น้ำตกในอุทยานแห่งชาติ ภาคเหนือ sec 1 อช.เขาค้อ-ดอยหลวง -

1

สำ�นักอทุ ยานแห่งชาติ กรมอุทยานแหง่ ชาติ ชื่อหนงั สอื
สตั วป์ ่า และพันธ์พุ ืช น้ําตกในอทุ ยานแห่งชาติ
จัดท�ำ โดย
สำ�นกั อทุ ยานแห่งชาติ

กรมอทุ ยานแห่งชาติ สัตวป์ า่ และพันธพุ์ ชื
ทป่ี รึกษา
ธัญญา เนตธิ รรมกุล

ประกิต วงศศ์ รีวฒั นกลุ
อ�ำ นวยการจดั ทำ�
ดำ�รสั โพธ์ปิ ระสทิ ไธ์ิ

คมกรชิ เศรษบบุ ผา
บรรณาธกิ าร
เครือวลั ย์ รงั สิพานชิ

วสา สทุ ธพิ ิบูลย์

จาริยา นาคถนอม

วรวรรณ วงษส์ ุวรรณ

คมฉาน ตะวันฉาย
ภาพ
คมฉาน ตะวนั ฉาย

วิภาส วเิ ชียรสนิ ธ์ุ

ธนากร หงสพ์ ันธ์

สทิ ธินนท์ ศรรี าเพ็ญ

จิตรกร ถาวร

สวสั ดิ์ ลนุ ผง

ศกั ดาชยั ม่วงพลู

วา สขุ ครินทร์

Vickie Veva

ริชาร์ด แบร์โรว์

ชาย สามหยด

นติ ิ ถนอมศรี

อทุ ยานแห่งชาติต่าง ๆ
รูปเล่ม
คมสัน วมิ ลรตั น์

2

คำ�นำ�

เป็นท่ีรับรู้กันโดยท่ัวไปแล้วว่าน้ําน้ันเป็นส่ิงสำ�คัญในการดำ�รงชีวิตของท้ังสัตว์และพืช เป็นความ
สำ�คัญอย่างย่งิ ยวดในการดำ�เนินชีวิตอย่างสงบสุขในทุก ๆ สังคม บางประเทศมีแหล่งน้าํ ท่มี าจากหิมะ
แตส่ ำ�หรบั ประเทศไทยเราอาศยั แหลง่ นา้ํ จากฝน ทต่ี อ้ งมปี า่ เปน็ แหลง่ กกั เกบ็ ปา่ จงึ มคี วามสำ�คญั เปน็ อยา่ งมาก
ในการเปน็ แหลง่ กกั เกบ็ นา้ํ ตามธรรมชาต ิ เมอ่ื นา้ํ คอื ชวี ติ ปา่ จงึ เปน็ ดง่ั เชน่ หวั ใจ
ตลอดการเดินทางของสายน้ํา จากหยดน้ําเล็ก ๆ ท่ีซึมไหลออกมาจากพ้ืนดิน รวมกันทีละหยด
จนกลายเป็นลำ�ธาร เป็นลำ�ห้วย น้าํ พาซ่งึ ความช่มุ ช่นื ชุบเล้ยี งส่งิ มีชีวิตต่าง ๆ ตลอดการเดินทางของ
สายน้ํา ยังก่อให้เกิดความสวยงามในรูปแบบของน้ําตกต่าง ๆ ท่ีนอกจากการให้ชีวิตแก่สรรพส่ิงแล้ว
ยงั ประโลมใจใหผ้ คู้ นมคี วามสขุ อกี ดว้ ย
กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื มหี นา้ ทใ่ี นการดแู ลรกั ษาผนื ปา่ ใหค้ งอยู่ ในรปู แบบของ
ปา่ อนรุ กั ษท์ ง้ั หลาย เพอ่ื ใหป้ า่ ไดท้ ำ�หนา้ ทเ่ี ปน็ แหลง่ กกั เกบ็ นา้ํ ตามธรรมชาติ ใหป้ า่ เปน็ ตน้ ธารของสายนา้ํ
อันนำ�มาซ่งึ ความผาสุกในการดำ�เนินชีวิตของท้งั ผ้คู น สัตว์ป่า และพืชพันธ์ทุ ้งั หลาย การมีป่าท่สี มบูรณ์
จงึ เปน็ หลกั ประกนั ของการมนี า้ํ ซง่ึ กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื ไดท้ ำ�หนา้ ทใ่ี นการปกปอ้ ง
รกั ษาผนื ปา่ อยา่ งทมุ่ เทและเตม็ ความสามารถ เพอ่ื ใหป้ า่ ดำ�รงคงอยู่ เปน็ แหลง่ หลอ่ เลย้ี งชวี ติ เชน่ นต้ี ลอดไป
สำ�นกั อทุ ยานแหง่ ชาติ ไดจ้ ดั ทำ�หนงั สอื “นา้ํ ตกในอทุ ยานแหง่ ชาต”ิ ขน้ึ เพอ่ื รวบรวมสายนา้ํ ลำ�ธาร
ทเ่ี กดิ เปน็ นา้ํ ตกในอทุ ยานแหง่ ชาตติ า่ ง ๆ ทว่ั ประเทศ (เฉพาะอทุ ยานแหง่ ชาตทิ ม่ี นี า้ํ ตก) สอดแทรกเนอ้ื หา
เร่อื งราวทางด้านธรณีวิทยา ซ่งึ ค้นคว้าจากหนังสือเผยแพร่ต่าง ๆ ของกรมทรัพยากรธรณี เพ่อื ให้เป็น
ฐานขอ้ มลู ในการสบื คน้ ใชป้ ระโยชนจ์ ากการเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วธรรมชาติ ซง่ึ นอกจากจะไดช้ น่ื ชมในความสวยงาม
ของนา้ํ ตกตา่ ง ๆ แลว้ ยงั สะท้อนคุณคา่ ของผืนป่าอันเปน็ แหลง่ กำ�เนิดสายน้าํ อันจะนำ�มาซ่งึ การตระหนัก
ถงึ ความสำ�คญั และชว่ ยกนั อนรุ กั ษผ์ นื ปา่ ใหค้ งอยสู่ บื ไป

ขอแสดงความนบั ถือ

(ดำ�รสั โพธ์ิประสิทธิ์)
ผอู้ ำ�นวยการสำ�นกั อุทยานแห่งชาติ

3

4

ภาคเหนือ

5

สารบัญอุทยานแหง่ ชาติภาคเหนือ

ล�ำ ดับ อทุ ยานแห่งชาต ิ หมายเลขหน้า ล�ำ ดับ อุทยานแหง่ ชาต ิ หมายเลขหน้าหน้า

- บทน�ำ 7-8 2 9 อุทยานแห่งชาตนิ าํ้ ตกชาติตระการ 315-327
1 อุทยานแห่งชาตเิ ขาคอ้ 9-20
2 อทุ ยานแหง่ ชาติขนุ ขาน 21-29 3 0 อทุ ยานแหง่ ชาตนิ า้ํ ตกบวั ตอง-นา้ํ พเุ จด็ ส ี 328-334
3 อุทยานแหง่ ชาติขนุ แจ 30-37
4 อทุ ยานแหง่ ชาตขิ ุนน่าน 38-46 31 อุทยานแห่งชาตนิ ํ้าตกพาเจริญ 335-341
5 อุทยานแห่งชาตขิ ุนพะวอ 47-55
3 2 อทุ ยานแห่งชาติน้ําตกแม่สรุ นิ ทร ์ 342-350

33 อทุ ยานแหง่ ชาตนิ ้าํ หนาว 351-359

34 อุทยานแห่งชาตผิ าแดง 360-367

6 อทุ ยานแหง่ ชาตขิ ุนสถาน 56-65 35 อทุ ยานแห่งชาติภูซาง 368-372
7 อุทยานแหง่ ชาตแิ ควน้อย 66-77 36 อุทยานแหง่ ชาติภูสอยดาว 373-380

8 อุทยานแหง่ ชาติคลองลาน 78-86 37 อุทยานแหง่ ชาติภหู ินร่องกลา้ 381-393
9 อุทยานแห่งชาติคลองวงั เจ้า 87-95 38 อุทยานแหง่ ชาติแม่เงา 394-404
10 อุทยานแห่งชาตแิ จ้ซอ้ น 96-108 39 อุทยานแห่งชาติแมต่ ะไคร ้ 405-411
11 อุทยานแหง่ ชาตดิ อยขนุ ตาล 109-117 40 อุทยานแห่งชาติแม่โถ 412-417
12 อทุ ยานแห่งชาติดอยจง 118-124 41 อทุ ยานแห่งชาติแม่ปงิ 418-429
13 อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยผ้าห่มปก 125-135 42 อุทยานแห่งชาตแิ มเ่ มย 430-436
14 อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยภคู า 136-148 43 อุทยานแหง่ ชาติแม่ยม 437-444

15 อุทยานแหง่ ชาติดอยภูนาง 149-153 4 4 อทุ ยานแหง่ ชาตแิ มว่ ะ 445-449
16 อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยเวยี งผา 154-162 4 5 อทุ ยานแห่งชาตแิ มว่ าง 450-455

1 7 อทุ ยานแห่งชาติดอยสเุ ทพ-ปุย 163-180 4 6 อุทยานแหง่ ชาตแิ มว่ งก์ 456-464
1 8 อุทยานแหง่ ชาติดอยสอยมาลยั 181-190
1 9 อุทยานแหง่ ชาติดอยหลวง 191-205 4 7 อุทยานแห่งชาติรามคำ�แหง 465-473
20 อุทยานแห่งชาตดิ อยอินทนนท์ 206-230
2 1 อุทยานแหง่ ชาติตากสินมหาราช 231-240 4 8 อุทยานแห่งชาติลานสาง 474-485
2 2 อทุ ยานแห่งชาตติ าดหมอก 241-247
23 อทุ ยานแห่งชาติต้นสกั ใหญ่ 248-257 4 9 อทุ ยานแหง่ ชาติล�ำ น้าํ กก 486-499

50 อทุ ยานแหง่ ชาติล�ำ น้าํ น่าน 500-507

51 อทุ ยานแห่งชาติเวยี งโกศยั 508-521

52 อุทยานแห่งชาติศรีน่าน 522-527

24 อทุ ยานแหง่ ชาตทิ งุ่ แสลงหลวง 258-267 53 อุทยานแหง่ ชาติศรีลานนา 528-546
25 อุทยานแหง่ ชาติถํ้าผาไท 268-280 54 อทุ ยานแหง่ ชาติศรสี ชั นาลัย 547-558

2 6 อทุ ยานแห่งชาตถิ ํา้ ปลา-น้าํ ตกผาเสอื่ 281-288 55 อุทยานแห่งชาตสิ าละวนิ 559-562
56 อทุ ยานแห่งชาตหิ ้วยน้ําดงั 563-575
27 อุทยานแห่งชาติถ้ําสะเกิน 289-305 57 อุทยานแห่งชาตอิ อบหลวง 576-585

