพ
ชีวติ ใหเ฾ ศรษฐกิจฐานรากมีความเข฾มแข็ง และอย฽ูบนพน้ื ฐานแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

๕) บ฾านสระแก฾วอย฽ูในเขตพื้นที่สนามบินเชิงพาณิชยแแต฽ขาดโอกาสเข฾าถึงแหล฽งจาหน฽ายสินค฾าของชุมชนใน
บริเวณสนามบิน จึงควรเสนอให฾มีการแก฾ไขโดยเปิดโอกาสให฾ชุมชนมีช฽องทางจาหน฽ายสินค฾าท่ีหลากหลาย ช฽วยเพ่ิม
รายได฾แก฽คนในชุมชน

๖) พื้นท่ีในหม฽ูบ฾านสระแก฾วอย฽ูในเขตเส฾นทางรถไฟความเร็วสูง ทางด฽วนมอเตอรแเวยแ และสนามบิน ควรมีการ
สร฾างจุดเด฽นให฾กับชุมชนได฾เป็น “สัญลักษณแประจาพ้ืนที่” (Landmark) เพื่อกระตุ฾นการท฽องเที่ยวและเศรษฐกิจ
ภายในชมุ ชน

132

การเรยี นร฾ูเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รน฽ุ ที่ 75

๗) หม฽ูบ฾านสระแก฾วถูกแบ฽งการดูแลเป็น ๒ เขตองคแกรปกครองส฽วนท฾องถ่ินทาให฾เกิดความแตกต฽างทางการ
ดูแลของท฾องถิ่นและมีความซับซ฾อนในการบริหารงานของหม฽ูบ฾าน จึงควรมีการประชุมประชาคมหม฽ูบ฾าน เพื่อ
ร฽วมกนั พิจารณากาหนดความต฾องการอย฽ูในความดูแลขององคแกรปกครองสว฽ นท฾องถนิ่ เขตเดยี วกัน

๘) กลุม฽ วิสาหกจิ ชุมชนควรได฾รับการส฽งเสริมต฽อยอดขยายผลในการพัฒนากล฽ุม และเพิ่มแรงจูงใจให฾คนรุ฽นใหม฽
เข฾ามาสบื ทอดการดาเนินงานของกลุ฽มไม฽ให฾กลุ฽มอาชีพดั้งเดมิ หายไปจากชุมชน

๙) โรงเรียนผสู฾ ูงอายเุ ปน็ จดุ แข็งของพื้นท่ซี ึ่งเป็นแหลง฽ เรยี นร฾ูศึกษาดูงาน จึงควรส฽งเสริมให฾มีการจัดเป็นสถานที่
จาหน฽ายสินคา฾ โอทอปของชมุ ชน รวมทั้งการประชาสมั พนั ธแการท฽องเท่ียวให฾เป็นจุดขายสินค฾าในพ้ืนท่ี

๑๐) พ้ืนที่ส฽วนใหญ฽ของหมู฽บ฾านสระแก฾วเป็นพ้ืนท่ีปุา ทาให฾เกิดข฾อจากัดทางกฎหมาย จึงควรเสนอแนวทางใน
การแก฾ไขปใญหาระยะยาวต฽อหน฽วยงานที่เกี่ยวข฾อง เพ่ือให฾ประชาชนในพ้ืนที่สามารถเข฾าใช฾ประโยชนแได฾อย฽างถูก
กฎหมาย

การวิเคราะหจ์ ุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค (SWOT) ของหมบู่ ้านสระแก้ว

จุดแข็ง จดุ อ่อน
- ประชาชนในพื้นท่ีได฾รับผลกระทบค฽อนข฾างน฾อย - พื้นท่ีการเกษตรดงั้ เดิมเปน็ พ้ืนท่ปี ุาสงวนแห฽งชาติหรือ

เน่ืองจากไมม฽ ีปใญหาการว฽างงาน พ้ืนท่ีปุาไม฾ เกดิ ข฾อจากัดในการใชป฾ ระโยชนแในพ้ืนที่

- มีโรงเรียนผู฾สูงอายุเป็นแหล฽งศึกษาเรียนรู฾ และดูงาน - หมูบ฽ ฾านกลายเป็นชุมชนอุตสาหกรรมทาใหล฾ ูกหลาน

ของหนว฽ ยงานต฽างๆ เข฾าส฽ูแรงงานอตุ สาหกรรม จึงละทิ้งอาชีพด้งั เดิม คือ

- มีการรวมกลุ฽มที่เข฾มแข็ง ได฾แก฽ กล฽ุมวิสาหกิจชุมชน เกษตรกรรม

ขายไม฾ดอกไม฾ประดับ กลุ฽มตลาดออนไลนแ ไม฽ได฾พึ่งจาก

ทางราชการ

- พื้นท่ีเป็นทีต่ ้ังของสนามบินอ฽ูตะเภา โครงการรถไฟ

- มสี ถานประกอบกิจการและโรงงานอตุ สากรรมในพืน้ ท่ี ความเรว็ สูง และทางดว฽ นมอเตอรแเวยแจึงไดร฾ บั ผลกระทบ

หลายแห฽งชว฽ ยให฾ประชาชนมีงานทาใกล฾บ฾าน จากเสยี งของเคร่ืองบนิ พาณชิ ยแ การก฽อสร฾าง รถยนตแ

- มกี องทุนต฽างๆท้ังภาครัฐและเอกชนให฾การสนบั สนุน รถไฟ

โครงการของพื้นที่ เช฽น กองทุนพฒั นาบทบาทสตรี - ขาดตลาด/แหล฽งจาหน฽ายสินค฾า และผลติ ภัณฑแของ

กองทุนสวัสดิการสังคม กิจกรรม CSR ของบริษทั ต฽างๆ ชมุ ชน

เป็นต฾น - หม฽บู ฾านมีท฾องถ่ิน ๒ แหง฽ ทปี่ กครองดูแลพืน้ ท่ีเกิด

โอกาส ความเหลอ่ื มล้าในการปกครองดูแลมคี วามซ้าซ฾อน ใน
อปุ สรรค
การบริหารงานของหมู฽บ฾าน

