รายงานการสำรวจแผ่นดินไหวเชียงราย 2557

รายงานการสาํ รวจ
ฉบบั ท่ี สทธ 17/2557

2557

แผน่ ดินไหวเชียงราย

รายงานผลการตรวจสอบทางธรณีฟสิ ิกสใ์ นพ้ืนที่ ทีไ่ ดร้ บั ผลกระทบจากแผ่นดนิ ไหวขนาด
6.3 ริกเตอร์ จงั หวดั เชยี งราย เม่ือวันท่ี 5 พฤษภาคม 2557

เพ่อื ใช้เป็นข้อมลู ในการออกแบบอาคาร บ้านเรอื น โรงเรยี น และการป้องกนั ความเสียหาย
ตอ่ อาคารในพื้นทท่ี เ่ี กดิ ทรายพุ จาํ นวน 22 แห่ง ในเขตอาํ เภอแม่ลาว อาํ เภอพาน
อําเภอแมส่ รวย และอําเภอเมือง จังหวดั เชยี งราย.

กองเทคโนโลยีธรณี กรมทรัพยากรธรณ๊ 2564

รายงานการสารวจ

ฉบบั ที่ สทธ 17/2557

รายงานผลการตรวจสอบทางธรณฟี ิสกิ สใ์ นพืน้ ท่ี
ทีไ่ ด้รบั ผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหวขนาด 6.3 ริกเตอร์

จงั หวดั เชียงราย เมอ่ื วันท่ี 5 พฤษภาคม 2557

เพอ่ื ใช้เป็นขอ้ มูลในการออกแบบอาคาร บ้านเรือน โรงเรียน
และการปอ้ งกนั ความเสียหาย ตอ่ อาคารในพ้นื ท่ีทีเ่ กดิ ทรายพุ จานวน 22 แห่ง ใน

เขตอาเภอแมล่ าว อาเภอพาน อาเภอแมส่ รวย และอาเภอเมือง
จงั หวดั เชยี งราย

กองเทคโนโลยีธรณี
กรมทรัพยากรธรณี

อธบิ ดกี รมทรัพยากรธรณี
นายสมหมาย เตชวาล
ผู้อานวยการกองเทคโนโลยธี รณี
นายสุวภาคย์ อิม่ สมทุ ร

จดั พมิ พ์โดย กองเทคโนโลยธี รณี กรมทรัพยากรธรณี
ถนนพระราม 6 เขตราชเทวี กรงุ เทพฯ 10400
พิมพ์ครงั้ ที่ 1 โทรศพั ท์ 02-6219614 โทรสาร 02-6219612
พิมพ์ครงั้ ที่ 2
กนั ยายน 2557
จานวน 10 เล่ม
กนั ยายน 2564
จานวน 40 เลม่

ข้อมลู การลงรายการบรรณานกุ รม
กองเทคโนโลยธี รณี
รายงานผลการตรวจสอบทางธรณีฟสิ ิกส์ในพน้ื ที่ ทไี่ ดร้ บั ผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหว ขนาด 6.3
รกิ เตอร์ จงั หวดั เชียงราย เม่ือวันที่ 5 พฤษภาคม 2557, พิมพค์ รงั้ ท่ี 2 โดย กองเทคโนโลยีธรณี
กรงุ เทพฯ : กองเทคโนโลยธี รณี กรมทรพั ยากรธรณ,ี 2560
174 หนา้ : ภาพประกอบ: แผนที่: ตาราง; 30 ซม.
รายงานการสารวจ ฉบับท่ี สทธ 17/2557

III

รายชื่อคณะสารวจและผจู้ ดั ทา

ทีป่ รึกษา อธิบดกี รมทรัพยากรธรณี
นายปราณีต รอ้ ยบาง รองอธบิ ดกี รมทรพั ยากรธรณี
นายวรศาสน์ อภยั พงษ์
ผอู้ านวยการสานักเทคโนโลยีธรณี
คณะสารวจและผูจ้ ัดทา ผ้อู านวยการสว่ นธรณีฟิสิกส์
นายสมชาย รุจาจรสั วงศ์ นักธรณวี ทิ ยาชานาญการ
นายกมั ปนาท แหลมพลู ทรพั ย์ นกั ธรณีวิทยาชานาญการ
นายศภุ วชิ ญ์ ยอแสงรตั น์ นกั ธรณวี ทิ ยาชานาญการ
นางสาววนดิ า ระงบั พศิ ม์ นกั ธรณีวทิ ยาชานาญการ
นางสาววันเพ็ญ อ่วมใจบญุ นกั ธรณวี ทิ ยาชานาญการ
นายภควตั ศรีวงั พล นักวทิ ยาศาสตร์ปฏิบตั กิ าร
นายถนัด สรอ้ ยซา นกั ธรณีวทิ ยา
นายจักรพนั ธ์ คาบญุ เรือง นักธรณีวทิ ยา
นางสาวกุลธิดา เศวตกลุ นายชา่ งสารวจชานาญงาน
นางสาววิไลวรรณ เวชกามา นายชา่ งสารวจชานาญงาน
นายเอกชัย ครฑุ โยธิน
นายสมชาย ยิ้มสวัสดิ์

บทนา

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวขนาด 6.3 ริกเตอร์ ท่ีจ.เชียงราย เม่ือวันท่ี 5 พฤษภาคม 2557
แรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวในครั้งน้ี ได้สร้างผลกระทบและความเสียหายต่ออาคาร บ้านเรือน โรงเรียน
แ ล ะ ท า ใ ห้ เ กิ ด ร อ ย แ ต ก บ น ถ น น แ ล ะ พ้ื น ดิ น น อ ก จ า ก น้ั น ใ น ห ล า ย พ้ื น ที่ ไ ด้ รั บ ผ ล ก ร ะ ท บ
จากทรายพุ

กรมทรัพยากรธรณีได้ดาเนินการตรวจสอบพื้นท่ีด้วยวิธีการสารวจธรณีฟิสิกส์ในเขตพ้ืนท่ี
อ.แม่ลาว อ.พาน อ.แม่สรวย และอ.เมือง จานวนท้ังส้ิน 22 แห่ง เพ่ือหาสาเหตุทางธรณีวิทยา
แ ล ะ แ น ว ท า ง ป้ อ ง กั น แ ก้ ไ ข ห า ก เ กิ ด แ ผ่ น ดิ น ไ ห ว ข น า ด รุ น แ ร ง ข้ึ น อี ก โ ด ย เ ป็ น พ้ื น ที่
ท่ีสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ มีพระราชกระแสให้รีบดาเนินการก่อสร้างอาคารเรียนพระราชทาน
หลังใหม่ที่สามารถต้านแรงแผ่นดนิ ไหวได้ จานวน 4 แห่ง เป็นการขอความอนุเคราะห์ จากสานักงานเขตพื้นที่
การศกึ ษาประถมศกึ ษาเชยี งรายเขต 1 และเขต 2 จานวน 11 แห่ง และทีก่ รมทรพั ยากรธรณีดาเนินการสารวจ
เองจานวน 7 แห่ง โดยแบง่ ตามสภาพความเสียหายแบ่งเป็น โรงเรียนท่ีอาคารเรียนเสียหายมาก มีจานวน 16
แห่ง พื้นที่ท่ีเกิดทรายพุ มีจานวน 3 แห่ง พ้ืนที่บ้านเรือนเสียหายมากจานวน 1 แห่ง และถนนท่ีได้รับความ
เสียหาย จานวน 2 แห่ง ซึ่งได้ดาเนินการสารวจธรณีฟสิ ิกส์ด้วยวธิ ีวัดค่าความต้านทานไฟฟ้าเพ่ือศึกษาลักษณะ
ชนิดและความหนาของชัน้ ตะกอน ชนิดและความลกึ ของหนิ ผุและหินแข็ง วิธีวดั คลื่นไหวสะเทือนชนดิ คล่นื ผวิ
ดนิ แบบหลายช่องสัญญาณเพือ่ หาคา่ อัตราการขยายตวั ของคล่นื แผน่ ดนิ ไหว และวธิ สี ารวจหยงั่ ลกึ ดว้ ยสญั ญาณ
เรดารเ์ พ่อื หาความหนาของชน้ั ตะกอน ความลึกของรอยแตกบนพื้นดิน และระดบั นา้ ใตด้ ิน

โรงเรียนท่ีอาคารเรียนเสียหาย จานวน 16 แห่ง พบว่าสาเหตุเกิดจากพื้นดินเป็นชั้นดินถม
และชัน้ ดนิ เดมิ มคี วามหนามากกกว่า 25 เมตร และช้ันตะกอนมอี ตั ราการขยายตัวของคล่ืนแผ่นดินไหวระหวา่ ง
1.42 ถึง 1.61 ซ่ึงเป็นสาเหตุท่ีทาให้พ้ืนดินใต้ห้องอาคารเรียนเกิดการสั่นสะเทือนมากกว่าอาคารเรียนท่ีต้ังอยู่
บนหนิ แขง็

