คู่มือสร้างแฟรนไชส์

- คําแนะนํา
- ท่ีจอดรถ
- สินทรัพย์สว่ นตวั
- สนิ ทรัพย์ของบริษัท
- หนงั สือลาออก
- การสง่ คืนสินทรัพย์ของบริษัท
- กฎระเบียบด้านความปลอดภยั
- การรักษาความปลอดภยั
- การสบู บหุ รี่
- การดถู กู เหยียดหยาม
- การขโมย
- การประทษุ ร้าย
- การใช้ยานพาหนะของบริษัท
- ผ้มู าตดิ ตอ่ งาน

SECTION 9
ความปลอดภยั และการรักษาความปลอดภัย

ใน SECTION นี ้ประกอบไปด้วย
1. การปอ้ งกนั อาชญากรรม
- การเปิด ปิด ประตู
- การดแู ลเงินสดในร้าน
- การระมดั ระวงั เรื่องทว่ั ไป
2. การปล้น
3. การตดิ ตามอาชญากรรม
• การปอ้ งกนั เหตกุ ารณ์ที่อาจเกิดขนึ ้ ได้
• กรณีฉกุ เฉิน
• กรณีฉกุ เฉินด้านสขุ ภาพ

SECTION 10
การบริหารจัดการธุรกจิ

ใน SECTION นีป้ ระกอบไปด้วยหวั ข้อ

1. การทําบญั ชีท่ีถกู ต้อง
2. ระบบการจดั การธุรกิจ
3. คา่ ใช้จา่ ยผนั แปร
4. คา่ ใช้จา่ ยคงท่ี
5. เปอร์เซน็ กําไรของยอดขาย
6. กระแสเงินหมนุ เวียน
7. งานเอกสารในร้าน
8. กําไรและขาดทนุ
9. เดอื นแรกของร้านคณุ
10. การทําภาษีที่ถกู ต้อง



บริษัทใหญ่ๆ ท่มี ีพนักงานหลายสาขา จะให้ ไชซอร์ เพื่อพฒั นาความสมั พนั ธ์ระหวา่ งกนั ให้มาก
พนักงาน อ่านคู่มือ ให้เข้าใจก่อนทาํ งานค่ะ ขนึ ้ การออกแบบโปรแกรมการอบรมที่ดี จะทํา
บางทีต้องเรียนกันเป็ นเดือนนะคะ จงึ จะ ให้แฟรนไชซ่ียิ่งมีทศั นคตทิ ่ีเป็นบวกกบั บริษทั แม่
ปล่อยพนักงานออกทาํ งานจริงได้ค่ะ เพราะ
เขาถือว่า ถ้าพนักงานทาํ งานพลาดกับลูกค้า 2.เพ่ือเตรียมความพร้อมให้แฟรนไชซี
เพยี งคนเดียว ความเสียหายจะใหญ่หลวงกว่า ก่อนดาํ เนินกจิ การ แฟรนไชซ่ีจะได้เรียนรู้
ท่คี ดิ ค่ะ อยากท่ีเราเคยเหน็ มีการแชร์ความ
ผิดพลาดในโซเซียล กลายเป็ นเร่ืองใหญ่โต รู้ เก่ียวกบั วธิ ีการทําธุรกิจทงั้ หมด ทงั้ ทฤษฏี และ
กันท่ัวโลกเลย ใช่ไหมคะ การฝึกปฏิบตั จิ ริง จากร้านต้นแบบ หรือ จากสาขา
ที่เกิดอยกู่ ่อน เชน่ กระบวนการทางการตลาด
เม่ือ คมู่ ือที่ทําเสร็จแล้ว จะต้องมีการนํามาใช้ใน การเตรียมสินค้า เทคนิควิธีตา่ งๆ วิธีการทํา
การอบรม เพ่ือทําให้การถ่ายทอด มาตรฐานในการ รายงานทางการเงิน และบญั ชี และการรู้จกั
ทํางานบรรลผุ ล ได้จริงๆคะ เพราะหน้าท่ีแฟรน วิธีการใช้อปุ กรณ์ท่ีจําเป็น เป็นต้น
เซอร์ มีหน้าที่ต้องพฒั นาระบบการการฝึกอบรมที่
เข้มข้น ให้กบั แฟรนไชซ่ี และทีมงานของเขา ท่ีเริ่ม 3.สร้างมาตรฐานให้แขง็ แรง การฝึกอบรมนี ้
ตงั้ แตย่ งั ไมเ่ ปิดร้านคะ่
ยงั ทําให้แฟรนไชซอร์เห็น และเข้าใจแฟรนไชซ่ีได้วา่
เปา้ หมาย ของการฝึกอบรมให้กบั แฟรนไชซ่ี ก็คือ เขามีจดุ อ่อน จดุ แขง็ อยา่ งไร เพ่ือให้ความ
ชว่ ยเหลือได้ดี ตอ่ ไปได้ในระยะยาว
1.สร้างความสัมพนั ธ์
ก่อนท่ีร้านจะเปิ ดขนึ้ การ

อบรมนอกจากจะสร้ างความ
เข้าใจในธุรกิจแล้ว ยงั ทําให้แฟ
รนไชซ่ีได้มีโอกาสพบกบั แฟรน

สิ่งทีต่ ้องเตรียม เกยี่ วกบั การอบรม

-หลักสูตร การอบรมควรจะมีในเรื่องอะไรบ้าง -ใครเป็ นผู้เข้ารับการอบรม และจะเกิดอะไรขนึ ้
หากคณุ มีการจดั ทําคมู่ ือมาแล้ว จะชว่ ยให้งา่ ยขนึ ้ ถ้าหากการฝึกอบรมไมส่ มบรู ณ์ สิ่งที่เกิดขนึ ้
ในการสร้างหลกั สตู รตา่ งๆ เชน่ หลกั สตู รการ บอ่ ยครัง้ ก็คอื แฟรนไชซ่ีไมส่ ง่ พนกั งานมาอบรม
ประกอบอาหาร ภาคทฤษฏีและภาคปฏิบตั ิ เพิม่ เตมิ หรือขาดการเข้าอบรมเสมอ ทําให้ระบบ
หลกั สตู รการจดั หน้าร้าน หลกั สตู รการทําบญั ชี- การทํางานไมส่ มบรู ณ์เช่นกนั ข้อแนะนําก็คอื ควรมี
รายงานการเงิน หลกั สตู รการใช้อปุ กรณ์ตา่ งๆ เป็น ข้อตกลงที่ชดั เจนเกี่ยวกบั หน้าท่ีของทงั้ 2 ฝ่าย
ต้น ตงั้ แตแ่ รก เพื่อสร้างความเข้าใจระหวา่ งกนั ในเร่ือง
นี ้และแฟรนไซซอร์ควรเตรียมตารางการอบรม
-ระยะเวลา นานเทา่ ไหร่ เจ้าของกิจการจะรู้ได้โดย ประจําปี หรือ มีชว่ งเวลาวางเอาไว้ให้ หรือ อาจมี
อตั โนมตั วิ า่ ในแตห่ ลกั สตู รจะสอนกนั นานเทา่ ไหร่ มาตรการขนั้ เดด็ ขาด ในเร่ืองคา่ ปรับ เป็นต้น
แตก่ ็มีข้อแนะนําวา่ อาจจะอยใู่ นราว 4-8 สปั ดาห์
หรืออยใู่ นชว่ งระหว่างการก่อสร้างร้าน จะทําให้ไม่ -การตดิ ตามผลการอบรม และการฝึกอบรมให้
เสียเวลาเปลา่ ในระหวา่ งนี ้ แตบ่ างกิจการก็อาจจะ ใหม่ เม่ืออบรมไปแล้วผ้ทู ี่ได้รับการอบรมปฏิบตั งิ าน
น้อย หรือมากกวา่ นี ้ขนึ ้ กบั แตล่ ะธุรกิจ ได้หรือไม่ เป็นงานที่ต้องตดิ ตามประเมนิ ผล และ
สง่ิ ท่ีเกิดขนึ ้ ก็คือ จะมีผ้ทู ่ีสอบไมผ่ า่ น หรือยงั ทํางาน
-ใครเป็ นคนเสียค่าใช้จ่ายตา่ งๆ เก่ียวกบั การ ไมไ่ ด้ตามมาตรฐาน ก็จะต้องกลบั มาอบรมซํา้ กนั
อบรม โดยสว่ นใหญ่แล้ว แฟรนไชซี่ จะยนิ ดีจา่ ย อีก
คา่ ธรรมเนียมแรกเข้าเพื่อใช้ในการอบรมธรุ กิจ แต่
ก็จะต้องตกลงให้ชดั เจนเกี่ยวกบั คา่ ใช้จา่ ยสว่ นนี ้

-การอบรมท่ตี ่อเน่ือง ในกรณีที่มี
สินค้าใหม่ หรือ เมนใู หม่ หรืออปุ กรณ์
เข้ามาใหมๆ่ หรือมีการปรับปรุง
ระบบงานใหมๆ่ หรือมีพนกั งานใหม่
ของแฟรนไชซีเข้ามา จะเป็นบริการท่ี
ผกู พนั ตอ่ เนื่อง ก็จะมีคา่ ใช้จา่ ยเกิดขนึ ้
จดุ นีค้ วรมีการตกลงให้ชดั เจนตงั้ แตแ่ รก
วา่ ใครเป็นผ้อู อกคา่ ใช้จา่ ย ซง่ึ สว่ นนีจ้ ะ
เกิดปัญหาที่ทําให้ผดิ ใจกนั ขึน้ ได้เสมอ

ตวั อย่างตารางการฝึ กอบรม



ระบบประเมิน คืออะไร ?

ในกิจการร้านแฟรนไชส์ ข้ามชาติ หรือ ร้านหลายๆสาขา ต้องมีสิง่ นีค้ ่ะ การประเมินมาตรฐานของ
ร้านท่ีวางไว้อย่างเคร่งค่ะ เป็นรายการเชค็ ลิส สําหรับตรวจการทํางานทกุ จดุ ในร้านว่า สินค้าท่ี
ลกู ค้าได้รับตรงตามมาตรฐานสมํ่าเสมอหรือไม่ การบริการของพนกั งานถกู ตามขนั ้ ตอนไหม และ
สภาพของร้าน ยงั คงความสะอาด สวยงาม ได้หรือไม่

ท่ีจริงแล้ว เถ้าแกห่ รือเจ้าของร้านทกุ คน มกั จะทํา จดั การซ่อมบ้าง เป็นต้น น่ีแหละคะคือการตรวจ
หน้าท่ีแบบนีเ้ป็นประจําวนั อยแู่ ล้ว เชน่ เช้าขนึ ้ มา ประเมินของเจ้าของกิจการ เชน่ กนั แตล่ ะระบบ
เจ้าของร้าน จะตรวจดวู ่า ของที่สง่ั มาครบไหม การประตรวจประเมินร้านสากล จะมีการเขียน
เงินทอนเตรียมไว้พอไหม ความสะอาดเป็นอยา่ งไร รายการเหลา่ นนั้ เป็นหมวดๆ เป็นข้อๆออกมา เป็น
ไฟในร้านสวา่ งไหม อปุ กรณ์ในร้าน มีอะไรพงั ต้อง เชค็ คลิสคะ่ ดตู วั อยา่ งนี ้

ดงั นนั้ ระบบประเมินร้าน ก็คือ การเช็คความ แตส่ ําหรับร้านในระบบแฟรนไชส์ ที่ต้องการมาร
เรียบร้อยถกู ต้องของงานในแตล่ ะงานนนั่ เอง ฐานในทกุ จดุ อยา่ งละเอียดคะ่ จงึ จะควบคมุ การ
เราจะเห็นตวั อยา่ งแบบนีบ้ อ่ ยๆ ตามตาม ห้องนํา้ บริหารจดั การร้านได้ ทงั้ นีเ้พ่ืออะไรคะ่ ก็เพื่อ การ
ของปั๊มนํา้ มนั หรือ ตามห้าง จะมีใบตารางติดไว้ สร้างความพงึ พอใจให้ลกู ค้า ได้กลบั มาซํา้ แล้วซํา้
ในพืน้ ที่ห้องนํา้ ท่ีเราเห็นกนั บอ่ ยๆ บางที่มี อีกคะ่ ที่สดุ ท้ายก็จะกลบั มาเป็นยอดขายที่
ภาพประกอบ เขียนรายการว่า สม่ําเสมอ หรือ สงู ขนึ ้ อนั เป็นเปา้ หมายเดยี วกนั
-กระจก ไมม่ ีคราบ -กระดาษชําระเตม็ -อา่ งนํา้ ของทกุ ๆคนคะ่
สะอาด-ถงั ขยะ ไมล่ ้น
อะไรเหลา่ นี ้เป็นต้น โดยมีช่อง ตารางเวลาที่เข้า
ตรวจโดยหวั หน้างานเป็นระยะๆ บางแหง่ ตรวจทกุ
ชว่ั โมงทีเดยี ว น่ีแหละ เป็นตวั อยา่ งของวธิ ีตรวจ
ประเมนิ ที่เห็นชดั แตน่ น่ั เป็นเพียงงานเดยี ว คือ
การตรวจความสะอาดของห้องนํา้ คะ่

รายการตรวจ ในร้านสาขาแฟรนไชส์ ออกแบบมาจากไหน

ก็มาจากคมู่ ือไงคะ่ คมู่ ือ ท่ีเราทําไป สอนไป เราต้องแนใ่ จวา่ ได้รับการปฏิบตั ติ ามอย่างเคร่งครัด ซง่ึ เทา่ กบั
เป็นการสร้างระบบมาตรฐานให้กบั ธุรกิจของเราด้วย หวั ข้อตา่ งๆ ที่ทําไว้ในคมู่ ือ สามารถนํามาออกแบบ เป็น
แบบประเมนิ ร้านได้คะ่ เห็นไหมคะวา่ ทกุ อยา่ งมนั สอดคล้องกนั เลยคะ่

การตรวจประเมนิ ร้าน

การตรวจประเมนิ ร้าน จะมีสองสว่ นคือ
การตรวจของ จากคนภายใน คือ ผ้จู ดั การ้าน และ ผ้ตู รวจจากบริษัทแม่
และการตรวจจากคนภายนอก เป็นลกู ค้าลบั คือ จ้าง หรือ ให้เพื่อน ท่ีเป็นบคุ คลภายนอก มาแฝงตวั เป็น
ลกู ค้า ลองมาเป็นผ้ใู ช้บริการ โดยมีรายการเช็คลสิ ให้ วา่ ได้รับสินค้าตรงตามมาตรฐานไหม การบริการเป็น
อยา่ งไร เป็นต้น
การตรวจ จากบริษทั แม่
อาจจะวางเป็นเดอื นละหนงึ่ ครัง้ หรือ
บางบรษัท จะตรวจ เป็นไตรมาส คือ
3 ละครัง้ ซง่ึ แตล่ ะแบรนด์วางไว้ไม่
เหมือนกนั ขนึ ้ ก

ตรวจอะไรบ้าง ?