2 8 อทุ ยานแห่งชาตนิ ันทบุรี 306-314

6

ภาค เหนือ เชียงราย

ขอบเขตของบรเิ วณนป้ี ระกอบดว้ ยพน้ื ทภ่ี เู ขาซง่ึ มอี ตั ราสว่ นทส่ี งู กวา่ พน้ื ทร่ี าบประมาณ แม‹ฮ‹องสอน พะเยา น‹าน
4 : 1 ครอบคลุมพ้นื ที่บรเิ วณจังหวัดเชยี งราย แม่ฮ่องสอน พะเยา เชยี งใหม่ ล�ำ พนู ลำ�ปาง เชียงใหม‹
นา่ น แพร่ และอุตรดิตถ์ ซงึ่ ขอบเขตทางทศิ ใตจ้ ะเปน็ พ้ืนท่รี อยตอ่ กบั ท่ีราบลุ่มภาคกลาง ลำพน� ลำปาง
ขอบเขตทางทิศตะวันออกจรดประเทศลาว โดยมีทิวเขาหลวงพระบางกั้น แพร‹
พรมแดน ซ่ึงทิวเขาน้ีวางตัวทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของอำ�เภอเชียงของ จังหวัด
เชยี งราย แลว้ ทอดผ่านลงมาทางทศิ ใต้ในเขตจังหวดั พะเยา แพร่ นา่ น และอตุ รดติ ถ์ รวม อุตรดติ ถ
ความยาว 590 กโิ ลเมตร สว่ นใหญม่ ีลกั ษณะภูมิประเทศเป็นทวิ เขาสงู และหบุ เขาแคบ ๆ
มคี วามลาดชันมากและมรี ะดบั ความสงู มากกวา่ ภาคอื่น ๆ ทวิ เขานี้ ปันน้ําสว่ นหนึง่ ลงสู่ ตาก สุโขทัย
แม่นํา้ โขงทางทศิ ตะวันออกและปันนํา้ ลงสู่แม่นํา้ ยมและแม่น้ํานา่ นทางทศิ ตะวนั ตก พ�ษณโุ ลก
ทางดา้ นทศิ เหนอื และทศิ ตะวนั ตกของบรเิ วณนจ้ี รดเขตประเทศเมยี นมา โดยมที วิ เขา เพชรบรู ณ
แดนลาวและทวิ เขาถนนธงชยั กน้ั พรมแดน ทวิ เขาเหล่าน้ีมียอดเขาจำ�นวนมากที่สูงกว่า
2,000 เมตร จากระดบั ทะเลปานกลาง ทวิ เขาแดนลาวมีความตอ่ เนือ่ งมาจากเทือกเขาสงู กำแพงเพชร พ�จต� ร
ในประเทศเมียนมา ซ่ึงในช่วงท่ีเป็นแนวกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศ
เมียนมา มคี วามยาวประมาณ 120 กิโลเมตร และทอดตวั ลงไปทางทศิ ตะวนั ตกเฉียงใต้ นครสวรรค
ไปบรรจบกับทิวเขาถนนธงชัย ซ่ึงเป็นทิวเขาที่อยู่ทางทิศตะวันตกของภาคเหนือ ทิวเขา
ถนนธงชยั ประกอบดว้ ยทวิ เขาทส่ี �ำ คญั หลายทวิ เขา วางซอ้ นกนั อยใู่ นแนวเหนอื - ใต้ จากดา้ น อุทยั ธานี
ตะวันตกไปตะวันออก รวมความยาวท้งั หมด 880 กิโลเมตร เช่น ทิวเขาสุเทพ ทิวเขา

7

จอมทอง ทิวเขาอนิ ทนนท์ ซึง่ มียอดเขาทส่ี ูงที่สุดในประเทศไทย คือ ยอดดอยอินทนนท์ ซึง่ สูงประมาณ 2,590 เมตร จากระดบั ทะเลปานกลาง
ระดบั ความสงู ของบรเิ วณนจ้ี ะมคี วามสงู มากทางดา้ นทศิ เหนอื และทศิ ตะวนั ตกแลว้ จะคอ่ ย ๆ ลดตา่ํ ลงสแู่ อง่ ทร่ี าบเชยี งใหม่ - ล�ำ พนู
สำ�หรับตอนกลางของภูมิภาคนี้ ประกอบด้วยทิวเขามีลักษณะซับซ้อนเป็นสันยาวต่อเนื่องกันรวม 3 ทิว มีความยาวทั้งหมด 412
กิโลเมตร ส่วนใหญ่วางตัวในแนวตะวันออกเฉียงเหนือ - ตะวันตกเฉียงใต้ ทิวเขาในบริเวณน้ีโดยทั่วไปจะเรียกว่าทิวเขาผีปันนํ้า เน่ืองจาก
ทำ�หนา้ ทเ่ี ปน็ สนั ปนั นา้ํ ใหไ้ หลไปทางทศิ เหนอื สว่ นหนง่ึ และไหลลงไปทางทศิ ใตอ้ กี สว่ นหนง่ึ ตามลกั ษณะความลาดชนั ของแนวสนั เขา ทางนา้ํ
ที่ไหลไปทางทิศเหนือ ได้แก่ แม่นํ้าฝาง นํ้าแม่กก น้ําแม่จัน และน้ําแม่อิง เป็นต้น ซ่ึงแม่นํ้าเหล่านี้จะไหลลงสู่แม่นํ้าโขงต่อไป ส่วนทางนํ้า
ท่ไี หลลงทางทศิ ใต้นัน้ ไดแ้ ก่ แม่นํา้ ปิง วงั ยม และนา่ น ซึง่ แมน่ ้ําท้ังสสี่ ายน้เี ป็นสาขาท่ีสำ�คญั ของแม่น้ําเจ้าพระยา
บริเวณระหว่างแนวเขาเหล่านี้จะเป็นแอ่งที่ราบหุบเขา (Valley plain) และท่ีราบลุ่มริมนํ้า (Fluvial plain) กระจายตัวอยู่ทั่วไป
หลายแห่ง ซ่ึงเป็นแหล่งท่ีตั้งของชุมชนขนาดใหญ่ทางภาคเหนือ ที่สำ�คัญได้แก่ แอ่งเชียงราย บริเวณลุ่มแม่นํ้ากกและแม่น้ําอิง แอ่งแพร่
บริเวณลุ่มแม่น้ํายม แอ่งลำ�ปาง บริเวณลุ่มแม่นํ้าวัง แอ่งเชียงใหม่ - ลำ�พูน บริเวณลุ่มแม่น้ําปิง แอ่งปาย แอ่งฝาง ในเขตจังหวัดเชียงใหม่
เป็นตน้ โดยแอ่งเหล่าน้ีทางดา้ นตะวนั ตกจะมีระดบั ความสงู มากกว่าด้านตะวนั ออก

(เนื้อหา http://www.dmr.go.th/ewtadmin/ewt/dmr_web/main.php?filename=nw_geo)
ภาคเหนอื มีท้งั ภูเขาทีเ่ ป็นหนิ ปูน หนิ แกรนติ หนิ บะซอลต์ เปน็ ตน้ สายธารน้ําตกทางภาคเหนือเป็นรปู แบบของนํ้าตกหลายประเภท

8

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา นา‹ น เขาค้อ
เชียงใหม‹
ลำพน� ลำปาง พ้ืนท่ี 482.72 ตารางกโิ ลเมตร
แพร‹
ท่ีต้ังท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ :  67 หมู่ 1 บ้านเขาย่า ต.สะเดาะพง อ.เขาค้อ
อุตรดติ ถ จ.เพชรบรู ณ์
การเดนิ ทาง : จากตัวเมืองเพชรบูรณ์ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 21 ไปทางหล่มสัก
ตาก สุโขทัย ประมาณ 14 กิโลเมตร ถึงสามแยกนางั่ว เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 2258
พษ� ณุโลก (นางั่ว – หนองแม่นา) ระยะทางประมาณ 25.5 กิโลเมตร เลยแยกทางขนึ้ พระตำ�หนัก
เขาค้อประมาณ 500 เมตร ถึงท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติเขาค้อ อยู่ห่างจากตัวอำ�เภอ
กำแพงเพชร พ�จต� ร เพชรบรู ณ เขาคอ้ 12 กิโลเมตร และอยหู่ ่างจากจังหวัดเพชรบูรณ์ประมาณ 40 กโิ ลเมตร หรือถา้ มา
จากพษิ ณุโลก ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 ถึงส่ีแยกแคมปส์ น ระยะทาง 100 กิโลเมตร แยก
นครสวรรค ขวามือเข้าเสน้ ทางหลวงหมายเลข 2196 ระยะทาง 32 กิโลเมตร ถึงสี่แยกรื่นฤดีเลยี้ วขวา
แลว้ ตรงไประยะทาง 3 กโิ ลเมตร ที่ทำ�การอทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาคอ้ อยู่ทางขวามือ
อทุ ัยธานี
9

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
พื้นที่ย่านเขาค้อ - ภูหินร่องกล้า - ทุ่งแสลงหลวง เป็นภูเขา
ซบั ซอ้ นไปมา กนิ อาณาบรเิ วณกว้างและเชื่อมต่อกนั หลายจงั หวดั รวมทง้ั
สามารถติดต่อกับประเทศเพ่ือนบ้านทางบกได้ จึงเป็นพ้ืนท่ีซ่องสุม
กองกำ�ลังผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ในอดีตกันอย่างหนาแน่น ถือเป็น
แหลง่ ของผู้ก่อการรา้ ยคอมมวิ นิสต์ ในช่วง พ.ศ. 2511 - 2525 ทางการ
ได้ทำ�การปราบปรามจนกระทั่งสามารถยึดพ้ืนท่ีคืนและสลายกองกำ�ลัง
ดงั กล่าวได้ ความสงบจึงกลับคืนสู่พ้ืนท่ี
ต่อมาพื้นที่นี้ถูกจัดต้ังเป็นวนอุทยานน้ําตกธารทิพย์ เมื่อวันที่
1 พฤษภาคม 2538 มีเนื้อท่ีประมาณ 14 ตารางกิโลเมตร อยู่ในเขต
ป่าสงวนแห่งชาติป่าเขาโปลกหล่น ต่อมาได้มีการสำ�รวจเบ้ืองต้นเพ่ือจะ
จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ประกอบกับกรมประชาสงเคราะห์ได้ส่งมอบ

10

คืนพน้ื ทป่ี า่ สงวนแหง่ ชาตปิ า่ เขาโปลกหลน่ และปา่ สงวนแหง่ ชาตปิ า่ เขาปางกอ่ และปา่ วงั ชมภู รวม 3 แหง่ ซง่ึ เปน็ ปา่ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธารของลมุ่ นา้ํ ส�ำ คัญ 2
ลุม่ นา้ํ คอื ลมุ่ นํ้าปา่ สกั และลมุ่ นํ้ายม - นา่ น ในทอ้ งทีต่ ำ�บลบา้ นเนิน อ�ำ เภอหล่มเก่า ตำ�บลนํา้ ก้อ ตำ�บลนา้ํ ชุน ตำ�บลบุ่งน้าํ เตา้ และต�ำ บล
บุ่งคล้า อำ�เภอหล่มสัก ตำ�บลท่าพล และตำ�บลป่าเลา อำ�เภอเมืองเพชรบูรณ์ ตำ�บลแคมป์สน ตำ�บลทุ่งสมอ ตำ�บลริมสีม่วง ตำ�บลเขาค้อ
ต�ำ บลสะเดาะพง และต�ำ บลหนองแม่นา อ�ำ เภอเขาคอ้ จงั หวดั เพชรบรู ณ์ เพื่อนำ�มารวมเป็นอุทยานแห่งชาติเขาคอ้ โดยมปี ระกาศในราชกิจ-
จานุเบกษา เม่ือวนั ที่ 18 พฤษภาคม 2555 นับเป็นอทุ ยานแห่งชาตลิ ำ�ดบั ที่ 125 ของประเทศไทย มพี ืน้ ท่ปี ระมาณ 482.72 ตารางกิโลเมตร

น้ำ�ตกศรดี ษิ ฐ์

อุทยานแห่งชาติเขาค้อ มีความหลากหลายทางธรรมชาติอย่างมาก นอกจากแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติแล้วยังมีการตั้งชื่อ
สถานที่ตา่ ง ๆ เช่น ช่อื หม่บู า้ น สะพาน สถานที่สำ�คัญตา่ ง ๆ เป็นช่ือหรือนามสกลุ ของทหารที่เสียชวี ิตจากการสู้รบกับผกู้ ่อการร้ายคอมมิวนสิ ต ์
ในอดีต เพ่อื ร�ำ ลึกถึงวีรกรรมของท่านเหล่านัน้ ทเี่ สยี สละเพ่ือประเทศชาติ

11

ไปบรรจบถนนหมายเลข 12

ไปจังหวดั พ�ษณโุ ลก แยกแคมปสŠ น วดั ผาซอ‹ นแกŒว 2372 ไปอำเภอหล‹มเกา‹
ไปอำเภอชมุ แพ
12 บŒานดงหลง 12
สำนักสงฆด งหลง
2196 อนสุ าวรย� 
น้ำตก
วดั แคมปสŠ น วังตุŒม 2278 พ‹อข�นผาเมอื ง ไปบรรจบถนนหมายเลข 12