พื้นท่ีที่เกิดทรายพุ จานวน 3 แห่ง พบว่าพื้นดินมีความหนาตั้งแต่ 0.8 ถึง 2 เมตร วางทับอยู่บนช้ัน
ท ร า ย ห รื อ ชั้ น ท ร า ย ป น ดิ น เ ห นี ย ว อุ้ ม น้ า ส า เ ห ตุ ก า ร เ กิ ด ท ร า ย พุ เ กิ ด จ า ก แ ร ง สั่ น ส ะ เ ทื อ น
ของคล่ืนแผ่นดินไหวเขย่าช้ันตะกอนทรายหรือทรายปนดินเหนียวที่อ่ิมตัวด้วยน้า เกิดการอัดตัว
ของตะกอนทาให้แรงดันน้าเพม่ิ ข้ึน ทาใหต้ ะกอนทรายหรือทรายปนดินเหนยี วไหลพ่งุ ข้ึนมาสผู่ ิวดิน

พื้นที่บ้านเรือนเสียหาย เกิดข้ึนท่ีบ้านห้วยส้านยาว พบว่าพ้ืนท่ีเป็นช้ันดินถมและชั้นทราย
และชั้นดินเหนียวที่มีความหนามากกว่า 30 เมตร มีค่าอัตราการขยายตัวของคล่ืนแผ่นดินไหว 1.56 ส่วน
บริเวณเชิงเขาพบเป็นชั้นหินผุ หรือตะกอนเชิงเขา มีค่าอัตราการขยายตัวของแผ่นดินไหว 1.13 อาคาร
บ้ า น เ รื อ น ท่ี ไ ด้ รั บ ค ว า ม เ สี ย ห า ย ส่ ว น ใ ห ญ่ เ ป็ น อ า ค า ร ค อ น ก รี ต เ ส ริ ม เ ห ล็ ก ส อ ง ชั้ น ที่ ส ร้ า ง อ ยู่
บนช้นั ดินถม ส่วนบ้านท่ีก่อสร้างด้วยไมพ้ บความเสียหายเลก็ น้อย ท้ังน้ี เนื่องจากบา้ นที่ก่อสร้างด้วยไมส้ ามารถ
รบั แรงสน่ั สะเทอื นจากแผน่ ดนิ ไหวได้ดกี วา่

ถนนท่ีได้รับความเสียหาย จานวน 2 แห่ง ที่ทางหลวงหมายเลข 118 ระหว่างหลักกิโลเมตร
ที่ 151-152 และรอยแตกที่เกิดบนถนนลาดยางบ้านใหม่จัดสรร ต.ดงมะดะ อ.แม่ลาว เป็นรอยแตก
ท่ีเกิดบนพ้ืนดินในลักษณะการเคลื่อนตัวของชั้นดินตะกอนระดับผิวดิน รอยแตกผ่านลึกลงไปใต้ดิน
2-5 เมตร ด้านหนึ่งมีการทรุดตัวเป็นแนวโค้งตามขอบบ่อน้า รอยแตกในลักษณะเช่นน้ีสรุปได้ว่า

V

เป็นรอยแตกระดับผิวดิน เป็นผลจากคล่ืนแผ่นดินไหว ไม่ใช่รอยแตกท่ีเกิดจากการเคล่ือนตั ว
ของรอยเลือ่ น

ทั้งน้ีกรมทรัพยากรธรณี ได้ให้ข้อเสนอแนะทางวิศวกรรมธรณีต่อหน่วยงานที่เก่ียวข้อง เพื่อใช้ในการ
ออกแบบการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนและโรงเรียน รวมท้ังให้ข้อเสนอแนะในการป้องกันความเสียหายต่อ
อาคารในพื้นท่ีที่เกิดรายพดุ ้วยแลว้

สานักเทคโนโลยีธรณี

สารบญั

รายชอ่ื คณะสารวจและผูจ้ ัดทา ................................................................................................................III
บทนา...................................................................................................................................................... IV
สารบญั .. .................................................................................................................................................VI
1. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใต้ผิวดนิ และตรวจสอบ อตั ราการขยายตวั ของคลืน่ แผ่นดินไหว

โรงเรยี นแม่ลาววทิ ยาคม ต.ดงมะดะ อ.แมล่ าว จ.เชยี งราย......................................................1
2. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใตผ้ ิวดินและตรวจสอบ อัตราการขยายตัวของคลื่นแผ่นดินไหว

โรงเรยี นห้วยส้านยาววทิ ยา ต.ดงมะดะ อ.แม่ลาว จ.เชยี งราย..................................................9
3. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ิทยาใตผ้ วิ ดนิ โรงเรยี นโป่งแพร่วิทยา ต.โป่งแพร่

อ.แมล่ าว จ.เชยี งราย .............................................................................................................. 14
4. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใตผ้ ิวดินโรงเรยี นชมุ ชน บ้านปา่ ก่อดา ต.ป่าก่อดา

อ.แม่ลาว จ.เชียงราย .............................................................................................................. 22
5. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ิทยาใตผ้ วิ ดินโรงเรียนบา้ นดงมะดะ ต.ดงมะดะ

อ.แมล่ าว จ.เชียงราย .............................................................................................................. 29
6. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใต้ผิวดินโรงเรยี นบวั สลวี ิทยา ต.บวั สลี อ.แมล่ าว จ.เชยี งราย36
7. รายงานผลการตรวจสอบเหตุการณท์ รายพุ พนื้ ที่บา้ นสันกนั แฮ้ว ต.จอมหมอกแก้ว

อ.แมล่ าว จ.เชยี งราย .............................................................................................................. 44
8. รายงานผลการตรวจสอบทรายพุและรอยแตกบนถนนพื้นท่ี บา้ นหว้ ยหวาย ต.ดงมะดะ

อ.แมล่ าว จ. เชยี งราย............................................................................................................. 49
9. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ทิ ยาใตผ้ วิ ดินบา้ นใหม่จัดสรร หมู่ท่ี 13 ต.ดงมะดะ

อ.แม่ลาว จ.เชยี งราย .............................................................................................................. 54
10. รายงานผลการตรวจสอบรอยแตกบนถนนระหวา่ งหลกั กโิ ลเมตร ที่ 151-152

บนทางหลวงหมายเลข 118 อ.แมล่ าว จ. เชยี งราย................................................................ 61
11. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ิทยาใตผ้ วิ ดนิ และตรวจสอบอัตราการขยายตัวของคล่ืนแผน่ ดินไหว บา้ น

ห้วยส้านยาว หมู่ 13 ต.ดงมะดะ อ.แมล่ าว จ. เชยี งราย ....................................................... 64
12. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ทิ ยาใต้ผวิ ดนิ โรงเรยี นพานพทิ ยาคม ต.เมอื งพาน

อ.พาน จ.เชียงราย .................................................................................................................. 73
13. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใต้ผิวดนิ โรงเรยี นธารทองวิทยา (ปา่ รวก) ต.ธารทอง

อ.พาน จ.เชียงราย .................................................................................................................. 80
14. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใต้ผิวดิน โรงเรยี นเจริญเมืองวทิ ยา ต.เจรญิ เมอื ง

อ.พาน จ.เชียงราย .................................................................................................................. 91

VII

15. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใต้ผิวดินโรงเรียนสันกลางวทิ ยา ต.สนั กลาง
อ.พาน จ.เชยี งราย .................................................................................................................. 99

16. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใตผ้ ิวดนิ โรงเรยี นรอ่ งธารวทิ ยา ต.ทรายขาว
อ.พาน จ.เชียงราย ................................................................................................................ 107

17. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใตผ้ วิ ดนิ โรงเรยี นบา้ นโปง่ แดง ต.ทรายขาว
อ.พาน จ.เชยี งราย ................................................................................................................ 116

18. รายงานผลการตรวจสอบเหตกุ ารณท์ รายพุ และรอยแตกบนพืน้ ดนิ พนื้ ที่บา้ นนคิ มแมล่ าว
ต.ธารทอง อ.พาน จ. เชียงราย ............................................................................................. 124

19. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใต้ผิวดนิ โรงเรียนบ้านดอยชา้ ง ต.วาวี
อ.แม่สรวย จ.เชียงราย.......................................................................................................... 129

20. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใต้ผิวดิน โรงเรยี นปา่ แดด (เวทยาสมทิ ธ์ิ)
ต.ปา่ แดด อ.แม่สรวย จ.เชียงราย ......................................................................................... 138

21. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ิทยาใต้ผิวดนิ และตรวจสอบอตั ราการขยายตัวของคล่นื แผ่นดนิ ไหว
โรงเรียนแมม่ อญวทิ ยา ต.หว้ ยชมภู อ.เมอื ง จ. เชียงราย .................................................. 146

22. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวทิ ยาใต้ผิวดนิ และตรวจสอบอตั ราการขยายตวั ของคลื่นแผน่ ดินไหว
โรงเรยี นอนุบาลเชียงราย ต.สนั ทราย อ.เมอื ง จ. เชียงราย................................................... 151



1. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใตผ้ วิ ดินและตรวจสอบ
อตั ราการขยายตวั ของคล่ืนแผ่นดินไหว โรงเรยี นแมล่ าววทิ ยาคม

ต.ดงมะดะ อ.แม่ลาว จ.เชียงราย

1.1 ความเปน็ มา

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวเม่ือวันที่ 5 พฤษภาคม 2557 ทาให้อาคารเรียน อาคารประกอบ
ของโรงเรียนแม่ลาววิทยาคมไดร้ บั ความเสียหาย สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ ไดม้ ีพระราชกระแสรับส่ังใหร้ บี
ดาเนินการก่อสร้างอาค ารเรียนพระราชทานหลังใหม่ท่ีสามารถต้านทานแรงแผ่นดินไหวได้
ทางกรมทรัพยากรธรณี จึงไดด้ าเนินการตรวจสอบพ้ืนท่ีด้วยวิธีการสารวจธรณีฟิสิกส์ในบริเวณโรงเรียนแม่ลาว
วทิ ยาคมและพน้ื ทขี่ ้างเคียง