กรอบการเรียนรู้ในระดับหมู่บ้านทีท่ าการศกึ ษา

1. ผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการหมู่บ้านและกลุ่มคนในชุมชนในหมู่บ้านไม่ได้ดาเนินการจัดรูปแบบ
แผนงาน โครงการที่เป็นการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของโรคไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19)
เน่อื งจากการสารวจพบวา่ ประชาชนในพืน้ ท่ีไดร้ บั ผลกระทบค่อนข้างน้อย ไม่ได้ทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิต
ปัจจุบันของประชาชน ผู้ท่ีได้รับผลกระทบรุนแรงจะเป็นกลุ่มผู้ด้อยโอกาสท่ีได้รับความช่วยเหลืออย่างต่อเน่ืองมา
โดยตลอด ซ่ึงมีแนวทางในการช่วยเหลือกลุ่มดังกล่าวอยู่แล้ว จึงไม่มีความจาเป็นในการดาเนินการฟื้นฟูผู้ได้รับ

133

การเรยี นร฾ูเชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รน฽ุ ท่ี 75

ผลกระทบ มีการส่งเสริมให้ความรู้ประชาสัมพันธ์กับประชาชนในการป้องกันตนเองจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา
2019 (COVID 19) และรวมกลุ่มทากิจกรรมทางสงั คม เชน่ ทาหนา้ กากอนามัย กลุ฽มอาชพี กลมุ฽ ผ฾ูสูงอายุ เปน็ ตน฾

๒. บุคลากรของส่วนราชการระดับอาเภอท่ีปฏิบัติงานในระดับตาบล หมู่บ้าน และบุคลากรขององค์กร
ปกครองส่วนท้องถ่ิน ทั้งคณะกรรมการหมู่บ้าน มีความรู้ความสามารถในระดับดี มีความเข้มแข็งในการช่วยแก้ไข
ปัญหาทางเศรษฐกิจ สังคม ให้แก่ประชาชนในพื้นท่ี แต่อาสาสมัครในระดับหมู่บ้านยังมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ
โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ค่อนข้างน้อย จึงเกิดความกังวลในการทางานในระดับครัวเรือน
เนื่องจากมีความเส่ียงต่อการติดเชื้อโรคดังกล่าว ซึ่งหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องในพื้นท่ีเห็นแล้วว่าประชาชนในพื้นที่ได้รับ
ผลกระทบของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) ค่อนข้างน้อยจึงไม่ได้มีแผนการฟื้นฟูผู้ได้รับผลกระทบ
ดังกล่าว แต่ผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการหมู่บ้านและผู้นาชุมชน ได้ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตาบลสานักท้อน
จัดทาโครงการช่วยเหลือประชาชนท่ีได้รับผลกระทบ เช่น ต้องหยุดประกอบอาชีพ ถูกเลิกจ้าง และการปิดกิจการ
ตา่ งๆ โดยทาการสารวจและรว่ มคัดเลือกครัวเรือนที่มีสมาชิกได้รับผลกระทบจริงในพื้นที่หมู่ท่ี ๓ บ้านสระแก้ว คร้ัง
ท่ี ๑ จานวน ๕๔ ครัวเรือน ครั้งท่ี ๒ จานวน ๑๔ ครัวเรือน ได้รับเงินช่วยเหลือครัวเรือนละ ๕๐๐.-บาท รวมเป็น
เงินช่วยเหลือทั้งส้ิน ๒๗,๐๐๐.-บาท และเทศบาลตาบลสานักท้อนได้จัดโครงการให้ความช่วยเหลือประชาชนท่ี
ไดร้ ับผลกระทบในพน้ื ที่ชุมชนสระแก้ว ๑ และสระแก้ว ๒ โดยมอบถุงยังชีพ จานวน ๑๕ ครัวเรือนและแจกหน้ากาก
อนามัย ๓๐๐ ครัวเรอื น ชว่ ยแก้ไขปัญหา ขาดแคลนสง่ิ ของอุปโภคบรโิ ภคเป็นการเฉพาะหน้า

3. บุคลากรที่ปฏิบัติงานในระดับตาบล หม฽ูบ฾านต฾องทางานในเชิงพ้ืนซึ่งมีความรู฾ความเข฾าใจบริบทของ
พื้นที่เป็นอย฽างดี การเข฾าถึงและพัฒนาชุมชน หม฽ูบ฾านจึงสมควรได฾รับเพิ่มพูนความร฾ูความเช่ียวชาญในการ
ปฏบิ ตั งิ าน ไดแ฾ ก฽

ตาแหน่งบคุ ลากร องค์ความรู้
กรรมการหมู่บา้ น ด้านเศรษฐกจิ สังคม เทคโนโลยใี นยุคโลกาภวิ ัตน์

กลุ่มวสิ าหกิจชุมชน การตลาดและเทคโนโลยผี ลติ ภัณฑช์ ุมชน
กลุ่มผู้สูงอายุ ปราชญ์ชาวบ้าน คลังปัญญาผู้สูงอายุ
บุคลากร อสม. การพฒั นาท้องถนิ่ งานสาธารณสุข
และการบริหารงานเชงิ พ้ืนท่ี
และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
ชดุ ปฏิบตั ิการประจาตาบล ศาสตร์พระราชา เขา้ ใจ เขา้ ถึง พัฒนา

นอกจากนี้ในพื้นที่ยังมีความต฾องการพัฒนาต฽อยอดความรู฾ความสามารถให฾แก฽ประชาชนในพื้นที่จาก
การรวมกลุ฽มของคนในพ้ืนที่ ได฾แก฽ ความร฾ูด฾านการตลาดออนไลนแ ความรู฾การพัฒนาสินค฾าและผลิตภัณฑแ การ
วางแผนการตลาด และการท฽องเที่ยว เพ่ือรองรับการเปล่ียนแปลงของวิถีชีวิตในสังคมแบบ New Normal และเป็น
การฟื้นฟูเศรษฐกิจและสงั คมในพื้นที่หลังจากผลกระทบของโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19)