การตรวจร้าน มีจดุ มงุ่ หมายที่สําคญั
ที่สดุ ที่แฟรนไชซี่ต้องทําให้ได้คอื
ความสม่ําเสมอ คือ เมื่อใดที่เดนิ เข้า
ไปร้านที่ 1 ถึง 100 ทกุ ส่งิ อยา่ งต้อง
สม่ําเสมอหมด แป๊ ะ จะไมข่ ้ออ้างใดๆ
เลย น่ีเป็นภาระกิจของการตรวจ
ประเมินร้ านคะ่
ถ้าการตรวจประเมินอยา่ งเต็มรูปแบบ
ก็คอื ตรวจทกุ เร่ือง เชน่

-ผลประกอบการ บลิ ขาย การ ในการตรวจร้าน ไม่ใช่การจบั ผดิ แต่
บนั ทกึ เอกสารเก่ียวการ เป็ นกระบวนการรักษาแบรนด์ของ
การเงิน การจดั ซือ้ เป็นต้น กจิ การท่ีใช้ร่วมกนั นั่นเอง ดงั น้ันผ้ตู รวจ
-การซือ้ วตั ถดุ ิบ ตรงกําหนด ต้องไม่ทาํ ให้ผ้ปู ฎบิ ตั งิ านมีความอดึ อดั
สเปคหรือไม่ และเมื่อมีข้อไหนทไ่ี ม่เรียบร้อย จะมกี าร
-จะดเู อกสารการจดั ซือ้ ดู อธิบาย ให้เข้าใจ และมกี ารโคช หรือ
ยอดขาย ดขู องเสีย สอนการทาํ งานซํ้าอกี คร้ัง เพ่ือให้มกี าร
-ตรวจสอบการทจุ ริต เชน่ ดู ทํางานทดี่ ขี นึ้ และลูกค้ามคี วามพงึ พอใจ
ความสอดคล้อง วตั ถดุ บิ ท่ี
ขายไป และรายรับ ตรงกนั
บางเจ้าบอกขายไมด่ ี แตพ่ อ
เข้าไปมียอดการสง่ั ซือ้ วตั ถดุ บิ
เข้ามามาก ของเสียก็ไมม่ ี แสดงวา่ ในร้านขายดี
มาก แตเ่ งินก็ไมม่ า เป็นต้น
-ตรวจนบั ของนบั สตอ็ ก เชน่ ขายกาแฟ อาจนบั
แก้ว หรือขายขนมปัง โดยที่ทกุ อยา่ งตคี า่ ออกมา
เป็นเงินให้เหน็ ด้วย
-ดคู วามสะอาดของครัว คือ ปฎิบตั งิ านอย่างถกู
หลกั อนามยั
-ดกู ระบวนการทํางานวา่ ถกู ต้องหรือไม่ ลกู ค้าได้รับ
สินค้าและบริการ อยา่ งดี มีมาตรฐานไหม
-มีอปุ กรณ์ ใด ที่เสียหาย ต้องซอ่ มแซมบ้าง
-ปา้ ยหน้าร้าน ส่ือ โปรโมชนั่ หรือ ส่ือการขาย มี
การจดั วางที่ถกู ต้อง มีระเบยี บเรียบร้อย
-ร้านสะอาดเอ่ียมตลอดเวลา ไมร่ ก
-การแตง่ กาย และความสะอาดของพนกั งาน
เพราะพนกั งานทกุ คน คอื ภาพลกั ษณ์ที่สําคญั ของ
แบรนดเ์ ชน่ กนั





มตี วั อย่างสาํ หรับ
ข้อผดิ พลาดในเร่ืองนี้
ท่อี ยากเล่าให้ฟังค่ะ

มีกิจการก๋วยเต๋ยี วรายหน่ึง เป็ นร้านแบบ
รถเข็น ท่ีไม่ได้คิดถงึ เร่ืองนีเ้ ลย เม่ือเขา
ประกาศขายแฟรนไชส์ขึน้ มา มีคนแห่มาซือ้

ร้านไปภายในไม่ก่ีเดือน เปิ ดไปนับ 100
สาขาทเี ดียว แต่ไม่นาน ร้านเหล่านัน้ กลับปิ ด
ตัวลงไม่ เหลือแม้ แต่ ร้ านเดียว

เพราะเขาขาดความสามารถการจดั การธุรกิจ
ขนาดใหญ่ ที่มีสาขาจํานวนมาก ทกุ สง่ิ ทกุ อย่าง
ยงุ่ เหยงิ สบั สนไปหมด ไมว่ า่ การจดั สง่ สนิ ค้า การ
จดั ซือ้ วตั ถดุ บิ การทําโรงงานผลิตสนิ ค้า สารพดั
เร่ืองท่ีไมพ่ ร้อม ทําให้กิจการต้องจบลง น่ีคือเร่ือง
จริงท่ีเคยเกิดขนึ ้ มาแล้วคะ่ ดงั นนั้ คณุ จะเห็นวา่
ทําไมจงึ ต้องมีการ วางแผนเรื่องการขยายแฟรน
ไชส์กนั ลว่ งหน้า ก็เพราะ ต้องเตรียมแผนการรับมือ
ขนาดกิจการใหญ่ในอนาคต

คณุ เห็นชดั ใชไ่ หมวา่ การขยายสาขาที่ 2 สาขา ใน
2 ปี หรือขยาย 50 สาขา หรือ 100 สาขา ใน 2
ปี เป็นแนวทางที่แตกตา่ งกนั มากมาย เชน่ การ
เตรียมเงินทนุ ทีมงานสนบั สนนุ ระบบการบริหาร
จดั การ การเปิดร้าน การสรรหาทําเล การทํา
การตลาด ฯลฯ
แล้วคุณล่ะ ตงั้ เป้าขยายกิจการไว้อย่างไร ?

อยา่ งไรก็ตาม ทางเลือก ในการขายธุรกิจแฟรนไชส์ มีหลายรูปแบบ ที่ต้องคดิ ตดั สนิ ใจ กอ่ นท่ีจะวางแผนในการ
ชยายแฟรนไชส์ คือ

Business Format Franchise

คือรูปแบบแฟรนไชส์เตม็ รูปแบบ จะให้ความชว่ ยเหลือแก่ผ้ลู งทนุ ท่ีเป็น
รายใหม่ ที่ไมเ่ คยทําธุรกิจนนั้ ๆ มาก่อนเลย รูปแบบนี ้ จะเน้นไปที่
ระบบงาน เพื่อทําให้ธรุ กิจประสบความสําเร็จทกุ ด้าน เชน่ ระบบการ
บริหารจดั การร้าน การตลาด การฝึกบคุ ลากร ระบบบญั ชี การดแู ล
ความสะอาดร้าน และรักษาภาพลกั ษณ์ของร้าน วิธีการต้อนรับลกู ค้า
และรายละเอียดทกุ ด้าน อยา่ งครบวงจร เป็นต้น ตวั อยา่ งของร้านแฟรน
ไชส์ เตม็ รูปแบบนี ้ อยา่ งเช่น 7 อีเลฟเวน่ ,พิซซา่ คอมพานี,สเวน่ เซน่ ส์,
ร้านแบล็คแคนยอ่ น เป็นต้น

Product Distributorship

เป็นรูปแบบที่ให้สิทธ์ิในการกระจายสินค้า หรือ อาจจะ
เรียกวา่ การขายสง่ มากกวา่ ซง่ึ ธุรกิจร้านขนาดเล็ก ใน
บ้านเราสว่ นใหญ่ จะเป็นรูปแบบนี ้ คือ การเน้นที่ขายตวั
สนิ ค้า ให้ปา้ ยร้าน ชว่ ยสอนการทํางานบางเร่ือง ชว่ ย
เปิดร้าน แตไ่ มไ่ ด้ ผกู พนั ตอ่ เนื่อง เชน่ ร้านกว๋ ยเต๋ียว
หรือกิจการรถเข็น ร้านกาแฟ ร้านชาไขม่ กุ หรือ บทู จําหนา่ ยสนิ ค้าตา่ งๆ เป็นต้น สว่ นมากจะอยใู่ นรูปแบบนี ้
ข้อดขี องรูปแบบนี้ (ขอเรียกวา่ ขายสง่ สินค้า) แฟรนไชส์ซอร์ ไมม่ ีภาระมากในการดแู ลแฟรนไชซ่ี เปา้ หมายมกั จะ
โฟกสั ที่การซพั พลายสินค้าให้ร้านค้าย่อย เทา่ นนั้ แต่ปัญญาท่พี บกค็ ือ ความยงั่ ยืนจะน้อย ผ้ทู ี่ซือ้ แฟรนไชส์จะเลิก
กิจการงา่ ย และสว่ นใหญ่จะควบคมุ มาตรฐาน สินค้า บริการ และความสะอาดของร้านไมไ่ ด้ จนทําให้มีการหาผ้ซู ือ้
กิจรายใหมเ่ ข้ามาตลอดเวลา

Conversion Franchise

เป็นความร่วมมือ ทางการตลาด จะเห็นในกลมุ่ ทําเรียลเอสเตท ตวั แทน
นายหน้าขายท่ีบ้าน-ท่ีดนิ หรือ กิจการด้านการจองห้องพกั โรงแรม เป็นต้น วธิ ี
ของ คอนเวอร์ชนั่ แฟรนไชส์ จะใช้แคช่ ื่อแบรนด์ร่วมกนั โดยใช้ช่ือของบริษัทท่ี
ใหญ่กวา่ มีชื่อเสียงกวา่ ทําให้ขายสินค้า/บริการได้งา่ ยขนึ ้ เทา่ นนั้ และทํา
การตลาดทําโฆษณาร่วมกนั เชน่ กิจการโบรกเกอร์ขายบ้าน หรือ กิจการท่ีขาย
ห้องพกั ในเครือโรงแรมเดยี วกนั เป็นต้น บริษัทลกั ษณะนีก้ ็เพียงแตป่ รับระบบ
ขนึ ้ มาบางเร่ือง เพื่อแลกเปล่ียนความต้องการซง่ึ กนั และกนั เพ่ือผลดีทางด้าน
การตลาดเท่านนั้ วิธีนีเ้ป็นชนั้ เชิงก้าวหน้า เป็นการประหยดั เวลา แรงงาน และ
ทรัพยากรอ่ืนๆ และมกั จะการแบง่ ปันใช้เทคโนโลยีร่วมกนั แตก่ ารคดิ
คา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์ชนิดนีก้ ็จะต้องน้อยกวา่ แฟรนไชส์เตม็ รูปแบบด้วย

การท่คี ุณจะเลือกทาํ แฟรนไชส์ประเภทไหน กจ็ ะขนึ้ กบั ว่ารูปแบบไหนจะเหมาะกับธุรกจิ ของ
คุณมากกว่ากนั บางรายกผ็ สมสผานกนั ได้ทงั้ 2-3 รูปแบบ

Road Map คือการวางแผนในการขยายแฟรนไชส์ วา่ คณุ ต้องการแบบไปช้า หรือไปเร็ว เชน่ บางรายตงั้ เปา้ ไว้
แบบเรื่อยๆ ปีละ 5 สาขา หรือบางบริษัท ต้องการเอาชนะคแู่ ขง่ ต้องการปพู รมทว่ั ประเทศในปีเดียว นน่ั คือ ความ
เก่ียวข้องในการเลือกในรูปแบบการให้สิทธ์ิ 3 รูปแบบ ในการให้สิทธ์ิแฟรนไชส์ ดงั นี ้

1.ขายแฟรนไชส์ แบบรายต่อราย
Individual Franchise

ก็คือให้สทิ ธิขายแฟรนไชส์รายยอ่ ยตอ่ คน หรือบริษทั เพียง
แหง่ เดยี ว เชน่ ร้านฟาสฟ้ดู ซพั เวย์ ในไทย จะมีนโยบาย
ของบริษัทแม่ ให้สทิ ธิ แบบรายตอ่ ราย ซงึ่ จะง่ายตอ่ การ
บริหารจดั การ ซงึ่ ถ้าคณุ เป็นมือใหมใ่ นการขายแฟรนไชส์
ก็นา่ จะเลือกรูปแบบนี ้ เพราะไมม่ ีเงื่อนไขที่ซบั ซ้อน

2.การขายสิทธิหลายสาขาต่อราย Multi-
Unit หรือ Area Development Franchise

การให้สิทธิในการขยายสาขาเพ่มิ ในอาณาเขตท่ีกําหนดได้หลายสาขา วิธีการนี ้ แบรนดใ์ หญ่ๆที่มาจากตา่ งประเทศ
เขานยิ มใช้กนั เชน่ สตาร์บคั ส์ เคเอฟซี มิสเตอร์โดนทั เป็นต้น ทงั้ นี ้ บริษัท แมใ่ นตา่ งประเทศ ไมส่ ามารถเข้ามา
บริหารจดั การร้านสาขาในประเทศไทยเองได้ จงึ ให้สทิ ธิชนดิ นี ้ ซง่ึ ผ้ทู ่ีซือ้ แฟรนไชส์ ก็จะเป็นกลมุ่ กิจการใหญ่ ท่ีมี
ศกั ยภาพในการขยายสาขา เชน่ เครือของบริษัท เซ็นทรัลกรุ๊ป ท่ีซือ้ สิทธิประเภทนีม้ าหลายแบรนด์ เชน่ แอนตีแ้ อนด์
พซิ ซา่ ฮทั มสิ เตอร์โดนทั เป็นต้น และมกั จะขยายร้าน ในห้างของเครือเซน็ ทรัลเป็นหลกั หรือ บริษทั ไมเนอร์ ท่ี
ซือ้ แฟรนไชส์ แบรนด์ ซิซเลอร์ , เบอร์เกอร์คงิ ส์ ซง่ึ เมื่อมาดาํ เนนิ งานในไทยก็ขยายเองได้หลายสาขา แตอ่ าจจะไมไ่ ด้
ขายแฟรนไชส์ตอ่ ให้รายย่อย เป็นต้น
การขายแฟรนไชส์ ในรูปแบบ Multi-unit จะมีข้อดีที่ จะทําให้การขายสาขา เป็นไปแบบก้าวกระโดดได้ แตก่ ม็ ี
ความเส่ียง ท่ีจะได้คคู่ ้า หรือ ผ้ทู ่ีซือ้ แฟรนไชส์ท่ีไมเ่ ก่ง ซง่ึ จะทําให้เปา้ หมายในการขยายกิจการนนั้ อาจตรงกนั ข้าม คือ
หยดุ ชะงกั กบั รายใหญ่รายเดียวนีก้ ็ได้
และข้อจํากดั อีกเร่ืองหนงึ่ ก็คือ การสรรหา ผ้ลู งทนุ กล่มุ นีย้ อ่ มยากกว่า เพราะคา่ แฟรนไชส์สงู รวมไปถึงการลงทนุ
กิจการต้องใช้เงินทนุ สงู ด้วย

