แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา วิทยาศาสตร์ ว21102 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนสตรีราชินูทิศ นางสาวชลธิชา บุญรักษา รหัสประจำตัวนักศึกษา 63040112125 สาขาวอทยาศาสตร์ทั่วไปและเคมี การฝึกปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา2 รหัววิชา ED16402 (INTERNSHIP IN SCHOOL 2) คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566
แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา วิทยาศาสตร์ ว21102 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนสตรีราชินูทิศ นางสาวชลธิชา บุญรักษา รหัสประจำตัวนักศึกษา 63040112125 สาขาวอทยาศาสตร์ทั่วไปและเคมี การฝึกปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา2 รหัววิชา ED16402 (INTERNSHIP IN SCHOOL 2) คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566
บันทึกข้อความ ส่วนราชการ โรงเรียนสตรีราชินูทิศ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ที่ .............................................................. วันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๖ เรื่อง ขออนุญาตใช้แผนการจัดการเรียนรู้ภาคเรียนที่๒ ปีการศึกษา๒๕๖๖ เรียน ผู้อำนวยการโรงเรียนสตรีราชินูทิศ ด้วยข้าพเจ้า นางสาวชลธิชา บุญรักษา นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติหน้าที่การสอนรายวิชา วิทยาศาสตร์รหัสวิชา ว๒๑๑๐๑ จำนวน ๑.๕ หน่วยกิต ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ นั้น ข้าพเจ้าได้ วิเคราะห์มาตรฐาน ตัวชี้วัดหรือ ผลการเรียนรู้ คำอธิบายรายวิชา โครงสร้างรายวิชา เพื่อจัดทำ แผนการจัดการ เรียนรู้ให้สอดคล้องกับหลักสูตรสถานศึกษาและหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ โดยจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (Active Learning) และ นำไปใช้ในการจัดการเรียน การสอนแบบปกติ เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้บรรลุเป้าหมายของหลักสูตร ในการนี้ ข้าพเจ้าได้จัดทำแผนการเรียนรู้รายวิชา วิทยาศาสตร์ เป็นที่เรียบร้อยแล้ว จึงขอส่ง รายละเอียดเพื่อขออนุญาตใช้แผนการจัดการเรียนรู้ ตามเอกสารที่แนบมาพร้อมนี้ จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณาอนุญาต ลงชื่อ............................................. (นางสาวชลธิชา บุญรักษา) ตำแหน่ง นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
ความเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ เห็นควร ❒ อนุญาต ❒ ไม่อนุญาต เนื่องจาก.................................................................. ............................................................................................................................. ...................... ลงชื่อ ................................................ (นายวิเชียร นิลทกาล) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ความเห็นของรองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ เห็นควร ❒ อนุญาต ❒ ไม่อนุญาต เนื่องจาก.................................................................. ............................................................................................................................. .................... ลงชื่อ .............................................. (นางมณีรัตน์ ศรีจันทร์) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ ความเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียน เห็นควร ❒ อนุญาต ❒ ไม่อนุญาต เนื่องจาก…………………………………........................... ............................................................................................................................. ............................... ลงชื่อ ................................................. (นางเนตรชนก ชมภูธร) ผู้อำนวยการโรงเรียนสตรีราชินูทิศ
คำนำ กระทรวงศึกษาธิการได้จัดทำหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และ ฉบับ ปรับปรุง พุทธศักราช 2560 เพื่อมุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ คุณธรรม ทักษะพื้นฐานที่จำเป็นในการศึกษาต่อ และ ประกอบอาชีพได้ โดยมุ่งเน้นให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ ดังนั้นสถานศึกษาต้องจัด การศึกษาที่เน้นให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง กระตุ้นให้ผู้เรียนได้ใช้กระบวนการคิด โดยผู้สอนจะต้อง เปลี่ยนบทบาทเป็นผู้จัดบรรยากาศเชิงบวก สร้างแรงจูงใจให้ผู้เรียนต้องการเรียนรู้ ฝึกให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์ ลงมือ ปฏิบัติและสรุปเป็นความรู้ฝังแน่น ซึ่งเป็นองค์ความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ของตนเอง แล้วนำไปใช้ใน ชีวิตประจำวันได้ ข้าพเจ้าจึงมีความตระหนักถึงความสำคัญของการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาชั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 จึงได้จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาวิทยาศาสตร์ ซึ่งหวังเป็นอย่างยิ่ง ว่าแผนการจัดการเรียนรู้นี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้เรียนที่ศึกษาเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ และอำนวยความ สะดวกแก่ผู้สอนในการจัดการเรียนรู้และประเมินผลตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 นางสาวชลธิชา บุญรักษา นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