1.2 วัตถุประสงค์

เพื่อศึกษาลักษณะธรณีวิทยาใต้ผิวดินและตรวจสอบอัตราการขยายตัวของคล่ืนแผ่นดินไหว
ในชั้นตะกอน สาหรับการเตรียมความพร้อมในการก่อสร้างอาคารเรียนใหม่ทดแทน

1.3 พนื้ ที่ดาเนนิ การ

โรงเรียนแม่ลาววิทยาคม ต.ดงมะดะ อ.แม่ลาว จ.เชียงราย ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 573876
ตะวันออก และ 2183211 เหนือ (รูปที่ 1-1และ รูปที่ 1-2) ลักษณะภูมิประเทศเป็นท่ีราบลุ่มต่อเนื่องไปด้าน
ทิ ศ ต ะ วั น อ อ ก ร ะ ดั บ ค ว า ม สู ง เ ฉ ล่ี ย 4 2 0 เ ม ต ร จ า ก ร ะ ดั บ น้ า ท ะ เ ล ป า น ก ล า ง มี แ ม่ น้ า
แม่ลาวห่างออกไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 3 กิโลเมตร ด้านทิศตะวันตกเป็นเนินเขาและที่ราบ
ระหว่างภเู ขา

1.4 วธิ ีการสารวจ

1. สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวัดค่าความต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง (Electrical Resistivity
Imaging; ERI) จานวน 6 แนวสารวจ โดยแนวสารวจท่ี 1, 2, 4 และ 6 ใช้ระยะห่าง 4 เมตร แนวสารวจท่ี 3
และ 5 ใช้ระยะห่าง 5 เมตร และวิธีวัดค่าความต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึก (Vertical Electrical Sounding;
VES) จ า น ว น 2 จุ ด ( เ นื่ อ ง จ า ก คุ ณ ส ม บั ติ ค ว า ม ต้ า น ท า น ไ ฟ ฟ้ า ข้ึ น อ ยู่ กั บ ช นิ ด
ของหิน ชนดิ ของตะกอน ความพรนุ และ ความชื้น ซึ่งทาให้ตะกอนชนดิ เดียวกนั แตม่ คี วามชื้นต่างกัน แสดงคา่
ความต้านทานแตกตา่ งกันได้ ดงั นั้น จึงไดด้ าเนนิ การสารวจแบบหย่ังลกึ เพ่ือวเิ คราะหห์ าชนดิ และความลึกของ
หนิ /ตะกอนใหถ้ กู ต้องมากขึ้น)

2. สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวัดคลื่นไหวสะเทือนชนิดคล่ืนผิวดินแบบหลายช่องสัญญาณ (Multi-
Channel Analysis of Surface Waves; MASW) โดยการวดั ความเร็วคล่นื เฉือนในระดับความลึกตง้ั แต่พ้นื ผวิ
จนถึงระดับความลกึ 30 เมตร (Vs 30)

3. สารวจหยงั่ ลึกด้วยสญั ญาณเรดาร์ (Ground Penetrating Radar; GPR)
4. เจาะสารวจเกบ็ ตวั อย่างตะกอน โดยใช้สว่านมอื หมุน (Hand Auger) และขดุ หลมุ สารวจ (Pitting)

2

1.5 ผลการสารวจ

ผลการสารวจวัดค่าความต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง (รูปท่ี 1-3 ถึงรูปท่ี 1-8) และแบบหย่ังลึก
(รปู ที่ 1-9 และ รปู ที่ 1-10) และการเจาะสารวจเก็บตัวอย่างตะกอน (รปู ที่ 1-11) พบว่าพน้ื ทเ่ี ป็นชนั้ ดินถมและ
ชน้ั ดนิ เหนียวปนทราย มีความหนาประมาณ 2 เมตร ถดั ลกึ ลงไปเป็นช้นั ตะกอนทรายและชัน้ ดินเหนยี วท่ีอ่ิมตัว
ด้วยน้ามคี วามหนาประมาณ 50 เมตร โดยมีคา่ ความตา้ นทานไฟฟา้ คอ่ นข้างต่า (น้อยกวา่ 15 โอห์มเมตร) และ
รองรบั ดว้ ยชั้นหินผุทีค่ วามลึกประมาณ 73 เมตร

ผลการสารวจวดั คลื่นไหวสะเทือนชนิดคล่ืนผิวดินแบบหลายชอ่ งสัญญาณพบวา่ ค่าความเร็วคลื่นเฉือน
ใ น ร ะ ดั บ ค ว า ม ลึ ก ต้ั ง แ ต่ พ้ื น ผิ ว ดิ น จ น ถึ ง ร ะ ดั บ ค ว า ม ลึ ก 30 เ ม ต ร (Vs 30) เ ท่ า กั บ
343 เมตร/วินาที จัดเป็นตะกอนประเภท D ดินเน้ือแน่น (stiff soil) ตามมาตรฐานของ National
Earthquake Hazards Reduction Program (NEHRP, 2003) โดยมีคา่ อตั ราการขยายตวั ของคลน่ื แผ่นดินไหว
เท่ากบั 1.44 (รปู ท่ี 1-12)
ตารางท่ี 1-1 มาตรฐานของ National Earthquake Hazards Reduction Program (NEHRP, 2003)

Site Type Soil Shear Wave Velocity (m/s)

Class

A Hard rock > 1500

B Rock 760 <Vs ≤ 1500

C Very dense soil and soft rock 360 <Vs ≤ 760
D Stiff soil 180 ≤ Vs≤ 360

E Soft clay soil ≤ 180

F Soil Require site response analysis: liquefiable soils, very high plasticity

clays, Peat

ผลการสารวจโดยวิธีหย่ังลึกด้วยสัญญาณเรดาร์ (GPR) (รูปที่ 1-13 ถึง รูปท่ี 1-16) พบลักษณะ
สัญญาณคล่ืนท่ีแตกต่างกันสองลักษณะ ประกอบด้วยลักษณะสัญญาณคลื่นในชั้นบนที่ระดับผิวดินถึงระดับ
ความลึกเฉล่ีย 2 เมตร เป็นชั้นดินถมและช้ันทรายปนดินเหนียว ส่วนชั้นถัดลงมาท่ีระดับความลึกมากกว่า 25
เมตร เป็นชั้นตะกอนท่ีอิ่มตัวด้วยน้า และสัญญาณคล่ืนเรดาร์ท่ีผิดปรกติเท่ากันต่อเน่ืองตลอดแนวสารวจ บ่งช้ี
ถงึ ระดบั นา้ ใต้ดนิ ทค่ี วามลกึ ประมาณ 3-4 เมตร

1.6 สรปุ ผลการสารวจ

บริเวณโรงเรียนแม่ลาววิทยาคม พบว่าพื้นท่ีเป็นชั้นดินถมและชั้นดินเหนียว มีความหนาประมาณ 2
เมตร ถัดลึกลงไปเป็นช้ันดินเหนียวปนทรายที่อิ่มตัวด้วยน้ามีความหนาประมาณ 50 เมตร และรองรับด้วยชนั้
หินผุท่ีความลึกประมาณ 73 เมตร ท้ังน้ี ชั้นตะกอนดินบริเวณโรงเรียนแม่ลาววิทยาคมมีค่าอัตราการขยายตัว
ของคลน่ื แผ่นดินไหวเทา่ กบั 1.44

3

1.7 ข้อเสนอแนะในการก่อสร้างอาคารเรยี นใหม่

กรณีใช้ฐานรากแบบแผ่ ต้องออกแบบฐานรากให้วางอยู่บนช้ันดินแข็งหรือบนชั้นหิน ที่มีการปรับพ้ืน
ให้ได้ระดับ โดยห้ามใช้การเทคอนกรีตเพื่อทาการปรับระดับและต้องยึดฐานรากให้มั่นคงแข็งแรงด้วยระบบ
Dowel Bar ท่ฝี ังลงไปในหนิ แขง็ ไมน่ อ้ ยกวา่ 50 เซนติเมตร

กรณีใช้ฐานรากแบบเสาเข็ม ต้องเพิ่มขนาดหน้าตัดของเสาเข็มและเพ่ิมเหล็กปลอกในเสาเข็ม เพ่ือ
รองรับแรงเฉอื นท่ีเพ่มิ มากข้ึนจากค่าอตั ราการขยายตัวของคลน่ื แผน่ ดินไหว

ในพ้ืนท่ีโรงเรียนแม่ลาววิทยาคม ผลการสารวจธรณีฟิสิกส์ ไม่พบช้ันดินท่ีมีโอกาสเกิดทรายพุ
(Liquefaction) เมื่อเกิดแผ่นดินไหว จึงไม่จาเป็นต้องทาการปรับปรุงโครงสร้างของช้ันดิน ( Soil
Improvement)

ท้ังนี้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการข้อมูลเพ่ิมเติม ขอให้ประสาน สานักเทคโนโลยีธรณี
กรมทรพั ยากรธรณี โทร. 0 2621 9829