3.การให้สิทธิเพ่ือไปขายแฟรนไชส์ต่อได้ Sub Franchise

คอื การที่ผ้ไู ด้รับสทิ ธิแฟรนไชซ่ีรายหนง่ึ สามารถขายแฟรนไชส์ตอ่ ให้ผ้อู ่ืนได้ โดยเครือขา่ ยท่ีขายเพ่มิ นนั้ จะอยภู่ ายใต้
การบริหารของแฟรนไชซ่ีท่ีได้รับสิทธิแบบ Sub Franchise เชน่ เซเวน่ อีเลฟ ที่ซือ้ สิทธิแฟรนไชส์มาจากอเมริกา
เมื่อมาดาํ เนินงานในไทย ก็มีการขายสิทธิให้กบั ผ้ปู ระกอบการรายยอ่ ยด้วย
การให้สิทธิในรูปแบบนี ้ อาจจะเหมาะ สําหรับบางธุรกิจท่ีต้องเปิดหา่ งไกล เชน่ สมมตุ วิ า่ เป็นแฟรนไชส์ร้านอาหาร
ท่ีต้องการเปิดท่ีเชียงใหม่ หรือ ภเู ก็ต ที่ทางบริษัทแม่ อาจไมส่ ามารถบริหารจดั การได้เอง ก็จะมีการขายสทิ ธิให้นกั
ธรุ กิจ หรือ ผ้ทู ี่มีศกั ยภาพในท้องถ่ินมาเป็นแฟรนไชส์ในรูปแบบนี ้ ท่ีเขาสามารถขายสทิ ธิในอาณาเขตท่ีตกลงกนั ไว้
ได้
ข้อดีกรณีนี ้ จะทําให้การเกิดขนึ ้ ของสาขาแฟรนไชส์ไปได้เร็วขนึ ้ แตก่ ็ต้องแลกกบั เงื่อนไขท่ีซบั ซ้อน และ ความเส่ียง
ของศกั ยภาพคคู่ ้า เชน่ กนั

มีคาํ ถามต่อมาว่า “แล้วฉันจะใช้สิทธิแบบไหนดลี ่ะ” คาํ ตอบกค็ ือ ขึน้ อยู่กับการวางแผนการขยายสาขา
ของคุณ ท่ีสาํ คัญขนึ้ กับความต้องการของคุณน่ันเอง ว่าคุณต้องการให้ธุรกิจคุณไปอย่างช้าๆ หรือ
ต้องการเร่ง ให้กิจการเตบิ โตอย่างก้าวกระโดด คุณก็เลือกวธิ ีท่ใี ช่ และท่ชี อบน่ันเอง
วิธีการให้สิทธิเหล่านี ้ คือ กลยทุ ธ์ ในการขยายตลาดนน่ั เอง บางรายมีวิธี เปิดขายสิทธิรวดเดยี ว 4 แหง่ ของห้างใน
ในแตล่ ะภาค เพราะมีจดุ ประสงคท์ ่ีต้องการเจาะตลาดอยา่ งรวดเร็ว และต้องการกนั คแู่ ขง่ ขนั หรือเห็นโอกาสขยาย
ตลาดกอ่ นเกิดการอม่ิ ตวั ในกรณีที่ธรุ กิจนนั้ อยใู่ นภาวะแขง่ ขนั
แตบ่ างราย เน้นนโยบายด้านเน้นความมน่ั คงแนน่ อน คือทดลองระบบแฟรนไชส์ให้แนน่ กอ่ น โดยอาจตงั้ นโยบายวา่
ในชว่ งปีแรกๆจะขายแฟรนไชส์ 1 รายตอ่ หนง่ึ สาขาเทา่ นนั้ แล้วคอ่ ยเปลี่ยนนโยบายใหมใ่ นอนาคต เป็นต้นอย่างไรก็
ตามมีข้อแม้แนะนําวา่ หากคณุ เป็นแฟรนไชซอร์ใหม่ คณุ ควรให้สิทธิแบบรายตอ่ รายมากกวา่ เพราะมนั งา่ ยกวา่
ก็กิจการของคณุ คณุ ออกแบบเองได้นี่คะ

การตดั สินใจเร่ือง ค่าธรรมเนียมต่างๆ
เป็ นเรื่องทท่ี ุกคนอย่างรู้ เราจะต้งั ราคา
ค่าธรรมเนียมแฟรนไขส์ อย่างไรดี ?
มีอะไรเป็ นส่วนประกอบบ้าง ?
ลองอ่านเรื่องนีด้ ูค่ะ
ผ้ทู ่ขี ายแฟรนไชส์ ไม่มีรายได้จากผล
กาํ ไรของร้าน แต่รายได้มาจาก 3 แหล่ง
หลกั ๆ คือ

1.ค่าธรรมเนียมแฟรนไชส์ Franchise Fee
2.ค่ารอยัลตีฟ้ ี Loyalty Fee
3.รายได้จากการขายสนิ ค้า Supply

ทกุ คนจะสับสนว่า การตัง้ ค่าาธรรมเนียมแฟ
รนไชส์ และค่ารอยลั ตีฟ้ ี ท่ีคิดขึน้ มา จะต่าํ ไป
ไหม หรือ สูงเกนิ ไป แล้วพอกับค่าใช้จ่าย
หรือไม่ จุดพอดีอยู่ตรงไหนกันแน่ ?

Franchise Fee หรือ ค่าธรรมเนียมคร้ังแรก

คนสว่ นมากจะฝันเฝ่ือง เร่ืองการรํ่ารวยจากคา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์ หลายคนตงั ้ ใจเก็บ
คา่ แรกเข้าแพงๆ แต่ปราศจาก ระบบงานสนบั สนนุ ท่ีดีรองรับ และยงั นําเงนิ สว่ นนี ้ไปใช้
จ่ายสว่ นตวั อยา่ งเพลดิ เพลนิ เชน่ ซือ้ รถ ทอ่ งเท่ียว หรือ ใช้จ่ายในครอบครัว ซงึ่ น่ีคือจดุ
อนั ตราย ที่ทํากนั ผิดกนั เสมอค่ะ ยิง่ ไปกว่านนั ้ เม่อื แฟรนไชซี่ ไมส่ ามารถ ไปต่อได้ ผ้ทู ี่
ขายแฟรนไชส์ ก็ไมส่ นใจ และเดนิ หน้าหาแฟรนไชส์รายใหมต่ ่อไปอีก เพ่ือต้องการรายได้

รํ่ารวยจากคา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์นี ้ซง่ึ เป็นพฤตกิ รรมที่ไมด่ ี แตก่ ็เห็นกนั ตลอด สดุ ท้ายแล้ว ก็จะพบทางตนั มี
จดุ จบที่เหมือนๆกนั คือ ปิดตวั ในที่สดุ หรือเปลี่ยนเป็นรูปแบบการขายสง่ แทน

การกาํ หนดค่าแฟรนไชส์ฟี Franchise Fee ควรกาํ หนดอย่างไร ?

แนวคิดของการ กําหนด คา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์ ครัง้ แรก ก็
คือ เงินท่ีคณุ จะได้รับ ที่สามารถใช้เป็นทนุ ครอบคลมุ
คา่ ใช้จา่ ยที่เก่ียวข้องกบั การพฒั นาแฟรนไชซี่ของคณุ ด้วยการ
ชว่ ยตดั สนิ ใจทําเล ใช้ในการอบรมการดําเนนิ งานร้าน
ตลอดจนจดั การสนบั สนนุ แฟรนไชซ่ีรายใหมใ่ นชว่ งเริ่มต้นเปิด
ร้าน จนถงึ ระยะท่ีคา่ ใช้จา่ ยเหลา่ นีไ้ ด้เร่ิมเกิดผล และมีรายได้
ใหมว่ ่งิ เข้ามา และตอ่ จากนนั้ สงิ่ ที่คณุ จะได้รับ ก็คือจากคา่
รอยลั ตี ้ฟี หรือคา่ ตอบแทนประจํา

ปัจจยั ท่ี 1.ผลตอบแทน ของแฟรนไชซ่ี

ปัจจยั แรกก็คือ ผลตอบแทนของแฟรนไชซี่ของคณุ เป็นอย่างไร ถ้าคณุ เป็นเจ้าของกิจการมีสาขาเองมาหลาย
แหง่ แล้ว คณุ ยอ่ มท่ีพอจะประเมินรายได้เฉลี่ยของร้านท่ีเปิดขนึ ้ ได้วา่ มีรายได้ตอ่ เดือนเทา่ ไหร่ตอ่ ปีเทา่ ไหร่ และ
สญั ญาท่ีคณุ ให้แฟรนไชส์ของคณุ นนั้ มีระยะเวลาก่ีปี เพื่อเมื่อหมดสญั ญาแล้ว ผ้ซู ือ้ แฟรนไชส์จะมีกําไรเหลืออยู่

สมมตุ วิ า่ ผ้ซู ือ้ แฟรนไชส์ของคุณ ลงทุนไป 3 ล้านบาท คณุ ให้สญั ญาแฟรนไชส์ 5 ปี
ซงึ่ คณุ คํานวณประมาณการแล้ววา่ ผ้ซู ือ้ แฟรนไชส์ของคณุ น่าจะมีผลกาํ ไรเฉล่ียปี ละ 1 ล้านบาทต่อปี

ตวั อย่าง การต้งั ค่า แฟรนไชส์ ฟี

กําไร 5 ปี (ปีละ 1 ล้าน) 5 ล้าน

ลงทนุ ทงั้ สิน้ 3 ล้าน

กําไรสทุ ธิ (รวม 5 ปี) 2 ล้าน

หมายความวา่ เราตงั้ เปา้ หมายไว้วา่ แฟรนไชซี่นา่ จะ
ได้ทนุ คืน ภายในปีที่ 3 คือ 3 ล้านบาท และเก็บเก่ียว
ผลประโยชน์ตอ่ มา อีก 2 ล้านบาท อีกสองปี ถ้าคณุ
คดิ คา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์แรกเข้า 300,000-
500,000 บาท เทา่ กบั วา่ เงินท่ีคณุ เก็บมา ก็
อาจจะอย่ใู นจดุ ท่ีเหมาะกบั คา่ ตอบแทนของแฟรนไชซี่

แตผ่ ้เู ช่ียวชาญให้ความเห็นว่าโปรแกรมแฟรนไชส์ ควร
ตัง้ เป้าให้แฟรนไชซ่ีคืนเงนิ ทุนได้ในระยะเวลาไม่
เกิน 2 ปี คร่ึง ทงั้ นี ้ เพื่อไมใ่ ห้แฟรนไชซ่ีรู้สกึ วา่ การ
ลงทนุ นานเกินไปกวา่ จะได้ทนุ คนื กลบั มายาก ข้อคดิ
ในเร่ืองนีก้ ็คือ เมื่อคณุ เก็บคา่ แฟรนไชส์ ฟี ครัง้ แรก

มาแล้ว ผซู้ ้ือแฟรนไชส์ ควรจะมีเงินกาํ ไร
เหลือเป็นท่ีพอใจ และ ยนิ ดีท่ีจะแบ่งปัน
กาํ ไรใหค้ ุณอยา่ งเตม็ ใจ เหมาะสมกบั การ
ช่วยเหลือท่ีดีของคุณนน่ั เอง น่ีเป็นปัจจยั
แรกที่มาใชเ้ ป็นหลกั คิด เรื่องของการ
กาํ หนดคา่ ธรรมเนียมแรกเขา้

ปัจจยั ที่ 2 ต้นทุนท่เี กยี่ วข้อง ในชว่ งแรก และคร่ึงเดือนครัง้ จนกระทงั่ แฟรนไชซี่อ

การตดั สินใจเร่ืองคา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์จะเป็น ของคณุ เร่ิมที่จะสร้างยอดขายได้ และดําเนินธรุ กิจมี
เทา่ ไหร่นนั้ จะเกี่ยวพนั โดยตรง กบั ต้นทนุ การขายแฟ
รนไชส์ ซง่ึ ต้นทนุ ที่เกิดขนึ ้ ชองคณุ ในการพฒั นา กําไร
โครงการแฟรนไชส์ของคณุ แบง่ เป็น 3 สว่ นคือ ดงั นนั้ จะเห็นว่าการทคี่ ุณเป็ นแฟรนไชซอร์ใหม่ๆ
คุณจะเจอภาวะทลี่ าํ บากอย่างยง่ิ ในช่วงแรก
ส่วนท่ี 1 ต้นทนุ การขายแฟรนไชส์ ในการสรรหาผู้ เพราะคุณจะต้องทาํ ให้แน่ใจทส่ี ุดว่าคุณได้
ซือ้ แฟรนไชส์ คณุ จะต้องมีกลยทุ ธ์ในการทําการตลาด ให้บริการอบรมทด่ี ที สี่ ุด และการช่วยเหลือดที สี่ ุด
น่ีคอื ต้นทนุ ที่ต้องเกิดขนึ ้ จริงของคณุ แต่ คณุ ก็ต้อง เพื่อให้แฟรนไชซ่ีของคุณจะต้องประสบ
ฉลาดเลือกใช้ส่ือ และวิธีการตรงจดุ ค้มุ คา่ ใช้จา่ ย ความสําเร็จในการดําเนินงาน ซึ่งกม็ ผี ลให้คุณมี
นอกจากนีค้ ณุ ยงั จะมีต้นทนุ ในคา่ คอมมชิ ชนั่ ผ้ขู ายแฟ ค่าใช้จ่ายทสี่ ูงมากทสี่ ุดด้วยเช่นกนั
รนไชส์สําหรับพนกั งานในบริษทั ของคณุ การสร้างระบบแฟรนไชส์ จะทําให้ชว่ งเริ่มต้นสร้าง

