แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 84 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ แบ่งงานกันรับผิดชอบ มีกระบวนการท างานเป็นขั้นตอน ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ร่วมกันแสดงความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของสมาชิกกลุ่ม น ามติ/ข้อตกลงของกลุ่มไปปฏิบัติ ร่วมกันปรับปรุงผลงานด้วยความเต็มใจ มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ พอใจกับความส าเร็จของงาน บรรยากาศในการท างาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน (ตัวอย่าง) 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 85 มิติคุณภาพของการบันทึกผลงาน ก าหนดเกณฑ์การประเมินผลการบันทึกผลงานโดยใช้มาตราส่วนประเมินค่า 4 ระดับ ดังนี้ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกได้ชัดเจน แนวคิดหลัก ถูกต้อง มีประเด็นส าคัญครบถ้วน – ใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสม ค าศัพท์ถูกต้อง 4 – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกที่มีบางส่วนยังไม่ชัดเจน แนวคิดหลักถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 3 – บันทึกผลงานยึดตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน แนวคิดหลักบางส่วน ไม่ถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 2 – บันทึกผลงานไม่สอดคล้องกับจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน และแนวคิด หลักส่วนใหญ่ไม่ถูกต้อง – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้อง 1
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 86 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 อาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย 1. สาระส าคัญ อาณาจักรศรีวิชัย (ประมาณพุทธศตวรรษที่ 13–18) อาณาจักรศรีวิชัยเดิมเป็นชุมชนโบราณ ที่ตั้งอยู่ริมฝั่งทะเล เหมาะเป็นเมืองท่าทางการค้าต่อมากลายเป็นศูนย์กลางทางการค้าที่ส าคัญ เพราะ อยู่ในเส้นทางการค้าระหว่างจีนและอินเดีย มีการติดต่อค้าขายกับพ่อค้าอินเดีย จีน และอาหรับ ตั้ง เป็นอาณาจักรเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 13 มีอาณาเขตครอบคลุมภาคใต้ของประเทศไทย ศรีวิชัย รับอารยธรรมอินเดีย ในระยะแรกนับถือพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทและศาสนาพราหมณ์–ฮินดู ต่อมานับถือพระพุทธศาสนานิกายมหายาน ศิลปกรรมที่มีชื่อเสียง ได้แก่ รูปพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร อาณาจักรนี้สิ้นสุดลงในปลายพุทธศตวรรษที่ 18 เนื่องจากถูกพวกโจฬะรุกราน แคว้นละโว้หรือลพบุรี (ประมาณพุทธศตวรรษที่ 12–18) รับวัฒนธรรมมาจากทวารวดีมา ก่อนจนถึงพุทธศตวรรษที่ 16 จึงรับวัฒนธรรมจากเขมร ศูนย์กลางอยู่ที่เมืองละโว้หรือลพบุรี สิ่งก่อสร้างที่เป็นประธานศาสนสถาน ได้แก่ ปราสาทหรือปรางค์ เดิมชาวละโว้นับถือพระพุทธศาสนา นิกายเถรวาท ต่อมาเมื่อวัฒนธรรมเขมรเข้ามาจึงนับถือตามศาสนาเขมร ได้แก่ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู พระพุทธศาสนานิกายมหายาน ประติมากรรมมีทั้งเทวรูป พระโพธิสัตว์ และพุทธรูปซึ่งนิยมสร้างปาง นาคปรก แคว้นหริภุญชัย (ประมาณพุทธศตวรรษที่ 13–19) ตั้งอยู่ในที่ราบลุ่มแม่น้ าปิงตอนบนและที่ ราบลุ่มแม่น้ าวัง ราชธานีคือเมืองหริภุญชัยหรือเมืองล าพูน เรื่องราวของแคว้นนี้ปรากฏในต านานทาง ภาคเหนือ เช่น จามเทวีวงศ์ ต านานมูลศาสนา ชินกาลมาลีปกรณ์ ซึ่งต านานชินกาลมาลีปกรณ์กล่าว ว่า ฤๅษีวาสุเทพเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยแล้วส่งคนไปอัญเชิญพระนางจามเทวีจากเมืองละโว้มาเป็น กษัตริย์ พระนางจามเทวีน าวัฒนธรรมทวารวดีจากละโว้ไปเผยแผ่ที่หริภุญชัย ชาวหริภุญชัยจึงนับถือ พระพุทธศาสนานิกายเถรวาท สถาปัตยกรรมที่ส าคัญ ได้แก่ เพระเจดีย์กู่กูดและพระบรมธาตุหริภุญ ชัย 2. ตัวชี้วัดชั้นปี • วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1) 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความเป็นมาของอาณาจักรอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัยได้ (K) 2. มีความสนใจใฝ่รู้เกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย (A) 3. สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย (P) สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 87 4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) ด้านคุณธรรม จริยธรรม และ ค่านิยม (A) ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1. ทดสอบหลังเรียน 2. ซักถามความรู้เรื่อง อาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้ หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย 3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลในด้าน ความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ ฯลฯ • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลและ เป็นกลุ่มในด้านการสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ 5. สาระการเรียนรู้ 1. อาณาจักรศรีวิชัย 2. แคว้นละโว้หรือลพบุรี 3. แคว้นหริภุญชัย 6. แนวทางการบูรณาการ ภาษาไทย ฟัง พูด อ่าน เขียนเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย ศิลปะ จัดป้ายนิเทศเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย 7. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 น าเข้าสู่บทเรียน 1. ครูแจ้งตัวชี้วัดช่วงชั้นและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ 2. ครูให้นักเรียนดูภาพพระปรางค์สามยอด จังหวัดลพบุรี ภาพอนุสาวรีย์พระนางจามเทวี ที่ อ าเภอเมืองล าพูน จังหวัดล าพูน แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น ครูอธิบายเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาที่ จะเรียน ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู้ 3. ครูสนทนากับนักเรียนเรื่องอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย จากสื่อการเรียนเรียนรู้หรือหนังสือเรียน 4. ครูให้นักเรียนแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนจับสลากเลือกเรื่องที่ศึกษาต่อไปนี้ กลุ่มที่ 1 อาณาจักรศรีวิชัย กลุ่มที่ 2 แคว้นละโว้หรือลพบุรี กลุ่มที่ 3 แคว้นหริภุญชัย
