แผนการนิเทศทางการพยาบาลจิตเวช

แ น ว ท า ง ก า ร นิ เ ท ศ ท า ง
ก า ร พ ย า บ า ล จิ ต เ ว ช

ประจาปีงบประมาณ ๒๕๖๓

กลุม่ ภารกจิ การพยาบาล โรงพยาบาลสวนสราญรมย์

ข

คาํ นาํ

แนวทางการนิเทศทางการพยาบาลจิตเวชไดรับการพัฒนาขึ้นโดยชมรมเครือขาย
พยาบาลจิตเวช กรมสุขภาพจติ เพ่อื ใหหัวหนากลุมภารกิจการพยาบาล หัวหนางาน หัวหนาหอผูปวย
และพยาบาลวชิ าชีพใชเ ปน แนวทางในการจดั ทําแผนการนิเทศ การวางแผนการนิเทศ และดําเนินการ
นิเทศทางการพยาบาลไดอยางถูกตอง ครบถวน เกิดความพึงใจท้ังผูใหการนิเทศ และผูรับการนิเทศ
ซง่ึ จะทําใหผูป ว ยไดรับบริการที่ปลอดภยั ไดมาตรฐาน และคณุ ภาพ

ชมรมเครือขายพยาบาลจิตเวช กรมสุขภาพจิต หวังเปนอยางย่ิงวากลุมภารกิจ
การพยาบาลโรงพยาบาลจิตเวชในสังกัดกรมสุขภาพจิต จะนําแนวทางการนิเทศทางการพยาบาล
จติ เวชไปใชใ หเกิดประโยชนในการพัฒนาคุณภาพการนเิ ทศทางการพยาบาลจติ เวชตอ ไป

ชมรมเครือขา ยพยาบาลจิตเวช
สงิ หาคม 2563

ค

สารบญั

หนา

สารบญั ค
แผนการนําแนวปฏิบัตกิ ารนิเทศทางการพยาบาลจิตเวชไปใช ง
แผนการนิเทศ เร่ืองการบรหิ ารอตั รากาํ ลัง 1
แผนการนเิ ทศ เรื่องการตดิ ตามตัวชว้ี ดั คณุ ภาพการพยาบาลของหนวยงาน 5
แผนการนิเทศ เรื่องกระบวนการพยาบาล 17
แผนการนิเทศ เรื่องการระบตุ ัวผปู ว ย (Patient identification) 41
แผนการนิเทศ เร่ืองการปอ งกันความผดิ พลาดในการบรหิ ารยาผปู วยจิตเวช (Admin Error) 47
แผนการนิเทศ เร่ืองการพยาบาลในการบรหิ ารยาผปู ว ยแอลกอฮอลในระยะถอนพิษสรุ า 60
แผนการนเิ ทศ เร่ืองการพยาบาลผูปว ยเพื่อปอ งกนั การฆา ตวั ตาย 83
แผนการนเิ ทศ เร่ืองการปอ งกันการพลัดตกหกลม ในผูปวยจติ เวชเดก็ และวยั รนุ 88
แผนการนิเทศ เร่ืองการพยาบาลผปู ว ยจติ เวชท่มี พี ฤติกรรมกา วรา ว 93
แผนการนเิ ทศ เร่ืองการปอ งกันบุคลากรทางการพยาบาลถูกผูปว ยทําราย 107
แผนการนิเทศ เรื่องการปองกันการเกิดเด็กพลดั หลงในหนว ยบริการ (OPD) 112
แผนการนิเทศ เรื่องการพยาบาลเพือ่ ปองกนั ผูปว ยหลบหนี 130
แผนการนิเทศ เร่ืองการแยกและการเฝา ระวงั การแพรก ระจายของเช้ือ 138
แผนการนเิ ทศ เร่ืองการพยาบาลเพอ่ื ปองกนั การเกิดภาวะปอดอักเสบจากการสาํ ลัก 146
แผนการนิเทศ เรื่องการพยาบาลผูป วยท่รี ักษาดว ยไฟฟา แบบการใหย านําสลบ 163

ง

แผนการนาํ แนวปฏิบัติการนิเทศทางการพยาบาลจิตเวชไปใช

ลําดบั แผนนเิ ทศ กาํ หนดระยะเวลาการนาํ แนวปฏบิ ัติทางการนิเทศ
ที่ ทางการพยาบาลจิตเวช
ทางการพยาบาลจิตเวชไปใช

ระบุ เดอื น หมาย
ระยะเวลา 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 เหตุ

1. เร่ืองการบริหารอตั รากาํ ลัง ทุก 1 เดือน /

2. เร่ืองการติดตามตวั ชีว้ ัด ทุก 3 เดือน /
คณุ ภาพการพยาบาล /
ของหนวยงาน

3. เร่ืองกระบวนการพยาบาล ทกุ 3 เดือน

4. เรอ่ื งการระบตุ วั ผูป ว ย ทุก 3 เดอื น /
/
(Patient identification)
/
5. เรือ่ งการปองกนั ทุก 3 เดือน
/
คว าม ผิ ดพล าด ใ นก า ร /
/
บริหารยาผปู วยจิตเวช

(Admin Error)

6. เรือ่ งการพยาบาลในการ ทกุ 3 เดือน

บริหารยาผูป ว ย

แอลกอฮอลใ นระยะ

ถอนพษิ สุรา

7. เรอ่ื งการพยาบาลผปู ว ย ทุก 3 เดือน

เพอ่ื ปอ งกันการฆาตวั ตาย

8. เร่ืองการปองกันการ ทุก 3 เดอื น

พลัดตกหกลม ในผปู วย

จิตเวชเด็กและวัยรุน

9. เรื่องการพยาบาลผูปว ย ทกุ 3 เดือน

จติ เวชท่ีมีพฤติกรรม

กาวราว

จ

กําหนดระยะเวลาการนําแนวปฏิบัติทางการนิเทศ

ลําดับ แผนนเิ ทศ ทางการพยาบาลจติ เวชไปใช หมาย

ท่ี ทางการพยาบาลจิตเวช ระบุ เดอื น เหตุ

ระยะเวลา 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1

012

10. เรื่องการปองกันบคุ ลากร ทุก 3 เดอื น /

ทางการพยาบาลถูกผปู วย

ทํารา ย

11. เรอ่ื งการปอ งกันการเกิด ทกุ 3 เดือน /

เด็กพลดั หลงในหนว ย

บรกิ าร (OPD)

12. เร่ืองการพยาบาลเพือ่ ทุก 3 เดอื น /

ปองกันผูปว ยหลบหนี

13. เรื่องการแยกและ ทุก 3 เดือน /

การเฝา ระวงั

การแพรกระจายของเชอื้

14. เร่ืองการพยาบาลเพ่อื ทุก 3 เดือน /

ปองกันการเกิดภาวะ

ปอดอักเสบจากการสําลัก

15. เร่อื งการพยาบาลผูปวยท่ี ทุก 3 เดือน /

รกั ษาดวยไฟฟาแบบการ

ใหยานําสลบ

1

แผนการนเิ ทศ
เร่อื งการบรหิ ารอัตรากําลัง

วัตถปุ ระสงคทวั่ ไป เพื่อใหผ รู ับการนิเทศมคี วามรแู ละความสามารถในการบริหารอัตรากาํ ลงั

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม หลงั จากเสร็จสน้ิ การสอนผูรบั การนิเทศจะมคี วามสามารถดังนี้

1. วเิ คราะหภาระงานและวางแผนอตั รากําลงั ทางการพยาบาลได

2. จัดตารางเวรไดอยางมีประสทิ ธภิ าพ

3. กระจายอัตรากาํ ลงั อยา งเพียงพอในการใหบ ริการตลอด 24 ชั่วโมง

วธิ กี ารนเิ ทศ ใหการนิเทศเปน รายกลมุ /เดี่ยว โดย

1. Teaching

2. Coaching

สถานที่ ทกุ หนว ยงานของกลมุ ภารกิจการพยาบาล

วนั ทน่ี ิเทศ ทกุ 1 เดอื นและทุกคร้งั เมือ่ มีปญ หาในการบรหิ ารอัตรากาํ ลงั

ผนู ิเทศ หวั หนากลมุ การพยาบาล/รองหัวหนา กลมุ การพยาบาล

ผูร ับการนิเทศ หวั หนา งาน/หัวหนาตึก/ผูตรวจการนอกเวลา /หวั หนาเวร

วธิ ีประเมนิ ผล 1. ตรวจสอบ Productivity ในแตละวนั และแตละเวร

2. สมุ ตรวจตารางเวรของหนวยงาน

3. ตรวจสอบจํานวนครั้งของการแลกเวรในแตล ะเดอื น

วัตถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนอ้ื หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมินผล
เพ่ือสรา งสัมพนั ธภาพ - กลา วทักทาย แนะนําตัว กลาวทกั ทายและ พฤติกรรม
ระหวา งผูน ิเทศกับผูร ับการ ผนู เิ ทศ บอกวัตถปุ ระสงค แนะนําตวั แสดงออก
นเิ ทศและนําสบู รรยากาศ ระยะเวลาการนเิ ทศ และ จากสีหนา ทาทาง
การนิเทศท่ีดี ประโยชนท ีจ่ ะไดรบั จากการ - ทักทาย
นิเทศ - พูดคยุ เก่ียวกับ 1. Productivity
1. วเิ คราะหภ าระงานและ สถานการณหรือ อยรู ะหวา งรอยละ
วางแผนอตั รากําลงั การวิเคราะหภ าระงาน อุบัติการณท เี่ กิดข้ึน 90-110
ทางการพยาบาลได - การจาํ แนกประเภทผูปวย - อธิบายความรเู กี่ยวกบั 2. ไมเ กดิ
- ปจจัยทเ่ี ก่ยี วขอ งกับภาระงาน การวิเคราะหภาระงาน อบุ ตั ิการณท่ีเกิด
- การกําหนดปริมาณและการ การจัดอัตรากาํ ลัง
จดั สรรอัตรากาํ ลงั ท่ีไมเหมาะสม
- การคาํ นวณอัตรากาํ ลงั
- ผลผลติ (productivity)

2

วัตถปุ ระสงคเชงิ พฤติกรรม เน้อื หา กิจกรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล
- การใชโ ปรแกรมการวิเคราะห 3. ผูปวยปลอดภยั /
2. จัดตารางเวรไดอยา งมี productivity ผูปวยไมเ กิดอัตรา
ประสทิ ธภิ าพ ความเส่ยี ง
1. ความรูในการบริหาร - อธบิ ายความรูเกย่ี วกบั - ไมเกิดอุบตั ิการณ
3. กระจายอัตรากําลังได ความเส่ียงในเวร
อยางเพียงพอในการ อัตรากําลงั การจดั อตั รากาํ ลงั - Productivity
ใหบริการตลอด 24 ชัว่ โมง อยูระหวางรอยละ
- องคป ระกอบของการ - ใหด ูตวั อยา งการจดั 90-110

จดั อตั รากาํ ลงั ตารางเวรทเ่ี หมาะสม - ตารางเวร
ประจาํ เดอื นมกี าร
- หลกั การจดั อัตรากําลงั กระจายอตั รากาํ ลัง
ที่เหมาะสม
- กระบวนการจดั อตั รากําลัง - ไมเกดิ อุบัติการณ
ความเสีย่ งในเวร
2. การจดั ตารางเวรทเ่ี หมาะสม

1. การกระจายอตั รากําลงั - อธบิ ายความรูเกย่ี วกบั

(staffing distribution) การกระจายอัตรากําลงั

2. การผสมผสานของ การผสมผสานของ

ทมี บคุ ลากร (staffing mixed) ทีมบุคลากรและการจดั

3. การจัดอัตรากําลงั สํารอง อัตรากาํ ลังสาํ รอง

- จัดเวรสํารองลวงหนา - ใหดตู ัวอยางการจดั

- การใชวิธี Pooled and ตารางเวรท่ีมกี าร

shares ทรพั ยากรบุคคล (กรณี กระจายอัตรากําลังอยา ง

ผูรบั การนเิ ทศเปนหัวหนา งาน เหมาะสม

หรอื ผตู รวจการฯ)

- การพิจารณาจัดอตั รากําลงั

ทดแทน (OT)

การประเมินผลการนิเทศ การบรหิ ารอตั รากาํ ลงั
หวั หนา งาน/หวั หนาตึก/ผตู รวจการนอกเวลา
ผูรับการนเิ ทศ 45-60 นาที
ระยะเวลาการนิเทศ

3

ผลการนิเทศ

หัวขอ ระดบั รอยละ (n……..)
มาก ปานกลาง นอย
1. เน้ือหาการนเิ ทศมคี วามนา สนใจ
2. กอ นการนิเทศทานมีความรูเพียงใด
3. หลงั การนิเทศทา นมคี วามรเู พ่ิมขน้ึ
4. ผนู เิ ทศมีการนิเทศทีน่ าสนใจและเขา ใจงา ย
5. การใชอ ุปกรณใ นการนเิ ทศเหมาะสม
6. เวลาการนิเทศเหมาะสม
7. ความพงึ พอใจในการนเิ ทศ

ขอ เสนอแนะ
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

บรรณานุกรม

กองการพยาบาล สํานักงานปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข. (2545). แนวทางการจัดอัตรากําลังทางการ
พยาบาล. (พิมพครงั้ ทื่ 1). กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พอ งคการรับสง สินคาและพสั ดุภณั ฑ.

