แผนสังคมฯ563

148

แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

เน้ือหาเรื่อง ………………………………………………………..…………นกั เรียนช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ …….

คำช้ีแจง 1. ใหค้ ะแนนในแบบบนั ทึกข้างลา่ งตามพฤติกรรมท่ีปรากฏ

2. เกณฑ์การวัดและประเมนิ ผล

คะแนนเตม็ 12 คะแนน

คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถงึ ดีมาก

คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ดี

คะแนน 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง

คะแนนต่ำกว่า 6 คะแนน หมายถึง ตอ้ งปรบั ปรงุ

พฤติกรรม ซ่ือสัตย์ มีวินัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมนั่ ใน รวมคะแนน ระดบั
สจุ ริต (3) (3) การทำงาน (12) คณุ ภาพ

เลขท่ี (3) (3)

1

2

3

40

บนั ทึกเพ่มิ เติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………….………………………………………………………………....................

(ลงชอ่ื ) ……………………...................…….. ผปู้ ระเมิน
(…………..................……………………)
วันที่……เดือน……........……….พ.ศ………

149

เกณฑก์ ารประเมินคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์

ขอ้ รายการ ระดับการใหค้ ะแนน

ท่ี ประเมนิ 3 21

1 ซ่ือสัตย์ ไม่คัดลอกงานของคนอ่นื มกี ารคัดลอกงานของคน มกี ารคดั ลอกงานของ

สจุ ริต หรือคดั ลอกงานคนอืน่ อ่นื มีการอ้างอิงบาง คนอน่ื มีการอ้างอิง

แตม่ ีการอ้างอิงทุก รายการ (90 - 60 %) (น้อยกว่า 50 %)

รายการ (100 %)

2 มีวนิ ัย ปฏิบตั ติ ามข้อตกลงของ ปฏบิ ัตติ ามข้อตกลงของ ปฏิบตั ิตามข้อตกลง

กล่มุ ทุกกิจกรรม กลุ่มเป็นบางกิจกรรม ของกลุ่มบาง

(100 %) (90 - 60 %) กจิ กรรม (น้อยกว่า

50 %)

3 ใฝ่เรียนรู้ แสวงหาข้อมูลอา้ งอิงได้ แสวงหาขอ้ มลู อา้ งองิ ได้ แสวงหาข้อมลู อ้างองิ

มากกว่า 3 รายการ 2 - 3 รายการ ได้ 1 รายการ

4 มุง่ ม่ัน ทำงาน/ปฏิบัติกจิ กรรม มีความรบั ผดิ ชอบใน มีความรบั ผิดชอบ /

ในการทำงาน ตามทไี่ ด้รับมอบหมายให้ การปฏิบตั กิ จิ กรรม ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมไดบ้ าง

สำเร็จตรงต่อเวลา ตามทไ่ี ด้รบั มอบหมาย กิจกรรม (น้อยกวา่

(100 %) บางกจิ กรรม 50 %)

(90 - 60 %)

150

บัตรคำนำเข้าส่บู ทเรียน

อตฺตา หเว ชติ ํ เสยฺโย
ธมฺมจารี สขุ ํ เสติ
ปมาโท มจฺจุโน ปทํ
สสุ สฺ สู ํ ลภเต ปญฺญํ

แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 6 151

กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3
หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 6 เร่อื ง หน้าทชี่ าวพุทธและมารยาทชาวพุทธ จำนวน 3 ช่ัวโมง
รายวิชา สังคมศกึ ษา

1. มาตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชว้ี ดั
มาตรฐาน ส 1.2 รูเ้ ขา้ ใจ ตระหนกั และปฏิบัติตนเปน็ ศาสนิกชนท่ดี ี และธำรงรกั ษาพระพุทธศาสนา

หรือศาสนาทตี่ นนบั ถอื
ตวั ชวี้ ดั ม.3/1 วิเคราะห์หนา้ ทีแ่ ละบทบาทของสาวกและปฏิบตั ติ นต่อสาวกตามท่ีกำหนดได้ถกู ต้อง
ตวั ช้วี ดั ม.3/2 ปฏบิ ัติตนอย่างเหมาะสมต่อบุคคลต่างๆ ตามหลักศาสนาตามที่กำหนด
ตวั ชี้วดั ม.3/3 ปฏิบัตหิ นา้ ทีข่ องศาสนิกชนที่ดี
ตัวช้วี ัด ม.3/6 แสดงตนเปน็ พทุ ธมามกะหรือแสดงตนเป็นศาสนกิ ชนของศาสนาท่ตี นนบั ถือ
ตวั ช้ีวดั ม.3/7 นำเสนอแนวทางในการธำรงรักษาศาสนาท่ตี นนับถือ

2. จดุ ประสงค์การเรียนรู้
2.1 นกั เรยี นบอกหนา้ ท่ีของศาสนิกชนได้
2.2 นักเรยี นอธบิ ายบทบาทของพุทธมามกะได้
2.3 นกั เรยี นยกตวั อย่างการปฏิบัติตนใหเ้ หมาะสมกบั บคุ คลต่างๆ ได้
2.4 นกั เรียนวเิ คราะห์การธำรงรักษาพระพุทธศาสนาได้

3. สาระการเรยี นรู้
3.1 หนา้ ท่ีและบทบาทของสาวกและการปฏบิ ตั ติ นต่อสาวก
3.2 การเปน็ ศิษยท์ ่ีดีตามทศิ เบอื้ งขวาในทิศ 6
3.3 การปฏิบัตหิ น้าทข่ี องชาวพุทธ
3.4 การแสดงตนเปน็ พุทธมามกะ
3.5 การธำรงรักษาพระพทุ ธศาสนา

152

4. ผู้เรียนเกิดคุณลกั ษณะอยา่ งไร
4.1 ความรู้ (K) ทักษะ (P) และเจตคติ (A)

วตั ถปุ ระสงค์ ด้านความรู้ ดา้ นทักษะ ด้านเจตคติ
(K) (P) (A)
1. นกั เรยี นบอกหน้าท่ีของศาสนิกชนได้ บอก
2. นกั เรยี นอธิบายบทบาทของ อธบิ าย นกั เรยี นให้ความ นักเรยี นมีความ-
พุทธมามกะได้ รว่ มมือใน รับผิดชอบในการ
3. นกั เรยี นยกตัวอย่างการปฏิบตั ติ นให้ ยกตวั อยา่ ง การปฏบิ ัติ ปฏบิ ัตกิ จิ กรรม
เหมาะสมกับบคุ คลต่างๆ ได้ กิจกรรม (คุณลักษณะ
4. นักเรยี นวิเคราะห์การธำรงรักษา วิเคราะห์ (สมรรถนะสำคญั อนั พงึ ประสงค/์
พระพทุ ธศาสนาได้ ของผเู้ รียน) ค่านิยม 12
ประการ)

4.2 ทกั ษะ/กระบวนการ
4.2.1 ทักษะเฉพาะวิชา
- ความยืดหยุน่ และการปรับตัว
4.2.2 ทกั ษะครอ่ มวิชา
4.2.2.1 การทำงานกลมุ่
4.2.2.4 การคดิ วิเคราะห์
4.2.2.3 การนำเสนอ

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
5.1 ความสามารถในการสือ่ สาร
5.2 ความสามารถในการคิด
6.3 ความสามารถในการแกป้ ัญหา
6.4 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ
6.5 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์
6.1 ซอื่ สัตย์ สจุ รติ
6.2 มวี นิ ัย
6.3 ใฝ่เรยี นรู้
6.4 มงุ่ ม่ันในการทำงาน

153

7. ค่านิยม 12 ประการ
7.1 ซอื่ สตั ย์ เสียสละ อดทน มีอุดมการณ์ในส่งิ ที่ดงี ามเพื่อสว่ นรวม (สอดคล้องคุณลกั ษณะ 6.1)
7.2 ใฝ่หาความรู้ หมั่นศึกษาเลา่ เรยี นทั้งทางตรง และทางอ้อม (สอดคล้องคุณลกั ษณะข้อ 6.3)
7.3 มศี ลี ธรรม รักษาความสตั ย์ หวังดตี ่อผูอ้ ื่น เผื่อแผ่และแบง่ ปัน (สอดคล้องคุณลกั ษณะข้อ 6.1)
7.4 เขา้ ใจเรยี นรูก้ ารเป็นประชาธปิ ไตย อนั มีพระมหากษตั ริย์ทรงเปน็ ประมขุ ทถ่ี ูกต้อง (สอดคล้อง

คุณลกั ษณะขอ้ 6.3)
7.5 มีระเบยี บวินัย เคารพกฎหมาย ผนู้ อ้ ยรู้จักการเคารพผใู้ หญ่ (สอดคลอ้ งคณุ ลกั ษณะข้อ 6.2)

8. กระบวนการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้
ชวั่ โมงท่ี 1
1. ขั้นระบุปัญหาหรือความต้องการ (ความสามารถในการคิด)
1.1 นกั เรียนเลขท่ี 20 หรอื อื่นๆ ออกมาเลา่ ความประทับที่มีต่อบุคคลใดบุคคลหนึ่ง และ

บอกการปฏิบตั ติ นทีม่ ีต่อบุคคลทา่ นนนั้ อย่างไร (ประทับใจตอ่ คุณครูประจำช้นั /ประจำวิชา ปฏิบตั ติ นตอ่
ทา่ น เช่น ชว่ ยถือสิง่ ของ ตั้งใจเรียน แสดงความเคารพ เป็นต้น)

1.2 นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 5 กลุ่ม โดยคละนักเรียนที่เรียนเก่ง ปานกลาง อ่อน หรือ
แบ่งกลมุ่ ตามอัธยาศยั และให้แต่ละกลมุ่ เลือกประธาน รองประธาน และเลขานกุ ารกลุ่ม

1.3 นักเรียนแต่ละกลุ่มระบุปัญหาหรือความต้องการที่นักเรียนอยากเรียนรู้เกี่ยวกับหน้าที่
ชาวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ ลงในกระดาษเปลา่ ทีค่ รแู จกให้ (เชน่ หนา้ ทแ่ี ละบทบาทของสาวกและการ
ปฏบิ ตั ิตนต่อสาวก การเปน็ ศิษย์ท่ีดีตามทิศเบ้ืองขวาในทิศ 6 การปฏบิ ตั ิหน้าทขี่ องชาวพทุ ธ การแสดง
ตนเปน็ พทุ ธมามกะ การธำรงรกั ษาพระพทุ ธศาสนา เป็นต้น)

2. ขนั้ การออกแบบหรอื วางแผนแก้ปญั หา (ความสามารถในการแกป้ ัญหา)
2.1 ตัวแทนแตล่ ะกลุม่ มารับใบงานที่ 6 เร่ือง หนา้ ทชี่ าวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ
2.2 ประธานกลมุ่ นำทำงานตามใบงานที่ 6 เร่ือง หน้าท่ชี าวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ ได้แก่

กำหนดเวลาทำงาน ให้เพื่อนทำงานตามใบงานท่ี 6 เรือ่ ง หนา้ ที่ชาวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ เช่น
2.2.1 คนที่ 1 ทำขอ้ ที่ 1 หน้าที่และบทบาทของสาวกและการปฏิบตั ติ นต่อสาวก
2.2.2 คนที่ 2 ทำข้อท่ี 2 การเปน็ ศษิ ย์ทีด่ ตี ามทศิ เบื้องขวาในทิศ 6
2.2.3 คนท่ี 3 ทำข้อที่ 3 การปฏิบัตหิ น้าท่ีของชาวพทุ ธ
2.2.4 คนท่ี 4 ทำขอ้ ท่ี 4 การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ
2.2.5 คนที่ 5 ทำข้อท่ี 5 การธำรงรักษาพระพุทธศาสนา