๔. ในภาพรวม ความสาเร็จในเชิงประสิทธิภาพของการฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมของหมู่บ้านอยู่ในระดับ
น้อย เน่ืองจากผลกระทบของไวรัสโคโรนา 2019 (COVID 19) มีความรุนแรง ขยายวงกว้าง และยาวนาน การ
ช่วยเหลือทีท่ าได้เป็นเพียงเรื่องเฉพาะหน้าเท่าน้ัน จากเกณฑ์การช่วยเหลือได้เพียงครัวเรือนละ ๕๐๐.-บาท จานวน
๖๘ ครัวเรือน โดยมีขั้นตอนและเกณฑ์การช่วยเหลือผ่านคณะกรรมการพิจารณาการช่วยเหลือ มีหลักเกณฑ์การ

134

การเรยี นรู฾เชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽ุนท่ี 75

คัดเลือกผู้มีสิทธิได้รับความช่วยเหลือ เช่น ครอบครัวยากจน เป็นผู้ป่วย พิการ ติดเตียง เป็นต้น ท้ังนี้ให้สอดคล้อง
กบั ระเบียบของกระทรวงการพัฒนาสงั คมและความม่ันคงของมนุษยก์ าหนด

- บทเรยี นท่สี าคญั คอื การทบทวนการดาเนนิ งานรองรับปใญหาวกิ ฤตการแพรร฽ ะบาดของ โ ร ค
อบุ ัติใหม฽ ท้ังแผนการปูองกัน รักษา การช฽วยเหลือ ตามหลักบูรณาการทุกภาคส฽วน เพ่ือเป็นหลักในการเผชิญวิกฤต
ทีอ่ าจเกดิ ขนึ้ ซ้าอีกได฾

- สรปุ การเรียนรรู฾ ฽วมกัน
๑) การประเมินประสิทธิภาพ ความครอบคลุมและความรวดเร็วในการนาโครงการลงไป

ปฏบิ ัตใิ นพน้ื ที่เปูาหมาย ปรากฏว฽า การดาเนนิ งานโครงการมีความรวดเร็ว แต฽ไม฽ครอบคลุมกล฽ุมเปูาหมาย เน่ืองจาก
ปญใ หาระเบยี บข฾อกฎหมายในการใชง฾ บประมาณของราชการ โดยเฉพาะส฽วนหน฽วยงานท฾องถิ่นไม฽ชัดเจนเทา฽ ทีค่ วร

๒) การประเมินประสิทธิผลในการบรรลุเปูาหมายในการสร฾างงาน สร฾างอาชีพ สร฾าง
รายได฾ สรปุ ว฽า มผี ลสาเรจ็ น฾อยมากเป็นการช฽วยเหลือเฉพาะหน฾าเท฽าน้นั

๓) ความร฽วมมือของประชาชนในการดาเนินโครงการค฽อนข฾างมีส฽วนร฽วมน฾อย เนื่องจาก
ไมไ฽ ดร฾ ับผลกระทบที่รุนแรงจนเกิดเป็นปใญหาขึ้น

๔) ความพึงพอใจของประชาชนต฽อการปฏิบัติงานข฾าราชการ ในทางสังคมอย฽ูในระดับดี
ด฾านเศรษฐกิจอยู฽ในระดับน฾อย

๕) การประเมินความย่ังยืนในการจัดการปใญหาทางเศรษฐกิจและสังคมด฾วยตังเองของ
ชุมชนเองอยู฽ในระดับน฾อย ด฾วยเป็นโรคอุบัติใหม฽ที่ทาให฾ประชาชนที่ปุวยมีโอกาสเสียชีวิตสูง ประกอบกับการขาด
ความร฾ูความเข฾าใจท่ีจะดาเนินการได฾อย฽างมีประสทิ ธภิ าพและต฽อเนื่อง

135

การเรยี นรเ฾ู ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รน฽ุ ท่ี 75

ภาพกิจกรรมการศึกษาเรียนรู้เชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning)
บา้ นสระแก้ว หมทู่ ่ี 3 ตาบลสานกั ทอ้ น อาเภอบา้ นฉาง จังหวดั ระยอง

ภาพกจิ กรรมภายในศูนย์พฒั นาคุณภาพชีวิตผสู้ ูงอายุและโรงเรียนผสู้ งู อายุ อบต.สานักทอ้ น

136

การเรยี นรเู฾ ชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽ุนที่ 75

รายงานการเรยี นรู้เชิงปฏบิ ัตกิ าร (Action Learning)
การประเมินประสทิ ธิภาพการฟืน้ ฟูเศรษฐกิจและสังคม

จากผลกระทบของไวรสั โควิด-19 ในระดบั หมบู่ า้ น
บา้ นหนองละลอก หมทู่ ่ี 3 ตาบลหนองละลอก อาเภอบา้ นคา่ ย

จัดทาโดย

กลุ่มปฏบิ ตั กิ ารท่ี 10 (ก.ป.10)

นางสาวธิดา ไกรนรา ท้องถิน่ จังหวัดพะเยา

นายศรัณย์ศกั ดิ์ ศรเี ครือเนตร นายอาเภอท่าบอ่ จงั หวัดหนองคาย

รักษาการในตาแหนง่ เลขานุการกรมการปกครอง

วา่ ท่ีร.ต. ศราวุธ จนั ทวงศ์ นายอาเภอวดั โบสถ์ จังหวัดพิษณโุ ลก

นายสนอง มะลัยขวัญ นายอาเภอสิรินธร จงั หวัดอุบลราชธานี

นายกติ ติ ชยั ดรุณ นายอาเภอพาน จังหวัดเชียงราย

นายกิตพิ ล เวชกลุ พฒั นาการจงั หวัดยะลา

นายสาเรงิ มว่ งสังข์ เจ้าพนกั งานที่ดินจังหวดั ชัยนาท

นายบญั ชร ส่งสัมพันธ์ สรรพสามติ พนื้ ทกี่ รุงเทพมหานคร 3

นายธรี ะพงษ์ วมิ ลจิตรานนท์ ผู้อานวยการกองการบนิ

สานกั งานปลดั กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม

พ.ต.อ.นเรนทร์ เคร่อื งสนุก ผู้กากับการตรวจคนเข้าเมืองจงั หวัดชลบุรี

กองบังคบั การตรวจคนเขา้ เมือง สานักงานตรวจคนเข้าเมือง

137

การเรยี นร฾ูเชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สตู รนักปกครองระดับสงู (นปส.) รน฽ุ ที่ 75