ชมรมเครือขายพยาบาลจิตเวช กรมสุขภาพจิต. (2559). คูมือประกอบการใชเกณฑการจําแนกประเภทผูปวย
จติ เวชปรับปรุงครั้งท่ี 2. (พิมพครง้ั ที่ 3). นครราชสีมา: เดชพรการพิมพ.

สภาการพยาบาล. (2551). แนวทางการสงเสริมการปฏิบัติการพยาบาลตามจรรยาบรรณวิชาชีพ(ฉบับปรับปรุง).
(พิมพครัง้ ที่ 3). กรุงเทพฯ: จุดทอง.

4

รายชอ่ื สมาชกิ กลุม

ลําดบั ช่ือ-สกลุ ตําแหนง ตาํ แหนง สงั กดั
1. นางกฤตยา ธันธรา (ภายใน) (หนว ยงาน)
2. นางพันธท ิพย โกศลั วฒั น ประธาน พยาบาลวชิ าชีพ สถาบันราชานุกูล
3. นางสยาภรณ เดชดี รองประธาน ชาํ นาญการพิเศษ
4. นางอรณุ ี โสตถิวนิชยว งศ กรรมการ พยาบาลวชิ าชีพ รพ.พระศรมี หาโพธิ์
5. นางสาวภาวินี ธนบดีธรรมจารี กรรมการ เชีย่ วชาญ
6. นางสาํ อางค พนั ธปุ ระทมุ กรรมการ พยาบาลวิชาชพี รพ.จติ เวชสงขลา
7. นางสาวอุลศิ สมบัตแิ กว กรรมการ ชํานาญการพเิ ศษ ราชนครนิ ทร
8. นางสุมาลี ผลพบิ ูลย กรรมการ พยาบาลวชิ าชีพ รพ.จิตเวชสระแกว ฯ
9. นางวรรณโณ ตณั ตรีบูรณ กรรมการ ชํานาญการพิเศษ
10. นายโกวทิ สุวรรณโณ กรรมการ พยาบาลวชิ าชีพ สถาบันจิตเวชศาสตร
11. นางภทั ราวดี ดอนนอก กรรมการ ชํานาญการพิเศษ สมเด็จเจาพระยา
กรรมการ พยาบาลวิชาชพี รพ.สวนสราญรมย
12. นางภัชรนิ ทร เฉลมิ บุญ ชํานาญการพิเศษ
13. ดร.นพรัตน ไชยชาํ นิ กรรมการ พยาบาลวิชาชีพ สถาบนั สขุ ภาพจิตเด็ก
เลขานุการ ชาํ นาญการพเิ ศษ และวยั รนุ ภาคใต
พยาบาลวิชาชพี รพ.จิตเวชสงขลา
ชาํ นาญการพิเศษ ราชนครนิ ทร
พยาบาลวิชาชีพ รพ.จติ เวชสงขลา
ชํานาญการ ราชนครนิ ทร
พยาบาลวชิ าชพี รพ.จิตเวชสงขลา
ชํานาญการ ราชนครนิ ทร
พยาบาลวชิ าชีพ สถาบนั สขุ ภาพจิตเดก็
ชาํ นาญการ และวัยรุนภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ
พยาบาลวชิ าชพี รพ.จิตเวชสงขลา
ชํานาญการ ราชนครนิ ทร
พยาบาลวชิ าชีพ รพ.สวนสราญรมย
ชํานาญการพิเศษ

5

แผนการนิเทศ
เร่อื งการตดิ ตามตวั ช้ีวดั คณุ ภาพการพยาบาลของหนวยงาน

วตั ถปุ ระสงคทั่วไป เพอ่ื ใหผ ูรับการนิเทศมคี วามรคู วามเขาใจและดาํ เนินการตาง ๆ เกยี่ วกบั ตัวช้ีวดั

คณุ ภาพการพยาบาลของหนวยงานได

วตั ถุประสงคเชงิ พฤติกรรม หลังจากเสร็จสิ้นการสอนผรู บั การนเิ ทศจะมีความสามารถดังนี้

1. บอกตัวช้ีวดั คุณภาพการพยาบาลของหนวยงานได

2. วเิ คราะหผลลัพธ/ แนวโนม ของตวั ชี้วัดคุณภาพการพยาบาลของหนวยงานได

3. บอกวิธกี ารในการจัดการกบั ตวั ชี้วดั คณุ ภาพการพยาบาลของหนว ยงานท่ีไมเปนไป

ตามเปา หมาย

- RCA

- Nursing intervention

วิธกี ารนเิ ทศ ใหการนิเทศเปน รายกลมุ /เด่ียว โดย

1. Coaching

2. Teaching

3. Nursing round

สถานที่ งานพยาบาลผูป ว ย...................

วันทีน่ ิเทศ ทุก 3 เดอื นและทุกคร้ังเม่ือมีปญ หาตวั ชี้วัดคุณภาพการพยาบาลของหนวยงาน

ผูน ิเทศ หวั หนา งาน/ผูตรวจการ

ผูรบั การนเิ ทศ หัวหนาตึก/หัวหนา หอผปู ว ย

วธิ ปี ระเมินผล 1. จากการสังเกตความสนใจและการถาม-ตอบของผูรับการนเิ ทศ

2. Template ตวั ช้ีวดั คณุ ภาพการพยาบาลของหนวยงาน

3. รายงานตัวช้วี ัดคุณภาพการพยาบาลของหนว ยงาน

วตั ถุประสงคเชิงพฤติกรรม เนือ้ หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมินผล
แนะนําตวั และเกรน่ิ นาํ เขา สู สรา งบรรยากาศแบบ - การสังเกต พฤติกรรม
การนิเทศ กัลยาณมิตร คือ ใหผูรับการ แสดงออกจาก
นิเทศมคี วามรสู ึกท่ีอบอนุ - ภาษากาย คอื
เปนมิตร เปนบรรยากาศท่ีพี่ สีหนา ทาทาง
มาเยยี่ มนอง มคี วามปรารถนาดี - ภาษาพดู คือ
ในการแลกเปลีย่ นเรียนรู โดย นํ้าเสยี ง
1. แจงผูรับการนิเทศใหทราบ

6

วตั ถุประสงคเชงิ พฤติกรรม เนอ้ื หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล

1. บอกตวั ชี้วดั คณุ ภาพการ วา ผูนิเทศจะมาแลกเปล่ียน บอกตัวชี้วดั
พยาบาลของหนว ยงานได คุณภาพการ
เรียนรู เร่ืองการติดตามตัวช้ีวัด พยาบาลของ
หนว ยงาน
คุ ณ ภ า พ ก า ร พ ย า บ า ล ข อ ง

หนว ยงาน

- เหตผุ ลท่ีใชคาํ วา แลกเปลย่ี น

เรยี นรูแทนคาํ วานิเทศ

เนื่องจาก เปน วลีที่ทาํ ใหเ กิด

ความรสู ึกท่เี ปน มิตร และอบอุน

แตกระบวนการคือ การนิเทศ

- เหตุผลท่ีแจงใหทราบเพ่ือผูรับ

การนิเทศจะไดเตรียมขอมูล

เอกสาร สถานท่ี เพื่อลดความ

วติ กกงั วลของผูน ิเทศ

2. สอบถามวัน เวลาท่ีสะดวก

ของผูรบั การนิเทศ

- เหตุผลเพ่ือผูรับการนิเทศจะ

ไดบรหิ ารจดั การงานประจําของ

ผรู บั การนิเทศ และเพมิ่ สมาธิ

ในการรับรูในการนิเทศที่ไมตอง

กงั วลงานประจํา

- เมือ่ ถึงกาํ หนดนดั หมาย

ผูนเิ ทศจะตองมีการแสดงออกที่

เปนมิตร ใบหนาย้มิ แยม

กลาวทักทาย บอกวัตถุประสงค

ระยะเวลาการนิเทศ และ

ประโยชนที่จะไดรับจากการ

นิเทศ

คณุ ภาพบริการพยาบาล Nursing round

หมายถึง การตอบสนองความ Teaching

ตองการของผูปวย ดา นรางกาย Coaching

จิตใจ อารมณ สงั คม และ

7

วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม เนือ้ หา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมินผล
จิตวิญญาณ ดวยความเอือ้ อาทร ไดถูกตอ ง
เพื่อใหผ ปู วยหายจากภาวะท่ี
เจบ็ ปวย มสี ุขภาพดี สามารถ
ดาํ รงชีวิตอยอู ยา งปกติได ซง่ึ ท้งั
ผูป ว ยและพยาบาลมีความ
พึงพอใจ

ตวั ช้ีวดั คณุ ภาพการพยาบาล
ของหนวยงาน เปนดัชนีชี้วัด
หรือหนวยวัดความสําเร็จของ
การปฏิบัติงานท่ีถูกกําหนดขึ้น
โดยเปนหนวยวัดท่ีควรมีผลเปน
ตัวเลขท่ีนับไดจริง และตองส่ือ
ถึงเปาหมายในการปฏิบัติงาน
สําคัญ ท้ังน้ีเพื่อสรางความ
ชัดเจนในการกําหนด ติดตาม
และประเมินผลการปฏิบัติงาน
ในดานตาง ๆ

ตั ว ชี้ วั ด มี ค ว า ม สํ า คั ญ คื อ
เปน เครื่องมือท่ีใชในการติดตาม
ประเมินผลเพื่อใหกิจกรรมนั้น
บรรลุ วัตถุประสงคตามแผน
แล ะเ ป าห ม าย ตัว ชี้ วัด ท่ี ดี
สามารถคาดการณเหตุการณ
ลวงหนาได ทําใหสามารถ
แกปญหา หรือวางแผนการ
ปฏิบัติงานในอนาคต เพ่ือให
ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น ต อ ไ ป ป ร ะ ส บ
ผลสําเรจ็ ตามวตั ถุประสงคอยาง
มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ แ ล ะ
ประสิทธผิ ล

8

วัตถุประสงคเชงิ พฤติกรรม เนือ้ หา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

ลกั ษณะตัวชว้ี ดั ทางคลินิก วิเคราะหผลลัพธ/
แนวโนมของตวั ชวี้ ดั
ตวั ชวี้ ดั คณุ ภาพการพยาบาล คณุ ภาพการ
พยาบาลของ
ของหนว ยงานประกอบดวย 4 หนว ยงานได

มติ ิ ไดแ ก

มติ ทิ ่ี 1 ดานประสทิ ธิผลตาม

พนั ธกิจ

มติ ทิ ี่ 2 ดา นคุณภาพการให

การพยาบาลในภาพรวม

มิตทิ ่ี 3 ดานประสทิ ธิภาพ

ของการปฏิบตั ิการพยาบาล

มิตทิ ี่ 4 ดานการพัฒนา

องคกรพยาบาล

(อางอิงตามมาตรฐานการ

พยาบาลจิตเวชและสขุ ภาพจิต

ป 2556)