2.3 นกั เรียนแต่ละกลมุ่ วางแผนรว่ มกันในการทำงานท่ีได้รบั มอบหมาย เช่น วิธีการศึกษา
ค้นควา้ หนงั สอื /เอกสาร/เว็บไซดท์ นี่ ำมาอ้างอิง ลำดบั ความยากง่ายของงานท่ีไดร้ ับมอบหมาย เปน็ ตน้

3. ขน้ั การสร้างตน้ แบบ ชิ้นงาน/โครงการ (ความสามารถในการส่ือสาร)

154

3.1 นกั เรยี นแตล่ ะคชู่ ่วยกันศึกษาค้นควา้ งานที่ไดร้ ับมอบหมายตามใบงานท่ี 6 เรอื่ ง
หน้าทช่ี าวพุทธและมารยาทชาวพุทธ

3.2 นกั เรยี นแต่ละคนถ่ายทอดความรู้ท่ตี ัวเองรบั ผดิ ชอบจากใบงานท่ี 6 เรื่อง หนา้ ท่ีชาว
พุทธและมารยาทชาวพุทธ ถา่ ยทอดความร้ใู หก้ บั คนอนื่ ๆ ในกลุม่ (แต่ละคนสลับกนั ถา่ ยทอดความรู้)

ชว่ั โมงที่ 2
4. ขั้นการประเมนิ และปรบั ปรุงต้นแบบ การประเมนิ การเรยี นรู้ (ความสามารถในการใช้
เทคโนโลย)ี

4.1 นักเรียนแตล่ ะกลุม่ ออกมานำเสนองานตามสลากหมายเลข 1 – 5 ทจ่ี บั ได้ ดงั น้ี
4.1.1 หมายเลข 1 หน้าท่แี ละบทบาทของสาวกและการปฏิบัติตนตอ่ สาวก
4.1.2 หมายเลข 2 การเป็นศษิ ยท์ ่ีดีตามทิศเบ้อื งขวาในทิศ 6
4.1.3 หมายเลข 3 การปฏิบตั ิหนา้ ท่ขี องชาวพุทธ
4.1.4 หมายเลข 4 การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ
4.1.5 หมายเลข 5 การธำรงรกั ษาพระพทุ ธศาสนา

4.2 เพ่อื นนักเรยี นแสดงความคดิ เหน็ เพมิ่ เตมิ
ชว่ั โมงที่ 3

4.3 นกั เรียนทำแบบฝึกหดั ท่ี 6 เร่อื ง หน้าทชี่ าวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ
3.3 ครูกลา่ วชมเชยนักเรียนท่ใี ห้ความรว่ มมือในการปฏิบัตกิ ิจกรรมจนประสบผลสำเรจ็
4.4 นักเรียนเขียน Mind Mapping หน้าที่ชาวพุทธและมารยาทชาวพุทธ (นำกลับไปทำที่
บ้าน/นอกเวลาเรียน)
4.5 นกั เรยี นแต่ละกลุ่มนำผลงานไปเผยแพร่ เช่น จดั ปา้ ยนิเทศ ลงในเฟสบุ๊ค เป็นตน้
5. ข้ันถอดบทเรยี น (ความสามารถในการคิด)
5.1 นักเรยี นและครรู ่วมกนั ถอดบทเรียนเกยี่ วกบั หนา้ ทช่ี าวพทุ ธและมารยาทชาวพุทธ
5.2 ครกู ลา่ วชมเชยนกั เรียนทีใ่ ห้ความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั ิกจิ กรรมจนประสบผลสำเร็จ

9. กิจกรรมต่อเนื่อง (ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ )
นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ ไปคดิ และแสดงบทบาทสมมติเกยี่ วกบั หนา้ ท่ีชาวพทุ ธและมารยาทชาวพุทธ

กล่มุ ละ 1 หวั ขอ้ แล้วนำมาแสดงให้เพ่ือนดู/ลงเฟสบุ๊ค เปน็ ต้น

10. ส่ือการเรยี นรู้
10.1 นักเรียนหมายเลขที่ 20 หรืออน่ื ๆ
10.2 กระดาษเปลา่
10.3 สลากหมายเลข 1 - 5

155

10.4 ใบงานท่ี 6 เรื่อง หน้าท่ีชาวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ
10.5 แบบฝกึ หัดท่ี 6 เร่ือง หนา้ ทช่ี าวพุทธและมารยาทชาวพุทธ
10.6 แบบประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น
10.7 แบบประเมนิ คุณลักษณะอันพึงประสงค์

11. การวดั ผลและประเมนิ ผล

วธิ กี ารวดั เคร่อื งมอื เกณฑ์การวดั และประเมนิ ผล
และประเมนิ ผล (ขอ้ 10.3) (ข้อ 10.4)
(ขอ้ 10.1-10.2)
คะแนนเต็ม 10 คะแนน (ผ่านร้อยละ 50)
1. การประเมนิ ผลตามเกณฑ์ท่กี ำหนด คะแนน 9 - 10 คะแนน หมายถึง ดีมาก
คะแนน 7 - 8 คะแนน หมายถึง ดี
1.1 ประเมินความรู้ แบบฝกึ หดั คะแนน 5 - 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกวา่ 5 คะแนน หมายถงึ ต้องปรบั ปรงุ
1.2 ประเมนิ แบบประเมิน คะแนนเต็ม 15 คะแนน (ผ่านรอ้ ยละ 50)
คะแนน 13 - 15 คะแนน หมายถึง ดมี าก
สมรรถนะสำคัญของ สมรรถนะสำคัญของ คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถงึ ดี
คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
ผูเ้ รียน ผเู้ รยี น คะแนนต่ำกว่า 7 คะแนน หมายถึง ต้องปรับปรงุ
คะแนนเตม็ 12 คะแนน (ผ่านร้อยละ 50)
1.3 ประเมนิ แบบประเมิน คะแนน 0 - 12 คะแนน หมายถงึ ดีมาก
คุณลักษณะ คณุ ลักษณะ คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ดี
อนั พงึ ประสงค์ อนั พงึ ประสงค์ คะแนน 6 คะแนน หมายถงึ ปานกลาง
ค่านยิ ม 12 ประการ คา่ นิยม 12 ประการ คะแนนต่ำกว่า 6 คะแนน หมายถึง ต้องปรบั ปรุง

2. ตรวจผลงาน ใบงาน คะแนนเตม็ 10 คะแนน (ผ่านร้อยละ 50)
ตรวจใบงาน คะแนน 9 - 10 คะแนน หมายถงึ ดมี าก
คะแนน 7 - 8 คะแนน หมายถงึ ดี
คะแนน 5 - 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกว่า 5 คะแนน หมายถงึ ต้องปรับปรุง

156

12. ชน้ิ งาน/ภาระงาน

ช้ินงาน ภาระงาน
ในชว่ั โมง
1. ใบงานท่ี 6 เรอื่ ง หน้าท่ีชาวพทุ ธและ 1. จัดทำใบงานท่ี 6 เร่ือง หน้าที่ชาวพุทธและ
มารยาทชาวพทุ ธ มารยาทชาวพทุ ธ
นอกชั่วโมง
2. ให้นักเรยี นเขยี น Mind Mapping 2. เขยี น Mind Mapping หนา้ ที่ชาวพุทธและ
หน้าท่ีชาวพทุ ธและมารยาทชาวพุทธ มารยาทชาวพทุ ธ

13. แหล่งเรยี นรู้ ..
1. ห้องสมดุ โรงเรยี น...........................
2. ห้องสมดุ อำเภอ/จงั หวัด...................................
3. เว็บไซต์ https://sites.google.com/site/manumai070/haelng-khwam-ru-

…… http://www.learntripitaka.com/scruple/thit6.htm เป็นตน้

14. บันทึกผลหลงั การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้
14.1 ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้
14.1.1 กจิ กรรม

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................... .............................

14.2 ปัญหาและอปุ สรรค
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................... ...........................

157

14.3 ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื …................………………………………… ผู้สอน
(...........................................................)

วนั ท่ี .... เดือน .................. พ.ศ. .........

15. บันทึกความคดิ เห็น/ ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรยี นรู้
............................................................................................................................. .........................................
................................................................................................................................................... ...................

ลงช่ือ .....................................................
(.........................................................)

16. รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
................................................................................................ ......................................................................
............................................................................................................................. .........................................

ลงชอ่ื .....................................................
(.........................................................)

17. ผู้อำนวยการสถานศึกษา
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................................................. .........

ลงชอ่ื .....................................................
(.........................................................)

158

ใบงานท่ี 6
เรอื่ ง หน้าทีช่ าวพทุ ธและมารยาทชาวพุทธ

คำช้ีแจง ใหน้ กั เรียนศกึ ษาหัวขอ้ ดงั น้ี
1. หนา้ ทีแ่ ละบทบาทของสาวกและการปฏบิ ัตติ นตอ่ สาวก
2. การเป็นศษิ ย์ทด่ี ีตามทศิ เบ้ืองขวาในทิศ 6
3. การปฏบิ ัติหน้าทีข่ องชาวพทุ ธ
4. การแสดงตนเป็นพทุ ธมามกะ
5. การธำรงรักษาพระพุทธศาสนา

......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
................................................................................................................................... ...................................
................................................................................................ ......................................................................
............................................................................................................................. .........................................
................................................................................................................................................. .....................
............................................................................................................. .........................................................
............................................................................................................................. .........................................
.............................................................................................................................................................. ........
........................................................................................................................... ...........................................

159

แบบฝกึ หัดที่ 6
เร่อื ง หนา้ ทช่ี าวพุทธและมารยาทชาวพุทธ

1. ขอ้ ใดเป็นหน้าทชี่ าวพทุ ธท่ีนอ้ มนำเอาคำสอนในพระพุทธศาสนามาปฏิบตั ิ เพ่ือใหเ้ กิดประโยชน์แก่
ตนเองมากท่สี ุด

1. ฝึกฝนปฏบิ ตั ิ
2. ศกึ ษาเรียนรู้
3. เผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนา
4. ปกป้องพระพุทธศาสนา
2. ข้อใดไม่ไดร้ วมอยู่ในบทบาทหนา้ ที่ของพุทศาสนิกชนในการบำรุงอุปถัมภ์พระสงฆ์
1. พูดสง่ิ ใด พูดดว้ ยเมตตา
2. ทำสิ่งใดทำดว้ ยปยิ วาจา
3. ใหก้ ารตอ้ นรับท่านด้วยศรทั ธา
4. อปุ ถมั ภ์บำรงุ ท่านด้วยปัจจยั 4
3. ข้อใดตรงกับความหมายของการแสดงออกของนกั เรยี นที่วา่ “แตง่ กายมาเรยี นถูกระเบยี บของทาง
โรงเรียน มาเรียนทนั เวลา พบครูรูจ้ ักไหวท้ ักทาย”
1. กาลอบุ าย
2. กาลเคหา
3. กาลเทศะ
4. สัมมากาล
4. ขอ้ ใดเป็นมรรยาทในการปฏิบตั ติ นต่อพระภกิ ษุในการนมิ นต์มาทำบุญท่ีบ้าน
1. ไมแ่ จง้ วนั เวลา สถานที่ให้ชดั เจน
2. ไมร่ ะบุจำนวนพระสงฆ์ว่าตอ้ งการกี่รูป
3. ไม่จดั เตรียมพาหนะการรับ ส่งพระสงฆ์
4. ไม่เตอื นย้ำ หรือกำชบั พระสงฆใ์ นการนิมนตล์ ่วงหนา้
5. ขอ้ ใดกล่าวถึงพุทธมามกะได้ถูกต้องทีส่ ดุ
1. บุคคลท่ศี กึ ษาศาสนาพุทธ
2. บุคคลผมู้ พี ระพุทธเจา้ เป็นทีพ่ งึ่
3. บคุ คลท่ีศึกษาพระธรรมวนิ ยั
4. บคุ คลทนี่ บั ถือพุทธศาสนา
6. ขอ้ ใดเป็นวัตถปุ ระสงค์ของการแสดงตนเปน็ พุทธมามกะ
1. เปน็ การประกาศตนว่าจะรกั ษาศลี 5 ตลอดชีวิต