ส่วนท่ี 2 ต้นทนุ เลือกทาํ เล และเจรจาเช่า คณุ ขบวนการแฟรนไชส์ของคณุ มีคา่ ใช้ที่สงู ท่ีสดุ แตเ่ ป็น
จะต้องจดั การหาบคุ ลากร เพื่ออบรมแฟรนไชซ่ีของคณุ
คณุ จะต้องจ้างทนายทําสญั ญาแฟรนไชส์ และมี ชว่ งเวลาท่ีคณุ ก็กลบั ได้รับคา่ รอยลั ตีต้ ่าํ สดุ เพราะ คณุ
คา่ ใช้จา่ ยในการสํารวจทําเลในการเปิดร้าน เพ่ือชว่ ย
ตดั สนิ ใจในเร่ืองทําเล ท่ีคณุ จะต้องมีคา่ ใช้จา่ ยเรื่องเงิน จะมีแฟรนไชซ่ีไมก่ ่ีราย รายได้คณุ จะมาจาก
ในการเดนิ ทางเพ่ือเเจรจาเช่า ซง่ึ มีแฟรนไชส์หลายแหง่
จะคดิ คา่ สํารวจ ทําเลกบั แฟรนไชซี่โดยตรง แตถ่ ้าบาง คา่ ธรรมเนียมเพียง 1-2 ราย หรืออาจได้เพียงหลกั แสน
รายไมไ่ ด้คดิ คณุ ก็จะต้องประเมินเป็นต้นทนุ ในเร่ืองานี ้ ที่ไมเ่ พียงพอ นี่เป็นภาวะที่คณุ จะต้องรับรู้ไว้ ดงั นนั้
ให้ชดั ๆ
จําเป็นมากท่ีคณุ จําเป็นต้องมีทนุ หรือ หาทนุ เพ่ือใช้
ส่วนท่ี 3 ต้นทุนการเร่ิมต้นเปิ ดร้าน จะต้องมี
พนกั งานจากบริษัทของคณุ ท่ีจะประจําอยทู่ ี่ร้าน จา่ ยในการสร้างระบบแฟรนไชส์ในชว่ งแล้ว และถ้า
ของแฟรนไชซ่ี ในชว่ งแรก เพื่อชว่ ยในการเป็นพี่เลีย้ ง
สอนการปฏิบตั งิ าน วางระบบบญั ชี ประกบอยู่ คณุ ตงั้ ใจจริง ไมถ่ อยเสียก่อน คณุ จะเก็บเก่ียวกลบั คืน
ประมาณ 2-3 สปั ดาห์ เพื่อคอยดแู ลอย่างใกล้ชิด
ระหวา่ งเปิดร้านใหม่ หลงั จากที่แฟรนไชซ่ีเร่ิมดาํ เนิน มาได้อยา่ ง
ธุรกิจเองได้แล้วคณุ ก็จะต้องไปเย่ียมเยียนทกุ อาทิตย์ ยาวนาน

ยง่ั ยืนคะ่

ต้นทนุ ท่ีเก่ียวข้องกับค่าแฟรนไชส์ฟี

1.คา่ โฆษณาประชาสมั พนั ธ์เพ่ือขายแฟรนไชส์ ............... บาท

2.คา่ คอมมิชชนั่ การขายแฟรนไชส์ ..............บาท

3.คา่ จดั เตรียม และอบรมบคุ ลากรเพ่ือชว่ ยแฟรนไชซ่ีเปิดร้าน ..............บาท

4.คา่ ใช้จา่ ยการสํารวจทําเล และเจรจาคา่ เชา่ ..............บาท

5.คา่ พนกั งาน ชว่ ยวางระบบกอ่ นเปิดร้าน ..............บาท

6.คา่ พนกั งานประกบ 2-3 สปั ดาห์ชว่ งเปิดร้าน ..............บาท

7.คา่ พนกั งานเยี่ยมเยียนร้านทกุ ๆ 2 สปั ดาห์ ..............บาท

รวมต้นทนุ ค่าแฟรนไชส์ฟี ............... บาท

(อาจจะมีรายการคา่ ใช้จา่ ยอื่น ตามความเป็นจริงของแตล่ ะกิจการ เชน่

คา่ ลงทนุ ระบบเทคโนโลยี คา่ จ้างผ้เู ช่ียวชาญด้านตา่ งๆ เป็นต้น)

สิง่ ท่ีคณุ จะเจอ จากการคิดคา่ ธรรมเนียม โดยไมไ่ ด้มองปัจจยั รอบด้าน ก็คือ อนั ตรายท่ีทําให้แฟรนไชซี่ของคณุ
ล้มเหลวจากการไมไ่ ด้เตรียมการให้การสนบั สนนุ ท่ีเหมาะสม หรือจากเงินทนุ ไมเ่ พียงพอ จนไมส่ ามารถผลกั ดนั ให้
ร้ านแฟรนไชซ่ีประสบความสําเร็จได้
หรือถงึ แม้วา่ แฟรนไชซ่ีบางรายของคณุ อาจโชคดี ที่ความสําเร็จได้เอง โดยขาดการนําทางของคณุ พวกเขาก็จะไม่
พอใจ และคณุ จะเจอการตอ่ ต้านในเวลาตอ่ มา ดงั นนั้ การคดิ คา่ ธรรนเนียมของคณุ จะต้องอยใู่ นจดุ สมดลุ ท่ี แฟรนไซซี่
เห็นวา่ คา่ ธรรมเนียมท่ีจา่ ยไปนนั้ ค้มุ คา่ กบั ผลตอบแทนท่ีเขาได้รับ ในขณะเดียวกนั คณุ เองก็มีรายได้เพียงพอในการใช้
เพ่ือสนบั สนนุ ในการสร้างระบบแฟรนไชส์ของคณุ ด้วยเช่นกนั คะ่

ปัจจยั ท่ี 3 คู่แข่งในตลาด หรือไม่ และมีความเข้าใจตรงกนั หรือไม่ ไมเ่ ชน่ นนั้
แล้ว คณุ จะเจอปัญหาที่ผ้ซู ือ้ แฟรนไชส์ตอ่ ต้าน
แตเ่ ทา่ นีก้ ็ยงั ไมเ่ พียงพอ ปัจจยั ที่คณุ ต้องคดิ ถงึ ในการ คา่ ธรรมเนียมแรกเข้าของคณุ อาจมีผลทําให้คณุ
ตงั้ ราคาคา่ แฟรนไชส์ของคณุ ที่สําคญั ยิง่ อีกเร่ืองหนงึ่ ขยายสาขาแฟรนไชส์ได้ยากขนึ ้ และไมม่ ีการตอ่
ก็คือ ราคาของคแู่ ขง่ ในตลาด ถ้าคณุ เปรียบเทียบกบั สญั ญาอีกในรอบตอ่ ไป
คแู่ ขง่ หรือผ้ทู ่ีอยใู่ นอตุ สาหกรรมเดยี วกบั คณุ เพื่อดู บางราย ลืมไปวา่ การเก็บคา่ แรกเข้า อาจจะ 1
วา่ มีการคดิ คา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์อยใู่ นชว่ งราคาใด ล้านบาท หรือ 5 แสนบาท หรือ 3 แสนบาทมานนั้
ถ้าราคาของคณุ ตงั้ ขนึ ้ มีนํา้ หนกั ไปทางสงู กวา่ ใน คอื การให้บริการตามอายสุ ญั ญาที่จะดแู ลกนั
ขณะท่ีชื่อเสียงของคณุ ระบบงานของคณุ ด้อยกวา่ เชน่ 1 ล้านบาท อายสุ ญั ญา 3 ปี เทา่ กบั หาร 36
คณุ ก็จะรู้วา่ ควรลดราคาลง หรือเพิ่มคณุ ภาพบริการ

ให้มากขนึ ้ เดือน
แตถ่ ้าคอนเซ็ปท์ธรุ กิจของคณุ นา่ ดงึ ดดู กวา่ และ ดงั้ นนั้ คณุ ได้รับคา่ แรกเข้า เฉลี่ยตอ่ เดือน = 27,000
บาท น่ีคือต้นทนุ คา่ ใช้จา่ ยท่ีคณุ ต้องให้บริการ
ตวั เลขบญั ชีที่แสดงผลประกอบการที่ผา่ นมานา่ แกแ่ ฟรนไชซ่ีของคณุ คณุ คดิ วา่ เพียงพอหรือไม่
ในความเป็นจริงก็คือ การเก็บคา่ ธรรมเนียมแฟรน
ประทบั ใจกวา่ คณุ สามารถได้ตงั้ คา่ แฟรนไชส์ซีท่ีสงู ไชส์เข้ามานนั้ คือการท่ีคณุ ต้องนําไปใช้จา่ ยเพื่อ
สง่ เสริมให้ร้านแฟรนไชซ่ีในเครือขา่ ยของคณุ ให้
กวา่ ในการขายแฟรนไชส์ใหมๆ่ ได้ ประสบความสําเร็จ
แตร่ ายได้ที่แท้จริงของคณุ นนั้ จะมาจากร้านที่ดาํ เนิน
การเก็บคา่ ธรรมเนียมแฟรนไชส์ เป็นเรื่องที่ กิจการได้ดเี ทา่ นนั้ ซงึ่ ก็คือ คา่ Loyalty Fee หรือ
คา่ ตอบแทนทกุ ๆเดือนนน่ั เอง
ละเอียดออ่ นมาก เพราะเป็นธรรมดาท่ีแฟรนไชซี่ที่
จา่ ยคา่ ใช้จ่ายนีม้ า จะต้องมีการคาดหวงั กบั คณุ สงู

มาก ดงั นนั้ คณุ ต้องมีความโปร่งใส และชดั เจนวา่

คา่ ธรรมเนียมที่เขาจา่ ยมานนั้ เขาจะได้รับอะไร

กลบั ไปบ้าง และเขาพอใจในผลการบริการเหล่านนั้

เอาเงนิ ทไ่ี หนมาสร้างแฟรนไชส์ ?

อาจจะมีคาํ ถามวา่ แล้วคณุ จะเอาเงินมาจากไหนเพื่อท่ีจะสนบั สนนุ การสร้างระบบงานแฟรนไชส์ และให้บริการแบบ
เข้มแขง็ มีอยู่ 2 คําตอบท่ีเป็นไปได้คือ
1.คุณต้องลงทนุ เพ่มิ หรือหาแหลง่ เงินมาเพ่ิม ซงึ่ คณุ ต้องเตรียมความพร้อม ยอมรับวา่ การสร้างระบบแฟรนไชส์ต้อง
มีทนุ คะ่
2.หรือ มาจากค่าแฟรนไชซ่ี คณุ จะต้องเพ่มิ คา่ แฟรนไชซ่ีด้วยการขาย แฟรนไชส์ที่เพิ่มขนึ ้ อีก 2-3 แหง่ คา่ แฟรนไชส์
ฟี นี ้ จะไมส่ ร้างรายได้เป็นกอบเป็นกําในชว่ งแรก แตถ่ ้าหากคณุ มีระบบการสนบั สนนุ ที่ดี มีพลงั สร้างความสําเร็จ
ให้กบั ร้านแฟรนไชซ่ีอยา่ งจริงจงั มีการพฒั นาธรุ กิจอยา่ งตอ่ เน่ือง สดุ ท้าย ผ้ทู ่ีซือ้ แฟรนไชส์จะยินดจี า่ ยคา่ แฟรนไชส์ใน
รอบถดั ไป นน่ั แหละคือความสําเร็จท่ีคณุ จะได้รับกลบั มาอยา่ งเป็นกอบเป็นกําจริงๆ คณุ ต้องการไหมละ่ คะ
รายการต้นทนุ ทงั้ หมดของคณุ ท่ีต้องใช้ในการเร่ิมขบวนการแฟรนไชส์





การคดิ ค่า Royalty Fee

แล้วทาํ ไมต้องคิดค่าใช้จ่ายสาํ หรับค่า Royalty Fee นีด้ ้วย ? ท่จี ริงมีเหตผุ ล 2 ประการก็คือ

1.เป็นการแบง่ ผลกําไรซง่ึ กนั และกนั ในรูปแบบชําระรายเดอื น
2.แฟรนไชซอร์จะได้นําเอาเงนิ จํานวนนีไ้ ปบริหารทีมงาน ท่ีจะมาช่วยสนับสนุนหรือแก้ปัญหา

ให้กับ แฟรนไชซ่ี หรือนาํ ไปพัฒนาสินค้า และบริการให้ทนั สมัยและก้าวหน้าอยู่เสนอ เพ่ือเป็ นผลให้
ธุรกจิ นัน้ ๆ เจริญรุ่งเรืองอย่างไม่มีท่สี นิ้ สุด น่ันเอง

แนวคดิ การต้งั ค่า รอยลั ตี้ ฟี

คา่ Royalty Fee ก็คือ ความหมายก็ตรงๆมาก คือคา่ ความภคั ดี ท่ีเจ้าของแฟรนไชส์ ถ่ายทอดวทิ ยายทุ ธในการ
ทําธรุ กิจ แล้วมีการตอบแทนบญุ คณุ กนั เป็นประจํา ไปตลอดนนั่ เอง

