141
3. เกณฑ์การวดั
นักเรียนทุกคนต้องได้คะแนนจากกระบวนการของแผนการจัดการเรียนรู้ระหว่างเรียน
ร้อยละ 80 ซ่ึงประกอบด้วย คะแนนจากการทดสอบย่อยหลังเรียน 10 คะแนน คะแนนประเมิน
พฤตกิ รรม 15 คะแนน และผลงานนักเรียน 15 คะแนน รวมทั้งหมด 40 คะแนน รวมคะแนนเฉลี่ย
ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80
กจิ กรรมการเรียนรแู้ บบเน้นแผนผังมโนทัศน์ (Concept Based Teaching)
ข้ันท่ี 1 ขน้ั การใชค้ วามรูเ้ ดิมเช่อื มโยงความรู้ใหม่ (Prior Knowledge)
1.1 ทบทวนความรู้เดิม เร่ือง การทางานของเซลล์ประสาท ซึ่งมีการทางานอย่างเป็นระบบ
เม่ือมี สิ่งเร้ากระตุ้น หน่วยรับความรู้สึกหรืออวัยวะรับความรู้สึกจะส่งกระแสประสาทผ่านเซลล์
ประสาทรับความรู้สึกไปยังเซลล์ไขสันหลังหรือสมอง ซึ่งไขสันหลังหรือสมองจะส่ังการไปยังหน่วย
ปฏบิ ัติงานหรืออวัยวะทต่ี อบสนองผา่ นเซลล์ประสาทสง่ั การ ทาให้เกดิ การตอบสนองต่อสิ่งเร้า ดงั น้ี
1.2 นาวดิ ที ศั น์แสดงการพัฒนาของสมองและไขสันหลงั มาใช้ประกอบการสอน เช่น
- https://www.youtube.com/watch?v=RbejYkPTaZ8
- https://www.youtube.com/watch?v=t7y11Lw2ZSA
- https://www.youtube.com/watch?v=GN626O1iq30
จากนน้ั ครถู ามนักเรียนด้วยคาถามเกยี่ วกบั การพฒั นาของสมองและไขสนั หลงั จากวดี ิทัศนท์ ่ี
นามาประกอบการสอน ดงั นี้
- เมื่อเอ็มบรโิ อมีมายุเพ่ิมมากขึ้น นิวรัลทิวบม์ กี ารพฒั นาอย่างไร
- เมอื่ ทารกในครรภ์มีอายเุ พ่ิมมากข้ึน สมองส่วนใดมีการพัฒนามากทส่ี ดุ
1.2 นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 – 5 คน โดยคละความสามารถของผู้เรียน (เก่ง กลาง
ออ่ น) และเพศ (ชาย หญิง) เพอ่ื ให้นกั เรียนไดช้ ่วยเหลือกันระหว่างปฏิบัตงิ านกล่มุ และให้แตล่ ะกลุ่ม
เลือกประธาน สมาชิก และเลขานุการ เพื่อแบ่งหน้าท่ีในการทางาน พร้อมกับตั้งชื่อกลุ่มให้ตรงกับ
เนื้อวิชาตามความสนใจ และส่งรายชื่อสมาชิกในกลุ่มให้ครูผู้สอน เพื่อให้เหมาะสมกับกิจกรรมการ
เรียนรู้ท่ีกาหนดไว้
1.6 ครแู นะนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 2 เร่ือง ระบบประสาท
และอวัยวะรับความรู้สึก ให้นักเรียนเข้าใจก่อนท่ีจะใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดท่ี 4 เร่ือง ศูนย์
ควบคุมระบบประสาท
142
ขั้นที่ 2 ขนั้ รู้ (Knowing)
2.1 นกั เรยี นแตล่ ะกลุม่ ศึกษาแบบจาลองสมองของสตั ว์กลุม่ ต่าง ๆ ดังนี้
- สมองของสัตว์สะเทนิ นา้ สะเทินบก
- สมองของปลา
- สมองของสตั ว์เลื้อยคลาน
- สมองของสัตวป์ กี
- สมองของสัตว์เลี้ยงลกู ด้วยนา้ นม
- สมองของมนษุ ย์
∆ แบบจาลองสมองของกบ ∆ แบบจาลองสมองของฉลาม ∆ แบบจาลองสมองของสัตว์เลอ้ื ยคลาน
∆ แบบจาลองสมองของนก ∆ แบบจาลองสมองของสนุ ขั ∆ แบบจาลองสมองของมนษุ ย์
2.2 นกั เรียนแต่ละคนท่ีถูกแบ่งหน้าท่ีไปศึกษาแบบจาลองสมองของสัตว์กลุ่มต่าง ๆ กลับมา
รวมกลุ่มของตนเอง แลว้ อธบิ ายใหเ้ พือ่ นในกล่มุ ฟังเกี่ยวกับแบบจาลองทต่ี นเองไดไ้ ปศึกษา
143
2.6 นักเรียนรับชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 1 เรื่อง การรับรู้และการ
ตอบสนองของสัตว์จากครูและลงมือปฏิบัตติ ามคาช้ีแจงในชุดกจิ กรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ ชดุ ที่ 4
เร่ือง ศนู ย์ควบคุมระบบประสาท
ขนั้ ท่ี 3 ขนั้ เข้าใจ (Understanding)
3.1 ครูอธิบายเพิ่มเติมเก่ียวกับศนู ย์ควบคมุ ระบบประสาท ดงั นี้ สัตวแ์ ต่ละกลุม่ มีพฒั นาการ
ของสมองแตกต่างกัน เช่น ฉลามมีสมองส่วน อัลแฟกทอรีบัลบ์ขนาดใหญ่เพ่ือประมวลผลเกี่ยวกับ
การรับกล่ิน ทาให้ฉลามมีจมูกไวและล่าเหยื่อได้ดี กบมีสมองส่วนออพติกโลบขนาดใหญ่เพ่ือช่วย
ประมวลผลเกี่ยวกับการรับภาพ ทาให้กบมองเห็น การเคลื่อนไหวของเหย่ือได้ดี นกมีสมองส่วนเซรี
เบลลัมเจริญมากทาหน้าที่ช่วยควบคุมและประสาน การเคล่ือนท่ีและการทรงตัว ทาให้นกบิน
เคลอ่ื นทีใ่ น 3 มิติได้ มนษุ ยม์ สี มองส่วนเซรีบรมั เจริญดีมากทาใหใ้ ชค้ วามคิดและความจาได้ดกี ว่าสตั ว์
กลมุ่ อืน่ ๆ
3.2 ครูอธิบายเพ่ิมเติมว่า ปริมาณรอยหยักในสมองทาให้พ้ืนที่ผิวของสมองเพ่ิมมากข้ึน
เนื่องจากเน้ือสีเทาของสมองอยู่ส่วนนอก สัตว์ท่ีมีรอยหยักบนสมองมากจะมีพื้นที่ผิวของเน้ือสีเทา
มาก หมายความว่ามีจานวนเซลล์ประสาทมาก ทาให้สัตว์มีการเรียนรู้และความฉลาดมากกว่า
สาหรับสัดส่วนของน้าหนักสมองต่อน้าหนักตัวเป็นเครื่องบ่งช้ีคร่าว ๆ ว่า ถ้ามีสมองขนาดใหญ่เม่ือ
เทยี บกับนา้ หนกั ตวั มีแนวโนม้ วา่ จะมเี ซลล์ประสาทมากกวา่ และฉลาดกวา่ แตไ่ มจ่ าเป็นเสมอไป
3.3 นกั เรยี นศึกษาเนื้อหาและทากิจกรรม เรอ่ื ง ศนู ยค์ วบคุมระบบประสาท จากชุดกิจกรรม
การเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ ชดุ ที่ 4 เรอ่ื ง ศูนยค์ วบคุมระบบประสาท
3.4 นักเรียนแต่ละคนทาแบบฝึกหัด จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดที่ 4 เร่ือง
ศูนย์ควบคมุ ระบบประสาท และใบงาน เร่ือง สมอง
3.5 ซกั ถามนกั เรยี นเพ่ือตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี น ดว้ ยคาถามตอ่ ไปนี้
- สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้านมมีพัฒนาการของสมองส่วนใดมากกว่าสัตว์กลุ่มอ่ืน ๆ
และสมองส่วนน้นั มคี วามสาคญั อยา่ งไร
- สัตว์ที่มีวิวัฒนาการสูงข้ึน สมองมีพัฒนาการแตกต่างจากสัตว์ท่ีมีวิวัฒนาการ
ต่ากวา่ อยา่ งไร
- สัตวแ์ ตล่ ะกลมุ่ มีสมองสว่ นใดเจรญิ มากท่ีสดุ เพราะเหตุใด
ขั้นที่ 4 ขั้นลงมอื ทา (Doing)
4.1 มอบหมายให้นักเรียนทากิจกรรมต่าง ๆ ในบัตรกิจกรรมและแบบฝึกหัดที่กาหนดใน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชดุ ที่ 4 เร่อื ง ศนู ยค์ วบคุมระบบประสาท
144
4.2 นักเรียนแต่ละกลุ่ม ลงมือปฏิบัติตามคาชี้แจงในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชดุ ที่ 4 เรอ่ื ง ศูนยค์ วบคมุ ระบบประสาท
4.3 นกั เรียนแต่ละกลุ่มกลุ่มวาดภาพสมองส่วนต่าง ๆ ลงในกระดาษ A4 ระบุตาแหน่งของ
สมองส่วนต่าง ๆ พร้อมอธิบายหน้าท่ีของสมองแต่ละส่วน จากน้ันแต่ละกลุ่มนาเสนอภาพวาดสมอง
สว่ นต่าง ๆ
4.4 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันแลกเปลี่ยนความรู้และวิเคราะห์ผลการปฏิบัติกิจกรรม
แล้วอภิปรายผลร่วมกัน จากนั้นส่งตัวแทนออกมานาเสนอผลการทากิจกรรม ในระหว่างท่ีนักเรียน
นาเสนอครคู อยให้ขอ้ เสนอแนะเพ่ิมเตมิ เพ่ือให้นักเรียนมีความเข้าใจท่ถี ูกตอ้ ง และรว่ มกันตอบคาถาม
ทา้ ยกจิ กรรม โดยใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ รว่ มกนั อภิปรายเพ่ือหาคาตอบ
4.5 นักเรยี นและครูรว่ มกนั อภปิ รายเพอ่ื ใหไ้ ด้ข้อสรุปวา่ สมองแบง่ ออกเป็นสว่ นต่าง ๆ ดังน้ี
- เซรีบรัม เป็นสมองส่วนหน้า มีขนาดใหญ่ท่ีสุด มีรอยหยักเป็นจานวนมาก
ทาหน้าท่ีควบคุมความคิด ความจา สติปัญญา การทางานต่างๆ เช่น การสัมผัส การมองเห็น การได้
ยิน การรับรส การดมกล่ิน การทางานของกล้ามเน้ือ โดยสมองส่วนเซรีบรัมยังแบ่งออกเป็น 4 ส่วน
ดงั น้ี
ฟรอนทัลโลบ ทาหน้าที่ควบคุมการเคล่ือนไหว การออกเสียง ความคิด ความจา
สติปัญญา และความรู้สึก
เท็มพอรัลโลบ ทาหน้าที่ควบคมุ การไดย้ ินและการดมกลิน่
ออกซิพทิ ัลโลบ ทาหน้าทค่ี วบคมุ การมองเหน็
พาเรยี ทัลโลบ ทาหน้าทีค่ วบคมุ การพดู การสมั ผัส และการรับรส
- ออลเฟกทอรีบัลบ์ เปน็ สมองส่วนหนา้ อยู่ด้านหน้าสดุ ทาหนา้ ท่ีควบคมุ การดมกล่ิน
(ในมนุษย์ไมเ่ จริญมากนกั แตใ่ นปลา กบ และสตั ว์เล้อื ยคลานจะมขี นาดใหญ)่
- ไฮโพทาลามัส เป็นสมองส่วนหน้า ทาหน้าท่ีเป็นศูนย์กลางของระบบประสาท
อตั โนวัติ ได้แก่ ควบคมุ อุณหภูมิร่างกาย การเตน้ ของหัวใจ ความดันเลือด ความตอ้ งการพื้นฐาน เช่น
นา้ อาหาร ความต้องการทางเพศ รวมท้ังสรา้ งฮอร์โมนประสาทควบคุมการหล่ังฮอร์โมนของต่อมใต้
สมองสว่ นหน้า
- ทาลามัส เป็นสมองส่วนหน้า อยู่ด้านบนไฮโพทาลามัส ทาหน้าท่ีศูนย์รวบรวม
กระแสประสาทเข้าและออก และแยกกระแสประสาทส่งไปยังสมองทีส่ ัมพันธ์กบั กระแสประสาทน้ัน
- ออพติกโลบ เป็นสมองส่วนกลาง ทาหน้าท่ีควบคุมการเคล่ือนไหวของลูกตา การ
ปิดเปิดของรูม่านตาเมื่อรับแสง
- เซรบี รมั เป็นสมองส่วนท้าย อยู่ด้านหลังสมองส่วนพอนส์และใต้สมองส่วนเซรีบรัม
ทาหน้าทคี่ วบคมุ การเคลอ่ื นไหวและการทรงตัวของร่างกาย
145
- เมดัลลาออบลองกาตา เป็นสมองส่วนท้ายท่ีต่อกับไขสันหลัง ทาหนา้ ที่ควบคุมการ
ทางานระบบประสาทอัตโนวตั ิ เช่น การเต้นของหัวใจ การหายใจ ความดนั เลือด การจาม การสะอึก
การอาเจียน การกลืน เปน็ ทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างสมองกบั ไขสนั หลัง
- พอนส์ เป็นสมองส่วนท้าย อยู่ด้านหน้าซีรีเบลลัมและติดกับสมองส่วนกลาง
ทาหน้าที่ควบคุมการเคี้ยว การหลั่งน้าลาย การเคล่ือนไหวของใบหน้า การหายใจ เป็นทางผ่านของ
กระแสประสาทระหว่างเซรีบรัมกับเซรีเบลลัมและระหว่างเซรีเบลลมั กับไขสนั หลัง
ขนั้ ที่ 5 ขัน้ สรุป (Summary)
5.1 นักเรียนและครูร่วมกันสรุปเกี่ยวกับศูนย์ควบคุมระบบประสาท เพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า
ศูนย์ควบคุมระบบประสาทแบง่ ออก 2 สว่ น ได้แก่
- สมอง ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ สมองส่วนหน้า (เซรีบรัมทาหน้าท่ีควบคุม
ความคิด ความจา สติปัญญา และการทางานด้านต่าง ๆ อัลแฟกทอรีบัลบ์มาหน้าที่เกี่ยวกับการดม
กลิ่น ไฮโพทาลามัสทาหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิ ความดันเลือด การเต้นของหัวใจ และความต้องการ
พ้ืนฐานของร่างกาย ทาลามัสทาหน้าที่เป็นศูนย์รวบรวมกระแสประสาทและแยกกระแสประสาทไป
ยังสมองสว่ นต่าง ๆ) สมองสว่ นกลาง (ออพติกโลบทาหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของลูกตาและการ
เปิด-ปดิ ของรูม่านตา) สมองส่วนท้าย (เซรีเบลลัมทาหน้าที่ควบคุมการเคล่ือนไหวและการทรงตัวของ
ร่างกาย เมดัลลาออบลองกาตาทาหน้าที่ควบคุมการเต้นของหัวใจ การหายใจ ความดันเลือด การ
จาม การสะอึก การอาเจียน และการกลืน พอนส์ทาหน้าท่ีควบคุมการเค้ียว การหลั่งน้าลาย การ
เคล่ือนไหวของใบหน้า การหายใจ และเป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างเซรีบรัมกับเซรี
เบลลัมและระหว่างเซรีเบลลัมกับไขสันหลงั ) มีเส้นประสาทแยกออกมาจากสมอง 12 คู่ ทาหน้าท่ีรับ
ความร้สู กึ สั่งการ หรือท้งั รับความรสู้ กึ และส่ังการ
- ไขสันหลัง เป็นส่วนที่ต่อมาจากสมอง อยู่ภายในกระดูกสันหลัง และมี