ไปภูทบั เบกิ อำเภอหล‹มเก‹า

ไปอำเภอเขาคŒอ

บŒานพกั 21 2331
ขŒาราชการ
ผนาำ้ ลตากด ม.พัน 28

ขน�้ เขาคอŒ ไปจงั หวัดพ�ษณุโลก
2302
(อนหทุำ้ นตยทว‹กา่ี นยขธคพแาหร.�ท1‹งทักชิพษายต )ิ 2302 บŒานบง‹ุ น้ำเตŒา ไปอำเภอหล‹มเกา‹
ไปจงั หวัดเพชรบรู ณ
น้ำตก 12
ธารทพิ ย
2278 ไปอำเภอชมุ แพ

อำเภอหลม‹ สัก

21

2196 2302

อำเภอเขาคอŒ

2278

ทีท่ ำการ 2258
อุทยานแห‹งชาติ

เขาคŒอ

ไปบŒานทหารมŒา อทุ ยทเาท่ีขนาำแคกหอŒาง‹ รชาติ ไปอำเภอเขาคอŒ ไปจังหวดั เพชรบูรณ
ควบสคถุมาไนฟี ป†า
เขาคอŒ 2258 2196 ไปบรรจบถนนหมายเลข 21
2258
ราŒ น
เขาคŒอ
กาแฟ โรงเรย� นสะเดาะพง

จด� สกดั

น้ำตกหมิ าลยั
นำ้ ตกเพชรในไพร

น้ำตกเพชรธารา

พระตำหนักเขาคอŒ

12

น�ำ้ ตกธารทพิ ย์

ที่ตั้ง : หนว่ ยพทิ ักษอ์ ุทยานแห่งชาตทิ ่ี ขค.1 (ธารทิพย์) หมู่ 11
บ้านธารทพิ ย์ ต.บุ่งน้าํ เตา้ อ.หลม่ สัก จ.เพชรบูรณ์
พิกัด : 0726628E 1842367N
การเข้าถึง : จากตัวเมืองเพชรบูรณ์ใช้ทางหลวงหมายเลข 21
(เพชรบรู ณ์ - หลม่ สัก) เลยตลาดทา่ พลไปก่อน ราวหลักกโิ ลเมตรท่ี 250
ถึงบ้านบุ่งนํ้าเต้า (28 กม. จากตัวเมืองเพชรบูรณ์) จากนั้นเล้ียวซ้ายไป
จะพบทางอกี เสน้ เลย้ี วขวา แลว้ ไปตามทาง ราว 4 กโิ ลเมตร พอถงึ สามแยก
ม.พัน 28 ให้เล้ียวซ้าย (ทางสายน้ขี ึ้นเขาค้อได้เช่นกนั ) ไปราว 50 เมตร
มีป้ายทางเขา้ นํา้ ตกธารทพิ ย์ เข้าไป 1 กิโลเมตร ถงึ ท่ีทำ�การหนว่ ยพิทักษ์
อุทยานแห่งชาติ (มีลานกางเต็นท์ไว้บริการ) ตัวนํ้าตกต้องเลยเข้าไปอีก
1.5 กิโลเมตร ถงึ ลานจอดรถ แล้วเดินเท้าไปราว 300 เมตร ถึงนาํ้ ตก

13

ลกั ษณะ : เป็นตน้ นํา้ ของหว้ ยนา้ํ คล้า ทีส่ ายนา้ํ ตกลงมาจากหน้าผาหนิ สูงราว 26 เมตร แต่หนา้ นํา้ ตกเป็นหน้าผาหนิ กว้างราว 30 เมตร
ตกลาดลงมาชัน้ เดยี ว แลว้ ไหลลาดหลั่นลงมาเปน็ ชนั้ เลก็ ช้ันน้อยบนลานหนิ กว้างออกไปอกี หลายชั้นเป็นระยะทางยาว 2 กโิ ลเมตร กอ่ นจะ
ไหลเลยี บทางผ่านที่ทำ�การหน่วยพิทกั ษอ์ ุทยานแห่งชาติ ออกไปนอกแนวเขตอทุ ยานแหง่ ชาติต่อไป
ธรณีวิทยาของพ้ืนที่มีโครงสร้างที่โดดเด่น คือ มีลักษณะของทางน้ําไหลตัดผ่านแนวช้ันหินทรายซ่ึงเป็นรอยต่อของหมวดหินนํ้าพอง
ซึ่งวางตัวอยู่ด้านบนกับหน่วยหินห้วยหินลาด มองเห็นลักษณะชั้นหินและโครงสร้างอย่างชัดเจน บริเวณน้ําตกเป็นหินทรายและหินโคลน
สเี ทาด�ำ สลบั กัน มีหนิ ปนู ปนโคลนสเี ทาดำ�แทรก ซ่ึงเมอ่ื ผจุ ะเป็นสขี าว มีการคดโคง้ คงทนถึงปานกลาง จัดอยใู่ นหมวดหินห้วยหินลาด อายุ
ไทรแอสซิกตอนปลายหรือคาร์เนียน - นอเรียน (ประมาณ 230 ล้านปี) บริเวณตัวน้ําตกและเหนือขึ้นไป เป็นหินทรายสีนํ้าตาลแกมแดง
เน้อื ละเอยี ด ชั้นหินหนาประมาณ 15 - 150 เซนติเมตร มีความคงทป่ี านกลางถึงสูง แสดงลกั ษณะชน้ั ดีและชนั้ บางของหนว่ ยหนิ น้าํ พอง
อายชุ ่วงไทรแอสซิกตอนปลาย หรือเรเธยี น (ประมาณ 200 ล้านป)ี โดยรอยตอ่ ระหวา่ งหน่วยหนิ น้ําพอง กบั หนว่ ยห้วยหนิ ลาด ทิศทาง 180
องศา/50 องศา รอยแยกในชัน้ หนิ ทราย ของหนว่ ยหินนา้ํ พอง 10 องศา/80 องศา

หมายเหตุ : เดมิ ลำ�ห้วยสายเดยี วกันน้ี เคยมนี ้ําตกตอ่ เนอื่ งกนั ขนึ้ ไปด้านบนอกี 4 แหง่ ที่ต้องเดินเท้าไปจากน้าํ ตกธารทพิ ย์ เดินไปอกี 3
กิโลเมตร ถึงน้าํ ตกขัน้ บันได แลว้ ตอ่ ไปอกี 500 เมตร ถงึ นํา้ ตกแกง่ เลยี งผา ยงั มนี ้ําตกผาเอยี ง น้ําตกตาดฟา้ อีก แตเ่ ป็นท่ีน่าเสียดายว่า เมอ่ื ปี
2544 เกดิ ฝนตกหนกั ตอ่ เนื่องกนั จนเกดิ กรณีนํา้ ปา่ ถล่มบ้านนํ้าก้อ - นาํ้ ชนุ เนือ่ งจากฝนทตี่ กหนักคราวนน้ั ทำ�ใหป้ รมิ าณนาํ้ ในปา่ มีมหาศาล
พัดรนุ แรงจนพดั พาเอาก้อนหนิ นอ้ ยใหญล่ งมาตามลำ�ห้วย ถล่มแก่งเลยี งผา นา้ํ ตกข้นั บันได และน้าํ ตกอ่นื ๆ จนไม่เหลอื สภาพนา้ํ ตกอีกตอ่ ไป
เปน็ เพียงแก่งนํา้ ทม่ี หี นิ ระเกะระกะ คงเหลือเพียงน้ําตกธารทพิ ย์เทา่ นน้ั

14

น�ำ้ ตกผาลาด

ที่ต้ัง : หมู่ 11 บา้ นฟองเพชร ต.เขาคอ้ อ.เขาค้อ และหมู่ 12
บ้านเนินสะอาด ตำ�บลบุง่ นา้ํ เตา้ อ.หลม่ สกั จ.เพชรบรู ณ์
พิกัด : 0724456E 1844369N
การเขา้ ถงึ : เป็นนํา้ ตกทอ่ี ยู่เป็นแนวเขตอทุ ยานแหง่ ชาติพอดี โดยออก
มาปากทางเข้านํ้าตกธารทิพย์ แล้วเลี้ยวซ้ายมาประมาณ 5 กิโลเมตร
เลยบ้านหัวนา ตำ�บลบุ่งคล้า มีทางเดินลงห้วยเล็ก ๆ ทางขวามือ (ไม่มี
ป้ายบอก) เดินลงไปในห้วย แล้วเดินเท้าทวนน้ําไปตามทางราว 1
กโิ ลเมตร ถึงนาํ้ ตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกท่ีตกจากหน้าผาหิน แต่ด้านล่างกลับมีหินปูน
เคลือบ สูงประมาณ 10 เมตร ตกลาดลงมาราว 6 เมตร กอ่ นจะท้ิงดง่ิ
ลงยังแอง่ เบื้องล่าง มนี าํ้ เฉพาะหนา้ ฝน (ช่วงกรกฎาคม - ตุลาคม เทา่ น้นั )

15

น�ำ้ ตกวงั ตมุ้ นาขา้ วในบ้านดงหลงตดิ เขตอุทยานฯ

ที่ต้ัง : หมู่ 6 บ้านดงหลง ต.แคมปส์ น อ.เขาคอ้ จ.เพชรบรู ณ์
พิกัด : 0721346E 1851480N
การเขา้ ถงึ : ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 จากหล่มสัก ขึ้นไปยังเขาค้อ จนเริ่มเลยช่วงท่ีถนนคดโค้ง
เห็นพระพุทธรูปวัดผาซ่อนแก้วทางขวา ใหส้ งั เกตทางซา้ ยจะมซี มุ้ ประตทู างเขา้ หมบู่ า้ นดงหลง เขา้ ไป
ตามทางเรอ่ื ย ๆ จนไปถงึ หมบู่ า้ นดงหลงจะพบสามแยก มรี า้ นคา้ ดา้ นขวามอื เลีย้ วลงไปตามทางลำ�ลอง
จนพบท่ีพกั สงฆ์วงั ตุ้ม ใหเ้ ล้ยี วขวาไปตามทางจะผา่ นไรข่ า้ วโพด ไตส่ นั เขาไป จนเร่มิ เห็นเขตปา่ อกี คร้ัง
ทางจะแคบลงจนพบปา้ ยและลานจอดรถเลก็ ๆ จอดรถแล้วเดินเท้าลงไปตามทางรถยนต์เก่า ที่มนี ํ้า
กัดเซาะร่องนํ้าจนลึก รถลงไม่ได้ เดินลงไปราว 500 เมตร ทางจะตดั เลาะลงหบุ หว้ ยชนั อกี รอบราว
100 เมตร เพอ่ื ออ้ มหนา้ นา้ํ ตก จะเหน็ นา้ํ ตกทางขวามอื ทางเดนิ เทา้ คอ่ นขา้ งชนั ในฤดฝู นทางลน่ื มาก
ลักษณะ : นํ้าตกเกิดจากหว้ ยซ�ำ มว่ ง ตกลงมาจากหนา้ ผาหนิ ชน้ั เดยี ว จากความสงู ราว 30 เมตร ลงสู่
แอ่งนํ้าเบื้องล่าง แอ่งน้ําตกเป็นหุบเขาล้อมรอบ มีช่องทางน้ําให้ไปเท่านั้น จึงค่อนข้างลึกลับท้ังการ
เข้ามาถึงและที่ต้งั ของนา้ํ ตก

16

กลมุ่ 3 นา้ํ ตก (นา้ํ ตกเพชรธารา นา้ํ ตกเพชรในไพร และนา้ํ ตกหมิ าลยั ) เปน็ นา้ํ ตกทต่ี อ่ เนอ่ื งกนั ใชเ้ สน้ ทาง
เดยี วกนั แตท่ างหา่ งกนั การเขา้ ถงึ นา้ํ ตกจงึ ไปทางเดยี วกนั มที างล�ำ ลองรถยนต์ไปถงึ