สว่ นท่ี 1
กรอบการเรยี นรใู้ นระดบั หมู่บ้านทีท่ าการศึกษา

๑. ความเป็นมา

๑.๑ ประวัติความเป็นมาและสถานการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและการเมืองของพื้นที่ท่ี
ทาการศึกษา

ประวัตขิ องชุมชนบ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ต.หนองละลอก อ.บา้ นคา่ ย จ.ระยอง
ชุมชนแห่งน้เี ปน็ ชุมชนเม่ือร้อยปีเศษมาแล้ว แต่เดิมไม่มีการบันทึกหรือแจ้งเป็นทางการแต่อย่าง
ใด จนเมอื่ ทางราชการ โดยกระทรวงมหาดไทย มีการแบ่งการปกครองท้องถ่ิน เป็นจังหวัด อาเภอ ตาบล และ
หมู่บา้ น จึงมกี ารแตง่ ตงั้ กานนั ผใู้ หญ่บ้าน ซึง่ ผูส้ ูงอายุในชุมชนเคยเล่าให้ฟังว่า แต่เดิมน้ันพื้นท่ีของหมู่บ้านเป็น
ลุ่มส่วนหน่ึง และอีกส่วนหน่ึงเป็นดอน มีป่าทึบ มีต้นไม้ช่ือต้นละลอก จึงได้ต้ังช่ือหมู่บ้านตามสภาพพ้ืนที่ และ
ได้ตงั้ ชอ่ื หมบู่ ้านวา่ หนองละลอกต้งั แตบ่ ัดนั้นเปน็ ตน้ มา

ท่ตี งั้

บ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง ต้ังอยู่ในเขตพ้ืนที่องค์การบริหารส่วน

ตาบลหนองละลอก มีพ้ืนทป่ี ระมาณ ๖,๔๐๐ ไร่

- ทิศเหนอื จดบา้ นกระโหม หมู่ท่ี ๒

- ทศิ ใต้ จดบ้านสตบรรณ หมทู่ ่ี ๔

- ทิศตะวันออก จดเทศบาลไผ่ล้อม หมู่ที่ ๑ เทศบาลบา้ นคา่ ย

- ทศิ ตะวันตก จดบา้ นตนี เนิน หม่ทู ี่ ๕

ลักษณะภูมิประเทศ
มีสภาพเป็นท่ีราบ และมีสันเนินสลับเล็กน้อย เป็นท่ีทาสวน และปลูกสร้างบ้านพักอาศัย
ภูมิอากาศมี ๓ ฤดู คือ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว แต่ก็หนาวไม่มากเพราะอยู่ใกล้ทะเล มาระยะหลัง
ประมาณปี พ.ศ. ๒๕๓๕ ฤดูฝนเริ่มน้อยลง อากาศค่อนข้างร้อน เนื่องมาจากป่าไม้ถูกทาลายลงมาก ประกอบ
กับจานวนโรงงานอตุ สาหกรรมมมี ากข้นึ

ลักษณะของประชากร
จานวนครวั เรอื นท้ังหมด ๘๖๖ ครัวเรอื น ประชากรทัง้ หมด ๑,๙๒๗ คน โดยแบง่ เป็น
- เพศชาย ๙๓๕ คน
- เพศหญงิ ๙๙๒ คน

การประกอบอาชพี ของชมุ ชน
ประชากรสว่ นใหญ่ประกอบอาชีพทางการเกษตร ได้แก่ ทาสวนยาง สับปะรด มันสาปะหลัง ทา
สวน ทานา และเล้ยี งสตั ว์

138

การเรยี นรเ฾ู ชิงปฏบิ ตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นที่ 75

ทักษะฝีมอื แรงงาน
แรงงานในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพด้านการเกษตร มีบางส่วนท่ีประกอบอาชีพในโรงงาน
อุตสาหกรรม

ผลิตภัณฑม์ วลรวม ผลิตภณั ฑ์ทน่ี า่ สนใจของชุมชน
รายได้ของประชากรทั้งหมด รวม ๑๔,๘๗๐,๓๗๕.๐๔ บาท รายได้เฉล่ีย ๗๗,๔๔๙.๘๗ บาท/
คน/ปี และประชากรอายรุ ะหว่าง ๑๕ - ๖๐ มกี ารประกอบอาชีพและมีรายได้ ๓๓๕ คน คดิ เป็นร้อยละ ๘๐.๓

ศิลปะ วฒั นธรรม ภูมิปัญญา
- ด้านศลิ ปะ: มกี ารผลติ บายศรีเพื่อใช้ในงานบญุ ตามประเพณีตา่ ง ๆ
- ภมู ิปญั ญา: มกี ารทาปยุ๋ หมกั ปุ๋ยชีวภาพ ปุ๋ยอัดอากาศ และสารชีวภัณฑ์ไว้ใช้เองในสวน และ
ในไร่ ทาให้ลดรายจ่ายที่ใช้ในการผลิตของเกษตรกรในชุมชน และมีการผลิตหมอนดาวเพื่อสุขภาพและ
ผลติ ภัณฑ์ปลาดุกแดดเดยี ว
- วัฒนธรรม: มีการสืบสานประเพณีบุญเดือนสาม เผาข้าวหลาม รดน้าดาหัวผู้สูงอายุใน
เทศกาลสงกรานต์สืบทอดมาอยา่ งยาวนาน

๑.๒ สภาพของผลกระทบทางเศรษฐกิจและสงั คมทเ่ี กิดขึน้ ในพื้นทที่ ่ีศกึ ษา

ปญั หาดา้ นเศรษฐกจิ
ต้นทนุ ในการทาผลผลิตทางการเกษตรสงู โดยเฉพาะปยุ๋ เคมี

ปญั หาด้านสังคม
ความปลอดภัยในชวี ติ และทรพั ยส์ นิ เน่อื งจากมีประชากรแฝงอยเู่ ป็นจานวนมาก

