แผนการจัดการเร ี ยนร ู ้ หน ่ วยท ี่4 วิชา ภาษาไทย1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย จัดท าโดย ต าแหน่ง ครูช านาญการ โรงเรียนนิคมพิมายศึกษา ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครราชสีมา ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
แผนการจัดการเรียนรู้ ท31101 ภาษาไทย 1 1 หน่วยการเรียนรู้ 2 ชั่วโมง/สัปดาห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 40 ชั่วโมง/ภาคเรียน จ านวน 1.0 หน่วยกิต - ก ำหนดกำรใช้แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ ลงชื่อ ................................................................... ( นำงพนิดำ อิ่นค ำ) ครูผู้สอน ความคิดเห็น .................................................................................................... .................................................................................................... .................................................................................................... ลงชื่อ ................................................................... (นำงพนิดำ อิ่นค ำ) หัวหน้ำกลุ่มสำระภำษำไทย ความคิดเห็น ........................................................................................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ................................................................... (นำงสำวจิตชญำ ธนำนุกูล) ผู้ช่วยผู้อ ำนวยกำรกลุ่มงำนบริหำรวิชำกำร ข้อเสนอแนะของผู้นิเทศ/ตรวจสอบ/กลั่นกรอง/อนุมัติ/สั่งการ ........................................................................................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ................................................................... (นำยอิสรำ รักชำติ) ผู้อ ำนวยกำรโรงเรียนนิคมพิมำยศึกษำ
บันทึกข้อความ ส่วนราชการ โรงเรียนนิคมพิมำยศึกษำ อ ำเภอพิมำย จังหวัดนครรำชสีมำ ที่........................................................... วันที่ 16 พฤษภำคม พ.ศ. 2566 เรื่อง ส่งแผนกำรจัดกำรเรียนรู้ รำยวิชำภำษำไทย1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ เรียน ผู้อ ำนวยกำรโรงเรียนนิคมพิมำยศึกษำ ด้วย กลุ่มงำนบริหำรงำนวิชำกำรได้ก ำหนดให้คณะครูทุกท่ำนจัดท ำแผนกำรจัดกำรเรียนรู้ เพื่อใช้เป็นแนวทำงกำรจัดกิจกรรมพัฒนำกำรเรียนกำรสอน ซึ่งข้ำพเจ้ำ นำงพนิดำ อิ่นค ำ ต ำแหน่งครู ได้จัดท ำแผนกำรจัดกำรเรียนรู้เรียบร้อยแล้ว จึงขออนุญำตใช้แผนกำรจัดกำรเรียนรู้นี้เพื่อใช้เป็นแนวทำงใน กำรพัฒนำกิจกรรมกำรเรียนกำรสอน ในรำยวิชำดังกล่ำว เพื่อพัฒนำผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนในระดับชั้น มัธยมศึกษำปีที่ 4 ดังเอกสำรที่แนบมำพร้อมนี้ จึงเรียนมำเพื่อโปรดทรำบและพิจำรณำ ลงชื่อ (นำงพนิดำ อิ่นค ำ) ต ำแหน่ง ครู โรงเรียนนิคมพิมำยศึกษำ
ค าน า แผนกำรจัดกำรเรียนรู้กลุ่มสำระภำษำไทย ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 4 เล่มนี้จัดท ำขึ้น เพื่อเป็นคู่มือ ประกอบกำรจัดกิจกรรมกำรเรียนรู้ในรำยวิชำภำษำไทย1 ประจ ำภำคเรียนที่ 1 ปีกำรศึกษำ 2566 ทั้งนี้ เพื่อให้บรรลุมำตรฐำนกำรเรียนรู้และตัวชี้วัดในสำระหลักสูตรกลุ่มสำระกำรเรียนรู้ภำษำไทย โรงเรียนนิคมพิมำยศึกษำ ตำมหลักสูตรแกนกลำงกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน พุทธศักรำช 2551 ผู้จัดท ำหวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำ แผนกำรจัดกำรเรียนรู้เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนและผู้ที่ ต้องกำรศึกษำ เพื่อใช้ในกำรเตรียมกำรจัดกำรรู้ในรำยวิชำภำษำไทย1 ได้อย่ำงมีประสิทธิภำพมำกขึ้น และช่วยให้นักเรียนเกิดควำมรู้อย่ำงมีทักษะและกระบวนกำรทำงภำษำไทยและได้ฝึกฝนกำรท ำงำนเป็น และอยู่ร่วมกันอย่ำงมีคุณภำพ พนิดำ อิ่นค ำ ต ำแหน่ง ครู
สารบัญ เรื่อง หน้า สำระกำรเรียนรู้ภำษำไทย ก ตัวชี้วัดและสำระกำรเรียนรู้แกนกลำง ฉ ค ำอธิบำยรำยวิชำ ฎ โครงกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 1 ฏ โครงกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 2 ฐ โครงกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 3 ฑ โครงกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 4 ฒ แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 1 ...................................................................................... 1 แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 2 ...................................................................................... 9 แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 3 ...................................................................................... 17 แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 4 ...................................................................................... 21 แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ 5 ...................................................................................... 28
ก กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ท าไมต้องเรียนภาษาไทย ภาษาไทยเป็นเอกลักษณ์ของชาติเป็นสมบัติทางวัฒนธรรมอันก่อให้เกิดความเป็นเอกภาพและเสริมสร้าง บุคลิกภาพของคนในชาติให้มีความเป็นไทย เป็นเครื่องมือในการติดต่อสื่อสารเพื่อสร้างความเข้าใจและความ สัมพันธ์ที่ดีต่อกัน ท าให้สามารถประกอบกิจธุระ การงาน และด ารงชีวิตร่วมกันในสังคมประชาธิปไตยได้อย่าง สันติสุข และเป็นเครื่องมือในการแสวงหาความรู้ ประสบการณ์จากแหล่งข้อมูลสารสนเทศต่างๆ เพื่อพัฒนาความรู้ พัฒนากระบวนการคิดวิเคราะห์ วิจารณ์ และสร้างสรรค์ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และความก้าวหน้า ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี ตลอดจนน าไปใช้ในการพัฒนาอาชีพให้มีความมั่นคงทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ยังเป็น สื่อแสดงภูมิปัญญาของบรรพบุรุษด้านวัฒนธรรม ประเพณี และสุนทรียภาพ เป็นสมบัติล้ าค่าควรแก่การเรียนรู้ อนุรักษ์ และสืบสานให้คงอยู่คู่ชาติไทยตลอดไป เรียนรู้อะไรในภาษาไทย ภาษาไทยเป็นทักษะที่ต้องฝึกฝนจนเกิดความช านาญในการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสาร การเรียนรู้อย่างมี ประสิทธิภาพ และเพื่อน าไปใช้ในชีวิตจริง การอ่าน การอ่านออกเสียงค า ประโยค การอ่านบทร้อยแก้ว ค าประพันธ์ชนิดต่างๆ การอ่าน ในใจเพื่อสร้างความเข้าใจ และการคิดวิเคราะห์สังเคราะห์ความรู้จากสิ่งที่อ่าน เพื่อน าไป ปรับใช้ใน ชีวิตประจ าวัน การเขียน การเขียนสะกดตามอักขรวิธี การเขียนสื่อสาร โดยใช้ถ้อยค าและรูปแบบต่างๆ ของการ เขียน ซึ่งรวมถึงการเขียนเรียงความ ย่อความ รายงานชนิดต่างๆการเขียนตามจินตนาการ วิเคราะห์วิจารณ์ และเขียนเชิงสร้างสรรค์ การฟัง การดู และการพูด การฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ การพูดแสดงความคิดเห็น ความรู้สึก พูดล าดับเรื่องราวต่างๆ อย่างเป็นเหตุเป็นผล การพูดในโอกาสต่างๆ ทั้งเป็นทางการและไม่เป็นทางการ และ การพูดเพื่อโน้มน้าวใจ หลักการใช้ภาษาไทย ธรรมชาติและกฎเกณฑ์ของภาษาไทย การใช้ภาษาให้ถูกต้องเหมาะสมกับ โอกาสและบุคคล การแต่งบทประพันธ์ประเภทต่างๆ และอิทธิพลของภาษาต่างประเทศในภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม วิเคราะห์วรรณคดีและวรรณกรรมเพื่อศึกษาข้อมูล แนวความคิด คุณค่า ของงานประพันธ์ และความเพลิดเพลิน การเรียนรู้และท าความเข้าใจบทเห่ บทร้องเล่นของเด็ก เพลงพื้นบ้านที่ เป็นภูมิปัญญาที่มีคุณค่าของไทย ซึ่งได้ถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิด ค่านิยม ขนบธรรมเนียมประเพณี เรื่องราวของ สังคมในอดีต และความงดงามของภาษา เพื่อให้เกิดความซาบซึ้งและภูมิใจ ในบรรพบุรุษที่ได้ สั่งสมสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
ข คุณภาพผู้เรียน จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองเป็นท านองเสนาะได้ถูกต้อง เข้าใจ ตีความแปลความ และขยายความเรื่องที่อ่านได้ วิเคราะห์ วิจารณ์เรื่องที่อ่าน แสดงความคิดเห็นโต้แย้งและเสนอความคิดใหม่จาก การอ่านอย่างมีเหตุผล คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่าน และเขียนกรอบแนวคิด ผังความคิด บันทึก ย่อ ความ และเขียนรายงานจากสิ่งที่อ่าน สังเคราะห์ ประเมินค่า และน าความรู้ ความคิดจากการอ่านมาพัฒนาตน พัฒนาการเรียน และพัฒนาความรู้ทางอาชีพ และน าความรู้ ความคิดไปประยุกต์ใช้แก้ปัญหาในการด าเนินชีวิต มีมารยาทและมีนิสัยรักการอ่าน เขียนสื่อสารในรูปแบบต่าง ๆ โดยใช้ภาษาได้ถูกต้องตรงตามวัตถุประสงค์ ย่อความจากสื่อที่มี รูปแบบและเนื้อหาที่หลากหลาย เรียงความแสดงแนวคิดเชิงสร้างสรรค์โดยใช้โวหารต่าง ๆ เขียนบันทึกรายงาน การศึกษาค้นคว้าตามหลักการเขียนทางวิชาการ ใช้ข้อมูลสารสนเทศอ้างอิง ผลิตผลงานของตนเองในรูปแบบต่าง ๆ ทั้งสารคดีและบันเทิงคดี รวมทั้งประเมินงานเขียนของผู้อื่นและน ามาพัฒนางานเขียนของตนเอง ตั้งค าถามและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู มีวิจารณญาณในการเลือกเรื่องที่ฟังและดู วิเคราะห์วัตถุประสงค์ แนวคิด การใช้ภาษา ความน่าเชื่อถือของเรื่องที่ฟังและดู ประเมินสิ่งที่ฟังและดูแล้วน าไป ประยุกต์ใช้ในการด าเนินชีวิต มีทักษะการพูดในโอกาสต่าง ๆ ทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ โดยใช้ภาษาที่ ถูกต้อง พูดแสดงทรรศนะ โต้แย้ง โน้มน้าว และเสนอแนวคิดใหม่อย่างมีเหตุผล รวมทั้งมีมารยาทในการฟัง ดู และพูด เข้าใจธรรมชาติของภาษา อิทธิพลของภาษา และลักษณะของภาษาไทย ใช้ค าและกลุ่มค าสร้าง ประโยคได้ตรงตามวัตถุประสงค์ แต่งค าประพันธ์ประเภทกาพย์ โคลง ร่าย และฉันท์ ใช้ภาษาได้เหมาะสมกับ กาลเทศะและใช้ค าราชาศัพท์และค าสุภาพได้อย่างถูกต้อง วิเคราะห์หลักการสร้างค าในภาษาไทย อิทธิพลของ ภาษาถิ่นและภาษาต่างประเทศในภาษาไทยและเข้าใจภาษาถิ่น วิเคราะห์และประเมินการใช้ภาษาจากสื่อสิ่งพิมพ์ และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ วิสัยทัศน์ มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความเป็นเลิศด้านภาษาไทยทั้งทักษะ การอ่าน การเขียน การฟัง การดู การพูด หลักการใช้ภาษาไทย วรรณคดีและ วรรณกรรม โดยบูรณาการ การเรียนรู้กับภูมิปัญญาท้องถิ่น วัฒนธรรม ประเพณี และแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น สามารถน าเทคโนโลยีสื่อสาร สารสนเทศที่ทันสมัยมา ประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนและในชีวิตประจ าวัน รวมทั้งเป็นผู้มีมารยาทในการใช้ภาษาไทยได้อย่างถูกต้อง ภูมิใจในความเป็นไทยเป็นคนดีคนเก่งและสามารถด ารงชีวิตในสังคมได้อย่างมีความสุข
ค พันธกิจ 1. มุ่งพัฒนาให้นักเรียนมีความเป็นเลิศในด้านทักษะภาษาไทยโดยใช้วิธีการสอน สื่อ และแหล่ง การเรียนรู้ที่หลากหลาย 2. ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีจิตส านึกรักษ์บ้านเกิดโดยบูรณาการ การเรียนภาษาไทยกับวัฒนธรรม ประเพณีและภูมิปัญญาท้องถิ่น 3. ส่งเสริมให้ผู้เรียนน าเทคโนโลยีมาใช้ในการเรียนวิชาภาษาไทย 4. ปลูกฝังให้ผู้เรียนใฝ่เรียนใฝ่รู้และมีมารยาทในการใช้ภาษาไทย เป้าประสงค์ 1. ผู้เรียนมีความเป็นเลิศในการใช้ทักษะภาษาไทย ทั้งด้านการอ่าน การเขียน การฟัง การดู การพูด หลักการใช้ภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม 2. ผู้เรียนมีความรู้ด้านภาษาไทยโดยการบูรณาการกับวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น ส่งผลให้มีจิตส านึกรักษ์บ้านเกิด 3. ผู้เรียนมีความรู้และทักษะในการใช้เทคโนโลยีกับการเรียนวิชาภาษาไทย 4. ผู้เรียนเป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้และมีมารยาทในการใช้ภาษาไทย สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 1 : การอ่าน มาตรฐาน ท 1.1 : ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการด าเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน สาระที่2 : การเขียน มาตรฐาน ท 2.1: ใช้กระบวนการเขียน เขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบ ต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีประสิทธิภาพ สาระที่3 : การฟัง การดู และการพูด มาตรฐาน ท 3.1: สามารถเลือกฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู้ความคิดความรู้สึก ในโอกาสต่างๆ อย่างมีวิจารณญาณและสร้างสรรค์
ง สาระที่4 : หลักการใช้ภาษา มาตรฐาน ท 4.1: เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ มาตรฐาน ท 4.2 : สามารถใช้ภาษาแสวงหาความรู้ เสริมสร้างลักษณะนิสัย บุคลิกภาพและความสัมพันธ์ ระหว่างภาษากับวัฒนธรรม อาชีพ สังคม และชีวิตประจ าวัน สาระที่5 : วรรณคดีและวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5.1: เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่าง เห็นคุณค่า และน ามาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง สมรรถนะของผู้เรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี คุณลักษณะอันพึงประสงค์กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2.ชื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่เรียนรู้ 5.อยู่อย่างพอเพียง 6. มุ่งมั่นในการท างาน 7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ
จ ค่านิยม 12 ประการ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณธรรมและค่านิยม12 ประการ เพื่อให้สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข ดังนี้ 1. รักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์ เสียสละ อดทน 3. กตัญญูต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูอาจารย์ 4. ใฝ่หาความรู้ หมั่นศึกษา เล่าเรียน 5. รักษาวัฒนธรรม ประเพณีไทย 6. มีศีลธรรม มีน้ าใจ และแบ่งปัน 7. เข้าใจ เรียนรู้ การเป็นประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข 8. มีระเบียบวินัย เคาระกฎหมาย เคารพผู้ใหญ่ 9. มีสติ รู้ตัว รู้คิดรู้ท า 10. รู้จักใช้ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง 11. เข้มแข็งทั้งกายใจ ไม่ยอมแพ้ต่ออ านาจใฝ่ต่ า 12. คิดถึงประโยชน์ส่วนรวม มากกว่าประโยชน์ส่วนตัว
ฉ สาระที่ 1 การอ่าน มาตรฐาน ท 1.1 ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อน าไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการด าเนิน ชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.4 - ม.6 1. อ่านออกเสียงบทร้อยแก้ว และ บทร้อยกรองได้อย่างถูกต้อง ไพเราะ และเหมาะสมกับเรื่องที่อ่าน การอ่านออกเสียง ประกอบด้วย - บทร้อยแก้วประเภทต่างๆ เช่น บทความ นวนิยาย และความเรียง - บทร้อยกรอง เช่น โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน ร่าย และลิลิต 2. ตีความ แปลความ และขยายความ เรื่องที่อ่าน 3. วิเคราะห์และวิจารณ์เรื่องที่อ่าน ในทุกๆ ด้านอย่างมีเหตุผล 4. คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่าน และประเมินค่าเพื่อน าความรู้ ความคิด ไปใช้ตัดสินใจแก้ปัญหาในการด าเนิน ชีวิต 5. วิเคราะห์ วิจารณ์ แสดงความ คิดเห็นโต้แย้งกับเรื่องที่อ่าน และเสนอ ความคิดใหม่อย่างมีเหตุผล 6. ตอบค าถามจากการอ่านประเภท ต่างๆ ภายในเวลาที่ก าหนด 7. อ่านเรื่องต่างๆ แล้วเขียนกรอบ แนวคิดผังความคิด บันทึก ย่อความ และรายงาน การอ่านจับใจความจากสื่อต่างๆ เช่น - ข่าวสารจากสื่อสิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์และ แหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ในชุมชน - บทความ - นิทาน - เรื่องสั้น - นวนิยาย - วรรณกรรมพื้นบ้าน - วรรณคดีในบทเรียน - บทโฆษณา - สารคดี - บันเทิงคดี - ปาฐกถา - พระบรมราโชวาท - เทศนา - ค าบรรยาย 8. สังเคราะห์ความรู้จากการอ่าน สื่อสิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์และแหล่ง เรียนรู้ต่างๆ มาพัฒนาตน พัฒนาการ เรียน และพัฒนาความรู้ทางอาชีพ - ค าสอน - บทร้อยกรองร่วมสมัย - บทเพลง - บทอาเศียรวาท - ค าขวัญ 9. มีมารยาทในการอ่าน มารยาทในการอ่าน
ช สาระที่ 2 การเขียน มาตรฐาน ท 2.1 ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบ ต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีประสิทธิภาพ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.4 - ม.6 1. เขียนสื่อสารในรูปแบบต่างๆ ได้ ตรงตามวัตถุประสงค์ โดยใช้ภาษา เรียบเรียงถูกต้อง มีข้อมูล และ สาระส าคัญชัดเจน การเขียนสื่อสารในรูปแบบต่างๆ เช่น - อธิบาย - บรรยาย - พรรณนา - แสดงทรรศนะ - โต้แย้ง - โน้มน้าว - เชิญชวน - ประกาศ - จดหมายกิจธุระ - โครงการและรายงานการด าเนินโครงการ - รายงานการประชุม - การกรอกแบบรายการต่างๆ 2. เขียนเรียงความ การเขียนเรียงความ 3. เขียนย่อความจากสื่อที่มีรูปแบบ และเนื้อหาหลากหลาย การเขียนย่อความจากสื่อต่างๆ เช่น - กวีนิพนธ์ และวรรณคดี - เรื่องสั้น สารคดี นวนิยาย บทความทางวิชาการ และวรรณกรรมพื้นบ้าน 4. ผลิตงานเขียนของตนเองในรูปแบบ ต่างๆ การเขียนในรูปแบบต่างๆ เช่น - สารคดี - บันเทิงคดี 5. ประเมินงานเขียนของผู้อื่น แล้ว น ามาพัฒนางานเขียนของตนเอง การประเมินคุณค่างานเขียนในด้านต่างๆ เช่น - แนวคิดของผู้เขียน - การใช้ถ้อยค า - การเรียบเรียง - ส านวนโวหาร - กลวิธีในการเขียน
ซ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง 6. เขียนรายงานการศึกษาค้นคว้า เรื่องที่สนใจตามหลักการเขียนเชิง วิชาการ และใช้ข้อมูลสารสนเทศ อ้างอิงอย่างถูกต้อง - การเขียนรายงานเชิงวิชาการ - การเขียนอ้างอิงข้อมูลสารสนเทศ 7. บันทึกการศึกษาค้นคว้าเพื่อน าไป พัฒนาตนเองอย่างสม่ าเสมอ การเขียนบันทึกความรู้จากแหล่งเรียนรู้ที่ หลากหลาย 8. มีมารยาทในการเขียน มารยาทในการเขียน สาระที่ 3 การฟัง การดู และการพูด มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลือกฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู้ ความคิด และความรู้สึกใน โอกาสต่างๆอย่างมีวิจารณญาณและสร้างสรรค์ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.4 - ม.6 1. สรุปแนวคิด และแสดงความคิดเห็น จากเรื่องที่ฟังและดู การพูดสรุปแนวคิด และการแสดงความคิดเห็นจาก เรื่องที่ฟังและดู 2. วิเคราะห์ แนวคิด การใช้ภาษา และ ความน่าเชื่อถือจากเรื่องที่ฟังและดู อย่างมีเหตุผล 3. ประเมินเรื่องที่ฟังและดู แล้วก าหนด แนวทางน าไปประยุกต์ใช้ในการด าเนิน ชีวิต 4. มีวิจารณญาณในการเลือกเรื่องที่ฟัง และดู - การวิเคราะห์แนวคิด การใช้ภาษา และความ น่าเชื่อถือจากเรื่องที่ฟังและดู - การเลือกเรื่องที่ฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ - การประเมินเรื่องที่ฟังและดูเพื่อก าหนดแนวทาง น าไปประยุกต์ใช้ 5. พูดในโอกาสต่างๆ พูดแสดง ทรรศนะ โต้แย้ง โน้มน้าวใจ และ เสนอแนวคิดใหม่ด้วยภาษาถูกต้อง เหมาะสม การพูดในโอกาสต่างๆ เช่น - การพูดต่อที่ประชุมชน - การพูดอภิปราย - การพูดแสดงทรรศนะ - การพูดโน้มน้าวใจ - มารยาทในการฟัง การดู และการพูด 6. มีมารยาทในการฟัง การดู และ การพูด
ฌ สาระที่ 4 หลักการใช้ภาษาไทย มาตรฐาน ท 4.1 เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิ ปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.4 - ม.6 1. อธิบายธรรมชาติของภาษา พลัง ของภาษา และลักษณะของภาษา - ธรรมชาติของภาษา - พลังของภาษา - ลักษณะของภาษา - เสียงในภาษา - ส่วนประกอบของภาษา - องค์ประกอบของพยางค์และค า 2. ใช้ค าและกลุ่มค าสร้างประโยคตรง ตามวัตถุประสงค์ การใช้ค าและกลุ่มค าสร้างประโยค - ค าและส านวน - การร้อยเรียงประโยค - การเพิ่มค า - การใช้ค า - การเขียนสะกดค า 3. ใช้ภาษาเหมาะสมแก่โอกาส กาลเทศะ และบุคคล รวมทั้งค าราชา ศัพท์อย่างเหมาะสม - ระดับของภาษา - ค าราชาศัพท์ 4. แต่งบทร้อยกรอง กาพย์ โคลง ร่าย และฉันท์ 5. วิเคราะห์อิทธิพลของ ภาษาต่างประเทศและภาษาถิ่น อิทธิพลของภาษาต่างประเทศและภาษาถิ่น 6. อธิบายและวิเคราะห์หลักการสร้าง ค าในภาษาไทย หลักการสร้างค าในภาษาไทย 7. วิเคราะห์และประเมินการใช้ภาษา จากสื่อสิ่งพิมพ์และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ การประเมินการใช้ภาษาจากสื่อสิ่งพิมพ์และ สื่อ อิเล็กทรอนิกส์
ญ สาระที่ 5 วรรณคดีและวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5.1 เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่าและน ามา ประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ม.4 - ม.6 1. วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและ วรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์ เบื้องต้น หลักการวิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและ วรรณกรรมเบื้องต้น - จุดมุ่งหมายการแต่งวรรณคดีและ วรรณกรรม - การพิจารณารูปแบบของวรรณคดีและ วรรณกรรม - การพิจารณาเนื้อหาและกลวิธีในวรรณคดี และวรรณกรรม - การวิเคราะห์และการวิจารณ์วรรณคดีและ วรรณกรรม 2. วิเคราะห์ลักษณะเด่นของวรรณคดี เชื่อมโยงกับการเรียนรู้ทาง ประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตของสังคมใน อดีต การวิเคราะห์ลักษณะเด่นของวรรณคดีและ วรรณกรรมเกี่ยวกับเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ และวิถีชีวิตของสังคมในอดีต 3. วิเคราะห์และประเมินคุณค่าด้าน วรรณศิลป์ของวรรณคดีและ วรรณกรรมในฐานะที่เป็นมรดกทาง วัฒนธรรมของชาติ การวิเคราะห์และประเมินคุณค่าวรรณคดีและ วรรณกรรม - ด้านวรรณศิลป์ - ด้านสังคมและวัฒนธรรม 4. สังเคราะห์ข้อคิดจากวรรณคดีและ วรรณกรรมเพื่อน าไปประยุกต์ใช้ ในชีวิตจริง การสังเคราะห์วรรณคดีและวรรณกรรม 5. รวบรวมวรรณกรรมพื้นบ้านและ อธิบายภูมิปัญญาทางภาษา วรรณกรรมพื้นบ้านที่แสดงถึง - ภาษากับวัฒนธรรม - ภาษาถิ่น 6. ท่องจ าและบอกคุณค่าบทอาขยาน ตามที่ก าหนดและบทร้อยกรองที่มีตาม ความสนใจและน าไปใช้อ้างอิง บทอาขยานและบทร้อยกรองที่มีคุณค่า - บทอาขยานตามที่ก าหนด - บทร้อยกรองตามความสนใจ
ฎ ค าอธิบายรายวิชาพื้นฐาน ท31101 ภาษาไทย 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 40 ชั่วโมง จ านวน 1.0 หน่วยกิต ฝึกทักษะการอ่าน การฟัง การดู การพูด การเขียน การวิเคราะห์ และประเมินค่าวรรณคดี วรรณกรรม โดยศึกษาเกี่ยวกับการอ่านออกเสียง การรับสารและส่งสารด้วยการอ่าน วิเคราะห์วิจารณ์เรื่องที่อ่าน อย่างมีเหตุผล อ่านนิทานพื้นบ้านต านานเมืองพิมาย ฝึกทักษะการเขียนบันทึกความรู้ เขียนเรียงความ ย่อความ จดหมาย เขียนอธิบาย วิเคราะห์ ประเมินค่า ข้อคิดจากวรรณคดีและวรรณกรรม เรื่องค านมัสการคุณานุคุณ อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง นิทานเวตาลเรื่องที่ 10 นิราศนรินทร์ค าโคลง โดยใช้กระบวนการอ่าน ฟัง ดู พูด การเขียนเขียนสื่อสารสร้างสรรค์ความรู้และความคิดเพื่อน าไปใช้ ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการด าเนินชีวิต เพื่อให้เข้าใจธรรมชาติของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา แสดงความคิดเห็น อย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ และท่องจ าบทอาขยานตามที่ก าหนดและบทร้องกรองที่มีคุณค่าตามความสนใจ ประเมินค่าวรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่า น ามาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง รักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติ ของชาติ และมีนิสัยรักการอ่านการเขียน มีมารยาทในการอ่าน การฟัง การดู เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ ในคุณค่าของภาษาไทยที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติสามารถน า ความรู้ที่ได้รับไปใช้ในการด ารงชีวิต และมีวินัย ใฝ่เรียนรู้มุ่งมั่นในการท างาน ซื่อสัตย์สุจริต มีจิตสาธารณะ รวมทั้งมีเจตคติ คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่เหมาะสม ตัวชี้วัด ท 1.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 ม.4-6/5 ม.4-6/6 ม.4-6/7 ม.4-6/8 ม.4-6/9 ท 2.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 ม.4-6/5 ม.4-6/6 ม.4-6/7 ม.4-6/8 ท 3.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 ม.4-6/5 ม.4-6/6 ท 4.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 ท 5.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 ม.4-6/6 รวม 23 ตัวชี้วัด
ฏ โครงการจัดการเรียนรู้ ภาคเรียนที่ 1/2560 โรงเรียนนิคมพิมายศึกษา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย รายวิชาภาษาไทย รหัส ท31101 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 2 ชั่วโมง/สัปดาห์ ครูผู้สอน นางพนิดา อิ่นค า หน่วย การเรียนรู้ เวลา ชั่วโมง มฐ/ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ การประเมินผล คุณลักษณะ/ K P A M F สมรรถนะส าคัญ หน่วยที่ 1 อภิปูชนียกานต์ 10 ท 1.1 ม.4-6/1 -หลักการอ่านออกเสียง ร้อยแก้ว ร้อยกรอง 20 20 20 30 10 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1.ซื่อสัตย์สุจริต 2.มีวินัย 3.ใฝ่เรียนรู้ 4.อยู่อย่างพอเพียง 5.มุ่งมั่นในการท างาน 6.รักความเป็นไทย สมรรถนะส าคัญของ ผู้เรียน 1.ความสามารถในการ สื่อสาร 2.ความสามารถในการคิด 3.ความสามารถในการ แก้ปัญหา 4.ความสามารถในการใช้ ทักษะชีวิต 5.ความสามารถในการใช้ เทคโนโลยี ท 1.1 ม.4-6/2 -บทมนัสการมาตาปิตุคุณ -บทมนัสการอาจาริยคุณ ท 5.1 ม.4-6/6 -บทอาขยาน (บทนมัสการ) ท 4.1 ม.4-6/1 ธรรมชาติภาษา พลัง ภาษา * ความรู้และข้อน่าสังเกต เกี่ยวกับภาษา * เสียง * อักษรไทย * การอ่านออกเสียง ท 1.1 ม.4-6/8 -สังเคราะห์ความรู้จาก สื่อฯ (บทเพลง โฆษณา นิทาน ค าสอน เทศนา) (งานกลุ่ม) ท 3.1 ม.4-6/1 -พูดสรุปแนวคิด,แสดง ความคิดเห็นจากเรื่องที่ฟัง และดู (พูดน าเสนอจาก เรื่องที่ศึกษา) ท 2.1 ม.4-6/4 -ผลิตงานเขียนของตนเอง บันเทิงคดี (งานเดี่ยว) ท 3.1 ม.4-6/6 มารยาทในการฟัง ดู และพูด
ฐ หน่วย การเรียนรู้ เวลา ชั่วโมง มฐ/ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ การประเมินผล คุณลักษณะ/ K P A M F สมรรถนะส าคัญ หน่วยที่ 2 อิเหนาตอน ศึกกะหมังกุหนิง 10 ท 5.1 ม.4-6/1 -หลักการอ่านวิเคราะห์ วิจารณ์ - การอ่านวรรณคดี * รับสารด้วยการอ่าน * ส่งสารด้วยการอ่าน 30 20 20 - 20 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1.ซื่อสัตย์สุจริต 2.มีวินัย 3.ใฝ่เรียนรู้ 4.อยู่อย่างพอเพียง 5.มุ่งมั่นในการท างาน สมรรถนะส าคัญของ ผู้เรียน 1.ความสามารถในการ สื่อสาร 2.ความสามารถในการคิด 3.ความสามารถในการ แก้ปัญหา 4.ความสามารถในการใช้ ทักษะชีวิต 5.ความสามารถในการใช้ เทคโนโลยี ท 5.1 ม.4-6/3,4 -หลักการ วิเคราะห์ สังเคราะห์ ประเมินค่า ด้านวรรณศิลป์ สังคม และวัฒนธรรม เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง ท 5.1 ม.4-6/6 -ท่องบทอาขยาน (ท่องจ าและบอกคุณค่า) ท 1.1 ม.4-6/9 -มารยาทในการอ่าน ท 3.1 ม.4-6/5 * ส่งสารด้วยการพูด -พูดต่อที่ประชุมชน (เรื่อง ความรัก...เชื่อมโยง วรรณคดีและสังคมในยุค ปัจจุบัน) ท 3.1 ม.4-6/6 -มารยาทในการฟัง ดูและพูด
ฑ หน่วย การเรียนรู้ เวลา ชั่วโมง มฐ/ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ การประเมินผล คุณลักษณะ/ K P A M F สมรรถนะส าคัญ หน่วยที่ 3 นิทาน เวตาล 8 ท 3.1 ม.4-6/4 - หลักการวิจารณญาณใน การฟังและดู 20 10 10 - 20 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1.ซื่อสัตย์สุจริต 2.มีวินัย 3.ใฝ่เรียนรู้ 4.มุ่งมั่นในการท างาน 5.รักความเป็นไทย สมรรถนะส าคัญของ ผู้เรียน 1.ความสามารถใน การสื่อสาร 2.ความสามารถใน การคิด 3.ความสามารถใน การแก้ปัญหา 4. ความสามารในการใช้ ทักษะชีวิต 5.ความสามารถใน การใช้เทคโนโลยี ท 5.1 ม.4-6/1, 3,4 - นิทานเวตาล เรื่องที่ 10 ท 2.1 ม.4-6/1 -ผลิตงานเขียนของตนเอง -เขียนอธิบาย ท 4.1 ม.4-6/2 -ใช้ค าและกลุ่มค าสร้าง ประโยค ท 2.1 ม.4-6/8 -มารยาทในการเขียน ท 3.1 ม.4-6/6 -มารยาทในการฟัง การดู และการพูด
ฒ หน่วย การเรียนรู้ เวลา ชั่วโมง มฐ/ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ การประเมินผล คุณลักษณะ/ K P A M F สมรรถนะส าคัญ หน่วยที่ 4 นิราศ นรินทร์ 12 ท 1.1 ม.4-6/2 หลักการตีความ แปลความ ขยายความ 20 10 10 30 10 คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1.ซื่อสัตย์สุจริต 2.มีวินัย 3.ใฝ่เรียนรู้ 4.อยู่อย่างพอเพียง 5.มุ่งมั่นในการท างาน สมรรถนะส าคัญของ ผู้เรียน 1.ความสามารถในการ สื่อสาร 2.ความสามารถในการคิด 3.ความสามารถในการ แก้ปัญหา 4.ความสามารถในการใช้ ทักษะชีวิต 5.ความสามารถในการใช้ เทคโนโลยี ท 5.1 ม.4-6/1 3,4 -นิราศนรินทร์ค าโคลง ท 2.1 ม.4-6/1 -กรอกแบบรายการต่างๆ ท 2.1 ม.4-6/8 -มีมารยาทในการเขียน ท 4.1 ม.4-6/4 -หลักการแต่งบทร้อยกรอง -แต่งกาพย์ -แต่งโคลงสี่สุภาพ
1 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่1 เรื่อง อภิปูชนียกานต์ เวลา 10 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่1 เรื่อง การอ่านบทร้อยแก้วและร้อยกรอง เวลา 2 ชั่วโมง วันที่.................เดือน.........................พ.ศ........................ ผู้สอน นางพนิดา อิ่นค า 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท 1.1 ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อน าไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการ ด าเนินชีวิตและมีนิสัยรักการอ่าน 2. ตัวชี้วัดชั้นปี/จุดประสงค์การเรียนรู้ ท 1.1 ม.4-6/1 อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้อย่างถูกต้อง ไพเราะและเหมาะสมกับ เรื่องที่อ่าน จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถอ่านออกเสียงร้อยแก้วได้ถูกต้องชัดเจน (K) 2. อ่านท านองเสนาะจากบทร้อยกรองได้ถูกต้องไพเราะ (K,P) 3. สาระส าคัญ การอ่านออกเสียงร้อยแก้ว และร้อยกรอง เป็นการอ่านออกเสียงให้ถูกต้อง ชัดเจน และมีลีลาการอ่าน เหมาะสมกับเนื้อเรื่อง เพื่อถ่ายทอดอารมณ์ไปสู่ผู้ฟัง ท าให้เกิดความคล้อยตามไปกับเรื่องราว หรือบทประพันธ์ ที่อ่าน 4. สาระการเรียนรู้ 1. อ่านออกเสียงร้อยแก้ว บทความ ข่าว เรื่องสั้นได้ถูกต้อง ชัดแจน น่าฟัง 2. อ่านท านองเสนาะบทร้อยกรองประเภทกาพย์ กลอน โคลง ฉันท์ได้ถูกต้อง และไพเราะ 5. กระบวนการจัดการเรียนรู้(วิธีสอนแบบบรรยาย และวิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ: กระบวนการปฏิบัติ) การอ่านบทร้อยแก้ว ชั่วโมงที่ 1 ขั้นน า 1. ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ ขั้นสอน 2. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับการใช้ภาษาในการด าเนินรายการของพิธีกรรายการ หรือผู้อ่านข่าว ทางโทรทัศน์ เรื่อง การใช้ภาษา เช่น การอ่านค าควบกล้ า การอ่านเน้นเสียงหนักเบา 3. ให้นักเรียนยกตัวอย่างบุคคลที่สามารถเป็นแบบอย่างการอ่านที่ดีได้ และบอกเหตุผลที่นักเรียน ชื่นชอบ
2 4. ครูอธิบายให้นักเรียนทราบว่า การอ่านสคริปต์ หรืออ่านข่าวให้น่าฟังจะต้องอ่านออกเสียงให้ชัดเจน มีลีลาการอ่านที่สอดคล้องกับเนื้อเรื่องที่อ่าน 5. ให้นักเรียนศึกษาหลักเกณฑ์ในการอ่านออกเสียงบทร้อยแก้ว จากหนังสือเรียน 6. ให้นักเรียนฝึกอ่านบทความที่ครูแจกให้ โดยให้จับคู่กับเพื่อน เพื่อฝึกอ่านตามหลักเกณฑ์ในการอ่าน ที่ได้ศึกษามา 7. ครูสังเกตการอ่านออกเสียงของนักเรียน แล้วเสนอแนะในส่วนที่บกพร่องให้นักเรียนน าไปปรับแก้ไข การอ่านให้ถูกต้อง 8. ให้นักเรียนแต่ละคู่ฝึกการอ่านออกเสียงให้ถูกต้อง และท าเครื่องหมายแบ่งวรรคตอนในการอ่าน เพื่อให้ฝึกอ่านได้ง่าย 9. ให้นักเรียนทบทวนความรู้เกี่ยวกับหลักเกณฑ์ในการอ่านออกเสียงบทร้อยแก้ว 10. ครูอธิบายเกี่ยวกับวิธีการอ่านออกเสียงแบบบรรยาย การอ่านแบบพรรณนาให้เห็นภาพ แล้วอ่าน เป็นตัวอย่างให้นักเรียนเห็นความแตกต่างของวิธีการอ่านทั้ง 2 แบบ 11. ให้นักเรียนจับคู่กับเพื่อนคนเดิมเพื่อฝึกอ่านตามตัวอย่าง จากหนังสือเรียน โดยให้เพื่อนประเมินการ อ่านออกเสียงของคู่ตนเอง แล้วแลกเปลี่ยนหรือแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับข้อบกพร่องของการอ่าน แล้วน ามา ปรับปรุงแก้ไข ขั้นสรุป 12. ให้อาสาสมัครนักเรียน 2 คน ออกมาอ่านออกเสียงหน้าชั้นเรียน แล้วครูเสนอแนะส่วนที่ควร ปรับปรุงเพื่อเป็นประโยชน์ในการน าไปปรับแก้ไข การอ่านบทร้อยกรอง ชั่วโมงที่ 2 ขั้นน า นักเรียนศึกษาใบความรู้เรื่องการอ่านบทร้อยกรอง ขั้นสอน 1. ให้นักเรียนอ่านท านองเสนาะตามที่ครูอ่านพร้อมๆ กัน 2. ให้นักเรียนไปค้นหาวิธีการอ่านท านองเสนาะที่ถูกต้องจากห้องสมุด และอินเทอร์เน็ต 3. ครูสุ่มนักเรียนจ านวน 2 คน ออกมาอธิบายการอ่านท านองเสนาะให้เพื่อนฟังหน้าชั้นเรียน 4. ครูอธิบายวิธีการอ่านและอ่านท านองเสนาะที่ถูกต้องให้นักเรียนฟังอีกครั้ง ขั้นสรุป 5. นักเรียนอ่านค าประพันธ์ประเภทฉันท์เป็นรายบุคคล
3 6. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1. หนังสือเรียน ภาษาไทย : หลักภาษาและการใช้ภาษาไทย ม.4 2. ตัวอย่างบทความ แหล่งการเรียนรู้ 1. ห้องสมุด 2. สื่อต่างๆ เช่น วิทยุ โทรทัศน์ 3. อินเตอร์เน็ต www.eduzones.com และ www.thaigoodview.com 7. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบก่อนเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ประเมินการอ่านบทร้อยแก้ว แบบประเมินการอ่านบทร้อยแก้ว ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
4 8. บันทึกผลหลังกระบวนการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ (เก่ง ดี มีสุข) .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ปัญหา/อุปสรรค .................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.....................................................ผู้สอน (นางพนิดา อิ่นค า) ต าแหน่ง ครู
5 เอกสารประกอบการสอน การอ่านร้อยแก้ว “ คิดบวก ชีวิตบวก” ข้อคิดสู่ชีวิตเป็นสุข จาก ท่านว.วชิรเมธี เวลาเจองานหนัก ให้บอกตัวเองว่า นี่คือโอกาสในการเตรียมพร้อมสู่ความเป็นมืออาชีพ เวลาเจอปัญหาซับซ้อน ให้บอกตัวเองว่า นี่คือบทเรียนที่จะสร้างปัญญาได้อย่างวิเศษ เวลาเจอความทุกข์หนัก ให้บอกตัวเองว่า นี่คือแบบฝึกหัดที่จะช่วยให้เกิดทักษะในการด าเนินชีวิต เวลาเจอนายจอมละเมียด ให้บอกตัวเองว่า นี่คือการฝึกตนให้เป็นคนสมบูรณ์แบบ (Perfectionist) เวลาเจอค าต าหนิ ให้บอกตัวเองว่า นี่คือการชี้ขุมทรัพย์มหาสมบัติ เวลาเจอค านินทา ให้บอกตัวเองว่า นี่คือการสะท้อนว่าเรายังคงเป็นคนที่มีความหมาย เวลาเจอความผิดหวัง ให้บอกตัวเองว่า นี่คือวิธีที่ธรรมชาติก าลังสร้างภูมิคุ้มกันให้กับชีวิต เวลาเจอความป่วยไข้ ให้บอกตัวเองว่า นี่คือการเตือนให้เห็นคุณค่าของการรักษาสุขภาพให้ดี เวลาเจอความพลัดพราก ให้บอกตัวเองว่า นี่คือบทเรียนของการรู้จักหยัดยืนด้วยขาตัวเอง เวลาเจอลูกหัวดื้อ ให้บอกตัวเองว่า นี่คือโอกาสทองของการพิสูจน์ความเป็นพ่อแม่ที่แท้จริง เวลาเจอแฟนทิ้ง ให้บอกตัวเองว่า นี่คือความเป็นอนิจจังที่ทุกชีวิตมีโอกาสพานพบ เวลาเจอคนที่ใช่แต่เขามีคู่แล้ว ให้บอกตัวเองว่า นี่คือประจักษ์พยานว่าไม่มีใครได้ทุกอย่างดั่งใจหวัง เวลาเจอภาวะหลุดจากอ านาจ ให้บอกตัวเองว่า นี่คือความอนัตตาของชีวิตและสรรพสิ่ง เวลาเจอคนกลิ้งกะล่อน ให้บอกตัวเองว่า นี่คืออุทาหรณ์ของชีวิตที่ไม่น่าเจริญรอยตาม เวลาเจอคนเลว ให้บอกตัวเองว่า นี่คือตัวอย่างของชีวิตที่ไม่พึงประสงค์ เวลาเจออุบัติเหตุ ให้บอกตัวเองว่า นี่คือค าเตือนว่าจงอย่าประมาทซ้ าอีกเป็นอันขาด เวลาเจอศัตรูคอยกลั่นแกล้ง ให้บอกตัวเองว่า นี่คือบททดสอบว่าที่ว่า “มารไม่มีบารมีไม่เกิด” เวลาเจอวิกฤต ให้บอกตัวเองว่า นี่คือบทพิสูจน์สัจธรรม “ในวิกฤตย่อมมีโอกาส” เวลาเจอความจน ให้บอกตัวเองว่า นี่คือวิธีที่ธรรมชาติเปิดโอกาสให้เราได้ต่อสู้ชีวิต เวลาเจอความตาย ให้บอกตัวเองว่า นี่คือฉากสุดท้ายที่จะท าให้ชีวิตมีความสมบูรณ์
6 อ่านไพเราะเสนาะโสต ค าชี้แจง : นักเรียนอ่านบทร้อยกรองที่ก าหนด แล้วให้ครูประเมินผลลงในแบบประเมินการอ่านบทร้อยกรอง กลอนสุภาพ กลอนสุภาพ/ แปดค า/ประจ าบ่อน// อ่านสามตอน/ทุกวรรค/ประจักษ์แถลง// ตอนต้นสาม/ตอนสอง/ต้องแสดง// ตอนสามแจ้ง/สามค า/ครบจ านวน// ก าหนดบท/ระยะ/กะสัมผัส// ให้ฟาดฟัด/ขัดความ/ตามกระสวน// วางจังหวะ/กะท านอง/ต้องกระบวน// จึงจะชวน/ฟังเสนาะ/เพราะจับใจ// กาพย์ฉบัง 16 กลางไพร/ไก่ขัน/บรรเลง// ฟังเสียง/เพียงเพลง// ซอเจ้ง/จ าเรียง/เวียงวัง// ยูงทอง/ร้องกะโต้ง/โห่งดัง// เพียงฆ้อง/กลองระฆัง// แตรสังข์/กังสดาล/ขานเสียง// กาพย์สุรางคนางค์ 28 วันนั้น/จันทร// มีดารากร// เป็นบริวาร// เห็นสิ้น/ดินฟ้า// ในป่า/ท่าธาร// มาลี/คลี่บาน// ใบก้าน/อรชร// โคลงสี่สุภาพ เสียงลือ/เสียงเล่าอ้าง// อันใด/พี่เอย// เสียงย่อม/ยอยศใคร// ทั่วหล้า// สองเขือ/พี่หลับใหล// ลืมตื่น//ฤาพี่// สองพี่/คิดเองอ้า// อย่าได้/ถามเผือ// อินทรวิเชียรฉันต์ บงเนื้อ/ก็เนื้อเต้น// พิศเส้น/สรีร์รัว// ทั่วร่าง/และทั้งตัว// ก็ระริก/ระริวไหว// แลหลัง/ละโลมโล// หิตโอ้/เลอะหลั่งไป// เพ่งผาด/อนาถใจ// ระกะร่อย/เพราะรอยหวาย//
7 แบบประเมินการอ่านบทร้อยแก้ว ล าดับ ที่ ชื่อ – สกุล ถูกต้องตาม อักขรวิธี การแบ่ง วรรคตอน ออกเสียง ชัดเจน การใช้น้ าเสียง การปรับปรุง การอ่าน รวม 20 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 คะแนน ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 17-20 ดีมาก 13-16 ดี 9-12 พอใช้ 5-8 ปรับปรุง
8 ค าชี้แจง ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. รูปแบบของงานเขียนประเภทร้อยแก้ว แบ่งได้เป็น กี่ประเภท อะไรบ้าง ก. 2 ประเภท คือ คัมภีร์ และนิยาย ข. 2 ประเภท คือ สารคดี และนวนิยาย ค. 2 ประเภท คือ บันเทิงคดี และสารคดี ง. 2 ประเภท คือ สารคดี และความเรียง 2.บุคคลใดไม่ปฏิบัติตนตามหลักการอ่านบทร้อยแก้ว ก. ข้าวสวยอ่านบทความด้วยความมั่นใจ ข. ข้าวปั้นอ่านข่าวให้เพื่อนฟังด้วยน้ าเสียงที่ดังเกินไป ค. ข้าวปุ้นศึกษานิทานให้เข้าใจก่อนจะอ่านให้น้องฟัง ง. ข้าวเหนียวอ่านเรื่องสั้นด้วยน้ าเสียงที่ดูเป็น ธรรมชาติเน้นเสียงหนัก เบา 3.“น้อมเกล้าฯ” อ่านออกเสียงว่าอย่างไร ก. น้อม – เกล้า – ละ ข. น้อม – เกล้า – น้อม – เกล้า ค. น้อม – เกล้า – ไป – ยาน – น้อย ง. น้อม – เกล้า – น้อม – กระ – หม่อม 4.การอ่านให้ถูกต้องตามอักขรวิธี จะต้องอาศัย หลักการอ่านจากแหล่งใดเป็นส าคัญ ก. เพื่อน ข. สารคดี ค. อินเทอร์เน็ต ง. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 5. บทร้อยกรองชนิดใดที่เป็นการน าบทร้อยกรองต่าง รูปแบบมาประสมกัน ก. กาพย์ ข. โคลง ค. ร่าย ง. ลิลิต เฉลย 6. ค าประพันธ์ที่เก่าแก่ที่สุดของไทย คือค าประพันธ์ ชนิดใด ก. ร่าย ข. โคลง ค. กาพย์ ง. ฉันต์ 7.ข้อใดไม่ได้เป็นวิธีการเพิ่มความไพเราะของการอ่าน ท านองเสนาะ ก. การครั่นเสียง ข. การเปิดเสียง ค. การหลบเสียง ง. การครวญเสียง 8. “มืดตื้อกระพือพิรุณพรม และฤเราจะแยแส” บทร้อยกรองนี้อ่านออกเสียงว่าอย่างไร ก. มืด – ตื้อ – กระ – พือ – พิ – รุน – พรม – และ – รึ – เรา – จะ – แย – แส ข. มืด – ตื้อ – กระ – พือ – พิ – รุ – นบ – พรม –และ – ลึ – เรา – จะ – แย – แส ค. มืด – ตื้อ – กระ – พือ – พิ – รุน – นะ – พรม – และ – รึ – เรา – จะ – แย – แส ง. มืด – ตื้อ – กะ – ระ – พือ – พิ – รุ – นะ – พรม – และ – ลึ – เรา – จะ – แย – แส 9. การอ่านร่ายที่มีเนื้อความบรรยายการรบ การต่อสู้ จะต้องอ่านด้วยน้ าเสียงแบบใด ก. อ่านด้วยน้ าเสียงเบา สั่นเครือ ข. อ่านด้วยน้ าเสียงดัง หนักแน่น ห้วน กระชับ ค. อ่านด้วยน้ าเสียงต่ า เน้นบ้าง สะบัดเสียงบ้าง ง. อ่านด้วยน้ าเสียงปานกลาง ไม่เบา ไม่ดังเกินไป 10. ข้อความใดใช้ภาพพจน์แบบสัทพจน์ ก. ครืนครืนใช่ฟ้าร้อง เรียมครวญ ข. ว่าจากเรือนเหมือนนกมาจากรัง ค. สายลมลูบไล้พฤกษาลดามาลย์ ง. เริงร้องถวายชัย พิภพเพียงท าลาย 1. ค 2. ข 3. ง 4. ง 5. ง 6. ก 7. ข 8. ค 9. ข 10. ก
9 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่1 เรื่อง อภิปูชนียกานต์ เวลา 10 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่2 เรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ เวลา 2 ชั่วโมง วันที่.................เดือน.........................พ.ศ........................ ผู้สอน นางพนิดา อิ่นค า 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท 1.1 ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อน าไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการ ด าเนินชีวิตและมีนิสัยรักการอ่าน มาตรฐาน ท 5.1 เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่า และน ามาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง 2. ตัวชี้วัดชั้นปี/จุดประสงค์การเรียนรู้ ท 1.1 ม.4-6/2 ตีความ แปลความ และขยายความเรื่องที่อ่าน ท 5.1 ม.4-6/6 ท่องจ าและบอกคุณค่าบทอาขยานตามที่ก าหนด และบทร้อยกรองที่มีคุณค่าตาม ความสนใจและน าไปใช้อ้างอิง จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. วิเคราะห์และวิจารณ์บทร้อยกรองที่อ่าน (P) 2. สังเคราะห์ข้อคิดจากบทร้อยกรองที่อ่าน (P) 3. เห็นคุณค่าของวรรณคดีและกระตือรือร้นในการเรียนรู้ (A) 4. ท่องจ าบทอาขยานที่ก าหนดได้ (A) 3. สาระส าคัญ ค านมัสการคุณานุคุณ มีเนื้อหาว่าด้วยการน้อมร าลึกในคุณงามความดีของพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ บิดามารดาและครูบาอาจารย์ มีจุดมุ่งหมายให้ผู้อ่านยึดมั่นในความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณด้วยการใช้ถ้อยค าที่แฝง ความหมายที่ดีงาม สามารถท่องจ าได้ง่าย เพื่อให้เยาวชนเกิดความซาบซึ้ง และน าแบบอย่างที่ดีไปปรับใช้ใน ชีวิตประจ าวันได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 4. สาระการเรียนรู้ 1. อ่านออกเสียงร้อยแก้ว บทความ ข่าว เรื่องสั้นได้ถูกต้อง ชัดแจน น่าฟัง 2. อ่านท านองเสนาะบทร้อยกรองประเภทกาพย์และฉันท์ได้ถูกต้อง และไพเราะ
10 5. กระบวนการจัดการเรียนรู้(วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ : เทคนิคการต่อเรื่องราว (Jigsaw) วิธีสอนแบบอุปนัย) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นน า 1. ครูติดตัวอย่างแผนผังค าประพันธ์ให้นักเรียนดูบนกระดาน ดังนี้ เปรียบหนักชนกคุณ ชนนีคือภูผา ใหญ่พื้นพสุธรา ก็บ่เทียบบ่เทียมทัน ครูถามนักเรียนว่า ค าประพันธ์ข้างต้นกล่าวถึงเรื่องใด และให้ข้อคิดอย่างไรบ้าง ขั้นสอน 2. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน คละกันตามความสามารถ ให้แต่ละคนมีหมายเลขประจ าตัว 1-5 ตามล าดับ เรียกกลุ่มนี้ว่า กลุ่มบ้าน แล้วให้สมาชิกที่มีหมายเลขเดียวกันมารวมกันเป็นกลุ่มใหม่ เรียกกลุ่มนี้ ว่า กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ แล้วครูให้แต่ละกลุ่มศึกษาคุณค่าด้านเนื้อหาจากค านมัสการคุณานุคุณที่ก าหนดให้ดังนี้ - กลุ่มหมายเลข 1 ศึกษาเรื่อง ค านมัสการพระพุทธคุณ - กลุ่มหมายเลข 2 ศึกษาเรื่อง ค านมัสการพระธรรมคุณ - กลุ่มหมายเลข 3 ศึกษาเรื่อง ค านมัสการพระสังฆคุณ - กลุ่มหมายเลข 4 ศึกษาเรื่อง ค านมัสการมาตาปิตุคุณ - กลุ่มหมายเลข 5 ศึกษาเรื่อง ค านมัสการอาจริยคุณ โดยให้นักเรียนศึกษาความรู้จากหนังสือเรียน หรือหนังสือค้นคว้าเพิ่มเติมตามความเหมาะสม 3. สมาชิกกลุ่มผู้เชี่ยวชาญกลับเข้าสู่กลุ่มบ้าน แล้วน าความรู้ที่ได้จากการศึกษามาถ่ายทอดให้สมาชิก ภายในกลุ่มฟัง 4. ครูสุ่มเรียกนักเรียน 4-5 คน จากแต่ละกลุ่ม ออกมาสรุปความรู้ที่ได้จากการศึกษาในหัวข้อต่างๆ ให้ เพื่อนฟังที่หน้าชั้นเรียน โดยครูตรวจสอบความถูกต้องและให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม 5. นักเรียนท าใบงานที่ 1.1 เรื่อง นานาน่าคิดกับค านมัสการคุณานุคุณ แล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลย ค าตอบในใบงาน ขั้นสรุป 6. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปข้อคิดที่ได้จาก ค านมัสการคุณานุคุณ ชั่วโมงที่ 2 ขั้นน า ๑. ครูติดตัวอย่างแผนผังค าประพันธ์ให้นักเรียนดูบนกระดาน พร้อมทั้งอ่านท านองเสนาะให้นักเรียนฟัง ดังนี้
11 สมญาเอารสทศพล มีคุณอนนต์ อเนกจะนับเหลือตรา ข้าฯ ขอนบหมู่พระศรา- พกทรงคุณา นุคุณประดุจร าพัน แล้วครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่า ค าประพันธ์บทนี้มีความไพเราะหรือไม่ อย่างไร และค าประพันธ์นี้มี คุณค่าในด้านใดบ้าง ขั้นสอน 2. ครูให้นักเรียนศึกษาเรื่อง การวิเคราะห์คุณค่างานประพันธ์จากหนังสือเรียน หนังสือค้นคว้าเพิ่มเติม หรือแหล่งข้อมูลสารสนเทศตามความเหมาะสม 3. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ 4. ให้นักเรียนเลือกค าประพันธ์ที่ตนเองชอบมากที่สุดในเรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ มาคนละ 2 บทแล้ว พิจารณาว่ามีคุณค่าทางด้านเนื้อหา ด้านวรรณศิลป์อย่างไร แล้วฝึกท่องค าประพันธ์ที่เลือกเป็นท านองสรภัญญะ ขั้นสรุป 5. ครูสุ่มเรียกนักเรียน 4-5 คน ออกมาน าเสนอผลงานที่หน้าชั้นเรียน โดยครูและเพื่อนนักเรียนช่วยกัน แสดงความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะ 6. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1. หนังสือเรียน ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ม.4 2. แถบบันทึกเสียงบทสวด ค านมัสการพระพุทธคุณ 3. ตัวอย่างแผนผังอินทรวิเชียรฉันท์11 และกาพย์ฉบัง 16 4. ใบงานที่ 1.1 ประเมินคุณค่าและสังเคราะห์ข้อคิด เรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ แหล่งการเรียนรู้ 1. ห้องสมุด 2. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ th.wikipedia.org/ พระยาศรีสุนทรโวหาร_(น้อย_อาจารยางกูร) 7. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ ประเมินการอ่านบทร้อยกรอง แบบประเมินการอ่านบทร้อยกรอง ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ สังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ตรวจใบงานที่ 1.1 ใบงานที่ 1.1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน แบบทดสอบหลังเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
12 8. บันทึกผลหลังกระบวนการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ (เก่ง ดี มีสุข) .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ปัญหา/อุปสรรค .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.....................................................ผู้สอน (นางพนิดา อิ่นค า) ต าแหน่ง ครู
13 ใบงานที่ 1.1 ประเมินคุณค่าและสังเคราะห์ข้อคิด เรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ ค าชี้แจง ให้นักเรียนเขียนสรุปประเมินคุณค่าและสังเคราะห์ข้อคิดวรรณคดีเรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ 1. คุณค่าด้านเนื้อหาของค านมัสการพระพุทธคุณ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 2. คุณค่าด้านเนื้อหาของค านมัสการพระธรรมคุณ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. คุณค่าด้านเนื้อหาของค านมัสการพระสังฆคุณ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 4. คุณค่าด้านเนื้อหาของค านมัสการมาตาปิตุคุณ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 5. คุณค่าด้านเนื้อหาของค านมัสการอาจริยคุณ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 6. คุณค่าด้านกลวิธีการแต่งโดยการเลือกสรรค าเหมาะกับเนื้อเรื่อง ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 7. ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 8. นักเรียนสามารถน าข้อคิดที่ได้ไปประยุกต์ในใช้ชีวิตประจ าวันได้อย่างไร ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................
14 แบบประเมินการอ่านบทร้อยกรอง ล าดับ ที่ ชื่อ – สกุล ถูกต้องตาม ลักษณะค า ประพันธ์ การแบ่ง วรรคตอน ออกเสียง ชัดเจน การใช้ น้ าเสียง การปรับปรุง การอ่าน รวม 20 คะแนน 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............../.................../................ เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 17-20 ดีมาก 13-16 ดี 9-12 พอใช้ 5-8 ปรับปรุง
15 แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม กลุ่มที่.................................................. สมาชิกของกลุ่ม 1. .............................................................................. 2. .............................................................................. 3. .............................................................................. 4. .............................................................................. 5. .............................................................................. 6. .............................................................................. ล าดั บที่ รายการประเมิน คุณภาพการปฏิบัติ 4 3 2 1 1 มีการปรึกษาและวางแผนร่วมกันก่อนท างาน 2 มีการแบ่งหน้าที่อย่างเหมาะสมและสมาชิกท าตามหน้าที่ทุกคน 3 มีการปฏิบัติงานตามขั้นตอน 4 มีการให้ความช่วยเหลือกัน 5 ร่วมมือกันปรับปรุงและพัฒนางาน รวม ลงชื่อ.....................................................................ผู้ประเมิน ................../......................../..................... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ าเสมอ ให้ 4 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมน้อยครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 17 – 20 13 – 16 9 – 12 5 – 8 ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง หมายเหตุ ครูอาจใช้วิธีการมอบหมายให้หัวหน้ากลุ่ม เป็นผู้ประเมิน หรือให้ตัวแทนกลุ่มผลัดกันประเมิน หรือให้มีการประเมินโดยเพื่อน โดยตัวนักเรียนเอง ตามความเหมาะสมก็ได้
16 ค าชี้แจง ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ค านมัสการคุณานุคุณบทใด แต่งด้วยค าประพันธ์ ประเภทกาพย์ฉบัง 16 ก. ค านมัสการอาจริยคุณ, ค านมัสการพระธรรมคุณ ข. ค านมัสการพระธรรมคุณ, ค านมัสการพระสังฆคุณ ค. ค านมัสการมาตาปิตุคุณ, ค านมัสการพระพุทธคุณ ง. ค านมัสการพระพุทธคุณ, ค านมัสการพระสังฆคุณ 2. ค านมัสการพระสังฆคุณ แสดงให้เห็นถึงความส าคัญ ของพระสงฆ์ในด้านใดมากที่สุด ก. เป็นผู้ดูแลและบ ารุงศาสนสถาน ข. เป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชน ค. เป็นผู้ให้ค าแนะน าและค าปรึกษาแก่พุทธศาสนิกชน ง. เป็นผู้สืบทอดและเผยแผ่หลักธรรมของพระพุทธศาสนา 3. บุคคลใดปฏิบัติตนได้สอดคล้องกับค านมัสการอาจริยคุณ ก. เอมอรตื่นมาใส่บาตรทุกวัน ข. แพรวาช่วยพ่อแม่ท างานบ้าน ค. ยงยุทธตั้งใจเรียนและไม่คุยในห้องเรียน ง. ใบเตยชอบนั่งสมาธิและสวดมนต์ก่อนเข้านอนทุกคืน 4. “ญาดาเป็นผู้มีน้ าใจแบ่งปันสิ่งของแก่ผู้อื่น และ ยังพูดจาไพเราะ ไม่พูดค าหยาบ ใครๆ จึงรักและอยาก เป็นเพื่อนกับเธอ เนื่องจากเธอยึดหลักสังคหวัตถุ 4 ใน การด าเนินชีวิต” จากข้อความข้างต้น ญาดาประพฤติตน สอดคล้องกับค านมัสการในข้อใด ก. ค านมัสการพระพุทธคุณ ข. ค านมัสการพระสังฆคุณ ค. ค านมัสการมาตาปิตุคุณ ง. ค านมัสการพระธรรมคุณ 5. พระพุทธเจ้าทรงเป็นผู้มีพระคุณต่อมนุษย์อย่างไร ก. เป็นผู้ปฏิบัติธรรมที่ก่อประโยชน์ให้แก่มนุษย์ทั้งปวง ข. เป็นผู้ให้ก าเนิดมนุษย์ทั้งปวงโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน ค. เป็นผู้สืบทอดหลักธรรมอันเป็นหัวใจของมนุษย์ทั้งปวง ง. เป็นผู้ทรงแสวงหาหนทางหลุดพ้นจากความทุกข์ ทั้งปวงให้แก่มนุษย์ 6. “เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว ได้มีพระกรุณา แสดงธรรมเทศนาสั่งสอนสรรพสัตว์ทั้งหลายให้หลุด พ้นจากกิเลส และยกระดับจิตใจตนเองให้งดงาม ซึ่งจะ ท าให้ทุกคนสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข” จาก ค ากล่าวนี้แสดงให้เห็นถึงค านมัสการในข้อใด ก. ค านมัสการพระพุทธคุณ ข. ค านมัสการพระสังฆคุณ ค. ค านมัสการมาตาปิตุคุณ ง. ค านมัสการพระธรรมคุณ 7. ค านมัสการมาตาปิตุคุณ มีความส าคัญอย่างไร ก. เป็นการระลึกถึงพระคุณของบิดามารดา ข. เป็นการระลึกถึงพระคุณของครูบาอาจารย์ ค. เป็นการระลึกถึงพระคุณของพระพุทธศาสนา ง. เป็นการระลึกถึงพระคุณของผู้มีพระคุณทั้งหลาย 8. ค านมัสการคุณานุคุณมีคุณค่าด้านกลวิธีการแต่ง อย่างไร ก. การเลือกใช้ค าที่เข้าใจง่ายมีความหมายกว้าง ข. การเลือกสรรค าเหมาะกับเนื้อเรื่องและมีเสียงเสนาะ ค. การใช้ส านวนเปรียบเทียบให้เกิดความรู้สึกสะเทือน อารมณ์ ง. การใช้ส านวนเปรียบเทียบถึงความรักที่ลูกมีต่อพ่อแม่ ได้อย่างละเอียด ลึกซึ้ง 9. ค านมัสการคุณานุคุณมีความดีเด่นในเรื่องใด ก. ความขัดแย้งในสังคม ข. ความรักในแง่มุมต่างๆ ของสังคม ค. การเปรียบเทียบแบบอุปมาเพื่อให้เห็นภาพชัดเจน ง. การเปรียบเทียบแบบพรรณนาเพื่อให้เห็นภาพลึกซึ้ง 10. บทอาขยานจากวรรณคดีเรื่อง ค านมัสการคุณานุคุณ มีคุณค่าในด้านใด ก. พระคุณที่ยิ่งใหญ่ของมนุษย์ที่มีต่อสัตว์ ข. พระคุณที่ยิ่งใหญ่ของพระเจ้าในทุกศาสนา ค. พระคุณที่ยิ่งใหญ่ของพระมหากษัตริย์ไทย ง. พระคุณที่ยิ่งใหญ่ของพ่อแม่ และครูอาจารย์ 1.ก 2. ง เฉลย 3. ค 4. ค 5. ก 6. ก 7. ก 8. ข 9. ก 10.ก
17 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่1 เรื่อง อภิปูชนียกานต์ เวลา 10 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่3 เรื่อง ธรรมชาติและพลังของภาษา เวลา 2 ชั่วโมง วันที่.................เดือน.........................พ.ศ........................ ผู้สอน นางพนิดา อิ่นค า 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท 4.1 เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของ ภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ 2. ตัวชี้วัดชั้นปี/จุดประสงค์การเรียนรู้ ท 4.1 ม.4-6/1 อธิบายธรรมชาติของภาษา พลังของภาษา และลักษณะของภาษา จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายธรรมชาติของภาษา และพลังของภาษาได้(K,P) 3. สาระส าคัญ ภาษาเป็นเครื่องมือของมนุษย์ เพื่อถ่ายทอดความรู้ ความเชื่อ ตลอดจนวัฒนธรรมจากบุคคลหนึ่งไปสู่ บุคคลหนึ่ง การมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติของภาษา ความหมายของภาษา หน่วยเสียงในภาษา การ เปลี่ยนแปลงของภาษา และลักษณะทั่วไปของภาษา ตลอดจนพลังของภาษา เพื่อให้ใช้ภาษาสื่อสารได้ตรงตาม เจตนาและมีประสิทธิผล 4. สาระการเรียนรู้ 1. ธรรมชาติของภาษา 2. พลังของภาษา 5. กระบวนการจัดการเรียนรู้(วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ : เทคนิคการต่อเรื่องราว(Jigsaw)) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นน า 1. ครูแบ่งนักเรียนเป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละ 9 คน เรียกว่า กลุ่มบ้าน ก าหนดให้แต่ละคนมีหมายเลข ประจ าตัว เลข 1-2-3-4-5-6-7-8-9 ขั้นสอน 2. ให้ทุกคนที่มีหมายเลขเดียวกันไปรวมกลุ่มใหม่ เรียกว่า กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ แล้วศึกษาเรื่อง ธรรมชาติ ของภาษาและพลังของภาษา ในประเด็นดังต่อไปนี้
18 กลุ่มที่ 1 ความหมายของภาษา : ความหมายแคบ กลุ่มที่ 2 ความหมายของภาษา : ความหมายกว้าง กลุ่มที่ 3 ประเภทของภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร : วัจนภาษา กลุ่มที่ 4 ประเภทของภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร : อวัจนภาษา กลุ่มที่ 5 ลักษณะทั่วไปของภาษา : ภาษาใช้เสียงสื่อความหมาย กลุ่มที่ 6 ลักษณะทั่วไปของภาษา : หน่วยเสียงในภาษา กลุ่มที่ 7 ลักษณะทั่วไปของภาษา : ภาษามีการเปลี่ยนแปลง กลุ่มที่ 8 ลักษณะทั่วไปของภาษา : ภาษาที่มีลักษณะต่างและคล้ายกัน กลุ่มที่ 9 พลังของภาษา 3. นักเรียนกลุ่มผู้เชี่ยวชาญศึกษาเนื้อหาให้เข้าใจ ซักถามและอภิปรายความรู้ในกลุ่มจนมีความรู้ ความเชี่ยวชาญ 4. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มตรวจสอบความรู้ร่วมกัน เพื่อให้มีความรู้ที่ถ่องแท้ พร้อมน าความรู้ไป ถ่ายทอดแก่เพื่อนสมาชิกในกลุ่ม ชั่วโมงที่ 2 1. ให้นักเรียนกลับเข้ากลุ่มบ้าน ขณะนี้ทุกหมายเลขจะเป็นผู้เชี่ยวชาญในเนื้อหาทั้งหมดที่จะต้องเรียน และในกลุ่มบ้านจะมีผู้เชี่ยวชาญอยู่ครบทุกหมายเลข ขั้นสรุป 2. ให้ผู้เชี่ยวชาญอธิบายความรู้ในแต่ละเนื้อหาให้สมาชิกในกลุ่มบ้านฟัง ทุกคนในกลุ่มบ้านจะสลับ บทบาทกันเป็นผู้เชี่ยวชาญและเป็นผู้เรียน หลังจากจบเนื้อหาในแต่ละตอนให้สมาชิกในกลุ่มซักถามเพื่อให้เข้าใจ ได้กระจ่าง 6. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1. หนังสือเรียน ภาษาไทย : หลักภาษาและการใช้ภาษา ม.4 แหล่งการเรียนรู้ 1. ห้องสมุดมัลติมีเดีย 2. สื่อต่างๆ เช่น สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อโทรทัศน์ สื่อวิทยุ สื่อคอมพิวเตอร์ 7. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ ประเมินจากสภาพจริงในชั้นเรียน แบบประเมินตามสภาพจริง ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ สังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
19 8. บันทึกผลหลังกระบวนการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ (เก่ง ดี มีสุข) .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ปัญหา/อุปสรรค .................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.....................................................ผู้สอน (นางพนิดา อิ่นค า) ต าแหน่ง ครู
20 แบบประเมินตามสภาพจริง ล าดับ ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 4 3 2 1 1 ความรู้ความเข้าใจในเนื้อหา 2 กระบวนการคิดวิเคราะห์ ประเมินค่า 3 การแสดงความคิดเห็น 4 ความมีน้ าใจกับเพื่อนร่วมงาน 5 ความรับผิดชอบต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย รวม ลงชื่อ..............................................................ผู้ประเมิน (.........................................................................) .............../.............../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน ปฏิบัติยังมีข้อบกพร่องในจุดที่ไม่ส าคัญ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติยังมีข้อบกพร่องเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติไม่ได้เลย ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 17 - 20 13 - 16 9 - 12 5 - 8 4 หมายถึง ดีมาก 3 หมายถึง ดี 2 หมายถึง พอใช้ 1 หมายถึง ปรับปรุง
21 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่1 เรื่อง อภิปูชนียกานต์ เวลา 10 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่4 เรื่อง พูดสรุปแนวคิดจากเรื่องที่ฟังและดู เวลา 2 ชั่วโมง วันที่.................เดือน.........................พ.ศ........................ ผู้สอน นางพนิดา อิ่นค า 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลือกฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู้ ความคิด และ ความรู้สึกในโอกาสต่างๆ อย่างมีวิจารณญาณและสร้างสรรค์ 2. ตัวชี้วัดชั้นปี/จุดประสงค์การเรียนรู้ ท 3.1 ม.4-6/1 สรุปแนวคิดและแสดงความคิดเห็นจากเรื่องที่ฟังและดู ท 3.1 ม.4-6/6 มีมารยาทในการฟัง การดูและการพูด จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สรุปแนวคิดและแสดงความคิดเห็นจากเรื่องที่ฟังและดูได้(P) 2. มารยาทในการฟัง การดู และการพูด (A) 3. สาระส าคัญ การสรุปความจากการฟังและการดูสื่อจากเทคโนโลยีต่างๆ ต้องใช้ทักษะในการจับใจความส าคัญเรื่องที่ ฟังและดู จับประเด็นส าคัญของเรื่องที่ฟังและดู แล้วน ามาจดบันทึกด้วยภาษาที่เข้าใจง่าย กระชับ และชัดเจน 4. สาระการเรียนรู้ 1. สรุปแนวคิดจากเรื่องที่ฟัง และดู พูดแสดงความคิดเห็นจากเรื่องที่ฟังและดู 2. แสดงออกอย่างมีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด 5. กระบวนการจัดการเรียนรู้(วิธีสอนแบบบรรยาย วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการกลุ่ม) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นน า 1. ครูน าสนทนาถึงการรับข่าวสาร ข่าวบันเทิงต่างๆ จากการฟังและการดูสื่อที่มีช่องทางหลากหลาย เช่น โทรทัศน์ วิทยุ คอมพิวเตอร์ โดยให้นักเรียนช่วยกันบอกหลักการฟังและดู เพื่อสรุปความ ประเด็นหลัก และประเด็นรองของสารที่ฟัง ขั้นสอน
22 2. ให้นักเรียนช่วยกันเสนอแนะ “วิธีสรุปความจากการฟังและการดู” ครูอธิบายเพิ่มเติม 3. ให้นักเรียนเข้าห้องสมุดมัลติมีเดีย สืบค้นเรื่องราวจากการฟังและดูสื่ออินเทอร์เน็ต หรือครูน าเสนอ วีดิทัศน์ละครเรื่อง หัวใจชายหนุ่ม 1 ตอน ใช้เวลาการชม 30 นาที 4. ครูเสนอแนะหลักการวิเคราะห์วิจารณ์และประเมินค่าเรื่องที่ฟัง และดูอย่างง่ายๆ โดยใช้เทคนิค PMI ซึ่งช่วยกระตุ้นการคิดหลายๆ แง่มุม ทั้งแง่บวก แง่ลบ เพื่อน าไปสู่การตัดสินใจที่รอบคอบ เช่น P Plus การคิดในแง่บวกถึงเหตุผลในการกระท าของตัวละคร สถานการณ์ ผลประโยชน์ คุณค่า M Minus การคิดในแง่ลบ ความไม่ดี โทษของสิ่งนั้น ความไม่เป็นประโยชน์ ความคิด ด้านลบ I Interesting การศึกษาความคิดทั้งสองด้าน แล้วน ามาศึกษาวิเคราะห์ ประมวลความคิด ทั้งสองด้าน แล้วน ามาวิเคราะห์ สรุป ตัดสินใจ 5. ให้นักเรียนเขียนสรุปสาระส าคัญของเรื่องที่ฟังและดู วิเคราะห์ วิจารณ์ ประเมินค่า แล้วเขียนสรุป ลงในใบงานที่ 1.2 เรื่อง การสรุปความจากการฟัง การดู 6. นักเรียนแลกเปลี่ยนกันตรวจสอบผลงาน ให้ค าแนะน าปรับปรุงแก้ไขซึ่งกันและกัน ขั้นสรุป 7. ครูให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมเป็นรายบุคคลในด้านความถูกต้องของเนื้อหา การจับใจความส าคัญ การ แสดงความคิดเห็นวิเคราะห์ วิจารณ์ ประเมินค่า แล้วน าผลงานเย็บรวมเล่มไว้เพื่อศึกษาเรียนรู้ร่วมกัน ชั่วโมงที่ 2 ขั้นน า – ขั้นสอน 1. ให้นักเรียนศึกษาอิสระในการสืบค้นเรื่องที่สนใจฟังและดู แล้วเขียนสรุปการฟังและดู มาส่งให้ได้ จ านวน 3 เรื่อง โดยฟังและดูจากสื่อที่หลากหลาย 2. ให้นักเรียนเขียนสรุปสาระส าคัญของเรื่องที่ฟังและดู วิเคราะห์ วิจารณ์ ประเมินค่า ลงในแบบฟอร์ม ให้ถูกต้อง 3. นักเรียนแลกเปลี่ยนกันตรวจสอบผลงาน ให้ค าแนะน าปรับปรุงแก้ไขซึ่งกันและกัน ขั้นสรุป 4. ให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมเป็นรายบุคคลในด้านความถูกต้องของเนื้อหา การจับใจความส าคัญ การแสดงความคิดเห็นวิเคราะห์ วิจารณ์ ประเมินค่า แล้วน าผลงานเย็บรวมเล่มไว้เพื่อศึกษาเรียนรู้ร่วมกัน 6. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1. หนังสือเรียน ภาษาไทย : หลักภาษาและการใช้ภาษา ม.4 2. วีดิทัศน์ เรื่อง หัวใจชายหนุ่ม 3. ใบงานที่ 1.2 เรื่อง การสรุปความจากการฟัง การดู
23 แหล่งการเรียนรู้ 1. ห้องสมุดมัลติมีเดีย 2. สื่อต่างๆ เช่น สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อโทรทัศน์ สื่อวิทยุ สื่อคอมพิวเตอร์ 7. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบก่อนเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ตรวจใบงานที่ 1.2 ใบงานที่ 1.2 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ประเมินการเขียนสรุปความ จากการฟังและการดู แบบประเมินการเขียนสรุปความ จากการฟังและการดู ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน แบบทดสอบหลังเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
24 8. บันทึกผลหลังกระบวนการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ (เก่ง ดี มีสุข) .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ปัญหา/อุปสรรค .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.....................................................ผู้สอน (นางพนิดา อิ่นค า) ต าแหน่ง ครู
25 ใบงานที่ 1.2 เรื่อง การสรุปความจากการฟัง การดู ค าชี้แจง วิเคราะห์ วิจารณ์ ประเมินค่า และเขียนสรุปสาระส าคัญของเรื่องที่ฟัง ที่ดูให้ถูกต้อง การสรุปความจากการฟัง การดู เรื่อง ที่มา ความรู้ที่ได้รับจากการฟัง การดู เฉลยตามค าตอบของนักเรียน และอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน)
26 แบบประเมินการเขียนสรุปความจากการฟังและการดู ชื่อ - นามสกุล ชั้น เลขที่ ล าดับ ที่ รายการประเมิน คุณภาพผลงาน 4 3 2 1 1 สรุปแนวคิดและแสดงความคิดเห็น จากเรื่องที่ฟังและดู 2 ประเมินค่าเรื่องที่ฟังและดู แล้วก าหนด แนวทางน าไปประยุกต์ใช้ในการด าเนินชีวิต 3 มีวิจารณญาณในการเลือกเรื่องที่ฟังและดู 4 มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด 5 การเขียนสะกดค า รวม เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 17-20 13-16 9-12 5-8 4 หมายถึง ดีมาก 3 หมายถึง ดี 2 หมายถึง พอใช้ 1 หมายถึง ปรับปรุง ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ………/……………/………….
27 ค าชี้แจง ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. บุคคลในข้อใดมีพฤติกรรมเป็นผู้สรุปความที่ดี ก. ดวงดาว ท าความเข้าใจกับเรื่องที่ฟังแล้วสรุป ประเด็นส าคัญของเรื่องด้วยส านวนตนเอง ข. ดวงเดือน ฟังเรื่องแล้ววิเคราะห์แหล่งที่มา สรุป แนวคิดส าคัญของเรื่องโดยใช้ภาษาเขียน ค. ดวงจันทร์ เลือกฟังเรื่องที่ชอบแล้วสรุปประเด็น ส าคัญเพื่อน าไปใช้ในชีวิตประจ าวัน ง. ดวงดารา ตั้งใจฟังสื่อทุกชนิดแล้วเขียนสาระส าคัญ ของเรื่องเพื่อน าความรู้ไปเผยแพร่ 2. การฟังเรื่องให้เข้าใจ มีวิธีการอย่างไรในขณะที่ฟัง ก. ฟังแล้วตั้งค าถาม ข. ฟังแล้วน ามาคิดตาม ค. แสดงความคิดเห็นต่อเรื่องที่ฟัง ง. จับใจความส าคัญของเรื่องที่ฟังเป็นตอนๆ 3. การแสดงกิริยาอาการที่เหมาะสม หมายความว่า อย่างไร ก. การไม่รบกวนสมาธิของผู้อื่น ข. การปฏิบัติตามวัฒนธรรมไทย ค. การแสดงความเคารพต่อผู้พูด ง. การไม่ท ากิจกรรมอื่นในขณะที่ฟังและดู 4. ภาษาที่ใช้ในการสรุปความจากการฟังและการดู มีลักษณะอย่างไร ก. เขียนสั้นๆ ไม่เยิ่นเย้อ ข. เขียนกะทัดรัด มีความไพเราะ สวยงาม ค. เขียนกระชับ ครอบคลุมเนื้อความ มีความหมาย ง. เขียนสั้นๆ เท่าที่มีความจ าเป็น ไม่เล่นส านวนโวหาร 5. การตั้งค าถามจากเรื่องที่ฟังและดู เป็นผลดีอย่างไร ก. เป็นการสรุปความคิด ข. เป็นการทดสอบความเข้าใจ ค. เป็นการเก็บใจความส าคัญ ง. เป็นการสังเคราะห์ข้อความ 6. การสรุปความจากการฟังและการดู ให้ความส าคัญ ต่อเรื่องใดมากที่สุด ก. เนื้อหาและการใช้ภาษา ข. เจตนาของผู้ส่งสารและเนื้อหา ค. ความรู้ ความคิด และการใช้ภาษา ง. ความสมเหตุสมผลและการใช้ภาษา 7. วิธีการสรุปความจากการฟังและการดู ต้องพิจารณาสิ่ง ใดเป็นส าคัญ ก. ความคิดส าคัญในเรื่อง ข. ข้อเท็จจริงที่มีในเรื่อง ค. ข้อคิดเห็นที่มีในเรื่อง ง. ความเป็นไปได้ของเรื่อง 8. เหตุใดจึงต้องบันทึกที่มาของเรื่องที่ฟังและดูในการ สรุปความจากการฟังและการดู ก. เพื่อน าไปใช้อ้างอิง ข. เพื่อเป็นแนวทางในการค้นคว้าต่อไป ค. เพื่อเป็นเครื่องเตือนความทรงจ าต่อไป ง. เพื่อติดตามฟังและดูเรื่องลักษณะเดียวกันในครั้ง ต่อไป 9. มารยาทในการฟังและการดู มีความสัมพันธ์กับเรื่องใด มากที่สุด ก. สื่อที่ใช้ ข. เรื่องที่ดูและฟัง ค. สถานที่ที่ฟังและดู ง. ขนบธรรมเนียม วัฒนธรรมไทย 10. การสรุปความจากการฟังและการดู มีลักษณะคล้ายกับ ข้อใด ก. การตีความ ข. การย่อความ ค. การขยายความ ง. การเรียงความ เฉลย 1. ก 2. ง 3. ง 4. ค 5. ข 6. ก 7. ก 8. ค 9. ง 10. ข
28 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่1 เรื่อง อภิปูชนียกานต์ เวลา 10 ชั่วโมง แผนการเรียนรู้ที่5 เรื่อง การเขียนบันเทิงคดี เวลา 2 ชั่วโมง วันที่.................เดือน.........................พ.ศ........................ ผู้สอน นางพนิดา อิ่นค า 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท 2.1 ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวใน รูปแบบต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่าง มีประสิทธิภาพ 2. ตัวชี้วัดชั้นปี/จุดประสงค์การเรียนรู้ ท 2.1 ม.4-6/4 ผลิตงานเขียนของตนเองในรูปแบบต่างๆ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถผลิตงานเขียนในรูปแบบบันเทิงคดีได้(K) 3. สาระส าคัญ การเขียนบันเทิงคดีนั้น ผู้เขียนจะต้องมีจินตนาการ มีความสามารถคิดเรื่องที่สนุกน่าสนใจ มีศิลปะใน การใช้ภาษา มีประสบการณ์ มีความเข้าใจชีวิต มีความรู้รอบตัวในศาสตร์ต่างๆ อย่างดี จึงจะเขียนบันเทิงคดีได้ น่าอ่านและมีสารประโยชน์ 4. สาระการเรียนรู้ 1. มีความรู้ความเข้าใจในการเขียนบันเทิง 5. กระบวนการจัดการเรียนรู้(วิธีสอนแบบบรรยาย วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการกลุ่ม) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นน า 1. ครูให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นว่า งานเขียนสารคดีที่มีคุณค่า มีลักษณะอย่างไร แล้วอธิบาย เหตุผลประกอบ 2. ให้นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง สารคดีที่ดีและแนวทางการประเมินคุณค่า จากหนังสือเรียน ขั้นสอน 3. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับลักษณะของสารคดีที่ดี และสรุปประเด็นที่ส าคัญ ดังนี้ 1) มีจุดมุ่งหมายที่แน่นอน 2) ชื่อเรื่องมีความสอดคล้องกับเนื้อหา 3) ระดับภาษาที่ใช้ถูกต้องเหมาะสมกับเนื้อเรื่อง
29 4) สาระความรู้ที่น าเสนอถูกต้อง 5) ใช้ถ้อยค า ส านวน โวหาร ค าคม คติพจน์ประกอบการเขียน 6) มีสัดส่วนที่พอเหมาะ 7) หากเป็นสารคดีเชิงบทความวิพากษ์วิจารณ์ จะต้องเขียนหรือน าเสนอเนื้อหา หรือเรื่องราว ด้วยความเป็นกลาง 4. ครูถามนักเรียนว่า หากนักเรียนอ่านบทความ 1 บทความจบแล้ว นักเรียนสามารถที่จะประเมิน คุณค่างานเขียนนั้นๆ ได้เลยหรือไม่ เพราะเหตุใด ขั้นสรุป 5. ครูชี้แจงให้นักเรียนทราบว่า การประเมินคุณค่างานเขียนนั้น จะต้องท าใจให้เป็นกลาง ไม่มีอคติ และประเมินคุณค่าอย่างมีหลักการ และพึงระลึกอยู่เสมอว่า การติเพื่อก่อจะท าให้เกิดการพัฒนางานเขียนที่มี คุณภาพและสร้างสรรค์ ชั่วโมงที่ 2 ขั้นน า 1. ครูสนทนาซักถามกระตุ้นความสนใจของนักเรียนดังต่อไปนี้ - นักเรียนรู้จักหนังสือที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับอะไรบ้าง พร้อมยกตัวอย่างรายชื่อหนังสือที่นักเรียนรู้จัก - หนังสือเล่มใดที่นักเรียนชอบมากที่สุดเพราะเหตุใด - นักเรียนมีวิธีการเลือกอ่านหนังสืออย่างไร และหนังสือแต่ละประเภทมีจุดมุ่งหมายในการอ่านอย่างไร ขั้นสอน 2. นักเรียนศึกษารูปแบบงานเขียนประเภทร้อยแก้วทั้งงานเขียนประเภทบันเทิงคดีและงานเขียน ประเภทสารคดี พร้อมศึกษาหลักการอ่านออกเสียงร้อยแก้วและการอ่านในใจในหนังสือหลักภาษาและการใช้ ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3. นักเรียนร่วมกันแลกเปลี่ยนประเด็นความคิดเห็นจากค าถามดังต่อไปนี้ - นักเรียนคิดว่า รูปแบบงานเขียนประเภทสารคดีและบันเทิงคดีมีความเหมือนและต่างกันอย่างไร - นักเรียนคิดว่าการอ่านออกเสียงและการอ่านในใจมีเป้าหมายในการสื่อสารที่ต่างกันหรือไม่ อย่างไร - นักเรียนคิดว่า จุดมุ่งหมายในการอ่านที่มีความแตกต่างกันส่งผลต่อหลักการอ่านที่มีความแตกต่างกัน หรือไม่ อย่างไร - นักเรียนบันทึกความเข้าใจลงในสมุด 4. นักเรียนยกตัวอย่างงานเขียนบันเทิงคดีและสารคดีอย่างละ 2 ตัวอย่าง 5. นักเรียนแต่ละคนค้นคว้างานเขียนประเภทบันเทิงคดีและสารคดีอย่างละ 1 เรื่อง 6. นักเรียนสามารถบอกความแตกต่างระหว่างงานเขียนประเภทบันเทิงคดีและสารคดี พร้อม ยกตัวอย่างประกอบ
30 ขั้นสรุป 7. ครูมอบหมายให้นักเรียนเขียนบันเทิงคดีเรื่องที่นักเรียนสนใจ 1 เรื่อง โดยให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลใน เรื่องที่สนใจ เพื่อน ามาใช้เป็นข้อมูลในการเขียนบันเทิงคดี แล้วครูนัดหมายการส่งผลงาน 6. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ สื่อการเรียนรู้ 1. หนังสือเรียน ภาษาไทย : หลักภาษาและการใช้ภาษาไทย ม.4 2. ตัวอย่างหนังสือบันเทิงคดี และสารคดี แหล่งการเรียนรู้ 1. ห้องสมุด 2. สื่อต่างๆ เช่น วิทยุ โทรทัศน์ 3. อินเตอร์เน็ต www.eduzones.com และ www.thaigoodview.com 7. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบก่อนเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ประเมินการเขียนบันเทิงคดี แบบประเมินการเขียนบันเทิงคดี ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน แบบทดสอบหลังเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์