แตค่ า่ รอยลั ตี ้ ฟี ก็เป็นต้นทนุ ของแฟรนไชซี่ ซงึ่ จะ มี 4 ทางเลือก สําหรับเลือกใช้คดิ ค่า
ทําให้แฟรนไชซ่ีประสบความล้มเหลวได้ง่าย ใน Royalty Fee
กรณีท่ีแฟรนไชซี่มีคา่ ใช้จา่ ยด้านตา่ งๆ มากเกินไป
ดงั นนั้ บางธุรกิจที่ จะคดิ คา่ แฟรนไชส์ฟี สงู หรือ ตํา่ สําหรับวิธีการและสตู รที่นําเสนอมาให้ดนู ีไ้ มใ่ ช่
ขนึ ้ เปอร์เซ็นกําไร หรือสภาวะแตล่ ะธรุ กิจ อยา่ ง แนวทางตายตวั แตเ่ ป็นเพียงแนวทางที่จะชว่ ย
ธุรกิจอาหาร หรือ ฟาสท์ฟู้ด คา่ แฟรนไชส์ฟี อาจะ ให้แฟรนไชซอร์ทํางานง่ายขึน้ เทา่ นนั้ คือ
เก็บคา่ ธรรมเนียมแรกเข้า Franchise Fee อยทู่ ี่ 3-
5 ล้านขึน้ ไป คา่ ธรรมเนียมรายเดือน หรือ Royalty
Fee อาจจะอยทู่ ี่ 1% ก็เพียงพอแล้ว
หรือบางธรุ กิจ ต้องการขายสินค้าให้แฟรนซี่ด้วย จงึ
ทํากําไรจากการขายสนิ ค้าได้อยแู่ ล้ว ก็อาจจะคดิ
คา่ แฟรนไชส์ฟี และคา่ รอยลั ตีฟ้ ี ไมม่ ากนกั เป็นต้น
แตค่ วรจะจําไว้เสมอว่า ผ้ลู งทนุ ชอบที่จะให้แฟรน
ไชซอร์แบง่ กําไร รายเดอื น (รอยลั ตีฟ้ ี ) มากกวา่ การ
คดิ คา่ แฟรนไชส์ฟี มากๆ ในคราวเดียว เพราะจะทํา
ให้ต้นทนุ การเริ่มกิจการของเขาสงู เกินไป แตม่ นั
นา่ จะดีกว่า ถ้ามีการแบง่ ชําระผา่ นคา่ รอยลั ตี ้ ฟี
รายเดือน ก็เทา่ กบั วา่ ได้ร่วมหวั จมท้ายกนั ด้วยกนั
และถ้าธรุ กิจดีก็ได้แบง่ มาก ถ้าธุรกิจไมด่ ีก็แบง่ น้อย
ทําให้แฟรนไชซอร์จะต้องดแู ลชว่ ยเหลือเอาใจใส่
สนบั สนนุ อยา่ งเตม็ ท่ี เพ่ือแฟรนไชซี่ มีรายได้มากๆ
ท่ีจะทําให้แฟรนไชซอร์มีรายได้มากตามไปด้วย

แต่ว่าตวั เลขไหนละท่คี ิดว่ายุตธิ รรมทงั้ 2 ฝ่ าย
?
และรายได้จากค่า รอยัลตี้ ฟี จะเพียงพอ
สาํ หรับแฟรนไชซอร์ หรือ คุ้มค่าหรือไม่ ?

วธิ ีท่ี 1 คดิ ค่ารอยลั ตฟี้ ี เป็ นเปอร์เซน็ ต์จากยอดรายรับ

เชน่ สมมตุ วิ า่ ธุรกิจชนิดหนงึ่ มีต้นทนุ ก่อนหกั ภาษีเทา่ กบั 65% ดงั นนั้ กําไรที่ได้ นํามาหาร 3 สว่ น
คา่ Royalty Fee = (100%-65%) / 3

= 11% หรือ 12%
ซง่ึ แฟรนไชซี่จะเหลือเทา่ กบั (100-65) / 3 = 11-12% ดจู ากตวั เลข จะมีคําถามวา่ ทําไมต้องแบง่ ในอตั รา 1:3

ด้วย เหตผุ ลก็คือ แฟรนไชซ่ีเป็นผ้ลู งทนุ และทํางานจดั การร้าน และสดั สว่ นนีอ้ าจอยใู่ นระดบั ท่ีแฟรนไชซ่ีรับได้
ข้อดีของ วิธีนีก้ ็คือ รายได้ของแฟรนไชซอร์ จะได้มากน้อย เป็นไปตามยอดขาย หรือผลกําไร ที่สะท้อนการ
บริหารจดั การร่วมกนั
แตก่ ็มีข้อเสีย ที่อาจจะมีความยงุ่ ยาก คล้ายๆก้าวกา่ ย หรือต้องตรวจตรา รายรับ-รายจา่ ย ของแฟรนไชซ่ีไป
ด้วย
2.แบบอตั ราคงที่หรือแบบเหมาจา่ ย ไมว่ า่ แฟรนไชซี่จะมีรายได้มากน้อยเทา่ ไร
กรณีนีเ้ป็นอตั ราคงที่ตลอดกนั ไปทกุ เดือน ตวั เลขจะไมส่ งู มาก เพราะการคาํ นวณจะไมค่ าํ นงึ ถงึ ความเป็นจริง
วา่ แฟรนไชซี่มีรายได้มากน้อยเทา่ ไหร่ อาจจะคิดเป็นคา่ เฉลี่ยรายเดอื น ที่ไมท่ ําให้ร้านแฟรนไชซ่ีเดือนร้อน หรือ
ขาดทนุ วธิ ีนีส้ ะดวกกบั แฟรนไชซอร์ท่ีเรียกเก็บคา่ รอยลั ตีฟ้ ี โดยไมต่ ้องตรวจสอบรายได้คา่ ใช้จา่ ยทกุ เดือนของ
ร้ านแฟรนไชซ่ี
การคิด จะมาจากระยะเวลาสญั ญาแฟรนไชส์.... ปี หอั ระยะเวลาที่คาดวา่ จะคืนทนุ ....ปี โดยใช้ผลกําไรที่คาด
วา่ จะได้รับสทุ ธิ มาเฉล่ียเป็นกําไรตอ่ เดือน แล้วหาร 2 ดงั ตวั อยา่ งข้างลา่ งนีค้ ะ่

วธิ ีท่ี 2 คดิ แบบเหมาจ่ายรายเดือน

เชน่ ธุรกิจมีประมาณการกําไรฉลี่ยตอ่ เดือน = 90,000 บาท มีระยะสญั ญาแฟรนไชส์ 5 ปี และมีระยะเวลาคนื
ทนุ 3 ปี
คา่ รอยลั ตีฟ้ ี = กําไรตลอด 5 ปี-3 ปี = 2 ปี

=มีกําไร 2 ปี =24 เดือน
= 24 เดือน *90,000/60 เดือน คือ( 5 ปี)
= กําไรสทุ ธิตอ่ เดือน=36,000/เดือน
= 36,000/2
= 18,000 บาท/เดือน

วธิ ีท่ี 3.แบบผสมหรือแบบขัน้ บนั ได

ก็คือ มีอตั ราคงท่ีจํานวนหนงึ่ ไมม่ ากนกั เรียกวา่ อตั ราขนั้ ต่ํา และถ้าทํารายรับ มากขนึ ้ ก็จะบวกตามเปอร์เซน็ ต์ท่ี
มากขนึ ้

วธิ ีท่ี 4.คดิ จากยอดส่ังสนิ ค้า หรือคดิ รายหวั

ธุรกิจแฟรนไชส์บางอย่าง อาจคดิ คา่ Royalty Fee จากการบวกกบั ราคาสินค้าได้ โดยผ้ทู ่ีซือ้ แฟรนไชส์ไมร่ ู้สกึ วา่
มีคา่ ใช้เพ่ิมขนึ ้ เชน่ โรงเรียนสอนภาษา จะมีแบบฝึกหดั สําหรับนกั เรียนใช้ประกอบการสอน ทําให้มีมีคา่ รอยลั ตี ้
ท่ีมาจากการสง่ั ซือ้ แบบเรียนตอ่ นกั เรียน 1 คนในตวั อยแู่ ล้ว
จะเหน็ ได้วา่ รายได้ที่มน่ั คง เป็นกอบเป็นกําที่ตอ่ เนื่องของแฟรนไชซอร์มาจาก คา่ ตง๋ หรือคา่ สว่ นแบง่ รายได้
จากการทําธรุ กิจของแฟรนไชซ่ี หลายสาขา นี่เป็นเงื่อนไขท่ีคอ่ นข้างแฟร์ ถ้าบริษัทแมค่ าดหวงั รายได้จากสว่ น
นี ้ก็จะพยายาม สง่ เสริมชว่ ยให้ร้านเครือขา่ ยเหลา่ นนั้ สร้างรายได้ท่ีตอ่ เน่ือง และเตบิ โตในยอดขายเพิม่ ขนึ ้ ซง่ึ
นนั่ ก็คือ รายได้ท่ีเตบิ โตขึน้ ของบริษทั แมน่ นั่ เอง

รายได้จากการขายสินค้า ดงั นนั้ คณุ ควรขายตอ่ ให้แฟรนไชซ่ีท่ีตํา่ กว่าทวั่ ไป
เลก็ น้อย ท่ีจะจงู ใจให้เขามาซือ้ จากคณุ ท่ีคณุ อาจมี
แฟรนไชซอร์ยงั มีแนวทางการหารายได้อื่นๆ อีกเชน่ รายได้เพ่ิมจากความสามารถตรงนี ้
จากการขายสินค้าและบริการ หรือจากการให้เชา่ แตไ่ มไ่ ชว่ า่ คณุ จะขาย ถ้วยชาม กระดาษทชิ ชู ยนั
อปุ กรณ์หรือสถานประกอบการ เป็นต้น ไม้จิม้ ฟัน เพื่อทํากําไรได้ทกุ รายการ ถ้าเป็นอย่าง
กําไรจากคา่ สนิ ค้าท่ีขายให้กบั ร้านแฟรนไชซ่ี ไมไ่ ด้ นนั้ คณุ จะเกิดปัญหาการตอ่ ต้านทนั ที เพราะสิง่ ที่
หมายความวา่ สินค้าทกุ รายการบริษทั แมจ่ ะขาย ควรทํา ก็คือ แยกวา่ รายการใดท่ีแฟรนไชซีสามารถ
ได้กําไร และนี่จะกลายเป็นเรื่องท่ีทําให้ผิดใจกนั จดั หาได้ในราคาท่ีถกู กว่าแตก่ ําหนดมาตรฐานที่
บอ่ ยๆ คณุ ต้องเข้าใจวา่ ถ้าสนิ ค้าท่ีคณุ ขายให้แฟ ต้องการไว้
รนไชซ่ี ถ้าเหมือนกบั ท้องตลาด แตค่ ณุ ขายแพง รายการใดท่ีต้องสงั่ ซือ้ จากบริษัทแม่ และมนั
กวา่ นนั่ เป็นธรรมดาท่ีเขาต้องไปซือ้ จากแหลง่ ที่ถกู สําคญั ตอ่ การควบคมุ คณุ ภาพสนิ ค้า-บริการ เชน่
วา่ คณุ เองก็คงทําอยา่ งนนั้ เหมือนกนั ใชไ่ หมคะ นํา้ ซอสเพ่ือควบคมุ รสชาตอิ าหาร หรือบทเรียน-
สงิ่ ที่คณุ จะได้กําไรจากการขายก็คอื การซือ้ จํานวน แบบฝึกหดั ที่ใช้ในการเรียนการสอน เพื่อให้มี
มาก ทําให้ต้นทนุ ถกู กวา่ วิธีการสอนเดยี วกนั หรือขายสินค้า แบรนด์ของ
บริษัทแม่ เช่น เสือ้ ผ้า กระเป๋ า รองเท้า เป็นต้น
รายได้จากการขายแฟรนไชส์ นอกเหนือจากการมี
รายได้คา่ คา่ ธรรมเนียมโดยตรงแล้ว ที่มาของ
รายได้อีกทางหนงึ่ ก็จะมาจากกําไรในการขาย
สินค้าล็อตใหญ่ให้กบั แฟรนไชซ่ีหลายสาขา นน่ั เอง
รายได้จากการขายแฟรนไชส์ จะไมไ่ ด้เข้ามาอย่าง
รวดเร็วในตอนแรก เชน่ เดียวกบั กิจการทกุ อยา่ งท่ี
จะต้องมีการลงทนุ ลงแรง เพาะปลกู และเก็บเกี่ยว
เป็นกอบเป็นกําอยา่ ง หยง่ั ยืนในภายหลงั

รายได้จากการขายแฟรนไชส์จริงๆ จะมา สินค้า ซอ่ มแซมอปุ กรณ์ได้เร็ว เป็นต้น เม่ือครบ
จาก สญั ญา พวกเขาจะยินดีตอ่ สญั ญารอบใหมก่ บั คณุ
อีก นนั่ คือท่ีมาของรายได้ ตอบแทนความ
1.ค่ารอยัลตีฟ้ ี เม่ือมีร้านมาก มีลกู ค้ามาก ประทบั ใจให้คณุ
และแฟรนไชซี่ของคณุ มีกําไรแล้ว คณุ ถึงจะเก็บ 3.การขายผลิตภัณฑ์ ร้านแฟรนไชซ่ีท่ีเปิดขนึ ้ ก็
เก่ียวจากตรงนีไ้ ด้ อยา่ งสม่ําเสมอตอ่ เนื่อง คือสว่ นหนง่ึ ของตวั แทนจําหนา่ ยที่เปิดหน้าร้านให้
ยาวนาน คณุ การขยายสาขาที่มากขึน้ เข้าถงึ ผ้บู ริโภคใกล้
2.ค่าแฟรนไชส์ ฟี ที่คณุ จะไมท่ ํากําไร ในรอบแรก ขนึ ้ คือโอกาสการขายผลิตภณั ฑ์ลอ็ ตมหมึ าของ
แตถ่ ้าหาก คณุ ดแู ล ให้บริการแกแ่ ฟรนไชซ่ีอยา่ งนา่ คณุ ที่ไมจ่ บสนิ ้
พอใจ ด้วยความชว่ ยเหลือด้านตา่ งๆ เชน่ พฒั นา
ตลาด คิดค้นนวตกรรมใหมๆ่ หรือ พฒั นา แต่จงจาํ ไว้เสมอว่า ความสําเร็จของแฟ
เทคโนโลยีใหมๆ่ ท่ีชว่ ยให้การบริหารจดั การงา่ ยขนึ ้ รนไชซอร์ไม่ได้วดั จากการหารายได้ หรือ
หรือ มีทีมงานเข้าชว่ ยงานที่ยงุ่ ยาก เชน่ เชค็ สต็อก ทํากาํ ไรจากแฟรนไชซี่ แต่วดั จาก
ความสําเร็จของแฟรนไชซีต่างหาก



มีคาํ ถามเสมอว่า มกี ฎหมายแฟรนไชส์ไทย หรือไม่ ?