น�ำ้ ตกเพชรธารา

ที่ตั้ง : ต�ำ บลหนองแมน่ า อ�ำ เภอเขาคอ้ จงั หวดั เพชรบรู ณ์
พิกัด : 0709272E 1826378N
การเข้าถึง : จากหน้าท่ที ำ�การอุทยานแห่งชาติเล้ยี วซ้าย
มาราว 500 เมตร มที างแยกขวาขน้ึ พระต�ำ หนกั ขน้ึ ไปตามทาง
ราว 2 กโิ ลเมตร จะพบจดุ สกดั อยทู่ างซา้ ยมอื เขา้ ไปตามทาง
ราว 3 กโิ ลเมตรจากจดุ สกดั จะมที างเลย้ี วขวาเขา้ ปา่ เปน็ ทาง
ล�ำ ลอง ทางตรวจการณข์ องเจา้ หนา้ ท่ี ผา่ นปา่ สน เขา้ ไปราว
8 กโิ ลเมตร เจอสามแยก ใหต้ รงไปราว 500 เมตร ถงึ ล�ำ หว้ ย
และลานหนิ ชน้ั บนของนา้ํ ตก มที างเดนิ เลาะลงไปราว 20 เมตร
ถงึ นา้ํ ตกดา้ นลา่ ง

17

ลักษณะ : “นา้ํ ตกเพชรธารา” เปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงจากหนา้ ผาหนิ ชน้ั เดยี ว มคี วามสงู ประมาณ 10 เมตร ดา้ นลา่ งเปน็ แอง่ นา้ํ กวา้ งและเพงิ ผาหนิ
ดา้ นขา้ งทโ่ี คง้ เวา้ เขา้ ไปดา้ นบน ถา้ เดนิ เลยขน้ึ ไปตามล�ำ หว้ ยราว 500 เมตร จะเปน็ ลานหนิ กวา้ งใหญ่ สามารถตง้ั แคมปไ์ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี นา้ํ มตี ลอดปี

18

น�ำ้ ตกเพชรในไพร

ท่ีตั้ง : ต.ปา่ เลา อ.เมอื ง จ.เพชรบรู ณ์
พิกัด : 0710685E 1821385N
การเขา้ ถงึ : ตอ่ เนอ่ื งจากนา้ํ ตกเพชร-
ธารา โดยกลับออกมาท่ีทางแยกในป่า
เขา้ ไปตามทางล�ำ ลองอกี ราว 12 กโิ ลเมตร
ทางคอ่ นขา้ งยาก จนถงึ ชว่ งทท่ี างเรม่ิ ลาด
ลงเขา ทางจะไปจนสดุ กจ็ ะเปน็ ลานหญา้ สามารถกางเตน็ ทไ์ ด้ นา้ํ ตกอยตู่ ดิ กนั
โดยชน้ั บนเปน็ ลานหนิ และแกง่ นา้ํ เลก็ ๆ แลว้ นา้ํ จงึ ไหลตกลงหนา้ ผาไปยงั ขา้ งลา่ ง
มที างเดนิ ออ้ มลงนา้ํ ตกได้ ระยะทางราว 50 เมตร
ลักษณะ : เป็นน้ําตกท่ีเกิดจากห้วยเสล่ียงแห้ง ตกลงจากหน้าผาหินทราย
ชน้ั เดียว สูงประมาณ 10 เมตร มีแอ่งนํ้ากว้าง ล้อมรอบด้วยร่มเงาของต้นไม้
ด้านบนเปน็ ลานหนิ ในล�ำ ธารกวา้ ง

19

น้�ำ ตกหิมาลัย

ที่ต้ัง : ต.ป่าเลา อ.เมืองเพชรบูรณ์ จ.เพชรบูรณ์
พิกัด : 0706541E 1818613N
การเขา้ ถงึ : เดนิ ทางตอ่ ไปจากนา้ํ ตกเพชรในไพร ตามทางล�ำ ลอง
สายเดมิ อกี ราว 5 กโิ ลเมตร ทางคอ่ นขา้ งล�ำ บากในฤดฝู น เปน็ นา้ํ ตก
ท่ีแบ่งเขตกันระหว่างอุทยานแห่งชาติเขาค้อกับเขตห้ามล่าสัตว์ป่า
วงั โปง่ - ชนแดน
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหินทรายตกลงมาชั้นเดียว หน้าน้ําตกเป็น
ลานหินกวา้ ง สูงประมาณ 15 เมตร ดา้ นล่างมแี อ่งนํา้ กวา้ ง มนี ํ้า
ตลอดท้ังปี แต่หน้าแล้งนํา้ น้อย
หมายเหตุ : ในพ้ืนท่ีอุทยานแห่งชาติเขาค้อ ยังมีนํ้าตกตาด
เพชร (บา้ นฟองเพชร ต�ำ บลเขาค้อ) นา้ํ ตกภทู ับเบิก (เปน็ แนวแบ่ง
ระหวา่ งพน้ื ทอ่ี ทุ ยานแหง่ ชาตกิ บั บา้ นทบั เบกิ ) และนา้ํ ตกเหมอื งแบง่
(บ้านเหมอื งแบง่ ต�ำ บลเขาค้อ) อกี ดว้ ย

20

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แมฮ‹ ‹องสอน พะเยา ขุนขาน
เชียงใหม‹ พน้ื ที่ 207.93 ตารางกโิ ลเมตร
ท่ีต้ังท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 1 บา้ นแมข่ าน ต.แมส่ าบ อ.สะเมิง จ.เชยี งใหม่
นา‹ น การเดินทาง : เรม่ิ ตน้ ที่อ�ำ เภอสะเมิงถงึ สามแยกหนา้ อำ�เภอเลย้ี วขวา (เลี้ยวซ้ายไปตลาด
เทศบาล) ไปจนสุดทางจะเจอสามแยกและป้ายสะเมิงรีสอร์ท เล้ียวขวาไปตามทางหลวง
ลำปาง หมายเลข 1349 ผา่ นถํา้ หลวงแม่สาบ - บ้านแมส่ าบ - บา้ นแมข่ านและถึงอุทยานแหง่ ชาติ
ลำพ�น แพร‹ ขุนขานทางขวามอื ระยะทาง 16 กิโลเมตร (ถนนสายนสี้ ามารถไปถึงอ�ำ เภอกลั ยาณวิ ฒั นา
บ้านวดั จันทรแ์ ละออกอำ�เภอปายได)้
อุตรดติ ถ
21
ตาก สโุ ขทัย
พ�ษณุโลก
เพชรบูรณ

กำแพงเพชร
พจ� ต� ร

นครสวรรค

อุทัยธานี

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
สำ�นักงานปา่ ไม้เขตเชียงใหม่ ไดท้ �ำ การสำ�รวจและพจิ ารณาแล้ว
เหน็ ว่า พ้ืนท่ีปา่ สงวนแหง่ ชาตปิ ่าสะเมิง อ�ำ เภอสะเมงิ จังหวดั เชียงใหม่
เปน็ พน้ื ทท่ี ม่ี สี ภาพปา่ อดุ มสมบรู ณ์ มีสภาพธรรมชาติอันสวยงาม มนี า้ํ ตก
หน้าผา ถํ้า หลายแห่งเหมาะสมให้กรมป่าไม้ทราบและพิจารณา
กรมป่าไม้จึงได้มีคำ�สั่งที่ 934/2536 ลงวันที่ 7 มิถุนายน 2536 ให้
นายสุรศักดิ์ วุฒิอิ่น ตำ�แหน่งเจ้าพนักงานป่าไม้ 5 ส่วนอุทยาน
แห่งชาตมิ าดำ�เนินการสำ�รวจจัดตั้งให้เป็นอุทยานแห่งชาติ โดยใช้ชื่อ
ว่า “อทุ ยานแหง่ ชาตขิ นุ ขาน”
โดยไดด้ ำ�เนินการส�ำ รวจมเี นื้อที่ประมาณ 708 ตารางกิโลเมตร
เป็นพ้ืนท่ีป่าสงวนแห่งชาติป่าสะเมิง และป่าแม่แจ่ม ท้องที่ตำ�บลแม่-
สาบ ตำ�บลบ่อแก้ว ตำ�บลสะเมิงเหนือ ตำ�บลสะเมิงใต้ อำ�เภอสะเมิง
และต�ำ บลบ้านจันทร์ ตำ�บลแมน่ าจาร อำ�เภอแม่แจ่ม จังหวัดเชยี งใหม ่

22

แลว้ รายงานให้ ส่วนอทุ ยานแหง่ ชาติ นำ�เข้าสู่การพจิ ารณาของคณะกรรมการอทุ ยานแห่งชาติ เมอ่ื วนั ที่ 18 พฤษภาคม 2538 ซ่งึ ท่ปี ระชมุ
พิจารณาเห็นว่า พ้ืนที่บริเวณที่สำ�รวจจัดต้ังน้ัน ทับซ้อนกับพ้ืนท่ีท่ีกำ�ลังมีปัญหาร้องเรียนเก่ียวกับพื้นท่ีอุทยานแห่งชาติภาคเหนือ 13 แห่ง
จึงได้มีมติท่ีประชุมให้หัวหน้าอุทยานแห่งชาติขุนขานไปดำ�เนินการแก้ไข ปัญหาราษฎรร้องเรียนพื้นที่อุทยานแห่งชาติ 13 แห่ง ที่ทับซ้อน
พื้นท่ีทำ�กินของราษฎรนน้ั ใหล้ ุลว่ งกอ่ น
หัวหน้าอุทยานแห่งชาติขุนขาน ได้เข้าร่วมดำ�เนินการพิจารณาแก้ไขปัญหาเดือดร้อนของราษฎร ของคณะกรรมการตามคำ�ส่ัง
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์มาโดยตลอด จนถึงปี 2540 คณะรฐั มนตรไี ดม้ ีมตเิ มื่อวันที่ 29 เมษายน 2540 เหน็ ชอบผลการเจรจากลุ่มปัญหา
ปา่ ไมแ้ ละทด่ี นิ กรณปี า่ อนรุ กั ษภ์ าคเหนอื (เขตอทุ ยานแหง่ ชาติ เขตรกั ษาพนั ธส์ุ ตั วป์ า่ และพน้ื ทล่ี มุ่ นา้ํ ชน้ั 1) จ�ำ นวน 19 แหง่ ซง่ึ ปรากฏวา่ ไม่มี
รายช่ืออุทยานแห่งชาติขุนขานอยู่ในข้อเรียกร้องแล้ว สำ�หรับการแก้ไขปัญหาในพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ได้ดำ�เนินการประชุมช้ีแจงแก่สภา
ตำ�บลและองค์การบริหารส่วนตำ�บลในพื้นที่จำ�นวน 6 ตำ�บล รวมทั้งทำ�การเดินสำ�รวจกันเขตท่ีอยู่อาศัย และท่ีทำ�กินของราษฎรออกจาก
เขตอุทยานแหง่ ชาติ รว่ มกับผู้ใหญ่บา้ น กรรมการหมู่บ้าน สมาชกิ อบต. และรว่ มกันก�ำ หนดแนวเขตอทุ ยานแหง่ ชาติ พร้อมปรบั ลดพ้ืนทีใ่ ห้
เหมาะตอ่ การบรหิ ารจัดการอทุ ยานแหง่ ชาติในอนาคต ทำ�ใหข้ นาดของพื้นท่ลี ดลงเหลอื เนื้อทป่ี ระมาณ 204 ตารางกิโลเมตร
อุทยานแห่งชาติขุนขานประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อ 18 พฤษภาคม พ.ศ.2555 เป็นอุทยานแห่งชาติลำ�ดับท่ี 126 ของ
ประเทศไทย ครอบคลมุ พ้ืนทใี่ นตำ�บลแมส่ าบ ตำ�บลสะเมงิ เหนือ และต�ำ บลบอ่ แกว้ มเี นอื้ ที่ 207.93 ตารางกโิ ลเมตร

ถํ้าหลวงแมส่ าบ

23

ไปจังหวดั เชยี งใหม‹
ไปบาŒ นแมแ‹ พะ
น้ำตกหŒวยตาด

ไปอำเภอปาย บาŒ นท‹ุงยาว บŒานแม‹ตุงตงิ
1265 โครงการฟารม ตวั อยา‹ งตามพระราชดำร�บาŒ นแมต‹ ุงตงิ

อำเภอกลั ยาณิวัฒนา

4021

นำ้ ตกแม‹นาเปอะ น้ำตกหนองเบน
คอกววั
1349
ไร‹ขาŒ วโพด
ร้ัวกนั้ วัว
ทางออฟโรด
บาŒ นเด‹นฮ‹อม