รูปที่ 1-1 โรงเรียนแม่ลาววิทยาคม แสดงแนวสารวจการวัดค่าความตา้ นไฟฟ้าเพื่อตรวจสอบลักษณะชน้ั
ดนิ และหนิ และคา่ อัตราการขยายตวั ของคลน่ื แผน่ ดินไหว แนวสารวจที1่ , 2, 4 และ 6 (L1, L2, L4 และ
L6) มรี ะยะทางทเี่ ทา่ กนั คือ 188 เมตรแนวสารวจที่ 3 และ 5 (L3, L5) มีระยะทางเท่ากันคอื 235 เมตร
แนวสารวจหยัง่ ลกึ ดว้ ยสญั ญาณเรดาร์ (GPR) ที่ 1 มรี ะยะทาง 80 เมตร แนวสารวจ GPR ที่ 2 และ 3 มี
ระยะทางเทา่ กนั คอื 100 เมตร และแนวสารวจ GPR ที่ 4 มีระยะทาง 60 เมตร

4

รูปที่ 1-2 ความเสียหายของอาคารเรียน โรงเรยี นแมล่ าววิทยาคม
รูปที่ 1-3 ผลการสารวจวัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของแนวสารวจ L1
รูปที่ 1-4 ผลการสารวจวัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางของแนวสารวจ L2

5
รูปที่ 1-5 ผลการสารวจวดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางของแนวสารวจ L3

รูปที่ 1-6 ผลการสารวจวัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางของแนวสารวจ L4

รูปที่ 1-7 ผลการสารวจวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตดั ขวางของแนวสารวจ L5

รูปที่ 1-8 ผลการสารวจวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางของแนวสารวจ L6

6
รูปที่ 1-9 ผลการสารวจวดั ค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหย่ังลกึ VES1
รูปที่ 1-10 ผลการสารวจวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยั่งลกึ VES2

7
รูปที่ 1-11 การเกบ็ ตวั อยา่ งตะกอน โดยการเจาะแบบสว่านมือหมุน และขุดหลุมสารวจ
รูปที่ 1-12 ผลการสารวจดว้ ยวธิ ีวัดคล่ืนไหวสะเทือนชนิดคลนื่ ผวิ ดินแบบหลายชอ่ งสัญญาณชน้ั ตะกอนมี
คา่ อัตราการขยายตัวของคลนื่ แผ่นดินไหวเทา่ กับ 1.44 (คานวณจากสมการเอมพริ ิคลั ของ Midorikawa
et.al. (1994) ( ) = . − . ∗ ( ) ± . โดยที่ ค่า A คอื ค่าอตั ราการขยายตวั
ของคลน่ื แผน่ ดนิ ไหว)

8
รูปที่ 1-13 ผลการสารวจหยง่ั ลกึ ดว้ ยสญั ญาณเรดาร์ (GPR) แนวสารวจท่ี GPR1
รูปที่ 1-14 ผลการสารวจหยงั่ ลกึ ดว้ ยสญั ญาณเรดาร์ (GPR) แนวสารวจที่ GPR2
รูปที่ 1-15 ผลการสารวจหย่ังลึกดว้ ยสญั ญาณเรดาร์ (GPR) แนวสารวจท่ี GPR3
รูปที่ 1-16 ผลการสารวจหยัง่ ลึกด้วยสญั ญาณเรดาร์ (GPR) แนวสารวจที่ GPR4

9

2. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใตผ้ ิวดนิ และตรวจสอบ
อตั ราการขยายตวั ของคลืน่ แผน่ ดนิ ไหว โรงเรยี นหว้ ยสา้ นยาววทิ ยา

ต.ดงมะดะ อ.แมล่ าว จ.เชียงราย

2.1 ความเปน็ มา

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2557 ทาให้อาคารเรียนและอาคารประกอบของ
โรงเรียนห้วยส้านยาววิทยาได้รับความเสียหาย กรมทรัพยากรธรณี จึงได้ดาเนินการตรวจสอบ
ทางธรณฟี สิ ิกสใ์ นบรเิ วณอาคารเรยี นทไี่ ด้รบั ความเสียหายจากเหตแุ ผ่นดินไหวดงั กล่าว

2.2 วัตถุประสงค์

เพื่อศึกษาลักษณะธรณีวิทยาใต้ผิวดินและตรวจสอบอัตราการขยายตัวของคลื่นแผ่นดินไหวในช้ัน
ตะกอน

2.3 พน้ื ทด่ี าเนนิ การ

โรงเรียนห้วยส้านยาววิทยา ต.ดงมะดะ อ.แม่ลาว จ.เชียงราย ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 568003
ตะวันออก และ 2183371 เหนือ (Error! Reference source not found. และรูปที่ 2-2) ต้ังอยู่บนท่ีลาด
เชิงเขาทางดา้ น ทิศเหนือของทางหลวงหมายเลข 118 มีลาน้าห้วยโปง่ อยทู่ างด้านทศิ เหนอื ไหลจากทางด้านทิศ
ตะวนั ตกเฉยี งใตไ้ ปทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนือและบรรจบลานา้ ห้วยส้าน ทางด้านทิศเหนือของโรงเรียน

2.4 วิธกี ารสารวจ

1. สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวัดค่าความต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง (Electrical Resistivity
Imaging; ERI) จานวน 2 แนวสารวจ แต่ละแนวสารวจใช้ระยะหา่ ง 5 เมตร

2. สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีวัดคลื่นไหวสะเทือนชนิดคลื่นผิวดินแบบหลายช่องสัญญาณ (Multi-
Channel Analysis of Surface Waves; MASW) โดยการวัดความเร็วคลื่นเฉือนในระดับความลึก
ตัง้ แตพ่ นื้ ผิวจนถงึ ระดับความลกึ 30 เมตร (Vs 30)

2.5 ผลการสารวจ

ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวาง (รูปท่ี 2-3 และรูปท่ี 2-4) พบว่าพน้ื ท่ีเป็นช้ัน
ตะกอนดินถมและดินเดิมมีความหนาประมาณ 10 เมตร (มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าท่ี สู ง )
โดยมีช้นั ตะกอนดนิ ที่อ่ิมตัวด้วยน้า (มีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าต่า) แทรกอยู่ในระดับพื้นผิวดินจนถึงระดับความ
ลึก 20 เมตร

ผลการสารวจวัดคลื่นไหวสะเทือนชนิดคลื่นผิวดินแบบหลายช่องสัญญาณ พบว่าค่าความเร็วคล่ืน
เ ฉื อ น ใ น ร ะ ดั บ ค ว า ม ลึ ก ต้ั ง แ ต่ พื้ น ผิ ว ดิ น จ น ถึ ง ร ะ ดั บ ค ว า ม ลึ ก 30 เ ม ต ร ( Vs 30) เ ท่ า กั บ
354.8 เมตร/วินาที จดั เปน็ ตะกอนประเภท D ดินเนื้อแนน่ (stiff soil) ตามมาตรฐานของ National Earthquake

10

Hazards Reduction Program (NEHRP, 2003) โดยมีค่าอัตราการขยายตัวของคลื่นแผ่นดินไหวเท่ากับ 1.42
(รปู ท่ี 2-5)
ตารางที่ 2-1 มาตรฐานของ National Earthquake Hazards Reduction Program (NEHRP, 2003)

Site Class Type Soil Shear Wave Velocity (m/s)
A
B Hard rock > 1500
C
D Rock 760 < Vs ≤ 1500
E Very dense soil and soft rock 360 < Vs ≤ 760
F Stiff soil 180 ≤ Vs≤ 360
Soft clay soil : ≤ 180

Soil Require site response analysis: liquefiable soils, very high plasticity

clays, Peat

2.6 สรปุ ผลการสารวจ

บริเวณโรงเรียนห้วยส้านยาววิทยา พบว่าพ้ืนที่เป็นชั้นดินถมและช้ันดินเดิมหนาประมาณ
10 เมตร วางตัวอยู่บนหินดาน ช้ันตะกอนดินบริเวณโรงเรียนห้วยส้านยาววิทยามีอัตราการขยายตัว
ของคลื่นแผน่ ดนิ ไหวเทา่ กับ 1.42

2.7 ข้อเสนอแนะในการก่อสรา้ งอาคารเรียนใหม่

กรณีใช้ฐานรากแบบแผ่ ต้องออกแบบฐานรากให้วางอยู่บนช้ันดินแข็งหรือบนชั้นหิน ท่ีมี
การปรับพ้ืนให้ได้ระดับ โดยห้ามใช้การเทคอนกรีตเพื่อทาการปรับระดับและต้องยึดฐานรากให้ม่ันคงแข็งแรง
ดว้ ยระบบ Dowel Bar ทฝ่ี งั ลงไปในหนิ แขง็ ไมน่ อ้ ยกว่า 50 ซม.

