น้ำตกในอุทยานแห่งชาติ ภาคเหนือ sec 1 อช.เขาค้อ-ดอยหลวง -

ไปจงั หวดั เชียงราย

อำเภอวงั เหนอื

118
118

ไปจงั หวัดเชยี งใหม‹ ดอยลังกาหลวง ไปจงั หวัดพะเยา

นำ้ ตก
แมม‹ อญ

บาŒ นแมก‹ ำปอง 1252 นำ้ ตก
ดงดอกเสยี้ ว 1252 แมข‹ �น
ท่ีทำการ
อุทยานแหง‹ ชาติ นำ้ ตก 2 กม.
แม‹เป‚ยก
แจŒซอŒ น

500 ม. 500 ม. หวŒ ยแมม‹ อน

โรงไฟฟา‡ พลงั น้ำ

อำเภอเมืองปาน 2 กม. นำ้ ตก
แจŒซŒอน
ลานจอดรถ
ราŒ นคาŒ ป‡อมยามเจŒาหนŒาท่ี

อำเภอแจŒหม‹

1157 ไปบŒานป†าเหน้ยี ง
1035 ก�วิ ฝน� -แม‹กำปอง

ราŒ นคาŒ

อุทยทแาี่ทจนำซŒ แกŒอหานง‹ รชาติ บอ‹ น้ำพร� Œอน

ลานกางเต็นท

ไปอำเภอเมอื งลำปาง ไปอำเภอเมอื งลำปาง ไปอำเภอเมอื งปาน

101

น้�ำ ตกแจซ้ ้อน

ที่ต้ัง : หมู่ 11 บ้านแจ้ซ้อนเหนือ ต.แจ้ซ้อน
อ.เมอื งปาน จ.ล�ำ ปาง
พิกัด : 549279E 2083377N

102

การเข้าถึง : จากท่ที ำ�การอุทยานแห่งชาติเข้าไปตามทาง
ราว 1 กโิ ลเมตร ถงึ ลานจอดรถ แลว้ เดนิ เทา้ ราว 200 เมตร
ถงึ นา้ํ ตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกท่ีมาจากลำ�ห้วยแม่มอน กลางป่า
แจซ้ อ้ นทล่ี กึ เขา้ ไป มที ง้ั หมด 6 ชน้ั แตล่ ะชน้ั มกี ารตง้ั ชอ่ื เรยี ก
แตกตา่ งกนั คอื ตาดหลวง ตาดไทร ตาดรงุ้ ตาดพาย ตาดหมอ้
และตาดครก นา้ํ ตกไหลลาดลงมาในรอ่ งเขาทเ่ี ปน็ หนิ บางชน้ั
ลาดไหลตา่ งระดบั บางชน้ั ทง้ิ ตวั สงู ลงมา ชน้ั ลา่ งสดุ เปน็ ชนั สงู
ราว 10 เมตร ตกทง้ิ ดง่ิ ลงมายงั แอง่ เบอ้ื งลา่ ง ทางอทุ ยานแหง่ -
ชาตทิ �ำ บนั ไดปนู และทางเดนิ เลยี บล�ำ หว้ ยไปยงั ชน้ั ตา่ ง ๆ และ
ตอ่ ไปนา้ํ ตกอน่ื ดว้ ย หนิ บรเิ วณนเ้ี ปน็ หนิ ควอตไซต์

103

นำ้�ตกแมเ่ ปยี ก

ที่ตั้ง : หมู่ 11 บา้ นแจซ้ อ้ นเหนอื ต.แจซ้ อ้ น อ.เมอื งปาน
จ.ล�ำ ปาง
พิกัด : 547724E 2084184N

104

การเขา้ ถึง : เดนิ เทา้ ไปตามเสน้ ทางเลยี บล�ำ หว้ ยแมม่ อนซง่ึ เปน็ ทางศกึ ษาธรรมชาติ
จากน้าํ ตกแจ้ซ้อนช้นั ล่าง ก็จะข้นึ บันได แล้วเดินเลียบห้วยแม่มอนไป ผ่านช้นั ต่าง ๆ
ของนา้ํ ตกแจซ้ อ้ น เกอื บ 2 กโิ ลเมตร จะมที างแยกเขา้ ซา้ ยมอื ราว 500 เมตร ไปยงั ฝาย
นา้ํ ลน้ ทน่ี �ำ นา้ํ มาปน่ั ไฟฟา้ เปน็ ไฟฟา้ พลงั นา้ํ จากฝายจะมที างเดนิ ตอ่ ไปราว 500 เมตร
ถงึ นา้ํ ตกแมเ่ ปยี ก
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากหนา้ ผาหนิ ตกลาดไหลตอ่ เนอ่ื งกนั เปน็ ชน้ั ชดั เจน
ได้ 3 ชน้ั ชน้ั ลา่ งสดุ คอ่ นขา้ งเปน็ หนา้ ผาตกดง่ิ สงู ราว 20 เมตร หนา้ นา้ํ ตกตง้ั แตช่ น้ั บน
ลงมาจนถงึ ชน้ั ลา่ งสดุ นา่ จะยาวราว 100 เมตร เปน็ นา้ํ ตกทม่ี คี วามสวยงามมาก

105

นำ้�ตกแม่ขุน

ท่ีตั้ง : หมู่ 11 บา้ นแจซ้ อ้ นเหนอื ต.แจซ้ อ้ น อ.เมอื งปาน
จ.ล�ำ ปาง
พิกัด : 547397E 2085057N

106

การเข้าถึง : เดนิ ออกมาจากนา้ํ ตกแมเ่ ปยี กมายงั ล�ำ หว้ ยแมม่ อญอกี ครง้ั หนง่ึ
เดนิ เลยี บล�ำ หว้ ยมาไมไ่ กล จะตอ้ งขา้ มนา้ํ แมม่ อญไปทางฝง่ั ขวา แลว้ เดนิ ไปตาม
ทางเลยี บล�ำ หว้ ย ราว 2 กโิ ลเมตร จะถงึ สบหว้ ย มหี ว้ ยมาบรรจบทางซา้ ยมอื
เมอ่ื มองจากฝง่ั ขวาของหว้ ยแมม่ อญไปจะเหน็ นา้ํ ตกแมข่ นุ แตไ่ มส่ ามารถลงไป
ทน่ี า้ํ ตกได้ เพราะหว้ ยแมม่ อญชว่ งนจ้ี ะเปน็ หบุ เขาลกึ ตอ้ งมองจากอกี คนละฝง่ั
หว้ ย ระยะทางราว 4 กโิ ลเมตร จากนา้ํ ตกแจซ้ อ้ น
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากหนา้ ผาสงู ชนั เปน็ สายยาวลงมา ราว 100
เมตร ตกลาดหลน่ั ลงมาในแนวคอ่ นขา้ งดง่ิ สงู เดน่ ตระหงา่ นมาก โดยเฉพาะใน
หน้าฝน จะเห็นสายน้าํ ท่ีตกลงมาสวยงามและชัดเจนโดดเด่นกลางป่า น้ําจะ
ไหลลงมาบรรจบกบั ล�ำ หว้ ยแมม่ อญไหลลงมาบรรจบกบั นา้ํ ตกแมม่ อญ

107

น�้ำ ตกแมม่ อญ

ที่ต้ัง : หมู่ 11 บ้านแจ้ซ้อนเหนือ ต.แจ้ซ้อน อ.เมืองปาน
จ.ลำ�ปาง
พิกัด : 547481E 2085187N
การเขา้ ถึง : เดินตอ่ จากจดุ ชมนํ้าตกแมข่ นุ ไปทางต้นนา้ํ อีกราว
150 เมตร ถงึ นํ้าตกแม่มอน
ลักษณะ : เป็นน้ําตกท่ีตกลงมาจากหน้าผาหิน ไหลหลั่งลงมา
ในแนวคอ่ นข้างดิ่ง สูงประมาณ 30 เมตร เป็นลักษณะร่องเขา
ในฤดฝู นปรมิ าณนา้ํ ทง้ั หมดสองฝ่งั เขาจงึ ไหลลงมารวมกนั จงึ เปน็
นํ้าตกที่ไหลรุนแรง แม้ในฤดูแล้งก็ยังไม่ควรเล่นเพราะเป็น
หนา้ ผาหินลน่ื
หมายเหตุ : การมายังนํ้าตกแม่ขุนและแม่มอนควรจะมี
เจ้าหน้าที่นำ�มา ไม่ควรมาโดยพลการเพราะอันตรายจากการล่ืน
หนา้ ผาหินได้

108

อุทยานแห่งชาติ

ดอยขุนตาล
พื้นที่ 255.29 ตารางกิโลเมตร

เชียงราย ที่ตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 8 บ้านขนุ ตาน ต.ทาปลาดุก อ.แม่ทา จ.ลำ�พูน
การเดินทาง :
แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา นา‹ น สามารถเดนิ ทางทางรถยนต์ได้ 2 เส้นทาง คือ
เชียงใหม‹ n จากแยกทางหลวงหมายเลข 11 สายลำ�ปาง - เชยี งใหม่ บริเวณกโิ ลเมตรท่ี 15 - 16
ลำพน� ลำปาง ข้างสถานีตำ�รวจภูธรห้างฉัตร จังหวัดลำ�ปาง ให้เล้ียวขวาไปอีกประมาณ 28 กิโลเมตร ก็จะถึง
แพร‹ ท่ที �ำ การอุทยานแหง่ ชาติ
n จากจังหวัดเชียงใหม่ เดินทางตามทางหลวงหมายเลข 11 แยกขวาระหว่างกิโลเมตร
อุตรดติ ถ ท่ี 46 - 47 บรเิ วณอำ�เภอแมท่ า จังหวดั ลำ�พนู ระยะทางประมาณ 18 กิโลเมตร ก็จะถงึ ท่ีท�ำ การ
อทุ ยานแห่งชาติ
ตาก สโุ ขทยั หรือถ้ามาทางรถไฟ โดยรถไฟสายเหนือลงที่สถานีรถไฟขุนตาน แล้วเดินเท้าขึ้นไป
พ�ษณุโลก ที่ท�ำ การอทุ ยานแห่งชาติระยะทางประมาณ 1.3 กิโลเมตร
เพชรบูรณ

กำแพงเพชร พ�จต� ร

นครสวรรค

อทุ ัยธานี

109

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
ปา่ ดอยขนุ ตาลแหง่ นเ้ี ปน็ ปา่ 1 ใน 14 แหง่ ทค่ี ณะรฐั มนตรไี ดม้ มี ตใิ นการประชมุ เมอ่ื วนั ท่ี 7 ตลุ าคม 2502 ใหจ้ ดั ตง้ั เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ
กรมป่าไม้จึงได้ประกาศให้ป่าดอยขุนตาลในท้องท่ีบางส่วนของตำ�บลทาปลาดุก อำ�เภอแม่ทา จังหวัดลำ�พูน เป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าดอย-
ขุนตาล ตามกฎกระทรวง ฉบบั ท่ี 116 (พ.ศ.2506) ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา เล่ม 80 ตอนที่ 82 วันที่ 13 สิงหาคม 2506 เนื้อท่ี 2.73
ตารางกิโลเมตร และในท้องที่บางส่วนของตำ�บลเวียงตาล ตำ�บลวอแก้ว อำ�เภอห้างฉัตร และตำ�บลบ้านเอ้ือม อำ�เภอเมือง จังหวัดลำ�ปาง
เป็นปา่ สงวนแหง่ ชาติป่าดอยขุนตาล ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 359 (พ.ศ.2511) ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา เลม่ 85 ตอนท่ี 109 วันที่ 22
พฤศจกิ ายน 2511 เนื้อที่ 193 ตารางกโิ ลเมตร