2. วิเคราะหผลลพั ธ/ การนําขอมลู ตัวชวี้ ดั มา Nursing round

แนวโนม ของตัวชวี้ ัดคณุ ภาพ วิเคราะห วา บรรลุตามเกณฑ Teaching

การพยาบาลของหนวยงาน หรอื เปา หมายท่ีกําหนดไว Coaching

ได หรือไม ใชแนวทางตาม มิตทิ ี่ 2 การใหค าํ ปรึกษา

ผลลพั ธ คือ การประเมนิ

คุณภาพบริการพยาบาลตาม

มาตรฐาน 4 องคประกอบ คือ

1) Performance Level (Le)

หมายถึง ผลการดาํ เนินการ

ปจจุบนั เปรยี บเทยี บกับ

เปาหมายทห่ี นวยงาน/องคกร

กาํ หนด

2) Trend (T) หมายถงึ

แนวโนมของผลการดําเนินงาน

เพ่อื แสดงทิศทางของผลลัพธ

และอัตราการเปล่ยี นแปลงของ

9

วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม เนอื้ หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล
การปรับปรงุ ผลของการ
ปฏิบัตงิ านตามมาตรฐาน โดย
ขอมูลทส่ี ามารถแสดงใหเ ห็น
แนวโนม การดําเนินงานไดนัน้
ตองพจิ ารณาขอมูลยอนหลัง
อยางนอย 3 ปข้นึ ไป
3) Comparison (C) หมายถึง
การเปรยี บเทยี บผลลัพธการ
ดาํ เนินงานในระหวา งหนวยงาน
บรกิ ารพยาบาล/องคกรท่ีมี
ภารกจิ ท่ีคลา ยคลึงกนั และ
ระดับเทียบเคียงท่ีเหมาะสม
แสดงผลลพั ธเมือ่ เปรียบเทยี บ
กัน
4) Linkage (Li) หมายถึง การ
พิจารณาผลลัพธของการ
ปฏบิ ัตกิ ารพยาบาล โดย
เช่อื มโยงกบั ผลการดําเนินการ
ดา นตาง ๆ ทงั้ ดานบริการ
พยาบาล ผูรับบรกิ ารและผูม ี
สวนไดสวนเสยี กระบวนการ
และแผนปฏบิ ัติการทสี่ ําคญั
ตามทไ่ี ดร ะบุไวในลกั ษณะที่
สําคญั ขององคก ร แสดงถงึ
ความครอบคลุมประเดน็ หลกั
สอดคลอ งและความสําคัญของ
ผลลัพธตอหนวยงานบรกิ าร
พยาบาล/องคก รท้งั หมด
(อางอิงตามคูมือการประเมิน
คุณภาพของหนวยงานป 2558)

10

วัตถปุ ระสงคเ ชงิ พฤติกรรม เนอื้ หา กิจกรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล
ระบตุ ัวช้ีวัดคุณภาพ
3. บอกวิธีการในการจัดการ - RCA: Root cause analysis Nursing round การพยาบาลของ
หนวยงานที่
กั บ ตั ว ชี้ วั ด คุ ณ ภ า พ ก า ร หมายถึง กิจกรรมทบทวนทีเ่ นน Teaching ไมเ ปนไปตาม
เปาหมาย
พยาบาลของหนว ยงานท่ี การวิเคราะหหาปจจยั ทเี่ ปน Coaching บอกและนําวธิ กี าร
RCA ไปใชในการ
ไมเ ปน ไปตามเปาหมาย สาเหตุพน้ื ฐานของความ คนหาปญหา
ทางการพยาบาลได
3.1 บอกและนําวิธีการ แปรปรวนในการปฏบิ ัติงาน

RCA ไ ป ใ ช ใ น ก า ร ค น ห า ภายหลังการเกิดเหตุผิดพลงั้ ที่

ปญ หาทางการพยาบาลได รุนแรง เพื่อนําไปสูก ารปรบั ปรงุ

ระบบ/กระบวนการ อันจะ

นาํ ไปสูก ารลดโอกาสของการ

เกดิ เหตกุ ารณซํา้

- กิจกรรม 12 ทบทวนเปน

เครอ่ื งมือที่เปน หวั ใจสําคัญของ

การเรยี นรูใน

กระบวนการพฒั นาคุณภาพ

การทาํ ความเขาใจเปาหมาย/

สาระสําคญั ของกจิ กรรม

ทบทวน จะชวยทําใหไดเรียนรู

ประโยชนท่เี กิดขึ้น ทําใหก าร

ทบทวนเปน กจิ กรรมทีส่ รา ง

คุณคา อยางแทจ ริง

ประกอบดว ย

1. การทบทวนขณะดูแลผปู วย

(C3THER) วตั ถปุ ระสงค:

1) ผูปว ยท่ีมคี วามซบั ซอนไดรับ

การดูแลอยางเปน องครวม

2) ทีมงานไดเรยี นรูจากของจริง

ใชเ วลาทาํ กจิ กรรมพฒั นา

คณุ ภาพโดยอยูใ กลชดิ กบั ผปู ว ย

ปฏบิ ตั ิจนเปน ปกติประจําวัน

สมาชิกมีความไวตอการรับรู

ปญ หา

11

วตั ถปุ ระสงคเชิงพฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล
2. การทบทวนความคิดเห็น/คํา
รอ งเรยี นของผูรบั บรกิ าร
วัตถุประสงค:
1) ความคิดเห็น/คํารองเรียน
ของผูรับบริการไดรบั การ
ตอบสนองอยา งเหมาะสม
2) ความคิดเหน็ /คาํ รองเรียน
ของผูร บั บรกิ ารนําไปสูการ
ปรับปรุงระบบงานเพ่ือปองกัน
ปญ หา
3) เพม่ิ ความไวในการรบั รูและ
การตอบสนองโดยทมี งาน
3. การทบทวนการสงตอ/ขอ
ยาย/ปฏิเสธการรักษา
วัตถุประสงค: เพื่อประเมิน
ศักยภาพในการดูแลผูปวยของ
โรงพยาบาล รวมทั้งความ
เหมาะสมในการดแู ลกอนทจ่ี ะมี
การสงตอ
4. การทบทวนการตรวจรกั ษา
โดยผชู าํ นาญกวา
วัตถปุ ระสงค: เพอื่ เปน
หลักประกนั วาผปู ว ยที่มารบั
บรกิ ารจะไดร ับการดูแลอยางมี
คณุ ภาพและปลอดภัยในทุก
ชว งเวลาของการรบั บรกิ าร
5. การคนหาและปองกนั
ความเสยี่ ง
วัตถปุ ระสงค: เพอ่ื เปน
หลักประกันวาผูปว ย
ผรู บั บรกิ าร และผปู ฏิบตั ิงานจะ

12

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนอ้ื หา กิจกรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล
อยใู นส่ิงแวดลอมที่ปลอดภัย
มคี วามเสยี่ งตอการเกิด
เหตุการณท ี่ไมพงึ ประสงคน อย
ท่สี ุด
6. การปองกันและเฝาระวงั การ
ตดิ เชื้อในโรงพยาบาล
วัตถปุ ระสงค: เพื่อสราง
หลกั ประกันวาผูปว ยและ
ผูปฏิบัติงานจะมีความเสยี่ งตอ
การติดเช้อื ในโรงพยาบาลใน
ระดบั ตาํ่ ทีส่ ุด
7. การปอ งกันและเฝาระวงั
ความคลาดเคล่ือนทางยา
วัตถุประสงค: เพอื่ เปน
หลกั ประกันวาผปู ว ยไดใชย า
อยา งถูกตองและปลอดภยั
8. การทบทวนการดูแลผปู ว ย
จากเหตกุ ารณสําคัญ
วตั ถปุ ระสงค: เพือ่ เรียนรแู ละ
ปรับเปลย่ี นวิกฤตใิ หเปน โอกาส
ใชค วามสูญเสยี ทเี่ กิดข้ึนมาสราง
หลักประกันวาจะไมเกดิ
เหตุการณท ่ีไมพงึ ประสงคซ ํา้
โดยเนนการปอ งกันไปที่การวาง
ระบบงานท่ดี ี
9. การทบทวนความสมบรู ณ
ของการบนั ทึกเวชระเบยี น
วัตถุประสงค: เพื่อใหส ามารถใช
ประโยชนจ ากเวชระเบยี น
สาํ หรับการส่ือสารระหวางการ
ดูแลผูป ว ย และการประเมิน

13

วตั ถปุ ระสงคเชงิ พฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล
คณุ ภาพของการดูแลผปู ว ยได
อยา งเต็มที่
10. การทบทวนการใชขอมูล
วชิ าการ
วตั ถปุ ระสงค: เพือ่ เปน
หลกั ประกนั วาจะมกี ารดูแล
ผปู วยอยา งเหมาะสม ปลอดภัย
มีประสทิ ธิภาพ บนพ้ืนฐานของ
ขอ มลู วชิ าการท่ีทันสมัย
นา เชอ่ื ถอื
11. การทบทวนการใช
ทรพั ยากร
วตั ถุประสงค: เพ่อื ใหการ
ตดั สินใจใชทรัพยากรในการ
ดแู ลผปู วยและการปฏิบตั งิ าน
เปน ไปอยางเหมาะสม คมุ คา
อยบู นพื้นฐานทางวิชาการ
12. การติดตามเคร่ืองชี้วดั
สําคญั
วตั ถปุ ระสงค: เพอื่ ใหทุก
หนว ยงานและทุกระดับมีขอมูล
ท่ีใชส ะทอนคุณภาพของการ
ทาํ งานตามหนาทแ่ี ละเปา หมาย
สาํ คญั
(อา งองิ ตามคูมือ 12 กจิ กรรม
ทบทวนสาํ หรับโรงพยาบาล
ประเมนิ ตนเองเพือ่ ขอรับรอง
ระดบั การพัฒนาขัน้ ที่ 1 สู HA
ประกาศใช ณ มีนาคม 2558)

14

วตั ถปุ ระสงคเชิงพฤติกรรม เนอ้ื หา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล
3.2 กาํ หนด Nursing - Nursing intervention Coaching เลือก Nursing
intervention ที่เปน หมายถงึ แนวปฏิบัตทิ างการ Teaching intervention ท่ีใช
หลักฐานเชงิ ประจักษมาใช พยาบาลท่ใี ชห ลักฐานเชงิ การใหค าํ ปรึกษา หลกั ฐานเชิง
ในการจัดการกับตวั ช้วี ัด ประจกั ษ ประจกั ษมาใชใน
คุณภาพการพยาบาลของ การแกไขปญ หา
หนว ยงานไดอยางเหมาะสม การปฏิบัตติ ามหลักฐานเชงิ ทางการพยาบาลได
ประจกั ษ หมายถึง กาํ หนด อยางเหมาะสม
ประเด็นปญ หาทางคลินิก
การตดั สนิ ใจทางคลนิ กิ เกย่ี วกับ
การใชหตั ถการ/การรกั ษาทจี่ ะ
ใหกับผปู ว ย/ผูรบั บรกิ าร
บนหลักฐานท่ดี ีท่ีสุด ในขณะน้ัน
รว มกับประสบการณ
ความเชี่ยวชาญทางคลินิกและ
ความคิดเหน็ หรือความช่ืนชอบ
ของผูป วย ในรูปของแนวปฏิบตั ิ
ทางการพยาบาล (CPG)
คูมือการพยาบาล (Protocol)
กระบวนการพฒั นา
(Evidence-Based Practice :
EBP)
- กาํ หนดประเด็นปญหาทาง

คลินกิ
- สืบคน งานวิจยั
- สงั เคราะหหลักฐานท่ดี ที ่สี ุด
- สรางแนวปฏบิ ัตแิ ละนาํ ท่ี

สรา งขน้ึ ไปทดลองใช
- การนาํ แนวปฏบิ ตั ิทีม่ ีการ

ปรับปรงุ ไปใชในการ
ปฏิบตั งิ านในชวี ติ ประจาํ วัน

15

การประเมินผลการนเิ ทศ การตดิ ตามตวั ชวี้ ดั ทางคลินิกในแตล ะหนว ยงาน

ผรู บั การนเิ ทศ หวั หนา ตึก/หัวหนา หอผปู วย

ระยะเวลาการนเิ ทศ 45-60 นาที

ผลการนเิ ทศ

หวั ขอ ระดบั รอ ยละ (n……..)
มาก ปานกลาง นอย
1. เน้อื หาการนิเทศมคี วามนา สนใจ
2. กอ นการนิเทศทานมีความรูเพียงใด
3. หลงั การนิเทศทา นมคี วามรูเพ่ิมขนึ้
4. ผนู เิ ทศมกี ารนิเทศท่ีนาสนใจและเขา ใจงา ย
5. การใชอปุ กรณใ นการนิเทศเหมาะสม
6. เวลาการนเิ ทศเหมาะสม
7. ความพึงพอใจในการนเิ ทศ

ขอ เสนอแนะ
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

บรรณานุกรม

กาญจนา จันทรไ ทย ธรี พร สถริ องั กูร ประหยดั ประภาพรหม และราณี พรมานะจิรังกลุ . (2556). มาตรฐานการ
พยาบาลจติ เวชและสุขภาพจิต. พิจติ ร: วจิ ติ รการพิมพ.