๑.๓ รูปแบบของการฟืน้ ฟใู นพืน้ ทีท่ ี่ศึกษา

ดา้ นเศรษฐกจิ
หมู่ ๓ ตาบลหนองละลอก เป็นพ้ืนที่ต้ังของนิคมอุตสาหกรรมระยอง (บ้านค่าย) เน้ือที่ ๒,๒๐๐
ไร่ ปที ี่ก่อตั้ง: พ.ศ. ๒๕๕๔ โดยบริษัท ไออาร์พีซี จากัด (มหาชน) เป็นผู้พัฒนานิคม มีจานวนโรงงานประมาณ
๑๐๐ โรง ซงึ่ เปน็ จุดแข็งของการพฒั นาชมุ ชน
๑. สง่ เสริมการทาการเกษตรปลอดสารเคมี จดั กจิ กรรมอบรมการทาปุย๋ อนิ ทรยี ์ เพื่อให้เกษตรกร
ในหม่บู ้านใช้ในการประกอบอาชพี เปน็ การลดตน้ ทนุ การผลิต
๒. ส่งเสริมการดาเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง มีการรณรงค์ให้ครัวเรือนทาบัญชี
ครัวเรอื น เพ่ือลดค่าใชจ้ า่ ยในสิ่งท่ไี ม่จาเป็น และใช้จ่ายอย่างประหยดั โดยยึดหลักความพอเพยี ง
๓. จัดอบรมกลุ่มอาชีพและสนับสนุนให้ครัวเรือนประกอบอาชีพเสริมเพื่อสร้างานสร้างรายได้
ใหแ้ กส่ มาชิกทุกครวั เรือนในชมุ ชน
๔. การรวมกลมุ่ อาชพี ภายในชมุ ชน เพื่อสร้างความเขม้ แข็งใหก้ ล่มุ อาชพี ภายในชมุ ชน
๕. พัฒนาหมบู่ ้านใหเ้ ปน็ แหล่งท่องเที่ยว

139

การเรยี นรเู฾ ชิงปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดับสงู (นปส.) รน฽ุ ท่ี 75

ดา้ นสงั คม
๑. สง่ เสรมิ ใหเ้ ยาวชนในหมูบ่ ้านเขา้ มามสี ว่ นร่วมในกิจกรรมของหม่บู า้ นมากข้นึ
๒. จดั ประชุมประชาคมเป็นประจาทุกเดอื น
๓. ส่งเสรมิ ใหช้ มุ ชนรกั และสามคั คกี ัน
๔. สง่ เสรมิ ให้ชุมชนเป็นชมุ ชนเข้มแข็ง
๕. เผยแพร่และประชาสมั พนั ธผ์ ลงานของหมู่บา้ น

ดา้ นการศกึ ษา
สง่ เสริมใหป้ ระชาชนไดร้ บั การศึกษาอย่างทว่ั ถึง ทัง้ การศกึ ษาในระบบและการศึกษานอกระบบ

ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม
๑. ปรบั ปรงุ ภูมิทัศน์บรเิ วณสองขา้ งถนนและบริเวณครัวเรือนในหมบู่ า้ น
๒. สนับสนนุ ให้ประชาชนช่วยกันรักษาความสะอาดในหมู่บ้านและครวั เรือน
๓. มกี ารบริหารจัดการขยะในหม่บู ้าน

๑.๔ ความคาดหวังของประชาชนและผ้ปู ฏบิ ัตงิ าน

๒. เปาู หมายหรือผลลัพธ์ท่ตี ้องการ

๒.๑ ราษฎรมีงานทา สามารถผลติ สนิ ค้า ประกอบการค้าขายและใหบ้ ริการตามปกติสขุ
๒.๒ ผู้ที่ถูกเลกิ จ้างและกลับมาอาศยั ในพื้นท่ีสามารถประกอบอาชีพได้ในพนื้ ที่

๓. แนวทางการดาเนินงาน

๓.๑ แนวทาง กลไก กระบวนการ และการบริหารจัดการแผนงานโครงการตามแผนการฟื้นฟู
เศรษฐกจิ และสังคม จากผลกระทบของไวรสั โควิด-19 ภายใต้กรอบวงเงนิ ๔ แสนลา้ นบาท ตาม พ.ร.ก. กู้เงินฯ
๑ ลา้ นลา้ นบาท (รอบที่ ๑)

กลุ่ม กป. ๑๐ กาหนดข้ันตอนในการดาเนินการเพื่อให้มีกรอบการดาเนินการท่ีชัดเจนและเป็น
ระบบ ซ่ึงประกอบไปด้วย ๔ ขนั้ ตอนโดยสังเขป คอื

๓.๑.๑ การเตรยี มการกอ่ นลงพืน้ ท่ี
๓.๑.๒ ประชุมรบั ฟังบรรยายสรปุ ข้อมลู ท่วั ไปและสถานการณ์จากอาเภอบ้านคา่ ย
๓.๑.๓ จัดเวทปี ระชาคม
๓.๑.๔ การจัดสนทนากลุม่ ยอ่ ย (Focus Group) เพ่อื เปน็ ข้อมลู เชงิ ลกึ ใน ๕ ประเด็น คอื

- ความมน่ั คง การปกครอง และท้องถิน่
- สาธารณสุข
- การพัฒนาชมุ ชน
- การเกษตร
- กองทุนชุมชน
๓.๑.๕ วเิ คราะหข์ ้อมลู และจดั ทารายงาน

140

การเรยี นร฾ูเชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นท่ี 75

การดาเนินการผา่ นกลมุ่ เปา้ หมาย ๔๐ คน ประกอบไปด้วยรายละเอยี ดตามแผนภาพท่ี ๑
แผนภาพท่ี ๑: การเตรียมการกอ่ นลงพืน้ ทบ่ี ้านหนองละลอก

แนวการวิเคราะห์แผนงานโครงการโควดิ -19
ผลการจัดเวทปี ระชาคมมาตรการดาเนินการระหวา่ งเกิดโควดิ -19 สามารถสรปุ เปน็ Mind