110

กองบำ�รุง กรมปา่ ไม้ จึงไดม้ คี ำ�สั่งที่ 40/2508 ลงวันท่ี 18 มีนาคม 2508 ให้นายวรเทพ เกษมสวุ รรณ ไปทำ�การสำ�รวจจดั ต้งั เป็น
อทุ ยานแห่งชาติ ตอ่ มากรมปา่ ไม้ไดเ้ สนอคณะกรรมการอทุ ยานแหง่ ชาติ ซึ่งได้มีมตใิ นคราวประชุมครัง้ ท่ี 5/2517 เม่ือวันที่ 10 กรกฎาคม
2517 ใหก้ �ำ หนดปา่ ดอยขุนตาลเปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ กรมป่าไม้จึงมคี �ำ ส่งั ท่ี 1160/2517 ลงวันท่ี 1 ตุลาคม 2517 ให้ นายนฤทธิ์ ตันสุวรรณ
ไปดำ�เนินการสำ�รวจหาข้อมูลโดยยึดถือตามแนวเขตป่าสงวนแห่งชาติ ผลการสำ�รวจตามบันทึกลงวันที่ 1 ธันวาคม 2517 และวันท่ี 17
กุมภาพันธ์ 2518 พบวา่ ป่าดอยขนุ ตาลเป็นพนื้ ทีท่ ่อี ยบู่ ริเวณทวิ เขาขนุ ตาลซึ่งเป็นทวิ เขาที่แบ่งระหว่างทีร่ าบลุ่มเชยี งใหมแ่ ละท่รี าบลุ่มล�ำ ปาง
เปน็ ทวิ เขาสงู ชนั สลบั ซบั ซอ้ น สงู จากระดบั ทะเลปานกลางประมาณ 325 - 1,373 เมตร จดุ สงู สดุ ในเขตอทุ ยานแหง่ ชาติ ไดแ้ ก่ ยอดดอยขุนตาล
มีที่ราบอยูเ่ พียงเล็กน้อยอยทู่ างด้านทิศตะวนั ตกเฉียงเหนือ ทิศตะวันตก และทิศตะวันออกเฉียงใต้ของอุทยานแห่งชาติ เป็นแหล่งต้นนํ้า
ส่วนหนึ่งของแม่น้ําปิงซ่ึงอยู่ทางด้านตะวันตกของพื้นท่ี และแม่นํ้าวังซึ่งอยู่ทางด้านตะวันออกของเขตอุทยานแห่งชาติ และต้นนํ้าของ
ลำ�นาํ้ ทไ่ี หลลงสู่แมน่ ้ําวงั ได้แก่ นา้ํ แม่คอ่ ม นา้ํ แม่ตํา๋ นาํ้ แม่ไพร เปน็ ตน้ สว่ นที่ไหลลงสูน่ ํ้าแม่ทาและออกสู่แมน่ ้าํ ปิงในทสี่ ดุ ไดแ้ ก่ ห้วยแม-่
ป่าข่า ห้วยแม่ยอนหวายหลวง ห้วยทุ่งไผ่ ห้วยสองท่า ห้วยแม่โฮ่งห่าง ก่อประโยชน์ทางการเกษตรกรรม ท้ังยังมีอุโมงค์รถไฟที่ยาวท่ีสุด
ในประเทศไทยอยู่ในพน้ื ทด่ี ว้ ย กองอทุ ยานแหง่ ชาติ กรมปา่ ไม้ จงึ ไดด้ �ำ เนนิ การเพกิ ถอนปา่ ดอยขนุ ตาลจากการเปน็ ปา่ สงวนแหง่ ชาติ แลว้ จดั
ตง้ั ปา่ ดอยขนุ ตาลเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยมีพระราชกฤษฎีกากำ�หนดบริเวณท่ีดินป่าดอยขุนตาล ในท้องที่ตำ�บลทาปลาดุก อำ�เภอแม่ทา
จังหวัดลำ�พูน และต�ำ บลบา้ นเอ้อื ม อำ�เภอเมอื งลำ�ปาง ตำ�บลเวียงตาล ตำ�บลวอแก้ว อำ�เภอหา้ งฉตั ร จังหวดั ล�ำ ปาง เน้อื ที่ 255.29 ตาราง
กโิ ลเมตร ใหเ้ ป็นอทุ ยานแห่งชาติ ซง่ึ ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา เล่ม 92 ตอนท่ี 54 ลงวนั ท่ี 5 มีนาคม 2518 เปน็ อุทยานแหง่ ชาตลิ �ำ ดบั
ท่ี 10 ของประเทศไทย

111

ยอด ย.ในขนุ ตาล

ย. ย่อมาจาก จุดยุทธศาสตร์ ในสมัยสงครามโลก คร้ังท่ี 2 ดอยขุนตาลเป็นจุดยุทธศาสตร์ท่ีสำ�คัญ และมีการใช้พ้ืนที่ตามจุดเหล่าน้ี
ส�ำ หรบั การปฏบิ ตั กิ ารทางทหาร) สงู จากระดบั ทะเล 900 เมตร ในปี 2460 การรถไฟแหง่ ประเทศไทยสรา้ งบา้ นพกั เพอ่ื ใชเ้ ปน็ ทป่ี ระทบั
แรมของกรมพระกำ�แพงเพชรอัครโยธิน เมื่อครั้งเสด็จมาเป็นแม่งานในการก่อสร้างอุโมงค์รถไฟขุนตาน ซ่ึงในปัจจุบันเป็นบ้านพักของ
การรถไฟแห่งประเทศไทยเปน็ ผดู้ ูแลและเปดิ บริการให้นักทอ่ งเทีย่ วเข้าพกั ได้
ย.1 จะเดนิ เทา้ ข้ึนบนั ไดจากด่านตรวจชมทวิ ทัศน์ เป็นระยะทางประมาณ 200 เมตร
ย.2 จะต่อจาก ย.1 ประมาณ 800 เมตร ยอด ย. อยสู่ ูงจากระดับทะเล 1,035 เมตร ในอดีตพ้นื ท่บี รเิ วณ ย.2 เคยเป็นที่พัก
ของบรษิ ทั ท�ำ ไม้ ในสมยั สงครามโลกครั้งที่ 2 บรษิ ัททำ�ไม้ได้เงยี บหายไป หลังสงครามโลกคร้งั ที่ 2 ม.ร.ว.คกึ ฤทธ์ิ ปราโมช อดีตนายก
รัฐมนตรี ได้ซ้ือพ้ืนที่บริเวณดังกล่าวเพ่ือทำ�สวน และสร้างบ้านพัก ในปี 2512 และ พ.ศ.2516 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา-

กรมพระก�ำ แพงเพชร อัครโยธนิ ทวิ ทศั นย์ อด ย.4 บ้านพัก ย.1 ท่กี ารรถไฟสร้างเพอ่ื ใหเ้ ปน็ ทป่ี ระทับ
กรมพระกำ�แพงเพชร อคั รโยธนิ ระหว่างมาคุมงาน
กอ่ สร้าง

บ้านพัก ย.1 บ้านพกั มิชชันนารี ท ่ี ย 3. ป่าสนท่ ี ย.2

ภมู พิ ลอดุลยเดช พรอ้ มด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ไดเ้ คยเสดจ็ ประพาสเป็นการส่วนพระองคอ์ ีกด้วย
ย.3 เม่ือเดินเท้าจาก ย.2 ลัดเลาะภูเขา ป่าสน มาเป็นระยะทางประมาณ 3 กิโลเมตร ท่ีระดับความสูง 1,225 เมตร จาก
ระดับทะเล เป็นพื้นที่ท่ีหลังจากสร้างทางรถไฟเสร็จเรียบร้อยแล้ว คณะมิชชันนารีอเมริกันคริสตจักรได้มาทำ�การสร้างบ้านพักใน
บรเิ วณน้ี และจะมาพักผ่อนทกุ เดือนเมษายนของทกุ ปี ในปัจจุบนั บา้ นพกั ดังกล่าวไดอ้ ยู่ในความดแู ลของมหาวิทยาลัยพายพั และเปดิ
ให้บรกิ ารแกผ่ ู้มาทอ่ งเทีย่ ว ย.3 น้เี ป็นทชี่ ุมนมุ นกดอยอีกที่หน่ึง ที่นักดนู กสนใจมากันอยา่ งมาก
ย.4 ถา้ เดินเท้าต่อมาอีก 1 กโิ ลเมตร ซึง่ 500 เมตรสุดท้าย จะเดนิ ข้นึ เนินชันไปทยี่ อดเขาทีส่ ูงทส่ี ดุ ของเทอื กเขาขุนตาล ท่ีสูง
1,373 เมตรจากระดับทะเล ซ่ึงในสมัยสงครามโลกครั้งท่ี 2 เป็นท่ีส่องกล้องซ่ึงเรียกว่า ม่อนส่องกล้อง สามารถมองเห็นทัศนียภาพ
ตัวเมืองลำ�ปางได้อย่างชัดเจน ก่อนถึงยอดเขาน้ีจะผ่านป่าธรรมชาติท่ีร่มร่ืนและเย็นสบายตลอดทาง และห่างจาก ย.3 มาประมาณ
1 กิโลเมตร ในบรเิ วณไมห่ า่ งไกลมเี จดยี ท์ ่ีสร้างในสมัยสงครามโลกครัง้ ที่ 2 พ.ศ.2489 หลงั จากเสร็จส้ินสงคราม พระท่ีไปปฏบิ ตั ิธรรม
เผยแผ่พระพุทธศาสนากอ็ พยพกลบั เนอ่ื งจากเสน้ ทางทรุ กันดาร และขาดแคลนนาํ้ ในการอุปโภค บริโภค

112

ไปจังหวัดเชยี งใหม‹
2031

น้ำตกตาดเหมย
ย.1 ย.2 ย.3

อทุ ยานทแหท่ี ง‹ำชกาาตรขิ น� ตาล ย.4 ไปอำเภอแจŒห‹ม

2031 สถานีรถไฟข�นตาล นํา้ ตก
หŒวยนำ้ แปˆบ
ไปอำเภอแม‹ทา
ไปจังหวัดเชยี งใหม‹ นำ้ ตกแม‹ไพร

5017 5.5 กม. หน‹วยพท� กั ษ
หนว‹ ยพท� กั ษอทุ ยานแห‹งชาตทิ ่ี ขต.6 (ปางทราย)ไปจังหวัดลำปาง อทุ ยานแห‹งชาตทิ ี่ ขต.5

(แม‹ไพร)

ุอโมงค �ขนตาล นาํ้ ตก
แมล‹ อง

2031 หนว‹ ยพ�ทักษอ ทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ่ี ขต.2
(ปางมว‹ ง)
สถานีรถไฟปางมว‹ ง

ศูนยอนุรกั ษ
ชŒางไทย

ตลาดทง‹ุ เกวย� น

ไปจังหวดั ลำปาง

113

นำ�้ ตกตาดเหมย

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บ้านขนุ ตาน ต.ทาปลาดกุ อ.แมท่ า จ.ล�ำ พนู
พิกัด : 530373E 2046541N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ นั่งรถไปจนถึงลานกางเต็นท์ 2 แล้วเดินไปตาม
เส้นทางศึกษาธรรมชาติ มีป้ายสื่อความหมายเป็นระยะ ๆ ทางเป็นทางในป่า ข้ึนเนินลงเนินบ้าง
ราว 3 กิโลเมตร ถึงนํา้ ตก เวลาเดินออกจากนํ้าตกไมต่ อ้ งเดนิ ยอ้ นทางเดิม แต่ใหเ้ ดนิ ออกอกี ทาง
จะมาบรรจบกบั ทางระหว่าง ย.2 และ ย.3 ถา้ เดินกลับมา 500 เมตร จะถงึ ย.2 และเดนิ ขน้ึ เขา
ไปอีก 2.5 กโิ ลเมตร จะถงึ ย. 3
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกท่ตี กลงมาจากหนา้ ผาหนิ 2 ชนั้ ตอ่ เนอื่ งกนั ชั้นบนสูงประมาณ 10 เมตร
ดา้ นบนตกลงมายังชั้นล่างสงู ราว 3 เมตร มายงั แอง่ นา้ํ เบอื้ งล่าง ด้านหน้าน้ําตก ทางอทุ ยานแหง่ -
ชาติได้ท�ำ เป็นลานชมนา้ํ ตกที่มีบรรยากาศรม่ ร่ืน มนี ํา้ เฉพาะในฤดฝู นถึงตน้ ฤดหู นาวเทา่ นน้ั