เส้นประสาทแยกออกจากไขสนั หลงั 31 คู่
5.2 นักเรียนเขียนสรุปในรูปแบบผังมโนทัศน์ เร่ือง ศูนย์ควบคุมการทางานของระบบ
ประสาท ประสาท ซงึ่ แบ่งออกเป็นสมองและไขสันหลงั ลงในกระดาษบรูฟ
5.3 นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายสรุปเกี่ยวกับศูนย์ควบคุมระบบประสาท จากชุดกิจกรรม
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 4 เรื่อง ศูนย์ควบคุมระบบประสาท โดยนักเรียนนาเสนอเป็นแผนผัง
มโนทศั น์ (Concept mapping) หนา้ ช้นั เรยี น
146
ขั้นที่ 6 ขน้ั ประเมนิ (Evaluation)
6.1 ประเมินความรู้เก่ียวกบั เรื่อง ศูนยค์ วบคุมระบบประสาท โดยสงั เกตพฤติกรรมการตอบ
คาถาม ตรวจแบบฝึกหดั และตรวจผงั มโนทัศน์
6.2 ประเมินทักษะและกระบวนการ โดยสังเกตพฤติกรรมพฤติกรรมการทาปฏิบัติการใน
กจิ กรรมกล่มุ และพฤติกรรมการทางานรายบุคคล
6.3 ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยสังเกตพฤติกรรมความสนใจใฝ่รู้ในการศึกษา
และความมุง่ มั่นในการทางาน
6.4 ประเมินจากการทากิจกรรมจากชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชุดที่ 4 เรื่อง ศูนย์
ควบคุมระบบประสาท
6.5 ประเมินจากการทาแผนผังมโนทัศน์ (Concept mapping) เรื่อง การวิเคราะห์ข้อมูล
จากโฆษณา จากชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชดุ ที่ 4 เรอ่ื ง ศนู ยค์ วบคุมระบบประสาท
6.6 ประเมินจากคะแนนการทาแบบทดสอบหลังเรียน จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วทิ ยาศาสตร์ ชดุ ท่ี 4 เร่ือง ศูนยค์ วบคมุ ระบบประสาท จานวน 10 ข้อ ขอ้ ละ 1 คะแนน
147
ใบงาน เรื่อง สมอง
คาชี้แจง : ระบุและอธิบายหน้าที่ของสมองส่วนต่าง ๆ ต่อไปน้ีให้ถูกต้อง
1
6
2
35
4
1 2
สมองสว่ น............................................................................... สมองสว่ น...............................................................................
หน้าท่ี..................................................................................... หนา้ ท่ี.....................................................................................
............................................................................................... ...............................................................................................
............................................................................................... ...............................................................................................
3 4
สมองสว่ น............................................................................... สมองสว่ น...............................................................................
หน้าที่..................................................................................... หนา้ ที่.....................................................................................
............................................................................................... ...............................................................................................
............................................................................................... ...............................................................................................
5 6
สมองส่วน............................................................................... สมองส่วน...............................................................................
หน้าท่ี..................................................................................... หน้าท่ี.....................................................................................
............................................................................................... ...............................................................................................
............................................................................................... ...............................................................................................
148
เฉลยใบงาน เรื่อง สมอง
คาช้ีแจง : ระบุและอธิบายหน้าที่ของสมองส่วนต่าง ๆ ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
1
6
2
35
4
1 2
สมองสว่ น....เ.ซ...ร..บี ..ร..มั................................................................. สมองสว่ น....ไ.ฮ...โ.พ...ท...า..ล..า..ม..ัส........................................................
หนา้ ที่...ค..ว..บ...ค..ุม...ค..ว..า..ม...ค..ดิ....ค..ว..า..ม...จ..า...ส...ต..ปิ...ญั ...ญ...า...แ...ล..ะ....เ.ป..็น...ศ..ูน...ย..์.. หน้าที่...ค..ว..บ...ค...ุม..อ...ุณ...ห...ภ..ูม...ิ .ก...า..ร..เ.ต...้น..ข...อ..ง..ห..ั.ว..ใ.จ....ค..ว..า..ม...ด..ัน...เ.ล...ือ..ด.....
.ค..ว...บ..ค...ุม..ก..า..ร..ท...า..ง..า..น..ต...่า..ง..ๆ...เ..ช..น่ ....ก..า..ร..ส..มั...ผ..สั.....ก...า..ร..ม..อ...ง.เ..ห..น็....ก..า..ร.... .ค...ว..า..ม...ต..้อ...ง..ก..า..ร..พ...้ืน...ฐ..า..น....ส...ร..้า..ง..ฮ..อ...ร..์โ..ม..น...ป...ร..ะ..ส...า..ท...ม..า..ค...ว..บ...ค..ุม.....
.ไ..ด..ย้..นิ....ก...า..ร..ร..บั ..ร..ส....ก..า..ร..ด...ม..ก..ล...นิ่ ................................................... .ก...า.ร..ห...ล..งั่..ฮ...อ..ร..์โ.ม...น..จ...า..ก..ต..อ่...ม..ใ..ต..ส้...ม..อ..ง...........................................
3 4
สมองสว่ น.......พ..อ...น..ส...์ .............................................................. สมองส่วน.....เ..ม..ด..ลั...ล..า..อ...อ..บ...ล..อ..ง..ก...า.ต...า........................................
หน้าท่ี....ค...ว..บ..ค...ุม...ก..า..ร..เ..ค..้ีย..ว....ก...า..ร..ห..า..ย...ใ.จ....ก...า..ร..เ.ค...ล..่ือ...น..ไ..ห...ว..ข..อ...ง... หน้าที่...ค..ว..บ...ค..มุ...ก..า..ร..ท...า..ง..า..น..ข..อ...ง..ร..ะ..บ...บ..ป...ร..ะ..ส..า..ท...อ..ัต...โ.น...ว..ัต..ิ..เ.ช..่น.....
..ใ..บ...ห..น...้า...เ..ป..็น...ท...า..ง.ผ...่า..น..ข...อ..ง..ก..ร...ะ..แ..ส...ป..ร..ะ...ส..า..ท...ร..ะ..ห...ว..่า..ง..เ.ซ..ร..ีบ...ร..ัม.... .ก...า..ร..ด...ต..้น...ข..อ...ง..ห...ัว..ใ..จ....ก..า..ร..ห...า..ย...ใ.จ....ค...ว..า..ม...ด..ั.น..เ..ล..ือ...ด....ก..า...ร..จ..า..ม.....
..ก...ับ..เ..ซ..ร..เี.บ...ล..ล...ัม...แ...ล..ะ..เ..ซ..ร..เี.บ...ล..ล...มั ..ก..บั...ไ..ข..ส..นั...ห..ล...งั ........................... .ก...า.ร..ส...ะ..อ..กึ....ก..า..ร..อ...า..เ.จ..ยี...น...ก...า..ร..ก..ล..นื..............................................
5 6
สมองสว่ น.....เ.ซ..ร..ีเ.บ...ล..ล...มั ............................................................ สมองส่วน.......ท...า..ล..า..ม..ัส.............................................................
หน้าท่ี...ค...ว..บ...ค..มุ...ก..า..ร..เ.ค..ล...่อื ..น...ไ.ห...ว..แ..ล...ะ..ก..า..ร..ท...ร..ง..ต..วั..ข..อ...ง..ร..า่ ..ง.ก...า..ย..... หน้าท่ี.......เ..ป..็น...ศ...ูน..ย...์ร..ว..บ...ร..ว..ม...ก...ร..ะ..แ..ส...ป...ร..ะ..ส...า..ท...เ.ข..้.า..แ..ล...ะ..อ...อ..ก....
............................................................................................... ..แ..ล..ะ...แ..ย...ก..ก...ร..ะ..แ...ส..ป...ร..ะ..ส...า..ท...ส..่ง..ไ..ป..ย...ัง..ส..ม...อ..ง..ส...่ว..น...ท..่ีส...ัม...พ..ัน...ธ..์ก...ับ....
............................................................................................... ..ก..ร..ะ..แ..ส...ป..ร..ะ...ส..า..ท...น..้นั..................................................................
149
แบบประเมนิ พฤติกรรมการปฏิบตั งิ านรายบคุ คล
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวิชา ว30244 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565
เรอ่ื ง...............................................................................................
รายการประเมนิ
ท่ี ชือ่ – สกลุ ความสนใจ
การแสดง
ความคิดเห็น
การตอบคาถาม
การยอมรับ ัฟงผู้อ่ืน
ทางานตาม ีท่ไ ้ดรับ
มอบหมาย
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1 นายชลสทิ ธ์ิ ศรีสขุ
2 นายธนากร พาที
3 นายธนั วา ดาวลั ย์
4 นายปิยวัตร พาเรือง
5 นายฤทธิไกร สายสมบัติ
6 นายวรพงษ์ รกั พงษ์
7 นายวิทยา เถาว์โท
8 นายอรรถชัย บญุ คูณ
9 นางสาวกรรภริ มย์ พงศ์ศักด์สิ ริ ิ
10 นางสาวจารุวรรณ บัวคา
11 นางสาวจฬุ ารัตน์ คาใส
12 นางสาวชมพนู ทุ ผลดี
13 นางสาวชลธดิ า พาเรือง
14 นางสาวณัฐธดิ า มนตรีนอก
15 นางสาวณัตนิ ี มนตรีนอก
16 นางสาวทิพยว์ รรณ ปรองดอง
17 นางสาวธัญญลักษณ์ แสวงบญุ
18 นางสาวธาดารตั น์ สุขสนอง
19 นางสาวปิยพร เรอื อาจ
20 นางสาวนภิ าวรรณ ดรณุ พันธุ์
150
รายการประเมนิ
ท่ี ชอ่ื – สกลุ ความสนใจ
การแสดง
ความคิดเห็น
การตอบคาถาม
การยอมรับ ัฟงผู้อ่ืน
ทางานตาม ีท่ไ ้ดรับ
มอบหมาย
คะแนนรวม (15)
321321321321321
21 นางสาวปรียาภรณ์ ดรณุ พนั ธ์
22 นางสาวปิ่นดาว แสวงบญุ
23 นางสาวพชั ริน ฝางคา
24 นางสาวมานติ า พลิ าภ
25 นางสาวรสทิพย์ พุ่มจนั ทร์
26 นางสาวลดั ดาพร เพีย้ บุญมาก
27 นางสาววนดิ า บวั ใหญ่
28 นางสาวสกลุ รัตน์ ทองสด
29 นางสาวอรฤดี สายสมบัติ
30 นางสาวมนทริ า บุญมี
31 นางสาวหนึง่ ฤทัย คณู ตุม้
เกณฑ์ที่ใช้ในการประเมนิ การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถึง ดมี าก 11 - 15 = ดีมาก
2 คะแนน หมายถงึ ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถงึ ปรบั ปรงุ 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดบั ดขี ้นึ ไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มรี ะดบั คุณภาพในระดบั ..........................