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 88 สมาชิกในกลุ่มร่วมกันศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับหัวข้อที่ได้รับผิดชอบ แล้วน าข้อมูลมา จัดท าป้ายนิเทศน าเสนอหน้าชั้นเรียน และเปิดโอกาสให้เพื่อน ๆ ร่วมกันแสดงความคิดเห็นต่อผลงาน 5. ครูให้นักเรียนลงคะแนนคัดเลือกป้ายนิเทศ เพื่อน ามาติดที่บอร์ดหน้าชั้นเรียน 6. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ให้ครูสังเกตพฤติกรรมในการท างานและการน าเสนอ ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม ขั้นที่ 3 ฝึกฝนผู้เรียน 7. ครูให้นักเรียนท ากิจกรรมเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัย และแบบทดสอบการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ประจ าหน่วยการเรียนรู้ และช่วยกันเฉลยค าตอบ ขั้นที่ 4 น าไปใช้ 8. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างอาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้นหริภุญชัยที่ น่าภาคภูมิใจในด้านอื่น ๆ 9. ครูให้นักเรียนท าแผ่นพับเรื่อง อาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรีและแคว้นหริภุญ ชัยเพื่อเผยแพร่ความรู้ ขั้นที่ 5 สรุป 10. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง อาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และ แคว้นหริภุญชัยโดยให้นักเรียนสรุปเป็นแผนที่ความคิด 11. ครูให้นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียนและช่วยกันเฉลยค าตอบ 8. กิจกรรมเสนอแนะ ครูให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมเรื่อง อาณาจักรศรีวิชัย แคว้นละโว้หรือลพบุรี และแคว้น หริภุญชัยแล้วน ามาจัดท าเป็นรายงาน 9. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 2. ภาพพระปรางค์สามยอด จังหวัดลพบุรี ภาพอนุสาวรีย์พระนางจามเทวี ที่อ าเภอเมืองฯ จังหวัดล าพูน 3. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม1 บริษัทส านักพิมพ์วัฒนาพานิชจ ากัด 4. แบบฝึกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 89 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน/กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความ เหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 90 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. กลุ่มที่ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน /กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความเหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 91 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ สนใจในการท างาน ไม่เอาเปรียบเพื่อนในการท างาน เสนอความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ให้ความช่วยเหลือผู้อื่น มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ ประเมินและปรับปรุงงานด้วยความเต็มใจ เคารพข้อตกลงของกลุ่ม ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย พอใจกับความส าเร็จของงาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 92 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ แบ่งงานกันรับผิดชอบ มีกระบวนการท างานเป็นขั้นตอน ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ร่วมกันแสดงความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของสมาชิกกลุ่ม น ามติ/ข้อตกลงของกลุ่มไปปฏิบัติ ร่วมกันปรับปรุงผลงานด้วยความเต็มใจ มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ พอใจกับความส าเร็จของงาน บรรยากาศในการท างาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน (ตัวอย่าง) 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 93 มิติคุณภาพของการบันทึกผลงาน ก าหนดเกณฑ์การประเมินผลการบันทึกผลงานโดยใช้มาตราส่วนประเมินค่า 4 ระดับ ดังนี้ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกได้ชัดเจน แนวคิดหลัก ถูกต้อง มีประเด็นส าคัญครบถ้วน – ใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสม ค าศัพท์ถูกต้อง 4 – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกที่มีบางส่วนยังไม่ชัดเจน แนวคิดหลักถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 3 – บันทึกผลงานยึดตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน แนวคิดหลักบางส่วน ไม่ถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 2 – บันทึกผลงานไม่สอดคล้องกับจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน และแนวคิด หลักส่วนใหญ่ไม่ถูกต้อง – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้อง 1
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 94 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย ค าชี้แจง : เลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว 1. ใครเป็นผู้ริเริ่มเสนอแนวคิดที่ว่า ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในบริเวณตอนกลางของจีน ก. รูธ เบเนดิกต์ ข. อาร์ชิบอลด์ รอสส์ คอลคูน ค. ดร.วิลเลียม คลิฟตัน ดอดด์ ง. ศาสตราจารย์แตเรียง เดอ ลาคูเปอรี 2. แนวคิดเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทยในข้อ ใดที่นักวิชาการในปัจจุบันยอมรับมากที่สุด ก. ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่แถบเทือกเขาอัลไต ข. ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่บริเวณตอนใต้ของจีน ค. ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในประเทศไทยปัจจุบัน ง. ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในคาบสมุทรมลายูและหมู่เกาะอินโดนีเชีย 3. เพราะเหตุใดนักวิชาการปัจจุบันจึงคัดค้านและปฏิเสธแนวคิดที่ว่า “ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ แถบเทือกเขาอัลไต” ก. ความคล้ายคลึงทางด้านภาษามีเหตุผลน้อยเกินไป ข. สภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศบริเวณนี้ไม่เหมาะแก่การด ารงชีพของคนไทย ค. เทือกเขาอัลไตเป็นทะเลทรายกว้างใหญ่และทุรกันดารไม่น่าจะมีผู้คนอาศัยอยู่ ง. หลักฐานทางโบราณคดีที่ค้นพบ เช่น สิ่งของเครื่องใช้ เสื้อผ้า แตกต่างจากชนชาติไทย 4. นักวิชาการไทยที่สนับสนุนว่า “ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในประเทศไทยปัจจุบัน” คือใคร ก.หลวงวิจิตรวาทการ ข.นายแพทย์สมศักดิ์ พันธุ์สมบุญ ค.ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ง. ศาสตราจารย์นายแพทย์สุด แสงวิเชียร 5. หลักฐานส าคัญในข้อใดที่นักวิชาการใช้ยืนยันแนวคิดที่ว่าถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในประเทศ ไทยปัจจุบัน ก.ประติมากรรมส าริด ข.ข้อมูลทางด้านมานุษยวิทยา ค.หลักฐานทางด้านภาษาศาสตร์ ง.โครงกระดูกมนุษย์ยุคหินใหม่ 6. อะไรเป็นปัจจัยส าคัญที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเลือกตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ในดินแดนไทย ก. ภูมิอากาศ ข. ลักษณะภูมิประเทศ ค. ความปลอดภัยในชีวิต ง. ถูกทุกข้อ 7. เมืองโบราณสมัยทวารวดีเมืองใดที่อยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ก. คูบัว ข. พระรถ ค. ศรีเทพ ง. ฟ้าแดดสงยาง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 95 8. พระอวโลกิเตศวรเป็นประติมากรรม ในสมัยใด ก. ศรีวิชัย ข.ทวารวดี ค.หริภุญชัย ง. ตามพรลิงค์ 9. อาณาจักรหริภุญชัยตั้งอยู่ในลุ่มน้ าอะไร ก. ลุ่มน้ าปิง ข. ลุ่มน้ ามูล ค. ลุ่มน้ าตาปี ง. ลุ่มน้ าเจ้าพระยา 10. ข้อใดกล่าวถึงแคว้นละโว้ได้ถูกต้อง ก. ปกครองด้วยพระสงฆ์ ข. แผ่อ านาจไปทั่วภาคใต้ของไทย ค. มีลพบุรีเป็นศูนย์กลางการปกครอง ง. เป็นแคว้นที่เขมรสร้างขึ้นเมื่อครั้งปกครองดินแดนในลุ่มน้ าเจ้าพระยา
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 96 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย เวลา 5 ชั่วโมง ผังมโนทัศน์เป้าหมายการเรียนรู้และขอบข่ายภาระงาน/ชิ้นงาน รัฐไทยในดินแดนไทย ความรู้ 1. แคว้นโยนกเชียงแสน 2. แคว้นหิรัญนครเงินยาง 3. แคว้นพะเยา 4. อาณาจักรล้านนา 5. อาณาจักรสุโขทัย 6. แคว้นสุพรรณภูมิ 7. อาณาจักรอยุธยา 8. อาณาจักรธนบุรี ทักษะ/กระบวนการ 1. การสื่อสาร 2. การคิด 3. การใช้เทคโนโลยี 4. การใช้กระบวนการกลุ่ม คุณธรรม จริยธรรม และ ค่านิยม 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. รับผิดชอบ 4. มุ่งมั่นในการท างาน ภาระงาน/ชิ้นงาน 1. การท าแบบทดสอบ 2. การน าเสนอผลงาน 3. การอภิปราย