160

2. เป็นการประกาศว่าจะเขา้ รว่ มศาสนพธิ ที ุกครั้ง
3. เปน็ การประกาศวา่ จะบวชเปน็ พระภกิ ษุตลอดชวี ิต
4. เป็นการประกาศแสดงเจตจำนงวา่ จะยอมรบั นับถือพระพทุ ธศาสนา
7. ข้อใดเป็นคำแทนพระสงฆ์ถา้ หากเรานิมนตพ์ ระสงฆ์มาทำบุญท่ีบา้ น
1. พระคุณเจา้
2. ท่านเจ้าคณุ
3. หลวงพ่ี
4. หลวงพ่อ
8. ขอ้ ใดไม่ใช่การปฏบิ ัติตนที่เหมาะสมต่อพระสงฆ์
1. ตัง้ ใจฟงั คำสอน
2. ทำบุญตกั บาตร
3. หลบตาขณะสนทนา
4. แสดงความเคารพ
9. ข้อใดเป็นการปฏบิ ัตติ ่อพระสงฆ์ไดถ้ ูกตอ้ งในกรณที ่ีพระสงฆเด์ ินสวนทาง
1. มานีเดนิ หลบหลกี ไปทางอ่ืน
2. มานะหลกี ทางให้ท่านเดนิ ผ่าน
3. มายูยกมือไหว้ แล้วชวนพดู คยุ
4. มาดีหลกี เขา้ ขา้ งทางแลว้ ยกมอื ไหว้
10. ข้อใดเปน็ หน้าทข่ี องชาวพุทธในการธำรงรักษาพระพุทธศาสนา
1. การบริจาคทาน
2. การสงเคราะหพ์ ระสงฆ์
3. การเผยแผ่พระพุทธศาสนา
4. การสบื ทอดพระพุทธศาสนา

161

เฉลยแบบฝกึ หัดที่ 6
เร่ือง หน้าทีช่ าวพทุ ธและมารยาทชาวพทุ ธ

ข้อ เฉลย
11
22
33
44
52
64
71
83
94
10 4

162

แบบประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น

เน้อื หาเรื่อง ………………………………………………………..…………นักเรยี นช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี …….
คำชี้แจง 1. ให้คะแนนในแบบบนั ทกึ ข้างล่างตามพฤตกิ รรมทีป่ รากฏ

2. เกณฑ์การวัดและประเมินผล
คะแนนเต็ม 15 คะแนน
คะแนน 13 - 15 คะแนน หมายถงึ ดีมาก
คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถึง ดี
คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกวา่ 7 คะแนน หมายถงึ ตอ้ งปรับปรุง

พฤติกรรม ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ รวมคะแนน ระดบั
ในการส่ือสาร ในการคิด ในการ ในการใช้ ในการใช้ (15) คณุ ภาพ
เลขท่ี (3) แก้ปญั หา ทกั ษะชีวติ เทคโนโลยี
(3) (3) (3) (3)
1
2
3

40

บนั ทึกเพ่มิ เติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชอื่ ) …………………..............……….. ผู้ประเมิน
(………….…………...........…………)

วันท่ี ……เดือน…….....……….พ.ศ………

163

เกณฑก์ ารประเมินสมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน

ขอ้ รายการ ระดบั การให้คะแนน
ที่
3 21
ถ่ายทอดความรู้ได้
1 ความสามารถ อย่างเป็นระบบใช้ ถ่ายทอดความรู้ไดอ้ ย่าง สามารถถ่ายทอด
ภาษาอยา่ งถูกต้อง
ในการส่อื สาร เหมาะสม และชัดเจน เปน็ ระบบ ใช้ภาษาอย่าง ความร้ไู ด้ไม่
ตอบคำถามได้อย่าง
ถกู ต้อง และมีเหตผุ ล ถกู ต้องเหมาะสม แต่ เหมาะสม และ
ประกอบชดั เจน
แก้ปญั หาไดอ้ ยา่ ง ไมช่ ดั เจน ไม่ชัดเจน
ถกู ต้องทุกรายการ/
2 ความสามารถ หัวขอ้ (100 %) ตอบคำถามได้อยา่ ง ตอบคำถามได้ แต่
ในการคิด เรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง
อยา่ งต่อเนอ่ื ง ทำงาน ถูกต้อง มเี หตผุ ล ไม่สามารถอธบิ าย
3 ความสามารถ และอยู่ร่วมกับบคุ คล
ในการแกป้ ัญหา อนื่ ได้อยา่ งมีความสุข ประกอบแต่ไมช่ ัดเจน เหตุผลได้
จดั การปัญหาไดอ้ ย่าง
4 ความสามารถใน เหมาะสม (100 %) แก้ปัญหาไดถ้ ูกต้อง แก้ปญั หาไดบ้ าง
การใชท้ ักษะชวี ิต
สามารถสืบคน้ ข้อมูล ทุกรายการ/หวั ข้อ รายการ/หัวขอ้
จากแหล่งข้อมลู ได้
อย่างหลากหลาย (90 - 60 %) (นอ้ ยกวา่ 50 %)
ถูกต้องและตรง
ประเด็น มากกว่า 3 เรียนรู้ด้วยตนเอง อยา่ ง เรยี นร้ดู ว้ ยตนเอง
รายการ
ตอ่ เนื่อง ทำงานและอยู่ อย่างต่อเนือ่ ง

ร่วมกบั บุคคลอื่นได้อย่าง ทำงานและอยู่

มีความสขุ จดั การ ร่วมกบั บคุ คลอนื่ ได้

ปัญหาได้อยา่ งเหมาะสม อย่างมีความสขุ

(90 - 60 %) จัดการปัญหาได้

อย่างเหมาะสม

(น้อยกว่า 50 %)

5 ความสามารถ สามารถสืบค้นข้อมูลจาก สามารถสืบคน้
ในการใช้
เทคโนโลยี แหล่งข้อมลู ได้อยา่ ง ข้อมลู จากแหล่ง

หลากหลาย ถกู ต้อง ข้อมลู ได้ 1 รายการ

บางสว่ นและตรง

ประเดน็ 2 - 3 รายการ

164

แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

เน้ือหาเรื่อง ………………………………………………………..…………นกั เรียนช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ …….

คำช้ีแจง 1. ใหค้ ะแนนในแบบบนั ทึกข้างลา่ งตามพฤติกรรมท่ีปรากฏ

2. เกณฑ์การวัดและประเมนิ ผล

คะแนนเตม็ 12 คะแนน

คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถงึ ดีมาก

คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ดี

คะแนน 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง

คะแนนต่ำกว่า 6 คะแนน หมายถึง ตอ้ งปรบั ปรงุ

พฤติกรรม ซ่ือสัตย์ มีวินัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมนั่ ใน รวมคะแนน ระดบั
สจุ ริต (3) (3) การทำงาน (12) คณุ ภาพ

เลขท่ี (3) (3)

1

2

3

40

บนั ทึกเพ่มิ เติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………….………………………………………………………………....................

(ลงชอ่ื ) ……………………...................…….. ผปู้ ระเมิน
(…………..................……………………)
วันที่……เดือน……........……….พ.ศ………

165

เกณฑก์ ารประเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

ขอ้ รายการ ระดบั การใหค้ ะแนน

ท่ี ประเมิน 3 21

1 ซือ่ สตั ย์ ไมค่ ดั ลอกงานของคนอนื่ มกี ารคัดลอกงานของคน มกี ารคัดลอกงานของ

สจุ รติ หรอื คัดลอกงานคนอ่ืน อนื่ มีการอา้ งองิ บาง คนอน่ื มีการอ้างอิง

แตม่ ีการอ้างอิงทุก รายการ (90 - 60 %) (น้อยกวา่ 50 %)

รายการ (100 %)

2 มีวนิ ัย ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลงของ ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลงของ ปฏิบตั ิตามข้อตกลง

กลมุ่ ทกุ กิจกรรม กล่มุ เป็นบางกิจกรรม ของกลุ่มบาง

(100 %) (90 - 60 %) กิจกรรม (น้อยกว่า

50 %)

3 ใฝ่เรยี นรู้ แสวงหาขอ้ มลู อา้ งอิงได้ แสวงหาข้อมูลอ้างอิงได้ แสวงหาข้อมูลอา้ งอิง

มากกว่า 3 รายการ 2 - 3 รายการ ได้ 1 รายการ

4 มุ่งม่ัน ทำงาน/ปฏิบัตกิ ิจกรรม มคี วามรับผดิ ชอบใน มคี วามรับผิดชอบ /

ในการทำงาน ตามทีไ่ ดร้ ับมอบหมายให้ การปฏิบัตกิ ิจกรรม ปฏิบัติกจิ กรรมได้บาง

สำเรจ็ ตรงตอ่ เวลา ตามท่ไี ดร้ ับมอบหมาย กจิ กรรม (น้อยกว่า

(100 %) บางกจิ กรรม 50 %)

(90 - 60 %)

166

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 7

กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 7 เรอ่ื ง วันสำคญั ทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธแี ละพธิ ีกรรมทางศาสนา จำนวน 3 ช่วั โมง

รายวชิ า สังคมศกึ ษา รหัสวชิ า ส23101

1. มาตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชีว้ ดั
มาตรฐาน ส1.2 รู้เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา

หรือศาสนาที่ตนนบั ถือ
ตัวช้ีวดั ม.3/4 ปฏบิ ัติตนในศาสนพิธี พธิ กี รรมได้ถกู ตอ้ ง
ตัวชีว้ ัด ม.3/5 อธบิ ายประวตั วิ ันสำคัญทางศาสนาตามทีก่ ำหนด และปฏิบัตติ นไดถ้ ูกตอ้ ง

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
2.1 นักเรียนบอกวันสำคญั ทางพระพทุ ธศาสนาได้
2.2 นักเรยี นอธิบายประวตั ิวนั สำคญั ทางพระพุทธศาสนาได้
2.3 นักเรียนยกตวั อย่างศาสนพิธี และพธิ ีกรรมทางพุทธศาสนาได้
2.4 นักเรียนยกตวั อยา่ งการปฏิบัตติ นในวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนาได้

3. สาระการเรียนรู้
3.1 ประวัติวนั สำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา
3.1.1 วนั มาฆบชู า
3.1.2 วนั วสิ าขบชู า
3.1.3 วันอาสาฬบูชา
3.1.4 วนั อฐั มีบชู า
3.1.5 วนั เข้าพรรษา
3.1.6 วันออกพรรษา
3.1.7 วนั ธรรมสวนะ
3.2 การปฏบิ ตั ิตนในวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา
3.3 ศาสนพิธี และพิธีกรรมทางพทุ ธศาสนา

167

4. ผเู้ รียนเกดิ คุณลกั ษณะอยา่ งไร
4.1 ความรู้ (K) ทักษะ (P) และเจตคติ (A)