ผเู้ ขียนเอง มีโอกาสไดร้ ับเชิญ ร่วมแสดงความคิดเห็น ในการร่างกฎหมายแฟรนไชส์ เสมอ
ซ่ึงขณะน้ี ยงั ไม่มีมีกฏหมายแฟรนไชส์ ออกมาบงั คบั ใช้ (ปี 2562) แต่กม็ ีความพยายามของ
คณะกรรมมาธิการ่างกฎหมายแฟรนไชส์ ท่ีตอ้ งการใหม้ ีกฎหมายน้ี แต่ยงั ตอ้ งผา่ น
ขบวนการอีกหลายข้นั ในสภา จึงจะสามารถใชบ้ งั คบั จริงได้

แล้วกฏหมายแฟรนไชส์ ของไทย จะมีหรือไม่ ? และจะออกมาแบบไหน ? เป็ นคาํ ถามท่หี ลายคนคาใจ
โดยเฉพาะผ้ทู ี่ขายแฟรนไชส์อยู่ หรือ ผ้ทู ี่กําลงั จะทําแฟรนไชส์

ข้อดี ของกฎหมาย จะทําให้วงการของแฟรนไชส์ของไทย ได้รับความนา่ เช่ือถือ และการขยายแฟรนไชส์สตู่ ลาด
ทงั้ ในประเทศเอง และตา่ งประเทศ จะเป็นที่ยอมรับมากขนึ ้

แต่ข้อเสีย ของการมีกฏหมายแฟรนไชส์ก็คือ อาจจะขดั ขวางการ พฒั นาระบบแฟรนไชส์ก็เป็นได้ เพราะ
ผ้ปู ระกอบการบางทา่ น อาจจะไมต่ ้องการเข้าส่กู ฎหมายท่ียงุ่ ยาก และมีความเสี่ยงตอ่ การทําผิดกฎหมายขนึ ้ มา
ได้ ซงึ่ จะเป็นอปุ สรรค ตอ่ การเตบิ โตของวงการนีค้ ะ่

อย่างไรก็ตาม ไม่ว่ากฎหมายจะมีหรือไม่ คุณต้องเตรียมพร้อมเสมอ เพ่อื รับมือกฎระเบียบใหม่นี้
แล้ว กฎ ข้อบงั คบั กฏหมายแฟรนไชส์ จะเป็นอยา่ งไร ?

ร่างกฏหมายตามท่ไี ด้เหน็ มา หากนาํ หรือ กรณีท่ีรัฐบาล มีโครงการสง่ เสริม กลมุ่ ของ
รายละเอียดมาให้ดู เราคงจะปวดหวั แน่ ธุรกิจแฟรนไชส์ กิจการท่ีจดทะเบียนนีก้ ็จะเข้าถึง
เพราะภาษาท่ใี ช้ จะเป็ นภาษาทาง โครงการตา่ งๆ ได้งา่ ยคะ่
กฎหมาย ท่เี ข้าใจอยาก ดังนัน้ จงึ ขอสรุป
ให้ว่า มีประเดน็ สาํ คัญๆ อะไรบ้าง ท่ตี ้อง 2.เร่ืองอายุของธุรกจิ
เตรียมรับมือ ? กฎหมายแฟรนไชส์ จะจะมีการกําหนดวา่ ผ้ทู ี่จะเป็น
ผ้ทู ี่ขายแฟรนไชส์ได้นนั้ ต้องมีประสบการณ์การทํา
1.เร่ืองการจดทะเบียนแฟรนไชส์ กิจการมาก่อน...... ปี (ยงั ไมก่ ําหนดจํานวนปีแนช่ ดั
แนวทางกฎหมายท่ีจะมีนี ้ จะบงั คบั ให้ผ้ทู ี่ขายแฟรน ข้อนีเ้ป็นเร่ืองสําคญั คะ่ เพราะผ้ทู ่ีขายแฟรนไชส์นนั้
ไชส์ จะต้องขนึ ้ ทะเบยี น คล้ายกบั ผ้ทู ี่ทําการค้า ควรมีประสบการณ์การทําธุรกิจที่เพียงพอ ที่จะให้
จะต้องมีการจดทะเบียนการค้านน่ั เอง ทงั้ นีเ้พ่ือ ความรู้แก่ผ้ซู ือ้ แฟรนไชส์ได้ ถ้าผ้ขู ายแฟรนไชส์ ไมม่ ี
ประโยชน์ ทงั้ ในแง่ ควบคมุ รวมทงั้ สง่ เสริมด้วย คณุ สมบตั ขิ ้อนี ้ ผ้ทู ่ีซือ้ แฟรนไชส์ไปทํามีโอกาสเสี่ยง
เชน่ จะทําให้มีการทราบจํานวนธรุ กิจแฟรนไชส์ใน ล้มเหลวสงู มากคะ่
ประเทศไทย วา่ มีใครบ้าง ซง่ึ ถ้าใครมีการขายแฟรน
ไชส์ แตไ่ มข่ นึ ้ ทะเบียน ก็จะมีความผิดตาม 3.เร่ืองจาํ นวนสาขา
กฏหมายแฟรนไชส์ได้ กฎหมายแฟรนไชส์ที่จะมี จะมีข้อกําหนดวา่ ผ้ทู ี่
ขายแฟรนไชส์ จะต้องมีสาขาแล้วจํานวน.......สาขา
ขนึ ้ ไป หมายความวา่ ถ้าคณุ มีแคส่ าขาเดียว คณุ

จะมาขายแฟรนไชส์ไมไ่ ด้คะ่ การกําหนดเรื่องนี ้ ก็ น่ีเป็ น กฎ ของกฏหมายแฟรนไชส์ ทจี่ ะออกมาแนวๆ
คอื ต้องการให้ผ้ขู ายเป็นผ้ทู ่ีมีความแขแ็ รงในกิจการ นีค้ ่ะ รายละเอยี ดปลกี ย่อย มีอกี หลายข้อนะคะ แต่ท่ี
ของตวั เองเสียก่อน จงึ จะมาขายแฟรนไชส์ได้นนั่ เอง ยกมานี่ พอเป็ นตัวอย่างในจุดสําคัญทคี่ วรรู้ เพื่อ
เตรียมความพร้อมเอาไว้เลยค่ะ
4.เร่ืองการจัดทาํ คู่มือ
ถ้ามีกฏหมายแฟรนไชส์ขนึ ้ มา ผ้ทู ่ีขายแฟรนไชส์ ทกุ กฎหมายทเ่ี กย่ี วข้อง กบั แฟรนไชส์
รายจะต้องมีการจดั ทําคมู่ ือการดําเนินกิจการขนึ ้ มา สาเหตทุ ี่ กฎหมาย แฟรนไชส์ของไทย ถกู พดู ถงึ มา
คะ่ ดงั นนั้ เพื่อการเตรียมความพร้อม ขอแนะนําว่า หลายสบิ ปีแล้ว แตก่ ็ยงั ไมม่ ีวีแวว ออกมาใช้จริง ก็
คณุ ต้องศกึ ษาและจดั ทําไว้ก่อนเลย การจดั ทําคมู่ ือ เน่ือง มาจาก มีผ้ทู รงคณุ วฒุ ทิ างด้านกฎหมายบาง
เป็นเร่ืองจําเป็นของการขายแฟรนไชส์คะ่ ถึงแม้ไมม่ ี ทา่ น ยงั ไมเ่ หน็ ด้วย เพราะมองวา่ ที่จริงแล้ว
กฎหมายมาบงั คบั คมู่ ือ ท่ีทําขนึ ้ และได้ใช้ ก็จะเกิด กฎหมายของบ้านเราที่มีอยู่ ก็มากมาย ท่ีใกล้เคียง
ประโยชน์แก่กิจการของคณุ เองอยา่ งแนน่ อนคะ่ กนั ที่สามารถนํามาใช้ทดแทนกนั ได้ ได้แก่
-กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค
5.เร่ืองการบังคับซือ้ สินค้า -ลขิ สิทธ์ิ สิทธิบัตร
กฎหมายแฟรนไชส์ที่จะมา ให้ห้ามไมใ่ ห้คนท่ีขายแฟ -เคร่ืองหมายการค้า
รนไชส์ บงั คบั ซือ้ สนิ ค้าของทางบริษทั ท่ีไมจ่ ําเป็นคะ่ -กฎหมายสัญญาท่ีไม่เป็ นธรรม
ยกตวั อยา่ งเชน่ ผกั กระดาษทชิ ชู นํา้ ตาล ฯลฯ เว้น -กฎหมาย ความลับทางการค้า
แตเ่ ป็นสินค้าที่สําคญั เพ่ือควบคมุ มาตรฐานของร้าน -กฎหมายท่เี ก่ียวกับ การผูกขาดทางการค้า
เทา่ นนั้ คะ่

6.เร่ืองการเกบ็ ค่า ฟี
กฎหมายแฟรนไชส์ จะไมย่ อมให้คณุ เก็บคา่ แฟรน
ไชส์ ฟี ลว่ งหน้าไปก่อนเป็นก้อน โดยท่ีผ้ซู ือ้ แฟรน
ไชส์ ยงั ไมไ่ ด้รับบริการใดๆเลย

7.เร่ืองอาณาเขต
กฎหมาย จะกําหนด ไมใ่ ห้บริษทั แม่ เปิดร้านสาขา
ของตวั เอง มาแขง่ กบั ร้านแฟรนไชส์คะ่

Offering circular

กฏหมายแฟรนไชส์ ของต่างประเทศ

แล้วในต่างประเทศล่ะ กฏหมายแฟรนไชส์ ของเขา เป็ นอย่างไรกัน ?
สําหรับในตา่ งประเทศ อย่างเชน่ อเมริกา ซงึ่ เป็นต้นกําเนิดของแฟรนไชส์ มีกฎหมายที่ควบคมุ เรื่องแฟรนไชส์
โดยเฉพาะ ที่เรียกวา่ Offering circular มีลกั ษณะคล้ายกบั กฎหมายท่ี ควบคมุ บริษัท ท่ีเข้าตลาดหลกั ทรัพย์ ที่
บงั คบั ให้มีการเปิดเผยข้อมลู ในการประกอบธุรกิจเปิดเผยตอ่ สาธารณะ
ทํานองเดียวกบั กฎหมาย แฟรนไชส์ของอเมริกา จะใช้บงั คบั ให้บริษัทแมเ่ ปิดเผยข้อมลู ของธุรกิจให้กบั ผ้ทู ี่ต้องการ
ซือ้ แฟรนไชส์ดู กอ่ นการตดั สนิ ใจ ข้อมลู ที่บงั คบั ให้เปิดเผย ตามข้อกําหนด เชน่ ให้แสดงตวั เลขผลประกอบการ
ของกิจการบริษัทแม่ ให้เปิดเผยรายชื่อ ร้านของแฟรนไชซ่ี ในกรณีท่ีร้านมีการปิดไป ต้องมีการแจ้งถึงการปิดและ
บอกสาเหตดุ ้วย และถ้ามีคดีความฟอ้ งร้องกบั แฟรนไชซ่ีเกิดขนึ ้ ก็ต้องมีรายงานเอาไว้ในนีด้ ้วย ทงั้ นีเ้จตนารมณ์ ก็
คอื ให้แฟรนไชซ่ีได้รู้ข้อเท็จจริงตา่ งๆ ก่อนการตดั สนิ ใจลงทนุ และปอ้ งกนั การหลอกลวง ท่ีจะมีปัญหาใหญ่ตามมา
สําหรับที่ประเทศเวียดนาม และจีน ก็มีกฏหมายแฟรนไชส์ที่มีข้อสําคญั วา่ ถ้าจะเป็นผ้ขู ายแฟรนไชส์ได้นนั้ บริษัท
แมต่ ้องมีร้านสาขาของตวั เองอยแู่ ล้ว 2 แหง่ ท่ีออสเตรเลียมีกฏหมายแฟรนไชส์คล้ายของอเมริกา ที่สงิ คโปร์ และ
ญี่ป่นุ ไมม่ ีกฏหมายแฟรนไชส์





1.เง่อื นไขการรักษา 5.การใช้เคร่ืองหมาย
ภาพลักษณ์ของธุรกจิ ต่างๆ

ทเี่ ห็นได้จากภายนอกและภายใน ถ้าหากแฟรนไชซใ่ี ช้เคร่ืองหมาย
ร้าน เช่น การปฏิบตั ติ ามแผนงาน การค้า หรือช่ือการค้า ไมเ่ ป็นไป
การก่อสร้าง และการดแู ลสถานท่ี ตามทกี่ ําหนดแล้ว เช่น เอาตราของ
อยใู่ นสภาพดี และตามมาตรฐานท่ี ร้านไปตดิ ทีส่ นิ ค้าอ่นื หรือ เปิดร้าน
กําหนด ใหมท่ ่ีมหี น้าตาคล้ายๆกนั เป็นต้น
แฟรนไชซอร์ก็เสยี่ งมาก เพราะหมายถงึ ชื่อเสยี งท่ีสะสม
2.การใช้สนิ ค้าและ มา ฉะนนั้ ควรจะเรียกร้องสทิ ธิหรือปกปอ้ งสทิ ธิ ใน
บริการท่กี าํ หนด เคร่ืองหมายการค้าเหลา่ นนั้ ให้ถงึ ทีส่ ดุ ทงั้ จากแฟรนไชซี่
เอง หรือจากคนทล่ี อกเลยี นแบบ
แฟรนไชซอร์ต้องจดั หาสนิ ค้าหรือ
บริการจากซพั พลายเออร์ตา่ งๆ ท่ี 6.การมีส่ วนร่ วมในการ
ผา่ นการพิสจู น์มาแล้ววา่ ได้ ปฏบิ ตั งิ าน
มาตรฐาน หรือเป็นสนิ ค้าทแี่ ฟรนไช
เชอร์อนมุ ตั ใิ ห้ใช้ เป็นต้น หรือดําเนนิ กิจการของร้าน แฟรนไชซ่ี
โดยทว่ั ไปก็คาดหวงั สงู หวงั จะให้
3.ช่ัวโมงการทาํ งาน บริษัทแมจ่ ดั การร้านมากมาย จน
เขา้ ใจผิดคิดว่าหนา้ ทีก่ ารทํากําไรเป็น
การกําหนดชวั่ โมงการทาํ งาน แฟรน หน้าทข่ี องแฟรนไชซอร์ จนเจ้าของไมไ่ ด้ให้ความสาํ คญั
ไชซอร์ ควรปอ้ งกนั หรือกําหนดเวลา กบั การบริหารงาน หรือไมม่ เี วลา ดงั นนั้ ก็ควรจะมี
การเปิด-ปิดร้าน เพราะการเปิดร้าน ข้อกําหนด ระหน้าทข่ี องแตล่ ะฝ่ายให้ชดั เจน วา่ มขี ้อ
ในชว่ั โมงท่ีน้อยเกินไป ทาํ ให้ ปฏบิ ตั ิงานกนั อยา่ งไร
ภาพพจน์ของแฟรนไชซอร์เสยี ไป
และยงั ทาํ ให้ได้รายได้น้อยลง 7.ความเหมาะสมของ
พนักงานด้านการปฏบิ ัตงิ าน
4.การทาํ บัญชีและการ
บันทกึ เช่น การแตง่ กาย รวมถงึ ข้อกําหนดอนื่ ๆ
ที่สาํ คญั ตอ่ การรักษาเอกลกั ษณ์ และ
รายรับ รายจา่ ย การวางระบบทดี่ จี ะ มาตรฐานของธรุ กิจ
ช่วยให้แฟรนไชซอร์สามารถวดั หรือ และน่ีเป็ นตัวอย่างของหวั เร่ืองท่อี าจจะมีใน
ตรวจสอบสถานะทางการเงินของ สญั ญาแฟรนไชส์ ท่คี ุณสามารถนําไปเป็ นแนวทาง
แฟรนไชซี่ ได้อยา่ งแมน่ ยําซง่ึ ตวั เลข เพ่อื ปรับใช้ให้เหมาะกับธุรกจิ ของคุณได้ โดยมนี ัก
เหลา่ นีจ้ ะบอกถึงปัญหาที่แท้จริงที่แฟ กฎหมายท่เี ข้าใจเร่ืองนี้ ให้คาํ แนะนําเพ่ิมเติม
รนไชซป่ี ระสบอยู่