ลงชื่อ.......................................................ผู้ประเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
151
เกณฑ์การให้คะแนนแบบประเมินพฤติกรรมการปฏบิ ตั ิงานของนกั เรียนรายบคุ คล
ระดับคะแนน
เกณฑก์ ารประเมนิ 3 21
1. ความสนใจ (11 – 15 คะแนน)
สมาชกิ ส่วนใหญม่ ี (6 – 10 คะแนน) (1 – 5 คะแนน)
2. การแสดง ความสนใจในกจิ กรรม
ความคิดเหน็ การทดลอง ได้อยา่ ง สมาชิกทุกคนในกลุ่มมี สมาชกิ ส่วนใหญไ่ ม่มี
เหมาะสม
3. การตอบคาถาม ใหค้ วามรว่ มมือในการ ความสนใจในกิจกรรม ความสนใจในกิจกรรม
แสดงความคิดเห็น
4. การยอมรับฟังผอู้ ืน่ ภายในกลุ่มดี การทดลอง ไม่คอ่ ย การทดลอง
5. ทางานตามท่ีได้รบั
มอบหมาย มกี ารตอบคาถาม เหมาะสม
ภายในห้องเป็นอยา่ งดี
ใหค้ วามรว่ มมือในการ ไม่ค่อยให้ความร่วมมือ
ยอมรับฟังผู้อืน่ อยา่ ง
เตม็ ใจ แสดงความคดิ เหน็ ในการแสดงความคดิ เห็น
ทางานท่ีได้รับ
มอบหมายอยา่ งเต็ม ภายในกลุม่ เป็นส่วน ภายในกลุ่ม
กาลังความสามารถ
และไดผ้ ลงานการ ใหญ่
ปฏบิ ตั ทิ ม่ี ีคณุ ภาพดี
มกี ารตอบคาถาม ไมค่ ่อยตอบคาถาม
ภายในห้องเปน็ ส่วน ภายในหอ้ ง
ใหญ่
ยอมรบั ฟงั ผอู้ นื่ อยา่ ง ไมค่ ่อยยอมรบั ฟังผอู้ ่ืน
เต็มใจเป็นส่วนใหญ่ อย่างเตม็ ใจ
ทางานท่ีไดร้ บั ทางานที่ไดร้ ับมอบหมาย
มอบหมายอยา่ งเตม็ อย่างไมเ่ ต็มกาลัง
กาลังความสามารถ ความสามารถและได้ผล
บา้ งเปน็ บางครั้งและได้ งานการปฏบิ ัติท่ีมี
ผลงานการปฏิบัตทิ มี่ ี คุณภาพตา่
คุณภาพพอใช้
152
แบบประเมนิ พฤติกรรมการร่วมปฏบิ ัติงานกลุ่ม
รายวิชาชีววิทยา 4 รหสั วิชา ว30244 ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565
เรื่อง...............................................................................................
รายการประเมิน
ท่ี ชือ่ – สกลุ รับผิดชอบงาน ี่ท
ไ ้ดรับมอบหมาย
รับฟังความคิดเห็น
ของผู้อ่ืน
นคาเวสานมอคิผดเลห็งานน
ได้น่าสนใจ
ีมความ ิคดริเร่ิม
สร้างสรรค์
ทางานเสร็จตาม
เวลา ่ทีกาหนด
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1 นายชลสทิ ธ์ิ ศรสี ุข
2 นายธนากร พาที
3 นายธันวา ดาวลั ย์
4 นายปิยวัตร พาเรอื ง
5 นายฤทธไิ กร สายสมบัติ
6 นายวรพงษ์ รกั พงษ์
7 นายวทิ ยา เถาวโ์ ท
8 นายอรรถชัย บญุ คณู
9 นางสาวกรรภริ มย์ พงศ์ศักดิส์ ิริ
10 นางสาวจารวุ รรณ บัวคา
11 นางสาวจุฬารตั น์ คาใส
12 นางสาวชมพนู ทุ ผลดี
13 นางสาวชลธดิ า พาเรอื ง
14 นางสาวณัฐธดิ า มนตรีนอก
15 นางสาวณตั ินี มนตรีนอก
16 นางสาวทิพยว์ รรณ ปรองดอง
17 นางสาวธญั ญลกั ษณ์ แสวงบุญ
18 นางสาวธาดารตั น์ สขุ สนอง
19 นางสาวปยิ พร เรอื อาจ
20 นางสาวนิภาวรรณ ดรณุ พนั ธ์ุ
153
รายการประเมนิ
ท่ี ชอื่ – สกลุ รับผิดชอบงาน ี่ท
ไ ้ดรับมอบหมาย
รับฟังความคิดเห็น
ของผู้อ่ืน
นคาเวสานมอคิผดเลห็งานน
ได้น่าสนใจ
ีมความ ิคดริเร่ิม
สร้างสรรค์
ทางานเสร็จตาม
เวลา ่ทีกาหนด
คะแนนรวม (15)
321321321321321
21 นางสาวปรยี าภรณ์ ดรุณพนั ธ์
22 นางสาวป่นิ ดาว แสวงบญุ
23 นางสาวพชั ริน ฝางคา
24 นางสาวมานติ า พลิ าภ
25 นางสาวรสทพิ ย์ พุม่ จนั ทร์
26 นางสาวลดั ดาพร เพย้ี บุญมาก
27 นางสาววนิดา บวั ใหญ่
28 นางสาวสกุลรตั น์ ทองสด
29 นางสาวอรฤดี สายสมบตั ิ
30 นางสาวมนทริ า บุญมี
31 นางสาวหนึง่ ฤทยั คณู ต้มุ
เกณฑ์ทใี่ ชใ้ นการประเมนิ การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดีมาก 11 - 15 = ดีมาก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถงึ ปรับปรงุ 1 – 5 = ปรบั ปรงุ
เกณฑ์การผ่าน ระดับดขี ึ้นไป
นกั เรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดบั คุณภาพในระดับ..........................
ลงช่อื .......................................................ผู้ประเมนิ
(นางสาวนภศร เสรีกุล)
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
154
แบบประเมนิ พฤติกรรมการแสวงหาความรู้จากแหล่งขอ้ มูล
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565
เรื่อง............................................................................................... กล่มุ ท่.ี ..............
รายการประเมิน
ที่ ช่อื – สกลุ การวางแผนค้นค ้วา
แหล่ง ้ขอมูล
การเ ็กบรวบรวม ้ขอมูล
การ ัจดกระทา ้ขอมูล
การนาเสนอ ้ขอ ูมล
การเ ีขยนรายงานและ
การสรุปผล
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ีใชใ้ นการประเมิน การสรปุ ผลการประเมิน
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรับปรงุ 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี น้ึ ไป
นกั เรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มรี ะดบั คุณภาพในระดับ..........................
ลงชอ่ื .......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
155
เกณฑก์ ารให้คะแนนแบบประเมนิ ตามสภาพจริงตามพฤติกรรมการแสวงหาแหล่งข้อมูล
เกณฑ์การประเมิน 3 ระดบั คะแนน 1
1. การวางแผน (11 – 15 คะแนน) 2 (1 – 5 คะแนน)
คน้ ควา้ แหลง่ ข้อมลู มกี ารวางแผนท่จี ะ มกี ารวางแผนทีจ่ ะ
คน้ ควา้ แหลง่ ข้อมลู จาก (6 – 10 คะแนน) คน้ คว้าแหลง่ ข้อมลู เพียง
2. การเกบ็ รวบรวม แหล่งการเรยี นรทู้ ี่ มีการวางแผนทีจ่ ะ แหล่งเดียว และได้
ข้อมลู หลากหลายเชื่อถือได้ ค้นคว้าแหล่งข้อมลู จาก ขอ้ มลู ที่ตรงตาม
3. การจัดกระทา แหลง่ การเรยี นรดู้ ว้ ย จดุ ประสงค์
ข้อมูล มกี ารเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู หลากหลายวิธี มีการบันทึกข้อมลู เป็น
ตามแผนท่กี าหนดทุก ระยะ
4. การนาเสนอข้อมลู ประการ มีการคดั เลือกและ/หรือ
มีการจัดทาขอ้ มูลอย่าง ประเมนิ ข้อมลู ไมม่ ีการจดั กระทาข้อมลู
5. การเขียนรายงาน เป็นระบบ แยกแยะ
และการสรุปผล ขอ้ มลู และจดั กลุม่ มกี ารจดั เรยี งลาดับ นาเสนอข้อมูล
ข้อมูลอยา่ งถูกต้อง ขอ้ มูลถูกต้อง ไม่ส่อื ความหมาย
ชดั เจน ไม่ถูกตอ้ ง และไม่ชัดเจน
นาเสนอข้อมลู ด้วยแบบ นาเสนอข้อมูลดว้ ยแบบ
นาเสนอตา่ ง ๆ นาเสนอตา่ ง ๆ แตย่ ังไม่ เขยี นรายงานโดย
ไดถ้ ูกตอ้ ง กะทัดรัด ถูกต้อง สอ่ื ความหมายได้
ชัดเจน และ สรุปผลโดยไมใ่ ชข้ อ้ มลู
สอื่ ความหมาย เขียนรายงานโดยใช้ และไม่ถูกต้อง
เขยี นรายละเอียดตรง ภาษาถูกต้อง สรปุ ผลได้
ตามจดุ ประสงค์ ถูกต้อง กระชับ กะทดั รัด แต่ไม่
และชดั เจน การสรุปผล ชดั เจน
ไดอ้ ย่างถกู ตอ้ งกระชับ
และชัดเจน มีเหตุผลท่ี
อา้ งองิ จากการสืบคน้ ได้
156
แบบประเมินพฤติกรรมการจัดกระทาผังมโนทัศน์
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565
เรือ่ ง............................................................................................... กลุม่ ท.ี่ ..............
รายการประเมนิ
ที่ ช่อื – สกลุ ความ ูถกต้องและความ
ครบถ้วนของมโนทัศน์
ความสม ูบรณ์ของ
ผังมโนทัศน์
ความประณีตในการทา
ผังมโนทัศน์
ความรับผิดชอบในการ
ทาผังมโน ัทศน์
การปรับปรุง/แก้ไขการ
ทาผังมโน ัทศน์
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ใี ช้ในการประเมิน การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี ้ึนไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดับคุณภาพในระดบั ..........................
ลงช่ือ.......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
157
แบบประเมินพฤติกรรมการจัดกระทาผังมโนทัศน์
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565
เรือ่ ง............................................................................................... กลุม่ ท.ี่ ..............
รายการประเมนิ
ที่ ช่อื – สกลุ ความ ูถกต้องและความ
ครบถ้วนของมโนทัศน์
ความสม ูบรณ์ของ
ผังมโนทัศน์
ความประณีตในการทา
ผังมโนทัศน์
ความรับผิดชอบในการ
ทาผังมโน ัทศน์
การปรับปรุง/แก้ไขการ
ทาผังมโน ัทศน์
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ใี ช้ในการประเมิน การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี ้ึนไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดับคุณภาพในระดบั ..........................
ลงช่ือ.......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
158
แบบประเมินพฤติกรรมการจัดกระทาผังมโนทัศน์
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565
เรือ่ ง............................................................................................... กลุม่ ท.ี่ ..............
รายการประเมนิ
ที่ ช่อื – สกลุ ความ ูถกต้องและความ
ครบถ้วนของมโนทัศน์
ความสม ูบรณ์ของ
ผังมโนทัศน์
ความประณีตในการทา
ผังมโนทัศน์
ความรับผิดชอบในการ
ทาผังมโน ัทศน์
การปรับปรุง/แก้ไขการ
ทาผังมโน ัทศน์
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ใี ช้ในการประเมิน การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี ้ึนไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดับคุณภาพในระดบั ..........................
ลงช่ือ.......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
159
เกณฑ์การใหค้ ะแนนแบบประเมินตามสภาพจริงของผังมโนทัศน์
ระดับคะแนน
เกณฑก์ ารประเมิน 321
1. ความถูกต้อง
และความครบถ้วน (11 – 15 คะแนน) (6 – 10 คะแนน) (1 – 5 คะแนน)
ของมโนทัศน์
เขียนมโนทศั น์ได้ เขียนมโนทัศน์ได้ เขียนมโนทศั น์ได้
2. ความสมบูรณข์ อง
ผังมโนทัศน์ ถกู ต้องครบถ้วน ถูกต้องครบถว้ น ถูกต้องแต่ไมค่ รบถ้วน
3. ความประณตี และแสดงลาดับขนั้ ของ แตแ่ สดงลาดับขนั้ ของ และแสดงลาดับข้นั ของ
ในการทาผงั มโนทัศน์
มโนทศั นไ์ ด้อย่าง มโนทัศน์ไม่ถูกตอ้ ง มโนทศั น์ไมถ่ ูกตอ้ ง
4. ความรับผดิ ชอบใน
การทาผงั มโนทัศน์ ถูกต้อง
5. การปรบั ปรงุ /แก้ไข
การทาผังมโนทัศน์ มีช่อื ผงั มโนทศั น์ มชี ือ่ ผงั มโนทศั น์ มีช่ือผงั มโนทศั น์ไม่มี
คาเช่ือมมโนทศั น์ และมี คาเชื่อมมโนทัศน์ คาเชอื่ มมโนทศั น์
การแสดงความสัมพนั ธ์ แตไ่ ม่มีการแสดง และไม่มีการแสดง
ระหวา่ งมโนทัศนด์ ้วย ความสมั พันธ์ระหว่าง ความสมั พนั ธร์ ะหว่าง
สญั ลักษณ์อย่างชดั เจน มโนทศั น์ดว้ ยสญั ลกั ษณ์ มโนทศั นด์ ว้ ยสญั ลักษณ์
อยา่ งชดั เจน อยา่ งชดั เจน
ผลงานมคี วามประณตี ผลงานมคี วามประณตี ผลงานไมม่ ีความ
และขนาดตัวอักษรทใ่ี ช้ แตข่ นาดตัวอักษรที่ใช้ ประณีตและขนาด
เขยี นผงั มโนทัศน์ เขยี นผังมโนทัศน์เล็ก ตวั อกั ษรที่ใชเ้ ขยี นผงั
เหมาะสม หรอื ใหญ่เกนิ ไป มโนทศั น์เลก็ หรือใหญ่
เกนิ ไป
ส่งผงั มโนทศั นต์ รงเวลา ส่งผังมโนทศั นช์ า้ กวา่ สง่ ผังมโนทศั น์
เวลาที่กาหนด 1-2 วนั ช้ากว่าเวลาทีก่ าหนด
มากกว่า 3 วัน
มกี ารนาคาแนะนา ข้อ มกี ารนาคาแนะนา ไม่มีการนาคาแนะนา
ควรปรับปรุงท่ีครบู อก ขอ้ ควรปรบั ปรุงท่คี รู ข้อควรปรบั ปรงุ ท่คี รู
ไปปรับปรงุ งานของ บอกไปปรับปรุงงาน บอกไปปรบั ปรุงงาน
ตนเองอย่เู สมอ ของตนเองบางคร้งั ของตนเอง
160
บนั ทึกผลหลงั การจดั การเรยี นรู้
1. ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………..…………
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
2. ปัญหา / อุปสรรค ………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
3. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
ลงชื่อ......................................................ผปู้ ระเมนิ
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
161
ความคิดเหน็ และข้อเสนอแนะของผ้บู ังคบั บญั ชาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย
ความเหน็ ของหัวหนา้ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
(ลงชื่อ)
(นางสาวทศั นว์ รรณ ขนั ทอง)
หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ความเห็นของหัวหนา้ ฝ่ายบริหารงานวิชาการ
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
(ลงชอื่ )
(นางพชั รี คูณทอง)
หวั หน้าฝา่ ยบรหิ ารงานวิชาการ
ความเห็นของผูบ้ ริหารสถานศึกษา
………………………………………………………..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………..…………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
………………………………………………………..…………………………………………………………………………………
(ลงชอื่ )
(นางสาวพรพนธ์ แพทยเ์ พียร)
ผอู้ านวยการโรงเรียนโนนกลางวทิ ยาคม
……………/………………./……………
162
แผนการจัดการเรยี นรู้แบบเนน้ แผนผังมโนทัศน์ (Concept Based Teaching)
รายวิชาชีววิทยา 4 รหสั วชิ า ว30244
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2 เร่ือง ระบบประสาทและอวัยวะรับความรู้สึก เวลา 14 ช่วั โมง
ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2565
แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 5 : การทางานของระบบประสาท เวลา 2 ชั่วโมง
วันท.ี่ ............../......................./.................. ผสู้ อน : นางสาวนภศร เสรกี ลุ
สาระ ชีววิทยา
4. สารและการหมุนเวียนเลือด ภูมิคุ้มกันของร่างกาย การขับถ่าย การรับรู้และการ
ตอบสนอง การเคล่ือนท่ี การสืบพันธุ์ และการเจริญเติบโต ฮอร์โมนกับการรักษา
เข้าใจการย่อยอาหารของสัตว์และมนุษย์ รวมทั้งการหายใจและการแลกเปล่ียน
แก๊ส การลาเลียงดุลยภาพ และพฤติกรรมของสัตว์ รวมทั้งนาความรู้ไปใช้
ประโยชน์
ผลการเรยี นรู้
6. สืบค้นข้อมูล อธิบาย เปรียบเทียบ และยกตัวอย่างการทางานของระบบประสาท
โซมาตกิ และระบบประสาทอัตโนวตั ิ
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
1. อธิบาย เปรียบเทียบ และยกตัวอย่างการทางานของระบบประสาทโซมาติกและระบบ
ประสาทอตั โนวัติ (K)
2. เขียนแผนผังแสดงการทางานของระบบประสาทโซมาติก (P)
3. ปฏิบัติงานตามหนา้ ที่ทีไ่ ดร้ ับมอบหมายไดค้ รบถว้ น (P)
4. ประยุกต์ใช้หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งเก่ียวกับศูนย์ควบคุมระบบประสาท
ในการรว่ มกจิ กรรมการเรยี นการสอนและนาความร้ไู ปใชใ้ นชวี ิตประจาวัน (A)
5. สนใจใฝ่รู้ในการศึกษาและมุ่งมนั่ ในการทางาน ทางานรว่ มกับผูอ้ ื่นอย่างสร้างสรรค์
ยอมรับความคิดเห็นของผู้อ่ืนได้ (A)
163
สาระสาคญั
การทางานของระบบประสาทแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนรับความรู้สึกและส่วนส่ังการ
ซง่ึ สว่ นสง่ั การแบง่ การทางานออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่
- ระบบประสาทโซมาติก เป็นระบบประสาทภายใต้อานาจจิตใจ ถูกสง่ั การโดยสมองส่วน
เซรีบรัม แบ่งออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่ รีเฟล็กซ์แอกชันเป็นการทางานของระบบประสาทผ่าน
ไขสันหลังเพียงอย่างเดียว และรีเฟล็กอาร์กเป็นการทางานของระบบประสาทท่ีผ่านไขสันหลัง
และสมอง
- ระบบประสาทอัตโนวัติ เป็นระบบประสาทนอกอานาจจิตใจ ทาหน้าที่ควบคุมการ
ทางานของอวัยวะท่ีอยู่นอกอานาจจิตใจ แบ่งออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่ ระบบประสาทซิมพาเทติก
และระบบประสาทพาราซิมพาเทติก ซงึ่ ระบบประสาท 2 ระบบนีจ้ ะทางานในสภาวะที่ตรงขา้ มกัน
สาระการเรยี นรู้
การทางานของระบบประสาท
ทกั ษะ / กระบวนการ / กระบวนการคดิ
- ทักษะการสังเกต
- ทกั ษะการคดิ วิเคราะห์
- ทกั ษะการอภปิ ราย
- ทักษะการลงข้อสรปุ
- ทกั ษะการจดั ระบบความคิดเป็นแผนภาพ
- ทักษะการสบื คน้ โดยใช้กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
สมรรถนะสาคัญของผเู้ รยี น
1. ความสามารถในการส่ือสาร
1.1 สามารถเลือกใชว้ ธิ ีการสื่อสารอย่างมีประสทิ ธิภาพ
2. ความสามารถในการคิด
2.1 สามารถคิดวิเคราะห์ คิดสร้างสรรค์ คิดอย่างเปน็ ระบบ
3. ความสามารถในการแก้ปัญหา
3.1 สามารถประยุกตค์ วามรู้เพ่อื การแก้ปญั หา
4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ
4.1 สามารถเรียนรูด้ ว้ ยตนเอง
164
4.2 สามารถทางานร่วมกบั ผอู้ ่ืนไดอ้ ย่างสร้างสรรค์
5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
5.1 มที กั ษะกระบวนการทางเทคโนโลยี และการเลือกใชเ้ ทคโนโลยี
คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 5. อยู่อย่างพอเพยี ง
1. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ 6. มุ่งมั่นในการทางาน
2. ซ่ือสัตย์ สุตจรติ 7. รักษ์ความเป็นไทย
3. มวี ินัย 8. มีจิตสาธารณะ
4. ใฝ่เรียนรู้
สือ่ การเรยี นรู้/แหลง่ เรยี นรู้
1. สอื่ การเรียนรู้
1.1 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชดุ ท่ี 5 เร่ือง การทางานของระบบประสาท
1.2 กระดาษบรูฟ
1.3 ปากกาเคมี และสเี มจกิ
1.4 กระดาษ A4
1.5 ใบงาน เร่อื ง ระบบประสาทอตั โนวตั ิ
1.6 ใบงาน เรอ่ื ง การทางานของระบบประสาท
1.7 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ E-book จาก http://online.anyflip.com/drgvx/bjwx/
1.8 หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล่ม 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ระบบประสาทและอวัยวะรับความรู้สึก บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จากัด
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ขน้ั พื้นฐาน พุทธศักราช 2551
1.9 แบบทดสอบหลงั เรียน
165
2. แหลง่ เรยี นรู้
2.1 ห้องสมุดโรงเรยี นโนนกลางวิทยาคม
2.2 ห้องปฏบิ ตั กิ ารวทิ ยาศาสตร์โรงเรยี นโนนกลางวทิ ยาคม
2.3 หอ้ งคอมพวิ เตอรโ์ รงเรียนโนนกลางวทิ ยาคม (สบื ค้นจากอินเทอรเ์ นต)
2.4 สื่ออเิ ล็กทรอนกิ ส์
กระบวนการวัดผลประเมินผล
1. วิธีการวดั
1.1 การประเมนิ พฤติกรรมการทางานกล่มุ /พฤติกรรมการทางานรายบุคคล/การทดลอง
1.2 ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน
1.3 ตรวจประเมนิ ผลงานนักเรยี น
2. เครอ่ื งมอื วดั
2.1 แบบประเมินพฤติกรรมการทางานกลุ่ม/การทางานรายบุคคล ชนดิ รูบริค 5 รายการ
15 คะแนน
2.2 แบบทดสอบย่อยชนดิ เลอื กตอบ 4 ตัวเลอื ก จานวน 10 ข้อ คะแนนเตม็ 10 คะแนน
2.3 แบบประเมนิ ผลงานนักเรยี นชนดิ รูบรคิ 5 รายการ 15 คะแนน
3. เกณฑ์การวัด
นักเรียนทุกคนต้องได้คะแนนจากกระบวนการของแผนการจัดการเรียนรู้ระหว่างเรียน
ร้อยละ 80 ซ่ึงประกอบด้วย คะแนนจากการทดสอบย่อยหลังเรียน 10 คะแนน คะแนนประเมิน
พฤติกรรม 15 คะแนน และผลงานนักเรียน 15 คะแนน รวมท้ังหมด 40 คะแนน รวมคะแนนเฉลี่ย
ไมน่ อ้ ยกว่า รอ้ ยละ 80
กิจกรรมการเรียนรแู้ บบเนน้ แผนผังมโนทัศน์ (Concept Based Teaching)
ขน้ั ที่ 1 ขนั้ การใชค้ วามร้เู ดิมเชอ่ื มโยงความรู้ใหม่ (Prior Knowledge)
1.1 ทบทวนความรู้เดิม เร่ือง ศูนย์ควบคุมระบบประสาท ซึ่งศูนย์ควบคุมระบบประสาทแบ่ง
ออก 2 ส่วน ได้แก่ สมอง ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ สมองส่วนหน้า (เซรีบรัมทาหน้าที่ควบคุม
ความคิด ความจา สติปัญญา และการทางานด้านต่าง ๆ อัลแฟกทอรีบัลบ์มาหน้าท่ีเกี่ยวกับการดม
กลิ่น ไฮโพทาลามัสทาหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิ ความดันเลือด การเต้นของหัวใจ และความต้องการ
พ้ืนฐานของร่างกาย ทาลามัสทาหน้าที่เป็นศูนย์รวบรวมกระแสประสาทและแยกกระแสประสาทไป
ยังสมองสว่ นต่าง ๆ) สมองสว่ นกลาง (ออพติกโลบทาหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของลูกตาและการ
166
เปิด-ปดิ ของรูม่านตา) สมองส่วนท้าย (เซรีเบลลมั ทาหน้าท่ีควบคุมการเคล่ือนไหวและการทรงตัวของ
ร่างกาย เมดัลลาออบลองกาตาทาหน้าที่ควบคุมการเต้นของหัวใจ การหายใจ ความดันเลือด การ
จาม การสะอึก การอาเจียน และการกลืน พอนส์ทาหน้าที่ควบคุมการเค้ียว การหลั่งน้าลาย
การเคลื่อนไหวของใบหน้า การหายใจ และเป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างเซรีบรัมกับ
เซรเี บลลัมและระหว่างเซรีเบลลัมกบั ไขสันหลงั ) มเี สน้ ประสาทแยกออกมาจากสมอง 12 คู่ ทาหน้าที่
รับความรู้สึก สั่งการ หรือท้ังรับความรู้สึกและส่ังการ และไขสันหลัง เป็นส่วนที่ต่อมาจากสมอง