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 97 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย ขั้นที่ 1 ผลลัพธ์ปลายทางที่ต้องการให้เกิดขึ้นกับนักเรียน ตัวชี้วัดช่วงชั้น • วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1) ความเข้าใจที่คงทนของนักเรียน นักเรียนจะเข้าใจว่า... ดินแดนประเทศไทยมีผู้คนตั้งหลักแหล่งมาตั้งแต่สมัยยุค หิน มีชุมชนต่าง ๆ ขยายตัวตั้งบ้านเมืองขึ้นเป็นแคว้น และ อาณาจักรของชนชาติต่าง ๆ หลังจากนั้นจึงเกิดรัฐของคน ไทยขึ้น ค าถามส าคัญที่ท าให้เกิดความเข้าใจที่คงทน รัฐและอาณาจักรต่าง ๆ ในดินแดนไทยมี ความส าคัญต่อประเทศไทยอย่างไร ความรู้ของนักเรียนที่น าไปสู่ความเข้าใจที่คงทน นักเรียน จะรู้ว่า... 1. ค าส าคัญ ได้แก่ รัฐไทย ปราบดาภิเษก หางข้าว ไพร่ หลวง เกณฑ์แรงงาน เมืองอกแตก 2. แคว้นโยนกเชียงแสนตั้งอยู่ใกล้น้ าแม่กก ตามต านานสิง หนวัติกล่าวว่าผู้ก่อตั้งคือ สิงหนวัติกุมาร แคว้นโยนกเชียง แสนมีกษัตริย์ปกครองสืบต่อมาหลายพระองค์ ต่อมา เปลี่ยนชื่อเป็นโยนกเชียงแสน ต่อมาปลายพุทธศตวรรษที่ 16 แคว้นโยนกเชียงแสนถูกคุกคามจากอาณาจักรพุกาม ประกอบกับเกิดแผ่นดินไหวและอุทกภัยครั้งใหญ่ ท าให้ เมืองเชียงแสนจมน้ ากลายเป็นหนองน้ าขนาดใหญ่ พระเจ้า ไชยศิริจึงสร้างเมืองใหม่ที่เมืองแปป (อยู่ในจังหวัด ก าแพงเพชร) ตั้งชื่อว่า เมืองไตรตรึงส์ 3. แคว้นหิรัญนครเงินยาง ตั้งขึ้นเมื่อปลายพุทธ ศตวรรษที่ 12 ต านานเมืองเชียงใหม่กล่าวว่า ปู่เจ้าลาวจง เป็นผู้สร้างเมืองหิรัญนครเงินยางในบริเวณลุ่มน้ ากกและตั้ง ราชวงศ์ลวจังกราชขึ้น ประชากรส่วนใหญ่ของแคว้นนี้มี อาชีพท านา ราชวงศ์ลวจังกราชปกครองแคว้นสืบต่อมา จนถึงสมัยพระยามังราย พระองค์ได้ก่อตั้งอาณาจักร ล้านนาและราชวงศ์มังรายขึ้น ใน พ.ศ. 1839 แคว้นหิรัญ นครเงินยางจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนา ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่น าไปสู่ ความเข้าใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ... 1. อธิบายเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้น หิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยา 2. ร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับอาณาจักรล้านนา และอาณาจักรสุโขทัย 3. วิเคราะห์เกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและ อาณาจักรอยุธยา 4. อธิบายเรื่องราวของอาณาจักรธนบุรีและ รัตนโกสินทร์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 98 4. แคว้นพะเยา ตั้งขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 1640ขุนจอม ธรรมเป็นผู้สร้างเมืองพะเยา กษัตริย์ที่ส าคัญที่สุดของ พะเยา คือ พระยาง าเมืองเมื่อพระชนมายุได้ 16พรรษา พระบิดาส่งไปเรียนวิชาที่ส านักสุกทันตฤๅษีที่กรุงละโว้ เป็น พระสหายร่วมสาบานของพระยามังรายแห่งอาณาจักร ล้านนาและพ่อขุนรามค าแหง มหาราชแห่งอาณาจักร สุโขทัย เมื่อพระยาง าเมืองสวรรคต พ.ศ. 1861 พระยาค า ลือซึ่งเป็นพระราชโอรสขึ้นครองราชย์ท าให้ความสัมพันธ์ ระหว่างรัฐทั้ง 3 คือ พะเยา ล้านนา และสุโขทัยเสื่อมลง และ พ.ศ. 1881 พระยาค าฟูแห่งล้านนาได้ชักชวนพระยา กาวน่านยกทัพมาตีแคว้นพะเยา ท าให้แคว้นพะเยาถูก รวมเข้ากับอาณาจักรล้านนา 5. อาณาจักรล้านนา (พ.ศ. 1839–2442) ผู้ก่อตั้ง คือ พระ ยามังราย ได้สถาปนาราชวงศ์มังรายขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1839 พระราชกรณียกิจพระยามังรายคือสถาปนาอาณาจักร ล้านนาและปกครองล้านนาให้มีความเจริญรุ่งเรือง ในด้าน การปกครองบ้านเมืองทรงตรากฎหมายที่เรียกว่า มังราย ศาสตร์ เพื่อใช้ควบคุมสังคมด้านศาสนามีการสร้างเจดีย์กู่ ค าหลวง วัดเจดีย์เหลี่ยมที่เวียงกุมกาม สร้างพระอารามวัด กานโถมหรือวัดช้างค า และสร้างพระพุทธรูป 5 องค์ ล้านนามีความเจริญสูงสุดในสมัยพระเจ้าติโลกราช ทรง ขยายบ้านเมืองออกไปอย่างกว้างขวาง ในด้านศาสนาทรงสี ร้างวัดป่าแดงและวัดโพธาราม (วัดเจ็ดยอด) ต่อมามีการจัด สังคายนาพระไตรปิฎกขึ้นที่วัดนี้ และได้อัญเชิญพระแก้ว มรกตจากล าปางมาประดิษฐานที่เชียงใหม่ด้วย นอกจากนี้ ยังมีการเขียนต านานและชาดกตามอย่างลังกา เช่น จามเทวีวงศ์ สิหิงค์นิทานชินกาลมาลีปกรณ์ ต านานมูล ศาสนา ต านานเมืองเชียงใหม่ ปัญญาสชาดก ต่อมา อาณาจักรล้านนาถูกรวมเข้ากับอาณาจักรไทยในสมัย รัชกาลที่ 5 6. อาณาจักรสุโขทัย (พ.ศ. 1792–2006) เดิมพ่อขุนศรีนาว น าถุมเป็นผู้ปกครองเมืองสุโขทัย เมื่อพ่อขุนศรีนาว
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 99 น าถุมสรรคต ขอมสบาดโขลญล าพงได้ยึดเมืองสุโขทัยไว้ พ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองราดพระราชโอรสของพ่อขุนศรีนาว น าถุมร่วมมือกับพ่อขุนบางกลางหาวซึ่งเป็นพระสหายขับไล่ เขมรออกไป ต่อจากนั้นพ่อขุนผาเมืองได้อภิเษกพ่อขุนบาง กลางหาวเป็นผู้ปกครองสุโขทัย ทรงพระนามว่า พ่อขุนศรี อินทราทิตย์เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง อาณาจักรสุโขทัยมีความเจริญสูงสุดในสมัยพ่อขุน รามค าแหงมหาราช ทั้งในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ และสังคมอาณาจักรสุโขทัยด ารงอยู่ 214 ปีก็ถูก รวมเข้ากับอาณาจักรอยุธยาใน พ.ศ. 2006 7. แคว้นสุพรรณภูมิ (พุทธศตวรรษที่ 18–พ.ศ. 1893) เป็นแคว้นขนาดใหญ่อยู่ทางแถบแม่น้ าน้อย ท่าจีน แม่ กลอง เพชรบุรีกษัตริย์สุพรรณภูมิมีพระนามเรียก โดยเฉพาะว่า สมเด็จพระบรมราชาธิราช ส่วนเจ้าเมือง ลูกหลวงเรียกว่า พระอินทราชา ชาวสุพรรณภูมิส่วนใหญ่ นับถือพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ต่อมาพุทธศตวรรษที่ 19 พระเจ้าอู่ทองได้สร้างความสัมพันธ์อันดีกับแคว้น สุพรรณภูมิและแคว้นละโว้แล้วรวมเป็นแคว้นเดียวกัน ตั้ง เป็นอาณาจักรอยุธยา 8. อาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1893–2310) ปฐมกษัตริย์คือ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1พระมหากษัตริย์องค์ส าคัญ เช่น สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ด้านการเมืองในสมัยอยุธยา ได้มีการปฏิรูปการปกครองในสมัยสมเด็จพระบรมไตร โลกนาถ ด้านเศรษฐกิจขึ้นอยู่กับการเกษตร การติดต่อ ค้าขายกับต่างประเทศ ด้านสังคม มีการจัดโครงสร้างทาง สังคมเป็นแบบเจ้าขุนมูลนาย มีการแบ่งชนชั้นในสังคมเป็น 2 ระบบ คือระบบไพร่และระบบศักดินา กรุงศรีอยุธยาเสีย แก่พม่าครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2310 ท าให้อาณาจักรอยุธยาล่ม สลายลง รวมเวลาที่อาณาจักรนี้ด ารงอยู่ได้417 ปี 9. อาณาจักรธนบุรี พ.ศ. 2310–2325) ใน พ.ศ. 2309 ก่อนกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าครั้งที่ 2 พระยาตาก (สิน) ได้