กาญจนา จันทรไทย ธีรพร สถิรองั กรู และประหยัด ประภาพรหม. (2558). การประกันคณุ ภาพการพยาบาล:
การประเมินคุณภาพการบรหิ ารการพยาบาลจิตเวชและสขุ ภาพจติ . เชยี งใหม: ชุติมาพริ้นตงิ้ .

สถาบันรบั รองคณุ ภาพสถานพยาบาล. (2558). คูม ือ 12 กิจกรรมทบทวนสาํ หรับโรงพยาบาลประเมนิ ตนเองเพื่อ
ขอรับรองระดับการพฒั นาข้นั ท่ี 1 สู HA (ประกาศใช ณ มีนาคม 2558). สืบคน
จากhttps://www.ha.or.th/TH/FileDownload/

16

รายชอ่ื สมาชิกกลุม

ลําดับ ชื่อ-สกุล ตําแหนง ตําแหนง สังกดั
1. นางกฤตยา ธันธรา (ภายใน) (หนวยงาน)
2. นางพันธท ิพย โกศัลวัฒน ประธาน พยาบาลวชิ าชพี สถาบนั ราชานุกลู
3. นางสยาภรณ เดชดี รองประธาน ชํานาญการพิเศษ
4. นางอรณุ ี โสตถิวนิชยว งศ กรรมการ พยาบาลวชิ าชพี รพ.พระศรีมหาโพธ์ิ
5. นางสาวภาวินี ธนบดีธรรมจารี กรรมการ เชยี่ วชาญ
6. นางสาํ อางค พันธุประทมุ กรรมการ พยาบาลวชิ าชีพ รพ.จติ เวชสงขลาราช
7. นางสาวอุลิศ สมบตั ิแกว กรรมการ ชาํ นาญการพเิ ศษ นครนิ ทร
8. นางสมุ าลี ผลพิบูลย กรรมการ พยาบาลวิชาชีพ รพ.จติ เวชสระแกวฯ
9. นางวรรณโณ ตณั ตรบี ูรณ กรรมการ ชํานาญการพิเศษ
10. นายโกวิท สวุ รรณโณ กรรมการ พยาบาลวิชาชพี สถาบนั จติ เวชศาสตร
11. นางภทั ราวดี ดอนนอก กรรมการ ชํานาญการพิเศษ สมเด็จเจาพระยา
กรรมการ พยาบาลวชิ าชีพ รพ.สวนสราญรมย
12. ดร.นพรตั น ไชยชาํ นิ ชํานาญการพเิ ศษ
เลขานกุ าร พยาบาลวชิ าชพี สถาบนั สุขภาพจติ เด็ก
ชํานาญการพิเศษ และวยั รนุ ภาคใต
พยาบาลวชิ าชพี รพ.จิตเวชสงขลาราช
ชาํ นาญการพิเศษ นครนิ ทร
พยาบาลวิชาชีพ รพ.จิตเวชสงขลาราช
ชํานาญการ นครินทร
พยาบาลวชิ าชพี รพ.จิตเวชสงขลา
ชํานาญการ ราชนครนิ ทร
พยาบาลวิชาชีพ สถาบนั สขุ ภาพจติ เดก็ และ
ชาํ นาญการ วยั รนุ ภาค
ตะวันออกเฉียงเหนอื
พยาบาลวิชาชพี รพ.สวนสราญรมย
ชาํ นาญการพเิ ศษ

17

แผนการนเิ ทศ
เร่อื งกระบวนการพยาบาล

วัตถุประสงคท่ัวไป เพือ่ ใหผ ูร ับการนเิ ทศมีความรแู ละสามารถปฏบิ ัติตามกระบวนการพยาบาลได

วตั ถปุ ระสงคเชงิ พฤติกรรม หลงั จากเสร็จสิน้ การสอนผูรบั การนิเทศจะมีความสามารถ ดงั นี้

1. บอกความหมาย ลักษณะ และแนวคิดของกระบวนการพยาบาลไดถกู ตอง

2. อธิบายขน้ั ตอนของกระบวนการพยาบาลไดถ ูกตอง

3. เขยี นบนั ทกึ การพยาบาลตามกระบวนการพยาบาลไดถกู ตอ ง

วิธีการนเิ ทศ ใหการนเิ ทศเปน รายกลุม/เด่ยี ว โดย

1. Bed side Nursing Care

2. Pre-post conference ขณะรับสงเวร

3. Coaching (พยาบาลใหม)

4. สุมบันทึกทางการพยาบาล

สถานที่ หอผปู วย……………..

วนั ทีน่ เิ ทศ ทุก 3 เดือนและทุกครั้งเมื่อมีปญ หาการปฏบิ ตั ิตามกระบวนการพยาบาล

ผนู เิ ทศ หวั หนาตึก/ผูต รวจการนอกเวลา/หวั หนาเวร

ผรู ับการนิเทศ พยาบาลวชิ าชีพ/และนักศึกษาพยาบาลฝก งาน

วธิ ีประเมนิ ผล 1. ทดสอบความรูตามแบบทดสอบความรูกอ นหลงั การนิเทศ (pre-post test)

2. สุมตรวจบันทึกทางการพยาบาลโดยใชแ บบประเมินผลการใชกระบวนการ

พยาบาล

วตั ถปุ ระสงคเชงิ พฤติกรรม เน้อื หา กิจกรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล
1. บอกความหมาย ความหมายของกระบวนการ - ทักทาย - ผูรับการนิเทศ
ลักษณะ และแนวคดิ ของ พยาบาล - ใหท าํ แบบทดสอบ สามารถตอบ
กระบวนการพยาบาล ความรูกอนและหลงั การ คําถามไดถ ูกตอง
ไดถูกตอง เปนเครื่องมือในการดูแล นิเทศ รอยละ 80
ผูรับบริการ มีขั้นตอนตามหลัก - ใหค วามรเู พม่ิ เติม

วิทยาศาสตร 5 ขั้นตอน คือ

การประเมินภ าว ะสุขภ า พ
การวินิจฉัยทางการพยาบาล

การวางแผนการพยาบาล

การปฏบิ ตั ิการพยาบาล และ

18

วตั ถุประสงคเชงิ พฤติกรรม เนอ้ื หา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

การประเมินผลลัพธทางการ

พยาบาล แสดงใหเห็นความ

เปนวิชาชีพภายใตความเช่ือ

ความรูจากศาสตรที่เกี่ยวของ

เ พ่ื อ ส ง เ ส ริ ม สุ ข ภ า พ ใ น ผู มี

สุขภาพดี ปองกันและแกไข

หรอื บรรเทาปญหาสขุ ภาพ หรือ

มี แ น ว โ น ม จ ะ เ กิ ด ป ญ ห า ขึ้ น

ในการดํารงภาวะสุขภาพอยาง

เต็มศักยภาพ

ลกั ษณะของกระบวนการ

พยาบาล

- กจิ กรรมเปนข้นั เปนตอน

มีวงจรตอเน่อื งกันตามลาํ ดบั

(Systematic)

- มีความสมั พันธก ันอยาง

ใกลชิดและมีสวนทซ่ี อนทบั กัน

ระหวาง 5 ข้นั ตอน และมีกลไก

ยอ นกลับทุกข้นั ตอน (Dynamic)

- เคารพในความเปนมนุษย

เปน หัวใจของการพยาบาล

(Interpersonal)

- พยาบาลและผูปวยทาํ งาน

รวมกนั ในการกําหนดผลลพั ธของ

การดแู ล (Outcome oriented)

- เปนกรอบทีใ่ ชสําหรบั

กิจกรรมทางการพยาบาลทุก

กจิ กรรม (Universally

applicable)

19

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เน้อื หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล

แนวคดิ ของกระบวนการ

พยาบาล (Concept of

Nursing Process)

- เปน วธิ ีการทีม่ ขี นั้ ตอน

ตอเนอื่ งอยา งมีระบบ

- เปนวิธกี ารของการ

แกป ญหาตามหลกั การทาง

วทิ ยาศาสตร

- ตอ งอาศยั ความรู

ความสามารถ ทักษะ และการ

ตัดสนิ ใจของพยาบาล

- มผี ูร บั บรกิ ารเปนศูนยกลาง

ของความสนใจ

- มีเปา หมายชดั เจน

- เปนกระบวนการพยาบาล

ทีเ่ กดิ จากความสมั พันธร ะหวา ง

พยาบาลกบั บุคคล ครอบครวั

และชมุ ชน

- เปน การวางแผนปฏบิ ตั ิการ

ลวงหนา

ขนั้ ตอนของกระบวนการ

พยาบาล มี 5 ขน้ั ตอน ดังน้ี

1. การประเมนิ ภาวะสุขภาพ

(Assessment)

2. การวนิ ิจฉัยทางการพยาบาล

(Nursing Diagnosis)

3. การวางแผนการพยาบาล

(Planning)

4. การปฏบิ ตั กิ ารพยาบาล

(Implementation)

20

วตั ถปุ ระสงคเชงิ พฤติกรรม เนอื้ หา กิจกรรมการนิเทศ การประเมินผล

5. การประเมนิ ผลการ

พยาบาล (Evaluation )

2. ประเมนิ ภาวะสขุ ภาพ การประเมนิ ภาวะสุขภาพ - สมุ ตรวจบันทกึ ทางการ - ผรู บั การนเิ ทศ

และบนั ทึกไดถกู ตอง (Assessment) เปน ขนั้ ตอน พยาบาลโดยใชแ บบ สามารถประเมนิ

ครบถว น แรกของกระบวนการพยาบาลท่ี ประเมนิ ของสํานัก ภาวะสุขภาพและ

สาํ คัญเพื่อเก็บรวบรวมขอมลู การพยาบาล บนั ทึกไดถ ูกตอง

อยา งมีระบบในการคน หา ครบถว น

ปญหาและความตอ งการของ รอ ยละ 80

ผูรบั บรกิ าร เพ่ือนําขอมลู ไป

กําหนดภาวะสขุ ภาพ กาํ หนด

ปญหา และกําหนดขอวนิ ิจฉยั

ทางการพยาบาลท่ีถูกตอง

ลกั ษณะของขอมลู ไดแ ก

Subjective Data ขอ มลู

อตั นัย เปนขอมูลท่ีไดจ ากการ

บอกเลาของผูรบั บริการ หรือ

บคุ คลทีเ่ กย่ี วของ ขอ มลู จาก

ผปู วย ไดแ ก

1. การรับรวู ัน เวลา สถานท่ี

บุคคล (orientation)

2. ความจํา (Memory)