114

น้ำ�ตกหว้ ยน้�ำ แปบ๊

ท่ีต้ัง : หมู่ 8 บ้านขนุ ตาน ต.ทาปลาดุก อ.แมท่ า จ.ล�ำ พูน
พิกัด : 534986E 2043665N
การเข้าถึง : ออกจากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาตมิ าราว 60 เมตร
จะเจอทางแยก ขวามอื จะลงสถานีรถไฟ ให้เลี้ยวไปทางซ้าย ราว 2
กโิ ลเมตร จะเหน็ นาํ้ ตกอยู่ทางซ้ายมือ ห่างทางราว 20 เมตร
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหน้าผาหิน ท่ีสายนํ้าตกลาดไหลลงมา
คอ่ นข้างดิ่ง สูงราว 8 เมตร เกิดจากล�ำ ห้วยสายเล็ก ๆ จงึ มีนา้ํ เฉพาะ
ฤดูฝน แต่หมู่บ้านขุนตาน ซ่ึงอยู่ติดกับแนวเขตอุทยานแห่งชาติ
ใช้ท่อแปบ๊ น้ํามาตอ่ นา้ํ จากนา้ํ ตกน้ไี ปใช้ จึงเปน็ ท่ีมาของชื่อนํา้ ตก

115

น�ำ้ ตกแม่ลอง

ที่ต้ัง : ต.ทาปลาดุก อ.แมท่ า จ.ลำ�พนู
พิกัด : 528451E 2038610N
การเขา้ ถึง : อยใู่ นพ้ืนทีห่ น่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานแหง่ ชาติท่ี ขต.6 (ปางทราย) โดยใช้ทางต่อจากนา้ํ ตกห้วยนาํ้ แปบ๊ ไปราว 6 กิโลเมตร จะถงึ
ด่านตรวจและหน่วยพทิ กั ษ์อทุ ยานแห่งชาตทิ ่ี ขต.6 (ปางทราย) (8 กิโลเมตรจากทท่ี ำ�การอุทยานแหง่ ชาติ) จากนั้นเข้าไปในหมบู่ ้านปางปง
แล้วเลย้ี วไปทางวดั ออกไปท้ายหมูบ่ ้าน 1.5 กิโลเมตร ถงึ อา่ งเกบ็ นํา้ แม่ลอง จากน้ันเดินเท้าไปตามทางในปา่ ทางมขี ึน้ เนินบา้ ง เลาะลำ�หว้ ย
เป็นทางเดินทีช่ าวบา้ นเดนิ เขา้ ป่าเก็บหาของปา่ ได้ ราว 1.5 กโิ ลเมตร จากอา่ งเกบ็ น้าํ กจ็ ะถึงนา้ํ ตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากหนา้ ผาหนิ กวา้ ง ราว 10 เมตร แตส่ งู ไมม่ ากราว 4 เมตร ตกแผก่ วา้ งเกอื บเตม็ ลานลงมายงั ล�ำ ธารดา้ นลา่ ง
ก่อนจะไหลออกไป ไมเ่ ป็นแอ่งด้านลา่ ง

116

นำ้�ตกแม่ไพร

ที่ต้ัง : ต.ทาปลาดกุ อ.แม่ทา จ.ลำ�พนู
พิกัด : 534986E 2040488N
การเข้าถึง : อยู่ในพื้นท่ีของหน่วย
พิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ขต.5 (แม่ไพร)
โดยยังคงใช้ทางห้วยนํ้าแป๊บ ผ่านหน่วย
พทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี ขต7 (ปางทราย)
ไปอีก 17 กิโลเมตรจะถึงหน่วยพิทักษ์
อุทยานแห่งชาติท่ี ขต.2 (ปางม่วง) แล้ว
เลยไปอีก 10 กิโลเมตร ถึงหน่วยพิทักษ์
อุทยานแห่งชาติที่ ขต.5 (แม่ไพร) (ทาง
ท่ีมาจะเป็นทางเข้าหมู่บ้าน แคบ ๆ) พอ
ถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติแล้ว
รถยนต์จะเข้าไปได้อีก 1.5 กิโลเมตร จึง
ถงึ จุดเรม่ิ เดินเท้า ทางก็จะเปน็ ทางเขา้ ปา่
มขี นึ้ เนนิ เลาะล�ำ ห้วยแมไ่ พร ไปราว 5.5
กโิ ลเมตร ถงึ นํ้าตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกที่ตกลงมาจาก
ร่องผาแคบ ๆ แต่ลานหน้าผากว้างราว
15 เมตร ตกลงมาสูงราว 13 เมตร ตกลง
มาในแนวด่ิงลงยังแอ่งนํ้าเบื้องล่าง มีนํ้า
ตลอดปีแตห่ นา้ แล้งนาํ้ น้อย
หมายเหตุ : ในอุทยานแห่งชาติดอย
ขุนตาลยังมีนํ้าตกผาตูบ นํ้าตกแม่เฟือง
นาํ้ ตกทาล่อู ีกด้วย

117

ทะเลหมอกบนยอดดอยจง : ภาพ VICKIE VEVA

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮ‹องสอน พะเยา นา‹ น ดอยจง
เชียงใหม‹ พื้นท่ี 336.32 ตารางกิโลเมตร
ลำพน� ลำปาง ท่ีตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : อยตู่ ิดอา่ งเก็บนา้ํ แมย่ อง หมู่ 6 บา้ นนาไม้แดง ต.นายาง
แพร‹ อ.สบปราบ จ.ลำ�ปาง
การเดินทาง : เริ่มจากที่ว่าการอำ�เภอสบปราบ ริมทางหลวงหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน)
อุตรดิตถ ถ้ามาจากตาก ให้เล้ยี วซ้ายไปตามทางหลวงสายบา้ นหลา่ ย – บา้ นแกน่ 8 กิโลเมตร เม่ือถึงบ้าน
นาไม้แดง ใหเ้ ลี้ยวซ้ายไปอกี ประมาณ 7 กิโลเมตร จะถงึ ทที่ �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ รวมระยะทาง
ตาก สุโขทัย จากอ�ำ เภอสบปราบ 15 กโิ ลเมตร
พ�ษณโุ ลก
เพชรบรู ณ กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
ปี 2539 กรมป่าไม้มีคำ�ส่ังท่ี 1060/2539 ให้ไปดำ�เนินการสำ�รวจจัดต้ังพ้ืนท่ีป่าท้องที่
กำแพงเพชร พ�จต� ร อ�ำ เภอสบปราบ อ�ำ เภอเถนิ และอ�ำ เภอแม่พรกิ จงั หวดั ลำ�ปาง และพ้ืนทป่ี า่ ท้องอำ�เภอล้ี จังหวดั

นครสวรรค 118

อทุ ยั ธานี

ยอดดอยจง : ภาพ VICKIE VEVA

ยอดดอยจง : ภาพ VICKIE VEVA

ลำ�พนู ซึง่ มีลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นทวิ เขาสงู ตํ่าสลับซับซอ้ นของแนวทวิ เขาถนนธงชยั ทอดตัวยาวจากทศิ เหนอื ไปทางทศิ ใต ้ ยาว
ประมาณ 40 กิโลเมตร มีความสงู ระหวา่ ง 270 – 1,379 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง มียอดดอยจง เปน็ ยอดเขาสงู ที่สุดในพ้ืนที่ สงู จาก
ระดบั ทะเล 1,379 เมตร เป็นแหล่งก�ำ เนิดลำ�หว้ ยส�ำ คญั หลายสาย ที่ไหลลงสแู่ ม่น้าํ วงั ทางด้านจงั หวัดลำ�ปาง และแม่นํ้าปงิ ทางดา้ นจงั หวัด
ลำ�พนู มีสภาพป่าเบญจพรรณ ปา่ ดิบแล้ง ป่าสนเขาท่อี ดุ มสมบรู ณ์ เป็นแหลง่ ต้นนํา้ ล�ำ ธารสมควรจดั ต้งั เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ

119

มีผืนป่าเต็งรังท่ีกว้างใหญ่ในพ้ืนท่ี ช่วงปลายเดือนมกราคม พ้ืนท่ีรอยต่อระหว่างอำ�เภอเถิน จังหวัดลำ�ปาง กับอำ�เภอลี้ จังหวัด
ล�ำ พูน จะไดช้ นื่ ชมกับปา่ เต็งรังและป่าเบญจพรรณในพื้นท่ี ซงึ่ สวยงามด้วยสสี นั ของตน้ ไมท้ พ่ี ากันเปลย่ี นสีก่อนท้ิงใบร่วงในหนา้ แล้ง มพี ้นื ที่
ประมาณ 336.32 ตารางกิโลเมตร อยู่ในท้องท่ีอำ�เภอสบปราบ อำ�เภอเถิน จังหวัดลำ�ปาง และอำ�เภอล้ี จังหวัดลำ�พูน ถูกประกาศเป็น
อทุ ยานแห่งชาตเิ ม่อื 30 เมษายน 2562 เป็นลำ�ดับที่ 133 ของประเทศไทย
นอกจากการเที่ยวน้ําตกแล้ว อุทยานแห่งชาติดอยจง ยังมีเส้นทางเดินป่าขึ้นสู่ยอดดอยจง ซ่ึงเป็นยอดดอยท่ีสูงท่ีสุดในพื้นท่ี เพื่อ
ชื่นชมทะเลหมอกและทิวทศั นอ์ ันสวยงาม ผูท้ ี่สนใจสามารถติดตอ่ ได้ทศี่ ูนย์บริการนกั ท่องเท่ียว

อ่างเกบ็ น�ำ้ แม่ยอง

120

ไปจงั หวัดลำปาง

ไปอำเภอเสรม� งาม วดั บŒานนาไมแŒ ดง
1014 8 กม.
7 กม.

อำเภอสบปราบ
1

อุทยทดาี่ทอนำยแกหจา‹งงรชาติ อา‹ งเกบ็ น้ำแมย‹ อง

2 กม. 700 ม. ไปจงั หวัดตาก

น้ำตกขนุ� แม‹ยอง 300 ม. นำ้ ตกตาดปหู† ลาŒ

2 กม. 1.7 กม.