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 100 เข้ามาช่วยรักษาพระนครเห็นว่ากรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า แน่จึงได้น าก าลังพล 500 นาย ตีฝ่าวงล้อมของพม่าหนีไป ทางตะวันออกไปตั้งมั่นที่เมืองจันทบุรี เมื่อรวบรวมก าลังพล ได้มากพอก็ได้ยกทัพมาตีพม่าที่ธนบุรี และสามารถกอบกู้ เอกราชได้ส าเร็จ พระยาตากได้ปราบดาภิเษกเป็นกษัตริย์ ทรงพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ต่อมาได้รับการ ยกย่องว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช 10. อาณาจักรรัตนโกสินทร์(พ.ศ.2325ถึงปัจจุบัน) สถาปนาขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช ซึ่งเป็นบรมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี มีลักษณะ ทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมเปลี่ยนแปลงไป ตามล าดับ โดยเริ่มตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น สมัย ปรับปรุงประเทศให้ทันสมัย และสมัยหลังการเปลี่ยนแปลง การปกครอง พ.ศ. 2475 จนถึงปัจจุบัน ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรู้ซึ่งเป็นหลักฐานที่แสดงว่านักเรียนมีผลการเรียนรู้ ตามที่ก าหนดไว้อย่างแท้จริง 1. ภาระงานที่นักเรียนต้องปฏิบัติ 1.1 สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยา 1.2 อภิปรายเกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย 1.3 ระดมสมองวิเคราะห์แคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา 1.4 ศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับอาณาจักรรัตนโกสินทร์ 2. วิธีการและเครื่องมือประเมินผลการเรียนรู้ 2.1 วิธีการประเมินผลการเรียนรู้ 1) การทดสอบ 2) การประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็น รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม 3) การประเมินด้านคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยม 4) การประเมินด้านทักษะ/ กระบวนการ 2.2 เครื่องมือประเมินผลการเรียนรู้ 1) แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 2) แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม 3) แบบประเมินด้านคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม 4) แบบประเมินด้านทักษะ/กระบวนการ
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 101 3. สิ่งที่มุ่งประเมิน 3.1 ความเข้าใจ 6 ด้าน ได้แก่ การอธิบาย ชี้แจง การแปลความและตีความ การประยุกต์ ดัดแปลง และ น าไปใช้ การมีมุมมองที่หลากหลาย การให้ความส าคัญและใส่ใจในความรู้สึกของผู้อื่น และการรู้จักตนเอง 3.2 ทักษะ/กระบวนการ เช่น การสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี กระบวนการกลุ่ม 3.3 คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม เช่น รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ อยู่อย่าง พอเพียง มุ่งมั่นในการท างาน รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยางและแคว้นพะเยา เวลา 1 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 อาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย เวลา 1 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 แคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา เวลา 1 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 อาณาจักรธนบุรีและรัตนโกสินทร์ เวลา 2 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 102 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยา 1. สาระส าคัญ แคว้นโยนกเชียงแสนตั้งอยู่ใกล้น้ าแม่กก ตามต านานสิงหนวัติกล่าวว่าผู้ก่อตั้งคือ สิงหนวัติ กุมาร แคว้นโยนกเชียงแสนมีกษัตริย์ปกครองสืบต่อมาหลายพระองค์ ต่อมาปลายพุทธศตวรรษที่ 16 แคว้นโยนกเชียงแสนถูกคุกคามจากอาณาจักรพุกามประกอบกับเกิดแผ่นดินไหวและอุทกภัยครั้งใหญ่ ท าให้เมืองเชียงแสนจมน้ ากลายเป็นหนองน้ าขนาดใหญ่ พระเจ้าไชยศิริจึงสร้างเมืองใหม่ที่เมืองแปป (อยู่ในจังหวัดก าแพงเพชร) ตั้งชื่อว่า เมืองไตรตรึงส์ แคว้นหิรัญนครเงินยาง ตั้งขึ้นเมื่อปลายพุทธศตวรรษที่ 12 ต านานเมืองเชียงใหม่กล่าวว่า ปู่ เจ้าลาวจงเป็นผู้สร้างเมืองหิรัญนครเงินยางในบริเวณลุ่มน้ ากกและตั้งราชวงศ์ลวจังกราชขึ้น ประชากร ส่วนใหญ่ของแคว้นนี้มีอาชีพท านา ราชวงศ์ลวจังกราชปกครองแคว้นสืบต่อมาจนถึงสมัยพระยามัง ราย พระองค์ได้ก่อตั้งอาณาจักรล้านนาและราชวงศ์มังรายขึ้นใน พ.ศ. 1839 แคว้นหิรัญนครเงินยาง จึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนา แคว้นพะเยา ตั้งขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 1640 ขุนจอมธรรมเป็นผู้สร้างเมืองพะเยา ตาม ต านานเมืองพะเยาเล่าว่า พระยาลาวเงินหรือขุนเงิน เป็นปฐมกษัตริย์ กษัตริย์ที่ส าคัญที่สุดของพะเยา คือ พระยาง าเมือง เมื่อพระชนมายุได้ 16 พรรษา พระบิดาส่งไปเรียนวิชาที่ส านักสุกทันตฤๅษีที่กรุง ละโว้ เป็นพระสหายร่วมสาบานของพระยามังรายแห่งอาณาจักรล้านนาและพ่อขุนรามค าแหง มหาราชแห่งอาณาจักรสุโขทัย เมื่อพระยาง าเมืองสวรรคต พ.ศ. 1861 พระยาค าลือซึ่งเป็นพระราช โอรสขึ้นครองราชย์ท าให้ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐทั้ง 3 คือ พะเยา ล้านนา และสุโขทัยเสื่อมลง และ พ.ศ. 1881 พระยาค าฟูแห่งล้านนาได้ชักชวนพระยากาวน่านยกทัพมาตีแคว้นพะเยา ท าให้แคว้น พะเยาถูกรวมเข้ากับอาณาจักรล้านนา 2. ตัวชี้วัดช่วงชั้น • วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4-6/1) 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายเรื่องราวเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน หิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยาได้ (K) 2. มีความสนใจใฝ่รู้ที่จะศึกษาเรื่องแคว้นโยนกเชียงแสน หิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยา (A) 3. สืบค้นข้อมูลและวิเคราะห์แคว้นโยนกเชียงแสน หิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยาได้ ถูกต้องและเหมาะสม (P) สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 103 4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) ด้านคุณธรรม จริยธรรม และ ค่านิยม (A) ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1. ทดสอบก่อนเรียน 2. ซักถามความรู้เรื่อง แคว้น โยนกเชียงแสน หิรัญนครเงิน ยาง และแคว้นพะเยา 3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลในด้าน ความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ ฯลฯ • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลและเป็น กลุ่มในด้านการสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ 5. สาระการเรียนรู้ 1. แคว้นโยนกเชียงแสน 2. หิรัญนครเงินยาง 3. แคว้นพะเยา 6. แนวทางบูรณาการ ภาษาไทย ฟัง พูด อ่าน เขียน เรื่องแคว้นโยนกเชียงแสน หิรัญนครเงินยาง และ แคว้นพะเยา การงานอาชีพฯ สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน หิรัญนครเงินยาง และแคว้น พะเยา ศิลปะ จัดป้ายนิเทศเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน หิรัญนครเงินยาง และ แคว้นพะเยา 7. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 น าเข้าสู่บทเรียน 1. ครูแจ้งตัวชี้วัดช่วงชั้นและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ 2. ครูให้นักเรียนท าแบบทดสอบก่อนเรียน 3. ครูซักถามนักเรียนว่า ก่อนที่คนไทยจะมาตั้งถิ่นฐานในดินแดนนี้ เคยเป็นอย่างไรมาก่อน นักเรียนตอบ จากนั้นครูสรุปเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาที่จะเรียน ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู้ 4. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง และแคว้น พะเยา 5. ครูให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง และ แคว้นพะเยา ครูถามค าถามนักเรียน ตัวอย่างค าถาม 1) ต านานสิงหนวัติเกี่ยวข้องกับแคว้นใด