กรณีใช้ฐานรากแบบเสาเข็ม ต้องเพิ่มขนาดหน้าตัดของเสาเข็มและเพ่ิมเหล็กปลอกในเสาเข็ม เพื่อ
รองรบั แรงเฉอื นทเี่ พม่ิ มากขน้ึ จากคา่ อตั ราการขยายตัวของคลนื่ แผน่ ดินไหว

ในพื้นท่ีโรงเรียนห้วยส้านยาววิทยา ผลการสารวจธรณีฟิสิกส์ ไม่พบชั้นดินที่มีโอกาสเกิด
ทรายพุ (Liquefaction) เม่อื เกิดแผน่ ดนิ ไหว จงึ ไมจ่ าเปน็ ต้องทา Soil Improvement

ทั้งนี้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม ขอให้ประสาน สานักเทคโนโลยีธรณี
กรมทรพั ยากรธรณี โทร. 0 2621 9829

11
รูปที่ 2-1 โรงเรียนหว้ ยส้านยาววิทยา แสดงแนวสารวจธรณีฟสิ ิกส์เพ่อื ตรวจสอบลักษณะช้นั ดนิ และหนิ
และคา่ อตั ราการขยายตัวของคลน่ื แผน่ ดนิ ไหว (แนวสารวจที่ 1 (L1) ระยะทาง 225 เมตร
แนวสารวจท่ี 2 (L2) ระยะทาง 355 เมตร)

12

รูปที่ 2-2 อาคารเรียนโรงเรยี นหว้ ยส้านยาววทิ ยาทไ่ี ด้รบั ความเสยี หาย

รูปที่ 2-3 ผลการสารวจวัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางของแนวสารวจ L1 พบวา่ พนื้ ทีใ่ ต้
อาคารเรยี นทไ่ี ด้รบั ความเสยี หาย ชนั้ ตะกอนดินถมและดินเดมิ มคี วามหนาประมาณ 10 เมตร

รูปที่ 2-4 ผลการสารวจวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางของแนวสารวจ L2
(ดา้ นตะวนั ออกของอาคารเรยี น) พบว่าความหนาของชั้นตะกอนอยู่ระวา่ ง 2-20 เมตร

13
รูปที่ 2-5 ผลการสารวจด้วยวธิ วี ดั คลนื่ ไหวสะเทอื นชนดิ คลนื่ ผิวดินแบบหลายช่องสัญญาณ ชนั้ ตะกอนมี
ค่าอัตราการขยายตวั ของคลน่ื แผ่นดินไหวเท่ากบั 1.42 (คานวณจากสมการเอมพิรคิ ลั ของ Midorikawa
et. al. (1994) ( ) = . − . ∗ ( ) ± . โดยท่ี ค่า A คอื คา่ อตั ราการ
ขยายตัวของคลนื่ แผน่ ดนิ ไหวรายงานผลการตรวจสอบธรณวี ิทยาใต้ผวิ ดนิ

14

3. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ทิ ยาใตผ้ วิ ดิน โรงเรียนโปง่ แพร่วทิ ยา ต.โปง่
แพร่ อ.แม่ลาว จ.เชยี งราย

3.1 ความเป็นมา

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2557 ทาให้อาคารเรียน อาคารประกอบ
ของโรงเรียนโป่งแพร่วิทยาได้รับความเสียหาย (รูปท่ี 3-1) สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ได้มีพระราชกระแส
รับสั่งให้รีบดาเนินการก่อสร้างอาคารเรียนพระราชทานหลังใหม่ที่สามารถต้านทานแรงแผ่นดินไหวได้ ทางกรม
ทรัพยากรธรณี จึงได้ดาเนินการตรวจสอบพ้ืนที่ด้วยวิธีการสารวจธรณีฟิสิกส์ในบริเวณโรงเรียนพานพิทยาคม
และพื้นทีข่ ้างเคียง

3.2 วตั ถปุ ระสงค์

เพ่อื ศกึ ษาลักษณะธรณีวทิ ยาใตผ้ ิวดินดว้ ยการสารวจวดั คา่ ความต้านทานไฟฟ้า และประเมินอตั ราการ
ขยายตวั ของคล่ืนแผ่นดนิ ไหวในชนั้ ตะกอน สาหรับประเมินความเหมาะสมของพื้นที่ในการก่อสร้างอาคารเรียน
ทดแทน

3.3 พ้นื ทดี่ าเนินการ

โรงเรียนโป่งแพร่วิทยา ตั้งอยู่ในเขตหมู่ 2 บ้านป่าซางใต้ ต.โป่งแพร่ อ.แม่ลาว จ.เชียงราย
ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 570890 ตะวันออก และ 2190190 เหนือ ลักษณะภูมิประเทศเป็นท่ีราบเชิงเขา
ซ่ึงทางด้านทิศตะวันตกเป็นเทือกเขาสูง ทิศตะวันออกเป็นท่ีราบลุ่ม มีห้วยแม่มอญไหลผ่านทางด้านทิศ
ตะวนั ตกเฉียงเหนือไปทศิ ตะวันออกเฉยี งใต้ห่างจากโรงเรยี นไปทางทศิ ใต้ประมาณ 500 เมตร (รปู ท่ี 3-2)

ลักษณะธรณีวิทยาบริเวณที่ตง้ั โรงเรียนเป็นตะกอนพัดพาเชิงเขาและอยู่บนหินตะกอนพวกหินดนิ ดาน
หินทรายและหนิ ทรายแปง้ (รูปที่ 3-3)

3.4 วิธกี ารสารวจ

สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีการวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางตามแนว 2 มิติ (รูปที่ 3-5
ถึง รูปที่ 3-9) รูปแบบเวนเนอร์-ชลัมเบอร์เจร์ ระยะห่างระหว่างขั้ว 5, 10, 15 เมตร ความยาว
75 เมตร จานวน 2 แนว และระยะห่างระหว่างข้ัว 4, 8, 12 เมตร ความยาว 92 เมตร จานวน 3 แนว เพ่ือ
ตรวจสอบลักษณะช้ันหินและความต่อเนื่องลึก 0-18 เมตร และแบบหยั่งลึกเป็นจุด วางขั้วสารวจในรูปแบบ
ชลัมเบอร์เจร์ จานวน 3 จุด เน่ืองจากคุณสมบัติความต้านทานไฟฟ้า ข้ึนอยู่กับชนิดของหิน ชนิดของตะกอน
ความพรุน และ ความช้ืน ซึ่งทาให้ตะกอนชนิดเดียวกันแต่มีความชื้นต่างกัน แสดงค่าสภาพต้านทานแตกต่าง
กันได้ ดังน้ันจึงได้ดาเนินการสารวจแบบหยั่งลึก เพ่ือวิเคราะห์หาชนิดและความลึกของหิน/ตะกอนให้ถูกต้อง
มากขึ้น (รูปที่ 3-10 ถงึ รปู ที่ 3-12 )

15

3.5 ผลการสารวจ

บริเวณโรงเรียนโป่งแพร่วิทยา พบว่าชั้นดินด้านบนเป็นตะกอนดินถมหรือหินดินดานผุค่อนข้างหนา
ปรากฏความลึกลาดลงไปทางด้านทิศตะวันออก มีความหนามากกว่า 3 เมตร ซึ่งมีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าต่า
(น้อยกว่า 70 โอห์มเมตร) และด้านทิศตะวันตกครอบคลมุ พ้ืนท่ีสนามฟุตบอลและอาคารเรียนพบวา่ มีคา่ สภาพ
ต้านทานไฟฟ้าสูง (มากกว่า 200 โอหม์ เมตร) เป็นบริเวณชนั้ หนิ ดนิ ดานมลี ักษณะคอ่ นข้างผุมาก

ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยั่งลึก VES1, VES2 และ VES3 แสดงให้เห็นว่า บริเวณ
พืน้ ท่ีจะสรา้ งอาคารเรยี นมีตะกอนดนิ ถมหนามากกวา่ 1.5 เมตร ปิดทบั อย่บู นชน้ั หินดนิ ดานหรือหนิ ดินดานผุ

3.6 สรปุ ผลการสารวจ

พื้นที่โรงเรียนโป่งแพร่วิทยาต้ังอยู่ในบริเวณที่ลาดเชิงเขารองรับด้วยช้ันหินดินดานทางด้านทิศ
ตะวันตกและมีช้ันตะกอนปิดทับหนามากกว่า 3 เมตร ลาดลงไปทางด้านทิศตะวันออก ซึ่งเป็นบริเวณอาคาร
เรียนท่ีได้รับความเสียหาย จากข้อมูลสารวจวัดอัตราการขยายตัวของคล่ืนแผ่นดินไหวท่ีได้ดาเนินการมาใน
พื้นที่อ.พาน อ.เมือง อ.แม่ลาว และอ.แม่สรวย สามารถประเมินได้ว่า ชั้นตะกอนบริเวณพื้นที่น้ีมีอัตราการ
ขยายตัวของคลนื่ แผน่ ดินไหวประมาณ 1.3

3.7 ขอ้ เสนอแนะในการกอ่ สร้างอาคารเรยี นใหม่

กรณีใช้ฐานรากแบบแผ่ ต้องออกแบบฐานรากให้วางอยู่บนชั้นดินแข็งหรือบนช้ันหิน ที่มีการปรับพ้ืน
ให้ได้ระดับ โดยห้ามใช้การเทคอนกรีตเพ่ือทาการปรับระดับและต้องยึดฐานรากให้มั่นคงแข็งแรงด้วยระบบ
Dowel Bar ท่ีฝังลงไปในหินแข็งไม่นอ้ ยกวา่ 50 เซนติเมตร

กรณีใช้ฐานรากแบบเสาเข็ม ต้องเพิ่มขนาดหน้าตัดของเสาเข็มและเพิ่มเหล็กปลอกในเสาเข็ม เพ่ือ
รองรบั แรงเฉอื นทเี่ พิม่ มากข้นึ จากคา่ อัตราการขยายตวั ของคลน่ื แผ่นดินไหว