ประกอบดวย

– ความจาํ ระยะยาว

(Remote memory) เปน

ความจาํ ในวยั เด็กหรือความจํา

ท่ีผานมาแลวหลาย ๆ เดือน

– ความจาํ ระยะสัน้

(Recent memory) เปน

ความจาํ ในทเ่ี กดิ ขึ้นในระยะ

24 ชม.หรือ ใน 2-3 วนั

21

วตั ถุประสงคเ ชิงพฤติกรรม เน้ือหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

– ความจาํ ทนั ทีทันใด

(Immediate memory) เปน

ความจาํ ทนั ทีทนั ใด ตรวจสอบ

โดยยกตัวอยา งของ 3 สงิ่ ที่ไม

สัมพนั ธก ันใหผูปวยจํา เชน

รถยนต ตน ไม แมน ํ้า กอ น

ทดสอบใหผ ปู ว ยพดู ทวน

เพื่อใหแนใจวาไดยนิ ส่ิงที่

พยาบาลพูด หลงั จากนัน้ พดู คุย

เรือ่ งอ่นื ไปกอน ประมาณ 3-5

นาที จึงใหผูปว ยพดู ถึง 3 ส่ิงที่

ใหเ ขาจาํ

3. ความคิด (thought) ความ

ตอเนือ่ งของเร่อื งราวทพี่ ดู

เนอื้ หาความคิดมีความคิด

หลงผิด หวาดระแวง เชน

หลงผดิ วามพี ลังอํานาจ

เปน ใหญเ ปนโต หวาดระแวงวา

ภรรยาใสย าพษิ ในอาหาร และ

มีคนปองราย เปน ตน

4. การรับรสู ิ่งเรา

(Perception) เปนการรับรทู ี่

ผิดปกตขิ องประสาทสัมผัส

ไดแก

- การเห็นภาพผิด เปนการ

เห็นภาพตา ง ๆ ท่ีไมเปน จรงิ

เชน เห็นเชือกเปน งู เหน็ หนอน

ในขา ว เปน ตน

- การไดยินเสียง เชน ไดยิน

เสียงคนพูด หวั เราะ และดา ตน

22

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เน้ือหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล

โ ด ย ไ ม มี ส ถ า น ก า ร ณ เ กิ ด ขึ้ น

เปน ตน

- การไดกลน่ิ เชน ไดก ล่นิ

ตา ง ๆ ทีผ่ ูอ่นื ไมไ ดก ล่นิ

- การรับรส ผปู วยเกิด

ความรูส กึ มรี สแปลก ๆ เกดิ ขึ้น

ที่ลิน้ เชน รส หวาน รสขม

เปน ตน

- การสัมผัส เชน รูสึกมีอะไร

ไตต ามผวิ หนังเปน ตน

5. การต้งั ใจและสมาธิ

(Attention and

concentration) เปนการ

ทดสอบความสามารถในการตั้ง

สมาธขิ องผปู วย โดยการให

ผูป วยลบเลข จาก 100 ลบออก

ท่ีละ 7 ตรวจสอบความเร็วและ

ความถูกตอ ง แมน ยาํ

6. เชาวนปญญาและความ

รอบรู (Intelligence and

general Knowledge)

ประเมนิ วาผปู วยอธบิ ายขอมูล

หรอื ความหมายของคาํ ศัพท

ไดถ ูกตองหรือไม เชน 1

สัปดาหม กี ว่ี ัน สม กับแตงโม

เหมือนกันอยางไร หนีเสอื ปะ

จระเขห มายถึงอยา งไร

7. การตดั สนิ ใจ (Judgement)

ประเมินการตดั สินใจของผูป ว ย

ในสถานการณต า ง ๆ วา

เหมาะสมหรือไม เชน เขาจะทาํ

23

วตั ถุประสงคเชิงพฤติกรรม เนอื้ หา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล

อยางไร ถาพบซองจดหมายที่

จา หนา ซองและปดแสตมป

เรียบรอยแลว ตกอยหู รือถาเปน

คนแรกทเ่ี หน็ ไฟไมใน

โรงภาพยนตร

Objective Data ขอมลู ปรนัย

เปน ขอ มูลทีไ่ ดจ ากการสงั เกต

การตรวจรา งกาย ผลการตรวจ

ทางหองทดลอง การบันทึก

ตา งๆ ของทีมสุขภาพแบบ

ประเมนิ ทางจิตเวช เชน 8Q,

9Q, BPRS, AWS, AUDIT ฯลฯ

3. วินจิ ฉัยทางการพยาบาล ก า ร วิ นิ จ ฉั ย ก า ร พ ย า บ า ล - สมุ ตรวจบันทึกทางการ - ผูรบั การนิเทศ

ไดถ ูกตอ ง (Nursing Diagnosis) พยาบาลโดยใชแบบ สามารถวินจิ ฉยั

เปนข้ันตอนของการนํา ประเมินของสาํ นักการ ทางการพยาบาล

ความตองการหรือปญหาทาง พยาบาล และบันทึกได

สุขภาพของผูรับบริการท่ีผาน ถูกตอง ครบถว น

ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห ข อ มู ล แ ล ะ รอยละ 80

ข อ เ ท็ จ จ ริ ง จ น ส รุ ป ไ ด ว า

ผูรับบริการมีปญหาทางสุขภาพ

มาเขียนเปนขอวินิจฉัยทางการ

พยาบาล NANDA ไดให

ความหมายของการวินิจฉัยการ

พ ย า บ า ล ไ ว ว า “เ ป น ก า ร

ตั ด สิ น ใ จ ท า ง ค ลิ นิ ก เ กี่ ย ว กั บ

บุคคล ครอบครัวหรือชุมชนท่ี

ตอบสนองตอปญหาสุขภาพท่ี

กําลังเกิดข้ึนหรือมีโอกาสที่จะ

เกิดขึ้นไดในกระบวนการของ

ชีวติ การวินิจฉัยการพยาบาลใช

เปนฐานสําหรับการจัดกิจกรรม

24

วตั ถปุ ระสงคเ ชงิ พฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

การพยาบาลในการปฏิบัติการ

พยาบาลเพื่อใหบรรลุเปาหมาย

ตามทีพ่ ยาบาลรบั ผิดชอบ

NANDA จําแนกขอวินิจฉัย

ท า ง ก า ร พ ย า บ า ล เ ป น 5

ประเภทในท่ีนี้ขอกลาวถึง 4

ประเภท ดงั น้ี

1. ขอวินิจฉัยการพยาบาลท่ีมี

ปญหาเกิดขึ้นแลว (Actual

nursing diagnosis) เปนขอ

วินิจฉัยทางการพยาบาล ท่ี

บงบอกถึงปญหาสุขภ าพท่ี

เกิดข้ึนแลว มีอาการแล ะ

อ า ก า ร แ ส ด ง ใ ห เ ห็ น ชั ด เ จ น

(Signsand Symptoms) ไดมา

จากการบอกเลาของผรู ับบริการ

ห รื อ จ า ก ก า ร สั ง เ ก ต ข อ ง

พยาบาลเปนท้ังขอมูลอัตนัย

(Subjective data) และขอมูล

ปรนัย (Objective data) หรือ

จ า ก ก า ร วิ นิ จ ฉั ย ข อ ง แ พ ท ย

นําปญหาสุขภาพมาเขียนขอ

วิ นิ จ ฉั ย ก า ร พ ย า บ า ล ต า ม

รูปแบบ PESของ NANDA ดังนี้

P = Problem เปนสวนของ

ปญหาของปญ หาสุขภาพ

E = Cause เปนสวนของ

สาเหตุหรือปจจยั ที่เก่ียวของ

S = Signs and Symptoms

เปนสวนของอาการและอาการ

แสดงทางคลนิ กิ

25

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เน้อื หา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

ตวั อยางการเขียนขอ วนิ ิจฉัยการ

พยาบาล

- มีพฤติกรรมกาวราว

เ นื อ ง จ า ก มี วิ ธี ก า ร เ ผ ชิ ญ

ความเครียดไมเ หมาะสม

S: ดาทอ หยาบคาย ทําราย

ผอู ืน่

O: ตาขวาง กาํ หมัด กดั ฟน

2. ขอวินิจฉัยการพยาบาลที่มี

ความเส่ียง (Risk nursing

diagnosis) เปนขอวินิจฉัยการ

พยาบาลท่ีมีโอกาสจะเกิดขึ้นได

คือมีปจจัยเส่ียงปรากฏใหเห็น

แตปญหายังไมเกิด ไมมีอาการ

แ ล ะ อ า ก า ร แ ส ด ง ป ร า ก ฏ ใ ห

เห็นชัดและมีโอกาสพัฒนาเปน

ปญหาสุขภาพไดถาพยาบาล

ปลอยใหป จ จัยเสี่ยงไดพ ัฒนา

จนเปนปญหา การเขียนขอ

วินิจฉัยการพยาบาลประเภทนี้

จึงไมตองเขียน/ระบุอาการหรือ

อาการแสดงไวเนื่องจากปญหา

สุขภาพยังไมเกิด แตตองระบุ

ป จ จั ย เ ส่ี ย ง ท่ี แ ส ด ง ว า ป ญ ห า

ทําทาจะเกิดจากปจจัยเสี่ยง

น้ันๆพยาบาลตองทําส่ิงใดสิ่ง

หนึ่งกับปจจัยเส่ียงน้ัน เปนการ

ป อ ง กั น ไ ม ใ ห เ กิ ด ป ญ ห า

การเขียนขอวินิจฉัยประเภทน้ี

จะขึ้นตนขอความวา “เสี่ยง”

(Risk) นําปญ หาสขุ ภาพมาเขียน

26

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เน้ือหา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

ขอวินิจฉัยการพยาบาลตาม

รูปแบบ PES

ตวั อยา งการเขียนขอ วนิ จิ ฉัยการ

พยาบาล

- เสี่ยงตอหลบหนี เนื่องจาก

วติ กกงั วลอยากกลับบา น

S: บนอยากกลับบาน

O: เดินไปประตบู อ ยครง้ั

3. ขอวินิจฉัยการพยาบาลที่

อ า จ จ ะ เ กิ ด ขึ้ น ( Possible

nursing diagnosis) เปนขอ

วินิจฉัยการพยาบาลที่ปญหา

อาจเกิดข้ึนไดแตยังไมชัดเจน

และไมสมบูรณในขอมูลที่มีและ

สาเหตุของปญหายังระบุไมได

ปญหาเปนเพียงพิจารณาไดวา

อาจจะเกิดข้ึนไดดังนั้นพยาบาล

ต อ ง ห า ข อ มู ล ที่ สํ า คั ญ แ ล ะ

เก่ียวของมาสนับสนุนเพิ่มเติม

หรือตัดท้งิ ออกไปถา แนใ จวา

ปญหาจะไมเกิด การเขียนขอ

วินิจฉัยการพยาบาลประเภทนี้

จะข้ึนตนขอความวา “อาจ”

(Possible) นําปญ หาสุขภาพมา

เขียนขอวินิจฉัยการพยาบาล

ตามรูปแบบ PES ตัวอยางการ

เขียนขอวินิจฉัยการพยาบาล

- มโี อกาสเกดิ อาการขางเคียง

จากยาทางจิตเวช (ตามกลุมยา

ท่ีผูปวยไดรับ)

27

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนื้อหา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล

S: ไดรับยาทางจิตเวชครั้งแรก

ผูปว ยบอกวา นํา้ ลายมาก

O: มือสนั่ พดู ลิน้ แข็ง

4. ขอวินิจฉัยการพยาบาล

สุขภาพดี (Wellness

nursing diagnosis) เปนขอ

วนิ จิ ฉยั การพยาบาลสขุ ภาพดที ่ี

แสดงถึงภาวะสุขภาพที่มีการ

เปลี่ยนแปลงจากระดับสุขภาพ

ดี เ ป น ร ะ ดั บ ที่ ดี ม า ก ข้ึ น ก า ร

เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ภ า ว ะ สุ ข ภ า พ

ส า ม า ร ถ พิ จ า ร ณ า ไ ด จ า ก

พฤติกรรมของผูรับบริการใน 2

ประเดน็ นี้ ไดแก

1) พฤติกรรมที่แสดงถึงความ

ตองการที่จะมีสุขภาพดีเพิ่มข้ึน

2) พฤติกรรมที่แสดงถึงการทํา

หนาที่ไดอยางมีประสิทธิภาพ

ข อ วิ นิ จ ฉั ย ก า ร พ ย า บ า ล จ ะ

เริ่มตนดวยคํา“มีความพรอม

สําหรับ....”