อยู่ภายในกระดกู สนั หลัง และมีเสน้ ประสาทแยกออกจากไขสนั หลงั 31 คู่
1.2 ใชก้ จิ กรรมนาเขา้ สกู่ ารเรียน โดยสุ่มตวั แทนนกั เรยี น 1 คน ออกมาหน้าชน้ั เรยี น ใช้คอ้ น
ขนาดเลก็ เคาะที่ เอน็ ใตห้ วั เขา่ เบา ๆ ให้นกั เรียนในชน้ั เรยี นสงั เกตการตอบสนองทีเ่ กดิ ขน้ึ
1.3 ครซู ักถามนักเรียนด้วยคาถามตอ่ ไปนี้
- เม่อื ใช้คอ้ นขนาดเลก็ เคาะท่ีเอน็ ใต้หวั เข่าจะเกิดเหตกุ ารณใ์ ดขน้ึ
- นักเรียนคิดว่า การกระตุกขาของนักเรียนเมื่อถูกเคาะที่เอ็นใต้หัวเข่าถูกส่ังการ
จากสมองหรือไม่
1.4 ใหน้ กั เรยี นนึกถึงเหตุการณ์ทีเ่ กดิ ขน้ึ ในชีวติ ประจาวัน เชน่
- การยกเท้าหนีเม่ือเหยียบเศษแก้วของมีคม
- การยกมือหนเี มือ่ สัมผัสของรอ้ น
- การยกนว้ิ หนอี อกจากหนามกุหลาบ
1.5 ครูซักถามนักเรียนเพื่อให้เกิดการคิดวิเคราะห์ ด้วยคาถามต่อไปนี้ “นักเรียนคิดว่าการ
ตอบสนองที่เกิดขึ้นจากเหตุการณ์ในชีวติ ประจาวันดังกล่าวกับการตอบสนองเมื่อถูกเคาะที่เอ็นใต้หัว
เขา่ เหมอื นหรอื แตกตา่ งกันหรือไม่ อย่างไร”
1.6 นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 – 5 คน โดยคละความสามารถของผู้เรียน (เก่ง กลาง
ออ่ น) และเพศ (ชาย หญิง) เพ่อื ให้นกั เรยี นได้ช่วยเหลือกันระหว่างปฏิบัติงานกลุม่ และใหแ้ ต่ละกลุ่ม
เลือกประธาน สมาชิก และเลขานุการ เพื่อแบ่งหน้าที่ในการทางาน พร้อมกับตั้งช่ือกลุ่มให้ตรงกับ
เนื้อวิชาตามความสนใจ และส่งรายช่ือสมาชิกในกลุ่มให้ครูผู้สอน เพ่ือให้เหมาะสมกับกิจกรรมการ
เรียนรทู้ ก่ี าหนดไว้
1.7 ครแู นะนาชุดกิจกรรมการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 2 เรื่อง ระบบประสาท
และอวยั วะรบั ความรสู้ กึ ใหน้ ักเรียนเข้าใจกอ่ นท่ีจะใช้ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ ชุดท่ี 5 เรอ่ื ง การทางาน
ของระบบประสาท
167
ขนั้ ท่ี 2 ขัน้ รู้ (Knowing)
2.1 อธิบายให้นักเรียนฟังว่า การตอบสนองท่ีเกิดข้ึนข้างต้นล้วนเกิดจากการส่ังการหน่วย
ปฏิบัติงานที่สามารถควบคุมได้ เช่น กล้ามเนื้อแขน กล้ามเนื้อขา กล้ามเนื้อบริเวณน้ิว แล้วถาม
คาถามนักเรียนเพ่ือให้นักเรียนได้ร่วมกันวิเคราะห์ว่า “การทางานของอวัยวะภายในร่างกาย เช่น
หัวใจ ปอด กระเพาะอาหาร ถูกสง่ั การเชน่ เดยี วกับกลา้ มเนื้อแขน กลา้ มเน้ือขา หรือกลา้ มเนอื้ บริเวณ
นวิ้ หรอื ไม่ เพราะเหตุใด”
2.2 นักเรียนรับชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 5 เร่ือง การทางานของระบบ
ประสาท จากครูและลงมือปฏิบัติตามคาชี้แจงในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดที่ 5 เรื่อง
การทางานของระบบประสาท
ข้นั ท่ี 3 ข้ันเข้าใจ (Understanding)
3.1 นักเรียนศึกษาเน้ือหาและทากิจกรรม เรื่อง การทางานของระบบประสาท จากชุด
กิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 5 เรื่อง การทางานของระบบประสาท
3.2 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันบัตรกิจกรรม ทาแบบฝึกหัด จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ชุดที่ 5 เร่อื ง การทางานของระบบประสาท
3.3 นักเรียนแต่ละคนศึกษาการทางานของระบบประสาทโซมาติก ร่วมกันเขียนแผนผัง
แสดงการทางานของประสาทโซมาติก โดยใช้สถานการณ์ที่พบในชีวิตประจาวันกลุ่มละ 2
สถานการณ์ แบ่งเป็นรีเฟล็กซ์แอกชนั 1 สถานการณ์ และรีเฟล็กอาร์ก 1 สถานการณ์ ลงในกระดาษ
A4
3.4 นักเรียนแต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลและศึกษาการทางานของระบบประสาทอัตโนวัติ
พร้อมเปรียบเทียบความแตกต่างของระบบประสาทซิมพาติกและระบบประสาทพาราซิมพาเทติ
กของอวยั วะตา่ ง ๆ ในรา่ งกาย
3.5 นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ร่วมกันทาใบงาน เรอ่ื ง ระบบประสาทอตั โนวัติ
3.6 ซกั ถามนักเรียนเพอื่ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรียน ด้วยคาถามต่อไปน้ี
- หากมือสัมผสั กบั กานา้ รอ้ น ร่างกายมีการตอบสนองรูปแบบใดและอยา่ งไร
- อวัยวะหรือโครงสร้างใดของร่างกายถูกควบคุมโดยระบบประสาทโซมาติก
และระบบประสาทอตั โนวัติ
- ศูนยก์ ลางการสง่ั การของระบบประสาทอตั โนวัตอิ ยู่บริเวณใดของรา่ งกาย
- “ขณะท่ีเรากาลังขับรถ ในทันใดน้ันมีสุนัขว่ิงตดั หน้ารถ เราจงึ เหยยี บเบรกและหัก
หลบทันที ทาให้ปลอดภัยทั้งคนและสุนัข” จากเหตุการณ์ข้างต้นเป็นการทางานของระบบประสาท
แบบรีเฟล็กซห์ รือไม่ อยา่ งไร
168
- จากเหตุการณ์ข้างต้น หลังการเหยียบเบรกและหักหลบทันที จึงมีอาการตกใจ
หัวใจเต้นแรงและเร็ว และมีเหง่ือออกทีมือจานวนมาก อาการดังกล่าวเกิดจากการทางานของระบบ
ประสาทใด
ข้นั ที่ 4 ขั้นลงมอื ทา (Doing)
4.1 มอบหมายให้นักเรียนทากิจกรรมต่าง ๆ ในบัตรกิจกรรมและแบบฝึกหัดที่กาหนดใน
ชุดกจิ กรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ชุดท่ี 5 เร่ือง การทางานของระบบประสาท
4.2 นักเรียนแต่ละกลุ่ม ลงมือปฏิบัติตามคาชี้แจงในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ชุดที่ 5 เรือ่ ง การทางานของระบบประสาท
4.3 นักเรยี นทาใบงาน เรอ่ื ง การทางานของระบบประสาท
4.4 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันแลกเปลี่ยนความรู้และวิเคราะห์ผลการปฏิบัติกิจกรรม
แล้วอภิปรายผลร่วมกัน จากนั้นส่งตัวแทนออกมานาเสนอผลการทากิจกรรม ในระหว่างท่ีนักเรียน
นาเสนอครูคอยให้ข้อเสนอแนะเพิม่ เตมิ เพ่ือใหน้ ักเรยี นมคี วามเข้าใจท่ีถูกต้อง และร่วมกันตอบคาถาม
ท้ายกิจกรรม โดยให้นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ ร่วมกันอภิปรายเพ่ือหาคาตอบ
4.5 นักเรียนทา Topic Questions เรื่อง การทางานของระบบประสาท จากหนังสือเรียน
รายวิชาเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล่ม 1 หน้า 71 โดยบันทึกลงสมุดบันทึก
ของนกั เรียน (อาจส่งั ให้นักเรียนทาเปน็ การบา้ น)
ขัน้ ที่ 5 ขนั้ สรุป (Summary)
5.1 นักเรียนและครูร่วมกันสรุปเกี่ยวกับการทางานของระบบประสาท เพื่อให้ได้ข้อสรุป
ดงั นี้ การทางานของระบบประสาทรอบนอก แบง่ ออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่
- ระบบประสาทโซมาติก ทาหน้าท่ีสั่งการหน่วยปฏิบัติงานท่ีบังคับได้ แบ่งออกเป็นรีเฟล็กซ์แอก
ชันเป็น การสั่งการโดยผ่านไขสันหลังเพียงอย่างเดียว และรีเฟล็กอาร์กเป็นการส่ังการโดยผ่าน
สมองและไขสันหลัง
- ระบบประสาทอัตโนวัติ ทาหน้าที่สั่งการหน่วยปฏิบัติงานท่ีไม่สามารถบังคับได้ แบ่ง
ออกเปน็ ระบบประสาทซิมพาเทติกและระบบประสาทพาราซมิ พาเทติก
5.2 นักเรียนเขียนสรุปในรูปแบบผังมโนทัศน์ การทางานของระบบประสาทโซมาติก แบ่ง
ออกเปน็ รเี ฟลก็ ซแ์ อกชันและรีเฟลก็ อาร์ก ลงในกระดาษบรฟู
5.3 นักเรียนเปรียบเทียบการทางานของระบบประสาทซิมพาเทติกกบั ระบบประสาทพารา
ซมิ พาเทติก ลงในสมุดบันทึกของนกั เรียน
169
5.4 นกั เรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายสรุปเกี่ยวกับการทางานของระบบประสาท จากชุดกิจกรรม
การเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 5 เรื่อง การทางานของระบบประสาท โดยนักเรียนนาเสนอเปน็ แผนผัง
มโนทศั น์ (Concept mapping) หน้าชน้ั เรยี น
ขัน้ ท่ี 6 ข้ันประเมิน (Evaluation)
6.1 ประเมินความรู้เก่ียวกับ เร่ือง การทางานของระบบประสาท โดยสังเกตพฤติกรรมการ
ตอบคาถาม ตรวจ ใบงาน ตรวจแผนผังมโนทศั น์ และตรวจแบบฝึกหัด
6.2 ประเมินทักษะและกระบวนการ โดยสังเกตพฤติกรรมการทางานรายบคุ คล การทางาน
กลุ่ม และการนาเสนอผลงาน
6.3 ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยสังเกตพฤติกรรมความสนใจใฝ่รู้ในการศึกษา
และความมงุ่ มั่นในการทางาน
6.4 ประเมินจากการทากิจกรรมจากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 5 เรื่อง การ
ทางานของระบบประสาท
6.5 ประเมินจากการทาแผนผังมโนทัศน์ (Concept mapping) เร่ือง การวิเคราะห์ข้อมูล
จากโฆษณา จากชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ ชดุ ที่ 5 เรือ่ ง การทางานของระบบประสาท
6.6 ประเมินจากคะแนนการทาแบบทดสอบหลังเรียน จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วทิ ยาศาสตร์ ชุดท่ี 5 เรือ่ ง การทางานของระบบประสาท จานวน 10 ขอ้ ข้อละ 1 คะแนน
170
ใบงาน เรือ่ ง ระบบประสาทอตั โนวตั ิ
คาช้ีแจง : เปรียบเทียบผลของระบบประสาทซิมพาเทติกและระบบประสาทพาราซิมพา
เทติกต่ออวัยวะต่าง ๆ
เนอื้ เยื่อหรือ ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก
อวัยวะ
หวั ใจ ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
ต่อมนา้ ตา ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
กลา้ มเนอื้ ยึด ............................................................. .............................................................
ม่านตา ............................................................. .............................................................
ตอ่ มนา้ ลาย ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
กระเพาะ ............................................................. .............................................................
อาหาร ............................................................. .............................................................
และลาไสเ้ ลก็
ตับอ่อน ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
ปอด ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
มดลูก ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
อวัยวะ ............................................................. .............................................................
สืบพนั ธเ์ุ พศ ............................................................. .............................................................
ชาย
กระเพาะ ............................................................. .............................................................
ปสั สาวะ ............................................................. .............................................................
171
เฉลยใบงาน เรอื่ ง ระบบประสาทอตั โนวตั ิ
คาช้ีแจง : เปรียบเทียบผลของระบบประสาทซิมพาเทติกและระบบประสาทพาราซิมพา
เทติกต่ออวัยวะต่าง ๆ
เน้ือเยอ่ื หรือ ระบบประสาทซิมพาเทติก ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก
อวัยวะ
หวั ใจ ..เ.ต...้น...แ..ร...ง..แ...ล..ะ...เ..ร..็ว....อ..ั.ต...ร..า..ก...า..ร...ส..ูบ...ฉ...ีด... ..เ.ต..้น...ช..้า..แ...ล..ะ..เ..บ..า....อ..ัต..ร...า..ก..า..ร..ส..ูบ...ฉ..ีด...เ.ล..ื.อ..ด...