วัตถุประสงค์ ด้านความรู้ ดา้ นทักษะ ดา้ นเจตคติ
(K) (P) (A)
1. นกั เรยี นบอกวันสำคญั ทาง บอก
พระพทุ ธศาสนาได้ นกั เรยี นใหค้ วาม นักเรียนมคี วาม-
2. นกั เรยี นอธิบายประวัตวิ นั สำคัญทาง อธบิ าย รว่ มมือใน รบั ผดิ ชอบใน
พระพุทธศาสนาได้ การปฏบิ ตั ิ การปฏบิ ัติ
3. นักเรียนยกตัวอยา่ งศาสนพธิ ี ยกตัวอย่าง กิจกรรม กจิ กรรม
และพิธีกรรมทางพุทธศาสนาได้ (สมรรถนะสำคญั (คุณลกั ษณะ
4. นักเรยี นยกตัวอยา่ งการปฏบิ ตั ติ นในวัน ยกตัวอยา่ ง ของผู้เรียน) อนั พึงประสงค/์
สำคัญทางพระพทุ ธศาสนาได้ คา่ นยิ ม 12
ประการ)

4.2 ทกั ษะ/กระบวนการ
4.2.1 ทักษะเฉพาะวิชา
- ความยืดหยุ่นและการปรับตวั
4.2.2 ทักษะครอ่ มวิชา
4.2.2.1 การทำงานกล่มุ
4.2.2.4 การคิดวิเคราะห์
4.2.2.3 การนำเสนอ

5. สมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน
5.1 ความสามารถในการสือ่ สาร
5.2 ความสามารถในการคิด
6.3 ความสามารถในการแกป้ ญั หา
6.4 ความสามารถในการใชท้ ักษะชวี ติ
6.5 ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

168

6. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
6.1 ซื่อสัตย์ สุจรติ
6.2 มีวินัย
6.3 ใฝ่เรยี นรู้
6.4 มุ่งม่ันในการทำงาน

7. คา่ นยิ ม 12 ประการ
7.1 ซอ่ื สตั ย์ เสียสละ อดทน มีอดุ มการณ์ในสงิ่ ที่ดงี ามเพือ่ สว่ นรวม (สอดคลอ้ งคุณลักษณะ 6.1)
7.2 ใฝห่ าความรู้ หมน่ั ศึกษาเล่าเรียนทั้งทางตรง และทางอ้อม (สอดคล้องคุณลกั ษณะข้อ 6.3)
7.3 มีศลี ธรรม รักษาความสตั ย์ หวงั ดีตอ่ ผอู้ นื่ เผ่อื แผแ่ ละแบ่งปนั (สอดคล้องคณุ ลักษณะข้อ 6.1)
7.4 เขา้ ใจเรียนรกู้ ารเป็นประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมขุ ท่ีถูกต้อง (สอดคล้อง

คณุ ลกั ษณะขอ้ 6.3)
7.5 มรี ะเบยี บวนิ ยั เคารพกฎหมาย ผนู้ ้อยรู้จักการเคารพผู้ใหญ่ (สอดคลอ้ งคณุ ลักษณะข้อ 6.2)

8. กระบวนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้
ชั่วโมงท่ี 1
1. ขัน้ ระบุปญั หาหรือความต้องการ (ความสามารถในการคดิ )
1.1 นักเรียนดูรูปภาพเวียนเทียน และให้นักเรียนบอกว่า นักเรียนไปเวียนเทียนในวันใดบ้าง

(วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอาสาฬบูชา) และมีวันสำคัญทางพุทธศาสนาใดบ้างที่ไม่นิยมไปเวียนเทียน
(วันอัฐมบี ูชา วันธรรมสวนะ)

1.2 นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 5 กลุ่ม โดยคละนักเรียนที่เรียนเก่ง ปานกลาง อ่อน หรือ
แบ่งกลุม่ ตามอธั ยาศยั และให้แตล่ ะกลมุ่ เลอื กประธาน รองประธาน และเลขานุการกลุม่

1.3 นักเรียนแต่ละกล่มุ ระบุปัญหาหรือความต้องการท่ีนักเรียนอยากเรียนรู้เกย่ี วกับวันสำคัญ
ทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพิธีกรรมทางศาสนา ลงในกระดาษเปล่าที่ครูแจกให้ (เช่น ประวัติวัน
สำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา วันมาฆบูชา วนั วสิ าขบูชา วนั เข้าพรรษา วันออกพรรษา เปน็ ตน้ )

2. ขนั้ การออกแบบหรือวางแผนแกป้ ัญหา (ความสามารถในการแกป้ ัญหา)
2.1 ตัวแทนแต่ละกลุ่มมารับใบงานที่ 7 เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และ

พธิ ีกรรมทางศาสนา
2.2 ประธานกลุ่มนำทำงานตามใบงานที่ 7 เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี

และพิธีกรรมทางศาสนา ได้แก่ กำหนดเวลาทำงาน ให้เพื่อนทำงานตามใบงานที่ 7 เรื่อง วันสำคัญทาง
พระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพธิ กี รรมทางศาสนา เชน่

169

2.2.1 คู่ท่ี 1 ทำข้อ 1 ประวัติวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา ดงั น้ี
1) วนั มาฆบูชา
2) วันวสิ าขบชู า

2.2.2 คู่ท่ี 2 ทำขอ้ 2 ประวตั ิวันสำคญั ทางพระพุทธศาสนา ดงั น้ี
1) วนั อาสาฬบูชา
2) วันอฐั มีบชู า

2.2.3 คูท่ ่ี 3 ทำขอ้ 3 ประวัตวิ นั สำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา ดังนี้
1) วันเขา้ พรรษา
2) วันออกพรรษา
3) วนั ธรรมสวนะ

2.2.4 คู่ท่ี 4 ทำขอ้ 4 ศาสนพิธี และพธิ กี รรมทางพทุ ธศาสนา
2.2.5 คทู่ ่ี 5 ทำข้อ 5 การปฏบิ ตั ิตนในวันสำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา
2.3 นักเรยี นแต่ละกลุม่ วางแผนรว่ มกนั ในการทำงานท่ไี ด้รบั มอบหมาย เชน่ วธิ ีการศึกษา
คน้ ควา้ หนังสอื /เอกสาร/เว็บไซด์ทนี่ ำมาอ้างอิง ลำดบั ความยากงา่ ยของงานที่ไดร้ บั มอบหมาย เป็นต้น
3. ขั้นการสร้างตน้ แบบ ชิน้ งาน/โครงการ (ความสามารถในการส่ือสาร)
3.1 นักเรียนแต่ละคู่ช่วยกันศึกษาค้นคว้างานที่ได้รับมอบหมายตามใบงานที่ 7 เรื่อง วัน
สำคัญทางพระพุทธศาสนา ศาสนพธิ ี และพิธีกรรมทางศาสนา
3.2 นกั เรยี นแต่ละคชู่ ่วยกันทบทวนความถูกต้องของการทำใบงานท่ีคู่ของตนรับผดิ ชอบ และ
สร้างความเข้าใจให้ตรงกัน เพื่อเตรยี มการถ่ายทอดความรู้ใหแ้ ก่คูอ่ น่ื ในกลมุ่
3.3 นักเรียนแตล่ ะคูถ่ ่ายทอดความรู้ท่ีตวั เองรับผิดชอบจากใบงานที่ 7 เร่ือง วันสำคัญทาง
พระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพิธีกรรมทางศาสนา ถ่ายทอดความรู้ให้กับคนอื่นๆ ในกลุ่ม (แต่ละคน
สลบั กนั ถ่ายทอดความร้)ู
ชัว่ โมงท่ี 2
4. ขัน้ การประเมนิ และปรับปรงุ ตน้ แบบ การประเมนิ การเรยี นรู้ (ความสามารถในการใช้เทคโนโลย)ี
4.1 ใหแ้ ตล่ ะกลุม่ ออกมานำเสนองานตามสลากหมายเลข 1 – 5 ท่จี บั ได้ ดังนี้
4.1.1 หมายเลข 1 ประวตั ิวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา ดงั น้ี

1) วันมาฆบชู า
2) วันวสิ าขบชู า

4.1.2 หมายเลข 2 ประวัตวิ ันสำคญั ทางพระพุทธศาสนา ดังน้ี
1) วนั อาสาฬบูชา
2) วนั อฐั มบี ูชา

4.1.3 หมายเลข 3 ประวตั ิวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ดังนี้

170

1) วันเข้าพรรษา
2) วนั ออกพรรษา
3) วันธรรมสวนะ
4.1.4 หมายเลข 4 ศาสนพิธี และพธิ ีกรรมทางพทุ ธศาสนา
4.1.5 หมายเลข 5 การปฏิบัติตนในวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา
4.2 เพ่อื นนักเรียนแสดงความคดิ เห็นเพิม่ เติม
ชัว่ โมงท่ี 3
4.3 นักเรียนทำแบบฝึกหัดที่ 7 เรื่อง วันสำคัญทางพระพทุ ธศาสนา ศาสนพธิ ี และพธิ ีกรรม
ทางศาสนา
4.4 นักเรยี นเขียน Mind Mapping วันสำคญั ทางพระพุทธศาสนา ศาสนพธิ ี และพธิ ีกรรม
ทางศาสนา (นำกลับไปทำที่บ้าน/นอกเวลาเรียน)
4.5 นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ นำผลงานไปเผยแพร่ เช่น จัดป้ายนิเทศ ลงในเฟสบุค๊ เปน็ ต้น
5. ข้ันถอดบทเรียน (ความสามารถในการคดิ )
5.1 นักเรียนและครรู ว่ มกันถอดบทเรียนเกีย่ วกบั วนั สำคญั ทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี
และพธิ กี รรมทางศาสนา
5.2 ครกู ลา่ วชมเชยกลุม่ /นักเรยี นท่ีให้ความร่วมมือในการปฏบิ ตั ิกจิ กรรมจนประสบ
ผลสำเร็จ

9. กจิ กรรมต่อเน่อื ง (ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต)
ให้เขียนความประทบั ใจท่ีมีโอกาสไปรว่ มงานศาสนพิธี หรือพิธกี รรมทางศาสนา มาคนละ 1 งาน

แล้วนำมาเล่าใหเ้ พ่ือนฟัง หรือจัดปา้ ยนิเทศ หรือลงในเฟสบุ๊ค เป็นต้น

10. สื่อการเรยี นรู้
10.1 รูปภาพเวยี นเทยี น
10.2 กระดาษเปลา่
10.3 สลากหมายเลข 1 - 5
10.4 ใบงานที่ 7 เรื่อง วนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพิธกี รรมทางศาสนา
10.5 แบบฝกึ หดั ท่ี 7 เรื่อง วนั สำคญั ทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพิธกี รรมทางศาสนา
10.6 แบบประเมินสมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน
10.7 แบบประเมินคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์

171

11. การวดั ผลและประเมินผล

วธิ กี ารวัด เคร่ืองมอื เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล
และประเมนิ ผล (ขอ้ 10.3) (ขอ้ 10.4)
(ข้อ 10.1-10.2)
คะแนนเตม็ 10 คะแนน (ผ่านรอ้ ยละ 50)
1. การประเมนิ ผลตามเกณฑ์ทก่ี ำหนด คะแนน 9 - 10 คะแนน หมายถงึ ดีมาก
คะแนน 7 - 8 คะแนน หมายถงึ ดี
1.1 ประเมนิ ความรู้ แบบฝึกหัด คะแนน 5 - 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกว่า 5 คะแนน หมายถึง ต้องปรบั ปรงุ
1.2 ประเมนิ แบบประเมนิ คะแนนเตม็ 15 คะแนน (ผ่านร้อยละ 50)
คะแนน 13 - 15 คะแนน หมายถงึ ดีมาก
สมรรถนะสำคัญของ สมรรถนะสำคัญของ คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถึง ดี
คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
ผเู้ รยี น ผูเ้ รียน คะแนนต่ำกวา่ 7 คะแนน หมายถึง ต้องปรับปรงุ
คะแนนเตม็ 12 คะแนน (ผ่านร้อยละ 50)
1.3 ประเมิน แบบประเมิน คะแนน 0 - 12 คะแนน หมายถงึ ดมี าก
คุณลกั ษณะ คณุ ลักษณะ คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ดี
อันพงึ ประสงค์ อันพงึ ประสงค์ คะแนน 6 คะแนน หมายถงึ ปานกลาง
ค่านิยม 12 ประการ คา่ นิยม 12 ประการ คะแนนต่ำกว่า 6 คะแนน หมายถึง ต้องปรบั ปรุง