ตวั อย่าง หวั เร่ือง ในสัญญาแฟรนไชส์

ในสญั ญาแฟรนไชส์ มเี รื่องเกย่ี วกบั อะไรบ้าง ? นี่คือตวั อยา่ งของหวั เรื่องที่ระบุในสญั าแฟรน
ไชส์ ที่เป็นแนวทางนาํ ไปใช้ ซ่ึงบางขอ้ จะระบุ หรือไม่กไ็ ด้ ปรับใชต้ ามความเหมาะสม

หวั ข้อในสัญญาแฟรนไชส์ คาํ อธิบาย

ความหมาย / คาํ นิยาม โดยปกตเิ นือ่ งจากสญั ญาจะมขี ้อความบางอยา่ ง เชน่ สมดุ บญั ชี แฟรนไชซอร์
Interpretation/Definitions แฟรนไชซี่ หรือข้อความเกี่ยวกบั ทางธรุ กิจ เพอ่ื ความสะดวกในการร่างสญั ญา ผู้
ร่างสญั ญามกั จะสร้างคาํ นยิ ามขนึ ้ แทนการบรรยายในสญั ญา แตเ่ พอ่ื ไมใ่ ห้พดู ถึง
สงิ่ ตา่ งๆซาํ ้ แล้วซาํ ้ เลา่ จึงมกั จะเริ่มด้วยการให้คาํ นยิ ามของคาํ หรือข้อความตา่ งๆ

รายงานประจาํ ปี ซงึ่ หมายถงึ รายงานแสดงยอดบญั ชีรับจา่ ยประจาํ ปีหนงึ่ ๆ รวมถงึ ข้อมลู ตา่ งๆ
ทางการเงินที่เกย่ี วข้อง
Annual Report

ข้อเรียกร้องสิทธิทางธุรกจิ ซงึ่ จะหมายถงึ ข้อเรียกร้องสทิ ธิใดๆ ทเ่ี กี่ยวข้องและเกิดขนึ ้ ไมว่ า่ โดยตรงหรือโดย
ทางอ้อม จากการดาํ เนนิ การของแฟรนไชซ่ี ภายใต้สญั ญาแฟรนไชส์
Business Claim

ข้อมูลทางธุรกจิ คือข้อมลู วิธีการ การดาํ เนนิ การความลบั ทางการค้า หรือสงิ่ ตา่ งๆ ทจี บั ต้องไมไ่ ด้
ซง่ึ ถกู พฒั นาขนึ ้ หรือเป็นเจ้าของแฟรนไชส์ ทนี่ าํ มาใช้กบั การดาํ เนินการภายใต้
Business Information สญั ญาแฟรนไชส์ทีไ่ ด้รับอนญุ าต

ทรัพย์สินในทางธุรกจิ ซงึ่ รวมถึงคณุ คา่ ทางการค้า ( Goodwill) เช่น เคร่ืองหมายการค้า เคร่ืองหมาย
การบริการ และช่ือทางการค้าตา่ งๆซงึ่ ทาํ ขนึ ้ โดยผ้ใู ห้แฟรนไชส์ และอยใู่ นการ
Business Property ควบคมุ ของผ้ใู ห้อนญุ าต
หมายถึงสทิ ธิประโยชน์ตา่ งๆในการใช้ในทางการค้า เช่นสทิ ธิในเครื่องหมายการค้า
การอนุญาตให้ใช้สิทธิ และอนื่ ๆ รวมถงึ ข้อมลู ทางการค้าท่เี กี่ยวข้องเพือ่ ใช้ในการจดั ตงั้ และดําเนนิ การ
ทางธุรกิจภายใต้สญั ญาแฟรนไชส์
License

ความหมาย แฟรนไชส์ ทร่ี ะบใุ นสญั ญาไว้ เพอื่ ให้ทงั้ 2 ฝ่ าย ใช้คาํ แปล หรือเข้าใจในความหมายที่ตรงกนั
เชน่ “แฟรนไชส์ หมายถึง สทิ ธิประโยชน์ตา่ งๆ ของผ้ไู ด้รับอนญุ าตแฟรนไชส์
Franchise ทงั้ หมดภายใต้สญั ญา รวมถงึ สทิ ธิในการดําเนนิ ธุรกิจและสทิ ธิตา่ งๆ ทีเ่ กย่ี วข้อง
และทีจ่ ะใช้ทรัพย์สนิ ทางธุรกิจและข้อมลู ทางธุรกิจซงึ่ ได้รับอนญุ าตจากผ้ใู ห้
อนญุ าตแฟรนไชสภ์ ายใต้สญั ญา” เป็นต้น

หวั ข้อในสัญญาแฟรนไชส์ คาํ อธิบาย
บรรยายถงึ ลกั ษณะของตวั สนิ ค้าหรือธรุ กิจ ซงึ่ จะดาํ เนินการผลติ หรือจดั จาํ หนา่ ย
ผลติ ภณั ฑ์
หมายถงึ เครื่องหมายการค้าหรือทหี่ มายทางการค้าตา่ งๆ บางครัง้ อาจจะมกี าร
Product แยกเป็นเอกสารแนบท้ายสญั ญาก็ได้ License Marks
เขตพืน้ ที่ท่ีได้รับสทิ ธิ เพราะการทาํ แฟรไชส์ มกั จะมปี ัญหาในเรื่องร้านค้าใกล้กนั
เครื่องหมายทไ่ี ด้รับอนุญาต หรือบางรายเสนอขายสนิ ค้าในเขตจงั หวดั อืน่ กจ็ ะมีปัญหาเกิดขนึ ้ ดงั นนั้ ในสญั ญา
มกั จะพดู ถึงเร่ืองของอาณาเขตวา่ อนญุ าตแฟรนไชสย์ อ่ ย ได้รับสทิ ธิแบบไหน
License Marks ตามท่ไี ด้ตกลงกนั เอาไว้ เช่น จะบรรยายถงึ เงื่อนไขและสทิ ธิให้ดาํ เนินการธรุ กิจ
ร้านค้าภายใต้อาณาเขตหนงึ่ ๆที่แนน่ อน บางครัง้ อาจจะกําหนดเงอื่ นไขในกรณีที่มี
เขตแดน การละเมดิ จําหนา่ ย หรือดาํ เนินกจิ การนอกเขตทก่ี ําหนดด้วยก็ได้

Territory

รูปแบบการให้สิทธ์ิ ในกรณีนี ้จะมกี ารระบวุ า่ ผ้ทู ีไ่ ด้รบั สทิ ธินนั้ อยใู นฐานะอยา่ งไร เชน่ แตง่ ตงั้ เป็น
ตวั แทนจาํ หนา่ ยสนิ ค้า เพราะการเป็นแฟรนไชซ่ี ก็ถือเสมือนเป็นตวั แทนจําหนา่ ย
สนิ ค้าของแฟรนไชซอร์ด้วยเช่นกนั ดงั นนั้ ในกรณีนีจ้ ะมีการกําหนด แตง่ ตงั้ ตวั แทน
จําหนา่ ยสนิ ค้า หรือ ได้รับสทิ ธิ แตเ่ พียงผ้เู ดียว(Exclusivity) ซงึ่ หากผ้ไู ด้รับ
อนญุ าตได้รับอนญุ าตได้รับสทิ ธิแตเ่ พียงผ้เู ดยี วแล้วก็ยอ่ มต้องมีหน้าทท่ี จ่ี ะ
ดาํ เนนิ การ เช่น การจดั จําหนา่ ย ให้เป็นไปตามเปา้ หมาย หากไมส่ ามารถบรรลุ
ภายในเวลาทต่ี กลง ก็อาจยกเลกิ สญั ญาก็ได้

ความสัมพนั ธ์ของคู่สัญญา ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งกนั ของ 2 ฝ่าย มีความเป็นเอกเทศซงึ่ กนั และกนั และ
คสู่ ญั ญามกั จะไมม่ คี วามประสงค์ที่จะให้นติ ิกรรมท่ตี นเองทาํ ขนึ ้ มสี ว่ นเก่ียวข้องใน
Relationship รูปของนายจ้างกบั ลกู จ้างหรือตวั แทนหรือนายหน้า

ข้อกาํ หนดในการเลือกสถานที่ และ สญั ญาควรจะกาํ หนดในเร่ืองของการเลอื กสถานท่ี สาํ หรับการให้บริการหรือการ
การพฒั นาสถานท่ี ขายสนิ ค้าวา่ จะมวี ธิ ีการอยา่ งไร และใครมีสทิ ธิในการตดั สนิ ใจเรื่องนี ้
ในสญั ญาควรจะระบวุ า่ ใครเป็นผ้รู ับหน้าทีใ่ นการสง่ เสริมการขายและการโฆษณา
Location and ใครจะเป็นผ้รู ับผิดชอบเรื่องใด โดยคา่ ใช้จ่ายสว่ นรวม และคา่ โฆษณาท้องถิ่น
Development แฟรนไชซี่ต้องรับผดิ ชอบด้วยหรือไมอ่ ยา่ งไร

โฆษณาและการส่งเสริมการขาย

Advertising and
Promotion

ระเบียบการดาํ เนนิ การธุรกจิ สญั ญาควรจะมกี ารกาํ หนดวธิ ีหรือระเบยี บการดาํ เนินงานของธรุ กจิ ของทงั้ 2 ฝ่าย
ให้เกิดความชดั เจน โดยเฉพาะในเร่ืองการไปตรวจสอบ การดําเนนิ งาน หรือการ
Conduct of Business กําหนดให้ผ้รู ับสทิ ธิต้องปฏบิ ตั ิการทกุ อยา่ งให้เป็นไปตามกฎหมาย

หัวข้อในสัญญาแฟรนไชส์ คาํ อธิบาย
ในสญั ญาควรจะต้องกําหนดวา่ ใครเป็นผ้มู สี ทิ ธิเลอื กพนกั งานทจ่ี ะมาดาํ เนินการ
การคดั เลือกพนกั งานและการ รวมทงั้ ควรจะต้องกําหนดถึงระยะเวลาการฝึกอบรม หรือการให้ความช่วยเหลอื
ฝึ กอบรม/การให้ความช่วยเหลือทาง ทางเทคนิควา่ จะมรี ะยะเวลานานแคไ่ หนเพียงไร
เทคนิค

Staff Selection Training
and Technical Assistance

การควบคมุ คุณภาพ ควรมขี ้อกําหนดเร่ืองการควบคมุ คณุ ภาพของสนิ ค้า การรับประกนั คณุ ภาพสนิ ค้า
และการเก็บรักษาสนิ ค้า เพอ่ื ให้สนิ ค้าและบริการได้มาตรฐานเดยี วกนั กบั ผ้ใู ห้สทิ ธิ
Quality Control

การอนุญาตช่วงและการโอนสัญญา ในการอนญุ าตมกั จะมกี ารกําหนดเสมอวา่ ผ้ไู ด้รับอนญุ าตให้โอนสทิ ธิและหน้าที่
Sub franchise and Assign แกบ่ คุ คลอืน่ หรือเฉพาะบางสว่ น หรือ เช่าชว่ ง หรือไปทาํ การจาํ นองจํานาํ ได้หรือไม่

ability or Transferability

สิทธิในความเป็ นเจ้าของสินค้า ในกรณีนีม้ กั จะเกิดขนึ ้ ก็ตอ่ เมอื่ มกี ารแตง่ ตงั้ เป็นตวั แทนจําหนา่ ยสนิ ค้าด้วย ผ้สู ง่
สนิ ค้าอาจจะกาํ หนดเงื่อนไขยดึ หนว่ งความเป็นเจ้าของกรรมสทิ ธิ์ในตวั สนิ ค้าหรือ
Retention of Ownership ผลติ ภณั ฑ์ทส่ี ง่ ให้แก่ตวั แทนจําหนา่ ย ไว้จนกวา่ จะได้รับชําระคา่ ราคาสนิ ค้าจาก
ตวั แทนจาํ หนา่ ยนนั้ เป็นทเ่ี รียบร้อยแล้ว รวมถงึ อาจจะมกี ารกําหนดความเป็น
เจ้าของในเครื่องหมายการค้า เครื่องหมายบริการ ชื่อการค้า หรือทรัพย์สนิ
ข้อมลู อนั ไมเ่ ปิดเผยตา่ งๆ ผ้ไู ด้รับอนญุ าตจะต้องยอมรับรู้ในความเป็นเจ้าของนนั้ ๆ
โดยไมด่ าํ เนินการหรือกระทําการใดๆอนั เป็นการขดั ตอ่ ความเป็นเจ้าของกรรมสทิ ธ์ิ