ในพ้ืนที่โรงเรียนโป่งแพร่วิทยา ผลการสารวจธรณีฟิสิกส์ ไม่พบชั้นดินที่มีโอกาสเกิดทรายพุ
(Liquefaction) เม่ือเกิดแผ่นดินไหว จึงไม่จาเป็นต้องทาการปรับปรุงโครงสร้างของช้ันดิน ( Soil
Improvement)

ท้ังนี้ หากมีข้อสงสัยหรือต้องการข้อมูลเพ่ิมเติม ขอให้ประสานไปที่ สานักเทคโนโลยีธรณี
กรมทรพั ยากรธรณี โทร. 0 2621 9829

(ก) (ข)
รูปที่ 3-1สภาพอาคารเรียน 2 โรงเรียนโปง่ แพร่วทิ ยา (ก) ลกั ษณะภายนอกอาคาร และ (ข) ภายในอาคาร
เรยี น

16
รูปที่ 3-2 แผนท่ีภมู ปิ ระเทศพ้นื ท่ีสารวจครอบคลมุ อ.เมอื ง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แมส่ รวย

17
รูปที่ 3-3 แผนธรณวี ิทยาพนื้ ทส่ี ารวจครอบคลมุ อ.เมือง อ.แมล่ าว อ.พาน และอ.แมส่ รวย

18

รูปที่ 3-4 จดุ สารวจและแนวสารวจวดั ค่าสภาพต้านทานไฟฟา้ พ้ืนท่โี รงเรยี นโป่งแพรว่ ทิ ยา
รูปที่ 3-5 ผลการสารวจวัดสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 1
รูปที่ 3-6 ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 2

19
รูปที่ 3-7 ผลการสารวจวดั สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 3
รูปที่ 3-8 ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 4
รูปที่ 3-9 ผลการสารวจวัดสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 5

20
รูปที่ 3-10 การแปลความหมายจุดวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยั่งลกึ VES1
รูปที่ 3-11 การแปลความหมายจดุ วัดค่าสภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยง่ั ลกึ VES2

21
รูปที่ 3-12 การแปลความหมายจดุ วัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหย่งั ลึก VES3

22

4. รายงานผลการตรวจสอบธรณวี ทิ ยาใต้ผิวดินโรงเรยี นชมุ ชน
บ้านปา่ ก่อดา ต.ปา่ ก่อดา อ.แมล่ าว จ.เชียงราย

4.1 ความเป็นมา

โรงเรียนชมุ ชนบา้ นป่ากอ่ ดา อ.แม่ลาว จ.เชยี งราย ไดร้ บั ผลกระทบจากเหตุการณ์แผน่ ดนิ ไหวเมื่อวันที่
5 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ทาให้อาคารเรียนและอาคารประกอบต่างๆ ได้รับความเสียหายจาเป็นต้องรื้อถอน
และสร้างอาคารใหม่ทดแทน (รูปที่ 4-1) ทางสานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาเชยี งราย เขต 2 จึงขอ
ความอนุเคราะห์กรมทรพั ยากรธรณีใหเ้ ข้าตรวจสอบความเหมาะสมของพ้นื ที่สาหรับกอ่ สร้างอาคารเรียน

4.2 วัตถปุ ระสงค์

เพื่อศึกษาลักษณะธรณีวิทยาใต้ผิวดินด้วยการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า และประเมินอัตรา
การขยายตัวของคล่ืนแผ่นดินไหวในช้ันตะกอน สาหรับประเมินความเหมาะสมของพนื้ ที่ในการก่อสร้างอาคาร
เรยี นทดแทน

4.3 พ้นื ที่ดาเนนิ การ

โรงเรียนชุมชนบ้านป่าก่อดา ตั้งอยู่ริมทางหลวงหมายเลข 1 ก.ม. 913 เขตหมู่ที่ 10 บ้านป่าก่อดา ต.
ป่าก่อดา อ.แม่ลาว จ.เชียงราย ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 577403 ตะวันออก และ 2186149 เหนือ
ลักษณะภูมิประเทศเป็นพ้นื ที่ราบลุ่ม มีแม่น้าลาวไหลผ่านด้านทิศตะวนั ออกจากทางด้านทิศใตไ้ ปทางทิศเหนือ
โดยมรี ะยะห่างจากโรงเรยี นไปประมาณ 600 เมตร (รูปท่ี 4-2)

ลักษณะธรณีวิทยาบริเวณท่ีต้ังโรงเรียนเป็นพื้นท่ีราบลุ่ม ส่วนใหญ่จะประกอบด้วยตะกอน กรวด
ทราย ทรายแป้งและดินเหนยี ว (รปู ท่ี 4-3)

4.4 วิธกี ารสารวจ

สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีการวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางตามแนว 2 มิติ (Electrical
Resistivity Imaging; ERI) รูปแบบเวนเนอร์-ชลัมเบอร์เจร์ จานวน 4 แนวสารวจ มีระยะห่างระหวา่ งขั้ว 4, 8,
12 เมตร ความยาวแนวสารวจ 160, 156, 172 และ 152 เมตร เพื่อตรวจสอบลักษณะช้ันดินชั้นหิน ความ
ต่อเน่ืองลึก 25 เมตร และแบบหย่ังลึกเป็นจุด (Vertical Electrical Sounding; VES) วางข้ัวสารวจในรูปแบบ
ชลมั เบอรเ์ จร์ จานวน 2 จุดสารวจ (รูปที่ 4-4)

เนื่องจากคุณสมบัติความต้านทานไฟฟ้า ขึ้นอยู่กับชนิดของหิน ชนิดของตะกอน ความพรุน และ
ความชืน้ ซึ่งทาให้ตะกอนชนิดเดียวกันแต่มีความชืน้ ต่างกัน แสดงค่าสภาพต้านทานแตกต่างกันได้ ดงั น้ันจึงได้
ดาเนนิ การสารวจแบบหย่ังลกึ เพ่อื วิเคราะห์หาชนดิ และความลกึ ของหนิ /ตะกอนให้ถกู ต้องมากข้นึ

23

4.5 ผลการสารวจ

บริเวณพื้นที่โรงเรียนพบชั้นดินด้านบนเป็นแทรกสลับของตะกอนทรายและดินเหนียว ซ่ึงดินเหนียวมี
ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าต่าน้อยกว่า 70 โอห์มเมตร ส่วนช้ันทรายมีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าสูงมากกว่า 100
โอหม์ เมตร รองรบั อยูช่ นั้ ด้านล่างทค่ี วามลกึ เฉลีย่ ประมาณ 3 เมตร (รปู ท่ี 4-5 ถึง รปู ที่ 4-8)

ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหย่งั ลึก VES1 และ VES2 (รปู ที่ 4-9 และรปู ที่ 4-10) แสดง
ให้เห็นว่า บริเวณพ้ืนโรงเรียนมีช้ันตะกอนรองรับที่ค่อนข้างหนาประกอบด้วยชนั้ ทรายและช้นั ดินเหนียวแทรก
สลับกนั ระหว่างชนั้

4.6 สรปุ ผลการสารวจ

พน้ื ทีโ่ รงเรยี นชุมชนบา้ นปา่ กอ่ ดาต้ังอย่ใู นบริเวณท่ีราบลุ่มที่เปน็ แหลง่ สะสมตะกอนประกอบด้วยทราย
และดินเหนียว ที่มีการแทรกสลับกันระหว่างช้ัน ในทุกแนวสารวจพบช้ันทรายระดับตื้นใกล้ผิวดินและรองรับ
อย่ดู า้ นลา่ งทีค่ วามลึกเฉล่ียประมาณ 3 เมตร ชนั้ ตะกอนบรเิ วณพื้นที่นม้ี ีอตั ราการขยายตัวของคลืน่ แผ่นดินไหว
ประมาณ 1.6

4.7 ขอ้ เสนอแนะ

การกอ่ สร้างอาคารเรียนทดแทนอาคารเดิมทีเ่ สียหายสามารถก่อสรา้ งบริเวณทต่ี ัง้ อาคารเดมิ ได้
กรณีใช้ฐานรากแบบแผ่ ต้องออกแบบฐานรากให้วางอยู่บนช้ันดินแข็งหรือบนช้ันหิน ท่ีมีการปรับพ้ืน
ให้ได้ระดับ โดยห้ามใช้การเทคอนกรีตเพื่อทาการปรับระดับ และต้องยึดฐานรากให้มั่นคงแข็งแรงด้วยระบบ
Dowel Bar ที่ฝังลงไปไมน่ ้อยกวา่ 50 เซนตเิ มตร
กรณีใช้ฐานรากแบบเสาเข็ม ต้องเพิ่มขนาดหน้าตัดของเสาเข็มและเพิ่มเหล็กปลอกในเสาเข็ม เพ่ือ
รองรบั แรงเฉอื นทมี่ ากข้นึ จากค่าอตั ราการขยายตวั ของคลื่น
บริเวณพื้นท่ีโรงเรียนชุมชนบ้านป่าก่อดา ผลการสารวจธรณีฟิสิกส์ พบช้ันทรายในระดับต้ืนท่ีจะมี
โอกาสเกิดทรายพุ (Liquefaction) เมื่อเกิดแผ่นดินไหว จึงจาเป็นต้องทาการปรับปรุงโครงสร้างชั้นดิน (Soil
Improvement
ท้ังน้ี หากมีข้อสงสัยหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม ขอให้ประสานไปที่ สานักเทคโนโลยีธรณี กรม
ทรัพยากรธรณี โทร. 0 2621 9829