2. ตรวจผลงาน ใบงาน คะแนนเตม็ 10 คะแนน (ผา่ นรอ้ ยละ 50)
ตรวจใบงาน คะแนน 9 - 10 คะแนน หมายถงึ ดมี าก
คะแนน 7 - 8 คะแนน หมายถึง ดี
คะแนน 5 - 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกวา่ 5 คะแนน หมายถงึ ตอ้ งปรับปรุง

172

12. ช้นิ งาน/ภาระงาน

ชิ้นงาน ภาระงาน
ในชว่ั โมง
1. ใบงานที่ 7 เรอ่ื ง วนั สำคญั ทาง 1. จดั ทำใบงานที่ 7 เร่อื ง วันสำคัญทาง
พระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพธิ กี รรมทาง พระพทุ ธศาสนา ศาสนพธิ ี และพิธกี รรมทางศาสนา
ศาสนา
นอกชว่ั โมง 2. เขียน Mind Mapping วนั สำคญั ทาง
2. ใหน้ ักเรยี นเขียน Mind Mapping พระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพิธีกรรมทางศาสนา
วันสำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา ศาสนพธิ ี และ
พธิ กี รรมทางศาสนา

13. แหล่งเรยี นรู้
1. หอ้ งสมุดโรงเรียน...........................
2. หอ้ งสมุดอำเภอ/จังหวดั ...................................
3. เว็บไซต์ http://www.dhammathai.org/day/buddhismday.php

………………..https://www.m-culture.go.th/mculture_th60/download/T0.pdf
………………..https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/1766843 เป็นต้น

14. บนั ทึกผลหลงั การจดั กิจกรรมการเรียนรู้
14.1 ผลการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้
14.1.1 กิจกรรม

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................... ...........................
......................................................................................................................................................................

14.2 ปัญหาและอปุ สรรค
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

173

14.3 ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื …................………………………………… ผู้สอน
(...........................................................)

วนั ท่ี .... เดือน .................. พ.ศ. .........

15. บนั ทึกความคิดเหน็ / ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรยี นรู้
............................................................................................................................. .........................................
.......................................................................................... ............................................................................

ลงชือ่ .....................................................
(.........................................................)

16. รองผู้อำนวยการกลุ่มบรหิ ารวิชาการ
............................................................................................................................. .........................................
..................................................................................................................................................................... .

ลงช่ือ .....................................................
(.........................................................)

17. ผู้อำนวยการสถานศึกษา
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................

ลงช่อื .....................................................
(.........................................................)

174

ใบงานที่ 7
เรอ่ื ง วนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพธิ ีกรรมทางศาสนา

คำชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นศึกษาหัวขอ้ ดงั น้ี
1. ประวตั ิวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา
1.1 วนั มาฆบูชา
1.2 วนั วิสาขบูชา
2. ประวัติวนั สำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา
2.1 วนั อาสาฬบูชา
2.2 วนั อฐั มบี ูชา
3. ประวัติวนั สำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา
3.1 วันเข้าพรรษา
3.2 วันออกพรรษา
3.3 วนั ธรรมสวนะ
4. ศาสนพิธี และพธิ กี รรมทางพุทธศาสนา
5. การปฏิบตั ติ นในวันสำคญั ทางพระพุทธศาสนา

......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
................................................................................................................................ ......................................
............................................................................................. .........................................................................
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................................. .........................
.......................................................................................................... ............................................................
............................................................................................................................. .........................................
.......................................................................................................................................................... ............
....................................................................................................................... ...............................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................

175

แบบฝึกหดั ที่ 7
เรอ่ื ง วนั สำคญั ทางพระพุทธศาสนา ศาสนพธิ ี และพิธีกรรมทางศาสนา

1. ขอ้ ใดเป็นวนั ท่ีพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรม “โอวาทปาฏโิ มกข์”
1. วันวิสาขบูชา
2. วันมาฆบูชา
3. วนั เข้าพรรษา
4. วันออกพรรษา

2. ขอ้ ใดเป็นหลักธรรมทเ่ี กีย่ วเน่ืองกบั วันวิสาขบูชา
1. อริยสจั 4
2. อิทธบิ าท 4
3. สงั คหวตั ถุ 4
4. พรหมวหิ าร 4

3. ข้อใดเปน็ วนั ท่ีพทุ ธศาสนิกชนนิยมนำเทียนพรรษาไปถวายวดั
1. วนั วสิ าขบูชา
2. วันธรรมสวนะ
3. วันเขา้ พรรษา
4. วันออกพรรษา

4. การพิธเี วียนเทียนในวนั สำคัญทางพระพทุ ธศาสนาเป็นศาสนพธิ ีในขอ้ ใด
1. กุศลพธิ ี
2. บุญพิธี
3. ทานพิธี
4. ปกณิ กพิธี

5. ขอ้ ใดเปน็ ความหมายของการถวายสงั ฆทาน
1. ทานทีถ่ วายแดพ่ ระสงฆร์ ูปเดียว
2. ส่ิงของเคร่ืองใชท้ ่ีถวายพระสงฆ์
3. ทานทถี่ วายเพื่อมุ่งหวังให้พระสงฆ์ท่รี บั ได้นำไปใช้ประโยชน์
4. ทานทีถ่ วายแดพ่ ระสงฆท์ ั่วไป โดยไม่กำหนดว่าจะถวายรูปใด

176

6. ข้อใดเป็นการเวยี นเทยี นในวันสำคญั ทางพระพุทธศาสนาที่พุทธศาสนกิ ชนควร
ต้ังจติ รำลึกสง่ิ ใดในการเวยี นเทียนรอบที่ 1

1. พระพุทธคุณ
2. พระธรรมคุณ
3. พระสงั ฆคณุ
4. พระรัตนตรยั
7. ขอ้ ใดเปน็ หลักธรรมที่ควรยึดถอื ปฏบิ ตั ิในวันอฏั ฐมบี ชู า
1. ความสนั โดษ
2. ความมักน้อย
3. ความไม่ประมาท
4. ความวริ ยิ ะอตุ สาหะ
8. ขอ้ ใดเป็นข้อกำหนดในการถวายผา้ กฐิน
1. ถวายไดต้ ลอดทั้งปี
2. ถวายหลังออกพรรษาประมาณ 1 เดือน
3. ถวายระหวา่ ง 3 เดอื นในช่วงเข้าพรรษา
4. ถวายได้ทุกวนั สำคัญทางพระพุทธศาสนา
9. ข้อใดเป็นการกระทำของบุคคลทถี่ ือวา่ ไม่เหมาะสมในพธิ ที ำบุญเลีย้ งพระ
1. ธิดา จดั น้ำเย็นมารับรองพระท่ีเพง่ิ มาถึงสถานที่ประกอบพิธี
2. ขวญั ใจ จดั เตรยี มเครอื่ งไทยธรรมสำหรบั ถวายพระสงฆค์ รบตามจำนวนพอดี
3. รจุ น์ เป็นเจา้ ภาพจุดธูปเทยี นบูชาพระรัตนตรัยแลว้ กม้ ลงกราบเบญจางค
ประดิษฐ์
4. ต้นขา้ ว ลืมจัดภัตตาหารสำหรบั ถวายพระพทุ ธรปู ที่หนา้ โตะ๊ หมูบ่ ูชาในวนั เลยี้ งพระ
10. ขอ้ ใดเป็นการกระทำท่คี วรเอาเป็นแบบอย่างในการรว่ มศาสนพธิ ใี นวันสำคญั ทาง
พระพุทธศาสนา
1. องอาจ ใส่สร้อยทองเส้นใหญ่และแหวนเพชรวงใหญ่มาทำบญุ ทวี่ ัด
2. ไขแสง พูดคยุ เรอื่ งธรุ กิจกบั เพ่ือนสนทิ ที่มาทำบุญพร้อมกนั ในศาลาการเปรียญ
3. แสนภูมิ ชวนเพ่อื นๆ มาเล่นวงิ่ ไลจ่ ับทล่ี านวดั ขณะท่ีพระกำลังเทศน์
4. ใบเตย แตง่ กายดว้ ยผ้าซนิ่ สีสภุ าพมาฟังเทศน์ในวันธรรมสวนะด้วยอาการ
สำรวม

177

เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 7
เร่ือง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ศาสนพิธี และพธิ ีกรรมทางศาสนา

ขอ้ เฉลย
12
21
33
41
54
61
73
82
94
10 4

178

แบบประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน

เน้อื หาเรื่อง ………………………………………………………..…………นักเรียนช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี …….
คำชี้แจง 1. ให้คะแนนในแบบบนั ทกึ ข้างล่างตามพฤติกรรมทีป่ รากฏ

2. เกณฑ์การวัดและประเมินผล
คะแนนเต็ม 15 คะแนน
คะแนน 13 - 15 คะแนน หมายถงึ ดมี าก
คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถึง ดี
คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกวา่ 7 คะแนน หมายถงึ ตอ้ งปรับปรุง

พฤติกรรม ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ รวมคะแนน ระดบั
ในการส่ือสาร ในการคิด ในการ ในการใช้ ในการใช้ (15) คณุ ภาพ
เลขท่ี (3) แก้ปญั หา ทกั ษะชวี ิต เทคโนโลยี
(3) (3) (3) (3)
1
2
3

40

บนั ทึกเพ่มิ เติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชอื่ ) …………………..............……….. ผู้ประเมิน
(………….…………...........…………)

วันท่ี ……เดือน…….....……….พ.ศ………

179

เกณฑก์ ารประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น

ขอ้ รายการ ระดบั การใหค้ ะแนน 1
ที่ 32

1 ความสามารถ ถ่ายทอดความรู้ได้ ถา่ ยทอดความรู้ได้อย่าง สามารถถา่ ยทอด

ในการสอ่ื สาร อย่างเป็นระบบใช้ เป็นระบบ ใชภ้ าษาอย่าง ความร้ไู ด้ไม่เหมาะสม

ภาษาอย่างถกู ต้อง ถูกต้องเหมาะสม และไมช่ ัดเจน

เหมาะสม และชดั เจน แต่ไมช่ ัดเจน

2 ความสามารถ ตอบคำถามไดอ้ ยา่ ง ตอบคำถามได้อยา่ ง ตอบคำถามได้

ในการคดิ ถูกต้อง และมเี หตุผล ถูกต้อง และมเี หตผุ ล แต่ไมส่ ามารถ

ประกอบชัดเจน ประกอบ แตไ่ ม่ชดั เจน อธิบายเหตุผลได้

3 ความสามารถ แกป้ ัญหาได้อยา่ ง แกป้ ญั หาได้ถูกต้อง แกป้ ญั หาไดบ้ าง

ในการแกป้ ัญหา ถูกต้องทุกรายการ/ ทุกรายการ/หัวข้อ รายการ/หัวขอ้

หวั ข้อ (100 %) (90 - 60 %) (น้อยกว่า 50 %)

4 ความสามารถใน เรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เรยี นรู้ด้วยตนเอง อย่าง เรียนรู้ดว้ ยตนเอง

การใช้ทกั ษะชวี ติ อย่างต่อเนือ่ ง ทำงาน ต่อเนอื่ ง ทำงานและอยู่ อย่างต่อเนอื่ ง

และอยรู่ ่วมกบั บุคคล ร่วมกบั บคุ คลอ่ืนได้อยา่ ง ทำงาน และอยู่

อืน่ ได้อยา่ งมคี วามสุข มคี วามสุข จดั การปัญหา ร่วมกบั บคุ คลอน่ื ได้

จัดการปญั หาไดอ้ ยา่ ง ได้อยา่ งเหมาะสม อย่างมีความสขุ

เหมาะสม (90 - 60 %) จัดการปัญหาได้

(100 %) อยา่ งเหมาะสม

(น้อยกว่า 50 %)

5 ความสามารถ สามารถสืบค้นข้อมูล สามารถสบื ค้นข้อมูล สามารถสืบคน้

ในการใช้ จากแหลง่ ข้อมูลได้ จากแหลง่ ข้อมลู ไดอ้ ย่าง ข้อมูลจากแหล่ง

เทคโนโลยี อยา่ งหลากหลาย ถกู ต้อง หลากหลาย ถูกต้อง ข้อมลู ได้ 1 รายการ

และตรงประเดน็ บางส่วน และตรงประเด็น

มากกวา่ 3 รายการ 2 - 3 รายการ

180

แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

เนื้อหาเรื่อง ………………………………………………………..…………นักเรยี นช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ ………..….