..เ.ล..อื..ด...เ.พ...่ิม..ข...นึ้ .......................................... ..ล..ด..ล...ง....................................................
ต่อมน้าตา ..ก..ร..ะ..ต..นุ้...ใ..ห..้ห...ล..่งั..น...า้ ..ต..า..ม..า..ก...ก..ว..า่..ป...ก..ต...ิ ....... .ค...ว..บ..ค...ุม..ใ..ห..้ห...ล..่งั..น...้า..ต..า..ป...ก..ต..ิ.....................
............................................................. .............................................................
กลา้ มเนอ้ื ยึด ..ห..ด...ต..วั..เ.ม...อื่ ..ม...อ..ง..ภ..า..พ...ใ..น..ร..ะ..ย...ะ..ใ.ก...ล..้........... ...ค..ล..า..ย..ต...วั..เ.ม...อ่ื ..ม...อ..ง..ภ..า..พ...ใ..น..ร..ะ..ย...ะ..ไ.ก...ล........
ม่านตา ............................................................. .............................................................
ตอ่ มนา้ ลาย ..ล..ด...ก..า..ร..ห...ล..่งั..น..า้..ล...า..ย...ท...า..ใ.ห...้น...้า..ล..า..ย..ข...น้ ...... ...เ.พ...่ิม...ก..า...ร..ห...ล..่ัง..น...้า...ล..า..ย...ใ..ห..้อ...ย..ู่.ใ.น...ร...ะ..ด..ั.บ..
............................................................. ...ป..ก...ต..ิ ...................................................
กระเพาะ ..ย..ับ...ย..ั้ง..ก..า..ร..เ.ค...ล..ื่อ...น..ไ..ห..ว...แ..บ...บ..เ..พ..ร..ิส...ต..ัล...ซ..ิส... ..ก..ร..ะ..ต...ุ้น...ก..า..ร..เ..ค..ล...่ือ..น...ไ..ห..ว..แ...บ...บ..เ..พ...ร..ิส..ต...ัล...
อาหาร ..แ..ล..ะ..ก...า..ร..ส..ร..้า..ง..เ.อ..น...ไ..ซ..ม..์.......................... ..ซ..สิ..แ...ล..ะ..ก..า..ร..ส...ร..า้ ..ง..เ.อ..น...ไ.ซ...ม..์.....................
และลาไส้เลก็
ตบั อ่อน ..ย..ับ...ย..ั้ง..ก..า..ร..ห...ล..ั่ง..น...า้ ..ย..อ่..ย...แ..ล..ะ...เ.อ..น...ไ.ซ...ม..์...... .ก..ร..ะ..ต...นุ้ ..ก...า..ร..ห..ล...งั่ .น...้า..ย..อ่...ย..แ..ล...ะ..เ.อ..น...ไ..ซ..ม..์.....
............................................................. .............................................................
ปอด ...ก...ร..ะ...ต..ุ้น...ก...า..ร..ข...ย...า..ย..ต...ัว...ข..อ...ง..ห...ล...อ..ด...ล...ม. ..ก..ร..ะ..ต...้นุ ..ก...า..ร..บ..บี...ต..ัว..ข...อ..ง..ห..ล...อ..ด...ล..ม..ฝ...อ..ย......
...ฝ...อ..ย..................................................... .............................................................
มดลูก ..บ...บี ..ต...ัว..ล..ด..ล...ง.......................................... .บ..บี...ต..วั...เ.พ...ม่ิ ..ข..น้ึ..........................................
............................................................. .............................................................
อวัยวะ กระตุ้นการหลัง่ นา้ อสุจิในเพศชาย กระต้นุ องคชาติใหแ้ ข็งตัวในเพศชาย
สบื พันธุเ์ พศ ............................................................. .............................................................
............................................................. .............................................................
ชาย
กระเพาะ ...ก...ร..ะ..ต..ุ้น...ใ..ห..้ก...ร..ะ..เ.พ...า..ะ..ป...ัส..ส...า..ว..ะ..ค...ล..า..ย..ต...ัว. ..ก..ร..ะ...ต..ุ้น...ใ..ห...้ก..ร...ะ..เ..พ..า...ะ..ป...ัส..ส...า..ว...ะ..บ...ีบ...ต..ัว...
ปสั สาวะ ...แ...ล..ะ..ย..บั...ย..งั้..ไ..ม..ใ่..ห..้ป...สั..ส...า..ว..ะ...................... ..แ..ล..ะ...ข..บั ..ป...ัส..ส...า..ว..ะ....................................
172
ใบงาน เรื่อง การทางานของระบบประสาท
คาช้ีแจง : เปรยี บเทียบโครงสร้างและการทางานของระบบประสาทโซมาติกและระบบประสาท
อตั โนวัติ
ขอ้ เปรยี บเทียบ ระบบประสาทโซมาตกิ ระบบประสาทอัตโนวตั ิ
การควบคมุ ....................................................... .......................................................
....................................................... .......................................................
หนว่ ยปฏบิ ตั ิงาน ....................................................... .......................................................
....................................................... .......................................................
จานวนเซลล์ประสาท ....................................................... .......................................................
สั่งการ ....................................................... .......................................................
จานวนปมประสาท ....................................................... .......................................................
ของเซลลส์ งั่ การท่อี ยู่ ....................................................... .......................................................
นอกระบบประสาท ……………………………………………….. ………………………………………………..
ส่วนกลาง
เส้นใยประสาท ....................................................... .......................................................
....................................................... .......................................................
รา่ งแหประสาท ....................................................... .......................................................
....................................................... .......................................................
สารสอื่ ประสาท ....................................................... .......................................................
....................................................... .......................................................
………………………………………………. ……………………………………………….
....................................................... .......................................................
หน้าท่ี ....................................................... .......................................................
………………………………………………. ……………………………………………….
ลักษณะการทางาน ....................................................... .......................................................
....................................................... .......................................................
173
ใบงาน เรือ่ ง การทางานของระบบประสาท
คาช้ีแจง : เปรียบเทียบโครงสร้างและการทางานของระบบประสาทโซมาติกและระบบประสาท
อตั โนวัติ
ขอ้ เปรียบเทยี บ ระบบประสาทโซมาตกิ ระบบประสาทอัตโนวตั ิ
การควบคุม ..ภ...า..ย..ใ..ต..อ้...า..น..า..จ..จ...ติ ..ใ..จ........................ ...ภ..า..ย..น...อ..ก...อ..า..น...า..จ..จ..ติ...ใ.จ.....................
....................................................... .......................................................
หน่วยปฏบิ ตั ิงาน ..ก..ล...า้ ..ม..เ.น...้ือ..โ..ค..ร..ง..ร..า่..ง.......................... ...ก..ล..้า..ม...เ.น...้ือ..ห...ัว..ใ..จ....ก..ล...้า..ม..เ.น...ื้อ...เ.ร..ีย..บ.....
....................................................... ...แ..ล..ะ..ต...่อ..ม...ต..า่..ง...ๆ...............................
จานวนเซลล์ประสาท ..1....เ.ซ..ล...ล..์......................................... ...2...เ.ซ...ล..ล...์ ........................................
ส่งั การ ....................................................... .......................................................
จานวนปมประสาท ..ไ..ม..ม่ ..ี............................................... ...ม..ี .1....ป...ม..................................... .....
ของเซลลส์ งั่ การที่อยู่ ....................................................... .......................................................
นอกระบบประสาท ……………………………………………….. ………………………………………………..
สว่ นกลาง
เย่อื ไมอีลนิ ที่หุ้มเสน้ ..ม...เี .ย..่อื..ไ..ม..อ...ลี ..ิน...ห..้มุ............................... ...ม..ีเ..ย..่ื.อ..ไ..ม...อ...ีล..ิ.น...ห..ุ้.ม..เ..ฉ...พ...า..ะ...เ.ซ...ล...ล..์..
ใยประสาท ....................................................... ...ป..ร..ะ..ส...า..ท..ก...อ่ ..น...ไ.ซ...แ..น...ป..ส...์ .................
รา่ งแหประสาท ..ไ..ม..่ม..ีร..่า..ง..แ...ห..ป...ร..ะ..ส..า..ท......................... ..ม..ี.ร..่า..ง..แ...ห..ป...ร...ะ..ส...า..ท...เ.ฉ...พ...า..ะ..บ...ร..ิ.เ.ว..ณ...
....................................................... ..ท..า..ง..เ..ด..ิน...อ..า..ห...า.ร................................
สารส่ือประสาท ..แ..อ...ซ..ติ...ิล..โ.ค...ล..ีน................................... ..น...อ..ร..์อ...ะ..ด...ร..ีน...า..ล..ีน....(.ร...ะ..บ...บ..ป...ร..ะ..ส...า..ท..
....................................................... ..ซ...ิม..พ...า...เ.ท...ต..ิ.ก..)...แ...ล...ะ..แ...อ..ซ..ิ.ต..ิล...โ..ค..ล...ีน..
………………………………………………. …(ร…ะ…บ…บ…ป…ระ…ส…าท…พ…า…ร…าซ…มิ …พ…าเ…ท…ต…กิ ).
..ป...ร..ับ...ส..ม...ด..ุล...ข..อ...ง.ร..่.า..ง..ก..า..ย..ซ...่ึง..เ.ป...็น..ผ...ล.. ..ป...ร..ับ..ส...ม..ด...ุล..ข...อ..ง..ร..่า..ง..ก...า..ย..ซ...ึ่ง..เ.ป...็น..ผ...ล..
หนา้ ท่ี ..จ...า...ก...ก...า...ร...เ..ป...ล...่ี .ย...น...แ...ป....ล...ง..ข...อ....ง. ..จ...า...ก...ก...า...ร...เ..ป...ล..่ี.ย...น....แ...ป...ล....ง..ข...อ...ง..
…ส…ิ่งแ…ว…ด…ล…อ้ ม…ภ…า…ยน…อ…ก…ร…่าง…ก…าย………. …ส…ง่ิ แ…ว…ด…ล้อ…ม…ภ…า…ยใ…น…รา่…ง…ก…าย………….
ลักษณะการทางาน ..ก...ร..ะ..ต..้นุ............................................ ..ก...ร..ะ..ต..ุ้น...แ..ล..ะ...ย..ับ...ย..ั้ง...........................
....................................................... .......................................................
174
แบบประเมนิ พฤติกรรมการปฏิบตั งิ านรายบคุ คล
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวิชา ว30244 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565
เรอ่ื ง...............................................................................................
รายการประเมนิ
ท่ี ชือ่ – สกลุ ความสนใจ
การแสดง
ความคิดเห็น
การตอบคาถาม
การยอมรับ ัฟงผู้อ่ืน
ทางานตาม ีท่ไ ้ดรับ
มอบหมาย
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1 นายชลสทิ ธ์ิ ศรีสขุ
2 นายธนากร พาที
3 นายธนั วา ดาวลั ย์
4 นายปิยวัตร พาเรือง
5 นายฤทธิไกร สายสมบัติ
6 นายวรพงษ์ รกั พงษ์
7 นายวิทยา เถาว์โท
8 นายอรรถชัย บญุ คูณ
9 นางสาวกรรภริ มย์ พงศ์ศักด์สิ ริ ิ
10 นางสาวจารุวรรณ บัวคา
11 นางสาวจฬุ ารัตน์ คาใส
12 นางสาวชมพนู ทุ ผลดี
13 นางสาวชลธดิ า พาเรือง
14 นางสาวณัฐธดิ า มนตรีนอก
15 นางสาวณัตนิ ี มนตรีนอก
16 นางสาวทิพยว์ รรณ ปรองดอง
17 นางสาวธัญญลักษณ์ แสวงบญุ
18 นางสาวธาดารตั น์ สุขสนอง
19 นางสาวปิยพร เรอื อาจ
20 นางสาวนภิ าวรรณ ดรณุ พันธุ์
175
รายการประเมนิ
ท่ี ชอ่ื – สกลุ ความสนใจ
การแสดง
ความคิดเห็น
การตอบคาถาม
การยอมรับ ัฟงผู้อ่ืน
ทางานตาม ีท่ไ ้ดรับ
มอบหมาย
คะแนนรวม (15)
321321321321321
21 นางสาวปรียาภรณ์ ดรณุ พนั ธ์
22 นางสาวปิ่นดาว แสวงบญุ
23 นางสาวพชั ริน ฝางคา
24 นางสาวมานติ า พลิ าภ
25 นางสาวรสทิพย์ พุ่มจนั ทร์
26 นางสาวลดั ดาพร เพีย้ บุญมาก
27 นางสาววนดิ า บวั ใหญ่
28 นางสาวสกลุ รัตน์ ทองสด
29 นางสาวอรฤดี สายสมบัติ
30 นางสาวมนทริ า บุญมี
31 นางสาวหนึง่ ฤทัย คณู ตุม้
เกณฑ์ที่ใช้ในการประเมนิ การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถึง ดมี าก 11 - 15 = ดีมาก
2 คะแนน หมายถงึ ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถงึ ปรบั ปรงุ 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดบั ดขี ้นึ ไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มรี ะดบั คุณภาพในระดบั ..........................