สารบัญ คำนำ ก สารบัญ ข โครงสร้างรายวิชา กำหนดการสอนรายวิชา หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 พลังงานความร้อน • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1 : อุณหภูมิและการวัด 1 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 2 : ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสสาร(1) 10 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 3 : ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสสาร(2) 18 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 4 : ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร(1) 26 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 5 : ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร(2) 32 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 6 : สมดุลความร้อน 39 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 7 : การถ่ายโอนความร้อน 47 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 บรรยากาศ • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 8 : องค์ประกอบของบรรยากาศ 55 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 9 : การแบ่งชั้นบรรยากาศ 63 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 10 : องค์ประกอบของลม ฟ้า อากาศ 71 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 11 : อุณหภูมิอากาศ 79 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 12 : ความดันอากาศ 88 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 6 : ความชื้นอากาศ 96 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 7 : ลม 105 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 8 : เมฆและฝน 113 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 บรรยากาศ 2 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1 : พายุฟ้าคะนอง 122 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 2 : พายุหมุนเขตร้อน 129 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 3 : เกณฑ์การรายงานพยากรณ์อากาศ 136 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 4 : แผนที่อากาศ 145 • แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 5 : การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของโลก 152
คำอธิบายรายวิชา รายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 120 ชั่วโมง/ปี ศึกษาเกี่ยวกับสารรอบตัว สมบัติของสาร การจำแนกสารด้วยสถานะ เนื้อสาร และขนาดอนุภาคของสาร การเปลี่ยนแปลงของสาร สารบริสุทธิ์และสารผสม สมบัติของสารบริสุทธิ์และสารผสม การใช้ความรู้ ทางเคมีให้ เป็นประโยชน์ต่อการเลือกใช้สารเคมีในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสมและปลอดภัย การศึกษาชีววิทยาโดยอาศัย วิธีการทางวิทยาศาสตร์ ศึกษาประเภทโครงสร้างและหน้าที่ของส่วนประกอบภายในเซลล์สิ่งมีชีวิตด้วยกล้อง จุลทรรศน์ ศึกษากระบวนการลำเลียงสารเข้าและออกจากเซลล์ด้วยวิธีการแพร่และ การออสโมซิส ศึกษาการ ดำรงชีวิตของพืช กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง การลำเลียงสารในพืช การเจริญเติบโตของพืช การ สืบพันธุ์ของพืช และเทคโนโลยีชีวภาพของพืช ศึกษาเกี่ยวกับอุณหภูมิและการวัด ผลของความร้อนที่มีผลต่อการ เปลี่ยนแปลงของสาร สมดุลความร้อน การถ่ายโอนความร้อน องค์ประกอบของบรรยากาศ การแบ่งชั้น บรรยากาศ ผลของรังสีจากดวงอาทิตย์ต่อบรรยากาศ องค์ประกอบของบรรยากาศ ได้แก่ อุณหภูมิอากาศ ความ ดันอากาศ ความชื้นอากาศ ลม เมฆและฝน พายุฟ้าคะนอง พายุหมุนเขตร้อน มรสุม การพยากรณ์อากาศ และการ เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศของโลก โดยอาศัยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ การสืบค้นข้อมูล การสังเกต การวิเคราะห์ การทดลอง การอภิปราย การอธิบาย และสรุป เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ มี ความสามารถในการตัดสินใจ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน มีจิต วิทยาศาสตร์ มีคุณธรรม และจริยธรรม ตัวชี้วัด ว 1.2 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 ม.1/6 ม.1/7 ม.1/8 ม.1/9 ม.1/10 ม.1/11 ม. 1/12 ม.1/13 ม.1/14 ม.1/15 ม.1/16 ม.1/17 ม.1/18 ว 2.1 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 ม.1/6 ม.1/7 ม.1/8 ม.1/9 ม.1/10 ว 2.2 ม.1/1 ว 2.3 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 ม.1/6 ม.1/7 ว 3.2 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 ม.1/6 ม.1/7 รวม 43 ตัวชี้วัด
โครงสร้างรายวิชา วิทยาศาสตร์ ม.1 ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) 1. สารรอบตัว ว 2.1 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 ม.1/6 ม.1/7 ม.1/8 ม.1/9 ม.1/10 สารรอบตัวประกอบไปด้วยธาตุและสารประกอบ สารแต่ละชนิดมีสมบัติทางกายภาพและสมบัติทาง เคมีที่เหมือนและแตกต่างกัน ความร้อนเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้สถานะของสาร ซึ่ง เป็นสมบัติทางกายภาพเปลี่ยนแปลงไป สารบริสุทธิ์ คือ สารที่มีองค์ประกอบเพียงชนิดเดียว ประกอบไปด้วยธาตุและสารประกอบ โดยธาตุแบ่ง ออกเป็นธาตุโลหะ ธาตุกึ่งโลหะ และธาตุอโลหะ ซึ่งธาตุ บางชนิดสามารถแผ่รังสีได้ เรียกว่า ธาตุกัมมันตรังสี เมื่อธาตุมากกว่าหนึ่งชนิดมารวมกันทางเคมีกลายเป็น สารประกอบที่มีสมบัติแตกต่างไปจากธาตุเดิมที่เป็น องค์ประกอบ สารมากกว่าหนึ่งชนิดมาผสมกันเรียกว่า สารผสม บาง ชนิดผสมเป็นเนื้อเดียวกัน เรียกว่า สารละลาย บางชนิดผสม ไม่เป็นเนื้อเดียวกัน เช่น สารแขวนลอย คอลลอยด์ เป็นต้น 26 2. หน่วยของ สิ่งมีชีวิต ว 1.2 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 สิ่งมีชีวิตทุกชนิดมีเซลล์เป็นหน่วยที่เล็กที่สุดเป็น องค์ประกอบ ซึ่งสิ่งมีชีวิตบางชนิดสามารถดำรงชีวิตอยู่ ได้เพียงเซลล์เดียว บางชนิดจำเป็นต้องมีหลายเซลล์มา รวมกันเป็นเนื้อเยื่อ ซึ่งมีรูปร่างและหน้าที่แตกต่างกัน ซึ่งองค์ประกอบพื้นฐานของเซลล์ ได้แก่ นิวเคลียส ไซ โตพลาซึม และเยื่อหุ้มเซลล์ กระบวนการแพร่และออสโมซิสเป็นกระบวนการที่ สิ่งมีชีวิตใช้ลำเลียงสารเข้าและออกจากเซลล์ 12
ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) 3. การดำรงชีวิต ของพืช ว 1.2 ม.1/6 ม.1/7 ม.1/8 ม.1/9 ม.1/10 ม.1/11 ม.1/12 ม.1/13 ม.1/14 ม.1/15 ม.1/16 ม.1/17 ม.1/18 พืชดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยส่วนประกอบต่าง ๆ ดังนี้ ใบไม้ มีคลอโรพลาสต์ที่มีสารคลอโรฟิลล์ซึ่งเกี่ยวข้อง กับกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงโดยมีแก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์และน้ำเป็นสารตั้งต้น และได้น้ำตาล กลูโคส และแก๊สออกซิเจนเป็นผลิตภัณฑ์ ซึ่งจำเป็นต่อ การดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต รากและลำต้น ประกอบไป ด้วยเนื้อเยื่อลำเลียงไซเล็ม ทำหน้าที่ดูดน้ำและแร่ธาตุ โดยอาศัยกระบวนการแพร่และออสโมซิส เนื้อเยื่อ ลำเลียงโฟลเอ็มทำหน้าที่ลำเลียงอาหาร โดยอาศัย กระบวนการทรานสโลเคชัน ดอกไม้ เป็นอวัยวะสืบพันธุ์ของพืช เมื่อถูกผสมเกสร ดอกจะเจริญกลายเป็นผลซึ่งภายในมีเมล็ด ทำหน้าที่ กระจายพันธุ์พืช โดยพืชต้นใหม่จะมีลักษณะที่แตกต่าง ไปจากต้นพ่อแม่ พืชสามารถขยายพันธุ์ โดยใช้ส่วนโครงสร้างพิเศษต่าง ๆ ของพืช เช่น ราก ลำต้น ใบ และมนุษย์สามารถนำ ส่วนต่าง ๆ ของพืชมาขยายพันธุ์ได้ เช่น การปักชำ การ ติดตา การตอนกิ่ง เป็นต้น ซึ่งพืชต้นใหม่จะมีลักษณะไม่ แตกต่างไปจากต้นพ่อแม่ มนุษย์นำความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้กับพืช เช่น การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช การดัดแปรพันธุกรรมพืช เป็นต้น เพื่อให้เพียงพอต่อความต้องการของมนุษย์ 22 4. พลังงานความ ร้อน ว 2.3 ม.1/1 ม.1/2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 อุณหภูมิ คือ ระดับความร้อนของสาร สามารถวัดได้ โดยใช้อุปกรณ์ที่เรียกว่า เทอร์มอมิเตอร์ เทอร์มอมิเตอร์มีอยู่หลายแบบ เช่น เทอร์มอมิเตอร์ แบบกระเปาะ เทอร์มอมิเตอร์แบบดิจิทัล เป็นต้น ขั้นตอนการใช้เทอร์มอมิเตอร์แบบกระเปาะ คือ จุ่ม เทอร์มอมิเตอร์ด้านกระเปาะลงในสารที่ต้องการวัด โดย 21
ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) ม.1/6 ม.1/7 ให้เทอร์มอมิเตอร์อยู่ในแนวดิ่ง แล้วอ่านค่าอุณหภูมิโดย ให้สายตาอยู่ระดับเดียวกับระดับของเหลวในเทอร์มอ มิเตอร์ หน่วยวัดอุณหภูมิมีอยู่หลายหน่วย ซึ่งแต่ละหน่วยจะมี จุดเยือกแข็งและจุดเดือดแตกต่างกัน หากต้องการ เปรียบเทียบค่าอุณหภูมิระหว่างหน่วยวัดอุณหภูมิจะได้ สมการ ดังนี้ C/5 = (K-273)/5 = (F-32)/9 = R/4 สารเมื่อได้รับความร้อนอาจมีการเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิ สถานะ หรือรูปร่างของสาร ความร้อนที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของสาร ขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่ เปลี่ยนแปลงไป โดยสถานะของสารไม่เปลี่ยนแปลง ความร้อนที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสถานะของสารขึ้นอยู่ กับมวล และความร้อนแฝงจำเพาะ โดยที่อุณหภูมิของสาร ไม่เปลี่ยนแปลง ความร้อนที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของสาร เมื่อสารได้รับความร้อนจะทำให้อนุภาคเคลื่อนที่เร็วขึ้น ทำให้เกิดการขยายตัว ส่งผลให้ขนาดและรูปร่าง เปลี่ยนแปลงไป สารที่มีอุณหภูมิแตกต่างกัน จะมีการถ่ายโอนความ ร้อนระหว่างกัน การถ่ายโอนความร้อนมี 3 แบบ คือ การนำความร้อน การพาความร้อน และการแผ่รังสี ความร้อน การนำความร้อนเป็นการถ่ายโอนความร้อนที่อาศัย ตัวกลาง โดยตัวกลางไม่เคลื่อนที่ การพาความร้อนเป็น การถ่ายโอนความร้อนที่อาศัยตัวกลาง โดยตัวกลางมี
ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) การเคลื่อนที่ ส่วนการแผ่รังสีความร้อนเป็นการถ่ายโอน ความร้อนที่ไม่อาศัยตัวกลาง วัตถุเมื่อได้รับความร้อนจะดูดกลืนพลังงานความร้อน และแผ่รังสีความร้อนออกมา วัตถุชนิดต่าง ๆ จะมีการ ดูดกลืนและคายความร้อนได้แตกต่างกัน ซึ่งปัจจัยที่มี ผลต่อการดูดกลืนและคายรังสีความร้อน มีดังนี้ 1. สี วัตถุที่มีสีเข้ม จะดูดกลืนและคายความร้อนได้ดีกว่า วัตถุที่มีสีอ่อน 2. อุณหภูมิ วัตถุที่มีอุณหภูมิแตกต่างกับสิ่งแวดล้อมมาก จะดูดกลืนและคายความร้อนได้เร็วกว่าวัตถุที่มีอุณหภูมิ แตกต่างกับสิ่งแวดล้อมน้อย 3. ผิวของวัตถุ วัตถุที่มีผิวหยาบและด้าน จะดูดกลืน และคายความร้อนได้ดีกว่าวัตถุที่มีผิวเรียบและมัน 4. พื้นที่ผิว วัตถุที่มีพื้นที่ผิวมาก จะดูดกลืนและคาย ความร้อนได้ดีกว่าวัตถุที่มีพื้นที่ผิวน้อย สารที่มีอุณหภูมิแตกต่างกันเกิดการถ่ายโอนความร้อน ระหว่างกันจนกระทั่งอุณหภูมิของสารเท่ากัน เรียก สภาพนี้ว่า สมดุลความร้อน โดยความร้อนที่เพิ่มขึ้น ของสารหนึ่ง จะเท่ากับความร้อนที่ลดลงของอีก สารหนึ่งซึ่งเป็นไปตามกฎการอนุรักษ์พลังงาน การถ่าย โอนความร้อนจนเกิดสมดุล ความร้อนเป็นไปตาม สมการ Qสูญเสีย = Qได้รับ 5. บรรยากาศ ว. 2.2 ม.1/1 ว. 3.2 ม.1/1 ม.1/2 บรรยากาศ คือ ชั้นแก๊สชนิดต่าง ๆ หรืออากาศที่ห่อหุ้ม ดาวเคราะห์ทั้งหมด ซึ่งประกอบไปด้วยอากาศแห้งที่ไม่มีน้ำ เป็นองค์ประกอบ ไอน้ำ และอนุภาคฝุ่นต่าง ๆ บรรยากาศแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ตามสภาวะของอุณหภูมิ ดังนี้ 23
ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) 1. ชั้นโทรโพสเฟียร์ (troposphere) มีปรากฏการณ์ทาง ลมฟ้าอากาศ อุณหภูมิลดลงตามระดับความสูง 2. สตราโทสเฟียร์ (stratosphere) มีชั้นโอโซนช่วย ดูดกลืนรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์ อุณหภูมิเพิ่มขึ้น ตามระดับความสูง 3. มีโซสเฟียร์ (mesosphere) ช่วยให้เกิดการเผาไหม้ ของวัตถุนอกโลก อุณหภูมิลดลงตามระดับความสูง 4. เทอร์โมสเฟียร์ (thermosphere) มีโมเลกุลที่แตกตัว เป็นไอออนช่วยสะท้อนคลื่นวิทยุ อุณหภูมิเพิ่มขึ้นตามระดับ ความสูง 5. เอกโซสเฟียร์ (exosphere) เหมาะสำหรับการโคจรของ ดาวเทียมรอบโลกในระดับต่ำ อุณหภูมิเพิ่มขึ้นตามระดับ ความสูง ลมฟ้าอากาศ เป็นสภาวะของอากาศ ณ พื้นที่หนึ่งในเวลา หนึ่ง ซึ่งลมฟ้าอากาศมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบของลมฟ้าอากาศ ได้แก่ อุณหภูมิ อากาศ ความดันอากาศ ความชื้นอากาศ ลม เมฆ และฝน อุณหภูมิอากาศ หมายถึง ระดับความร้อน-เย็นของอากาศ ปัจจัยที่ส่งผลต่ออุณหภูมิอากาศ คือ แสงจากดวงอาทิตย์ ปริมาณเมฆ ลักษณะพื้นที่ และความสูงจากระดับน้ำทะเล ความชื้นอากาศ คือ ปริมาณไอน้ำที่มีอยู่ในอากาศ ปัจจัย ที่ส่งผลต่อความชื้นอากาศ คือ ไอน้ำในอากาศ และอุณหภูมิ อากาศ ความดันอากาศ คือ แรงที่อากาศกระทำต่อหนึ่งหน่วย พื้นที่ ปัจจัยที่ส่งผลต่อความดันอากาศ คือ จำนวนโมเลกุล ของอากาศ อุณหภูมิอากาศ และความสูงจากระดับน้ำทะเล ลม คือ การเคลื่อนที่ของอากาศ ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิด ลม คือ ความดันอากาศหรืออุณหภูมิอากาศ
ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) เมฆ คือ ละอองน้ำหรือน้ำแข็งในอากาศที่รวมกันเป็นกลุ่ม ก้อน ปัจจัยที่ส่งผล คือ ความดันอากาศและความชื้นอากาศ ฝน คือ ละอองน้ำขนาดใหญ่ที่ตกลงสู่พื้นดิน ปัจจัยที่ ส่งผล คือ ความดันอากาศและความชื้นอากาศ 6. บรรยากาศ 2 ว 3.2 ม.1/3 ม.1/4 ม.1/5 ม.1/6 ม.1/7 องค์ประกอบของลมฟ้าอากาศที่เปลี่ยนแปลง ทำให้เกิด ปรากฏการณ์ต่าง ๆ ได้แก่ มรสุม พายุฟ้าคะนอง พายุ หมุนเขตร้อน เป็นต้น มรสุม เป็นการหมุนเวียนของลมตามฤดูกาล แบ่ง ออกเป็นมรสุมฤดูร้อนและมรสุมฤดูหนาว มรสุมฤดูร้อน เกิดจากพื้นทวีปร้อนกว่า พื้นมหาสมุทร มรสุมฤดูหนาว เกิดจากพื้นทวีปเย็นกว่าพื้นมหาสมุทร ลมจึงพัดจากพื้น ทวีปไปยังพื้นมหาสมุทร พายุฟ้าคะนอง เกิดขึ้นในวันที่อากาศร้อนจัด ทำให้เกิด การระเหยของน้ำปริมาณมาก เกิดเป็นเมฆคิวมูโลนิมบัส แล้วเกิดการกลั่นตัวเป็นฝน เกิดลมกระโชก ฟ้าแลบ ฟ้า ร้องและฟ้าผ่า พายุหมุนเขตร้อน เกิดขึ้นเหนือมหาสมุทร โดยอากาศ บริเวณที่เกิดพายุจะมีความดันอากาศต่ำ อากาศลอยตัว สูงขึ้น อากาศบริเวณรอบข้างเข้ามาแทนที่ ประกอบกับ การหมุนรอบตัวเองของโลก ทำให้เกิดเป็นพายุหมุน การพยากรณ์อากาศ เป็นการคาดหมายสภาวะของลม ฟ้าอากาศ และปรากฏการณ์ที่จะเกิดขึ้นในช่วงเวลา ข้างหน้า โดยตรวจวัดองค์ประกอบของลมฟ้าอากาศ การ สื่อสารแลกเปลี่ยนข้อมูลลมฟ้าอากาศระหว่างพื้นที่ การ วิเคราะห์ข้อมูล และสร้างคำพยากรณ์อากาศ ซึ่งเกณฑ์ใน การพยากรณ์อากาศของกรมอุตุนิยมวิทยา ได้แก่ เกณฑ์ อากาศร้อน เกณฑ์อากาศเย็น เกณฑ์การกระจายของฝน เกณฑ์ปริมาณฝน เกณฑ์ปริมาณเมฆ ในท้องฟ้า เกณฑ์ 16
ลำดับที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้/ตัวชี้วัด สาระสำคัญ เวลา (ชม.) สถานะของทะเล ร่องมรสุม ลมพัดรอบบริเวณความกด อากาศสูง บริเวณความกดอากาศต่ำ เป็นต้น แผนที่อากาศ เป็นแผนที่แสดงสภาพลมฟ้าอากาศใน ช่วงเวลาหนึ่ง ข้อมูลในแผนที่อากาศจะนำไปใช้ในการ พยากรณ์อากาศ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิต และสิ่งแวดล้อม ซึ่งปัจจุบันภูมิอากาศโลกเกิดการ เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เช่น การหลอมเหลวของน้ำแข็ง ขั้วโลก การเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล การเปลี่ยนแปลงวัฏ จักรน้ำ การเกิดโรคอุบัติใหม่และอุบัติซ้ำ และการเกิดภัย พิบัติทางธรรมชาติที่รุนแรงขึ้น เป็นผลมาจากการกระทำ ของมนุษย์ที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อน ซึ่งมีสาเหตุมาจาก ภาวะเรือนกระจกและรูโหว่โอโซน มนุษย์จึงควรเรียนรู้ แนวทางปฏิบัติตนภายในสถานการณ์ดังกล่าว ทั้งแนวทาง ปฏิบัติตนให้เหมาะสม และแนวทางลดกิจกรรมที่ส่งผลต่อ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก
กำหนดการสอนรายวิชา รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 รหัสวิชา ว21102 วิชาวิทยาศาสตร์ เวลาเรียน 60 ชั่วโมง(3ชั่วโมง/สัปดาห์)จำนวน 1.5หน่วยกิต จำนวน 100คะแนน สัปดาห์ หน่วยการเรียนรู้/สาระการ เรียนรู้ มาตรฐาน/ตัวชี้วัด เวลา (ชม.) ชั่วโมงสะสม หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พลังงานความร้อน - - 1 อุณหภูมิและการวัด ว 2.3 ม.1/2 3 3 2 ผลของความร้อนต่อการ เปลี่ยนแปลงของสสาร(1) ว 2.3 ม.1/3 3 6 3 ผลของความร้อนต่อการ เปลี่ยนแปลงของสสาร(2) ว 2.3 ม.1/3 3 9 4 ผลของความร้อนต่อการ เปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและ สถานะของสาร(1) ว 2.3 ม.1/5 3 12 5 ผลของความร้อนต่อการ เปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและ สถานะของสาร(2) ว 2.3 ม.1/6 3 15 6 สมดุลความร้อน ว 2.3 ม.1/6 3 18 7 ถ่ายโอนความร้อน ว 2.3 ม.1/6 3 21 8 องค์ประกอบของบรรยากาศ ว 3.2 ม1/1 3 24 9 การแบ่งชั้นบรรยากาศ ว 3.2 ม1/1 3 27 10 สอบกลางภาค 30 11 องค์ประกอบของลม ฟ้า อากาศ ว 3.2 ม1/2 3 33 12 อุณหภูมิอากาศ ว 3.2 ม1/2 3 36 13 ความดันอากาศ ว 3.2 ม1/2 3 39 14 ความชื้นอากาศ ว 3.2 ม1/2 3 42
15 ลม ว 3.2 ม1/2 3 45 16 เมฆและฝน ว 3.2 ม1/2 3 48 17 พายุฟ้าคะนอง ว 3.2 ม1/3 2 51 18 พายุหมุนเขตร้อน ว 3.2 ม1/3 2 54 19 เกณฑ์การรายงานการพยากรณ์ อากาศ ว 3.2 ม1/4 3 57 20 สอบปลายภาค 60
1 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พลังงานความร้อน เวลา 21 ชั่วโมง เรื่อง อุณหภูมิและการวัด(1) เวลา 1 ชั่วโมง มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลง และการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสสาร และ พลังงาน พลังงานในชีวิตประจ าวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ม.1/2 ใช้เทอร์มอมิเตอร์ในการวัดอุณหภูมิของสสาร สาระการเรียนรู้แกนกลาง เมื่อสสารได้รับหรือสูญเสียความร้อนอาจท าให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิ เปลี่ยนสถานะ หรือเปลี่ยนรูปร่าง อวัยวะต่าง ๆ ทำงานร่วมกัน จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายถึงหน่วยวัดอุณหภูมิของสารได้(K) 2. ใช้เทอร์มอมิเตอร์ในการวัดอุณหภูมิของสสารได้(P) 3. รับผิดชอบต่อหน้าที่และงานที่ได้รับมอบหมาย (A) สาระสำคัญ เครื่องมือวัดอุณหภูมิ เรียกว่า เทอร์มอมิเตอร์ (thermometer) มี 2 แบบ คือ เทอร์มอมิเตอร์แบบ กระเปาะ ใช้หลักการการขยายตัวและหดตัวของของเหลวที่บรรจุอยู่ในกระเปาะตามอุณหภูมิภายนอก เทอร์มอ มิเตอร์แบบดิจิทัล ภายในมีไมโครชิปสามารถเปลี่ยนกระแสไฟฟ้าให้เป็นตัวเลข ซึ่งเป็นค่าอุณหภูมิขณะนั้นได้ โดยหน่วยวัดอุณหภูมิมีอยู่หลายหน่วย ได้แก่ องศาเซลเซียส เคลวิน องศาฟาเรนไฮต์ และองศาโรเมอร์ ซึ่งแต่ ละหน่วยจะมีจุดเยือกแข็ง และจุดเดือดแตกต่างกัน หากต้องการเปรียบเทียบค่าอุณหภูมิระหว่างหน่วยวัด อุณหภูมิ จะได้สมการ ดังนี้ C/5 = (K-273)/5 = (F-32)/9 =R/4