คำช้แี จง 1. ให้คะแนนในแบบบันทึกข้างล่างตามพฤติกรรมทป่ี รากฏ

2. เกณฑก์ ารวดั และประเมินผล

คะแนนเตม็ 12 คะแนน

คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถึง ดมี าก

คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถงึ ดี

คะแนน 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง

คะแนนต่ำกว่า 6 คะแนน หมายถงึ ตอ้ งปรบั ปรงุ

พฤติกรรม ซ่อื สัตย์ มวี นิ ัย ใฝ่เรียนรู้ มุง่ มนั่ ใน รวมคะแนน ระดบั
สจุ รติ (3) (3) การทำงาน (12) คณุ ภาพ

เลขท่ี (3) (3)

1

2

3

40

บันทึกเพ่ิมเติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………….………………………………………………………………....................

(ลงชอื่ ) ……………………...................…….. ผู้ประเมิน
(…………..................……………………)
วนั ที่……เดือน……........……….พ.ศ………

181

เกณฑก์ ารประเมนิ คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์

ข้อ รายการ ระดบั การให้คะแนน

ที่ ประเมิน 3 21

1 ซ่อื สตั ย์ ไมค่ ัดลอกงานของคนอนื่ มีการคัดลอกงานของคน มกี ารคดั ลอกงานของ

สจุ รติ หรือคดั ลอกงานคนอื่น อ่นื มีการอ้างอิงบาง คนอน่ื มีการอ้างอิง

แตม่ กี ารอา้ งอิงทุก รายการ (90 - 60 %) (นอ้ ยกวา่ 50 %)

รายการ (100 %)

2 มีวินยั ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลงของ ปฏิบัตติ ามข้อตกลงของ ปฏบิ ัติตามข้อตกลง

กลุ่มทุกกิจกรรม กลุ่มเปน็ บางกิจกรรม ของกลุ่มบางกจิ กรรม

(100 %) (90 - 60 %) (นอ้ ยกวา่ 50 %)

3 ใฝ่เรียนรู้ แสวงหาข้อมลู อา้ งองิ ได้ แสวงหาขอ้ มลู อ้างองิ ได้ แสวงหาข้อมูลอา้ งองิ

มากกวา่ 3 รายการ 2 - 3 รายการ ได้ 1 รายการ

4 มุง่ ม่นั ทำงาน/ปฏิบตั กิ จิ กรรม มีความรับผดิ ชอบใน มีความรับผิดชอบ /

ในการทำงาน ตามที่ไดร้ บั มอบหมายให้ การปฏิบัตกิ ิจกรรม ปฏิบัตกิ จิ กรรมได้บาง

สำเร็จตรงตอ่ เวลา ตามที่ไดร้ บั มอบหมาย กิจกรรม (น้อยกวา่

(100 %) บางกิจกรรม 50 %)

(90 - 60 %)

182

ภาพนำเขา้ สู่บทเรียน

ท่มี า: https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/1766843

แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 8 183

กลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3
หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 8 เร่ือง การบริหารจิตและเจรญิ ปัญญา จำนวน 3 ช่ัวโมง
รายวชิ า สังคมศกึ ษา รหัสวชิ า ส23101

1. มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ัด
มาตรฐาน ส 1.1 รแู้ ละเขา้ ใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลกั ธรรมของพระพุทธศาสนา หรือ
ศาสนาทต่ี นนบั ถือและศาสนาอื่น มศี รัทธาท่ีถูกตอ้ ง ยึดมั่น และปฏบิ ตั ติ าม
หลักธรรม เพือ่ อยู่ร่วมกนั อยา่ งสนั ตสิ ขุ
ตวั ชว้ี ัด ม.3/8. เห็นคุณค่าของการพฒั นาจติ เพื่อการเรยี นรแู้ ละดำเนินชวี ติ ด้วยวธิ คี ิดแบบโยนิโส
มนสกิ าร คอื วิธีคดิ แบบอริยสัจ 4 และวธิ ีคดิ แบบสบื สาวเหตุ ปจั จยั หรอื การพัฒนา
จิตตามแนวทางของศาสนาท่ตี นนบั ถือ
ตวั ช้ีวัด ม.3/9 สวดมนต์ แผเ่ มตตา บรหิ ารจิตและเจรญิ ปัญญาด้วยอานาปานสติหรือตามแนวทาง
ของศาสนาท่ตี นนับถือ

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
2.1 นักเรียนบอกวิธคี ดิ แบบโยนิโสมนสกิ าร
2.2 นกั เรยี นยกตวั อย่างวธิ คี ดิ แบบอริยสัจ และวธิ ีคิดแบบสบื สาวเหตปุ จั จยั ได้
2.3 นกั เรียนอธบิ ายการบริหารจิตและเจรญิ ปญั ญาตามหลักสตปิ ัฏฐาน
2.4 นกั เรียนยกตัวอยา่ งการบรหิ ารจติ และเจริญปญั ญาตามหลักสติปฏั ฐาน
2.5 นักเรียนวเิ คราะห์การนำวธิ กี ารบรหิ ารจิตและเจริญปญั ญาไปใช้ในชวี ิตประจำวนั

3. สาระการเรียนรู้
3.1 การพัฒนาการเรียนรดู้ ว้ ยวิธคี ิดแบบโยนโิ สมนสิการ
3.1.1 วิธีคิดแบบอรสิ จั
3.1.2 วธิ ีคิดแบบสบื สาวเหตุปัจจยั
3.2 การบรหิ ารจิตและเจริญปญั ญาตามหลักสติปัฏฐาน
3.2.1 สวดมนต์แปลและแผเ่ มตตา
3.2.1 หลกั ปฏิบัตกิ ารบริหารจติ และเจริญปัญญาตามหลกั สติปฏั ฐาน
3.2.3 การนำวธิ กี ารบรหิ ารจิตและเจรญิ ปัญญาไปใชใ้ นชีวติ ประจำวัน

184

4. ผเู้ รยี นเกดิ คุณลักษณะอยา่ งไร
4.1 ความรู้ (K) ทักษะ (P) และเจตคติ (A)

วัตถปุ ระสงค์ ดา้ นความรู้ ด้านทกั ษะ ดา้ นเจตคติ
(K) (P) (A)
1. นกั เรยี นยกบอกวิธคี ดิ แบบโยนิโส บอก
มนสกิ าร นกั เรียนให้ความ นกั เรยี นมคี วาม-
2. นกั เรียนยกตวั อยา่ งวธิ ีคดิ แบบอริยสจั ยกตัวอย่าง รว่ มมือใน รับผิดชอบใน
และวิธีคดิ แบบสืบสาวเหตุปจั จัยได้ การปฏบิ ัติ การปฏบิ ตั ิ
3. นกั เรียนอธิบายการบริหารจติ และเจรญิ อธบิ าย กิจกรรม กจิ กรรม
ปัญญาตามหลกั สตปิ ัฏฐาน (สมรรถนะสำคัญ (คุณลักษณะ
4. นักเรียนยกตวั อย่างการบรหิ ารจติ และ ยกตัวอย่าง ของผูเ้ รยี น) อนั พงึ ประสงค์/
เจริญปัญญาตามหลักสติปฏั ฐาน ค่านยิ ม 12
5. นักเรียนวเิ คราะห์การนำวิธีการบริหาร วเิ คราะห์ ประการ)
จิตและเจริญปัญญาไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั

4.2 ทกั ษะ/กระบวนการ
4.2.1 ทกั ษะเฉพาะวชิ า
- ความยดื หยุ่นและการปรบั ตวั
4.2.2 ทักษะคร่อมวิชา
4.2.2.1 การทำงานกล่มุ
4.2.2.4 การคดิ วิเคราะห์
4.2.2.3 การนำเสนอ

5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน
5.1 ความสามารถในการส่อื สาร
5.2 ความสามารถในการคิด
6.3 ความสามารถในการแกป้ ัญหา
6.4 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ
6.5 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

185

6. คุณลักษณะอนั พึงประสงค์
6.1 ซือ่ สตั ย์ สจุ รติ
6.2 มวี ินัย
6.3 ใฝ่เรยี นรู้
6.4 มุ่งมนั่ ในการทำงาน

7. คา่ นิยม 12 ประการ
7.1 ซือ่ สัตย์ เสียสละ อดทน มีอุดมการณ์ในสงิ่ ท่ดี ีงามเพือ่ ส่วนรวม (สอดคล้องคณุ ลักษณะ 6.1)
7.2 ใฝ่หาความรู้ หม่นั ศกึ ษาเลา่ เรยี นทั้งทางตรง และทางอ้อม (สอดคล้องคุณลักษณะข้อ 6.3)
7.3 มศี ีลธรรม รักษาความสตั ย์ หวังดตี อ่ ผู้อ่ืน เผื่อแผ่และแบง่ ปัน (สอดคล้องคุณลกั ษณะข้อ 6.1)
7.4 เขา้ ใจเรยี นรูก้ ารเปน็ ประชาธิปไตย อันมีพระมหากษตั รยิ ์ทรงเป็นประมุขท่ถี ูกต้อง (สอดคลอ้ ง

คณุ ลกั ษณะขอ้ 6.3)
7.5 มรี ะเบยี บวนิ ัย เคารพกฎหมาย ผู้น้อยรู้จักการเคารพผ้ใู หญ่ (สอดคลอ้ งคณุ ลักษณะข้อ 6.2)

8. กระบวนการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้
ช่วั โมงที่ 1
1. ขัน้ ระบุปัญหาหรอื ความต้องการ (ความสามารถในการคิด)
1.1 นักเรียนดูรูปภาพการนั่งสมาธิ และให้นักเรียนบอกว่าในภาพเป็นภาพอะไร (ภาพการ

นั่งสมาธ)ิ นักเรียนเคยน่ังสมาธิหรือไม่ (เคย/ไม่เคย) ถ้าเคย มีความร้สู ึกอย่างไร (มสี ติอยกู่ ับตัวเอง มี
สมาธใิ นการอ่านหนงั สือ/เรียนหนงั สือมากขึน้ เปน็ ต้น)

1.2 นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 5 กลุ่ม โดยคละนักเรียนที่เรียนเก่ง ปานกลาง อ่อน หรือ
แบง่ กลมุ่ ตามอัธยาศัย และใหแ้ ตล่ ะกลุ่มเลือกประธาน รองประธาน และเลขานกุ ารกลมุ่