(ก) (ข)
รูปที่ 4-1 สภาพอาคารเรียนท่ีได้รับผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหวโรงเรยี นชุมชนบา้ นป่ากอ่ ดา (ก) ลกั ษณะ
ดา้ นหนา้ อาคาร และ (ข) ดา้ นหลงั อาคารเรยี น

24
รูปที่ 4-2 แผนท่ีภมู ปิ ระเทศพ้นื ท่ีสารวจครอบคลมุ อ.เมอื ง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แมส่ รวย

25
รูปที่ 4-3 แผนธรณวี ิทยาพนื้ ทส่ี ารวจครอบคลมุ อ.เมือง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แมส่ รวย

26

รูปที่ 4-4 จุดสารวจและแนวสารวจวัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ พื้นทโ่ี รงเรยี นชุมชนบ้านปา่ ก่อดา
รูปที่ 4-5 ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 1
รูปที่ 4-6 ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 2

27
รูปที่ 4-7 ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางของ LINE 3
รูปที่ 4-8 ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางของ LINE 4

รูปที่ 4-9 การแปลความหมายจุดวดั คา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยงั่ ลึก VES1

28
รูปที่ 4-10 การแปลความหมายจดุ วัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหย่งั ลึก VES2

5. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใต้ผวิ ดนิ โรงเรียนบ้านดงมะดะ
ต.ดงมะดะ อ.แมล่ าว จ.เชียงราย

5.1 ความเปน็ มา

โรงเรียนบ้านดงมะดะ อ.แม่ลาว จ.เชียงราย ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 5
พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ทาใหอ้ าคารเรียนและอาคารประกอบต่างๆ ได้รบั ความเสยี หาย จาเปน็ ต้องร้ือถอนและ
สรา้ งอาคารใหมท่ ดแทน (รูปท่ี 5-1) ทางสานกั งานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 จึงขอความ
อนุเคราะหก์ รมทรพั ยากรธรณีให้เข้าตรวจสอบความเหมาะสมของพื้นท่ีสาหรับกอ่ สร้างอาคารเรียน

5.2 วตั ถปุ ระสงค์

เพื่อศึกษาลักษณะธรณีวิทยาใต้ผิวดินด้วยการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า และประเมินอัตรา
การขยายตวั ของคล่ืนแผ่นดนิ ไหวในช้นั ตะกอน สาหรับประเมินความเหมาะสมของพ้ืนที่ในการก่อสร้างอาคาร
เรียนทดแทน

5.3 พนื้ ทดี่ าเนนิ การ

โรงเรียนบ้านดงมะดะต้ังอยู่ในเขตหมู่ 7 บ้านดงมะดะ ต.ดงมะดะ อ.แม่ลาว จ.เชียงราย
ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 573362 ตะวันออก และ 2182331 เหนือ ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่ม มี
แม่น้าลาวไหลผ่านทางด้านทิศใต้จากทางด้านทิศตะวันตกไปทิศตะวันออกห่างประมาณประมาณ 500 เมตร
(รูปที่ 5-3)

ลักษณะธรณีวิทยาบริเวณทตี่ ั้งโรงเรยี นเปน็ แหลง่ สะสมตะกอนจากทางนา้ ในพ้ืนที่ราบลุ่ม ส่วนใหญจ่ ะ
ประกอบด้วย กรวด ทราย ทรายแปง้ และดินเหนยี ว (รปู ท่ี 5-4)

5.4 วิธีการสารวจ

1. สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีการวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางตามแนว 2 มิติ
(Electrical Resistivity Imaging; ERI) รูปแบบเวนเนอร์-ชลัมเบอร์เจร์ จานวน 3 แนวสารวจ มีระยะห่าง
ระหว่างข้ัว 4, 8, 12 เมตร ความยาวแนวสารวจ 132, 92 และ 120 เมตร ตามลาดับ เพ่ือตรวจสอบลักษณะ
ชั้นหินและความต่อเน่ืองลึก 25 เมตร และแบบหย่ังลึกเป็นจุด (Vertical Electrical Sounding; VES) วางข้ัว
สารวจในรปู แบบชลมั เบอรเ์ จร์ จานวน 2 จดุ สารวจ (รูปท่ี 5-2)

เน่ืองจากคุณสมบัติความต้านทานไฟฟ้า ขึ้นอยู่กับชนิดของหิน ชนิดของตะกอน ความพรุน และ
ความชื้น ซ่ึงทาให้ตะกอนชนิดเดียวกันแต่มีความชนื้ ต่างกัน แสดงค่าสภาพต้านทานแตกตา่ งกันได้ ดังน้ันจึงได้
ดาเนนิ การสารวจแบบหยงั่ ลกึ เพือ่ วิเคราะหห์ าชนดิ และความลกึ ของหิน/ตะกอนให้ถกู ตอ้ งมากข้ึน

30

5.5 ผลการสารวจ

บริเวณพ้ืนที่โรงเรียนพบชั้นดินด้านบนเป็นตะกอนทรายและดินเหนียว มีชั้นทรายแทรกสลับ ซ่ึงดิน
เหนียวมีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าต่า (น้อยกว่า 50 โอห์มเมตร) พบว่าในแนวสารวจ LINE2 พบชั้นดินเหนียว
รองรับด้านล่างท่ีค่อนข้างหนาท่ีระดับความลึกมากกว่า 5 เมตร และชั้นตะกอนทรายมีคา่ สภาพต้านทานไฟฟ้า
สงู (มากกวา่ 80 โอหม์ เมตร) พบลกั ษณะค่อนขา้ งหนาและอยู่ในระดบั ต้ืนตลอดแนวสารวจ

ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึก VES1 และ VES2 แสดงให้เห็นว่า บริเวณพ้ืน
โรงเรยี นมีชนั้ ตะกอนรองรบั ที่ค่อนขา้ งหนาประกอบด้วยชน้ั ทรายและชนั้ ดนิ เหนียวแทรกสลบั กันระหวา่ งช้นั

5.6 สรุปผลการสารวจ

พื้นที่โรงเรียนบ้านดงมะดะต้ังอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มท่ีเป็นแหล่งสะสมตะกอนประกอบด้วย ทรายและ
ดินเหนียวที่มีการแทรกสลบั กันระหว่างชัน้ มีความหนามากกว่า 25 เมตร ช้ันตะกอนบริเวณพนื้ ท่ีนี้มีอตั ราการ
ขยายตัวของคลนื่ แผน่ ดนิ ไหวประมาณ 1.6

5.7 ข้อเสนอแนะในการก่อสร้างอาคารเรียนใหม่

การกอ่ สรา้ งอาคารเรียนทดแทนอาคารเดมิ ทเี่ สียหายสามารถกอ่ สร้างบริเวณทต่ี ้งั อาคารเดิมได้
กรณีใช้ฐานรากแบบแผ่ ต้องออกแบบฐานรากให้วางอยู่บนชั้นดินแข็งหรือบนชั้นหิน ที่มีการปรับพื้น
ให้ได้ระดับ โดยห้ามใช้การเทคอนกรีตเพ่ือทาการปรับระดับ และต้องยึดฐานรากให้มั่นคงแข็งแรงด้วยระบบ
Dowel Bar ทฝ่ี ังลงไปไมน่ ้อยกวา่ 50 เซนติเมตร
กรณีใช้ฐานรากแบบเสาเข็ม ต้องเพิ่มขนาดหน้าตัดของเสาเข็มและเพิ่มเหล็กปลอกในเสาเข็ม เพื่อ
รองรบั แรงเฉือนทมี่ ากข้ึนจากค่าอตั ราการขยายตัวของคลืน่
ในบริเวณพ้ืนท่ีโรงเรียนบ้านดงมะดะ ผลการสารวจธรณีฟิสิกส์พบช้ันทรายในระดับตื้นท่ีจะมีโอกาส
เกิดทรายพุ (Liquefaction) เม่ือเกิดแผ่นดินไหว จึงจาเป็นต้องทาการปรับปรุงโครงสร้างช้ันดิน (Soil
Improvement)
ทั้งน้ี หากมีข้อสงสัยหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม ขอให้ประสานไปท่ี สานักเทคโนโลยีธรณี
กรมทรัพยากรธรณี โทร. 0 2621 9610

(ก) (ข)

31
รปู ที่ 5-1 สภาพอาคารเรยี นทไี่ ดร้ บั ผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหวโรงเรยี นบา้ นดงมะดะ (ก) ลกั ษณะภายนอก
อาคาร และ (ข) ภายในอาคารเรยี น

รูปที่ 5-2 จดุ สารวจและแนวสารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟ้าพ้นื ทโ่ี รงเรยี นบา้ นดงมะดะ

32
รูปที่ 5-3 แผนท่ีภมู ปิ ระเทศพ้นื ท่ีสารวจครอบคลมุ อ.เมอื ง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แมส่ รวย

33
รูปที่ 5-4 แผนธรณวี ทิ ยาพน้ื ทสี่ ารวจครอบคลมุ อ.เมอื ง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แม่สรวย

34
รูปที่ 5-5 ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตดั ขวางของ LINE 1
รูปที่ 5-6 ผลการสารวจวดั สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 2
รูปที่ 5-7 ผลการสารวจวดั สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 3

35
รูปที่ 5-8 การแปลความหมายจดุ วัดคา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ แบบหยงั่ ลึก VES1
รูปที่ 5-9 การแปลความหมายจุดวัดคา่ สภาพตา้ นทานไฟฟา้ แบบหยง่ั ลึก VES2

36

6. รายงานผลการตรวจสอบธรณีวิทยาใตผ้ ิวดินโรงเรยี นบวั สลวี ทิ ยา
ต.บัวสลี อ.แมล่ าว จ.เชยี งราย

6.1 ความเปน็ มา

โรงเรียนบ้านบัวสลีวิทยา อ.แม่ลาว จ.เชียงราย ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว
เม่ือวันท่ี 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ทาให้อาคารเรียนและอาคารประกอบต่างๆ ได้รับความเสียหาย
จาเป็นต้องร้ือถอนและสร้างอาคารใหม่ทดแทน (รูปท่ี 6-2) ทางสานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษา
เชียงราย เขต 2 จึงขอความอนุเคราะห์กรมทรัพยากรธรณีให้เข้าตรวจสอบความเหมาะสมของพ้ืนที่
สาหรับก่อสร้างอาคารเรยี น

6.2 วัตถุประสงค์

เพื่อศึกษาลักษณะธรณีวิทยาใต้ผิวดินด้วยการสารวจวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้า และประเมิน
อัตราการขยายตัวของคล่ืนแผ่นดินไหวในชั้นตะกอน สาหรับประเมินความเหมาะสมของพื้นท่ีในการก่อสร้าง
อาคารเรยี นทดแทน

6.3 พน้ื ทีด่ าเนินการ

โรงเรียนบวั สลีวทิ ยา ต้งั อยู่ริมทางหลวงหมายเลข 1 ก.ม. 918+900 ในเขตหมู่ 12 บา้ นบวั สลี ต.บัวส
ลี อ.แม่ลาว จ.เชียงราย ตาแหน่งพิกัดทางภูมิศาสตร์ 579682 ตะวันออก และ 2191281 เหนือ ลักษณะภูมิ
ประเทศเป็นพื้นที่ราบลุ่ม มีแม่น้าลาวไหลผ่านด้านทิศตะวันออกของโรงเรียนห่างไปประมาณ 600 เมตรไหล
จากดา้ นทศิ ใต้ไปทางทิศเหนือ (รปู ที่ 6-3)

ลักษณะธรณีวิทยาบริเวณท่ีต้ังโรงเรียนเป็นพื้นที่ราบลุ่ม ส่วนใหญ่จะประกอบด้วย กรวด ทราย
ทรายแปง้ และดนิ เหนียว (รปู ที่ 6-4)

6.4 วธิ ีการสารวจ

สารวจธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีการวัดค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบภาพตัดขวางตามแนว 2 มิติ (Electrical
Resistivity Imaging; ERI) รูปแบบเวนเนอร์-ชลัมเบอร์เจร์ จานวน 4 แนวสารวจ มีระยะห่างระหว่างข้ัว 4, 8,
12 เมตร ความยาวแนวสารวจ 188 เมตร เพื่อตรวจสอบลกั ษณะชนั้ ดิน ชั้นหินความต่อเนื่องลึก 25 เมตร และ
แบบหยั่งลึกเป็นจุด (Vertical Electrical Sounding; VES) วางขั้วสารวจในรูปแบบชลัมเบอร์เจร์ จานวน 2
จุดสารวจ (รูปท่ี 6-5)

เนื่องจากคุณสมบัติความต้านทานไฟฟ้า ข้ึนอยู่กับชนิดของหิน ชนิดของตะกอน ความพรุน และ
ความช้ืน ซ่ึงทาให้ตะกอนชนิดเดียวกันแต่มีความชนื้ ต่างกัน แสดงค่าสภาพต้านทานแตกต่างกันได้ ดังน้ันจึงได้
ดาเนนิ การสารวจแบบหยัง่ ลึก เพ่อื วเิ คราะหห์ าชนิดและความลกึ ของหนิ /ตะกอนใหถ้ ูกต้องมากข้นึ

37

6.5 ผลการสารวจ

บริเวณพื้นที่โรงเรียนพบชั้นดินด้านบนเป็นแทรกสลับของตะกอนทรายและดินเหนียว ซึ่งดินเหนียวมี
ค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าต่าน้อยกว่า 50 โอห์มเมตร ส่วนช้ันทรายมีค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าสูงมากกว่า 80
โอห์มเมตร รองรับอยู่ช้ันด้านล่างตลอดทุกแนวสารวจที่ความลึกเฉลี่ยประมาณ 15 เมตร (รูปที่ 6-6 ถึง รูปท่ี
6-9)

ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหย่ังลึก VES1 และ VES2 (รูปท่ี 6-10 และ รูปที่ 6-11)
แสดงให้เห็นว่า บริเวณพื้นโรงเรียนมีช้ันตะกอนรองรับที่ค่อนข้างหนาประกอบด้วยชั้นทรายและช้ันดินเหนียว
แทรกสลบั กันระหวา่ งชน้ั

6.6 สรุปผลการสารวจ

พ้ืนที่โรงเรียนบัวสลีวทิ ยาตั้งอยู่ในบริเวณทรี่ าบลุม่ ท่ีเปน็ แหล่งสะสมตะกอนประกอบด้วยทรายและดนิ
เหนียว ที่มีการแทรกสลับกันระหว่างช้ัน ในทุกแนวสารวจพบช้ันทรายระดับต้ืนใกล้ผิวดินและรองรับอยู่
ด้านล่างที่ความลึกเฉลี่ยประมาณ 15 เมตร ช้ันตะกอนบริเวณพ้ืนท่ีน้ีมีอัตราการขยายตัวของคลื่นแผ่นดินไหว
ประมาณ 1.6

6.7 ข้อเสนอแนะ

การก่อสรา้ งอาคารเรียนทดแทนอาคารเดิมทีเ่ สียหายสามารถก่อสร้างบรเิ วณทีต่ ั้งอาคารเดิมได้
กรณีใช้ฐานรากแบบแผ่ ต้องออกแบบฐานรากให้วางอยู่บนชั้นดินแข็งหรือบนช้ันหิน ท่ีมีการปรับพื้น
ให้ได้ระดับ โดยห้ามใช้การเทคอนกรีตเพ่ือทาการปรับระดับ และต้องยึดฐานรากให้มั่นคงแข็งแรงด้วยระบบ
Dowel Bar ท่ฝี งั ลงไปไม่นอ้ ยกวา่ 50 เซนตเิ มตร
กรณีใช้ฐานรากแบบเสาเข็ม ต้องเพิ่มขนาดหน้าตัดของเสาเข็มและเพ่ิมเหล็กปลอกในเสาเข็ม เพื่อ
รองรบั แรงเฉอื นทีม่ ากขึน้ จากค่าอัตราการขยายตวั ของคลืน่
บริเวณพื้นท่ีโรงเรียนบวั สลีวิทยา ผลการสารวจธรณฟี ิสิกส์ พบชัน้ ทรายในระดบั ต้นื ท่ีจะมีโอกาสเกิดทรายพุ
(Liquefaction) เม่ือเกิดแผ่นดินไหว จึงจาเป็นต้องทาปรับปรุงโครงสร้างช้ันดิน (Soil Improvement) ซึ่งมี
หลายวิธีด้วยกัน โดยวิธีท่ีประหยัดที่สุด คือ การขุดหลุมและวางท่อซีเมนต์ลงไปถึงชั้นทราย แล้วนาหินหรือ
กรวดที่มีอยู่ในพื้นท่ีใส่ลงไปให้เต็มถึงปากท่อ ท้ังนี้ เพ่ือลดแรงดันของน้าใต้ดินท่ีเกิดข้ึนขณะเกิดแผ่นดินไหว
โดยจานวนบอ่ ทข่ี ุดใหม้ ที ง้ั 4 ด้านของอาคารที่จะทาการก่อสรา้ ง (รปู ที่ 6-1)

38

รปู ท่ี 6-1 แบบจาลอง วธิ ีการปรับปรงุ สภาพชน้ั ดนิ เพ่อื ลดผลกระทบจากการเกิดทรายพุ
ทั้งนี้ หากมีข้อสงสยั หรอื ตอ้ งการขอ้ มลู เพิม่ เตมิ ขอใหป้ ระสานไปท่ี สานกั เทคโนโลยีธรณี กรมทรพั ยากรธรณี
โทร. 0 2621 9610

(ก) (ข)
รูปที่ 6-2 สภาพอาคารเรยี นท่ีไดร้ บั ผลกระทบจากแผ่นดนิ ไหวโรงเรียนบัวสลีวทิ ยา (ก) ลกั ษณะด้านหน้า
อาคาร และ (ข) ด้านหลงั อาคารเรยี น

39
รูปที่ 6-3 แผนทภ่ี มู ปิ ระเทศพนื้ ท่ีสารวจครอบคลุม อ.เมือง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แมส่ รวย

40
รูปที่ 6-4 แผนธรณวี ทิ ยาพนื้ ทสี่ ารวจครอบคลมุ อ.เมอื ง อ.แมล่ าว อ.พาน และ อ.แมส่ รวย

41

รูปที่ 6-5 จดุ สารวจและแนวสารวจวดั คา่ สภาพต้านทานไฟฟา้ พ้ืนทโ่ี รงเรียนบวั สลวี ิทยา
รูปที่ 6-6 ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 1
รูปที่ 6-7 ผลการสารวจวัดสภาพต้านทานไฟฟา้ แบบภาพตัดขวางของ LINE 2