Map ดังรายละเอยี ดตามแผนภาพท่ี ๒
แผนภาพท่ี ๒: Mind Map มาตรการดาเนนิ การระหวา่ งเกิดโควดิ -19

141

การเรยี นรเู฾ ชงิ ปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลักสตู รนักปกครองระดบั สงู (นปส.) รุน฽ ที่ 75

ผลการจดั กลมุ่ สามารถสรปุ โดยแบ่งออกเป็น ๓ ข้อ ดงั ตอ่ ไปน้ี
๑. การลดรายจ่ายชีวิตประจาวัน การปลูกผักสวนครัวเพื่อสร้างความม่ันคงทางอาหาร

(เศรษฐกจิ พอเพยี ง)
๒. การบรรเทาภาระหนี้ กองทุนในพื้นท่ีมีจานวนมาก และไม่ต้องการทุนจากภายนอก

โดยใชเ้ งินสนบั สนุนจากโรงงานอุตสาหกรรมในพน้ื ท่ดี าเนนิ การ CSR ชว่ ยสนับสนุนชมุ ชนในพน้ื ที่
๓. การจ้างงาน การจ้างงานแบ่งออกเป็น ๒ ส่วน คือ อาชีพเสริม ซึ่งเป็นโครงการที่

ดาเนินการตามความต้องการของคณะกรรรมการหมู่บ้านและการจัดประชุมประชาคม ได้แก่ การส่งเสริมการ
ท่องเที่ยวเชิงเกษตร โดยนาแหล่งท่องเท่ียวในพ้ืนท่ีมาส่งเสริมการขายสินค้าเกษตร การส่งเสริมอาชีพเสริม
โดยมีกิจกรรมที่ดาเนินการ คือ การส่งเสริมอาชีพทาข้าวต้มมัด และการจัดโต๊ะจีน และการส่งเสริมการผลิต
ปลาดุกแดดเดียว และปลาดุกร้า ในขณะท่ีอาชีพหลัก คณะกรรมการเกษตรแปลงใหญ่ได้เสนอขอรับการ
สนับสนุนโครงการนาข้าว กข ๔๓ ให้เปน็ เกษตรแปลงใหญ่

แผนภาพที่ ๓: แนวคิดในการดาเนนิ การเพ่อื ฟ้นื ฟูเศรษฐกิจภายหลงั โควิด-19

๓.๒ การประยุกต์ให้เหมาะสมกับบรบิ ทและความตอ้ งการของประชาชนในแต่ละพ้นื ที่
จากการระดมความคิดภายในสมาชิกชุมชน และคณะกรรมการเกษตรแปลงใหญ่ มีข้อสรุป

แนวทางทีจ่ ะแบ่งกลุ่มสมาชิกบางสว่ นทีอ่ าสานาร่องปรับเปลี่ยนพันธ์ุเพาะปลูกข้าวหลากหลายสายพันธุ์ไปสู่ข้าว
พันธ์ุ กข ๔๓ ซึ่งเป็นข้าวท่ีมีน้าตาลต่าเหมาะสมกับผู้สูงอายุและคนรักสุขภาพ โดยมีความประสงค์การขอรับ
การสนับสนุนใน ๔ หว่ งโซ่อุปทานด้วยการบรู ณาการหลายสว่ นราชการ คือ

๓.๒.๑ พัฒนาปัจจัยการผลิตและโครงสร้างพื้นฐาน ประกอบไปด้วย ๓ กิจกรรม คือ โครงการ
การเตรียมพ้ืนที่/ปรับปรุงดิน โดยเกษตรอาเภอเป็นผู้สนับสนุนโครงการ การนาเงินกองทุนหมู่บ้านรับจานอง
ที่ดินเกษตรกรและให้เช่าทาการเกษตร โดยคณะกรรมการหมู่บ้านเป็นผู้สนับสนุนโครงการ การจัดหาเมล็ด
พันธ์ุ กข ๔๓ โดยกรมส่งเสริมการเกษตรเป็นผู้สนับสนุนโครงการ และโครงการจัดหาเครื่องจักรกลสนับสนุน
และการเตรยี มดนิ และเพาะปลูกโดย อบจ. ระยอง เปน็ ผ้สู นบั สนุนหลัก

142

การเรยี นรเ฾ู ชงิ ปฏิบตั ิการ (Action Learning) หลกั สูตรนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽นุ ท่ี 75

๓.๒.๒ การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและสร้างอัตลักษณ์ ประกอบไปด้วย ๒ กิจกรรม คือ
การพัฒนาเกษตรแปลงใหญ่จาก ๓๘๐ ไร่เป็น ๗๐๐ ไร่ โดยคณะกรรมการเกษตรแปลงใหญ่ระดับตาบล
และการสรา้ งอตั ลักษณ์ขา้ ว กข ๔๓ โดย อบต. หนองละลอก

๓.๒.๓ การแปรรูปและสร้างมูลค่าเพ่ิม ประกอบไปด้วย ๑ กิจกรรม คือ โรงอบและโรงสีชุมชน
โดยขอรบั การสนบั สนุนจาก อบจ. ระยอง

๓.๒.๔ การพัฒนาการตลาดและโลจิสติกส์ ประกอบไปด้วย ๓ กิจกรรม คือ กิจกรรมการร่วม
กลุ่มเพอื่ ขยายผลผลติ โดยเกษตรอาเภอเปน็ ผู้ดาเนินโครงการ กจิ กรรมการจาหน่ายผา่ นส่วนราชการ เรือนจา/
กองทหารพนั ๗ และกจิ กรรมการจาหน่าย โดยขอรับการสนบั สนนุ จากภาคเอกชนสวนสภุ ทั ราแลนด์

แผนภาพที่ ๔: แนวทางการบรหิ ารจัดการเกษตรแปลงใหญ่ ข้าวพนั ธ์ุ กข ๔๓

143

การเรยี นรู฾เชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสงู (นปส.) รุน฽ ที่ 75

๔. ผลการดาเนินงาน (ตั้งแต่ต้นเดือนกรกฎาคม 2563 จนถงึ เวลาที่ทาการศึกษา)
ผลการดาเนินการปอ้ งกนั การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรสั โควิด-19 (COVID-19)