1.3 นักเรียนแต่ละกลุ่มระบุปัญหาหรือความต้องการที่นักเรียนอยากเรียนรู้เกี่ยวกับการ
บริหารจิตและเจริญปัญญา ลงในกระดาษเปล่าที่ครูแจกให้ (เช่น วิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ สวดมนต์
แปลและแผ่เมตตา วธิ กี ารบรหิ ารจติ และเจรญิ ปญั ญา เปน็ ตน้ )

2. ขั้นการออกแบบหรือวางแผนแกป้ ัญหา (ความสามารถในการแก้ปัญหา)
2.1 ตัวแทนแตล่ ะกลมุ่ มารบั ใบงานที่ 8 เรอ่ื ง การบริหารจติ และเจริญปญั ญา
2.2 ประธานกลุ่มนำทำงานตามใบงานที่ 8 เรื่อง การบริหารจิตและเจริญปัญญา ได้แก่

กำหนดเวลาทำงาน ใหเ้ พอ่ื นทำงานตามใบงานท่ี 8 เรื่อง การบริหารจติ และเจริญปญั ญา เชน่
2.2.1 ค่ทู ่ี 1 ทำข้อ 1 การพฒั นาการเรยี นรดู้ ้วยวธิ ีคิดแบบโยนิโสมนสกิ าร (วิธคี ิด

แบบอริสจั )

186

2.2.1 คู่ที่ 2 ทำข้อ 2 การพัฒนาการเรยี นรดู้ ว้ ยวธิ คี ดิ แบบโยนิโสมนสกิ าร (วิธคี ดิ
แบบสืบสาวเหตปุ จั จัย)

2.2.1 ค่ทู ่ี 3 ทำขอ้ 3 สวดมนต์แปลและแผ่เมตตา
2.2.1 คทู่ ่ี 4 ทำข้อ 4 หลกั ปฏิบตั ิการบริหารจิตและเจรญิ ปัญญาตามหลัก สตปิ ฏั ฐาน
2.2.1 ค่ทู ่ี 5 ทำข้อ 5 การนำวธิ ีการการบรหิ ารจิตและเจรญิ ปัญญาไปใช้ใน
ชวี ติ ประจำวนั
2.3 นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มวางแผนรว่ มกันในการทำงานท่ีได้รบั มอบหมาย เช่น วิธีการศกึ ษา
คน้ คว้า หนังสอื /เอกสาร/เว็บไซดท์ ่นี ำมาอ้างอิง ลำดบั ความยากง่ายของงานท่ีได้รับมอบหมาย เปน็ ต้น
3. ขน้ั การสร้างต้นแบบ ชิ้นงาน/โครงการ (ความสามารถในการสื่อสาร)
3.1 นักเรียนแตล่ ะคชู่ ว่ ยกันศกึ ษาคน้ ควา้ งานทีไ่ ด้รับมอบหมายตามใบงานที่ 8 เรื่อง การ
บรหิ ารจติ และเจริญปัญญา
3.2 นกั เรยี นแต่ละคู่ชว่ ยกนั ทบทวนความถูกต้องของการทำใบงานท่ีคู่ของตนรบั ผิดชอบ
และสร้างความเขา้ ใจให้ตรงกัน เพ่ือเตรยี มการถา่ ยทอดความรูใ้ หแ้ ก่คู่อ่ืนในกลุ่ม
3.3 นักเรียนแต่ละคนถ่ายทอดความรู้ที่ตัวเองรับผิดชอบจากใบงานที่ 8 เรื่อง การบริหารจิต
และเจริญปัญญา ถา่ ยทอดความร้ใู หก้ ับคนอ่ืนๆ ในกลุม่ (แตล่ ะคนสลบั กนั ถ่ายทอดความร)ู้
ชว่ั โมงท่ี 2
4. ขั้นการประเมินและปรับปรุงตน้ แบบ การประเมนิ การเรียนรู้ (ความสามารถในการใช้
เทคโนโลย)ี
4.1 ให้แต่ละกลมุ่ ออกมานำเสนองานตามสลากหมายเลข 1 – 5 ที่จับได้ ดังนี้
4.1.1 หมายเลข 1 การพัฒนาการเรียนรดู้ ้วยวิธคี ิดแบบโยนโิ สมนสกิ าร (วิธคี ิดแบบอริสัจ)
4.1.2 หมายเลข 2 การพัฒนาการเรียนรดู้ ้วยวธิ ีคิดแบบโยนโิ สมนสกิ าร (วิธีคิดแบบสบื
สาวเหตปุ จั จัย)
4.1.3 หมายเลข 3 สวดมนตแ์ ปลและแผ่เมตตา
4.1.4 หมายเลข 4 หลักปฏิบัตกิ ารบริหารจิตและเจรญิ ปัญญาตามหลักสติปัฏฐาน
4.1.5 หมายเลข 5 การนำวธิ กี ารการบรหิ ารจิตและเจรญิ ปญั ญาไปใชใ้ นชวี ิตประจำวัน
4.2 เพอื่ นนักเรียนแสดงความคดิ เหน็ เพ่ิมเตมิ

ชั่วโมงที่ 3
4.3 นักเรียนทำแบบฝึกหดั ที่ 8 เรอื่ ง การบริหารจติ และเจรญิ ปญั ญา
4.4 นกั เรยี นเขียน Mind Mapping การบรหิ ารจติ และเจรญิ ปัญญา (นำกลับไปทำทบี่ ้าน/

นอกเวลาเรยี น)
4.5 นักเรยี นแต่ละกลุ่มนำผลงานไปเผยแพร่ เช่น จัดป้ายนเิ ทศ ลงในเฟสบคุ๊ เป็นตน้

187

5. ข้ันถอดบทเรยี น (ความสามารถในการคดิ )
5.1 นกั เรยี นและครรู ่วมกันถอดบทเรยี นเกีย่ วกับการบริหารจิตและเจริญปญั ญา
5.2 ครกู ล่าวชมเชยกลุ่ม/นกั เรียนทใี่ ห้ความร่วมมือในการปฏิบัติกจิ กรรมจนประสบผลสำเรจ็

9. กิจกรรมต่อเนื่อง (ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต)
ให้นกั เรยี นไปฝึกน่งั สมาธิหรอื ไปเรียนสมาธเิ พม่ิ เติมจากพระสงฆใ์ นหมู่บา้ น/ชมุ ชน แลว้ นำ

กลบั มาเล่าให้เพือ่ นฟังว่ามีความประทบั ใจหรือไม่ อย่างไร

10. ส่ือการเรียนรู้
10.1 รปู ภาพการนั่งสมาธิ
10.2 กระดาษเปลา่
10.3 สลากหมายเลข 1 - 5
10.4 ใบงานท่ี 8 เรื่อง การบริหารจิตและเจรญิ ปญั ญา
10.5 แบบฝึกหัดที่ 8 เรื่อง การบรหิ ารจติ และเจรญิ ปญั ญา
10.6 แบบประเมนิ สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน
10.7 แบบประเมนิ คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์

188

11. การวดั ผลและประเมนิ ผล

ข้อ รายการ ระดับการใหค้ ะแนน 1
ท่ี 32

1 ความสามารถ ถ่ายทอดความรู้ได้ ถ่ายทอดความรู้ได้อย่าง สามารถถ่ายทอด

ในการสือ่ สาร อยา่ งเปน็ ระบบใช้ เป็นระบบ ใช้ภาษาอย่าง ความรไู้ ด้ไมเ่ หมาะสม

ภาษาอย่างถกู ต้อง ถูกต้องเหมาะสม และไมช่ ดั เจน

เหมาะสม และชัดเจน แตไ่ ม่ชดั เจน

2 ความสามารถ ตอบคำถามได้อย่าง ตอบคำถามไดอ้ ยา่ ง ตอบคำถามได้

ในการคิด ถกู ต้อง และมีเหตุผล ถกู ต้อง และมีเหตผุ ล แต่ไมส่ ามารถ

ประกอบชดั เจน ประกอบ แต่ไม่ชัดเจน อธบิ ายเหตุผลได้

3 ความสามารถ แกป้ ญั หาได้อยา่ ง แกป้ ญั หาไดถ้ ูกตอ้ ง แก้ปัญหาได้บาง

ในการแก้ปญั หา ถกู ต้องทุกรายการ/ ทกุ รายการ/หวั ข้อ รายการ/หวั ข้อ

หวั ขอ้ (100 %) (90 - 60 %) (นอ้ ยกวา่ 50 %)

4 ความสามารถใน เรยี นรู้ดว้ ยตนเอง เรยี นรดู้ ้วยตนเอง อย่าง เรยี นรดู้ ้วยตนเอง

การใชท้ กั ษะชีวติ อยา่ งต่อเนอ่ื ง ทำงาน ต่อเนอ่ื ง ทำงานและอยู่ อยา่ งต่อเนือ่ ง

และอยรู่ ว่ มกับบคุ คล รว่ มกบั บุคคลอื่นได้อยา่ ง ทำงาน และอยู่

อ่นื ได้อยา่ งมคี วามสุข มคี วามสขุ จัดการปญั หา ร่วมกบั บคุ คลอืน่ ได้

จดั การปัญหาได้อย่าง ได้อย่างเหมาะสม อยา่ งมีความสขุ

เหมาะสม (100 %) (90 - 60 %) จดั การปญั หาได้

อย่างเหมาะสม

(นอ้ ยกวา่ 50 %)

5 ความสามารถ สามารถสบื ค้นข้อมูล สามารถสบื คน้ ข้อมลู สามารถสืบค้น

ในการใช้ จากแหลง่ ข้อมูลได้ จากแหลง่ ข้อมูลได้อย่าง ขอ้ มูลจากแหลง่

เทคโนโลยี อยา่ งหลากหลาย ถูกต้อง หลากหลาย ถกู ต้อง ขอ้ มลู ได้ 1 รายการ

และตรงประเด็น บางสว่ น และตรงประเด็น

มากกว่า 3 รายการ 2 - 3 รายการ

189

12. ชนิ้ งาน/ภาระงาน

ช้ินงาน ภาระงาน

ในชวั่ โมง

1. ใบงานท่ี 8 เรอ่ื ง การบรหิ ารจติ และเจรญิ 1. จดั ทำใบงานท่ี 8 เรือ่ ง การบริหารจติ และเจริญ

ปญั ญา ปัญญา

นอกช่ัวโมง

2. ให้นักเรียนเขยี น Mind Mapping 2. เขียน Mind Mapping การบริหารจิตและเจรญิ

การบริหารจติ และเจรญิ ปญั ญา ปัญญา

13. แหล่งเรยี นรู้
1. หอ้ งสมุดโรงเรยี น...........................
2. ห้องสมดุ อำเภอ/จงั หวดั ...................................
3. เว็บไซต์ https://www.google.com/search?q=%E0%

………………..https://staykullx.wixsite.com/bhuddhism/untitled-c10r5 เป็นตน้

14. บันทึกผลหลงั การจดั กิจกรรมการเรียนรู้
14.1 ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
14.1.1 กิจกรรม

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................... ................................

14.2 ปญั หาและอปุ สรรค
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

190

14.3 ข้อเสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

ลงช่อื …................………………………………… ผ้สู อน
(...........................................................)

วนั ที่ .... เดอื น .................. พ.ศ. .........

15. บนั ทึกความคดิ เห็น/ ข้อเสนอแนะของหัวหนา้ กลุ่มสาระการเรียนรู้
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................

ลงช่อื .....................................................
(.........................................................)

16. รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
.............................................................................................................................................. ........................
........................................................................................................... ...........................................................

ลงชอ่ื .....................................................
(.........................................................)

17. ผู้อำนวยการสถานศกึ ษา
....................................................................................................................... ...............................................
............................................................................................................................. .........................................

ลงชอ่ื .....................................................
(.........................................................)