ไปอำเภอเสร�มงาม น้ำตกธารมะไฟ

ไปอำเภอเมืองลำปาง

1014
อทุ ยานทแหที่ ‹งำชกาาตรดิ อยจง

จงั หวดั ลำปาง 1

จังหวดั ลำพ�น

ไปจังหวดั ลำพน� ไปจงั หวัดแพร‹

1124

106
อำเภอเถิน 1048

ไปจังหวดั สุโขทัย

121

นำ�้ ตกตาดปูห่ ล้า

ที่ต้ัง : หมู่ 6 บา้ นนาไม้แดง ต.นายาง อ.สบปราบ
จ.ล�ำ ปาง
พิกัด : 525509E 1979015N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
สามารถนำ�รถยนต์เข้าไปได้อีก 2 กิโลเมตร แล้วจึง
เดนิ เทา้ ไปตามทางในป่าเบญจพรรณราว 700 เมตร
ถงึ ลานกิจกรรมนา้ํ ตกตาดป่หู ล้า
ลักษณะ : เป็นช้ันนํ้าตกเล็ก ๆ ในลำ�ห้วยแม่ยอง
ตกลงมาจากช้ันหินสงู ราว 3 เมตร หนา้ น้ําตกกว้าง
10 เมตร ท่ามกลางป่าไผ่อันร่มรื่น อีกฟากฝ่ังเป็น
ลานกางเตน็ ท์และจัดกจิ กรรมลกู เสอื

122

น้ำ�ตกธารมะไฟ

ที่ต้ัง : หมู่ 6 บ้านนาไม้แดง ต.นายาง อ.สบปราบ
จ.ลำ�ปาง
พิกัด : -
การเข้าถึง : จากน้ําตกตาดปู่หล้า เดินต่อไปตามทาง
เดินเทา้ ราว 300 เมตร จะถึงทางแยก ถ้าไปทางซา้ ยเดนิ
ไปอกี ราว 1.7 กโิ ลเมตร จะถงึ นํ้าตกธารมะไฟ
ลักษณะ : เป็นแกง่ นา้ํ ตกเลก็ ๆ สงู ประมาณ 2 เมตร ตก
ไหลผ่านช้ันหินลงมาก่อนจะไหลมาสมทบกับน้ําที่มาจาก
ขนุ แมย่ องแล้วไหลลงเป็นนา้ํ ตกตาดปหู่ ลา้ อีกที

123

น�ำ้ ตกขุนแม่ยอง

ที่ต้ัง : หมู่ 6 บ้านนาไม้แดง ต.นายาง อ.สบปราบ จ.ล�ำ ปาง
พิกัด : 542510E 1978276N
การเขา้ ถึง : จากสามแยกทม่ี าจากตาดปู่หลา้ ไปกนั คนละทาง
กบั ทไ่ี ปนํ้าตกธารมะไฟ เดินไปตามทางในปา่ ราว 2 กิโลเมตร ถงึ
นา้ํ ตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าผุดท่ีผุดออกมาจากใต้หน้าผากลางลำ�ห้วย
เป็นน้ําตกขนาดเล็ก เป็นต้นธารนํ้าท่ีไหลผ่านหน้าผาหินสูงราว
4 เมตร ลาดไหลลงมาตามผาหินที่ค่อนข้างเอียงลาดแต่หน้าผา
ไม่เรียบ มีชะง่อนหินตามชั้นนํ้าตก

124

เชยี งราย หา้ งจับผเี ส้อื ภาพอดตี บนดอยผ้าห่มปกเม่ือ 30 ปี ก่อน

แม‹ฮ‹องสอน พะเยา น‹าน อุทยานแห่งชาติ
เชียงใหม‹
ลำพน� ลำปาง ดอยผ้าห่มปก
แพร‹ พน้ื ท่ี 524 ตารางกโิ ลเมตร

อตุ รดิตถ ท่ีตั้งท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ : 224 หมู่ 6 ต.โปง่ นาํ้ รอ้ น อ.ฝาง จ.เชยี งใหม่
การเดินทาง : จากตัวเมืองเชยี งใหมไ่ ปตามทางหลวงหมายเลข 107 (เชียงใหม่ - ฝาง) ถงึ อำ�เภอ
ตาก สโุ ขทยั ฝางแล้วไปตามถนนฝาง - ม่อนป่ิน ประมาณ 3 กิโลเมตร เล้ียวขวาไปตามถนน รพช.4054 อีก
พ�ษณุโลก ประมาณ 8 กโิ ลเมตร จะถึงบรเิ วณบ่อนา้ํ ร้อนฝาง ซึ่งเปน็ ทต่ี ง้ั ที่ทำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติดอยผา้ ห่มปก
เพชรบูรณ รวมระยะทางจากเชียงใหม่ถึงท่ที �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติประมาณ 160 กิโลเมตร

กำแพงเพชร พ�จ�ตร

นครสวรรค

อุทยั ธานี

125

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
ปี 2511 สำ�นักงานป่าไม้เขตเชียงใหมเ่ หน็ วา่ พนื้ ทใ่ี นเขตท้องท่ีต�ำ บลโปง่ นํา้ รอ้ น อ�ำ เภอฝาง มีคณุ ค่าทางธรรมชาติ มแี หล่งนา้ํ พรุ ้อน
ธรรมชาตใิ นพื้นที่ ควรที่จะทำ�เป็นแหลง่ พักผ่อนหยอ่ นใจ จงึ ได้เขา้ มาจัดแตง่ สถานที่ใหส้ วยงาม ต่อมาในปี 2524 กรมป่าไม้ จึงอนมุ ตั จิ ัดตั้ง
ให้เป็น “วนอทุ ยานบอ่ นํา้ รอ้ นฝาง” ซง่ึ ขณะน้นั มีเนอ้ื ทีป่ ระกาศคลุมปา่ สงวนแห่งชาตปิ ่าลุ่มนํ้าฝางแค ่ 31 ตารางกิโลเมตร พอปี 2531 กอง
อุทยานแหง่ ชาติ ได้สง่ เจา้ หนา้ ท่ีของกองอุทยานแหง่ ชาติเขา้ มาสำ�รวจเพอ่ื เตรยี มการจัดตง้ั เป็นอทุ ยานแห่งชาติ

พระต�ำ หนักโครงการบา้ นเลก็ ในป่าใหญ่ โครงการบ้านเลก็ ในป่าใหญ่

126

จากการสำ�รวจพบว่า สภาพพนื้ ทเี่ ปน็ ภูเขาสูงสลบั ซับซ้อน ทอดยาวในแนวเหนอื - ใต้ โดยเป็นสว่ นหนง่ึ ของทิวเขาแดนลาว มรี ะดับ
ความสงู ตงั้ แต่ 400 - 2,285 เมตร จากระดับทะเล มีภเู ขาท่ีส�ำ คัญคอื ดอยปู่หม่ืน ดอยแหลม และดอยผา้ หม่ ปก ซึง่ มีความสูงเป็นอนั ดับ 2
ของประเทศไทย ดว้ ยความสงู 2,285 เมตรจากระดบั ทะเลปานกลาง เปน็ ตน้ ธารของล�ำ หว้ ยหลายสาย เชน่ หว้ ยแมใ่ จ หว้ ยแมส่ าว นา้ํ แมก่ มึ หลวง
นํ้าแม่ฮ่าง นํ้าแม่แหลง มีบ่อนํ้าพุร้อนฝาง เป็นจุดเด่นทางธรรมชาติที่สำ�คัญ ได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม
117 ตอนที่ 81ก ลงวันที่ 4 กนั ยายน 2543 ให้เป็นอุทยานแหง่ ชาต ิ โดยใชช้ อ่ื วา่ “อทุ ยานแห่งชาติแม่ฝาง” เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตลิ �ำ ดบั
ท่ี 97 ของประเทศไทย มีอาณาเขตครอบคลุมพ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติลุ่มนํ้าฝาง 3 อ�ำ เภอ ไดแ้ ก่ อ.แม่อาย อ.ฝาง และ อ.ไชยปราการ ของ
จงั หวดั เชียงใหม่ ทิศเหนือและทิศตะวนั ตก ตดิ กับประเทศสหภาพเมียนมา ยาวประมาณ 70 กโิ ลเมตร มีเนอ้ื ท่ีทัง้ หมดประมาณ 524 ตาราง
กิโลเมตร
ต่อมาเมื่อวนั ท่ี 14 มนี าคม พ.ศ. 2549 อทุ ยานแหง่ ชาตแิ มฝ่ างได้เปลย่ี นช่อื เปน็ “อทุ ยานแหง่ ชาตดิ อยฟา้ ห่มปก” และเม่อื วันท่ ี 11
พ.ค.2555 ได้เปลยี่ นชอ่ื อกี ครั้งเปน็ “อุทยานแห่งชาตดิ อยผา้ ห่มปก” จนถึงปจั จุบัน

127

เมียนมาร หนว‹ ยพ�ทกั ษ
อุทยานแห‹งชาติ
หน‹วยพท� กั ษ
อุทยานแห‹งชาตทิ ี่ ดป.4 ท่ี ดป.1
(ดอยลาง)
(โครงการบŒานเลก็ นำ้ ตก
ในป†าใหญ‹) นามะอ้ืน

ดอยผŒาห‹มปก นำ้ ตกแมแ‹ ฮง น้ำตก นำ้ ตก 1314 ไปอำเภอแมจ‹ นั
ลานกางเต็นทกว�ิ ลม ตาดหมอก
ตาดเหมย

หนว‹ ยจัดการตนŒ น้ำ อำเภอแมอ‹ าย
ดอยผาหลวง

น้ำตกป†ูหม่นื

โรงเรย� นแมอ‹ ายวท� ยาคม

เมียนมาร

หนว‹ ยพท� กั ษ นำ้ พร� อŒ น 1089
อุทยานแหง‹ ชาติ ทที่ ำการ
ดา‹ นเกบ็ คา‹ ธรรมเนยี ม
ที่ ดป.2 อุทยานแหง‹ ชาติ อำเภอฝาง
(หนองเตา‹ ) ผาŒ หม‹ ปก
107
ดอยอา‹ งขาง หน‹วยพ�ทกั ษ
อุทยานแห‹งชาติ 109
ที่ ดป.3 (นำ้ ตกโป†งนำ้ ดงั )
ไปอำเภอแม‹สรวย
น้ำตกโปง† น้ำดงั 3004
ลานกางเตน็ ทมอ‹ นสน 1249

หน‹วยพ�ทักษ ตลาดหนองยาว
อุทยานแหง‹ ชาติ
ที่ ดป.5 (ซ‹ยุ ถงั )

107

อำเภอไชยปราการ

ไปบŒานอรุโณทยั

ทางข้�นดอยอา‹ งขางดาŒ นอำเภออรุโณทยั

ไปอำเภอเชยี งดาว

128

น�้ำ ตกปู่หมื่น

ท่ีต้ัง : หมู่ 15 บา้ นปหู่ มื่น ต.แม่สาว อ.แมอ่ าย จ.เชียงใหม่.
พิกัด : 47Q 519857E 2213067N
การเขา้ ถึง : ใช้เสน้ ทางหลวงหมายเลข 1089 ( ฝาง - แม่อาย) ถงึ บ้านหว้ ยปา่ ซาง มีทางเล้ียวซา้ ย (มีป้ายบอกทางเข้าไปโครงการบา้ นเล็ก
ในป่าใหญ่) เขา้ ไปตามทางประมาณ 1.5 กิโลเมตร จะมที างเลี้ยวซา้ ยเข้านา้ํ ตกป่หู มืน่ (มีป้ายบอกปากทาง) ไปตามทางเรอ่ื ย ๆ ราว 2 - 3
กโิ ลเมตร มที างแยก เลยี้ วขวาไปบ้านปู่หม่ืน เล้ียวซา้ ยไปนํ้าตกป่หู มนื่ ไปราว 2 กโิ ลเมตร จากทางแยก ถงึ ลานจอดรถ แล้วเดินเท้าไปตาม
ทางเข้าป่า ราว 300 เมตร ถงึ นํ้าตก
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกในตอนลา่ งของหว้ ยแมช่ า้ ง ซง่ึ ไหลมาจากดอยผาหลวง นา้ํ ตกอยใู่ นหบุ เขาทบ่ี รรยากาศรม่ รน่ื ตกลงมา 4 ชน้ั ทางเดนิ
จะพาเราไปสดุ ทาง จะเห็นน้าํ ตกช้ัน 1 - 2 (นับจากลา่ งขนึ้ ไป) ตกต่อเน่ืองกนั ช้นั ละราว 5 - 7 เมตร ตกลงมาแลว้ ลาดไหลไปราว 15 เมตร
จึงตกลงอีกช้ันหน่ึงที่สูงราว 4 เมตร แล้วไหลซอกซอนไปตามซอกเขาลงสู่ที่ราบ ความโดดเด่นอยู่ที่ช้ัน 2 และช้ัน 3 ที่สายนํ้าไหลตกลง
กระทบชน้ั หนิ ท่อี ยู่กลางล�ำ น้ํา มว้ นข้ึนกอ่ นจะแผก่ ระจายเป็นฝอยโค้งคลา้ ยงวงชา้ ง ชาวบา้ นละแวกน้นั เรียกน้าํ ตกงวงชา้ ง