คอฟฟ� โอเพ‹น ทที่ ำการอุทยานแหง‹ ชาตขิ �นขาน ลำธาร ไปอำเภอแมร‹ �ม
บŒานแม‹ยางหาŒ 1096
น้ำตกตนี ตาด บาŒ นแมข‹ าน วัดนำ้ รน�
ซมŒุ เขŒาบาŒ นนำ้ ร�น 1269
บาŒ นตนี ตาด ไปอำเภอหางดง

1349 บŒาน ถำ้ หลวง ปP˜มT
แม‹สาบ แมส‹ าบ

อำเภอสะเมิง

บŒานบ‹อแกวŒ 1349 สะเมิง
รส� อรท

24

น�ำ้ ตกแมน่ าเปอะ

ที่ตั้ง : หมู่ 2 บ้านอมลอง ต.แม่สาบ อ.สะเมิง จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 47Q 0454837E 2089957N
การเขา้ ถงึ : จากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาตขิ นุ ขาน เลย้ี วขวา
ไปตามทางหลวงหมายเลข 1349 (สะเมิง - กัลยาณิวัฒนา)
ไปราว 10 กิโลเมตร ถึงบ้านบ่อแก้ว เลยบ้านบ่อแก้วไปราว
3 กโิ ลเมตร ถงึ เป็นบ้านแม่ยางห้า เลยี้ วขวาตรงซอยขา้ งร้าน
คอฟฟ่ี โอเพน่ เขา้ ไปตามทางเรอ่ื ย ๆ จะเปน็ ทางปนู ในหมบู่ า้ น
ราว 70 เมตร มีทางเล็ก ๆ เลี้ยวขวาไปตามทางปูนเล็ก ๆ
จะมีช่วงที่ทางปูนตีโค้งขึ้นเนินโค้งจะไปทางขวา ให้ตรงไป
จะเป็นทางดนิ เล็ก ๆ ด้านหนา้ เข้าไปตามทางโคง้ จะเปน็ ทาง
ไปไร่ของชาวบ้าน ทางจะแคบและเป็นทางดิน ข้างทางเป็น
ปา่ สนเขาที่ค่อนข้างสมบูรณ์ หน้าฝนจะเดินทางลำ�บาก

25

ทางจะลื่น บางช่วงขึ้นเขาชันและโค้งหักศอก ไปจนเจอร้ัวไม้ไผ่
ทีช่ าวบา้ นกน้ั ไว้ (ราว 7 กโิ ลเมตร จากแยกคอฟฟ่ี โอเพน่ บา้ นแมย่ างหา้ )
จอดรถแล้วเดินเท้าเข้าไปในไร่ข้าวโพด และนาข้าวขั้นบันได ราว 1
กโิ ลเมตร เจอลำ�ธารนํ้าตกชั้นบนสุดอยู่ริมทุ่งนาขั้นบันได ลำ�ห้วยน ้ี
เป็นเขตแบ่งกั้นพ้ืนที่ทำ�กินของชาวบ้านท่ีถูกกันออกจากแนวเขต
อทุ ยานแห่งชาตแิ ลว้
ลักษณะ : เป็นลักษณะแก่งหินที่น้ําไหลลาดลงมาในแก่งหิน
ในล�ำ หว้ ย เกดิ เปน็ ชน้ั นา้ํ ตกตา่ ง ๆ 7 - 9 ชน้ั (แลว้ แตจ่ ะนบั ) สว่ นใหญ ่
จะเปน็ แบบไหลลาด มบี า้ งทต่ี กลงมาแบบตา่ งระดบั แบบหนา้ ผา บางชน้ั
มีแอ่งนํ้าขนาดใหญ่ด้านล่าง ความสูงจะอยู่ท่ี 2 - 5 เมตร แต่ถ้า
นับแก่งน้ําตกตั้งแต่ช้ันบนไล่ไปจนสิ้นสุดชั้นล่างสุด ระยะทางร่วม
200 เมตร

26

น�้ำ ตกหว้ ยตาด บรรยากาศท่ที ำ�กินปากทางนำ�้ ตก

ที่ตั้ง : หมู่ 6 บ้านขนุ สาบใต้ ต.แม่สาบ อ.สะเมงิ จ.เชียงใหม่
พิกัด : 47Q 465126E 2100862N
การเข้าถึง : เร่ิมจากบ้านแม่สาบ ใช้ทางหลวงชนบท ชม.4021 (แม่สาบ - แม่ตุงติง)
ไปตามทางทข่ี น้ึ ดอยลงหบุ ทวิ ทศั นส์ องขา้ งทางสวยงาม ราว 20 กโิ ลเมตร จนถงึ บา้ นแมต่ งุ ตงิ
(มโี ครงการในพระราชดำ�ร)ิ เลยบ้านแม่ตุงติงไปนิดเดียว สังเกตทางซ้ายมือจะมีป้ายเล็ก ๆ
บอกทางเข้าบ้านทุ่งยาว เข้าไปตามทางท่ีเข้าหมู่บ้าน ผ่านทางแยกเข้าวัดทุ่งยาว (ขวามือ)
เลยแยกไปราว 600 เมตร เจอสามแยกใหญ่ ถา้ ตรงไปจะไปบ้านแพะ เล้ยี วขวาไปบา้ นขุนสาบ
เลย้ี วขวาลงไป ทางจะโค้งหกั ศอกและชนั เลยโค้งหักศอกราว 20 เมตร จะเจอสะพาน ข้าม
สะพานเล็ก ๆ แล้วเลี้ยวซ้ายตรงคอสะพาน (ราว 200 เมตร จากแยกไปบา้ นแพะ) ลงไปตาม
ทางดิน ราว 80 เมตร ทางจะขา้ มคลองแล้วเจอเถียงนา จอดรถขา้ งเถยี งนา แลว้ เดนิ เท้า ทวน
ล�ำ คลองไป

27

เดินไปตามคันนาขั้นบันได แล้วข้ามคลองตัดไปทางขวาของ
คลอง เดนิ เลาะลดั เขา้ ไปในปา่ จะมที างเดินเก่า ๆ เลยี บล�ำ ห้วยไปราว 1
กิโลเมตร จากจุดเดนิ เท้าขา้ งเถียงนา เข้าเขตป่าและถึงนา้ํ ตก
ลักษณะ : เปน็ นาํ้ ตกหน้าผาหินขนาดใหญ่ มีท้ังหมด 4 ช้ัน ชั้นบนสดุ
และช้นั สอง เปน็ หน้าผาหนิ หักตกลงในแนวด่งิ สว่ นช้นั 3 จะไหลในร่อง
หนิ แคบ ๆ เย้ืองมาทางขวา (หนั เข้าหานา้ํ ตก) กอ่ นจะไหลวกตกลงไปชั้น
ล่างสุด ทีส่ ูงราว 5 เมตร ลงไปยงั แอ่งข้างล่าง ช้นั ล่างสดุ นจี้ ะมหี ินปนู มา
เคลือบหินนํ้าตกไว้บาง ๆ รวมความสูงทั้งสี่ชั้นราว 80 เมตร นับเป็น
นํ้าตกที่สูงใหญ่มาก ในฤดูฝนจะยิ่งใหญ่ สามารถมองเห็นได้จากทุ่งนา
ข้างเถียงนา
หมายเหตุ : จะมีน้ําตกตีนตาด อยู่ท่ีบ้านป่าเก๊ียะนอก ต.บ่อแก้ว
อ.สะเมิง ทางไปบ้านตีนตาด (เป็นแหล่งน้ําผลิตไฟฟ้าพลังน้ํา) แต่อยู่
นอกแนวเขตอุทยานแหง่ ชาติ ชือ่ คลา้ ยคลงึ กนั อาจจะสบั สนได้

28

นำ้�ตกหนองเบน

ที่ต้ัง : บา้ นนํ้ารนิ ต.แม่สาบ อ.สะเมงิ จ.เชียงใหม่
พิกัด : 47Q 0472198E 2088191N
การเข้าถึง : จากอ�ำ เภอสะเมงิ ใช้ทางหลวงหมายเลข1349 (สะเมงิ - กลั ยาณิวัฒนา) ราว 2 กโิ ลเมตร จากแยกหน้าอ�ำ เภอสะเมงิ จะมซี ุ้ม
ทางเข้าหมบู่ ้านน้าํ รนิ เขา้ ไปตามทางในหมู่บ้านจนออกทา้ ยหมูบ่ ้าน จะมีทางแยกเลก็ ๆ ลงทางซ้ายมือ (ไม่มปี ้ายบอก) ลงไปราว 20 เมตร
จะขา้ มห้วย แล้วเข้าไปตามทางล�ำ ลองในปา่ ราว 1.5 กโิ ลเมตร จะเจอทางแยก จอดรถตรงแยกแล้วเดนิ เท้าเข้าไปตามทาง ช่วงใกลถ้ งึ นาํ้ ตก
จะมลี �ำ หว้ ย เดินลดั เลาะล�ำ หว้ ยไป รวมระยะทางเดนิ เทา้ ราว 1.5 กโิ ลเมตร ถงึ น้าํ ตกชนั้ ล่าง
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปูน มชี ั้นต่าง ๆ ราว 7 ชน้ั ชัน้ ที่ 1 (ลา่ งสดุ ) น้ัน จะเป็นนํ้าตกสามสาย ใกล้ ๆ กนั หา่ งกนั ราว 10 - 15 เมตร จะ
มนี าํ้ ตกไหลครบ 3 สาย ในฤดูฝน ชั้นน้จี ะสงู ราว 4 - 5 เมตร เหมือนสายน้าํ ตกไหลลอดออกมาจากป่าแลว้ ตกลงในลำ�ธาร (แต่ในฤดูหนาว
จะเหลือนํา้ ตกเพียงสายเดยี ว)
สว่ นชัน้ สองซ่ึงต้องปีนป่ายขนึ้ ไป ระยะทางราว 30 เมตร จะสงู ราว 4 เมตร ตกลงมาเป็นร่อง สว่ นชนั้ 3 ตอ้ งไต่ภูเขาชันไปอีกราว 50
เมตร สูงราว 10 เมตร และช้นั 4 สูงสดุ สูงราว 20 เมตร ชัน้ เหนือไปกว่านน้ั จะสูงไม่มากราว 1 - 3 เมตร
หมายเหตุ : อุทยานแแห่งชาติขุนขาน ยังมนี า้ํ ตกหว้ ยฮอ่ ม นํา้ ตกห้วยอมลอง และนํา้ ตกห้วยอมแดงในพ้นื ท่ดี ้วย

29

ดอยผาโง้ม ดอยผาโงม้

เชียงราย อุทยานแห่งชาติ

แมฮ‹ อ‹ งสอน พะเยา น‹าน ขุนแจ
เชยี งใหม‹
ลำพน� ลำปาง พื้นที่ 270 ตารางกโิ ลเมตร
แพร‹ ท่ีตั้งที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 7 ต.แมเ่ จดยี ใ์ หม่ อ.เวียงปา่ เป้า จ.เชยี งราย
การเดินทาง : จากตัวเมืองเชียงใหม ่ ใช้ทางหลวงหมายเลข 118 (เชียงใหม่ - เชยี งราย)
อตุ รดติ ถ จะผ่านอำ�เภอดอยสะเก็ด ผ่านด้านหน้าอุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้ และถึงอุทยานแห่งชาติ
ขนุ แจ ทางขวามอื ราว 56 กโิ ลเมตร จากตัวเมืองเชยี งใหม่ ก่อนถงึ บา้ นแมข่ ะจาน
ตาก สโุ ขทัย กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
พษ� ณุโลก เนื่องจากสถานการณ์เก่ียวกับทรัพยากรป่าไม้ของชาติอยู่ในสภาวะค่อนข้างวิกฤติ
เพชรบรู ณ ดังท่ีสง่ ผลกระทบให้ฤดกู าลต่าง ๆ มีความผิดเพี้ยนและรุนแรง อันมาจากการบกุ รกุ แผว้ ถาง
ป่าเพ่ือนำ�ที่ดินมาเป็นของส่วนตัว รัฐบาลจึงได้ปิดป่าสัมปทานทั่วประเทศ แล้วมีนโยบาย
กำแพงเพชร พจ� �ตร
30
นครสวรรค