ลาดบั ท่ี แผนงาน/โครงการ เป้าหมาย งบประมาณ ผลการดาเนนิ งาน หมายเหตุ
๑ โครงการอบรมเชงิ ๔๘,๖๓๒ บาท - -
ปฏบิ ตั ิการป้องกนั ควบคมุ ประชาชน ๑๑ -
๒ โรคตดิ ต่อเชื้อไวรสั โคโรนา หมบู่ ้าน ตาบลหนอง ๑๔,๔๒๗ บาท - -
๓ สายพนั ธุ์ใหม่ ๒๐๑๙ ละลอก อาเภอบ้าน ๘๗,๓๐๐ บาท -
๔ (COVID-19) ประจาปี ค่าย จังหวัดระยอง -
๕ งบประมาณ ๒๕๖๓ - -
๖ โครงการพลังคนไทย รว่ ม ประชาชน ๑๑ - - -
๗ ใจป้องกันไวรสั โคโรนา หมบู่ า้ น ตาบลหนอง ไม่ระบุ
๘ (COVID-19) ละลอก อาเภอบ้าน ไม่ระบุ -
ค่าย จงั หวดั ระยอง -
โครงการเฝา้ ระวังปอ้ งกนั ประชาชน ๑๑ ประชาชนในพน้ื ทม่ี ี
และควบคมุ โรคตดิ เช้อื หมบู่ า้ น ตาบลหนอง - อุปกรณ์ยังชพี ขัน้
ไวรัสโคโรนา (COVID-19) ละลอก อาเภอบา้ น พ้ืนฐาน
ค่าย จังหวดั ระยอง แรงงานท่ีถูกเลิกจ้าง
แอลกอฮอล์ ๗๐% ประชาชน ๑๑ มีงานจ้างเหมาใน
หมู่บ้าน ตาบลหนอง พ้นื ท่ี
การประชาสมั พันธ์ ละลอก อาเภอบ้าน
ค่าย จังหวัดระยอง -
การทาถุงยงั ชพี โดยชมุ ชน ประชาชนหมู่ที่ ๓
ตาบลหนองละลอก -
การจ้างงานของด้วย อาเภอบา้ นคา่ ย
งบประมาณ อบต. หนอง จงั หวัดระยอง
ละหาน ผลิตถงุ ยงั ชพี แจกจ่าย
ให้ประชาชนใน
เงินชว่ ยเหลอื รายละ หมบู่ า้ น
๒,๐๐๐ บาท แรงงานหม่ทู ่ี ๓
ตาบลหนองละลอก
อาเภอบา้ นค่าย
จังหวัดระยอง
ประชาชนหมู่ท่ี ๓
ตาบลหนองละลอก
อาเภอบ้านคา่ ย
จังหวัดระยอง

๙ ไขน่ กกระทา ประชาชนหมู่ที่ ๓
ตาบลหนองละลอก
อาเภอบ้านค่าย
จงั หวัดระยอง

144

การเรยี นรเู฾ ชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลักสูตรนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) รุน฽ ท่ี 75

ลาดบั ที่ แผนงาน/โครงการ เปา้ หมาย งบประมาณ ผลการดาเนินงาน หมายเหตุ
๑๐ ตปู้ ันสขุ -
ประชาชน ๑๑ ประชาชนไดร้ ับความ ประชาชนทงั้
หมู่บ้าน ตาบลหนอง ช่วยเหลือ ๑๑ หมบู่ ้าน
ละลอก อาเภอบา้ น ตาบลหนอง
ค่าย จังหวดั ระยอง ละลอก
อาเภอบ้าน
คา่ ย จังหวดั
ระยอง ไดร้ ับ
ความ
ชว่ ยเหลือ

5. ปัญหา อุปสรรคในการดาเนนิ งาน แนวทางแกไ้ ข

ปัญหาท่ีชุมชนพบประสบภายหลังโควิดส่วนใหญ่เน้นการป้องกันการติดต่อโรคระบาดในพื้นที่ โดย
ปญั หาและอุปสรรคของหมบู่ า้ น มี ๒ ประการ คอื

๕.๑ ประชาชนในบา้ นหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง ไม่สามารถจาหน่ายผลผลิต
ทางการเกษตรไดต้ ามปกติ เนอ่ื งจากคาสงั่ สบค.

๕.๒ แรงงานในบ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง มีการถูกพักการจ้างงาน ลด
เวลาการจา้ งงาน เลกิ จ้าง จานวน ๑๘๙ คน หรือประมาณร้อยละ ๑๐ โดยแรงงานที่ถูกเลิกจ้างร้อยละ ๖๐ เป็น
เพศหญิง และร้อยละ ๔๐ เป็นเพศชาย อยูใ่ นชว่ งวัยแรงงาน ๑๙ - ๔๕ ปี

6. ประโยชน์ท่ปี ระชาชนได้รับ

๖.๑ สมาชิกในชมุ ชนบ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านคา่ ย จงั หวดั ระยอง มีความเข้มแข็ง สามารถ
รวมตัวทาประโยชน์ให้กับสังคม เช่น การส่งเสริมการแปรรูปเพื่อสร้างรายได้เสริมให้แก่เกษตรกรในพ้ืนท่ี การ
หาอาชีพเสริมนอกภาคการเกษตร

๖.๒ สมาชกิ ในชมุ ชนบา้ นหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบา้ นคา่ ย จงั หวดั ระยอง มคี ่าครองชีพที่ลดลงจาก
การปลูกผักสวนครัวเพ่ือสร้างความม่ันคงทางอาหาร (เศรษฐกิจพอเพียง) มีการแจกหน้ากากอนามัย และเจล
แอลกอฮอล์เพ่ือการรักษาสุขอนามยั

๖.๓ สมาชิกในชมุ ชนบา้ นหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง มีการเตรียมความพร้อม
ในการป้องกนั และปรับตวั สาหรบั รองรับโรคระบาดทอี่ าจจะอุบตั ิใหม่

๗. ทัศนคติของภาคสว่ นตา่ ง ๆ ทง้ั ภาครฐั ภาคทอ้ งถิน่ ภาคประชาชนและผู้ไดร้ บั ผลกระทบ