129

น้ำ�ตกนามะอนื้

ท่ีต้ัง : หมู่ 12 บา้ นนามะอน้ื ต.แมอ่ าย อ.แม่อาย
จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 47Q 521219E 2221070N
การเข้าถึง : ใช้เส้นทางเดียวกันกับท่ีเข้าน้ําตก
ปู่หม่ืน แต่มุ่งตรงเข้าไปทางโครงการบ้านเล็กใน-
ป่าใหญ่ ผา่ นดา่ นเกบ็ คา่ บรกิ ารของอทุ ยานแหง่ ชาติ
ดอยผ้าห่มปก ข้ึนไปตามทางบางช่วงมีทางขึ้นเขา
ราว 2.5 กิโลเมตร ก่อนถึงโครงการบ้านเล็กใน-
ป่าใหญ่ จะมีปา้ ยบอกทางเดนิ ลงนํ้าตกทางขวามือ
นา้ํ ตกนี้ค่อนขา้ งเดนิ ไกล โดยจะเรม่ิ เดนิ เทา้
จากริมถนนที่มีป้ายบอกทางลง ทางจะเป็นทาง
เดินลงเขา บางช่วงเดินชันมากน้อยสลับกัน ราว
2.5 กิโลเมตร ลงถึงลำ�ห้วยแม่กืมหลวง ซ่ึงเป็น
ลำ�ห้วยใหญ่ระหว่างภูเขาสูง พอเดินถึงห้วยแล้ว
ให้เดินข้ามห้วยไปขึ้นเนินเขาอีกด้าน ซ่ึงจะมีทาง
เดินเยื้องกัน แล้วเดินข้ึนภูเขาฝ่ังตรงข้ามไปราว
1.5 กิโลเมตร ถึงนํา้ ตกนามะอ้นื
ลักษณะ : น้ําตกแหง่ นเ้ี ป็นนา้ํ ตกขนาดใหญ่ มนี ้าํ
ตลอดทั้งปี นํ้าตกสูงราว 40 เมตร ไหลลดหล่ัน
เอียงลาดลงมาตามหนา้ ผาหิน เป็นสองช้นั ตอ่ เนอ่ื ง
กัน ก่อนจะไหลลงมารวมกับลำ�ห้วยแม่กืมหลวง
ท่ีมีต้นกำ�เนิดมาจากทางฝ่ังประเทศเมียนมา แล้ว
ไหลเข้าเขตไทย มีการนำ�นํ้าจากลำ�ห้วยสายน้ีไป
ผลติ กระแสไฟฟ้าพลงั นํ้าด้วย
น้ําตกนี้แม้จะสูงและสวยงาม แต่ไปด้วย
ความยากลำ�บากเดินลงและขึ้นเขาไกล จะต้อง
เตรียมอาหารกลางวันไปด้วยและเตรียมพร้อม
ร่างกายให้ดี ในฤดูฝนทางเดินค่อนข้างล่ืน เดิน
ลำ�บาก
เส้นทางสู่น้ําตกเป็นเส้นทางที่เหมาะดูนก
ซง่ึ พบกบั นกเจา้ ถน่ิ ทม่ี กั หากนิ ประจ�ำ อยตู่ ามกอ้ นหนิ
กลางน้ําตก เชน่ นกกางเขนเทาหางแดง

130

หนว่ ยจดั การต้นนำ้�ผาหลวง

นำ้�ตกแม่แฮง

ที่ต้ัง : บา้ นปหู่ มนื่ ต.แม่สาว อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่
พิกัด : 47Q 517237E 2217010N
การเข้าถึง : ใช้เส้นทางเดียวกับทางขึ้นโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ผ่านหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ดป.4 (โครงการบ้านเล็กในป่า
ใหญ)่ ไปตามทาง จะขา้ มล�ำ หว้ ยแมส่ าว 1 คร้งั แลว้ เลยไปอีกราว 4 กิโลเมตร จะเจอลำ�ห้วยแมแ่ ฮง ซึ่งถนนจะผา่ กลางนํา้ ตกพอดี สองฝั่ง
ทางจึงเปน็ นา้ํ ตกแมแ่ ฮงทัง้ 2 ช้นั คอื ชั้น 1 อย่ทู างขวามือ มองเหน็ ได้ และชนั้ สอง อยูท่ างซ้ายมอื ในร่องห้วย ตอ้ งเดนิ ลงไปอกี ราว 50 เมตร
ลักษณะ : เป็นนํา้ ตกทีต่ กลงจากหน้าผาหิน โดยชนั้ 1 ทางขวาสูงประมาณ 30 เมตร สามารถมองเหน็ ได้เลย สว่ นน้าํ ตกแมแ่ ฮงทางซา้ ยมือ
นนั้ ตอ้ งเดนิ ลงไปตามห้วยราว 50 เมตร จะพบอีกชนั้ หน่งึ สงู ราว 50 เมตร ในร่องหบุ หว้ ย รม่ ร่ืนดว้ ยต้นไม้ในร่องหบุ เขา
เสน้ ทางสายนขี้ องอทุ ยานแห่งชาติผา้ ห่มปก เปน็ เสน้ ทางสายท่องเท่ยี ว ทีน่ อกจากจะแวะชมนํา้ ตกระหว่างทางแล้ว ยังสามารถไปถึง
ลานกางเต็นทก์ ว่ิ ลมซึ่งไปอีกไมไ่ กล หรือจะแวะเท่ียวชมหน่วยจัดการต้นนํ้าดอยผาหลวงกไ็ ด้
ในช่วงดอกพญาเสือโครง่ บาน จะมีดอกบานสะพรั่งทง้ั บรเิ วณหนว่ ยพิทกั ษอ์ ทุ ยานแห่งชาตทิ ี่ ดป.4 (โครงการบา้ นเลก็ ในปา่ ใหญ)่ และ
ตลอดทงั้ เสน้ ทาง รวมท้ังทห่ี นว่ ยจัดการตน้ นํ้าดอยผาหลวงด้วย

131

น้�ำ ตกตาดหมอก

ที่ตั้ง : หมู่ 3 บ้านตาดหมอก ต.แม่อาย อ.แม่อาย
จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 47Q 527879E 2218431N
การเข้าถึง : ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 (ฝาง -
แม่อาย) เลยทางแยกเข้าโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่
(ทางขึ้นยอดก่ิวลมหรือไปน้ําตกปู่หมื่นน่ันเอง) ไปเลย
แยกขึ้นโครงการบ้านเล็กฯ ไปราว 200 - 300 เมตร
(กอ่ นถงึ ตัวท่ีวา่ การอำ�เภอแม่อายราว 2.5 กิโลเมตร) จะ
มีทางเลี้ยวซ้าย ปากซอยเป็นโรงเรียนแม่อายวิทยาคม
เข้าไปตามทางหลวงหมายเลย 1314 (แม่แหลง - ดอย
แหลม) เข้าไปตามทางสายดังกล่าวราว 6 กิโลเมตร จะ
พบสะพานปนู ขนาดใหญ่ กอ่ นจะขนึ้ ภเู ขาชนั ทางซา้ ยมอื
จะมลี านจอดรถทเ่ี ปน็ ลานดนิ เลก็ ๆ และมศี าลาเลก็ ๆ เข้าไป
จอดในลาน แล้วเดนิ เท้าเข้าไปตามทางเดนิ (มบี ่อนา้ํ ซา้ ย
มอื ข้างศาลา) เดินไปราว 20 เมตร จะพบหว้ ยตาดหมอก
เดนิ เลาะเลยี บไปตามลำ�ห้วย จะพบทอ่ นาํ้ และฝายทชี่ าว
บ้านมาก้ันเพ่ือกักนํ้าแล้วต่อท่อไปใช้ในการเกษตร ราว
100 เมตร มีทางขน้ึ เนินทางขวามอื เดนิ ไปอกี ราว 100
เมตร พบหน้าผาน้ําตก
ลักษณะ : หน้าผาสูงราว 20 เมตร ตกลงมาชั้นเดียว
ท่ามกลางป่าร่มร่นื ล�ำ หว้ ยตาดหมอกน้เี ปน็ ลำ�หว้ ยขนาด
เลก็ แมจ้ ะมนี า้ํ ตลอดปี แตพ่ อหนา้ แลง้ จะมชี าวบา้ นมากัน้
ทางน้ําเพอ่ื ตอ่ นาํ้ ออกไปใช้ค่อนขา้ งมาก จนท�ำ ใหใ้ นหน้า
แล้งน้ําท่ีไหลตกลงมาจากหน้าผาน้อยมาก จนบางครั้ง
ไม่มนี ้าํ ตกผา่ นหนา้ ผาเลย

132

น�ำ้ ตกตาดเหมย

ที่ต้ัง : หมู่ 3 บ้านตาดหมอก ต.แม่อาย อ.แม่อาย
จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 47Q 528126E 2218451N
การเข้าถึง : จากลานจอดรถที่ไปนํ้าตกตาดหมอก
ให้เดินข้ามถนน แล้วเดินข้ามสะพานไปอีกฝั่ง ตรงคอ
สะพานฝั่งขวามือ จะมที างเดินเล็ก ๆ เดนิ เลาะลำ�ห้วยไป
ราว 100 เมตร จะเหน็ น้าํ ตกตาดเหมย ตกลงมาด้านหนา้
ลักษณะ : สายน้ําตกลงมาจากหน้าผาหิน สูงราว 25
เมตร ตกลงมาเป็นสองสาย ผ่านหน้าผา ในซอกเขา
สองข้างร่มร่ืน ใต้ร่มเงาของต้นไม้ ในช่วงเวลาเดียวกัน
น้าํ ตกตาดเหมยจะมปี รมิ าณน้าํ มากกว่าน้ําตกตาดหมอก

133

น�้ำ ตกโป่งน้ำ�ดัง

ท่ีต้ัง : หมู่ 3 บ้านแม่สูนน้อย ต.แม่สูน อ.ฝาง
จ.เชียงใหม่
พิกัด : 47Q 511383E 2196328N
การเข้าถึง : ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 จากตัว
อำ�เภอฝาง ย้อนกลับไปทางอำ�เภอเชียงดาว ราว 9
กิโลเมตร ถึงบ้านหนองยาวจะมีตลาดหนองยาวอยู่
ปากทาง มีป้ายเขียนว่าเข้าน้ําตกโป่งน้ําดัง เล้ียวขวา
เขา้ ไปตามทางราว 9 กิโลเมตร ผ่านหมบู่ ้านหลายแหง่
(แต่มีป้ายบอกตามทางแยก) จนเข้าไปถึงหน่วยพิทักษ์
อุทยานแห่งชาตทิ ี่ ดป.3 (นํ้าตกโป่งนํ้าดัง)
จอดรถหน้าลานจอดรถ แล้วเดินไปตามทาง
ข้ามลำ�ห้วย แล้วมีทางเดินเข้าไปนํ้าตก ตามทางเดิน
เลยี บล�ำ ห้วยทมี่ ชี ัน้ น้าํ ตกหนิ ปนู เป็นระยะ ๆ