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 104 2) เพราะเหตุใดพระยามังรายจึงต้องการแคว้นหริภุญชัย 3) ชินกาลมาลีปกรณ์เกี่ยวข้องกับแคว้นใด 4) แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้นพะเยามีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน อย่างไรจากนั้นนักเรียนตอบค าถามแล้วครูอธิบายเพิ่มเติม 6. ครูให้นักเรียนแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม แต่ละกลุ่มสืบค้นและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับเรื่อง ต่อไปนี้ กลุ่มที่ 1 แคว้นโยนกเชียงแสน กลุ่มที่2 หิรัญนครเงินยาง กลุ่มที่ 3 แคว้นพะเยา 7. ครูให้แต่ละกลุ่มวิเคราะห์สรุป แล้วบันทึกผลการสืบค้น จากนั้นน ามารายงานให้เพื่อนฟัง แล้วเพื่อน แสดงความคิดเห็น 8. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ให้ครูสังเกตพฤติกรรมในการท างานและการน าเสนอ ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม ขั้นที่ 3 ฝึกฝนผู้เรียน 9. ครูให้นักเรียนท ากิจกรรมที่เกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้น พะเยาและช่วยกันเฉลยค าตอบ ขั้นที่ 4 น าไปใช้ 10. ครูให้นักเรียนจัดป้ายนิเทศเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้น พะเยา เพื่อเผยแพร่ความรู้ ขั้นที่ 5 สรุป 11. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้นพะเยาลงในสมุด 8. กิจกรรมเสนอแนะ ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4–6 คน ร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับแคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้นพะเยา และน าข้อมูลมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในชั้นเรียน 9. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 2. แบบบันทึกผลการสืบค้นข้อมูลเรื่อง แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้น พะเยา 3. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัท ส านักพิมพ์วัฒนา พานิช จ ากัด 4. แบบฝึกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 105 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย ค าชี้แจง : เลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว 1. รัฐไทยที่ตั้งขึ้นในดินแดนไทยซึ่งมีอายุเก่าแก่ มากที่สุดคือรัฐอะไร ก. แคว้นพะเยา ข. แคว้นสุพรรณภูมิ ค. แคว้นโยนกเชียงแสน ง. แคว้นหิรัญนครเงินยาง 2. บุคคลส าคัญที่ท าให้แคว้นหิรัญนครเงินยางมีความมั่นคงและขยายอ านาจออกไปอย่าง กว้างขวางคือใคร ก. พระยาลาว ข. ปู่เจ้าลาวจง ค. พระยามังราย ง. พระยาลาวเม็ง 3. พระยาง าเมืองแห่งแคว้นพะเยามีความสัมพันธ์กับพระมังรายในฐานะอะไร ก. เป็นญาติผู้น้อง ข. เป็นพระราชโอรส ค. เป็นมิตรร่วมสาบาน ง. เป็นผู้ร่วมก่อตั้งแคว้นพะเยา 4. พระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ที่จังหวัดเชียงใหม่แสดงเหตุการณ์เกี่ยวกับอะไร ก. การสร้างเมืองเชียงใหม่ ข. การท าสัญญาเป็นมิตรร่วมสาบานกัน ค. การสร้างมณฑปพระบรมธาตุหริภุญชัย ง. การวางแผนขยายอาณาเขตเมืองเชียงใหม่ 5. อาณาจักรล้านนามีความเจริญสูงสุดในสมัยของใคร ก. พระยามังราย ข. พระเจ้ากือนา ค. พระเจ้าติโลกราช ง. พระยาเกศเชษฐราช 6. รัฐใดที่ถูกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ก. แคว้นพะเยา ข. อาณาจักรล้านนา ค. อาณาจักรสุโขทัย ง. แคว้นสุพรรณภูมิ 7. ข้อใด ไม่ใช่ ปัจจัยภายในที่มีส่วนท าให้อาณาจักรสุโขทัยมีฐานะเป็นผู้น าของกลุ่มคนไทย ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ก. มีท าเลที่ตั้งเหมาะสม ข. คนไทยสามัคคีและเสียสละ ค. ผู้น ามีความสามารถและเป็นนักปราชญ์ ง. มีการติดต่อสัมพันธ์กับจีนในระบบบรรณาการ 8. พระราชกรณียกิจของพ่อขุนรามค าแหงมหาราชที่เป็นรากฐานส าคัญของวัฒนธรรมไทยคืออะไร ก. การประดิษฐ์อักษรไทย ข. การท านุบ ารุงพระพุทธศาสนา ค. การขยายอาณาเขตไปสุดแหลมมลายู ง. การให้แขวนกระดิ่งหน้าประตูวังเพื่อให้ประชาชนมาสั่นร้องทุกข์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 106 9. รูปแบบการปกครองที่น ามาใช้ในสมัยสุโขทัยตอนปลายคืออะไร ก. ธรรมราชา ข. ประชาธิปไตย ค. พ่อปกครองลูก ง. สมบูรณาญาสิทธิราชย์ 10. หลักฐานข้อใดที่แสดงให้เห็นว่าชาวสุพรรณภูมินับถือพระพุทธศาสนานิกายมหายาน ก. การสร้างวัดแบบอยุธยา ข. การสร้างปรางค์แบบลพบุรี ค. การสร้างพระพุทธรูปแบบสุโขทัย ง. การสร้างพระสถูปเจดีย์แบบทวารวดี 11. ปัจจัยภายนอกที่เอื้อต่อการสถาปนาอาณาจักรอยุธยาได้ส าเร็จคืออะไร ก. เขมรหมดอิทธิพล ข. การตั้งอยู่ในท าเลที่เหมาะสม ค. ความสามัคคีและความเสียสละของคนไทย ง. แคว้นสุพรรณภูมิและแคว้นละโว้ ให้ความช่วยเหลือ 12. ข้ออะไรไม่ใช่พื้นฐานทางเศรษฐกิจที่ก่อให้เกิดรายได้หลักของอาณาจักรอยุธยา ก. การค้า ข. การเกษตร ค. หัตถกรรม ง. การเก็บภาษีอากร 13. ข้อใดไม่ใช่สาเหตุที่ท าให้เสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พ.ศ. 2310 ก. การแย่งชิงอ านาจในราชส านัก ข.การด้อยประสิทธิภาพในการรบ ค. ชาติตะวันตกไม่ให้การสนับสนุนด้านอาวุธ ง. พระมหากษัตริย์ขาดพระปรีชาสามารถทางการรบ 14. เหตุการณ์ใดเป็นการย้ าเตือนว่าถึงเวลาเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองเป็นระบอบ ประชาธิปไตย ก. กบฏบวรเดช ข. กบฏ ร.ศ 130 ค. วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 ง. ค ากราบบังคมทูลของกลุ่มก้าวหน้า ร.ศ. 103 15. สาเหตุส าคัญที่ท าให้รัชกาลที่ 5 ต้องปฏิรูปโครงสร้างสังคมไทยคืออะไร ก. การเรียกร้องของเหล่าขุนนาง ข. การคุกคามของจักรวรรดินิยมตะวันตก ค. การรักษาความมั่นคงของสถาบันพระมหากษัตริย์ ง. การสร้างอารยธรรมให้สอดคล้องกับอารยธรรมตะวันตก
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 107 แบบบันทึกการสืบค้นข้อมูล เรื่อง แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้นพะเยา แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง และแคว้นพะเยา ตัวชี้วัดช่วงชั้น : วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1) ค าชี้แจง : แบ่งกลุ่มออกเป็น 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับเรื่อง แคว้นโยนกเชียงแสน แคว้นหิรัญนครเงินยาง แคว้นพะเยาจากหนังสือพิมพ์ หรืออินเทอร์เน็ต บันทึกผลการ น าเสนอผลงานในรูปแบบต่าง ๆ ที่ช่วยกันคิดขึ้น 1. แคว้นโยนกเชียงแสน สิงหนวัติกุมำรเป็นผู้สร้ำงเมืองนำคพันธุสิงหนวัตินครขึ้นในบริเวณใกล้ลุ่มแม่น้ ำกกและแม่น้ ำ โขง เรื่องรำวของแคว้นนี้ปรำกฏในต ำนำน เช่น ต ำนำนสิงหนวัติ ต ำนำนเชียงแสน 2. แคว้นหิรัญนครเงินยาง ปู่เจ้ำลำวจกเป็นผู้ก่อตั้งเมืองหิรัญนครหรือเมืองเงินยำง และตั้งรำชวงศ์ลวจังกรำชขึ้น รำชวงศ์ นี้ปกครองบ้ำนเมืองมำจนถึงสมัยของพระยำมังรำย ได้รวบรวมดินแดนแถบนี้ตั้งอำณำจักรล้ำนนำ แคว้นหิรัญนครเงินยำงจึงกลำยเป็นส่วนหนึ่งของอำรำจักรล้ำนนำ 3. แคว้นพะเยา ต ำนำนเมืองพะเยำกล่ำวว่ำขุนจอมธรรมเป็นผู้สร้ำงเมืองพะเยำขึ้นที่เชิงดอยด้ำนใกล้แม่น้ ำอิง กษัตริย์องค์ที่ 11 คือ พระยำง ำเมืองเป็นพระสหำยกับพ่อขุนรำมค ำแหงมหำรำชแห่งสุโขทัย และ พระยำมังรำยแห่งล้ำนนำ กลุ่มที่ ห้อง สมาชิกกลุ่ม 1. 4. 2. 5. 3. 6. 7. 8.