ลงชื่อ.......................................................ผู้ประเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
176
เกณฑ์การให้คะแนนแบบประเมินพฤติกรรมการปฏบิ ตั ิงานของนกั เรียนรายบคุ คล
ระดับคะแนน
เกณฑก์ ารประเมนิ 3 21
1. ความสนใจ (11 – 15 คะแนน)
สมาชกิ ส่วนใหญม่ ี (6 – 10 คะแนน) (1 – 5 คะแนน)
2. การแสดง ความสนใจในกจิ กรรม
ความคิดเหน็ การทดลอง ได้อยา่ ง สมาชิกทุกคนในกลุ่มมี สมาชกิ ส่วนใหญไ่ ม่มี
เหมาะสม
3. การตอบคาถาม ใหค้ วามรว่ มมือในการ ความสนใจในกิจกรรม ความสนใจในกิจกรรม
แสดงความคิดเห็น
4. การยอมรับฟังผอู้ ืน่ ภายในกลุ่มดี การทดลอง ไม่คอ่ ย การทดลอง
5. ทางานตามท่ีได้รบั
มอบหมาย มกี ารตอบคาถาม เหมาะสม
ภายในห้องเป็นอยา่ งดี
ใหค้ วามรว่ มมือในการ ไม่ค่อยให้ความร่วมมือ
ยอมรับฟังผู้อืน่ อยา่ ง
เตม็ ใจ แสดงความคดิ เหน็ ในการแสดงความคดิ เห็น
ทางานท่ีได้รับ
มอบหมายอยา่ งเต็ม ภายในกลุม่ เป็นส่วน ภายในกลุ่ม
กาลังความสามารถ
และไดผ้ ลงานการ ใหญ่
ปฏบิ ตั ทิ ม่ี ีคณุ ภาพดี
มกี ารตอบคาถาม ไมค่ ่อยตอบคาถาม
ภายในห้องเปน็ ส่วน ภายในหอ้ ง
ใหญ่
ยอมรบั ฟงั ผอู้ นื่ อยา่ ง ไมค่ ่อยยอมรบั ฟังผอู้ ่ืน
เต็มใจเป็นส่วนใหญ่ อย่างเตม็ ใจ
ทางานท่ีไดร้ บั ทางานที่ไดร้ ับมอบหมาย
มอบหมายอยา่ งเตม็ อย่างไมเ่ ต็มกาลัง
กาลังความสามารถ ความสามารถและได้ผล
บา้ งเปน็ บางครั้งและได้ งานการปฏบิ ัติท่ีมี
ผลงานการปฏิบัตทิ มี่ ี คุณภาพตา่
คุณภาพพอใช้
177
แบบประเมนิ พฤติกรรมการร่วมปฏบิ ัติงานกลุ่ม
รายวิชาชีววิทยา 4 รหสั วิชา ว30244 ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565
เรื่อง...............................................................................................
รายการประเมิน
ท่ี ชือ่ – สกลุ รับผิดชอบงาน ี่ท
ไ ้ดรับมอบหมาย
รับฟังความคิดเห็น
ของผู้อ่ืน
นคาเวสานมอคิผดเลห็งานน
ได้น่าสนใจ
ีมความ ิคดริเร่ิม
สร้างสรรค์
ทางานเสร็จตาม
เวลา ่ทีกาหนด
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1 นายชลสทิ ธ์ิ ศรสี ุข
2 นายธนากร พาที
3 นายธันวา ดาวลั ย์
4 นายปิยวัตร พาเรอื ง
5 นายฤทธไิ กร สายสมบัติ
6 นายวรพงษ์ รกั พงษ์
7 นายวทิ ยา เถาวโ์ ท
8 นายอรรถชัย บญุ คณู
9 นางสาวกรรภริ มย์ พงศ์ศักดิส์ ิริ
10 นางสาวจารวุ รรณ บัวคา
11 นางสาวจุฬารตั น์ คาใส
12 นางสาวชมพนู ทุ ผลดี
13 นางสาวชลธดิ า พาเรอื ง
14 นางสาวณัฐธดิ า มนตรีนอก
15 นางสาวณตั ินี มนตรีนอก
16 นางสาวทิพยว์ รรณ ปรองดอง
17 นางสาวธญั ญลกั ษณ์ แสวงบุญ
18 นางสาวธาดารตั น์ สขุ สนอง
19 นางสาวปยิ พร เรอื อาจ
20 นางสาวนิภาวรรณ ดรณุ พนั ธ์ุ
178
รายการประเมนิ
ท่ี ชอื่ – สกลุ รับผิดชอบงาน ี่ท
ไ ้ดรับมอบหมาย
รับฟังความคิดเห็น
ของผู้อ่ืน
นคาเวสานมอคิผดเลห็งานน
ได้น่าสนใจ
ีมความ ิคดริเร่ิม
สร้างสรรค์
ทางานเสร็จตาม
เวลา ่ทีกาหนด
คะแนนรวม (15)
321321321321321
21 นางสาวปรยี าภรณ์ ดรุณพนั ธ์
22 นางสาวป่นิ ดาว แสวงบญุ
23 นางสาวพชั ริน ฝางคา
24 นางสาวมานติ า พลิ าภ
25 นางสาวรสทพิ ย์ พุม่ จนั ทร์
26 นางสาวลดั ดาพร เพย้ี บุญมาก
27 นางสาววนิดา บวั ใหญ่
28 นางสาวสกุลรตั น์ ทองสด
29 นางสาวอรฤดี สายสมบตั ิ
30 นางสาวมนทริ า บุญมี
31 นางสาวหนึง่ ฤทยั คณู ต้มุ
เกณฑ์ทใี่ ชใ้ นการประเมนิ การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดีมาก 11 - 15 = ดีมาก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถงึ ปรับปรงุ 1 – 5 = ปรบั ปรงุ
เกณฑ์การผ่าน ระดับดขี ึ้นไป
นกั เรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดบั คุณภาพในระดับ..........................
ลงช่อื .......................................................ผู้ประเมนิ
(นางสาวนภศร เสรีกุล)
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
179
แบบประเมนิ พฤติกรรมการแสวงหาความรู้จากแหล่งขอ้ มูล
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2565
เรื่อง............................................................................................... กล่มุ ท่.ี ..............
รายการประเมิน
ที่ ช่อื – สกลุ การวางแผนค้นค ้วา
แหล่ง ้ขอมูล
การเ ็กบรวบรวม ้ขอมูล
การ ัจดกระทา ้ขอมูล
การนาเสนอ ้ขอ ูมล
การเ ีขยนรายงานและ
การสรุปผล
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ีใชใ้ นการประเมิน การสรปุ ผลการประเมิน
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรับปรงุ 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี น้ึ ไป
นกั เรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มรี ะดบั คุณภาพในระดับ..........................
ลงชอ่ื .......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
180
เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนแบบประเมนิ ตามสภาพจริงตามพฤติกรรมการแสวงหาแหล่งข้อมูล
เกณฑก์ ารประเมิน 3 ระดบั คะแนน 1
1. การวางแผน (11 – 15 คะแนน) 2 (1 – 5 คะแนน)
คน้ ควา้ แหล่งข้อมลู มีการวางแผนที่จะ มกี ารวางแผนทีจ่ ะ
ค้นคว้าแหลง่ ข้อมูลจาก (6 – 10 คะแนน) คน้ คว้าแหลง่ ข้อมลู เพียง
2. การเก็บรวบรวม แหลง่ การเรียนร้ทู ่ี มีการวางแผนทีจ่ ะ แหล่งเดียว และได้
ข้อมลู หลากหลายเชอ่ื ถือได้ ค้นคว้าแหลง่ ข้อมลู จาก ขอ้ มลู ที่ตรงตาม
3. การจัดกระทา แหลง่ การเรียนรดู้ ว้ ย จดุ ประสงค์
ข้อมูล มกี ารเก็บรวบรวมขอ้ มลู หลากหลายวิธี มีการบันทึกข้อมลู เป็น
ตามแผนทกี่ าหนดทุก ระยะ
4. การนาเสนอข้อมลู ประการ มีการคดั เลือกและ/หรือ
มีการจดั ทาข้อมลู อย่าง ประเมนิ ข้อมลู ไมม่ ีการจดั กระทาข้อมลู
5. การเขยี นรายงาน เปน็ ระบบ แยกแยะ
และการสรปุ ผล ขอ้ มูล และจัดกลุม่ มกี ารจดั เรยี งลาดับ นาเสนอข้อมูล
ขอ้ มูลอยา่ งถูกต้อง ขอ้ มูลถูกต้อง ไม่ส่อื ความหมาย
ชัดเจน ไม่ถูกตอ้ ง และไม่ชัดเจน
นาเสนอข้อมูลดว้ ยแบบ นาเสนอข้อมูลดว้ ยแบบ
นาเสนอต่าง ๆ นาเสนอตา่ ง ๆ แตย่ ังไม่ เขยี นรายงานโดย
ไดถ้ ูกต้อง กะทดั รดั ถูกต้อง สอ่ื ความหมายได้
ชดั เจน สรุปผลโดยไมใ่ ชข้ อ้ มลู
และสอ่ื ความหมาย เขียนรายงานโดยใช้ และไม่ถูกต้อง
เขยี นรายละเอยี ดตรง ภาษาถูกต้อง สรปุ ผลได้
ตามจุดประสงค์ ถูกตอ้ ง กระชับ กะทดั รัด แต่ไม่
และชัดเจน การสรุปผล ชดั เจน
ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งกระชับ
และชัดเจน มีเหตุผลที่
อา้ งองิ จากการสบื ค้นได้
181
แบบประเมินพฤติกรรมการจัดกระทาผังมโนทัศน์
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565
เรือ่ ง............................................................................................... กลุม่ ท.ี่ ..............
รายการประเมนิ
ที่ ช่อื – สกลุ ความ ูถกต้องและความ
ครบถ้วนของมโนทัศน์
ความสม ูบรณ์ของ
ผังมโนทัศน์
ความประณีตในการทา
ผังมโนทัศน์
ความรับผิดชอบในการ
ทาผังมโน ัทศน์
การปรับปรุง/แก้ไขการ
ทาผังมโน ัทศน์
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ใี ช้ในการประเมิน การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี ้ึนไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดับคุณภาพในระดบั ..........................
ลงช่ือ.......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
182
แบบประเมินพฤติกรรมการจัดกระทาผังมโนทัศน์
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565
เรือ่ ง............................................................................................... กลุม่ ท.ี่ ..............
รายการประเมนิ
ที่ ช่อื – สกลุ ความ ูถกต้องและความ
ครบถ้วนของมโนทัศน์
ความสม ูบรณ์ของ
ผังมโนทัศน์
ความประณีตในการทา
ผังมโนทัศน์
ความรับผิดชอบในการ
ทาผังมโน ัทศน์
การปรับปรุง/แก้ไขการ
ทาผังมโน ัทศน์
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ใี ช้ในการประเมิน การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี ้ึนไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดับคุณภาพในระดบั ..........................
ลงช่ือ.......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
183
แบบประเมินพฤติกรรมการจัดกระทาผังมโนทัศน์
รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวชิ า ว30244 ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศกึ ษา 2565
เรือ่ ง............................................................................................... กลุม่ ท.ี่ ..............
รายการประเมนิ
ที่ ช่อื – สกลุ ความ ูถกต้องและความ
ครบถ้วนของมโนทัศน์
ความสม ูบรณ์ของ
ผังมโนทัศน์
ความประณีตในการทา
ผังมโนทัศน์
ความรับผิดชอบในการ
ทาผังมโน ัทศน์
การปรับปรุง/แก้ไขการ
ทาผังมโน ัทศน์
คะแนนรวม (15)
321321321321321
1
2
3
4
5
เกณฑท์ ่ใี ช้ในการประเมิน การสรปุ ผลการประเมนิ
3 คะแนน หมายถงึ ดมี าก 11 - 15 = ดมี าก
2 คะแนน หมายถึง ดี 6 – 10 = ดี
1 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง 1 – 5 = ปรับปรุง
เกณฑ์การผา่ น ระดับดขี ้ึนไป
นักเรยี นได้คะแนน..........................คะแนน มีระดับคุณภาพในระดบั ..........................