134

ลักษณะ : เปน็ นํ้าตกหนิ ปนู กอ่ ตัวกันเป็นชน้ั ๆ จากช้นั เลก็ ๆ ไปตามลำ�ห้วยเปน็ ระยะ ๆ ทง้ั หมดมี 6 ชัน้ แตล่ ะชั้นไมส่ ูงนกั และหา่ ง ๆ กนั
จนสดุ ทางราว 1 กิโลเมตร จะพบล�ำ ธารน้ําตกหินปนู สงู สดุ ราว 5 เมตร นา้ํ ตกมีน้าํ ตลอดท้งั ปี บรรยากาศร่มร่นื
หมายเหตุ : อุทยานแห่งชาตดิ อยผา้ หม่ ปกยังมีนํ้าตกห้วยเฮย้ี นและนา้ํ ตกตาดหลวงด้วย

135

เชียงราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮ‹องสอน พะเยา นา‹ น ดอยภูคา
เชียงใหม‹ ลำปาง แพร‹ พน้ื ที่ 1,704 ตารางกิโลเมตร
ลำพน�
ท่ีตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : ต.ภูคา อ.ปวั จ.น่าน
อตุ รดติ ถ การเดินทาง : เร่มิ จากตวั เมอื งนา่ น ใช้ทางหลวงหมายเลข 1080 ไป 60 กิโลเมตร ถึงอำ�เภอปวั
จากอำ�เภอปัว จะมที างแยกทางหลวงหมายเลข 1256 (ปัว – บ่อเกลือ) 25 กิโลเมตร ถงึ ที่ท�ำ การ
ตาก สุโขทยั อทุ ยานแห่งชาตดิ อยภคู า หรอื จากตัวเมอื งน่าน ใชท้ างหลวงหมายเลข 1169 เข้าอำ�เภอสนั ติสขุ
พษ� ณโุ ลก แล้วเลยไปถึงอำ�เภอบอ่ เกลอื เล้ียวซ้ายขนึ้ เขา จะผา่ นจุดชมดวงอาทิตยข์ ้นึ และดงชมพภู ูคา แลว้
เพชรบรู ณ ถงึ ทางเข้าอุทยานแหง่ ชาติทางขวามอื เขา้ ไป 200 เมตร ถึงท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ

กำแพงเพชร พจ� �ตร 136

นครสวรรค

อุทัยธานี

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
ดว้ ยสมาชิกสภาผแู้ ทนราษฎรจงั หวดั นา่ น (นายสมชาย โลหะโชติ ) ไดม้ หี นงั สือ ที่ 13/2526 ลงวันที่ 24 กันยายน 2526 เรยี นรัฐมนตรี
ว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (นายณรงค์ วงศ์วรรณ) ว่าได้รับการร้องขอจากราษฎร ขอให้กำ�หนดป่าดอยภูคา อำ�เภอปัว จังหวัด
นา่ น เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ เนื่องจากยอดดอยภคู าเป็นยอดเขาสงู สดุ ของจังหวัดน่าน อนั เปน็ สัญลกั ษณข์ องจงั หวัด โดยมคี วามสงู ถึง 1,980
เมตร จากระดับทะเล เปน็ ป่าต้นนํ้าล�ำ ธารทเ่ี ป็นต้นก�ำ เนิดของแม่นา้ํ นา่ น มที ิวทศั น์ท่ีสวยงามเปน็ สถานท่ที างประวัติศาสตร์ เน่อื งจากมีการ
เลา่ ขานกนั มาแตค่ รั้งโบราณและเชือ่ มั่นวา่ เมอื งเกา่ ของบรรพบรุ ุษคนเมืองน่านอยใู่ นเขตบนทิวเขาดอยภคู า
ต่อมากองทพั ภาคท่ี 3 สว่ นหน้า และกองอำ�นวยการรักษาความม่ันคงภายในภาค 3 ไดม้ หี นงั สอื ที่ กห 0483 (สน)/95 ลงวนั ที่ 27
มกราคม 2527 แจ้งวา่ ได้พบสภาพพนื้ ที่ป่าบริเวณบ้านปู จงั หวดั นา่ น พกิ ัดเสน้ ตรง 18 - 35 และเสน้ ราบ 07 - 70 ตามแผนทม่ี าตราสว่ น
1:50,000 มคี วามอุดมสมบรู ณแ์ ละธรรมชาตทิ ี่สวยงาม และพ้ืนทบี่ รเิ วณพิกัด ควิ เอ 2686 มนี าํ้ ตกทมี่ คี วามสวยงามขนาดใหญ่สมควรที่จะ
ได้มีการออกประกาศพระราชกฤษฎีกากำ�หนดให้เป็นอุทยานแหง่ ชาติ 

ล่องแกง่ น�้ำ วา้ ตอนกลาง

137

จุดชมวิว 1715

ชมพภู ูคา

กองอทุ ยานแหง่ ชาติ กรมปา่ ไม้ ไดม้ คี �ำ สง่ั ท่ี 1786/2526 ลงวนั ท่ี 24 พฤศจกิ ายน 2526 ใหน้ ายปญั ญา ปรดี สี นทิ นกั วชิ าการปา่ ไม้ 6
ไปสำ�รวจพื้นท่ีเบื้องต้นดังกล่าว ปรากฏว่า สภาพป่ามีความอุดมสมบูรณ์ เป็นป่าต้นนํ้าลำ�ธาร พ้ืนที่ส่วนใหญ่เป็นทิวเขาสูงชันสลับซับซ้อน
พ้ืนท่ีราบอยู่ตามบริเวณโดยรอบ มียอดดอยภูคาเป็นยอดเขาท่ีสูงที่สุดในจังหวัดน่าน โดยมีความสูง 1,910 เมตรจากระดับทะเลปานกลาง
พื้นท่ีป่าแหง่ นี้ประมาณ 90 เปอรเ์ ซ็นต์ เป็นพ้ืนท่ีต้นนํา้ ล�ำ ธารชนั้ 1 A อันเป็นต้นก�ำ เนิดของแมน่ ้ําน่านและแม่นํ้าล�ำ ธารสาขาหลายสาย ท้ัง
ยงั มีสัตวป์ ่าชุกชุม มที วิ ทัศนธ์ รรมชาตสิ วยงามหลายแห่ง
กรมป่าไมจ้ ึงไดม้ คี ำ�ส่ัง ที่ 1641/2528 ลงวันท่ี 21 ตุลาคม 2528 ให้นายวันชัย ปานเกษม เจา้ พนกั งานปา่ ไม้ 4 มาดำ�เนนิ การส�ำ รวจ
จัดต้งั พ้นื ที่ป่าดังกล่าวเปน็ อุทยานแห่งชาติ ผลการสำ�รวจตามหนังสอื ท่ี กษ 0713(ภค)/28 ลงวันท่ี 11 พฤษภาคม 2530 ปรากฏวา่ ป่าพื้นท่ี
ดอยภูคาและบริเวณใกลเ้ คียงมคี วามเหมาะสมท่จี ะจัดตัง้ เป็นอุทยานแหง่ ชาติได้
กองอุทยานแห่งชาติจึงได้นำ�เร่ืองการจัดต้ังอุทยานแห่งชาติดอยภูคาเสนอในการประชุมผู้อำ�นวยการกองในสังกัดกรมป่าไม้ ครั้งท่ี
12/2531 ลงวันท่ี 4 ตลุ าคม 2531 ซึ่งได้มมี ตใิ ห้ด�ำ เนินการจัดต้งั เป็นอทุ ยานแห่งชาติดอยภคู าตอ่ ไป กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ จงึ ได้
น�ำ เสนอคณะกรรมการอทุ ยานแห่งชาติ มีมติในการประชมุ คร้งั ท่ี 2/2531 ลงวนั ท่ี 19 ตลุ าคม 2531 เห็นชอบให้ก�ำ หนดพนื้ ทป่ี า่ ดอยภคู า

138

ดอยภูแว

เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ ซึ่งได้มพี ระราชกฤษฎกี ากำ�หนดทดี่ นิ ปา่ ดอยภูคา ป่าผาแดง ป่าแมน่ ํ้าน่านฝั่งตะวนั ออกตอนใต้ ป่านา้ํ วา้ และป่าแมจ่ ริม
ในทอ้ งท่ีตำ�บลหว้ ยโกน๋ ต�ำ บลขุนน่าน อำ�เภอเฉลมิ พระเกยี รติ ตำ�บลปอน ต�ำ บลงอบ และตำ�บลท่งุ ช้าง อ�ำ เภอทุง่ ช้าง ต�ำ บลพญาแกว้ อำ�เภอ
เชยี งกลาง ต�ำ บลภคู า ต�ำ บลศลิ าเพชร ตำ�บลอวน อ�ำ เภอปวั ต�ำ บลบอ่ เกลือเหนือ ตำ�บลดงพญา ตำ�บลบอ่ เกลือใต้ ตำ�บลภฟู ้า อ�ำ เภอบ่อเกลือ
ตำ�บลยม อ�ำ เภอทา่ วังผา ต�ำ บลพงษ์ อ�ำ เภอสนั ติสุข และตำ�บลแมจ่ รมิ ต�ำ บลหนองแดง ต�ำ บลนํ้าพาง อ�ำ เภอแมจ่ รมิ จงั หวัดนา่ น เป็นอทุ ยาน
แหง่ ชาติ โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลม่ 116 ตอนท่ี 48ก ลงวนั ท่ี 17 มถิ นุ ายน 2542 มเี น้อื ทีป่ ระมาณ 1,704 ตารางกโิ ลเมตร เปน็
อทุ ยานแห่งชาติล�ำ ดบั ท ่ี 94 ของประเทศไทย
ดว้ ยสภาพปา่ ทส่ี มบูรณ์เป็นแหล่งตน้ นา้ํ ล�ำ ธาร ชั้น 1A อันเป็นต้นกำ�เนิดของแม่นํ้า มลี �ำ น้าํ ซง่ึ มตี ้นก�ำ เนดิ จากทิวเขาสูงทสี่ ำ�คัญ มดี ังน้ี
ลำ�น้าํ ว้า เกดิ จากลำ�นาํ้ ในทวิ เขาจอมในเขตอ�ำ เภอบอ่ เกลอื ไหลผ่านอ�ำ เภอ แม่จริม แลว้ ไปบรรจบแม่นา้ํ นา่ น ในเขตต�ำ บลขึง่ อำ�เภอ
เวยี งสา
ลำ�นาํ้ กอน มีต้นน้ําเกิดจากดอยภคู า ไหลไปบรรจบแม่นา้ํ นา่ นที่บ้านสบกอน อ�ำ เภอเชยี งกลาง
ลำ�นา้ํ ปวั เกิดจากธารนํ้าในทิวเขาดอยภูคา ทางดา้ นทิศตะวันออกของอ�ำ เภอปัว แลว้ ไหลไปบรรจบแม่นํ้านา่ นท่ีบา้ นสบปัว อ�ำ เภอปัว
ลำ�น้ํายาว มีต้นก�ำ เนิดจากประเทศลาว ไหลผา่ นอุทยานแห่งชาตดิ อยภคู า มาบรรจบแม่นาํ้ นา่ นในเขตอำ�เภอท่าวงั ผา
ลำ�นา้ํ ยา่ ง มีตน้ ก�ำ เนิดจากดอยภูคา ไหลผา่ นอำ�เภอปัว มาบรรจบแม่นํ้านา่ นในเขตอ�ำ เภอท่าวังผา
ลำ�นาํ้ อวน มีต้นก�ำ เนดิ จากดอยภคู า ไหลมาบรรจบแมน่ ํ้านา่ นที่บ้านสบยาว อำ�เภอภเู พียง
แม่นา้ํ นา่ น มีต้นกำ�เนิดจากทิวเขาขุนนํ้าน่าน มีล�ำ นํ้าสาขาไหลมาบรรจบ ในเขตจงั หวัดนา่ น เปน็ จำ�นวนมาก จากอ�ำ เภอทุ่งชา้ ง อ�ำ เภอ
ปัว อ�ำ เภอเมือง อำ�เภอเวยี งสา อำ�เภอนานอ้ ย อ�ำ เภอนาหมืน่ แลว้ ไหลลงสอู่ า่ งเก็บนา้ํ เขอื่ นสิริกติ ์ิ ในเขตอำ�เภอฟากท่า จงั หวัดอุตรดติ ถ์