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 108 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน/กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความ เหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 109 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. กลุ่มที่ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน /กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความเหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 110 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ สนใจในการท างาน ไม่เอาเปรียบเพื่อนในการท างาน เสนอความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ให้ความช่วยเหลือผู้อื่น มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ ประเมินและปรับปรุงงานด้วยความเต็มใจ เคารพข้อตกลงของกลุ่ม ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย พอใจกับความส าเร็จของงาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 111 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ แบ่งงานกันรับผิดชอบ มีกระบวนการท างานเป็นขั้นตอน ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ร่วมกันแสดงความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของสมาชิกกลุ่ม น ามติ/ข้อตกลงของกลุ่มไปปฏิบัติ ร่วมกันปรับปรุงผลงานด้วยความเต็มใจ มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ พอใจกับความส าเร็จของงาน บรรยากาศในการท างาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน (ตัวอย่าง) 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 112 มิติคุณภาพของการบันทึกผลงาน ก าหนดเกณฑ์การประเมินผลการบันทึกผลงานโดยใช้มาตราส่วนประเมินค่า 4 ระดับ ดังนี้ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกได้ชัดเจน แนวคิดหลัก ถูกต้อง มีประเด็นส าคัญครบถ้วน – ใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสม ค าศัพท์ถูกต้อง 4 – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกที่มีบางส่วนยังไม่ชัดเจน แนวคิดหลักถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 3 – บันทึกผลงานยึดตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน แนวคิดหลักบางส่วน ไม่ถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 2 – บันทึกผลงานไม่สอดคล้องกับจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน และแนวคิด หลักส่วนใหญ่ไม่ถูกต้อง – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้อง 1
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 113 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 อาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย 1. สาระส าคัญ อาณาจักรล้านนา (พ.ศ. 1839–2442) ผู้ก่อตั้งอาณาจักรล้านนา คือ พระยามังราย ได้ สถาปนาราชวงศ์มังรายขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1839 พระราชกรณียกิจของพระยามังรายคือการสถาปนา อาณาจักรล้านนาและปกครองล้านนาให้มีความเจริญรุ่งเรือง ในด้านการปกครองบ้านเมืองทรงตรา กฎหมายที่เรียกว่า มังรายศาสตร์ เพื่อใช้ควบคุมสังคม ด้านศาสนา มีการสร้างเจดีย์กู่ค าหลวง วัด เจดีย์เหลี่ยมที่เวียงกุมกาม สร้างพระอารามวัดกานโถมหรือวัดช้างค า และสร้างพระพุทธรูป 5 องค์ ล้านนามีความเจริญสูงสุดในสมัยพระเจ้าติโลกราช ทรงขยายบ้านเมืองออกไปอย่างกว้างขวาง ในด้าน ศาสนาทรงสร้างวัดป่าแดงและวัดโพธาราม (วัดเจ็ดยอด และมีการจัดสังคายนาพระไตรปิฎกขึ้นที่วัดนี้ และได้อัญเชิญพระแก้วมรกตจากล าปางมาประดิษฐานที่เชียงใหมด้วย นอกจากนี้ยังมีการเขียน ต านานและชาดกตามอย่างลังกา เช่น จามเทวีวงศ์ สิหิงคนิทาน ชินกาลมาลีปกรณ์ ต านานมูลศาสนา ต านานเมืองเชียงใหม่ ปัญญาสชาดก ต่อมาอาณาจักรล้านนาถูกรวมเข้ากับอาณาจักรไทยในสมัย รัชกาลที่ 5 อาณาจักรสุโขทัย (พ.ศ. 1792–2006) เดิมพ่อขุนศรีนาวน าถุมเป็นผู้ปกครองเมืองสุโขทัย เมื่อพ่อขุนศรีนาวน าถุมสรรคต ขอมสบาดโขลญล าพงได้ยึดเมืองสุโขทัยไว้พ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองราด พระราชโอรสของพ่อขุนศรีนาวน าถุมร่วมมือกับพ่อขุนบางกลางหาวซึ่งเป็นพระสหายขับไล่เขมร ออกไป ต่อจากนั้นพ่อขุนผาเมืองได้อภิเษกพ่อขุนบางกลางหาวเป็นผู้ปกครองสุโขทัย ทรงพระนามว่า พ่อขุนศรีอินทราทิตย์เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง อาณาจักรสุโขทัยมีความเจริญสูงสุดใน สมัยพ่อขุนรามค าแหงมหาราช ทั้งในด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ และสังคม อาณาจักร สุโขทัยด ารงอยู่ 214 ปีก็ถูกรวมเข้ากับอาณาจักรอยุธยาใน พ.ศ. 2006 2. ตัวชี้วัดช่วงชั้น • วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1) 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความเป็นมาของอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย (K) 2. ตระหนักและเห็นความส าคัญของอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย (A) 3. อภิปรายและวิเคราะห์เกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย (P) สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 114 4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) ด้านคุณธรรม จริยธรรม และ ค่านิยม (A) ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1. ซักถามความรู้เรื่อง อาณาจักรล้านนาและ อาณาจักรสุโขทัย 2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลในด้าน ความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ ฯลฯ • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลและเป็น กลุ่มในด้านการสื่อสาร การคิด การแก้ ปัญหา ฯลฯ 5. สาระการเรียนรู้ 1. อาณาจักรล้านนา 2. อาณาจักรสุโขทัย 6. แนวทางบูรณาการ ภาษาไทย ฟัง พูด อ่าน เขียนเกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย ศิลปะ จัดป้ายนิเทศเกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย 7. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 น าเข้าสู่บทเรียน 1. ครูแจ้งตัวชี้วัดช่วงชั้นและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ 2. ครูให้นักเรียนดูภาพพระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ (พระยาง าเมือง พระยามังราย และพ่อขุนรามค าแหงมหาราช) แล้วถามว่านักเรียนเคยเห็นหรือไม่ นักเรียนช่วยกันตอบ ครูสรุปเพื่อ เชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาที่จะเรียน ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู้ 3. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย 4. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4-6 คน ร่วมกันวิเคราะห์และอภิปรายแสดงความคิดเห็นใน ประเด็นต่อไปนี้ 1) อาณาจักรล้านนาความสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับรัฐใดบ้าง 2) มังรายศาสตร์มีความส าคัญอย่างไร 3) อาณาจักรสุโขทัยมีความเจริญสูงสุดในสมัยใด 4) อาณาจักรสุโขทัยมีการปกครองแบบใด 5) เพื่อนจูงวัวไปค้ำ ขี่ม้ำไปขำย ใครจักใคร่ค้ำช้ำง ค้ำ ใครจักใคร่ค้ำม้ำ ค้ำ ใครจักใคร่ค้ำ เงือนค้ำทองค้ำ หมายความว่าอย่างไร 5. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเขียนค าถามลงในกระดาษแล้วส่งตัวแทนออกมาน าเสนอผลงาน ด้วยรูปแบบที่น่าสนใจ และน าผลงานมาติดที่ป้ายนิเทศจากนั้นครูอธิบายเพิ่มเติม
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 115 6. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ให้ครูสังเกตพฤติกรรมในการท างานและการน าเสนอ ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม ขั้นที่ 3 ฝึกฝนผู้เรียน 7. ครูให้นักเรียนท ากิจกรรมที่เกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย แล้วช่วยกัน เฉลยค าตอบ ขั้นที่ 4 น าไปใช้ 8. ให้นักเรียนค้นคว้าเกี่ยวกับอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย แล้วน าผลงานของทุก คนมาจัดป้ายนิเทศ ขั้นที่ 5 สรุป 9. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง อาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัย โดยให้ นักเรียนสรุปเป็นแผนที่ความคิด 8. กิจกรรมเสนอแนะ ครูให้นักเรียนร่วมกันศึกษาอาณาจักรล้านนาและอาณาจักรสุโขทัยเพื่อน าเสนอผลงานในชั้นเรียน 9. สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 1. ภาพพระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ (พระยาง าเมือง พระยามังราย และพ่อขุน รามค าแหงมหาราช) 2. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัท ส านักพิมพ์วัฒนา พานิช จ ากัด 3. แบบฝึกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 116 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน/กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความ เหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 117 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. กลุ่มที่ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน /กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความเหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 118 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ สนใจในการท างาน ไม่เอาเปรียบเพื่อนในการท างาน เสนอความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ให้ความช่วยเหลือผู้อื่น มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ ประเมินและปรับปรุงงานด้วยความเต็มใจ เคารพข้อตกลงของกลุ่ม ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย พอใจกับความส าเร็จของงาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 119 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ แบ่งงานกันรับผิดชอบ มีกระบวนการท างานเป็นขั้นตอน ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ร่วมกันแสดงความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของสมาชิกกลุ่ม น ามติ/ข้อตกลงของกลุ่มไปปฏิบัติ ร่วมกันปรับปรุงผลงานด้วยความเต็มใจ มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ พอใจกับความส าเร็จของงาน บรรยากาศในการท างาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน (ตัวอย่าง) 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 120 มิติคุณภาพของการบันทึกผลงาน ก าหนดเกณฑ์การประเมินผลการบันทึกผลงานโดยใช้มาตราส่วนประเมินค่า 4 ระดับ ดังนี้ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกได้ชัดเจน แนวคิดหลัก ถูกต้อง มีประเด็นส าคัญครบถ้วน – ใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสม ค าศัพท์ถูกต้อง 4 – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกที่มีบางส่วนยังไม่ชัดเจน แนวคิดหลักถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 3 – บันทึกผลงานยึดตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน แนวคิดหลักบางส่วน ไม่ถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 2 – บันทึกผลงานไม่สอดคล้องกับจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน และแนวคิด หลักส่วนใหญ่ไม่ถูกต้อง – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้อง 1