ลงช่ือ.......................................................ผ้ปู ระเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกลุ )
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
184
เกณฑ์การใหค้ ะแนนแบบประเมินตามสภาพจริงของผังมโนทัศน์
ระดับคะแนน
เกณฑก์ ารประเมิน 321
1. ความถูกต้อง
และความครบถ้วน (11 – 15 คะแนน) (6 – 10 คะแนน) (1 – 5 คะแนน)
ของมโนทัศน์
เขียนมโนทศั น์ได้ เขียนมโนทัศน์ได้ เขียนมโนทศั น์ได้
2. ความสมบูรณข์ อง
ผังมโนทัศน์ ถกู ต้องครบถ้วน ถูกต้องครบถว้ น ถูกต้องแต่ไมค่ รบถ้วน
3. ความประณตี และแสดงลาดับขนั้ ของ แตแ่ สดงลาดับขนั้ ของ และแสดงลาดับข้นั ของ
ในการทาผงั มโนทัศน์
มโนทศั นไ์ ด้อย่าง มโนทัศน์ไม่ถูกตอ้ ง มโนทศั น์ไมถ่ ูกตอ้ ง
4. ความรับผดิ ชอบใน
การทาผงั มโนทัศน์ ถูกต้อง
5. การปรบั ปรงุ /แก้ไข
การทาผังมโนทัศน์ มีช่อื ผงั มโนทศั น์ มชี ือ่ ผงั มโนทศั น์ มีช่ือผงั มโนทศั น์ไม่มี
คาเช่ือมมโนทศั น์ และมี คาเชื่อมมโนทัศน์ คาเชอื่ มมโนทศั น์
การแสดงความสัมพนั ธ์ แตไ่ ม่มีการแสดง และไม่มีการแสดง
ระหวา่ งมโนทัศนด์ ้วย ความสมั พันธ์ระหว่าง ความสมั พนั ธร์ ะหว่าง
สญั ลักษณ์อย่างชดั เจน มโนทศั น์ดว้ ยสญั ลกั ษณ์ มโนทศั นด์ ว้ ยสญั ลักษณ์
อยา่ งชดั เจน อยา่ งชดั เจน
ผลงานมคี วามประณตี ผลงานมคี วามประณตี ผลงานไมม่ ีความ
และขนาดตัวอักษรทใ่ี ช้ แตข่ นาดตัวอักษรที่ใช้ ประณีตและขนาด
เขยี นผงั มโนทัศน์ เขยี นผังมโนทัศน์เล็ก ตวั อกั ษรที่ใชเ้ ขยี นผงั
เหมาะสม หรอื ใหญ่เกนิ ไป มโนทศั น์เลก็ หรือใหญ่
เกนิ ไป
ส่งผงั มโนทศั นต์ รงเวลา ส่งผังมโนทศั นช์ า้ กวา่ สง่ ผังมโนทศั น์
เวลาที่กาหนด 1-2 วนั ช้ากว่าเวลาทีก่ าหนด
มากกว่า 3 วัน
มกี ารนาคาแนะนา ข้อ มกี ารนาคาแนะนา ไม่มีการนาคาแนะนา
ควรปรับปรุงท่ีครบู อก ขอ้ ควรปรบั ปรุงท่คี รู ข้อควรปรบั ปรงุ ท่คี รู
ไปปรับปรงุ งานของ บอกไปปรับปรุงงาน บอกไปปรบั ปรุงงาน
ตนเองอย่เู สมอ ของตนเองบางคร้งั ของตนเอง
185
บนั ทกึ ผลหลงั การจัดการเรียนรู้
1. ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………..…………
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
2. ปัญหา / อปุ สรรค ………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
3. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
ลงชือ่ ......................................................ผู้ประเมิน
(นางสาวนภศร เสรีกุล)
ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการ
……………./…………../……………..
186
ความคิดเหน็ และข้อเสนอแนะของผ้บู ังคบั บญั ชาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย
ความเหน็ ของหัวหนา้ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
(ลงชื่อ)
(นางสาวทศั นว์ รรณ ขนั ทอง)
หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ความเห็นของหัวหนา้ ฝ่ายบริหารงานวิชาการ
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
(ลงชอื่ )
(นางพชั รี คูณทอง)
หวั หน้าฝา่ ยบรหิ ารงานวิชาการ
ความเห็นของผูบ้ ริหารสถานศึกษา
………………………………………………………..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………..…………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..……………………………………………………………………..
………………………………………………………..…………………………………………………………………………………
(ลงชอื่ )
(นางสาวพรพนธ์ แพทยเ์ พียร)
ผอู้ านวยการโรงเรียนโนนกลางวทิ ยาคม
……………/………………./……………
187
แผนการจดั การเรยี นรู้แบบเนน้ แผนผังมโนทศั น์ (Concept Based Teaching)
รายวชิ าชีววิทยา 4 รหสั วิชา ว30244
หน่วยการเรยี นรู้ที่ 2 เรือ่ ง ระบบประสาทและอวัยวะรับความรูส้ ึก เวลา 14 ช่วั โมง
ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6 ภาคเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2565
แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 6 : อวัยวะรับความรู้สึก (1) หู ตา เวลา 2 ชั่วโมง
วันท.ี่ ............../......................./.................. ผสู้ อน : นางสาวนภศร เสรกี ุล
สาระ ชวี วิทยา
4. สารและการหมุนเวียนเลือด ภูมิคุ้มกันของร่างกาย การขับถ่าย การรับรู้และการ
ตอบสนอง การเคล่ือนท่ี การสืบพันธุ์ และการเจริญเติบโต ฮอร์โมนกับการรักษา
เข้าใจการย่อยอาหารของสัตว์และมนุษย์ รวมท้ังการหายใจและการแลกเปลี่ยน
แก๊ส การลาเลียงดุลยภาพ และพฤติกรรมของสัตว์ รวมทั้งนาความรู้ไปใช้
ประโยชน์
ผลการเรียนรู้
7. สืบค้นข้อมูล อธิบายโครงสร้างและหน้าท่ีของ ตา หู จมูก ลิ้น และผิวหนัง
ของมนุษย์ ยกตัวอยา่ งโรคต่าง ๆ ท่ีเก่ียวข้อง และบอกแนวทางในการดแู ลป้องกัน
และรกั ษา
8. สงั เกต และอธิบายการหาตาแหนง่ ของจดุ บอด โฟเวีย และความไวในการรับสมั ผัส
ของผิวหนงั
จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธบิ ายโครงสรา้ งและหน้าทข่ี องอวยั วะรับความรสู้ ึก ตา และหู (K)
2. หาตาแหนง่ ของจดุ บอดและโฟเวีย (P)
3. สบื คน้ ขอ้ มูลเกี่ยวกับโรคทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั อวยั วะรบั ความรสู้ ึก ตา และหู (P)
4. นาความรมู้ าใช้ในการดแู ลรกั ษาและป้องกันอนั ตรายของอวยั วะรบั ความร้สู กึ ตา
และหู (A)
5. ประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเกี่ยวกับอวัยวะรับความรู้สึก ตา
และหู ในการรว่ มกิจกรรมการเรยี นการสอนและนาความรูไ้ ปใช้ในชวี ิตประจาวนั (A)
6. สนใจใฝร่ ู้ในการศึกษาและมงุ่ มั่นในการทางาน ทางานรว่ มกบั ผูอ้ ื่นอยา่ งสรา้ งสรรค์
ยอมรับความคดิ เหน็ ของผู้อนื่ ได้ (A)
188
สาระสาคญั
ตา เม่ือแสงตกกระทบกับวัตถุและสะท้อนเข้าสู่นัยน์ตา แสงผ่านรูม่านตาโดยมีเลนส์
ตาทาหน้าที่รวมแสงไปตกบริเวณเรตินาที่ประกอบด้วยเซลล์รูปแท่งและเซลล์รูปกรวย แล้วแปลเป็น
กระแสประสาทส่งไปทางเส้นประสาทสมองคู่ท่ี 2 เขา้ สสู่ มองส่วนออพติกโลบ
หู เม่ือคลน่ื เสียงผ่านเข้าหู จากหูส่วนนอก หูส่วนกลาง และหูสว่ นใน คล่ืนเสียงจะทา
ให้ของเหลวในคอเคลียส่ันสะเทือน แล้วแปลเป็นกระแสประสาทส่งไปยังเส้นประสาทสมองคู่ที่ 8
เพื่อเข้าสู่สมองส่วนเซรีบรัม และยังทาหน้าท่ีรับรู้การทรงตัวของร่างกายโดยอาศัยการเปลี่ยนแปลง
ของของเหลวในเซมิเซอร์คิวลาร์แคแนล แล้วแปลเป็นกระแสประสาทส่งไปยังเส้นประสาทสมองคู่ที่
8 เพ่ือเข้าสูส่ มองส่วนเซรีเบลลมั
สาระการเรยี นรู้
อวัยวะรับความรูส้ กึ (1) ตา หู
ทักษะ / กระบวนการ / กระบวนการคดิ
- ทักษะการสงั เกต
- ทกั ษะการคิดวิเคราะห์
- ทกั ษะการอภปิ ราย
- ทักษะการลงข้อสรุป
- ทกั ษะการจัดระบบความคิดเปน็ แผนภาพ
- ทกั ษะการสืบค้นโดยใชก้ ระบวนการทางวิทยาศาสตร์
สมรรถนะสาคัญของผเู้ รียน
1. ความสามารถในการส่ือสาร
1.1 สามารถเลือกใชว้ ธิ ีการสอ่ื สารอย่างมปี ระสิทธิภาพ
2. ความสามารถในการคิด
2.1 สามารถคิดวิเคราะห์ คดิ สร้างสรรค์ คดิ อยา่ งเปน็ ระบบ
3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
3.1 สามารถประยุกตค์ วามรู้เพอ่ื การแก้ปญั หา
4. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ
4.1 สามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง
4.2 สามารถทางานรว่ มกบั ผู้อ่ืนไดอ้ ยา่ งสร้างสรรค์
189
5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
5.1 มที ักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี และการเลอื กใชเ้ ทคโนโลยี
คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ 5. อยู่อย่างพอเพยี ง
6. มุ่งมน่ั ในการทางาน
1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 7. รักษ์ความเป็นไทย
2. ซ่ือสัตย์ สุตจรติ 8. มจี ิตสาธารณะ
3. มวี ินยั
4. ใฝ่เรียนรู้
ส่อื การเรียนรู้/แหล่งเรยี นรู้
1. สอื่ การเรยี นรู้
1.1 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 6 เรื่อง อวัยวะรบั ความรู้สกึ (1)
1.2 กระดาษบรูฟ
1.3 ปากกาเคมี และสเี มจิก
1.4 แบบจาลองโครงสร้างของตา
1.5 แบบจาลองโครงสรา้ งของหู
1.6 QR Code เรอ่ื ง โครงสร้างของตา
1.7 QR Code เรอ่ื ง โครงสร้างของหู
1.8 PowerPoint เรื่อง ระบบประสาทและอวยั วะรับความรสู้ กึ
1.9 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ E-book จาก http://online.anyflip.com/drgvx/fdua/
1.10 หนังสือเรียนรายวิชาเพ่ิมเติมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล่ม 1
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2 ระบบประสาทและอวัยวะรับความรู้สึก บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จากัด
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551
1.11 แบบทดสอบหลังเรยี น
2. แหล่งเรียนรู้
2.1 หอ้ งสมุดโรงเรียนโนนกลางวทิ ยาคม
190
2.2 หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารวิทยาศาสตร์โรงเรยี นโนนกลางวทิ ยาคม
2.3 ห้องคอมพวิ เตอร์โรงเรยี นโนนกลางวิทยาคม (สืบค้นจากอินเทอร์เนต)
2.4 สือ่ อิเลก็ ทรอนิกส์
กระบวนการวดั ผลประเมินผล
1. วิธกี ารวัด
1.1 การประเมนิ พฤติกรรมการทางานกลุ่ม/พฤตกิ รรมการทางานรายบุคคล/การทดลอง
1.2 ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน
1.3 ตรวจประเมินผลงานนักเรยี น
2. เคร่อื งมอื วัด
2.1 แบบประเมินพฤติกรรมการทางานกลมุ่ /การทางานรายบุคคล ชนดิ รบู ริค 5
รายการ 15 คะแนน
2.2 แบบทดสอบย่อยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน
2.3 แบบประเมนิ ผลงานนักเรยี นชนิดรูบรคิ 5 รายการ 15 คะแนน
3. เกณฑก์ ารวดั
นักเรียนทุกคนต้องได้คะแนนจากกระบวนการของแผนการจัดการเรียนรู้ระหว่างเรียน
ร้อยละ 80 ซ่ึงประกอบด้วย คะแนนจากการทดสอบย่อยหลังเรียน 10 คะแนน คะแนนประเมิน
พฤติกรรม 15 คะแนน และผลงานนักเรียน 15 คะแนน รวมท้ังหมด 40 คะแนน รวมคะแนนเฉล่ีย
ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80
กจิ กรรมการเรียนรู้แบบเน้นแผนผังมโนทัศน์ (Concept Based Teaching)
ขั้นที่ 1 ขน้ั การใช้ความรเู้ ดิมเชือ่ มโยงความรู้ใหม่ (Prior Knowledge)
1.1 ทบทวนความรู้เดิม เร่ือง การทางานของระบบประสาท ซ่ึงการทางานของระบบ
ประสาทแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนรับความรู้สึกและส่วนสั่งการ ซึ่งส่วนส่ังการแบ่งการทางาน
ออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่ ระบบประสาทโซมาติก เป็นระบบประสาทภายใต้อานาจจิตใจ ถูกสั่งการ
โดยสมองส่วนเซรีบรัม แบ่งออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่ รีเฟล็กซ์แอกชันเป็นการทางานของระบบ
ประสาทผ่านไขสันหลังเพียงอย่างเดียว และรีเฟล็กอาร์กเป็นการทางานของระบบประสาทท่ีผ่านไข
สันหลังและสมอง ระบบประสาทอัตโนวัติ เป็นระบบประสาทนอกอานาจจิตใจ ทาหน้าท่ีควบคุม
การทางานของอวัยวะทอี่ ยู่นอกอานาจจิตใจ แบ่งออกเปน็ 2 ระบบ ไดแ้ ก่ ระบบประสาทซิมพาเทติก
และระบบประสาทพาราซิมพาเทตกิ ซง่ึ ระบบประสาท 2 ระบบนี้จะทางานในสภาวะทตี่ รงข้ามกนั