รายได้/ค่าสิทธิ กําหนดถงึ เงื่อนไข วธิ ีการชําระคา่ สทิ ธิ รวมถงึ วนั หรือระยะเวลาในการชาํ ระท่ี
แนน่ อนและอตั ราคา่ สทิ ธินนั้ ๆ ในบางกรณีอาจจะมกี ารกําหนดคา่ สทิ ธิแบง่ เป็นสอง
Remuneration/Royalties ประเภทเป็นเงินก้อนในการเข้าทาํ สญั ญา และ/หรือ
เป็นเปอร์เซ็นต์จากรายได้หรือการจําหนา่ ยสนิ ค้าของผ้ไู ด้รับอนญุ าตรายได้หรือคา่
สกลุ เงนิ ตราในสัญญา สทิ ธิทีผ่ ้ไู ด้รับอนญุ าตนนั้ อาจจะมกี ารกําหนดในรายละเอยี ดวา่ จะให้คดิ คาํ นวณ
จากรายได้สทุ ธิหรือรายได้ที่รับจริงหรือรายได้ทางการบญั ชี
Currency จะมีการกาํ หนดถงึ วธิ ีการจา่ ยคา่ สทิ ธิหรือรายได้ เช่นวา่ ให้ชาํ ระเป็นเงินสกลุ ตรา
Exchange/Medium of ใดไปยงั ทใี่ ด รวมถงึ ภาษีอนั เกิดจากการชําระนนั้ ๆวา่ ฝ่ายใดเป็นผ้รู ับภาระ
Exchange กรณีที่มกี ารขายแฟรนไชสใ์ นตา่ งประเทศ จะมกี ารกาํ หนดสกลุ เงินตราทจ่ี ะใช้ชําระ
รายได้ หรือคา่ สทิ ธิ
สมุดบัญชี
ผ้ไู ด้รับอนญุ าตจะต้องดาํ เนินการลงบญั ชีอยา่ งถกู ต้องและพร้อมมลู จะต้องเก็บ
Records รายละเอียดตา่ งๆ ทงั้ หมดอนั เกี่ยวกบั รายรับรายจ่าย ในการดาํ เนนิ งาน หรือ
จําหนา่ ยสนิ ค้าภายใต้สญั ญา

หัวข้อในสัญญาแฟรนไชส์ คาํ อธิบาย
ผ้ใู ห้อนญุ าตมสี ทิ ธิในการตรวจสอบสมดุ บญั ชีหรือรายงาน รายละเอยี ดตา่ งๆ เชน่
สิทธิในการตรวจสอบตรวจเช็ค สง่ สมดุ รายงาน สมดุ บญั ชีตา่ งๆ ให้แก่ผ้ใู ห้ตรวจสอบ

Rights of Audit and ผ้ใู ห้อนญุ าตมกั จะกําหนดเง่ือนไขหรือหน้าท่ีของผ้ไู ด้รับอนญุ าตห้ามดาํ เนนิ การ
Inspection ทางธุรกจิ ในลกั ษณะท่จี ะเป็นการแขง่ ขนั การกาํ หนดข้อห้ามในลกั ษณะอยา่ งนี ้
บางครัง้ อาจจะไมเ่ ฉพาะในระยะเวลาของสญั ญาเทา่ นนั้ อาจจะขยายถึงหลงั การ
การแข่งขนั เลกิ สญั ญาแล้วเป็นระยะเวลาทแ่ี นน่ อนด้วยก็ได้ ในกรณีทคี่ สู่ ญั ญาหรือผ้ไู ด้รับ
อนญุ าตเป็นนติ ิบคุ คลข้อกําหนด การห้ามการแขง่ ขนั นี ้ อาจจะขยายไปถงึ
Competition กรรมการ ห้นุ สว่ นผ้จู ดั การหรือลกู จ้างของนติ บิ คุ คลนนั้ ๆทเ่ี ก่ียวข้องด้วยก็ได้

ข้อมูลไม่เปิ ดเผย/ความลบั ข้อนีอ้ าจจะกําหนดหน้าท่ขี องผ้ไู ด้รับอนญุ าตในการทร่ี ับรู้ข้อมลู อนั ไมเ่ ปิดเผยหรือ
ความลบั เชน่ Know-how หรือวิธีการดาํ เนินธุรกิจ ทงั้ นโี ้ ดยปกติมกั จะกําหนดถือ
Confidential เป็นหน้าที่ตลอดไป แม้จะมีการเลกิ สญั ญาแล้ว เพื่อปอ้ งกนั ผลประโยชน์ไมใ่ ห้
Information/Trade Secret เผยแพร่ออกไป
ในสญั ญาบางประเภทจาํ กาํ หนดให้ผ้รู ับสทิ ธิเอาประกนั ภยั ในกรณีท่คี วามเสยี หาย
การประกนั ภัยหรือการรับผดิ รับใช้ เกิดจากสนิ ค้า หรือเกดิ จากลกู จ้างและผ้รู ับสทิ ธิมกั จะต้องรับผิดชดใช้ตอ่ ผ้ใู ห้สทิ ธิ
ด้วย
Insurance and Indemnity ระยะเวลาของสญั ญานบั จากวนั ทีท่ าํ สญั ญา จะเริ่มนบั จากวนั ใด ถึงวนั ใด ก็ต้อง
ระบไุ ว้ด้วย
ระยะเวลา

Duration

การเลกิ สัญญา ข้อสญั ญาเก่ยี วกบั การบอกเลกิ สญั ญานี ้ ปกตเิ ป็นเง่ือนไขท่ที างผ้ใู ห้สญั ญา
กําหนดขนึ ้ วา่ จะเลกิ สญั ญาในกรณีใด เช่น ในกรณีที่ผ้ไู ด้รับอนญุ าตตกเป็นผู้
Termination ล้มละลาย หรือกรณีการผิดสญั ญาในท่ีถือวา่ ร้ายแรง เชน่ การไมช่ ําระคา่ ใช้สทิ ธิ์
ให้แก่ผ้ใู ห้อนญุ าต เป็นต้น
ผลของการเลกิ สัญญา หลงั จากทม่ี กี ารเลกิ สญั ญาแล้ว หน้าที่ของผ้ใู ห้อนญุ าตและผ้ไู ด้รับอนญุ าต ต้อง
กระทาํ หรือระงบั การกระทาํ ตา่ งๆ เช่น ต้องไมใ่ ช้เครื่องหมายการค้าหรือดาํ เนนิ
Consequences of ธุรกิจภายใต้ชื่อการค้า เป็นต้น
termination

การระงบั ข้อพพิ าท กฎหมายและ โดยเฉพาะในกรณีท่คี สู่ ญั ญาอยกู่ นั คนละประเทศ เช่น ผ้ใู ห้อนญุ าตสญั ญาแฟรน
อนุญาโตตลุ าการ ไชสเ์ ป็นชาวตา่ งประเทศ จะมกี ารเจรจากนั หรือตกลงกนั ในข้อกฎหมายของ
ประเทศใด ในกรณีท่มี ปี ัญหา เพอื่ การระงบั ข้อพิพาท
Jurisdiction/Applicable
Law/Arbitration

หวั ข้อในสัญญาแฟรนไชส์ คาํ อธิบาย

เหตสุ ุดวสิ ัย ในหลายๆกรณีอาจเป็นไปได้วา่ มีเหตทุ เ่ี กิดขนึ ้ ทคี่ สู่ ญั ญาทงั้ สองฝ่ายไมส่ ามารถควบคมุ ได้เชน่ ใน
เหตสุ งคราม อทุ กภยั วาตภยั และอ่นื ๆ เป็นต้น อาจจะมกี ารกําหนดผอ่ นผนั สทิ ธิและหน้าทขี่ อง
Force Majeure แตล่ ะฝ่ายวา่ อาจไมต่ ้องรับผิดชอบในชว่ งระยะเวลาดงั กลา่ ว

ค่าความเสียหาย ในกรณีทคี่ สู่ ญั ญาทงั้ สองฝ่ายตา่ งสามารถประเมนิ คา่ ความเสยี หายในกรณีการละเมดิ สญั ญา
หรือการเลกิ สญั ญา โดยฝ่ายใดฝ่ายหนง่ึ ทแี่ นน่ อนก็อาจจะมกี ารกําหนดคา่ ความเสยี หายกนั ไว้
Liquidated Damages ลว่ งหน้า วา่ คา่ ความเสยี หายจะคิดเป็นตวั เงินได้ประมาณเทา่ ใด

ภาษาของสัญญา โดยเฉพาะในกรณีทีค่ สู่ ญั ญาเป็นคนตา่ งชาติ อาจจะมกี ารกําหนดภาษาของสญั ญา เชน่
ภาษาองั กฤษ หรือภาษาไทย เป็นภาษาของสญั ญา เพราะในกรณีท่ีมขี ้อแย้งจะใช้ภาษาใด
Governing ภาษาหนง่ึ บงั คบั แก่คสู่ ญั ญา
Language/Translation

ข้อสัญญาท้งั หมดและผลบงั คบั เนือ่ งจากในการเข้าทําสญั ญาบางครัง้ มีข้อสญั ญาจํานวนมากและอาจจะมเี อกสารแนบท้าย
Integration/Enforceme ตา่ งๆ ด้วยจึงอาจจะมกี ารกาํ หนดวา่ สว่ นใดอยภู่ ายใต้สญั ญาฉบบั นี ้

nt and Entirety

การตดิ ต่อ โดยปกตมิ กั จะมีการกําหนดสถานที่ติดตอ่ หรือบคุ คลทต่ี ิดตอ่ ในกรณีตา่ งๆไว้ เพือ่ ปอ้ งกนั ปัญหา
ในการติดตอ่ ซง่ึ อกี ฝ่ายจะโต้แย้งวา่ ไมไ่ ด้รับ ดงั นนั้ คสู่ ญั ญาอาจจะกําหนดวิธีการทแ่ี นน่ อนใน
Notices การ
ติดตอ่ ไว้
การอนุมตั ขิ องภาครัฐ เน่อื งจากการปฏบิ ตั ิ หรือการดาํ เนนิ ธรุ กิจภายใต้สญั ญาโดยมหี ลายกรณีทจี่ ะดาํ เนินการได้ ต้อง
ขออนญุ าตจากภาครัฐบาลหรือเจ้าหน้าท่ีทเี่ กี่ยวข้องก่อน ดงั นนั้ จงึ มกี ารกําหนดให้ผ้รู ับอนญุ าต
Necessary Government จะต้องดาํ เนินการให้ถกู ต้องตามกฎหมาย และหากมกี ารดาํ เนนิ การอยา่ งใดทไี่ มถ่ กู ต้องตาม
Approval กฎหมาย ผ้รู ับอนญุ าตจะต้องรับผิดชอบในสว่ นนนั้ ๆ

การอนุมตั แิ ละอนุญาต อาจจะมกี ารกําหนดรายละเอียดยอ่ ย ซงึ่ ผ้ไู ด้รับอนญุ าตมีสทิ ธิท่ีจะกระทาํ ได้หรือจะดาํ เนินการ
Approval and Consent ได้ แตท่ งั้ นีผ้ ้ไู ด้รับอนญุ าตจะต้องขอการอนมุ ตั หิ รืออนญุ าตจากแฟรนไซซอร์กอ่ น

(ตวั อย่างโครงร่างของสัญญา มอี ย่ใู นภาคผนวก ท่ีสามารถ นําไปประยกุ ต์ให้เหมาะสมกบั แต่ละธุรกจิ )

ตวั อย่างร่างสัญญาแฟรนไชส์

สัญญาน้ีทาํ ข้ึนเม่ือวนั ที่......................................................
ระหวา่ ง
1.บริษทั ....................................................................................

ทะเบียนเลขท่ี.........................................................................
มีสาํ นกั งานจดทะเบียนต้งั อยเู่ ลขท่ี..........................................
ต่อไปในสัญญาน้ีเรียกวา่ “ ผใู้ หอ้ นุญาต.”ฝ่ ายหน่ึงและ
2.บริษทั .......................................................
เลขทะเบียนที่........................................
มีสาํ นกั งานจดทะเบียนต้งั อยเู่ ลขท่ี........................................................ ต่อไปในสญั ญาน้ีเรียกวา่
“ผรู้ ับอนุญาต”
ฝ่ ายหน่ึง โดยที่
ก. ผใู้ หอ้ นุญาตเป็นผปู้ ระกอบกิจการ
.............................................................................................................................................................

....................................................................ภายใตช้ ื่อการคา้ เครื่องหมายการคา้ และ เครื่องหมาย
บริการ ซ่ึงผใู้ หอ้ นุญาตหรือบริษทั ในเครือของผใู้ ห้อนุญาตเป็นผผู้ ลิต นาํ เขา้ จดั หาและจดั จาํ หน่าย
ซ่ึงรวมถึงเคร่ือง................................................................
ข. ผใู้ หอ้ นุญาตและบริษทั ในเครือของผใู้ หอ้ นุญาตไดพ้ ฒั นาแบบแผนและระบบการดาํ เนินกิจการ
ร้านคา้ ดงั กล่าว โดยรวบรวมความรู้ทางเทคนิค ความลบั ทางการคา้ ขอ้ มูลตา่ งๆ ท่ีเกี่ยวเน่ืองกบั
การดาํ เนินกิจการ วธิ ีการฝึกอบรม การบริหารลูกคา้ การโฆษณา การส่งเสริมการขาย การ
ส่งเสริมการตลาด และมาตรฐานการดาํ เนินกิจการของผใู้ หอ้ นุญาตข้ึนเป็นระบบธุรกิจ....................
(ตามความหมายที่จะไดน้ ิยามตอ่ ไป)และคู่มือการทาํ ธุรกิจของ...............................................
ค. ผใู้ หอ้ นุญาตและ/หรือบริษทั ในเครือของผใู้ หอ้ นุญาตเป็นเจา้ ของช่ือการคา้ เครื่องหมาย
เคร่ืองหมายการคา้ และ เคร่ืองหมายบริการ ท้งั น้ีไมว่ า่ จะอยใู่ นภาษา ลกั ษณะ วธิ ีการเขียน การ
แสดงออก การส่ือความเขา้ ใจ หรือการนาํ เสนอในรูปแบบและวธิ ีการอยา่ งใดๆ รวมถึงชื่อการคา้