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 121 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 แคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา 1. สาระส าคัญ แคว้นสุพรรณภูมิ (พุทธศตวรรษที่ 18–พ.ศ. 1893) กษัตริย์ที่ปกครองมีพระนามเรียก โดยเฉพาะว่า สมเด็จพระบรมราชาธิราช ส่วนเจ้าเมืองลูกหลวงเรียกว่า พระอินทราชา ชาวสุพรรณภูมิ ส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ต่อมาพุทธศตวรรษที่ 19 พระเจ้าอู่ทองได้สร้าง ความสัมพันธ์อันดีกับแคว้นสุพรรณภูมิและแคว้นละโว้แล้วรวมเป็นแคว้นเดียวกัน ตั้งเป็นอาณาจักร อยุธยา อาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1893–2310) ปฐมกษัตริย์คือ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 พระมหากษัตริย์องค์ส าคัญ เช่น สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระ นารายณ์มหาราช ด้านการเมืองในสมัยอยุธยาได้มีการปฏิรูปการปกครองในสมัยสมเด็จพระบรมไตร โลกนาถ ด้านเศรษฐกิจขึ้นอยู่กับการเกษตร การติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ ด้านสังคม มีการจัด โครงสร้างทางสังคมเป็นแบบเจ้าขุนมูลนาย กรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2310 ท าให้ อาณาจักรอยุธยาล่มสลายลง รวมเวลาที่อาณาจักรนี้ด ารงอยู่ได้417 ปี 2. ตัวชี้วัดช่วงชั้น • วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1) 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความเป็นมาของแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยาได้ (K) 2. มีความสนใจใฝ่รู้เกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา (A) 3. สืบค้นข้อมูลและวิเคราะห์เกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา (P) 4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) ด้านคุณธรรม จริยธรรม และ ค่านิยม (A) ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1. ซักถามความรู้เรื่อง แคว้น สุพรรณภูมิและอาณาจักร อยุธยา 2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลในด้าน ความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ ฯลฯ • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลและเป็น กลุ่มในด้านการสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 122 5. สาระการเรียนรู้ 1. แคว้นสุพรรณภูมิ 2. อาณาจักรอยุธยา 6. แนวทางบูรณาการ ภาษาไทย ฟัง พูด อ่าน เขียนเกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา การงานอาชีพฯ สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา 7. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 น าเข้าสู่บทเรียน 1. ครูแจ้งตัวชี้วัดช่วงชั้นและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ 2. ครูให้นักเรียนดูภาพพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 แล้วร่วมกันแสดง ความคิดเห็น ครูอธิบายเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาที่จะเรียน ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู้ 3. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา 4. ครูให้นักเรียนช่วยกันระดมสมองวิเคราะห์เกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา ครูให้นักเรียนร่วมกันสรุปผลการระดมสมองวิเคราะห์ที่ได้รับ 5. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ให้ครูสังเกตพฤติกรรมในการท างานและการน าเสนอ ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม ขั้นที่ 3 ฝึกฝนผู้เรียน 6. ครูให้นักเรียนท ากิจกรรมเกี่ยวกับแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยาและช่วยกันเฉลย ค าตอบ ขั้นที่ 4 น าไปใช้ 7. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างแคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยาที่น่าภาคภูมิใจในด้านอื่น ๆ 8. ครูให้นักเรียนท าแผ่นพับเรื่อง แคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยาเพื่อเผยแพร่ความรู้ ขั้นที่ 5 สรุป 9. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง แคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยา โดยให้ นักเรียนสรุปเป็นแผนที่ความคิด 8. กิจกรรมเสนอแนะ ครูให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมเรื่อง แคว้นสุพรรณภูมิและอาณาจักรอยุธยาแล้วน ามา จัดท าเป็นรายงาน
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 123 9. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. ภาพพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 2. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัทส านักพิมพ์วัฒนาพานิชจ ากัด 3. แบบฝึกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 124 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน/กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความ เหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 125 แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. กลุ่มที่ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน (20 คะแนน) ระดับคุณภาพ ความถูกต้องการของผลงาน/กิจกรรม (6 คะแนน) จุดเด่นของผลงาน /กิจกรรม (4 คะแนน) ความคิดสร้างสรรค์ (4 คะแนน) รูปแบบการน าเสนอผลงาน (3 คะแนน) การน าไปใช้ประโยชน์ (3 คะแนน) 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ก าหนดเกณฑ์ได้ตามความเหมาะสม หรืออาจใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 126 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคล ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ สนใจในการท างาน ไม่เอาเปรียบเพื่อนในการท างาน เสนอความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ให้ความช่วยเหลือผู้อื่น มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ ประเมินและปรับปรุงงานด้วยความเต็มใจ เคารพข้อตกลงของกลุ่ม ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย พอใจกับความส าเร็จของงาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน 1. การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 127 แบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นกลุ่ม ผลงาน/กิจกรรมที่ เรื่อง แผนการจัดการเรียนรู้ที่ หน่วยการเรียนรู้ที่ ชั้น วัน เดือน พ.ศ. ค าชี้แจง สังเกตพฤติกรรมในการท างานของนักเรียน โดยเขียนเครื่องหมาย ลงในช่องรายการ พฤติกรรมที่นักเรียนปฏิบัติ ที่ ชื่อ–สกุล รายการประเมิน รวมคะแนน ระดับคุณภาพ แบ่งงานกันรับผิดชอบ มีกระบวนการท างานเป็นขั้นตอน ท าตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย ร่วมกันแสดงความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของสมาชิกกลุ่ม น ามติ/ข้อตกลงของกลุ่มไปปฏิบัติ ร่วมกันปรับปรุงผลงานด้วยความเต็มใจ มุ่งมั่นท างานให้ส าเร็จ พอใจกับความส าเร็จของงาน บรรยากาศในการท างาน 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เกณฑ์การประเมิน (ตัวอย่าง) 1. การให้คะแนน ให้1 คะแนน 2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ใช้เกณฑ์ดังนี้ 9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก) 7–8 คะแนน = 3 (ดี) 5–6 คะแนน = 2 (พอใช้) 0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 128 มิติคุณภาพของการบันทึกผลงาน ก าหนดเกณฑ์การประเมินผลการบันทึกผลงานโดยใช้มาตราส่วนประเมินค่า 4 ระดับ ดังนี้ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกได้ชัดเจน แนวคิดหลัก ถูกต้อง มีประเด็นส าคัญครบถ้วน – ใช้ภาษาได้อย่างเหมาะสม ค าศัพท์ถูกต้อง 4 – บันทึกผลงานได้ถูกต้องตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกที่มีบางส่วนยังไม่ชัดเจน แนวคิดหลักถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 3 – บันทึกผลงานยึดตามจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน แนวคิดหลักบางส่วน ไม่ถูกต้อง ส่วนที่เป็นประเด็นส าคัญมีไม่ครบถ้วน – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้องในบางส่วน 2 – บันทึกผลงานไม่สอดคล้องกับจุดประสงค์ เขียนบันทึกไม่ชัดเจน และแนวคิด หลักส่วนใหญ่ไม่ถูกต้อง – ใช้ภาษา ค าศัพท์ไม่ถูกต้อง 1