ผลการศึกษาได้ข้อสรุปจากเวทีประชาคม โดยประกอบไปด้วยผู้แทนท้องท่ี ผู้แทนท้องถ่ิน ผู้แทน
หน่วยงานราชการระดับภมู ิภาค และอาสาสมัครชุมชน โดยสามารถสรปุ ทัศนคติของภาคส่วนต่าง ๆ ท้ังภาครัฐ
ภาคท้องถิ่น ภาคประชาชน และผู้ได้รับผลกระทบ พบว่าแผนงานและโครงการส่วนใหญ่เป็นการดาเนินการ
ตามความตอ้ งการของชุมชนท่ีดาเนินการในระดับคณะกรรมการหมู่บ้าน อบต. หนองละลอก อาเภอบ้านค่าย
และ อบจ. ระยอง เปน็ หลกั ซง่ึ แสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความเข้มแขง็ ของชุมชน
8. ปัจจัยแหง่ ความสาเร็จในการปฏิบตั งิ าน

145

การเรยี นร฾เู ชิงปฏิบตั กิ าร (Action Learning) หลกั สตู รนกั ปกครองระดับสูง (นปส.) ร฽นุ ที่ 75

๘.๑ บ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง เป็นพ้ืนที่หมู่บ้านขนาดเล็ก และมี
สภาพแวดล้อมทางกายภาพดีสังคมเข้มแข็ง มีความสงบสะดวก สะอาด ปลอดภัย มีระเบียบวินัย ประชาชนมี
คณุ ภาพชีวติ ดี วิถีชีวิตความเปน็ อยดู่ มี ีความสุข

๘.๒ บ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง เป็นท่ีต้ังของโรงงานอุตสาหกรรมกว่า
๑๐๐ โรงงาน ซึ่งโรงงานเหล่าน้ี ในทกุ ปจี ะมีการจดั กจิ กรรม CSR สนบั สนนุ ชมุ ชนและเกอื้ กลู ให้ชมุ ชนเข้มแข็ง

๘.๓ บ้านหนองละลอก หมู่ ๓ ตาบลบ้านค่าย จังหวัดระยอง มีครัวเรือนจานวน ๙๖๖ ครัวเรือน จึง
เปน็ พ้นื ที่เศรษฐกิจฐานรากท่ีเข้มแข็ง และมีภูมิคุ้มกันต่อผลกระทบจากโควิด-19 ด้วยการสามารถสร้างรายได้
เสรมิ และการจา้ งงานในระดับชมุ ชนได้เป็นอย่างดี

๘.๔ บ้านหนองละลอก หมู่ท่ี ๓ ตั้งอยู่ในอาเภอบ้านค่าย และอบต. หนองละละลอกเป็น อปท. ที่มี
ขนาดใหญ่ โดยในปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๒ มงี บประมาณทัง้ สนิ้ ๑๘๐ ลา้ นบาท จึงเป็นพื้นท่ีที่สามารถเข้าถึง
แหล่งทนุ ไดห้ ลากหลาย

๙. บทเรยี นทางการบรหิ ารราชการทไี่ ดร้ บั จากการดาเนินงาน

๙.๑ การศึกษาควรดาเนินการระดบั ล่างสดุ เนือ่ งจากตอ้ งการค้นหาประเด็นบิดเบือนของนโยบายไปสู่
การปฏบิ ัตใิ นระดับลา่ งสดุ การส่งั การขอใหพ้ ิจารณาระดบั หน่วยงานเลก็ ทสี่ ุด

๙.๒ ความชัดเจนและการขาดการบรู ณาการในการปกครองระดบั บน
๙.๓ ผลกระทบจากโควดิ -19 นอ้ ยมาก
๙.๔ หมบู่ า้ นท่ีมรี ะบบเกษตรเขม้ แขง็ จะไดร้ ับผลกระทบนอ้ ย
๙.๕ ระดับหมู่บ้านต้องการอะไร การมีสว่ นรว่ มทีช่ ัดเจน
๙.๖ ความต้องการในโครงสร้างพ้ืนฐาน และความรู้ในการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร ช่องทาง
การตลาด เกษตรผสมผสาน สวนบางผสมกับไมย้ างนา และไร่สบั ปะรด
๙.๗ หมู่ ๓ หนองละลอก มีโครงสร้างประชากรมีแนวโน้มเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จึงควรส่งเสริมให้
กิจกรรมสาหรับผ้สู งู อายุ
๙.๘ การเขียนโครงการยงั เปน็ ตอ่ อ่อนของชมุ ชน เวลาในการเขียนโครงการระดับจังหวัดมีเวลาในการ
วเิ คราะห์น้อย ไมส่ ามารถจาแนกกล่มุ ผู้รบั ประโยชน์ เพอื่ กาหนดแผนระยะส้นั และระยะยาวได้
๙.๙ หมู่บ้าน ยังไม่เคยพิจารณาประเด็นว่าภาคการเกษตรในพื้นที่ EEC จะได้อะไรจากการพัฒนา
EEC ท่ีเกิดขึ้นในพื้นที่

10. ข้อเสนอแนะต่อการปรับปรงุ ประสิทธภิ าพและประสิทธผิ ลของการบริหารจดั การฟื้นฟผู ลกระทบทาง
เศรษฐกิจและสงั คม จากการระบาดของไวรสั โควดิ -19

๑๐.๑ การบูรณาการระดบั พ้ืนทีต่ ามความตอ้ งการของชุมชนของหมู่บ้าน
๑๐.๒ การอบรมการเขียนโครงการ ซ่ึงควรดาเนินการลว่ งหน้า

146

การเรยี นรูเ฾ ชิงปฏบิ ตั กิ าร (Action Learning) หลกั สูตรนักปกครองระดบั สูง (นปส.) รุ฽นที่ 75

ภาพกจิ กรรมการศึกษาเรียนรู้เชิงปฏิบัตกิ าร (Action Learning)
บ้านหนองละลอก หมทู่ ่ี 3 ตาบลหนองละลอก อาเภอบา้ นคา่ ย

147