139

ดา‹ นฯ หวŒ ยโกนŽ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ

หน‹วยพท� ักษ
อทุ ยานแห‹งชาตทิ ่ี ภค. 1

(หวŒ ยโกŽน)

น้ำตกวังเปย‚ น

บาŒ นมณพี ฤกษ 1081

101

1291

อำเภอปว˜ นำ้ ตกตนŒ ตอง ทที่ ำการ
1256 อุทยดาอนยแภหคู ง‹ าชาติ

บŒานสะบัน อุทยานแหง‹ ชาติข�นนา‹ น

อำเภอบอ‹ เกลอื

1170 นบาขŒานาม
บŒานนาบง
นำ้ ตกตาดหลวง

ทบ‹ุงาŒเฮนŒา 1081

บŒานหลกั ลาย บŒานสบมาง

101

อำเภอสันตสิ ขุ 1257

1169

1225 บŒานตอง ม‹อนดอยผตี าย
เจรญ� ราษฎร

น้ำตกภฟู ‡า

บŒานนำ้ ตวง

1168 1168
1243 1259

ไปจังหวัดนา‹ น ไปผาชูŒ

140

นำ�้ ตกต้นตอง

ท่ีตั้ง : หมู่ 7 บา้ นเตย๋ ก่ิวเหน็ ต.ภูคา อ.ปัว จ.น่าน
พิกัด : 47Q 717583E 2125139N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ออกไป
ยังทางหลวงหมายเลข 1256 แล้วเล้ียวขวา ไปราว 1
กิโลเมตร จะมีเพิงขายของของชาวบ้านริมทาง และมี
ทางแยกขวามือ เข้าไปตามทางราว 1 กิโลเมตร มอง
ทางซา้ ยจะเหน็ เป็นทงุ่ ข้าวโพดแลว้ มีหยอ่ มไมเ้ ขยี ว ๆ ใน
ร่องหุบ จอดรถชิดทาง จะมีทางเดินเล็ก ๆ ค่อนข้างชัน
เดนิ ลงเนินเขาไปเร่อื ย ๆ รอบ ๆ เปน็ ไรข่ า้ วโพด ราว 500
เมตร จะมีทางเดินแยกลงหุบทางซ้ายมือ เดินลงทางชัน
ไปราว 100 เมตร ถงึ หนา้ นาํ้ ตกพอดี

141

ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกขนาดใหญ่ ไหลผ่านรอยแตกของหนิ แกรนติ มีหินปนู มาเคลอื บเกาะ ไหลลาดลงมาเปน็ ช้นั ๆ ตอ่ เนือ่ งกัน 3 ชัน้ ในแนว
ดงิ่ สูงประมาณ 30 เมตร หนา้ นา้ํ ตกไหลลาดลงมาเปน็ ระยะทางรว่ ม 100 เมตร ระหวา่ งน้ันจะเปน็ นํ้าตกช้นั เลก็ ช้นั นอ้ ยอกี นับสิบ ๆ ชั้น ลง
มาถึงร่องหุบเขาท่ีรม่ รืน่ ดว้ ยรม่ เงาไมใ้ หญ่ ก่อนจะไหลลงไปทางรอ่ งเขาทางขวามือ

142

นำ�้ ตกตาดหลวง

ที่ตั้ง : หมู่ 11 บา้ นท่งุ เฮา้ ต.อวน อ.ปวั จ.น่าน
พิกัด : 47Q 704364E 2106591N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
เลี้ยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 1256 ไป
จนถึงอำ�เภอปัว จากอำ�เภอปัว เลี้ยวซ้ายลงไป
ตามทางหลวงหมายเลข 1081 ก็จะผ่านตำ�บล
ศลิ าเพชร ไปตามทางเร่ือย ๆ จนถงึ บ้านทุ่งเฮา้
และโรงเรียนบ้านทุ่งเฮ้า เล้ียวซ้ายไปทางแยก
เข้าโรงเรียน ไปตามถนนลูกรังประมาณ 1.1
กิโลเมตร ก็จะถึงลานจอดรถ แล้วเดินเท้าไป
ตามทาง ข้ามสะพาน เดนิ เลยี บห้วย ราว 100
เมตร จะเป็นนํา้ ตกชนั้ แรก

143

ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนา้ ผาหนิ แกรนติ มสี องชน้ั อยหู่ า่ ง ๆ กนั ชน้ั ลา่ งเปน็ ลานหนิ กวา้ ง สงู ราว 3 เมตร ตกลงในแอง่ นา้ํ เบอ้ื งลา่ งทใ่ี สแจว๋ มอง
เหน็ พ้ืนทรายด้านล่าง แต่ถา้ เดินลัดเลาะขึ้นไปชนั้ บน จะเห็นสายน้าํ ท่ไี หลลดหล่ันกันลงมาจากหนา้ ผาหนิ กว้าง แตเ่ ปน็ ร่องนํ้าแคบ ตกลงมา
จากความสงู ราว 8 เมตร แลว้ จงึ ไหลมาเป็นแกง่ น้าํ ระยะทางราว 40 เมตร แลว้ จงึ ตกลงไปเปน็ ชัน้ ที่ 1 ทีน่ ่ผี ู้ท่มี าทอ่ งเท่ยี วนิยมมาเลน่ นํ้ากนั
มาก เพราะนอกจากจะใสสะอาดในหนา้ แล้ง ยงั เป็นแหล่งอนรุ กั ษ์พนั ธ์ปุ ลาพลวง มปี ลาพลวงตวั ใหญ่ ๆ มากมายในลำ�ห้วยอกี ด้วย

144

น�ำ้ ตกภฟู า้

ที่ต้ัง : คาบเก่ยี ว 2 ต�ำ บล คือ ต.แม่จริม
และ ต.หนองแดง อ.แมจ่ รมิ จ.น่าน
พิกัด : 47Q 724598E 2088361N

145

การเขา้ ถึง : การเดินทางไปนํา้ ตกภฟู ้า ค่อนข้างจะไกล เดินทางลำ�บาก โดยไปไดส้ องทาง ดงั น้ี
ไปทางบกต้องเร่ิมจากสามแยกอำ�เภอแม่จริม ใช้ทางหลวงหมายเลข 1225 มุ่งหน้าไปทางอำ�เภอสันติสุข ราว 10 กิโลเมตร จะถึง
บ้านตองเจริญราษฎร์ จอดรถฝากไว้ในหมู่บ้าน ต่อไปจะเป็นเส้นทางเดินป่าระยะไกล เดินขึ้นเขาสูง ม่อนดอยผีตาย (สูงพันกว่าเมตรจาก
ระดับทะเล) แล้วจึงเดินลงม่อนนี้ ในสภาพทางลงดอย คอ่ นข้างชนั จนถงึ ล�ำ นํา้ วา้ พักแรมท่รี มิ น้าํ ว้า 1 คืน
วนั รงุ่ ขึ้น จึงข้ามล�ำ นาํ้ ว้าไปฝงั่ ตรงข้าม แลว้ เดนิ เลาะเลยี บตามล�ำ นํา้ วา้ ไป ทางเดนิ คอ่ นขา้ งยาก บางชว่ งต้องเลาะหนิ รมิ นาํ้ บางช่วง
ตัดขน้ึ ทางเดินริมตลิ่ง ใช้เวลาราว 6 - 7 ชั่วโมง ถึงล�ำ หว้ ยปลาจาด ทไี่ หลลงมาจากน้าํ ตกภฟู า้ แลว้ ไหลลงมาสมทบกบั ลำ�นาํ้ ว้า พักแรมท่ี
ปากห้วยปลาจาดอกี 1 คนื
วันรุ่งข้ึน สามารถเอาสัมภาระไว้ท่ีแคมป์ริมนํ้าห้วยปลาจาดได้ แล้วเดินทวนห้วยขึ้นเนินไปเรื่อย ๆ ใช้เวลาราว 4 ชั่วโมง ถึงน้ําตก
ภฟู า้ ส่วนขากลบั กเ็ ดนิ ย้อนกลบั ทางเดิม มาออกบา้ นตองเจรญิ ราษฎร์เชน่ เดมิ ใช้เวลา 4 คืน เดนิ ทางคอ่ นขา้ งไกลและลำ�บาก
หรอื ไปทางทีง่ า่ ยกวา่ น้ี โดยการลอ่ งแกง่ นํา้ ว้า โดยมาเรมิ่ ทบี่ ้านหว้ ยล้อม (หรอื สบมาง) ตำ�บลภูฟา้ อำ�เภอบ่อเกลือ จงั หวดั นา่ น (มผี ใู้ ห้
บริการล่องแก่งลำ�น้าํ วา้ หลายราย) ใช้เวลาลอ่ งแก่ง 1 วนั ถงึ ปากหว้ ยปลาจาด พกั แรมที่น่ี หน่ึงคนื แลว้ เช้าวนั รงุ่ ขน้ึ จึงเดินทวนน้าํ ขนึ้ ไปราว
4 ชัว่ โมง ถึงนํ้าตก แต่ขากลับจะไว เพราะเดินลงเนิน จะลงมาถึงจุดแคมป์ห้วยปลาจาดราวบ่ายสามโมง สามารถล่องแก่งต่อมาได้อีก
สกั ระยะ แลว้ พกั แรมรมิ น้ําว้า ซง่ึ จะมจี ดุ พกั เปน็ ระยะ ๆ อีก 1 คืน วนั รงุ่ ขึ้น ลอ่ งแก่งออกมาขน้ึ ฝง่ั ทบี่ ริเวณแก่งวงั ลนุ (หรือแก่งยาว) บา้ น
หนองแดง ตำ�บลหนองแดง อำ�เภอแมจ่ ริม จงั หวัดน่าน รถมารับกลบั ท่ีน ี่
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหน้าผาหินทรายสีแดง สูงชัน มีทั้งหมด 7 ชั้น ตกทิ้งระยะห่างกัน ตั้งแต่ 50 - 100 เมตร ส่วนมากมักจะเป็นชั้นที่
ตกดิ่งลงมาสูงตั้งแต่ 4 - 50 เมตร บางชั้นนํ้าตกจะลาดไหลลงมาตามหน้าผาหินที่เอียงลาดยาวเกือบ 100 เมตร เป็นนํ้าตกที่ยิ่งใหญ่มาก
แต่เดินทางลำ�บากและไกล