191

ใบงานท่ี 8
เรือ่ ง การบริหารจิตและเจริญปญั ญา

คำชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นศกึ ษาหัวขอ้ ดังนี้
1. การพัฒนาการเรยี นรดู้ ว้ ยวธิ คี ดิ แบบโยนโิ สมนสกิ าร
1.1 วธิ ีคิดแบบอริสจั
1.2 วธิ ีคิดแบบสบื สาวเหตุปจั จยั
2. การบริหารจิตและเจริญปัญญาตามหลกั สติปัฏฐาน
2.1 สวดมนตแ์ ปลและแผเ่ มตตา
2.2 หลักปฏบิ ตั ิการบรหิ ารจิตและเจริญปัญญาตามหลกั สติปฏั ฐาน
2.3 การนำวธิ ีการบรหิ ารจิตและเจรญิ ปัญญาไปใช้ในชีวติ ประจำวัน

......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
................................................................................................................................. .....................................
.............................................................................................. ........................................................................
............................................................................................................................. .........................................
.............................................................................................................................................. ........................
........................................................................................................... ...........................................................
............................................................................................................................. .........................................
........................................................................................................................................................... ...........
........................................................................................................................ ..............................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................
............................................................................................................................. .........................................
......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .........................................

192

แบบฝึกหัดที่ 8
เร่ือง การบริหารจติ และเจริญปญั ญา

1. ข้อใดเป็นการคิดถกู วธิ ี คิดอยางมรี ะเบยี บ รูจักวิเคราะหในทางพทุ ธศาสนา
1. อปุ ทาน
2. สมาทาน
3. โยนิโสมนสกิ าร
4. เป็นอยู่กบั ปจั จบุ ัน

2. ข้อใดเป็นวิธีคิดแบบอรยิ สัจ
1. วิธีแหงการพนทุกข
2. วิธีแหงการดับทุกข
3. วิธีแหงการดบั กิเลส
4. วิธีแหงการไกลจากกเิ ลส

3. ขอ้ ใดเป็นการเจริญปญญา
1. การฝกตนใหชอบคิด
2. การฝกตนใหคดิ แตส่งิ ทีด่ ี
3. การฝกตนใหเปนคนชอบคดิ
4. การฝกตนใหมองโลกในแงดี

4. ขอใดไมใชขน้ั ตอนกอนการบรหิ ารจิตตามหลกั อานาปานสติ
1. เลือกสถานท่ี
2. ไหวพระสวดมนต
3. ตดั ความกงั วลหวงใย
4. ผอนลมหายใจเขา – ออก

5. ข้อใดเป็นวธิ ีคดิ ที่พิจารณาปญหาทเี่ กิดขึ้นแลวหาหนทางแกไข
1. คดิ แบบอริยสัจ
2. คดิ แบบสามญั ลกั ษณะ
3. คิดแบบอยกู ับปจจุบนั
4. คดิ แบบสบื สาวเหตุปจจัย

193

6. “แมค่ ้าขายอาหารขาดทุน เพราะทำอาหารไม่อร่อยและไมส่ ะอาด ต่อมาแม่ค้าจึงได้ปรับปรุงตัวเอง
ทำอาหารให้สะอาด ลูกค้าจงึ เขา้ มาอุดหนุนกนั มากขน้ึ แม่ค้าก็ไม่ขาดทนุ อีกต่อไป เพราะลกู คา้ ต้องการ
ความสะอาด และอรอ่ ย” จากข้อความขา้ งบนแมค่ ้าใชว้ ธิ คี ดิ ตามขอ้ ใด

1. คิดแบบอรยิ สจั 4
2. คิดแบบสืบสาวเหตปุ จั จยั
3. คดิ แบบคณุ โทษและทางออก
4. คิดแบบคณุ ค่าแท้ คณุ ค่าเทยี ม
7. “แทนแทนมาโรงเรียนสาย ถกู ครตู ำหนิ เขาจงึ เป็นทุกข์ใจ วติ กกังวล ต่อมาเขาได้ปรบั ปรงุ ตวั เอง
โดยการต่ืนใหเ้ ร็วข้ึน ทำใหเ้ ขามาโรงเรียนเชา้ ขนึ้ ครกู ็ไมต่ ำหนอิ ีก” จากข้อความข้างบน
แทนแทนใชว้ ิธีคิดตามข้อใด
1. คดิ แบบอริยสจั 4
2. คดิ แบบสามญั ลักษณะ
3. คิดแบบสืบสาวเหตปุ ัจจัย
4. คิดแบบคุณโทษและทางออก
8. ขอ้ ใดเป็นการฝกอบรมจติ ใหเขมแขง็ เปนสมาธไิ มเศราหมองขนุ มวั
1. การฝกจิต
2. การตง้ั จิต
3. การอบรมจติ
4. การบรหิ ารจติ
9. ข้อใดเป็นวิธกี ารบริหารจิตและเจรญิ ปัญญาตามหลกั สติปัฏฐานที่ไมถ่ ูกต้อง
1. กำหนดลมหายใจแบบสั้น-ยาว
2. กำหนดลมหายใจ บรกิ รรมว่า “พองหนอ-ยุบหนอ”
3. กำหนดลมหายใจ บรกิ รรมวา่ “พุทโธ ธรรมโม สงั โฆ”
2. กำหนดลมหายใจเข้า บรกิ รรมวา่ “พุท” หายใจออก บริกรรมวา่ “โธ”
10. ในการศึกษาเลา่ เรียนนักเรยี นควรนำเอาวธิ กี ารบรหิ ารจิตและเจริญปญั ญาใชใ้ นชีวติ ประจำวนั หรือไม่
อย่างไร
1. ควร เพราะจติ ที่มีสมาธิย่อมทจ่ี ะได้รบั รู้และเขา้ ใจบทเรียนได้ไม่ยาก
2. ควร เพราะจติ ทีส่ งบย่อมคดิ อะไรไดม้ ากกวา่ เพอ่ื นและทำใหเ้ พ่อื นอยากคบมากข้ึน
3. ไมค่ วร เพราะการบริหารจติ และเจรญิ ปัญญาทำใหเ้ ราสงบมากข้ึนทำให้มเี พ่ือนนอ้ ยลง
4. ไมค่ วร เพราะการบรหิ ารจติ และเจรญิ ปัญญาไม่ไดช้ ่วยในการเรยี น การเรียนขน้ึ อยูก่ ับความต้งั ใจใน
การเรียนมากกวา่

194

เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 8
เรอ่ื ง การบรหิ ารจติ และเจรญิ ปญั ญา

ขอ้ เฉลย
13
22
33
42
54
62
71
84
93
10 1

195

แบบประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น

เน้อื หาเรื่อง ………………………………………………………..…………นักเรยี นช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี …….
คำชี้แจง 1. ให้คะแนนในแบบบนั ทกึ ข้างล่างตามพฤตกิ รรมทีป่ รากฏ

2. เกณฑ์การวัดและประเมินผล
คะแนนเต็ม 15 คะแนน
คะแนน 13 - 15 คะแนน หมายถงึ ดีมาก
คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถึง ดี
คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ปานกลาง
คะแนนต่ำกวา่ 7 คะแนน หมายถงึ ตอ้ งปรับปรุง

พฤติกรรม ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ ความสามารถ รวมคะแนน ระดบั
ในการส่ือสาร ในการคิด ในการ ในการใช้ ในการใช้ (15) คณุ ภาพ
เลขท่ี (3) แก้ปญั หา ทกั ษะชีวติ เทคโนโลยี
(3) (3) (3) (3)
1
2
3

40

บนั ทึกเพ่มิ เติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………

(ลงชอื่ ) …………………..............……….. ผู้ประเมิน
(………….…………...........…………)

วันท่ี ……เดือน…….....……….พ.ศ………

196

เกณฑ์การประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี น

ขอ้ รายการ ระดับการใหค้ ะแนน
ที่
3 21
ถ่ายทอดความรู้ได้
1 ความสามารถ อยา่ งเปน็ ระบบใช้ ถา่ ยทอดความรู้ได้อย่าง สามารถถา่ ยทอด
ภาษาอยา่ งถูกต้อง
ในการส่อื สาร เหมาะสม และชดั เจน เปน็ ระบบ ใชภ้ าษาอยา่ ง ความรไู้ ด้ไม่

ถูกต้องเหมาะสม แต่ เหมาะสม และ

ไม่ชดั เจน ไมช่ ดั เจน

2 ความสามารถ ตอบคำถามไดอ้ ยา่ ง ตอบคำถามไดอ้ ย่าง ตอบคำถามได้ แต่

ในการคิด ถูกต้อง และมเี หตผุ ล ถูกต้อง มีเหตุผล ไมส่ ามารถอธิบาย

ประกอบชัดเจน ประกอบแต่ไมช่ ดั เจน เหตผุ ลได้

3 ความสามารถ แกป้ ัญหาไดอ้ ยา่ ง แก้ปญั หาไดถ้ ูกตอ้ ง แก้ปญั หาไดบ้ าง

ในการแกป้ ัญหา ถูกต้องทุกรายการ/ ทกุ รายการ/หวั ข้อ รายการ/หัวข้อ

หัวขอ้ (100 %) (90 - 60 %) (นอ้ ยกว่า 50 %)

4 ความสามารถใน เรยี นรูด้ ้วยตนเอง เรยี นรู้ดว้ ยตนเอง อยา่ ง เรียนรู้ดว้ ยตนเอง

การใชท้ ักษะชวี ติ อย่างต่อเนอ่ื ง ทำงาน ต่อเนื่อง ทำงานและอยู่ อยา่ งต่อเนอ่ื ง

และอยูร่ ว่ มกับบุคคล รว่ มกับบคุ คลอื่นได้อย่าง ทำงานและอยู่

อ่นื ได้อยา่ งมคี วามสุข มีความสขุ จดั การปญั หา รว่ มกบั บคุ คลอ่นื ได้

จัดการปญั หาได้อย่าง ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม อยา่ งมีความสขุ

เหมาะสม (90 - 60 %) จัดการปญั หาได้

(100 %) อยา่ งเหมาะสม

(นอ้ ยกว่า 50 %)

5 ความสามารถ สามารถสืบคน้ ข้อมูล สามารถสบื ค้นข้อมูลจาก สามารถสืบค้น

ในการใช้ จากแหล่งข้อมลู ได้ แหลง่ ขอ้ มูลได้อยา่ ง ข้อมูลจากแหลง่

เทคโนโลยี อย่างหลากหลาย หลากหลาย ถูกตอ้ ง ขอ้ มูลได้ 1 รายการ

ถูกต้อง และตรง บางส่วนและตรง

ประเดน็ มากกวา่ 3 ประเด็น 2-3 รายการ

รายการ

197

แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

เน้ือหาเรื่อง ………………………………………………………..…………นกั เรียนช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ …….

คำช้ีแจง 1. ใหค้ ะแนนในแบบบนั ทึกข้างลา่ งตามพฤติกรรมท่ีปรากฏ

2. เกณฑ์การวัดและประเมนิ ผล

คะแนนเตม็ 12 คะแนน

คะแนน 10 - 12 คะแนน หมายถงึ ดีมาก

คะแนน 7 - 9 คะแนน หมายถึง ดี

คะแนน 6 คะแนน หมายถึง ปานกลาง

คะแนนต่ำกว่า 6 คะแนน หมายถึง ตอ้ งปรบั ปรงุ

พฤติกรรม ซ่ือสัตย์ มีวินัย ใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมนั่ ใน รวมคะแนน ระดบั
สจุ ริต (3) (3) การทำงาน (12) คณุ ภาพ

เลขท่ี (3) (3)

1

2

3

40

บนั ทึกเพ่มิ เติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………….………………………………………………………………....................

(ลงชอ่ื ) ……………………...................…….. ผปู้ ระเมิน
(…………..................……………………)
วันที่……เดือน……........……….พ.ศ………