(Readiness for Enhanced)

หรอื ขน้ึ ตนดว ยขอความที่

เปนการบงบอกถึงพฤติกรรมท่ี

ทําใหส ุขภาพดขี นึ้

ขอวินิจฉัยประเภทน้ีจะเนนท่ี

การตอบสนองของ

การมีสุขภาพดีของผูรับบริการ

ตั ว อ ย า ง ข อ วิ นิ จ ฉั ย ท า ง ก า ร

พยาบาล

28

วตั ถปุ ระสงคเชิงพฤติกรรม เน้ือหา กิจกรรมการนิเทศ การประเมินผล

- ผูปวยสามารถดูแลกิจวัตร

ประจําวันได

S: จัดยากินเองได บอกวิธีการ

ปฏิบตั ิตัวได

O: ผูปวยสามารถชวยงานได

ตามท่ีมอบหมาย

4. วางแผนการพยาบาลได การวางแผนการพยาบาล - สมุ ตรวจบนั ทกึ ทางการ ผรู ับการนเิ ทศ

ถกู ตอง (Planning) พยาบาลโดยใชแบบ สามารถวาง

เ ป น ก า ร พิ จ า ร ณ า แ ล ะ ประเมนิ ของสํานักการ แผนการพยาบาล

กําหนดกิจกรรมการชวยเหลือ พยาบาล และบันทึกได

ห รื อ ร ว ม มื อ กั บ ผู รั บ ก า ร ถกู ตอง ครบถว น

พยาบาลโดยการต้ังเปาหมาย รอยละ 80

จัดลําดับความสําคัญ กําหนด

ร า ย ล ะ เ อี ย ด ข อ ง วิ ธี ก า ร เ พ่ื อ

แกไขปญหาท่ีเกิดขึ้นแลว และ

ปองกันปญหาท่ีอาจจะเกิดข้ึน

และเปนการส่ือสารเพื่อใหการ

พยาบาลผูปวย โดยพยาบาล

จ ะ ต อ ง ต อ บ คํ า ถ า ม ใ ห ไ ด ว า

“ตองทําอะไร อยางไร และ

เม่ือไหร” ซ่ึงสามารถวางแผน

ไดทั้งระยะสั้นและระยะยาว ซึ่ง

ตองสอดคลองกับปญหา และ

ขอวินิจฉัยที่ตั้งข้ึน เกณฑการ

ประเมินผลควรคํานึงถึงขอมูลที่

ไดจากการรวบรวมเพ่ือวินิจฉัย

ทางการพยาบาล

29

วตั ถุประสงคเ ชงิ พฤติกรรม เน้อื หา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล

การวางแผนการพยาบาล

ประกอบดว ย

1. การเรียงลําดับความสําคัญ

(Priorities)การใหก ารชวยเหลือ

อยางเหมาะสม

2. การต้ังเปา หมาย (Setting

Goals) เปนเปา หมายระยะส้ัน

และระยะยาว

ตวั อยา งการวนิ ิจฉัยทางการ

พยาบาลเปาหมายระยะสั้น

และระยะยาว และเกณฑ

ประเมนิ ผล

- มีพฤติกรรมกาวรา ว

เน่ืองจากมีวธิ ีการเผชิญ

ความเครยี ดไมเหมาะสม

วัตถปุ ระสงค

1. ไมแสดงพฤติกรรมกา วรา วใน

ระยะ 48 ชม. (เปา หมายระยะ

สั้น)

2. สามารถเผชิญและทนตอ

ความเครียดไดเหมาะสมภายใน

4 สัปดาห (เปา หมายระยะยาว)

เกณฑการประเมนิ ผล

สีหนา ยมิ้ แยมแจมใส แววตา

ทาทางเปนมิตร พูดจาสุภาพ

ค ว บ คุ ม อ า ร ม ณ ต น เ อ ง ไ ด

ไมทําลายสิ่งของ ไมทํารายผูอื่น

มีสมั พนั ธภาพท่ดี ีกับผอู ่ืน

30

วตั ถุประสงคเ ชงิ พฤติกรรม เนอื้ หา กิจกรรมการนเิ ทศ การประเมนิ ผล
5. ปฏิบตั ิการพยาบาลตาม การปฏิบัตกิ ารพยาบาล/การ - สมุ ตรวจบนั ทึกทางการ ผรู บั การนเิ ทศ
แผนการพยาบาลไดถูกตอง ใชแ ผนการพยาบาล พยาบ าลโ ดยใ ชแบ บ สามารถปฏบิ ัตกิ าร
(Implementation of ประเมินของสํานักการ พยาบาลและบันทึก
nursing care plan) พยาบาล ไดถ ูกตอ ง ครบถวน
รอ ยละ 80
เปนข้นั ตอนของการนํา
แผนการพยาบาลไปสูการ
ปฏบิ ตั ิ หรือการปฏิบตั กิ าร
พยาบาล โดยใชแผนการ
พยาบาลท่มี ีความสมบูรณและ
ถกู ตอง กอนนาํ แผนการ
พยาบาลไปปฏบิ ตั ิพยาบาล
ควรประเมนิ ภาวะสขุ ภาพของ
ผรู ับบริการซํ้าเพ่ือตรวจสอบ
ภาวะสขุ ภาพของผูรบั บรกิ าร
อกี คร้ังวา มกี ารเปลี่ยนแปลง
หรือไม ถา มกี ารเปลย่ี นแปลง
จะไดมีการปรบั กจิ กรรมการ
พยาบาลใหเ หมาะสมกับภาวะ
สขุ ภาพและปญหาสขุ ภาพของ
ผรู บั บรกิ าร ประสิทธิภาพของ
การปฏิบตั ิการพยาบาลขึ้นอยู
กบั ความรูความสามารถ
และทักษะทางการพยาบาล
เมอ่ื พยาบาลพิจารณาแลว วา
ขาดความรูห รือไมมที ักษะใน
กิจกรรมนั้น ๆ จําเปน ตอง
ขอความชวยเหลือจากพยาบาล
คนอ่นื ท่ีมีความรแู ละ
ประสบการณดา นนโี้ ดยตรงมา
ชวยเชน เดยี วกนั ในกรณที ี่
ผรู ับบริการกาวรา วจึง

31

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนอื้ หา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

จําเปน ตองขอความชวยเหลอื

จากบุคคลอ่นื มาชวยไดการ

ปฏบิ ัติการพยาบาลตองเนน ถึง

ความปลอดภยั ของผปู ว ยและ

ผใู หบริการในการปฏบิ ตั ิ

กจิ กรรมการพยาบาล พยาบาล

ตองทาํ ความเขาใจใหช ดั เจนใน

แตล ะกจิ กรรมการพยาบาล

กอ นที่จะนําไปปฏบิ ตั ิ ถาพบวา

มปี ญ หาในสวนใดของกจิ กรรม

ตองทาํ ใหก ระจา งและชดั เจน

กอนกจิ กรรมการพยาบาลตอ ง

เปน การปฏิบัติใหแ กผ รู ับบริการ

เปน รายบุคคลคาํ นึงถึงความ

เปนปจเจกบคุ คล สิทธขิ อง

บุคคล และความเสย่ี งตาง ๆ

ท่มี โี อกาสเกดิ ข้นึ ได ในกรณีท่ีมี

การมอบหมายแผนการ

พยาบาลใหพยาบาลคนอนื่

นาํ ไปใชผ ูที่วางแผนการ

พยาบาลตอ งแนใจวา ทุก

กิจกรรมการพยาบาลไดมีการ

ปฏบิ ัติตามแผนการพยาบาลท่ี

เขียนไวจ ึงควรมีการนิเทศและ

ตรวจสอบเปนระยะ ๆ

ชนิดของกจิ กรรมการพยาบาล

มี 3 ชนิด

- กิจกรรมการพยาบาลอสิ ระ

(Independent)

- กิจกรรมการพยาบาลทไี่ ม

อิสระ (Dependent)

32

วตั ถุประสงคเ ชิงพฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

- กิจกรรมการพยาบาลกง่ึ

อิสระ (Interdependent)

6. ประเมนิ ผลการพยาบาล การประเมินผลการพยาบาล - สุมตรวจบนั ทกึ ทางการ - ผรู ับการนเิ ทศ

ตามแผนการพยาบาลได เปนขัน้ ตอนสุดทา ยของ พยาบาลโดยใชแบบ สามารถประเมนิ ผล

ถูกตอง กระบวนการพยาบาล โดย ประเมนิ ของสาํ นักการ การพยาบาลและ

ประเมินวาผูปวยไดรบั การดูแล พยาบาล บันทึกไดถูกตอ ง

และมีการพัฒนาไปสู ครบถวน รอ ยละ

จุดมุงหมายท่วี างไวตามเกณฑที่ 80

กาํ หนดหรอื ไม ในข้ันตอนนี้

พยาบาลและผูปว ยตองตัดสิน

รว มกนั วาแผนการพยาบาล

ไดผ ลหรอื ไม มีปจ จัยใดท่ีมีผล

ทําใหบรรลผุ ลหรือลม เหลว

ถา พบวา การพยาบาลท่ปี ฏิบัติ

ไมบ รรลุเปา หมาย จาํ เปนตอง

ปรบั แผนการพยาบาลใหม

โดยเร่มิ ดาํ เนินการตัง้ แตข อ

1-4 ใหมจ นสามารถบรรลุ

เปา หมายที่ต้งั ไว การตรวจสอบ

การเปลย่ี นแปลงของผปู วย

ภายหลังการปฏิบตั ิกจิ กรรมการ

พยาบาลวาประสบความสาํ เร็จ

มากนอยเพยี งใด โดยแบงการ

ประเมินผลออกเปน 3 สว น คือ

ตัง้ เกณฑการประเมินผล

ประเมนิ ตวั แปรที่มีผลตอ

ความสาํ เร็จ และยุติการ

พยาบาล เชนเดยี วกบั การ

แลกเปลย่ี นครง้ั ท่ี 4 พบวา

การประเมนิ ผลขีน้ อยูกบั

เปา หมายทีต่ ้งั ไว เมอ่ื ครบแลว มี

33

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนอื้ หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล

การประเมนิ ผล ถา ปญหายงั คง

มตี อ งคน หาสาเหต/ุ หาขอมลู

สนับสนุนเพม่ิ เพ่ือเขาสู

กระบวนการพยาบาลอีกครงั้

การประเมินผลการ

พยาบาล มี 2 ประเภท คือ

- Formative evaluation

เปนการประเมินผลตามเกณฑ

การประเมินผลท่ีกําหนดไวใน

การวางแผนการพยาบาลวาเปน

อยางไร

- Summative evaluation

เป น ก า รส รุ ป ก า รดู แ ล ข อ ง

พ ย า บ า ล เ พื่ อ เ ป น ก า ร ห า

แนวทางในการดูแลใหเ หมาะสม

ในอนาคตแกผ ปู วย

สรุปกระบวนการพยาบาล

เปนเครื่องมืออยางหนึ่งในการ

วางแผนการพยาบาลอยางเปน

ระบบ มีข้ันตอน รวมกันแกไข

ป ญ ห า เ ป น ก า ร พ ย า บ า ล ท่ี มี

ประสิทธิภาพทุกขั้นตอน ตั้งแต

การรวบรวมขอมูลซึ่งจะชวยให

เห็นถงึ ปญหาหรือความตองการ

ความชวยเหลือท่ีแทจริงของ

ผูปวย มีการวางแผนเพ่ือคนหา

แนวทางในการจัดการกับปญหา

ของผูปวยใหลดนอยลง หรือ

ห ม ด ไ ป โ ด ย ก า ร ป ฏิ บั ติ ก า ร

พยาบาลหรือเปนการปองกัน

การสงเสริมใหบุคคลมีสุขภาพที่

34

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนเิ ทศ การประเมินผล

ดีข้ึน สวนการประเมินผลเปน

ขั้นตอนสุดทายท่ีชวยใหการ

พยาบาลทราบถึงผลของการ

ปฏิบัติการพยาบาลอีกท้ังยัง

ส า ม า ร ถ น า ผ ล ไ ป ใ ช ใ น ก า ร

ป รั บ เ ป ล่ี ย น กิ จ ก ร ร ม ก า ร

พยาบาลใหมีความหมายอีกทั้ง

ยังสามารถนาผลไปใชในการ

ป รั บ เ ป ลี่ ย น กิ จ ก ร ร ม ก า ร

พยาบาลใหมีความเหมาะสม

ยิ่งข้ึน เพ่ือชวยใหผูปวยไดรับ

ประโยชนสงู สุด

35

แบบประเมินผลการใชก ระบวนการพยาบาล

กระบวนการพยาบาล หมายถึง ลําดับข้ันตอนของการดูแลท่ีมีการวางแผนและการปฏิบัติอยางเปน
ระบบเพ่ือตอบสนองความตองการและแกไขปญหาของผูใชบริการ ประกอบดวย ประเมินสภาพผูใชบริการ
การวินิจฉัยปญหาทางการพยาบาล การวางแผนการพยาบาล การปฏิบัติการพยาบาล และการประเมินผลการ
พยาบาล
คาํ ช้ีแจง: โปรดทําเครือ่ งหมาย / ลงในชอ งระดับการประเมิน
ช่อื ผูร บั การประเมิน ………………………………………………………………...วันท่ี ..........................