2 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการวิเคราะห์ 2) ทักษะการสรุปลงความเห็น 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นสร้างความสนใจ 1. ครูถามคำถาม กระตุ้นความคิดของนักเรียน ว่า - ความร้อนมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตอย่างไร (แนวตอบ ความร้อนมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตในหลายด้าน เช่น ใช้ในการประกอบอาหาร ให้ ความอบอุ่นแก่ร่างกาย ใช้ในการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช เป็นต้น) - เมื่อเราจับสิ่งต่างๆ เราจึงรู้สึกร้อนเย็นแตกต่างกัน (แนวตอบ เนื่องจากวัตถุมีความร้อนแตกต่างกัน และมีความร้อนแตกต่างกับความร้อนในมือเรา) - เราจะรู้ได้อย่างอย่างว่าอุณหภูมิในตอนนี้มีกี่องศาใช้อะไรในการวัดอุณหภูมิ (แนวคำตอบ รู้ได้โดยใช้เทอร์มิเตอร์วัด) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม ออกเป็นกลุ่มละ 5-6 คน แล้วให้แต่ละกลุ่มวางแผน และแบ่งหน้าที่ค้นคว้า ความรู้ เรื่อง เครื่องมือวัดอุณหภูมิ จากหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 3-4 หรืออินเทอร์เน็ต และเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายผลจากการปฏิบัติกิจกรรม โดยใช้แนวคำถาม เช่น หน่วยวัดอุณหภูมิ คืออะไร (แนวตอบ หน่วยที่วัดได้จากเทอร์มอมิเตอร์) หน่วยวัดอุณหภูมิ มีอะไรบ้าง พร้อมยกตัวอย่าง (แนวตอบ องศาเซลเซียส องศาฟาเรนไฮต์ เคลวิน และองศาโรเมอร์)
3 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องการเปลี่ยนหน่วยอุณหภูมิต่างๆ -หน่วยของอุณหภูมิที่วัดได้จากเทอร์โมมิเตอร์มีอยู่หลายหน่วย แต่ละหน่วยมีการกำหนดจุดเยือกแข็ง และจุดเดือดแตกต่างกัน -หากต้องการเปรียบเทียบอุณหภูมิระหว่างหน่วยอุณหภูมิต่างๆจะต้องมีการเปลี่ยนหน่วยวัดให้เป็น หน่วยเดียวกันโดยเป็นไปตามสมการความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยดังนี้ 5.ขั้นประเมินผล 1. ครูตรวจแบบฝึกหัดในแบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2
4 7.การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายถึงหน่วยวัด อุณหภูมิของสารได้(K) 1.ใช้เทอร์มอมิเตอร์ในการ วัดอุณหภูมิของสสารได้(P) - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะกระบวนการ(P) 2.ใช้เทอร์มอมิเตอร์ในการ วัดอุณหภูมิของสสารได้(P) - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ด้านคุณลักษณะอันพึง ประสงค์(A) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และ งานที่ได้รับมอบหมาย (A) - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.สื่อ PowerPoint อุณหภูมิและการวัด
5
6
7 บันทึกผลหลังการสอน ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นางสาวชลธิชา บุญรักษา) ครูผู้สอน ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางพนาวัลย์ งอสอน) ครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
8 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นายวิเชียร นิลทกาล) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา/ผู้ที่ได้รับมอบหมาย 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ
9 ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางมณีรัตน์ ศรีจันทร์) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
10 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พลังงานความร้อน เวลา 21 ชั่วโมง เรื่อง ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสสาร(1) เวลา 1 ชั่วโมง มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลง และการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสสาร และ พลังงาน พลังงานในชีวิตประจ าวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ม.1/3 วิเคราะห์ แปลความหมายข้อมูล และ คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและ เปลี่ยนสถานะ โดยใช้สมการ Q = mcΔt และ Q = mL สาระการเรียนรู้แกนกลาง ปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิ ขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่เปลี่ยนไป ปริมาณความร้อนที่ท าให้สสารเปลี่ยนสถานะ ขึ้นอยู่กับมวลและความร้อนแฝงจ าเพาะ โดยขณะที่สสารเปลี่ยน สถานะ อุณหภูมิจะไม่เปลี่ยนแปลง จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของสารได้(K) 2. คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) 3. รับผิดชอบต่อหน้าที่และงานที่ได้รับมอบหมาย (A) สาระสำคัญ สารเมื่อได้รับความร้อนอาจมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ สถานะ หรือรูปร่างของสาร เมื่อสารได้รับความ ร้อนจะทำให้อนุภาคเคลื่อนที่เร็วขึ้น ทำให้เกิดการขยายตัวและหดตัว ส่งผลให้ขนาดและรูปร่างเปลี่ยนแปลงไป 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการวิเคราะห์ 2) ทักษะการสรุปลงความเห็น 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน
11 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นสร้างความสนใจ 1.ครูถามคำถาม กระตุ้นความคิดของนักเรียน ว่า -เมื่อสสารได้รับความร้อน จะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่าง (แนวตอบ เมื่อสสารได้รับความร้อน อาจทำให้อนุภาคของสารเกิดการสั่นสะเทือนและขยายตัว เกิดการ เปลี่ยนสถานะของสาร หรืออาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของสาร) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็นกลุ่มละเท่า ๆ กัน ให้แต่ละกลุ่มวางแผนและแบ่งหน้าที่ค้นคว้าความรู้ เรื่อง การขยายตัวหรือหดตัวของสาร จากหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 6-7 หรือจากแหล่ง การเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต และเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1.ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายผลจากการปฏิบัติกิจกรรม โดยใช้แนวคำถาม เช่น -บอลลูนสามารถลอยอยู่ในอากาศได้อย่างไร (แนวคำตอบ บอลลูนสามารถลอยอยู่ในอากาศได้เนื่องจากความหนาแน่นอากาศภายในบอลลูนน้อย กว่าความหนาแน่นอากาศภายนอก) 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการนำความรู้เกี่ยวกับการขยายตัวของวัตถุเนื่องจากความร้อนไปใช้ประโยชน์ ในชีวิตประจำวัน เช่น - การวางรางรถไฟระหว่างท่อนรางรถไฟเพื่อให้มีพื้นที่สำหรับการขยายตัวของท่อนรางรถไฟเมื่อ ได้รับความร้อนในช่วงเวลากลางวัน หากไม่เว้นช่องว่างไว้อาจทำให้ท่อนรางรถไฟเกิดการดันกันทำให้ราง โค้งงอได้ การเว้นช่องว่างระหวางท่อนรางรถไฟ รางรถไฟที่ไม่มีรอยต่อเกิดการขยายตัว