อุทัยธานี

ดอยลังกาน้อย
ดอยลังกาน้อย

เดินขึ้นดอยลังกา

ที่จะอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ธรรมชาติไว้ส่วนหน่ึงและให้เป็นป่าเศรษฐกิจอีกส่วนหน่ึง เพื่อจะได้แยกการจัดการทรัพยากรป่าให้เป็นไปตาม
หลักวิชาการและให้บรรลุเป้าหมายโดยเร็ว ทางกรมป่าไม้พิจารณาแล้วเห็นสมควรที่จะสนองนโยบายรัฐบาล ที่จะอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้
ทยี่ งั คงความอดุ มสมบรู ณไ์ วใ้ นรูปแบบอทุ ยานแหง่ ชาติ เพ่อื เปน็ การสงวนและรักษาพืน้ ทปี่ ่าให้เปน็ แหลง่ ต้นนาํ้ ทีค่ อยหล่อเล้ียงแผน่ ดิน และ
เพื่อปอ้ งกนั การแผว้ ถางบุกรกุ พืน้ ทป่ี ่า กรมป่าไมใ้ นขณะนนั้ จึงมีค�ำ ส่งั เมอ่ื วนั ที่ 23 มีนาคม 2532 ให้ นายสเุ มธ สงิ หข์ วา นักวชิ าการปา่ ไม้ 4
ปฏบิ ตั งิ านประจ�ำ อทุ ยานแหง่ ชาติทุ่งแสลงหลวง ไปด�ำ เนินการส�ำ รวจพนื้ ทป่ี า่ บรเิ วณนํ้าตกขุนแจและพืน้ ท่ใี กล้เคยี ง ในเขตปา่ สงวนแหง่ ชาติ
ปา่ แม่ปนู น้อย ป่าแม่ปูนหลวง และป่าหว้ ยโปง่ เหม็น ในท้องทอ่ี �ำ เภอเวยี งปา่ เป้า จังหวัดเชยี งราย เพื่อจดั ตง้ั ให้เปน็ อทุ ยานแห่งชาติ ตอ่ มา

31

ดอยลังกาน้อย กะท่าง

ในปี 2535 คณะรฐั มนตรมี ีมตเิ หน็ ชอบในการจัดต้ังอทุ ยานแห่งชาตขิ ุนแจและใน พ.ศ.2538
มีการประกาศพระราชกฤษฎีกา กำ�หนดบริเวณที่ดิน ป่าแม่ปูนน้อย ป่าแม่ปูนหลวงและปา่
หว้ ยโปง่ เหมน็ ในทอ้ งทต่ี �ำ บลปา่ งว้ิ ต�ำ บลเวยี งกาหลง ต�ำ บลแมเ่ จดยี ์ ต�ำ บลแมเ่ จดยี ใ์ หม่ อำ�เภอ
เวียงปา่ เป้า จังหวดั เชยี งราย ให้เป็นอทุ ยานแห่งชาติ โดยประกาศในราชกจิ จานุเบกษา หน้า
28 เลม่ 112 ตอนที่ 33 ก. เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2538 มเี นื้อท่ี 270 ตารางกิโลเมตร
พื้นท่ีในอุทยานแห่งชาติขุนแจ เป็นภูเขาสลับซับซ้อน ภูเขาสูงชัน มีทัศนียภาพ
ท่สี วยงาม มที ง้ั ปา่ ดบิ ชน้ื ปา่ ดบิ แลง้ ปา่ สนและเบญจพรรณ มียอดดอยลังกาหลวง ทค่ี วามสงู
2,031 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง เป็นยอดดอยที่สูงที่สุดในพ้ืนท่ี (สูงเป็นอันดับ 6
ของประเทศ) ซึง่ เปน็ ขุนดอยท่ีเป็นรอยต่อของ 3 จงั หวัด (บรเิ วณรอยตอ่ อำ�เภอเวียงป่าเปา้
จังหวัดเชียงราย อำ�เภอเมืองปาน จังหวัดลำ�ปาง และอำ�เภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่)
เปน็ เสน้ ทางเดนิ ปา่ ทน่ี ยิ มกนั มาก เพราะมที ศั นยี ภาพทส่ี วยงาม เดนิ ปา่ ระยะไกล 3 คนื 4 วนั
ตามเส้นทาง สถานีเรดาห์ - ผาโงม้ - ลังกาหลวง - ลังกาน้อย - บ้านแม่ตอนหลวง (หรือสวน
ทางกนั กไ็ ด้) มักนิยมเดินกนั ในช่วงพฤศจกิ ายน - กุมภาพันธ์ ผทู้ ่ีสนใจสามารถติดต่อเดนิ ป่า
ล่วงหนา้ ไดท้ ท่ี ่ีท�ำ การอทุ ยานแหง่ ชาตขิ ุนแจ

32

ไปอำเภอพรŒาว ไปจงั หวัดเชยี งราย

อำเภอ
เว�ยงป†าเปา‡

1150

ไปอำเภอพรŒาว

วดั หลวงราษฎรเจร�ญธรรม 118
อา‹ งเก็บน้ำคลองงู เทศบาลตำบลแมข‹ ะจาน

หนว‹ ยพท� ักษ ปม˜ นำ้ มัน ชุมชน
อทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ่ี ขจ.3 แมข‹ ะจาน
120
(น้ำตกข�นแจ)
นำ้ ตกขน� แจ ไปอำเภอวงั เหนอื
นำ้ พ�รŒอน
แมข‹ ะจาน

118

ดา‹ นตรวจ
สภ.แมเ‹ จดีย
ดอยมด

118 อทุ ยานทแท่ี หำง‹ กชาารติข�นแจ
น้ำตกแม‹โถ

ไปอำเภอดอยสะเกด็

33

น�ำ้ ตกขนุ แจ

ที่ต้ัง : หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ขจ.
3 (นํ้าตกขุนแจ) หมู่ 7 บ้านปางผึ้ง ต.แม่เจดีย์
อ.เวียงป่าเป้า จ.เชยี งราย
พิกัด : 47Q 0542937E 2119648N

34

การเข้าถึง : ถ้ามาจากดอยสะเก็ด ใช้ทางหลวงหมายเลข 118 ม่งุ หน้าบ้านแม่ขะจาน เลยน้าํ พุร้อนแม่ขะจาน ก่อนถึงตลาดแม่ขะจาน
จะมีศูนย์โตโยต้าซ้ายมือ ชิดซ้ายสังเกตป้ายทางเข้าวัดหลวงราษฏร์เจริญธรรม เล้ยี วเข้าไปในซอย แล้วไปตามทางหลัก จะผ่านอ่างเก็บน้าํ
ดอยงทู างซ้ายมอื ถนนจะเลยี บอา่ งเกบ็ นา้ํ ผา่ นบา้ นทงุ่ ยาว บา้ นปางผง้ึ จากปากทางเขา้ ไปราว 14 กโิ ลเมตร จะเหน็ ปา้ ยหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาต ิ
ทางซ้ายมือ ขับรถเข้าไปอีก 80 เมตร ถงึ ลานจอดของหน่วย แลว้ เดนิ ขา้ มลำ�ธาร ไปตามทางปูนราว 200 เมตร ทางจะคอ่ ย ๆ ขึ้นไปตามบนั ได
ไปยังชนั้ ต่าง ๆ โดยเร่ิมจากนํา้ ตกชน้ั ที่ 1 มีบนั ไดเดนิ สะดวกถึงชน้ั 2 นอกน้นั จะเปน็ ทางธรรมชาติ
ลักษณะ : มีท้งั หมด 8 ชั้น แต่เปิดให้เทย่ี วเพียง 4 ชนั้ ตน้ นา้ํ มาจากหว้ ยแมเ่ จดยี ์ บนทิวเขาผีปนั นา้ํ สายนาํ้ ไหลผ่านปา่ ดบิ แลง้ และป่า
เบญจพรรณจนมาตกลงจากหน้าผาหินชั้นตา่ ง ๆ ชน้ั นํ้าตกส่วนใหญต่ กลงมาชน้ั เดียว หน้าน้ําตกแคบ แต่ละช้นั สูงราว 10 - 20 เมตร ชั้นสงู
ทีส่ ดุ กวา้ งทสี่ ุดและสวยท่ีสุดคือชัน้ ท่ี 2 ท่ีมลี านชมและถ่ายรปู คอ่ นขา้ งสะดวก นาํ้ ตกแต่ละชัน้ จะหา่ งกันราว 100 - 200 เมตร
หนิ บริเวณนา้ํ ตกขุนแจเป็นหนิ ทรายเน้ืออารโ์ คส และเนอ้ื ควอตซ์ สสี ดสีนาํ้ ตาลอ่อน สลับกับหนิ ดนิ ดาน และหินทรายแป้ง บางสว่ น
ถูกแปรสภาพเล็กน้อย จดั อยูใ่ นกลุ่มหนิ ด่านลานหอย อายุยุคคาร์บอนิเฟอรสั (286 - 360 ล้านปี ) กระบวนการยกตวั ของเปลือกโลก ส่งผล
ใหภ้ มู ปิ ระเทศมคี วามแตกต่างกันมาก เกิดรอยแตก รอยแยกต่าง ๆ ท�ำ ให้หนิ แตก ผุพงั ผกุ รอ่ น นํา้ จากล�ำ หว้ ย นา้ํ ฝน และนํ้าใต้ดนิ ทต่ี ัดกบั
ระดับพนื้ ผิว ท�ำ ให้มีน้าํ ไหลผา่ นโครงสรา้ งนี้ จึงเกดิ เป็นน้าํ ตก

35

นำ้�ตกแม่โถ

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บ้านแม่โถ ต.แม่เจดีย์ใหม่
อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย
พิกัด : 47Q 0545047E 2104523N

36

การเข้าถึง : จากที่ท�ำ การอุทยานแหง่ ชาติ ออกมาใช้
ทางหลวงหมายเลข 118 มุง่ หนา้ ไปทางแม่ขะจาน ราว
1 กโิ ลเมตร จะมดี า่ นตรวจของต�ำ รวจ ใกลก้ นั จะมเี สน้ ทาง
เขา้ ไปอีกราว 10 กิโลเมตร ถงึ บา้ นแมโ่ ถเก่า จึงเร่มิ เดนิ
เท้าผ่านป่าสน ป่าเบญจพรรณ ข้ึนเขาไม่สูงนัก เลาะ
ล�ำ หว้ ยในบางครง้ั จะเจอแกง่ หว้ ยแมโ่ ถหลวง แลว้ จงึ ถงึ
นา้ํ ตกแมโ่ ถ เดนิ ราว 2 กโิ ลเมตร ถงึ นา้ํ ตก ผทู้ ม่ี าทอ่ งเทย่ี ว
ตอ้ งเตรยี มตวั แบบไปเดนิ ปา่
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหินท่ีไหลลาดหลั่นกันลงมาเป็น
ชั้น ๆ ไมต่ ่อเนือ่ งกัน มี 5 ช้นั ชัน้ ที่ 1 - 4 สงู ราว 2 - 5
เมตร ชั้นท่ี 5 สงู ท่ีสุด เปน็ หนา้ ผาหินสงู ราว 40 เมตร
ตกลงมาช้ันเดียว ท่ามกลางต้นไม้ที่รายรอบ มีนํ้าท้ังปี
แต่หน้าแล้งนํา้ ไมม่ าก

37

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮ‹องสอน พะเยา ขุนน่าน
เชียงใหม‹ พื้นที่ 246.37 ตารางกิโลเมตร
น‹าน
ที่ตั้งที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : 82 หมู่ 12 ต.ดงพญา อ.บอ่ เกลือ จ.น่าน
ลำพ�น ลำปาง แพร‹ การเดินทาง : ให้เร่มิ ท่ีอ�ำ เภอบอ่ เกลือ จงั หวดั น่าน แล้วไปตามทางหลวงหมายเลข 1081
(บ่อเกลือ - เฉลิมพระเกียรติ) ประมาณ 4 กิโลเมตร จะเห็นป้ายทางเข้าอุทยานแห่งชาติ
อุตรดิตถ ทางขวามอื เล้ยี วขวาเข้าไป ราว 1 กโิ ลเมตร ถึงทีท่ �ำ การอุทยานแห่งชาติ
กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
ตาก สโุ ขทยั ในเดอื นตลุ าคม พ.ศ.2539 สว่ นอทุ ยานแห่งชาติ ส�ำ นกั อนุรกั ษ์ทรัพยากรธรรมชาต ิ
พ�ษณโุ ลก ได้รับรายงานจากอุทยานแหง่ ชาตดิ อยภูคา จงั หวดั นา่ น วา่ พ้นื ทปี่ ่าไมใ้ นปา่ สงวนแห่งชาติ
เพชรบูรณ
38
กำแพงเพชร พ�จ�ตร