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 129 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 อาณาจักรธนบุรีและรัตนโกสินทร์ 1. สาระส าคัญ อาณาจักรธนบุรี พ.ศ. 2310–2325) ใน พ.ศ. 2309 ก่อนกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าครั้งที่ 2 พระยาตาก (สิน) ได้เข้ามาช่วยรักษาพระนครเห็นว่ากรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าแน่จึงได้น าก าลังพล 500 นาย ตีฝ่าวงล้อมของพม่าหนีไปทางตะวันออกไปตั้งมั่นที่เมืองจันทบุรี เมื่อรวบรวมก าลังพลได้ มากพอก็ได้ยกทัพมาตีพม่าที่ธนบุรี และสามารถกอบกู้เอกราชได้ส าเร็จ พระยาตากได้ปราบดาภิเษก เป็นกษัตริย์ทรงพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ต่อมาได้รับการยกย่องว่า สมเด็จพระเจ้าตาก สินมหาราช อาณาจักรรัตนโกสินทร์(พ.ศ. 2325–ปัจจุบัน) สถาปนาขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอด ฟ้าจุฬาโลกมหาราช ซึ่งเป็นปฐมบรมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี มีลักษณะทางการเมือง เศรษฐกิจและ สังคมเปลี่ยนแปลงไปตามล าดับ โดยเริ่มตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น สมัยปรับปรุงประเทศให้ ทันสมัย และสมัยหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 จนถึงปัจจุบัน 2. ตัวชี้วัดช่วงชั้น • วิเคราะห์ประเด็นส าคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1) 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกเรื่องราวความเป็นมาของอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ ได้ (K) 2. มีความสนใจใฝ่รู้เกี่ยวกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ (A) 3. สืบค้นข้อมูลและวิเคราะห์เกี่ยวกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ (P) 4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) ด้านคุณธรรม จริยธรรม และ ค่านิยม (A) ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1. ทดสอบหลังเรียน 2. ซักถามความรู้เรื่อง อาณาจักรธนบุรีและอาณาจักร รัตนโกสินทร์ 3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลในด้าน ความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ ฯลฯ • ประเมินพฤติกรรมในการ ท างานเป็นรายบุคคลและเป็น กลุ่มในด้านการสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย เวลา 2 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 130 5. สาระการเรียนรู้ 1. อาณาจักรธนบุรี 2. อาณาจักรรัตนโกสินทร์ 6. แนวทางบูรณาการ ภาษาไทย ฟัง พูด อ่าน เขียนเกี่ยวกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ การงานอาชีพฯ สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ ศิลปะ จัดป้ายนิเทศเกี่ยวกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ 7. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 น าเข้าสู่บทเรียน 1. ครูแจ้งตัวชี้วัดช่วงชั้นและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ 2. ครูให้นักเรียนดูภาพพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น ครูอธิบายเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาที่จะเรียน ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู้ 3. ครูให้นักเรียนอ่านเนื้อหาเรื่อง อาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์จากนั้นซักถาม นักเรียนในประเด็นว่า 1) พระยาตากปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ทรงพระนามว่าอะไร 2) เหตุใดสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงย้ายราชธานีมาตั้งที่กรุงธนบุรี 3) เหตุใดพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงย้ายราชธานีมาตั้งราชธานี ใหม่ที่ต าบลบางกอก 4) เหตุใดรัชกาลที่ 4–5 จึงทรงปรับปรุงประเทศใหม่ 5) สนธิสัญญาเบาว์ริงมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจของไทยอย่างไร 6) หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 เศรษฐกิจของไทยเป็นอย่างไร 4. ครูให้ความรู้เรื่อง อาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ พร้อมเปิดโอกาสให้ นักเรียนซักถามข้อสงสัย 5. ให้นักเรียนแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับอาณาจักร รัตนโกสินทร์เรื่องต่อไปนี้ กลุ่มที่ 1 การสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ กลุ่มที่ 2 การเมืองในสมัยรัตนโกสินทร์ กลุ่มที่ 3 เศรษฐกิจสมัยรัตนโกสินทร์ กลุ่มที่ 4 สังคมสมัยรัตนโกสินทร์ 6. ครูให้แต่ละกลุ่มวิเคราะห์สรุป และบันทึกผล จากนั้นรายงานให้เพื่อน ๆ ฟังหน้าชั้นเรียน แล้วเพื่อน แสดงความคิดเห็น
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 131 7. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ให้ครูสังเกตพฤติกรรมในการท างานและการน าเสนอ ผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการท างานเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม ขั้นที่ 3 ฝึกฝนผู้เรียน 8. ครูให้นักเรียนท ากิจกรรมเกี่ยวกับอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ และ แบบทดสอบประจ าหน่วยการเรียนรู้ และช่วยกันเฉลยค าตอบ ขั้นที่ 4 น าไปใช้ 9. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างอาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ ที่น่าภาคภูมิใจใน ด้านอื่น ๆ 10. ครูให้นักเรียนท าแผ่นพับเรื่อง อาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ เพื่อเผยแพร่ ความรู้ ขั้นที่ 5 สรุป 11. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง อาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ โดย ให้นักเรียนสรุปเป็นแผนที่ความคิด 12. ครูให้นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียนและช่วยกันเฉลยค าตอบ 8. กิจกรรมเสนอแนะ ครูให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมเรื่อง อาณาจักรธนบุรีและอาณาจักรรัตนโกสินทร์ แล้ว น ามาจัดท าเป็นรายงาน 9. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. ภาพพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช 2. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 3. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัท ส านักพิมพ์วัฒนา พานิช จ ากัด 4. แบบฝึกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ 5. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 132 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 รัฐไทยในดินแดนไทย ค าชี้แจง : เลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว 1. รัฐไทยที่ตั้งขึ้นในดินแดนไทยซึ่งมีอายุเก่าแก่ มากที่สุดคือรัฐอะไร ก. แคว้นพะเยา ข. แคว้นสุพรรณภูมิ ค. แคว้นโยนกเชียงแสน ง. แคว้นหิรัญนครเงินยาง 2. บุคคลส าคัญที่ท าให้แคว้นหิรัญนครเงินยางมีความมั่นคงและขยายอ านาจออกไปอย่าง กว้างขวางคือใคร ก. พระยาลาว ข. ปู่เจ้าลาวจง ค. พระยามังราย ง. พระยาลาวเม็ง 3. พระยาง าเมืองแห่งแคว้นพะเยามีความสัมพันธ์กับพระมังรายในฐานะอะไร ก. เป็นญาติผู้น้อง ข. เป็นพระราชโอรส ค. เป็นมิตรร่วมสาบาน ง. เป็นผู้ร่วมก่อตั้งแคว้นพะเยา 4. พระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ที่จังหวัดเชียงใหม่แสดงเหตุการณ์เกี่ยวกับอะไร ก. การสร้างเมืองเชียงใหม่ ข. การท าสัญญาเป็นมิตรร่วมสาบานกัน ค. การสร้างมณฑปพระบรมธาตุหริภุญชัย ง. การวางแผนขยายอาณาเขตเมืองเชียงใหม่ 5. อาณาจักรล้านนามีความเจริญสูงสุดในสมัยของใคร ก. พระยามังราย ข. พระเจ้ากือนา ค. พระเจ้าติโลกราช ง. พระยาเกศเชษฐราช 6. รัฐใดที่ถูกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ก. แคว้นพะเยา ข. อาณาจักรล้านนา ค. อาณาจักรสุโขทัย ง. แคว้นสุพรรณภูมิ 7. ข้อใด ไม่ใช่ ปัจจัยภายในที่มีส่วนท าให้อาณาจักรสุโขทัยมีฐานะเป็นผู้น าของกลุ่มคนไทย ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ก. มีท าเลที่ตั้งเหมาะสม ข. คนไทยสามัคคีและเสียสละ ค. ผู้น ามีความสามารถและเป็นนักปราชญ์ ง. มีการติดต่อสัมพันธ์กับจีนในระบบบรรณาการ 8. พระราชกรณียกิจของพ่อขุนรามค าแหงมหาราชที่เป็นรากฐานส าคัญของวัฒนธรรมไทยคืออะไร ก. การประดิษฐ์อักษรไทย ข. การท านุบ ารุงพระพุทธศาสนา ค. การขยายอาณาเขตไปสุดแหลมมลายู ง. การให้แขวนกระดิ่งหน้าประตูวังเพื่อให้ประชาชนมาสั่นร้องทุกข์
แผนการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ ส30161 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หน้า 118 9. รูปแบบการปกครองที่น ามาใช้ในสมัยสุโขทัยตอนปลายคืออะไร ก. ธรรมราชา ข. ประชาธิปไตย ค. พ่อปกครองลูก ง. สมบูรณาญาสิทธิราชย์ 10. หลักฐานข้อใดที่แสดงให้เห็นว่าชาวสุพรรณภูมินับถือพระพุทธศาสนานิกายมหายาน ก. การสร้างวัดแบบอยุธยา ข. การสร้างปรางค์แบบลพบุรี ค. การสร้างพระพุทธรูปแบบสุโขทัย ง. การสร้างพระสถูปเจดีย์แบบทวารวดี 11. ปัจจัยภายนอกที่เอื้อต่อการสถาปนาอาณาจักรอยุธยาได้ส าเร็จคืออะไร ก. เขมรหมดอิทธิพล ข. การตั้งอยู่ในท าเลที่เหมาะสม ค. ความสามัคคีและความเสียสละของคนไทย ง. แคว้นสุพรรณภูมิและแคว้นละโว้ ให้ความช่วยเหลือ 12. ข้ออะไรไม่ใช่พื้นฐานทางเศรษฐกิจที่ก่อให้เกิดรายได้หลักของอาณาจักรอยุธยา ก. การค้า ข. การเกษตร ค. หัตถกรรม ง. การเก็บภาษีอากร 13. ข้อใดไม่ใช่สาเหตุที่ท าให้เสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พ.ศ. 2310 ก. การแย่งชิงอ านาจในราชส านัก ข.การด้อยประสิทธิภาพในการรบ ค. ชาติตะวันตกไม่ให้การสนับสนุนด้านอาวุธ ง. พระมหากษัตริย์ขาดพระปรีชาสามารถทางการรบ 14. เหตุการณ์ใดเป็นการย้ าเตือนว่าถึงเวลาเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองเป็นระบอบ ประชาธิปไตย ก. กบฏบวรเดช ข. กบฏ ร.ศ 130 ค. วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 ง. ค ากราบบังคมทูลของกลุ่มก้าวหน้า ร.ศ. 103 15. สาเหตุส าคัญที่ท าให้รัชกาลที่ 5 ต้องปฏิรูปโครงสร้างสังคมไทยคืออะไร ก. การเรียกร้องของเหล่าขุนนาง ข. การคุกคามของจักรวรรดินิยมตะวันตก ค. การรักษาความมั่นคงของสถาบันพระมหากษัตริย์ ง. การสร้างอารยธรรมให้สอดคล้องกับอารยธรรมตะวันตก