146

น้ำ�ตกวงั เปียนหรอื นำ้�ตกห้วยโกน๋

ที่ตั้ง : หมู่ 7 บ้านหว้ ยทรายขาว ต.ห้วยโกน๋ อ.เฉลิมพระเกยี รติ จ.น่าน
พิกัด : 47Q 718669E 2160702N
การเข้าถึง : จากทีท่ �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ ออกไปใช้ทางหลวงหมายเลข 1256 ม่งุ หน้าไป
ทอ่ี ำ�เภอปัว จากอำ�เภอปัวใชท้ างหลวง 101 ไปอำ�เภอเฉลิมพระเกยี รติ ไปจนถึงแยกอำ�เภอ
เฉลิมพระเกียรติ ถ้าไปทางซ้าย จะไปด่านห้วยโก๋น ไปหลวงพระบางได้ แต่ให้เลี้ยวขวา ไป
ตามทางหลวงหมายเลข 1081 มุ่งหน้าไปทางบ่อเกลือ ราว 5 กิโลเมตร จะถึงหน่วยพิทักษ์
อุทยานแห่งชาติที่ ภค.1 (ห้วยโก๋น) ทางขวามือ จากนั้นเดินทางไปตามทาง ราว 2 กโิ ลเมตร
จะมีป้ายบอกทางเข้าน้ําตกทางขวามือ ซ่ึงทางต่อไปนี้จะเป็นทางลำ�ลองเลียบตามไหล่ดอยที่
ชาวบา้ นปลกู ขา้ วโพด เขา้ ไปเรอ่ื ย ๆ ทางจะเรม่ิ ล�ำ บาก มรี อ่ งนา้ํ ลกึ บางชว่ งทางจะรกบา้ ง ควร
มมี ดี ไปตดั กง่ิ ไม้ จะเจอรว้ั กน้ั ทาง เพอ่ื กนั ววั ออกไป เปิดร้ัวแล้วเข้าไปตามทาง ทางจะลงเนิน
เรอ่ื ย ๆ ควรใชร้ ถ 4 WD สมรรถนะดี ลงไปตามทางจนสดุ ทาง ราว 7 กิโลเมตร จากแยกทาง

147

ลำ�ลอง จะเหน็ เปน็ ลานกวา้ ง จอดรถแลว้ จากนนั้ เดินเท้าลงเนินชันราว 200 เมตร จะถึงล�ำ น้ํานา่ น เดนิ ขา้ มนํ้าน่าน แลว้ เดินสวนทางนํา้ ไป
ราว 300 เมตร ถึงนาํ้ ตกวังเปียน
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปูน ท่ตี กลงมายังลำ�นา้ํ ทีไ่ หลผา่ นด้านหนา้ น้าํ ตกจะชนั ราว 75 องศา มีชั้นยอ่ ย ๆ แตไ่ ม่เปน็ ช้นั ชดั เจน สูงรวมราว
70 เมตร หนา้ นา้ํ ตกกว้าง ไหลแผ่กระจายกินระยะทางยาวราว 40 เมตร แตท่ เ่ี หน็ เปน็ ผาน้าํ ตกชดั เจน กว้างราว 15 เมตร นอกนั้นจะซอ่ นตวั
ในดงหญ้า ด้านล่างจะเปน็ แอง่ นํา้ และลำ�หว้ ยตน้ แมน่ าํ้ น่านไหลผ่าน ในฤดแู ล้งและฤดหู นาว นํ้าจะใสจนมองเหน็ กรวดแม่นา้ํ ไดอ้ ย่างชัดเจน
บรรยากาศเหมาะกับการพักแรมอยา่ งมาก ถ้าจะเดนิ ทางมานํา้ ตกน้ีต้องตดิ ต่อเจ้าหนา้ ทีแ่ ละจดั เตรยี มรถในการเดนิ ทางใหพ้ ร้อม
หมายเหตุ : นอกจากนัน้ อทุ ยานแห่งชาติดอยภคู ายงั มีนํา้ ตกแมจ่ รมิ และน้าํ ตกผาขี้นกอกี ด้วย

148

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮ‹องสอน พะเยา ดอยภูนาง
เชยี งใหม‹ นา‹ น พืน้ ท่ี 859.87 ตารางกิโลเมตร

ลำพน� ลำปาง แพร‹ ที่ตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 6 บ้านบ่อเบี้ย ต.บา้ นมาง อ.เชียงมว่ น จ.พะเยา
การเดินทาง : ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1021 จากจังหวัดพะเยา ถึงอำ�เภอดอกคำ�ใต้ แล้ว
อตุ รดติ ถ เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 1251 ประมาณ 45 กิโลเมตร แยกขวาเข้าเส้นทางไปหมู่บ้าน
บ่อเบ้ยี ประมาณ 4 กิโลเมตร ถึงท่ที �ำ การอุทยานแห่งชาติ หรือมาจากอ�ำ เภอสอง จ.แพร่ ใช้เส้น
ตาก สโุ ขทยั ทางหลวงหมายเลข 1120 มุ่งหน้าอำ�เภอเชียงม่วน ผ่านบ้านสะเอียบไป จนถึงอำ�เภอเชียงม่วน
พษ� ณโุ ลก จากนั้น แยกซ้ายมือเข้าทางหลวงหมายเลข 1091 ไปราว 11 กิโลเมตร ถึงสามแยก ขวามือไป
เพชรบูรณ ดอกค�ำ ใต้ (มปี ้อมตำ�รวจตรงแยก) แตใ่ หต้ รงไปทางบา้ นบ่อเบีย้ ไปราว 4 กโิ ลเมตรจากป้อม เจอ
ทางเล้ียวซา้ ยเขาท่ีทำ�การอุทยานแหง่ ชาติ
กำแพงเพชร พจ� ต� ร กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
เมอ่ื วนั ท่ี 22 กมุ ภาพนั ธ์ 2533 รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (พลตรสี นั่น
นครสวรรค ขจรประศาสน์) ในขณะน้ัน ได้เดินทางไปตรวจราชการ ที่ศูนย์เฉพาะกิจป้องกันและปราบปราม
การบุกรุกทำ�ลายป่าไม้ที่ 1 บ้านผาช่อ ตำ�บลหนองหล่ม อำ�เภอดอกคำ�ใต้ จังหวัดพะเยา ได้ให้
อทุ ัยธานี นโยบายเก่ียวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ในท้องท่ีจังหวัดพะเยา ให้ป่าไม้เขตเชียงราย จัดทำ�
แผนการปฏิบัติงานป้องกันรักษาป่าที่สมบูรณ์ การปลูกป่า การป้องกันไฟป่า การกำ�หนดพ้ืนที่
ป่าที่สมบูรณ์ เพ่ือจัดต้ังเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าหรืออุทยานแห่งชาติ และคัดเลือกพื้นท่ีป่า
เส่ือมโทรมให้ ส.ป.ก. พจิ ารณาดำ�เนนิ การตอ่ ไป

149

สำ�นักงานปอ้ งกันและปราบปรามการบกุ รุกทำ�ลายป่า (ขณะนน้ั ) ไดข้ อรับการสนบั สนุนเงนิ งบประมาณ ปี พ.ศ.2533 (เพ่มิ เตมิ ) จาก
กองอทุ ยานแหง่ ชาติเพือ่ ดำ�เนนิ การสำ�รวจ พ้ืนที่ปา่ สมบูรณก์ ำ�หนดใหเ้ ป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ ตอ่ มาสำ�นกั งานป่าไม้เขตเชยี งรายได้ดำ�เนินการ
สำ�รวจพ้ืนท่ปี ่าโครงการท�ำ ไม้ป่าแม่ยมฝงั่ ขวา (ชร.17) ตอนท่ี 5 - 10, ป่านํ้าป้ี (ชร.38) ต้งั แตว่ ันท่ี 1- 30 กันยายน 2553 และจัดท�ำ รายงาน
การสำ�รวจพื้นท่ีดังกล่าวเสนอกองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ พิจารณา จากการพิจารณาเห็นว่า พื้นท่ีป่าดังกล่าว มีความเหมาะสมที่จะ
กำ�หนดให้เป็นอุทยานแห่งชาติ เน่ืองจากเป็นพื้นท่ีที่มีสภาพธรรมชาติท่ีสวยงาม มีจุดเด่นหลายแห่ง และมีสภาพป่าท่ีสมบูรณ์ จึงได้มอบ
ให้ นายวรวุธ อมรทตั นักวชิ าการป่าไม้ 5 ดำ�เนนิ การสำ�รวจพ้นื ที่ป่าแม่ยมฝัง่ ขวา และบริเวณใกล้เคยี งเพม่ิ เติมเพือ่ จัดต้ังเปน็ อทุ ยานแห่ง-
ชาติ เป็นการป้องกันรักษาป่าในรูปแบบของการอนุรักษ์ เพื่อให้คงไว้ซึ่งความสมบูรณ์และสวยงามตามธรรมชาติต่อไป โดยได้มีการสำ�รวจ
ครอบคลมุ พื้นท่ีปา่ สงวนแห่งชาติ 3 แหง่ คอื ป่าแมย่ ม ท้องที่ตำ�บลควร ตำ�บลปง และตำ�บลสระ ตำ�บลเชยี งม่วน และตำ�บลบ้านมาง อำ�เภอ
เชยี งม่วน จังหวัดพะเยา (เป็นปา่ สงวนแห่งชาติ ประกาศเมือ่ ปี 2518) ปา่ แม่ตํ๋า ท้องท่ี ตำ�บลบ้านปิน อำ�เภอดอกคำ�ใต้ จงั หวดั พะเยา (เป็น
ป่าสงวนประกาศตาม พ.ร.บ. คุม้ ครองและสงวนป่า เมือ่ ปี พ.ศ.2505) และป่าแมร่ ่องขยุ ท้องทตี่ ำ�บลหนองหล่ม อำ�เภอดอกค�ำ ใต้ จังหวัด
พะเยา (เปน็ ป่าสงวนประกาศตาม พ.ร.บ. คุ้มครองและสงวนป่า เมื่อปี พ.ศ.2506)
สภาพพ้ืนที่ ประกอบดว้ ย ภเู ขาสูงสลับซบั ซ้อน มรี ะดับความสงู ตงั้ แต่ 361 - 1,222 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง มจี ุดสูงสุด ของ
พื้นที่ คือ ดอยภนู าง ตัง้ อยู่ในเขตต�ำ บลปง อ�ำ เภอปง จงั หวัดพะเยา สูงจากระดบั ทะเลปานกลาง ประมาณ 1,222 เมตร เปน็ ต้นก�ำ เนดิ ลำ�ธาร
หลายสาย เช่น พื้นท่ปี า่ แปลงฝง่ั ตะวันตก มหี ว้ ยแม่ผง หว้ ยแม่ฮิ ห้วยน้าํ ม่าว ห้วยรอ่ งช้าง หว้ ยน้ําแม่จ๊วั ะ ห้วยน้าํ แมป่ ๋ัง ห้วยก�ำ ปองหลวง
เป็นต้น พนื้ ที่ป่าฝง่ั ตะวนั ออกมี หว้ ยนางดอม ห้วยขงิ ห้วยแมย่ ัด ห้วยลึก ห้วยแมย่ ว๊ั ะ หว้ ยผาโคง้ ลำ�ห้วยเหลา่ น้ี ไหลลงสู่แมน่ า้ํ ยม
อุทยานแห่งชาติดอยภูนาง จังหวัดพะเยา ได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 129 ตอนที่ 51ก ลงวันที่ 13 มิถุนายน
2555 ตามพระราชกฤษฎกี า ก�ำ หนดให้บริเวณทีด่ ินปา่ แมย่ ม ปา่ แม่ตํา๋ และปา่ แม่รอ่ งขยุ ในทอ้ งทีต่ �ำ บลปง ต�ำ บลควร ต�ำ บลขนุ ควร อ�ำ เภอ
ปง ต�ำ บลบา้ นถ้าํ ตำ�บลหนองหล่ม ต�ำ บลบ้านปิน อ�ำ เภอดอกคำ�ใต้ และต�ำ บลสระ ต�ำ บลเชยี งมว่ น ต�ำ บลบา้ นมาง อำ�เภอเชยี งมว่ น จงั หวัด
พะเยา เน้อื ทที่ ้งั หมด 859.87 ตารางกิโลเมตร เปน็ อทุ ยานแห่งชาตใิ น ลำ�ดบั ที่ 127 ของประเทศไทย

150