12 - การเว้นช่องว่างบริเวณรอยต่อของสะพาน เพื่อให้มีพื้นที่พอสำหรับการขยายตัวของสะพานเมื่อให้มี พื้นที่พอสำหรับการขยายตัวของสะพานเมื่อได้รับความร้อน - การขึงสายไฟให้หย่อนพอประมาณเนื่องจากในช่วงฤดูหนาวอากาศจะเย็นสายไฟจะหดตัวเนื่องจาก สูญเสียความร้อน สายไฟจึงตึงหากขึงสายไฟตึงไว้แต่แรกเมื่อสายไฟหดตัวอาจทำให้สายตึงจนขาด ได้ 5.ขั้นประเมินผล 2. ครูตรวจแบบฝึกหัดในแบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม
13 7.การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายผลของความร้อน ต่อการเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิของสารได้(K) - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะกระบวนการ(P) 2.คำนวณปริมาณความร้อน ที่ทำให้สสารเปลี่ยน อุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ด้านคุณลักษณะอันพึง ประสงค์(A) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และ งานที่ได้รับมอบหมาย (A) - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.สื่อ PowerPoint ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสสาร
14
15 บันทึกผลหลังการสอน ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นางสาวชลธิชา บุญรักษา) ครูผู้สอน ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางพนาวัลย์ งอสอน) ครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
16 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นายวิเชียร นิลทกาล) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา/ผู้ที่ได้รับมอบหมาย 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ
17 ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางมณีรัตน์ ศรีจันทร์) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
18 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พลังงานความร้อน เวลา 21 ชั่วโมง เรื่อง ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสสาร(2) เวลา 3 ชั่วโมง มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลง และการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสสาร และ พลังงาน พลังงานในชีวิตประจ าวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ม.1/3 วิเคราะห์ แปลความหมายข้อมูล และ คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและ เปลี่ยนสถานะ โดยใช้สมการ Q = mcΔt และ Q = mL สาระการเรียนรู้แกนกลาง ปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิ ขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่เปลี่ยนไป ปริมาณความร้อนที่ท าให้สสารเปลี่ยนสถานะ ขึ้นอยู่กับมวลและความร้อนแฝงจ าเพาะ โดยขณะที่สสารเปลี่ยน สถานะ อุณหภูมิจะไม่เปลี่ยนแปลง จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของสารได้(K) 2. คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) 3. รับผิดชอบต่อหน้าที่และงานที่ได้รับมอบหมาย (A) สาระสำคัญ สารเมื่อได้รับความร้อนอาจมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ สถานะ หรือรูปร่างของสาร เมื่อสารได้รับความ ร้อนจะทำให้อนุภาคเคลื่อนที่เร็วขึ้น ทำให้เกิดการขยายตัวและหดตัว ส่งผลให้ขนาดและรูปร่างเปลี่ยนแปลงไป 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการวิเคราะห์ 2) ทักษะการสรุปลงความเห็น 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน
19 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นสร้างความสนใจ 1.ครูถามคำถาม กระตุ้นความคิดของนักเรียน ว่า -การขยายตัวหรือหดตัวของวัตถุที่ได้รับความร้อนนำไปใช้ประโยชน์อะไรในชีวิตประจำวัน (แนวตอบ การขึงสายไฟ การเว้นรอยต่อของรางรถไฟ การเว้นรอยต่อของสะพาน) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็นกลุ่มละ 4-5 คน เพื่อทำกิจกรรม เรื่อง การขยายตัวของสารในหนังสือ เรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 9 แล้วบันทึกผลและตอบคำถามท้ายกิจกรรมในแบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1. ครูสุ่มตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลจากกิจกรรม 2. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายผลที่จากการทำกิจกรรม 3. ครูให้นักเรียนตอบคำถามท้ายกิจกรรม และเฉลยคำตอบ ดังนี้ - เมื่อให้ความร้อนโดยการนำขวดรูปชมพู่ทั้ง 2 ใบไปแช่น้ำร้อน ระดับน้ำและขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ลูกโป่งมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร (แนวตอบ ระดับน้ำเพิ่มขึ้น และขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางเพิ่มขึ้น) - ความร้อนมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงปริมาตรของของเหลวและแก๊สอย่างไร (แนวตอบ ส่งผลให้ปริมาตรของของเหลวขยายตัว และส่งผลให้ปริมาตรของแก๊สขยายตัวด้วย) - นักเรียนคิดว่า สารในสถานะใดที่สามารถขยายตัวได้ดีกว่ากันระหว่างของแข็ง ของเหลว และแก๊ส เพราะเหตุใด (แนวตอบ แก๊ส ของเหลว ของแข็ง ตามลำดับ เนื่องจากแรงดึงดูดระหว่างโมเลกุลของแก๊สน้อยกว่า ของเหลว และของแข็ง) 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับ การขยายตัวหรือหดตัวของสาร และประโยชน์ที่จากการขยายตัว ของวัตถุเนื่องจากความร้อน 5.ขั้นประเมินผล 1.ครูตรวจแบบฝึกหัดในแบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม
20 7.การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายผลของความร้อน ต่อการเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิของสารได้(K) - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะกระบวนการ(P) 2.คำนวณปริมาณความร้อน ที่ทำให้สสารเปลี่ยน อุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ด้านคุณลักษณะอันพึง ประสงค์(A) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และ งานที่ได้รับมอบหมาย (A) - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.สื่อ PowerPoint ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสสาร 2.ลูกโป่ง 3.ชุดตะเกียงแอลกอฮอล์ 4.ขวดรูปชมพู่ 5.ไฟแช็ก
21
22
23 บันทึกผลหลังการสอน ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นางสาวชลธิชา บุญรักษา) ครูผู้สอน ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางพนาวัลย์ งอสอน) ครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
24 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นายวิเชียร นิลทกาล) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา/ผู้ที่ได้รับมอบหมาย 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ
25 ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางมณีรัตน์ ศรีจันทร์) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
26 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พลังงานความร้อน เวลา 21 ชั่วโมง เรื่อง ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร(1) เวลา 2 ชั่วโมง มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลง และการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสสาร และ พลังงาน พลังงานในชีวิตประจ าวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ม.1/3 วิเคราะห์ แปลความหมายข้อมูล และ คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและ เปลี่ยนสถานะ โดยใช้สมการ Q = mcΔt และ Q = mL สาระการเรียนรู้แกนกลาง ปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิ ขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่เปลี่ยนไป ปริมาณความร้อนที่ท าให้สสารเปลี่ยนสถานะ ขึ้นอยู่กับมวลและความร้อนแฝงจ าเพาะ โดยขณะที่สสารเปลี่ยน สถานะ อุณหภูมิจะไม่เปลี่ยนแปลง จุดประสงค์การเรียนรู้ 1.อธิบายผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของสารได้(K) 2.คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และงานที่ได้รับมอบหมาย (A) สาระสำคัญ สารเมื่อได้รับความร้อนจะทำให้อุณหภูมิของสารสารเปลี่ยนแปลง แต่สถานะของสารไม่เปลี่ยนแปลง ซึ่ง ปริมาณความร้อนที่ทำให้อุณหภูมิของสารเปลี่ยนแปลงขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่ เปลี่ยนแปลงไป และสารเมื่อได้รับความร้อนจะทำให้สารเปลี่ยนสถานะ แต่อุณหภูมิของสารไม่เปลี่ยนแปลง เนื่องจากอนุภาคของสารอยู่ห่างกันมาก ซึ่งปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนสถานะขึ้นอยู่กับมวลและความ ร้อนจำเพาะ
27 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการวิเคราะห์ 2) ทักษะการสรุปลงความเห็น 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นสร้างความสนใจ 1. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงของสาร ดังนี้ - ถ้านำน้ำแข็งใส่แก้ว ตั้งทิ้งไว้ในห้อง จะเป็นอย่างไร (แนวตอบ น้ำแข็งจะเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว และมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้นจนกระทั่งเท่ากับ อุณหภูมิห้อง) - ถ้าต้มน้ำเป็นเวลานาน จนน้ำในภาชนะแห้งหายไป น้ำจะหายไปไหน (แนวตอบ น้ำจะระเหยกลายเป็นไอลอยปะปนอยู่ในอากาศ) - ถ้าจุดเทียน ผลที่เกิดขึ้นจะเป็นอย่างไร (แนวตอบ เทียนไขซึ่งมีสถานะเป็นของแข็งจะเปลี่ยนสถานะเป็นเทียนเหลวซึ่งมีสถานะเป็น ของเหลว) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม ออกเป็นกลุ่มละเท่า ๆ กัน แล้วให้แต่ละกลุ่มวางแผนและแบ่งหน้าที่ค้นคว้า ความรู้ เรื่อง ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร จากหนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 11-13 และแหล่งการเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต หรือเอกสารต่าง ๆ ที่ เกี่ยวข้อง 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1.ครูถามคำถามทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนว่า ปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิขึ้นอยู่กับปัจจัยใดบ้าง (แนวตอบ มวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลง) 2.ครูเขียนสมการคำนวณหาปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิบนกระดาน Q = mcΔt
28 จากนั้นครูอธิบายความหมายของตัวแปร และหน่วยของตัวแปรที่ใช้คำนวณ 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูยกตัวอย่างโจทย์การคำนวณหาปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ ในหนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 11 5.ขั้นประเมินผล 1.ครูให้นักเรียนออกมาทำโจทย์ที่หน้ากระดาน 7.การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายผลของความร้อน ต่อการเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิของสารได้(K) - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะกระบวนการ(P) 2.คำนวณปริมาณความร้อน ที่ทำให้สสารเปลี่ยน อุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ด้านคุณลักษณะอันพึง ประสงค์(A) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และ งานที่ได้รับมอบหมาย (A) - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.สื่อ PowerPoint ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร
29 บันทึกผลหลังการสอน ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นางสาวชลธิชา บุญรักษา) ครูผู้สอน ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางพนาวัลย์ งอสอน) ครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
30 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นายวิเชียร นิลทกาล) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าสถานศึกษา/ผู้ที่ได้รับมอบหมาย 1.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยงกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1.ได้ทำการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ ดีมาก ❒ ดี ❒ พอใช้ ❒ ควรปรับปรุง 2.การจัดกิจกรรมได้เอากระบวนการเรียนรู้ ❒ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ❒ ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรพัฒนาต่อไป 3.แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ❒ นำไปใช้ได้จริง ❒ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ 4.ข้อเสนอแนะอื่นๆ
31 ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................. ลงชื่อ........................................................... (นางมณีรัตน์ ศรีจันทร์) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
32 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 พลังงานความร้อน เวลา 21 ชั่วโมง เรื่อง ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร(2) เวลา 2 ชั่วโมง มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 2.3 เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลง และการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสสาร และ พลังงาน พลังงานในชีวิตประจ าวัน ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ม.1/3 วิเคราะห์ แปลความหมายข้อมูล และ คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและ เปลี่ยนสถานะ โดยใช้สมการ Q = mcΔt และ Q = mL สาระการเรียนรู้แกนกลาง ปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิ ขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่เปลี่ยนไป ปริมาณความร้อนที่ท าให้สสารเปลี่ยนสถานะ ขึ้นอยู่กับมวลและความร้อนแฝงจ าเพาะ โดยขณะที่สสารเปลี่ยน สถานะ อุณหภูมิจะไม่เปลี่ยนแปลง จุดประสงค์การเรียนรู้ 1.อธิบายผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของสารได้(K) 2.คำนวณปริมาณความร้อนที่ทำให้สสารเปลี่ยนอุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และงานที่ได้รับมอบหมาย (A) สาระสำคัญ สารเมื่อได้รับความร้อนจะทำให้อุณหภูมิของสารสารเปลี่ยนแปลง แต่สถานะของสารไม่เปลี่ยนแปลง ซึ่ง ปริมาณความร้อนที่ทำให้อุณหภูมิของสารเปลี่ยนแปลงขึ้นอยู่กับมวล ความร้อนจำเพาะ และอุณหภูมิที่ เปลี่ยนแปลงไป และสารเมื่อได้รับความร้อนจะทำให้สารเปลี่ยนสถานะ แต่อุณหภูมิของสารไม่เปลี่ยนแปลง เนื่องจากอนุภาคของสารอยู่ห่างกันมาก ซึ่งปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนสถานะขึ้นอยู่กับมวลและความ ร้อนจำเพาะ
33 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 1) ทักษะการวิเคราะห์ 2) ทักษะการสรุปลงความเห็น 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นสร้างความสนใจ 1.ครูถามคำถามทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนว่า - ถ้านำน้ำแข็งใส่แก้ว ตั้งทิ้งไว้ในห้อง จะเป็นอย่างไร (แนวตอบ น้ำแข็งจะเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว และมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้นจนกระทั่งเท่ากับ อุณหภูมิห้อง) - ถ้าต้มน้ำเป็นเวลานาน จนน้ำในภาชนะแห้งหายไป น้ำจะหายไปไหน (แนวตอบ น้ำจะระเหยกลายเป็นไอลอยปะปนอยู่ในอากาศ) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูให้นักเรียนศึกษาเกี่ยวกับผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนสถานะของสสารในหนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ม.1เล่ม2 หน้าที่12 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1.ครูเขียนสมการคำนวณหาปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิบนกระดาน Q = mL จากนั้นครูอธิบายความหมายของตัวแปร และหน่วยของตัวแปรที่ใช้คำนวณ 2.ครูยกตัวอย่างโจทย์การคำนวณหาปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ ในหนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 12 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูยกตัวอย่างโจทย์การคำนวณหาปริมาณความร้อนที่ทำให้สารเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ ในหนังสือเรียน วิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 12-13 2.ครูถามคำถามท้าทายความคิดขั้นสูงว่า วัตถุที่มีมวลเท่ากัน 2 ชิ้น ชิ้นหนึ่งได้รับความร้อนจนหลอมเหลว อีกชิ้นได้รับความร้อน แต่ไม่หลอมเหลว วัตถุทั้ง 2 ชิ้นนี้ ได้รับความร้อนแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร
34 (แนวตอบ อาจได้รับความร้อนเท่ากันหรือไม่เท่ากันก็ได้ ขึ้นอยู่กับชนิดของสารที่ประกอบอยู่ในวัตถุ หากวัตถุทั้งสองชนิดมีสารแตกต่างกัน ซึ่งมีจุดหลอมเหลวแตกต่างกัน แม้ว่าจะได้รับความร้อนเท่ากัน อาจทำให้วัตถุใช้เวลาในการหลอมเหลวแตกต่างกันได้) 5.ขั้นประเมินผล 1.ครูตรวจแบบฝึกหัดในแบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม2 7.การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายผลของความร้อน ต่อการเปลี่ยนแปลง อุณหภูมิของสารได้(K) - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะกระบวนการ(P) 2.คำนวณปริมาณความร้อน ที่ทำให้สสารเปลี่ยน อุณหภูมิและเปลี่ยนสถานะ (P) - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ด้านคุณลักษณะอันพึง ประสงค์(A) 3.รับผิดชอบต่อหน้าที่และ งานที่ได้รับมอบหมาย (A) - สังเกตความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น - แบบประเมินคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.สื่อ PowerPoint ผลของความร้อนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและสถานะของสาร