คู่มือหลักกิจกรรมลูกเสือ-เนตรนารี

คำนำ

จุดมุ่งหมายของหลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐาน มุ่งพัฒนาคนไทยให้เป็นมนุษย์ท่ีสมบูรณ์ เป็นคนดี
คนเก่งและอยรู่ ว่ มในสังคมอย่างมีความสุข บนพ้นื ฐานของความเป็นไทยน้ัน นอกจากการพฒั นาผู้เรยี น ทกุ
คนให้มีความรู้ท่ีเป็นพ้ืนฐานสาคัญซ่ึงได้กาหนดไว้ในโครงสรา้ งกลุ่มสาระการเรียนรู้ท้ัง ๘ กลุ่มแล้ว หลักสูตร
ยังได้กาหนดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนไว้ในโครงสร้างด้วย กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามหลักสูตร การศึกษาข้ัน
พื้นฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ประกอบด้วยกิจกรรมแนะแนว กิจกรรมนักเรียนและ
กิจกรรมสาธารณะประโยชน์ ซงึ่ กิจกรรมลกู เสอื -เนตรนารี เป็นองคป์ ระกอบหนงึ่ ในกิจกรรมนกั เรียน

หลกั สูตรกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี ตามหลักสตู รการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง
พ.ศ. ๒๕๖๐) มีจุดประสงค์เพ่ือให้ผู้เรียนมีพัฒนาการทางกาย สติปัญญา จิตใจและศีลธรรม ให้เป็นพลเมือง
ดีมีความรับผิดชอบ ช่วยสร้างสรรค์สังคมให้มีความเจริญก้าวหน้า ความสงบสุขและความมั่นคงของ
ประเทศชาติ จึงต้องปลูกฝังให้มีความรู้ ความเข้าใจและสามารถปฏิบัติตามคาปฏิญาณ กฎและคติพจน์ของ
ลูกเสือ มีทักษะการสังเกต จดจา การใช้มือ เครื่องมือ การแก้ปัญหาและทักษะในการทางานร่วมกับผู้อ่ืน มี
ความซ่ือสัตย์สุจริต มีระเบียบวินัย กล้าหาญ อดทน เช่ือมั่นในตนเอง มีความสามัคคี เห็นอกเห็นใจผู้อื่น มี
ความเสียสละ บาเพ็ญตนเพ่ือสาธารณประโยชน์ มีการพัฒนาตนเองอยู่เสมอ สรา้ งสรรค์งานฝีมือ สนใจและ
พฒั นาเรื่องของธรรมชาติ

เพื่อให้ผู้เรียนของโรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม มีคุณลักษณะดังกล่าว จึงได้จัดทาเอกสารคู่มือ
การจัดกิจกรรมลกู เสือในสถานศึกษาของโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคมประจาปกี ารศึกษา ๒๕๖๓ขึ้น เพื่อให้
บุคลากรท่ีเก่ียวข้องสามารถดาเนินกิจการลูกเสือ เนตรนารีให้เกิดผลดีครอบคลุมทุกด้าน และขอขอบคุณ
คณะกรรมการและคณะทางานในการจัดทาเอกสารคู่มือการจัดกิจกรรมลูกเสือในสถานศึกษา ของโรงเรียน
สว่างอารมณ์วิทยาคมประจาปีการศึกษา ๒๕๖๓ซึ่งเอกสารน้จี ะเป็นประโยชน์อย่างยงิ่ ต่อ การพัฒนาคุณภาพ
กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี และส่งเสริมผู้เรยี นให้มีคุณลกั ษณะอนั พึงประสงคต์ ามเจตนารมย์หลกั สูตรตอ่ ไป

นายโรจนัสถ์ สุจริต
หวั หนา้ กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี โรงเรยี นสวา่ งอารมณว์ ทิ ยาคม

๑๘ มิถนุ ายน ๒๕๖๓

สำรบญั หน้ำ
๑
แนวทางการจดั กจิ กรรมลูกเสือ-เนตรนารใี นสถานศึกษา ๒
พระราชบัญญัติ ข้อบังคบั ระเบียบของกิจการลูกเสอื ไทย ๓
สาระหลกั ตามพระราชบัญญัตลิ กู เสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ ๒๘
การจดั กิจกรรมลกู เสือเนตรนารขี องกองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม
ปีการศึกษา ๒๕๖๓ ๒๙
บคุ ลากรกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณว์ ทิ ยาคม
ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓ ๓๔
แนวนโยบายการจัดกจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสวา่ งอารมณว์ ิทยาคม ปี
การศึกษา ๒๕๖๓ ๓๔
โครงสรา้ งการบริหารงานลกู เสือในโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ๓๙
แผนการจัดการเรยี นรู้ กจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณว์ ิทยาคม ปี
การศกึ ษา ๒๕๖๓ ๔๒
หลักสตู รการเรียนการสอนกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปีการศกึ ษา
๒๕๖๓ ๔๘
ผ้กู ากบั ลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓ ๔๘
ปฏิทนิ กจิ กรรมลูกเสือ-เนตรนารสี ามัญรุ่นใหญ่ โรงเรยี นสวา่ งอารมณว์ ิทยาคมปกี ารศึกษา๒๕๖๓

๑

แนวทางการจัดกิจกรรมลกู เสอื -เนตรนารีในสถานศึกษา
การลกู เสือเป็นขบวนการอาสาสมัคร ทใี่ ห้การศกึ ษาแก่เยาวชนโดยถ้วนหน้า ไม่มีการแบ่งแยกและกดี กนั ใน

เรอ่ื งเชอื้ ชาติ ผวิ พรรณ วรรณะ ตลอดจนลัทธิทางศาสนาใด ๆ ท้งั สน้ิ ไม่อยภู่ ายใต้อิทธพิ ลของการเมอื งและยดึ มนั่
ปฏิบตั ติ ามอุดมการณ์ของผใู้ ห้กาเนดิ ลูกเสือโลกคอื (ลอร์ด เบเดน โพเอลล์) (Lord Baden – Powell) อยา่ งแน่วแน่
และม่นั คง วงการศึกษาทัว่ โลกถือว่า การลูกเสอื เปน็ ขบวนการทีใ่ ห้การศกึ ษาแก่เด็กและเยาวชนในรปู แบบนอกระบบ
( non – formal education movement)

กิจการลูกเสือทวั่ โลกสามารถดารงอยู่ได้ด้วยความมเี อกภาพ (Unity) ซงึ่ เป็นแกนกลางให้ประเทศสมาชกิ ทั่ว
โลกไดพ้ ฒั นากจิ การลูกเสอื ของตนให้มีความก้าวหน้าไปในแนวทางเดยี วกนั ดงั น้ัน การสง่ เสริมให้เยาวชนของชาตเิ ป็น
พลเมอื งดี ทีม่ คี วามรับผิดชอบต่อตนเองและประเทศชาติ ต้องอาศัยสาระสาคญั ของการลูกเสือ
สาระสาคัญของลูกเสอื

สาระสาคัญของลูกเสอื ประกอบดว้ ย หลกั การ วตั ถปุ ระสงค์ และวธิ ีการ โดยมีรายละเอียด ดงั น้ี
หลักการ (principle) ได้แก่
๑. มีศาสนาเป็นหลักยึดทางจิตใจ จงรกั ภักดตี ่อศาสนาทตี่ นเคารพนับถอื และพึงปฏิบัติศาสนกจิ ดว้ ยความ
จริงใจ
๒. จงรักภกั ดีต่อพระมหากษตั รยิ แ์ ละประเทศชาตขิ องตน พร้อมดว้ ยการส่งเสริม
และสนบั สนนุ สันติสขุ และสนั ตภิ าพ ความเขา้ ใจท่ีดซี ึ่งกนั และกนั ความรว่ มมือซึ่งกันและกนั นับแต่ระดบั ท้องถ่ิน
ระดบั ชาติ และระดับนานาชาติ
๓. เข้ารว่ มในการพัฒนาสงั คม ยอมรบั และให้ความเคารพในเกียรติและศักดิ์ศรี
ของผู้อนื่ และเพ่ือนมนษุ ย์ทุกคน รวมทั้งการยอมรบั และใหค้ วามเคารพในความถกู ต้องและความเปน็ ธรรมต่อธรรมชาติ
และสรรพส่ิงทั้งหลายในโลก
๔. มคี วามรบั ผิดชอบต่อการพัฒนาตนเองอยา่ งต่อเน่ือง
๕. ลูกเสอื ทกุ คนต้องยึดมัน่ ในคาปฏิญาณและกฎของลกู เสือซ่งึ บญั ญตั ิไว้ในภาษาของแต่ละประเทศ ตามความ
เหมาะสมกบั วฒั นธรรมของตนโดยยึดถือใจความสาคญั ที่ ลอรด์ เบเดน โพเอลล์ ผูใ้ ห้กาเนดิ ลูกเสือโลกได้
กาหนดไว้ คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือน้ัน ต้องไดร้ ับการอนุมัติจากองค์การลูกเสอื โลกก่อนจึงจะถือว่าเปน็ คา
ปฏิญาณและกฎที่ถูกต้อง
วตั ถุประสงค์ (purpose)
วตั ถุประสงค์ของการลกู เสือ คือการชว่ ยให้เยาวชนได้รบั การพัฒนาศักยภาพทางร่างกาย สติปัญญา จิตใจ
และสงั คมให้สมบูรณ์อยา่ งเต็มที่ เพ่ือใหเ้ ป็นพลเมอื งดี ที่มีความรบั ผิดชอบและเป็นสมาชิกที่ดีของท้องถ่ิน ของชาติ
และของชุมชนระหวา่ งประเทศ ตามท่ีธรรมนูญลกู เสือโลกไดบ้ ัญญัติไว้
วธิ ีการ (method)
วิธกี ารของการลกู เสือ คือระบบการศึกษาดว้ ยตนเองให้เกิดความก้าวหนา้ ตามลาดับขนั้ โดยอาศยั
คาปฏญิ าณและกฎของลกู เสือการเรยี นร้ดู ้วยการกระทาระบบหม่หู รือกลุ่มย่อย โดยมผี ู้ใหญเ่ ป็นผแู้ นะนา สัง่ สอน
ฝึกอบรมให้มีความรบั ผิดชอบทลี ะน้อยแลว้ เพ่ิมความรบั ผดิ ชอบใหม้ ากขน้ึ ตามลาดบั อายุ ฝึกให้รจู้ ักปกครองตนเอง

คมู่ ือการดาเนินงานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผ้อู านวยการเสวก พันธุ์อน้

๒

จนเปน็ ลักษณะนสิ ยั ประจาตัว เพ่อื ใหม้ ีความสามารถพ่ึงตนเองได้ เป็นผู้นาและเปน็ ผ้ใู ห้ความร่วมมอื ท่ดี กี ารทดสอบ
ความกา้ วหนา้ ตามลาดบั ขน้ั ปรบั ระดับของการฝึกอบรมลูกเสอื ใหส้ ูงขึ้นตามระดับอายุ

ระบบเคร่ืองหมายวชิ าพิเศษ (Proficiency Badge System)
การจดั ทาหลักสูตรของการฝึกอบรมเด็กและวชิ าทีเ่ รยี น ให้จัดตามความสนใจของผเู้ รียนเปน็ หลัก เพื่อพฒั นา
ใหผ้ เู้ รยี นเกิดความกา้ วหน้าเป็นรายบุคคลการใช้เพลง การเล่น การเล่านทิ าน ฯลฯ ประกอบในการฝึกอบรม ลกู เสือ
พิธีการตา่ ง ๆ ในการฝึกอบรมลกู เสือ รวมท้ังเคร่ืองแบบลูกเสอื ตามแบบฉบบั ที่คณะลูกเสือแห่งชาติกาหนดเน้นเรือ่ ง
การใชช้ วี ิตกลางแจง้ ธรรมชาตศิ กึ ษา และการชมุ นุมรอบกองไฟซ่งึ ถอื เปน็ หัวใจของกิจกรรมลกู เสอื ทุกประเภท
ประเดน็ สาคัญสุดยอดของการฝกึ อบรมลกู เสือ คือ เน้นการฝกึ ทกั ษะที่เป็นประโยชนใ์ นการดาเนนิ ชีวิต เพือ่ ให้การ
บรกิ ารตอ่ ชมุ ชน และฝึกใหเ้ ยาวชนนิยมใชช้ วี ติ กลางแจ้งให้สัมผสั กบั ธรรมชาติ โดยใชก้ ิจกรรมกลางแจง้ เป็นส่วนใหญ่
เนอื่ งจากคณะลูกเสือแห่งชาติ (The National Scout Organization of Thailand : NSOT) ไดจ้ ดทะเบียนเปน็
สมาชกิ ขององคก์ ารลูกเสือโลก เมอ่ื พ.ศ. ๒๔๖๕ ดังน้นั ในฐานะทเี่ ปน็ สมาชิกขององค์การลกู เสือโลกจะตอ้ งปฏิบตั ิตาม
หลักการ วัตถปุ ระสงค์ และวิธกี ารของลูกเสือตามทอ่ี งค์การลูกเสอื โลกได้กาหนดอย่างเคร่งครัดนอกจากนี้ การจัด
กิจกรรมลกู เสือในสถานศกึ ษาตอ้ งยึดมนั่ ในวัตถปุ ระสงค์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัตลิ กู เสือ พ.ศ.
๒๕๕๑ (มาตรา ๗) และปฏิบตั ิตามข้อบังคับคณะลกู เสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยการปกครอง หลกั สตู ร และวิชาพิเศษ
ลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๐๙ ดังนคี้ ณะลูกเสือแหง่ ชาติ มวี ัตถปุ ระสงคเ์ พื่อพฒั นาลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จติ ใจและ
ศลี ธรรม ให้เปน็ พลเมอื งดี มีความรบั ผิดชอบ ช่วยสร้างสรรคส์ ังคมให้มคี วามเจรญิ กา้ วหน้า เพอ่ื ความสงบสุขและ
ความม่ันคงของประเทศชาติ ตามแนวทางดังตอ่ ไปน้ีให้มีนิสัยในการสังเกต จดจา เช่อื ฟัง และพึง่ ตนเอง
ใหซ้ อ่ื สัตยส์ จุ รติ มรี ะเบยี บวินัย และเหน็ อกเห็นใจผู้อนื่ ใหร้ ้จู กั บาเพญ็ ตน เพ่อื สาธารณประโยชน์ให้รู้จักทาการฝมี ือ
และฝึกฝนใหท้ ากิจกรรมตา่ ง ๆ ตามความเหมาะสมให้รจู้ กั รักษาและส่งเสรมิ จารตี ประเพณี วัฒนธรรม และความ
ม่นั คงของประเทศชาติท้ังนีโ้ ดยไม่เก่ียวข้องกบั ลทั ธกิ ารเมืองใด ๆ

พระราชบญั ญัติ ข้อบังคับ ระเบยี บของกจิ การลกู เสือไทย
พระราชบัญญัติลกู เสือ พ.ศ. ๒๕๕๑

คูม่ อื การดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธุอ์ น้

๓

สาระหลกั ตามพระราชบัญญัตลิ ูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑
กาเนดิ ลูกเสอื โลก

การลกู เสอื เกิดขนึ้ ในประเทศอังกฤษเปน็ แห่งแรกในโลก เม่ือ พ.ศ.๒๔๕๑ โดยพลโท ลอรด์ เบเดน เพาเวลล์
(Lord Baden Powell) หรอื B-P มลู เหตุจูงใจท่ีตั้งกองลกู เสอื ข้ึนมากค็ ือ ท่านไปรบั ราชการ ทหารโดยไปรกั ษาเมือง
มาฟคิ ิง อันเปน็ เมืองขึน้ ของอังกฤษในสหภาพแอฟริกาใต้ ขณะน้ันเกดิ สงครามข้ึนกับ พวกบัวร์ ในการผจญศึกใหญ่
คราวนน้ั ท่านไดฝ้ ึกเดก็ ขึ้นหน่วยหน่ึง เพ่ือช่วยราชการสงคราม เช่น เปน็ ผู้สอ่ื ขา่ ว สอดแนม รกั ษาความสงบเรียบรอ้ ย
ภายใน รับใช้ในการงานต่างๆ เช่น ทาครวั เปน็ ตน้ ปรากฏวา่ ได้ผลดีมาก เพราะเด็กท่ไี ดร้ ับการฝกึ เหลา่ น้ันสามารถ
ปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ที ่ใี ชร้ ับมอบหมายได้อยา่ งเขม้ แข็งว่องไว ได้ผลดีไม่แพ้ ผู้ใหญแ่ ละบางอย่างกลับทาไดด้ ีกว่าผใู้ หญ่เสียอีก
เมื่อทา่ นกลบั จากราชการสงครามเมอื งมาฟิคงิ แล้ว ท่านไดร้ ่างโครงการอบรมเด็กขนึ้ มีหลักการ คลา้ ยลูกเสือในปัจจบุ ัน
ท่านไดท้ ดลองต้ัง Boy Scout ขึ้นเปน็ กองแรกท่ี เกาะบราวน์ ซี ไอแลนด์ โดยเกลยี้ กล่อมเดก็ ท่ีเท่ยี วเตร่อย่ใู นท่ตี ่างๆ
มาอบรมแลว้ ท่านได้คอยคมุ การฝึกตามโครงการ ด้วยตนเอง และ ไดผ้ ลดสี มความมุ่งหมายทุกประการจงึ ทาใหเ้ กิด
ความบันดาลใจ ในอันท่จี ะขยายกจิ การ ให้ กว้างขวางออกไปในวนั ข้างหน้า พอถึงปี พ.ศ. ๒๔๕๕ รัฐบาลอังกฤษได้
ประกาศรบั รองฐานะของลกู เสืออังกฤษ เปน็ ทางการพร้อมกบั ออกกฎหมายคุ้มครองใหด้ ้วย จากน้นั การลกู เสืออังกฤษก็
เจริญแพรห่ ลายออกไปเป็น ลาดับมา

คติพจนท์ ่ีทา่ นลอรด์ เบเดน เพาเวลล์ (Lord Baden Powell) ได้ให้ไวแ้ ก่ลกู เสือก็คอื BE PREPARED (จง
เตรยี มพร้อม)ต่อมา พลโท ลอรด์ เบเดน เพาเวลล์ ได้รบั การแตง่ ตั้งใหเ้ ป็น บารอน ซงึ่ บรรดาศกั ดิน์ ้ี พระราชทานโดย
พระเจา้ ยอรจ์ ท่ี ๕ ในปี พ.ศ. ๒๔๗๒ ทาให้เขาเปน็ สมาชกิ สภาขนุ นาง ซึ่งตามประเพณขี อง องั กฤษผู้ทีไ่ ด้รับ
พระราชทานบรรดาศักดิ์ ตั้งแตบ่ ารอนข้ึนไป จะต้องมีช่อื สถานทต่ี ่อทา้ ย ซ่ึงเขาเลือกเอา กลิ เวลล์ (Gil Wel Park) ท่ี
เป็นช่อื ของศูนย์ฝกึ อบรมผบู้ ังคบั บญั ชาลกู เสือนานาชาติ ทาให้เขาได้ชือ่ ตามบรรดาศักด์ิ วา่ บารอน เบเดน เพาเวลล์
แห่ง กิลเวลล์ แต่คนท่ัวไปมักนยิ มเรยี ก ลอรด์ เบเดน เพาเวลล์ ในการชุมนมุ Scout ครัง้ แรกของโลกในปี พ.ศ. ๒๔๖๓
ทีป่ ระชุมผูแ้ ทน Scout จากประเทศต่างๆ ก็ประกาศใหเ้ ขาเปน็ ประมุขของ Scout ตลอดกาล และทุกคนเรียกท่าน
อย่างย่อๆวา่ B-P

กาเนดิ ลูกเสอื ของไทย
พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกล้าเจา้ อยหู่ ัว เม่อื พระชนมายไุ ด้ ๑๓ พรรษา ได้เสดจ็ ไปทรงศึกษา ณ ประเทศ
อังกฤษ ทวปี ยุโรป ระหว่างท่ีทรงศึกษาอยูน่ ้ัน ไดท้ รงทราบเร่อื งการสูร้ บเพ่อื รักษาเมืองมาฟคิ งิ ของ ลอร์ด เบเดน เพา
เวลล์ ซ่ึงได้ต้งั กองทหารเด็กเปน็ หนว่ ยสอดแนมช่วยรบในการรบกับพวกบวั ร์ จนประสบผลสาเร็จ และไดต้ งั้ กองลูกเสอื
ขึน้ เปน็ ครัง้ แรกของโลก ทป่ี ระเทศอังกฤษ เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๕๐ เมื่อพระองค์เสด็จนิวตั สิ ปู่ ระเทศไทย ก็ได้ทรงจดั ตงั้ กอง
เสือปา่ (Wild Tiger Corps) ข้ึน เมื่อวนั ท่ี ๕ พฤษภาคม ๒๕๕๔ มีจุดมงุ่ หมายเพื่อฝกึ หดั ใหข้ ้าราชการและพลเรือนได้
เรียนรู้วชิ าทหาร เพือ่ เป็นคุณประโยชน์ต่อบา้ นเมือง รู้จัก ระเบยี บวินัย มคี วามจงรักภกั ดีต่อสถาบนั ชาติ ศาสนา และ
พระมหากษัตริย์ ตอ่ จากนน้ั อีก ๒ เดือน ก็ได้ พระราชทานกาเนดิ ลกู เสือไทยขนึ้ เม่ือวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ดว้ ยทรง
มีพระราชปรารภวา่ เมือ่ ฝกึ ผ้ใู หญเ่ ปน็ เสอื ป่า เพื่อเตรียมพร้อมในการชว่ ยเหลอื ชาตบิ ้านเมืองแล้ว เหน็ ควรที่จะมีการฝึก
เดก็ ชายปฐมวัยใหม้ ีความรู้ ทางเสือปา่ ด้วย เมื่อเตบิ โตข้ึนจะได้รู้จักหนา้ ที่และประพฤติตนใหเ้ ปน็ ประโยชน์ต่อชาติ
บ้านเมือง จากนน้ั ทรงตั้ง กองลกู เสอื กองแรกขึน้ ท่โี รงเรียนมหาดเลก็ หลวง (โรงเรียนวชริ าวุธ ในปจั จบุ ัน) และจดั ตั้งกอง

คู่มอื การดาเนินงานกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธุอ์ ้น

๔

ลูกเสอื ตามโรงเรียน ต่าง ๆ ใหก้ าหนดข้อบงั คบั ลักษณะปกครองลูกเสือข้ึน รวมท้ังพระราชทาน คาขวญั ใหล้ กู เสือวา่
“เสยี ชพี อย่าเสียสัตย์ ” ผทู้ ไี่ ด้รบั ยกยอ่ งวา่ เป็นลูกเสือไทยคนแรก คือ นายชัพท์ บุนนาค ซ่ึงต่อมา ได้รบั พระราชทาน
บรรดาศกั ด์เิ ปน็ “นายลิขิตสารสนอง” ความเป็นมาของลูกเสือไทย

พุทธศักราช ๒๔๕๔ (ค.ศ. ๑๙๑๑) พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกล้าเจา้ อยหู่ ัว ทรงก่อต้งั กิจการลูกเสอื ไทย เมื่อ
วนั ท่ี ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๔

พทุ ธศักราช ๒๔๖๓ (ค.ศ. ๑๙๒๐) สง่ ผแู้ ทนคณะลกู เสอื ไทยไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลก ครั้งที่ ๑ ณ ประเทศ
องั กฤษ

พุทธศักราช ๒๔๖๕ (ค.ศ. ๑๙๒๒) คณะลูกเสือแหง่ ชาติ เขา้ เปน็ สมาชกิ สมัชชาลูกเสือโลก
พุทธศักราช ๒๔๖๗ (ค.ศ. ๑๙๒๔) สง่ ผูแ้ ทนคณะลกู เสอื ไทยไปรว่ มงานชุมนุมลูกเสือโลก คร้งั ท่ี ๒ ณ ประเทศ
เดนมาร์ก
พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๐ (ค.ศ. ๑๙๒๗) จดั งานชุมนุมลกู เสือแหง่ ชาติคร้งั ท่ี ๑ (๑* National Jamboree) ณ พระ
ราชอทุ ยานสราญรมย์ ๒๖ กุมภาพันธ์ - ๓ มนี าคม ๒๔๗๐ จานวนลูกเสือไทยทั้งส้ิน ๑๘๓๙
พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๓ จัดงานชมุ นุมลกู เสือแห่งชาติคร้ังท่ี ๒ (๒* National Jamboree) ณ พระราชอุทยาน
สราญรมย์ ๑-๗ มกราคม ๒๔๗๓ จานวนลูกเสือไทย ๑,๕๕๕ คน ลูกเสือตา่ งประเทศ ๒๒ คน
พุทธศักราช ๒๔๗๘ กาเนิดตราประจาคณะลูกเสือแหง่ ชาติ
พุทธศักราช ๒๔๙๗ จัดงานชมุ นมุ ลกู เสอื แหง่ ชาติครัง้ ที่ ๓ (๓ National Jamboree) ณ กรีฑาสถานแหง่ ชาติ
พระนคร ๒๐-๒๖ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ จานวนลูกเสือไทย ๕,๑๕๕ คน
พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๙ (ค.ศ. ๑๙๕๖) เป็นสมาชกิ ของสานักงานลูกเสือภาคตะวันออกไกล ซึ่งเพ่งิ จัดต้งั ข้ึน
ขณะนนั้ มีประเทศสมาชิกอยู่ ๑๐ ประเทศ
พุทธศักราช ๒๕๐๔ (ค.ศ. ๑๙๖๑) เฉลมิ ฉลองครบรอบ ๕๐ ปีลูกเสอื ไทย จดั งานชมุ นมุ ลูกเสอื แหง่ ชาติคร้ังที่
๔ ณ สวนลมุ พนิ ี พระนคร ๑๔-๒๕ พฤจิกายน ๒๕๐๔ จานวนลกู เสือไทย ๕,๕๓๙ คน ลูกเสือตา่ งประเทศ ๓๔๘ คน
พทุ ธศกั ราช ๒๕๐๕ (ค.ศ. ๑๙๖๒) เปน็ เจ้าภาพจดั การประชุมผบู้ งั คับบญั ชาลกู เสอื ภาคพื้น ตะวนั ออกไกล ครง้ั
ท่ี ๓ (๓ Far East Scout Conference) ณ ศาลาสนั ติธรรม
พทุ ธศักราช ๒๕๐๘ (ค.ศ. ๑๙๖๕) จดั งานประชมุ สภาลูกเสือแห่งชาติ คร้งั ที่ ๑ (๑* National Scout
Conference) จดั งานชมุ นมุ ลูกเสอื แห่งชาติคร้ังที่ ๕ (๕ * National Jamboree) ณ ค่ายลูกเสือวชิราวธุ ๙-๑๕
ธนั วาคม ๒๕๐๘ จานวนลูกเสอื ไทย ๕,๗๓๖ คน ลกู เสอื ตา่ งประเทศ ๔๓๑ คน
พุทธศักราช ๒๕๑๒ (ค.ศ. ๑๙๖๔) จัดงานชุมนมุ ลกู เสอื แห่งชาตคิ รง้ั ท่ี ๕ (๕ National Jamboree) ณ คา่ ย
ลกู เสอื วชริ าวุธ ๑๑-๑๗ ธันวาคม ๒๕๑๒ จานวนลูกเสือไทย ๕,๐๐๐ คน ลูกเสอื ต่างประเทศ ๕๘๒ ค
พุทธศกั ราช ๒๕๑๔ (ค.ศ. ๑๙๗๑) เฉลมิ ฉลองครบรอบ ๕๐ ปีการลกู เสอื ไทย ทดลอง เปิดอบรมลกู เสือ
ชาวบา้ นครง้ั แรก ณ บ้านเหล่ากอหก ก่งิ อาเภอนาแหว้ จงั หวัดเลย จดั งานชมุ นุมลูกเสือแหง่ ชาติครั้งท่ี ๗ (๗ National
Jamboree) ณ คา่ ยลกู เสือวชิราวุธ ๒๘-๓๐ มถิ ุนายน ๒๕๑๔ จานวนลูกเสอื ไทย ๑,๖๖๗ ลูกเสอื ต่างประเทศไม่ไดเ้ ข้า
รว่ ม

คู่มอื การดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผ้อู านวยการเสวก พนั ธุ์อน้

๕

พทุ ธศกั ราช ๒๕๑๖ (ค.ศ. ๑๙๗๓) จัดงานชุมนมุ ลูกเสือแห่งชาติครง้ั ที่ ๘ (๔ National Jamboree) ณ คา่ ย
ลกู เสอื วชิราวุธ ๒๓-๓๐ พฤศจกิ ายน ๒๕๑๖ จานวนลูกเสอื ไทย ๔,๔๖๘ คน ลกู เสือ ตา่ งประเทศ ๒๕๖ คน

พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๐ (ค.ศ. ๑๙๗๗) จัดงานชุมนุมลกู เสอื แหง่ ชาติครั้งท่ี ๙ ๙ National Jamboree) ณ คา่ ย
ลกู เสอื วชริ าวธุ ๒๑-๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๒๐ จานวนลกู เสอื ไทย ๑๐,๘๒๗ คน ลูกเสอื ตา่ งประเทศ ๑๕๙ คน

พทุ ธศักราช ๒๕๒๓ (ค.ศ. ๑๙๕๐) จัดงานชุมนมุ ลกู เสือแหง่ ชาติครั้งที่ ๑๐ (๑๐ National Jamboree) ณ
ค่ายลกู เสือวชริ าวุธ ๒๘ ธ.ค. ๒๕๒๓ - ๔ ม.ค. ๒๕๒๔ จานวนลกู เสือไทย ๑๒,๖๙๒ คน ลูกเสือตา่ งประเทศ ๑๐๘ คน

พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๘ (ค.ศ. ๑๙๘๕) เปน็ เจ้าภาพจดั งานชมุ นุมลูกเสอื ภาคพน้ื เอเชยี -แปซฟิ ิก คร้ังที่ ๔ งานชุมนมุ
ลูกเสือแห่งชาติ ครัง้ ที่ ๑๑ (๑๑ National Uamboree) ณ คา่ ยลูกเสอื วชิราวธุ ๒๑-๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๒๘ จานวน
ลูกเสือไทย ๕,๓๓๖ คน ลกู เสอื ต่างประเทศ ๓๔๑ คน

พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๙ (ค.ศ. ๑๙๕๖) เป็นเจ้าภาพจัดการประชมุ สมัชชาลูกเสือภาคพืน้ เอเชีย แปซิฟิก ครัง้ ท่ี ๑๕
พุทธศกั ราช ๒๕๓๒ (ค.ศ. ๑๙๕๔) งานชุมนมุ ลกู เสือครง้ั ท่ี ๑๒ ณ ค่ายลกู เสอื วชริ าวธุ ๒๑-๒๗ พฤศจกิ ายน
๒๕๓๒ จานวนลูกเสือไทย ๔,๓๓๐ คน ลูกเสอื ตา่ งประเทศ ๔ ๒๒ คน
พุทธศักราช ๒๕๓๔ (ค.ศ. ๑๙๙๑) จัดกิจกรรมเฉลิมฉลอง ๘๐ ปีลูกเสือไทย งานชุมนุม ลูกเสือแห่งชาติ คร้งั ที่
๑๓ (๑๓ National Jamboree) ณ คา่ ยลกู เสอื วชริ าวุธ ๑-๗ กรกฎาคม ๒๕๓๔ จานวนลกู เสอื ไทย ๑๐,๐๒๒ คน
ลกู เสอื ต่างประเทศ ๓๕๗ คน
พุทธศกั ราช ๒๕๓๖ (ค.ศ. ๑๙๔๓) เป็นเจ้าภาพจัดการประชมุ สมชั ชาลกู เสอื โลก คร้ังท่ี ๓๓ ทก่ี รุงเทพ (๓๓
World Scout Conference) งานชุมนุมลกู เสือแหง่ ชาติ ครง้ั ที่ ๑๔ (๑๔ National Jamboree) ณ คา่ ยลูกเสือวชิราวธุ
๒๒-๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๓๖ จานวนลูกเสอื ไทย ๑๐,๒๖๓ คน ลกู เสอื ตา่ งประเทศ ๓๕๗ คน
พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๐ (ค.ศ. ๑๙๙๗) จัดงานชมุ นุมลูกเสือแห่งชาตคิ รั้งท่ี ๑๕ (๑๕ National Jamboree) ณ
ค่ายลกู เสอื วชิราวธุ ๒๑-๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๐ จานวนลูกเสือไทย ๑๑,๒๗๔ คน ลกู เสอื ต่างประเทศ ๑๖๐ คน
พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๔ (ค.ศ. ๒๐๐๑) เฉลิมฉลองครบรอบ ๙๐ ปลี ูกเสือไทย เตรยี มการ การจดั งานชมุ นมุ ลกู เสอื
โลกจดั งานชุมนุมลกู เสอื แห่งชาติ ครงั้ ที่ ๑๖ ณ หาดยาว จ.ชลบรุ ี ๒๘ ธ.ค. ๒๕๔๔ - ๔ ม.ค. ๒๕๔๕
พุทธศกั ราช ๒๕๔๖ (ค.ศ. ๒๐๐๓) เป็นเจา้ ภาพจัดงานชมุ นุมลูกเสือโลก ครง้ั ที่ ๒๐ (๖๐th World Scout
Jamboree)
พุทธศักราช ๒๕๔๘ (ค.ศ. ๒๐๐๕) จดั งานชมุ นมุ ลกู เสอื แห่งชาตคิ รง้ั ท่ี ๑๗ (๑๗ National Jamboree) ณ
หาดยาว จ.ชลบรุ ี ๒๕-๓๑ กรกฎาคม ๒๕๔๘ เป็นเจา้ ภาพจัดงานชุมนุมลกู เสือภาคพ้นื เอเชีย แปซฟิ ิก ครั้งที่ ๒๕ (๒๕h
Asia Pacific Regional Scout Jamboree)
พทุ ธศักราช ๒๕๕๒ (ค.ศ. ๒๐๐๙) จัดงานชมุ นุมลกู เสอื แห่งชาตคิ รง้ั ท่ี ๑๘ ณ ค่ายลูกเสือ ไทยเฉลิมพระเกียรติ
จ.ตรงั ๒๕-๓๐ เมษายน ๒๕๕๒
พุทธศกั ราช ๒๕๕๔ (ค.ศ. ๒๐๑๑) เฉลิมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปีการลกู เสอื ไทย
ไมว่ า่ ประเทศใดในโลกทีม่ ีกจิ การลกู เสือของตน จะมีการแบ่งประเภทเอาไว้เพอื่ การบรรลวุ ตั ถปุ ระสงค์
หลกั การ และ วธิ ีการขององค์การลกู เสอื โลก ซ่ึงบางอยางอาจถูกปรับเปลีย่ นไปบางตามลกั ษณะสงั คม วฒั นธรรม ของ
แตล่ ะ ประเทศ แตโ่ ดยภาพรวมแล้วจะแบง่ ประเภทลูกเสอื ตามเกณฑ์อายุ ดว้ ยการท่ีคานึงถงึ พฒั นาการทางรางกาย

คู่มอื การดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พนั ธ์ุอน้

๖

และจติ ใจของเด็กเปน็ พื้นฐานในการฝกึ อบรม เพ่อื ไมใ่ ห้ฝืนธรรมชาติของเด็ก ซึ่งสามารถทาใหเ้ ด็กพัฒนาตนเอง ได้อย่าง
เตม็ ศักยภาพ โดยมากแล้วท่วั โลกจะมีการแบง่ ประเภทลูกเสือเปน็ ๒ แบบใหญ่ คือแบบอังกฤษ และ แบบอเมรกิ า
สาหรับประเทศไทยน้ันยดึ ถอื ตามแบบอังกฤษ คือ ๑. ลกู เสือสารอง เนตรนารีสารอง ๒. ลกู เสือสามญั เนตรนารีสามัญ
๓. ลกู เสือสามญั รุ่นใหญ่ เนตรนารสี ามัญรุ่นใหญ่๔. ลูกเสือวิสามญั เนตรนารีวิสามัญ แต่ที่พเิ ศษประเทศไทยเป็น
ประเทศเดียวในโลกท่มี ี ลกู เสือชาวบา้ น บทนาของพระราชบญั ญัตลิ ูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑การประกาศใชพ้ ระราชบัญญตั ิ
ลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ เนอ่ื งจากมีการปฏิรูปโครงสร้างระเบียบ บรหิ ารราชการและการจัดการศกึ ษาของ
กระทรวงศึกษาธกิ ารขึ้นตามพระราชบญั ญัตริ ะเบียบบริหารราชการ กระทรวง ศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ทาใหก้ าร
บรหิ ารงานของส่วนราชการที่เกยี่ วขอ้ งกบั กจิ การลูกเสือ เปลยี่ นแปลงไป ประกอบกับพระราชบญั ญัติลกู เสือ พ.ศ.
๒๕๐๗ พระราชบญั ญตั ิลกู เสือ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๐๙ พระราชบญั ญตั ิลกู เสือ (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๒๘ และ
พระราชบัญญัติลูกเสือ (ฉบับท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๓๐ ซง่ึ เป็น กฎหมายวา่ ดว้ ยลกู เสือได้ใชบ้ ังคับมาเปน็ เวลานาน และไม่
สอดคล้องกับสภาพการณ์ในปัจจุบนั จึงสมควร ปรับปรุงบทบัญญตั ิของกฎหมายดังกล่าว เพอื่ กาหนดการดาเนนิ การ
ของลกู เสอื องค์ประกอบ และอานาจหน้าที่ ของคณะลกู เสือแหง่ ชาติ คณะกรรมการบริหารลกู เสือแหง่ ชาติ
คณะกรรมการลกู เสือจังหวดั แลคณะกรรมการ ลูกเสอื เขตพ้นื ที่การศกึ ษา ตลอดจนสมควรกาหนดภารกิจใหส้ อดคล้อง
กบั การลูกเสือของนานาประเทศ ท้งั นี้ เพือ่ ให้การลกู เสือมีความเจรญิ ก้าวหนา้ และสรา้ งความสามคั คีแกค่ นในชาติ โดย
พระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ

นิยามศพั ท์
“ลกู เสอื ” หมายความว่า เด็กและเยาวชนท้งั ชายและหญิง ที่สมัครเข้าเปน็ ลกู เสือท้ังใน สถานศกึ ษาและนอก
สถานศกึ ษา สว่ นลูกเสือทีเ่ ปน็ หญิงให้เรยี กวา่ “เนตรนารี”
“บคุ ลากรทางการลกู เสือ” หมายความว่า ผบู้ ังคับบัญชาลูกเสอื ผู้ตรวจการลูกเสือ กรรมการ ลกู เสือ
อาสาสมัครลกู เสือ และเจ้าหน้าท่ีลกู เสือ
วตั ถุประสงคข์ องคณะลกู เสือแหง่ ชาติ
คณะลูกเสือแห่งชาติ มีวตั ถปุ ระสงค์เพ่อื พฒั นาลูกเสือท้ังทางกาย สติปัญญา จติ ใจ และ ศลี ธรรม ใหเ้ ป็น
พลเมอื งดี มีความรบั ผิดชอบ และชว่ ยสร้างสรรคส์ งั คมใหเ้ กิดความสามคั คี และมี ความเจริญกา้ วหนา้ ทงั้ นี้ เพ่ือความ
สงบสุข และความม่ันคงของประเทศชาตติ ามแนวทาง ดงั ต่อไปนี้
(๑) ใหม้ นี ิสัยในการสังเกต จดจา เช่ือฟัง และพ่ึงตนเอง
(๒) ให้ซื่อสัตย์สุจริต มีระเบยี บวนิ ยั และเหน็ อกเหน็ ใจผูอ้ ่ืน
(๓) ให้รจู้ กั บาเพญ็ ตนเพ่อื สาธารณประโยชน์
(๔) ใหร้ ู้จักทาการฝมี ือและฝึกฝนใหท้ ากิจการต่าง ๆ ตามความเหมาะสม
(๕) ให้รจู้ กั รักษาและสง่ เสริมจารตี ประเพณี วัฒนธรรม และความม่ันคงของประเทศชาติ
สภาลกู เสือไทย
สภาลูกเสอื ไทย ประกอบด้วย
(๑) นายกรัฐมนตรี เปน็ สภานายก
(๒) รองนายกรฐั มนตรี เป็นอุปนายก

ค่มู อื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลกู เสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พันธอ์ุ น้

๗

(๓) กรรมการโดยตาแหนง่ ได้แก่ รฐั มนตรีว่าการกระทรวงศกึ ษาธิการ รฐั มนตรีวา่ การ กระทรวงกลาโหม
รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงมหาดไทย ปลดั สานกั นายกรัฐมนตรี ปลดั กระทรวงศึกษาธิการ ปลดั กระทรวงกลาโหม
ปลัดกระทรวงมหาดไทย ปลดั กระทรวงการพฒั นาสังคมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ ผู้บัญชาการทหารสงู สดุ ผู้
บญั ชาการทหารบก ผู้บญั ชาการทหารเรอื ผบู้ ญั ชาการทหารอากาศ ผบู้ ัญชาการตารวจ แหง่ ชาติ เลขาธิการสภา
การศกึ ษา เลขาธิการคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน เลขาธิการคณะกรรมการการ อุดมศึกษา เลขาธิการ
คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา เลขาธกิ ารสภากาชาดไทย อธิบดกี รมการปกครอง อธบิ ดีกรม สง่ เสริมการปกครอง
ท้องถิน่ ผูว้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร ผวู้ า่ ราชการจงั หวัด และผู้อานวยการศูนย์ปฏบิ ตั กิ าร ลูกเสือชาวบา้ น

(๔) กรรมการผูท้ รงคุณวุฒจิ านวนไมเ่ กนิ ๘๐ คนซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ แต่งตั้ง ตามพระราชอธั ยาศัย
อานาจหนา้ ทขี่ องสภาลกู เสอื ไทย
สภาลกู เสอื ไทยมีอานาจหนา้ ท่ี ดงั ตอ่ ไปนี้
(๑) วางนโยบายเพอ่ื ความมน่ั คงและความเจรญิ ก้าวหน้าของคณะลกู เสือแหง่ ชาติ
(๒) ใหค้ าแนะนาในการปฏบิ ัติงานของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ
(๓) พจิ ารณารายงานประจาปีของคณะกรรมการบริหารลกู เสือแห่งชาติ วาระการดารงตาแหนง่ ของกรรมการ
ผูท้ รงคุณวฒุ กิ รรมการผู้ทรงคุณวุฒมิ ีวาระการดารงตาแหน่งคราวละสป่ี นี ับแตว่ ันที่ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ แต่งต้ัง
และเมื่อพน้ จากตาแหน่งอาจทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯแต่งตัง้ อีกได้ นอกจากการพน้ จากตาแหน่ง ตามวาระแล้ว
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจะ พ้นจากตาแหน่ง เม่ือ(๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) เปน็ บุคคลล้มละลาย (๔) เปน็ คนไร้
ความสามารถหรือคนเสมือนไรค้ วามสามารถ(๕) ได้รบั โทษจาคุกโดยคาพิพากษาถงึ ทีส่ ดุ ให้จาคุก

คณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาตแิ ละสานักงานลกู เสือแหง่ ชาติ
คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแหง่ ชาตซิ ึ่งเป็นองค์กรบริหารของคณะลกู เสอื แห่งชาติ ประกอบดว้ ย
(๑) รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงศึกษาธิการ เปน็ ประธานกรรมการ
(๒) กรรมการโดยตาแหน่ง ได้แก่ ปลัดกระทรวงศึกษาธกิ ารและปลัดกระทรวงมหาดไทย เปน็ รองประธาน
กรรมการ เลขาธิการสภาการศกึ ษา เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน เลขาธกิ าร คณะกรรมการการ
อดุ มศึกษา เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา เลขาธิการสภากาชาดไทย ผ้อู านวยการ สานักบรหิ ารงาน
การศึกษานอกโรงเรียน ผ้อู านวยการสานักบริหารงานคณะกรรมการสง่ เสรมิ การศึกษาเอกชน และผู้อานวยการศูนย์
ปฏิบัตกิ ารลกู เสอื ชาวบ้าน
(๓) กรรมการผูท้ รงคุณวฒุ ิจานวนไม่เกินสิบหา้ คนซง่ึ สภานายกสภาลูกเสือไทยแตง่ ตั้ง โดยคาแนะนาของ
กรรมการบริหารลูกเสอื แหง่ ชาติตาม (๑) และ (๒) ซ่ึงในจานวนน้ตี ้องมาจากภาคเอกชน ไมน่ ้อยกวา่ ก่งึ หนึ่ง
ให้เลขาธกิ ารสานักงานลกู เสอื แหง่ ชาติ เป็นกรรมการและเลขานกุ าร รองเลขาธิการและผู้ช่วย เลขาธิการสานักงาน
ลูกเสือแห่งชาติ เปน็ ผชู้ ว่ ยเลขานุการ กรรมการผทู้ รงคุณวุฒมิ วี าระการดารงตาแหนง่ คราวละสป่ี แี ละอาจได้รบั แต่งต้ัง
อีกได้ แตจ่ ะ แต่งตั้งใหด้ ารงตาแหนง่ ตดิ ต่อกันเกนิ สองวาระมไิ ดใ้ นกรณที ่ีกรรมการพ้นจากตาแหนง่ ก่อนครบวาระ ให้
ดาเนนิ การแต่งตัง้ กรรมการใหมภ่ ายใน ๙๐ วันนับแตว่ ันทก่ี รรมการพน้ จากตาแหน่ง และให้ผซู้ งึ่ ได้รับแต่งตัง้ อยใู่ น

คู่มือการดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พนั ธ์อุ ้น

๘

ตาแหนง่ เพยี งเท่าวาระทเ่ี หลืออยู่ ของผซู้ ึง่ ตนแทน แตถ่ า้ วาระการดารงตาแหน่งเหลืออยู่น้อยกวา่ ๑๘๐ วนั จะไม่
ดาเนนิ การแต่งตั้งแทนก็ได้

อานาจหน้าทขี่ องคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสือแหง่ ชาติ
คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แหง่ ชาติมอี านาจหน้าท่ี ดงั ต่อไปน้ี
(๑) ดาเนินการตามวัตถุประสงคข์ องคณะลกู เสือแหง่ ชาติและตามนโยบายของสภาลูกเสือไทย
(๒) ส่งเสรมิ ความสมั พันธก์ ับคณะลูกเสอื นานาชาติ
(๓) สนบั สนุนและสง่ เสริมใหม้ ีการพัฒนาบุคลากรทางการลูกเสือ
(๔) สนบั สนนุ ใหม้ กี ารจดั กิจกรรมอยา่ งต่อเนื่อง
(๕) จัดการทรัพยส์ ินของสานักงานลกู เสือแห่งชาติ
(๖) ใหค้ วามเห็นชอบในการลงทนุ เพื่อประโยชน์ของสานักงานลูกเสือแห่งชาติ
(๗) ออกข้อบงั คบั ของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติตามท่ีระบุไวใ้ นพระราชบัญญัติน้ี โดยประกาศใน
ราชกจิ จานุเบกษา
(๘) วางระเบยี บและแนวทางปฏิบัตเิ กีย่ วกบั กิจการลกู เสอื
(๙) จดั ทารายงานประจาปีเสนอสภาลกู เสอื ไทยพิจารณา
(๑๐) แตง่ ตัง้ ทีป่ รึกษาคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแหง่ ชาติ
(๑๑) แต่งตัง้ คณะอนุกรรมการเพือ่ พิจารณาหรือปฏิบัตกิ ารตามทค่ี ณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือ แห่งชาติ
มอบหมาย
(๑๒) กากบั ดูแล สนบั สนุนและส่งเสริมกิจการลูกเสอื ชาวบา้ น
(๑๓) จดั ตัง้ ตาแหนง่ กติ ติมศกั ดิ์ และตาแหนง่ อ่ืนใดที่มิได้ระบุไวใ้ นพระราชบัญญตั ิน้ี
(๑๔) ปฏบิ ตั กิ ารอ่ืนใดตามท่ีกฎหมายกาหนดใหเ้ ป็นอานาจหนา้ ทข่ี องคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ
หรอื ตามท่ีคณะรัฐมนตรมี อบหมาย

สานักงานลูกเสือแหง่ ชาติ
สานักงานลูกเสือแห่งชาตเิ ป็นหนว่ ยงานของรฐั ท่ีไมเ่ ป็นสว่ นราชการหรือรัฐวสิ าหกิจตามกฎหมาย ว่าดว้ ย
วธิ กี ารงบประมาณหรือกฎหมายอนื่ และมฐี านะเป็นนิติบุคคลและอยู่ในกากับของกระทรวง ศกึ ษาธกิ าร
อานาจหน้าท่ขี องสานกั งานลูกเสือแหง่ ชาติ
สานกั งานลูกเสือแห่งชาติมีอานาจหนา้ ทด่ี าเนินการตามวตั ถปุ ระสงค์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ และตาม
นโยบายของสภาลกู เสอื ไทย รวมทัง้ ให้มีอานาจหน้าที่ ดงั ตอ่ ไปนี้
(๑) ถอื กรรมสทิ ธ์หิ รอื สิทธิครอบครองในทรัพย์สนิ ของคณะลูกเสือแห่งชาตหิ รือดาเนินการใด ๆ เกีย่ วกับ
ทรัพย์สิน
(๒) ทานติ กิ รรมสัญญาหรอื ข้อตกลงอ่นื
(๓) รับผิดชอบการดาเนินงานของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พันธุ์อ้น

๙

(๔) ควบคุมดูแลกจิ การลูกเสือให้เปน็ ไปตามกฎหมาย ข้อบังคบั และระเบยี บของทางราชการ และ
คณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาติ รวมท้งั ถูกต้องตามแบบธรรมเนยี มของลกู เสือ

(๕) จดั ให้มกี ารฝึกอบรมหรือการชุมนมุ ลกู เสือ ผูบ้ ังคับบญั ชาลูกเสือและเจ้าหน้าที่ลูกเสือ
(๖) จดั ทารายงานประจาปีพร้อมงบดุลเสนอคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ
(๗) จัดใหม้ ที ะเบยี นและสถิติต่าง ๆ เก่ยี วกับลูกเสือ
(๘) ประสานและสง่ เสริมสานกั งานลกู เสือจังหวดั และสานักงานลูกเสือเขตพน้ื ท่ีการศึกษา
(๙) ปฏิบตั ิหนา้ ทีต่ ามทกี่ าหนดไว้ในข้อบงั คบั และตามมติของคณะกรรมการบริหารลูกเสือ แห่งชาติ
รายไดข้ องสานักงานลกู เสือแหง่ ชาติ

สานักงานลกู เสือแห่งชาติมรี ายได้ ดังต่อไปน้ี
(๑) เงนิ อุดหนนุ ทว่ั ไปทรี่ ัฐบาลจัดสรรใหต้ ามความเหมาะสมเป็นรายปี
(๒) เงินหรือทรัพยส์ นิ ทม่ี ผี ู้อทุ ิศให้
(๓) คา่ บารุง ค่าธรรมเนียม และค่าบรกิ ารอน่ื ตามข้อบงั คบั คณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาติ
(๔)รายได้หรือผลประโยชน์ที่ได้จากการลงทนุ หรอื การร่วมลงทนุ กับหน่วยงานและ บคุ คลภายนอก รวมทัง้
ผลประโยชนจ์ ากทรัพย์สินทางปญั ญาของสานกั งานลกู เสือแหง่ ชาติ
(๕) รายได้หรือผลประโยชนท์ ่ไี ด้จากทรพั ยส์ นิ ของสานักงานลูกเสอื แห่งชาติ และทรัพยส์ ิน ท่ีสานกั งานลกู เสือ
แหง่ ชาติปกครอง ดแู ล บารุงรักษา ใช้ และจดั หาประโยชน์
(๖) รายไดห้ รือผลประโยชนอ์ ่ืน
เลขาธกิ ารสานกั งานลกู เสือแหง่ ชาติ

เลขาธกิ ารสานักงานลูกเสอื แห่งชาติเปน็ ผรู้ ับผดิ ชอบการบรหิ ารงานของสานักงานลูกเสือ แหง่ ชาติ
และเปน็ ผู้บงั คับบญั ชาพนักงานและลูกจา้ งในสานกั งาน รวมท้งั ให้มีอานาจหนา้ ท่ี ดงั ต่อไปน้ี

(๑) ควบคุมดูแลทรัพย์สินของสานักงานลกู เสือแห่งชาติ
(๒) เสนอรายงานประจาปีเกย่ี วกบั ผลการดาเนินงานดา้ นต่าง ๆ ของสานักงาน รวมทง้ั การเงิน และบัญชี
ตลอดจนกระบวนการดาเนนิ งาน แผนการเงนิ และงบประมาณของปีถดั ไปต่อคณะกรรมการบริหาร ลูกเสือแหง่ ชาติ
(๓) เสนอความเหน็ ต่อคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติเก่ียวกบั การปรับปรงุ กิจการและ การดาเนนิ งานให้
มปี ระสิทธิภาพซึ่งเปน็ ไปตามวตั ถุประสงค์ของคณะลูกเสือแหง่ ชาติและตามนโยบายของ สภาลกู เสือไทย
(๔) บรรจุ แตง่ ต้งั เลอ่ื น ลด ตัดเงินเดือนหรือค่าจา้ ง และลงโทษทางวนิ ยั พนักงานและลกู จ้าง ตลอดจนให้
พนกั งานและลูกจา้ งออกจากตาแหน่ง ทงั้ น้ี ตามขอ้ บงั คบั คณะกรรมการบริหารลูกเสอื แหง่ ชาติ
(๕) วางระเบยี บเกี่ยวกับการดาเนินงานของสานกั งานลูกเสือแหง่ ชาติ โดยไม่ขัดหรือแยง้ กบั กฎหมาย
ข้อบงั คบั และระเบยี บของทางราชการและคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาติ ลูกเสือจังหวดั ในแต่ละจังหวัด ให้จดั
ระเบียบการปกครองลกู เสือตามเขตจงั หวัดสาหรบั การจัดระเบียบการปกครองลูกเสือในกรุงเทพมหานครและองค์กร
ปกครองส่วนทอ้ งถ่นิ ท่ีมีกฎหมายจัดตั้งเป็นรูปแบบพเิ ศษให้เปน็ ไปตามท่กี าหนดในกฎกระทรวง
คณะกรรมการลกู เสือจังหวดั
คณะกรรมการลูกเสือจังหวดั ประกอบด้วย

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พนั ธอ์ุ ้น

๑๐

(๑) ผูว้ า่ ราชการจังหวัด เป็นประธานกรรมการ
(๒) กรรมการโดยตาแหนง่ ได้แก่ รองผู้วา่ ราชการจังหวัด เป็นรองประธานกรรมการ ปลัดจงั หวดั นายกเหลา่
กาชาดจงั หวดั ผูบ้ ังคบั การตารวจภธู รจงั หวดั นายกองค์การบรหิ ารสว่ นจงั หวดั นายอาเภอ นายกเทศมนตรี นายก
สมาคมการศึกษาเอกชนจังหวัด และผู้อานวยการสานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษา
(๓) กรรมการประเภทผ้แู ทนจานวนหา้ คน ไดแ้ ก่ ผู้แทนสถาบนั อดุ มศกึ ษา ผูแ้ ทนสถานศกึ ษา อาชวี ศึกษา
ผู้แทนค่ายลูกเสือจังหวัด ผแู้ ทนสมาคมหรอื สโมสรลกู เสือ และผ้แู ทนจากลูกเสือชาวบา้ นซง่ึ เลือก กนั เองกลุ่มละหนง่ึ คน
(๔) กรรมการผทู้ รงคุณวุฒจิ านวนไม่เกนิ สิบคน ซ่ึงประธานกรรมการแต่งตง้ั โดยคาแนะนา ของกรรมการลูกเสือ
จังหวัดตาม (๒) และ (๓) ในจานวนนจ้ี ะตอ้ งแต่งตง้ั จากภาคเอกชนไมน่ ้อยกวา่ ก่งึ หนงึ่ ใหผ้ ู้อานวยการสานกั งานเขตพืน้ ท่ี
การศึกษาเขต ๑ เปน็ กรรมการและเลขานุการ
อานาจหน้าที่ของคณะกรรมการลูกเสือจงั หวัด
คณะกรรมการลูกเสือจังหวดั มีอานาจหนา้ ทภี่ ายในเขตจังหวัด ดังต่อไปน้ี
(๑) ควบคมุ ดูแลกิจการลูกเสือให้เป็นไปตามกฎหมาย ข้อบงั คบั และระเบียบของทางราชการ และ
คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ
(๒) สง่ เสรมิ และสนับสนนุ ความมน่ั คงและความเจริญกา้ วหนา้ ของกิจการลูกเสือ
(๓) สนบั สนนุ และสง่ เสรมิ ใหม้ ีการพัฒนาบุคลากรทางการลูกเสอื
(๔) ควบคุมดูแลทรพั ย์สินในกิจการของลกู เสอื จังหวัด
(๕) พจิ ารณาคาขอการจัดตง้ั คา่ ยลกู เสือตามมาตรา ๓๒
(๖) พิจารณารายงานประจาปีของสานักงานลกู เสือจงั หวดั
(๗) ให้ความเห็นชอบแผนปฏบิ ตั กิ ารประจาปี
(๘) ให้คาแนะนาผู้อานวยการลูกเสือเขตพนื้ ที่การศึกษาในการปฏบิ ัติงานลกู เสอื
(๙) จดั ใหม้ ที ะเบียนและสถติ ิตา่ ง ๆ เกีย่ วกบั การดาเนินกิจการลกู เสือ
(๑๐) ออกระเบยี บปฏบิ ตั ิเก่ียวกบั กจิ การลกู เสือ เพ่ือความเหมาะสมแก่การปกครองในจังหวัด ซงึ่ จะตอ้ งไม่ขัด
หรอื แย้งกบั กฎหมาย ข้อบังคับ และระเบียบของทางราชการและคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาติ
(๑๑) จัดทารายงานประจาปีและรายงานท่ีเกีย่ วข้องกับกจิ การลกู เสอื ในจังหวัดเสนอตอ่ คณะกรรมการ บรหิ าร
ลูกเสือแหง่ ชาติ
(๑๒) แตง่ ต้ังคณะอนุกรรมการเพ่อื ดาเนนิ การอยา่ งหนง่ึ อย่างใด ตามที่คณะกรรมการลูกเสอื จงั หวัดมอบหมาย
(๑๓) ปฏิบตั งิ านอน่ื ตามทค่ี ณะกรรมการบริหารลกู เสือแห่งชาตมิ อบหมาย
การจัดตงั้ ค่ายลูกเสอื ในจังหวดั ใดต้องได้รบั อนุญาตเป็นหนังสอื จากคณะกรรมการลกู เสือ จังหวัด และให้
คณะกรรมการลกู เสือจังหวัดรายงานตอ่ คณะกรรมการบริหารลกู เสอื แห่งชาติทราบ
ลกู เสือเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา
กาหนดใหม้ สี านักงานลกู เสือเขตพืน้ ท่ีการศึกษา เพื่อการบริหารงานลูกเสอื ในเขตพื้นที่การศึกษาน้นั โดย
คณะกรรมการลูกเสือเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาประกอบดว้ ย
(๑) ผอู้ านวยการสานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา เป็นประธานกรรมการ

ค่มู อื การดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผ้อู านวยการเสวก พันธอ์ุ ้น

๑๑

(๒) กรรมการโดยตาแหน่ง ได้แก่ ผกู้ ากับการสถานีตารวจภธู รของทุกอาเภอในเขตพ้ืนท่ี การศึกษา หรือผู้
กากบั การสถานีตารวจนครบาลของทุกสถานใี นเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษาของกรงุ เทพมหานคร

(๓) กรรมการประเภทผแู้ ทน ได้แก่ ผ้แู ทนองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน ผแู้ ทนสถานศึกษา ในสงั กดั เขตพน้ื ที่
การศกึ ษา ผ้แู ทนสถานศกึ ษาเอกชน ผ้แู ทนสถานศกึ ษาอาชีวศึกษา ผู้แทนสถาบันอุดมศึกษา ผแู้ ทนศนู ยบ์ ริการ
การศึกษานอกโรงเรยี นอาเภอ ผแู้ ทนค่ายลกู เสือ และผู้แทนสมาคมหรอื สโมสรลูกเสือ ซง่ึ เลือกกันเองกล่มุ ละหนึ่งคน

(๔) กรรมการผูท้ รงคุณวุฒจิ านวนไมเ่ กินเจด็ คน ซงึ่ ประธานกรรมการแต่งตั้งโดยคาแนะนา ของกรรมการตาม
(๒) และ (๓) ในจานวนนีจ้ ะต้องแตง่ ต้งั จากภาคเอกชนไมน่ ้อยกวา่ กึ่งหนึ่ง

อานาจหนา้ ท่ขี องคณะกรรมการลกู เสอื เขตพน้ื ที่การศึกษา
อานาจหน้าท่ีของคณะกรรมการลกู เสือเขตพ้นื ที่การศึกษาภายในเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา มีดังต่อไปนี้
(๑) ควบคุมดูแลกิจการลูกเสือให้เปน็ ไปตามกฎหมาย ข้อบังคบั และระเบียบของทางราชการ และ
คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ
(๒) สง่ เสริมและสนับสนุนความม่ันคงและความเจริญก้าวหนา้ ของกจิ การลูกเสอื
(๓) ส่งเสรมิ และสนบั สนุนให้มีการจัดกิจกรรมลูกเสือทัง้ ในและนอกสถานศึกษา
(๔) ควบคมุ ดูแลทรพั ย์สนิ ในกิจการของลกู เสอื เขตพื้นทก่ี ารศกึ ษา
(๕)พจิ ารณารายงานประจาปีของสานักงานลูกเสือเขตพ้ืนท่ีการศึกษาและรายงาน ให้คณะกรรมการลูกเสือ
จังหวัดทราบ
(๖) ให้ความเหน็ ชอบในแผนปฏิบตั กิ ารประจาปี
(๗) ใหค้ าแนะนาแกผ่ อู้ านวยการสถานศึกษาในการปฏบิ ัติงานหรือจัดกิจกรรมลกู เสือ
(๘) จดั ให้มีทะเบยี นและสถติ ิตา่ ง ๆ เกยี่ วกับลูกเสือ
(๙) กากบั ดแู ล สนบั สนนุ และส่งเสริมกิจการลูกเสือชาวบา้ นในเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา
(๑๐) ออกระเบยี บปฏบิ ตั ิเกี่ยวกบั กิจการลูกเสือ เพ่ือความเหมาะสมแก่การปกครองในเขต พนื้ ทกี่ ารศึกษา ซึ่ง
จะตอ้ งไม่ขัดแย้งกับกฎหมาย ข้อบังคับ และระเบียบของทางราชการและคณะกรรมการ บริหารลูกเสอื แหง่ ชาติ
ทรพั ย์สินของสานักงานลูกเสอื แห่งชาติ
บรรดาอสงั หาริมทรัพยท์ สี่ านักงานลูกเสือแหง่ ชาตไิ ด้มาโดยมผี อู้ ุทศิ ให้หรอื ไดม้ าจากการ ใหซ้ อ้ื ดว้ ยเงินรายได้
ของสานักงาน หรือแลกเปลย่ี นกบั ทรพั ยส์ นิ ของสานักงานลูกเสอื แห่งชาติ หรือได้มาโดยวิธีอน่ื ไม่ถือเปน็ ท่รี าชพัสดุ และ
ใหเ้ ป็นกรรมสทิ ธ์ิของสานักงานลูกเสอื แหง่ ชาติการจาหนา่ ยหรอื แลกเปล่ยี นอสังหาริมทรัพยข์ องสานกั งานตามวรรคหนึง่
ใหก้ ระทาได้ก็แต่ โดยพระราชบญั ญตั ิ เวน้ แต่เป็นการโอนกรรมสิทธิใ์ ห้แกส่ ว่ นราชการ รฐั วิสาหกิจ หรือหนว่ ยงานอ่นื
ของรฐั เม่ือคณะกรรมการบริหารลกู เสอื แห่งชาติไม่ขัดข้องและไดร้ ับค่าตอบแทนจากส่วนราชการ รัฐวสิ าหกิจ หรือ
หนว่ ยงานน้ันแล้ว ให้กระทาโดยพระราชกฤษฎีกา การจัดกลุม่ ประเภท และตาแหนง่ ลกู เสือ การตงั้ การยบุ การจดั
หนว่ ยลูกเสอื เหลา่ ลูกเสือ และประเภทลูกเสอื ท้ังปวง ให้เป็นไปตาม หลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารทก่ี าหนดในกฎกระทรวง
การเขา้ เป็นลูกเสอื การออกจากลูกเสอื การจัดประเภท ชน้ั เหล่า และการฝกึ อบรมลูกเสือ ในสถานศึกษาหรือนอก
สถานศกึ ษา ใหเ้ ป็นไปตามขอ้ บังคบั คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ
ตาแหน่งผูบ้ ังคับบัญชาลูกเสอื มลี าดบั ดังต่อไปน้ี

คมู่ ือการดาเนนิ งานกจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธุอ์ ้น

๑๒

(๑) ผอู้ านวยการใหญ่
(๒) รองผู้อานวยการใหญ่
(๓) ผ้ชู ่วยผอู้ านวยการใหญ่
(๔) ผอู้ านวยการลกู เสือจงั หวัด
(๕) รองผูอ้ านวยการลูกเสือจังหวัด
(๖) ผชู้ ว่ ยผ้อู านวยการลกู เสอื จงั หวดั
(๗) ผู้อานวยการลูกเสือเขตพื้นทก่ี ารศึกษา
(๘) รองผู้อานวยการลูกเสือเขตพื้นที่การศกึ ษา
(๙) ผ้อู านวยการลกู เสือโรงเรียน
(๑๐) รองผอู้ านวยการลูกเสอื โรงเรยี น
(๑๑) ผู้กากบั กลมุ่ ลูกเสือ
(๑๒) รองผู้กากับกลุ่มลูกเสอื
(๑๓) ผกู้ ากับกองลูกเสือ
(๑๔) รองผู้กากบั กองลกู เสอื
(๑๕) นายหมู่ลกู เสอื
(๑๖) รองนายหมู่ลูกเสือ
ให้รฐั มนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธกิ ารเป็นผู้อานวยการใหญ่ ปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ เลขาธกิ าร
คณะกรรมการการศึกษาข้นั พื้นฐาน เลขาธกิ ารคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา เป็นรองผ้อู านวยการใหญ่ และรอง
ปลัดกระทรวงศกึ ษาธิการ เป็นผู้ช่วยผูอ้ านวยการใหญ่ ใหผ้ วู้ า่ ราชการจงั หวัดเปน็ ผูอ้ านวยการลกู เสือจังหวดั รองผู้ว่า
ราชการจังหวัดเป็นรองผู้อานวยการ ลกู เสอื จงั หวัด และปลัดจงั หวดั เปน็ ผูช้ ่วยผู้อานวยการลกู เสือจงั หวดั
ใหผ้ ู้อานวยการเขตพน้ื ที่การศึกษาเปน็ ผู้อานวยการลกู เสือเขตพืน้ ที่การศึกษาและรองผู้อานวยการ เขตพนื้ ทีก่ ารศึกษา
เป็นรองผูอ้ านวยการลูกเสือเขตพ้นื ที่การศึกษา
ตาแหนง่ ผตู้ รวจการลูกเสือมีลาดบั ดงั ตอ่ ไปน้ี
(๑) ผู้ตรวจการใหญพ่ ิเศษ
(๒) ผตู้ รวจการใหญ่
(๓) รองผู้ตรวจการใหญ่
(๔) ผู้ตรวจการลูกเสอื ประจาสานักงานลูกเสือแหง่ ชาติ
(๕) รองผตู้ รวจการลกู เสือประจาสานกั งานลูกเสอื แห่งชาติ
(๖) ผู้ช่วยผ้ตู รวจการลกู เสอื ประจาสานักงานลูกเสอื แห่งชาติ
(๗) ผู้ตรวจการลูกเสือจังหวดั
(๘) รองผตู้ รวจการลูกเสือจังหวดั
(๙) ผชู้ ่วยผู้ตรวจการลูกเสอื จงั หวดั
(๑๐) ผูต้ รวจการลกู เสือเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษา

ค่มู อื การดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธ์อุ น้

๑๓

(๑๑) รองผ้ตู รวจการลกู เสือเขตพน้ื ที่การศึกษา
ให้นายกรฐั มนตรเี ปน็ ผู้ตรวจการใหญพ่ ิเศษ รองนายกรัฐมนตรี และรฐั มนตรีว่าการ กระทรวงมหาดไทย เป็น
ผู้ตรวจการใหญ่ ปลดั กระทรวงมหาดไทย ผตู้ รวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ อธิบดี กรมการปกครอง และอธบิ ดกี รม
สง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถิ่น เปน็ รองผตู้ รวจการใหญ่
ธง เครอ่ื งแบบ และการแต่งกาย
กาหนดใหม้ ธี งคณะลูกเสอื แหง่ ชาตแิ ละธงลกู เสอื ประจาจงั หวดั โดยรบั พระราชทานจาก ประมขุ ของคณะ
ลูกเสือแหง่ ชาติ และใหม้ ีธงคณะลูกเสือไทยและธงลกู เสืออ่ืน ๆ เพื่อประโยชนใ์ นการรว่ ม กิจกรรมระดบั นานาชาติ ทั้งน้ี
ให้เปน็ ไปตามทกี่ าหนดในกฎกระทรวง
เคร่ืองแบบและการแตง่ กายลูกเสือ ใหเ้ ป็นไปตามที่กาหนดในกฎกระทรวง
เหรียญลกู เสือและการยกยอ่ งเชิดชเู กียรติ เคร่ืองราชอิสริยาภรณ์
การกาหนดให้มเี ครื่องราชอิสรยิ าภรณอ์ นั เปน็ สิรยิ ิ่งรามกรี ติ ลูกเสือสดุดชี ั้นพิเศษไวส้ าหรับ พระราชทานแกผ่ ทู้ ี่
ไดร้ ับพระราชทานเหรยี ญลูกเสือสดุดชี ้ันท่ี ๑ และได้มอี ุปการคณุ ชว่ ยเหลอื กิจการลูกเสือ อยา่ งต่อเนื่องมาแลว้ ไม่น้อย
กว่า ๕ ปีนบั แตว่ นั ที่ได้รับพระราชทานเหรียญลกู เสอื สดดุ ชี ้ันท่ี ๑เครอื่ งราชอสิ ริยาภรณ์จะเปน็ ดวงตรา ดา้ นหนา้ มี
ลกั ษณะเป็นรูปไข่พน้ื ลงยาสํนี า้ เงนิ ขนาดกว้าง ๒.๕ เซนติเมตร ยาว ๓.๓ เซนตเิ มตร กลางดวงตรามตี ราหน้าเสือ
ประกอบวชริ ะเงินล้อมด้วยเม็ดไข่ปลาสีทองและ มีรศั มเี งนิ โดยรอบแปดแฉกคน่ั ดว้ ยกระจังสที องเบื้องบนมีพระมหา
มงกฏุ รศั มีฉลุโปร่งและเลข “๙” สที อง ด้านหลงั กลางดวงตราเปน็ ดมุ พ้นื ลงยาสีมว่ งมรี ูปตราของคณะลูกเสือโลก เบอ้ื ง
ลา่ งมอี ักษรสีเงนิ วา่ “เราจะทานบุ ารุง กิจการลูกเสือสืบไป” ทข่ี อบส่วนบนของดวงตรามีหว่ งห้อยแพรแถบสาหรับคลอ้ ง
คอ ขนาดกวา้ ง ๔ เซนติเมตร มรี ิว้ สีเหลอื ง กว้าง ๒.๒ เซนติเมตร อยกู่ ลางริมทั้งสองขา้ งมีริ้วสีขาวกว้าง ๓ มิลลเิ มตร
และริ้วสีดากว้าง ๕ มิลลเิ มตร
เหรยี ญลูกเสือสรรเสรญิ
กาหนดให้มีเหรียญลูกเสอื สรรเสริญเปน็ เครือ่ งราชอิสริยาภรณไ์ ว้สาหรบั พระราชทานแก่ ลูกเสอื และบคุ ลากร
ทางการลูกเสอื ผมู้ ีความดีความชอบเหรียญลกู เสือสรรเสริญเปน็ เหรียญเงนิ มลี ักษณะกลมรี ขนาดกวา้ ง ๒.๕ เซนตเิ มตร
ยาว ๓.๒ เซนตเิ มตร ด้านหน้าตรงกลางมีตราหน้าเสือประกอบวชิระ ริมขอบส่วนบนมีอักษรว่า “ลูกเสอื ” และสว่ นล่าง
มอี ักษรวา่ “เสียชพี อย่าเสยี สัตย์” ตราหนา้ เสือประกอบวชิระและตัวอักษรใหท้ าเป็นลายดนุ ด้านหลังเปน็ พน้ื เกล้ียง
จารึกนามเลขหมายประจาตัวของผู้ซ่ึงได้รับพระราชทานนามหน่วยลกู เสือทสี่ งั กัด และวนั ท่พี ระราชทาน ท่ีขอบส่วนบน
ของเหรยี ญมีหว่ งห้อยแพรแถบ ขนาดกวา้ ง ๒.๔ เซนติเมตร มรี ้ิวสีดากว้าง ๑.๒ เซนตเิ มตร อยู่กลาง ริมทั้งสองขา้ งมีริ้ว
สีเหลืองกว้าง ๕ มลิ ลิเมตร ประดบั ที่อกเส้ือเหนือปกกระเป๋าเบอ้ื งซา้ ย เหรียญลูกเสอื สรรเสรญิ มลี าดบั เปน็ ๓ ช้ัน
ดงั ต่อไปนี้
ชั้นท่ี ๑ มีเฟลอร์เดอลีส์ ทาด้วยโลหะเงินประดบั ท่แี พรแถบสองดอกตามแนวนอน
ชน้ั ที่ ๒ มีเฟลอร์เดอลสี ์ ทาด้วยโลหะเงนิ ประดบั ที่แพรแถบตรงกง่ึ กลางหนง่ึ ดอก
ช้ันที่ ๓ ไมม่ เี ฟลอร์เดอลสี ์ประดับที่แพรแถบ

ค่มู อื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พันธุ์อ้น

๑๔

เหรียญลูกเสือสรรเสริญชั้นที่ ๑ จะพระราชทานแกผ่ มู้ ีความดี ความชอบซ่ึงได้ทาการรักษา ความปลอดภยั หรือ
สนั ตสิ ขุ เพือ่ ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ หรือไดช้ ่วยชีวิตผู้ตกอย่ใู นอันตราย ทั้งน้ี โดยตนเองได้ฝ่าอันตรายจนถงึ ขนาด
ทีส่ มควรได้รบั พระราชทานเหรียญน้ี หรอื ตนเองไดป้ ระสบอันตราย ถงึ ทุพพลภาพหรือถึงเสียชวี ิต

เหรียญลูกเสอื สรรเสรญิ ชนั้ ท่ี ๒ จะพระราชทานแก่ผู้มีความดคี วามชอบซึ่งได้ชว่ ยชีวติ ผ้ตู กอยู่ ในอนั ตรายโดย
ตนเองได้ประสบอันตรายหรอื ฝ่าอันตราย หรอื แก่ผ้ซู ่ึงได้ทาความดีความชอบในข้อต่อไปน้ี ทกุ ข้อรวมกนั ไมน่ ้อยกว่า
๑๐๐ คร้งั และในแต่ละข้อไม่น้อยกว่า ๑๐ คร้ัง คือ

(๑) ชว่ ยเหลือผู้ได้รบั ทกุ ข์ยากลาบากท่ีควรชว่ ย
(๒) ช่วยเหลอื หรอื ป้องกันผอู้ ื่นหรือทรัพย์สนิ ของผู้อน่ื ให้พ้นอนั ตราย
(๓) ชว่ ยสตั วใ์ หพ้ ้นจากการทรมานหรอื พน้ ทกุ ขเวทนา
(๔) ทาการปฐมพยาบาล
(๕) ช่วยเหลอื ราชการ
(๖) ช่วยเหลอื กิจการอันเปน็ สาธารณกศุ ล
(๗) ชว่ ยเหลือผปู้ กครอง
(๘) ชว่ ยเหลอื กิจการตา่ ง ๆ ของโรงเรยี น หรอื สถานท่ีทางานซึง่ ไม่ใชห่ น้าท่ตี ามปกติ
เหรยี ญลูกเสอื สรรเสริญชนั้ ท่ี ๓ จะพระราชทานแกผ่ ู้มีความดคี วามชอบซ่งึ ได้ช่วยชีวิตผตู้ กอยู่ ในอันตรายแม้
เพียงครง้ั เดียว หรือแกผ่ ซู้ ่ึงได้ทาความดีความชอบตามเกณฑ์สาหรบั เหรียญลูกเสือสรรเสรญิ ชนั้ ท่ี ๒ ทกุ ขอ้ รวมกันไม่
น้อยกว่า ๕๐ ครง้ั และในแตล่ ะข้อไมน่ ้อยกวา่ ๕ ครงั้
เหรยี ญลูกเสือสดุดี
กาหนดให้มีเหรียญลูกเสอื สดุดีเปน็ เครือ่ งราชอสิ ริยาภรณ์ ไวส้ าหรับพระราชทานแกบ่ ุคลากร ทางการลูกเสือ
และบุคคลอนื่ บรรดาทม่ี ีอุปการคุณตอ่ การลกู เสือถงึ ขนาด หรอื ท่ไี ด้อทุ ิศกาลังกายหรือกาลัง ความคิดในการประกอบ
กิจการใหบ้ งั เกิดคุณประโยชน์แกก่ ารลูกเสือดงั น้ี
เหรียญลกู เสอื สดุดชี ้นั ที่ ๑ จะพระราชทานแก่ผทู้ ่ีมอี ปุ การคุณตอ่ การลูกเสือถึงขนาด หรอื ทไี่ ด้ อุทิศกาลงั กาย
หรือกาลังความคดิ ในการประกอบกิจการใหบ้ ังเกดิ คุณประโยชนแ์ ก่การลูกเสืออย่างยงิ่ ตามหลกั เกณฑ์ที่คณะกรรมการ
บริหารลกู เสอื แห่งชาติกาหนด
เหรยี ญลูกเสือสดุดชี ้นั ท่ี ๒ จะพระราชทานแกผ่ ู้ท่ีมอี ปุ การคุณตอ่ การลูกเสืออย่างใดอย่างหน่งึ ดังตอ่ ไปน้ี
(๑) บริจาคเงนิ หรือทรพั ยส์ งิ่ ของตา่ ง ๆ คร้ังเดียวหรอื หลายครง้ั รวมกันเป็นจานวนเงินไม่น้อย กวา่ ที่คณะ
กรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาตกิ าหนด
(๒) ช่วยเหลอื เป็นอยา่ งดีในการฝกึ อบรมผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ระดบั ที่ ๑ วิชาผู้กากับลูกเสอื ขัน้ ความรเู้ บ้ืองต้น
หรอื ข้ันความรู้ช้ันสูง โดยอยปู่ ระจาตลอดการฝึกอบรมไมน่ ้อยกว่า ๕๐ คร้งั หรือระดบั ที่ ๒ การใหก้ ารฝกึ อบรมแก่ผู้ท่ี
ผ่านการฝึกอบรมวชิ าผ้กู ากับลกู เสือแลว้ โดยอยู่ประจาตลอดการฝึกอบรมไมน่ ้อยกวา่ ๒๐คร้ัง
(๓) ชว่ ยเหลือกิจการลกู เสือด้านอนื่ ๆ จนเกดิ ผลดแี กก่ ารลูกเสือตดิ ต่อกนั มาไม่น้อยกว่า ๕ ปี และปีหนง่ึ ๆ ไม่
นอ้ ยกว่า ๑๐ ครั้ง
(๔) ช่วยเหลือและสง่ เสรมิ ความสัมพันธ์ระหวา่ งคณะลกู เสือไทยกบั คณะลูกเสือตา่ งประเทศ เปน็ อย่างดีย่ิง

คู่มือการดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธอุ์ น้

๑๕

เหรียญลูกเสอื สดุดีชั้นที่ ๓ จะพระราชทานแกผ่ ู้ที่มีอปุ การคุณตอ่ การลกู เสอื อย่างใดอย่างหนงึ่ ดังต่อไปน้ี
(๑) บริจาคเงินหรือทรัพยส์ ่งิ ของตา่ ง ๆ ครั้งเดียวหรอื หลายคร้งั รวมกนั เป็นจานวนเงนิ ไม่น้อย กว่าทคี่ ณะ
กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติกาหนด
(๒) ชว่ ยเหลอื เป็นอยา่ งดีในการฝกึ อบรมผ้บู ังคบั บญั ชาลกู เสอื ระดับท่ี ๙ วชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือ ขัน้ ความรเู้ บื้องตน้
หรอื ขั้นความรูช้ ัน้ สูง โดยอย่ปู ระจาตลอดการฝกึ อบรมไม่น้อยกวา่ ๒๕ ครง้ั หรอื ระดับท่ี ๒ การใหก้ ารฝึกอบรมแก่ผูท้ ี่
ผา่ นการฝึกอบรมวิชาผกู้ ากับลูกเสือแล้ว โดยอยูป่ ระจาตลอดการฝึกอบรมไม่น้อยกว่า ๑๐ คร้ัง
(๓) ช่วยเหลือเปน็ อย่างดีในการฝึกอบรมวิชานายหมู่ลูกเสือหรอื วชิ าลูกเสือประเภทตา่ ง ๆ โดยอยปู่ ระจาตลอด
การฝึกอบรมครั้งละ ๓ วัน ไม่นอ้ ยกวา่ ๕๐ คร้ัง
(๔) ช่วยเหลอื กิจการลูกเสือด้านอน่ื ๆ จนเกดิ ผลดแี ก่การลูกเสือติดต่อกันไมน่ ้อยกวา่ ๓ ปี และ ปหี นงึ่ ๆ ไม่
น้อยกวา่ ๕ ครงั้
(๕) ชว่ ยเหลือและส่งเสรมิ ความสัมพนั ธ์ระหว่างคณะลูกเสอื ไทยกับคณะลกู เสือตา่ งประเทศ เป็นอย่างดี
เหรียญลกู เสือสดุดเี ป็นเหรียญเงนิ มีลักษณะกลมรีขนาดกว้าง ๒.๕ เซนตเิ มตร ยาว ๓.๒ เซนติเมตร ด้านหน้าตรงกลาง
มีตราหนา้ เสอื ประกอบวชริ ะ รมิ ขอบส่วนบนมีอกั ษรวา่ “ลกู เสือ” และสว่ นลา่ ง มีอักษรว่า “เสียชพี อยา่ เสียสตั ย์” ตรา
หน้าเสอื ประกอบวชริ ะและตัวอักษรให้ทาเป็นลายดุน ดา้ นหลังเปน็ พื้นเกลย้ี งจารึกนามของผู้ซ่งึ ไดร้ บั พระราชทานและ
วนั ทพี่ ระราชทาน ทข่ี อบสว่ นบนของเหรยี ญมหี ว่ งห้อยแพร แถบ ขนาดกว้าง ๒.๔ เซนติเมตร มรี ้ิวสเี หลอื งกวา้ ง ๑.๒
เซนตเิ มตร อยู่กลาง ริมทั้งสองขา้ งมรี ้วิ สดี ากว้าง ๕ มิลลเิ มตร ประดับท่ีอกเสื้อเหนอื ปกกระเปา๋ เบื้องซา้ ย
เหรยี ญลกู เสือสดุดี มีลาดบั เป็น ๓ ชนั้ ดังตอ่ ไปนี้ ชนั้ ที่ ๑ มเี ข็มวชิระ ทาด้วยโลหะเงิน ประดับทแี่ พรแถบตรง
กงึ่ กลางในแนวทางด่ิงหนงึ่ เข็ม ช้ันท่ี ๒ มเี ขม็ หนา้ เสือ ทาด้วยโลหะเงนิ ประดบั ที่แพรแถบตรงกึง่ กลางในแนวทางดงิ่
หน่ึงเข็มชั้นที่ ๓ ไม่มเี ขม็ วชริ ะและเขม็ หน้าเสือประดบั ทแ่ี พรแถบ
เหรยี ญลูกเสือยง่ั ยนื
เหรยี ญลกู เสอื ยัง่ ยนื เป็นเคร่ืองราชอิสริยาภรณ์ ไวส้ าหรับพระราชทานเป็นบาเหน็จความชอบ ในราชการให้แก่
บุคลากรทางการลูกเสือที่ปฏิบตั ิหนา้ ท่อี ย่างตอ่ เนื่องเป็นระยะเวลาไมน่ ้อยกว่า ๑๕ ปี ด้วยความ วิริยะอุตสาหะ ทางาน
ด้วยความเรียบร้อย ไม่เกิดความเสยี หาย ก่อให้เกิดผลดตี ่อกิจการลกู เสือ ตามหลักเกณฑ์ ทคี่ ณะกรรมการบริหาร
ลูกเสือแหง่ ชาติกาหนดเหรยี ญลกู เสือยังยนื มลี ักษณะเป็นเหรียญเงนิ รูปหกเหลยี่ มตวั เหรยี ญหมนุ ได้ ขนาด
เสน้ ผา่ ศูนย์กลาง ๓.๓ เซนติเมตร มีมมุ แหลมอยู่ดา้ นบนติดกบั ห่วงห้อยร้อยแพรแถบมีขอบสองชัน้ ดา้ นหนา้ กลาง
เหรยี ญมีหน้าเสือประกอบวชิระทาเปน็ ลายดุน ภายในกรอบเปน็ วงกลม ยกระดบั พ่นทรายดา้ น ดา้ นหลงั เปน็ ตราคณะ
ลูกเสอื แห่งชาติ ขอบเหรยี ญเบ้ืองล่างมีข้อความวา่ “บาเหน็จแหง่ ความย่ังยนื ” อยบู่ นพ้ืนพ่นทราย ด้าน ดา้ นบนแพร
แถบเป็นเข็มกลดั มีลักษณะเป็นแถบโลหะสเี งนิ ภายในมีข้อความว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์” ล้อมด้วยรปู เกลยี วเชือกผูก
เป็นปมเงื่อนพริ อด แพรแถบกวา้ ง ๓ เซนตเิ มตร มีร้วิ สีแดงกวา้ ง ๑๑ มิลลิเมตร อยกู่ ลาง ริมทง้ั สองข้างมรี ้ิวสดี ากวา้ ง ๓
มลิ ลเิ มตร ถัดจากรวิ้ สดี าเป็นริ้วสขี าวกว้าง ๒ มลิ ลเิ มตร และร้วิ สเี หลือง อย่รู ิมแพรแถบกว้าง ๔.๕ มิลลิเมตร ประดับท่ี
อกเสื้อเหนือปกกระเป๋าเบ้ืองซ้าย

ค่มู ือการดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธุ์อ้น

๑๖

เคร่ืองราชอสิ รยิ าภรณอ์ นั เป็นสริ ยิ ง่ิ รามกีรติ ลูกเสือสดุดชี นั้ พเิ ศษ เหรยี ญลูกเสอื สรรเสริญ เหรียญลกู เสือสดุดี
และเหรียญลูกเสือยงั่ ยนื ให้เปน็ สิทธิแก่ผู้ที่ได้รับพระราชทาน เมือ่ ผู้ได้รับพระราชทาน วายชนม์ให้ตกทอดแก่ทายาท
เพื่อรักษาไว้เปน็ ทร่ี ะลึก

เข็มลกู เสือสมนาคณุ
กาหนดใหม้ ีเขม็ ลูกเสือสมนาคุณ ไวส้ าหรับตอบแทนผมู้ ีจิตศรทั ธาบรจิ าคเงนิ หรือทรพั ย์สิน อยา่ งอน่ื เพ่ือบารงุ
การลกู เสอื เข็มลูกเสือสมนาคุณ มีลาดบั เปน็ ๔ ชน้ั ดังตอ่ ไปนี้ เขม็ ลกู เสือสมนาคุณ ชั้นพิเศษ เข็มลกู เสือสมนาคณุ ชัน้ ที่
๑ เขม็ ลกู เสือสมนาคุณ ชนั้ ท่ี ๒ เขม็ ลกู เสอื สมนาคณุ ชั้นท่ี ๓
ลักษณะของเข็มลูกเสอื สมนาคุณและเงอ่ื นไขในการให้เขม็ ลูกเสอื สมนาคุณให้เป็นไปตาม ข้อบงั คับ
คณะกรรมการบริหารลกู เสอื แห่งชาติ

เข็มลูกเสือบาเพญ็ ประโยชน์
กาหนดใหม้ เี ข็มลกู เสือบาเพญ็ ประโยชน์ เพอ่ื สง่ เสรมิ การบาเพ็ญประโยชนข์ องลกู เสือ ลักษณะและประเภท
ของเข็มลูกเสือบาเพญ็ ประโยชน์ และเงอ่ื นไขในการให้เข็มลูกเสอื บาเพ็ญประโยชน์ ใหเ้ ปน็ ไปตามข้อบังคับ
คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แหง่ ชาติ ผู้ได้รบั พระราชทานเหรยี ญทรี่ ะลกึ สาหรับลกู เสอื หรอื เหรียญลกู เสอื สรรเสรญิ อยู่
แลว้ ก่อนวันทีพ่ ระราชบัญญัตนิ ใ้ี ช้บังคับ จะใชเ้ หรยี ญน้ันประดับหรือจะใช้เหรยี ญลูกเสือสรรเสรญิ นป้ี ระดับก็ได้ โดย
เทียบชัน้ ดังนี้ คือ
เหรยี ญทองคาหรือเหรยี ญลูกเสอื สรรเสรญิ ชนั้ ท่ดี เทยี บเท่ากับเหรยี ญลูกเสอื สรรเสริญชั้นที่ ๑ เหรียญเงนิ หรอื
เหรยี ญลูกเสอื สรรเสรญิ ชัน้ ท่ี ๒ เทยี บเท่ากับเหรยี ญลูกเสอื สรรเสริญช้ันท่ี ๒ เหรียญโลหะขาวหรอื เหรยี ญลูกเสอื
สรรเสรญิ ชั้นท่ี ๓ เทยี บเทา่ กับเหรียญลกู เสือสรรเสรญิ ชน้ั ท่ี ๓
บทกาหนดโทษ
๑. ผใู้ ดแตง่ เครือ่ งแบบลูกเสอื หรือประดับเครอ่ื งหมายลูกเสือโดยไมม่ สี ทิ ธิ เพอื่ ให้บุคคลอืน่ เชื่อวา่ ตนมสี ิทธิ
หรือแต่งกายเลยี นแบบหรอื ประดับเคร่ืองหมายเพ่ือใหบ้ คุ คลอ่นื หลงเชือ่ วา่ ตนเป็นลกู เสือหรอื บคุ ลากรทางการลูกเสือ
ตอ้ งระวางโทษจาคุกไมเ่ กิน ๑ เดือน หรอื ปรบั ไมเ่ กินหน่ึงพันบาท หรอื ท้งั จาทัง้ ปรับ
๒. ผ้ใู ดทาปลอมเข็มลูกเสือสมนาคณุ หรือเข็มลูกเสอื บาเพ็ญประโยชน์ดว้ ยวิธีใด ๆ ตอ้ งระวาง โทษจาคุกไม่
เกนิ ๑ ปี หรือปรบั ไมเ่ กินหน่ึงหมื่นบาท หรือทั้งจาทั้งปรบั
สรปุ
กิจการลกู เสือไทยมคี ุโณปการตอ่ สงั คมไทยและประเทศชาติมามากกวา่ หนง่ึ ร้อยปีแลว้ ลกู เสือไทย สรา้ ง
ประโยชนใ์ นหลายด้าน โดยเฉพาะสาหรบั เยาวชนซ่ึงจะเปน็ อนาคตของประเทศชาติ โดยในแง่ของการใช้ ชีวิตแลว้ การ
เรียนลูกเสือจะเป็นการสร้างทักษะพื้นฐานท่ีคนท่วั ๆไปควรรู้และเข้าใจ เพราะสามารถดึงความรู้ ความสามารถนามาใช้
ในชวี ติ ประจาวัน เป็นพน้ื ฐานการมที ักษะการเอาชีวติ รอดหรอื ช่วยชวี ิตผอู้ น่ื ได้ น่นั คือ “การเตรียมความพร้อมสาหรบั
การทาหนา้ ท่บี ริการ บาเพญ็ ประโยชนต์ อ่ สว่ นรวม และฝกึ ฝนตนใหม้ ีระเบยี บ วนิ ยั มากข้ึน” เปน็ การปลกู จติ สานึกของ
ความเปน็ ผบู้ าเพ็ญประโยชน์ ไมท่ าให้ผูอ้ ื่นเดือดร้อน ทาให้ตนเอง มีคุณคา่ มีจิตสาธารณะ เอื้อเฟ้ือแก่ผ้อู ่ืน สว่ นในเรอ่ื ง

คมู่ ือการดาเนินงานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พนั ธุ์อน้

๑๗

ความมั่นคงในประเทศนั้น ลกู เสอื ก็มีบทบาทคลา้ ยๆกับ กองกาลังติดอาวุธ เช่นอาสาป้องกนั ชาติหรือทหารพราน
เพียงแต่ลูกเสอื ท่เี ป็นเยาวชนไมต่ ้องไปจบั อาวุธ ปกป้องประเทศเท่านนั้

ข้อบังคบั
ข้อบงั คับคณะลูกเสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยการปกครอง หลกั สูตรและวิชาพิเศษลกู เสอื สามญั รุ่นใหญ่
(ฉบบั ท่ี ๑๔) พ.ศ. ๒๕๒๘
ข้อบังคับคณะลูกเสอื แห่งชาติ ว่าดว้ ยการกอ่ ตงั้ สโมสรลกู เสือ พ.ศ. ๒๕๔๕
ข้อบงั คับคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสือแห่งชาติ ว่าดว้ ยการจัดแบง่ สว่ นงานและอานาจหน้าทขี่ องส่วนงาน
สานกั งานลูกเสือแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๕๑
ขอ้ บงั คบั คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ ว่าดว้ ยการบริหารงานบคุ คล พ.ศ. ๒๕๕๒
ข้อบงั คับคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ วา่ ดว้ ยการบริหารงานบุคคล
(ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓
ขอ้ บังคบั คณะกรรมการบริหารลกู เสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยหลักเกณฑ์และวิธีการในการเลือกกรรมการประเภท
ผแู้ ทนในคณะกรรมการลูกเสอื จังหวัด พ.ศ. ๒๕๕๒
ข้อบงั คบั คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ ว่าดว้ ยหลกั เกณฑ์และวิธกี ารในการเลือกกรรมการประเภท
ผูแ้ ทนในคณะกรรมการลูกเสอื เขตพนื้ ที่การศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๒
ขอ้ บงั คับคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ว่าดว้ ยการแตง่ ตง้ั ผูบ้ ังคบั บัญชาลูกเสอื พ.ศ. ๒๕๕๓
ขอ้ บงั คับคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ วา่ ดว้ ยการแตง่ ต้งั ผู้ตรวจการลกู เสือและการกาหนดหนา้ ที่ของ
ผ้ตู รวจการลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๓
ข้อบังคับคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสือแห่งชาติ วา่ ด้วยเข็มลูกเสอื สมนาคุณ พ.ศ. ๒๕๕๔
ขอ้ บงั คับคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แหง่ ชาติ ว่าดว้ ยเข็มลูกเสอื บาเพ็ญประโยชน์ พ.ศ. ๒๕๕๔
ระเบียบ
ระเบียบคณะลกู เสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยหลักเกณฑ์การขอและการพจิ ารณาให้เข็มลกู เสือบาเพ็ญประโยชน์ พ.ศ.
๒๕๑๕
ระเบยี บคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ ว่าดว้ ยหลกั เกณฑ์และแนวปฏิบตั ใิ นการทาขอ้ ตกลงความ
ร่วมมือพัฒนาและใช้ค่ายลกู เสอื พ.ศ. ๒๕๕๓
ระเบียบคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ วา่ ด้วยหลักเกณฑ์ วธิ ีการ เงื่อนไข การขออนญุ าตและการอนุญาต
จดั ตง้ั ค่ายลกู เสือในจงั หวดั พ.ศ. ๒๕๕๓

ประเภทของลกู เสือ
ลูกเสอื คือใคร
ลกู เสอื คอื เยาวชนชายและหญงิ อายุระหวา่ ง ๘ – ๒๕ ปี ทร่ี ับการฝกึ อบรมตามหลักสูตรวชิ าลกู เสอื โดยยดึ
มน่ั ในหลักการ (Principle) วธิ ีการ (Method) และวัตถปุ ระสงค์ (Purpose) ของการลูกเสอื (Scouting) อยา่ ง
เคร่งครดั ตามพระราชบญั ญตั ิลูกเสอื (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๒๘ และข้อบังคบั คณะลูกเสือแหง่ ชาติ ว่าด้วยการปกครอง
หลกั สตู รและวชิ าพิเศษลกู เสอื พ.ศ. ๒๕๐๙ ไดก้ าหนดประเภทและเหล่าลกู เสือว่า ลกู เสือมี ๔ ประเภท คอื สารอง

คูม่ อื การดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผ้อู านวยการเสวก พันธุ์อน้

๑๘

สามญั สามัญรุน่ ใหญ่ วิสามญั และอาจจัดให้มลี ูกเสือเหลา่ สมทุ ร และลกู เสือเหล่าอากาศได้ สาหรับลกู เสอื ทเี่ ป็นหญิง
อาจใช้ชอ่ื เรยี กว่า เนตรนารี หรอื ชอ่ื อ่ืนซึง่ ไดร้ ับความเห็นชอบจากคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แหง่ ชาติใหห้ มายถึง
ลกู เสอื ท่เี ป็นหญิงดว้ ย

ประเภทของลูกเสือเนตรนารี
ไมว่ ่าประเทศใดในโลกทีม่ ีกิจการลูกเสอื ของตน จะมีการแบ่งประเภทเอาไวเ้ พือ่ การบรรลวุ ตั ถุประสงค์
หลักการ และวิธกี ารขององค์การลกู เสือโลก ซึ่งบางอยางอาจถูกปรับเปลยี่ นไปบางตามลกั ษณะสงั คม วัฒนธรรม ของ
แต่ละประเทศ แตโ่ ดยภาพรวมแลว้ จะแบง่ ประเภทลกู เสือตามเกณฑอ์ ายุ ดว้ ยการที่คานึงถงึ พัฒนาการทางรางกาย และ
จติ ใจของเด็กเปน็ พื้นฐานในการฝึกอบรม เพ่อื ไม่ใหฝ้ นื ธรรมชาตขิ องเดก็ ซึง่ สามารถทาใหเ้ ดก็ พัฒนาตนเองได้อย่างเต็ม
ศกั ยภาพ โดยมากแล้วทัว่ โลกจะมีการแบ่งประเภทลูกเสือเปน็ ๒ แบบใหญ่ คือแบบอังกฤษ ซึ่งถือเอาแบบแผนตามที่
BP เคยปฏิบตั ิเอาไว้ กบั แบบอเมรกิ า ซ่ึงมีการปรับเปลี่ยนไปเล็กนอ้ ยสาหรบั ประเทศไทยนน้ั ยึดถือตามแบบองั กฤษ คือ
๑. ลูกเสือสารอง เนตรนารสี ารอง
๒. ลกเสือสามัญ เนตรนารสี ามญั
๓. ลกเสอสามญั รุ่นใหญ่ เนตรนารสี ามญั รุ่นใหญ่
๔. ลูกเสอื วิสามญั เนตรนารีวสิ ามัญ
แต่ท่พี เิ ศษประเทศไทยเป็นประเทศเดยี วในโลกท่มี ี ลกู เสือชาวบา้ น

หมายเหตุ
* การกลา่ วถงึ ลูกเสือประเภทตา่ งๆนัน้ จะหมายรวมเอาเนตรนารเี ข้าไปดว้ ย เพราะเนตรนารีได้ถูกระบุตาม

กฎหมายวา่ เป็น ลกู เสอื หญงิ (เด็กนกั เรยี นหญงิ ที่มชี ้ันปีการศึกษาและอายตุ ามเกณฑใ์ นการเปน็ ลูกเสือ) จะตา่ งกัน
ทีเ่ คร่ืองแบบ และวชิ าการฝกึ บางวชิ าเท่านั้น

* ลกู เสือหญิง ทแี่ ทจ้ ริงแล้วคือระดบั ผบู้ ังคบั บญั ชาลกู เสือ ทตี่ ้องผา่ นการฝกึ อบรมตามข้ันตอน สวนมากเปน็ คร
, อาจารย์ของโรงเรียนท่ีมีกองลูกเสือตงั้ อยู่ หรือบคุ คลภายนอก (ประชาชนท่สี นใจ) ทเี่ ขา้ รบั การอบรมเพื่อเปน็ เจา้ หนา้ ท่ี

ลกู เสือ ดว้ ยการสมัครจนผ่านการอบรม จากนนั้ จึงจะได้การรบั รองโดยคณะกรรมการบริหารลกู เสอื แหง่ ชาติ
เคร่ืองแบบของลูกเสือหญิงนีจ้ ึงเหมอื นกับลกู เสอื ทุกประการ ยกเว้นกระโปรง ถงุ เท้า ฯลฯ ที่สวมใสไ่ ด้เฉพาะผ้หู ญิง
เทา่ นั้น

คมู่ อื การดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธอ์ุ ้น

๑๙

คาปฏิญาณและกฎของลกู เสือ
คาปฏิญาณและกฎของลูกเสือสามัญร่นุ ใหญ่
Scout Promise and Law
The Scout Promise
On my honor
I promise that I will do my best
To do my duty to God and the King or God and my country,
To help other people at all times,
To obey the Scout Law.
The Scout Law
1. A Scout’s honor is to be trusted.
2. A Scout is loyal.
3. A Scout’s duty is to be useful and to help others.
4. A Scout, s a friend to all and a brother to every other Scout.
5. A Scout’s courteous.
6. A Scout is a friend to animals.
7. A Scout obeys orders of his parents, Patrol Leader or Scoutmaster withoutQuestion.
8. A Scout smiles and whistles under all difficulties.
9. A Scout is thrifty.
10. A Scout is clean in thought word and deed.

คาปฏิญาณของลูกเสือ
ดว้ ยเกยี รตขิ องขา้ ข้าสญั ญาว่า
ข้อ ๑ ขา้ จะจงรกั ภกั ดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์
ข้อ ๒ ขา้ จะช่วยเหลอื ผู้อ่ืนทุกเม่ือ
ขอ้ ๓ ขา้ จะปฏบิ ตั ิตามกฎของลกู เสือ
กฎของลกู เสือ
ข้อ ๑ ลกู เสอื มเี กยี รติเชอ่ื ถือได้
ขอ้ ๒ ลูกเสอื มีความจงรักภักดตี ่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ และซ่อื ตรงตอ่ ผู้มพี ระคุณ
ข้อ ๓ ลูกเสอื มีหนา้ ทก่ี ระทาตนให้เป็นประโยชน์ และช่วยเหลือผ้อู ื่น
ขอ้ ๔ ลูกเสือเป็นมิตรของคนทุกคน และเปน็ พ่นี ้องกับลูกเสืออ่ืนท่วั โลก
ขอ้ ๕ ลกู เสอื เปน็ ผู้สุภาพเรยี บร้อย
ขอ้ ๖ ลกู เสอื มคี วามเมตตากรุณาต่อสัตว์
ข้อ ๗ ลูกเสอื เช่ือฟังคาสัง่ ของบิดามารดา และผูบ้ ังคบั บญั ชาดว้ ยความเคารพ

คู่มือการดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธุ์อน้

๒๐

ข้อ ๘ ลกู เสอื มีใจรา่ เรงิ และไม่ยอ่ ท้อต่อความยากลาบาก
ข้อ ๙ ลูกเสอื เปน็ ผูม้ ธั ยัสถ์
ขอ้ ๑๐ ลกู เสอื ประพฤตชิ อบดว้ ยกาย วาจา ใจ
เคร่อื งหมายผบู้ ังคับบญั ชาลูกเสอื

พื้นสธี งชาติ
พระประมุขคณะลูกเสือแหงชาติ

พื้นสมี วง ขอบสีธงชาติ
สภานายก, อุปนายก, กรรมการ, สภานายกกิตติมศักด์ิ, อุปนายกกติ ติมศักดแ์ิ ละกรรมการ
กติ ติมศักด์ิแหงสภาลกู เสือแหงชาติ, ประธาน, รองประธาน, กรรมการแหงสภาลกู เสือ แหงชา
ต,ิ ผอู านวยการใหญ, รองผูอานวยการใหญ, ผูชวยอานวยการใหญ, ผูตรวจการใหญ พเิ ศษ, ผู
ตรวจการใหญ, รองผูตรวจการใหญ, ผูตรวจการลูกเสอื , รองผูตรวจการลกู เสอื , ผูชวยผตู รวจ
การลกู เสอื ประจาสานักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แหงชาติ

พน้ื สมี วง ขอบสเี หลือง
ผูอานวยการลูกเสือจงั หวัด, รองผูอานวยการลูกเสอื จงั หวัด, ผูตรวจการลกู เสือจงั หวัด, รอง ผู
ตรวจการลกู เสือจงั หวดั , ผูชวยผูตรวจการลกู เสือจังหวัด, กรรมการลกู เสือจังหวัด, กรรมการ
พเิ ศษลูกเสือจังหวดั

คู่มอื การดาเนินงานกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พันธ์อุ ้น

๒๑
พื้นสมี วง ขอบสแี ดง
ผูอานวยการลกู เสืออาเภอ, รองผูอานวยการลกู เสอื อาเภอ, ผูตรวจการลูกเสืออาเภอ, รอง ผู
ตรวจการลูกเสอื อาเภอ, ผูชวยผูตรวจการลกู เสืออาเภอ, กรรมการลกู เสืออาเภอ, กรรมการ
พิเศษลูกเสืออาเภอ

พื้นสีมวง
ผูอานวยการลกู เสือโรงเรียน, รองผูอานวยการลกู เสือโรงเรียน

พน้ื สเี ขยี ว ขอบสีขาว
ผูกากบั กลุมลกู เสือโรงเรียน

พน้ื สีแดง ขอบสีขาว
รองผูกากบั กลุมลูกเสือโรงเรยี น

คู่มอื การดาเนินงานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พันธุอ์ น้

๒๒

พ้ืนสีเขยี ว มีอักษร "ล - ร"
ผูกากับลูกเสือสารอง

พื้นสแี ดง มีอักษร "ล - ร"
รองผูกากับลูกเสอื สารอง

พ้ืนสีเขียว
ผูกากบั ลกู เสือสามัญ

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พนั ธุ์อ้น

๒๓

พื้นสีแดง
รองผูกากับลูกเสอื สามัญ

พื้นสีเขยี ว มีอักษร "ล - ญ"
ผูกากบั ลูกเสือสามญั รุนใหญ

พ้นื สีแดง มีอักษร "ล - ญ"
รองผูกากบั ลกู เสือสามัญรุนใหญ

พ้นื สีเขยี ว มีอักษร "ล - ว"
ผูกากับลูกเสือวิสามญั

คู่มอื การดาเนินงานกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

๒๔

พ้นื สีแดง มีอกั ษร "ล - ว"
รองผูกากบั ลกู เสือวสิ ามัญ

พื้นสีเขยี ว ขอบสีนํ้าเงิน
เจาหนาทส่ี ังกดั สานักงานคณะกรรมการบริหารลกู เสือแหงชาติ

กระบวนการของลูกเสือ
กระบวนการลูกเสือ คือ กระบวนการพฒั นาเยาวชน มวี ัตถุประสงคเ์ พ่ือฝึกอบรม ให้การศกึ ษาและพฒั นา
เยาวชนให้เป็นพลเมอื งดี โดยไมค่ านึงถึงเชื้อชาติ ศาสนา ท้ังนี้เป็นไปตามความมุ่งประสงคห์ ลกั การ และวธิ กี าร ซง่ึ
ลกู เสือโลกได้กาหนดไว้
ปัจจบุ นั กระบวนการลูกเสือถือเปน็ กระบวนการทางการศกึ ษาสว่ นหนง่ึ ซ่ีงมุ่งพัฒนาสมรรถภาพของบุคคลท้งั
ทางสมอง รา่ งกาย จติ ใจ และศลี ธรรม เพื่อให้เป็นบุคคลที่มีความประพฤตดิ ีงาม ไม่กระทาตนให้เปน็ ปญั หาต่อสงั คม
และดารงชีวติ อยา่ งมีความหมายและสุขสบาย
หลักการ
กระบวนการลูกเสือมีหลักการสาคญั ดงั นี้
๑. มีศาสนาเป็นหลกั ยึดทางจิตใจ จงรกั ภักดีต่อศาสนาทตี่ นเคารพนบั ถือ และพึงปฏบิ ตั ิศาสนกจิ ด้วยความจริงใจ
๒. จงรักภักดตี ่อพระมหากษัตรยิ ์และประเทศชาตขิ องตน พรอ้ มด้วยการสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ สันติสขุ และสนั ติภาพ
ความเขา้ ใจท่ดี ีซ่ึงกันและกนั และความร่วมมือซึ่งกันและกันตงั้ แต่ระดับทอ้ งถนิ่ ระดับชาติ และระดับนานาชาติ
๓. เขา้ รว่ มพัฒนาสังคม ยอมรับและใหค้ วามเคารพในเกยี รติและศักดศิ์ รีของผู้อน่ื และเพ่ือนมนุษย์ทกุ คน รวมทง้ั
ธรรมชาตแิ ละสรรพสง่ิ ทง้ั หลายในโลก

ค่มู อื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธอุ์ น้

๒๕

๔. มคี วามรับผิดชอบต่อการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนอื่ ง
๕. ลูกเสอื ทกุ คนต้องยดึ ม่ันในคาปฏญิ าณและกฎของลูกเสือ

วตั ถปุ ระสงค์
พระราชบญั ญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๘ ไดก้ าหนดวตั ถปุ ระสงคข์ องการฝึกอบรมลกู เสอื เพ่ือพฒั นา
ลูกเสือท้ังทางกาย สตปิ ัญญา จิตใจ และศีลธรรม ให้เปน็ พลเมอื งดีมคี วามรับผดิ ชอบ และช่วยสร้างสรรคส์ งั คมให้เกิด
ความสามคั คีและมีความเจริญก้าวหนา้ ท้งั น้เี พอ่ื ความสงบสุขและความม่นั คงของประเทศชาตติ ามแนวทางดังต่อไปนี้
๑. ให้มนี สิ ยั ในการสังเกต จดจา เชอื่ ฟงั และพึง่ ตนเอง
๒. ให้มคี วามซอ่ื สตั ย์สจุ ริต มรี ะเบียบวินยั และเหน็ อกเห็นใจผูอ้ ื่น
๓. ให้รจู้ ักบาเพญ็ ตนเพ่อื สาธารณประโยชน์
๔. ให้รู้จักทาการฝีมือและฝึกฝนการทากิจกรรมต่าง ๆ ตามความเหมาะสม
๕. ให้รูจ้ ักรกั ษาและส่งเสรมิ จารตี ประเพณี วัฒนธรรม และความมนั่ คงของประเทศชาติ
ขอบข่าย
กจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี เป็นกิจกรรมที่ม่งุ ปลูกฝังระเบียบวนิ ยั และกฎเกณฑ์ เพ่ือการอยรู่ ว่ มกนั ใหร้ ู้จกั การเสยี สละ
และบาเพ็ญประโยชน์แก่สงั คมและวถิ ชี ีวิตในระบอบประชาธปิ ไตยซงึ่ การจัดกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี ใหเ้ ป็นไปตาม
ขอ้ บังคับของสานักงานลูกเสอื แหง่ ชาติ รวมทั้งใหส้ อดคลอ้ งกบั หลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน พุทธศักราช
๒๕๕๑ โดยกาหนดหลักสตู รเป็น ๔ ประเภท ดงั น้ี
๑. ลกู เสือสารอง ชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๑-๓
๒. ลูกเสอื สามัญ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๔-๖
๓. ลูกเสอื สามัญรุ่นใหญ่ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๑-๓
๔. ลกู เสอื วสิ ามญั ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๔-๖
แนวการจดั กจิ กรรม
การจัดกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี มแี นวทางการจดั กจิ กรรมตามวิธีการลกู เสอื (Scout Method) ซึ่งมี
องค์ประกอบ ๗ ประการ คือ
๑. คาปฏญิ าณและกฎ ถือเป็นหลักเกณฑท์ ่ีลกู เสือทุกคนให้คาม่นั สัญญา วา่ จะปฏบิ ตั ติ ามกฎของลูกเสอื กฎ
ของลูกเสือมีไว้ให้ลกู เสือเปน็ หลักในการปฏิบตั ิ ไมไ่ ด้ “หา้ ม” ทา หรอื “บงั คบั ” ให้ทา แต่ถ้า “ทา” กจ็ ะทาให้เกิดผลดี
แก่ตวั เอง เป็นคนดี ได้รบั การยกย่องวา่ เปน็ ผูม้ ีเกยี รติเชือ่ ถือได้ ฯลฯ
๒. เรยี นร้จู ากการกระทา เป็นการพัฒนาสว่ นบุคคล ความสาเร็จหรอื ไม่สาเร็จของผลงานอย่ทู ่กี ารกระทาของ
ตนเอง ทาใหม้ คี วามรู้ท่ีชดั เจน และสามารถแก้ปญั หาต่าง ๆด้วยตัวเองได้ และท้าทายความสามารถของตนเอง
๓. ระบบหมู่ เป็นรากฐานอันแทจ้ รงิ ของการลูกเสือ เปน็ พ้ืนฐานในการอยรู่ ่วมกนั การยอมรบั ซง่ึ กันและกนั
การแบง่ หน้าท่ีความรบั ผดิ ชอบ การชว่ ยเหลอื ซ่งึ กนั และกัน ซึ่งเป็นการเรียนรู้ การใชป้ ระชาธปิ ไตยเบอื้ งตน้
๔. การใชส้ ัญลกั ษณร์ ว่ มกนั ฝึกใหม้ คี วามเปน็ หนงึ่ เดียวในการเปน็ สมาชกิ ลูกเสือเนตรนารี ด้วยการใช้
สัญลักษณ์ร่วมกัน ได้แก่ เคร่ืองแบบ เคร่ืองหมาย การทาความเคารพ รหัสคาปฏิญาณ กฎ คติพจน์ คาขวญั ธง เป็นต้น

คู่มอื การดาเนินงานกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธุ์อ้น

๒๖

วธิ กี ารนจ้ี ะชว่ ยใหผ้ ูเ้ รียนตระหนักและภาคภูมิใจในการเปน็ สมาชกิ ขององคก์ ารลูกเสือโลก ซึง่ มีสมาชกิ อยทู่ ว่ั โลกและ
เปน็ องค์กรท่มี จี านวนสมาชกิ มากทสี่ ุดในโลก

๕. การศกึ ษาธรรมชาติ คือ สงิ่ สาคญั อนั ดับหน่งึ ในกิจกรรมลูกเสือ ธรรมชาติอันโปร่งใสตามชนบท ปา่ เขา ป่า
ละเมาะ และพุม่ ไม้ เปน็ ทปี่ รารถนาอย่างยิ่งในการไปทากิจกรรมกับธรรมชาติ การปีนเขา ต้ังคา่ ยพักแรมในสุดสปั ดาห์
หรือตามวาระของการอยคู่ ่ายพักแรมตามกฎระเบียบ เป็นที่เสน่หาแกเ่ ดก็ ทุกคน ถา้ ขาดสง่ิ นแ้ี ลว้ กไ็ ม่เรียกว่าใชช้ วี ติ
แบบลกู เสอื

๖. ความก้าวหน้าในการเข้าร่วมกจิ กรรม กิจกรรมตา่ ง ๆ ท่ีจดั ใหเ้ ดก็ ทาต้องให้มีความก้าวหนา้ และดงึ ดูดใจ
สร้างให้เกดิ ความกระตือรือร้นอยากทจ่ี ะทา และวตั ถปุ ระสงคใ์ นการจดั แต่ละอย่างให้สัมพนั ธ์กบั ความหลากหลายใน
การพฒั นาตนเอง เกมการเล่นทส่ี นุกสนานการแขง่ ขันกนั ก็เปน็ สง่ิ ดึงดูดใจและเป็นการจงู ใจทดี่ ี

๗. การสนับสนุนโดยผใู้ หญ่ ผใู้ หญเ่ ป็นผู้ทช่ี ี้แนะหนทางที่ถูกตอ้ งให้แกเ่ ด็ก เพื่อใหเ้ ขาเกดิ ความม่ันใจในการท่ีจะ
ตดั สินใจกระทาสง่ิ ใดลงไป ท้ังคู่มีความต้องการซ่ึงกันและกันเดก็ กต็ ้องการใหผ้ ู้ใหญช่ ่วยช้ีนา ผ้ใู หญเ่ องก็ตอ้ งการนาพา
ให้ไปสหู่ นทางท่ดี ี ให้ได้รับการพัฒนาอย่างถูกต้องและดีท่สี ดุ จงึ เปน็ การร่วมมือกนั ทั้งสองฝ่าย

เงื่อนไข
๑. เวลาในการเข้ารว่ มกิจกรรมการจดั กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารตี ามหลักสตู รในแตล่ ะระดับชัน้ สถานศึกษา
อาจจัดเวลาไดต้ ามความเหมาะสม ส่วนการจดั กจิ กรรมเพื่อรับเคร่ืองหมายวชิ าพิเศษของลูกเสอื เนตรนารี แตล่ ะ
ประเภทอาจใชใ้ นเวลาเรียนปกติหรอื นอกเวลาเรยี นก็ได้
๒. การจัดกจิ กรรม
๒.๑ การจัดกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารตี ามหลักสตู ร ควรจัดใหม้ ีการเปิดประชมุ กองทุกคร้ัง เพ่ือเป็นการฝึก
ความมรี ะเบยี บวนิ ัยในตนเอง โดยปฏิบตั ิตามข้ันตอน ดังนี้

๒.๑.๑ พิธเี ปิด (ชกั ธงข้นึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก)
๒.๑.๒ เกมหรอื เพลง

คูม่ ือการดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธ์อุ น้

๒๗

๒.๑.๓ เรียนตามหลกั สตู ร
๒.๑.๔ การเลา่ เรอ่ื งสัน้ ที่เปน็ ประโยชน์
๒.๑.๕ พธิ ปี ดิ (นดั หมาย ตรวจ ชกั ธงลง เลิก)
๒.๒ กจิ กรรมการอยู่ค่ายพกั แรม
การเดินทางไกลและอยูค่ า่ ยพักแรม มวี ัตถปุ ระสงคเ์ พ่ือฝกึ ใหล้ ูกเสอื มีความอดทน อยู่ในระเบียบวนิ ยั รู้จกั ชว่ ย
ตวั เอง รู้จกั อยู่และทางานรว่ มกบั ผู้อน่ื ตลอดจนเรียนวชิ าลูกเสอื เพ่ิมเตมิ ผูบ้ ังคับบัญชาลูกเสอื จาเป็นต้องวางแผนนา
ลูกเสือไปเดินทางไกล และอยู่คา่ ยพักแรมไว้ให้พร้อมกอ่ นและเนิ่น ๆ ดงั นั้นบทบาทผู้บังคับบญั ชาลกู เสอื ท่ีมีหนา้ ท่ี
รบั ผิดชอบตอ่ ลูกเสือ ตอ่ งานการอยู่ค่ายพักแรม และตามหนา้ ทีข่ องตนเองจงึ จาเปน็ ต้องหาโอกาสใหล้ ูกเสือของตนได้มี
โอกาสในการอยคู่ ่ายพักแรมเสมอ ให้ผ้กู ากับลกู เสือนาลกู เสอื ไปฝึกเดินทางไกล และอยู่ค่ายพักแรมปหี น่ึงไมน่ ้อยกวา่ ๑
ครัง้ ครั้งหน่งึ ให้อยคู่ ่ายพกั แรมอย่างน้อย ๑ คืน
๒.๓ กิจกรรมพิธกี าร สถานศึกษาควรจัดกจิ กรรมพธิ ีการลูกเสือ เชน่ พิธเี ข้าประจากอง พิธีทบทวนคาปฏิญาณ
และสวนสนาม พธิ ถี วายราชสดุดี พิธปี ระดบั เครือ่ งหมายต่าง ๆ เป็นต้น เพื่อใหล้ ูกเสือมคี วามภาคภูมใิ จและเหน็ คณุ ค่า
ในการเป็นลูกเสือ
๒.๔ กจิ กรรมบาเพ็ญประโยชน์ สถานศึกษาควรส่งเสริมการจดั กจิ กรรมให้ลูกเสือ ไดบ้ าเพญ็ ประโยชนต์ าม
อดุ มการณข์ องลูกเสือ
๓. ผู้บังคบั บัญชาลูกเสอื ควรผ่านการฝกึ อบรมวิชาผกู้ ากบั ลูกเสอื ข้ันความรเู้ บื้องตน้ ในแต่ละประเภท
๔. สถานศึกษาควรให้มกี ารจัดต้งั กลมุ่ หรือกองลกู เสือตามข้อบงั คบั คณะลูกเสือแหง่ ชาติ
การประเมนิ กจิ กรรม
การประเมินกิจกรรมลูกเสอื เนตรนารี เป็นกระบวนการทดสอบความสามารถและพัฒนาการด้านตา่ ง ๆ ของ
ผเู้ รยี นลกู เสือ เนตรนารี ซึ่งนอกจากพจิ ารณาความรตู้ ามทฤษฎีแล้วต้องพจิ ารณาด้านความประพฤติ พฤติกรรมการเข้า
รว่ มกจิ กรรมที่เนน้ ทกั ษะและการปฏบิ ตั ติ า่ ง ๆ ดว้ ยวิธกี ารประเมินท่ีหลากหลายและการประเมนิ ตามสภาพจรงิ ซ่งึ แบง่
การประเมินผลออกเป็น ๒ สว่ น คอื
๑. กจิ กรรมบังคบั เป็นการประเมินผลกจิ กรรมตามหลักสูตร เพอ่ื ใหผ้ ูเ้ รียนผ่านเกณฑ์การตัดสิน เล่อื นช้นั หรอื
จบหลักสูตร โดยการเขา้ รว่ มกิจกรรมและผา่ นการประเมินตามเกณฑท์ ี่สถานศกึ ษากาหนด มกี ารประเมินผลตลอดภาค
เรยี น/ปี โดยวธิ กี ารสังเกตการเข้ารว่ มกิจกรรมการซักถาม การทดสอบภาคทฤษฎแี ละปฏบิ ตั ิ โดยกาหนดผลการ
ประเมินเป็น “ผ่าน” และ “ไมผ่ า่ น”
ผา่ น หมายถึง ผู้เรยี นมีเวลาเขา้ ร่วมกจิ กรรมครบตามเกณฑ์ ปฏบิ ตั กิ ิจกรรมและมผี ลงาน/ชน้ิ งาน/คุณลกั ษณะ
ตามเกณฑท์ ี่สถานศึกษากาหนด
ไมผ่ า่ น หมายถึง ผ้เู รียนมีเวลาเข้ารว่ มกจิ กรรมไมค่ รบตามเกณฑ์ ไมผ่ ่านการปฏบิ ตั ิกจิ กรรม หรือมผี ลงาน/
ชนิ้ งาน/คณุ ลกั ษณะไมเ่ ปน็ ไปตามเกณฑ์ทส่ี ถานศึกษากาหนด
๒. วชิ าพเิ ศษ การประเมินผลวิชาพเิ ศษในแต่ละวชิ า ใชว้ ิธกี ารทดสอบทั้งภาคทฤษฎแี ละภาคปฏบิ ตั ิ ตาม
หลักเกณฑ์ในข้อบงั คบั คณะลูกเสอื แห่งชาติ

คู่มอื การดาเนินงานกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธ์ุอน้

๒๘

การจัดกิจกรรมลกู เสือเนตรนารขี องกองลกู เสือ
โรงเรียนสวา่ งอารมณว์ ทิ ยาคม
ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓

คูม่ ือการดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

๒๙

บุคลากรกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม
ปีการศึกษา ๒๕๖๓

นายเสวก พันธุอ์ น้
ผู้อานวยการลูกเสือโรงเรียนสว่างอารมณว์ ิทยาคม

นายสพุ ล วิราวรรณ์
รองผู้อานวยการลูกเสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณว์ ิทยาคม

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

๓๐

นายโรจนสั ถ์ สจุ รติ
หัวหนา้ กจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี

นายอานาจ ปจั ฉิม
รองหัวหนา้ กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พันธุอ์ น้

๓๑

นางใกล้รุ่ง จมั ปะโสม นางบุญชู งามขา

นายทรู ย์ โสภาบตุ ร นายอานวย เกษกิจ

คมู่ อื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลกู เสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธุ์อน้

๓๒

นางสาวนฤมล จลุ มสุ กิ นางสาวปรียา สร้อยระยา้ แก้ว

นางสาวธนติ า ศริ ิปาน นางสาวอมรรัตน์ แกว่นเขตรว์ ทิ ย์

นายปัญญา ศรศิริ นางสาวรัตนา จันทศูณ

คมู่ อื การดาเนินงานกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วิทยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผ้อู านวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

๓๓

นางองั คณา ปัจฉมิ นายอนุกูล ปัจฉมิ

คู่มือการดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พันธุ์อน้

๓๔
แนวนโยบายการจดั กิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณว์ ิทยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓

วิสยั ทศั น์
ส่งเสรมิ สนบั สนุนการบรหิ าร และการจดั กิจกรรมลูกเสือ-เนตรนารี ใหเ้ ป็นไปตามวัตถปุ ระสงค์ของคณะ
ลกู เสือแหง่ ชาติ และพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแห่งชาติ
พนั ธกจิ
๑. พัฒนา ส่งเสรมิ และสนับสนนุ การจดั การศึกษาทีส่ อดคลอ้ ง กับพระราชบญั ญตั ิการศึกษา ๒๕๕๔ และเกณฑ์
มาตรฐานคุณภาพการศกึ ษา
๒. สง่ เสริม และสนับสนนุ บุคลากรและนกั เรยี น ในดา้ นระเบียบ วนิ ยั คุณธรรม และจริยธรรม
๓. ส่งเสรมิ และสนับสนนุ การบรหิ ารและการจดั การเรยี นรู้ โดยใชเ้ ทคโนโลยีที่เหมาะสมกับบคุ ลากรและนักเรยี น
๔. ศกึ ษา ปัญหา อุปสรรค ในการเรียนการสอนกิจกรรมพัฒนาผเู้ รยี น โดยใช้การประเมินผลการเรียนรู้
๕. ส่งเสรมิ สนบั สนนุ นกั เรยี นและบคุ ลากรใหม้ ีประสบการณใ์ นกิจกรรมพัฒนาผ้เู รียนโดยให้มีการฝึกอบรม การศึกษาดู
งาน การเขา้ คา่ ยชุมนุมลูกเสอื ในระดบั ตา่ ง ๆ ท้งั ในและนอกสถานศึกษา
๖. สง่ เสรมิ สนับสนนุ พฒั นาความก้าวหนา้ ของบุคลากรและลกู เสือในสถานศึกษา

โครงสรา้ งการบริหารงานลูกเสือในโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลกู เสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พันธ์อุ ้น

๓๕

การแตง่ เครือ่ งแบบ
กฎกระทรวงว่าดว้ ยเคร่อื งแบบลกู เสือ

การแต่งกายผบู้ ังคับบัญชาลูกเสือ
การแตง่ เครอื่ งแบบลกู เสือ เป็นความภาคภูมใิ จของเราผสู้ บื ทอดเจตนารมณ ร.๖ ครผู ้สู อนตอ้ งแต่งเครื่องแบบ
ถา้ ไม่ผ่านการอบรม ใส่ผา้ ผกู คอสปี ระจาจังหวดั ใหใ้ ส่วอคเกิ้ลหน้าเสือธรรมดา
ถ้าผ่านการอบรม B.T.C. (เปรียบเทยี บกับท่านจบ ปกศ.) ใส่ผ้าผูกคอสปี ระจาจงั หวดั สวมตะกร้อ
ถา้ ผ่านการอบรม A.T.C. (เปรียบเทยี บกับทา่ นจบ ปริญญาตรี) เม่ือผ่านการตรวจขัน้ ท่ี ๕ จะผูกผา้ สกี ะปิ แขวนวดู
แบดจ์ ๒ ท่อน (W.B.)
ถา้ ผา่ นการอบรม A.L.T.C. (เปรยี บเทยี บกับท่านจบ ปรญิ ญาโท ) เมื่อทาผลงานผา่ นแล้วจะผูกผา้ สีกะปิ แขวนวูดแบดจ์
๓ ท่อน (A.L.T.)
ถา้ ผ่านการอบรม L.T.C. (เปรียบเทยี บกบั ท่านจบ ปริญญาเอก) เม่อื ทาผลงานผ่านแล้วจะผกู ผา้ สีกะปิ แขวนวดู แบดจ์ ๔
ท่อน (L.T.)
ส่วนหลักสตู รลกู เสอื สารอง สามัญ หรอื สามัญรุ่นใหญน่ นั้ ก็คือวชิ าเอกหรอื วชิ าที่เลือกอบรมนั่นเอง
การใชผ้ ้าผกู คอ ตามกฎกระทรวงวา่ ด้วยเครือ่ งแบบลูกเสอื กาหนดไว้ดังนี้
๑. ผบู้ ังคับบัญชาลกู เสือทีส่ ังกัดจังหวัด ใหใ้ ชผ้ ้าผกู คอจังหวัด ซึ่งเปน็ เครอื่ งบ่งบอกว่า ผูบ้ งั คบั บญั ชาคนนั้น
สงั กดั อยจู่ ังหวดั ใด ในกรณีทที่ ่านได้รับเครื่องหมายวูดแบดจ์ ต้งั แต่ ๒ ท่อนขึ้นไปจะใชผ้ า้ ผกู คอกิลเวลล์ก็ต่อเม่อื ท่านลง
ฝึกกิจกรรมลูกเสือ หรอื เป็นวิทยากรการฝึกอบรมวชิ าผ้กู ากับลูกเสือทุกระดบั
๒. ผา้ ผกู คอกลิ เวลล์ ตามหมวด ๔ ขอ้ ๒๕ (หน้า ๓๐) นั้น ถือเปน็ ผา้ ผกู คอพเิ ศษ ไมใ่ ช้เป็นผ้าผูกคอท่รี ะบใุ น
การแตง่ เครอ่ื งแบบลูกเสือของผู้บงั คบั บญั ชาลูกเสือ ท่ีสงั กัดจงั หวดั ดังนัน้ ในกรณีท่ผี บู้ งั คับบัญชาแตง่ เคร่อื งแบบลูกเสือ
แล้วไมอ่ ยู่ในฐานะผู้ฝกึ อบรมลูกเสือหรือเปน็ วทิ ยากร เมื่อแตง่ เคร่อื งแบบลกู เสือจึงต้องใช้ผ้าผูกคอสงั กดั จังหวดั เชน่
กรณเี ข้ารบั พระราชทานเหรยี ญลกู เสือสดดุ ี ในกรณีมาร่วมงานวนั สถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ วันท่ี ๑ กรกฎาคม และ
หรอื วนั ท่ีระลกึ มหาวชริ าวุธานุสรณ์ ๒๕ พฤศจกิ ายน เป็นต้น
๓. ถ้าผู้บังคับบญั ชาลกู เสือทไี่ ดร้ บั แตง่ ต้ังใหด้ ารงตาแหน่ง ในสานักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาติ ก็
ให้ใชผ้ ้าผูกคอของคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แหง่ ชาติ ในตาแหน่งต่างๆ ตามที่กาหนดไว้ในกฎกระทรวงฯ.ข้อ ๑๑
(หนา้ ๑๕) แต่ในกรณที ่ีไดร้ ับแต่งตงั้ ใหเ้ ป็นวิทยากรการฝึกอบรม ตอ้ งเปลี่ยนผ้าผกู คอ เป็นผา้ ผกู คอกิลเวลล์
๔. ในกรณที ีป่ ระกอบพิธีการทางลกู เสือ เช่น พธิ สี ง่ ลกู เสือให้ไปสู่ประเภททสี่ ูงข้นึ ประกอบพธิ เี ข้าประจากอง
ลกู เสอื พธิ มี อบเคร่ืองหมายวูดแบดจ์แก่ผบู้ ังคบั บญั ญชาที่มีคณุ วุฒิสงู ขึ้น ตอ้ งใชผ้ า้ ผูกคอกิลเวลล์ สาหรับผทู้ ีไ่ ดร้ บั
เครื่องหมายวดู แบบดจ์ ๒ ท่อนแล้วเทา่ น้นั

คูม่ ือการดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พันธ์ุอ้น

๓๖
๕. เม่อื ใช้ผา้ ผูกคอจงั หวดั หรือผ้าผูกคอสานกั งานฯ. แลว้ จะสวมบดี ๒ ท่อน, สามท่อน หรือ สท่ี ่อนได้
หรอื ไม่ คาตอบคือ ได้ เพราะ เครือ่ งหมายวดู แบดจ์ ๒ ท่อน, สามท่อน และสี่ท่อน เปน็ ครื่องหมายแสดง คณุ วฒุ ทิ าง
ลูกเสือ ไม่ใช่เครอื่ งหมายบอกสังกัด
ลูกเสอื สามัญรุ่นใหญ่

เนตรนารสี ามัญร่นุ ใหญ่

คู่มอื การดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พันธุอ์ ้น

๓๗

คู่มอื การดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พนั ธ์ุอน้

๓๘

คู่มอื การดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พนั ธ์ุอน้

๓๙
แผนการจดั การเรียนรู้ กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓

แผนการจัดการเรียนรู้ ลูกเสือ เนตรนารี ม.๑

แผนการจดั การเรยี นรู้ ลกู เสือ เนตรนารี ม.๒

แผนการจดั การเรยี นรู้ ลกู เสือ เนตรนารี ม.๓

ค่มู ือการดาเนนิ งานกิจกรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

๔๐

เอกสารประกอบการจดั กจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสวา่ งอารมณ์วิทยาคม
คู่มอื การจดั กจิ กรรมลูกเสือสามญั รนุ่ ใหญท่ เ่ี น้น ทักษะชีวิต

แนวทางการจดั กจิ กรรมพัฒนาผ้เู รียน ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

คู่มอื การฝึกอบรมหลกั สูตรลูกเสอื คณุ ธรรม

คู่มือการดาเนนิ งานกิจกรรมลูกเสอื เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

๔๑

คู่มอื การฝกึ อบรม หลกั สูตรลูกเสอื ตา้ นภยั ยาเสพติด

คมู่ ือการฝกึ อบรม หลักสตู รลูกเสอื ประชาธปิ ไตย

คู่มือการดาเนนิ งานกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธุ์อน้

๔๒

หลักสูตรการเรียนการสอนกิจกรรมลูกเสอื เนตรนารี โรงเรียนสว่างอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ในฐานะท่คี ณะลูกเสอื แหง่ ชาติ (The National Scout Organization of Thailand: NSOT) เปน็ สมาชกิ ของ
องค์การลกู เสือโลก (World Organization of the Scout Movement: WOSM) จะต้องปฏบิ ัติตามวตั ถุประสงค์
หลักการ และวธิ ีการของการลกู เสือ ตามท่ีองคก์ ารลูกเสอื โลกได้กาหนดไวอ้ ย่างเครง่ ครัดแล้ว คณะลกู เสือแห่งชาติ ยัง
ยึดมน่ั ในวัตถปุ ระสงค์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติลกู เสอื (ฉบับที่ ๓)พ.ศ. ๒๕๒๘ และปฏิบัตติ าม
ข้อบังคบั คณะลูกเสอื แห่งชาติ วา่ ด้วยการปกครอง หลกั สตู รและวชิ าพิเศษ พ.ศ. ๒๕๐๙ การเรียนการสอนกิจกรรม
ลูกเสือ เดมิ เป็นกิจกรรมเลือก ต่อมาไก้แกไ้ ขเปน็ กจิ กรรมบังคับ และแกไ้ ขอีกคร้งั เปน็ วิชาบงั คบั เรยี น แตเ่ มื่อประเมนิ ผล
แลว้ เหน็ ว่าไมป่ ระสบผลสาเรจ็ จงึ แก้ไขเปน็ กจิ กรรมบังคับเลอื ก จนถงึ พ.ศ. ๒๕๔๔ กระทรวงศกึ ษาธิการ จึงได้
กาหนดให้สถานศกึ ษาใช้หลกั สูตรการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ เรม่ิ ตั้งแตป่ ี พ.ศ. ๒๕๔๖ เปน็ ตน้ ไป โดย
กาหนดใหก้ ิจกรรมลกู เสือ ยุวกาชาด และผู้บาเพ็ญประโยชน์ อยูใ่ นกลมุ่ กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนหลกั สูตรกิจกรรมลูกเสอื -
เนตรนารี ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น

จุดประสงค์
เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนมพี ฒั นาทางกาย สตปิ ญั ญา จติ ใจ และศลี ธรรม ใหเ้ ปน็ พลเมืองดี มีความรับผิดชอบ ช่วย
สรา้ งสรรคส์ งั คมให้มีความเจริญก้าวหนา้ ความสงบสุข และความม่ันคงของประเทศชาติ จึงตอ้ งปลกู ฝงั ให้มี
คุณลกั ษณะดังน้ี
๑. มีความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถปฏิบตั ติ ามคาปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสอื สามญั รนุ่ ใหญ่
๒. มที กั ษะการสงั เกต จดจา การใชม้ ือ เครอ่ื งมือ การแกป้ ญั หา และทกั ษะในการทางานร่วมกบั ผู้อ่ืน
๓. มีความซอ่ื สตั ย์สจุ รติ มีความกล้าหาญ อดทน เช่ือมั่นในตนเอง มรี ะเบียบวินยั มีความสามคั คี เห็นอก
เห็นใจผอู้ น่ื มคี วามเสยี สละ บาเพ็ญตนเพ่ือสาธารณประโยชน์
๔. มีการพฒั นาตนเองอยู่เสมอ สร้างสรรคง์ านฝีมือ สนใจและพัฒนาเร่ืองของธรรมชาติ

หลกั สตู รลกู เสือสามัญรุน่ ใหญ่ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๑

กจิ กรรม หวั ข้อเน้ือหา

เคร่ืองหมายลกู เสือโลก ๑. แสดงว่าเขา้ ใจเรื่องราวตอ่ ไปน้ีพอสมควร

(สอบไดภ้ ายใน ๖เดอื น) ๑.๑ กจิ การของคณะลูกเสือแหง่ ชาติ

๑.๒ กิจการของคณะลกู เสอื โลกและความสัมพันธ์ระหว่างลูกเสือ

นานาชาติ

๑.๓ บทบาทของตนเองในฐานะทเ่ี ปน็ ลูกเสือสามัญร่นุ ใหญ่

๒. ยอมรบั และปฏบิ ัติตามคาปฏญิ าณและกฏของลูกเสอื

๓. เขา้ ใจเรื่องระเบียบแถวและปฏบิ ัตติ ามหนังสอื คูม่ ือการฝกึ

ระเบียบแถว ลกู เสือของสานักงานคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือ

แห่งชาติ

คู่มือการดาเนนิ งานกิจกรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธ์อุ น้

กิจกรรม ๔๓

เครอื่ งหมายวชิ าพิเศษ หัวข้อเนือ้ หา
(๗๖ วชิ า) ๔. กางและรื้อเต็นท์ท่ีพกั แรมในเวลากลางคนื กับลกู เสือสามญั รนุ่
ใหญ่ อีกคนหน่งึ
๕. สาธติ การบรรจเุ คร่ืองหลังอย่างถูกตอ้ ง สาหรบั การเดนิ ทางไกล
ไปพักแรมคา้ งคนื
๖. กอ่ และจดุ ไฟกลางแจ้ง แล้วปรงุ อาหารอย่างเพียงพอสาหรับ ๒
คน
๗. สามารถอ่านและใชแ้ ผนท่ี เข็มทิศและรูจ้ ักบริเวณที่ตนอยู่ โย
พิจารณาจากเข็มทิศและส่ิงแวดลอ้ มที่มองเหน็ ด้วยตาเปลา่
๘. สามารถผูกและรู้จกั ประโยชนเ์ งือ่ น ๑๐ เงือ่ นต่อไปน้ี คอื
เงือ่ นพิรอด เง่ือนขดั สมาธิ เงื่อนผูกกระหวัดไม้ เง่ือนบ่วงสายธนู
เง่อื นตะกรุดเบ็ด เงื่อนประมง เงอ่ื นผกู ซุง เง่ือนผูกรัง้ เง่ือนปมตาไก่
และการผูกแน่น (ผกู ทแยง ผูกกากบาท ผกู ประกบ)
๙. รู้วิธีปฏบิ ตั ิเกี่ยวกับการปฐมพยาบาลในเรื่องต่อไปน้ี คือ
บาดแผลธรรมดา ถูกไฟไหม้ นา้ ร้อนลวก เป็นลม งกู ัด แมงมมุ กดั
แมลงกัดต่อย ผวิ หนงั ถลอกและเท้าแพลง
๑๐. รู้เรื่องที่พึงระมดั ระวังเพื่อความปลอดภยั ทว่ั ไปเก่ียวกับกิจกรรม
ของลกู เสอื สามัญรุน่ ใหญ่
เรียนนอกเวลาหรอื เรียนในเวลาในภาคเรยี นที่ ๒ หรอื ใชว้ ธิ ีบรู ณาการ
เขา้ กบั กลุ่มสาระการเรียนรู้

หลกั สตู รลกู เสือสามัญร่นุ ใหญ่ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๒

กจิ กรรม หัวขอ้ เน้อื หา

เครือ่ งหมายลกู เสอื ช้ัน ผ้ทู ีเ่ ขา้ เกณฑ์ได้รบั เคร่ืองหมายลกู เสอื ชน้ั พเิ ศษ จะต้องมีคุณสมบัติ

พเิ ศษ (สอบได้ภายใน ๑ ปี และ ดงั น้ี

เข้าพธิ ปี ระจากองแล้ว หลังจาก ๑. ได้รบั เครื่องหมายลกู เสอื โลก

ไดร้ ับเครอ่ื งหมายลูกเสือโลก) ๒. สอบวิชาพืน้ ฐานระดับลกู เสอื ชั้นพิเศษได้ ๕ วชิ า คอื วชิ าการ

เดนิ ทาง สารวจ วิชาการบริการ และวชิ าอืน่ อีก ๓ วิชา ซ่งึ ลกู เสือ

เป็นผู้เลือก

๓. ผ่านการฝกึ อบรมวิชาความคดิ ริเริม่ ( Initiative Course) ซง่ึ

ต้องประกอบดว้ ย ไปอยู่ค่ายพักแรมเป็นเวลา ๑ คืน

ค่มู ือการดาเนนิ งานกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสือโรงเรยี นสว่างอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผูอ้ านวยการเสวก พนั ธ์ุอน้

๔๔

กิจกรรม หัวขอ้ เนอ้ื หา
การไปอยู่คา่ ยพกั แรมต้องเดินไปยังท้องถิ่นทีล่ ูกเสอื ไม่คนุ้ เคย
เครอ่ื งหมายวชิ าพิเศษ
(๗๖ วิชา) จานวนลกู เสือสามญั ร่นุ ใหญ่ท่ีจะไปอยคู่ ่ายพักแรม ควรแบง่ เป็นชดุ ๆ
ละ ๔ คน

การเดนิ ทางไกลต้องมรี ะยะทางอยา่ งน้อย ๘ กิโลเมตรและ
ในระหว่างการเดินทางใหส้ มมตวิ ่า มีเหตุฉกุ เฉินเกิดขนึ้ อย่างน้อย ๕
อยา่ ง เชน่ ช่วยเหลือผ้ปู ระสบภยั หรือมผี ตู้ ดิ อยู่ในท่ีสูง การใชเ้ ข็มทศิ
การปฏิบตั ิงานในเวลากลางคืน การแปลรหัสและเหตฉุ ุกเฉินทางนา้
เป็นตน้ เหตุฉุกเฉนิ เช่นว่าน้ี ใหเ้ ว้นระยะหา่ งกนั พอสมควรและลกู เสอื
จาเป็นต้องม่ีความรเู้ ร่ืองแผนที่และเข็มทิศ จงึ จะสามารถเดนิ ทางไป
ถงึ จดุ หมายปลายทางได้

การฝกึ อบรมวชิ าความคดิ ริเรมิ่ น้ตี ้องมลี ักษณะเปน็ การ
ทดสอบอยา่ งจริงจงั ในเร่ืองของความตง้ั ใจจริง ความคดิ รเิ ริ่ม และการ
พงึ่ ตนเอง (Self-reliance) คณะกรรมการดาเนินงานของกองและผู้
กากับเห็นว่าเปน็ ผูท้ ่ีสมควรได้รับเครื่องหมายลกู เสือชน้ั พิเศษ
ได้รับอนุมตั จิ ากเลขาธิการคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแหง่ ชาตหิ รือ
ผ้อู านวยการลกู เสือจังหวัดแล้วแต่
เรียนนอกเวลาหรอื เรยี นในเวลาในภาคเรียนท่ี ๒ หรอื ใชว้ ิธีบูรณาการ
เขา้ กับกลุ่มสาระการเรียนรู้

หลกั สตู รลกู เสือสามัญร่นุ ใหญ่ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๓

กจิ กรรม หวั ข้อเนอ้ื หา

เครื่องหมายลกู เสือหลวง (สอบได้ ผทู้ เ่ี ข้าเกณฑ์ไดร้ ับเครื่องหมายลกู เสอื หลวง จะตอ้ งมคี ุณสมบัตดิ งั น้ี

๖ เดือน)  ๑. ไดร้ ับเครื่องหมายลูกเสือช้นั พิเศษ

 ๒. สอบไดว้ ชิ าพ้ืนฐานในระดับลกู เสอื ชน้ั พเิ ศษ ๓ วิชา ซึง่ ไม่อยู่ใน

วชิ าพนื้ ฐาน ๕ วิชาทีส่ อบได้เม่อื ขอรับเคร่ืองหมายลกู เสือชั้นพิเศษ

 ๓. สอบไดว้ ิชาบริการและวชิ าพนื้ ฐานอกี ๓ วิชา ในระดับลูกเสอื

หลวง

 ๔. ผ่านการฝกึ อบรมวิชาการเป็นผู้นา ตามหลกั สตู รท่ีกาหนดไว้

 ๕. คณะกรรมการดาเนินงานของกองและผู้กากบั เหน็ ว่าเป็นผู้ท่ี

ปฏบิ ตั ิตนเป็นตวั อย่างทีด่ ีตามวธิ ีการของลกู เสือและสมควรได้รับ

เครอื่ งหมายลกู เสือหลวง

คมู่ ือการดาเนินงานกิจกรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วิทยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธุอ์ ้น

กจิ กรรม ๔๕

เครื่องหมายวิชาพิเศษ หวั ขอ้ เนือ้ หา
(๗๖ วิชา) ๖. เลขาธกิ ารคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาติหรือ
ผู้อานวยการลูกเสือจังหวัดแล้วแต่กรณี เป็นผู้แตง่ ต้ังบคุ คลทม่ี วี ุฒิ
เหมาะสมทาการสัมภาษณ์ เม่ือเหน็ ว่าเป็นผู้เหมาะสมแล้ว ให้
รายงานตอ่ ไปตามลาดับจนถึงคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาติ
พจิ ารณาอนมุ ัติ และใหป้ ระธานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแหง่ ชาติ
เปน็ ผ้ลู งนามในประกาศนยี บัตรแสดงวา่ เป็นผู้ได้รบั เคร่ืองหมายลกู เสอื
หลวง
เรียนนอกเวลาหรือเรียนในเวลาในภาคเรียนที่ ๒ หรือใช้วิธบี ูรณาการ
เข้ากบั กลมุ่ สาระการเรยี นรู้

แนวทางการจดั กิจกรรมลูกเสอื -เนตรนารใี นสถานศกึ ษา
การจัดกจิ กรรมลกู เสือในสถานศกึ ษา ควรจัดใหม้ ีการเปิดประชุมกองทุกคร้ัง ก่อนทจี่ ะมีการปฏบิ ตั กิ ิจกรรม
เพือ่ เปน็ การฝกึ ความมีระเบยี บวินัยในตนเอง โดยปฏบิ ตั ติ ามขั้นตอนดงั นี้
๑. พธิ เี ปดิ (เชิญธงขึ้น สวดมนต์ สงบนิง่ ตรวจ แยก)
๒. เกมหรือเพลง ทาใหเ้ กดิ ความสนกุ สนาน เปน็ การอบอนุ่ รา่ งกายก่อนปฏิบตั กิ ิจกรรม อาจใช้อยา่ งใด
อยา่ งหนึ่งหรือท้ังสองอยา่ ง ซึ่งบางครงั้ ไมจ่ าเปน็ จะต้องสอดคลอ้ งหรือสัมพันธก์ บั เนื้อหาเสมอไป
๓. การปฏิบตั ิกิจกรรม เน้นการปฏิบัติเป็นฐาน โดยใช้ระบบหมเู่ พื่อสะดวกตอ่ การเรียนการสอน
ตลอดจนการควบคมุ ดแู ล ตวจสอบและให้คาแนะนาแก้ไข
๔. การเล่าเรอื่ งสน้ั ทีเ่ ปน็ ประโยชน์ ควรเนน้ เร่ืองงา่ ย ๆและสรุปให้ลูกเสือเขา้ ใจวา่ มีประโยชน์ อย่างไร
สว่ นใหญ่จะเปน็ เรอ่ื งของคุณธรรมตา่ ง ๆ เช่น ความสามัคคี ความซ่อื สตั ย์สุจริต ความเสยี สละ ความกลา้ หาญอดทน
ฯลฯ
๕. พธิ ีปิด (นดั หมาย ตรวจ เชญิ ธงลง เลิก)
การวัดประเมนิ ผลกิจกรรมลูกเสอื -เนตรนารี
การวัดผลและประเมินผลกจิ กรรมลกู เสือมี ๒ กิจกรรม คือ
๑. กิจกรรมบังคบั เปน็ การวัดผลและประเมินผลเพื่อให้ลูกเสอื เนตรนารผี า่ นชว่ งชัน้ หรือจบหลกั สูตร
โดยการเขา้ ร่วมกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รียนและผา่ นการประเมนิ ผลตามเกณฑท์ ส่ี ถานศกึ ษากาหนดและมีการวดั ผลตลอด
ภาคเรยี น โดยการ
๑.๑ สงั เกต
๑) ความสนใจ
๒) การเข้ารว่ มกจิ กรรม

คูม่ ือการดาเนินงานกิจกรรมลกู เสือ เนตรนารี กองลกู เสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พันธุอ์ ้น

๔๖

๑.๒ ซกั ถาม
๑.๓ การทดสอบทงั้ ภาคทฤษฏีและภาคปฏบิ ตั ิ
๒. วชิ าพเิ ศษ เปน็ การวัดผลและประเมินผลในแต่ละวิชา โดยการทดสอบท้ังภาคทฤษฏีและภาคปฏบิ ตั ิ
และใช้เกณฑดังนี้
๒.๑ ผา่ น ( ผ )
๒.๒ ไม่ผา่ น ( มผ.)

กิจกรรมการอยู่ค่ายพกั แรมของลูกเสือ-เนตรนารี
การอยู่ค่ายพักแรม เป็นหวั ใจของลกู เสือ ลูกเสือทกุ คนตา่ งกม็ ีโอกาสท่จี ะอยู่คา่ ยพักแรม เนอื่ งจากตาม
ข้อบงั คับของคณะลูกเสอื แห่งชาติ วา่ ดว้ ยการปกครอง หลักสตู รและวิชาพิเศษลูกเสือ พ.ศ.๒๕๐๙ ขอ้ ๒๗๓-
๒๗๙ กาหนดไว้ว่า ใหผ้ กู้ ากับกลมุ่ หรือผู้กากบั ลกู เสือนาลูกเสือไปฝกึ เดนิ ทางไกลและแรมคืน ในปหี นึง่ ไม่นอ้ ยกว่า ๑
ครั้ง ครง้ั หนึง่ ให้พกั แรมอยา่ งนอ้ ย ๑ คนื
การเดนิ ทางไกลและแรมคืน มีวตั ถุประสงค์เพื่อฝึกให้ลูกเสอื มคี วามอดทน อยูใ่ นระเบียบวนิ ยั ร้จู ักช่วยตัวเอง
รู้จกั อยู่และทางานรว่ มกับผู้อ่ืน ตลอดจนเรียนวชิ าลูกเสอื เพ่ิมเตมิ ผูบ้ ังคบั บญั ชาลูกเสอื จาเปน็ ต้องวางแผนนาลูกเสือ
ไปเดินทางไกลและแรมคนื ไวใ้ หพ้ ร้อมกอ่ นและเนิน่ ๆ ดงั น้ัน บทบาทผบู้ ังคบั บัญชาลกู เสอื ท่ีมีหนา้ ทีร่ ับผดิ ชอบต่อ
ลกู เสอื ตอ่ งานการอยคู่ ่ายพักแรมและตามหนา้ ทข่ี องตนเอง จึงจาเปน็ ตอ้ งหาโอกาสใหล้ กู เสอื ของตนไดม้ โี อกาสในการ
อย่คู า่ ยพกั แรมเสมอ
อนึง่ ผบู้ งั คับบญั ชาลกู เสือต้องเข้าใจว่า กิจกรรมการอยคู่ ่ายพักแรมน้ี เป็นกจิ กรรมสาหรับเดก็ มใิ ช่
กจิ กรรมของผ้ใู หญ่ ความสาเรจ็ คือกิจกรรมทีต่ อบสนองความตอ้ งการของเด็ก ไดแ้ ก่ การผจญภัย การได้เพื่อน ได้
เรียนรสู้ ่ิงใหม่ ได้ความสนุกและความสุข พร้อมทั้งเกิดทัศนคติท่ีดตี ่อการไปอยคู่ า่ ยพกั แรมดว้ ย ถอื วา่ ส่งิ น้ีเปน็
จุดหมายที่สาคญั

วิชาพิเศษลกู เสือ

ลูกเสอื ทงั้ ๔ ประเภทท่ีเรียนหลกั สูตรกิจกรรมลูกเสอื สารอง ลกู เสือสามญั ลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ และลูกเสือ

วสิ ามญั อาจสอบวชิ าพิเศษไดต้ ามหลกั สตู รท่ีกาหนดไว้ วิชาเหล่านี้ มุ่งหมายให้ลูกเสอื ไดแ้ สดงออก ซึ่งทักษะและ

ความสนใจของตนเองกบั เพ่ือใหไ้ ด้มสี ว่ นในการปฏิบตั ิกจิ กรรมร่วมกบั ลกู เสอื อืน่ ๆดว้ ย โดยมรี ายละเอียดดงั น้ี

เคร่อื งหมายวิชาพเิ ศษลกู เสือ ประเภทสามญั รุน่ ใหญ่ ๗๖ วิชา

๑. นักผจญภัย ๒. นกั ดาราศาสตร์ ๓. นกั อุตนุ ิยมวทิ ยา ๔. ผ้จู ัดการค่ายพักแรม

๕. ผพู้ ิทักษป์ า่ ๖. นักเดนิ ทางไกล ๗. หวั หนา้ คนครวั ๘. นักบกุ เบกิ

๙. นกั สะกดรอย ๑๐. นกั ธรรมชาติวิทยา ๑๑. การสื่อสารดว้ ยยานพาหนะ ๑๒. นกั ดบั เพลิง

๑๓. นักสญั ญาน ๑๔. นกั สารพดั ช่าง ๑๕. นกั โบราณคดี ๑๖. นักสะสม

๑๗. นกั ดนตรี ๑๘. นกั ถา่ ยภาพ ๑๙. นกั กฬี า ๒๐. นักกรฑี า

๒๑. นักพมิ พ์ดดี ๒๒. นักแสดงการบันเทิง ๒๓. นักยงิ ปืน ๒๔. ลา่ ม

๒๕. หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง ๒๖. มคั คุเทศก์ ๒๗. บรรณารกั ษ์ ๒๘. เลขานุการ

ค่มู ือการดาเนินงานกจิ กรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลกู เสือโรงเรยี นสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓
ผู้อานวยการเสวก พนั ธุอ์ น้

๔๗

๒๙. พลาธิการ ๓๐. ผู้ช่วยการจราจร ๓๑. ช่างเขยี น ๓๒. ชา่ งไฟฟ้า

๓๓. ช่างวิทยุ ๓๔. ชา่ งแผนที่ ๓๕. ชา่ งเครื่องยนต์ ๓๖. อีเลก็ ทรอนกิ ส์

๓๗. การหามติ ร ๓๘. การฝมี ือ ๓๙. การชว่ ยผูป้ ระสบภัย ๔๐. การสาธารณสุข

๔๑. การพยาบาล ๔๒. การพูดในท่ีสาธารณะ ๔๓. การอนุรกั ษธ์ รรมชาติ ๔๔. การประชา สัมพนั ธ์

๔๕. การสงั คมสงเคราะห์ ๔๖. การพัฒนาชมุ ชน ๔๗. ชาวประมง ๔๘. ตน้ เด่น

๔๙. ผู้นารอ่ ง ๕๐. นกั เล่นเรอื ใบ ๕๑. นกั ว่ายน้า ๕๒. นกั พายเรือ

๕๓. นักกระเชียงเรือ ๕๔. กลาสเี รอื ๕๕. การควบคมุ การจราจรทางน้า

๕๖. การป้องกันความเสยี หายและดบั เพลิงไหมบ้ นเรือ ๕๗. การเรอื ๕๘. การดารงชีพในทะเล

๕๙. เครือ่ งหมายชาวเรือ ๖๐. เครื่องหมายเชิดชูเกยี รติลูกเสอื เหลา่ สมุทร ๖๑. นักเครือ่ งบินเล็ก

๖๒. ช่างอากาศ ๖๓. ยามอากาศ ๖๔. การควบคุมการจราจรทางอากาศเบ้ืองตน้

๖๕. การควบคมุ การจราจรทางอากาศ ๖๖. การชว่ ยเหลอื ผ้ปู ระสบภัยและดับเพลงิ อากาศยาน

๖๗. การฝึกเป็นผนู้ า ๖๘. นกั ปฏิบตั กิ ารทางจิตวทิ ยา(ปจว.) ๖๙. การขนสง่ ทางอากาศ

๗๐. แผนทท่ี หารและเข็มทิศ ๗๑. เสนารกั ษ์ ๗๒. การดารงชพี ในถิ่นทรุ กันดาร

๗๓. นกั ไต่ผา ๗๔. เครอ่ื งหมายการบิน ๗๕. เคร่ืองหมายเชิดชูเกยี รติลกู เสือเหลา่ อากาศ

๗๖. เครื่องหมายผ้ฝู ึกสอน

แนวปฏิบตั ิการสอบวิชาลูกเสอื พเิ ศษ

ในการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสอื มแี นวปฏิบัติทสี่ าคัญ ดงั นี้

๑. ทาการสอบวชิ าพเิ ศษโดยใช้เวลานอกเหนือจากจากทีล่ ูกเสอื เขา้ ร่วมกจิ กรรมตามปกติ หรือในขณะอยู่

ค่ายพัก แรม นอกจากนี้ ลูกเสอื อาจใช้เวลาวา่ งของตนเองทาการฝึกฝนทักษะตา่ ง ๆของวิชาพเิ ศษ แล้วทาการขอสอบ

หรอื สง่ รายงานผลการปฏบิ ัตงิ านของรายวชิ านนั้ แกผ่ ู้กากบั ลูกเสือ เพ่ือขอประดบั เครอื่ งหมาย การสอบจะจดั ให้มีขน้ึ

ปีละกคี่ รัง้ กไ็ ด้ โดยเน้นการปฏิบตั ิจรงิ เม่อื สอบผ่านแล้ว ใหผ้ ้กู ากับลงนามรบั รองในสมุดประจาตวั ลกู เสือ

๒. วิชาพิเศษลกู เสอื วชิ าใดทมี่ เี นื้อหาสัมพนั ธ์กับกิจกรรมทล่ี กู เสอื เข้ารว่ มตามปกติ ก็ใหน้ าไปบรู ณาการ

รวมท้ังทาการสอบภาคปฏบิ ัติของวชิ าพเิ ศษน้ัน ๆ และใหถ้ ือวา่ ลกู เสือที่ผ่านการสอบแล้วมีสทิ ธป์ิ ระดบั เครื่องหมายวิชา

พิเศษนน้ั ด้วย

๓. ใหโ้ รงเรยี นเปน็ ผูด้ าเนินการขอซื้อเคร่อื งหมายวชิ าพิเศษลกู เสือตามจานวนที่ลูกเสอื ได้รบั จากร้านค้า

ขององค์การค้าของคุรุสภา

๔. สาหรับวิชาพเิ ศษลกู เสือ ใหใ้ ชข้ ้อบงั คบั คณะลกู เสอื แหง่ ชาติ วา่ ดว้ ยการปกครองหลกั สตู รและวชิ าพเิ ศษ

ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับที่ ๑๔ ) พ.ศ.๒๕๒๘

ค่มู อื การดาเนินงานกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี กองลูกเสอื โรงเรียนสวา่ งอารมณ์วทิ ยาคม ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓
ผอู้ านวยการเสวก พนั ธุ์อน้