ระดับการประเมนิ หมาย
เหตุ
รายการประเมิน (4) (3) (2) (1)
ดีมาก ดี พอใช ควร

ปรบั ปรงุ

1. การประเมินสภาพผูใชบ รกิ าร

1.1 รวบรวมขอ มูลไดค รอบคลุมดา นกาย จิต สังคม และ
จติ วญิ ญาณ

1.2 รวบรวมขอมลู ไดสอดคลอ งกับปญหาและความ

ตอ งการของผใู ชบ รกิ าร

1.3 บันทกึ ขอมูลอยางเปนระบบ

2. การวินจิ ฉยั ปญ หาทางการพยาบาล

2.1 วเิ คราะหข อมูลโดยใชองคความรูใ นศาสตรท่ี

เกีย่ วของ

2.2 ระบขุ อวินิจฉัยทางการพยาบาลไดสอดคลองกับ

ปญ หาและความตองการของผูใชบ รกิ ารอยางเปนองครวม

3. การวางแผนการพยาบาล

3.1 จัดลําดบั ความสาํ คญั ของปญ หาไดอยางเหมาะสม

3.2 กําหนดวตั ถปุ ระสงคไดถ กู ตองสอดคลอ งกับปญ หา

ทางการพยาบาล

3.3 กาํ หนดเกณฑการประเมนิ ผลการพยาบาลได

ถกู ตอ งสอดคลอ งกบั วัตถุประสงค

3.4 ระบแุ ละจัดลําดับกิจกรรมการพยาบาลได

สอดคลองกับปญหาทางการพยาบาลอยางเปนองคร วม

36

รายการประเมนิ ระดับการประเมนิ หมาย
เหตุ
3.5 อธบิ ายเหตผุ ลของกิจกรรมการพยาบาลโดยใชองค (4) (3) (2) (1)
ความรใู นศาสตรทีเ่ กย่ี วของ ดีมาก ดี พอใช ควร
4. การปฏิบัติการพยาบาล
4.1 ปฏบิ ัติการพยาบาลถูกตองตามศาสตรท างการ ปรับปรุง
พยาบาลและศาสตรสาขาทเี่ ก่ยี วของ
4.2 ปฏิบัติการพยาบาลถูกตองตามหลักการและเทคนิค
วิธีปฏิบัตกิ ารพยาบาลและเหมาะสมกับผใู ชบ ริการ
4.3 ปฏบิ ัติการพยาบาลดว ยความนมุ นวล ออ นโยน
คาํ นงึ ถึงความปลอดภัยของผูใชบริการ
4.4 ปฏิบตั ิการพยาบาลเพ่ือปอ งกนั การแพรกระจายเชื้อ
4.5 ปฏิบตั กิ ารพยาบาลโดยคํานึงถงึ ศักด์ิศรีความเปน
มนุษยแ ละสทิ ธิผูปว ย
4.6 บนั ทกึ การปฏบิ ัติการพยาบาลตามสภาพปญหาของ
ผูป วยและความเปนจริง
4.7 เขยี นบนั ทึกทางการพยาบาลถูกตองตามรูปแบบ
คาํ นึงถึงหลักฐานทางกฎหมาย
5. การประเมนิ ผลการพยาบาล
5.1 ตดิ ตามผลการปฏบิ ัติการพยาบาลตามระยะเวลาท่ี
เหมาะสม
5.2 ปรบั เปลยี่ นแผน/กจิ กรรมการพยาบาลตามผลการ
ประเมนิ
5.3 ประเมินผลการพยาบาลไดตามวตั ถปุ ระสงคและ
เกณฑทกี่ ําหนด

37

แบบทดสอบความรตู ามแบบทดสอบความรูก อนหลงั การนเิ ทศ

คาํ ช้แี จง : โปรดทาํ เครอื่ งหมาย X ในขอคาํ ตอบท่ีถูกตอง

1. ขอใดบอกความหมายของกระบวนการพยาบาลไดถูกตอง
ก. พยาบาลไดร บั ประโยชนส งู สดุ แกปญ หาแกผรู บั บรกิ าร
ข. เครือ่ งมือชว ยในการใหผ ูรับบรกิ ารไดรับบริการที่รวดเร็วมคี ณุ ภาพ
ค. เครื่องมือของพยาบาลท่ชี ว ยใหการปฏบิ ตั กิ ารพยาบาลมีประสทิ ธิภาพ
ง. เปน แนวทางในการดูแลใหครอบคลุม

2. กระบวนการพยาบาลมีก่ขี ั้นตอน อะไรบาง
ก. 4 ขน้ั ตอน – การคดั กรอง วางแผน ปฏิบัติ ประเมินผล
ข. 4 ขัน้ ตอน – การประเมิน วนิ ิจฉยั ปฏบิ ัติ ประเมินผล
ค. 5 ข้ันตอน – การประเมิน จัดลําดบั ความเรง ดวน วางแผน วินจิ ฉัย ปฏบิ ัติ
ง. 5 ข้นั ตอน – การประเมิน วนิ ิจฉัย วางแผน ปฏิบัติ ประเมนิ ผล

3. ขอ ใดเปนวนิ ิจฉัยทางการพยาบาล แบบระบตุ ามปญ หาของผูปวย (Actual problem)
ก. เสย่ี งตอการทํารายตนเอง จากภาวะซมึ เศรา
ข. มพี ฤติกรรมกาวราวจากวิธีการเผชิญความเครยี ดไมเหมาะสม
ค. แนวโนมหลบหนสี าํ เรจ็ จากปฏิเสธความเจ็บปว ย
ง. เสีย่ งตอ การพลดั ตกหกลม เนอื่ งจากไดร บั ยาหลายชนิดในเวลาเดยี วกัน

4. กจิ กรรมการพยาบาลมีก่ชี นดิ
ก. 2 ชนิด
ข. 3 ชนดิ
ค. 4 ชนดิ
ง. 5 ชนิด

5. ขอ ใดเปน กิจกรรมการพยาบาลอสิ ระ
ก. การวดั สญั ญาณชพี Neurosige
ข. การใหยาตาม Protocol/Guide line
ค. การสงตรวจทางหองปฏิบตั กิ าร
ง. การประเมนิ การหายหรือทุเลาของโรคดวย CGI

38

6. วัตถปุ ระสงคของการวางแผนการพยาบาลคอื อะไร
ก. จัดลําดบั ความสาํ คัญของปญหา
ข. กําหนดจดุ มุง หมายของการพยาบาล/เกณฑการประเมินผล
ค. กําหนดกจิ กรรมการพยาบาล และการประเมนิ ผล
ง. ถูกทกุ ขอ

7. การประเมนิ ผลทางการพยาบาลคอื อะไร
ก. ประเมินประสิทธิภาพของกจิ กรรมการพยาบาล
ข. การประเมนิ คุณภาพการพยาบาล
ค. ประเมินการวนิ ิจฉัยทางการพยาบาล
ง. ถกู ทงั้ ก และ ข

8. ขอ ใดเปน การประเมนิ แบบ Subjective data
ก. ญาตใิ หขอมลู วา ผูปวยทํารายผอู น่ื กอนมา รพ.
ข. ผปู วยรอ งไห
ค. ดา พดู หยาบคาย
ง. หงุดหงิด

9. ขอ ใดเปน การประเมนิ แบบ Objective data
ก. ผูป วยบอกวา เรมิ่ ควบคุมตนเองไมได
ข. ประเมนิ 9Q ได 10 คะแนน
ค. ญาตบิ อกวา ผปู วยทําลายขาวของกอนมา รพ.
ง. ผูป วยบอกวา เครียด เศรา

10. วิธีท่เี หมาะสมที่สดุ ในการประเมนิ ผลทางการพยาบาลคือ ขอใด
ก. การสงั เกต และไดเ ห็นการปฏบิ ัตจิ ริง
ข. การสัมภาษณ เปน การสอื่ สารสองทาง เหน็ ปญหาการทํางานของผรู ับการนิเทศ
ค. การกาํ หนดทดสอบ เปนการประเมินความรูข องผูรับการนเิ ทศ
ง. ขึ้นกับบริบทของผนู เิ ทศ และผรู บั การนิเทศ

เฉลย ขอ 1ง ขอ 2ค ขอ 3ข ขอ 4ข ขอ 5ก ขอ 6ง ขอ 7ง ขอ 8ก ขอ 9ข ขอ 10ง

39

การประเมนิ ผลการนิเทศ เรอ่ื งกระบวนการพยาบาล
พยาบาลวชิ าชีพจํานวน………….คน
ผูรบั การนิเทศ 45-60 นาที
ระยะเวลาการนิเทศ

ผลการนเิ ทศ

หัวขอ ระดบั รอ ยละ (n……..)
มาก ปานกลาง นอย
1. เนอื้ หาการนเิ ทศมคี วามนาสนใจ
2. กอ นการนเิ ทศทา นมคี วามรูเ พยี งใด
3. หลงั การนิเทศทา นมคี วามรเู พิม่ ข้ึน
4. ผนู ิเทศมกี ารนเิ ทศท่ีนา สนใจและเขา ใจงา ย
5. การใชอ ุปกรณใ นการนเิ ทศเหมาะสม
6. เวลาการนเิ ทศเหมาะสม
7. ความพงึ พอใจในการนิเทศ

ขอเสนอแนะ
..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

บรรณานุกรม

กรมสุขภาพจติ และสาํ นักการพยาบาล กระทรวงสาธารณสุข. (2556). มาตรฐานการพยาบาลจิตเวชและ
สุขภาพจิต. กรงุ เทพฯ: วิจิตรการพมิ พ.