นครสวรรค

อทุ ัยธานี

ภายในบรเิ วณทที่ ำ�การอุทยานฯ ลานกางเตน็ ท์

ดอกนางพญาเสอื โคร่งในบ่านทที่ ำ�การ

ป่าดอยภูคาและป่าผาแดง ดา้ นทศิ ตะวันออกของอุทยานแห่งชาตดิ อยภูคา ในท้องทอ่ี �ำ เภอบ่อเกลือและท้องทอ่ี ำ�เภอเฉลมิ พระเกยี รติ เนื้อท่ี
ประมาณ 620 ตารางกิโลเมตร มีสภาพป่าไมอ้ ุดมสมบูรณด์ ว้ ยพรรณไม้นานาพันธุ์ มคี วามหลากหลายดา้ นชวี ภาพ และมธี รรมชาติสวยงาม
หลายแห่ง สามารถพัฒนาให้เป็นสถานที่ท่องเท่ียว พักผ่อนหย่อนใจได้ จึงขอให้ส่วนอุทยานแห่งชาติรีบส่งเจ้าหน้าที่เข้าทำ�การสำ�รวจ เพ่ือ
ประกาศเป็นอทุ ยานแห่งชาติต่อไป
ในเดอื นกรกฎาคม 2540 กรมปา่ ไม้ ได้สง่ั การให้ นายสนชยั ลาชโรจน์ นกั วิชาการปา่ ไม้ 5 ส่วนอุทยานแหง่ ชาติ ไปดำ�เนนิ การสำ�รวจ
ข้อมลู พืน้ ทีเ่ บอื้ งต้น เพอื่ พิจารณาศกั ยภาพของพื้นทว่ี ่าสามารถจะดำ�เนินการเพอ่ื ประกาศเปน็ อุทยานแหง่ ชาตไิ ดห้ รือไม่ โดยใชร้ ะยะเวลาใน
การปฏิบตั งิ านส�ำ รวจ 90 วนั และเมอ่ื วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2540 การปฏบิ ตั งิ านส�ำ รวจขอ้ มลู เบอ้ื งตน้ พน้ื ทด่ี งั กลา่ วเสรจ็ สน้ิ นายสนชยั ลาชโรจน์
ได้จดั ทำ�รายงานผลการสำ�รวจข้อมูลเบือ้ งต้น พบวา่ พน้ื ท่ปี า่ สงวนแห่งชาติป่าดอยภคู าและป่าผาแดงนน้ั พ้นื ท่ตี ้นนา้ํ ชัน้ 1 เอ ลักษณะพื้นที่
เขาสงู ชนั สลบั ซบั ซอ้ น ตดิ ตอ่ กนั เปน็ เทอื กเตม็ พน้ื ท่ี มรี ะดบั ความสงู ตง้ั แต่ 600 - 1,745 เมตร จากระดบั ทะเลปานกลาง โดยมยี อดดอยผปี นั นา้ํ
ในทวิ เขาผีปนั น้ํา ในทอ้ งท่ตี ำ�บลดงพญา เปน็ ดอยท่ีสงู ท่สี ดุ สงู ประมาณ 1,745 เมตร จากระดบั ทะเล ทิวเขาทสี่ �ำ คญั ในพนื้ ที่ ได้แก่ ทวิ เขา
ภฟู ้า ทิวเขาขุนนํา้ วา้ นอ้ ย ทิวเขาน้าํ ว้ากลาง และทิวเขาผปี ันน้าํ เป็นต้น ไม่มพี ื้นที่ที่เปน็ ท่รี าบบนภเู ขาทีส่ ามารถน�ำ มาใช้ประโยชนเ์ ป็นพืน้ ที่
เกษตรกรรมอย่างถาวรได้ มีลำ�น้ําว้า อันเป็นลำ�นํ้าสายใหญ่ที่สำ�คัญ ไหลผ่านกลางพื้นท่ีในแนวทิศเหนือไหลลงทิศใต้ มีระยะทางการไหล
ผา่ นพ้ืนทปี่ ระมาณ 25.5 กิโลเมตร ต้นก�ำ เนิดของลำ�นา้ํ ว้าเกิดจากทิวเขาผีปันนา้ํ บรเิ วณบ้านนาํ้ ว้า ในต�ำ บลบอ่ เกลือเหนอื นอกเขตพื้นทท่ี จ่ี ะ
ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ทีบ่ า้ นสะปัน ต�ำ บลดงพญา ผ่านกลางพืน้ ทไี่ ปออกท่บี า้ นผาสุก ต�ำ บลภฟู ้า ลำ�ห้วยสำ�คัญที่ไหลลงนํา้ วา้ ไดแ้ ก่

39

นํา้ ปาด นา้ํ ปนั หว้ ยต๋ี ห้วยห้า และน้าํ แปด ซ่งึ บรเิ วณดังกล่าวมีศกั ยภาพเหมาะสมที่จะด�ำ เนินการเพ่ือประกาศเปน็ อุทยานแห่งชาตอิ ยา่ งยงิ่
และควรทำ�การสำ�รวจเพื่อประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเสียโดยเร็ว พร้อมได้เสนอให้ตั้งชื่ออุทยานแห่งชาติที่มีพ้ืนท่ีครอบคลุมพื้นท่ีป่าไม้ใน
เขตอนรุ กั ษ์ถาวรพน้ื ท่นี ีว้ ่า “อุทยานแหง่ ชาติขุนนา่ น” อันหมายถึง ขนุ เขา ล�ำ น้ํา อันเปน็ ตน้ กำ�เนิดแม่น้าํ นา่ น
วนั ท่ี 21 ตลุ าคม 2540 กรมปา่ ไม้ ไดส้ ง่ั การให้ นายสนชยั ลาชโรจน์ ไปด�ำ เนนิ การส�ำ รวจพน้ื ทด่ี งั กลา่ วเพอ่ื ประกาศเปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ
ขุนนา่ น จงั หวดั นา่ น และใหม้ หี นา้ ทป่ี ฏบิ ตั งิ านอน่ื ทเ่ี กย่ี วขอ้ งดว้ ยการส�ำ รวจพน้ื ทป่ี า่ ไมเ้ พอ่ื ประกาศเปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตขิ นุ นา่ น ไดด้ �ำ เนนิ การ
แล้วเสร็จในเดือนมีนาคม 2542 นายสนชัย ลาชโรจน์ ได้จัดทำ�รายงานผลการสำ�รวจและจัดทำ�รายละเอียดพื้นท่ีท่ีจะประกาศเป็นอุทยาน
แห่งชาตขิ นุ น่าน รายงานกรมปา่ ไมท้ ราบและเพอ่ื ด�ำ เนนิ การตอ่ ไป
ต่อมาเม่ือวันที่ 15 กรกฎาคม 2552 อุทยานแห่งชาติขุนน่านได้รับการประกาศจัดต้ังเป็นอุทยานแห่งชาติ ลำ�ดับที่ 111 ของ
ประเทศไทย โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มท่ี 126 ตอนท่ี 43ก ครอบคลุมพ้ืนท่ีตำ�บลดงพญา ตำ�บลบ่อเกลือใต้ และตำ�บลภูฟ้า
อำ�เภอบอ่ เกลอื จังหวัดน่าน มพี น้ื ท่ีประมาณ 246.37ตารางกโิ ลเมตร

กระโถนฤาษี

ทีท่ �ำ การอทุ ยานแห่งชาติ

40

ไปอำเภอเฉลิมพระเกียรติ

บŒานสะป˜น บาŒ นเด‹น นำ้ ตกบาŒ นเด‹น
น้ำตกสะป˜น

ทท่ี ำการอุทยานแหง‹ ชาติขน� น‹าน

ดแอหไยป‹งภอชูคาทุ ตายิาน สปป.ลาว

1256 อำเภอบอ‹ เกลอื นำ้ ตกหŒวยตี๋

1081

หน‹วยพท� ักษ
อทุ ยานแห‹งชาตทิ ี่ ขน.2

(หวŒ ยต๋ี)

น้ำตกหวŒ ยหาŒ

บาŒ นนาบง
1081 บŒานนาขวาง

ไปหลักลาย
บาŒ นนากอก

1333

บŒานสบมาง
ไปภูฟา‡

41

นำ้�ตกหว้ ยตี๋

ที่ตั้ง : หมู่ 14 บ้านนาบง ต.บ่อเกลอื ใต้ อ.บ่อเกลือ
จ.นา่ น
พิกัด : 733363E 2116774N
การเข้าถึง : อย่ใู กล้หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี
ขน.2 (ห้วยตี๋) จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติออกมาใช้
ทางหลวงหมายเลข 1081 เล้ียวซา้ ยลงไปทางบอ่ เกลอื
ไปตามทางเร่ือย ๆ จนกระท่ังถงึ เทศบาลบอ่ เกลอื (ยา่ น
โชวบ์ ่อเกลือ) จะเป็นสามแยก (ถ้าตรงไปเปน็ ทางหลวง
หมายเลข 1256 จะไปอุทยานแห่งชาติดอยภูคา) ให้
เลย้ี วซา้ ย จะเปน็ ทางหลวงหมายเลข 1333 (ถนนเส้น
นี้จะไปออกภูฟ้า ออกตรงที่ล่องแก่งนํ้าว้าได้) เลยไป
ราว 1.3 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นนาขวาง เลยบ้านนาขวางไป
3 กโิ ลเมตร (กอ่ นถงึ บ้านนากอก) จะมีทางแยกซ้ายมือ
เข้าไปตามทาง จนถึงบ้านดงผาปูน 4 กิโลเมตร ออก
ไปท้ายหมู่บ้านจะเป็นทางลำ�ลอง ลุยข้ามลำ�ห้วยใหญ่
แล้วไปตามทางจนสุดทาง ช่วงสุดท้ายถนนจะขึ้นเขา
วนเล้ียวจนถึงลานจอดรถของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่ง
ชาติ 2 กิโลเมตร จากดงผาปูนซ่ึงเป็นจุดชมทิวทัศน์
กางเต็นท์พักแรมได้ รวมระยะทางจากบ้านดงผาปูน
ราว 9 กโิ ลเมตร

42

จากหน่วยพิทกั ษอ์ ทุ ยานแห่งชาต ิ เดนิ ตามทางในป่าที่มีทางชดั เจน ค่อย ๆ ลงเนนิ ไปเร่อื ย ๆ จนสุดทาง ระยะทางราว 1.5 กโิ ลเมตร
จากน้ันทางจะตดั ลงเขาคอ่ นขา้ งชนั ทางขวา เดนิ ลงไปเรอ่ื ย ๆ ราว 1.5 กโิ ลเมตร ชว่ งสดุ ทา้ ยจะไตห่ นา้ ผาหนิ สงู ราว 7 เมตรลงไปจนถงึ ลานหนิ
หน้านํ้าตก
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกหนา้ ผาหนิ มสี ามชั้น แต่ละชน้ั ทิง้ ระยะกนั ไม่มาก ช้นั บนสดุ ไหลลาดลงมาเอยี งราว 50 องศา หนา้ นํา้ ตกชัน้ นีย้ าวราว
30 เมตร ตกลงมาแลว้ ไหลมาสัก 5 เมตร ตกลงอกี ชน้ั หนึ่งแบบตกลงดงิ่ 90 องศา ชน้ั น้สี ูงราว 5 เมตร กอ่ นจะไหลมาอกี ราว 15 เมตร แล้ว
ตกลาดไหลลงมาตามหนา้ ผาหินสูงราว 12 เมตร ลงยงั แอ่งน้ําเบือ้ งลา่ ง กอ่ นจะไหลผา่ นกองหนิ เขา้ ไปในปา่ ลึก

43

นำ้�ตกห้วยหา้

ที่ต้ัง : หมู่ 14 บา้ นนาบง ต.บอ่ เกลอื ใต้ อ.บอ่ เกลือ จ.น่าน
พิกัด : 733452E 2112769N
การเขา้ ถึง : เรม่ิ ท่ีบ้านดงผาปนู แล้วไปบา้ นนาบง หม่บู ้านสุดท้ายก่อนจะขน้ึ มาหนว่ ยพิทักษ์อุทยานแหง่ ชาติที่ ขน.2 (หว้ ยตี)๋ จะมีทาง
เล้ียวขวาไปบ้านนาบง ไปอีกราว 3 กิโลเมตร ถึงบ้านนาบง จอดรถที่ร้านค้าในหมู่บ้าน แล้วเดินเท้าเลาะไปตามไหล่เขาข้ึนเนินไปทีละนิด
ราว 3 กโิ ลเมตร ตัดทางลงหว้ ย เดินทวนน้าํ อีกราว 200 เมตร ถงึ น้ําตก
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกทีต่ กลงมาจากหนา้ ผาหิน ทงั้ หมด 5 ช้ัน ทงิ้ ระยะหา่ งกนั นบั สบิ ๆ เมตร สงู ตัง้ แต่ 10 - 20 เมตร ในแนวดงิ่ บางช้นั
หน้านา้ํ ตกทอดยาวไหลลงมาเป็นทางยาวราว 30 เมตร เปน็ น้ําตกท่ีสวยงาม แต่เดนิ ค่อนขา้ งยาก มนี ้ําตลอดท้งั ปี

44

น้ำ�ตกบ้านเดน่

ที่ต้ัง : หมู่ 1 บา้ นเดน่ ต.ดงพญา อ.บ่อเกลอื จ.นา่ น
พิกัด : 733856E 2123738N
การเข้าถึง : จากท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ ออกมา
บรรจบกับทางหลวงหมายเลข 1081 เล้ียวขวาไปทาง
อ�ำ เภอเฉลมิ พระเกยี รติ ราว 2.5 กโิ ลเมตร จะถึงทาง
แยกขวามือเข้านํ้าตกสะปัน เลี้ยวเข้าไปตามทาง ไป
เรื่อย ๆ ผ่านลานจอดรถนํ้าตกสะปัน เลยไปตามทาง
จนถึงบ้านสะปัน (2 กิโลเมตร จากทางแยก) ท่ีบ้าน
สะปันจะมีทางแยกไปบ้านเด่น ซึ่งเป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ
อกี 2 กิโลเมตร ไปให้สดุ ทาง จะเป็นกระท่อมชาวบา้ น
หลังเล็ก ๆ แล้วเดินเท้าไปตามทาง จะเป็นทางลำ�ลอง
เดินขนึ้ เขาไปเร่ือย ๆ จะเหน็ ทอ่ น้ําขนานไปกบั ทางเดนิ
บางชว่ งจะผา่ นล�ำ หว้ ย เดนิ ไปตามทางขน้ึ เขาไปจนไดย้ นิ

45

เสียงนํ้าตกทางขวามอื ในร่องหว้ ยลึก จะมีทางเลก็ ๆ ลงไป (ทางคอ่ นขา้ งชัน) ลงไปราว 40 เมตร ถึงหน้าน้าํ ตกพอดี รวมเดินเทา้ จากบ้านเด่น
ราว 2.7 กโิ ลเมตร
ลักษณะ : เป็นนา้ํ ตกทอี่ ยู่ในล�ำ หว้ ยนัวะซ่ึงจะไหลลงไปสมทบกบั คลองสะปันแลว้ ลงสู่ลำ�น้ําวา้ อกี ที เป็นนํ้าตกหินทราย สแี ดง ตกลงมาจาก
หน้าผาหินเป็นสองชน้ั ต่อเนอ่ื งกนั ชนั้ บนสูงราว 8 เมตร สว่ นชั้นล่างสูงราว 3 เมตร แล้วจึงไหลลงในแอง่ เล็ก ๆ แล้วทิ้งระยะมาราว 12 เมตร
สายน้าํ จะไหลไปรวมกนั ก่อนจะตกลาดไหลลงไปในร่องหินแลว้ แผก่ ระจาย สูงราว 5 เมตร อีกชัน้ หน่ึง แล้วจงึ ไหลไปเปน็ แกง่ นํา้ เล็ก ๆ กอ่ น
จะไหลผ่านที่ทำ�กินของชาวบ้านเดน่ ออกไป บรรยากาศในบริเวณนํ้าตกร่มร่นื มาก

46

เชียงราย อุทยานแห่งชาติ

แมฮ‹ อ‹ งสอน พะเยา น‹าน ขุนพะวอ
เชียงใหม‹ พื้นที่ 396.7312 ตารางกิโลเมตร
ลำพน� ลำปาง
แพร‹

อตุ รดิตถ

ตาก สโุ ขทัย ท่ีตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 3 บ้านหนองหลวง ต.สามหมื่น อ.แม่ระมาด จ.ตาก
พ�ษณโุ ลก การเดินทาง : อุทยานแหง่ ชาตขิ นุ พะวอมรี ะยะห่างจากตวั เมอื งตากประมาณ 140 กิโลเมตร
เพชรบรู ณ

กำแพงเพชร พจ� ต� ร และห่างจากตัวเมืองแมส่ อดประมาณ 50 กโิ ลเมตร สามารถเดินทางได้ 2 เส้นทาง แตต่ ้องมาใช้

นครสวรรค ทางหลวงหมายเลข 1175 เปน็ หลกั คอื ถ้ามาจากตัวเมืองตาก ใชท้ างหลวงหมายเลข 1 ไปทาง
เถิน แลน่ มาจนถงึ อ�ำ เภอบา้ นตาก แลว้ เลย้ี วซา้ ย จะผา่ นทางวัดพระบรมธาตุ เปน็ ทางขน้ึ เขา ลงเขา
อทุ ยั ธานี

ราว 70 กโิ ลเมตร ถึงหนา้ ทางเข้าอุทยานแหง่ ชาติ ทางซ้ายมอื เขา้ ไปอกี ราว 500 เมตร ถึงดา่ นตรวจและศูนยบ์ ริการนกั ทอ่ งเทย่ี ว หรือมา
จากแม่สอด ก็ใช้ทางหลวงหมายเลข 105 มุ่งหน้าไปทางแม่ระมาด - ท่าสองยาง ถึงอำ�เภอแม่ระมาดจะมีทางแยกไปบ้านตาก (ทางหลวง
หมายเลข 1175) ทางขึ้นเขา - ลงเขา ราว 16 กิโลเมตร ถึงทางเข้าอุทยานแห่งชาติ เข้าไปอีก 500 เมตร ถึงด่านตรวจและศูนย์บริการ
นักท่องเที่ยว

47

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เนือ่ งจากกรมปา่ ไมเ้ หน็ ว่า พนื้ ทีป่ ่าบริเวณตา่ ง ๆ กำ�ลังถูกบกุ รกุ ทำ�ลายและยึดถือครอบครองเป็นจำ�นวนมาก และเพื่อเปน็ การสนอง
นโยบายของรัฐบาล ในการอนุรักษ์ทรพั ยากรป่าไม้ของชาติ ใหค้ งความอดุ มสมบูรณไ์ ว้โดยใหอ้ ย่ใู นรูปแบบของอุทยานแห่งชาตจิ ึงไดม้ ีค�ำ ส่ัง
เม่อื วันท่ี 13 มิถุนายน พ.ศ.2539 ให้ขา้ ราชการไปสำ�รวจพ้นื ทป่ี า่ สงวนแหง่ ชาติป่าแมล่ ะเมา ปา่ สงวนแหง่ ชาตปิ า่ แม่ระมาด และปา่ สงวน
แห่งชาติปา่ สามหม่ืน จงั หวัดตาก เพราะมีรายงานว่า พื้นที่ดงั กลา่ วยังมีสภาพป่าท่อี ุดมสมบรู ณ์ ทัง้ พืชพรรณ สตั ว์ป่า น้ําตก และทิวทัศน์
ทีส่ วยงาม โดยภูมปิ ระเทศสว่ นใหญ่เป็นทวิ เขาสูงสลบั ซับซ้อนมคี วามสงู จากระดบั ทะเลปานกลางระหว่าง 350 - 900 เมตร ความสงู เฉล่ีย
750 เมตร ทั้งยังเป็นแหล่งต้นนํ้าลำ�ธารของห้วยแม่ละเมา ห้วยลึก ห้วยพะวอ ห้วยแม่กาษา ห้วยแม่กึ๊ดหลวง และห้วยแม่จะเลา
อันเป็นแหล่งต้นนํ้าสำ�คัญไหลลงสู่พ้ืนท่ีเกษตรกรรมของอำ�เภอแม่สอด และอำ�เภอแม่ระมาด จังหวัดตาก มีความเหมาะสมท่ีจะประกาศ
เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ วนั ท่ี 5 กันยายน พ.ศ.2539 กรมปา่ ไมม้ ีค�ำ ส่งั ให้ นายธารากร อดุ มธรรม เจา้ พนกั งานป่าไม้ 5 ไปดำ�เนนิ การสำ�รวจ
จัดต้ังพ้ืนท่ีป่าดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติแม่กาษา ตามพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ.2504 และทำ�หน้าที่เป็นหัวหน้าอุทยาน
แห่งชาติแห่งนดี้ ว้ ย

48

ต่อมาอุทยานแห่งชาติแม่กาษาได้มีหนังสือขอเปล่ียนช่ือจากอุทยานแห่งชาติแม่กาษา เป็น “อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ” เพื่อ
เป็นการยกย่องพะวอ ซึง่ เปน็ ทหารกะเหรยี่ ง ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราชเป็นพระมหากษัตริย์ และพะวอไดร้ ับการแตง่ ตง้ั ให้เป็น
นายด่านแม่ละเมา ได้ต่อสู้เพื่อปกป้องเอกราชของชาติไทยจนตัวเองเสียชีวิต สำ�นักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติได้ตรวจสอบและพิจารณา
แลว้ เห็นชอบตามที่อุทยานแหง่ ชาตเิ สนอ โดยใหอ้ ุทยานแห่งชาติแมก่ าษา เปลยี่ นชอ่ื เปน็ อุทยานแห่งชาตขิ ุนพะวอ ตามท่อี ธบิ ดีกรมป่าไม้
ไดพ้ ิจารณาลงนาม อนมุ ตั ิ เมื่อวนั ที่ 26 มนี าคม พ.ศ. 2544
อุทยานแห่งชาติขุนพะวอได้รับการประกาศจัดต้ังเป็นอุทยานแห่งชาติ ลำ�ดับท่ี 115 ของประเทศไทย โดยประกาศลงในราชกิจจา-
นุเบกษา เล่ม 126 ตอนท่ี 96 ก ลงวันท่ี 23 ธนั วาคม พ.ศ.2552 มีพนื้ ทค่ี รอบคลมุ อยู่ในท้องทอ่ี ำ�เภอแม่ระมาดและอำ�เภอแม่สอด จังหวดั
ตาก มีเนือ้ ท่ีประมาณ 396.7312 ตารางกโิ ลเมตร

49

ไปอำเภอทา‹ สองยาง ที่ทำการ บาŒ นแสม ด‹านตรวจ
อทุ ยานแหง‹ ชาติ น้ำตกผงึ้ หลวง เขตรกั ษาพนั ธสุ ัตวป า†

ข�นพะวอ แม‹ต่ืน

1175 นำ้ ตกหวŒ ยกระทงิ

นำ้ ตกข�นพะวอ 1175

อำเภอแม‹ระมาด บŒานเปก‡ บาŒ นนาแฮ

ไปอำเภอบาŒ นตาก

บŒานปางสา‹ งคำ
นำ้ ตกเลโคะ
นำ้ ตกป†าหมาก
บาŒ นสามหม่นื ท‹ุง

105

ทางลำลองในปา†

บŒานหŒวยไครŒ

12 บาŒ นปางสา ไปอำเภอเมืองตาก

1090 อำเภอแมส‹ อด 12

ไปอำเภอพบพระ บาŒ นหวŒ ยยะอุ

50