สายใจ คําทะเนตร. กระบวนการพยาบาล. สบื คน 25 กุมภาพนั ธ 2562, จาก www.tyrkk.go.th
อรนันท หาญยุทธ. (2557). กระบวนการพยาบาลและการนาํ ไปใช. วารสารการพยาบาลทหารบก, 15(3):

137-143. สบื คน จาก

http://202.129.46.119/pckpb/public/doc/article_academic/tqfpi_6.pdf

40

รายช่ือสมาชกิ กลุม

ลาํ ดับ ช่ือ-สกุล ตําแหนง ตาํ แหนง สงั กดั
1. นางรุจริ า จงสกุล (ภายใน) (หนวยงาน)
2. นางดวงจนั ทร บวั คล่ี ประธาน พยาบาลวชิ าชีพ สถาบันสขุ ภาพจิตเด็ก
3. นางกงั สดาล จิรอุไรพงศ รองประธาน ชํานาญการพิเศษ และวัยรุนราชนครินทร
4. นางอนุ จติ ร คุณารักษ กรรมการ สถาบันกัลยา
5. นางสนธยา ไทยเกดิ กรรมการ พยาบาลวชิ าชีพ ราชนครนิ ทร
6. นางศภุ รี เสตกลุ กรรมการ ชาํ นาญการ รพ. จติ เวชนครราชสีมา
7. นางเสาวรี รกุ ขสุคนธ กรรมการ ราชนครนิ ทร
8. นางพัทธนนั ท อนิ สะโร กรรมการ พยาบาลวิชาชีพ สถาบันจติ เวชศาสตร
9. นางสาวสุเมตรา ทองมีเหลอื กรรมการ ชํานาญการ สมเด็จเจา พระยา
10. นายนรา หนูทองสุข กรรมการ รพ. สวนสราญรมย
11. นางเยาวลักษณ การกลา กรรมการ พยาบาลวิชาชีพ
12. นางศุภรตั น เวชสุวรรณ กรรมการ ชํานาญการ รพ. สวนสราญรมย
13. นางสาวพรประไพ แขกเตา กรรมการ
เลขานกุ าร พยาบาลวิชาชพี รพ. จิตเวชสงขลา
ชํานาญการ ราชนครนิ ทร
รพ. จติ เวชสงขลา
พยาบาลวิชาชีพ ราชนครนิ ทร
ชาํ นาญการ รพ. จิตเวชสงขลา
ราชนครนิ ทร
พยาบาลวชิ าชีพ รพ. จิตเวชสงขลา
ชํานาญการ ราชนครนิ ทร
รพ. พระศรีมหาโพธิ์
พยาบาลวิชาชพี
ชํานาญการ รพ. จิตเวชขอนแกน
ราชนครนิ ทร
พยาบาลวชิ าชีพ รพ. สวนสราญรมย
ชาํ นาญการ

พยาบาลวิชาชีพ
ชาํ นาญการ

พยาบาลวชิ าชพี
ชํานาญการ

พยาบาลวชิ าชีพ
ชาํ นาญการ

พยาบาลวิชาชพี
ชาํ นาญการ

41

แผนการนิเทศ
เรอ่ื งการระบุตัวผปู วย (Patient identification)

วัตถปุ ระสงคท ั่วไป 1. เพื่อใหผรู ับการนเิ ทศมคี วามรแู ละทักษะในการระบุตวั ผูปวยไดอ ยา งถูกตอง

2. เพื่อปองกันความเสย่ี งในการระบุตัวผูปว ยผิดพลาด

วัตถปุ ระสงคเชิงพฤติกรรม หลงั จากเสรจ็ สิน้ การสอนผูร บั การนิเทศจะมีความสามารถดังนี้

1. บอกความหมายของการระบตุ วั ผปู ว ยไดถูกตอง

2. ระบตุ ัวผปู วยและตรวจสอบการระบุตัวผูปวยไดถูกตอง

3. ระบุตวั บุคคล กรณีไมทราบชอ่ื ผใู ชบ รกิ ารและไมสามารถระบุตนเองได

วธิ กี ารนเิ ทศ ใหก ารนิเทศเปนรายกลมุ /เดย่ี ว โดย

1. การตรวจเยย่ี มทางการพยาบาล

2. การประชุมปรึกษา

3. การสอน

4. การแกปญหา

5. การรว มมือในการปฏิบตั ิงาน

สถานที่ OPD/ER/IPD

วนั ที่นิเทศ ทกุ 3 เดือนและทุกคร้ังเม่ือมีความเสย่ี ง/การเกิดอุบัติการณระบุตวั ผปู วยผิดพลาด

ผูน ิเทศ หวั หนาตึก/ผูตรวจการนอกเวลา/หัวหนา เวร

ผรู บั การนิเทศ พยาบาลวิชาชพี /ผูม าปฏิบตั งิ านใหม/บคุ ลากรทางการพยาบาล/นักศึกษาพยาบาล

ฝก งาน

วิธีประเมนิ ผล 1. จากการสงั เกตความสนใจและการถาม-ตอบของผรู บั การนิเทศ

2. การบอกวธิ ีการการระบุตวั ผูป วย

3. การระบตุ ัวผปู ว ยตามแนวปฏบิ ัติ

4. บนั ทกึ ทางการพยาบาลและผลลัพธท างการพยาบาลในการระบุตัวผปู ว ย

5. รายงานอุบตั กิ ารณความผิดพลาดหรอื ขอ รองเรียนในการระบุตัวผปู วยผดิ พลาด

6. ทาํ แบบประเมนิ แนวทางปฏบิ ตั ิการระบุตัวผปู วย

42

วัตถุประสงคเชงิ พฤติกรรม เน้อื หา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมินผล

1. บอกความหมายการระบุ การระบตุ วั ผปู วย (PATIENT - การตรวจเย่ียมทางการ - การตอบขอ

ตวั ผูป ว ย IDENTIFICATION) พยาบาล ซักถาม

เปน การบงช้ตี วั ผูปวย และเปน - การประชมุ ปรกึ ษา - การสงั เกต

กระบวนการหนง่ึ ทมี่ ี - การสอน

ความสําคญั ในการดแู ล - การแกปญหา

รักษาพยาบาลผูปวยโดยเฉพาะ - การรวมมือในการ

ผูปวยทม่ี ีการรบั รู ปฏิบัติงาน

(perception) และการรูจัก

ตนเอง (insight) บกพรอง

ไดถ ูกตอ ง ถกู บุคคล และนบั วา

เปน ความเสี่ยงรนุ แรงที่ไมควร

ใหเกดิ ข้นึ โอกาสท่ีจะเกดิ ความ

สูญเสียตอ รา งกาย จติ ใจ

ทรพั ยส นิ ชือ่ เสยี ง ความสญู เสยี

ตอ รางกาย ไดแก การบาดเจ็บ

ไดร บั อันตราย และเกดิ

ภาวะแทรกซอน การเสียชวี ิต

2. ระบตุ วั บคุ คลและบอกวิธี วธิ ีการระบุตัวผปู ว ยมี 6 - การตรวจเยย่ี มทางการ - การสังเกต

ตรวจสอบระบุตัวบคุ คล ประการดังน้ี พยาบาล - รายงาน

1. ปา ยชอื่ - การประชมุ ปรกึ ษา อบุ ตั ิการณ

2. ปายขอ มือ - การสอน - ขอรอ งเรียน

3. รปู ถา ย - การแกป ญ หา - ตวั ช้ีวัด

4. บัตรประชาชน - การรวมมือในการ

5. บัตรผปู ว ย ปฏบิ ตั งิ าน

6. สอบถามขอ มูลจากบุคคล

นาํ สงหรือญาติ

อยา งนอ ยตองมวี ิธีการระบุ

ตวั ผปู วยอยา งนอ ย 2 วธิ ีขึ้นไป

จดุ เนนในการจดั การเรอ่ื งการ

ระบตุ ัว

43

วตั ถปุ ระสงคเ ชิงพฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล

1. เมอ่ื เขา มารับบริการใน OPD/

ER/IPD

2. การระบุตวั ผูปวยในการเจาะ

เลือด/ใหเ ลอื ด

3. การระบุตัวผูปวยในการเก็บ

ส่งิ สงตรวจ

4. การระบุตวั ผูปว ยในการใหยา

5. การระบุตัวผปู ว ยในการ

ผาตดั /ทาํ หตั ถการ

วธิ ีปฏิบัติ

ผูปวยนอก

- ตรวจสอบ ช่อื -นามสกลุ

หลักฐานอน่ื ๆ อยา งนอย 2 ตัว

บงชี้

ผปู ว ยใน

- หลงั การตรวจสอบและระบุ

ตัวแลว ใหต ิดปายชื่อ ถายภาพ

และหา มถอดออกปา ยชอ่ื ตลอด

ระยะเวลาทรี่ ักษาอยูใ น

โรงพยาบาล

- ทุกครง้ั ทใี่ หการรักษาตอ ง

ตรวจสอบช่ือ–นามสกลุ และ

ตัวบง ชอ้ี ่ืน ๆ วา เปน ผปู ว ย

รายนั้นจริง

- กรณีผูปว ยไมรตู ัว สบั สน

ใหตรวจสอบกับรปู ถา ย

- กรณปี า ยช่อื เลอะเลือนตอง

เปลี่ยนใหใหม

44

วัตถปุ ระสงคเชิงพฤติกรรม เนื้อหา กจิ กรรมการนิเทศ การประเมนิ ผล

2. ระบุตัวบคุ คล กรณีไม วิธีปฎบิ ัติ - การตรวจเยยี่ มทางการ - การสังเกต

ทราบช่ือผใู ชบ ริการ และไม ผปู ว ยนอก พยาบาล - รายงาน

สามารถระบตุ นเองได - ใหผูนําสง กรอกขอมลู ท่ี - การประชุมปรกึ ษา อุบัติการณ

สามารถระบุได เชน ช่อื ผนู าํ สง - การสอน - ขอ รอ งเรยี น

ความสมั พนั ธก ับผปู วย เปน ตน - การแกปญ หา - ตัวช้ีวดั

- ถายรปู ผปู วยเก็บไวใ น - การรวมมือในการ

ระบบคอมพวิ เตอร ปฏบิ ัติงาน

ผปู วยใน

- ตัง้ ช่ือหรือนามแฝงเพอ่ื

เรยี กช่อื ชวั่ คราว

- ถายรปู เกบ็ ไวใ นระบบ

คอมพิวเตอร หรือติดหนา

เวชระเบยี นผูป วยใน

- เม่อื ผปู ว ยสามารถถามตอบ

รเู รอ่ื งใหสอบถาม ชื่อ-สกลุ และ

ทวนสอบจนมนั่ ใจวาถูกตอง

ใหสอบถามช่ือ สกลุ ผูปว ย บดิ า

มารดา ที่อยู และแจงนักสงั คม

สงเคราะหเ พื่อดําเนนิ การตอ

การประเมินผลการนเิ ทศ การระบตุ วั ผปู ว ย (Patient identification)
ผรู ับการนเิ ทศ พยาบาลวิชาชพี /พนักงานชว ยเหลอื คนไข
30-45 นาที
ระยะเวลาการนเิ ทศ

45

ผลการนเิ ทศ ระดบั รอ ยละ (n……..)
มาก ปานกลาง นอย
หวั ขอ

1. เน้ือหาการนเิ ทศมีความนา สนใจ
2. กอ นการนิเทศทา นมีความรเู พียงใด
3. หลงั การนเิ ทศทานมีความรูเ พ่มิ ขึ้น
4. ผูน ิเทศมีการนเิ ทศท่ีนา สนใจและเขา ใจงาย
5. การใชอปุ กรณในการนิเทศเหมาะสม
6. เวลาการนเิ ทศเหมาะสม
7. ความพงึ พอใจในการนิเทศ

ขอ เสนอแนะ
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

บรรณานกุ รม

กรมสขุ ภาพจติ และสาํ นักการพยาบาล. (2556). มาตรฐานการพยาบาลสขุ ภาพจิตและจิตเวช. นนทบุรี:
วิจิตรการพิมพ.

คณะแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม. (มปป). แนวปฏิบตั เิ ร่อื งการระบุการตรวจสอบหรอื การยนื ยันตัวผปู วย
Patient identification. สบื คน เมอ่ื 26 กุมภาพนั ธ 2562, จาก www.med.cmu.ac.th >firstshow.

ฐติ ณิ ัฏฐ อัคคะเดชอนนั ต. (2562). กิจกรรมและแผนการนเิ ทศการพยาบาล. ใน การประชุมเชิงปฏิบตั ิการการ
นิเทศทางการพยาบาลจิตเวช (เอกสารอดั สาํ เนา) วนั ท่ี 25-27 กุมภาพนั ธ. สงขลา: บีพี สมิหลาบีช.

ปยะ เนตรวิเชยี ร. (2559). IDEN ปลอดภยั คือหวั ใจของคุณภาพ. สบื คน เมอ่ื 25 กมุ ภาพันธ 2562, จาก www.
hacc.kku.ac.th › pdftitle › Tue11260.